logo usc Corpus Xelmírez - Resultados da consulta

Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval

Resultados da pescuda


Os resultados das buscas efectuadas no Corpus Xelmírez poden ser usados con fins educacionais e de investigación, sempre que se mencione a fonte. Se desexa consultar a referencia e o contexto dun exemplo, calque no símbolo [+] na cela da dereita. Para se referir ao corpus como un todo, cite: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval - http://sli.uvigo.gal/xelmirez/. Se desexa realizar outra pescuda no Corpus Xelmírez, pode calcar aquí.
Está a procurar contextos do uso de ley nos textos históricos do Corpus Xelmírez.

Por cuestións de dereitos de autor, lamentamos non poder amosar todos os resultados desta busca. A mostra está limitada aos 1500 primeiros exemplos atopados no corpus.

1200 FX III, 5/ 699, col. a Et por ende estabelecemos en esta lee que qualquer ome leygo ou de orden, ó de linage ó pequeno ó grande que for prouado que figer este pecado mantenente el iuyz os deue logo a castrar. [+]
1200 FX III, 5/ 699, col. b Ma muger que for leyxada de su marido ningun no case con ela se non souber que a leyxou el certamente por escripto o por testemoyas. [+]
1200 FX III, 5/ 699, col. b Et se a muller seendo en poder del marido por engano ó por arte le dera a quarta parte du dinero al marido que la leyxou, non uala aynda quello desse por escripto; mays quantol dera ela muger por scripto todo deue tornar - gelo . [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Pero que seja a gente | d ' outra ley [e] descreuda, || os que a Virgen mais aman, | a esses ela ajada. [+]
1275 CPb 1/ 6 Ley II. --A que tiene pro la amistad. [+]
1275 CPb 1/ 6 Prouecho grande e bien, viene a los omes de la amistad; de guisa que segund dixo Aristoteles, ningun ome que aya bondad en si, non quiere biuir en este mundo sin amigos; maguer que aia ontressi concordia e por ende disso aristotiles que sse os homees ouuessen ontressi uerdade non auerian mester justiça nen alcaydes que os julgassen por que a amizdade lle faria conplir e guardar aquelo meesmo que quer e manda justiça ley. [+]
1275 CPb 1/ 6 Ley III. --Como se (deue) ome aprouechar del consejo del amigo: e qual ome deue ser escogido para esto. [+]
1275 CPb 1/ 6 Ley. [+]
1275 CPb 1/ 6 Ley IV. --Quantas maneras son de Amistad. [+]
1275 CPb 1/ 6 Ley. [+]
1275 CPb 1/ 6 La segunda manera de amistad es mas noble que la primera, porque puede ser entre todos (los) omes, que hayan bondad en si: e porende es mejor que la otra, porque esta nasce de bondad tan solamente, e la otra de debdo de natura: e ha en si todos los bienes de que fablamos en las leyes de este Titulo. [+]
1275 CPb 1/ 6 Et amizdade de natura he a que o padre e a madre han a seus fillos e o marido aa moller. e esta non tan soamente a enlos omees que an rrazon en si. mays aynda todalas outras animalias que an poder de engendrar. por cadahun deles a(n) naturalmente amizdade de con seu conpanneyro e conlos fillos que naçen deles. e amizdade an outrossi segundo natura aque les que son naturaes de hua terra de maneyrra que quando sse achan en outro lugar estranno an (plazer) huns con outros e aiudançe enlas cousas quelles son mester ben assy como sse fossen amigos de longo tempo. a segunda maneyra de amizdade he mays noble que a premeyra. porque pode seer entre todos omees que aian bondade en si e por ende e mellor que a outra que esta naçe de bondade tan soamente. e a outra de deuedo de natura. e a en si todolos bees de que falamos en las leys deste tidoo. a terceyra maneyra por placer que espera del auer, (luego que lo aya, o le desfallezca la pro, o el plazer que espera auer del amigo), desatase porende la amistad que era entre ellos, porque no auia rayz de bondad. [+]
1275 CPb 1/ 6 E de esto fablamos en el Titulo del Desafiamiento, en las leyes que fablan en esta razon. [+]
1275 CPb 1/ 6 Ley V. --Como deue ser guardada la Amistad entre los amigos Tres guardas deuen auer, (e poner) los amigos en si, porque la amistad (dure) entre ellos, (e) non se pueda mudar. [+]
1275 CPb 1/ 6 Et aynda y a outra maneyra de amizdade segundo o costume de espanna que poseron antigamente os fillos dalgo ontressi que sse non deue desonrrar nen fazer mal huns a(os) outros ameos de se tornar a amisdade e se desafiar primeyramente e desto falamos no tidoo do(s) desafiamento(s) en las leys que falan en esta rrazon. [+]
1275 CPb 1/ 6 Ley. [+]
1275 CPb 1/ 6 Ley VI. --Como deue (el) ome (amar) a su amigo. [+]
1275 CPb 1/ 6 Ley. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 124 Mays aquel a quem preguntedes reſponda por ſſy miiſmo abertamente, (porqu)e? en la ley por en conſentio que (lo)s auogados raconaſſem et demandaſſem pollos donoſ dellos preytos por que el iuyz podeſſe mays ayna entender et ſaber a uerdade, ſe (se) abſcondeſe por ellos . [+]
1290 FD I, 2, 3/ 125 Mays ſe todos comecarem o pleyto de conſúú cada uno deles o pode ſeguir por ſi pero que os outros non ſeyam preſentes. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 125 Et os que defende o dereyto ſon eſtos : caualleyros que eſtam ena corte del rey et que recebem soldada del por le facer ſeruiço, foras ende en preyto de caualleyros que foſem ſu ſeu poderio e en ſas caſas; clerigos, monges et contractos que ſe non podem leuantar por algunas infirmidades ou los que ſon meores de XXV anos, ou os que ſon acuſados dalgum mal feyto, mentre durar a acuſaçom. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 126 Titollo del curſo huſſado dos pleytos et dos enpraçamentos que ſe an de fazer. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 127 Se um yrmao for conſelleyro de morte doutro ſou yrmao non ſe pode eſcuſſar de qual acuſſamento (quer) que contra el faza por razon de yr(mandade) poys que foy en conſello de ſua. [+]
1290 FR I, 10/ 122 Se algum quiſſer toller o penſoeyro que deu fagao a ſſaber a ſou contendedor ou ao allcayt que iulgar o preyto; et ſe o non fezer, et aquel penſſoeyro alguna couſa fezer en ſou preyto, ualla aſſy como # sello non ouueſſe toleyto. [+]
1290 FR I, 10/ 122 Mandamos que o que for ao praçeo sobre alguna demanda, quer de rayz, quer de mouele, et de poys quiſſer yr en romarya ou en oſte ou en outro lugar, leyxe por ſy penſoeyro que reſponda; et ſe o non fezer o allcayt do preyto faga contra el aſſy como manda a léé doſ que ſon apraceados et non queren fazer dereyto. [+]
1295 TC 1/ 3 Et enmentre que elle era ala, pero que a el leyxara el rrey dom Afonso por herdeyro, com̃o e dicto, huũ conde do paaço del rrey [que auia nume Nepoçiano, quando uio que el rrey] dom Rramiro nõ era na terra nẽ sse açertara aa morte del rrey dom Afonso, coydou aquel cõde Nepoçiano que poderia auer o rreyno per força; [+]
1295 TC 1/ 3 El rrey dõ Rramiro ouue nouas et sabedoria desto en Castella, hu estaua fazẽdo seu casamẽto; et, quando aquillo soube çertamente, leyxou todolos outros feytos et tornouse para Leõ o mays agina que el pode. [+]
1295 TC 1/ 5 Andados dous anos del rreynado del rrey dom Ramiro -et foy isto ena era d ' oytoçẽtos et sateenta anos; et andaua entõçe o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçentos et xxij ãnos -, asi com̃o conta a estoria, poys que os mouros souberõ que el rey dom Afonso o Casto, que era muy esforçado et muy forte et muy aventurado en batalas et os avia muyto apremados et quebrantados cõ lides et cõ correduras, que era morto et rreynaua en seu lugar el rey dõ Ramjro, coydando elles que el, como seria en sua noueza, que aueria medo, ca era o poder dos mouros muy grande en Espana, como oyredes adeant[e] na estoria, et que, auẽdolles medo, que daria o que lle demãdasẽ por razõ que le nõ desem guerra et que o leyxasem en paz; et enviarõle pidir que lles dese cada ano La donzelas das mays fillas dalgo, cõ que casasẽ, et outras La das outras do poboo, cõ que ouuesem outrosi seus solazes et seus deleytos; et estas çem donzelas que fosẽ todas uirgẽes et en cabello, asy como las dera el rey Mauragato en seu tẽpo, que fora ante dele. [+]
1295 TC 1/ 5 Et el rrey Mouragato fora fillo del rrey Froliano [de gaança, et este rrey Froliano] leyxou por seu herdeyro el rrey dõ Afonso, seu fillo, que era mayor et lijdimo. [+]
1295 TC 1/ 8 Outrosi estabeleçerõ para sempre que, de todas las gaanças que fezesem caualeyros cristãos et os outros omes d ' armas en suas ostes et en suas lides que ouuesem cõ mouros, daquel dia endeant[e], que desem outrosi a[a] jgleia de Sanctiago, como en oferenda, outro tanto como a hũu caualleyro caese en sua parte da caualgada que fezesem ou da colleyta do cãpo que arãcasem. [+]
1295 TC 1/ 10 Et quando moreu el rrey dom Afonso, seu tio deste rey dõ Rramiro, [et] nõ leyxou fillo herdeyro et alçarom rey a dom Rramiro, yrmão deste jnfan[te] Garçia, por grãde amor que auia dese jnfante Garçia seu yrmão -amauao tãto como fillo ou mays - (et) deule soltura que andase per todo o reyno et tomase et comese et fezese todalas cousas como el. [+]
1295 TC 1/ 11 Agora leyxa a estoria as crischandades del rey dom Rramiro et torna a contar de Auderahme, rrey de Cordoua, et dos outros mouros. [+]
1295 TC 1/ 11 Mays os das naues nõ leyxarõ estõçe [de] estar atendendo y outras naues que les aviã de vijnr cõ mays gentes et mayor ajuda. [+]
1295 TC 1/ 11 Mays des aqui leyxa a estoria a fallar desto et torna a fallar del rey dom Rramiro (et) de Leom et dos seus grandes feytos que elle fezo contra mourros, et da justiça que el fez ennos seus. [+]
1295 TC 1/ 16 [et] foy est[o] na era d ' oytoçẽtos et LXX et quatro anos -, morreu este rey dom Rramiro, et foy enterrado muyto onradament[e] ena cidade de Ovedo, ena jgleia de Sam Saluador, cõ muyta onrra de clerigos et de caualleyros et doutros fillos dalgo et de toda outra gente, chorando polla sua morte et rogando polla sua alma a Deus, cõ que el seia. [+]
1295 TC 1/ 16 Et el rey dom Ordono leyxou todolos outros feytos et juntou logo sua oste, et dixeles aquel feyto dos mouros en com̃o vĩjnã; et acordouse cõ elles et foy lidar conos mouros muyto esforçadamente. [+]
1295 TC 1/ 16 Agora leyxa a estoria a fallar del rey dom Ordono, ca adeante tornaremos a ela, et diremos do feyto dos mouros [+]
1295 TC 1/ 17 Et a sua morte leyxou XILaVo fillos et xlaij fillas. [+]
1295 TC 1/ 17 Disi leyxouos y et foy contra a villa. [+]
1295 TC 1/ 17 Et po(y)s en cada hũa dellas muytos caualleyros que as gardasem et corresem ende a Tolledo et (e) a toda sua terra. [+]
1295 TC 1/ 19 Et aquel rey Mahomat, diribada a pont[e], enviou dalj seus caualleyros per toda a terra que a corresem et astragasem. [+]
1295 TC 1/ 19 El rey dom Ordono, quando esto soube, que aquel guerreyro Muca estaua tam açerca, partio sua oste en duas partes: et a hũa leyxou alj çerca da villa et a outra leuou cõsigo. [+]
1295 TC 1/ 19 Et foy vençudo Muça cõ sua oste et morrerõ y mays de X mĩll caualleyros dos seus, sen a outra gente que foy muyta ademays. [+]
1295 TC 1/ 19 Et Muça fugio com tres lançadas que lle aviã dad[a]s na batalla et leyxou y todo o guisamento da sua oste et todoslos dineyros que llj Carllos, rrey de França, enviara. [+]
1295 TC 1/ 19 Et tornouse el rrey muyto onrrado et cõ grã prazer para os que leyxara ẽna çerca. [+]
1295 TC 1/ 25 Et en hũu delles prendeu hũu caualleyro que auja nume dom Fortuno et leuou[o] presso para Cordoua. [+]
1295 TC 1/ 25 Et, segundo conta a estoria, viueu este caualleyro çento xxvjs anos. [+]
1295 TC 1/ 25 Agora leyxamos estas razões et tornaremos a contar del rrey don Affonso de Leõ et d ' Espana [+]
1295 TC 1/ 27 Et el rrey dom Affonso, com̃o estaua seguro et en paz et pensando en bemparãça de seu reyno, nẽ se gardaua nẽ cataua de tal coussa, nẽ tijna cõsigo senõ poucos caualleyros a aquella ora. [+]
1295 TC 1/ 27 Et o senor d[e] Ovedo et os caualleyros et omes bõos da terra cõ estes nõ poderõ al fazer et sayrõ[no] a rreceber. [+]
1295 TC 1/ 30 Aqui diz a estoria, ontre todaslas bõas obras que el fez que foy esta hũa: cõ grandes thesourros que llj leyxara seu padre el rrey dom Ordono (et) osmou que o melor que delles podia fazer [seeria] despendelos en fazer seruiço a Deus. [+]
1295 TC 1/ 31 El rrey dom Alffonso, logo com̃o ysto oyo, tomousse cõ huus poucos de caualleyros que y fficaram cõ el, ca todollos outros sse foram poys que a batalla de Benauent[e] ffora uençuda et liurada. [+]
1295 TC 1/ 34 Mays agorra sabede aqui os que esta estoria ouyrdes, que en todas estas batallas que el rrey dom Affonso ouve cõ mourros, assi como auemos dito, en tod[a]s foy Bernaldo muy bõo caualleyro d ' armas et seruyo a el rrey dom Affonso muy bem, et en tod[a]s lle pideu seu padre. [+]
1295 TC 1/ 35 Et el rrey dom Affonso, seendo muyto alegre, sayo hũu dia et foy veer os caualleyros que lançauã a tauollado. [+]
1295 TC 1/ 35 Mays agora leyxamos aqui a fallar disto et contaruos emos dos feytos dos mouros d ' Espana. [+]
1295 TC 1/ 38 Mays agora leyxamos aqui de fallar dos mouros et tornarremos aa contar del rrey dõ Affonso, o Magno, et de Bernaldo. [+]
1295 TC 1/ 39 Et elles erã per conta CCCos caualleyros de linagẽ. [+]
1295 TC 1/ 39 Et, el yndo pollo camjno, caualleyros del rrey dom Affonso, que vijnam da caça, virõ as armas de Bernaldo et conocerõnas et ouverõ muy gram medo, et quiseranse acoler aa villa, mays Bernaldo n[õ] lles deu vagar. [+]
1295 TC 1/ 39 Et matou elle delles bem LXa caualleyros. [+]
1295 TC 1/ 39 Et el rrey dom Affonso, cõ pesar de[sto], mandou pregoar per toda sua terra que todollos que para armas eram, com̃o caualleyros et peões, que se ajuntasem et vẽesem para a çidade de Leõ. [+]
1295 TC 1/ 39 Et os cõdes ouverom disto muy grã sana et pesar et enviarõno dizer a Bernaldo cõ hũu seu caualleyro en puridade. [+]
1295 TC 1/ 39 Et, poys que assi he, fiquem XV caualleyros de uos que gardem este castello et os outros uaam comjgo. [+]
1295 TC 1/ 39 Et el rrey, quando o soube, mãdou armar a grã pressa todollos seus caualleyros et que caualgasem todos logo. [+]
1295 TC 1/ 39 Et, depoys que el foy ẽno castello, disserõlle sseus caualleyros: - [+]
1295 TC 1/ 43 Et, poys que assi he, uaam a Bernaldo cõ mandado algũus caualleyros que me de as chaues do castello et que lle darey seu padre. [+]
1295 TC 1/ 43 Rey, mays gãano eu ena[s guerras que enas] pazes, ca o caualleyro poble mellor viue en guerras que en paz. [+]
1295 TC 1/ 43 Et el rrey mãdou entõçe a Orios Godos et ao conde Teobalt et a vije caualleyros de sua masnada que fossem pollo conde Sant Diaz. [+]
1295 TC 1/ 43 Et dizem outrossi que el rrey, pero que estaua yrado contra Bernaldo, que lle deu caualleyros et auer et envyo[o] para França, pero que achamos que en Espana morreu Bernaldo, assi com̃o dissemos ya ante disto et com̃o [diremos] eynda adeant [e] . [+]
1295 TC 1/ 43 Et, depoys desto, cassou Bernaldo cõ hũa dona que auja nume dõna Galinda, filla do conde Ardes de Londres, et ouve della hũu fillo a que disserõ Galỹ Galindes, et foy depoys muy esforçado caualleyro. [+]
1295 TC 1/ 43 Mays agora leyxamos aqui de contar estas razões et tornamos a contar deste rrey don Afonso, o Magno. [+]
1295 TC 1/ 47 Et derõlle sobre isto caualleyros dos da villa et molleres et fillos en arrafẽens. [+]
1295 TC 1/ 47 Pero ffezo derribar os muros da villa, senõ o alcaçar que ficou, en que el leyxou sseus caualleyros que llo teuessem et lle gardassem a villa et a terra dalj endeante. [+]
1295 TC 1/ 49 Como Mahomat, rrey de Cordoua, anda[ua] pello vergel et do eyxedo que llj y deu hũu seu caualleyro [+]
1295 TC 1/ 49 Conta a estoria outrossi ante disto que, andando este Maffomat hũu dia per sua orta en hũu uergeu muy fremoso que auja y acerca do paaço, que disso hũu caualleyro daquelles que andauã cõ elle: - [+]
1295 TC 1/ 49 Et este Mahomat, rrey de Cordoua, leyxou a sua morte XXXta et iiijo fillos et XXti fillas. [+]
1295 TC 1/ 49 Et seendo el ome de bõa voentade et grãando, leyxou logo en começo de seu rreynado a todollos de sua terra as dizimas do que soyam aa dar aos outros rreys. [+]
1295 TC 1/ 49 Et leyxou sex fillos et sete fillas. [+]
1295 TC 1/ 49 Agora leyxamos aqui de fallar das razões dos mouros et diremos dos feytos del rrey dom Affonso. [+]
1295 TC 1/ 51 Et en esse ãno prenderõ caualleyros del rrey dom Affonsso hũu mouro que auja nume Audalj, que era cabedel et endeantado dos alaraues, et derõno en presente al rrey don Affonsso. [+]
1295 TC 1/ 51 Agora leyxa aqui a fallar del rrey don Affonso, o Magno, et cõta de Abdala, rrey de Cordoua. [+]
1295 TC 1/ 52 Mays agora leyxamos aqui de fallar desta rrazon et tornamos aa cõtar del rey don Affonso, o Magno. [+]
1295 TC 1/ 55 Et ẽnos xx[x]vj ãnos morreu este Loys, rrey de Germanja, et leyxou a sua morte estes tres fillos herdeyros, que forõ estes: [+]
1295 TC 1/ 55 Et entroulles eno rreyno com mays de xxx mĩll caualleyros et chegou ata Calonya, destroyndo quanto achaua. [+]
1295 TC 1/ 55 Mays leyxamos agora aqui estas razoes et tornaremos a contar das del rrey dom Affonsso, o Magno, de Leom. [+]
1295 TC 1/ 63 Andados xla vj anos do rreynado del rrey dom Afonso, o Magno -et foy isto na era de noueçẽtos et xx anos, et andaua o ano da en[c]arnaçõ do Senor en ixe çẽtos et oyteenta et dous anos, et o enperio de Carlos en ixe -en este ano el rrey dom Afonso, o Magno, quando sse vyo aficado de seus fillos et de seus vassalos meesmos, en hũa uilla de Asturas que dizem Beydes, alj leyxou o rreyno et deuo a seu fillo dom Garçia, en esse logar meesmo, ante seus fillos et seus rricos omees; mays per força que de grado. [+]
1295 TC 1/ 67 Et leyxou a sua morte onze fillos [et] xiij fillas. [+]
1295 TC 1/ 67 Et poys que ouve o rreyno cãbou sseu nume et fezose chamar anãçer, que querria dizer tãto en arauigo com̃o "defendedor da ley de Deus". [+]
1295 TC 1/ 67 Mays leyxamos agora aqui de fallar dos mouros et tornaremos a cõtar del rey dõ Ordono. [+]
1295 TC 1/ 69 Et agorra leyxamos aqui de fallar del rrey dom Ordoño et diremos de Abderame, rrey de Cordoua, com̃o lidarõ el rrey don Ordoño et el. [+]
1295 TC 1/ 71 Et o bispo Dulçidio sayo outrossi por arafẽens que leyxou y. [+]
1295 TC 1/ 73 Dissi cassou cõ hũa dona de Galiza, que auja nu[m]e dona Aragũt, mays leyxoua depoys por que sospeytou della. [+]
1295 TC 1/ 73 Et, quando fforõ allj, nõno sabendo nẽhũu senõ os cõsselleyros del rrey, en vez que queria el rrey ffallar cõ elles, prendeuos et leuouos en cadeas para Leõ et deytouos no ca[r]ç[e]r et jouverõ y algũus dias. [+]
1295 TC 1/ 78 Et este alcayde Nuno Rasoyra tomaua os fillos dos caualleyros et dos omẽes bõos de Castella et criauoos et mostraualle todos bõos custumes et bõas maneyras, en guissa que os padres dos moços sse tĩjnã por enduuidados cõtra el. [+]
1295 TC 1/ 78 Poys que aquel Gonçaluo Nunez, fillo de Nuno Rasoyra, foy grãde mãçebo, sayu muy esforçado caualleyro et traballouse muyto en pleito d ' armas et tĩjna a terra muyto en paz et en justiça. [+]
1295 TC 1/ 78 Agora leyxamos aqui a ffallar desta razõ et tornaremos a cõtar del rrey don Fruella. [+]
1295 TC 1/ 82 De como este rey don Rramiro [reynou] dito auemos eno capitolo dante deste, ca ouve o rreyno leyxado seu jrmão don Affonso, et deuho a el. [+]
1295 TC 1/ 82 Agora leyxamos aqui a cõtar desta razõ et tornaremos a contar de como os castellãos ouverõ cõsello de com̃o ouvesen cabedel de seu senorio. [+]
1295 TC 1/ 83 Andado aquelle primeyro ãno do rreynado deste rey don Rramiro, mentre que el tĩjna cercado en Leõ don Affonso, seu jrmão, o mũge, ouverõ seu cõsello os rricos omes et os outros caualleyros de Castella de alcar por conde a Ffernã Gonçaluez, fillo de Gonçaluo Nunez, ca era ia a essa sazõ grã caualleyro, et de tomarlo por senor, ca o amauã muyto et preçauãno todos. [+]
1295 TC 1/ 83 Et nõ faziã sen guissa, ca elle era muy uerdadeyro en sua parauoa, et (et) dereytoso en juyzo, et bõ caualleyro d ' armas, et muy esforçado, et gãanou muyta terra dos mouros, assi com̃o o contaremos adeante, et en[ã]chou en Castella quanto elle mays pode; ca entõçe, contra Nauarra, Oca era mojõ de Castella et, escontra Leõ, Fiteyro de Veyga. [+]
1295 TC 1/ 83 Agora leyxa a estoria de fallar desto et torna a cõtar daquel don Rramiro, [o] segũdo, que era [rey] de Leõ. [+]
1295 TC 1/ 85 Et os asturãos escollerõ esto de fazer desta guisa cõ grã pesar que aujã por que, quando el rrey don Affonso leyxou o rreyno [et foy seu jrmão] don Rramiro alcado por rrey (et) nõ forõ elles y chamados. [+]
1295 TC 1/ 85 Et aquel rrey don Affonso avia rreynado Vo ãnos quando leyxou o rreyno, assi com̃o disemos. [+]
1295 TC 1/ 86 Mays agora leyxamos aqui as outras rrazões et dire mos do conde Ffernã Gonçaluez. [+]
1295 TC 1/ 88 Et enviou logo muytos porteyros cõ suas cartas per toda a terra de mouros que fosem logo cõ elle caualleyros et peões. [+]
1295 TC 1/ 88 Et conta a estoria que tam grãde foy a gente et o poder que juntou de rreys et de caualleyros et doutros homes d ' armas, que ouve y mays de vij lig[i]ões. [+]
1295 TC 1/ 88 Et entonçe fallou Gonçaluo Diaz, hũu caualleyro muy sisudo, et disso: - [+]
1295 TC 1/ 88 Et, senor, se eu aqui falley sen guissa, rogouos que me perdoedes. [+]
1295 TC 1/ 89 Quãdo el rrey Rrodrigo perdeu a terra, assi com̃o sabedes, nõ ficou en todo Espana terra de cristiãos, senõ Asturas et Castella Vella senleyra, esta en que viuemos agora, a que nosos auoos defenderõ cõ muy grã laçeyra; ca forõ afrontados por que erã muy poucos et tĩjnã muy pouca terra, et padecerõ muyta lazeyra de guerra et de grã fame. [+]
1295 TC 1/ 89 Mays leyx[e]mos agora aqui os parentes et tornemos ao nosso, et guissemos para yr aa batalla et nõna leyxemos per medo da morte. [+]
1295 TC 1/ 90 Don frey Paayo, nõ uos temades de perder o seruiço que me fezestes; ca, sse Deus me leyxar vencer esta lide, prometo a este logar todo o meu qui[n]to que y gãanar. [+]
1295 TC 1/ 92 Mays, com̃o quer que ffoss[ẽ] poucos, erã tã bõos caualleyros et tan esforçados quanto mester era; et aviã muy grã curaçõ d ' ajudar seu senor. [+]
1295 TC 1/ 92 Et aque(e)eçeu alj aquella ora o sinal que o mũge disera ao conde, ca hũu caualleyro dos seus, ome arizado et muy vallent[e], caualgaua hũu muy bõo cauallo ligeyro et fremoso, et deulle das esporas por sayr adeant[e], et abriusse a terra et sumy[u]sse o caualleyro cõno cauallo. [+]
1295 TC 1/ 92 Et tã bõos forõ y todos, que vençerõ todo o poder dos mouros, et fezerõ fugir Almãçor cõ muy poucos caualleyros. [+]
1295 TC 1/ 92 Alj mostrou Deus aquel dia o seu poder que lles dera, en venzer trezentos caualleyros a tã grã gentio(s) de mouros et tã grã senor [et] tã poderoso como Almõçor. [+]
1295 TC 1/ 92 Mays [o]ra leyxamos aqui de fallar disto do conde et tornaremos a cõtar del rrey don Rramiro. [+]
1295 TC 1/ 96 Mays os outros mouros que fugir poderõ meterõse en hũu castello, a que diziã Alfondiga, et leyxarõ muy grãdes aueres ẽno cãpo. [+]
1295 TC 1/ 96 Mays [o]ra leyxamos aqui de ffallar del rrey don Rramiro et tornaremos a contar do conde Ffernã Gonçaluez. [+]
1295 TC 1/ 97 Andados oyto ãnos do rreynado del rrey dom Rramiro -et foy isto na era de IXe çentos xlvj; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en IX çentos et [v]iijo ãnos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en IX ãnos - (et) enviou o conde Ffernan Gonçaluez suas cartas per todo Castella, que ffosen todos cõ el, caualleyros et peões, ata X dias. [+]
1295 TC 1/ 97 Et, depoys que el ouve ajuntado seu poder, enviou hũu caualleyro a el rrey don Sancho, de Nauarra, a dizer sse lle querria enmendar os tortos que auja feytos a castellãos, se nõ que o enviaua desaffiar. [+]
1295 TC 1/ 97 Et o caualleyro foysse logo para Nauarra et, assi com̃o entrou a el rrey, beyioulle a mão et dissolle: - [+]
1295 TC 1/ 97 Quãdo o caualleyro ouve acabada sua rrazõ, disso el rrey assy: - [+]
1295 TC 1/ 97 Tornousse o caualleyro cõ esta resposta para o conde, et cõtoulle todo o que lle el rrey enviaua dizer, que nõ encobriu ende nẽhũa cousa, et dissolle que o auja muy forte ameaçado. [+]
1295 TC 1/ 97 [et] mays uallen Ç caualleyros todos dũu curaçõ ca CICCos dos outros; a y bõos et maos, que nõ pode y al sseer, et as vezes ansse de vẽzer os boos pollos maos, et esto he coussa que acaeçe muytas vezes. [+]
1295 TC 1/ 97 Poys que son muytos mays ca nos, caualleyros et peões, [et] son muy ligeyros (et) de p[ee]s [et] muy esforçados, [et] lançã azcuas et dardos muy a certo. [+]
1295 TC 1/ 97 Et poren, se nos elles cometẽ, muyto le daremog grã melloria; mays se virẽ que nos ymos a elles et os cometemos esforçadamente, leyxarnos an o canpo ante que os feyramos. [+]
1295 TC 1/ 99 Os caualleyros começarõ logo de lidar muy de rigio et de venzer o cãpo. [+]
1295 TC 1/ 99 Et fogirõ logo os nauarros et leyxarõ (logo) o canpo. [+]
1295 TC 1/ 100 Mays os caualeyros forõ despagados del, por que senpre aujã a andar armados et nũca os leyxaua folgar. [+]
1295 TC 1/ 100 Et isto dito, escollerõ hũu caualeyro, a que diziã Nunu Laynes, que dissese ao conde aquillo que aujã acordado. [+]
1295 TC 1/ 100 Nom cõtã d ' Aleyxandre as estorias nẽ os bõos omes os dias nẽ os ãnos, mays retraẽ et dizẽ d[el] os bõos feytos et as cauallarias que fezo. [+]
1295 TC 1/ 100 Outrosi de Judas Macabeu, que foy bispo et bõo caualleyro d ' armas et bom lidador, et lidou muy bẽ, et defendeu muy bẽ dos ẽemjgos o rreyno de Judea en quanto uiveo. [+]
1295 TC 1/ 100 Et os de Tollosa et os nauarros estauan da outra parte et nõnos leyxauã passar. [+]
1295 TC 1/ 100 Mays os castellãos nõ leyxarõ de passar por todo esso, dando et rreçebendo grãdes golpes d ' azcuas et de dardos et de seetas. [+]
1295 TC 1/ 100 Poys que os de Tollosa virõ seu senor morto, comecarõ de fugir; p[e]r[o] os castell[ã]os prenderõ CCCos caualleyros delles. [+]
1295 TC 1/ 100 Agora leyxamos de fallar aqui do conde Ffernã Gonçaluez de Castella et diremos del rrey don Rramiro, de Leom. [+]
1295 TC 1/ 103 Mays ora leyxamos de falar del rrey don Rramiro et tornaremos a contar do conde Ffernã Gonçaluez. [+]
1295 TC 1/ 105 Os mouros, quando o ouvirõ, vẽerõse todos para el, assi com̃o a perdon, (cõ) muytos caualleyros almogauares, turcos et alaraues, et junt[ou] grã poder et passou cõ elles o mar et tornousse para Espana. [+]
1295 TC 1/ 105 Et leyxou allj entõçe sua cõpana et foy cõ dous caualleyros a San Pero, por ueer seu amjgo frey Paayo, o mũge que lle disera a outra uez como uençeria Almãçor et as outras cousas que lle auiã a aque[e]çer. [+]
1295 TC 1/ 105 Senor, cõ grãd ' amor de seruir a ti, sofro eu muyta lazeyra et leyxo muyto viço, et ssõo en muy grãd ' enamizade conos mouros et conos cristãos; ca os rreys d ' Espana, cõ medo dos mouros, [o]luidarõ a tj, que eras seu Senor, et tornarõse seus uassallos. [+]
1295 TC 1/ 105 Et, quando os mouros nos virẽ, vẽçers ' am et leyxarã o canpo a pessar de ssi. [+]
1295 TC 1/ 105 Et, poys que Sam Millã ouve isto dito ao conde, sayo el de San Pero et foyse para Pedrafita, du leyxara sua cõpana. [+]
1295 TC 1/ 105 Et achou y todos (o) seus caualleyros muy sanudos contra el. [+]
1295 TC 1/ 108 Desy ordinou suas azes et mandou dizer a Gustios Gonçalues de Salas et a seus fillos et a dous seus sobrinos do conde que fosem aa deanteyra cõ Rroy Valasquez et dom Gonçaluo Diaz, hũu caualeyro muy sisudo et boo per suas armas. [+]
1295 TC 1/ 108 Et forõ per todos duzentos caualeyros; et deullis seys mil peões dos da mõtaña, que erã muy ligeyros et ualentes. [+]
1295 TC 1/ 108 Et forõ per todos estes çem caualeyros et seys mil peões. [+]
1295 TC 1/ 108 Et ẽna outra az foy o conde dom Fernã Gonçaluez, [et] cõ el Rroy Tadio et Muno Tauia et os Velastes, que fezera el en esse dia caualeyros, [et] XXte escudeyros seus que armou caualeyros outrosy en este dia. [+]
1295 TC 1/ 108 Et fezerõ per todos [L] caualeyros et tres mil peões. [+]
1295 TC 1/ 108 [Et nos acomendemonos a aquel senlleyro] Deus que fezo todalas cousas do mũdo et que e(ra) poderoso de dar et de toller a quẽ el quer, [et] nõ demos nada por taes cousas. [+]
1295 TC 1/ 111 Et o conde Fernã Gonçaluez, com̃o era muy esforçado caualeyro en armas, fazia enos mouros tã gram mortandade que nõ auya y nẽhũu que xe lli ousasse parar deante. [+]
1295 TC 1/ 111 Et en aquel lugar meesmo, du iazia morto dom Gonçaluo Gostios, morreu outrosy hũ sobrino do conde, cõ que lidara hũu dos mellores mouro et mays esforçado caualeyro que y andaua, et matarõsse hũu por outro. [+]
1295 TC 1/ 111 Os mouros, quando ysto uirõ, ouuerõ ende muy gram pesar, et chegarõsse todos aly sobrelo conde, mays de çem caualeyros dos mouros. [+]
1295 TC 1/ 111 Et catãdo para ala, uyu o apostolo Sanctiago estar sobre sy, cõ gram conpana de caualeyros todos armados con sinaes de cruzes, segũdo a el semellaua, et yã contra os mouros, suas azes paradas. [+]
1295 TC 1/ 118 Andados xviiij ãnos do rreynado deste rrey dom Ramiro -et foy esto ẽna era de DCCCC et Lavij ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en DCCCC xviiij ãnos; et a do enperio d ' Enrique, enperador de Rroma, en quatro ãnos - e[n] este ãno sacou el rrey dõ Ramiro sua oste muy grande, et foy a (correr) terra de mouros correr hũu castelo, que antigamente auia nume Agoas, et e aquelle a que agora dizẽ Caualeyra, et he ẽna ribeyra do Teio, de iuso de Toledo. [+]
1295 TC 1/ 123 Et en este ãno prenderõ a Johan papa caualeyros de Uidenyo, (et o) duc de las Matas; et meterõno en priiom et deytarõno no carçer. [+]
1295 TC 1/ 126 Et poserõ dia asinalado a que fosem y, mays que nõ leuasse cada hũu delles mays de Vco caualeyros, et aly que falassem en hũu a seu sabor, et porriã y todo aquelo que por bem teuessem. [+]
1295 TC 1/ 126 Et o conde foy ao lugar posto ao dia tallado et leuou çĩco caualeyros cõsigo, delos mays nobres et mays altos de Castela. [+]
1295 TC 1/ 126 Mays el rey de Nauarra, cõ seus nauarros, fal[s]arõ a postura de com̃o a poserã, et en lugar de leuar çĩco caualeyros leuarõ XXXtaVco. [+]
1295 TC 1/ 126 Et ditas estas parauoas foy cõ aquelles çĩco caualeyros que tijna cõsigo, et meteusse en hũa hermida que estaua y açerca, et deçerõ de seus caualos et subirõ logo en elles seus scudeyros. [+]
1295 TC 1/ 126 Et aquelles escudeyros tijnã as espadas do cõde et dos outros caualeyros, cada hũu a de seu senor; et apartaronsse dos del rey et forõ muy perçebudos et mentesmetudos que, se el rey algũa cousa quisesse fazer dos caualos, elles que sse seyssem en elles et se ffossem para Castela, ca de os acalçar nõ sse temiã. [+]
1295 TC 1/ 126 Et o conde tomou entõ del rey a jura de salua fe et meteusse en seu poder cõ aquelles çĩco caualeyros que leuara. [+]
1295 TC 1/ 126 El rey uyu que o conde dizia mesura et dereyto, [et] soltou entõ os caualeyros et enuioos para Castela. [+]
1295 TC 1/ 130 Andados quatro ãnos do reynado del rey dom Sancho -et foy esto ẽna era de IX çentos et Ltaxvj ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et XXte viijto anos; et o enperio d ' Enrique, enperador de Roma, en xiijze -, o conde Fernan Gonçaluez, iazendo ena priiom, era muy bem guardado de todolos nauarros, por que era sonado per toda a terra que el era o mellor caualeyro d ' armas que outro nẽhũu que fosse, et auiã todos sabor de o veer et de o conoçer. [+]
1295 TC 1/ 130 Et en este cõmeos veẽo en curaçõ a hũu conde de Normãdia de yr en romaria a Sanctiago, et tomou hũa gram partida de seus caualeyros et meteusse ao camjno. [+]
1295 TC 1/ 130 Et prometeu aos porteyros que lles daria(m) gram dom et que llo leixassem ueer cõ dous caualleyros et nõ mays. [+]
1295 TC 1/ 130 Et se tu as en ti siso et amaschi algũu caualeyro en algũa sazõ, muyto mays deues amar este, ca nõ a enperador nẽ caualleyro tã boo eno mũdo com̃o este he. [+]
1295 TC 1/ 136 Quando ysto uiu Nuno Lay, que estaua en aquela iũta cõnos outros, com̃o era ome de gram siso et bom caualeyro d ' armas et muy esforçado, dissolles: - [+]
1295 TC 1/ 136 Et que ueiamos agora que preço auemos et damos a hũu caualeyro soo, que pero que somos nos bem quatroçẽtos caualeyros, (et) nõnos atreuemos a fazer nẽhũa cousa sem elle. [+]
1295 TC 1/ 138 Quando esto soube, enuiou logo cartas per todo Castela que fossem logo cõ el caualeyros et p[e]ões. [+]
1295 TC 1/ 140 Et daly adeante fezerõllj muytos prazeres et moytos solazes al rey dom Garçia (et) o conde Fernan Gonçaluez et a condessa dona Sancha, sua filla, et os nobres caualeyros de Castela. [+]
1295 TC 1/ 142 Et o conde Fernan Gonçaluez, [logo] que [o] oyu, foy[sse] para elle(s) quanto mays pode, con aquelles caualeyros que tijna consigo; et nõ quiso y mays t[a]r[d]ar. [+]
1295 TC 1/ 142 Et enviou dizer per toda a terra, per cartas et per mãdadeyros, a todolos outros caualeyros que y nõ erã que sse fosem enpos elle. [+]
1295 TC 1/ 142 Et, quando [o soube] o conde Fernan Gonçaluez, foy contra elles cõ toda sua conpana, et nõ quiso leuar nẽhũu dos caualeyros del rey que quiserã yr cõ elle. [+]
1295 TC 1/ 144 Enpos esto el rey dom Garçia de Nauarra, poys que ouue feyctas suas cortes, Depoys da seyda da priiom do conde, com̃o auemos dicto suso ante desto, et se lles querelou per corte que, ou se vingaria delle, ou porria y o corpo, elles outorgarõlle aly, caualeyros et outras conpanas, que seriã cõ elle en ajudarẽlle en que quer podessẽ, per que sse vingassẽ. [+]
1295 TC 1/ 145 Et o caualeyro foysse para el rey dom Garçia et dissollj assy com̃o mandara o conde. [+]
1295 TC 1/ 145 Tornousse o caualeyro ao conde cõ esta resposta, et cont[a]da sua mandaduria, enuiov logo o conde mandado, per toda terra de Castela, a dizerlles que fossem logo cõ elle caualeyros et peões. [+]
1295 TC 1/ 145 Et os nauarros erã assaz caualeyros esforçad[o]s et seriã boos hu quer; mays todos erã desmayados cõno conde, ca os avia ia escarm[e]ntados muytas vezes. [+]
1295 TC 1/ 146 O conde, quando ouue leudas as cartas que [lle] el rey [enuiara desto], enviou por seus ricos omes et por todolos caualeyros onrrados de Castela. [+]
1295 TC 1/ 146 Et a cousa que ao senor mays conpre he boo conselleyro, ca muyto ual mays ca o que bem lida, por que ẽno conselleyro iaz bem et mal. [+]
1295 TC 1/ 146 Et o senor asse de consellar muyto ameude, que lle nõ achem os omes en que lle trauar; et pode, per mao conselleyro, tomar tal erro que nũca, por lidar que faça, lo pode desfazer. [+]
1295 TC 1/ 146 Et o boo conselleyro nõ deue d ' auer medo nẽ uergona ao senor, mays dizerlle toda a uerdade et o que entender que he dereyto. [+]
1295 TC 1/ 146 Mays algũus a y que, en lugar de seerẽ conselleyros, som loamineyros, et nõ querem consellar ao senor se nõ o que entendẽ que lle praz, et dizemllj que aquelo he o mellor. [+]
1295 TC 1/ 146 Et estes taes nõ sse podem saluar que culpa nõ am muy grande en esto, ca sse pode per y perder hũu grande ome per mao conselleyro. [+]
1295 TC 1/ 146 Et espediusse entõçe delles et fo[y]sse de yda, et nõ quiso cõsigo leuar mays de vijte caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 146 Senor, do que dizedes que me alçey cõna terra, nõno fige nẽ veño de lugar para fazer tal feycto; ca per lealdade et per ma[ña]s tenome por boo caualeyro conprido. [+]
1295 TC 1/ 150 Desy ajũtaronsse quinẽtos caualeyros, muy bem guisados de caualos et d ' armas, et forõ todos sobre os sanctos auãgeos iurados que fossem todos con a cõdessa, para prouar se o poderiã sacar. [+]
1295 TC 1/ 150 A condessa dõna Sancha leixoos aly estar et foysse para Leom, cõ dous caualeyros soos et nõ mays, et sua esportela ao colo et seu bordom ẽna mão. [+]
1295 TC 1/ 150 Et el rey envioullj dizer que lle prazia de muy bõa mente, et sayu a ela a reçebela fora da vila, [con] muytos caualeyros, bem quanto seria hũa legoa. [+]
1295 TC 1/ 150 Et foy[sse] logo para hũu portal, com̃o a condesa consellara, hu estauã aquelles dous caualeyros seus atendendoo cõ hũu caualo. [+]
1295 TC 1/ 150 Et o conde, assy com̃o chegou, caualgou en aquel caualo que lle tijnã prestes, et começarõsse a yr, et sayrõ da vila muy encubertamente. . . para o lugar du leixarã seus caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 150 Et, quando chegarõ ala Submoça, forõsse para aquel monte, du aquelles caualeyros estauam atendendoo. [+]
1295 TC 1/ 153 Demays teuesse por guarido por elo, por que vija que seya da gram prema, et por que nõ auya de beiiar mão a ome do mudo, se nõ se fosse ao senor da ley; et este he o apostoligo. [+]
1295 TC 1/ 155 Andados viijto ãnos daquel rey dõ Sancho de Leom -et foy esto ena era de noueçentos et lxxaij ãnos; et andaua entõ o ãno da encarnaçõ en noueçentos et xxte et ij ãnos; et o enperio [de] Enrrique, emperador de Rroma, en xviijto -, en esse ãno el rey dõ Sancho de Leom, con consello da rreyna dona Tareyia, sua moller, et de sua yrmaa, a jnfante dona Eluira, a mũia, enviou a dom Vallasco, o bispo de Leom, cõ peça de caualeyros [a] Abderrahme, rey de Cordoua, a firmar as pazes que ambos ouuerã et que lle enviasse o corpo de Sam Paayo que el marteyrara. [+]
1295 TC 1/ 163 O miragre que Deus mostrou polo caualeyro do conde Garçia Fernandez ena lide de Cascalar [+]
1295 TC 1/ 163 Et foy muy boo ome et muy dereytureyro et muy justiçeyro et muy boo caualeyro d ' armas. [+]
1295 TC 1/ 163 Et o dia daquela fazenda fezo y Nostro Senor hũu muy fremoso miragre por hũu caualeyro seu vasalo, que auy[a] por custume que, desque ẽna manaa entraua ẽna jgleia, nũca ende seya ata que nõ erã dictas quantas missas achaua que esteuesẽ dizendo. [+]
1295 TC 1/ 163 Et acaeçeu a aquel caualeyro que [en] hũu moesteyro que fezera o conde Garçia Fernandez y açerca do castelo de Santo Esteuo, ẽno qual moesteyro poserõ viijto mũges que trouxerã para y do moesteyro de Sam Pero d ' Arlãça, du iazia seu padre, que, aquel dia [da] fazenda, que oyu a missa primeyra que sse en aquel lugar disso cõ[n]o conde, seu senor, et cõnos outros caualeyros que y estauã. [+]
1295 TC 1/ 163 Et o caualeyro, por guardar seu custume, nõ quiso sayr da jgleia et esteue y ata que todalas oyto missas forõ dictas; et sempre esteue armado, en geollos ficados ante o altar. [+]
1295 TC 1/ 163 Hũu escudeyro do caualeyro que estaua oyndo as misas, que tijna aa porta da jgleia o caualo et as armas, daly o escudeyro vija toda a fazẽda. [+]
1295 TC 1/ 163 Et o caualeyro tã gram deuoçõ auya en aq[ue]las misas que oya, que lle nõ tornaua y a cabeça. [+]
1295 TC 1/ 163 Depoys que o conde tornou da fazenda, demandou [por] aquel caualeyro que tã bem andante fora en aquel [dia]. [+]
1295 TC 1/ 163 Et, quando o conde soube todo o feycto en com̃o auya passado, et uyu el et os outros que todallas feridas que lle os mouros der[ã a] aquel que por el andara ẽno cãpo, que todalas el tijna ẽno perponto et na loriga et no caualo, et souberõ que nõ fora y, (et souberõ et) entenderõ et conoçerõ que esto que per Deus ueera, et pela deuoçõ que aquel caualeyro auy[a] en el et nos sacrifiçios das missas, et [que] por esso quisera el enuyar a seu angeo en [sua] fegura que lidasse por el. [+]
1295 TC 1/ 166 Este conde Garçia Fernandez, de que falamos, era grande caualeyro de corpo et muy aposto, et auya as mãos muy fremosas, que nũca achamos a outro ome que as tã fremosas ouuesse, en maneyra que muytas vegadas auya uergõça de as teer descubertas por elo, et tomaua y enbargo. [+]
1295 TC 1/ 166 Et meteu o conde Garçia Fernandez, armado de hũu lorigõ et hũu gram coytelo ẽna mão, sub o leyto en que ãbos auyã de jazer. [+]
1295 TC 1/ 166 Et, desque uyu que dormia seu padre et sua madrasta, tiroo pela corda et sayu o conde Garçia Fernandez de sub o leyto, et viu com̃o iaziã ambos et dous dormj̃do, et degoloos. [+]
1295 TC 1/ 166 Estes erã caualeyros fillos dalgo de seu linagem do conde et omes sisudos et foreyros. [+]
1295 TC 1/ 166 Et este conde Garçia Fernandez ouue mays onrrados vassalos ca o conde Fernan Gonçaluez, seu padre; ca no seu tempo chegou a caualaria de Castela a seer des quinẽtos ata vj çentos caualeyros fillos dalgo, que ante nõ soyã de seer mays de trezentos. [+]
1295 TC 1/ 175 Et crioos a todos vij hũu muy boo caualeyro, que auya nume Monõ Salido, et ensinoulle todas bõas manas, et guisoos de guisa per que forõ todos vijte caualeyros en hũu dia. [+]
1295 TC 1/ 175 Os caualeyros que sse precauã por lãçar forõ todos y chegados; mays pero nũca sse tãto traballarõ que podessem dar ençima das tauoas. [+]
1295 TC 1/ 175 Agora veede, amjgos, que caualeyro tã esforçado e Aluar Sanches; ca, de quantos ala som chegados, nõ pode nẽhũu ferir en somo do tauolado, senõ el soo tã solamente. [+]
1295 TC 1/ 175 Mays os caualeyros, com̃o estauã a gram sabor de hũu iogo que auyã começado, nẽhũu delles nõ parou mentes en aquelo que dõna Lanbra dissera, senõ Gonçaluo Gonçaluez, que era o meor daquelles vij yrmãos. [+]
1295 TC 1/ 175 Tam bem al[ã]çades uos et tãto sse pagã de uos as dõnas que bem semella que nõ falã doutro caualeyro tãto com̃o de uos. [+]
1295 TC 1/ 175 Rroy Valasquez, quando sse uyu tã maltreyto, começou a dar uozes et dizer "a armas, a armas" muy apressa, que logo forõ ajũtados cõ el todollos seus caualeyros. . . ca bem uijã que sse dariã a mal daquella uez, se Deus llo nõ desuiasse. [+]
1295 TC 1/ 175 Ca os jnfantes se apartarã a hũu lugar, con sua cõpaña -et podiã seer per todos CCos caualeyros - Mays empero tã bem o fezerõ o conde et Gonçaluo Gosteez que, daquela uez, nõ ouue y mays mal. [+]
1295 TC 1/ 175 Dom Rrodrigo, uos auedes mester caualeyros, ca sodes do mayor prez d ' armas ca outro que ome sabya, de guisa que mouros et cristãos uos am por ende gramde enueia et uos temem muyto. [+]
1295 TC 1/ 179 Et leuou consigo a Rroy Valasquez et Gonçaluo Gosteez et outros caualeyros muytos. [+]
1295 TC 1/ 189 Et digo, a quẽ quer que diga que os agoyros que nos ouuemos que erã boos para gaanar cõ elles, que mente com̃o aleyuoso et nõ disso en elo uerdade; mays que tẽ y treyçõ consellada et basteçida. [+]
1295 TC 1/ 189 Quando esto oyu hũu caualeyro, a que diziã Gonçaluo Sãchez, tirou muyto agina a espada da beyna et ya para dar cõ ela a Moño Salido. [+]
1295 TC 1/ 189 Gonçaluo Gonçaluez, o menor dos jnfantes, quando aquelo uyu, foy correndo para aquel caualeyro, et deullj hũa tam gram punada ontre a queixada et o ombro que logo deu cõ el morto en terra a pees de Rroy Valasquez. [+]
1295 TC 1/ 189 Los jnfantes et Moño Salido, quando aquelo oyrõ, et entenderõ de seu tio que sse queria matar cõ elles, seyrõsse a parte con CC caualeyros que tragiã, et desy pararõ suas azes da hũa parte et da outra. [+]
1295 TC 1/ 189 Et se per ventura querela auedes ide nos, da morte do caualeyro que uos matamos, queremosuos peytar a coomya que y a, et som quinẽtos soldos. [+]
1295 TC 1/ 191 Rroy Valasquez, logo que chegou, disso a Viara et a Galue: -Amjgos, ora teendes ora de me dar dereyto de meus sobrinos, os vijte jnfantes, ca nõ teẽ consigo mays de CC caualeyros per todos. [+]
1295 TC 1/ 191 Poys que nosso amo Moño Salido et nosos caualeyros auemos perdudos, (ca) conuẽ que os vinguemos ou que moyramos aqui cõ elles. [+]
1295 TC 1/ 195 Et ia nos matarõ a Fernan Gonçaluez, uosso sobrino, et Moño Salido et os duzentos caualeyros que tragiamos. [+]
1295 TC 1/ 195 Com̃o coydades ia que oluidado auya a (a) desonrra que fezestes a mjña moller dona Lambra, quando llj sacastes o ome de sub o mãto et llo matastes deante et lle ensanguentastes os panos et as toucas do sangue del, et a morte do caualeyro que matastes outrosy en Febres? [+]
1295 TC 1/ 195 Bõos caualeyros sodes: pensade de uos enparar et defenderuos, et en mj̃ nõ tomedes feuza, ca de mj̃ nõ aueredes [aj]u[d]a nẽhũa. [+]
1295 TC 1/ 195 Et partirõsse logo de sua conpaña bem ata mĩll caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 195 Mays, logo que chegarõ aas pousadas aquelles caualeyros, sayrõ dos mãçebos que sse preçauã per armas et per boos feyctos, tres et tres, et quatro et quatro, a escusa de dõ Rrodrigo, et ajũtarõsse bem CCC caualeyros en hũu lugar, et jurarõ aly que por traydor ficasse todo aquel que ajudar nõ fosse os vijte jnfantes, quer a morte quer a vida; et, se per ventura Rroy Valasquez os quisesse tornar com̃o ante, que o matassem logo sem outra tardãça. [+]
1295 TC 1/ 195 Mays os caualeyros, com̃o yam chegãdo, derõ uozes et disserõ: - [+]
1295 TC 1/ 195 Et comecarõ con elles hũa fazenda tã forte et tã aspera que nũca ome de mellor oyu, com̃o por seer de tã poucos caualeyros com̃o os cristãos erã. [+]
1295 TC 1/ 195 Et tã grande foy a mortaldade que en elles fezerõ, que ante que y nẽhũu delles morresse, caerõ dos mouros mortos mays de dous mĩl Et entõçe a cabo lidarõ todos en uolta, et tãto creçeu a mortaldade dos mouros que matarõ y aquelles trezentos caualeyros que veerã ajudar os jnfantes. [+]
1295 TC 1/ 199 Se as [eu] uir, direy quẽ som ou de que lugar; ca nõ a caualeyro de prestar en todo Castela que eu nõ conosca quẽ he ou de quaes. [+]
1295 TC 1/ 199 Ca eu - ouue outrosy xij fillos, muy boos caualeyros, et assy pela ventura acaeçeu que todos mos matarõ en hũu dia en batalla; mays pero nõ leixey poren d ' esforçar et confortarme. [+]
1295 TC 1/ 203 En este ãno, [este] rrey dom Bermudo, logo que começou a rreynar, confirmou a ley do[s] godos et fezo guardar bem os estabeleçementos dos sanctos padres. [+]
1295 TC 1/ 203 Et disserõllj que auya el prometudo aos mouros que rreçeberia el a ley de Mahomat et que lles daria toda a terra de Galiza. [+]
1295 TC 1/ 207 Quando os caualeyros d ' Almãçor esto virõ, pesoulles muyto por ende et, polo grande amor que auy[ã] cõ el et lle queriã todos bem, assy a gram caualaria dos condes et dos outros caualeyros cristãos que andauã cõ el com̃o os seus mouros derõ tornada aa batalla muy de curaçõ. [+]
1295 TC 1/ 211 Entõ dom Guillem Gomez, conde de Galiza, que veera para defender a vila, era muy mal enfermo et, quando oyu que o muro era quebrãtado, fezosse armar de suas armas, et leuarsse en hũu leyto a aquel lugar du quebrãtarõ o muro, por que ali era o mayor perijgo, a morrer y ante ca nõ veer o astragamento do lugar. [+]
1295 TC 1/ 212 Andados vijte ãnos do rreynado del rey dõ Bermudo -et foy esto ẽna era de mil et vj ãnos; et andaua outrosy entõ o ãno da encarnaçõ en IX çentos et lxaviijto ãnos - -, en este ãno Mudarra Gonçaluez, fillo daquella moura, poys que ouue X ãnos conpridos de quando naçera, fezoo Almãçor caualeyro; ca, assy com̃o conta a estoria, amauao muyto, ca era seu parente, et por que o vija esforçado et de boos custumes en todo, pero que era muy nino. [+]
1295 TC 1/ 212 Et aquel dia que o Almãçor fezo caualeyro armou outrosy bem duzentos caualeyros de seu linagẽ de Mudarra Gonçaluez, de parte de sua madre, que o seruissem et o aguardasẽ et o teuessem por senor. [+]
1295 TC 1/ 212 Et este Mudarra Gonçaluez, poys que ueeõ a ydade mayor para elo, sayu tã bõo caualeyro et tã esforçado que, se Almãçor nõ era, nõ auya mellor del enos mouros. [+]
1295 TC 1/ 212 Et por que sabia el ia, ca llo cõtaua Almãçor et sua madre en puridade, de com̃o morrerã seus yrmãos et com̃o fora seu padre preso et desonrrado, disso a seus caualeyros hũu dia et a toda sua conpana: - [+]
1295 TC 1/ 212 Et conpriuo entõçe Almãçor de caualeyros et de caualos et d ' armas et d ' auer et de quanto ouue mester, por que ffosse bem acõpanado et onrrado. [+]
1295 TC 1/ 212 Et segũdo conta a estoria outrosy deullj de cristãos caualeyros et doutros cristãos muytos. [+]
1295 TC 1/ 212 Et, logo que esto ouue dicto, caualgarõ ambos cõ toda sua conpaña, et forõsse para o conde Garçia Fernandez, conde de Castella, et leuarõ consigo CCCos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 212 Moyras, aleyuoso, traydor, [falso]. [+]
1295 TC 1/ 212 Et conta a estoria outrosy sobre esto que matou y entõ XXXa caualeyros, daquelles que yam cõ el. [+]
1295 TC 1/ 217 Et Almãçor ficou ende s[ẽ]lleyro, cõ muy pouca da sua conpaña, et ouuesse de tornar a sua terra a pesar de sy. [+]
1295 TC 1/ 220 Mays Garçia Fernandez, conde de Castela, logo (que chegou) que o soube, veõ a el cõ muy gram poder de caualeyros et d ' omes de pee, et fezoo ende leuãtar per força et segudoo et matoulle muytos mouros, assy que tornou desbaratado aa çidade de Cordoua. [+]
1295 TC 1/ 220 Et entõçe [el] rey de Leõ et el rey de Nauarra et o conde Garçia Fernandez de Castela enviarõ polo conde dõ Vela, do que dissemos ia ante desto, et por todolos outros caualeyros que erã cõnos mouros, que elles deytarã da terra, et tornarõlle seus herdamentos et os dereytos que auyã d ' auer, por razõ que os mouros nõ sse podessẽ enfestar contra elles con sua ajuda. [+]
1295 TC 1/ 222 Depoys desto, el rey dom Bermudo, repentiosse ia de to[do]los erros et os feyctos que ia fezera contra Deus, et traballousse logo de fazer a jgleia de Sanctiago et os outros lugares que Almãçor deribara et ensuzara cõnas suzias custumes da sua ley en que nõ a prol nẽhũa. [+]
1295 TC 1/ 229 Et foy contra os mouros cõ poucos caualeyros que tĩjna, et lidou cõ elles. [+]
1295 TC 1/ 230 Et deu franqueza aos caualeyros que non peytassẽ nẽ fossẽ en oste sen soldadas; ca, dant[e] do conde dõ Sancho, peytauã os caualeyros, et aujã d ' ir cõ o ssenor du os auja mester. [+]
1295 TC 1/ 230 Et ela, destẽperando hũa noyte as heruas que lli desse a beuer, con que morresse, foy en elo hũa sua couilleyra da cõdessa et entẽdeu muy bẽ que era. [+]
1295 TC 1/ 230 Et, quando aquella couilleyra vio o conde, descobrio aquel feyto que sabia de sua senora a hũu escudeyro cõ que fazia mal sua fazenda. [+]
1295 TC 1/ 230 Et aquel escudeyro et aquella couilleyra casoos o conde ambos desuu. [+]
1295 TC 1/ 233 Com̃o os de Cordoua alçarõ por seu prinçipe a hũu mouro, a que diziã Çuley [+]
1295 TC 1/ 233 Andados xiiijze anos do rreynado del rrey dõ Afonso -et foy esto na era de mill et XXXa ãnos; et andaua o ano da encarnaçõ en nouecẽtos et noueẽta et noue anos - en este ano dicto os de Cordoua, [ueendosse tan] maltreytos de Mohomas Almolidj et que asi lles aujã mortos muytos dos seus, a[l]çarõ entõçe por seu principe a hũu mouro de terra de Berberia, que auia nume Çuleyma; et era sobrino daquel Ysem Arsis que Mahomade descabeçara. [+]
1295 TC 1/ 233 Et, elles andãdo asy pela terra, acaeçeu que hũa partida daquelles barbaros quiserõ outrosi alçar por cabedel a outro mouro, curmão de Çuleyma, que llj diziã Murahã. [+]
1295 TC 1/ 233 Et desy derõllj hũu caualo et hũa espada, et disserõllj que, se el podese matar Çuleyma, [que logo alçarian a el por seu rey; mays esto soubo logo Çuleyma] por hũu seu amigo que llo descubrio. [+]
1295 TC 1/ 233 Et desi poso este Çuleyma suas tregoas firmes et bõas cõ dõ Sancho, conde de C[a]stella, et enuio[u]llj logo grande auer de que guisa[sse] suas gẽtes et o uẽesse ajudar contra aquel Mahomade Almoadj. [+]
1295 TC 1/ 233 Et aquel Mahomade Almoadj, quando entendeu que Çuleyma vĩjna cõ o conde dõ Sancho sobr ' el, envioo logo dizer a Medinaçele et a outros lugares muytos que llj uẽessẽ acorrer. [+]
1295 TC 1/ 233 Et, poys que sse ajũtarõ as ostes hũas con outras, ouuerõ muy grã batalla; pero, en cabo, uençeu Çuleyma cõna ajuda do conde dõ Sancho, ca lidauã os cristãos muy de rrigio et muy esforcadamente. [+]
1295 TC 1/ 233 [Et Mahomade Almohadi outrossi fugiu] para o alcaçer de Cordoua. Çuleyma, cõ os cristãos que cõ el erã, cercou entõ a çibdad[e] de Cordoua. [+]
1295 TC 1/ 233 Et aquel Mahomade Almoadj, quando aquillo uio, sacou da priiõ a Ysẽ, el rrey que dissemos suso que fezera creer [a]as gentes Mahomat que era morto, et demostroo a todos, consellandolles que tomassẽ el ante por rey ca Çuleyma. [+]
1295 TC 1/ 233 Mays tã grande foy o medo que ouuerõ todos aquelles que aquillo oyrõ dizer que por nẽhũa cousa nõ llo poderom fazer creer que aquel era Ysem Almohadj, (et) quando ysto uio, foy et ascondeuse en casa de hũu alaraue, que auia nume Mahomad, o Toledão, todo ia com̃o desapoderado et desasperado, et fugiu de noyte, et uẽosse cõ Mafomad a Toledo. Çuleyma tomou entõ a çidade de Cordoua per força et assenorousse do alcaçer et apoderousse do rreyno vijte meses. [+]
1295 TC 1/ 233 Enpos ysto Çuleyma, nõ sse fiando enos de Cordoua, sayosse da çibdade et andou y pelas terras et pelos outros lugares de arredor, que erã y çerca da villa, cõ todolos cristãos que erã y cõ el. [+]
1295 TC 1/ 233 Mays os mouros de Cordoua ouuerõ hũu dia seu acordo ontre sy que ffossem a Çuleyma et llj dissesẽ que entrasse na cibdad[e], et que se nõ temese de nẽgũu. [+]
1295 TC 1/ 233 O terçeyro, que errastes et pecastes malamente contra Deus et contra natura, que quise[stes] conpr[a]r por seruas uossas molleres et uossos fillos et os outros omes de uossa ley, os que nos agora catiuamos en esta batalla. [+]
1295 TC 1/ 233 Mays, poys que Çuleyma ouue assesegados os curaçoes dos da çidade cõ parauoas mãsas et grandes aueres que llis deu a todos, seendo ia (cõ) el seguro dentro ena villa, dissolli(s) hũu mouro daquelles de Barbaria: - [+]
1295 TC 1/ 233 Rrespõdeo Çuleyma: - [+]
1295 TC 1/ 233 Et por que Çuleyma ouuo medo que uerria aos cristãos algũu perigoo de tal feyto com̃o aquel mouro pensara et llj dissera, deullis muy grandes aueres et mandoos que se fossem. [+]
1295 TC 1/ 236 Com̃o Alhagib et Mahomat lidarõ cõ Çuleyma et cõ os barbaros [+]
1295 TC 1/ 236 Et forõse ambos para Cordoua. Çuleyma, logo que o soubo, falou cõ os de Cordoua que sayssẽ cõ el ajudarllo contra aquelles que vĩjnã sobre elles. [+]
1295 TC 1/ 236 Senor, por nõ yrẽ cõtigo os de Cordoua nõ des nada por ende nẽ aias medo, ca nos iremos contigo et ajudart ' emos de curaçõ [et] muy bẽ ata a morte. Çuleyma fiousse en aquella palaura que llj disserõ, et sayo muy esforçadamente cõ elles contra aaquelles seus eemjgos. [+]
1295 TC 1/ 236 Et desi, ante que a oste de Mahomat Almohadj vuasse pousar, foy Çuleyma ferir en elles, et matou muytos delles ademays; assy que coydarõ que morto auj[ã] y aquel Mahomad(j) Almohadj. [+]
1295 TC 1/ 236 Et, porlos cristãos que vĩjnã y cõ elles erã muy fortes et lidauã muy de rrigio, et ouuerõse de uençer per força os da parte de Çuleyma. [+]
1295 TC 1/ 236 Et mataron y delles muytos sen cõta, asi que nõ escaparõ delles senõ muy poucos. Çuleyma, quando uio dos seus todoslos mays mortos, fogiu cõ aquelles que escaparõ et poderõ fugir, et foysse para hũu lugar a que diziã Açafrã. [+]
1295 TC 1/ 236 Et a todolos que y acharõ de parte de Çuleyma, que nõ quiserõ fugir, todoslos matarõ, quantos y auia. [+]
1295 TC 1/ 236 Et dizẽ que ouuo Mahomad Almohadj en aquella batalla XXXta mill caualeyros de mouros, et de cristãos IXe mill. [+]
1295 TC 1/ 239 Et el rrey, depos ysto, mandou carcauar toda a çibdad[e] aderredor, ca a carcaua que y era dantes era ia toda çega et çarrada et chãa, por que [a] encherã toda de terra os da çibdad[e], quando sayrõ aa batalla que ouuerã cõ Çuleyma, assy com̃o auemos dito ante desto. [+]
1295 TC 1/ 239 Et os alaraues que forã a Zetiua matar aos de Çuleyma, que ficarã y com̃o dissemos ia, quando virõ o mal et o astragamento que os berberis andauã fazendo pela terra ena Andaluzia, ouuerõ seu cõsello de matar Mahomad Almohadj et tornar eno senorio a Ysem, que fora ia outra uez seu rrey. [+]
1295 TC 1/ 239 Et desi enviou Ysem entõ a cabeça daquel Mahomade a Çuleyma, que moraua entõçe en Zitiua, cuydãdo, logo que a visse, que sse tornaria seu uassalo. [+]
1295 TC 1/ 239 Et Çuleyma, logo que ouuo tomada a cabeça, envioa a aquel Obeydalla, envolta en hũu pãno, et cõ ella mĩll morauedis. [+]
1295 TC 1/ 241 Et poso dos seus caualeyros pelos castelos et pelas villas et pelas terras que guardassẽ os portos et as entradas. [+]
1295 TC 1/ 241 Et tã gram medo metiã per toda a terra que solamente nõ ousauã seyr nẽ yr caualleyros nẽhũus dos de Cordoua, a Noua, ata Cordoua, a Uella, nẽ a outros lugares du tijnã suas atalayas et suas ascuytas. [+]
1295 TC 1/ 241 Depoys desto ueerõ a el dous omes boos que andarõ cõ Çuleyma, et disserõle: - [+]
1295 TC 1/ 241 Sabias que aquelles que som de tua linagẽ enuyarõ dizer a Çuleyma et aos barbaris que sse ueessem para Cordoua, et que elles lle guysairiã com̃o o fezessẽ ende senor. [+]
1295 TC 1/ 244 Et todoslos que o assy uijã yr apressurado por batalla, marauill[au]ãse ende muyto por aquillo, ca sempre o virã iazer ençerrado en seu alcaçer, et que enviaua todoslos mays dos dias seus mandadeyros aos berberis prometerllj muy grandes dões et muyto algo, se llj quisesẽ obedeeçer seu senorio. Çuleyma, en hũu cõ os berberis que erã cõ el, enviauã cada dia dizer a Ysem que llis peytasse et llis desse de seu auer dõde elles fossem pagados, senõ que se nõ partiriã de fazerllj mal. [+]
1295 TC 1/ 244 Mays tãto era o auer que Çuleyma et os berberis demãdauã que Ysẽ mays se quiso auẽturar a sorte de morte ca darllo. Çuleyma, quando vio aquello, que llj nõ tĩjna prol o en que el andaua, enviou prometer a dõ Sancho, conde de Castella, que llj daria de seu auer quanto el quisese et outros dões muytos, et que o onraria quanto el podesse et soubesse, et que o vẽesse ajudar contra Yseẽ, rrey de Cordoua. [+]
1295 TC 1/ 244 Et envioullj dizer que, se el fezese o que llj Çuleyma prometia, que ajudaria ante a el ca a Çuleyma. [+]
1295 TC 1/ 244 Entõ Alhagib Alhameri, de que disemos ia, enviou suas cartas en puridade a Çulleyma et aos berberis, com̃o sse queria yr a elles cõ todo seu auer. [+]
1295 TC 1/ 244 Et, logo que Culeyma ouuo leudas as cartas, logo enviou outrosi sua resposta a Alhagib. [+]
1295 TC 1/ 244 Et el rrey Ysẽ oyo aquellas cartas que Çuleyma enuiara [a] Alhagib, et enviou logo seus mandadeyros por elle que o adussessẽ ant ' el, et demãdoullj aquellas cartas que Çuleyma llj enviara; et el ouuollas de dar. [+]
1295 TC 1/ 244 Et Yseem enviou logo ala entõ hũu seu algozil que auja nume Zabor, et outro a que diziã outrosy Orcõ et quantos caualeyros podo auer, que guardassẽ et defendessẽ a terra. [+]
1295 TC 1/ 247 Com̃o Çuleyma sacou sua oste et cobrou a çibdade de Cordoua et com̃o Ysẽ fogiu para alẽ mar [+]
1295 TC 1/ 247 Andados xviij ãnos do rreynado del rey dõ Afonso -et foy esto ena era de mil et XXXta et iiij anos; et andaua o ano da encarnaçõ en nouecentos et nou(u)eenta et seys; et o d ' [Ot]o, enperador de Roma, en XIX - en esse ãno enuiou dizer Çuleyma a Emũdar, que era rey de Saragoça, et a outro mouro, que era de Medina Alfaragel -et he a que agora dizem Agoa d ' Alfaiar - et a todolos outros mouros poderosos da terra, que o veesem ajudarlo contra Ysem, rrey de Cordoua, et que leixaua de fazerlles mal na sua terra. [+]
1295 TC 1/ 247 Entõçe Çuleyma enuiou dizer aos de dentro que lle dessem a vila, mays os de dentro nõno quiserõ fazer. [+]
1295 TC 1/ 247 Mãdou ent[õ]çe Çuleyma conbater de cada parte a vila muy de rigeo, et encher de pedra et de terra (a) toda a carcaua. [+]
1295 TC 1/ 247 Desy a cabo de tres dias, poys que esto ouuerõ feyto os de Cordoua, meterõsse sub o senorio de Çuleyma. [+]
1295 TC 1/ 247 [Outrossi Çuleyma], poys que ouue gaanada a çibdade, foy ao alcaçer et tomoo et apoderouse del. [+]
1295 TC 1/ 247 Os berberis partirõsse entõçe de Çuleyma, de guisa que sse espargerõ pela çibdade et tomarõ casas quaes quiserõ a suas voentades. [+]
1295 TC 1/ 247 Enpos ysto Çuleyma, poys que ouuo metudo o reyno su seu senorio, rreynou daquella uez tres anos, et uiuio en Cordoua muy a sabor de sy et a grande onrra ata o dia que o matarõ. [+]
1295 TC 1/ 247 Os berberis veerõ entõ a Çuleyma et demãdarõlli(s) todos en hũu que llis desse villas et castellos por herdade. [+]
1295 TC 1/ 249 Com̃o Hayrã se alçou contra Çuleyma [+]
1295 TC 1/ 249 Andados XIX anos do rreynaldo del rrey dõ Afonso -et foy ysto ena era de mĩl et XXXV anos; et [andaua] outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en noueçẽtos et nou(u)ẽta et vijte anos; et o emperio d ' Enrrique en hũu -, esse ano acaeçeu que, quando os onrrados omes et sabedores que soy[ã] a guardar Yseẽ virõ o bem et a onrra que lli creçia cada dia a Çuleyma, (et) ouuerõ ende muy gran pesar. [+]
1295 TC 1/ 249 Et fugira por medo de Çuleyma, quando tomara Cordoua. [+]
1295 TC 1/ 249 [Et] daquel lugar começou Ayrã a fazer tãto mal a Çuleyma quanto mays podo. [+]
1295 TC 1/ 249 Et chegarõsellj alj muytos caualeyros, et cõ aquelles gaanou elle muy gran caualaria de mouros. [+]
1295 TC 1/ 250 Com̃o Hayrã et rrey Alj lidarõ cõ Çuleyma, et vencerono et matarõno [+]
1295 TC 1/ 250 Andados XX anos do rreynado del rrey dõ Afonso -et foy isto ena era de mil et xxxvj ãnos; et andaua o ano da ẽcarnaçõ en nouecẽtos et noueẽta et viijo ãnos -, en esse ano forõ Ayrã Almeheri et Abenhamit, cõ gran poder de caualeyros, sobre Almaria et çercarona et conbaterona cõ muytos engenos. [+]
1295 TC 1/ 250 Et fazi[a] por el aquella oraçõ que porllos rreys soem fazer; et aynda [coyldaua] a vĩgallo dos tortos que llj fazia Culeyma. [+]
1295 TC 1/ 251 Et ajũtarõse todos ena cãpina de Cordoua o dia que poserõ. Çuleyma, cõ os berberis et cõ os outros moradores da çidade, sayo entõ a elles, et ouuerõ sua batalla muy grande huus cõ outros. [+]
1295 TC 1/ 251 Et foy Çuleyma uençudo cõ os seus. [+]
1295 TC 1/ 251 Et, en cabo, prenderõ a Çuleyma meesmo et a seu padre et a sseu yrmão, que erã y cõ el, et presentarõno al rey Haly. [+]
1295 TC 1/ 251 Hali, quando os uio, começoo a deostar et trager mal a Çuleyma, porla traiçõ que fezera contra Ixem, seu señor. [+]
1295 TC 1/ 251 Aquel padre de Çuleyma era ome boo et sen mal, de guisa que nõ fora en cõsello do que seus fillos faziã, et por ende dizẽ que foy morto sen culpa. [+]
1295 TC 1/ 251 Mays Alhi, temendosse que se Ixẽ uẽesse a este feyto et o achasse por conprir, por uentura que llj faria mal por elo, et aynda que llj tolleria o rreyno, et por esso matou a Çuleyma. [+]
1295 TC 1/ 251 Depoys desto todo feyto, fezo Aly vĩjr ante sy todoslos da çibdade de Cordoua, et a[ynda todos aque]lles que cõ Çuleyma soy[ã] andar quando era viuo; et fezolles que lli(s) obedeeçessẽ asy huus com̃o os outros. [+]
1295 TC 1/ 251 Et os caualeyros d ' Ali, que estauã fora atendendoo, quando virõ que assy tardaua, entrarõ a el ao baño et, quando o acharõ morto et a cabeça quebrãtada per muytos lugares marauillarõse muyto que[n] fora o que tal cousa ousara fazer. [+]
1295 TC 1/ 256 Et affirmou a ley dos god[o]s et acreçẽtou y outras que oie en dia som teudas et usadas no rreyno de Leõ. [+]
1295 TC 1/ 260 Et entõce hũu mouro d ' i dos da villa, que auia nume Humeya, tomou cõsigo hũa cauallaria grande de caualeyros mãcebos, et meteuse eno alcacer, et rogou a todos que o fezessẽ rrey. [+]
1295 TC 1/ 271 Alcemos hũu tauolado en meyo da rrua, et os caualeyros castelãos, com̃o som omes que sse preçã desto, querram y uijr a solazarse. [+]
1295 TC 1/ 271 Et o traedor de Fernã Laynes tomoa essa ora pelos cabelos et derriboua per hũas escaleyras ajuso. [+]
1295 TC 1/ 277 Et partiu alj muy grande algo a caualleyros pobres que achou alla, que nõ tijn[ã] ia cõ que ficar allj en defendemẽto dessa terra santa nẽ con que sse tornar a suas terras a Espanna. [+]
1295 TC 1/ 281 Mays hũu caualleyro que seruia en cas da rreyna, quando aquello uio, disso que llo nõ desse, se nõ que ca[e]ria ena yra del rrey et que se poderia perder cõ el de maa guisa. [+]
1295 TC 1/ 281 A rreyna mesurou en ello et teuo que poderia seer aquillo que o caualleyro dizia, et nõ deu o caualo ao fillo. [+]
1295 TC 1/ 281 O jnfant[e] dõ Garçia, quando aquillo soube, foy muy sanudo contra ella, et ouue seu consello cõ seu yrmão dõ Fernando que a miscrass[ẽ] cõ el rrey en preito [que auia amizade con] aquel caualleyro que o estoruaua cõ ela que lli nõ desse o caualo. [+]
1295 TC 1/ 284 Et, poys que el rrey dõ Sancho, seu padre, foy morto, este rrey dõ Rramiro, com̃o era caualeyro muy esforçado, fezese chamar rrey d ' Arangõ. [+]
1295 TC 1/ 285 Et dõ Afonso foy muy bõo rrey et muy bõ caualleyro d ' armas et muyto auenturado en muytas bõas batallas que ouuo con os mouros. [+]
1295 TC 1/ 285 A este rrey chamarõ dõ Afonso, o Batalleyro. [+]
1295 TC 1/ 285 Et, desque uio el rrey dõ Afonso, senor de Castella et de Leõ, o que gãanou Toledo de mouros et pobroa de cristãos, que o conde dõ Rreymõdo, seu gẽro que era casado cõ dona, Orraca, (que era) sua filla, [que] era finado, ouuo seu consello de casar esta sa filla dona Orraca cõ este dõ Afonso, rrey d ' Arãgõ, o Batalleyro. [+]
1295 TC 1/ 285 Este rrey dõ Afonso, o Batalleyro, tragia as armas de cãpo branco et cruz uermella, et en quatro quarteyrões do cãpo quatro cabeças de mouros negros. [+]
1295 TC 1/ 287 Este rrey dõ Afonso, o Batalleyro d ' Arãgõ pobrou Soyra et lidou cõ os castelãos et uençeos. [+]
1295 TC 1/ 287 Et viueu en guisa d ' ome desconoçudo vj anos en Acre cõ hũu caualeyro a soldada que llj daua algo por seruiço que lli fazia. [+]
1295 TC 1/ 287 Et o caualeyro fezeo asy. [+]
1295 TC 1/ 288 Et as villas et os castelos, que al rrey perteeçiã, todalas partiu ell a seus caualleyros cõ sua bondade de sy. [+]
1295 TC 1/ 288 [et] Cathalona, que he terra muy encastelada - [he] toda de caualeyros fillos dalgo, rricos omes et cõdes et outros, daquella partida aca, por que el rrey d ' Arãgõ nõ pode y bẽ reynar ante os caualeyros que teẽ os castelos et se ajudã todos huũs a outros, quando el rrey justiça ou algũa cousa y quer fazer que a elles nõ praz. [+]
1295 TC 1/ 288 Et el rey dom Rramiro, poys que esta filla ouue feyta, disse a seus caualeyros et a seus omes boos: - [+]
1295 TC 1/ 288 Et este rey dom Rramiro, por que o seus arangoeses [aujã] por çĩple et que nõ era muy agudo en seu entendemento, os rricos omes et os caualeyros faziã escarno del et acusauãno, en maneyra que lli faziã fazer muytas cousas que nõ pertẽeciã a rrey, com̃o se fosse aluardã. [+]
1295 TC 1/ 288 Et, desque vio que nõ queriã tomar en si mesura et que usauã per ello a mal fazer, nõ llo quiso mays sofrer, et aguisou en maneyra que hũu dia ena çidade d ' Osca, en hũu curral das suas casas, fezo matar XI ricos omes, cõ os quaes morrerõ muytos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 292 Et foy este dõ Afonso caualeyro muyto atreuudo et frãco et bõo en todo. [+]
1295 TC 1/ 294 Et morrerõ cõ el rrey dõ Pedro en aquella batalla altos omes d ' Arãgõ: don Aguar Pardo et dõ Pedro Pardo, seu fillo, et dõ Gomez de Luã et dõ Miguel de Lusia, et muytos outros altos omes et outros muytos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 307 Entõ andaua [o ano] da encarnaçõ en [M] et xvij anos; et [o] do enperio de Enrique en XX; et [o] do papa Bẽeyto en X; et [o] de Roberte, rrey de Frãça, en XX et vj anos; e[t] a era do tẽpo en que Mahomade começara o poder et se começara a seyta dos mouros, que dizẽ elles ley, en [CCCC] et XX et oyto ãnos. [+]
1295 TC 1/ 307 Este rey dõ Fernãdo, depoys que ouue acabado todos estes traballos, confirmou a ley gotiga, que llis os reys godos deron, et enadeu outras que convĩjnã aos poboos, et mandou que fossem guardadas per todos seus reynos. [+]
1295 TC 1/ 308 Et ao tẽpo do enqueeçer naçeu primeyro o fillo do caualeyro, et babtizarono et poseronllj nume Fernã Diaz. [+]
1295 TC 1/ 310 Et de tres fillos que el leyxou eu sõo a menor. [+]
1295 TC 1/ 311 Et Rrodrigo guisouse muy bẽ et muy onradamente, cõ muytos caualeyros seus et de seus parẽtes et de seus amjgos, et cõ muytas armas nouas. [+]
1295 TC 1/ 311 Et tomoullj a jura et fezollis preitos, asi com̃o manda a ley; et, desque forõ jurados, fezolles el rrey muyta onrra et deullis muytas nobres doas, et enadeu mays a Rrodrigo ena terra demays do que ante tĩjna. [+]
1295 TC 1/ 313 Conta a estoria que el rrey don Fernando, auẽdo sua contenda cõ el rrey d ' Arangõ sobrella çidat de Calaforra que cada hũu delles a razoaua por sua, en guisa que el rrey d ' Arangõ meteu o preito a reto, atreuendosse eno grã bẽ de caualaria [d]e don Martin Gonçaluez, que [era] estonçe hũu dos boos caualeyros d ' España. [+]
1295 TC 1/ 313 Et poserõ praço et fezerõ a menagẽ dãbalas partes de uijr hi et que trouxesse cada hũu o caualeyro que auja de lidar por el; et o caualeyro que uençesse que gãanasse Calaforra para seu senor. [+]
1295 TC 1/ 314 Et Rrodrigo logo meteuse ao camjno et leuou consigo XX caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 314 Et os caualeyros tomauã ende moy gran noio. [+]
1295 TC 1/ 314 Et, quando a çea foy guisada, mandou asentar seus caualeyros todos et tomou aquelle gafo pela mão et asentouo consigo et tomou cõ elle todalas viandas que llj trouxerõ deãte. [+]
1295 TC 1/ 314 Et tã grande foy o noio que os caualeyros ende ouuerõ que [lljs] semellaua que llj caya a gafẽ das mãos ena escudella en que comja; et, cõ o noio que ouuerõ, leixarõ a pousada a ãbos et a dous. [+]
1295 TC 1/ 316 Destas parauoas pes[o]u muyto a Rrodrigo et diso a dõ Martin Gonçaluez: -Sodes bõo caualeyro, mays estas parauoas nõ sõ para aqui, ca este preito pelas maos o deuemos a li[ur]ar ca nõ per parauoas uãas, et todo o poder este en Deus et de ende a onra a quẽ quiser et a quẽ entender que sera mays seu seruiço. [+]
1295 TC 1/ 319 Et entõ os rricos homes et os caualeyros que erã y cõ elle pesoullis muyto polo que el rey, seu senor, llis fazia, ca entenderõ [o] muy grã perigoo que y auja, se a batalla se fezese. [+]
1295 TC 1/ 319 Entõ dous caualeyros que elle tijna desherdados partirõse logo delle et desanaturarõse da natureza que cõ elle auiã, et ueeronse para el rrey don Fernãdo. [+]
1295 TC 1/ 319 Et desi, quando as azes forõ paradas, aquel caualeyro, ayo del rrey, deytou o escudo et a loriga et a chapellina et todaslas outras armas, senõ a espada et a lãça que leuou, et asi entrou pelas azes dos castellaos, et morreu logo por nõ ueer a morte de seu senor, el rey, et o astragamento da sua gente. [+]
1295 TC 1/ 319 Entõ hũus caualeyros criados del rrey don Bermudo et os dous caualeyros que se partirõ del rrey don Garçia tomarõ o mays alto lugar da lide, hu estaua el rrey dõ Garçia et, ferindo enas azes, chegarõ hu estaua el rrey don Garçia. [+]
1295 TC 1/ 319 Et dizẽ que hũu dos dous caualeyros que se partirã delle que llj deu hũa lãçada de que finou. [+]
1295 TC 1/ 325 Enos xvijte ãnos del rreynado del rrey don Fernando, pois que ouue tomado estes lugares, auendo muy grã curaçõ de ganar Coinbra, foyse en romaria a Sãtiago, por cõseio de Rrodrigo de Biuar, por que ll[e] disso que lla ajudaria [Deus] a ganar, et de tornada que querria que (ll)o fezese y caualleyro, que y coidaua a rreçeber caualaria. [+]
1295 TC 1/ 325 Amigos, nõ lle chamedes caualeyro, senon pastor. [+]
1295 TC 1/ 325 Ostiano, tu te(u)es por escarno por que me chamam caualeyro et dizes que o nõ soo. [+]
1295 TC 1/ 325 Et por ende vengo agora a ti mostrarcheme, por tal que nũca ia mays dudes en mjna cauallaria, ca sabas que sõo caualeyro de Jhesu Cristo et ajudador dos cristãos con(n)tra os mouros. [+]
1295 TC 1/ 325 Et o bispo, outro dia manaa, chamou os clerigos da çidade et quantos leygos y auia, et disolles o que vira, et o dia et a ora en que Coinbra auia a seer gaanada. [+]
1295 TC 1/ 328 Capitolo com̃o el rrey dõ Fernando fezo caualeyro a Rrodrigo en Coymbra [+]
1295 TC 1/ 328 Et estonçe fezo el rrey don Fernando caualeyro a Rrodrigo ẽna mesquita mayor en esta maneyra: çingeulle [a] espada et deulle paz na boca, mays nõ lle deu rrostada. [+]
1295 TC 1/ 328 Et, desque foy caualeyro, ouue nume Rruy Diaz. [+]
1295 TC 1/ 328 Et tomou logo a espada et fezo, estando ante o altar, IX çentos caualeyros nouees. [+]
1295 TC 1/ 329 Et este papa rreçebeu hũu dia en sua casa hũu pobre, et mandoulle poer hũu leyto ante a porta da sua camara, et mandoulle dar todas aquellas cousas que auia mester et seruillo. [+]
1295 TC 1/ 331 Et a çidade de Leõ he asentada ẽno mellor lugar do rreyno, et he bõa terra et saa et de muy boo aar, et auondada et deleytosa de todas cousas que a mester. [+]
1295 TC 1/ 337 Et uos, senor, leuaredes VCco mĩll caualleyros fijos dalgo et dous mĩll caualeyros mouros, que uos darã os rreys uossos uasalos. [+]
1295 TC 1/ 337 Et yo, senor, serey uosso pousadeyro cõ mĩll et IX çentos caualleyros, meus amigos et meus uasallos. [+]
1295 TC 1/ 339 Et moueo logo bem cõ oyto mĩll et IX çentos caualleyros, seus et do Çide. [+]
1295 TC 1/ 339 Et entõ o conde dom Rramõ, senor de Saboya, cõ poder del rrey de Frãça, ajuntou vijnte mĩll caualleyros et vẽo aaquende Tolosa, por teer o camjno al rrey don Fernando. [+]
1295 TC 1/ 342 [Et] est[e] rrey dom Fernando, el Mãno, confirmou as leys gotigas que os rreys g[o]dos derõ. [+]
1295 TC 1/ 354 Bẽ sabedes, Çide, com̃o el rrey meu padre me uos acomendou et que me mandou, sub pẽa da sua maldiçõ, que uos ouue[sse] sempre por meu cõselleyro, et que todo o que ouuese de fazer que o fezese todo per uoso consello. [+]
1295 TC 1/ 357 Et el rrey dõ Garçia chamou logo hũu caualeyro, que era asturãno, a que diziã Rruy Xemenes, que fose al rrey dõ Alfonso. seu yrmão. et lli contasse estas nouas, com̃o o mandara desfiar el rrey dõ Sancho, seu yrmão, et que lli queria toller o rreyno, et que lle rrogaua como yrmano que le pesase ende et que le nõ dese pasada per seu rreino. [+]
1295 TC 1/ 357 Et o caualeyro foy et reçeberõ bẽ seu mãdado. [+]
1295 TC 1/ 357 Entõ tornouse o caualeyro cõ esta resposta al rrey dõ Garçia et dissollj com̃o se enparase ca nõ tĩjna ajuda en seu yrmão. [+]
1295 TC 1/ 358 Et el rrey auia por cõselleyro hũu ome per que se guiaua muyto, et sabia todas suas puridades. [+]
1295 TC 1/ 359 Et el rrey dõ Garçia alçouse a Portugal et ẽviou mandar per toda a terra que ueesẽ a el caualeyros et peões, et juntou muy grãde oste. [+]
1295 TC 1/ 359 Et foy o torneyo muy grãde, de guisa que matarõ y bẽ trezentos caualeyros de el rrey dõ Sancho. [+]
1295 TC 1/ 360 Uos sodes nobles caualeyros et louçaos, et a mester que todo o mal prez se perca oge aqui et que fique sempre o boo, ca uos auedes preço de fazer poucos senores boos. [+]
1295 TC 1/ 360 Amigos, uos sodes nobles caualeyros et leaes, et nũca achamos que per uos foy senor desenparado en cãpo. [+]
1295 TC 1/ 360 Et uos ia ueedes com̃o nos trage el rrey dõ Sancho encolleytos et nõ sey al que façamos, senõ lidar cõ elle, [ou] uençer ou morrer. [+]
1295 TC 1/ 360 Et foyse el rey dõ Garçia para ala cõ trezẽtos caualeyros et pedio ajuda aos mouros para contra seu yrmão et que llis faria dar o rreyno de Leõ. [+]
1295 TC 1/ 361 Et, estando as azes para lidar, o caualeyro que uos dissemos veẽo ante el rrey dõ Sancho et diso: - [+]
1295 TC 1/ 361 Senor, eu joguey o caualo et as armas, et seia a uosa merçee que mj mãdedes dar caualo et armas para esta batalla, et seruyruos ey tã bẽ com̃o seys caualeyros, senõ que me tenades por traedor. [+]
1295 TC 1/ 361 Et despoys começouse a lide muy rrigeamente, dandose muy grandes golpes, en guisa que morrerõ y muytos caualeyros dãba - las partes. [+]
1295 TC 1/ 361 Et pre[n]deo el rrey dõ Garçia seu yrmão et deo en guarda a seys caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 361 Et disso contra aquelles se[y]s caualeyros: -Leixademe meu senor. [+]
1295 TC 1/ 361 Et foyse cõ seu senor a hũa mota, hu estaua hũa cõpana dos seus caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 361 [Caualeyros], aqueuos aqui uoso senor. [+]
1295 TC 1/ 361 Et [en] esto se chegarõ al rrey bẽ trezentos caualeyros dos que yam vençudos. [+]
1295 TC 1/ 361 Et, elles estando asy, virõ vĩjr o Çide cõ trezentos caualeyros, et conoçerõ a sua syna uerde, ca nõ chegara aa primeyra lide. [+]
1295 TC 1/ 362 Et, fa(n)llando en esto, chegoulle mãdado com̃o el rrey dõ Sancho era seydo da pri[i]om, ca o tomarõ os castelãos per força aos caualleyros a que o elle leixara, et que estaua aparellado para lidar cõ elle outra uez. [+]
1295 TC 1/ 362 Et morreu y o jnfante dõ Sancho, que era amo del rrey dom Garçia, et trezentos caualeyros cõ elle. [+]
1295 TC 1/ 366 Et apartarõno et foy preso et começarõse a yr cõ elle quatorze caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 366 Et elles nõno precarõ nẽhũa cousa, por que era hũu caualeyro soo. [+]
1295 TC 1/ 369 Et, por que era lugar muy deleytoso para morar et conplido de muyta caça et avya y hũu castello derribado, (et) poso en seu curaçom com̃o o demãdase al rrey. [+]
1295 TC 1/ 371 Et, indo cõ el rrey a par, yam enpos elles dous caualeyros mouros onrados. [+]
1295 TC 1/ 371 Que fremoso caualeyro he este cristão et de boas mañas! [+]
1295 TC 1/ 371 Et aquelles dous caualeyros mouros teuerõno por forte sinal, et começarõ [a] yr falando en ello hũa grã peça. [+]
1295 TC 1/ 371 Et o priuado contou al rrey quanto oyu a aquelles dous caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 371 Et el rrey dõ Afonso en esta sazom ouue por cõselleyro o conde dõ Pero Ansures. [+]
1295 TC 1/ 373 Et elle era muy fremoso caualeyro et muy esforçado; et cristiãos et mouros todos t[o]m[au]ã delle espanto, porlo que llj vijam fazer, ca tĩjnã que se lle nõ terria nẽhũa cousa per força que quisese tomar. [+]
1295 TC 1/ 374 Et, desque a ou[u]e bẽ mesurada, disso contra os caualleyros: - [+]
1295 TC 1/ 375 Entõ seu a elle hũu caualeyro, que era sobrino de dõ Aras Gonçalues, que era guarda mayor da hũa porta da villa, et disselle que entrase et que lle mandaria dar muy bõa pousada ata que fose saber de dõna Orraca se o mandaua entrar. [+]
1295 TC 1/ 375 Et o caualeyro foyse para dõna Orraca et diselle com̃o era o Çide na vila, que lle tragia mandado del rrey dõ Sancho, seu yrmão. [+]
1295 TC 1/ 375 Et a ella prouguelle muyto cõ elle et envyoulle rogar que vẽese ante ella, et mandou a dom Aras Gonçaluez et aos outros caualeyros que fosem aconpanar o Çide. [+]
1295 TC 1/ 377 Outrosy tomou a terra al rrey do Alfonso et fezeo yr a terra de mouros estar[r]ado com̃o se fose aleyuoso, et foy tam desemparado que nõ foy cõ el senõ dõ Pero Ansures et seus yrmãos. [+]
1295 TC 1/ 377 Et entõ leuantouse hũu caualeyro, per mãdado do conçello, et diziãlle [don Nuno et era] om̃e boo ançião et de bõa parauoa. [+]
1295 TC 1/ 377 Do que este caualeyro disse forõ todos pagados, et outorgarõno. [+]
1295 TC 1/ 379 Et mandou logo mouer, et yam cõ elle mĩll et CCC caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 379 Senor, por qual razõ perdedes tal vasalo com̃o o Çide et que uos tã grã seruiço fez, quando uos liurou dos xiijze caualeyros, elle soo, quando uos leuauã preso, et outros muy grãdes seruiços que uos fezo, per que sodes en tã grande onra? [+]
1295 TC 1/ 382 Conta a estoria que hũu dia, andando [o Çide] de redor da vila, soo cõ hũu escudeyro, que seyrõ a elle quatorze caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 383 Senora, eu vim a Çamora a uoso seruiço cõ XXXta caualeyros muy bem guisados, asy com̃o uos sabedes, et eyuos seruido muy grã tempo a, et nõ ouue de uos galardom do seruiço que uos fiz, pero que uolo demãdey. [+]
1295 TC 1/ 383 Et fazedes maldat, caualeyro, com̃o vello traedor. [+]
1295 TC 1/ 384 Outro dia grã manana, so(u)b(u)yo hũu caualeyro que iazi[ã] ena villa ẽno muro, et chamo[u] [a] grandes uozes, assy que todos os mays da oste o oyrõ. [+]
1295 TC 1/ 384 Rrey dõ Sancho, parade mentes ẽno que uos digo: eu soo hũu caualeyro natural de Soyago, et aquelles onde eu veño sempre forõ leaes et per lealdade se preçarõ, et eu en ella quero viuer et morrer. [+]
1295 TC 1/ 386 Et mandarm ' edes dar çem caualeyros moy bem armados, que vayam comjgo et muy ben guisados. [+]
1295 TC 1/ 386 Et dise que maldito fose o caualleyro que nũca caualgase sem esporas. [+]
1295 TC 1/ 388 Et el rrey mandou que se asantase cabo do leyto. [+]
1295 TC 1/ 390 Et entõ leuãtouse hũu caualeyro castelão, muy esforçado et de gram guisa, et dizi[ã]lle Diego Ardoñes, fillo do conde dom Ordoño de Lara, et disse: -Se me outorgardes todo o que auedes dito, eu farey este reto aos de Çamora pola morte del rrey dom Sancho, noso senor. [+]
1295 TC 1/ 391 Et hũu escudeyro que guardaua o muro foyse para dom Aras, et disolle com̃o estaua a par da villa hũu caualeyro, muy armado de todas armas, et demand[a]u[a] por dom Ares a muy grã presa; et, se tijna por bem que lle tirase do arco et fereria el ou o caualo. [+]
1295 TC 1/ 391 Et dõ Ares, cõ seus fillos que o aguardauã, sobyo en çima do muro por saber o que demandaua o caualleyro. [+]
1295 TC 1/ 391 Et, se algũu dos Vco matar ou vençer o caualeyro, fica o conçello quito et o caualeyro fica vençudo; et, se o caualeyro matar ou vençer çĩco caualleyros, fica elle por uerdadeyro et o conçello por condanado. [+]
1295 TC 1/ 396 Et teuerõ por bem de poer doze caualeyros de cada cabo que julgasem com̃o avya(m) a lidar quẽ rreta conçello. [+]
1295 TC 1/ 396 Depoys acordarõ todos os xxiiij caualeyros que achauã por dereyto esto: et leuãt[arõ]se os dous delles, os mays onrrados et mays sabedores ontre sy, o hũu de Castella et o outro de Leõ, et disserõ que todo ome que reta conçello de villa, que fose arçibispado ou bispado, que deuya a lidar cõ çĩco, hũu enpos outro; et cõ cada hũu que dessem ao rretador caualo et armas, et de comer (et de comer) et de beuer vyno et agoa qual el mays quisese. [+]
1295 TC 1/ 397 Se a y alguno(s) de uos que fosse en consello da morte del rrey dõ Sancho ou o soubese, diga(ll)o et nõ [o] negue, que ante quero eu et meus fillos yrnos a terra de mouros que nõ seer vẽçudos en cãpo et ficar por aleyuosos. [+]
1295 TC 1/ 397 Et dise que elle queria seer o primeyro et, se fosse uerdat o que dizia o caualeyro, "eu, quero morrer primeyro por nõ veer uosso pesar; et, se elle diz m[en]tira, vençelo ey et uos ficaredes saluos et onrrados". [+]
1295 TC 1/ 398 Et entõ veerõ y a elle muytos boos caualeyros, demandandolle as armas para lidar en seu lugar, mays elle nõnas quiso dar a nengũu, et chamou hũu seu fillo, que auya nume Pero Ares, que era muy valente caualeyro, pero que era pequeño de dias, et avya moyto rogado ao padre que o leixase yr lidar cõ dom Diego. [+]
1295 TC 1/ 399 Conta a estoria que uoluerõ a[s] rredeas aos caualos et forõse ferir muy brauamente, com̃o boos caualeyros, et derõse çĩco golpes da lãça, et a seysta ue[z] quebrarõ as lanças en sy et meterõ mão aas espadas, et dauãse muy grandes golpes cõ ellas, asy que se cortauã os elmos. [+]
1295 TC 1/ 399 Loado seia Deus, ca vençudo he hũu dos çĩco caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 400 Conta a estoria que dom Ares, cõna muy grã rauya do fillo, chamou l[o]go outro a que chamauã Rrodrigo Ares, que era muy valente caualeyro et muy esforçado, et era [o] mayor dos yrmãos, et acaesçerasse en muytos torneyos, et era en elles muy aventurado(s). [+]
1295 TC 1/ 402 Et aqui rogo a Deus et aa uirgẽ Sancta Maria que, se nũca o mandey nẽ me plougue ende tal morte moyra qual el morreu, pero que mj auya tolleyto o reyno. [+]
1295 TC 1/ 406 Et este conde era hũu dos doze caualeyros cobdellos que gaanarõ Tripol et Acre et Jherusalem et Antiochia. [+]
1295 TC 1/ 408 Conta a estoria que, desque el rrey fez pousar a oste en Ollias, mandou chamar os mesegeyros del rrey de Toledo, et tomou çĩco caualeyros cõsigo et foyse cõ elles para Toledo. [+]
1295 TC 1/ 409 Et, seendo comendo, mandou el rrey dom Affonso muyto en puridade armar quinentos caualeyros et que çercasem a tenda del rrey en deredor. [+]
1295 TC 1/ 409 Et el rrey mouro, quando vio os caualeyros armados et a tenda çercada en deredor, ouue muy grã medo, et pregũtoulle a el rrey que queria aquello seer. [+]
1295 TC 1/ 409 Et mandou aos caualeyros que sse fossem a suas pousadas. [+]
1295 TC 1/ 410 Et en este ãno lidou o Çide Rruy Diaz cõ hũu caualeyro dos mayores de Nauarra, a que diziã Xemẽ Garçia, et venceo et matouo. [+]
1295 TC 1/ 410 Depoys desto lidou o Çide cõ hũu mouro a que deziã Ferres, que era boo caualeyro, en Medinaçele, et vençeuo et matoo. [+]
1295 TC 1/ 411 Et forõ presos o(s) conde(s) Garçia [Ordo]nes et Lopo Sanches et Diego Peres et outros muytos caualeyros et moyta da outra gente, asy que nõ auyam cõta (a)os mouros que se perderõ y. [+]
1295 TC 1/ 418 Et achou trezentos caualeyros et tres mĩll omes de pee. [+]
1295 TC 1/ 419 Et o Çide ficou en çiada et mandou a dom Aluar Fanges que se fosse cõ CC caualeyros et corresse Fita et Agoa d ' Alfaiara et Alcala, et que trouxesem quanto achasem, en guisa que [o] nõ leixasem de fazer por el rrey dõ Afonso nẽ por medo dos mouros; et que, se mester ouuesse ajuda, que llo enviase dizer. [+]
1295 TC 1/ 423 Et mãdou a dous rreys, que erã y cõ elle, que tomasem tres mĩll caualeyros et gente de pee quanta quisesem leuar, et outra gente das frõteyras, et que se fossẽ ala et que llj leuasẽ o Çide preso a vida, et que desta guisa tomaria delle dereyto d[o] grã mal que llj fezera ẽna terra [+]
1295 TC 1/ 425 Et tã grã pressa lles derõ que, em pouca d ' ora matarõ caualeyros et peones mays de tres mĩll et quinentos mouros. [+]
1295 TC 1/ 431 Et mãdo et teno por bẽ que todoslos omes do meu senorio, asi caualeyros com̃o peones, que, se quiserem yr para elle, que o possã fazer. [+]
1295 TC 1/ 432 Et tragia cõsygo trezentos caualeyros fillos dalgo et outra gente moyta de caualo et de pee et escudeyros. [+]
1295 TC 1/ 435 Conta a estoria que, poys que vyo o Çide que se nõ podia este pleyto liurar sen lide, mandou parar suas azes et disse aos seus: - [+]
1295 TC 1/ 435 Et fio en Deus que nos querra creçer a onrra et (a)o algo, ca (ca) çẽto caualeyros de nos os vençerã. [+]
1295 TC 1/ 436 Et daruos [ey] dous caualeyros des tes uossos, quaes quiserdes, que vaã cõuosco. [+]
1295 TC 1/ 436 Et demandou dous caualeyros, seus parentes, que forõ muy boos, quando o conde foy preso: et deziã a hũu delles Vgo et ao outro Guillẽ Bernal. [+]
1295 TC 1/ 438 Et hũu dia seyu da vila cõ doze caualleyros. [+]
1295 TC 1/ 438 Et achou çento et La caualeyros dos del rrey d ' Arãgõ. [+]
1295 TC 1/ 438 Et prendeu delles os sete caualeyros, cõ seus caualos, et os outros fogirõ. [+]
1295 TC 1/ 439 Et prenderõ muytos boos caualeyros cristãos. [+]
1295 TC 1/ 441 Et, desque forõ dentro, começarõlles a tirar cõ pedras, tam ben aos de dentro com̃o aos de fora, en guisa que matarõ o jnfante et o conde et (os) outros boos caualeyros cristãos. [+]
1295 TC 1/ 442 Et enviou presos Almosolas et aos outros seus conselleyros al rrey dõ Afonso. [+]
1295 TC 1/ 446 Et enviarõ dizer al rrey dõ Afonso en muy grã puridade que lles acorrese, ca erã en grã coyta, et que çercase a çidade, poys que y nõ auia rrey da postura que ouuera cõ el rrey Alymaymõ, que mays queri[ã] para elle a uilla, por que era dereytureyro et boo, et que llj nõ pasaria sua ley. [+]
1295 TC 1/ 447 Et, segũdo conta a estoria, dõ Aluar Fanges tijna dous mĩll caualeyros et mays quinẽtos et o mouro quinze mĩll. [+]
1295 TC 1/ 453 Et este dom Bernaldo, esleyto de Toledo, era de terra de mouros, natural de hũa terra a que dizem Agẽ, de hũu castelo que diziã Soltad, assy com̃o diz o arçebispo dõ Rrodrigo. [+]
1295 TC 1/ 455 Capitolo da grã saña que el rey ouue contra a rreyna et o esleyto [+]
1295 TC 1/ 455 Et tanto amoestou a rreyna ao esleyto que tomou de noyte hũa grã cõpana de caualeyros cristãos et entrou ena mesquita mayor de Toledo, et deytou ende todaslas su(s)zidades que y estauã da feytura de Mafomad. [+]
1295 TC 1/ 455 Et era sua uoentade de poer fogo aa rreyna et ao esleyto, por que quebrantarã a sua fe et a sua jura. [+]
1295 TC 1/ 455 Et os mouros, quando souberõ com̃o vij̃na el rrey sanudo et yrado cõ muy grã pesar et que queria fazer mal a la rreyna et al esleyto, entenderõ que, se el acabasse aquilo que queria fazer que sse arrepenteria depoys et que ficaua muy grande eemjz(id)ade ontre elles et a rreyna et os que della veesem et o [e]sleyto. [+]
1295 TC 1/ 455 Senor, bem conoçemos que o esleyto he prinçipe de uosa ley; et, se dissesemos algũu achaque contra o cõçello da ley, matarnos yam por ende os cristãos depoys. [+]
1295 TC 1/ 455 Et, desque forõ ẽna villa, pos el rrey amor ontre elles et a rreyna et o esleyto. [+]
1295 TC 1/ 458 Et [esto] fez a perfia dos caualeyros, que quiserõ que lidasem dous caualeyros: hũu por ofiçio toledãno delles, et o outro por ofiçio rromaño por el rrey. [+]
1295 TC 1/ 458 Et assy com̃o entrarõ estes caualeyros ẽno cãpo foy vençudo o caualeyro que lidaua por el rrey. [+]
1295 TC 1/ 458 Et o poboo fazia [gra]nde alegria, por que vençe[ra] o seu caualeyro que lidaua por elles, polo ofiçio toledano. [+]
1295 TC 1/ 458 Et disse mays que nõ era dereyto de meter a batalla [o] feyto da ley. [+]
1295 TC 1/ 458 Et, en elo falando muytos omes bõos de ordim -asi com̃o arçebispos et bispos et muytos outros religiosos -, auẽerõse, por quanto o feyto era de sanctidade et seruiço de Deus, en esta maneyra: que fezes[ẽ] hũa gran fogueyra en meyogoo da plaça (de) hu lidarõ os dous caualeyros, et [que] trouxe[ssẽ] dous liuros boos, (el) hũu del ofiçio frãçes et outro del ofiçio toledano, et que os metessem eno fogo. [+]
1295 TC 1/ 460 Et lleuãtousse entõ prouerbio en Castela, que dizem parauoas de faç[a]ya que querem mostrar syso et castigo; et dizem assi: "hu querem rreys ala uam leys". [+]
1295 TC 1/ 461 Mays agora leixa a estoria a fallar desto et torna a contar qual foy o (o) caualeyro que lidou polo ofiçio toledão, que uençeu; que nõ deu[ẽ] seer oluidado[s] os boos que fazẽ bẽ. [+]
1295 TC 1/ 461 Et por ende queremos que o sabades: o caualeyro foy natural de Matãça, que e çerca de rio Pisorga, a par da vila de Torqueymada. [+]
1295 TC 1/ 462 Et deytou da jgleia o esleyto et os esleedores, et acomẽdoullj a jgleia ata que elle uẽesse. [+]
1295 TC 1/ 464 Et elle he outrosy escomũgado do papa Pascoal, nosso anteçessor, et mandou que esleessem outro arçebispo, por que el he feyto papa contra dereyto et contra ley, cõ poder do enperador. [+]
1295 TC 1/ 464 "Euade, esleyto, onrra de la terra et apostura jnperial, com̃o da[na] a dõ Bordim et mete(usse) paz ontre ssy et o emperador Oyto". [+]
1295 TC 1/ 467 Et ficou y o mãdadeyro por saber a que sobiria o pleyto, da villa [depoys] da morte daquel [alguazil, ca] andauã os omes muy tristes et muy coytados por a morte do alguzil. [+]
1295 TC 1/ 468 Et aiũtou todas suas gentes -caualeyros et beesteyros et peões - et foysse para Valença. [+]
1295 TC 1/ 472 Et tomou cõsello cõnos fillos de Babeca, que se dauã por seus conselleyros. [+]
1295 TC 1/ 478 Et, veendo como erã os mellores [omes d ' España], por amor de meter a sseu tribudo os mouros d ' España, ouue el rrey cõsello cõ seu sogro et, per consello del, enviou alem mar polos alar[a]ues, que erã os mellores caualeyros que ontre os mouros auiã. [+]
1295 TC 1/ 479 Et o cõde, quando o vio, deçeu logo a elle et cubrio cono escudo et defendeu[o] quanto mays et mellor podia cona espada, a guisa de muy boo caualeyro como el era. [+]
1295 TC 1/ 481 Caualeyros ¿hu mo leixastes? [+]
1295 TC 1/ 481 Entõ rrespondeu hũu caualeyro moy atreuudo et disse: - [+]
1295 TC 1/ 481 Muy bem oyu el rrey o que o caualeyro dizia, mays por todo esso nõ podia perder a rrauya do fillo, que tijna pola sua morte. [+]
1295 TC 1/ 481 Et, quando el rrey uio tã grande astragamento ena sua terra et com̃o vĩj[n]a muy grã perda enos fillos dalgo porla sua nemjga, (et) preguntou aos fisicos se sabiã por que os caualeyros nõ podiã sofrer a lazeyra das armas. [+]
1295 TC 1/ 481 Entõ el rrey mandou derribar os baños da terra et fezo traballar os caualeyros en armas et en guerra; et, com̃o era de grã curaçõ, enpero auja muy grã pesar, esforçouse muy bẽ et guareçeu muyto agina da grã doença que auja. [+]
1295 TC 1/ 483 Et acordarõ todos de o seruir, segundo sua ley. [+]
1295 TC 1/ 483 Et falaron sobre ello en sua puridade qual seria mellor: seruir mouros que erã da sua ley ou cristiãos. [+]
1295 TC 1/ 483 Et en cabo disserõ que mellor era seruir os mouros, poys que erã da sua ley. [+]
1295 TC 1/ 485 Et fezeos mouer do cãpo mao seu grado et leuoos ata as tendas hu estaua o mouro, que erã çercadas de carcaua, ferindoos muy esforçadamente, cuydandoos a sacar daquel lugar; mays nõno pode fazer, ca llj chegou mandado com̃o os azemeleyros dos mouros llj roubauã o rrayal. [+]
1295 TC 1/ 491 Conta a estoria que, quando entendeu el rrey com̃o andaua o Çide en este preito, tornouse para Saragoça et leixou y hũu seu alcayde cõ peça de caualeyros, que ajudassẽ el rrey de Ualença. [+]
1295 TC 1/ 492 Et fezo fazer duas bastidas: a hũa en Leyrea et a outra e[n] h[ũu] castelo de partes d[a] Albufeyra, por que nõ podesse nẽhũ entrar nẽ sayr aa vila. [+]
1295 TC 1/ 492 Et pleyteiou que llj desse cada somana mĩll morauedis, que aplemasse os castelos et que llj dessem suas rrendas, assy com̃o soyã, et que o amparase de cristãos, et que sse acollesse a Valença et o que rroubasse das outras villas et lugares que o podesse y vender. [+]
1295 TC 1/ 495 Et, se te partires do monte et deçeres ao vale, seras Rrod[r]igo de Beuar, com̃o dizem; et, se o nõ fezeres seras com̃o dizẽ ao foro de Castela ' aleyuoso ' et ao foro de Frãça ' abuzador ' [et] ' enganador ' ; et, se ficares ẽno monte, nõ te auera prol, ca nos nõ nos partiremos daqui ata que te tomemos aas mãos, morto ou preso, o que tu feziste a nos. [+]
1295 TC 1/ 497 Et o conde ficou cõ hũa peça de caualeyros aa entrada do Çide. [+]
1295 TC 1/ 497 Et durou a batalla muyto, pero en cabo uençeu o Çide da boa uentura et fugiu o conde et perdeu y muytos bõos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 497 Et tomou os caualleyros et as tendas et as armas, que forõ muytas et boas, et muyto ouro et muyta prata et muy grande auer sen conta, et en guisa que todos forõ ricos et pagados os do Çide. [+]
1295 TC 1/ 499 Aluarĩ X mil marcos de plata, Denja Lta mil morauedis, Valença mil morauedis cada som[a]na, Murvedro X mill morauedis, Segorue seis mil morauedis, Alemenar tres mil, Xerea iij mil, Leyrea iij mil. [+]
1295 TC 1/ 499 Et pos en cada lugar hũu caualeyro, en guisa que guardasse que nõ reçebess[ẽ] mal nẽ torto os mouros nẽ llis tomassem nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 499 Et cada caualeyro auja seis morauedis cada dia. [+]
1295 TC 1/ 500 Entõ foy çercar Leyrea et enviou suas algaras correr et astragar toda a terra al rrey de Saragoça et trouxerõ muy grã roubo para Ualença. [+]
1295 TC 1/ 500 Et teuea çercada Leyrea et nõna pode tomar et tornouse para Ualença. [+]
1295 TC 1/ 500 Et o Çide mandoo laurar et ouue muy grande ajuda de Ualẽça, et deo a hũu caualeyro que o teuesse, que auja nume don Martin. [+]
1295 TC 1/ 500 Et este caualeyro apoderouse dos castelos que auja arredor de Ualẽça. [+]
1295 TC 1/ 504 Et hũu ome bõo pobre doeusse muyto do corpo del rrey et tomoo en sogas et poseo en hũu leyto et cobrio de hũa esteyra uella et leuoo fora da vila et soterroo en hũu lugar hu iaziã os camelos. [+]
1295 TC 1/ 505 Et pose guardas que o guardauã de dia et de noyte, et ordeñou scriuaes dos omes bõos da vila, que esteuesẽ cõ elle para guardalo; et, quando caualgaua, leuaua cosigo muytos caualeyros et m[õ]teyros et muytos beesteyros que o guardassẽ asi com̃o rrey, et yam todos armados. [+]
1295 TC 1/ 508 Conta a estoria que Abenjafa, estando en Valença, chamou dous caualeyros que erã da villa, que forã vasallos del rrey, et enviou por outros que forã a Denja, en guisa que ajuntou CCCos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 509 Et logo mingou as soldadas aos caualleyros et aos alaraues, (et) dizendollis que llis nõ podia dar nada, ca nõ auia de que o cõprir. [+]
1295 TC 1/ 512 Et forõ tã coytados que nõ sabiã que fazer, et erã arrepeẽdudos por que nõ fezerã o que llis mãdara el rrey de Saragoça; et poys que nõ aujam acordo nẽhũu os caualleyros que llj dar. [+]
1295 TC 1/ 514 Et o Çide estando sobre Aluarrazĩ, seyrõ quatorze caualeyros da vila; et elle andando folgando co çĩco caualeyros, os mouros forõ contra elle polo matar ou polo catyuar et elle moueu contra elle[s] muy rrigeamente soo et matou ende os dous et os outros forõ vençudos. [+]
1295 TC 1/ 515 Et fezerõ hũa carta para o alcayde dos alaraues, que soubesse com̃o el rrey d ' Arãgõ vijna ajudar o Çide por preyto que auia cõ el et que llj cõsellauã que nõ veesse a Valença, senõ que aueria a lidar cõ oyto mĩll caualeyros cristãos, os mays guerreyros do mũdo; et, se sse atreuia a lidar cõ elles, (et) que veesse et que veeriã o que faria. [+]
1295 TC 1/ 521 Et vijnã seguros todos os das merchandias a conprar et a uender, en guisa que era muyto auondado aquel lugar porla grã [justiça] que elle fazia, por que os mandaua julgar segũdo sua ley, et nõ leuaua delles mays do dizemo. [+]
1295 TC 1/ 521 Et asi ficou Valença senleyra et apartada da gent[e] mourisca. [+]
1295 TC 1/ 526 Et seyu contra elle o bispo que se chamaua d ' Aluarrazĩ, con muy gram conpana de caualeyros muy bem guisados. [+]
1295 TC 1/ 538 Capitolo que fala do caualeyro Martin Palas, o Asturão [+]
1295 TC 1/ 538 Deste Martin Pelaes que uos dizemos fez o Çide muy boo caualeyro de muy couardo que era, segũdo uos contaremos adeante pela estoria. [+]
1295 TC 1/ 538 Et dom Aluar Fanes et Pero Uermudes et os outros [c]a[u]aleyros mais preçados a mesas altas. [+]
1295 TC 1/ 539 Conta a estoria que aquele caualeyro Martin Pelaes, cuydando que nẽgũu nõ llj auia uista a sua maldade, lauou as maos conos outros et quisese asentar cõ eles. [+]
1295 TC 1/ 539 Et o caualeyro teue mẽtes en aquela parauoa que llj dizia; et comeu et, depois que comeu, foisse para a pousada. [+]
1295 TC 1/ 540 Et Martin Pelaes muy mãso et muyto assessegadamente tornouse conos outros et foise para sua pousada a guisa de muy boo caualeyro. [+]
1295 TC 1/ 546 Eu mãdo aos que an de rrecadar por mj̃ as rrendas et todos os outros dereitos que uos nõ façã agrauamento nj̃hũu nẽ uos tomẽ mais do dizimo, assi com̃o mãda uossa ley et o auedes por huso. [+]
1295 TC 1/ 549 Pedimoste por merçee que nos conselles do mellor et mais leal consello que en ti ouuer; pois que eras de nossa ley, deuelo a fazer. [+]
1295 TC 1/ 551 Et o Çide diselhis que os mãterria todos en seus foros et husos et costumes da sua ley. [+]
1295 TC 1/ 553 Et mãdou o alfaqui que fezera alcayde que julgasse que morte mereçia, segundo sua ley, o que matara seu senhor, et demais que jurou que nõ auia mays daquelo que dera en escripto. [+]
1295 TC 1/ 553 Et o alcayde et os outros julgarõ que os apedreassem, ca esto achauã por dereyto, segundo a ley, "mais fazede como teuerdes por bẽ. [+]
1295 TC 1/ 557 Et acharõ que auia y mil et quinẽtos caualeyros de linagẽ, et da outra gente d[e] caualo quinẽtos et çincoẽta, et da gente de pee VCco mil et quinẽtos, sen rrapazes et sen outra gente meuda. [+]
1295 TC 1/ 559 Et, quando uiu os caualeyros et a outra gente pregũtou quen erã, et disseronllj que erã do Çide, que lli enuiaua seu presente. [+]
1295 TC 1/ 561 Desi, en quanto ela et suas fillas guisauã suas cousas, dom Aluar Fanes enuiou tres caualeyros ao Çide, cõ que lli enuiou dizer com̃o o rreçebera muy bẽ el rrey dom Alfonso, et quanta onrra llis fezera, et com̃o rrecadarã con ele quanto quiserã et mais; et como rreçebera muy bẽ seu presente; et com̃o llj mãdara dar muy boos priuilegios de quanto gaanara et cõqueresse dali adeante, com̃o fosse delo senhor et o ouuesse liure et quite; et quantos quisesem para ele yr que fossem sem medo dele; et com̃o llj enuiaua sua moller et suas fillas muy onradamente; et com̃o ya hũu seu porteyro con eles, que llis daua quanto auiã mester; et que soubesse que muyto agiña seri[ã] cõ ele, ca nõ se detijnã por al, senõ por guisar suas cousas, per que fossem mais onradamente. [+]
1295 TC 1/ 565 Et Aluar Saluadorez deceu muy apressa et feze rrepicar a qual sinal se auiã de juntar aqueles duzẽtos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 566 Et sabiã ia pela vila qual era o sinal de cẽ caualeyros et qual de CC et ende arriba. [+]
1295 TC 1/ 566 Mais, se teuerdes por bẽ, mãdade[me] dar CCC caualeyros de mais da mina cõpanha et sayremos daqui, quando cantar o galo, et meternos emos en çiada eno vale da Abufeyra. [+]
1295 TC 1/ 570 Et Bucar prometeulho et jurou sobre o Alcorã, que he liuro da [sua] ley. [+]
1295 TC 1/ 576 Et forõ cõ el aas vistas o bispo don Iheronimo, et don Aluar Fanes et Pero Uermudes et Martin Antolines et Aluar Aluarez et Aluar Saluadores et Martin Pelaes, o Asturão, et outras muy grandes cõpanas, en guisa que hiã hi bẽ mĩll caualeyros muy bẽ guisados de corte et de guerra. [+]
1295 TC 1/ 591 Et, desque os mouros foron acolleytos aas naues (et os outros acolleitos aas naues) et os outros mortos et os outros catiuos, tornouse o Cide para o cãpo. [+]
1295 TC 1/ 601 Capitolo que fala dos caualeyros do Çide [+]
1295 TC 1/ 607 Par Deus, mjñas sobrinhas, sabe Deus uerdade et uosso padre et uossa madre, ala hu esta cõ que o eu faley, quanto mj pesou et rreçehey muyto a uossa uijda cõ aqueles desleaes. [+]
1295 TC 1/ 611 Antolỹ Sanchez de Soyra outrosi et seus filhos leuauã quareẽta caualeyros; et assi se conplia o conto de noueçentos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 619 Et uos, senor, mandastesma[s] dar a don Aluar Fanges, que aqui esta, et elle deullas por molleres, asi com̃o manda a ley de Nosso Senor Ihesu Cristo. [+]
1295 TC 1/ 622 Pero, loado seia sempre o nume de Deus, que, desque ouue caualo et armas ata aqui, nõ os condes de Carrõ, mays de uos afora nõ a rrey cristião que se nõ teuesse por bem entrego de casar con [ca]da hũa das mjnas fillas, demays estes aleyuosos. [+]
1295 TC 1/ 623 Et tornouse contra os condes de Carrõ et disse: -A uos, Diego Gonçaluez et Fernã Gonçaluez, digo que sodes aleyuosos et que fezestes muy grande aleiue en leixar uossas molleres mal feridas enos rebredos de Corpes por mortas, soas, sen outra conpaña nẽhũa, com̃o se fossem maas molleres et uilles, [et] fillas de mao ome. [+]
1295 TC 1/ 623 Et por ysto uos digo aleyuosos et daruos ey uossos pares que uos metã a elo as maos: ou uos matarã ou uolo farã asi conoçer pelas gargãtas. [+]
1295 TC 1/ 625 Conta a esto[r]ia que Ordoño, sobrino do Çide, yrmão de Pero Uermudez, que era caualeyro nouel, ca esse dia o fezera caualeyro o Çide, et sabia muy bem o preito das dõnas, da desonrra que llj os condes fezerã, quando oyo estas parauoas tã desaguisadas que diziã contra o Çide, pesoullj muyto et nõno pode sofrer. [+]
1295 TC 1/ 625 Et sobraçou o mãto, que era de hũa alfola con que fora caualeyro, et leixousse hir contra os condes, et disse: - [+]
1295 TC 1/ 625 Et, por que entendã os que aqui estã que tj digo uerdade, nenbrete quando ena lide do Quarto diseste que ti prouarias cõ hũu mouro, et foschi contra hũu caualeyro bõo que andaua y; et el, quando te uio vĩjr contra si, atẽdeute a guisa de bõo et tu nõ ousaschi yr a el. [+]
1295 TC 1/ 627 Et sequer nẽbra[r]te deuja, quando lidastes en Cabra çento por çẽto, et derriboute do caualo et prendeute pela barua, et prendeu et matou todos teus caualeyros, et leuouti preso en hũu rocĩ de albarda, et todolos seus caualeyros tj messarõ a barua. [+]
1295 TC 1/ 629 En auẽdo consello conos condes que eu dey por alcalydes en este preito, que e ontre o Cide Rroy Diaz, da hũa parte, et os condes de Carrõ et seu tio Suer Gonçaluez, da outra, por que mj fezerõ entender que foy consellador da desonrra das fillas do Çide, por saluar seu dereyto lidẽ cõ outros tres caualeyros quaes o Çide der de sua casa, et saluẽ seu dereyto, se poderẽ. [+]
1295 TC 1/ 631 Et o Çide leuantousse et beyiou a mãao al rrey; et todolos outros caualeyros esso meesmo. [+]
1295 TC 1/ 632 Com̃o o Çide comendou os seus caualeyros al rey [+]
1295 TC 1/ 632 Et, senor, leixouos estes iij caualeyros que am a lidar, que fiquen en uossa guarda. [+]
1295 TC 1/ 632 Et estonçe mãdou el rrey ao conde dom Rramõdo que guardasse os tres caualeyros do Cide. [+]
1295 TC 1/ 634 Com̃o o Cide castigou seus caualeyros [+]
1295 TC 1/ 634 Et ele castigoulhis com̃o fezessem, en guisa que o sacassem de uergonça et eles ficassem por boos caualeyros et dessem uĩgança a el rrey dom Afonso et a el. [+]
1295 TC 1/ 635 Com̃o el rey foy a Carrõ et lidarõ os condes conos caualeyros do Çide [+]
1295 TC 1/ 635 Et leuou cõsigo os caualeyros do Çide; et leuou outrosi os seis condes que forõ alcaydes. [+]
1295 TC 1/ 635 Et todos vĩjnã en acordo para matar os caualeyros do Çide, se elles podessem, et catar maneyra per que nõ entrassem ena batalla. [+]
1295 TC 1/ 637 Com̃o os caualeyros do Çide lidarõ cõ os condes [+]
1295 TC 1/ 637 Et por isso uos dey prazo et uĩ aqui; et trouxi comjgo estes caualeyros do Çide, et elles en mjna fe et en mina uerdade vẽerõ. [+]
1295 TC 1/ 639 Et Martin Antolines enpos elle, [dizendo] "fora, don aleyuoso", ata que o deytou do cãpo, a guisa de uençedor et de muy bẽ andante. [+]
1295 TC 1/ 639 Et, com̃o Suer Gonçaluez era caualeyro moy grande et muyto esforçado et de grã ualẽtia, ferio a Mono Gustios eno escudo que llo partio todo d ' ambalas partes; mays o golpe nõ foy dereyto et nõno prendeu per carne. [+]
1295 TC 1/ 640 Et leuou consigo os tres caualeyros que lidarã por el (leuoos) ãte dona Xemẽna et suas fillas, et fezollis contar as nouas ante ellas, et quanta onra llis fezera el rrey. [+]
1295 TC 1/ 640 Et abraçarõ muyto os tres caualeyros et querianllj beyiar as mãos. [+]
1295 TC 1/ 642 Et yam y bẽ mĩll et quinentos caualeyros et bem mĩll pares d ' armas. [+]
1295 TC 1/ 642 Et outrosi llj trouxerõ hũu tauoleyro de marfil, todo pregado cõ ouro, et en derredor delle muytas pedras preciosas, et as tauolas et os trebellos delle erã d ' ouro et de prata, muy ricamente adubados cõ pedras de muytas colores et de muytas uertudes. [+]
1295 TC 1/ 642 Et preguntoullj que, ontre aquellas cousas que el tragia, se auja y algũa do corpo do soldã, et por onra del beyiaria en ella, en sinal que, se el esteuesse deante, que llj daria paz eno onbro, segũdo uso dos mouros; por que entendia que seu senor era hũu dos mays onrados mouros do mũdo, segũdo sua ley. [+]
1295 TC 1/ 646 Et o almoxarife começoullj a contar sua fazenda, et dissollj com̃o era muyto esforçado, mays ca ome do mũdo et o que mellor tĩjna sua ley; "et en parauoa nõ a de mentir, et e muyto amigo d ' amjgo, et aas cousas uẽçudas muy piadoso et de merçee, et he muyto entendudo et muy peruiso en todaslas arterias; pero a tanto muy braua catadura et o que o nõ conoçe, quando o uee primeyramente, toma muy gram medo da sua catadura. [+]
1295 TC 1/ 646 Et, quando ysto oyo o mesegeyro do soldã, uẽollj enmente com̃o acaeçera asi a elle et foy muy marauillado et dissollj que, poys era de sua ley, que llj teuesse puridade et que llj diria o que a el cõteçera. [+]
1295 TC 1/ 649 Et, desque forõ esposados, en outro dia tomarõ bẽeyçõ ena jgleia mayor, a que dizẽ San Pedro, segundo mãda a ley; et o bispo meesmo disse a missa. [+]
1295 TC 1/ 652 Et, senor, agora, coydando eno meu curaçõ qual este a ley en que viuj ata aqui, achey que fiz vida de grande erro et que todo o que Mafomade, o falso enganador, deu por ley aos mouros, que todo est engano et barata. [+]
1295 TC 1/ 652 Et daqui adeant[e] quero viuer vida de cristão et quero conprir a parauoa que disso o Sancto Auangelio: leyxar moller et fillos et quanto eno mũdo ey et seruir a Deus et a sua sancta ley, en quanto poder et mj durar a forteleza eno curaçõ. [+]
1295 TC 1/ 657 Et ele foyse para a jgleia de Sã Pedro, estando y o bispo don Geronimo et toda a clerizia et os caualeyros et os omes onrrados et outra gente, quanta y quiso vĩjr. [+]
1295 TC 1/ 657 Et por ende, como ysto a de seer, todo o leyxo ẽ mão do bispo et de don Aluar Fanes et de Pero Uermudez. [+]
1295 TC 1/ 658 Desi mandou a todos seus criados et a toda sua casa algo, a cada hũu segũdo que o mereçia; desi mandou a todos os caualeyros que o aujã seruido, desque seyra da terra, muy grande auer; et mandou aos caualeyros que llj non aujã atãto seruido a cada hũu mĩl morauedis, et a atal dous mil, et a atal tres mil, et ende ariba, segũdo que era a pessõa; et aos escudeyros fillos dalgo que o aujã seruido a cada hũu quinẽtos morauedis, et a atal mil et a atal mil et quinentos morauedis; et mandou que, quando chegassẽ a San Pero de Cardena, que dessem de uestir a quatro mil pobres sayas et pelotes d ' estanforte. [+]
1295 TC 1/ 660 Conta a estoria que, a cabo de tres dias que o Çide finou, que el rrey Bucar chegou ao porto de Ualença; et seyo ao terreo cõ quanto poder tragia, que nõ a om̃e que o podesse osmar; ca vĩjnã y trij̃ta et seis reis et hũa moura negra cõ duzentos caualeyros negros com̃o ela et todos trosquiados, senõ senllas guedellas que tragiã ençima das cabeças; et esto era com̃o se uẽessem cruzados. [+]
1295 TC 1/ 661 Primeyramente seyo Pero Uermudez con a sina do Çide et cõ el quinẽtos caualeyros muy bẽ guisados que a guardauã. [+]
1295 TC 1/ 661 Et enpos elles outros quinẽtos caualeyros muy bem guisados. [+]
1295 TC 1/ 661 Et enpos elles seyu dona Xemena cõ toda sua cõpaña, et enpos ela seyçẽtos caualeyros que a guardauã. [+]
1295 TC 1/ 661 Et ena çaga o corpo do Çide cõ çẽ caualeyros escolleytos. [+]
1295 TC 1/ 661 Et seyrõ tã passo que semellaua que nõ yam y X caualeyros [+]
1295 TC 1/ 662 Et, quando rrey Bucar et seus reys jsto virõ, forõ muy marauillados, ca ben llis semellou que vĩjnã de parte do mar mays de saseenta mil caualeyros cristãos, todos brãcos com̃o hũa neue. [+]
1295 TC 1/ 662 Et deante delles vĩjna hũu caualeyro encaualgado en hũu caualo brãco. [+]
1295 TC 1/ 665 Et todolos caualeyros cõ capas pretas, as capellas descosidas. [+]
1295 TC 1/ 673 Conta a estoria que, desque o judeu entrou en seu acordo, ficou os geollos ante o abade et pediullj por merçee que o tornasse cristão et que o babtizasse ẽno nume de Nostro Senor Jhesu Cristo, ca en ela queria viuer et morrer; ca a ley que tijna que era error. [+]
1295 TC 1/ 682 Et a reyna cõ sana, por que a tijnã aly garda(n)d(o)a, falou cõnos que a gardauã et fezo chamar ia quantos caualeyros de Castela et seyu do castelo et ueẽosse para Castela. [+]
1295 TC 1/ 684 Et era alferez do(n) conde dõ Gomez hũu caualeyro dos de Olea. [+]
1295 TC 1/ 684 Et el rey tornouse para Castela, queymando et astragando quanto achaua; pero muy perdidoso da sua gente, ca auja perdudos os mays et os mellores caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 684 Et prendeu ia quantos caualeyros de sua conpana. [+]
1295 TC 1/ 685 Et enpos esto rreynou dõ Alfonso, o fillo do conde dõ Ramõ de Barcelona; et, quando oyu o roydo que andaua pela terra com̃o aquel rey, seu anteçessor, era uiuo, et que o [cr]ijã as gente[s] et [se lle] chegauã cada dia caualeyros, temendo que llj ueesse delle mal ẽno reyno, ou per enqueyiõ perdelo muyto agina, (et) mandoo prender et matar. [+]
1295 TC 1/ 692 Et jurou sobre o Alcorã, que est liuro da sua ley, que a desse a elle ou a seu fillo dom Sancho. [+]
1295 TC 1/ 694 Et Abemtumeyro auya outro consigo, que auya nume Almofhade, et era muy sabio da ley de Mafomade, [et] aquelle começou a predicar et espladinar o liuro de Mafomade, que a nume Alcorã. [+]
1295 TC 1/ 694 Et morreu Aldemõ, que era fillo do oleyro, et rreynou seu fillo Abuamadim. [+]
1295 TC 1/ 701 Et por ende uos rogo que tornedes a terra ao conde dõ Ponço et aos outros a que a tomastes, et que nõ queyrades creer conselleyros maos, que uos consellarã mal; ca nõ est uossa prol nẽ uossa onrra; ca lealmente seruirõ o emperador, nosso padre, et demays son ançianos et emçima de sseu tempo, et nõ est guisado que andem desterrados pela terra per maos conselleyros. [+]
1295 TC 1/ 703 Et era y cõ elle hũu monge, a que diziam (Vel) Diego Velasquez, et era omẽ fidalgo et de gram sangue, et fora caualeyro muy ardido, et era natural de Boroua. [+]
1295 TC 1/ 703 Et muytos delles, que alo forõ cono abade, tomarõ abito temperado, qual cõvijna a caualeyro, et ficarõ y por defensores. [+]
1295 TC 1/ 703 Et o abade ueeõsse para o moesteyro et tomou todas as gaanças et as requezas do moesteyro et foysse para Calatraua, cõ muy gram conpana de cristãos, et nõ leyxou en Fiteyro senõ os uellos et os que nõ eram para seruir. [+]
1295 TC 1/ 704 Et dõ Garçia Fernandez foy ome muy onrado et nõ ouue fillo nẽhũu, et armou bẽ duzentos caualeyros cõ sua mão. [+]
1295 TC 1/ 707 Conta a estoria que Pero Nunez, hũu caualeyro de Fonte Almexj, (et) que era boo et leal, que tomou el rrey seu senor sub a capa, et caualgou en hũu caualo, et foysse quanto mays pode, en guisa que chegou esse dia a Santo Esteuã de Golomas. [+]
1295 TC 1/ 707 Et ella disso que hũu caualeyro o leuara al rrey, seu tio. [+]
1295 TC 1/ 707 Et mandou a hũu caualeyro que fosse rretar o conde et que llj chamasse aleyuoso et desleal. [+]
1295 TC 1/ 707 Et tornousse o caualeyro para el rrey de Leõ sem rresposta nẽhũa. [+]
1295 TC 1/ 710 Arteyro, mays nõ bõo caualeyro. [+]
1295 TC 1/ 710 Et forõ cõ elle çento et çinquaenta caualeyros d ' Avila, que o guardauã et andauã cõ elle. [+]
1295 TC 1/ 711 Et, teendo çercado o castelo, envioullj dizer Lope d ' Arrenas que sse verria a sua merçee, et que sse queria avijr cõ elle, et que mandasse entrar ẽno castelo os condes dom Mono et dom Estero, cõ que falasse sua pleytesia. [+]
1295 TC 1/ 711 Et estaua y hũu caualeyro toledano, a que diziã Pero Diaz, et dise: - [+]
1295 TC 1/ 718 Et, quando foy o dia a que auiã de vijr a sua priiõ, souberõ com̃o dõ Fernã Rruyz era en Dõnas, çerca Palẽça, [et] veerõ y a elle cõ seysçentos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 724 Conta a estoria que, desque rrey dõ Afonso foy alçado rrey de Leom, seyu muy boo et piadoso et muy boo caualeyro d ' armas. [+]
1295 TC 1/ 724 Et el fezo caualeyro el rrey de Leõ. [+]
1295 TC 1/ 724 Et en estas meesmas cortes fezo caualeyro a Corrado, fillo do emperador de Rroma, et esposoo cõna jnfante dõna Beringuela, sua filla. [+]
1295 TC 1/ 724 Mays el rrey dõ Afonso era omẽ que sse mudaua moyto ameude por maos conselleyros et por loomineyros. [+]
1295 TC 1/ 725 Et aly ouue hũu torneo soado, que disserõ de Astela, por que foy soado; ca ali sse prouarõ en armas moytos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 726 Et, desque el rrey don Afonso, com̃o ia oystes, mandou cercar os castellos da rreyna sua m[ad]r[asta], que auiam nume Aguiar et Monteagudo, teuerõnos muy bem os caualeyros que os tijnam, asi que os nõ quiserõ dar por nẽhũa maneyra. [+]
1295 TC 1/ 726 Et, desque entrarom dentro, forõ a abrir a porta et acharõ y aquel caualeyro sem acordo nemhũu, que iazia atrauessado ena porta as chaues ẽna mão. [+]
1295 TC 1/ 726 Et o caualeyro foysse para elle. [+]
1295 TC 1/ 726 Et dom Diego disse que uerdade era, que el que era boo caualeyro, mays elle que queria seu castelo, se llo el desse. [+]
1295 TC 1/ 726 Et o caualeyro, quando o oyu, teuesse por deostado et veeõsse quanto mays pode para el rrey de Leõ, et contoull[e] todo o feyto com̃o lle acaesçera cõ dõ Diego; et pediullj por merçee que nõ quisese que elle andasse por aleyuoso pelo mũdo, poys seu natural era. [+]
1295 TC 1/ 726 Et, desque o caualeyro foy entrego en[o] castelo, enviou dizer a dom Diego que veese ou enviasse rreçeber seu castelo. [+]
1295 TC 1/ 726 Et o caualeyro entregoo logo al rrey de Leõ. [+]
1295 TC 1/ 726 Et desta guisa quitou o caualeyr[o] a sua menagem et conpliu todo seu dereyto. [+]
1295 TC 1/ 729 Et tãto sonou a sua fama que vijnã a suas cortes todos os altos omes das outras terras, por prouar os bees que delle oyam dizer, et (os) outros por tomar armas de caualaria del: ia oystes na estoria com̃o fezo caualeyro Baldouim, emperador de Costantinopla, et dõ Afonso, rrey de Leõ. [+]
1295 TC 1/ 731 Et dõ Diego Lopez d ' [A]lfar[o] et todos [os] outros fillos dalgo nõ estauã pagados del rrey, por que dissera que tã boos erã os caualeyros da Estremadura com̃o os fillos dalgo de Castella, et que tãto bem fariã com̃o elles. [+]
1295 TC 1/ 733 Et çerca del fezo o espital, et deu y muy grandes rrequezas, por que dam oge dia de comer aos pobres que se y acaesç[ẽ]; et boos leytos en que iazcam et en que am a pẽsar dos enfermos ata que seiam sãos; et os que y morrerẽ que os subterrem (beendes) y bem et onrradamente; por que o nume del rrey, que en sua vida foy muy boo, aia sempre preço en este mũdo, et que rroguẽ a Deus por elle que llj de pareyso. [+]
1295 TC 1/ 735 Et chegou a Toledo cõ dous mil et trezentos caualeyros de linaje, et conos dos concellos et cõ outras gentes erã xiiijze mil caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 738 Et al rrey d ' Arangõ chegarõ suas conpanas de ricos omes et de muytos caualeyros, en guisa que forõ per todos mil et seteçẽtos caualeyros muy bẽ guisados. [+]
1295 TC 1/ 738 Et el rrey don Sancho de Nauarra uẽo y cõ mil et trezentos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 740 Et estaua y Abiabis cõ duzentos caualeyros et outra gente muyta. [+]
1295 TC 1/ 740 Mays os rreys nõno teuerõ asi por bẽ et leixarõnos yr conos corpos, por que erã caualeyros et omes onrados. [+]
1295 TC 1/ 740 Et ficou y dõ Giraldo, o arçebispo de Narbona, cõ çẽto et XXX caualeyros; et Tibalce de Blascõ, que era nobre ome de linagẽ de Castella. [+]
1295 TC 1/ 742 Et elles, quando forõ en somo de la serra, fallarõ bem dous mĩll caualeyros dos alaraues; et ferirõ en elles muy esforcadamente et fezerõnos ende deçer, mao seu grado. [+]
1295 TC 1/ 745 Dõ Diego Lopez tijn[a] cõsigo quinẽtos caualeyros moy bem guisados, et seu(s) fillo(s) Lopo Diaz, et Pero Diaz, seu cormano, et dõ Enẽgo de Medonça et seus sobrinos Sancho Fernandez et Martin Nunes de Fenoiosa; et era seu alferez dom Pero Aras, que teue aquel dia o seu pendom. [+]
1295 TC 1/ 745 Et el rrey dom Afonso ya na postrimeyra aaz, et ya cõ elle o arçebispo de Toledo dõ Rrodrigo, et dõ Aluar Peres de Lara, que leuaua a sua signa aquelle dia et que gaanou boo prez cõ ela; et o conde dõ Fernando et Gonçaluo Rruyz Girõ et seus yrmãos, et Mono Rrodriguez et Pero Rruyz et Rrodrigo Rrodrigues et Aluar Royz et dõ Gil Mãrrique et dõ Gomez Manrriquez et dõ Afonso Telles et dõ Garçia Telles, et Fernan Garçia, et Abril Garçia, et Roy Garçia, todos tres yrmãos, et dõ Rrodrigo Pere de Vilalobos, et dom Guillem Gomez, et dõ Gonçaluo Yanes, que foy depoys maestre de Calatraua, et dõ Guillem Peres, et dõ Mono Perez de Gosmã, et dõ Tibalte de Blascõ, et outros omes onrrados que aqui nõ som contados, et os caualeyros de Toledo; et conçelos o de Medina del Cãpo et o de Valedolide et o de Olonedo et o de Cõca et o de Tollar et o de Plazença et o de Beiar. [+]
1295 TC 1/ 745 Et ẽna aaz postrimeyra ya el rrey cõ todos [seus] rricos omes: o conde dom Sancho et Mono Sanches, que foy aquel dia caualeyro nouel, et o conde de Pyteos, et dom Guillem de Cordoua, cõ seus fillos et seus parentes [et] muy grã conpana, et dom Guillem de Çerueyra, et o conde de Vrgel, [et] Sãtas de la Barca, et dõ Çẽtol d ' Estarad, et dom Guiral de Collera, et Guillem Miguel de Leysa, que era alferez del rrey, que leuaua a sua signa, et dõ Xemẽ Ajuar, et dom Guillem de Çullẽna. [+]
1295 TC 1/ 745 Et estauã ẽno curral moytos rreys et altos omes et bem trijnta mil caualeyros, muy bem guisados para guardar o Myramamolim; et deante o curral muytas azes paradas de muytos mouros muy bem guisados, assy que espanto seria de oyr. [+]
1295 TC 1/ 745 Et destes et dos outros era tam grande o rroydo delles, que nõ a om̃e que lles podesse poer cõta, nen os podese osmar foras tãto que souberõ despoys os rreys en uerdade que erã oyteenta mĩll caualeyros; mays a[a] gente de pee nõ souberõ poer conta. [+]
1295 TC 1/ 745 Et en meyo do cural deçeu o Miramolim, et cõ elle moytos rreys et moytos altos omes, et os vellos da sua ley, que estauam orando et rrogando a Deus. [+]
1295 TC 1/ 745 Et tijna o liuro [do] Alcorã ante si, que este liuro dos mandamentos que deu Mafomad aos mouros por ley. [+]
1295 TC 1/ 749 Et dom Diego estaua en muy grã presa, ca nõ tijna cõsigo mays de quareenta caualeyros; pero, por presa que llj derõ, nũca o poderõ sacar daquel lugar, ante custaua muy car[o] a quẽ se (e)lle acostaua Outrosi dõ Garçia Rromeyro, que tijna a deãteyra del rrey d ' Arangõ, feria enos mouros et quebrãtou as azes. [+]
1295 TC 1/ 751 Enton mandou el rrey a dõ Gonçaluo Royz Girõ que fosse acorrer a dõ Diego, que nõ tĩjna mays de XXXta caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 751 Et os outros caualeyros, quando esto virõ, fezerõ esso meesmo. [+]
1295 TC 1/ 752 Onde conta o arçebispo dom Rrodrigo [et] diz que, segũdo depoys foy achado en uerdade, que de oyteenta mil caualeyros que elles erã, (et) ficarõ y os trijnta et çĩco mĩl; et dos outros de pee morrerõ y bem duzẽtas uezes mil. [+]
1295 TC 1/ 757 Et, [quando] os mouros souberõ com̃o era poblado o castelo, pesoulles muyto et veerõ sobre elle seteçentos caualeyros et dous mĩl omes de pee. [+]
1295 TC 1/ 759 Et auya y hũus caualeyros en que fiaua a rreyna dona Beringuela et traballouse d ' estar bem cõ elles. [+]
1295 TC 1/ 759 Et o caualeyro, cõ coyta de auer a aldea, consellou aa rreyna que desse el rrey ao conde dõ Aluaro. [+]
1295 TC 1/ 759 Et jurou mays que nũca (que nũca) fosse contra a rreyna dona Berĩguela, poys que ela tam grã merçee llj fazia e[sco]llend[oo] ontre todos os outros, [et] que todo o seu fosse sempre guardado, sinaladamente as suas a(n)rras, que sua madre lle leixara, que erã estas: o castelo de Burgos et Valedolide [et] Moño et os portos do mar et seus çeleyros et todas as outras rrendas, et que sempre a amasse et a seruisse com̃o a sua senora natural et filla de seu senor natural. [+]
1295 TC 1/ 762 Et y fezo caualeyro a dom Aluaro, ca aynda o nõ era. [+]
1295 TC 1/ 762 Et, depoys que foy caualeyro, atreueusse en fazer mays mal que antes et outras cousas desguisadas que llj estauã mal. [+]
1295 TC 1/ 763 Et ela envioullj Roy Gonçaluez de Ualuerde, hũu boo caualeyro; et chegou çerca Huete et pousou en hũa aldea. [+]
1295 TC 1/ 764 Et a rreyna cõ sana do (con sana do) conde enviou mostrar este feyto ao papa Jnoçençio terceyro, com̃o aquel casamento era feyto sem der[e]yto contra ley, por que erã parentes muy chegados. [+]
1295 TC 1/ 765 Et deulle quatroçentos La caualeyros muy bem guisados que fossem cõ elle et muy gram gente de omes de pee. [+]
1295 TC 1/ 765 Et p[a]so[u] logo el rrio de Hu[p]õ cõ duzentos caualeyros et cõ dous mil escudeyros. [+]
1295 TC 1/ 767 Et erã per todos trezentos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 767 Et en esto chegou o conde dõ Fernando et Martin Nones de Fenoiosa et dõ Gomes Manrrique et dom Garçia Ordonez, que tragiam trezentos et trijnta caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 767 Et matarõlle hũu caualeyro et ferirõ a el meesmo. [+]
1295 TC 1/ 767 Et el acolleusse a hũa torre cõ oyto caualeyros et cõ muy pouca conpana. [+]
1295 TC 1/ 767 Desy veerõsse y saseenta caualeyros que sse meterõ cõ elle. [+]
1295 TC 1/ 769 Et foy en guisa que veerõ cõ el bem quinẽtos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 769 Et, estando en [e]sto, chegou hũu caualeyro, a que diziã Fernã Suarez, cõ mandado da rreyna, com̃o sse fossẽ cõno jnfante dõ Fernãdo, et el rrey dõ Anrique que era finado. [+]
1295 TC 1/ 769 Et elles castigarõ ao caualeyro que nõ disesse(m) nẽhũa cousa da morte del rrey, mays que o leixaua saão et que comya carne. [+]
1295 TC 1/ 769 Et o caualeyro contoo bem asy ante el rrey. [+]
1295 TC 1/ 771 Et elles tijnã que o podiam muy bẽ fazer, ca estauã y dous mil caualeyros muy bem guisados; mays a rreyna nõno quiso cõsentir, et disse que Deus nõno quisese que seu fillo lidasse cõ seu padre. [+]
1295 TC 1/ 773 Et ontre tãto tomou el rrey dõ Fernando o castelo de Moño et prendeu os caualeyros que o tijnã. [+]
1295 TC 1/ 773 Et tomarõ os castelos per força et prenderõ os caualeyros que os tijnam. [+]
1295 TC 1/ 773 Et o conde dõ Fernando veẽosse para Rribela de Valgera cõ duzentos caualeyros por saltear a gente del rrey, mays nõ pode. [+]
1295 TC 1/ 775 [Et] dõ Gonçaluo Rruyz et Rra[m]yr[o] Froles erã caualeyros mãçebos et forõ adeante, por sse prouarem en armas, et forõ presos. [+]
1295 TC 1/ 775 Desy forõ cheg[ã]do a(a) gente del rrey et foy o torneyo muy forte; mays nõ durou muyto, ca logo foy preso o conde dõ Aluaro et os outros caualeyros cõ elle, dos mellores que elle auya. [+]
1295 TC 1/ 776 Et ouue en ella estes fillos: dõna Leonor, que foy rreyna de Jnglaterra; et a dom Afonso, que rreynou enpos elle; et a dom Fraderique; et a don Fillippe, que [foy] esleyto de Seuilla; et a dõ Anrrique, que fo[y] sanador de Rroma. [+]
1295 TC 1/ 779 Et forõ ala dom Lopo Diaz et dõ Gonçaluo Rruyz Girõ et dõ Afonso Teles cõ quinentos caualeyros muy bem guisados. [+]
1295 TC 1/ 779 Et enviou ala a dõ Lopo Diaz et outros caualeyros cõ elle, et a dõ Pedro, maestre de Santiago, et o maestre de Calatraua cõ grã conpana de freyres. [+]
1295 TC 1/ 779 Et chegarõ a elles, que erã bem çĩco mil caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 780 Et el rrey ouue seu consello et deu duzentos caualeyros que dereniassem cõ elles et outros duzentos caualeyros que lljs acorresem. [+]
1295 TC 1/ 780 Et os (outros) duzentos caualeyros entrarõ entre elles [et a vila] et os outros duzentos [rrecudirõ da outra parte] et muytos da gente da oste del rrey, ferindo et matando en elles, ata que os meterõ pela vila. [+]
1295 TC 1/ 780 [Et] jazia dentro dõ Aluar Peres cõ saseenta caualeyros cristãos. [+]
1295 TC 1/ 780 Et eram bem tres mil caualeyros de mouros, et erã bem çinquaenta mil omes de pee. [+]
1295 TC 1/ 780 Et os cristãos perderõ y muytos caualeyros, que os matauã os mouros cõ pedras et cõ seetas, que vijnã tã espessas com̃o hũa chuuya. [+]
1295 TC 1/ 780 Et, pero os mouros erã muytos, v[ẽ]çerõnos duas vezes; mays tã grande era o poder que lljs faziã muy grã dãno et matarõ ia quantos caualeyros cristãos. [+]
1295 TC 1/ 782 Et el rrey de Beeça pediullo; et ajudarõno(s) os caualeyros et os rricos omes. [+]
1295 TC 1/ 782 Et gaanarõ y grande algo, ca a vila era de caualeyros almohedes de linagẽ et de grã conta. [+]
1295 TC 1/ 782 Et el rrey teueo por bem et derõllj [en] arrafẽes polo auer La caualeyros [d]os mays onrrados et La et çĩco dõnas fremosas; et derõllj nou[e]çentos mouros. [+]
1295 TC 1/ 782 Et ya cõ el dõ Gonçaluo Rruyz Girõ et dom Garçia Fernandez de Vilamayor, et os caualeyros da sua mesnada. [+]
1295 TC 1/ 782 Et erã per todos quatroçentos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 786 Et el rrey de Beeça chegou y cõ tres mil caualeyros de almofades et bem cõ trijnta mil omes de pee et cõ trõpas et cõ grã rroydo. [+]
1295 TC 1/ 789 Et ficou el rrey cõno alcaçer de Beeça et leixou en elle a dom Lopo Dias cõ quinentos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 789 Et matarõ y hũu bõo caualeyro, a que diziam Frena Guterrez de Padela, que tragia o pendõ de dom Telo Afonso. [+]
1295 TC 1/ 789 Et, quando o soube, cõ saseenta caualeyros que tijna, meteusse en Martos. [+]
1295 TC 1/ 798 O jnfant[e] dõ Afonso, de que ia dissemos et dõ Aluar Perez, o Castelao, cõ el, et dõ Gil Mãrique, que nõ he d ' oluidar que ya y, conta a estoria et diz que, desque sayrõ de Salamãca, ali onde mouerõ quando sse del rrey seu padre partiu, que se foy contra Toledo; et dali moueu cõ sua oste et forõ cõ el XLa caualeyros dos de Toledo, et passou o porto Amuradal et chegou a Anduiar. [+]
1295 TC 1/ 799 Et forõ as azes dos mouros vijte, que ena que meos auja era de mill et quinẽtos caualeyros arriba, et en tal dous mil; a que os cristãos nõ podiam de ssy fazer hũa soo, a mays pequena que ẽnos mouros auya, pero que era y cõ elles fillo del rey de Beeça -ca el rey de Beeça era vassalo del rey dom Fernando; et, desque soube que o infante entraua en caualgada, enviou seu fillo cõ duzentos caualeyros que fossem cõ el, et cõ bem trezentos omes de pee - et freyres de Sanctiago et de Calatraua et das outras ordees veerõ y outrosy. [+]
1295 TC 1/ 799 Mays per quantos seer poderiã en esta batalla per todos nõ passauã per mil os caualeyros, cõ toda [a] outra gente de caualo. [+]
1295 TC 1/ 799 Era y hũu rrey que tragia vijteçentos caualeyros d ' alaraues, que veerã en ajuda d ' Abehuc. [+]
1295 TC 1/ 799 Dom Aluar Perez ouue seu consello cõnos omes boos da oste, et acordarõ que toda a gente de pee que a apartassem dos caualeyros, com̃o a dos mouros estaua. [+]
1295 TC 1/ 799 Dõ Aluaro, ant[e] que ena fazenda entrasse, fezo caualeyro esse dia a Garçia Peres de Uargas. [+]
1295 TC 1/ 801 Et dizẽ, assy com̃o os mouros meesmos afirm[au]ã depoys, que appareçeu y Sanctiago en hũu caualo brãco et cõ sina branca ena mão, et cõ hũa espada ena outra, et que andaua y cõ el hũ[a] ligiõ de caualeyros brãcos; et aynda dizẽ que angios vijã andar sobre elles pelos ayres; et que estes caualeyros brãcos llj semellaua que os destruyã mays que nẽhũa outra gent[e]. [+]
1295 TC 1/ 801 [Ena morte desse rey dos gazulles] conta a estoria, por afirmamento dos que y acaeçerõ, onrrou muyto o nouel caualeyro Garçia Perez de Vargas -que dom Aluar Perez aa entrada dessa lide fezo caualeyro - o começo de sua caualaria, ca sem falla este dizem que o derribou et o matou. [+]
1295 TC 1/ 801 Et este rey dos gazulles foy o que chegara conos seteçentos caualeyros alaraues, de que ia dissemos; et, com̃o quer que os de suso a estoria alaraues numea, ante os chamauã bem a esse tempo gazulles. [+]
1295 TC 1/ 801 Muytos caualeyros ouue y que se est[r]e[ma]rõ a fazer bem per suas mãos aquel dia et o fezerõ; mays muyto foy o bem que y dõ Aluaro fezo, pero que desarmado entrara. [+]
1295 TC 1/ 801 Et outrosi se estremarõ y caualleyros toledaos, peça delles, que fezerõ y tãto que se faria muy graue de creer a quen o nõ uisse. [+]
1295 TC 1/ 801 Mays por que ontre elles ouuo hũu caualeyro que auja nume Diego Peres de Vargas -et era uassalo de dõ Aluaro, et era de Toledo - que acaeçeu en hũa auentura de caualaria, que pareçe com̃o feyto de grande ardimento, queremos este seu feyto aqui poer ia: esse dicto caualeyro foy y muy bõo aquel dia, et foy de guisa que llj faleçeu a espada et quantas armas tragia. [+]
1295 TC 1/ 801 Et dõ Aluaro, cõ prazer daquellas çepionadas que o caualleyro daua a sua uoẽtade, diziallj sempre, cada que o golpe oya: - [+]
1295 TC 1/ 801 Et desta guisa gãanou aquel caualeyro para si et para seu linagẽ este sobrenume aquel dia. [+]
1295 TC 1/ 801 Et, com̃o quer que desse caualeyro conte aqui a estoria, por este acaeçemento, que pareçe com̃o auentura de gran curaçõ, outro seu yrmão deste caualeyro fezo y marauillas d ' armas en começo de sua caualaria. [+]
1295 TC 1/ 801 Et este foy o nouel que uos ia dissemos de suso, a que don Aluaro esse dia ante da batalla ouuo feyto caualeyro; et auja nume Garçia Peres de Uargas. [+]
1295 TC 1/ 801 Et dos aqueeçementos [de] alguus dos feytos deste caualeyro contara a estoria adeãte en alguus lugares, u uẽer sua razõ; ca he razõ, aos que bẽ fazẽ, de llo razoar ome sempre dessa guisa que o fezerẽ; et aos que mal fezerẽ sempre dessa guisa que os seus feyctos forem. [+]
1295 TC 1/ 801 Hũu acaesçemento marauilloso acaesç[e]o ali aquel dia: dous caualeyros cunados que andauã y muyto omeziados, quando sse confessarõ en querendo entrar ẽna fazenda, aquel que auya rrazõ de fazer enmenda ao outro demandoulle perdom para esse dia, soo quanto a fazenda durasse. [+]
1295 TC 1/ 801 Mays por muyto que cõno outro caualeyro, seu contrario, trauarõ clerigos nẽ omes d ' ordem nẽ o jnfante dom Afonso nẽ dõ Aluar Perez, nõno quiso fazer nẽ por Deus nẽ por outro rrogo nẽhũu, saluo a hũu preyto: que, se sse lle leixasse abraçar, que lle perdoaria para sempre. [+]
1295 TC 1/ 801 Et assy prougo a Deus que o quiso ordenar, que caualeyro de quantos dos cristãos erã nõ morreu y, fora aquel solamente que perdoar nõ quiso. [+]
1295 TC 1/ 801 Et esto foy muy gram marauilla, ca nũca del depoys poderõ saber parte nẽ mandado, nẽno poderõ achar morto nẽ viuo, p[e]ro que o virõ y andar, en quanto (durou) a fazenda durou, fazendo muy grande astragamento enos mouros; ca era boo caualeyro et muy valente et muyto esforçado, et fezo muyto bem ante que sse perdesse. [+]
1295 TC 1/ 806 Et en aquel tempo cristiãos que auja ena fronteyra -caualeyros fillos dalgo, adalijs et almogauares a caualo et de pee - ajũtaronse en Andujar, que era de cristãos, et fezerõ sua caualgada contra Cordoua. [+]
1295 TC 1/ 806 Et desi falarõ com̃o fezesem suas escaleyras, et osmarõ de qual maneyra para as torres et para o muro. [+]
1295 TC 1/ 806 Et ontre tãto que dõ Pero Rruyz ya a dõ Aluar Perez, seu yrmão, achegarõ elles quanta gente poderõ auer, et guisarõ suas escaleyras aquella noyte que poserõ, et chegaronse ao pee do muro. [+]
1295 TC 1/ 806 O meu consello he este: que, poys que aqui estamos, que façamos o sinal da cruz et que nos acomendemos a Deus et a Sancta Maria et [ao] apostolo Sanctiago, et punemos de acabar ysto por que aqui ueemos en seruiço de Deus; et, se nõ podermos deytar as escaleyras de corda, poñamos estas de fuste et punemos en subir per ellas; et s[ub]ã os mellor algaraujados que ouuer ontre nos, et uaã uestidos com̃o mouros, por tal que, se se acharẽ cõ os mouros, que os nõ conoscã et que cuydẽ que som mouros com̃o elles; et estes punẽ de sse apoderar da primeyra torre que acharẽ, ata que a outra gente suba. [+]
1295 TC 1/ 806 Et prouarõ tres escaleyras de fuste et acharõnas curtas; et desi atarõnas a hũa cõ a outra et deytarõnas a hũa torre. [+]
1295 TC 1/ 806 Et entrou per ela Pero Rruyz Taful cono[s] outro[s] caualeyro[s] que y estau[ã] . [+]
1295 TC 1/ 806 Et os cristãos, veendosse muy apremados polo grã poder dos mouros, que erã muytos, ouuerõ seu acordo et enviarõ dous omes cõ seu mandado: o hũu al rrey dõ Fernando, seu senor, que llis veesse acorrer; et o outro a dõ Aluar Perez, que era en Martos, que era hũu dos grandes omes do rreyno de Castela, poderoso et noble; et a hũu caualeyro que diziã Ordoño Aluares, que era da masnada del rrey, que uẽeo y logo et o enviou dizer al rrey dõ Fernando. [+]
1295 TC 1/ 806 Et sayo el logo, et apẽas sayrõ cõ el çẽ caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 806 Et auja [y] hũu alcayde mouro que era bõo caualeyro et bõo om̃e. [+]
1295 TC 1/ 806 Senor, poys que me demandas consello [fays] asi: leixa a mj̃ yr cõ tres caualeyros de cristãos, que eu leuarey comjgo; et irey de noyte aa oste del rrey dõ Fernando, et chegarey aa sua tenda muy encubertament[e], que nẽgũu nõ me ueera nẽ conoçera; desi tornarey a uos cõ todo o çerto, per que uos uaades a cousa çerta. [+]
1295 TC 1/ 806 Et dõ Lourenço foysse para a oste del rey dõ Fernando cõ aquelles tres caualeyros consigo. [+]
1295 TC 1/ 806 Et, quando chegou aos visos altos que som alende da ponte, deceu cõ hũu daquelles caualeyros que leuaua, et os outros et as bestas leixoos aly. [+]
1295 TC 1/ 814 Et essa nobre rreyna dona Beringuela muy alegre por aquillo, que seu fillo [el] rrey dõ Fernando auja cõquerido a cidade de Cordoua, asi com̃o ela pẽsaua de seu fillo el rrey por consello et por ajuda de quantas cousas ela auja que a el conprissem, asi pero ela estaua alonge fezo suas graças muytas et muy grandes a Deus, bẽeyzendoo muyto o seu nume, por que a antiga di[n]id[ad]e, destaiada en cristiãos porla mj̃gua dos principes, era cobrada a España porla sabedoria dela et porla aguça del rrey don Fernando, seu fillo; ca esta nobre rreyna dona Berĩguela, asi com̃o conta a estoria, asi enderençou et [c]riou a este fillo dõ Fernando en bõos custumes et boa[s] manas sempre, que os seus bõos ensinamentos et os seus bõos custumes et as suas boas aguças que [lle] ela ensinou doces com̃o mel, segũdo diz a estoria, nõ çessarõ ne quedarõ de correr sempre ao curaçõ a este rrey dõ Fernando, et cõ [t]etas cheas de uertudes lle deu seu leyte, de guisa que, macar que el rrey dõ Fernando era ia barõ feyto et firmado en ydade de sua força conprida, sua madre, a rreyna dona Berĩguela, nõ quedou nẽ quedaua de lli dizer et ensinarlle aguçosamente as cousas que praziã a Deus et aos omẽes. [+]
1295 TC 1/ 822 Don Aluar Perez tenja a Martos, et leixarõ y a condessa, sua moller, et a dõ Tello, seu sobrino, cõ XLtaVco caualeyros de seus uasalos. [+]
1295 TC 1/ 822 Desto foy o mandado a dõ Tello, hu era ydo en caualgada cõ aquelles XLta et Vco caualeyros, et ueẽosse con elles quanto mays podo para Martos. [+]
1295 TC 1/ 822 Elles estando en este receamento, dissollis hũu caualeyro, vasalo de dõ Aluar Peres, a que dizẽ Diego Perez de Bargas, o que gãanou o sobrenume de Machuca ena de Xerez: - [+]
1295 TC 1/ 822 Caualeyros, que he o que coydades? [+]
1295 TC 1/ 822 Et, quaesquer de nos que a la pena poss[ã] subir, podela am defender, et nõna entrarã os mouros; et os que non podermos passar et morrermos y oge, saluaremos nossas almas et iremos aa gloria do pareyso, et cõpliremos nosso deuedo, aquello que (de) todo caualeyro fidalgo deue conprir, et esto he: fazer dereyto et perder medo ali du o deue ome perder; ca, se asi ymos daqui sen mays y fazer, perders ' a a pena de Martos, que e chaue de toda esta terra, onde a asperança el rrey dõ Fernando et os cristãos que per ela gãanarã a terra que os mouros teem. [+]
1295 TC 1/ 822 Et do meu uos direy que eu ante quero morrer logo a esta ora aqui a mãos destes mouros, ca nõ que a leuẽ catiua et que se perca a pena de Martos; et eu nũca me pararey ante el rrey dõ Fernando nẽ ante dõ Aluar Perez cõ esta uergonça; et querome yr meter ontre aquelles mouros et farey y todo meu poder ata que moyra; et todos sodes caualeyros fillos dalgo et deuedes a saber o que auedes a fazer en tal feyto com̃o este; ca nõ auemos de uiuer por sempre et a morrer auemos; et da morte nẽhũu de nos nõ se pode escusar agora ou depoys; et, poys da morte nõ nos podemos escusar, por que auemos dela atã grã medo? [+]
1295 TC 1/ 822 Diego Peres Machuca, uos falastes a mjna uoentade et disestes com̃o bõo caualeyro, et gradescouos muyto quanto y disestes; et, os que o asi quiserẽ fazer com̃o uos disestes, farã seu dereyto et o que deu[ẽ], asi com̃o bõos caualeyros fillos dalgo; et se nõ, eu et uos, Diego Peres Machuca, façamos y nosso poder ata que moyramos et nõ ueiamos oge tã grã pesar da pena et de nossa senora a condessa. [+]
1295 TC 1/ 822 Et a esto se acordarõ aquelles XLtaV caualeyros, quando virõ que dõ Telo et Diego Perez Machuca se acordauã en hũu et se queriã ambos et dous meter ao perigoo. [+]
1295 TC 1/ 822 Et morrerõ daquelles XLV caualeyros os que destallarõ os mouros, que nõ poderõ pasar. [+]
1295 TC 1/ 822 Quãdo el rrey d ' Ariona vio com̃o aquelles caualeyros, que se meterã en tã gran perigoo, erã ia suso ena pena, soube, por que eram bõos caualeyros et se meterã en aquel perigoo por acorrer ao castello, que llo queriam defender, poys que que erã ia suso ena pena, et entendeu que nõ seria mays su[a] prol de alj estar; et desçercou Martos et foysse ende. [+]
1295 TC 1/ 822 Desta guisa que auedes oydo foy acorruda a condessa et a pena de Martos, que se nõ perderõ aquel dia por esforço daquel caualeyro Diego Peres Machuca. [+]
1295 TC 1/ 827 Et a razõ por que se deu Mourõ en tã pouco tempo, seendo tã forte castello et tã bẽ poblado, nos o diremos: hũu jnfançõ que era sobrino de dõ Lourenço Suares, a que diziã Meẽ Rodríguez Golmado, que era bõo caualeyro et prouado en feyto d ' armas, gãanou hũa torre en hũu lugar que llj diziã Margaçamara, a hũu quarto de legoa de Mourõ, ontre as vinas; et dalj corria Mourõ tres uezes eno dia ata as portas, que nõ llis leixaua cousa fora dela villa de que se ajudar podesem. [+]
1295 TC 1/ 829 Et el rrey llj prendeu y ia quantos caualeyros dos seus, daquelles que llj a terra andauã correndo, et derriboullj Bõos et os outros castelos de que entendeu que llj poderia uĩjr dano. [+]
1295 TC 1/ 832 Et poderiã seer os que cõ el rey yam entõçe ata cinquaenta caualeyros et poucos mays de outros omes a caualo. [+]
1295 TC 1/ 832 Et morreu y Martin Rruyz d ' Argoçe, o que foy muy bõo ena prisom de Cordoua; et foy y preso Martin Ruyz, seu yrmão; ata XX caualeyros poderõ y morrer per todos; et de outra gente de pee et de almogauares a caualo gran peça. [+]
1295 TC 1/ 833 Et iazia y dentro el rrey de Grãada cõ oytoçẽtos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 839 Estando en Martos este rrey don Fernãdo, chegoullj o maestre dom Pay Correa, que saya do rreyno de Murça, hu leyxaua o jnfãte don Affonso, seu fillo, bem andãte, et sse vĩjna para elle. [+]
1295 TC 1/ 841 Mays o meestre d ' Ocres, dõ Paay Correa, et caualeyros bõos que auja cõ el rrey sabedores de guerra, consellauãllj que fosse çercar Seuilla, et que poderia por aquillo todo o al auer mays sen lazeyra del et de todas suas gentes. [+]
1295 TC 1/ 841 Mays o meestre et algũus caualeyros que y auja perfiarõ cõ el rrey, dizendollj que o tempo que poyna en corrementos et entradas et a custa que faria en çercar os lugares, que el sen çerca poderia auer Seuilla, acabãdo que mellor era poerllo todo sobre ela; o outro que [a] lazeyra(ria) et o traballamento [que] as gẽtes, et el cõ elles, eno al sofreriã, que o sofresẽ ali sobre Seuilla; et, desque Seuilla ouuese, que aueria todo o al; et asi, que mellor era de o acabar todo per hũu afam et per hũu tempo, que per uentura nõ poderia acabar mẽos do que coydaua per tẽpos nẽ per afães que posesẽ nẽ por custa que y fosse feyta. [+]
1295 TC 1/ 842 Mays, per quantos elles todos erã nõ passauã per trezentos caualeyros arriba, et foy cõ elle o cõçello de Cordoua, que era boa caualaria. [+]
1295 TC 1/ 842 Et, estãdo alj el rrey dõ Fernando en Carmona, vẽeo y el rrey de Grãada, que era seu uasallo, cõ quinentos caualeyros, que [o] u[ijñ]a seruir. [+]
1295 TC 1/ 843 Muy chorada foy de caualeyros pobres, a que ela fazia muyto bem; et esta era toda cõprida serua et amjga de Deus. [+]
1295 TC 1/ 846 Axaçaf iazia dentro con trezentos caualeyros de mouros, et recudia muytas uezes et muy denodadamẽte contra a oste; et faziã y dano et reçebiano mays uezes. [+]
1295 TC 1/ 849 Don Paay Correa, maestre da ordĩ d ' Ocles, cõ sua caualaria, que erã ontre freyres et segrares duzentos et oyteẽta caualeyros, foy passar o rio, alende da outra parte, so Eznalfarag, a grã perigoo de si et dos que cõ el erã, ca mayor era o perigoo desa parte ca nõ da outra; ca Abemafõ, que a essa sazõ era rrey de Neura, estaua desa parte, et punaua de os enbargar quanto mays podia. [+]
1295 TC 1/ 849 Os mouros erã tantos dala -os hũus que iaziã en Fazalfax, caualleyros gran peça et de outra gente muyta ademays; os outros que vĩjnã de contra esse Axaraf de muytas partes - asi que se vijã os do maestre en grã coyta, quando cõ hũus quando conos outros, que nũca uagar aujã de folgar; et todauja uençendoos esse maestre cõ esses seus freyres, correndo cõ elles et enbarrãdoos et fazendo grandes morteydades et gran destroymento en elles. [+]
1295 TC 1/ 850 Mays esse maestre d ' O[c]l[e]s, dõ Paay Correa, cõ seus freyres, da outra parte do rrio hu pousaua et u estaua tã afrontado ena guisa que auemos dito, el rey dõ Fernando, veendo o perigoo en que esse maestre don Paay Correya estaua cõ os mouros, disse que nõ era mesura de partir tam mal cõ os da outra parte do rio: ca elles erã mĩll caualeyros et da outra parte nõ erã trezentos, et que seria guisado de pasar ala algũus. [+]
1295 TC 1/ 850 Et estes tres passarõ cõ çẽ caualeyros, et forõ bõos ajudadores a esses freyres, asi com̃o adeante contara a estoria. [+]
1295 TC 1/ 850 Et, indo el rrey pousar a Tablada, Gomez Ruyz Maçanedo leuou a hũa costaneyra et os de Madrid cõ elle, [et] rrecudirõ cõ elle gran poder de mouros, et aficarõnos muyto et teuerõnos muy arrequeixados et mataronlljs dous caualeyros et seis caualos; pero en cabo vencerõ os cristãos et forõ os mouros uençudos et leuados (b)en alc[ã]çe ata çerca da vila. [+]
1295 TC 1/ 851 Outro dia, depoys que el rrey don Fernando foy pousar a Tablada, mandou aos caualeyros de sua mesnada que fossem guardar os herueyros. [+]
1295 TC 1/ 851 Garçia Perez de Bargas et outro caualeyro que auja a yr cõ elles deteueronse eno rayal et nõ seyrõ tã agiña como os outros. [+]
1295 TC 1/ 851 Et, yndo enpos elles, virõ ante si, per u aujã a passar, sete caualeyros de mouros. [+]
1295 TC 1/ 851 Et disse o caualeyro a Garçia Perez: - [+]
1295 TC 1/ 851 Tornemonos, ca elles sõ vij caualleyros et nos nõ somos mays de dous. [+]
1295 TC 1/ 851 Et o caualeyro disse que o nõ queria fazer, ca o tĩjna por loucura se dous caualeyros que elles erã fossẽ cometer de passar per hu estauã sete. [+]
1295 TC 1/ 851 Et el rrey dõ Fernando uios, et os que cõ el estauã; et vio como sse tornaua hũu caualeyro, et que fora o outro en seu cabo. [+]
1295 TC 1/ 851 Outrosi vio aquelles vij caualeyros de mouros como llj estauã deãte, tẽendollj o camjno, per u elles aujã a passar. [+]
1295 TC 1/ 851 Señor, aquel caualeyro que ficou en seu cabo dizẽllj Garçia Perez de Bargas, para atãtos com̃o elles som nõ a mester ajuda; et, se os mouros o conoçerẽ enas armas, non o ousarã cometer; et, se o cometerẽ, uos veeredes marauillas que el y fara. [+]
1295 TC 1/ 851 Senor, uedes o que uos eu dizia que o nõ ousariã atẽder aquelles sete caualeyros de mouros a Garçia Perez soo ? [+]
1295 TC 1/ 851 Eu sõo Lourenço Soares, que conosco bẽ os bõos caualeyros desta oste quaes som. [+]
1295 TC 1/ 851 Quãdo os que forõ guardar os herueyros se tornarõ para o rrayal, preguntou dõ Lourenço Suares a Garçia Perez, ante el rrey, qual fora aquel caualeyro que seyra cõ el do rrayal. [+]
1295 TC 1/ 851 Et dõ Lourenço llo preguntou depoys muytas uezes quẽ fora aquel caualeyro et sempre llj disse que o nõ conoçia nẽ sabia quẽ era; et nũca o del podo saber, pero conoçiao el muy bẽ et vijao cada dia en cas del rrey; mays nõ queria que o caualeyro perdesse per el sua boa fama que ante auja, ante defendeu ao seu escudeyro que por os ollos da cabeça nõ dissesse que o conoçia. [+]
1295 TC 1/ 854 Et, jndoos ia acalcãdo, ferirõ en hũa çiada en que iaziã quinentos caualeyros de mouros, et passarõ essa et ferirõ en outra en que auja trezentos caualleyros, et de gente de pee muyta ademays. [+]
1295 TC 1/ 855 Et tornandose para Tiriana, seyrõ a elles gran conpana de mouros, caualeyros et peões; et os cristãos dereniarõ cõ elles et uencerõnos et enbarrarõnos dentro no castello, et matarõ muytos delles et prenderõ muytos. [+]
1295 TC 1/ 856 Et o arraz en passando con sua caualaria que leuaua, o meestre sayo a el cõ sua caualaria; pero que xi llj nõ guisou com̃o coydaua, ca a çiada estaua arredada daquel lugar per u o arraz passaua; et, desque forõ descubertos, o arraz se foy acollendo; pero, con todo esto, acalçoo o meestre bem çerca do castello et matoulle noue caualeyros; et ouuerao a prender, saluo pelo poder da gente que lle acorreu agyna: (et) os hũus [que] seyã do castelo acorrer(on)llj, com̃o estauã açerca; et os outros que se yã cõ el, que puñauã eno defender quanto podiã. [+]
1295 TC 1/ 858 Et dõ Rrodrigo foya reçeber et pos eno alcaçer XX caualeyros et X beesteyros que se nõ partissem ende. [+]
1295 TC 1/ 858 Acaesceu hũu dia que, estando a oste del rrey dõ Fernando com̃o soya -ca os hũus yã guardar as recouas que nõ metessẽ vianda na villa os mouros nẽ acorro nõ llis podesse y entrar, et os outros erã ydos en caualgadas, et de guisa erã derramados cada huus a suas partes que muy poucos erã os que ena oste ficarã - et estaua el rrey cõ muy poucos caualeyros; et, asi estando, acaesçeu que hũu mouro caualeyro da villa que seyu fora por barrũta, et foy aa oste dizendo que se vĩjna para el rrey et que o queria seruir et ficar cõ el, et que llj coydara a dar hũu castello, mays que nõ xi llj guisara a sua uoontade nẽ com̃o elle coydara, et que ante fora venido, se por aquilo nõ fora enq ue estaua punando. [+]
1295 TC 1/ 859 O jnfant[e] dõ Enrrique outrosi ficara y ena oste, et estaua y cõ muy poucos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 859 [Et] os cristãos começarõnos a yr acalçando et matando et deribando en elles, de guisa que, ante que sse acollessem, ouuerõ apar[tar] delles hũa peça en que morrerõ La caualeyros desses mouros et quinentos desses de pee et mays. [+]
1295 TC 1/ 863 Acaesceu outra uez que os caualeyros da oste eram ydos, os hũus en caualgadas et os outros a guardar as recouas et os herueyros, et os outros reçeber o jnfant[e] dõ Afonso, seu fillo del rrey, que uĩjna do rreyno de Murça, que avia seu padre enviado por elle, per consello de dõ Rroy Gonçaluez Girõ -et adeãte cõtara a estoria o que a dõ Rrodrigo acaesçeu cõno jnfante sobre esto, asi com̃o dizemos -; et seendo a oste uazia dos caualeyros, uẽerõ y X gazulas dos mouros, (et) caualeyros bẽ guisados, et derõ salto ena oste contra u pousaua o priol do Espital; et nõ xi llis guisou de fazer y outro dãno, mays leuarõ ende hũas poucas de vacas suas que y andauã, mays nõ fezerõ y outro dãno, do qual roubamento pesou muyto ao prior. [+]
1295 TC 1/ 863 Et tr[e]s freyres [et dous] caualeyros segrees que se y açertarõ, quando virõ que os mouros leuauã as uacas, armarõse rebatadament[e] et seyrõ enpos elles. [+]
1295 TC 1/ 863 Et foy [dar] en hũa çiada en que iaziã C et L caualeyros et de pee gran conpaña; et, quando se elle quis acoller, nõ pode. [+]
1295 TC 1/ 863 Cõ o priol et conos que cõ elle estauã erã X caualeyros: (et) çĩco que mouerõ primeyro enpos las uacas, et quatro freyres cõ el, et el o quinto. [+]
1295 TC 1/ 867 Et hũu dia foron os mouros seyndo gran cõpana d[e] gaz[u]les, caualeyros muy fortes et de gran curaçõ, et gran conpana de peões ontre elles. [+]
1295 TC 1/ 868 Et os cristãos recudirõ cõ elles ata çerca das portas, et matarõ y vijte caualeyros, ca mays nõ huuarõ acalçar fora. [+]
1295 TC 1/ 869 Et disse a Garçia Perez de Bargas et a outros caualeyros que y estauã cõ el: - [+]
1295 TC 1/ 869 Et vĩjndose parou mẽtes por Garçia Perez de Bargas et nõno vio, et tornou a cabeça et vio que auja passada a ponte et estaua da outra parte ontre os mouros en gran pressa, et auja derribados quatro caualeyros delles. [+]
1295 TC 1/ 869 Enganados nos a Garçia Perez; vedes com̃o a passada a põte elle; mays faranos entrar el oge en tal lugar que aueremos mester o ajudoyro de Deus; et, por que me reçeaua eu del, dixe que non passasse nẽgũu a pontezela; et, poys asi he et nõno podemos ende tornar, vaamos acorrerlle, ca esto a fazernos he, ca en outra guisa mal nos estaria, se tã bõo caualeyro com̃o Garçia Perez he se perdesse oge per nossa mĩgua. [+]
1295 TC 1/ 869 Et dõ Lourenço se tornou cõ esta bõa andãça para la oste, dizendo ante todos perla praza que nũca auja achado (que) caualeyro que de ardimento o uençese, senõ Garçia Perez de Bargas, et que elle os fezera seer bõos aquel dia. [+]
1295 TC 1/ 873 Et escaleyras nõ tĩjnã y nẽ picos, nõ traballando de os fazer, tẽendo que non llis acaesçeria feyto en que os mester ouuessem. [+]
1295 TC 1/ 873 Et leyxoa asi que a nõ pode tomar. [+]
1295 TC 1/ 875 Estando en estes conbatementos sobre o castello de Tiriana, hũu jnfançõ que y estaua, que entõ auja y chegado de nouo a essa çerca de Seuilla, vio y a outro caualeyro trager taes sinaes com̃o as suas -ondas brãcas et cardẽas - et disse a outros caualeyros que estauã y cõ el: - [+]
1295 TC 1/ 875 Et como trage este caualeyro os sinaes das mjnas armas? [+]
1295 TC 1/ 875 Et disseronlli esses caualeyros que o conoçiã: - [+]
1295 TC 1/ 875 Uos catade que queredes fazer, ante que o prouedes, ca este he Garçia Perez de Bargas; et, com̃o quer que he sem oufa[n]ya, et sen brio o ueedes andar per aqui, çerto seede que uoslla[s] querra defender; et nõ a en esta oste nẽhũu caualeyro que [o ousas]se prouar cõ el o que uos aqui dissestes; et seed[e] çerto que, se o el a de saber, que uos tal cousa del disestes, que uos nõ poderedes del partir sen uosso dãno, ca he tal caualeyro et tã prouado en feyto d ' armas, que todo ome o deue reçear. [+]
1295 TC 1/ 875 Et o jnfançõ, quando ysto oyu que lle diziã aquelles caualeyros, et de como llo tĩjnã a mal o que dissera, calouse et teuosse por arrepĩtido polo que auja dicto. [+]
1295 TC 1/ 875 Et, en c[õ]batendo o castelo de Tiriana, asi com̃o auedes oydo ena estoria, hũu dia aas barreyras de Triana, este jnfãçõ, de que dissemos, et Garçia Peres de Uargas et outros caualeyros, recudirõ os mouros de Triana, fazendo sua espolonada ata aquel lugar hu estes caualeyros de que dissemos estauã, et ma[t]ar[on] y ia quantos omes. [+]
1295 TC 1/ 875 Garçia Perez (tĩjna) deu das esporas ao caualo et foy ferir de lãça a hũu caualeyro dos mouros que vĩjna ante os outros, et deu cõ el en terra. [+]
1295 TC 1/ 875 Senor caualeyro, asi adugo eu os sinaes das ondas et en taes lugares as meto como uos agora uistes, et desta [guisa] as saco como agora ueedes; et, se queredes uaamos agora eu et uos, que as tragedes, fazer (fazer) outra espolonada cõ aquelles mouros que agora serã aqui du ante chegarõ, et ueeremos qual de nos merece mays a trager as ondas. [+]
1295 TC 1/ 875 Senor caualeyro, uos tragede as ondas et fazede cõ ellas como agora fezestes et onrradeas como as onrastes, ca bẽ som enpregadas en uos et per uos ualrrã ellas mays; et rrogouos, com̃o a bon caualeyro que uos sodes, que, se algũu erro ou desconoçemento dixe, que mo perdoedes. [+]
1295 TC 1/ 877 Domĩgo Monoz, o adalj que foy muy bõo, et outros peça que y erã -et cõ gente outrosi de dõ Afonso, o jnfante, caualeyros nõ muytos, mays muy bõos, meteronse en çiada, et deytarõ os carneyros a paçer desses do arçebispo -que tĩjnã y gran peça delles - porlos susacar. [+]
1295 TC 1/ 877 Et morrerõ y L caualeyros deses gazulles ualẽtes -ca dessa caualaria erã estes que y seirõ - et mays de quinẽtos omes de pee. [+]
1295 TC 1/ 878 Custume era de cada dia hir guardar os herueyros os caualeyros desta oste per quadrellas, aquelles a que o el rrey mandaua, macar a quadrela sua nõ fosse. [+]
1295 TC 1/ 878 Et hũu dia acaesçeu que Diego Sanchez et Sauastiã Guterrez, auendo a guardar, seyrõ ala cõ XX caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 878 Et çẽto et La caualleyros que seyrõ de Xeres ouuerõ delles vista, et com̃o uirõ que era pouca gent[e], derõ en elles et teuerõnos muy coytados. [+]
1295 TC 1/ 879 Outra uez acaeçeu que os caualeyros da oste que aujã a guardar os herueyros que ouuerã ia por qual razõ ou en que tardarõ que nõ huuyarõ seir tam a ora com̃o deuerã. [+]
1295 TC 1/ 879 O jnfante, receando seus enganamentos, nõ se atreueu a yr per si nẽ [se] quiso meter en aquella auentura; mays enviou y dõ Pero Gozmã cõ outros caualeyros, nõ muytos, mays dos muy bõos que y erã. [+]
1295 TC 1/ 879 Et el entende[ndo]o en seus maos ueiayros que faziã, huuyouse acoller a hũu caualo et poso esporas et seyusse, et os outros cõ elle; mays hũu caualeyro que nõ huuyou seyr acalçarono et todo o fezerõ peças. [+]
1295 TC 1/ 880 Et, desque o arçebispo foy ido da oste, o meestre dõ Paay Correya foy pousar a aquel lugar u el pousaua, et esteuo y cõ XXV (caualeyros) freyres soos, que y entõ tĩjn[a], et nõ mays, et de outra caualaria asaz pouca. [+]
1295 TC 1/ 884 Et essa preciçõ fezo esse dia cõ toda a clerizia dõ Guterre, hũu nobre prelado, que era esleyto de Tolledo; et catou y missa a esse nobre rrey dõ Fernando et a todo o outro poboo dos cristãos que era y. [+]
1295 TC 1/ 888 Depoys que el rrey dõ Fernando ouue todo esto ordinado, [ordinou] outrosi sua villa muy bẽ et muy nobrement[e], et pobloa de muy bõas gentes, et deoa a partir, et herdou y as ordijs et muytos bõos caualeyros et jnfantes et ricos omes herdou y outrosi et llis deu y grandes algos et muy ricas moradas. [+]
1295 TC 1/ 890 Mays este rrey tãto punou enos usos de todas bondades guisar et obrar sempre en toda sua vida, que nume conprido de todo o bõ prez gãanou en suas grandes conquistas fazer et en todos outros conpridos bẽes, quaes nẽ quantos ome cõtar nõ poderia: en herdar caualeyros, ricos omes, et ordĩjs, jgleias, et adaliles, et almogauares, et a todos quantos outros el sazõ auja de fazer merçee; en dar bõos foros et frãquezas et grandes liberdades; et seer muy justi çeyro et nõ mĩguar alj [u] deu[ia]. [+]
1295 TC 1/ 893 Et, quando uẽeo aa ora en que o sancto rrey de finar ouue, et foy conprido o termjno de sua vida, et que era chegada a ora da (sua) durauil, mays da antolãte que pouco dura, et ouue a leyxar este faleçedoyro mũdo que pouco dura et a yr ao da sancta claridade que nũca faleçe, fezo y uĩjr ante si a dõ Fillippe, seu fillo, que era esleyto de seer arçebispo d ' j de Seuilla, et outros bispos que y erã, et toda a outra clerizia. [+]
1295 TC 1/ 893 Et, quando uio uĩjr o frayre que o adusse, fez hũa muy marauillosa cousa de grande omildade, ca aa ora que o asomar uio, leixouse derribar do leyto en terra; et, teendo os geollos ficados, tomou hũu pedaço de soga que mandara y apegar, et deytoa ao colo. [+]
1295 TC 1/ 893 Et rrogou a dõ Afonso que chegasse seus yrmãos a si, et os criasse et os manteuesse bẽ et os leuasse adeant[e] quanto podesse; et rogoullj porla rreyna, que a teuesse por madre et a onrasse et a manteuesse sempre en sua onra com̃o a rreyna cõvĩjna; et rogoullj por seu yrmão, dõ Afonso de Molina, et porlas outras yrmãas que el auja, et por todos os rricos omes de seus rreynos, et porlos caualeyros, que os onrasse et llis fezese sempre algo et merçee et se mãteuesse bẽ cõ elles et llis guardasse sempre bẽ seus foros et sas franquezas et suas liberdades todas, a elles et a todos seus poboos; et, se todo esto que llj el comendaua et mandaua et rogaua conprisse et o fezese, que a sua bẽeyçõ conprida ouuesse; et se nõ a sua maldiçõ. [+]
1295 TC 1/ 896 Quẽ uio tanto jnfante et tãto rico ome et tãto jnfançõ et tãto caualeyro et tãto ome de prestar, andando dando uozes, messando seus cabelos et ronpendo as frontes et fazendo en si muy fortes cruezas? [+]
1295 TC 1/ 898 Et enuiou o papa de Roma por este rrey don Afonso porlo fazer enperador de Alemaña, por que era do linaguẽ dos enperadores, et elle foy alla corte do papa, et leyxou seu fillo, jnfante don Fernã Guedella, por gouernador dos rreynos de Castela et de Leon. [+]
1295 TC 1/ 900 Et os godos que cõquereron España erã do linagẽ Goz et de Malgoz et de Iaffe, o ffillo de Noe, et fforon pagaos et todos caualleyros. [+]
1295 TC 1/ 900 Et, quando morreo, nõ leyxou ffillo nehũ et fficou a terra sen rrey et guerrearõse hũus cõ outros grandes tempos et despoys acordarõse et ffezerõ rrey per eeslijçõ a hũ home boo, que era laurador, que auya nume Banba. [+]
1295 TC 1/ 900 Et allj lles apareçeo o apostolo Ssantiago a el rrey et dissolles que en outro dia, com̃o quer que ffossen poucos, que lidassem cõnos mouros et que el pareceria y muy fforte caualleyro et que u[ẽ]çeriã. [+]
1295 TC 1/ 900 Et este rrey dom Affomso nõ leyxou ffillo nehũ et esteue a terra ssen rrey grandes tempos. [+]
1300 TPa XVIII/ 128 Et prometeu et outorgou que quanto he eſte peſſõeyro et mjniſtrador procurador o fezer en juyzo en nome do orphão que o aia por firme, et que ſe por culpa ou por engano ou por negryiança del algũa couſa se perder ou ſſe meoſcabaſſe dos dereytos do orfão que ela o peitara et refara de seus bẽes obrigando si meeſmo et seus herdeiros a min foan eſcripuan pobrico que fiz eſta de obrigaçon polo orphão et por seus herdeyros, et renunçou et quitouſſe de todo foro et de todas as leys deſte noſſo liuro en que diz que as molheres non ſſe poden obrigar por outro. [+]
1300 TPa XVIII/ 128 Ley noueenta et sete. [+]
1300 TPb 26/ 104 LEY XIX - (Que pena merescen los que matan o trasponen la cosa mueble, que es demandada en juizio.) Engañosamente se mueuen a las vezes los omes, para refuir que non muestren en juizio la cosa mueble que le(s) demandan. [+]
1300 TPb 26/ 104 E esto seria como si alguno demandasse (a otro) sieruo, o cauallo, o otra animalia, e pidiesse antel Juez que lo fiziesse parecer, e el demandado, (por non gelo mostrar), lo traspusiesse, o lo matasse; e si lo quel pidiessen, fuesse vino, o azeyte, o cosa llo demostran en juyzo..... ........................... ............ en outra semellante (desta) non he tiudo de mostrar ......... se ... ........................... diser que pero non ten aquela................... ...................en seu poderio que la mos........ sepor ventura o de........ .......sa nona ten. nen sse quer traballar nen de a amparar (aynda) que a cobrasse aquel que esto (dissesse) en tal rrazon (como esta) dezemos ...................nona desamparou enganosamente por sua culpa non he tiudo de Responder mays (sobre dela) nen(de) dar fiador LEY XIX (dos que traspassan as cousas eas vegadas maliçiosamente). [+]
1300 TPb 26/ 104 LEY XXII................... ........................... ........................... otro a quien la ouiesse dada, o enagenada, segund diximos en las leyes del titulo que (fabla) en esta razon. [+]
1300 TPb 26/ 104 E porende dezimos, que este a aquien la demandan, que la deue mostrar en tal estado como era, quando el pleyto fue (mouido) sobre ella. [+]
1300 TPb 26/ 104 LEY XXII..................... ............................. ............................. ....... .................outro (alguu) a quena ou......... alleada segundo dissemos...... .............que falan en esta rrazon..........zemos que este a quena demandan..........deue mostrar en tal estado como era quando foy o pleyto (começado) sobre ela (E) esto si entonce la touiere. [+]
1300 TPb 26/ 104 E porende deuel Judgador passar contra el demandado, assi como diximos en la ley tercera ante desta: e puedelo fazer con derecho si quisiere. [+]
1300 TPb 26/ 104 Ca entonce el Judgador deue yr adelantepor el pleyto, e non ha porque (yr) contra el demandado, por razon que la muestra a la sazon que la haya ganada por tiempo. [+]
1300 TPb 26/ 104 E esto ha logar non tan solamente en la cosa mueble, que ha de ser monstrada en juizio, mas aun en las rentas, e en los frutos que della saliessen, despues que el pleyto mouido (fuesse) sobre ella. [+]
1300 TPb 26/ 104 E por ende deue o julgador passar contra o demandado. assy como dissemos ena terça ley ante desta. e podeo fazer con direyto se quiser foras ende se o demandado non se quiser aproueytar da gaança que fezera por tempo daquela (cousa). [+]
1300 TPb 26/ 104 Parandosse a Responder por ela en juyzo. ben daquela guisa como se esteuesse en aquel estado en que estaua quandolla começaron a demandar. ca enton o julgador deue yr porlo pleyto adeant. e non ha por que (passar) contra o demandado por Razon (daquela cousa) que(el) amostra a assazon que a ha gaanado por tempo E esto ha lugar non tam solamente ena cousa mouele que ha de seer mostrada en juyzo. mays aynda enas Rendas e enas froytas que dela sayren despoys que o pleyto (for) mouudo sobre ela. [+]
1300 TPb 26/ 104 LEY XXIII - (Que derecho es, si el demandado non muestrestra la cosa mueble que demandar en juizio.) Tal podria ser la demanda, que el demandador faria en razon de alguna cosa mueble, ............................ [+]
1300 TPb 26/ 104 LEY XXXII................... ............................ ............................ que lo faran estar a derecho en uno destos tres logares, qual escogiere el demandador alli do fiziere su morada el demandado, o en logar do fizieren el pleyto o la postura, o alli do prometio de lo cumplir; estonce non (le) deue otro Juez apremiar, que non ouiese poderio sobre el, que responda. [+]
1300 TPb 26/ 104 Pero si este a quien quieren fazer tal demanda, perdida por tempo quando a começou a demandar, non he tiudo o demandado de a mostrar. por que o demandador non ha direyto nehuu en ela LEY XXIII (que se o demandado mostra a cousa mobre que lle demandan que verría a mayor dapno ao demandador que ao que a casa (cousa) mostrase). [+]
1300 TPb 26/ 104 LEY XXXII................. .......................... .......................... que o faran estar a dereyto en huu dos tres lugares qual escoller o demandador ali... .............o demandado ou eno........onde fezeron o pleyto ou a postura ou ali... prometeu de o...enton nono deue outro juyz apremear que non ouvesse poderio sobrel que Responda. [+]
1300 TPb 26/ 104 E el Judgador deue librar el pleyto sobre ella, lo mas ayna que pudiere; de manera, que non resciba gran embargo. [+]
1300 TPb 26/ 104 LEY XXXV................... ........................... ........................... pleytos como estos, pertenescen a obra de piedad. [+]
1300 TPb 26/ 104 Otrosi dezimos, que todo pleyto que pertenesce a pro comunal de la tierra.................. ........................... [+]
1300 TPb 26/ 104 LEY XXXVI - [+]
1300 TPb 26/ 104 E o julgador deue liurar o pleyto sobre ela o mays... .... que poder de maneira ......................... ......................... [+]
1300 TPb 26/ 104 LEY XXXV.................. .......................... .......................... pleytos como estes perteescen a obra de piedade. [+]
1300 TPb 26/ 104 Outroõssi dizemos que todo pleyto que perteesce.........munal da terra.................. ........................... [+]
1300 TPb 26/ 104 LEY XXXVI dos dias feriados que (son eslabelescidos) por los emperadores. ........................... ........................... ........................... [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 125 Ley .ija. a quen ten proe a amizdade. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 126 Ley .iiija. quãtas maneras son de amizdade entre los amigos. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 126 A segũda maneyra de amizdade he mays noble que a premeyra, porque pode seer entre todos omees que aian bondade en si, e por ende e mellor que a outra, que esta naçe de bondade tan soamente e a outra de deuedo de natura, e a en si todolos bẽs de que falamos en la leys deste titulo. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 126 E aynda ya outra maneyra de amizdade, segũdo o costume de Espanna, que poseron antigamente os fillos dalgo ontressi, que sse nõ deue desonrrar nen fazer mal hũs aos outros ameos de se tornar a amisdade e se desafiar primeyramẽte, e desto falamos no titulo dos desafiamentos en las leys que falan en esta rrazon. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 127 Ley .v. como deue seer gardada a amizdade entrelos amigos. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 128 Ley .vj. com̃o deue home gardar a seus amĩgos. [+]
1300 XH I, 0/ 5 Leyxamos vos agora aqui as outras rrazões das obras dos seys dias, et diremos agora desta [rrazõ] que he afeytura do omẽ et da moller, et de outras cousas cõmo oyredes. [+]
1300 XH I, 0/ 5 Et [a aquela] terra dyserõ despoys Edom, et jaz ẽno mar ouçião; et, segundo diz Agostym ẽna glosa, Edon he deleytos. [+]
1300 XH I, 0/ 5 Et manaua daquel Pareyso do deleyto hũ rrio pera rregar todo aquel lugar, et partese em quatro rrios: [+]
1300 XH I, 0/ 5 Onde tomou Deus ao omẽ et adusóó et posóó em aquel Pareyso do deleyto, que obrase y todo bem et que laurase et ogardase; et mandoulle et disolle que comese de todaslas froytas do Parayso senõ da [aruore] de saber obem et omal, ca se daquel [comesse] logo morreria de morte. [+]
1300 XH I, 0/ 5 Nõ he bem queo omẽ seja soo; et adusolle a essa ora dantel todas las anymalyas que formara da terra por veer cõmo as chamaria et que nomẽes lles diria; et Adam chamou [per] seus nomẽes acada hũas dellas et aqueles ouverõ despoys; et ontre todas nõ avia nj̃gũa en quese el deleytase, et deulle Deus ajudoyro queo semellase cõmo agora oyredes. [+]
1300 XH I, 0/ 7 Quãdo noso señor aduso ante Adam, cõmo avemos dito, todaslas anymalias que el fezera ẽna terra por véér cõmo as chamaria Adam, ou que nomẽes lles diria, ho hũ por que eram as anymalias todas pares, macho et femea cada hũas en suas naturas, et nõ avia y [njgũa] pera Adam, o al por quelle paresçeo ẽno seu tallente et gesto da sua cara que se nõ deleytaua em [njhũa] daquelas criaturas, teuo noso Señor por bem et por mesura queo omẽ nõ fose sóó. [+]
1300 XH I, 0/ 7 "Et ajnda estonçes [non] avia y Deus dada ley [njgũa] de njhũa cousa, et diso asi Adam cõmo profetando: [+]
1300 XH I, 0/ 7 "Por esta leyxara o omẽ opadre et amadre, et chegarsea asua moller [et] serã [dous] em hũa carne. [+]
1300 XH I, 0/ 7 Et ajnda estonçes nẽ el nẽ Eua nõ comyam ẽno começo al senõ das froytas das aruores et viandas de leyte, nẽ vestiam outrosi [senõ] pelles mal feytas nẽ morauã em outras casas senõ ẽnas couas que achauã feytas por la terra. [+]
1300 XH I, 0/ 7 Et Adam et Eua [veẽdosse] em tanta mesquindade sequer que nõ tynã estonçes estormẽtos [nỹgũus] [conque] laurasem por pã et vyño et por las outras cousas cõque aviã [a viuer], nẽ ella conque fazer oque pertẽesçe aos officios das molleres em suas casas, et forõ en acordo de buscar acarreyra et tornarse de cabo aaquel Pareyso terreal do deleyto donde seyram. [+]
1300 XH I, 0/ 7 Et noso señor Deus por que sabia que fose esto osmado desta [guisa], por gardar que se elles fosem quese nõ comprise oque pẽsauã, ca se ao Pareyso tornasem et en el entrasem et daquela froyta daquela aruore de saber obem et omal comesem, nũca despoys poderiã morrer, et esto nõ queria Deus que asy fose, et poso Deus ẽna entrada do Pareyso hũ angeo cõ hũa espada de fogo ẽna máo que nũca ja mays ala leyxase entrar anj̃gum, nẽ aelles, nẽ aoutro omẽ seo Deus nõ fezese; et Adam et Eua tyrarõse deste acordo entẽdendo que era loucura, et morarõ em ese lugar de val de Ebrõ, et laurarõ et traballarõ, et aly vyuerõ segundo quelles acaesçeo, et y fezerõ suas [geerações] cõmo diremos agora. [+]
1300 XH I, 0/ 11 Et Abel offereçia do mellor leyte, et mays puro, et mays limpo, et [os primeyros] cordeyros, et mellores, et mays limpos, et grossos, et os mays [saos] de toda agrey, et outrosi dos outros gãados; et todo moy de grado et de moy bõa voõtade, et esto he oque mays plazia a Deus ẽnos sacrifiçios, et ẽnas offerendas, et ẽnas esmolnas. [+]
1300 XH I, 0/ 14 Et [bygamya] he aver o omẽ duas molleres, ca dizemos em latym bis por dous, et em grego dizẽ gamos por moller; et ajuntãdo estas duas palauras, bis et gamos cõposerõ ende os sabeos ẽna gramatyca em latym este nome [bigamya]; et quer dizer [bigamya] tanto cõmo hũ varõ aver duas molleres em hũa sazõ, ajũtadas et ahũa sem ley, aqual cousa he moy grande pecado. [+]
1300 XH I, 0/ 14 Et he scrito que oprimeyro que em este mũdo começou contra ley bigamya, em aver em hũa sazõ et ajuntadas duas molleres et ahũa cõtra ley cõmo disemos, que este Lamec foy. [+]
1300 XH I, 0/ 14 Et ẽno tẽpo dante da ley que des de Adam ata Moysem nõ forõ deytados fora dos casamẽtos mays destas quatro personas: [+]
1300 XH I, 0/ 14 "Por esta rrazõ leyxara o omẽ opadre et amadre, et chegarsea asua moller. [+]
1300 XH I, 0/ 14 "Et quer dizer esto que daquelas personas taes, que nõ casara opadre cõ afilla [nẽ] amadre cõ ofillo, mays casando as outras personas; ca esto arrazõ oda, ca se asy nõ fose nõ poderã os omẽs séér moytos nẽ cresçer nẽ encher aterra cõmo oyredes queo noso Señor mandaua; pero abygamya em todo tempo foy dada por grande pecado, esto he ẽno tẽpo dante da ley et ẽno da ley et ẽno despoys da ley; ca ajnda que ẽno começo dos omẽs casauã os yrmãos cõ as yrmãas, pero nõ tomauã em hũa sazõ mays de hũa et nõ duas. [+]
1300 XH I, 0/ 17 Et que hũa fim avya a seer de agoa que cobriria toda aterra et mataria todas las cousas vjuas senõ moy poucas; et aoutra fim que sééria de fogo que destroyra todaslas cousas et nõ tã solamẽte as vjuas [mãys] ajnda as outras que nõ avjã almas viuas queymãdoas todas et nõ leyxando nj̃ngũa. [+]
1300 XH I, 0/ 18 Et estes de Caym et os outros, que nõ sabiam ajnda nada de rrazõ de metaes, nõ curauã delles et leyxauã[os]; et tanto foy moyto este metal queo soubo Tubal Caym, que obraua delles, et vẽeo aaqueles lugares dos mõtes por onde diziã que esto acõtesçera, et achaua as peças et as taboas dos metaes que jaziam por aly onde se queymarã. [+]
1300 XH I, 0/ 19 Et dizẽ que foy este Tubalcaym omẽ moy batallador cõmo disemos; et que moyto lidaua, segũdo queo despoẽ os departidores, queo fazia cõ codiçia de [gaañar] o allẽo, ou vengar amalquerença, ou apremear aos omẽs queo temã et [oseruã] et el leuar oseu deles et tomauao pera sy; et aalende desto que mãteuo Tubal Caym oseu corpo ao mayor deleyto dessy que el podo em molleres et em todas outras cousas quaes quer, et em aquelo folgou toda via quando et cada que selle guisou. [+]
1300 XH I, 0/ 19 Agora leyxamos aqui aquestas rrazões et tornaremos dizer aarrazõ de Lamec. [+]
1300 XH I, 0/ 20 Empero esforçouse, cõmo eram todos os de Caym maos et atreuudos, et esteuo et [pregũtoulle quẽ] era, et el disolle que Caym; omoço, nõ sabendo nada da pena que avya auer oque matase a Caym, et tornouse logo aLamec aly onde oleyxara, et contoulle cõmo era. [+]
1300 XH I, 0/ 20 Et omoço leuou ho ala, et Lamec começou delle [pregũtar]; mays quando chegarõ jazia Caym en passamẽto, et nõ podo dizer nada aLamec; et por lo pesar que avya desto et cõ grande saña que tomou contra omoço que sabya que el o giara ala por que matara aCaym, alçou Lamec oarco, que tenya ẽnas suas mãos et deu cõ el ao moço tal colpe que quebrãtou oarco, et britou ao moço acabeça, em tal maneyra que morreu ende omoço, et leyxóós aly ambos mortos. [+]
1300 XH I, 0/ 22 Et queremos que sabeades em este lugar que en todas as gẽerações de Caym nẽ ẽnos seus feytos que em [njhũ] lugar nõ posemos conta de ãnos nẽ fezemos y [canonyca njhũa] asy cõmo conta de tempo quea nõ achamos feyta dos santos Padres, nẽ de Moysem ẽna Biblia, nẽ de outros [en] outros lugares; mays contamos sua estoria cõmo foy averdade do feyto, et he dito et leyxado em escrito. [+]
1300 XH I, 0/ 23 [cõmo el tomara destes] Pero sobresto dizẽ que nõ ha dolor tã grande nẽ tã longo por moyto que dure, que atẽpo nõ passe et ho omẽ nõ oluyde; diz Josepho ẽno segundo capitolo que atãtos ãnos cõmo erã pasados, morto Abel et desterrado Caym, que veẽdose Adam sem fillos, et sem outra [cõpaña], et senlleyros el et Eua, que coydaua algũas vezes em aver outra gẽeraçõ, et que era em grande estreytura cõ myngoa de fillos et cõ desejo deles; et viase da outra parte em grande tristeza, asy cõmo diz Strabo, ohũ por la promyssom et jura que fezera, de nõ passar asua moller seo quebrãtasse, aoutra rrazõ por quese nẽbraua quelles disera Deus cresçede et enchede aterra, et seede [moytos], em ella, et seo nõ fezese, et aquela jura et promyssom pasasse, que cayria em grãde erro cõtra Deus outra vez. [+]
1300 XH I, 0/ 27 Et cõmo tomou logo Caym aseu padre aterra, et leyxou aAbel seu yrmão agarda dos gãados et traballarõ se elles das cousas [terreaes] donde som todas las mẽestrias cõ [queas] labrã. [+]
1300 XH I, 0/ 29 Moysem mostra que non paresçeo et queo leuou Deus; mẽestre Pedro rrozõa et diz queo passou Deus ao Pareyso do deleyto, ata çerto tẽpo por que [veña] despoys açerqua afim do mũdo cõ Elyas aconverter as gẽtes aDeus, et lidar sobre esto cõ [o Ante cristo]. [+]
1300 XH I, 0/ 32 Et que asy cõmo os varões do lynagẽ de Caym erã todos cheos de mal et de toda maldade et rreuolta, que [asy] eram as molleres dese linagẽe chẽas de toda [nemjga] et maldade et de todo mal em todo seu feyto de pleyto de varõ et de moller, et feytizeyras por la qual cousa ouverõ de mover aos de Seth a quanto mao custume quiserõ. [+]
1300 XH I, 0/ 32 "Desleyrey da façe da terra ao omẽ que criey et desfazerlo ey todo por el, des lo omẽ ata as outras anymalias, et [desla] anymalia que rrastra ata as aves do çeo, ca rrepentydo [sõo] por queos fige. " [+]
1300 XH I, 0/ 34 Et segundo conta Josefo, Lamec, padre de Noe, quandose morreo leyxoulle oprinçipado et [señorio] de todo o [lyñage], cõmo oleyxara ael seu padre Matussalem. [+]
1300 XH I, 0/ 34 Et Noe, segũdo conta Josefo, nõ podendo sofrer os feytos dos máos omẽs, et tenya por mal todo aquelo enque elles andauã leyxando os bõos costumes de seus padres et a [coñosçença] que elles ouverã sempre cõtra Deus, et trauallauase quanto el podya de os castigar, et os tyrar de máá carreyra, et tornar los et trager los aabõa. [+]
1300 XH I, 0/ 34 Et quando vio queo nom queriam créér nẽ castigarse por el, et via outrosi as molleres de Caym, apoderadas delles ouvo moy grãde medo que se mays contra elles contendesse em aqueles castigos, acõmo quer que el era omayor et señor, queo matariã ael et asua moller et aseus fillos et asuas [cõpañas]; et tomou aela et aelles et foyse morar aoutra terra, et leyxou aquel lugar por que quanto se el mays traballaua em castigar los tanto se elles mays trauallauã de fazer as cousas que pesassem aDeus, et maltrager et desonrrar a Noe [et] asuas [cõpañas]; et foyse dende quanto mays podo. [+]
1300 XH I, 0/ 38 Andados seysçentos ãnos de quando Noe nasçera et [mj̃ll] et seysçentos et seteẽta et quatro de quando Adam fora feyto, acabada aarca cõmo dito he, diso Deus a Noe cõmo enviaria agoas sobrela terra de deluvio, segũdo conta Moysem, et que mataria todaslas cousas viuas que el su o çeo fezera, et destroyria cõ estas todaslas outras cousas da terra, et que porria seu pleyto cõ el. [+]
1300 XH I, 0/ 40 Et oebrayco chama nysam aaquel mes, et he aquel aque nos dizemos mayo, segũdo oespom mẽestre Pedro, et os gregos lle dizẽ diom; pero achamos em outros escritos feytos sobre odepartimento destas rrazões que Moysem diso nysam por lo mes de abril et que este [estabelesçeo] el por primeyro mes ẽnas leys quelle Deus dou. [+]
1300 XH I, 0/ 41 Et este foy aquel de quẽ Moysem, que [dou] a ley [aos judeus], falou em sua estoria et o escriuyo. [+]
1300 XH I, 0/ 43 Et Noe tendeo amão por la tomar et ella leyxouselle tomar, et el tomoa et meteoa dentro ẽna arca. [+]
1300 XH I, 0/ 44 Outrosy esso fezo ẽnas anymalias de quatro péés: primeyro soltou as mansas, et forõ ellas [espargendo] sse [per] la terra, et desy leyxou as outras seyr et yr. [+]
1300 XH I, 0/ 44 "Señor Deus verdadeyro et poderoso sobre todaslas cousas, pydo te merçede por la moy grande piedade et mesura que enty a, que poys queos máos son penados que nos nõ [percamos] de cabo nos et as outras anymalias, as quaes oteu ordenamẽto touo por bem deas saluar do deluvio et leyxarlas aavida; et rrogo te por [lo] estado dos que agora somos et seeram daqui adeante que tal destroymẽto cõmo este que nũca oenvies sobre elles; et aestes poucos que leyxaste por la tua bondade, et ajnda por ventura por que nõ achaste em elles tanta maldade, por que quiseses que ontre os outros pereçessemos que nos prometas este dom et nos faças esta merçede: que [nos nõ] mates mays cõ morte de deluvio. [+]
1300 XH I, 0/ 44 Et Señor, estas rremasallas que leyxaste de todas las cosas viuas que fezeras [sobrela] terra, [rrogote] queas leyxes viuer et poblar cõ bõa andança, et das cousas que labrarẽ et fezerem asi [cõmo] çidades et outras poblas et lauores, cõmo oavyam ante da chuvia queo ajam daqui adeante; et nõ sejam en ello enganados ata em cabo de sua vida, et este cabo seja velleçe. [+]
1300 XH I, 0/ 47 "Paramẽtes aagraça que te fago aty et atua [compaña] et ajnda aas outras anymalyas por amor de ty et porlo teu rrogo, que [poño] meu pleyto cõuosco et cõ vosos linagéés et das outras anymalyas, despoys de vos, aseguro avos et aellas, as que convosco seyrõ da arca et atoda a terra, que nũca vos mate cõ deluvio daqui endeante, por nẽgũ erro enque me [cayades]. [+]
1300 XH I, 0/ 47 Et diso adeante Deus aNoe, que quando El cubrisse a terra de nubes, et anublasse, que paresçeria em ellas aquel seu arco, et que el se nẽbraria logo do pleyto que avia cõ os omẽs et cõ as outras anymalyas, et que aquesto lles daua por synal do seu pleyto, et da sua postura que [poyna] cõ elles, afirmãdolles que daly adeante nõ se temessem de [deluvjo] ca bem lles terria opleyto quelles prometya. [+]
1300 XH I, 0/ 49 Et elles quando llo oyrom pesoulles moyto, et forom se pera atenda moy apressa, et quando chegarõ açerca ante queo vissem, tomarõ hũ mãto ẽnos ombros et entrarõ ael de espaldas por lo nõ véér tal et deytarõ lle o mãto em çima et cobrirõno, et leyxarono asy dormyndo ata quese espertasse por sy, et forõ se aseu lauor. [+]
1300 XH I, 0/ 50 Agora leyxamos aqui estas rrazões et tornaremos aaestoria et aas rrazões do feyto dos fillos de Noe. [+]
1300 XH I, 0/ 53 Et agora leyxamos aqui estas rrazões et tornaremos aaestoria dos outros fillos de Noe. [+]
1300 XH I, 0/ 59 Estonçes, quando virom os lynages dos fillos de Noe quese nõ entẽdiam [hũus] aos outros, entenderõ que esto avertude de Deus et oseu poder ofazia, et nõ poderia séér outra cousa esto fazer; et leyxarõ de fazer atorre et açidade; pero açidade ficou essa ora ẽno estado enque estaua, que ẽna torre soa lles acontesçera osynal. [+]
1300 XH I, 0/ 59 Et Nemprot, que andaua moy codiçioso por rreynar sobre todos touo que avia tẽpo pera ello, et começou afazerlo et traballarse de mãdar et defender sobre todos, que el nõ oleyxaua por los outros rreys nẽ por las outras [conpañas], asy cõmo era máo et brauo et forte. [+]
1300 XH I, 0/ 59 Mays agora leyxamos de falar destes lynagés de Noe que avemos dito, et tornar vos emos amostrar de Asia, et de Affrica, et de Europa, quamanas som ellas ensy et [per] onde se departẽ hũas terras das outras. [+]
1300 XH I, 0/ 62 Asia, segundo diz Plinio et Paulo Orosio et o Libro das Prouynçias, et mẽestre Galter ẽno [Aleyxandre], tem [tamaño] termyno cõmo as outras duas, que som Europa et Affrica, et [algũus] dizẽ que he mayor. [+]
1300 XH I, 0/ 65 Jeter, oterçeyro fillo de Aram, poblou outrosy sua terra et chamoa Jeteria, et aos seus jetras; et dizẽ [hũus] quese forõ despoys mudando estes nomẽs et diserõ aaterra [Jeculia] et aos moradores [jeculos]; et porlos [jeculos] dizemos nos agora os gazules; pero diz Josefo queos daquela terra que Jeter poblou que am nome os bautryãos, et aaquela terra chama mẽestre Galter ẽno Aleyxandre Bautra; et segundo aly diz ẽna Estoria de [Aleyxandre] o Grãde et Dario, som Bautra moytos lugares et de bõas caualarias darmas. [+]
1300 XH I, 0/ 65 Et agora leyxamos aqui as rrazões das geerações de Sem et dos seus et despoys tornaremos a ellas, et contaremos logo em pos esto do lynage de Cam, yrmão mediano. [+]
1300 XH I, 0/ 70 Et de Fisyoy [vierõ] os filisteus, segundo diz Josefo, et em estes et ẽnos de Laabym nõse perdeu onome, nẽ deles nẽ da terra, que [a eles] chamã oje os fariseus et aaterra Filistea; pero ahũa partida dela mudarõ os gregos onome et chamaronlle Palestina, et asya chama agora mẽestre Galter ẽno libro de Aleyxãdre. [+]
1300 XH I, 0/ 70 Mays estes ordenamẽtos de Moysem et de Josefo et dos outros que falarom desto, todoslos tomamos por bõos, por que as rrazões que nos dizemos enque he aforça de toda aestoria, asy [seem] contadas aqui verdadeyras, em quaes quer destes ordenamẽtos, cõmo as os santos Padres diserom et leyxarõ escritas. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Teuerõ despoys os judeus que vynã de Eber, que foy da lyña de Sem et outrosy os de Jafet, que quanto dos de Cam podesem leuar ou tomar da terra ou doutras cousas quer por batalla, quer por força, et ajnda prenderlos et tomarlos por vasalos peyteyros et por seus seruos, que nõ faziam pecado nẽ erro nẽgũ, que seu padre Noe, que fora padre de todos, dos [hũus] et dos outros, lles leyxara esto por erdade. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Et nos tẽemos, que segũdo este dereyto et priuylegio que Noe noso padre nos leyxou aos de Sem et de Jafet donde nos vĩjmos que toda cousa de terra et de al que nos dos de Cam de Africa, et donde quer queos mouros sejam em quaes quer outras terras; et poys que mouros som, todos som de Cam, et se podermos de [algũus] deles algũa cousa leuar por batalla ou por [qual] quer força et ajnda prenderlos et fazerlos nosos seruos que nõ fazemos em [ello] pecado, nẽ torto, nẽ erro nẽgũ. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Et quanto nos leyxamos deos nõ cõbater et rroubar et prender et fazer sobre elles esto, ou he por nossa mesura, ou por nõ téérmos [guisado], por que som elles moytos. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Aoutra [rrazom] por que erã estonçes todos de hũa creẽça, et erã ajnda vjuos os padres Sem, Cam, Jafet, et nõ lle lo leyxauam fazer. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Et sobre todo o grande espanto que vẽeo sobre elles ẽno lauor da torre, que dizẽ que tam grande et tam rrezio foy aly ovento queos angeos y aduserõ por mandado de Deus, que os tomou, et aos [hũus] derribou da parede ẽna anchura do lauor della, os outros afondo da torre en terra, et ajnda queos leuou aalonge [perlo] ayre et que os leyxou [despois] caer et que morrerõ aly [moytos]. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Que diz queos arrebatou ovento et rreuolueos et dou com elles em terra, deles aalonge, deles açerca, atodas partes; et diz que se por este espanto et medo et pauor tam fforte nõ fosse, que por ventura tanto os avya rreuoltos et tornados Nẽprot em loucura contra Deus quese nõ tornarã nẽ leyxarã de fazer aquelo que aviam pensado et começado ata queo comprissem por obra. [+]
1300 XH I, 0/ 76 Et de Jafet et [(et)] de seus fillos et netos vierõ estas gentes, et fezerõse estes pouõos que nõ perderõ seus nomẽs; et diz Josefo que esto foy por queos nõ conosçe rom os gregos, [et] nõlles mudarom os nomẽs ẽna [sazõ] enqueos mudauã aas outras gentes et terras; pero diz Josefo que por apostura et fremosura dos escritos et por deleyto dos queos leyam, mudarõ os gregos [os] nomẽs aas gentes et aas terras. [+]
1300 XH I, 0/ 87 Pero he aqui de saber que a Santa Escritura, que logo em Adam, que foy oprimeyro começo de todos, catou sempre ẽnos omẽs hũa lyña bõa que gardou et teuo em personas [coñosçidas] et cõtadas; et aestes da lyña apartou os sempre de todos los outros omẽs, et cõ estes vẽeo sempre a Santa Escritura, et os omẽs bõos et os santos Padres quea cõposerõ et aescriuyrõ; et aduserõ et trouxerõ esta lyña apartada et escolleyta de todos los outros omẽs, ata o começo da sesta ydade, pera aver ende sem todo synal de pecado aSanta Maria Vyrgem, donde Ihesu [Cristo] nasçesse della et saluase omũdo cõmóó el fezo. [+]
1300 XH I, 0/ 87 Et estes omẽs daqueles tempos et de aqueles costumes, nõ plantauã aruores nẽ criauam ajnda as que de outros achauã plantadas, ou as que nasçerã por los mõtes, nẽ labrauã pam, nẽ traballauã por outra cousa nẽgũa, nẽ faziam semẽteyra nẽgũa de que collessem [per] quese mãteuesem, et oseu comer era das froytas das aruores que achauã [porlos] mõtes et das eruas, et omays que faziã pera sua vida mãtẽer criauã gãados et começauã deos aver; et bebyam agoa et do leyte desses gãados; et ajnda estonçes nõ sabiã enque maneyra se fazia [oqueyjo]. [+]
1300 XH I, 0/ 89 Et estes começarõ aleyxar de andar errados por los mõtes et por los ermos donde andauã antes, amaneyra de bestas saluages tomando oje hũa moller et leyxandoa logo, et [de manãa] outra, et asy dende endeante cõmo as outras anymalyas; et escollendo os lugares que vyam bõos de erdades, et de mõtes, et de agoas, et acollerõse amorar aly alugares [dous] casados, alugares tres, alugares mays, segũdo que eram as anchuras et as bondades das moradas. [+]
1300 XH I, 0/ 89 Et moytos destes leyxarõ por estas rrazões de adorar as pedras et adorarõ as eruas et as aruores. [+]
1300 XH I, 0/ 90 Outrosy estes pararõ mentes aas creaturas enque lles seus parẽtes et seus mayores leyxarõ sua creẽça, et catarõ áás anymalyas, et por queas virõ cousas vjuas et quese movyam por sy de hũ lugar aoutro, et faziã fillos que erã et nasçiam taes cõmo ellas, hu logo [as] adorarõ cõmo ẽnas outras anymalyas faziam, et despois as aves, dizendo que paçiam ẽnas aruores et ẽnas eruas, et comyam delo, et por esta rrazõ créérõ que estas creaturas eram mays açerca de Deus que aquelas outras que avemos ditas; et leyxarõ por estas rrazões de adorar as [outras] et adorarõ aestas. [+]
1300 XH I, 0/ 90 Et despois desto começarõ aséér mays sotyles et buscarõ mays soteleza, et oque mays sotelezaua et mays achaua syso de soteleza, mays se preçaua et mays lo preçauã os [omes]; et ouvo y outros entre estes que penssarõ ẽnos peyxes do mar et das agoas dulçes et virõ cõmo erã cousas viuas asi cõmo as anymalyas [da] terra, et que aviam de melloria que eram mays lympos que as bestas [da] terra por que viuyam ẽnas agoas, et leyxarom por esto de adorar as [anymalias] da terra et adorarõ os pescados. [+]
1300 XH I, 0/ 90 Et forõ outros ajnda mays em estas rrazões quanto mays vynã em pos os outros, et entẽdendóó por estas rrazões; aprimeyra [porlo] que aprẽderã dos outros que vierã ante que elles, a segunda por lo que elles sotelezauã, et despoys desto pararõ mẽtes aas aves et virõ cõmo uolauã et passauã em pouco tẽpo grãde termyno de ayre, et de terra, et de agoas quando ellas queriam ou lles acaescia, et nõ de pe nẽ as leuãdo nẽgum mays ellas por suas alas et por seu aruydio ofaziã et veẽdo cõmo se alçauã por sy de terra ẽno ayre et pojauã moyto em alto contra o çeo; et por estas rrazões que erã mays nobles cousas et mays chegadas aDeus que quaes quer cousas das outras que avemos ditas, et leyxarõ de adorar as outras cousas que adorauã antes et adorarõ as aves. [+]
1300 XH I, 0/ 92 Et despoys destes vierõ outros et diserõ que se por mayoria fosse, que mellor et mays grãde era oelamẽto do ayre queo da terra et da agoa, et demays que por este elamẽto se alumeauã todaslas cousas et que por el mostraua cada hũa cousa de que color era et de que fegura, et ajnda mays que todas las cousas que rrespirauã que del ou por el rreçebyam os rrespiramentos da vida, que som mellores et mays nobles que os corpos, et que mays açerca dos çeos que som as seedas de Deus et dos angeos era oelamẽto [do] ayre queo da terra nẽ da agoa, et leyxarõ por esto de adorar aestes outros dous elamẽtos et adorarõ ao ayre. [+]
1300 XH I, 0/ 92 Et despoys destes vierõ outros et catarõ ẽnas calidades dos quatro elamentos, et leyxarõ os outros et adorarõ ao fogo, departyndo sobre ello et dizendo que aquel elamẽto do fogo que era mellor et mays onrrado queos outros tres elamentos, et esto por estas rrazões: aprimeyra por quee mays alto et mays açerca do çeo que elles et aluz que alumea; asegunda por que ençarra aos outros tres que som aterra, et as agoas, et o ayre, et os escaenta, et os tẽpera acada hũ cõmo lle faz mester, donde [vem] a mayor parte da força et do poder por que nasçem todaslas cousas ẽnos outros elamẽtos, et cresçem et se acabã segundo seus tẽpos. [+]
1300 XH I, 0/ 92 Et fazemoslo nos outrosy dizer ajnda por estas outras rrazões: aprimeyra por queo achamos escrito de bõos omẽs que forõ sabyos; asegũda por que téémos que he [rrazom] dereyta aque nos moue adizerlo, que [acomo] quer que [gentijs] eram aqueles queo faziã, enpero bõos omẽs forõ, que pero que erã alongados da verdadeyra creẽça de Deus, nõ leyxauã toda via por esso apojar de hũa cousa em outra, cõmo de grado a créénça de mellores cousas. [+]
1300 XH I, 0/ 94 Despoys de todos estes omẽs de cujas creẽças et cousas avemos falado e dito, chegarõ estonçes, em cabo deles et cõ eles, outros que entẽderõ ja mays que aqueles de que avemos dito; por queo aprenderã de seus anteçessores ouçiáos et quelles leyxarã dello algũas escrituras de algũas cousas, et por la soteleza que tomauã enssy daquelo que deles aprenderã, et buscauã elles sobre ello mays de seu. [+]
1300 XH I, 0/ 94 Et teuerõ que estas sete estrellas erã ja mays altas, et mays çelestiaes, açerca de Deus queos elamẽtos; et leyxarõ de adorar aqueles et adorarõ a estas estrellas. [+]
1300 XH I, 0/ 98 Os outros orauã aqual quer [das] planetas aque queriã orar em aquel tẽpo teendo que aquel era seu deus; et estes erã gardadores dos ydolos et daquela sua ley que elles avyam, et mostrauã aas gentes que aly vynã em rromaria, que mays valya orar aos çeos et aas estrelas, donde vyna aforça aos elamẽtos méésmos, que nõ aas cousas que deles se fazíam enque elles [crijam]. [+]
1300 XH I, 0/ 98 Et ontre todos estes nos achamos que aquel queo mellor entendeo et mostrou ẽno seu tẽpo que foy Abraã, et de cõmo oel fazia plougo moyto aDeus, onde quiso que el et os do seu linage fossem seu pobóó apartadamẽte; et por esso os mãdou çircondar, et daly sse começou aley dos judios. [+]
1300 XH I, 0/ 98 Pero Moysem, que veẽo despoys del, [enderẽçoa] et confirmoa, asy cõmo oyredes adeante; et esta durou et ouvo poder ata avíj́nda de nosso señor Ihesu Cristo, de quẽ começou aley dos [cristiaos], ca ẽna seyta de Mafoma et dos outros omẽs que despoys de Ihesu [Cristo] vierõ, heresias forõ, quee tãto cõmo [erro] ou departymẽto da ley enque [õme] esta. [+]
1300 XH I, 0/ 98 Mays agora leyxaremos aqui de falar de todo esto et tornaremos aaestoria da Byblia, por contar de Sem, ofillo mayor de Noe, et dos que del vierom, quanto vyuerõ et cõmo fezerõ, et dos seus grãdes feytos et das outras gẽtes, que acontesçerõ por las terras ẽnos tẽpos deles. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Et esto podo seer asi segũdo dizẽ [algũus], que este Nẽprot Saturno que foy [Nẽprot] ho de [Babilonja]; et que avendo seus fillos ja casados et ajuntados pera rreynar, por que oyo dizer de Europa cõmo era amellor et mays tẽperada terra do mũdo, et mays abondada de [mpytas] bõas cousas -que tal he Europa, et ontre moytas bõas terras quea em ella, cõmo aprouỹçia de [Guadalquiuir] he amellor de quantas ẽno mũdo som, asy cõmo diz Plinio ẽno terçeyro libro enque departe destas tres terras, cõuẽ asaber, Europa, Asia, Africa, et das prouynçias delas - et outrosi por que avia aprendido Nẽprot em terra de Edom de Yonyto, seu tyo, por la arte da astronomya, cõmo ontre - los quatro prinçipaes rreynos do mũdo avia de séér hũ ho de ouçidente, et que este vençeria aos outros tres, et seria señor deles, et duraria sempre despoys que começasse, et com sabor de rreynar el aly, et leyxar de sua geeraçõ [que] rreynasse y sempre, outrosy mudouse onome; et vẽeo aly aaquela terra, aJano, teẽdo que aquela terra aque Noe viera, et poblara et acabara em ella que este acabamẽto de Noe em aquel lugar que era cõmo synal de séér aquela terra começo et cabeça et [synal] de todo omũdo ata afim. [+]
1300 XH I, 0/ 108 Adeante diz cõmo foy [Yonjto] fillo de Noe, et cõmo foy estreleyro; et cõmo [cobjçaua] Nẽprot de aver rreyno et demãdou cõsello aYonyto sobre ello; et outrosy cõmo lle el dou cõsello et rreynou Nẽprot em Babilonya. [+]
1300 XH I, 0/ 111 Et as gẽtes das terras, por que erã estonçes tã loucos cõmo avedes oydo, que nõ casauã ajnda por ley nẽ aviam ajnda molleres [coñosçidas] por suas nẽ apartadas, cada hũ asua, nẽ fillos çertos, nẽ armas pera lidar, nem lidauã senõ asy cõmo diz Tulio, que pelejauam cõmo as outras [anjmalias]: assy cõmo porco mõtes cõ outro porco, ho touro cõ touro, oleom cõ outro leõ et aaguya cõ aguya, et nõ [tynã guisado] elles de cometer aoutros nẽ ajnda de defender asy mẽesmos. [+]
1300 XH I, 0/ 116 Ca nõ aviã ajnda rreynos apartados, nẽ rreys deles, nẽ gentes apartadas sobre sy cõ algũus outros prinçepes, ou caualeyros, ou [senores] por sy quese alçassem et se leuãtassem cõtra el, et lle dessem guerra, et lle cõtradisessem; ca de aquel Jeutam et de Susenem, que vos disemos queos [alçarã] por rreys sobre sy as [compañas] de Sem et as de Jafet quando desçenderõ dos mõtes de Armenja et ẽno cãpo de Senáár, non achamos que foy deles despoys nẽ onde forõ. [+]
1300 XH I, 0/ 116 Et chegou em cabo a septẽtriom aterra de Çiçia, donde viérom despoys os godos, et fezolles aquelo méésmo; et erã barbaras aquelas gentes, et poucas, et espargidas. et flacas estonçes quando aesta primeyra vez, et sem batalla, et que nõ buscauã, nẽ faziam mal anẽgũ nẽ outro aeles; et estauã em suas terras quedos cõmo dormyndo, et espertóós el, et fezolles [coñosçer] as suas forças; et ante desto viuyam elles do [leyte] de seus gãados, mays tam fortemẽte os arrequeyxou el et os apremeo por queo nõ quiserõ rreçeber, quelles fezo comer nõ tã solamẽte oleyte dos gãados, mays beber do sangre dos omẽs; et em cabo vençeo os, et amãsóós de [guisa] queos tornou seus por força, et esto lles fezo el rrey Nyno desta vez, et despoys vẽeo aly outro rrey daquela terra por leuar esto deles, mays elles lidarõ cõ el [et] vençerõno et quebrãtarõno [en] tal maneyra que nũca despoys alçou cabeça, cõmo vos lo contaremos adeante queo diz outrosi Paulo Orosio. [+]
1300 XH I, 0/ 118 Et diz Orosio ẽno quarto capitolo do primeyro libro et mẽestre Godofre ẽna septema parte do Panteom, que estudara aly Cam ẽnos saberes das sete artes liberaes, et ajuntou as [rreglas] delas, et achou aarte magica -quee osaber do encantar, et era rrey dos bautriaos; et diz o Panteom aly ẽna septema parte, que el foy oprimeyro que escritura fezese do saber da astrologia, et o leyxou escrito. [+]
1300 XH I, 0/ 118 Et por que el sospeytou quese perderia oseu rreyno, et temyase delo, queo vya por lo seu saber, doyasse ende moyto por sse perderẽ assy aquelas sçiençias ẽna morte del, ca nõ avya quẽ as asy soubesse cõmo el; et duldando ajnda de fim de agoa, et avendo aprendido que vyrria ado fogo, nõ [o] leyxou por medo de perder orreyno, et temẽdose de todo em todo de hũa destas [fĩjs], por tal quese nõ [per[de]ssem] em pouco tẽpo os saberes que el avia achados com moyto et longo estudio, et cãsado traballando em [elles] grãde tẽpo, et fezo quatorze pilares em seu rreyno, os sete de ladrillos et os sete de cobre, et entallou em elles por leteras et por feguras aquelas sete artes liberaes, todas hũa vez ẽnos sete pilares dos ladrillos, et outra vez ẽnos outros sete de cobre, ẽna maneyra et por la rrazõ que avedes oydo queuos contamos ja ẽnas rrazões da primeyra ydade queo fezera Jubal, fillo de Lamec, ẽnos dous pilares; et fezo Cam saber as partes aos filosofos porla sçiençia das estrelas, asy cõmo conta mééstre Godofre. [+]
1300 XH I, 0/ 118 Et quando chegou [Njno] aaquela sua terra dos bautríaos, sayo este Zoroastres ael dizẽdolle que nõ entrasse em sua terra, nẽ lla danasse, nelle fezesse em ella mal nẽgum; et el rrey Nyno nõ llo quiso outorgar, nẽ oquiso leyxar, et [lidarõ]; et diz o Panteom queo vençeo [Njno]. [+]
1300 XH I, 0/ 118 Agora leyxamos aqui estas rrazões del rrey Nyno, et despoys tornaremos aelas et diremos ajnda deste seu rreyno et dos outros tres rreynos quese leuãtarõ por lo mũdo en tẽpo deste. [+]
1300 XH I, 0/ 119 Et ẽna parte de septẽtriom ode Maçedonya quese começou ẽno grande Aleyxandre et se acabou em el, empero que rreynaram em el antes ogrande Ercoles et el Rey Fylypo, padre daquel rrey Aleyxandre [o grande], et ajnda dantes [destes] outros rreys. [+]
1300 XH I, 0/ 119 Et destes quatro prinçipaes rreynos do mũdo, et diz Orosio queos dous de medio, que vierõ cõ poderio que durou pouco tẽpo et som estes: orreyno de Affrica et orreyno de Maçedonya; et leuãtarõse ontre orreyno de Babilonya et ho dos rromãos; et outrosi mostra como ontre padre vello que foy o de Babilonya et fillo pequeno, ou que chega tarde, et novo et ajnda pequeno ẽno começo, et foy este ho dos rromãos; et chegarõ em medio do tẽpo ontre estes, aquel de Affrica et ho de [Maçedonja et forõ] cõmo tutores et curadores, esto he, defendedores et gardadores; et estas palauras som as quedizẽ as leys sobrelas gardas dos bẽes dos orfóós pequenos que ficam de seus padres ou de suas madres ou de todo, por que asy gardarõ et defenderõ aqueles dous rreynos suas herdades et seu dereyto ao rreyno dos rromãos ata que el cresçesse et chegase atomarlo. [+]
1300 XH I, 0/ 121 Agora leyxamos aqui estas rrazões et despoys diremos delas, et tornaremos aa estoria da Biblia. [+]
1300 XH I, 0/ 124 Mays aconta dos ãnos das geerações et da estoria da Biblia oquea pode aver çerta et verdadeyra, téémos quee moy bõa segundo oque achamos queos santos Padres et mãtéédores da ley dizem et [espoẽ] et nos dam aentẽder por esses ãnos. [+]
1300 XH I, 0/ 127 Mays estas rrazões et departymẽtos, de cõmo ho elles rrazoam et departem et acabam, leyxamos lo nos agora aqui [perao] dizer et departyr adeante ẽno lugar onde nosso [señor] Deus mãdou aAbraã sayr da terra, por que ho ãno do seu [nasçemento] prouasse, segundo Agustim et os outros, porlo ãno do mãdado de Deus; et de aquela seyda et aquel ãno da seyda, por lo [do] seu [nasçemẽto]; et he pera aly esta rrazõ. [+]
1300 XH I, 0/ 128 Et conta aquel Abul Ybeyt, em aquel capitolo, que ao tempo [en] que Abraã ouvo a nasçer, que ẽno çeo paresçeo hũa estrella moy rreluzente, cõmo nasçem as estrellas aque chamã cometas; et aquela estrella nõ soya aly aparesçer dantes , et vioa el rrey, et pero que el era [estrologo], cõmo vos avemos cõtado, queo aprendera el rrey Nẽprot de Yonyto em oriente, et fezóó el despoys aprender aos seus herdeyros, duldando que queria dizer ou synyficar aquela estrella que asy paresçia novamẽte et nõ soya paresçer y dantes; et envio por los estreleyros de todo oseu rreyno que viessem [apressa] antel, et desque vierõ pregũtoulles que cousa mostraua ou sygnyficaua aquela estrella nova. [+]
1300 XH I, 0/ 128 Os estreleyros aviam ja vista aestrella, et sabiam oque era, pero catarõ de cabo et mays [cõpridamẽte todo seu] feyto, et entenderõ todo oque mostraua, et diserõ asy ael rrey: [+]
1300 XH I, 0/ 130 El rrey quando aquela rrazom oyo aos estreleyros, pesoulle moyto, et foy moy triste et sanudo pero nõ contra elles; et por quelle diserõ ẽna rresposta aquela dulda que nõ sabiam seo queria Deus desuyar, foy el alegre et guarido; et ontre moytas cousas que pensou afazer por aquesto desuyar se séér podese, achou que seria bem matar os nenos, et fezo logo pregóar por todos seus rreynos, Babilonja et Caldea, que toda cousa por el rrey et porlos rreynos et os seus deus, que adorauã que aviã todos aséér destroydos, et por quese esto todo [desujasse] antes. se séér podese. [+]
1300 XH I, 0/ 130 "Fillo nõ te descubras tu tanto em estas rrazões, que todo aquel que he sóó et nõ mays de hũ et desdiz et quer desfazer acreẽça et aley que hũa grande terra tem, et [toda a] gente, et seu prinçipado, et onrrã, et gardã esta ley toda agente por bõa, contra moytos vay; quea gente enflaquẽta et aluoroça ao prinçepe ẽno seu señorio, quando querem tomar ou acordar [en] outras creẽças que el nõ tem; ante quea outra [creença] seja asessegada ẽna terra, os hũus tẽndóó por bem, et os outros por mal, leuãtansse pelejas et véém y feridas et mortes, et mudamẽto de senorio; porque ondese muda créénça forçado he dese mudar oseñorio; et se te nõ gardas el rrey et agente entender team, et leuãtarseam contra ty et matarã aty et anos cõtigo, por que te terrã por louco et sandio, et mays querrã que moyras tu sóó et nos ajnda contigo, ante [ca] tu meteres toda sua terra em rreuolta et em destoruamẽto; mays tu tem ateu Deus em teu coraçõ et tua créénça, et [adoroo] et syrueo et El te fara moy grande merçede, et [te] dara moy bõo acabamẽto ao que dizes et aesto que fazes. [+]
1300 XH I, 0/ 132 Outrosy diz Josefo que Echateo, hũ desses sabios daquela terra, que fezo sua [rrenẽbrãça] grande et bõa de Abraã, et que acabou y mays por que [escriveo] aestoria de Abraã, et composo dello hũ libro que el leyxou escrito et feyto; et este libro nõ achamos queo ajamos traslladado os latynos [de] aravigo ẽno nosso. [+]
1300 XH I, 0/ 134 Mays esto leyxamos de dizer agora aqui [porlo] contar adeante onde vos diremos destes deus dos [gentijs] por queo som as planetas et os elemẽtos, et por quelles derõ estes nomẽs, segũdo queo conta santo Agustym ẽno libro da Çidade de Deus, todo moy cõplidamente. [+]
1300 XH I, 0/ 134 Em este lugar espõ ofrayre et diz que el rrey Jupiter que fogio ao Egyto ante os [gentijs], que quer [signjficar] anoso señor Ihesu [Cristo] que fugio ao Egyto ante amaldade dos judios, et os outros deus que erã cõ Jupiter et forõ aly [trasformados], que dam aentender asanta Maria madre de Ihesu [Cristo] et nosa Señora et aJosep et aos outros omẽs que consigo leuauã quando fugirõ ala cõ Ihesu [Cristo], ca nõ paresçe rrazõ que elles sóós fossem; et os gigantes que erã os judios et Trifoueo ho grande gigante que ya em pos elles que foy rrey Herodes, cujo poder ya tras [Ihesu Cristo] ao Egipto ata ondeo Deus sofreo; et que noso señor Ihesu [Cristo] sééndo Deus verdadeyro tomou carne et forma de seu seruo, que tal semellança lle pertẽesçia de tomar de fegura de carneyro ou de cordeyro [anjmal], qual oferesçiam et osacrificauã ẽna sua fegura ẽna vella ley, ata que El vẽeo daquela vez em carne atoller as feguras et ficar os omẽs ẽna verdade em que somos oje das feguras. [+]
1300 XH I, 0/ 139 Et entrou hũ dia Abraã ascondidamẽte aaquela camara de seu padre, et tomou aquel mallo das mãos aUlcano, et dou [per] aquelas ymages; et ahũas quebrantou as cabeças, et aoutras os braços, aoutras os péés, et aoutras as pernas, et todas las outras, quanto mays grande era aloucura ẽna ydolatria daqueles de que erã -et ydolatria quer dizer em latym ydolorum cultura , et esto ẽna [nosa] lenguage quer dizer onrra dos ydolos - et desassemelloas, et desfezoas todas et apostoas taes que nõ [eram] pera véér; et desque Abraã esto ouvo feyto tornou seu mallo aas mãos de Ulcano, cõmo o [tyña] antes, et nõ fezo el nẽgum nojo nẽ mal aaquela ymagéé de Ulcano et leyxoa sãa cõ seu mallo ẽnas mãos cõmo estaua quando el entrou, et sayosse moy quedo et çarrou aporta asy cõmoa achou, et foy sua carreyra et nõ curou mays. [+]
1300 XH I, 0/ 141 "Em este lugar fala obispo dom Lucas ẽno quinto capitolo da segũda ydade, ẽna rrazõ da ymage que fezo el rrey Nyno aBelo seu padre, et diz que despoys que as gentes começarõ dea adorar et tẽer por seu deus, por que erã aly defendidas et amparadas, et que por aquelas torpedades et pecado que aly faziam os omẽs em leyxar aDeus et adorar ao ydolo, que vynam os espiritos máos et faziam açerca da ymage hũas semellanças de escarnos aos omẽs, et elles tynãlo por vertude et maravillauãse delo, mays nõ diz Lucas que ẽna ymage [entrasem] aqueles espiritos máos, mays diz que arredor della ofaziam. [+]
1300 XH I, 0/ 141 "Et partironse em esto aquela donde lle vynã tantas et bõas rrazões, et pensarõ em ello, et diserõ que [per] ventura poderia seer este moço odaquela estrella que paresçera deque falarã os estreleyros ael rrey Nemprot; pero doyasse Tare cõ todo esto da perda que tomara em suas ymages quelle seu fillo quebrãtara, et sobre todo quesse temja moyto, cõmo omẽ bõo et [apreçibido] das cousas que aviam de víj́nr, que por ventura ou [os] matariam aly os caldeos por ello, ou lles fariam grande dano et desonrra, cõmo contesteçeo despoys. [+]
1300 XH I, 0/ 141 Et esto que tu véés de teu fillo, de Deus vem, que nos quer fazer merçed et ante que váámos apeor quer nos tornar dala, et castigarnos et mãtéér nos ẽna bõa lyña, ca omáo costume pouco apouco vay [vijndo] et se aprende sesse logo nõ castiga, et despois he moy máo de leyxar; et estes [gentijs] ontre que moramos senos fezerẽ mal por esto, Deus nos dara delles grande dereyto et nos lo acabara em bem. [+]
1300 XH I, 0/ 145 Et outrosi trouxo por testigo [Etateo], que foy outro sabio de Caldea que escrivia as estorias de [aquela] terra et os feytos que em ella acaesçiam, et este falou de Abráám et fezo mays memoria del que os outros, ca cõposo de Abraã hũ libro que leyxou escrito. [+]
1300 XH I, 0/ 145 Et em todo esto forom sonãdo por toda aterra estes feytos de Abraã tanto que chegarõ as novas ante el rrey, dizendolle quea gente quese ya [aluoroçãdo] contra os ydolos et cõtra acréénça deles quelles el [rrey] dera, et lles ensynara aorar, et conque os [tiña] quedos et apagados atodos; et que perderia el em esto; et desto pesou moyto ael rrey, et nẽbrouse moyto do que oystes quelle diserõ os seus estreleyros da estrella, et foy tam [sañudo] quelle vẽeo em coraçom de matar Abraã, et seu padre, et toda sua [cõpaña]; et leyxou de fazer esto cõ medo de Deus. [+]
1300 XH I, 0/ 147 Et el rrey, cõ moy grande pesar que [tyña en] seu coraçõ do dito [que lle] diserõ os estreleyros et grande [saña dos] synaes que via em Abraã, et quiso saber mays de seu feyto, et enviou por seu padre et por sua madre et seus yrmãos; et elles vierom logo antel, et progontoulles el rrey quanto avia que nasçera aquel seu fillo Abraã et quelle disessem auerdade et que el lles faria bem et merçed; et se averdade nõ disessem queo saberia el por outra parte, et queos mataria por ello, asy cõmo aaqueles que mẽtem aseu rrey et señor natural. [+]
1300 XH I, 0/ 147 Et el [rrey] despoys que soubo averdade et foy entendendo et vééndo quese ya mostrando oque diseram os estreleyros, et demãdou aTare et asua moller por que nõ passarã os seus fillos por lo fogo, segũdo queos caldeos faziã, [rrecordandosse] da palaura queo seu rrico omẽ Mayzam lle cõsellara quelle demãdasse os fillos et queos pasase por lo fogo, por onde ajnda nõ aviã passado et quellos dese pera pasar por el. [+]
1300 XH I, 0/ 147 "Eu som oteu señor Deus quete tyrey do fogo ou da çidade [Vr] dos caldeos. "Et quando Abraã sayo da fogueyra, quelle [nõ fezo] mal nẽgũ ofogo, maravillouse moyto el rrey et mandóó leyxar daly adeante, et quelle nõ fezessem nẽgum mal nẽ cousa algũa cõ quelle pesasse, et chamou Abraã que viesse ael, et falou cõ el et disolle asy segundo cõta oaravigo: [+]
1300 XH I, 0/ 149 De mays despoys que aquelo lle acontesçeo aly sempreo menos onrrarõ os omẽs daquela terra et faziãlle nojos, et soberueas, et desonrras aque el nõ podia dar consello, et [tyñasse] desto por moy biltado et desonrrado; et pensou em toda maneyra de leyxar [aquel] lugar, et sobre todo por lo dolor que avia da morte de Aram, seu fillo; et por aconsellar sua [cõpaña], et perder dende algũ pouco dembargo, casou a Sarra, sua neta, filla de Aram, seu fillo, cõ seu fillo Abraã, et casou Melca, yrmãa de Sarra, filla de Aram, cõ Nacor, seu fillo, cõmo oystes queo diso Moysem, pero nõ tã claramẽte. [+]
1300 XH I, 0/ 149 Et departem sobresto que segũdo acreẽça de noso señor Deus, que todo otẽpo des do começo do mũdo aaca he partido em tres tẽpos: et ao primeyro diserõ otẽpo de antes da ley, et ao segundo, otẽpo da ley ou ẽna ley, ao terçeyro otẽpo de despoys da ley, ou tẽpo de graça; et oprimeyro destes tres tẽpos durou, segũdo dizem [hũus], deslo começo de Adam ata Moysem; et outros dizẽ que ata Abraã, empero omays çerto he ata Moysem. [+]
1300 XH I, 0/ 149 Et otẽpo da ley foy des de Moysem ata Ihesu [Cristo]. [+]
1300 XH I, 0/ 149 Et ho de despoys da ley, ou de graça des da víj́nda de Ihesu [Cristo] ata afym do mũdo. [+]
1300 XH I, 0/ 149 Et por mostrar os santos Padres queo feyto de Abraã, -que mostrou et nomeou primeyramẽte hum Deus sóó, criador de todaslas cousas, que el começou [creẽça] et maneyra de ley et acabou em ella -, et que ouvo parte em estes tres tẽpos, et por esto queo chamarõ primeyramẽte [Rram], que nõ semella nome cõprido, et da aentẽder otẽpo de ante da ley enque nõ avia cõplimẽto de créénça pera o omẽ séér saluo; et por quelle chamarõ despoys Abram quee nome mays cõplido quese entende otẽpo da ley enque ouvo mays cõplimẽto pera entrar omẽ em ley et em creẽça [por que viese despoys mellor aa creẽça]et abõo camyno que avia de víj́nr pera séér saluo; et por lo nome terçeyro quelle diserõ despoys Abráám, quee nome cõplido de todo, danos [aentẽder] otẽpo de despoys da ley, ou otẽpo de graçia quee esse méésmo em quea todo cõplimẽto de ley et de fe, et enque fezo noso señor Deus Ihesu [Cristo] ao [vmanal] lynage graçia de [seer] saluo todo aquel que cõplidamẽte em El créér et gardar asua ley. [+]
1300 XH I, 0/ 149 Et segundo os espoemẽtos de Rramyro ẽna Biblia, [Rram] tanto quer dizer cõmo moy alto, ou enxaltado, ou trono, ou enxaltãte; et diz que este meesmo he Abraã, et que despoys foy chamado Abráám; et outrosi Abram, segundo Rramyro tãto da aentẽder cõmo padre alto, ou padre enxaltado, ou alçado de terra, ou alçamẽto de padre, ou padre escolleyto, ou poboo alto. [+]
1300 XH I, 0/ 149 Agora leyxamos de cõmo Abraã moraua ẽna çidade de Aram de Mesopotamya, et cõmo predicaua aly, ca despoys diremos del. [+]
1300 XH I, 0/ 151 Agora leyxamos aqui estas rrazões de rrey Nyno et diremos doutras que contesçerom estonçes. [+]
1300 XH I, 0/ 154 Andados oyto ãnos de Abraã et çinquoéénta do rreynado del rrey Nyno, despoys que este rrey ouvo feytas suas noblezas ẽna çidade de [Nynyue], et ordenados et postos em rrecado os rreynos de Assiria et de Babilonya, et aperçebeosse et tomou sua [cõpaña] et tornousse outra vez sobre açidade de Bautra, [a] Zoroastres, que era Cam fillo de Noe et padre de Cus, et avóó de Nẽprot, et visavóó de Belo, et seu trasavóó, cõmo avemos contado, et aperçebeosse Zoroastres et sayo ael et lidarõ, et dizẽ Eusebio et meestre Godofre que [rrey] Nyno vençeo aZoroastres et quelle tomou orreyno; mays Paulo [Orosyo] conta ẽno quarto capitolo do primeyro libro que rrey Nyno matou aZoroastres ẽna fazenda, et diz quea cavalaria dos naturaes et [os] outros da terra quese collerom aaçidade et alçarõse et ençarrarõse moy bem em ella, et [toverõ bem] suas torres et defenderõ seu muro et toda açerca da çidade, et nõ se quiserom dar arrey Nyno por nẽgua pleytesya. [+]
1300 XH I, 0/ 156 Despoys que Trebeta foy deytado do rreyno et alongado dende, ficou [Semyrramis] com seu fillo Zemeys, por rreyna et señora de todoslos rreynos et gentes que foram del rrey Nyno, seu marido; et diz Paulo Orosio ẽno quarto capitolo do primeyro libro, que tanto era forte esta rreyna Semyrramis, que semellaua aseu marido ẽno esforço et ẽna forteleza do coraçõ; et ẽna cara et ẽno vestyr ao fillo; et asy era ja afeyta et vsada de mortes de omẽs et de sangre cõ seu marido, que seendo ella [moller], doze ãnos andou cõ ostes, lidando, et matãdo as gentes et cõquerindoas, nõ se teendo por contenta nẽ abastada de todas las terras et rreynos que seu marido gaañara em çinquoeenta ãnos, et eram moytos por que nõ achaua el estonçes outro lidador que cõ el lidase nẽ quelle contradise queas nõ tomasse; et todas las aella leyxou el rrey Nyno seu marido. [+]
1300 XH I, 0/ 156 Et doulle dos seus privados os que ella avia de mellor poridade et de mellor siso et de que ella mays fiaua em todos seus rreynos que viessem cada dia aaqueles pááços et [seuessem] ẽnos portaes aoyr os pleytos dos rreynos, et que elles mãdassem ao pobõo cõmo [fezesen] et viuessem et librassem os pleytos, cõmo se mãtevessem em justiçia et em paz todos los rreynos do seu señorio, et mandoulles em sua puridade que disessem que por mãdado del rrey seu fillo ofaziam por que encobrindóó desta guysa coydasem as gentes do rreyno que aly viessem que todo quanto eles librauã et mãdauã que por siso del rrey era, et por esta rrazõ todo opobõo queo [tovese] por sabio. [+]
1300 XH I, 0/ 158 Andados [vijnte] et dous ãnos de Abraã et doze do rreynado desta [rreyña] Semyrramis, despoys que ella vio que ajuda nẽgũa nõ [tyña] ẽno fillo pera [mãtẽer] os rreynos, et teẽdóó [ella] asy encuberto et ençarrado desta [guisa] que disemos, por mostrar grande esforço et fazer queas gentes ensy ouvesem que véér et que nõ pensassem ẽno feyto de seu fillo, ajnda queo oyssem, tomou logo grãdes ostes et ajuntou seus caualeyros et moytas [outras cõpañas], et sayo afazer cõquistas. [+]
1300 XH I, 0/ 158 Et em cabo das cõquistas todas, segundo diz Paulo Orosio ẽno quarto capytolo do primeyro libro, chegou [arreyña] Semyrramis cõ todo seu poderio aterra de [Jndia], pera dar batalla aos [jndios] ou que se dessem por seus et lle obedisçesem; et conta Orosio que nũca entrou [outro(u)] lydador nẽ guerreador [en] terra de Yndia saluo ende esta rreyna Semyrramis et ogrande Aleyxandre, mays diz que tã asperas, et sem sabores, et tã máás eram as entradas dos portos, et ajnda aterra de dentro, queo nõ poderõ soffrer as [cõpañas] et quese tornou daly estõçes [arreyna] et nõ fezo y mays. [+]
1300 XH I, 0/ 158 Et as gentes que estauã em [algũus] lugares por onde [quer que esta] esta rreyna ya se nõ faziã guerras et viviam em paz, et os ella asy achaua, tã cruel et tam sem mesura era ella, queos mataua todos dizẽdo que nõ aviã coraçõ, et [quea conpaña] et oprinçepe que [coraçõ] nõ aviam que mays valyam mortos que vivos, et que os lugares que tynã enbargados et ocupados ẽno mũdo viuẽdo queos leyxasem morrẽdo aoutros que verriã em pos [ellos] et [estes], por ventura, que séériã de mellores corações; et que oprinçepe ou outro omẽ qual quer quanto de mellor coraçõ et mays viuo et ardido he, que tanto mellor entende et coñosçe obem et omal, et aDeus, et tanto mays dereytamẽte vay [a qual] deles quer ou aaquel quelle acaesçe. [+]
1300 XH I, 0/ 160 Outrosi oystes ja de cõmo Nẽprot ogigante, que foy oprimeyro rrey deste mũdo, asy cõmo contam as estorias, começou ẽno cãpo de Senáár cõ as outras géérações dos fillos de Noe apoblar açidade de Babilonya, et despoys queas [compañas] das gẽtes forõ espargidas cõmoa el poblou, et acresçentou, et fezoa mays grande, et mellorou moyto em ella, ca tãto era forte de coraçõ que por lo synal et maravilla que aly acontesçeo ẽnas lenguages por lo feyto da torre, que nõ leyxou de estar et morar, tãto via bõa aterra em aquel lugar, et foy ende rrey em quanto viueo. [+]
1300 XH I, 0/ 160 Et por çima do muro, de hũ cabo et do outro, fezo casas moy grandes, todas ygoaes enque morassem os caualeyros et os outros omẽs darmas por tal que defendessem açidade; et tam grãdes eram aquelas casas que em cada morada dellas avia seys pááços moy bõos; et tam ancha era arrua ontre as de hũ et do outro, por todo omuro, et tam ancha et tã chãa asobido aellas, que dous carros ou carretas yam em paz por ella, et ha andauã toda de cabo a cabo; et fezo em cada hũa daquelas quatro quadras do muro çem portas caudaes, quese faziam por todas quatroçentas portas ẽna çidade; et as portas da madeyra fezoas ella cobrir de bõo latom fyno et tam fermoso era que semellaua ouro. [+]
1300 XH I, 0/ 162 Dos costomes de Semyrramis despoys que leyxou de andar em guerras cõ hostes conquerindo. [+]
1300 XH I, 0/ 162 (Os omẽs quando estam em vagar et doutros traballos nẽ feytos grãdes nõ curã nẽ ham outro coydado, conven quese am moytas vezes tornar apensar em moytos pecados, et ẽnos viços et deleytos do mũdo, et em outras loucuras et maldades; ) et arreyna Semyrramis despoys que sayo das armas et se partyo de guerrear et morou em sua casa, et começou de andar em paz por seus rreynos por donde queria, parou mentes (ẽnos viços da carne, em vestyr sse bem et comer de quantas maneyras de [ma[n]jares] lle sabiã adubar, et sobre todo contẽder em aquel viço que anda ontrelos amores dos omẽs et das molleres; et tam grande sabor avia ella de omẽ que quando aquel feyto queria que mãdaua chamar aqueles omẽs de quese mays pagaua, et fazia cõ elles em poridade seu talente daquelo que querya, et cõ todo esto encobriasse ella quanto mays podia, et por encobrirlo ajnda mays, que nõ sonasse nẽ osoubessem os omẽs, mãdaua os tomar daly aqueles com queo fazia et leuarlos em poridade et matarlos em ascondido; et ajnda, se sonaua de cõmo aqueles nõ paresçiam, diziam queos matara arreyna por outras maldades et por justiçia, cõmo era braua et forte. ) [+]
1300 XH I, 0/ 162 (Et contam as estorias que avia ella [hum] fillo que ouvera em esta [amystança] et moy [encubertamẽte] quando andaua ẽnas guerras; et dizẽ que despoys quese sentyo [preñe] quese fezo doente et quese ençarrou ante queselle paresçesse que era prenada, saluante queo sabiam algũas de suas [cobilleyras] et de aquelas que mays sabiam suas poridades, et que ella mays amaua, et enque mays fiaua, ca em outro nẽgum hu ella jazia em tal maneyra que nõ podessem nada de aqueste feyto entender nẽ sospeytar dela. ) [+]
1300 XH I, 0/ 162 (Et conta Paulo Orosio duas cousas desta rreyna [semyrramys] de quese nũqua vio abondada nẽ farta: aprimeyra de matar omẽs et de esparger osangre deles; asegunda que nũqua foy farta de pleyto de omẽ ẽna maneyra que dito he. ) Et ajnda mays conta Orosio que ela fezo que por encobrir oseu máo feyto et de seu fillo, por ventura se sonasse em maneyra queo soubessem as gentes que esto queo tomariã por escandalo et cousa moyto máá aademays, que fezo ordenamento dos casamẽtos et mãdou que casasse opadre cõ afilla, et ofillo cõ amadre, et oyrmão com ayrmãa et ocriado cõ sua ama, et deu lles cõplido poder quanto pera casar, que casasse oque quisesse cõ quẽ se pagasse, et que vergonça nẽ deuedo de parentesco que nõ fosse y gardado por nẽgũa rrazõ, que ella omãdaua asy. [+]
1300 XH I, 0/ 164 Andados çinquoeenta et hum ãnos de Abraã, et quareenta et hũ da [rreyña] Semyrramis, et sete del rrey Apis de Apia, esto he de Sityonya, et çinquoeẽta et hum do [rreyno] dos tebeos do Egyto, passados antes çinquoeenta ãnos jubileus de quando Adam fora feyto, segũdo aconta de Eusebio ẽno grego et de Jeronymo ẽno latym, começouse em esta [sazom] oçinquoeenta et hũ ãno [jubileu], et os judios asy téém quee por la sua conta, et dizẽ asy, cõmo rrecõta por elles Eusebio, que ouvo [mj̃ll] et noveçẽtos et çinquoeenta ãnos des Adam ata este ãno de Abraã; mays por quenos nõ semella que vem dereyta esta conta, et achamos adeante ẽno tẽpo de Abráám hu el vençeo os çinque rreys, cõmo oyredes em este libro ẽna estoria, em seu lugar, que diz y mays naturalmẽte do ãno [jubileu], et moy mellor do seu começo, et de toda arrazom do seu feyto, [mays] leyxamos de dezerlo aqui por lo contar et departyr aly, et diremos das outras rrazões que aqui veem. [+]
1300 XH I, 0/ 165 Despoys que morreo arreyna Semyrramis et ficou Zameys por rrey et herdeyro dela et del rrey Nyno, [ajuntarõsse] os caualeyros et os omẽs bõos das terras et vierom aBabilonya por véér seu rrey et seu señor por que [algũus] avia y que oyram algũas novas et cousas aprendidas del, et quando chegarõ y traballarõse os alcalles do rreyno et os priuados et amygos em cujo poder arreyna leyxou seu fillo de encobrir lo et escusarlo de todos queo nõ visem em maneyra que soubessem que tal era, et poynã sobre esto as mays grãdes et mellores escusas que elles podyam achar et dizer. [+]
1300 XH I, 0/ 165 Agora leyxamos aqui estas rrazões por que despoys diremos dellas, et tornaremos aa estoria da Biblia. [+]
1300 XH I, 0/ 167 Et agora aqui leyxamos estas generações et tornaremos aarrazõ de Abraã. [+]
1300 XH I, 0/ 170 Et tomou sua moller Sarra et aquel seu sobriño Loth, et os outros nõ oquiserõ créér pera se cõ el vijnrem daquela terra cõmo se el saya et [vjña] por mãdado de Deus, et leyxou os, et tomou el estes queo creerõ et todo quanto aviam el et elles; et sayrom de Aram et forõse pera terra de Canaã; et quando chegarõ aaquela terra nõ morarom logo ẽna entrada dela, segũdo diz Moysem, cõmo fezerõ em Messopotamya quando vierom de Caldea, que logo esteuerõ et morarõ em Aram, mays Abraã asy cõmo [vyña] passou toda aterra ata aoutra parte dizendo sempre et predicando avnydade de Deus, et cõmo El sóó era criador de todaslas cousas et poderoso delas, et el hũ soó Deus et nõ outro senõ El. [+]
1300 XH I, 0/ 170 Et foy moy alegre, et alçou logo aly hum altar aaonrra de noso señor Deus, et fezo logo aEl seus sacrifiçios em el, et segundo diz a Glosa nõ oleyxou por medo do fogo dos caldeos [nẽ] por temor dos poderosos de Canaã, dizendo queo deytariã em outro tal fogo: et chamou aly onome de Deus et alabóó; et despoys leuãtouse daly, et passou adeante, et foyse contra hũ monte que vay contra ouriente da çidade de Betel, que diz a Glosa que foy despoys ẽna sorte de [Benjamym]; et aaquela çidade diserõ primeyramẽte Luza, quee tanto cõmo almendra; et aly poso sua tenda et segundo se el asentou [tyña] de parte de ouçidente aquela cidade Betel et de oriente aÇidade Hay. [+]
1300 XH I, 0/ 173 Et mentre que aquelas molleres esto faziã aSarra Deus noso señor [enbargou] aFaraõ cõ moytos pleitos de seu pouóó quelle acontesçerom em aquela sazõ, segũdo diz Josefo; et desque passarõ os pleytos estoruóó cõ grãdes enfirmydades que dou ael et aos de sua [[casa]], segundo conta Moysem. [+]
1300 XH I, 0/ 173 Et quando Faraõ adoesçeo daqueles males, mãdou [aos] clerigos da sua ley que fezesem sacrifiçios por el aseus deus quelle desem soude; et despoys que elles fezerõ osacriffiçio ouverõ rresposta, segũdo contã os arauygos, que acontesçera esto ael rrey por la moller que tomara asem rrazõ et sem dereyto aAbraã, que era omẽ estrayo, et diserõ esto ael rrey et empero nõ sááua. [+]
1300 XH I, 0/ 175 Mays agora leyxaremos de falar de Abraã; et poys que do Nylo fezemos mençom, queremos contar as maravillas del, cõmo naçe et corre, et das cousas quese em el criam, et dos seus feytos mays maravillosos que de todoslos outros rrios que ẽno mundo som. [+]
1300 XH I, 0/ 180 "Em este lugar dizẽ sobresto os departydores que esta rrazõ quer dizer asy: que Endoxo ho estreleyro diso que acabo de oyto ãnos sse tornaua sempre o sol aseu curso ao ponto donde sayra ẽno começo destes oyto ãnos et que esto era oãno grande. [+]
1300 XH I, 0/ 180 "Empero que eu aja tam grande vertude de aqueste saber, et ho teña ẽno meu coraçõ pera querer ordenar osegre, et [tamaño] seja oamor que eu ey de mostrar averdade et leyxar aescritura, pero [nom] ha cousa [negũa] que eu mays queyra [coñosçer] que saber as rrazões do rryo Nylo, que estam ascondidas aos omẽs et ajnda asabedores que por tantos segres de ãnos cõmo som pasados queos [non] sabe nẽgũ çertamẽte; et que saba eu acabeça et afonte del onde he ou ondese começa, oque nũqua foy sabido de quantos eu sey ata o dia de oje que eu saber [podese que o] sabia seo tu nõ sabes; et tu que eras tam nobre omẽ, et tam santo varõ, et tam sabedor que teño queo sabes tu, mostrame por que eu aja por ty çerta asperança de véér et saber as fontes do Nylo; et por aprender esto leyxarey esta batalla çidadáá enque ando, [pero] que me sééria de outra [guisa] moy graue cousa de leyxar. [+]
1300 XH I, 0/ 181 Mays eu penso que en dizer de todoslos deus, et de todoslos çelestiaes corpos et contar los todos, que sera [esto] obra que aplazera aDeus ou ao menos que deue plazer aos quea oyrem; et as santas leys em [ellas] seerẽ mostradas aos pobõos de qual quer cousa que ellas sejã [teño] que moy bem he et deue de plazer atodos aqueles queo oyrem. " [+]
1300 XH I, 0/ 182 Et estas sete estrellas am seu cosso contra oal daquela oytaua espera, et começã em ouriente et veẽ [per] su terra aouçidente, et de ouçidente, por sobre terra, [a ouriẽt]; mays he tam grande aforça do firmamẽto daquela espera outaua que vay contra aquelas, queas leua de ouriente sobrela terra aouçidente, et de ouçidente por su aterra aouriente; de [guisa] queos que esto nõ sabem, teẽ que estas andam por sy seu cursso, daquela [guisa], onde dizem que anda o sol em hũ dia [de ouriente] aouçidente ẽno seu çirco et nõ he asy; et aestas sete estrellas, que som aquelas soas que temperam aquela tam grande pressa de correr et daquel fogyr do çeo, et vam encõtra os eyxes del, et foy dado poder departido das outras cousas ẽna primeyra ley da créénça do mũdo; et asy que destas sete estrellas, cada hũa ha seu çirco departido das outras [per] hu andam; et estas sete estrellas am nome planetas; et planeta he palaura tomada de grego et quer dizer tanto cõmo estrela que anda em seu cabo; et os nomẽs delas som estes, et vam elles ordenados ontresi desta guysa; et os çircos dos seus çeos cõmo séém em esta maneyra: [+]
1300 XH I, 0/ 183 Et Çesar, desto podes tu aver por testigo acolor meesma do pobõo que mora em Etyopia, que som todos negros, et am osangre queymado da grande caentura do sol, que aly faz opoder do seu feruor, et dos bafos do abrego, ou vendaual, quee [ontre] os ventos [omays] caente, donde am os omẽs daly acolor moy negra Et sobre esto tem tu que toda cabeça de rrio, qual quer que seja, que por geada ou neue quese faça, moyta agoa da, moyta agoa dela, que nõ jncha nẽ cresçe senõ desque entra overão, por que estonçes se começã arreter et deslyr as neues et as geadas que opoder do frio tem coalladas; mays o Nylo nõ leuanta tam altas suas agoas nẽ as cresçe ata que nõ nasçe ha estrella Cam, nẽ chega asua agoa ante áás rribeyras ata queo dia seja ygoal da noyte; et esto he ẽno mes de Setẽbre quando o sol entra ẽno signo da Libra; et por estas rrazões que ditas som nõ sabe o Nylo aley das outras agoas nem cresçe em jnverno et quando vay o sol moy alongado estonçes nõ ha asua agoa del ho offiçio queas outras agoas am; et quando vay o çeo destemperado, em medio dos grandes feruores do sol, estonçes sal o Nylo et trage amoyta agoa, et esto he su açytara de medio dia, que arde tanto que queyma; et esto se faz por que ofogo do eyxe do firmamẽto nõ se ençenda, et ençẽda el as terras et as queyme; et acorre desta guysa o Nylo ao mũdo. [+]
1300 XH I, 0/ 183 Que acharas que sabeos ouvo y que diserõ et leyxarõ escrito queo [Njlo] que era [enbijgo] do mũdo, que asy cõmo as anymalias jazẽ ẽnos ventres de suas madres et se gouernam [perlos enbijgos] que nõ comẽ nẽ bebẽ estonçes por outro lugar, que seo fezesem morreriam, et esto nõ he. [+]
1300 XH I, 0/ 186 Et, tu rromano, esta [codjça] queas de querer saber ofeyto do Nylo, essa méésma ouverõ os rreys do Egyto, cuja terra este rrio anda, et os de [Perssia], et os de Maçedonya de Greçia, et de todoslos das ydades que forõ ante de nos quiseram leyxar osaber de este feyto aos que aviamos avíj́nr [despois], mays vençe ajnda anatura dese este saber asconder. [+]
1300 XH I, 0/ 186 Aleyxandre, que foy omays alto dos rreys ao qual aprovinçia Menfis d o Egyto ha ora, ouvo el envidia do Nylo de nõ poder el, que era cõmo señor de todo omũdo, saber oseu feyto do seu nasçemẽto et oseu acabamento, et enviou dos sabedores et escolleytos escodrinadores [de] Etiopia por los cabos da terra; et quando vierõ ááçitara vermella do eyxe do firmamẽto ouverõ aquedar aly, que nõ poderõ pasar, et vierõ aly ao Nylo et acharono caente. [+]
1300 XH I, 0/ 187 O [byspo] Acoreo leyxa aJulio Çesar et torna arrazoarsse cõ o Nylo meesmo cõmo omẽ bõo, empero o Njlo era cousa que non avia rrazõ; et [os] bõos omẽs tragem moytas vezes esta maneyra de falar; et disolle asy: [+]
1300 XH I, 0/ 187 Et em pos esso nõ sofrendo o Nylo odano das suas agoas, vaysse et adeanta se contra as terras do sol, et anda longo tẽpo cõmo que entẽdese todas las areas manynnas, por quese nõ [cria] y nada; et vayse daqui adeante moy yrado, aas vezes colleytas as forças das suas agoas em hũ rrio, outras vezes vay [vagaroso] et espargẽdo et estendendo aagoa por la terra da rribeyra lygeyra pera rreçeberla. [+]
1300 XH I, 0/ 187 Agora leyxamos estas rrazões aqui et tornaremos aaestoria de Abraã. [+]
1300 XH I, 0/ 191 Et estes tres yrmãos poserõ suas amyzades cõ Abráám quando chegou aly, et despoys morou el cabo deles em aquel val açerca de hũa grande aruore que avia aly estonçes; et esta aruore he cousa nomeada et trage ajnda fegura ẽna ley. [+]
1300 XH I, 0/ 191 Agora leyxamos aqui estas rrazões et diremos das outras cousas que forõ ẽno tẽpo de Abraã. [+]
1300 XH I, 0/ 196 Et dizẽ outrosi que [des] Noe ata Aarom, forõ todos los fillos [mayores] desta gééraçõ byspos, et bendiziam aos pobõos quando faziã oraçõ et quando comyam, cõmo Melchisedec fezo aAbraã, et pero que [algũus] deles eram rreys ou caudillos em aquela sazõ nõ leyxauã por tanto de séér bispos et esto faziam por apoderar as gentes [en] duas maneyras: ahũa tẽporal [como] rreys: aoutra espiritual cõmo bispos; et por esso lles dauã primeyro as [primyçias] que disemos, et desi lles derõ as dezimas. [+]
1300 XH I, 0/ 197 [et] asy cõmo foy acabado o sacrifiçio et cõplida hũa parte do synal daquelo que Deus prometera aAbraã firmou Deus pleyto cõ el. [+]
1300 XH I, 0/ 199 Et outrosi do que diso que ao quarto lynage del queo tornaria em aquela terra, asi foy complido, que Abraã que [tyña] moy bem et gardaua aley, et era mays que bispo, porque fora patriarca, et asy oforõ Ysáác seu fillo, et Jacob seu neto, et outrosi os doze fillos de Jacob, et daqueles que despoys del vierõ que mãteuerõ aley forõ quatro bispos [per] conta ata que entrarõ ẽna terra [da promjssom]; et ao primeyro diserõ Leuy, ao segundo Caath, ao terçeyro Aarom, ao quarto Eleazar. [+]
1300 XH I, 0/ 199 Et da outra palaura que diso queas gentes daquelas terras averiã meresçido por que el lle las tolleria, asy foy, ca tantos forõ os maes et os pecados que fezerõ aquelas outras gentes, et tanto se arredarõ de conosçer aDeus, que por ende lles [tolleo] noso señor Deus aquelas terras et dou as aos fillos de [Ysrrael] queo [coñosçiam] et guardauã asua ley. [+]
1300 XH I, 0/ 200 Et téémos que esto se complio quando se leuãtou aley de Mafoma et os mouros gáánarom aterra dos [cristiaos] ẽna sua víj́nda. [+]
1300 XH I, 0/ 202 "Eu [sõo] Deus todo poderoso sobre todaslas cousas, et faz oque te Eu mãdar et sey cõplido de bõdade, ca Eu quero põer meu pleyto contigo et cõ aqueles que de ty víj́nrã, et acresçentarey moyto teu línagem, ca de ty sayrã moytas gentes. [+]
1300 XH I, 0/ 202 Et por ende nõ quero que des aqui adeante te chamem Abraã, mays Abrafam, ca seras padre de moytas gentes et moytos rreys auera em teu [lyñage] [a que] darey aterra que aty promyti, et serey seu señor et seu Deus deles, et elles serã meu pouõo; et opleyto que porrey cõtigo gardarloas tu et todos aqueles que de teu lynage vierem. [+]
1300 XH I, 0/ 202 Noveẽta et nove ãnos avia Abraã quandose [çircondou] et Ysmael, seu fillo, treze; et asi se cõplio opleyto que noso señor Deus posera cõ Abraã. [+]
1300 XH I, 0/ 204 Et el foy moy [agyña] ao gãado et tomou hũ tenrreyro das vacas et dou ho ahũ seu omẽ que apostase et adubasse [priuado] del cozido et del asado; et tomou aquel bezerro adubado, asy cõmo disemos, et leyte et mãteyga, et os pães que mãdara fazer aSarra, et posoo de ante aqueles angeos que comessem et el estaua ontre elles seruyndo os su aquela enzina de Mãbre onde elles syam et comyam; et elles gradesçerõ lle oque fazia. [+]
1300 XH I, 0/ 205 "Et esto dezia noso Señor por que agẽte de Sodoma et de Gomorra erã tã abondados de todaas cousas que poderiã séér pera omẽ se deleytar, et viçoso seer, segũdo diz Paulo Orosio, que çresçeo em elles soberuea de fazer luxuria ensi méésmos moy desonesta cõtra ley et contra natura. [+]
1300 XH I, 0/ 205 Mays aqui leyxa aestoria afalar de Abraã et tornase acontar de Loth, seu sobrino. [+]
1300 XH I, 0/ 208 Et esto fezo El por que acõmo quer queos dantes do deluvio pecauã sem mesura, pero nõ de [guisa] que contra natura fose, nẽ outrosi nõ os matou El todos, que leyxou deles semente. [+]
1300 XH I, 0/ 209 Et diz Orosio que tã grãdes aviam os viços cõ a multidũe das cousas, quese dauã todos, pequenos et grandes omẽs et [mulleres], amaos costumes; et diz queo grande abondamẽto das cousas quelles [foy] achaque et synal dos males enque caerõ despoys, ca segundo departe aly [Orosio], da grande sobejedũe dos deleytos das moytas cousas et grãdes viços [cresçeolles] luxuria moy torpe et moy feo feyto dos omẽs queo faziam [hũus] cõ os outros ensy méésmos. [+]
1300 XH I, 0/ 209 Et agora leyxamos aqui estas rrazões destas çidades, et tornaremos a falar ajnda mays de Loth em este lugar. [+]
1300 XH I, 0/ 212 Sobre esta rrazõ conta hũ autor em hũ libro que cõposo das estorias da nossa ley et das falas dos gentíj́s -et trage as estorias cõtra as falas et palauras, cõmo desputam as hũas contra as outras, et vencem as estorias aas fablielas ou falas; et olibro ha nome Teos que diz ogrego por Deus, et dolus que diz olatym por engano: et quer esto seer tanto cõmo libro ou rrazões que falam de Deus et dos enganos dos ydolos dos gentíj́s - et diz que asi foy da moller de Loth et asylle contesçeo cõmo aqui he contado, onde diz desto este latim por seus verssos: [+]
1300 XH I, 0/ 212 Et ellas aviã aprendido queo mũ [do] se [avia] acabar por fim de fogo, et pensarom que por ventura aquel fogo que destroyra aquelas çidades fora aquela fim; et que asi cõmo ẽno tẽpo de Noe, Deus, por los pecados dos omẽs, matara todas las cousas viuas cõ odeluvio, senõ aNoe et aquelas outras cousas que forõ ẽna arca cõ el por mãdado de Deus, que por estas se cobrase [despois] olinage dos omẽs, et ellas coydarõ que outrosi por esta fim do fogo queymara Deus todos los outros omẽs do mũdo, et que leyxara aellas et aseu padre cõmo aNoe et asua [cõpaña] por rrecobrar por ellas ho humanal lynage. [+]
1300 XH I, 0/ 215 "Bem sabia Eu que esto nõ ofazias tu senõ por lo nõ entender, et por esto cree tu que Eu te gardey que nõ pecasses contra mj́, nẽ te [leyxei] chegar a ella; et poys que asy he da logo amoller aseu marido ca este omẽ que tu véés profeta he, et orara por ty, et viueras, et sella nõ quiseres dar sabeas que morreras tu et todas tuas cousas que viuas som. [+]
1300 XH I, 0/ 215 Agora leyxamos aquy arrazõ del rrey Abymalec et diremos logo de Abraã et de Sarra et de seu fillo quelles Deus prometera. [+]
1300 XH I, 0/ 222 Mays agora leyxaremos aqui estas rrazões et diremos del rrey Abymalec et de Abráám. [+]
1300 XH I, 0/ 223 "Et tomou estonçes ael et asua caualaria et leuoos ao poço de Bersabéé, de que disemos que aviã y antes feyto seu pleyto outra vez. [+]
1300 XH I, 0/ 223 Este pleyto feyto et firmado forõse logo sua carreyra Abymalec et Fficol seu alferez et toda sua [cavalaria] pera terra de Palestina, quee agora terra de Judea. [+]
1300 XH I, 0/ 225 "Toma teu fillo Ysaac que feziste senlleyro et que moyto amas, et vayte cõ el pera terra de visiom, et em Judea ha hũ lugar que acharas y quee dito terra de visyom, et esta terra mostrarey Eu aty. [+]
1300 XH I, 0/ 225 Outros dizem ajnda al: que estes dias dam aentender otẽpo dante da ley nova, hum dia des Abraam ata Moysem, ho outro des Moysem ata Johem, oterçeyro des Johem ata Ihesu [Cristo]; esso do tempo que y ouvo ca ho sacrifiçio esse dia se fezo. [+]
1300 XH I, 0/ 225 Et de [despois] que ouvo dito aquelo aseus seruentes cõmo fezesem, tomou aleña escolleyta que tragia pera osacrifiçio, et posoa as costas de Ysáác quea leuase; et Ysaac leuoa, et opadre leuaua ofogo et ocoytelo; et forõ se ambos açima do mõte pera olugar do sacrifiçio. [+]
1300 XH I, 0/ 225 "Fillo todaslas orações et todoslos sacrifiçios que eu soybe et poyde fazer anoso Señor Deus por aver aty, todoslos [fige]; et el oyu me et douteme ẽna myña velleçe et de tua madre, et esto foy marabilla; et despoys que El te me dou crieyte omellor que eu poyde et castiguete et mostreyte os mellores costumes que eu soybe, et nũca me tove por mellor andante que aasazõ que que te vy ajuntado pera te leyxar por meu herdeyro, et sobre todo esto era eu moy mays alegre por que fuste feyto por la voõtade de Deus, et esto teuerõno por marauylla. [+]
1300 XH I, 0/ 227 Et contã Jeronymo et mẽestre Pedro que ẽno ebrayco dizẽ sabec por cabrõ, et por que aviam elles ẽnos sacrifiçios de costume et de ley, de sacrificar bezerro por lo prinçepe, et carneyro por seu bispo mayor, et cabrõ porlo pobóó, et que sééria mays de rrazõ et guysado de séér este sacrifiçio por lo pobõo, contã que em lugar de carneyro que dizem elles em seu ebrayco sabec em esta rrazõ. [+]
1300 XH I, 0/ 227 Et em outro dia despoys que fezerõ osacrifiçio tornou se Abraã pera seus moços que leyxara cõ abesta [ao] pe do monte, et tornarõse todos pera Sarra aBersabee, et aly morou Abraã. [+]
1300 XH I, 0/ 230 Agora leyxamos aqui as rrazões de Sarra et tornaremos aarrazõ de Abraã et de seu fillo Ysáác. [+]
1300 XH I, 0/ 234 Estonçes Eliezer catou aquelas moças todas et paresçeolle Rrebeca [entre] todas mays limpa et mays aposta et onesta em seu gesto et sem toda guarrideçe que as outras pera seer bõa moller, et que tal cõmo aquela seeria pera seu señor, et leyxou todaslas outras et veẽo aaquela et disolle: [+]
1300 XH I, 0/ 235 Entra em nome de Deus anossa casa que ja aparelley apousada pera ty, et [faz] bõo lugar pera teus camelos. [+]
1300 XH I, 0/ 235 "Et desque esto oyo Eliezer [deytouse] em terra et orou aDeus et desy leuãtouse et tomou seus vasos de plata et de ouro, et vestidos moy nobles, et dou os aRrebeca; et dou [outras] moytas joyas asua madre et aseus yrmãos de Rrebeca, et fezerõ logo aly seu pleyto de todo ofeyto, et desque firmarom opleyto do casamẽto comerõ et beberom todos ajuntados, et dormyrõ aly todos aquela noyte. [+]
1300 XH I, 0/ 235 "Plaza vos de me leyxar yr pera meu señor. [+]
1300 XH I, 0/ 235 "Fique amoça estes dez [dias] aqui cõnosco, et sea nõ quiseres leyxar leuaa et vaasse contigo. [+]
1300 XH I, 0/ 235 "Rrogo vos queme nõ detenades, ca Deus enderençou omeu camyno, et por ende leyxade me yr pera meu señor que ey feyta grande tardança em este camyño, et esto foy porlos grandes lodos quese fazẽ em esta terra de [Mesopotamja] ẽno tẽpo das chuvias, et outrosi por lo nojo et estoruo dos moy grandes [poluos] que se fazẽ ẽno tẽpo da seca, et da outra parte por los moytos ladrões que andam ẽnos mõtes daqui, quee grande peligro et estoruo pera os omẽs que andam camyño; demays que meu señor Abraã he omẽ de grandes dias et queria me eu tornar pera el omays agina que podesse cõ orrecado daquelo aqueme enviou ante quese finasse ou Deus fezese del oque tovesse por [bem]. [+]
1300 XH I, 0/ 235 Et elles, despoys que ella esto diso, leyxarona yr, et enviarõ cõ ella aDelbora sua ama quea criara, et outras molleres, et aEliezer cõ sua cõpaña: et quando sayam com elles et os enposerõ, começarõ abendizer aRrebeca et diserõ: [+]
1300 XH I, 0/ 237 Et Ysaac sayra [esa] ora de casa et yase andando por lo camyño que vay pera opoço queo angeo mostrou aAgar, oque fezera Abraã ẽno deserto, oque ha nome opoço do pleyto et do que viue et me véé, asi cõmo avemos dito. [+]
1300 XH I, 0/ 237 Agora leyxamos aqui arrazõ de Ysaac et diremos de Abraã. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et diz mẽestre Godofre que quanto dou aos outros que todo oconprou, et de todo quanto el avia nõ [tolleo] nẽgũa cousa de seus dereytos a Ysaac, et leyxoullo todo asi cõmo afillo erdeyro; mays segũdo conta Josefo et mẽestre Pedro sobre aquelo quelles opadre dou, tomarõ [eses] fillos de Abraã as terras que am nome hũa Traconytida, segundo mẽestre Pedro, et Tragotidem segundo Josefo, et afeliz [Aravia]; et daly cõmo vay ata omar Vermello. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et das rrazões que Josefo conta sobre esta estoria em este lugar, trage por testigos aAleyxandre [Poliscor], que diz que cõposo moytas estorias, et Cleodemo, profeta que ouvo nome Malco, que escriuyo a Estoria dos judios. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et estes dous, Affram et Eferam, contã Josefo et Aleyxandre Polistor, et Cleodemo Malco que desçenderom aLibia, et dizẽ que ẽnas contendas que elles aly leuantarõ, et as lides que ouverõ cõ os naturaes que acharõ ende, quese morauã y dantes, et dizem que aviam mester ajuda, et queos ajudou Ercoles, et foy oprimeyro el, et vençerõ todo oque quiserõ; et avia ja Afrã hũa filla aque diziam Etea et casoa com Ercoles, et fezo Ercoles em ella hũ fillo aque diserõ Dororim. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Mays em outra guysa todas estas cousas som figuras de seu Vello Testamẽto et leys del et do Nouo, et queremos departyr desto aqui este pouco. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Agar significaua o Vello Testamento que diz que ensynaua et castigaua ẽna sinagoga opobõo dos judios pera serujdũe; et mostra outrosi que Agar synificaua avilla et çidade de Jerusalem, segundo quee çidade ẽna terra enquese gardaua avella ley carnalmente et [seruylmẽt] ou pera serujdũe. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Outrosi diz Rrabano que Sarra [signyficaua] anoua ley que fezo opobõo [cristiao] em franqueza da fe, et diz que outrosy da Sarra aentẽder agraça da noua ley que castiga et ensina os çidadãos da çelestial Iherusalem libres et quitos de toda seruydũe de pecado. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Agora leyxamos aqui as rrazões das molleres de Abraã et contaremos del et de seus fillos, et das cousas que ẽno seu tempo acaesçerõ; delas avemos ja contadas et delas nos ficam ajnda por contar. [+]
1300 XH I, 0/ 243 Andados de Abraã oyto ãnos, Zoroastres -que era Cam, fillo de Noe, foy dado por moy sabio estreleyro, cõmo avemos dito - et era rrey de Bautra. [+]
1300 XH I, 0/ 245 Agora leyxamos aqui estas rrazões de Abraã et de Ysáác, et destes rreys gentíj́s que avedes oydo dos tempos seus que passarõ, et tornaremos acontar uos doutras rrazões ajnda dos de aquel tẽpo. [+]
1300 XH I, 0/ 245 Et despoys que Eusebio foy byspo de Çesarea et santo omẽ, et [Jeronjmo] outrosy bispo et santo, et que trasladou a Biblia em [este] noso Latym, falam destas [rrazoens] em suas canonycas, queremos vos contar aqui dellas, segundo queas contam os autores dos gentíj́s, et desi diremos et declararemos que querem dizer, et achamos que tambem diserõ os gentíj́s palauras et rrazões que dizẽ hũa cousa et dam aentender outra, cõmo ofazem os nosos Testamentos, ho da noua ley et ho da vella que andou sempre em fegura, oque nõ faz tanto onovo que anda ja ẽno feyto da cousa. [+]
1300 XH I, 0/ 245 Et avia em terra de Emonya, quee Tesalia, hũ monte moy grande, et por que em aquel monte ha moytas cousas de grãdes viços, [chamãlle] Tẽpe, et tanto quer dizer Tẽpe cõmo lugares deleytosos. [+]
1300 XH I, 0/ 247 Agora leyxamos aqui estas rrazões por que de cada hũ destes quatro: [+]
1300 XH I, 0/ 252 Et aeste pastor, tal et de tantas gardas de ollos cõmo oydes, dou [arreyña] Juno agardar aquela jovenca, et opastor [desque a] tomou gardoa, et onde quer que el estaua sempre cataua pera hu ella estaua, et sempre avia et atyña ante os ollos por donde quer que ella andasse; et leyxauaa paçer de dia et [despois] que se poyña o sol ençarrauaa et atauaa [perlo] pescoço, cõmo aboy: et ella paçia das follas das [aruores] et das eruas amargosas et de quaes quer que [acaesçiã], et bebia de quaes agoas podia aver aas vezes de rrio, aas vezes de lagõas estancas et limosas; et em lugar de bõo leyto enque ella soya jazer cõmo filla de rrey, jazia em terra, aas vezes em erua, aas vezes ẽno astrago puro; et áás vezes por fazer prazer aseu pastor que ouvesse merçede dela, et lle desse mellor ida, queria alçar os braços et alçauaos cõtra el et nõ os podia estender, et quando lle queria falar, emlugar de palaura [mudiaualle] cõmo vaca; et era desto moy maravillado opastor et entendeo oque era et cõmo andaua encantada, que ao seu soon meesmo avia medo et da sua voz espantaua sse. [+]
1300 XH I, 0/ 254 Mercurio nõs [detouo] pouco nẽ moyto ao mãdado do padre, et tomou hũa cobertura ẽna cabeça et poderia seer soonbreyro, et alas ẽnos pees, et hũa virga ẽna mão, et foyse pera onde estaua Argo; et hũa peça ante que ael chegasse leyxou as alas et osoõbreyro et leuou apertega ẽna mão, et tomou antesy hũa mãada de cabras, que dizẽ que fezo por seu encãtamẽto, ca era Mercurio moy sabio ẽno triuio et ẽno quadrunyo. [+]
1300 XH I, 0/ 256 Et nõ era [negũ] dos deus dos gentíj́s tam alto que despoys que por aquela lagõa jurasse que nũca ja mays quebrantase ajura, et dizẽ os autores dos gentíj́s que oque [bebe] da agoa daquela lagõa que logo oluyda quanto sabe, et que ley era ontrelos deus dos gentijs seus que todo aquel que nõ gardasse ajura que jurasse et ficaua [pejuro], que avia abeber da agoa de aquela lagõa et oluydaua logo quanto sabia por que era deus et perdia adeydade et de séér deus. [+]
1300 XH I, 0/ 259 Et segundo queo departe mẽestre Juam mostra opauõ todas suas rriquezas [da] parte de deante, asi cõmo antesi, et leyxa sua traseyra descuberta et desaposta, et [desto] dizem os sabios que por dereyto he dito opauõ ave de Juno, que Juno he por lo rrico, et opauõ mostra avida dos rricos, que ẽnobreçẽ, et afeytam, et cõpoem suas deanteyras et leyxam descuberta moy torpemẽte sua postromaria. [+]
1300 XH I, 0/ 259 Et diz que asi fazẽ os rricos deste mũdo, que aqui preçam as rriquezas et [as] adeantã ensi, et quando deste mũdo [sayem] leyxano aqui todo, et vam descubertos leuãdo suas postremarias desapostas et [to[r]pes]. [+]
1300 XH I, 0/ 262 Em pos esto onde diz quea pedio arreyna Juno aJupiter, et el doulla, et ella dou ha em garda aArgo, oseu pastor dos çento ollos, et he esto oquese entende que Juno he odeleyto da terra et das rriquezas, et Argo omũdo, et despoys daquelo se dou esta Yo amays grandes viços et desi apeores costumes, et atyña omundo em laçada em elles, cõmo diz oautor, quea tyña Argo presa ata quese doyo dela Jupiter et entendese aqui por Jupiter oseñor apartador, cõmo disemos; et enviou aMercurio, seu fillo, et esto he bõa rrazõ et sabia, ca esso quer dizer Mercurio; et vençeo Mercurio aArgos, asi cõmo ao mundo, rrazoando se cõ el sobrelas preguntas quelle fazia Argo falandolle encubertamẽte das rrazões das sete artes liberaes, et dizẽdolle que amara Pam aSyringa tornada em [canaueyras] ẽnas rribeyras do rrio Ladom; et em este mudamẽto de [siringa] et em amor de Pam lle falou destas rrazões segundo que mẽestre Juã conta; et diz que este rrio Ladom que corre por medio de Greçia et quee rrio de moy bõa agoa, moy clara, et moy sãa, et ha moytas canaveyras por todas las rribeyras del; et mostra que vierom aly aaquela rribeyra todoslos filosofos de Greçia aestudiar sobrelas sete artes liberaes. [+]
1300 XH I, 0/ 262 Et [despois] que Yo foy ẽno Egyto -cõmo forom ala os nosos padres da uella ley, Abraã, Ysaac et Jacob et seus fillos. et ajnda nosso Señor Ihesu [Cristo] -, et doeusse dela Jupiter, esto he [o] señor apartador, et rrogou aJuno et detouoa quea nõ penase mays; et Juno outorgou lle o que pedia, et Yo tanto se dou abõos costumes et se [partio] daly endeante dos máos que todos os [do] Egito quea alçarom por sua dééssa et mudarõlle aquel nome Yo, et chamarõ lle Ysis, do nome del [rrey] Ynaco seu padre, segundo conta Eusebio, et onrrarõna [moyto] por lo grande linage donde vyña. [+]
1300 XH I, 0/ 264 Esta Ysis foy ẽno Egyto dona moy complida em toda bondade; et os do Egyto, que eram moy grandes estreleyros et sabedores das naturas das cousas, adorauã oelamẽto da agoa et as planetas mays que aoutra cousa; et a agoa por rrazõ do Nylo, donde lles [vina] quanto bem aviam; et os caldeos adorauã ofogo por quea em aquela terra mayor poder que outro elamẽto, et onde quer que elles achauã ydolos feytos aonrra doutra cousa queymaua nos et faziam aas gentes adorar os seus. [+]
1300 XH I, 0/ 264 Agora leyxamos aqui as suas rrazões et façaya de seu mudamẽto, segundo queo conta Ojudio et departem os outros sabios cõmo nos avemos contado, et tornaremos aaestoria da Biblia, aas rrazões de Abraã et de Ysaac et das outras suas gééraçoes. [+]
1300 XH I, 0/ 265 Mays leyxamos agora aqui as rrazões da Biblia, et tornaremos acõtar das dos gentíj́s daquela sazõ enque esto foy. [+]
1300 XH I, 0/ 266 Mays agora leyxamos aqui as rrazões de el rrey Ynaco de Greçia et daquela deessa Ysis, sua filla, et do rreynado de Argos, et tornaremos aaestoria de Biblia, acõtar de Abraã et de Ysaac, et das outras suas geerações; et diremos logo do acabamẽto de Abraã. [+]
1300 XH I, 0/ 273 Et diz Josefo queas avantajéés queos mayores yrmãos aviam estonçes eram logo [primeyramẽt] hũas vestiduras escolleytas que vetiam quando aviam afazer sacriffiçio, et rreçebiam apostromeyra [beyçom] dos padres, et [beyziam] elles outrosi aos menores ẽnas grandes festas aas mesas, et aviam elles por ello doble rraçom dos mãjares, et esto ouverõ ata Aarom; et dizem outrosi que por esta rrazõ tomauã doble sorte ẽna partiçom da herdade. [+]
1300 XH I, 0/ 273 Agora leyxamos aqui as rrazões de Jacob et de Esau et diremos das cousas que contesçerom do dia que elles nasçerõ ata oãno quareenteno de sua ydade. [+]
1300 XH I, 0/ 274 Et começouse orreyno dos arauygos de Argos de Greçia, et foy Ynaco oprimeyro rrey dende, cõmo avemos ja dito ante desto, mays ẽno dante desto leyxamos ofeyto et aqui dizemos otempo de [quando] acaesçeo; et rreynaua em Sytionja el rrey Turimaco. [+]
1300 XH I, 0/ 275 Agora leyxamos aqui estas rrazões et tornaremos áá estoria da Biblia et diremos de Jacob et de Esau, et de Ysaac, seu Padre. [+]
1300 XH I, 0/ 275 Et esta yda do Egito leyxou Ysáác por quelle aparesçeo noso Señor [Deus] ẽno camyño quando ya pera ala, et disolle: [+]
1300 XH I, 0/ 275 Et por lo teu [lyñage] serã benditas todas las gentes da terra por que Abraã, teu padre, [obedisçeo] aa myña palaura et gardou sempre os meus mãdamẽtos et as myñas festas, et mãtouo as mjñas leys. [+]
1300 XH I, 0/ 275 "Nonte chegues aesta moller nẽ lle faças nẽhũa cousa contra sua voõtade, senõ morreras por [ello], ca he casada com aquel judio, et sua moller he, et leyxalla. [+]
1300 XH I, 0/ 277 "Et estonçes Ysáác foyse daly pera ocanpo de Farã, que he hũ val que esta açerca de Gerara por onde corria agoa algũas vezes, et por que os desa terra barallauã cõ seus omẽs sobrelas agoas, leyxou lles el todo aquel lugar por aver paz cõ elles, et foyse [a adeãt]. [+]
1300 XH I, 0/ 277 "Et segundo diz Josefo nõ quiso Ysaac contender cõ elles et leyxoulles aquela agoa. [+]
1300 XH I, 0/ 277 Et foyse pera outro lugar et fezo outro poço; et os pastores de Gerara começarõ abraadar cõ el sobre ello, cõmo fezeram porlo primeyro, et el leyxoulles lo asy cõmo ho outro, et aeste chamou Sona que diz tanto cõmo yamyzades donde nõ quiso Ysáác nehũa cousa. [+]
1300 XH I, 0/ 277 "Véemos te poderoso et por ende teuemos por bem de nos [vĩjr] pera ty, et firmassemos ontre nos et ty amystança que nos nõ fezeses algũ mal, asy cõmo nos nõ tomamos nẽgũa cousa das tuas, et acõmo quer que te disemos que te foses dontre nos, nõ te [fezemos] outra cousa que te dano touese, mays leyxamos te ir em paz por la bendiçõ de Deus que vimos que era enty. [+]
1300 XH I, 0/ 279 Et diz Abem Abet, que foy hũ sabio [aravigo], que ouvo Esau em ella tríj́nta fillos varões, et que [deste] lyñagem forom moytos rreys em [Rroma], donde veẽo despoys ogrande Aleyxandre, rrey de Greçia; et poblou Esau primeyramẽte em terra de Axem, que he contra oriente [daquela] terra; et arrequeçerõ seus fillos moyto, et forõ poblar contra o mar, ao termyno de Aleyxandria, et tomarõ por força aos cananeos moyta [de] sua terra. [+]
1300 XH I, 0/ 279 Mays de ambas estas molleres cananeas cõ que conta Josefo que casou Esau, achamos que [erã] moy despagados Ysáác et Rrebeca, et dizem Josefo et mẽestre Pedro que pero que ellas eram dos mellores et mays poderosos dos cananeos, que por todo eso nõ quiserã Ysáác et Rrebeca que seu fillo casasse cõ molleres daquela terra, por que eram doutra gente deque elles nõ erã, et doutra creẽça et ley. [+]
1300 XH I, 0/ 279 Et pero sofrerõ elles todo por nõ fazer nojo aseu fillo, nẽ pesar, quelle queriã bem, nẽ se quiserõ traballar deo partyr delas, et acharõ que era mellor dese calar que por ventura em falar em ello nõ lles aproveytaria, et leyxarõ aseu fillo fazer oque avia começado. [+]
1300 XH I, 0/ 279 Agora leyxamos aqui estas rrazões dos casamẽtos de Esau et de seus fillos, et diremos de Ysáác. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Em forte ponto et ora eu naçi; queme meu yrmão enganou ja outra vez et leuou demj́ por engano odereyto das [avantajẽes] et das onrras da mayoria que eu deuya aaver por que sóóm omayor yrmão, et leyxou me poble; ante Deus me querelo del et buscar lle ey por ello mal, et matarlo ey se eu poder, que moy grande nemyga et mal me afeyto. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Et outrosi, segundo diz Josefo. esto era por que os cananeos nõ tyñam bõa ley, nẽ [quiriam] bem aYsáác, nẽlle eram bõos, quelles pesou moyto cõ as primeyras lydes que el fezo aly, quando tomou aterra de Arematyn, por que avia el moyto traballado por la gaañar, mays que por outra terra. [+]
1300 XH I, 0/ 283 Et el quando chegou açerca de Luza, que foy despoys açidade de Jerusalem, veẽo ahũ lugar fora de poblado por dormyr aly; et esto foy despoys quese poso o sol, et ajuntou pedras, et ygoas, et posõas sua cabeça et dormyo aly teẽdo acabeça sobre ellas; et vio em soños [hũa] escaleyra que abastaua da terra ata o çeo et vio angeos de Deus que subyam et desçendiam por ella, et em çima desta escaleyra vio estar aDeus quelle diso así: [+]
1300 XH I, 0/ 283 "Eu sõo oDeus de Abraã et de Ysáác, teu padre, et esta terra enque tu dormes Eu darla ey aty et ao teu lyñagéé, et oteu lyñage seera tam grande et tanto cõmo opoluo da terra, et [tẽera] todas las quatro partes do [mũdo], et em ty et [em] el seeram benditos todoslos lyñagéés da terra, et Eu te gardarey [per] onde quer que fores, et tornarte ey aesta terra et nõ te leyxarey daqui yr que nom acabe enty et ẽnos teus todo oque dito he. [+]
1300 XH I, 0/ 283 "Et cõta [outrosi] maestre Godofre que diso que aly foy feyto osacriffiçio da ovella et do vezerro que forõ despoys sacriffiçios que fezerõ ẽna vella ley. [+]
1300 XH I, 0/ 285 Et yndose Jacob contra parte de oriente, asy cõmo disemos, et vio hũ poço ẽno campo et tres mãadas de ouellas que jaziam açerca del pera beber daquela agoa; et aboca do poço estaua çarrada com hũa grande pedra, et era tal custume quese juntasem todas las ovellas et os pastores, et abrir todos aquel poço et dar de beber aseus gáándos, et despoys çarrauã opoço cõ sua pedra et leyxauãno asi estar ata outra vez. [+]
1300 XH I, 0/ 285 Agora leyxamos aqui as rrazões da estoria da Biblia, et diremos das rrazões dos [gentijs]. [+]
1300 XH I, 0/ 287 Contam os sabios em suas estorias que este Foroneo foy oprimeyro rrey que leys [estabe[le]sçeo] et dou [juyzes], et segundo conta aestoria de Babilonya, et del rrey Nyno, et dos outros rreys daly, empero queo Jmperio et oseñorio dos rreys foy logo ẽno começo sobre los omẽs, et os rreys asseñorauãsse, pero diz queo mays que estonçes os rreys faziam ẽno seu começo que eram estas duas cousas: aprimeyra que faziam avenẽça et concordança ontre os [quesse] desavynã sobre algũa cousa, et esto faziam elles segundo seus entẽdemẽtos, que diz queos entendemẽtos dos prinçepes que eram estonçes por leys; ha segunda cousa queos [principes] faziam catauã os termynos de suas jurdições, et gardauã os, quellos nõ entrasse [negũ], nẽ embargasse. [+]
1300 XH I, 0/ 287 Et aquel Foroneo, rrey de Argos de Greçia, foy el oprimeyro rrey que fezo alcayde et lle estabelesçeo lugar synalado hu souesse aoyr os pleytos et librarlos, et viessem ael os que pleytos ouvessem [ou] algũas querelas de algũas cousas; et ao alcalde et ao lugar dos juyzos poso nome foro daquel seu nome Foroneo. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Et contã as estorias queo fezerõ asy cõmo nõ sabedores das cousas quelles faziam mester, segundo que acaesçem aos [avijmẽtos] dos omẽs, que deueram buscar et tomar mayor poder, et cobrar coraçõ et lidar outra vez com elles, por véér seos poderiam vençer et vengar sse deles, et nõ ofezerõ, mays convergonça de que foram vençidos, touerom que deuyam afogir, et apartar se de todas las moradas dos omẽs onde os nũca visse omẽ, et leyxarom toda sua terra et forõ se et [tomarom] aysla Rrodo, que avia antes nome Ofuyssa, et poblarõna, et morarom aly em ella. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Agora leyxamos aqui as outras rrazões et tornaremos aestoria da Biblia, et diremos de Jacob, cõmo fezo cõ seu tyo Labam, et cõmo casou aly. [+]
1300 XH I, 0/ 288 "Estouo Jacob por este pleyto et condiçõ queo seruyse sete ãnos por ella, et el seruyo moy bem, et paresçeolle moy pouco tempo aqueles sete ãnos, atanto ha amaua. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Et acabados os sete ãnos pedio Jacob sua moller, et Labam chegou moytos de seus amygos et fezolles suas bodas, et aanoyte em [lugar] de Rrachel doulle aLya, et deytarom lla ẽno leyto em maneyra que [o] nõ entendeo el. [+]
1300 XH I, 0/ 288 [Ẽno] outro dia porla manãa quando se leuãtou Jacob et vio cõmo lle deram Lya em lugar de Rrachel et lle nõ dera Rrachel cõmo ouvera adar por lo pleyto que fezerã, touosse por escarnyçido et enganado, et querelauasse atodos que rreçebera sem rrazõ. [+]
1300 XH I, 0/ 291 "Dame tu myñas molleres et meus fillos por que seruy assy cõmo tu sabes, et leyxame tornar amyña terra acasa de meu padre. [+]
1300 XH I, 0/ 291 Et diz mééstre Pedro que foy feyto este apartamẽto por que nõ fezesem engano nẽgum ẽnos gaãdos os [hũus] aos outros; mays tomou Jacob varas de olmos, et de almendras, et de pladayros, et en talloas, et donde lles tyraua acorteça ficauã blancas, et dondelles la leyxaua eram verdes, et faziam se em ellas duas colores; et ẽno tẽpo queos gaãdos andauã em çeos pera cõçeber daua lles abeber em [hũus] canales, et ponya estas varas ante elles, tam bem aos machos, cõmo áás femeas, aly hu beuyam por que catassem pera ellas, et parando mentes em ellas que fezessem os fillos veyros, et [asi] foy. [+]
1300 XH I, 0/ 292 "Et diz Josefo queo crééo Labam et leyxou de catar aquel lugar et escusou sse ella desta guysa. [+]
1300 XH I, 0/ 292 Por esto te seruy víj́nte ãnos et te gardey teus gaãdos, et nũca comy carneyro de tuas ovellas, nem ho achou besta braua quelle podesse mal fazer por que tu menos ouveses, et se algũa cousa se ende perdia ou mo furtauã, moy bem me demãdauas todo, et eu pagaua de todo cõmo tu bem sabes; et noyte et dia traballaua, et sofria soles, et caenturas, et frios, et agoas, et todo tempo forte queme acaesçeo et nõ durmya por gardar bem teus gáándos, et desta guysa te seruy estes ãnos, os quatorze por las tuas fillas, et os seys por aquela parte queme ouviste adar por la garda [das] tuas greys, et tu dez vezes me mẽtiste et nõ me atendiste oque posiste comygo, et por ventura pobre et myngoado, et sem consello me leyxaras tu agora. [+]
1300 XH I, 0/ 292 "Se apremeares mjñas fillas et as leyxares et tomares outras molleres, et se eu pasar aeste lugar por te fazer mal, ou ho tu penssares contra mj́, oDeus de Abráám, et oDeus de Nacor, et do padre dos que aqui estam et oveẽ julge ontre myn et ty quando nos partyrmos; et este outeyro, et este mõtom destas pedras seja ontre nos testigo delo. [+]
1300 XH I, 0/ 295 "Envia te dizer Jacob, teu yrmão, que te vio sanudo se partio daqui, et [teuo] por bem de te leyxar a terra ata que pasasse atua saña, et asio fezo, et morou ata agora cõ seu tyo Labam em terra allea; et diz que tempo era ja de cobrar et aver teu amor, se aty aplouvesse, et agora [vense] pera ty, et trage suas molleres cõ que ala casou, et seus fillos quea feytos en elas, et mançebos, et mãçebas, ovellas, vacas, et bestas, et outras rriquezas grandes; et enviou nos aty cõmo aseu señor que te disessemos que el cõ todo quanto ha todo he teu, et vense te poer em teu poder et em tua mão, et tem por bem [de] despender contygo todos aqueles [bẽes] quelle Deus [dou] et el que aja atua graça. [+]
1300 XH I, 0/ 296 Et [o] angeo despoys que vio que Jacob esforçaua tanto que el nõ opodia vençer, disolle queo leyxase, que [manãa] era et quese tardaua pera subyr ao çeo, et Jacob nõ oqueria leyxar. [+]
1300 XH I, 0/ 296 "Leyxame que amaesçe. [+]
1300 XH I, 0/ 296 Et agora leyxamos aqui as rrazões da Biblia et de sua estoria, et tornaremos cõtar dos gentíj́s que acaesçerõ em este tẽpo de Jacob. [+]
1301 GTL f. 1r/ 39 Et se forõ [...] prellados que fiquen [...] peña hã aqueles clerigos acorre et porque [...] de nõ paresçer a praço por engano porque se [...] pressos por lo poder dos leygos. [+]
1301 PP V, 48/ 28 Ley .xlviii. [+]
1301 PP V, 48/ 28 Mas el prelado que nõ quer castigar tãbien os clerigos como os leygos de seu obispado, poys que sabẽ que pecã, fazẽ muy grã yerro e devel poner pena seu mayoral por ello. [+]
1301 PP V, 48/ 28 Et por esto diz el dereyto antigo que los fazedores del mal e dos que lo consentẽ a fazer egualmente devẽ seer penados; et desto avemos enxẽplo en la vella ley que Hely sacerdote, porque nõ quiso castigar seus fillos de las maldades que faziã, que morrio por ende mala morte. [+]
1301 PP V, 48/ 29 Ley -xlix. [+]
1301 PP V, 48/ 29 Ley .l. [+]
1301 PP V, 48/ 29 Asperamente pode el prelado castigar a aquellos sobre que a poder quando fazẽ algũa cousa desguisada, assi como diz en la terceyra ley ante desta. [+]
1301 PP V, 48/ 29 E disseron que se el prelado leyxasse de fazer ou de dizer algũa cousa por medo descandalo, que fosse de tal natura que por dexarla cayse en pecado mortal, que mellor era que la gente se escandalizasse que el pecasse mortalmente. [+]
1301 PP V, 48/ 30 Ley .li. [+]
1301 PP V, 48/ 30 Como el prelado nõ deve leyxar de mostrar al poblo las cousas que lle conssentirẽ por temor descandalo. [+]
1301 PP V, 48/ 30 [...] deyxar muytas cou[sas] [...ma]is esto nõ convẽ al prelado [...p]aravla de Deos [.] ensannamento de [.] falsa rrazõ [...]arẽ fossẽ malos e [...]dos en sua maldat assi que se nõ queiran [...] mẽdar por seu ensinamento ou por sua predica [...] entonçe pode callar assi como de suso es dito [...] ley que fabla . [+]
1301 PP V, 48/ 30 Mays esto se entende [...] nõ se querẽ amparar por las rrazon que dize en la ley antedita, que fabla des [...] [+]
1301 PP V, 48/ 32 Ley .lii. [+]
1301 PP V, 48/ 32 Mortalmente pecã alas vezes , segundo que en esta ley se demostra, aquel de quen viene el escandalo, porque los outros omes an rrazõ de pecar. [+]
1301 PP V, 48/ 32 Ley .liii. [+]
1301 PP V, 48/ 32 " Leyxadelos yr, que cegos sõ e gardadores e guiadores de ciegos ". [+]
1301 SAS f. 2r/ 42 Onde sobre estes does se [...] vella ley assy Helysseu o profeta de [Deus] [...] huũ et avia nome Naamã et são da lepra, que he mal [...], que se lavasse sete vegadas ẽ no rryo de Jordan; et e[...] a sua carne assy como de moço pequeno. [+]
1301 SAS f. 2r/ 42 Et pare mẽtes [...] en esta ssymonia nõ ouve y pleytejamẽto nihuũ nẽ palabras de merque (?) et [...] o algo nõ foy dado senõ despois do miragre, et [...] dean a entender a ssymonia. [+]
1301 SAS f. 2r/ 42 E na nova ley o primeiro symoniaquo, onde leva o nome a ssymonia et aqueles que a fazen, ffoy Ssymõ mago, ca foy assy: [+]
1325 TPc II, 19/ 33 Ley .xx. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 Ley .xxi.a Que el demandado que traspõ a cousa que lle demãdã que elle a debe aaduzer por sua custa. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 Ley .xxiia. que se o demãdado traspos a cousa que lle demandã develo dizer quando la demãdar en juizo. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 Detenendosse el demãdado de fazer mostra en juizo de la cousa movil que lle demãdassẽ, poderia acaesçer que duraria tãto o preito que en comedio daquel alongamento la ganarie por quanto el miismo ou algun outro a que a ouvesse dada ou enalleada, segundo dissemos en las leys del titulo que fala en esta rrazõ. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 Mays se por la vẽtura la ouvesse enalleada, deveo logo a dizer porque el demandador possa fazer sua demanda sen meoscabo de seu dereyto; ca se desta guysa nõ le fezesse e depoys la quisesse mostrar en que el outro la tovesse ganada por tẽpo, tanto valeria como se a tovesse rrebel nõ la mostrando quando ge la demãdassẽ, assi como dissemos na ley ante desta. [+]
1325 TPc II, 19/ 36 Ley .xxiiia. [+]
1325 TPc II, 19/ 37 Ley .xxiiii.a Que dereyto e se o julgador da por quito o que demãda a cousa e es tenedor della. [+]
1325 TPc II, 19/ 37 Ley .xxva. [+]
1325 TPc II, 19/ 38 Ley .x[x]vi.a Que pero o demandador nõ poria en sua de[manda] De ligeyro que nõ lle d[.] [+]
1325 TPc II, 19/ 38 Sinaladamẽte deve o demandador demandar e dizer en juizo as cousas que quer dem[andar], assi como dissemos nas leys ante desta. [+]
1348 OA 45/ 26 Ley .lxvo. [+]
1348 OA 45/ 27 Ley .lxvj. [+]
1348 OA 45/ 27 Ley .lxvija. [+]
1348 OA 45/ 27 Et se alguũ ffidalgo, ou peom que [...] cõ outro caualeyro, ou ome ffidalgo ffez[...] esto que dito he, que aquel cõ quẽ viver que o nõ acola e que o deyte dessy. [+]
1348 OA 45/ 28 Ley .lxviij. [+]
1350 HT Miniaturas/ 1 Cõmo Media se apartou et degolou seu yrmaão, [Asquito], et leyxou a cabeça et leuou o corpo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 7 Outrosi son aly as montañas a que dizẽ as Dydimas, terra moy abondada de froytas de moytas maneyras, et moy gabada d ' elo et de moytas outras saborosas viandas et de montañas. et he o Mõte Yprion ende estes mõtes son de parte de Frigia et da parte de Traçia, et outrosi o Monte Hemo et a silua RRodarpe, que he terra moy grande et as terras chãas de [moyta] caça et de moytos montes et de moytos outros viços et deleytos por que esta açerqua dos termynos da çibdade de Troya. [+]
1350 HT Miniaturas/ 7 Et aqui en este lugar leyxamos a falar outras moytas estorias que nõ son d ' esta rrazõ que conteçerõ de lo começo de seu destroymẽto [+]
1350 HT Miniaturas/ 10 Et foy Jason a terra de Greçia et gaano a et rreynou y et leyxamos aqui a sua rrazõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 10 Et depoys de Dardaño, dicho avemos outrosy depoys cõmo rreyno y Ereconyo, seu fillo, segundo o conta a estoria de Troya et outros sabeos en seus escriptos que diserõ et leyxarõ ende memoria. [+]
1350 HT Miniaturas/ 10 Et leyxamos aqui de [cõtar] del RRey Mjda, que rreynou pus el RRey Tros segundo conta a estoria dos gentijs [+]
1350 HT Miniaturas/ 12 Et Leomedom rrogou lles moyto qu o ajudasem et elles demãdarõ lle estonçe que lles faria por que o ajudasẽ et fezese pleytesia com elles. [+]
1350 HT Miniaturas/ 12 Et a pleytesia foy tal: que lles daria de ouro hũa moy gran soma. [+]
1350 HT Miniaturas/ 12 Et d ' esto nõ quedou Neptuno ata que pleytejou con elles Leomedon que lles dese a sua filla, Ynfanta Ansiona. [+]
1350 HT Miniaturas/ 13 Et Ercoles sabia o et andando ja pleytesia ontre Leomedon et Hercoles que lle desse aqueles caualos, et el que librase sua filla de aquela presa de morte et prouo a el rrey et afirmou seu pleito cõ Ercoles que lle prometia os caualos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 15 Et leyxarõ d ' eles os abtores dos gentijs en seus escrytos dos feytos que fezerõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 16 Et diz que de aqueles dentes que aviã de nasçer seños cavalleyros armados, et que lidase cõ eles et que os matase. [+]
1350 HT Miniaturas/ 16 Et agora leyxamos aqui as outras rrazões. [+]
1350 HT Miniaturas/ 18 Et poder lles ya seer mayor vergonça leyxar o por que yam que o bõo avijmẽto de aly. [+]
1350 HT Miniaturas/ 20 RRespondeu lles estonçe el rrey et contou lles todo o feyto de aquela lãa, et da serpẽte, et dos touros, et dos caualeyros, et todas aquelas cousas [per] que avia de pasar o que aquela lãa quisese aver, et cõmo averia y grãdes traballos et peligros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 21 Et os gregos por todos aqueles peligros et espantos que lles contou el rrey nõ ouverõ medo, nẽ leyxou Jaason aquel feyto que começado avia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 21 Et he aqui grãde o ' seu nome ¿Et a quen amaria eu por leyxar a Jaason, aynda que fose señor de todo o mũdo? [+]
1350 HT Miniaturas/ 21 Et dou lle ella aly logo suas eruas et seus vnguẽtos que tenya encãtados cõtra o dragõ, et contra os toros, et contra os caualeyros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 24 Et os gregos que estauã agardando de cõmo se yriã, poys que virõ a aqueles caualeyros, ẽnas maãos as astas das lanças com moy agudos ferros em ellas, et estar moy guisados para enderẽçar contra a cabeça et o corpo do mãçebo de Emonya, o qual era Jaason, et ouverõ tã gran pesar que vayxarõ os ollos et os corações cõ gran medo que aviam. [+]
1350 HT Miniaturas/ 26 Et nõ lle queria eu fugir, mays uos pensade de fugir, que bem poderedes goa(re)çer depoys que fordes ẽno mar ẽnas barchas ' Ali diso Jaason a Media: ' sabede verdadeyra mẽt que o nõ farey, et ante quero morrer contigo que te leyxar ' Et en esto vyña ja pareçẽdo el RRey Oetes [per] hũ chaão. [+]
1350 HT Miniaturas/ 27 Et demudou se lle o coraçõ cõ dolor del, et quiso chorar, pero encubrio se o mays que podo et nõ descobrio nada de sua voõtade Et diso: ' o marido, ¿que nemjga te agora [sayo] da boca, se eu nõ ey poder de trasmudar o espaçio da tua vida a uyda de algũ outro? nõ ho leyxa seer Elychem nõ quer, ca he a señora dos encãtamẽtos nẽ tu, nõ demãdas bem ca eu prouarey por la mjña arte de dar longa ydade a meu sogro, et tornar lo ey mãçebo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 28 Et ajnda estonçes te trago ao que ha mester, et mouo os teus carros por meu nome; por meu encãtamento [faço] amarelesçer o colorado por los meus benjños et vos me apoucastes a mj̃ as almas, senõ de poucos et coytados da ysla de Colcas; et fezestes los vij̃r dondos ao arrado aos que nũqua souberã de nehũa prijon; vos fezestes outrosy aos caualeyros da serpe tornar a batalla entre si meesmos et matarẽ se hũus a outros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 30 Et tomou outros dous vasos de leyte claro, et deyto os sobre aquelo a cada hũ en seu foyo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 30 Et deytou y hũas pedras que trouxera de cabo de Ouriẽte, et areas da rribeyra do mar Ouçeão d ' aly donde as laua ha cresçent et a [mj̃guant], et ella das que tij(ñ)a colleytas de media noyte, et as de leychuza cõ carne que avia en ellas; et cõ todo esto as entrañas de hũ lobo enbre, [et a pel] da serpente a que chamã Çelindro de Çino -feo cõ suas escamas, et hũa moleja de çereuo; et sobre esto o vico et a cabeça de hũa corua que avia pasados ben noueçẽtos ãnos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 30 Et logo que a meeziña foy entrando et deçendendo por la voca et por la gargãta ajuso, et da chaga por los peytos, [et per los] cabelos da barba et da cabeça, que Eson avia tã bla(n)cos cõmo a neue, começarõ logo a leyxar aquel color et tornar negros, et chẽos de carnes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 30 Et asi cõmo leyxou a ydade vella, outrosi asi leyxou a uelleçe do coraçõ, et se tornou de entẽdemento cõprido. [+]
1350 HT Miniaturas/ 30 Et leyxamos agora a Jaason et a Media et tornaremos a as rrazões de Esible, rreyna de Elenos [+]
1350 HT Miniaturas/ 33 Et por que me dizẽ que ueẽs tu saão et cõ soude, alegro me quanto me tu leyxas alegrar, que mays nõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 33 Et dixe asi a grandes vozes: ' ¿el he viuo? ca se morto he logo me eu leyxarey morrer ' Et rrespondeu me el vagarosamente: ' viuo he ' Et por que m ' o diso asi, nõ quedey fasta que ll ' o fige jurar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 33 Et cõmo naçerõ logo ende dous caualeyros armados, et se matarõ anbos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 41 Et chegarom todas a seu leyto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 41 Et despoys que ouverom andado o leyto del rrey todo en rredor, diso Medea a as jnfantas: ' Amygas, agora avedes de fazer d ' esta guisa: chegade vos a voso padre el rrey, et degolade o logo moyto apressa sem nẽhũa tardança. [+]
1350 HT Miniaturas/ 41 Et despoys que esta fama gaañou, foy [cresçendo] por los pouoos que lle chamauam Aleyxe. [+]
1350 HT Miniaturas/ 41 Agora leyxamos as outras rrazões, et contar vos emos de hũ cõvite çue fezo el RRey Tantalo aos dioses et deesas por que perteesçe a a estoria [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et a deesa da discordia, veendo en aquel cõvite et en aquela nobleza et onrra a deesa da trayçõ et a deesa da aleyuosia et a deesa dos trafogos et a deesa das jnfirmjdades et a adeesa da luxuria; et cõ estas outras quantas deesas de bondades et de maldades avia, et todos los dioses cada hũus de seus poderes et de suas deydades; et veu se desdenada et deytada de tã bõo ajuntamẽto de tãtas bõas personas et tã nobles cõmo aly erã, teẽdo que nõ era ela a peor nẽ a mays vil de todas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et leyxou caer a maçãa moy quedo entre ellas et os panos de seus vestidos que se [tinã] em hũ, et foy se. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et diso logo a as outras: ' Amygas, esta maçãa eu a deuo de aver et mjña he ' Et diso enton deesa Palas a Juno, por bondade et por mesura: ' dade agora a mj̃ essa maçãa, et leerey eu a myña vez, et veerey que diz esa escriptura ' Et Venus, quando aquelo entendeu et veu que nõ era ella a que se nõ preçaua en fremosura menos que as outras, et diso entõ: ' señoras, poys que uos avedes leudo et teuestes a maçãa, de mesura seria que a desedes a mj̃ et que a leya eu outrosi a myna vez ' Et asy a derom as hũas a as outras a leer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 50 Et seja voso fiel, ca he voso parente Et vos gardara moy bem et lealmente verdade cõmo deue. et agora leyxemos este pleito et todos los outros, et ajamos nosa festa et noso solaz a que somos cõvidados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 53 Et d ' estas rrazões departo [eu] asy: que a terra et o rreyno, que a deesa Juno rrazoou por sy, que ben he verdade que son rriquezas en que a grandes viços et [deleytos]; mays esta nõ he rrazõ de fremosura outrosi do que diso a deesa Palas, que he señora da batalla, et que daria ventura et donayro a quen quisese ca he d ' elo poderosa; digo que a batalla he grãde gloria para aquel que a vençe et grãde onrra, et cresçe lle poder; mays a batalla nõ a de fazer cõ a fremosura. [+]
1350 HT Miniaturas/ 54 Et cõmoquer que el RRey Priamo avia oydo del por outros juyzos que avia dados, oyu de aquela vez moy mays; ca toda a terra falaua de aquel pleito das deesas et [do] juyzo que Paris y dera, [0] tanto que el rrey et seus fillos falarom em aquel feyto. et em pos esto apartou se el RRey Priamo com a [rreyña] Ecuba et falarom anbos em feyto de Paris, et departirom d ' esta gisa sobre ello: rrecontarõ logo o soño que a rreyna soñara, que aquel que ella parise em cõmo por el aviã de seer destroydos elles et Troya et todo o seu rreyno; et em cõmo por esta rrazõ o mãdaram matar et leuar aos montes por tal que se perdese ala et que nũca mays viuese; et outrosy em cõmo foy a criatura deytada, et cõmo foy sua ventura de nõ morrer nẽ peresçer em lugar tam ermo et tam despoblado. et sobre esta rrazom de -partirom et ouverõ grã peça de dia seu consello et seu acordo et diserom que poys que todos de aqueste jnfante falauã et elles meesmos o [aviam] oydo, que aquel pastor que dera aquel juyzo entre aquelas tres deesas que aquel era seu fillo, et que fora achado en aquelas mõtañas tam hermas onde elles ambos o mãdaram deytar por tal que morrese ende, et que nõ seria nada o que soñara a RReyna Ecuba; et agora poys que todos los pouoos dizem que el que he moyto noble et moy grande et moy fremoso et moy ensynado et moy sysudo et de moy bõas [mañas] et moy escolledor et julgador de dereyto,, tanto que bem semellaua fillo de rrey et de liñagẽe de rreys en todos seus actos; et poys que asy era que nõ aviam por que nõ enviar por el et rreçeberlo por fillo, ca a aquelo do soño da [rreyña] a que elles aviã medo moy grande diserom asy que aquel feyto do soño se de suso era ordenado et fondado et estabelesçido de asy seer et de se complir, que nõ era outro señor ẽno mũdo que o podese estraeçer nẽ desviar [senõ] aquel que o estabelesçera. et se desviado ouvese de seer por algũa gisa que aquel jnfante que morrera et nõ viuera mays, que se acomendase(n) a deus et que rreçebese(n) seu fillo; et deus que fezese de lo todo o que quisese. et des que el rrey et a rreyña ouverom este consello et acordo entre sy anbos et dous, librarõ em esta gisa; chamarõ a Ector et a todos los outros seus fillos, et contaron [lles] todas as rrazões que aviã avidas; et diserõ lles que se a elles provese et o nõ tomasen por nojo, que enviarian por seu yrmaão Paris et que o rreçeberiã por fillo. en conçello virõ os jnfantes que aquel avia de herdar et que nõ perdiam y nada, nẽ aos outros nõ lles enpeesçia nem fazia nẽgũ dãno o rreçebemẽto de Paris et todos se acharon en acordo que enviasem por el; et enviarõ logo por seus caualeyros el rrey et a rreyña, et deron lles suas cartas, et mandarõ lles que fosem por el et que o adusesem o pastor Paris, despoys que ouvo dada a sentença da maçãa ontre as tres deesas, segũdo que de suso ja avedes oydo, ficou em garda de seus gãados en çima de aquestes mõtes et vales de Astra, et fazia todas las cousas asy cõmo ante que dese aquela sentença. et acontesçeu em todo esto que dormyndo aly Paris hũa noyte ẽno meesmo lugar onde dera aquel juyzo, et veẽo a el em soños a deessa Venus, et diso lle em cõmo lle avia de acontesçer et de cõmo avia a seer rreçebydo moy çedo por fillo del Rey Pryamus et da Reyna Ecuba, et ajnda mays lle diso et o çertificou que Ector et todos los outros seus yrmaãos o rreçebiam et tomauã por yrmaão. ' Et tu yras ' -diso a deesa Juno -, ' et seeras moy bem rreçebydo. et despoys que fores ẽna graça et ẽna merçede de teu padre et de tua madre et de todos teus yrmaãos, tu me averas mester por vengança da desonrra que fezerom et foy feyta a teus parentes et estonçe te darey eu a ty a dõna que te promety, et esta he a mays fremosa criatura de que tu em todo o mundo oyste falar nem viste com os teus ollos; et quer seja casada quer outra qual quer, atal te darey eu a ty ' et ditas estas palauras, desapa resçeu Venus et foy se et Paris despertou do [sono en] que jazia et foy moyto alegre com el, et rretouo o em seu coraçom, et em [sua] voontade. et despoys de aquesto, [chegarom] os cavalevros del RRey Priamo et da RReyña Ecuba, sua moller, et de Ector et dos outros seus fillos; et el rreçebeu os moy bem et moy ensynadamẽte. et despoys d ' esto falarom elles [con] el et diserõ le o mandado a que [vjnã]: cõmo el RRey Priamo et a [rreyña] Ecuba oyram dizer que [aquel] pastor Paris seu fillo era, aquel que acharã ẽno monte et outrosi oya el que el RRey Priamo que era seu padre et a RReyña Ecuba sua madre et el rrespondeu a aqueles caualeyros que [vjnã] a el con aquel mãdado et diso lles asy: ' RRogo vos agora moyto cõmo vos sodes cavaleyros, fillos d ' algo et avedes dereyto et ben, que uos me desenganedes et me digades a verdade por que vijndes; ca nõ queria eu agora que me leuasedes [en] rrazõ de fillo del rrey, et depoys que ficase escarnjdo et perdese meu lugar que teño, et desi que ouvese de buscar outro por donde viuese et guareçese cavaleyros, eu esto vos rrogo que o nõ queyrades fazer ' et elles estonçe çertificarõ -n o por las cartas que tragiã, et lle mostrarom logo et outrosi por suas palauras et por seu menagẽe, dizendo que asy era. et Paris, poys que foy çerto et firme que asy era cõmo diziam os mãdadeyros, gisou se cõmo se fose cõ elles et enviou logo por seu amo em aquel lugar donde gardaua aqueles gaandos de el RRey Adymalet, a dizer -lle o ffeyto cõmo era et a rrazon cõmo estaua, et que lle enviaua rrogar que viesse logo aly, que moyto lle fazia mester et o pastor veẽo et falarõ anbos em rrazom d ' aquel feyto que lle el rrey et a [rreyña] enviaram dizer; et plouvo moyto d ' elo ao pastor et de quanto lle Paris d ' esto diso. et Paris preguntou moyto aficadamente a seu amo, o pastor, conjurandoo que lle disese cõmo ou [cal] maneyra o achara, cõmo quer que ll ' o avia dito algũas vegadas; et o pastor diso lle a verdade et fezo o çerto d ' elo. et en pos esto acordarõ anbos cõmo fezesem et Paris, pẽsando en seu coraçõ se lle fose menester para aquelo algũa prova ante el rrey et ante a rreyna et seus fyllos, et rrogou ao pastor, seu amo, moy fortemẽte que fose cõ el; et el outorgou ll ' o moy de grado et prouvo lle moyto. et Paris dou estonçe moy bõa conta de seus gãados a seu amo, et de toda las outras cousas que del teuera et ouvera et poserom aly todas las cousas por moy bõo [rrecado] Paris et o pastor, seu amo, que o criara et fezerõ moytos plazeres a aqueles caualeyros que vieram por Paris et dou aly o pastor a Paris, seu criado, moytas vacas et outros moytos gãados que leuasem cõ el, que ouvese que comese et que dese a quen quisese et leyxado aly todo o seu en rrecado,forõ sua carreyra et tragia cõsigo Paris, por onde andaua, hũa dõna moy filla d ' algo que avia nome Oenone; el [leuoa] (consigo) [+]
1350 HT Miniaturas/ 56 Cõmo viña Paris et tragia [Oenõne] consigo, et rreçeberõn o as [jnfãtas] Qvando [se] vyña Paris para seu padre, RRey Priamo, et eram ja nõ moy alonge da çidade, adeantarõ se os caualeyros que vieram por el et forõ -n o dizer a el rrey, seu padre, et [aa] rreyna, sua madre, et a seus yrmaãos. et el rrey et toda sua casa forom moy alegres que mays nõ podiam en tanto que falauã d ' elo todos los pouoos. et [sayrom] estonçe os jnfantes, fillos del RRey Priamo, con outras cabalarias a [rreçeberlo]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 57 Et el rrey et a rreyna, et Ector, et todos os outros yrmãos pararõ mentes et virom homẽes bõos, et de bõa ydade, et de creer, et que yam dereytos [per] la rrazom, et creerõ lles todo et plougo lle moyto de aquel feyto deytade vos ante que o caualeyro [veña]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 57 Et se vos assy achase estando ¿que coydades que diria? çerto, [tẽerlo] ha por villanya ' estonçe rrespondeu a donzela, [dizendo] que o faria Et foy se deytar em hũ leyto qual vos eu contarey. [+]
1350 HT Miniaturas/ 57 Et avya ẽno leyto tendida hũa colcha moy noble cõ seu cobertor, et cõ duas sauãas de seda, et com outros pãnos quaes menester faziam para tal leyto. nõ vos direy longa rrazon. tanta era a nobleza de aquel leyto, et da rroupa que em el avia, qual nõ ha õme ẽno mũdo que o contar complidamẽte podese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 57 A donzela foy se deytar a seu leyto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 57 Et a vella foy se logo a outro leyto hu jazia Jaason et tomou o por la mão moy mãsamẽte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 57 Et a ama foy o asentar ẽno leyto cõ sua criada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 57 Et asentou se ẽno leyto açerca d ' ela. [+]
1350 HT Miniaturas/ 57 Et diso lle asy cõmo se dormyse ella: ' Ja, por deus, escudeyro et caualeyro, ¿quen sodes vos? ou ¿quen vos gyou aca? ca mays he ja passado do primeyro sono. o deus que avedes velado toda a noyte, que dar tantas vozes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 62 Et Jaasom primeyramẽte diso asy: ' Señora, [aquevos] aqui Jaasom, voso caualeyro; ca en quanto o mũdo seja, nõ vos ey (de) seyr de mãdado; ca ja em voso poder sõo, et en vosa prijom. [+]
1350 HT Miniaturas/ 62 Et sobre ella quero que me jures, et sobre estas santas leys, que sempre me terras amor et fe et verdade et [lealdade]; et que casaras comygo; et que ja mays de ty nũca seja leyxada por outra [et que em] quanto vjuas, que nũca sayras de meu poder [ca] eu por nẽgũa rrazon nõ quero este pleyto meter a joglaria, nẽ a escarno. [+]
1350 HT Miniaturas/ 69 Et começou sua rrazõ em esta maneyra: ' Señores et amygos, vos sodes os mellores caualeyros que eu sey en toda Greçia; sodes moy rricos et poderosos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 69 Agora vos rrogo eu, que poys aqui somos todos ajuntados, et nõ o sabe nẽgũ, que tomemos ontre nos tal consello, que tragamos a atal ponto noso pleyto, que d ' esta vegada ajamos onrra et preço de tam grande feyto cõmo aqueste que começamos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 71 Et caualgou primeyro, et leuou cõsigo dous [mjll] caualeyros dos seus. [+]
1350 HT Miniaturas/ 71 Et caualgou Talamõ cõ el, et leuou outros dous mjll caualeyros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 71 Et Poleus, que tragia y mays cõpañas, caualgou moyto agiña; et leuaua cõsigo quatro mjll caualeyros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et foy os logo feryr cõmo caualeyro ardido et moyto esforçado mays se feryo a grandes feridas, creo que rreçebeu outras. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 A batalla foy moy braua et moy crua que se ontre elles moueo, ca ouvo y moyta sela vazia et moytos caualeyros mortos et derribados, segundo a estoria o conta adeante. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et el RRey Nestor, cõmo caualeyro esforçado, rreçebeu o moy ben et moy [ardidamẽt], et prouuo moyto aos seus por que o virõ tã esforçado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et tã fortemente teuerõ aquel dia o cãpo que nũca o quiserõ leyxar por gran pressa que ouvesem. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et os gregos cobrarõ o cãpo ja quanto pouco, mays pero troyanos perderõ estonçe dos mellores caualeyros que entre elles avia que se mellor cõbatiam. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et nũca õme veu estonçe caualeyro mellor armado ca el estouo aquel dia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et veedes outrosi meu sobriño, [Eliatus], onde jaz morto, mays agora verey quẽ me mellor seguira, et quẽ me mellor ajudara a vingar ' depoys que esto ouvo dito, fezo sonar hũ corno de elyfante et el que estaua moy sanudo, et foy primeyramente ferir et forõ cõ el d ' ensũu dez mjll caualeyros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Aly poderiã veer torneo et batalla mortal que nũca sera quẽ outra tal possa veer mays os gregos nõ poderõ sofrer a batalla, et ouverõ por força de leyxar o [cãpo], que nuca lles poderõ [tẽer] pe ata o mar nẽ aly nõ os poderã sofrer nẽ estar, se nõ fora por hũa ventura que lles acaesçeu qual agora oyredes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Aca en pus ty veẽ mays de sete mjll caualeyros que estam entre ty et a villa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et ajnda que d ' aqui escapes, nũca podremos entrar na villa ca elles la am tomada por trayzõ et poserõ por las torres et por los muros et por las portas mays de mjll caualeyros que ende estã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et quando estes males todos vio, [per] pouco nõ foy morto ca vio [vĩjr] contra sy mjll caualeyros derrẽjados que lle queriã dar de cada parte; et seguian los, (que) nũca vistes mellor, el RRey Nastor et el RRey Poleus et el RRey Castor et da outra parte Hercoles et el RRey Talamõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et poys que el aly chegou, sacou sua espada et deu logo hũ tal colpe a hũ caualeyro de Troya que o tallou [per] medeo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et leyxarõ lle o cãpo de hũ cabo fasta o outro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et cada hũ traballaua por [0] goaresçer et leyxauã o cãpo, et fugiã cõtra Troya mays os gregos parauã se deante; et matauã -n os todos, tres et tres, segundo yam fogindo, ¿para que uos farey longa rrazõ? aquel dia forõ mortos todos los troyanos depoys que o señor perderom, et dos outros, todos forõ mortos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et despoys que asy ouverõ deytado toda a villa, leyxarõn a destroyda. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Ca o primeyro que nũca sol mẽtyr de nẽgũa cousa diz que ' tal coyda seu mal a [vyngar] que acresçenta en sua desonrra ' et en qual [guisa] aquelo pasou, leyxemos ende agora mays quẽ quiser saber as cousas cõmo vierõ, et este feyto todo cõmo pasou; et quẽ gaanou en el, et quẽ perdeu; ou quẽ matou, ou quẽ matarõ; ou quẽ foy cobardo ou ardido; ou quẽ foy maao ou bõo; ou quẽ foy vilaão ou fidalgo, et feo ou aposto, ou arrizado ou fraco, ou fran ou escasso, ou mãso ou sanudo; ou quẽ ouvo grã prazer ou grã pesar; ouça -me, et eu ll ' o [direy] et bẽ me crea o que eu cõtarey, segundo que o achey [en] escryto [per] la maão de Cornelio. [+]
1350 HT Miniaturas/ 76 Et era bõo caualeyro et de moy grande coraçõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 76 Et chorou moyto et fezo gran doo, et leyxaua se morrer mays nõ podia; ca se podera, nõ ha cousa que entõ mays amase. [+]
1350 HT Miniaturas/ 85 Et el rrey [rrespondeu] lles asy: ' veer me ey cõ meus rricos [omes], et rresponder vos ey ' Et diserõ estonçes Vlixas et Diomedes: ' pois, rrey, entre tanto se vos por ben touerdes, daremos nosas dõas que tragemos para dar ' el rrey touo o por ben et estontõçe elles tomarõ de seus caualos que tragiã, et derõ logo a el rrey et desi por sua corte a outros et en cabo pedirõ lle que fose a sua merçede de lles leyxar yr veer as jnfantas, que lles queriã dar outrosi suas dõas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 85 Et de todas aquelas joyas que aqueles caualeyros aly preseutarõ nõ leuou Achilles a mão, senõ a as seetas et a a espada que elles poserõ cõ as outras dõas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et mãdarõ a todas suas donas et a aqueles dous caualeyros que nõ disesen d ' este feyto fasta que elas falasen a seu padre. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et estes caualeyros, que a vos vierõ, por el veẽ que querem dar batalla aos troyanos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 89 Et asy fazẽ caualeyros que am entẽdemẽto et que querem gaañar a onrra d ' este mũdo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 90 Et cõmo arribarom em hũa ysla El RRey (A)gamenõ, quando aquel sacrifiçio oyo, diso que ante leyxaria todo o feyto que dar sua filla a matar; mays trauarõ aly todos cõ el en maneyra que o ouverõ a mover que a dese a sacrificar, et el dou lle la et Fisanja fora filla da RReyña Elicomestra, (et a RReyña Elicomestra et a RReyña Elena) forõ yrmãas. et era aquela Jnfanta Ofisanya moy fremosa donzela. [+]
1350 HT Miniaturas/ 91 Et tãtos erã et tã bõos que se elles porto podesen tomar ẽna vila de Troya, que seeria moy graue cousa de os poer d ' y fora; ca ante seriã y quebrãtadas moytas lanças et moytas espadas, et moytos caualeyros abatidos dos caualos a terra, et outros grãdes [senores] seriã y mortos et presos ante que se podese fazer [+]
1350 HT Miniaturas/ 92 Agora leyxa o conto falar dos gregos por contar cõmo el RRey Castor et el RRey Poleus, yrmão(s) de Elena, morrerõ ẽno mar [Óno] tẽpo et ẽna sazõ que Paris tomou Elena ẽnos quinze dias primeyros, seus yrmãos el RRey Castor et el RRey Polus entrarõ sobre mar por lle acorrer; mays en forte põto se alongarõ d ' aquel porto en que entrarõ; ca tã toste que se ende partirõ et tomarõ a terra de vista, leuãtou se hũa moy grã tormẽta et fezo hũ tã grã vento tres dias que nõ foy y naue que d ' aquela vez ousase entrar ẽno porto nẽ sayr del cõ braueza do mar; ca foy tan brauo et tã peligroso que en aqueles tres dias nũca çesou nẽ quedou aquela tormẽta. [+]
1350 HT Miniaturas/ 92 Agora leyxa o conto a falar d ' esto por diujsar as feyturas dos que criarom Troya Beneyto de Santa Marta, que tornou esta estoria em françes et que nõ quiso leyxar nẽgũa cousa de [escripuyr] do que fezerõ os que çerquarõ a Troya et esso meesmo dos que a defendiã, segundo que o el aprendeo por Dayres, quer nos agora mostrar dos que se y [açertarõ] de cada hũ que semellança avia ca Dayres, de que o el aprendeu, andaua os catãdo hũus et outros quando [poyan] suas tregoas de vn mes et ou de mays ou de menos ca el ben sabia dos troyanos quaes erã cõmo aquel que era natural de Troya et viuya entre elles. mays fazia moyto por veer os gregos por achar çertamẽte en todo et cõplir verdadeyra mente sua estoria. [+]
1350 HT Miniaturas/ 93 Et era moy esforçado et moy rrico, et pagaua se de todo ben et leyxaua se amar a todos [+]
1350 HT Miniaturas/ 93 Et ouvo tã grã preço de armas que moy adur poderia õme achar nẽgũ atan bõo caualeyro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 94 Et ontre dez mjll [omes] nõ achariã quẽ fose tã grãde rreuoluedor de pleytesia et de outras cousas, nẽ achariã tam grã barallador. [+]
1350 HT Miniaturas/ 95 Das feyturas de Protesalao [Protesalao] nõ foy seu ygoal ẽno semellar, pero moyto era bõo caualeyro et fremoso et de prol et forte et ligeyro [+]
1350 HT Miniaturas/ 96 Agora leyxa o conto falar dos gregos por contar dos troyanos Poys que vos ey contadas todas las feyturas dos gregos, agora vos contarey des -de aqui os feytos dos troyanos, et primeyramente do moy nobre et esçelente RRey Priamos, señor de Troya [+]
1350 HT Miniaturas/ 101 El Rrey Polibetes, que foy moy brauo caualeyro, aduso sete naves de terra de Melibia, ca esta terra nõ he ben poblada nẽn o era ajnda tãto cõmo agora en aquel tenpo que aquela gerra foy dos outros rreynos. quero agora dizer que forõ moy fortes dos quaes foy hũ rrey que foy moy forte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 103 Et cõtarõ seus caualeyros quantos tragia cada hũ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 103 Et se os nos leyxasemos asy quitos que nõ tomasemos vengança do que nos an feyto, outra tal nos fariã logo cada que se pagasen. [+]
1350 HT Miniaturas/ 104 Et por nẽgũa cousa nõ os leyxes partir de Troya, depoys que açercarẽ, fasta que seja tomada et toda sua gente destroyda por gra(n)de crueza ca todo asy cõven de vij̃r, et nõ pode seer al ca asi plaz aos dioses ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 105 Et maravillar se am quando oyrem dizer que eu vou con vosco mays ajnda por eso nõ -n o leyxarey de fazer ca mays me val fazer plazer aos dioses que aos terreaes. et este he todo meu entendemẽto. mays por deus, [senores], nõ leyxedes o que avedes começado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 106 Agora leyxa o cõto esto por contar cõmo os gregos mouerõ contra Troya Os gregos forõ moy ledos et alegres cõ as rrespostas que lles diso Achilles. [+]
1350 HT Miniaturas/ 107 En pos esto leyxauã vij̃r tantas das pedras et outros mouemẽtos grãdes que lançauam sobre elles, que por fina força matauã d ' eles tantos que era hũa grande maravilla. [+]
1350 HT Miniaturas/ 107 Et nõ leyxarõ y senõ os corpos mortos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 107 Et des que esto virõ os da terra, nõ quiserom y mays morar caualeyro [nem] vilão, mays leyxarõ todos a terra et todas suas cousas et acollerõ se a Troya et bem creo aly os buscarã et serã y mortos et desonrrados et chagados et mal aventurados et destroydos [em] tal maneyra que nõ fose sua prol. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Et Agamenõ, que era moy bõo caualeyro et moy sesudo et outrosi moy codijçoso de acabar este feyto, falou el primeyro et diso asy: ' Señores, quero que sabeades quanto õme deue muyto fazer por escusar a soberuea. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Et Troya he moy forte et ha y moyta gente et moytos caualeyros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Et (deue) outrosy seer sabido por todo o mũdo cõmo se este feyto começa, et quẽ tem dereyto ou torto ca vos moy bem sabedes, des que este feyto foy começado, que moytos caualleyros et outras moytas cõpañas som mortos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Et bem pode seer de vos dizer tanto por que averey de seer enfamado pero toda via entendede que a aquel a que eu ouvese de dar cõsello, sabede que em toda gissa et cousa que eu entendese que era proveytoso et dereyto, por amygo nẽ por [eamjgo], nõ leyxaria de dizer et consellar todo aquelo que es rrazõ bõa et dereyto ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 109 Et os outros diziã que (enviasem) logo cõ aquel mesageyro a RRey Priamus dous caualeyros a vn diziã Diomedes et ao outro, Vlixas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 111 Et se deus quiser, mellor se pasara este pleyto ca elles nõ pensam. [+]
1350 HT Miniaturas/ 111 Et nõ me leyxarom yrmão nẽ yrmãa nẽ parente nẽ amygo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 112 Ca ante que este mes seja conplido, seram aqui con vosco mays de çem mjll caualeyros moy bem armados et sobre moy bõos caualos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 112 Et chegarom logo aly ben duzentos caualeyros [moy bõos] que o quiserom matar se se el rrey nõ metera em medio d ' eles. [+]
1350 HT Miniaturas/ 112 Et sabede que moyto adur os podo ende partir, et diso asy: ' Amjgos, se este caualeyro diso o que nõ deuya et nõ falou cortesia cõ [myngoa] de siso, nõ he bem de ll ' o vos demandar nẽ comear nẽ toruar voso entendemẽnto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 112 Et estas son as leys et ordenãças dos nobres rreys et emperadores et duques et prinçipes des do começo do mũdo fasta esta ora et dia en que agora somos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 113 Da rrazõ que diso Eneas a el Rey Priamus Talefus, que era fillo de Ercoles, segundo que nos conta Dayres, et outrosy dez mjll caualeyros moy ben armados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 113 Et yam todos moy bem garnydos para batalla, et todos de cõsũu moy bõos caualeyros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 113 Et sabede que se batalla buscarõ, que a acharõ moyto açerca cõmo agora oyredes en que moytos caualeyros rreçeberon enton morte [+]
1350 HT Miniaturas/ 114 Et depoys que aquesto fezo, leyxou me todo meu rreyno lyure. [+]
1350 HT Miniaturas/ 114 Et por ende teño por bem que Talefus depoys de mj̃ seja rrey ' Et depois que esto [ouuo] dito, diso esta rrazõ a Talefus: ' por que eu todas estas ajudas rreçeby de teu padre, leyxo te todo meu rregno et te faço del rrey et señor. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et rrogou lle Talefus que o leyxase yr consigo, ca moyto de grado queria seer em çercar Troya asy cõmo os outros et outrosy ẽnos torneos que se ende faziã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Agora leyxa o conto falar dos gregos [por] contar as ajudas que vierõ a el RRey Priamus, et [quaes] forõ os rreys et duques et prinçepes que o vierõ ajudar (A)gora diz o conto que os que vierõ ajudar el RRey Priamos forõ estes: de terra de Çeçilia, el RRey [Pandom] et Dastor et Apoyn o vello. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et aduserõ cõsigo noytos et bõos caualeyros preçados de armas et fezerõ todo seu poder por defender a terra de Calafoya, que he hũa terra çerca do mar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et leuarõ ambos a aquela terra tres mjll caualeyros et vierõ entõ ajudar a RRey Priamos por que erã seus parentes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et veẽo y et trouxo mjll caualeyros moy ardidos et moy bem apreçebidos de todas armas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et o que mays prove veẽo de [gẽte] trouuo tres mjll caualeyros moy bõos et moy ardidos et que erã moy desejosos de armas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et do rreyno de Çisonya veẽo el RRey RRemus et trouuo y moy fremosa cõpaña ca vierõ cõ el sete condes et quatro duques et tres mjll caualeyros ou mays que erã todos seus vasalos et seus naturaes Et cada hũ d ' eles tragiã quen tres caualos, quen quatro, quen seys Et tragiã todos armas frescas et novas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et trouverõ cõsigo dous mjll et çem caualeyros turquos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et trouverõ consigo mjll caualeyros que nõ tragiã lanças, mays todos tragiã dardos de açeyro moy talladores et arquos torquios que lles nõ poderia durar lon gamẽte nẽhũa gẽte desarmada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et cada hũ d ' elles tragia seteçẽtos caualeyros moy garnyçidos de armas et de toda cousa que mester aviã para [guerra] et cõ seus sobre -sinaes para terra de Doẽta, que he moyto açerca donde naçe o sol. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et cada hũ d ' eles trouvo y mjll caualeyros ataes que nũca fezerõ falymẽto en batalla en que entrasen Boetres et Poetres vyerõ y de terra de Beonyta et jaz tras hũ grande mar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et anbos aquestes rreys trouxerõ y seteçẽtos caualeyros de moy bõos caualos, et andauã moy bem armados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Sabede que este Filomenjs era hũ tã grã caualeyro que semellaua gigante. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et feramẽte era forte et ardido et orguloso mays de cõmo el soubo a çerca de Troya, esto nõ o sey, ca nũca ll ' o nẽhũ enviou dizer nẽ rrogar que viese y pero que veẽo moy apostamẽte et moy bem apreçebido et trouvo cõsigo tres mjll caualleyros moy bem garnjdos de todas armas Et sabede que el et suas [cõpanas] sofrerõ ẽno [camj̃ño] moytas coytas Et durarõ em pasar dous meses et tres semanas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et tragia cõsigo moytos condes et moytos duques et outros moytos caualeyros de grã prez. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et trouverõ co(n)sigo dez mjll caualeyros taes que bem sey que nõ farã falymẽto na batalla en que entrarẽ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 119 Et outrosi outros vierõ y que nõ son escriptos nẽ nomeados [per] seus nomẽes mays enpero o que mays prouemẽte d ' eles veẽo trouvo cõsigo mjll caualeyros Et cõtãdo todos hũus et outros de cõsũu forõ çento et tres rreys Et tãto durou a gerra que chegarõ y depois moytos prinçepes et moytos rreys de anbas las partes que eu nõ cõto aqui nẽ cõtarey. [+]
1350 HT Miniaturas/ 119 Ca os gregos erã taes caualeyros et tã fortes et tã orgullosos et tã ardidos et de tã grã prez que se os troyanos nõ fosen bem armados et castigados ou nõ ouvesen medo ao prinçipe que aviã, tã sandiamente poderiã seyr que moyto agiña [poderã] seer mortos ou perdidos mays ordenarõ todos asi sua fazenda et fezerõn a tã bẽ que nõ podyã mellor mays ben vos digo que de hũa cousa os troyanos nõ aviã asperança nẽ sospeyta que fosen cõbatudos ẽnos muros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 120 Agora leyxa o conto a falar dos de Troya et torna a cõtar dos gregos que estauã ajnda en Tenedõ, et cõmo Palomades chegou cõ XXXa naves [(C)onta] a estoria que os gregos esteuerõ sempre en Tenedom que nũca [0] ende se mouerõ ata que chegou Palomades et trouvo cõsigo [triijnta] navios moyto grãdes gamjçidos de moy bõas cõpañas et de nobles caualeyros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 120 Et o que [deu] cõsello que os leyxasen basteçer et buscar ajuda nõ dou bõo cõsello. [+]
1350 HT Miniaturas/ 120 Et [cõbatamosnos] cõ elles et nõ tardemos aqui mays ca nõ sey por que os leyxamos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 121 Et leyxarõ pasar a noyte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et leyxarõ se yr [aa] terra et armarõ se todos o mellor que poderõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et sabede que nõ ouvo y tã ardido nẽ tã de prol que os moyto nõ dultase et que o coraçõ nõ ouuese mudado mays Protesalao, que era rrey de Pelaria, que tragia a deanteyra das çinque naues, cõmo era moy bõo caualeyro et moy ardido fezo as yr todas çinque as velas tendidas et o vento que era grãde et forte poso as todas fora en seco et moy ligeyramente dar en terra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et morrerõ y ẽno mar moy nobles caualeyros et que ualiã moyto Et os troyanos os rreçeberõ asi cõmo sayam das naues, et tragian os ali moy mal. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 De cõmo as outras çem naves tomarom porto tomaron porto Despoys que estas çinque naves forõ espedaçadas cõmo vos ey dito, fõro vençidos en tal maneyra que nõ aviã ja defensom ca mays de seteçẽtos caualeyros dos bõos que en ellas andauã erã ja mortos mays logo as outras cinque naues chegarõ, suas velas tẽdidas, armadas para tomar porto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et sofriã y moyto mal, ca os troyanos erã sete mjll caualeyros que os tirauã moyto en çerto Et aly se acreçẽtou tamaño torneo et tã [m[a]o] et tã mortal que nũca foy õme que o tã [m[a]o] vise que se dauã de hũas ochas grãdes et bẽ tallantes et açeyrudas a mãtenẽt et tã apresa que se fendiã [per] medeo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et el RRey Artelaus foy cõ elles en aquel torneo et ajudaua os moy bem cõ sua espada ẽna maão, asi cõmo aquel que era moy bõo caualeyro et RRey Protenor outrosi, que era nobre caualeyro et brauo et ardido cõmo (hũ) [leon],et que nõ duldadaua morte nẽ tyña en nada os troyanos; foy [per] outra parte Et meteu se entre elles, et feria os tã brauamente que lles matou moytas cõpañas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et erã todas moy bem armadas et moy bẽ garnjdas de quanto mester aviã mays ouverõ moy grã coyta por que nõ poderõ chegar aos outros [per] nẽgũa parte, ca vijnte mjll caualeyros ou mays lle estauã deante que os queriã matar de grado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et os nõ leyxauã chegar a elles. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et fezo tãto aquel dia que era maravilla et que gaañou para sy grã prez mays el RRey Filomenjs, que viera d ' alẽmar a ajudar aos troyanos, andaua de caualo; et el RRey Vlixas estaua de pee et tyña en sua maão hũa azcũa moy aguda et leyxou se correr a el, et acoytaua o moy fortemente que lle nõ daua vagar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et leyxarõ se correr quanto mays poderõ aos troyanos, as lanças bayxadas por acorrer a suas cõpañas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et fezo estonçe afora et mẽtre esto durou, fezo sacar seus caualeyros dos [nãos] et caualgou logo sem mays tardar cõ toda sua cõpaña et foy se ao torneo por tomar vingãça do mal que avia rreçebido dos troyanos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et seguirõn o d ' asa vez ben mjll caualeyros de grã valor dos seus. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et leyxarõ correr os caualos aly onde era a mayor presa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Outrosi de aquela vegada ficarõ y [per] eses cãpos de hũa parte et da outra moytos caualeyros mortos et mal chagados et foy y bõo aquel dia Protesalao cõ sua cõpaña. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et mẽtre que esto durou, el RRey Perses sayo de Troya cõ toda sua caualaria que el tragia moy escolleyta Et eram sete mjll caualeyros et sabede que en todo Troya non avia outra tal cõpaña nẽ caualeyros tã ardidos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et se nõ fora Palomades, que y chegou et os ajudou, todos forã mortos quantos ficarõ fora mays el chegou y; et direy uos cõmo fez quando veẽo et veu a presa en que os seus estauã, ouvo grã pesar et dolor que [per] pouco nõ perdeu o siso et el era moy bõo caualeyro, et nõ ha cousa que dultase que nõ ousase cometer Et tragia cõsigo mjll caualeyros de seus vasalos moy bem armados et encaualgados todos cõ [sobresinães]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et se o asy podermos fazer, sabede que cobraremos grãde onrra Agora, caualeyros, seguyde -me ' Estonçe aguisarõ se moy bem todos seus vasalos, et forõ se cõ el. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et sem falla foy moy grande dãpno, por que era moy bõo caualeyro et moy sysudo et os seus vasalos que o siguiam forõ ferir os outros cõ suas lanças bayxas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et de aquela vez derribarõ çem caualeyros que nũca mays se leuãtarõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 127 Et depoys que os gregos virõ morto Protasalão, que amauã moyto, faziã grã doo et diziã asy: ' ¡ ay, Protasalão, bõo caualeyro et de prol et ardido! moy grã dãno he que uos sodes morto ca vos sodes o que oje primeyramente o porto entrastes ¡ay, que grã perda fezemos et grã! ¡que grã dãpno rreçebemos, et os que uos am perdido! [+]
1350 HT Miniaturas/ 127 Et tragia cõsigo tres mjll caualeyros de seus vasalos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 127 Et fezerõ lles [per] força voluer as costas et leyxar o cãpo Et leuarõn os asi ata as portas da villa que nũca ousarõ tornar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 127 Et Achilles fezo y maravillas, ca matou y d ' aquela vez doze cavaleyros de aquela yda. [+]
1350 HT Miniaturas/ 128 Et ajnda esto fora ben se os en outro dia leyxasen folgar mays os troyanos nõ os leyxarõ fol(g)ar, que cõ elles nõ ouvesẽ batalla en outro dia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et des que veu que o dia era claro, nõ quiso este pleito leyxar a vagar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et ante que Ector sayse da villa, apartou dez mjll caualeyros que erã moy ardidos et moyto orgullosos et que desejauã moyto por destroyr os gregos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et era moy bõo caualeyro (et) moy ensynado et fezo moytas caualarias en aquela oste onde depoys ouvo moy grã prez. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et era [parẽte] de Ector, et por ende ho amaua el moyto Et leuaua cõsigo mjll caualeyros escolleytos, seus vasalos et de seu padre. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et foy caualeyro moy ardido et moy bõo cõbatedor et era ben feyto et ouvo grã prez en armas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et giou todos aqueles caualeyros de [Galcõ?] que uos ja dixe. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et leuauã ambos tres mjll caualeyros [ben] armados et escudos leuauã a flores pỹtados Et Ector escolleu estes por que os coñosçia que erã de grã prez. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et leuauã cõsigo tres mjll caualeyros moy bem armados et moy bem garnydos de quanto mester aviã Et tragiã todos escudos de ouro et de azur, et nõ de al. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et forõ tres mjll caualeyros et eu sey que elles que fariã tanto et sofreriã tãtas coytas que ante que o dia seja fora, averã mester a vosa ajuda. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et este Vpus era grãde de corpo et caualeyro moy forte a a maravilla. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et tragiã tres mjll caualeyros que tragiã [seteçẽtos] elmos et todos erã moy bẽ armados et moy (bẽ) garnydos de quanto mester aviã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et d ' esto fezo el caudillo a Deyfebus, que era seu yrmaão, que tragia asy arquo cõmo elles, et era bõo caualeyro et ardido. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et estes ambos erã [senores] dos de Gresta, que erã moy bõos caualeyros et moy bem armados de todas armas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et tragia em -çima torres pequenas en que andauã [caualeyros] armados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et Pytagoras era moy bõo caualeyro et moy ardido, et tragia hũ escudo de argẽte et de vermello cõ bandas ao traues. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et sabede que sera moy bẽ garnjda de moyta bõa gente,ca [yran] cõ vosco todo los da terra de Laçona que son caualeyros moy ardidos que nõ ha ẽno mũdo mellores. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et des oy [mays] tẽpo he de lidarmos et de juntar cõ elles ' Eutor lle respondeu: ' por çerto vos dizedes grã verdade mays se o elles fezerẽ, seede çerto que ante averã estoruo de dez mjll caualeyros que eu enviey deante Et sabede que elles son taes que ante poderiamos nos sayr que elles fosem vençidos nẽ ençarrados [aqua] Et des oy mays ydeuos que eu logo seerey cõ uosco mays por nẽhũa cousa que seja nõ uos jũtedes a aqueles da ostee ata que eu seja fora cõ todos los meus. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et forõ y cõ elles bem mjll caualeyros ou mays moy ardidos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 133 Et vos [vĩjredes] en vosa az cõ vosos cavaleyros bõos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 134 Et o XVJo ouvo nome Cades et o XVIJo ouvo nome [Afaalon], et foy moy bõo caualeyro o postromeyro ouvo nome Taare Et estes todos amaua moyto el rrey, et sabede que taes erã que nũca lle faleçeriã cõ seruyço [+]
1350 HT Miniaturas/ 135 Agora leyxa cõtar d ' esto por dizer cõmo [Agamenõ!] poso suas azes Agora diz o cõto que [Agamenõ] nõ folgaua. [+]
1350 HT Miniaturas/ 135 Et leuarõ cõsigo quatro mjll caualeyros moy bõos et bem garnydos ẽna terçeyra az foy Talefus et forõ cõ el todos los de Armenja, donde el era rrey ẽna quarta az foy seu fillo Almus, et [bastecerõna] de hũa gente moy ardida que leuou consigo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 135 A quinta az, [basteçerõna] os de Boeça, et era tã nobre caualaria que nõ avia mellor em Greçia; et forõ [senores] de estes Achilles et Protenor, que erã anhos primos cormaãos et caualeyros moy ardidos ẽna sesta az foy Menelão, marido que foy de Elẽna et forõ cõ el todos los de Paria, onde el era señor. [+]
1350 HT Miniaturas/ 135 A setima az, fezerõ Pytrofus et Çelideas, que erã ambos rreys de terra de Façides mays pero nõ leuarõ cõsigo gente a pe nẽ balesteyros, mays leuarõ caualaria escolleyta et esforçada ẽna oytaua az foy Talamõ, que foy rrey et señor de Salamyna et leuaua de aquela terra Teuçor, que era rrey, et quatro almyrãtes que uos aqui cõtarey: o primeyro foy Teseus; o segũdo, Durion; o terçeyro, Ulixano; o quarto, Afimatus ẽna nona az foy el RRey Toas, que era moy sisudo, et leuou consigo todas suas masnadas ẽna deçima [as] forõ os de Longros, et ouverõ por señor a RRey Ages, que era seu natural. [+]
1350 HT Miniaturas/ 135 Et leuou cõsigo tres mjll caualeyros ben armados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 135 Et Diomedes et Telenus et o moy fermoso Erualus fezerõ outra az, et mãtouerõn a moy ben, et forõ todos tres moy fortes caualeyros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 135 Et as azes [per] todas forõ XXVI et forõ as mellores et mays temjdas que en todo o mũdo nũca forõ nẽ poderiã seer ca aly en esta az forõ tantos caualeyros armados, et tãtas as seetas tendidas, et tãtos os caualos de bõo prez, et tãtas as armas preçadas que seeria graue cousa de cõtar ¿que uos [direy]? nũca foy õme que en nẽgũ lugar podese veer tãtos [omes] ajũtados em hũ lugar pero ben vos digo sen mẽtira que o mays preçado et ardido d ' eles que se aly vio que ouvo grã pauor ẽno seu coraçõ [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et leyxou correr o caualo cõtra Patruculus que vjña ẽna primeyra az. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et [veẽdoos] mays de dez mjll caualeyros, forõ anbos encõtrarse de justa mays nõ foy falida entre elles, ca Ector lle dou [per] medeo dos peytos hũa tal ferida que lle pasou o fferro da lança et o pẽdon todo [per] las costas, que lle nõ prestou loriga nẽ armadura que trouxese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et agillarõ cõtra el tres mjll caualeyros de seus vasalos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et sem falla tu feziste loucura deçẽder em tal lugar, ca aqui estan dez mjll caualeyros que poerã toda sua força [en] aver a cabeça de ty. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et tu deçendiste agora asi cõmo o leõ que puña en leuar sua presa quando a mata ' Et en todo esto dou lle a mãtenẽte [per] medeo do escudo hũa grã ferida que o estendeu en terra, mays Ector nõ quiso leyxar o caualo que tyña [per] la rredea. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et yam cõ elles bẽ tres mjll caualeyros ou mays moy bõos Et foron logo ferir moy longe de suas barreyras os de Çisa, et forõ ẽnos primeyros colpes justou [Galtõ] cõ hũ d ' eles, et dou lle tã grã ferida que lle meteu a lança et o pẽdon [per] lo corpo que lle nõ prestou arma que trouxese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et aly poderia õme veer moy forte torneo ẽn o qual quebrãtauã moytos escudos et moytos elmos, et rrõpiã moytas lorigas, et cayã moytos caualeyros mortos et chagados que nõ poderiã seer osmados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et fezerõ aquela vegada tã hem que matarõ moytos, et derribarõ das selas moytos caualeyros en terra mal chagados, et de tal guisa que os troyanos forõ moy mal -tragidos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et aly foy o torneo et a volta moy grãde, et forõ y moytos caualeyros mortos et chagados Et aly deçendeu Ector outra vez Ector do caualo, sua espada ẽna maão et foy se a RRey Patroculos, que jazia morto por lo desarmar, ca ja por nẽhũa cousa que fose el nõ leyxaria de tomar as armas se podese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et sen falla el as ouvera ja tomadas, mays rrecudio logo Meriõ, a que moyto pesaua de coraçõ, et foy sobre el cõ çen caualeyros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et leyxou se correr a elles brauamente cõ sua espada ẽna maão et dou lles tã grãdes feridas que tallaua a caualeyros os braços et as pernas et todo o al por onde os alcãçaua asi que en pouca de ora ficarõ aly quatorze caualeyros mortos et outros mal chagados Et sabede que por presa que Ector ouvese, nũca quiso leyxar seu caualo mays nõ podo fazer tãto que podese defender Patroculos a Meriõ para lle poder tomar as armas segũdo que o avia en -maginado, ca Meriõ o sacou de seu poder, querendo Ector ou nõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et quanto el vio que o pleyto de seu señor ya tã mal, ouvo moy gran pesar et el tragia duas lanças. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et tomou hũa d ' elas ẽna maão dereyta; et aderẽçou cõtra hũ caualeyro que avia nome Caris, et era natural de Pedra Lada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et o colpe foy tã grãde que lle falsou as armas, et pasou lle todo o corpo. et deu cõ el morto em terra desi meteu se [per] la presa, et lançou a outra lança que lle ficara et foy dar cõ ella a outro caualeyro tã grã ferida que o matou et começou a dar grandes vozes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et dezia: ' ¡ ay, [senores] caualeyros, tornemos -nos et acorramos a Ector! ' desi agillou o caualo et foy se para onde vio Ector estar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et os troyanos tornarõ estonçe todos; et ferirõ -n os tã brauamente que os gregos forõ arredados [per] força a afora, et meterõ se en sua az mays enpero dos [çẽ] caualeyros que aly vierõ cõ Meriõ, ficarõ y mortos XXXIJ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et Ector caualgou logo o mays toste que podo et leyxou se correr aos gregos, et ferio os moy brauamẽt en tal guisa que en pouca de ora matou moytos d ' eles. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et sabede que [per] hu el pasaua cada hũ se del sentya, (et) el RRey Miçeles, quando aquesto veu, leyxou se yr quanto o caualo o podo leuar et foy ferir a Monesteus de tã [mãão] talẽt que se lle nõ fora a loriga que era bõa, o duque de Atenas fora morto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et chegou logo y sua mesnada del rrey moy bẽ guisada et volueu se o torneo [em] tal fegura que depoys que o mũdo foy formado nõ foy torneo tã mesclado nẽ tã peligroso cõmo aqueste para troyanos ca elles virõ logo vij̃r contra sy dez mjll caualeyros que os departiã moy mal pero cõ todo esto Troylos foy moyto agiña liure. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et fezo volta, et leyxou y moytos caualeyros mortos et mal chagados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et Ector catou en derredor de ssy et quando veu o torneo tã grãde, et moytos elmos rrotos, et moytos caualeyros mortos açerca de si, leyxou yr a elles moy brauamente; et cõ el yam mjll caualeyros que o agardauã, et foy os ferir. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et aly veeriades escudos quebrãtar et lanças voar en peças et dar grãdes colpes d ' espadas asi que d ' aquela esporoada forõ mortos moytos caualeyros et señores de gran prez mays Ector fazia grãdes maravillas et ya et tornaua moytas vezes tã espesas que moytos perderõ aly as suas vidas et acollia a si suas cõpañas moyto a meudo, et nõn as leyxaua esparger. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et veu vij̃r a el RRey Myçeles, que lle tollera seu preso et foy o ferir de toda sua força et deu lle [per] çima do elmo atã grã ferida que lle fezo leyxar a sela, querendo ou nõ et começou de lle dar grãdes espadadas et moytas quando esto virõ el RRey Vpes et el rrey grãde, Tupesus, pesou lles moyto del RRey [Myçerus] que asi estaua et forõ se para el cõ todo los de Larisa que [vynã] moy bẽ armados et tragiã moy preçados garnjmẽtos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et estando elles en esta pressa, vẽu el RRey Priamos de Çisiçonya por lles acorrer et tragia co(n)sigo tres mjll caualeyros que nũca vistes mellores et vyña y Polidamas, que Ector dera a aquestes por cabdillo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et cõmo quer que a nosa gẽte he moyta, se todos esteuermos en hũ lugar, menos acabaremos por ello mais vaamos topar en aquela az hu eu vejo estar moytas signas et moytos pendões [semellaueles] et bẽ garnjdos vaamos a elles et feyramos -los tã rrezeamente que lles façamos leyxar o cãpo ' Estonçe diserõ todos que ben lles prazia, et forõ contra elles. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et, senores, [v[e]edes] aqui tres mjll caualeyros moy açerca de [uos] que nõ temẽ sua morte nẽ sua prijon, nẽ veẽ aqui por al senõ por gaãçar preço et onrra et esquiuar a desonrra des oy mays nõ vos farey longa rrazõ mays vaamos los ferir que mester nos he ' Et logo se leyxarõ yr a eles et sabede que acharõ a batalla moy aparellada tã açerca de quanto hũa baIesta poderia tyrar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et se algũ derribaua caualeyro, algũ leuaua o caualo fora do torneo; ca nõ lle cõvyña de atender en el al, senõ ferir ou se defender. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et desi leyxou se yr Polidamas, que era cabdillo, de RRey RRemus; et foy ferir o Duque Merẽ de Vez, sobriño de Elena, et era moy rrico et moy amado en sua terra et moy preçado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et pesou lle moyto, et foy tã desconfortado que nũca o tãto foy en sua vida Ca tãto o amaua de coraçõ que nõ [precava] outra cousa cõmo a el Et pensou logo ẽn o vengar et cobrio se logo de seu escudo et foy ferir a el RRey RRemus et dou lle hũ tal colpe [per] çima do elmo que a espada entrou ata o testo da cabeça, asi que el RRey RRemus caeu logo en terra esmorido en tal maneyra que se logo nõ fora acorrido, y perdera a cabeça et quando os prinçipes que aly estauã virõ o colpe tã grãde, forõ moyto espantados de tal guisa que lle nõ acorrerõ, et estauã en põto de o leyxar ẽno cãpo, et algũus começauã de fugir. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et desi veẽo cõ elles a a batalla cõmo bõo caualeyro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et forõ aly tãtas feridas dadas que bem trezentos caualeyros morrerõ aly aquela vez mays quero vos dizer del RRey RRemus, que jazia esmoriçido et mal pisado dos caualos et mal -treyto, cõmo escapou sabede que o liurarõ os seus. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et quando o sacarõ d ' ontre seus yamjgos, nõ coydarõ que [vjuer] podese por nẽgũa rrazõ que fose aquel dia ata a noyte Et el RRey [Menelão] fezo tã ben aquela ora que por força os moue(u) todos d ' aly et lles fezo leyxar o cãpo a mao seu grado mays enpero perdeu y moytos dos seus En aquesta ora chegou y en ajuda de [Menelão] el RRey Çelides, que era rrey de Façides; et era moy mãçebo et longo et moy ben feyto et moy fremoso. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et aly erã tres azes dos gregos que estauã ajũtadas, en que andauã moytos et bõos cavaleyros taes que os troyanos rreçebiã d ' eles pouco plazer (et dos) de Troya nõ [estaua] mays de hũa az aly. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et matou y treze caualeyros et librou a Palamades por força mays estonçe rreçebeu moytas feridas et perdeu y moyta sua gẽte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 145 Et [tynãlo] çercado de cada parte et apertauãn o moyto fortemente mays enpero nõ se ousauã chegar a el para o prender et cada hũ (que) o queria prouar, caramẽt o prouara ca nõ leyxara y outro peñor senõ a cabeça. [+]
1350 HT Miniaturas/ 145 Et Ector caualgou logo [em] el desi chegou logo y Çeçiles et foy ferir a hũ almyrante por tã grande força que dou cõ el et cõ o caualo en terra Quintalis, seu yrmaão, chegou y logo et deu hũa tã grã ferida ao outro almjrãte por medeo das costas que lle poso a lança fora da outra parte et dou cõ el em terra do caualo depois de aquesto chegou logo y RRodomeos que outrosi fezo tã ben aquela vez que derribou dous bõos caualeyros desi chegou Çelibelan et foy justar cõ hũ cõde a que deziã Gelon de Val -frio et dou lle hũa tã grã ferida que lle nõ prestou a loriga et poso lle a lança fora da outra parte et deyto o morto en terra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 145 Et Disnarõ, seu yrmaão, foy ferir outro de tal guisa que o deytou morto do caualo em terra da outra parte Darastulus, o deçimo yrmaão, foy ferir a hũ caualeyro tã fortemente que derribou a el et o caualo d ' ensũu, et Ector veẽdo esto todo moy ben et parãdo mẽtes ẽna batalla. [+]
1350 HT Miniaturas/ 146 Et matarõ moytos caualeyros dos gregos et chagarõ moytos dos outros Et de aquela esporoada que os troyanos fezerõ, forõ gregos moy mal feridos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 146 Et fezo aquela vez que en pouca de ora matou noue caualeyros quando Teseus veu que os troyanos o tragiã tã mal, pesou lle et foy por medeo da batalla, seu elmo enlaçado, et seu escudo ao colo, et sua lança ẽna mão, et sua espada çingida que tragia tinta de sangre de troyanos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 146 Aly chegou el RRey Domeros, que era bõo caualeyro ardido, et cõ el seu yrmaão Opres. [+]
1350 HT Miniaturas/ 146 Et leyxou correr o caualo cõtra a Teseus, que veu estar [apeoado]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 146 Et diso a el RRey Domerus et aos que estauã cõ el: ' [senores], leyxade este donzel ca eu vos juro por verdade que el nõ prendera dãno se o eu poder fazer Ante lle farey ajuda quando lle fezer mester ca [a] el pesou oje este dia do meu dãno et por ende he rrazõ que pese a mj̃ do seu Et se por mj̃ avede a fazer, rrogo vos que o fazades logo caualgar en seu caualo moyto agiña, et que o [leyxedes] yr para suas cõpañas, et [metedeo] en sua az ' tã toste que Ector ouvo esto dito, todo foy feyto asi cõmo el mãdou et Teseus gradeçeu ll ' o moyto [+]
1350 HT Miniaturas/ 147 Et [vjnã] cõ el mjll caualeyros todos escudados que erã moy ardidos et moy ligeyros, outrosi el RRey Filitoas cõ moyta outra gente ca [vjnã] cõ el todos los de Calçedonja. [+]
1350 HT Miniaturas/ 147 Et este Casibelam era moyto amado de seu padre por que era moy fremoso et moy bõo caualeyro en armas quando Eytor veu a Casibelã, seu yrmaão, morto, pesou lle moyto et começou de fazer grã doo por el et asesego seu elmo ẽna cabeça, et cobrio se moy ben do escudo et achegou todas suas cõpanas açerqua de ssi. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et [nõca] foy õme que en hũ dia vise entrar en batalla cauallaria tã rricamẽte garnjdos ca elles erã çen caualeyros, os mayores cabdillos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et dou lle lo [Primos], seu padre, por cabdillo por que era bõo caualeyro ardido. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et do jũtar que fezerõ, forõ de hũa parte et da outra moytas lanças quebradas, et moytas [sobresynas] rrotas, et moytos elmos et escudos quebrados et fendidos, et moytas lorigas falsadas, et moytos caualeyros mortos et mal chagados esta ora el RRey Fion foy logo por la batalla en seu cabo, dando moy grãdes feridas de hũa parte et de outra ẽnos gregos et lançauã les dardos enpenados de açeyro agudos cõ que mataua(n) moytos caualeyros que nõ se lle podiã defender por nẽgũa maneyra ¿que uos direy? en pouca de ora fezo de aly partyr os gregos a mão seu pesar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et fezo lles leyxar o cãpo por que elles nõ lle podiã [enpẽeçer] en nẽgũa cousa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et d ' esto aviã elles grã pesar estonçe se ajuntarõ aly mays de mjll caualeyros de gregos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et hũ moy bõo caualeyro que andaua y, a que deziã Ludel, tirou lle de hũ arco que tragia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et se lle nõ acorremos, he perdido ' Et esto dito, leyxarõ os caualos correr ata hu estaua el RRey Fion. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et librarõn o estonçe et foy lles moy mao de librar ca ante que o ouvesen tirado do poder dos gregos, morrerõ y mays de çen caualeyros dos mellores que el tragia ca cõmo quer que brauos vjñã, cõ taes encõtrarõ que ben lles dauã batalla sabede que de aquesta vez os troyanos forõ ben d ' aly mays sen dulta ao partir elles ouverõ o peor ca vierõ y os de Creta et de Pirra et ferirõ se de tal guisa que todos los espargirõ et matarõ mais de mjll estonçes mesturarõ se as azes de tal guisa que nõ o pode õme osmar cõmo forõ departidas sabede que aly ouvo moyto elmo desmẽdado, et moytas lorigas rrotas, et moytos escudos quebrados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et aly foy moyto colpeado et aly desmayarõ moytos et bõos caualeyros et forõ (y) derribados et mal -feridos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et sabede que en cada hũa d ' elas avia mais de tres mjll caualeyros [de hũa caualaria]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 150 Et cõmo diso aos seus que fosem con el Estando a batalla en aqueste peso que oydes, Ajas Talamõ, que era hũ moy nobre caualeyro a a maravilla, chegou y. [+]
1350 HT Miniaturas/ 150 Et quando veu os da sua parte que erã ja vençidos et postos et enpuxados a afora, et aviã ja o canpo leyxado por força. [+]
1350 HT Miniaturas/ 182 Cõmo se vay Brecayda para a oste Brezayda asy garnyda et apostada, quando foy fora da çidade. sayo a rreçeberla Diomedes et Talamõ et Vlixas et Ajas et Monesteus et outros ben çento et quareẽta caualeyros bõos, que os que mays pouco valiã eran rreys et condes et duques mays ella ya chorando tan de coraçõ que nõ avia cousa que a podese cõfortar ca avia grã pesar por que se partia de Troylus. [+]
1350 HT Miniaturas/ 182 Et, señora, rrogo vos que me rreçebades por voso caualeyro et por voso amygo et averedes en mj̃ vn leal vasalo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 182 Et agora et de oy mays me outorgo por voso caualeyro et por voso vasalo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 182 Et por ende plaza -vos que seja eu voso caualeyro et amygo espeçial ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 183 Cõmo Breçayda rrespondeu a Diomedes Brezayda rresponde o cõmo sesuda et moy bem criada ẽna plaça et diso lle asi: ' señor caualeyro, nõ he dereyto nẽ rrazõ de falar cõ uosco en amor nẽ cõ outro nẽgũ ca vos meesmo seriades aquel que me tẽeriades por maa et viltada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 183 Ca eu leyxey hũ moy bõo amygo et leal. [+]
1350 HT Miniaturas/ 183 Et queria lle a gẽte ben, et el a mj̃ Et leyxey a terra et as gẽtes cõ que fora criada (et) en que avia moyta onrra et grã rriqueza et todas las cousas en que avia plazer Et agora [son] fora de todo esto et por ende nõ he tenpo de falar en amor de -mays, bẽ uos digo et uos bẽn o [entẽdedes] que [nõ] ha dõna nẽ donzela que se tã agiña vençese que a nõ ouvesen por rrafeçe et nõ por preçada ca vejo eu que aqueles que tragẽ seu feyto cordamẽte et mays encuberto que podẽ, que adur se podẽ encobrir nẽ gardar que a as vezes d ' eles nõ posfaçem. [+]
1350 HT Miniaturas/ 183 Et por ende eu ben me gardarey, se deus quiser et vos sodes tã bõo caualeyro et tã preçado et tã palação cõmo me a mj̃ semella. [+]
1350 HT Miniaturas/ 183 Et ben vejo que nõ ha ẽno mũdo tam fremosa nẽ de tã grã prez que amar quisese nẽ algũa que uos leyxar quisese, nẽ entẽdades que uos eu leyxo por nẽgũa rrazõ saluo por que nõ ey voõtade nẽ [talente] de tomar entendedor mays de hũa cousa seede ben seguro que se mjña voõtade fose de eu amar a algũ, que nõ ha ẽno mũdo õme que mays quisese por amygo nẽ mais amase que a vos ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 184 Et se de uos podese [aver] algũa joya en synal de amor. entẽderia que en toda esta oste nõ averia mays rrico caualeyro que eu ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 184 Cõmo Diomedes leuou a luva de Braçayda [Qvando] Breçeyda chegou a as tendas, Colcas, seu padre, sayo [0] rreçeberla et foy cõ ella moy ledo; et abraço a moyto. et ella a el desi apartarõ se anbos a falar de consũu et ella diso asi: ' padre, señor, vos fezestes moy maa cousa et moy desaguisada, et que uos en todo tenpo sera rretraydo et posfaçado por que leyxastes os vosos amygos et as vosas grãdes rriquezas que aviades en Troya. [+]
1350 HT Miniaturas/ 184 Et esto he moy grã dereyto, ca vos erades entre elles cõmo obispo ou señor et mẽestre, segundo custume da nosa ley. [+]
1350 HT Miniaturas/ 185 Cõmo Colcas rrespõdeu rrespon a sua filla Depois que Breçayda ouvo sua rrazõ acabada, seu padre lle rrespondeu asi: ' filla, eu nõ querria por nẽgũa cousa que esta ventura mjña fose, ca nõ poderia seer que eu ende nõ fose culpado et moy desdito mays eu por nẽgũa guisa nõn o posso leyxar, ca nõ ouso asañar os dioses nẽ ouso cõtradizer a a sua voõtade, ca me poderia ende vij̃r gran mal tã solamẽte por me partir ende. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Agora leyxa o conto a falar de Breçayda por contar a seutima batalla Despoys que as tregoas dos tres ãnos forõ acabadas et saydas, et que todos erã folgados et saãos, logo en outro dia sen mays tardar armarõ se todos da oste et os da çidade moyto agiña de bõas armas Et Ector sayo primeyro da çidade moy ben armado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et van cõ el dez [mjll] caualeyros (dos) seus vasalos en pus estes sayo [Troylus] cõ çinque mjll caualeyros bẽ armados cõ seus sobre -sinaes moy fremosos en pus estes sayo Paris, et vjñã cõ el todos los de Persia moy ben garnydos de todas armas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et erã çem mjll caualeyros moy onrrados da outra parte os gregos sayan de seu rrayal a [tã] grã presa que mays nõ podiã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et [vynã] cõ el sete mjll caualeyros moy bem armados en pus del vjña Diomedes, que tyña hũa grãde peça do cãpo cõ sua cõpaña en que [vynã] moytos pendões rricos et nobles et moytas signas estrayas et de moytos [senores]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et en pus estes chegou Achilles cõ sua az moy ben aposta, et [vynã] cõ el sete mjll caualeyros en -çima de moy nobres caualos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et agillauã cõtra os de Troya quanto podiã, et chegauã se a elles moy sẽ medo depoys chegou el RRey Santipus et el RRey Filis, que erã caualeyros de grã preço et de grã coraçõ et dos mellores da oste. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et erã [senores] de [Calcedonja], et tragiã cõsigo tres mjll caualeyros moy ben armados en pos estes [vynã] todos los outros rreys que seria longa rrazõ de cõtar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et yan cõ el os calçedonyos, que erã tres mjll caualeyros, en moy bõos caualos de Arabia, todos en hũ de consũu seus escudos enbraçados et yan moy brauos et moy yrados cõtra os troyanos mays Ector, que era nobre caualeyro en armas et avia a melloria dos de Troya, agillou cõtra elles cõ toda sua cõpaña que leuaua ben acabdillada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et RRey Filis era moy bõo caualeyro, et anteposo se ante todos los seus et tragia signas de leonys et o cãpo de ouro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et os rramos del [desçẽdiã] sobre lo caualo en que el andaua que era moy corredor et foy ferir a Ector moy de coraçom, et yan cõ el dous mjll caualeyros ou mays; et deu lle por medio do escudo [atã] grãde ferida que ll ' o fendeu de çima ata fondo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et d ' esta vegada forõ mortos moytos et bõos caualeyros de anbas as partes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et nõ a õme que vise a mortaldade de anbas las partes que nõ tomase pauor et grã pesar mays aly chegou Ector moy orguloso cõ sua espada preçada et peligrosa et [começo] de cortar pernas et braços et espinaços et pees et maãos et cabeças et costados ¿que uos direy? en pouca de ora matou cõ sua mão duzentos caualeyros por [aquela] batalla andaua vn rrey a que deziã Santipus, et era moy bõo caualeyro et moy ardido. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et fezo rnoytas caualarias por lo vengar, et matou aly por suas armas cõ sua maão quinze caualeyros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et quando o veu, meteu maão a espada, et leyxou se yr a el moy sanudo; et foy ferir -lo [per] çima do elmo, et dou lle hũa tã grã ferida que lle quebrãtou os laços del; et fezo o caer en terra Et se lle outra tal dera, vẽgado ouvera seu tyo mays Ector nõ lle dou tamaño vagar nẽ -n o leyxou yr en saluo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et foy a el moy sanudo, et diso lle asi: ¿çertas, caualeyro, loade vos que teendes a morte moyto açerca; ca vos fezestes grã loucura de me querer asi matar Et vos tomastes tã grã peso de que uos çedo mal acharedes, ca asy o fezerõ ja outra vez algũus de vosa parte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et foron estonçe y mortos dous condes, naturaes de dentro de Troya, moy rricos et moy onrrados Et a hũ diziam Lazoã de Pedra Lada, et era moy bõo caualeyro en armas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Et derriuo o do caualo, et matou lle çen caualeyros dos mellores que tragia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Et mãdou vos dizer por mj̃ que el he voso vasalo et voso caualeyro todo enteyramente, et por vos anda en coyta et en afã ' A donzela tomou estonçe o cavalo, et diso asy ao donzel: ' vay et dy a teu señor que se me el quer bẽ, asy cõmo diz, que m ' o demostra moy mal ca nõ deuya de fazer mal a troyanos, ante deuya amar aqueles que fosen de nosa terra et de nosa parte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Et mays te digo; nõ era Troylos vilão que fose asi rroubado nẽ perdido nẽ prendido de nẽgũ ca ben sey que ẽno mũdo nõ ha mellor caualeyro que el et seguramẽte que el querra seer ben entregado d ' esta prenda. [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Et en todo esto diz o cõto que a batalla era moy ferida, tãto que moytos condes et duques et jnfanções et outros moytos bõos caualeyros de alto lugar forõ y mortos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Et ouverõ a leyxar o cãpo mao seu grado, et forõ contra as tendas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Et yndo elles asy vẽçidos et desbaratados, chegou Agameno cõ dez mjll cavaleyros folgados, que [vynã] todos moy bem armados de (elmos) [[de]] Pauyo enlaçados, et ben cubertos de seus escudos et tragiã suas lanças abayxadas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Et conta Dayres -que o veu -, que troyanos, querendo ou nõ, ouverõ por força de leyxar o cãpo et leuarõ -n os asi os gregos fasta as bar(r)eyras Polidamas, fillo de Antenor, et el RRey Fyon, fillo de Dulgas, chegarõ aly moy esforçados . Et forõ aly moy bõos, et fezerõ y cobrar aos seus mays ante y ouvo moytos caualeyros de grã prez mortos et outra moyta gẽte que era sẽ conto Et forõ dados moytos colpes et feytas moytas caualarias estremadas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Et diz Dayres que ben [quinẽtos] caualeyros virõ este torneo, et se pagaron ende moyto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Et entrou ẽna grã pressa do torneo et veu hũ seu caualeyro que agillara por justar cõ outro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Et leuãtou se moyto agyña moy brauo, cõmo aquel que era moy ardido caualeyro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Et dauã taes colpes que os gregos erã mal apostados et desbaratados por donde elles yan mays se el RRey Talamõ et o duque de Arenas, que acorrerõ a Achilles, nõ chegarã tã agiña ou tardarã ja quanto mays, Achilles fora posto en tal presa et peligro en qual nũca fora mays estes lle acorrerõ et tirarõ -n o da grã presa en que estaua mays ante y foy quebrãtada moyta lança preçada et falsado moyto escudo, et moytos caualeyros mortos et outros mal chagados este acorro durou moytos dias et foy caramẽte cõprado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 [Agora leyxa o cõto a falar desto por contar como Ector foy garido As tregoas forõ moy bem gardadas dãbaslas partes et goaresçerõ moy ben Todaslas chagas.] [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 Et des que ya (fazia este jogo) mostraua donas et caualeyros et escudeyros et dõzelas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 197 Et conta Dayres que o leyto en que Ector jazia era tã rrico et tã bõo que a cousa de menor preço era ouro et plata. [+]
1350 HT Miniaturas/ 198 Agora leyxa o conto (a) falar da camara de Ector et fala do que faziã gregos Mentre que durarõ estas tregoas dos seys meses, Paris ya moyto a meude a caça a Belias. [+]
1350 HT Miniaturas/ 198 Et ataes jogos cõmo estes sol o amor fazer aos que estan ẽno seu laço; et faz lles sofrer tã grãdes coytas que son par de morte, ca nõ os leyxa dormyr nẽ folgar quando querem. [+]
1350 HT Miniaturas/ 198 Et esto he grã maravilla que caualeyro tã ardido fose chagado de tã forte aficamẽto de amor et de tã grã cobardeza pero ben creo que nõ ha õme ẽno mũdo que moy de coraçon ame a seu señor que a as vegadas nõ tome cobardeçe en lle dizer algũas cousas ajnda que lle conplan et que lle estarã bem et por que seria mays preçado del. [+]
1350 HT Miniaturas/ 199 Et a aquela sazõ ella amaua a Troylus mays ca outro caualeyro nẽgũ Et de grado ll ' o disera, mays avia grãde rreçeo et medo de seer Por ende pusfaçada dos da oste. [+]
1350 HT Miniaturas/ 199 Et seendo Diomedes falando con ella, diso lle ella asy em rrijndo: ' Señor, por la crueldade grande sen mesura moytos som myngoados do que am et por que o gastarõ sen descreçõ, tornã a pobreza et a seer mẽgoados esto vos digo por este caualo que me no outro dia [destes] ca se o teuerades cõ uosco, quando ho [cavaleyro] troyano vos descavalgou do voso sem voso grado, et vos lo tomou cõmo moy nobre et ardido et valent que [el] he, nõ forades mj̃goado de caualo cõmo fostes et fora vos y bõo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 199 Et de mao pleito se entremetẽ os que os asy coydam deserdar et deytar de sua terra tã ligeyramẽte por que som moy bõos caualeyros moy ardidos et moy orgulosos et de grã lynagẽe. [+]
1350 HT Miniaturas/ 199 Et aquel caualeyro que o voso tem nõ he cobardo nẽ ponto ' diso Diomedes: ' Señora, todo he asy cõmo vos dizedes, ca moyto he bõo caualeyro et ardido. [+]
1350 HT Miniaturas/ 199 Et eu bem sey que nõn o pode aver mellor que el nẽ que mays valla et nõ era maravilla do caualeyro perder agyña seu caualo en tal lugar, poys se quer conbater con bõos caualeyros et endurar Et quanto he por la perda de aquel caualo, eu nõ dou nada mays pero se me mãdardes que garde este, por lo voso amor eu gardar lo ey o mellor que poder. [+]
1350 HT Miniaturas/ 200 Et as donas et as donzelas da çidade faziã grã doo por Troylo, que nõ a õme que as oyse et vise a que nõ quebrase o coraçõ, ca todos lle queriã moy gran bem, ca moyto era bõo caualeyro et aposto et fran et ben ensinado [+]
1350 HT Miniaturas/ 275 Et nõ era sem rrazon, ca nũca forõ dous caualeyros que se tam de coraçõ amasen nẽ que sy tãto fezesem nẽ que fosem mays leaes hũ ao outro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 276 Agora leyxa o cõto a falar d ' esto por cõtar en cõmo as tregoas foron postas Toda aquela noyte passarõ os troyanos em chanto et en dolor por la morte de Troylo mays o corpo del RRey Menõ ficara fora ẽna area todo despedaçado et suas cõpañas faziã por el moyto grã doo et erã todos desconfortados, et outro tal os da çidade, ca en [todo] Troya nõ ficara tã bõo escudeyro nẽ que tam temudo fose en outro dia por la mañãa el RRey Priamus enviou a a oste mãdadeyros bem rrazoados (Et) por cõsello de seus amygos, enviou pedyr tregoas a el RRey Agameno. [+]
1350 HT Miniaturas/ 276 Et dauã lles sepultura segundo seu costume et sua ley et andarõ collẽdo o corpo del RRey Menõ, que jazia espedaçado en peças. [+]
1350 HT Miniaturas/ 276 Et fezerõ por el grã doo que nũca atal foy feyto por [outro] rrey, ca moytos dos seus tã grã dolor ouverõ del que logo aly se leyxarõ morrer, estando sobr el. [+]
1350 HT Miniaturas/ 276 Et outros moytos nũca quiserõ comer, et leyxarõ se morrer et el RRey Priamus mãdou fazer vn moy rrico moymẽto de plata et de ouro et de pedras preçiosas et se uos eu quiser contar as noblezas d ' aquel moymẽto, moy longa cousa seria de contar mays tanto uos poso dizer que nũca ẽno mũdo foy rrey nẽ cõde nẽ almyrante que mays rrica sepultura ouvese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 276 Agora leyxa o conto a falar d ' esto por cõtar cõmo a RReyna Ecuba falou a morte de Achilles Hũ dia acõtesçeu que a RReyña Eucuba era tã coytada por la morte de seus fillos que lle matarã que por nẽgũa maneyra nõ fazia semellança de viuer, mays de se leyxar morrer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 276 Et se o nõ fezeres, aqui em este leyto jarey gemẽdo et chorãdo et suspyrãdo; et nõ me leuãtarey del ata que moyra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 278 Et achou Achilles cõ seus caualeyros en hũ tendillõ moy nobre mẽte obrado de vn pãno de grã preço verde et vis et de moytos outros colores. [+]
1350 HT Miniaturas/ 278 Et Achilles estaua en hũ leyto laurado moy rricamẽte cõ ourro et cõ pedras preçiosas et de gran valor et nõ jazia deytado, [mays] sya moy pensoso por Poliçena Et o mãdadeyro sabio et de bõo entẽdemẽto contou lle sua mesajen, et diso asi: ' Señor, a rreyna me enviou a vos et mãdou me que uos disese que fosedes falar cõ ella, ca ja vos quer dar sua filla Poliçena por moller. [+]
1350 HT Miniaturas/ 279 Et contou lle todo o que lle Achilles enviou dizer, et cõmo el fora ledo, et lle enviara prometer que lle verria ala falar cõ ella ' Et tu, meu fillo, apreçebete et toma cõ -tigo taes cõpañeyros que sejam verdadeyros et leaes, et te ajudẽ os mays fortes que aver poderes ca Achilles he tã orgulloso et tã ardido et tã valente que moyto adur et cõ grã traballo o poderedes chegar a morte ' Paris rrespondeu a sua madre, et diso lle: ' Señora, eu nada nõ temo senõ que el nõ verra y ca seede bem segura que se el ao tẽplo ven, que outra prenda que valla mays que seu mãto lle ficara y, ca eu lle farey leyxar y a pel et tanto sangre que lle [convijra] morrer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 280 Cõmo Paris se ascondeu ẽno tẽplo con [vijnte] caualeyros En outro dia Paris escolleu [vijnte] caualeyros,aqueles que entendeu que o mellor ajudariã a este feyto et cõmo foy noyte, meteu se dentro ẽno tẽplo de Apolonys et ascondeu se moy bem, ca o tẽplo avia claustras et [bobedas] et camaretas en que orauã et outros moytos lugares. [+]
1350 HT Miniaturas/ 280 Et Achilles foy atal en este pleito cõmo foy hũ caualeyro a que diziã Leandes Et dizer vos ey cõmo lle [acõtesçeu]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Et era fillo de Nastor o Vello et era tam mãçebo que nõ tiña ajnda barbas et era moyto noble caualeyro et moy ardido et orgulloso et lidador et entendido. [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Et sayron logo os que estauã ascondidos, et começarõ de lles deytar os benables que tragiã et derõ lles por los peytos et por los costados em guisa que logo rreçeberõ mays de dez feridas de que forõ mal chagados (Et) ençarrarõ -n os ontre sy, dando moy grãdes vozes et ferindoos de cada parte et quando Achilles entẽdeu que era traydo, envolueo o mãto no braço, et meteu mão a a espada; et leyxou se correr a elles et foy os ferir tã brauamente que en pouca de ora forõ mortos os sete d ' elles. [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Et Antilogos fezo y moytos colpes sinalados et moy estrayas feridas et tã fortemẽt os cometerõ que os fezerõ fogir [per] lo tẽplo et quando Paris [aq[ue]sto] veu, dou moy grãdes vozes et começou de amenaçar et a deostar os seus, et diso lles asy: ' ¡o o caualeyros! ¿que fazedes ou por (que) [fugides]? ¿et nõ veedes que Achilles [ten] tres dardos metidos por los peytos, et morto esta? tornade a el, et cometamos -los outra vez, et feyramos -los sen medo et veeredes que sem cõtẽda logo serã mortos ' Et sabede que asi os esforçou et aviuou que logo todos se chegarõ sen pauor. [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Et matou dous caualeyros dos troyanos et tirou a Paris de sobr el. [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Et sabede que nõ achamos nẽ leemos en nẽgũa estoria nẽ canonyca de dous caualeyros soos que se tãto defendesem cõtra tãtos caualeyros, nẽ lles fezesen tã grã dãno estando desarmados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Et en outro dia mãdou Paris suterrar os seus que aly forõ mortos et moytos fezerõ por elles gran doo ca moyto erã nobles et onrrados caualeyros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 283 Mays os gregos aviã moy grã pesar et fezerõ tã grã doo que nũca foy õme que tã grãde visse feyto por nẽgũ caualeyro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 283 Et muytos d ' eles se leyxauã logo morrer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 284 Cõmo Agamenõ enviou pedir a Priamo sepultura para Achilles Despoys d ' esto enviou el RRey Agameno outros mãdadeyros a el RRey Priamo que lle prouvese que Achilles ouvese sepultura cõmo era dereyto ca sen falla rrazõ era de tã bõo caualeyro en que ouvera tãta franqueza et que era o mellor dos mellores et que tam onrrado era et tan preçado que ouvese sepultura onrrada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 284 Et Achilles et Antilogus forõ moy ben vngidos et mirrados segundo sua ley. [+]
1350 HT Miniaturas/ 284 Mays o mẽestre sobia ala por hũa escaleyra feyta en maneyra de vide. [+]
1350 HT Miniaturas/ 284 Et deziã que nũca fora caualeyro que ouvese mays rrica sepultura nẽ mays aposta, et que os gregos lle derã moy bõo galardon ẽna sua morte do bem et da franqueza et nobreza que en el jazia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 285 Agora leyxa o cõto de falar da morte de Achilies et de Antilogus por cõtar cõmo os gregos ouveron consello En esta parte diz o conto que os gregos eram moyto tristes por la morte de Achilles et de Antilogos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 286 Et demãdou rresposta segũdo sua ley et seu costume. [+]
1350 HT Miniaturas/ 286 Et agora sabede que ajnda que eu moyra, que ante a vosa alma sayra d ' este mũdo que a myña ca eu quero que em toda guisa que logo se meta ao [camjño] et se me os dioses ajudam, vos nõ me tiraredes mays de arco nẽ lançaredes de saeta aqui se partira o voso amor et o de Elena -que em mao ponto foy naçida -, ca moytos caualeyros [despereçerã] et conprarã este amor caramẽte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 287 Et sen dulta se os caualeyros seus estonçe [quiserã] entrar, sabede que os troyanos nõ os podiã deytar fora da villa nẽ os enpuxar por força por moyto que y fazer quisesem mays acontesçeu asy que o nõ poderõ sofrer, et sayrõ se fora et tornarõ a as tendas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 287 Et Agameno fezo estonçe gardar moy bem a entrada da porta a dez mjll caualeyros gregos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 287 Et mãdarõ velar aquela noyte mjll caualeyros ardidos et preçados [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et do grande doo que por el faziam Conta a estoria que Paris foy suterrado ẽno tẽplo de Juno atam onrradamẽte cõmo nũca foy fillo de rrey ca aly forõ ajuntados todos los arçibispos et obispos et abades et toda a clerizia de sua ley para fazer del seus [sacrificios] et suas orações. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et nõ ha õme ẽno mũdo que contar podese a rrauya et a coyta que por el avia a rreyña, sua madre ca torçia as mãos, et esmoriçia moytas vezes et queria se leyxar morrer con pesar ca o coraçõ se lle queria partyr. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et diz o conto que des que a çidade foy çercada, nũca por hũ soo caualeyro foy feyto tã grãde doo pero que moytos forõ y mortos [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et nõ pode seer que eu viua despoys de vosa morte ca se o eu fezese, seria a mays aleyuosa et a mays desleal que nũca ẽno mũdo nasçeu. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et a morte me fara grã torto se me depoys leyxa viuer dia nẽ ora ¡Ay, morte! eu te rrogo como a amyga que me nõ leyxes mays viuer sobre terra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 ¡Ay, quantos bõos caualeyros et de alto lugar et outras moytas cõpañas por mj̃ son desenparadas! [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et esto nõ sera sen rrazõ et moyto me pesa por - que nasçi ca mays de mjll moyos de sangre de bõos caualeyros son ja vertidos por [mj̃]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et por mj̃ lle veẽo esta gerra en que perdeu seus fillos et seus parẽtes et moytos caualeyros et suas cõpañas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et vos, [rreyña] Ecuba, ¿que coydades a fazer? ca ja -mays nũca de mj̃ poderiades seer vengada ca por mj̃ perdestes os vosos fillos que erã moy ardidos et moy louçãos et moy ensinados ca ẽno mũdo nõ avia caualeyros mellores nẽ mays preçados nẽ mays granados nẽ de mellor [talente] que elles ca erã omjldosos para os seus amygos, et orgullosos et fortes contra os enamygos, et en todo bem mellores dos mellores. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et deytarõ -n a em hũ leyto, et moytas vezes acordaua, et tornava lle sua fala. [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 [Et demays as carcauas eram moyto altas et moy fondas et as barbacãs tam bem labradas et tam bem apostadas que, cõ pouca defensa que ouvesen, moy pouca cõpaña se poderia defender dentro tam bem que fasta mjll ãnos nõ temyã seer entrados, aynda que os çercados teuesem, moormẽte que ẽna çidade avia moytos bõos caualeyros que a defendiã moy bem.] [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 [Et enviou dizer aos da çidade que lle desem batalla, mays el rrey Priamo nõ quiso que ala saysem estonçe, nẽ lles leyxou tomar armas ata que ouvesem esforço ou ajuda de algũa parte, por tal que os podesem sofrer ẽno cãpo et os fezesem acoller a suas tendas.] [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 [Agora leyxa o cõto a falar desto por rrazõ de devisar todo o mundo En esta parte diz o cõto que o grãde mar çerca todoslos outros mares et todaslas terras en rredor, o qual mar a nome Ouçiao.] [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 Et enviou seus caualeyros que fosem [per] todas las partes et provinçias que som su [ẽno] mũdo su o çeo, em tal maneyra que nõ foy serra nẽ provinçia nẽ rrio nẽ comarca que nõ fezese escripuyr, et quantas gentes avia ẽno mũdo -açerca et alonge - , por tal que despoys nõ se podesem oluydar aqueles a que o mãdou fazer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 292 Acõmo quer que esto podedes achar em moytos libros que o contã bem, pero eu dizer vos ey ja quanto de aquesta partida de Asia de que vos en -çima faley [+]
1350 HT Miniaturas/ 293 Dos sete mares que som en terra de Asya En aquela partida que he contra orient a que dizẽ Asia, de que vos de suso faley, a y oyto mares a que dizẽ asi: mar Caspion, mar Persicõ, mar Tiberiades, mar RRuvio, mar Alfaetanis, mar Arabico, mar Morto, mar Conforto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 294 Jndia, Persia, Amapea, Suria, [Mesopotanja], Fenis, Siria, Conçiana, Azonis, Palestina, Ysauria, Medra, Seria et esta postromeyra he a mays caente d ' estas prouỹçias por que e [mais] achegada a oriẽte mays todas estas [proujçias] vos [leyxarey] por cõtar, senõ hũa soa por que começey esta rrazon [+]
1350 HT Miniaturas/ 294 Et em ella nõ mora õme nẽgũ mays toda he [poblada] de molleres et dizer uos ey cõmo fazẽ Açerca d ' aquela ynsoa de Amazona a outra jnsoa que por pequena que seja a quareẽta legoas et he moy [viçosa] et moy deleytosa et moy fremosa et moy chãa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 294 Et an tal [ostume] que [venã] aly os caualeyros et os outros [omes] dos rreynos de en derredor et elles veẽ aly em aquel [tẽpo] moy noblemẽte vestidos et garnydos de quanto mester am. [+]
1350 HT Miniaturas/ 295 Agora leyxa contar d ' esto por cõtar por contar cõmo chegou a RReyna Pãtasalona Agora diz o cõto que estando os troyanos çercados et nõ ousando sayr nẽ dar batalla a gregos, a RReyna Pantaselona que era señora das amazonas, chegou cõ grã poder a Troya et ela era moy fremosa et moy poderosa rreyña et de bõo siso et alto lyñagẽ et era tam ardida et tã orgullosa et tam onrrada et de tã gran prez que esto era hũa grã maravilla. [+]
1350 HT Miniaturas/ 296 Agora leyxa o cõto a falar de aquesto por contar as vijnte et et hũa batalla Diz o cõto que tan toste que foy de dia, el RRey Priamo ajuntou toda sua cõpaña. [+]
1350 HT Miniaturas/ 297 Et tam brauamẽte et tam sen piedade se ferirom que moytos et moy bõos caualeyros [+]
1350 HT Miniaturas/ 338 Ca em toda gisa me conven de leyxar a Troya et yr buscar outra terra en que viua. [+]
1350 HT Miniaturas/ 338 Et mays ajnda semellaria bõo cõsello et saão -por aqueles que ficar quiserem - , que façam vijnr a Antenor, que he moy bõo caualeyro et moy sisudo et moy ardido et [valent] et moy esforçado a sobre guisa et este os mãterra et defendera moy ben et os sabera moy bem rreger et correger et ensinar onde et quando mester for. [+]
1350 HT Miniaturas/ 339 Et el [ficara] em paz ẽna terra, et leyxarã lle todo o seu de bõa voõtade mays por el foy deserdado et deytado fora do rreyno, ca os gregos ante d ' esto nõ lle querian mal nẽ aviã del saña, ante lle queriã grande bem. [+]
1350 HT Miniaturas/ 339 Et por ende nada do seu nõ quiseron leyxar y. [+]
1350 HT Miniaturas/ 341 Aqui leyxa o conto falar de Antenor por contar cõmo avẽo aos gregos Outrosi agora oyredes os peligros que os gregos pasarõ sobre mar, [et quaes chegarõ a porto et quaes forõ perdidos] et quaes forõ rreçebidos en seus rreynos, et quaes forõ deserdados, et quaes forõ roubados ou presos ou mortos, ou quaes forõ bem andantes ou mal todo esto contarey segũdo que o Dites leyxou en escripto ca ẽno mũdo nõ vyue õme que osmar podese as coytas que pasarõ [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Agora ley[x]a o cõto falar de Pirrus por contar (leyxa o conto a falar de Pirrus por contar da mez[cla que] fezerõ aos gregos) En esta parte diz o conto que Nãpus fou hũ rrey moy rrico et moy onrrado et moy sesudo et moy sabedor de leys. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Óna outra parte outrosi diziã que Palomades fazia saber aos troyanos que avia o aver en sy ben contado et ben pesado et que o metera su o seu leyto, por tal que o nõ podesen achar, et que parasem bẽ mentes ẽno plazo que lles el posera, et que nõ entendesen mays, ca el lles cõpriria quanto lles prometera. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Despoys que todo esto fezo, don Vilixas andou tãto rreuoluendo et enganãdo per hũ seruẽte de Palomades, que era moy priuado, et rrogoulle moyto aficadamẽte, en tal maneyra que lle fezo suterar su o leyto de Palomades tã grã contia de ayer, quanto ẽna carta dezia et estaua escripto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Estonçe cresçeu a volta atã grãde ontrelos da oste que se armarõ mays de sete mjll caualeyros bõos para yr a el. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Et Palomades dizia que meteria as mãos a hũ delles dos mellores, cõ tal rrazõ que el nũca fora culpado em tal cousa, nẽ tal disera, nẽ tal pensara, nẽ tal coydara, nẽ o aver que acharõ so o leyto que nũca llo nẽgũ dera nẽ llo pprometera, nẽ soubera delo parte, nen fora metido aly per seu cõsello onde o acharõ et o sacarõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Et leyxou pasar asi todo esto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Et tãto que os tres caualeyros virõ a mañãa, sobirõ en seus caualos pero ajnda nõ era o dia ben claro, mays a lua arrayaua moy ben. [+]
1350 HT Miniaturas/ 343 Et leyxarõ se yr dereytamente a aquel porto hu viã [rreluzer] o fogo mays nõ era aquel o porto que elles aviã mester et aquela noyte era tã braua et tã escura que esto era hũa grã maravilla. [+]
1350 HT Miniaturas/ 343 Et el RRey Naupus, que estaua en -çima da serra cõ vij̃t mjll caualeyros de seus vasalos, avia grã plazer por que se vẽgaua dos gregos et fezo lançar de çima das serras mays de çen mill penedos sobre eles et erã tan grãdes que dez mjll caualeyros nõ podiã hũ mouer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 345 Et el RRey Antiochas mẽteu a seu yrmão Poliçenes et por ende forõ depois todos a perdiçõ, ca Poliçenes dou sua filla Egeal a Diomedes, [0] fillo de Tideus et era neto del RRey Adestrus et esta dona avia hũ yrmão que valia moyto, et era moy nobre caualeyro, et avia nome [Asandruz]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 345 Et ẽno mũdo nõ avia caualeyro mays valente nẽ mays ardido de sua ydade. [+]
1350 HT Miniaturas/ 345 Et ali forõ moytos bõos caualeyros mortos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 346 Et sen falla este rrey cõprou caramẽt a tardada et foy grã mal et grã pecado, ca moyto era bõo caualeyro sesudo et sabedor et preçado [ontre] los preçados mays ante que este libro seja acabado, oyredes cõmo depoys de sua morte foy ben vengado [+]
1350 HT Miniaturas/ 346 Ca bem entendeu que se a Orestes podesem tomar ou aver em seu poder, que o nõ leyxariã mays cresçer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 346 Et [faziã] tã grã doo por seu [senor] que mayor nõ podiã Et quando y chegarõ, tomou aquel donzel que era seu natural, et [doo] a el RRey Ydomenes que o criase et o gardase de mal fasta que fose caualeyro et que podese seer entrego en aquel rreyno, ca seu era de dereyto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 347 Et por aquesta rrazom o quisera matar Treuerus mays nõ ll ' o quiseron consentir os moradores da çibdade a seus amygos et elles fezerõ lla en guisa que en pequeno tenpo forõ y ajũtados dez [mjll] caualeyros de taes que nõ queria mays nẽ mellores para se vengar de Egistus. [+]
1350 HT Miniaturas/ 347 Et logo sen mays tardar saeu de Etenes cõ todas suas cõpañas et chegou a a çidade de Trofiõ, onde estaua el RRey Froteses, que era señor d ' aquela çidade et de todo o rreyno et desamaua a [Egistos] mays que outra cousa ca este RRey Froteses casara cõ el hũa filla de hũ duque que desamaua outrosy a Egistus et ela era donzela moy ensynada et moy fremosa (Et el leyxara a por Climestra). [+]
1350 HT Miniaturas/ 347 Et foy logo cõ [Orestes] et leuaua cõsigo trezẽtos caualeyros armados et guisados tã bẽ que nada nõ lles mj̃goaua et chegarõ a Maçenas, donde sua madre estaua. [+]
1350 HT Miniaturas/ 347 Et el meesmo se arrepẽtyo depoys ende en esta maneyra foy [morta] Dimestra por la [grãde] aleyue que fezera a seu marido [+]
1350 HT Miniaturas/ 349 Agora leyxa o conto falar d ' esto por cõtar cõmo Menalao chegou ao porto, et cõmo os gregos se chegauã En esta parte diz o conto que Menalao arribou en Miçenas moy mal -treyto et moy desbaratado, ca tã grandes [tormẽtos] ouvo el ẽno mar que forõ a par de morte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 349 Agora leyxa o conto falar d ' esto por dizer cõmo Orestes foy entrego en seu rreyno Orestes era moy desdito et moy posfaçado das gẽtes por - que tã cruelmẽt matara sua madre. [+]
1350 HT Miniaturas/ 349 Et que mãdariã sobr este feyto cõmo se saluase d ' elo et se o cõ rrazõ et dereyto fezera, que nõ perdera por ende o rreyno nẽ myngoaria en sua fazẽda, cõmo quer que as gentes andauã dizendo o que lles ende semellase ca nõ seria ben tal cousa cõmo esta leyxar asi passar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 350 Agora leyxa o conto falar de Orestes por contar cõmo Vlixas aportou em Cleta Em aquela sazõ meesma que Orestes casou, aportou Vlixas en Cleta onde era el RRey Ydomenes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 350 Et tragia doze naues que alugara a mercadores por mjll marauidis, segundo que Dites conta ca toda las suas se perderõ et o grãde aver que tragiã outrosy nõ lle ficou nada nẽ (hũ) dineyro, ca todo [llo] tomarõ et andaua tã coytado que mays nõ poderia et nõ fazia sen rrazõ Ca el achou parentes de Ajas Talamõ ẽno camjño, et foy rroubado d ' eles et preso et nõ lle leyxarõ nada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 350 Et contou lle en cõmo tragia tã grãde algo que nõ se podia cõ el mouer, et [como] [vynã] cõ el moytos et bõos caualeyros ardidos et de grã prez. [+]
1350 HT Miniaturas/ 350 Et a ventura os giou tã mal que chegarõ a atal porto onde rreçeberõ tal dãno et moyto mal et dous yrmãos, rreys de aquela terra, que dizẽ a hũ d ' eles RRey [Rretrigolẽ] et a outro, RRey [Çiolopẽ] et estes ambos, quando virõ que tã grãde era o auer, tomarõ del quanto quiserõ et carregarõ moytas azemelas ' et forom moy cruus cõtra mj̃ ' et cõtou lle en cõmo foy despedaçado et desonrrado et depois cõmo chegarõ senllos fillos de dous rreys et diziã lles Antipates et Polifenus et que lle matarã mays de çem caualeyros dos que cõsigo tragia, et outros moytos et deytarõ -n os ẽno mar; et que prẽderã todos los outros et sen falla vos digo que nũca vistes nẽ oystes falar ẽno mũdo de [omes] tã desonrrados nẽ tã mal -treytos ' et fomos todos presos et jouvemos em sua prijon mays de vn mes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 352 Et el era tã bõo caualeyro et de tã grã liñagẽ que eu lle queria moyto grã ben. [+]
1350 HT Miniaturas/ 352 Et logo sen mays tardar, Polifenus se acolleu a hũ caualo et leuou consigo mays de [quinẽtos] caualeyros et todos nos queriã tã grã mal que de grado nos tallarã as cabeças se poderã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 352 Et todos los outros peligros do mar eram lygeyros a a cõparaçõ d ' este ca moytos caualeyros tornarõ escarnydos a pam pedyr pero de aqueles que cobijçauã, os mays aluergauã consygo mays esto faziã con grande engano et cõ grande falsidade que nõ cõ amor que d ' eles ouvesem. [+]
1350 HT Miniaturas/ 352 Et bem entendeu Çirtes que sua sabedoria nõ valia nada contra mj̃ ca tal mẽestre achara contra sua arte que nada nõ valiã seus espirimẽtos nẽ suas encãtações desy party me d ' ela et leyxe a prenada, cõmo vos ey dito. [+]




RILG - Recursos Integrados da Lingua Galega
Seminario de Lingüística Informática / Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2018
Deseño e programación web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL