1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Por fol tenno quen na Virgen | non á mui grand ' asperança, || ca noss ' esforç ' é nos medos | e nas coitas amparança. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
Et cõta aqui a estoria enpos isto que este rrey e[r]a ome vertudeyro et home muy esforçado en todos seus feytos et defẽdeu de todos [seus] enmigos toda sua terra muy bem et mãteuea en paz en quanto uiueu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 5 |
Andados dous anos del rreynado del rrey dom Ramiro -et foy isto ena era d ' oytoçẽtos et sateenta anos; et andaua entõçe o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçentos et xxij ãnos -, asi com̃o conta a estoria, poys que os mouros souberõ que el rey dom Afonso o Casto, que era muy esforçado et muy forte et muy aventurado en batalas et os avia muyto apremados et quebrantados cõ lides et cõ correduras, que era morto et rreynaua en seu lugar el rey dõ Ramjro, coydando elles que el, como seria en sua noueza, que aueria medo, ca era o poder dos mouros muy grande en Espana, como oyredes adeant[e] na estoria, et que, auẽdolles medo, que daria o que lle demãdasẽ por razõ que le nõ desem guerra et que o leyxasem en paz; et enviarõle pidir que lles dese cada ano La donzelas das mays fillas dalgo, cõ que casasẽ, et outras La das outras do poboo, cõ que ouuesem outrosi seus solazes et seus deleytos; et estas çem donzelas que fosẽ todas uirgẽes et en cabello, asy como las dera el rey Mauragato en seu tẽpo, que fora ante dele. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Poys que o apostolo ouve dicto a el rrey dom Rramiro estas parauoas, achegouse mays a elle et tomoule a mão et apertoula ya quanto et disole de cabo: -(El) Rrey dom Rramiro, esforça en teu curaçõ et sey bẽ firme et forte en teus feytos; ca eu soo Sanctiago, apostolo de Ihesu Cristo, et ueno a ti por te ajudar cõtra estes teus enemigos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Outrosi o apostolo Sanctiago foy y logo cõ elles, assy como les prometera, et esforçauaos muyto ena batalla, et ferio ele meesmo (na batalla) muy de rigeo enos mouros, asi com̃o les a elles semellaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Os cristãos, quando uirõ Sanctiago, forõ muyto esforçados, et fiando (en elle et) na ajuda de Deus et do apostolo Senor Sanctiago, começarõ de ferir enos mouros muy de rigeo, dando muy grandes uozes: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 8 |
Et dali adeãte nũca ousarõ os mouros iamays enviar dem[ã]dar aos cristãos trebuto de donzellas, ca mal os trouxera quebrãtados el rrey dom Rramiro en esforço et en ajuda de Sanctiago. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Et el rey dom Ordono leyxou todolos outros feytos et juntou logo sua oste, et dixeles aquel feyto dos mouros en com̃o vĩjnã; et acordouse cõ elles et foy lidar conos mouros muyto esforçadamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Et foy muy esforçadamente para Muça, de guisa que tam cobiçada era a sua uista contra [a] oste dos mouros como a aguya quando a sabor d ' achar sua caça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et todas estas fronteyras (et) mant[ijn]a el bem esforçadamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et, depoys desto, cassou Bernaldo cõ hũa dona que auja nume dõna Galinda, filla do conde Ardes de Londres, et ouve della hũu fillo a que disserõ Galỹ Galindes, et foy depoys muy esforçado caualleyro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Loys, quando aquillo ouvyo, ssayo contra el muy esforçadament[e], et ouve cõ elle sua batalla muy grande et muy forte, et vençeu Loys ao enperador et matou muytos delles et ffezo fugir do canpo, mal et desonradamente et correu cõ el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 68 |
Et diz dõ Lucas de Tuy, en loor do esforço del rrey dom Ordono, que tam de rigeo os cometeu et tam sem pauor como o leom de Libera comete as greys das ovellas quando a fame. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Poys que aquel Gonçaluo Nunez, fillo de Nuno Rasoyra, foy grãde mãçebo, sayu muy esforçado caualleyro et traballouse muyto en pleito d ' armas et tĩjna a terra muyto en paz et en justiça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Este Gonçaluo Nunez que disemos, fillo de Nunu Rasoyra, foy omẽ muy dereytoso en juyzo et muy esforçado en armas, et fezo muytos agrauamentos et premas ao rreyno de Leõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et nõ faziã sen guissa, ca elle era muy uerdadeyro en sua parauoa, et (et) dereytoso en juyzo, et bõ caualleyro d ' armas, et muy esforçado, et gãanou muyta terra dos mouros, assi com̃o o contaremos adeante, et en[ã]chou en Castella quanto elle mays pode; ca entõçe, contra Nauarra, Oca era mojõ de Castella et, escontra Leõ, Fiteyro de Veyga. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et isto fezerõ os castelãos a Ffernã Gonçaluez, [o] hũu por que era bõo et muy esforçado et o al por que foy muy mays onrrado o senorio que ouve dalj adeante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et poys que Fernã Gonçaluez foy conde, quedarõ os rreys de Leõ de fazer a Castella os tortos et as agrauezas que lle soyã a fazer; ca os refreou elle de guisa, per seu atreuemento et seu esforço, que, des Pisorga a aca, nõ poderõ nẽ ousarõ fazer os pesares a nẽgũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Quando o conde ouve acabada esta raçõ et esforçada sua gent[e], moueusse de manãa cõ toda sua gente et foysse para Lara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Mays perdoame tu, Senor, et dame esforço et ajuda contra aquella gente pagãa que uẽ a destroyr Castella; ca, se a tu nõ enparas, eu por perduda a teño. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Et ante de tercar dia seeras en muy grã coyta, ca ue[e]ras toda tua gente muy espantada por hũ sino que veerã muy forte, et nõ auera y tan esforçado que desmayado nõ seia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Mays, com̃o quer que ffoss[ẽ] poucos, erã tã bõos caualleyros et tan esforçados quanto mester era; et aviã muy grã curaçõ d ' ajudar seu senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Poys que o conde ouve acabada sua razõ et esforçada sua cõpana com̃o home sesudo, mãdou logo desenvoluer o seu pendõ et foy ferir enos mouros muyto esforçadamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Poys que son muytos mays ca nos, caualleyros et peões, [et] son muy ligeyros (et) de p[ee]s [et] muy esforçados, [et] lançã azcuas et dardos muy a certo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Et poren, se nos elles cometẽ, muyto le daremog grã melloria; mays se virẽ que nos ymos a elles et os cometemos esforçadamente, leyxarnos an o canpo ante que os feyramos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 99 |
Mays o conde, com̃o era ome de bõo curaçõ et muy esforçado, dizialles que nõ era mal ferido et que penssasem de lidar et de vençer o canpo, ca morto auja el rey don Sancho. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et, quando uyu o conde que os nõ podia uençer tã agina como el querria, começou d ' esforçar os seus et de ferir enos nauarros muy de rigio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Os tollesãos et os gascões entõ, con(o) medo do esforço [et] d[o] lidar do conde Ffernã Gonçaluez, começarõ de fugir pellas mõtañas, et seu senor o conde ficou ẽno cãpo com muy poucas cõpanas. . . et fforõsse ferir anbos e dous hũu por outro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et peçoche por merçee que aia oye eu a tua ajuda et que defendas a Castella, ca toda a terra d ' Africa he vijnda sobre mj̃, et que me des siso et esforço que possa vençer o mouro Almãçor et a todo seu poder. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et matarõllj logo o caualo, et ficou el a pee, et o escudo aos peytos et a espada ẽna mão, et defendeusse a guisa d ' ome esforçado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et en todo esto o conde Fernã Gonçaluez andaua esforçãdo os seus et dizendollj: -Amigos et uassalos, seede boos et acordadeuos dos grandes tortos que nos faz Almãçor, et saquemos Castela da prema en que esta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
O cõde Fernã Gonçaluez andaua ontre [os] mouros, ferĩdo et matando assy com̃o [se] fosse serpe rauyosa, et esforçando todauya os seus que fossem boos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Amigos, por Deus que esforçedes et nõ desmayedes pola gram lazeyra que auemos, ca eu uos digo que cras ata ora de noa aueredes grande acorro, en maneyra que vẽçeremos o cãpo et o aueremos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
[Et] com̃o quer [que] elles esteuessem cansados da batalla que ouuerã ia ẽnos outros dias que ia passarã, mays esforçadamente começarõ esta ca nẽhũa das outras. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et o conde Fernã Gonçaluez, com̃o era muy esforçado caualeyro en armas, fazia enos mouros tã gram mortandade que nõ auya y nẽhũu que xe lli ousasse parar deante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et com̃o quer que elles fossem muy esforçados, muyto o erã cada dia mays et cada que oyã dizer ao conde "Castela! ". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Dom Gostios Gonçaluez de Salas, que era hũu dos cabedees daquela batalla, auya feycto hũu gram portelo ẽna az dos mouros et, andando el fazendo gram morteydade en elles, achousse cõ hũu mouro, rrey d ' Africa, que era muy esforçado et muy valent[e], et du sse acharõ [cobri]rõsse dos escudos, segũdo conta a estoria per latim, et forõsse ferir ambos hũu por outro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et en aquel lugar meesmo, du iazia morto dom Gonçaluo Gostios, morreu outrosy hũ sobrino do conde, cõ que lidara hũu dos mellores mouro et mays esforçado caualeyro que y andaua, et matarõsse hũu por outro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Os cristãos, quando uirõ a seu senor, com̃o quer que esteuessem cansados et lazera dos, esforçarõ et perderõ o medo, et forõ ferir ẽnas azes dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
En todo esto os cristãos, que estauã muy cãsados et desmayados et muy afrõtados et a temor de perder aly os corpos, quando uirõ o apostolo, vẽolles cobro et curacões et forõ muy esforçados; et tornarõ tã de rrigeo aos mouros que matarõ muytos delles ademays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
Mays a jnfante, com̃o era muy bõa dona et muy esforçada, trauou del aa barua, et deullj hũa gram tirada contra sy, et dissollj: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Quando ysto uiu Nuno Lay, que estaua en aquela iũta cõnos outros, com̃o era ome de gram siso et bom caualeyro d ' armas et muy esforçado, dissolles: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Et el rey, com̃o era ome valente et muy esforçado, quando aquelo oyu, sayu a elle, et forõsse logo ferir hũu por outro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 145 |
Et os nauarros erã assaz caualeyros esforçad[o]s et seriã boos hu quer; mays todos erã desmayados cõno conde, ca os avia ia escarm[e]ntados muytas vezes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Assaz uos ey mostrado carreyras per hu seiades boos et uos guardedes de caer en erro, ca bem sey que a poucos dias seredes en tal coyta que aueredes mester esforço et siso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 172 |
Andados xiije ãnos do rreynado deste rrey dom Rramiro -et foy esto ẽna era de DCCCC et LXXXta et viijo ãnos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçẽtos et La; et a do emperio d ' Oto, enperador de Rroma, en xvije -, poys que aquelle Ysem ouue rreçebuda [a] onrra do rreynado, por que era aynda nino -ca, asy com̃o conta a estoria, nõ auya aynda de ydade de quando nacera mays de X ãnos et oyto meses -, derõlle [o]s mays poderos[o]s et os m[ays s]abios omes da corte por ajudador(es), cõ que mãteuesse o rreyno, hũu mouro muy esforçado et muy aguçoso et sabio, que auya nume Mahomat Hamyr, que o ajudasse aa m[ã]teer o rreyno et a defender[lo], et que fosse aas batallas por el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Agora veede, amjgos, que caualeyro tã esforçado e Aluar Sanches; ca, de quantos ala som chegados, nõ pode nẽhũu ferir en somo do tauolado, senõ el soo tã solamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 182 |
Et, poys que estes ouuerdes mortos, aueredes a terra dos cristãos a vossa voentade, ca muyto a en elles grande esforço". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Moño Salido, seu amo, começoos entõ a esforçar, (et) dizendolle: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Fillos, esforçar et nõ temades, ca os agoyros que uos eu dixe que uos erã contrarios, nõno faziã; ante erã bõos ademays, ca n[os] dauã a entẽder que vẽçeremos et que gaanaremos algo de nosos eemjgos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Mays diz a estoria que tam bem lidauã os cristãos et tã esforçadamente que passarõ per duas azes dos mouros et chegarõ aa terçeyra, a pesar delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Yrmãos, esforçemos quanto mays podermos, et lidemos de todo curaçõ, ca nõ teemos aqui outro que nos aqui ajude senõ Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Et, com̃o quer que os sete jnfantes fossem boos et lidassem muy bẽ et muy esforçadamente, Gonçaluo Gonçaluez, o menor, fezo os mayores feyctos ca nẽhũu dos outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Esforçade, senor Gonçaluo Gostez, et leixade de chorar et d ' auer pesar en uos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Ca eu - ouue outrosy xij fillos, muy boos caualeyros, et assy pela ventura acaeçeu que todos mos matarõ en hũu dia en batalla; mays pero nõ leixey poren d ' esforçar et confortarme. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Et, poys eu, que soo moller, esforçey et nõ dey por ende tãto que me matasse, nẽ me leixey morrer, quanto mays lo deues tu a fazer que es barõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
Et este nume se fezo el chamar por que vençeu muytas vezes muytas batallas et defendera a ssy meesmo et aos seus muy esforçadamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
Mays Almãçor, com̃o era ome muy esforçado et de gram curaçõ, quando uio aos seus vençudos et fugir tã malamente, deu en terra cõ hũu soonbreyro que tragia ẽna cabeça en lugar de corõa, segũdo que os rreys mouros o aviã estõ en custume de trager soonbreyro d ' ouro por corõa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Andados vijte ãnos do rreynado del rey dõ Bermudo -et foy esto ẽna era de mil et vj ãnos; et andaua outrosy entõ o ãno da encarnaçõ en IX çentos et lxaviijto ãnos - -, en este ãno Mudarra Gonçaluez, fillo daquella moura, poys que ouue X ãnos conpridos de quando naçera, fezoo Almãçor caualeyro; ca, assy com̃o conta a estoria, amauao muyto, ca era seu parente, et por que o vija esforçado et de boos custumes en todo, pero que era muy nino. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Et este Mudarra Gonçaluez, poys que ueeõ a ydade mayor para elo, sayu tã bõo caualeyro et tã esforçado que, se Almãçor nõ era, nõ auya mellor del enos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 236 |
Senor, por nõ yrẽ cõtigo os de Cordoua nõ des nada por ende nẽ aias medo, ca nos iremos contigo et ajudart ' emos de curaçõ [et] muy bẽ ata a morte. Çuleyma fiousse en aquella palaura que llj disserõ, et sayo muy esforçadamente cõ elles contra aaquelles seus eemjgos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 236 |
Mays os de Mahomad esforçarõ entõçe et cobrarõ curações fortes et tornarõ aa batalla et começarõna de cabo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 241 |
Mays el rrey armouse et fez armar a quantos cõ el tijnã, et sayu muyto esforçadamente contra os barbaris, et foy a elles a hũu logar du tijnã suas tendas ficadas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 241 |
El rrey enuyou entõce apus elles, en acalço, hũa peça de caualeiros esforçados, mays nõnos poderõ acalçar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Et [morrerõ y] muytos dos seus, et nõ por al senõ por sua couardia, segũdo cõta a estoria, [et esto] por que nõ ferirõ esforçadamente ena batalla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 265 |
Et, pois que foy mãcebo, sayu muy ardido et muy atreuudo et muy esforçado, et rreynou en logar del rrey dõ Garçia, seu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 268 |
Mays, depoys que ena fazenda entraua, dizẽ que muy esforçado et muy forte era. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 269 |
Et este rrey dom Sancho foy muy esforçado caualeiro, com̃o o fora seu auoo et seu padre, et disserõlle sobrenume de Auarca com̃o a elles, [et] chamarõ[lle] dalj adeante el rrey dom Sancho Auarca. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 281 |
Et el rrey, quando caualgaua, esforçauasse en el tanto com̃o ena sua vida. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 281 |
Et el era ome muy fremoso et esforçado en armas, et disso aly per cort[e] que el queria lidar porlla rreyna. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 284 |
Et, poys que el rrey dõ Sancho, seu padre, foy morto, este rrey dõ Rramiro, com̃o era caualeyro muy esforçado, fezese chamar rrey d ' Arangõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 285 |
Este rrey dõ Sancho era bõ rrey et esforçado, et foy çercar a cidade de Osca, et tĩjnana aynda os mouros entõ, et ferirõn[o] dũa seeta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 292 |
Este rrey dõ Afonso, asy com̃o cõta a estoria, foy ome muy esforçado et muy amador de muytos fillos dalgo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 292 |
Et sayu aquel seu fillo ome muy esforçado com̃o seu padre, et muy sabio, et gãanou et cobrou uillas et castellos que erã do condado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 294 |
Et conteçeo asy per, prazer de Deus, ca en outra guisa nõ poderia seer, que morreo el rrey dõ Pedro, cõ os arãgoeses, en aquella batalla, ca elles soos lidauã muy esforçadamente, et ficarõ eno campo ena lide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 300 |
Et el rrey dõ Garçia, com̃o era ome muy esforçado et de gran curaçõ, nõ podo sofrer aquella soberua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 303 |
Mays el rrey dõ Fernando et el rrey dõ Garçia, seu yrmão, vĩjnã outrosi da outra parte nõ cõ meor esforço ca el contra elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 308 |
En este tẽpo se leuantou Rroderigo de Biuar, et era mãçebo muyto esforçado en armas et [d]e bõos custumes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 351 |
Andados dous ãnos del rreynado del rrey dõ Sancho, poys que andou per seu rreyno et assessegou a terra et fezo cortes en que lles ou torgou todas as cousas que lle demãdau[ã], por auer os curações delles, cõ grãde esforço et cõ grã fortoleza que tijna no curaçõ, traballouse de yr contra os mouros por seruir a Deus et acreçẽtar a sua sancta fe. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 351 |
Et el rrey, com̃o [era] de grã curaçom, falou cõ elles muy esforçadamente, et disolles: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 353 |
Et el rrey dom Sancho, quando ysto oyo, com̃o era de grã curaçõ et de grande esforço, pesoulle muyto, et envioulle dizer que dos rreys de Castella et de Leõ erã as conquistas, ca os rreys d ' Arangõ nõ auiã conquista nẽhũa, mays que er[ã] seus subieytos et que (ae)lle(s) veniã a cortes, et sobre esto que fezese todo seu poder. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 361 |
Et el rrey dõ Garçia esforçaua os seus, dizendo: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 365 |
Et, quando vyo seu senor vençudo, pesoulle muyto, pero começoo d ' esforçar, dizendo que nõ desse nada por ende, ca o choro et [a] lidiçia todo he en Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 365 |
"Et, senor, fazede agora [acoller] a gente que vem fogindo et falade cõ elles et esforçadeos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 365 |
Et desto muyto plougue al rrey dõ Sancho, polo cõsello et esforço do Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 366 |
Et logo enbaratouse cõ elles muy esforçadamente, [et] en guisa os foy maltragendo que matou delles os dous et os onze vençeo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 373 |
Et elle era muy fremoso caualeyro et muy esforçado; et cristiãos et mouros todos t[o]m[au]ã delle espanto, porlo que llj vijam fazer, ca tĩjnã que se lle nõ terria nẽhũa cousa per força que quisese tomar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 373 |
Et a jnfante dõna Orraca et (a)os de Çamora, quando souberõ que chaamente avya os rreynos, ouuerõ medo que queria yr sobre elles, pola deserdar; et, sospeytãdo esto tomarõ por cabedel a dõ Ares Gonçaluez, amo da jnfante, que, per seu syso et per seu esforço, se emparasem dos castelãos se mester lles fosse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 390 |
Et entõ leuãtouse hũu caualeyro castelão, muy esforçado et de gram guisa, et dizi[ã]lle Diego Ardoñes, fillo do conde dom Ordoño de Lara, et disse: -Se me outorgardes todo o que auedes dito, eu farey este reto aos de Çamora pola morte del rrey dom Sancho, noso senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 399 |
Quando dõ Diego vyo que tanto se lle tijna, que o nõ podia vençer, vẽolle em mente com̃o lidaua por el rrey seu senor, que fora morto a muy grã treyçõ, et esforçouse muy bem quanto pode et alçou a espada et feryo a dom Pero Ares per çima do elmo, que llo cortou, et a loriga et o testo da cabeça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 400 |
Conta a estoria que dom Ares, cõna muy grã rauya do fillo, chamou l[o]go outro a que chamauã Rrodrigo Ares, que era muy valente caualeyro et muy esforçado, et era [o] mayor dos yrmãos, et acaesçerasse en muytos torneyos, et era en elles muy aventurado(s). |
[+] |
1295 |
TC 1/ 400 |
Mays, com̃o quer que dom Diego foy tã maltreyto do grã golpe, esforçousse muy bem et foy contra o outro muy brauamente, et deulle tã grã golpe que logo quebrantou a lança en elle, et falsoulle o escudo et a loriga et todas as outras armas et meteulle hũa peça do ferro pela carne. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 404 |
Et era muy esforçado en armas et muy justiçeyro, asy que tã auondada foy a sua justiça que se hũa moller soa fosse pelo camino (que) nõ acharia quẽ lle fezesse nẽhũu mal, aynda que fose carregada de ouro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 412 |
Et, en todo esto ya ia o Çide esforçando et, quando o oyo, pesoulle muyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 424 |
Et somos en este lugar en que nos faz muyto mester esforço et bondat. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Et o Çide disse muytos exemplos boos aos seus com̃o avyã de fazer na batalla, en que elles tomarõ muy grãde esforço. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 433 |
Et assy vijnã esforçados que o coydauã tomar aas mãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 464 |
Et morou y muy grã sazõ, sofrendo muy esforçadamente toda a lazeyra en que sse vija. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 477 |
Conta a estoria que el rrey dõ Afonso, estando por casar et seendo muy esforçado et auenturado en todos [os feytos] que acabaua et que auia gaanado Toledo, et cõ todo esto nõ leixaua de contender cõ todos, tãto que movros et cristãos auiã delle muy grã medo; et ouueo a saber a donzela dõna Çayda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 478 |
Et os alaraues passarõ a España per mandado del rrey don Afonso, et erã muytos ademays et muyto esforçados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 481 |
Entõ el rrey mandou derribar os baños da terra et fezo traballar os caualeyros en armas et en guerra; et, com̃o era de grã curaçõ, enpero auja muy grã pesar, esforçouse muy bẽ et guareçeu muyto agina da grã doença que auja. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 485 |
Et fezeos mouer do cãpo mao seu grado et leuoos ata as tendas hu estaua o mouro, que erã çercadas de carcaua, ferindoos muy esforçadamente, cuydandoos a sacar daquel lugar; mays nõno pode fazer, ca llj chegou mandado com̃o os azemeleyros dos mouros llj roubauã o rrayal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 493 |
Et, desque sse aj[ũ]tarom elles et os mouros, forõ tãtos que coydauã que fugeria o Çide ante elles, ca os mouros coydauã que os frãçeses erã os mellores o(o)mes do mũdo, et por esto tomauã muy grande esforço en elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 512 |
Et Abeniafa estaua ia quanto esforçado por que auja amor cono Çide encubertamẽte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 520 |
Et, estando asy çercados, chegoulljs carta dos alaraues, que se nõ tornauã d ' Aliazira cõ medo que ouuessem nẽ por outra cousa, senõ por que nõ auyã uiãda para a oste porlas grandes aguas que fazia; mays que era sua voentade en todas guisas de lles acorrer et sacalos de prema do Çide, en que estauã et que sse guisauã ia quanto podiam para yr, et que sse esforçassen et que nõ dessem a vila. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 538 |
Pero bẽ osmaua que, pois ali uehera, que faria delle boo et esforçado, enpero nõ quisese(se). |
[+] |
1295 |
TC 1/ 565 |
Et o Çide começouh[a]s d ' esforçar, et disselljs: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 566 |
Et seirõ todos en hũu tropel et ferirõnos muy esforçadamente, assi que os sacarõ de todas as ortas, ferindo et matãdo et derribando en eles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 568 |
Muyto foy ferida esta fazenda, assy que en pouca d ' ora, como os mouros erã moytos et muy esforçados, estauã en ora de vençer os cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 568 |
Et o Çide começou a esforçalos, chamãdo "Sanctiago". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 593 |
Vijnde a[c]a, meus filhos onrrados, ca cõ uosso esforço et cõ uossa ajuda uẽçemos esta batalha. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 614 |
Nẽhũu de uos nõ a por que diga mal do Cide nẽ de seu escano, ca ele o gaanou a guisa de muy boo et muyto esforçado qual ele he. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 625 |
Et uos, que tã esforçado[s] sodes aqui ante nosso senor el rrey, mester ouuerades esse dia desse esforço et do que mostrastes enos rebredos, hu desonrastes duas donas que tĩjnades en uosso poder, que xi uos nõ podiã amparar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 639 |
Et, com̃o Suer Gonçaluez era caualeyro moy grande et muyto esforçado et de grã ualẽtia, ferio a Mono Gustios eno escudo que llo partio todo d ' ambalas partes; mays o golpe nõ foy dereyto et nõno prendeu per carne. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 646 |
Et o almoxarife começoullj a contar sua fazenda, et dissollj com̃o era muyto esforçado, mays ca ome do mũdo et o que mellor tĩjna sua ley; "et en parauoa nõ a de mentir, et e muyto amigo d ' amjgo, et aas cousas uẽçudas muy piadoso et de merçee, et he muyto entendudo et muy peruiso en todaslas arterias; pero a tanto muy braua catadura et o que o nõ conoçe, quando o uee primeyramente, toma muy gram medo da sua catadura. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 660 |
Et el rrey Bucar et suas gẽtes coydauã que nõ ousaua o Çide sayr a elles, et estauã muy esforçados, et queriã fazer bastidas et gatas et engenos para cõbater, ca çertamente coydauã que nõ ousaua o Çide sayr a elles, poys que tanto tardaua de seyr. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 674 |
Et, quando mãçebo, fora muyto esforçado en armas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 674 |
Et el rey, quando o oyu, foy muy marauillado per cam esforçadamente lla pedia et tam sem medo dizia que leixasse a presa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 690 |
Conta a estoria que este duque dom Afonso foy muy boo et muy esforçado ẽnas fazendas et gaanou muyto dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 699 |
Et este rey dõ Sancho, en este pouco tempo que reynou, foy enderẽç[ã]do o rreyno et conpl[ĩ]do [a] justica; ca era muyto entendudo et muy esforçado et muy sisudo et leal et uerdadeyro et loução. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 715 |
Et foy yrmaa de rrey Rriarte, que foy muy boo rrey et esforçado, que mays nõ poderia seer, et do duc de Bretana, et del rrey Johan Sẽ Terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 717 |
Et este rrey don Fernando, fillo do emperador, era muy esforçado et muyto auenturado en armas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 731 |
Et el rrey entrou ẽna batalla a guisa de muy esforçado, et foy muy ferida d ' ambalas partes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 742 |
Et cõ estas nouas cobrou curaçõ et tomou muy grande esforço. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 749 |
Conta a estoria que, desque as azes forom paradas, dos cristãos et dos mouros, dom Diego Lopez, que tijna a deanteyra del rrey, foy ferir ẽnos mouros; et, com̃o era muy esforçado et muy ontremetudo, quebrantou as azes dos mouros et seyu da outra parte do curral, et ficou y cõ muy poucos dos seus, dando golpes et rreçebendo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 749 |
Et entõ o Myramamolim, com̃o ome esforçado et de grã brio, caualgõu en hũu caualo, que era de moytas colores, et mandou tanger os atanbores; et começou a esforcar os seus, dando muy grandes uozes, di zendolles que fossem bõos et que o nõ desonra(ra)ssem asi en poder dos cristãos, ca y queria morrer et por nẽhũa guisa que nõ salria ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 749 |
Et entõ os mouros forõ esforçando et tornando os que yã fugindo; et, cõ muy grande esforço que llis deu, começarõ a lidar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 751 |
Et el rrey dõ Afonso moueu conos seus, esforçandoos muyto, et dizendollis: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 758 |
Et esto foy ẽno mes de Setenbre, en dia de Santa Maria Ffe, ẽna era de mil CCLaIJ ãnos; et, mal pecado, finou entõ o mellor rey que auia en Espana, et escudo et ampar[ã]ça de cristãos; et foy muy leal et muy uerdadeyro et muy dereytureyro en todalas cousas [et] conpli(n)do en todas as bõas maneyras et muy esforçado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 791 |
Et por seu esforço et por sua bondade ualeu muyto et foy muy boo rrey et muy esforçado et muy justiçeyro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 797 |
Et mandou a dõ Aluar Peres de Castro, o Castelão, que fosse cõ el por guarda do jnfant[e] et por cabedel da oste, ca o jnfant[e] era muy moço aynda et nõ era tã esforçado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 797 |
Et dõ Aluar Peres era ome muy esforçado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 799 |
Dom Aluar Perez, que feramente os esforçaua, (et) amo[e]st(r)andoos começoullj a dizer tãtas bõas cousas et de tãtas guisas que lles fezo cobrar o esforço et curações et perder todo medo, assy com̃o [se] de[z] tãtos fossem ca os mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 799 |
En este dia se uestiu dõ Aluar Peres (de) hũa falifa delgada et tomou hũa uara na mão; et con taes armas entrou ena fazẽda muy loução et muy alegre et muy esforçado, acabdelando suas gentes et dizendollj muytos bẽes et dandollj grandes esforços, dando a entender que o poder de Abeũc tĩjna en pouco. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
O jnfant[e] don Afonso, desque foy passado da çaga aa deanteyra, et forõ feytos todos tropel, dõ Aluaro os começou a esforçar, andando de hũa parte et da outra acabdelandoos et mouendoos muyto orrdenadamente, dizendolles parauoas con que llj fez perder o medo et o espanto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
Et esto foy muy gram marauilla, ca nũca del depoys poderõ saber parte nẽ mandado, nẽno poderõ achar morto nẽ viuo, p[e]ro que o virõ y andar, en quanto (durou) a fazenda durou, fazendo muy grande astragamento enos mouros; ca era boo caualeyro et muy valente et muyto esforçado, et fezo muyto bem ante que sse perdesse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
Conuẽ que sabyades os que esta estoria oyrdes, que a cousa do mũdo que mays quebrãtou os mouros, por que a Andaluzia ouuerõ a perder et a gaanarõ os cristãos delles, foy esta caualgada de Xerez; ca de guisa ficarõ quebrãtados os mouros, que nõ poderõ auer o atreuemento depoys nẽ o esforço que ante auyã contra os cristãos: tamano foy o medo et o espãto que tomarõ dessa uez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et, quando os cristãos que iaziã dentro na Eixerquia souberõ com̃o el rrey dõ Fernando, seu senor, era y chegado, prouguellis muyto et oluidarõ quanto mal et quanta lazeyra aujam passada ata ali, et cobrarõ curações et ouuerõ en si grande esforço para acabar o que aujã começado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 822 |
Desta guisa que auedes oydo foy acorruda a condessa et a pena de Martos, que se nõ perderõ aquel dia por esforço daquel caualeyro Diego Peres Machuca. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 833 |
[et] chegou y logo enpos el dõ Afonso, seu yrmão, et Nuno Gonçalues, fillo do conde dõ Gonçaluo, et outras conpanas asaz que llj auondauã a el para seu esforço, com̃o quer que muytos nõ erã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 844 |
Et osmou en seu curaçõ como llj era muy forte tẽpo de sse vĩjr para Castella, ca sabia que acharia en ela muytas mal feytorias et muytas querelas; et que llj cõuerria, se ala fosse, de sse detẽer et de tardar y mays ca lli nõ seria mester para a enderẽçar; ca ia a ajuda de sua madre, que o escusaua desto et de outras cousas muytas per(a) u quer que ella [an]daua, perdudala auja; et que, se ala fosse et la fronteyra asi leixasse, hu tĩjna ia os mouros quebrantados et apremados com̃o tĩjna, que ontre tãto que querriã coller seu pã, et basteçendosse et collendo tal esforço que, per uentura, seria depoys muy graue de os tornar a aquel estado en que os essa ora tĩjna. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 848 |
Os cristãos se virõ en muy gran coyta et pero esforçaronse eno seruiço de Deus en que andauã et ena boa uentura del rrey don Fernando, [et] vençerõ aa çima et gãanarõ tres galees das dos mouros, et queimaronllis hũa et quebrantarõ duas, de guisa que os mouros forõ desbaratados et vençudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 854 |
Et os freyres vironse cõ elles en gran coyta et forõ muy [a]fr[õt]ados, pero esforçaronse en Deus et en el rrey dõ Fernando, et en ventura boa que os guiaua, et cometerõnos a ferir tã de rrigeo que os mouerõ et fezerõnos tornar espadoas et leixar o campo, et leuarõnos asi arrancados hũa gran peça do dia; pero deteendoxilles a lugares, fezeron en elles gran mortaldad[e], enos de caualo et enos de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 863 |
Y morreu hũu freyre, muy bõo comẽdador de Sete Filla, et morrerõ y vijte escudeyros; ata XX poderõ y morrer dos cristãos per todos; et muy mays dos mouros, ca mays de curaçõ os ferirõ et mays esforçadamẽte os cristãos, ca os mouros nõ faziã a elles, com̃o aquelles que se vijã en lugar de desasperaçõ da vida. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 864 |
[Et] a guisa de omes esforçados que aujã sabor de liurar seus cristãos de morte et de mãos de seus eemjgos, [começaron] a yrlle acorrer a mays ir dos caualos; et, quando os mouros virõ yr acorro aos cristãos et que vĩjnã ia açerca, forõnos leixando et seyndosse. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 20 |
Empero esforçouse, cõmo eram todos os de Caym maos et atreuudos, et esteuo et [pregũtoulle quẽ] era, et el disolle que Caym; omoço, nõ sabendo nada da pena que avya auer oque matase a Caym, et tornouse logo aLamec aly onde oleyxara, et contoulle cõmo era. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 25 |
Et diz sobresto Jeronymo ẽna Glosa, que Enos , segũdo ho ebrayco, tanto quer dizer ẽna nosa lyngagéé cõmo omẽ; et departe et diz ajnda mays mẽestre Pedro que esto he por que sayo Enos rrazoado et forte, et que entre todoslos outros omẽs do seu tempo, el foy [omays] rrazoado et mays esforçado pera chamar onome de Deus; et el ho chamou primeyro et achou palauras de oraçõ pera ochamar et rrogar; et ajnda conta em este lugar o ebrayco que este Enos, cõ desejo de véér afegura de Deus, que el fezo primeyramente ymagẽes aaonrra del, por las bõas rrazões que del oyra aseu [avoo] Adam et aseu padre Seth, et as aprendera delles; et queo fezo por tyrar dos omẽs aoluydança que [avyam] da rrenẽbrãça de Deus, et [avyuar] los por quese nẽbrasem del, et oadorasem et gardasem [mays], et [coñosçessem] mellor oseu fazedor. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 132 |
Et Josefo, por esforçar mays suas rrazões, aduz sobre ellas aquestas prouas dos aravigos, que escriuem de aravigo as estorias em aquela terra hũ morauã Tare et Abraã et suas [compañas], et conta asy que Orosio oCaldeo, que foy omẽ sabedor et que escriveo as estorias dos caldeos, que diz asi de Abraã nõno nomeando: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 141 |
Et Abraã logo que soubo falar logo amou moyto de léér, et lya et aprendia moyto em pouco tẽpo, et esto era por queo amaua moyto, ho al por que era [de] moy bõo coraçõ et moy et sotyl et engenoso pera aprender; et começaua logo aaprender osaber das estrellas et as naturas das cousas, et ya em ello cõmo omovia arrazõ do bõo syso, et cresçeo moyto agina, et sayo grande, et fermoso, et sysudo, et esforçado et bem rrazoado, et moy lympo, et de bõos costumes. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 156 |
Despoys que Trebeta foy deytado do rreyno et alongado dende, ficou [Semyrramis] com seu fillo Zemeys, por rreyna et señora de todoslos rreynos et gentes que foram del rrey Nyno, seu marido; et diz Paulo Orosio ẽno quarto capitolo do primeyro libro, que tanto era forte esta rreyna Semyrramis, que semellaua aseu marido ẽno esforço et ẽna forteleza do coraçõ; et ẽna cara et ẽno vestyr ao fillo; et asy era ja afeyta et vsada de mortes de omẽs et de sangre cõ seu marido, que seendo ella [moller], doze ãnos andou cõ ostes, lidando, et matãdo as gentes et cõquerindoas, nõ se teendo por contenta nẽ abastada de todas las terras et rreynos que seu marido gaañara em çinquoeenta ãnos, et eram moytos por que nõ achaua el estonçes outro lidador que cõ el lidase nẽ quelle contradise queas nõ tomasse; et todas las aella leyxou el rrey Nyno seu marido. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 158 |
Andados [vijnte] et dous ãnos de Abraã et doze do rreynado desta [rreyña] Semyrramis, despoys que ella vio que ajuda nẽgũa nõ [tyña] ẽno fillo pera [mãtẽer] os rreynos, et teẽdóó [ella] asy encuberto et ençarrado desta [guisa] que disemos, por mostrar grande esforço et fazer queas gentes ensy ouvesem que véér et que nõ pensassem ẽno feyto de seu fillo, ajnda queo oyssem, tomou logo grãdes ostes et ajuntou seus caualeyros et moytas [outras cõpañas], et sayo afazer cõquistas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 159 |
Do esforço da rreyna Semyrramis et de cõmo ella fezo os panos menores. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 195 |
Et diz Josefo ẽno dozeno capytolo do primeyro libro, que ẽno feyto daquesta lide mostrou Abraã que as fazendas nõ sse vençem por multidũe de omẽs mays por esforço de corações, et por forteleza de lidadores, et por bõa ordenãça et siso et sobre todo [per] Deus que sempre aja asperãça em El omẽ ẽnas tribulações, hu [tamaña] hoste cõmo aquela daqueles quatro rreys, vençeo aajuda et merçede de Deus, cõ [trezentos] et dez et oyto omẽs darmas, et cõ aqueles tres amygos, Manbre, [Escol] et Aner, et nõ cõ mays. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 272 |
Et ho outro yrmaão, asi cõmo nasçia [em posel] trabou cõ sua maão ẽno pe del por lo deteer, cõmo que queria nasçer ante que el, et este postromeyro foy por ende chamado Jacob, por que segundo mostra obispo dom Lucas, tãto he esto cõmo esforçador, ou sumetedor, ou vençedor que mete ao vençido su oseu señorio; et cõmo contã [meestre] Pedro et outros, este nõ nasçeo veloso, mays acorõa plana et nõ moyto cabelo, et era plano et chaão; et era moy fermoso omẽ de cara et de maãos, et pagauãse del todos os queo viam. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 288 |
"Ora me yguou noso Señor Deus com Lya et esforçey. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 296 |
Et por esta passada ouvo nome aquel lugar daly em [deante] ovááo de Jacob, asy cõmo contam as estorias; et he [dou[s] myllare[s]] da fonte Jordam, em terra de Ydumea; et despoys que ouvo passado todo oseu quedou el sóó aly pera fazer sua oraçõ; et veẽo aly ael hũ angeo de Deus com que el luytou ata [amanãa], et diz Josefo queo angeo quelle falaua et queo esforçaua de palaura dezendolle [quesse] touesse bem, [et] que luytasse rrezio et mostraualle cõmo, et dizia lle que se cõ el podesse que era angeo forte de Deus, que asy et ajnda moyto mays poderia cõ seu yrmão Esau que era omẽ, se contra el viesse, et que oseu lynage nũca [faleçeria] nẽ naçeria omẽ de mayor força que el. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 296 |
Et [o] angeo despoys que vio que Jacob esforçaua tanto que el nõ opodia vençer, disolle queo leyxase, que [manãa] era et quese tardaua pera subyr ao çeo, et Jacob nõ oqueria leyxar. |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 30 |
Pero se aquelles a quen castiga el prelado fossen tã poucos e poderosos e connoscesse aquel erro en quelles travã e nõ se quiserẽ ende quitar, esforçando en si miismos ou en outra grand gente que sse touvesse cõ ellos , quando tal cousa acaescer, manda sancta igreja que el prelado lle de passada por nõ meter escandalo de que nasce escandallo e departimento ontre sancta igreja e ellos . |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 23 |
Pero o esforçado Jason nõ sentio aqueles fogos, nẽ os bruyos dos touros que tam fortes erã. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 23 |
Eram de tan grande vertude as palauras que lle aly mãdou dizer, que chegou aos touros esforçadamẽte sem negũ temor. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 23 |
Et derõ vozes a Jaason por lo cõfortar, et esforçarõn o que fose adeante por acabar seu feyto; ca aquelo moy ben ya, graças a Deus et estonçe cresçeu lle o coraçõ |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 30 |
Et tirou se lle o color amarelo, et achaarõ se lle as rrugas et tornou logo mãçebo et esforçarõ se lle os nẽbros, et tornou se mançebo et carrou çe toda a chaga, et rresurgeu Eson et espertou et leuãtou se logo cõmo õme mãçebo de ydade a que mellor seer podia. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 69 |
Et sodes mays [ardidos] et mays leaes et esforçados et orgullosos et mays fidalgos et de mayor valor que eu sey en todo o mũdo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 72 |
Et foy os logo feryr cõmo caualeyro ardido et moyto esforçado mays se feryo a grandes feridas, creo que rreçebeu outras. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 72 |
Et el RRey Nestor, cõmo caualeyro esforçado, rreçebeu o moy ben et moy [ardidamẽt], et prouuo moyto aos seus por que o virõ tã esforçado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 72 |
Et segundo diz, bem lles era mester o esforço, ca a lyde era moy braua et moy crua. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 72 |
Et por esto creçeo mayor esforço et fezerõ hũa tã braua lyde contra os gregos que os acoytarõ de tal guisa, que os deytarõ mao seu grado fora do cãpo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 72 |
Et el RRey Nastor era moy grande et moy esforçado et moyto ardido. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 84 |
Et aprendia Achilles, et era sotil de coraçõ et sabyo et moy esforçado moço pero nõ lle [sayã] barbas nengũas |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 93 |
Et era moy esforçado et moy rrico, et pagaua se de todo ben et leyxaua se amar a todos |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et todos yan esforçados et moy ardidos mays dultarõ moyto quando virõ os troyanos pero abayxarõ suas velas para tomar porto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et que os forõ logo ferir de rrãdon tã cruamẽte que os gregos sofrerõ y tã grãde afam, que ante que ouvesem y ajuda, sua força foy mỹgoada tanto que chegarõ todos a põto de morte mays elles esforçauã moyto por lo señor que tragiã que os esforçaua et os acabdillaua moy bem et [poja] tua sua força por los defender. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et Palomades era moy esforçado et ya ante os seus quanto hũ arquo podia tyrar sofre hũ caualo moy preçado de Alamanja. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 135 |
A setima az, fezerõ Pytrofus et Çelideas, que erã ambos rreys de terra de Façides mays pero nõ leuarõ cõsigo gente a pe nẽ balesteyros, mays leuarõ caualaria escolleyta et esforçada ẽna oytaua az foy Talamõ, que foy rrey et señor de Salamyna et leuaua de aquela terra Teuçor, que era rrey, et quatro almyrãtes que uos aqui cõtarey: o primeyro foy Teseus; o segũdo, Durion; o terçeyro, Ulixano; o quarto, Afimatus ẽna nona az foy el RRey Toas, que era moy sisudo, et leuou consigo todas suas masnadas ẽna deçima [as] forõ os de Longros, et ouverõ por señor a RRey Ages, que era seu natural. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et mudou se lle todo o color por lo moyto sangre que deytara, et foy açerca de morte enpero esforçou se cõmo aquel que era moy noble et de grande ardimẽto Et foy cõtra Çelides, et deu lle hũa tã grã ferida por çima do elmo cõ sua espada que o fendeu fasta os dentes. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
Et conta Dayres -que o veu -, que troyanos, querendo ou nõ, ouverõ por força de leyxar o cãpo et leuarõ -n os asi os gregos fasta as bar(r)eyras Polidamas, fillo de Antenor, et el RRey Fyon, fillo de Dulgas, chegarõ aly moy esforçados . Et forõ aly moy bõos, et fezerõ y cobrar aos seus mays ante y ouvo moytos caualeyros de grã prez mortos et outra moyta gẽte que era sẽ conto Et forõ dados moytos colpes et feytas moytas caualarias estremadas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 281 |
Et Antilogos fezo y moytos colpes sinalados et moy estrayas feridas et tã fortemẽt os cometerõ que os fezerõ fogir [per] lo tẽplo et quando Paris [aq[ue]sto] veu, dou moy grãdes vozes et começou de amenaçar et a deostar os seus, et diso lles asy: ' ¡o o caualeyros! ¿que fazedes ou por (que) [fugides]? ¿et nõ veedes que Achilles [ten] tres dardos metidos por los peytos, et morto esta? tornade a el, et cometamos -los outra vez, et feyramos -los sen medo et veeredes que sem cõtẽda logo serã mortos ' Et sabede que asi os esforçou et aviuou que logo todos se chegarõ sen pauor. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 287 |
Cõmo troyanos forom vynçidos Quando os troyanos virõ morto a Paris, logo forõ todos desconfortados, et perderõ esforço et ardimẽto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 291 |
[Et enviou dizer aos da çidade que lle desem batalla, mays el rrey Priamo nõ quiso que ala saysem estonçe, nẽ lles leyxou tomar armas ata que ouvesem esforço ou ajuda de algũa parte, por tal que os podesem sofrer ẽno cãpo et os fezesem acoller a suas tendas.] |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 295 |
Et [vynã] con ella mjll donzelas moy ben armadas et esforçadas et ardidas en -çima de bõos caualos de Arabia, bem [armados] et ellas ben ligeyras et ardidas et valentes. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 338 |
Et mays ajnda semellaria bõo cõsello et saão -por aqueles que ficar quiserem - , que façam vijnr a Antenor, que he moy bõo caualeyro et moy sisudo et moy ardido et [valent] et moy esforçado a sobre guisa et este os mãterra et defendera moy ben et os sabera moy bem rreger et correger et ensinar onde et quando mester for. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 341 |
Et nõ ouvo y marineyro tã sesudo nẽ tan sabedor que soubese dar cõsello nẽ esforço a si nẽ a outro. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 369 |
(Et se el ouuera em quen se esforçase, el os fezera malandantes.) |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 370 |
Et RRey Vlixas era ja moy vello et de grande ydade a a maravilla em -pero era moy rrezio et moy esforçado por quanto sempre fora fazedor et engeñador de moytas et altas estrayas cousas que cometeu. |
[+] |
1350 |
LT [1]/ 55 |
Quando Lançarote uiu os caualos et os escudos ante as tẽdas, et tã preto da porta, disso em seu coraçõ: -"Mester, mester me ha bondade et esforço, ca segũdo eu ueio, nõ me posso d ' aqui partir sem justa ou sem batalla. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
Ca guisada mandada emenda das desonrras e dos tortos que home Reçebe eno lugar hu for feita (ou) ante o julgador que ha poder de apremar o demandado asi como disemos eno T o das acusaçoes. LEY - X como o señor pode demandar emenda da desonrra que facesen a seu vasalon en despreçamento del Avendo alguo home seus vasallos outros liures que viuesen con el se estes rreçebesen torto ou desonrra poden eles demandar emenda. aos que os desonrraron eseu señor non poderia ende facer demanda (saluo) ende quando o torto ou a (desonrra) que taes homes rreçebesen lles fore feit(a sinaladamente por desonrra ou por des)praçamento do señor (e) enton ben......... .............quanto (he) en aquelo que............ ........del. outro si dizemos ...........sonrra fose feita a alguo Religioso ou freire de ordee en qualquer maneyra que seja feita que seu mayoral pode demandar emenda por el. e deuen facer esta (demanda) tanben (aos) fazedores da desonrra ou do torto como aqueles que (llo mandaren fazer) ou lles (deren) esforço ou consello ou ajuda para fazerla en qualquer maneira que seja. ca gisada consahe cosa es, e derecha, que los fazedores del mal, e los consentidores del, que resciban ygual pena. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 217 |
Et al uos quero dizer: mays ualedes en armas que tódoslos do mũdo, et sodes mays ardidos et mays leaes et esforçados et vrgullosos et mays fidalgos et de mayor ualor que tódoslos que eu sey. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et cõmo os veu, foyos logo feryr, cõmo caualeyro moy ardido et moyto esforçado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et el rrey Nástor, cõmo caualleyro esforçado, rreçebeo moy ben et moy ardidament. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et prougo moyto aos seus porque o virũ tã esforçado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et segurament ben lles era mester o esforço, ca a lyde era moy braua et moy crua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et el rrey Nástor era moy grãde et moy esforçado et moy ardido. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 241 |
Et por ende nos deujamos a esforçar et enbraueçer et asañarnos cõtra elles por quanto mal nos fezeron. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 243 |
Et ben nos deuemos esforçar por prender uẽgança delles et da desonrra que auemos rreçebuda, et áqueuos aquí a mj̃, que seerey o primeyro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 243 |
Et alý pon o home toda sua força et todo seu poder et seu ardimento et seu esforço, et faz quanto fazer pode por uẽçer ou por anparar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 243 |
Demays, sabemos ben que son moy fortes gentes et moy esforçados, et an toda a terra de Eyropa, que tẽ a terça parte do mũdo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 253 |
Et Pares era moy ardido et moy esforçado et moy sesudo, et parou moy ben mẽtes ẽno moy fremoso cõtenẽt de Elena et ẽno seu catar et ẽno senbrãt que ela fazía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 254 |
Senores, façamos assý depoys que a lũa for abaixada et forẽ todos assessegados, estonçe nos armemos todos os mellores et vaamos moyto encubertament, en tal maneyra que nõ façamos uolta, et feyrámoslos sen sospeyta, tã esforçadamet que nos nõ possan elles ferir. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 268 |
Et era moy esforçado et moy rrico, et pagáuasse de todo ben, et leixáuasse amar a todos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et alý forõ as uozes et os braados moy grãdes et todos ýan esforçados et moy fardidos, mays dultarõ moyto quando virõ os troyãos, pero baixarõ suas uelas pera prender porto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Mays enpero elles se esforçauã moyto porlo señor que tragíã, que os esforçaua et os acabdillaua moy ben, et metía sua força ẽnos defender. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et Palamades, que era moyto esforçado, ýa ante os seus quanto hũ arco podería tirar, sobre hũ caualo moy preçado de Alemaña. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 325 |
A séptima aaz fezerõ Pítrofus et Çélides, que erã anbos rreys de terra de Fáçides, mays pero nõ leuarõ cõsigo gente a pe, nẽ beesteyros, mays leuarõ caualeyros bõos et escolleytos et de grã prez et esforçados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Pero esforçousse, assý cõmo aquel que era moy ujuo et de moy grãde ardimento. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 348 |
Et sabede que os gregos se esforçarõ fortemẽt cõ outros caualeyros que lles estonçe chegarõ, frescos et folgados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Et por esto uos rrogo que uaades todos cõmjgo, ante que nos quitemos do torneo, et lles mostremos quan grãde he o nosso esforço. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Quando el rrey Toas esto ueu, esforçou os seus et começou de yr perla batalla, fazẽdo grãdes caualarías et moyto mal aos troyãos; ca el, per u ýa, mataua moytos et a outros moytos fazía leixar as selas sen seu grado, ca el se meteu en auẽtura et rreçeberõ del moyto mal os troyãos aquela uez. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Et chagárõno anbos tã mal que, per pouco, perdera a ujda et todo seu esforço. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Et os da uila outrossý, que estauã ẽnas barreyra, sse esforçarõ tãto en seu señor Éytor que os puxarõ de ssy, en tal gisa que ficou ẽno cãpo cõ elles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Et Menesteus leuãtousse logo cõ sua espada ẽna mão, et começou de sse anparar moy uiuament de ánbolos yrmãos, assý cõmo aquel que era moy fardido et de grãde esforço. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Et daquesta ora endeãt se esforçarõ os troyãos, en tal gisa que, per força, poserõ os gregos afora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 361 |
Et dérõna a el rrey Talamõ, et ouuo dela hũ fillo, que foy moy fardido et moy esforçado caualeyro, et ouuo nome Ajas Talamõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 363 |
Desý deulle hũ pouco a comer et fézoo moyto esforçar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 364 |
Conta a estoria que as donas pregũtauã a Éytor quaes caualeyros auerýan per dereyto o prez daquela batalla ou quaes forõ y bõos, et nõ o sabíã ben todos, pero todos comunalment dezíã que Troylos fora y moy bõo et moy esforçado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 367 |
Et el rrey Príamos tã bon señor et tã bõo cõpañeyro lles andaua que a todos fazía creçer coraçõ et a todos fazía creçer moy grãde esforço, per uquer que el andaua, por acabar ben aquelo que começara. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 367 |
Et outrossý sey mellor falar [aas] gentes et dizerlles palauras por que sse elles esforçẽ et acorden cõmjgo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Sen falla, el he bon caualeyro et fardido et ben esforçado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Pero logo tornarõ, et forõ cobrados en seu lugar, ca chegou y logo Achiles, o moy bõo caualeyro et moy fardido et moy esforçado en armas et mays preçado et mays arrizado et mays orgulloso et mays nomeado que éntrelos gregos auj́a. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 375 |
Por ende, amjgos, senores, ajamos cõssello cõmo tal enbargo cõmo este partamos d ' ontre nós, ca, sse este traedor tirado for, acabaremos quanto quisermos; et se o nós ouuessemos preso ou morto, nõ dulto que tã toste nõ ajamos a Troya, ca este he aquel que nos ha cofondudos et maltreytos et escarnjçidos per moytas uezes; et, se os troyãos este perderẽ, estonçe perderã seu ben et seu esforço et seu mãtẽemento et seu castelo et seu defendemento; et alý peresçerã, et perderã todo o anparamento et acostamento et fiança et aujuamento; et alý peresçerá seu ardimento todo, et quebrarlles ha o coraçõ, ca este he seu caudillo et sua syna et seu synal et seu pendón. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 375 |
Et este he o que lles faz carreyras ẽna batalla et que os esforça et quebrãta os nossos, et sen el nõ poderíã nada, ca, sse foien, este os rrecobra, et, se son couardos, este lles dá ardimento et este lles faz creçer et auer et cobrar ẽna sua grã proheza, et, se lles cõteçer pressa, logo son liures per hũa esporoada que al faz. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 375 |
Mays quen uẽtura ouuesse que o podesse prender ou matar, ben creo que elles nõ porríã o pe fora d a uila, nẽ auerýan cõtra nós esforço nẽ poder per nehũa maneyra, nẽ auerýan poder de nos sofrer hũ día, ca tã grã descõforto et tã grã desasperança tomarã en ssy deste dãno tã mao que nõ seyríã a batalla cõnosco. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 378 |
Et quen uisse quantos elmos et quantos escudos et quantos pendões et quantas synas et quantos caualeyros de lynagẽ, fardidos et esforçados, et quantas bõas cõpañas tragíã, ben armadas et ben apostadas, por grã marauilla terríã onde tãta gente podería seýr nẽ seer juntada, ou qual seería a força ou o poder que os podería cõtrariar ou se lles defender. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 383 |
Et aquí prouarõ estes caualeyros anbos o grãde esforço de Éytor et a ssua ualentía, ca leuarõ grãde afán ẽno prouar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 384 |
Et tornousse aa batalla moy esforçado et moy brauo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 387 |
Et por esto auerán senpre de nós pauor et espanto grãde, et por esto perderán ardimẽto et ualẽtía et ualerã meos en armas, et perderã todauj́a esforço. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 390 |
Et elles todos cõfortárõna moyto et esforçárõna moy ben, que nõ ouuesse medo nehũ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et este rrey Apítofus andaua ẽna batalla moyto esforçado et moy fardido, et tragía en sua mão hũ uenabre claro, et tallaua cõmo hũa naualla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 397 |
Estonçe esforçou moyto aos seus et cobrarõ o cãpo, et el et tódolos seus outrossý leuarõ y moy grãde affán aquela uez, et gãanarõ y grã prez aquel día. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 400 |
Et desque os gregos virõ que o Ssagitario era morto, forõ esforçados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 400 |
Poys que Diomedes o Ssagitario ouuo morto, todos os da oste fezeron estonçe tãger boziñas et ssoar tronpas et anafíjs a mays poder, por fazer tomar aos seus mayor esforço et mayor ardimento. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 400 |
Et ajuntárõsse todos, et esforçárõsse, et puxarõ os troyãos fora d ' ontre as tẽdas, et fezéronos seýr afora perlos chãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 400 |
El ueu en este torneo Achiles et, cõmo era caualeyro rrézeo et esforçado et de grãde ardimento, quiso justar cõ el hũ por hũ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Agora leixa o cõto a falar da quinta batalla por falar de cõmo os gregos tomarõ esforço et cõssello por liurar a el rrey Toas |
[+] |
1370 |
CT 1/ 406 |
Et Colcos, o moy bon sabedor agoyreyro et leterado lles preegaua de cada día, et os cõfortaua, et dezía taes rrazões per que elles erã esforçados et ficauã en seu coraçõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Señores, ben entẽdemos cõmo nõ podemos sofrer per nehũa maneyra esta pestilençia, nẽ este mal, ca, se nos moyto dura, a toda gisa a morrer nos cõuerrá; ca este odor nos cofonde et nos mata, en tal gisa que os mellores et os mays esforçados de nós son ja tã flacos que nõ poden tomar armas nehũas, sse adur nõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 414 |
Pero nõ uos quero fazer longa rrazõ, mays pésame porque me tãto desamades et a uós tãto esforçades. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Mays ẽno mũdo nõ ha home que cõtar podesse do ardimento et do esforço que Éytor auj́a en aquel lugar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Mays Éytor, cõmo era esforçado et orgulloso, alçou a espada, et foylle dar tan esquiuos tres colpes que mays de vij̃t mallas do almófar da loriga [lle] fezo entrar perla cabeça, en gisa que nõ lle derõ per lugar onde sange nõ seýsse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et tãtos erã ja os mortos que nõ podíã andar senõ per sobre elles, pero andauã tã esforçados et tã fardidos que hũus nẽ outros nõ sse mouj́ã, nẽ sse partíã do cãpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et Polidamas, fillo de Antenor, et el rrey Fión, fillo de Dulgas, chegarõ alý moy esforçados, et forõ y moy bõos, et fezeron cobrar aos seus. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Mays Pares, cõmo era ardido et esforçado, tã grã dãno lles fezo aquela uez que os gregos forõ tan maltreytos aquela uez que, per força, sse fezeron jaquanto afora, et erã tã sañudos que ja mays nõ poderíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Et quando ueu que os gregos rreçeberã tã grã dãno et tã grã perda, esforçou os seus et rrogoulles que o ajudassen moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 457 |
Mays, cõ todo esto, todos estauã mj̃gados de ardimento et de esforço porque Éytor cõ elles nõ era. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 457 |
Et por ende me marauillo cõmo nos mays poden sofrer, ca moyto o achã en grã mj̃ga, et sen el nõ sse saben ajudar, nẽ an esforço nẽ ardimento. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 457 |
Et seu yrmão Troylos fazía tãtas bõas caualarías que esto era hũa grã marauilla, ca nũca foy tal que sse a el chegasse que o nõ cõprasse moy carament, nunca Deus ẽno mũdo fezo caualeyro mays ardido, nẽ mays esforçado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 457 |
Et Filomenis outrossý fazía outro tal, et era caualeyro moy grãde et moy rrégeo et moy esforçado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 460 |
Et quando os da uila o uirõ yr aa batalla, todos seýan pera el cõ grãde esforço et cõ grã prazer que cõ el auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Et poys que o cõsygo uirõ, os seus cobrarõ ardimento et esforço. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Et prenderõ deles moytos, et moytos forõ derribados et malchagados (et) porlo grãde esforço et ardimento que tomarõ cõ a uij̃da de Éytor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Et os troyãos tornarõ moyto esforçados et moyto alegres, et ýan fazẽdo moytas bõas caualarías, assý que, en pouca de ora, forõ jguaes ẽna batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Mays todo esto era porla vij̃da et porlo esforço de Éytor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
En todo esto, os da çidade se ajudauã tã ben et erã tã esforçados et tã aujuados cõ a uij̃da de Éytor que era hũa grã marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
En esta batalla andaua hũ rrey, que era moy bõo caualeyro et moy esforçado, et ýa perla batalla fazẽdo moy grã dãno a troyãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Mays Achiles, cõmo era ardido et esforçado, leixousse yr a el et deulle tal lançada, estando de pe, que logo deu cõ el en terra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Mays Menõ, cõmo era bon caualeyro et esforçado, ben lle pagou o que lle auj́a feyto, ca tã durament et tã sen piadade o fereu per çima do elmo que llo fezo caer en terra et lle fezo seýr moyto sange, en gisa que todo o rrostro foy cheo del. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 466 |
Señor, ¿que será agora do uosso esforço, ou quen mãterrá os torneos, ou hu rrecodirã os fillos d ' algo, ou quen lles dará os gornimentos ou as quitações ou as dádiuas grãdes? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 476 |
Et o uoso esforço tã grand he que nõ á õme que o posa osmar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 477 |
Et aquel de que uos todos pagardes, daquel me pago eu, et aquel que for escolleyto seia bom caualeyro et leal et entendudo et sesudo et esforçado, ca tal deue seer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 478 |
Et todos diserõ que o mereçía per siso et por esforço, et esleérõno entre todos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 480 |
Despois que el rrey Príamos ouuo sua rrazõ acabada, aos troyaos prouuo muyto, et touerõ por bem que seýse cõ elles aa batalla, ca entendíã que seríã por ende mays ardidos et mays esforçados, et faríã por ende mellor batalla et mellor fazenda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 480 |
Et ýam todos ajuntados contra os da hoste et moy paso et en bõ contenẽt et cõ muy grand esforço. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 480 |
A este torneo chegou el rrey Serpedóm de Liza, que era da parte dos troyaos, et andaua rrogando et auiuando os seus et esforçãdoos que fezesem bẽ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 480 |
Mays el rrey Serpedóm, cõmo era bõo caualeyro et ardido et esforçado, leuãtouse muy brauament, et meteu mão aa espada, et deulle tal ferida per çima da coyxa que lla tallou toda, et dou cõ el (morto) en terra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 483 |
Mays o acollemento er[a] tã grand et a presa por entrar que muytos y morrerã se nõ fora porlo ardimento et esforço del rrey Príamos et daqueles que ma[n]teuerõ o torneo et defenderõ a entrada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 486 |
Et tomou entonçe caualeyros et peões, os mays esforçados et os mais hurgullosos que el podo escoller, que fosem cõ el en esta carreyra; pero ante enujou caualeyros a Chísidas et a Deurofám et a Carretas, hũas terras muyto auondadas que am así nomes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 489 |
Pero se eu falase cõ ela et lle mostrase mĩa coyta, ou lle podese pedir merçee que ouuese doo de mj̃, ou se fose çerto que en algũ lugar a podería auer, pero que meu mal sería, esforço auería ende. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 497 |
Et se en mj̃ á ualor ou esforço algũ ou siso ou entendemento, aquí cõuẽ que paresca, ca ẽno mũdo nõ á tã forte cousa nẽ tã esquiua que eu por esto nõ faça. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 497 |
Et aquel señor que tẽ o mũdo en poder me faça oie taes nouas trager cõ que seia esforçado et nõ queixoso. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et Palomades, cõmo era bom caualeyro et muyto esforçado et muy gerreyro et muyto hurgulloso, estaua ante todos os seus, matando et astragando en troyãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et todo seu esforço et todo seu poder fazía y cõmo os podería maltrager et astragar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et cõmeçou a chamar suas cõpañas a grandes uozes et esforçarlos et rrogarlles que os ferisem. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et se uós quisserdes esforçar agora, agina lles ueeredes tornar as espádoas, et a perda será sua, se se mãteuer o torneo que se faz. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et el rrey Serpedóm, que era caualleyro muyto aposto et muyto esforçado et muy preçado en armas, porlas muytas boas caualarías que auía feytas per suas mãos, ca era moy dultado, cõmoquer que nõ auía mais ca dous ãnos que tomara armas et cõmeçara grandes feytos et fezera grandes esforços, per que auía gãanado grã prez et grand honrra, (et) q[ua]ndo ueu o grã dãno que Palomades fazía en este torneo m[a]o et perigooso et chamou os seus et esforçou, et outrosý ueu cõmo matara Deýfebus, fuy ende tã sanudo que mais nõ podería. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Mais Palomades, cõmo era caualleyro esforçado et ualente, deulle hũa tal ferida per çima da cofia que logo la tallou, et deu cõ el en terra do caualo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et tódoslos mais ardidos et mays esforçados ficarõ mais desconfortados et aontados quando uirõ seu prínçipe morto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et todos entõçe perderõ esforço de curaçõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Mais os troyãos erã moyto alegres et muyto esforçados et fazíã moytas bõas caualarías. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
El rrey Menalao et Talamõ et Ayas et el rrey Toas et el rrey Vlixas et Diomedes et outrosí o duc de Atenas fazíã ẽnos troyãos grã dãno per u ýam; et cõmoquer que se fosem acollendo a suas tendas, nõ ýam desmayados, mais tornãdo cõmo ardidos, et fazíã moy bõas caualarías, et dauã moy grandes colpes sinados, et tornãdo a moytos, et fazíã moy boas caualarías, moyto esforçados et moyto ardidos, et ýamse moy bẽ defendendo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 512 |
Mais chegou logo y, et esforçaua os seus, et dizíalles assý: - |
[+] |
1370 |
CT 1/ 516 |
Et el quando oýo chorar, abreu os ollos muyto aduro et tãto se esforçou que pregũtou tres uezes se era uingado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 517 |
Mais porlos dãnos nõ se deue õme a espantar, mais deue senpre tomar en sy esforço et auer asperança de rrecobramento ou dalgũ bõo acaesçemento contra sseus ẽemigos per que os poss[a] maltrager et astragar et uingar sua dessonrra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 518 |
Da outra parte se guisauã moy bẽ os da hoste et se acõsellauã cõ Agamenõ, seu prínçipe, que lles auía de mãdar et de correger, et que os auiuaua et esforçaua moy bẽ, et lles rrogaua moyto que sse nõ queixasen do día que ante auíã pasado, et que se esforçassen et tomassen uĩgãça do dãno que auíã rreçebudo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et ouueron sobre elo seu cõssello, et acordarõ de enviar a el a Nástor o Uello et a Vlixas et Diomedes, que era moy bon caualeyro et moy esforçado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et, sen falla, quando somos sen uós ẽna batalla, somos ende moy despagados et moy pouco esforçados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Mays agora nos podedes fazer ledos et esforçados et ardidos et darnos tã grãde ardimento et tã grã coraçõ que os da uila auerán o peor et nós o mellor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Mays uós podedes y morrer cõmo morrerõ os outros, a gisa d ' ardidos et de esforçados, et fazeruos an moyta onrra aa uossa morte, et uós seeredes aqueles que faredes a Menelao cobrar sua moller, ca eu nõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 528 |
Et por esto son esforçados et nos fazẽ cõprar carament algũ mal, se llelo fezemos; et por esto esquiuarã a paz et nõ a querrán auer nosco. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 532 |
Et por nos Achiles nõ ajudar, nõ deuemos por ende a desmayar, mays cada hũ deue de rrogar et esforçar seus uassalos et sua cõpaña cõmo bõos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 532 |
Ca elles an ja perdudo a Éytor, que era seu esforço et lles soýa acorrer, et nõ an outro que tãto ualla cõtra nós en torneo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 532 |
Et uós veeredes que sse uos nõ terrã ẽno cãpo, nẽ poden moyto durar se uos hũ pouco en elles queredes esforçar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 533 |
Demays, de aquelo que dizedes que nõ deuemos desmayar, nẽ seer descõfortados, porque nos Achiles nõ ajuda, vós ssabede que en toda a oste nõ ha tã ardido, nẽ tã esforçado, que nõ seia desmayado et meos orgulloso por esta rrazõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 533 |
Et mays uos digo, don Menelao: o uosso esforço nõ sse chega nehũ ponto ao seu. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 534 |
Et cõmo a mj̃ semella, aýnda Menelao nõ coñosçe ben os troyãos, ca diz que nõ an ontre ssy esforço nẽ poder desque perderõ a Éytor, nẽ ha entre elles quen moyto ualla en armas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 534 |
Et eu digo a Deus uerdade que en todo o mũdo, camaño he, que nõ ha caualeyro que tãto ualla en armas cõmo Troylos, et nõ he mẽos ardido, nẽ ha mẽor força que seu yrmão Éytor, nẽ mẽos esforçado, nẽ mẽos orgulloso, nẽ mẽos ualẽt, nẽ mẽos cõprido de bondade, nẽ sse cõbate peor que el. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 534 |
Et agora diz don Menelao que sse nõ poderã cõtra nós defender, aýnda que nos Achiles nõ ajude, (et) sse uos jaquan[t]o quiserdes esforçar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 535 |
Enpós estes ýa Diomedes, moy ben gisado, et leuaua sua aaz moy bõa et moys apostada, et Menelao cõ el, et este anbos leuauã moytas bõas cõpañas et moytos bõos caualeyros ardidos et esforçados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 535 |
Et aquela uez foy moy ben agardado dos seus, ca mays de trij̃ta mill caualeyros o agardauã aquel día, que ja mays nũca sse del partirõ, tãto ouueron sabor de uẽçer aquel torneo et de fazer partir seus ẽemjgos de alý aontados; et, sen falla, assý o esforçarõ que elles ouueron aquel día o mellor da batalla et os gregos o peor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 537 |
Et tã grãde esforço auj́ã os seus en el que sse acollíã todos a el, cõmo se fosse castelo ou forteleza hu coydassen de seer ben defendidos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Mays a força et o esforço et a uẽtura et a ssua fraqueza os desbaratou et lles fezo leixar o cãpo, mal seu grado, sen rrecobrarlo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Et poys que a batalla foy partida, de ánbalas partes lle dauã ende grã prez, et, sen falla, porlo seu esforço et porla sua grã ualentía, forõ defendidas as tẽdas et as rriquezas grãdes que os gregos auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 551 |
Mays os troyãos eran moy ledos et moy esforçados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 555 |
Et pois que seu scudo et seus sinaes foron coñuscudos, logo sua cõpana fuj esforçada, et logo cobrou o canpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 555 |
Et os d ' Achilles erã tã alegres et tã esforçados cõ seu señor, que lles chegara ujuo et fresco, que mays nõ poderíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 555 |
Et así se parteu o torneo porlo esforço et porlo ardimento de Troylo, et oiemais pode yr folgar, se quiser, que muyto lle conpre, ca sabede que en esta batalla morrerõ muytos bõos caualeyros et de grã preço. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 560 |
Et começoos a esforçar, et rrogoulles muyto que se ajudasem muy bem. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 562 |
Ca por força et por ujuo poder et por franqueza et porlo esforço del rrey Menõ, fuj o corpo de Troylos tollido aos gregos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 565 |
Mais os mermidões, a que se nõ oluidaua o mãdado de seu señor, tãto se esforçarõ et tãto afám sofrerõ que, per força, tollerõ aos persiãos seu señor, el rrey Menõ, ca o collerõ entre si et fuj logo morto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 577 |
Sabede que así os esforçou Paris que logo todos se chegarõ sem pauor, et fórõno ferir ardidament. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 586 |
Et seia ben çerto que, se nõ para mentes en sua fazenda et se nõ guardar bẽ, tal y au[er]á que lle dará tal golpe que lle nõ dará bõo esforço pera seguir a batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 590 |
Qvando os troyãos uirõ a Paris morto, logo forõ desconfortados, tãto que perderõ esforço et ardimento. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 595 |
Mais el rrey Príamo nõ quiso que alá seýsem, nẽ tomasen armas, ata que ouuesem esforço ou ajuda dalgũa parte, que podesem sofrer o canpo et os fezesem acoller en suas tẽdas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 602 |
Et cõ ela uẽer[õ] Vo mill donzelas bem armadas et bẽ esforçadas et ardidas, et en bõos caualos d ' Arabia, bem armados et ligeyros et ualentes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 605 |
En aquela ora seýo aa batalla a rreýna Panteselona, que era esforçada et ardida et hurgullosa, et cõ ela suas donzelas, todas ajuntadas en hũ tropel. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Et erã cõ el tã esforçados que nõ dultauã nada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Mais, cõ todo esto, rreçeberã y grã perda, et forã uençudos et metud[o]s perlas entradas da çidade, et nõ tornarã, se nõ fora porla bõa rreýna Pantaselõna, que chegou logo y muyto ag(u)ina et que lles acorreu moy bẽ, ca ẽno mũdo nũca tal dõna naçeu en fazer et en esforçar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Et sua señora bẽ as castigaua cõmo fosem, et, pois que as ouuo castigadas et as esforçou moy bẽ, ferirõ os caualos das esporas, et leyxárõse correr contra os gregos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Et Pirus tornou sañudo et de m[a]o talante, et começou de chamar os seus a grandes uozes et esforçalos muyto, rrogoulles que se nõ partisem del. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Agora, caualeyros, tornade aquí a esforçaruos (ey), et aquí paresca o uoso ardimento et o uoso prez, et nõ uos leyxedes así desbaratar et maltrager. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Quando a rreýna Pantaselona oýo cõmo Pirus esforçaua os seus [et] despreçaua as amazonas, (et) fuj muy sanuda, et todo quanto el dizía nõno preçou nada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Et cõmoquer que el fose muy mãçebo, era muyto entendudo et muyto esforçado en armas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Et fezo tãto d ' armas aquela uez que, porlo seu esforço et outrosí porlo ardimento da rreýna Pantaselona, os gregos forõ desbaratados et uençudos do canpo mais de tri(i)jnta traytos d ' arco. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 621 |
Et Pirius tornou logo outra uez cõ esforço dos seus mermidões, que o defendíã das amazonas et dos troyãos muy bem, et fuja ferir tã cruament que deu cõ ela en terra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 621 |
Mays quando as amazonas uirõ que perderã sua señora, ouuerõ ende tã grã coyta que se quiríã matar cõ suas mãos, et muytas delas caýã dos caualos cõ pesar; pero esforçárõse et punarõ quanto poderõ de uingar sua señora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 624 |
Et muytos deles dizíã que auíã rreçebudo grã perda et grã dãno per ela et porlo seu esforço, ca, pois que ela chegara, morrerã moytos dos seus; ca os troyãos os uençerã et os maltrouxerã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 633 |
Et el rrey auía seus fillos, que erã marauillosos caualeyros et ardidos et esforçados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 670 |
Et dizeruos ey por qual rrazõ: eu mãtiue bem os gregos, et muyto esforçadament uĩjna aas batallas fortes et mortaes, et moytas uezes fostes atã coytados et tã apresurados que forades uençudos et mouudos do canpo, se eu nõ fora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 672 |
Dizédeme, dom Vlixas, ¿a que ueerã gregos a Troya, se nõ fora porlo meu moy grande esforço? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 672 |
Senores, este pleito nõ me sería tã esquiuo nẽ tã grande se fose uiuo Achiles, que era ardido et ualent et hurgulloso et honrrado et preçado sobre tódoslos outros; ca, se o a el desen, nũca me eu queixaría nẽno contradiría, et fora seu quito et en paz; ca bem sabẽ todos que per el et perla sua ajuda somos oie en este día uençedores et cõqueredores de Troya, et per el cõmeçamos et acabamos este pleito, et por el mouemos esta guerra et cometemos esta rrazõ, et per el fomos çertos da rresposta del dios de Apolo en el Delfón, et per el uençemos as batallas, ca el matou a Éctor, que era muy forte et brauo et ardido caualeyro, et el matou a Troilo, sey yrmão, que era muyto ardido et moy ualente ademays, et per el et per seu esforço fuj morto el rrey Télafus. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 672 |
Et tódaslas cousas que nós cõmeçamos, tódaslas trouxemos a acabamento cõlo seu esforço, et per el auemos nosas uidas, ca poucos de nós poderã escapar de morte ata agora, se el nõ matara a Éctor et a Troillo et a Menõ et outros fillos del rrey Príamo, que erã de grã guisa, sesudos et atreuudos et ualentes caualeyros, et per el fuj çercado Troya et cõquista et queimada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 672 |
Et porque aquel rrey ueu que se nõ podía del guardar et se uij́a así cõquerer et tomar quanto auía, esforçouse en suas maos et fogeu, ca en nihũa maneyra nõ quiría seer seu. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 678 |
Et toda aquela noyte nõ quedarõ desto, et nõ fazíã sen guisa, que Ayas Talamõ os desamaua, et era fortement dultadoyro, et era esforçado et ardido et ualent sobre quantos ẽno mũdo forõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 685 |
Mays a mj̃ semellaría bõo cõsello et são pera aqueles que ficar quisere[n]: façã uĩjnr a don Antenor, que he muy bõo caualeyro et muy sesudo et ardido et ualent et esforçado et de grã guisa, et este os mãterrá et defenderá muy bẽ, et os saberá bẽ correger et cõsellar hu mester for, ca nõ lles ueio outro cõsello, nẽ outro rrecado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 689 |
Et nõ auía y marineyro tã sesudo nẽ tã maestre que se soubese cõsellar, nẽ esforçar a si nẽ a outro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 706 |
Et tomauã cõsello cõmo faríã, ca todos entendíã bẽ que, por nihũa maneyra, nõ se podíã defender daqueles que por seu esforço et por seu ardimento cõquererã et destroýrã troyaos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 740 |
Et Telégonus se asanou entonçe malament et, se el ouuera en que se esforçase, el os fezera malandantes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 742 |
Et el era ia muy uello et de muy grande ydade, mays pero eýnda era muy rrégeo et muyto esforçado. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 70 |
Et en esta gisa apareçeu o apostolo Santiago tres vezes a rrey Calrros; et el desque esto vio, esforçãdose ẽna promesa que lle Santiago disera, jũtou moy grãdes jentes et entrou a Espana para cõquirir os mouros. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 96 |
Et erã por cõto quatro mĩll, et matarõ y o caualo a Calrro[s], et Calrros sentiose moyto aficado cõ os mouros que erã moytos et moy rregeos, estando de pee esforçandose cõ sua jente et matou y moytos mouros. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 98 |
Et os nomes dos mayores que yã cõ el som estes: eu dom Torpĩ, arçibispo de Rreens, por la mĩa preegaçõ esforçaua o poboo de Nostro Señor para lidar cõ os mouros et quitauoos dos pecados et ajũtavoos quanto podia cõ as mĩas armas. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Et Rrulan esforçouse moy bẽ et fillou fyuza en Deus et tomoo por la barba et torçeo ẽna sela et caerõ anbos en terra et leuãtarõse moyto agina et acollerõse aos caualos. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Et despois que os caualeiros ouverõ esto feicto, voluerõ os cristiãos todos aa lide moyto esforçadamẽte et teẽdo moyto en pouco o engano dos mouros; et lidarõ cõ eles moy fortemente des la manãa ata o meo dia, et matarõ moytos deles et pero nõ nos poderõ vençer. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 136 |
Et entõ Rrulã leixou o mouro et esforçãdose ẽna merçee de Deus, foyse moy viuamẽte cõtra os mouros cõ aqueles çẽ cristiãos que yan cõ el et ferio en eles. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 136 |
Et logo esforçado por la vertude de Deus entrou ontre aquelas azes d ' aqueles mouros dando moy grãdes golpes a destro et a siestro, et a dirribar et a matar deles moytos, et foyse apos Marsil que ya fogindo, et por la grraça de Deus matoo ontre os outros. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 183 |
Et el esforçando moyto ẽna piadade de Deus, começou de chamar em seu coraçõ Santiago et diso asi: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 191 |
Et el cõ os colares das cadeas aa gargãta esforçandose ẽna merçee de Santiago, sobio ençima da torre et saltou de çima dela fora, et pero que a torre avia saseenta couedos en alto, por la grraça de Deus et por la merçee de Santiago, nõ lle enpeeçeu et foyse saão et cõ soude. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 57 |
o Cauallo que ha de geerar deue Seer esforçado et bem gouernado et non deuen en el caualgar nen traballar con el. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 93 |
Et Nota que este pustrumeiro rremedyo da egoa ou da mua he moy proueitoso ao Cauallo contra cada hũa das doores sobre ditas porque ha prazer dos doneeos esforça todas llas uertudes do corpo et fortemente as conforta. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 105 |
Esto faça ataa que o Cauallo seia esforçado, et as uezes auen que se deita o Cauallo en esta door, et se se deitar fazelle como dito he do capitollo do jnfustico. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 128 |
Et o santo obispo, cõfiando da mjsericordia de Deus et do apostollo Santiago, comõ bóó caballeyro esforçado para entrar en tal batalla, pero cõ grant themor, atreueuse et desfezoo, et poso ende hũa muy boa et moy grande ara et huũ rret(r)ablo de ouro et de prata. |
[+] |