1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
Se um yrmao for conſelleyro de morte doutro ſou yrmao non ſe pode eſcuſſar de qual acuſſamento (quer) que contra el faza por razon de yr(mandade) poys que foy en conſello de ſua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 88 |
Mays se algũa carreyra podessemos achar per que se escusase(m) esta lide teriao eu por bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 88 |
Et nõ deuemos a reçear de peytar nẽ doutra coussa qualquer p[er] u podesemos amãsar os mouros et gãanar delles tregoas; ca en muytas cousas outras se despende(m) o auer, e en tal feyto com̃o este nõno deuemos a escusar; ca ẽna lide põ ome aas vezes o corpo et a alma que llo nõ dan por ouro nẽ por prata nẽ cousa que aia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Diso de primeyra que escusasemos a lidar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Mays pero digo eu a isto que, poys que ome nõ pode escusar a morte nẽ fugir della, deue a morer o mays onrradamente que poder. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et o viçoso et o lazerado anbos an de morrer, et nõno poden escusar hũu nẽ outro; mays os bõos ffeyctos nũca morrem, et senpre he en rrenẽbrãça o que os faz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Mays, logo que chegarõ aas pousadas aquelles caualeyros, sayrõ dos mãçebos que sse preçauã per armas et per boos feyctos, tres et tres, et quatro et quatro, a escusa de dõ Rrodrigo, et ajũtarõsse bem CCC caualeyros en hũu lugar, et jurarõ aly que por traydor ficasse todo aquel que ajudar nõ fosse os vijte jnfantes, quer a morte quer a vida; et, se per ventura Rroy Valasquez os quisesse tornar com̃o ante, que o matassem logo sem outra tardãça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 236 |
Os de Cordoua, nõ auendo aynda oluidado o seu mao custume da traiçõ, escusarõsellj cõ hũas rrazões frias, esto he que nõ ualiã nada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 386 |
Et diso a Velido que o tomase, et el rrey apartouse a fazer o que os omes nõ podẽ escusar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 398 |
Et agora veio que me queredes desemparar, por que uos rogo que o nõ queyrades fazer et que fiquedes et nõ vaades aa batalla, ca asaz a y quẽ uos escuse de lidar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 472 |
Et envioullj hũu mandadeyro cõ seus presentes muy ricos, et envioullj dizer que nõ podia y uĩjr; pero que llo nõ fazia por outra escusa et que sempre seria a seu seruiço, et que llj pedia por merçee que llj leixase aquel lugar et que llj daria as rrendas delle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 516 |
Et enviousse escusar per hũu ome que nõ podia vijr aquel dia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 535 |
Mais con todo esto nõ leixauã de sair, et derribauãse do muro, et os do Çide prendiãnos a escuso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 576 |
Et el rrey disse que nõ posese y outra escusa nj̃hũa, ca lho tijnha en grã seruiço. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 585 |
Et este conselho muy mao deu o conde Sueiro Gonçaluez a seus sobrinos, que podera muy bem escusar et nõ escapara ende atam mal com̃o escapou, segundo que uolo contara adeante a estoria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 657 |
Bem sabedes, quantos aqui sodes, como todos os omes do mũdo, por poderosos que seiã, am de morrer et nõ podẽ escusar a morte, da qual eu estou muyto açerca. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 784 |
Et el rrey nõ queria, polo que ante auyã dito; mays os omes bõos trauarõ [con] elle que era bem et que escusaria muy grande dãno que poderia rreçeber ena gente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 822 |
Et do meu uos direy que eu ante quero morrer logo a esta ora aqui a mãos destes mouros, ca nõ que a leuẽ catiua et que se perca a pena de Martos; et eu nũca me pararey ante el rrey dõ Fernando nẽ ante dõ Aluar Perez cõ esta uergonça; et querome yr meter ontre aquelles mouros et farey y todo meu poder ata que moyra; et todos sodes caualeyros fillos dalgo et deuedes a saber o que auedes a fazer en tal feyto com̃o este; ca nõ auemos de uiuer por sempre et a morrer auemos; et da morte nẽhũu de nos nõ se pode escusar agora ou depoys; et, poys da morte nõ nos podemos escusar, por que auemos dela atã grã medo? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 829 |
Et nõ foy y mal acordado, ca todo foy creçemento de sua prol et escusamẽto de seu dano. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 844 |
Et osmou en seu curaçõ como llj era muy forte tẽpo de sse vĩjr para Castella, ca sabia que acharia en ela muytas mal feytorias et muytas querelas; et que llj cõuerria, se ala fosse, de sse detẽer et de tardar y mays ca lli nõ seria mester para a enderẽçar; ca ia a ajuda de sua madre, que o escusaua desto et de outras cousas muytas per(a) u quer que ella [an]daua, perdudala auja; et que, se ala fosse et la fronteyra asi leixasse, hu tĩjna ia os mouros quebrantados et apremados com̃o tĩjna, que ontre tãto que querriã coller seu pã, et basteçendosse et collendo tal esforço que, per uentura, seria depoys muy graue de os tornar a aquel estado en que os essa ora tĩjna. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 51 |
Capitolo prim[eir]o Os tempos chamam os trobadores quando falan nas cantigas no tempo passado, ou no presente em que estam, ou no que há -de vir: ca cada um destes tres tempos, ou os dous, ou todos tres nom podem escusar os trobadores que nom falem e[m] eles na cantiga que fazem. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 92 |
Outros ouvo y que estudarõ ja mays despois em esta rrazõ do adorar dos elamẽtos, et diserõ et julgarõ, segundo os seus sisos et seus aruydrios que era mellor de orar oelamẽto da agoa queo da terra; et esto por estas rrazões: por que pensauã elles et [crijam] que mays grande era oelamẽto da agoa queo da terra, et mays lympo, et tal que nẽgũa cousa tẽporal nõ apoderia nẽ pode escusar, por que aagoa laua et alympa et tẽpera todas las cousas, et por estas rrazões aqueles adorarõ aagoa et nõ aterra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 130 |
Et Azara, quandose sentyo prenada, fezóó logo saber aTare, ante que a omẽ do mũdo entẽdesse; et Tare, quandoo souvo, vẽeose ascondidamẽte aaçidade, et tomoa aescuso et leuoa ahũa aldea que jazia em Caldea ontre estas duas vilas: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 141 |
Et segundo diz Abul Ybeyt, ẽno tempo destas cõtendas complio Abraã dez et oyto ãnos que nasçera, et era ja cal oydes; et Adira, madre de Abraã, cõ grande amor que avia del, por lo escusar et tyrar [a saña de] seu padre que avia del, et por lo apaçificar, disolle asy: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 147 |
Os hũus dizem que Tare quelle nõ quiso dar seus fillos et que el et sua moller et seu fillo Nacor quese escusarõ omellor que poderõ; et Abraã et Aram que sayrõ mays fortes em suas palauras para téér et créér de todo coraçõ acreẽça de Deus sem toda cõfeyta, et diz queos mãdou logo aly rrecadar el rrey aestes ambos et mãdou fazer hũa grande fogeyra, tam grande cõmoa faziã os caldeos et ajnda mayor, pera os fazer pasar por ella, et mãdou tomar por força aAram et aAbraã et dar cõ elles em aquela fogeyra; et Abraã sayo della em saluo, et Aram cayo de guysa que nõ podo [ende] sayr et morreo aly, et sacarõ ho dende morto os seus, et suterrarõlo em essa çidade [Vr] de Caldea hu morauã el et seu padre et seus yrmãos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 149 |
Et cõmo quer que ẽna escrytura desta estoria aja seus lugares departidos enque deuemos dizer Abram et Saray, nos nõ os nomeamos por toda nosa estoria senõ Abraã et Sarra por nos [escusar] daquela contenda; et téémos quee rrazõ que cõpla pera esto oquese entende [perlo] que aquí avemos dito. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 165 |
Despoys que morreo arreyna Semyrramis et ficou Zameys por rrey et herdeyro dela et del rrey Nyno, [ajuntarõsse] os caualeyros et os omẽs bõos das terras et vierom aBabilonya por véér seu rrey et seu señor por que [algũus] avia y que oyram algũas novas et cousas aprendidas del, et quando chegarõ y traballarõse os alcalles do rreyno et os priuados et amygos em cujo poder arreyna leyxou seu fillo de encobrir lo et escusarlo de todos queo nõ visem em maneyra que soubessem que tal era, et poynã sobre esto as mays grãdes et mellores escusas que elles podyam achar et dizer. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 165 |
Mays tam grandes et tantos avia y dos outros prinçipes et omẽ bõos queas gardas del rrey quese nõ poderõ escusar quelles lo nõ ouvesem amostrar, pero [apreçeberõse] tanto as bõas gardas que el avia que ouverõ seu acordo queo nõ vissem todos aqueles queo véér queriam et nõ entrarõ senõ moy poucos et estes forõ os mellores et os mays mesurados. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 187 |
Et aas vezes descobreste em Arabia, aas vezes ẽnas areas de Libia, mostrãdo te aos pobõos destas terras fazendolles moyto algo et moyto bem, ca nõ te poderiã aly escusar nẽ viuer sem ty, et estas som as primeyras gentes que te veẽ; pero aqui em este lugar desta rrazõ demãdam outrosi os pobõos dos Seres, que som os de oriente do teu nasçemẽto, et tu feres os campos de Etiopia cõ agoa cõmo allea, et nõ sabe omundo aqual das terras del te de. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 212 |
Em este lugar fala Jeronjmo se ouvo pecado [en] este feyto ou nõ; et diz que bem podem seer escusadas cõ rrazõ as fillas de Loth do que pecarõ cõ seu padre por que o fezerõ abõa [entençom] por rrecobrar olynage dos omẽs, que coydauã que era perdido se ellas esto nõ fezesem, cõmo ofora ẽno deluvio senõ por los da arca. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 212 |
Mays de Loth diz Estrabo, et Loth nõ se pode escusar que nõ pecou grauemẽte em este feyto por estas rrazões: aprimeyra por que nõ crééo ao angeo que poderia goaresçer em Segor, a segunda por que embebedesçeo et ofezo seendo bebedo que cayo aly em hũ pecado que foy aquel que dormyo cõ suas fillas seendo seu padre carnal. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 212 |
Mays ajnda por todo esto Jeronymo nõ escusa aLoth que el nõ pecou por qual quer destas rrazões. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 219 |
"Et diz mẽestre Godofre que Sarra fazia ajnda esto por escusar baralla que averia por Agar cõ Abraã seu marido, et quese faria Agar sua ygoal et lle [tollesse] oamor do marido et aonrra quelle el fazia. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 292 |
"Et diz Josefo queo crééo Labam et leyxou de catar aquel lugar et escusou sse ella desta guysa. |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 32 |
Et en tal rrazõ como esta dixerõ os Sanctos Padres que nõ peca mortalmente el prellado, maguer os outros escandalizẽ por rrazõ del, poys que el nõ a culpa; ca la verdat que tiene lo escusa solamẽte del pecado e mayormente el ben que faz. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 1 |
Cõmo Andromaca esta contando al RRey Priamus cõmo nõ puede escusar la yda a don Ector . |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 33 |
Et mẽtre me el cõtaua estas cousas, asy cõmo ya dizendo apresa et nõ parãdo mẽtes en escusarse, pero entẽdia eu en que se el escusaua. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 50 |
Et mãdo eu asy que uos enplazedes todas tres ante voso fiel; et a que nõ for ao plazo, se por dereyta rrazõ nõ se escusar, que perga o dereyto d ' esta demãda [librado] ẽnas cortes dos dioses ' Et feyto o cõvite del RRey Tãtalo, et partidos d ' ende todos los dioses, ouverõ as tres deesas et Mercurio acoydado de yr a Paris ao juyzo da maçãa, et forõ se para el. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 85 |
Et esto nõ he para ty nẽ para õme [do] teu sangre, ca a morte nõn a pode õme do mũdo escusar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 86 |
Pero, poys que tu es de ydade de entẽder ben et mal, et feziste o que tu sabes em mjña casa, o que tu deueras de escusar et de aborreçer, por tal cousa et erro que feziste teño que mereçes pena mortal et quero que faças emẽda d ' elo, et que m ' o pages logo ' estando en estas rrazões, chegou a jnfanta cõ seu fillo Pirro ẽnos braços; et deytou se cõ el ante seu padre, et pedio lle por merçee que se quitase d ' este feyto, et que ouvese cõ el piedade, et que nõ ficasen desenparados ela et seu fillo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 86 |
Aqui diz Ovidio que por esta ajuda que daua nõ quisera yr ẽna oste, et que se quisera escusar en esta maneyra por nõ yr sobre Troya. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 108 |
Et Agamenõ, que era moy bõo caualeyro et moy sesudo et outrosi moy codijçoso de acabar este feyto, falou el primeyro et diso asy: ' Señores, quero que sabeades quanto õme deue muyto fazer por escusar a soberuea. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 120 |
Et el escusou sse moy bẽ, et rrogou lles que lle nõ posessem culpa, ca el fora moy mal doẽte et moy longo tẽpo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et os outros nõ se [escusauã] de fazer bem todos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et os cobardos poerã suas escusanças feas ' depoys que Antenor ouvo sua rrazon acabada, rrespondeu lle Eutor [asy]: ' Amjgo, en este ple(i)to pareçe me que uos vejo moyto alegre cõmo quer que outro algũ seja triste pero eu nõ dulto que ajnda que o prez d ' este pleito seja partido, que uos nõ ajades a vosa parte. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 359 |
Cõmo Vlixas casou seu fillo Telomacus [con] a filla del RRey Alçiom Ante que el RRey Alçion de aly partise, Vlixas lle rrogou moyto por afirmar mayor amor que dese a Neusica, sua filla -que era moy bõa donzela et moy ben ensinada - , a seu fillo Telamacus por moller Et el RRey Alçiõ o fezo moy de grado, et outorgou ll ' a ca entẽdeu que ela seria del ben casada et el d ' ela et des oy mays pode Vlixas folgar en paz ẽno seu rreyno, ca moytos peligros et moytas coytas a [pasadas] et mays [per] grã sazõ tẽerra cõ el a [vẽtura] cõmo quer que ẽna çima moy se lle ha de tornar aspera cõmo depoys oyredes ca por nẽgũa maneyra nõ pode esquiuar, [per] poder nẽ [per] saber que aja, que lle a ventura nõ aja de fazer grã pesar ca todas las cousas [per] que o õme ha de pasar, todas nõ as pode escusar da mesura et do poder et da ventura. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 369 |
Et leuau(a hũa tabla de oso de pez labra)da en fegura d(e torre ençima de sua lança, ca estonçe) tal era o custu(me de leuar hũ sinal da terra) d ' onde era natural ca se a nõ leuase, nõ se lle escusaria que nõ fose morto ou preso. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 304 |
Et el escusouse moy ben, et rrogoulles que lle nõ posessen culpa ca el fora moy maldoẽt et moy longo tenpo, et que por esta rrazõ fora seu detẽemento, que nõ chegara ha Atẽnas quando (he) os outros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et os outros outrossý nõ sse escusauã de fazer ben todos, et fezeron tãto en aquel día en aquela batalla que leuarõ ende moy grã prez, ca os demãdauã tã amj̃údo et os feríã tã rrégeament que, per força, os ouueron a fazer afora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et des oymays se calẽ os gabadores, ca ben sey ey que os bõos serã aqueles que o prez ende leuarẽ et os couardos porrã suas escusanças feas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et ben podera escusar esta justa, sse fora uẽtura. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 531 |
Achiles, estas palauras podedes agora escusar; et, poys nós agora cõuosco nõ podemos acabar nada, tornarnos emos, se uos praz. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 542 |
Pero, porque a uós anbos amo moyto, nõ [me] uos posso en todo escusar, et por ende daruos ey meus caualeyros que uos ajudes, et ben sey que agiña entẽderedes que uos faço y grande ajuda; mays pero nõno faço de grado, mays moy aduro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Et justou cõ Pirus, mays bõ siso fezera de os escusar, ca Pirus lle dou tal ferida en meogo do escudo, en que tragía hũa agia d ' ouro et o canpo uerde, [que] logo deu cõ el morto en terra do caualo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 627 |
Estas palauras et outras moytas loucuras sobeias et uiles et desdenosas djso Anfímacos a Antenor, as quaes el podera ben escusar, se el quisera. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 633 |
Et logo ẽno cõmeço forõ estoruados por sinaes que lles os dioses mostrarõ, mais nõ se quiserõ ende partir, et o que á de seer nõ se pode escusar, quer uena a torto, quer a dereyto. |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
E porque razones se pueden escusar los padres, de los non criar, si non quisieren. |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
E primeiramente mostrar(emos.) que cousa he criança e que força ha. e por quaes rrazoes e en que maneira son tiudos os padres de (o) fazer a seus fillos (e) macar non queiran e quaes son tiudos de fazer esto e por que rrazoes sse poden escusar os padres de os non criar senon quiseren LEY PRIMEIRA que cousa he criança e que força ha Criança he huu dos...... .............que huu ome pode fazer ao outro (o que todo ome ha de) fazer con grande amor (a) aquel que cria quer seja (seu) fillo ou outro estraya. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 31 |
Et porque Nostro Señor nõ quer a morte dos pecadores agardoos despois da sua morte quoreẽta ãnos que se tornasen a el et fezesen peedença de seus pecados; et por nõ averẽ nĩhũa escusaçõ, enviou a eles os apostolos et asinala[damente] Santiago, que morou por grã tenpo entre eles, mostraua et preegaua a creẽça et os ensinaua que fezesem penitẽçia. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 34 |
COM̃O [FOY] DESTROYDA A ÇIDADE DE IHERUSALEM Pylatus vio que cõdenara Nostro Señor a morte a torto, ouve medo do enperador Tiberio Çesar et por se escusar enviou hũu seu mãdadeiro, que avia nome Albano, ao enperador. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 47 |
Et despois que Pilatus dou Nostro Señor aos judeus que o posesem ẽna cruz, meteuse de mozela do enperador Tiberio Çesar porque o fezera matar a torto, enviou hũu seu priuado que chamauã Eriazar a Rroma ao enperador por se escusar; et o enperador era doente de hũa doença moy grãde, et nõ sabendo o enperador com̃o Pilatus et os judeus matarã Ihesucristo, enviou a Pilatus hũu seu priuado a que diziã Velosiano, que fose quanto podese a terra de Iherusalem, et lle disese que, o mẽestre que disera que y andaua, que goreçia toda las doores et infirmidades por sua palaura, que llo enviase que o goreçese d ' aquela infirmidade que avia. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 113 |
Et ella cõ grande alegria, querendoo abraçar, lançou mão da pelle et el escusouse dela. |
[+] |