logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra tanger como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.13 Rows
- Número de acepcións atopadas: 13.
- Distribución por dicionarios: CONCELLO DE NOIA (1), CRÓNICA TROIANA (4), CRÓNICA XERAL (2), CRONOLOXÍA (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), CANTIGAS DE ESCARNHO (1), CRÓNICA XERAL (ÍNDICE TOPONÍMICO) (1), MIRAGRES DE SANTIAGO (2).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
[tanger]
v. v. 'tocar unha cousa'. Aquí significa 'tocar, unhas veces, os Evanxeos coa man dereita; outras, tocar unha cruz en sinal de xuramento poñendo a Deus por testemuña'. IPres. P1 Tango, "nõ venamos contra ela (...) en juíso nẽ fóra del per juramento que sobr' ello faço en hũu sygnal en lugar dos Santos Auãgeos, que cõ mjña mãao dereita corporalmente tango en presença deste notario et testemoyas" 42.42 (1445). IPret. P1 Tangý, "per juramento que ende fize en hũa sinal de crus en lugar dos Santos Auãgeus, que cõ mjña mão dereyta corporalmẽte tangý, en presença deste notario et testemoyas" 34.46 (1422). Taný, "en lugar dos Santos Euangeus, que cõ mjña mão dereita corporalmente taný en presençia do notario et testigos" 55.55 (1476). P3 Tangeu, "et que ẽna conprindo jurou logo aos Santos Avangeus, que con súa mãao dereita corporalmente tangeu, et en presença de mỉ, o dito notario" 32.96 (1419). P6 Tangeron, "que fazíã juramento aos Santos Avangeus en hũu signal de crus, que cõ súas mãaos tangeron en presença de mỉ, o dito notario" 27.15 (1412); "Santos Avangeus, que con súas mãaos tangeron" 28.18 (1412); "con súas mãaos dereitas corporalmente tangeron" 32.68 (1419).

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
tanger
tr. tr. tocar, hacer funcionar; to operate, cause to work: o ayre tangia este fole que nunca quedaua, I 365.7.
tanger
tr. tr. tocar, ejercitar el sentido del tacto; to touch: lles seiã ben guardadas que nada ende nõ tangesen, II 161.19. Graal. tanger. Crest. Arc. tanger.
tanger
tr. tr. tocar un instrumento músico; to play: tangian moytos estormentos, I 250.13, I 329.6.
tanger
tr. tr. tocar, atañer; to concern: Poys que poleus a rrazon de antenor ouuo entenduda foy moy brauo et moy sañudo porque lle tangia [sic] aquela demanda, I 114.12.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
atanger
tanger
'tocar ' , como variante de tanger. Una vez: 299.16 "de guisa que o nõ pode - ". También en CSM 427.49 "en Babilonna, u foron erger / a torre que podessen atanger / ben so aos ceos"; Graal "pendurou-o a ũa arvor polos pees, assi que as bestas nom no podessem atanger" (I, 360), "en esta meesma atangea uũ pouco" (I, 359).Véase TANGER.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
tanger
' tocar (un instrumento)' ' palpar, tocar' , del lat. TANGĔRE (REW 8558). Formas: tanger 503.32 " - os atanbores" (id. 750.23, 752.27), tãger 566.29 "aqueles atanbores ante uos os farey - "; tangiã 151.45 "quando - alos matijs", 660.15 " - tronpas", tãgiã 566.22 " - as trõbas"; tangeu 460.37 "nẽno - nẽhua cousa"; tãgas 227.18 "digote que me nõ - ", tangades 79.7 "nõ - aos meus ançiaos"; tãgeres 227.19 "se me - " (A1 tanges ); tangendo 590.22 " - trõpas", 859.9, tãgendo 93.13 " - trõpas", 254.70. Desde el s. XIII: CSM 11.28 "nunca os sinos tangia", 24.45 "e mandou os sinos tanger", etc.; Johan Garcia de Guilhade (1106, 1495) "cada que te ui / rascar no çep' e tanger" (10); Johan Fernandez d' Ardeleiro (933, 1327) "que tangesse eu" (6); a. 1320 "et aguardaren estas cousas sobreditas en quanto a cada huun delles tange" (CDGH 364 ' atañe' ; esta acepción ant. citada en 1292 y 1337 en Elucidário ); R. S. Bento "hũus outros se tãgã mesuradamẽte" (RBF V, 36); Miragres "tangendo as canpãas aos matĩis" (p. 11), "para tãjer o fio da sua vestidura" (p. 20; también 29, 63, 65); Cr. Troyana "tangian moytos estormentos" (I, 250.13), "que nada ende nõ tangesen" (II, 161.19); Gal. Estoria "as cordas pera tãjer... tãger aqueles estormẽtos" (16.20,28); Leg. Aurea "deitaron os seus corpos aos caaens et aas aues, mays per a graça de Deus nom os tangerom" (BRAG IX, 128); a. 1364 "e por canpaa tanguda" (Duro p. 210); a. 1434 "crus que con sua maao dereyta tangeu" (Ferro2 p. 27); a. 1442 "crus que con sua maao dereyta tangeu" (id. 41); a. 1432 "por canpaa tangida" (id. 94; también p. 128, 289, de a. 1438, 1446); a. 1467 "crus que con suas maaos tangia" (id. 375); a. 1479 "per son de canpa tangida" (Sponer 179.3); "tanger, tocar" es dado como ant. por Nunes de Leão (Origem4 p. 302), pero la palabra continúa en port. con varias acepciones, como se ve en Morais; sí es ant. la acepción ' tocar, palpar a una persona' , conservándose ' tocar alimárias, para as estimular na marcha' ; es también ant. la ya citada acepción ' atañer, pertenecer' , que está aún en el XV (Oficios 161.8). Para el gall. citan los diccionarios tanxer y tanguer; E. Rodríguez, Carré y Franco Grande también tanxir, dada por Cuveiro como ant. y que no existe en ninguna parte; tampoco las otras me son conocidas, pero deben tener existencia relativa. En cast. desde el Cid tañer (Corominas DCELC IV, 371b-372a).

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{tanger}
.- TANGER (2047b: XIV): CSM 11 "nunca os sinos tangia" (28); 24 "e mandou os sinos tanger" (45); 38 "non cuidand' y el tanger" (11); 59 "a campãa / se filava a tanger" (43), etc.

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
tanger
v. tr v. tr.: tocar, atingir: 11.69 Ousadia / foi d'irdes tanger / meu comendado; 25.54, 27.73, 35.23 estas (relicas) non tangeu o fogo, mai-lo al foi tod'arder; 38.11, 72.8 non pode dela dizer / mal, en que a Deus tanger / non aja || 11.28 os sinos tangia; 54.73 foron tanger hũa ssa canpanĩa; 59.43 a campãa / se fillava a tanger; 165.68 fas tange-lo tabal; 185.88 mandou tanger as tronbas.

M. Rodrigues Lapa (19702): Cantigas d'escarnho e de mal dizer dos cancioneiros medievais galego-portugueses. Vigo: Galaxia ["Vocabulário galego-português", pp. 1-111].
tanger
= tocar instrumento musical: {Johan Garcia de Guilhade} cada que te vi / rascar no cep' e tanger, non dormi 210.10; 200.6. || {Afonso X} Aludir, referir-se: non me tenhades por mal, se en vossas armas tango 35.28.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo. ["Índice onomástico"].
Tanger
887.33 Tãger 847.2, 848.13(c. 580); PCG 750a14 32, 769a20 Taniar; Cr. 1344 f. 308bR Taniar; Cr. Castilla ms. 1347 f. 465bV, 490aV y ms. 7403 f. 197bV, 215bR Tanjar: Tánger.

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
tãjer
{[tanjer]}
tãger
{[tanger]}
v. .- v. 1.- " tañer, tocar o hacer sonar un instrumento". Inf.: TÃJER, 141.1 "ali começou a tãjer hũu corno". TÃGER, 145.5 "tomou o corno et começou de tãger"; 146.7 "ca por ligeira cousa acustumaua Rrulã de tãger o corno". IPres. P6: TANJEN, 122.12 "asi com̃o ẽna çitola, quando a tanjen, ha tres çousas...". TÃJEN, 122.13 "et a mão cõ que a tãjen, pero he hũa çitola". IPret. P3: TÃGEO, 145.10 "Et moy rregeo tãgeo o corno que [...] o fendeu cõ o bafo". IImperf. P6: TANGIÃ, 125.5 "... que tangiã moy fortemente". IFut. P6: TÃGERSE AN, 65.4 "et entrãdo en ela tãgerse an todo los sinos sen aiuda de omẽ". Gerund. {Xer.}: TANGENDO, 11.3 "Et aa medea noyte tangendo as canpãas aos matĩis"; 146.8-9 "el anda agora apos hũu veado tangendo o corno". // " llamar, tocar". IPret. P6: TÃJERÕ, 63.9 "Et quando t[ã]jer[õ] aos matiins, sayose da igleia".
____Inf. 2.- " tocar, palpar". Inf. : TÃJER, 20.2 "pelejauã hũus cõ os outros para tãjer o fio da sua vestidura"; 29.16 "era tã santo que o omẽ que o vise cobiiçaua moyto a tãjer dos fios da sua rroupa".




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL