logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra premer como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.6 Rows
- Número de acepcións atopadas: 6.
- Distribución por dicionarios: CRÓNICA TROIANA (1), CRÓNICA XERAL (2), CRONOLOXÍA (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), HISTORIA TROIANA (1).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
premer
tr. tr. bajar, caer; to lower, drop, descend: fazia as alçar et premer... et fazia topar hũas cõ outras, II 214.20. Cid. premer.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
apremar
aplemar
premar
apremer
premer
apremer
apremiar
apremear
'oprimir, sujetar, torturar ' derivado de prema. Hay que tener en cuenta la existencia de un premar y la conexión con el lat. PRĔMĔRE (también APPRĬMĔRE ) (existen apremer y premer en la época arcaica). Formas: apremar 759.19 "este apremou aos que o coydauã a - ", 881.8 (c. 621); apremaua 473.3, 769.5 "mays que os - a lealdade", apremauã 791.10 "os almofades que - muy cruamente os mouros"; apremou 124.39, 174.53 (en ambos casos A1 apremeou ), 521.1 "o Çide - muyto os mouros", 759.19, 828.38, apremoos 359.13 (c. 214); apremasse 532.3 (c. 364) "que nõ - os de Valença", aplemasse 493.37-38 "que - os castelos et que llj dessem suas rrendas"; apremando 432.4, apremãdo 831.38. En una ocasión aparece en A1 apremeẽos 85. n. 18 (corresponde a prendeos de A ). Hay bastantes ejs. de los ss. XIV-XV: Cr. 1344 "e cõ grande sanha que ouve delles apremouhos muito mais que soyha" (III, 356), "fazendo muytas cavalgadas e grandes roubos e apremando as terras arredor de sy" (439); a. 1427 "e que agora Joam de leiria coudell per nos no dicto loguo os costramge e aprema que tenham caualos e armas... que ho nosso coudell os nom costramga nem apreme" (Desc. Portug. I, 615); Vita Chr. "que nom subjugue os pequenos servidores e os apreme" (p. 243); Virgeu de Consolaçon "se tu, senhor, apremares a tua mãao sobre nos dando-nos algũu tormento" (p. 55; IV, 159), "a primeyra he apremando o corpo per abstinençia" (p. 63; IV, 514); Biblia "como el rey do Egyto apremava os filhos de Isrrael" (p. 83). Muy usada fue la variante apremer: Dic. Alcob. 515 "comprimo apremer", 810 "deprimo", 1180 "exprimo", 1397 "impremo", 2170 "premo", 2329 "reprimo" (RPhil. VI, 99); Cr. Troyana "os que estã ia derribados apremelos mais so os pees" (II, 167.18), "andan apremjdos assy cõmo bestas" (I, 328.3); Gal. Estoria "pera appremer o mal de nõ fazer" (12.1), "temẽdose que os tyraria de dereyto et que os apremeria" (56.17), "mays tan fortemẽte os arrequeyxou el et os apremeo por que o nõ quiserõ rreçeber" (117.33); Cr. 1344 "e tanto os apremeu que lhe ouverõ de dar grande aver" (III, 440) (en P apremou); Virgeu de Consolaçon "o temor de Deos tolhe e arreda o peccado da alma e apreme os maaos desejos do corpo" (p. 56); Nunes Contr. "as olivas... jaziã apremudas pelo peso" (RL XXVII, 11); en Frades Menores varias formas: "o quall apremeo a sam Framçisquo que sse tornasse" (I, 14), "e outros apremidos de outras tentaçoões" (I, 158), "a morada terreall apreme o sisso que penssa muitas coussas" (I, 189), "forom aprimiados de fazer paz" (II, 5), "hũua sombra grave que o aprimia" (II, 20), "começou de se esforçar a aprimiar ao seu comtrairo" (II, 154), "que os apremio pera ello" (II, 269), etc. Ninguna de estas formas sobrevive en gall.-port. En gall. entró muy pronto el castellanismo apremiar, a veces con la forma apremear, con bastante uso medieval: Fragm. Partidas "enton nono deue outro juyz apremear" (CDGH p. 108); Gal. Estoria "vengar a malquerença ou apremear aos omẽs que o temã et o sirviã" (20.6), "diz sem jugo ao que nõ he sujugado ou apremeado, asy cõmo sem premea" (116.11), "mays eu julgarey aquelas gentes que os apremearẽ" (198.29), "que os toverõ en servidũe et os apremearom" (199.35); a. 1437 "e de os apremear pera que baan a fazer o dito alardo" (Ferro2 p. 171); a. 1459 "que constrengese et apremease aos ditos... que non leuasen o dito portalgo... que os costregese e apremease" (id. 193, 194); a. 1440 "que era prestes de costrenger e apremiar ao dito Lopo" (id. 265). Las formas apremar, apremear y apremer son arcaísmos, aunque se les ocurra presentarlas como actuales a los diccionarios gallegos. Véase también Elucidário (ed. Fiúza) p. 520a; Machado (Notas RP X, 32) y Morais. En cast. desde el s. XIII (véase Corominas DCELC III, 872).

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
premer
' bajar, hacer presión en, oprimir' , del lat. PRĔMĔRE (REW 6738). Una vez: 372.14 "alçouse al rrey hũa guedella et parouxillj dereyta. Et el rrey mouro vio et posellj a mão porla - ". Cfr. Cr. 1344 "por lha achaar" (III, 372); ms. 7403 "por gela apremjr" (fol. 20bV); ms. 1347 "por gela premjr" (fol. 181bV); PCG "por apremergelos et allanargelos" (504b31). Desde el s. XIII: CSM 179.20 "esta tĩia premudos / os talões e metudos nas rẽes e aprendudos / ben como pedra con cal"; Cr. 1344 "e tãto a combateo e a premeo per mar e per terra que per força se lhe ouve de dar" (III, 269); Nunes Contr. "o dragon me preme cõ sas escamas" (RL XXVII, 62); Cr. Troyana "faziaas alçar et premer... et fazia topar hũas cõ outras" (II, 214.20); Orto Esposo "premudo" (220.4, 256.23). Se conocen en port. premer y premir; en gall. se cita premer: Cuveiro ' esprimir' ; E. Rodríguez ' oprimir, vejar' ; Carré ' comprimir, oprimir, estrechar' (Franco Grande mezcla las dos definiciones), falta en Valladares. Véanse ambas variantes en Morais. Existió en cast. premer y también premir (cfr. Pidal Cid 807-808; Corominas DCELC III, 872a; aún en Nebrija ).

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{premer}
.- PREMER (1792b: XIV): CSM 179 "esta tĩia premudos / os talões" (v. 20).

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
premer
v. tr v. tr.: 179.20 Esta tĩia premudos os talões e metudos / nas rẽes e aprendudos / ben como pedra con cal.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
premer
intr. intr. bajar, caer; to lower, drop, descend: o vento outrosy daua en ellas et fazia as alçar et premer, 342.8.




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL