logo usc Corpus Xelmírez - Resultados da consulta

Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval

Resultados da pescuda


Os resultados das buscas efectuadas no Corpus Xelmírez poden ser usados con fins educacionais e de investigación, sempre que se mencione a fonte. Se desexa consultar a referencia e o contexto dun exemplo, calque no símbolo [+] na cela da dereita. Para se referir ao corpus como un todo, cite: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval - http://sli.uvigo.gal/xelmirez/. Se desexa realizar outra pescuda no Corpus Xelmírez, pode calcar aquí.
Está a procurar contextos do uso de mais nos textos históricos do Corpus Xelmírez.

Número de contextos atopados: 896

1200 FX III, 5/ 703, col. a Se algun ome conseia seruo aieno que faga furto, o que lo faga a el mismo que gelo conseia algum mal por que o perda sou senor por tal que el o poda ganar del senor mais ayna por este engano, poys que lo soupiere el iuyz, el senor del seruo non deue perder el seruo nin deue auer ninguna pena , mays aquel que conseió el seruo á fazer tal cosa por que lo perdiesse sou senor et que lo podese el ganar, peche al senor del seruo en VII dublos tanto quanto el seruo le furtara o quanto dano le fezera, et el seruo receba C. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Des oge mais quer eu trobar || pola Sennor onrrada... [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Mais nos faz Santa Maria || a seu Fillo perdõar || que nos per nossa folia || ll ' imos falir e errar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 O que a Santa Maria mais despraz, || é de quen ao seu Fillo pesar faz. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Par Deus, muit ' é gran razon || de poder Santa Maria | mais de quantos Santos son. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Por que ajan de seer || seus miragres [mais] sabudos || da Virgen, deles fazer || vai ant ' omes descreudos. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Eno nome de Maria || çinque letras, no -mais, y á. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Omildade con pobreza || quer a Virgen corõada, || mais d ' orgullo con requeza || é ela mui despagada. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .LXXXIIII. é como Santa Maria resuscitou a moller do cavaleiro, que sse matara porque lle disse o cavaleiro que amava mais outra ca ela. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Pero que seja a gente | d ' outra ley [e] descreuda, || os que a Virgen mais aman, | a esses ela ajada. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Muit ' é mais a piedade de Santa Maria || que quantos pecados ome fazer poderia. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Como a demais da gente | quer gãar per falsidade, || assi quer Santa Maria | gãar per sa santidade. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CC.LXI. é da bõa dona que desejava veer mais d ' al ome de bõa vida, e bõa dona outrossi. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CCC.V. é como Santa Maria fez hũa carta de pẽedença que tragia hũa moller pesar mais en hũa balança que quant ' aver poseron na outra. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CCC.XXXIII. é como Santa Maria de Terena guariu un ome contreito que andava en carreta mais avia de .XV. anos. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 A Madre de Jesu -Cristo, | o verdadeiro Mes[s]ias, || pode resurgir o morto | de mui mais que quatro dias. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 A que por mui gran fremosura | é[ste] chamada Fror das frores, || mui mais lle praz quando lle loan | seu nome que d ' outras loores. [+]
1264 CSMr B/ 35 [Esta é da bõa dona que deseja[va] veer mais d ' al ome bõo e de bõa vida, e bõa dona outrossi.] [+]
1264 CSMr B/ 141 [[C]omo Santa Maria fez ũa carta de pẽedença que tragia ũa moller pesar mais en ũa balança que quant ' aver poseron na outra.] [+]
1264 CSMr B/ 211 [Como Santa Maria de Terena guariu ũu ome contreito que andava en carreta mais avia de .XV. anos.] [+]
1295 TC 1/ 132 Conde, uos sodes muy lazerado por meu amor, et auedes grã cuydado de quen nũca ouuestes bem; mais rrogouos eu que uos nõ queixedes agora, ca uos sacarey eu daqui agiña muy bem et muyto en paz. [+]
1295 TC 1/ 241 Mais os barbaris, de que dissemos ia, nõ quedauã de dar guerra et correr toda a terra en derredor de Cordoua, en guysa que destroy[rõ] toda Eçeia et todo Carmona et toda a rribeyra d ' Agoa d ' Alquiuyr. [+]
1295 TC 1/ 254 Et demais que fezerã ia sua fala sobrelo cõ el rrey de Graada. [+]
1295 TC 1/ 258 Mais assi foy que logo, quando Caçĩ. . . aos outros. [+]
1295 TC 1/ 258 Mais agora leixamos esta rrazõ et tornaremos aa estoria de Cordoua du leixamos a falar della. [+]
1295 TC 1/ 260 Et, por que era omẽ uil et de vil linagẽ, demostraua toda sua vileza en todos seus feitos, et nõ se acordaua en catar que omẽ era, nẽ de que ssãge uijna, ca tijna el que mellor omẽ era ca todos os da villa et que mais ualia, assi que nẽgũu nõ acordaua cõ el nẽ el cõ outro. [+]
1295 TC 1/ 263 Et este rrey dõ Uermũdo, assi com̃o conta a estoria, pero que era nyno de ydade, nõ quis semellar hũus nynos que som garridos et trauessos; mais, logo en começo de seu reynado, pelo spiritu de Deus que era en elle et cõ bõos cõselleiros que auia, que o guyauã, traballouse logo de fazer as igreias de Cristo et os outros logares que os mouros destruyrã. [+]
1295 TC 1/ 271 Os condes, quando virõ o jnfãte estar ena rrua, forõ para el, os ueabros nas maos, para matalo; mais deitarõ as maos en el et leuarõno mal et desonrradamente ata o traedor do conde Rruy Uela, que era seu padrino com̃o dissemos. [+]
1295 TC 1/ 439 Mais agora leixa a estoria a falar desto por contar del rrey dõ Afonso, o setẽno. [+]
1295 TC 1/ 442 Mais el nõ queria se nõ os corpos delles, por razõ de vingar el rrey dõ Afonso. [+]
1295 TC 1/ 506 Et Abeniafa envioullj sua resposta que o pã que o roubarã os alaraues, quando entra[r]ã ena villa; mais, se quisese seer a seu mãdado, que llo (nõ) mãdasse dizer et el guisaria quanto podesse que ouuesse seu amor, en guisa que entendesse que era bem ajudado. [+]
1295 TC 1/ 528 Et os mais rricos vendianos aos mercadores cristaos que vijnhã per mar (et) de muytas partes. [+]
1295 TC 1/ 529 Et chamou hũu mouro que sabia muy bẽ algemia et castigoo como saysse de noyte, en guisa que o nõ soubessem os crischãos, et que sse fosse para el rrey de Saragoça cõ aquela carta que lhi daua, et el rrey que llj daria aluisara por a(a)quele mãdado que llj leuaua; et demais que llj faria senpre por elo bẽ et merçee. [+]
1295 TC 1/ 530 Et entõ mãdou Abeniafa [catar] quanta vianda auia ena vila [et] mandouha tomar, et nõ lhis leixau[a] mais de para hũu mes, ca lljs fazia creẽte que ante llis acorreria el rrey de Saragoça et que tragia vianda. [+]
1295 TC 1/ 530 Pero da uianda que achaua pelas casas tomaua elle para si a mais dela, et para as guar(i)das, et o al mãdauao vender en esta maneira: que nõ conprassem mais de para hũu mes. [+]
1295 TC 1/ 532 Mais o Çide nõnos leixou entrar ena vila. [+]
1295 TC 1/ 533 Et forõ muy denodadamente a eles et prenderõnos, ca el cuydaua que estariã con ele seus amigos, mais logo fogirõ pelas casas da uila. [+]
1295 TC 1/ 535 Mais con todo esto nõ leixauã de sair, et derribauãse do muro, et os do Çide prendiãnos a escuso. [+]
1295 TC 1/ 538 Conta a estoria que, en quanto estauã en esto, vijnha Martin Pelaes, (a)o Asturão con hũa rrecoua en que tragia vianda para a gente do Çide; et, pass[ã]d[o] çerca da vila, seirõ a ele muy grã gente de mouros pola tomar; mais ele, com̃o quer que tragia pouca gente, enparouha muy bẽ et fez en eles muy grã dano et meteuhos pela vila. [+]
1295 TC 1/ 538 Et dom Aluar Fanes et Pero Uermudes et os outros [c]a[u]aleyros mais preçados a mesas altas. [+]
1295 TC 1/ 539 Meu amjgo, nõ sodes uos tal que merescades de seer cõ eles a comer, que ualẽ mais ca uos nẽ ca eu; mais quero que seiades comjgo. [+]
1295 TC 1/ 539 Et el, cõ muy grã mj̃gua d ' entendimento, teue que llo fazia o Cide polo onrrar mais ca os outros. [+]
1295 TC 1/ 539 Et entẽ deu que por aquelo o nõ leixara asentar conos outros caualeiros mais preçados et que o asentara mais consigo polo uiltar ca polo onrrar; ca outros auia y mellores caualeiros et nõ lhis fazia aquela onrra. [+]
1295 TC 1/ 540 Meu amigo, nõ sodes uos atal que merescades de seer comjgo aa mesa daqui adeante; mais asentadeuos con dom Aluar Fanes et cõ Pero Uermudes et cõ estes caualeiros boos, ca os uossos feitos boos que oie fezestes uos fazẽ seer boo et cõpaneiro deles. [+]
1295 TC 1/ 540 Et conta a estoria que, depois que o Çide ouue gaanhada a uila de Valença, que o Çide uençeu et desbaratou el rrey de Seuilha, et que foi este Martin Pelaes hũu dos que mais bẽ fezerom, assi que sacado o corpo do Cide nõ ouue hi nẽhũu que tãto afam leuasse ena fazenda nẽ que tãto bẽ fezera. [+]
1295 TC 1/ 540 Mais agora leixa a estoria a falar desto et torna a cõtar a preitesia que o alfaqui et Abeniafa fezerõ cono Çide. [+]
1295 TC 1/ 542 Et, desque entrar[õ] estes messeieyros con sua conpanha ena naue, (et) o Çide chegou aa rribeira et mãdou escodrinar os messeieyros por saber se leuauã mais do que auiã a leuar, segundo que era ena postura. [+]
1295 TC 1/ 542 Et outro caualeiro mouro tijnha hũu caualo et vendeuho aos carniçeiros por CCCas et LXXXa dobras d ' ouro, que llj derõ por ele, et demais que llj dessem X libras de car ne. [+]
1295 TC 1/ 543 Et o Çide enuioulhis dizer que llj dessẽ a vila, assi com̃o poserã cõ elle, senõ que juraua a Deus et a Sancta Maria que, se hũa ora passase de mays do prazo, que lljs nõ terria a postura que cõ eles auia, et demais que mataria os arrafees; pero con todo esto pass[ou] hũu dia de mays do prazo. [+]
1295 TC 1/ 543 Et seirõ a ele rogarlhi que tomass[e] a vila, mais o Çide muj sanhudo disse que nõ querria, ca nõ era teudo de a tomar, pois que ia passara o plazo. [+]
1295 TC 1/ 545 Conta a estoria que, depois que os cristaos se apoderarõ da uila, en outro dia entrou o Çide con sua conpanha et sobiu logo ena mais alta torre da uila, assi que uija ende toda a vila. [+]
1295 TC 1/ 546 Et uehede agora qual he o seu poder, ca o dia que eu p[ou]sey sobre o castelo de Jub[a]la nõ auia y mays de quatro panes, et fezomj Deus tãto bẽ que gaaney Ualẽça et, se eu fezer justiça, leixarma a Deus lograr; et, se nõ fezer justiça, tollerma a mais çedo. [+]
1295 TC 1/ 546 Et disse mais: - [+]
1295 TC 1/ 546 Eu mãdo aos que an de rrecadar por mj̃ as rrendas et todos os outros dereitos que uos nõ façã agrauamento nj̃hũu nẽ uos tomẽ mais do dizimo, assi com̃o mãda uossa ley et o auedes por huso. [+]
1295 TC 1/ 546 Et eu ey posto en meu coraçõ de ouuir as uossas querelas duas uezes ena somana, o lũes et o joues; et, se preitos apressados ouuerdes, vijnde quando quiserdes et liuraruolos ey, ca eu nõ me aparto con (outr)as molleres a comer nẽ a beuer com̃o o am por custume os mouros uossos senhores, que os nõ podedes auer quando queredes; mais eu per mj̃ o quero ueher et liurar. [+]
1295 TC 1/ 547 Mais eu nõ quigi tal presente, por que entendo que uos faria torto; et demais seendo uos meus, ca eu mho tomarey, quando me eu quiser, ca nõ mãdey a ele que o tomasse nẽ a outro nẽhũu, ca eu nõ faria cousa tã desguisada de tomar a nẽhũu o seu sen dereito. [+]
1295 TC 1/ 547 Et quero que mj façades preito et menagẽ do que uos disser: que mj nõ falescades nẽ uos tiredes afora, mais que obedeescades a meu mãdado en todo, ca mjnha uoõtade e de uos amar et de tornar sobre uos, ca mj pesa a mj̃ por quanta lazeyra uos auedes leuada en esta çerca, cõpr[ã]do o gafiz do trijgo a mil morauedis de plata. [+]
1295 TC 1/ 547 Et punhade de laurar et de criar seguros, ca eu tenho bẽ castigadas mjnas gentes que uos nõ façã noio nẽ pesar, nẽ [en]trẽ en uosa vila vender nẽ conprar, mais que morẽ ena Alcudia. [+]
1295 TC 1/ 547 Et, desque o Çide ouue posto en rrecado o seu, assi com̃o elle queria, os mouros quiserõ ir aas herdades, assi com̃o o Çide lljs auia dito; mais ouuerõ ende o contrario, ca de quanto os cristaos tijnhã laurado nõ lho queriam leixar, com̃o quer que llj leixauã os que nõ erã laurados. [+]
1295 TC 1/ 549 Mais o Çide enuioullis dizer que nõ podia hi seir aquele dia, por outras cousas que tijnha de liurar, et que lljs mãdaua que sse fossem esse dia et que uehessem o lũes. [+]
1295 TC 1/ 549 Et rrespõderõllj que sse falariã sobrelo et que llj tor nariã cona rresposta ende XXXa, os mais onrrados. [+]
1295 TC 1/ 549 Pedimoste por merçee que nos conselles do mellor et mais leal consello que en ti ouuer; pois que eras de nossa ley, deuelo a fazer. [+]
1295 TC 1/ 549 Este conselho rrefez e d ' entender, ca bẽ sabemos todos a grã treicõ que fez contra seu senhor eno matar; ca, com̃o quer que au[ia]mos prema con ele, nõ au[ia]mos atãto mal nẽ atãta lazeira como depois que matou seu senhor; mais que, poys que o Deus a este tẽpo chegou, que o lazeire. [+]
1295 TC 1/ 549 Et nõ catedes nẽ façades ende al, ca, com̃o quer que el conpla sua voontade en algũa cousa, cõ todo esto mais uale teer ele por senhor ca o treedor que nos fezo atãto mal sofrer. [+]
1295 TC 1/ 552 Et mãdou poer a signa ena mais alta torre mays onrrada. [+]
1295 TC 1/ 553 Et o Cide mãdou entõ chamar os mais onrrados mouros da vila et fezo Abeniafa vijr ante si. [+]
1295 TC 1/ 553 Et demãdoullj se auia mais daquelo que daua en escripto, et el disse que nõ; et fezeo jurar ante quantos y estauã. [+]
1295 TC 1/ 553 Et mãdou o alfaqui que fezera alcayde que julgasse que morte mereçia, segundo sua ley, o que matara seu senhor, et demais que jurou que nõ auia mays daquelo que dera en escripto. [+]
1295 TC 1/ 553 Et o alcayde et os outros julgarõ que os apedreassem, ca esto achauã por dereyto, segundo a ley, "mais fazede como teuerdes por bẽ. [+]
1295 TC 1/ 553 Et o Çide disse que, por seu amor deles, que llj perdoaria, mais que sse seisse logo da çidade, ca nõ queria que morasse y filho de traedor. [+]
1295 TC 1/ 555 Et o Çide asentouse en seu estrado, et asentarõse arredor dele todos os mouros mais onrrados. [+]
1295 TC 1/ 555 Mais eu tenho por bẽ et mãdo que todos os mais onrrados que moredes ena vila, en uossas casas et en uossas herdades, et nẽhũu de uos nõ tenha mays dhũa besta muar, et que nõ husedes d ' armas nẽ as tenades, senõ quando eu mãdar; et a outra gente que s[a]ya morar eno arraual da Alcudia, hu eu soya pousar; et que aiades duas mesquitas, a hũa ena uila et a outra eno arraual; et que aiades uossos alcaydes et uosso alguazil assi com̃o os ey postos; et que aiades uossas herdades et que mj dedes ende o dizimo dos fruytos; et a justiça que seia mjña; et eu que mãde lauar moneda qual me quiser; et os que quiserdes ficar comjgo a esta condiçõ, [ficade]; et os outros yde a Deus tã solamente conos corpos, ca eu (nõ) uos mãdarey poer en saluo. [+]
1295 TC 1/ 557 Et acordarõ de pregoar pela vila que nõ fosse nẽgũu ousado de se ir sen mãdado do Çide, senõ que, sse assi fosse, perdesse quanto leuasse et demais que o mãdaria matar por elo. [+]
1295 TC 1/ 557 Et por seer mais çerto mãdou meter ẽ hũa nomjna quanta gente y auia. [+]
1295 TC 1/ 557 Et deu logo rrendas çertas para a mesa do bispo et para seus cooigos; et estabelleçerõ collações, et aa mayor diserõ Sam Pero et a[a] outra Sancta Maria das Uertudes, que era açerca do alcaçer, hu ya o Çide mais ameude. [+]
1295 TC 1/ 558 "Et leuade uosco uossa gente, para que uaades mais acõpanhados et onrrados para uijr cõ dona Xemena". [+]
1295 TC 1/ 559 Que nouas mj tragedes do onrrado Cide, meu vasalo, o mais onrrado caualeiro que nũca foi armado en Castela? [+]
1295 TC 1/ 559 Et disse mais el rrey por lle fazer merçee: - [+]
1295 TC 1/ 561 Desi, en quanto ela et suas fillas guisauã suas cousas, dom Aluar Fanes enuiou tres caualeyros ao Çide, cõ que lli enuiou dizer com̃o o rreçebera muy bẽ el rrey dom Alfonso, et quanta onrra llis fezera, et com̃o rrecadarã con ele quanto quiserã et mais; et como rreçebera muy bẽ seu presente; et com̃o llj mãdara dar muy boos priuilegios de quanto gaanara et cõqueresse dali adeante, com̃o fosse delo senhor et o ouuesse liure et quite; et quantos quisesem para ele yr que fossem sem medo dele; et com̃o llj enuiaua sua moller et suas fillas muy onradamente; et com̃o ya hũu seu porteyro con eles, que llis daua quanto auiã mester; et que soubesse que muyto agiña seri[ã] cõ ele, ca nõ se detijnã por al, senõ por guisar suas cousas, per que fossem mais onradamente. [+]
1295 TC 1/ 563 Mais ¿quen uos poderia contar as muy grandes alegrias que hi aquel dia forõ feitas, tã bẽ dos mouros com̃o dos crischaos, en Ualẽça, en bofordar et en matar touros? [+]
1295 TC 1/ 565 Mais, com̃o as gentes erã ia aperçebudas, nõ llis pode fazer dano. [+]
1295 TC 1/ 565 Et outro dia tomou o Cide dona Xemena pela mão et suas filhas anbas, et fezoas sobir na mais alta torre que auia eno alcaçer. [+]
1295 TC 1/ 565 Et, quando os uirõ, as donas ouuerõ muy grã medo, com̃o molleres que nũca tal cousa uirõ; muyto mais polos atanbores. [+]
1295 TC 1/ 566 Et Aluar Saluadorez [et os que con el estauã] leuarõnos a[ta] as tendas uẽçudos, et fazẽdo en eles muy grã dano; et, se se tornarã con todo esto, prouguera muyto ao Çide; mais tã grã sabor auiã de matalos, cuydãdo que os uijã as donas, que aguillarõ muyto adeante et foy preso Aluar Saluadorez, por que nõ ouue acorro nẽhũu. [+]
1295 TC 1/ 566 Et da outra parte auia muy gram pesar por Aluar Saluadorez, que ficaua en poder dos mouros; mais fiaua en Deus que outro dia o tiraria. [+]
1295 TC 1/ 566 Et, se o por bem teuessedes, queria que acordassedes com̃o s[a]yamos a eles, en maneira que nõ rreçebessemos deles mais dano, ca eles som muy grande gente et nõnos poderemos uençer, senõ com muy grã maestria de guerra. [+]
1295 TC 1/ 566 Mais, se teuerdes por bẽ, mãdade[me] dar CCC caualeyros de mais da mina cõpanha et sayremos daqui, quando cantar o galo, et meternos emos en çiada eno vale da Abufeyra. [+]
1295 TC 1/ 566 Et ouuirõ y a missa et caualgarõ eno nume da Trinidade, por que, os que morressẽ ena fazenda, fossem mais desenbargadamente ante Deus. [+]
1295 TC 1/ 568 Et bẽ ata ali durou o acalço, assi que dos çincoẽta mil omes d[e] caualo nõ escaparõ ende mais de XV mil. [+]
1295 TC 1/ 570 Mais, ante que morresse, esconiurou hũu seu jrmão, que auia nume Bucar, que polo diuido que cõ ele auia, que o fosse vingar da grã desonrra que llj auia feita o Çide Canpeador ante a çidade de Ualẽça. [+]
1295 TC 1/ 576 Et diz a estoria que, quando se ouuerõ a partir huus dos outros, que forõ muy mais os que forõ cono Çide ca os que el rrey trouxe cõsigo. [+]
1295 TC 1/ 576 Et o Çide nõ se pagaua de taes cousas et partira muy de grado o casamento, mais nõno podia fazer, por que o el rrey auia feito. [+]
1295 TC 1/ 576 Et pousarõ y cõ eles todas as outras conpanhas que yã aas uodas, que erã muy grandes ademais. [+]
1295 TC 1/ 580 Et rogou o bispo que o fezesse, en maneyra que fezesse esto a sua custa; mais que o fezesse, en guisa que todos quantos y ueherã de Castela ouuessem senpre que dizer. [+]
1295 TC 1/ 582 Mais agora uos leixaremos a contar desto et tornaremos aos condes de Carrom. [+]
1295 TC 1/ 582 Mais os condes de Carrõ mostrarõ y mayor medo ca nẽhũus dos outros. [+]
1295 TC 1/ 585 Vistes que desonrra nos a feita este jnfançõ nosso sogro, que adrede, por nos fazer desonrra, mãdou soltar o leõ; mais mal dia naçemos se nos desta desonrra nõ vingamos en suas fillas, de que somos muy mal casados. [+]
1295 TC 1/ 585 Mais por nos esto fazer a mester que o tenamos en nossa poridade, en guisa que nos nõ entendã que auemos queixume deles. [+]
1295 TC 1/ 585 Tio, queixamonos, por que o Çide por nos desonrar mandou soltar o leõ; mais mal dia nos naçemos, se nos nõ uingamos dele. [+]
1295 TC 1/ 585 Et bẽ sabedes uos que, eno uosso mal et ena uossa desonrra, muy grã parte ey eu; mais a mester que nõ entenda nada o Çide. [+]
1295 TC 1/ 585 Et ele nõ auera rrazõ de uos dizer de nõ por uos nõ dar uosas molleres, nẽ de uos teer mais consigo. [+]
1295 TC 1/ 586 Quando o ouyo, o Çide tomou seus genrros et seu tio cõ eles, et sobiuos ena mais alta torre do alcaçer. [+]
1295 TC 1/ 586 Et rresponderõ: -Çide, nõno teuesse Deus por bẽ que nos ficassemos ena uila; mais yremos uosco aa fazenda et guardaremos o uosso corpo com̃o se fossedes o conde dom Gonçaluo, nosso padre. [+]
1295 TC 1/ 587 Quãdo esto ouyo o Çide, com̃o quer que ele ouuesse pesar nõno quiso mostrar, mais respondeu en poucas parauoas et disse: - [+]
1295 TC 1/ 587 Et cõ tãto uos yde para uosso senhor et nõ tornedes mais cõ esta messaiẽ per nẽhũa maneira. [+]
1295 TC 1/ 589 Et, quando o Çide uiu as tendas, mãdou que fosem mais passo. [+]
1295 TC 1/ 591 Mais el rrey, que tijnha boo caualo et folgado, yasellj alongando, assi que o nõ podia acalçar. [+]
1295 TC 1/ 591 Pero osmarõ que morrerõ ena batalla xvij mil pessoas; mais as [mais] gentes eno mar mor[rerõ]. [+]
1295 TC 1/ 593 Muy bẽ o dizia o Çide, mais eles al tijnã en curaçõ. [+]
1295 TC 1/ 593 Et foy en tal maneira que o mais pobre dos cristaaos foy aquele dia rrico. [+]
1295 TC 1/ 594 [Et], des entõ a aco, ficamos senpre conuosco et punamos por uos seruir; et, se ende algũa cousa mĩgou, nõ foy per nossa culpa, mais polo nõ saber. [+]
1295 TC 1/ 594 Meus filhos, pesame ende, mais pero tenoo por bem que as leuedes; et gradescouos o al que mj prometedes. [+]
1295 TC 1/ 595 Et o Çide nõ foy pagado desta rresposta et estranoua muyto, et disse que nõ falassem mais en elo, que nõ queria Deus, que os condes nõ uijnã de tal sanguj que nẽhũa maa cousa fezessem, nẽ llis uerria aa uoõtade de o cuydar, sequer el rrey dom Afonso os casou cõ elas; et, quando de tã maa uentura fossem que o diaboo os quisese tomar que fezessem algũa maa cousa, caro llis custaria. [+]
1295 TC 1/ 595 Et o Cçide seyu cõ eles muy grã peça; mais, quando as donas se partirõ da madre, foron muytos os doos que fezerõ d ' anbalas partes, en guisa que os corações adeuinauã o mal que llis era cuydado. [+]
1295 TC 1/ 596 Et, por que fosse mais encubertamente, fezeo yr de pee. [+]
1295 TC 1/ 596 Et mãdou y trager muyta uianda et pẽsou deles muy bẽ et deullis quanto ouuerõ mester, et fezollis muyta onrra, rrogandollis que ficassem y alguus dias; mais eles disserõ que o nõ podiã fazer, ca yam a muy grã pressa suas iornadas que tijnã postas. [+]
1295 TC 1/ 596 Mais, quanto elas mais uozes dauam et mais chorauã, tanto erã eles mais crueles contra elas, en maneira que todas foron cubertas de sangui, ata que ficarõ com̃o por mortas. [+]
1295 TC 1/ 599 Desi, temendo que os aleiuosos que tornariã a elas outra uez por llis fazer mais mal, osmou que as leuasse ende (et leuasse) a(s) algur hu as podesse encobrir. [+]
1295 TC 1/ 599 Et tomou dona Eluira et posea a suas costas et leuoua muy grã peça pelo rebredo, per hu uiu o mõte mais espesso, ata que foy alongado daquel lugar, et posea en terra. [+]
1295 TC 1/ 600 Amigos, estes condes algũu mal an feito a suas molleres, filhas de nosso senhor, por que fezemos menaiẽ ao Çide, nosso senhor, que nos fez caualeiros os mais de nos. [+]
1295 TC 1/ 600 Louuado seia Deus et a bõa uentura do Çide; muas et panos aueremos para as leuarmos onrradamente a sseu padre; mais uos fezestes mal et (e) sen guisa en desonrrar taas molleres et fillas de tal padre, et nõ pode tardar muyto que uos nõ uenha ende mal et desonrra. [+]
1295 TC 1/ 600 Mais por todo esto nõ rresponderõ nẽhũa cousa et começarõ de yr seu camjno. [+]
1295 TC 1/ 601 Amigos, mais nos ualrria que fossemos enpos aqueles traedores et nos matassemos cõ eles, polo mao feito que fezerom; ca nõ nos e onrra de nos tornar para o Çide, nosso senhor, a meos de tomar uingança, senõ nõ somos para ant ' ele; et, se os nõ podermos acalçar no camjño, uaamolos mostrar a el rrey dom Afonso, et digamosle ende a uerdade, per que faca ende a justiça que deue a fazer con dereito sobre tal feito; ca çertos seede que lli pesara, desque o souber, et estranalo a, ca ele as pediu ao Cide para llas dar por molleres. [+]
1295 TC 1/ 601 Et tomarõ logo o camiño et foron depus os condes, que sse nõ dauã uagar; mais eles erã ydos a mais andar et nõnos poderõ acalçar. [+]
1295 TC 1/ 601 Eu ouco o que uos dizedes; et nõ pode se[e]r que muito agiña nõ aiamos mãdado do Çide sobr ' elo, pola qual querela nos aueremos mais rrazõ d ' entrar por este feito en cortes, assi que cada hũa das partes aia conplimento de dereyto. [+]
1295 TC 1/ 603 Conta a estoria que, depois que as donas et Ordoño uirõ que as uozes nõ soauam mais, diz que foy Ordono a hũa aldea que auia y açerca buscar de comer para elas et para si. [+]
1295 TC 1/ 603 Et as donas, quando uirõ o omẽ boo et os filhos, ouuerõ muy grã uergonça et quiserãse encobrir, mais nõ poderõ. [+]
1295 TC 1/ 604 Et, rreconosçendouos senhorio natural, enuiauos en presente CC caualos et çem mouros negros; et enuiauos muy nobles selas et espadas enos arções; et pedeuos por merçee que o que[i]rades tomar dele, por que a muy grã sabor de uos seruir, anparãdo a fe de Ihesu Cristo quanto el mais pode et sabe. [+]
1295 TC 1/ 604 A esto rrespondeu el rrei et disse que o presente do Cide reçebia muy de boamente, com̃o do mais onrrado et mais leal uassalo que nũca ouue señor; et que o gradeçia muyto a el et a eles que o tragiã. [+]
1295 TC 1/ 604 Ben sabe Deus que da desonrra do Cide mj pesa muyto; et, quanto o mais ouço, tãto mj mais pesa ende; ca a y muytas rrazões por que [mj] deue a pesar: primeiramente polo meu, desi polo do Çide, desi polo de suas fillas; mais, pois que uiuas som, nõ e tãto o mal; ca, se foron desonrradas a torto elas, nõno mereçendo, podem seer uingadas a dereito, assi com̃o a mjña corte mandar. [+]
1295 TC 1/ 604 Mais, pois que e feito, nõ posso estar que nõ faça y o que e dereito. [+]
1295 TC 1/ 607 Et uossa madre et eu quisemos o partir, mais nõ podemos cõ uosso padre, dizendo que nõ faria ende al, pois que llo prometera. [+]
1295 TC 1/ 607 Mais, pois que assi e et uos sodes uiuas et saas do mal, prazenos cono mais pouco, et queremosuos leuar para uosso padre. [+]
1295 TC 1/ 609 Conta a estoria que, pois [que] Pero Uermudes [contou] ao Cide todo o que auedes oydo ante dona Xemena, que nũca quedaua chorando et matãdosse cõ muy grã pesar que auia, ca ela era mais morta ca uiua, et Pero Uermudes confortandoa et dizendo: - [+]
1295 TC 1/ 609 Et nõ tam solamente os cristãos, mais os mouros. [+]
1295 TC 1/ 611 Senor, Deus uos de vida et saude, ca enos uossos paaços nõ cae de pousar nenhũu, senõ uos; mais, se teuerdes por bẽ, pousarey enos de Sam Seruande et sera mais sen noio; ca uẽ comjgo muy grã gente. [+]
1295 TC 1/ 614 Conde, mal rrazoades et dizedes mal daquel que nõ auedes por que; ca, o que sse a de asentar en este escano, mais ual ca uos nẽ ca todo uosso linagẽ, et atẽe aqui a todos seus eemigos barõ semellou ca nõ dona, assi como uos dizedes. [+]
1295 TC 1/ 614 Et nõ sey ome eno mũdo nẽ rrey nẽ outro que meresca mais este escaño que o Çide, meu vassalo. [+]
1295 TC 1/ 614 Et, quanto el mais onrrado e, tãto soo eu mais onrrado per ele. [+]
1295 TC 1/ 615 Senhor, nõ plouguesse a Deus; mais serey aos uossos pees, ca feitura et merçee soo del rrey dom Fernãdo, uosso padre, et del rrey dom Sancho, uosso yrmão, a que Deus perdoe, et uosso. [+]
1295 TC 1/ 617 Senhor, rrazõ longa nõ auemos por que dizer, por que seria grã deteemento da corte; mais demãdo ante uos aos condes de Carrom duas espadas que llis enprestei: a hũa dizẽ Collada et aa outra dizẽ Tiçõ. [+]
1295 TC 1/ 617 Et el rrey esteue atendẽ[do] que sse defenderiã cõ rrazõ aa demãda que o Çide fazia; mais eles nõ rresponderõ nj̃hũa cousa a elo. [+]
1295 TC 1/ 617 Et el rrey esteue atendendo que sse defendessem con rrazom aa demãda do Çide, mais eles nõ rresponderõ nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 617 Et eles, auendo seu consello, julgarõ que lli dessem suas espadas; mais os condes nõno queriam fazer. [+]
1295 TC 1/ 632 Mais, quen uos poderia contar qu[ã] graadamente partiu o Çide seu auer en Toledo, ante que sse ende partisse? [+]
1295 TC 1/ 633 Mais teño por bẽ que ande por meu, et tomalo ey quando mj quiser. [+]
1295 TC 1/ 634 Senhor, Deus uos guij; et çerto seede de todo en todo que nos faremos de tal maneira, cona merçee de Deus et cona sua ajuda, que sem uergonça uaamos ante uos; et, se per nossos pecados nos a al de contecer, nũca pareceremos ante uos uiuos nẽ mortos; ca mortos podemos seer, mais nõ uençudos. [+]
1300 AT III,4/ 42 E pero que alguns dizen que há i algũas cantigas de "joguete d ' arteiro", estas non son mais ca d ' escarnho, nem ham outro entendimento. [+]
1300 AT III,4/ 42 Pero er dizem que outras há i "de risabelha": estas ou serám d ' escarnho ou de maldizer; e chamam -lhes assi porque riim ende a vezes os homens, mais nom som cousas em que sabedoria nem outro bem haja. [+]
1300 AT III,4/ 43 Se i ouver d ' aver finda, faze[m] ambos senhas, ou duas duas, ca nom convem de fazer cada um mais cobras nen mais findas que o outr[o]. [+]
1300 AT III,4/ 44 [Estas cantigas] fazen -as das outras rimas, iguaes daquelas pera poderem caber no som; mais outra[s] daquela cantiga que seguem as devem de tomar, outra[s] mecer, [e] fazerem -lhe dar aquel entendimento mesmo per outra maneira. [+]
1300 AT III,4/ 46 Pero os mais dos talhos en que fazen as cantigas de mestria sam estas: a cobra de cinque palavras. [+]
1300 AT III,4/ 46 Mas quantas outras cantigas há e[m] que estas [palavras] podem seguir de mais silabas [que] as de [cima], pero que to[das] devam seguir iguaes. [+]
1300 AT III,4/ 46 Mais en todo jamais da cobra quiserem fazer iguaes, pero as maneiras devem ser as de ir todas com ' em os da[s] outras cantigas: devem põer rimadas e iguaes, porque d ' outra guisa non poderiam caber no som que bem fosse. [+]
1300 AT III,4/ 46 Mais estes som os talhos mesm ' os melhores, pera ser mais a rezom e no[m] fazer enfadarem os homens. [+]
1300 AT III,4/ 46 E se fazem de quatro ou de mais, podem ser en ũa rima. [+]
1300 AT III,4/ 48 E chamarom -lhe "ateudas" porque convem que a prestomeira palavra da cobra nom acabe [a] razom per fim, mais tem a prim[eir]a palavra da outra cobra que vem apos ela [...] de entendimento e fará conclusom. [+]
1300 AT III,4/ 48 E taes i houve que as fezerom sem findas, pero a finda é mais comprimento. [+]
1300 AT III,4/ 49 Dobre é dizer ũa palavra cada cobra duas vezes ou mais, mais deven -o meter na cantiga mui gardadamente: e convem, como a meterem en ũa das cobras, que assi o metam nas outras todas. [+]
1300 AT III,4/ 50 E como vos ja dixi do dobre, outrossi o mozdobr ' en aquela guisa e per aquela maneira que o meterem en ũa cobra, assi o deve[m] de meter nas outras e na finda, pera ser mais comprimento. [+]
1300 AT III,4/ 54 Non entendades [mal], que se entende vogal depós vogal se as vogaes som de senhas naturas, mais nom se deve [de] meter duas vezes, ũa após outra, se ũa vogal é maior. [+]
1300 AT III,4/ 54 E nom vos posso esto mais declarar, senom como o cada um filhar en seu entendimento. [+]
1300 LPr 1/ 174 E, porque é ben que o ben que home faz se non perca, mandamo -lo ' screver; e non sabemos máis dela[s] mais de duas cobras, a primeira cobra de cada ũa [+]
1300 XH I, 0/ 247 Saturno, Jupiter, Neptuno et Plutom, os quaes erã deus ontre seus gentijs, diremos ajnda moyto mais adeante em seus lugares onde perteesçer, et tornaremos acontar aqui de Yo, filla del rrey Ynaco. [+]
1301 GTL f. 1r/ 39 Mais se por la ventura yrregularidade en toda [...] destomõyo de subs[...]en tãto que o nõ [...] nõ seja neçio e grosse adiz o dere[...] deve quedar, ca se o [...] he yrregular nõ pode [...] [+]
1301 GTL f. 1r/ 39 Et mais grave desiẽsa ayude o papa estes taes que quebrã [...] juyz que nõ [...] que suçã Da [snça] do interdicto posto por feito ou por dereyto [...] [+]
1350 HT Miniaturas/ 33 Ca se eu avia seu grande amor, ajnda bem aspero mais. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et d ' esto vos cõtaria moyto mais, et adur seria criudo cõmo aquel caualo foy criado, (et) en qual [preçio] o derõ a Ercoles. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et nõ tragiã lanças, mais tragiã dardos [moyto] agudos cõ que tirauã moy bem et que erã todos enpoçoados, et as seetas que tragiã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 127 De cõmo Achilles chegou a a batalla [[E]ra] açerqua de oras de vesperas que ajnda este torneo duraua Et os mais [d ' elles] erã ja mortos et outros moy mal quebrãtados, ca sofrerã moyta coyta aquel dia cõbatẽdose et ajũtandose de cõsũu Et Achilles chegou aly a aquel torneo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et des oy mais seyde -vos ' Et Eneas sayo se logo fora sen mays tardar depois que Eneas foy fora, Eutor poso ẽna oytaua aaz a Paris cõ el RRey Perses, que era rrey de Etiopia et que fazia grã doo por seu sobriño Senator. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et en esto nõ ha dulda mais en todo aquesto os que cõ Ector se cõbatian coytauãn o tã [fortemẽte] que nũca tãto podo fazer que caualgase [em] seu cavalo, nẽ elles nũca tãto poderõ fazer que lle o [cavallo] podesem tomar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et queria lle dar hũa, mais logo en põto pensou en al. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et faziã por el orações que o gardase deus de mal, et o trouxese vjuo et cõ soude aos seus amygos Monesteus, que estaua triste de seu preso que lle aviã tomado, et da moyta gẽte que perdera, cõ grã saña foy ferir aly hu veu que a batalla era mais braua et mays espesa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et cõmo quer que a nosa gẽte he moyta, se todos esteuermos en hũ lugar, menos acabaremos por ello mais vaamos topar en aquela az hu eu vejo estar moytas signas et moytos pendões [semellaueles] et bẽ garnjdos vaamos a elles et feyramos -los tã rrezeamente que lles façamos leyxar o cãpo ' Estonçe diserõ todos que ben lles prazia, et forõ contra elles. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et feriã se tã cruelmente que nõ podiã mais. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et librarõn o estonçe et foy lles moy mao de librar ca ante que o ouvesen tirado do poder dos gregos, morrerõ y mays de çen caualeyros dos mellores que el tragia ca cõmo quer que brauos vjñã, cõ taes encõtrarõ que ben lles dauã batalla sabede que de aquesta vez os troyanos forõ ben d ' aly mays sen dulta ao partir elles ouverõ o peor ca vierõ y os de Creta et de Pirra et ferirõ se de tal guisa que todos los espargirõ et matarõ mais de mjll estonçes mesturarõ se as azes de tal guisa que nõ o pode õme osmar cõmo forõ departidas sabede que aly ouvo moyto elmo desmẽdado, et moytas lorigas rrotas, et moytos escudos quebrados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et sabede que en cada hũa d ' elas avia mais de tres mjll caualeyros [de hũa caualaria]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 150 Et [todolos] que vian en que maneyra et por qual engeño fora feyto tynan o por grã maravilla pero a enpenadura do mãton era mais preçada et mays maravillosa que nũca õme ẽno mũdo outra tal veo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 183 Et ben vejo que nõ ha ẽno mũdo tam fremosa nẽ de tã grã prez que amar quisese nẽ algũa que uos leyxar quisese, nẽ entẽdades que uos eu leyxo por nẽgũa rrazõ saluo por que nõ ey voõtade nẽ [talente] de tomar entendedor mays de hũa cousa seede ben seguro que se mjña voõtade fose de eu amar a algũ, que nõ ha ẽno mũdo õme que mays quisese por amygo nẽ mais amase que a vos ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 283 Et suas cõpañas o chorauã moyto, ca bem entẽdiã que ouverã en el bõo señor, mais Nastor esmoriçia moyto a meudo, et nõ entẽdia cousa que [lle] disesen. [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 Et as partes som partidas cõmo vos deuysarey o medio de septentriom et o medio de oçident som de Europa sola et nõ mays Africa soa tem tẽ o medyo de oçident et o medio de meridies, et nõ tẽ mais. [+]
1350 HT Miniaturas/ 294 Jndia, Persia, Amapea, Suria, [Mesopotanja], Fenis, Siria, Conçiana, Azonis, Palestina, Ysauria, Medra, Seria et esta postromeyra he a mays caente d ' estas prouỹçias por que e [mais] achegada a oriẽte mays todas estas [proujçias] vos [leyxarey] por cõtar, senõ hũa soa por que começey esta rrazon [+]
1350 HT Miniaturas/ 356 Et todo esto faziã teendo mentes cada hũ se ela escolleria en el mais ela todo o tij[n]a por vileza, et avia ende grã pesar [+]
1350 HT Miniaturas/ 368 Et nõ leuou consigo senõ os seus criados et priuados et mandou fazer hũa forteleza ẽno mays alto lugar et mais forte que el podo achar mãdo y fazer moytas et bõas cousas, et muros moy fortes, et baruas cãas et carcauas et mãdou as todas encher de agoa todo en rredor Et fezo fazer hũa ponte que a deytasen et ergesen por torno. [+]
1350 SP 26/ 129 (LEY OYTAUIA quen pode fazer desonrra. Desonrra ou torto pode fazer a outro todo home ou moller de des anos e medio aRiba porque ouueron por ben os sabeos antiquos que deste tenpo adeante (deue) auer cada huu entendemento para entender se faz desonrra a outro (ou non). (saluo ende) se aquel que o fesese fosse louco ou desmemoriado ..............seria tiudo de facer emenda de nehua cousa que disese ou fecese porque non entende o que faz mentra esta... ..............loucura. pero os parentes mais.... ......que ouuesen estes ataes ou os que ouuesen en garda (deuianos) gardar de maneira que non posan facer torto nen desonrra a outro. asi como en moytas lees deste liuro disemos que o deuen facer e se non o fecesen ben se poderia (facer emenda deles do torto tuerto que aquestos atales fizieren.) LEY IX. --(Contra quien puede ser fecha deshonrra, e quien puede demandar emienda della, e ante quien.) Tuerto, o deshonrra puede ser fecha a todo ome, o muger, de cualquier edad que sea, maguer fuesse loco, o desmemoriado. ) [+]
1350 SP 26/ 129 Enton (pode o senor) demandar emenda por eles. mais selles deren outra ferida asi como pescoçada ou enpuxada (pequena) ou se lles disese deosto que tangesse aeles e non au senor. [+]
1350 SP 26/ 129 LEY XII. --(Que pena merescen los que quebrantan los sepulcros, e desotierran los muertos.) Deshonrra fazen a los biuos, e tuerto a los que son pasados deste mundo, aquello (que los huessos de los omes muertos) non dexan estar en paz, e os desotierran; quier lo fagan con cobdicia de lleuar las piedras, e los ladrillos, que eran puestos en los monumentos, para fazer alguna lauor para si, o para despojar los cuerpos de los paños, e de las vestiduras... ............................. adeueda que auia contra el....................... e peite a seus herdeiros outro tanto quanto era aquelo que deuia auer. e perga de mais desto a terça parte do que ouuer. (e) seja da camara del Rey. e aynda fique el (por) enfamado para senpre. e sse por ventura o que esto fezese non ouuese deuedo nehuu contra aquel doente que asy agraucase deue perder por ende........ ....................parte ....................... ouuer e auerlo a camara del Rey. e de mais desto deue fazer emenda aos parentes do morto da desonrra que fezo a el e a eles a ben vista do julgador do lugar. [+]
1370 CT 1/ 379 Et leuauã os caualos o mais agiña que podían. [+]
1370 CT 1/ 467 Mais diz que el rrey de Frisa o sofría ẽnos braços, et ela maldizía os dioses et a morte que lle nõ chegaua. [+]
1370 CT 1/ 468 Mais, despois que o trouxerõ morto, nũca podo falar palaura, cõ grã pesar que ende ouuo. [+]
1370 CT 1/ 468 Maislas cousas auẽem cõmo son ordenadas dos dioses et estabeleçudas. [+]
1370 CT 1/ 469 Et arredor del sij́am moytos candeeyros d ' ouro, moy grandes ademais. [+]
1370 CT 1/ 469 Mais sabede que en toda a uila nõ á lugar hu ome podese achar prazer, nẽ rriso, nẽ alegría. [+]
1370 CT 1/ 469 Mais tã grand era o pesar et a tristeza en todos que nõ auía mesura. [+]
1370 CT 1/ 471 Eu diría hu a [a]chã et as uertudes que á, mais sería longa rrazõ. [+]
1370 CT 1/ 471 Et nõnos conta a estoria per n[o]me, mais diz que forõ seisçentos ou mais de caual[eyr]os et bõos [et] senalados. [+]
1370 CT 1/ 471 Et se dous ãnos durara mais, todos seus ẽemigos forã cõfundudos et destroídos et seus amigos defendudos et anparados; mays a auentura dura et braua et áspera nõ o quiso sofrer et fuy muy crua contra el et contra suas gentes. [+]
1370 CT 1/ 471 Mais dígouos que os da çidade forõ tristes longa sazõ, et nõ fazíã sen guisa, ca moy grã perda rreçeberã et moy grã dãno. [+]
1370 CT 1/ 471 Mais [os] da hoste erã muy pagados et prazíalles muyto porque Éutor era morto, et de grado quiríã que as trégoas fosem ia fora por vĩj̃nr aa batalla. [+]
1370 CT 1/ 476 Et en toda esta hoste nõ á õme que mais ualla ca uós en batalla, et os da çidade nõ á cousa que mays temã ca uós. [+]
1370 CT 1/ 476 Mais eu bẽ coydo que o nõ posades achar en que me culpedes deste feyto. [+]
1370 CT 1/ 476 Mais eu fáçome marauillado qual he a rrazõ porque uós nõ queredes aquilo que querem çento ou mays de taes cõmo uós, ca nõ ueio a quantos som ẽna hoste rr[e]ç[e]ar esto, se a uós nõ, et por ende me pesa moyto porque este poder he dado a mj̃. [+]
1370 CT 1/ 476 Et ante grã tenpo que uós a nós chegasedes, aquí demos muytos cõsellos, et [s]en uós ante huueamos et aperçebemos do que mester ouuemos, et sen uós cõmeçamos muytas cousas que acabamos, grado a Deus; demais, sabede que este señorío nũca o pedj́ nẽ busquei et, quando mo derõ et mo outorgarõ, mais me pesou ca me prougo cõ el. [+]
1370 CT 1/ 476 Et, des oiemais, façã prínçipe a quen quiserẽ, ou quen se lles antollar, ou aquel(es) que lles der a sua uoontade, ca eu nõ o teño por herdamento. [+]
1370 CT 1/ 476 Et por ende nõ quero senõ cõpaña et amor de quantos ẽna hoste som, et nõ me queixarey, nẽ queixo ende, mais prazme ende moyto, tãto que seia en paz se a eles prouuer. [+]
1370 CT 1/ 476 Et entõçe ficou así o pleito, que mais y nõ falarõ, et ficou pera en outro día; pero os mays ende ficarõ deste pleito muy sanudos et muy queixosos. [+]
1370 CT 1/ 486 Et tomou entonçe caualeyros et peões, os mays esforçados et os mais hurgullosos que el podo escoller, que fosem cõ el en esta carreyra; pero ante enujou caualeyros a Chísidas et a Deurofám et a Carretas, hũas terras muyto auondadas que am así nomes. [+]
1370 CT 1/ 486 Et tã grand fuy o prazer et [a] alegría que el rrey Télafus ouuo cõ Agamenõ que mayor nõ podería; mais, quando lle diserõ que Agamenõ era deytado do prinçipado et o derã a Palomades, ouuo ende grã pesar. [+]
1370 CT 1/ 487 Mais o corpo de Éutor estaua tã fresco et tã fremoso que en todo ese ãno nõ ouuo en el enpeoramento nihũ, ca aquel que o balsamou en tal maneyra o fezo que ata a fim podera seer bẽ guardado, se a uila nõ fora tomada. [+]
1370 CT 1/ 487 A este aniuersario uẽerõ aquel día a rreýna Écuba et Políçena, sua filla, et Elẽna, a mais fremosa, et tódaslas outras donas et donzelas da çidade. [+]
1370 CT 1/ 487 Et os mais preçados da hoste, rreys et condes et duques et almirantes, uẽerõ y entonçe. [+]
1370 CT 1/ 489 Et eu culparla ýa do meu mal, mais teño que lle faría grã torto se o fezese, ca ela nõ é culpada porlo amor a mj̃ fazer mal. [+]
1370 CT 1/ 489 Ca sõo çerto que nũca a aio d ' auer, pero nõ sey que me digo, ca se me eu fose çerto que nũca [a] auería, nõ uiuería hũ día mais. [+]
1370 CT 1/ 489 Ca, sen falla, prazerlle ýa do meu dãno et, quanto o meu mal fose mays sobeio, tãto ende ela sería mays gouçosa et quiría que fose çẽ tãto mais. [+]
1370 CT 1/ 489 Mais ¿por que o nõ deue a querer? [+]
1370 CT 1/ 489 Mais eýnda nõ ueio, nẽ entẽdo, nẽ poso osmar maneyra per que posa acabar nada de meu talente. [+]
1370 CT 1/ 489 Et Narçise fuj fillo dũ rrey, et era o mais fremoso donzel que auía ẽno mũdo a aquel tenpo. [+]
1370 CT 1/ 489 Pero deuía eu a pensar cõmo este pleito tornase a meu proueyto per algũ en algũa maneyra; mais pero muyto me acoyto, ca tal pleito cõmo este grã uagar auerá mester. [+]
1370 CT 1/ 489 Mais, ¿quen podería tãto endurar tã grã coyta? [+]
1370 CT 1/ 492 Mais pésame ende de coraçõ, et nũca cousa fixe de que peor achado fose. [+]
1370 CT 1/ 493 Et por ende, quanto mais ag(u)ina o poderdes chegar, tãto será mais uosa prol. [+]
1370 CT 1/ 495 Et des oiemais nõ sey cõsello nẽ defendemento que aiamos, pois o auemos perdudo. [+]
1370 CT 1/ 495 Et eu, señor, nõ ey moy grã siso, mais dígouos esto porque ueio en grã traballo a uós et a uosos fillos et todas uosas cõpañas. [+]
1370 CT 1/ 496 Demais, fazerlle ey segurãça et juramento sobre a sancta lee, per que el seia mais seguro desto, sen nihũa dultança. [+]
1370 CT 1/ 497 Mais se fuj ẽno mũdo ome a quen ualuese contra o amor siso ou ardimento ou ualentía, çertas nõ, ca nõ ualeu a Sansóm, nẽ a Salamõ, nẽ a Dauid, que forõ omes de grã siso et de grãd entendemento. [+]
1370 CT 1/ 499 Et logo que esto aiades liurado, logo seredes entregado ẽna mays fremosa donzela que ẽno mũdo á; mais seede bẽ çerto que uosla nõ darã m[e]nos de se eles d ' aquí partirẽ. [+]
1370 CT 1/ 500 Mais bẽ creo que nõ ueem esto que eu ueio, ca esto he hũa rrazõ de grã destruimẽto. [+]
1370 CT 1/ 500 Mais tãto uos digo d ' Achiles que, des oiemays, nõ enlaçará y elmo, nẽ uestirá loriga, nẽ se trameterá ende mays deste pouco siso et desta loucura. [+]
1370 CT 1/ 500 Et Menalao pode achar outras donas mays fremosas et de grã guisa, et delas todas escolla a de que se mais pagar, et quítese desta, ca nũca a tẽ d ' auer en quanto rrey Príamos for uiuo. [+]
1370 CT 1/ 500 Et sabede que ia, mentre eu uiuer, nẽ meu caualeyro, nẽ meu uasalo, nũca y mais tẽ de fazer. [+]
1370 CT 1/ 502 Et demais, ¿cõmo queredes que leyxemos tãtas perdas que auemos rreçebudas deles, ssen tomar deles uingança? [+]
1370 CT 1/ 502 Et mais uos digo: este affám tã grand a que nós nos tomamos, nõ o tomamos por Menalao, nẽ por Elena, mays cõmeçámoslo por gãanar mais prez et honrra, assý cõmo fezerõ nosos anteçessores, per que ualuerõ mais. [+]
1370 CT 1/ 503 Mais Achiles ben ouuo en que pensar, et nihũ nõ lle pregũtou se el deste pleito fora sañudo, ca bẽ lle paresçía ẽno rrostro. [+]
1370 CT 1/ 503 Et sabede que nõ me praz, nẽ he mĩa uoontade de mais ajudar aos gregos, nẽ lles demos acorro, pois seýrõ de meu cõssello et me tã mal gradeçerõ meu cõsello et meu affám que por eles leuey, sete ãnos son pasados, et grandes perdas et grandes dãnos que por eles rreçebj́. [+]
1370 CT 1/ 503 Et se algũ for ousado, que queira yr cõtra meu defendemento, juro aos dioses que nũca ia mais seia meu uasalo, nẽ meu amigo, nẽ auerá de mj̃ bẽ; et, se poder, eu me vingarey del. [+]
1370 CT 1/ 505 Mais seu señor nõ daua por ende nada, nẽ se sentía pouco nẽ moyto do posfaço que del pusfaçauã, ca esto lle fazía (lle fazía) fazer o amor, que faz perder mesura et amor et siso et rrazõ; ca o amor nõ guarda dereyto nẽ nobleza nẽ proeza nẽ fidalgía, ca nũca fuj ẽno mũdo, nẽ será, quen ouuese siso contra o amor. [+]
1370 CT 1/ 506 Et fezérõlles tornar as espaldas mal seu grado, en guisa que nõ ouuo y nihũ que sabor ouuese d ' estar y mais, nẽ endurar a batalla. [+]
1370 CT 1/ 506 Entonçe forõ os gregos tã bẽ acorrudos que os troyãos nõ poderõ yr mais depús eles en alcanço, mais justauã et cõbatíãse de moytas partes, et era a presa moy grand. [+]
1370 CT 1/ 506 El rrey Talamõ chegou y muy brauo, cõ sua espada ẽna mão, et chegouse aos fillos del rrey Príamos quanto el mais podo, et uendeulles seu linage o mais caro que podía. [+]
1370 CT 1/ 506 Mais Palomades, cõmo era bõo caualleyro, ffuyo fferir tã sanudament que lle falsou o escudo et a loriga, et meteulle a lança perlo costado, et quebrantou a lança en el, de guisa que hũ pedaço dela lle ficou ẽno corpo. [+]
1370 CT 1/ 506 Et algũus dizíã que nõ morrería, mais, sen falla, el foj morto, quando o trançóm da lança fuy fora del. [+]
1370 CT 1/ 506 Et logo alý jurou que el faría en guissa que os de fora o matasen , et dizía que nõ uiuería mais, pois que Deýfebus, seu yrmão, fose morto. [+]
1370 CT 1/ 506 Et nõ diso mais. [+]
1370 CT 1/ 506 Feyrámoslos, ca uençudos som os mais et en pouca d ' ora será o cãpo nosso. [+]
1370 CT 1/ 506 Et, por Deus, per y ferídeos, senores, brauament et façámos[los] entrar traslas barreyras, mao seu grado, et mataremos deles mais de mill. [+]
1370 CT 1/ 506 Mais os troyaos fazíã muy bẽ sua fazenda et defendíã muy bẽ o canpo. [+]
1370 CT 1/ 506 Et el rrey Serpedóm, que era caualleyro muyto aposto et muyto esforçado et muy preçado en armas, porlas muytas boas caualarías que auía feytas per suas mãos, ca era moy dultado, cõmoquer que nõ auía mais ca dous ãnos que tomara armas et cõmeçara grandes feytos et fezera grandes esforços, per que auía gãanado grã prez et grand honrra, (et) q[ua]ndo ueu o grã dãno que Palomades fazía en este torneo m[a]o et perigooso et chamou os seus et esforçou, et outrosý ueu cõmo matara Deýfebus, fuy ende tã sanudo que mais nõ podería. [+]
1370 CT 1/ 506 Et meteu mão aa espada, et leyxou correr o caualo contra Palomades, et fujo ferir sóbrelo elmo de quatro colpes, que mais de quinze mallas da loriga lle fezo entrar perla cabeça. [+]
1370 CT 1/ 506 Mais Palomades, cõmo era caualleyro esforçado et ualente, deulle hũa tal ferida per çima da cofia que logo la tallou, et deu cõ el en terra do caualo. [+]
1370 CT 1/ 506 Mais a sua uentura fuj tal que aquel día nõ podía estorçer que nõ prendes[e] morte. [+]
1370 CT 1/ 506 Et tódoslos mais ardidos et mays esforçados ficarõ mais desconfortados et aontados quando uirõ seu prínçipe morto. [+]
1370 CT 1/ 506 Mais os troyãos erã moyto alegres et muyto esforçados et fazíã moytas bõas caualarías. [+]
1370 CT 1/ 506 El rrey Menalao et Talamõ et Ayas et el rrey Toas et el rrey Vlixas et Diomedes et outrosí o duc de Atenas fazíã ẽnos troyãos grã dãno per u ýam; et cõmoquer que se fosem acollendo a suas tendas, nõ ýam desmayados, mais tornãdo cõmo ardidos, et fazíã moy bõas caualarías, et dauã moy grandes colpes sinados, et tornãdo a moytos, et fazíã moy boas caualarías, moyto esforçados et moyto ardidos, et ýamse moy bẽ defendendo. [+]
1370 CT 1/ 506 Mais pero cõ todo esto, porla grã força et poder, lles fezerõ leyxar o canpo, mal seu grado, et fezérõos entrar perlas tendas sen rrecobrar et cõ grã medo. [+]
1370 CT 1/ 506 Et mais de dez mill deles desçenderõ aas tendas, et nõ ouuerõ outro defendemento senõ elas et os tendillões, et aquelas erã suas torres et seus muros, et alý se defendíã o mellor que podíã. [+]
1370 CT 1/ 506 Mais nõ fuj ẽno mũdo quen uisse tal dãno, nẽ tal matança, nẽ tã desmesurada cõmo alý fuj en gregos aquela uez. [+]
1370 CT 1/ 506 Et as seetas et os dardos mais espesos caýam entre eles que a áruor quando he entre si muyto espesa. [+]
1370 CT 1/ 512 Mais chegou logo y, et esforçaua os seus, et dizíalles assý: - [+]
1370 CT 1/ 512 Mais aquí mostremos oie en este día nossa força et noso ardimento et todos façamos bẽ nosa fazenda. [+]
1370 CT 1/ 512 Et se eu cõ eles aio algũa linagẽ, eu farey oie en guisa que lleslo nõ darey a entender, ca eu lles chegarey oie este día a morte et lles farey quanto dãno eu mais poder. [+]
1370 CT 1/ 512 Et bẽ ficarõ alý seteçentos caualeyros tã malchagados que nũca ia mais poderõ tomar armas. [+]
1370 CT 1/ 512 Et quando uirõ os da çidade de traslos muros que os gregos assý erã desbaratados et uençudos, et uirõ as naues arder, rrecudirõ fora mais de vijnt mill omes armados, muy derrancadament, dando grandes uozes. [+]
1370 CT 1/ 512 Mais os gregos defendérõse muy bẽ. [+]
1370 CT 1/ 512 Mais todo esto nõ ualía nada, ca ia erã desbaratados et coytados muyto, que se nõ podíã defender. [+]
1370 CT 1/ 514 Mais aquel fillo del rrey Ver tragía ẽno costado hũ trançõ de lança cõ seu ferro et cõ seu pendóm, et tragía o braço corto, et tã coytado vijña ia et tã a çerca da morte que adur podía ia falar. [+]
1370 CT 1/ 514 Mais pero bẽ creo que a leyxarcha cõuém, m[a]o teu grado, ca moyto está a çerca d ' aquí quen cha fará leyxar et seýr dela a teu pesar. [+]
1370 CT 1/ 515 Et el ata aquí bem as defendeu, mais os gregos som maldesbaratados et perdudos. [+]
1370 CT 1/ 515 Mais rrogo aos dioses que tu, Achiles, que ante que este mes seia conprido aias tal çima que a tua alma ueña enpús das nossas, porque nos es tã traedor et tã sen uerdade. [+]
1370 CT 1/ 515 Pois esto ouuo dito, nõ podo mais falar et caýo logo morto. [+]
1370 CT 1/ 515 Et os tres caualeyros estauã ant ' el, rrogándolle muyto aficadament, et dizéndolle o mandado de Ayas Talamõ, mais el nõ alçou o rrostro, nẽ catou por eles. [+]
1370 CT 1/ 516 Conta Dayres que el ueu en este día que fora esta guerra acabada, se o día (se o día) mais durara. mais pois uirõ o día escureçer, os troyãos se tornarõ pera sua çidade, apupando et asouiando ẽnos gregos. [+]
1370 CT 1/ 516 Et, sen falla, eles forã muy bẽ andantes este día se nõ perderã a Deýfebus, mais tã grã pesar auíã porla morte de Deýfebus que mayor nõ podíã. [+]
1370 CT 1/ 516 Pero el nõ era morto, mais iazía ia assý que nõ entendía nada. [+]
1370 CT 1/ 516 Des oiemais me tirade a lança quando quiserdes, ca nõ ey pessar de mĩa morte. [+]
1370 CT 1/ 517 Outrossý por el rrey Serpedóm fezerõ todos moy grã doo et moy grã chãto, et todos se teuerõ por mays fracos et por moy coytados, poys que o auíã perdudo, ca en toda a uila nõ auía mays preçado, nẽ mais amado ca el, nẽ que mellor defendese a sy et aos seus. [+]
1370 CT 1/ 517 Mais porlos dãnos nõ se deue õme a espantar, mais deue senpre tomar en sy esforço et auer asperança de rrecobramento ou dalgũ bõo acaesçemento contra sseus ẽemigos per que os poss[a] maltrager et astragar et uingar sua dessonrra. [+]
1370 CT 1/ 517 Et se eu for creúdo, aquí nõ auerá outra uolta nẽ outro rroýdo, mais logo alçemos por prínçipe a Agamenõ, que moyto sabe deste pleito et de seýr aos feytos quando acaesçe, tã bẽ que nũca ende õme soube a meatade. [+]
1370 CT 1/ 517 Por ende teño por rrazõ et por dereyto, se a uós prouuer, que o alçemos por prínçipe, ca ben me semella que nõ á entre nós quen mays ualla, nẽ [en] quen se acorden todos, nẽ en quen mais poucos desacordem. [+]
1370 CT 1/ 518 Et logo, sen mais tardar, forõ logo fora das tendas moy bẽ guisados, et enlaçauã seus elmo bẽ linpos et bẽ lauados, et leuauã seus pendões et suas lanças, et cobríã seus caualos de suas cuberturas, et tendíã suas sinas. [+]
1370 CT 1/ 519 Mais cõ todo esto muytas uezes se mouíã os hũus et os outros. [+]
1370 CT 1/ 520 Mais bẽ uos digo que os nõ acharõ longe, ca ia estauã çerqua da uila. [+]
1370 CT 1/ 520 Et alý ueeriades fender moytos escudos et falsar moytas lorigas et rronper moytos canbayses et rronper mais de mill pendões. [+]
1370 CT 1/ 520 Mais os gregos rreçebíã grã dãno, ca Troylos os mataua cõ ssuas mãos, condes et duques et almirãtes preçados, de que eles ficarõ muy perdidossos et moy tristes. [+]
1370 CT 1/ 552 Et alý se ajuntarõ d ' ánbaslas partes, et ferírõse de tal guisa que logo y forõ quebrantadas mais de mil lancas et metudas en tranções. [+]
1370 CT 1/ 552 Mais quando as grandes azes forõ ajuntadas, alý começou hũ torneo tã brauo et tã mortal que era hũa grã marauilla que ende õme rremãeçeu uiuo. [+]
1370 CT 1/ 552 Mais Filomenis o fuy ferir tã brauament que logo lle fezo leyxar a sela, sen seu grado, et deu cõ el en terra do caualo. [+]
1370 CT 1/ 552 Mais Talamõ tragía cõsigo muy bõos caualeyros, et logo fuj cobrado en çima de seu caualo. [+]
1370 CT 1/ 552 Et apresarõ a Filomenis en tal guisa que fuj chagado ben en tri(i)jnta lugares, ca ben çem colpes et mais rreçebío y, et dou outros muytos et tã grandes et tã esquiuos que marauilla fuj cõmo nihũ daqueles a que dou podo escapar uiuo. [+]
1370 CT 1/ 552 Et Antílatos escapou ben, ca nõ perdeo nada esa uez, mais Brom fuj ferido ẽna arca, so o peyto, et ficou logo alý morto. [+]
1370 CT 1/ 552 Et erã dous mill ou mais de bõos caualeyros et ardidos et ualentes, et andauã tã bẽ armados et tã ben encaualgados que mellor nõ poderíã. [+]
1370 CT 1/ 552 Mais cõmo erã poucos, nõno poderõ sofrer et, mal seu grado, ouuerõ de uoluer a suas tendas, et alý se mãteuerõ. [+]
1370 CT 1/ 552 Mais se y muyto perderõ, nõ fuj marauilla, ca os gregos nõ forõ tornados ao canpo despoys. [+]
1370 CT 1/ 552 Mais aqueles che darã ende o galardóm, ca nõ am cõtigo paz, nẽ amor, nẽ trégoa, nẽ tẽes cõ eles õme que che bem queira. [+]
1370 CT 1/ 555 Mais, sen falla, se el fazía muytos golpes, moytos rreçebía en seu corpo. [+]
1370 CT 1/ 555 Et leyxárõse correr os caualos hũus contra outros, sem mais dizer, cõmo aqueles que se desamauã mortalment. [+]
1370 CT 1/ 555 Et así se parteu o torneo porlo esforço et porlo ardimento de Troylo, et oiemais pode yr folgar, se quiser, que muyto lle conpre, ca sabede que en esta batalla morrerõ muytos bõos caualeyros et de grã preço. [+]
1370 CT 1/ 558 Mais agora bem me semella que achou despois outro cõsello et outro siso, et pésame muyto de coraçõ, ca temo muyto et ey grã pauor de nos vĩjnr ende mal. [+]
1370 CT 1/ 558 Mais Deus, porla sua merçee, nos guarde de mal, se sua merçee for et lle prouuer, asý cõmo nós cobijcamos et el sabe que nos mester he. [+]
1370 CT 1/ 559 Mais ante uos contarey a fala que Achiles fezo cõ seus caualeyros mermidões. [+]
1370 CT 1/ 560 Mais esto he o que uos rrogo et mãdo que desta guisa seia morto Troylo. [+]
1370 CT 1/ 560 Mais eles poderã bem leyxar este pleito, se quiser[ã], et calarse de seu cõsello, ca, sen falla, elles porrã y as cabeças porlo p[r]inor que ende leuarã, onde al nõ pode seer. [+]
1370 CT 1/ 561 Desque todos forõ ajuntados ẽno canpo et ouuerõ suas azes bem diuisadas, cõmo uos ey dito, logo forõ despregadas et estendudas mais de vijnt mill sinas, que erã de cada parte, todas moy bem lauradas d ' ouro et cõ prata, et esplandeçíã ao sol tãto que toda a terra rreluzía. [+]
1370 CT 1/ 561 Et tãto que chegarõ, sem mais tardar, forõ logo ferir ẽnos troyaos. [+]
1370 CT 1/ 561 Et o a[c]alço nõ durou mais, que ben uos poso dizer que nõ ouuo y nihũ que talent ouuese de mais yr en alcanço, que tãto auj́a cada hũ que fazer cõ estes mermidões cõ que toparõ que nõ auía cuydado de mays yr enpús os gregos, mayorment que eles cobrarõ muy bẽ depois que Achiles et os mermidões lles chegaron. [+]
1370 CT 1/ 561 Mais alí se uolueo hũ torneo tã brauo et tã sen piadade et tã esquiuo que nõ á ẽno mũdo ome que ende a meatade podese contar da mortaldade que Troilos fazía. [+]
1370 CT 1/ 562 Et leixárõse correr a el, sen mais tardar, et çercárõno entre si. [+]
1370 CT 1/ 562 Demais, leuaua cõsigo muytos bõos caualeyros (et) de Per[s]ia, seus naturaes, et ýam muy brauos et muy despeytosos, rronpendo moytas lorigas cõ suas espadas et tallando muytas cabeças, ata que chegarõ hu ýa Achiles. [+]
1370 CT 1/ 562 Pois que lle esto ouue dito, fereu o caualo das esporas, et fuj ferir en el, sen mais tardar, a todo seu poder. [+]
1370 CT 1/ 562 Mais, sen falla, ante rreçeberõ muytos colpes, et sofrerõ tãto mal, et tãtos ficarõ mortos en aquel lugar que toda a terra estaua cuberta deles et tinta do sange. [+]
1370 CT 1/ 562 Mais quando esto ueu Achiles, que el rrey Menõ et os persiãos o apresauã así, fuj muy sañudo, et tornou a el quanto mais podo, nomeándose alta uoz. [+]
1370 CT 1/ 562 Et Achiles nõ vĩjna a batalla, ca jazía queixado de suas chagas; mais, ante que trégoa ouuesen, fuj ben gorido et uẽo ao torneo, cõmo adeant oyredes. [+]
1370 CT 1/ 564 Mais el leixará y o mellor p(r)inor que ouuer, se eu poso. [+]
1370 CT 1/ 564 Et nõ lles diso mais. [+]
1370 CT 1/ 565 Mais bem uos poso dizer que aqueles que y caýam que se nõ leuãtauã alegres. [+]
1370 CT 1/ 565 Mais Achiles et el rrey Menõ se andauã demãdando, et, tãto que se uirõ, fórõse ferir tã brauament que derõ cõsigo en terra dos caualos. [+]
1370 CT 1/ 565 Mais os mermidões, a que se nõ oluidaua o mãdado de seu señor, tãto se esforçarõ et tãto afám sofrerõ que, per força, tollerõ aos persiãos seu señor, el rrey Menõ, ca o collerõ entre si et fuj logo morto. [+]
1370 CT 1/ 565 Mais, mentre el rrey Menõ durou, nũca fuj caualeyro que se tã bem defendese, ca, sen falla, el nõ morrera se ouuera quanto quer d ' acorro. [+]
1370 CT 1/ 565 Que nũca fuj caualeyro mais guerreyro, nẽ mais forte, nẽ mais ardido, nẽ mais graado, nẽ de mellores maneyras, nẽ que mellor ajudase quen auj́a d ' ajudar. [+]
1370 CT 1/ 565 Et, sen falla, el auj́a de que se sentir, ca era muy malchagado, et aýnda demais daquisto perdeu y ben duzentos caualeyros ou mais de seus vasalos. [+]
1370 CT 1/ 565 Mais estes sofrerõ grã coyta et grãd afán aquela uez, ca desque o mũdo fuj formado, nũca caualeyros tãto sofrerõ, nẽ leuarõ tã grand afán cõmo estes entõ leuarõ. [+]
1370 CT 1/ 565 Entõ forõ os braados et os choros et os chantos tã grandes que esto era hũa grã marauilla, mais auj́ã cõforto porla morte de Troilo et del rrey Menõ. [+]
1370 CT 1/ 567 Mais sobre todos el rrey Príamo fazía tã grã doo que ben diría quen o uise que pouco sería a sua uida, ca el nõ falaua a njhũ, nẽ cataua por cousa que lle disesen, nẽ metía mentes por cousa que oýse. [+]
1370 CT 1/ 567 Et nõ uiue ẽno mũdo ome que a uise que coydase que mais podese ujuer. [+]
1370 CT 1/ 567 Pois ¿qual rrazõ he por que mos tollestes, ou por que amades mais a nosos ẽemigos que a nós? [+]
1370 CT 1/ 567 Dizede: ¿qual linagẽ ou qual déujda auedes cõ eles mais que cõnosco? [+]
1370 CT 1/ 567 Mais ia nõ me podedes mais mal buscar, nẽ cofonder, nẽ mais toller, así auedes cheo o meu coraçõ de doores et de quebrantos et de doos, que ia y mais nõ pode caber. [+]
1370 CT 1/ 567 Et seu mais uiuese, uiuería en choro et en doo et en quebranto grãde. [+]
1370 CT 1/ 568 Eno mũdo nõ uiue ome que contar podese a coyta et o pesar que Paris auj́a por Troilos, seu yrmão, que muy de grado quisera ante seer morto que viuo, et amorteçeuse aquel día mais de çen uezes. [+]
1370 CT 1/ 569 Mais o corpo del rrey Menõ ficara de fora, ẽna area, todo espedaçado, et suas cõpañas fazíã por el moy grã doo, et erã todos desconfortados. [+]
1370 CT 1/ 569 Mais sabede que, en quanto a trégoa durou, nõ auía folgança dũa parte nẽ da outra, que soterrauã et queimauã seus mortos, así gregos cõmo troyãos, et dáuãlles sepultura, segũdo seu custume et sua lee. [+]
1370 CT 1/ 569 Et fezerõ por el tã grã doo que ia mais nũca tã grande fuj feyto por outro rrey. [+]
1370 CT 1/ 569 Mais tãto uos poso dizer que ia mais ẽno mũdo nũca fuj rrey, nẽ conde, nẽ almirante [que] mais rricament fose enterrado. [+]
1370 CT 1/ 570 Hvm día auẽo assý que a rreýna Écuba era tã coytada porla morte de seus fillos que auj́a perdudos que por nihũa maneyra nõ fazía senbrãte de mais uiuer. [+]
1370 CT 1/ 570 Mais hũa cousa te rrogo et te peço porla mĩa bẽeyçóm: que cõfortes a alma de teu padre et a mina, et sostenas a mina uida, et aliues o meu pesar, et confortes o meu coraçõ iaquanto. [+]
1370 CT 1/ 570 Et rrógote que outorges o meu rrogo et tollas de meu coraçóm este doo et este pesar; et se mo nõ outorgas, en este leito jarey chãgendo et chorando et sospirando, et ia mais nõ te ueerey, nẽ me leuanterey do leyto ata que moyra. [+]
1370 CT 1/ 571 Demais, teu padre, el rrey Príamos, he morto por eles. [+]
1370 CT 1/ 571 Demais, erroume malament quanto me auj́a prometudo, ca el me prometera que tomase a Políçena, tua yrmãa, por moller, et fezese yr d ' aquí os gregos pera suas terras, et que partise esta guerra, dizendo que amaua a Políçena tãto que mais nõ podía. [+]
1370 CT 1/ 571 Mais eu quérolle enuiar dizer que, quando for noyte escura, veña ao tenplo de Apólinas, que está aa porta que dizẽ Tenebra, falar cõmigo encubertament et soo, en maneyra que nihũ nõno entenda, da hũa parte nẽ da outra. [+]
1370 CT 1/ 571 Et nõ se deterrá pouco nẽ mais; demais quando souber que el rrey lle quer dar sua filla Políçena por moller, ca nõ á ẽno mũdo cousa que tãto ame. [+]
1370 CT 1/ 571 Mais tu, meu fillo, cata que nõ te escape uiuo. [+]
1370 CT 1/ 572 Et dizeruos ey cõmo: da hũa parte uos ueio morrer cõ pesar de uosos fillos, et nõ sey ẽno mũdo cousa que nõ fezese por partir uosa morte; et demais cõu[ẽ]me de fazer quequer que uós mãdedes et por bem touerdes. [+]
1370 CT 1/ 572 Et por mj̃ nõ o leyxedes a fazer des oymais. [+]
1370 CT 1/ 572 Et a rreýna enujou logo, sem mays tardar, a Achiles seu mãdadeyro, o mais cortés et de mellor palaura que ela podo achar. [+]
1370 CT 1/ 572 Et nõ iazía deytado, mais sij́a moy triste et pensando muyto en Políçena. [+]
1370 CT 1/ 572 Et des alí endeant nõ aueredes sana hũus aos outros, mais amaruos edes. [+]
1370 CT 1/ 572 Et des oiemais aueredes a eles, et eles a uós. [+]
1370 CT 1/ 573 Et fuj tã pagado do mandado que oýa, que ia mais en nihũ tenpo nũca ouuo tã grã plazer, nẽ tã grande alegría, ca alí lle semellou que aquelo que seu coraçõ cobijçaua mais que outra cousa, que aquela tina ia en seu poder. [+]
1370 CT 1/ 573 Et des oiemais me crea moy bem et nõ dulte en mj̃ nada, mays perga toda sospeyta de seu coraçõ, et rreçébame en tal amor que cobre en mj̃ seus fillos, et en guisa fale cõmigo que seia muyto sua prol et mĩa, ca eu de grado farey o que me ela enuj́a dizer. [+]
1370 CT 1/ 574 Des oymais, señor, -djso o mandadeyro -, catade uosa fazenda que çima podedes dar a este feyto, ca el quer, pois que a uós praz. [+]
1370 CT 1/ 575 Outro día grã manãa escolleu Paris vijnt caualleyros, daqueles que o mellor ajudaríã et que mais erã pera este feyto. [+]
1370 CT 1/ 575 Et des oymais seede bẽ çertos que, se Achiles aló uay, que lle conuerrá de ficar y, du al nõ á. [+]
1370 CT 1/ 577 Et eles yndo así, derõ hũa uoz dentro ẽno templo, et seýrõ logo os que estauã ascondudos, et começarom de lles lançar os uenabres que tragíã, et dérõlles perlos peytos et perlos costados, en guisa que logo alý rreçeberõ mais de dez feridas de que forõ malchagados. [+]
1370 CT 1/ 577 Mais eles erã ia malchagados et perderã tãto do sange que ia erã moy fraques. [+]
1370 CT 1/ 577 Sobeio ey grã pesar porque uos nõ poso ajudar ia mais. [+]
1370 CT 1/ 577 Pésame, porque sõo ocasióm de uosa morte, mais che faço çerto, se eu desta traiçõ me catara, nõ fora o pleito cõmo agora uay. [+]
1370 CT 1/ 577 Mais nõ somos nós os primeyros nẽ seremos os postremeyros que morrerõ per tal maneyra. [+]
1370 CT 1/ 577 Mais sõo bem çerto, se eu Paris ante achar, eu lle darey cõ esta espada o galardóm que mereçe por esta treyçóm que nos fez, et uenderlle ey carament a tua mort et a mĩa. [+]
1370 CT 1/ 577 Mais Paris dou tornada sobre el et cortoulle o braço, et chagouo muy mal ẽno rrostro. [+]
1370 CT 1/ 577 Mais eles forõ todos sobr ' el et, a força de maos, o derribarõ. [+]
1370 CT 1/ 577 Et eles serã agora muy bem vingados, ca uós andauades morto por nos matar et por nos astragar, mais agora o conpraredes carament, ca en toda guisa uos conuẽ de morrer aquí. [+]
1370 CT 1/ 580 Et ẽna çidade ouuerõ grã plazer da morte d ' Achiles; mais os gregos auíã muy grã pesar, et fezerõ tã grã doo que nũca foy quen uise tã grã doo feyto por nihũ caualeyro, ca se tinã por desaconsellados et por desbaratados et confundudos et por astragados et por muy mj̃guados. [+]
1370 CT 1/ 580 Et agora son desanparados de cõquerer a çidade et ia se quiríã guisar de se yr, ca nihũ ponto de sua prol nõ entendíã de y mais aproueytar; por tãto nõ quiríã y fazer mays tardança, nẽ mays y estar. [+]
1370 CT 1/ 580 Mais ¿quen uos podería contar o doo et a coyta que por el fazíã os seus mermidões? [+]
1370 CT 1/ 580 Mais el rrey Agamenõ os fezo ende tornar muy aduro, dizéndolles que el o enuiaría pedir a el rrey Príamo. [+]
1370 CT 1/ 581 Logo esa ora, sem mais tardar, el rrey Agamenõ enujou rrogar a el rrey Príamo que lle fezese dar o corpo d ' Achiles. [+]
1370 CT 1/ 581 Mais sabede que uoontade de Paris era que Achiles nõ ouuese sepultura, ante o quisera dar a caes et a uóytores, ca sobeiament lle quirría grã mal, et nõ fazía desaguisado. [+]
1370 CT 1/ 581 Et todos ende andauã tã ledos que mais nõ podíã, et bẽ se acordauam todos en aquilo que Paris quiría. [+]
1370 CT 1/ 581 Quando Nóstor o Uello ueu a Achiles et seu fillo uĩjnr espedaçados, ouuo ende tã grã pesar que hũa grã marauilla fuj cõmo logo nõ fuj morto, ca el nõ auj́a outro fillo nẽ filla, et amáuao mais que a si, et ia lle auía prometudo que aa partida d ' alí lle daría o rreyno et o faría coroar por rrey. [+]
1370 CT 1/ 581 Mais Nóstor se amortezía muyto ameúde, et nõ entendía cousa que lle disesem. [+]
1370 CT 1/ 582 Mais pero ela nõ fuj de m[a]o siso, que nõ quiso fazer cousa que se lle tornase a mal, que todo seu linage a desamara moyto se solament llo entendera. [+]
1370 CT 1/ 583 Mais seu padre ia mays nũca ouue alegría, nẽ prazer, et cõmo era uello, senpre uiueu en pesar ata que morreu. [+]
1370 CT 1/ 584 Mais dígao o mellor que souber, et seia muy ben ascoytado et obidientmẽt, ca eu ben sey que nõ uiuemos aquí en grã uiço, que poucos ay a que nõ despraza et que ende ia nõ seiã enfadados deste feyto. [+]
1370 CT 1/ 584 Pois que Agamanõ esto ouuo dito, tódoslos mais honrrados se calarõ, que njhũ deles nõ quiría dizer cousa que todos nõ loasẽ ou de que fose pusfaçado. [+]
1370 CT 1/ 585 Pasado terçer día, tódoslos mais sesudos et os mellores dos gregos se acordarõ que fosen demãdar rresposta dos dioses. [+]
1370 CT 1/ 585 Mais hũa cousa veio agora que me semella bon cõsello, que logo, sen mais tardar, enuiaredes mandadeyro a [hũ] rrey d ' España a que dizẽ Licomedis, ca el criou aquel donzel. [+]
1370 CT 1/ 586 Et seýo primeyrament el rrey Aias, que era muy bon caualeyro, mais tã sandeu fuj ẽna seýda que se lle tornou en dãno, que el nõ quiso uestir armas, ca, sen falla, el fuj cõmo louco. [+]
1370 CT 1/ 586 Et despois desto seýo Djomedes, mais nõ asý, que uijña armado de todas armas, et muy bẽ guisado de batalla. [+]
1370 CT 1/ 586 Mais alí forõ quebrantadas moytas lanças de grã preço et moytos sobresinaes. [+]
1370 CT 1/ 586 Mais os del rrey Filomenis fezerõ tã bem, et matarõ tãtos dos gregos, et apresárõnos de tal guisa que Diomedes et os seus nõ poderom mais sofrer a batalla et, a mao seu grado, ouuerõ de leyxar o canpo quanto hũ arquo podía lançar quatro ou çinque uezes. [+]
1370 CT 1/ 586 Et ẽno alcanço perderõ mais de çem caualeyros as cabeças. [+]
1370 CT 1/ 586 Mais a ferida nõ fuj en dereyto que logo fora morto, pero que fuj malchagado. [+]
1370 CT 1/ 586 Mais ao puxar que anbos fezerõ, Polidamas fuj en terra do caualo. [+]
1370 CT 1/ 586 Mais enpero, ante y perderõ muyto. [+]
1370 CT 1/ 586 Et alí se começou outra uez o torneo, tã brauo et tã esquiuo et tã mortal que, en pouca d ' ora, forõ mortos et malchagados mais de seteçentos caualeyros d ' ánbaslas partes. [+]
1370 CT 1/ 588 Et poso hũa seeta en seu arquo, et tendeu[o] o mais que podo, et tiroulle et deulle perlos costados, et pasoulos anbos de parte a parte perlo espinaço. [+]
1370 CT 1/ 588 Mais ia a çerca estades de mj̃, et seede bem çerto que, ante que eu moira, que ante a uosa alma seirá deste mũdo ante que a mĩa, ca eu quero que en toda gisa logo se a uosa meta ao camjno. [+]
1370 CT 1/ 588 Et se me os dioses ajudam, uós nõ tiraredes mais d ' arco, nẽ lançaredes mais saeta. [+]
1370 CT 1/ 588 Mais el rrey Aias ficou del tã malchagado que nõ auía en el costado são, nẽ espinaço, nẽ mão, nẽ pe, nẽ braço, nẽ cabeça, nẽ peyto, ca des[que] ome naçeu, nũca assý fuj õme desfeyto, nẽ golpeado, nẽ fuj õme que o uise que nõ ficase espantado. [+]
1370 CT 1/ 590 Et des oiemais paresçerá quanto profetizou Casandra et quanto ouuo prometido. [+]
1370 CT 1/ 590 Diomedes et Monesteus lles fezerõ uoluer as espádoas, ca en [b]a[l]de pro[uar]íã de estar y mais, eýnda que quisesem. [+]
1370 CT 1/ 590 Et tã grande era a presa ẽna entrada que mais de mill ficarõ y mortos trasla porta. [+]
1370 CT 1/ 590 Mais auẽo así que o nõ poderõ sofrer, et seýrõse fora, et fórõse a suas tendas. [+]
1370 CT 1/ 590 Et así ficarõ troyaos çercados entre seus muros, pero eýnda alí seguros nõ estauã, mays erã tam coytados et tã despagados de si que mais nõ poderíã, ca sobejament auj́ã rreçebudo grã dãno. [+]
1370 CT 1/ 591 (E) conta a estoria que Paris fuj soterrado ẽno tenplo de Juno, tã honrradament que nũca o mais fuj fillo de rrey, ca alí forõ ajuntados tódoslos arçibispos et bispos et abbades et toda a clerizía de sua lee por fazer sobr ' el seus ofiçios et dizer suas orações. [+]
1370 CT 1/ 591 Et nõ farey sen rrazõ, que, pois que uos eu uj, mais uos amey que mj̃ meesma. [+]
1370 CT 1/ 591 Et nõ pode seer que eu mais viua despois uosa morte; ca, se o eu fezese, sería mais aleyuosa et mays desleal que nũca ẽno mũdo nasçeu. [+]
1370 CT 1/ 591 Et nũca mais ia Deus queira que por outra moller aueña o que por mj̃ auẽo. [+]
1370 CT 1/ 591 Mais aos dioses praza que tal moller nõ viua ẽno mũdo. [+]
1370 CT 1/ 591 ¡Ay, quantos bõos caualeyros et omes de grã guisa et outras muytas cõpanas son por mj̃ desanparadas et ia mais por mj̃ uiuerã en grã tristeza! [+]
1370 CT 1/ 591 Ca ia de mj̃ nũca seriades uingada, ca per mj̃ perdestes os uosos fillos, que erã muyto ardidos et muy louçãos et moyto ensinados, que ẽno mũdo nõ auía caualeyros mellores, nẽ mais preçados, nẽ mais grãados, nẽ de mellor talente, ca eles erã omildosos contra os amigos et en todo mellor dos mellores. [+]
1370 CT 1/ 591 Por ende, rreýna, señora, guisade cõmo oie este día seia a mĩa morte, a mays esquiua et a mays estraya et mais crua que nũca outra dona morreu, et tomade agora uingança por uosos fillos, ca nõ he dereyto nẽ rrazõ, poys eles por mj̃ morrerõ, que oiemays eu viua. [+]
1370 CT 1/ 591 Et eu sõo aquela que nõ [ey] deseio de outra cousa, nẽ cobijço outra cousa, nẽ ia mais auerey cõforto nẽ bem. [+]
1370 CT 1/ 594 Et tíñao guardado pera si, mais eu creo que en outra parte será o seu enterramento, se el en poder for dos gregos. [+]
1370 CT 1/ 594 Et esta pedra he mays noble et mais preçada que ónichel nẽ calçedonia. [+]
1370 CT 1/ 594 Et nihũ ome nõ uos podería contar o doo que aquel día fezerõ troyãos et sobre todos Elẽna, ca ela fezo tãto aquel día por que tódoslos troyaos a amarõ et a honrrarõ ende mais. [+]
1370 CT 1/ 595 Mais os da cidade bem seguros estauã en sua uila, ca ẽnos muros estauã as torres et os cubetes muyto altos et muyto espesos. [+]
1370 CT 1/ 595 Et, demais, as cárcauas erã muyto altas, et as baruaschãas erã bem lauradas et tã apostas que, cõ muy pouca defensa que ouuesẽ, (et) moy pouca cõpaña se podería defender dentro tã bem que ata mill ãnos nõ temeríã hoste que os çercados teuese, mayorment que ena çidade auía muytos bõos caualeyros que a defendíã muy bem. [+]
1370 CT 1/ 595 Mais el rrey Príamo nõ quiso que alá seýsem, nẽ tomasen armas, ata que ouuesem esforço ou ajuda dalgũa parte, que podesem sofrer o canpo et os fezesem acoller en suas tẽdas. [+]
1370 CT 1/ 596 Et pois que o mũdo ouuerõ todo çercado, scriuirõ et acharõ que erã xxxij mares ẽno mũdo et nõ mais. [+]
1370 CT 1/ 596 Et diserõ que auj́a y mais çinquoenta et dous rríos caudaes. [+]
1370 CT 1/ 596 Despois d esto diserõ que auj́a y çinquoenta j́nsoas que erã nomeadas et nõ mais, nẽ du njhũa naçese. [+]
1370 CT 1/ 596 Desí poserõ quoreenta serras prinçipaes, pero ben diserõ que outros muytos montes et sserras y auj́a, mais que nõ erã prinçipaes. [+]
1370 CT 1/ 596 Despois desto diserõ que acharã sesaenta prouĩçias et nõ mais, pero que longo tenpo as andarõ buscando. [+]
1370 CT 1/ 596 Mais outra diuisión á y et direyuos en qual: a terra he partida en tres partes. [+]
1370 CT 1/ 596 Mais eýnda estas anbas nõ son jguaes en suas partições. [+]
1370 CT 1/ 596 Europa he iaquanto mais pequena que África, pero anbas tẽen a meatade, segũdo que eu acho perlo outor, ca estã así partidas per hũ grã mar a que dizẽ Medioterráneo, que se partío do grã mar Açiano, [que] çerqua toda a terra. [+]
1370 CT 1/ 598 Mais faríauos a rrazõ muy longa et o liuro muy grande, et deterríase a estoria que contar queremos muyto. [+]
1370 CT 1/ 598 Mais cõmoquer que esto posades achar en muytos liuros que o contarã bem, quérouos dizer iaquanto daquela partida d ' Asia de que uos en çima falamos. [+]
1370 CT 1/ 599 Outrosí en aquela meesma partida á noue j́nsoas prinçipaes, et dizeruos ey cõmo dizẽ a cada hũa: a aquela que he mais alongada Jpórodes; outra á y que he dez tãto mayor, et chámãlle Rreprobame; a outra dizẽ Salifantina. [+]
1370 CT 1/ 600 Mais fariamos grã detẽença, se todo quisesemos contar. [+]
1370 CT 1/ 600 Et quẽ agora contar quisese onde saen estes rríos et en quaes mares entram, muyto sería longo de contar, que dizẽ os sabedores que tódoslos rríos saem do mar et porla terra a ue[a]s, porque a ágoa sal do mar et uayse collando et adoçando, et quanto mais uay per terra mais espesa et se mais alonga do mar, tãto a ágoa he mais doçe. [+]
1370 CT 1/ 600 Et porque o mar he moy mays alto que a terra, por ende nõ he marauilla de naçerẽ ende as fontes en çima dos montes mais altos et das serras, ca nõ he desaguisado do lugar mais alto vĩjnr a ágoa ao mais bayxo. [+]
1370 CT 1/ 600 Mais porque uos sería grã detẽemento, por ende me quero delo calar. [+]
1370 CT 1/ 601 En estas treze prouinçias que uos agora contey, ẽna partida d ' Ouriente, está hũa prouinçia a que dizẽ Amazona, et en ela nõ mora barõ nihũ, nẽ morará ia mais. [+]
1370 CT 1/ 601 Et, a cabo d ũ ãno despois que ouuer[en] fillo, tórnãllo a seu padre a aquela j́nsoa, ca por njhũa maneyra nõno criarã mais dũ ãno. [+]
1370 CT 1/ 601 Mais se for filla, sua madre a rretẽ cõsigo, et tórnase pera sua terra en paz, et alá mora ata outro uerão. [+]
1370 CT 1/ 601 Et njhũ ome nõnas pode ueer, nẽ he ousado d ' entrar en aquela terra, et, se o y achasen, sen mais tardar, todo sería espedaçado. [+]
1370 CT 1/ 604 Et desque fuj armada, paresçía tã bẽ tallada que nũca fuj ome que mellor uise, nẽ corpo tã bẽ tallado, nẽ mais fremosa en armas. [+]
1370 CT 1/ 604 Et chegarõ logo duas donzelas et posérõlle ẽna cabeça hũ elmo muy rrico et muy fremoso et muy preçado et mais brãco que hũ cristal. [+]
1370 CT 1/ 604 Desí trouxérõlle hũ caualo bayo d ' España, forte et ligeyro et corredor, et era fremoso et ualent, mais que outro que y ouuese. [+]
1370 CT 1/ 604 Mais a broca era d ' ouro et os braçaes erã d ' ourofrés et cõ pedras preçiosas. [+]
1370 CT 1/ 604 Et sabed[e] que elas erã mais de Vo mill. [+]
1370 CT 1/ 604 Et pois que caualgarõ, fórõse a mais andar contra as portas da uila. [+]
1370 CT 1/ 604 Et quen as uise, bẽ podería dizer que nũca uira tãta conpaña tã bẽ guisada, nẽ mellor armada, nẽ que paresçese tã bem, nẽ mais aviuada, nẽ mais hurgullosa. [+]
1370 CT 1/ 605 Et os palfagonãos ýam cõ el, que eles ia mais nũca quiserõ bem a gregos, ante os desamauã mortalment. [+]
1370 CT 1/ 605 Mais rrey Filomenis o fezo y muy bem, et defendeos muy bem, et acolleu a si suas cõpanas, que estauã ia maltreytos. [+]
1370 CT 1/ 605 Et matou mais [de] sesaenta, que ficarõ logo alý mortos et malchagados aquela ora. [+]
1370 CT 1/ 605 Mais a porta estaua bem sarrada et por ende, mao seu grado, lles cõuẽo de tornar et poer mao sobre si. [+]
1370 CT 1/ 605 Mais a tornada fuj cõ seu dãno, ca mais de quinẽtos forõ y dos seus mortos et malchagados ẽnas cárcauas. [+]
1370 CT 1/ 605 Et a rreýna Pãtaselona fazía marauilla per suas mãos, que ia mais nõ daría golpe da espada que nõ matase ou nõ chagase mortalment a aquel que daua. [+]
1370 CT 1/ 605 Mais Archilãos fuj en terra do caualo et a rreýna o tomou. [+]
1370 CT 1/ 605 Mais, sen falla, el o conprou carament, ca logo alý fuj derribado do caualo et chagado moy mal. [+]
1370 CT 1/ 605 Mais fuj logo liure, cõmoquer que muyto aduro podo seer defendudo. [+]
1370 CT 1/ 605 Et sabede que a noyte lles fuj muy boa, porque lles chegou çedo; ca, se mais o día durara, por seu mal uirã gregos esta batalla, ca ia mais nũca ende njhũ escapara uiuo, nẽ tornarã a suas terras. [+]
1370 CT 1/ 605 Et carament lles fezo conprar a morte d ' Éutor et, se o poder seu fora, eýnda mais carament o cõprarã. [+]
1370 CT 1/ 605 Et todos uĩjnã rretraendo que a rreýna fezera bẽ aquel día et en dereyto deuía ende a auer preço, ca ela, per suas mãos, matou ende mais que os mellores dous que y ouue. [+]
1370 CT 1/ 610 Aquela noyte os troiãos jouuerõ ben seguros en sua çidade, mais os gregos erã en grã pauor, que mayor nõ podíã, ca nõ coydauã a auer defensón, que nõ fosem presos ou cõquistos. [+]
1370 CT 1/ 610 Et en outro día, pois que catarõ bẽ sua fazenda, ouuerõ seu cõsello et acordarõ todos que nõ seýsen fora aos chãos aa batalla, mais que estouesen entre suas tendas, et alí se defendesen ata que uẽese Menalau et adusese o fillo d ' Achiles, por que fora, ou rrecado del. [+]
1370 CT 1/ 610 Mais so gregos, quando uirõ os pendões et as azes chegar, pesoulles muyto. [+]
1370 CT 1/ 610 Mais acoudillarõ bẽ suas cõpanas ante suas tendas. [+]
1370 CT 1/ 610 Et os gregos se defendíã muy bem, mais pero moyto perdíã y. [+]
1370 CT 1/ 610 Et a rreýna Pantaselona chegou y cõ suas donzelas amazenosas, que erã moyto hurgollosas et muy fremosas ademais. [+]
1370 CT 1/ 611 Et amáuao tãto que mais nõ podía, ca nõ auía outro fillo herdeyro. [+]
1370 CT 1/ 611 Et quando Menalau fuj a el rrey, cõmo a estoria conta en çima, el rrey Licomedes llo deu moyto aduro, et chorando muy de coraçõ, que o criara muy de pequeno, et amáuao mais que outra cousa. [+]
1370 CT 1/ 611 Et el meesmo quisera yr cõ el ajudar aos gregos muy de grado, mais era moy uello; mais enuiou o donzel cõmo uos ey dito. [+]
1370 CT 1/ 612 Pois que os mermidões rreçeberõ a Pirus por señor, Ayas Talamõ, que era seu parent muy chegado, nõ quiso mais aguardar. [+]
1370 CT 1/ 612 Et quando lle çingeu a espada, rrogoulle que uingase cõ ela a morte de seu padre, o mais ag(u)ina que podese. [+]
1370 CT 1/ 612 Et des oymais terrã os gregos guisado de parar ẽnos chãos suas azes et de se cõbater cõ os troyaos. [+]
1370 CT 1/ 612 Et a fala et o cõsello que ouuerõ fuj tal: que por nihũa maneyra nõ atendesem aos troyãos éntrelas tendas, mais mouesen quanto podesen contra as barreyras et alí se cõbatesem cõ eles, quando seýsem da çidade. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais a rreýna Pantaselona fuj y bẽ creúda en tódaslas cousas que y diso et contou. [+]
1370 CT 1/ 613 Et mais de dez mill dardos forõ y lançados et bañados en sange, que ia y nõ auía loriga tã forte nẽ tã dobrada que rrota nõ fose. [+]
1370 CT 1/ 613 Et muytas dõnas et donzelas estauã perlas torres et perlos muros, coytadas et pauorosas, chorando muyto porque uij́am que cresçía mais seu dãno. [+]
1370 CT 1/ 613 Et desque õme naçeu nũca ueu caualeyro mellor pareçer en armas, nẽ que mais semellase ualente et ardido. [+]
1370 CT 1/ 613 Et Pirius o prendeu perlo auantal da loriga porlo tirar da presa, veéndoo mais de mill caualeyros. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais el rrey Filomenis logo chegou y et acorreulle. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais Pirus outrosí o fuj ferir tã sanudament que deu cõ el en terra do caualo, ante todos os [s]eus. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais os mermidões fazíã muyto por seu señor nouo que auíã, porque era seu natural, et todos auíã grand alegría dos feytos que lle uij́ã fazer ẽno cõmeço, et nihũ deles nõ auía uoontade de lle falir. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais sabede que Pirus se traballaua et poýna todo seu affám en rretẽer a Filomenis. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais os de Palfegona fazíã muyto porlo toller. [+]
1370 CT 1/ 613 Et, sen falla, eles o liurarã, ou fezerã carament conprar aos que o tinã, senõ por el rrey Talamõ, que chegou y cõ mais de quatro mill caualeyros. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais, cõ todo esto, rreçeberã y grã perda, et forã uençudos et metud[o]s perlas entradas da çidade, et nõ tornarã, se nõ fora porla bõa rreýna Pantaselõna, que chegou logo y muyto ag(u)ina et que lles acorreu moy bẽ, ca ẽno mũdo nũca tal dõna naçeu en fazer et en esforçar. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais a rreýna Pantaselona parou mentes et ueu el rrey Talamõ, et el rrey Talamõ a ela. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais sobre todo a rreýna fazía marauillas, et tĩjna en muy pouco os gregos, et tallaua cabeças et braços et costados. [+]
1370 CT 1/ 613 Et alí creçío a uolta tã grand sóbrelo acorro del rrey Filomenis que mais de mil caualeyros forõ y derribados, dũa parte et da outra, que nũca se mais leuantar poderõ. [+]
1370 CT 1/ 613 Et eu uos juro perlos dioses que ia mais nũca tome armas, nẽ entre en torneo, se oie este día nõ for nosa a melloría desta batalla. [+]
1370 CT 1/ 613 Et tu coydas que nós somos molleres mãsas et febres cõmo son as outras, et sabe que nós nõ somos taes, mais somos donzelas que nõ auemos coydado de loucura, nẽ auemos coraçõ de fazer maldade, mais de ujuer castament. [+]
1370 CT 1/ 613 Et de nihũa cousa nõ auemos pauor, et ueemos a esta cerca et tomamos armas por gãanar preço et por ualer mais. [+]
1370 CT 1/ 613 Et pois que lle esto diso, fereu o caualo das esporas et leyxouse yr a el quanto mais podo. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais a lança de Pirus quebrou, et a rreýna alçou Pirius ẽna sua lança muyto alto, et derriboo do caualo en terra. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais ela outrosí nõno quiso poupar, et tã brauament o fereu que, se a grã presa nõ fora, Pirus fora alý mort[o] logo. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais, ante que a noyte chegase, forõ y mortos muytos bõos caualeyros, et outros muytos leuarõ grand afám, defendéndose et cõbatendo, quer a pe, quer a caualo. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais entre os troyaos auj́a hũ bõo caualeyro a que dizíã Elauti, et era yrmão de Polidamas de padre, et era fillo d ' Antenor, et ouuérao doutra moller. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais Pirius o Noutéllão ouuo o peor desta peleia, ca tã brauament o fereu Pãtaselona que o rrostro et a cabeça et os peytos forõ todos enuoltos en sangue. [+]
1370 CT 1/ 613 Et desí tomouo perlo auantal da gorgeyra porlo leuar preso, mais nõ podo, ca toda a batalla et as azes tornarõ sobre eles anbos, et por esto se parteu. [+]
1370 CT 1/ 613 Et fezo tãto d ' armas aquela uez que, porlo seu esforço et outrosí porlo ardimento da rreýna Pantaselona, os gregos forõ desbaratados et uençudos do canpo mais de tri(i)jnta traytos d ' arco. [+]
1370 CT 1/ 613 Pero d ' ánbaslas partes rreçeberõ grand afám et rreçeberõ (grand afám et) grandes perdas, que mais de dez mil caualeyros forõ y mortos ante que o mes seýse, nẽ ante que a trégoa fose pedida nẽ outorgada. [+]
1370 CT 1/ 613 Pero muytas uezes perdía y das suas donzelas, das mellores et das mais preçadas que ela tragía. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais a rreýna et Pirius se desamauã, et tã mal se quiríã que se buscauã andando por se cõbater anbos. [+]
1370 CT 1/ 621 Et tã toste que se uirõ, leyxarõ (de) correr os caualos contra si quanto mais poderõ, et fórõse ferir per meo dos escudos. [+]
1370 CT 1/ 621 Et ela, quando o ueu vĩjnr contra sy, coydoo a ferir primeyro, mais nõ podo, que a [a]presarõ os mermidões. [+]
1370 CT 1/ 621 Et a espesura et o trauamento fuj ẽna entrada dos portaes, et mais de mill forõ y mortos, ca tã anchas nõ erã as portas que per elas podese caber a espesura da gente. [+]
1370 CT 1/ 621 Et des aquel día endeante nõ conta Dayres que mais abrisen portas, nẽ tomasen armas, nẽ seýsen aa batalla. [+]
1370 CT 1/ 622 Et despois desto conta cõmo se gregos tornarõ pera suas terras et as coytas et os perígoos que ouuerõ os mais deles. [+]
1370 CT 1/ 622 Et des oymais a estoria uos contará todo en este liuro, en maneyra que aueredes ende talent et uoontade. [+]
1370 CT 1/ 622 Pero nõ sey eu se forõ ende pusfaçados cõ enueia, mais de tãto sõo çerto: que anbos diserõ bem. [+]
1370 CT 1/ 622 Mais ¿que ual contra a enueia? [+]
1370 CT 1/ 624 Demais, nõ atendíã acorro de nihũa parte. [+]
1370 CT 1/ 624 Mais os gregos catauã muyto ameúde seu corpo, alí hu iazía, et dizíã et jurauã que nũca uirã corpo tã fremoso, nẽ de tã bom tallo. [+]
1370 CT 1/ 624 Et por ela erã mortos mais de dez mill caualeyros bõos. [+]
1370 CT 1/ 624 Et Diomedes nõ quiso cõsentir, ante fuj tã brauo et tã cruu en este feyto que, por njhũa maneyra, nõ quiso que a soterrasen, mais fezo outorgar a todos que a deytasem a cães ou a deytasen en hũ rrýo. [+]
1370 CT 1/ 624 Et des alý endeant forõ os troyaos tã sarrados que ia mais nũca ousarõ seýr, nẽ solament nõno prouaron. [+]
1370 CT 1/ 625 Et, demais, acordarõ que lle tomasem quanto tomarõ cõ ela ẽno tenplo et quantas doas et quantos pãnos preçados ouuese en toda a çidade de Troya. [+]
1370 CT 1/ 625 Et dizíã que [por] nihũa maneyra nõ quirrí[ã] sofrer mais força, nẽ mais perígoo, por Elena do que sofrerã. [+]
1370 CT 1/ 625 Et sobre esto nõ fezerõ moy longo prazo, mays logo, sen mais tardar, forõ a el rrey Príamo et fezérõlle chamar a conçello tódoslos da çidade. [+]
1370 CT 1/ 626 Por ende nos conuém de uos dar cõsello et pensar en uosa honrra quanto mais podermos. - [+]
1370 CT 1/ 626 Ben creo eu -diso el rrey Príamo - eso que uós dizedes et nõ rreçearey ia mais uoso cõsello, mais oýrlo ey de grado; et, se entender que he mina prol et onrra, gradeçeruos ey et fareyo deboament. [+]
1370 CT 1/ 626 Et, demais, apresárõnos agora fortement et chegárõse muyto a nós, ca nos ençarrarõ acó dentro traslos muros. [+]
1370 CT 1/ 626 Et que ia y mais nõ esteuesem senõ aquestes rreys que uos aquí contarey, estes poderíã acabar esta cõquista. [+]
1370 CT 1/ 626 Et dizeruos ey quaes som: sabede que está y el rrey Menalau et Ayas Talamõ et Diomedes, o forte et hurgulloso, et el rrey Vlixas et o duc de Atenas, Monesteus, et o bom rrey Nóstor o Uello et, demais Agamanõ, que he prínçipe de todos; demais he y Pirius, o ardido et hurgulloso, que pouco ual menos en armas que seu padre Achiles. [+]
1370 CT 1/ 626 Mais ¿quen uos contará os outros prínçipes et duques que y iazíã? [+]
1370 CT 1/ 626 Et por ende semellarme ýa bõo cõsello, pois que Pares he morto, de a entregar aos gregos, ca a nós nõ he por ende honrra de a tẽer, nẽ se nos pode ende seguir bẽ, mais todauía se nos pode ende seguir mal et dãno. [+]
1370 CT 1/ 626 Et, demais, uos cõsello que entregedes todo quanto auer cõ ela fuj tomado. [+]
1370 CT 1/ 627 Pois que Antenor ouuo sua rrazõ acabada, leuantouse Anfímacos, hũ fillo del rrey Príamo, o mais pequeno deles. [+]
1370 CT 1/ 627 Et dj́solle asý: -¡Ay, don Antenor, qual segurãça et qual fiança oiemais podemos auer en uós! [+]
1370 CT 1/ 627 Mais agora ueede que aposto sermõ fezestes et que bõo cõsello destes a uoso señor. [+]
1370 CT 1/ 628 Mais Eneas se asanou, et nõ lle quiso sofrer cousa que lle disese. [+]
1370 CT 1/ 630 Et, demais, sabía bẽ que eles erã cheos d ' engãno et de trayçóm et de crueza. [+]
1370 CT 1/ 631 O consello del rrey Príamo fuj logo sabudo, ca nõ prouuo aos dioses que se acabase, mais a estoria nõ conta cõmo nẽ por qual maneyra o souber[õ]. [+]
1370 CT 1/ 631 Et fezerõ juramento sóbrelas sanctas lees que se defendesen muy bẽ del rrey Príamo et que traesen a çidade de Troya, mais pero en maneyra a traesen cõmo suas casas et seus aueres et seu linagẽ et seus uasalos et todas suas conpañas ficasem en saluo, et que todo esto falasem cõ os gregos, et fose esto feyto o mays çedo que podesem. [+]
1370 CT 1/ 631 Mais Antenor lles diso asý: - [+]
1370 CT 1/ 631 Et sabede que nõ fará y outra cousa, poys uir et entẽder que ia sabemos seu coraçõ et entendemos sua fazenda, ca mais á de quoreenta ãnos que eu coñosco a el rrey Príamos et sõo çerto que nõ fará al, se esto nõ. [+]
1370 CT 1/ 632 Mais eles auíã moy grã poder ẽna çidade de Troya, de parentes et d ' amigos et de uasalos. [+]
1370 CT 1/ 632 Mais el rrey Príamo, quando os así ueu vĩjnr perçebudos, entendeu que o sabíã. [+]
1370 CT 1/ 632 Et nõ fezerõ y mais aquela uez. [+]
1370 CT 1/ 632 Et ajuntárõse alý todos, et falarõ muyto, mais pero poucos se acordarõ de cõsũu, ca hũus dizíã que era muy bẽ et os outros dizíã que nõ era nada, et todos mostrauã rrazõ por que. [+]
1370 CT 1/ 632 Et el rrey Príamo se queixou muyto, que ferament se temía d ' engãno et de trayçóm, mais nõ quiso Deus que dela podese seer guardado. [+]
1370 CT 1/ 633 Et logo ẽno cõmeço forõ estoruados por sinaes que lles os dioses mostrarõ, mais nõ se quiserõ ende partir, et o que á de seer nõ se pode escusar, quer uena a torto, quer a dereyto. [+]
1370 CT 1/ 633 Agora nosos rreys et nosos prínçipes, aqueles que alá mais podem et mais ualem, aqueles me enuiarõ acá cõ seu mãdado. [+]
1370 CT 1/ 633 Mais, senores, esto fazede agora, se por bẽ touerdes: escollede d ' ontre uós outros quantos et quaes quiserdes per que este pleito posa seer falado et aia algũa fim. [+]
1370 CT 1/ 635 Mais sabed[e] que ante ouuo y moytos rrogos que esto fose [ou]t[or]gado. [+]
1370 CT 1/ 636 Dexatvos agora [desto] -diso Antenor -, que longa rrazõ sería de contar todo et, demais, he noyte, et nõ auemos tenpo pera esto. [+]
1370 CT 1/ 636 Mais cras de manãa, se uos prouuer, podedes oýr as pleitesías que queren os gregos et o que demãdã. [+]
1370 CT 1/ 636 Et estas paráuoas diso Antenor et outras muytas en que entendeu que seu óspede sería por ende mais ledo et mais uiçoso. [+]
1370 CT 1/ 637 Et destes quatro somos todos neptos, et así todos somos dũ linagẽ, que ẽno mũdo nõ á mellor, nẽ mais linpo. [+]
1370 CT 1/ 637 Mais eu nõ sey ia quando ueña este tẽpo en que nos posamos partir de chorar et de fazer doo, que, eýnda que outro pesar nẽ outro doo nõ ouuese senõ porlo meu bõo Archalaus, senpre uiuería en pesar et en coyta grande. [+]
1370 CT 1/ 637 Et sabed[e] que eu faley cõ eles muyto et nõ os achey esquiuos nẽ anoiados de batalla, mais muyto auiuados et muyto ardidos. [+]
1370 CT 1/ 637 Et dizede, señor el rrey Príamo, ¿queredes uós mais detẽer Elena, por que ia o mũdo he cõfundudo et metudo en coyta et en tormẽto et en pobreza et en door et en chãto et en mizquindade pera senpre, que he ia deserdado et hermo et soo de quanto bẽ en el fuj, enuolto en guerra et en perda et en malauentura? [+]
1370 CT 1/ 637 Mais nós fazemos o contrario desto: tãto mal lles fezemos que os auemos ia sanudos contra nós et alongados do noso amor. [+]
1370 CT 1/ 637 Et des oiemais seede bẽ çerto de mj̃ que uos nõ seerey ia mais cõpaneyro en esta guerra tã mortal et tã fea et tã sen rrazõ. [+]
1370 CT 1/ 637 Et des oymays nõ quero tua cõpaña, nẽ morar mais en ti, ca en te ueer derribar et cõfonder et rroubar et destruír, ueerí[a] grandes pesares, que ia os altares et os tenplos preçiosos son mollados et tintos de sange. [+]
1370 CT 1/ 637 Et, demais, os tẽplos a sobreguisa son rricos et auondados et carregados d ' adubos preçiosos et de grã ualor. [+]
1370 CT 1/ 637 Et outrosý, senores, mais á y mester que os thesouros del rrey Príamo, [n]oso señor, que alí uenã a esto meesmo. [+]
1370 CT 1/ 640 Et nõ auía y tal que ascondese nada do que auía, mais que todo[s] daríã quanto auer podesem por auer paz. [+]
1370 CT 1/ 640 Mais agora a mĩa desonrra et a mĩa perda nõ pode seer mais grande, nẽ peor. [+]
1370 CT 1/ 640 Mais nõ poso y al fazer, cõmoquer que me seia grã desonrra, ca eu soo nõ poso contradizer ao que todos querem. [+]
1370 CT 1/ 640 Et quando a uolues, os que estám en çima derríbalos en fondo, et os que estã ia derribados aprémelos mais so os pees, et os que iazẽ quebrantados et humildosos leuãtalos a çima, et os que ia estã alçados enxáltalos en alteza. [+]
1370 CT 1/ 640 Et fúscheme a sentar en çima da rroda, ẽno mais alto lugar que achasche. [+]
1370 CT 1/ 640 Et pois me uische bem enxaltado, fúsche[me] abayxando; et, en guisa uoluische a rroda, que me fezische abayxar so os teus pees, ẽno mais bayxo lugar que podo seer. [+]
1370 CT 1/ 640 Et oiemais sõo tornado pobre et catiuo et desconsellado, sen asperança de nũca seer mais ledo, nẽ rrecobrar ia mais. [+]
1370 CT 1/ 640 Et por ende aio d ' outorgar et de creer quanto(s) estes senores diserẽ, et ia mais per mj̃ nũca lles será contradito paz, ca nõ poso y al fazer, nẽ auer outro consello. [+]
1370 CT 1/ 644 Outro día de manãa, sen mais tardar, Antenor et Eneas seýrõ da çidade et forõ falar cõ os gregos. [+]
1370 CT 1/ 644 Et segũdo conta Dites, pois que forõ ajuntados, Vlixas, per mandado et cõsello d ' Antenor, diso que Ansímacos, fillo del rrey Príamo, que fose deytado da terra, en maneyra que ia mais nũca y tornase, senõ nõ falaríã en pleitesía, nẽ poderíã cõ eles auer paz nẽ amor; mays despois que el fose fora da terra, estonçe terríã pleytesía et paz, et falaríã cõmo fosem muyto amigos. [+]
1370 CT 1/ 644 Mais os rreys anbos leuantárõse logo, et ouuerõ grã medo de perder y os corpos. [+]
1370 CT 1/ 645 Et este sinal honrramos nós muyto et preçamos et amamos mais que outra cousa. [+]
1370 CT 1/ 645 Diomedes lle prometeu outrosí esto meesmo, et seguroo ende bem, et rrogoulle muyto que tomase y afám, et fezese y todo seu poder, o mais ag(u)ina que podese. - [+]
1370 CT 1/ 645 Et sen falla -djso Antenor -, cõmoquer que me he muy graue de fazer; mais, quequer que me ende aueña, eu o farey a todo meu poder, se o eýnda Tonas tẽ. [+]
1370 CT 1/ 645 Mais nós to[rn]émosnos agora, et uaamos falar cõ el rrey sóbrelas preitesías et sóbrelo auer que demãdades, que muyto cõuém de nos encobrir, ca sabede que se teme muyto. [+]
1370 CT 1/ 646 Et Antenor auía ajuntados tódoslos mais honrrados da çidade, et Eneas outrosí, en guisa que as cõpañas erã muy grandes. [+]
1370 CT 1/ 646 Dom Antenor, ¿que ay mais? [+]
1370 CT 1/ 646 Logo, sen mais detẽemento, ajuntarõ todo aquel auer, per grã siso et per grã rrecado. [+]
1370 CT 1/ 646 Mais sabede que, desque ome naçeo, nũca ueu tã grand auer ajuntado nẽ asuado en hũ lugar. [+]
1370 CT 1/ 650 Demais, outrosí fáçoche pleito que nũca hũ dineyro aia que nõ parta cõtigo. [+]
1370 CT 1/ 650 Mais tu agora para mentes et cõséllate que prol tẽes en el, ou que che ual, ou que che uẽ del, ou que che faz a ti se o eles ouuerẽ, pois a paz he feyta. [+]
1370 CT 1/ 650 Et mais mal lle deuera ende a uĩjnr, sen falla, et así fora, mays Minuerua llo cõsentío. [+]
1370 CT 1/ 651 Don Antenor, nós uos seguramos en nosa lee que uos amemos en toda uosa uida, que ia mais nũca uos erremos en cousa que uos aiamos prometudo. [+]
1370 CT 1/ 653 Et alí leuarõ moy ben juntada cõ bálsamo et cõ mirra, que ia mais por frío nẽ por caentura que fezese nõ daría de si mao [o]dor. [+]
1370 CT 1/ 653 Despois desto fezerõ chegar os da çidade et jurar que mãteuesem este pleito, que ia mais nõno quebrantasem. [+]
1370 CT 1/ 654 Feytas as juras et os sagramentos, cõmo uos ia ey dito, el rrey Príamo rrogou por Elena aos gregos o mays aficadament que podo, dizendo dela muyto bem et que nũca uira dona mays sesuda nẽ mais conprida de todo bem que Elena. [+]
1370 CT 1/ 654 Et pedíolles omildosament que nõ rreçebese dãno, nẽ lle fezesem desonrra nẽ mal, mais que todos lle fezesem bẽ et onrra. [+]
1370 CT 1/ 655 Et será o proueyto et a honrra desta çidade, ca tal he esta que fazemos et tã preçada que Troya será per ela senpre mais honrrada. [+]
1370 CT 1/ 655 Et desque ela fuj cobrada, nũca ia mais y poserõ cousa por que ela mais honrrada fose, nẽ tã preçada, nẽ tã nomeada. [+]
1370 CT 1/ 655 Et, sen falla, mais lle ualuera que se nõ leuãtase aquel día. [+]
1370 CT 1/ 655 Os gregos, sem mais tardar, tomarõ logo a ymagẽ do caualo que Epíus fezera, et posérõna sobre hũas rrodas fortes et duras et grandes que fezerã pera elo, et atarõ y o caualo per grand arte et per grã soteleza. [+]
1370 CT 1/ 656 Mais ẽno mũdo nõ á õme que contar podese a alegría et o prazer que troiãos auíã de seu mal que eles auíã et que lles auíã de vĩjnr. [+]
1370 CT 1/ 656 Mais sabed[e] que a Menalao pesaua muyto de coraçõ porque a quiríã matar, mays quanto por el nõ será y feyto mais nẽ meos. [+]
1370 CT 1/ 657 Esa [ora] leuantarõ suas áncoras et partirõ d ' alí, tã ledos que mais nõ podíã. [+]
1370 CT 1/ 658 Et sabede que nõ auíã piadade nẽ deuedauã cousa que ẽno mũdo fose, mais tódoslos matauã, omes et molleres, grandes et pequenos, que nõ perdoauã a nihũ. [+]
1370 CT 1/ 658 Que, ante que o día fose craro, forõ mortos mais de dez mil omes, et as casas derribadas, et os paaços, que erã laurados de mármol uis, forõ todos destroýdos et desfeytos. [+]
1370 CT 1/ 658 Et tãto achauã delo que mais de mil uezes fuy ende cada hũ carregado. [+]
1370 CT 1/ 660 Et Eneas et Anchises, seu padre, mostrárõnas aos gregos, et eles sacárõnas ende logo, et matarõ as mais delas, et das que se pagarom gardárõnas pera sy, uilmente, catiuas. [+]
1370 CT 1/ 661 Menalau enderençou aa cámara hu Elena estaua et entrou dentro, mais pero nõna tirou ende, nẽ a fereu, nẽ fezo senbrant que a matar quiría, ante lle prouue cõ ela muyto. [+]
1370 CT 1/ 662 Nosa ley et nosa jura -diserõ os gregos - ia mais por cousa nõ será quebrantada. [+]
1370 CT 1/ 663 Et dizíã que mais mal mereçía ela soa que quantos á en Troya, ca por ela se leuantara quanto mal y fora feyto. [+]
1370 CT 1/ 663 Et era filla del rrey Príamo, et era a cousa do mũdo que mais amaua Agamenõ, nẽ que mais deseiaua a ueer. [+]
1370 CT 1/ 663 Et sabede que se nõ encobría ende, ca tãto a amaua que nõ podía mais. [+]
1370 CT 1/ 664 Demais, sabede que estes nos fezerõ dar o corpo d ' Achiles, que o quiserã enforcar et deytar a cães, se per eles nõ fora. [+]
1370 CT 1/ 664 Et sobre esto outrosí falarõ muyto et nõ se acordarõ de a quitar, mais tãto andou Agamenõ depois rrogando que lle perdoarõ et a leyxarõ quita. [+]
1370 CT 1/ 666 Et por ende dizíã que os dioses, que son senores, nõ poderíã fazer mays fremosa, nẽ mais bela. [+]
1370 CT 1/ 666 Et quando Pares, seu yrmão, matou a Achiles, nũca o cõ ela falou, et ante lle pesou ende muyto, que mais nõ podería. [+]
1370 CT 1/ 667 Por ende ueña a morte quando quiser, ca eu nõ quero mays uiuer hũ día, nẽ quero que rrey nẽ conde nẽ prínçipe aia a mĩa virgij̃dade et luxẽ meu linagẽ; demays, os que escabeçarõ meu padre et me matarõ meus yrmãos et meus parentes et amigos, ca nũca uj cousa mais traedores, nẽ mais cruus que ẽno mundo á. [+]
1370 CT 1/ 669 Et poderedes bẽ dizer que nũca uistes gente mais desauenturada, ca todos forõ perdudos et destroídos. [+]
1370 CT 1/ 672 Mais, senores, eu que cõquige Coronósor et Traça, et troyxe o grã thesouro de Polimesta, et troyxe cõmigo Polidamos, que era fillo menor de rrey Príamo, et dérao a Polimesta a criar porque era moyto seu amigo. [+]
1370 CT 1/ 672 Et nõ oyue eu delo mayor parte que o mais pequeno que ẽna hoste auía. [+]
1370 CT 1/ 672 Demais eýnda [d]esto, sabedes uós que os gregos estauã maltreytos et nõ ousauã yr a nihũa parte buscar uiandas. [+]
1370 CT 1/ 672 ¿Por que uos contarey eu mais? [+]
1370 CT 1/ 672 Et el mostroulles bem que aquesta pestilençia era porla filla del rrey Crises et que ia mais nõ quedaría ata que a desem a seu padre. [+]
1370 CT 1/ 672 Et por esta rrazõ cresçío tal uolta ẽna hoste que mais de dez mil caualeyros forõ y cõ elmos enlazados. [+]
1370 CT 1/ 672 Mais Achilles ouuo doo de suas cõpanas et dos outros todos, et ante quiso dar a Ypodamía a seu padre et apagar a sana dos dioses, per que erã os gregos cõfundudos et tolleytos et ýam a perdiçõ, que os leyxar así matar hũus outros. [+]
1370 CT 1/ 672 Et este cõsello et este pleito nũca per uós fuy falado, mais eu o chegey, en maneyra que ouuerõ paz. [+]
1370 CT 1/ 679 Este feyto tã mao et tã feo fuj aposto a el rrey Agamenõ et a Diomedes et Menalao et a Ulixas, mais pero a Ulixas mays que aos outros. [+]
1370 CT 1/ 679 Mais pero nõ se fezo. [+]
1370 CT 1/ 679 Et tã grand fuj a sana et o pesar que ouuerõ que mais de dez uezes forõ aquel día armados pera yr buscar Agamenõ et a Diomedes et a Ulixas et a Menalao, por se uingar deles. [+]
1370 CT 1/ 679 Desí mãdoulle fazer sepultura, a mais rrica et a mellor que el podo. [+]
1370 CT 1/ 680 Mais pero sabed[e] que Diomedes que nõ era tã seguro que, senpre despois que era noyte, nõ este[ue]sem arredor del trezentos caualeyros armados, que o guardauã moy bem. [+]
1370 CT 1/ 681 Señor Agamenón, tãto sabed[e] por çerto que, tãto que chegedes a uosa casa, seredes afogado sen mais tardar. [+]
1370 CT 1/ 681 Et os uosos mais priuados et en que mais fiades, eses uos afogarã, ca eles uos tẽem a morte aparellada. [+]
1370 CT 1/ 682 Et fazíãlle pleito que, en guisa partiríã cõ el suas terras, que el se touese ende por pagado, et que lle faríã tãta honrra et tãto bem quanto eles mais podesem. [+]
1370 CT 1/ 682 Mais por aquelo que auía feyto nõ quiríã que ẽna terra ficase. [+]
1370 CT 1/ 682 Et en al lle faríã prazer et ia mais nũca lle erraríã. [+]
1370 CT 1/ 682 Et Ele[nu]s fuj ende tã ledo que mais nõ podería. [+]
1370 CT 1/ 682 [Outrosý c]onta Dites que a aquel tenpo que logo se partío d ' alí Antenor, et leyxou a terra, mais nõ diz a estoria pera qual terra se fuj. [+]
1370 CT 1/ 684 Et logo, sen mais tardar, as naues forõ guisadas et prestes et enpuxadas da rribeyra. [+]
1370 CT 1/ 684 Et por nihũa maneyra nõ fazíã senbrant que quiríã pasar perlo rreyno de Pares, mays ýamse quanto mais podíã contra suas terras. [+]
1370 CT 1/ 685 Et guisárõse entonçe pera se tornar pera suas terras, porque se nõ pagau[ã] de mais en aquela terra morar. [+]
1370 CT 1/ 685 Et o jnuerno era ia tã chegado que as tormentas erã grandes ẽno mar, así que o mar era brauo et escuro et pauoroso, que mais nõ podería; pero, a prazer ou a pesar, cõuẽ[o]lles d ' entrar en el, ca auíã medo que uẽese outro peor tenpo. [+]
1370 CT 1/ 685 Et por ende collérõse a suas naues, et leuãtar[õ] suas áncoras, et cõmeçarõ de singlar contra suas terras, mais eu ben creo que muytos deles nõ chegarã aló. [+]
1370 CT 1/ 685 Mais pero aqueles que quiserẽ yr em mina cõpana, amarlos ey et preçarlos ey en quanto uiua, et fazerlles ey ajuda et honrra en quanto eu poder, et seerlles ey piadoso, et acorrerlles ey a suas coytas, et desto nũca lles faleçerey. [+]
1370 CT 1/ 686 Mais por el fuy deserdado et deytado do reyno, ca ante desto os gregos nõ lle auíã saña, et quiríãlle grã bem. [+]
1370 CT 1/ 686 Mays mãdoulle que logo, sen mais tardar, se seýse da terra et nõ este[ue]se y mais. [+]
1370 CT 1/ 687 Agora uaa el malgiado et ia mais lle nõ darã nada, nẽ o alçarã por señor. [+]
1370 CT 1/ 687 Mais despois ouuerõ cõsello, et diserõ que sería grã maldade et grã maauentura de os así tornar cõtra si, hũus et outros, et se matar cõmo de cabo. [+]
1370 CT 1/ 687 Et por ende sobre esto nõ ouuo y mais. [+]
1370 CT 1/ 687 Et logo, se[n] mais tardar, se acollerõ a suas naues et meterõ y cõsigo quanto auíã, ca bẽ çertos erã que, despois que se fosem daquela terra, que nũca y mais tornaríã. [+]
1370 CT 1/ 688 Et sua uoontade era de ia mais nõ querer a nihũ fazer torto, nẽ dano, nẽ guerra, nẽ prender, nẽ espeytar, nẽ lles fazer outro noio. [+]
1370 CT 1/ 688 Et don Antenor se omildaua a tódoslos daquela terra et daquel rreyno, et sabíaos auer cõmo ome sesudo et de bõo entendemento, et nõ era brauo, nẽ esquiuo, nẽ soberueoso, mais éralles mãso et humildoso. [+]
1370 CT 1/ 689 Poys que os gregos entrarõ en suas naues, cõmo dito he, começarõ de singlar a mais andar. [+]
1370 CT 1/ 689 Et alí se lles canbeou o tenpo, et cõmeçou hũa tenpestade tã forte que nõ fuy tal que nõ sofrese tã gram coyta et tam grand afám que lle fuy par de morte, ca despois que anoyteçeu tornou outrosí escuro speso a sobreguisa, et nõ fazía luar nẽ lume, pouco nẽ mais. [+]
1370 CT 1/ 689 Et cõ grã medo que auíã de morte, tomarõ os grandes aueres que leuauã et lançárõnos ẽno mar, por que as naues andasem mais ligeyras. [+]
1370 CT 1/ 689 Et cada hũ choraua moyto ademais et daua uozes. [+]
1370 CT 1/ 691 Mais, ante que aló chegase, tãta beueu da ágoa do mar que o uentre ouuo ende muyto jnchado, et perdeu muytas das suas cõpañas. [+]
1370 CT 1/ 691 Mais despoys que o día fuj claro et se poderõ leuantar, começárõse d ' andar buscando perla rribeyra, maldizendo muyto a auentura que ouueram, et falarõ a seu señor Pirio, jazendo muy malandãt ẽna area, tã groso et tã jnchado que aduro lles podía falar. [+]
1370 CT 1/ 692 Ena outra carta outrosí dizía que Palomades fazía a saber aos troyaos que auía o auer en si, bẽ contado todo et bẽ pesado, et que o metera so seu leyto, que llo nõ podesem achar, et que parasen bẽ mentes ẽno prazo que lles el posera et nõ atendesen mais, ca el lles conpriría quanto lles prometera. [+]
1370 CT 1/ 692 Mais Palomades se espantaua desta traiçóm et fazíase ende marauillado. [+]
1370 CT 1/ 692 Et, sen falla, el se defendía bem per suas mãos, mais nõ podía auer rrazõ por si. [+]
1370 CT 1/ 692 Et Vlixas et os grandes senores da hoste mais honrrados forõ logo aa pousada de Palomades, et guiouos Vlixas hu o auer iazía, et acháronno y todos, et ben o uirõ quántoslo quiserõ ueer. [+]
1370 CT 1/ 692 Mais suas masnadas ouuerõ tã gram pesar que mayor nõ poderíã et, quando uirõ que os gregos o quiríã queimar, fezerõ grã uolta. [+]
1370 CT 1/ 692 Mais pero nõ ouuo y tã ardido que o prouar ousase. [+]
1370 CT 1/ 692 Entõ se leuantou a uolta grande éntrelos da hoste, que se armarõ mais de sete mill caualeyros de muy bõos pera yr a el. [+]
1370 CT 1/ 692 Mais pero nõ fuj y tã ardido que o primeyrament ousase cõmeter. [+]
1370 CT 1/ 692 Mais nihũ nõ quiso entrar en canpo cõ el, nẽ o quiso lidar. [+]
1370 CT 1/ 692 Et rrogou a tódoslos da hoste por Palomades, et cõselloulles que se quita[sẽ] deste pleito et que nõ fezesem y mais. [+]
1370 CT 1/ 692 Et este auer era tã grãde que auía en el dez mil marquos d ' ouro ou mais, et que o sabíã eles anbos et nõ outro. - [+]
1370 CT 1/ 692 Tanto que os tres caualeyros uirõ a manãa, subirõ en seus caualos, pero eýnda nõ era bẽ día claro, mais a lũa rray[a]ua moy bẽ et nihũ nõ podía osmar hu todos tres quiríã yr. [+]
1370 CT 1/ 696 Quando el rrey Napus ueu que os gregus uijnã cabo da sua marisma do seu rreyno, fezo fazer fogos de noyte ẽnos penedos da rribeyra, alí hu era o lugar mais perigooso et mais dultoso et mais brauo, en guisa que, quando a frota uẽese, que a podesẽ ueer do mar, et uẽese alý por tomar porto et goreçer da tormenta. [+]
1370 CT 1/ 696 Et fezo lançar de çima das serras mais de çẽ penedos sobr ' eles, et erã tã grandes que mil caualeyros nõ podíã ende hũ rreuoluer. [+]
1370 CT 1/ 696 Mais as que ýam postremeyras, quando oýrõ as uozes et os gritos, deteuérõse, que nõ forõ alý quebrar; ca se as nõ uirã ou a luz tã çedo nõ chegara, nũca ende ome escapara uiuo. [+]
1370 CT 1/ 698 Et Diomedes lle jurou ante dous rreys que ia, en quanto el uiua, nũca outra ame nẽ aia por moller, mays que ela seia senpre sennora de sua casa et de sua fazenda, nẽ ia mais nũca por outra cure marauillosament et en grand amor. [+]
1370 CT 1/ 698 Demais, seede çerta que lle diserõ de uós nouas graues, cõ que lle pesara. [+]
1370 CT 1/ 699 Mais pero el rrey Télafus o matou dũa azcũada. [+]
1370 CT 1/ 699 Mais quando se parteu de Greçia, seus amigos et seus parentes rrogarõ muyto por el a Diomedes, porque era seu parente muy chegado et, demais, porque era seu cuñado, que el o guardase muy bẽ et o defendese et parase por el mentes. [+]
1370 CT 1/ 699 Et el así llo prometeu et, demais, que nũca rreçebese mal nẽ dãno que o el nõ rreçebe[se] cõ el. [+]
1370 CT 1/ 699 Mais sua uentura [fuy] de Asandrus que tomou alý morte. [+]
1370 CT 1/ 699 Et por esto fuy desamado muyto das gentes do rreyno, et Egeal, sua moller, yrmãa de Asandrus, ia mais nũca cõ el uiueu, segũdo que conta Dayres, et ordinou en cõmo fose deytado do rreyno. [+]
1370 CT 1/ 700 Agamenõ chegou a Greçia, et achou sua moller casada cõ outro marido, mays rrico et mais honrrado et mays nomeado ca el. [+]
1370 CT 1/ 700 Mais, ante que este liuro seia acabado, oyredes cõmo sua morte fuy ujngada. [+]
1370 CT 1/ 704 Mais rrógouos que tomedes meu cõsello: aueñámosnos muy bem cõ as gentes das çidades, et cõ os outros caualeyros et cõ tódaslas outras gentes da terra, et mayorment cõ aqueles que som nosos parentes chegados. [+]
1370 CT 1/ 704 Et muytos bõos caualeyros forõ y mortos et malchagados, mais pero ẽna çima Diomedes, cõmo hurgulloso et auiuado, os desbaratou. [+]
1370 CT 1/ 705 Et todos se temerõ del, tãto que mais nõ podíã. [+]
1370 CT 1/ 705 Et enujoulle dizer et rrogar que se uẽese logo et fezese esto ca ela quiría; et, se o fezese, que ela o amaría mays que nũca o amara, et moy mais ca el podese pensar. [+]
1370 CT 1/ 705 Et Eneas partíose logo de Troya, et fujse pera suas naues, et tãtas coytas et tãtas tormentas pasou, de noyte et de día, andando ẽno mar, que moytas uezes ouuera de seer morto, segũdo que a sua estoria conta, ca esta nõ fala ende mais; mays todauía el aportou en Lonbardía, et ficou y pera senpre. [+]
1370 CT 1/ 706 Et eles fezérõlla, en guisa que, en pouco tẽpo, forõ y ajuntados dez mill caualleyros, de t[ae]s que nõ quiría el mais nẽ mellores pera se uingar de Egistus. [+]
1370 CT 1/ 706 Mais, ante que se d ' alý partise, Orestes fezo seus sacrifizios en hũ tenplo que y auía, por auer dos dioses rresposta que auíã de fazer ou que çima aueríã do que quiríã comesçar. [+]
1370 CT 1/ 706 Mais pero, ante de quinze días, forõ tomados per força, mao seu grado. [+]
1370 CT 1/ 708 Mais soubo mal guardar sua fazenda, ca Orestes lle fezo tẽer o camino en hũ lugar per u el auía de vĩjnr. [+]
1370 CT 1/ 708 Et mais da meatade morrerõ y. [+]
1370 CT 1/ 709 Et por ende forã coytados et perdudos et mĩguados muyto ademais. [+]
1370 CT 1/ 709 Et des oiemais pode Menalao folgar et seer quito de guerra et de batalla. [+]
1370 CT 1/ 710 Mais sabede que nihũ que o nõ desdiso, nẽ o [con]trariou, nẽ o quiso lidar. [+]
1370 CT 1/ 711 Et por seer o amor mais firmado, Menalao lle deu a Ermíona, sua filla et de Elena, por moller. [+]
1370 CT 1/ 711 Et cõ esta fuy Orestes casado, et fezerõ as uodas en Miçenas, tã rricas et tã onrradas que mais nõ poderíã seer. [+]
1370 CT 1/ 711 Et contáualle(s) cõmo aportara en Minerua, et nõ achara y õme que lle fezese noio nẽ pesar, mais que logo se ende partira, et que se fora per a par da rribeyra, et que tãto andara per ese mar ata que chegara a Letífegus, et outrosý que nõ achara y quen lle disese nẽ fezese cõ que lle pesase. [+]
1370 CT 1/ 711 Et despois que cõmo chegarõ senllos fillos daqueles dous rreys, et dizíãlles Antípates et Poliçemis, et que lle matarã mais de çem caualeyros dos que cõsigo tragía, et outros muytos que achara ẽno mar, et que prendera[n] tódoslos outros. - [+]
1370 CT 1/ 711 Et, sen falla, uos digo que nũca ẽno mundo uistes nẽ oýstes falar d ' omes tã desonrrados, nẽ tã maltreytos, que todos fomos presos, et jouuemos en priióm mais dũ mes. [+]
1370 CT 1/ 711 Mais Poliçemis ouue de nós merçee, et sacounos da priióm, et tóuenos tã uiçosos et tã honrrados que mays nõ podería. [+]
1370 CT 1/ 713 Et el era muy bõo caualeyro et de grã linagẽ, et eu quiríalle muy grã bẽ ademais, ca muyto auía en el bõo cõpañeyro. [+]
1370 CT 1/ 713 Mais sabede que ferament nos fuy graue cousa d ' acabar, ca nos fuy moy maa de uençer et muy mais graue de leuar. [+]
1370 CT 1/ 713 Mais pero [ó]uuoa el a seu prazer, ante que fose sabudo nẽ entendudo, et poys que a ouuo en seu poder, gradeçeu[m]o muyto. [+]
1370 CT 1/ 713 Et logo, sem mays tardar, Poliçemis se acolleu ao caualo, et leuou cõsigo mais de quinentos caualeyros. [+]
1370 CT 1/ 713 Sabede que por nihũa maneyra nõ lles podemos escapar nẽ fogir, ca tãto forõ depús nós que nos acalçarõ muyto ag(u)ina; mais nós escapamos deles sen dãno, per espirimentos et per arte. [+]
1370 CT 1/ 713 Pero Poliçemis leuou ende sua yrmãa, mais leuou ende el hũ ollo quebrantado ẽna cabeça, que lle eu quebrantey cõ mĩas mãos. [+]
1370 CT 1/ 713 Mais esto fuy per grã uentura, ca era de noyte, et fazía escuro moy grande, et nõno uj quando lle dey, mays todauj́a leuou sua yrmãa. [+]
1370 CT 1/ 714 Et a mais de mill fezerõ ia elas esto. [+]
1370 CT 1/ 714 Mays estando eu asý en poder de Çirçes, outrosí fige meus spirimentos et mĩas encantações, ca, se ela algo aprendera ende, muyto mais sabía eu, et tãto soybe que nũca ela tãto podo fazer que me ende eu nõ partise quando me prouuo. [+]
1370 CT 1/ 714 Mays dũa cousa lle auẽo bẽ, que ela era a mays fremosa dõna que ẽno mũdo auía et, demais, era tã pagadoyra et de tã bõo doaro et de tã bõo talente que marauilla era. [+]
1370 CT 1/ 716 Et quando me d ' alí partí, pasey per hũ p[er]ígoo, o mais grande et o mais esquiuo que á en todo o mar, ca fuj per hũ lugar hu uiuíã as sereas, que som aleyuosas et engãnosas muyto, ca elas am as uozes claras, que semellã agias, et seu canto tã saboroso he que, despois que as õme oýr, nõ pode auer sabor en outra cousa. [+]
1370 CT 1/ 716 Et elas senpre cantã en lugar que entendẽ que á perígoo mais grande et mayor et hu á os penedos grandes. [+]
1370 CT 1/ 716 Et matamos alý mais de mill delas, que se aprendíã a aquelas naues porlas anegar. [+]
1370 CT 1/ 717 Et quando eu pasey per aquel lugar cõ meus cõpañeyros, fuy malament enganado, ca mais da meatade me sorueu deles, alí ante meus ollos, et fuj en tã grã pauor de morte que mayor nõ podería. [+]
1370 CT 1/ 718 Et Adamenés fuy cõ el muy ledo, et rreçebeuo muy bẽ, et fézolle tãta honrra que mais nõ podería. [+]
1370 CT 1/ 719 Mais ela era bõa dõna et de grã prez, en que nũca ouue maldade nẽ uilanía. [+]
1370 CT 1/ 719 Mais ela por nihũa maneyra nõ quiso cõsentir, mais senpre teuo lealdade et uerdade a seu marido, desque fuy sobre Troya. [+]
1370 CT 1/ 719 Et ia mais nũca [cousa] quiso oýr nẽ consentir que de maldade fose, mays atendía seu marido, et nũca en al coydaua, nẽ deseiaua al senõ a el. [+]
1370 CT 1/ 719 Mais ela todo o tĩjna por folía et auía ende grã pesar. [+]
1370 CT 1/ 720 Mais eu yrey cõuosco aló cõ quantos amigos et uasalos eu touer. [+]
1370 CT 1/ 720 Quando Telámacus, fillo(s) de Vlixas, oýo dizer que seu padre uĩjna, fuy ende muy ledo, que mais nõ podería. [+]
1370 CT 1/ 720 Et nũca nihũ rrey fuy mellor rreçebudo, nẽ mais honrradament, en seu rreyno ca el. [+]
1370 CT 1/ 720 Et elles forõ ende tã marauillados et tã espantados que era muyto ademais. [+]
1370 CT 1/ 722 Et des oymais pode Ulixas folgar en seu rreyno et auer prazer, ca moytas ontas et moytos perígoos á pasados. [+]
1370 CT 1/ 723 Et el desamaua Acastus tãto que mais nõ podía, ca lle auía feyto muyto mal a el et a todo seu linagẽ. [+]
1370 CT 1/ 723 Et logo, sem mays tardar, se quisera d ' alý partir por yr alá, mays despois ouuo cõsello que primeyrament enuiase alá saber en cõmo este feyto era, et así se podería aperçeber mellor et fazerlo mais aguisado. [+]
1370 CT 1/ 723 Et cõtoulles cõmo primeyrament Acastus et Apeleus se quiserã bẽ xxxvije ãnos ou mais, et cõmo el fora a casa de Clirones cõ Peleus, a grã nobreza, cõ tódoslos rreys de Greçia, quando Peleus casara cõ Tetis, madre d ' Achiles. [+]
1370 CT 1/ 723 Et por honrrar mays estas uodas, poýnãse nomes dos dioses, cõmo se mais pagauã, et per aqueles se chamauã hũus aos outros. [+]
1370 CT 1/ 724 Et o lugar era cheo de penedos grandes, et era tã graue et tã perigooso que mais nõ podería. [+]
1370 CT 1/ 727 Mais, ante que chegase ao porto, fuy muy cansado. [+]
1370 CT 1/ 728 Demais, quando oýo dizer que seus fillos erã mortos, logo lle faleçeu o coraçõ et caeo en terra amortiçido. [+]
1370 CT 1/ 732 Menalao, quando aquisto oýo, entendeu seu coraçõ et nõ se quiso desto fazer afora, nẽ a quiso mais oýr, ante pensou logo en cõprir seu rrogo. [+]
1370 CT 1/ 738 Et fézolle lançar grandes cadeas ẽna guargãta, et mandoo guardar a aqueles que mays amaua et en que mais fiaua, en guisa que por nihũa maneyra nõ se podese chegar a el, ca nihũa cousa do mundo nõ temía tãto cõmo a el. [+]
1370 CT 1/ 740 Et des oiemais ueerlo ey et seruirlo ey cõmo padre et señor. [+]
1370 CT 1/ 740 Pero cõ todo esto, nõ lleslo podo mays sofrer et nõnos ameaçou muyto, mais logo fuj a hũ deles, et doulle hũa tal punada que lle britou o oso do pescoço, et dou cõ el morto en terra a seus pees. [+]
1370 CT 1/ 744 Mais, pois que o ueu, tomou cõ el grã conforto et grã prazer. [+]
1375 QP 26/ 116 E demas, este en cuyo nome es fecha la vendida (e la compra, deue) guardar los pleytos, que o ame naturalmente por (que o) engendrou moyto mais lle creçe o amor por rrazon da criança que faze en el. outrosi o fillo he mais ........ .............e de obedeeçer ao padre porque el meesmo quisso leuar o afan en crialo que tal conpra faz tiudo he de dar a cousa a aquel en cujo nome o (fezo) e con os froytos e con todas las cousas que lle.....outrosi dizemos que aquel en cujo nome he feita a conpra tiudo he de dar o preço o conprador con todas las despessas que fezo o outro en coller os froytos e as outras cousas que foron feitas......da cousa conprada. [+]
1375 QP 26/ 116 E demais este en cujo nome he feyta a venda guardar os pleitos (ou) posturas que posso sobre ela (e) las posturas, que puso sobre ella aquel que la fizo en su nome; (que) pues que (el) otorgó la (compra), que la aya por firme. [+]
1375 QP 26/ 116 Pero es tenudo o vendedor e non aperçebendo delo o que a conpra. por tal Razon como esta pode o conprador desfazer la venda e he tiudo o vendedor de tornarlle o preço con (todos) los danos e menoscabos que lle veeron por esta rrazon. outrosy dizemus que se vendese huu home a outro alguo canpo ou prado que soubese que daua .... eruas e danosas para as bestas que as paçesem. e qando (o vendedor) se calase que o non quisese dizer .............que he tiudo por ende o vendedor de tornarlle o preço ao conprador con todos los danos que lle veeron por ende...... se esto non soubese o vendedor qando o vendeu non seera tiudo de tornarlle mais do preço tan solamente LEE LXIIII (como se pode desfazer a venda do seruo se o vendedor a encobre a chata ou a maldade dela) Tacha ou maldade avendo o seruo que huu home vendese a ................ .....se fose ladron ou ouuese ............. ..........de fugir a seu sennor ou outra maldade semellante destas se o vendedor sabia esto e o non diso ao conprador tiudo he de Reçeber o seruo e tornarlle o preço con os danos e menoscabos que lle veeron por ende. e se o non sabia deue aficar o seruo ao conprador. pero he tiudo o vendedor el vendedor, de tornarle tanta parte del precio, quanto fuere fallado en verdad, que valia menos por razon de aquella tacha. [+]
1375 QP 26/ 116 T.o VI LEY III (que) força ha o canbeo Tal força ha o canbeo que he feito por parauoas e (por) prometemento de o conprir que se despois algua das partes se quisese Repender (Rependir?) (e) a outra o (quisese conprir) e auer por firme pode pedir ao juiz que mande a outra parte que cunpra o canbeo ou que lle peyte os danos e os menoscabos que lle veeron por que (lle) non quer (canbear.) e (a) estes (canbeos) ataes chaman en latin inter esse. mais se o canbeo (fose) feito tan solamente por parauoas dizendo asi (algua) das............quero canbear tal (cousa) mina ....... ......e a outra parte (dis) sinplesmente.............. ....... outro prometemento asy como sobre dito he enton arrepentir qualquier de las partes, e non seria tenudo de complir el cambio que desta manera fuesse fecho. [+]
1375 QP 26/ 116 E esto por Razon do afranqamento (que lle fezo) mais se o seruo (pagase) asi como sobre dito he non dando portagen .......non o.....souberen e demandaren....... deueo perder. outrosi dizemus que pasando alguo home algua besta ou outra cousa viua de que non de(n) portagen se ante que lle demandaren os portageiros se morre ou se perde aquela cousa que asi passa que non he tiudo o que a pasou de dar a estimaçon dela. outrosi dizemus que se os portageiros foren ...........en .... ........mandar por cinco anos as penas e os dereitos sobre ditos os que taes erros ouuesen feito (de si) ende ante non os poderian demandar a eles nen a seus hereos. [+]
1380 CPc 26/ 109 Questor he chamada a VI dinidade por que sal (o) home de poder de seu padre que quer tanto dizer como home que ha de rreçebir todos los peytos e as rrendas do...... non como arrendador mais como ofiçial da corte del Rey en que moyto fia. [+]
1380 CPc 26/ 109 LEE XVII (que a emançipaçon non deue seer feita........mais por voontade) Costr................... para emançipar seu fillo ben assi como non deue apremear o fillo para emançiparlo. ante deue seer feyta... [+]
1390 MS [I, 1]/ 4 Eu tina o castelo de mão de seu sogro, et porque entẽdia que era mayor dereito do fillo varõ erdar o castelo et aquel outro que o queria enxerdar, defendi o castelo o mais que eu pude. [+]
1390 MS [I, 1]/ 4 Et eu seendo enforcado, enpuxauame cõ hũa lança que tiña ẽna mão hora a hũu cabo ora a outro para morrer mais agina. - [+]
1390 MS [I, 1]/ 4 Nõ chores, mais pensa de me tirar d ' aqui agina ca viuo soo et Santiago me tẽ aqui. [+]
1390 MS [I, 1]/ 19 Mais despois que Nostro Señor sobio aos çeos, este Santiago Alfeu foy ordenado en bispo de Iherusalem por los outros apostollos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 19 Et este senlleiramente ontre os outros apostolos por la sua santidade, que era moi grãde, leixauano os judeus entrar en Santa Santorum que era o lugar mais santo nẽ mais onrrado que eles avian segundo sua lee. [+]
1390 MS [I, 1]/ 19 "Nos [te] rrogamos que tirases o erro que o poboo tomaua de Ihesucristo et tu acreçẽtasteo mais". [+]
1390 MS [I, 1]/ 19 Este Santiago Alfeu fillo da yrmãa da madre de Nostro Señor, onde lle chama a escriptura yrmaão de Nostro Señor, porque o semellaua mais que todo [los] homẽs do mũdo; et porque o el semellaua atã bẽ, dou Judas sinal que aquel que el beijase ese fillasen. [+]
1390 MS [I, 1]/ 19 Este he o que foy testemoyo da verdade aos judeus et aas outras jentes, que este Ihesus, de que el preegaua, he Ihesucristo fillo de Deus viuo, que rreyna por senpre jamais. [+]
1390 MS [I, 1]/ 31 Conta Josepho que por la morte d ' este Santiago foy destroyda a çidade de Iherusalem et [o] senorio dos judios, et nõ tã solamente por la morte de Santiago, mais por la morte de Ihesucristo, segũdo que el diso andando en este mũdo, que diso asi: -" Non rrelinquitur [in te] lapis super lapiden eo quod non connouiste tempus visitaçionis tue " que quer dizer: "ainda verra tenpo que nõ ficara en ti pedra sobre pedra porque nõ conosçiche o tẽpo de teu Saluador. [+]
1390 MS [I, 1]/ 31 Et por esto aquel home foi preso et ferido et el tãto mais braadaua, et leuarõno ante o juyz, et atormentarõno por feridas de tal gisa que lle paresçiã os osos et nõ choraua nẽ rrogaua que o leixasem, mais a grãdes braados dezia esto que disera et eadia mais: [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Et Josephus quando oyo que el era doente pregũtou por la door que avia et por lo tenpo en que adoeçera, et nõ llo souberõ dizer que door era, mais diserõlle que adoeçera quando oyra que seu padre era enperador. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Et a cabo de dous ãnos que Tito jouvo sobre Iherusalem, ontre todo los outros maes de que se [o]s de dentro mais agraueauã, aviã tã grã fame, que os padres et as madres comiã os fillos, et os fillos eles, et os maridos as molleres, et as molleres os maridos, en gisa que aas mãos et aos dentes se esguiçauã todos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Et os mãçebos que er[ã] mais arrizados cayã cõ fame asi com̃o omayas m[õ]rtas por hu andauã et moytas vezes em soterra[n]do os mortos, os que os soterrauã morriã logo y sobre eles. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Desaventurada madre et mais desaventurado fillo! en tã grã fame et en tã grã traballo et en tã grã perigoo para que te gardei? ven agora, meu fillo, et seeras mãjar da tua madre, et ficara por enxẽplo da miña coyta et da miña maldade. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Meus fillos, comede seguramẽte que meu fillo he, et o trouxe ẽno ventre et ja del comĩ, et nõ queirades del auer mayor piadade ca sua madre, nẽ vos espantar mais que eu que soo moller, ca se uos a vos vençer o nojo ou doo que del avedes, comelo ey eu todo, que comi ja a outra metade. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Et Tito com̃o o diso asi o acabou; et segundo diz Josep forõ ali vendudos noueẽta et sete mĩll judeus, et onze vezes çen mĩll forõ mortos por armas et por fame, et quando Tito emtrou em Iherusalem achou y hũu muro moyto antigo et mãdoo furar et achou dentro hũ ome cão moy fremoso et paresçia onrrado, et pregũtoulle quen era, et el diso que era Josep da çidade de Abaramatia, que era en terra de Judea, et que o ençarrarã et tapearã ali os judeus porque soterrara o corpo de Ihesucristo, et diso mais, que des aquel tenpo ata entõ fora gouernado ali por la grraça de Deus et cõfortado do lume do Spiritu Santo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Et o fillo liidimo, com̃o era de mellor lugar, asi era mais apraziuele et mellor que Pilatus en toda las cousas et mais gisado para feicto[s] d ' armas. [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Et eles todos a hũa voz meresçia morte; et el rrey coydou en sua voõtade et nõ quis jũtar hũu pesar cõ o outro et envioo a Rroma en arrafees por seer liure do trebuto que avia a dar cada ãno ao enperador, et por seer quito da morte do fillo; et en aquel tenpo era en Rroma hũu fillo de rrey de França que en tal gisa alo fora enviado por tributo, et fillarõ anbos ontre si cõpana, et porque Pilatus vio que o outro era mellor que el en toda las cousas et que se pagauã del mais, cõ enveja matoo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Nõ, mais por auer boa crẽça et por auer en el deuoçõ; et eu yrm ' ey cõtigo ao enperador para llo mostrar, et pois que o el vir, tornarme ey cõ el. [+]
1390 MS [I, 1]/ 59 Et prometera ty et aos outros moytas boas cousas, et demais prometera a ti que a leue aa igleia de Santiago, et que a ti dara tãto do seu que tu et os outros seeredes senpre avondados. [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Et hũa ora catando el cõtra o çeo, vio hũu camino d ' estrelas que se começaua sobre lo mar de Frisa et ya por ontre Alamana et Ytalia et por ontre França et Aquita[n]ia et ya dereytamente por meogo da Gascona et por Nauara et por Espana, et ya ferir en Galiza en aquel lugar onde o corpo de Santiago jazia ascondudo; et Calrros veendo esto moytas noytes, coydou en sua voõtade que poderia seer; et jazendo de noyte, en esto coydando, apareçeulle hũu caualeiro en vison tã fremoso que nõ poderia mais, et disolle: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Eu soo o apostolo Santiago, criado de Ihesucristo et fillo de Zebedeu, et yrmaão [de] Sam Johã Auãgelista, o que Nostro Señor por la sua misericordia escolleu sobre lo mar de Galilea para enviar preegar a sua creẽça aos poboos, et o que Erodes mãdou degolar en Iherusalem, cujo corpo agora jaz ascondidamente en Galiza que agora he metuda en poder de mouros a desseruiço de Deus; et marauillome moyto, tu que tãtas terras et tãtas vilas liuraste do poder dos mouros, por que nõ liuraste a mina, porque che faço a saber, que asi com̃o te Deus fezo mais poderoso ca todo los outros rrex da terra, que asi te escolle para liurares a mĩa terra et o meu camino do poder dos mouros; et para darche por ende coroa de gloria perdurauele; et o camino que tu viste ẽno çeo das estrelas, sabe que che demostra que tu deues a yr cõ moy grã poder et liurar o meu camino et a mĩa terra, et a visitar et entrar aquel lugar que he en Galiza onde jaz o meu corpo; et despois que esto for feicto de toda las terras de cristiãos que ha de mar a mar, yrã alo en rromaria, et averã y de Deus perdom de seus peccados et daranlle y loores por las boas cousas et marauillas que fez et faz. [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Et desi foy en rromaria ao moymẽto de Santiago et desi o Padrõ et meteu o cõto da lança no mar, et dou loores et grraças a Santiago et a Nostro Señor porque y chegara con soude sen cõtrario algũu, et diso que d ' ali en deante nõ podia mais yr. [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Et demais ainda tomou toda a terra d ' Espana et d ' Andaluzia que tinã os mouros, a terra dos serranos et dos pardos et dos castelãos et terras dos alaraues et dos nauarros et dos vizcaynos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Et ouve y algũus rrex de terra de França et enperadores d ' Alamana que vierõ ante que este et cõquirerõ algũus d ' estes lugares, mais nõ todos; et despois forõ metudos en poder de mouros ata o tenpo que este Calrros o Mano conquereu toda Espana asi com̃o oydes et meteoa so s[eu] soo senorio; porque ouve outros rrex que aviã asi nome et forõ tres: [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Calrros Martel, Calrros Caluo, Calrros Maynete; mais a este chamã Calrros o Mãno porque cõquireu toda las Espanas por sua lança; et despois que conquereu estes lugares, maldiso estas trres çidades porque lle forõ maas de tomar, convẽ a saber: [+]
1390 MS [I, 1]/ 92 Et Calrros paroulle bẽ mentes, et catou moy bẽ a çidade por [hu] era mais firme para cõbater, et vio os rreis que estauã dentro, et a jente que tinã cõsigo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 98 Et mãdou por toda França que todo los homes que erã metudos a seruiduem que fosen liures et quitos eles et seus fillos, et quantos deles viesem para sempre jamais. [+]
1390 MS [I, 1]/ 98 Estes de que vos disemos, erã moy boos caualeyros de Ihesucristo et de moi grã nomeada en armas, mais poderosos et mays fortes ca todo los outros do mũdo, por que ẽno mũdo era enxaltada a creença de Deus. [+]
1390 MS [I, 1]/ 104 Ay Aigulãdo! coydas tu que nõ teemos nos os mãdados de Deus?; sey çerto que nõ teemos nos os mãdamentos vaãos do omẽ, mais nos creemos et oramos o Padre et o Fillo et o Spiritu Santo et vos errades et creedes aos demoes que tẽedes en vosas omayas que vos enganã. [+]
1390 MS [I, 1]/ 104 Nõ queira Deus, diso Aygolando, que eu rreçeba baptismo et neg ' o meu señor Mafomete que he poderoso de toda las cousas, mays eu et mĩa gente lidaremos cõtigo por tal pleito que se a [u]osa fe mais apraz a Deus que a nosa, que nos sejamos uẽçudos; et a parte que for vençida fique senpre desonrrado, et a parte que vençer aja onrra para senpre; et cõ todo esto se a mĩa gente for vençuda et eu ficar viuo, quero rreçeber baptismo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 112 Et en esto deuemos a ẽtender que asi com̃o aqueles desque vençerõ os seus imigos et os matarõ cõ cobiiça voluerã por lo aver deles et forã por ende mortos a maãos dos ymigos, asi o cristião que maenfesta os seus pecados et filla deles peedença, nõ deue depois tornar a eles, ca se a eles voluer seera morto por lo ymigo da alma, que he o demo; et asi com̃o aqueles que voluerõ a rroubar perderõ a vida d ' este mũdo, et rreçeberõ morte desonrrada, asi os omes d ' ordẽe que leixa o mũdo por amor de Deus, se despois aas cousas do mũdo voluerã perderã a vida perdurauele et gaanarã o Inferno que he por senpre jamais sem fym. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et Ferragudo estando de pee ameaçauoo moyto cõ a espada, et Rrulan doulle cõ a sua ẽno braço en que tina a espada et nõ lle tallou, mais derriboulle a espada. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et en outro dia de grã manãa chegarõse anbos ao cãpo segũdo que prometerã; pero que Ferragudo leuou a espada, mais nõ lle prestou nada. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et Rrulan leuaua na mão un moy boo paao rretorto com̃o cajado cõ que dou a el todo o dia moy grãdes feridas, mais nõ lle enpesçia nada; et daualle outrosi cõ moy boas pedras rredondas et rregeas de que jaziã moytas ẽno cãpo, et asi lidou cõ el ata meo dia; nõ se poderõ enpeesçer, et depois poserõ ontre si tregoa, et Ferragudo ouve sono et deitouse a dormir, et Rrulã, que era caualeiro mãçebo moyto ensinado soposolle hũa pedra su a cabeça que dormise mais folgado. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Nos creemos que o Deus que fezo o çeo et a terra he hũu et nõ ouve padre nẽ fillo; et asi com̃o el nõ naçeu de nĩgẽ, asi nõ naçeu outro del; et asi nõ he trres deus, mais hũu. - [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Verdade dizes, diso Rrulan, que el he hũu, mais ẽno que dizes que nõ son trres, en esto erras, ca se crees ẽno Padre, cree ẽno Fillo et ẽno Spiritu Santo, ca o Deus que he Padre, he Fillo et Spiritu Santo, et pero he hũu Deus que he en si trres persoas". [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Nõ, diso Rrulan, mais tres pesoas en hũu Deus; digo eu que el he hũu et ha en si trres pesoas, et forõ et som et seerã para sempre yguaaes; et qual he o Padre tal he o Fillo et tal he o Spiritu Santo; et os ãgeos ẽno çeo obedeesçen et onrrã a hũu Deus en trres pesoas; et Abraã vio tres et adorou hũu. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Ora entẽdo que pode seer tres pesoas en hũu Deus; mais com̃o o Padre ouve Fillo, esto nõ entẽdo. - [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Prazme, diso Ferragudo, do que dizes, mais en qual maneira se faz ome do que era Deus, esto nõ sey. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Bem pode seer, diso Ferragudo, que naçeu da Virgẽe, mais se foy fillo de Deus, por nĩhũa gisa nõ poderia morrer, ca Deus nũca morrera. - [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Mais se naçeu, com̃o prendeu morte? [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Nõ foy soo o fillo de Deus que rresurgio d ' ontre os mortos mais verdadeiramente todo los omẽs que forõ des o começo do mũdo et an de seer d ' aqui endeante an de rresurgir depois da fim et yrã ao dia do Juyzo ante a sua cadeira oyr sentẽça para rreçeber galardom do bẽ et do mal que fezerõ. [+]
1390 MS [I, 1]/ 128 Tres igleias apostolicaes et prinçip[a]es ontre toda las outras som ẽno mũdo que os cristiaãos acustumã a onrra[r], por los mereçemẽtos dos santos que en elas som, mais que toda las outras: a igleia de Rroma et a de Santiago et a de Sam Johã en Efeso. [+]
1390 MS [I, 1]/ 128 San Pedro, Santiago, San Johã, para lles mostrar a[s] suas puridades segundo diz ẽnos Auãgeos, asi as igleias deles fez mais onrradas ẽno mũdo ontre toda las outras. [+]
1390 MS [I, 1]/ 128 Et cõ dereito estas son prinçipaes, que asi com̃o estes apostolos pasarõ todo los outros en grraça et en onrra, asi aqueles lugares en que eles preegarõ, hu jazẽ os seus corpos, deuẽ seer mais onrrados de dereito ca todo los outros do mũdo, et cõ dereito a igleia de Rroma he primeiramẽte mais onrrada porque a sagrou et onrrou San Pedro prinçepe dos apostolos por a sua preegaçõ et por lo seu sange que y espargeu quando o matarõ, et por lo seu corpo que y jaz. [+]
1390 MS [I, 1]/ 128 Et a outra mais onrrada he a de Santiago porque ontre todo los apostolos foy mais onrrado en dygnidade et en onestidade apos San Pedro, et he priuado ontre todo los outros apostolos porque rreçebeu primeiramente marteyro ca eles, et foy coroa ẽna igleia de Nostro Señor, et por esto a sua igleia he moyto onrrada porque a tornou a creẽça por sua preegaçõ et a sagrou soterrãdo y o seu corpo santo, et aynda agora a onrra moyto por moytos miragres que y fez sen cõto. Et a terçeyra igleia apos estas mais onrrada, he a de Efeso, porque San Johã Auãgelista diso en ela, ante todo los bispos que el fezera por las outra çidades, que y erã ajuntados, a que el chamaua anjeos ẽno Apocalise, primeiramente o Avãgeo: [+]
1390 MS [I, 1]/ 133 Et avia ẽno rrostro hũu palmo et meo en longo et ẽna barua hũu palmo, et ẽno nariz hũu meo palmo, et ẽna testa hũu palmo et pouquo mais; et os ollos semellauã de leõ et esplandeçi[ã] com̃o a pedra carbũcula; et avia hũu meo palmo ẽnas sobrẽçellas et era sanudo, et quen quer que el cataua avia del medo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Ay espada moy fremosa, que nũca foy suzia nẽ ferrugeẽta, mais sempre foy fremosa et clara et cõueniuele d ' ancho et de longo, mais forte et mais firme ca toda las outras, o mãgo tẽes d ' almasi moy brãquo et feicto en gisa de cruz, cõ moy fremosa arrays dourada et cõ moy boa maçãa dourada de beril no magarõ. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et quando o oyo Calrros mãdou gisar os seus et quisera yr alo mais Galarõ que sabia a treyçõ diso: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Confesome, Señor, que soo culpado et moy peccador, mais tu que es piadoso et perdoador de todo los pecados que os omẽes fazẽ despois que se tornã a ti cõ boa cõtriçon, et das a escaesçer por senpre et perdoache aos de Niniue et a Santa Maria Madalena et a Sam Pedro que te negou, porque se cõuerterõ et tornarõ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a terra de Santiago por rrazõ de rroubar nẽ por fazer outro mal; et pensaua et dezia outro nõ avia ẽno mũdo senõ o bõ varõ Santiago que era Deus dos cristiãos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Mais Santiago he piadoso mais ca San Rromaão, ca el tornoume o lume dos meus ollos et San Rromã nõ me quer dar o meu omẽ. [+]
1390 MS [I, 1]/ 153 A porta d ouçidente ha duas entradas, et por grãduẽ et por grã fremusura et por obra mais trabal[l]osa [escede a] toda las outras portas. [+]
1390 MS [I, 1]/ 153 Ela he mayor et mais fremosa ca toda las outras, et he mais marauillosamente obrada, et [con] moytos degraaos de fora et de dentro et cõ mais calopnas de marmore laurado de moytas figuras et desuariadas, ca son figuras de moytas omayas et de omẽes santos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 156 Et esta do meo he das mais nobres et mais fremosa[s] das que son en toda a igleia. [+]
1390 MS [I, 1]/ 156 Mais d ' estas que uos dizemos as hũas son ja acabadas et as outras son por acabar. [+]
1390 MS [I, 1]/ 157 Et desi o altar de Santa Cruz, et demais ẽna çerca da coroa da igleia esta o altar de santa Fe ui[r]g[e]m, et desi o altar de san Johã apostolo et auãgelista, et desi o altar de sam Saluador que esta ẽna mayor cabeça da igleia, et desi o altar de san Pedro apostolo, et desi o altar de sant Ãdre, et desi o altar de san Martino bispo, o postromeiro altar he de san Johã Baptista. [+]
1390 MS [I, 1]/ 162 Mais en cada hũu dos quatro quantos ençima do çinborio ẽna cubertura seẽ as figuras dos quatro Auãgelistas. [+]
1390 MS [I, 1]/ 162 Ẽno primeiro arquo, en toda a çima do çinborio, que cata cõtra ouçidente esta alçado a pesoa do Padre, et ẽno segũdo que cata cõtra o meridies, a pesoa do Fillo, et ẽno terçeiro arquo que cata contra seutriõ, que he cõtra os cãbeadores, a pesoa do Spiritu Santo; et demais sobr ' esta esta hũa maçãa en que esta hũa cruz moy preçiosa. [+]
1390 MS [I, 1]/ 170 Et quen quer que os bẽ rreçeber et lles der boo galardom et boo alberge, nõ avera por ospede solamente o rromeu, mais avera Santiago et Nostro Señor Ihesucristo onde diso ẽno Auãgeo: "quen vos rreçeber mĩ reçebe". [+]
1390 MS [I, 1]/ 172 Et a madre cõ grãde pesar, doendose mais que todos et com̃o fora do entẽdemẽto, começou de braadar et chamar por Santiago, et diso asy: -Señor Santiago, que por la grraça que rreçebiste de Nostro Señor me gaanaste este fillo que agora jaz morto, rrogoche, Señor, que mo des agora viuo, ca creo ben que o podes fazer, et se o nõ fezeres eu me matarey agora, ou me soter[r]arey cõ el viua. [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 Et por acabar sua rromaria mais cõplidamente, et porque as voõtades dos homẽes se mudã en moytas guisas, fezerõ ontre si pleito que por cousa que acaesçese nõ se partise hũu do outro. [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 Et onde nõ avia mais de cinque dias d ' andadura poserõ cõ el quinze dias. [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 Señor, diso o rromeu, cobiiço moyto a soter[r]ar o corpo d ' este morto meu cõpaneiro, mais en este despoblado nõ teño guisado com̃o o soter[r]e. [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 O rromeu oyo o que lle el dizia, entẽdeu bem que aquel era o apostolo de Ihesucristo, et querendose deytar aos pees del para beyjarlos, o caualeiro de Ihesucristo nõ lle aparesçeu mais. [+]
1390 MS [I, 1]/ 180 Et mais che digo que todo los ospedes que moran ẽno camiño por que vẽẽ a mĩa casa, et que contra dereito toma o aver dos meus rromeus viuos ou mortos que se deuia dar as igleias et a pobres por las suas almas, que seerã perdudos por senpre. [+]
1390 MS [I, 1]/ 180 Et os que lle esto oyrõ cõtar forõ moy marauillados, ca este nõ era asno mais era verdadeiro angeo en semellança del, que envia Nostro Señor aos seus amigos que o amã et que o temẽ para os gardar de mal. [+]
1390 MS [I, 1]/ 183 Glorioso señor Santiago, preçioso mais que eu nõ poderia dizer, cujo altar, pe[ç]a ha ja eu pecador beijey, pezcoche que me liures cõ todos estes yrmaãos que te chamã et se a ti encomẽdan. [+]
1390 MS [I, 1]/ 183 Nõ soo eu deus do mar, mais seruente de Deus del, que acorro aos que me chamã nos seus perigos, asi ẽno mar com̃o ẽna terra, segundo he voõtade de Deus. [+]
1390 MS [I, 1]/ 188 Et esto feicto nõ lle apareçeu Santiago mais. [+]
1390 MS [I, 1]/ 195 Et nĩhũu nõ diga que esto foy por bondade do caualo que bẽ paresçia en el que nõ valia XX soldos d ' aquela moeda, mais foy por la grraça et por lo defendemento do apostolo Santiago gardado. [+]
1390 MS [I, 1]/ 196 Sabede que desque eu senti que me apertaua a door coydey en mãesfestar os meus pecados, et en me fazer ongir et rreçeber o corpo de Deus; et en tẽẽdo eu esto ẽna voõtade, vẽo hũa cõpana de demões que me apertarõ tãto que por parauoa nẽ por sinal, des aquela ora nõ poyde mostrar nĩhũa cousa que cõprise para soude da mina alma: et o que vos diziades entẽdiao eu moy bẽ, mais nõ podia rresponder nemigalla, ca os demoes que veerõ, hũus me ap[e]rtauã a lingoa et os outros me çar[r]auã os ollos et os outros me trauauã ẽna cabeça et ẽno corpo et rreuolui[ã]me d ' ũu cabo et do outro cõtra a mĩa voõtade. [+]
1390 MS [I, 1]/ 196 Et enviademe por lo clerigo que me traga o corpo de Deus, ca nõ ey liçençia de morar mais en este mũdo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 196 Amigo, d ' aqui endeante nõ te queiras mais chegar a Garĩ Calueiro, teu señor, que tu seruische ata aqui, ca sabe verdadeirameẽte que el he perdudo et çedo mor[r]era maa morte. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Et el nõ era casado, mais viuia cõ sua madre soo moy castamente. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Et eles por lo acõpanar et mais por amor de Santiago, leuarõ cõsigo et dauãlle o que avia mester. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Et sabe que eu que me alegraua cõtigo porque coydaua que fezeses bẽ com̃o começaras, et ouveses boo galardom; mais no outro dia ante que sayses da tua casa fezeche pecado cõ hũa moller, et nõ no cõfesache nẽ fillache del peedença, et asi andas cõ teu pecado et coydas que Deus et eu rreçebamos a tua rromaria: nõ cõven que asi seja ca aquel que quiser andar en rromaria por meu amor primeiramente lle cõuen que confese moyto omildosamente seus pecados, et despois andando en rromaria faça peedença deles; et o que d ' outra gisa faz, perde sua rromaria. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Et desi começou outra vez ẽna forma d ' antes, et el coydando en esto apareçeulle o demo outra vez et disolle: -¿Por que coydas de tornar a tua casa fazer peedença para tornares a mĩ despois mais dino? [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Eso coydaua eu de fazer com̃o tu dizes, mais pois me dizes que me nõ cõpre de o fazer, dyme que he o que che praz et o por que posa seer saluo, et eu fareo de grado. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Ay, se tu foses tã sabedor que nõ dultases de te matar!, eu sen dulta cõ grã conpana de meus cõpaneiros, verria por ti et rreçeberia a tua alma, et seeria cõtigo por senpre jamais. [+]
1390 MS [I, 1]/ 206 Et eles entrarõ cõ grã prazer; et com̃o quer que se moyto alegrarõ do miragre que virõ, moyto se alegrarõ mais por que lles semellaua que Santiago, caualeiro de Nostro Señor que nũca foy vençudo, viuo era uerdadeiramente que lles atã agina abrira as portas et lles oyra o seu rrogo et o cõprira. [+]
1390 MS [I, 1]/ 206 Et en esto podemos entẽder que deboamente oe el et rreçebe o rrogo dereito dos que o demãdan que aos rromeus atã agina cõprira seu rrogo que lle faziã; et por ende, o Apostolo de Deus preçioso!, rrogamos a tua piadade que nos acorra, que sejamos gardados dos enganos do demo ẽna vida d ' este mũdo asi que posamos por boas obras et por la tua ajuda yr ao rreyno de Deus en que tu cõ el viues et rreynas por senpre jamais. [+]
1390 MS [I, 1]/ 208 Et partiose das cousas d ' este mũdo por se chegar mais cõpridamente aos mãdados de Deus. [+]
1390 MS [I, 1]/ 208 Et nõ se quis tornar mais a sua terra et fui aos mayores da igleia en que jaz o corpo d[o] preçioso Apostolo, et deytouse aos pees deles et pediolles por amor de Santiago, por que leixara as onrras et as rrequezas d ' este mũdo, que lle desen dentro ẽna igleia hũu lugar en que fezese sua oraçõ d ' ali endeante. [+]
1390 MS [I, 1]/ 208 Homes sandios et jente louqua, nõ deuedes a chamar Santiago caualeiro mais pescador que leixou o barquo et as redes ẽno mar de Galilea et foyse cõ Nostro Señor, et el fezoo pescador dos homes porque por la sua preegaçõ gaanou moytas almas para el. [+]
1390 MS [I, 1]/ 208 Et ẽna noyte d ' aquel dia que o home santo esto diso, apareçeulle Santiago onrrado de vestiduras moi brãquas, armado com̃o caualeiro de moy fremosas armas que esplãdeçia mais que os rrayos do sol; et tina duas chaues ẽna mão, et chamoo duas vezes, et a terçeira disolle. - [+]
1390 MS [I, 1]/ 213 Et diz Santiago que vierõ y en dremedarios, que som caualos cusairos et andauã mais que outras bestas. [+]
1390 MS [I, 1]/ 213 Et vierõ en eles por viinrẽ mais agina, et por veerẽ que seeria d ' aquela grã marauilla. [+]
1390 MS [I, 1]/ 215 Et nos dizemos a todas estas parauoas et rrazões que aquela estrela nũca apareçeu mais que aquela ora que Ihesucristo naçeu. [+]
1390 MS [I, 1]/ 218 Et quando se quiserõ deytar rrogarõ a Deus que os giase ao seu seruiço, et o angeo vẽo a eles em visiom hu dormiã, et diz San Matheu euãgelista que lles diserõ en sonos que nõ fosem por casa de rrey Erodes, mais que se fosen por outro camiño a suas terras. [+]
1390 MS [I, 1]/ 218 Et sabede que a estrela que os giou nũca despois apareçeu, pero dizẽ algũus que Beeda, seendo en hũu mosteiro, escripuio et diso no tenpo de Paula e Ustochio duas santas virgẽes que morauã en Beleẽ, cabo hũu poço, et dizẽ mais que por. . . esto disera que o tinã os mõjes por chufa, et que o deitarã de mõgia algũus dias de sua cõpania. [+]
1390 MS [I, 1]/ 218 Mais com̃o quer que esto seja, dizemos que aquela estrela nũca ante apareçeu, mais o neno Ihesus que a criou, logo que el naçeu, por mostrar a sua naçẽça, et por giar os tres Rrex. [+]
1390 MS [I, 1]/ 218 Dizemos que logo que se os tres Rrex tornarõ, et ela ouve cõprido seu ofiçio, logo se desfez et tornouse en aquelo onde fora feicto, et asi ja mais nũca apareçeu. [+]
1390 MS [I, 1]/ 221 Et a omildosa señora, quãdo vio que nõ poderia ende mais saber, calouse. [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Et quando foy ora de vespera, fez hũu grã toruõ et entrou por la casa hũu odor tã saboroso que todos adormeçerõ ao sabor do odor, senõ os apostolos et as uirgẽes a que mãdou Santa Maria que nõ dormisen por nĩhũa cousa, mais que velasem por veer o prazer et alegria [et] a gloria da sua yda a Deus, et que fosem ende testemoyas aos outros. [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Do que tornou da pedra fonte pelagos d ' agoas et a pena en fontes, a aquel seja loor, nõ a nos, Señor, nõ a nos mais ao teu nome da gloria et alegria. [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Mais bẽ sabede que nĩhũu omẽ d ' outra fe nõ nos pode ver, mais oyanlos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Esto que tu rrogas nõ he en nos mais en ty, ca se tu creeres que Ihesucristo he fillo de Deus, logo seeras solto et saão. [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Sempre nos creuemos en nosos corações que el fillo de Deus he, mais o demo que he sempre eemigo dos homẽs, çegou nosos corações que nũca lo [n]õ leixou dizer por la boca. [+]
1390 MS [I, 1]/ 231 Tome, vayte para Iherusalem hu soen os apostolos morar, et acharlos as y todos ajũntados; et tu seeras deles rretado porque nõ fuste cõ eles na mina morte nẽ ẽno soterramẽto do meu corpo; mais tu dilles com̃o me viste sobir aos çeos en corpo et en alma; et que dixe que d ' aqui endeante que me chamasen en todo los lugares, et en toda las cousas que me ouverẽ mester, et eu oyrlos ey et rrogarey ao meu fillo et ao meu Señor Dom Ihesucristo por eles. [+]
1390 MS [I, 1]/ 231 Señora, moy de grado farey esto que me tu mãdas: mais rrogote que me de[s] algũu synal por que me crean. [+]
1390 MS [I, 1]/ 231 Nõ foy eu y cõvosco, mais tanto quero eu que sabades de mĩ que ela nõ he no Val de Josefa. [+]
1390 MS [I, 1]/ 231 A miña creẽça he sen falla, nõ ey de creer o que nõ vejo, mais o que vejo eso creo et afirmo, et direyuos por que et de com̃o me aveo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 231 Outro dia espedirõ hũus a os outros, et foise cada hũu ao lugar onde viera a preegar a fe de Ihesucristo, a que el seja onrrado et seruido et amado para senpre jamais ẽno çeo et ẽna terra. [+]
1409 TA III,4/ 57 [C]omo ontre todas as qousas anymalyas que Deus fezo a uso et seruiço do ohmen nehũa non seia mays nobre que o cavallo, porque por el os prjncypes et os grandes senores et os caualleiros se deporten, et porque sen el o señor ontre os outros priuados asy como deue, non poderya seer esgardado poren aprol daquelles que vsam dos Cauallos, espiçialmente aa onrra daquelles que con nobre curaçon se deleitam aa bondade et aa onrra da cauallarya et da batalla, algũas cousas do Cauallo, segundo mjña opinion et a braueza do meu engeño ordiney ajuntar liuro no que por todas llas cousas posam sutilmente mostrar aquellas qousas que ao Cauallo et a sua geraçon perteeçen mais lliuremente a verdade por orden dereita segundo o que prouey Eu Jurdam Ruvyo de callabrya, Caualleiro en marescella en outro tenpo de meu Señor o Enperador Fradarique segundo, de mjña vontade, de todas llas qousas, rrazoes uerdadeiras mostrarey. [+]
1409 TA III,4/ 57 Et quanto con mẽẽor traballo et mais sem afam o caualgar a Egoua mais cunprjdamente esprouezera et por esto se geerara o Cauallo no ventre da madre myor et mais groso. [+]
1409 TA III,4/ 57 E se o Cauallo na sua Naçença, et adeante he avondado de leite et deruas suas carnes seram mais testas et mais fortes toda uya et seu corpo et seus nenbros mais grandes. [+]
1409 TA III,4/ 57 A Egoua mentre for prene non deue de seer moy grosa nen moy magra, mais deue seer no cumunal, ca se for moy grosa a grusura de dentro estreitarya en tanto o fillo no ventre que o corpo et os nenbros del non se poderyam estender, et por ende sairya o corpo peqeno, et se for moy magra por rrazon de gran magreduen non se poderya o potro bem gouernar no ventre della; [+]
1409 TA III,4/ 57 Et se o potro en o tal llugar naçer, as hvnas mais duras et mais fortes porllo vuso da naçença et mayor mente se husar, en mentre he tenro, dandar en eses montes pedregosos, et por huso do sobyr et do deçer deses montes faranxelle as qoixas mellorres, et a natura, aparellada poren para defendimento das coixas, faze os osos mais grosos. [+]
1409 TA III,4/ 57 Et pois que o potro naçer ande cuntinoadamente por llugarres espantosos et derua ataa que cunpra dous anos et non mais. [+]
1409 TA III,4/ 59 digo que o potro, porque he tenrro et molle das carnes, que o deuen llyar, quando o fillarem, con corda de llãã grosa leuemente et mansamente porque a llãã he mais ligeira que o llino. [+]
1409 TA III,4/ 59 Et porque toda cousa ama Naturalmente a semelauil, asy por en mais sãamente se criarya o potro con Cauallo que he de sua Natura. [+]
1409 TA III,4/ 59 Et se se faz esquiuo junten con el outra besta para se chegarem a el mais seguramente et mais chaamente. [+]
1409 TA III,4/ 61 pois que o Cauallo for fillado et domado deuenno prender en cabresto de dous rramos feito de coiro con cabeçadas et llegeno ao preseuel et metanno en duas soltas, et tena os ollos de llaã que tragam doçemente os trauadoiros mais saaos, et outrosy as qoixas. [+]
1409 TA III,4/ 61 Et asy aa mañaa como aa noite na agoa doçe ou salgada, deuenno meter na vẽẽa della hu uay mais tesa por tres oras ataa os geollos ou pouqo suso ataa as coixas; [+]
1409 TA III,4/ 61 Ao Cauallo deuen teer a maniadeira baixa antre as maaos, asy que adur posa fillar con sa boca o feeo ou a palla, et husando o Comer asy que a natura et huso lle faran o collo et a cabeça seer mais ligeiros, et seer moi mellor denfrear, engrosara mais no alcafar et nas coixas et pareçera mais; [+]
1409 TA III,4/ 61 Et se o Cauallo for conprido et de jdade conprida denlle a comer tenperadamente orio et palla, et esto non faz engrosar por lla secura da palla, mais faz as carnes tesas et mais fortes et sera mais husador. [+]
1409 TA III,4/ 61 Et deuen saber que o Cauallo para mellor seer non deue seer moi groso nen moy magro, mais antre anbos. Et se for moy groso os humores sobeios deçen aas coixas et geeranse y leuemente doorres, et se traballar podese perder por moitas doores ligeiramente; [+]
1409 TA III,4/ 61 Se for moy magro desfalleçera en el a força por lla gran magreduen De mais pareçera peeor a qen o uyr. Ademais pois que o Cauallo for de jdade conprida ou de mais coma eruas domadas et non domadas no tempo do veraão tam sollamente para se purgar, et esto por huun mes, et non ande fora ao aar, mays este en casa cuberto de boõa cuberta, porque se descuberto andare fora, por rrazon da friura, poderia adoeçer. [+]
1409 TA III,4/ 61 et agoa para o Cauallo deue seer molle et tiuada, et ia quanto salgada, et corrente pouqo ou nymjgalla, porque ha agoa caente molle engrosa engorda mais que a outra. [+]
1409 TA III,4/ 61 Et Nota que quanto a agoa he mais frya et core mais tesa, tanto meẽos engrosa o Cauallo, ca see o Cauallo non beber aauondo nora podera fillar carne; [+]
1409 TA III,4/ 65 Ferrar se deue o Cauallo con ferraduras rredondas conuiniuylles as huñas, et deuen os canellos das ferraduras seer estreitos et lleues. Et quanto as ferraduras mais lligeiras foren tanto o Cauallo alçara os pees mais lligeiramente. [+]
1409 TA III,4/ 65 Et quanto a huña do Cauallo husa no çircoito do ferro mais estreito, tanto Se faz maior et mays forte como conuen. [+]
1409 TA III,4/ 65 Nota que quando O potro for mais Nouo et mais çedo ferrado, tanto auera as huñas molles et mais fraqas, porque o huso dandar sem ferraduras crja as huñas mais duras. Deuen guardar que non comia nen beua o Cauallo quando veer caente et suurento, et deuen no cubryr dalgũa quousa, et andar mansamente con el ataa que arrefeezca, et sabj que o caualgar muito da Noite enpeçe ao Cauallo, et Se enton ueer suurento non pode seer tambem pensado como de dia para comer sua çeea como sooe, et porque pode ligejramente moiro mais arrefeçer porllo aar da Noite, que he mais fryo que o de dia. [+]
1409 TA III,4/ 65 Et por en ual mais cauallgar en el por lla mañaa; [+]
1409 TA III,4/ 65 non deuen cauallgar o Cauallo nen lle fazer noio des juno por todo o mes meiado ataa çima dagosto, mais deuen no gardar, como dito he, En llugares frios et deue husar deruas et doutras cousas uerdes, et se en el caualgasen por lla gran caentura que enton faz et por llo gran traballo poder se ya de dentro desecar. [+]
1409 TA III,4/ 65 Nota que o Cauallo para Seer mais saaõ deueno sangrar na vea do collo quatro vezes enno ano, conuen a saber: [+]
1409 TA III,4/ 67 Digo que no començo da ensinança et do acustumamento do potro Cauallo prjmeirament deuen lle meter freeo mais fraco et mais ligeiro que podereis auer, et vunte os mossos de mel ou doutras cousas doçes; [+]
1409 TA III,4/ 67 Et quen cauallgar o potro subia mansamente en el et non o moua ataa que gise seus panos como conuen, que fillaria ende custume. Et pois ueer tenpo frio deuenno cauallgar et fazerlle trotar porllas margẽes et porllas aradas mansamente pella mañaa et tragerllo a destro rreuolluendoo mais adestro. [+]
1409 TA III,4/ 67 Et deuenlle encurtar no pollegar a rredeea destra, et tẽẽr a seestra mais curta porque o Cauallo Naturalmente tira mais ao seestro bollindolle con o freẽo mais rrigiamente digo que deuen tornar trager por aradas et por llugarres chaãos para fillar y vuso dalçar mais leuemente et mais fremosamente porllo vso de cada dia as coixas et os pees: [+]
1409 TA III,4/ 67 et esto mesmo poden fazer de rrazon, se vsaren cauallgar en el por toios ou por llugares asperos a esto semellauijs, ven o Cauallo vsado a saltar et andar porllos llugares sobreditos, alçara as coixas et os pees mais apostamente pollos outros llugares; [+]
1409 TA III,4/ 67 et asy o que en el seuer andara mais seguro et mais saaõ o Cauallo que trotar ben et ligeiramente ao destro et ao seestro pollos ditos llugares por maneira semellauel, por lla mañaa en meor salto que poder o tragam a gallopo, non deue moyto trager a gallope o Cauallo ca por ventura se anojarya et poderseya de depois ligeiramente fazer rreuellador; [+]
1409 TA III,4/ 67 ual moito que o que cauallga o Cauallo a trote ou a gallope mandandoo duun lugar para outro, traga na maão a rredeẽa testa et os mosos do freẽo no peito do Cauallo, que amerga a cabeça aos peitos et encurue o collo, et esto se faça no começo pouco et pouco, et como uyr que mester faz, et en por moito en esto estudo et caamento, et seeria proueito et saamento do Cauallo et do que o caualgar, porque quando o Cauallo trouuer a cabeça jncrjnada, et a o peito et chegada dobrara o Cauallo mais fremosamente, et trotando ou gallopando, como dito he, mais abertamente et mais craramente agardara seus passos et mellor et mais ligeiramente se uoluera ao destro et mellor se parara; [+]
1409 TA III,4/ 67 Et porque da conteença da cabeça escriuy por mais perto perteçe ao freeo, por en conuen mostrar as formas dos freeos et as maneiras do enfrear. [+]
1409 TA III,4/ 69 ũa forma do freo ha y a que dizen a barra porque han duas barras auesas et a hũa llonga, et tal freẽo he ao Cauallo mais ligeiro dos outros. [+]
1409 TA III,4/ 69 Jtem outra forma do freo chaman amado morso porque ha amera morso aueso et ha duas barras et hũa dellas se parte en duas partes, he este freeo he mais forte que o outro sobredito. [+]
1409 TA III,4/ 69 Jtem outra maneira de freo se chama amado morso semellauel ao sobredito de follas tortas ou chãas, et tem maneira danel no moso do freo. Et este he mais forte et mais tendudo que dos outros. [+]
1409 TA III,4/ 69 Jtem outro freo a que dizen adataldom ha o moso mais longo que os outros, et chega ao paadal do Cauallo et tem a boca do Cauallo rrecadada no moso do qual ha moitas fallas et desvariadas. Et este he mais forte et mais cruu dos outros freos. [+]
1409 TA III,4/ 69 Jtem y ha ajnda outras maneiras de freos mais fortes et mais asperos, de que vusam alguũos proençaes, que lleixo porlla sua aspereduen. [+]
1409 TA III,4/ 69 Et se o Cauallo esto ouuer vusado perdera medo, et sera mais vusado et mais seguro, Et pasando porllos ditos, hu ha gran roido et gran soon se se o Cauallo espantar no no deuen ferir con açorregos, nen con vara, nen con espora, mais deuen no trager mansamente, con hũa cana afaagandoo et lleuandoo porllos ditos llugares a miude. [+]
1409 TA III,4/ 71 Et esto acabado como dixe, se o Cauallo for duro et forte de boca, solldadas as chagas de que lle os dentes tiraron, metam lle o freẽo das uarras, que he mais leue. [+]
1409 TA III,4/ 71 Dito ey que se o Cauallo ouuese a boca dura que lle lleixasem soldar as chagas porque nas chagas as carnes nouas se rronpen mais çedo que as vellas, et pella tenriduuen das chagas et o Cauallo tenda mais o freo. [+]
1409 TA III,4/ 71 Outrosy dixe que se o Cauallo fose boquemolle que caualgen en el no segundo ou no terçeiro dia porque se soldan as chagas dos dentes a so o freo, et fazese y callo duro, et por ende pois a boca do Cauallo se faz mais lligeira para enfrear. [+]
1409 TA III,4/ 71 Nota que a boca do Cauallo non deue seer moi dura nen moi molle mais ontre anbas. Et esto pareçe por que o Cauallo non se podiria ben enfrear se lle non tirasem quatro dentes como dito he. [+]
1409 TA III,4/ 71 Et por en se Sege moita prol ao Cauallo, esto he prouado Ca o Cauallo gros engrossa por y mais, et perde fenollya et brabura, et depois que o esfauellaren, como dito he, deuen cauallgar en el, et tomar saltos peqenos et remetello contra as bestas por moitas vezes entrando por ellas et saindo, que fill vusança de as entrar et de se sair dellas, quando mester for, mudandolle o freo mansamente et fortemente como conprir. [+]
1409 TA III,4/ 71 Deuen a correr o Cauallo por lla mañan hũa vez na domãa por llugar chãao he areoso en començo por quarto de hũa milla ou mais se mester for ou quanto viren que mester que sera espaço de dous traitos de ballesta. [+]
1409 TA III,4/ 71 Deues saber que quanto mais a meude correren o Cauallo et tenperadamente tanto sera mais ligeiro et mais corredor, por Razon do vuso do correr, pero hũa qousa lle he contraria, se moito vusar a correr sem Razon et como non deue, farase ardego he bulliçoso et rreuellador aas uezes et perdera gran parte de seer ben enfreado, pero non deuen dar a escaiçemento pois que o Cauallo for perfeito, que quer dizer ensinado et vusado ao freo, como sobredito he; [+]
1409 TA III,4/ 73 A fremusura do Cauallo deuese conoçer no corpo grande et llongo et que os nenbros rrespondem ao corpo asy como conuen et a cabeça ligeira et conuiniuelmente longa, boca grande et esllauada, os nares grandes et jnchados, ollos grosos, non cauados nen escundudos, orellas peqenas et esperilladas, o collo longo et delgado contra a cabeça, queixadas bem ligeiras et ben seqas, na coma pouqos cabellos et chaos, o peito chãao et rredondo, a çernella non aguda mais como tenduda, dereita et ancha; [+]
1409 TA III,4/ 73 espinaço curuo como chãao, llonbos rredondos como grosos, yllaes asy como de boy, ancas llongas et tendudas, Nadiga ancha et llonga, rrabo groso con poucos cabellos et chaaos, coixas anchas et carnosas de dentro et de fora, canbas et auentaes anchos et curuos como de çeruo, demais coixas ben anchas, seqas et uellosas, as junturas das coixas, que son os Noos de sobre llos trauadoiros, sejan grosos non carnosos nen moyto chegados aas huñas a semellança do boy, os pees et huñas aia anchas duras et cauadas, asy como conuen o Cauallo boo, deue seer mais alto pouco de alcafar ca deanteira parte como çeruo, o colo aia alçado et seia groso hu se junta ao peito. [+]
1409 TA III,4/ 73 Et deues saber que a fremusura das feituras do Cauallo mais abertamente et mais verdadeiramente se poden mostrar et conoçer no Cauallo magro que no groso, que en seendoo encobre moito desa mingooa. [+]
1409 TA III,4/ 75 Agarda quando o Cauallo ouuer mais llonga a qeixada de juso que a de suso et quando o Cauallo naçe con dous rrabos et aas uezes nace con huun ollo aluo et outro negro. [+]
1409 TA III,4/ 75 Et aas uezes nace con hũa peça de carne en maneira de graaos enas coixas et aas uezes naçe con hũa parte do corpo con grossaaen de carne sen coiro et sen cabello en maneira dauellãa ou de noz, et aas uezes mais et mẽos. [+]
1409 TA III,4/ 75 Et a miude con sobeieduen de carne sobre llo coiro a que dizen nara ou çelso et aas uezes naçe con algũas sobeieduens de carne ou de llandoas que se ieeran ontre o coiro et a carne, et son chamadas llandooas o serosullas que dizen porcas, mengoa a natura por çerto quando o Cauallo nace auendo ollo ou orella ou nares meeos dos outros, mengoa a Natura quando o Cauallo naçe con hũa anca mais dereita que a outra, onde todauia a coixa en algũa he mengada et tal Cauallo chaman stulmato; [+]
1409 TA III,4/ 75 mengoa de mais a natura et falleçe aas uezes quando o Cauallo naçe con as coixas tortas de dentro et detras. [+]
1409 TA III,4/ 81 Et garda como non tangas hũa gran ueea que iaz en traues no peito, que vay ataa o llugar hu se gera o uerme ataa rreyz del, et pois que estos foren ceimados llançenlle duas uezes no dia cal uiua, tirada ante dellas a coctura que teueren et Nota que se jnchar a coixa da dor do uerme que deues a rraer arredor aqel lugar que for jnchado, et pon ençima no çerco do jnchaço semesugas para lle tiraren sange quanto mais poderen tirar, et ponlle depois enprasto de greda alua et de uinagre todo desuu amasado ou mete y o Cauallo manãa et aa noite en agooa frya este y por gran tenpo ataa que se façan as coixas delgadas et sotys. [+]
1409 TA III,4/ 85 Et quando uires esta llandoa creçer ou engrosar mais que soe deuenlle a acorrer llogo et tiralla da rreiz asy como tiram o uerme, como desuso dito he. [+]
1409 TA III,4/ 87 quando as llandoas engrosaren ou [engro] creçeren mais que soem llogo poras cordas de sedas so o goto do Cauallo et correllas as duas uezes no dia, a noite et a mañaa et lauarllas as asy como conuen et untaras todo o goto con manteiga moitas uezes no llugar da door et cubrillas a cabeça con llãa et parao en lugar csente, et se as ditas llandoas non mingaren et se non desfezeren por estas cordas, tira as ditas llandooas ao Cauallo todas de Reyz asy como o uerme et tal cura lle faras como dito he do uerme, ou se non fenderas o coiro ençima da llandooa et poerllas ençima o poo do Rosalgar como dito he. [+]
1409 TA III,4/ 89 Quando as ditas llandoas creçeren asy como Nozes, ou mais ou menos, traua dellas llogo et apretaas et fendeas ao llongo con canyuete agudo et acharas dentro como grãaos. [+]
1409 TA III,4/ 89 deita ende fora os mais que poderes. [+]
1409 TA III,4/ 91 fage canella de huun palmo da mais grosa cana que achares et untas dazeite caente, et metea o mais que poderes no cuu do Cauallo, et llegally o cabo della na rrayz do rrabo de gisa que non posa sayr do cuu do Cauallo sem rrecado, et vnta moy ben con azeite caente os jllaes do Cauallo et cubryo moy ben, et caualga llogo en el sen outra detença, et uay en bom paso quanto mays poderes contra llugarres montosos et fageeo sobyr rrigyo porlla reita, andando asy escaentarse ha et saira a uentosidade. [+]
1409 TA III,4/ 91 Et lleix o Cauallo auer sede por tanto tenpo que beba de grado todo esto, et para folgar mais trageeo por llugar caente moi paso vsando desta cura ataa que seia liure et saão da dita door. [+]
1409 TA III,4/ 97 se o Cauallo for groso et de ydade conprida dalle llogo a beber aa sa uontade primeiramente, et depois sangrao danbas llas ueeas das trincheiras et outrosy danbas llas ueeas das coixas en que a sangrya soen a fazer et saqenlle moito sange ataa que semelle que enfraqueçe, et depois metano en agooa fryc corrente ata ao uentre et parenno na ueea da agooa mais tesa, et alçalj a cabeça que non beba nen coma ataa que seia lyure de todo. [+]
1409 TA III,4/ 97 Et see o Cauallo for nouo ou magro non beba nen coma o que ia dixe, mais parenno en lugar fryo et llegenlle o freeo en lugar alto que alçe a cabeça et llançenlle pedras ou seixos redondos estrados so os pees a auondo et porlla rredondença das pedras bulira a meudo con os pees et con as maãos et con as coixas onde do gran mouymento as uenas das coixas que som prigiçosas et atirridas por llos homores que y corren enpuxam a sa pesuduen por o asy ameude prema seus pees sobre llas pedras, et molla hũa cuberta de laã et cubrio della et gardaao que non coma nen beba nen este a sol, et husalle desta cura ataa que torne a seu estado. [+]
1409 TA III,4/ 97 Et nota que a dita enfirmidade non enpeeçe aos potros mais prestalles porque daqesto engrosam as tiuas por llos homores que se uoluen aas coixas; [+]
1409 TA III,4/ 99 qeima con fero feruente os jllaes, fazendo en anbos duas linas en maneira de cruz, et por rrestrengemento do fogo quando se defera os jllaes moito do que soem ferir, et fendelle as uentaas ao longo para tirar por sy et enuiar mais ligeiramente saar. [+]
1409 TA III,4/ 103 De mais fazerllas beuerage das gemas dos ouos et daçafran et dolio das viollas todo amasado ensenbra con boõ vino branco; [+]
1409 TA III,4/ 103 para o Cauallo soo en hũa casa por dous ou tres dias ou mais, et non coma nen beba, depois dalle a comer do lardo do porco salpreso quanto del quiser ca por rrazon da fame et do lardo salgado ligeiramente et de grado comera. [+]
1409 TA III,4/ 105 Et porque por rrazon desta enfirmjdade esterca esterco rraro ameude mais que sooe, por ende andando o Cauallo solto liura mellor os tripos et o uentre, comendo como dito he, heruas verdes prestarllam moito, porque se mooen no estamago mais ligeiramente; [+]
1409 TA III,4/ 105 o estamago, que estaua fraco por rrazon do moito comer do orio, liurar sa mellor et mais ligeiramente por rrazon do paçer das eruas. [+]
1409 TA III,4/ 107 Ende auen as uezes que se liura por taes mezjñas o Cauallo, mais rraramente, porque tal enfirmjdade en moitos non se pode curar. [+]
1409 TA III,4/ 115 Sabe que quanto as danaduras som mais chegadas aos osos do espinaço do Cauallo tanto som peores et mais perigossas. [+]
1409 TA III,4/ 115 Cuando uires jnchar o Cauallo en algũa parte do espinaço fageo rraer no lugar que for jnchado et fage enprasto de farina triga con craras douos anaçadas, et pono con hũa peça de pano de lyno que cobra todo o jnchaço, et quando lle este enprasto tolleres, tolle o mais mansamente que poderes, depois se se en alguun lugar apanar a podreen dese jnchaço furaras con lançeta aguda et caente na punta o fundo do jnchaço ataa que cheges ao uurmo et que se posa liurar por y todo aquel mal et depois vntaras con vnto de porco aquel lugar. [+]
1409 TA III,4/ 117 filla as follas das couues et pisaas con ensulla vella de porco, et pono sobre lla door et ponlle a sella ençima ou huun panal et apertao con a çinlla o mais que poderes Et se aprima a meezina contra a door. [+]
1409 TA III,4/ 119 Jtem. Tallaras o polmo daredor et tirallo as todo de rreiz, et el tirado, fende a danadura da parte hu mais pender por se non retẽer o uinino nen outra cousa de podreen na chaga, depois ponlle as estopas molladas nas craras dos ouos hũa vez no dia ataa tres dias; [+]
1409 TA III,4/ 119 disy cura della ataa que solde con poo, como dito he da door do corno, pero que mais ual a esto o poo do rrosalgar se llo poseren llauando ante a chaga con vinagre ou con vino forte. [+]
1409 TA III,4/ 125 pon ençima da hanca sutilmente hũa estrella ou espello por que aian os homores que deçem as door camjño de sayr por y et bullyras con este espello ou estrella moitas uezes no dia premendoo et tragendoo arredor que posa mais çedo seyr por y fora a podreem et mouan o Cauallo en peqeno paso que por rrazon do mouemento corran os homores a estrella ou espello; [+]
1409 TA III,4/ 129 Et mais se uires que he mester. [+]
1409 TA III,4/ 143 Se a chaga vella ou cançer fforon mal curados et por antiguidade se tornaron fistolla sooelle a acorrer aas uezes con o poo dos Colloos das abroteeas mesturandolle tanto de cal uiua como douro pimente por seer mais forte. [+]




RILG - Recursos Integrados da Lingua Galega
Seminario de Lingüística Informática / Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2018
Deseño e programación web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL