1200 |
FX III, 5/ 702, col. a |
En el terço grado ven de suso el bisauuelo e a bisauuela , de iuso el bisneto é a bisneta, de trauieso el fiio é a fiia, del ermano o de la ermana , e el ermano e la ermana del padre, y el ermano e ela ermana de la madre . |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre do que livrou || dos leões Daniel, || essa do fogo guardou || un menino d ' Irrael. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Assi como Jesu -Cristo, | estando ena cruz, salvou || un ladron, assi sa Madre | outro de morte livrou. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Todo -los Santos que son no | Çeo de servir muito an gran sabor || Santa Maria a Virgen, Madre | de Jesu -Cristo, Nostro Sennor. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Mui gran poder á a Madre de Deus || de deffender e ampara -los seus. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Madre de Deus, non pod ' errar | quen en ti á fiança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pagar ben pod ' o que dever || o que à Madre de Deus fia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non é gran cousa se sabe | bon juyzo dar || a Madre do que o mundo | tod ' á de juygar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non devemos por maravilla tẽer || d ' a Madre do Vençedor sempre vençer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen loar podia || com ' ela querria || a Madre de quen || o mund[o] fez, || seria de bon sen. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Gran poder á de mandar || o mar e todo -los ventos || a Madre daquel que fez || todo -los quatr ' elementos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Virgen, Madre de Nostro Sen[n]or, || ben pode dar seu siso || ao sandeu, pois ao pecador || faz aver Parayso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen fiar na Madre do Salvador, || non perderá ren de quanto seu for. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre de [Deus] || devemos tẽer mui cara, || porque aos seus || senpre mui ben [os] ampara. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LIX. é como [o] crucifixo deu a palmada aa onrra de sa Madre aa monja de Fonteb[r]ar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen ben serv ' a Madre do que quis morrer || por nos, nunca pod ' en vergonna caer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Acorrer -nos pode e de mal guardar || a Madre de Deus, [se] per nos non ficar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen servir a Madre do gran Rey, || ben sey || que será de mal guardado, || com ' ora vos contarey. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre de Deus onrrada || chega sen tardada || u é con fe chamada. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XIIII. é dun ma[n]çebo a que seus ẽemigos chagaron mui mal de morte, e sa madre prometera -o a Santa Maria de Salas, e foi logo guarido. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XV. é como Santa Maria tolleu ao demo o menino que lle dera sa madre con sanna de seu marido, porque conçebera del dia de Pascua. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XXVII. é como Santa Maria non quis que entrasse na sa egreja un mançebo que dera a ssa madre un couçe; e cortou o pee, [e depois sãou -o Santa Maria]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen entender quiser, ente[n]dedor || seja da Madre de Nostro Sennor. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Con razon é d ' averen gran pavor || as bestias da Madre daquel Sennor || que sobre todas cousas á poder. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre do que a bestia | de Balaan falar fez, || ar fez pois hũa ovella | [ela] falar ũa vez. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta C.L. é de loor de Santa Maria. || A que Deus ama, amar devemos, || a que Deus preça e nos preçemos, || a que Deus onrra, nos muit ' onrremos: || esta é sa Madre Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Sempr ' a Virgen, de Deus Madre, | busca vias e carreiras || per que os seus tirar possa | de mal per muitas maneyras. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre do que de terra | primeir ' ome foi fazer || ben pod ' a lengua tallada | fazer que possa creçer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Deus por sa Madre castiga | a vegadas ben de chão || o que faz mal, e muy toste | por ela o ar faz são. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre de Jesu -Cristo | que çeos, terras e mares || fez, poder á d ' as tormentas | toller en todos logares. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXXXIIII. é como Santa Maria livrou de morte un meninno que jazia no ventre da madre, a que deran hũa cuitelada pelo costado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre de Deus || tant ' á en si gran vertude, || pe[r] que aos seus || acorre e dá saude. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Sobelos fondos do mar | e nas alturas da terra || á poder Santa Maria, | Madre do que tod ' enserra. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muito á Santa Maria, | Madre de Deus, gran sabor || d ' ajudar - quen lle cantares | ou prosas faz de loor. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Con gran razon é que seja | de Jesu -Crist ' anparada || a omagen da sa Madre, | Virgen santa corõada. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non conven aa omagen | da Madre do glorioso || Rey que cabo dela seja | figura do demo astroso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tod ' ome deve dar loor || aa Madre do Salvador. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
En todas las grandes coitas | á força grand ' e poder || Madre de Jesu -Cristo | d ' a quena chama valer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Santa Madre daquele | que a pe sobelo mar || andou, gaannar del pode | por fazer y outr ' andar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XLI. é como un menino, que era esposado con hũa menina, caeu de çima dũa muít ' alta pena en fondo e quebrou per todo o corpo e morreu; e sa madre começó -o de pedir a Santa Maria, e deu -llo viv ' e são, e meteu -ss ' en orden con sa esposa. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
O que en coita de morte | mui grand ' o en prijon for, || cham ' a Virgen gloriosa, | Madre de Nostro Sennor. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Assi como Jhesu -Cristo | fez veer o çego nado, || ssi veer por sa Madre | hũa moça mui privado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Por nos, Virgen Madre, || roga a Deus, teu Padre || e Fill ' e Amigo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tan gran poder a ssa Madre | deu eno fondo da terra || Deus d ' acorrer os coitados, | ben come en alta serra. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen Jhesu -Cristo e sa Madre veer || quiser, en sa vida á de guardar || como punne de les fazer prazer || e sse guarde de lles fazer pesar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Gran confiança na Madre | de Deus sempr ' aver devemos || por muitos bõos miragres | que faz, de que nos loemos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta CC.LXIX. é como un meninno, que era sordo e mudo, resusçitó -o Santa Maria per rogo de sa madre do menino, e fez -lle cobrar o falar e o oyr. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre de Deus, que éste | do mundo lum ' e espello, || sempre nas cousas minguadas | acorre e dá consello. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
U alguen a Jesu -Cristo | por seus pecados negar, || se ben fiar en sa Madre, | fará -ll ' ela perdõar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre de Jhesu -Cristo, | vedes a quem appareçe: || a quen o ben de seu Fillo | e dela aver mereçe. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pero que os outros santos | a vezes prenden vingança || dos que lles erran, a Madre | de Deus lle[s] val sen dultança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non é mui gran maravilla | seerem obedientes || os angeos aa Madre | daquel cujos son sergentes. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre de Jhesu -Cristo, | que é Sennor de nobrezas, || non soffre que en sa casa | façan furtos nen vilezas. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Toller pod ' a Madre de Nostro Sennor || toda tempestade, se ll ' em prazer [for]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non deven por maravilla | tẽer en querer Deus Padre || mostrar mui grandes miragres | pola bẽeita sa Madre. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen a Deus e a sa Madre | escarnio fazer quiser, || muito será gran dereito | se ll ' ende pois mal vẽer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Virgen, que de Deus Madre | éste, Filla e criada, || d ' acorrer os pecadores | sempr ' está aparellada. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Virgen Madre gloriosa, || de Deus Filla e Esposa, || santa, pobre, preciosa, || quen te loar saberia || ou podia? |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Con razon nas criaturas | figura pode mostrar || Deus de si ou de sa Madre, | pois elas quis figurar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre do que o demo | fez no mudo que falasse, || fezo a outro diabo | fazer como se calasse. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre de Jesu -Cristo, | o verdadeiro Mes[s]ias, || pode resurgir o morto | de mui mais que quatro dias. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Fremosos miragres [mostra] | a Madre de fremosura || e grandes, ca á vertude | do mui gran Deus sen mesura. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Eno pouco e no muito, | en todo lles ja - mercee || aos seus servos a Virgen, | Madre do que todo vee.] |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non é mui gran maravilla | se sabe fazer lavor || a Madre do que o mundo | fezo e é del Sennor. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como Jesu -Cristo fezo | a San Pedro que pescasse || un peyxe en que achou ouro | que por si [e] el peitasse, || [outrossi fez que sa Madre | per tal maneira livrasse || a hũa moller mesquynna | e de gran coita tirasse]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Loemos muit ' a Virgen Santa Maria, || Madre de Jesu -Crist ' , a noit ' e o dia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muito nos faz gran merçee | Deus Padre, Nostro Sennor, || u fez sa Madre avogada | [e seu Fillo Salvador]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como a voz de Jesu - Cristo | faz aos mortos viver, || assi fez a de sa Madre | un morto vivo erger. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Senpre faz o mellor || a Madre do Sennor || Salvador. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Macar é door a rravia | maravillosa e forte, || agyn[n]a a tolle a Madre | do que ena cruz pres morte. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pero que os outros santos | a vezes prenden vingança || dos que lles erram, a Madre | de Deus [lles val] sen dultança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre do Pastor bõo que connosçeu o seu gãado || ben pode guardar aquele | que lle for acomendado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
[Q]uen usar na de Deus Madre | falar, e amiga, || non lle falirán razões | [muy] bõas que diga. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Bẽeyto foi o dia | e benaventurada || a ora que a Virgen, | Madre de Deus, foi nada. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Virgen Madre gloriosa, || de Deus filla e esposa, || santa, pobre, preçiosa, || quen te loar saberia || ou podia? |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Des quando Deus sa Madre | aos Çeos levou, || de nos levar consigo | carreira nos mostrou. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Nenbre -sse -te, Madre || de Deus, Maria... |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Madre de Deus, ora | por nos teu Fill ' essa ora. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 269 |
[Como o Crucifisso deu a palmada aa onrra de sa Madre aa monja de Fontebrar que posera de ss ' ir con seu entendedor.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 421 |
[Esta é dun mancebo a que seus ẽemigos chagaron mui mal de morte, e sa madre prometera -o a Santa Maria de Salas, e foi logo guarido.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 423 |
[Esta é como Santa Maria tolleu ao demo o minỹo que lle dera sa madre con sanna de seu marido, porque concebera del dia de Pascoa.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 460 |
[Esta é como Santa Maria non quis que entrasse na sa eigreja do Poe un mancebo que dera a ssa madre un couce; e el, pois viu que non podia entrar, corto[u] o pee, e depois sãou -[o] Santa Maria.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 595 |
[Esta é como Santa Maria livrou de morte ũu menynno que jazia no ventre da madre, a que deran hũa cuitelada pelo costado.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 740 |
[E sa madre começó -o de pedir a Santa Maria, e deu -llo viv ' e são, e o moço e sa esposa meteron -ss ' en orden.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 57 |
[[C]omo un menino que era sordo e mudo resuscitó -o Santa Maria per rogo de sa madre do menino e fez -lle cobrar o falar e o oyr.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 351 |
A madre do Pastor bõo | que connosceu seu gãado ben pode guardar aquele | que lle for acomendado. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E amistad de natura es, la que ha el padre, o la madre con sus fijos, e el marido a su muger; e esta non tan solamente la han los omes, que han razon en si; mas avn todas las otras animalias, que han poder de engendrar: por(que) cada vno dellos ha naturalmente amistad con su compañero, e con los fijos que nascen dellos: e amistad han otrosi segund natura, los que son naturales de vna tierra, de manera,que quando se fallan en otro lugar extraño, han (amistad) vnos con otros,e ayuntanse en las cosas que les son menester; bien assi como si fuessen amigos de luengo tiempo. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Et amizdade de natura he a que o padre e a madre han a seus fillos e o marido aa moller. e esta non tan soamente a enlos omees que an rrazon en si. mays aynda todalas outras animalias que an poder de engendrar. por cadahun deles a(n) naturalmente amizdade de con seu conpanneyro e conlos fillos que naçen deles. e amizdade an outrossi segundo natura aque les que son naturaes de hua terra de maneyrra que quando sse achan en outro lugar estranno an (plazer) huns con outros e aiudançe enlas cousas quelles son mester ben assy como sse fossen amigos de longo tempo. a segunda maneyra de amizdade he mays noble que a premeyra. porque pode seer entre todos omees que aian bondade en si e por ende e mellor que a outra que esta naçe de bondade tan soamente. e a outra de deuedo de natura. e a en si todolos bees de que falamos en las leys deste tidoo. a terceyra maneyra por placer que espera del auer, (luego que lo aya, o le desfallezca la pro, o el plazer que espera auer del amigo), desatase porende la amistad que era entre ellos, porque no auia rayz de bondad. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Pero mulleres ben podem ſéér persoeyras por padre, ou por madre, ou por auóós, ſe forem fracos por uellece ou por outra grande enfirmidade. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Aſſy como padre por fillo, ou fillo por padre, ou por madre, ou yrmaos por yrmaos, ou oſ maridos por ſuas mulleres, ou oſ que ſom forros por aquelles ſenores que os aforam, ou ſe ſom companeyros eno preyto, ou comecarom o preyto de conſúú por demanda o por reſpoſta. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
Titullo dos padres et dos fillos Porque llos fillos deuem onrar a llos padres et a los auolos et facerlles reuerencea, aſſy como deuem fazer os meores a llos mayores, raçon et dereyto e que fillos nen netos non podem chamar en iuyço (nen a) ſeus padres, nen ſuas madre, nen auollos, nen avollas, nen biſavollos, nen biſavolas, ſenon ſobre couſas aſinaladas, aſſy como ſe o fillo foſe ſalido do poder do padre e gaanaſe algo de donadio del rey ou de oſte en que foſe, ou ſe ſou fillo foſſe maeſtro dalgum arte, ou alcayde, ou auogado, ou eſcrivam del rey, ou lle deſſe alguas couſſas el rey por razon de ſou ofizio, ou de ſua maeſtria, et acaezeſſe contenda entrellos fillos et os padres, ou entre llas penſſoas ſobredictas sobre taes doazoes que ſom dictas en latim caſſtrenſſ uel quaſi caſtrenſſe peculium , (podem) os fillos chamar a os padres ou quaes (quer outras perſoas sobredictas a iuyzo.) |
[+] |
1295 |
TC 1/ 118 |
Desnuu sey do ventre de mjna madre et desnuu tornarey ala hu Deus he en mjna ajuda et nõ auerey medo de nẽhũa cousa que ome me faça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 159 |
Et dizem que sse manteue cõ sua madre, a rreyna dõna Tareyia; et guiauasse pelo consello dela et de sua tia dõna Eluira, a mũia, que dissemos ia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 163 |
Et derõ loor et graças a Nostro Senor et a Sancta Maria, sua madre, por este miragre que auya feycto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
Et casou cõ ela en esta guisa: o padre et a madre daquela cõdessa yã en romaria a Sanctiago, et leuauana cõsigo moça muy fremosa, et o conde pagousse dela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
Et, desque soube com̃o era moller de boo lugar, demandoua a seu padre et a sua madre para casamento. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 171 |
Et, seendo el aynda nino de pouca ydade et de pouco entendemento, começou a asanar os condes de Galiza, per suas palauras nõ cordas et por seus feyctos desguisados, et de seerlles brauo(s) et esquiuo(s), nõ sse querendo guiar per [consello de] sua madre nẽ de sua tia, a mũia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 179 |
Et, poys que esto ouuerõ feycto os vijte jnfantes, caualgarõ en seus caualos, et disserõ a dona Sancha, sua madre, que caualgasse logo outrosy. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 187 |
Et os jnfantes, logo que o oyrõ, espedirõsse de sua madre dõna Sancha et forõsse enpos el quanto poderõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 187 |
Fillos, rrogouos que uos tornedes a Salas, a uossa madre dona Sancha, ca nõ uos he mester de yrdes cõ estes (cõ estes) agoyros mays adeante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 187 |
Et, se uos queredes quebrãtar estes agoyros, enviade dizer a uossa madre que cubra de panos vijte escanos, et ponaos en meyo do curral, et choreuos y por mortos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 206 |
Esta dõna Aldõça foy moller de Paay Frorez, que era diacono, et ouue del estes fillos: o conde dõ Pedro, et dom Ordono, et dõ Pelayo, et dom Nuno, et a madre do conde dõ Sueyro et de seus yrmãos, et a condessa dona Tareyia de Carrõ, que fezo y a jgleia de Sam Zoyl martir. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Et aquel dia que o Almãçor fezo caualeyro armou outrosy bem duzentos caualeyros de seu linagẽ de Mudarra Gonçaluez, de parte de sua madre, que o seruissem et o aguardasẽ et o teuessem por senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Et por que sabia el ia, ca llo cõtaua Almãçor et sua madre en puridade, de com̃o morrerã seus yrmãos et com̃o fora seu padre preso et desonrrado, disso a seus caualeyros hũu dia et a toda sua conpana: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Mudarra Gonçaluez, quando llj esto oyu dizer et esta resposta ouue delles (gram prazer et), foy para sua madre et contoullo et disso[lle] com̃o queria yr buscar a seu padre et saber de sua fazenda del, se era morto ou viuo, et que llj desse o sinal que llj el leixara, per u o podesse conoçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Et Mudarra Gonçaluez, poys que ouue reçebuda a sortella et tomada, espediusse de sua madre et foy para Almãçor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Et apartousse cõ el a fala et dissollj de com̃o lle dissera sua madre que era seu fillo, et que llj dera a meya sortella que llj el auya dada en sinal, et que a tragia aly. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Gonçaluo Gostez, quando uyu a sortella com̃o era aquela que el dera a sua madre et que uerdade era, abraçoo logo cõ gram prazer que ende ouue. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 230 |
Com̃o o conde dõ Sancho fezo beuer o vino destẽperado a sua madre, que llj ela dar quisera |
[+] |
1295 |
TC 1/ 230 |
A madre deste [conde] dõ Sancho, cobijçando a casar cõ hũu rrey dos mouros, osmou de matar seu fillo, por tal de sse alcar cõ os castellos et conas fortelezas da terra, et que desta guisa casaria cõ el rrey mouro mays enderẽçadamente et sen enbargo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 230 |
Et, quando a madre quiso dar ao conde aquel viño a beuer, rrogou elle a sua madre que beuesse ela primeyro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 230 |
Enpos ysto o conde dõ Sancho, cõ pesar et quebrãto por que matara sua madre en aquella manãa, fezo por ende hũu moesteyro muy nobre et posolle nume Onna, por o nume de sua madre, ena guisa que agora diremos: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 256 |
Et enterrarono contra ouçiente en essa jgleia de Sam Johane, em hũu sepulcro de marmor, cõ sua madre, a rreyna dona Eluyra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 262 |
Et finou ali et foy leuado a Leõ et foy enterrado cõ seu padre et cõ sua madre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 265 |
Como os mouros matarõ Enego Aresta, et com̃o naçeu o jnfant[e] dõ Sancho per hũa lãçada que derõ a sua madre |
[+] |
1295 |
TC 1/ 265 |
Et a madre morreu logo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 277 |
Et este dom Teobalt, por rrazõ de sua madre dona [Br]a[n]ca, que fora filla del rrey dom Sancho de Nauarra, auoo deste Teobalt, ouuo o rreyno de Nauarra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 281 |
Com̃o [o] ĩfant[e] Garçia misclou sua madre dona Eluira cõ el rrey et com̃o quiso lidar por ela o jnfant[e] dõ Rramiro |
[+] |
1295 |
TC 1/ 281 |
En todo esto o jnfante dom Garçia, o mayor seu fillo, quando uiu que seu padre era ydo, demãdoullj aquel caualo a sua madre et rrogoullj que llo desse, et aynda rogoa muyto poren. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 281 |
Mays o jnfant[e] dõ Fernando nõ se pagaua de seer en tal razõ de tal miscra contra sua madre, et disso ao yrmão que el nõ seria en tal miscra contra sua madre, mays que consentiria quequer que el dissese et que se calaria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 281 |
Don Garçia, cõ a maa uoentade et cõ a crueulle sanna que auja, enfamou a sua madre ante ell rrey en aquella rrazõ de muy maa guisa et sẽ todo enbargo, dizendo que o afirmaria cõ seu yrmão. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 281 |
Et esto dizia aquel sancto ome, por que os fillos del rrey se llj confessarã (et) com̃o aquello disserã contra sua madre cõ falsidade et cõ nemjga. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 292 |
Et, elles seydos de meyo, herdou todo por el padre et porla madre don Afonso, seu fillo, vijo rrey d ' Arangõ et senor de Barçellona. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 294 |
Et foy enterrado eno espital de Yseña que sua madre, a rreyna dona Sãcha fezera; et metera y muytas donas que seruissem a Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 296 |
En esta moller que dissemos dona Violãt ouue aquel rrey dõ James hũa filla a que disserõ dona Violãt com̃o a ssua madre et sua auoa, et casou cõ o muy nobre rrey dõ Afonso de Castella, que foy o primeyro fillo et erdeyro del rrey don Fernãdo, senor de Castella, de Toledo, de Leõ, de Seuilla, de Murça, de Jaem, do Algaber et de toda a Andaluzia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 308 |
Et elles jndo cõ esta presa, Rrodrigo de Biuar apelidou a terra, et deu en elles en Monte d ' Oca, et vençeos et desbaratoos, et tomoullis a presa que tragiã et vẽosse cõ ela para sua madre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 308 |
Et elle, quando chegou a sua madre cõ muy grande onrra, desque foy ant ' ella, gradeçeu muyto a merçee que Deus llj fezera et disso que nõ tĩjna por bẽ de tẽer presos os reis, mays que tĩjna por bẽ que se fossem para suas terras. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 311 |
Et depoys que Rrodrigo ende seyu, leuou consigo sua esposa para casa de sua madre, hu foy moy bẽ reçebudo, et deu a esposa a sua madre ẽ guarda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 311 |
Et rogou muyto sua madre que a amasse et llj fezese muyta onrra, et elle por esto que a seruiria de mellor tallente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 346 |
Mays, poys que morarõ y muyto tempo et virõ que nõ venia o deluuyo, et que os rrios nẽ as agoas nõ seyam das madres, enpero fazia muy grãdes chuuyas que semellas[ẽ] o deluuyo de Noe, asegurarom[se] et deçerõ dos montes P[i]re[n]eos d ' España et pobrarõ ẽnos chãos et nas rribeyras do Ebro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 349 |
Et este rrey dõ Fernando, el Mãno, foy fillo del rrey dõ Sancho de Nauarra; et, por que Castella ficou sem herdeyro, sua madre, a rreyna dõna Elvira, [que] era filla do conde don Ssancho Garçia de Castella et herdeyra, (et) deu a seu fillo dõ Fernando o rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 374 |
Poys que el rrey dõ Sancho tomou os rreynos a seus yrmãos, por que dõna Orraca amaua muyto al rrey dom Alfonso et por que entendeu que per seu cõsello se seyra da mõi(ar)ia, -et el rrey dõ Afonso en todos seus feytos se guiaua per ella et a tijna en lugar de madre, et ella era dõna de grande entendemento - (et) el rrey dõ Sancho sacou sua oste et foyse sobre Touro, que era da ĩfante dõna [Eluir]a, et tomoulla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 416 |
Sancta Maria, madre de Deus, damj poder per que possa emparar a Sancta fe catolica et possa destroyr [os ẽemigos della], et gãane delles per que faça algo aos amjgos et aos uasallos et a todolos outros que comjgo uã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 504 |
Et este rrey ouueo de sua madre a rreyna, moller del rrey Alimaymõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 563 |
Et elas deçerõse das bestas et leixarõse caer a seus pees, tã bẽ a madre como as filhas, et cono grã plazer nõ podiã falar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 594 |
Et, por que a tenpo que nos partimos de nosso padre et de nossa madre, nõ sabemos com̃o llis uay nẽ sabem eles de nos; et, se o por bẽ teuessedes, queriamos yr ala et leuar conosco nossas molleres, por que uei[ã] nosso padre et nossa madre (et nossa madre) et nossos parentes com̃o somos onrrados et rricos en casar cõ uossas fillas et sabã com̃o casamos aa nossa prol et a nossa onrra; et senpre seremos prestes et aparellados para o uosso seruiço. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 595 |
Et o Cçide seyu cõ eles muy grã peça; mais, quando as donas se partirõ da madre, foron muytos os doos que fezerõ d ' anbalas partes, en guisa que os corações adeuinauã o mal que llis era cuydado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 607 |
Par Deus, mjñas sobrinhas, sabe Deus uerdade et uosso padre et uossa madre, ala hu esta cõ que o eu faley, quanto mj pesou et rreçehey muyto a uossa uijda cõ aqueles desleaes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 607 |
Et uossa madre et eu quisemos o partir, mais nõ podemos cõ uosso padre, dizendo que nõ faria ende al, pois que llo prometera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 609 |
[Et], desque chegarõ a Ualença, entrarõ pelo alcaçer hu estaua dona Xemena, sua madre, ¿Quen uos poderia dizer dos muy grandes doos que ela fez cõ elas? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 619 |
Et enviarõ dizer a seu padre et a sua madre que llis acorressẽ, ca erã en grã coyta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 652 |
Et entõ mjna uoentade fora de seer cristão et ficar ala en terra dos cristãos; mays meu padre et mjna madre, com̃o erã ricos, quitaronme. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 665 |
Et dona Xemena, sua madre, trauou dela, et dissellj: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 665 |
Et dona Sol beyiou as maos ao padre et aa madre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 665 |
Et disse: -Madre senora, eu nõ sabia nẽhũa cousa do mandamento do Çide, meu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 665 |
Et, quando ela chegou ao corpo de seu padre, beyioullj as maos, a el et a sua madre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 669 |
Et finou sua madre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 685 |
Et alçarono por rrey; mays nõ llo consentio a rreyna sua madre, ante llo contrariaua muyto, ela et o conde dõ Pedro de Lara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 685 |
Mays os da terra tẽendose cono menj̃o et aiudandoo muyto, deytoo da terra ao conde dõ Pedro et çercou sua madre enas torres de Leõ; et, teendoa çercada, ouuerõ avijnça en esta maneyra: que ela que tomasse para sy o que ouuesse mester et ele que fosse rey et senor, et que fezesse cõ seu cõsello o que ouuesse de fazer ẽno reyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 685 |
Et os prelados et os. altos omes acordarõ en esta maneyra: que, por que el rey d ' Arangom era mayor de dias et [demays] que era casado con sua madre, com̃o quer que estauã partidos, et el rey dõ Afonso era nyno, que llj enuiasse rogar con aquelles prelados et cõ aquelles omes bõos que llj leixasse o seu desenbargadamente, et que llo gradeçeria muyto et llo tornaria en ajuda, ca bem uija que llo nõ poderia teer a dereyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 688 |
Et sua madre reynara quatro ãnos, depoys da morte del rey seu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 692 |
Et dona Beatrix foy casada cõ don Loys, rey de França, et ouue en ela hũa filla, a que disserõ Adelis, que foy moller do conde dom Pontis; et ouuerõ hũa filla, a que disserõ dona Maria, que foy madre de dona Johana, que foy reyna de Castela et de Leom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 704 |
Et Garçia Gonçaluez era seu yrmão de madre, et era fillo do conde dõ Garçia, o Crespo de Granõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 725 |
Conta a estoria que enviou dema[nda]r ajuda a seu sogro, rrey de Castela, para çercar os castelos da rreyna sua madre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 725 |
Et vẽo y dõna Sancha, madre del rrey de Arangõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 735 |
Desi, aos XLta dias acabados, tornouse para Madride, du era a rreyna sua madre; et estaua y seu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 759 |
Et, quando foy alçado rrey, ficou en poder da rreyna sua madre, dõna Leonor; mays logo a pouco tempo finou a rreyna dona Leonor et acomendou seu fillo al rrey de Leõ et a sua filla dõna Beringuella. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 759 |
Et jurou mays que nũca (que nũca) fosse contra a rreyna dona Berĩguela, poys que ela tam grã merçee llj fazia e[sco]llend[oo] ontre todos os outros, [et] que todo o seu fosse sempre guardado, sinaladamente as suas a(n)rras, que sua madre lle leixara, que erã estas: o castelo de Burgos et Valedolide [et] Moño et os portos do mar et seus çeleyros et todas as outras rrendas, et que sempre a amasse et a seruisse com̃o a sua senora natural et filla de seu senor natural. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 769 |
Et por esto nõ veẽo o jnfante dõ Fernando en ajuda da rreyna sua madre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 769 |
Et pedirõlle por merçee que lles desse o jnfante dõ Fernando, que fosse cõ elles en acorro da rreyna sua madre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 773 |
Conta a estoria que el rrey dõ Fernãdo et a rreyna sua madre veerõsse para Palença. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 773 |
Et el rrey et a rreyna sua madre seyrõ de Burgos et forõsse para Palença. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 777 |
Et, tẽendoos y çercados, el rrey dõ Fernando ouue muy gram pesar, por que lles nõ podia acorrer, catando rreuerença a seu padre, por nõ tornar mão yrada contra elle nẽ contra a madre esso meesmo; ca nũca en nẽhũa cousa lles foy senõ obediente, et fazia quanto elles mandarõ, et nẽhũa cousa nõ fazia sem seu mandado da rreyna, sua madre; et tanto lles era ob(i)ediente que nũca lles fillo foy mays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 777 |
Et por uerdade quanto era a madre bẽno mereçia; ca era dona de bõo entendemento et uerdadeyra et mesurada et muyto ensinada dona, et foy lume et espello de Castela et de Leom, et todos catauã por ella et por seu entendemento se guyauam. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 779 |
Et el rrey dõ Fernando tornousse para Toledo, du estauã as rreynas, sua madre et sua moller. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 786 |
Et tornouse a Toledo, hu estauã as rreynas ambas, sua madre et sua moller, que el amaua muyto, et partiu cõ elas suas dõas muy graadamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 793 |
Et envioulle dizer a rreyna sua madre que sse veesse et que nõ fezesse ende al; et que fosse entrar o rreyno de Leõ, ca os galegos queriam alçar rrey seu yrmão, o jnfante dom Afonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 793 |
Et el rrey teue por bem de fazer o que llj sua madre enviaua dizer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 793 |
Et fezo trager os engenos a Martos et veeousse para Castela, et vyusse con sua madre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et conta a estoria que [e] Cordoua çibdade rreal, com̃o madre das outras çibdades da Andaluzia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 814 |
Aquel bispo don Johan, en uoz do arçebispo de Toledo, fezo aquel alimpamento ata que, cõ os outros bispos, tornou aquella mesquita de Cordoua en jgleia; et alçou y altar a onra da bem auenturada Uirgẽ Maria, madre de Deus; et cantou y missa altamente com̃o de alta festa et muy ordinadamente sermonou y, segũdo o saber que el auja et a graça de Deus llo posera na sua boca. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 814 |
Et essa nobre rreyna dona Beringuela muy alegre por aquillo, que seu fillo [el] rrey dõ Fernando auja cõquerido a cidade de Cordoua, asi com̃o ela pẽsaua de seu fillo el rrey por consello et por ajuda de quantas cousas ela auja que a el conprissem, asi pero ela estaua alonge fezo suas graças muytas et muy grandes a Deus, bẽeyzendoo muyto o seu nume, por que a antiga di[n]id[ad]e, destaiada en cristiãos porla mj̃gua dos principes, era cobrada a España porla sabedoria dela et porla aguça del rrey don Fernando, seu fillo; ca esta nobre rreyna dona Berĩguela, asi com̃o conta a estoria, asi enderençou et [c]riou a este fillo dõ Fernando en bõos custumes et boa[s] manas sempre, que os seus bõos ensinamentos et os seus bõos custumes et as suas boas aguças que [lle] ela ensinou doces com̃o mel, segũdo diz a estoria, nõ çessarõ ne quedarõ de correr sempre ao curaçõ a este rrey dõ Fernando, et cõ [t]etas cheas de uertudes lle deu seu leyte, de guisa que, macar que el rrey dõ Fernando era ia barõ feyto et firmado en ydade de sua força conprida, sua madre, a rreyna dona Berĩguela, nõ quedou nẽ quedaua de lli dizer et ensinarlle aguçosamente as cousas que praziã a Deus et aos omẽes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 817 |
Et diz asi o arçebispo dõ Rrodrigo de Toledo: por que [o] grande entendemento del rrey don Fernando nõ mingu[asse] asi da sua nobreza nẽ valuese mẽos por andar en allẽos et en descoueniẽtes ajuntamentos de molleres, a nobre rreyna dona Berĩguela, sua madre, ouue a curaçom de lle buscar con quẽ cas[ass]e. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 822 |
Estando el rrey don Fernando en Valedolit cõ sua madre, a nobre rreyna dona Berĩguela, et cõ sua moller, a rreyna dona Joana, folgando et auendo prazer cõ essas ambas rreynas de que el muyto amado era -et esto foy desque [o primeyro] acorr[o] a Cordoua et aos castellos dala enviou - ouue nouas outrosi en com̃o Cordoua estaua en grande afronta de fame. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 827 |
Quando ouue el rrey dõ Fernando bem asesegado et poblada sua villa, et cobrados estes castellos et estes lugares sobredictos et os outros que aqui nõ sõ numeados, et ouue delles dado et partido pelas ordĩjs et pelos arçebispos et (et) bispos cõ que el partio todas sas conquistas muy bem, et os enrrequentou de muytas bõas terras, et ouue suas fortelezas et suas villas et seus lugares todos dessa fronteyra bem parados et basteçudos et fortelezados et posto en recado, conpridos os treze meses, seyu de Cordoua et tornouse para Toledo, hu as rreynas, sua madre et sua moller, estauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 827 |
Et liuradas suas cousas que auja de liurar et de aderẽçar, salio ende cõ sua madre et cõ sa moller, as dictas rreynas dona Berĩguela et dona Johana, et foyse para Burgos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 829 |
As rreynas, sua madre et sua moller, erã y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 837 |
Capitolo do plazer que ouue el rrey dõ Fernando cõ sua madre, a rreyna dona Beringuela |
[+] |
1295 |
TC 1/ 837 |
Chegando el rrey dõ Fernando a Cordoua et nõ huuyando a vĩjr as conpanas todas nẽ el nõ era aynda asesegado, chegarõ y messegeyros da rreyna dona Berĩguella, sua madre, que era seyda de Toledo et que sse vĩjna ueer cõ elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 837 |
Et passou o porto et chegou a hũu lugar a que dizẽ Pozolo -que agora a nume Vila Real, que fezo y depoys gran uilla a tẽpo (d)el rrey dõ Afonso, seu fillo - hu achou sa madre [et] ouuerõ suas vistas en hũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 837 |
Et estas forõ as vistas que disserõ que nũca se depoys mays virõ en hũu estes muy amados madre et fillo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 838 |
Partido el rrey dõ Fernando de suas vistas que cõ sua madre, a rreyna dona Berĩguella ouue, segũdo dicto auemos, passou o porto et foy a Andujar, et leuou sua moller, a rreyna dona Johana, a Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 843 |
Capitolo da morte da nobre reyna dona Berĩguella, madre del rrey dõ Fernando |
[+] |
1295 |
TC 1/ 843 |
Estando el rrey don Fernando en Alcala adubando suas carcauas et suas fortelezas et basteçendo seu castello, chegaronllj y nouas de que llj pesou muyto: da nobre rreyna sua madre, que era finada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 843 |
Et nõ era marauilla de [a]uer ende gran pesar, ca perdeu tal madre, qual nũca outro rey en seu tempo perdeu, que tã conprida fosse a todos seus feytos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 844 |
Et osmou en seu curaçõ como llj era muy forte tẽpo de sse vĩjr para Castella, ca sabia que acharia en ela muytas mal feytorias et muytas querelas; et que llj cõuerria, se ala fosse, de sse detẽer et de tardar y mays ca lli nõ seria mester para a enderẽçar; ca ia a ajuda de sua madre, que o escusaua desto et de outras cousas muytas per(a) u quer que ella [an]daua, perdudala auja; et que, se ala fosse et la fronteyra asi leixasse, hu tĩjna ia os mouros quebrantados et apremados com̃o tĩjna, que ontre tãto que querriã coller seu pã, et basteçendosse et collendo tal esforço que, per uentura, seria depoys muy graue de os tornar a aquel estado en que os essa ora tĩjna. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 888 |
Desque o nobre rrey dõ Fernando foy asesegado en sua villa et ouue gouernado o seu curaçõ da conprida alegria et da boa çima que uyo que llj Deus quiso dar en premja de seu traballamento, começou o primeyro a refrescar a onrra et a loor de Deus et de Sancta Maria, sua madre, a sella arçebispal, que antigo tempo auja estado erm[a] et uazia et era orfaa desse diuinal pastor; et foy y ordinado calongia muy onrada, a onra de Sancta Maria, cuio nume essa nobre sancta jgleia leua; et herdoa esse nobre rrey dõ Fernando logo de grandes et de boos herdamentos de villas et de castellos et de lugares muy ricos et muy rigeos et de outras muytas et grandes requezas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 893 |
Et rrogou a dõ Afonso que chegasse seus yrmãos a si, et os criasse et os manteuesse bẽ et os leuasse adeant[e] quanto podesse; et rogoullj porla rreyna, que a teuesse por madre et a onrasse et a manteuesse sempre en sua onra com̃o a rreyna cõvĩjna; et rogoullj por seu yrmão, dõ Afonso de Molina, et porlas outras yrmãas que el auja, et por todos os rricos omes de seus rreynos, et porlos caualeyros, que os onrasse et llis fezese sempre algo et merçee et se mãteuesse bẽ cõ elles et llis guardasse sempre bẽ seus foros et sas franquezas et suas liberdades todas, a elles et a todos seus poboos; et, se todo esto que llj el comendaua et mandaua et rogaua conprisse et o fezese, que a sua bẽeyçõ conprida ouuesse; et se nõ a sua maldiçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 895 |
Senor, desnuu naci do uentre de mjna madre, que era a terra, et desnuu me offeresco a ela; et, Senor, recebj a mjna alma ontre a cõpana dos teus seruos. |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 126 |
E amizdade de natura he a que o padre e a madre han a seus fillos, e o marido a a moller, e esta non tan soamente a en los omẽs que an rrazõ en si, mays aynda todalas outras animalias que an poder de engẽdrar, por cadahũ deles an naturalmẽte amizdade con seu conpanneyro e cõ los fillos que naçen deles. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 7 |
"Por esta leyxara o omẽ opadre et amadre, et chegarsea asua moller [et] serã [dous] em hũa carne. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 14 |
Opadre et afilla et amadre et ofillo; et entendese que nõ casase opadre cõ afilla, nẽ amadre cõ ofillo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 14 |
"Por esta rrazõ leyxara o omẽ opadre et amadre, et chegarsea asua moller. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 14 |
"Et quer dizer esto que daquelas personas taes, que nõ casara opadre cõ afilla [nẽ] amadre cõ ofillo, mays casando as outras personas; ca esto arrazõ oda, ca se asy nõ fose nõ poderã os omẽs séér moytos nẽ cresçer nẽ encher aterra cõmo oyredes queo noso Señor mandaua; pero abygamya em todo tempo foy dada por grande pecado, esto he ẽno tẽpo dante da ley et ẽno da ley et ẽno despoys da ley; ca ajnda que ẽno começo dos omẽs casauã os yrmãos cõ as yrmãas, pero nõ tomauã em hũa sazõ mays de hũa et nõ duas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 15 |
Et pensou outrosy quando seeria bem deas trosquiar, et poso em que tempo trosquiassem os gãados et quando [desem] os fillos a suas madres a mamar, et outrosy que quando os partissem dellas queos asynassem todos cõ ferro de synal [per] que fossem[coñosçudos] os [hũus] dentre os outros, et todaslas outras cousas ordenou que pertẽesçiam agarda de gãados et aos gardadores delles. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 16 |
Jubal, o outro fillo de Adda, yrmão de padre et de madre deste Jabel, sayo omẽ de natura de se pagar de sones et de concordanças et das dulçedũes delles [mays] que de outra cousa; et chamalle Mõysem ẽno quarto capitolo do Genesis padre dos cantadores, ca este achou primeyramẽte a arte [de] musica que he arte de cantar et de fazer sones. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 19 |
Este Tubalcaym ouvo de padre et de madre aquela yrmãa que avya nome Noema segundo avemos dito. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 53 |
Et por que era menor que os outros, ca os outros todos tres erã ja casados quando este nasçeo et ajnda quando entrarõ ẽna arca, querialle Noe et Puarfara sua madre mellor que aos outros, et tyñano cõ sygo ẽna casa, et aos outros tres suas moradas lles avyam ja dadas acada hũ em seu cabo; et ensynauã aYonjto quanto sabyam et podyam aos costumes de Noe. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 56 |
Et cõmo quer que Deus dera segurança aNoe doutro deluvyo nõ se asegurauã ajnda bem os fillos nẽ se ousauã alongar da arca pera em outro lugar fazer morada, por que se por ventura acaesçesse que viesse outro deluvio, quese poderiã coller aella; pero despoys que virõ cõmo seu padre Noe avya enviado tam longe da arca cõmo de Armenya aoriente aYonyto seu fillo, [a que el] tam grande bem queria, et viansse cõ rreys et que erã ja [cõpañas] tam grandes que era forte cousa, et enchyam aquelas terras onde estauã, et nõ cabyam em ellas; et de mays acontesçeo lles esto, et touerõ no por moy bõo synal, que [nẽgũa] de quantas chuvias Deus fezera ẽna terra em tantos ãnos cõmo elles aviã aly morado, que nũca os rrios sayram da madre que por aquela terra corriam, enque elles comarcauã de [guisa] que quisessem fazer semellança de tal deluvio et forõse asegurando, et ouverõ aqueles seus rreys seu acordo ontresy, et despoys cõ suas [compañas]; et diserõ: ¿pera que moramos aqui em estas serras onde nõ avemos agoas nẽ froytas nẽ as herdades pera os pães, [laurar] aabondo cõmo o averemos ẽnos chãos? et que desçendesem daqueles montes altos [aos] vales et aos cãpos hu averiã bõas moradas et [agoas] et do al que quisessem. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 106 |
Et avia em Syracusa, que era oseu rreyno deste rrey Ytalo, hũa grãde carcaua -et chamalle fossa aquel Libro de Rroma - et ya moy longa et moy grãde cõmo corrente de agoa de [venydas], et era cousa moy nomeada em aquelas terras, et semelauase moyto cõ ocalez ou madre de aquel rrio Albula; et por esta [rrazõ da] semellança daquela carcaua de Saracusa, que avia nome Tybre et se semellaua cõ aquel rrio Albula, el rrey Ytalo et os seus poserõ nome Tibre aaquel rrio; et asylle chamã oje, et este he orrio Tibre de [Rroma], et deste nome vos diremos ajnda outra rrazõ em este capitolo adeante. Ẽno tẽpo deste Seruc hũ fillo de Ercoles -et chamalle aquel Libro das [Marauyllas] de Rroma fillo de Ercoles, et nõ achamos del outro nome - et vẽeo cõ os da çidade de Argos de Greçia ali aaquel rreyno de [Lano], et poblou y sub o Capitolio hũa çidade, et posolle nome Valeria, segũdo que diz Barro, que foy grãde sabeo [de] estorias. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 119 |
Et destes quatro prinçipaes rreynos do mũdo, et diz Orosio queos dous de medio, que vierõ cõ poderio que durou pouco tẽpo et som estes: orreyno de Affrica et orreyno de Maçedonya; et leuãtarõse ontre orreyno de Babilonya et ho dos rromãos; et outrosi mostra como ontre padre vello que foy o de Babilonya et fillo pequeno, ou que chega tarde, et novo et ajnda pequeno ẽno começo, et foy este ho dos rromãos; et chegarõ em medio do tẽpo ontre estes, aquel de Affrica et ho de [Maçedonja et forõ] cõmo tutores et curadores, esto he, defendedores et gardadores; et estas palauras som as quedizẽ as leys sobrelas gardas dos bẽes dos orfóós pequenos que ficam de seus padres ou de suas madres ou de todo, por que asy gardarõ et defenderõ aqueles dous rreynos suas herdades et seu dereyto ao rreyno dos rromãos ata que el cresçesse et chegase atomarlo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 134 |
Em este lugar espõ ofrayre et diz que el rrey Jupiter que fogio ao Egyto ante os [gentijs], que quer [signjficar] anoso señor Ihesu [Cristo] que fugio ao Egyto ante amaldade dos judios, et os outros deus que erã cõ Jupiter et forõ aly [trasformados], que dam aentender asanta Maria madre de Ihesu [Cristo] et nosa Señora et aJosep et aos outros omẽs que consigo leuauã quando fugirõ ala cõ Ihesu [Cristo], ca nõ paresçe rrazõ que elles sóós fossem; et os gigantes que erã os judios et Trifoueo ho grande gigante que ya em pos elles que foy rrey Herodes, cujo poder ya tras [Ihesu Cristo] ao Egipto ata ondeo Deus sofreo; et que noso señor Ihesu [Cristo] sééndo Deus verdadeyro tomou carne et forma de seu seruo, que tal semellança lle pertẽesçia de tomar de fegura de carneyro ou de cordeyro [anjmal], qual oferesçiam et osacrificauã ẽna sua fegura ẽna vella ley, ata que El vẽeo daquela vez em carne atoller as feguras et ficar os omẽs ẽna verdade em que somos oje das feguras. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 141 |
Aestas rrazões estauã Tare et Adiara, madre de Abraã et seus yrmãos Aram et Nacor, et em cabo disolles asy Abraã: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 141 |
Et amauã moyto opadre et amadre ha Abraã, ho hũ por que era el omenor fillo que aviam, ho al por queo viã [enderẽçado]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 141 |
Et segundo diz Abul Ybeyt, ẽno tempo destas cõtendas complio Abraã dez et oyto ãnos que nasçera, et era ja cal oydes; et Adira, madre de Abraã, cõ grande amor que avia del, por lo escusar et tyrar [a saña de] seu padre que avia del, et por lo apaçificar, disolle asy: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 147 |
Et el rrey, cõ moy grande pesar que [tyña en] seu coraçõ do dito [que lle] diserõ os estreleyros et grande [saña dos] synaes que via em Abraã, et quiso saber mays de seu feyto, et enviou por seu padre et por sua madre et seus yrmãos; et elles vierom logo antel, et progontoulles el rrey quanto avia que nasçera aquel seu fillo Abraã et quelle disessem auerdade et que el lles faria bem et merçed; et se averdade nõ disessem queo saberia el por outra parte, et queos mataria por ello, asy cõmo aaqueles que mẽtem aseu rrey et señor natural. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 155 |
Trebeter vyo arreyna poderosa et apoderada do rreyno de seu marido, et forte moller et que yria [perlo] que começara et coydando que seu yrmão nõ averia mellor syso, et que faria sua madre ẽno rreyno oque quisesse partyose de nõ fazer outra cõtenda cõtra arreyna; et despoys que vyo quese avia apartyr do rreyno de seu padre, alongouse moyto daly, et sayosse de Asia, et passou toda Europa, et vẽeo a Alamanya, et chegou aterra de Germanya, et as gentes rreçebiamsse ajnda ẽnas terras hũus aos outros quando acontesçia de vĩjrem, por que aterra nõ era ajnda tanto poblada, et ficauã os termynos ermos moyto grandes, et rreçeberõ aly aTreuer os [germanos]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 156 |
De cõmo oJnfante Zemeys sayo sem syso et [entẽdemento] et et cõmoo emcobryo sua madre. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 162 |
(Et arreyna, despoys que ese denodo achou em el, tornousse ao outro [Njnyas] que [tyña] ençarrado et ascondido et aquel cõmo nõ avia siso, nẽ entẽdia do mũdo, nẽ deste feyto, mays de hũa [anjmalia] bruta, nõ sabendo oque fazia fezo todo oque sua madre queria; et acõmo quer que tam parentes eram, ouverõ ambos em hũm cõmo omẽ et moller oque ella et [el] rrey Nyno, [sseu] padre, ouveram em sua vida; et dizem [algũus] quea emprenou. ) |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 162 |
(Et conta Paulo Orosio duas cousas desta rreyna [semyrramys] de quese nũqua vio abondada nẽ farta: aprimeyra de matar omẽs et de esparger osangre deles; asegunda que nũqua foy farta de pleyto de omẽ ẽna maneyra que dito he. ) Et ajnda mays conta Orosio que ela fezo que por encobrir oseu máo feyto et de seu fillo, por ventura se sonasse em maneyra queo soubessem as gentes que esto queo tomariã por escandalo et cousa moyto máá aademays, que fezo ordenamento dos casamẽtos et mãdou que casasse opadre cõ afilla, et ofillo cõ amadre, et oyrmão com ayrmãa et ocriado cõ sua ama, et deu lles cõplido poder quanto pera casar, que casasse oque quisesse cõ quẽ se pagasse, et que vergonça nẽ deuedo de parentesco que nõ fosse y gardado por nẽgũa rrazõ, que ella omãdaua asy. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 165 |
De [cõmo] rreynou oJnfante Zameys despoys de Semyrramis sua madre. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 165 |
Et ficou Zameys por rrey et rreynou, cõmo disemos, despoys de sua madre, [trijnta] et oyto ãnos ẽno emperio de [Assyria]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 165 |
Et estes curetas, diz Eusebio, que fezerõ em terra de Creta açidade Enoso et otẽplo da madre Çibele, [deessa] do elamẽto da terra, segundo seus [gentijs]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 176 |
Et diz este Paulo Orosio que semella que sal da rribeyra onde [se] começa omar Vermello; et aaquel lugar chamã lle os gregos Mosille Nẽporio; et daly diz que vay contra ouçidente et passa por moytas terras, et faz [em] medio desi hũa ysla quea nome Merçe; desi corre contra septẽtriom, et daly torna amedio dia, et por la rrazõ do rreferimẽto que faz aly onde torna, sal fora da madre a tempos senalados do ãno, et rrega todos los chaãos do Egyto. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 177 |
Et aestas agoas que vam assy departidas chamãlles estes nomẽes que avemos ditos, et desque se ajuntam todos em hum dizenlles o Nylo, et nõ antes ajnda que toda seja hũa agoa; et despoys que sal das yslas ençarrasse ontre [hũus] mõtes, et em nẽgum lugar nõ vay tam yrado nẽ corre tam rrezio cõmo por aly ata que vem por hũ lugar de Etyopia quea nome Catadupia, et daly adeante jazem ẽna fim del en bayxo da madre por donde el vay hũas pẽnas grandes et moytas, et durã longa terra, et estoruãno que nõ pode correr, et vay ferindo por ellas fazendo moy grande rroydo, et quebrantãdose todo tãto que dizem que aduas legoas del, que nõ ousa morar moller prene, por que perdem as creaturas ante o espanto do grande et forte rroydo del. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 177 |
Do correr diz que do lugar donde lle chamã este nome Nabul que corre adeante, ata as terras de hũas gentes que am nome libiogitas, et que aly faz hum tam grande lago quee sem mesura, et quese mete todo em aquel lago, et aly se acaba, et que daly adeante nõ corre saluo se vay por su terra por lugares queo nõ podem os omẽs véér, et entra ascondidamẽte ẽna madre daquel rrio que avemos dito que sal da rribeyra do mar Vermello, ca este lago postromeyro [en] quese asconde o Nylo nõ he moy longe daquel rrio. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 177 |
Pero tam bem este sabio cõmo todos los outros acordam em hũ, et dizem que este rrio, [despois] que faz braços et lagoas moytas de quese rrega toda aquela terra do Egyto, que entra aly em hũa madre, et que daly adeante ha nome Nylo et cae ajuntado ẽno mar, asy cõmo avemos dito. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 183 |
Et quando el he ẽna parte do çeo hu as estrellas do syno do Leon se ajuntam áás estrellas do syno [do] Carneyro, aly onde aestrella Srio -et esta he aaque dizem canycula, donde som chamados os dias canyculares - et deyta os fogos yrados [porla] boca, et mudase aly oçirco do ãno enquese outrossy muda otẽpo, que sal estonçes oestio et entra ho outono; et outrosi quando he osyno do Capricornyo et do Carneyro su [quẽ] esta aboca do Nylo ascondida, quando vay aeste lugar quee dito destes synos aestrella de Mercurio, quee señor das agoas, fere ẽnas bocas ou ẽnos manadeyros do Nylo posto de suso ofogo da sua estrella; estonçes o Nylo abre sua fonte et [maña] et cõmo cresçe omar ẽnos cresçementos da lũa et sal o Nylo cõmo lle manda Mercurio, et cresçe et cobre as terras et tẽperaas, donde am todaslas terras do Egyto todo oque am mester et de quese [mãteẽ] et nõ colle as agoas nẽ as torna aamadre ata quea noyte nõ aja as oras ygoães cõ odia. ""Et em esta rrazõ sobre este lugar da fonte do Nylo achamos que ouverõ [hũus] dos auçiaos hũa créénça vãa: queo cresçer da fonte do Nylo donde el sal por las terras et rrega as herdades, diziam que aquel cresçer quelle [vyña] daquelas neves de Etiopia. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 183 |
Et outrosi el nõ descobre das suas agoas as terras, nẽ as colle áámadre ata queo sol nõ [veña] aa outonada, et se abayxe, et [crescam] as soõbras ẽna çidade Merçe, hu as cousas nõ fazem soonbra nẽgũa ẽno tempo do estyo, tam dereyto passa o sol sobrelos corpos das cousas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 183 |
Que acharas que sabeos ouvo y que diserõ et leyxarõ escrito queo [Njlo] que era [enbijgo] do mũdo, que asy cõmo as anymalias jazẽ ẽnos ventres de suas madres et se gouernam [perlos enbijgos] que nõ comẽ nẽ bebẽ estonçes por outro lugar, que seo fezesem morreriam, et esto nõ he. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 185 |
Et por la tardança que el estonçes toma em seu correr por esta rrazõ, et da outra parte porlo mar, que vem contra el et [ho] estorua, et por estas forças estonçes convenlle de bolyr et dese abalar, et vem cõ tam grande poder de agoas cõmo oydes dizer, que nõ cabe porlos calez das madres et sal [porlos] cãpos, et rrega toda aterra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 187 |
Et collendoas de cabo daly adeante tornáás ao calez da madre dos lugares por donde vam partidas em moytas partes; et esto he aly hu os portos do rreyno de Filac partem os termynos do Egyto cõ os pobõos de Arauya. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 200 |
Et deste Ysmael vierom outrosy os barbaros gazules, et genetes, et todas las maneyras de alaraues daqueles que moram [em] tẽdas et nõ querem morar em casas; et segundo diserõ [algũus] daly sayo [olyñage] de Mafoma, donde veẽ os mouros que am nome [agarenos], et am este nome por Agar, que foy madre de Ysmael; et ajnda [profetyzou] Metodio do lynage de Ysmael et diso que sayriam hũa vez et conqueririã amayor parte da terra et séériam dela [senores] hũ grande tẽpo, et que matariam os saçerdotes ẽnas [igleias] et ẽnos santuarios, et que aly se deytariam cõ suas molleres et atariã os cabestros das bẽstas aos sepulcros dos santos, et os altares preueles delas, et esto contesçeria [porlos] pecados et maldades dos [cristiaos] que em aquela sazõ seeriã. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 202 |
Et quero que [Asarray], tua moller, des oje mays nõ seja chamada senõ Sarra, por que quer dizer madre de moytas gentes, ca Eu beeyzia, et averas fillo dela et sera bendito demj́, et deste teu fillo sayrã moytas gentes et rreys que lidarã cõ os cananeos, et vençerlos am, et eles serã [senores] de toda Cananea, asy cõmo som de terra de Sydom, et vay ata os termynos do Egyto. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 202 |
Et segundo diz Josefo et outros moytos, este nome Ysáác tanto quer dizer cõmo fillo de rriso, por que opadre et amadre ambos se rríj́rom quando lles diso noso Señor que averiã fillo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 219 |
Et ella fezóó asy, et despoys que foy ẽno deserto do poço que vos disemos de Bersabéé, andara errada por lo monte et falesçeolle aagoa do odre, et omoço queriasse morrer de sede, et amadre tomoo et deytoo aasonbra de [hũa] aruore, et alongou se del tanto cõmo poderia séér hũ treyto de balesta, segundo conta Moysem aos [vijnte] et dous capitolos do Genesis, por tal queo nõ visse morrer, et choraua ella moy fortemẽte por el, et omoço outrosi daua gritos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 219 |
Aquela ora oyo noso Senor Deus avoz do moço, et diz [aqui meestre] Pedro ẽno capitolo desta deytada quea voz do neno ou ochoro da madre por el quese queria morrer -et ochanto quea madre fazia por el, et enviou hũ angeo do çeo que diso aAgar: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 219 |
Et em todo esto cresçeo omoço et fezose grande mançebo, et foy moy sotyl de tyrar cõ arco; et segundo diz mééstre Godofre, ata aquela sazõ viuerã de eruas et das froytas das aruores que achauã por los montes, et despoys que Ysmael soubo bem tirar de arco, mataua as bestas feras et os veados brauos, et comyam el et sua madre as carnes delles et vestianse das pelellas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 220 |
"Et dos costumes de Ysmael diz Abul Ybeit, [ho] aravigo, ẽno capitolo de Abraã, que avia Ysmael dez et seys ãnos quando lle mandou seu padre quese sayse fora de toda aquela terra, et que oprimeyro omẽ que fezo arco et tirou cõ el que Ysmael foy; pero segũdo as palauras que desto diz mẽestre Godofre ẽna outaua parte do Panteom, paresçe queo arco que açerca dessy oachou Ysmael aly ẽno deserto, asy cõmo se Deus llo enviase [perlo] angeo cõ quese mãtouesse aly em aquel deserto de Faram; et ajnda segundo dizem [algũus] y achou cõ aquel arco hum estormento, et seu esqueyro, et sua ysca, et seu pedernal em el; et cõ esto goaresçeo et mãtouo asy et asua madre aly em aquel deserto, em quanto aly viuerõ. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 222 |
Et Abraã vééndo que plazia aDeus cõ as rrazões de Sarra, desfezo ocasamẽto et enviou daly ofillo, et forõse daly aquela ora el et Agar, et foyse Agar cõ el chegando ao Egyto et doulle moller da terra donde era natural, et casoo y; et segundo diz Abul Ybeyt ouvo ella nome Zayda, filla de Maçac, fillo de Omar Agarfamy, [omẽs bõos] ẽno Egyto, et foy hũa grande parte deste casamẽto por lo que sabyam de seu padre Abraã, et que oyam dizer del, et conosçiam outrosi asua madre Agar que fora mãçeba de Faraõ et era sua natural; et ajnda dizem [algũus] que esse Faraõ Çadufe ocasou por amor de Abraã et de Agar sua madre. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 223 |
[Et] este poço que ouvo nome Bersabee fezóó Abraã ẽno deserto antes que Agar et seu fillo fosem deytados; et este [meesmo] he oque noso Señor mostrou aAgar quando ho moço Ysmael queria morrer de sede ẽno deserto, cõmo avemos ja dito; et deste bebio sua madre Agar et dou de beber ao moço quanto el quiso, et tomou ella aly da agoa pera seu camyno em seu odrezillo que tragia, cõmo disemos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 225 |
"Fillo todaslas orações et todoslos sacrifiçios que eu soybe et poyde fazer anoso Señor Deus por aver aty, todoslos [fige]; et el oyu me et douteme ẽna myña velleçe et de tua madre, et esto foy marabilla; et despoys que El te me dou crieyte omellor que eu poyde et castiguete et mostreyte os mellores costumes que eu soybe, et nũca me tove por mellor andante que aasazõ que que te vy ajuntado pera te leyxar por meu herdeyro, et sobre todo esto era eu moy mays alegre por que fuste feyto por la voõtade de Deus, et esto teuerõno por marauylla. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 234 |
"A moça oyo estas palauras de Eliezer et foy correndo et disoas ẽna casa de sua madre, ca seu padre Batuel finado era ja. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 235 |
"Estonçes diserõ Labam et sua madre del et de Rrebeca: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 235 |
"Et desque esto oyo Eliezer [deytouse] em terra et orou aDeus et desy leuãtouse et tomou seus vasos de plata et de ouro, et vestidos moy nobles, et dou os aRrebeca; et dou [outras] moytas joyas asua madre et aseus yrmãos de Rrebeca, et fezerõ logo aly seu pleyto de todo ofeyto, et desque firmarom opleyto do casamẽto comerõ et beberom todos ajuntados, et dormyrõ aly todos aquela noyte. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 235 |
"Rresponderõ os yrmãos et amadre: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 235 |
"Et despoys Rrebeca [ffezo] delo suas graças aDeus et encomẽdouse asua madre et aseus yrmãos et atoda sua compaña, et despoys caualgou ella et suas donzelas [emçima] de seus camelos, et forõse cõ Eliezer quese tornaua agrande pressa cõ grande alegria pera seu señor Abraã. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 237 |
Estonçes Ysaac rreçebeo aRrebeca moy onrradamẽte, et tomoa cõ [moy] grande alegria, et leuoa aos pááços et aacamara de sua madre Sarra, et aly atomou por sua moller. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 237 |
Et tantoa amou daly adeante que oluydou atristeza et odolor que tyña por sua madre Sarra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 237 |
Casou Ysaac cõ Rrebeca andados de Abraã, seu padre, çento et quareenta ãnos, et de Sarra, sua madre, çento et [triijnta], et seseẽta et çinque do [ãno] enque Deus prometera aAbraã que averia este fillo, et quaréénta ãnos de quando Ysaac nasçeo, [rreynante] em Assiria el rrey Aralyo, et em Sytionya el rrey Egidro, et ẽno Egipto os tebeos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 238 |
Sobre arrazõ deste casamẽto de Abraã et de Çetura, madre destes terçeyros fillos de Abraã, departem moytos de moytas maneyras: os [hũus], asy cõmo Josefo et outros, nõ dizem ende al senõ que casou Abraã cõ Çetura despoys de morte de Sarra; os outros dizẽ que aquela Çetura que era Agar, aque foy mãçeba de Abraã et de Sarra, aquela de quem el ouvera antes aYsmael, cõmo avemos contado, et que casou Abraã com ella por esta rrazõ, segundo diz mẽestre Pedro ẽno capitolo deste casamẽto et da morte de Abraã, et por que Abraã era omẽ de Deus et por que non tovesem os omẽs que el andaua em garçonya buscando bodas novas, et lle nõ posfaçassem delo, que enviou por Agar ao Egipto, hu ella moraua cõ seu fillo Ysmael, et quella aduserõ, et casou cõ ella, et esto por onrrar aseu fillo Ysmael [aque] el queria moy bem, et fazerlo fillo de casada oque era antes de barregãa. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 243 |
Andados çinquoéénta et nove ãnos de Abraã poblarõ os curetas otẽplo da madre Çibele, [deessa] da terra segundo seus gentíj́s. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 250 |
Et Çibele chamarõlle [deessa] et madre da terra, et fezerõ aesta outro moy noble templo os de Creta en sua terra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 258 |
Os autores dos gentíj́s forõ omẽs moy sabios et falarõ de grandes cousas em moytos lugares em fegura et em semellança de hũa cousa por outra, asi cõmo ofazem oje as santas escrituras [de] nosa madre santa [igleia]; et sobre todoslos outros autores Ovjdio ẽno seu Libro mayor, et esto he asua teolysia dos gentíj́s mays que outras rrazões que elles ajam, et o Judio mayor nõ he al ontre elles senõ ateoligia et a Biblia [delo] ontrelos gentíj́s. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 259 |
Leemos ẽnos [Jntegumentos] dos sabios que esposerõ escuros os ditos dos gentíj́s -et [Jntegumẽto] he descubrimento mantẽnate Deus Nuno Freyre; (mantẽna te Deus Nuno Freyre, Amen. ) por que departe et descobre [chãamẽte] as palauras et rrazões sobre oque quiserõ dizer em ellas os sabios dos gentíj́s enque diserõ encubertamete hũa cousa por outra -; et achamos que departẽ que por poder et saber que aviam [algũus] deles ẽnas cousas et ẽnas naturas delas, mays que os outros omẽs, chamarõ os gentíj́s seus deus aaqueles queo meresçerõ desta guysa; et qual quer rrey ou deus que elles diserõ que era rrio, diziãllo por rrazõ da fryura desa terra hu el rreynaua et da castidade das gentes dela, et dizianlle lo outrosi por séér el rrey ou aquel deus moy poderoso das rribeyras et das terras [viziñas] daquel rrio, et por que aagoa he fria de natura departe ende mẽestre Juã ontrelos outros departimẽtos desto, et diz que aagoa he madre da friura, et afriura madre da blancura et da castidade, et diz que por que as donzelas virgéés ata otẽpo de casar soem séér de fria natura et casta, mays que ẽno tempo despoys, por eso chamarõ aalgũas delas esses autores dos gentíj́s fillas daqueles deus et rreys. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 264 |
Abraam as do dos caldeos, et as do de Siria; et Cathmo, fillo del rrey Aganor, as do dos gregos; et Nycostrata, madre del rrey Guandro as dos latynos; et Sulpicio as dos godos, et esta leenda do a . b . c . dos godos he aquela aque agora chamã letera toledana, et he [antigoa], et nõ tal cõmo aque agora fazẽ. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 268 |
[Jsmael] nasçeo, cõmo he dito, segundo [a] conta [de] Eusebio et [de] Jeronymo, andados de quando Abraã nasçera oyteenta et nove ãnos et casoo sua madre ẽno Egito et fezo ende seus fillos cõmo avemos contado. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 268 |
Et diz a Estoria do Egito aos víj́nte et dous capitolos queo suterrarom em Meca açerca de sua madre, que sua madre Agar em Meca jaz. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 269 |
Et segundo conta mẽestre Pedro feriam sse estes moços dentro ẽno ventre de sua madre; os setéénta trasladadores, dizem que trebellauã et quese dauã acouçes; |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 269 |
Symaco diz que andauã aadesuso por çima do ventre da madre, aasemellança de nave que anda ẽnas ondas do mar quando nõ trage seu peso ou carrega dereytamente; et diz quese moviam estes moços mesturademẽte hũ cõ outro arreuezes por véér qual deles sayria primeyro et nasçeria antes do ventre de sua madre. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 269 |
Et segundo que diz meẽstre Pedro ẽno [capitolo] que fala do traballo et lazeyra que Rrebeca leuaua ẽna preneçe destes fillos, deuese entender asy cõmo paresçe [algũus] dos que desta estoria falarõ, et dizẽ que nõ vyña esto por estreytura do ventre de sua madre, dizẽdo que nõ podiam caber ala, mays que era esto tam solamẽte por la voõtade de Deus que mostraua ẽnos que nõ nasçerã ajnda, oque [auya] aelles de acontesçer despoys que fosem grandes cõmo ẽna primogenytura, que he aavantage queos primeyros fillos dos rreys ham, et herdam todaslas cousas de seus padres, et am poderio sobre seus parentes, cõmo em [estes] dous yrmãos foy quea ouverõ anbos, ouvoa hũ [(hũ)] por natura, et ho outro aleuou [del] por graça, et outrosy que feguraua et mostraua ja estonçes aquela lide destes dous yrmãos ẽno ventre de sua madre, et oapartamẽto que avia de [vĩjr] ẽnas geerações deles; et segũdo dizem et creẽ moytos, Jacob santificado era ja ẽno ventre de sua madre, ou firmado pera bem, et outrosi figurado et mostrado dantes ẽna contenda destes dous yrmãos ohum contra outro ẽno ventre de sua madre, queo consyntimento de Ihesu [Cristo] quese nõ ajuntaua nẽ ajunta cõ o de Belial, quee do diablo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 269 |
Sobresto departem os santos Padres et dizẽ que Rrebeca, madre destes moços que ajnda os ẽno ventre tragia et passaua cõ elles grande traballo et pẽna, que quer dizer tanto cõmo paçiençia, ou sofrençia, ou sabedoria, ou moyto tomou, ou aque moytas cousas rreçebeo, segũdo queo espom Rramyro ẽnas [Jnterpretações] da Biblia. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 272 |
Et forõ ambos aquestes moços criados em casa de seu padre et de sua madre, et despoys que Esau et Jacob forõ cresçendo, Esau era sabedor de caça et de armas, cõmo avemos dito, et esto amaua el, et desto se traballaua. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 272 |
Mays amadre queria mellor a Jacob por que era [synple] et por queo poyña Deus em sseu coraçõ, asi cõmo diz meestre Pedro. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
Rrebeca oyo esto, et ella sempre rrogaua aDeus por Jacob, por queo amaua moyto mays que aEsau, que asy cõmo opadre amaua aEsau, asy amaua amadre aJacob. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
"Madre, sabes tu que Esau, meu yrmão he veloso et eu nõ, mays som lem, et se meu padre me apalpar et souber que sóóm eu, medo ey que coyde queo quis [excarnesçer], et em lugar de bendiçõ ey medo que me maldiga. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
"Et Rrebeca, sua madre, diso: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
"Jacob sempre fora obediente ao mandado de sua madre et fezo oque ella mandou, et aduso bõos dous cabritos, et ella apostóós cõmo sabia queos Ysáác queria, et vestio ella aJacob hũas vestiduras que forõ de Esau quelle el dera quandolle vendeo amayoria, asy cõmo avemos dito ante desto; et daspelellas dos cabritos cobriolle as mãos et todo oal que avia descuberto do colo por que seu padre, que era moyto entendudo, seo apalpasse por aqueles lugares, queo achasse veloso et coydasse que el era Esau, que em todaslas outras cousas moy bem se semellauã cõmo yrmãos que nasçeram de hum parto; et tragialle aquel mãjar que sua madre fezera dos cabritos et pães que cozera pera el. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
Et Jacob, apreçebido desta maneyra por consello de sua madre, pero sempre se temya queo entẽderia Ysáác, ante queo beyzese et poso aquel mãjar ante el et diso: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
"Et nõ opodo conosçer porlas pelellas dos cabritos que eram velosas, cõmo lle mostrara sua madre queo fezesem semellar aseu yrmão mays grande; et daly adeante plougo a Ysáác cõ Jacob et disolle: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
Tu sey [señor] de teus yrmãos et omyldensse ante ty os fillos de tua madre. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 283 |
"Mando te que nõ tomes moller do lyñage de Canaã, mays vayte pera Messopotamja de Siria acasa de Batuel, padre de tua madre, et daly toma moller pera ty das fillas de Labam, teu tyo, yrmão de tua madre. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 283 |
"Et aquela ora sayo Jacob et foyse pera Labam, asi cõmo lle mandou seu padre Ysaac, et sua madre Rrebeca, cõmo avemos dito. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 283 |
Et quando vio Esau cõmo bendisera despoys [de aquelo] seu padre aJacob, et lle mandou yr aMesopotamya que tomasse pera sy moller dala das suas, et lle defendera que nõ casasse cõ as fillas de Canáám, et parou mentes cõmo Jacob fora obediente ao mandado do padre et da madre pera fazer oquelle mandauã, entendeo por estas rrazões Esau que seu padre nõ queria bem áás fillas de Canaã, et segundo diz Josefo, et nos avemos dito, pesar fezo Esau aseu padre por que nõ demãdou consello ael ou asua madre quando casou [cõ] ellas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 288 |
Despoys desto sayo hũ dia Rrubem, fillo de Lia áás messes ẽno tempo que segauã os [trijgos] et achou maçãas de mandragoras, et adusu as asua madre Lia, et vioas Rrachel, et disolle: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 291 |
Et esto fazia el logo que começauã de andar em çeos ata medio do tempo, et de aly em deante nõ lle las poyña et os fillos que naçiam tẽpoãos eram de mays colores que de hũa, por mudanças que viram os padres et as madres; et ajnda faziam sse mellores, et estes eram de Jacob, et os de hũa color de Labam, et quando estremauã os fillos das madres apartaua Jacob os seus aseu cabo, et por esta rrazõ em rriquesçeo moyto [fortemẽt], et ouvo moytas greys, et seruẽtes, et seruẽtas, et camelos, et moytas outras bestas menores. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 295 |
"Deus de meus padres Abraã et Ysáác et demj́, Jacob, et meu Señor, Tu queme mandaste tornar amyña terra onde nasçi, et me feziste tanta et noble merçede quanta eu nõ meresco, nẽ te saberia pedyr, et me atendiste todo oque amyn prometiste, que passey o Jordam, cõ meu cayado et [com] ajuda de Ty em el, et esto he que tu eras a ajuda et ofazedor dela et de todo oal, et agora me torno cõ myñas compañas, et rrogo Te Señor queme gardes do poder de meu yrmão Esau que moyto me temo que mate as madres et os fillos, et Señor, Tu me prometiste queme defenderias et acreçentarias ho meu lynagéé cõmo aarea do mar. " |
[+] |
1348 |
OA 45/ 27 |
Estas som as cousas porque podem desafiar huũ ffidalgo a outro por ferida ou por prigõ del que desafia ou por correr cõ el, e otrossy por morte de padre ou de madre, ou de avoo ou de auoa, ou de bisavo ou de bisavoa, ou de ffillo ou de ffilla, ou de nepto ou de nepta, ou de bisneto uo por morte de yrmaão ou de yrmaã, ou do tyo ou d[e tya, ou de] primo ou de prima de seu padre ou de sua madre, de primo ou segundo del que desaffia, ou por fer[ida] ou por prigom dos ditos barões ou de qualquer dellos , avendo elles enbargo porque no[n] podesem desaffiar et seguir enemizade. |
[+] |
1348 |
OA 45/ 27 |
Se alguũ fidalgo for duũ lugar a outro du morar outro fidalgo Outrossi se alguũ fidalgo for duũ lugar a outro du mora outro ffidalgo ou d[u] estevese la sua moller ou sua madre [...] alguũ peom de fillodalgo que y morar ou estever, que por eso posa desafiar [o que] reçebeu a desonrra. |
[+] |
1348 |
OA 45/ 28 |
Outrossy se alguũ ffidalgo ffor de huũ lugar a outro do mora outro fidalgo ou [...], ou sua moller, sua madre, et tomar ou prender algũa cousa y or [...] desaffiado por ello, salvo se o que esto fezer ffor meyriño del rrey ou [...]. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 1 |
Cõmo el mẽsajero de Achilles torno a la rreyna, et el entrando por el palaçio vio estar a Policena cõ ssu madre, la rreyna, et el [ssaludo] la de partes de su sseñor . |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 24 |
Et diz que creçerõ aqueles dentes cõmo cresçe o neno pequeno ẽno ventre de sua madre Et toma semellança de õme. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 26 |
Et fezerõ lles logo suas bodas moy rricas et moy onrradas, et forõ tã grandes as alegrias feytas, cõmo se fose festa geeral do ãno et as madres, et as outras bõas donas de terras de Enonja, et os padres auçiãoos et ofereçerõ a seus dioses rricos doens et grandes por seus fillos que [vynã] saãos et cõ soude et cõ onrra. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 40 |
Et começou de andar louçaão, correndo et trebellando et saltando a hũas partes et a outras, braadando et buscando madre que mamase, cõmo se fose nasçido poucos dias avia. quando esto virom as jnfantas, fillas del RRey Pelyas, maravillarõ se de aquel feyto tãto que foy moyto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 54 |
Et cõmoquer que el RRey Priamo avia oydo del por outros juyzos que avia dados, oyu de aquela vez moy mays; ca toda a terra falaua de aquel pleito das deesas et [do] juyzo que Paris y dera, [0] tanto que el rrey et seus fillos falarom em aquel feyto. et em pos esto apartou se el RRey Priamo com a [rreyña] Ecuba et falarom anbos em feyto de Paris, et departirom d ' esta gisa sobre ello: rrecontarõ logo o soño que a rreyna soñara, que aquel que ella parise em cõmo por el aviã de seer destroydos elles et Troya et todo o seu rreyno; et em cõmo por esta rrazõ o mãdaram matar et leuar aos montes por tal que se perdese ala et que nũca mays viuese; et outrosy em cõmo foy a criatura deytada, et cõmo foy sua ventura de nõ morrer nẽ peresçer em lugar tam ermo et tam despoblado. et sobre esta rrazom de -partirom et ouverõ grã peça de dia seu consello et seu acordo et diserom que poys que todos de aqueste jnfante falauã et elles meesmos o [aviam] oydo, que aquel pastor que dera aquel juyzo entre aquelas tres deesas que aquel era seu fillo, et que fora achado en aquelas mõtañas tam hermas onde elles ambos o mãdaram deytar por tal que morrese ende, et que nõ seria nada o que soñara a RReyna Ecuba; et agora poys que todos los pouoos dizem que el que he moyto noble et moy grande et moy fremoso et moy ensynado et moy sysudo et de moy bõas [mañas] et moy escolledor et julgador de dereyto,, tanto que bem semellaua fillo de rrey et de liñagẽe de rreys en todos seus actos; et poys que asy era que nõ aviam por que nõ enviar por el et rreçeberlo por fillo, ca a aquelo do soño da [rreyña] a que elles aviã medo moy grande diserom asy que aquel feyto do soño se de suso era ordenado et fondado et estabelesçido de asy seer et de se complir, que nõ era outro señor ẽno mũdo que o podese estraeçer nẽ desviar [senõ] aquel que o estabelesçera. et se desviado ouvese de seer por algũa gisa que aquel jnfante que morrera et nõ viuera mays, que se acomendase(n) a deus et que rreçebese(n) seu fillo; et deus que fezese de lo todo o que quisese. et des que el rrey et a rreyña ouverom este consello et acordo entre sy anbos et dous, librarõ em esta gisa; chamarõ a Ector et a todos los outros seus fillos, et contaron [lles] todas as rrazões que aviã avidas; et diserõ lles que se a elles provese et o nõ tomasen por nojo, que enviarian por seu yrmaão Paris et que o rreçeberiã por fillo. en conçello virõ os jnfantes que aquel avia de herdar et que nõ perdiam y nada, nẽ aos outros nõ lles enpeesçia nem fazia nẽgũ dãno o rreçebemẽto de Paris et todos se acharon en acordo que enviasem por el; et enviarõ logo por seus caualeyros el rrey et a rreyña, et deron lles suas cartas, et mandarõ lles que fosem por el et que o adusesem o pastor Paris, despoys que ouvo dada a sentença da maçãa ontre as tres deesas, segũdo que de suso ja avedes oydo, ficou em garda de seus gãados en çima de aquestes mõtes et vales de Astra, et fazia todas las cousas asy cõmo ante que dese aquela sentença. et acontesçeu em todo esto que dormyndo aly Paris hũa noyte ẽno meesmo lugar onde dera aquel juyzo, et veẽo a el em soños a deessa Venus, et diso lle em cõmo lle avia de acontesçer et de cõmo avia a seer rreçebydo moy çedo por fillo del Rey Pryamus et da Reyna Ecuba, et ajnda mays lle diso et o çertificou que Ector et todos los outros seus yrmaãos o rreçebiam et tomauã por yrmaão. ' Et tu yras ' -diso a deesa Juno -, ' et seeras moy bem rreçebydo. et despoys que fores ẽna graça et ẽna merçede de teu padre et de tua madre et de todos teus yrmaãos, tu me averas mester por vengança da desonrra que fezerom et foy feyta a teus parentes et estonçe te darey eu a ty a dõna que te promety, et esta he a mays fremosa criatura de que tu em todo o mundo oyste falar nem viste com os teus ollos; et quer seja casada quer outra qual quer, atal te darey eu a ty ' et ditas estas palauras, desapa resçeu Venus et foy se et Paris despertou do [sono en] que jazia et foy moyto alegre com el, et rretouo o em seu coraçom, et em [sua] voontade. et despoys de aquesto, [chegarom] os cavalevros del RRey Priamo et da RReyña Ecuba, sua moller, et de Ector et dos outros seus fillos; et el rreçebeu os moy bem et moy ensynadamẽte. et despoys d ' esto falarom elles [con] el et diserõ le o mandado a que [vjnã]: cõmo el RRey Priamo et a [rreyña] Ecuba oyram dizer que [aquel] pastor Paris seu fillo era, aquel que acharã ẽno monte et outrosi oya el que el RRey Priamo que era seu padre et a RReyña Ecuba sua madre et el rrespondeu a aqueles caualeyros que [vjnã] a el con aquel mãdado et diso lles asy: ' RRogo vos agora moyto cõmo vos sodes cavaleyros, fillos d ' algo et avedes dereyto et ben, que uos me desenganedes et me digades a verdade por que vijndes; ca nõ queria eu agora que me leuasedes [en] rrazõ de fillo del rrey, et depoys que ficase escarnjdo et perdese meu lugar que teño, et desi que ouvese de buscar outro por donde viuese et guareçese cavaleyros, eu esto vos rrogo que o nõ queyrades fazer ' et elles estonçe çertificarõ -n o por las cartas que tragiã, et lle mostrarom logo et outrosi por suas palauras et por seu menagẽe, dizendo que asy era. et Paris, poys que foy çerto et firme que asy era cõmo diziam os mãdadeyros, gisou se cõmo se fose cõ elles et enviou logo por seu amo em aquel lugar donde gardaua aqueles gaandos de el RRey Adymalet, a dizer -lle o ffeyto cõmo era et a rrazon cõmo estaua, et que lle enviaua rrogar que viesse logo aly, que moyto lle fazia mester et o pastor veẽo et falarõ anbos em rrazom d ' aquel feyto que lle el rrey et a [rreyña] enviaram dizer; et plouvo moyto d ' elo ao pastor et de quanto lle Paris d ' esto diso. et Paris preguntou moyto aficadamente a seu amo, o pastor, conjurandoo que lle disese cõmo ou [cal] maneyra o achara, cõmo quer que ll ' o avia dito algũas vegadas; et o pastor diso lle a verdade et fezo o çerto d ' elo. et en pos esto acordarõ anbos cõmo fezesem et Paris, pẽsando en seu coraçõ se lle fose menester para aquelo algũa prova ante el rrey et ante a rreyna et seus fyllos, et rrogou ao pastor, seu amo, moy fortemẽte que fose cõ el; et el outorgou ll ' o moy de grado et prouvo lle moyto. et Paris dou estonçe moy bõa conta de seus gãados a seu amo, et de toda las outras cousas que del teuera et ouvera et poserom aly todas las cousas por moy bõo [rrecado] Paris et o pastor, seu amo, que o criara et fezerõ moytos plazeres a aqueles caualeyros que vieram por Paris et dou aly o pastor a Paris, seu criado, moytas vacas et outros moytos gãados que leuasem cõ el, que ouvese que comese et que dese a quen quisese et leyxado aly todo o seu en rrecado,forõ sua carreyra et tragia cõsigo Paris, por onde andaua, hũa dõna moy filla d ' algo que avia nome Oenone; el [leuoa] (consigo) |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 56 |
Cõmo viña Paris et tragia [Oenõne] consigo, et rreçeberõn o as [jnfãtas] Qvando [se] vyña Paris para seu padre, RRey Priamo, et eram ja nõ moy alonge da çidade, adeantarõ se os caualeyros que vieram por el et forõ -n o dizer a el rrey, seu padre, et [aa] rreyna, sua madre, et a seus yrmaãos. et el rrey et toda sua casa forom moy alegres que mays nõ podiam en tanto que falauã d ' elo todos los pouoos. et [sayrom] estonçe os jnfantes, fillos del RRey Priamo, con outras cabalarias a [rreçeberlo]. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 76 |
Et [tya] çercado hũ castelo quando lle chegou o mãdado que Troya era destroyda, et seu padre et sua madre et seus yrmãos et yrmãas erã mortos, senõ tã solamente sua yrmãa Ansyona que ficara viua; mays que a [leuara rrey] Talamõ por barregãa. quando el RRey Priamos soubo estas nouas, nõ me [pregõtedes] se ouvo ende pesar ca de nẽgũa cousa nõ podia el aver mayor coyta que a que el ouuo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 84 |
Et des que ouvo Tetis [feytos] seus [sacrificios feytos] et ditas suas cõjurações, tomou seu fillo cõ as mãos [per] las plantas dos pees, et mete o en aquelas agoas, et desi saco o logo et fezo Achilles [entantando] de aquelas agoas, segũdo que dizẽ os [actores] dos gẽtijs, por que nõ podese entrar ferro en nẽgũ nẽbro de seu corpo senõ ẽnas plantas dos pees [per] donde sua madre o teuo apertado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 84 |
Et leuaua Achilles vestido em gisa de donzela, et mays de ordẽe ca d ' outra maneyra; pero que lle foy moy graue de meter a elo, ca nõ queria Achilles taes vestidos tomar, pero tomo os por fazer mãdado a sua madre. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 85 |
Et pero que Achilles [prometera] a sua madre que nũca descobrise que era õme ata que ella enviase por el. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 86 |
Et en quanto Achilles aly morou, nẽgũ nõ soubo que era õme senõ a donzela Diomedia, et a jnfanta que era a mayor filla del RRey Licomedes, a quẽ Achilles amaua moyto ca o sabia de ante aquesto por rrazõ que a deesa Tites, madre de Achilles, o trouxo a el rrey, seu padre, et diso lle pero que outras yrmãas avia que el fezese a esta mays onrra estremadamẽte ca a nẽgũa das outras, coydando que era moller. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 86 |
Et feziste mal que te quiseste culpar cõ dereyta rrazõ eu bẽ te poderia fazer al, por que veẽo aqui tua madre en rrazõ de amjstança et enganou nos cõtigo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 90 |
Et a [pasarina] andaua a de suso, volando et matãdose cõmo madre por fillos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 90 |
Et os gregos maravillarõ se d ' esto moyto, et o bispo Colcas diso: ' alegrade -vos, gregos, ca vençeredes et destroyredes Troya; mays traballaredes moyto et longo tẽpo ante que a tomedes nẽ ajades en voso poder ' Et diso lles que os oyto pasarinos et sua madre que erã noue que dauã a entẽder nove anos que estariã en aquela çerca et cõquista. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et o outro que Ector tomou cõsigo foy yrmaão d ' este [Galton], mays pero nõ de madre, mays anbos erã fillos del rrey de Aliça. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et a [estes] fezo Eutor por cabdillo a Pytegoras, seu yrmão, mays nõ era fillo de sua madre. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et avia grã sabor de tomar vingãça por el desi Paris sayo fora cõ todos os etiopianos contra os da oste et leuauã todos seus arquos tendidos et os carcayses bem chẽos de seetas Paris ya moy bem armado sobre (hũ) moy bõo caualo que era preçado a hũa grã quantia d ' ouro [Óna] novena az ya Eutor, et leuaua cõsigo todos los troyanos et sabede que esta [as] foy moy grãde, et sera moy dultada, et que se defenderã moy bẽ et leuou cõsigo dez fillos de Priamos que erã seus [yrmãaos], pero nõ erã fillos de sua madre mays ouvera os el rrey gaañados em donas et en donzelas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 134 |
Et ben vos digo que ante elles cõ Eytor quiserã yr que ficar aly mays nõ poderõ al fazer, senõ quanto seu padre touo por ben a hũ d ' estes diserom Menalus; et a outro, Jnfros; et a outro, Çirus; et ao quarto, Çelidones; et ao quinto, Hergamores; et ao sesto, Macramyael; et ao septimo, Sades de Vergel, et ao oytauo, Margariton et este era parẽte de Echilles por parte de sua madre que era filla de hũ rrey. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 277 |
Da rresposta que Paris dou a sua madre Paris, quando esto oyo, rrespondeu asy: ' madre, señora, sey que duldades em [mj] dizede -me uos o que queredes, ca eu apreçebido estou para fazer voso mãdado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 277 |
Cõmo a RReyña Ecuba falou a morte de Achilles cõ Paris, seu fillo Des que Paris outorgou a a rreyña sua madre que faria seu mãdado, ella diso lle asy: ' meu fillo et moyto amado, d ' esto te dou eu graças, et dou te [mjña] bendiçõ et agora para mẽtes ao que te quero dizer: meu fillo bõo et amygo, tu bem sabes cõmo Achilles -aquel teu enamygo mortal -, he traydor. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 278 |
Cõmo Paris outorgou o rrogo a sua madre Despoys que a rreyña ouvo acabada sua rrazõ, Paris lle rrespondeu asy: ' madre, señora, eu vejo aqui grãde peligro de hũa parte et da outra. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 279 |
Et contou lle todo o que lle Achilles enviou dizer, et cõmo el fora ledo, et lle enviara prometer que lle verria ala falar cõ ella ' Et tu, meu fillo, apreçebete et toma cõ -tigo taes cõpañeyros que sejam verdadeyros et leaes, et te ajudẽ os mays fortes que aver poderes ca Achilles he tã orgulloso et tã ardido et tã valente que moyto adur et cõ grã traballo o poderedes chegar a morte ' Paris rrespondeu a sua madre, et diso lle: ' Señora, eu nada nõ temo senõ que el nõ verra y ca seede bem segura que se el ao tẽplo ven, que outra prenda que valla mays que seu mãto lle ficara y, ca eu lle farey leyxar y a pel et tanto sangre que lle [convijra] morrer. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 284 |
Et asy foy por çerto, ca Poliçena ouvo tam grande pesar et tristura que mays grande nõ poderia ẽno mũdo seer em guisa que se ella ousara, ou lle nõ fora rretraydo, ela fezera tã grã doo que fora grande maravilla et asañou se moyto contra sua madre por que o fezera matar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 288 |
Et nõ ha õme ẽno mũdo que contar podese a rrauya et a coyta que por el avia a rreyña, sua madre ca torçia as mãos, et esmoriçia moytas vezes et queria se leyxar morrer con pesar ca o coraçõ se lle queria partyr. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 288 |
Et braadaua et daua tã grãdes vozes que esto era hũa grã maravilla . Et quen a vise bem podia dizer que ella fazia doo de madre demays Polidamas et Eneas et todos los outros da çidade estrayos eram moy tristes, et faziã tam grã doo que nõ a õme que o cõtar podese. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 288 |
¡Ay, deus! que mellor fora a meu padre nũca eu seer nada, et a myña madre que nũca viese viua a este mũdo que asi por mj̃ he destroydo et ermo ! ¡ o deus ! ¡que maa ventura veẽo ao mũdo aquel dia que eu nasçi sobre terra! ca aquel dia lançou deus ẽno mũdo plaga et gerra mortal. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 288 |
Por ende, rreyna, madre, senora, fazede cõmo oje este dia seja a myña morte a mays estraya et mays esquiua et mays cruel que nũca outra dõna morreu. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 294 |
Et se for filla, sua madre a tem cõsigo Et tornã se para suas terras em paz et ala morã fasta outro verão et nẽgũ õme nõ as pode veer nẽ he ousado de entrar en aquela terra; ca se o y achasem, logo seria despedaçado et sabede que moytas d ' elas mãteẽ castidade en toda sua vida, (et) nõ curã senõ de caualos et de armas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 347 |
Et logo ouverõ rresposta dos dioses en esta maneyra: ' mata a tua madre por vĩgãça de teu padre. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 347 |
Et traballate en guisa que cortes as tetas a tua madre ante que a mates, por rrazõ que as nouas sejan sonadas [per] lo mũdo et sabidas que tu cõ esta vergonça da morte de teu padre (tomaste vingãça) por la moy grã trayçõ que ella fezo en afogar Agameno, teu padre et seu marido et seu señor ' Et quando Erestes oyo esta rresposta, foy moy ledo et [entẽdeu] bem que plazia aos dioses que fose el uẽgado et [cõtoo] todo aos seus, et elles forõ ende moy ledos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 347 |
Et foy logo cõ [Orestes] et leuaua cõsigo trezẽtos caualeyros armados et guisados tã bẽ que nada nõ lles mj̃goaua et chegarõ a Maçenas, donde sua madre estaua. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 347 |
Et dou lles mortes moytas de moytas maneyras desi tomou sua madre, segũdo que lle era mãdado dos dioses et cõ suas mãos lle tallou as tetas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 348 |
cõmo Orestes matou a [Egistes] et sua madre Teendo ajnda Orestes çercada a çidade de Myçenas, Egistus ouvo ende mãdado et ajuntou grã caualaria et veẽo se a mays poder para acorrer a todos los seus, mays soubo mal gardar sua fazenda. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 348 |
Et hũus diziã que cõmo quer que fezera rrazõ [em] vengar a seu padre, que fezera mal em matar sua madre ca nõ ha ẽno mũdo rrazon por que nẽgũ õme -a torto nẽ a dereyto -, deua matar sua madre et por que el tal cousa fezera, nõ era guisado nẽ rrazõ de rreynar, mays deuja seer deserdado do rreyno por que fezera tal crueldade. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 349 |
Et quando lle outrosi cõtarõ a vingãça que por el fora [tomada], todo lle paresçia grã mal et grã desonrra [Aqui] conta Dites que toda a gẽte da terra se ajũtou pera [veer] a Elena, aquela [per] que todo o mũdo foy cõfundido et [perdidoso]; et por que tãtos rreys et tãtos altos [omes] forom [mortos]; et por quen nasçeu a grã gerra por que tãtos rricos [omes] et tãtas rricas terras forõ destroydas et tornadas [pobles]; et por quen tantas donas forõ veuuas et doloridas, [Et donzelas] desanparadas, et tãtos fillos orfõos sem madres, (et) madres sen fillos; et por quen Greçia et outros moytos [rreynos] ficarõ myngoados de moyta bõa caualaria; et [por] quen Troya foy conquista et queymada que uos digo, [tanta] era a gente ajuntada para a veer, que esto era hũa gran [maravilla]. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 349 |
Agora leyxa o conto falar d ' esto por dizer cõmo Orestes foy entrego en seu rreyno Orestes era moy desdito et moy posfaçado das gẽtes por - que tã cruelmẽt matara sua madre. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 349 |
Et quantos bõos rreys et [prinçipes] avia en Greçia, todos aly forõ ajũtados em hũ dia sinalado por julgar este feyto . Et quen vos cõtar (quisese) as rrazões que aly forõ ditas, moyto seria longo de cõtar mays Orestes contou toda sua fazenda et a rrazõ por que matara sua madre (Et) diso que el avia mãdado et rresposta dos dioses que el tomase vingãça, se nõ, que faria grã seu dãno et sua perda Monesteus, o duque de Etenas, se leuãtou estonçe em pee, et diso que el o defenderia bem contra qual quer que ll ' o quisese rrepetir ou quisese dizer que el nõ deuya rreynar, que lle meteria logo as maãos sobre esto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 352 |
Ca seu padre et sua madre et seus yrmãos a gardauã tã ben que [per] nẽgũa maneyra nõ lle podia nẽgũ falar afeytamente. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 362 |
Et rrogo uos por miña bendiçõ que o fagades ca eu foy madre de voso avoo, padre de Achilles. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 363 |
Et as gẽtes da terra falauã desuariada mẽte os [hũs] deziã que se fora para sua madre, a que chamauã (hũa) deesa; os outros [dezia] que cõ pesar que avia do yrmão que perdera o syso et se fora [per] lo mũdo a perder outros diziã que fora leuada d ' aly cõ grãde aver pero nũca d ' ela poderon aver çertedũe que fora d ' ela |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 365 |
Et por esto diz o prouerbyo: ' cabra vay por vyña ' ; ' qual fezo a madre, tal fezo a filla ' . |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 369 |
Et pregũtou a sua madre et rrogou lle moyto que lle disese quen fora seu padre, et se era rrey ou duque ou cõde, ou se era noble ou vil, ou se era morto ou viuo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 369 |
Et Çirtes, sua madre, nũca ll ' o [podo] defender por nẽgũa maneyra. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 372 |
Et quando ala chegou, achou a RReyña Çirtes, sua madre, que avia grã tenpo que era por el moy triste et coytada et moy dolorida, ca todo lle fora cõtado em cõmo el matara seu padre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 228 |
Et tijña cercado hũ castello, quando lle chegou o mãdado que Troya era destroýda et que seu padre Leomedón et sua madre et todos seus yrmãos et yrmãas erã mortos, senõ tã solament sua yrmãa Anssýona, que ficara uiua; mays que a leuara el rrey Talamõ por barragãa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 234 |
Et uós jde assý per toda Greçia, et dizede assý aos rreys de y que me enuíjn mj̃a yrmãa Anssýona et que lles perdoarey quanto mal et quanto torto me fezeron, et quantos caualeyros me matarõ, et meus yrmãos et mj̃as yrmãas et meu padre et mj̃a madre, quen me an mortos, et nũca lles y mays falarey, et nõ lles quero y mays falar, nẽ lles quero al demãdar, Mays ey grã pesar por seer mj̃a yrmãa barregãa de njhũ, et rrógouos que façades todo uosso poder en cobrarla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 241 |
Et, señores, por Deus, traballémosnos de buscar meeziña cõ que guarescamos das chagas que tẽemos ẽnos nossos corações dos padres et das madres et dos yrmãos et do nosso bon lynagen et uosso que os gregos matarõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 262 |
Et tu, catiua de mj̃a madre, ¡que grã coyta estonçe sofrerás et que maaventura! |
[+] |
1370 |
CT 1/ 262 |
¡Ay, madre catiua! |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et outro que Éytor tomou cõsigo foy yrmão deste Galtõ, mays pero nõ de madre, mays anbos erã fillos de rrey de Lyça. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
A estes deu Éytor por cabdillo a Pitógaras, seu yrmão; mays pero nõ era fillo de sua madre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Desý leuou cõsygo dez fillos de Príamos, que erã seus yrmãos, pero nõ erã fillos de sua madre, mays ouuéraos el rrey gãañados en donas et en donzelas moy fremosas et moy bõas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 323 |
Este era parẽt de Achiles por ljñagen de parte de sua madre, que era filla de hũ rrey, et era moyto sua parẽta, et foy moy fremosa et moy cortesa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 363 |
Et Éytor foy descaualgar a hũ paaço moy bõo et moy rrico, et foy moy ben rreçebudo de sua madre et de seus yrmãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et anbos forã de hũa madre naçidos en hũa ora, et forã caualeyros moy preçados et moy ualẽtes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 451 |
Et sua madre lle dezía assý: - |
[+] |
1370 |
CT 1/ 451 |
Et ¿cõmo podedes agora seer tã cruu, nẽ tã felón, que sse uos nõ tome de nós merçee et piadade, nẽ auedes doo de nós, nẽ de uós meesmo, et queredes tã agiña leixar o mũdo et desanparar a mj̃ et a el et a uosso padre et a uossa madre et a uossos yrmãos et a uossas yrmãas? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 467 |
Mays sobre todos sobeiament a rreýña Écuba, sua madre, et Andrómata, sua moller, et Políçena, sua yrmãa, et Elena, sua cuñada, erã moy coytadas por el. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 467 |
Mays Écuba, sua madre, sobre todas fazía grã doo a marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 489 |
Et Políçena ýa y cõ sua madre éntrelas outras dõnas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
¡Ay, Deus, que maas nouas yrã a seu padre et a ssua madre et a seus yrmãos et a sseus amigos! |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
¡Ay, rreýna Écuba, mĩa madre, catiua! |
[+] |
1370 |
CT 1/ 516 |
Et cõfortade todos a meu padre et a mĩa madre; et Deus, perla sua merçee, os ajude et seia cõ eles et os anpare et defenda de mal. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 517 |
Mays a rreýna Écuba, sua madre, tã grã pessar auía et tã grã coyta et tã desmesurado doo fazía que nũca fuy quen uisse moller tã coytada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 547 |
Sua madre et suas yrmaas et outras moytas donas et donzelas fremosas et de grã gisa o desarmarõ per suas mãos ẽna cámara do alabastro, de que a estoria de suso falou. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 549 |
¿Et nõ sabes tu que Políçena está dentro ẽna çidade et que prometiste tu a ssua madre que nõ seýses aa batalla, nẽ ajudasses aos gregos? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 558 |
Et nõ fazía sem rrazõ, ca sua madre falara cõ ela muyto, et lle disera en cõmo Achiles a quiría por moller, et mostráralle en cõmo se lle ende seguiría grã prol et grand honrra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 567 |
¿Et quen fuj nũca quen uise tã catiua madre, nẽ tã mezquina, nẽ tã perdidosa? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 570 |
Desí enujou logo por seu fillo Paris, que moy bem sabía en cõmo Achiles quebrantara a promesa que auj́a feyta aa rreýna, sua madre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 571 |
Madre, señora, ¿por que dultades uós en mj̃? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 572 |
Cõmo Pares outorgou o rrogo da rreýna, sua madre |
[+] |
1370 |
CT 1/ 572 |
Madre, señora, eu ueio aquí grã peligro da hũa parte et da outra, et pedístesme hũ rrogo muy descumunal. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 575 |
Madre, señora, eu nada nõ temo senõ que el nõ veña y. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 591 |
Mays ẽno mũdo nõ uiue quen podese contar a rrayua et a coyta et o pesar da rreýna, sua madre, ca torçía as mãos, et amorteçíase moytas uezes, et quiríase leyxar morrer cõ pesar, et o coraçõ se lle quiría partir, et braadaua et daua tã grandes uozes que esto era hũa grã marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 591 |
Et quen a uj́a ben podería dizer que ela fazía doo de madre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 591 |
¡Deus, que desauenturada fuj aquela ora et que naçença tã perigoosa naçeu a meu padre et a mĩa madre, que así o mũdo por mj̃ he destroído et hermo! |
[+] |
1370 |
CT 1/ 601 |
Mais se for filla, sua madre a rretẽ cõsigo, et tórnase pera sua terra en paz, et alá mora ata outro uerão. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 611 |
Agora torna o cõto a falar cõmo Menalau achou a Pririus, et cõmo llo derõ, et quen fuy sua madre et donde fuy |
[+] |
1370 |
CT 1/ 611 |
Et fuj madre d ' Aprilus, et dizeruos ey por qual uentura. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 611 |
En aquela meesma sazõ Tetis, madre d ' Achiles, sabía que era fadado que Achiles, seu fillo, auj́a de morrer ẽna guerra de Troia, se y fose. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 611 |
Et sua madre Daydama fazía por el grã dõo, cõmo se o uise morto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 658 |
Et tomauã os moços pequenos dos braços de suas madres et batíanos aas paredes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 658 |
Et matauã as madres, que hũa nõ ficaua uiua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 664 |
Cõmo os gregos ffezerõ liures Alenus et Ácuba, ssua madre, et Andrómaca et dous seus ffillos, et cõmo partirõ seu auer |
[+] |
1370 |
CT 1/ 664 |
Et cõmeçoulles de rrogar que lle desem a rreýna Écuba, sua madre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 664 |
Et os dous fillos d ' Éutor, que ia quiríã matar, et Andrómaca, (et) sua madre, forõ en guarda de Perio, et fézoos quitar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 667 |
Sabede que a donzela, ensinada et bela sobre tódaslas outras, et d ' alto linagẽ, et que nũca mal mereçera, fuj degolada sóbrela sepultura d ' Achiles perlas mãos de Perius Nectóllamos, et ueéndoa toda a gente et a rreýna, sua madre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 681 |
Casandra fazía tã grã doo que mayor nõ podería, et nõ fazía sen guisa, ca uira descabeçar a el rrey Príamo, seu padre, et a rreýna, sua madre, apedrar, et degolar a Políçena, sua yrmãa, et ueu o destroimento de Troia, que ela muytas uezes prophetizara. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 684 |
Et a hũ deles chamauã Anchises et a sua madre dizíãlle Glanca. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 684 |
Et ao outro dizíã Eutímatis et a sua madre dizíã Eutímaca. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 706 |
Agora leyxa o conto a falar daquisto por contar cõmo Arestes, fillo de Agamenõ, matou a sua madre |
[+] |
1370 |
CT 1/ 706 |
Mata a tua madre por uingança de teu padre, et outro tal fays a Egistus per tuas mãos, ca en outra maneyra nũca seerías honrrado, nẽ auerías hũ palmo do rreyno. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 706 |
Et trabállate en guisa que cortes as tetas a tua madre, ante que a mates, por rrazõ que as nouas seiã sabudas perlo mundo que tu tomasche uingança de tua madre porla moy grã treyçóm que ela fezo a Agamenõ, teu padre et teu señor et seu marido. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 706 |
Et chegaron a Miçenas, hu sua madre estaua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 706 |
Et desí tomou sua madre, segũdo que lle era mandado dos dioses, et el et suas cõpañas lle tallarõ ánbaslas tetas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 708 |
Et os hũus dizíã que fazía grã dereyto et os outros dizíã que, cõmoquer que f[e]zera rrazõ, que fezera desaguisado en matar sua madre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 709 |
Aquí cõta Dites que tódaslas gentes da terra se ajuntarõ por ueer a Elena, aquela por que todo o mundo fuy confundudo et perdidoso, et por que tãtos rreys et tãtos altos omes forõ mortos, et per quen naçeu a grã guerra, por que tãtas rricas terras forõ destruídas et tornadas pobres, et per que tãtas donas forõ ueúuas et dooridas et tãtas donzelas desanparadas, et per que tãtos fillos ficarõ órfõos et tãtas madres sen fillos, et per quen Greçia et outros muytos rreynos ficarõ mĩguados de muytos bõos caualeyros, et per quen Troya fuy destruýda et quebrantada et queimada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 710 |
Agora leyxa o conto a falar de Menalao et torna a contar cõmo fuy Orestes entrado en seu rreyno et coroado por rrey Orestes era muy dereyto et muy preçado das gentes, porque tã cruament matara a sua madre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 710 |
Mays Orestes contou toda sua fazenda et a rrazõ por que matara sua madre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 713 |
Mays el era en grã coyta porque nõ podía falar cõ Antígona, que seu padre et sua madre et seus yrmãos a guardauã tãto que, por nihũa maneyra, nõ lle podería nĩguẽ falar afeytament. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 713 |
Et despois que ende fomos ydos et a leuamos et seu padre et sua madre et seus yrmãos o souberõ, ouuerõ ende tã grã pesar que mayor nõ poderíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 723 |
Et pesoulle muy de coraçõ, ca anbos erã seus auoos, ca Peleus era padre de seu padre et Acastus era padre de sua madre Tetis. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 723 |
Et cõtoulles cõmo primeyrament Acastus et Apeleus se quiserã bẽ xxxvije ãnos ou mais, et cõmo el fora a casa de Clirones cõ Peleus, a grã nobreza, cõ tódoslos rreys de Greçia, quando Peleus casara cõ Tetis, madre d ' Achiles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 728 |
Cõmo Tetis, madre de Achiles, disso al rrey Acastus a morte de seus ffillos et lle consellou que sse gardasse de Pyrius |
[+] |
1370 |
CT 1/ 729 |
Mays será rrazõ et dereyto que aia entre uós et el paz et amor, ca eu fuj madre de uoso bõo padre Achiles et, porlo bõo déujdo que uós cõmigo auedes, quero que façades esto que uos eu rrogo; ca, se uos el fezo torto ou mal, ia uós a el fezestes outro tãto ou peor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 731 |
Et as gentes da terra falauã y todas, et hũus dizíã que se fora a sua madre, a que chamauã Deesa; et os outros dizíã que, cõ coyta et cõ grã doo do yrmão, que perdera o siso et se fora perlo mũdo a perder; outros dizíã que fora longe d ' alý, cõ grand auer leuada; mays pero nũca dela poderõ auer çertedũe. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 734 |
Et por esto diz o prouerbio: "cabra uay per vjna, qual fuj a madre tal será a filla". |
[+] |
1370 |
CT 1/ 739 |
Et desque ouue entendemento, preguntou a sua madre et rrogoulle que lle disese quen fora seu padre et se era rrey ou duc ou conde, ou se era noble ou uil, ou se era morto ou uiuo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 739 |
Et tãto andou en esta demãda ata que sua madre lle descobreu a puridade. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 739 |
Et, çertas, sua madre nõno podo ende partir por njhũa maneyra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 744 |
Et así fuy Telégonus tornado a sua terra, et achou alá a rreýna Çirçes, sua madre, que auía grã tenpo que era por el chorosa et doorida, ca todo lle fora contado en cõmo el matara a seu padre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 747 |
Et eu, o dito Fernã Martíis, clérigo, rrogo et peço, porlo amor de Deus et por saluamento de suas almas et en penjtençia de seus pecados, a quantos este liuro uirẽ et oýrẽ, que digan porla mj̃a alma hũ Pater Noster et hũa Aue María, aa onrra de Deus Padre et de Deus Fillo et de Deus Spíritu Sancto, que me queyra perdoar, et da Uirgen María, sua madre, que lle rroge por mj̃ et por uós que o queyra assý cõprir et outorgar. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
Et ela desque espertou pregũtou hu jazia o seu corpo, et desque o soube, cõ sua madre foy alo en rromaria et fezerõ oraçõ toda a noyte a par do seu moymẽto, et logo foi sãa de todo o corpo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Et era chamado Justo porque andando ẽno ventre de sua madre era santo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Este Santiago Alfeu fillo da yrmãa da madre de Nostro Señor, onde lle chama a escriptura yrmaão de Nostro Señor, porque o semellaua mais que todo [los] homẽs do mũdo; et porque o el semellaua atã bẽ, dou Judas sinal que aquel que el beijase ese fillasen. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 34 |
Et a cabo de dous ãnos que Tito jouvo sobre Iherusalem, ontre todo los outros maes de que se [o]s de dentro mais agraueauã, aviã tã grã fame, que os padres et as madres comiã os fillos, et os fillos eles, et os maridos as molleres, et as molleres os maridos, en gisa que aas mãos et aos dentes se esguiçauã todos. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 34 |
Desaventurada madre et mais desaventurado fillo! en tã grã fame et en tã grã traballo et en tã grã perigoo para que te gardei? ven agora, meu fillo, et seeras mãjar da tua madre, et ficara por enxẽplo da miña coyta et da miña maldade. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 34 |
Meus fillos, comede seguramẽte que meu fillo he, et o trouxe ẽno ventre et ja del comĩ, et nõ queirades del auer mayor piadade ca sua madre, nẽ vos espantar mais que eu que soo moller, ca se uos a vos vençer o nojo ou doo que del avedes, comelo ey eu todo, que comi ja a outra metade. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 47 |
Et despois que o moço naçeu et a madre tomou o seu nome et o de seu padre et ajũtoo densũu et posolle nome Pilatus. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 47 |
Desque Pilatus ouve trres ãnos, envioo a madre a seu padre Tiro. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 47 |
Et avia hũu seu fillo de sua madre moller a rreyna que era de tamana ydade com̃o Pilatus. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Deus que sen semente d ' outro ome formou Adã, ese fez o seu Fillo naçer do ventre da Virgẽe sen semente d ' outro ome, et asi com̃o el naçeu de Deus Padre sen madre asi naçeu feicto omẽ da madre sen padre et atal naçẽça perteesçe a Deus. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 172 |
Et o moço desque foy de quinze ãnos, o padre et a madre cõ outros parẽtes, indo en rromaria cõ o moço a Santiago et chegando cõ soude ao mõte d ' Ouqua adoeçe o moço en gisa que foy morto. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 172 |
Et o padre et a madre et os parentes que vinã cõ el virõ que era morto, fezerõ grãde chanto por el segũdo custume de sua terra, asi que todo los de aquel lugar se marauillauã por lo doo et por lo pesar que fillauã. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 172 |
Et a madre cõ grãde pesar, doendose mais que todos et com̃o fora do entẽdemẽto, começou de braadar et chamar por Santiago, et diso asy: -Señor Santiago, que por la grraça que rreçebiste de Nostro Señor me gaanaste este fillo que agora jaz morto, rrogoche, Señor, que mo des agora viuo, ca creo ben que o podes fazer, et se o nõ fezeres eu me matarey agora, ou me soter[r]arey cõ el viua. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 200 |
Et desque lle mor[r]era o padre, d ' aquelo que gaanaua gouernaua sua madre. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 200 |
Et el nõ era casado, mais viuia cõ sua madre soo moy castamente. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 222 |
Señora et madre, que queredes que uos faça? |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 231 |
Uirgẽe Señora, madre de Nostro Señor Ihesucristo, rrogote et pidote por merçee que me nõ leixes agora aqui desanparado nẽ asi triste de uos falar et dizer d ' aquesto que eu agora vejo que pode seer; et que saba contar a verdade d ' aquesto feicto aos apostolos meus yrmaãos quando me juntar cõ eles. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 231 |
Porque sen falla algũ pesar as tu feicto a Ihesucristo que nõ quiso que tu foses cõnosco aa morte da sua madre Uirgẽe Santa Maria. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 57 |
Et quanto con mẽẽor traballo et mais sem afam o caualgar a Egoua mais cunprjdamente esprouezera et por esto se geerara o Cauallo no ventre da madre myor et mais groso. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 57 |
Et esto digo porque o potro bem criado pois que passar dous anos, se con sa madre andar, queria cauallgar naturalmente en outra anymallya, et por esto peyorarya de cada dia et lligitimamente en algũũa parte do corpo se poderya danar. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 75 |
Et outro naturalmente naçe aas uezes o Cauallo con hũa enfirmidade na çernella a que chaman llarda et con outra a que chaman gralla et outrosy nas coixas et uen esta door do padre ou da madre, que esta enfirmidade auya, larda he huun jnchaço molle a maneira douo et aas uezes maior ou meor et naçe asy de dentro como de fora nas girretas. galla he oua que quer dizer jnchaço molle semelauel tamano como Nos ou como auellãa, et aas uezes et maior et menor, et gerase apar das junturas das coixas, que son noos sobre llos trauadoiros, et outrosy a par das huñas, et ha Nume segundo sa obra. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 93 |
Et ẽno nome de Deus, amẽ, et da Uirgen Maria, sua (madre). |
[+] |
1460 |
CI 1/ 93 |
Enõ nome de Deus et da bendita Uirgẽ Santa Maria, sua madre. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 96 |
Et tanto foy a persegujçon et coyta de fame que as madres matauã seus fillos et os comjã cõ fame. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 109 |
Et ao tenpo da morte morreu morte supitanea, pero sua madre que era moller moy deuota, cõ grande noJo, lançouse cõ gran gemedo e lagrimas en oraçõ de noyte et de dia ante o altar de Santiago, rrezando a Deus porla alma do dito seu fillo que morrera; nj̃ rreçebera os sacramentos de Santa Eglleia. |
[+] |