1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
[E]sta IIIa é como Santa Maria fez cobrar a Teophllo a carta que fezera cono demo, u se tornou seu vassalo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LXXXV. é como Santa Maria fez aa monja, que non quis por ela leixar de s ' ir cono cavaleiro, que sse tornass ' a sa orden, e ao cavaleiro fez outrossi que fillasse religion. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XXXII. é como en ũu mõesteiro en reyno de Leon levantou -sse fogo de noite, e mató -o a omagem de Santa Maria cono veo que tiin[n]a na cabeça. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 109 |
[Esta é como Santa Maria fez cobrar a Theophilo a carta que fezera cono demo, u se tornou seu vassalo.] |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E sobre (esta razon) dixo otro Sabio, que ninguna pestilencia non puede empescer al ome en este mundo tan fuertemente, como el falso amigo, con que ome biue, e departe sus poridades (continuamente), non lo conosciendo, e fiandose del. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E porende dixo Aristoteles, que ha menester, que ante que ome tome amistad con otro, que puñe primeramente (de conoscerlo), si es bueno. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E esta conoscencia non pode ome auer, si non por vso de luengo tiempo: porque los buenos son pocos, e los malos (son) muchos. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Onde los que amigos se fazen, ante que bien se conozcan, ligeramente se departe despues la amistad (de) entrellos. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Et sobre (esto) disso outro sabio que nehua pestilença non pode enpeeçer a omee en este mundo tan fortemente. como o falso amigo con quen omee uiue e departe suas poridades (ançianamente) nonlo conesçendo e fiandosse en el. e porende disso aristotiles que a mester que ante que tome omee amizdade con outro que punne premeyramente se he boo e esta conosçença non pode omee auer se non por huso de longo tempo porque os boos son pocos e os maos muytos. e a amizdade non pode durar senon entre aqueles que an bondade en si. onde (por estas rrazoes) os que amingos se fazen ante que ben sse conoscan. legeyramente sse departe(n) depoys a amizdade entre eles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et fezerõ todos assy como les era mandado do apostolo, et forõ logo entrar na fazenda et lidarõ conos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Et ouverõ sua fazenda muy grande conos mouros do lugar, et matarom muytos delles, et leuarõ ende roubas et requezas muy grãdes et muytos catiuos que meterõ en suas naues. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Et desi mouerõ ende et forõse para Calez et a Sindonia, et ouverõ alj outrosi muy grãdes lides conos mouros, et uençerõnos et astragarõ toda essa terra a ferro et a fogo, et leuarõ ende muy grãdes algos ademays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Co vjo. Com̃o el rrey dom Rramiro lidou conos das naues |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Co viijo. Como el rrey dom Ordono, o primeyro, lidou conos mouros que o vijnam guerear |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Et lidou conos mouros muytas uezes et (et) uençeos todauja. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Et el rey dom Ordono leyxou todolos outros feytos et juntou logo sua oste, et dixeles aquel feyto dos mouros en com̃o vĩjnã; et acordouse cõ elles et foy lidar conos mouros muyto esforçadamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 17 |
Co IXo. Como Mahomat, rrey de Cordoua, lidou conos de Tolledo et matou delles LXXa mil |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Desi foyse guerear conos talamaes et aos prouẽcialles et aos françesses, [et] matou muytas destas gentes, cada hũu per seus lugares. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 21 |
Et dello quinto ano ata os noue anos do rreynado deste rey dom Ordono nõ achamos feyto que de contar seia que a[a] estoria perteesca, se nõ eno oytauo ano aquel enperador Loys de Roma que perdoou a seu fillo Locario, que se queria alçar conos outros altos omẽes do rreyno et atregoou[o] et segurouo que ueesse seguro ante el, que se nõ temese de nẽhũa cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 29 |
Et el rrey dom Affonso, avendo muy grã curaçom de lidar conos mourros et auer com elles gerra, poys que auja bõ[a] andança et ajuda que llj Deus daua, et catãdo o mays agissado para conprir sua voentade en esto, pos sua amizade cõnos prouinciaes et conos nauarros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 33 |
Com̃o el rrey dõ Affonso fez duas partes de sua oste et foy lidar conos mouros |
[+] |
1295 |
TC 1/ 34 |
Et este[ue] bem çerca dũu ãno que nom caualgou cono pessar que ende ouue. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Bernaldo diso entõçe: -Senor, por quantos seruiços uos eu fiz, bem me deuedes dar meu padre; ca bem sabedes uos cã bem uos eu acorri cono meu cauallo en Benauent[e], quando uos matarõ o voso ena batalla que ouvestes cõ el rrey mouro Otres; et disestes que uos pidisse hũu dom et uos que mo dariades; et eu demãdeyuos meu padre et uos outorgastesmo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 38 |
Et, poys que isto ouue apostado conos tolledãos desta guisa, tornouse para Cordoua et mandou gardar aquellas arafeens. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et, el yndo pollo camjno, caualleyros del rrey dom Affonso, que vijnam da caça, virõ as armas de Bernaldo et conocerõnas et ouverõ muy gram medo, et quiseranse acoler aa villa, mays Bernaldo n[õ] lles deu vagar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 59 |
Et nos aca outrosi somos en coyta conos mouros, bem com̃o uos alla, et lidamos cõ elles [de] dia et de noyte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 62 |
Et erã cono jnfant[e] don Garçia en este feyto seus yrmãos et Nunu Fernandez, seu sogro, que se nõ parti[ssen] de guerear a el rey ata que l[l]e fez[e]se[n] per força prometer que dese o rreyno ao jnfant[e] dom Garçia, seu fillo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et leuarõno a Ovedo et enterrarõno y conos outros rreys. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Como el rrey dom Ordoño çercou Tallaueyra et lidou y conos mourros |
[+] |
1295 |
TC 1/ 68 |
Como lidou el rrey don Ordoño conos mouros en Sant Esteuã de Gormas et vençeuos |
[+] |
1295 |
TC 1/ 87 |
Andados iij anos do rreynado del rrey dõ Ramiro -et foy isto na era de IXe çẽtos et xlij ãnos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en IXe çẽtos et iiijo ãnos - (et) o conde Fernã Gonçaluez, auendo sabor de fazer seruiço a Deus et de gaanar prez et onrra, começou de guerrear conos mouros muy de rigeo, et foy cercar hũu castelo muy forte que a nume Caraço; et jazia en somo dũa serra muyto alta, que tijnã os mouros entõçe. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Senor, por certo sabas que guyara Deus tua fazenda, assi que tu vençeras todo o poder d ' Almãçor, et aueras grã batalla conos mouros, et vençellos as, et mataras y tãto[s] que nõ auerã conta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et o conde Ffernã Gonçaluez estaua entõçe [quedo] en hũu logar et cobijçaua ia veer se juntado conos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Poys que os mouros forõ vençudos et fugirõ do cãpo, foy o conde Ffernã Gonçaluez enpos elles en encalço conos mouros et matou delles muytos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 96 |
Et, depoys disto, tornouse el rrey dom Rramiro conos seus, cõ grãdes gaancas d ' ouro et de prata et de pedras preçiosas et doutras coussas muytas, et cõ muytos catiuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Et por ffazer mayor mal posestes uosa amizade conos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 99 |
Et conocerõsse nas armas et forõse ferir hũu ao outro, et derõ[se] tã grãdes golpes que os cuytellos das lanças passarõ da outra parte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et, quando soube que el rrey era morto, ouve ende muy grã pessar et disso que el queria yr lidar conos castellãos et vingar el rrey dom Sancho, se podese. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Quando o conde Ffernan Gonçaluez soube que o conde de Tollossa vĩjna sobre elle conos nauarros, mandou logo mouer contra elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et entãto yrã chegando uosas cõpanas, de que son aynda muytos por vĩjnr, et depoys yremos lidar cono conde de Tollosa et vencerllo emos, sse Deus quiser. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et soltou todos aqueles de Tollosa que tĩjna pressos, et deulles que despendesem, et fezeos jurar que fosẽ cono conde et que se nõ partisem delle a(a)ta que o ouvesem leuado et posto en sua terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Senor, cõ grãd ' amor de seruir a ti, sofro eu muyta lazeyra et leyxo muyto viço, et ssõo en muy grãd ' enamizade conos mouros et conos cristãos; ca os rreys d ' Espana, cõ medo dos mouros, [o]luidarõ a tj, que eras seu Senor, et tornarõse seus uassallos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et fays de todo teu poboo tres azes, et entraras tu ẽna hũa conos meos de parte d ' ourient[e], et seerey eu y cõtigo en aquella aaz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Andados quatro ãnos do reynado del rey dom Sancho -et foy esto ẽna era de IX çentos et Ltaxvj ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et XXte viijto anos; et o enperio d ' Enrique, enperador de Roma, en xiijze -, o conde Fernan Gonçaluez, iazendo ena priiom, era muy bem guardado de todolos nauarros, por que era sonado per toda a terra que el era o mellor caualeyro d ' armas que outro nẽhũu que fosse, et auiã todos sabor de o veer et de o conoçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Et quando chegarõ ali, el et sua conpana, [preguntou] que sse poderi[a] ueer o conde, ca auia gram sabor de o conoçer et prouar se llj poderia auer prol en algũa cousa, por que tal ome com̃o aquel nõ era de teer assy en priiom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Et tu me semellas a dona sem piedade et sem boo conocer, et tees grã poder de fazer bẽ et mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et, se o acharmos, adugamolo conosco; et, se nõ, moyramos y todos cõ el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et o conde teue[os] a ollo et foy parando mentes, et conoçeu logo com̃o erã os castelãos, que vijnã buscar seu senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et começarõ a correr todos ata que chegarõ açerca delles, et conoçerõ o conde seu senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 152 |
Et assy com̃o sodes uos de muy boo conoçer et muy entendudo senor, deuedes escoller o mellor et catar que nõ façades cousa que uos achẽ os omes en que trauar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 157 |
Et aly logo, ante todalas gentes da hũa et da outra parte, rreconoçeullj senorio daquela terra que tijna et da Estremadura de Leom dalen Doyro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 157 |
Et fezelle menagẽ dela, de conoçer aquel senorio a el et aos seus que enpos el veesem et reynassem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 160 |
Et faziã todo este mal con consello et guiamento daquel grande ome d[õ] Vela de Castela, de que dissemos ante desto, que o deytara da terra o conde Fernan Gonçaluez, por que nõ queria esse dom Vela conoçerlle senorio en Castela, com̃o era dos mayores et mellores et mays poderoso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 163 |
Et, quando o conde soube todo o feycto en com̃o auya passado, et uyu el et os outros que todallas feridas que lle os mouros der[ã a] aquel que por el andara ẽno cãpo, que todalas el tijna ẽno perponto et na loriga et no caualo, et souberõ que nõ fora y, (et souberõ et) entenderõ et conoçerõ que esto que per Deus ueera, et pela deuoçõ que aquel caualeyro auy[a] en el et nos sacrifiçios das missas, et [que] por esso quisera el enuyar a seu angeo en [sua] fegura que lidasse por el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
Et meteusse pelo camjno de pee, con hũu escudeyro, en maneyra d ' omees pobres et de[s]conoçudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
Et por esso soo aqui viudo en esta maneyra que veedes, por tal que me nõ conosca nẽgũu et possa acabar esto por que ando. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Pero con todo esto Gonçaluo Gonçaluez, o menor de todos [os] yrmãos, que estaua aynda por descabeçar, quando os yrmãos viu descabeçados ante sy, entẽdeu que assy yriã ata el, a la fe, et assi sse acabaria, et cono gram pesar et a gram sana que ende ouue, leixouse yr a aquel mouro que os es[c]abeçaua et deullj hũa tã gram punada ẽna gargãta, que deu logo con el morto en terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Com̃o Gonçaluo Gostez conoçeu as cabeças dos seus fillos et a de Moño Salido |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Et Almãçor, quando as uyu et lle departirõ quẽ erã, et [a]s catou et as conoçeu pelo departimento que llj fezerã ende, fezo semellãça que lle pesaua muyto, por que os assy matarã a todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Et querote daqui sacar que as veias se as poderas conoçer, ca dizẽ meus adalijs que da foz de Lara som naturaes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Se as [eu] uir, direy quẽ som ou de que lugar; ca nõ a caualeyro de prestar en todo Castela que eu nõ conosca quẽ he ou de quaes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Et, poys [que as] uyu Gonçaluo Gostez et as conoçeu, tã gramde ouue ende o pesar que logo aa ora caeu por morto en terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Estas cabeças conosco eu muy [bem], ca som as dos meus fillos, os jnfantes de Salas, a[s] sete; et esta outra e a de Monõ Salido, seu amo, que os criou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Et, quando eu uir esta sortella, conoçelo ey per ela logo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 206 |
Esta dõna Aldõça foy moller de Paay Frorez, que era diacono, et ouue del estes fillos: o conde dõ Pedro, et dom Ordono, et dõ Pelayo, et dom Nuno, et a madre do conde dõ Sueyro et de seus yrmãos, et a condessa dona Tareyia de Carrõ, que fezo y a jgleia de Sam Zoyl martir. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
Et dissemoslle assy por que, os que oyrem esta estoria, que o conoscam mellor per este nume Almãçor que por este outro que dissemos Alagib. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Com̃o chegou a seu padre [et] o conoçeu |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Mudarra Gonçaluez, quando llj esto oyu dizer et esta resposta ouue delles (gram prazer et), foy para sua madre et contoullo et disso[lle] com̃o queria yr buscar a seu padre et saber de sua fazenda del, se era morto ou viuo, et que llj desse o sinal que llj el leixara, per u o podesse conoçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 218 |
Et el rey dõ Garçia enviou entõ sua oste, mays o conde Garçia Fernandez el foy y cono corpo meesmo et con sua oste. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 239 |
Et el conos de Toledo tomarõna et enterrarõna logo dentro en sua mesquita. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 260 |
Et sayo da çibdade a furto [et] encubertament[e] en hũa carreta, por que o nõ conocesse nẽgũu, et foisse para Aya Almodafar, rrey de Saragoça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 275 |
Quãdo aquello oyo o traedor de Fernã Laynes, caualgou en hũu potro brauo sen sella, et sayusse da oste en guysa de rapaz, sua capela posta ena cabeça, por que o nõ conoçesse nẽgũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 281 |
Et, por que a aquella sazõ era a guerra conos mouros tam grande et tam cotiaa, assi que os caualleiros et os condes et aynda os rreys parauã seus caualos dentro en seus paaços et, segũdo conta a estoria, dentro en suas camaras hu dormiã cõ suas molleres, por que, logo que oyssẽ apelido ferir, teuessem seus cauallos prestes et suas armas, por que sse podessem armar sem toda tardança para sayr alla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 287 |
Et outrosi cõ os leoneses et conos galegos en Viadãcos et uençeos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 287 |
Et viueu en guisa d ' ome desconoçudo vj anos en Acre cõ hũu caualeyro a soldada que llj daua algo por seruiço que lli fazia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 296 |
Et foy el rrey dõ James tornado en poder dos seus por dõ Pedro, diacono de Aquiro, cardeal de Sancta Maria de Benauẽt. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 308 |
Et este Roderigo, andando per Castella, ouue seu gresgo cono conde dõ Gomez, senor de Gormaz, et ouueron de lidar, et matou Rrodrigo o conde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 308 |
Et trouxe consigo os rex presos et partio muy bẽ a presa et o que ouue da batalla conos fillos dalgo et cõ todoslos outros que forõ cõ elle, tã bem os mouros catiuos com̃o todalas outras gãanças que ende ouue, en guisa que todos forõ seus pagados, loãdoo muyto et pagandosse de sua fazẽ da. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 314 |
Et, estãdo o lume açeso, começou a coydar no que llj acon[te]çera cono gafo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 318 |
Et depoys llj foy o conde muy desconoçudo, que llj fezo muyta guerra della ata que lla tomou Rrodrigo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 322 |
Capitolo com̃o Rrodrigo lidou conos mouros que leuauã a presa de Castella et lla tomou et os vençeu |
[+] |
1295 |
TC 1/ 334 |
Et Rroy Diaz mandoo tomar et mandou que dessem ende al rrey o quinto en rreconoçemento de senorio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 337 |
Capitolo de com̃o o enperador se querelou ao papa del rey dõ Fernãdo, que lli non queria conoçer senorio |
[+] |
1295 |
TC 1/ 337 |
Et o emperador querelouse del rrey dom Fernando d ' España, que lle nõ queria dar trebu[t]o nẽ conoçer senorio, asi com̃o todolos altos omes et rreys de cristia[is]simo, et que lle pedia por merçee que o costrengese ata que lle conocese seu senorio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 337 |
Et o papa enviou amoestar al rrey que conoçese senorio ao emperador, senõ que enviaria cruzada sobre el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 343 |
Et, elles fazendo sua vida muy bõa et muy linpa, alçarõse al rrey estas duas terras nõ lle conoscendo senorio, nẽ lle queriam dar parias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 358 |
Et el rrei apartouse cõ ele et nõ quiso falar conos rricos omes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 361 |
Et, elles estando asy, virõ vĩjr o Çide cõ trezentos caualeyros, et conoçerõ a sua syna uerde, ca nõ chegara aa primeyra lide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 366 |
Et elles conoçerono nas armas et diserõlle: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 370 |
Et entõ el rrey conoçeuse en ello. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 404 |
Com̃o el rrey dõ Afonso jurou conos fillos dalgo pola morte del rrey dõ Sancho |
[+] |
1295 |
TC 1/ 424 |
Amigos, ia veedes com̃o o teemos conos mouros, que nos an tollido a agoa et a vyanda teemos pouca. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 430 |
Et ende fazia moyto mal a Tirol et a Medina et a outros lugares de redor ata que llj conoçerõ senorio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 431 |
Senor, enviauolo o Çide, o que uos deytastes da terra; pero que, do que el gãana, enviauos este presente en seruiço, reconoçendouos senorio; ca elle viue per suas armas com̃o home desẽparado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 453 |
Et forõ ante o papa os clerigos que seruiã este offizio conos mandadeyros del rrey et da rreyna, que os accusau[ã] muyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 455 |
Senor, bem conoçemos que o esleyto he prinçipe de uosa ley; et, se dissesemos algũu achaque contra o cõçello da ley, matarnos yam por ende os cristãos depoys. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 457 |
Et fez logo conçello entrante de sua prouynçia conos prelados de Galia Gotiga. . . dos godos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 469 |
Et fezerõ ambos preito de sse ajudar contra todos os omes do mũdo conos corpos et cõnos aueres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 477 |
Et el rrey, veendo que era muy grande ajuda para a sua conquista aquillo que lle a rreyna daua, et que auer[i]a por ende muy mellor Toledo, ouue seu cõsello cõnos rricos omes et cono Çide et cõ todos os outros rricos omes et onrrados, et mostroulles com̃o lle era muy grande ajuda aquillo que lle a Çayda daua para sua cõquista. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 479 |
Com̃o os alaraues lidarõ cono poder del rrey don Afonso et o uençerõ et matarõllj o fillo |
[+] |
1295 |
TC 1/ 479 |
Et o cõde, quando o vio, deçeu logo a elle et cubrio cono escudo et defendeu[o] quanto mays et mellor podia cona espada, a guisa de muy boo caualeyro como el era. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 479 |
Et o conde dõ Garçia, a que chamauã o Crespo de Granõ et o conde dõ Martin et outros condes et ricos omes que estauã cono jnfante acorrerõlli et fugirõ cõ elle et chegarõ a hũu lugar a que dizẽ agora Sete Condes, seyndo da batalla, coydando y escapar cõ elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 479 |
Et, como nõ podi[ã] fugir cono jnfante, matarõnos alj. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 485 |
Com̃o el rey dõ Afonso lidou cono Miramamolĩ et foy vençudo el rey don Afonso |
[+] |
1295 |
TC 1/ 485 |
Et juntarõse conos mouros en hũu lugar çerca Badalouça, que dizẽ en aravigo Galique. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 490 |
Et el rrey de Saragoça falou cono Çide com̃o queria auer Valenca et queria que lla dessem, asi com̃o posera Abucãno cõ elle, quando o fezera y uĩjr, et que llj rogaua que o ajudasse et llj consellasse como a ouuesse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 495 |
Vymos hũa tua carta que enviaste al rrey, en que llj enviaste dizer que lidarias conosco. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 495 |
Et por esto nõ deçeremos das bestas ata que te tomemos aas mãos et ueiamos os teus deus, et os coruos, et as cornellas en que tu crees; ca fiando tu en elles lidaras tu conosco. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 498 |
Et, quando acordou, começou a contar a sua maa uentura dizendo que auja Deus yrado, por que queria yr contra o seu seruo; et, poys que asi era, que queria seer preso conos seus, ante ca nõ tornar a sua terra, et que se queria meter enas maos do Çide da boa uentura. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 499 |
Et estes entẽderõ que nõ poderi[ã] uiuer en paz nẽ viuer sen guerra, se nõ ouuesẽ amor cono Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 510 |
Conta a estoria que sobre esta demãda ouue Abenjafa seu consello cono poboo, que faria en esta razõ do auer que llj enviaua pedir aquel endeantado para enviar alen mar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 512 |
Et pos hũu almoxarif que recadasse o seu, et mandoullis que llj recudissem conas rendas et conos dereytos dende; et os mouros que quisesem vĩjr y morar que uẽesem seguros et que trouxesem a uiãda et as outras cousas que quisesem uender. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 512 |
Et Abeniafa estaua ia quanto esforçado por que auja amor cono Çide encubertamẽte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 512 |
Et, quando se virõ tã coytados, ouuerõ seu consello os omes bõos et todos os mays do poboo com̃o poderiã auer amor cono Çide, por qual maneyra quer que ficassem ena villa en paz ata que ouuesem mãdado d ' alem mar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 513 |
Com̃o o Çide pos seu amor conos dos castelos |
[+] |
1295 |
TC 1/ 513 |
Et ouue sua postura conos dos castellos que erã do senorio de Ualença, que llj dessem os dizemos dos fruytos et das outras cousas que ouuessem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 513 |
Et Abeniafa prouguellj muyto por esto et ouue sua fala cono alcayde de Xitiua et cõ[n]o (o) alcayde de Forocha et jurarõ cõ el de lle seer bõos et de seer a hũa uoz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 522 |
Et elle disse que nõ queria con elles nẽhũa cousa, senõ viuer cõ elles [en] jgualdade et que se tĩjn[a] en lugar de hũu delles, et que se elles aujã coyta que asi fazia elle, que asaz auja que ueer eno [seu]; et que nõ saberia elle dar cõsello a omes que estauã desauij̃dos; mays que se acordassem todos en hũu et que se partissem dos fillos de Habuagid de nõ fazer nẽhũa cousa per seu consello et que tomassem bẽ a el; et, quando el uisse que se traballauã de maos feytos, que elle que os sacaria ende quanto podesse, et guisaria com̃o uiuessẽ en paz et en asesego, ca en quanto creerã seu consello bem sabi[ã] com̃o passarã; et que fiaua por Deus que os sacaria daquella prema et [que] ouuesem paz cono Çide et que non ouuessem guerra cõ elle nẽ cõ outro nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 525 |
Et, quando uio Abenjafa que o nõ faziã, ouue seu consello conos omes bõos que erã do seu bando como [o]s pr[end]ess[ẽ]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 526 |
Et en outro dia caualgou muy grã manãa cõ toda sua conpana et passou a ponte por se ueer cono Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 530 |
Conta a estoria que el rrey enuiou sua carta de rresposta [a] Abeniafa en esta maneira: que aquela cousa que el demãdaua que lha nõ podia fazer, a meos de demandar ajuda a el rrey dom Alfonso de Castela con que podesse hir; et esto que o faria logo que sse atreuesse a lidar cono Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 533 |
Et o mouro falou conos que o guardauã toda sua fazenda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 534 |
Et acaeçeu que seyrõ omes onrrados da uila et falarõ cono Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 535 |
Et, quando o uijã os outros mouros dauãlhis muy grande algo que os leixassẽ morar ena Alc[u]dia conos outros mouros que y morauã do Cide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 537 |
Com̃o o alfaque andou en preitesia conos da villa |
[+] |
1295 |
TC 1/ 537 |
Et Abeniafa soube o que os omes [bõos] falarõ cono alfaqui et entendeu que [era] por que sse nõ sentia da coita en que estauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 539 |
Conta a estoria que aquele caualeyro Martin Pelaes, cuydando que nẽgũu nõ llj auia uista a sua maldade, lauou as maos conos outros et quisese asentar cõ eles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 539 |
Et Martin Pelaes muy bẽ armado foy conos primeiros que toparõ conos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 539 |
Et entẽ deu que por aquelo o nõ leixara asentar conos outros caualeiros mais preçados et que o asentara mais consigo polo uiltar ca polo onrrar; ca outros auia y mellores caualeiros et nõ lhis fazia aquela onrra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 540 |
Et Martin Pelaes muy mãso et muyto assessegadamente tornouse conos outros et foise para sua pousada a guisa de muy boo caualeyro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 540 |
Et uiueu senpre cono Çide et seruiuo muy bẽ et muy uerdadeiramente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 540 |
Mais agora leixa a estoria a falar desto et torna a cõtar a preitesia que o alfaqui et Abeniafa fezerõ cono Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 541 |
Et, desque Andalla soube com̃o queriã mouer preitesia cono Çide, falou con ele muy desenganadamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 544 |
Et en outro dia seiu Abeniafa et outros omes boos et firmarõ logo seu preito cono Çide, cõ outorgamento dos may[o]raes danbalas partes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 546 |
Conta a estoria que Abeniafa, con coita d ' auer amor cono Çide, uij̃dolhi en mẽte da sanha que dele ouuera, quando o seyra ueer, por que lli nõ leuara nada en seruiço, assi com̃o o auemos contado, tomou muy grãde auer, que auia todo tomado aos da uila dos que venderã o pã caro ena çerca, et leuouo ao Çide en presente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 547 |
Das razões que o Çide ouue conos de Ualença |
[+] |
1295 |
TC 1/ 552 |
Et cõplido este tẽpo, foy muy apoderado [dela] bẽ conplidamente, et est[eue] ena preitesia conos da uila et para assessegalos hũu mes, et assi se conprirõ X meses. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 552 |
Et, desque o Çide ouue apostadas estas preitesias conos mouros, conplido este tẽpo que uos dissemos, entrou ena çidade, sua signa tenduda, et todos con elle, sas armas enfestas, muy onrradamente fazendo muy grãdes alegrias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 553 |
Et os mouros, quando esto oyrõ, hũu cõ medo do Çide et o al por nõ estar mal cono Çide, tragiã ante el muy grãde auer, dizendo: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 553 |
Et dizia que, sse escapasse daquela coyta, que o partiria conosco. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 555 |
Mais eu tenho por bẽ et mãdo que todos os mais onrrados que moredes ena vila, en uossas casas et en uossas herdades, et nẽhũu de uos nõ tenha mays dhũa besta muar, et que nõ husedes d ' armas nẽ as tenades, senõ quando eu mãdar; et a outra gente que s[a]ya morar eno arraual da Alcudia, hu eu soya pousar; et que aiades duas mesquitas, a hũa ena uila et a outra eno arraual; et que aiades uossos alcaydes et uosso alguazil assi com̃o os ey postos; et que aiades uossas herdades et que mj dedes ende o dizimo dos fruytos; et a justiça que seia mjña; et eu que mãde lauar moneda qual me quiser; et os que quiserdes ficar comjgo a esta condiçõ, [ficade]; et os outros yde a Deus tã solamente conos corpos, ca eu (nõ) uos mãdarey poer en saluo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 557 |
Conta a estoria que essa noite ouue o Çide seu conselho con dom Aluar Fanges et conos outros omes onrrados de sua poridade, en que ele mays fiaua, para ordinar sua fazenda, por rrazõ que tĩjnha que sse yria muyta gente da sua, por que estauã muy rricos, et que sse tornariã para suas terras. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 563 |
Et elas deçerõse das bestas et leixarõse caer a seus pees, tã bẽ a madre como as filhas, et cono grã plazer nõ podiã falar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 571 |
Et enuiaualho en rreconoçimento de senhorio, et pola muyta onrra que mãdara fazer a dona Xemena, sua moller, et a suas filhas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 571 |
Os CCCos caualos vijnã deante, cõ suas espadas aos arções, et os donzees tragianos pelas redeas; et enpos elles vĩjnã os outros dõzees (tragianos pelas redeas et enpos elles vĩjnã os outros donzees), conos caualos, suas lanças enas mãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 573 |
Et enviou porllos condes de Carrõ et dissollis o que auja falado conos messegeyros do Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 576 |
Senhor, as mjnas fillas som aynda muy pequenas et nõ som en tẽpo de casar, nõ por que elas non fossem muy bẽ casadas conos condes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 576 |
Desi foron comer cõ el rrey, en esta guisa: que, en quanto durarõ estas vistas, -forõ viijo dias - que hũu dia comiã cõ el rrey et outro cono Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 576 |
Et diz a estoria que, quando se ouuerõ a partir huus dos outros, que forõ muy mais os que forõ cono Çide ca os que el rrey trouxe cõsigo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 576 |
Et eles souberõno muyto agina, [ca] conos condes ya Sueyro Gonçaluez, seu tio, yrmão de seu padre, que os auia mal criados, et auiaos assi acostumados que erã muy desdenosos polos orgulhos; et cono que auiã seyrom de maneyra enas cousas, assi que ualiã muy meos por elo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 580 |
Et o Çide asentouse eno estrado conos condes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 582 |
Conta a estoria que os condes de Carrom morarõ cono Çide dous anos, depois que forõ casados, muy uiçosos et muyto en paz a muy grã sabor de ssi; et cõ eles seu tio Sueiro Gonçaluez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 582 |
Et a cabo de dous anos acaesçeu hũa muy grã desauentura, per que se ouuerõ a perder cono Çide, nõ auẽdo ele culpa en elo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 582 |
Et cono muy grã medo saltou ajuso et nõ se pode teer enos pees et caeu; et vntaronselli todos os panos de lixo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 591 |
Et o mouro conoçeuo muy be et nõno ousou a atender, et uolueu as redeas ao caualo et começou a fogir contra o mar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 594 |
Et hũu dia, estando eles cono Çide, começarõ os caualeiros a departir quaes forã boos ena lide do Quarto et quaes maos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 594 |
Et Diego Gonçaluez disse: -Çide, bem sabedes o diuido boo que conosco auedes, ca uos teemos com̃o en lugar de padre et de senhor, et uos reçebestesnos por filhos (et) o dia que casamos cõ uossas fillas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 594 |
Et, por que a tenpo que nos partimos de nosso padre et de nossa madre, nõ sabemos com̃o llis uay nẽ sabem eles de nos; et, se o por bẽ teuessedes, queriamos yr ala et leuar conosco nossas molleres, por que uei[ã] nosso padre et nossa madre (et nossa madre) et nossos parentes com̃o somos onrrados et rricos en casar cõ uossas fillas et sabã com̃o casamos aa nossa prol et a nossa onrra; et senpre seremos prestes et aparellados para o uosso seruiço. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 595 |
Conta a estoria que, desque llis ouue dada a rresposta, leuãtouse do escaño et foisse para dona Xemena, sua moller, et falou cõ ela et cõ dom Aluar Fanes et contoullis o que passara conos condes et a rresposta que llis auia dada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 596 |
Aqui ficaredes, fillas do Çide, que nõ seria guisado de seer nossas parellas; et ueeremos com̃o uos uingara uosso padre, ca nos vingados somos da desonrra que nos fez en Ualença cono leõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 600 |
Yde aos rreuredos de Corpes, ca y as acharedes uiuas et saas; ca llj nõ fezemos outro mal nj̃hũu, senõ que as nõ queremos leuar conosco. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 603 |
Et, departindo Ordoño cono omẽ boo, por que o uia tã boo et dizia muyto bem do Cide, ouue de contar o feito das donas, como llis conteçera et com̃o as leixara en aquele mõte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 604 |
Et enuiarõ Ordono ao Çide conas nouas et cono acordo que tomarõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 604 |
Et, rreconosçendouos senhorio natural, enuiauos en presente CC caualos et çem mouros negros; et enuiauos muy nobles selas et espadas enos arções; et pedeuos por merçee que o que[i]rades tomar dele, por que a muy grã sabor de uos seruir, anparãdo a fe de Ihesu Cristo quanto el mais pode et sabe. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 604 |
Senhor, uij̃do a uos cõ este presente et cono mãdado do Çide bem auẽturado, achamos ontre Medinaçelle et Atẽça hũu escudeiro, sobrinho do Çide, que diz[ẽ] Ordoño. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 607 |
Et ele, quando os ouuiu, conosçeuhos, ca muytas uezes os auia uistos cono Çide, quando pousaua y, et prouguellj muyto cõ eles et meteuhos logo en casa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 607 |
Mais, pois que assi e et uos sodes uiuas et saas do mal, prazenos cono mais pouco, et queremosuos leuar para uosso padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 614 |
Da contenda que Fern[ã]d ' Afõso ouue cono cõde Suer Gõçaluez |
[+] |
1295 |
TC 1/ 614 |
Et, se dizedes de nõ, eu uos meterey hi as mãos et fareyuolo conoçer assi, ca soo de tal linagẽ que me nõ podedes engeitar de uosso par, et a meiadade das armas uos darey d ' auantaiẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 614 |
Et todo esto mj fez, reconoscendomi senhorio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 617 |
Mãdouos que tomedes alcaydes de mjna casa, que uos ouçam conos condes et cõ aqueles que algũa (cousa) demãda quiserdes fazer, et uos liurẽ cõ dereito. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 617 |
Et a estes seis condes mãdou el rey que oyssem o Çide conos condes de Carrom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 619 |
Et peçouos por merçee que, poys conoçẽ que lljs dey o meu, que melo mandedes dar sen outra contenda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 619 |
Et elles, auendo seu consello, julgarõ que, poys elles conoçiã que o Çide llis dera o auer cõ suas fillas, et llas leixarã, que llo entregassem logo alj ena corte del rrey, sen outro plazo nj̃hũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 622 |
Et, senor, nenbrarllis deuera com̃o eram mjnas fillas et com̃o mas demandastes uos para elles, et quan onradamente llas eu dey, per uosso mandado, por molleres; et, senor, nõ conoçerõ a Deus nẽ a uos nẽ a mj̃ nẽ aa bõa andança en que erã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 623 |
Et por ysto uos digo aleyuosos et daruos ey uossos pares que uos metã a elo as maos: ou uos matarã ou uolo farã asi conoçer pelas gargãtas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 623 |
Senor, bẽ sabedes quan acabados somos de linagẽ, por que tẽemos que nõ pertẽeçe de casarẽ conosco fillas do Çide de Biuar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 625 |
Et dixi ao Çide que tu mataras o mouro; et sabe Deus, des esse dia ata aqui, que nũca o de mj̃ soubo ome do mũdo nẽno coydaua a dizer; mays a tua grã maldade que a en tj et o grã desconoçemento que fazes contra o Çide mj faz dizer a muy grã couardia que a en tj aqui ante noso senor el rrey, que aqui esta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 627 |
Et, estãdo asi deostado do Çide, vio estar onze condes que erã do bando dos jnfantes, que erã contra o Çide; et, cono muy grã pesar, oluidou o que o Çide llj auja castigado a el et aos outros, que nõ peleiassem ante el rrey, et entõ sobraçou o mãto et enderençou contra o conde Garçia Ordones; et, desque foy çerca del, sarrou o puño et deullj hũa tal punada que deu cõ el en terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 627 |
Et mandou que calassem, ca el queria liurar o preito deste reto "conos meus alcaydes, asi com̃o entenderẽ que e dereyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 629 |
En auẽdo consello conos condes que eu dey por alcalydes en este preito, que e ontre o Cide Rroy Diaz, da hũa parte, et os condes de Carrõ et seu tio Suer Gonçaluez, da outra, por que mj fezerõ entender que foy consellador da desonrra das fillas do Çide, por saluar seu dereyto lidẽ cõ outros tres caualeyros quaes o Çide der de sua casa, et saluẽ seu dereyto, se poderẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 632 |
Senhor, eu sineey quaes de mjña casa fezessem esta lide conos condes de Carrõ et seu tio Sueyro Gonçaluez, pola nemiga que fezerõ contra mj̃ et contra mjnas fillas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 635 |
Com̃o el rey foy a Carrõ et lidarõ os condes conos caualeyros do Çide |
[+] |
1295 |
TC 1/ 637 |
Et, desque llis ouuerõ partido o sol, cada hũu conoceu muy bẽ o que auja a lidar cõ el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 638 |
Et Pero Uermudez meteu mão aa espada Tiçõ; et, quando a Diego Gonçaluez uio sobre si, conoceua bem et, ante que recebesse golpe cõ ela, conoçeu que era uençudo et que era uerdade o que Pero Uermudez dissera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 638 |
Et, quando os fiees ysto oyrõ, disserõ a Pero Uermudez que esteuesse quedo et que o nõ ferisse(m) mays, poys que conoçia que era uençudo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 640 |
Et entõ el rrey deu por sentença por aleiuosos conoçudos os condes de Carrõ et mandou a seu moordomo que llis tomasse os caualos et as armas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 640 |
Des oge mays podedes casar uossas fillas sen enbargo conos jnfantes d ' Arangõ et de Nauarra, cõ que elas serã muy bẽ casadas et onradas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 646 |
Et o almoxarife começoullj a contar sua fazenda, et dissollj com̃o era muyto esforçado, mays ca ome do mũdo et o que mellor tĩjna sua ley; "et en parauoa nõ a de mentir, et e muyto amigo d ' amjgo, et aas cousas uẽçudas muy piadoso et de merçee, et he muyto entendudo et muy peruiso en todaslas arterias; pero a tanto muy braua catadura et o que o nõ conoçe, quando o uee primeyramente, toma muy gram medo da sua catadura. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 648 |
Et o bispo dõ Geronimo cantoulljs y missa; mays ante os seyu reçeber cõ muy grã preciçõ muyto onradamente et cõ muy grandes alegrias que en Valença fezerõ conos jnfantes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 650 |
Et, quando se ouuerõ a partir hũus d ' outros, deu o Çide muy grande algo a cada hũu dos fillos dalgo que conos jnfantes veerõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 653 |
Conta a estoria que conposo Abenalfarax, hũu mouro sobrino de Gil Diaz, en Valença, et diz que çĩco anos foy o Çide senor de Ualença; et que en estes çĩco anos nũca sse en al traballou, senõ [en] seruir a Deus et asesegar os mouros que erã eno seu senorio, en tal maneyra que, tã aueudos erã conos cristãos, que semellau[a] que sẽpre viueram en hũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 657 |
Et por ende a primeyra cousa que auedes a fazer, depoys que eu for finado, seia esta: lauade muy bem o meu corpo cõ agua rosada et cono balsamo muytas uezes; ca, loado seia Deus, limpo o teno doutra suzidade para reçeber o seu sancto corpo cras, que sera o postrimeyro dia da mjna vida. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 661 |
Et poserõno en hũa sela muy nobre do caualo Baueca, et poseron a sela en hũu caualfuste cono corpo, et vestironllj a carõ hũu cambays de çendal delgado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 676 |
Et os condes et os rricos omes et os outros omes boos da terra, veendo et seendo ia çertos de todo en todo (et) pelos fisicos que auya el rey a morrer daquel mal, ouuerõ seu consello et suas falas en hũu, dizendo com̃o este rey dõ Afonso non lles leixa[ua] fillo nẽhũu que lljs gouernasse o reyno, senõ dõ Afonso seu neto, que era fillo do conde dõ Ramondo de Tolosa; et, por que este dõ Afonso era moço pequeno, ouuerõ seu acordo que, ontre tanto que o mynino criassem, que fosse para manteer o rreyno, que ser[i]a bem que casasse sua filla dõna Oraca Afonso, moller que fora do cõde dõ Ramondo, que era veuda, cono conde dõ Gomez Candespina, por que era mayor et mays poderoso que nẽhũu dos outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 684 |
Et mataronllj o caualo et ficou de pee; et cortaronllj as mãos, et conos braços tijna a sina, et chamaua "Olea". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 685 |
Mays os da terra tẽendose cono menj̃o et aiudandoo muyto, deytoo da terra ao conde dõ Pedro et çercou sua madre enas torres de Leõ; et, teendoa çercada, ouuerõ avijnça en esta maneyra: que ela que tomasse para sy o que ouuesse mester et ele que fosse rey et senor, et que fezesse cõ seu cõsello o que ouuesse de fazer ẽno reyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 688 |
Et foy tã bem andante contra elles que todos llj dauã parias et lle conoçiã senorio, en maneyra que sse chamaua enas cartas "rey d ' Espana", por onrar mays a seu senorio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 689 |
Et começou de contraliar al rey dõ Afonso, mays nũca en maneyra que llj tornasse uassalagem, ante llj vijna a cortes et llj conoçia senorio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 695 |
Et, quando soube que vĩjna, seyu[o] a reçeber cõ todas suas gentes: condes et ricos omes et muytos omes onrados, et cõ muytos fillos dalgo muy bem guisados et muyto apostamente; ca era y cono (o) emperador el rey de Nauara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 703 |
Et muytos delles, que alo forõ cono abade, tomarõ abito temperado, qual cõvijna a caualeyro, et ficarõ y por defensores. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 703 |
Et, segũdo conta a estoria, [diz] que forõ cono abade mays de vijnte mil omes d ' armas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 709 |
Et era segudado, com̃o se fosse culpado de morte, et desherdado; com̃o se de der[e]yto nõ ouu[e]sse de herdar, ou com̃o se nõ fosse fillo del rrey dõ Sancho et neto do emperador d ' Espana, fillo de seu fillo mayor, que deu[era] herdar Castela et Leõ enteyramente; que mal fezera elle, que falar nõ sabia, nẽ conoçia a ssy meesmo, foras tanto que o queria desherdar el rrey de Leom, seu tio? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 713 |
Senor, a uossa merçee muyto uos gradesco quanto me dizedes; mays en mayor merçee uos teno que mj conoçedes o seruiço que uos fiz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 713 |
Et el rrey, per c[õ]sello do conde d[õ] Mono et dos outros condes et rricos omes, cobrou os lugares que llj auia tomado seu tio; ca, enpero au[i]am feyto menagem al rrey de Leõ por ellas, quando vijam al rrey, seu senor, logo llas dauã et o rreçebia muy bem, por que moytos delles lazerarõ depoys; mays elles, mays queriam seer lazerado(res)s, ca nõ seer desconoçudos a seu senor natural. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 722 |
Conta a estoria que el rrey dõ Fernando, quando ouue preso el rrey de Portugal et desçercada a vila de Badallouço, seyrõ os mouros da vila al rrey et conoçerõllj senorio cõna vila et cõno castelo, et fezerõlle preyto et menagẽ de lle conoçer senorio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 729 |
Et os rreys d ' Arãgõ et de Nauarra vijnãlle a cortes et conoçiãlle senorio muy cõplidamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 730 |
Conta a estoria que, depoys desto, que sse alçou o rrey de Nauarra, nõ lle conoçendo nẽhũu senorio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 730 |
Et depoys desto veeõ a sua mesura, conoçẽdo que llj errara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 735 |
Et chegou a Toledo cõ dous mil et trezentos caualeyros de linaje, et conos dos concellos et cõ outras gentes erã xiiijze mil caualeyros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 738 |
Et jsto era para as gentes que o uẽerã ajudar, sen a muy grã custa que el fazia conos do seu senorio, ca erã y de fora bẽ XXXta mil omes de caualo, et a gente meuda era sen conta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 740 |
Conta a esto[r]ia que, terçeyro dia depoys de San Iohan, moueu el rrey don Afonso de Toledo cõ toda sua oste; et os d ' alende o porto aviã por cabedel dõ Diego Lopez; et el rrey de Nauarra ya a sua parte conos seus; et el rrey d ' Arangõ a sua parte conos seus; et el rrey dõ Afonso conos seus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 740 |
Mays os rreys nõno teuerõ asi por bẽ et leixarõnos yr conos corpos, por que erã caualeyros et omes onrados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 745 |
Et el rrey d ' Arangõ ya da outra parte conos seus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 751 |
Et el rrey dõ Afonso moueu conos seus, esforçandoos muyto, et dizendollis: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 752 |
Et alçarõsse muytos mouros en hũa pena muyto alta, et coydarõ y a escapar; et, os cristãos chegando aa pena, leixouse caer conos mouros, et morrerõ y todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 754 |
Et os arçebispos conos bispos et cõna clerizia [reçeberõnos] cõ muy grã preçiçõ, loando muyto a Deus por quanta merçee llis fezera, et por que os tragia sãaos et cõ muy grande onrra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 754 |
Et ali partiu el rrey dõ Afonso suas dõas conos rreys muy graadamente et cõ todos seus vasalos, en guisa que todos forõ seus pagados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 757 |
Et teuea çercada muy grã sazõ; mays, cõna grã coyta da fame, pose tregoa conos mouros et tornousse para sua terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 759 |
Et a rreyna, com̃o era de boo entendemento et muy corda, ouue seu consello cõnos rricos omes et conos prelados do rreyno a quem daria seu yrmão el rrey a criar, ca ela nõno queria dar a nẽgũu sem seu cõsello delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 771 |
Et demays rreconoçendo que llj fezerõ menagem a ela, quando naçeu, por que foy o primeyro fillo nẽ filla que el rrey dõ Afonso ouuera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
Et este rey dos gazulles foy o que chegara conos seteçentos caualeyros alaraues, de que ia dissemos; et, com̃o quer que os de suso a estoria alaraues numea, ante os chamauã bem a esse tempo gazulles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
O meu consello he este: que, poys que aqui estamos, que façamos o sinal da cruz et que nos acomendemos a Deus et a Sancta Maria et [ao] apostolo Sanctiago, et punemos de acabar ysto por que aqui ueemos en seruiço de Deus; et, se nõ podermos deytar as escaleyras de corda, poñamos estas de fuste et punemos en subir per ellas; et s[ub]ã os mellor algaraujados que ouuer ontre nos, et uaã uestidos com̃o mouros, por tal que, se se acharẽ cõ os mouros, que os nõ conoscã et que cuydẽ que som mouros com̃o elles; et estes punẽ de sse apoderar da primeyra torre que acharẽ, ata que a outra gente suba. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Aquel mouro, de que uos ia dissemos, conosçeu ena parauoa Aluar Colodro, et apertoullj a mão cõna sua, et dissollj aa orella: -Eu sõo daquelles que tu sabes; puña de te uĩgar destes outros, et eu te ajudarey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et entrou per ela Pero Rruyz Taful cono[s] outro[s] caualeyro[s] que y estau[ã] . |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Senor, poys que me demandas consello [fays] asi: leixa a mj̃ yr cõ tres caualeyros de cristãos, que eu leuarey comjgo; et irey de noyte aa oste del rrey dõ Fernando, et chegarey aa sua tenda muy encubertament[e], que nẽgũu nõ me ueera nẽ conoçera; desi tornarey a uos cõ todo o çerto, per que uos uaades a cousa çerta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Nõ me conoçedes? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 814 |
Et nũca lle mostrou os custumes nẽ as cousas que pertẽeciã a molleres, ma[y]s lo que fazi[a] a grande[za] de curaçõ et a grandes feytos. ca esta (he) muy boa et nobre rreyna dona Berĩguela co[m] tamana aguça gardou sempre este fillo et llj meteu no curaçõ feyto de obras de piedade de ome barõ, mãçebo et nino, et todo linagẽ de omes -esto he barõ et moller -; et toda preitesia delles -et esto he [o] liure et [o] quito et [o] adeuedado -; et todolos teudos a outra uida -esto he todos [os] outorgados a ordĩ -; et toda a naçõ, fas[c]as toda gente; et toda lengua sent[i]se en talent[e] cono feyto en este rrey dõ Fernando, et que [a] muytedũe d[as] uertudes nõ partindo en elle, entendesse(e)n todos et vissẽ que partia elle obras de misericordia a todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 839 |
Et sobre este cõsello et sobre este acordo acordou cõ este maestre et conos outros altos homes que y cõ el erã, que fezese y bastida et que partise os ricos omes et os cõcellos que esteuesem [a tenporadas] sobre ella c[o]tia[a]ment[e], ata que [a] ouuesem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 849 |
Os mouros erã tantos dala -os hũus que iaziã en Fazalfax, caualleyros gran peça et de outra gente muyta ademays; os outros que vĩjnã de contra esse Axaraf de muytas partes - asi que se vijã os do maestre en grã coyta, quando cõ hũus quando conos outros, que nũca uagar aujã de folgar; et todauja uençendoos esse maestre cõ esses seus freyres, correndo cõ elles et enbarrãdoos et fazendo grandes morteydades et gran destroymento en elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 851 |
Et foyse a derredor do rayal por nõ seer conoçudo, ata que fo[y] en s[ua] pousada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 851 |
Dõ Lourenço Suarez, que estaua y cõ el rrey, que uira Garçia Perez quando seyra do reyal et conoçeo enas armas et sabja que el era, (et) disse al rrey: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 851 |
Señor, aquel caualeyro que ficou en seu cabo dizẽllj Garçia Perez de Bargas, para atãtos com̃o elles som nõ a mester ajuda; et, se os mouros o conoçerẽ enas armas, non o ousarã cometer; et, se o cometerẽ, uos veeredes marauillas que el y fara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 851 |
Os mouros conocerõno enas armas como era Garçia Perez, ca muytas uezes llas virã trager et ben as conoçiã, et nõno ousarõ cometer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 851 |
Sabede que o conoçerõ et catade como se uã acollendo ant ' el, que o nõ ousã atender. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 851 |
Eu sõo Lourenço Soares, que conosco bẽ os bõos caualeyros desta oste quaes som. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 851 |
Et Garçia Perez ouue ende grande enbargo et pesoullj por que llo Lourenço Soares preguntaua ant ' el rrey, ca logo soube que vira el rrey et dõ Lourenço Suares o que a el aquel dia auja conteçido; et el era tal ome et auja tal maneyra que lli no prazia, quando llj retrayã algũu bõo feyto que el fezese; pero cõ grã uergonça ouue a dizer que o nõ conoçia; et nũca o del poderõ saber. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 851 |
Et dõ Lourenço llo preguntou depoys muytas uezes quẽ fora aquel caualeyro et sempre llj disse que o nõ conoçia nẽ sabia quẽ era; et nũca o del podo saber, pero conoçiao el muy bẽ et vijao cada dia en cas del rrey; mays nõ queria que o caualeyro perdesse per el sua boa fama que ante auja, ante defendeu ao seu escudeyro que por os ollos da cabeça nõ dissesse que o conoçia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 854 |
Mays, en quanto el rrey dõ Fernando conos de sua parte estaua contendendo con esses mouros que desbaratarã, digamos do meestre d ' Ocles et dos que da outra parte do rrio estauã, do que llis auẽeo (d)ala cõ esses mouros seus uezinos desse cabo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 863 |
Cõ o priol et conos que cõ elle estauã erã X caualeyros: (et) çĩco que mouerõ primeyro enpos las uacas, et quatro freyres cõ el, et el o quinto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 863 |
Et o prior foy muy aqueixado conos mouros et viose en muy gran coyta, ca certamẽte ouuerano morto ou leuado, senõ fora por esses que cõ el seyrã, que llj acorrerõ muy agina et se conbaterõ cõ os mouros muy de rrigeo et os ferirõ muy de curaçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 869 |
Capitolo da espolonada que fezo dõ Lourenço Suares conos mouros pela pontezela que esta sobre Aguadeyra et da boa andãça que y ouue |
[+] |
1295 |
TC 1/ 875 |
Et disseronlli esses caualeyros que o conoçiã: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 875 |
Senor caualeyro, uos tragede as ondas et fazede cõ ellas como agora fezestes et onrradeas como as onrastes, ca bẽ som enpregadas en uos et per uos ualrrã ellas mays; et rrogouos, com̃o a bon caualeyro que uos sodes, que, se algũu erro ou desconoçemento dixe, que mo perdoedes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 888 |
Este rrey dõ Fernando enanchou muy bem seu rreyno de grandes terras que nõ soy[a] ante auer, et mete[ua]s sub seu seruidũe, et reys et reynos que llj conoçerõ senorio et llj fezerõ uasalage, et de que leuou rendas et tributos, et de que leuou os peytos senoralles; do mar aaca, quanto dessa marina era, foy metudo eno seu senorio et foy ueudo a rre[ndi]mento de sua merçee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 898 |
Et este rrey don Afonso britou os foros aos poboos et deytoulles muytos peytos et muytos pedidos ena tera, et bateu mõedas de muytas guisas; et casou con don[a] Uiolante, filla del rrey don Jaymes d ' Aragon; et dela ou[u]e fillos: o jnfante don Fernã Guedella et al rrey don Sancho de Castela et de Leon, et al jnfante don Pedro et al jnfante don Iohan et al jnfante don Jaymes; et ouue fillas: dona Birĩguela, que nõ foy casada, et outra que casou cono marques de Mon Ferrã, et a dona Uiolãte, que foy casada con don Diago de Bizcaya. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 898 |
Et depoys este rrey don Afonso moueuse para fazer hũ grãde agrauamẽto a seus poboos, que quen ouuese ualia de dos marcos de prata que lle dese uno; et os poboos teuerõse ende por muyto agrauados et alcarõse todos cono jnfante don Sancho, seu fillo, et guerrearõ con el dous anos; et elle foy exardado dos rreynos estes dous anos, saluo Seuilla en que ficou, con algũos poucos castelos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 59 |
Daquel campo de Senáár et dos que y vierõ diz Estio, que aqueles que forõ librados dos saçerdotes tomarõ as rreliquias de Jupiter, et vyerõ cõ ellas aSenáár de Babilonya; et chama aqui Estio saçerdotes aaqueles que forõ librados do deluvio porla arca, que ficarõ dos santos Padres do Vello Testamẽto por la merçede de Deus oque elles nõ catauã; et aDeus chamaua Jupyter segũdo que Estio era gentyl, et esto fezerõ elles desconosçendo aseu Deus por que forõ aly partydos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 70 |
Et os outros seys yrmãos outrosy poblarom, mays nẽgũa cousa nõ achamos deles, [nẽ dos feytos deles] senõ os nomẽes soos; mays as suas çidades, cõmo quer que nõ som conosçudas agora, [enpero] terras ouverõ, et çidades fezerõ elles et outras poblas. Ẽna batalla de Tyopia, segundo diz Josefo, asy cõmo cõtaremos adeante, queas destroyrom os [judeus], et, segundo diz mẽestre Pedro ẽna sayda [do] Egypto pera aterra [da] promyssom as destroyrõ. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 76 |
Et de Jafet et [(et)] de seus fillos et netos vierõ estas gentes, et fezerõse estes pouõos que nõ perderõ seus nomẽs; et diz Josefo que esto foy por queos nõ conosçe rom os gregos, [et] nõlles mudarom os nomẽs ẽna [sazõ] enqueos mudauã aas outras gentes et terras; pero diz Josefo que por apostura et fremosura dos escritos et por deleyto dos queos leyam, mudarõ os gregos [os] nomẽs aas gentes et aas terras. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 87 |
Prymeyramẽte os omẽs nõ [crijam] em Deus, nẽ [tynã] créénça nẽgũa, nẽ orauã a Deus, nẽ aoutra cousa, nẽ avyam molleres apartadas, nẽ catauã nẽ dauã nada por aver fillos conosçudos, nẽ casauã. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 111 |
Et em tẽpo deste Tare eram ja todas as gẽtes asentadas porlas terras et feytas as cabeças das poblas donde se fezerõ despoys as outras poblas menores et ajnda algũas das mayores, mellorando seus lugares donde sse cõplio et tomou todo omũdo, et despois queos omẽs começarõ de [coñoçersse] [porlas] vezindades, et souberõ os [hũus] das moradas dos outros, et conosçerõ as terras et os termynos delas quamanos et quaes erã cada [hũus], nom ouvo y nẽgum deles quese por cõtento nẽ pagado touesse da contya das terras que tynam et avyam tomadas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 141 |
Et outrosi os máos angeos qual ora [caerom] tã forõ asentados em lugares conosçidos [donde] nõ am de yr anẽgũ lugar, nẽ podem senõ por mãdado de Deus que os solta alguas vezes pera mal fazer por los nosos pecados quando som grãdes, et nos partimos de Deus por elles, et véém elles estonçe et achando nos partidos de Deus et desemparados, et fazem et buscam nos omal que podem et quelles Deus sofre; et [poñamos] que venam et queyram entrar em aquelas ymages dos ydolos, et ajnda que entrẽ -oque nõ he, por que sééria contra natura nõ [vijndo] por mãdado de Deus - onde nõ ha gargãta ou polmõ ou os outros estormẽtos et nẽbros que forõ feytos pera ello, cõque el possa y falar, et esto nõ he nẽ pode séér; et se afegura do ydolo for doutra ymage que nõ seja de omẽ, se he de carneyro, poñamos que veña oespiritu máo, et entre et fale, ¿podera fazer al senõ braadar, segũdo que braada ocarneyro ?, çerto nõ al; et se for de cabrõ outrosi nõ fara senõ braadar, et se for de touro mudiar ou rreburdiar, et se for de çegona, ferir [cõ] os pycos et fazer aquel som que ellas fazem como taboezillas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 141 |
"Tare, oque tu oyste dizer do feyto do deluvio general, que matou todaslas cousas saluo ende Noe et os outros que Deus quiso gardar [pera] viuer cõ el ẽna arca, et oque aprendiste despoys do departimẽto de hũa lenguage em seteẽta et duas, que foy feyto sobrela rrazõ da torre de [Babylonya], et ho espargimẽto de todaslas gentes que aly forõ ajuntadas et despoys forõ daly espargidas [per] todo omũdo, et todo esto vẽeo por rrazõ dos ydolos et dos [grãdes] pecados que faziã os omẽs; et em aquel departimẽto que foy feyto das lenguages, asy cõmo foy agente tyrada da lenguage que antes avia, asy esteuerom todos cõmo em hũ ponto de séér tirados de todoslos sentydos que antes aviam, et asy cõmo de novo lles vierõ os sentidos et sysos que despoys ouverom, et todos ficarõ asi cõmo loucos por la loucura [en que contendiam] contra Deus, saluo ende aqueles da lyña de que tu vẽes de Noe et de Sem et dos outros dende aty; et ficou em nos aquel primeyro lengage, et obõo sentido, et obõo siso pera conosçer Deus; et as gentes partyndosse neyçias et loucas de Babel et de Senáár, nũca ouverõ acordo de catar por seus deus despoys, et fezerõ sempre toda cousa que seus corações queriam, [et lles derõ] et cõ os moytos bẽes quelles dou Deus et os viços que tomauã y por codiçia de mãteerlos et quelles nõ myngoassem, buscarom suas ymages que fezerõ, et ydolo nõ quer al dizer senõ ymage, et diserom algũus; |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 156 |
Et ella andando em estas guerras cresçeo omoço, acomo quer que era tal; et quando arreyna tornou destas batallas por véér sua çidade et seu fillo, et oachou tal, catou arte cõmoo encobrisse por nõ perder os rreynos; et logo, ante que esto sonasse, mãdou fazer hũus pááços apartados moy grandes, et moy fermosos, et moy nobles, et ençarrou aly offillo cõ poucas amas et seu ayo que pensasse del; et esto fazia ella por tal queas gẽtes queo nõ oysem fallar em tal maneyra que entẽdesem que era sem [entendemento], et em tal maneyra ordenou ella opááço enque el moraua, que aquel queo véér quisesse queo nõ vise senõ moyto aalonge, em tal maneyra queo nõ podese conosçer de cara. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 167 |
Et ata esta sazõ morara Abraã em terra de Caldea et de Messopotamya, et estudiara y ẽnos saberes da arte aresmetica, quee osaber do cõto [et] da geometria que mostra osaber de mesurar et medyr as cousas do çeo; et era Abráám moy sabeo destes saberes et doutros, mays que todos los outros mééstres que avia ontre todos os caldeos; et por estes saberes vẽeo el aconosçer que cousa era Deus et fazerlle as cousas que ael praziam et nẽgum nõ pode aDeus conosçer senõ for sabedor ou se sse nõ [traballar] deo seer. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 170 |
[a qual promessa] he posta ẽna Santa Escritura, et autentica et moy nomeada ẽna santa [igleia] cõmo cousa moy senalada et moy cõtada por çertos ãnos conosçidos, et por rrazõ desta [promessa] acontesçeo despoys ho Testamẽto et ajnda os [Testamẽtos] que som ontre noso señor Deus et nos Et ficarõ et morarõ Nacor et Melca et suas [cõpañas] em aquela çidade de Aram que disemos; et moraua estonçes Loth em Mesopotamya em hũ lugar aque diziã Eutot; et Abraã quando ouvo asayr da terra foy por el et trouxóó cõsigo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 180 |
"[oobyspo] Acoreo, tu eras moy nobre varõ auçião et dado asantydades et mostras et provao atua ydade et moy bem entendo quete amã os deus, [rrogote] eu et pydote que tu quenos digas et nos departas os começos da gente do Egyto, et os ensynamẽtos das poblas daqui; et outrosi os costumes das vosas orações et as feyturas et as maneyras dos vosos deus, et todo aquelo que esta estoriado por seus entallamẽtos ẽnas entradas dos vosos tẽplos vellos, et dynos esto et demostra nos todo oque he et os deus que [mays] querem seer conosçidos dos omẽs et onrrados deles. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 181 |
"[Çesar], guysado he de eu mostrar as poridades donde vijmos os grandes parentes [do] Egyto [de] que tu demãdaste, por queo sey moy bem et estas som cousas que nõ conosçerõ nẽ souberõ os máos pobõos, nẽ os máos omẽs ata otẽpo enque ora somos: mays plaza te, et piedade sera et santa cousa pera os bispos dese calar elles et nõ dizer tã grandes myragres cõmo estes, que por ventura nõ osabem et querendoo dizer véérse yam en vergonça por ello ante os prinçepes et os outros grãdes omẽs. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 199 |
Et da outra palaura que diso queas gentes daquelas terras averiã meresçido por que el lle las tolleria, asy foy, ca tantos forõ os maes et os pecados que fezerõ aquelas outras gentes, et tanto se arredarõ de conosçer aDeus, que por ende lles [tolleo] noso señor Deus aquelas terras et dou as aos fillos de [Ysrrael] queo [coñosçiam] et guardauã asua ley. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 202 |
Et diz Josefo quelle mãdou essa ora asi cõmo ja mãdara que çircondasse asy, et aseus fillos et [(et)] atodos los de sua [compaña] et sua gééracõ, et por esta conosçençia fosem departidos et conosçidos das outras gentes; et desta çirconçisom cõtaremos [adeãt] hu falaremos da de Ysáác, hu Abraã conplio este mandado de Deus; et sem esta rrazõ poemos outra por que foy esto feyto. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 209 |
Et por que ante queas destroyse Deus rregauãsse as terras de Sodoma, et daquelas outras çidades da agoa do Jordam, asi cõmo [oparayso] de Deus, et cõmo terra do Egito do rrio Nylo, de cõmo vem aSegor, segundo conta Moysem ẽno trezeno capitolo do Genesis, departe aly Paulo Orosio, esto foy por que os moradores daquelas çidades aviã moy grandes abondamẽtos de todaslas cousas, ho hũ [porla] caentura do sol, quee cõmo natura [de] fogo, et por lo moy bõo rregamento do rrio Jordam, et nõ agradesçiam esto a Deus, nẽ conosçiam quelles Deus dera estes bẽes aly, nẽ que por El os aviam, et errarõ tam de máá maneyra queos matou Deus cõ aquelas duas cousas: ahũa por la caentura do sol quelles criaua aquelas cousas, enviou sobre elles, et sobre a terra, et sobre todaslas suas cousas aqueles rrayos, et aquel fogo do çeo queos queymou todos; et por la agoa que aviã pera rregar queos [enrriquiçesse et despois] queo ouvo queymado et tornado em çíj́nsa et em poluo, diz queas sufondou et fezo sayr agoa dos abismos que todo aquelo cobrio et ajnda oje esta feyto lago, et esta agoa quee tal -diz - que asy cõmo aoutra et acaentura do sol criauã aly todas cousas, que asy estoruarõ despoys aly este fogo et esta agoa quese nõ criem y. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 212 |
Sobre este feyto diz asi mẽestre Pedro ẽno capitolo de Loth, que dizem os judeus que esto nõ he de créér que Loth podese fazer fillos em suas fillas daquela [guisa]; et dam estas duas rrazões por que: aprimeyra dizem quea natura das cousas odefende que nẽgum omẽ queo nõ sente que nõ pode auer que véér cõ moller pera aconosçer [carnalmẽt]; et que Loth, se bebedo estaua, que [non] poderia cõ suas fillas aver esto que [dicto] he, cao nõ sentyria nẽ osentya. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 222 |
Et Abraã vééndo que plazia aDeus cõ as rrazões de Sarra, desfezo ocasamẽto et enviou daly ofillo, et forõse daly aquela ora el et Agar, et foyse Agar cõ el chegando ao Egyto et doulle moller da terra donde era natural, et casoo y; et segundo diz Abul Ybeyt ouvo ella nome Zayda, filla de Maçac, fillo de Omar Agarfamy, [omẽs bõos] ẽno Egyto, et foy hũa grande parte deste casamẽto por lo que sabyam de seu padre Abraã, et que oyam dizer del, et conosçiam outrosi asua madre Agar que fora mãçeba de Faraõ et era sua natural; et ajnda dizem [algũus] que esse Faraõ Çadufe ocasou por amor de Abraã et de Agar sua madre. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 243 |
Et cõ medo da morte tomou aquelas espetadas [da] carne et bayxoas ajuso su as boyteres et ellas quando virõ acarne susy tornarõ avoar ajuso, et desçenderõ cõ el et pousarõ em hũ mõte aque dizẽ ẽno aravigo Jaual Adufal -et tanto quer dizer ẽna nosa lynguage cõmo omõte do fumo -, et partiose Nẽprot desta guysa da loucura [en] que andaua que dizia que por algũa mẽestria et arte soberia ao çeo et veeria hu estaua o [Deus] de Abraã, et conosçeo opoder de Deus mays queo que soya et folgou. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 252 |
As najades, suas yrmãas, que erã as mãçebas de hũas deesas daquel rrio, nẽ Ynaco seu padre nõ conosçiam que era Yo, et ella conosçiaos et ya em pos elles et tangiana elles, et ella sofriao et maravillauãse moyto [della]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 252 |
Et el rrey Ynaco conosçeo desta guysa por los sinaes dos péés, cõmo aquela era sua filla Yo, et cõmo andaua encantada, et tornada em fegura de vaca; et [despois] que conosçeo que era sua filla pesoulle moyto, tanto que seendo rrey et deus ontre seus gentijs, com ogrande pesar que dela ouvo começou achamarse mezquino, et deytarselle sobrela çeruyz et sobre los cornos, entristeçendo todo por ella, et fazendo dolor et dizendo: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 259 |
Pam diz ogrego por lo que nos ẽna nosa linguage dizemos todo; et segundo diz [mẽestre] Juam aquel todo tanto he cõmo Rroma por los rromanos que queriam aver aconosçençia de todaslas cousas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 262 |
Et segundo diz Orosio et as glosas de sobre el, comyam aly os filosofos moy pouco pam, et das rrayzes das eruas que achauã por aly, et bebiam da agoa daquel rrio, et aly estouerõ ata que apurarõ aqueles sete saberes, et poserõ cada [hũus] em suas rreglas çertas; et pero que nos avemos dito de Yo segundo Josefo, que os saberes do quadrunyo ouverõ ocomeço em Caldea, et daly vierõ ao Egyto, et do Egyto aGreçia, esto dizemos quee verdade quanto ao seu começo, mays de outra guysa em Greçia forõ apurados, et acabados, et postos em çertedũe, et despoys Rroma ou os rromãos, ou ajnda os latinos, quese entendem, cõmo disemos, por aquel Pam que amaua aSiringa que queria el aver aconosçençia de todaslas cousas, por que quiserom aver dos gregos aqueles sete saberes et ouverõ os deles, et nos os latinos dos gregos avemos os saberes. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 275 |
Esto conosçudamẽte paresçe quee tua moller. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
"Et nõ opodo conosçer porlas pelellas dos cabritos que eram velosas, cõmo lle mostrara sua madre queo fezesem semellar aseu yrmão mays grande; et daly adeante plougo a Ysáác cõ Jacob et disolle: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 285 |
"Conosçedes aLabam? |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 285 |
"Sy, conosçemos. |
[+] |
1348 |
OA 45/ 26 |
Por tirar contendas et pelegas que acaesçem ontre os ffillosdalgo, et danos, et males, et rroubos que viiñã aa terra porlos desaffiamẽtos que sse faciã entre elles soltamente, como nõ deviã, ordinamos ẽno ajuntamento que ffezemos em Burgos ẽno ano de era de mill et trezentos e sateenta e seys anos, con consello de Johan nunez señor de Viscaya, nosso mordomo mayor et nosso alfferrez, et dos outros homes boos e fillosdalgo que sse y acaeçerem conosco, que nõ se podesse ffazer os desafiamentos senõ em çerta maneira ẽno dito ordinamento contenydo . |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 1 |
Cõmo [sse] conosçier Vlixas et [Liomedes] con el obispo en el (tenplo de) [Dalfon] quando [vjno] por la rrespuesta . |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 26 |
Et el RRey Oetes, quando chegou, vyo a cabeça et descaualgou et esmoreçeu depois que o conosçeu. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 104 |
Cõmo don Colcas o agoyreyro veẽo buscar rresposta para os troyanos Agora podedes oyr a rrazõ cõmo don Colcas veẽo a aquel templo de Apolo buscar rresposta para os de Troya. sabede que Colcas que foy hũ õme de grã siso et moyto onrrado et moy conosçido. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 114 |
Et se nõ fora hũa gran maa ventura que lles veẽo, os gregos ficarã todos desbaratados et mal -treytos mays don Achilles catou aly onde veu mayor pressa de batalla et conosçeu y a [Tatyeutanes], rrey de [Mersa], que o fazia moy bem et fereu o caualo das esporas et chegou a el. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 127 |
Et tragia sua espada ẽna [mão] et mataua et destroya quantos achaua cabo sy, asi que en pouca de ora foy conosçido dos gregos; ca elles souberõ bem aquel dia quen el era et el se lles fazia coñosçer de grã fiuza et fimẽça. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et des oy mays poderedes conosçer esta terra pero segũdo vos acaesçeu, mellor vos fora estar ala em paz ' desi descaualgou logo para o desarmar das armas que tragia et sabede que erã as mays rricas et as mays preçadas de que õme oyu falar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 194 |
Os conoçefalis am todo o rrostro longo en fegura de cam, et nõ falam cõmo õmes mays ladrã cõmo cães por que an todo seu syso entrego. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 295 |
Et vos, rrey, fazede moy (agiña) apreçeber vosas cõpañas, et yremos falar cõ os gregos et en todas guisas mostrar lles emos quaes donas eu trago comygo et quanto valen depoys que son en batalla - a cõmo quer que me pesa moyto por que avemos menos a Ector, que nõ sera [conosco] - mays nõ se poden tãto gardar que lles eu nõ faça caramẽt cõprar a sua morte ' |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 342 |
Et Vlixas as escripueu tã bẽ que se gardou, en tal maneyra que nũca poderõ seer conoçidas por falsas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 366 |
Et sabede que nõ ouverõ mester ayos, ca todo [aprẽdjan] de seu -quanto lles fazia mester - , de noblezas et bondades et forõ sabedores et ensynados et [omjldosos] . Et conosçiã todo bẽ, et vsauã del et arredauã se de todo mal. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 370 |
Et logo cayo en terra esmoriçido que nõ sabia de sy parte pouco nẽ moyto et [Vlyxas] logo conosçeu o synal que Telogomus tragia de sua terra. |
[+] |
1350 |
LT [1]/ 44 |
Et Lãçarote disso que em seu fillo nõ meteria mão sse lle ante non fezesse desonrra conoçuda. -"¡Ay!, por Deus, disse o padre, el he hũu caualeyro muy menino et nõ he tã sisudo com̃o lle sería mester, et nõ catedes uos a el, mays catade uos, se uos prouguer ao uosso bóó ssem et ao meu rrogo. -"Ora sabede por uerdade que em uosso fillo nõ meterey mão saluo se m ' o cuyta nõ fas faser. |
[+] |
1350 |
LT [1]/ 47 |
Quando eles uirõ Lãça[rote] nõ no conoçerõ porque fezera el meter seu escudo em sua fonda; mays Lançarote os conoçeu logo tanto que uyo os escudeyros et os escudos. |
[+] |
1350 |
LT [1]/ 49 |
Entõ sse fillarõ a andar et forõ falando de muytas auẽturas; et eles lle pregũtarõ: -"Sseñor, ¿conoçedes uos algũus caualeyros de casa de Rrey Artur? -"Ssi, disso ele. -"¿Et conoçedes uos -disserõ eles - Dom Lançarote do Lago? -"Ssi, disso ele, aquele conosco eu bem. -"¡Ay, por Deus!, disso Keya Destrauz, poys uos Dom Lançarote conoçedes tãto, me dizede, se uos prouguer, sse o uistes em esta terra, ca nos disso hũu caualleyro, nõ ha aynda IIIIo dias, que o viu y.-"¿Et quen foy esse caualeyro?, disso Lãçarote. |
[+] |
1350 |
LT [1]/ 59 |
Eles sse cometerõ de muytas partes muyt atreuidamẽte, assy que bẽ no cuydarõ a desbaratar, mays de guisa conoçiã os golpes que diziã que era bóó caualeyro d ' armas a marauilla et o mays arrizado et o mays ardido que nũca entre eles entrara. |
[+] |
1350 |
LT [1]/ 59 |
Pero cõ todo esto, porque era sóó et eles IIIIo cuydarõno a matar ou a uẽçer, et traballarõsse ende quanto poderõ, mays seu traballo nõ lles ualuo rrẽ, ca mal conoçerõ cõ quen no auyã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 237 |
Antenor, uosso rrey nõ ha cousa nj̃hũa que adubar cõmjgo, nẽ eu cõ el, nẽ sey quen he, nẽ sabe quen eu sõo, nẽ o uj nũca, nẽ o coñosco, nẽ el nõ conosçe a mj̃, et nẽ sey sse he rrey, nẽ se cõde, nẽ se duque. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 664 |
Et sabede que aquel día forõ muy demostrados et muy conosçudos por aqueles que eles erã. |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
(Ca si) este atal, desque pasare por esta edad, se fallare mal de su padrastro, porquel desgaste lo suyo, o enotra manera cualquier, deuelo mostrar al Juez; e si fallare el Juez que assi es, deuelo apremiar que lo emancipe. LEY - XIX - (Que el) fijo, despues que es emancipado, lo puede el padre tornar a su poder, sil fuere desõobediente. Ingrati son llamados, (lo que non agradescen el bien fecho que les facen; que quier dezir en romance, como desconoscientes.) E atales y ha, que en logar de seruir aquellos de quien le resciben, e de gelo gradecer, yerran malamente contra ellos, faziendoles muchos deseruicios, de palabra, e de fecho. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 4 |
Este home que aqui ven conosco, ergedeuos a el et rreçebedeo moy bẽ ca o apostolo mostrou el miragre et moy marauilloso, ca o tirou da forqua onde sia enforquado. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 31 |
Conta Josepho que por la morte d ' este Santiago foy destroyda a çidade de Iherusalem et [o] senorio dos judios, et nõ tã solamente por la morte de Santiago, mais por la morte de Ihesucristo, segũdo que el diso andando en este mũdo, que diso asi: -" Non rrelinquitur [in te] lapis super lapiden eo quod non connouiste tempus visitaçionis tue " que quer dizer: "ainda verra tenpo que nõ ficara en ti pedra sobre pedra porque nõ conosçiche o tẽpo de teu Saluador. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 92 |
Et esto fazia el por lo conosçer por lo despois matar ẽna lide. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 92 |
Et en todo esto Aygulando nẽ os seus nõ conosçerõ Calrros [et Aigolando lles diso]: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 136 |
Ca Rrulã nõ conosçia aynda Marsil. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 180 |
Sendo el ja ẽna moyto onrrada igleia en hũu lugar apartado fazẽdo sua oraçõ, apareçeulle o Apostolo glorioso vestido en vestidura moy fremosa, et disolle: -Yrmão, nõ me conoçes? |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 200 |
Et pois que se forõ achegãdo et se conosçerõ hũus et os outros et souberõ o feicto en com̃o acaesçera, alegrarõse moyto et forõse para sua terra et afirmou aquelo que os outros del cõtarõ, et amostrou os sinaes que tragia das feridas de que mor[r]era. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 231 |
No Val de Josefa, et nõ quiso Deus que tu y foses conosco densũu. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 231 |
Et despois que llo ouve todo cõtado o que lle cõteçera, mostroulles a çinta et tãta que eles virõ a çinta conosçerõla. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 73 |
da conoscença do Cauallo et do corpo del et das feituras que deue auer. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 73 |
dito he da guarda et da ensinança do Cauallo na terçeira parte et na quarta parte digamos do conoçemento da fremusura do corpo et das feituras et dos nenbros del. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 73 |
A fremusura do Cauallo deuese conoçer no corpo grande et llongo et que os nenbros rrespondem ao corpo asy como conuen et a cabeça ligeira et conuiniuelmente longa, boca grande et esllauada, os nares grandes et jnchados, ollos grosos, non cauados nen escundudos, orellas peqenas et esperilladas, o collo longo et delgado contra a cabeça, queixadas bem ligeiras et ben seqas, na coma pouqos cabellos et chaos, o peito chãao et rredondo, a çernella non aguda mais como tenduda, dereita et ancha; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 73 |
Et por en quen a fremusura do Cauallo quiser conoçer conuen que a guarde altura del, et se os Nenbros Responden comunalmente ao corpo. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 73 |
Et porque seeria moi llongo dar Razon a cada huun nebro segundo sa feitura, o que cada huun conoçera por sy, leixo a dizer desto. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 73 |
Et deues saber que a fremusura das feituras do Cauallo mais abertamente et mais verdadeiramente se poden mostrar et conoçer no Cauallo magro que no groso, que en seendoo encobre moito desa mingooa. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 121 |
Et do conoçemento et da cura desta door acharas rremedio no capitollo das danaduras do espinaço, que suso acharas escrito. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 147 |
Et podese esta door ligeiramente conoçer na lengooa danada. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 157 |
Do Conoçemento das doorres do Cauallo. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 95 |
Et porquanto a Espana aynda nõ avia conoscemento alguũ da fe de Ihesu Christo (conosçemento da fe de Ihesu), a comõ quer que ende en vida viera predicar o santo Apostollo et nõ podera conuerter saluo huũ, segũ diz o mestre Belet, ca era poblada et senorada a terra porlos gentijs. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 98 |
En este tenpo Leandro, arçobispo de Sybilla, viera do cõçilio de Constantinopla a fazer amjstança et pazes con Gregorio, diacono da Eglleia de Rroma, et foy predicar a Leonegildo que leyxasse a sandeçe dos arrianos et creesse enã Santa Treydade. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 108 |
Et estonçes don Juã, obispo de Rreuena, que despoys de Sam Pedro, çento et trinta et huũ años, rregeu et gouernou a Eglleia de Rroma, conosçendo a santidade do bispo Sisinando, envioull(e) por hũu seu porteyro leteras: que rrogase por el a Deus et ao Apostollo, señor Santiago, que fose seu defensor en este mũdo et eño outro. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 119 |
Et entõ eles, avido seu acordo et cõselo en presença do dito Rreymũdo, prinçipe de toda Galliza, cõ grandes preçes et rrogos lle pedirõ a huũ clerigo a que diziam Diego Gelmeriz, varõ santo et de grã consello et discreto, fillo de Gelmjro caballeyro moy poderoso et vertuoso, que teuera moyto tenpo o castello do Est, porlo bispo de Yria don Diego Pellaez, et a gouernara moy ben et defendera toda a proujnçia de Ylia et a librara dos normanos, frandeses et barbaros; he a saber: terra de Postomarcos, d ' Amaya, terra da Vlla ata o Tamere, por sua caballaria et por maraujllosa discreçõ, o qual eles virã et conosçiã moy ben. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 124 |
Et escripujrõ ao papa que moyto lles plazia de esleer ao dito don Diego, ca ben o conosçian -a vida et os custumes del -; entanto que el viese de corte de Rroma que o esleeriã. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 124 |
Et quando o papa rreçebeu tales leteras, oubo cõ ellas gran plazer, et ordenou ao dito don Diego Gelmeriz en subdiacono apostolico et enviou a Eglleia de Santiago para que o esleesem. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 125 |
A eglleia que rreçebijste, a qual as de rreger porla graça de Deus, porque moyto tenpo foy vi[d]uada et caresçeu de pastor, he quasi destroyda et desconssollada, porende deues a tra(b)ballar, por que enla todalas cousas seJan ordenadas et dispostas a serujço de Deus, segũ custume da santa Eglleia Rromana, constituyndo ende cardeaes, presbiteros et diaconos que dignamẽte posan sostéér o rregemento ecclesiastico, cada huũ en seu ofiçio et que sabea[n] gouernar a serujço et onrra da Eglleia de Santiago. |
[+] |