1200 |
FX III, 5/ 699, col. a |
Onde agora entendemos de desfazer aquel pecado escumungado que fazen os barones unos con outros, et de tanto deuen seer mays tormentados os que se ensuzan en tal maneira, canto eles pecan mays contra deus et contra camdat. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 699, col. b |
SEXTO TITOL. de los sposados et de los partimentos. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 699, col. b |
II. que os casados non se podam partir. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 699, col. b |
Que os esposados non se partam. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 699, col. b |
Et aquel que a tomo por muger , seam mitidos en poder del primero marido et faga de los o que quiser, todauia en tal manera se non eram partidos por iuyzo ó se el marido primero non se casó con outra. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se el home libre faz furto cun algun seruo ageno o roba alguna cosa, pague cada uno la emenda que deue fazer por el furto segun como es dicho ena lee de suso, et anbos sean azotados paladinamente. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Et se anbos fezeren tal cosa porque deuan seer escabezados, anbos prendan morte densuno. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
o el que faz seelo falso ou sinal falsa, ou aquel que del usa, Estos que fazen tales cousas et los que os conseian , poys que forem prouados, se foren omes de gran guysa perdan a quarta parte de su bona . |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Et se anbos o sabem, anbos seam penados como falsos. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Por ende stabelescemos en esta lee que todo ome que deue á otro alguna cosa , et aquel que a deue faz scripto por engano que es tenudo dotras muchas; o se por uentura auenere que non faga ende scripto mas por otras paraulas enganosas mostra que es tenudo dotras debdas muchas; estos atales que fazen tales enganos sean deffamados et paguen a pena a aquellos que enganaron qual manda a lee dos falsos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre do que livrou || dos leões Daniel, || essa do fogo guardou || un menino d ' Irrael. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Virgen Santa Maria || todos [a] loar devemos, || cantand ' e con alegria, || qua[n]tos seu ben atendemos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XIX. é como Santa Maria Fillou vingança dos tres cavaleiros que mataron seu ẽemigo ant ' o seu altar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XXVIIa. é como Santa Maria Fillou a sinagoga dos judeus e fez dela ygrega. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XXVIIIa. é como Santa Maria deffendeu Costantinobre dos mouros que a conbatian e a cuidavan a Fillar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muito valvera nnais, se Deus m ' a[n]par, || que non fossemos nados, || se nos non désse Deus a que rogar || vai por nossos pecados. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Deus te salve, groriosa || Reyn[n]a Maria, || lume dos santos fremosa || e dos Çeos via. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Virgen mui groriosa, || Reynna espirital, || dos que ama é çeosa, || ca non quer que façan mal. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Por que ajan de seer || seus miragres [mais] sabudos || da Virgen, deles fazer || vai ant ' omes descreudos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tanto son da Groriosa | seus feitos mui piadosos, || que Fill ' aos que an muito | e dá aos menguadosos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Atant ' é Santa Maria | de toda bondade bõa, || que mui d ' anvidos s ' as[s]an[n]a | e mui de grado perdõa. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben pod ' as cousas feas fremosas tornar || a que pod ' os pecados das almas lavar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXVI. é como [Santa Maria] deu seu Fillo a hũa bõa moller, que era morto, en tal que lle désse o seu que Fillara aa sa omagen dos braços. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXVII. [é] como Santa Maria sãou na egreja de Santa Maria de Lugo hũa moller contreyta dos pees e das mãos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXXII. é como Santa Maria guardou un monge dos diabos que o quiseran tentar e se lle mostraron en figuras de porcos polo fazer perder. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Aos seus acomendados || a Virgen tost ' á livrados. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pora toller gran perfia || ben dos coracões, || demostra Santa Maria || sas grandes visiões. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXXXI. é como Santa Maria deçeu do çeo en hũa egreja ante todos [e] guareçeu quantos enfermos y jazian, que ardiam do fogo de San Marçal. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non dev ' a Santa Maria | merçee pedir || aquel que de seus pecados | non se repentir. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como somos per consello do demo perdudos, || assi somos pelo da Virgen tost ' acorrudos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XXIII. é como Santa Maria guardou un frade mẽor dos diabos, que na hora que quis morrer torcia -sse todo con me[do deles]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XXXV. é como Santa Maria livrou de desonrra dous que sse avian jurados por ela quando eram meninos que casassen ambos en uno, e fez -llo ela comprir. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XXXVI. é como en terra de Pulla, na villa que chaman Foja, jogava os dados hũa moller con outras co[n]pannas ant ' hũa egreja; e porque perdeu, lancou hũa pedra que désse ao Menino da omagen de Santa Maria, e ela alçou o braço e reçebeu [o colbe]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pois las figuras fazen dos santos renenbrança, || quenas cuida desonrrar mui fol é sen dultança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Maravillosos || e piadosos || e mui fremosos || miragres faz || Santa Maria, || a que nos guia || ben noit ' e dia || e nos dá paz. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XLIII. é como Santa Maria fez en Xerez chover por rogo dos pecadores que lle foron pedir por merçee que lles désse chuvia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen algũa cousa quiser pedir || a Deus por Santa Maria, || se de seus pecados se repentir, || ave -lo -á todavia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LI. é dun crerigo que onrrava as egrejas de Santa Maria e guardava os sabados, pero que era luxurioso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non soffre Santa Maria | de seeren perdidosos || os que as sa[s] romarias | son de fazer desejosos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXII[I]. é como un ome d ' Osca, que jogava os dados, descreeu en Santa Maria e perdeu logo a fala ; e foi a Santa Maria de Salas en romaria, e cobrou -a. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como deve dos crischãos | seer a Virgen onrrada, || outrossi ar deve deles | seer en todo guardada. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXVI. é como Santa Maria guareçeu un ome que era tolleito do corpo e dos nenbros, na sa ygreja en Salas. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXIX. é dun miragre que fezo Santa Maria por hũa sa egreja que é ena Ar[r]eixaca de Murça, de como foron mouros acordados de a destruir e nunca o acabaron. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre de Jesu -Cristo | que çeos, terras e mares || fez, poder á d ' as tormentas | toller en todos logares. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tantas en Santa Maria | son mercees e bondades, || que sãar pod ' os coitados | de todas enfermidades. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXXIIII. é como un cavaleiro servia Santa Maria, e avẽo -lle que jogou os dados, e porque perdeu dẽostou Santa Maria; e ar[r]epẽedeu -sse depois, e do pesar que end ' ouve tallou a lingua; e sãou -lla Santa Maria, e falou. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Soltar pode muit ' agin[n]a | os presos e os liados || a que faz ao seu Fillo | que nos solte dos pecados. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXXXII. [é] como Santa Maria livrou un ladron da mão dos dia[bos] que o levavan. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muitas vegadas o dem ' enganados || ten os omes, per que lles faz creer || muitas sandeçes; e taes pecados || desfaz a Virgen por seu gran saber. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Sobelos fondos do mar | e nas alturas da terra || á poder Santa Maria, | Madre do que tod ' enserra. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quena festa e o dia || da mui Groriosa || quiser guardar todavia, || seer -ll -á piadosa. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Sempre punnou muit ' a Virgen | per u fosse connosçuda || dos que a non connoçian, | e sa bondade sabuda. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muitas vezes volv ' o demo | as gentes por seus pecados, || que non quer Santa Maria, | pois lle son acomendados. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muit ' é mais a piedade de Santa Maria || que quantos pecados ome fazer poderia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.V. é como Santa Maria quis guardar ũa moura que tiin[n]a seu Fillo en braços u siia en ũa torre ontre duas amẽas, e caeu a torre, e non morreu, nen seu Fillo, nen lles enpeeçeu ren; e esto foi per oraçon dos crischãos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non dev ' [a] entrar null ' ome | na ygreja da Sennor, || se ante de seus pecados | mortaes quito non for. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Razon an de seeren | seus miragres contados || da Sennor que ampara | [a]os desamparados. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Todo -los coitados que queren saude || demanden a Virgen e [a] sa vertude. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXIX. é como Santa Maria guardou a sa ygreja en Vila -Sirga dos mouros que a queriam der[r]ibar, e fez que foss[en] end[e] todos çegos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Os que bõa morte morren | e son quitos de pecados, || son con Deus e con sa Madr ' e | sempre fazen seus mandados. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A que faz os pecadores | dos pecados repentir, || ben pod ' os mudos e sordos | fazer falar e oyr. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXXVII. é como Santa Maria fez en Portugal, na vila de Santaren, a hũa moller pecador que non morresse ata que fosse ben confessada, porque avia gran fiança en ela e jajũava os sabados e as sas festas a pan e agua. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXXVIII. é como Deus se vingou dum jograr tafur que jogava os dados e porque perdera descreeu en Deus e en Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Os pecadores todos loarán || Santa Maria, ca dereit ' y an. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XLII. é como Santo Maria de Castroxerez guariu de morte un pedreiro que ouvera de caer de çima da obra, e esteve pendorado e teve -sse nas pontas dos dedos da mão. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XLIIII. é como Santa Maria guareçeu un ome, que inchou que cuidou morrer, porque escarnecia dos que yan a sa ygreja. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XLVI. é dũa bõa moller que ya cada sabado a hũa egreja que chaman Santa Marta dos Martires, e oblidou -xe -lle, e despoys foi alá de noite, e abriron -se -lle as portas da egreja. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tan gran poder a ssa Madre | deu eno fondo da terra || Deus d ' acorrer os coitados, | ben come en alta serra. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
De grad ' á Santa Maria | merçee e piadade || aos que de seus pecados | lla peden con omildade. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LIIII. é como dous monges, que sayron da orden, foron livres dos diabos polo nome de Santa Maria que eme[n]taron. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LXIIII. é como Santa Maria fez pereçer as naves dos mouros, que tiin[n]an çrcada Costantinopla, tanto que os crischãos poseron a sa ymagen na rriba do [mar]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A que poder á dos mortos | de os fazer resorgir, || pod ' os mudos e os sordos | fazer falar e oyr. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Todos con alegria | cantand ' e en bon son, || devemos muit ' a Virgen | loar de coraçon. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
U alguen a Jesu -Cristo | por seus pecados negar, || se ben fiar en sa Madre, | fará -ll ' ela perdõar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Par Deus, muit ' á gran vertude | na paravoa comunal, || u dicen todos nas coitas: | «Ay, Santa Maria, val!» |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pero que os outros santos | a vezes prenden vingança || dos que lles erran, a Madre | de Deus lle[s] val sen dultança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta CC.XC.IIII. é como hũa moller que jogava os dados en Pulla lançou hũa pedra aa omagen de Santa Maria porque perdera, [e] parou un angeo de pedra a mão e reçebeo o colbe. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Por fol tenno quen na Virgen | non á mui grand ' asperança, || ca noss ' esforç ' é nos medos | e nas coitas amparança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muito per dev ' a Reyn[n]a || dos Çeos seer loada || de nos, ca no mundo nada || foi [ben] come fror d ' espin[n]a. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XIIII. é como Santa Maria guareçeu un cavaleiro de Segovia que avia perdudo o lume dos ollos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muitos que pelos pecados | que fazen perden o lume, || guareçe Santa Maria, | ca [a]tal é seu costume. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Com ' á gran pesar a Virgen | dos que gran pecado fazen, || outrossi en salvar punna | os que en torto non jazen. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como torç ' o dem ' os nenbros | d[o] ome per seus pecados, || assi os correj ' a Virgen, | pois los á maenfestados. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LVI[I]. é como Santa Maria do Porto mostrou per sa vertude un logar u jaziam muitos cantos lavrados que meteron ena sa ygreja. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben pode Santa Maria | seu lum ' ao çego dar, || pois que dos pecados pode | as almas alumear. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXXIIII. [é como ũus almogavares, que senpre entravan a terra de mouros e eran desbaratados, teveron vigia na capela do alcaçar de Xerez e prometeron -lle ũa dõa, e entraron en cavalgada e ganaron muy grand ' algo]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXXIX. é como Santa Maria do Porto se vengou dos cos[s]arios do mar, que roubavan os omees que viin[n]am pobrar [en aquela vila]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A que defende do demo | as almas dos pecadores, || os seus deffender ben pode | d ' omes maos roubadores. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Verdade éste a paravoa | que disse Rey Salamon || que dos rey[s] as voontades | enas mãos de Deus son. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XC.I. é como Santa Maria do Porto corregeu ũa moca contreita dos nenbros que levaron alá en romaria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como pod ' a Gloriosa | os mortos fazer viver, || ben outrossi pod ' os nenbros | dos contreitos correger. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pero que os outros santos | a vezes prenden vingança || dos que lles erram, a Madre | de Deus [lles val] sen dultança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muitas vegadas o dem ' enganadas || ten as gentes, porque lles faz creer || [muitas sandeces; e taes pecados || desfaz a Virgen por seu gran saber]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
[M]acar poucos cantares | acabey e con son, || Virgen, dos teus miragres, | [peço -ch ' ora por don]... |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .La. é dos sete pesares que viu Santa Maria do seu Fillo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pois que dos reys Nostro Sennor || quis de seu lin[n]age decer, || con razon lles fez est ' amor || en que lles foi aparecer. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 158 |
[Esta é como Santa Maria fillou vingança dos tres cavaleiros que mataron seu ẽemigo ant ' o seu altar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 180 |
[Esta é como Santa Maria fillou a sinagoga dos judeus e fez dela eigreja.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 183 |
[[E]sta é como Santa Maria deffendeu Costantinobre dos mouros que a conbatian e a cuidavan fillar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 327 |
[Esta LXXVII [é] como Santa Maria sãou na sa ygreja de Santa Maria de Lugo hũa moller contreita dos pees e das mãos.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 338 |
[Como Santa Maria guardou un monge dos diaboos que o quiseran tentar e se lle mostraron en figuras de porcos polo fazer perder.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 362 |
[[C]omo Santa Maria deceu do ceo en hũa egreja ante todos e guareceu quantos enfermos y jazian que ardian do fogo de San Marçal.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 449 |
[[C]omo Santa Maria guardou un frade mẽor dos diaboos na ora que quis morrer, e torcia -sse todo con medo deles.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 484 |
[[C]omo Santa Maria livrou de desonrra dous que sse avian jurados por ela quando eran menỹos que casassen ambos en uno, e fez -lo conprir.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 489 |
[[E]sta é como en terra de Pulla, en hũa vila que á nome ' Foja, jogava hũa moller os dados co outras conpannas ant[t] ' hũa eigreja; e porque perdeu, lançou hũa pedra que déss ' ao Menỹo da omage de Santa Maria, e ela alçou o braço e recebeu o colbe.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 504 |
Como Santa Maria fez en Xerez chover por rogo dos pecadores que lle foron pedir por merçee que lles désse chovia. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 524 |
[Esta é dun crerigo que onrrava as eigrejas de Santa Maria e guardava os sabados, pero que era luxurioso]. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 548 |
[Come uun ome d ' Osca, que jogava os dados, descre[e]u en Santa Maria e perdeu logo a fala; e foi a Santa Maria de Salas en romaria e cobró -a.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 555 |
[Esta [é] como Santa Maria guareceu un ome que era tolleito do corpo e dos nenbros, na sa eigreja en Salas.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 560 |
[Esta é dun miragre que fezo Santa Maria por hũa sa eigreja que é ena Arreixaca de Murça, de como foron mouros acordados de a destroir e nunca o acabaron.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 571 |
[Como un cavaleiro servia Santa [Maria], e avẽo -lle que jugou os dados, e porque perdeu dẽostou Santa Maria; e arrepentiu -sse depois, e do pesar que ende ouve tallou a lingua; e sãó -lla Santa Maria, e falou depois muy ben.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 590 |
[Como Santa Maria livrou ũu ladron da mão dos diaboos que o levavan.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 651 |
[Como Santa Maria quis guardar hũa moura que tĩia seu fillo en braços u siia en hũa torre ontre duas amẽas, e caeu a torre, e non morreu nen seu fillo, nen lles enpeceu ren, e esto foi per oraçon dos cresch[ã]os.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 709 |
[Como Santa Maria guardou a ssa eigreja en Vila -Sirga dos mouros que a querian derribar e fez que fossen ende todos cegos e contreitos]. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 727 |
[Como Santa Maria fez en Portugal na vila de Santaren a hũa moller peccador que non morresse ta que fosse ben confessada, porque avia gran fiança en ela e jajũava os sabados e as sas festas a pan e agua.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 732 |
[Como Deus se vingou dun jograr tafur que jogava os dados e porque perdera descreeu en Deus e en Santa Maria.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 744 |
[Esta é como Santa Maria de Castroxeriz guariu de morte un pedreiro que ouvera de caer de cima da obra, e esteve pendorado e teve -sse nas pontas dos dedos da mão.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 748 |
[[C]omo Santa Maria guareçeu un ome que ynchou que cuidou morrer, porque escarneçia dos que yan a sa ygreja.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 755 |
[Esta é dũa bõa moller que ya cada sabado a hũa eigreja que chaman Santa Maria dos Martires, e obridó -xe -lle, e depois foi alá de noite, e abriron -xe -lle as portas da eigreja.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 19 |
[[C]omo dous monges que sairon da orden foron livres dos diablos polo nome de Santa Maria que ementaron.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 42 |
[C]omo Santa Maria fez pereçer as naves dos mouros que tii[n]am çercada Costantinopla, tanto que os crischãos poseron a ssa ymagen na rriba do mar. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 116 |
[[C]omo hũa moller que jogava os dados en Pulla lançou hũa pedra aa omagen de Santa Maria, porque perdera, e parou un angeo de pedra que y estava a mão e recebeu o colbe.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 166 |
[Como Santa Maria guareceu ũu cavaleiro de Segovia que avia perdudo o lume dos ollos.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 276 |
[[C]omo Santa Maria do Porto mostrou per sa vertude un logar u jaziam muitos cantos lavrados, que meteron ena sa ygreja]. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 310 |
[[C]omo ũus almogavares que senpre entravan a terra de mouros e eran desbaratados teveron vigia na capela do al[ca]çar de Xerez e prometeron -lle ũa dõa, e entraron en cavalgada e gan[n]aron muy grand ' algo.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 322 |
[[C]omo Santa Maria do Porto se vengou dos cos[s]arios do mar que roubavan os omees que viin[n]an pobrar en aquela sa vila.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 345 |
[Como Santa Maria do Porto corregeu hũa moça contreyta dos nenbros que levaron alá en romaria.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 362 |
[La. é dos sete pesares que viu Santa Maria do seu Fillo.] |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Proueyto grande e (con) ben uen aos homees da amizdade de guysa que segundo disso aristotiles. nehun homee que aia bondade en si non quer uiuer en fuesse abondado de todos los bienes que en el son. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
(E) quanto los homes son mas honrrados, e mas poderosos, e mas ricos, tanto han menester mas los amigos. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E esto por dos razones. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
La primera porque ellos non podrian auer prouecho de las riquezas,si non vsassen dellas, e tal vso deue ser en fazer bien, e el bien fecho deue ser dado a los amigos, e por ende los (que) amigos (non han,) non pueden vsar (bien) de las riquezas que ouieren, maguer sean abondados dellas. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E sobre todo dixo, que en qualquier edad que sea (el) ome, ha menester (ayuda: ca si fuer niño, ha menester) amigo(s) que lo crie(n,) e lo guarden que non faga, nin aprenda cosa este mundo sen amigos macar seia auondado de todolos (outros) bees que en el son. (ca) quanto os homees son mays onrrados e mays poderosos e mays rricos. tanto an mays mester os amigos e esto por duas rrazoes. a premeyra (he) porque eles non poderian auer (nehun) proueyt o das rrequezas sse non husasen delas e tal huso deue seer en fazer ben. e ho ben feyto deue seer dado os amigos. e por ende os amigos non poden husar das rrequezas que ouueren macar car seian auondados dellas. a ssegunda rrazon he que porlos amigos sse gardan e sse acresçentan as rrequezas e as onrras que os homees an ca doutra guysa sen amigos non poderian durar porque quanto mays onrrado e mays poderoso e o omee peor golpe rreçebe se (lle) falleçe ajuda de amingos que os acorran en sua pobreça e os estorçan (t)odos perigros quelles aquaçeren. e sobre todo disso que en qual quer hedade que seia omee a mester amingo que o cria e o garde que non faça nen aprenda cousa quelle este mal. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E como quier que estos falaguen al ome; (pero) mas (quieren) ser amados que Et sse for mançebo mellor entendera e fara todalas cousas que ouuer de fazer con ajuda de seu amigo que solo. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Folgança e seguramento muy grande an os homees quando sse concellan con (seus) amingos e por ende disso hun sabio que ouo nome talio que (en) nehua cousa (non pode) homee auer amingo a quen podesse dizer (seguramente) sua voentade assi como assi meesmo. e disso en outro lugar. deliura con teu amingo todalas cousas que ouueres (a fazer). primeyramente sabe quen he el. porque moytos (omees) que pareçen amingos de fora. e son falagueyros de parauua que an a uoentade contraria do que demostran. e como quer que estes (ataes) afalagan a omee (e) por mays seer amados. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E sobre (esta razon) dixo otro Sabio, que ninguna pestilencia non puede empescer al ome en este mundo tan fuertemente, como el falso amigo, con que ome biue, e departe sus poridades (continuamente), non lo conosciendo, e fiandose del. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Et sobre (esto) disso outro sabio que nehua pestilença non pode enpeeçer a omee en este mundo tan fortemente. como o falso amigo con quen omee uiue e departe suas poridades (ançianamente) nonlo conesçendo e fiandosse en el. e porende disso aristotiles que a mester que ante que tome omee amizdade con outro que punne premeyramente se he boo e esta conosçença non pode omee auer se non por huso de longo tempo porque os boos son pocos e os maos muytos. e a amizdade non pode durar senon entre aqueles que an bondade en si. onde (por estas rrazoes) os que amingos se fazen ante que ben sse conoscan. legeyramente sse departe(n) depoys a amizdade entre eles. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
La segunda manera de amistad es mas noble que la primera, porque puede ser entre todos (los) omes, que hayan bondad en si: e porende es mejor que la otra, porque esta nasce de bondad tan solamente, e la otra de debdo de natura: e ha en si todos los bienes de que fablamos en las leyes de este Titulo. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Et amizdade de natura he a que o padre e a madre han a seus fillos e o marido aa moller. e esta non tan soamente a enlos omees que an rrazon en si. mays aynda todalas outras animalias que an poder de engendrar. por cadahun deles a(n) naturalmente amizdade de con seu conpanneyro e conlos fillos que naçen deles. e amizdade an outrossi segundo natura aque les que son naturaes de hua terra de maneyrra que quando sse achan en outro lugar estranno an (plazer) huns con outros e aiudançe enlas cousas quelles son mester ben assy como sse fossen amigos de longo tempo. a segunda maneyra de amizdade he mays noble que a premeyra. porque pode seer entre todos omees que aian bondade en si e por ende e mellor que a outra que esta naçe de bondade tan soamente. e a outra de deuedo de natura. e a en si todolos bees de que falamos en las leys deste tidoo. a terceyra maneyra por placer que espera del auer, (luego que lo aya, o le desfallezca la pro, o el plazer que espera auer del amigo), desatase porende la amistad que era entre ellos, porque no auia rayz de bondad. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Tres guardas deuen auer os amigos en si. porque a amizdade (de) entreles non se possa mudar. a premeyra he que sempre deuen seer leales hu hun ao outro en seus coraçoes e sobre esto disso talio que o firmamento e o (començo dos amigos) e a boa fe que o home a a seu amingo (ca) nehun amor non pode seer firme. se y non a (boa) fe. porque loca cousa seria e sen rrazon (de) demandar lealdade o hun amigo o outro. se el nola ouuesse en si. e sobresto dissso aristotiles que firme deue seer a uoentade do amigo. e non sse deue mouer. a creer nehua cousa creer ninguna cosa mala que digan de su amigo, que ha prouado de luengo tiempo, por leal, e por bueno. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Respondeo e disso que sse uerdade era que seu amigo dissera mal (del). que (teme) que sse mouera a dizerlo por algun ben e non por seu mal. a ssegunda guarda deuen (auer) os amigos enlas parauuas. gardandosse de non dizer cousa de seu amigo de que podesse seer enfamado (ou quelle) pode(sse) uiir mal por ende. pero disso salamon en ecclesiastico. quen desonra seu amigo de parauua destalla a amizdade que auia con el. outrossi non (se) deue rretraher nen posfaçer o hun ao outro. os seruiços e as aiudas que sse fezeren. e por ende disso talio que omees de maa uoentade son aqueles que rretrayen como en maneyra de afronto os bees e os plazeres que fezeron a seus amingos ca esto(nçe) non conuen a eles mays os que os rreçeben. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
(E) otros Sabios dixeron que de - como o faria por ssi meesmo. (ca) assi como disso sant augustino en la amizdade. non ha hun grado mays alto que o outro (e) sempre deue seer ygoal(mente) entrelos amigos. outrossi disso talio que quando o amingo uen algua boa andança ou grande onrra que dos bees que sse siguen dela deue (dar) parte a seus amigos. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 123 |
Senor, quando los auogados razoarem ante uos fazelloses eſtar en pe et non conſſintades que digan parauras torpes nen deſguiſadas nen uiláas ſenon aquellas tan ſollamente que pertéézerem al preyto. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 124 |
Mays aquel a quem preguntedes reſponda por ſſy miiſmo abertamente, (porqu)e? en la ley por en conſentio que (lo)s auogados raconaſſem et demandaſſem pollos donoſ dellos preytos por que el iuyz podeſſe mays ayna entender et ſaber a uerdade, ſe (se) abſcondeſe por ellos . |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 124 |
Titullo dos (uoçeeyroſ) perſoneyros Por que el uſo dellos perſoneyros es mucho prouecho , et es muyto meſter, que aquelles que non podem ou non querem ſéér preſentes a ffacer ſus demandas que am contra algunos ou a defenderse contra ſeus contendedores podenlo fazer perſoneyros tam bem en demandar como en defender. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Léé III Se algum face dous perſoneyros ou muytos en algum preyto, todos de man cumum ou cada um de por ſy, aquel que primeyramente el preyto começar eſſe e ſenor del, et oſ outros non am poder eno preyto. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Mays ſe todos comecarem o pleyto de conſúú cada uno deles o pode ſeguir por ſi pero que os outros non ſeyam preſentes. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Et os que defende o dereyto ſon eſtos : caualleyros que eſtam ena corte del rey et que recebem soldada del por le facer ſeruiço, foras ende en preyto de caualleyros que foſem ſu ſeu poderio e en ſas caſas; clerigos, monges et contractos que ſe non podem leuantar por algunas infirmidades ou los que ſon meores de XXV anos, ou os que ſon acuſados dalgum mal feyto, mentre durar a acuſaçom. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Aſſy como padre por fillo, ou fillo por padre, ou por madre, ou yrmaos por yrmaos, ou oſ maridos por ſuas mulleres, ou oſ que ſom forros por aquelles ſenores que os aforam, ou ſe ſom companeyros eno preyto, ou comecarom o preyto de conſúú por demanda o por reſpoſta. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Léé VIIJa Todo ome pode defender a outro que non ſeya preſente, macar que non demoſtre que a ſeu mandado, nen carta de perſoarya, ca prol e de todos comunalmente que os que non ſom preſentes poſſam ſéér defendudos pellos outros que llos queren defender aſſy commo ſobredicto e. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Léé JXa En todo llos preytos podem ſeer dados penſoeyros ſe non forem preytos cumunales; et preytos criminalles ſom aquelles todos por que algum e demandado ou acuſado por morte ou por pea alguna de ſeu corpo. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Titollo del curſo huſſado dos pleytos et dos enpraçamentos que ſe an de fazer. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Arçebiſpo ou biſpo ou outro qual quer clerigo que miſa cante non deue ſéér apraceado mentre que dixer miſſa nen ermitan nen monge neuno, que por onra de ſua religion non poden ſayr de ſous lugares en que som; mays prelados et ſous mayores deuem ſeer apraceados et complir dereyto por ellos . |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Outroſſy los que ſon meores de VJ anos, que chamam en latim infantes , nen loucos, non deuen apraçea los; mays ſeus defendedores ou aquellos que os an en guarda, deuem ſéér apraceados et façer dereyto por ellos . |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Todo ome que e aplaçeado per ante el rey ſobre preyto alguno non deue ſéér apraçeado doutro menor, dementre que morar ena corte por raçon deſte enplaceamento; nen el marido nenlla muller dementre fecer ſuas uodas; nen aquelles que uam ſuterrar alguum de ſeus parentes ou de ſeus ſeruos ou de seus ſeruentes; nen pregoneyro nengum mentre uay pregonando por uillas ou por aldeas por mandado del rey, non deuem ſéér chamadoſ a iuyço. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
Titullo dos padres et dos fillos Porque llos fillos deuem onrar a llos padres et a los auolos et facerlles reuerencea, aſſy como deuem fazer os meores a llos mayores, raçon et dereyto e que fillos nen netos non podem chamar en iuyço (nen a) ſeus padres, nen ſuas madre, nen auollos, nen avollas, nen biſavollos, nen biſavolas, ſenon ſobre couſas aſinaladas, aſſy como ſe o fillo foſe ſalido do poder do padre e gaanaſe algo de donadio del rey ou de oſte en que foſe, ou ſe ſou fillo foſſe maeſtro dalgum arte, ou alcayde, ou auogado, ou eſcrivam del rey, ou lle deſſe alguas couſſas el rey por razon de ſou ofizio, ou de ſua maeſtria, et acaezeſſe contenda entrellos fillos et os padres, ou entre llas penſſoas ſobredictas sobre taes doazoes que ſom dictas en latim caſſtrenſſ uel quaſi caſtrenſſe peculium , (podem) os fillos chamar a os padres ou quaes (quer outras perſoas sobredictas a iuyzo.) |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Et ſe o demandor non veér et enuiar outro nenguno, non poſſa demandar por el, macar que de recado que eſtara por ello ſe non for daquellos que ſon nomeados enna outra lee. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Se muytos am hum preyto de conſúú, quer en demandar quer en reſponder, dian todos hum penſoeyro, ca non he guiſſado que hum preyto ſe raçoe por muytos. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Mandamos que o que for ao praçeo sobre alguna demanda, quer de rayz, quer de mouele, et de poys quiſſer yr en romarya ou en oſte ou en outro lugar, leyxe por ſy penſoeyro que reſponda; et ſe o non fezer o allcayt do preyto faga contra el aſſy como manda a léé doſ que ſon apraceados et non queren fazer dereyto. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 123 |
Titullo dos preytos que deuen a ualler ou non Todo preyto que entre alguus dereytamente for feyto, quer ſeya ſem eſcripto quer por eſcripto, macar que pea que non ſeya y poſta, firmimente ſeya gardado, et o alcayt fagao gardar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
Na era de oytocentos et çinquaenta et noue anos -et andaua entõçe o ano da encarnaçõ do Señor en oytocẽtos et xxtij; et a de Loys, enperador de Frãça, en onze; et a do bispo Eugenio papa en hũu ano; et a de Abede, rrey de Cordoua, en xjze anos; et a dos alarauez en CCos et xvjex - adiuntarõse os altos omes do rreyno et alcarõ rrey a este dõ Rramiro o primeyro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
Et dali endeant[e] assessegouo et teueo en paz et en iustiça et en dereyto en guisa que nõ ou[u]e y nẽgũu dos seus que se lle ousase alçar nẽ fazer y outro pesar nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
Et cõta aqui a estoria enpos isto que este rrey e[r]a ome vertudeyro et home muy esforçado en todos seus feytos et defẽdeu de todos [seus] enmigos toda sua terra muy bem et mãteuea en paz en quanto uiueu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 5 |
Andados dous anos del rreynado del rrey dom Ramiro -et foy isto ena era d ' oytoçẽtos et sateenta anos; et andaua entõçe o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçentos et xxij ãnos -, asi com̃o conta a estoria, poys que os mouros souberõ que el rey dom Afonso o Casto, que era muy esforçado et muy forte et muy aventurado en batalas et os avia muyto apremados et quebrantados cõ lides et cõ correduras, que era morto et rreynaua en seu lugar el rey dõ Ramjro, coydando elles que el, como seria en sua noueza, que aueria medo, ca era o poder dos mouros muy grande en Espana, como oyredes adeant[e] na estoria, et que, auẽdolles medo, que daria o que lle demãdasẽ por razõ que le nõ desem guerra et que o leyxasem en paz; et enviarõle pidir que lles dese cada ano La donzelas das mays fillas dalgo, cõ que casasẽ, et outras La das outras do poboo, cõ que ouuesem outrosi seus solazes et seus deleytos; et estas çem donzelas que fosẽ todas uirgẽes et en cabello, asy como las dera el rey Mauragato en seu tẽpo, que fora ante dele. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 5 |
Et el rey dõ Ramiro, quando esta demãda dos mouros le vẽo, daquellas donzellas que lle pediã, foy muy sanudo ademays por cousa tã maa et tã descumunal como aquella que lle enviarã demãdar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 5 |
Os cristãos forõ logo tornãdo as espadoas pouco et pouco et tirandose afora; os mouros seguindoos todauia, chegar[õ] a hũu outeyro a que diziã Clauyo; pero tornãdo os cristãos sobre si, et lidando segundo o mellor que podiam; et tomoos aly çerca daquele outeyro a noyte todos, de guisa que nõ poderõ lidar, et assy se partirõ os hũus dos outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Estando alla chegados todos en hũu, rogarom a Deus todos en seus curações, chorando dos ollos et fazẽdo preçes et rogandole que os nõ desenparase(m), mays que os ajudasse et les acorese en aquela presa en que erã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Sabias que Nostro Senor Ihesu Cristo partiu a todolos outros apostolos meus yrmãos todallas prouĩçias da terra et a mj̃ soo deu Espana que a gardase et enparase de maos dos enemjgos da fe. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et sabas por uerdade que tu uençeras cras ena manaa, cõ ajuda de Deus, todos estes mouros que te agora teẽm cercado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et uos logo pella manãa confesaruos edes de todos uosos pecados muy bem, et reçeberedes o corpo de Deus et o sangue de Nostro Senor Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et, poys que isto ouuerdes feyto, nõ dultedes nada d ' ir ferir ena oste dos mouros, et yde chamãdo "Deus, ajuda, [et] Sanctiago!". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et el rrey dom Rramiro espertouse et fezo logo chamar os bispos et os abbades et todoslos altos omes de sua oste, et diselles aquella uisom que vira. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et fezerõ todos assy como les era mandado do apostolo, et forõ logo entrar na fazenda et lidarõ conos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Os cristãos, quando uirõ Sanctiago, forõ muyto esforçados, et fiando (en elle et) na ajuda de Deus et do apostolo Senor Sanctiago, começarõ de ferir enos mouros muy de rigeo, dando muy grandes uozes: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et os mouros forõ logo a ora uençudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et os outros que escaparõ fugirõ todos os que poderõ fugir. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et daquel dia endeante ouuerõ et tomarõ os cristãos en vssu de dizer [n]as [e]ntradas [d]as fazendas et enos acalços dos mouros, seus enemigos mortaes: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 8 |
Co iiio. En como forõ a Sanctiago os vodos |
[+] |
1295 |
TC 1/ 8 |
Andados tres anos do rreynado deste rey dom Rramiro -et foy isto ẽna era de oytocentos et lxxj ãno; et andaua estonçe o ano da encarnaçõ en oytoçentos et xxxtaiijes; et a do enperio de Loys, enperador de Rroma et rey de França, en xij -, conta a estoria que chamou entõçe el rrey dom Ramiro os bispos et os abbades que forã cõ elle en aquella batalla que ouverã con os mouros, et ouue seu cõsello cõ elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 8 |
Et dali adeãte nũca ousarõ os mouros iamays enviar dem[ã]dar aos cristãos trebuto de donzellas, ca mal os trouxera quebrãtados el rrey dom Rramiro en esforço et en ajuda de Sanctiago. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 10 |
Este rey a que dizemos dom Garçia nõ [o] cõta a estoria por que el iasca ena numeada dos reys, mays cõta asi dele a estoria que, quando finou el rey dom Afonso, padre deste rey dom Rramiro, que aquel rrey dom Garçia ficaua jnfante minino muy pequeno, et que o tomou este rrey dom Rramiro e que ele o criou, et que tanto o amaua com̃o se fose seu fillo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 10 |
Mays doutra guisa nõ era rey, nẽ rreynou ẽna maneyra dos reys por rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Agora leyxa a estoria as crischandades del rey dom Rramiro et torna a contar de Auderahme, rrey de Cordoua, et dos outros mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Et Sindonia et Callez estauam entõce bem pobradas de mouros et ric[a]s et en boos estados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Et morrerõ y dos das naues mays de quatrocentos omes et dos mouros outrossy [muytos] ademays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Mays des aqui leyxa a estoria a fallar desto et torna a fallar del rey dom Rramiro (et) de Leom et dos seus grandes feytos que elle fezo contra mourros, et da justiça que el fez ennos seus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Andados quatro anos do rreynado deste rey dom Rramiro -et foy isto ena era de oytoçẽtos anos et lxxaij; et andaua entõce o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos xxtiijos; et [o] d[e Loys], enperador de Rroma et rrey de Frãça, en xiiijze -, chegarõ a foro de Galliza, cõ muytas naues, os normães, hũa gente muy crua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Pero açima todos se acharõ ende mal, ata que se acabou enos godos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Et desi ficou enos naturaes, que a forõ depoys gaanando dos outros et espargerõ muyto sangue por ello; et morrerõ y muytos altos omes de grã guissa et doutros ena gaanando desses ẽemigos da crux, et do mar de Sancto Andre ata o mar de Calex, senõ pouco que le ficou ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Et enpos esto, contra aquella vĩjnda dos normãos, logo que o soube el rey dõ Rramiro, sacou sua oste muy grãde et foy lidar cõ aquellas gẽtes brauas; et prouge a Deus que tã de rrigeo fferirõ [en] elles que se uẽzerõ os narmães, pero que era gente aspera et forte, segundo conta a estoria, [et] morrerõ y muytos delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Et mãdoule logo y poer fogo a[a] frota et queymoules y LXX naues daquell[a]s dos narmaes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Et os que ende poderõ escapar daquela queyma fugirõ cõ algũus dos seus navios, et escaparõ fogindo pelo mar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Et, os narmães segudados da terra, tornouse el rey dom Rramiro sãao et cõ saude et cõ gaança et muyto alegre, ele et sua oste, para seu logar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 15 |
Andados quatro anos do reynado del rey dom Rramiro, começ[o]u a fazer hũa jgleia de pedra marmor abouedada cõ arcos, aa onrra de Sancta Maria, eno mont[e] Naurãcio, que e a vna legoa de Ovedo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Andados vj [anos] do reynado deste rey dom Rramiro - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Et o primeyro ano de seu rreynado foy na era de oytoçẽtos LXXaV anos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et xxvj anos; et a de Loys, enperador de Rroma et rrey de Frãça, en xvij; et a de Gregorio papa en Ve; et a de Auderame, rey de Cordoua, en xvij; et a dos alaraues en ccos xxxta viijto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Et el, poys que isto o[u]ue feyto en Gascona, vĩjndose della, chegoule mandado en como hũa, muy grãde oste saya de terra de mouros et uĩjna contra el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Et el rey dom Ordono leyxou todolos outros feytos et juntou logo sua oste, et dixeles aquel feyto dos mouros en com̃o vĩjnã; et acordouse cõ elles et foy lidar conos mouros muyto esforçadamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Et lidarõ et ouuerõ muy grã fazenda et muy ferida, et morrerõ y muytos dos mouros, et uẽçeu a ffazenda el rrey dõ Ordono. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Et os mouros que ende escaparõ fogirõ todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Agora leyxa a estoria a fallar del rey dom Ordono, ca adeante tornaremos a ela, et diremos do feyto dos mouros |
[+] |
1295 |
TC 1/ 17 |
Et morrerõ y daquella uez, dos cristãos que el rey enviara a ajuda, LXXa uezes mill. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 17 |
Et estes que enviaua de nouo, asi com̃o chegarõ, seentaronse çerca da villa, et alj seendo aseentados, sayã correr toda a terra et destruyam paas et vinas et quanto achauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 17 |
Et os de Tolledo, poys que uirõ que aquelles erã idos, sayrõ et forõ correr Talaueyra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 17 |
Et sayu a elles o senor da villa et lidou cõ elles et matou et prendeu muytos delles; et cortou as cabeças a LaXX dos que y morrerõ et enviouas a Mahomat, rrey de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Andados dous anos deste rey dõ Ordono -et foy esto na era de oytoçẽtos Lavj anos; et andaua o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et xxviijto - aquel Mahomat, rey de Cordoua, sayu cõ muy grã oste et uẽo sobre Tolledo, et çercoua et diribou a pont[e]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Et morrerõ y muytos dos mouros que entrarõ en ella polla defender. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Et forõ por ende os de Tolledo muy quebrantados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Andados tres anos do rreynado del rey dom Ordono, hũu cabedel dos mouros que fora do linagẽ dos godos, a que chamauã [en] arauygo Muça Abencaçim, alcouse contra Mahomat, aquel rey de Cord[o]ua, et tolleule muytas çidades, hũas per força, outras per engano. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Et foy muy esforçadamente para Muça, de guisa que tam cobiçada era a sua uista contra [a] oste dos mouros como a aguya quando a sabor d ' achar sua caça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Et foy vençudo Muça cõ sua oste et morrerõ y mays de X mĩll caualleyros dos seus, sen a outra gente que foy muyta ademays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Et Muça fugio com tres lançadas que lle aviã dad[a]s na batalla et leyxou y todo o guisamento da sua oste et todoslos dineyros que llj Carllos, rrey de França, enviara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 21 |
Andados quatro anos do rreynado deste rey dom Ordono -et foy isto na era de oytoçẽtos et LXa et noue anos; et andaua entõçe o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et XXXa -, Lopo, [o] que disemos que era fillo de Muça, que era endeantado de Tolledo, quãdo oyo dizer aquel mal que acaecera a seu padre, foyse para el rrey dõ Ordono, cuyo vassallo era, et alla foy sempre mentre uiueu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 21 |
Depoys lidou este rey dom Ordono cõ Coyt, rrey de Cordoua, et matou y muytos mouros et, a cabo, tomoule a villa; et tomou y moytos mouros et mouras cõ seus fillos muytos delles, et fezeos todos vender. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 22 |
Andados IX anos do rreynado deste rey dom Ordono -et foy isto na era d ' oytoçẽtos et LXXa et iij anos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et XXXtaVe -, arribarõ a Espana, a Algazira, hũa flota de gente de narmenes, en que aujã LXa naues bẽ bastidas et grandes desa gente et do que auiã mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 23 |
Andados X anos deste rey dom Ordoño -et foy na era d ' oytoçẽtos lxxiiijo ãnos -, enferm[o]u el rrey dos pees, dũa enfirmidad[e] que dizẽ na fisica podroga. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 23 |
Et apodragas e palabra cõposta destas duas partes: de "poys", que dizem en grego [por o que ena lengoagẽ de Castella chaman pee, et a outra "agros" , eno grego] outrosi, por [o] que en castellão dizẽ contreytura ou treyto; onde podroga tãto quer dizer ẽna lengoagẽ de Castella com̃o enfirmidade de coytura dos pees. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 23 |
Onde quando os que esta sabem dizẽ a algũu "podragado he aquel", et quer dizer tãto com̃o enfermo ou contreyto dos pees. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 24 |
Na era d ' oytoçẽtos et LXXaVe anos -et andaua entõçe o ano da encarnacom do Señor en oytoçẽtos et XXXtavije anos; et a do enperio [de] Locario, enperador de Rroma, en hũu; et a de Mafomat, rrey de Cordoua, en xj; et a dos alaraues en CCXLa et oyto -, finado el rrey dõ Ordono et enterrado, ajuntarõse os altos homees et boos do rreynado et reçeberõ o jnfãte dom Affonso, fillo del rey dõ Ordoño, et alcarõno por rrey de Leõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 24 |
Et forõ y logo cõ el todoslos rricos omes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 24 |
Et desta guisa se ajuntarõ todos, segundo cõta [a] estoria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Et tã gran[de] foy a mortãdad[e] que y ouue d ' ãballas partes, que nũca a mayor ouue en Frãça, dos que se ende podem acordar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Et, quando daquella lide escaparõ, assi fficarõ cansados et quebrãtados et maltreytos, que nũca mays coydarõ aa tornar a suas terras. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Et poys que aquelles omes bõos ouverõ partido et ygoado o rreyno en tres partes, et posto en scripto os termjnos de cada hũu, fezerõ juntar todos tres os jrrmãos, que dalj adeant[te] nõ passasse hũu contra o outro, mays que mãteuesem cada hũu en paz et ẽ bem a sua partida do rreyno et dalj adeant[e] nõ ouuessem cõtenda ontre elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Et entende[de] que foy dita Frãça, fascas "quebrantada", nom por que os reys della nẽ os homes seiã quebrantados nẽ a terra, mays por que a terra foy partida en estas tres partes [et] feyta(s) peças por paz et por auijnça dos rreys et prol dos omes et bemparãça das partidas dessas terras. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
Et dos rreys que depoys del rey dom Paayo, por este nume Affonso forom chamados, este foy o quarto Affonso, o Magno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
E por ende lle chama a estoria fillo de p[e]rdiçõ e [esto e de] estragamento [et] de fazer mal; et este dom Fruela Vermundez dezendeu do linagem del rrey dom Vermũdo - (et), logo que soube que el rey dom Ordono era morto, et este dom Affonso, o Magno, seu fillo, era rey alçado en seu lugar, por rrazõ que esse Fruella Vermũd[e]z decendera do sangue dos rreys, soube que este rey dom Affonso reynaua [et] pensou logo en como lle poderia toler o rreyno et lo trabucar per que llo fezese perder, de guisa que o nõ ouuesse, por prouar se poderia en algũa parte acalçar delle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
Et el tornousse a Galliza aa[s] nouas do [de]m[u]damento(s) dos reys. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
Et en mentre que el alla foy, aquel mao dom Fruella alçousse aca por rey na terra, per força et a pessar dos omes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
[Et], assi com̃o chegou, ffoy logo rreçebudo muy onrradamente dos asturãos et dos gallegos, et vẽe[u]sse logo para Leõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 29 |
Andados dous ãnos do rreynado deste rey dom Afonso, o Magno, -et foy isto na era de oytoçẽtos lxxavj ãnos; et andaua outrossi o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos xxxviijto anos - en este ano sobredito uẽo (vẽo) a desora et sem sospeyta hũa grãde oste de mouros a Leom, et tragiam cõsigo dous cabedees, et diziam a hũu Ymudar et ao outro Arcanaçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 29 |
Et el rey dom Afonso, chegandole mandado da vĩjn[d]a da oste daquelles mourros, enviou per toda a terra seus mandadeyros que fossem ajuntados logo alj cõ elle todos aquelles que armas podessem tomar, et o mellor armados que podesem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 29 |
Et tã de rigeo os ferirom que os mouros, com̃o vĩjnam de camino ya quanto [e]scabdellados, non sse poderõ cõpoer para a batalla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 29 |
Et en todo isto casou cõ hũa dona de Frãça, que, segundo cõta a estoria, era de linagem dos rreys et auja nume dona Amelina; et depoys mudarõlle o nume et posserõlle nume dõna Xemena. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 29 |
Este rrey dom Afonso auja muytos bẽes et sobre todo ouve estes quatro sinaladament[e]: foy muy lidador et muy piadoso et justiceyro et bom cristião. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 30 |
Andados tres anos do rreynado del rey dom Affonso, o Magno -et foy isto na era d ' oytoçentos lxxavije ãnos; et andaua o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçentos et XXXaIXe ãnos -, sacou este rey don Afonso grã oste de prou[ẽ]ciaes et de gascoes et de nauaros et foy cõ elles et entrou per terra de mouros, et quebrãtarõ et estragarõ a ferro et a ffogo toda a terra [que os mouros] tijn[ã] en Spana [et] suas fronteyras, cõ todo esto tollẽdolles os pãas et os vinos et os froytos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 30 |
E ffezo muytas jgleias et muytos paaços do bispado d ' Ovedo, et muytos castellos en seu rreyno, et çercou muytas villas de bõas çercas et bõas torres para defenderse dos mourros, seus emjgos, et por lles fazer mall. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 31 |
Andados iiijo ãnos do rreynado del rey dõ Affonso, o Magno, -et foy isto na era d ' oytoçentos LXXa IX anos; et andaua (et andaua) outrosi o ano da encarnaçõ do Señor en oytoçẽtos et xlaj; et a do enperio [de] Locario, enperadorn de Rroma, en çinquo -, este rey dom Affonso, estando en sua terra asesegado et ẽ paz, chegoulle mandado como tres rreys de Merida lle avi[ã] entrado na terra cõ gram oste et que ficarã suas tendas sobre Benauent[e]; et tijnana çercada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 33 |
Andados ssex ãnos do regnado del rrey dom Affonso, o Magno -et ffoy isto na era d ' oytoçẽtos et LXXXa ãnos -, el rrey dom Affonso estando en paz et assesegado, chegaronlle nouas de como era ẽna terra gran poder de mourros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 33 |
Et aquelles mourros eram tã muytos que, fiandosse ẽna muytedũem, partirõse et fezerõ duas partes de ssi: et a vña parte foy contra Poluorera et a outra deu alj u el rrey dom Affonso estaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 33 |
Bernaldo outrossy tomou hũa grã peça da oste del rrey et foy contra aquella outra partida dos mourros que yam contra Poluorera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 33 |
Et morerõ y dos mourros muytos mays de xije vezes mĩll, de como cõta a estorja. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 33 |
Et [d] ' anbas aquellas partes dos mourros que sse partirõ nõ escaparõ ende mays de dez ou poucos mays; et aynda estes nõ escaparã se nõ por que sse (nõ por que se) deytarã en terra, poys que uirõ que morriã, et envollueronse ontre os mortos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 33 |
Et dista guissa nõ forõ achados et escaparõ assi. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 34 |
Andados vije anos do rregnado del rrey dom Affonso, o Magno, -et foy isto na era d ' oytoçẽtos et lxxxaj ãno; et andaua entõçe o ano da encarnaçõ [do Señor] en oytoçentos xliijes; et a de Locario, enperador de Rroma, en vije -, el rrey dom Affonso, coydando ia estar en paz, chegarõle nouas en como hũu alto omẽ de França, que auja nume Buysso, lle entrara cõ gram oste et que lle andaua estragãdo a terra et fazendo en ella quanto mal podia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Andados viijto anos do rreynado deste rey dõ Affonso -esto foy na era d ' oytoçentos lxxxaij ãnos; et andaua entõçe o ano da encarnaç[õ] do Senor en oytoçẽtos et xliiij anos; et a do enperio [de] Locario, enperador de Rroma, en oyto - este rey dom Affonso, polla festa de çinquoesma, fezo suas cortes en Leom, muy rricas et muyto onrradas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Et, ementre que durarõ, lidarõ y cada dia tres tourros et alançauã a tauollados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Et dos altos omes que auja y ena corte era hũu que auja nume Orios Godos et outro Tiobalt, et os outros que dissemos ante disto na estorja; quando virõ estes altos omes que Bernaldo non saya y, ouverõ seu cõsello de o dizer aa rreyna, que, per rogo della, fose Bernaldo lançar a aquel tauollado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Orios Godos et o conde Tiobalte forõ logo aa reyna a dizerlle o que lle prometera que llo cõprisse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Bernaldo, quando aquillo ouuyo, foyse para el rrey chorando dos ollos et pideulle merçee que le desse seu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Quãdo aquillo virõ tres rricos omes que andauã y na corte del rrey -huu auja nume Valasquo Mẽend[e]z et o outro auja nume Suer Ualasquez et o terceyro dom Nuno de Leom, et erã todos tres parẽtes muy chegados de Bernaldo - beyiarõ a mao a el rrey et espidironse logo del et foronse cõ Bernaldo, cõ grã cauallaria, para Saldana. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Mays agora leyxamos aqui a fallar disto et contaruos emos dos feytos dos mouros d ' Espana. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 38 |
Andados IX anos do rreynado del rrey dom Affonso, o Magno -et foy esto ena era d ' oytoçẽtos LXXX et iij anos; et andaua entõçe o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos LaVe anos; et a do enperio [de] Locario, enperador de Rroma en IXe -os de Tolledo alçaronse outra uez contra Mahomat, rrey de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 38 |
Et os de Tolledo, quando o souberõ, forõ muy espãtados et tristes pollo que aujã feyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 38 |
Mays agora leyxamos aqui de fallar dos mouros et tornarremos aa contar del rrey dõ Affonso, o Magno, et de Bernaldo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Andados X anos do rreynado del rrey dom Affonso, o Magno -et ffoy isto na era d ' oytoçẽtos et oyteenta tres ãnos; et andaua outrossi o ano da encarnacom do Senor en oytoçentos xlavj; et o enperio [de] Locario en X - et este ano Xo de seu rreynado ffez suas cortes en Salamãca. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Mays, en cabo, venceu Bernaldo et prendeu y a Orios Godos et o conde Tiobalte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et mãdou dar pregom que todos os que quisesem vĩjnr cõ vendas ou com outras cousas que mester erã a aquel logar que nõ dess[ẽ] portagẽ nẽhũa nẽ peytassem nada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et poys que forõ chegados [et] el rrey vyo que se juntauã et que era muy grã gente, saliu et foy sobre Bernaldo et çercouo naquel castello do Carpyo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et eu teno aqui presos Orios Godos et o conde Tiobalt, et sse uos por bẽ teuesedes enviarllos ya a el rrey en present[e], ca bem creo que mo gradecera et que me dara meu padre por elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et Bernaldo entõçe fallou cõ Orios Godos et o conde Tiobalte et dissoles, contandole o que queria fazer: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et outorgarõno todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et sayrõ todos do castello a furto, que o nom soubese el rrey, et forõ correr a Salamãca. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Mays, quantos dos outros poderdes auer et acalçar, todoslos m[e]t[ede] aas espadas et todollos mat[ade], que nõ fique nẽhũu aa vida. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et el rrey, quando o soube, mãdou armar a grã pressa todollos seus caualleyros et que caualgasem todos logo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et roub[arõ] quanto acharõ no rrial et tornaronse muyto onrrados et cõ gram gãanca ao Carpio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Fezestes muy mal en tornaruos aca tã agina; ca, se nos (se nos) d[e]rades hũu pouco de vagar, gaanaramos tã grãdes requezas que senpre foramos ricos et avondados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Andados xije anos do rreynado del rrey dom Affonso, o Magno -et foy esto na era d ' oytoçẽtos et oyteenta et Vo anos; et andaua o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçetos et xlavije anos et foy isto en aquel dito ãno - quãdo os del rrey virõ o mal et o quebranto que lles vĩjna sempre de Bernaldo, diserõ a el rrey: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et Orios Godos et o conde Tiobalte disserõ a el rrey que yriam elles alla, sse a elle(s) prouguesse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et el rrey mãdou entõçe a Orios Godos et ao conde Teobalt et a vije caualleyros de sua masnada que fossem pollo conde Sant Diaz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et começou a fazer muyto mal per todos[los] logares per u andaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Mays, por que os liuros outenticos, esto he enos liuros outorgados, e(t) achado assi et por que os françeses et outrosi os espanoos [o contan] assi, dizemos que foy aquella batala de Rroçasvalles en tẽpo de Carlos, o Grãde, assi com̃o o [a]uemos ya cõtado susu en esta estorja. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Como dom Nunu et dom Bernaldo et dom Doario, todos tres jrmãos, quiserom matar a trayçõ el rrey don Affonso |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Andados xiiije anos do rreynado del rey dom Affonso, o Magno, -et foy isto na era d ' oytoçẽtos et oyteenta vj ãnos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ en oytoçẽtos et xlaviijo anos; et o inperio de Locario en xij - en este ano aqui dito dom Fruella, yrmao deste rey dom Affonso, ouve sua falla con os outros tres jrmãos, dom Nuno et dom Bernaldo et don Doario, et fallarõ de como matasem el rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et dom Fruella foy para Bardolja, et el rrey don Affonso foy enpos elle et prendeu elle et os outros tres jrmãos, et çegouos logo todos quatro por aquella trayçõ que coy darom a fazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et dello trezemo ano ata os XXtiVo do rreynado del rrey don Affonso, nõ achamos nẽhũa cousa que de cõtar seia que a estoria pertẽesca -ca mouros et cristãos cansados fica[ua]n ia lidando et matando en si; demays os mouros que nõ ousauã ya nemhũa cousa cometer ante a forteleza del rrey dom Affonso, o Magno, que era rrey forte et aventurado en batalla et os auja uençudos en muytas lid[e]s et astragos que lle fez en muytos lugares - senõ tãto que, eno xiijo ano, morreu Leom papa, et foy posto en seu logar Bẽeyto, o terçeyro; et forõ cõ el çento et dous apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et morrerõ y todos que nõ escapa[rõ] ende nẽhũus se nõ hũus poucos cõ Abdelhamyt. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et derõlle sobre isto caualleyros dos da villa et molleres et fillos en arrafẽens. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 49 |
Andados XXV anos do rreynado del rrey dom Affonso, o Magno, et ffoy [isto] na era d ' oytoçẽtos et noueenta ãnos; et andaua outrossi o ano da encarnacom do Ssenor en oytoçentos laij ãnos; et [o] enperio de Loys en X - este ãno aqui dito tremeu todo España. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 49 |
Et, quando el morreu, era seu fillo Almõdar en Alahama, que e dita Almaria a dos banos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 49 |
Et depoys de sua morte alçarõ(no) os allaraues(es) por rrey Audalla, seu yrmão, et forõ todos cõ el muy alegres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 49 |
Agora leyxamos aqui de fallar das razões dos mouros et diremos dos feytos del rrey dom Affonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 51 |
Andados XXX anos do rreynado del rrey dom Affonso, o Magno -et foy isto na era de noueçẽtos et iiijo ãnos; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos xla vj anos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en XV - esse ano foy el rrey don Affonso sobre Coynbra, que tĩjnã os mouros çercada, et desçercoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 51 |
Et pobrou en Purtugal estas cidades que eram destroydas dos mouros: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 51 |
Et pos y bispos ordinados segundo a maneyra dos sacramẽtos da sancta jgleia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 51 |
Et en esse ãno prenderõ caualleyros del rrey dom Affonsso hũu mouro que auja nume Audalj, que era cabedel et endeantado dos alaraues, et derõno en presente al rrey don Affonsso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 51 |
Depoys disto pobrou el rrey dõ Affonso os cãpos que dizẽ dos Godos -et estes som terra de Cãpos et Touro - et esses logares que estauã hermos et despobrados pollo destroymento dos mourros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 52 |
Andados xx[x]j ano do rreynado del rrey dom Affonso, o Magno, -et foy esto na era de noueçẽtos et Ve ãnos; et andaua outrossi o ano da encarnaçom do Senor en oytoçetos xlavije; et o enperio de Locario en xvjes - en este ano Homar Abenhazõ, que era hũu dos mays altos omes que auja en Cordoua, alçousse contra el rrey Abdala, et alçarõse cõ el muytas gentes et muytos castellos, que som estes: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 53 |
Andados xxxaii anos do rreynado deste rey dom Affonso, o Magno, -et foy isto na era de noueçentos et sex anos, et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en [oyto]çentos et saseenta et oyto anos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en xvije anos - en este ano sobredito sacou este rrey dom Affonso muy gran oste et foy contra Tolledo, ca sayam ia as tregoas que dissemos que lles dera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Andados xxxa iijes anos do rreynado deste rey don Affonso, o Magno -et foy isto na era de nouecentos et sete anos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et saseenta et noue ãnos; et o enperio de Loys en xviijto ãnos - en este ano pobrou el rrey don Affonso a cidade de Çamora, ca ante nõ era ben pobrada de gent[e] pollas guerras et pollo mal dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Carlos, depoys que ouve o enperio, despreçou o custume dos francesses et tomou o dos gregos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et os [dous] fillos del rrey Loys nõ eram entonçe na terra, ca eram ydos a outra parte, et ficara(m) por guarda d[o] rrey[no] Loys, o yrmão meor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et, en torrnandosse contra Rroma, hũu judeu, que auja nume Sedechiam, deulle ẽna çidade Mantua como por meezina heruas con que morreu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Carlos, fillo de dom Loys de Germanya, ouvo depoys o enperio com ajuda dos altos omees do rreyno et rreynou xij ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 57 |
Andados quarreenta et hũu ãno do rreynado del rrey dom Affonso, o Magno, -et ffoy isto ena era de noueçentos et XVe ãnos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçom do Senor en oytoçentos et lxxta et vij; et o enperio de Carllos, enperador de Rroma, en quatro - en este ãno el rrey dom Affonso, seendo muy alegre, et au[endo] gram plazer de tantos bẽes como lle Deus avia feytos et fazia contra seus eemigos, (et) envioull[o] dizer ao apostoligo Joham per sua carta, com dous clerigos que lle enviou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 57 |
"Joham, obisspo, sseruo dos sseruos deDeus, ao muy boo cristião rrey dom Affonsso et a todollos bisspos et abbades et aos gardadores da ffe, ssaude et apostoligar bẽeyçom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 57 |
Por que nos Deus posso en garda de toda a cristi[ã]dade porlla outoridade de San Pero, primeyro dos apostollos, que lle Deus outorgou, quando lle disse: "tu es Pero et sobre esta pedra começarey eu a mj̃a jgleia et a tj darey as chaues do rreyno dos çeos, et o que tu soltares sobrella terra, solto sera outrosi en[o] ceo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 57 |
Et disso[lle] outrossi Nostro Senor, quando alla en ssua payxom: rrogey por tj, que nom fallessca a tua ffe; et, quando tu fores conuertudo, confirma teus yrmãos"; et por (a)que(ll)a uossa fama bõa de uos, (o) bom rrey dom Affonsso, vẽo a nos et nos foy mostrada per uossa carta et per estes dous mandadeyros, Ssenoro et Desiderio, amoestamosuos da parte de Deus que persseueredes enos bẽes que tẽedes comecados, por tal que uos cobr[a] et uos acalçe a bẽeycom de Sam Pero et a nosa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 57 |
Et uos, nosso ffillo muy amado, quando q[ue]r que o uosso mandado enviardes a nos ou algũ[ũ] da uossa terra de parte de Galiça, hu Deus posse a uos por g[o]uernador, rreçe(r)beruos emos por nosos ffillos muy debõament[e] et prazernos a muyto com uossos mandados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 59 |
"Joham, obisspo, seruo dos seruos de Deus, ao seu [am]ado fillo, o muy nobre rrey dos galegos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 59 |
Et por ende rrogamos uos muyto en uosso amor que nos enviedes acorro dalgũus bõos cauall(eyr)os mouriscos com suas armas, dos cauall(eyr)os que os mouros chamam per seu arrauygo alfarazes, (et) por que, quando nos os rreçebermos, louemos a Deus por ende et [o] gradescamos a uos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 60 |
Andados xla et dous anos do rreynado deste rrey dom Affonso, o Magno, -et foy na era de ixe cẽtos et xvj ãnos; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos lxx et oyto; et o enperio de Carlos en Vo -en este ano, quando el rrey dom Affonso vio as cartas do papa, prouguelle muy de curaçõ et pos logo dia en que sse juntassem os rricos homẽes et os outros fillos dalgo et os bispos, [et] fezello a saber et aprazouos para seerẽ y aquelle dia para consagrar a jgleia de Santiago. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 60 |
Et poys que a ouuerõ cõsagrada a eigleia de Sanctiago, tornaronse todos para seus logares. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 60 |
Onde en algũus liuros he dito por esta rraçõ, segundo o tempo antigo, Ovedo, cidade dos bispos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 61 |
Andados xla ij anos do rreynado deste rrey dom Affonso, o Magno, depoys a cabo d ' onze messes, ajuntaronsse de cabo ẽna cidade de Ovedo el rrey dom Affonso cõ sua moller et cõ seus ffillos et os bispos et os condes et os rricos homes de seu rreyno, et fezerõ conçello per outorgamento do papa Joham. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 61 |
Ca llas Vo jgleias arçebispales d ' Espana iaz[ia]m en catiuo et os prelados dellas que escaparom da espada dos mouros fugirõ a Asturas, assi com̃o avemos dito. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 62 |
Andados xla iijes ãnos do rreynado deste rey dom Afonso, o Magno, -et foy isto na era de noueçẽtos et xvije anos; et andaua outrosi o ano da encarnacom do Senor en oytoçẽtos lxxta et ixe anos, et o enperio de Carlos, enperador de Rroma en vj - poys que el rrey dom Affonso ouve acabadas todas estas cousas que auemos ditas, sayo d ' Ovedo et uẽo a Camora et prendeu y a seu fillo, o jnfant[e] don Garçia, et meteuo en ferros et mãdoo deytar ẽno castello de Gazõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 62 |
Mays os outros hermaos deste jnfant[e] dõ Garçia, quando virõ que assi o mãdara prender, forõ muy sanudos por ende et traballarõse de lle toller o rreyno a seu padre, cõ conssello da rreyna dõna Xemena, que disemos que ouvera primeyro nume dona Almena; ca ella nõ amaua el rrey com̃o deuja et por ende punaua de meter todo mal et toda cõtenda ẽna terra, por fazer perder o rreyno a seu marido et que o ouvese jnfãte Garçia, seu fillo desta rreyna. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 62 |
Et guerrearom logo dos quareenta et quatro anos ata os quareenta et vj do rreynado deste rrey don Affonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 63 |
Andados xla vj anos do rreynado del rrey dom Afonso, o Magno -et foy isto na era de noueçẽtos et xx anos, et andaua o ano da en[c]arnaçõ do Senor en ixe çẽtos et oyteenta et dous anos, et o enperio de Carlos en ixe -en este ano el rrey dom Afonso, o Magno, quando sse vyo aficado de seus fillos et de seus vassalos meesmos, en hũa uilla de Asturas que dizem Beydes, alj leyxou o rreyno et deuo a seu fillo dom Garçia, en esse logar meesmo, ante seus fillos et seus rricos omees; mays per força que de grado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 64 |
Et foy o primeyro ãno de seu reynado ena era de noueçẽtos et xxj ãno; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ en oytoçẽtos et oyteenta et tres anos; et o enperio de Carlos, enperador de Rroma, en X; et o do papa Agapito en hũu; et o de Audala, rey de Cordoua, en XX, et [o] dos alaraues en CC et noueenta iiij. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 64 |
Et lidou cõ Ayolas, hũu rey de mouros, et uençeuo [et prendeuo et matou y muytos mouros] et leuou grã pressa de gaandos et de catiuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Andados iijes anos do rreynado del rey dom Garçia, acaeçeu que uẽo a Çamora et enfermou et morreu y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Na era de nouecentos xxviij anos -et andaua o ano da encarnacom do Senor en oytoçẽtos et oyteenta vjs anos; et o enperio de Armilfo en hũu; et o de Basilio papa en outro; et a dos alaraues en CC et noueenta et sete -, morto el rrey dom Garçia, fillo del rrey dom Afonso, o Magno, foy alçado rrey dom Ordono, seu yrmão deste rrey dom Garçia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et, quando o oyrom os mouros de Cordoua et dos outros logares aderredor, vẽerom acorrelles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Mays assi foy que, pella merçee de Deus, assi os que vẽeron en acorro como os que iaziã dentro ena villa atendendo sua ajuda, todos forom mortos a espada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et el rrey dom Ordono entrou logo ena villa et rroubou quanto achou, et diribou as torres et a villa, et prendeu o cabedel dos de Cordoua et adusseo catiuo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 67 |
Andados tres anos do rreynado del rey don Ordono, Abdalla, rrey de Cordoua, fazendo aos grãdes et aos pequenos ygualmente juyzo et justiça, morreu en Cordoua de sua morte et avendo ydade de quando naçera lxij anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 67 |
Et nõ rreynou nẽhũu dos seus fillos de Abdalla, o que nõ avemos aynda achado ata aqui dos rreys que rreynarõ ata aquel tempo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 67 |
Et sen este nume fezosse chamar Miramolj̃, que aynda [he] muy mays vssado et quer dizer tãto en seu arauigo como "rrey dos cre(ç)entes". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 67 |
Este rey ata os XX anos de seu rreynado n[õ] sse partiu de batalas grandes et meteu toda a terra so seu senorio, et obedeçerõlle todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 67 |
Mays leyxamos agora aqui de fallar dos mouros et tornaremos a cõtar del rey dõ Ordono. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 68 |
Andado(s) aquel terceyro ano do rreynado deste rrey dom Ordono, os mouros de Tallaueyra et os que ueerã de Cordoua en sua ajuda, que escaparã del rey dom Ordono quando uẽo sobre Tallaueyra, assi como disemos, veendosse maltreytos et muy apremados del rrey dom Ordono, enviarõ demãdar ajuda Abdarame, rrey de Cordoua, et Almotarab, rrey de Tunez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 68 |
Et tam grãde foy a morteydade que fezo en elles, que nõ ha ome que o podese cõtar; ca, della ribeyra do Doyro, du elles pousauam, ata Atẽça et Paraçollos, mõtes et valles et cãpos todos iaziã cubertos de mouros mortos, assi que poucos ou nẽhũus forõ os que ende escaparom nẽ que o mãdado podesem leuar a el rrey de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 68 |
Et, ontre todos aquelles que y morrerõ, matarõ y dous rreys muy nobres et muy poderosos, que auja nume hũu Albubataras, et outro Yboljmatel. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 69 |
Andados iiij anos do rreynado deste rey dom Ordono, ena era de noueçẽtos et xxvij anos -et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et oyteenta et ix ãnos et (a) o enperio de Armalfo en quatro anos -, el rrey dom Ordono, nõ auendo sabor de sse dar a uagar nen auer folgança, ca tĩjna sse tẽpo perdesse que nũca o cobraria, (et) sacou sua oste muy grãde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 69 |
Et fezo logo desta uez cõ outorgamento de dom Formigo, bispo de Leom, et dos outros bispos do rreyno, et aynda dos outros rricos omes que y erã, dentro en seu paaço, a jgleia de Sam Pedro et de San Paulo apostolos, que er[a] fora da uilla, por que nõ era s[e]g[ur]a dos mouros nẽ auja aynda medo delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 69 |
Et ẽna primeyra cassa fezerõ o primeyro altar aa onrra de Sancta Maria; et ẽna segunda cassa fezerõ outro altar aa onrra de San Johane Babtista; et ẽna terceyra cassa fezerõ altares aa onrra dos martires et dos cõffessores. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 69 |
A çidade de Leõ era entom mal pobrada pollo deribamento dos mouros et este rrey dom Ordono pobroua entõçe muy bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Andados iiijo anos do rreynado del [rrey] don Ordoño, Auderame, rrey de Cordoua, doendosse muyto do estragamento de sua terra [et] da muyta gent[e] que auja perduda, sacou muy grã oste et [ueo y] el por si(r) a correr terra de cristiãus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Mays, quando a noyte uẽo, nõ ouue y uẽçudo nẽhũu delles et partirõse assy hũus dos outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Andados vj anos do rreynado deste rey don Ordono - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Et adusse muytos mouros d ' aalem mar cõsigo asoldados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Et entõçe el rey de Nauara, (et) dõ Garçia, ffillo de dom Sancho Auarca, quando o soube, enviou seu mãdado al rrey don Ordoño, que o vẽesse ajudar, ca nõ sse atreuya el soo contra aquel poder dos mouros que uĩjnan. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Et morrerom allj muytos cristiãos pellos pecados da cristãdade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 73 |
Andados vij anos do rreynado deste rrey don Ordoño -et foy na era de noueçẽtos et XXXta ãnos; et andaua o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et noueenta et dous ãnos; et o enperio de Armilffo, enperador de Rroma, en vije -, (et) el rrey dom Ordoño, avendo grãde pessar da maa andança que ouvera contra os mouros, sacou sua oste muy grãde et ffoyse para terra de mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 74 |
Andados viijo anos deste rey dõ Ordoño -et foy isto na era de noueçẽtos xxxta et hũu ano; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et noueenta et tres; et o enperio d ' Armilffo, enperador de Rroma, en noue -, vẽo mandado a este rey dom Ordono, de parte del rey don Garçia de Nauarra, que ffosse contra sua terra destruyr as cidades que os mouros y tĩjnam, Nagara et Bitoyra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
Et outrosi que reçebiã elles muytos tortos, quando yã a juyzo aa corte de Leõ et por que se ujã apremados outrosi dos vizinos de redor, que lles faziã muyto mal et muytas soberuas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
Et ende ouverõ seu acordo et seu cõsello os omes boos et fezerõ de ssi dous juyzes, que escollerõ ontre si -et, segudo diz o arçebispo don Rrodrigo de Tolledo, nõ dos mays poderosos, mays dos mays sesudos et de mellor entẽdemento - que julgassem a terra de Castella et apacificasem todallas cõtendas que se y leuãtassen, et os desacordos, et que adusesen todallas querelas, et esteuesen todas pollo seu juyzo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
Et escollerõ por juyzes et alcaydes taes omes bõos sisudos et entendudos, com̃o auemos dito, nõ dos mays poderosos; por que sse dos mays altos omes tomassen, que elles quer[r]iãse assenorar com̃o rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
Et isto era por que se assanaua logo et nõ era paçiẽte nẽ sofrudo para oyr as razões dos que uĩjnã a seu juyzo, o que nõ conuĩjna para o que julga. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
Et do linagẽ deste Layo Caluo vẽerõ muytos bõos homẽes et onrrados de Castella. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Et por esta razõ era muyto amado de todos et queriãlle todos bem por este feyto tã bõo que fazia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Et este alcayde Nuno Rasoyra tomaua os fillos dos caualleyros et dos omẽes bõos de Castella et criauoos et mostraualle todos bõos custumes et bõas maneyras, en guissa que os padres dos moços sse tĩjnã por enduuidados cõtra el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Et fezerõno todos alj senor de Castella et chamarõlle conde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 80 |
Et começou de rreynar na era de IXe çẽtos et XXX et tres anos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et noueenta et iiijo; et o enperio de Armilfo, [enperador de Roma, en onze; et o do papa Farmosio] en hũu; et o de Auderame, rrey de Cordoua, en vije; et a dos alaraues en cccvj. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 81 |
Andados Vo anos do rreynado deste rey don Affonso -et foy isto na era de IXe çẽtos et xxxavij anos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en oytocẽtos et noueenta et oyto; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en tres anos -, en este ãno el rrey don Affonso, o quinto, quiso escoller carreyra de penitẽçia, mays polla liueldade do curaçõ que por outra razõ nẽhũa de sanctidade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Andado aquelle primeyro ãno do rreynado deste rey don Rramiro, mentre que el tĩjna cercado en Leõ don Affonso, seu jrmão, o mũge, ouverõ seu cõsello os rricos omes et os outros caualleyros de Castella de alcar por conde a Ffernã Gonçaluez, fillo de Gonçaluo Nunez, ca era ia a essa sazõ grã caualleyro, et de tomarlo por senor, ca o amauã muyto et preçauãno todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et nõ faziã sen guissa, ca elle era muy uerdadeyro en sua parauoa, et (et) dereytoso en juyzo, et bõ caualleyro d ' armas, et muy esforçado, et gãanou muyta terra dos mouros, assi com̃o o contaremos adeante, et en[ã]chou en Castella quanto elle mays pode; ca entõçe, contra Nauarra, Oca era mojõ de Castella et, escontra Leõ, Fiteyro de Veyga. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Ca, pero que era Castella pequeno logar, senpre y ouve omẽes bõos et entẽdudos et muy leaas que punarõ en chegar seu senor aa mayor onrra que poderon et ao mellor estado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et, poys que el foy senor de Castella, tã en paz teue a terra et tã defenduda, que todos dauã graças et loores a Nostro Senor Deus por que lles dera tal senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et este conde Fernã Gonçaluez gãanou dos mouros Osma et Santo Esteuã et outros lugares muytos que tornou a poder de cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et dame siso et entendemento com̃o o possa fazer et de maneyra como te tenas tu por seruido de mj̃ et cobrẽ castelãos algũa cousa do que perderõ; ca, senor, longo tẽpo a que uiuẽ apremados et muy quebrantados dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Ca, senor, de todas partes: somos maltreytos et apremados malamente de mouros et de cristiãos; ca tam grãde he a nosa queyxia que nõ sabemos al que fazer, se nõ atender todos a [t]ua merçee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 85 |
Andados dous anos do rreynado deste rey don Rramiro -et foy isto na era de IXe çẽtos et XLa ãnos; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en ixe çẽtos et dous anos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en iiijo -, mentre este rey don Rramiro teue seu jrmão don Alffonso çercado en Leõ, assi como auemos dito, alcarõse[lle] en Asturas ( a) don Affonso et (a) don Ordono et (a) dom Rramiro, fillos del rrey don Fruella; et onrauã todos don Affonso, por que era mayor, et cõtauano por rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 85 |
Et os asturãos escollerõ esto de fazer desta guisa cõ grã pesar que aujã por que, quando el rrey don Affonso leyxou o rreyno [et foy seu jrmão] don Rramiro alcado por rrey (et) nõ forõ elles y chamados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 85 |
Et poys que ouve XV dias conpridos ẽno apostoligado prendeu[o] hũu clerigo de misa, que auja nume Cristoual, et deytoo en carçer por mal que fezo ẽna jgleia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 86 |
Andados tres ãnos do rreynado del rrey dõ Ramiro, sacou sua oste muy grãde et foy entrar pello rreyno de Tolledo; et cer[c]ou Madride et quebrantou os m(o)uros et ro[u]bou toda a villa et queymoua et leuou en muytos mouros catiuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 86 |
Et en todo isto Açinfalj, principe dos mouros, que era muy poderoso, quando isto uyo, chegou muy grãde oste de mouros et começou de guerrear a Castella et de lle fazer gran dãno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 86 |
Et juntarõse anballas ostes, a del rrey et a dos castellaos, en hũu et forõ contra os mouros, que lle diserõ que erã en Osma. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 86 |
Et, quando chegarõ, acharõnos y et lidarõ cõ elles; et tã feramente os ferirõ que pella merçee de Deus forõ vençudos os mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 87 |
Andados iij anos do rreynado del rrey dõ Ramiro -et foy isto na era de IXe çẽtos et xlij ãnos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en IXe çẽtos et iiijo ãnos - (et) o conde Fernã Gonçaluez, auendo sabor de fazer seruiço a Deus et de gaanar prez et onrra, começou de guerrear conos mouros muy de rigeo, et foy cercar hũu castelo muy forte que a nume Caraço; et jazia en somo dũa serra muyto alta, que tijnã os mouros entõçe. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 88 |
Andados Vo anos do rreynado deste rrey don Rramiro -et foy isto na era de IXe çẽtos et xliij ãnos; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en IXe çẽtos et Vo anos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en vije -, en este ãno que dito he Almãçor, que era o mays poderoso mouro que auja aquende o mar [so] Abderame, rrey de Cordoua, quando oyo dizer que o conde Fernã Gonçaluez lle auja tomado o castelo a que diziã Caraço, ouve ende muy grã pesar et teuese por maltreyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 88 |
Et o conde Ffernan Gonçaluez, quando oyo dizer que Almãçor avia muvudo cõ tam grãde oste et uĩjna ameaçãdo que llj nõ ficaria terra nẽ lugar u [o] nõ fose buscar, (et) enviou logo suas cartas per toda Castella, que ueesem a el todos seus vasallos, ca muyto era mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 88 |
Demays os mouros son muytos et muy ben guisados, et nos somos poucos et muy mĩguados d ' armas; et se, per nosos pecados, nos vençẽ seeremos todos mortos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Et en gãanar nos tregoa dos mouros, por les peytar algo, de senores que somos fazernos emos seruos; et en uez de sacar Castella de prema en que esta, dobralla emos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Et [de] todos quantos ẽno mundo viuẽ, estes som os que mellor gardarõ lealdade et senores, et t[ĩjnan]se por deuedores de morrer ante ca elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Quãdo el rrey Rrodrigo perdeu a terra, assi com̃o sabedes, nõ ficou en todo Espana terra de cristiãos, senõ Asturas et Castella Vella senleyra, esta en que viuemos agora, a que nosos auoos defenderõ cõ muy grã laçeyra; ca forõ afrontados por que erã muy poucos et tĩjnã muy pouca terra, et padecerõ muyta lazeyra de guerra et de grã fame. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et en outro dia bõa manãa mandou mouer toda sua gente, que erã tã poucos que auja da outra parte dos mouros mill para hũu dos cristiãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Mays, com̃o quer que ffoss[ẽ] poucos, erã tã bõos caualleyros et tan esforçados quanto mester era; et aviã muy grã curaçõ d ' ajudar seu senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et tã grãde era o gentio dos mourros que outeyros et ualles todos uĩjnã cubertos delles; et vĩjnã tãgendo trõpas et anaffijs et fazendo grãdes allegrias, cuydando que ligeyramente venceriã et que prenderiã tan poucos cristiãos com̃o elles semellauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et uĩjnan dando tã grãdes vozes et tã grandes gritos et fazendo tã grãdes roydos, que semellaua que todo o mũdo y vĩjna. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et aque(e)eçeu alj aquella ora o sinal que o mũge disera ao conde, ca hũu caualleyro dos seus, ome arizado et muy vallent[e], caualgaua hũu muy bõo cauallo ligeyro et fremoso, et deulle das esporas por sayr adeant[e], et abriusse a terra et sumy[u]sse o caualleyro cõno cauallo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et entõçe forõ todos muy espantados et disserõ: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Por nossos pecados conteçeu isto agora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et bem semella que Deus nos ha desenparados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et fezeramos mellor siso se nos ouveramos tornados, que por ollo veemos que Deus quer ajudar os mouros; poys com̃o pode[re]mos nos yr contra elles? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et uos todos sodes omẽes d ' alta guysa, et ueio ora uossos curações enfraquezer contra gentes que non son senõ soonbra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et tã bõos forõ y todos, que vençerõ todo o poder dos mouros, et fezerõ fugir Almãçor cõ muy poucos caualleyros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Poys que os mouros forõ vençudos et fugirõ do cãpo, foy o conde Ffernã Gonçaluez enpos elles en encalço conos mouros et matou delles muytos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et entãto, os que ficarõ dos seus ẽno cãpo, acharõ enas tendas muytas arcas cheas d ' ouro et de prata et muytos vassos et armas et outras nobrezias, assi que enrequeçerom todos para senpre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et dissy foyse o conde cõ todollos seus para o moesteiro de San Pero -que era aquella hermida do o mũge [o] ouve por ospede [et] lle dise que vençiria aquela batalla, com̃o he cõtado ante disto - et deu y muytas nobrezas daquelas que acharõ ẽnas tendas dos mouros, et fez muyto algo ao mũge cuio ospede fora Poys que isto ouve assi feyto, o conde foyse cõ todollos seus para Burgos, et folgou y cõ sua cõpana ia quantos dias, et mandou catar maestres para garecer os que forã feridos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 95 |
Andados vj anos do rreynado del rrey don Rramiro -et foy isto na era de IXe çẽtos et xlaiiij ãnos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en IXe çẽtos vj ãnos - sacou el rrey don Rramiro sua oste muy grãde et lleuou cõsigo Ffernã Gonçaluez, conde de Castella, et ffoy sobre Saragoça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 95 |
Mays Abemyha, que era ende rrey entõçe, quando uyo que el rrey dom Rramiro et o conde Ffernã Gonçaluez erã acordados et avijndos en vn, ouue muy grã medo delles et tornousse vassallo del rrey don Rramiro cõ toda ssua terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 95 |
Et o conde Ffernã Gonçaluez et el rrey don Rramiro pagados hũu do outro et muy amjgos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 95 |
Depoys que elles fforõ vĩjndos, tirouse Abemyha da pustura que ffezera cõ el rrey don (don) Rramiro, et tornousse a vassallagẽ del rrey de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 96 |
Andados vj ãnos do rreynado del rey don Rramiro -et foy isto na era de ixe çẽtos [xl]v anos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçom do Senor en ixe çẽtos vij ãnos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en viijo -vẽerom Abderame, rrey de Cordoua, et Abenohia, rrey de Sarragoça, cõ grãde oste a terra del rrey don Rramiro et chegarõ ata Saamãcas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 96 |
Et el rrey don Rramiro, quando o soube, sayu contra elles et lidarõ allj et fforõ vençudos os mourros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 96 |
Et el rrey don Rramiro, cobijcando a uerter do sangue dos mouros, foy apos elles en acalço et çercouos en aquel castello en que se meterã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 96 |
Et Abderame escapou allj de morte cõ muy poucos dos seus et fugiu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Andados oyto ãnos do rreynado del rrey dom Rramiro -et foy isto na era de IXe çentos xlvj; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en IX çentos et [v]iijo ãnos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en IX ãnos - (et) enviou o conde Ffernan Gonçaluez suas cartas per todo Castella, que ffosen todos cõ el, caualleyros et peões, ata X dias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Et, desque fforõ todos ajuntados, dissolles assy: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Onde a mester que tomemos algũu cõssello per que nos vingemos delles ou moyramos todos ante ca sofrer tãtos pesares. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Et rrogouos, com̃o vassallos bõos et leaes, que os cometamos et que os nõ douidemos nẽ lles mostremos nẽhũa couardia; ca en duuidarmos y por muytas jentes que elles seiã, seernos ya grã maaestãça; ca en lide nõ son todos os homes yguaes, et por çem lãças bõas sse vençe a fazenda quando Deus quer; |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
[et] mays uallen Ç caualleyros todos dũu curaçõ ca CICCos dos outros; a y bõos et maos, que nõ pode y al sseer, et as vezes ansse de vẽzer os boos pollos maos, et esto he coussa que acaeçe muytas vezes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Poys que son muytos mays ca nos, caualleyros et peões, [et] son muy ligeyros (et) de p[ee]s [et] muy esforçados, [et] lançã azcuas et dardos muy a certo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 99 |
Et o conde, com̃o auja grã sabor de sse uĩgar dos nauarros, nõ quisso atẽder prazos longos; mays parou logo suas azes, et el rrey outrosy as suas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 99 |
Quando os castellãos nõ uirõ seu senor, forõ en muy grã coyta, et teuerõ [que] todos seus boos ffeyctos aujã perdudos et que erã caydos en muy grãde erro (et) por nõ p[o]der mays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 99 |
Dissi fezolles a uergonça perder o medo, et ouverõ per força aa rõper as azes dos nauarros, matando et ferindo en elles, ata que chegarõ ao logar do seu senor iazia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Poys que el rey don Sancho de Nauarra foy morto ẽna lide et os nauarros vençudos, chegou o conde de Tolosa [et] de Piteus, que uĩjna en ajuda del rey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Mays os caualeyros forõ despagados del, por que senpre aujã a andar armados et nũca os leyxaua folgar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Esta vida nõ he senõ para os pecados, ca sempre nos quisemos semelar llos (os) da osten antiga, que nũca c[ã]sauã [de] dia nẽ de noyte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et este nosso senor semella a Satanas et nos aos seus criados, que nũca folgamos senõ quando sacamos almas d ' omẽes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et, senor, as coussas nõ estam senpre en hũu estado, et deue ome auer grã siso en lidar, se nõ pode perder per y todos seus bõos feyctos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Outrosi de Judas Macabeu, que foy bispo et bõo caualleyro d ' armas et bom lidador, et lidou muy bẽ, et defendeu muy bẽ dos ẽemjgos o rreyno de Judea en quanto uiveo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et outrosi de Carlos, o enperador, et doutros muytos barões bõos, que pollos seus feyctos grãdes et bõos que fezerõ seerã enmẽtados et cõtados ata a ffin do mũdo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et os que forõ maos ou avolles et se deytarõ aos vizos do mũdo, nõ fallam delles mays ca sse nõ ffossem nados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Quãdo o conde Ffernã Gonçaluez ouve acabada sua razõ, teuerõ todos que disera muy bẽ et que aquillo era o mellor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et diserõ que ffariã todos quanto el mandasse et teuesse por bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Mays os castellãos nõ leyxarõ de passar por todo esso, dando et rreçebendo grãdes golpes d ' azcuas et de dardos et de seetas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et, poys que forõ passados da outra parte, ordinou o conde Fernã Gonçaluez suas azes et feriu logo nos tollesaos muy de rrigeo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et soltou todos aqueles de Tollosa que tĩjna pressos, et deulles que despendesem, et fezeos jurar que fosẽ cono conde et que se nõ partisem delle a(a)ta que o ouvesem leuado et posto en sua terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 103 |
Andados IXe ãnos do rreynado del rrey dom Rramiro -et foy isto na era de IXe çẽtos xlvj ãnos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en IXe centos et IX ãnos; et o enperio de Cerrado, enperador de Rroma, en hũu - estando el rrey dom Rramiro en sua terra en paz et asesegado, hũu rrey mouro, que auja nume Açeyffa, entroulle ẽno rreyno cõ muy grã oste per rribeyra de Torrmes, et começou de po[br]ar ẽno rreyno dese rrey don Rramiro Salamãca, Ledesma, Rribas, Hañas, Alffondiga, Peña Guissanda et outros muytos castellos, cõ consintemento et cõ conssello de [dous] rricos homes desse rrey dom Rramiro -et hũu auja nume Fferrnã Gonçaluez et o outro Diego Nunez - que se alcarã et ajudauã (contra) aquel rrey mouro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 103 |
Estes ricos omes se alcarõ todos en hũu contra el rrey don Rramiro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Andados X anos do rreynado del rrey don Rramiro -et foy isto na era de IX çẽtos et xlviij anos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en IXe çẽtos et IX ãnos; et o enperio de Cerrado, enperador de Rroma, en dous - Almãçor, tẽendosse por muy mal quebrãtado por que o assi ouuer[a] vençud[o] o conde Ffernan Gonçaluez, pasou alende o mar a terra de Africa, et mandou predicar per toda a terra que veesen acorrer a el et aos mouros d ' España contra os cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Os mouros, quando o ouvirõ, vẽerõse todos para el, assi com̃o a perdon, (cõ) muytos caualleyros almogauares, turcos et alaraues, et junt[ou] grã poder et passou cõ elles o mar et tornousse para Espana. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et, quando o conde aquillo ouvyo, pesoulle muyto de curacom, et entrou ena jgleia et ficou os geollos ante o altar de Sam Pero, et fezo sua. oraçõ desta maneyra, chorãdo muy forte dos ollos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Senor, cõ grãd ' amor de seruir a ti, sofro eu muyta lazeyra et leyxo muyto viço, et ssõo en muy grãd ' enamizade conos mouros et conos cristãos; ca os rreys d ' Espana, cõ medo dos mouros, [o]luidarõ a tj, que eras seu Senor, et tornarõse seus uassallos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et, quando virõ que assi me partia delles, foy de todos malquisto et desamado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et ajnda te diz mays Nostro Senor, que, por que eras seu vassallo, que te envia o [a]postolo(go) Santiago et a mj̃ cõ muytos angeos en ajuda, et parreceremos todos ena batalla cõ armas brãcas, et tragera cada hũu de nos crux en seu pendom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et achou y todos (o) seus caualleyros muy sanudos contra el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et en aquela hermida foy outra uez bem cõsellado do mũge frey Paayo, ca per seu consello vençj Almãçor; et por esso o foy eu agora buscar, para auer meu consello cõ el [et] para guardar a uos todos, que por mj̃goa de mj̃ nõ caessedes en erro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et mester uos a conssello de Deus et dos omes boos, ca nũca Almãçor ajuntou tam gram poder com̃o agora tem ajũtado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Por que he mester que seiamos todos boos, ca nõ podemos fugir a nẽhũu cabo, pero queyramos: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Arangom et Nauarra et os outros nossos vezinos, todos nos querem mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et, se per mao pecado formos vençudos todos se vingarã de nos et yremos en catiuo(s), famiẽtos et lazerados, et serã nossos fillos anazados dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et, se per pecados esta uez formos vençudos, nũca cobraremos ia mays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et por ende a mester que façades ontre uos todos hũa postura: que todo aquel que fugir ou sse der a priiom por medo de morte, que seia traedor; et, quando morrer, que iasca cõ Judas dentro eno jnferno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et outorgarõ todos que, aquel que fugir do campo, que fosse traedor; ca mays queriam vençer ou morrer, ca fugir nem darsse a priiom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Mandou entõ o cõde que outro dia de manaa que sse ajũtassem todos et se armassem, et dariã batalla aos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et forõ per todos duzentos caualeyros; et deullis seys mil peões dos da mõtaña, que erã muy ligeyros et ualentes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et forõ per todos estes çem caualeyros et seys mil peões. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et fezerõ per todos [L] caualeyros et tres mil peões. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
[Et] mandou o cõde a todos que, se o primeyro dia nõ podessem vençer os mouros, que quando oyssem a sua bozina, que sse tornassem afora et que sse alçassem todos a sua sina. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et poys que os ouue assy ordinados com̃o fossem outro dia, cada hũu en sua az, forõsse todos para suas tendas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et, desque anoyteç[eu], virõ hũa serpent[e] yrada, que vijna pelo aere s[an]g[oẽ]ta et com̃o rauyosa, et da ua tam feros aseuios, que nõ ouue y nẽhũu que nõ fossem espantados; et tam grandes fogos daua pela boca, que todolos da oste sse vijã hũus outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et o conde, quando sse leuãtou, uiu todo seu poboo aleuantado daquela visom que uir[ã], ca tijnã que era sinal de seerẽ vençudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Mays uos, com̃o sodes omes entendudos, bem deuedes de saber que o diaboo nõ uos pode fazer nẽhũu mal, ca lle tolle o poder Nostro Senor Ihesu Cristo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et desoy mays yde cada hũu a dormir per uossas pousadas, et gram manaa seede todos armados ẽno cãpo et ajudarnos a Deus, et vençelos emos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et elles, todos cõfortados cõ esto que lles dissera o conde, fezerõ com̃o llj el mandou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et, de[s] que cãtou o galo, leu[ã]t[a]r[õ]sse todos a oyr missa, et fezerõ sua confessom et sua penitençia, et rrepentirõsse de quanto mal aujã feycto, et rogarõ a Deus que lles ouuesse merçee et que os ajudasse contra os mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et desy caualgarõ todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et, quando foy a manaa, forõ todos armados et muy bẽ guisados, et pararõ suas azes, assy com̃o lles auya mandado o conde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et começarõ todos a lidar muy de rigeo, et morrerõ y muytos da hũa et da outra parte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et o conde Fernã Gonçaluez auya ia feyct[o], en pouca d ' ora, muy gram portelo ẽna primeyra az dos mouros et, tã gram curaçõ auya de vençer ou de morrer, que nõ douidaua d ' entrar pelos mouros, per hu quer acalçaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et hũ rrey dos d ' Africa, que era muy ualent[e], andaua buscando o conde para lidar cõ elle hũu por outro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et o conde, quando o uyu, sayu a el et forõsse ferir muy de rigeo das l[ã]ças; et tam grandes forõ os golpes que sse derõ, que ficarõ enbaçados, en guisa que nõ poderõ falar nẽ ferirse hũu a outro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et en todo esto o conde Fernã Gonçaluez andaua esforçãdo os seus et dizendollj: -Amigos et uassalos, seede boos et acordadeuos dos grandes tortos que nos faz Almãçor, et saquemos Castela da prema en que esta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et iouuerõ toda a noyte armados et velandosse todauya. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Outro dia forõ os mouros ẽno cãpo, suas azes paradas, dando tã grandes uozes et tã grandes alar[i]dos, que semellaua que todo o mũdo vijna y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Mays pero cõ todo esto nõ sse poderõ o segũdo dia vençer hũus nẽ outros, et aa noyte tornarõsse os cristãos a suas tendas muy lazerados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et ouue y aquel dia delles muytos mortos et feridos, et os que escaparõ estauã muy lazerados et cãsados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et quan[d]o foy a primeyra ora da noyte mandou o conde chamar a todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et digouos que, de morte ou de u[ẽ]çudos, nõ escaparã de nos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et, poys que os ouuermos uençudos et arãcados do cãpo, fugirã et yremos nos empos elles en acalço, et vingarnos emos delles do mal que nos am feycto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et seguro soo eu de uos que nõ seremos uençudos, ca ante nos leixaremos todos morrer que esso fosse, nẽ queriamos leixarnos prender, et bem sey eu que o mellor faremos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et, poys que o conde ouue dicto esto, forõsse todos para suas pousadas, et [d]or[mi]rõ [et] folgar[õ] ata outro dia de manaa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et desy leu[ã]t[a]rõsse pela gram manaa et ajũtarõsse todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Mays os cristãos fezerõ o sinal da crux ante as suas caras, et roga rõ a Deus de todos seus curações que os ajudasse contra aquelles seus eemigos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
[Et] com̃o quer [que] elles esteuessem cansados da batalla que ouuerã ia ẽnos outros dias que ia passarã, mays esforçadamente começarõ esta ca nẽhũa das outras. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et com̃o quer que elles fossem muy esforçados, muyto o erã cada dia mays et cada que oyã dizer ao conde "Castela! ". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Dom Gostios Gonçaluez de Salas, que era hũu dos cabedees daquela batalla, auya feycto hũu gram portelo ẽna az dos mouros et, andando el fazendo gram morteydade en elles, achousse cõ hũu mouro, rrey d ' Africa, que era muy esforçado et muy valent[e], et du sse acharõ [cobri]rõsse dos escudos, segũdo conta a estoria per latim, et forõsse ferir ambos hũu por outro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et en aquel lugar meesmo, du iazia morto dom Gonçaluo Gostios, morreu outrosy hũ sobrino do conde, cõ que lidara hũu dos mellores mouro et mays esforçado caualeyro que y andaua, et matarõsse hũu por outro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et outros muytos morrerõ y da parte dos cristãos, de que nõ podemos dizer os numes de todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Mays, quando o conde Fernan Gonçaluez soube que os mays altos omes daquela az erã mortos, [et] que os outros estauã muy arrequeixados et tristes, et que seriã muy agina desbaratados, se acorro nõ ouuesem, ouue ende muy gram pesar, tãto que nõ catou por al senõ por aguillar o caualo, et deusse a andar et meteusse pela mayor pressa dos mouros, que [non] douidou nada, et foylle acorrer, et achoos muy desbaratados, ca os ouuerã mortos ou presos, se el tã agina nõ chegara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et en todo esto el nõ estaua de uagar, ca tãtos mataua dos mouros, que muytos erã ademays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Os cristãos, quando uirõ a seu senor, com̃o quer que esteuessem cansados et lazera dos, esforçarõ et perderõ o medo, et forõ ferir ẽnas azes dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Os mouros, quando ysto uirõ, ouuerõ ende muy gram pesar, et chegarõsse todos aly sobrelo conde, mays de çem caualeyros dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et misclouse entõ o torneo muy mays que ante, et morrerõ y XLta dos cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et depoys que morresse nõ veeria tã grande pesar com̃o quan[d]o u[i]sse (a) Castela quebrãtad[a] et sem senor et metud[a] en catiuo et en poder d ' Almançor et dos outros mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et, Senor, com̃o quer que seiamos muy pecadores et muy errados et nos tenas tu sana por ende, pola tua merçee nõ queyras estroyr Espana, ca seria muy gram mal de perdersse assy por nos terra tam herdada et tã bõa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et, se tu quiseres que esto sse conprisse, asy seriamos mays, eu et os meus, aiuntados todos en hũu contigo en pareyso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et catãdo para ala, uyu o apostolo Sanctiago estar sobre sy, cõ gram conpana de caualeyros todos armados con sinaes de cruzes, segũdo a el semellaua, et yã contra os mouros, suas azes paradas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et os mouros vironos entõ com̃o o conde et ouuerõ muy gram medo, et forõ muy mal espantados, ca se teuerõ por muy enbargados delles, por que uijã tantas gentes todos de hũu sinal; et marauillarõsse muyto donde uijnã aly. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
En todo esto os cristãos, que estauã muy cãsados et desmayados et muy afrõtados et a temor de perder aly os corpos, quando uirõ o apostolo, vẽolles cobro et curacões et forõ muy esforçados; et tornarõ tã de rrigeo aos mouros que matarõ muytos delles ademays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et ao terçeyro dia do acalço le[y]xoos ia yr calles yã mal parados, et el et os seus tornarõse para Façinas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Poys que os ouuerõ apartados, guisarõ com̃o os leuassem cada hũu os seus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et teño que nõ gaanedes y nada, ca meteredes grandes roydos et grandes doos pela terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et demays, eu ey prometudo meu [cor]po d ' enterralo y, et mãdo que, quando finar, que y me enterrem; et eu punarey de fazer aquel lugar per que seia muy rrico et muy onrrado [et] com̃o seia y Deus muy seruido sempre pelos que y iouuermos enterrados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et ueerõse para Burgos, os feridos a saar de suas chagas et os outros a refrescar seus corpos [et] folgar y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 117 |
Andados xj ãnos do rreynado desse rrey dom Rramiro -et foy esto ẽna era de (mil et) DCCCCXLta IX ãnos; et andaua outrosy entõ [o ano d]a encarnaçõ do Senor en DCCCC et xjze; et o [ẽ]perio do onrado enperador de Roma en iij -, e[n] aquel dicto ãno meteusse el rrey dom Ramiro a fazer obras de misericordia, per consello da rreyna dõna Tareyia, sua moller, aa que chamarõ ante dona Flerõtina, yrmaa de dom Garçia, o Temeroso, rrey de Nauarra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 118 |
Andados xviiij ãnos do rreynado deste rrey dom Ramiro -et foy esto ẽna era de DCCCC et Lavij ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en DCCCC xviiij ãnos; et a do enperio d ' Enrique, enperador de Rroma, en quatro ãnos - e[n] este ãno sacou el rrey dõ Ramiro sua oste muy grande, et foy a (correr) terra de mouros correr hũu castelo, que antigamente auia nume Agoas, et e aquelle a que agora dizẽ Caualeyra, et he ẽna ribeyra do Teio, de iuso de Toledo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 118 |
Et os mouros, quando o souberõ, veerõ acorrer ao castelo et lidarõ cõ el rrey dom Ramiro; mays forõ elles vençudos et morrerõ xxij mil delles, et catiuarõ vijte mil. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 118 |
Et foy esto ẽna jgleia da Pi[p]hanya, que he a festa en que Nostro Senor pareçeu aos iij rreys magos de Arauya -et magos quer dizer tãto com̃o sabi[o]s -, et reçebeu y el rrey dom Ramiro o corpo de Nostro Senor Ihesu Cristo [muy] deuotamente, esto he muy omildosamente, ante os bispos et abades que auya y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 118 |
Et desy leixou logo y ante todos de rreynar et desa[n]p[a]rousse do rreyno que lle dera seu yrmão, el rrey dõ Afonso, o Mũge. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 119 |
Et comecousse o primeyro ãno de seu rreynado ena era de DCCCC et lviijto ãnos; et andaua entõ o ano da encarnaçõ do Senor en DCCCCXXte; et o enperio de Enrique, enperador de Rroma, en Vco; et a de Johan papa en iiij ãnos; et a de Viderahme, rrey de Cordoua, en XXXta et dous; et a dos alaraues en cccxxj. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 119 |
Et poys que el rey de Nauarra et o conde Fernã Gonçaluez forõ tornados para seus lugares, leixou el rey dõ Ordono dõna Orraca, sua moller, filla do conde Fernan Gonçaluez, a que el tomara por me[t]er p[az] ontre [o]s castelães et os leoneses. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 119 |
Et casou con [ou]tra dõna que auya nume dõna Eluira, et ouue [en ela] hũu fillo a que diserõ dom Bermudo et seu doente de hũa doẽça dos pees, a que os fisicos et os sabedores dizẽ podraga. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 121 |
Andados dous ãnos do rreynado del rey dom Ordoño - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 121 |
Andados quatro ãnos deste rrey dom Ordoño -et foy esto ẽna era de DCCCC et LXa ãnos; et andaua outrosy o ano da encarnaçõ do Senor en DCCCC et xxiij ãnos -, este ãno, guisando el rrey dom Ordoño sua oste muy grande para yr sobre o conde de Castela, Fernan Gonçaluez, por que sabi[a] que o conde auya sabor de meterllj buliço ẽno reyno, et yndo el para ala, enviou o conde algũus de seus rricos omes que lle dissessem que el aparellado estaua para o seu seruiço, ca nõ para o seu deseruiço, [et] que queria auer seu amor cõ el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 121 |
Mays os mouros, por que souberõ que el rey dom Ordono et [o] conde Fernã Gonçaluez estauã desauijndos, veerõ sobre Sancto Esteuã de Golomas, que [he] en ribeyra do Doyro, et çercarõno et correrõ toda a terra ata Burgos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 122 |
Andados Vco ãnos do rreynado del rey dom Ordoño -et foy esto ẽna era de IX çentos et LXa et ij anos; et andaua outrosy entõ o ãno [da encarnaçõ] do Senor en IX çentos et xxiiij anos -, en este ãno sacou el rey dom Ordoño para yr sobre mouros muy grande oste, et assy lle acaeçeu que enfermou muy mal et dessa morreu en Çamora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 123 |
Et o primeyro ãno de seu rreynado começousse ẽna era de IX centos et LXta et tres ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en IX centos et XXte et Vco ãnos; et o enperio [de] Enrique, emperador de Roma, en X; et a de Johan papa en X; et a de Loys, rey de Fr[ã]ça, en hũu; et a de Abderrahme, rey de Cordoua, [en XXX et VII; et a dos alaraues] en CCC et xxxavj. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 123 |
Et entõçe o cõde Fernan Gonçaluez cõ os ricos omes de Castela, quando soube que dom Sancho era alçado rey, ouuerõ seu consello todos en hũu de com̃o o deytasem do rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 123 |
Et en aquela sazõ auya en Castela et en Alaua hũu mãçebo dos mays nobres do reyno, et diziãllj per nume Vela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 125 |
Andados dous ãnos do rreynado deste rey dom Sancho -et foy esto ẽna era de IX centos et lxiiij ãnos; et andaua outrosy entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et xxvj ãnos, et o enperio de Enrique, enperador de Roma, en xjze - -, (et) en aquel ãno este rey dom Sancho, poys que foy garido da gordura que auya en sy, veẽosse para sua terra cõ grande oste de mouros que llj deu Obderahme, cõ que cobrase o rreyno que [llj] aujã tollido. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 125 |
Et aquel dom Ordoño, o Mao, seendo auorrido de Deus et dos omes por seus maos feytos, nõ sse asesegãdo en Asturas, fugiu para o conde Fernan Gonçaluez, que era seu sogro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Andados tres ãnos do reynado deste rey dom Sancho, [o] dicto Gordo -et foy esto ẽna era de IX centos et LaXVCco ãnos; et ãdaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et xxvijte; et o emperio [de] Enrique, enperador de Roma, en xij - (et) este ãno enuiov el rey dom Sancho mãdado ao conde Fernã Gonçaluez que fazia suas cortes en Leom, et el que veesse logo a elas, ca todos seus altos omes erã ia y senõ elle, et que por el se detijnã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et poys que chegou açerca de Leõ, sayuo a reçeber el rey cõ todos seus ricos omes muy onrradamente, et ouuerõ todos cõ el muy gram prazer, et forõ todos cõ elle ata sua pousada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Mays, com̃o quer que a todos prouguesse cõ sua vijnda, muyto pesou aa reyna, ca ela llj queria muy gram mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et o conde falou y per corte et per cõçello et en puridades tãtas bõas razões que erã con[ui]nientes a todos, de(sta) guisa que todos os da corte forõ pagados ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
As cortes forõ entõ desfeyctas, et espedirõsse todos del rey, et forõsse todos, cada hũus para seus lugares. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Quando os castelãos oyrõ daquel casamento, prouguelles ende muyto, et teuerõ que era muy bem et bom casamento et carreyra d ' auerẽ todos paz et bem ontre sy. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et reçeandosse da sua mal [an]dãça disse de cabo contra sy: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et aquelles escudeyros tijnã as espadas do cõde et dos outros caualeyros, cada hũu a de seu senor; et apartaronsse dos del rey et forõ muy perçebudos et mentesmetudos que, se el rey algũa cousa quisesse fazer dos caualos, elles que sse seyssem en elles et se ffossem para Castela, ca de os acalçar nõ sse temiã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et o cõde meteusse en aquela hermida, coydandosse del rey a defender, et çercaronllj elles bem a porta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et depoys que o deytarõ nos ferros meterõno en priiom en Castrouello et, como llj tijnã sana, deronllj maa priiom et muy forte, et forõ muy desmusurados contra el, que llj nõ quiserõ leixar nẽhũu dos conpaneyros que llj teuessem cõpana. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Os castelãos, quando souberõ que o conde era preso, forõ tã desconfortados et tã malandantes que per pouco nõ perderõ os sisos cõ o pesar que ende ouuerõ, et fezerõ tã gram doo per toda Castela que mayor nõ poderiã fazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Que por nossos pecados nõ queres tu que sayamos nũca de pre[m]a nẽ de coyta, mays queres que seiamos, nos et nossa natura, sempre seruos, et por ende nos deste este quebrãto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Andados quatro ãnos do reynado del rey dom Sancho -et foy esto ẽna era de IX çentos et Ltaxvj ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et XXte viijto anos; et o enperio d ' Enrique, enperador de Roma, en xiijze -, o conde Fernan Gonçaluez, iazendo ena priiom, era muy bem guardado de todolos nauarros, por que era sonado per toda a terra que el era o mellor caualeyro d ' armas que outro nẽhũu que fosse, et auiã todos sabor de o veer et de o conoçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Depoys que ouuerõ todo falado quanto quiserõ, espediusse o conde de Normãdia do conde Fernan Gonçaluez, et sayuse chorando muyto dos ollos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Et, se tu podes[es] casar cõ este conde, todo o mũdo te terri[a] por bẽ auenturada, et seerias por senpre iamays onrrada dos d ' Espana; ca en uerdade nũca dona fezera tã boa caualgada com̃o tu farias en esto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 132 |
Assy com̃o a jnfante isto disso, seyrõsse logo do castelo et forõ sua uia et, quando forõ alongados do castelo, leixarõ o camino f[rã]çes et meterõse en hũu gram monte, que auya y aa mão destra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 132 |
Et por que o conde nõ podia andar polos ferros que tragia muy pesados, ouueo a jnfante de leuar aas costas hũa gram peça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
El conde et a jnfante, estando asy ascondudos en aquel monte, ouuerõsse de ueer hũa ora en muy gram perigoo et en muy gram coyta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
Amigo, todo o que uos queredes quero eu fazer de grado, ca por esto nõ queremos morrer nẽ perder o condado, ca muyto ualrra mays que partamos o pecado nos todos tres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
Et uos desnuadeuos dos panos et, mentre que nos ysto liurarmos, gardaruolos a o conde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Os castelaos, estando todos chegados en hũu para auer acordo ontre sy sobre esta priiom do conde, falarõ muyto de com̃o o poderiã sacar et liurar ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et, se o acharmos, adugamolo conosco; et, se nõ, moyramos y todos cõ el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Poys que Nuno Lay ouue dita esta razõ, prougue delo aos castelãos muyto ademays, et outorgarõllj todos que era muy bem quanto elle auya dito, et que era boo acordo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Nõ temades, ca estes que aqui ueẽ todos som meus uassalos, et aquela sina que tragẽ he mjña, et beyiaruos an todos a mão et receberuos am por senora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et começarõ a correr todos ata que chegarõ açerca delles, et conoçerõ o conde seu senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et deçerõ logo todos dos caualos et forõ a pee ata que chegarõ a elles, et beyiarõlle a mão et reçeberõno por senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et reçeberõ y logo a jfante dona Sancha por senora, et beyiarõllj logo todos a mão, ca sabiã ia todos dante como era o feycto ontre ela et o conde, et com̃o o ella sacara da priiom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Os castelãos a hũu cabo alançauã et quebrantauã os tauolados, et os outros tragiã armas et bufurdauã; et en outro cabo corriã touros, et os jograres outrosy faziã y o seu, (et) andando pela vila fazendo muytas alegrias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et auyã todos, tã bem os grandes com̃o os pequenos, (auyã) gram prazer cõ seu senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Andados Vo ãnos do rreynado deste rey dom Sancho -et foy esto ena era de noueçẽtos et LXaIX ãnos; et andaua outrosy entõ o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçetos et XX et IX; et o enperio (enperador) d ' Emrique, enperador de Roma, en xiiijze -, en esse ãno, estando o conde Fernan Gonçaluez asessegado en sua terra, veẽoullj a desora mandado com̃o vijna el rey dom Garçia de Nauarra cõ todo seu poder para tollerlle a terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Et, desque forõ todos ajũtados, moueu de Burgos o conde et foysse para cabo do condado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Et estauã ia cansados os hũus et os outros et começarõsse de uençer os castelãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Quando o conde Fernan Gonçaluez viu que os castelãos erã mouidos para vençersse, dissolles: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Amjgos, muy mal fazedes, ca por este preyto perderã consello os naçidos et os por naçer que de nos veerẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Mays ual que moyramos aqui todos que oyr estas parauoas, et fazemos cousa que nos ã sempre que retraer, o que nũca fezemos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Et desy tornarõ todos, com̃o omes que auyã sabor de morrer ante que seer vẽçudos; et ferirõ muy rigeo ẽnos nauarros, et matarõ delles muytos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Et entonçe os nauarros, poys que virõ que seu senor aviã perdudo, começarõ todos a fugir. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 140 |
Andados vi(jte) ãnos do rreynado deste rey dõ Sancho -et foy esto ẽna era de noueçentos et saseenta ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçẽtos et XXXta; et o enperio d ' Enrique en XV -, a condessa dona Sancha, auendo gram pesar do padre que era preso, falou cõnos castelãos, et dissolles assy: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 140 |
Onde uos eu rogo que seiades tã mesurados que roguedes ao conde et que trauedes con el que me de meu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 140 |
Et mandou logo sacallo dos ferros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 140 |
Et el rey dõ Garçia, poys que chegou a seu reyno, foysse para Astela et enviou por todolos omes onrrados de seu reyno et fezo y suas cortes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 140 |
Et, desque forõ todos jũtados, dissolles: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et ouuerõ seu acordo que a terçar dia seyssẽ ao cãpo a lidar cõnos mouros, ca mellor seria ca iazerẽ ençerrados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et, quando [o soube] o conde Fernan Gonçaluez, foy contra elles cõ toda sua conpana, et nõ quiso leuar nẽhũu dos caualeyros del rey que quiserã yr cõ elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et o conde, quando chegou a Sam Fagũdo, soube com̃o a tijnã çercada, et auyã ia corruda toda essa terra, et tragiam tã gram presa de catiuos et de gaandos [que] er[a] muy gram cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et os mouros, quando ovirõ numear "Castela" [et] souberõ que aquel era o conde Fernã Gonçaluez, forõ muy mal espantados et leixarõ a presa, et começarõ todos a fugir quanto mays poderõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et poys que os mouros forom vençudos desta guisa, mandou o conde tornar a presa a aquelles cuia era. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et en todo esto os leoneses estauã sanudos contra o conde, por que nõ quisera que fossẽ cõ elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et ouuerãsse y de matar todos, senõ por el rey dom Sancho, que sayu [a] elles a partillos; et ficarõ desfiados todos hũus outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et poiou tãto o auer, segundo a postura que ambos aviã ontre sy, que todoslos d ' Espana nõno poderiã pagar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 144 |
Desque el rey dom Garçia ouue corrudo et roubado t[odo o] conda(n)do, tornousse a sseu rreyno cõ muy gram gaãça de omes et de gaados et de muytas outras cousas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 145 |
Et pararõ suas azes da hũa parte et da outra et começarõ a lidar muy forte et faziã todos, hũus et os outros, todo seu poder, ca sse tijnam muy gram saña. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 145 |
Et os nauarros erã assaz caualeyros esforçad[o]s et seriã boos hu quer; mays todos erã desmayados cõno conde, ca os avia ia escarm[e]ntados muytas vezes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Andados viijto ãnos do reynado del rey dom Sancho de Leom -et foy esto ena era de noueçẽtos et lxaj ãno; et andaua entõ o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçentos et xxxaj; et o enperio [de] Enrrique, enperador de Roma, en xvj - o conde Fernan Gonçaluez, poys que ouue vençudo el rey dom Garçia, com̃o auemos contado, et foy tornado a seu condado, chegoullj mandado [del rey de Leom] que lle fosse a cortes ou que lle leixasse seu condado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
O conde, quando ouue leudas as cartas que [lle] el rey [enuiara desto], enviou por seus ricos omes et por todolos caualeyros onrrados de Castela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et, desque forõ viundos a el, dissolles assy: -Amigos et parentes, eu soo uosso senor natural, rogouos que me consselledes assy com̃o boos vassallos deuem fazer a senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et, quando eu alo for, nõ seremos retados. - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et uos todos sabedes que el rey me quer muy gram mal, et çerto soo que nõ poderey escapar que nõ seia preso ou maltreyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Mays foy daqui ia outra uez desonrrado dos leoneses, et por esto nõ vim aqui aas cortes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et uos sabedes de qual guisa foy o preyto -et cartas a y delo ontre mj̃ et uos - que, se me nõ pagassedes os dineyros ao prazo, que fossem cada dia dobrados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 150 |
Desy ajũtaronsse quinẽtos caualeyros, muy bem guisados de caualos et d ' armas, et forõ todos sobre os sanctos auãgeos iurados que fossem todos con a cõdessa, para prouar se o poderiã sacar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 150 |
Et nõ quiserõ yr pe[r] carreyra nẽhũa, mays pelos montes et pelos vales desuyados, por que os nõ vissem os omes nẽ fossẽ ende descobertos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 150 |
Et, quando chegarõ a Mansela, a do Camjño, leixarõ[na] a destro et alçaronse suso contra a Somoça; et acharõ hũu monte muy espesso et pousarõ todos aly en aquel monte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 150 |
Et, desque entrarom na vila, foysse el rey para sua pousada, et a condessa foy veer o conde et, quando o viu, foy (moyt)o abraçar, chorando muyto dos ollos ademays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 150 |
A condessa enviou logo dizer al rey que lle rogaua muyto, com̃o a senor boo et mesurado, que mandasse sacar o conde (os conde) dos ferros, "et dizedelle que o caualo trauado nũca bem pode fazer fillos". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 150 |
Et mandoo logo sacar dos ferros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 150 |
Et o conde, guisado en esta maneyra, foysse para a porta en semell[ã]ça de dona, et a condessa enpos el, encobrindosse quanto mays et mellor podia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 150 |
Et o porteyro, coydando que era a dona et que salrria (a) ela, abriullj a porta, et sayu o conde et a condessa ficou dentro trala porta, encobrindosse do porteyro, de guisa que nũca o entendeu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 152 |
Cõdessa, uos fezestes muy boo feycto et a guisa de muy bõa dona, que sera contada uossa bondade para sempre; et mando a todos meus vassalos que uaã cõuosco et uos leuẽ ata hu e o conde, que non trasnoytedes sem el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 155 |
Andados viijto ãnos daquel rey dõ Sancho de Leom -et foy esto ena era de noueçentos et lxxaij ãnos; et andaua entõ o ãno da encarnaçõ en noueçentos et xxte et ij ãnos; et o enperio [de] Enrrique, emperador de Rroma, en xviijto -, en esse ãno el rey dõ Sancho de Leom, con consello da rreyna dona Tareyia, sua moller, et de sua yrmaa, a jnfante dona Eluira, a mũia, enviou a dom Vallasco, o bispo de Leom, cõ peça de caualeyros [a] Abderrahme, rey de Cordoua, a firmar as pazes que ambos ouuerã et que lle enviasse o corpo de Sam Paayo que el marteyrara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 156 |
Andados xj ãnos do reynado del rey dom Sancho de Leõ -et foy esto ẽna era de noueçentos et l[x]xiij ãnos - dem[ẽ]tre que os mandadeyros del rey dom Sancho de Leõ (de Leon) erã ydos a Cordoua, assy com̃o dissemos aqui ante desto, mouerõ os galegos ontre sy contendas et gresgos que erã a dãno del rey et da terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 156 |
Et poso logo en ela en essa ora por guarda(r) et por senor, que a mãteuesse com̃o el mandaua, hũu de sua conpana, que era de todos aquelles en que el mays fiaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 157 |
Conta a estoria adeante, yndosse c[heg]ando [o] acaba[ment]o deste rey, que andados xijze ãnos de seu rreynado, de quando el comerara a rreynar -esto foy ena [era] de noueçentos et lxxaiiij ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçentos xxxavj ãnos; et o emperador de Roma en iij -, hũu dom Gonçaluo, que era ome muy poderoso et com̃o señor de terra d ' Estremadura (et) do rreyno de Leõ, que iaz alẽ Doyro, quando uyu que el rey dõ Sancho de Leõ se chegara a essa Estremadura, diz que ajũtou seu poder muy grande por vijr contra el rey dõ Sancho, en aquel lugar meesmo d ' Estremadura de Leom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 157 |
Poys que e[ss]e dom Gonçaluo ouue gaanada a graça del rey dom Sancho, et [o] atregoou et asegurou, diz que jurou esse dom Gonçaluo al rey que lle daria todos seus peytos daquella terra que tijna. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 157 |
Et nẽgũu dos seus outrosy nõ ouue y quẽ entendesse que aquela [non] era morte natural, nẽ que d ' eruas fosse nẽ doutra poçoya; mays que morte natural fora, que veera a el rey dom Sancho, com̃o vijna aos outros reys et aos altos omes, et que morr[era] daquela guisa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 157 |
Mays leuarõno muyto onrradamente, com̃o rrey, aa çibdade de San Saluador d ' Ovedo fazendolle suas onrras cõ todos seus conprimẽtos, et enterrarõno ena jgleia de San Saluador, çerca del rey dom Ramiro, seu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 159 |
Et enterrarõno muyto onrradamente çerca os outros bispos muytos que iaziã [y] enterrados Agora leixa aqui a estoria estas razões et conta dos feyctos que fezerõ ẽtõ os mouros contra os cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 160 |
Et matauã os mouros dos cristãos quantos achauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 160 |
Et faziã todo este mal con consello et guiamento daquel grande ome d[õ] Vela de Castela, de que dissemos ante desto, que o deytara da terra o conde Fernan Gonçaluez, por que nõ queria esse dom Vela conoçerlle senorio en Castela, com̃o era dos mayores et mellores et mays poderoso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 161 |
Com̃o o conde Gonçaluo Sanchez lidou con Gonderrado, rrey dos nauarros, et o matou |
[+] |
1295 |
TC 1/ 161 |
Enpos esto que dicto auemos, assy com̃o aveeo(m) segũdo cõta a estoria, que andados tres ãnos do rreynado del rey dom Ramiro -et foy esto ẽna [era] de noueçentos et lxxavij ãnos; et andaua outrosy entõ o ãno da encarnaçõ en noueçentos et xxxaix ãnos; et a do emperador de Rroma en vj - assy acaeçeu que aquela gente dos nauarros, poys que ouuerõ corruda todo Galiza, et roubada toda a terra, et feycto a sua guisa quanto quiserõ, (et) querendosse ia elles tornar a seus nauios con grandes gaanças et muytos cristãos que leuauã catiuos para sse yr para suas terras, sayu a elles o conde Gõçaluo Sanchez, con gram poder, a prouar se poderia auer delles algũa vingãça do mal que lle fezerã ẽna terra aos cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 161 |
Et cõna merçee et a uertude de Deus et do apostolo Santiago, cuia jgleia elles quebr[ã]tarõ et roubarõ et desonrrarõ, vençeuos et desbaratoos et astragoos, de guisa que todos morrerõ y con seu rey; assy que, de muy gram gente que erã, nõ ficou que arma podesse alçar contra elles nẽ fazerlles nẽhũu dãno; ca todolos mays y forõ mortos, com̃o dicto [he], os outros catiuos et presos et todo seu feycto desbaratado et desfeycto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 162 |
(E) En aquela sazõ que esto conteçeu dos nauarros en Galiza et ẽno rreyno de Leon, Fernã Gonçaluez, conde de Castela, outrosy oyndo tãtos danos et astragamentos com̃o os mouros fezerõ ẽno rreyno de Castela, pesoullj et foy en muy sanudo, et sayu et chamou todas suas gẽtes, et apoderousse o mays et o mellor que el pode, et foy et lidou con elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 162 |
Et tã atreuudamente os feryu que os mouros forõ vẽçudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 163 |
Et o caualeyro, por guardar seu custume, nõ quiso sayr da jgleia et esteue y ata que todalas oyto missas forõ dictas; et sempre esteue armado, en geollos ficados ante o altar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 163 |
Et, elle estando aly ẽna jgleia, Nostro Senor, por guardar a el de uergõça, quiso mostrar seu miragre, en tal maneyra que nũca aquel dia o acharom meos da fazenda, nẽ ouue y outro tã boo com̃o el; ca, aquel que appareçeu ẽno seu caualo, armado de suas armas et de seus sinaes, esse matou aquel que tragia a sina dos mouros, et por el sse arrãcou toda a fazenda et foy vençuda, en maneyra que todos auyã de falar na sua bondade daquel caualevro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
Et meteusse pelo camjno de pee, con hũu escudeyro, en maneyra d ' omees pobres et de[s]conoçudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
Quando en outro dia souberõ os da terra a morte de seu senor, erã ia os outros muy alõgados, que sse nõ reçeauã de nẽhũa cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
Estes erã caualeyros fillos dalgo de seu linagem do conde et omes sisudos et foreyros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
[Et] daquella uez foy astragado o moesteyro de Sam Pero de Cardena, et matarõ y CCCos mũges en hũu dia; et, iazendo todos enterrados ẽna caustra, fezo Deus muytos miragres por elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
Et este conde Garçia Fernandez ouue mays onrrados vassalos ca o conde Fernan Gonçaluez, seu padre; ca no seu tempo chegou a caualaria de Castela a seer des quinẽtos ata vj çentos caualeyros fillos dalgo, que ante nõ soyã de seer mays de trezentos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 171 |
Andados xjze ãnos do rreynado daquel rey dom Rramiro -et foy esto ẽna era de DCCCCos et LXXXta et tres ãnos - casou este rrey dõ Rramiro cõ hũa dõna que auya nume dõna Orraca. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 171 |
Et, seendo el aynda nino de pouca ydade et de pouco entendemento, começou a asanar os condes de Galiza, per suas palauras nõ cordas et por seus feyctos desguisados, et de seerlles brauo(s) et esquiuo(s), nõ sse querendo guiar per [consello de] sua madre nẽ de sua tia, a mũia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 172 |
Andados xiije ãnos do rreynado deste rrey dom Rramiro -et foy esto ẽna era de DCCCC et LXXXta et viijo ãnos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçẽtos et La; et a do emperio d ' Oto, enperador de Rroma, en xvije -, poys que aquelle Ysem ouue rreçebuda [a] onrra do rreynado, por que era aynda nino -ca, asy com̃o conta a estoria, nõ auya aynda de ydade de quando nacera mays de X ãnos et oyto meses -, derõlle [o]s mays poderos[o]s et os m[ays s]abios omes da corte por ajudador(es), cõ que mãteuesse o rreyno, hũu mouro muy esforçado et muy aguçoso et sabio, que auya nume Mahomat Hamyr, que o ajudasse aa m[ã]teer o rreyno et a defender[lo], et que fosse aas batallas por el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 172 |
Et, com̃o quer que muytos se traballassem d ' auer este nume et este senorio, nũca poderõ a el[o] (a)uijr, senõ este tã solamente, que o ouue cõ cousimento et a prazer de todos, et foy adeantado de todo en elo daly adeante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 172 |
Pero ẽna moeda et ẽna feytura dos panos et en[as] pinturas et ẽnos epitafios que fazia o nume de Ysem poyã y, et por el faziã todos oraçõ, ca el era rey et senor de todo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 172 |
Mays, por que estaua sempre ẽno alcaçer de Cordoua, assy com̃o ençarrado, et nõ sabia ende nada do que sse fazia pelo rreyno; ca en uerdade nõ leixaua Almãçor ome nẽhũu chegar assy que con el falasse, nẽ que lle disese nẽhũa cousa, [nen] nẽgũu outrosy nõ sabia nada da fazenda de Yseem outra cousa nẽhũa, senõ tãto que dizia Almãçor a todos, com̃o per mãdado del: "esto et esto uos mãda fazer Yseem". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 172 |
Et crijano todos do que dizia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 172 |
Et, querendosse tornar para Cordoua, teuerõlle os cristãos o porto per hu auya de passar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 174 |
Andados (X) XXta ãnos do rreynado del rey dom Rramiro -et foy esto ẽna era de noueçentos et IXXXX et iiij ãnos; et andaua outrosy entõ o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçẽtos et lavj (et vj) ãnos; et o enperio d ' Oto en xxiiij -, os condes de Galiza, poys que nõ poderõ sofrer o mal que el rey dõ Rramiro lles fazia, alçarõ rey en Sanctiago a dõ Bermudo, fillo del rey dõ Ordono. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 174 |
Et durou a guerra dessa uez ontre elles bem dous ãnos, fazendosse todauia muyto mal os hũus aos outros, de guisa que, ante que sse aquella contenda fijnse, morrerõ y muytos ademays, segũdo a estoria conta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 174 |
Agora leix[a]mos aqui de falar del rey dõ Rramiro et diremos dos vijte jnfantes de Salas -et outros lle dizẽ de Lara - de com̃o forõ traydos et mortos en tempo deste rey dõ Rramiro et de Garçia Fernandez, conde de Castela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Andados xxj ãno do rreynado deste rrey dõ Ramiro -et foy esto ẽna era de noueçẽtos LXXXXa et vijte ãnos; et andaua outrosy entõ o ãno da encarnaçõ do Senor en IX centos et xxxij; et o emperio d ' Oco, enperador de Rroma, en xxvj -, (et) assy acaesçeu en aquela sazõ que hũu alto ome natural da foz de Lara, [et] auya nume Rroy Valasquez, [que] casou outrosy cõ hũa dõna de muy gram guisa, et era natural de Buruẽna et prima coyrmaa do conde Garçia Fernandez, et diziãlle dõna Lanbra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Et aquel Rroy Valasquez era senor de Biluestre et auya hũa yrmaa, muy bõa dõna et conprida de todos boos custumes, et diziãlle dona Sancha. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Et crioos a todos vij hũu muy boo caualeyro, que auya nume Monõ Salido, et ensinoulle todas bõas manas, et guisoos de guisa per que forõ todos vijte caualeyros en hũu dia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Et enviou cõuidar a todos seus amjgos a muytas terras: a Galiza, a Leõ, a Portugal, a Estremadura, a Gascoña, a Arangõ, a Nauarra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Et forõ y grandes alegrias ademays de lãçar a tauolados et de bofurdar et correr touros et de jogar tauolas et açedrẽches et moytos iograres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Os caualeyros que sse precauã por lãçar forõ todos y chegados; mays pero nũca sse tãto traballarõ que podessem dar ençima das tauoas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Et, cõno gram prazer que ende ouue, disso ante dõna Sancha, su[a] cunada, et ante todos seus vijte fillos, que sijam y con ela: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Agora veede, amjgos, que caualeyro tã esforçado e Aluar Sanches; ca, de quantos ala som chegados, nõ pode nẽhũu ferir en somo do tauolado, senõ el soo tã solamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Et furtousse dos outros yrmãos et caualgou en hũu caualo, et tomou hũu bufurdo en sua mão, et foysse soo, que nõ foy outro ome cõ el senõ hũu seu escudeyro que lle leuaua hũu açor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Rroy Valasquez, quando sse uyu tã maltreyto, começou a dar uozes et dizer "a armas, a armas" muy apressa, que logo forõ ajũtados cõ el todollos seus caualeyros. . . ca bem uijã que sse dariã a mal daquella uez, se Deus llo nõ desuiasse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Mays o conde Garçia Fernandez (estaua y), que era senor et era y en Burgos, et Gonçaluo Gostiez, que era padre dos jnfantes, logo que souberõ aquella peleia, forõ para [a]la et meterõsse ontre elles et departirõnos, que nõ ouue y entõ outro mal nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Et tã bem obrou y Gonçaluo Gosteez, padre dos jnfantes, et o conde Garçia Fernandez, que os fezo logo y perdoar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Ca os jnfantes se apartarã a hũu lugar, con sua cõpaña -et podiã seer per todos CCos caualeyros - Mays empero tã bem o fezerõ o conde et Gonçaluo Gosteez que, daquela uez, nõ ouue y mays mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 179 |
Poys que forõ ena orta, Gonçaluo Gonçaluez desnuousse entõ dos panos et ficou en panos de lino, et tomou seu açor ẽna mão et foyo banar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 179 |
Mays çerto erã elles enganados en esto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 179 |
Yrmãos, mester he que tomemos consello a atal cousa com̃o esta [et] que nõ fiquemos escarnidos, ca muyto seria gram desonrra nosa (grande). |
[+] |
1295 |
TC 1/ 179 |
Poys que esto ouue dicto Diego Gonçaluez, tomarõ todos suas espadas et forõsse para o paaço. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 179 |
Poys que elles forõ ydos, fezo dõna Lanbra poer hũu escano en meo de seu curral, guisado et cuberto de panos com̃o para morto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 179 |
Et chorou ela et fezo tã gram chãto sobre el cõ todas suas donas tres dias, que por marauilla foy, rrõpendo todos seus panos, chamandosse mesquina, que nõ auya marido. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 182 |
Et, yndosse elles pela carreyra, disserõlle as nouas de todo com̃o acaesçera et a maneyra en que sse fezera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 182 |
Entõçe dõna Lambra, quando soube que vijna dõ Rrodrigo, catou et, quando o uio entrar pelo paaço, foy para el toda rascada et chorando muyto dos ollos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 182 |
Et, por que me nõ poso aco delles vingar ẽna terra dos cristãos, assy com̃o eu querria, enviouos poren seu padre que uos que o façades escabeçar, se me bem queredes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 182 |
Et, poys que estes ouuerdes mortos, aueredes a terra dos cristãos a vossa voentade, ca muyto a en elles grande esforço". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 182 |
Yrmaa, muy rrico uerra de Cordoua dom Gonçaluo Gostez, se Deus quiser, du o eu envio, ca tãto auera d ' auer que sempre iamays seremos rricos et auondados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 182 |
Dom Gonçaluo espediosse entõce logo da moller et dos fillos et de dom Monõ Salido, seu amo delles, [et] caualgou et forõ el et dom Rroy Valasquez para Biluestre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 187 |
Poys que esta resposta ouue dos jnfantes, enviou dizer pela terra que, os que cõ elle quisesẽ yr a gaanar algo, que sse guisassem muyto agina et que sse veessem logo para el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 187 |
Monõ Salido tornousse para sse yr a Salas et, yndo assy pelo camjño, coydou ontre sy com̃o fazia mal en leixar daquela guisa seus criados por medo da morte, et mayormente seendo ia vello et de grande ydade, que o nõ deuya de fazer por nẽhũa maneyra, ca mays guisado era de yr elle hu quer que morte podesse prender ca aquelles que erã aynda mãçebos para viuer; et, poys que elles nõ temjã morte et tã en pouco a (a) tijnã, que mays pouco a deuya el de temer; et demays que, se elles morressẽ ẽna fazeda et Rroy Valasquez aa terra tornasse, que llj faria muyto mal por elles et que o mataria; et que sempre aueriã que dizer del, se el tal cousa fezesse com̃o esta; et demays aynda que, se elles ala morressẽ, que coydariã os omes que el que llj basteçera a morte et per seu consello veera aquel feycto, et seria muy maa fama esta para el (et leixar) de seer onrrado na mãçebia et desonrrado na viliçe. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 187 |
Agora leixaremos aqui de falar de Moño Salido et yr seu camjno et diremos dos vijte jnfantes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 189 |
Poys que os vijte jnfantes forõ partidos de Monõ Salido, andarõ tãto que chegarõ a Febres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 189 |
Et elles cõtarõlle todo o feycto, com̃o lle acaescera cõ el sobre o departimento dos agoyros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 189 |
Gonçaluo Gonçaluez, o menor dos jnfantes, quando aquelo uyu, foy correndo para aquel caualeyro, et deullj hũa tam gram punada ontre a queixada et o ombro que logo deu cõ el morto en terra a pees de Rroy Valasquez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 189 |
Rroy Valasquez, cõ o gram pesar que ouue desto, deu logo uozes et mãdou a todos os seus que sse armassẽ, ca sse queria logo vingar de seus sobrinos, se el podesse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 189 |
Et se per ventura querela auedes ide nos, da morte do caualeyro que uos matamos, queremosuos peytar a coomya que y a, et som quinẽtos soldos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 189 |
Agora diremos dos vijte jnfantes et dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Poys que esto oyu dizer Rroy Valasquez et elles todos aueudos ia, arrãcarõ logo as tẽdas et forõ logo sua carreyra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Dõ Rrodrigo meteusse logo en çiada en hũu lugar, con todos os seus, que y auya encuberto, et mandou aos sobrinos que fossẽ correr o cãpo, et rroubassẽ et acollessem quanto y achassem ante sy et que sse acolless[ẽ] aly cõ elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Et el auya enviado seu mãdado aos mouros que deytassẽ os gaandos fora a paçer et que seyssem elles todos outrosy [a] andar a cada parte per hu quisessẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Rroy Valasquez, logo que chegou, disso a Viara et a Galue: -Amjgos, ora teendes ora de me dar dereyto de meus sobrinos, os vijte jnfantes, ca nõ teẽ consigo mays de CC caualeyros per todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Com̃o as assy traydos todos teus sobrinos! |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Os mouros entõ, como erã muytos ademays, fezerõ de ssy XVze azes, et assy forõ daquella guisa contra os jnfantes et çercaronos todos aderredor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Mays diz a estoria que tam bem lidauã os cristãos et tã esforçadamente que passarõ per duas azes dos mouros et chegarõ aa terçeyra, a pesar delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Et forõ os mouros que y morrerõ mays de mil, et os cristãos poderiã seer CC; et nõ ficarõ y delles mays dos sete jnfantes soos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Poys que nosso amo Moño Salido et nosos caualeyros auemos perdudos, (ca) conuẽ que os vinguemos ou que moyramos aqui cõ elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Et, elles fazendo muy gram mortaldade nos mouros, aueoulles asi que ouuerõ ẽna gram presa os mouros a matar a Fernan Gonçaluez, que era hũu dos jnfantes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Mays, poys que os jrmãos forõ cãsados lidando, y[a]nsse seyndo d ' ontre a gram presa, et acollerõsse a aquel outeyro que dissemos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Agora diremos de com̃o os mouros y matarõ a todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Et, elles estando assy muy coytados, por que sse vijã assy soos et sem toda outra ajuda, meteu Deus en curaçom a algũus dos cristãos que estauã cõ Rroy Valasquez que os vẽessem ajudar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Mays, logo que chegarõ aas pousadas aquelles caualeyros, sayrõ dos mãçebos que sse preçauã per armas et per boos feyctos, tres et tres, et quatro et quatro, a escusa de dõ Rrodrigo, et ajũtarõsse bem CCC caualeyros en hũu lugar, et jurarõ aly que por traydor ficasse todo aquel que ajudar nõ fosse os vijte jnfantes, quer a morte quer a vida; et, se per ventura Rroy Valasquez os quisesse tornar com̃o ante, que o matassem logo sem outra tardãça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Et os jnfantes prometerõlle que o fariã, et jurarõlles et fezerõlles preyto tã firme que elles forõ pagados ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Assy com̃o esto ouuerõ feycto et posto et firmado, forõ logo todos ferir ẽnos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Et tã grande foy a mortaldade que en elles fezerõ, que ante que y nẽhũu delles morresse, caerõ dos mouros mortos mays de dous mĩl Et entõçe a cabo lidarõ todos en uolta, et tãto creçeu a mortaldade dos mouros que matarõ y aquelles trezentos caualeyros que veerã ajudar os jnfantes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Et os jnfantes tã cãsados erã ia de lidar que nõ podiam ia mãdar os braços para ferir das espadas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Quando os virõ assy cansados et soos Viara et Galue, ouuerõ delles doo, et forõnos sacar d ' ontre a pressa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Quando esto oyrõ os mouros, forõ espantados ende et ouuerõ ende muy gram pesar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Et, com̃o quer que os sete jnfantes fossem boos et lidassem muy bẽ et muy esforçadamente, Gonçaluo Gonçaluez, o menor, fezo os mayores feyctos ca nẽhũu dos outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Et das feridas que os jnfantes en elles dauã erã cansados et do matar que en elles fezerõ, ca nõ das feridas que os mouros en elles dessem, nẽ doutro mal que lle fezessem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Onde tã cãsados erã ia de lidar que solamente nõ sse podiã ia mouer de hũu lugar para outro, nẽ os caualos; et, aynda macar elles quisessem lidar, nõ tijnã ia espadas nẽ outras armas nẽhũas, ca todalas ia auyã quebrãtadas et perdudas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Et, desque os ouuerõ apeoados, a muytedũe da gente forõ a elles et prenderõnos aas mãos et desnuarõnos das armas, et descabeçarõnos hũu et hũu a ollo de seu tio Rroy Valasquez, o traydor, sem outra tardãça nẽhũa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Pero con todo esto Gonçaluo Gonçaluez, o menor de todos [os] yrmãos, que estaua aynda por descabeçar, quando os yrmãos viu descabeçados ante sy, entẽdeu que assy yriã ata el, a la fe, et assi sse acabaria, et cono gram pesar et a gram sana que ende ouue, leixouse yr a aquel mouro que os es[c]abeçaua et deullj hũa tã gram punada ẽna gargãta, que deu logo con el morto en terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Poys que os sete jnfantes forõ mortos, assy com̃o aue[mo]s dicto, Rroy Valasquez espediusse logo dos mouros et tornousse logo para Castela, et veõsse para Biluestre a sseu lugar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Et os mouros entõçe tomarõ as cabeças dos vijte jnfantes et a de Monõ Salido, et foronsse cõ ellas para Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Com̃o Gonçaluo Gostez conoçeu as cabeças dos seus fillos et a de Moño Salido |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Poys que Viara et Galue chegarõ a Cordoua, forõsse logo para Almãçor et presentarõlle as cabeças dos vijte jnfantes et a de Monõ Salido, seu amo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Et Almãçor, quando as uyu et lle departirõ quẽ erã, et [a]s catou et as conoçeu pelo departimento que llj fezerã ende, fezo semellãça que lle pesaua muyto, por que os assy matarã a todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Desy foysse Almãçor para o ca[r]çer du iazia preso Gonçaluo Gostez, padre dos sete jnfantes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Et muyto me praz agora de que uos aco veestes, ca bem sey que, desoy mays, me aueredes merçee et me mãdaredes daqui sacar, poys que me vijndes ueer; ca assy he custume dos altos omes por sua nobreza, que, poys o senor uay ueer seu preso, logo o mãda soltar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Estas cabeças conosco eu muy [bem], ca som as dos meus fillos, os jnfantes de Salas, a[s] sete; et esta outra e a de Monõ Salido, seu amo, que os criou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Et desy tomaua as cabecas hũa et hũa, et retraya et contaua dos jnfãtes todollos boos feyctos que fezerã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Ca eu - ouue outrosy xij fillos, muy boos caualeyros, et assy pela ventura acaeçeu que todos mos matarõ en hũu dia en batalla; mays pero nõ leixey poren d ' esforçar et confortarme. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Dom Gonçaluo, poys que esto ouue castigado et l[i]u[ra]do cõna moura et tomado d ' Almãçor todas estas cousas que lle forõ mester para sua yda, espediusse del et de todolos outros mouros onrrados, et foysse para Castella, a Salas, a sua moller. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 202 |
Andados xvj ãnos do rreynado del rey dõ Rramiro -et foy esto ẽna era de noueçẽtos et LXXXa et IX ãnos; et andaua outrosy entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en DCCC et lxj ãno - andando este rrey dõ Rramiro en eixeco et en contenda cõ el rey dõ Bermudo, assy com̃o auedes oydo, enfermou el rey dom Rramiro de hũa enfermidade onde morreu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 202 |
Entõçe Alcoyrexj, hũu rrey dos mouros muy poderoso, correu et astragou todo terra de Portugal, que nõ sayu a elle quẽ llo estoruasse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 202 |
Mays acorreu y a merçee dos mereçementos de Sanctiago, o apostolo de Cristo; ca asy acaesçeu que caeu ennos mouros tal enfermidade que todollos mays delles morrerõ dela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 202 |
Et algũus dizẽ que foy a enfermidade da (da) menaçõ que os tomou a todos, de guisa que nõ escaparõ ende senõ muy poucos que contassem as nouas en sua terra, et da caualgada que elles fezerõ contra Galiza et das gaãças que sacarõ da terra do apostolo Sanctiago. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 203 |
Et reçeberõno todos por rey; ca, poys que morrera seu tio, [el rey dom Sancho], et seu sobrino, el rey dom Ramiro, nõ ficaua y nẽgũu que tamano dereyto ouuesse y com̃o el, nẽ auya y outro tã prouĩco ẽno linagẽ com̃o el era. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 203 |
En este ãno, [este] rrey dom Bermudo, logo que começou a rreynar, confirmou a ley do[s] godos et fezo guardar bem os estabeleçementos dos sanctos padres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 203 |
Et dissolles o arçebispo que ante queria veer primeyramente o rrey dos rreys, que era San Saluador, que salua aos rreys et aos outros omes todos, que aquel era seu senor delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 203 |
Et era esso ante as portas do paaço del rey, du estauã ajũtados quantos altos omes auya en Asturas, que veerã a cortes para auer consello que fariã contra os mouros que lles destroyã todo o rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 203 |
Et, poys que elles ouuerõ feycto esto, veõ o arçebispo; et, pero que llj diziã todos que sse guardasse do touro, o arçebispo, sabendo muy bem a razõ por que el rey fazia aquelo et que el nõ se tijna por culpado, nõ deu nada polo touro, nẽ leixou de yr sua carreyra, seu passo, pela praza du estaua o touro, ca per aly auya el d ' entrar [a] veer al rey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 203 |
O touro, logo que uyu o arçebispo, veẽosse passo contra el muy omildosamente, et meteullj os cornos ẽnas mãos et leixoullos y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 206 |
Estes todos forõ jnfãtes de Carrõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
Andados tres ãnos do rreynado deste rrey dõ Bermudo - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
[et foy esto] ẽna era de mil et dous ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et lxaiiij ãnos - assy acaesçeu que polos pecados deste rrey dõ Bermudo et do poboo cristiano que o Alagib dos mouros, [que] estaua en lugar de Yseem, rrey de Cordoua, que sse fezo chamar Almãçor; ca ata aqui, com̃o quer que o nos aiamos chamado suso ẽna estoria ante desto Almãçor, nõ llj cham[au]ã aynda assy os mouros, mays chama[uã]llj Alfagib. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
Et Alagib quer dizer en arauigo tãto com̃o "sobreçella" ẽno castelão, o[u] "ome que tem lugar de rrey", com̃o auemos ia departido suso ante desto ena estoria; por que a sobreçella assy he com̃o defendemento et cubertura dos ollos, ca assy era el cubertura et defendemento de seus poboos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
Et, quando o conde dõ Vela, de que dissemos ia suso en esta estoria, -o que o conde Fernan Gonçaluez deytara da terra - et algũus condes de terra de Leõ, et outros cristãos que forõ deytados da terra outrosy, poys que chegarõ a Cordoua a Almãçor et lle prometerõ que lle dariã a terra que os cristãos tijnam en España, (et) colleuos Almãçor a ssy. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
Et assy sabia afaagar et auer os cristãos que semellaua que mellor lles queria que aos mouros; et amaua ia aos seus tãto que todos se traballauã, quanto mays podiam, en fazerllj seruiço. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
Mays Almãçor, com̃o era ome muy esforçado et de gram curaçõ, quando uio aos seus vençudos et fugir tã malamente, deu en terra cõ hũu soonbreyro que tragia ẽna cabeça en lugar de corõa, segũdo que os rreys mouros o aviã estõ en custume de trager soonbreyro d ' ouro por corõa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
Et esto de tomar aquel soonbreyro et dar cõ el en terra faziao el por sinal que auya muy gram querela dos seus quando nõ vençiã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
Quando os caualeyros d ' Almãçor esto virõ, pesoulles muyto por ende et, polo grande amor que auy[ã] cõ el et lle queriã todos bem, assy a gram caualaria dos condes et dos outros caualeyros cristãos que andauã cõ el com̃o os seus mouros derõ tornada aa batalla muy de curaçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
Os cidadãos de Leõ et d ' Astorga, [temendo] que ao outro ãno d ' adeante que uerria Almãçor cõ sua oste sobre elles, tomarõ os corpos d[os] rey[s] que erã enterrados en Leõ et en Astorga, cõ o corpo de Sam Paayo, et leuarõnos a Asturas, et enterrarõnos en Ovedo, ena jgleia de Sancta Maria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
Et (os) outros [muytos corpos] forõ entõce leuados (muytos) outrosy a [O]vedo, das çidades que forõ destroydas dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 210 |
Andados quatro ãnos do rreynado del rey dõ Bermudo -et foy esto ẽna era de mĩl et iij ãnos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et LXaV -, en este ãno el rey dõ Bermudo era muy mal doente de hũa door a que os fi[si]cos et os outros sabedores das naturas chamã podroga, bem com̃o doẽça dos pees segũdo o lin[gu]agem de Castela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 210 |
[Et], quando soube que vijna Almãçor et vio que nõ podia sayr a el ante aquela doẽça dos pees, fezosse leuar a Ovedo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 211 |
Andados Vco ãnos do rreynado del rrey dom Bermudo -et foy esto ẽna era [de mil] et quatro ãnos - assy aveẽo que Almãçor tijna çercada a çidade de Leõ et, conbatẽdoa todauia, quebrãtou o m(o)uro da porta de contra ouçiente, et ao quarto dia depoys (que) quebrantou o muro de çerca a porta de meyodia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 211 |
Et outrosy fezo derribar et destroyr todalas outras torres dos muros et de[s]fazelas ata os çijmentos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 211 |
Pero m[ã]dou leixar hũa que estaua contra a porta, et aquelo leixou por ren[ẽ]brãça dos que verriã depoys. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Andados vj ãnos do rreynado deste rey dõ Bermudo -et foy esto ena era de mĩll et Vo ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çẽtos et Lxavijte ãnos -, en este ãno sacou Almãçor sua oste et vẽo correr terra de Leõ; et chegou ata Astorga et çercoa et a pouco de tempo tomoa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Andados vijte ãnos do rreynado del rey dõ Bermudo -et foy esto ẽna era de mil et vj ãnos; et andaua outrosy entõ o ãno da encarnaçõ en IX çentos et lxaviijto ãnos - -, en este ãno Mudarra Gonçaluez, fillo daquella moura, poys que ouue X ãnos conpridos de quando naçera, fezoo Almãçor caualeyro; ca, assy com̃o conta a estoria, amauao muyto, ca era seu parente, et por que o vija esforçado et de boos custumes en todo, pero que era muy nino. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Todo o que uos teendes por bem, todo a nos praz muy de curaçõ; ca teudos somos de fazer et de seruir et d ' aguardar todo [uoso] mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Et el, poys que sse vio tã bem guisado, espediosse del et dos outros mouros poderosos, et foysse sua via. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Dom Gonçaluo, eu sõo aqui veudo por vingar a uossa desonrra et a morte dos sete jnfantes, vossos fillos et meus yrmãos, et nõ a mester que o tardemos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Et, poys que entrarom ẽno paaço onde estaua o conde, desfiou logo Mudarra Gonçaluez a Rroy Valasquez et a todos os de sua parte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Et, poys que esto foy feycto, espedirõsse do conde todos , et forõsse cada hũu para seus lugares. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 215 |
Andados viij ãnos do rreynado del rey dõ Bermudo -et foy esto ena era de mil et vijte ãnos - veõ Almãçor a terra de cristãos et correu et astragou et chegou ata Sam Fagũdo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 216 |
Andados X ãnos do rreynado deste rey dom Bermudo -et foy esto ẽna era de mill et IX ãnos - sacou de cabo aquel Almãçor sua oste, et foy correr a terra de Castela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 216 |
Et esto nõ vijna per el, mays pola sana de Deus que era sobre os cristãos; ca, depoys que o prez dos (dos) godos foy amortificado en Espana, logo a jgleia foy despreçada et abaixada et leuarõ os mouros os tesouros delas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 217 |
Andados xijze ãnos do rreynado daquel rrey dõ Bermudo -et foy esto ena era de M et X ãnos; et o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et LXXXta et tres ãnos -, este ãno veeõ Almãçor cõ sua oste muy grande et entrou en Galiza per Portugal, correndo et astragando vilas et çidades. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 217 |
Et Almãçor et todollos de sua oste de guisa forõ consumidos et desfeyctos os corpos que todos morrerõ, senõ muy poucos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 217 |
Quando esto soube el rey dõ Bermudo enviou muytos omes de pee aas mõtanas, du sse alçarã aquelles enfermos et os fracos daquella oste d ' Almãçor, et matarõnos todos quantos acharõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 218 |
Andados xiiijze ãnos do reynado deste rey dõ Bermudo -et foy esto ẽna era de M et xiij ãnos; et o ano da encarnaçõ do Senor en IX çentos et lxxav ãnos - veendosse este rey dom Bermudo tã maltreyto dos mouros, que tãtas uezes auyã corruda sua terra et quebrantada et guastada, enviou seu mandado a Garçia Fernandez, conde de Castela, et a dõ Garçia, o Tremedor, rey de Nauarra, que oluidasẽ os tortos que lles el fezera et que fezessem con el paz et a ouuesem todos tres en hũu, con sua postura ben firme, et que sse aiudassem et sacassem sua oste sobre os mouros, et que sse aj[ũt]assem a defender et a ffe, que sse perdia ia, se aquelo muyto durase. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 218 |
Et aj[ũ]tarõsse todos en aquel [lugar a] que en arauigo dizẽ Canãtalaçor, et en castelão quer dizer "altura de vuytores" . |
[+] |
1295 |
TC 1/ 218 |
Et nõ ficarõ uẽçudos hũus nẽ outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 218 |
Et, poys que nõ virõ a nẽgũu, chegarõ os cristãos ala aas pousadas dos mouros et acharõnas hermas, de guisa que nõ ouue y quẽ llj resposta desse, pero pregũta quisesem fazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 218 |
Et diziã aquelles omes sabios et entendudos que esto bem crijã que nõ era senõ espiritu, daquelles que as scripturas chamã jnco[b]os, que am aquella natura de pareçer et de[s]fazersse [et] apareçer de cabo quando querem, ou que era demo que choraua o quebrãto dos mouros et o [a]stragamento que lles vijña et veeõ et o sofre[rõ] dali adeante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 220 |
Andados XV ãnos do rreynado daquel rey dom Bermudo -et foy esto ẽna era de mil et xiiijze ãnos; et o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et lxxav ãnos - sacou Abtelmolit, fillo del rey Almãçor, sua oste, por yr correr et quebrãtar terra de cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 222 |
Andados xvij ãnos do rreynado deste rey dõ Bermudo -et foy ẽna era de mil et xvj ãnos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et lxxaviij ãnos; et a de Oto, enperador de Rroma, en xj - en aquela sazõ terra d ' Espana, sofrendo gram coyta de fame pola pestilẽçia da sequidade que y auya et faziã com̃o agora dissemos aqui ante desto, adoeçeusse Deus da gente et quiso, pola sua merçee, demostrar esta gram coyta por que era. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 222 |
Este rey dom Bermudo, seendo muy mal doente da jnfermidade que dissemos dos pees, meteusse muyto aguçosamente a fazer esmollas et obras de piadade, cõ consello dos bispos et dos abades de seu rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 222 |
Desy fezo peedença de seus pecados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 225 |
Andados iij ãnos do rreynado del rey dõ Afonso de Leõ -et foy esto ẽna era [de] M et XX ãnos - este Abderrahme, de que ora aqui dissemos, segũdo conta a estoria, era chamado por iogo Sancholo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 225 |
Andados VCco ãnos do rreynado del rey dom Afonso -et foy esto ena era [de] M xxj ãno; et andaua outrosy entõ o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et lxxxaij ãnos - (et) en aquel ãno, poys que Abderrahme, rey de Cordoua, foy morto, assy com̃o dissemos, começarõ os mouros a alcarsse de cada parte do rreyno contra Ysem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 225 |
Et o primeyro dos poderosos que sse alçarõ foy hũu a que disserõ Mahomad Almohador; et aconsellousse dentro en Cordoua cõ outros doze poderosos que y auya, que erã cõ el de cõsello, et veerõ todos armados et prenderõ a Ysem dentro ẽno alcaçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 225 |
Os mouros, quando o (o)uirõ, creerõ que era uerdade aquello que Mahomad lles auya dicto, et forõ enganados en elo, que nõ era assy. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 226 |
Andados vj ãnos do rreynado del rey dom Afonso -et foy esto ena era de mĩll et xxij ãnos; et andaua outrosy entõ o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çẽtos lxxxaiij - en aquela sazõ este rey dõ Afonso mãteue muy bem seu reyno, per consello dos sabios per que sse el guiaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 226 |
Pero diz dõ Luchas de Tuy, en sua estoria per latĩ, que conposo estas razões, que o nõ fezo este rey dõ Afonso per sy soo, mays per consello dos altos omes do reyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 226 |
Et chamou logo seus omes et deulles d ' ouro et de prata et de panos preçados et doutras noblezas muytas cõ elas et mandou[o] poer em suas bestas, et envioos carregados de muyto algo cõ dona Tareyia, et que a leuassem a seu yrmão, el rey dom Afonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 226 |
Agora leixaremos aqui esta razõ et diremos dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 228 |
Andados vj ãnos do reynado daquel rey dõ Afonso, ena era de mil et xxiij ãnos; et a da encarnacõ do Senor en IX çentos et LXXXaVCco ãnos, aquel mouro Mahomad Almoady, de que dissemos ante desto que prendera Ysem, rrey de Cordoua, e [o] ascõd[er]a, poy[s] que ouue o senorio, fezo muytos agrauamentos a toda a gente, tragendolle mal as molleres et escarneçendollas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 228 |
Et leuãt[arõ]sse entõçe da hũa parte et da outra por esta razõ muytas peleias et grandes bandos ontre elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 228 |
Et hũu dia caualgou Mahomad fora da vila cõ sua caualaria et forõ este Ysem Arrasit et os outros mouros de Cordoua que tĩjnã cõ el [ao] al[c]aç[er], et matarõ muytos dos outros traydores que forã cõ Mahomad en aquel feycto de prender a Ysem, seu rrey, et queymarõ y peça das portas d ' Almançor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 228 |
Et, temendosse delles de trayçõ, fezo descabeçar a Ysem Arrasit et muytos de seu bando cõ el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 229 |
Andados xije anos do rreynado del rrey dõ Afonso -et foy ena era de mil et xxti et viijto anos; et o ano da encarnaçõ [do Senor] en noueçẽtos et noueẽta anos - aquel dõ Sancho, fillo do conde Garçia Fernandez, alçouse contra seu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 229 |
Mays tãta era a muyta conpaña dos mouros que non podo y dar cõsello, ; et morrerõ y muytos crischãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 229 |
Et ela tijnao muy gordo et muy fremoso de saluados, mays nõ de çeuada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 229 |
Et entõ foy ferido et preso o conde, de quaes feridas morreo depoys en Medinacelen en poder dos mouros, segũdo ia suso oystes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 230 |
Et, asy com̃o conta a estoria, foy este dõ Sancho piadoso et sisudo et dereytureyro et muyto ardido et atreuudo et muy enderẽçado, assy que os nobres poiou a mayor nobreza, et aos meores mĩgou a grã seruidũe en que erã, segũdo que agora diremos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 230 |
Este conde don Sancho gãanou Penafiel et Supuluega et Madeyrolo et Mõteio, et cobrou dos mouros Gormaz et Osma et Sãto Esteuo, que erã perdudas ena priiõ de sseu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 230 |
A madre deste [conde] dõ Sancho, cobijçando a casar cõ hũu rrey dos mouros, osmou de matar seu fillo, por tal de sse alcar cõ os castellos et conas fortelezas da terra, et que desta guisa casaria cõ el rrey mouro mays enderẽçadamente et sen enbargo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 232 |
Andados xiijze ãnos do rreynado deste rrey dõ Afonso -et foy esto ena era de (de) mill et xxviiij anos; et andaua o ano da encarnaçõ en noueçẽtos et noueẽta et hũu - (et) o conde dõ Sancho, nõ podendo sofrer o torto que lli os mouros fezerã en matarlle seu padre, chamou os leoneses et os de Nauarra, porla postura que ouuerã feyta cõ seu padre de ajudarse huus outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 232 |
Agora leixemos aquesta rrazõ et contemos dos mouros et dos cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 233 |
Andados xiiijze anos do rreynado del rrey dõ Afonso -et foy esto na era de mill et XXXa ãnos; et andaua o ano da encarnaçõ en nouecẽtos et noueẽta et noue anos - en este ano dicto os de Cordoua, [ueendosse tan] maltreytos de Mohomas Almolidj et que asi lles aujã mortos muytos dos seus, a[l]çarõ entõçe por seu principe a hũu mouro de terra de Berberia, que auia nume Çuleyma; et era sobrino daquel Ysem Arsis que Mahomade descabeçara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 233 |
Et elles et os que erã dentro ena çibdade, auendo a curaçõ de lidar cona oste do conde dõ Sancho, mãdarõ achaar as carcauas et todolos lugares enbargados de aderredor, per que podessẽ seyr a elles mays sen enbargo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 233 |
Et morrerõ y dos de Mahomade Almohadi XXXta uezes mĩll mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 233 |
Et aquel Mahomade Almoadj, quando aquillo uio, sacou da priiõ a Ysẽ, el rrey que dissemos suso que fezera creer [a]as gentes Mahomat que era morto, et demostroo a todos, consellandolles que tomassẽ el ante por rey ca Çuleyma. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 233 |
Mays tã grande foy o medo que ouuerõ todos aquelles que aquillo oyrõ dizer que por nẽhũa cousa nõ llo poderom fazer creer que aquel era Ysem Almohadj, (et) quando ysto uio, foy et ascondeuse en casa de hũu alaraue, que auia nume Mahomad, o Toledão, todo ia com̃o desapoderado et desasperado, et fugiu de noyte, et uẽosse cõ Mafomad a Toledo. Çuleyma tomou entõ a çidade de Cordoua per força et assenorousse do alcaçer et apoderousse do rreyno vijte meses. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 233 |
Et elles forõ todos muy marauillados daquellas palauras tã sa[bi]as que o conde dõ Sancho llis dizia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 233 |
Mays, poys que Çuleyma ouue assesegados os curaçoes dos da çidade cõ parauoas mãsas et grandes aueres que llis deu a todos, seendo ia (cõ) el seguro dentro ena villa, dissolli(s) hũu mouro daquelles de Barbaria: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 233 |
Et elles tomarõ o que lles deu aquel rrey mouro, et tornarõse rricos et onrrados para Castella. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 236 |
Andados XVze anos deste rrey don Afonso -et foy esto ena era de mill et xxxj ãno; et andaua o ano da encarnaçõ en noueçẽtos et noueẽta et tres anos - aquel mouro Alhagib Alhameri, aquel de que ia dissemos suso ena estoria, chegou muytas gentes de todas partes, assy de mouros com̃o de cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 236 |
Et mataron y delles muytos sen cõta, asi que nõ escaparõ delles senõ muy poucos. Çuleyma, quando uio dos seus todoslos mays mortos, fogiu cõ aquelles que escaparõ et poderõ fugir, et foysse para hũu lugar a que diziã Açafrã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 236 |
Et a todolos que y acharõ de parte de Çuleyma, que nõ quiserõ fugir, todoslos matarõ, quantos y auia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 236 |
Et tomaron outrosy quanto(s) y acharõ que dos barbaros er[a], et todalas cousas que os barbaros y leixar[ã]: lãpadas d ' ouro et coroas et caldeas de prata et todalas outras cousas preçadas, panos et liuros, et leuarõno todo para a mesquita mayor da çibdad[e]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 236 |
Et foy feyta quando andaua o ano dos alaraues en CCCos et vjex. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 236 |
Et, poys que ysto foy feycto, veẽose Mafomad para Cordoua, et rreçeberõno todos por rrey, et aynda que llj obedeeçeo Ysem, que fora rrey dalj en outro tempo ante ca el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 239 |
Andado(s) outrosy aquel XVo ãno do rreynado deste rrey dõ Afonso, enviarõ os alaraues et os outros omes onrados offiçiaes rrogar et dizer a Mahomad Almohadj per seus mandadeyros que, se el por bẽ teuesse et se ende pagasse, que perdoariã elles todolos erros et malffeytorias passados a aquelles que elles tĩjnã presos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 239 |
Mahomad, quando (ll)o oyo prouguellj muyto et outorgoullo, et mandou(ll)os logo soltar todos, et deullis aynda muy grande algo do seu a cada hũu, et enuioos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 239 |
Et d[es]i [hũu] dia de hũa sua festa dos mouros -et esta festa era a sua pascoa - (et) enviarõ elles seus omes ao alcaçer que prendessẽ aquel Mahomad Almohadj. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 239 |
Tu es traydor a Deus et a mj̃, [ca] feziste matar a todoslos mouros que tĩjna comjgo, et tomaschelle todolos seus bẽes que aujã, et feziste a muytos perder cõsello et anda[r] pobres et mesquinos; |
[+] |
1295 |
TC 1/ 239 |
Et cõ ysto auj[ã] muy grande alegria todoslos que a vijã, et acordarõse dos males et dos tortos que del aujã rrecebudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 239 |
Entõçe moraua en Toledo hũu fillo daquel Mahomade, que auja nume Obeydalla, et era muyto amado de todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 241 |
Andados xvj anos do rreynaldo del rrey dõ Afonso -et foy esto ena era de mĩll et xxxa et dous ãnos; et ãdaua o ano da encarnaçõ do Senor en nouecẽtos et noueẽta et vj ãnos; et o de Octo, enperador de Rroma, en xvij - esse ano Ysem, poys que ouuo o rreyno et foy apoderado en el, fezo a Alagib Alhemeri poderoso, asy com̃o o fora en tempo de Mahomad Alhomadj, et mãteue seu reyno muyto en paz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 241 |
Et poso dos seus caualeyros pelos castelos et pelas villas et pelas terras que guardassẽ os portos et as entradas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 241 |
Et mãdou dizer aos moradores da terra que esteuessẽ apparellados et perçebudos para caualgar, logo que oyssem appelido. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 241 |
Et esto fazia el cada dia, et prazia ende muyto a todos, et amauãno mays por ende, por que a outra uez que fora rrey nõ se chegaua nẽgũu a el, nẽ leixauã outrosi nẽgũu entrar u el estaua por guardalo, por que vĩjna do linagẽ dos rreys. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 241 |
Mays assi sse sabia ell auĩjr cõ elles que todos llj obedeeçiã et o amauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 241 |
Et hũu dia, andãdo el per seu alcacer catãdo suas fortelezas et ueẽdo os luzelos dos rreys, (et) quando uyo os muymentos de seu padre et de seu auoo et outrosy o muymento do cristão que semellaua a el, o que matara Mahomad Almohadj com̃o auemos dito, disso: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 241 |
Et tã gram medo metiã per toda a terra que solamente nõ ousauã seyr nẽ yr caualleyros nẽhũus dos de Cordoua, a Noua, ata Cordoua, a Uella, nẽ a outros lugares du tijnã suas atalayas et suas ascuytas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 241 |
Et tã malamente corriã a terra et tã grãdes danos y faziã que muytos logares forõ despobrados et hermos pollo grã medo que auiã delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 241 |
Et fezo prender et deitar en grãdes ferros a todos aquelles que uijnã do linagẽ de Abenhumeynya, [o] que fora neto mayor de Mahomad, a propheta dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 241 |
El rrey enuyou entõce apus elles, en acalço, hũa peça de caualeiros esforçados, mays nõnos poderõ acalçar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 244 |
Andados xvij anos do rreynado del rrey dõ Afonso -et foy esto ena era de mĩll et xxxa et iij anos; et andaua outrosi [o ano] da encarnaçõ en nouecentos et noueẽta et vj - Ysẽ, poys que ouuo ordenadas todas estas cousas, que vio que era mester eno rreyno, sacou sua oste muy grande et foy buscar seus ẽemjgos, que llj andauã fazendo dano pela terra, se poderia auer algũu delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 244 |
Et todoslos que o assy uijã yr apressurado por batalla, marauill[au]ãse ende muyto por aquillo, ca sempre o virã iazer ençerrado en seu alcaçer, et que enviaua todoslos mays dos dias seus mandadeyros aos berberis prometerllj muy grandes dões et muyto algo, se llj quisesẽ obedeeçer seu senorio. Çuleyma, en hũu cõ os berberis que erã cõ el, enviauã cada dia dizer a Ysem que llis peytasse et llis desse de seu auer dõde elles fossem pagados, senõ que se nõ partiriã de fazerllj mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 244 |
Et sobre ysto a demãda do conde era esta: que seis castelos, que Almãçor gaanara dos cristãos en outro tempo, que llos desse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 244 |
Et el deullos logo, o hũu por que auja pouco tempo que os gãanara dos cristãos, et o al por que nõ aujã delles senõ a custa de os mãtẽer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 244 |
Et Yseẽ, tãto que soubo o que as cartas diziã, mandoo escabeçar et que trouxessẽ a cabeça del per toda a villa, por aquella tã gran trayçõ que tĩjna asconduda en sy, et tam grande a coydaua a fazer en ascuso en Cordoua, que soubessẽ todos que por tal razõ llj dauã tal morte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 244 |
Et, por que os berberis auiã toda a terra destroyda por seus maos feytos et suas correduras que fezerã y, por que se ouuera d ' ermar a terra dos lauradores, de cuio lauor vĩjna auondo de pã, (et) erã tã bẽ os de dentro com̃o os de fora en gran coyta et en grande ang[u]stura de fame et en gran lazeyra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 244 |
Et essa gente dos berberis, nõ podendo sofrer a fome aly, ouuerõse ende yr para Seuilla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 244 |
Et, asy com̃o chegarõ, acharõ (acharõ) toda a terra herma et uazia dos lauradores et dos outros omes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 247 |
Andados xviij ãnos do rreynado del rey dõ Afonso -et foy esto ena era de mil et XXXta et iiij anos; et andaua o ano da encarnaçõ en nouecentos et nou(u)eenta et seys; et o d ' [Ot]o, enperador de Roma, en XIX - en esse ãno enuiou dizer Çuleyma a Emũdar, que era rey de Saragoça, et a outro mouro, que era de Medina Alfaragel -et he a que agora dizem Agoa d ' Alfaiar - et a todolos outros mouros poderosos da terra, que o veesem ajudarlo contra Ysem, rrey de Cordoua, et que leixaua de fazerlles mal na sua terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 247 |
Et elles fezerõno et veerõno todos ajudar sobre tal preyto com̃o este. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 247 |
Et, poys que forõ todos ajũtados en hũu, veerõse a Cordoua, et çercarõna. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 247 |
Et matarõlle y muytos dos seus ademays, pero conprir[õ] o que el mandou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 247 |
Et elles entrarõ dentro et poserõ logo fogo aas tendas hu se vendiã todalas cousas da vila, et muytas outras cousas, et matarõ dos mouros da uila tãtos que nõ auiã conta, et roubarõ quanto acharõ que de prol fosse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 247 |
Et dos que daly escaparõ da boca da espada, segũdo diz a estoria, forõ depoys metudos a ela ẽna Eixerquia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 247 |
Mays os da çibdade viuerõ en grã mesquijdade, pobres et muy lazeraldos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 247 |
Os berberis veerõ entõ a Çuleyma et demãdarõlli(s) todos en hũu que llis desse villas et castellos por herdade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 247 |
Et elles erã vj linagẽes -et por aquelles vj linagẽes diziã os mouros "alcareuas" en seu arauigo berberi - et deu ali a cada hũu delles seus lugares numeados, que os ouuessẽ por herdade por sempre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 249 |
Andados XIX anos do rreynaldo del rrey dõ Afonso -et foy ysto ena era de mĩl et XXXV anos; et [andaua] outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en noueçẽtos et nou(u)ẽta et vijte anos; et o emperio d ' Enrrique en hũu -, esse ano acaeçeu que, quando os onrrados omes et sabedores que soy[ã] a guardar Yseẽ virõ o bem et a onrra que lli creçia cada dia a Çuleyma, (et) ouuerõ ende muy gran pesar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 249 |
Et os outros de sua natura, a que diziã castrados outrosi com̃o aquelles que escaparõ daquella reuolta et daquel mal, forõ para Murça, et tomarõ o castelo d ' Ouriolla et teuerõno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 250 |
Andados XX anos do rreynado del rrey dõ Afonso -et foy isto ena era de mil et xxxvj ãnos; et andaua o ano da ẽcarnaçõ en nouecẽtos et noueẽta et viijo ãnos -, en esse ano forõ Ayrã Almeheri et Abenhamit, cõ gran poder de caualeyros, sobre Almaria et çercarona et conbaterona cõ muytos engenos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 250 |
Et fazi[a] por el aquella oraçõ que porllos rreys soem fazer; et aynda [coyldaua] a vĩgallo dos tortos que llj fazia Culeyma. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Andados xxj ano do rreynado del rrey dõ [Afonso] -et foy esto na era [de] M et xxxavij ãnos; et andaua outrosy o ano da encarnaçõ en nouecentos et noueẽta et noue ãnos; et o enperio de Enrique, enperador de Rroma, en ij -, en aquella sazõ auja ena çibdade de Çepta hũu mouro que auia nume Aly Abenamit, que [ouu]era y posto por endeãtado el rrey Yseẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Ali passou logo o mar et veẽosse para Malega, et foy y bẽ rreçebudo de todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Et ouuerõ seu cõsello y et poserõ dia tallado a que fossem todos juntados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Et ajũtarõse todos ena cãpina de Cordoua o dia que poserõ. Çuleyma, cõ os berberis et cõ os outros moradores da çidade, sayo entõ a elles, et ouuerõ sua batalla muy grande huus cõ outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Et matarõ y muytos dos berberis. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Mays Alhi, temendosse que se Ixẽ uẽesse a este feyto et o achasse por conprir, por uentura que llj faria mal por elo, et aynda que llj tolleria o rreyno, et por esso matou a Çuleyma. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Depoys desto todo feyto, fezo Aly vĩjr ante sy todoslos da çibdade de Cordoua, et a[ynda todos aque]lles que cõ Çuleyma soy[ã] andar quando era viuo; et fezolles que lli(s) obedeeçessẽ asy huus com̃o os outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Mays Hayrã, temendosse de Helj, que pela uentura llj querria poer achaque mao en algũa cousa, tornousse para Almaria et a Ecyia et a Grãada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Os berberis entõ seyrõ contra elles, et lidarõ, et morrerõ y muytos berberis et outrosi muytos dos de Hayrã et de Almodor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Aquel Abiderrahame era bo et mãso et sofrudo et muy amado de todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Et [morrerõ y] muytos dos seus, et nõ por al senõ por sua couardia, segũdo cõta a estoria, [et esto] por que nõ ferirõ esforçadamente ena batalla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Mays, quando catarõ por Hayrã et nõno virõ, forõ todos muy toruados, et a çidade cõ elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Et algũu daquelles a que diziã castrados, que o aguardauam, matarõno y dentro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 254 |
Andados xxiij anos do rreynado deste rrey dõ Afonso -et foy esto ena era de mĩll et xxxviij ãnos; et andaua entõ [o ano] da encarnaçõ do Senor en mill; et a do enperio [de] Enrrique, enperador de Rroma, en quatro -, assy foy [que] aquelle Taçim, que dissemos, yrmão d ' Aly, logo que soubo que seu yrmão era morto, veẽose para Jaem, quanto mays podo, et ffoy logo alçado rrey, assy com̃o he dito. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 254 |
Enpos esto buscarõ os castrados que matarõ Alhi, aquel seu rrey, mays nõ poderõ ende mays auer senõ dous mãçebos que matarõ logo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 254 |
Et enuiou por ende seus mãdadeyros a Mundar, rrey de Saragoça, o que fora padre d ' Almõdofar et (enuiou outrossi) Abenalhange, et a Çiaua et a Ualẽça et a Tacosa, que ueessem todos a fazer uassallagẽ [a] aquel Abderrame Almorcada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 254 |
Et desi forõ logo a Jaẽ et matarõ quantos hi acharõ dos barberis. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 254 |
Abderrahmẽ, quando uiu que tãtas bõas andãças lle creçiã, começou de amar et de onrrar aos concellos todos das cibdades que o rreceberã por senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 254 |
Et elles, quando aquelo virõ, forõ muy sanudos et disserõ hũu contra o outro: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 254 |
Et, por que os altos omes da oste de Abderrahmẽ erã partidos en bandos por aquel boliço que entrara ontre elles, com̃o ia dissemos a rrazõ por que fora, ouuerõsse de vencer os da hoste de Abderrahmẽ et fogirõ todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 254 |
Et Abderramẽ Almorcada, seu rrey, ficaua com̃o desacõpanado; ca nõ auja cõsigo os corações dos omes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 254 |
Et matarõ(ro)no hy et a muytos dos seus cõ el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 254 |
Depois desto, os de Graada, que vençerã o cãpo, collerõ et acharõ en el muytas requezas et muytas bõas dõas et tomarõ todo aquello et as cabeças dos onrrados et poderosos que morrerõ ẽna batalha, et enuiarõnos en presente a Caçĩ, rrey de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 254 |
Agora leixamos aqui a falar dos mouros et diremos del rrey dom Affonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 256 |
Andados xxiiijo anos do rreynado del rrey dom Afonso -et foy esto ena era de mil et XXXaIXe anos; et andaua o ano da encarnaçõ en mil et jm ano; et o enperio de Enrrique en Vo -, aquel ano fezo el rrey dom Affonso de Leõ suas cortes en Ovedo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 256 |
Et affirmou a ley dos god[o]s et acreçẽtou y outras que oie en dia som teudas et usadas no rreyno de Leõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 256 |
Delos xxiiijo anos do rreynado deste rrey dom Affonso nõ achamos nenhũa cousa de contar que para aqui perteesca, senõ tãto que Caçim, rrey de Cordoua, te[men] dosse dos da villa, foisse para Seuilla, et rreçeberõno por rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 256 |
Agora leixamos aqui a ffalar del rrey dom Affonso et diremos dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 258 |
Andados XXVo anos do rreynado del rrey dom Affonso -et foy esto ena era de mĩll et XLaJ ano; et andaua o ano da encarnaçõ en mĩl et iij ãnos; et o enperio de Enrrique en vij -, aquel ano, [poys] que Yahia, rrey de Cordoua, ouuo seu rreynado assessegado, foysse para Malega, por que fora ende senor et morador en outro tẽpo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 258 |
Mays, por que os berberis nõ sabiã estar quedos, que nõ rroubassẽ et destruyssẽ et fezessem todo mal ena terra, assi com̃o soyã, os da çibdade moradores nõno poderõ ia sofrer, et ouuerõsse a querellar ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 260 |
Et, temẽdosse de matar hũu o outro, seyrõ anbos de Cordoua et partirõsse cada hũu a seu cabo et forõsse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 260 |
Et, por que era omẽ uil et de vil linagẽ, demostraua toda sua vileza en todos seus feitos, et nõ se acordaua en catar que omẽ era, nẽ de que ssãge uijna, ca tijna el que mellor omẽ era ca todos os da villa et que mais ualia, assi que nẽgũu nõ acordaua cõ el nẽ el cõ outro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 260 |
Et por esta rrazõ fazia pesar a muytos que llo nõ mereciã, et tomauallj todos seus bees et dauao[s] aos berberis. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 260 |
Et entõce hũu mouro d ' i dos da villa, que auia nume Humeya, tomou cõsigo hũa cauallaria grande de caualeyros mãcebos, et meteuse eno alcacer, et rogou a todos que o fezessẽ rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 260 |
Et moraua hy a enbargo da terra et a noio dos de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 260 |
Et por ende cada hũu dos poderosos alcauãsse con cada hũu dos lugares que tijnã, onde erã adeantados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 260 |
Mays agora leixamos aqui de falar dos mouros et diremos del rrey dom Affonso et de sua morte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 262 |
Andados xxvij anos do rreynado del rrey dom Affonso -et foy [esto] ena era de mĩl et xlaiij anos; et andaua o ano da encarnacõ en mil et Vo; et o enperio de Enrrique, enperador de Rroma, en IX -, este rrey dom Affonso, auẽdo grã sabor de fazer mal aos mouros, sacou sua oste muy grande et foy çercar a Viseu, que e en Portugal, que era aynda dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 263 |
Et foy o primeiro ano de seu reynado ena era de mil et quareenta et quatro anos; et andaua outrossi o ano da encarnaçõ en mil et vj; et o enperio de Enrique en X; et o de papa Johã en iiijo; et o dos alaraues en CCCos IX anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 263 |
Et este rrey dõ Uermũdo, assi com̃o conta a estoria, pero que era nyno de ydade, nõ quis semellar hũus nynos que som garridos et trauessos; mais, logo en começo de seu reynado, pelo spiritu de Deus que era en elle et cõ bõos cõselleiros que auia, que o guyauã, traballouse logo de fazer as igreias de Cristo et os outros logares que os mouros destruyrã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 263 |
Et ouue grã sabor de uisitar os moesteiros et os santuarios d ' omes boos (et) d ' ordim, et de seer tal contra elles com̃o padre piadoso deue a seer a fillos, et outrosi en defender os pobres et os mj̃guados et de fazerllis algo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 263 |
Agora leixamos aqui de falar destas rrazões dos rreys de Leõ et dos condes de Castella, et cõtaremos do começo dos rreys de Nauarra, ca per este logar deuemos desuiar a contar com̃o ouue rrey en Castella primeyramente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 264 |
Agora leixa a estoria a contar dos rrex de Leõ por contar dos rrex de Nauarra |
[+] |
1295 |
TC 1/ 264 |
Depoys da morte de[l] rrey dom Bermud[o] de Leõ et da do conde dom Sancho de Castella, assi com̃o diremos adeante, faleceu o linagẽ dos baroes que rreinassem et tornou (et tornou) o senorio das molleres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 264 |
Et por ende conuẽ aqui de falar eno linagẽ dos rreis de Nauarra, que casarõ cõ as donas cuio era o senorio de Leõ et de Castella. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 264 |
[Et] esta rrazõ toma aqui eno começo: mentre Castella et Leõ et Nauarra erã corrudas et maltreitas dos mouros, vẽo hũu caualeiro do condado de Bigora, que de sua natureza era muy vsado en armas et en caualaria, et era muy afamado ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 265 |
Et casoo cõ hũa dona de linagẽ dos rreys dos godos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 265 |
Et el rrey dom Sancho estaua entõçe aalẽ dos portos de Rroçasuales. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 265 |
Et, quando aquelo oyo, pesoulle muy de curaçõ et, cõ o gram pesar que ouuo do maltraiemento da terra et dos cristãos, meteuse a grã perigoo de passar os portos, que iaziã cheos de muy grandes neues, por yr aos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 265 |
Et aas uezes por guerra et aas uezes por furto gaanaua muytos castellos dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 265 |
Et assi soubo el rrefrear os mouros et alõgar de seu rreyno, por que en todos seus dias esteue aquella terra segura. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 268 |
Este rrey dom Garçia era boo, segũdo a estoria conta, et piadoso et frãco et muy atreuudo, et quanto el auer podia todo o daua a caualleiros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Poys que a missa foy dita, et seendo ia el seguro dos fillos do cõde dõ Vela pola menagẽ que lli fezerã, foisse para sua esposa dona Sancha et uiua et falou cõ ella muyto a seu sabor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Et nos uolueremos entõçe cõ elles peleia sob[r]elo alãçar, et matalos emos todos desta guysa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Pero diz aquel arcebispo dom Rrodrigo, et don Lucas de Tuy, que acorda cõ el, que ante matarõ o jnfante que nẽhũu dos caualeiros que andauã cõ el, et que o matarã ante a porta de Sam Johane Babtista, et nõno sabẽdo nehũu dos seus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Et, pois que elles ouuerõ morto o jnfante, meterõ mão pellos outros que erã vassalos et amjgos do jnfante, et matarõ y muytos delles, tã bẽ dos castelaos com̃o dos leoneses que llj vijnã en acorro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Que o jnfante, seendo eno paaço falando cõ sua esposa, nõ sabendo nada de sua morte, quando oyo demãdar armas a grã pressa, diz que sayu aa rrua ueer que era et, quando uiu todos seus caualeiros mortos, pesoullj de curaçom, et choraua muy fortemente, ronpendose todo por elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 275 |
Fernã Guterrez, o senor de Moçõ, entregou entõ do castello et dos outros logares que tijna a el rrey dom Sancho de Nauarra et reçebeuo por senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 275 |
Et, pois que ouuerõ feito este esposamento, disso a jnfante dona Sancha contra el rrey dom Sancho que, se a nõ vingasse do traedor Ffernã Laynes, que fora ena morte do jnfãte Garçia et dera a ella hũa palmada ena cara et a messara dos cabelos, que nũca o seu corpo chegaria ao do jnfante dom Fernando, seu fillo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 275 |
Et, desque o ouue parado atal, mãdou aduzer logo hũa azemela et poello en ella, et leualo per quantas villas et mercados auja en Castella [et] en terra de Leõ, u el fezera aquella traiçõ, dizẽdo et pregoando cada lugar que, pola morte que Fernã Laynes bastecera ao jnfante Garçia et fora el en ella, padeçia elle aquello. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 275 |
Agora leixamos a falar daquesto et tornaremos a cõtar del rrey dom Sancho et dos outros rreys de Nauarra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 277 |
En aquella sazõ andauã os nauarros en perigoo ontre Castella et Arangõ, onde depois da morte del rrey dom Pedro, fillo del rrey dom Alffonso de Arangõ, forõ os nauarros a aquel castello de Moçõ, que e en Arangõ; et, por que aquell[e]s rreys que dissemos nõ leixauã fillo barõ nẽhũu que rreynasse, tomarõ todos encubertamente os nauarros a este Garçia Ramirez, que dissemos, et adusserõno ende, et alçarõno en Nauarra por rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 277 |
Et ouuo em ella dous fillos: et a hũu disserom dom Sancho, que foy rrey depoys, o que estaua eno castello de Todella, de guysa que sse nõ leixaua ueer, senõ a muy poucos dos de sua casa; ao outro fillo disserõ dom Ffernãdo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 277 |
Este era muy boo et amado de todos, mays caeu (e) de hũu cauallo et morreu hy en Todella. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 277 |
Et ffoy prinçipe muy manso et muy dereyteyro et sofrudo et tenperado en seus feytos contra todos, de guysa que de todos era muy bem amado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 281 |
Este rrey dom Sancho, poys que ouuo quebrantados os mouros por muytas batallas que lles deu, mãteue sua terra muy en paz, sem outro mal que hy fezesse nẽgũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 281 |
Et, por que esse rrey dõ Rramiro foy o primeyro rrey d ' Arãgõ, leix[ar]emos agora aqui hũu pouco de falar do linagẽ de seus yrmãos et contaremos del et dos outros rrex d ' Arãgõ, que fezerõ contra os mouros muytas batallas en seu tempo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 284 |
Agora torna a estoria a cõtar dos rreys d ' Arãgõ et dos feytos que fezerõ |
[+] |
1295 |
TC 1/ 285 |
Et, quando sẽtio que era ferido de morte, chamou seus fillos que auja, que erã y cõ el -et auia nume o hũu dõ Pedro et o outro dõ Afonso - et cõjuroos et fezeos jurar, [et] a todos seus ricos omes outrosi, que nũca sse partiss[ẽ] dalj ata que tomassẽ aquella çidade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 285 |
Et el rrey dõ Pedro, liurado esto, lidou cõ aquelles mouros en Alcorçe, fiandose muyto en aquellas orações daquelles sanctos omes, et matou y muytos delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 285 |
Et prendeu o conde dõ Garçia, et gãanou y grandes aueres dos mouros que partiu per sua oste, que andaua muy lazerada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 285 |
Mays soltoo logo por doo que ouuo del et por rogo dos da oste, assi com̃o contaremos adeãt[e] en sua estoria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Mays esse dõ Pero, nõ sse guardãdo nẽ parãdo mentes en seu feyto nẽ aa onrra en que o queriã poer, começou cõ pouco siso a despreçar os omes onrrados et altos, et tẽelos en pouco, cuydãdosse que rrey et senor era ia ante que fosse confirmado en ello. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Et os arangoeses, seendo hũu dia ajuntados ena çidade de Boyra, en suas cortes que faziã y para alçar rrey aquel dõ Pero que dissemos, alguus dos altos omes que y ueerã de Nauarra outrosi [a] aquellas cortes, quando virõ que os nõ saya nẽgũu a rreçeber, ouuerõ ende grã pesar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Et elles, quando virõ aquello, partirõse dalj et forõ iãtar cõ dõ Pero Tiçõ, que os auja cõuidados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Et, poys que forõ ajuntados de cabo en Monçõ todos sobre esto, outorgarõ todos que alçassẽ rrey a dõ Rramiro, o Mũge, en lugar de seu yrmão el rrey dõ Afonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Este rrey dõ Rramiro, quinto rrey d ' Arangõ, foy, segũdo contã as estorias, bem auenturado enas batallas et muyto amado dos seus, et frãco en dar seu auer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
[et] Cathalona, que he terra muy encastelada - [he] toda de caualeyros fillos dalgo, rricos omes et cõdes et outros, daquella partida aca, por que el rrey d ' Arãgõ nõ pode y bẽ reynar ante os caualeyros que teẽ os castelos et se ajudã todos huũs a outros, quando el rrey justiça ou algũa cousa y quer fazer que a elles nõ praz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 292 |
Et, elles seydos de meyo, herdou todo por el padre et porla madre don Afonso, seu fillo, vijo rrey d ' Arangõ et senor de Barçellona. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 292 |
Outrosi morrerõ alj entõçe, segũdo cõta a estoria, muytos dos altos (rricos) omes que forã ala cõ esse dõ Afonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 294 |
Et cõ muy grã sabor que auja de dar dõ, u quer que el podesse sacar auer enprestado ou en qualquer guisa que o el auer podesse, partiao logo de boament[e] con todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 294 |
Et foy cõ el ena batalla de Ubeda, u forõ uençudos os mouros, assy com̃o o contaremos adeãt[e] en seu lugar mays conpridamente du conuẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 294 |
Mays depoys desto, quando o onrrado don Arnaldo, arçebispo de Narbona, ajuntou de França gran gent[e] de cruzados contra os ereges, que erã muytos en esse seu arçebispado de Narbona, que deostauã o nume de Deus, veẽo y el rrey dõ Pedro en ajuda do cõde de Tolosa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 294 |
Et el rrey dõ Pedro cõ hũus poucos de(lles) arãgoeses et cõ muytos dos catalães en hũu cõ o dicto conde de Tolosa, et aynda cõ [a] g[e]n[te] d[o]s frisões et outros altos omes de Frãça, a Gotiga, que lli uẽerõ en ajuda a el rrey dõ Pedro et al conde de Tolosa, por defẽder do arçebispo os hereges, (et) ouuerõ sua batalla cõ os françeses çerca de hũu castello que a nume Murielo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 294 |
Et o conde dos frisões et o conde de Tolosa, cõ algũus dos catalaes, teuerõ suas espadas et gardarõnas bem et fugirõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 296 |
Et foy el rrey dõ James tornado en poder dos seus por dõ Pedro, diacono de Aquiro, cardeal de Sancta Maria de Benauẽt. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 296 |
Mays este rrey dõ James et a rreyña dõna Leonor forõ depoys partidos per juyzo de Sancta Jgleia, per mandado de Johan papa, porque erã muy parẽtes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 296 |
Este rrey dõ James se traballou muyto, quanto el mays pode, en passar todos[los] grandes feytos que seus parẽtes fezerã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 296 |
Pero ante morrerõ y muytos dos seus en batallas et en torneyos que ouuerõ y; ontre os quaes morreu y dõ Guillẽ de Mõtada, senor de Biarte, et dõ Rreymõ de Mõtada, seu primo cuyrmão, et dõ Xiri Guillelmez, fillo del rrey de Nauarra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 296 |
Et aynda cõ todo esto aquel rrey dõ James, nobre uençedor, por tal que nõ ficasse cousa ena terra, et que seu fillo reynasse en paz et que nõ ouuesse traballo nẽhũu, correo logo de cabo toda a terra et rrouboa, et tãto a quebrantou et cõbateu aos lugares, per guerras et per mortes que fazia en elles, que xi llj derõ castelos et villas et todoslos outros lugares que de Ualẽça erã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 296 |
Et de guisa achõou todos seus rreynos et se apoderou de todos seus contrarios que nõ llj ficaua nẽhũu en nẽhũa terra que lle desse guerra nẽ lla ousasse mouer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 296 |
Et este rrey dõ James, poys que foy partido da primeyra moller, com̃o dissemos, casou cõ outra que auja nume dona Violãt, filla que foy de don Andres, rrey d ' Ongria, et da rreyna dona Yollant, que foy filla de don Pedro, enperador de Constantinopra et da rreyna dona Yolant, que vĩjna do linagẽ dos rreys de França. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 299 |
Agora leixa a estoria a cõtar dos rreys de Arangõ por contar del rrey dõ Sancho de Nauarra |
[+] |
1295 |
TC 1/ 299 |
Et fezo y hũa jgleia grande sobre a coua, et estabeleçeu y obispo et fezo a çibdade (et o) bispado et deoa ao bispo et aa jgleia en donadio toda aquella nobre çidade, cõ todos seus termjnos et cõ todo seu senorio, et que sempre fosse liure de todo senorio et de toda prema. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 300 |
Andados IX ãnos do rreynado del rrey dõ Bermudo -et foy esto ena era de mĩll et Lij ãnos; et andaua entõ o ano da encarnaçõ do Señor en [mill et] xiiijze; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en xviij ãnos - depoys disto, temendosse os altos omes de terra de Leom et de Galiza que uerria grã dano aa terra, porllo desamor que auja ontre el rrey dõ [Bermudo et ell rrey dõ] Sancho -que auja tomado al rrey dõ Bermudo hũa peça do rreyno de Leom, assy com̃o tẽ de parte do rreyno de Castela - et que, porla razõ deste desamor et por esta força, poderia vĩjr ontre esses rreis contenda et guerra que seria a grã dano da terra, os altos omes cõsellarõ al rrey dõ Bermudo que desse sua yrmãa dona Sancha, que era dona muy fremosa(s), por moller a dõ Fernando, fillo deste rrey dõ Sancho; et porlo diuido que aueria ontre elles entõ aueriã paz hũus cõ outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 300 |
Et ajuntou logo muy gran cauallaria et foy [a d]esora cõ[tra] el rrey dõ (Garçia) Ramiro, et matoullj muytas gentes ademays, com̃o os achou de[s]armados; ca tã arrebatadamente ueẽo sobre elles que sse nõ poderõ armar nẽ se guardauã del que desta guisa os cometeria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 300 |
Et os que ende poderõ escapar fugirõ desarmados et desnuus, et desenpararõ tendas et quanto al tĩjnã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 303 |
Andados X ãnos do rreynado del rrey dõ Bermudo -et foy ysto ena era de mĩll et Laiij ãnos; et andaua o ano da encarnaçõ [do Señor] en mĩll et XVze - en aquel Xo ãno, o postrimeyro do rreynado del rrey dõ Bermudo de Leõ, moueuse contenda et desamor ontre el rrey dõ Fernando de Castela et dõ Bermudo, rrey de Leom, porla razõ que auemos dicta suso ante desto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 303 |
Et el rrey dõ Sancho de Nauarra, cõ força de seu rreyno dos nauarros et cõ poder dos castellãos, a que el senoraua ia, tomou [a] el rrey dõ Afonso per força deslo rrio de Çea com̃o tẽ ata Castella. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 303 |
Et forõ ambos apoderados contra el rrey dõ Bermudo, que vẽera ia cõ todo seu poder et estaua ia çerca o rrio de Carrõ, en hũu lugar a que diziã Lãtana, en Ual de Camarõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 303 |
Et el rrey dõ Bermudo, atreuendosse en[a] forteleza de hũu seu caualo en que sija, a que chamauã Paay Uello quando chamar o queriã, asy como diz don Lucas de Tuy en sua estoria, (et et) ferio das esporas et meteuse per meyo das azes por chegar al rrey dõ Fernando et matalo se podesse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 303 |
Et muytos dos seus vĩjndo en seu acorro descaudeladamente morrerõ y cõ el en aquel lugar, et perderõ y a terra et o senor et a uida et o rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 307 |
Entõ o bispo dõ Fernãdo de Leõ, cõ todo o poboo da çidade ajuntados en hũu ena jgleia de Sancta Maria de Regla, rreceberõno por rey et por senor, et poseronllj a corõa do rreyno ena cabeça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 307 |
Et dali adeant[e] aquedarõ as contendas dos reynos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 307 |
Entõ andaua [o ano] da encarnaçõ en [M] et xvij anos; et [o] do enperio de Enrique en XX; et [o] do papa Bẽeyto en X; et [o] de Roberte, rrey de Frãça, en XX et vj anos; e[t] a era do tẽpo en que Mahomade começara o poder et se começara a seyta dos mouros, que dizẽ elles ley, en [CCCC] et XX et oyto ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 307 |
Este rey dõ Fernãdo, depoys que ouue acabado todos estes traballos, confirmou a ley gotiga, que llis os reys godos deron, et enadeu outras que convĩjnã aos poboos, et mandou que fossem guardadas per todos seus reynos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 307 |
Et tã grand[e] foy o medo que os mouros ouuerõ del que coydarõ del seer conqueridos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 307 |
Et sen falla conquerera toda España senõ por los grandes buliços que se leuantarõ en seus reynos dos seus altos omes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 307 |
Et o mayor medo que os mouros ouuerõ foy por que virõ os castelãos et os leoneses juntados en hũu, et por que os auja de mandar rrey sabio et entẽdudo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 307 |
Et os fillos meteos a leer, per que fossem mays entendudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 308 |
Et pagauãse delle as gentes, por que se paraua bẽ a defender a terra dos cristãos dos mouros que a conqueriã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 308 |
Et leuarõ ende moy gran presa de catiuos et de catiuas, et de gãados et de outras cousas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 308 |
Et trouxe consigo os rex presos et partio muy bẽ a presa et o que ouue da batalla conos fillos dalgo et cõ todoslos outros que forõ cõ elle, tã bem os mouros catiuos com̃o todalas outras gãanças que ende ouue, en guisa que todos forõ seus pagados, loãdoo muyto et pagandosse de sua fazẽ da. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 311 |
Et tomoullj a jura et fezollis preitos, asi com̃o manda a ley; et, desque forõ jurados, fezolles el rrey muyta onrra et deullis muytas nobres doas, et enadeu mays a Rrodrigo ena terra demays do que ante tĩjna. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 311 |
Et amauao muyto en seu curaçõ por que se paraua bẽ a ẽparar a terra dos mouros et que era bem mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 311 |
Et elle logo partiose dellas et foyse logo contra a fronteyra dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 312 |
Andados dous anos del rreynado del rrey don Fernãdo, que foy ena era de mil et çĩquaẽta et çĩco anos, auendo el rrey as andãças boas que uos disemos, o diaboo, a que pesa do que he seruiço de Deus et do bẽ que Deus da ao home, traballouse muyto por meter mal et andar buliço et mal desaguisado; et guisou com̃o metese mal ontre el rrey don Garçia et el rrey don Fernãdo, seu yrmão. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 312 |
Et despoys desto enfermou el rrey don Fernando, et el rrey don Garçia, por lli fazer enmenda et prazer, coydando encobrir a nemjga que coydara contra elle, vẽeo a elle muy omildosamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 313 |
Conta a estoria que el rrey don Fernando, auẽdo sua contenda cõ el rrey d ' Arangõ sobrella çidat de Calaforra que cada hũu delles a razoaua por sua, en guisa que el rrey d ' Arangõ meteu o preito a reto, atreuendosse eno grã bẽ de caualaria [d]e don Martin Gonçaluez, que [era] estonçe hũu dos boos caualeyros d ' España. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 314 |
Et, quando a çea foy guisada, mandou asentar seus caualeyros todos et tomou aquelle gafo pela mão et asentouo consigo et tomou cõ elle todalas viandas que llj trouxerõ deãte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 314 |
Et, polo bẽ que me tu polo seu amor fezisti, outorgati Deus hũu gran dõ: que, quando o bafo que ante sonasti te uẽer, que todalas cousas que começares en lides ou en outras cousas que todalas acabaras conpridamente; asi que a tua onra creçera mays cada dia et seras temudo et reçeado dos mouros et dos cristaos, et os eemigos nõ tj poderã enpeeçer; et moreras morte onrada en tua casa; et nũca seras uençudo, ante seras sempre uencedor, ca ti outorgou Deus sua bẽeyçõ cõ tãto et fays sempre bẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 314 |
Et Rrodrigo leuantouse da cama et ficou os geollos en terra et fezo sua oraçõ contra Deus, et gradeçeullj quanta merçee llj fazia, et rogando a Uirgẽ Sancta Maria que rogasse o seu fillo beeyto que llj ouuesse en guarda o corpo et a alma et todos seus feytos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 316 |
Et elles enderẽçarõ hũu contra o outro et forõse ferir muy rigiamente, en guisa que quebrãtarõ en si as lanças, et forõ ambos muy mal feridos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 316 |
Et, ãdando ambos muy fortes et muy cruus en sua batalla, ferindose muy sen piadade, ca ambos o sabiã muy bẽ fazer, andãdo muyto aficados, dõ Martin Gõçaluez perdeu muyta sangui. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 316 |
Entõ entrou el rrey eno cãpo, et entrarõ cõ elle seus altos omẽes, et ajudou Rrodrigo a desarmar, et abraçoo muyto; et, desque foy desarmado, seyu cõ el do cãpo, (et) auendo cõ ell muy gran prazer el et todos seus castellãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 316 |
Et, delo terçeyro ano do rreynado del rrey don Fernando ata o quinto ano, nõ achamos nẽhũa cousa que aa estoria pertẽesca, senõ tãto que, eno terçeyro ano, finou o papa Bẽeyto et foy posto en seu lugar Johan, el xvijno dos que ouuerõ este nume, et forõ cõ elle apostoligos ena jgleia de Rroma C et La IX. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 316 |
Este ano poblou el rrey dõ Garçia Pedra Alt[a] et cõquereu Fumos dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 318 |
Curmão, peçouos por merçee que, poys que deitades a meu marido da terra, que nos dedes algũa uosa carta para algũu rey dos uosos uasalos mouros, que nos recebã et nos dẽ en que viuamos por uoso amor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 318 |
Et dos çĩco anos ata os vijte do rreynado del rrey don Fernãdo nõ achamos nj̃hũa cousa que perteesca aa estoria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Andados sete anos do rreynado del rrey dõ Fernãdo, quando andaua [o ano] da encarnaçõ en mill et XXe anos, el rrey don Garçia, auendo curaçõ de se vingar da desonra que llj fezera el rrey don Fernando, seu yrmão, chegou muy grandes gentes, tãbem das suas com̃o das outras partes, de gascões et mouros, et pasou Mõtes d ' Ouca et chegou ata Portas, que he a quatro legoas de Burgos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Et forõse todos para el rrey et pedironllj merçee que lli outorgase seus foros et que llis dese o que llis auia tomado, ca llis auia tomados seus herdamentos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Entõ dous caualeyros que elle tijna desherdados partirõse logo delle et desanaturarõse da natureza que cõ elle auiã, et ueeronse para el rrey don Fernãdo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Et desi, quando as azes forõ paradas, aquel caualeyro, ayo del rrey, deytou o escudo et a loriga et a chapellina et todaslas outras armas, senõ a espada et a lãça que leuou, et asi entrou pelas azes dos castellaos, et morreu logo por nõ ueer a morte de seu senor, el rey, et o astragamento da sua gente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Et depoys que as azes forõ mesturadas danbalas partes, et a lide ferida muy cruamente et muy sen piadade, foyse vençendo a gente del rrey don Garçia, ca era mays et mayor poder o del rrey don Fernando; et demays que el rrey dõ Garçia nõ ouue os curações dos seus uasalos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Entõ hũus caualeyros criados del rrey don Bermudo et os dous caualeyros que se partirõ del rrey don Garçia tomarõ o mays alto lugar da lide, hu estaua el rrey dõ Garçia et, ferindo enas azes, chegarõ hu estaua el rrey don Garçia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Et dizẽ que hũu dos dous caualeyros que se partirã delle que llj deu hũa lãçada de que finou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Et, poys que foy morto el rrey dõ Garçia et foy sua oste uençuda, foy el rrey dom Fernando muyto alegre, pero foy mouudo cõ piedat et mandou aos seus que nõ fezessem mays mal aos cristãos, mays que sse uingasem dos (dos) mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Et elles fezerõno [assi], en guisa que dos mouros que veerõ y ficarõ todos os mays mortos et catiuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 322 |
Et achouse cõ elles, hu leuauã grã presa de gãados et de catiuos, ontre Atença et Santo Esteuã de Gormas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 322 |
Et ouue cõ elles hũa lide en cãpo que foy muy ferida, mays en cabo forõ os mouros uençudos; et Rrodrigo et os seus ferĩdo et matando en elles, et durou o alcãçe grãdes vijte legoas; et tornou a presa et foy muy grãde a presa que y fezo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 322 |
Et partio muy (muy) bem con todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 323 |
Entõ mandou el rrey que pregassẽ tauoas enos escudos, por que as seetas nõ llj fezesẽ mal aos que conbatessem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 323 |
Et en todo esto foy Rrodrigo hũu dos que y mays fez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 324 |
Andados xvijte ãnos del rreynado del rrey don Fernando, que foy ena era [de] M et sateẽta et hũu ãno, foy el rrey don Fernando sobre Lamego; et, pero que a çidad[e] era muy forte, logo foy çercada en redor, et tãtos engenos lle poserõ et tãtos castelos de madeira et tã de rrigeo a cõbateu que per força a ouue de tomar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 325 |
Et [en] esa terra, en poder dos mouros, auia hũu moesteyro de mõges, que dizi[ã] Boriano, et ueui[ã] per lauor de [suas] mãos, et teni[ã] muyto pam [d ' ]orio et trijgo et millo et muytas legumyas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 325 |
Et, estando ena jgleia de Sãtiago fazẽdo sua vegia, cõ grãde deuoçõ, oyu dizer aos rromeus et aos da vila que Sãtiago que pareçia ẽnas fazendas en ajuda dos cristãos contra os mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 325 |
Et por ende vengo agora a ti mostrarcheme, por tal que nũca ia mays dudes en mjna cauallaria, ca sabas que sõo caualeyro de Jhesu Cristo et ajudador dos cristãos con(n)tra os mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 325 |
Et el rrey leixoua en guarda de don Siznãdo, que fora deitado da terra et viuera cõ Abondala, rrey dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 325 |
Pero diz aqui don Lucas de Tuy que en outro tẽpo, quando este Abandola, rrey dos mouros, ganara Portugal, que catiuara este don Sisnando cõ outros muytos roubos que fezo; et, por que era tam boo aos mouros contra os cristiãos, que o tijnã os alaraues com̃o por rrey, asi que nõ (que) faziam cousa nẽhũa sem seu mãdado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 328 |
Conta a estoria que, despoys desto, fezo suas cortes en Leom cõ todos seus omes boos de s[e]us rreynos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 328 |
Et ouue seu cõsello cõno Çide de yr sobre los mouros que morauã ẽno rreyno de Saragoça, que tijnã fortelezas ribeyra de Ebro, que he en prouĩçia de Cartaagena, et tijnam muytos gaandos roubados dos cristiãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 328 |
Et este conpri(d)o as uezes dos outros dous apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 328 |
Et ẽnos xxiijo ãnos, auendo guerra cõnos dous apostoligos sobre o papadigo, foy contra elles o emperador Enrrique, et tolleu o poder a todos tres per dereyto [de] sancta jgleia, et ordenarõ por papa o bispo de Burgos, que ouue nume Clemente, o segũdo; et forõ cõ elle CLXIIJ apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 329 |
Andados xxvj ãnos do rreynado del rrey dom Fernando, que foy ẽna era de mĩll et oyteenta ãnos, et a encarnaçõ de Nostro Senor Jhesu Cristo en mĩll et quareẽta et dous, et o emperio de Enrrique en sete - sacou el rrey don Fernando sua oste muy grãde, et foy sobre os mouros et sobre hũus castelos de que vijna muyto mal a terra de cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 329 |
Et erã feytas por guardas dos ganados et dos lauradores. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 329 |
Et gaanou y muytos gaandos et outros muy grãdes aueres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 329 |
Et elles, quando se uirõ asi apremados et o que lle auiã destroydo, enviarõno dizer a el rrey Allymaymõ que ouuese coydado de seu rregno, per batalla ou en [ou]tra maneyra qualquer de peyto; et, se o nõ fezesse, que toda a terra auia perduda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 329 |
Et el rrey de Toledo, quando o oyu, tomou muy grãde auer et muyto ouro et muyta prata et muytos panos preçados et envioos al rrey, et envioulle pedir por merçee que lle dese tregua et que o uerria ueer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 329 |
Et ueẽo ante el muy omildosamente, et pediolle por merçee que lle nõ fezesse tãto mal, et que ouue(e)se en guarda el et seu rreyno et todo o seu, ca sempre foy a seu mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 331 |
Andados treynta et tres ãnos do rregnado del rrey dom Fernando, quando andaua o ãno da encarnaçõ en mĩll et quareenta et IX ãnos, et a era do emperador en mĩll et oyteẽta et sete ãnos, et o emperio d ' Emrrique en xiijj ãnos - et el rrey dom Fernando estando en seu rreyno folgãdo muyto assessegado, rrico et auondado cõ todo bem, a rreyna dona Sancha, sua moller, por acreçẽtar a sua onrra del rrey, seu marido, et dos rreys onde u[ijna] ella, disolle que mandase fazer en Leõ supulturas para elles et para os que delles ueesem, et que fosse bõa et onrrada et que a onrrasse de muytas reliquias dos sanctos que podesem auer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 331 |
Et en este pensamento achou que, se elle podese auer algũu dos corpos santos de Santa Justa et de Santa Rrufina, que forã marteyradas en Seuilla, para trager y, que a onrraria muy bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 333 |
Et ontre todos os omes boos que y vẽerõ, vẽo hy don Aluito, o bispo de Leom, et dõ Ordoño, o bispo d ' Astorga, que erã omes bõos et de sancta vida. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 333 |
Et prougue muyto al rrey con elles, et rrogoulles que fossem a Sseuilla al rrey, que llj auia mandado os onrrados corpos de Sancta Justa et de Sancta Rufina. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 333 |
Et os bispos, com̃o erã omes bõos et entendudos, c[o]uberõ o rrogo del rrey, et disserõlle que yriã a rrecadar esta meseiaria, por que entendiã que era seruiço de Deus et onrra da cristãdade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 334 |
Estando el rrey en Çamora cõ toda sua gente, chegarom a Çamora os mesegeyros dos reys mouros que erã vassalos de Rroy Diaz de Biuar cõ muy grandes aueres que llj tragiam en parias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 334 |
Et agora leixa a estoria a fallar desto por contar dos bispos que forom em meseiaria [a]l rrey de Seuilla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 335 |
Capitolo dos bispos que forõ a Seuilla polos corpos das uirgẽes et tro[u]xerõ o corpo de Santo Isidro |
[+] |
1295 |
TC 1/ 335 |
Et elles disserõ a rrazõ por que erã ueudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 335 |
Et, seu cõsello auudo, diserõ que dos corpos nõ sabiã nẽhũa cousa, mays que lljs dariã as parias muy de grado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 335 |
Seruos de Deus, nõ he sua uoentade que leuedes daqui os corpos das sanctas uirgees Santa Justa et Sancta Rrufina, ca esta çidade a de seer conquerida dos cristãos et quer(ẽ) que fiqu[ẽ] y por consolamento da fe catolicha. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 335 |
Et elles, quando ysto virõ, forõ muy espantados et pola grã claridade et p[o]lo grãde odor que virõ, esteuerõ hũa peça que nõ falarõ nẽhũa cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 335 |
Et entõ s[ã]tigollos o santo cõfesor et forõ metudos en acordo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 335 |
Et, quando abrirõ a fosa, salio hũu odor tã fremoso et tã saboroso com̃o en maneyra de alm[i]s[que], asi que todos quantos y estauã tomarõ muy grã sabor, asi os mouros com̃o os cristãos, et sacarõ o corpo cõ muy grande onrra, et enuoluerõ os ossos en muy nobres panos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 337 |
Et sobre esto enviarono desafiar el rrey de Frãça et o emperador et todos os outros rreys. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
Conta a estoria que el rrey dom Fernando mandou fazer suas cartas en que enviaua pedir por merçede ao papa que sse nõ quisesse mouer contra elle ssem rrazõ, ca España fora conquerida polos que morauã en ela, et por muyto sangue que fora y uertudo de s[eu]s anteçessores, et que nõ forã tribu[t]arios nũca, nẽno seriam per nẽhũa maneyra, ante todos y morreriã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
Et enviou outrosy suas cartas ao emperador et aos outros rreys, en que lle dizia que bem sabiã elles que lle demãdauã torto et grãde escatima, nõ auendo contra elle jurdiçõ nẽhũa nẽ demãda de dereyto, et que lle rrogaua que lle leixas[ẽ] fazer sua guerra aos eemigos da fe; se nõ, se al queri[ã] contra elle, que lles tornau[a] amjzade et que os desafiaua et que ala du todos estauã gelo yria dar et os yria veer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
Mays o Çide meteu mão a queymar et astragar et rroubar quanto achaua de todos aquelles que lle nõ queriã vender, et aos que lla tragiã nõ lles fazi[a] mal nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
[Et] en guisa [o fazia] elle que yam soando as nouas pela terra dos grandes feytos que elle fazia, asi que todos tremjã ante el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
Depoys desto ouue o Çide outra batalla cõ todo o (o) poder mayor de Frãça et uençeos o Çide, en guisa que nũca a estas batallas chegov el rrey don Fernando nẽ nẽhũus dos seus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
Et yam soando as nouas ao grã conçello das b[rauez]as que fazia o Çide, et com̃o todos sabiã que era uençedor das fazendas nõ se sabiã consellar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
Et elle ouuo seu consello cõ todos os omes boos onrrados et cõno Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
Et outrosy que veese y pesoeyro do emperador et del rrey de Frãça et dos outros rreys, cõ seu poder, que podesem esto firmar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
Et cõ este mãdado enviarõ ala o conde don Rrodrigo et Aluar Fãges Mynaya et outros omes boos onrrados et leterados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
Et ouue seu cõsello cõ todos os omes boos do conçello com̃o faria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
Et o papa enviou y a Miçel Rroubert, cardeal d ' Alamana, et veerõ pesoyeyros del rrey de Frãça et do emperador et dos outros reys, et firmarõ seu preyto cõ el rrey muy bem que nũca ia mays fosse este preyto rremouydo a España. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
Et as cartas que forõ feytas sobre esto, forõ firmadas do papa et do enperador et del rrey de França et dos outros rrex cristanos et dos outros altos omes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 342 |
Et disso que, poys que era en terra dos cristiãos, et demays ẽno senorio de Castella et de Leõ, que nõ enpeeçe. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 342 |
[Et] est[e] rrey dom Fernando, el Mãno, confirmou as leys gotigas que os rreys g[o]dos derõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 343 |
Andados XXXtaVco ãnos del rreynado del rrey dom Fernãdo -quando andaua a era en mĩll et oyteenta et noue ãnos; et [o] a[no] da encarnaçõ en mĩll et çinquaenta et hũu ãno; et [o] do enperador Enrique en tres - este (el) rrey don Fernando, seendo ia de boos dias, se ante sse traballara por seruir a Deus et por fazer bõas obras, mays se traballou ende adeante de fazer cousas que prazi[ã] a Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 343 |
Et o[s] mays [dos dias] mandaria elle guisar de comer para si. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 344 |
Et, poys que ella [esto] aguisou, sacou muy grãdes algos dos seus tesouros que ella tĩjna alçado[s], et deu tãto al rrey, per que guisou muy bem sua oste. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 344 |
Et trouxe muytos ganados de todas as montanas, et muyto ouro et muyta prata et muytos panos d ' ouro et de seda et muytos catyuos, assy que todos veynã ende ricos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 344 |
Et Jafahe, que era hũu dos fillos de Noe, uẽolle de poblar a Eurr[o]pa, cõnos do seu linagem que delle desçendesem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 344 |
Et algũu dos fillos dos seus yrmãos, que forõ Sem et Ca(y)m, vẽerõ cõ elle a Eurr[o]pa et poobarõ y, mays todauia a Jafae es n[õ]br[a]da. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 346 |
Mays, poys que morarõ y muyto tempo et virõ que nõ venia o deluuyo, et que os rrios nẽ as agoas nõ seyam das madres, enpero fazia muy grãdes chuuyas que semellas[ẽ] o deluuyo de Noe, asegurarom[se] et deçerõ dos montes P[i]re[n]eos d ' España et pobrarõ ẽnos chãos et nas rribeyras do Ebro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 346 |
Et elle(s) fazendo este(e)s bees et outros muytos que nõ [son] contados, et fazendo linpa vida [et] onrrada, [et] teendo todo España sub seu senorio, asy cristiãos com̃o mouros, muy longo tempo, que se nõ ousauã a enfestar hũu senorio contra outro nẽ ousauã nẽ auyam coydado de al se nõ do seu, seendo ia com̃o ençima de sua vida, et que Deus demãdaua por el, estando hũu dia en oraçõ, apareçeulle o cõffessor Sancto Esydro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 346 |
Et disolle o dia et a [o]ra en que auia a morrer, por que se aperçebesse de se confessar [et] de fazer enmenda dos seus pecados, et que se nẽbrase de sua alma por que desenbargadamente fosse ante a façe de Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 348 |
Conta a estoria que el rrey don Fernãdo, coydãdo fazer prol dos rreynos et de seus fillos, partio os rreynos en esta guisa: deu a dõ Sancho, que era o mayor, Castela et Nauarra ata o Ebro, quanto tijna cona Estremadura; et deu a dom Afonso, o meyão, Leõ et Asturas cõ hũa peça de Cãpos; et deu a dom Garçia, que era o meor, o rreyno de Galiza, cõ todo o que elle gaanara en Portugal; et deu a dona Orraca a çid[ad]e de Çamora, cõ todos seus termjnos et cõna meatade do jnfantadigo; et a dona Elvira Touro, cõ todos seus termjnos et cõna outra meatade do jnfantadigo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 348 |
Et disse a seu padre que nõ podia de dereyto fazer esta partiçõ, ca os rreys godos fezerõ antigamente costotyçõ que nũca fosse partido o senorio d ' España, mays que fose sempre de hũu senor; et por esta razõ nõ podia nẽ deuya fazer esta partiçõ, poys que a Deus aiũtara en elle, ca elle a auya d ' auer, ca era o mayor herdeyro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 349 |
Et entrou ẽna çidade sabbado, oyto dias andados de Dezenbro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 349 |
Senor Jhesu Cristo, cuio he o poder de todo et cuio he o rreyno, ca tu es rrey sobre todos os rreynos que me desche; peçoche por merçee que a mjna alma seia posta ẽna luz que nõ a fim. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 349 |
Quando esto ouue dito o noble rrey, despoiouse dos panos nobres que tragia et tirou a corõa da cabeça et posea sobre o altar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 349 |
Et tomou dos bispos soltura, ca o soluerõ muy de grado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 349 |
Et, estando y, chegou y seu fillo, o bõo abbade dõ Fernando, cõ muytos onrrados omes que cõ elle vĩjnam. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 350 |
Conta a estoria que, depoys que finou o muy noble rrey dõ Fernando, o Mãno, viuio a rreyna dona Sancha dous ãnos, fazendo muyto bem et bõa vida muy sancta, seruindo a Deus en todos seus feytos, ca foy muy onrrada et muy entenduda et moy amiga de seu marido, et conselloo sempre bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 350 |
Et foy espello dos rreynos en sua vida, et as viuuas et as orfaas erã della consellada[s] en sua vida. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 350 |
Com̃o el rrey dõ Sancho andaua por cobrar os reynos de seus yrmãosvConta a estoria que, andando el rrey dom Sancho per Castela ẽno primeyro ãno do seu rreynado, -quando andaua o ãno da encarnaçõ en mĩll et sateenta et tres ãnos - rreynãdo todos os rreys en seu senorio, segũdo a partiçõ que el rrey fezera, que deuia todo a seer del rrey dõ Sancho. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 350 |
Et nõno quiso conse[nti]r, ca dizia o arçebispo dõ Rrodrigo que assy com̃o o mayor nõ quer outro cõsigo no senorio, et os rreys d ' Espana vijndo do muy grã sangue dos godos, que acaesçeu muytas vegadas que se matarõ yrmanos sobre esta razõ, el rrey dõ Sancho, deçendo deste sangue, teue que lle seria muy graue et moy grã mĩgoa se nõ ajuntase os rreynos, ca se nõ tijna por pagado cõno que lle el rrey seu padre dera, mays tijna que todo deuia seer seu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 351 |
Andados dous ãnos del rreynado del rrey dõ Sancho, poys que andou per seu rreyno et assessegou a terra et fezo cortes en que lles ou torgou todas as cousas que lle demãdau[ã], por auer os curações delles, cõ grãde esforço et cõ grã fortoleza que tijna no curaçõ, traballouse de yr contra os mouros por seruir a Deus et acreçẽtar a sua sancta fe. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 351 |
Et, por que as terras dos mouros todas ficarõ en suas comendas et de seus yrmãnos, foy sobre Saragoça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 351 |
Os mãdadeyros, quando oyrõ estas parauoas, forõ muy espantados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 353 |
Conta a estoria que, partindose el rrey de sobre Saragoça, (et) el rrey dom R[a]m[ir]o d ' Arangom, tẽendose [por] muy desonrrado et por muy quebrantado por que el rrey dõ Sancho çercara Saragoça, que tijna que era sua conquista, et esto que llo nõ fazia senõ por despreçamento, asũouse cõ todo seu poder et ueẽolle a teer o camjno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 353 |
Et dissolle que o nõ leixaria passar sem lide, ata que lle fezese enmenda da grã desonrra que lle auya feyta, en lle correr a sua conquista et dos seus vasalos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 353 |
Et el rrey dom Sancho, quando ysto oyo, com̃o era de grã curaçõ et de grande esforço, pesoulle muyto, et envioulle dizer que dos rreys de Castella et de Leõ erã as conquistas, ca os rreys d ' Arangõ nõ auiã conquista nẽhũa, mays que er[ã] seus subieytos et que (ae)lle(s) veniã a cortes, et sobre esto que fezese todo seu poder. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 353 |
Et sobre esto el rrey dõ Rramyro nõ fez com̃o el rrey dõ Sancho queria, et forõ desaueudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 356 |
Et demays que el rrey dõ Garçia a quebrantada a jura que fezo al rrey noso padre, et de dereyto todos os rreynos sõ meus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 358 |
Et era ome de maos cõsellos, et era contra os ricos omes et contra todos os omes boos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 359 |
Andados quatro anos de seu rreynado, don Sancho, com̃o estaua asanado, foyse para Galiza. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 359 |
Et, com̃o estauã desauiudos gaanou a terra muy liuremente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 360 |
Amjgos, nõ auemos terra u fugamos al rrey dõ Sancho, meu yrmão: lidemos cõ elle ou o uençamos ou moyramos y todos, ca mays ual morrer onradamente ca sofrer tã mao pesar et astragamento ena nossa terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 360 |
Et ueeose a Portugal et gaanou muytos castellos dos que auja perdudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 361 |
Et hy[ã] asi de hũa parte com̃o da outra todos muy bẽ acabdelados para lidar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 361 |
Et despoys começouse a lide muy rrigeamente, dandose muy grandes golpes, en guisa que morrerõ y muytos caualeyros dãba - las partes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 361 |
Et dos del rrey dõ Garçia morre[u] y hũu rrico om̃e muy preçado que auya nume dõ Gonçaluo d ' Ãsynes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 361 |
Pero en cabo forõ maltreytos os castelãos et foy ferido o conde dõ Moño, et preso o conde dõ Garçia et derribado do caualo; et forõ vençudos os castelãos et prenderõ el rrey dõ Sancho. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 361 |
Et foyse cõ seu senor a hũa mota, hu estaua hũa cõpana dos seus caualeyros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 361 |
Et [en] esto se chegarõ al rrey bẽ trezentos caualeyros dos que yam vençudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 364 |
Et forõ mouudos que lidasem [a] dia çerto en hũu lugar que diziã Lãçada, et o que vençese que ouuese o rreyno do outro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 365 |
Et el rrey dom Afonso ouue piedade dos cristiãos et mãdou que os nõ matasem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 365 |
Et demays que os galegos et os leoneses som muy chufadores et de grã parauoa, et estã cõ el rrey seu senor gabãdose da (da) bõa andança que ouuerõ, que dize mays ca deuẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 366 |
En outro dia de manaa, estãdo el rrey dõ Alfonso muy loado dos seus et seg[u]ro cõ sua gente, porlo bẽ que Deus lle fezera, chegou el rrey dõ Sancho muy rrauyosamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 367 |
Et entõ el rrey dõ Alfonso foy seydo da priiom et entrou mõge ẽno moesteyro de Sam Fagũdo, mays a envidos ca de grado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 368 |
Et mand[ou] fazer hũus paaços muy boos çerca do muro do alcaçer, por que lle nõ feze[se]m noio nẽhũu a elle nẽ a nẽhũus dos seus os mouros da çidade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 368 |
Pero, veendo a muy grande onrra del rrey de Toledo, com̃o era muy poderoso et senor de muy grande cauallaria et da mays nobre çidade que os rrey[s] godos o[u]ve[rã], começou[se] a doer en seu curaçõ, por que se vija en poder dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 369 |
Et, quando auyã paz, yã a caça pelas rribeyras do rrio, [et] yã matar os veados pelas montanas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 370 |
Et el rrey Alymaymõ fillouse a departir cõ seus priuados en feyto da çidade de Toledo, com̃o era forte et auondada, et com̃o nõ temja guerra de mouros nẽ de cristiãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 370 |
Entõ rrespondeo hũu dos priuados et disse: -Senor, se o nõ teuesedes por mal, eu uos diria com̃o se podera perder et en outra maneyra do mũdo nõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 370 |
Et disse aos priuados: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 371 |
Et, indo cõ el rrey a par, yam enpos elles dous caualeyros mouros onrados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 373 |
Et elle era muy fremoso caualeyro et muy esforçado; et cristiãos et mouros todos t[o]m[au]ã delle espanto, porlo que llj vijam fazer, ca tĩjnã que se lle nõ terria nẽhũa cousa per força que quisese tomar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 373 |
Et a jnfante dõna Orraca et (a)os de Çamora, quando souberõ que chaamente avya os rreynos, ouuerõ medo que queria yr sobre elles, pola deserdar; et, sospeytãdo esto tomarõ por cabedel a dõ Ares Gonçaluez, amo da jnfante, que, per seu syso et per seu esforço, se emparasem dos castelãos se mester lles fosse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 374 |
Poys que el rrey dõ Sancho tomou os rreynos a seus yrmãos, por que dõna Orraca amaua muyto al rrey dom Alfonso et por que entendeu que per seu cõsello se seyra da mõi(ar)ia, -et el rrey dõ Afonso en todos seus feytos se guiaua per ella et a tijna en lugar de madre, et ella era dõna de grande entendemento - (et) el rrey dõ Sancho sacou sua oste et foyse sobre Touro, que era da ĩfante dõna [Eluir]a, et tomoulla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 374 |
Et envyou suas cartas a toda a terra que se guisasem todos, en tal maneyra que fosem todos cõ elle março primeyro en Sam Fagũdo, sub pea da sa merçee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 374 |
Andados sete ãnos do rreynado del rrey dõ Sancho -que foy ena era de mĩll et çento et sete ãnos, quando andaua a encarnaçõ de Nostro Senor Jhesu Cristo en mĩll et saseenta et IX ãnos, et o emperio d ' Emrrique en XVIIJto - poys que as gentes forõ chegadas en Sam Fagũdo ao dia que el rrey mandou, alcou as mãos a Deus et gradeçeulle muyto a onrra que lle fazia, et disse: -Beeyto seia, Senor, o teu sancto nume, que me desche os rreynos que forõ de meu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 374 |
Et caualgou cõ todos seus fillos dalgo et ando[u] toda a villa en deredor et vyo com̃o estaua asentada: de hũu cabo correa rrio et do outro esta en pena tallada, et o muro muy alto et as torres muy espesas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 375 |
[Çide], bem sabedes quantos boos diuidos auemos en hũu de criança que uos fezo el rrey meu padre, et [de] natureza. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 375 |
Et foyse logo para a villa cõ quinze dos seus uasallos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 377 |
Mesquina, que farey cõ tantos maos mãdados quantos ey auudos desque el rrey meu padre finou? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 377 |
Et mãdou pregõar per toda a vila que se ajũtasem todos en San Saluador. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 377 |
Et, desque forõ ajũtados, leuantouse a jnfante et disolles: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 377 |
Amjgos et uas[a]los, ia veedes com̃o el rrey dõ Sancho, meu yrmão, a deserdados meus yrmãos contra a jura que fezo al rrey noso padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 377 |
Do que este caualeyro disse forõ todos pagados, et outorgarõno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 379 |
Senor, por qual razõ perdedes tal vasalo com̃o o Çide et que uos tã grã seruiço fez, quando uos liurou dos xiijze caualeyros, elle soo, quando uos leuauã preso, et outros muy grãdes seruiços que uos fezo, per que sodes en tã grande onra? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 379 |
Et, quando chegarõ, ouuerõ todos grã lidiça cõ o Çide, mays bem foy tamano o pesar que ouuerõ os de Çamora, ca per elle coydauam seer desçercados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 381 |
Despoys disto ouue el rrey dõ Sancho consello cõ todos seus rricos omes et cõnos omes boos da oste com̃o conbatese a villa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 381 |
Et mandou saber per cada hũu dos rrayaas quantos omes y morrerã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 382 |
Et os da villa, quando ysto oy[rõ], ouuerõ ende muy grã pesar, por que tã grã tempo esteuerõ çercados [et] ao cabo avyã a dar a vylla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 382 |
Et acordarõ todos de se yrẽ cõna jnfante et nõ ficar ena (ena) çidade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 383 |
Senora, eu vim a Çamora a uoso seruiço cõ XXXta caualeyros muy bem guisados, asy com̃o uos sabedes, et eyuos seruido muy grã tempo a, et nõ ouue de uos galardom do seruiço que uos fiz, pero que uolo demãdey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 383 |
Bem sabedes todos qual he a razõ por que a jnfante nõ faz avijnca cõ seu yrmão en razõ desta villa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 383 |
Et, senor, eu uos mostrarey com̃o ajades Çamora, a pesar de dom Arias, et aynda a pesar dos da villa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 384 |
Outro dia grã manana, so(u)b(u)yo hũu caualeyro que iazi[ã] ena villa ẽno muro, et chamo[u] [a] grandes uozes, assy que todos os mays da oste o oyrõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 386 |
Et mandarm ' edes dar çem caualeyros moy bem armados, que vayam comjgo et muy ben guisados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 386 |
Et andauã muy alongados da oste, catãdo os rayaes, et mostrou o traedor aquelle postigoo que lle disera, per u entrasem aa villa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 386 |
Et, poys que a villa ouuerõ (a villa) asy andada en redor, ouue el rrey seu sabor de deçer ribeyra de Doyro et andar per y solazandose. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 387 |
Conta a estoria que, depoys que Velido foy ençarrado ẽna villa, cõno muy grã medo que ouue dos da villa et dos da oste, foyse meter sub o manto a dõna Orra[ca] Fernandes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 388 |
Et bem teño que esto nõ foy senõ [por] meus pecados (et a soberua) que pasei a ju(a)ra que fiz al rrey meu padre, et a soberuya que fiz a meus yrmãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 388 |
Et podera auer uosos yrmãos por amjgos, ca uosso padre tã bẽ me encomendou a elles com̃o a uos, quando morreu et quando partio os rreynos, et cõ todos me perdj por uoso amor, fazendolles muyto mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 388 |
Et estauã y arçebispos et bispos et todos os rricos omes, que veerõ y por meter paz ontre elle et a jnfante, sua yrmaa, et moytos boos va(a)salos, et todos entenderõ que dizia uerdade o Çide en quanto dizia, ca todas as boas andãças que ouuera que as todas ouuera pelo Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 388 |
Rrogo a quantos aqui som, asy condes com̃o rricos omes et prelados et a todos meus vasalos, que se el rrey dõ Alfonso veer aa terra que lle peçã merçee por uos, que uos faça algo et bem et uos rreçeba por vasalo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 388 |
Et disy todos os altos omes que y estauã por elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 388 |
Et depoys disse el rrey a todos os que y estauã: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 388 |
Et y fezerõ por el muy grã doo todos os da terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 388 |
Et diz o arçebispo dõ Rrodrigo que, desque el rrey foy morto, que as gentes da oste começarõ a deramar, et os dos conçellos et outros muytos leixarom suas tendas et suas pousadas et que yam fogindo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 388 |
Et chamarõ os prelados todos que y erã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 388 |
Et todos os mays et os mellores ficarõ en suas tendas et en seus rrayales sobre Çamora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 390 |
Conta a estoria que, poys que el rrey dõ Sancho foy enterrado, tornarõse os prelados et os omes boos aa oste, et ouverõ seu acordo com̃o enviasem dizer mal aos de Çamora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 390 |
Et, se aqui ouuer quẽ lle queyra dizer mal por ello, nos todos conplilo emos do que mester ouuer, en maneyra que saya ende cõ onrra, ata que o reto seia conprido. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 391 |
Et, se algũu dos Vco matar ou vençer o caualeyro, fica o conçello quito et o caualeyro fica vençudo; et, se o caualeyro matar ou vençer çĩco caualleyros, fica elle por uerdadeyro et o conçello por condanado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 391 |
Et demays que nõ am culpa os grãdes ẽno que fazẽ os chycos, nem os por naçer por o que fazẽ os que som naçidos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 391 |
Et jurẽ todos sobre sanctos auãgelios que nos julguẽ dereyto en este lugar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 392 |
Outrossy diz o arçebispo dõ Rrodrigo que en este dia chegou mãdado al rrey dõ Alfonso dos castelãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 392 |
Et diz o arçebispo dom Rrodrigo que llo gradeçeu muyto el rrey mouro, por que llj disso que queria yr a sua terra, ca ia el sabia muy bem todo o feyto de el rrey dõ Sancho com̃o era morto, et mandara teer os caminos et todos os pasos, que se nõ podese yr sem seu mãdado; pero que o nõ crija aynda por çerto, por que llo [nõ] dizia el rrey dom Afonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 395 |
Et entõ disse hũu dos priuados: -Senor, eu coydo que a mandado del rrey seu yrmão que dizẽ que e morto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 395 |
Et el rrey de Toledo, outro dia grã manaa, enviou por el rrey dom Afonso, que veese a elle ao paaço, hu elle tijna seus mõteyros muy bem guisados et armados para o prender. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 396 |
Agora tornaremos a contar dos que lidarõ pola morte del rey dõ Sancho |
[+] |
1295 |
TC 1/ 396 |
Et yam cõ elle todos seus fillos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 396 |
Depoys acordarõ todos os xxiiij caualeyros que achauã por dereyto esto: et leuãt[arõ]se os dous delles, os mays onrrados et mays sabedores ontre sy, o hũu de Castella et o outro de Leõ, et disserõ que todo ome que reta conçello de villa, que fose arçibispado ou bispado, que deuya a lidar cõ çĩco, hũu enpos outro; et cõ cada hũu que dessem ao rretador caualo et armas, et de comer (et de comer) et de beuer vyno et agoa qual el mays quisese. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 396 |
Et esta sentença que estes derõ outorgarõlla todos os outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 397 |
Et ella logo mandou pregoar [a] conçello, que se chegasem todos [os] da villa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 397 |
Et, desque forõ aiuntados, disse dõ Ares aos da villa et a todos: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 397 |
Se a y alguno(s) de uos que fosse en consello da morte del rrey dõ Sancho ou o soubese, diga(ll)o et nõ [o] negue, que ante quero eu et meus fillos yrnos a terra de mouros que nõ seer vẽçudos en cãpo et ficar por aleyuosos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 397 |
Et entõ responderõ todos que nõ auya y nẽhũu que o soubese, nẽ lle prouguese, nẽ fosse en seu consello de o fazer, nẽ prouguese a Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 397 |
Et mandou que se fosem todos a suas pousadas, et elle et seus fillos forõse para sua casa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 397 |
Et dise que elle queria seer o primeyro et, se fosse uerdat o que dizia o caualeyro, "eu, quero morrer primeyro por nõ veer uosso pesar; et, se elle diz m[en]tira, vençelo ey et uos ficaredes saluos et onrrados". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 398 |
Et, seyndo pelas portas todos, chegou a jnfante dõna Orraca et dissolle chorando: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 399 |
Loado seia Deus, ca vençudo he hũu dos çĩco caualeyros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 400 |
Conta a estoria que dom Ares, cõna muy grã rauya do fillo, chamou l[o]go outro a que chamauã Rrodrigo Ares, que era muy valente caualeyro et muy esforçado, et era [o] mayor dos yrmãos, et acaesçerasse en muytos torneyos, et era en elles muy aventurado(s). |
[+] |
1295 |
TC 1/ 400 |
Et, desque os fiees forõ seydos, leixarõ[se] yr hũu [contra o] outro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 400 |
Et dom Diego quiserase tornar para o cãpo para lidar cõnos outros, mays nõ quiserõ os fielles nẽ teuerõ por bem de julgarẽ mays en esta razom, se erã vençudos os çamorãos ou nõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 402 |
Conta a estoria que, quando vio el rrey que llj nõ queria beyiar a mão nem reçebello por senor, com̃o todos os outros fezerõ, disse: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 402 |
Amjgos, poys que todos me beyiastes as mãos et me reçebestes por senor et por rrey et me outorgastes senorio, queria que soube[sse]des do Çide por que mj nõ quer beyiar a mão nẽ reçeberme por senor, ca eu sempre lle farey algo, asy com̃o prometi al rrey meu padre, quando o acomendou a meus yrmãos et a mj̃. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 402 |
Senor, todos quantos aqui veedes, todos am sospeyta que por uosso consello morreu el rrey don Sancho, uosso yrmão. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 402 |
Et por ende uos rogo a todos, com̃o a uasalos leales, que me cõselledes com̃o faça, com̃o me salue d ' atal feyto com̃o este. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 403 |
Conta a estoria que depoys desto caualgov el rrey cõ todos seus ricos omes, et forõse a Burgos hu se avya a fazer a jura. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 403 |
Et o dia que a ouue a fazer, estando ena jgleia de Santa Gadea, tomou o Çide o liuro dos sãtos auangelios ẽna mão et poseos sobre o altar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 404 |
Com̃o el rrey dõ Afonso foy senor dos rreynos sẽ contenda nẽhũa |
[+] |
1295 |
TC 1/ 404 |
Logo que el rrey ouue feyta a jura, foy senor dos rrey[no]s sem contenda nẽhũa: de Castella, de Leõ, de Portugal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 404 |
Et este rrey dom Afonso en começo de seu rreynado mandou chamar a jnfante; et, por que ella era dõna de boo entendemento, todo o que auya de fazer et d ' ordenar ẽno rreyno faziao per seu consello della, pero que llo tijnã todos por grã mal, segũt que o conta o arçebispo dom Rrodrigo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 404 |
Este rrey dom Alfonso foy muy boo et manteue moy bem o rreyno et muy sabiamente, asy que todos os altos omes et os outros do seu senorio vi[u]jã en asesego et en paz, asy que nõ tomaua hũu contra outro arma nẽ ousaria tomala pollos ollos da cabeça; ca el rey era muy ardido et temjano muyto as gẽtes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 404 |
Et todos forõ dele consolados ata que moreu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 404 |
Et por esto acabaua todos seus feytos que começaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 404 |
Et, seendo boo et uerdadeyro, nõ se lle oluydou o amor que auya cõ el rrey de Toledo et cõ seu fillo et ajudouos sempre et defendeuos dos que contra elles queri[ã] yr. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 405 |
Et, estando ẽno Espital do Temple, seruindo os pobres sete ãnos polo amor de Deus, (et) nũca ende quise venyr ata que Nostro Senor Ihesu Cristo lle fezo merçee que deu fogo nouo na sua lanpaa, en dia de çinquasma, per mão dos angeos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 406 |
Et este conde era hũu dos doze caualeyros cobdellos que gaanarõ Tripol et Acre et Jherusalem et Antiochia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 408 |
Toda aquella noyte ouuerõ muy grã prazer en hũu et todos os da çidade de Toledo outrosy, porlo muy grande amor que seu senor auya cõ el rrey dom Alfonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 408 |
Et teuerõ que fezera muy grã loucura en se meter asy en poder dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 409 |
Et el rrey mouro, quando vio os caualeyros armados et a tenda çercada en deredor, ouue muy grã medo, et pregũtoulle a el rrey que queria aquello seer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 409 |
Poys que uos agora en meu poder sodes, querouos eu jurar et prometer de nũca yr contra uos nẽ contra o uosso fillo, et de uos aiudar contra todos os omes do mũdo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 409 |
Et entõ pos as mãos enos auangelios et jurou de nũca yr contra elle nẽ contra seu fillo et de os ajudar contra todos os omes do mũdo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 410 |
Et tã grande medo meteu en elles que todos os mouros d ' España lle peytarõ tributo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 410 |
Et en este ãno lidou o Çide Rruy Diaz cõ hũu caualeyro dos mayores de Nauarra, a que diziã Xemẽ Garçia, et venceo et matouo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 411 |
Andados quatro ãnos do rreynado del rey dom Afonso -que foy ena era de mĩll et çento et iiij ãnos - enviou el rrey o Çide polas parias aos rreys de Seuilla et de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 411 |
Et cõ el rrey de Granada erã entõ rricos omes de Castella: o conde Garçia Ordones et Furtõ Sanches, genrro del rrey de Nauarra, et Lope Sanches, seu yrmão, et Diego Peres, hũu dos mayores omes de Castella. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 412 |
Et el rrey entro(o)u per terra dos mouros et fezolle muyto mal et destroyull ' as terras. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 412 |
Et, andando pela Andaluzia fazendo muyto mal do que queria, ajũtarõse da outra parte muy gram poder dos mouros et entrarõlle pella terra et çercarõlle o castello de Golomas et fezerõlle muyto mal ena terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 412 |
Et o Çide foy apos elles ata Atẽça et chegou ata Agoa d ' Alfaiar, queymando et ast[r]agando quanto achaua bem ata çerca Toledo, asy que nõ ficou nẽhũa cousa que nõ fosse a mal et catyuo[u muyt]os mouros, de guisa que forõ os mouros bem seys mĩll [ontre] barões et molleres dos enpos que fora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 413 |
Sayde de todos meus rreynos logo sen outro alõgamento nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 414 |
Et don Aluar Fanges dise: -Çide, cõuosco jremos todos per po[b]lados ou per hu quer que possamos que uos fordes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 416 |
Et, quando o Çide vio os [s]eus paaços destroydos et as suas gentes et os portaes et os curraes, tornouse contra ouriente et ficou os ge[o]llos a Deus, et disse: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 418 |
Et forõsse para el muytos omes onrrados et muytos fillos dalgo de Castela et outras muytas gentes chegarõ a elle a Sam Pedro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 418 |
Et esse dia folgarõ en aquel lugar et partio o Çide muy bẽ todo seu auer cõ todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 418 |
Et erã ia passados os sete dias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 418 |
Amigos, caualguemos et vayamos alende dela serra et salremos da terra de rey dom Afonso, nosso senor, que oge he o plazo dos IX dias a que auemos a seyr da terra del rey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 419 |
Et o Çide ficou en çiada et mandou a dom Aluar Fanges que se fosse cõ CC caualeyros et corresse Fita et Agoa d ' Alfaiara et Alcala, et que trouxesem quanto achasem, en guisa que [o] nõ leixasem de fazer por el rrey dõ Afonso nẽ por medo dos mouros; et que, se mester ouuesse ajuda, que llo enviase dizer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 419 |
Et fez muy grandes mortandades enos mouros, et trouxe moytos gãados et muytos catiuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 419 |
Et disse: -Çide, uos auedes mays mester para mãteer uos et nos todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 419 |
Muy bem partio o Çide todo o que gaanou cõnos seus, en maneyra que todos ende forõ pagados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 419 |
Et derõlle polo seu quinto tres mĩll marcos de plata et porlos catiuos et por todos os gaandos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 419 |
Et forom todos muy rricos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 420 |
Conta a estoria que, estando o Çide en aquel lugar, fez ajũtar todos [os] Omes boos que y erã et dissolles: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 420 |
Et, se souber que aqui somos, verra sobre nos, cõ todo seu poder et dos mouros, et nõ sera guisado de o atendermos, ca elle he muy poderoso et de grã curaçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 420 |
Et, se por bem teuerdes, leixemos o castelo en esta maneyra: fiquẽ y algũus dos mouros que nos teemos catiuos, que o teñã de [n]osa mão; que nõ he bem de leuar mouros catiuos em noso rastro, mays andar o mays aforrados (et o mays) que podermos, com̃o [aquelles] que andã cõ yra de seu senor et am a viuer per armas et a grã perigoo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 420 |
Muyto plougue a todos do que o Çide disse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 420 |
Outro dia grã manaa caualgou o Çide cõ todos os seus Fenares arriba, sua signa alçada, et chegarõ aas couas d ' Aguia, a par do rio do Carazo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 422 |
Et o Çide todavia ya fogindo et defendendo que nõ tornase nẽhũu ata que fossem alongados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 422 |
Et, [desque entendeu] que se nõ poderiã acoller, mandou uoluer a sina contra elles et mandouos ferir muy de rigeo, en guisa que forõ mal desbaratados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 422 |
Et morrerõ y moytos delles et os outros forõ vençudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 422 |
Et os do Çide ferindo et matãdo en elles et os mouros jndo vençudos, adeantouse o Çide cõnos bem encaualgados et tomarõ a porta do castelo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 422 |
Et yde todos a uosas pousadas et catiuade os mouros et as mouras que achardes, et nos matedes daqui adeante, que mellor sera de nos seruirmos delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 422 |
Et elles mostrarnos am os aueres ascondudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 423 |
Et enviarõ logo seus mandadeyros al rrey de Valença, com̃o hũu a que diziã Rroy Diaz Çide, [que] deytara el rrey dõ Afonso da sua terra, que lle astragaua a terra et que gaanara ia Alcõçer, et que matarã quantos mouros y acharã; et que, se a esto nõ envyase a poer consello, que contase por perdudos estes dictos lugares et toda a terra, ca tã mortalmente sabia fazer guerra que nõ temja nẽhũa cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 424 |
Et daly enviarõ porlos conçellos da terra seus mandadeyros por todos os omes d ' armas, asy de caualo com̃o de pee, que fossem cõ elles en Calataude ata terçeyro dia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 424 |
Et mandou chamar a dom Aluar Fanges et a todos os seus et disselles: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 424 |
Et dom Aluar Fanges respondeu et disse: -Çide, seydos somos de Castella et veemos aqui conuosco. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 424 |
Et os que nõ estades en peedença logo uos cõfessade et arepentedeuos moyto de uosos pecados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 424 |
Todos quantos y estauã teuerõ por bem o que don Aluar Fãges dise. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Outro dia grã manana, quando o sol foy seydo, seyu o Çide cõ todos os seus do castelo, asy que nõ ficou dentro nẽgũu, se nõ dous omes de pee a que mandou o Çide que sarrasem a porta et se parasen ben suso a defender. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Et tã grande[s] erã os rroydos dos atãbores et das trõpas que se nõ oyam. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Et auyam y conas synas dos rrey[s] mouros bem çento (et) dos outros poboos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Et Pero Bermudes nõno pode mays sofrer, et disso ao Çide et aos seus que llj acorresem aa syna et foya meter ẽna mayor pressa dos mouros, rreçebendo muytas feridas et dando muytos golpes po[r] lle abater a syna, mays el tragia muy bõas armas et nõ llas podiã falsar n[ẽ] llas podiã derribar nẽ leuar a syna das mãos, ca era muy valente et muy caualgador et de muy grã curaçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Et o Çide per hu ya faziãlle todos [c]al et tã sem piedade os feria que o nõ ou(u)saua nẽgũu adtender, et per hu elle ya seyã muytas selas vazias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Et, estando de pee, meteu mão aa espada et tã de rigeo feria os que acalçaua que todos lle faziã cal, asy que sse nõ ousaua nẽgũu chegar a elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 427 |
Et, por que os mouros estauã mal escarmentados da primeyra uez, nõ se ousauã a ficar ẽno cãpo, por que os cristiãos os feriã muy sẽ piedade et forõse vençendo et leixau[ã] o cãpo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 427 |
Et desta guisa forõ os mouros vençudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 427 |
Et desta guisa forõ os mouros vençudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 427 |
Et collerõ o cãpo et acharõ y muytas armas et muy grande auer et moytos caualos, en guisa que coube ao Çide en seu quinto dos caualos duzentos et sateenta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 427 |
Et mandou muy bem partir a gaãça a todos comunalmente, en guisa que todos se teuerõ por bem pagados comunalmente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 427 |
Disy entrou en seu casteIo muy rrico et muy onrrado, elle et todos os seus, et mandou dentro coller os mouros que seyrã fora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 427 |
Por que, com̃o quer que elles som mortos, polo bem que elles fezerõ, he guisado que nõ moyrã os numes delles; et, se o calasemos, nõ seria bem et os boos nõ seriã teudos de fazer bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 429 |
Et por ende teria por bem, se uos quisesedes, que uos fosedes para Castela et que leuedes do meu auer quanto uos for mester, et que façades cantar mĩll misas ena jgleia de Santa Maria de Burgos, et que leuedes estas sinas dos rrey[s] mouros que agora vençemos, et poedeas y en Santa Maria onrradamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 430 |
Et fez muyto algo a suas conpanas; mays pesou ende muyto aos mouros que morauã [co]n elle, por que lles fazia muyta merçee et os tijn[a] muy bem guardados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 431 |
Et gãanou dos mouros o castelo de Castreiõ et o de Alconçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 431 |
Et os rreys ficarõ muy mal feridos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 431 |
Et foy muy grande a gaãça que o Çide y fez de muytos mouros catiuos et de muytos caualos et de muytas armas et muyto ouro et muyta prata et aliofar et outras dõas muytas, asi que, quantos cõ el forõ, todos som ricos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 431 |
Et do seu quinto dos caualos enviauos estes Lta, com̃o uos ueedes, com̃o a senor de que atende muyto bẽ et muyta merçee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 431 |
Et mãdo et teno por bẽ que todoslos omes do meu senorio, asi caualeyros com̃o peones, que, se quiserem yr para elle, que o possã fazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 432 |
Andados XVze anos do rreynado del rrey don Afonso, o Çide, estando asentado en [aquel] poyo que uos contamos quinze somanas, fazendo moytas caualgadas et muy grandes gaanças, apremando as terras en deredor, gaanou a rribeyra de [rio] Martin et tomoua per força. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 432 |
Estas nouas dos grandes feytos que o Çide fazia chegarõ al rrey de Saragoça et pesoulle a elle et aos outros mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 433 |
Desy começou muy grande [en]amizade de mal ontre ambos yrmãos, fazendosse muyto mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 433 |
Et fezoa partir muy bem cõ todos os seus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 433 |
Et assy vijnã esforçados que o coydauã tomar aas mãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 435 |
Et forõ esto fazendo adeante, en guysa que ouue y moytos mouros mortos et feridos, en guisa que forõ mal espantados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 436 |
Et fezo muy bem partir suas gaanças cõ todas suas conpanas, en guisa que todos forõ ricos et alegres et pagados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 436 |
Et os mouros da vila ouuerõ muy grã plazer pola bõa and[ã]ça do Çide, por que os tijna bem amp[ar]ados que nõ reçebiã mal de nẽgũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 438 |
Andados xvijte ãnos do rreynado del rrey dõ Alfonso, o Çide, estando en Saragoça, guisou suas gentes para correr Orta et Monçõ et Almenar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 438 |
Et en outro dia entrou ẽno castelo de Monçõ, veendo el rrey dõ Pedro d Arãgõ, et foy por pre[y]tesia que ouue dos do castelo; mays, pero que o vio el rrey dõ Pero, nõ ousou lidar cõ elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 438 |
Et achou çento et La caualeyros dos del rrey d ' Arãgõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 438 |
Et tã grandes eram as conquistas et tã agina erã feytas que chegarõ a Valença as nouas; et foy sonado per toda a villa et per todos os termjnos os grãdes feytos que o Çide fazia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 438 |
Et forõ muy espantados et temerõsse moyto delle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 439 |
Andados xviijto ãnos del rreynado del rrey dõ Alfonso, Aben Alfãge, rrey de Denia, ouue cõsello cõno conde don Rramon et cõno (el) yrmãno del conde Rrogel et cõnos omes boos de Besaldã et cõnos de Rosmol et de Tarãges, com̃o çercasem o castelo del Menar, que o Çide auya roubado per mandado del rrey de Saragoça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 439 |
Et o Çide enuiou dizer al rrey Aben Alfange et a todos os altos omes que hi erã que tomassẽ [o] auer que lhis daria el rrey de Saragoça, et que sse partissem do castelo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 439 |
Et fogiu el rrey mouro et o conde dom Rramõ et os mays dos outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 441 |
Et el rrey, quando o oyo, ouue muy grã pesar et tornouse para sua pousada, sentĩdosse por escarnido. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 441 |
Et o Çide disse que o nõ faria, mays que (sse) t[e]rria (a) aquel lugar çercado ata que lhi desse dereito daquele(s) mouro(s) et dos outros que erã con ele. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 443 |
Et entrou (dia) ẽna monta[na] de Marsala et en todos seus termjnos et quebrãtou toda a terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 443 |
Pero en cabo vençeu o Çide et forõ vençudos el rrey dõ Pero et Aben Alfange. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 443 |
Et foy preso el rrey d ' Arrangõ et muytos altos omes, que forõ estes: o bispo dom Rramõ, et o conde dom Sancho Sanches de Pãpelona, et o conde dom Martinho de Portugal, et Gustios Nunes, et Muno Sanchez de Galiza, et Muno Soarez de Leõ, et o abade de Sagorie, et Yenego Sanchez de Conchasom, et Yemẽ Sanchez de Beruel, et dõ Pero Ansurez, et dom Garçia Ansurez, seu sobrinho, et Sancho Sanchez de Panpelona, et o neto do conde dom Sancho et Fernam Gonçaluez d ' Arangõ et Sancho Garçia de Alcaçer, et Vaasco Sanchez, et Sancho Gomez, moordomo mayor del rrey, et Garçia Diaz, et mays de mil omes de prestar, muy onrrados, que nõ podemos contar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 443 |
Et entõ o Çide, cõ muy grã doo que ouue del rrey et dos seus, soltouos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 445 |
Et deulle priuilegios rr[o]lados cõ seu nume que, todas as villas et os castelos que gaanasse de mouros (et) ou doutro senorio, que fossem seus sempre, liur[e]s et quitos, para elle et para os que delle veesem, que o seu ouuesem de herdar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 446 |
Conta a estoria que, andados XXte ãnos del rreynado del rrey dõ Afonso, poys que el rrey Alimaymõ et seu fillo forõ mortos, rreynou enpos elles Yaha Alcoda, que foy neto del rrey Alymaymõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 446 |
Et logo começou a seer muy esquiuo et muy brauo a seus vasalos et a seu poboo et a fazerlles moytos pesares et moytas forças, en guisa que todos coydauã sua morte et cobijçauãlla moyto, por que era muy mao et muy vil et sem bem nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 446 |
Conta a estoria que os de Toledo, seendo assy maltreytos cõ seu rrey, com̃o uos auemos ia contado, de seus vezinos de redor, et elle nõ amparando nẽhũa cousa n[ẽ] sse sentindo do seu mal nẽ do seu quebrãto, ajũtarõse todos en hũu et diserõlle que defendesse seu poboo et sua terra, senõ que "bem che dizemos que buscaremos quẽ nos defenda". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 446 |
Et ajũtou muy grande oste de todos seus rreynos et foyse para ala. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 448 |
Et vençeu piedat al rrey et mandouo sacar dos ferros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 449 |
Andados XIX ãnos del rreynado del rrey dõ Afonso, en este ãno sacou sua oste, a mayor que elle pode, et foy sobre Toledo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 449 |
Et, desque ouue ganados estes lugares, tornouse para Toledo et fezo y sua morada ata que fezese y seu alcaçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 450 |
Outrosy, por que nõ auia fillo herdeyro, casou sua filla dõna Orraca Afonso cõno conde dõ Rramõ de Tolosa, que venia dos godos, por que d ' alto sangue se leuantase ende linagẽ en Castela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 451 |
Andados vijnte ãnos del rreynado del rrey dõ Afonso, que foy [ena] era de mĩll et çento et vijnte anos, et poys que ouue gaanado Toledo, por que foy cõquerida per moytas pleitesias, seg[ũ]do que uos auemos contado, elle seendo guardador de Toledo, elle seendo cõ grã traballo, pero que auia a rreteença da çidade, estaua en grã duda se esleeriã o arçebispo ou nõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 452 |
Andados vijnte et hũu ãno del rreynado del rrey dõ Afonso, veẽdo os bees que llj Deus fazia et com̃o llos aduzia aa mão, ordenou de fazer cortes en Toledo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 452 |
Et chamou aos omes boos dos rreynos que veesem y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 452 |
Et veerõ y arçebispos et bispos et omes bonos (dos rreynos) das villas et de todos os outros lugares. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 452 |
Et aquel dia que el rrey mandou forõ (todos) ajũtados ena çidade de Toledo todos os omes onrrados dos rreynos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 452 |
Et [en] aquellas cortes ouue cõsello cõ todos os do rreyno; et departirõ todos, cõ grã pensamento de todos, rrazoando cõmo pela muy grã merçee de Deus fora ganada et cõquerida a çidade de Toledo et que, cona aguça del rrey era chegada a aquel tempo en que estaua; et com̃o era de leuar adeante o seu feyto para [seer] a vila dos cristiãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 452 |
Et os mouros nõ sse traballarõ de o contrallar com̃o fezerõ a outra uez, (et) pero que estauã y muytos omes onrrados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 452 |
Et el rrey, por leuar seu feyto adeante, logo alli ante todos herdou a jgleia de Toledo, asi com̃o esposo que da arras a sua esposa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 453 |
Conta a estoria, segũdo que a scripuyu o arçebispo dõ Rrodrigo, que por letera gotiga, que he chamada letera dos godos, fezo tralladar o salteyro do ofiçio toledão al ofiçio rromãno et françes, que he todo hũu; et que o conposera Santo Leandre, et era en aquela guisa teudo et guardado en todo España; et por que a rreyna dõna Costança, sua moller, era de Frãça et quisera desfazer este custume gotig[o]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 453 |
Et, desque este dõ Bernaldo foy abade, fe[z] a todos viuer en paz et fezolles grande amor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 453 |
Et como uos ia disemos que era uoentade da rreyna de tirar [o] offiçio toledão, que era dos godos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 455 |
Et [entõ to]marõsse todos os mellores cõ suas molleres et seyrõ reçebelo cõ alegria a hũa aldea a que dizem Olyas |
[+] |
1295 |
TC 1/ 455 |
Et os mouros, com̃o erã muy entendudos, catando o de adeante, ficarõ os geollos ante el rrey chorando et pedirõlle por merçee que os oyse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 455 |
Quando el rrey esto oyo, perdeu a grã saña que auya et ouue muy grã plazer, per que podia auer esta mesquita para (a) jgleia da Uirgẽ Santa Maria, [hu] dera a capa a Sãt Alyfonso, et que era a pedimento dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 455 |
Et veerõse logo para a villa todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 457 |
Andados xxij ãnos do rreynado del rrey dõ Afonso, dõ Gregorio, papa setẽno, Poys que oyo a demanda del rrey dõ Afonso, enviou a España hũu cardeal por legado, a que diz[iã] Rricarido, et era abade de Santa Vida de Marysela, por que os clerigos d ' España erã coroados por tãtas corred[u]r[a]s et segudamentos que lles faziã, por que se coroassem a ofiçio de santa jgleia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 457 |
Et aquelle Reca[r]do, nõ cõplindo rreligiosamente o que deuia eno ofiçio de Santa Jgleia et andando sem regla et [sem] ordenament[o], oyndo esto dom Bernaldo, arçebispo de Toledo et primado das Espanas, foysse para Rroma, metendosse a muy grandes peligros per mar et per terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 457 |
Et fez logo conçello entrante de sua prouynçia conos prelados de Galia Gotiga. . . dos godos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 457 |
Et a este conçello vẽo o arçebispo de Narbona, cõ todos seus sufraganos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 457 |
Et enviou mandado a todos os prelados, seus sufragaños, que fossem cõ elle en Toledo a dia çerto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 457 |
Et, desque forõ todos y cõ elle, cõsagrou a noua jgleia de Santa Maria de Toledo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 457 |
Et esta cõsagraçõ foy feyta aa onrra da Uirgẽ Santa Maria et da Santa Cruz et dos bem auenturados San Pedro et de Sam Paulo et de Santo Esteuoo, que foy [o] primeyro martir. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 458 |
Conta a estoria que, por que Rricarido, que era legado com̃o uos dissemos, costrengi[a] aos clerigos d ' España, et erã ia tor[u]ados, ca elle queria que rreçebessem en España o ofiçio rromão et de Frãça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 458 |
Et aj[ũ]tarõsse hũu dia el rrey et o legado et o primado et muy grã gente da clerizia et todo o poboo da vila, [et] contenderõ et departirõ sobre elo muyto, parandosse a clerizia et o poboo contra el rrey et a rreyna et o legado, por que sse nõ mudasse(m) o ofiçio d ' España, el que era. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 458 |
Et el rrey, amoest[ad]o [d]a rreyna, rrazoando muyto et ameaçando a todos que o rreçebessem, en cabo ueeou a esta preytesia: que sse partisse(m) per batalla este desacordo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 458 |
Et [esto] fez a perfia dos caualeyros, que quiserõ que lidasem dous caualeyros: hũu por ofiçio toledãno delles, et o outro por ofiçio rromaño por el rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 458 |
Mays el rrey, com̃o era muy afficado da rreyna, nõ sse quiso partir da demanda; mays que fosse ende deytado o ofiçio dos godos et fosse rreçebudo et guardado en seu lugar o ofiçio rromão. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 458 |
Et mandou[o] o esleito et outorgoullo o legado et todo o comũ da clerizia o outorgarõ, que y estauã ajũtados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 458 |
Et que iaiũassem todos aquel dia, por amor de Sant Alifonso, et os prelados et a clerizia sobre o jagũu que esteuessem todos en oraçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 458 |
Desy os prelados et a clerizia esteuerõ en oraçõ, rrogando a Deus muy omildosamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 458 |
Et o liuro del ofiçio frãçes queixauasse cõno fogo, por que sse queria chegar a elle polo queymar, et deu hũu grã salto fora, per çima das chamas do fogo, veendoo todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 458 |
Mays el rrey dom Afonso, como era de grã curaçõ, perfiou o que queria, ca sua voentade era que os omes nõno podessem sacar delo, nẽ colleu espanto polo que vio, nẽno poderõ mouer delo por rrogo que llj fezessem; mays todavia ameaçaua a todos que lho estoruassem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 460 |
Et entõ o ofiçio [r]o[m]ano, [tamben en]o salteyro com̃o [en] todas as outras leendas, foy rreçebudo en España, et guardarõ o que nũca guardarõ; pero que en algũus moesteyros guardarõ ia quanto tempo o ofiçio dos godos et ficou y o traslado do salteyro et aynda [o] r[e]z[ã] en algũas jgleias catadrales et enos moesteyros mayores. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 462 |
Conta a estoria que, doendosse muyto o papa Sã Hurbano por que a casa sancta de Iherusalem era en poder de mouros, começou a prehegar per sua pessoa a cruzada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 462 |
Et depoys tomarõ algũus custumes das oras dos monges. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 462 |
Et tro[i]xe de Pratgoriem a dom Geronimo, que foy obispo de Valença en vida do Çide; mays durou pouco tempo en poder dos cristãos depoys da morte do Çide et o bispo tornousse a Toledo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 464 |
"Geliseo, o papa de Rroma, seruo dos seruos de Deus, ao amado fillo dõ Bernaldo, arçibispo de Toledo et primado das Españas, saude et apostolica beeyçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 466 |
Et cõna gram coyta desampararõ o castelo et fugirõ todos per hu poderõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 466 |
Et mandarõ aos scripuães que nõ fezessem letera toledana -ca dõ Gilfos, arçebispo dos godos, fezo ẽno Abeçe suas feguras das leteras - et que husasem das leteras do Abeçe rromano. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 467 |
Esto fazia el atreuendosse en el rrey don Afonso, que lle auia ajudar a gaanar Valença et Santa Maria d ' Aluarim et o rreyno de Denia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 467 |
Et ficou y o mãdadeyro por saber a que sobiria o pleyto, da villa [depoys] da morte daquel [alguazil, ca] andauã os omes muy tristes et muy coytados por a morte do alguzil. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 467 |
Et elle leixou dous fillos que eram mal aueudos ena vida do padre, et forõno depoys peor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 468 |
Et fezerom logo dous bandos, coydando cada hũu ualer mays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 468 |
Et partirõsse hũu doutro et fezerõ grandes bandos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 468 |
Et a gente da villa fezerõ outrosi dous bandos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 468 |
Et elle teue que aueria a villa, pois que bandos y auia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 469 |
Outro dia grã manaa seu o alcayde Abeuça cõnas chaues enas mãos, da vila et do alcaçer, et seyrõ todos cõ elle et rreçeberõno muy bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 469 |
Et fezerõ ambos preito de sse ajudar contra todos os omes do mũdo conos corpos et cõnos aueres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 472 |
0s grandes seruiços que os dos castellos tragiam al rey |
[+] |
1295 |
TC 1/ 472 |
Conta a estoria que, quando os dos castelos trouxeron seus presentes al rrey, que hũu mouro a que diziã Abamançor, que tĩjna Xatiua, que nõ quiso y uĩjr nẽ enviar seu present[e]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 472 |
Et, desque entendeu el rrey que fora mal cõsellado, mandou a hũu dos fillos d ' Abuagid que fezesem a custa a dõ Aluar Fanges XXX dias, por que llj derã mao cõsello. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 473 |
Et, poys que el rrey de Denja ouuo os castelos et el rrey de Ualença escapou ende mal desonrrado, por que don Aluar Fanges nõno ajudou com̃o deuera, os que tĩjnã os castellos por elle foronllj perdendo força et os da villa tãbẽ, en guisa que diziã que mays queriã seer del rrey de Denja ca nõ delle, ca nõ podiã conprir sua custa nẽ dos cristiãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 473 |
Et foyse para hũu lugar que era oratorio dos mouros enas suas festas -et dizẽllj en ara[u]jgo "axerea" -. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 473 |
Et sabia muy bẽ a grã prema que sofriã dos cristãos et o desamor que aujã cõ seu senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 473 |
Et dõ Aluar Fanes estaua aperçebudo cõ sua gente con medo dos françeses. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 473 |
Et prendeu hũu dos fillos d ' Abubecar et outros omes bõos da vila et leuou delles muy grande auer ademays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 474 |
Et, quando os mouros virõ que tal poder auja dõ Aluar Fanes, yanse [para elle] quantos garções et malfeytores avia ena villa, et erã ia en poder dos cristãos, en guisa que erã os mouros desasperados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 474 |
Et nõ preçauã as herdades nada, por que non erã seguros dos corpos nẽ dos aueres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 474 |
Et trouxe muytos gãados en vacas et en egoas, et muyto ouro et muyta prata. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 475 |
Et enviarõ todos tres rrogar por elle al rrey dõ Afonso, que o ouuesse en guarda et en comenda a elle et a todo o seu et en maneyra que lle nõ fezesse mal el rrey de Valença nẽ lle tomasse nẽhũa cousa do seu; et elle que desse por ende cada ãno al rrey dõ Afonso trijnta mĩll morauedis. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 475 |
Et fugirõ entõ moytos [omes] boos da vila et forõsse para Muruedro, ca nõ erã seguros dos corpos nẽ dos aueres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 476 |
Et amauaa moyto o padre et, pola onrrar mays et por que ouuesse mellor casamento, deulle Cũca et outros lugares que uos auemos contados, cõ muy bõas cartas et cõ muy boo rr[e]cado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 477 |
Conta a estoria que el rrey dõ Afonso, estando por casar et seendo muy esforçado et auenturado en todos [os feytos] que acabaua et que auia gaanado Toledo, et cõ todo esto nõ leixaua de contender cõ todos, tãto que movros et cristãos auiã delle muy grã medo; et ouueo a saber a donzela dõna Çayda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 477 |
Et el rrey, veendo que era muy grande ajuda para a sua conquista aquillo que lle a rreyna daua, et que auer[i]a por ende muy mellor Toledo, ouue seu cõsello cõnos rricos omes et cono Çide et cõ todos os outros rricos omes et onrrados, et mostroulles com̃o lle era muy grande ajuda aquillo que lle a Çayda daua para sua cõquista. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 478 |
Et os alaraues passarõ a España per mandado del rrey don Afonso, et erã muytos ademays et muyto esforçados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 478 |
Et acordaron todos os m[o]uros dalẽ mar et daaquẽ mar todos en hũu senorio, que ante dous senores erã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 479 |
Andados xxiij anos del rreynado del rrey don Afonso -que foy [ẽ]na era de mĩll et C et xxiij ãnos - este rrey dõ Afonso iazẽdo muy mal doente ena çidade de Toledo, aquelle algozil que se chamaua Miramalĩ, depoys que matou el rrey de Seuilla, tornou a sua parte os mouros onrados da Andaluzia et v[eẽo] cõ grande oste et cercou Ocles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 479 |
Et os cristãos nõ se ajudarõ bem et forõ uençudos mao seu pecado et a sua grã maldat. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 479 |
Et alj hu estaua o mayor poder dos mouros ferirõ y o caualo do jnfant[e] et caeu logo en terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 479 |
Et os condes et os ricos omes et outras gentes que seyrõ da batalla chegarõ a Toledo muy uergonçosos et muy quebrantados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 481 |
Ay, meu fillo, alegria do meu curaçõ, lume dos meus ollos, solaz da mjna velleçe! |
[+] |
1295 |
TC 1/ 481 |
Et fazia tã grã doo que os curações dos omẽes partia, nõ quedando demandando seu fillo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 481 |
Et, poys que a andãça bõa foy dos mouros et a nossa maa, et nos, veendo que per nos (nos) nõ sse podia uençer o cãpo, osmamos que, sse todos y morressemos, que seria grã uosso dãno et que poderiades por ende perder a terra, ca nõ aueriades cõ quẽna amparar, et os uossos grandes feytos et boos ficar[i]ã com̃o mortos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 481 |
[Et], senor, se Deus por nossos pecados nos deu esta andança maa agora, darnos a outra bõa, quando for sua voentade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 482 |
Conta a estoria que tan grande foy a saña que el rrey ouue contra os mouros, lo hũu porlo fillo que muyto amaua et lo al porlo grã dano que reçebera delles et dos lugares que llj aujã tomados, que aa ora que foy saão et pode caualgar ajuntou muy grande oste de todos seus rreynos et foyse para terra dos mouros, dereytamente para hu estaua aquel mouro que se chamaua Miramamolĩ, que era en Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 482 |
Et mandoo el rrey trager ante si et mandoo todo espedaçar a ollo dos da villa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 482 |
Et mandou chegar as peças et mandou fazer muy grã fogo et mãdou trager os mouros mays onrrados que ali prenderã et fezoos queymar en aquel fogo conas peças daquel mouro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 482 |
Et os da villa, quando ysto virõ, forõ muyto espãtados et firmarõ logo seu preito cõ el rrey, asi com̃o ante aui[ã] falado, segũdo que auedes oydo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 483 |
Andados xxiiij anos do rreynado del rrey dõ Afonso, teendose por muy quebrãtado et por maltreyto por que perdera Cũca et toda a mays da terra que llj dera a rreyna, sua moller dona Ysabela, sacou sua oste muy grande et foy sobre Saragoça et çercoa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 483 |
Et, estando en esto, passou aquẽ mar aquelle grã poder dos mouros et arribarõ a Aluzira. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 483 |
Et, desque foy aquẽd[e], foronse para elle os mays onrados mouros da Andaluzia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 483 |
Et acordarõ todos de o seruir, segundo sua ley. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 483 |
Et, quando os mouros da Andaluzia virõ como os marines llis matauã os senores et llis tomauã as villas sen razõ, pesoullis muyto do amor que poserã cõ elles, et temiãsse delles mays que dos cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 483 |
Et entõ os mouros que erã d ' aalẽ mar et d ' aaquẽ mar forõ todos de hũu senorio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 485 |
Andados XXV anos do rreynado del rrey don Afonso, aquelle mouro Juçaf, desque foy senor d ' aquẽ mar, ajuntou muy grande oste et correu et astragou outra uez a terra del rrey don Afonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 485 |
Et el rrey, quando o soubo desçercou Çaragoça et enviou por dõ Aluar Fanges a Valença, et leuou consigo o Çide, et foy contra aquel poderoso rrey dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 485 |
Et foy a fazenda muy ferida, pero que nõ foy y o Çide, por que o enviou el rrey a terra de Toledo, por que llj disserõ que entraua per ala muy grande oste de mouros; mays por os nosos pecados forõ os cristiãos uençudos et forõ fugindo do cãpo nõnos segudando nẽgũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 485 |
Et fezeos mouer do cãpo mao seu grado et leuoos ata as tendas hu estaua o mouro, que erã çercadas de carcaua, ferindoos muy esforçadamente, cuydandoos a sacar daquel lugar; mays nõno pode fazer, ca llj chegou mandado com̃o os azemeleyros dos mouros llj roubauã o rrayal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 487 |
Andados xxvj ãnos del rreynado del rrey dõ Afonso sacou sua oste muy grãde de todos seus rreynos et entrou per terra de mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 487 |
Et acordandosse d[a] andança maa que lle acaesçera a outra uez (et) arrepenti(nd)osse por que dala veera assy, et ouue muy grã cobijça por auer toda a terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 487 |
Et enviou suas cartas aos arrazes [et] aos mays onrrados mouros que deitassem os alaraues da terra, et elle que lle nõ demandaria vila nẽ castelo, senõ a meyatade do que llj soyam dar, et outros moytos afaagos que llis enviou dizer, mays elles non quiserõ pola bõa andança que ouuerõ [a] outra uez contra elle; et por que, despois [que] se tornou el rrey da entrada que fez a terra de mouros, ouuerõ os mouros batalla cõ dõ Aluar Fahanes et cõnos fillos de Gomes Diaz et forõ bem andantes os mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 487 |
Et entõ outrossy ouue hũa lide Aben Alfage cõnos d ' Estremadura ẽno Espartal et forõ os cristãos vençudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 488 |
Andando el rrey dom Afonso enos feytos que uos auemos contados, tãto ouue que veer ẽno seu que se lle nõ uẽeo en mente del rrey de Valença nẽ tornou y cabeça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 488 |
Et os que lle tijnã os castelos alçarõsse senõ muy poucos, et os en que mays fiaua eses [se] lle alçarõ, asy que creçeu curaçõ al rrey de Denja et de Torcosa et veẽo a Valença, coydandoa auer, por cõsello dos mayores da villa que disserõ que lla fariã auer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 492 |
Et enviou suas cartas al rrey dõ Afonso en que llj enviaua pedir por merçee que teuese por bem que ficasse cõ elle aquella gente, et que faria seruiço a Deus cõ ela, et que gaãnaria dos mouros cõ que a manteuese; et, cada que a ouuese mester, que uerria a seu seruiço sen custa nẽhũa, et que tãta guerra faria aos mouros et os quebrãtaria en tal maneyra que poderia per hi cobrar toda a terra dos rreys mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 492 |
Desi soube o Çide com̃o estaua çercado(s) dos françeses et uẽose para Valença. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 493 |
Et elles fezerõ seu mandado [et] punarõ todos por auer seu amor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 493 |
Et o Çide, quando o soube que en todas guisas queriã lidar cõ elle, douidou que nõ podesse cõ elles, se todos veesem ajũtados; et buscou maneyra et arte com̃o os partisse sabiamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 493 |
Et os entendudos diziã que era sabyo guerreyro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 495 |
"Eu, conde dõ Rremõ Beringuel de Barçelona, desũu cõ todos nossos amjgos et uasalos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 497 |
Et en outro dia na manãa enviou o Çide seis omes dos seus, que fezesem meestria que yam fugindo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 497 |
Et o Çide foy derribado do caualo en terra et foy muy agina acorrudo dos seus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 497 |
Et prendeu os mellores et mays onrados delles et meteos en ferros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 497 |
Et os mays onrados foron estes: o duque d ' Estarad et don Guisal Alemã [et] Rremõ Romero [et] Giral Guillẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 497 |
Et tomou os caualleyros et as tendas et as armas, que forõ muytas et boas, et muyto ouro et muyta prata et muy grande auer sen conta, et en guisa que todos forõ ricos et pagados os do Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 498 |
Et tornouse contra o Çide muy omildosamente et parouse a sua mesura, que fezese delle como teuese por bẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 498 |
Et o Cide foy muy alegre et ficou os geollos en terra et gradeçeu muyto a Deus a merçee que lli fezera en acabar tã grã feyto com̃o aquelle, et os outros que auja acabados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 499 |
Conta a estoria que, poys que finou, el rrey de Denja leixou hũu fillo pequeno, que ficou en guarda dos fillos de Abucagid. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 499 |
Et enviaronllj dizer muy omildosamente que llj dariã cada ano o que teuese por bem et que llj nõ fezese mal na terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 499 |
Et queixauãse os mouros cõ este peyto que dauã al rrey et aos cristãos, pero que erã muy auondados de muyto pã et de muytos gaãdos que tragiã os cristãos, et tĩjnã muytos mouros catiuos que llis dauã muy grandes rendas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 500 |
Et en esta sazõ hũu dos fillos de Habugad, que tĩjna Xatiua, fez derribar en terra de Xatiua muytos castelos por razõ da custa da retẽença, que a queria ante dar ao Çide; et derribou hũu castelo a que diziã Sancti Martin. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 500 |
Et foy pobrado este castelo por mal dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 500 |
Et este caualeyro apoderouse dos castelos que auja arredor de Ualẽça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 500 |
Et ouueraa de gãanar se nõ polo endeãtado dos alaraues. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 500 |
Este mouro cõ poder dos da Andaluzia ueẽo çercar o castello a que dizẽ Alerdo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 500 |
Et ouuese de tornar muy perdidoso cõ mĩgua de uianda, et perdeu y muytas bestas, que nõ poderõ seir da terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 501 |
Et os da uila ouuerõ medo do Çide et del rrey, que llis passaria a mays do que soya et era sua uoentade de seer dos alaraues, ca tĩjn[ã] que nõ auj[ã] acorro senõ en elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 501 |
Et en esta sazõ o adeantado dos alaraues çercou Murça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 502 |
Et apartauanse en casa de hũu mouro a que diziã Abeniafa et contauãllj as premas et os males que recebjã do Çide et dos seus, dizendo asi: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 502 |
Et elle enviou seus mandadeyros ao endeantado dos alaraues, que era senor de Murça, que uẽese et que llj dariã Ualença. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 502 |
Et o endeantado, quando ouue o mandado, apressouse de vĩjr et, per quantos castelos passou, que erã ena carreyra, que erã dos mouros, todos llos derõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 502 |
Et, quando chegou este mandado a Valença, o bispo que y estaua et todos os cristãos tomarõ o que poderõ leuar do mellor que tĩjnã et foronse ende, que nõ ousarõ y ficar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 502 |
Et subirõ per sogas muyta gente dos alaraues dentro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 504 |
Et os da vila tomarõ o alcaçer et derõno ao alcayde dos alaraues et roubarõ quanto acharõ pelas casas dos omes del rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 504 |
Conta a estoria que, desque Abenjafa ouue apoderado o alcayde dos alaraues eno alcaçer, tornouse para sua casa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 504 |
Et el tĩjna consigo hũa muy grã peça d ' auer dos seus tesouros et muytas pedras preciosas cõ aliofar muy bõo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 505 |
Com̃o Abeniafa daua ao alcayde dos alaraues a despensa muy escasa |
[+] |
1295 |
TC 1/ 505 |
Et pose guardas que o guardauã de dia et de noyte, et ordeñou scriuaes dos omes bõos da vila, que esteuesẽ cõ elle para guardalo; et, quando caualgaua, leuaua cosigo muytos caualeyros et m[õ]teyros et muytos beesteyros que o guardassẽ asi com̃o rrey, et yam todos armados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 505 |
Et, quando andaua pela villa, dauã as molleres muy grandes braados et mostrauã cõ elle muy grã prazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 505 |
Et el pagauase muyto destas ueydades, et en todos seus feytos husaua com̃o rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 506 |
Conta a estoria que os seruentes et os castrados del rrey, poys que foy morto seu senor el rrey, foronse para Iubala, hũu castello que tijna o curmão do algozil do Çide que estaua preso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 506 |
Et enviou suas cartas a todolos dos castelos de redor que trouxesem vianda quanta ouuessem mester a uender aa oste; et, se o nõ fezesem, que os astragaria do que aujã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 506 |
Et elles enviarõ dizer que fariã quanto el mandasse, saluo Abueça et Abalurõ que o nõ quiserõ fazer, por que erã omes entendudos et entendiã muy bẽ ao que llis auia de recudir aquillo, ca elles nõ queriã auer contenda cõ nengũu senõ uiuer en paz cõ sua cõpana. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 506 |
Et yam suas algaras correr Valença cada dia duas uezes, et matauã et catiuauã muytos mouros, et tragiã gaãdos et quanto achauã fora dos muros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 508 |
Et mãteuoos cõ o pã do Çide et das rendas et dos algos que forã dos offizialles del rrey, que erã ydos del almoxa[ri]fa[di]go. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 508 |
Et todo esto fazia sen consello do alcayde dos alaraues nẽ doutro nẽhũu, ca nõ daua nada por nẽgũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 508 |
Et, poys que o alcayde dos alaraues vio que era tã apoderado da villa et que fazia todalas cousas sen seu consello, pesoulli muyto a el et aos fillos de Abuagid, et poserõ seu amor en hũu contra elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 509 |
Et o endeãtado dos alaraues estaua en Denja et envioullj dizer que llj enviasse o auer que tom[ara] al rey de Valença, ca o queria enviar alen mar ao Miramamolĩ, con que guisase sua oste para passar aquẽ mar, para vijr sobre o Cide que llis tanto mal fazia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 510 |
Et prometeullj muyta merçee por ello et fezeo mayor dos seus mouros subiectos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 510 |
Et o algozil vĩjna bẽ tanto por falar cõ Abenjafa, com̃o desse a villa al rrey de Saragoça et que el o enpararia dos alaraues et que os deytaria da villa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 510 |
Et, estando y, o Çide conbateu o arraual da Al cudia et entrou[o] per força et morrerõ y muytos mouros; et os cristãos nõ morrerõ ende y nẽhũu[s] et demays gaãnarõ dos mouros muy grande auer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 512 |
Conta a estoria que, depoys que ouue uenjda a enposesta, que uẽeo conbater o arraual da Alcudia, et tã grã pressa llis deu que coydarõ seer entrados per força, et cõ grã coyta chamauã: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 512 |
Et seyrõ a el hũa peça dos mays onrrados mouros da villa cona mellor preitesia que poderõ, et entregarõllj o lugar, en tal maneyra que elles que ficassem y por moradores. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 512 |
Et forõ tã coytados que nõ sabiã que fazer, et erã arrepeẽdudos por que nõ fezerã o que llis mãdara el rrey de Saragoça; et poys que nõ aujam acordo nẽhũu os caualleyros que llj dar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 512 |
Et, quando se virõ tã coytados, ouuerõ seu consello os omes bõos et todos os mays do poboo com̃o poderiã auer amor cono Çide, por qual maneyra quer que ficassem ena villa en paz ata que ouuesem mãdado d ' alem mar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 512 |
Et uẽerõ ante el hũa conpaña dos mouros onrados da villa; et, desque falarõ cõ el, el dissollis, se queriã seu amor auer, que deytassem os alaraues fora da villa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 512 |
Et, quando os alaraues ysto oyrõ, teuerõno por bẽ, et disserõ que nũca tã bõo dia virõ com̃o de se yr da villa, ca estauã y muy[t]o [a] enuidos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 513 |
Com̃o o Çide pos seu amor conos dos castelos |
[+] |
1295 |
TC 1/ 513 |
Et ouue sua postura conos dos castellos que erã do senorio de Ualença, que llj dessem os dizemos dos fruytos et das outras cousas que ouuessem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 513 |
Et ontre tanto chegou mandado aa villa com̃o vĩjna a oste dos alaraues, et que se nõ detĩjnã senõ por que douidau[a] o endeantado de vĩjr hy. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 513 |
Et erã todos marauillados por que en tã pouco tẽpo fezera atã bõo lugar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 514 |
Et matarõ et catiuarõ moyta gente et rroubarõ moytos gãandos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 514 |
Et enrriqueçerõ de gaados et das outras cousas Jubala et seus termjnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 514 |
Et o Çide estando sobre Aluarrazĩ, seyrõ quatorze caualeyros da vila; et elle andando folgando co çĩco caualeyros, os mouros forõ contra elle polo matar ou polo catyuar et elle moueu contra elle[s] muy rrigeamente soo et matou ende os dous et os outros forõ vençudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 515 |
Com̃o os da vila auiã grande alegria polos alaraues que vĩjnãvO Çide estando aly chegou çerto mandado aos de Valença que vijna a oste dos alaraues et que era ia en Lorca, [et] que vijna y por cabedel Aly Abunaxa, que era genrro de Abmaix, por que el ficaua doente en Murça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 515 |
Et cõ estas nouas plazia a moytos dos da vila de Valença. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 515 |
Et fezerõ hũa carta para o alcayde dos alaraues, que soubesse com̃o el rrey d ' Arãgõ vijna ajudar o Çide por preyto que auia cõ el et que llj cõsellauã que nõ veesse a Valença, senõ que aueria a lidar cõ oyto mĩll caualeyros cristãos, os mays guerreyros do mũdo; et, se sse atreuia a lidar cõ elles, (et) que veesse et que veeriã o que faria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 516 |
Et esto fazia el cõ maestria, por que os alaraues coydass[ẽ] que sse pagaua mays del ca non delles, et entendessem que cõ plazer dos da vila o fazia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 516 |
Et, quando soube o dia que auia de vijr, mandou trager muy rricos panos para estrados et outros panos doutra maneyra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 517 |
Et ontre tanto quedou o rroydo dos da vila, que faziã porla orta que Abeniafa dera ao Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 517 |
Desy chegou mandado çerto aos de Valẽça com̃o a oste dos alaraues erã en Lorca et que vijnã per Murça, et que nõ tardauã por al senõ por que adoeçera o seu cabedel; pero que era ia são et que muyto agina seriã y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 517 |
Mays elles entendiano muy bem, a que entençõ o dizia et começarõ de meter uozes que nõ queriam seu consello, senõ dos fillos de Abuhagid, et que queriam fazer quanto elles mandassem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 518 |
Et [en] esto chegou mandado aos da vila que vijna a oste dos alaraues et que era ia en Xatiua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 518 |
Et os da vila auyã muy grã plazer por ende et tijnã que erã seydos da prema do Çide en que estauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 519 |
Et os da villa ficarõ muy tristes et muy coytados et nõ sabiã que fazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 519 |
Et aos da vila pesoulles muyto por ende et teuerõsse por muy coytados asi com̃o mortos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 519 |
Et andauã pelas caleias com̃o beuedos, en guisa que sse nõ entendiam hũus outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 519 |
Et os mouros estauã muy coytados et [c]allando cõ muy grã pesar et cõna muy grã coyta que auiam. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 520 |
Et, quando o Cide foy çerto que nõ vijnam os alaraues, tornouse para sua oste a sua pousada, et mãdou quebrantar et rroubar todos os arauales que estauã a redor da vila, senõ o da Alcudia por que o rrecebiam os mouros muy de boamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 520 |
Et, quando os mouros virõ (virõ) o muy gram dãno que rreçebiã dos cristãos, meterõ a madeyra ena vila. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 520 |
Et lidauã cada dia, dandosse muy grãdes lançadas et espadadas a mantenente hũus outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 520 |
Et, estando asy çercados, chegoulljs carta dos alaraues, que se nõ tornauã d ' Aliazira cõ medo que ouuessem nẽ por outra cousa, senõ por que nõ auyã uiãda para a oste porlas grandes aguas que fazia; mays que era sua voentade en todas guisas de lles acorrer et sacalos de prema do Çide, en que estauã et que sse guisauã ia quanto podiam para yr, et que sse esforçassen et que nõ dessem a vila. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 520 |
Et ajuntarõsse todos nas casas dos fillos de Abuhagid et acordarõ de sse amparar et d ' estar firmes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 520 |
Et diziã que Abeniafa fezera tornar a oste dos alaraues, por que llj fezer[a] entender o desacordo que auyã os da vila. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 521 |
Et era muy grã gente a marauilla eno arraual da Alcudia, que fezera y pobrar o Çide, por que os tijna muy bem guardados, que nõ reçebiã mal nẽ noio nenhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 521 |
Et vijnã seguros todos os das merchandias a conprar et a uender, en guisa que era muyto auondado aquel lugar porla grã [justiça] que elle fazia, por que os mandaua julgar segũdo sua ley, et nõ leuaua delles mays do dizemo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 521 |
Et, estando en esto, chegou mandado aos da villa com̃o os alaraues erã ia tornados a sua terra et que nõ ouuesẽ asperãça nẽhũa en ajuda delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 521 |
Et os da villa, quando se uirõ asi coytados, et os dos castelos, quando o souberõ, veerõ muy omildosamente ao Çide et poseronse a seu defendemento. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 521 |
Et logo enviou mandar aos dos castelos que lle enviassem beesteyros et gente de pee para cõbater a villa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 521 |
Et lidauã cada dia muy fortemente et erã tã coytados que erã enas ondas da morte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 522 |
"Valẽça, Valença, vẽeron sobre ti muy grandes pesares et estas en ventura de te perder; et, se escapares desta, sera muy grã marauilla aos que te [vir]em; et, se Deus fezo merçee a algũu lugar, fagalo a ti que te nõ percas asi, senõ sera por nos(tr)os pecados et polos teus atreuementos grandes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 522 |
Et aa tua enfermidat nõ llj podẽ achar meezina os fisicos et som desasperados de te sãar". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 522 |
Et dizia que nõ deue ome a dar consello a quẽ llo nõ demanda nen llo quer, ca se a elle creerã nõ fora tamaño o mal nẽ ouuerã tã grã coyta, et quanto mal aujã os da uila nõ era senõ porllos fillos de Abuagid, por que creerã seu consello, que erã de mao recado et nõ erã manosos nẽ entẽdudos para estar cõ nengũu eno que llj posesem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 522 |
Et en esto, tã bem os grandes com̃o os chicos, todos diziã que era uerdade o que dizia Abeniafa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 522 |
Et por esto se partirõ dos fillos de Abuagid. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 522 |
Et teuerõ que forã mal consellados por se partir de Abeniafa et por que creerã nẽhũa cousa do que lljs auj[ã] dicto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 522 |
Et por esto forõse todos logo para casa de Abenjafa rogarllj que lljs perdoasse por que se partirã delle, et que os consellasse et guisase com̃o os sacasse de prema do Çide en que estauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 522 |
Et elle disse que nõ queria con elles nẽhũa cousa, senõ viuer cõ elles [en] jgualdade et que se tĩjn[a] en lugar de hũu delles, et que se elles aujã coyta que asi fazia elle, que asaz auja que ueer eno [seu]; et que nõ saberia elle dar cõsello a omes que estauã desauij̃dos; mays que se acordassem todos en hũu et que se partissem dos fillos de Habuagid de nõ fazer nẽhũa cousa per seu consello et que tomassem bẽ a el; et, quando el uisse que se traballauã de maos feytos, que elle que os sacaria ende quanto podesse, et guisaria com̃o uiuessẽ en paz et en asesego, ca en quanto creerã seu consello bem sabi[ã] com̃o passarã; et que fiaua por Deus que os sacaria daquella prema et [que] ouuesem paz cono Çide et que non ouuessem guerra cõ elle nẽ cõ outro nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 522 |
Et responderõ todos a hũa uoz que elle queriã tomar et obedeeçer et que llj nõ salriã de mandado, ca sempre llis fora bẽ mentre creerã seu consello. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 524 |
Conta a estoria que o fezerõ seu endeãtado et prometeronllj que se guiariã per elle et per seu consello; et pero nõ era bem ligeyro de fazer, ca muytos dos poboos tĩjnã cõ os fillos de Abuagid. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 524 |
[Et] pero que Abeniafa vio que o faziã seu endeantado, disse que llj fezesẽ ende carta et que a reuorassem cõ seus numes os omes mays onrados da villa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 524 |
Et o Çide envioullj dizer, se queria seu amor, que deytasse da villa os fillos de Habuagid, por que erã [do] bando dos alaraues. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 525 |
Et tãto os aficaua que tĩjnã todos que dizia en (en) elo uerdade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 525 |
Et os da villa, quando o oyrõ, gradeçe ronllo muyto et forõ todos falãdo en ello algũus dias, tẽendo que o nõ fariã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 525 |
Desi seu hũu dos mayores da villa das casas de Abeniafa cõ muy grã gente de pee armados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 525 |
Et forõ todos falando et seus parentes todos presos, et teuerõnos todo o dia en priiom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 526 |
Et seyu contra elle o bispo que se chamaua d ' Aluarrazĩ, con muy gram conpana de caualeyros muy bem guisados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 526 |
Et, quando vyu que llj non tragia nenhũua cousa, disselle chaamente, se queria auer seu amor, que sse partisse de todas as rrendas da terra et da vila, assy dos da vila com̃o dos do termjno, ca elle queria poer quẽnas rrecadasse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 526 |
Et entõ morrerom tres omes dos mellores da vila et mays onrrados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 526 |
Et Abeniafa mandaua tomar o algo dos que assy morriam, et [de] todos quantos faziam doo leuaua(m) delles quanto podia(m) leuar, et os que llj nõ dauã algo mandauahos prender et açoutar et metelos en muy maas pryiões ata que lle dauam algo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 526 |
Et nõ auia(m) rreuerença a parente nem a amjgo nem a moller nem a nẽhũu que fosse, assy que todos passauam per hũa rregoa et nõ preçau[ã] nẽhũa cousa o que auyam. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 526 |
Et todos vendiam et nemhũu nõ conpraua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 526 |
Et cõ tod[a]s estas cousas et maldições que auiam os da vila poiarõ as viandas dous atãto do que ante valiã, assy que faziã grã doo todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 528 |
Et os que podiã sehir metiãse en poder dos crischaos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 528 |
Et erã ia tã desenparad[o]s et tã desconfortados, que estauã assi com̃o diz o philosopho eno prouerbio do coytado: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 529 |
Et ualia a liura do trijgo en graao hũu marauedi et medeo, et da ceuada hũu morauedi et oitaua, et do painço hũu morauedi meos quarta, et das legumhas hũu morauedi, et da linhaca j morauedi meos quarta, et do queyio iij diñeyros, et das ce[bo]las j diñeyro, et dos figos dous diñeyros, et das uerças çĩquo diñeyros, a panela do azeite viijo diñeyros, a liura da carne das bestas VI morauedis, a liura do coyro da besta ou da vaca Vco diñeyros, a liura dos nẽbr(elh)os vj diñeyros, a cabeça dos alhos hũu diñeyro, a liura do brugo das vu(h)as hũu meyo diñeyro de plata, ca nõ corria entõ outra moeda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 530 |
Et con este medo os que tijnhã algũu pam subterrauano, que llo nõ achassem, ca sse tijnhã por m[al] pagados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 530 |
Et os que auiã para comer eruas tijnãse por muy bẽ pagados, et comiã coyros et nẽbros et todo era muy caro; et os pobres comiã carne dos omes que morriã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 532 |
Et el rrey, quando enuiaua suas cartas, (et) os priuados enuiauãllj as suas, et enuiauanllj dizer esso meesmo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 533 |
Et pree(e)gou que sse juntassem todos ante o alcaçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 533 |
Et, quando os da uila ouuirõ o pregom, forõ muy marauillados et ouuerõ muy grã medo, por que nõ sabiã que era. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 533 |
Et, quando Abeniafa ouuio este rruydo, ouue medo et pregũtou a todos que era aquilo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 533 |
Et logo a pouca d ' ora ouueo de saber et erã ia juntados todos os da uila a sua porta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 533 |
Et mãdou prender todos os outros en que auia sospeita et tomoulhis quanto auiã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 534 |
Et mãdo[u]lljs que soubessem nouas certas dos priuados et que llo enviassem dizer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 534 |
Et valia entõ a vianda ena villa: a liura do trigo iiij morauedis, et a liura da çeuada IX morauedis et quarta, et a liura do peinço ij morauedis et meyo, et do vinho ij morauedis et meyo, et a onça do queyio j morauedi, et dos figos ij diñeyros et meyo, et a onça do mel I morauedi, et das algarauas ij diñeyros meos quarta, [et] a liura das uerças I morauedi de prata, ca nõ corria entõ outra moeda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 534 |
Et estas viandas nõnas podiã auer senõ muy poucos dos que auiã o poder. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 534 |
Et os omes pobres comiã carne dos omes que morriã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 534 |
Et os que podiã seir da uila hiansse meter en poder dos cristaos en catiuo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 534 |
Et o Çide cuydaua que sayã per conselho dos mayoraas da uila, que os deitauã fora por se mãteer mays longamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 534 |
Et acaeçeu que seyrõ omes onrrados da uila et falarõ cono Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 535 |
Et mãdou abrir hũu portelo contra a outra parte et seiu per ali muy perdidoso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 535 |
Et, desque esto ouue cuydado, mãdou pregoar per toda sua oste, en guisa que o ouuissẽ os mouros, que todos os mouros que sayssẽ da vila que os mãdaua queimar, et os que estauã fora que os matassem logo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 535 |
Et [queimarõ en hũu dia] xviij ajuntados et fezerõ outros comer aos cães, ca os espeçauã todos viuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 535 |
Et, os que sabiã que erã bẽ parentados ena vila ou que leixauã alo algo, dauãlljs muytas peas, et colgauanos das torres [das mezquitas] que estauã [fora da vila], et apedrauanos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 535 |
Et a cõpanha d ' Abeniafa erã desasperados de poder passar tẽpo nẽ [do] acorro del rrey de Saragoça nẽ [do] acorro dos alaraues, et cobijçauã mays a morte ca a vida cõ tã grã lazeira. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 535 |
Et aqueles que ficarõ ena uila forõ a hũu ome boo alfaqui muy onrrado, a que diziã Abunay, et rogarõllj que os consellasse, ca bẽ uija com̃o estauã ẽ muy grã lazeira et com̃o erã desanparados das ajudas do mũdo que cuydauã auer, et que sse uisse cõ Abeniafa et que soubesse dele que cuydaua a fazer, ou que asper[ã]ç[a] auia, por que os leixaua assi perder; et que llj disese que ia bẽ uijã que todolos do mũdo lhi auiã faleçudo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 537 |
Et diselljs, se queriam que ele tomasse aquele preito en si, que fossem todos dhũu acordo et dhũa uoz, et que mostrassem muy grã sanha pola grã coita que auiã, et el que faria todo seu poder polos ajudar en elo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 537 |
Et pos en seu coraçõ de seer omildoso et de fazer o que eles teuessem por bẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 537 |
Et, desque esto ouuerõ acordado, partirõse muy auehudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 538 |
Et era ome muy filho dalgo et de muy grã corpo et muy rrigio dos nẽbros; mays era muy couardo de curaçõ, et mostrarao ia en muytos lugares hu acaeçera en feyto d ' armas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 538 |
Et, desque os mouros forõ uençudos, tornouse o Cide a jantar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 538 |
Et dom Aluar Fanes et Pero Uermudes et os outros [c]a[u]aleyros mais preçados a mesas altas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 538 |
Et os outros caualeiros que nõ erã tã preçados sijã a sua parte a mesas de cabeçaes en muy boos estrados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 538 |
Et faziã todos muyto bẽ et por esto leuauã a onrra do Çide adeant[e]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 539 |
Et, desque o Çide foy tornado para a pousada, que ouue enbarrados os mouros, asentouse a comer, et tomouo pela mão et asentouho consigo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 539 |
Et entẽ deu que por aquelo o nõ leixara asentar conos outros caualeiros mais preçados et que o asentara mais consigo polo uiltar ca polo onrrar; ca outros auia y mellores caualeiros et nõ lhis fazia aquela onrra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 540 |
Et foy aquele dia hũu dos mellores que hi auia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 540 |
Et, depois que os mouros forõ enbarrados, tornouse [o] Çide et os seus para a pousada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 540 |
Et des ali adeante foy metudo ena nomjna dos boos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 540 |
Et diz a estoria que dali adeante foy Martin Pelaes muy boo et muy esmerado et muy preçado en todos os lugares en que acaeçeu en feito d ' armas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 540 |
Et conta a estoria que, depois que o Çide ouue gaanhada a uila de Valença, que o Çide uençeu et desbaratou el rrey de Seuilha, et que foi este Martin Pelaes hũu dos que mais bẽ fezerom, assi que sacado o corpo do Cide nõ ouue hi nẽhũu que tãto afam leuasse ena fazenda nẽ que tãto bẽ fezera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 540 |
Et tã grande afam leuara aquele dia et o dano tã grande que enos mouros fez, assi que todas as mãgas da loriga tragia tĩtas de sanguj bẽ ata os couedos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 540 |
Et daquele dia adeante foy metudo en todos os feitos do Çide cõ todas suas poridades et foy muyto seu priuado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 541 |
Et Abeniafa enuiou iij omes boos ao almoxarife para firmar a preitesia que tragiã, que era tal que enuiassẽ os de Valẽça mãdado a el rrey de Saragoça et ao endeantado dos alaraues, que era senhor de Murça, que lljs uehess[ẽ] acorrer ata quinze dias; et, se lljs nõ acorress[ẽ] ata este plazo, que dessem a uila ao Çide, por tal preito que fosse Abeniafa poderoso ena vila, assi com̃o era ante, seguro do corpo et do auer et da[s] moller[es] et dos filhos; et que fosse uehedor da uila et das rẽdas dela (et que) o almoxarif do Çide; |
[+] |
1295 |
TC 1/ 542 |
Et acharõ que leuauã muy grãde auer en ouro et en prata et en aliofer et en pedras preçiosas do seu et dos da vila, que o enuiauã guardar a Murça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 544 |
Et en outro dia seiu Abeniafa et outros omes boos et firmarõ logo seu preito cono Çide, cõ outorgamento dos may[o]raes danbalas partes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 544 |
Et logo aa ora abrirõ a porta ao meyo dia et ajuntousse toda a gente da uila; et semellaua que seyã das fossas, assi com̃o dize o do pregom que sera o dia do juizo, quando sayrã os mortos das fossas et uerrã ante a maiestade de Deus, assi seyã todos demudados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 544 |
Et entrauã outrosi sem medo dos cristaos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 544 |
Et os mouros entendudos estauã senpre aperçebudos, temendo o que lljs aueo (et) depois. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 544 |
Pero forõ arrefeçando as viandas; et os que sse guardauã de comer, forõ cobrãdo, et os outros morriã todos, en guisa que auia muy grã chãto ena vila et muy grande morteydade ontre eles, assi que todos os cãpos erã cubertos de fossas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 546 |
Conta a estoria que Abeniafa, con coita d ' auer amor cono Çide, uij̃dolhi en mẽte da sanha que dele ouuera, quando o seyra ueer, por que lli nõ leuara nada en seruiço, assi com̃o o auemos contado, tomou muy grãde auer, que auia todo tomado aos da uila dos que venderã o pã caro ena çerca, et leuouo ao Çide en presente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 546 |
Et mãdou pregoar per toda a vila et per todos os termhos que sse juntassẽ todos os omes onrrados en sua orta, a que dizẽ Vilanoua, hu ele moraua entõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 546 |
Et, quando forõ ajuntados, seyu o Çide contra eles a hũu lugar hu estauã os estrados muy boos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 546 |
Et o Çide asentouse et fezeos asẽtar todos muy onrradamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 546 |
Eu mãdo aos que an de rrecadar por mj̃ as rrendas et todos os outros dereitos que uos nõ façã agrauamento nj̃hũu nẽ uos tomẽ mais do dizimo, assi com̃o mãda uossa ley et o auedes por huso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 546 |
Et eu ey posto en meu coraçõ de ouuir as uossas querelas duas uezes ena somana, o lũes et o joues; et, se preitos apressados ouuerdes, vijnde quando quiserdes et liuraruolos ey, ca eu nõ me aparto con (outr)as molleres a comer nẽ a beuer com̃o o am por custume os mouros uossos senhores, que os nõ podedes auer quando queredes; mais eu per mj̃ o quero ueher et liurar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 547 |
Et os mouros partirõse dele muy pagados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 547 |
Et, desque o Çide ouue posto en rrecado o seu, assi com̃o elle queria, os mouros quiserõ ir aas herdades, assi com̃o o Çide lljs auia dito; mais ouuerõ ende o contrario, ca de quanto os cristaos tijnhã laurado nõ lho queriam leixar, com̃o quer que llj leixauã os que nõ erã laurados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 549 |
Conta a estoria [que], quando foy o joues, forõ todos os omes onrrados mouros para a orta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 549 |
Pois eu a primeira cousa que ey de fazer he de mjna gente en fazer en guisa que uiuã onrrados, de guisa que me possam seruir et guardar a mjnha onrra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 549 |
Et os mouros, quando o oyrõ, forõ muy espantados, pero bẽ sabiã que dizia uerdade quanto era na morte del rrey; mays pesaualljs por que seya da postura que posera cõ eles o outro dia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 549 |
Et rrespõderõllj que sse falariã sobrelo et que llj tor nariã cona rresposta ende XXXa, os mais onrrados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 549 |
Este conselho rrefez e d ' entender, ca bẽ sabemos todos a grã treicõ que fez contra seu senhor eno matar; ca, com̃o quer que au[ia]mos prema con ele, nõ au[ia]mos atãto mal nẽ atãta lazeira como depois que matou seu senhor; mais que, poys que o Deus a este tẽpo chegou, que o lazeire. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 549 |
Ca as cousas deste mũdo agiña passam, et o curaçõ mj diz que aginha sayremos desta prema dos cristaos, ca o Çide e ia ençima de seus dias; et, depois de seus dias, os que ficarmos uiuos seremos senhores de nossa çidade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 549 |
Et eles teuerõsse por bẽ consellados et diserõ que o fariã muy de grado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 551 |
Et tomarõ muyta [gente] armada dos da uila et forõ a casa d ' Abeniafa; et cõbaterõ a casa et quebrantarõ a porta, et entrarõnos per força, et prenderõ Abeniafa et seu filho et toda sua cõpanha, et leuarõnos ante o Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 551 |
Et, desque esto foy acabado, disse o Çide aos omes onrrados: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 551 |
Et o Çide diselhis que os mãterria todos en seus foros et husos et costumes da sua ley. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 551 |
Et pedirõ ao Çide que, pois era ele primeiro, que lljs desse por alcayde hũu alfaqui muy onrrado a que diziã Abiad, et que ele que posese(se) de sua mão quen o ajudasse a julgar o poboo dos mouros, et ficaria ele sen noio de os oyr cada dia, senõ quando acaesçessem algũus grandes feitos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 552 |
Et, desque o Çide ouue apostadas estas preitesias conos mouros, conplido este tẽpo que uos dissemos, entrou ena çidade, sua signa tenduda, et todos con elle, sas armas enfestas, muy onrradamente fazendo muy grãdes alegrias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 552 |
Et deçeu ao alcaçer et mãdou dar a todos muy bõas pousadas arredor dele. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 552 |
Et, des aquel dia adeante, foy apoderado de todos os castelos et de todas as outras fortelezas que erã do senhorio de Valẽça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 553 |
Et o Cide mãdou entõ chamar os mais onrrados mouros da vila et fezo Abeniafa vijr ante si. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 553 |
Et o Çide, quando o uiu, prouguelhi muyto et mãdou chamar os mouros mays onrrados da uila, ante que el iurara, ao alcaçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 553 |
Et ele asentouse em hũu estrado muy molemente, assentãdosse todos arredor del. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 553 |
Et mãdou trager Abeniafa et todos os outros mouros con ele presos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 553 |
Et entõ leuãt[a]rõse os mays onrrados et forõ be[y]iar os pees ao Çide pola merçee que fazia ao filho d ' Abeniafa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 555 |
Et logo outro dia forõ todos ajuntados os mouros mays onrrados eno alcaçer, assi com̃o os el mãdara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 555 |
Et o Çide asentouse en seu estrado, et asentarõse arredor dele todos os mouros mais onrrados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 555 |
Et passey muyta lazeira por auer Valença; et, pois Deus mha quis dar, queroa para mj̃ et para os meus, que mha ajudarõ a gaanhar, saluo o senhorio del rrey dom Afonso de Castela, meu senhor, que mãtenha Deus por muyto tẽpo et boo a seu seruiço; et, pois que uos sodes en meu poder, para eu fazer o que mj quiser dos corpos et dos aueres et das molleres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 555 |
Mais eu tenho por bẽ et mãdo que todos os mais onrrados que moredes ena vila, en uossas casas et en uossas herdades, et nẽhũu de uos nõ tenha mays dhũa besta muar, et que nõ husedes d ' armas nẽ as tenades, senõ quando eu mãdar; et a outra gente que s[a]ya morar eno arraual da Alcudia, hu eu soya pousar; et que aiades duas mesquitas, a hũa ena uila et a outra eno arraual; et que aiades uossos alcaydes et uosso alguazil assi com̃o os ey postos; et que aiades uossas herdades et que mj dedes ende o dizimo dos fruytos; et a justiça que seia mjña; et eu que mãde lauar moneda qual me quiser; et os que quiserdes ficar comjgo a esta condiçõ, [ficade]; et os outros yde a Deus tã solamente conos corpos, ca eu (nõ) uos mãdarey poer en saluo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 556 |
Conta a estoria que, depois que foy sabudo pelas terras com̃o o Çide Rruy Diaz era senhor de Valença, diz que o soube Ali Abumay, que era endeantado dos alaraues, et enuiou hi hũu seu jenrro, que era rrey de Seuilla, que çercasse o Çcide en Ualença. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 556 |
Et deullj XXX mil omes armados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 556 |
Et foy en guisa que todos os mouros desenpararõ o canpo, et morrerõ y os mays deles, assi que nõ ficarõ ende dous mil. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 556 |
Et o Çide tornouse ao cãpo hu foy a batalla et mãdou coller o espoio et as tendas dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 557 |
Conta a estoria que essa noite ouue o Çide seu conselho con dom Aluar Fanges et conos outros omes onrrados de sua poridade, en que ele mays fiaua, para ordinar sua fazenda, por rrazõ que tĩjnha que sse yria muyta gente da sua, por que estauã muy rricos, et que sse tornariã para suas terras. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 557 |
Et, o Çide estando ordinãdo esto, chegou a Ualẽça o bispo dom Geronimo, que sse fora ende con medo dos alaraues, assi com̃o o a ia a estoria contado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 557 |
Et o Çide, quando o soube, foyo ueer a sua pousada et ouue con el muy grã prazer, por que vijnha muy bẽ acõpanhado de muytos clerigos onrrados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 558 |
Pois mj Deus quiso fazer tãta merçee et nos quis dar en que uiuessemos, querouos rogar que uaades a Castela a el rrey dom Afonso, meu senhor, et quero que llj leuedes do bẽ et da merçee que nos Deus fez, que llj leuedes duzẽtos caualos enselados et enfreados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 558 |
"Et leuade uosco uossa gente, para que uaades mais acõpanhados et onrrados para uijr cõ dona Xemena". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 559 |
Et dou solta a todos os omes de meu rreyno que quiserẽ yr seruir ao Çide, que uaã cõ mina graça et sen pẽa nẽhũa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 561 |
Et eles disserõ que lli desse Deus muyta vida et muyta saude por muytos tẽpos et boos, et que lli desse Deus poder que exalçasse a fe de Ihesu Cristo, ca eles se tijnã por pagados do que o Çide lljs enuiara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 561 |
Et forõ muy bẽ rreçebudos de dona Xemena et de suas fillas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 561 |
Et ela et as fillas [que] gradeçe[ssẽ] muyto a Deus, por quanta merçee lli fezera, et que auia gaanado dos mouros peca de castelos et a muy noble çidade de Valenca, hu queria leuar ela et suas fillas; ca o Çide enuiaua por elas, et que bem cuydaua, des que as uisse, que toda sua uoõtade seria conplida. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 561 |
Muy grande foy o rroydo pela terra, pola muy grãde onrra do Çide et pola soltura que el rrey daua a todos quantos quisesem yr para o Cide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 563 |
Et o Çide mãdoullis que tomassem çẽ caualeiros et que sse fossem para Molina et que dissessem [a] Abucano, que era seu vassalo, que fosse cõ eles, et que leuasse(m) outros çem caualeiros, et que sse fossem todos para Medinaçele, et que atendessem y sua moller et su[a]s filh[a]s et dom Aluar Fanes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 563 |
Et chegarõ a Molina, hu forõ muy bẽ reçebudos, ca llis mãdou dar Abucano quanto ouuerõ mester, et as ferraduras para as bestas, assi que llis nõ mingou ende nẽhũa cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 563 |
Mais ¿quen uos poderia contar as muy grandes alegrias que hi aquel dia forõ feitas, tã bẽ dos mouros com̃o dos crischaos, en Ualẽça, en bofordar et en matar touros? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 563 |
Senhor, esto meu [deuedo] e de fazer; ca, desque fuy uosso vassalo, senpre fuy enparado et rreçeado dos meus eamigos et soo mãteudo en boo estado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 563 |
Et espediuse dele et de todos et foisse para Molina. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 565 |
Et, desque forõ todos ajuntados, leuãtouse en pee, et disse assi: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 565 |
Et, quando eles esto oyrõ, disserõ todos a hũa uoz que fariã quanto ele mãdasse, et que çertos erã que os vençeriã, cona merçee de Deus. |
[+] |