| 1264 | CSMp Pauta/ 39 | Esta .C.LXIX. é dun miragre que fezo Santa Maria por hũa sa egreja que é ena Ar[r]eixaca de Murça, de como foron mouros acordados de a destruir e nunca o acabaron. | [+] |
| 1264 | CSMp Pauta/ 39 | [M]acar poucos cantares | acabey e con son, || Virgen, dos teus miragres, | [peço -ch ' ora por don]... | [+] |
| 1264 | CSMr B/ 560 | [Esta é dun miragre que fezo Santa Maria por hũa sa eigreja que é ena Arreixaca de Murça, de como foron mouros acordados de a destroir e nunca o acabaron.] | [+] |
| 1290 | FD I, 2, 3/ 126 | Léé Xa Se el dono del preyto ou el perſoeyro morer, ou ſe o dono do preyto reuogar a penſoarya del perſoeyro ante que o preyto seya comecado por reſpoſta de ſi ou de non, ou ſe o preyto for acabado por ſentençea definitiua, comprido e el offiçio del perſoneyro. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 13 | Pero açima todos se acharõ ende mal, ata que se acabou enos godos. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 17 | Et, desque esto ouue feyto et acabado, morreu. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 62 | Andados xla iijes ãnos do rreynado deste rey dom Afonso, o Magno, -et foy isto na era de noueçẽtos et xvije anos; et andaua outrosi o ano da encarnacom do Senor en oytoçẽtos lxxta et ixe anos, et o enperio de Carlos, enperador de Rroma en vj - poys que el rrey dom Affonso ouve acabadas todas estas cousas que auemos ditas, sayo d ' Ovedo et uẽo a Camora et prendeu y a seu fillo, o jnfant[e] don Garçia, et meteuo en ferros et mãdoo deytar ẽno castello de Gazõ. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 73 | Et cõta aqui a estoria en esta rraçõ que nõ acabou el rrey en seu prez muyto por ello et en ssua nobreza por aquel ffeyto, que matou assy os cõdes de Castella. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 89 | [et] por gardalla muy ben (et) oluidarõ (muy bẽ) suas mortes; et desta guissa acabarõ quanto quiserõ. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 90 | Quando o conde ouve acabada esta raçõ et esforçada sua gent[e], moueusse de manãa cõ toda sua gente et foysse para Lara. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 90 | Quando o conde ouve acabada esta razõ vẽo a el hũu daquelles tres mũges, que auya nume Paayo, et preguntoulle quen era ou que demãdaua. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 92 | Poys que o conde ouve acabada sua razõ et esforçada sua cõpana com̃o home sesudo, mãdou logo desenvoluer o seu pendõ et foy ferir enos mouros muyto esforçadamente. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 97 | Quãdo o caualleyro ouve acabada sua rrazõ, disso el rrey assy: - | [+] |
| 1295 | TC 1/ 100 | Poys que Nunu Laynes ouve acabada sua razõ, respondeu o conde desta guisa: - | [+] |
| 1295 | TC 1/ 100 | Outrosi de Judas Macabeu, que foy bispo et bõo caualleyro d ' armas et bom lidador, et lidou muy bẽ, et defendeu muy bẽ dos ẽemjgos o rreyno de Judea en quanto uiveo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 100 | Quãdo o conde Ffernã Gonçaluez ouve acabada sua razõ, teuerõ todos que disera muy bẽ et que aquillo era o mellor. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 105 | Acabada esta (di)uisom, espertousse o conde Ffernã Gonçaluez. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 111 | Et sua oraçõ acabada, baixarõ as lãças et forõ ferir ẽnos mouros et chamãdo "Sanctiago!". | [+] |
| 1295 | TC 1/ 118 | Esto acabado finou. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 146 | Poys que el rey ouue acabada sua rrazõ, rrespondeullj o conde com̃o [ome muy] bem rrazoado et de muy bom siso; mays nõ llj teuo nẽhũa prol esta razõ. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 157 | Conta a estoria adeante, yndosse c[heg]ando [o] acaba[ment]o deste rey, que andados xijze ãnos de seu rreynado, de quando el comerara a rreynar -esto foy ena [era] de noueçentos et lxxaiiij ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçentos xxxavj ãnos; et o emperador de Roma en iij -, hũu dom Gonçaluo, que era ome muy poderoso et com̃o señor de terra d ' Estremadura (et) do rreyno de Leõ, que iaz alẽ Doyro, quando uyu que el rey dõ Sancho de Leõ se chegara a essa Estremadura, diz que ajũtou seu poder muy grande por vijr contra el rey dõ Sancho, en aquel lugar meesmo d ' Estremadura de Leom. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 157 | O rreynado del rey dom Sancho de Leõ se acaba aqui et começa o reynado del rey dom Ramiro, fillo del rey dõ Sancho. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 162 | Et deuedes a creer que assy [he], ca boo foy en sua vida et bem acabou. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 163 | Et quando as oyto missas forõ acabadas foy toda a fazenda vençuda. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 166 | Et osmou que para acabar aquela demanda en que andaua, que [lle] convijna d ' auer priuança et fal[a] cõ aquela dona Sancha, filla daquel conde. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 166 | Et por esso soo aqui viudo en esta maneyra que veedes, por tal que me nõ conosca nẽgũu et possa acabar esto por que ando. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 166 | Conde, quẽ uos a uos desse lugar per hu vos possades acabar o que queredes, que lle fariades? | [+] |
| 1295 | TC 1/ 175 | Mays, hũa somana ante que as vodas todas se acabassẽ, mãdou Rroy Ualasquez armar hũu tauolado muyto alto ẽna g[re]ra, çerca do rrio, et fezo pregoar que, quẽ quer que o britasse, que lle daria hũu dõ muy boo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 195 | Pero con todo esto Gonçaluo Gonçaluez, o menor de todos [os] yrmãos, que estaua aynda por descabeçar, quando os yrmãos viu descabeçados ante sy, entẽdeu que assy yriã ata el, a la fe, et assi sse acabaria, et cono gram pesar et a gram sana que ende ouue, leixouse yr a aquel mouro que os es[c]abeçaua et deullj hũa tã gram punada ẽna gargãta, que deu logo con el morto en terra. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 203 | Mays o arçebispo, com̃o se sentia sem culpa daquelo que llj disserã, poys que ouue acabado seu ofiçio, sayu da jgleia reuestido de toda vestimenta com̃o disera a misa, segũdo conta dom Lucas de Tuy e[n] sua estoria en seu latim; et foysse para o paaço del rey, du estaua o touro. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 207 | Et, poys que el ouue suas posturas feyctas et acabadas et firmadas de todas estas cousas que uos auemos contadas, sacou el sua oste muy gramde de mouros et, con aquelles cristãos que dissemos que erã cõ el, fezerõsse mays et mayor poder. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 268 | Et en este estado et en este bolliço acabou o mũdo este rrey dom Garçia et morreu. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 284 | Et reynou este rrey en Arangõ et acabo[u] desta guisa. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 285 | Et desta guisa rreynou el rrey dõ Sancho et acabou seu tẽpo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 285 | Et desta guisa se acabou aquel rrey dõ Pedro. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 292 | Et herdarõ et reynarõ et mãteuerõ todo muy bẽ et acabarõ asy. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 307 | Este rey dõ Fernãdo, depoys que ouue acabado todos estes traballos, confirmou a ley gotiga, que llis os reys godos deron, et enadeu outras que convĩjnã aos poboos, et mandou que fossem guardadas per todos seus reynos. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 310 | Et el rrey teueo por bẽ d ' acabar seu rogo, et mandou fazer suas cartas para Rrodrigo en que llj enuiou mandar et rogar que fosse cõ elle en Palẽça, que tĩjna de falar cõ el muytas cousas que erã sua prol grande. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 312 | Et el rrey don Garçia, quando o uio, prouguellj muyto, por que coydou acabar o mal que tĩjna no curaçõ, et falou cõ os seus com̃o o prendesse. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 314 | Et, polo bẽ que me tu polo seu amor fezisti, outorgati Deus hũu gran dõ: que, quando o bafo que ante sonasti te uẽer, que todalas cousas que começares en lides ou en outras cousas que todalas acabaras conpridamente; asi que a tua onra creçera mays cada dia et seras temudo et reçeado dos mouros et dos cristaos, et os eemigos nõ tj poderã enpeeçer; et moreras morte onrada en tua casa; et nũca seras uençudo, ante seras sempre uencedor, ca ti outorgou Deus sua bẽeyçõ cõ tãto et fays sempre bẽ. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 331 | Et el rrey dõ Fernando gradeçeu muyto a Deus quanta merçee llj fazia en acabar tã alta cousa et reçebeu el rrey moro por vasalo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 350 | Et acabarõ muy bem seu rreynado seu marido et ella. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 354 | Poys que el rrey d[õ] Sancho, com̃o estaua aluoroçado contra seus yrmãos, oyo dizer com̃o el rrey dõ Garçia, seu yrmão, fora contra sua yrmaa et a deserdara, prouguelle moyto, ca tijna que auya achaque para acabar o que queria et tĩjna no curaçõ. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 361 | Et hy[ã] asi de hũa parte com̃o da outra todos muy bẽ acabdelados para lidar. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 364 | Poys [que] el rrey dõ Sancho ysto acabou, to[m]ou (a) o rreyno de Galiza et de Portugal et poso rrecado en elle. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 404 | Et por esto acabaua todos seus feytos que começaua. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 418 | Et acabaras quanto quiseres, et seras sempre rico et onrrado. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 422 | Se o sabem os de Toruel ante que nos, sua sera a prol et a onrra et nos nõ aueremos ende nada, nẽ acabaremos nẽhũa cousa de quanto mal nos a feyto. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 455 | Et os mouros, quando souberõ com̃o vij̃na el rrey sanudo et yrado cõ muy grã pesar et que queria fazer mal a la rreyna et al esleyto, entenderõ que, se el acabasse aquilo que queria fazer que sse arrepenteria depoys et que ficaua muy grande eemjz(id)ade ontre elles et a rreyna et os que della veesem et o [e]sleyto. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 466 | Conta a estoria que o muy noble rrey dõ Afonso, tenendo que lle fezera Deus moyto bem et moyta merçee ena conquista de Toledo et ẽnas outras cousas que começara que auia acabado, foysse para Castela et leuou cõsigo o primado dõ Bernaldo, segũdo diz o arçebispo dõ Rrodrigo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 477 | Conta a estoria que el rrey dõ Afonso, estando por casar et seendo muy esforçado et auenturado en todos [os feytos] que acabaua et que auia gaanado Toledo, et cõ todo esto nõ leixaua de contender cõ todos, tãto que movros et cristãos auiã delle muy grã medo; et ouueo a saber a donzela dõna Çayda. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 482 | Et, poys que ysto ouue acabado, entendeu que leixaua muy mal quebrantado aquelle mouro algozil, que le fezera tanto mal. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 498 | Et o Cide foy muy alegre et ficou os geollos en terra et gradeçeu muyto a Deus a merçee que lli fezera en acabar tã grã feyto com̃o aquelle, et os outros que auja acabados. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 526 | Conta a estoria que outro dia grã manãa foy muy grande o rroydo pela villa, et ouuerõ muy grã pesar por aquel feyto tã mao que Abeniafa auja acabado. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 533 | Et prometeulljs, se acabasse aquel[o], que lljs faria muyto bẽ et muyta onrra, et que o soltassem, ca ele per conselho et per mãdado del rrey de Saragoça o fazia. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 551 | Et, desque esto foy acabado, disse o Çide aos omes onrrados: - | [+] |
| 1295 | TC 1/ 561 | Et, desque esto foy acabado, foronse para Sam Pero de Cardena, et o porteyro del rrey cõ eles, que llis fezesse dar todo quanto auiã mester. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 566 | Cide, louuado seia Deus et a uossa bõa uentura, outros feitos mayores ca este auedes acabados; et bẽ fio ena merçee de Deus que assi acabaredes este. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 568 | Et o bispo solueuos et acabou seu offiçio et demãdou a deãteira da batalha ao Çide. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 585 | Et desta guisa acabaremos o que quisermos et en outra guisa nõnos leixara yr, nẽnos querra dar nossas molleres para as leuarmos; et tollernos a [as] espadas que nos deu, Collada et Tiçõ; (que nos deu) et para esto conprir a mester que o metamos a rriso [ante o Çide] et ante os seus, et que façamos ende escarno; et desta guisa perdera sospeita de nos. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 589 | Et, com̃o seyã de arrebato, nõ yam assi acabedelados com̃o os mãdara rrey Bucar. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 594 | Et, desque ouue acabada sua rrazõ, o Cçide, fiando en eles que falauã con ele sen engano, rrespondeullis: - | [+] |
| 1295 | TC 1/ 604 | Et eles, quando o oyrõ, fezerõ muy grã doo; et, o doo acabado, disse Pero Uermudes: - | [+] |
| 1295 | TC 1/ 623 | Senor, bẽ sabedes quan acabados somos de linagẽ, por que tẽemos que nõ pertẽeçe de casarẽ conosco fillas do Çide de Biuar. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 649 | Desque as uodas forõ acabadas, tomou o Çide seus genros pelas mãos et leuoos ante dona Xemena. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 650 | Conta a estoria que tres meses durarõ en Valença, depoys das uodas que forõ acabadas, muy uiçosamente [et] a muy grã sabor de si. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 657 | Et uos, don Aluar Fanes, acabdelaredes mjnas gentes et ordinaredes as azes como o soedes fazer. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 677 | Et, desque as vodas forõ acabadas, tomou el rey sua moller et foysse cõ ela para sua terra. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 678 | Conta a estoria que, andados XLta et tres ãnos et sete meses do rreynado del rey dõ Afonso -que foy na era de mĩll et CXLiij anos, quando andaua o ano [d]a encarnaçõ de Nostro Senor Ihesu Cristo en mil et çento et çĩco anos et sete meses - este rrey chegando ia [a] acabamento dos seus dias, diz, que oyto dias ante que el finasse, sinadamente o dia de San Iohan Babtista, acaeçeu hũu miragre ena jgleia de Santo Isidro de Leõ, que foy en esta maneyra: começou a mãar hũa agua muy clara ante o altar de Santo Ysidro, eno logar u tĩjna o clerigo os pees quando dizia a missa, et nõ seyu dos ajũtamentos das pedras nẽ da terra, mays de meyo das pedras viuas et enteyras. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 678 | Et fezerõ seu sermõ muy boo; et a missa et o sermõ acabado ficarõ os geollos os bispos ante o altar u mãaua a agua. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 688 | Et o primado dom Bernaldo, desque ouue enderençadas as jgleias de sua prouinçia, fi[n]ou cõ acabamento(s) de bõos feytos, tres dias andados do mes d ' abril, ao trezeno a[no] que reynou o emperador. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 735 | Desi, aos XLta dias acabados, tornouse para Madride, du era a rreyna sua madre; et estaua y seu padre. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 744 | Et o Myramamolim mandou trager a sua tenda et mandoa ficar a tenda en der[e]yto da del rrey de Castela; et veeõ suas azes paradas, ben acabdeladas de muytos mouros et muytos rreys et muytos omes onrrados, para les dar batalla. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 745 | Et desta guisa yam todos acabdelados et suas azes paradas ẽno cãpo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 745 | Pero yam todos bẽ acabdelados, segũdo conuĩjna. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 745 | Outrosy conta a estoria que do outro cabo vijn[a] o Myramamolym, suas azes paradas, de muytos mouros bem acabdelados, et de muy grã manaa. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 799 | Abehũc, com̃o quer que os cristãos pouca gente erã, receandoos el et nõnos tẽendo en todo en pouco, fezo acabdelar suas azes. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 799 | En este dia se uestiu dõ Aluar Peres (de) hũa falifa delgada et tomou hũa uara na mão; et con taes armas entrou ena fazẽda muy loução et muy alegre et muy esforçado, acabdelando suas gentes et dizendollj muytos bẽes et dandollj grandes esforços, dando a entender que o poder de Abeũc tĩjna en pouco. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 801 | O jnfant[e] don Afonso, desque foy passado da çaga aa deanteyra, et forõ feytos todos tropel, dõ Aluaro os começou a esforçar, andando de hũa parte et da outra acabdelandoos et mouendoos muyto orrdenadamente, dizendolles parauoas con que llj fez perder o medo et o espanto. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 806 | O meu consello he este: que, poys que aqui estamos, que façamos o sinal da cruz et que nos acomendemos a Deus et a Sancta Maria et [ao] apostolo Sanctiago, et punemos de acabar ysto por que aqui ueemos en seruiço de Deus; et, se nõ podermos deytar as escaleyras de corda, poñamos estas de fuste et punemos en subir per ellas; et s[ub]ã os mellor algaraujados que ouuer ontre nos, et uaã uestidos com̃o mouros, por tal que, se se acharẽ cõ os mouros, que os nõ conoscã et que cuydẽ que som mouros com̃o elles; et estes punẽ de sse apoderar da primeyra torre que acharẽ, ata que a outra gente suba. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 806 | Tu uas gaanar Cordoua, et ata que tu aias acaba, do aquelo nõ chi conpre este castelo; mays, desque o acabares, eu chi darey o castello et te seruirey con quanto ey. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 806 | Et esto dizia elle com̃o en maneyra d ' escarnyo, teendo que se nõ podia acabar aquilo que el rrey coydaua. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 806 | Et, quando os cristãos que iaziã dentro na Eixerquia souberõ com̃o el rrey dõ Fernando, seu senor, era y chegado, prouguellis muyto et oluidarõ quanto mal et quanta lazeyra aujam passada ata ali, et cobrarõ curações et ouuerõ en si grande esforço para acabar o que aujã começado. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 806 | Et qual quer destas que possa acabar, daqui a outro dia de cras por noyte a tal ora com̃o esta, aueredes aqui mjna carta et meu mandado cõ este [escudeyro] que aqui trago comjgo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 806 | Et uos deuedes a saber que, poys que Abehũc foy morto, foy o senorio dos mouros daaquen mar partido en muytas partes et nõ ouuerõ hy hũu rrey sinalado sobre si, com̃o ata alj ouuerõ: asi quiso Deus guardar el rrey don Fernando, per que conprisse et acabasse o seruiço de Deus que auja começado. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 817 | Aqui sse acaba a estoria dos rreys et dos seus feytos ata aquj. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 819 | Diz o arçebispo de Toledo et primado(s) das Españas, que esta estoria conpos en latĩ -acabada espediosse dela - et estas parauoas pos en cabo: | [+] |
| 1295 | TC 1/ 819 | "E[s]ta pequena estoria [conpusea] eu, asi com̃o soubj et poyde; et [foy] acabada [e]n[o] a[no] da encarnaçõ do Senor, quando andaua en mĩll et CCos et XLta et iij anos, andados xxvj ãnos do rreynado do muy nobre senor dõ Fernando; et acab[ey]a en quinta feyra, esto e eno joues dessa somana, hũu dia ante das kalendas de abril, eno postrimeyro dia de março, andãdo o noso obispado en xx[x]iij anos, e[t] a era de Oytaujano Çesar Agusto en mĩll et CCos et oyteẽta et hũu ano; et vaga entõ a sela apostoligal hũu ano auja et oyto meses et IX dias: | [+] |
| 1295 | TC 1/ 820 | Et, por que se conpra ata acabados os feytos et a uida deste rrey dõ Fernando, en cuia razõ o arçebispo dõ Rrodrigo leixa a estoria, (et) diz [o] que a sigue asi: | [+] |
| 1295 | TC 1/ 820 | Com̃o quer que este arçebispo dõ Rrodrigo falou muyto do feyto dos rreys et das suas vidas, [et] quaes forõ, et com̃o a[ca]b[a]ro[n] et husarõ de seus p[o]d[e]res, departĩdo todo en cõto das suas calonicas, se espede en este lugar da estoria, por que a razõ dos seus feytos deste rrey dõ Fernando de Castella et de Leõ se conpla, segũdo seus feytos todos f[o]r[õ], fata acabamẽto da sua vida com̃o dicto e, tomãdo en este lugar o seguimẽto da razõ, uay ainda cõ toda a estoria a cabo, departindo segũdo as razões cabo adeãt[e] seguirã. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 821 | Capitolo da calonica dos rreys d ' Espana et de com̃o seguirõ as razões da calonica cabo adeãte ata o acabamento da mort[e] del rrey dõ Fernando | [+] |
| 1295 | TC 1/ 822 | Façamos de nos tropel, et metamonos per meyo destes mouros, et prouaremos se podemos passar per elles et acorrer aa pena [et] a nossa senora; et bẽ fio por Deus que o acabaremos; ca, se o cometemos, nõ pode seer que alguus de nos nõ pass[ẽ] da outra parte. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 825 | En todos bẽes et en todas bondades era barõ conprido et acabado dõ Aluar Perez. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 827 | Et el rrey dõ Fernando priso en esa sazõ desta ida a hũu onrado rrey mouro, que passara dalẽ mar por mandar a Andaluzia; mays nõ se llj guisou ao mouro com̃o el quisera et o acabar coydara. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 841 | Mays o meestre et algũus caualeyros que y auja perfiarõ cõ el rrey, dizendollj que o tempo que poyna en corrementos et entradas et a custa que faria en çercar os lugares, que el sen çerca poderia auer Seuilla, acabãdo que mellor era poerllo todo sobre ela; o outro que [a] lazeyra(ria) et o traballamento [que] as gẽtes, et el cõ elles, eno al sofreriã, que o sofresẽ ali sobre Seuilla; et, desque Seuilla ouuese, que aueria todo o al; et asi, que mellor era de o acabar todo per hũu afam et per hũu tempo, que per uentura nõ poderia acabar mẽos do que coydaua per tẽpos nẽ per afães que posesẽ nẽ por custa que y fosse feyta. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 846 | Esto acabado, el rrey dõ Fernando mãdou aos concellos que fossẽ cõ Frena Ruyz, prior do Espital, que foy depoys grã comendador, a cometer Lora. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 871 | Os das naues forõ en grã coyta, ca bẽ teuerõ que nõ se acabaria o que aujã começado. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 873 | Mays os mouros ouuerõ a uentar a caua que elles llj faziã; et, ante que a huuyassem acabar, huuyaronllj toller et quebrantar toda. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 879 | Ena era de mĩll et cclxxxavj, quando andaua o ano da encarnaçõ do Senor en mĩll et ccxlviij, [con] engano et trayçõ, que he sempre enos mouros cabida et husada, Oriaz ouue seu cõsello cõ os mays onrados mouros de Seuilla -com̃o [en] romeria (et) estaua ali - et sobre este cõsello vẽeron ao jnfant[e] et disseronllj que llj dariã duas torres que elles tĩjnã, et que fosse el per seu corpo reçeberllas; et, desque elle daquellas fosse apoderado, que çerto fosse de o seer en toda a villa, et que se nõ deteuesse nẽ ponto, ca bõo tẽpo tĩjnã elles de o acabar. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 881 | Et ueẽo y Rreymõ Bonifaz cõ toda a mayor parte dessa gente dessa frota, nẽ a mellor que el acabdelaua; daquelles nõ foy outorgada a passada a esses onrados mouros, a que muyto pesou de que o passo ouuerõ preso, et se presos virõ asi que [ll]e nõ defendia nẽ ualia terra nẽ agua, nẽ aujã guarda nẽ saluamento a nẽhũa part[e] das do mũdo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 882 | Mays gran cousa seria de o poder acabar, ca esse rrey dõ Fernando, que os ia tã en seu poder tĩjna, sol nõ llo quiso oyr. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 886 | Poys com̃o nõ pode seer muy boa et muy preçada cidade tã acabada et tã conprida et [u] tãtos auõdamentos de b[ẽe]s a, com̃o [en] est[a] som? | [+] |
| 1295 | TC 1/ 886 | Et, segũdo o proua a estoria, hũa foy essa das mayores et mays altas conquistas que eno mũdo todo foy visto nẽ feyta que se en tã pouca sazõ fezesse; poys per qual razõ pode seer de la el asi auer et en tã pouco tempo a gãanar, nõ pode ome entender y al, fora a merçee que foy do senor, cuio seruidor el era, que o quis y onrar et darllj uentura boa, porque tã nobre senorio et tã acabado ouuesse; o al, que he a frol dos acabamentos de todas onrras: a gran lealdade dos boos uasalos que auya, ca rrey que eno mũdo fosse nõnos ouue mellores nẽ taes de sua naturaleza, que sabemos ca per todas partes do mũdo ouuerõ sempre os castellãos prez desto sobre quantas outras gentes som, et mays seruidores de senor, et mays sabedores de todo afam. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 890 | Et ali forõ acabados et afirmados os dias et os tempos da sua uida (et) que llj Deus prometera, et pereçidos os seus aguçamentos dos seus altos feytos, enos quaes feytos et ena qual vida elle, mentre uiuio, sempre seruiu a Deus lealmente. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 890 | Diz a estoria que este rrey dõ Fernando [poys que] tãto ouue poiado et ouue gãanado tal prez et ouue sua onrra [chegada] ao lugar que uos contado auemos, et que foy muy amado et muy onrado de Deus et dos terreaes, que llj quiso dar espaço et uagar per que podesse acabar sua conquista tã alta et tã rica et tã grãada como acabou, et de acabar outrosi mereçemento para mereçer reynar con el eno seu reyno. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 896 | Et este alto et nobre [et] bẽ a[uẽ]turado [et] sancto rrey dõ Fernando en ponto bõo naç[ido], de que a estoria llos bẽes que oydo a[ue]des a contado, acabou sua vida et seu [es]tado ena guisa que o oydo auedes. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 896 | Aquel [uer]dadeyro poderoso Deus -que a este seu [sancto] seruo rey deu sen et saber et ualer et p[oder] de todas estas onras de suso ditas [mere]çer et acabar en este mũdo morta[l et] auer as outras do rreyno perdurauil - l[eixe] elle sempre uiuer et durar en aquella fol[gãça] que llj Deus ouue apparellada; et a [nos] leixe de tal guisa peseuerar pel[a de]reyta carreyra, per que merescamos auer [parte] cõ el en aquella sua sancta folgãça d[e clari]dade, que nũca escureçe nẽ her[da en] nẽhua tristeza, mays sempre pr[azer et dul]çor et alegria. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 896 | A estoria do sancto corpo del rrey [dõ Fernando] he acabada. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 48 | E chamarom -lhe "ateudas" porque convem que a prestomeira palavra da cobra nom acabe [a] razom per fim, mais tem a prim[eir]a palavra da outra cobra que vem apos ela [...] de entendimento e fará conclusom. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 48 | E toda a cantiga assi deve de ir ata a finda, e ali deve d ' ensarrar e concludir o entendimento todo do que ante nom acabou nas cobras. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 48 | Capitolo quarto As findas som cousa que os trobadores sempre usaron de poer en acabamento de sas cantigas pera concludirem e acabarem melhor e[m] elas as razones que disserom nas cantigas, chamando -lhis "fi[n]da" porque quer tanto diz[er] come acabamento de razom. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 52 | E por esto convem de vos mostrarmos quaes som as rimas longas ou as breves, pero que todas nom vos podemos mostrar compridamente, porque som muitas e de muitas mane[i]ras: pero que todalas rimas se acabam em estas vogaes, que sejam as prestumeiras, todas som longas, convem a saber: as que se acabam no "a" ou no "o"; apó -lo "a" ou o "o" põe -lo "e" ou qualquer das outras vogaes que ponham en cabo da rima pola prestomeira silaba, ela per si. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 52 | E as outras rimas todas que se acabam en leteras breves, todas son curtas, por que convem que o trobador que trobar quiser, se começa en longas ou per curtas silabas, que per elas a acabe; pero que poderá meter na cobra das ũas e das outras, se quiser, atanto que, per qual guisa as meter en ũa cobra, per tal guisa as meta nas outras. | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 122 | Esta cantiga que se aqui acaba fez Martin Soares a ũa sa irmãa, porque lhi fez ela querela dũu cl[er]igo que a fodia, ca a firia; e o cl[er]igon non quis a ela tornar, ata que ela foi por el a sa casa e o trouxe pera [a] sua | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 3 | Mays do [tempo] pasado, por que sabem os começos et os acabamentos dos feytos quese y fezerõ, dizemos que alcançam çertamẽte os [omes] osaber et [otempo] das cousas que forõ; onde por que osaber do tẽpo que foy he çerto et nom dos outros dous tẽpos, asi como disemos, traballaronse os sabedores de põer en escrito os feytos que som passados pera aver [rrenẽbra[n]ça] delles, cõmo se estonçes fossem et queo soubesen os que am de vĩjr asi cõmo elles. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 4 | Et foy todo acabado de fazer ẽno sexto dia, como oyredes queo diz Moysem adeante. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 5 | Do acabamento das criaturas et do septymo dia. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 5 | Acabados os çeos et a terra et todaslas aposturas delles, complio Deus ẽno septimo dia toda sua obra que fezera. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 5 | Et em esse [septimo] dia folgou El outrosi de toda obra que acabara. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 5 | Et asi cõmo contã as estorias, pera tyrar alguũs de [dulda] que por ventura poderiã aqui [duldar], [dizẽ] que estas pallauras [postromeyras] se podem entẽder asaz: que criou Deus ẽno começo as materias de todas las cousas que forõ, et son estas o çeo et a terra, donde tyrou as outras criaturas, et as departio despoys, et as fezo acabadas todas ẽnos seys dias cõmo dito he. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 5 | Onde formou noso señor Deus despoys desto o corpo do omẽ de limo [de] terra et espirou em el spyramẽto de vida; et foy o omẽ feyto et acabado cõ alma viua. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 20 | Et omoço leuou ho ala, et Lamec começou delle [pregũtar]; mays quando chegarõ jazia Caym en passamẽto, et nõ podo dizer nada aLamec; et por lo pesar que avya desto et cõ grande saña que tomou contra omoço que sabya que el o giara ala por que matara aCaym, alçou Lamec oarco, que tenya ẽnas suas mãos et deu cõ el ao moço tal colpe que quebrãtou oarco, et britou ao moço acabeça, em tal maneyra que morreu ende omoço, et leyxóós aly ambos mortos. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 22 | "Aqui acabou Lamec asuas molleres estas palauras. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 29 | Despoys acabo destes ãnos, segundo conta Josepho, foyse para Deus onde diz que asua fim nõ he achada em escrito. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 31 | "As rrazões da primeyra das seys ydades do mundo som aqui acabadas; agora diremos das cousas da segunda ydade. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 32 | Et as da primeyra ydade acabasen em este Noe. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 34 | Et esta feytura mellor et mays aposta era para se acabar em hũ couado, cõmo foy mandado quese acabasse aarca et se acabou; et aarca deuedes saber que he [a igleia] dos [fiees] de Deus et ocouado he Ihesu [Cristo] enquese acaba toda [a igleia]. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 34 | Et que ouvesse quatroçentos couados em longo, et cinquoeenta em ancho et treynta em alto, et quese fosse estreytando contra çima de todas partes, de [guisa] quea acabasse em hũ couado em çima et nõ em mays. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 38 | Andados seysçentos ãnos de quando Noe nasçera et [mj̃ll] et seysçentos et seteẽta et quatro de quando Adam fora feyto, acabada aarca cõmo dito he, diso Deus a Noe cõmo enviaria agoas sobrela terra de deluvio, segũdo conta Moysem, et que mataria todaslas cousas viuas que el su o çeo fezera, et destroyria cõ estas todaslas outras cousas da terra, et que porria seu pleyto cõ el. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 38 | Et por que quiso noso señor Deus que ficassen outrosy sementes das outras anymalias que poblassem despoys do deluvio a terra, et ouvessem os omẽs donde se mantẽer et viuer, et seruyr elles a Deus, mandoulle que metesse cõsigo ẽna arca de [todaslas] [anjmalias] da terra, de cada natura dellas dous et dous, macho et femea, et que esto [meesmo] fezesse das aves; mays das anymalyas brauas et que naturalmẽte nõ eram antes pera comer las o õme, que metesse ende senos pares de cada natura, macho et femea; et das outras que segundo sua natura fossem pera [comer], et que som mãsas et limpas que metesse sete pares de cada natura, dous et dous, macho et femea; et que estas seriã despoys pera [comer] pera omẽ, et pera ellas meesmas que comeriã as hũas das outras; que segundo diz mẽestre Pedro sobre este lugar et outros cõ el, ata este deluvio passado nõ forõ outorgadas ao omẽ nẽgũas anjmalias que comesse, et mãdou lle [queo] ofezesse [agyña], que acabo de sete dias daquel enque el esto mãdaua, trageria odeluvio et choueria sobrela terra quareẽta dias et [quareenta] noytes, et destroyria de sobre afaçe da terra todas quantas cousas El fezera. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 39 | Et el amoestauaos quese partissem dos casamẽtos de Caym, et da[s] maldades et pecados que [faziã], et da máa vida enque estauã contra Deus; et quese nẽbrassem de seus padres et parentes que andarã em [seruyco] de Deus et acabarã em el, et oencomẽdarã aelles et os ensinarã que o fezessem elles asy. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 39 | Et quando Noe ouvo acabada aquela obra [de aquela] arca de todo, cõmo lle mãdou Deus, cõplio os seysçentos ãnos de sua ydade. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 43 | Et despoys desto asperou Noe sete dias, et acabo deles envioa outra vez, et ella foyse, et voou aalonge, et achou a terra descoberta, et aruores em ella, et pousou em hũa olyueyra; et por Deus queo fazia, cortou dela hũ rramo pequeno cõ seu pyco, et tomou aquel rramo cõ suas follas em sua boca, et tornousse cõ el aarca, et chegou y aavespera. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 43 | Et Noe quandoa vyo daquela [guissa], entendeo que abayxadas erã as agoas, et pero asperou ajnda outros sete dias, et acabo deles enviou outra vez fora a poõba, et ella foyse et nõ tornou mays despoys aarca. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 44 | Andados seysçentos et hũ ãno da vida de Noe, et [mj̃ll] et seysçentos et seteenta et seis de Adam, abrio Noe hũ lugar em çima do teyto da arca, et poso fora acabeça et tendeo os ollos atodas partes, et vio as agoas todas myngoadas et a terra descuberta et ja seca. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 47 | Et, segundo diz Josefo, noso señor Deus despoys que acabou estas palauras et rrazões cõ Noe, calouse; que de aquela vez nẽ ajnda outra depoys, segundo coydamos et achamos, nõ ouvo mays palauras [ontre] elles. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 49 | "Et acabadas estas rrazões et os feytos [delas], conta Moysem ẽno novemo capytolo avyda de Noe, et diz que viueo Noe depoys do deluvio trezentos et çinquoeenta [ãnos], et dantes do deluvio avia viuydo seys çentos. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 53 | Et foy moy bem em aquela terra aYonjto et fezo grandes géérações que poblarõ toda terra de oriente et acabou em ella. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 55 | Et que primeyro rreynariã os de Cam donde foy el rrey Belo, em pos esses os de Sem, cõmo os de Media et Perssia et os gregos, et despoys que rreynariam os de Sem et os de Jafet em hũ ajuntados, et despoys, acabados os outros tres rreynos, que rreynariã em cabo os de Jafet sóós, cõmo ofezerõ [despois] de todos los outros; et forõ estes os rromãos que som de parte de ouçidente. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 67 | Noe quando acabou de séér de quinentos ãnos fezo aSem et aCam et aJafet, duldarõ aquantos ãnos fezera cada hũ deles que nõ odepartyo aly Moysem. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 74 | Et aquise [acabam] as rrazões de Cam et de suas generações et de suas poblas. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 81 | Agora queremos dizer de Noe et dos seus quatro fillos Sem, Cam, Jafet et Yonyto enque lugar ouverõ suas moradas et onde acabarõ. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 83 | Mays empero desque [Yonyto] foy de ydade pera tomar sua casa de morada pera sy, [despois] queo casou, fezo cõ el et cõ Sem cõmo avemos dito ja, et [outorgoulle] que tomase aterra aque despoys diserõ Etam ata omar Ouçião contra hu o sol nasçe; et Yonyto foy, et tomou a terra de Etam cõmo vay ata [ogrã] mar quee o Ouçeão; et esta terra de Etam he ẽna partida de ouriente cõmo España ẽna parte de ouçidente, et segundo cõta mẽestre Pedro, ẽno capitolo do ordenamẽto dos fillos de Noe, diz queo padre quelle dou aquela terra em donadio, et Yonyto foy bem cõtento cõ aquelo quelle dou seu padre Noe, et ficou aly et poblou cõ suas [cõpañas], et em aquela terra acabou sua vida. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 83 | Et por que nõ disemos ajnda dos outros seus yrmãos enque lugares ficarõ em aquelas tres partes da terra que ouverõ por sorte, segundo diz Josefo, nẽ contamos outrosy de Noe cõmo fezo em [seu] acabamento, téémos quee lugar et queremoslo agora aqui dizer. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 84 | Da morada de Sem, fillo de Noe et onde acabou. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 84 | Et avemos ajnda outra proua de Moysem, queo conta ẽno Genesis, asy cõmo nos diremos adeante em seu lugar, que Sem em Jerusalem ficou et morou, por que quando Abráam sayo em pos Condaloamor, rrey dos elamytas, et pos os outros quatro rreys que yam cõ el et vençeo, et desbaratou, et lles [tolleo] aLoth seu sobrino et lles tomou quanto al leuauam, quando se tornaua dende Abraam cõ aquelas cousas que aaqueles tomara, sayo ael de Jerusalem osaçerdote Melchysedech aacarreyra cõ pã et com [vyño], et aly dou Abraã odezimo de todo oque em aquel alcanço tomara, et este saçerdote Melchisedech, dizẽ que foy Sem, ca segundo contã despoys que Abraã morreu viueo Sem tríj́nta et çinque ãnos; et destas rrazões avemos as prouas que Sem em Jerusalem morreo et acabou. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 84 | Da morada de Cam, fillo de Noe, et onde acabou. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 84 | Outros dizẽ ajnda quese foy Cam cõ Put, seu fillo, aEtiopya et que aly ficou et acabou. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 84 | Et desto nõ achamos mays lugar çerto de Cam onde ficase nẽ onde acabase, et pareçe que foy feyto cõmo ẽno syno et ẽna ventura de Caym ofogediço, fillo de Adam, et começãse os seus nomẽs cõmo em hũa maneyra: | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 85 | Da morada postromeyra de Noe et de Jafet, seu fillo, et onde acabarom. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 85 | Et em esto paresçe que acorda mays Ysidro, et que aly ficarõ Noe et Jafet, et em aquela çidade que fezo, et poblou et morou, [dyz] Ysidro que y acabou Noe os traballos de sua vida et deste mundo. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 85 | Et esto he oque achamos et dizemos dos acabamẽtos de Noe et de seus fillos: | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 85 | Agora, poys avemos dito das moradas et dos acabamẽtos de Noe et de seus fillos, et das poblas dos seus, cõmo quer que nõ digamos das seteẽta et duas geerações, queremos dizer das quinze de Jafet que poblarõ Europa quee aqui onde nos somos et erdamos et viuemos; et diremos quaes destas gẽtes acordam em hũa lyngage et quaes se departẽ dos outros ẽna sua. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 86 | Mays agora, poys disemos [ja] das moradas, et dos acabamẽtos de Noe, et de seus fillos, et das poblas de suas gẽerações, et dos lengages de Europa, queremos logo dizer dos primeyros costumes et creẽças de todos. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 92 | Et despoys destes vierõ outros et catarõ ẽnas calidades dos quatro elamentos, et leyxarõ os outros et adorarõ ao fogo, departyndo sobre ello et dizendo que aquel elamẽto do fogo que era mellor et mays onrrado queos outros tres elamentos, et esto por estas rrazões: aprimeyra por quee mays alto et mays açerca do çeo que elles et aluz que alumea; asegunda por que ençarra aos outros tres que som aterra, et as agoas, et o ayre, et os escaenta, et os tẽpera acada hũ cõmo lle faz mester, donde [vem] a mayor parte da força et do poder por que nasçem todaslas cousas ẽnos outros elamẽtos, et cresçem et se acabã segundo seus tẽpos. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 103 | Et esto podo seer asi segũdo dizẽ [algũus], que este Nẽprot Saturno que foy [Nẽprot] ho de [Babilonja]; et que avendo seus fillos ja casados et ajuntados pera rreynar, por que oyo dizer de Europa cõmo era amellor et mays tẽperada terra do mũdo, et mays abondada de [mpytas] bõas cousas -que tal he Europa, et ontre moytas bõas terras quea em ella, cõmo aprouỹçia de [Guadalquiuir] he amellor de quantas ẽno mũdo som, asy cõmo diz Plinio ẽno terçeyro libro enque departe destas tres terras, cõuẽ asaber, Europa, Asia, Africa, et das prouynçias delas - et outrosi por que avia aprendido Nẽprot em terra de Edom de Yonyto, seu tyo, por la arte da astronomya, cõmo ontre - los quatro prinçipaes rreynos do mũdo avia de séér hũ ho de ouçidente, et que este vençeria aos outros tres, et seria señor deles, et duraria sempre despoys que começasse, et com sabor de rreynar el aly, et leyxar de sua geeraçõ [que] rreynasse y sempre, outrosy mudouse onome; et vẽeo aly aaquela terra, aJano, teẽdo que aquela terra aque Noe viera, et poblara et acabara em ella que este acabamẽto de Noe em aquel lugar que era cõmo synal de séér aquela terra começo et cabeça et [synal] de todo omũdo ata afim. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 108 | Astrologus fuit hic, quod petit ille facit. Em estes versos tange mẽestre Godofre estas sete cousas deste rrey: olynage donde vẽeo; que omẽ foy; que nome ouvo; que corpo; que quiso; por quẽ o demãdou; que acabou ende. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 110 | Despoys que el rrey Belo tornou de [Assyria], começou afazer hũa pobla moy noble et moy bõa que fosse cabeça do rreyno; et queria el séér emperador et fazer [en] aquela çidade acabeça do emperio, et do nome do seu fillo Nyno chamou Nyno aaquela çidade; et fezoa ontre [Babilonja] et Siria por que foy lugar comunal atodo [o señorio] dos rreynos. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 111 | Et cometeo Nyno logo aos de Assiria, et vençeos, et gáánou deles aterra et orreynado; et ontre orreyno de Babilonya et ho de Assiria cresçeolle moyto aterra, et oseñorio, et opoder, et outrosi ocoraçõ, por que ocoraçõ logo cresçe cõ agrande rriqueza, et por esta rrazõ deuẽ [todoslos] rreys séér de grãdes corações; et conta que asy ofoy este rrey Nyno, et dizẽ que moy pouco era otẽpo que el dormya, nẽ de dia, nẽ de noyte, pensando sempre cõmo acabaria oque seu padre, el rrey Belo, avia começado em Assyria, et ajnda sobre ello fazer mays; et começou aly el rrey Nyno aquerer aver oseñorio de todo omũdo despoys que se vio em tã grãde onrra et poder; et daqui tomou começo cõplido oprimeyro dos quatro prinçipaes rreynos que dissemos que se leuãtariã primeyros ẽno mũdo. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 114 | Et acabousse andados seys ãnos do rreynado de Azarias, rrey de Juda. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 119 | Et ẽna parte de septẽtriom ode Maçedonya quese começou ẽno grande Aleyxandre et se acabou em el, empero que rreynaram em el antes ogrande Ercoles et el Rey Fylypo, padre daquel rrey Aleyxandre [o grande], et ajnda dantes [destes] outros rreys. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 121 | El Rey Eurobs El Rey Teletyno El Rey Apys El Rey Telsyom El Rey Egidro El Rey Turimaco El Rey Leuçipo El Rey Mesapo El Rey Erato El Rey Plemeo El Rey Ortopol El Rey Maratio El Rey Marato El Rey [Çyreo] El Rey Coras El Rey Popeo El Rey Laomedom El Rey [Syçiom] El Rey Polibo El Rey Ymaco El Rey Festo El Rey Adastro El Rey Polifides El Rey Pelasgo El Rey Zeusipo Et acabasse este rreyno em esta terçeyra ydade, ẽno rreynado et ẽno obispado de Hely, saçerdote. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 122 | Et aquise [acabam] as rrazões da segũda ydade tam bem da estoria da Biblia, cõmo das outras cousas que achamos que pertẽesçem ao tẽpo desta ydade. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 122 | Et agora, poys avemos dito das estorias da segũda ydade, et dos feytos que em ella [cõtesçerõ], diremos daqui adeante das rrazões da terçeyra ydade; et contaremos as estorias et as outras cousas que em ella forõ feytas, et as que ende acaesçerõ por los ãnos de Abraã, et despoys por los outros lynages que vierõ despoys del ẽna lyña ẽno lugar que aver podermos os seus ãnos por verdadeyra conta, et onde falesçerẽ estes, contaremos [perlos] da catyuydade enque os [judeus] forõ ẽno Egyto, et em pos esses [perlos] dos juyzes de [Yrrael], ata rrey [Dauyd] vse acabou esta ydade. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 124 | Asy cõmo se acabou a segunda ydade do mũdo em Tare, asy se começou esta terçeyra em Abraam, seu fillo, oãno enque el nasçeo, segundo dizẽ et acordam todaslas estorias; esto foy andados de Tare, seu padre, seteẽta ãnos, et do [departymẽto] das lengas çento et noveẽta et çinque, et do deluvio de Noe duzentos et noveẽta et çinque, et do ãno enque Noe nasçeo oytoçentos et novéénta et çinque, et de Adam dous [mj̃ll] et duzentos et oyteẽta et nove. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 127 | Mays estas rrazões et departymẽtos, de cõmo ho elles rrazoam et departem et acabam, leyxamos lo nos agora aqui [perao] dizer et departyr adeante ẽno lugar onde nosso [señor] Deus mãdou aAbraã sayr da terra, por que ho ãno do seu [nasçemento] prouasse, segundo Agustim et os outros, porlo ãno do mãdado de Deus; et de aquela seyda et aquel ãno da seyda, por lo [do] seu [nasçemẽto]; et he pera aly esta rrazõ. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 130 | "Fillo nõ te descubras tu tanto em estas rrazões, que todo aquel que he sóó et nõ mays de hũ et desdiz et quer desfazer acreẽça et aley que hũa grande terra tem, et [toda a] gente, et seu prinçipado, et onrrã, et gardã esta ley toda agente por bõa, contra moytos vay; quea gente enflaquẽta et aluoroça ao prinçepe ẽno seu señorio, quando querem tomar ou acordar [en] outras creẽças que el nõ tem; ante quea outra [creença] seja asessegada ẽna terra, os hũus tẽndóó por bem, et os outros por mal, leuãtansse pelejas et véém y feridas et mortes, et mudamẽto de senorio; porque ondese muda créénça forçado he dese mudar oseñorio; et se te nõ gardas el rrey et agente entender team, et leuãtarseam contra ty et matarã aty et anos cõtigo, por que te terrã por louco et sandio, et mays querrã que moyras tu sóó et nos ajnda contigo, ante [ca] tu meteres toda sua terra em rreuolta et em destoruamẽto; mays tu tem ateu Deus em teu coraçõ et tua créénça, et [adoroo] et syrueo et El te fara moy grande merçede, et [te] dara moy bõo acabamẽto ao que dizes et aesto que fazes. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 132 | Outrosy diz Josefo que Echateo, hũ desses sabios daquela terra, que fezo sua [rrenẽbrãça] grande et bõa de Abraã, et que acabou y mays por que [escriveo] aestoria de Abraã, et composo dello hũ libro que el leyxou escrito et feyto; et este libro nõ achamos queo ajamos traslladado os latynos [de] aravigo ẽno nosso. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 134 | Diz [Ovjdio] ẽno primeyro libro do seu Libro mayor que os gigantes cõmo [erã] moy grandes de corpos et de corações, que ouverõ envidia et despeyto dos seus deus, queos nõ preçauã tanto cõmo elles queriã, et pensarõ cõmo se poderiam vengar deles, et diz que segundo que [eram] moy valentes que tomarõ os mõtes aas mãos, et que aviam ja posto omõte Essa sobre omõte Pelyo, et ao mõte Oleripo sobre omonte Ossa, cõmo faziam os outros dos ladrillos segundo a Biblia diz queo faziam pera [sobyr] por aly aos çeos. et aqueles seus deus deytarlos fora et elles rreynar y; et os deus quando virõ que de aquela maneyra alçariam torre de loucura ao çeo, et que se daria a cousa a mal cõmo os gigãtes queriam, vierom ante queo feyto se acabasse et desbaratarõlles todo quanto aviã feyto et obrado, et desboluerõ todo omõte de sobre ho outro monte, et derribarõlles toda a obra et achãarõna em maneyra que toda afezerõ ygoal cõ aoutra terra, et [quaerom] os gigantes todos que estauã em çima labrando agrande pressa, et quaerom todos em terra et morrerõ que nõ ficou nẽgũ viuo, et sayo deles o sangre, et espargiosse porla terra, et andaua bolindo cõmo viuo et envolujasse ẽno poluo da terra; et diz [Ovjdio] que aquel sangre tomou corpos aly da terra, et viuerõ aqueles corpos et forõ gigantes cõmo erã de primo. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 141 | [nem] os padres donde nós víj́mos nũca nos mostrarõ feyto de ydolos nẽno seguyrõ elles, et nos outrosi nõ corrõpamos anosso señor Deus cõ elles, nẽ [o sañemos] por que nos faça perder abõa [lyna] enque estamos; et [aqui vos] acabo agora [myñas] rrazões. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 141 | Et esto que tu véés de teu fillo, de Deus vem, que nos quer fazer merçed et ante que váámos apeor quer nos tornar dala, et castigarnos et mãtéér nos ẽna bõa lyña, ca omáo costume pouco apouco vay [vijndo] et se aprende sesse logo nõ castiga, et despois he moy máo de leyxar; et estes [gentijs] ontre que moramos senos fezerẽ mal por esto, Deus nos dara delles grande dereyto et nos lo acabara em bem. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 149 | Et por mostrar os santos Padres queo feyto de Abraã, -que mostrou et nomeou primeyramẽte hum Deus sóó, criador de todaslas cousas, que el começou [creẽça] et maneyra de ley et acabou em ella -, et que ouvo parte em estes tres tẽpos, et por esto queo chamarõ primeyramẽte [Rram], que nõ semella nome cõprido, et da aentẽder otẽpo de ante da ley enque nõ avia cõplimẽto de créénça pera o omẽ séér saluo; et por quelle chamarõ despoys Abram quee nome mays cõplido quese entende otẽpo da ley enque ouvo mays cõplimẽto pera entrar omẽ em ley et em creẽça [por que viese despoys mellor aa creẽça]et abõo camyno que avia de víj́nr pera séér saluo; et por lo nome terçeyro quelle diserõ despoys Abráám, quee nome cõplido de todo, danos [aentẽder] otẽpo de despoys da ley, ou otẽpo de graçia quee esse méésmo em quea todo cõplimẽto de ley et de fe, et enque fezo noso señor Deus Ihesu [Cristo] ao [vmanal] lynage graçia de [seer] saluo todo aquel que cõplidamẽte em El créér et gardar asua ley. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 151 | Et fezo dela acabeça do emperio, segũdo diz ẽno Panteõ ẽna septema parte del; et poys quea ouvo moy bem poblada et garneçida, onrroa com aseeda do emperio que asentou em ella, et acreçentoa outrosi ẽna palaura do nome quelle poso, et chamoa Nynjue Et Ninyue, segũdo as Interpretações de Rramyro ẽna Biblia, tanto quer dizer cõmo parida, et cõ fillos, ou fremosa, ou lyñage, ou engendramẽto de fermosura ou defendemẽto [de] meu engendramẽto. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 152 | Dos diapolitas rreys do Egypto El [rrey] Amosis El [rrey] [Çebrom] El [rrey] [Amonofes] El [rrey] Mesrres El [rrey] Mysfarmotosis El [rrey] [Tamosis] El [rrey] [Amonofes] El [rrey] Boro El [rrey] Açeneris El [rrey] Acoris El [rrey] Çencres El [rrey] Achetres El [rrey] Acherres El [rrey] Armagis El [rrey] Rremeses El [rrey] Menofes El [rrey] Setho El [rrey] [Rramyses] El [rrey] Menofes El [rrey] Agamenemes El [rrey] Tetores El [rrey] Sarnẽdo El [rrey] Seusenẽs El [rrey] Nefereheris El [rrey] Amenofis El [rrey] Osacor El [rrey] Espynaçeo El [rrey] Espusenẽs El [rrey] [sysenaco] El [rrey] Orsotom El [rrey] Samyno El [rrey] Bocoris El [rrey] Sabachom El [rrey] Çebyco El [rrey] Taraco El [rrey] Merres Etiopiano El [rrey] Estipanatos El [rrey] Nepteses El [rrey] Netao El [rrey] Samuentyco El [rrey] Nataoelyo El [rrey] [Sannetes] El [rrey] Vaffre El [rrey] Amasis Et das estorias destes rreys diremos em seus lugares; et acabasse este rreyno do Egyto desta vez, andandados seseenta et seys ãnos da catyuydade dos judios, que jaziam ala estonçes, catyuados, et seys ãnos de Cambises rrey de [Perssya]. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 172 | Et [(et)] pero que Abraã morou pouco en aquela terra, tanto ensynaua bem et agudamẽte, que estonçes aprenderõ os daly as artes lyberaes et as souberõ por Abraã queas deprẽdeo em Caldea onde as ouvo primeyramẽte et as ensynou el despoys ẽno Egyto; et por esso dizẽ Josefo et mẽestre Godofre que estes saberes primeyramẽte forõ em Caldea ante que em outro lugar et daly os ouverõ os do Egyto, et do Egyto vierõ aos gregos, et dos gregos ao de Rroma, et de Rroma aAfrica; et por esta rrazõ diso outrosy Josefo que ocomeço [do] saber, et dos rreys, et das batallas, que de oriente se leuãtou primeyramente et em ouçidente se deue acabar, et que esto he segundo que anda o sol. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 177 | Do correr diz que do lugar donde lle chamã este nome Nabul que corre adeante, ata as terras de hũas gentes que am nome libiogitas, et que aly faz hum tam grande lago quee sem mesura, et quese mete todo em aquel lago, et aly se acaba, et que daly adeante nõ corre saluo se vay por su terra por lugares queo nõ podem os omẽs véér, et entra ascondidamẽte ẽna madre daquel rrio que avemos dito que sal da rribeyra do mar Vermello, ca este lago postromeyro [en] quese asconde o Nylo nõ he moy longe daquel rrio. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 180 | "Em este lugar dizẽ sobresto os departydores que esta rrazõ quer dizer asy: que Endoxo ho estreleyro diso que acabo de oyto ãnos sse tornaua sempre o sol aseu curso ao ponto donde sayra ẽno começo destes oyto ãnos et que esto era oãno grande. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 180 | Et Julio Çesar fezo sua conta empos esto, et achou, por dereyto da arte que acabo de çinque ãnos contesçia aquelo; et acharom os outros sabios que mellor contara Julio Çesar que nõ Endoxo: et [estes] çinque ãnos som otẽpo aque em Rroma despoys diserom lustro, quando leuauã os averes de todaslas terras do mundo aRroma acabo dos çinque ãnos; et destes aueres nasçeo oconto da era, cõmo contaremos em seu lugar ẽna seysta ydade; et agora tornaremos aarrazõ da nosa estoria. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 180 | "Empero que eu aja tam grande vertude de aqueste saber, et ho teña ẽno meu coraçõ pera querer ordenar osegre, et [tamaño] seja oamor que eu ey de mostrar averdade et leyxar aescritura, pero [nom] ha cousa [negũa] que eu mays queyra [coñosçer] que saber as rrazões do rryo Nylo, que estam ascondidas aos omẽs et ajnda asabedores que por tantos segres de ãnos cõmo som pasados queos [non] sabe nẽgũ çertamẽte; et que saba eu acabeça et afonte del onde he ou ondese começa, oque nũqua foy sabido de quantos eu sey ata o dia de oje que eu saber [podese que o] sabia seo tu nõ sabes; et tu que eras tam nobre omẽ, et tam santo varõ, et tam sabedor que teño queo sabes tu, mostrame por que eu aja por ty çerta asperança de véér et saber as fontes do Nylo; et por aprender esto leyxarey esta batalla çidadáá enque ando, [pero] que me sééria de outra [guisa] moy graue cousa de leyxar. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 180 | "Desta maneyra se [rrozoou] Julio Çesar et demandou ao byspo Acoreo, et aqui acabou suas rrazões | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 183 | ¿Et quẽ poderia mostrar as rrazões da fonte do Nylo hu el ha acabeça, nẽ do seu cresçer? | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 186 | Aleyxandre, que foy omays alto dos rreys ao qual aprovinçia Menfis d o Egyto ha ora, ouvo el envidia do Nylo de nõ poder el, que era cõmo señor de todo omũdo, saber oseu feyto do seu nasçemẽto et oseu acabamento, et enviou dos sabedores et escolleytos escodrinadores [de] Etiopia por los cabos da terra; et quando vierõ ááçitara vermella do eyxe do firmamẽto ouverõ aquedar aly, que nõ poderõ pasar, et vierõ aly ao Nylo et acharono caente. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 187 | Mays direy eu os teus rrios et demostrarey oteu nasçemẽto ou asua rrazõ, et he esto que direy ocomeço dela cõmo he et cõmo se acaba em aquela maneyra en que Deus, encobridor das tuas agoas, te me dou asaber. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 187 | Et aty sóó dado et outorgado anatura [de] andar por [anbos] os eyxes do firmamẽto -et estes ssom: hum ho de septẽtriom ho outro [ho] de medio dia - et aqui he demandado et buscado onasçemẽto das tuas agoas et aly oacabamẽto delas. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 194 | Et acabo de çinque dias aanoyte, segundo conta Josefo ẽno dezeno capitolo, alcançaronos çerca de aquela fonte Dam. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 195 | Estonçes se compliam çinquoenta ãnos que nasçera Loth; et esse ãno meesmo tyrou Abraã da prijom ael et atodos los outros que cõ el forã presos, et rreçebeo aly grande onrra Abraã em aquel feyto; et acabarõ se outrosi em essa sazõ çinquoéénta ãnos queo nosso Señor Deus tirara do fogo dos caldeos, cõmo he dito de suso. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 195 | Et Abraã por estas rrazões sobre ditas, et por que era sabedor [da] astronomya, -que segundo diz [meestre] Pedro, Abraã fezo mẽestre dela aCã, fillo [de] Noe, de que avemos dito quese cãbeara onome et chamauã lle Zoroastres - et vio por esta arte queo destemperamẽto do ayre, que faz segundo queas planetas se alçam ou bayxam, quese tornã acabo de [çinqueeenta] ãnos aseu tẽperamẽto, et em seu estado cõmo avyam primeyro; daquelo que vio quese fazia ẽnas estrellas quiso el fazer [semellança] dello ẽnas terras, et mãdou por ende aaqueles que por lo seu syso se ouvessem aguyar, que daly adeante, cada quese cõplissem çinquoéénta ãnos que chamasem ao postromeyro ãno jubileu, de jobel, que quer dizer tanto cõmo çinquoéénteno, asi cõmo contamos de suso. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 197 | Todas estas cousas acabadas, asy cõmo dito he, plougo moyto aDeus por que assy vençera Abraã seus [ymijgos], et aparesçeolle em visiom de noyte, et disolle asi: | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 197 | [et] asy cõmo foy acabado o sacrifiçio et cõplida hũa parte do synal daquelo que Deus prometera aAbraã firmou Deus pleyto cõ el. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 212 | Quando se ya de Sodoma [Lot] cõ sua [conpaña], castigaua oangeo por mandado de Deus atodos, que nẽgũ por rroydo que oyse nem por maravillas que visse que nõ tornasse acabeça atras, et amoller de Loth [tornaua] catar atras moytas vezes, et cataua aquela çidade de Sodoma cõ grande pesar, et coydado et dolor que avya della, por seus amygos que morauã y por que asy peresçiam; et por aquelo quelle Deus avia defendido que nõ catasse atras, et ella passou oseu mãdado et quebrãtoo, et logo foy feyta hũa ymage de pedra sal, tam grande cõmo ella era, et aly se quedou en esse lugar méésmo hu foy tornada, cõmo se fosse outra pedra que nasçesse aly da terra. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 212 | Et ellas aviã aprendido queo mũ [do] se [avia] acabar por fim de fogo, et pensarom que por ventura aquel fogo que destroyra aquelas çidades fora aquela fim; et que asi cõmo ẽno tẽpo de Noe, Deus, por los pecados dos omẽs, matara todas las cousas viuas cõ odeluvio, senõ aNoe et aquelas outras cousas que forõ ẽna arca cõ el por mãdado de Deus, que por estas se cobrase [despois] olinage dos omẽs, et ellas coydarõ que outrosi por esta fim do fogo queymara Deus todos los outros omẽs do mũdo, et que leyxara aellas et aseu padre cõmo aNoe et asua [cõpaña] por rrecobrar por ellas ho humanal lynage. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 215 | Mays dou estonçes noso Señor Deus hũa grande enfirmydade a [Abymelec] por que nõ acabase opecado que queria fazer contra Sarra et cõtra Abraã, et despoys veẽo nosso Señor ael em soños et disolle: | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 225 | Todas estas cousas acabadas cõmo he dito, et estando Abraã aly em Bersabéé, noso Señor Deus por lo asañar, chamóó duas vezes de aquesta guysa et disolle: | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 230 | Despoys que todas estas cousas forõ acabadas em Abraã et em Ysáác, chegou mãdado ha Abraã de Nacor, seu yrmão, quelle nasçeram fillos de Melca, sua cunada, [yrmãa] de Sarra, sua moller, et de Loth. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 230 | Et [despois] [desto] pouco mays ou menos ante quese acabasem dous ãnos tornarõ se Abraã et [Ssarra] aval de Mãbre et morreo y Sarra em Arbea que he hũa çidade de Ebrõ em terra de Canaã. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 234 | "Eliezer nõ avia ajnda acabada esta [oraçõ] quando Rrebeca, filla de Batuel, foy sayda da çidade cõ outra cõpaña de mãçebas, et era ella moça moyto aposta [et moy fermosa] et era virgẽ, et tragia hũ cantaro ẽno onbro, et desçendeo aaquel poço et encheo de agoa pera tornarse cõ ella pera sua casa. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 237 | "Et ella estonçes desçendeose logo do camelo, segundo diz mẽestre Pedro et outros com el, et alçou omãto et cobrio acabeça com vergonça de Ysaac que avia aseer seu marido. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 243 | Et segundo que esto fazia Nẽprot semella que quisera porla torre de Babilonja sobir ao çeo, tã alta acoydara afazer, et despoys queselle nõ guysou de atorre acabar, pensou de ala sobir por esta arte da arca et das boyteres; et quando foy em aquel lugar tã alto nõ podia ja sofrer oayre que era moy puro, et [viose] em coyta grande, et ouvo medo que se mays arriba fose que morreria, et ouvose apartir daquela loucura que coydaua sobir ao çeo, et catou estonçes ajuso ao mũdo et vio toda aterra et paresçeo lle pequena. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 245 | Diz outrosi Ovjdio que aquela Yo filla deste Ynaco rrey, que foy mudada em vaca et por lo seu amor aquel rrey Ynaco, seu padre, com dolor dela que furara ẽna terra, segundo que era rrio, et fezera aquela coua [enquese] metera, et acabaua aly seu coso que daly adeante que nõ correo mays [sobrela] terra. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 252 | Forma pedis facit o, [fixura] quod proficit Yo. Et quer esto dizer: aforma do pe, ou da vnlla, faz o, et afendedura de ontrelas vnllas acabam este nome Yo. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 254 | Et ella [desdeñoo] et nõ dou por suas palauras nada, et fugio por [essas montañas], et el em pos ella [porla] la tomar et forçarla ata que chegarõ ao rrio Ladom; et ella desque chegou aly, por que a enbargauã as agoas do rrio pera fugir, rrogou aas [deessas] de aquelas agoas quea tornassem em algũa cousa por quea nõ podese aver aquel deus, nẽ forçarla nẽ fazer oque queria, et acabada sua oraçõ mudarõna em canaveyras. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 256 | Et poys que esto ouvo feyto Mercurio et vio cõmo era Argo preso do sono de todo, et tirou hũ seu [alfangere] da beyña -ca asy avia nome a espada de Mercurio et ẽno latim diz lle arpe , et era dũa feytura curua cõmo que queria [vĩjr] em arco daquela parte do agudo - et ferio cõ aquel [alfangere] em aquel lugar hu se ajunta acabeça cõ opescoço, et degolóó et cayo acabeça del em terra, et sayolle tãto sangre que todo olugar encheo et morreo Argo et ficarõ çegos todoslos ollos del pero que avia moytos cõmo he dito. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 262 | Et segundo diz Orosio et as glosas de sobre el, comyam aly os filosofos moy pouco pam, et das rrayzes das eruas que achauã por aly, et bebiam da agoa daquel rrio, et aly estouerõ ata que apurarõ aqueles sete saberes, et poserõ cada [hũus] em suas rreglas çertas; et pero que nos avemos dito de Yo segundo Josefo, que os saberes do quadrunyo ouverõ ocomeço em Caldea, et daly vierõ ao Egyto, et do Egyto aGreçia, esto dizemos quee verdade quanto ao seu começo, mays de outra guysa em Greçia forõ apurados, et acabados, et postos em çertedũe, et despoys Rroma ou os rromãos, ou ajnda os latinos, quese entendem, cõmo disemos, por aquel Pam que amaua aSiringa que queria el aver aconosçençia de todaslas cousas, por que quiserom aver dos gregos aqueles sete saberes et ouverõ os deles, et nos os latinos dos gregos avemos os saberes. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 262 | Onde diz Preçiam ẽno começo do seu Libro mayor queos gregos som fontes dos saberes et os latinos arroyos que manã daquelas fontes dos gregos; et este he odepartimẽto daquel encubrimẽto que Mercurio cantaua aArgo, et por encubrir arrazõ disolle que fora Siringa mudada em [canaueyras] ẽnas rribeyras daquel rrio Ladom; et outrosi, segundo departe mẽestre Juam, disolle esto por duas rrazões: aprimeyra por que avia em aquela rribeyra moytas canaveyras; asegunda porlos sete saberes que forõ ali achados, et estudiados, et acabados. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 266 | Mays agora leyxamos aqui as rrazões de el rrey Ynaco de Greçia et daquela deessa Ysis, sua filla, et do rreynado de Argos, et tornaremos aaestoria de Biblia, acõtar de Abraã et de Ysaac, et das outras suas geerações; et diremos logo do acabamẽto de Abraã. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 266 | Et acabou Abraã çento et [seteenta] et çinque ãnos de sua vida, et tantos forõ todos los seus dias, et morreo. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 266 | Et nos dizemos do tẽpo do acabamẽto de Abraã que morreo andados de quando nasçera seu fillo Ysaac seteẽta et çinque ãnos, et de quando noso Señor Deus lle mãdara sayr de sua terra et lle prometera terra de Canaã por herdade çento ãnos, et de quando el meesmo nasçera çento et seteẽta et çinque ãnos, et do departimẽto das lynguas duzentos et hũ, et do deluuyo quatroçentos et seteẽta et sete ãnos, et de Noe [mjll] et seseenta et sete, et de Adam dous mjll et oytoçentos et [vijnte] et çinque. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 266 | Agora vos acabamos aqui as rrazões de Abraam, et diremos outrosi do acabamẽto [de] seu fillo Ysmael. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 269 | Et cõ grande sabor de aver fillos pera seruyço de Deus, fezo sua oraçõ anosso Señor Deus et pediolle merçede moy de coraçõ, dizendolle que fezese et acabase em el oque prometera aseu padre Abraã; et Deus oyo et doulle oque prometera. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 270 | Et conta sobresto ajnda mẽestre [Pedro] que Rrebeca, segundo o costume dos gentíj́s que viera ella por ventura forte em seus parentes que morauã ontre os seus gentíj́s, et diz quese pousou aly su acabeça aaquela maneyra da aruore loureyro aque os gentíj́s chamauã tripoda; et segundo achamos ẽnos autores dos gentíj́s - | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 272 | Et oque nasçeo primeyro era [coxo] et todo veloso dos péés ata acabeça, cõmo cabra ou boy, et avia ocabello crespo, et foy [omẽ] boliçoso et quese traballou de armas, segũdo contam as estorias, et poserõlle nome Esau, et quer dizer tanto cõmo veloso, segundo diz Josefo, por que diz oebrayco seyrom por cabeladura, et de seyrom , mudadas as leteras fezerõ este nome Esau, et poserõno aeste moço, que [nasceo] primeyro, cõmo oystes. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 274 | Esse ãno acabarõ os tebeos ẽno Egito oseu rreynado que durou çento et noueẽta ãnos, et foy esto ẽna deçima septima dinastia et rreynarõ despoys delles os rreys Pastores, et [estes] forõ os rreys [farãos] et diziam ao seu lyñage os diapitas. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 275 | Et diz Josep que aly preguntarõ os omẽs daquel lugar aYsáác por Rrebeca que moller era, et el, temendose queo matariam por ella, por que era moy fermosa, disolles que era sua yrmãa, cõmo disera [Abraam], seu padre, por Sarra ẽno Egito; et soubo el rrey [Abymelec] esta rrazom, et despoys [desto], acabo de tempo, passando [Abymelec] açerca da casa de Ysáác catou por [hũa] fiestra et vio estar cõ ella em seu solaz cõmo esta marido falando cõ sua moller, et chamou ho estonçes et diso lle: | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 277 | "Et esto asysse acabou por que aly lle aparesçeo noso señor Deus aquela noyte que y chegou et disolle: | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 280 | "Et logo cõmo estas palauras et oraçõ acabara Ysáác, et se fora pera fora Jacob, logo entrou Esau et trouxo mãjares moy bem adubados de sua caça, et diso: | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 283 | Et el quando chegou açerca de Luza, que foy despoys açidade de Jerusalem, veẽo ahũ lugar fora de poblado por dormyr aly; et esto foy despoys quese poso o sol, et ajuntou pedras, et ygoas, et posõas sua cabeça et dormyo aly teẽdo acabeça sobre ellas; et vio em soños [hũa] escaleyra que abastaua da terra ata o çeo et vio angeos de Deus que subyam et desçendiam por ella, et em çima desta escaleyra vio estar aDeus quelle diso así: | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 283 | "Eu sõo oDeus de Abraã et de Ysáác, teu padre, et esta terra enque tu dormes Eu darla ey aty et ao teu lyñagéé, et oteu lyñage seera tam grande et tanto cõmo opoluo da terra, et [tẽera] todas las quatro partes do [mũdo], et em ty et [em] el seeram benditos todoslos lyñagéés da terra, et Eu te gardarey [per] onde quer que fores, et tornarte ey aesta terra et nõ te leyxarey daqui yr que nom acabe enty et ẽnos teus todo oque dito he. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 283 | "Et por la manãa, quando se leuantou, foy moy alegre cõ aquel sonno et visiom, et cõ aquelas promessas de Deus, segundo conta [Joseffo], et tomou aquela pedra enque touera acabeça et alçoa dereyta sobrelas outras em synal daquela visiom, et deytou olio em çima; et diz meestre Godofre que fezo sobre ella oraçõ, et que aaquela çidade açerca onde esto foy que avia estonçes nome Luza, que quer dizer tanto cõmo noz ou almendra, et chamoa el Betel, et segundo departe Rramyro ẽnas [Jnterpretações] da Biblia quer tanto dizer cõmo casa de Deus; et fezo este prometemẽto et diso: | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 288 | Et acabados os sete ãnos pedio Jacob sua moller, et Labam chegou moytos de seus amygos et fezolles suas bodas, et aanoyte em [lugar] de Rrachel doulle aLya, et deytarom lla ẽno leyto em maneyra que [o] nõ entendeo el. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 288 | "Nõ teñas esto por mal que custume he desta terra de casar primeyramẽte as fillas mays grandes et despoys as menores; mays acaba os sete ãnos deste casamẽto que esto he [guisado] et disy dartey aoutra por outros sete ãnos queme syruas. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 288 | "Em este lugar diz Jeronymo ẽna glosa sobrela rrazõ dos ãnos do casamẽto de Rrachel et mẽestre Pedro que outorga cõ el rretrahendo as suas palauras que el diso sobre esto et outorgãdo as el , et dizem que esta rrazõ que se deue departyr em esta guysa que agora oyredes aqui, et que asy he dentender et tẽer: que por aqueles sete ãnos que Labam diso aJacob que complisse daquel primeyro casamẽto quello diso por sete dias enque aviã de fazer áás bodas suas onrras ẽnos comeres et ẽnas outras cousas, et quese estoruariam por las outras bodas segũdas, et que asio deuemos entender, et que acabados os sete dias das bodas de [Lia], ao outauo dia de quando casara cõ ella, diz quelle derom Rrachel, et que logo em estes dias as ouvo por molleres lindas ha ambas as yrmãas, et que errã os que dizem que Jacob antes seruyo sete ãnos quelle dessem Rrachel. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 292 | "Et logo estas palauras acabadas, tomou Jacob hũa pedra et alçoa aly em synal deste feyto em aquel monte hu disemos que poserã suas tendas el et Labam, et mandou aos seus trager outras et elles ajuntarõ tantas que fezerõ hũ grande monte dellas; et, segundo conta Josefo, era pylar alto em semellança de altar, et chamou lle Labam ho outeyro do testigo, et chamou lle Jacob omõtom do testemonyo, cada hũ segundo seu linguage. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 295 | Os mandadeyros despoys que acabarõ [seu] mandado tornarõ se pera Jacob et diserõlle: | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 9 | Et acharam ally do postromeyro destroymẽto de Troya et da estoria de seu acabamẽto, et ende aquelo que deuyamos dizer das rrazões de começo et da sua poblaçõ. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 11 | Et este rrey de Troya, Leomedom, achamos segundo o conta Ovjdio ẽno onzeno libro do Ovidio Mayor, que foy o primeyro rrey que a çibdade de Troya quiso çercar toda de muros cõplidamẽte de parte do mar et da terra et começo o mays por que era a çibdade moy grande sem mesura et se lle fazia graue cousa de poder -la el çercar toda por sy, por quanto nõ eram estonçe os rreys tã rricos cõmo o forõ depois, et nõ ho podia cõprir (sem) mays ajuda [per] que se acabou a obra et foy çercada a çibdade. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 11 | Et vio moy grãde obra começada, et creçer moy pouco et cõ grande traballo, et que avia mester moy grandes tesouros para se acabar. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 11 | Et demandou lle Feuo, que he [ese] meesmo Apollo, que lle daria por lle dar consello cõmo se acabase a obra começada. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 21 | Ca moy bem sabia el que o poderia ella fazer, se quisese, et lle dar moy grande consello para acabar o feyto a que viera. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 23 | Et derõ vozes a Jaason por lo cõfortar, et esforçarõn o que fose adeante por acabar seu feyto; ca aquelo moy ben ya, graças a Deus et estonçe cresçeu lle o coraçõ | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 70 | Do consello que dou Hercoles, et cõmo [partyo] as azes Depoys que el RRey Poleus ouvo sua rrazõ acabada, leuãtou se Hercoles, et diso asi: ' Señores, vos oystes o cõsello et a rrazõ que noso amygo, el RRey Poleus, ha dito et segundo que eu creo, bem pareçe a nos todos que diso bem. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 72 | Mays elles, por que aviã acabada tal gerra, rrendiã graçias aos dyoses, et faziã lles grandes onrras et grandes sacrifiçios asy cõmo era costume. desy partirõ bem cõ seus amygos do aver que tragiã. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 103 | Et Agamenõ, que he seu prinçipe, era õme moy sesudo et moy ensynado; et que avia grã sabor de acabar este pleito et de enderençar esta oste; fezo ajuntar todos estes prinçipes en hũ lugar fora da çidade en hũus grãdes chãos Et falou aly cõ elles todos. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 103 | Ca taes çento estades aqui que aquel que mays pequeno poder tem deuya de acabar soo por força este pleito sen os outros. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 104 | Et acaesçeu lle asy que logo essa noyte soubo por quanto pregũtou ca o deus Apolo dou lle tal rresposta: ' tu diras aos gregos que a dez ãnos sem falla vençerã et acabarã a gerra. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 105 | Quando os gregos esto oyrom, fezerõ ontre sy tam grande alegria que nũca tã grande foy feyta em nẽgũ tempo. poys que Achilles ouvo sua rrazõ acabada, Colcas diso asi aos gregos cõmo viera a aquel lugar. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 106 | Et Agamenõ, que he voso prinçepe, a de fazer cousas maas entre tanto fasta que seja acabado et estonçe seremos çertos et moy gouçosos et a grã plazer de nos. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 108 | Et Agamenõ, que era moy bõo caualeyro et moy sesudo et outrosi moy codijçoso de acabar este feyto, falou el primeyro et diso asy: ' Señores, quero que sabeades quanto õme deue muyto fazer por escusar a soberuea. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 108 | Et quem por soberuea começa, tarde ou nũca pode aver bõo acabamẽto. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 116 | Et que por pauor nẽ por cobardia nõ desanpararã a Troya ata que a gerra seja acabada. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 122 | Et chegou essa ora hũa gran cõpaña de naues ajũtadas en tropel et Proteselao entraua ẽno lugar onde quebrarã as naues, defendendo -se moy bem et moy brauamẽte et acabdillaua moy bem sua cõpaña cõ sua espada ẽna maão. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 122 | Et que os forõ logo ferir de rrãdon tã cruamẽte que os gregos sofrerõ y tã grãde afam, que ante que ouvesem y ajuda, sua força foy mỹgoada tanto que chegarõ todos a põto de morte mays elles esforçauã moyto por lo señor que tragiã que os esforçaua et os acabdillaua moy bem et [poja] tua sua força por los defender. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 122 | Et todos tragiã arquos torquis et seetas et este rrey era moyto ardido et cõprido de todo bõo prez Et vierõ se todos a a batalla ajũtados et de bõo paso et bem acabdillados et todos a par et seus arquos tẽdudos. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 129 | A estes dou Ector a Polidamas, que os corregese et acabdillase moy bem. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 129 | Et os cobardos poerã suas escusanças feas ' depoys que Antenor ouvo sua rrazon acabada, rrespondeu lle Eutor [asy]: ' Amjgo, en este ple(i)to pareçe me que uos vejo moyto alegre cõmo quer que outro algũ seja triste pero eu nõ dulto que ajnda que o prez d ' este pleito seja partido, que uos nõ ajades a vosa parte. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 133 | Et diso lle asi: ' fillo, asi eu veja plazer dos troyanos que eu fio en ty tãto que bem creo que [per] ty sera mjña saña acabada et vingada mjña desonrra. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 133 | De cõmo Ector sayo a a batalla Despoys que estas rrazões forõ acabadas, Ector sayo da villa cõtra os gregos, posto seu elmo en sua cabeça et ya moy sanudo et cõ moy grã crueza, cõmo aquel que avia o coraçõ moy forte. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 137 | Et cõmo quer que a nosa gẽte he moyta, se todos esteuermos en hũ lugar, menos acabaremos por ello mais vaamos topar en aquela az hu eu vejo estar moytas signas et moytos pendões [semellaueles] et bẽ garnjdos vaamos a elles et feyramos -los tã rrezeamente que lles façamos leyxar o cãpo ' Estonçe diserõ todos que ben lles prazia, et forõ contra elles. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 137 | Et acabara ja tã grãdes feytos por suas maãos que moyto era preçado et coñosçido de moytas partes. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 146 | Et de aquestes erã [senores] dous fillos del rrey a que deziã Estarapes et Priternasus Et acabdillaua os ambos Deyfebus, yrmaão de Ector. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 184 | Cõmo Diomedes [rrespondeu] a Breçayda Despoys que Brezayda ouvo sua rrazõ acabada, ben entendeu Diomedes que ella era de bõa rrazõ, (et) diso lle asy: ' [senora], acõmoquer que a vos nõ plaz de falar en este pleito, a vos dou o meu coraçõ; et poño en vos mjña asperãça et amar vos ey senpre de amor verdadeyro, asperãdo en vos merçede que me ajudaredes, avendo de mj̃ doo; et me tomaredes por voso leal amygo, ca eu por nẽgũa maneyra nõ poso cõtradizer ao amor que quer que eu seja voso todo quito. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 185 | Cõmo Colcas rrespõdeu rrespon a sua filla Depois que Breçayda ouvo sua rrazõ acabada, seu padre lle rrespondeu asi: ' filla, eu nõ querria por nẽgũa cousa que esta ventura mjña fose, ca nõ poderia seer que eu ende nõ fose culpado et moy desdito mays eu por nẽgũa guisa nõn o posso leyxar, ca nõ ouso asañar os dioses nẽ ouso cõtradizer a a sua voõtade, ca me poderia ende vij̃r gran mal tã solamẽte por me partir ende. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 186 | Agora leyxa o conto a falar de Breçayda por contar a seutima batalla Despoys que as tregoas dos tres ãnos forõ acabadas et saydas, et que todos erã folgados et saãos, logo en outro dia sen mays tardar armarõ se todos da oste et os da çidade moyto agiña de bõas armas Et Ector sayo primeyro da çidade moy ben armado. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 186 | Et yan cõ el os calçedonyos, que erã tres mjll caualeyros, en moy bõos caualos de Arabia, todos en hũ de consũu seus escudos enbraçados et yan moy brauos et moy yrados cõtra os troyanos mays Ector, que era nobre caualeyro en armas et avia a melloria dos de Troya, agillou cõtra elles cõ toda sua cõpaña que leuaua ben acabdillada. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 194 | Et depois que esto avia acabado, começaua trageytos moy estrayos. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 194 | Et os nomẽes d ' eles son estes: mermyos, çenoçefaly, çicopes, lenplans, panoçios, arcabatidas, pynes, [setiros], çiopides, macabios, antipedes outros que som feyturas et feguras de gentes estrayas de que fala a escriptura cõmo vos demostrarey os mermyones son feos et de maa semellança et escarneçidos tanto en feyturas que esto he hũa grãde maravilla. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 194 | Os macabios son tã anchos cõmo medida de doze pees. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 194 | Et des que estes [trasjeytos] eran acabados, nẽgũ nõ podia entẽder onde se ascondiã, ca nẽgũ d ' eles nõ paresçia senõ mẽtre os fazia. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 198 | Et outros diziã que era bẽ et [tynã] al en seus corações; ca de grado queriã seer en suas terras, d ' onde erã moy alongados, se o podesen fazer sen vergonça mays pero nẽgũ nõ se queria yr ante desejauã todos de acabar o que aviã começado Et Achilles nõ quedaua de ameaçar a Ector, ao qual queria moy mal de coraçõ. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 277 | Et agora errou me, et de todo me falesçeu pero bem sey que el fezo todo seu poder en fazer os gregos partir d ' aqui, et nõ podo acabar nada. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 278 | Cõmo Paris outorgou o rrogo a sua madre Despoys que a rreyña ouvo acabada sua rrazõ, Paris lle rrespondeu asy: ' madre, señora, eu vejo aqui grãde peligro de hũa parte et da outra. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 279 | Cõmo Achilles rre(s)põdeu ao mãdadeyro da RReyna Ecuba Despoys que o mesajeyro sua rrazõ ouvo acabada, Achilles calou vn pouco et começou de falar depois que pensou. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 284 | Et des que foy acabada, todos se maravillauã [dela]. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 284 | Et depoys que esto ouverom feyto et acabado, çarrarõ a vide tam bem et tam sotilmẽte que nõ ha õme que podese entẽder nẽ pensar por onde podese entrar a ella | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 285 | Et a outros plazia de acabar aquelo que aviã começado. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 346 | Et sen falla este rrey cõprou caramẽt a tardada et foy grã mal et grã pecado, ca moyto era bõo caualeyro sesudo et sabedor et preçado [ontre] los preçados mays ante que este libro seja acabado, oyredes cõmo depoys de sua morte foy ben vengado | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 352 | Et tãto eram anbas sabedores de encantamentos et de espiramẽtos que acabariam todas las cousas que obrar quisesem. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 363 | Et por que el RRey Menõ era moy preçado et moy rrico et moy valente, touerõ por bem que ouvese rrica sepultura et fremosa sobre todas outras depois que sua yrmãa esto acabou, nũca ja -mays souberõ d ' ela onde se fora nẽ a qual parte era yda. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 366 | Et cometeu moytas cousas et grãdes, et todas las acabou. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 366 | Agora ja acabar queremos este libro ca sen dulta grã afan avemos y leuado pero ante vos cõtaremos cõmo Vlixas acabou seu tenpo, et cõmo seus fillos rregnarõ en pus el | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 370 | Et diso a Telogomus: ' dime d ' onde vees, ou para hu vas, ou d ' onde es natural que asy mataste a Vlixas o vello et caão et sisudo, que ouvo sempre onrra et alteza entre todos los rreys; et fezo et acabou tanto do que desejou; et passou por tantas venturas; et acabou tantas fazendas. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 370 | Et todas las alcançou et acabou [con] fortelleza de coraçom | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 373 | Por que se acaba aqui toda segundo [que o] escriueo Dytes et Dayres, que forõ actores Et (est)euerõ presentes a todos estes feytos. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 373 | Et sabede que aqui se acaba o libro todo pero se quiserdes, ajnda eu vos cõtarey algũus dos prinçepes de parte dos gregos que forõ mortos por outros [prinçepes] da parte dos troyanos Et outrosi algũus dos troyanos que forõ mortos por outros prinçipes de parte dos gregos. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 215 | Et mostrou a quantos amjgos auj́a o pesar cõ que andaua, et tãto disso a cada hũ et tãto fezo que acabou todo aquelo que quería, ca lle prome[te]rõ todos que yríã cõ el a Troya. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 218 | Depoys que el rrey Peleus ouuo sua razõ acabada, leuãtousse Ércoles en pe et disso assý: -Senores, uós oýstes o cõsello et a rrazõ que nosso amjgo, el rrey Peleus, ha dito. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 226 | Mays elles, porque auj́ã acabada tal guerra a ssua voõtade, rrendíã graças aos deuses, et fazíãlles grandes onrras et grandes sacrifiçios, assý cõmo era costume. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 230 | Poys que el rrey Príamos ouuo seu doo acabado, foysse pera Troya cõ toda sua oste. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 232 | Poys que a morada de Ylyón foy acabada per tal maneyra cõmo ey cõtado, quen a uisse ben podería dizer que ẽno mũdo outra tal nõ auj́a, ca estaua en tã forte lugar que pareçía que toda era en seu lugar et poder, et que faría quanto quisesse, et que nõ auería pauor de nj̃hũa cousa que fosse, sse do çeo nõ ueesse. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 233 | Qvando ho Aylyõ foy acabado et Troya ençimada de todo lauor, forõ entõ moy ledos. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 234 | Agora diz o cõto que, depoys que el rrey Príamos acabou ben suas obras, et veu Troya ben pobrada, et tal que nõ temj́a nehũa cousa, ante deuj́a el por ela seer timudo, penssou que era tẽpo et sazõ de prender vengãça da desonrra que auj́a rreçebuda dos gregos, de seu padre, que lle matarõ, et de sua caualaría de Troya, et porque lle tĩjnã presa sua yrmãa Anssýona, que se lle nõ podía oluidar. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 236 | Don Antenor, seede çerto que por mj̃ nõ podedes acabar nehũa cousa do que demãdades. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 239 | Et poys sua razõ ouuo acabada, el rrey Nástor catoo moy mal en traués et, cõ saña, tornou amarelo et despoys negro cõmo pez. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 240 | Depoys que el rrey Nástor ouuo sua rrazõ acabada, Antenor nõ foy seguro de sua vida, et de grado quería ja sseer fora dos muros de Pira. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 243 | Depoys que el rrey Príamos ouuo acabada sua rrazõ cõtra seus uassalos, disso assý a sseu fillo Éytor: - | [+] |
| 1370 | CT 1/ 243 | Et nós por esto cometámoslo en tal gisa que acabemos este pleito sen dãno nosso, ca elles son ardidos et de grã brío, et an grandes poderes et grandes terras et grandes ajudas de moytos rreys que os ajudan cõtra nós. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 247 | Depoys que Lenus sua rrazõ ouuo acabada, calárõsse todos, que nõ disserõ nada. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 249 | Depoys que Príamos sua rrazõ ouuo (sua rrazõ) acabada, leuãtousse hũ bon caualleyro a que dezíã Panus. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 253 | Et depoys que Pares ouuo sua rrazõ acabada, espedeusse dela et foy entrar en seus naos. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 255 | Poys que Pares sua rrazõ ouuo acabada, catarõ todos moy ben sua fazẽda cõmo faríã. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 261 | Et todos delo auj́ã moy grã prazer, et fazíã grãde alegría do que Pares acabara, et prazíalles moyto de coraçõ porque auj́ã mortos seus jmĩjgos. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 281 | Mays Agamenõ, que era seu prínçepe, et que era home moyto ensinado et moy sisudo, et que auj́a grã sabor de acabar este pleito et de giar esta oste, fezo juntar todos aqueles prínçepes que alý erã a hũ lugar fora da çidade, en hũus grãdes chãos. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 281 | Senores, uós sodes aquí moy grã caualaría et moy bõa, et a mj̃ semella que quer tẽer moy grã peso quen cõuosco quer tomar gerra et que ama moy pouco a ssy et a seu señorío, ca taes çẽto estades aquí en este lugar que, o que de uós ha mays pequeno poder, deuería soo a acabar per força este pleito sen nós outros. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 283 | Tu dyrás aos gregos que a dez ãnos, sen falla, vẽçerã et acabarã a guerra. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 285 | Et poys que Achiles sua rrazõ ouuo acabada, Colcos disso assý aos gregos en cõmo veerã a aquel [lugar]. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 288 | Et Agamenõ, que era moy bon caualeyro et moy sisudo et outrossý moy cobijçoso de acabar este feyto, falou primeyro entre elles. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 296 | Depoys que Diomedes sua razõ ouuo acabada, Olixas disso a rrey Príamos tal rrazõ: - | [+] |
| 1370 | CT 1/ 297 | Et poy[s] o ofiçio foy acabado, que lle deuj́ã a fazer, Tálafus rreçebeu menágẽes de tódoslos altos homes do rreyno. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 300 | Et ben sey que ferament farã de ssy falar ẽnos torneos et que por pauor nẽ por couardía nõ desanpararã a Troya ata que a gerra seia acabada. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 308 | Et Proteselao entraua ẽno lugar hu quebrarã as naues, defendéndosse moy ben et moy brauament, et acabdelando ben sua cõpaña, cõ sua espada ẽna mão. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 308 | Mays enpero elles se esforçauã moyto porlo señor que tragíã, que os esforçaua et os acabdillaua moy ben, et metía sua força ẽnos defender. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 308 | Et vẽérõsse todos aa batalla, todos juntados et de bon passo et ben acabdillados et todos a par et seus arcos todos tẽdidos. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 316 | Et mãdou a cada hũ cõmo seýsen et per qual maneyra, et que leuassen todos suas gentes acabdilladas ao seýr da vila. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 317 | A estes deu Éytor a Polidemas, que os correiesse et os acabdillasse moy ben, cõmo aquel que era moy bon caualeyro et moy ajudador dos seus. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 317 | Depoys que Antenor sua rrazõ ouuo acabada, rrespondeulle Éytor assý: - | [+] |
| 1370 | CT 1/ 322 | Et uós estade outrossý ben acordado ẽnas barreyras, et tẽede cõuosco uossa sina tendida, ca he grã rrazõ; et acabdillade de bõa gisa uossa jente, et armádeuos de tal maneyra que, se nos acó tornamos, nõ podamos dultar en uós; et de gisa estade que, se nós formos desbaratados et nos quisermos a uós acoller, que uós que nos acollades en tal maneyra que nõ podamos delles prender dãno, nẽ nos façã per força entrar as barreyras. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 322 | Fillo, assý ueia eu prazer dos troyãos, que eu fío en tj tãto que ben creo que per tj seerá mjña saña acabada et uẽgada mj̃a desonrra. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 323 | Depoys que estas rrazões forõ acabadas, Éytor seýo fora da vila cõtra os gregos, seu elmo en sua cabeça. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 328 | Senores, se uos prouuer, façamos hũa cousa: nõ topemos aquí en esta batalla, ca estes que aquí están son quantos cõpren pera esto; ca a nossa gente he moyta et, se todos estouermos en hũ lugar, menos acabaremos por ende. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 328 | Et acabara ja tã grãdes feytos per suas mãos onde auj́a gãañado grã prez. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 356 | Depoys que Éytor sua rrazõ ouuo acabada, el rrey Príamos lle rrespondeu assý: -Fillo, moyto uẽ este teu rrostro sangoẽto, et uẽ outrossý teu escudo quebrado per moytos lugares, et teu elmo furado per moytas partes, et ben me pareçe que ouueste grã coyta aló hu andaste cõbatẽdote, et uéiote o sange seýr claro perlas mallas do almófar, per cada lugar. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 365 | Depoys que Achiles seu doo ouuo acabado, fezo soterrar o corpo de Patróculos a moy grãde onrra et a moy grã festa, segundo que estonçe era acostumado; ca en aquel tenpo, quando auj́ã de ssoterrar algũ nobre home ou de grã gisa, fazíã grandes festas et grãdes alegrías, et tãgíã moytos estormẽtos, et jogauã, et trebellauã, et mostrauã grã prazer. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 367 | Et el rrey Príamos tã bon señor et tã bõo cõpañeyro lles andaua que a todos fazía creçer coraçõ et a todos fazía creçer moy grãde esforço, per uquer que el andaua, por acabar ben aquelo que começara. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 367 | Et acabou sua rrazõ, et os mays dos que y sij́ã acordarõ cõ el, ca era entre elles moyto amado. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 375 | Et en outra gisa ben sey que nosso prez et nossa onrra mj̃gará cada día, et nõ pode moyto durar, et en nehũ tenpo do mũdo nũca será feyta de nós rrenẽbrãça que nossa onrra fosse, se este feyto nõ acabassemos, et a terra et os lynágẽes onde nos vĩjmos será auiltada et desonrrada et perderá pera senpre a onrra que lle leixarõ nossos anteçessores. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 375 | Mays, sse nós esto podermos acabar, per tódaslas terras que esto oýrẽ, gãañaremos grã prez et grãde onrra et todos auerán de nós rreçeo et grã medo. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 375 | Et todo esto acabaremos nós se ouuermos de entre nós tirado hũ enbargo grãde et esquiuo que nós auemos. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 375 | Por ende, amjgos, senores, ajamos cõssello cõmo tal enbargo cõmo este partamos d ' ontre nós, ca, sse este traedor tirado for, acabaremos quanto quisermos; et se o nós ouuessemos preso ou morto, nõ dulto que tã toste nõ ajamos a Troya, ca este he aquel que nos ha cofondudos et maltreytos et escarnjçidos per moytas uezes; et, se os troyãos este perderẽ, estonçe perderã seu ben et seu esforço et seu mãtẽemento et seu castelo et seu defendemento; et alý peresçerã, et perderã todo o anparamento et acostamento et fiança et aujuamento; et alý peresçerá seu ardimento todo, et quebrarlles ha o coraçõ, ca este he seu caudillo et sua syna et seu synal et seu pendón. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 375 | Por ende, señores, uos rrogo que façades, cras manãa, todo uosso poder por acabar este pleito et, tãto o demãdemos cada hũ per sua parte, que o caualeyro seia morto ou preso. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 377 | Poys que Agamenõ ouuo sua rrazõ acabada, todos rresponderõ a hũa uoz que este era cõssello bõo et proueytoso. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 378 | Et poys esto ouueron acabado, armárõsse todos a grã pressa, et uestíã suas lorigas, et poýnã seus elmos, et gisáuãsse de yr aa batalla, et cobríã os caualos de coberturas et de seus synaes. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 379 | Et quiséralle coomear o que lle auj́a feyto, mays nõ o podo acabar, ca Polibetes deu cõ as esporas a sseu caualo et foy a el, et deulle hũa grã lançada, et de tã grã força o puxou que deu cõ el en terra moy malchagado. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 384 | Mays esto que el penssou era graue de acabar, pero fezo el y todo seu poder, ca moyto amjúde sse cõbatía por chegar a el et moyto sse traballaua por lle fazer dãno. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 384 | Quando esto foy acabado, o día era ja fora et a noyte sse chegaua. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 390 | Et depoys que acabarõ sua rrazõ, tornárõsse a falar cõ Elena, et estoueron falando cõ ela grã peça en praça. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 391 | Et depoys que todo seu doo ouueron acabado, mãdoo meter el rrey Príamos çerca de Casybelã, seu yrmão, en hũ moymento moy rrico. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 393 | Et quando ueu Éytor assý estar óntrelos seus, ben coydou que seu deseio acabado era. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 400 | Et, sen falla, se o el podera trager ata os seus, el seýra por bon caualeyro et acabara moyto de seu talẽt. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 402 | [Q]vando Achiles ueu que o caualo tomarã, a poucas fora morto se o nõ uj̃gara per algũa maneyra, ante que esta batalla fosse acabada. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 403 | Et despoys que os ouuo ajuntados, começoulles a rrogar o mays aficadament que el podo que puñassen de acabar o que começado auj́ã, et sse cõbatessen moy ben et moy sen pauor. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 403 | Depoys que Agamenõ ouuo acabada sua rrazõ, Achiles disso que lle prazía moyto et que era moy ben et o outorgaua. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 403 | Et esta fala acabada, poserõ dez mill caualeyros que rroldassen a oste aquela noyte. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 406 | Conta a estoria que os da oste erã ferament agraueados et sañudos, porque sua fazẽda nõ adeãtauã, nẽ podíã acabar o por que uẽerã, ante auj́ã moyto perdido, ca eles achauã gente forte et braua, et que defendíã moy ben sua terra et a ssy meesmos, et que os desbaratauã de maa gisa et lles fazíã moytas uezes leixar o cãpo, a mao seu grado. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 410 | Señores, os gregos uos envíã perdir trégoas ata tres ãnos acabados, por ssoterrar et queymar os mortos, de que rreçebẽ grã dãno, et nós meesmos outrossý, por rrazõ da sua odor. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 410 | Desque el rrey Príamos acabou sua rrazõ, todos disserõ que sería moy ben, et próuuolles ende, et loarõ moyto aquel cõssello. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 415 | Depoys que Éytor ouuo acabada sua rrazõ, Achiles ouuo grã saña. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 415 | Depoys que estas rrazões forõ acabadas, partírõsse de alý todos. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 422 | Desque Breçayda sua rrazõ ouuo acabada, ben entẽdeu Diomedes que ela era de boa rrazõ. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 424 | Depoys que Breçayda sua rrazõ ouuo acabada, seu padre lle rrespondeu assý: - | [+] |
| 1370 | CT 1/ 426 | Desque estas rrazões forõ acabadas entre Éytor et Achiles, nõ ouueron mays uagar de departir, ca logo chegou Troylos cõ çinquo mill caualeyros ou mays de moy bõos. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 438 | Et poys esto auj́a acabado, começaua seus trageytos moy estraños, et fazía pelegar hussos et porquos et outras marauillas. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 438 | Et os nomes deles son estes: mernios, çenoçéfalj, açoplos, lenpinas, panoçios, arcabatidas, pineos, sátiros, çeópides, macabros, antípodes. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 438 | Os macabros son tã longos cõmo medida de doze pees. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 438 | Et desque estes trageytos erã acabados, nẽhũ nõ podía entẽder hu sse ascõdíã, ca nehũ deles nõ pareçía senõ enmẽtre os fazía aquela jmagẽ. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 443 | Mays pero nehũ nõ sse quería yr, ante deseiauã todos a acabar o que auj́ã começado. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 447 | Et depoys que esto ouueron acabado, os troyãos sse gorneçerõ moy ben daquelo que mester auj́ã en sua çidade. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 454 | Poys que Polidamas ouuo acabada sua rrazõ, Troylos lle disso: - | [+] |
| 1370 | CT 1/ 461 | Et disso que ja mays nũca auerýa alegría nẽ prazer ata que o acabasse. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 461 | Et disso que ante quería tomar a morte que esto nõ acabar. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 467 | Acabada he a mj̃a alegría pera senpre. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 469 | Pois que todos ouuerõ seu doo acabado, tomarõ o corpo d ' Éutor et metérõno en hũ paaço, que era p(r)intado et laurado muy nobrement d ' ouro et de prata et de pedras preçiosas. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 470 | Mays aquel que o matou acabou bẽ nosa obra. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 471 | Pois que Agamenõ ouuo sua rrazõ acabada, cõmo uos [ey] contado, tódoslos gregos o outorgarõ, et diserõ que era bem. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 471 | Et pois que todo esto ouuerõ acabado, fezerõ hũa ymagẽ, mays rrica et mays aposta que nũca ome ẽno mũdo outra tal ueu; ca tomarõ aqueles maestres pedras çafíjs et esmeraldas et almarinas et sardis et topazas, et fezérõnas todas moer en poluos, et desí fondérõnas cõ ouro, et deytarõ delas en hũ molde uão que fezerõ d ' ouro, o mays fremoso et o mellor feyto que poderõ fazer, a fegura d ' ome. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 471 | Et pois que a sopultura fuy acabada, tomarõ o corpo d ' Éutor et sacárõno fora d a uila pera leuarlo aló. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 471 | Et pois que esta obra ouuerõ acabada, todos entenderõ que era nobre et a mays marauillosa que nũca uirã. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 476 | Et ante grã tenpo que uós a nós chegasedes, aquí demos muytos cõsellos, et [s]en uós ante huueamos et aperçebemos do que mester ouuemos, et sen uós cõmeçamos muytas cousas que acabamos, grado a Deus; demais, sabede que este señorío nũca o pedj́ nẽ busquei et, quando mo derõ et mo outorgarõ, mais me pesou ca me prougo cõ el. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 478 | Poys que Agamenõ ouuo sua rrazõ acabada, tódoslos rreys et condes et duques et senores falauã sobre este feyto, cada hũ o que lle semellaua; mays Palomades fazía todo seu poder que a esleeçõ caese sobr ' el. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 480 | Despois que el rrey Príamos ouuo sua rrazõ acabada, aos troyaos prouuo muyto, et touerõ por bem que seýse cõ elles aa batalla, ca entendíã que seríã por ende mays ardidos et mays esforçados, et faríã por ende mellor batalla et mellor fazenda. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 486 | Et pois que Agamenõ ouuo acabado seu mesaie en pouco tenpo que en Mesa durou, tornouse pera a hoste, et trouxo tãtas uiandas et tãto condoyto que a hoste fuy auondada por hũ grã tenpo. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 487 | Éytor Pois que o ãno fuj acabado que Éutor fora morto, el rrey Príamo et seu linagẽ et todo o póboo da çidade fezerõ por el aniuersario, o mays rrico et o mays honrrado que nũca outro fuj feyto. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 489 | Mais eýnda nõ ueio, nẽ entẽdo, nẽ poso osmar maneyra per que posa acabar nada de meu talente. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 489 | Bẽ louco sõo se o nõ sey, et a fim será esta: pois eu en tã pouco tenpo sõo uençudo do amor et tã ferament desmayado, todos meus días aquí am de fĩjnr et meu pleito en esto se acabará. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 493 | Et sabede que desto nõ faleçerá, et tẽeruos á ende uerdade en todo, mays esto será grã puridade ata que este pleito aia acabamento. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 493 | Et por ende uós guisade de lle chegar sen tardança, ca el quer guisar d ' acabar o que promete, et quitarse desta guerra, et yrse pera seu rreyno cõ seus uasalos, et uiuer muyto en paz. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 494 | Desque o mesageyro d ' Achiles ouuo acabada sua rrazõ, a rreýna, cõmo era dõna de grã siso et de grand entendemento, dísolle assý: - | [+] |
| 1370 | CT 1/ 494 | Et ia ey perdudo o mays do entendemento, et cousa ẽno mũdo nõ á que me posa cõfortar, et muyto mays quirría mĩa morte ca sofrer tal coyta cõmo sofro noyte et día, pero se esto podesemos acabar eýnda en algũ tenpo me podería yr bẽ. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 494 | Et deulle asperança que toda sua entençõ podería acabar se ende a el rrey prouuese, ca muyto prazía ende aa rreýna. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 496 | Poys que a rreýna ouuo sua rrazõ acabada, el rrey Príamo bayxou o rrostro, et esteuo hũa grã peça pensa[n]do. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 499 | Qvando Achiles oýo o mãdado que lle djso o mesageyro, cõmeçou de sosp(r)irar muy de coraçõ, et tornouse moyto alegre, pero cõ muy grã pensamento cõmo podería acabar o que lle demãdauã. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 499 | Mays, sen falla, o que lle demãdauã graue cousa era d ' acabar, pero cõmeçarlo quiría en toda guisa ante que a manãa ueña. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 502 | Pois que Achiles ouuo sua rrazõ acabada, el rrey Toas rrespondeu primeyrament. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 503 | Qvando el rrey Toas ouuo sua rrazõ acabada, o duc de Atenas cõmeçou hũ pouco a sorrijr. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 503 | Et façamos en guisa que este pleito que aia acabamento que deue a auer. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 506 | Mays a guerra mĩa et de Palamades muyto ag(u)ina pode agora seer acabada. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 512 | Et aquel día fora esta guerra acabada. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 516 | Conta Dayres que el ueu en este día que fora esta guerra acabada, se o día (se o día) mais durara. mais pois uirõ o día escureçer, os troyãos se tornarõ pera sua çidade, apupando et asouiando ẽnos gregos. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 517 | Et esto acabou sua rrazõ. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 522 | Et ben entẽdíã que sen el nõ podíã acabar cousa. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 522 | Et ben uos digo, sen falla, que, ante que este ãno seia acabado, sete tãto mal será de uós dito que nũca foy de ben. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 525 | Poys que Vlixas ouuo sua rrazõ acabada, Achiles entristeçeu et enbrusqueçeu jaquanto, et penssou hũa grã peça, que nõ falou nada. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 528 | Poys que Achiles ouuo sua rrazõ acabada, Nástor o Uello, que era señor dos mõtes de Libanor, lle disso tal rrazõ: - | [+] |
| 1370 | CT 1/ 531 | Achiles, estas palauras podedes agora escusar; et, poys nós agora cõuosco nõ podemos acabar nada, tornarnos emos, se uos praz. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 532 | Poys que Agamenõ ouuo sua rrazõ acabada, Menelao rrespondeu primeyro. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 534 | Poys que Diomedes ouuo acabada sua rrazõ, Vlixas outorgou ben cõ el, que anbos amauã moyto a paz, et cõssellauã que a fezessen, et cõtradizíã o que Menelao dissera. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 534 | Et poys que Colcas ouuo acabada sua rrazõ, nõ quiserõ os gregos mays falar en este feyto, et partírõsse de alý todos, et fórõsse pera suas tẽdas. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 542 | Et ferament mẽoscabauã cada día, et nõ gãanauã nada, et achauã a Achiles en grã mj̃ga, ca el era o que mays sofría as grãdes pressas, et sabía mãtẽer os grãdes torneos, et el era o que prouaua os grãdes feytos et os acabaua, et fazía as grãdes caualarías, et d[e]sque os el nõ ajudou, senpre rreçeberõ grandes perdas. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 542 | Mays Achiles nõ sse pagaua de cousa que sobre este feyto lle dissessen et, cõmoquer que o moyto rrogassen, et per moytas gisas, que os ajudasse ẽna grã coyta en que os uij́a et lles nõ tardasse tãto, nũca cõ el poderõ acabar que os ajudasse, nẽ quisesse por elles tomar armas, nẽ seýr aa batalla, ante lles disso assý: - | [+] |
| 1370 | CT 1/ 559 | Et tragíã suas azes tã bem acabdelladas que mellor nõ poderí[ã]. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 572 | Desque a rreýna ouuo acabada sua rrazõ, Paris lle rrespondeu asý: - | [+] |
| 1370 | CT 1/ 573 | Pois que o mesageyro da rreýna ouuo sua rrazõ acabada, Achiles calou hũ pouco et começou de pensar. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 574 | O mandadeyro se tornou aa çidade, et auía acabado todo por quanto fora. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 575 | Écuba fuj moy leda et pensou cõmo este feyto ouuese acabamento. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 582 | Et desque fuj acabada, todos se marauillauã et dizíã que cousa fora o que ousara estar en çima quando a fezerã. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 582 | Et pois que o maestre esto ouuo acabado, ssarrou a uide tã bẽ et tã sotilment que nõ á ome que podese entender nẽ pensar per u entrar podese. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 584 | Et a hũus prazía de se tornar pera suas terras et a outros d ' acabar o que auj́ã começado. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 622 | Aquí se acabã tódaslas batallas que forõ feytas en Troya, et des aquí contará a trayçóm por que Troya fuj destroída, et quen fezo a trayçón, et as pleitesías que forõ mouudas dũa parte et da outra. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 623 | Et por esto quérome agora calar et acabar a estoria que comesçey. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 626 | Et que ia y mais nõ esteuesem senõ aquestes rreys que uos aquí contarey, estes poderíã acabar esta cõquista. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 627 | Pois que Antenor ouuo sua rrazõ acabada, leuantouse Anfímacos, hũ fillo del rrey Príamo, o mais pequeno deles. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 628 | Dom Anfímacos, creede que de nos cõbater cõ os gregos, nẽ solament de o prouar, en esto nõ falemos, ca ia o poder noso nõ he de os sofrer en batalla, nẽ he bõo cõsello d ' abrir portas contra eles nẽ seýr alá, [et a mj̃ semella que a guerra he muyto acabada] quanto da nosa parte. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 631 | O consello del rrey Príamo fuj logo sabudo, ca nõ prouuo aos dioses que se acabase, mais a estoria nõ conta cõmo nẽ por qual maneyra o souber[õ]. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 631 | Et pois nós ouuermos aa hoste de yr et de vijnr, entõ podemos trager o acabamento desto que nós falamos. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 644 | Quando estes dous rreys entrarõ [en] Troya, os da uila forõ muy ledos, coydando que ia erã seguros et ouuesem paz et a guerra fose acabada. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 645 | Et eýnda nõ seendo o tenplo acabado, hũ día auẽo así que hũ sinal fuj enviado do çeo, marauillosa et preçiosa et muy preçada a sobreguisa. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 645 | Et se gregos este Paladiõ podesen auer fora dos muros de Troya, nõ auíã mester outra pleitesía, que logo poderíã auer et acabar quanto quisesem. -¿Et esto he uerdade? -diso Ulixas. - | [+] |
| 1370 | CT 1/ 645 | Pois -diso Vlixas - nõ podemos [nada] acabar do que falado auemos, se o ante nõ podemos auer. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 647 | Hvm día auẽo así que Vlixas et Diomedes ueerõ ao tenplo [d]e M[i]ner[u]a falar cõ Antenor, en cõmo acabaríã aquela treyçóm que Antenor auía cõmeçada, ca lle semellaua grã cousa de fazer. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 647 | Et entrarom ẽno tenplo de Apólines por fazer pregũta, et seýrõ çertos que quiría demostrar est[e] mal et que acabamento podí[ã] auer estas falas en que andauã. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 649 | Et pois que esto ouuerõ acabado, tornárõse pera suas casas iaquanto segurados et alegres, porque uij́am aos dioses pagados, et rreçeberã seu sacrifiçio. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 651 | Et, sen falla, eu nõ deseio tãto cousa cõmo que este feyto (per mj̃) ouuese per mj̃ acabamento. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 651 | Et uós pensade quanto poderdes cõmo este pleito aia acabamento muy çedo. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 652 | Et logo rrogarõ Epíus, o maestre que y auía, que fezese esta obra et que lle dese acabamento logo o mays ag(u)ina que podese. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 667 | Oiemays acabou a enveia quanto quiso acabar, et agora cõprío sua uoontade et sua entençõ, et oiemays he gorida et enxaltada, ca todo seu prazer he acabado. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 671 | Et bẽ sabedes uós que per mj̃ cõquerestes Troya et acabastes esta guerra, que era tã graue d ' ençimar. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 672 | Despois que Vlixas ouue sua rrazõ acabada, Ayas Talamõ se leuantou outra uez en pe. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 672 | Senores, este pleito nõ me sería tã esquiuo nẽ tã grande se fose uiuo Achiles, que era ardido et ualent et hurgulloso et honrrado et preçado sobre tódoslos outros; ca, se o a el desen, nũca me eu queixaría nẽno contradiría, et fora seu quito et en paz; ca bem sabẽ todos que per el et perla sua ajuda somos oie en este día uençedores et cõqueredores de Troya, et per el cõmeçamos et acabamos este pleito, et por el mouemos esta guerra et cometemos esta rrazõ, et per el fomos çertos da rresposta del dios de Apolo en el Delfón, et per el uençemos as batallas, ca el matou a Éctor, que era muy forte et brauo et ardido caualeyro, et el matou a Troilo, sey yrmão, que era muyto ardido et moy ualente ademays, et per el et per seu esforço fuj morto el rrey Télafus. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 672 | Et tódaslas cousas que nós cõmeçamos, tódaslas trouxemos a acabamento cõlo seu esforço, et per el auemos nosas uidas, ca poucos de nós poderã escapar de morte ata agora, se el nõ matara a Éctor et a Troillo et a Menõ et outros fillos del rrey Príamo, que erã de grã guisa, sesudos et atreuudos et ualentes caualeyros, et per el fuj çercado Troya et cõquista et queimada. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 681 | Et ouuerõ grã plazer desque o poderõ acabar. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 685 | Acabadas tódaslas cousas et os feytos que a estoria de suso conta, entenderõ os gregos que lles chegaua o jnuerno. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 700 | Mais, ante que este liuro seia acabado, oyredes cõmo sua morte fuy ujngada. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 703 | Et nõ lles ualla y amor nẽ linagẽ que cõ eles ajamos, nẽ tomemos folgança ata que esto aiamos acabado. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 713 | Mais sabede que ferament nos fuy graue cousa d ' acabar, ca nos fuy moy maa de uençer et muy mais graue de leuar. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 714 | Et a hũa dizíã Çirçes et a outra Calixa, et tãto erã anbas sabedores d ' encantamentos et de spirimentos que acabauã tódaslas cousas que obrar quisesem. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 724 | Poys que Pirio ouuo suas naues ben acabadas et bẽ aparelladas de quanto mester auíã, logo, sem mays tardar, entrarõ ẽno mar et mandarõ alçar as uergas. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 731 | Pois que sua yrmãa todo aquisto acabou, nũca ia mays poderõ saber que se dela fezera, nẽ hu se fora, nẽ a qual terra era yda. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 735 | Oiemays nõ uos deuedes a marauillar, ca ia queremos acabar este liuro, ca, sem falla, grande afám auemos y leuado. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 735 | Pero ante uos contaremos en cõmo Vlixas acabou seu tenpo, et cõmo seus fillos rreynarõ enpús del. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 742 | Estando ia muy çerto da morte, deteuo en si seu fólego, et diso asý a Telégonus: -¿Onde uẽes, ou pera hu uas, ou donde es natural, que asý matasche a Vlixas, o cão et sesudo, que ouuo honrra et prez et alteza éntrelos honrrados, et acabou tãto do que deseiou, et que pasou per tãtas auenturas, et acabou tãtas fazendas? | [+] |
| 1370 | CT 1/ 745 | Des oiemays nõ uos contaremos mays desta estoria, ca se acaba aquí todo, segũdo mays nẽ menos. senõ cõmo pasou o feyto. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 745 | Et aquí se acaba o liuro todo, pero, se quiserdes, eýnda uos contarey alguus dos prínçipes da parte dos gregos que forõ mortos por outros prínçipes da parte dos troyaos, et outrosý algũus dos troyaos que forõ mortos por outros prínçipes da parte dos gregos. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 745 | Et a Noso Señor dou graças porque ma leyxou acabar. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 745 | Feyto o liuro et acabado o postremeyro día de dezenbro, era de mill et ccclxxxviijo ãnos. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 747 | Este liuro foy acabado vij̃t días andados do mes de janeyro, era de mill et quatroçẽtos et onze ãnos. | [+] |
| 1375 | QP 26/ 116 | Tal fuerça ha el cambio que es fecho por palabras e (con) prometimiento de lo cumplir, que si despues alguna de las partes se quisiere arrepentir, la otra (parte que) lo (quiere acabar,) e auer por firme, puede pedir al Juez que (le) mande a la otra parte, quel cumpla el cambio, o quel peche los daños, e los menoscabos, que le vinieron por aquello que non quiso complir porque (lo) non quiere (acabar.) E estos (menoscabos) atales les llaman en latin interesse. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 12 | Et pois que ouve sua rromaria acabada, entrouse ao rreyno de Portugal, et chegou a hũu couto de Santiago que ha nome Cornell[ã]a, que jaz cabo do rrio a que chamã Limia; et pousou en casa de hũu laurador que avia nome Agomiño, et jouve y moyto doente trres dias. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 34 | Et Tito com̃o o diso asi o acabou; et segundo diz Josep forõ ali vendudos noueẽta et sete mĩll judeus, et onze vezes çen mĩll forõ mortos por armas et por fame, et quando Tito emtrou em Iherusalem achou y hũu muro moyto antigo et mãdoo furar et achou dentro hũ ome cão moy fremoso et paresçia onrrado, et pregũtoulle quen era, et el diso que era Josep da çidade de Abaramatia, que era en terra de Judea, et que o ençarrarã et tapearã ali os judeus porque soterrara o corpo de Ihesucristo, et diso mais, que des aquel tenpo ata entõ fora gouernado ali por la grraça de Deus et cõfortado do lume do Spiritu Santo. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 59 | Et en esto coydando hũa peça falou cõ o mõje se [a] poderia aver por algũa maneira, foylle dito de noyte en vison que se quisese traballar en aquelo que coydaua que o acabaria. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 59 | O arçibispo oyo o que lle o abade dezia, looullo moyto et mãdou a el et ao monje cõ que o falara et ao chantres de Braagã, que se traballase de o cõprir, et doulles liçençia et beeyzeos, et tirou deles juramento que se merçee de Deus fose que aquelo por que yã que o acabasen, que a trouxesen aa igleia de Braagã. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 59 | Et fey y santa vida et diso aos frayres, grrã tenpo ante da sua morte o dia que auia de morrer; et asi fiinçeu bẽ et acabou bẽ et por lo seu amor dou Nostro Señor soude a moytos doentes. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 85 | COM̃O AYGOLÃDO CÕQUEREU A ESPAÑA CÕ GRÃ GENTE Poys que Calrros acabou esto, segundo avedes oydo, foyse para França. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 136 | Et despoys que a lide foy acabada, segundo avedes oydo, Rrulan estando senlleiro, começou a catar cõtra os mouros, et estaua deles moyto alongado, et achou hũu mouro moy negro, et jazia cãsado ascondudo ẽno mõte da lide en que fora, et pre[n]deo et legoo moy fortemente a hũa aruore cõ quatro pertegas, et leixoo y legado, et sobio en hũu monte et parou mentes aos mouros et vio que erã moytos. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 156 | Mais d ' estas que uos dizemos as hũas son ja acabadas et as outras son por acabar. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 162 | Et quando o dito bispo acabou esta obra era entõ rrey don Alfonso". | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 172 | Et a rromaria acabada encomẽd[o]se ao apostolo, et tornouse a sua terra cõ soude. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 176 | Et por acabar sua rromaria mais cõplidamente, et porque as voõtades dos homẽes se mudã en moytas guisas, fezerõ ontre si pleito que por cousa que acaesçese nõ se partise hũu do outro. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 176 | Et por este miragre nos demostra que quen quer que a Nostro Señor promete a cousa, que lla deue a acabar cõ boo coraçõ et cõ alegria, et avera ende boo galardom. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 206 | Et ante que eles estas parauoas acabasen, as portas do altar abrirõse et derõ tã grã rrogido que quantos y estauã coydauã que erã quebrantadas. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 218 | "Aquela estrela foy mãdadeira da naçẽça de Nostro Señor, et nũca apareçeu d ' ante que a o neno Jhesus criou, et desque ouve acabado seu ofiçio logo se leixou de seer. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 71 | Et esto acabado como dixe, se o Cauallo for duro et forte de boca, solldadas as chagas de que lle os dentes tiraron, metam lle o freẽo das uarras, que he mais leue. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 81 | Et depois acabados os Noue dias filla cal uiua et mel craro, tanto de huun como doutro et pouco de bõo vjno, et amasa todo desuun ataa que se faça maça, et mete esta maça no fogo, ataa que se faça della caruon et deste caruon fage poo, et llaua as chagas con viño caente duas uezes no dia, et fage as estopas miudas et talladas con cuitello, et enuolueas en aquel poo et ponas nas chagas. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 157 | Ja acabada he a obra. | [+] |
| 1460 | CI 1/ 106 | Et acabada a missa, asy o tomaron comõ estaua vistido eña vistimẽta, et muy cruelmente o leuarõ ao touro brauo. | [+] |
| 1460 | CI 1/ 116 | Et acabou os muros et as torres da çibdade de Cõpostella, et rreparou a eglleia de Yria et o castello do Est, que el avia feyto cõ muytas torres et çercas para defenson da terra, onde se acoliã et defendiã os da terra, por que nõ entrasen porla rria os marmanos, et frandeses et os barbaros que por ela vijnã cõ naues subJugar a terra. | [+] |
| 1460 | CI 1/ 128 | Et so este altar esta outro altar so que esta o corpo de Santiago, o qual lle foy muy maao de acabar cõ os antijgos sabedores vaarõos que nõ querian que se desfezese o dito altar. | [+] |
| 1460 | CI 1/ 130 | Et rreçebeu deles Juramento de obediençia et rreligiõ, et dou orden comõ andasen vestidos de opas e sobrepelizas, o qual lle foy maao de acabar cõ eles, que nũca en semellaueles habitos andaran. | [+] |
| 1460 | CI 1/ 131 | Et esto asy acabado, o santo obispo começou outra obra de piedade eño dito lugar. | [+] |
| 1460 | CI 1/ 133 | Esto asy acabado, o bispo adoesçeu de hũa grande enfirmjdade et foy dela muy mal trautado, et chegado aa morte. | [+] |
| 1460 | CI 1/ 135 | Et foy acabado a vijnte e nobe dias do mez de Março, anõ Dominj millesimo CCCCmo sessagessimo oytauo. | [+] |