logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra sobre como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.34 Rows
- Número de acepcións atopadas: 34.
- Distribución por dicionarios: CANTIGAS DE AMIGO (1), CANCIONEIRO DA AJUDA (1), CONCELLO DE NOIA (1), CRÓNICA TROIANA (3), CRÓNICA XERAL (1), CRONOLOXÍA (3), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), CANTIGAS DE ESCARNHO (1), HISTORIA TROIANA (8), VOCABULARIO 1275 (ÍNDICE TOPONÍMICO) (1), VOCABULARIO 1275 (1), MIRAGRES DE SANTIAGO (3), LIBRO DE NOTAS (9).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

J. J. Nunes (1928): Cantigas d' amigo dos trovadores galego-portugueses. Vol. III \(Glossário\). Coimbra: Imprensa da Universidade.
sobre
prep. prep. CCCVII, 20, por causa de; en sobre, LX, 22, o mesmo que sôbre. (Cantigas d' amigo).

Carolina Michaëlis de Vasconcelos (1920): "Glossário do Cancioneiro da Ajuda", Revista Lusitana 23, pp. 1-95.
sobre
(sŭper): 1364.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
sobre
prep. .- prep. 'enriba de', 'por enriba de', 'por riba de'; 'por'; 'en'; 'entre'. Sobre, "iasẽ sóbrella carreyra de sobre este tallo sobredito" 4.12 (1343); "et auẽdo sobre ello noso trabtado solene em nosso cabíjdoo" 10.17 (1390); "Et sobre esto rrogamos et pedimos por merçee a noso señor o arçibispo de Santiago (...) que dé súa autoridade et decreto a este dito aforamento que valla" 10.117 (1390); "He a saber que ay escripto sobre et ontre rregoloos onde dis: dito et Domingo de et chantados et que per, et vallã" 15.65 (1395); "que le fesese pagar os ditos morauidís cõ tódaslas custas que sobre ello avịa feitas" 24.56 (1407); "para poder seer pagado dos ditos çen morauidís cõ as custas sobre ello feitas" 24.79 (1407); "que por quanto lles fora liúda hũa carta a pedimento de Pero de Traua et de súa moller, Tareiia Afonso, sobre rrazón de çertas áruores" 27.11 (1412); "eles disesen et declarasen a verdade que soubesen sobre rrazón das herdades que ao moesteiro de San Justo perteesçía a auer" 28.12 (1412). Deste termo hai 32 ocorrencias vid. listado s.v. sobre. Sobr', "quaeesquer pesoa ou pesoas que uos sobr' ello fasã demãda ou enbargo algũu" 8.49 (1381); "segũdo todo he contiúdo em hũa carta de sentença et pregões et rrematações sobr' ela feita, firmada do nome do dito alcalle" 24.17 (1407); "os ditos morauidís, cõ as custas que sobr' elo abịa feitas et fesese a súa culpa" 24.39 (1407); 34.41 (1422); 37.45 (1434); 42.41 (1445); 43.20 (1447); 51.114 (1463). Sóbrelo, "Jten primeiramente a sóbrelo casal de Santiago quatro maçeeyras" 27.19 (1412); "jten a sóbrelo camjño tres maçeeyras" 27.23 (1412); "jten a sóbrelo porto hũu castineyro enteyro" 27.27 (1412); "jten a sóbrelo vimỉal de Garçía Vaasques contra a rra" 27.41 (1412). Desta forma hai 24 ocorrencias vid. listado s.v. sóbrelo. Sóbrelos, "rreçebeu logo juramento sóbrelos Santos Auãgeos" 26.18 (1412); "jten a sóbrelos tallos de Lodeyros" 27.29 (1412); "moeda que me aujades dado e prestado sóbrelos ditos herdamentos" 63.26 (1487). Sóbrello, "uem ffiryr per so a souoreyra que está sóbrello agro" 1.20 (1332); "fostes et sodes delo ben mereçedor, sóbrello qual rrenũçio et parto de mỉ" 42.17 (1445). Sóbrela, "que sobre ello avịa feitas et fesese sóbrela dita rrasõ" 24.56 (1407); "jtem en Agra Moíño, sóbrela Moroça, dúas márgẽes pequenas" 26.106 (1412). Desta forma hai 27 ocorrencias vid. listado s.v. sóbrela. Sóbrelas, "en Agro Longo hũa leyra que jaz a sóbrelas mjllarịas de Sancha Oanes" 28.116 (1412). Sóbrella, "começa per sóbrella fonte que está ante a porta de Rrodrigo" 1.14 (1332); "iasẽ sóbrella carreyra de sobre este tallo sobredito" 4.12 (1343).

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
sobre viỉr
intr. intr. venir improvisadamente; to arrive unexpectedly: logo en aquelas oras sobre uẽo aly ajas talamon, I 221.9.
sobre
prep. prep. por encima de; more than, over: era esforçado et ardido et ualent sobre quantos ẽno mundo forõ, II 203.9, I 282.1, I 292.22.
sobre
prep. prep. sobre; upon, on: sija sobre hun cauallo, I 99.7, II 216.28.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
sobre
sobrelo
sobrello
sobresto
sóbrelo
sóbrela
sóbelo
sóbolo
sobrelo
sobresto
sóbelo
sóbolo
sobello
sobrelo
sobrela
' sobre' , del lat. SŬPER (REW 8456). Formas: sobre 6.40, 11.9 (c. 7), 17.18, 18.15,28, 19.1,4 (c. 13), 25.4, 30.28, 32.8,17, 37.42, 38.8,9, 41.50,57, 42.97, 43.18 "el rrey nos envia a vos - rrazõ sse lle queredes dar as chaues", 48.28, 49.48, 49.52, 51.6, 56.26, 58.15, 59.6,9, 63.25,10, 68.5, 69.1,7, 70.28, 72.13, 84.35 "que se tire a tua sana de - nos", 88.12, 95.6 "ffoy - Saragoça", 100.7, 106.30,31,36, 115.111, 117.10 (2 v.), 118.25, 120.14, 121.6 (2 v., c. 79),5 (c. 80), 122.12,4, 123.19 (2 v.),21, 124.43 "nõ cõta a estoria - qual razõ", 127.32,38, 129.93, 131.15, 135.41, 136.3,10, 148.43, 150.21, 153.6, 160.4, 162.20, 173.42, 174.57, 175.9, 179.92, 182.64, 183.21, 190.6, 191.40, 193.51, 196.34, 198.71, 200.34,39, 205.55, 209.54, 210.58,9,10, 215.69, 216.10, 218.9, 219.36, 237.12, 238.31, 239.16, 243.50, 245.24, 246.64, 247.10, 248.30, 249.7, 250.5, 251.13, 252.40, 255.27, 257.14, 259.32,38, 267.48, 273.57, 274.86, 278.24, 282.39, 285.5 (c. 168), 290.33,34, 300.21, 302.49,57, 309.41, 313.2, 316.2,4, 324.3,9, 325.11, 326.43, 327.45, 328.10 (c. 192), 329.18,5 (2 v.), 330.10 (2 v.),21, 337.48, 338.12 (2 v.), 341.54, 342.9,11, 344.15, 349.8,11,14, 351.12, 352.8,20,29 (2 v.), 353.36,2,14,16, 354.4, 357.28,3, 359.1, 373.3,11, 374.7, 376.37, 390.49, 392.32,35, 396.5, 403.5, 407.7 (c. 257), 408.14 (c. 257), 411.11,12 (c. 261),8,10 (c. 262), 412.3, 413.11, 415.26, 418.11 (2 v.), 419.5, 420.7, 421.22, 430.7,12, 439.7, 441.5, 442.2, 443.5,11 (c. 287), 448.15, 449.3,5, 458.7, 459.29, 466.4 (c. 305), 467.11,6, 472.16, 476.7 (c. 315), 484.5 (2 v.),19, 485.31,36, 488.13, 489.15,16, 495.9, 500.3, 502.14, 507.19, 509.17, 510.2,15, 514.18, 515.16, 516.9, 523.5, 531.7, 546.18, 548.13, 567.30, 571.22, 592.26, 602.18, 607.66, 618.31, 620.20, 624.34, 629.4, 638.11 (c. 434),12 (c. 435), 640.11, 647.38, 652.20, 654.29, 656.48, 659.29, 667.4,6, 668.25, 671.3, 672.43, 675.29, 676.5, 677.4, 679.12, 686.15, 687.48, 688.18, 692.35, 693.27, 694.34, 699.4, 703.3, 706.5, 707.23,30, 711.14,4 (c. 488), 713.31, 719.4,7, 721.5,15, 725.8, 726.18, 729.65,3, 730.18,3, 734.4,6 (2 v.), 735.10 (2 v.),14, 736.7, 740.9,16, 748.69, 749.83, 750.17, 751.17, 758.16,4, 761.41,45, 762.58 (2 v.), 765.10, 767.2, 768.20,21, 769.2 (c. 524), 770.11, 771.37, 773,8,15, 775.17, 776.12,23, 777.3 (c. 530), 778.27, 779.6,12,14 (3 v.), 782.2, 783.7,9,11,14, 788.3, 790.17, 792.5, 793.11 (c. 540),1, 797.27, 801.16, 806.6, 810.135,138,147, 813.233, 830.17, 831.32, 834.40, 835.1,3,4,11,13 (c. 566), 836.12,16,20, 838.17, 839.9 (2 v.),12,15,27, 842.4,5,22,35,37, 845.8,18, 847.7,9,2, 848.13 (c. 580),5, 849.6 (c. 582), 863.7, 868.3,10 (c. 607), 869.2,4, 871.5,14, 873.5 (c. 612), 874.7 (c. 612), 875.3, 876.32, 879.6 (c. 618), 881.5 (c. 621), 885.2, 886.2,5 (c. 629), 887.19, 888.52, 889.28, 890.5 (c. 633), 891.26, 892.53, 893.22, ssobre 98.39, sobr' el 234.22, sobrela 211.15, 347.7 " - partiçõ", 352.10, 497.4, 548.22, 761.41, sobrella 58.16 " - terra", 313.4, sobrellas 182.57 " - toucas", sobr' ele 533.9 (c. 364), sobrelo 54.13 " - corpo", 105.12 " - que tragia", 114,78 " - conde", 255.32 "sua fala - ", 272.43 (ms. sobelo ), 324.10 " - rio", 550.24 "que sse falariã - ", 667.7 " - escano", sobrello 480.19 " - infante", sobrelos 18.32 " - outros", 54.16 " - corpos", 328.4 (c. 192) " - mouros", sobrellos 861.10 " - madeyros", sobr' elo 602.32 "mãdado do Çide - ", 605.15, 608.37, sobresto 131.37, 602.21. La combinación con el art. en sóbrelo, sóbrela aparece en otros textos arcaicos: CSM 184.15 "santa M. que sobrelos seus recude", 369.74 "tornou sobrela mesquina"; a. 1253-1254 "contenda... sobrela heredade" (Salazar 14.3); a. 1257 "sobrela Vª e sobrela terza da outra... da outra Vª sobre que auiã contenda" (id. 22.6, 23.27); Pai Gomez Charinho (1158, 1624) "porque am pauor / d' auer sobrelo seu convosco entençon" (17); Pedr' Amigo de Sevilha (1198, 1664) "sobre la terra" (12); Johan Zorro (V 754) "en Lixboa sobrelo mar... sobre lo lez" (cfr. Cunha Zorro s.v.); Miragres "duas sobrelo portal meridian[o] et duas sobrelo portal d' ouçidente" (p. 156); Graal "e pos o escudo sobrela cabeça" (I, 350); Aves "sobrelo mar" (52.19); a. 1432 "sobrelo qual feso preito" (Ferro2 p. 14); a. 1432 "sobrelo qual" (id. 15); a. 1433 "sobrelos nagoçeos" (id. 20); a. 1438 "sobrela ponte... sobrelo qual" (id. 35); a. 1457 "sobrela jurdiçon" (id. 71), etc. Existió la variante sóbelo (que corregí falsamente en una ocasión): CSM 4.94 "que sobelo altar vi", 28.99 "sobela vila", 38.105 "ant' a omagen sobelo altar", etc.; Graal "pos o escudo sobela cabeça" (I, 304), "querovolo jurar sobelos santos evangelhos" (I, 311), "sobelo caminho" (I, 381), Orto Esposo "sobello" (316.39). Morais cita un ej. del XVI. Otra variante fue sóbolo: Graal "sobolo altar" (I, 275), "sobola cabeça da donzela" (I, 378). Otros ejs. los cita Morais en textos arcaizantes. La combinación sobrelo ' sobre ello' se usa aún en gall. y en port. medieval. Aún en F. Lopes Cr. João I "pera lhe rresponder sobrello" (I, 289). También aparece en otros textos sobresto: a. 1253-1254 "e sobresto" (Salazar 13.15); a. 1261 "enuyou a don Roy Garcia... sobresta razõ sa carta" (id. 31.11); Miragres "sobr' esto falaras cõ el" (p. 94); Gal. Estoria "pero sobresto dizẽ que nõ ha dolor... que a tẽpo nõ passe" (24.5); a. 1342 "non queria sobrelo fazer pleito nen custas sobresto" (Duro p. 185); D. Eduarte Leal Cons. "penssando como sobresto ey de screver" (1.16). En port. mod. sobre isto; en gall. sobre esto, pero en la lengua hablada sobresto. Para el gall. cita Carré una forma sobor, E. Rodríguez y Franco Grande sobor y sober (la 1.ª con uso literario), pero son formas sospechosas. Es cierto que para llegar al ant. sóbelo, sóbolo, se pasó por *soberlo > *soberllo / sobello, y de aquí la propagación a sobrelo / sobrela; pero sober o sobor nunca se encuentran y faltan en Cuveiro y Valladares; yo no las he oído en ninguna parte. Es posible que sean deformaciones modernas para evitar el coincidente cast. sobre.

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{subri
sobre}
.- SOBRE (2010b: 1265): 1242-1252 "subri istis plasos... subri santos euangeos" (Salazar 7.10, 15); 1253-1254? "sobrela heredade" (id. 14.3); 1257 "sobrela Vª e sobrela terza" (id. 22.6).
{sobrejugeiro
sobre jugueiro}
.- *SOBREJUGUEIRO: 1474 "jugus e sobre jugueiros... un jugo e dous sobrejugeiros" (CDGH 71.20, 74.38).
{sobre levar}
.- *SOBRELEVAR: Frades Menores "se frey M. nom fosse sobre levado e descarregado dos ditos ofiçios" (I, 214).

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
sobre
prep prep.: 5.188 leixemo-la sobr'aquesta pena; 35.86 o maste... sobr'el enton caeu; 39.6 un mõesteiro que jaz sobre lomba / dũa gran pena; 127.55 ta mão tragerás / sobr'ele; 213.76 foi-sse a el chegando, sa azcõa sobre mão; 331.35 o menynno soterraron, / e a madre come morta de sobr'ele a tiraron || 11.92 liia sobr'ele a ledania; 347.43 rezaron sobr'ele salmos || 7.7 a ssa graça ponna / sobre nos; 205.10 abertamente / parece a ssa vertude sobre tod'ome coitado || 15.25 avia guerra / con perssiãos, e foi sacar / oste sobr'eles; 51.75 ssa ost'... que sobr'a vila deitara; 165.26 viron atan gran poder / de mouros vĩir sobr'eles; 348.41 fez oste sobre Grãada || 25.26 aquesto... farei... sobre bon pennor; 305.37 Faze-lo quero sobre pennor || 144.5 sobre todas cousas á poder; 224.11 un miragre... da Virgen a que deu Deus poder sobr'enfermidades / de as toller; 245.6 feze-a sobre los seus / coros dos angeos reynna || 104.7 o que o fazer coida, creed'... que aquel escarno todo á de tornar sobre si; 175.4 sobr'el se torn'o dano de quen jura falssidade; 369.74 todo seu despeyto... tornou sobre la mesquinna || 158.10 sobr'el mentes non parava || 184.15 Santa Maria, que sobre los seus recude || acerca de, a respeito de: 118.11 Con seu marido barallava mal / muitas vezes sobr'este preito; 167.16 las mouras sobr'aquesto lle davan mui gran contenda; 265.106 aos seus consello pidiu / sobr'aqueste feito || 65.47 disso-ll'aquelo sobre que vẽera; 265.68 sobre atal entençon; 272.27 sobr'aquesto cuidou; 341.36 non á no mundo salva que eu sobr'esto non faça; 403.46 sobre seus panos sorte / deitaron || 15.17 fez un miragre... sobre Juyão ; 136.10 un miragre que a Groriosa fez... sobr'un malfeito; 183.22 un gran miragre sobr'esto mostrou a Virgen; 219.32 sobr'esto miragre fez || sobr'esto : então, em consequência disto, a este respeito: 6.32 Sobr'esto diss'o menỹo; 26.13 Sobr'esto, se m'oissedes, diria / dun joyzo que deu Santa Maria ; 27.30 Sobr'esto deu Cesar joyz'atal; 78.25 sobr'esto tanto con el conde falaron; 151.35 Sobr'esto foron juntados no logar muitos abades pora saber este feyto || sobr'aquesto : 42.22 || além de: 23.10 Sobre toda-las bondades que ela avia, / era que muito fiava en Santa Maria || mais que: 175.10 sobre toda-las cousas amava Santa Maria ; 213.12 sobre tod'outra cousa amava Santa Maria || sobre mesura : sobremaneira, extremamente: 405.23 ũa fegura da Virgen... fremosa sobre mesura || 149.11 tod'esto que é sobre natura; 242.7 vertude que sobre natura é || sobre tod'esto : além disso: 325.37 e demais, sobre tod'esto, escabeça-las faria. Cf. sobelo.

M. Rodrigues Lapa (19702): Cantigas d'escarnho e de mal dizer dos cancioneiros medievais galego-portugueses. Vigo: Galaxia ["Vocabulário galego-português", pp. 1-111].
sobre
= por cima de: {Pero Viviaez} sobrancelhas mesturadas, / grandes e mui cabeludas, / sobre-los olhos merjudas 405.10. || Acerca de, a respeito de: {Afonso X} e sobr' esto vos digo eu ora al 8.5; 19.24; 167.11; 316.21.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
pensar sobre
expr. pensar de; to reflect upon: pensou sobre duas cousas, 46.42.
sobre mar
expr. alta mar; high seas: el Rrey Castor et el Rrey Polus entrarõ sobre mar por lle acorrer, 92.8, 341.17, 363.25.
de sobre venta
expr. impensadamente, de repente; unexpectedly, suddenly: cercarõno logo aquel dia de sobre venta et sem decato, 106.37. DRAE, Sumas.
sobre
prep. prep. contra; against: todos aparellados para yr sobre Troya a vengar seu despeyto, 89.42, 9.17.
sobre
prep. prep. sobre; on, upon, over: sobre las armas tragia sobresynaes et cubertura de hũa purpura vermella, 73.11, 13.2, 196.11.
sobre
prep. prep. tocante a; about, concerning: leuãtou se entonçe sobre aquesta rrazõ moy grande guerra, 11.12, 16.30, 53.22.
a sobre guisa
expr. sumamente; exceedingly: he moy bõo caualeyro et moy sisudo... et moy esforçado a sobre guisa, 338.31, 339.40, 350.30.
sobre todo
expr. sobre todo; especially: sobre todo esto enviam me dizer cõmo por rrazõ de ameaça, 112.2.

M. de Miguel (1977): Vocabulario gallego medieval en documentos del s. XIII anteriores a 1275. Memoria de licenciatura. Universidad de Valladolid ["Índice toponímico"].
Sobre-Cerquido (Octeyro de),
a. 1258-61, 35.1-2.

M. de Miguel (1977): Vocabulario gallego medieval en documentos del s. XIII anteriores a 1275. Memoria de licenciatura. Universidad de Valladolid.
sobre
subre
supra
super
prep., .- prep., 'sobre'. Del latín SŬPER; a. 1228 "Et qualquier iuyzo for feyto sobre pignora" (17.29), 18.3,19, 20.21; a. 1253-54, 13.9,15, 14.3; a. 1257, 22.5,6, 23.27; a. 1258-61, 31.11, 36.15; a. 1259, 44.7; a. 1261, 46.17; a. 1266, 52.10,14,16; a. 1253-54 "subre una heredad" (12.12), "unde eu supra esto aplazelos pera ante uos" (13.19); a. 1228 "e super esto dez mill peyte" (21.1).

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
sobre
prep. .- prep. " sobre". 8.11 "et fezme o corpo estar com̃o se estouese sobre hũa escaada"; 31.10 "nõ ficara en ti pedra sobre pedra"; 33.9,10 "voz de sobre Iherusalem, [...] vos sobre os esposos et esposas, et vos sobre todo o poboo"; 40.6 " Vespasiano leixou Tito [...] sobre Iherusalem"; 41.13 " Tito jouvo sobre Iherusalem"; 134.5 "estando armado sobre seu caualo"; 141.4 "alçou a espada sobre a cabeça del"; 157.1 "outras duas estan sobre duas vides"; 157.4, 164.9; 214.19; 217.10. // SOBRE TODA LAS COUSAS , 224.14 "-Deus, ca de todo as poder et as sobre toda las cousas et sobre lla[s] ordẽes".
____ Aparece SOBRELO en combinación con el artículo: SOBRELO, 1.3 "seendo a cabeça de Santiago Alfeu en sua cousela sobre lo altar"; 9.8 "leixou ali sobre lo altar a pertega"; 14.15 "virã arder de noyte sobre lo seu moymẽto candeas"; 32.8 "vẽo sobre lo tẽplo atã grã claridade, et sobre lo altar de Iherusalem"; 33.9 "voz de sobre Iherusalem et sobre lo tẽple"; 71.12; 72.5; 112.13; 156.11; 189.10; 197.1; 200.14; 217.11; 229.11. SOBRELOS, 11.14 "andey sobre los pees"; 86.10 "lo juyzo de Deus, que sol viinr sobre los que fazẽ maas cousas"; 114.10 "verdadeiramẽte seera sobre los rreynos dos Çeos"; 138.5 "vẽo primeiramente ferir sobre los cristiãos"; 230.11 "-Pom esta palma sobre los ollos". SOBRELA, 2.2 "tomou hũa grã presa de dineiros [...] et ofereçeos sobre la cousela"; 32.4 "paresçeu sobre la çidade de Iherusalem hũa estrela"; 56.4 "ata que ouvese cõsello cõ seus prinçipes sobre la morte que lle daria"; 65.7 "y seera moy grã cõtenda ontre ti et tous cõpaneiros sobre la cabeça"; 82.9; 104.11; 114.5; 146.11. SOBRELAS, 114.8 "som onrrados ẽno Parayso sobre las ordẽes dos angeos"; 116.10 "aqueles que aviã de morrer sobre las lorigas"; 165.3 "et sobre las cabeças dela[s] estan senllos angeos"; 186.8,10. SOBRELLAS, 224.14 "-Deus, ca de todo as poder et as sobre toda las cousas et sobre lla[s] ordẽes".
________ En combinación con pronombres personales y con demostrativos. SOBRE EL, 51.9 "foy sobre el et matoo"; 83.2 "et sobre el esta en pee feicta hũa imageẽ de metal"; 127.9 " Calrros foy sobre el"; 147.5 "começou moyto de chorar sobre el". SOBRE ELES, 42.1 "os que os soterrauã morriã logo y sobre eles"; 43.14; 138.8. SOBRE ELA, 73.15 "et jouve sobre ela tres meses"; 80.1 "Et jazẽdo sobre ela porque a nõ podo tomar"; 95.4 "et jouve sobre ela seys meses"; 126.11. SOBRE MĨ, 225.1 "et vẽo sobre mĩ hũa nuve moy crara". SOBRE NOS, 26.11 "asi vẽo sobre nos de çima do çeo"; 224.10 "Deus enviara a sua graça sobre nos". SOBR' ESTE, 161.1 "Sobr' este sepulcro [...] esta hũu altar". SOBR' ESTA, 167.3 "et demais sobr' esta esta hũa maçãa". SOBR' ESTO, 94.6 "Sobr' esto falaras cõ el". SOBRE AQUEL, 161.4 "Et sobre aquel [he hũu] altar moy grãde". // SOBRE TODA LAS , SOBRE TODA LAS OUTRAS " más que, por encima de". 106.5 "et fezoa señor sobre toda las outras jentes do mũdo"; 153.4 "que esplãdeçe ẽno meogo sobre toda las outras"; 169.9 "esprãdeçe sobre toda las outras por los miragres de Santiago".

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
sobre
prep. prep. 1. "Sobre, enriba de". Indica que algo está situado por riba do seu término con ou sen contacto; e en sentido figurado que a acción recae na persoa ou cousa que se expresa.
____ sobre (9): "so as penas / que o dereyto en este caso põ sobre aquele que quebrãta seguro posto por / seu señor" 603, "morauidís vellos que sobre sy outorgarõ / peytar e pagar" 604, "que / leuase o cárrego delo sobre súa alma" 1511, "fiso juramẽto (...) sobre hũu cruçifiçio dentro da egleia" 2076, 2629, "aquela casa (...) que era de Sã Justo hũu formal sobre que ela se / leuãtou" 2679, 2691, "tomey juramento sobre hũa sinal de crus" 2942, "todo quanto dapno lle viese sobre elo" 3015; sóbrela (5): "feserõ juramẽto sóbrela / senal da crus" 407, 1123, 2153, 2168, 2636.
________ 1.1. "Sobre, ó lado do que se expresa, normalmente nun plano máis elevado".
________ sóbrela (9): "o outro pedaço de medio jas sóbrela cortiña / de Dura" 752, "a sóbrela fonte d' Ourolo" 926, 928, 1018, "escontra o vendaual sóbrela rriba / do mar" 1040, 2270, 2311, 2838, 2914.
________ 2. "Sobre, acerca de, respecto a". Ten valor relacional.
________ sobr' (1): "eu farey salua sobr' elo cõbosco" 2087; sobre (16): "Testimoyo que tomou Johán Sequo sobre Vasco de Lees" 5, 81, 201, 350, 477, 563, "escripturas que eles teẽ sobre / herdamẽtos e déuedas" 563, "tragendo testigos sobre ello" 630, "decrarar sobre / seu desposorio" 823, "pleitos, debates / e cõtendas sobre herdades" 829, 889, 2170, 2608, 2623, 3002, 3008; sóbrelo (3): "Testimoyo que tomou Sueyro Gomes sóbrelo feyto de Padrõ" 140, 241, 955; sóbrelos (1): "Juramento que feso Vasco Chico a Johán Ares / sóbrelos bees dos fillos da súa moller / primeyra" 253; sóbrela (7): "Fiãça que dou Martjn Preto sóbrela fama / que lle punã" 15, 218, "que disesẽ a verdade de feyto sóbrela sẽtẽçia / que avíã dado" 408, "pleitos e debates e cõtendas sóbrela partiçõ dos bẽes" 794, 1133, 1713, 1722.
____prep. 2.1. Forma parte da loc. prep. sobre razón "acerca de".
____ sobre rrasõ de (7): "pleitos e cõtendas que entre / eles sõ, ou esperã ser, sobre rrasõ dos bẽes que fincarõ e quedarõ de Mayor / Vjdal" 351, 554, 628, 674, 775, 1721, 2122.
________ Do lat. sŭper. Na Idade Media era frecuente a combinación co art.: sobrelos, sobrela nas CSM, en 1253-1254 en textos galegos, nos Miragres, etc., e mesmo existiu a var. sóbelo, nas CSM, no Graal e outros (Lorenzo Crónica s.v.).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL