logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra prestar como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.15 Rows
- Número de acepcións atopadas: 15.
- Distribución por dicionarios: CANCIONEIRO DA AJUDA (1), CONCELLO DE NOIA (1), CRÓNICA TROIANA (2), CRÓNICA XERAL (2), CRONOLOXÍA (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), CANTIGAS DE ESCARNHO (1), HISTORIA TROIANA (2), MIRAGRES DE SANTIAGO (1), LIBRO DE NOTAS (3).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

Carolina Michaëlis de Vasconcelos (1920): "Glossário do Cancioneiro da Ajuda", Revista Lusitana 23, pp. 1-95.
prestar
(prae + stare): exceder em utilidade, ser útil ou favorável a alg., ter préstimo, aproveitar: 45, 113, 292, 950, 7538 (prestou).

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
[prestar]
v. v. 'entregar a un diñeiro ou outra cousa para que durante un tempo teña o uso dela, coa obriga de restituír igual cantidade ou a mesma cousa'. Part.: Prestado, "de vós rreçeuị (...) morauidís da dita moeda que me aujades dado e prestado sóbrelos ditos herdamentos así en dineiro como de çertas contas et déuedas" 63.26 (1487).

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
home de prestar
hombre de calidad superior; man of worth: aquela ora morreron y moytos homes de prestar et que ualian moyto, I 237.35, I 297.10.
prestar
intr. intr. aprovechar, ser útil; to be of use, fit, proper for: falsoulle o escudo et a loriga que nehũa cousa non lle prestou, I 194.2, I 211.20, I 352.11.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
prestar
' aprovechar, ser útil' , del lat. PRAESTĀRE (REW 6725). Formas: prestaua 426.29 "tã de rrigeo os feriã... que lles nõ - arma nẽhũa", 874.17 "poys virõ que llis nõ - "; prestẽ 548.10 "os que... uenderõ bẽ o seu muyto mj plaz que sse - dele", prestemsse 754.9 "se algo gaanarõ - delo". Es corriente esta acepción en la lengua ant.: CSM 13.9 "a ela s' acomendava e aquelo lle prestou", 43.37 "que lle nunca prestar pode fisica nen meezỹa", 117.31 "quando viu que tod' esto ren non lle prestava"; D. Pedro de Portugal (V 1039) "que nunca sse della preste / pera dom nen pera uemda" (28); Cr. 1344 "non lhe quiseron fazer mais cauas pois que uiron que nõ prestauõ" (fol. 313bV); Miragres "leuou a espada, mais nõ lle prestou nada" (p. 120); Fragm. Tristán "que lle nõ prestou loriga" (p. 58); Cr. Troyana "falsoulle o escudo et a loriga que nehũa cousa non lle prestou" (I, 194.2); Aves "e que prestaria ao homen de resurgir se certo nõ fosse que avia de seer nũca ja mortal" (40.1-2); F. Lopes Cr. D. Pedro "e nom prestando nenhũua cousa suas rrazoões" (249.47), id. Cr. D. Fernando "e nom prestou razoões que lhe sobresto fallassem os de seu comsselho" (I, 155). Cfr. Gloss. Sá Mir.: "antão para que prestamos?". Aún en época mod. Véase en Morais ej. de Afránio Peixoto "não presta para nada"; Oliveira Martins "fidalgos, que de si nada prestam", etc. También la locución "que lhe preste" o en gall. "que che preste" ' que te sea útil' ; prestá-la comida ' aprovechar' la he oído repetidas veces en Galicia. La acepción ' entregar en calidad de devolución' desde el s. XII: a. 1103 "cum quantum in se obtinet et homini prestare potest" (Doc. Med. Port. III, 100); a. 1188-1230 "todo auer prestado non aia ferias" (PMH Leges 847); a. 1256 "sobressas vinas prestastis X morabedis" (Sponer 117.12); CSM 212.24 "e un sartal me prestade porla mia filla trager / en ssa voda" (es hoy forma dialectal port. y también se oye frecuentemente en gall. Normal es emprestar ). La acepción de nuestro texto la cita Corominas en cast. (DCELC III, 880b).
prestar
sustantivación del anterior con la acepción ' aprovechar, ser útil' : 200.30 "ca nõ á caualeyro de - en todo Castela que eu nõ conosca", 444.32 "mays de mil omes de - ", 896.8 "tãto ome de - ". Tiene el sentido ' sobresaliente, distinguido, principal, importante' . Cfr. Cr. 1344 "mais de mil homẽes d'alto sãgue e muy honrrados" (III, 453). También en Cr. Troyana "moytos homes de prestar" (I, 237.35). Existió en cast.: PCG 441b45 "cauallero de prestar"; 773b20 "omne de prestar"; 536b30 "omnes de prestar"; ms. 1347 y ms. 7403fols. 223aV y 43bV "caualleros de prestar"; Arcipreste de Hita 174a "dueña de prestar"; 483b "armas de prestar"; 490b "ome de prestar".

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{prestar}
.- PRESTAR (909a: XIV): 1103 "cum quantum in se obtinet et homini prestare potest" (Doc. Med. Port. 100.5); 1188-1230 "todo auer prestado non aia ferias" (PMH Leges 847); CSM 43 "que lle nunca prestar pode fisica" (37); 212 "un sartal me prestade" (24), etc. // Cr. Gal. "nõ a caualeyro de prestar en todo castela que eu nõ conosca... mays de mil omes de prestar" (58aR, 129bV).

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
prestar
intr v. i. {intr.}: ser útil, servir; 13.8 a ela s'acomendava, e aquelo lle prestou; 43.37 lle nunca prestar pode fisica nen meezỹa; 77.15, 89.31, 117.31 quando viu que tod'esto ren non lle prestava || v. tr.: emprestar: 212.24 un sartal me prestade.

M. Rodrigues Lapa (19702): Cantigas d'escarnho e de mal dizer dos cancioneiros medievais galego-portugueses. Vigo: Galaxia ["Vocabulário galego-português", pp. 1-111].
prestar
= servir, ser prestável: {Pero da Ponte} o Demo lev' o que lhi val / sa requeza, de mais a quen / non presta a outren nen a si 356.19.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
prestar
tr. tr. prestar; to lend: mellor cousa ẽno mũdo nõ pode seer para se bem aviĩr o õme estrayo cõ aqueles cõ que a de fazer que lles dar ou prestar do seu, 340.31.
prestar
intr. intr. servir, valer; to be useful: falsou lle a loriga et o escudo que nẽgũa cousa nõ lle prestou, 125.11, 193.29, 370.3.

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
[prestar]
v. .- v. " ser útil, servir, aprovechar". IPret. P3: PRESTOU, 120.2 "pero que Ferragudo leuou a espada, mais nõ lle prestou nada".

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
prestar
v. tr. v. tr. "Prestar, deixarlle a alguén unha contía de diñeiro ou outra cousa coa condición de que o devolva".
____IPret. IPret. P1 prestey (1): "hũu colchón que lle eu prestey e se me foy cõ elo" 1967; P3 prestou (1): "que lle prestou e XX morauidís" 889; P5 prestastes (2): 1395, "morauidís bellos que me prestastes" 2598; Part. prestados (4): "morauidís vellos / que del rreçebja prestados" 322, 336, 583, 1394; prestada (1): "que teẽ hũa táuoa que leuou prestada da dita grãja" 2828.
____ Do lat. praestāre "aproveitar, ser útil". Para evolución semántica véxase DCECH (s.v.). A acep. do texto está xa no XII en doc. lat. de orixe port., en doc. gal. administrativo de 1265 e nas CSM (Lorenzo Crónica s.v.). Outros exemplos do XIII en Montederramo (Martínez Montederramo s.v.). Seguen en uso as dúas acep., na segunda xunto a emprestar.




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL