logo usc Corpus Xelmírez - Resultados da consulta

Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval

Resultados da pescuda


Os resultados das buscas efectuadas no Corpus Xelmírez poden ser usados con fins educacionais e de investigación, sempre que se mencione a fonte. Se desexa consultar a referencia e o contexto dun exemplo, calque no símbolo [+] na cela da dereita. Para se referir ao corpus como un todo, cite: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval - http://sli.uvigo.gal/xelmirez/. Se desexa realizar outra pescuda no Corpus Xelmírez, pode calcar aquí.
Está a procurar contextos do uso de andar nos textos históricos do Corpus Xelmírez.

Número de contextos atopados: 401

1200 FX III, 5/ 703, col. a Se aquel que descobre el furto, lo sopo que non se fezera, se de su uoluntade lo descobrio , non deue auer ninguna pena , nin deue demandar otro gualardon porque ó demostra ca abundar le deue que salga sin pena . [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Gran poder á de mandar || o mar e todo -los ventos || a Madre daquel que fez || todo -los quatr ' elementos. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .LXV. é como Santa Maria fez soltar o ome que andara gran tenpo escomungado. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .C.XLVI[I]. é como hũa moller pobre deu sa ovella a guardar a un ovelleiro, e quando ao trosquiar das ovellas vẽo a vella demandar a sua, e o ovelleiro disse que a comera o lobo, chamou Santa Maria de Rocamador, e a ovella bra[a]dou u lla tiin[n]a o ovellero asconduda, e disse: «ei -m ' acá, ei -[m ' acá].» [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CC.XXXVI. é como hũa moller perigoou no mar, e tragia un Fillo pequeno nos braços ; e feze -a Santa Maria per çima das aguas andar de pe, assi como iria per un mui bon chão. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 A Santa Madre daquele | que a pe sobelo mar || andou, gaannar del pode | por fazer y outr ' andar. [+]
1264 CSMr B/ 286 [[C]omo Santa Maria fez soltar o ome que andara gran tempo escomungado.] [+]
1264 CSMr B/ 516 [Como hũa moller pobre deu sa ovella a guardar a un ovelleiro, e quando ao trosquiar das ovellas vẽo a vella demandar a sua e || o ovelleiro disse que a comera o lobo, chamou Santa Maria || de Rocamador, e a ovella braadou u [l]la tĩia o ovelleiro || asconduda e disse:] [+]
1264 CSMr B/ 725 [Como hũa moller perigoou no mar, e tragia un fillo pequeno nos braços; e feze -a Santa Maria per cima das aguas andar de pe, assi como yria per un mui bo chão.] [+]
1275 CPb 1/ 6 La primera es, que siempre deuen ser leales el vno al otro en sus corazones: e sobre esto dixo Tulio que el firmamiento, e el (cimiento de la amistad), es la buena fe, que ome ha a su amigo: (e) ningund amor non puede ser firme, en que fe non ha; porque cosa loca seria, e sin razon, demandar lealtad el un amigo al otro, si el non la ouiese en si. [+]
1275 CPb 1/ 6 Tres guardas deuen auer os amigos en si. porque a amizdade (de) entreles non se possa mudar. a premeyra he que sempre deuen seer leales hu hun ao outro en seus coraçoes e sobre esto disso talio que o firmamento e o (començo dos amigos) e a boa fe que o home a a seu amingo (ca) nehun amor non pode seer firme. se y non a (boa) fe. porque loca cousa seria e sen rrazon (de) demandar lealdade o hun amigo o outro. se el nola ouuesse en si. e sobresto dissso aristotiles que firme deue seer a uoentade do amigo. e non sse deue mouer. a creer nehua cousa creer ninguna cosa mala que digan de su amigo, que ha prouado de luengo tiempo, por leal, e por bueno. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 124 Titullo dos (uoçeeyroſ) perſoneyros Por que el uſo dellos perſoneyros es mucho prouecho , et es muyto meſter, que aquelles que non podem ou non querem ſéér preſentes a ffacer ſus demandas que am contra algunos ou a defenderse contra ſeus contendedores podenlo fazer perſoneyros tam bem en demandar como en defender. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 124 Et podelo facer para um preyto ſolo ou por muchos ou por um dia solo ou por muytos o por tempo aſinalado ou por todo el preyto, e ſu condiçom, aſſy como el dono del preyto dize: "fago méo perſoeyro a fuam ſe algũa couſa me quiſer demandar". [+]
1290 FD I, 2, 3/ 124 Et ſe dixer: "fago meo personeyro a fuam para demandar atal cousa ſe naue ueniere franca ou couſa ſemelauel". [+]
1290 FD I, 2, 3/ 125 Outroſy ſe algum demanda seus parentes por ſeruidue pode ſeer perſoneyro tam bem en demandar como en defender por liurandade de ſeus parentes ſeruos. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 126 Lee VJ Se outra algua perſoa que non ſeyam deſtas que ſom ſobredictas quiſer demandar por outro non auendo nen mostrando mandado algum daquel por que demanda aſſy como por cartas ou por testes, non deue a ſéér reçebudo macar que deſſe fiador como sobredicto e. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 127 (Macar ante) deuem .................. ........................................................................... ...... ſua filla que ...... corpo por asperan... nono quiſer ................. mente que faza couſſa (tan desagu)iſſada podelle demandar en iuy(zo que quer) ſayr de ſou poder. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 127 Outroſy (se o padre non) quiſer dar gouerneo a ſeu fillo podelle demandar que llo de en juyço. [+]
1290 FR I, 10/ 122 Neum perſoeyro que ſeya dado en algun preyto, quer para demandar, quer para defender et para iuyzo tomar, non poſſa fazer nenguna auennencea, nen compoſtura en aquel preyto fora ende ſeo dono da uoz llo demandare nomeadamente na penſoarya. [+]
1290 FR I, 10/ 122 Et ſe o demandor non veér et enuiar outro nenguno, non poſſa demandar por el, macar que de recado que eſtara por ello ſe non for daquellos que ſon nomeados enna outra lee. [+]
1290 FR I, 10/ 122 Se muytos am hum preyto de conſúú, quer en demandar quer en reſponder, dian todos hum penſoeyro, ca non he guiſſado que hum preyto ſe raçoe por muytos. [+]
1295 TC 1/ 31 Et cõta aqui a estorja que, tam grande espanto aviã ia deste rrey dom Affonso os mouros, que per fforça lle ouverõ a enviar demandar tregoas et gãanarllas et poelas cõ el por hua gram sazõ, por muyto auer que llj peytarõ. [+]
1295 TC 1/ 35 Et digouos que, se dalj adeante uos achar en todo meu rreyno, que eu uos mandarey deytar allj u uoso padre iaz, que llj tenades cõpana para senpre. [+]
1295 TC 1/ 43 Et eno outro dia na manaa seyo de Paris Bernaldo et foy andar pella terra. [+]
1295 TC 1/ 53 Et ontre todalas mellores doõas foy hũa crux muy grand[e] toda d ' ouro puro, chea de pedras preciosas, que el mandara fazer. [+]
1295 TC 1/ 59 Et, por que entendemos que sodes deuoto aa nossa sancta jgleia, gradeçemosuollo muyto et rrogamos a Deus que uos auonde uossa força do uosso reyno sobre os vossos ẽemjgos, et que uos outorgue vençemento et garde uoso reyno, assi com̃o uos, nosso amado fillo, nos enviastes dizer et demandar per muytos rrogos. [+]
1295 TC 1/ 100 Mays os caualeyros forõ despagados del, por que senpre aujã a andar armados et nũca os leyxaua folgar. [+]
1295 TC 1/ 105 Et, amjgo, digoche eu o que me mandarom que che dissese, et desoy mays querom ' ir. [+]
1295 TC 1/ 111 Mays, quando o conde Fernan Gonçaluez soube que os mays altos omes daquela az erã mortos, [et] que os outros estauã muy arrequeixados et tristes, et que seriã muy agina desbaratados, se acorro nõ ouuesem, ouue ende muy gram pesar, tãto que nõ catou por al senõ por aguillar o caualo, et deusse a andar et meteusse pela mayor pressa dos mouros, que [non] douidou nada, et foylle acorrer, et achoos muy desbaratados, ca os ouuerã mortos ou presos, se el tã agina nõ chegara. [+]
1295 TC 1/ 132 Et pois que a dona ouue contado ao conde com̃o lle a jnfante mandara, tornouse muy agiña cõ o mandado para ella, ca ouuo muy grã doo da lazeyra que sofria o conde. [+]
1295 TC 1/ 132 Et por que o conde nõ podia andar polos ferros que tragia muy pesados, ouueo a jnfante de leuar aas costas hũa gram peça. [+]
1295 TC 1/ 132 Et andarõ assy toda a noyte ata en outro dia na manaa. [+]
1295 TC 1/ 134 Et tomarõllj a mua et o açor, et meterõse ao camino et pensarõ d ' andar. [+]
1295 TC 1/ 136 Outro dia ala alua mouerõ daly, et de guisa andarõ que, quando amaeçeu et foy dia claro, auyã ia anda(n)do hũa legoa. [+]
1295 TC 1/ 142 [Et el rey disse aos mandadeyros], quando ll[o]s demandarõ: - [+]
1295 TC 1/ 145 Et o caualeyro foysse para el rey dom Garçia et dissollj assy com̃o mandara o conde. [+]
1295 TC 1/ 146 Pero, se todolos tortos que me avedes feyctos quiserdes enmendar, assy como mjña corte mandar, dade[me] muy boos fiadores a elo. [+]
1295 TC 1/ 146 Et uos dademe outrossy fiadores que me conprades meu auer, assy com̃o diz a carta, et eu outrosy daruos ey fiadores que uos enmende quantas querelas de mj̃ auedes, assy com̃o uossa corte mandar. [+]
1295 TC 1/ 160 Et o conde, nõ teendo guisado de seyr a elles soo entõçe nõ podendo mays leixoos andar, fazendo o mal que podiã. [+]
1295 TC 1/ 163 Et, quando o conde soube todo o feycto en com̃o auya passado, et uyu el et os outros que todallas feridas que lle os mouros der[ã a] aquel que por el andara ẽno cãpo, que todalas el tijna ẽno perponto et na loriga et no caualo, et souberõ que nõ fora y, (et souberõ et) entenderõ et conoçerõ que esto que per Deus ueera, et pela deuoçõ que aquel caualeyro auy[a] en el et nos sacrifiçios das missas, et [que] por esso quisera el enuyar a seu angeo en [sua] fegura que lidasse por el. [+]
1295 TC 1/ 166 Et andarõ tãto ata que cheg[aron] a aquela terra daquel condado, du moraua aquel conde et sua moller que leuara. [+]
1295 TC 1/ 166 Et disso en seu curaçõ: se aquel era ome fillo dalgo que aquel era tal com̃o sua senora mandara. [+]
1295 TC 1/ 175 Et uos que lle fossedes boo et o fezessedes per maneyra que elles valessem mays per uos, ca uossos sobrinos som et nõ am de fazer al senõ o que uos mandardes et teuerdes por bem. [+]
1295 TC 1/ 179 Poys que aquela contenda foy apaçificada et as vodas partidas, sayu de Burgos o conde Garçia Fernandez et foy andar pela terra. [+]
1295 TC 1/ 179 Et os jnfãtes, por lle fazer prazer a dõna Lambra, sua cunada, forõ andar a rribeyra caçando cõ seus açores. [+]
1295 TC 1/ 179 Et, asy com̃o aquel ome chegou, alçou aquel cogõbro et deu cõ el a Gonçaluo Gonçaluez ẽnos peytos, com̃o a sua senora mandara, et ensuzoo todo cõ[n]o sangue, et fogio. [+]
1295 TC 1/ 182 Enpos esto, poys que o conde Garçia Fernandez se tornou a Burgos de seu andar en que andara pela terra, (et) espediusse delle dom Rroy Ualasquez et dom Gonvçaluo Gosteez, et yamsse para a foz de Lara du tijnã suas molleres. [+]
1295 TC 1/ 189 Poys que os vijte jnfantes forõ partidos de Monõ Salido, andarõ tãto que chegarõ a Febres. [+]
1295 TC 1/ 191 En outro dia leuãtarõsse gram manaa et tãto andarõ en esse dia que chegarõ ao cãpo d ' Almenara. [+]
1295 TC 1/ 191 Et el auya enviado seu mãdado aos mouros que deytassẽ os gaandos fora a paçer et que seyssem elles todos outrosy [a] andar a cada parte per hu quisessẽ. [+]
1295 TC 1/ 191 Os jnfantes caualgarõ entõçe para yr fazer aquello que lles seu tio mandara, mays dissolles Moño Salido, seu amo: - [+]
1295 TC 1/ 241 Depoys desto ueerõ a el dous omes boos que andarõ cõ Çuleyma, et disserõle: - [+]
1295 TC 1/ 251 Depoys desto todo feyto, fezo Aly vĩjr ante sy todoslos da çibdade de Cordoua, et a[ynda todos aque]lles que cõ Çuleyma soy[ã] andar quando era viuo; et fezolles que lli(s) obedeeçessẽ asy huus com̃o os outros. [+]
1295 TC 1/ 260 Os de Cordoua mandarõ entõçe a aquel Humeya et [a] Jsen, que era seu rrey outrossi que, sse sse queri[ã] gardar de perigoo et de morte, que desenparassem logo o alcacer et se fossẽ sua uia para hu quisessẽ. [+]
1295 TC 1/ 260 Et desta guysa andou o rreyno de Cordoua ata o tẽpo que andarõ os almorauides d ' aalẽ mar et foy rrey delles Juçeph Abentaxfin, que cobrou todo o rreyno d ' Espana et o ouuo. [+]
1295 TC 1/ 275 Et fezea en esta maneira: tomou hũu cuytello en sua mão ella meesma et talloulle logo as maos cõ que el ferira ao jnfante et ella meesma, et dessi talloulle os pees con que andara en aquel feyto; depois sacoulle a lẽgoa con que falara a traiçõ. [+]
1295 TC 1/ 307 Et o mayor medo que os mouros ouuerõ foy por que virõ os castelãos et os leoneses juntados en hũu, et por que os auja de mandar rrey sabio et entẽdudo. [+]
1295 TC 1/ 310 Et el rrey teueo por bẽ d ' acabar seu rogo, et mandou fazer suas cartas para Rrodrigo en que llj enuiou mandar et rogar que fosse cõ elle en Palẽça, que tĩjna de falar cõ el muytas cousas que erã sua prol grande. [+]
1295 TC 1/ 311 Et, desque el rrey falou cõ elle, dissollj com̃o dona Xemena Gomes, filla do conde don Gomes, que elle matara, que o vĩjna demandar por marido et que llj perdoaua a morte do padre. [+]
1295 TC 1/ 312 Andados dous anos del rreynado del rrey don Fernãdo, que foy ena era de mil et çĩquaẽta et çĩco anos, auendo el rrey as andãças boas que uos disemos, o diaboo, a que pesa do que he seruiço de Deus et do bẽ que Deus da ao home, traballouse muyto por meter mal et andar buliço et mal desaguisado; et guisou com̃o metese mal ontre el rrey don Garçia et el rrey don Fernãdo, seu yrmão. [+]
1295 TC 1/ 318 Et envioullis logo suas cartas, en que llis enviou mandar que se sayssẽ logo da terra et que nõ ficassem y mays. [+]
1295 TC 1/ 335 Conta a estoria que, depoys que se os bispos partirõ del rrey, elles et as outras conpañas, andarõ suas jornadas ata que chegarõ a Seuilla al rrey Habed. [+]
1295 TC 1/ 339 Et pedirõ por merçee ao papa que lle enviase mandar que se tornase, que nõ queri[ã] seu tributo. [+]
1295 TC 1/ 343 Et o[s] mays [dos dias] mandaria elle guisar de comer para si. [+]
1295 TC 1/ 357 Et el rrey dõ Garçia chamou logo hũu caualeyro, que era asturãno, a que diziã Rruy Xemenes, que fose al rrey dõ Alfonso. seu yrmão. et lli contasse estas nouas, com̃o o mandara desfiar el rrey dõ Sancho, seu yrmão, et que lli queria toller o rreyno, et que lle rrogaua como yrmano que le pesase ende et que le nõ dese pasada per seu rreino. [+]
1295 TC 1/ 359 Et el rrey dõ Garçia alçouse a Portugal et ẽviou mandar per toda a terra que ueesẽ a el caualeyros et peões, et juntou muy grãde oste. [+]
1295 TC 1/ 360 Pero, se uos entenderdes que a y outro preito mellor, farey eu como uos mandardes. [+]
1295 TC 1/ 368 Señor Ihesu Cristo, en ty he o poder de dar et de toller, et he muy grande dereyto que se conpla a tua voentade, asy que me desche rreyno a mandar et foy tua voentade et tollischemo, et fezescheme vĩjr a seruyr os mouros, que som eemjgos da tua sancta fe catolicha, que forõ a seruiço a meu padre. [+]
1295 TC 1/ 368 Et, senor, teño asperãca que me saques de seruydõe et que me daras rreyno et terra a mandar, et que me faras tanta merçee (et) que por mj̃ sera conquerida esta çidade, para sacrificar en ela o teu sancto corpo, et a onrra da cristaidade. [+]
1295 TC 1/ 370 Et a cabo de rato leuantouse el rrey mouro para andar pelo paaço, et vyo el rrey hu iazia, et pesoulle muyto. [+]
1295 TC 1/ 375 Entõ seu a elle hũu caualeyro, que era sobrino de dõ Aras Gonçalues, que era guarda mayor da hũa porta da villa, et disselle que entrase et que lle mandaria dar muy bõa pousada ata que fose saber de dõna Orraca se o mandaua entrar. [+]
1295 TC 1/ 377 Senora, gradescauos Deus quanta merçee nos fezestes en vijr a noso conçello, ca nos v[o]sos vasalos somos et foramos du uos mandarades. [+]
1295 TC 1/ 386 Et mandarm ' edes dar çem caualeyros moy bem armados, que vayam comjgo et muy ben guisados. [+]
1295 TC 1/ 386 Et, poys que a villa ouuerõ (a villa) asy andada en redor, ouue el rrey seu sabor de deçer ribeyra de Doyro et andar per y solazandose. [+]
1295 TC 1/ 387 Poys dadeo uos a mj̃ et eu mandarlo ey guardar ata tres noue dias. [+]
1295 TC 1/ 392 Et diz o arçebispo dom Rrodrigo que llo gradeçeu muyto el rrey mouro, por que llj disso que queria yr a sua terra, ca ia el sabia muy bem todo o feyto de el rrey dõ Sancho com̃o era morto, et mandara teer os caminos et todos os pasos, que se nõ podese yr sem seu mãdado; pero que o nõ crija aynda por çerto, por que llo [nõ] dizia el rrey dom Afonso. [+]
1295 TC 1/ 395 Et, quando el rrey dõ Afonso seu do paaço, tomarõno seus vasalos per cordas per somo do castello et elles deçerõ cõ elle, et caualgarõ et andarõ toda [a] noyte, nõ sabendo el rrey desto nada. [+]
1295 TC 1/ 402 Muyto plougue al rrey desto que os omes boos mandarõ. [+]
1295 TC 1/ 409 Et andarõ veendo a oste toda. [+]
1295 TC 1/ 416 Et elles entõ mandarõ carregar suas arcas et leuarõnas para Burgos, et derõ todo o auer a Martin Antolines. [+]
1295 TC 1/ 419 Et andarõ toda a noyte, en guisa que chegarõ a hũu castelo, a que dizem Castreiom, que iaze(m) sobre Feñares. [+]
1295 TC 1/ 420 Et, se por bem teuerdes, leixemos o castelo en esta maneyra: fiquẽ y algũus dos mouros que nos teemos catiuos, que o teñã de [n]osa mão; que nõ he bem de leuar mouros catiuos em noso rastro, mays andar o mays aforrados (et o mays) que podermos, com̃o [aquelles] que andã cõ yra de seu senor et am a viuer per armas et a grã perigoo. [+]
1295 TC 1/ 425 Et o Çide vyo assy andar et foy ferir a hũu alguazil mouro, que andaua morto por prender a don Aluar Fanges, et deulle tã grã golpe da espada que o atrauesou d ' ambas as partes, et caeu morto en terra. [+]
1295 TC 1/ 433 Poys que assy he, querollo demandar. [+]
1295 TC 1/ 433 Et elle et el rrey de Denia ajũtarõ muy grandes poderes de cristiãos et de mouros et forõ enpos o Çide tres dias, a mays andar, et acalçarõno em Tomar do Pynar. [+]
1295 TC 1/ 466 Et mandarõ que, ende adeante, que husassem do ofiçio rromano, poys que o tam a curaçõ auya el rrey. [+]
1295 TC 1/ 466 Et mandarõ aos scripuães que nõ fezessem letera toledana -ca dõ Gilfos, arçebispo dos godos, fezo ẽno Abeçe suas feguras das leteras - et que husasem das leteras do Abeçe rromano. [+]
1295 TC 1/ 487 Et enviou suas cartas aos arrazes [et] aos mays onrrados mouros que deitassem os alaraues da terra, et elle que lle nõ demandaria vila nẽ castelo, senõ a meyatade do que llj soyam dar, et outros moytos afaagos que llis enviou dizer, mays elles non quiserõ pola bõa andança que ouuerõ [a] outra uez contra elle; et por que, despois [que] se tornou el rrey da entrada que fez a terra de mouros, ouuerõ os mouros batalla cõ dõ Aluar Fahanes et cõnos fillos de Gomes Diaz et forõ bem andantes os mouros. [+]
1295 TC 1/ 493 Et outro dia enviarõllj dizer que seysse lidar cõ elles en cãpo et el envioulle dizer que nõ queria lidar cõ elles nẽ queria cõ elles contẽda nẽhũa, mays que queria andar per ali cõ sua gente. [+]
1295 TC 1/ 499 Et o Çide envioullis demandar cada ano çinquaenta mil marcos de plata. [+]
1295 TC 1/ 506 Et o Çide, quando o soube, moueu ende cõ sua gente et uẽeose a mays andar. [+]
1295 TC 1/ 517 Et mandarõ logo çercar as portas da villa cõ medo et guardar as torres et os muros. [+]
1295 TC 1/ 521 Et logo enviou mandar aos dos castelos que lle enviassem beesteyros et gente de pee para cõbater a villa. [+]
1295 TC 1/ 530 Conta a estoria que el rrey enuiou sua carta de rresposta [a] Abeniafa en esta maneira: que aquela cousa que el demãdaua que lha nõ podia fazer, a meos de demandar ajuda a el rrey dom Alfonso de Castela con que podesse hir; et esto que o faria logo que sse atreuesse a lidar cono Çide. [+]
1295 TC 1/ 534 Et estaua ia agora o poboo todo enas oras da morte, ca uijã andar o ome et deitauase morto con fome, assi que todas as praças erã cheas de fossas. [+]
1295 TC 1/ 559 Et andarõ suas iornadas ata que chegarõ a el rrey dom Afonso a Palẽça. [+]
1295 TC 1/ 573 Senor, çertos somos que o Çide nõ fara senõ o que uos mandardes et llj consellardes en esto et eno al; et, quando uos uirdes en hũu, acordaredes o mellor. [+]
1295 TC 1/ 574 Mays, poys el rrey, nosso senor, fala en elo, se nolo mandar, nõ posso y al fazer. [+]
1295 TC 1/ 596 Et eles punarõ en andar per Ual Musgo et passarõ por Pora et pelo Barrocal et per Ualdemos, et leixarõ a Medinaçelle, et atrauessarõ pelo canpo de Barahona, et entrarõ eno camjno de Berlonga. [+]
1295 TC 1/ 601 Et começarõ a andar pelo rebredo, chamãdo et dando uozes [et] fazendo muy grã doo porlo mal que llis auia acaesçudo et por que as nõ achauã. [+]
1295 TC 1/ 601 Et andaronas buscãdo et non as poderõ achar. [+]
1295 TC 1/ 601 Et tomarõ logo o camiño et foron depus os condes, que sse nõ dauã uagar; mais eles erã ydos a mais andar et nõnos poderõ acalçar. [+]
1295 TC 1/ 604 Ben sabe Deus que da desonrra do Cide mj pesa muyto; et, quanto o mais ouço, tãto mj mais pesa ende; ca a y muytas rrazões por que [mj] deue a pesar: primeiramente polo meu, desi polo do Çide, desi polo de suas fillas; mais, pois que uiuas som, nõ e tãto o mal; ca, se foron desonrradas a torto elas, nõno mereçendo, podem seer uingadas a dereito, assi com̃o a mjña corte mandar. [+]
1295 TC 1/ 607 Et entõ acordarõ de ficar y algũu dia por rrazõ das donas, que uijnã fracas, et que o fezessem saber ao Çide, seu padre, que lli enuiasse mandar com̃o fezessem. [+]
1295 TC 1/ 619 Senor, o auer que o Çide demanda, que diz que llis deu, uerdade he; mays elles despẽderõ[no] en voso seruiço, por que dizemos que nolo deuẽ dar, poys que o despenderõ en uoso seruiço; pero, se achardes por dereyto que llo deuẽ dar, mandadellis dar prazo et yram a Carrõ, sua herdade, et farã entrega, asi com̃o uos mandardes. [+]
1295 TC 1/ 619 Et elles baratarõ quanto poderõ et enviaronllo, en guisa que se conpriu a entrega ata os quinze dias; ca coydarõ que o Çide non demandaria mays daquillo. [+]
1295 TC 1/ 622 Et por ende ey muy grã parte ena desonrra de uossas fillas; mays, poys uos ena mjna corte estades, nõ he dereyto de demandar senõ per mjna corte. [+]
1295 TC 1/ 623 Et eu oyrey ambalas partes et mandarey sobre ello o que achar por dereyto, segũdo foro dos fillos dalgo. [+]
1295 TC 1/ 627 Non sabes que as mjnas fillas tuas primas som, et ena sua desonra et ena mjna muy grã parte as et tu o deues a demandar et cõomar? [+]
1295 TC 1/ 627 Et o conde Suer Gonçaluez leuãtouse en pee et disse: -Tiradeuos aca, sobrinos, leixade essas conpanas do Çide, villaos desonrados; ca, se sabor an de (d) lidar, bẽnos auondaremos de lide, se nosso senor el rrey o mandar et o teuer por bẽ, [et] non ficara per nos, com̃o quer que nõ som nossos pares. [+]
1295 TC 1/ 629 Et mandarõ a todos que se calassem et que oyssem a sentẽça que el rrey queria dar. [+]
1295 TC 1/ 631 Et tragiã cartas al rrey et ao Çide, en que llj enviauã demandar as fillas por molleres: a hũa para o jnfant[e] don Sancho d ' Arãgõ et a outra para o jnfant[e] Garçia Ramires de Nauarra, que erã fillos mayores que deujã herdar os senorios. [+]
1295 TC 1/ 635 Et el rrey mãdou pregoar que nõ fosse ousado nẽgũu de fazer força nẽ torto aos parentes do Çide, nẽ mal nẽhũu, nẽ de o cometer per nẽhũa maneira; senõ, o que o fezesse, que o mandaria matar por elo. [+]
1295 TC 1/ 648 Et os jnfãtes aujã nume. . . o d ' Arangõ, que casou con dona Sol, don Sancho, fillo del rrey don Pedro d ' Arãgõ que prendera o Çide ena batalla, asi como o a contado a estoria; mays, catando a muyta mesura que o Çide fezera contra elle eno soltar da priion, et que llj mandara dar todo o seu, et catando os bẽes que eno Çide auja et os grandes feytos que fazia, teue por bem que casasse seu fillo cõ sua filla, por que de tã alto linagẽ como o Çide ficasse en Arãgõ. [+]
1295 TC 1/ 657 Et en todos aquelles sete dias ouue ende adeante a parauoa mays rigia, saluo ende que llj enfraqueçeu a natura, que se nõ podia mandar ena cama. [+]
1295 TC 1/ 658 Et o bispo balsamoo, asi com̃o el mandara. [+]
1295 TC 1/ 658 Et disserõ y suas vigias et suas missas, asi como llj el mandara et com̃o a atan onrado ome com̃o a el pertẽeçia. [+]
1295 TC 1/ 660 Muy ben se defendiã os cristãos, et tangiã tronpas et atãbores, et faziã muy grandes alegrias, asi com̃o o Çide mandara. [+]
1295 TC 1/ 660 Et esto durou bem oyto dias, ata que os cristãos ouuerõ guisad[a]s todas suas cousas para sua yda, com̃o o Çide mandara. [+]
1295 TC 1/ 661 Conta a estoria que, a cabo de noue dias que el rrey Bucar chegou a Ualẽça, a conpaña do Çide tĩjnã ia guisadas todas suas cousas para se ir a Castela, ca Gil Diaz nũca sse en al traballou estes IX dias, senõ [en] conprir o que o Çide mandara. [+]
1295 TC 1/ 661 Et ya de hũu cabo Gil Diaz et do outro o bispo, que o guiaua et subtĩjna, assi com̃o elle mandara. [+]
1295 TC 1/ 667 Et asentarõno eno escano que el rrey dõ Afonso mandara laurar. [+]
1295 TC 1/ 667 Et dona Xemena et Gil Diaz et as outras conpanas ficarõ en Sam Pedro, com̃o o Çide mandara. [+]
1295 TC 1/ 667 Et outrosy ficarõ y dõ Aluar Fanes et Pero Uermudes et Ordono Uermudes cõ dõna Xemena et cõno bispo, ata que pagarõ o que o Çide mandara en seu testamento. [+]
1295 TC 1/ 668 Conta a estoria que, depoys que dona Xemena ficou en Sam Pedro, (et) Gil Diaz sẽpre catou pola seruir, asi com̃o o Çide mandara; et seruiaa tã lealmente et tã bem que era hũa grã marauilla. [+]
1295 TC 1/ 668 Outrosy Gil Diaz tomaua tamano sabor en mandar pensar do caualo Baueca, que era hũa grã marauilla; asi que as mays vezes elle o leuaua a agoa. [+]
1295 TC 1/ 671 Conta a estoria que dez ãnos, depoys que o Çide foy finado, esteue o seu corpo sobre a terra, asentado ẽno escano, sub o tabernaculo que el rrey dõ Afonso mandara fazer. [+]
1295 TC 1/ 671 Et tijna a espada ẽna mão seestra et as cordas do manto ena mão destra, asi com̃o el rrey dõ Afonso o mandara poer, saluo que llj mudauã os panos et tornauano en aquela meesma maneyra. [+]
1295 TC 1/ 673 Et, quando finou, mandousse soterrar ena plaça, çerca do caualo do Çide, ca en sua vida (o) mandara [y fazer] sua subpultura muy bem laurada. [+]
1295 TC 1/ 677 Et guardate, nõ te pares ante mj̃; ca, se te ante mj̃ paras, sabe por çerto que te mandarey matar; ca a mjna filla a mj̃ conuẽ de a casar, ca nõ com̃o quiserẽ os condes et os ricos omes et os outros omes onrados que en estes consellos som. [+]
1295 TC 1/ 679 Et, Senor, tu me desche reynos a mandar, mays ca eu nõ mereçia. [+]
1295 TC 1/ 679 Outrosy, Senor, non desampares estes reynos de Castela [et] de Leõ, que ficã en muy gram desemparo por mĩgoa de senor, nẽ queyras dar lugar aos eemigos da tua santa fe catolica, et guarda os teus altares, en que sse consagra cada dia o teu santo corpo, nẽ des lugar aos maos que queiram andar soltos pela terra, fazendo muyto mal aos mesquinos [et] roubando os caminos. [+]
1295 TC 1/ 681 Pero, temendo sempre que a jgleia os mandaria partir, a elle et aa rreyña, por que erã parentes muy chegados, et casarõ sen despẽsaçõ de sancta jgleia, (et) daua todalas fortelezas aos seus, que as teuessẽ por elle. [+]
1295 TC 1/ 682 Et, senor, douuos o corpo et as mãos et a boca que uos fezerõ a menagẽ, que tomedes ende enmenda qual teuerdes por bem et uossa corte mandar. [+]
1295 TC 1/ 690 Et, por que nõ era dereytureyro nẽ conplia a justiça com̃o deuya eno reyno de Portugal, (et) o papa ouue seu consello sobre elo, et enviou mandar a dom Afonso, conde de Bollona, que ueesse a Portugal guardar o reyno de seu yrmão dõ Sancho. [+]
1295 TC 1/ 697 Et o emperador envioullj sua carta cõ aquelle meesmo laurador, en que llj enviaua mandar que logo, uista a carta, llj entregasse sua herdade, et que llj fezesse enmenda do mal que llj fezera. [+]
1295 TC 1/ 697 Et mandoulles muyto en puridade que guisasem seus caualos para se yr cõ elle, et foysse cõ elles para Galiza, et nõ quedov d ' andar [de] dia nẽ de noyte. [+]
1295 TC 1/ 706 Et o conde don Anrique demandou logo a terra aos sobrinos de dõ Garçia Fernandez, mays elles nõ lla quiserõ dar ata que nõ ouuess[e] el rey quinze anos, asi como seu padre mandara. [+]
1295 TC 1/ 706 Mays os sobrinos saluaronse de trayçom, dizendo que nunca el rey lla demandara; et asi ficauã elles por sen culpa. [+]
1295 TC 1/ 710 Et, desque el rrey ouue dez ãnos, veerõsse para elle os rricos omes et os omes boos da terra, seus vasalos, para andar cõ elle cada lugar. [+]
1295 TC 1/ 713 Et entõ veerõ a elle seus rricos omes et derõllj a terra, asy com̃o cada hũu a tijna, ante do plazo que el rrey don Sancho mandara. [+]
1295 TC 1/ 716 Tã grã sana a Deus contra tj, por este pecado, que o demandara a ti et a teu rreyno. [+]
1295 TC 1/ 733 Et, quando ouue xvj ãnos, sentiusse do mal et da desonrra del rrey seu padre (del rrey seu padre), que rreçebera dos mouros, et enviou demandar cruzada ao papa; et enviou desfiar o Muramolim, que llj daria batalla ende a hũu ãno onde el quisesse. [+]
1295 TC 1/ 738 Conta a estoria que, estando el rrey en Toledo, chegoullj o arçebispo don Rrodrigo, que fora demandar a cruzada et prehegala per muytas terras. [+]
1295 TC 1/ 744 Et, quando os mouros virõ com̃o os cristãos erã pasados ante elles, pesoulles muyto et foylles muy grã mal Et os reys mandarõ ficar as tendas en hũu lugar a ollo dos mouros. [+]
1295 TC 1/ 744 Et mandarõ que comũgassem et que sse guisasem para outro dia lũens com̃o entrassem ẽna batalla. [+]
1295 TC 1/ 752 Et os cristãos passarõ Grandarizas eno acalço, et chegarõ çerca Belches. [+]
1295 TC 1/ 754 Et en cabo os arçebispos et os prelados mandarõ, sub pẽa d ' escomoyõ, que nõ ouuesse y pre[y]tesia nẽhũa, senõ que tomassem a vila per força. [+]
1295 TC 1/ 765 Et enviou a ela Martin Nõiz de Feneiosa, cõ [car]t[a]s muyto [aficadas] en que llj enviaua demandar os castelos et os portos do mar. [+]
1295 TC 1/ 769 Et elles caualgarõ logo sen outro alõgamento et andarõ seu camjno, nõ sse parando ẽ nẽhũu lugar. [+]
1295 TC 1/ 769 Et sobirõ logo enos caualos et veerõ a mays andar enos caualos a Vilarpando. [+]
1295 TC 1/ 773 Senor, pesete deste mal tã desguisado com̃o este: dizer que el rrey aia a demandar tregoa para andar per sua terra. [+]
1295 TC 1/ 777 Et, tẽendoos y çercados, el rrey dõ Fernando ouue muy gram pesar, por que lles nõ podia acorrer, catando rreuerença a seu padre, por nõ tornar mão yrada contra elle nẽ contra a madre esso meesmo; ca nũca en nẽhũa cousa lles foy senõ obediente, et fazia quanto elles mandarõ, et nẽhũa cousa nõ fazia sem seu mandado da rreyna, sua madre; et tanto lles era ob(i)ediente que nũca lles fillo foy mays. [+]
1295 TC 1/ 777 Et duroulle bem sete meses; desy morreu tam poble que nõ auiam en que o leuar a Ocles, du sse mandara subterrar, nẽ para candeas. [+]
1295 TC 1/ 780 Et en tal maneyra escarmentarõ os mouros que nõ ousauã andar nẽ seyr aos cristãos. [+]
1295 TC 1/ 782 Conta a estoria que el rrey, estando sobre Jahem, ouue seu consello cõnos omes bõos da oste como nõ tijnã guisado para cercar [a] vila, poys nõ tragiã engenos, et que seria mellor andar pela terra et astragala ca nõ ficar aly. [+]
1295 TC 1/ 797 Et, desque os dictos rreis ouuerõ feytas suas vistas, el rrey dõ Fernãdo sayo ende et começou a andar pelo rreyno de Leõ, com̃o rrey et senor, veendo et liurando suas cousas a ben parãça de seu rreyno. [+]
1295 TC 1/ 801 Et dizẽ, assy com̃o os mouros meesmos afirm[au]ã depoys, que appareçeu y Sanctiago en hũu caualo brãco et cõ sina branca ena mão, et cõ hũa espada ena outra, et que andaua y cõ el hũ[a] ligiõ de caualeyros brãcos; et aynda dizẽ que angios vijã andar sobre elles pelos ayres; et que estes caualeyros brãcos llj semellaua que os destruyã mays que nẽhũa outra gent[e]. [+]
1295 TC 1/ 801 Et esto foy muy gram marauilla, ca nũca del depoys poderõ saber parte nẽ mandado, nẽno poderõ achar morto nẽ viuo, p[e]ro que o virõ y andar, en quanto (durou) a fazenda durou, fazendo muy grande astragamento enos mouros; ca era boo caualeyro et muy valente et muyto esforçado, et fezo muyto bem ante que sse perdesse. [+]
1295 TC 1/ 806 Et esto foy oyto dias por andar do mes de Janeyro. [+]
1295 TC 1/ 806 Et andarõ arredor do muro et das torres. [+]
1295 TC 1/ 806 Et mandarõ a aquel que ya para don Aluar Perez que o dissesse per todos aquelles lugares que erã de cristãos ena fronteyra. [+]
1295 TC 1/ 806 Et o outro que foy al rrey andou a grande andar, de dia et de noyte, ata que chegou a Benauente, du era el rey. [+]
1295 TC 1/ 817 Conta[do] hũa gran peça dos nobres et grandes feytos deste rrey don Frenado de Castella et de Leõ, poys que a rreyna dona Beatris, a sua nobre moller, se morreu, com̃o auemos dito, conta a estoria com̃o este rrey dõ Fernando -por nõ andar por outros custumes, quaes nõ conuĩjna a tã nobre rrey com̃o este et tã alto principe com̃o el - de com̃o casou. [+]
1295 TC 1/ 817 Et diz asi o arçebispo dõ Rrodrigo de Toledo: por que [o] grande entendemento del rrey don Fernando nõ mingu[asse] asi da sua nobreza nẽ valuese mẽos por andar en allẽos et en descoueniẽtes ajuntamentos de molleres, a nobre rreyna dona Berĩguela, sua madre, ouue a curaçom de lle buscar con quẽ cas[ass]e. [+]
1295 TC 1/ 822 Et, quando forõ y açerca et virõ tã gran poder de mouros a derredor da pena, et com̃o estauã conbatendo tã de rrigeo, se forom en grã coyta ou se ouuerõ ende gran pesar, por que elles nõ estauã dentro para defẽdela, esto nõ me deue demandar nengũu; ca ouuerõ muy gran medo: o hũu, por que se perderia a pena naquel dia, que era chaue de toda essa terra; et o al, por que iazia y dentro a condesa, sua senora, et que a leuariã catiua os mouros, ela et as donas que erã y cõ ela; et por que uijã que de nẽhũa parte nõ podiã seer acorrudos que ante nõ fosse a pena perduda et ellas catiuas, nẽ elles nõ podiã entrar dentro que as defendessem, senõ se entrassẽ per meyo dos mouros; en tal guisa estaua çercada de grã gente de mouros et nõ ousauã de cometer d ' entrar dentro. [+]
1295 TC 1/ 825 Et elle nõ se deteue nẽ põto, ante se começou de tornar muy apressuradamente, com̃o aquel que entendia bem a mj̃gua que ala fazia, et que auja muy a uoentade de seruir seu senor, ca llj mandara el rey que se nõ partisse de Cordoua nẽ se alongasse ende muyto, et que lla guardasse muy bẽ; ca, com̃o quer que Telo Afonso y estaua et que o leixara y el rey quando a tomou, don Aluaro auja o poder todo ida teẽça, et elle a tĩjna por el rrey de la primeyra outra uez que alla el rrey [o] enviara, et por el faziã en todoslos outros lugares asi com̃o polo corpo del rrey. [+]
1295 TC 1/ 827 Et el rrey dõ Fernando priso en esa sazõ desta ida a hũu onrado rrey mouro, que passara dalẽ mar por mandar a Andaluzia; mays nõ se llj guisou ao mouro com̃o el quisera et o acabar coydara. [+]
1295 TC 1/ 830 Mays leixemos agora o jnfante dõ Afonso andar pelo rreyno de Murça, basteçendo fortelezas et asesegando esses mouros que se lle derã, et correndo et apremãdo esses outros lugares reuees que xi llj nõ queriã dar, et dõ Rroy Gonçaluez et o maestre dõ Paayo, et tornaremos a contar del rrey dõ Fernando, que ficara doente en Burgos, que foy o que fezo desque foy guarido. [+]
1295 TC 1/ 831 Desque el rrey dõ Fernando, que en Burgos f[ica]ra doente, com̃o de suso dissemos, se sent[i]o guarido, seyu de Burgos et começou a andar pela terra, fazendo muy gran iustiça et castigãdo sua terra et parandoa muy bẽ, ca era muy mester. [+]
1295 TC 1/ 833 Et dõ Afonso cõ esta gente que el rrey seu yrmão cõ el mandou yr, começou a entrar per essa ueyga adeãte contra Grãada, fazendo todo esto que llj seu yrmão mandara. [+]
1295 TC 1/ 835 Et asi começou a andar pelos lugares todos desta guisa, dandollis et asesegandollos et fazendollis muyto bẽ. [+]
1295 TC 1/ 835 Mays leixemos ao jnfante dõ Afonso, Mula ia cobrada et posta en rrecado, andar per toda essa terra veendo et enderẽçãdo todas suas cousas et correndo aas uezes eses lugares que xi llj nõ queriã dar, et tornaremos ao conto dos feytos do nobre rrey dõ Fernando, seu padre. [+]
1295 TC 1/ 847 Onde diz a estoria que, estando este rrey dõ Fernando en Alcala do Rrio, de que diziamos, que lle chegou mandado y com̃o vĩjna Rreymõ Bonjfaz per mar, a que el mandara yr guisar a frota para a çerca de Seuilla, et que u[ijña] muy bẽ guisado de naues et de galees et doutr[o]s [n]a[u]y[o]s, quaes para atal feyto conuĩjnã, et que tragia sua flota bẽ basteçida de gente et de armas et de grande vianda et de todalas cousas que mester erã para gui[s]amento da çerca; mays vĩjna grã poder sobre elles de Tãger et de Çeta et de Seuilla, per mar et per terra, et que llis enviasse acorrer apressa, ca muyto llis era mester. [+]
1295 TC 1/ 851 Nõ mj faledes en elo mays, ca bem ueedes que nõ he [y] cabeça para andar sem cofya. [+]
1295 TC 1/ 858 Et o mouro começou logo andar per toda a oste de cada parte, mesur[ã]d[o]a toda; et, desque uio pouca cõpaña et ouue bẽ mesurado com̃o estauã, arrebatou hũa lança et começou a fugir contra a villa; et jndosse encontrou con hũu beesteyro dos del rrey, et matoo. [+]
1295 TC 1/ 867 Don Afonso, seu fillo del rrey, era ia leuantado daquel lugar du lle seu padre primeyro mandara pousar, et passara a Tiriana, da outra parte do rrio. [+]
1295 TC 1/ 875 Com̃o disse o jnfançõ que mandaria tomar as armas a Garçia Perez de Uargas, por que as tragia dos seus sinaes [+]
1295 TC 1/ 875 Uos catade que queredes fazer, ante que o prouedes, ca este he Garçia Perez de Bargas; et, com̃o quer que he sem oufa[n]ya, et sen brio o ueedes andar per aqui, çerto seede que uoslla[s] querra defender; et nõ a en esta oste nẽhũu caualeyro que [o ousas]se prouar cõ el o que uos aqui dissestes; et seed[e] çerto que, se o el a de saber, que uos tal cousa del disestes, que uos nõ poderedes del partir sen uosso dãno, ca he tal caualeyro et tã prouado en feyto d ' armas, que todo ome o deue reçear. [+]
1295 TC 1/ 882 Et, quando se uirõ aqueixados et en tã gran coyta, que de parte nẽhũa nõ podiam auer ajuda nẽ acorremento nẽhũu, demandarõ fala et seyrõ et forõse ueer cõ el rrey dõ Fernando. [+]
1295 TC 1/ 884 Liuradas todalas preitesias de suso dictas que en razõ do entregamento da nobre çidade de Seuilla forõ tragid[a]s cõ el rrey dõ Fernando, et el rrey apoderado ia eno alcaçer dela, com̃o dicto auemos, os mouros demandarõ plazo al rrey para uender suas cousas, as que nõ podiã leuar. [+]
1295 TC 1/ 884 Et foy hũu mes o que elles demandarõ. [+]
1295 TC 1/ 893 Et, quando uio uĩjr o frayre que o adusse, fez hũa muy marauillosa cousa de grande omildade, ca aa ora que o asomar uio, leixouse derribar do leyto en terra; et, teendo os geollos ficados, tomou hũu pedaço de soga que mandara y apegar, et deytoa ao colo. [+]
1295 TC 1/ 896 Quẽ uio tãta dona de tã alta guisa et tãta donzela andar escabellada[s] et rascadas, rõpendo as façes et tornandoas en sãgue et en carne viua? [+]
1300 TPa XVIII/ 128 F(az)en guardadores dos orfãos peſſõeiros por demandar en juyzo os bẽes do orphão... que tẽe en guarda. [+]
1300 TPb 26/ 104 Fueras ende si el demandado non se quisiere aprouechar de la ganancia, que fiziera por tiempo, de aquella, parandose a responder por ella en juicio; bien de aquella guisa, como si estuuiesse en aquel estado, que era quando gela començaron a demandar. [+]
1300 TPb 26/ 104 Parandosse a Responder por ela en juyzo. ben daquela guisa como se esteuesse en aquel estado en que estaua quandolla começaron a demandar. ca enton o julgador deue yr porlo pleyto adeant. e non ha por que (passar) contra o demandado por Razon (daquela cousa) que(el) amostra a assazon que a ha gaanado por tempo E esto ha lugar non tam solamente ena cousa mouele que ha de seer mostrada en juyzo. mays aynda enas Rendas e enas froytas que dela sayren despoys que o pleyto (for) mouudo sobre ela. [+]
1300 TPb 26/ 104 Mays se poruentura o que demanda que lle mostrem a cousa en juyzo ha auia la auia perdido por tiempo, quando la començo a demandar, non es tenudo el demandado de gela mostrar, porque el demandador non ha ningund derecho en ella. [+]
1300 TPb 26/ 104 LEY XXIII - (Que derecho es, si el demandado non muestrestra la cosa mueble que demandar en juizio.) Tal podria ser la demanda, que el demandador faria en razon de alguna cosa mueble, ............................ [+]
1300 TPb 26/ 104 Pero si este a quien quieren fazer tal demanda, perdida por tempo quando a começou a demandar, non he tiudo o demandado de a mostrar. por que o demandador non ha direyto nehuu en ela LEY XXIII (que se o demandado mostra a cousa mobre que lle demandan que verría a mayor dapno ao demandador que ao que a casa (cousa) mostrase). [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 127 E sobresto disso Tulio que o firmamẽto e o començo dos amigos e a bõa fe que o home a a seu amĩgo, ca nehũ amor nõ pode seer firme se y nõ a bõa fe; porque loca cousa seria e sen rrazon de demandar lealdade o hũ amigo o outro se el nõ la ouuesse en si. [+]
1300 XH I, 0/ 9 Quando elles seyrõ do Pareyso, ontre otempo que poserõ ẽno camyno pera víj́nr aaquel lugar, oque morarõ aly desque y chegarõ, comprirõ estes quinze ãnos, por quelles foy moy longa acarreyra [per] que ouveron de vĩjr, do começo da terra aparte de ourient ata medeo della, ca Jerusalem et Ebrõ, que esta açerca hũ do outro, em medio da terra jazẽ; o al por moytos máos lugares moy asperos et sensabores, por penas, et montes, et agoas, et espantos de bestas feras, et serpentes que achauã y alugares; demays que nõ avya ajnda y feyta carreyra njhũa, ca nũca andara omẽ por y; o al por que despoys que açertarõ avíjnr aEbrom et forõ y os primeyros ãnos, tanto ouverõ que [veer] et pensar ẽnos bẽes que perderam et otraballo [et] mezquindade enque eram, quese nõ nẽbrarõ de solaz de varõ et de moller; demays que erã ajnda vírgéés et taes sayrõ do Pareyso, segundo dizẽ Metalio et Lucas obispo de Tuy. [+]
1300 XH I, 0/ 11 "Yrmááo, sayamos fora aandar. [+]
1300 XH I, 0/ 12 "[Cayn] ¿hu he Abel teu yrmão, ca moytos dias ha queo nõ vy contigo nẽ andar aqui? [+]
1300 XH I, 0/ 12 Et outrosi aterra enque morares et labrares por quese abrio et rreçebeo da [tua] mão osangre de teu yrmão, et ajnda quea labres, nõ te dara froyto, et tu andaras sempre errado et fugidiço en toda tua vida. [+]
1300 XH I, 0/ 12 "Aua queme tu deytas da façe da terra et da tua, et eu asconder me ey ante ty, et andarey errado et fugido [perla] terra, et Pareyso aque chamarõ despoys Edom, pero nõ morarõ aly, mays ficarõ em outra terra açerca dy aque diserom despoys por nome Nod; et Nod, segundo os Despoemẽtos dos nomẽes proprios que som ẽna Biblia, quer [tanto] dizer em nosa lyngagẽ cõmo cousa que nõ he estabele et que nõ esta queda, asy cõmo Cayn, que despoys que foy yrado de noso señor Deus et deytado da quela terra enque estaua cõ Adam et cõ Eua et seus yrmãos, nũca despoys esteuo asesegado nẽ quedo em hũ lugar, nẽ asua cabeça ẽno seu corpo del a cõmo quer que ya tyña cõmo os outros omẽs nẽ o seu corpo ẽna terra, nem aquela terra Nod ensy mẽesma entrelas outras cõmo avemos [departydo]. [+]
1300 XH I, 0/ 12 Pero segundo departẽ os santos Padres em este lugar, nõ se entende que aquela terra se movia et [andaua] de lugar en lugar, mays, despoys que Caym en ella fora, que sempre andara em mudamẽtos de aventuras et de [trauesuras] et rreuoltas cõ el et cõ os seus [a que o] el ensynaua; et chamarõ por ende aCaym, Caym Nod, et quer dizer tanto cõmo Caym [movediço], ou nõ estabele, et a esa terra esto diserõ outrosy. [+]
1300 XH I, 0/ 15 Aquel Jabel, fillo de Lamec et de Adda, sayo omẽ amador de gãados, et tomouse aaverlos, et acriarlos, et aandar cõ elles [perlos] mõtes et por todos os lugares [perqueos] podesse aver. [+]
1300 XH I, 0/ 18 Et el começou primeyro aentallar os metaes et fazer em elles feguras [enleuadas] et de outra guyssa, et achou esto desta maneyra: seus yrmãos Jabel et Jubal et outros dos seteẽta et quatro de sus yrmãos et suas [cõpañas] andando por los mõtes, Jabel cõ seus gãados et Jubal andando buscando madeyros de que fezese seus estormẽtos de sua musica, achauã as siluas tã espesas, por que omẽs [nj̃gũus] nõ andarã ajnda por y nẽ cortarã y nada, et por la espesedũe do mõte nõ podiam por y andar nẽ passar de hũ lugar pera outro; et ençẽderõ os mõtes et tã grandes forõ os fogos que ardeu toda aerua et desy as aruores [grãdes] todas, et ajnda aterra cõ elles; et tã [grãde] foy acaentura que entrou dentro ajuso que fondeu metaes de venas que aly avia delles, et tanta foy aforça da fondiçõ quese [torçerõ] os metaes, et aly onde quedarõ et se queymarõ tomarõ ensy da parte de juso feguras de madeyros et de pedras et de que quer que su sy [acharom]. [+]
1300 XH I, 0/ 20 Este Lamec [foy] omẽ que [tyraua] de arco moy bem, et çertaua moyto, et mataua moytos veados; ca toda vya fora seu vso de andar aesto, [asy] cõmo diz mẽestre Pedro ẽna Estoria sobre este lugar; que tanto viueo longa vida que perdeo o veer et foy çego et ouvo despoys hũ moço queo adestraua pero mãçebo, segũdo conta o Genesis queo moço oadestraua et oguyaua por onde ya. [+]
1300 XH I, 0/ 39 Et el amoestauaos quese partissem dos casamẽtos de Caym, et da[s] maldades et pecados que [faziã], et da máa vida enque estauã contra Deus; et quese nẽbrassem de seus padres et parentes que andarã em [seruyco] de Deus et acabarã em el, et oencomẽdarã aelles et os ensinarã que o fezessem elles asy. [+]
1300 XH I, 0/ 39 Et por que as maldades dos omẽs nõ myngoauã ẽna terra por castigos nẽ por espantos, mandou Deus aNoe que entrasse ẽna arca; et entrou [Noe] cõ [todaslas] cousas quelle mandara, et vynãsse as [anymalias] da terra et as aves aarca [porla] voõtade de Deus et [porlos] angeos queas tragiam aly por mãdado dEl segundo conta mẽestre Pedro, que vynã asy cõmo [veerã] ante Adam outra vez por quelles chamasse acada hũas seus nomẽs. [+]
1300 XH I, 0/ 39 Et asy dizẽ sobre este lugar mẽestre Pedro et outros, que de todas las [outras] anymalias meteo aly Noe como lle mandara Deus; mays dizẽ queas que dentro sua agoa podem viuer et das quese criam de algũa cousa podrida ou de algũa outra cousa que por semente de gééraçom de macho et de femea non viesem, cõmo as [avellas], as vespas, as moscas, os vermẽes et as outras cousas taes cõmo estas, quese nõ entende que as Deus mãdase aNoe meter ẽna arca, nẽ el nõ as meteo em ella. [+]
1300 XH I, 0/ 43 Despoys que passarõ quareenta dias que quedarõ as chuvias, parou mentes Noe cõmo avya ja tẽpo que nõ chouera, et abrio afeestra da arca et enviou ocoruo por que se terra ou aruore ou algũa outra cousa achase descuberta da agoa que pousasse em ella et desy quese tornasse aarca, et entẽderia em el Noe algũ synal que terra avia ja descuberta alonge da arca em alguũs lugares [per] onde poderiam andar omẽs; et ocoruo foy et nũca tornou. [+]
1300 XH I, 0/ 49 De Noe et de seus fillos foy asy que logo os primeiros dias despoys do deluvio morarõ ẽna arca ata que fezerõ outras moradas; et Noe et aqueles seus fillos [começarõ] de andar por la terra, pero nõ moyto aalonge do termyno donde estaua aarca. [+]
1300 XH I, 0/ 78 Et de mays, víj́ndo por Asia aapobla da sorte que era Europa, acõmo quer que eram moytas aquelas gentes mẽtre que estauã [ajuntadas] em hũ, mays pero faziãsse poucas pera tomar et poblar por sy todas las terras do mũdo logo, et elles outrosy que nõ podyam poer tãto tẽpo em andar sempre cõ suas [cõpañas] meudas pera chegar aEuropa, nẽ sofrer [otraballo] et [mj̃goa], tomarõ em essa partida de Asya os termynos que avemos ditos ante desto, que vierõ logo poblando da parte de septẽtríom, et desque pousarõ aqui et poblarom, forõ víj́ndo por seus tẽpos et pasarõ a Europa, et tomarõ as terras que disemos, et poblarõ em ellas. [+]
1300 XH I, 0/ 80 Os fillos de Tubal despoys que andarõ [moytas] terras buscando lugares bõos de pobla, chegarõ aas postromeyras partydas de ouçidente, et virõ bõas terras, et bõos montes, et bõas agoas, et bõos asentamẽtos, et quedarom aly et poblarõ; et por lo que oyam dizer que acaesçera do deluvio, asentarõsse logo ẽnos montes de Aspa aque chamã os montes Pyreneos; et chamauãse ẽna primeyra estas [cõpañas] çetubales, de cetus que tanto diz [ẽna] nosa [gramatyca] cõmo [cõpañas] de Tubal; et çetubales tanto quer dizer cõmo [cõpañas] de Tubal. [+]
1300 XH I, 0/ 81 Et outrosi os do linage de Jafet tomarõ em Asia de Amano et Toro, mõtes de Çiliçia et de Syria, asy cõmose cõtéém des aly ata orrio Tanays, cõmo he jadito; et oque os de Cam tomarõ en Asya era cõtra asua terra de Africa [en] fondo de Asya [mediodia], et oque os de Jafet tomarõ jaz contra asua partida de Europa aaparte de septẽtriom; et aqui paresçe que nos dam aentender estas rrazões quese podem andar por pe et por terra de hũas em outras estas tres partes do mũdo: [+]
1300 XH I, 0/ 85 Onde conta Ysidro quese foy Noe cõ Jafet et cõ os outros fillos de Jafet, os que nõ ficarõ em Asia, et forõ víj́ndo por Asia poblando cõmo oystes ata que chegarõ aas rribeyras do mar Terreño et do mar de Constantynopla, que he ode medio da terra, et ouverõ navios aly; et entrarõ Noe et Jafet em hũa naue et passarõ omar, et arribarom em Europa, et começarõ de andar por la terra, veẽdoa por escoller ondese asentassem. [+]
1300 XH I, 0/ 88 Despoys destes omẽs primeyros vierõ outros, et entendiam mays as rrazões et as cousas, et pensarõ que algũas cousas de mẽestria deuyam aaver pera fazer os omẽs de vestyr de outra maneyra mays aposta que aquela que tragiam, et de quanto elles entẽdiã oprimeyro fazedor das cousas et anatura que nõ fariã asy aos omẽs andar de esta [guisa] [denũus], et tã desamparados de toda vestidura et que morreriã de frio et de caentura se al nõ ouvessem que vestyr. [+]
1300 XH I, 0/ 89 Aqueles omẽs que disemos que buscarõ primeyramente aarte do teçer donde se vistisem, et labrar aterra, et semear, et coller, et comer as carnes das anymalyas et das aves, começarõ apensar ẽnas creaturas das cousas pera se tomarẽ et averẽ algũa creẽça; et catando pera terra vyam em ella algũas pedras claras, et [fermosas], et fortes, et coydauã, et diziã que aly era Deus et bayxauã se [cõtra] ellas et adorauãnas; et [despois] de todos estes, vierõ outros adeante quese vestirõ mellor, que teçerõ os panos cõ mayor et mellor mẽestría et arte que [os] outros dantes; et buscarõ tynturas de colores de moytas [guisas] pera os [tyngir] et colorar doutra [guisa], aalende da color que aviã natural; et por que nõ sabyam fazer casas nẽ as poderiã fazer em cada lugar, por que avyam de andar de terra em terra cõ seus [gaãdos] bus candolles toda vya mellores paçeres, et começarõ afazer tendas de panos sobrepostos em varas et em madeyros enque morassem, et sayam se das choças et morauã ẽnas tendas que leuauã cõsigo de lugar em lugar cõ seus gáándos. [+]
1300 XH I, 0/ 89 Et estes começarõ aleyxar de andar errados por los mõtes et por los ermos donde andauã antes, amaneyra de bestas saluages tomando oje hũa moller et leyxandoa logo, et [de manãa] outra, et asy dende endeante cõmo as outras anymalyas; et escollendo os lugares que vyam bõos de erdades, et de mõtes, et de agoas, et acollerõse amorar aly alugares [dous] casados, alugares tres, alugares mays, segũdo que eram as anchuras et as bondades das moradas. [+]
1300 XH I, 0/ 94 Et departĩdo ẽnas naturalezas et cursos das estrellas acharõ queas hũas se [moujam] et as outras nõ; et das quese mouyam et nũca quedauã escollerõ et cõtarõ que erã sete; et por quese mouyam et nũca quedauã de andar nẽse parauã em nẽgũ lugar et andauã apartadas hũas das outras, et por esto diserõ que cada hũa dellas avia seu çeo apartado en - que nõ era outra estrella nẽgũa, et [chamarõlles] planetas, et planeta tanto quer dizer cõmo estrella andadeyra; et derõlles este nome de planos que diz ogrego por tal andar. [+]
1300 XH I, 0/ 149 Et foyse Tare cõ esta sua [cõpaña] ordenada cõmo disemos, et sayo cõ elles daquela çidade de [Vr] et de toda Caldea, et passarõ orreyno de Babilonya, et forõse [per] Messopotamya adeante, et andarõ ata que chegarõ aAram, que era hũa çidade de [Mesopotamya]. [+]
1300 XH I, 0/ 162 Dos costomes de Semyrramis despoys que leyxou de andar em guerras cõ hostes conquerindo. [+]
1300 XH I, 0/ 162 (Os omẽs quando estam em vagar et doutros traballos nẽ feytos grãdes nõ curã nẽ ham outro coydado, conven quese am moytas vezes tornar apensar em moytos pecados, et ẽnos viços et deleytos do mũdo, et em outras loucuras et maldades; ) et arreyna Semyrramis despoys que sayo das armas et se partyo de guerrear et morou em sua casa, et começou de andar em paz por seus rreynos por donde queria, parou mentes (ẽnos viços da carne, em vestyr sse bem et comer de quantas maneyras de [ma[n]jares] lle sabiã adubar, et sobre todo contẽder em aquel viço que anda ontrelos amores dos omẽs et das molleres; et tam grande sabor avia ella de omẽ que quando aquel feyto queria que mãdaua chamar aqueles omẽs de quese mays pagaua, et fazia cõ elles em poridade seu talente daquelo que querya, et cõ todo esto encobriasse ella quanto mays podia, et por encobrirlo ajnda mays, que nõ sonasse nẽ osoubessem os omẽs, mãdaua os tomar daly aqueles com queo fazia et leuarlos em poridade et matarlos em ascondido; et ajnda, se sonaua de cõmo aqueles nõ paresçiam, diziam queos matara arreyna por outras maldades et por justiçia, cõmo era braua et forte. ) [+]
1300 XH I, 0/ 172 Despoys que entrarõ ẽno Egyto et começarõ de andar porla terra, aos que pregontauã por Sarra que moller era dizialles Abraã que era sua yrmãa; et os poderosos [do] Egyto, despoys quea virõ, por se engraçar cõ el rrey disserõlle cõmo vyram aly hũa mãçeba que andaua cõmo peligrina et que era moy fermosa et alabarõ lla moyto. [+]
1300 XH I, 0/ 183 "O sol parte os tẽpos do ãno [per] onde se departem as ydades das cousas et muda odia em noyte et anoyte em dia, ca [per] onde el vay sempre he dia, et donde sse el vay sempre he noyte, et anoyte sempre vay tras el et sempre foge dantel; et tanto he oseu lume et tam grande opoder [do] seus rrayos que por donde el vay tolle áás outras planetas o andar et tardam lles seus cosos, et fazlle los vagarosos aly hu el faz sua estadas: ahũa ẽno Capricornjo ẽno mes de Dezẽbre, aoutra ẽno carneyro ẽno mes de Juyo. [+]
1300 XH I, 0/ 187 Et aty sóó dado et outorgado anatura [de] andar por [anbos] os eyxes do firmamẽto -et estes ssom: hum ho de septẽtriom ho outro [ho] de medio dia - et aqui he demandado et buscado onasçemẽto das tuas agoas et aly oacabamẽto delas. [+]
1300 XH I, 0/ 199 Et oal que foy dito, que [despois] de Abraã ata quatroçentos et [triijnta] ãnos se compliria oque aly avia prometido, et esto foy asy, que do dia que Deus mãdou aAbraã quese saysse de sua terra et se fosse aaquela quelle El mãdaria, cõmo odisemos ja, ata que os fillos de Isrrael entrarõ ẽna terra da promyssom ouvo quatroçentos et [triijnta] ãnos segundo contã Eusebio et outros moytos. Ẽno al que diso adeante que jariam quatroçentos ãnos em [seruydũe] et que seriam atribulados, esto asisse cõplio, ca sempre em aqueles quatroçentos ãnos forõ em [seruydũe] et em poder alleo, et dos ymíj́gos ou [daqueles] queos aviã amandar, et sofrerõ moyta [premja] et moyta lazeyra et traballo asaluo ende os quaréénta ãnos que andarõ [perlo] deserto; et pero aly penarõ et lazerarõ moyto, ca aly morrerom todos senõ Josue et Calefe. [+]
1300 XH I, 0/ 208 Et diz mééstre Pedro que este lago parte aArabia et aJudea que avia antes nome Palestina, açerca da qual foy em outro tempo aquel grande deserto moy forte et moy aspero, sem carreyra et sem agoa, enque os fillos de Ysrrael andarõ quareenta ãnos despoys da sayda do Egyto de que falaremos adeante. [+]
1300 XH I, 0/ 215 "Mj́ll dineyros de plata dey ateu yrmão Abraã, de que te cõple [hũ] veo, cõ que cubras tua façe por quea nõ vejam aty os omẽs, que por este encobrimẽto te veña [rrenẽbrãça perlos] lugares donde andares que fuste tomada amentyra seendo vella et que te envergonçes por ello em teu coraçõ. [+]
1300 XH I, 0/ 219 Et ella fezóó asy, et despoys que foy ẽno deserto do poço que vos disemos de Bersabéé, andara errada por lo monte et falesçeolle aagoa do odre, et omoço queriasse morrer de sede, et amadre tomoo et deytoo aasonbra de [hũa] aruore, et alongou se del tanto cõmo poderia séér hũ treyto de balesta, segundo conta Moysem aos [vijnte] et dous capitolos do Genesis, por tal queo nõ visse morrer, et choraua ella moy fortemẽte por el, et omoço outrosi daua gritos. [+]
1300 XH I, 0/ 220 Et andarõ estes de Ysmael vagabondos por la terra de hũas moradas em outras, nõse acollendo açertos lugares asi cõmo oandam ajnda genetes, que morã sempre su tendas et cõtinuadamẽte nũca morã em hum lugar çerto; mays segũdo conta Metodio ofeyto desta rrazõ se entẽde que foy dito estonçes por lo que avia [avĩjr] adeante cõmo profeta do que seria et [de] que avia esto de séér, et quatro principes daqueles do lynage de Ysmael -et forõ estes, Oreb et Zeb, et [Zebee] et Salmana -, que aviam asayr [de] deserto [depoys] daquelo, cõmo contesçeo contra os fillos de Ysrrael. [+]
1300 XH I, 0/ 225 Et Abraã, despoys que oyo [este] mandado de Deus, leuãtouse de noyte et tomou seu fillo et dous [seruentes] cõ el, et hũ asno [en] que leuaua aquelas cousas que avia mester [pera] fazer osacrifiçio, et pera sua despesa, et nõ quiso dizer nada asua moller nẽ asuas cõpañas por tal que o nõ estoruasem de complir o [mãdado] de Deus; et foysse pera omõte et forõ aqueles dous seruẽtes cõ el, et andarõ duas jornadas, et yam tallando da leña mays seca et mellor pera osacrifiçio. [+]
1300 XH I, 0/ 247 Et outrosi ho outro seu fillo Neptuno sayo de taes costumes que mays amaua as agoas que outra cousa, et caçar em ellas as aves et andar apescar, et traballauasse de buscar et fazer engeños et estormẽtos pera andar sobrelas agoas; et el rrey Saturno, quando esto vio em el doulle opoderio das agoas et fezóó ende almyrante et rrey cõ seus dereytos; et por que sayo Neptuno mays sabedor que outro omẽ de todo ofeyto das agoas chamarõlle seus gentíj́s rrey et deus dos mares et das outras agoas. [+]
1300 XH I, 0/ 247 Et dizem os sabios que estas rrazões querem dizer esto, em esta semellança: que Jupiter estonçes lida com Saturno et ovençe et odeyta do seu rreyno et lle talla aquelo por que omẽ he varõ, et nasçe dende Venus ẽnas agoas do mar quando aplaneta de Jupiter tempera amaldade da planeta de Saturno, et tirao dela, et lle estorua omao tẽporal que faria; et das agoas do mar que Saturno terria [enbargadas], et oayre ẽna terra faz las criar ẽna terra et andar soltas, et outrosi cresçer os froytos cõ aplaneta Venus ajuntada cõ acaentura do Sol, su quẽ esta, que do vmor et da calor se criam todas las cousas. [+]
1300 XH I, 0/ 250 Esta Yo, filla del rrey Ynaco, seendo ẽno rreyno de seu padre de Argos de Greçia, andaua moytas vezes de hũas partes pera outras [perlo] rreyno sem toda guarda; et hũ dia vyña donde andara porlas rribeyras daquel rrio Ynaco de seu padre, et vioa el rrey Jupiter, et pagouse dela, et falou lle, et começou dea lóómjnar em suas palauras, et disolle cõmo soem dizer os outros doneadores, alabandose et prometẽdo mays de seus aueres et dereytos por que sejam creudos et alcançem oque querem; pero el rrey Jupyter bem era tal cõmo dizia, et compliria mays do que prometia, tã alto, et tã complido, et tã poderoso cõmo era; et disolle asy: [+]
1300 XH I, 0/ 252 Et tragendoa aquel pastor Argo por los pascos cõ os outros gaãdos que gardaua, vynam aas vezes aas rribeyras de aquel rrio Ynaco de Greçia, da [çidade] de Argos, que era orreynado de Ynaco, seu padre, onde ella soya andar, et traballara moytas vezes; et parouse sobrela agoa et catouse em ella, et quando vio ẽna onda da agoa figura de cabeça de vaca, et os cornos que tragia em ella, ouvo grande medo et fugio moy espantada dessy mẽesma. [+]
1300 XH I, 0/ 259 Et Mercurio ẽnas façayas, segũdo diz Rramyro, tanto quer mostrar cõmo amõtoamẽto de pedras ẽna alteza dos mõtes; et segundo diz Rramyro, Mercurio tanto quer mostrar cõmo palaura, ou rrazõ medianeyra ontre os omẽs, et que este he cõmo deus ou señor dos mercadores por que ontre os que vendem et cõpram sempre ha de andar palaura medianeyra; et foy sabedor em moytas artes, et alcançou ata otẽpo de Moysem, segundo conta Lucas; et Mercurio, segundo Rramyro quer dizer tãto cõmo abridor das çidades ou alomeador contra ocorremẽto do syno. [+]
1300 XH I, 0/ 269 Em este lugar [rrozõa] mẽestre Pedro por esplanar arrazõ, et diz que pero he dito que Rrebeca foy por demandar consello aDeus sobre apena et lazeyra que leuaua em aquela preneçe daqueles fillos, que nõ aviam ajnda esses que eram judios lugar posto onde fezessem oraçõ aDeus et lle demandassem consello, nẽ aviam a maneyra neyra dello demãdar, nẽ aviã aqueles por quẽ odemãdassem cõmo os profetas que forõ despoys. [+]
1300 XH I, 0/ 271 Outros dos santos padres dizem em seus escritos que Rrebeca foy sobre esto ademandar consello aMelchisedech, ou Sem, fillo de Noe, que ajnda era viuo. [+]
1300 XH I, 0/ 280 Et despoys que Esau se foy buscar sua caça, cõmo opadre lle mandara, Rrebeca chamou Jacob aparte et disolle: [+]
1300 XH I, 0/ 291 Et esto fazia el logo que começauã de andar em çeos ata medio do tempo, et de aly em deante nõ lle las poyña et os fillos que naçiam tẽpoãos eram de mays colores que de hũa, por mudanças que viram os padres et as madres; et ajnda faziam sse mellores, et estes eram de Jacob, et os de hũa color de Labam, et quando estremauã os fillos das madres apartaua Jacob os seus aseu cabo, et por esta rrazõ em rriquesçeo moyto [fortemẽt], et ouvo moytas greys, et seruẽtes, et seruẽtas, et camelos, et moytas outras bestas menores. [+]
1300 XH I, 0/ 296 Os que leuauã os presentes forom se [adeante] cõmo lles mandou Jacob et nõ quedarõ de andar seu passo noyte et dia cõ seus gaãdos quanto os gaãdos opodiam sofrer. [+]
1301 PP V, 48/ 29 Mas si este que desuso es dito esto fezesse en maneyra de castigo, nõ deve demandar perdon, maguer errasse en ello, porque nõ abaxasse su onrra e seu poder omillãdosse ademays; ca a las vezes los prelados quando mucho se quiserẽ omillar e an grand paria cõ ellos los menores ellos miismos se despreciã por ello, assi como se mostra por las paravlas de los sabios: que del grand offerescimento que es ontre llos sennores e los vassalos nasce despreciamento al sẽnor. [+]
1301 PP V, 48/ 29 Et esto seeria quando el prelado dexasse de fazer boa vida, ou demandar a los outros que lla fezessẽ o de dizer ou de fazer la verdade que es enla justiça e en el ensinnamento de la fe , por medo descãdalo e porque los omes nõ sse escandalizasse. [+]
1325 TPc II, 19/ 33 Pero se el demãda[do] a quẽ el juiz [de]mãda que mostre la cousa se for tẽ[edo]r della e seendo rrevel nõ la quiser mostrar, pode [o] juiz mandar al meyrĩno e aa justiza da terra ou [do] lugar que lla tolla e que a faza paresçer a dereyto en [ju]izo. [+]
1325 TPc II, 19/ 38 Sinaladamẽte deve o demandador demandar e dizer en juizo as cousas que quer dem[andar], assi como dissemos nas leys ante desta. [+]
1350 HT Miniaturas/ 14 De cõmo [Troya] começou de andar en peligros et foy quebrãtada duas vezes Troya começou de andar en peligros en tẽpo deste RRey Leomedõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 18 Et depoys começarõ de andar por lo mar adeante et vierõ ao porto de Troya, ca por aly era o camjño. [+]
1350 HT Miniaturas/ 21 Ante começarõ de andar ẽna corte del rrey et segindo o palaçio fasta que librasem cõmo fariã ou cõmo começariã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 23 Et elles andarõ, et el arou o cãpo cõ elles. [+]
1350 HT Miniaturas/ 30 Et foy aquela erua d ' aqui [Enjlaco Emlaco?] ouvo et se a comese qual quer por doente que fose, logo seeria saão, et ajnda logo andaria por donde quisese se ll ' a metesem ẽna boca et andaua por lo solo quando et cada que queria et nũqua morria. [+]
1350 HT Miniaturas/ 40 Et começou de andar louçaão, correndo et trebellando et saltando a hũas partes et a outras, braadando et buscando madre que mamase, cõmo se fose nasçido poucos dias avia. quando esto virom as jnfantas, fillas del RRey Pelyas, maravillarõ se de aquel feyto tãto que foy moyto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 50 Et de mjña fremosura nõ quero aqui mays rrazõar, ca o que a ollo pareçe nõ a mester outras prouas pero tãto quero dizer y que por la mjña fremosura moytos andarõ penados et andam ajnda et se o mãdases saber, esto poderia eu prouar. et por que sõo eu tã fremosa, me derõ semellança a pauões que am as penas mays fremosas que outras aves. [+]
1350 HT Miniaturas/ 54 Et cõmoquer que el RRey Priamo avia oydo del por outros juyzos que avia dados, oyu de aquela vez moy mays; ca toda a terra falaua de aquel pleito das deesas et [do] juyzo que Paris y dera, [0] tanto que el rrey et seus fillos falarom em aquel feyto. et em pos esto apartou se el RRey Priamo com a [rreyña] Ecuba et falarom anbos em feyto de Paris, et departirom d ' esta gisa sobre ello: rrecontarõ logo o soño que a rreyna soñara, que aquel que ella parise em cõmo por el aviã de seer destroydos elles et Troya et todo o seu rreyno; et em cõmo por esta rrazõ o mãdaram matar et leuar aos montes por tal que se perdese ala et que nũca mays viuese; et outrosy em cõmo foy a criatura deytada, et cõmo foy sua ventura de nõ morrer nẽ peresçer em lugar tam ermo et tam despoblado. et sobre esta rrazom de -partirom et ouverõ grã peça de dia seu consello et seu acordo et diserom que poys que todos de aqueste jnfante falauã et elles meesmos o [aviam] oydo, que aquel pastor que dera aquel juyzo entre aquelas tres deesas que aquel era seu fillo, et que fora achado en aquelas mõtañas tam hermas onde elles ambos o mãdaram deytar por tal que morrese ende, et que nõ seria nada o que soñara a RReyna Ecuba; et agora poys que todos los pouoos dizem que el que he moyto noble et moy grande et moy fremoso et moy ensynado et moy sysudo et de moy bõas [mañas] et moy escolledor et julgador de dereyto,, tanto que bem semellaua fillo de rrey et de liñagẽe de rreys en todos seus actos; et poys que asy era que nõ aviam por que nõ enviar por el et rreçeberlo por fillo, ca a aquelo do soño da [rreyña] a que elles aviã medo moy grande diserom asy que aquel feyto do soño se de suso era ordenado et fondado et estabelesçido de asy seer et de se complir, que nõ era outro señor ẽno mũdo que o podese estraeçer nẽ desviar [senõ] aquel que o estabelesçera. et se desviado ouvese de seer por algũa gisa que aquel jnfante que morrera et nõ viuera mays, que se acomendase(n) a deus et que rreçebese(n) seu fillo; et deus que fezese de lo todo o que quisese. et des que el rrey et a rreyña ouverom este consello et acordo entre sy anbos et dous, librarõ em esta gisa; chamarõ a Ector et a todos los outros seus fillos, et contaron [lles] todas as rrazões que aviã avidas; et diserõ lles que se a elles provese et o nõ tomasen por nojo, que enviarian por seu yrmaão Paris et que o rreçeberiã por fillo. en conçello virõ os jnfantes que aquel avia de herdar et que nõ perdiam y nada, nẽ aos outros nõ lles enpeesçia nem fazia nẽgũ dãno o rreçebemẽto de Paris et todos se acharon en acordo que enviasem por el; et enviarõ logo por seus caualeyros el rrey et a rreyña, et deron lles suas cartas, et mandarõ lles que fosem por el et que o adusesem o pastor Paris, despoys que ouvo dada a sentença da maçãa ontre as tres deesas, segũdo que de suso ja avedes oydo, ficou em garda de seus gãados en çima de aquestes mõtes et vales de Astra, et fazia todas las cousas asy cõmo ante que dese aquela sentença. et acontesçeu em todo esto que dormyndo aly Paris hũa noyte ẽno meesmo lugar onde dera aquel juyzo, et veẽo a el em soños a deessa Venus, et diso lle em cõmo lle avia de acontesçer et de cõmo avia a seer rreçebydo moy çedo por fillo del Rey Pryamus et da Reyna Ecuba, et ajnda mays lle diso et o çertificou que Ector et todos los outros seus yrmaãos o rreçebiam et tomauã por yrmaão. ' Et tu yras ' -diso a deesa Juno -, ' et seeras moy bem rreçebydo. et despoys que fores ẽna graça et ẽna merçede de teu padre et de tua madre et de todos teus yrmaãos, tu me averas mester por vengança da desonrra que fezerom et foy feyta a teus parentes et estonçe te darey eu a ty a dõna que te promety, et esta he a mays fremosa criatura de que tu em todo o mundo oyste falar nem viste com os teus ollos; et quer seja casada quer outra qual quer, atal te darey eu a ty ' et ditas estas palauras, desapa resçeu Venus et foy se et Paris despertou do [sono en] que jazia et foy moyto alegre com el, et rretouo o em seu coraçom, et em [sua] voontade. et despoys de aquesto, [chegarom] os cavalevros del RRey Priamo et da RReyña Ecuba, sua moller, et de Ector et dos outros seus fillos; et el rreçebeu os moy bem et moy ensynadamẽte. et despoys d ' esto falarom elles [con] el et diserõ le o mandado a que [vjnã]: cõmo el RRey Priamo et a [rreyña] Ecuba oyram dizer que [aquel] pastor Paris seu fillo era, aquel que acharã ẽno monte et outrosi oya el que el RRey Priamo que era seu padre et a RReyña Ecuba sua madre et el rrespondeu a aqueles caualeyros que [vjnã] a el con aquel mãdado et diso lles asy: ' RRogo vos agora moyto cõmo vos sodes cavaleyros, fillos d ' algo et avedes dereyto et ben, que uos me desenganedes et me digades a verdade por que vijndes; ca nõ queria eu agora que me leuasedes [en] rrazõ de fillo del rrey, et depoys que ficase escarnjdo et perdese meu lugar que teño, et desi que ouvese de buscar outro por donde viuese et guareçese cavaleyros, eu esto vos rrogo que o nõ queyrades fazer ' et elles estonçe çertificarõ -n o por las cartas que tragiã, et lle mostrarom logo et outrosi por suas palauras et por seu menagẽe, dizendo que asy era. et Paris, poys que foy çerto et firme que asy era cõmo diziam os mãdadeyros, gisou se cõmo se fose cõ elles et enviou logo por seu amo em aquel lugar donde gardaua aqueles gaandos de el RRey Adymalet, a dizer -lle o ffeyto cõmo era et a rrazon cõmo estaua, et que lle enviaua rrogar que viesse logo aly, que moyto lle fazia mester et o pastor veẽo et falarõ anbos em rrazom d ' aquel feyto que lle el rrey et a [rreyña] enviaram dizer; et plouvo moyto d ' elo ao pastor et de quanto lle Paris d ' esto diso. et Paris preguntou moyto aficadamente a seu amo, o pastor, conjurandoo que lle disese cõmo ou [cal] maneyra o achara, cõmo quer que ll ' o avia dito algũas vegadas; et o pastor diso lle a verdade et fezo o çerto d ' elo. et en pos esto acordarõ anbos cõmo fezesem et Paris, pẽsando en seu coraçõ se lle fose menester para aquelo algũa prova ante el rrey et ante a rreyna et seus fyllos, et rrogou ao pastor, seu amo, moy fortemẽte que fose cõ el; et el outorgou ll ' o moy de grado et prouvo lle moyto. et Paris dou estonçe moy bõa conta de seus gãados a seu amo, et de toda las outras cousas que del teuera et ouvera et poserom aly todas las cousas por moy bõo [rrecado] Paris et o pastor, seu amo, que o criara et fezerõ moytos plazeres a aqueles caualeyros que vieram por Paris et dou aly o pastor a Paris, seu criado, moytas vacas et outros moytos gãados que leuasem cõ el, que ouvese que comese et que dese a quen quisese et leyxado aly todo o seu en rrecado,forõ sua carreyra et tragia cõsigo Paris, por onde andaua, hũa dõna moy filla d ' algo que avia nome Oenone; el [leuoa] (consigo) [+]
1350 HT Miniaturas/ 69 Et el entrou logo ẽno mar et cõ el todos los outros rreys, et [poynã] toda sua força en singrar [o mar] alto quanto mays podiã, et andaron tãto en pouco tẽpo fasta que vierõ a a terra que desejauã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Desy vyerõ se a suas naves moy ledos quando se partirõ de Troya (et) entrarõ en ellas et andarõ tanto [per] lo mar que aportarõ en Greçia cõ moy gran plazer et cõ grandes alegrias. [+]
1350 HT Miniaturas/ 105 Et cõmo se virõ, andarõ tanto falando en aquelo de vn et do al que acharõ ontre sy moy grãde amjstança. [+]
1350 HT Miniaturas/ 111 Et se por la ventura elles a mj̃ meesmo teuesem preso et en seu poder, ¿que me demandariã mays d ' esto que me agora enviam demãdar? [+]
1350 HT Miniaturas/ 111 Et sem falla vos digo que se vos nõ fosedes mesageyros, que uos mandaria matar mays yde vos d ' aqui logo vosa carreyra, ca nõ pode de mj̃ sayr saña mentre vos vyr aqui ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 112 Et sabede que moyto adur os podo ende partir, et diso asy: ' Amjgos, se este caualeyro diso o que nõ deuya et nõ falou cortesia cõ [myngoa] de siso, nõ he bem de ll ' o vos demandar nẽ comear nẽ toruar voso entendemẽnto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 120 Et por esta rrazõ foy seu deteemẽto que nõ chegara a Atenas quando os outros mays tãto que fora saão, que se coytara de andar o mays que podera. [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Aly veriades quebrar moytos arções et moytos caualos andar sẽ señor. [+]
1350 HT Miniaturas/ 276 Et dauã lles sepultura segundo seu costume et sua ley et andarõ collẽdo o corpo del RRey Menõ, que jazia espedaçado en peças. [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Et se elles andarã armados, troyanos cometerã este pleito por seu mal, ca nũca d ' eles escapara õme viuo mays [elles] erã ja moy mal chagados et tãto sangre lles sayra que erã moy flacos et desmayados fortemẽt Et nõ era maravilla que ja sentyã a morte mays pero vendiã se moy caros ca elles fezerõ de sy castelo, et dauã lles grã batalla mays nõ lles fazia prol ca nõ foy y tal que lles nõ dese ferida por que andauã desarmados ca ja lles falesçiã os corações, et desfaleçiã da força. [+]
1350 HT Miniaturas/ 286 Cõmo os gregos ouverõ rresposta dos dioses que enviasen por Pirrus Pasado o terçer dia, todos los mays sesudos et de mellor entẽdemẽto et aqueles mellores dos gregos se acordarõ que fosem demandar rresposta dos dioses. [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 Andarõ em esta demãda [triij̃ta] et dous ãnos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 Desy poserõ quareẽta ser(r)as prinçipaes, pero bem diserõ que outros mõtes et serras avya y, mays que nõ eram prinçipaes depoys d ' esto diserõ que acharã seseenta prouynçias et nõ mays pero que longo tẽpo as andarã buscando. [+]
1350 HT Miniaturas/ 296 Et despoys que caualgarom, foron se a mays andar contra as portas da villa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 341 Et aviã tã bõo tẽpo et o vento tã bõo et tã dereyto que mellor nõ podiã Et tãto andarõ que chegarõ ao mar Engẽno. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Mays depois que o dia foy claro et se poderõ leuãtar, começarõse, de andar buscando perla rribeyra et maldizẽdo moyto a ventura que ouverã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Et andarõ tanto ata que chegarõ ao mõte onde acharã o aver ẽno algube desi diso asy dõ Vlixas: ' don Palomades, [entrade vos] em fondo do algube. [+]
1350 HT Miniaturas/ 349 Et tãto andarõ por ende sobr esto, fasta que se ajuntarõ em Etenas todos los prinçepes et os [senores] de Greçia por catar este feyto que deuyam julgar sobre aquelo que oystes que fezera. [+]
1350 HT Miniaturas/ 350 Et que tãto andara [per] lo mar fasta que chegara a [Locofeguis?] et outrosy que nõ achara y quen lle disese nẽ fezese cõ que lle pesase et quando se ende parteu, que viera hũ vento cõtrario et que se tornara o mar moy brauo et moy escuro, et (vecẽo lles) [tã] grã tormẽta que os lançara em Çeçilia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 362 Et eu senpre uos amarey et serey leda cõ uosco ' - ' et fazede vij̃r a el RRey Peleus ' - et diso Pyrro - , ' saberey sua voõtade et farey cõmo el mandar ' quando a rreyña esto oyu, prougo lle moyto et enviou logo por el. [+]
1350 HT Miniaturas/ 363 Et fezerõ seus sacrifiçios aos dioses moy ben et moy rricamẽte, rrogandolles que lle desen verdadeyro perdon em guisa que a sua alma ouvese [bendiçõ] et nõ andase en pena desi entrarõ ẽno mar, et tãto andarõ fasta que chegarõ a sua terra a que deziã Paliotĩ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 369 Et (começou de andar moy grandes jorna)das. [+]
1350 LT [1]/ 49 Entõ sse fillarõ a andar et forõ falando de muytas auẽturas; et eles lle pregũtarõ: -"Sseñor, ¿conoçedes uos algũus caualeyros de casa de Rrey Artur? -"Ssi, disso ele. -"¿Et conoçedes uos -disserõ eles - Dom Lançarote do Lago? -"Ssi, disso ele, aquele conosco eu bem. -"¡Ay, por Deus!, disso Keya Destrauz, poys uos Dom Lançarote conoçedes tãto, me dizede, se uos prouguer, sse o uistes em esta terra, ca nos disso hũu caualleyro, nõ ha aynda IIIIo dias, que o viu y.-"¿Et quen foy esse caualeyro?, disso Lãçarote. [+]
1350 LT [1]/ 49 Et Queya, quando uiu o caualeyro ficar, que todó ó dia andara deante, et viu o outro caualeyro armado que a ponte guardaua, teue que o seu cõpañeyro ficaua cõ pauor do caualeyro da ponte et teuello por mal et por couardia, et nõ sse pode theẽr que o nõ dissesse a Brãdelis, et disso a Brãdelis: -"¿Nõ metedes em este caualeyro mẽtes que nosco uay? -"¿Et que he? -disso ele. -"Todo o dia, disso Queya, andou oge cõnosco, et ora, tãto que uiu o caualeyro que a ponte guardaua, uay ficãdo detras por nos meter deãte et que lle paguemos esta portagẽ. -"Verdade dizedes, [disso] Dom Brandeliz, et bẽ metedes y mẽtes, mays nõ uos ynchal, ca nos anbos, se Deus quiser, liuraremos a ponte. [+]
1350 SP 26/ 129 Pero los parientes mas cercanos que ouieren estos atales, e los que (los) ouiessen en guarda, (deuenlos fazer), guardar, de manera, que non puedan fazer tuerto, nin deshonrra a otro; assi como en muchas leyes deste libro diximos que (lo) deuen (guardar e) fazer; e si (assi) non lo fizieren, bien se podria (demandar a ellos el sen mandado do julgador (a) alguos homes que son forros sabendo que non an dereito (nehuu) en eles.) [+]
1350 SP 26/ 129 (LEY OYTAUIA quen pode fazer desonrra. Desonrra ou torto pode fazer a outro todo home ou moller de des anos e medio aRiba porque ouueron por ben os sabeos antiquos que deste tenpo adeante (deue) auer cada huu entendemento para entender se faz desonrra a outro (ou non). (saluo ende) se aquel que o fesese fosse louco ou desmemoriado ..............seria tiudo de facer emenda de nehua cousa que disese ou fecese porque non entende o que faz mentra esta... ..............loucura. pero os parentes mais.... ......que ouuesen estes ataes ou os que ouuesen en garda (deuianos) gardar de maneira que non posan facer torto nen desonrra a outro. asi como en moytas lees deste liuro disemos que o deuen facer e se non o fecesen ben se poderia (facer emenda deles do torto tuerto que aquestos atales fizieren.) LEY IX. --(Contra quien puede ser fecha deshonrra, e quien puede demandar emienda della, e ante quien.) Tuerto, o deshonrra puede ser fecha a todo ome, o muger, de cualquier edad que sea, maguer fuesse loco, o desmemoriado. ) [+]
1350 SP 26/ 129 ( Pero los que (lo) tuuiessen en guarda, pueden demandar emienda del tuerto que les fue (fecho). ) [+]
1350 SP 26/ 129 ( Otrosi dezimos, que el padre puede demandar emienda por la deshonrra que fiziessen a su fijo, e el abuelo, e el visabuelo, por su nieto, o por su visnieto, e por aquellos que estuuieren en su poder; e el marido por su muger; e el suegro por su nuera, e el señor por su sieruo. ) [+]
1350 SP 26/ 129 ( Que si el sieruo, o (la) sierua, fueren deshonrrados de malas feridas, o yoguieren con la sierua, o les dixeren denuestos que taugan a su señor, estonce (pueden) demandar emienda por ellos. ) [+]
1350 SP 26/ 129 ( Mas si les diessen otra ferida (pequeña,) assi como pescoçada, o empellada; o si les dixessen denuesto(s), que tauxesse(n) a ellos, e non a (su) señor; estonce, non podria el señor demandar emienda por to que estes ataes ouuesen feyto). [+]
1350 SP 26/ 129 LEY IX (quen pode facer desonrra e quen pode demandar emenda dela). [+]
1350 SP 26/ 129 Torto ou desonrra pode seer feita a todo home ou moller de qualquer ydade que seja pero..louco ou desmemoriado...os que os teuesen en garda poden demandar emenda do torto que lles foy (posto). [+]
1350 SP 26/ 129 Eso meesmo poden facer os gardadores en nome dos orfoos que teuesen en garda. outroõsi dicemos que o padre pode demandar emenda porla desonrra que facen a seu fillo e o auoo ou o bisauoo por seu neto ou por seu bisneto. [+]
1350 SP 26/ 129 Enton (pode o senor) demandar emenda por eles. mais selles deren outra ferida asi como pescoçada ou enpuxada (pequena) ou se lles disese deosto que tangesse aeles e non au senor. [+]
1350 SP 26/ 129 Enton non poderia o senor demandar emenda por eles. e pode seer demandada ellos. [+]
1350 SP 26/ 129 LEY X. --Como el señor puede demandar emienda de la deshonrra que fiziessen a su vassallo en desprecio del. [+]
1350 SP 26/ 129 Aviendo algun home sus vassallos, (o) otros homes libres que huuiessen con el; si estos reciuiessen tuerto, o deshonrra, pueden ellos demandar emienda á los que los deshonrraron, e su señor non podria ende fazer demanda; (fueras) ende, quando el tuerto, o el (mal), que tales omes recibiessen, les fuesse fech(o) señaladamente, por deshonrra, o (menos)preciamento del señor. [+]
1350 SP 26/ 129 Otrosi dezimos, que si tuerto, o deshonrra fuesse fecha a algun Religioso, o Frayle de Orden, en qualquier manera que sea fecha, que su Mayoral puede demandar emienda por el. [+]
1350 SP 26/ 129 E deuen fazer esta (emienda,) tambien (los) fazedores de la deshonrra, o del tuerto, como aquello que (gelo mandaron,) o les (dieron) esfuerço, o consejo, o ayuda, para facerla, en qualquier manera que sea. [+]
1350 SP 26/ 129 Ca guisada mandada emenda das desonrras e dos tortos que home Reçebe eno lugar hu for feita (ou) ante o julgador que ha poder de apremar o demandado asi como disemos eno T o das acusaçoes. LEY - X como o señor pode demandar emenda da desonrra que facesen a seu vasalon en despreçamento del Avendo alguo home seus vasallos outros liures que viuesen con el se estes rreçebesen torto ou desonrra poden eles demandar emenda. aos que os desonrraron eseu señor non poderia ende facer demanda (saluo) ende quando o torto ou a (desonrra) que taes homes rreçebesen lles fore feit(a sinaladamente por desonrra ou por des)praçamento do señor (e) enton ben......... .............quanto (he) en aquelo que............ ........del. outro si dizemos ...........sonrra fose feita a alguo Religioso ou freire de ordee en qualquer maneyra que seja feita que seu mayoral pode demandar emenda por el. e deuen facer esta (demanda) tanben (aos) fazedores da desonrra ou do torto como aqueles que (llo mandaren fazer) ou lles (deren) esforço ou consello ou ajuda para fazerla en qualquer maneira que seja. ca gisada consahe cosa es, e derecha, que los fazedores del mal, e los consentidores del, que resciban ygual pena. [+]
1350 SP 26/ 129 LEY XI. -(Como pueden demandar los herederos emienda de la deshonrra que recibio aquel de quien heredaron, seyendo enfernos.) Cuytados estan algunos omes, a las vegadas de enfermedad, de que mueren; e yaziendo assi (vienen) otros atreuidamente a sus casas, (e entranles) todo lo que han; o alguna partida dello, sin mandamiento del Rey, o del Judgador del lugar, diciendo (que) son sus debdores; e aquellos contra quien es fecho este tuerto, reciben deshonrra con daño; o los que lo fazen, muestranse per tortizeros, e por desmesurados. [+]
1350 SP 26/ 129 LEY XII (como poden demandar os herdeiros emenda da desonrra que Reçeben aquel que herdaron sendo enfermo). [+]
1350 SP 26/ 129 LEY XV. --(Por quales razones non puede ome demandar emienda de la deshonrra, maguer la reciba). [+]
1350 SP 26/ 129 Maneras y ha de deshonrras, que reciben los omes vnos de otros de que non pueden demandar emienda, nin les deue ser fecha, maguer la demanden. [+]
1350 SP 26/ 129 LEY XV (como poden demandar emenda a o señor da desonrra que o seruo fezese a outro) Maneiras y ha de desonrra que reçeben........... poden demandar demandar emenda nen lles deue seer feita. pero lla demanden. (e) esto seeria como se haun caualeiro que esteuese en este ou en outro lugar hu ouuese de lidar derramase contra mandamento de cabedel ou fezese cobardia ou outra................. que se tornase............ caualeria.........por tal erro como este o señor da caualeria lle mandase fazer desonrra ........................... (de castigo) ou de escarmento asi como se lle mandase quebrantar as armas ou toller ............................ ......................a cola ao [+]
1370 CT 1/ 217 Et andarõ tãto en pouco de tẽpo ata que uyrũ a terra que deseiauã. [+]
1370 CT 1/ 248 Cõmo todos acordarõ ẽno consello de Troylos et mandarõ aguysar as naos [+]
1370 CT 1/ 251 Os troyaos andarõ tãto ata que aportarõ ẽna j́nssoa a que dezíã Çitaría. [+]
1370 CT 1/ 254 Agora veede o que y faremos, ca ja mays nõ andaremos tãto per terra nẽ per mar que tal uẽgança possamos tomar cõmo aquí hu estamos. [+]
1370 CT 1/ 255 Os troyaos, de que dizemos, andarõ tãto ata que chegarõ ao teplo. [+]
1370 CT 1/ 257 Et andarõ sete días, que nũca poderõ auer uẽto. [+]
1370 CT 1/ 281 Et o que quer uẽgarsse, cõuẽlle que en tal maneyra o começe que sse nõ possa ende andar alabando o que fez a desonrra. [+]
1370 CT 1/ 284 Don Achiles et Colcos nũca sse virã senõ estonçe en aquel tenplo; mays, poys que sse virõ, atan[t]o andarõ falando et dizẽdo de hũ et do al que falarõ tã grã afazemento entre ssy que sse descobrirõ tódaslas poridades que sabíã et o por que alý vẽerã. [+]
1370 CT 1/ 291 Et assý caualgarõ anbos per seu camjño a grã pressa, et andarõ ata que chegarõ a Troia ante de meodía. [+]
1370 CT 1/ 296 Et nõ quedarõ de andar ata que chegarõ aa oste. [+]
1370 CT 1/ 299 Et el cõtoulles todo cõmo andara, et o acaesçemento que ouuo cõ as gentes cõ que lidou, et en cõmo en essa peleia matou Cateutranes, rrey de Mersa. [+]
1370 CT 1/ 304 Mays tãto que fora são que sse coytara de andar o mays que podera, et por ende que nõ deuj́a seer culpado. [+]
1370 CT 1/ 352 Et, sen falla, assý fora, ca el andara sen elles aquel día todo ẽna batalla, fazẽdo moytas bõas caualarías et dando moytos colpes synalados a cada parte, segundo a estoria ja cõtou. [+]
1370 CT 1/ 369 Tãto andarõ et tãto sse buscarõ ata que toparõ anbos et, tãto que sse virõ et sse coñosçerõ, leixarõ correr os caualos o mays toste que poderõ, et tã grãdes feridas se derõ per meo dos escudos que os ferros et os pendões seýrõ da outra parte, et as lorigas fortes et preçadas forõ falssadas aquela uez. [+]
1370 CT 1/ 379 Et cõsséllouos que nõ ueñades aa batalla hu eu ajo de andar, ca sabede que uos desamo quanto posso porlo mao cõssello et desleal que ẽno outro día destes a el rrey, en cõssellándolle que me fezesse mal. [+]
1370 CT 1/ 384 Quando o ueu Menelao assý andar ẽna batalla, pesoulle moyto, ca lle quería grã mal. [+]
1370 CT 1/ 393 Et começou de vĩjr cõtra os troyãos, agillando a mays andar, quanto o caualo o podía leuar. [+]
1370 CT 1/ 393 Et tãtos erã y os mortos que os uiuos nõ auj́ã ja per hu andar, senõ per sobre elles. [+]
1370 CT 1/ 393 Et diz o cõto que erã mill caualeyros, que nõ tĩjnã mẽtes senõ por Éytor, et atãto andarõ ata que toparõ cõ el, et cometérõno moy brauament. [+]
1370 CT 1/ 399 Et Éytor, quando o ueu assý andar, leixousse correr a el, et alçou a espada, et deulle hũa tã grã ferida que logo lle deytou a cabeça en terra. [+]
1370 CT 1/ 408 Rrógouos que me digades ende a uerdade, ca ben me semella que fazedes pouco rrecado en andar tal ora soos; ca, sse agora mester ouuerdes acorro, nõ sey onde uos veña. [+]
1370 CT 1/ 409 Et tãto andarõ todos tres ata que chegarõ ao paaço del rrey Príamos. [+]
1370 CT 1/ 426 Et tãtos erã ja os mortos que nõ podíã andar senõ per sobre elles, pero andauã tã esforçados et tã fardidos que hũus nẽ outros nõ sse mouj́ã, nẽ sse partíã do cãpo. [+]
1370 CT 1/ 431 Et alý veeriades quebrar moytos arções, et moytos caualos andar sen señores, et nehũ nõnos tomaua. [+]
1370 CT 1/ 454 Et alý veeriades quebrantar moytas lanças, et falssar moytos escudos, et desmallar moytas lorigas, et moytos caualeyros fora das selas, et outros moytos mortos et malchagados, et caualos andar sen señores. [+]
1370 CT 1/ 457 Et alý veeridades quebrãtar lanças, et fender escudos, et falssar lorigas, et caualeyros caer, et caualos andar sen señores. [+]
1370 CT 1/ 460 Quando Éytor oýo os braados et as uozes et a uolta grãde que fazíã os da uila, et lle dysserõ que os seus auj́ã rreçebido grã dano et mortal, et ueu a gente andar a cada parte, et soubo que os seus erã ja tralas portas da uila vençudos et maltreytos, et moytos deles mortos et malchagados, ouuo ende moy grã pesar et tornou de tã mao senbrãt et tã sañudo que nõ ouuo y home que o c[a]tar ousasse. [+]
1370 CT 1/ 469 Et os rreys et os condes toda aquela noyte uelarõ, et mandarõ aos mercadores que guardasem et uelasem moy bẽ a uila. [+]
1370 CT 1/ 476 Et tãto sodes de entendudo que ben mereçedes d ' auer o señorío sobre nós, et uós nos deuiades a mandar et a correger. [+]
1370 CT 1/ 517 Et quen uise andar chamando a todos a grandes uozes, et rretraendo o preço et o ardimento et o ualor et a apustura et a mesura et a grandeza et a paráuoa et o bom coraçõ et quantas outras bondades en el auj́a [ben entendería que auj́an] de[l] p[esa]r et que ffezerã en el grã perda. [+]
1370 CT 1/ 518 Et seýãse da uila a mays andar, moy bẽ gornidos et muy bẽ aguisados de batalla. [+]
1370 CT 1/ 544 Et eu ben sey que oie farã tãto per sua mãos en esta batalla por que serã moytas donas ueúuas et moytas selas uazías, et farã andar moytos caualos sen señores perlo cãpo. [+]
1370 CT 1/ 544 Et uirõ andar a Troylos entre elles rreuoluẽdosse, et daua colpes tã esquiuos que o nõ ousaua nehũ asperar per u ýa. [+]
1370 CT 1/ 550 Nõ te partas de mj̃ nẽ me pergas, ca, se me tu perderes, o amor se apoderará de tj, et fará en tj todo seu talẽt, et senpre andarás coydando et sen prazer, et nũca te leixará dormir nẽ folgar ata que te a morte traga. [+]
1370 CT 1/ 569 Et andarõ (cõ)collendo o corpo del rrey Menõ, que iazía desnẽbrado et espedaçado en peças, cõmo a estoria de suso conta. [+]
1370 CT 1/ 572 Et quanto os estoruastes et quanto mal lles fezestes, tãto lles ajudaredes agora et demandaredes sua prol et seu bem. [+]
1370 CT 1/ 577 Et tãto andarõ que chegarõ ao tenplo. [+]
1370 CT 1/ 577 Et, sen falla, se eles andarã armados, os troyaos começarã esto por seu mal, ca nũca eles escaparã uiuos. [+]
1370 CT 1/ 596 Et aqueles a que o mandou fazer andaron en esta demãda tri(i)jnta et dous ãnos, et leuarõ muy grand afám en fazer aquisto. [+]
1370 CT 1/ 596 Despois desto diserõ que acharã sesaenta prouĩçias et nõ mais, pero que longo tenpo as andarõ buscando. [+]
1370 CT 1/ 604 Et pois que caualgarõ, fórõse a mais andar contra as portas da uila. [+]
1370 CT 1/ 613 Et alí ueeriades quebrantar muytas lanças et muytos escudos et muytos elmos, et rronper muytas lorigas, et muytos bõos caualos andar perlos canpos sen senores. [+]
1370 CT 1/ 623 Et os seus feytos uẽem morder et rroer et trauar ẽno bem et andar senpre escauando ẽno mal. [+]
1370 CT 1/ 624 Et duroulles terçer día, que todos andarõ tã tristes et tã coytados que sol hũ ueruo nõ falauã hũ ao outro. [+]
1370 CT 1/ 652 Cõmo os gregos mandarõ ffazer o caualo [+]
1370 CT 1/ 656 Agora tẽemos tenpo de demandar noso auer, ca, pois o pleito asý está, oiemays nõ lles leyxemos fazer os muros, nẽ meter o caualo dentro, ata que aiamos todo aquilo que nos am a dar. [+]
1370 CT 1/ 662 Despoys falarõ entre si et [os]marõ cõmo partisem os grandes aueres que sij́ã ajuntados, tã jgualment et tã sem bandaría que por nihũa maneyra nõ podese entre eles naçer saña, nẽ fose nihũ enganado. [+]
1370 CT 1/ 665 Et tãto a andar[õ] buscando et dizíã que Antenor sospeytauã dela. [+]
1370 CT 1/ 689 Poys que os gregos entrarõ en suas naues, cõmo dito he, começarõ de singlar a mais andar. [+]
1370 CT 1/ 689 Et tãto andarõ que chegarõ ao mar que dizẽ Egeno. [+]
1370 CT 1/ 691 Mais despoys que o día fuj claro et se poderõ leuantar, começárõse d ' andar buscando perla rribeyra, maldizendo muyto a auentura que ouueram, et falarõ a seu señor Pirio, jazendo muy malandãt ẽna area, tã groso et tã jnchado que aduro lles podía falar. [+]
1370 CT 1/ 692 Et andarõ tãto ata que chegarõ ao monte hu acharã o auer ẽno alguarue. [+]
1370 CT 1/ 696 Et eles uĩjnã muy coytados da tormẽta en que andarã bẽ auía tres días. [+]
1370 CT 1/ 708 Tẽendo eýnda çercada a çidade de Miçenas, Egistus ouuo ende mandado, et ajuntou grã caualaría, et uẽose a mays andar pera acorrer aos seus. [+]
1370 CT 1/ 711 Et contáualle(s) cõmo aportara en Minerua, et nõ achara y õme que lle fezese noio nẽ pesar, mais que logo se ende partira, et que se fora per a par da rribeyra, et que tãto andara per ese mar ata que chegara a Letífegus, et outrosý que nõ achara y quen lle disese nẽ fezese cõ que lle pesase. [+]
1370 CT 1/ 723 Et collérõse a seus caualos, et andarõ tãto que chegarõ a casa dũ rrico õme muyto honrrado, a que dizíã Asandrus. [+]
1370 CT 1/ 723 Et cõmo os rreys preçados et os maestres onrrados et sabedores das grandes profeçías esteuerõ y muytos días muy uiçosos, [et] das quyrolas que y fezerõ, en que todos andarõ cantando altas uozes, muy doçement, cõ estormentos muytos et de muytas maneyras. [+]
1370 CT 1/ 724 Poys que Pirio ouuo suas naues ben acabadas et bẽ aparelladas de quanto mester auíã, logo, sem mays tardar, entrarõ ẽno mar et mandarõ alçar as uergas. [+]
1370 CT 1/ 724 Et cõ saña et cõ pesar que auía, foyse soo andar per hũ monte. [+]
1370 CT 1/ 731 Desí entraron ẽno mar, et tãto andarõ que chegarõ a sua terra, a que dizíã Pelotĩ. [+]
1370 CT 1/ 739 Et cõmeçou d ' andar muy grandes jornadas. [+]
1370 CT 1/ 745 Et des oymays uos encomendo a mj̃ et a mĩa estoria, et rrógouos que uos nõ tome enueia contra mj̃ per que m[a] façades perder, ca, sen falla, eu scripuj́ o mays sen bandaría et mays uerdadeyramente que puyde. [+]
1375 QP 26/ 116 E si por auentura el cambio fuesse ya començado a complir por fecho de algunas de las partes, dando o entregando la cosa que prometiera de cambiar, e la otra parte despues de esto non quisiesse dar lo que prometiera; estonce dezimos, que es en escogencia de aquel que lo (complio de cobrar,) lo que dio, o (de) demandar al otro los daños, e los menoscabos que le vinieron por esta razon. [+]
1375 QP 26/ 116 Otrosi dezimos, que se puede desfazer el cambio, por todas aquellas razones, que dezimos en el Titulo ante deste, ben se poderia Repentir qualquer das partes e non... ..........conprir o canbeo que desta maneira fose feito. e se por ventura o canbeo fose ja començado a conprir por feito de algua das partes dando ou entregando a cousa que ......de canbear. e a outra ..........non quisese dar o que prometera .............dizemos que he en escolley.................(de) o conprir (ou de conprir) o que dou ou demandar a outro os danos e os menoscabos que lle veeron por esta Razon. e estes menoscabos se deuen entregar e peytar... .......aquel que os Reçeber estimandos ............o julgador LEY IIII (por que Razoes) se pode desfazer o canbeo despois que for feito... ............... [+]
1375 QP 26/ 116 Mas si el sieruo (passasse) assi como sobredicho es, non dando portadgo del, e non lo aforasse; entonce, si los portadgueros lo sopieren, e demandaren el sieruo, deuelo perder. [+]
1375 QP 26/ 116 Otrosi dezimos, que si los portadgueros fueren negligentes, en non demandar por cinco años las penas, e los derechos sobredichos, a los que tales yerros ouiessen fecho, (que dende) en adelante non lo podrian demandar a ellos, nin a sus herederos. [+]
1375 QP 26/ 116 E esto por Razon do afranqamento (que lle fezo) mais se o seruo (pagase) asi como sobre dito he non dando portagen .......non o.....souberen e demandaren....... deueo perder. outrosi dizemus que pasando alguo home algua besta ou outra cousa viua de que non de(n) portagen se ante que lle demandaren os portageiros se morre ou se perde aquela cousa que asi passa que non he tiudo o que a pasou de dar a estimaçon dela. outrosi dizemus que se os portageiros foren ...........en .... ........mandar por cinco anos as penas e os dereitos sobre ditos os que taes erros ouuesen feito (de si) ende ante non os poderian demandar a eles nen a seus hereos. [+]
1380 CPc 26/ 109 Otrosi puede constreñir, e echar de la caualleria, a los que fizieren por que; si le (fueren) desobedientes en los ordenamientos, e en las cosas que les mandare fazer, en razon de Caualleria. [+]
1380 CPc 26/ 109 E deue ver, e examinar, todas las cartas, que vinieren a la chancelleria, ante que las sellen; e las que entendiere que son derechuras, pleitos que ....entre eles en rrazon de deuedas ....pode costrenger e deytar da caualaria a......que fezeren por que se lle (foron) desobidientes enos ordenamentos e enas cousas que lles mandar fazer en rrazon de caualaria. [+]
1380 CPc 26/ 109 Magister sacri scrini libelorum he a X dinidade por que sal o fillo de poder do padre. que quer tanto dizer en rromanço como chançeler. e este ... ........teer en garda os seelos do enperador ou del Rey e as (cartas) de escriptos da chançelaria. e debe aver ..todas las cartas que............ .... aa chançelaria .... e as que entendere(n) que deuelas (mandar sellar, e las otras chancellarlas.) [+]
1380 CPc 26/ 109 Pero el CHanceller non puede dar por si priuilegio, nin carta de gracia, nin notarla, nin mandarla fazer, ..... [+]
1380 CPc 26/ 109 LEY XVII - (Que la emancipacion deue ser fecha con voluntad de los padres, como de los fijos.) Constreñido non deue ser el padre para emancipar su fijo, bien assi como non deue(n) apremiar el fijo para emanciparlo; ante deue ser fecha la son dereitas deuenas chançelar e emendar aquelas que veeren aa chançelaria segundo que (vir que he direito ) ............... deuen obedesçer os notarios e os.........da corte pero o chançeler non pode por si dar preuilegio nen carta de gra......nen notar... nen mandarla(s) fazer .................... .......................... ........que quer dizer magister sacri scri(p)ni memoria prinçip(e)s e como sal de poder de seu padre por rrazon de (malefiçio) .......................... .......................... .......................... [+]
1390 MS [I, 1]/ 9 Et começey a voluerme de hũu lado, et logo sem ajuda de nĩhũu ergime, o que eu d ' ante nõ podia fazer, et chamei o seruente que me seruia, et viome estar ergudo, marauilloyse et tomey logo hũu bordom ẽna mão e puje a outra mão ẽno onbro do seruente et começey de andar. [+]
1390 MS [I, 1]/ 31 En hũa sua festa [de] Pascoa, peça da noyte por andar, vẽo sobre lo tẽplo atã grã claridade, et sobre lo altar de Iherusalem, que coydarõ todos que era dia claro. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et aviã ontre si de custume, que nĩhũu nõ fogise en quanto o visen andar alçado. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et entõ os mouros andarõ depos eles et nõ nos poderõ achar, et voluerõse hũa legoa cõtra onde vierã. [+]
1390 MS [I, 1]/ 167 Ali da soude aos enfermos et alumea os çegos, et liura os demoniados et da aos sordos oydo, et aos mãcos fazeos andar et aos demoniados sãar, et os pecadores que o vẽẽ rrogar, oyos et rreçebe os seus votos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 Et el fezo asy, et por la piadade de Deus et por la sua vertude de Santiago, andarõ aquela noyte en quanto poyna doze dias d ' andadura. [+]
1390 MS [I, 1]/ 180 Tomou os fillos por la maão et cõ grã traballo et começou de andar seu camiño. [+]
1390 MS [I, 1]/ 196 Entõ hũu d ' aqueles caualeiros pediolle o saco et leuoul[l]o et cõtra ora de vespera a moller yndo cõ eles tomaua aquelas cousas que avia mester do saquo, et ao galo primeiro quando os rromeus começã a andar seu camino, daua ela o saquo ao caualeiro por andar mays ligeiramẽte, et o caualeiro por amor do Apostolo, seruiaa asi a aquela poble et andaua seu camino. [+]
1390 MS [I, 1]/ 196 Et ante doze dias que chegase a Santiago hũu rromeu que jazia doente ẽno camino, rrogou a aquel caualeiro que lle enprestase o caualo en que podese yr a Santiago, ca en outra maneira morreria ca nõ podia andar. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Et porque ja ante el tiina gisado de yr en rromaria a Santiago en outro dia de manãa, começou de andar seu camino cõ dous seus vizinos et leuaua cõsigo hũu asno, et acharõ hũu poble que ya en rromaria para alo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Et sabe que eu que me alegraua cõtigo porque coydaua que fezeses bẽ com̃o começaras, et ouveses boo galardom; mais no outro dia ante que sayses da tua casa fezeche pecado cõ hũa moller, et nõ no cõfesache nẽ fillache del peedença, et asi andas cõ teu pecado et coydas que Deus et eu rreçebamos a tua rromaria: nõ cõven que asi seja ca aquel que quiser andar en rromaria por meu amor primeiramente lle cõuen que confese moyto omildosamente seus pecados, et despois andando en rromaria faça peedença deles; et o que d ' outra gisa faz, perde sua rromaria. [+]
1390 MS [I, 1]/ 213 Et por ende dize algũus que andarõ tã longa carreira en tã pouquos dias. [+]
1409 TA III,4/ 57 depois quando veer tenpo do potro naçer deue a andar a egooa para fazer seu potro en lugar montoso et pedregoso. [+]
1409 TA III,4/ 57 Et se o potro en o tal llugar naçer, as hvnas mais duras et mais fortes porllo vuso da naçença et mayor mente se husar, en mentre he tenro, dandar en eses montes pedregosos, et por huso do sobyr et do deçer deses montes faranxelle as qoixas mellorres, et a natura, aparellada poren para defendimento das coixas, faze os osos mais grosos. [+]
1409 TA III,4/ 57 Et a Egoa que andar prene dia nen Noite non deue estar presa en llugar hu non comeya nen beba porque por fame ou sede que padeçirya estando asy ençarrada aas vezes seerya constrangida de paryr o fillo ante do tenpo. [+]
1409 TA III,4/ 57 Et esto digo porque o potro bem criado pois que passar dous anos, se con sa madre andar, queria cauallgar naturalmente en outra anymallya, et por esto peyorarya de cada dia et lligitimamente en algũũa parte do corpo se poderya danar. [+]
1409 TA III,4/ 61 Se for moy magro desfalleçera en el a força por lla gran magreduen De mais pareçera peeor a qen o uyr. Ademais pois que o Cauallo for de jdade conprida ou de mais coma eruas domadas et non domadas no tempo do veraão tam sollamente para se purgar, et esto por huun mes, et non ande fora ao aar, mays este en casa cuberto de boõa cuberta, porque se descuberto andare fora, por rrazon da friura, poderia adoeçer. [+]
1409 TA III,4/ 65 Nota que quando O potro for mais Nouo et mais çedo ferrado, tanto auera as huñas molles et mais fraqas, porque o huso dandar sem ferraduras crja as huñas mais duras. Deuen guardar que non comia nen beua o Cauallo quando veer caente et suurento, et deuen no cubryr dalgũa quousa, et andar mansamente con el ataa que arrefeezca, et sabj que o caualgar muito da Noite enpeçe ao Cauallo, et Se enton ueer suurento non pode seer tambem pensado como de dia para comer sua çeea como sooe, et porque pode ligejramente moiro mais arrefeçer porllo aar da Noite, que he mais fryo que o de dia. [+]
1409 TA III,4/ 67 esto deue vusar ataa que o que en el andar o posa trager por vu lle prouger sen outro giador; [+]
1409 TA III,4/ 67 et esto mesmo poden fazer de rrazon, se vsaren cauallgar en el por toios ou por llugares asperos a esto semellauijs, ven o Cauallo vsado a saltar et andar porllos llugares sobreditos, alçara as coixas et os pees mais apostamente pollos outros llugares; [+]
1409 TA III,4/ 67 et asy o que en el seuer andara mais seguro et mais saaõ o Cauallo que trotar ben et ligeiramente ao destro et ao seestro pollos ditos llugares por maneira semellauel, por lla mañaa en meor salto que poder o tragam a gallopo, non deue moyto trager a gallope o Cauallo ca por ventura se anojarya et poderseya de depois ligeiramente fazer rreuellador; [+]
1409 TA III,4/ 81 quando as llandooas creçeren ou jncharen enno peito ou nas coixas apar dos Colloos do Cauallo deuen llogo sangrar o Cauallo nas ueeas do collo en que soen sangar da hũa parte et da outra apar da cabeça, et en anbas llas partes do peito et outrosy nas coyxas ataa que fique o corpo fraqo et sayan del cumunalmente os homores que y andaren sobeios; [+]
1409 TA III,4/ 97 Ay outra enfirmidade que uen ao Cauallo do comer et do beber sobeio et aas uezes do gran traballo, porque por rrazon do comer sobeio et o homor et o sange creçe espargese por llas coixas do Cauallo, enbarga o Cauallo que non pode andar et fazeno manqear de huun pee ou danbos et na mouida non pode as coixas carretar senon aduur et desuyase moy mal et con gran careza. [+]
1409 TA III,4/ 101 Outra enfirmidade uen ao Cauallo que lle ten enbargados os nebros et os Nerueos et aas uezes aduz asy jnchaço et estira asy o coiro que adur o pode omen fillar nen apertar con os dedos et non pode andar como se se sentyse de fondo et aas uezes lagrimeganlle os ollos, et esto auen quando o cauallo uen caente et suurento, et o param en lugar fryo ou uentoso porque entra entom o uento no Corpo pellos poros que estam abertos por rrazon da caentura et da suuor, Et esto faz estar o Cauallo atirido que non pode andar, et atal door chama Jnfustico. [+]
1409 TA III,4/ 105 Et deues lle asy acorrer quando vires o Cauallo caualgando en el, ou estando cedo estercar a llonge esterco como a agooa raro do que llança orio enteiro, como o comeu, tiralle llogo a sella et o freẽo et leixao andar solto a paçer aa sa vontade erua ou coussas verdes et non omosas; que ande de huun lugar para outro. [+]
1409 TA III,4/ 125 Fazese ajnda outra door ao Cauallo que auen por caion quando escorrega o pee ao Cauallo na sayda da estada, ou no correr, ou no andar, ou no desuyar, ou se encabresta no cabrestol, ou nas rrendas, metendo en ellas os pees ou as maãos, et a esta door chaman escalmato. [+]
1409 TA III,4/ 135 Auen as vezes aynda ao Cauallo que se sente na juntura da pustrumeira parte da coixa, que he nos noos de sobre llos trauadoiros, et esto vem de feryda que o Cauallo da con o pee en alguun lugar duro ou descorregamento de pee, que escorrega no correr ou no andar, ou se puxa o pee en uago. [+]
1409 TA III,4/ 135 Et manqeia no andar. [+]
1409 TA III,4/ 135 et se jnchar o lugar porllo asanamento dos neruos fage enprasto da alforua et da semente lineij et da çebolla albarrãa et das outras coussas que som contyudas no capitollo ante deste et pono sobre lla juntura que he doente, et se por rrazon do ensartillamento se mouer osso do seu lugar alça o outro pee que for saão do Cauallo et llegallo no rrabo o mellor que poderes, et pois trage o Cauallo porlla rrenda mansamente por algũa ereyta subindo para suso et para esto o osso que andar voluese a seu lugar asy como conuen; [+]
1409 TA III,4/ 139 et no começo desta door en quanto he noua deuelle acorrer ca se enuelleçer fazese sobre osso duro que se estende por lla Coroõa do pee et enbargara moyto a besta, que non pode andar asy, a trage mal. [+]
1409 TA III,4/ 139 Et sabe que tal enfermjdade enbarga moyto o andar a besta, et lle moy noiosa door porque o lugar hu se gera et cria he neruosso et eheeo de uẽas et darterias et de cada llado entricado. [+]
1409 TA III,4/ 147 Peeira he enfirmidade que se faz ao Cauallo que non pode andar, como se fose aguado, et padeçe o Cauallo esta door aas uezes en huun pee et aas vezes en todos. [+]
1409 TA III,4/ 147 esto uen lligeiramente dos maaos humorres que ally correm, pero ligeiramente uen do huso dandar por agoa lixosa ou por estrabo mollado et estar y de noite non seendo ante exuto nen linpo nen traido asy como ha mester. [+]
1460 CI 1/ 125 Et eño primeyro anõ do(u) seu pontificado, enviou a Monj̃ Afonso et a outro Monj̃ Gelmeriz, seu yrmão, canoĩgos de Santiago, que Ja outras vezes forã porla dita eglleia a corte de Rroma, os quaes trouxerõ confirmaçõ do priujllegio que o santo padre Vrbano outorgara ao obispo Dalmaçio, porque mandara mudar o bispado de Yria eña eglleia de Santiago, et fezera os obispos dende esentos, o qual confirmou o papa Pascasio. [+]
1460 CI 1/ 126 Deus te queyra aJudar, ca esto que tu vas demandar he huã gran cousa et nõ creo que a posas alcançar, ca eu me rrecordo que o obispo Dalmaçio teu anteçessor, que foy monJe desta cassa, Ja sobre esta rrazõ foy a corte rromana et nõ o podo alcançar. [+]
1460 CI 1/ 130 Et rreçebeu deles Juramento de obediençia et rreligiõ, et dou orden comõ andasen vestidos de opas e sobrepelizas, o qual lle foy maao de acabar cõ eles, que nũca en semellaueles habitos andaran. [+]
1460 CI 1/ 133 Et el, asy saão, veeose a çibdade de Sogouea onde estaua el rrey et a rrayna, que o rreçeberon muy onrradamente, et lle mandarõ dar boas poussadas et todo o que lle erã menester. [+]




RILG - Recursos Integrados da Lingua Galega
Seminario de Lingüística Informática / Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2018
Deseño e programación web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL