logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra prouar como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.16 Rows
- Número de acepcións atopadas: 16.
- Distribución por dicionarios: CONCELLO DE NOIA (1), CRÓNICA TROIANA (2), CRÓNICA XERAL (1), CRONOLOXÍA (2), HISTORIA TROIANA (3), VOCABULARIO 1275 (1), MIRAGRES DE SANTIAGO (3), LIBRO DE NOTAS (3).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
probar
prouar
v. v. 'xustificar, manifestar e facer patente a certeza dun feito ou a verdade dunha cousa con razóns, instrumentos ou testemuñas'. Inf.: Probar, "rrenũçiamos a toda exeiçión (...) e a ley que dis que a paga deue seer feita en presençia do notario e testigos da carta, e outrosí rrenũçiamos a ley que dis que ome he tiúdo de probar a paga que faz dentro de dous anos, saluo sy aquel que a paga rresçibi rrenũçiar esta ley" 67.43 (1499). Prouar, "outrosí que aquel que a tal paga faz a deue de prouar ẽno dito termỉo, se por aquel que a rreçebe lle for negada" 40.28 (1440).

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
prouar
tr. tr. intentar, probar (algo); to attempt, try: quantos querian sobir todoslos fazian vijr cabeça ajuso. en tal gisa que non o querian ja mays prouar, I 170.14, I 116.7, I 223.19. Graal. provar.
prouar
tr. tr. poner a prueba, experimentar; to test, try out: aqui prouaron estes caualeyros anbos o grande esforço de eytor et a ssua ualentia, I 270.17, I 203.28, II 243.23.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
prouar
reflex. ' probar, demostrar, intentar, ensayar, experimentar; batirse, experimentarse' , del lat. PRŎBĀRE (REW 6764). Formas: prouar 27.17 "por - se", 89.15 "gardaronse de fazer mao feyto nẽ lo pode nẽgũu - nẽ retreer", 131.18 "et - se llj poderia auer prol", 150.22, 160.11, 354.30 "asy se começou a - el rrey dom S. en mouros", 729.7 "vijnã a suas cortes todos os altos omes das outras terras por - os bees que delle oyam dizer", 859.18 "nõ se atreuerõ de o - ", 869.14 "por - a G. P. de B. que seria o que y faria", 875.13 "que o ousasse - ", 881.9-10,10 (c. 621), proua 888.44 "segũdo o - a estoria", prouou 743.11 "morrerõ moytos ca os - a terra et a agua", 818.23 "et por tal se - ... por conprida enos seus bõos custumes", prouarõ 725.9 "ca ali sse - en armas", 807.48 " - tres escaleyras", prouaremos 823.32 "et - se podemos passar per elles", prouarias 626.11 "diseste que ti - cõ hũu mouro", prouedes 875.10 "catade que queredes fazer ante que o - ", prouarem 775.4 "por sse - en armas". Desde el XIII: a. 1209 "si los adaliles ou la conpannia lo prouaren" (PMH Leges 889); a. 1242-1252 "et eu iuit M. F. deylo quarto plaso qui prouase" (Salazar 7.14); a. 1261 "et prometendóó a mostrar e a prouar por iur" (id. 41.23); CSM 16.17 "non leixava guerra nen lide nen bon tornei / u se non provasse tan ben", 17.52 "d' oj' a tres dias, u non aja al, / venna provar o maestr' este mal", etc.; Johan Airas (1077, 1467) "e ela quys prouar de ss' ir" (22); Miragres "que el que de grado prouaria se a poderia aver" (p. 61); Cr. Troyana "non o querian ja mays prouar" (I, 170.14); Graal "ũa aventura u muitos homens boõs se provarom" (II, 142). Esta acepción reflex. la cita Morais en el XVI; cfr. también C. Michaëlis Gloss. CA p. 72; Lapa Escarnho s.v.; Magne Demanda Graal III, s.v.; en gall. mod. probar. En cast. desde el Cid (cfr. Corominas DCELC III, 891).

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{poblar
pobrar
prouar}
.- POBRAR (1785a: 1282; 1784b: povoar XIV, id. poboar; povorar a. 1455): 1244 "estos homees que poblan esta pobla... estos poblan aa tal foro" (Ferro 13.2, 7); CSM A "e ar pobrou / Badallouz" (11) (35.41), etc.; 1474 "avedes de fazer et prouar os dictos lugares" (Salazar 155.14).
{prouar}
.- PROVAR (1811b: XIII, no CBN): 1242-1252 "deylo quarto plaso qui prouase" (Salazar 7.14).

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
prouar
tr. tr. probar, ensayar; to try, attempt: quantos queriã sobyr, todos les faziã viỉr cabeça ajuso en tal guisa que o nõ queriam mays prouar, 107.14, 145.36, 287.32.
prouar
tr. tr. demostrar; to prove, show: a cousa foy çerta et prouada que o matara, 366.11, 27.42, 347.20.
[prouar]
tr. tr. poblar; to populate, settle: aly prouou Dardaño a çibdade de Troya, 9.4, 7.18, 10.37.

M. de Miguel (1977): Vocabulario gallego medieval en documentos del s. XIII anteriores a 1275. Memoria de licenciatura. Universidad de Valladolid.
prouar
v., .- v., 'probar, demostrar'. Del latín PRŎBĀRE. Formas: prouar, Inf., a. 1258-61 "et prometendoo a mostrar e a prouar" (41.23); prouado, Part., a. 1228 "Traedor prouado e ladron conuçudo" (17.10).

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
prouar
{[provar]}
v. .- v. 1.- " probar, demostrar, evidenciar". IPret. P3: PROVOU, 25.12 "Et el pois que provou ante nos que rresurgira d' ontre os mortos".
____IPret. 2.- " probar, intentar, tratar de". IPret. P3: PROUOU, 63.3 "et fui moy mãso a arqua onde siia a santa cabeça et prouou de a abrir". ICond. P3: PROUARIA, 61.3 "Et diso ao arçibispo [...] que el que de grado prouaria se a poderia aver"; 177.8-9 "diso o enfermo [...] que se o el quisese ajudar que prouaria de sobir aquel monte".
prouar
v. .- v. " poblar, habitar". IPret. P3: PROUOU, 81.5 "maldiso estas trres çidades porque lle forõ maas de tomar [...]. Et despois nũca en elas nĩgen prouou".

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
prouar
v. tr. v. tr. "Probar, demostra-la verdade ou falsidade".
____Inf. Inf. prouar (1): "que lle cõpría de o prouar" 2094.
____ Do lat. prŏbāre. Rexístrase con abundancia desde o XIII: a primeira doc. port. de 1209 e gal. de 1242-1252; está nas CSM e nos Cancioneiros (Lorenzo Crónica s.v.). Outros exemplos do XIII en Montederramo (Martínez Montederramo s.v.).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL