| 1264 | CSMp Pauta/ 39 | [E]ste é o Prologo das Cantigas de Santa Maria, ementando as cousas que á mester eno trobar. | [+] |
| 1264 | CSMp Pauta/ 39 | [E]sta é a primeira cantiga de loor de Santa Maria, ementando os sete goyos que ouve de seu Fillo. | [+] |
| 1264 | CSMp Pauta/ 39 | [E]sta é a segunda cantiga de como Santa Maria pareçeu en Toledo a San[t] ' Aliffonso, e deu -lle hũa alva que trouxe de Parayso, con que disse[sse] missa. | [+] |
| 1264 | CSMp Pauta/ 39 | Esta .CC.IX. é como el Rey Do[n] Affonso de Castela adoeçeu en Bitouria e ouv ' hũa door tan grande que coidaron que morress ' ende, e poseron -lle de suso o livro das Cantigas de Santa Maria, e foi logo guarido. | [+] |
| 1264 | CSMp Pauta/ 39 | Esta .CC.XC.I. é como Santa Maria tirou un escolar de prijon en Touro porque lle fezera hũa cantiga eno carcer jazendo. | [+] |
| 1264 | CSMp Pauta/ 39 | Esta .CCC.LXIII. é como Santa Maria livrou de prijon un cavaleiro por hũa cantiga que lle fez, que tiinna preso el Con Symon. | [+] |
| 1264 | CSMp Pauta/ 39 | [P]ero cantigas de loor || fiz de muitas maneiras, avendo de loar sabor || a que nos dá carreiras... | [+] |
| 1264 | CSMp Pauta/ 39 | Prologo das Cantigas das cinco Festas de Santa Maria. | [+] |
| 1264 | CSMr B/ 102 | [Este é o Prologo das Cantigas de Santa Maria, ementando as cousas que á menester eno trobar]. | [+] |
| 1264 | CSMr B/ 104 | [Esta é a primeira cantiga de loor de Santa Maria, || ementando os VII goyos que ouve de seu Fillo.] | [+] |
| 1264 | CSMr B/ 604 | [Esta cantiga é do mõesteiro de Jherusalem, como lles deu Santa Maria muito trigo en un ano caro e depois muito ouro.] | [+] |
| 1264 | CSMr B/ 660 | [[C]omo el Rey Don Affonso de Castela adoeçeu en Bitoria e ouv ' hũa door tan grande, que coidaron que morresse ende, e poseron -lle de suso o livro das Cantigas de Santa Maria, e foi guarido.] | [+] |
| 1264 | CSMr B/ 107 | [Como Santa Maria tirou un escolar de prijon en Touro porque lle fezera hũa cantiga eno carcer jazendo.] | [+] |
| 1264 | CSMr B/ 286 | [[C]omo Santa Maria livrou de prijon un cavaleiro por ũa cantiga que lle fez, que tiinna preso el Con Simon.] | [+] |
| 1264 | CSMr B/ 380 | Prologo das Cantigas das cinco Festas de Santa Maria. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 41 | Capitolo quarto E porque algũas cantigas i há en que falam eles e elas outrossi, per én é bem de entenderdes se som d ' amor, se d ' amigo: porque sabede que, se eles falam na prim[eir]a cobra e elas na outra, [é d ' ]amor, porque se move a razon d ' ele (como vos ante dissemos); e se elas falam na primeira cobra, é outrossi d ' amigo; e se ambos falam en ũa cobra, outrossi é segundo qual deles fala na cobra primeiro. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 42 | Capitolo quinto Cantigas d ' escarneo som aquelas que os trobadores fazen querendo dizer mal d ' alguen en elas, e dizen -lho per palavras cubertas que hajan dous entendimentos, pera lhe -lo non entenderen ... ligeiramente: e estas palavras chamam os clerigos "hequivocatio". | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 42 | E estas cantigas se podem fazer outrossi de mestria ou de refram. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 42 | E pero que alguns dizen que há i algũas cantigas de "joguete d ' arteiro", estas non son mais ca d ' escarnho, nem ham outro entendimento. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 42 | Capitolo sexto Cantigas de maldizer son aquela[s] que fazem os trobadores [contra alguem] descubertamente: e[m] elas entrarám palavras e[m] que queren dizer mal e nom aver[ám] outro entendimento se nom aquel que querem dizer chãam[ente]. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 43 | Capitolo septimo Outras cantigas fazem os trobadores que cham[am] tenções, porque son feitas per maneiras de razom que um haja contra outro, en que e[l] diga aquelo que por bem tever na prim[eir]a cobra, e o outro responda -lhe na outra dizend[o] o contrairo. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 44 | Capitolo outavo Outrossi outras cantigas fazem os trobadores, a que chamam "de vilãos". | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 44 | Estas cantigas [+] sem mao lengua[ge]: nam son per al trobas, porque [el]as nom escarniom ne[m falam mal] como outras cantigas; pode[m] as fazer de quantos talhos [quiserem]. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 44 | Capitolo nono Outra maneira há i en que trobam do[u]s homens a que chamam "seguir"; e chamam -lhe assi porque convem de seguir cada um outra cantiga a som ou en p[alav]ras ou en todo. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 44 | E este "seguir" se pode fazer em tres maneiras: a ũa, filha -se o som d ' outra cantiga e fazem -lhe outras palavras tam iguaes come as outras, pera poder e[m] elas caber aquel som mesmo. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 44 | E este seguir é de menos em sabedoria, porque [nam] toman nada das palavras da cantiga que segue. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 44 | Outra maneira i há de "seguir" a que chamam "palavra por palavra": e porque convem o que esta maneira quiser seguir que faça a cantiga nas rimas da outra cantiga que segue, e sejam iguaes e de tantas silabas ũas come as outras, pera poderem caber em aquele som mesmo. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 44 | [Estas cantigas] fazen -as das outras rimas, iguaes daquelas pera poderem caber no som; mais outra[s] daquela cantiga que seguem as devem de tomar, outra[s] mecer, [e] fazerem -lhe dar aquel entendimento mesmo per outra maneira. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 46 | Capitolo prim[eiro] Os talhos das cantigas cuidam os trobadores e[m] fazer eguaes e de quantas mane[i]ras quiserem e teverem por bem. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 46 | Pero os mais dos talhos en que fazen as cantigas de mestria sam estas: a cobra de cinque palavras. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 46 | Mas quantas outras cantigas há e[m] que estas [palavras] podem seguir de mais silabas [que] as de [cima], pero que to[das] devam seguir iguaes. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 46 | Mais en todo jamais da cobra quiserem fazer iguaes, pero as maneiras devem ser as de ir todas com ' em os da[s] outras cantigas: devem põer rimadas e iguaes, porque d ' outra guisa non poderiam caber no som que bem fosse. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 46 | E os trobadores podem fazer as cantigas ou de quatro ou de seis ou de oito ou de maìs, se quiserem. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 47 | Capitolo segundo Porque alguns trobadores, pera monstrarem moor mestria, meterom, en sas cantigas que fezeron, una palavra que nom rimasse com as outras, e c[h]amam -lhe "palavra perduda". | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 48 | Capitolo terceiro Outrosi fezerom os trobadores algunas cantigas a que desinarom "ateudas", e estas podem ser tam bem de mestria come de refram. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 48 | E toda a cantiga assi deve de ir ata a finda, e ali deve d ' ensarrar e concludir o entendimento todo do que ante nom acabou nas cobras. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 48 | Capitolo quarto As findas som cousa que os trobadores sempre usaron de poer en acabamento de sas cantigas pera concludirem e acabarem melhor e[m] elas as razones que disserom nas cantigas, chamando -lhis "fi[n]da" porque quer tanto diz[er] come acabamento de razom. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 48 | E se for a cantiga de mestria, deve a finda rimar com a prestumeira cobra; e se for de refram, deve de rimar com o refram. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 48 | E como quer que diga que a cantiga deve d ' aver una d ' elas, e taes i houve que lhe fezerom duas ou tres, segundo sa vontade de cada un deles. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 49 | Dobre é dizer ũa palavra cada cobra duas vezes ou mais, mais deven -o meter na cantiga mui gardadamente: e convem, como a meterem en ũa das cobras, que assi o metam nas outras todas. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 51 | Capitolo prim[eir]o Os tempos chamam os trobadores quando falan nas cantigas no tempo passado, ou no presente em que estam, ou no que há -de vir: ca cada um destes tres tempos, ou os dous, ou todos tres nom podem escusar os trobadores que nom falem e[m] eles na cantiga que fazem. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 51 | E porque se en algum deles começar[em] a cantiga, nom convem que depois falem no outro em aquela razom nem per aquel entendimento, se non se falar per outra razom ou en outro entendimento: ca en outra guisa descordaria o entendimento da razom da cantiga. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 52 | Capitolo segundo Outrossi as cantigas, come o disse, [podem] fazer em rimas longas ou breves ou en todas mesturadas. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 53 | Capitolo segundo Erro acharam os trobadores que era ũa palavra a que chamarom "caçefetom", que se nom deve meter na cantiga, que é tanto come "palavra fea", e sõa mal na boca. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 53 | E algunas vezes tange en ela caçorria ou lixo, que nom convem de ser metudo em boa cantiga. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 54 | Meta -se dela duas vezes, [se] quiserem fazer silaba: pero alguns as metem na cantiga, dando ao "o" e ao "e" duas consoanças a cada ũa desta[s] vogaes. | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 105 | Esta cantiga é a primeira que achamos que foi feita, e fezeron -na quatro donzelas en tempo de Rei Artur a Maraot d ' Irlanda por la [...] ... tornada en lenguagen palavra per palavra, e diz as[s]i | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 107 | Esta cantiga fezeron quatro donzelas a Maraot d ' Irlanda, en tempo de Rei Artur, porque Maroot filhava todalas donzelas que achava en guarda dos cavaleiros, se as podia conquerer deles, e enviava -as pera Irlanda pera seeren sempre en servidon da terra. | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 108 | Don Tristan, o Namorado, fez [e]sta cantiga | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 110 | Esta cantiga f ez Pero Velho de Taveiros e Paai Soarez, seu irmão, a duas donzelas mui fremosas e filhas -d ' algo as[s]az que andavan en cas Dona Maior, molher de Don Rodrigo Gomez de Trastamar ' . | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 111 | Esta cantiga fez Martin Soarez a un cavaleiro que era chufador, que dezia que viinha d ' Outramar | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 112 | Esta cantiga fez Martin Soarez como en maneira de tençon con Paai Soarez, e é d ' escarnho. | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 113 | Esta cantiga de cima fez Martín Soarez a Roi Gomez de [Br]ete[i]ros, que era ifançon [...] ricome porque rous[s]ou Dona Elvira Anes, filha de Don Joan Perez d a Maia e de Dona Guiamar Meendiz, filha d ' el Conde Meendo | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 114 | Esta cantiga foi feita a Roi d ' Espanha. | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 115 | Esta cantiga de cima fez o conde Don Gonçalo Garcia en cas Do[n] Rodrigo Sanch[e]z, por ũa do[n]ela que levaron a furto, que avia nome Codorniz, e o porteiro avia nome Fiiz | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 116 | Esta cantiga fez Martin a se mesmo | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 118 | Esta cantiga fez Pero da Ponte ao Infante Don Manuel, que se comença ' E mort ' é Do[n] Martin Marcos ' , e na cobra segonda o pod ' ende entender | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 122 | Esta cantiga que se aqui acaba fez Martin Soares a ũa sa irmãa, porque lhi fez ela querela dũu cl[er]igo que a fodia, ca a firia; e o cl[er]igon non quis a ela tornar, ata que ela foi por el a sa casa e o trouxe pera [a] sua | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 123 | Esta cantiga fez Don Gonçal ' Eanes do Vinhal a Don Anrique en nome da rein[h]a Dona Joana, sa madrasta, porque dizian que era seu entendedor, quando lidou en Mouron con Don Nuno e con Don Rodrigo Afonso, que tragia[n] o poder d ' el -rei | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 124 | Esta cantiga fez Don Gonçalo ' Anes do Vinhal ao Infante Don Anrique, porque dizian que era entendedor da rainha Dona Joana, sa madrasta; e esto foi quando o el -rei Don Alfonso pos fora da terra | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 125 | E esta cantiga de cima foi feita en tempo d ' el -rei Don Afonso, a seus privados | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 126 | Esta cantiga foi feita a un [e]scudeiro que andou Alen -Mar, e dizia que fora alo mouro | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 127 | Esta cantiga foi feita a Miguel Vivas, que foi enleito de Viseu, e a Gomiz Lourenço de Beja | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 128 | Esta cantiga de cima foi feita a ũu meestre d ' ordin de cavalaria, porque avia sa barragãa e fazia seus [filhos] en ela ante que fosse meestre, e depois avia ũa t enda en Lixboa en que tragia mui grande aver a guaanho. | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 129 | Esta cantiga de cima foi feita a ũa dona d ' ordin que chamavan Moor Martiiz, por sobrenome Camela, e a ũu home que avia nome Joan Martiz, por sobrenome Bodalho, e era tabalion de Bragaa | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 130 | Afonso Gomez, jograr de Sarria, fez esta cantiga a Martin Moxa | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 131 | Esta cantiga fez Per ' Eanes Marinho, filho de Joan Rodrigues de Valadares, por salvar outra que fez Joan Airas de Santiago, que diz as[s]i [o] começo: ' Dizen, amigo, que outra senhor queredes vós sen meu grado filhar ' | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 133 | Esta cantiga de cima foi feita a un meestre de leis que era manco dũa perna e çopegava dela muito | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 134 | Esta cantiga foi feita a un cavaleiro que lhe apoinhan que era puto | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 135 | Esta cantiga foi feita a un juiz que non ouvia ben | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 136 | Esta cantiga foi feita a ũu doutor que meteu por seu mes[s]egeiro pera juntar seu casamento ũu home que era leigo e casado, e fora ante frade preegador; e o que se sal da orden chaman -lhe apostata. | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 136 | Esta cantiga é a de cima | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 137 | Esta cantiga foi feita a ũu galego que se precava de trobar e non o sabia ben, e meteu -s ' a maneira de tençon con [E]steuan d a Guarda, e ' stevan lhi fez esta cantig ' ; e el andava sempre espartido, e nunca lhe entendeu a cantiga nen lhe soube a ela tornar | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 138 | Esta cantiga foi feita a ũu que fora privado d ' el -Rei; e quando estava mui ben do amor d ' el -Rei apoinhan -lhe que era mui levantado como home de mal recado; e, aas veze[s], quando el Rei non fazia sa voontade, tornava mui manso e mui cordo e mui misurado | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 139 | Esta cantiga foi feita a ũu escudeiro que avia nome Macia, que era escudeiro do meestre d ' Alcantara e veera a el -rei de Port[ugal] con suas preitessias, e dava -lhe a ente[n]der que levaria do meestre d ' A[l]cantara mui gran algo, e el andava -lhi con mentira e pera levar d ' el algo | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 140 | Esta cantiga foi feita a ũu escudeiro que avia nome Martin Gil e era home mui feo | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 141 | Esta cantiga foi feita a ũu vilão rico que avia nome Roi Fafez e feze -o el -rei Don Afonso, filho d ' el -rei Don Denis, cavaleiro, a rogo de miguel Vivas, eleito de Viseu, seu privado, porque casou con ũa sa sobrinha, e era calvo; e el empero fez ũu capeiron grande de marvi con pena veira e con alfreses, aberto per deante, e anchava -se pelas costas, pelos ombros todo arredor, e dobrava -o en cima da calva pera lhe parecer a pena veira | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 142 | Estas cantigas de cima foron feitas a ũu jograr que se prezava d ' estrologo e el non sabia nada; e foi -se cercear, dizendo que averia egreja, e fazer coroa, e a cima ficou cerceado e non ouve a egreja; e fezeron -lhe estas cantigas por én | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 143 | Esta cantiga foi feita a ũu comendador que ouvera sas palavras con este escudeiro que lhi esta cantiga fez, porque o Meestre veo a fazer del queixume a el -rei e fez -lhi perder a terra que del tiinha; e avia nome Pavia | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 144 | Aqui se começan as cantigas d ' escarnh ' e de mal dizer: | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 144 | Esta cantiga é de mal dizer, e feze -a Joan Soarez de Pavia al -rei Don Sancho de Navarra porque lhi roubaron en sa terra e non lhi deu el -rei ende dereito | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 146 | Outrossi fez outra cantiga a outra dona a que davan preço con ũu peon que avia nome Vela; e diz assi | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 149 | Outrossi fez estas cantigas a ũa abadessa, sa coirmãa, en que entendia. | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 150 | Don Lopo Lias trobou a ũus cavaleiros de Lemos; e eran quatro irmãos e andavan sempre mal guisados; e por én trobou -lhis estas cantigas | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 153 | Esta cantiga fez como respondeu un escudeiro que non era ben fidalgo e queria seer cavaleiro, e el nono tiinha por dereito; e diss ' assi | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 154 | Esta cantiga fez a ũa dona fremosa, que a casaron seus parentes mal por dinheiros | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 158 | Esta outra cantiga fez a Afons ' Eanes do Coton. | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 159 | Esta outra cantiga fez a un cavaleiro que foi cativo, e deu por se quitar maior aver que pode, que tiinhan os homees que non valia el tanto | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 163 | Esta outra cantiga fez d ' escarnho a un que dizian Joan Fernandiz, e semelhava mouro e jogavan -lh ' ende; e diss ' assi | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 164 | Esta outra cantiga fez a Pero Rodriguiz ' Grougelete ' , de sa molher, que avia prez que lhi fazia torto | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 165 | Esta outra cantiga fez d ' escarnho a ũa donzela; e diz assi | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 166 | Esta cantiga foi feita a estes cavaleiros que aqui conta que prometeron ũu alão e sabujos, segundo aqui é ' scrito; e, pero que lhos enviaron pedir, non os quiseron dar; e o Conde fez -lhis por én [e]sta cantiga | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 167 | Esta cantiga suso ' scrita, que se começa ' Martin Vasquez, no outro dia ' , fez o conde a ũu jograr que avia nome Martin Vasquez, e preçava -se que sabia d ' estr[r]elosia e non sabia én nada. | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 167 | E o conde fez -lhi esta cantiga | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 168 | Esta cantiga seguiu Joan de Gaia per aquela de cima de vilãos que diz o refran ' Vedes -lo cós, ai cavaleiro ' ; e feze -a a ũu vilão que foi alfaiate do bispo Don Domingos Jardo de Lixbõa, e avia nome Vicente Dominguiz; e depois pose -lhi nome o bispo Joan Fernandez, e feze -o servir ante si de cozinha e talhar ant ' el; e feze -o el -rei Don Denis cavaleiro. | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 169 | Esta cantiga foi feita a ũu cavaleiro, que ouve nome Fernan Vasquez Pimentel, que foi primeiro vassalo do conde Don Pedro, pois partiu -se dele e foi -se pera Don Joan Afonso d ' Alboquerque, seu sobrinho, e depois partiu -se de Don Joan Afonso e foi -se pera o infante Don Afonso, filho d ' el -rei Don Denis, que depois foi Rei de Portugal; e todo esto foi en sex meses | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 170 | Esta cantiga foi seguida per ũa bailada que diz ' Vós avede -los olhos verdes, e matar -m ' -edes con eles ' ; e foi feita a ũu bispo de Viseu, natural d ' Aragon, que era tan cardeo como cada ũa destas cousas que conta en esta cantiga, ou máis; e apoinhan -lhe que se pagava do vinho | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 172 | Esta outra cantiga é de mal dizer, dos que deron os castelos como non devian al -rei Don Afonso | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 173 | Estoutra cantiga fez Pero d ' Ambrõa a Pero d ' Armea, por estoutra de cima que fezera | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 174 | Estas duas cantigas fez ũu judeu d ' Elvas, que avia nome Vidal, por amor dũa judia de sa vila que avia nome Dona. | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 175 | Esta cantiga de cima foi feita a un cavaleiro que fora vilão, e furtava aas vezes per u andava | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 176 | Esta cantiga de cima fez [E]stevan Fernandez Barreto a ũu cavaleiro que era gafo e orava en Santaren e soia ir en romaria a Santa Maria com ' ant ' . | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 177 | Esta cantiga de cima fez Joan Romeu, un cavaleiro que morava en Lugo, a Don Lopo Lias, porque era cego dũu olho | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 178 | Esta cantiga foi feita a Don Pedro d ' Aragon por un cavaleiro, seu moordomo, que feriu endoado; e foi seguida doutra cantiga. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 273 | Et oýa de grado rromãços et falas, et pagáuasse das cantigas et de estormentos. | [+] |