logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra provar como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.8 Rows
- Número de acepcións atopadas: 7.
- Distribución por dicionarios: CANTIGAS DE AMIGO (1), CANCIONEIRO DA AJUDA (1), CRÓNICA XERAL (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), CANTIGAS DE ESCARNHO (1), MIRAGRES DE SANTIAGO (2).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

J. J. Nunes (1928): Cantigas d' amigo dos trovadores galego-portugueses. Vol. III \(Glossário\). Coimbra: Imprensa da Universidade.
provar
v. tr. v. tr. CXVI, 8, CCXXIX, 1, tentar, experimentar; no vol. I (biogr. de Martin de Padrozelos), pôr em prática, realizar. (Cantigas d' amigo).

Carolina Michaëlis de Vasconcelos (1920): "Glossário do Cancioneiro da Ajuda", Revista Lusitana 23, pp. 1-95.
provar
(prŏbāre): 1) dar a prova de alg. c. 928; 2) tentar alg. c. 674, 1529, 5803, 6099; 3) fazer uma experiência com alg. 4738; 4) ensaiar 2642, 3206, 8147, 8589, 8748 (seguido da prep. de { provar de}).

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
pobrar
poblar
poobar
plobar
pobrar
probar
provar
'poblar' , de un lat. vulg. *PŎPŬLĀRE (de PŎPŬLUS ). Formas: pobrar 52.22, 55.9, 104.8, 256.7, 333.52, 522.5, 827.11, 841.10, 889.30,31, 902.84, poblar 345.34, 346.4, 347.15, 730.21, 754.45, 815.37, poblalas 345.34, pobraua 229.7 (A1 prouaba ), poblaua 447.20, pobrara 333.52, poblara 721.3, pobrou 17.13 (A1 poblou ), 28.38, 46.76, 51.10,12-13, 52.19, 55.1,6, 104.22,23,24, 117.1, 277.14, 287.3, 292.10, 300.20, 451.10 (c. 294), 611.13,14,16, 618.25,28, 681.9, 691.25, 827.1, 841.1, 888.2, 902.53,64,69,71, poblou 318.44, 334.15, 370.15-16, 718.14,15,16 (2 v.), 729.69, 730.8, 731.10, 758.14, pobroa 286.30, 900.4, pobroua 70.30 (A1 prouauãa ), 902.87, pobloa 889.23, pobroas 901.48, poblarõ 346.5,10, poblaron(o) 466.9-10, poobarõ 345.36, pobrasse 902.85, pobrando 332.2, poblando 451.12 (c. 295), pobrada 55.7 "nõ era ben - de gente", 70.29 "era enton mal - " (A1 prouada ), poblada 345.31 "com̃o foy - ", 693.32 "C. era muy - de muy gram gente", 718.18 "S. era muy bem - vila", 734.2 "ouue - " (id. 828.40, 890.3), 783.15 "et muy bem ", pobradas 12.16 "estauam... - ", 60.14 "tijnãnas... - ", 347.16 "conpañas de Tubal - nas rribeyras do Ebro", 802.52 "aas tendas... acharõnas tã - ", pobrado 501.13 "foy - este castelo", poblado 758.16 "era - ", 828.31 "tã forte castello et tã bẽ - ". La variante ant. en los ss. XIII-XIV: a. 1244 "a estos homees que poblan esta pobla de Uila bona" (Ferro1 p. 13); CSM 191.7 " Roenas que en termio d' Alvarrazin é poblado"; a. 1296 "que o pobledes e lavredes" (Duro p. 165); Gal. Estoria "et que a queria poblar de outros omẽs doutro lynage" (36.3), "poblou" (13.23), "poblarom" (14.11), "poblando" (32.30); Cr. Troyana "fezo y uijr poblar todaslas gentes" (I, 109.20), "muy forte uila et moy poblada de moy gran gente" (I, 112.20); a. 1276 "deuela a poblar a plazer do abbade" (Sponer 123.20). De aquí plobar en 1357 "que o moredes e o plobedes" (Duro p. 204). La variante pobrar: CSM A.11 "e ar pobrou / Badallouz", 35.41 " Bretanna, a que pobrou rei Brutus"; a. 1290 "que o lavredes e o pobredes" (Duro p. 162); a. 1295 "lavre e pobre e pare ben" (id. 164); a. 1310 "morar e pobrar e lavrar" (id. 169) (también 170, 171, 174, 178, 187, 200, etc., de a. 1310, 1312, 1324, 1331, 1346, 1355); IV Livro de Linhagens "santa M. de Bragaa que eu pobrey" (PMH Script. 254); Castelo Perigoso "de o pobrar e morar em elle" (Textos Port. Med. 672); Cr. 1344 "este rey dom O. pobrou as cidades" (II, 415), "despois que assy ouve pobrada a çidade" (III, 250); Miragres "quiserõ os judeus pobrar J." (p. 45), "nõ quiserõ pobrar en G." (p. 128); Cr. Troyana "uẽo a pobrar esta terra" (II, 163.25); a. 1365 "que hy veesem pobrar e morar" (Desc. Portug. I, Suplem. 286); Nunes Contr. "he pobrado todo de moesteiros" (RL XXVII, 59). También existieron las variantes probar y provar: a. 1356 "e o lavredes e probedes e o paredes ben" (Duro p. 201); a. 1324-1358 "e o lavredes e o probedes" (id. 206); Miragres "et depois nũca en elas nĩgen prouou" (p. 81); R. S. Bento "de nẽhũa regra provados" (RBF V, 23); Corónica Iria "et o dito rey don S. prouou moitas egllesias, villas et castellos" (p. 57); a. 1474 "avedes de fazer et prouar os dictos lugares" (Salazar 155.14). La forma mod. es divergente de poboo: Dic. Alcob. 2093 "populo poboar " (RPhil. VI, 90); Cr. 1344 " Avilla que se entõ poboava" (III, 199), "e poboou muy bem aquella cidade" (III, 250), "que a poboasse... nunca depois fora poboada" (III, 321); a. 1310 "para poboar o dito casar" (Duro p. 170); a. 1315 "de poboar as ditas casas" (id. 173), cfr. a. 1329 "e o chantedes e o povoedes e o paredes bem" (id. 177); a. 1369 "e povoedes en gissa que non fallescan os novos" (id. 211); a. 1370 "que o labredes e o povoedes" (id. 211); Frades Menores "paboandoa de cristãaos" (II, 26). Poboar es la forma de los diccionarios galls. y povoar la forma port. mod. (ejs. en Morais ). En cast. poblar desde el s. XII.

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
provar
provar-se
v. tr v. tr.: 1.62 est'é cousa provada; 17.32 disse que llo queria provar; 89.20 verdad'é provada; 94.112 por lles todo provar / quanto lles dizia; 99.46 esto foi ben provado || B.10 provarei / a mostrar ende un pouco que sei; 2.54 per nulla maneira / est'alva vestir provasse; 25.21 a un judeu foi... provar se ll'alg'enprestaria; 64.83, 105.127, 117.26 Muitas fisicas provaron en ela; 125.25 en toda-las maneiras provou de a vencer || 157.21 meteu un cuitelo no feijoo por provar / a come lle saberia || provar-se: dar provas: 16.17 non leixava guerra nen lide nen bon tornei, / u se non provasse tan ben, que conde nen rey / polo que fazia o non ouvess'a preçar. Cf. provado.

M. Rodrigues Lapa (19702): Cantigas d'escarnho e de mal dizer dos cancioneiros medievais galego-portugueses. Vigo: Galaxia ["Vocabulário galego-português", pp. 1-111].
provar
= experimentar, tentar: {Afonso X} sol nõno provedes, / ca non son mais de dous 8.2; 10.47; {D. Denis} non sei oj' ome que a tirasse / fora da vila, pero o provasse 91.11; 141.17; 202.19; 377.5.

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
prouar
{[provar]}
v. .- v. 1.- " probar, demostrar, evidenciar". IPret. P3: PROVOU, 25.12 "Et el pois que provou ante nos que rresurgira d' ontre os mortos".
____IPret. 2.- " probar, intentar, tratar de". IPret. P3: PROUOU, 63.3 "et fui moy mãso a arqua onde siia a santa cabeça et prouou de a abrir". ICond. P3: PROUARIA, 61.3 "Et diso ao arçibispo [...] que el que de grado prouaria se a poderia aver"; 177.8-9 "diso o enfermo [...] que se o el quisese ajudar que prouaria de sobir aquel monte".




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL