logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra veiro como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.4 Rows
- Número de acepcións atopadas: 4.
- Distribución por dicionarios: CRÓNICA XERAL (1), CRONOLOXÍA (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), CANTIGAS DE ESCARNHO (1).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
pena
pena ueyra
ueyra
veiro
penaueira
veeiros
plur. 'pluma' , del lat. PĬNNA (junto a PENNA ). Una vez: penas ueyras 607.71 "et panos d' ouro et de seda et de laa en - et grisas" (sentido 'piel empleada como forro' ); cfr. Cr. 1344 "et panos de ouro et de sseda et de nobre lãa todos forrados cõ muy boas penas ueiras". En port. funciona pena 'pluma' desde siempre (ejs. en Morais ); en gall. es sólo medieval (pervive con la acepción 'aspas o aletas del rodezno' y en plur.: cfr. mi artículo sobre el molino en Lorenzo Mahía, RDTP XVIII, 218-219): a. 1164 "et de pena cordeira dos denarios" (F. Ribadavia, en BCMO III, 364); a. 1172 "et de pellicia conelia... et de pena conelia" (F. Caldelas, id. 398) ('piel' ); a. 1223-1279 "de laa de pena d' algodõ" (Desc. Portug. I, 12); CSM 54.63 "como muda penas a andorỹa", 352.50 "as penas que mudadas / ante aver non podera"; Vasco Gil e Afonso X (B 1512) "nunca ui melhor / quen assy torna pena de çendal" (21); a. 1283 "unum lectum cum culcitra de pena et cum plumacio meliori de pena" (CDGH 249); Cr. Troyana "saetas enpenadas de pẽnas de hũas aues" (I, 286.23), "hun brial... et era forrado en pẽna armjña" (I, 306.14 'piel' ); Gal. Estoria "as outras de plumas et penas" (88.25), etc. (esta acepción la tuvo el cast. peña 'piel empleada como forro' : cfr. Corominas DCELC III, 732b; Castro Aranceles, RFE X, 119-120; Alvar F. Sepúlveda s.v.). Por otra parte, el adj. veiro procede del lat. VĂRIUS 'de colores variados' y tuvo uso como adj. muy pronto: a. 994 "quomodo se leua de petras ueiras" (PMH Diplom. 106); a. 995 "unam uaccam colar ueira" (id. 107); a. 1053 "in petras ueiras" (id. 236); a. 1103 "id est uno manto ueiro" (Doc. Med. Port. III, 104); CSM 213.89 "en sa egua veira"; Afonso X (63, 480) "alacra negro nen ueiro" (52); Roi Queimado (994, 1385) "hun muj gram can negr' e outro ueyro" (10) (aún en port. aplicado a la heráldica con ej. de Ricardo Jorge en Morais; cfr. Corominas DCELC IV, 679-680; arag. en Pottier Invent. aragonais, 214 y 215). Bastante uso en la combinación penaueira (pieles preciosas y delicadas, espec. aplicada a la 'piel de armiño' , que llegó a recibir ese nombre). Cfr. ej. del XV en Elucidário "nom traga sobre si pena de veeiros nem de grizes nem de herminhos" (s.v. veeiros ). Está en Afonso X (B 465) "porque foi el pena ueira trager... en querer en pena ueira trager... de pena ueira que trager uos ui" (3, 10, 16); Estevan da Guarda (927, 1322) "com pena ueyra tam nobre" (3); Pero Garcia Burgales (990, 1382) "ou e de pena ueyra" (17); a. 1337 "que as mhas penas ueyras e toda a prata laurada que a vendam" (Portel p. 178); a. 1326 "con todolos meus panos de uistir et penas ueyras" (CDGH 295); a. 1348 "meu cubertor de pena ueyra" (id. 306); Gal. Estoria "buscarõ outrosy moytas maneyras de pẽnas veyras, blancas et outras cõ que afortelezassem os pãnos" (97.35); Livro da Montaria "hũa gorra muy longa de baldoquim com penaueiras" (Crest. Arc. p. 165). Se usó en cast. peñavera (algunas citas en Corominas DCELC IV, 679-680; Pottier Invent. aragonais, 214 y 215; Tilander F. aragon. descon. 1348 s.v. pennyauera, según él en Fuero Mun. de Santiago de 1525; F. Sepúlveda s.v., etc.; lo citan en arag. Pardo Assó y Borao Dic. arag. ). Cfr. CSM 5.183 "pano de seda nen pena de gris".

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{veiro}
.- VEIRO (2149b: 1103): 994 "quomodo se leua de petras ueiras" (em PMH Diplom. 106); 995 "unam uaccam colar ueira" (id. 107).

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
veiro
adx adj. {adx.}: de cor vária, pintalgado: 213.89 egua veira.

M. Rodrigues Lapa (19702): Cantigas d'escarnho e de mal dizer dos cancioneiros medievais galego-portugueses. Vigo: Galaxia ["Vocabulário galego-português", pp. 1-111].
veiro
= de cor vária, pintalgado, grisalho: {Afonso X} algũa terra... / u me non possan culpar / alacran negro nen veiro 10.52; 149.3; 193.11; 239.18; 418.10.




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL