1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Santa Maria pod ' enfermos guarir || quando xe quiser, e mortos resorgir. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Santa Maria [os] enfermos sãa, || e os sãos tira de via vãa. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXXXI. é como Santa Maria deçeu do çeo en hũa egreja ante todos [e] guareçeu quantos enfermos y jazian, que ardiam do fogo de San Marçal. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Nulla enfermidade || non é de sãar || grav ' , u a piedade || da Virgen chegar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Virgen en que é toda santida[de] || poder á de toller tod ' enfermidade. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tantas en Santa Maria | son mercees e bondades, || que sãar pod ' os coitados | de todas enfermidades. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXI. é como Santa Maria guareçeu en Onna al Rey Don Fernando, quand ' era menino, dũa grand ' enfermedade. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXXV. é como Santa Maria deu saude al Rey Don Affonso quando foi en Valedolid ' enfermo que foi juygado por morto. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LVI. é como Santa Maria guareçeu a Reyn[n]a Dona Beatriz de grand ' enfermidade, porque aorou sa omagen con grand ' esperança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen na Virgen gloriosa | esperança mui grand ' á, || macar seja muit ' enfermo, | ela muy ben o guarrá. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LXXIX. é como el Rey pediu merçee a Santa Maria que o guareçesse dũa grand ' enfermidade que avia, e ela guarecé -o. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XXI. é como Santa Maria guareçeu en Cordova hũa moça dũa grand ' enfermidade que avia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ena que Deus pos vertude | grand ' e sempre en ela creçe, || poder á d ' enfermidades | sãar e toda sandeçe. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Com ' a grand ' enfermidade | en sãar muito demora, || assi quen guareç ' a Virgen | é guarid ' en pouca d ' ora. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXVII. é como Santa Maria do Porto guareçeu a[l] Rey Don Affonso dũa grand ' enfermidade de que lle ynchavan as pernas tan muito que lle non cabian nas calças. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muit ' éste mayor cousa | en querer se mostrar || a Virgen aos omees, | ca d ' enfermos sãar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
De toda enfermidade | maa e de gran ferida || pode ben sãar a Virgen, | que de vertud ' é comprida. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXVI.a é como Santa Maria guareçeu con seu leite o crerigo de grand ' enfermidade, porque a loava. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non é sen guysa d ' enfermos sãar || o santo leite que Deus quis mamar. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 362 |
[[C]omo Santa Maria deceu do ceo en hũa egreja ante todos e guareceu quantos enfermos y jazian que ardian do fogo de San Marçal.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 688 |
[Como Santa Maria guareceu en Onna al Rei Don Fernando, quand ' era menỹo, dũa grand ' enfermidade que avia.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 701 |
[Esta é do mõesteiro d ' Ingraterra que ss ' affondou e a cabo dun ano sayu a cima assi como x ' ant ' estava e non se perdeu null ' ome nen enfermou.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 721 |
[[E]sta é como Santa Maria deu saude al Rey Don Affonso quando foi en Valadolide enfermo que foi juygado por morto.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 26 |
[Como Santa Maria guareceu a Reỹa Dona Beatriz de grand ' enfermidade, porque aorou a sa omage con grand ' esperança.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 183 |
[Esta é como Santa Maria guareceu en Cordova hũa moça dũa grand ' enfermidade que avia.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 295 |
[[C]omo Santa Maria do Porto guareçeu a[l] Rey Don Affonso dũa grand ' enfermedade de que lle ynchavan as pernas tan muito que lle non podiam caber enas calças.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 364 |
[LXXVIa. é como Santa Maria guareçeu con seu leite o crerigo de grand ' enfermidade, porque a loava.] |
[+] |
1295 |
TC 1/ 23 |
Andados X anos deste rey dom Ordoño -et foy na era d ' oytoçẽtos lxxiiijo ãnos -, enferm[o]u el rrey dos pees, dũa enfirmidad[e] que dizẽ na fisica podroga. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 23 |
Onde quando os que esta sabem dizẽ a algũu "podragado he aquel", et quer dizer tãto com̃o enfermo ou contreyto dos pees. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 23 |
Et desta enfirmidad[e] podroga enfermou el rrey dom Ordoño et morreu della en Ovedo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 63 |
Et el estando en Çamora, de vijnda de sua oste, enfermou et morreu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Andados iijes anos do rreynado del rey dom Garçia, acaeçeu que uẽo a Çamora et enfermou et morreu y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 122 |
Andados Vco ãnos do rreynado del rey dom Ordoño -et foy esto ẽna era de IX çentos et LXa et ij anos; et andaua outrosy entõ o ãno [da encarnaçõ] do Senor en IX çentos et xxiiij anos -, en este ãno sacou el rey dom Ordoño para yr sobre mouros muy grande oste, et assy lle acaeçeu que enfermou muy mal et dessa morreu en Çamora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 202 |
Andados xvj ãnos do rreynado del rey dõ Rramiro -et foy esto ẽna era de noueçẽtos et LXXXa et IX ãnos; et andaua outrosy entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en DCCC et lxj ãno - andando este rrey dõ Rramiro en eixeco et en contenda cõ el rey dõ Bermudo, assy com̃o auedes oydo, enfermou el rey dom Rramiro de hũa enfermidade onde morreu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 202 |
Mays acorreu y a merçee dos mereçementos de Sanctiago, o apostolo de Cristo; ca asy acaesçeu que caeu ennos mouros tal enfermidade que todollos mays delles morrerõ dela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 202 |
Et algũus dizẽ que foy a enfermidade da (da) menaçõ que os tomou a todos, de guisa que nõ escaparõ ende senõ muy poucos que contassem as nouas en sua terra, et da caualgada que elles fezerõ contra Galiza et das gaãças que sacarõ da terra do apostolo Sanctiago. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 211 |
Entõ dom Guillem Gomez, conde de Galiza, que veera para defender a vila, era muy mal enfermo et, quando oyu que o muro era quebrãtado, fezosse armar de suas armas, et leuarsse en hũu leyto a aquel lugar du quebrãtarõ o muro, por que ali era o mayor perijgo, a morrer y ante ca nõ veer o astragamento do lugar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 217 |
Mays, ante que sse el partisse de terra de Sanctiago, foy ferido el con toda sua cõpana de malamento de Deus; et, polo pecado do atreuemento et das suzidades que el fazia ẽna jgleia de Sanctiago, caeu en el hũa das mays suzi(d)a(de)s enfermidade[s] que poderia seer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 217 |
Quando esto soube el rey dõ Bermudo enviou muytos omes de pee aas mõtanas, du sse alçarã aquelles enfermos et os fracos daquella oste d ' Almãçor, et matarõnos todos quantos acharõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 222 |
Este rey dom Bermudo, seendo muy mal doente da jnfermidade que dissemos dos pees, meteusse muyto aguçosamente a fazer esmollas et obras de piadade, cõ consello dos bispos et dos abades de seu rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 292 |
Et, poys que as uodas forõ feytas, aquel dõ Afonso, conde de Prouĩçia, yrmão dessa rreyna dona Costãça, enfermou ala et alo morreu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 312 |
Et despoys desto enfermou el rrey don Fernando, et el rrey don Garçia, por lli fazer enmenda et prazer, coydando encobrir a nemjga que coydara contra elle, vẽeo a elle muy omildosamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 446 |
Et en aquelles lugares leixaua [e]l rrey dõ Alfonso os omes que lle enfermauã, quando ya ajudar al rrey de Toledo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 448 |
Conta a estoria que, ẽno xvj ãno del rreynado del rrey dom Afonso, el rrey dõ Garçia, jazendo ena priiom eno castelo de Luna, enfermou moy mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 448 |
Et el rey dõ Garçia mandousse sangrar, jazendo enfermo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 467 |
Et, elle y estando, [a]doeçeu o alguazil et finou daquella enfermidade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 498 |
Et, quando el rrey de Denja soube estas nouas, ouue ende tamano coydado que enfermou et morreu ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 522 |
Et aa tua enfermidat nõ llj podẽ achar meezina os fisicos et som desasperados de te sãar". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 733 |
Et çerca del fezo o espital, et deu y muy grandes rrequezas, por que dam oge dia de comer aos pobres que se y acaesç[ẽ]; et boos leytos en que iazcam et en que am a pẽsar dos enfermos ata que seiam sãos; et os que y morrerẽ que os subterrem (beendes) y bem et onrradamente; por que o nume del rrey, que en sua vida foy muy boo, aia sempre preço en este mũdo, et que rroguẽ a Deus por elle que llj de pareyso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 742 |
Et, se per ventura os françeses nõ sse tornar(i)ã, asi fora, que enfermaram et morrerã muytos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 742 |
Et aynda por uerdade bem asy foy, que enfermarõ et morrerõ moytos, ca os prouou a terra et a agua de Aguadiana, quanto mays adeante forõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 754 |
Et el rrey dõ Afonso quisera yr mays adeante, mays os rreys et as outras gentes nõ llo quiserõ cõsentir, ca diziam que llo nõ podiam sofrer, por que enfermauã de muy maa guisa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 758 |
Et, el yndo para as vistas, [que] queria ordenar com̃o fosse sobre Gascona, enfermou en hũa aldea a que dizem Guterr Moños, que he [çerca] de Areuol; et, estando muy coytado, confessousse et rreçebeu o corpo de Deus de mão do arçebispo dõ Rrodrigo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 777 |
Et, el rrey dõ Fernando estando en Valedolide conas rreynas ambas, chegoulles mandado com̃o o conde dõ Aluaro era doente en Castrouerde, de hũa enfermidade que diziam ydropesia, que jnchaua et desjnchaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 885 |
Muyto sangue foy en essa çerca derramad[o]; et grandes morteydades et grandes feytos, os hũus en lides et os outros en enfermidades grandes et gran doẽça que en essa oste caeu, ca as caenturas erã tã fortes et tã tendudas et tã destẽperadas que morriã os omes de destẽperamento corrũpudo do aar, que semellaua chamas de fogo, et corria tã aturadamente sempre hũu uento tã escalfado com̃o se dos jnfernos seysse, et todoslos omes andauã correndo agua todo o dia da grã sud[o]r que fazi[a], tãbẽ estãdo pelas sõombras com̃o per fora ou per hu quer que andau[ã], com̃o se en bano esteuessem; pero que per força llis convĩjna, que por esto que porlas grandes lazeyras que sofriã aujã a adoeçer et de sse perder y muy gran gent[e]. |
[+] |
1300 |
TPa XVIII/ 128 |
Sabhan quantos eſta carta uiren com̃o Dona Orraca guardador de foan seu filho seendo enbargada de tal enfermidade et doutras couſas de maneyra tal que non a poder de entender por ſſi meeſma os bẽes et os dereytos que pertẽecyan a ſſeu filho, poren fez et eſtabelleceu Fernan Periz peſſõeiro (procura)dor dos bẽes do orfão dando - lhi poderyo para (guardar)? os bẽes et os dereytos deſte orphão en juyzo et fora de juyzo contra qual quer peſſõa ou logar aſſinaadamente en tal preito qual o orphão a ou esperara a auer con Gonçalo Royz ante juyz ſobre tal couſa. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 50 |
Et cõta Josefo sobresto ẽno quinto capytolo, que quando catarmos [a vida] dos omẽs de agora et avyda dos antygos, que nõ teñamos que erro nẽgũ ha em viuerẽ tãtos ãnos os omẽs do primeyro tempo; que diz queos omẽs do primeyro tẽpo moytas rrazões avyam por que viuessem tanto: ahũa por que erã rreligiosos et faziã santa vida cõmo frayres, et erã outrosi mays açerca da feytura de Deus, et oyram mays palauras das que Deus disera aseus padres et aseus parentes, et as aprenderã elles et as sabyam; demays que nõ comyam em aquel tẽpo senõ froytas et eruas et poucas cousas outras, et mays ajnda que ata [o deluuyo] nũca comerã carne nẽ beberam vyño, et desto nẽ doutra cousa nõ comerõ nẽgũa cousa sobeja, por que de leue nũca enfermassem que por ello viessem amorte nẽ myngoassem nada de sua vida. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 134 |
Et aly avia ymage de carneyro enque adorauã [aa planeta] de Jupiter; et outra de coruo enque adorauã aplaneta do sol; et outra de cabrõ enque orauã ao Baco aque chamauã deus dos [vjños]; et [outra] de çerua enque orauã aaplaneta da lũa; et outra de vaca blanca por la dééssa Juno, quee oayre de juso; et outra toda de peyxe que era por Venus, aque elles chamauã dééssa de amor et de apostura; et outra ymage de cegoña et em esta adorauã aplaneta de Mercurio aque elles chamauã deus do triuo ou dos primeyros tres saberes liberaes; et em esta fegura, por que dizem que asy cõmo aquela ave ha oseu colo longo enque proua as cousas que come et sente aly qual sééra sáá et qual enferma, et osaão passao ao corpo et todo oal cõ quese nõ acha bem et entende quelle empéésçera et lle nõ sera [sãao] rretem ho ẽno colo, quea tem longo, et nõno quer comer, et aas vezes de medio da garganta, et outras vezes de fondo della, ho envia et deytao fora; et dizẽ os filosofos que tal deue séér osabedor, de longo colo, que ante pese, et cate, et pensse apalaura quea de dizer ante quea diga. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 225 |
Et poys que nasçiste, morreras et sayras desta vida, nõ cõmo os omẽs, et eu que [sõo] teu padre carnal oferezco te aDeus, padre de todos quee espyritual, et cõmo te nos El dou de víj́nres tu aeste mũdo por maravilla, asy quer que sayas ende, nõ cõmo os omẽs, mays outrosy por maravilla; et eu penso que El te julgou por dereyto pera nõ morrer de enfermydade nẽ em batalla, nẽ por outra ocasiom nẽgũa daquelas por que morrẽ moytos dos outros omẽs, et de mays quer rreçeber atua alma cõ orações et com sacrifiçios et averla pera sy consygo; et por que te eu castiguey bem et te ensyney os costumes et as cousas que soybe que [plaziã] a Deus, El me dara [galardom] et avera coydado [demj̃] et mãteer mea em myña velleçe. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 230 |
Pero diz Jeronymo que Esrom [colpado] foy por que vendeo aquel lugar, et diz a Glosa que aly lle foy mudado onome, et dante daquela venda dizianlle Esrom, que quer dizer tãto cõmo confirmado et perfeyto, et [despois] da venda chamarõ lle Eufratem que quer dizer tanto cõmo enfermo ou flaco et nõ perfeyto. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
LEY XI. -(Como pueden demandar los herederos emienda de la deshonrra que recibio aquel de quien heredaron, seyendo enfernos.) Cuytados estan algunos omes, a las vegadas de enfermedad, de que mueren; e yaziendo assi (vienen) otros atreuidamente a sus casas, (e entranles) todo lo que han; o alguna partida dello, sin mandamiento del Rey, o del Judgador del lugar, diciendo (que) son sus debdores; e aquellos contra quien es fecho este tuerto, reciben deshonrra con daño; o los que lo fazen, muestranse per tortizeros, e por desmesurados. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
Ca maguer (fuesse uerdad que era) debdor de otro, con todo esso non deue ser desta manera prendado nin agrauiado, por (lo que deuia,) en quanto estuuiere en tan gran peligro; porque assaz le abonda el dolor que passa de su enfermedad, e non ha menester que le acrescienten mas en ella, faziendole pesar, tomandole lo suyo o entrando gelo en tal sazon. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
LEY XII (como poden demandar os herdeiros emenda da desonrra que Reçeben aquel que herdaron sendo enfermo). |
[+] |
1370 |
CT 1/ 407 |
Et por esta rrazõ auj́ã todos tãtas enfermidades et de tãtas maneyras et de tã estrañas que jazíã todos assý cõmo mortos, que nõ podíã aquel cheyro tã mao endurar, nẽ ha ẽno mũdo m[a]estre tã bõo que podesse goreçer o chagado que jazía cõtra a parte du ýa aquel fedor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Et en este comedio poderemos soterrar et queymar aqueles que jazẽ mortos ẽno cãpo, et a terra ficará liure, et o ayre mao tollersse á, que nos tẽ poçoados et cofondidos, et uerrá outro ayre linpo et fresco et claro, que guaresçerá os que son enfermos. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Este rresurgeu d ' ontre os mortos ao terçer dia, et dou poder a nos que eramos seus diçipolos, que en seu nome podesemos os çegos alumiar et [os] demoniados sãar, et os enfermos curar et os mortos rresuçitar. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 81 |
Et quando chega algũu mouro y, para fazer oraçõ ou pedir merçee a Mafomete [vayse saão] et quando chega algũu cristião vayse enfermo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 167 |
Ali da soude aos enfermos et alumea os çegos, et liura os demoniados et da aos sordos oydo, et aos mãcos fazeos andar et aos demoniados sãar, et os pecadores que o vẽẽ rrogar, oyos et rreçebe os seus votos. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 176 |
Et en outro dia aa manãa diso o enfermo a aquel seu cõpaneiro que se o el quisese ajudar que prouaria de sobir aquel monte et o cõpaneiro disolle que o nõ leyxaria ata a morte. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 176 |
Et eles quando forõ ençima do mõte chegoulles a noyte et sayo a alma do corpo a aquel enfermo, et Santiago tomoa logo et leuoa aa folgança perdurauele do Paraiso. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 115 |
Dito he desuso das enfermidades do Cauallo de que se fazen dentro no corpo do Cauallo acidentalmente que uen de dentro do corpo, agora digamos das danaduras que ueen artifiçialmente sobre llo espinaço. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 139 |
Et sabe que tal enfermjdade enbarga moyto o andar a besta, et lle moy noiosa door porque o lugar hu se gera et cria he neruosso et eheeo de uẽas et darterias et de cada llado entricado. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 157 |
Cauallo que ha a door no corpo dentro contynoadamente ten as orellas fryas et os ollos couos he mal enfermo. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 124 |
Os quaes canoĩgos, yndo perllo camjño, adoesçeu Vngo de grande enfermjdade, et Viçente se finou eño camjño porlo qual se detardaron as leteras. |
[+] |