pobre poble pobre poble probe prove
| sust. |
'pobre' , del lat. PAUPER, PAUPĔRIS (REW 6305; cfr. Corominas DCELC III, 824-825). Formas: (sust. ) pobre 331.44,48 "hũu - ... aquelle - ", 471.19 "do - com̃o do rrico", pobres 31.13, 65-66, 167.17 "os - ", 263.16, 406.9, 531.22, 659.15, 671.5, 673.11, 734.24, 756.16, ppobres 314.10; (adj. ) pobre 92.42,44 "deste logar tam - ... fazemos - uida" (A1 proue ), 167.21, 168.41, 505.22, 593.13, 663.34, poble 44.26 "o caualleyro - ", 778.25, pobres 167.5, 240.43 (A1 proues ), 248.37, 281.95, 462.6, 535.14, 844.14 (c. 575), pobles 343.12. La forma mod. pobre desde el XIII: Afonso X (65, 482) "de uiuer pobre" (20); Afons' Eanes do Coton (1111, 1579) "per enssynar os pobres seus" (24); Pero da Ponte (1174, 1640) "mui pobre" (6); Miragres "et a pobres" (p. 86); Cr. Troyana "a mays pobre" (I, 140.15), etc. (Más ejs. en Morais ). La variante ultracorrecta poble en a. 1326 "dos pobres... esses outros pobles... a pobles" (CDGH 295); a. 1344 "porque estamos muy pobles" (Col. Doc. Hist. I, 29); Gal. Estoria "et leyxoume poble" (282.38), "cõmo eras poble" (291.22); Miragres "hũa moller poble... da moller poble" (p. 197) (también p. 201); Vita Chr. "os pobles" (17, 58ab, 666); a. 1434 "estaua moyto poble et danificada" (Ferro2 p. 23); a. 1433 "o pan e o desen a pobles... e desen a pobles" (id. 96); a. 1434 "estauan mesterosos e pobles" (id. 167); a. 1459 "estaua poble e mesteroso" (id. 441). Cfr. Orto Esposo "plobe" (55.4 B, en A poble ). La variante pop. mod. probe desde el XIII: Pero da Ponte (1165, 1631) "se prob' ou coytado passar" (19); Pedr' Amigo de Sevilha (1194, 1660) "poys ficastes probe... pobr'e sen conhocer" (8, 14); Nunes Contr. "aos outros probes" (RL XXVII, 62); Frades Menores "seus probes" (II, 214), etc. (es la forma que da E. Rodríguez con muchos ejs.). Hay además prove, hoy pop. en Portugal (en la lengua escrita lo cita Machado, DELP1 1755b; DELP2 1839a, aún en el XVII): Cr. 1344 "homẽes proves" (III, 119); a. 1359 "som muy proues" (Desc. Portug. I, 111); Cr. Troyana "seendo proue" (I, 145.20); Vita Chr. "com os proves o prove Jesu" (9, 29b, 584); a. 1407 "proues uergonçosos... aos ditos proues" (Ferreiro VII, Apénd. 27); Corónica Iria "daua a proues todo quanto podia" (p. 52): a. 1433 "e que o desen a proves mesterosos" (Ferro2 p. 96); Orto Esposo 55.18, 99.36; Oficios "enrriquentar os proves" (132.7); Imitação Cristo "ho prove e ho omildoso" (p. 17.5). En cast. desde el XIII. |