1200 |
FX III, 5/ 699, col. a |
Por la fe xpristiana gardar a lee deue poner bonos costumbres e deue refrenar aquelos que fazen munga de sus corpos, ca esto dizemos de bon conseio á la gente et a la terra que nonos tollemos os maes das terras et poner termino á los que son feytos. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 699, col. a |
Onde agora entendemos de desfazer aquel pecado escumungado que fazen os barones unos con outros, et de tanto deuen seer mays tormentados os que se ensuzan en tal maneira, canto eles pecan mays contra deus et contra camdat. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 699, col. a |
Et macar este pecado sea defendido por santa escriptura et polas lees terrenales , todauia mester es que sea defendido pela lee noua, que se el pecado non for vengado que non cayan en peor erro. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 699, col. a |
Et por ende estabelecemos en esta lee que qualquer ome leygo ou de orden, ó de linage ó pequeno ó grande que for prouado que figer este pecado mantenente el iuyz os deue logo a castrar. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 699, col. a |
Et ainda sobre esto ayan aquela pena a qual dixeron aqueles sacerdotes en su dereyto en el terço ano de nuestro reyno por tal pecado. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 699, col. b |
II. que os casados non se podam partir. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 699, col. b |
Que os esposados non se partam. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 699, col. b |
Ma muger que for leyxada de su marido ningun no case con ela se non souber que a leyxou el certamente por escripto o por testemoyas. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 699, col. b |
Et se o fezer, el senor da cibdade o el uicario o el iuyz despoys que o souber se foren personas que non podan constringir que se partan, fagan no saber al rey; et se foren personas de menor guisa fagan los partir logo; asi que a muger que casou contra uoluntade del primero marido en adulterio. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 699, col. b |
Et aquel que a tomo por muger , seam mitidos en poder del primero marido et faga de los o que quiser, todauia en tal manera se non eram partidos por iuyzo ó se el marido primero non se casó con outra. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 699, col. b |
Et se el marido dexa á muger as arras que lle el dera; non deue auer nada de las cosas que el dera a la muger . |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 699, col. b |
Et se a muller seendo en poder del marido por engano ó por arte le dera a quarta parte du dinero al marido que la leyxou, non uala aynda quello desse por escripto; mays quantol dera ela muger por scripto todo deue tornar - gelo . |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 702, col. a |
En el terço grado ven de suso el bisauuelo e a bisauuela , de iuso el bisneto é a bisneta, de trauieso el fiio é a fiia, del ermano o de la ermana , e el ermano e la ermana del padre, y el ermano e ela ermana de la madre . |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se aquel que descobre el furto, lo sopo que non se fezera, se de su uoluntade lo descobrio , non deue auer ninguna pena , nin deue demandar otro gualardon porque ó demostra ca abundar le deue que salga sin pena . |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
El que descobre el ladron, si non for sabidor del furto , non deue auer mays por lo descubrir, se non quanto ual á cosa que e furtada. todauia, se el senor da cousa ouier auer so emenda complidamentre; et se el ome que fizo el furto es tal ome que deue prender morte por el furto et non ha nada de su bona; ó se for seruo por uentura et so senor toma quanto que el auía, aquel que o demostro deue auer terça parte de quanto ual la cousa que furtada por que lo demostro et non mays. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Si el que non es culpado es acusado . |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se algum es acusado de furto o que dio eruas o uinino á beuer o dotras tales cosas, el que lo accusa uaya ante el iuyz o antel senor da terra que lo pesquira, et que sepa el fecho e depoys que lo souper, mande lo prender el culpado. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Et se a cousa es tal que non deue prender morte, fagal fazer emenda a aquel cuia cousa era a cousa que furto o quem fezo el mal; et se non ouere onde faga emenda sea seruo daquel a que lo fizo; et se se poder purgar, sea quito; et aquel que lo acuso , sofra la pena et el dano que est deuía á recebir, se el pecado le fosse prouado por uerdat . |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Mays el iuyz non deue ningun ome tormentar en ascuso si non ante omes muchos ; mays todauia non deue penar ante que el fecho sea prouado por algunas prouas, o ante que aquel que lo acusa meta so corpo a atal pena como aquel que es acusado deue recebir et sil poder seer prouado, et assi deue seer tormento. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se el seruo que se torna a otro senor, faz furto. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se el seruo ageno faz furto et es amonestado dalguno furto que faga. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se algun ome compra cosa de furto non lo sabendo. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
De los que furtan los ferros o las otras cosas del moyno. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Del dano que deue recebir el ladron. XIIII. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se algun mata el ladron que anda de noyte. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Del seruo que faz furto a sou senor o a otro seruo del senor. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se alguno mata ganado aieno en ascuso. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se algun seruo faz furto et el senor lo franquea depois, el senor que o franqueo non deue recibir dano por aquel furto mays el seruo meysmo o deue recibir que lo fizo la pena et el dano. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Et se el furto non for tal por que deua seer en seruidumbre , finque por libre et todauia faga la emenda. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se el que se torna a otro senor furta alguna cosa al senor primero ol faze algun dano, el iuyz lo deue pesquirir se lo fezo, et se lo fallare por uerdat, el senor postremero faga emenda por el seruo se quisere, et se non quisere sea tormentado el seruo como foe el feyto. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se el home libre faze furto cum algun seruo aieno . |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se el home libre faz furto cun algun seruo ageno o roba alguna cosa, pague cada uno la emenda que deue fazer por el furto segun como es dicho ena lee de suso, et anbos sean azotados paladinamente. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Et se el senor non quiser fazer emenda por el seruo, de el seruo por emenda. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Et se anbos fezeren tal cosa porque deuan seer escabezados, anbos prendan morte densuno. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se el senor faze furto cun el seruo. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
El senor que faz furto con el seruo, el senor deue fazer toda la emenda del furto; ca non el seruo et el seruo receba .C. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
azotes ; e por ende el seruo non deue ninguna pena porque lo fez por mandado del senor. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se el seruo aieno es amonestado dalguno que faga furto. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se algun ome conseia seruo aieno que faga furto, o que lo faga a el mismo que gelo conseia algum mal por que o perda sou senor por tal que el o poda ganar del senor mais ayna por este engano, poys que lo soupiere el iuyz, el senor del seruo non deue perder el seruo nin deue auer ninguna pena , mays aquel que conseió el seruo á fazer tal cosa por que lo perdiesse sou senor et que lo podese el ganar, peche al senor del seruo en VII dublos tanto quanto el seruo le furtara o quanto dano le fezera, et el seruo receba C. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
azotes porque creyo aquel que lo conseio que fezesse tal cosa por que lo perdesse sou senor et demays finque en poder de sou senor |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
E se alguno ome furta el scripto aieno o lo corrompió , et depoys lo manifesta ante el iuyz ou ante testimonias que furtou aquel scripto ou que lo desfizo ou que o corrumpio , et se se non poder acordar do que dizia el scripto, estonze aquel cuio era lo scripto deue prouar por sou sacamento et por un testimonia quelo que dizia aquela carta et aquela mostra ualla tanto como lo scripto. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Et si non ouuer tanto en su bona aquel que furto el scripto quanto fizo dano a aquel cuio era lo scripto, aquel que furto ou corropio el scripto sea seruo con toda su bona da quel cuio era lo scripto; et demays de la quarta parte de toda su bona que mandamos de suso que deue perder, deue a auer as tres partes aquel cuio era lo scripto et á outra parte deue a auer el rey, que faga dela o que quiser. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Et se for ome de menor guysa el que furtou lo scripto o el que lo corrompio depoys que lo manifestare ant el iuyz, deue seer seruo daquel cuio era lo scripto. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Et el ome de gran guysa o de uil guysa, se lo fezere, cada uno de los deue recebir C. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Se for seruo aieno el que furto lo scripto o que lo corrompio o que los ascondeo, sea seruo daquel cuio era lo scripto; et se o faz por mandado de sou senor, el senor peche el dano todo por el. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Otro si mandamos guardar de los que furtan o corrupen ou ascondem mandas aienas ou otros scriptos por fazer alguna gananza o por fazer ende dano a aqueles cuios eram, estos atales sean dichos falssos; et tal pena receban et tal dano, qual es dycho de suso segundo a persona de cada uno , se for uil o de gran guysa. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Et se algun ome, que non furta el scripto, nen corrompe, nen falsea, nin encobre, nin faz ninguna cousa de lo que es de suso dicho , mays aquel cuio era el scripto lo perdio por su niglenza o por su mala guarda é diz quegelo furtaron, si las testimonias que eran ena carta for ainda uiuas por aquelas testimonias pode ainda prouar todo lo scripto ante lo iuyz. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
De los que falso mandado leua o falsas letras sub nombre de rey o de iudiz. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Quem mostra falso scripto o falsas leteras ou falso mandado del rey non lo sabendo, non deue seer tenudo por falso; se poder mostrar aquel quegelo dio , mostrelo et aquel deue recebir a pena que es de suso dicha que deuem auer os que fazen falsos scriptos. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Todo ome que encobre manda de morto, o que la falsa, o faz alguna falsidat en ela, toda la gananza que deue auer daquel scripto, perdala , et ganenla aquelos a quem faze el engano et sea deffamado por falso. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Et si ninguna cosa ende non deue á ganar o muy poco, sea penado como falso. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Se algum ome se pon falso nombre . |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Quen se a si pon falso nome, ou falsa linage ou falso parentes, o alguna apustura mala o falsa, sea penado como falso. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
De los escriptos que son fechos que dizem que eram fechos ante que (?) El dano dalgunos nos constringe muchas uezes que fagamos noua lee porque entendemos a maldat de muchos omes que fazen por enganar a otros . |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Por ende stabelescemos en esta lee que todo ome que deue á otro alguna cosa , et aquel que a deue faz scripto por engano que es tenudo dotras muchas; o se por uentura auenere que non faga ende scripto mas por otras paraulas enganosas mostra que es tenudo dotras debdas muchas; estos atales que fazen tales enganos sean deffamados et paguen a pena a aquellos que enganaron qual manda a lee dos falsos. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Et otra tal pena deuen auer os que fazen scripto por engano que sus cosas enpenaron ante por fazer perder al que las tem enpenos de su debda . |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Onde el debdor que faz tal scripto o aquel por cuio nombre o faz, se es sabedor del engano ambos deuen recebir la pena et el dano que es de suso dicho . |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Et el scripto primero deue seer firme, et el otro que foy feyto despoys por engano non uala nada. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
[E]ste é o Prologo das Cantigas de Santa Maria, ementando as cousas que á mester eno trobar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
[P]orque trobar é cousa en que jaz || entendimento, poren queno faz. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Des oge mais quer eu trobar || pola Sennor onrrada... |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
[E]sta IIIa é como Santa Maria fez cobrar a Teophllo a carta que fezera cono demo, u se tornou seu vassalo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Mais nos faz Santa Maria || a seu Fillo perdõar || que nos per nossa folia || ll ' imos falir e errar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
[E]sta IIIIa é como Santa Maria guardou ao Fillo do judeu que non ardesse, que seu padre deitara no forno. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre do que livrou || dos leões Daniel, || essa do fogo guardou || un menino d ' Irrael. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
[E]sta VIa é como Santa Maria resuscitou ao menino que o judeu matara porque cantava «Gaude Virgo Maria». |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Santa Maria amar || devemos muit ' e rogar || que a ssa graça ponna || sobre nos, por que errar || non nos faça, nen pecar, || o demo sen vergonna. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Por que nos ajamos || senpre, noit ' e dia, || dela renenbrança, en Domas adiamos || que Santa Maria || fez gran demonstrança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Rosa das rosas e Fror das frores, || Dona das donas, || Sennor das sen[n]ores. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XI. é como Santa Maria tolleu a alma do monge, que ss ' afogara no rio, ao demo, e feze -o resusçitar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Macar ome per folia || aginna caer || pod ' en pecado, || do ben de Santa Maria || non dev ' a seer || desasperado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XII. é como Santa Maria se queixou en Toledo eno dia de sa festa de Agosto, porque os judeus crucifigavan hũa ymagen de çera a semellança [de seu Fillo]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XIII. é como Santa Maria guardou o ladron que non morresse na forca, porque a saudava. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XIIII. é como Santa Maria rogou a seu Fillo pola alma do monge de San Pedro, por que rogaran todo -los Santos, e o non quis fazer senon por ela. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Todo -los Santos que son no | Çeo de servir muito an gran sabor || Santa Maria a Virgen, Madre | de Jesu -Cristo, Nostro Sennor. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XVI. é como Santa Maria converteu un cavaleiro namorado, que s ' ouver ' a desasperar porque non podia aver sa amiga. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen dona fremosa e bõa quiser amar, || am ' a Gloriosa, e non poderá errar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Sempre seja bẽeyta e loada || Santa Maria, [a] noss ' avogada. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XVIII. é como Santa Maria fez fazer aos babous que crian a seda duas toucas, por[que] a dona que os guardava lle prometera hũa e non lla dera. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Por nos de dulta tirar || praz a Santa Maria || de seus miragres mostrar || fremosos cada dia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XX. é de loor de Santa Maria, [por] quantas merçees nos faz. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Virga de Jesse, || quen te soubesse || loar como mereçes, || e sen ouvesse || per que dissesse || quanto por nos padeçes! |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XXII. é como Santa Maria guardou a un lavrador que non morresse das feridas que lle dava un cavaleiro. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XXIII. é como Santa Maria acreçentou o vin[n]o no tonel, por amor da bõa dona de Bretan[n]a. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como Deus fez vinno d ' agua ant ' archeteclin[n]o, || ben assi depois sa Madr ' acreçentou o vinno. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Madre de Deus, non pod ' errar | quen en ti á fiança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XXVIa. [é] como Santa [Maria] juygou a alma do romeu que ya a Santiago, que sse matou na carreira por engano do diabo, que tornass ' ao corpo e fezesse pẽedença. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non é gran cousa se sabe | bon juyzo dar || a Madre do que o mundo | tod ' á de juygar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non devemos por maravilla tẽer || d ' a Madre do Vençedor sempre vençer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XXVIIIa. é como Santa Maria deffendeu Costantinobre dos mouros que a conbatian e a cuidavan a Fillar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XXXa. é de loor de Santa Maria, de como Deus non lle pode dizer de non do que le rogar, nen ela a nos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muito valvera nnais, se Deus m ' a[n]par, || que non fossemos nados, || se nos non désse Deus a que rogar || vai por nossos pecados. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XXXIa. é como Santa Maria levou o boy do aldeão de Segobia que ll ' avia prometudo e non llo queria dar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tanto, se Deus me perdon, || son da Virgen connoçudas || sas merçees, que quinnon || queren end ' as bestias mudas. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XXXIIa. é como Santa Maria amẽaçou o bispo que descomungou o crerigo que non sabia dizer outra missa senon a sua. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XXXIIIa. é como Santa Maria levou en salvo o romeu que caera no mar, e guió -o per so a agua ao porto ante que chegass ' o batel. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XXXVIa. é como Santa Maria pareçeu no maste da nave, de noite, que ya a Bretan[n]a, e a guardou que non perigoasse. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muit ' amar devemos en nossas voontades || a Sennor que coitas nos toll ' e tempestades. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Miragres fremosos || fal por nos Santa Maria, || e maravillosos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pois [que] Deus quis da Virgen Fillo || seer por nos pecadores salvar, || porende non me maravillo || se lle pesa de quen lle faz pesar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XXXIXa. é como Santa Maria guardou a sa omagen que a non queimas[s] ' o fogo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Virgen, Madre de Nostro Sen[n]or, || ben pode dar seu siso || ao sandeu, pois ao pecador || faz aver Parayso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XLIIa. é como o crerizon meteu o anel no dedo da omagen de Santa Maria, e a omagen encolleu o dedo con el. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Virgen mui groriosa, || Reynna espirital, || dos que ama é çeosa, || ca non quer que façan mal. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XLIIIa. é como Santa Maria resuscitou un menino na sa egreja de Salas. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen fiar na Madre do Salvador, || non perderá ren de quanto seu for. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Virgen Santa Maria, || guarda -nos, se te praz, || da gran sabedoria || que eno demo jaz. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XLIX. é como Santa Maria guiou os romeus que yan a sa egreja a Seixon e erraran o caminno de noite. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non deve null ' ome desto per ren dultar || que Deus ena Virgen vẽo carne Fillar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como pod ' a Groriosa | muy ben enfe[r]mos sãar, || assi aos que non saben | pode todo saber dar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Toda saude da Santa Reynna || ven, ca ela [é] nossa meezin[n]a. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LVI. é de como Santa Maria fez naçer as çinco rosas na boca do monje polos çinco psalmos que dizia à onrra das çinco leteras que á eno seu nome. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Gran dereit ' é de seer || seu miragre mui fremoso || da Virgen, de que naçer || quis por nos Deus grorioso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Mui grandes noit ' e dia || devemos dar porende || nos a Santa Maria || graças, porque defende || os seus de dano, || e sen engano || en salvo os guia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LVIII. é como Santa Maria desviou aa monja que sse non fosse con un cavaleiro. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
De muitas guisas nos guarda de mal || Santa Maria, tan muit ' é leal. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Fol é o que cuida que non poderia || faje -lo que quisesse Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXI[I]. é como Santa Maria deu o Fillo a hũa bõa moller que o deitara en pen[n]or, e creçera a usura que o non podia quitar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXII[I]. é como Santa Maria sacou de vergon[n]a a un cavaleiro que ouver ' a seer na lid[e] de Sant ' Estevan de Gromaz, de que non pod ' y seer polas suas tres mis[s]as que oyu. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen ben serv ' a Madre do que quis morrer || por nos, nunca pod ' en vergonna caer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXIII[I]. é como a moller que o marido leixara encomendada a Santa Maria non podo a çapata, que lle dera seu entendedor, meter. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXVI[I]. é como Santa Maria fez connoçer a un ome bo que tragia o demo consigo, e quisera -o matar, senon pola oraçon que dizia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Reynna gloriosa | tant ' é de gran santidade, || que con esto nos defende | do dem ' e de sa maldade. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Groriosa grandes faz || mirages por dar a nos paz. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXX. é de loor de Santa [Maria], das çinque letras que á no nome seu e que queren dizer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Eno nome de Maria || çinque letras, no -mais, y á. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Se muito non amamos, | gran sandeçe,fazemos, || a Sennor que nos mostra | de como a loemos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXIII. é como Santa Maria tornou a casula blanca que tingiu o vin[n]o vermello. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen Santa Maria quiser deffender, || non lle pod ' o demo niun mal fazer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Da que Deus mamou o leite do seu peito, || non e maravilla de sãar contreito. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXVII[I]. é como Santa Maria guardou un [privado do Conde de Tolosa que non fosse queimado no forno, porque oya sa missa cada dia]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non pode prender nunca morte vergon[n]osa || aquele que guarda a Virgen groriosa. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXIX. é como Santa Maria tornou a menina que era gar[r]ida, corda, e levó -a sig ' a Parayso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
De graça chẽa e d ' amor || de Deus, acorre -nos, Sennor. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Par Deus, tal sennor muito val || que toda door toll ' e mal. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
O que en Santa Maria | crever ben de coraçon, || nunca receberá dano | nen gran mal nen ocajon. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXXVI. é como Santa Maria livrou a moller pren[n]e que non morresse no mar, e fez -lle aver Fillo dentro nas ondas. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Acorrer -nos pode e de mal guardar || a Madre de Deus, [se] per nos non ficar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Virgen nos dá saude || e tolle mal, || tant ' á en si gran vertude || espirital. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Santa Maria poder á || de dar lum ' a queno non á. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Nulla enfermidade || non é de sãar || grav ' , u a piedade || da Virgen chegar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
De vergonna nos guardar || pun[n]a todavia || e de falir e d ' errar || a Virgen Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen aos servos da Virgen de mal se traballa || de lles fazer, non quer ela que esto ren valla. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXXXVI. é como Santa Maria guardou a alma dun ome bõo que sse non perdesse, ca o avian escabeçado ladrões, [e] fez [que se juntassen o corpo e a testa e sse maenfestasse]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Atal Sennor || é bõa que faz salva -lo pecador. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXXXVIII. é como hũa moller quis entrar en Santa Maria de Valverde e non podo abrir as portas atẽen que sse maenfestou. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non dev ' a Santa Maria | merçee pedir || aquel que de seus pecados | non se repentir. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Santa Maria, || Strela do dia, || mostra -nos via || pera Deus e nos guia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben pod ' a Sennor sen par || fazer oyr e falar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Senpre aos seus val, || e de mal todavia || guarda -os sen al || a mui santa Sennor. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.III. é como Santa Maria fez estar o monje treçentos anos ao canto da passaryn[n]a, porque lle pedia que [lle] mostrasse [qual] era o ben que avian os que eran en Parayso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.V. é como Santa Maria guareçeu a moller que chagara seu marido porque a non podia aver a ssa guisa. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Gran piedade e mercee e nobreza, || daquestas tres á na Virgen assaz, || tan muit ' en, que maldade nen crueza || nen descousimento nunca lle praz. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Prijon forte nen dultosa || non pod ' os presos tẽer || a pesar da Groriosa. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.VII. é como Santa Maria guardou de morte hũa judea que espenaron en Segobia; porque sse acomendou a ela non morreu nen se feriu. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tant ' é Santa Maria de ben mui comprida, || que pera a loar tenpo nos fal e vida. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XI. é como un crerigo de mis[s]a, que servia a Santa Maria, morreu no rio que ven por Paris; e a terçer dia resuscitó -o Santa Maria e sacó -o do rio. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
En todo tenpo faz ben || a Virgen que nos ma[n]ten. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XII. é como Santa Maria guardou hũa nave que ya carregada de triigo que non pereçesse, e sacou -a en salvo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XIII. é como Santa Maria de Monsarrat guardou o mõesteiro que non feriss ' a pena en ele que caeu da roca. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Por razon tenno d ' obedeçer || as pedras á que Madr ' é do Rey, || que quando morreu por nos, ben sei || que porende se foron fender. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XV. é como Santa Maria tolleu ao demo o menino que lle dera sa madre con sanna de seu marido, porque conçebera del dia de Pascua. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Con seu ben || sempre ven || en ajuda || connoçuda || de nos Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XVII. é como hũa moller prometera que non lavrasse no sabado, e per seu pecado lavrou, e foi logo tolleita das mãos; e poren mandou -sse levar a Santa Maria de Chartes, e foi [guarida]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XVIII. é como Santa Maria resusçitou en Saragoça un menino que levaron morto ant ' o seu altar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quantos me creveren loarán || a Virgen que nos mantem. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XXIIII. é como Santa Maria guardou un ome que apedraron que non morresse ata que se maenfestas[s]e, porque jajũava as vigias das sas festas. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XXVII. é como Santa Maria non quis que entrasse na sa egreja un mançebo que dera a ssa madre un couçe; e cortou o pee, [e depois sãou -o Santa Maria]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non pod ' ome pola Virgen | tanta coita endurar, || que pois ela non llo aja | [con] ben a gualardõar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XXVIII. é do Corpo de Nostro Sennor, que un vilão metera en hũa sa colmẽa por aver muito mel e muita çera; e ao catar do mel, achou dentro Santa Maria con [seu Fill ' en braço.] |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen entender quiser, ente[n]dedor || seja da Madre de Nostro Sennor. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XXXI. é como Santa Maria guardou o Enperador de Costantinobre que non morresse so hũa pena que caeu sobr ' ele, e morreron todo -los outros que con ele eran. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
En tamanna coita non pode seer || om ' a que a Virgen non poss ' acorrer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XXXV. é como Santa Maria livrou de desonrra dous que sse avian jurados por ela quando eram meninos que casassen ambos en uno, e fez -llo ela comprir. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XXXVI. é como en terra de Pulla, na villa que chaman Foja, jogava os dados hũa moller con outras co[n]pannas ant ' hũa egreja; e porque perdeu, lancou hũa pedra que désse ao Menino da omagen de Santa Maria, e ela alçou o braço e reçebeu [o colbe]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XXXIX. é como Santa Maria fez que falasse o Fillo que tiin[n]a nos braços ao da bõa moller, que lle disse : «papa.» |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Maravillosos || e piadosos || e mui fremosos || miragres faz || Santa Maria, || a que nos guia || ben noit ' e dia || e nos dá paz. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CXLI. é como Santa Maria acorreu a un monje seu que a servia e que ficava os gẽollos cada que ementavan o seu nome na ygreja e que beijava a terra. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen muit ' onrrar o nome da Sennor conprida, || dar -ll -á en este mundo e no outro vida. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Con razon é d ' averen gran pavor || as bestias da Madre daquel Sennor || que sobre todas cousas á poder. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XLV. é como San Johan, Patriarcha de Alixandria, deu quant ' avia a pobres en un ano caro. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Fol é a desmesura || quen dulta que tornada || a Ostia sagrada || non é en [carne pura]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta C.L. é de loor de Santa Maria. || A que Deus ama, amar devemos, || a que Deus preça e nos preçemos, || a que Deus onrra, nos muit ' onrremos: || esta é sa Madre Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tantas nos mostra a Virgen | de merçees e d ' amores, || que per ren nunca devemos | seer maos pecadores. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LIII. é dũa moller de Gasconna, que desden[n]ava a Rocamador, que disse que, se a alá non levasse hũa sela en que siia, que nunca alá yria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tan grand ' amor á a Virgen | con Deus, seu Fill ' , e juntança, || que por que y non dultemos, | a vezes faz demostrança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LV. é como un cavaleiro d ' Aleixandria foi malfeitor, e quando vẽo a velleçe, repentiu -sse e foi a un santo hermitan confessar; e disse -lle que jajũasse, e o cavaleiro disse que non podia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LVI. é como Santa Maria fez miragre en Cunnegro por un crerigo que cantava mui ben as sas prosas a ssa loor, e prendérono ereges e tallaron -ll ' a lengua. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non soffre Santa Maria | de seeren perdidosos || os que as sa[s] romarias | son de fazer desejosos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen bõa dona querrá || loar, loe a que par non á, || Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXI. é como uun ome de Moriella, que ameude ya a Santa Maria de Salas e tragia sa Magestade, viu vĩir anuvradro, e pos a Magestade na sa vin[n]a; e non firiu y pedra, e todas las outras foron apedreadas en rredor. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Poder á Santa Maria, | a Sennor de piedade, || de defender toda terra | de mal e de tenpestade. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Niun poder deste mundo | de gente nada non val || contra o poder da Virgen, | ca x ' é tod ' espirital. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A que por nos salvar || fezo Deus madr ' e Filla, || se se de nos onrrar || quer, non é maravilla. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXXI. é como hũa moller de Pedra -Salze ya con seu marido a Salas, e perderon un Fillo pequeno en un rio; e foron a Salas e achárono vivo ant ' o altar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Por dereito ten a Virgen, | a Sennor de lealdade, || que sobr ' el se torn ' o dano | de quen jura falsidade. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Soltar pode muit ' agin[n]a | os presos e os liados || a que faz ao seu Fillo | que nos solte dos pecados. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non vos é gran maravilla | de lum ' ao çego dar || a que con Deus, que é lume, | sé no Çeo par a par. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXXVIII. é dun menino de Alcaraz a que seu padre dera ũa muleta, e morreu -lle ; e encomendó -a a Santa Maria de Salas, e levantou -sse sãa. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXXXIIII. é como Santa Maria livrou de morte un meninno que jazia no ventre da madre, a que deran hũa cuitelada pelo costado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXXXVII. é do mõesteiro de Jherusalem, como lles deu Santa Maria muito trigo en un ano caro, e depois muito ouro. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXXXVIII. é dũa donzela que amava Santa Maria de todo seu corazon ; e quando morreu, feze -a seu padr ' abrir porque põya a mão no corazon, e acharon -lle fegurada a omagen de Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pouco devemos preçar || o demo, se Deus m ' anpar, || pois nos a Virgen guardar || que nos caudela. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXXXXI. é como a alcaydessa caeu de cima da pena de Roenas d ' Alvarrazin, e chamou Santa Maria, e non se feriu. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
O que de Santa Maria | sa merçee ben gaanna, || de tod ' ocajon -no guarda, | ja non será tan estranna. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXXXXIII. é como Santa Maria guardou de morte un mercador que deitaron no mar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como o nome da Virgen | é aos bõos fremoso, || assi é contra os maos | mui fort ' e mui temeroso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta C.LXXXXV. é como Santa Maria fez que onrrassen o cavaleiro que morreu no torneamento, porque guardou a sa festa. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Sempre punnou muit ' a Virgen | per u fosse connosçuda || dos que a non connoçian, | e sa bondade sabuda. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXXXXVII. é como Santa Maria de Terena re[ssocitou] un menino a que matara o demo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muitas vezes volv ' o demo | as gentes por seus pecados, || que non quer Santa Maria, | pois lle son acomendados. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XXXXIX. é como un peliteiro, que non guardava as festas de Santa Maria, começou a lavrar no seu dia de Março; e travessou -sse -lle a agulla na garganta que a non podia deitar, e foi a Santa Maria de Terena, e foi logo guarido. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.II. é como un clerigo en Paris fazia ũa prosa a Santa Maria e non podia achar ũa rima, [e foi rogar a Santa Maria] que o ajudasse y, e achó -a logo. E a Magestade lle disse: «Muitas graças.» |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen polo amor de Santa | Maria do seu fezer || algun ben, dar -vo -ll -á ela | que dé, se o no[n] tever. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.V. é como Santa Maria quis guardar ũa moura que tiin[n]a seu Fillo en braços u siia en ũa torre ontre duas amẽas, e caeu a torre, e non morreu, nen seu Fillo, nen lles enpeeçeu ren; e esto foi per oraçon dos crischãos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Aquele que en[a] Virgen | carne por seer veudo || Fillou, ja per ren non pode | seer nenllur ascondudo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muito foi noss ' amigo || Gabriel, quando disse: || «Maria, Deus é tigo.» |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Apostos miragres faz todavia || por nos, e fremosos, Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tod ' aquel que pola Virgen | quiser do seu ben fazer, || cousa que lle faça mingua | grande non á de perder. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen serve Santa Maria, | a Sennor mui verdadeira, || de toda cousa o guarda | que lle pon[n]am mentireira. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XV. é como Santa Maria guardou sa Majestade que non reçebesse dano de muitos tormentos que lle fazian os mouros. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
O que en Santa Maria | de coraçon confiar, || non se tema que o possa | per ren o dem ' enganar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XVII. é como un conde de França, que vẽo a Santa Maria de Vila -Sirga, non pode entrar na egreja ata que sse confessou. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non dev ' [a] entrar null ' ome | na ygreja da Sennor, || se ante de seus pecados | mortaes quito non for. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Razon an de seeren | seus miragres contados || da Sennor que ampara | [a]os desamparados. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non conven aa omagen | da Madre do glorioso || Rey que cabo dela seja | figura do demo astroso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
E quena non loará, || a que todo mal || tolle e todo ben nos dá! |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXI. é como Santa Maria guareçeu en Onna al Rey Don Fernando, quand ' era menino, dũa grand ' enfermedade. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXII. é do capelan que cantava missa no mõesteiro d ' Achelas, que é en Portugal, [e] consomiu ũa aran[n]a, e depois sayu -lle pelo braço. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen ouver na Groriosa | fiança con fe comprida, || non lle nuzirá poçõya, | e dar -ll -á por sempre vida. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXIIII. é como Santa Maria de Terena, que é no reyno de Portugal, resuscitou hũa menina morta. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Reyn[n]a en que é | comprida toda mesura, || non é sen razon se faz | miragre sobre natura. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXV. é como hun clerigo ena missa consomiu hũa aran[n]a que lle caeu no caliz, e andou -lle ontr ' o coiro e a carne viva, e fez Santa Maria que lle saysse pela unna. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muito bon miragr ' a Virgen | faz estranno e fremoso, || por que a verdad ' entenda | o ne[i]çio porfioso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXVI. é do mõesteiro d ' Ingraterra que ss ' afondou e a cabo dun ano sayu açima assi como x ' ante estava, e non se perdeu null ' ome. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Assi pod ' a Virgen so terra guardar || o seu, com ' ençima dela ou no mar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXVII. é como Santa Maria sacou un escudeiro de cativo, de guisa que o non viron os que guardavam o carçer en que jazia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXXI. é como Santa Maria fez que tres meninos alçassen os marmores que non podia alçar toda a gente que se y ajuntava. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXXII. é como un cavaleiro que andava a caça perdeu o açor, e quando viu que o non podia achar, levou un açor de çera a Vila -Sirga, e achó -o. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXXIIII. é como Santa Maria de Vila -Sirga fez oyr e falar un moço que era, sordo e mudo, porque teve vigia hũa noit ' ant ' o seu altar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como gradeçer ben -feito | é cousa que mu[i]to val, || assi queno non gradeçe | faz falsidad ' e gran mal. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXXVI. é como hũa moller perigoou no mar, e tragia un Fillo pequeno nos braços ; e feze -a Santa Maria per çima das aguas andar de pe, assi como iria per un mui bon chão. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXXVII. é como Santa Maria fez en Portugal, na vila de Santaren, a hũa moller pecador que non morresse ata que fosse ben confessada, porque avia gran fiança en ela e jajũava os sabados e as sas festas a pan e agua. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Se ben ena Virgen fiar || o pecador sabudo, || querrá -o na morte guardar || que non seja perdudo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
O que viltar quer a Virgen | de que Deus carne fillou, || se pois del filla vinga[n]ç ' a | maravilla nono dou. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Guardar -se deve tod ' ome | de jurar gran falsidade || ant ' a omagen da Virgen, | que é Sennor de verdade. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XLI. é como un menino, que era esposado con hũa menina, caeu de çima dũa muít ' alta pena en fondo e quebrou per todo o corpo e morreu; e sa madre começó -o de pedir a Santa Maria, e deu -llo viv ' e são, e meteu -ss ' en orden con sa esposa. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Parade mentes ora || como Santa Maria || d ' acorrer non demora || a quen por ela fia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
O que no coracon d ' ome | é mui cruu de creer, || pode -o Santa Maria | mui de lige[i]ro fazer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Gran dereit ' é que mal venna | ao que ten en desden || os feitos da Groriosa, | con que nos faz tanto ben. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XLV. é como Santa Maria tirou un ome de prijon e o fez passar un rio que era mui fondo, e non se mollou. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
O que en coita de morte | mui grand ' o en prijon for, || cham ' a Virgen gloriosa, | Madre de Nostro Sennor. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XLVI. é dũa bõa moller que ya cada sabado a hũa egreja que chaman Santa Marta dos Martires, e oblidou -xe -lle, e despoys foi alá de noite, e abriron -se -lle as portas da egreja. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A que as portas do Çeo | abriu pera nos salvar, || poder á nas deste mundo | de as abrir e çerrar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta CC.XLVII. é dũa menina que naçeu çega, e a cabo de .X. anos levárona a Santa Maria de Salas, e deu -lle logo seu lume Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XLVIII, é como dous marin[n]eiros sse querian matar en Laredo ant ' o altar de Santa Maria, e pola sa gran merçee guardó -os que sse non matassen. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Sen muito ben que nos faze | a Sennor espirital, || guarda -nos que non façamos | quanto podemos de mal. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCXLIX. é como un maestro que lavrava na egreja que chaman Santa Maria d ' Almaçan, en Castroxeriz, caeu de çima en fondo, e guardó -o Santa Maria que se non feriu. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Por nos, Virgen Madre, || roga a Deus, teu Padre || e Fill ' e Amigo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LII. é como Santa Maria guardou ũus omees que non morressen dejuso dun gran monte d ' arẽa que lles caeu desuso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tan gran poder a ssa Madre | deu eno fondo da terra || Deus d ' acorrer os coitados, | ben come en alta serra. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LIII. é como un romeu de França que ya a Santiago foi per Santa Maria de Vila -Sirga, e non pod ' en sacar un bordon de ferro grande que tragia en pẽedenca. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LIIII. é como dous monges, que sayron da orden, foron livres dos diabos polo nome de Santa Maria que eme[n]taron. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
O nome da Virgen santa | [a]tan muit ' é temeroso, || que quand ' [o] oe o demo, | perde seu poder astroso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LV. é como Santa Maria guareçeu a moller, que fezera matar seu genrro polo mal prez que lle apoyn[n]an con el, que non ardeu no fogo en que a meteron. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Na malandança || noss ' amparança || e esperança || é Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LVII. é como Santa Maria guardou sas reliquias que se non danassen entr ' outras muitas que se danaron. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LIX. é como Santa Marta fez [a]vĩir na sa egreja d ' Arraz dous jograres que sse querian mal, e deu -lles hũa candea que non pode outre trager senon eles. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Dized ' , ay trobadores, || a Sennor das sennores, || porque a non loades? |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LXII. é como Santa Maria guareçeu no Poy hũa moller que era sorda e mu[da]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Se non loassemos por al | a Sennor mui verdadeira, || devemo -la loar porque | nos demostra en carreira. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LXIIII. é como Santa Maria fez pereçer as naves dos mouros, que tiin[n]an çrcada Costantinopla, tanto que os crischãos poseron a sa ymagen na rriba do [mar]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LXV. é como Santa Maria guareçeu a Johan Damaceno da mão que avia cortada. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
De muitas guisas miragres | a Virgen espirital || faz, por que en Deus creamos | e por nos guardar de mal. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Gran confiança na Madre | de Deus sempr ' aver devemos || por muitos bõos miragres | que faz, de que nos loemos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta CC.LXIX. é como un meninno, que era sordo e mudo, resusçitó -o Santa Maria per rogo de sa madre do menino, e fez -lle cobrar o falar e o oyr. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCLXXI. é como hũa nave estedera tres meses en un rrio e non podia sair porque a conbatian mouros, e Santa Maria sacou -a en salvo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Maravillosos miragres | Santa Maria mostrar || va¡ por nos, que no -lo demo | non faça desasperar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LXXIII. é como Santa Maria en Ayamonte, riba d ' Aguadiana, fez aparecer dous fios con que cosessen os panos do seu altar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Poi -lo pecador pun[n]ar | en servir Santa Maria, || non temades que perder - | se possa per sa folia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A que nos guarda do gran fog ' infernal || sãar -nos pode de gran raiva mortal. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quena Virgen por sennor || tener, de todo mal guarrá. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LXXVII. é como Santa Maria guardou oyto almogavares en hũa fazenda que ouveron con mouros, porque non comeron carne en sabado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Maravillo -m ' eu com ' ousa | a Virgen rogar per ren || aquele que as sas festas | non guarda e en pouco ten. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Santa Maria, valed, ay Sennor, || e acorred ' a vosso trobador, || que mal le vai. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LXXXI. é como un cavaleiro vas[s]alo do demo non quis negar a Santa Maria, e ela livró -o del. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LXXXII. é como Santa Maria acorreu a un moço de Segobia que caeu dum sobrado muy alto, e non se feriu porque dis[s]e: «Santa Maria, val -me!» |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LXXXV. é como Santa Maria fez aa monja, que non quis por ela leixar de s ' ir cono cavaleiro, que sse tornass ' a sa orden, e ao cavaleiro fez outrossi que fillasse religion. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Do dem ' a per fia || nona toll ' outra cousa | come Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tanto quer Santa Maria | os que ama deffender, || que non soffr ' en nulla guisa | leixa -los esca[r]neçer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LXXXIX. é como un ome bõo de religion foi veer a ygreja u jazia o corpo de Sant ' Agostin, e viu y de noite Santa Maria e grandes coros d ' angeos que cantavam ant ' el[a]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LXXXIX. é como Santa Maria de Tocha guariu un lavrador que andava segando en dia de San Quirez, que se lle çerraron os punnos a[n]bos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Maldito seja quen non loará || a que en si todas bondades á. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XC.I. é como Santa Maria tirou un escolar de prijon en Touro porque lle fezera hũa cantiga eno carcer jazendo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XC.II. é como el Rey Don Fernando vẽo en vision ao tesoureiro de Sevilla e a maestre Gorje que tirassen o anel do seu dedo e o metessen no dedo da omagen de Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muito demostra a Virgen, | a Sennor espirital, || sa lealdade a aquele | que acha senpre leal. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non é mui gran maravilla | seerem obedientes || os angeos aa Madre | daquel cujos son sergentes. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Que por al non devess ' ome | Santa Maria servir, || deve -o fazer por quam ben | sabe serviço graçir. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XC.VII. é como Santa Maria mostrou vertude na sa omagen, porque dizi[a] un frade que non avia vertude no m[adeir ' entallado]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Com ' é mui bõa a creença | do que non vee om ' e cree, || ben assi é mal creente | de non creer o que vee. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Graça e vertude mui grand ' e amor || mostra Santa Maria no pecador. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre de Jhesu -Cristo, | que é Sennor de nobrezas, || non soffre que en sa casa | façan furtos nen vilezas. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Por fol tenno quen na Virgen | non á mui grand ' asperança, || ca noss ' esforç ' é nos medos | e nas coitas amparança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.[I]V. é como Santa Maria de Ribela non quer que arça outr ' oyo ant ' o seu altar senon d ' olivas que seja ben claro e muit ' esmerado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Aquela en que Deus carne | prendeu e nos deu por lume, || das cousas linpias se paga | senpre, tal é seu costume. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.VI. é como Santa Maria fez converter un erege en Roma que dizia que Santa Maria non podia seer virgen e aver fillo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Por gran maravilla tenno | de null ' ome s ' atrever || a dizer que Deus non pode | quanto xe quiser fazer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Toller pod ' a Madre de Nostro Sennor || toda tempestade, se ll ' em prazer [for]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non deven por maravilla | tẽer en querer Deus Padre || mostrar mui grandes miragres | pola bẽeita sa Madre. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muito per dev ' a Reyn[n]a || dos Çeos seer loada || de nos, ca no mundo nada || foi [ben] come fror d ' espin[n]a. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
O que diz que servir ome | aa Virgen ren non é, || aquest ' é de mal recado | e ome de maa fe. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XII. é como o cavaleiro non pode comprir sa voontade con sa amiga na casa en que lavraran a [omagen de Santa Maria]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non conven que seja feita | nihũa desapostura || no logar en que seve | da Virgen a sa figura. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ali u todo -los santos | non an poder de põer || consello, pono a Virgen, | de que Deus quiso naçer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XV. é como Santa Maria guareçeu en Tocha, que é cabo Madride, un meninno que tiin[n]a hũa espiga de triigo no ventre. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tant ' aos pecadores | a Virgen val de grado, || per que seu santo nome | dev ' a seer mui loado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XVI. é como Santa Maria fillou vingança do crerigo que mandou queimar a hermida, e fez -lla fazer nova. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Par Deus, non é mui sen guisa | de ss ' ende mui mal achar || o que a Santa Maria | s ' atrev ' a fazer pesar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen quer mui ben pod ' a Virgen gloriosa || de door guarir, non será tan coitosa. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XXIII. é como Santa Maria resuscitou un meninno en Coira, hũa aldea que é preto de Sevilla. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XXIIII. é como Santa Maria guareçeu en Sevilla un mudo que avia do[u]s anos que non falara. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Sennor que mui ben soube | per sa lingua responder || a Gabriel, mui ben pode | lingua muda correger. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Con dereit ' a Virgen santa | á nome Estrela do Dia, || ca assi pelo mar grande | come pela terra guia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XXVII é como Santa Maria guariu o clerigo que se lle tornaran as pernas atras porque fez ũus panos mẽores dun pano que furtou de sobelo altar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XXVIII. é como Santa Maria fillou un logar pera ssi eno reyno de Sevilla e fez que lle chamasse[n] Santa Maria do Porto. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Sabor á Santa Maria, | de que Deus por nos foi nado, || que se[u] nome pelas terras | seja sempre nomeado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC .XXIX. é como Deus fez a un mouro, que fillou a oferta do altar de Santa Maria, que se non mudasse do logar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XXXI. é como Santa Maria de Rocamador resusçitou un menino. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XXXII. é como en ũu mõesteiro en reyno de Leon levantou -sse fogo de noite, e mató -o a omagem de Santa Maria cono veo que tiin[n]a na cabeça. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Atan gran poder o fogo | non á per ren de queimar, || como á Santa Maria, | quando quer, de o matar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XXXIII. é como Santa Maria de Terena guariu un ome contreito que andava en carreta mais avia de .XV. anos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Connosçudamente mostra | miragres Santa Maria || en aqueles que a chamam | de coraçon noit ' e dia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
De resurgir ome morto | deu Nostro Sennor poder || a sa Madr ' , e toda cousa | guardar de se non perder. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben como pun[n]a o demo | en fazer -nos que erremos, || outrossi a Virgen pun[n]a | como nos d ' errar guardemos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XXXVII. é como Santa Maria guardou un fillo dum ome bõo que non morresse quando caeu o cavalo sobr ' el. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XXXIX. é como Santa Maria guardou hũa nave que non perigoasse no mar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
En quantas guisas os seus acorrer || sab ' a Virgen, non se pode dizer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Com ' á gran pesar a Virgen | dos que gran pecado fazen, || outrossi en salvar punna | os que en torto non jazen. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XLII é como Santa Maria fez pareçer a sa omage d ' ontre hũas pedras marmores que serravan en Costantinopla. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre do que o demo | fez no mudo que falasse, || fezo a outro diabo | fazer como se calasse. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XLIIII. é como Santa Maria de [Tudia] fez a hũa cavalgada de mouros e a outra de crischãos que maseron hũa noite cabo da sa ygreja e non se viron, por non averen ontre ssi desavẽença. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Os que a Santa Maria | saben fazer reverença, || macar se non amen eles, | ela met ' y avẽença. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.XLVII. é como Santa Maria de Tudia resurgiu un menino que era morto de quatro dias. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Santa Maria, Sennor, || val -nos u nos mester for. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LI. é como Santa Maria acreçentou o vinno na cuba en Daconada, hũa aldea que é preto de Palença. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LIII é como un meninno,que criava un abade en sa castra tragia de comer ao Meninno que tĩia a omagen nos braços, e disso -ll ' a omagen que comeria con ele muy çedo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen a omagen da Virgen | e de seu Fillo onrrar, || deles será muit ' onrrado | no seu ben, que non á par. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Eno pouco e no muito, | en todo lles ja - mercee || aos seus servos a Virgen, | Madre do que todo vee.] |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LV. é como Santa Maria de Vila -Sirga livrou un ome da forca que non morreu, por un canto que dera a sa ygreja. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LV[I]. é como Santa Maria do Porto fez vĩir ũa ponte de madeira pelo rio de Guadalete pera a obra da sa ygreja que fazian, ca non avian y madeira con que lavrassen. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non é mui gran maravilla | se sabe fazer lavor || a Madre do que o mundo | fezo e é del Sennor. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A que as cousas coitadas | d ' ajudar muit ' é tẽuda, || non vos é gran maravilla | se x ' ela a ssi ajuda. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Loar devemos a Virgen | porque nos sempre gaanna || amor de Deus, e que punna | de nos guar[dar] de [sa] sanna. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Null ' ome per ren non deve | a dultar nen a tẽer || que non pode na omagen | da Virgen vertud ' aver. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
En bon ponto vimos esta Sennor que loamos, || que nos tan çed[o] acorre quando a cham[am]os. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXIIII. é como Santa Maria do Porto guardou .XXX. omẽes que cavavan terra pera sa ygreja, e caeu hũa torre sobr ' eles e non [lles enpeeçeu]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quem por serviço da Virgen | mete seu corp ' en ventura, || de tod ' ocajon o guarda, | ca é Sennor de mesura. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXV. é como Santa Maria tirou de dulta un frade noviço, que dizia que a alma non era nada, no mõeste[i]ro de Fontefria en Narbona. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A que en nossos cantares | nos chamamos Fror das flores, || maravilloso miragre | fez por ũus caçadores. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXVII. é como Santa Maria do Porto guareçeu a[l] Rey Don Affonso dũa grand ' enfermidade de que lle ynchavan as pernas tan muito que lle non cabian nas calças. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXVIII. é como Santa Maria do Porto guariu hũa moller dũa coobra que tragia eno ventre, e avia ben tres anos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como nos dá car[r]eiras | a Virgen que façamos || ben, outrossi nos mostra | como mal non ajamos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LIX. é como Santa Maria guardou de mal hũa bõa moller de Santaren dun alcayde malfeitor, que a quisera meter en perdeda de quant ' avia por [hũa sortella que lle deitara en pennor]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Loemos muit ' a Virgen Santa Maria, || Madre de Jesu -Crist ' , a noit ' e o dia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXXII. é como Santa Maria do Porto guariu hũa moller que perigoara dũa pinaça e caera no mar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tantos vay Santa Maria | eno seu Porto fazer || de miragres, que trobando | non posso os mẽos dizer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muito quer Santa Maria, | a Sennor de ben conprida, || que quand ' aos seus ajuda, | que sej[a] deles servida. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXXV. é como Santa Maria guariu un cavalo dum escrivano del Rey, que lle queria morrer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
En todo nos faz merçee || a Sennor que todo vee. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXXVIII. é como un ome bõo, que morava na colaçon de San Salvador de Sevil[l]a, tiinna ũa sa filla doente pera morte, e jouve .III. dias que non falou; e prometérona a Santa Maria do Porto, e guareçeu. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muito nos faz gran merçee | Deus Padre, Nostro Sennor, || u fez sa Madre avogada | [e seu Fillo Salvador]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXXXI. é como Santa Maria do Porto resuscitou un menino que morrera, fillo dum ome bõo que morava en Xerez. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXXXII. é como un ric -ome pedia un herdamento al Rey que lle avia a dar por outro que lle fillara, e nono podia aver dele ; e prometeu algo a Santa Maria, [e fez -llo aver logo muy bõo]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXXXIII. é como Santa Maria de Seguença guardou ũa moller que queria entrar en hũa nave e caeu no mar, e [guareceu e sacó -a] Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
O ffondo do mar tan chão | faz come a terra dura || aos seus Santa Maria, | Sennor de mui gran mesura. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXXXIIII. é como Santa Maria levou a alma dun frade que pintou o seu nome de tres coores. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A que por mui gran fremosura | é[ste] chamada Fror das frores, || mui mais lle praz quando lle loan | seu nome que d ' outras loores. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXXXV. é como Santa Maria do Porto guareçeu un ome dũa pedrada que lle sedara a tela, e tornou -se paralitico, e guareçé -o Santa Maria. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Que por al non devess ' ome a | Santa Maria servir, || deve -o fazer [por] quan ben | sabe serviço graçir. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A que per a Parayso | irmos nos mostra camin[n]os, || poder á de sãar vellos | e mançebos e menin[n]os. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Senpre faz o mellor || a Madre do Sennor || Salvador. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCCXC.II. é como Santa Maria do Porto consentiu que enforcassen un ome que jurara mentira pelo seu nome. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Macar é Santa Maria | Sennor de mui gran mesura, || muit ' estranna quen por ela | mente ou faz falsa jura. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCCXC.III. é como Santa Maria do Porto guareçeu un menino que trouxeron a ssa casa ravioso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCCXC.IIII. é como eno mõesteiro de Jerusalen lles deu Deus muito trigo un ano e outro muit ' ouro. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Niun poder deste mundo | de gente nada non val || contra o poder da Virgen, | ca x ' é tod ' espirital. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCCXC.VI. é como Santa Maria de Tocha guariu un lavrador que andava segando en dia de San Quirez, que se lle sarraron os punos ambos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
A Madre do Pastor bõo que connosçeu o seu gãado || ben pode guardar aquele | que lle for acomendado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
[Q]uen usar na de Deus Madre | falar, e amiga, || non lle falirán razões | [muy] bõas que diga. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
[P]ero cantigas de loor || fiz de muitas maneiras, avendo de loar sabor || a que nos dá carreiras... |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Aver non poderia || lagrimas que chorasse... |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non é sen guysa d ' enfermos sãar || o santo leite que Deus quis mamar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXVIIII.a é como Santa Maria faz en Costa[n]tinobre decer un pano ante sa omagen. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
De muitas guysas mostrar || xe nos quer Santa Maria || por xe nos fazer amar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como o demo cofonder, || nos quer acorrer || Santa Maria e valer || e del defender. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Cantando e con dança || seja por nos loada || a Virgen corõada || que é noss ' asperança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quem Santa Maria servir, || Non pode no seu ben falir. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta é a primeyra da Nacença de Santa Maria, que cae no mes de setembro ; e começa assi: |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta terceira é da Virgĩidade de Santa Maria, e esta festa é non mes de dezenbro, e feze -a Sant ' Alifonsso; e começa assi: |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta quinta é de como o angeo Gabriel vẽo saudar a Santa Maria, e esta festa é no mes de março. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tan bẽeyta foi a saudaçon || per que nos vẽemos a salvaçon. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Muito foi noss ' amigo || Gabriel, quando disse || «Maria, Deus é tigo.» |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .VII. é como Santa Maria levou seu Fillo ao templo e o offereçeu a San Symeon ; e esta festa é no mes de febreyro. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Nobre don e muy preçado | foi Santa Maria dar || a Deus quando ll ' o seu Fillo | foi no templo presentar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Des quando Deus sa Madre | aos Çeos levou, || de nos levar consigo | carreira nos mostrou. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta deçima é no dia aa Proçession, como as processiões do Çeo reçeberon a Santa Maria quando sobiu aos Çeos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XI., en outro dia de Santa Maria, é de como lle venna emente de nos ao dia do juyzio e rogue a seu Fillo que nos aja merçee. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XII. é de como Santa Maria rogue por nos a seu Fillo eno dia do juyzio. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Madre de Deus, ora | por nos teu Fill ' essa ora. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Como podemos a Deus gradeçer || quantos bẽes el por nos foi fazer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta segunda é de como os tres Reis Magos vẽeron a Beleen aorar a Nostro Sennor Jesu -Cristo e lle ofereron seus dões. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pois que dos reys Nostro Sennor || quis de seu lin[n]age decer, || con razon lles fez est ' amor || en que lles foi aparecer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta terceira é como Nostro Sennor resurgiu e como se mostrou aos Apostolos e aas tres Marias. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta quarta é como Nostro Sennor subiu aos Çeos ante seus dicipolos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta quinta é como Nostro Sennor enviou o seu Santi Sp[i]rito sobre los seus dicipolos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Todo -los bẽes que nos Deus || quis fazer polo Fillo seu, || nos conpriu quando aos seus || o seu Sant ' Espirito deu || que prometeu. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 420 |
Esta quinta é como Nostro Sennor enviou o seu Santi Sp[i]rito sobre los seus dicipolos. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 102 |
[Este é o Prologo das Cantigas de Santa Maria, ementando as cousas que á menester eno trobar]. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 109 |
[Esta é como Santa Maria fez cobrar a Theophilo a carta que fezera cono demo, u se tornou seu vassalo.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 111 |
[Esta é como Santa Maria guardou ao fillo do judeu que non ardesse, que seu padre deitara no forno.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 134 |
[Esta é de como Santa Maria tolleu a alma do monge que ss ' affogara no rio ao demo, e feze -o ressocitar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 137 |
Esta é como Santa Maria se queixou en Toledo eno dia de ssa festa de Agosto, porque os judeus crucifigavan ũa omagen de cera, || a semellança [de seu Fillo]. || |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 139 |
[Esta é como Santa Maria guardou o ladron que non morresse na forca, porque a saudava.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 141 |
[Esta é como Santa Maria rogou a seu Fillo pola alma do monge de San Pedro, porque rogaron todo -los Santos, e o non quis fazer senon por ela.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 149 |
[Esta é como Santa Maria converteu un cavaleiro namorado, que ss ' ouver ' a desasperar porque non podia aver sa amiga.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 155 |
[Esta é como Santa Maria fez fazer aos babous que crian a seda duas toucas, porque a dona que os guardava lle prometera hũa e non lla dera.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 160 |
[Esta é de loor de Santa Maria, por quantas mercees nos faz.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 164 |
[Esta é como Santa Maria guardou a un lavrador que non morresse das feridas que lle dava un cavaleiro e seus omees.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 166 |
[Esta é como Santa Maria acrecentou o vỹo no tonel, por amor da bõa dona de Bretanna.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 176 |
[Esta é como Santa Maria juigou a alma do romeu que ya a Santiago, que sse matou na carreira por engano do diabo, que tornass ' ao corpo e fezesse pẽedença.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 183 |
[[E]sta é como Santa Maria deffendeu Costantinobre dos mouros que a conbatian e a cuidavan fillar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 190 |
[Esta é de loor de Santa Maria, de como Deus non lle pode dizer de non do que lle rogar, nen ela a nos.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 192 |
[Esta é como Santa Maria levou o boi do aldẽao de Segovia que ll ' avia prometudo e non llo queria dar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 195 |
[Esta é como Santa Maria amẽaçou o Bispo que descomungou o crerigo que non sabia dizer outra missa senon a sua.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 197 |
[Esta é como Santa Maria levou en salvo o romeu que caera no mar, e o guyou per so a agua ao porto ante que chegass ' o batel.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 207 |
[Esta é como Santa Maria pareceu no maste da nave, de noite, que ya a Bretanna, e a guardou que non perigoasse.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 215 |
[[E]sta é como Santa Maria guardou a sa omagen, que a non que[i]mas[s] ' o fogo.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 221 |
[[E]sta é de como o [crerizon] meteu o anel eno dedo da omagen de Santa Maria, e a omagen encolleu o dedo con el.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 241 |
[Esta é de como Santa Maria guiou os romeus, que yan a sa eigreja a Seixon e erraron o camỹo de noite.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 244 |
[Esta é de loor de Santa Maria, que mostra por que razon encarnó Nostro Sennor en ela.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 260 |
[Esta é como Santa Maria fez nacer as cinco rosas na boca do monge depos ssa morte, polos cinco salmos que dizia a onrra das cinco leteras que á no seu nome.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 266 |
[Como Santa Maria desviou aa monja que se non fosse con un cavaleiro con que posera de ss ' ir.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 276 |
[Como Santa Maria deu o fillo a hũa bõa [dona] que o deitara en pennor, e creçera a usura que o non podia quitar; e começa assi:] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 278 |
[Como Santa Maria sacou de vergonna a un cavaleiro que o[u]ver ' a seer ena lide en Sant Estevan de Gromaz, de que non pod ' y seer polas suas tres missas que oyu; começa assi:] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 282 |
[Como a moller que o marido leixara en comenda a Santa Maria non podo a çapata que lle dera seu entendedor meter no pee nen descalça -la] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 298 |
[Como Santa Maria fez connocer ao ome bõo que tragia o demo consigo por servente; e quisera -o matar, senon pola oraçon que dizia.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 308 |
[E]sta é de loor de Santa Maria, das çinque leteras que á no seu nome e que queren dizer. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 314 |
[[C]omo Santa Maria tornou a casula branca que tingiu o vinno vermello; e começa assi: ] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 329 |
[Como Santa Maria guardou un privado do Conde de Tolosa que non fosse queimado no forno, porque oya sa missa cada dia.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 333 |
[Como Santa Maria tornou a menĩa que era gar[r]ida, corda, e levó -a sigo a Parayso.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 349 |
[Como Santa Maria livrou a moller prenne que non morresse no mar e fez -lle aver fillo dentro nas ondas; e começa assi:] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 375 |
[[C]omo Santa Maria guardou a alma dun ome bõo que sse non perdesse, ca o avian escabeçado ladrões, [e] fez que se juntassen o corpo e a testa e sse maenfestasse.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 381 |
[Como hũa moller quis entrar en Santa Maria de Valverde e non pude abrir as portas atẽen que sse mãefestou.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 392 |
[Como Santa Maria feze estar o monge trezentos anos ao canto da passarỹa, porque lle pedia que lle mostrasse qual era o ben que avian os que eran en Paraiso.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 397 |
[[C]omo Santa Maria guareceu o moller que chagara seu marido porque a non podia aver a ssa guisa.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 405 |
[[e] porque sse acomendou a ela non morreu nen se firiu.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 414 |
[[E]sta é como un crerigo de missa que servia a Santa Maria morreu no rio que ven por Paris; e a tercer dia rressocitó -o Santa Maria e sacó -o do rio.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 417 |
[[C]omo Santa Maria guardou hũa nave que ya carregada de triigo que non pareçesse, e sacó -a en salvo ao porto.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 419 |
[Como Santa Maria de Monsserraz guardou o mõesteiro que non feriss ' a pena en ele que caeu da roca.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 436 |
[[C]omo hũa moller prometera que non lavrasse no sabado e per seu pecado lavrou, e foi logo tolleita das mãos, ; e poren mandou -sse levar a Santa Maria de Chartes, e foi guarida.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 451 |
[[C]omo Santa Maria guardou un ome que apedraron que non morrese ata que sse mẽefestasse, porque jajũava as vigias das sas festas.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 460 |
[Esta é como Santa Maria non quis que entrasse na sa eigreja do Poe un mancebo que dera a ssa madre un couce; e el, pois viu que non podia entrar, corto[u] o pee, e depois sãou -[o] Santa Maria.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 463 |
[Esta é do Corpo de Nostro Sennor, que un vilão metera en hũa sa colmẽa por aver muito mel e muita cera; e ao catar do mel mostrou -sse que era Santa Maria con seu Fill ' en braço.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 470 |
[[E]sta é como Santa Maria guardou o Emperador de Costantinobre que non morresse so hũa pena que caeu sobr ' ele, e morreron todo -los outros que con ele eran.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 484 |
[[C]omo Santa Maria livrou de desonrra dous que sse avian jurados por ela quando eran menỹos que casassen ambos en uno, e fez -lo conprir.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 489 |
[[E]sta é como en terra de Pulla, en hũa vila que á nome ' Foja, jogava hũa moller os dados co outras conpannas ant[t] ' hũa eigreja; e porque perdeu, lançou hũa pedra que déss ' ao Menỹo da omage de Santa Maria, e ela alçou o braço e recebeu o colbe.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 496 |
[Como Santa Maria fez que falasse o Fillo que tĩia nos braços ao da bõa moller, que lle disse: "papa!"] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 499 |
[Como Santa Maria acorreu a un monge seu que a servia e que ficava os gẽollos cada que ementavan o seu nome na eigreja e beijava a terra.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 509 |
[Como San Johan, patriarca de Alexandria, deu quant ' avia a pobres en ũu ano caro.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 528 |
[Como hũa moller de Gasconna, que desdennava a romaria de Santa Maria de Rocamador, disse que, sse a alá non levass ' hũa sela en que siia, que nunca yria alá.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 532 |
[Como un cavaleiro d ' Aleixandria foi malfeitor, e quando vẽo a vellece, repentiu -sse e foi a un santo hermitan confessar -sse; e el disse -lle que jajũasse, e o cavaleiro disse que non podia.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 535 |
[Este miragre fez Santa Maria em Cunnegro por un crerigo que cantava mui ben as sas prosas a ssa loor, e prendérono ereges e tallaron -ll ' a lingua.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 544 |
[Como un ome de Moriella, que ameude ya a Santa Maria de Salas e tragia sa Magestade, viu vĩir nuveado e pos a Magestade na sa vinna; e non firiu y a pedra, e toda -las outras foron apedreadas en derredor.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 564 |
[Como hũa moller de Pedra -Salze ya con seu marido a Salas, e perderon un fillo pequeno en un rio, e foron a Salas e acharono vivo ant ' o altar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 595 |
[Esta é como Santa Maria livrou de morte ũu menynno que jazia no ventre da madre, a que deran hũa cuitelada pelo costado.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 604 |
[Esta cantiga é do mõesteiro de Jherusalem, como lles deu Santa Maria muito trigo en un ano caro e depois muito ouro.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 607 |
[Esta é dũa donzela que amava a Santa Maria de todo seu coraçon; e quando morreu, feze -a seu padre abrir porque põya a mão no coraçon, e acharon -lle fegurada a omage de Santa Maria.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 613 |
[Como a alcaydesssa caeu de cima da pena de Roenas d ' Alvarrazin, e chamou Santa Maria e non se feriu.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 620 |
[Como Santa Maria guardou de morte ũu mercadeiro que deitaron no mar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 625 |
[Como Santa Maria fez que onrrassen o cavaleiro que morreu no torneamento, porque guardou a sa festa.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 638 |
[Como un peliteiro, que non guardava as festas de Santa Maria, começou a lavrar no seu dia de Março, e travesou -sse -lle a agulla na garganta que non a podia deitar; e foi a Santa Maria de Terena e foi logo guarido.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 645 |
[Esta é como un clerigo en Paris fazia ũa prosa a Santa Maria e non podia [achar] hũa rima, e foi rogar a Santa Maria que o ajudasse y, e achó -a logo.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 651 |
[Como Santa Maria quis guardar hũa moura que tĩia seu fillo en braços u siia en hũa torre ontre duas amẽas, e caeu a torre, e non morreu nen seu fillo, nen lles enpeceu ren, e esto foi per oraçon dos cresch[ã]os.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 674 |
[Como Santa Maria guardou a sa Majestade que non recebesse dano de muitos tormentos que lle fazian os mouros.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 680 |
[Esta é de como un conde de França que vẽo a Santa Maria de Vila -Sirga non pude entrar na eigreja, e mẽos de sse confessar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 691 |
[Esta é do capelan que cantava missa no mõesteiro das donas d ' Achelas, que é en Portugal, [e] consomyu hũa aranna, e depois sayu -lle pelo braço.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 695 |
[Como Santa Maria de Terena, que é no reino de Portugal, ressucitou hũa menỹa morta.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 698 |
[[C]omo hũu clerigo ena missa consomiu hũa aranna que lle caeu no calez, e andava -lle ontr ' o coiro e a carne viva, e fez Santa [Maria] que lle saysse pela unna.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 701 |
[Esta é do mõesteiro d ' Ingraterra que ss ' affondou e a cabo dun ano sayu a cima assi como x ' ant ' estava e non se perdeu null ' ome nen enfermou.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 704 |
[Como Santa Maria sacou un escudeiro de cativo de guisa que o non viron os que guardavan o carcer en que jazia.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 712 |
[Como Santa Maria fez que tres minỹos alçassen os mármores que non podian alçar toda a gente que sse y ajuntava.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 715 |
[Como un cavaleiro que andava a caça perdeu o açor, e quando viu que o non podia achar, levou ũu açor de cera a Vila -Sirga, e achó -o.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 719 |
[Esta é como Santa Maria de Vila -Sirga fez oyr e falar un moço que era sordo e mudo, porque teve vigia hũa noit ' ant ' o seu altar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 725 |
[Como hũa moller perigoou no mar, e tragia un fillo pequeno nos braços; e feze -a Santa Maria per cima das aguas andar de pe, assi como yria per un mui bo chão.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 727 |
[Como Santa Maria fez en Portugal na vila de Santaren a hũa moller peccador que non morresse ta que fosse ben confessada, porque avia gran fiança en ela e jajũava os sabados e as sas festas a pan e agua.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 750 |
[[C]omo Santa Maria tirou un ome de prijon e o fez passar un rrio que era mui fondo, e non se mollou.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 755 |
[Esta é dũa bõa moller que ya cada sabado a hũa eigreja que chaman Santa Maria dos Martires, e obridó -xe -lle, e depois foi alá de noite, e abriron -xe -lle as portas da eigreja.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 757 |
[Como hũa menỹa naceu cega, e a cabo de .x. anos levárona [a] Santa Maria de Salas, e deu -lle logo seu lume Santa Maria.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 759 |
[Como dous marỹeiros sse querian matar en Laredo ant ' o altar de Santa Maria, e pola ssa gran mercee guardó -os que sse non matassen nen se ferissen.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 761 |
[Como un maestre que lavrava na eigreja que chaman Santa Maria d ' Almaçan, en Castroxeriz, caeu de cima en fondo, e guardó -o Santa Maria que sse non feriu.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 13 |
[Como Santa Maria guardou ũus omẽes que non morressen dejuso dun gran monte de arẽa que lles caeu dessuso.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 15 |
[[C]omo un romeu de França que ya a Santiago foi per Santa Maria de Vila -Sirga, e non pod ' en sacar un bordon de ferro grande que tragia en pẽedença.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 19 |
[[C]omo dous monges que sairon da orden foron livres dos diablos polo nome de Santa Maria que ementaron.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 21 |
[Como Santa Maria guareceu a moller que fezera matar seu genrro polo mal prez que ll ' apõyan con el, que non ardeu no fogo en que a meteron.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 28 |
[Como Santa Maria guardou sas relicas que se non danassen entr ' outras muitas que se danaron.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 32 |
[Como Santa Maria fez avĩir na ssa eigreja d ' Arraz dous jograres que sse querian mal, e deu -lles hũa candea que non pode outre trager senon eles.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 38 |
[C]omo Santa Maria guareçeu no Poy hũa moller que era sorda e muda. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 42 |
[C]omo Santa Maria fez pereçer as naves dos mouros que tii[n]am çercada Costantinopla, tanto que os crischãos poseron a ssa ymagen na rriba do mar. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 57 |
[[C]omo un menino que era sordo e mudo resuscitó -o Santa Maria per rogo de sa madre do menino e fez -lle cobrar o falar e o oyr.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 61 |
[Esta é de como hũa nave estedera tres meses en un rio e non podia sair porque a conbatian mouros, e Santa Maria sacou -a en salvo.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 76 |
[Como Santa Maria guardou oito almograves en hũa faze[n]da que ouveron con mouros, porque non comeron carn ' en sabado.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 80 |
[Como el Rei pidiu mercee a Santa Maria que o guarecesse dũa grand ' enf[e]rmidade que avia; e ela, como Sennor poderosa, guarecé -o] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 83 |
[[C]omo un cavaleiro vas[s]alo do demo non quis negar Santa Maria, e ela o livrou do seu poder.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 86 |
[[C]omo Santa Maria acorreu a un moço de Segobia que caeu dun sobrado mui alto, e non se feriu porque disse;] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 93 |
[Como Santa Maria fez aa monja que non quis por ela leixar de ss ' ir con o cavaleiro que sse tornass ' a sua ordin, e ao cavaleiro fez outrossi que fillasse religion.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 101 |
[[C]omo un ome bõo de relijon foy veer a ygreja u jazia o corpo de Sant ' Agostin, e viu y de noite Santa Maria e grandes coros d ' angeos que cantavan ant ' ela.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 103 |
[Como Santa Maria de Tocha guariu un lavrador que andava segando en dia de San Quirez, que se lle çerraron os punos ambos.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 107 |
[Como Santa Maria tirou un escolar de prijon en Touro porque lle fezera hũa cantiga eno carcer jazendo.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 110 |
[[C]omo el Rey Don Fernando vẽo en vision ao tesoureiro de Sevilla e a maestre Gorge que tirassen o a[n]el do seu dedo e o metessen no dedo da omagen de Santa Maria.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 123 |
[[C]omo Santa Maria mostrou vertude na sa omagen, porque dizia un frade que non avia vertude no madeir ' entallado.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 139 |
[Esta é como Santa Maria de Ribela non quer que arça outr ' oyo ant ' o seu altar senon d ' olivas que seja ben claro e muit ' esmerado.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 144 |
[[C]omo Santa Maria fez converter un erege en Roma que dizia que Santa Maria non podia seer virgen e aver fillo.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 159 |
[Como o cavaleiro non pude conprir ssa vontade con sa amiga na casa en que lavravan a [omagen de Santa Maria]]. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 169 |
[Esta é como Santa Maria guareceu en Tocha, que é cabo Madride, un menỹo que tĩia hũa espiga de triigo no ventre.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 171 |
[Como Santa Maria fillou vingança do cerigo que mandou queimar a hermida, e fez -lla fazer nova.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 188 |
[Como Santa Maria ressucitou ũu menynno en Coira, hũa aldea que é preto de Sevilla.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 190 |
[Como Santa Maria guareceu en Sevilla ũu mudo que avia dous anos que non falara.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 197 |
[Como Santa Maria guariu o crerigo que se lle tornaran as pernas atras porque fez ũus panos mẽores dun pano que furtou de sobelo altar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 199 |
[Esta é como Santa Maria fillou un logar pera si eno reino de Sevilla e fez que lle chamassen Santa Maria do Porto.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 202 |
[Como Deus fez a un mouro que fillou a oferta do altar de Santa Maria que se non mudasse do logar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 206 |
[Como Santa Maria de Rocamador ressocitou un menynno morto.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 208 |
[Esta é como en ũu mõesteiro en[o] reino de León leva[n]tou -sse fogo de noite, e mató -o a omagen de Santa Maria con o veo que tiinna na cabeça.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 211 |
[Como Santa Maria de Terena guariu ũu ome contreito que andava en carreta mais avia de .XV. anos.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 223 |
[[C]omo Santa Maria guardou un fillo dun ome bõo que non morresse quando caeu o cavalo sobr ' el.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 227 |
[Est ' é como Santa Maria guardou hũa nave que non perigoasse no mar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 236 |
[Como Santa Maria fez parecer a sa omage d ' ontre hũas pedras marmores que asserravan en Costantinopla.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 240 |
[Como Santa Maria de [Tudia] fez a hũa cavalgada de crischãos e outra de mouros que maseron hũa noite cabo da sa eigreja e non se viron, por non averen ontr ' eles desavẽença.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 248 |
[Esta é como Santa Maria de Tudia resorgiu ũu menynno que era morto de quatro dias.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 261 |
[[C]omo un meninno que criava un abade en sa castra tragia de comer ao Menin[n]o que tiin[n]a a omagen enos seus braços, e disso -ll ' a omagen que comeria con ele mui çedo, e o abade.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 267 |
[Esta é como Santa Maria de Vila -Sirga livrou ũu ome da forca, que non morreu, por un canto que dera a sa eigreja.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 272 |
[[C]omo Santa Maria do Porto fez vĩir ũa ponte de madeira pelo rio de Guadalete pera a obra da sa ygreja que fazian, ca non avian y madeira con que lavrassen.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 288 |
[[C]omo Santa Maria do Porto guardou XXX omees que cavavan terra pera sa ygreja, e caeu ũa torre sobr ' eles e non lles enpeeçeu.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 290 |
[CCC e LXV. é como Santa Maria tirou de dulta un frade noviço que dizia que a alma non era nada, no mõeste[i]ro de Fontefria en Narbona.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 295 |
[[C]omo Santa Maria do Porto guareçeu a[l] Rey Don Affonso dũa grand ' enfermedade de que lle ynchavan as pernas tan muito que lle non podiam caber enas calças.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 298 |
[[C]omo Santa Maria do Porto guariu ũa moller dũa coobra que tragia eno ventre, e avia ben tres anos.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 306 |
[C]omo Santa Maria do Porto guariu ũa moller que perigoara dũa pinaça e caera no mar. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 308 |
[C]omo vẽo hũa moller de Nevra, que raviava, a Santa Maria do Porto e apareçeu -lle Santa Maria de noit ' e guareçeu -a. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 319 |
[[C]omo un ome bõo con sa moller que morava na colaçon de San Salvador de Sevilla tiin[n]a ũa sa filla doente pera morte, e jouve .III. dias que non falou; e prometérona a Santa Maria do Porto, e guareçeu.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 326 |
[[C]omo Santa Maria do Porto resuscitou un menino que morrera, fillo dun ome bõo que morava en Xerez.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 328 |
[C]omo un ric -ome pidia un herdamento al Rey que lle avia a dar por outro que lle fillara, e nono podia aver dele; e prometeu algo a Santa Maria, e fez -llo aver logo mui bõo. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 331 |
[[C]omo Santa Mari de Seguença guardou hũa moller que queria entrar en hũa nave e caeu no mar, e guareçeu e sacó -a Santa Maria.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 334 |
[Como Santa Maria levou a alma dun frade que pintou o seu nome de tres coores.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 337 |
[[C]omo Santa Maria do Porto guareçeu un ome dũa pedrada mui grande de que nunca cuidara a guareçer, ca tiinna a tela sedada e tornou -se paralitico, e guareçé -o Santa Maria.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 347 |
[C]omo Santa Maria do Porto consentiu que enforcassen un ome que jurou mentira pelo seu nome. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 349 |
[C]omo Santa Maria do Porto guareçeu a un meninno que trouxeron a sa casa ravioso. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 351 |
A madre do Pastor bõo | que connosceu seu gãado ben pode guardar aquele | que lle for acomendado. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 368 |
Esta .LXXVIIII.a é como Santa Maria faz en Constantinobre decer un pano ante sa omagen. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 382 |
Esta é a primeyra, da Nacença de Santa Maria, que cae no mes de Setembro; e começa assi: |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 388 |
[Esta terceira é da Virgĩidade de Santa Maria, e esta festa é no mes de dezenbro, e feze -a Sant ' Aliffonsso; e começa assi:] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 392 |
Esta quinta é de como o angeo Gabriel vẽo saudar a Santa Maria, e esta festa [é] no mes de março. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 394 |
[Esta .VII. é como Santa Maria levou seu Fillo ao templo e o offereçeu a San Symeon; e esta festa é no mes de febreyro.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 404 |
[Esta deçima é no dia aa Proçession, como as proçessiões do çeo reçeberon a Santa Maria quando sobiu aos çeos.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 407 |
Esta .XI., en outro dia de Santa Maria, é de como lle venna emente de nos ao dia do juizio e rogue a seu Fillo que nos aja merçee. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 408 |
[Esta .XII. é de como Santa Maria rogue por nos a seu Fillo eno dia do juyzio.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 413 |
[Esta segunda é de como os Reis Magos vẽeron a Beleen aorar a Nostro Sennor Jesu Cristo e lle ofereron seus dões.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 416 |
[Esta terceira é como Nostro Sennor resurgiu e como se mostrou aos Apostolos e aas tres Marias.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 418 |
Esta quarta é como Nostro Sennor subiu aos çeos ante seus dicipolos. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 420 |
Esta quinta é como Nostro Sennor enviou o seu Santi Sp[i]rito sobre los seus dicipolos. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E porende dixo Aristoteles, que si los omes ouiessen entre si verdade(ra amistad,) non aurian menester Justicia, nin Alcaldes que los judgassen; porque aquella amistad le(s) farie complir e guardar aquello mismo que quiere e manda la justicia. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Prouecho grande e bien, viene a los omes de la amistad; de guisa que segund dixo Aristoteles, ningun ome que aya bondad en si, non quiere biuir en este mundo sin amigos; maguer que aia ontressi concordia e por ende disso aristotiles que sse os homees ouuessen ontressi uerdade non auerian mester justiça nen alcaydes que os julgassen por que a amizdade lle faria conplir e guardar aquelo meesmo que quer e manda justiça ley. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Proueyto grande e (con) ben uen aos homees da amizdade de guysa que segundo disso aristotiles. nehun homee que aia bondade en si non quer uiuer en fuesse abondado de todos los bienes que en el son. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
La primera porque ellos non podrian auer prouecho de las riquezas,si non vsassen dellas, e tal vso deue ser en fazer bien, e el bien fecho deue ser dado a los amigos, e por ende los (que) amigos (non han,) non pueden vsar (bien) de las riquezas que ouieren, maguer sean abondados dellas. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
La segunda razon es, (por)que por los amigos se guardan, e se acrescientan las riquezas, e las honrras que los omes han: ca de otra guisa sin amigos non podrian durar, porque quanto mas honrrado, e mas poderoso es el ome, peor golpe rescibe, si fallesce ayuda de (los) amigos. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
(E avn dixo el mismo, que aun los otros omes que no son ricos, nin poderosos, han menester en todas guisas ayuda de amigos,) que los acorran en su pobreza, e los esfuercen en los peligros que les acaescieren. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E sobre todo dixo, que en qualquier edad que sea (el) ome, ha menester (ayuda: ca si fuer niño, ha menester) amigo(s) que lo crie(n,) e lo guarden que non faga, nin aprenda cosa este mundo sen amigos macar seia auondado de todolos (outros) bees que en el son. (ca) quanto os homees son mays onrrados e mays poderosos e mays rricos. tanto an mays mester os amigos e esto por duas rrazoes. a premeyra (he) porque eles non poderian auer (nehun) proueyt o das rrequezas sse non husasen delas e tal huso deue seer en fazer ben. e ho ben feyto deue seer dado os amigos. e por ende os amigos non poden husar das rrequezas que ouueren macar car seian auondados dellas. a ssegunda rrazon he que porlos amigos sse gardan e sse acresçentan as rrequezas e as onrras que os homees an ca doutra guysa sen amigos non poderian durar porque quanto mays onrrado e mays poderoso e o omee peor golpe rreçebe se (lle) falleçe ajuda de amingos que os acorran en sua pobreça e os estorçan (t)odos perigros quelles aquaçeren. e sobre todo disso que en qual quer hedade que seia omee a mester amingo que o cria e o garde que non faça nen aprenda cousa quelle este mal. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
que le este mal; e si fuer mancebo, mejor entendera, e fara todas las cosas, que ouiere de fazer, con ayuda de su(s) amigo(s), que solo; e si fuer viejo, ayudarse ha de sus amigos, en las cosas de que fuere menguado, (o)que non puede fazer por si, por los embargos (que vienen a la) vejez. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E porende dixo vn Sabio, que ouo nombre Tulio, que ninguna cosa (era tan dulce, como) auer ome amigo, a quien podiesse dezir su voluntad, assi como a si mismos. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Et sse for uello aiudarse a de seus amingos enlas cousas de que foy mingoado que non poderia fazer por si por los enbargos (da) uelleça. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Folgança e seguramento muy grande an os homees quando sse concellan con (seus) amingos e por ende disso hun sabio que ouo nome talio que (en) nehua cousa (non pode) homee auer amingo a quen podesse dizer (seguramente) sua voentade assi como assi meesmo. e disso en outro lugar. deliura con teu amingo todalas cousas que ouueres (a fazer). primeyramente sabe quen he el. porque moytos (omees) que pareçen amingos de fora. e son falagueyros de parauua que an a uoentade contraria do que demostran. e como quer que estes (ataes) afalagan a omee (e) por mays seer amados. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E sobre (esta razon) dixo otro Sabio, que ninguna pestilencia non puede empescer al ome en este mundo tan fuertemente, como el falso amigo, con que ome biue, e departe sus poridades (continuamente), non lo conosciendo, e fiandose del. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E porende dixo Aristoteles, que ha menester, que ante que ome tome amistad con otro, que puñe primeramente (de conoscerlo), si es bueno. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E esta conoscencia non pode ome auer, si non por vso de luengo tiempo: porque los buenos son pocos, e los malos (son) muchos. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E la amistad non puede durar, sinon entre aquellos que han bondad en si. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Onde los que amigos se fazen, ante que bien se conozcan, ligeramente se departe despues la amistad (de) entrellos. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
La tercera es,la que el ome a con otro,por que amar. e sempre son danosos a aqueles que elles aman. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Et sobre (esto) disso outro sabio que nehua pestilença non pode enpeeçer a omee en este mundo tan fortemente. como o falso amigo con quen omee uiue e departe suas poridades (ançianamente) nonlo conesçendo e fiandosse en el. e porende disso aristotiles que a mester que ante que tome omee amizdade con outro que punne premeyramente se he boo e esta conosçença non pode omee auer se non por huso de longo tempo porque os boos son pocos e os maos muytos. e a amizdade non pode durar senon entre aqueles que an bondade en si. onde (por estas rrazoes) os que amingos se fazen ante que ben sse conoscan. legeyramente sse departe(n) depoys a amizdade entre eles. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E amistad de natura es, la que ha el padre, o la madre con sus fijos, e el marido a su muger; e esta non tan solamente la han los omes, que han razon en si; mas avn todas las otras animalias, que han poder de engendrar: por(que) cada vno dellos ha naturalmente amistad con su compañero, e con los fijos que nascen dellos: e amistad han otrosi segund natura, los que son naturales de vna tierra, de manera,que quando se fallan en otro lugar extraño, han (amistad) vnos con otros,e ayuntanse en las cosas que les son menester; bien assi como si fuessen amigos de luengo tiempo. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
La segunda manera de amistad es mas noble que la primera, porque puede ser entre todos (los) omes, que hayan bondad en si: e porende es mejor que la otra, porque esta nasce de bondad tan solamente, e la otra de debdo de natura: e ha en si todos los bienes de que fablamos en las leyes de este Titulo. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
La tercera manera (de amistad, de) que de suso fablamos, non es verdadera amistad: porque aquel que ama al otro por su pro, e que a omee con outro por algua proe ou por algun plazer que a del ou espera aauer. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Et amizdade de natura he a que o padre e a madre han a seus fillos e o marido aa moller. e esta non tan soamente a enlos omees que an rrazon en si. mays aynda todalas outras animalias que an poder de engendrar. por cadahun deles a(n) naturalmente amizdade de con seu conpanneyro e conlos fillos que naçen deles. e amizdade an outrossi segundo natura aque les que son naturaes de hua terra de maneyrra que quando sse achan en outro lugar estranno an (plazer) huns con outros e aiudançe enlas cousas quelles son mester ben assy como sse fossen amigos de longo tempo. a segunda maneyra de amizdade he mays noble que a premeyra. porque pode seer entre todos omees que aian bondade en si e por ende e mellor que a outra que esta naçe de bondade tan soamente. e a outra de deuedo de natura. e a en si todolos bees de que falamos en las leys deste tidoo. a terceyra maneyra por placer que espera del auer, (luego que lo aya, o le desfallezca la pro, o el plazer que espera auer del amigo), desatase porende la amistad que era entre ellos, porque no auia rayz de bondad. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E aun y ha otra manera de amistad, segund la costumbre de España, que pusieron antiguamente los Fijos dalgo entre si que non se deue(n) deshonrrar, nin fazer mal vnos a otros, a menos de tornarse la amistad, e se desafiar primeramente. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Ley V. --Como deue ser guardada la Amistad entre los amigos Tres guardas deuen auer, (e poner) los amigos en si, porque la amistad (dure) entre ellos, (e) non se pueda mudar. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
La primera es, que siempre deuen ser leales el vno al otro en sus corazones: e sobre esto dixo Tulio que el firmamiento, e el (cimiento de la amistad), es la buena fe, que ome ha a su amigo: (e) ningund amor non puede ser firme, en que fe non ha; porque cosa loca seria, e sin razon, demandar lealtad el un amigo al otro, si el non la ouiese en si. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E sobre esto dixo Aristoteles, que firme deue ser la voluntad del amigo, e non se deue mouer, a que de suso falamos non he uerdadeyra amizdade porque aquel que ama o outro por sua proe e por plazer que espera auer do (amigo) destallasse por ende a amizdade porque non auia rrays de bondade. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Et aynda y a outra maneyra de amizdade segundo o costume de espanna que poseron antigamente os fillos dalgo ontressi que sse non deue desonrrar nen fazer mal huns a(os) outros ameos de se tornar a amisdade e se desafiar primeyramente e desto falamos no tidoo do(s) desafiamento(s) en las leys que falan en esta rrazon. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Tres guardas deuen auer os amigos en si. porque a amizdade (de) entreles non se possa mudar. a premeyra he que sempre deuen seer leales hu hun ao outro en seus coraçoes e sobre esto disso talio que o firmamento e o (començo dos amigos) e a boa fe que o home a a seu amingo (ca) nehun amor non pode seer firme. se y non a (boa) fe. porque loca cousa seria e sen rrazon (de) demandar lealdade o hun amigo o outro. se el nola ouuesse en si. e sobresto dissso aristotiles que firme deue seer a uoentade do amigo. e non sse deue mouer. a creer nehua cousa creer ninguna cosa mala que digan de su amigo, que ha prouado de luengo tiempo, por leal, e por bueno. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E porende un Philosofo, a quien dezian (que vn) su amigo dixera mal del, respondió, e dixo: que si verdad era que su amigo dixera mal, que (tiene), que se mouiera a dezirlo por algund bien, e non por su mal. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
La segunda guarda (que) deuen los amigos (fazer) en las palabras, es guardarse de non dezir cosa de su amigo, de que pudiesse ser enfamado, (dol) puede venir mal porende: porque dixo Salomon en el Eclesiastico: |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Otrosi non deue retraer, nin profaçar el vno al otro, los seruicios, nin las ayudas que se fizieron. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Ca esto non conuiene a ellos, mas a los que los recibieron. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Otrosi se deuen guardar que non descubran las poridades que se dixeron el vno al otro. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Respondeo e disso que sse uerdade era que seu amigo dissera mal (del). que (teme) que sse mouera a dizerlo por algun ben e non por seu mal. a ssegunda guarda deuen (auer) os amigos enlas parauuas. gardandosse de non dizer cousa de seu amigo de que podesse seer enfamado (ou quelle) pode(sse) uiir mal por ende. pero disso salamon en ecclesiastico. quen desonra seu amigo de parauua destalla a amizdade que auia con el. outrossi non (se) deue rretraher nen posfaçer o hun ao outro. os seruiços e as aiudas que sse fezeren. e por ende disso talio que omees de maa uoentade son aqueles que rretrayen como en maneyra de afronto os bees e os plazeres que fezeron a seus amingos ca esto(nçe) non conuen a eles mays os que os rreçeben. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Outrossi sse deuen gardar que non descobrar as poridades que sse disseren hun o outro. e sobresto disso salamon que quen descobrir a poridade de seu amingo. destalla a fe que auia con el.a terçeyra garda he que omee deue ben obrar por seu amingo assi como lo faria por si mesmo. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
En la amistad no ha un grado mas alto que otro, (ca) siempre deue ser egual entre los amigos. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Verdaderamente e sin engaño ninguno deue (el) ome amar a su amigo; pero en la quantidad de amar, fue (departimiento) entre los Sabios: ca los vnos dixeron, que ome deue amar a su amigo, (tanto) quanto el otro ama a el. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E sobre esto dixo Tulio, que esto non era amistad con bienõquerencia; mas era como manera de merca(deria). |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
(E) otros y ouo, que dixeron deue ome amar a su amigo quanto el (se) ama: e estos otrosi non dixeron bien, porque puede ser, que el amigo non se sabe amar, o non quiere, o non puede; e porende non seria complida amistad, (la) que desta guisa ouiese ome con su amigo. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
(E) otros Sabios dixeron que de - como o faria por ssi meesmo. (ca) assi como disso sant augustino en la amizdade. non ha hun grado mays alto que o outro (e) sempre deue seer ygoal(mente) entrelos amigos. outrossi disso talio que quando o amingo uen algua boa andança ou grande onrra que dos bees que sse siguen dela deue (dar) parte a seus amigos. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Verdadeyramente e sen enganno nehun deue omee amar a seu amigo. pero enla quantidade do amor foy (departido) entrelos sabios. ca os huns disseron que omee deue amar a seu amigo quanto o outro ama a el. e sobre esto disso talio que esta non era amizdade con benõquerença mays era como (en) maneyra de merca. outros y ouo que disseron (que) deue homee amar a seu amigo quanto el ama (assi meesmo). e estos outrossy non disseron ben. porque pode seer que o amigo non sse sabe amar. ou non quere(n) ou pode(n) e por ende non seria conplida (a) amizdade que desta guysa ouuesse omee con seu amingo. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 123 |
Pero ſe auijr non ſe poderem con os donos dellas uozes ſobre ſsou ſolario, podem auer a ujçeſſyma parte della demanda ſegundo que manda la léé uoſa. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 123 |
Outroſſy non deuedes a conſintir que los uozeyros que tomam ſolario dambalas partes et falſan os preytos que razoem en uoſa corte nen ante uos, ca el dereyto o defende; et ſon ditos en latim preuaricatores causarum . |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 123 |
Senor, quando los auogados razoarem ante uos fazelloses eſtar en pe et non conſſintades que digan parauras torpes nen deſguiſadas nen uiláas ſenon aquellas tan ſollamente que pertéézerem al preyto. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 124 |
Lee IIII Quando quiſerdes preguntar alguna das partes por ſaber uerdade do preyto non conſintadeſ que o ſeu auogado falle con el alla orella nen que ſaya con el aparte a fallar. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 124 |
Mays aquel a quem preguntedes reſponda por ſſy miiſmo abertamente, (porqu)e? en la ley por en conſentio que (lo)s auogados raconaſſem et demandaſſem pollos donoſ dellos preytos por que el iuyz podeſſe mays ayna entender et ſaber a uerdade, ſe (se) abſcondeſe por ellos . |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 124 |
Titullo dos (uoçeeyroſ) perſoneyros Por que el uſo dellos perſoneyros es mucho prouecho , et es muyto meſter, que aquelles que non podem ou non querem ſéér preſentes a ffacer ſus demandas que am contra algunos ou a defenderse contra ſeus contendedores podenlo fazer perſoneyros tam bem en demandar como en defender. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 124 |
Procurador es dito aquel que tracta los preytos o los faz agenos por mandado de seus donoſ. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 124 |
Et podelo facer el dono del preyto por # su carta ou por ſeu mandado, pero que non ſeya preſente. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 124 |
Et podelo facer para um preyto ſolo ou por muchos ou por um dia solo ou por muytos o por tempo aſinalado ou por todo el preyto, e ſu condiçom, aſſy como el dono del preyto dize: "fago méo perſoeyro a fuam ſe algũa couſa me quiſer demandar". |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Léé III Se algum face dous perſoneyros ou muytos en algum preyto, todos de man cumum ou cada um de por ſy, aquel que primeyramente el preyto começar eſſe e ſenor del, et oſ outros non am poder eno preyto. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Mays ſe todos comecarem o pleyto de conſúú cada uno deles o pode ſeguir por ſi pero que os outros non ſeyam preſentes. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Et ſe algum faz muytos penſoeyros en um preyto et non diz ſináádamente que cada hum delles ſeya penſoeyro por ſy, nium delles non pode ſegir o preyto ſenon quanto for polla daquel preyto de que e penſoeyro. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Todo ome pode ſéér penſoeyro en iuyzéo ou fora de ſua caſſa por mandado del rey, ſe non for daqueles que defende a léé et o dereyto. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Et os que defende o dereyto ſon eſtos : caualleyros que eſtam ena corte del rey et que recebem soldada del por le facer ſeruiço, foras ende en preyto de caualleyros que foſem ſu ſeu poderio e en ſas caſas; clerigos, monges et contractos que ſe non podem leuantar por algunas infirmidades ou los que ſon meores de XXV anos, ou os que ſon acuſados dalgum mal feyto, mentre durar a acuſaçom. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Léé Va Macar que e dito ena léé de suso, que aquel perſoneyro que tracta los preytos por mandado de ſeus donos, perſoas ſom çertas que podem ſéér perſoneyros por outre ſem ſeu mandado. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Aſſy como padre por fillo, ou fillo por padre, ou por madre, ou yrmaos por yrmaos, ou oſ maridos por ſuas mulleres, ou oſ que ſom forros por aquelles ſenores que os aforam, ou ſe ſom companeyros eno preyto, ou comecarom o preyto de conſúú por demanda o por reſpoſta. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Cada una destas perſoas poden ſéér perſoeyro por qualquer deſtas outras dando bóó fiador que el fara auer por firme et por eſtauel quanto en aquel preyto façer ou raçoar daquel por que ſſe fecer perſoneyro, ca en outra guiſſa non pode ſeer recebudo. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Lee VJ Se outra algua perſoa que non ſeyam deſtas que ſom ſobredictas quiſer demandar por outro non auendo nen mostrando mandado algum daquel por que demanda aſſy como por cartas ou por testes, non deue a ſéér reçebudo macar que deſſe fiador como sobredicto e. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Lee VIJ Quando algum diz que e perſoeyro doutro e o demoſtra por algũas certedues que o recebeu ou que a por que ſeer perſoeyro aſſy como ſe o demoſtrar por algua teſtemoia ou por carta que non aya ſeelo outentico deue a ſéér recebudo dando tal fiador como sobredicto e ena léé que começa: "macar que e dicto". |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Léé VIIJa Todo ome pode defender a outro que non ſeya preſente, macar que non demoſtre que a ſeu mandado, nen carta de perſoarya, ca prol e de todos comunalmente que os que non ſom preſentes poſſam ſéér defendudos pellos outros que llos queren defender aſſy commo ſobredicto e. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
E deue ſeer recebudo a ello ſe der fiador que ſegira el preyto et pagara todo o que for iulgado, pero que o non aya por firme nen por eſtauil aquel por que el defende, e atal fiadoria e dicta en latim iudicatum ſolui . |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Léé JXa En todo llos preytos podem ſeer dados penſoeyros ſe non forem preytos cumunales; et preytos criminalles ſom aquelles todos por que algum e demandado ou acuſado por morte ou por pea alguna de ſeu corpo. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Léé Xa Se el dono del preyto ou el perſoeyro morer, ou ſe o dono do preyto reuogar a penſoarya del perſoeyro ante que o preyto seya comecado por reſpoſta de ſi ou de non, ou ſe o preyto for acabado por ſentençea definitiua, comprido e el offiçio del perſoneyro. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Corteſia e e enſinamento que ſe algum a querella doutro ſobre alguna demanda que aya contra el, de o amoeſtar ante el que lla ſaye ou que lla enmenda et ſe o fazer non quiſer, deueſſe a querellar ao iuyz et rogarlle que o apraçe et que o faza uíjr a dereyto; et o iuyz deueo a façer, foras ende ſe aquel que deue ſséér apraçeado es de mayor dignidade ca el iuyz que gello deue aplazar. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Arçebiſpo ou biſpo ou outro qual quer clerigo que miſa cante non deue ſéér apraceado mentre que dixer miſſa nen ermitan nen monge neuno, que por onra de ſua religion non poden ſayr de ſous lugares en que som; mays prelados et ſous mayores deuem ſeer apraceados et complir dereyto por ellos . |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Outroſſy los que ſon meores de VJ anos, que chamam en latim infantes , nen loucos, non deuen apraçea los; mays ſeus defendedores ou aquellos que os an en guarda, deuem ſéér apraceados et façer dereyto por ellos . |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Todo ome que e aplaçeado per ante el rey ſobre preyto alguno non deue ſéér apraçeado doutro menor, dementre que morar ena corte por raçon deſte enplaceamento; nen el marido nenlla muller dementre fecer ſuas uodas; nen aquelles que uam ſuterrar alguum de ſeus parentes ou de ſeus ſeruos ou de seus ſeruentes; nen pregoneyro nengum mentre uay pregonando por uillas ou por aldeas por mandado del rey, non deuem ſéér chamadoſ a iuyço. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
Titullo dos padres et dos fillos Porque llos fillos deuem onrar a llos padres et a los auolos et facerlles reuerencea, aſſy como deuem fazer os meores a llos mayores, raçon et dereyto e que fillos nen netos non podem chamar en iuyço (nen a) ſeus padres, nen ſuas madre, nen auollos, nen avollas, nen biſavollos, nen biſavolas, ſenon ſobre couſas aſinaladas, aſſy como ſe o fillo foſe ſalido do poder do padre e gaanaſe algo de donadio del rey ou de oſte en que foſe, ou ſe ſou fillo foſſe maeſtro dalgum arte, ou alcayde, ou auogado, ou eſcrivam del rey, ou lle deſſe alguas couſſas el rey por razon de ſou ofizio, ou de ſua maeſtria, et acaezeſſe contenda entrellos fillos et os padres, ou entre llas penſſoas ſobredictas sobre taes doazoes que ſom dictas en latim caſſtrenſſ uel quaſi caſtrenſſe peculium , (podem) os fillos chamar a os padres ou quaes (quer outras perſoas sobredictas a iuyzo.) |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
(Macar ante) deuem .................. ........................................................................... ...... ſua filla que ...... corpo por asperan... nono quiſer ................. mente que faza couſſa (tan desagu)iſſada podelle demandar en iuy(zo que quer) ſayr de ſou poder. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
Outroſy (se o padre non) quiſer dar gouerneo a ſeu fillo podelle demandar que llo de en juyço. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
Macar que os fillos non podem chamar a ſous padres a juyzo ſenon como sobredicto e, et bem podem os padres chamar ſous fillos ſobre todas demandas que contra eles ... demanda for ſobre mouel ou ſobre ...... (cons)trenger oſ fillos que fazan ...... (comprimen)to de dereyto. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
Quando algum yrmao quiſer aprazear ou acuſar a outro ſou yrmao ſobre tal preyto que ſe lle (fose pro)uado deuia a perder (a cabeza ou a ter)ra ou todo o auer, uos o non deuedes a oy(llo) nen fazello aprazear ſobre tal cauſſa. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
Mays aqueſte que acuſſa ſou yrmao ſobre tal razon como sobredicto e, deue a ſſeer deytado da terra, ſe non ſe quiſer acuſar de feyto que caeſe en dano do rey ou de ſua penſoa ou de ſous fillos ou de ſua muller ou de todo o reyno cumunalmente, ca en taes feytos ben deue a ſeer acuſado. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
Se um yrmao for conſelleyro de morte doutro ſou yrmao non ſe pode eſcuſſar de qual acuſſamento (quer) que contra el faza por razon de yr(mandade) poys que foy en conſello de ſua. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
... quer outro et del alzar (poſſa ſegir) a alzada por aquella perſoarya mijſma , et ſe la non quiſſer ſegir, fagao a ſaber ao dono da uoz, que uaa, ou que enuij outro perſoeyro ſegir aquella alzada; et ſe la non quiſſer ſegir ou lo non fezer a ſſaber ao dono da uoz, aya a pena que manda a llee. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Se algum quiſſer toller o penſoeyro que deu fagao a ſſaber a ſou contendedor ou ao allcayt que iulgar o preyto; et ſe o non fezer, et aquel penſſoeyro alguna couſa fezer en ſou preyto, ualla aſſy como # sello non ouueſſe toleyto. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Neum perſoeyro que ſeya dado en algun preyto, quer para demandar, quer para defender et para iuyzo tomar, non poſſa fazer nenguna auennencea, nen compoſtura en aquel preyto fora ende ſeo dono da uoz llo demandare nomeadamente na penſoarya. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Se aquel que for enpraceado ſobre alguna demanda que lle outro faga et non véér et enuiar ao praceo, et algum outro quiſſer reſponder por el, poſſao fazer dando bon recado, que el cumpra por el quanto for iulgado. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Et ſe o demandor non veér et enuiar outro nenguno, non poſſa demandar por el, macar que de recado que eſtara por ello ſe non for daquellos que ſon nomeados enna outra lee. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Se muytos am hum preyto de conſúú, quer en demandar quer en reſponder, dian todos hum penſoeyro, ca non he guiſſado que hum preyto ſe raçoe por muytos. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Quen quer que de hum penſoeyro en ſou preyto con outro, non de mays poderoſo penſoeyro ca e ſou contendor. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Mays ſe omem poderoſſo ouuer preyto con proue, et o non quiſſer trager por ſſy, de personeyro que non ſeya mays poderoſo daquel con que ha o preyto. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Outroſſy mandamos que aſſy como o dono da uoz quer gáánar por aquello que o penſoeyro gáána ou melorar en ſou preyto, aſy mandamos que ſofra o dano que por el uéér, ſe por ſua raçon o preyto le enpeorar. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Pero ſe o penſoeyro a ſabendas, ou por algun engano, alguna couſa fezer ou maenfeſtar eno preyto, ou a teſtemuyo que ouuer non quiſser dar, ou cartas que tena para prol de ſou preyto, o penſoeyro ſeya teudo de peytar quanto por el perdeu. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Se algun der penſoeyro en algun preyto, et ante que o penſoeyro entre enna voz con el contendedor et morer o dono de la voz que deu por ſeu penſoeyro, tal penſoarya non uala mays. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Et ſe en uoz entrou ante que o dono da uoz moreſe, todo o que foy feyto por tal penſoarya uala, e poſa trager o preyto ata que llo tolla aquel a que pertééçe o preyto por raçon do morto, ſe o preyto for comezado por reſpoſta aſſy como manda a léé. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Outroſſy ſe o penſoeyro morer ante que entre na uoz a penſoarya non ualla, et ſe enna uoz entrou ante que moreſe, ualla aquello que fezo, et sous herdeyros ayam o galardon que el auia ende auer, ſegundo o que mereçeu. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Mandamos que o que for ao praçeo sobre alguna demanda, quer de rayz, quer de mouele, et de poys quiſſer yr en romarya ou en oſte ou en outro lugar, leyxe por ſy penſoeyro que reſponda; et ſe o non fezer o allcayt do preyto faga contra el aſſy como manda a léé doſ que ſon apraceados et non queren fazer dereyto. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 123 |
Titullo dos preytos que deuen a ualler ou non Todo preyto que entre alguus dereytamente for feyto, quer ſeya ſem eſcripto quer por eſcripto, macar que pea que non ſeya y poſta, firmimente ſeya gardado, et o alcayt fagao gardar. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 123 |
Et ſe eno preyto pea for poſta, quen contra o preyto ueer, peyte a pea aſſy como foy poſto. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 123 |
Qual quer omem que preyto faga con outro, ſe o preyto for feyto por eſcripto faga poer o dia et a era et o ano en que foy feyta et uala. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 123 |
Se algun omem fezer preyto dereyto con outro, o que herdar o ſou, quer ſeya fillo quer outro, seya teudo de gardar o preyto aſſy commo aquel que fezo o preyto, ſe non for preyto que non paſſe a outros nengúús ſenon á áquellos que o feçeron, como ſe prometeu hum a outro que lle aiudaſe ou a outra couſa ſemelauel. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
Na era de oytocentos et çinquaenta et noue anos -et andaua entõçe o ano da encarnaçõ do Señor en oytocẽtos et xxtij; et a de Loys, enperador de Frãça, en onze; et a do bispo Eugenio papa en hũu ano; et a de Abede, rrey de Cordoua, en xjze anos; et a dos alarauez en CCos et xvjex - adiuntarõse os altos omes do rreyno et alcarõ rrey a este dõ Rramiro o primeyro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
Et este dom Rramiro, quando el rrey dom Afonso o Casto moreu, assy com̃o conta o arcebispo dõ Rrodrigo, era ydo a casar a terra de Berdulia -et terra de Berdulia he aquella que agora chamã Castella a Vella, eno rreyno de Castella, ca este nume ouue primeyro -. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
Et enmentre que elle era ala, pero que a el leyxara el rrey dom Afonso por herdeyro, com̃o e dicto, huũ conde do paaço del rrey [que auia nume Nepoçiano, quando uio que el rrey] dom Rramiro nõ era na terra nẽ sse açertara aa morte del rrey dom Afonso, coydou aquel cõde Nepoçiano que poderia auer o rreyno per força; |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
[et] trabalouse dell[o] quanto mays pode, et chegou conpanas et grãdes poderes que se a elle acollerõ, com̃o fazẽ no rreyno ao mao que se alça eno reyno contra el rrey et quer fazer mal ẽna terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
El rrey dõ Rramiro ouue nouas et sabedoria desto en Castella, hu estaua fazẽdo seu casamẽto; et, quando aquillo soube çertamente, leyxou todolos outros feytos et tornouse para Leõ o mays agina que el pode. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
Et ajuntou suas conpanas muy grandes et seus poderes, asi com̃o uijna; et outrosi fezo eno rreyno de Leõ ata que chegou aa çidade de Lugu, que he en terra de Galiza. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
Nepoçiano tornouse cõ aqueles asturaos et cõpanas de gascoes que erã cõ el y, et foy lidar cõ el rrey dom Rramiro çerca da ponte dũu rrio que auia nume Narçera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
Mays desenpararõ os seus Nepoçiano; et quando se uio desenparado tornou as espadoas et começou de fugir. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
Et quando o virõ fugir deytarõ enpos el; et tãto o seguirõ ata que o acalçarõ en hũu lugar que auja nume Pramaria, et prenderõno et derõ logo en terra cõ ele, et sacarõlle os ollos, que nõ asperarõ mays el rey que llo mãdasse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
Et el rrey dom Rramiro entrou entonçe eno reyno et tomou [o] todo et apoderouse delle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
Et aquelle conde Nepoçiano fezeo entrar en ordẽ; et por sua merçee mãdoule y dar quanto le fose mester ata que moreu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 5 |
Andados dous anos del rreynado del rrey dom Ramiro -et foy isto ena era d ' oytoçẽtos et sateenta anos; et andaua entõçe o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçentos et xxij ãnos -, asi com̃o conta a estoria, poys que os mouros souberõ que el rey dom Afonso o Casto, que era muy esforçado et muy forte et muy aventurado en batalas et os avia muyto apremados et quebrantados cõ lides et cõ correduras, que era morto et rreynaua en seu lugar el rey dõ Ramjro, coydando elles que el, como seria en sua noueza, que aueria medo, ca era o poder dos mouros muy grande en Espana, como oyredes adeant[e] na estoria, et que, auẽdolles medo, que daria o que lle demãdasẽ por razõ que le nõ desem guerra et que o leyxasem en paz; et enviarõle pidir que lles dese cada ano La donzelas das mays fillas dalgo, cõ que casasẽ, et outras La das outras do poboo, cõ que ouuesem outrosi seus solazes et seus deleytos; et estas çem donzelas que fosẽ todas uirgẽes et en cabello, asy como las dera el rey Mauragato en seu tẽpo, que fora ante dele. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 5 |
Et el rrey Mouragato fora fillo del rrey Froliano [de gaança, et este rrey Froliano] leyxou por seu herdeyro el rrey dõ Afonso, seu fillo, que era mayor et lijdimo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 5 |
Et por que era Mauragato mayor de dias ca el rey dom Afonso, cõ cobijça de reynar ele, foy falar cõnos mouros et fezo sua pustura cõ elles que o ajudasem et que lles daria çem donzelas taes quaes disemos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 5 |
Et os mouros outorgarõlle a preytesia et teuerõ la et ajudarõno, et deytarõ el rrey dom Alfonso del reyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 5 |
Et por esta razõ que el rrey Mouragato les dera aquellas donzellas eno seu reynado, pediãlas elles a el rey dom Rramiro, com̃o per foro, et que llas dese como el rey Mauragato, que nõ era rey como deuia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 5 |
Et foy logo muy apoderado et muy sanudo, et entroules pella terra, et foy logo yndo per ela ata que chegou a Nauarra, que era entõçe de mouros, queymãdo villas et castellos et destroyndo quanto achaua, et matãdo enos mouros quanto podia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 5 |
Os cristãos forõ logo tornãdo as espadoas pouco et pouco et tirandose afora; os mouros seguindoos todauia, chegar[õ] a hũu outeyro a que diziã Clauyo; pero tornãdo os cristãos sobre si, et lidando segundo o mellor que podiam; et tomoos aly çerca daquele outeyro a noyte todos, de guisa que nõ poderõ lidar, et assy se partirõ os hũus dos outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Com̃o Sanctiago apareceu a el rrey don Rramiro en sonos et lle disse que entrasse na lide et que uẽceria |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Sabias que Nostro Senor Ihesu Cristo partiu a todolos outros apostolos meus yrmãos todallas prouĩçias da terra et a mj̃ soo deu Espana que a gardase et enparase de maos dos enemjgos da fe. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Poys que o apostolo ouve dicto a el rrey dom Rramiro estas parauoas, achegouse mays a elle et tomoule a mão et apertoula ya quanto et disole de cabo: -(El) Rrey dom Rramiro, esforça en teu curaçõ et sey bẽ firme et forte en teus feytos; ca eu soo Sanctiago, apostolo de Ihesu Cristo, et ueno a ti por te ajudar cõtra estes teus enemigos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et uos logo pella manãa confesaruos edes de todos uosos pecados muy bem, et reçeberedes o corpo de Deus et o sangue de Nostro Senor Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et fezerõ todos assy como les era mandado do apostolo, et forõ logo entrar na fazenda et lidarõ conos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Outrosi o apostolo Sanctiago foy y logo cõ elles, assy como les prometera, et esforçauaos muyto ena batalla, et ferio ele meesmo (na batalla) muy de rigeo enos mouros, asi com̃o les a elles semellaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Os cristãos, quando uirõ Sanctiago, forõ muyto esforçados, et fiando (en elle et) na ajuda de Deus et do apostolo Senor Sanctiago, começarõ de ferir enos mouros muy de rigeo, dando muy grandes uozes: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et el rrey dom Rramiro, poys que ouue vençuda a fazenda, ficou eno canpo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et desi tornouse cõ sua oste para Leõ, muy onrrado et cõ grã prazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et daquel dia endeante ouuerõ et tomarõ os cristãos en vssu de dizer [n]as [e]ntradas [d]as fazendas et enos acalços dos mouros, seus enemigos mortaes: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et este ano moreu Eugenio papa, et foy posto en seu logar Valentino, el primeyro; et conprironse cõ el noueenta et oyto apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Mays este papa Valentino nõ viueu mays de XLa dias, et alçarom en seu lugar Gregorio papa quarto; et forõ com ele noueenta et IXe apostolicos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 8 |
Andados tres anos do rreynado deste rey dom Rramiro -et foy isto ẽna era de oytocentos et lxxj ãno; et andaua estonçe o ano da encarnaçõ en oytoçentos et xxxtaiijes; et a do enperio de Loys, enperador de Rroma et rey de França, en xij -, conta a estoria que chamou entõçe el rrey dom Ramiro os bispos et os abbades que forã cõ elle en aquella batalla que ouverã con os mouros, et ouue seu cõsello cõ elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 8 |
Et foy este seu acordo que estabelleçerõ: que de quantas jugadas de boys ouuesem en terra de cristãos, que desem de cada ũa senllas mididas de pam, com̃o por primiça, aos clerigos que seruem a jgleia de Sanctiago; et outrosy do vino de cada moyo senas mididas, et isto que fose para senpre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 8 |
Outrosy forõ en este feyto presentes deante omes d ' alta et muy bõos: dom Or dono, fillo del rrey dom Rramiro; dom Garçia, yrmão del rrey, que era outrosi chamado rey, [ca el rey] dom Ramiro tanto foy de grã bondade et de grã mesura et tãto ama[ua] o yrmão que o fezo outrosi cõpaneyro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 10 |
Este rey a que dizemos dom Garçia nõ [o] cõta a estoria por que el iasca ena numeada dos reys, mays cõta asi dele a estoria que, quando finou el rey dom Afonso, padre deste rey dom Rramiro, que aquel rrey dom Garçia ficaua jnfante minino muy pequeno, et que o tomou este rrey dom Rramiro e que ele o criou, et que tanto o amaua com̃o se fose seu fillo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 10 |
Et quando moreu el rrey dom Afonso, seu tio deste rey dõ Rramiro, [et] nõ leyxou fillo herdeyro et alçarom rey a dom Rramiro, yrmão deste jnfan[te] Garçia, por grãde amor que auia dese jnfante Garçia seu yrmão -amauao tãto como fillo ou mays - (et) deule soltura que andase per todo o reyno et tomase et comese et fezese todalas cousas como el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 10 |
Mays doutra guisa nõ era rey, nẽ rreynou ẽna maneyra dos reys por rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Da rreyna dona Oraca cõta a estoria et diz: a muy nobre rreyna dona Oraca, sua moller deste rey dõ Rramiro, onrrou outrosi a jgleia de Santiago de cousas que ella pode auer d ' ouro ou de prata et de pedras preçiosas et de uistimentas et de cortinas de seda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Andado o terceyro ãno do rreynado del rey dom Rramiro arribarõse a Lisbõa La et quatro n[a]ues et Laviijo galeas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Et, quando soube daquellas gentes, envioule dizer que lle nõ entrasem en sua terra et que lle nõ fezesem y dano nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Et ouverõ sua fazenda muy grande conos mouros do lugar, et matarom muytos delles, et leuarõ ende roubas et requezas muy grãdes et muytos catiuos que meterõ en suas naues. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Et desi mouerõ ende et forõse para Calez et a Sindonia, et ouverõ alj outrosi muy grãdes lides conos mouros, et uençerõnos et astragarõ toda essa terra a ferro et a fogo, et leuarõ ende muy grãdes algos ademays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Et trouxerõnos mal de esta guisa aquelles guerreyros que alj vẽerõ con aquellas naues que disemos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Outro dia na manãa tomarõ o que quiserom et tornarõse a suas naues cõ tantas de requezas que nom ouue y om̃e que lles podese dar cõta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Et, quando Avderahme s[o]ube estas nouas, juntou muy grãde oste et envioua ha Seuilla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Et foy a batala muy grande, segundo cõta a estoria, mays nõ se uençer[õ] hũus nẽnos outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Et entõçe os de Abdarahme cõbaterõnos alj tã de rigeo cõ engenos que tragiã que os fezerõ ende sayr per força, et ouuerõ cõ elles sua batalla muy grãde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Et en todo isto, elles estando aynda aly, souberõ nouas çertas que Abderahme envi[a]u[a] contra elles outra oste mayor ca a primeyra et quinze naues. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Mays des aqui leyxa a estoria a fallar desto et torna a fallar del rey dom Rramiro (et) de Leom et dos seus grandes feytos que elle fezo contra mourros, et da justiça que el fez ennos seus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Co vjo. Com̃o el rrey dom Rramiro lidou conos das naues |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Andados quatro anos do rreynado deste rey dom Rramiro -et foy isto ena era de oytoçẽtos anos et lxxaij; et andaua entõce o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos xxtiijos; et [o] d[e Loys], enperador de Rroma et rrey de Frãça, en xiiijze -, chegarõ a foro de Galliza, cõ muytas naues, os normães, hũa gente muy crua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Mays contra Espana todalas gentes do mũdo se atreuiam aa vĩjnr a gerrealla et as[e]norala, et fezerõ y do que quiserõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Pero açima todos se acharõ ende mal, ata que se acabou enos godos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Et desi ficou enos naturaes, que a forõ depoys gaanando dos outros et espargerõ muyto sangue por ello; et morrerõ y muytos altos omes de grã guissa et doutros ena gaanando desses ẽemigos da crux, et do mar de Sancto Andre ata o mar de Calex, senõ pouco que le ficou ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Et isto e no rreynado do muy nobre rey dom Sancho, o quarto, que e na era de mill et trezẽtos xxvij anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Et enpos esto, contra aquella vĩjnda dos normãos, logo que o soube el rey dõ Rramiro, sacou sua oste muy grãde et foy lidar cõ aquellas gẽtes brauas; et prouge a Deus que tã de rrigeo fferirõ [en] elles que se uẽzerõ os narmães, pero que era gente aspera et forte, segundo conta a estoria, [et] morrerõ y muytos delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Et gaanou y el rey dõ Rramiro et os cristãos muytos despoios et muyta requeza. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Et, os narmães segudados da terra, tornouse el rey dom Rramiro sãao et cõ saude et cõ gaança et muyto alegre, ele et sua oste, para seu logar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Et este ano choueu en terra de Gascona vna çeueyra que semellaua grãaos de trigo, se nõ que era mays meuda ia quanto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 15 |
Andados quatro anos do reynado del rey dom Rramiro, começ[o]u a fazer hũa jgleia de pedra marmor abouedada cõ arcos, aa onrra de Sancta Maria, eno mont[e] Naurãcio, que e a vna legoa de Ovedo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 15 |
Et fezo outra jgleia aa onrra de Sam Miguel arcãgel, outrosi muy nobre et de muy grãde obra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 15 |
Et do quinto ano do rreynado deste rey dom Rramiro, que reynou segundo del rrey don Affonso, o Casto, nõ achamos nẽhũa cousa que a estoria pertẽesca. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 15 |
Et aquel quinto ano que auemos dito do rreynado del rey dom Rramiro en aquestas cousas que auemos ditas passou, segũdo o fallamos pellas estorias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Co vijo. Com̃o moreu el rrey dom Ramiro et rreynou enpos elle dom Ordono, o primeyro |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Andados vj [anos] do reynado deste rey dom Rramiro - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
[et] foy est[o] na era d ' oytoçẽtos et LXX et quatro anos -, morreu este rey dom Rramiro, et foy enterrado muyto onradament[e] ena cidade de Ovedo, ena jgleia de Sam Saluador, cõ muyta onrra de clerigos et de caualleyros et doutros fillos dalgo et de toda outra gente, chorando polla sua morte et rogando polla sua alma a Deus, cõ que el seia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Co viijo. Como el rrey dom Ordono, o primeyro, lidou conos mouros que o vijnam guerear |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Onrrado et enterrado el rey dõ Rramiro, de que a estoria contou ata aqui, reynou logo depos el seu fillo Ordono, o primeyro, X anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Et o primeyro ano de seu rreynado foy na era de oytoçẽtos LXXaV anos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et xxvj anos; et a de Loys, enperador de Rroma et rrey de Frãça, en xvij; et a de Gregorio papa en Ve; et a de Auderame, rey de Cordoua, en xvij; et a dos alaraues en ccos xxxta viijto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Aquel rey dom Ordono, que en esta ssazõ começou aa rreynar, conta a estoria que foy rrey [m]ãso et sofrudo et sabio et entẽdudo en todolos feytos de mãteemento do rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Et este dõ Ordono pobrou as çidades que el rey don Afonso, o Casto, gãanou de mouros, que estauã aynda hermas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Et lidou conos mouros muytas uezes et (et) uençeos todauja. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
En este ano primeyro de seu reynado alçarõxele os gascoes, et logo que o uio sacou sua oste et foy sobre elles, et matou y muytos delles, et tornou os que ficauã bõos, et toda a terra da Gascona meteua so seu senorio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Et el rey dom Ordono leyxou todolos outros feytos et juntou logo sua oste, et dixeles aquel feyto dos mouros en com̃o vĩjnã; et acordouse cõ elles et foy lidar conos mouros muyto esforçadamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Et lidarõ et ouuerõ muy grã fazenda et muy ferida, et morrerõ y muytos dos mouros, et uẽçeu a ffazenda el rrey dõ Ordono. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Et, isto liurado, tornouse el [rey] dom Ordono, et veerõse ele et suas cõpanas para suas terras, cõ muy grã pressa et cõ muy grã onrra et cõ muytos mouros catiuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Agora leyxa a estoria a fallar del rey dom Ordono, ca adeante tornaremos a ela, et diremos do feyto dos mouros |
[+] |
1295 |
TC 1/ 17 |
Co IXo. Como Mahomat, rrey de Cordoua, lidou conos de Tolledo et matou delles LXXa mil |
[+] |
1295 |
TC 1/ 17 |
Andado o primeyro ano do rreynado del rey dõ Ordono, fezo Abderamẽ lousar et est[r]ar de pedra todas [as] cales de Cor doua, et traier per canos de plomo agoa da serra aa villa, de guissa que nacesse preto da misquita mayor et eno alcaçer et en outros logares pela çidade du via que conpria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 17 |
Et depoys que este rey Avderãme foy morto, rreynou depoys delle seu fillo a que diziã Mafomat. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 17 |
Et durou eno reynado XXXta anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 17 |
Et os de Tolledo, quando souberõ que Avderãme era morto et aquel seu fillo Maihomat reynaua en seu logar, alcarõse contra el et enviarõ dizer a dom Ordono, rey de Leõ, que os uẽesse ajudar contra aquel Mahomat, rey de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 17 |
Et, quando chegou aaçerca da cidade, deytou suas çiadas eno arroyo a que entõçe diziã Celet. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 17 |
As atalayas que estauam fora da villa de Tolledo, quando o uirõ vijnr cõ poucas gentes, coyda[ndo] que nõ erã mays cõpanas, fezerõno a saber aos da cidade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 17 |
Et dalj tornou a Çirita et ende a Calatraua, et tomouas desta uez todas tres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 17 |
Et el tornouse para Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 17 |
Et estes que enviaua de nouo, asi com̃o chegarõ, seentaronse çerca da villa, et alj seendo aseentados, sayã correr toda a terra et destruyam paas et vinas et quanto achauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 17 |
Et sayu a elles o senor da villa et lidou cõ elles et matou et prendeu muytos delles; et cortou as cabeças a LaXX dos que y morrerõ et enviouas a Mahomat, rrey de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Andados dous anos deste rey dõ Ordono -et foy esto na era de oytoçẽtos Lavj anos; et andaua o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et xxviijto - aquel Mahomat, rey de Cordoua, sayu cõ muy grã oste et uẽo sobre Tolledo, et çercoua et diribou a pont[e]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Os omes lauradores en todo esto, quando virõ que nom podiã soffrer o grã poder deste rey Mahomat nẽ auiã cõ quen se parar para sse deffender, veerõsse para elle et meterõse so seu senorio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Co xjo Como el rey dom Ordono lidou com Muça et [o] vençeu |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Andados tres anos do rreynado del rey dom Ordono, hũu cabedel dos mouros que fora do linagẽ dos godos, a que chamauã [en] arauygo Muça Abencaçim, alcouse contra Mahomat, aquel rey de Cord[o]ua, et tolleule muytas çidades, hũas per força, outras per engano. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Desi foyse guerear conos talamaes et aos prouẽcialles et aos françesses, [et] matou muytas destas gentes, cada hũu per seus lugares. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Et despoys disto guisou sua oste muy grande et foy cõtra el rey dom Ordono de Leõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Et este rey dõ Ordono outrosi, quando aquillo soube, apoderouse de muyta bõa gente d ' armas et foy çercar hũu castello a que diziã entõçe Albeyda, que Muça tollera a cristãos, et uio muy bem laurado et bem cercado ( et) de muy bõo murro cõ suas torres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
El rey dom Ordono, quando esto soube, que aquel guerreyro Muca estaua tam açerca, partio sua oste en duas partes: et a hũa leyxou alj çerca da villa et a outra leuou cõsigo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Et chegou el rey dom Ordono et comecou a ferir en elles; |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
[et] Muça et os seus outrosi enos del rey dom Ordono. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Et gãanoo todo el rey dom Ordono; et leuarõno elle et os seus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Et tornouse el rrey muyto onrrado et cõ grã prazer para os que leyxara ẽna çerca. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Depoys disto, a cabo de vije dias, fillou aquella villa que ent[õ]çe çercara, et matou todollos mouros que dentro achou, et catiuou todolos mininos et as molleres; et diribou a villa ata o s[o]lo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Et, isto liurado alj desta guisa, el rrey dom Ordono tornouse para sua terra rrico et onrrado et alegre et bem andant[e]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 21 |
Andados quatro anos do rreynado deste rey dom Ordono -et foy isto na era de oytoçẽtos et LXa et noue anos; et andaua entõçe o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et XXXa -, Lopo, [o] que disemos que era fillo de Muça, que era endeantado de Tolledo, quãdo oyo dizer aquel mal que acaecera a seu padre, foyse para el rrey dõ Ordono, cuyo vassallo era, et alla foy sempre mentre uiueu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 21 |
Depoys lidou este rey dom Ordono cõ Coyt, rrey de Cordoua, et matou y muytos mouros et, a cabo, tomoule a villa; et tomou y moytos mouros et mouras cõ seus fillos muytos delles, et fezeos todos vender. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 21 |
Outrosi lidou este rey dom Ordono com Mazoros, rrey de Salamãca, et uẽçeo et fezele ess[o] meesmo que a[uia] feyto en Coyra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 21 |
Et dello quinto ano ata os noue anos do rreynado deste rey dom Ordono nõ achamos feyto que de contar seia que a[a] estoria perteesca, se nõ eno oytauo ano aquel enperador Loys de Roma que perdoou a seu fillo Locario, que se queria alçar conos outros altos omẽes do rreyno et atregoou[o] et segurouo que ueesse seguro ante el, que se nõ temese de nẽhũa cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 22 |
Co xijo. Como os normães entrarõ a Espana et fezerõ y muy grã dano |
[+] |
1295 |
TC 1/ 22 |
Andados IX anos do rreynado deste rey dom Ordono -et foy isto na era d ' oytoçẽtos et LXXa et iij anos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et XXXtaVe -, arribarõ a Espana, a Algazira, hũa flota de gente de narmenes, en que aujã LXa naues bẽ bastidas et grandes desa gente et do que auiã mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 23 |
Co xiijo. Com̃o morreu el rey dom Ordono et rreynou depoys del [el] rrey dõ Afonso, o primeyro |
[+] |
1295 |
TC 1/ 23 |
Andados X anos deste rey dom Ordoño -et foy na era d ' oytoçẽtos lxxiiijo ãnos -, enferm[o]u el rrey dos pees, dũa enfirmidad[e] que dizẽ na fisica podroga. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 23 |
Et apodragas e palabra cõposta destas duas partes: de "poys", que dizem en grego [por o que ena lengoagẽ de Castella chaman pee, et a outra "agros" , eno grego] outrosi, por [o] que en castellão dizẽ contreytura ou treyto; onde podroga tãto quer dizer ẽna lengoagẽ de Castella com̃o enfirmidade de coytura dos pees. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 23 |
Et enterrarõno y muyto onrradamente com̃o rrey ena jgleia de Sancta Maria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 24 |
Como m[o]rreu el rey dõ Ordono et reynou depoys delle el rey dom Afonso, o primeyro |
[+] |
1295 |
TC 1/ 24 |
Na era d ' oytoçẽtos et LXXaVe anos -et andaua entõçe o ano da encarnacom do Señor en oytoçẽtos et XXXtavije anos; et a do enperio [de] Locario, enperador de Rroma, en hũu; et a de Mafomat, rrey de Cordoua, en xj; et a dos alaraues en CCXLa et oyto -, finado el rrey dõ Ordono et enterrado, ajuntarõse os altos homees et boos do rreynado et reçeberõ o jnfãte dom Affonso, fillo del rey dõ Ordoño, et alcarõno por rrey de Leõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 24 |
Et foy isto na era sobredita [et] ẽno ãno da encarnacõ do Señor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 24 |
Et, quando lo outorgarõ et o hergerõ por rey et o alçarõ ẽna sella, conplia a essa sazom xiiij anos de ydade, de quando naçera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 24 |
Et começou logo aa ordinar libre et ordinadamente o gouernamento do rreyno que llj Deus acomendara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Co xiiijo. Como lidou Carles et Loys cõ seu yrmão Locario et cõmo foy partido o rreyno de França |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Andado o primeyro ano do rreynado del rey dom Affonso, Mahomat, rrey de Cordoua, sacou muy grand ' oste et foy contra os nauarros et deytouse sobre Panpellona. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Et tolleules os pãas et os vinos et tomou tres castellos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Et en hũu delles prendeu hũu caualleyro que auja nume dom Fortuno et leuou[o] presso para Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Et poys que conplio XX anos que o catiuara [et o] teuera catiuo en priiom soltoo et enviouo solto para sua cassa, et fezlle dar todo o sseu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Et, segundo conta a estoria, viueu este caualleyro çento xxvjs anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Et este [ano] morreu Loys, enperador de Rroma, et tomou o enperio Locario, seu fillo, et rreynou XV ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Mays Carllos et Loys, fillos daquel Loys enperador, ouverõ grã pessar por que seu jrmão Locario lles tolleu assi sua partida do rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Mays en todo isto, nõ sse partindo aynda de lidar et de fazersse muyto mal ũus outros, ou[u]erõ os altos omes do rreyno seu cõssello et foy este de (o) meter paz et amor ontre elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Et trouxerõ esta avijnça: que posserõ quareenta omẽes bõos que partisem o rreyno ontre elles ygualmente, que dalj adeant[e] nõ ouuesem sabor de contẽder ũus cõ outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Et poys que aquelles omes bõos ouverõ partido et ygoado o rreyno en tres partes, et posto en scripto os termjnos de cada hũu, fezerõ juntar todos tres os jrrmãos, que dalj adeant[te] nõ passasse hũu contra o outro, mays que mãteuesem cada hũu en paz et ẽ bem a sua partida do rreyno et dalj adeant[e] nõ ouuessem cõtenda ontre elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
A Carllos, o que foy chamado Caluo por sobrenume, caeu aquella partida do rreyno que e cõtra ouçient[e], do mar Ocçeano et das Bretanas ata o rrio que dizẽ Mossa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Et [en] esta parte deste rreyno ficou des entõçe a[c]a este nume França. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
A Loys o rreyno de Germanja, que e contra ourient[e] ata hũu rrio que chamã Renẽ, et aynda algũas çidades aalende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
A Locario, que era [o] jrmão mayor et enperador de Rroma, caeu o rreyno de Eytalia et a meadade da [proui]nçia de Frãça, que e ontre os rios Saldo et Rregno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Depoys que este partimento foy feyto, rreynou Carllos en França xxxiiijo ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Et Loys, seu yrmão, reynou outrosi en Germanja xxxiij anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Et Locario enperador regnou en Roma et en Alamana seu enperio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Et entende[de] que foy dita Frãça, fascas "quebrantada", nom por que os reys della nẽ os homes seiã quebrantados nẽ a terra, mays por que a terra foy partida en estas tres partes [et] feyta(s) peças por paz et por auijnça dos rreys et prol dos omes et bemparãça das partidas dessas terras. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
Departido auemos com̃o reynou este rey dom Affonso, o Magno, depoys del rrey dom Ordono, seu padre, en aquel ãno en que o cometeu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
Et dos rreys que depoys del rey dom Paayo, por este nume Affonso forom chamados, este foy o quarto Affonso, o Magno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
Poys este rey Affonso, o Magno, começou a rreynar [teuo ollo] et (o) coraçom, com̃o auemos dito, en parar o estado do rreyno quanto el mays pode et s[ou]be et pode trager sua fazenda cõ siso et cõ recado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
E por ende lle chama a estoria fillo de p[e]rdiçõ e [esto e de] estragamento [et] de fazer mal; et este dom Fruela Vermundez dezendeu do linagem del rrey dom Vermũdo - (et), logo que soube que el rey dom Ordono era morto, et este dom Affonso, o Magno, seu fillo, era rey alçado en seu lugar, por rrazõ que esse Fruella Vermũd[e]z decendera do sangue dos rreys, soube que este rey dom Affonso reynaua [et] pensou logo en como lle poderia toler o rreyno et lo trabucar per que llo fezese perder, de guisa que o nõ ouuesse, por prouar se poderia en algũa parte acalçar delle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
Et el tornousse a Galliza aa[s] nouas do [de]m[u]damento(s) dos reys. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
Et ajuntou grandes cõpanas do rreyno et grandes gentes de gallegos et d ' asturãos et doutras partes, tãtas que llj chamaua a estoria grande oste. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
Et começou cõ ella de vijnr por toller a este rey dom Affonso o rreyno per força, en que el nõ auja de ueer nẽhũa cousa per dereyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
Et el rrey dom Affonso, com̃o estaua seguro et en paz et pensando en bemparãça de seu reyno, nẽ se gardaua nẽ cataua de tal coussa, nẽ tijna cõsigo senõ poucos caualleyros a aquella ora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
Et quando soube as nouas daquel dom Fruella, que assi vĩjna contra el tam sem sospeyta, sayo et foysse para terra d[e]Allaua, para guisar alla et aduzer cõsigo mayor cõpana ca a que [e]l tijna. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
Et en todo isto vĩjnasse para Ovedo, que era entonçe o mayor et mays onrrado logar, com̃o cabeça do rreyno de Leõ, para tomar a cidad[e] . et alçarse allj por rey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
Et o senor d[e] Ovedo et os caualleyros et omes bõos da terra cõ estes nõ poderõ al fazer et sayrõ[no] a rreceber. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
Et disto chegarõ logo as nouas a el rrey dom Affonso, que era en Bitoura. : |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
Et, logo que o soube, tornousse para Ovedo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 27 |
Et os d ' Allaua souberõno et ouuerõ grã medo del rey pollo que aujã feyto et acordaronsse de sse meter en suas mãos et en seu poder et sua messura, et pidindolle mercee et prometendolle de lle nũca errar, mays que llj seeriam lea[a]s uasalos daqui endeant[e]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 29 |
Andados dous ãnos do rreynado deste rey dom Afonso, o Magno, -et foy isto na era de oytoçẽtos lxxavj ãnos; et andaua outrossi o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos xxxviijto anos - en este ano sobredito uẽo (vẽo) a desora et sem sospeyta hũa grãde oste de mouros a Leom, et tragiam cõsigo dous cabedees, et diziam a hũu Ymudar et ao outro Arcanaçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 29 |
Et tã de rigeo os ferirom que os mouros, com̃o vĩjnam de camino ya quanto [e]scabdellados, non sse poderõ cõpoer para a batalla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 29 |
Et el rrey dom Affonso, avendo muy grã curaçom de lidar conos mourros et auer com elles gerra, poys que auja bõ[a] andança et ajuda que llj Deus daua, et catãdo o mays agissado para conprir sua voentade en esto, pos sua amizade cõnos prouinciaes et conos nauarros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 29 |
En esse ano que el fez esta lid[e] morreu Gregorio papa et foy posto en seu logar Serigo, o segundo; et forõ cõ el çento apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 30 |
Andados tres anos do rreynado del rey dom Affonso, o Magno -et foy isto na era d ' oytoçentos lxxavije ãnos; et andaua o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçentos et XXXaIXe ãnos -, sacou este rey don Afonso grã oste de prou[ẽ]ciaes et de gascoes et de nauaros et foy cõ elles et entrou per terra de mouros, et quebrãtarõ et estragarõ a ferro et a ffogo toda a terra [que os mouros] tijn[ã] en Spana [et] suas fronteyras, cõ todo esto tollẽdolles os pãas et os vinos et os froytos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 30 |
Aqui diz a estoria, ontre todaslas bõas obras que el fez que foy esta hũa: cõ grandes thesourros que llj leyxara seu padre el rrey dom Ordono (et) osmou que o melor que delles podia fazer [seeria] despendelos en fazer seruiço a Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 30 |
E ffezo muytas jgleias et muytos paaços do bispado d ' Ovedo, et muytos castellos en seu rreyno, et çercou muytas villas de bõas çercas et bõas torres para defenderse dos mourros, seus emjgos, et por lles fazer mall. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 31 |
Andados iiijo ãnos do rreynado del rey dõ Affonso, o Magno, -et foy isto na era d ' oytoçentos LXXa IX anos; et andaua (et andaua) outrosi o ano da encarnaçõ do Señor en oytoçẽtos et xlaj; et a do enperio [de] Locario, enperadorn de Rroma, en çinquo -, este rey dom Affonso, estando en sua terra asesegado et ẽ paz, chegoulle mandado como tres rreys de Merida lle avi[ã] entrado na terra cõ gram oste et que ficarã suas tendas sobre Benauent[e]; et tijnana çercada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 31 |
Este rrey dom Affonso, quando lle chegarõ estas nouas, ffillouse cõ sua gente que logo a ora pode auer et ffoyse para Benavẽte, et achou y os mourros como lle disserõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 31 |
Vençuda esta batalla, allj chegarõ a este rrey dom Affonso estas outras nouas, como outro rrey poderoso, que auja nume Alchamam, era vijndo com muy gram oste sobre Camora et [a] tijna çercada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 31 |
Et, en chegãdo, foy fferir [en elles] et uẽçeos et matou y aquel senor delles et muytos d[os] outros; et os que delles poderõ escapar fugirõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 33 |
Com̃o el rrey dõ Affonso fez duas partes de sua oste et foy lidar conos mouros |
[+] |
1295 |
TC 1/ 33 |
Andados ssex ãnos do regnado del rrey dom Affonso, o Magno -et ffoy isto na era d ' oytoçẽtos et LXXXa ãnos -, el rrey dom Affonso estando en paz et assesegado, chegaronlle nouas de como era ẽna terra gran poder de mourros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 33 |
Et, poys que esta batalla foy vençuda, tornouse el rrey dom Affonso muyto onrrado, cõ grandes roubas et com grandes gaanças [et] muy alegre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 33 |
Et este ãno en que sse aquesta fazenda vençeu, morreu Se[r]gio papa, [et foy posto en seu logar Leon papa] el quarto; et forõ com elle Ç vno apostoligo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 34 |
Andados vije anos do rregnado del rrey dom Affonso, o Magno, -et foy isto na era d ' oytoçẽtos et lxxxaj ãno; et andaua entõçe o ano da encarnaçõ [do Señor] en oytoçentos xliijes; et a de Locario, enperador de Rroma, en vije -, el rrey dom Affonso, coydando ia estar en paz, chegarõle nouas en como hũu alto omẽ de França, que auja nume Buysso, lle entrara cõ gram oste et que lle andaua estragãdo a terra et fazendo en ella quanto mal podia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 34 |
El rrey dom Affonso, poys que estas nouas soube, chegou sua oste et grã poder et ffoy contra el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 34 |
Et el rrey sempre outorgaua de llo dar, mays depoys que se uyo en paz et asessegado cõno rreyno, nõ llo quiso dar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 34 |
Et este[ue] bem çerca dũu ãno que nom caualgou cono pessar que ende ouue. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Andados viijto anos do rreynado deste rey dõ Affonso -esto foy na era d ' oytoçentos lxxxaij ãnos; et andaua entõçe o ano da encarnaç[õ] do Senor en oytoçẽtos et xliiij anos; et a do enperio [de] Locario, enperador de Rroma, en oyto - este rey dom Affonso, polla festa de çinquoesma, fezo suas cortes en Leom, muy rricas et muyto onrradas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Et dos altos omes que auja y ena corte era hũu que auja nume Orios Godos et outro Tiobalt, et os outros que dissemos ante disto na estorja; quando virõ estes altos omes que Bernaldo non saya y, ouverõ seu cõsello de o dizer aa rreyna, que, per rogo della, fose Bernaldo lançar a aquel tauollado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Senor, nũca uos demãdey aynda dom nẽhũu que fose et este e o primeyro que uos agora quero pidir. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
A rreyna, cõ grã pessar que ende ouve desto, nõ disse nada, mays tornouse para seu paaço. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Bernaldo diso entõçe: -Senor, por quantos seruiços uos eu fiz, bem me deuedes dar meu padre; ca bem sabedes uos cã bem uos eu acorri cono meu cauallo en Benauent[e], quando uos matarõ o voso ena batalla que ouvestes cõ el rrey mouro Otres; et disestes que uos pidisse hũu dom et uos que mo dariades; et eu demãdeyuos meu padre et uos outorgastesmo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Ca, senor, nẽbraruos deviades outrosi de com̃o uos acorri çerca do rrio d ' Oruego, quando estauades çercado et uos tĩjnã os mouros en essa cerca en coyta de morte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Dom Bernaldo, poys que assi he, mandouos que uos sayades de meu rreyno et nõ uos dou plazo mays de noue dias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Et digouos que, se dalj adeante uos achar en todo meu rreyno, que eu uos mandarey deytar allj u uoso padre iaz, que llj tenades cõpana para senpre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Rrey, poys que me uos dades noue dias de plazo a que uos saya da terra et do rreyno, eu fazelo ey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Quãdo aquillo virõ tres rricos omes que andauã y na corte del rrey -huu auja nume Valasquo Mẽend[e]z et o outro auja nume Suer Ualasquez et o terceyro dom Nuno de Leom, et erã todos tres parẽtes muy chegados de Bernaldo - beyiarõ a mao a el rrey et espidironse logo del et foronse cõ Bernaldo, cõ grã cauallaria, para Saldana. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Et durarõ estas guerras dous ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 38 |
Andados IX anos do rreynado del rrey dom Affonso, o Magno -et foy esto ena era d ' oytoçẽtos LXXX et iij anos; et andaua entõçe o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos LaVe anos; et a do enperio [de] Locario, enperador de Rroma en IXe -os de Tolledo alçaronse outra uez contra Mahomat, rrey de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 38 |
Et, poys que isto ouue apostado conos tolledãos desta guisa, tornouse para Cordoua et mandou gardar aquellas arafeens. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 38 |
Mays agora leyxamos aqui de fallar dos mouros et tornarremos aa contar del rrey dõ Affonso, o Magno, et de Bernaldo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Andados X anos do rreynado del rrey dom Affonso, o Magno -et ffoy isto na era d ' oytoçẽtos et oyteenta tres ãnos; et andaua outrossi o ano da encarnacom do Senor en oytoçentos xlavj; et o enperio [de] Locario en X - et este ano Xo de seu rreynado ffez suas cortes en Salamãca. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et, el yndo pollo camjno, caualleyros del rrey dom Affonso, que vijnam da caça, virõ as armas de Bernaldo et conocerõnas et ouverõ muy gram medo, et quiseranse acoler aa villa, mays Bernaldo n[õ] lles deu vagar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et eu teno aqui presos Orios Godos et o conde Tiobalt, et sse uos por bẽ teuesedes enviarllos ya a el rrey en present[e], ca bem creo que mo gradecera et que me dara meu padre por elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et teuerõno por bem et fallarõse sobre ello et outorgarõlo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et os cõdes ouverom disto muy grã sana et pesar et enviarõno dizer a Bernaldo cõ hũu seu caualleyro en puridade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et outorgarõno todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et sayrõ todos do castello a furto, que o nom soubese el rrey, et forõ correr a Salamãca. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Poys que ouvermos corruda a Salamãca, venamonos aqui et correremos o rrayal et gaanaremos quanto y a. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Mays pero sse el rrey vẽer contra nos, como quer que me el queyra mal, nõ alçe nẽhũu de uos a mao contra el per nẽhũa guissa, ca muyto me pesaria ende se algũu [o] fezese. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et, en vĩjndo elles, chegarõ as nouas a el rrey dom Affonso como Bernaldo avja corruda toda a terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Mays, en cabo, vençeu Bernaldo et gãanou o canpo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et roub[arõ] quanto acharõ no rrial et tornaronse muyto onrrados et cõ gram gãanca ao Carpio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et, depoys que el foy ẽno castello, disserõlle sseus caualleyros: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Fezestes muy mal en tornaruos aca tã agina; ca, se nos (se nos) d[e]rades hũu pouco de vagar, gaanaramos tã grãdes requezas que senpre foramos ricos et avondados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Nõ uos pes, ca asaz gãanastes agora, que se logo os escarmentassemos, nõ poderiamos mays delles auer; ca elles nos adurã cada dia en que gãanaremos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Andados xije anos do rreynado del rrey dom Affonso, o Magno -et foy esto na era d ' oytoçẽtos et oyteenta et Vo anos; et andaua o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçetos et xlavije anos et foy isto en aquel dito ãno - quãdo os del rrey virõ o mal et o quebranto que lles vĩjna sempre de Bernaldo, diserõ a el rrey: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Senor, en forte ponto et en forte ora vimos nos a priiom do conde Sant Diaz, ca toda uosa terra se perde por ende, tãto he o mal que Bernaldo y faz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Dom Bernaldo, el rrey nos envia a vos sobre rrazõ sse lle queredes dar as chaues do castello et que uos dara uosso padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Rey, mays gãano eu ena[s guerras que enas] pazes, ca o caualleyro poble mellor viue en guerras que en paz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et uos nõ me deuedes a poer culpa en fazer eu contra uos o que fiz, por que me t[ee]ndes meu padre presso et nom mo queredes dar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Non uos teno eu por mal quanto me fezestes en esta razõ, ca faziades dereyto et lealdade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et, quando chegarõ a Leõ, acharõ por nouas çertas que [tres] dias auja que era morto o conde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et algũus dizẽ en seu rromãço et seus cãtarres que quando o soube el rrey, que mandou que lle fezesem banos et que o banassem en elles, por que lle blandeçese a carne, et que lle uistisem bõos pãnos, et que o possesem ẽ hũu cauallo, vistido dũa capapel d ' escarlata, et hũu escudeyro enpos el que o teuesse, que nõ caesse; et lo enujassem dizer, quando fosem cerca da cidade du el era, et que el salria a rrecebello. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et elles fezerõno assy. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et o conde aduziano bem acõpanado de cada parte, com̃o el rrey mãdara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Dom Bernaldo, non e tẽpo de muyto fallar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Os da corte, quando o virõ entrar, reçeberõno muy bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et dizẽ enos cantares que disso alj Bernaldo a Carllos que era sobrino del rrey Carlos, o Grande, et fillo de dõna Tinbor, sua yrmaa; et que lle disso Carlos que era muy bem et que llj prazia cõ el, et que estaua ena corte hũu fillo dessa dõna Tinbor et que o preguntou el rrey se o querria reçeber por yrmão a Bernaldo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et eno outro dia na manaa seyo de Paris Bernaldo et foy andar pella terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et, andando en isto, ou[u]o tres uezes batalla cõ [os] mouros, et sempre os vençia, et gaanou delles grãdes requezas ademays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et con estes aueres gaanou delles despoys des Dayusa ata Beruegal et Baruastro et Saberue et Monte Blãque. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et algũus dizẽ que en tẽpo deste rrey dom Affonso foy a batalla de Rroçasualles [et non] cõ Carlos, o Grãde, mays cõ Carlos o que chamarõ Caluo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Carlos [o terceyro foy] o que diserõ Caluo, que foy en tẽpo del rrey dom Affonso, o Magno, et de Johã, papa, o setimo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Mays, por que os liuros outenticos, esto he enos liuros outorgados, e(t) achado assi et por que os françeses et outrosi os espanoos [o contan] assi, dizemos que foy aquella batala de Rroçasvalles en tẽpo de Carlos, o Grãde, assi com̃o o [a]uemos ya cõtado susu en esta estorja. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et se algũu o souber departir mellor ou o diser mays cõ uerdade, deuele seer cabudu, ca nos dizemos o que achamos per latĩjns en liuros antigos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Mays agora leyxamos aqui de contar estas razões et tornamos a contar deste rrey don Afonso, o Magno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Andados xiiije anos do rreynado del rey dom Affonso, o Magno, -et foy isto na era d ' oytoçẽtos et oyteenta vj ãnos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ en oytoçẽtos et xlaviijo anos; et o inperio de Locario en xij - en este ano aqui dito dom Fruella, yrmao deste rey dom Affonso, ouve sua falla con os outros tres jrmãos, dom Nuno et dom Bernaldo et don Doario, et fallarõ de como matasem el rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Mays pero nõno fezerom elles tã en poridade que logo o nõ soube el rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et dom Bernaldo, pero que era cego, foyse depoys a Astorga et durou y vije anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et dello trezemo ano ata os XXtiVo do rreynado del rrey don Affonso, nõ achamos nẽhũa cousa que de cõtar seia que a estoria pertẽesca -ca mouros et cristãos cansados fica[ua]n ia lidando et matando en si; demays os mouros que nõ ousauã ya nemhũa cousa cometer ante a forteleza del rrey dom Affonso, o Magno, que era rrey forte et aventurado en batalla et os auja uençudos en muytas lid[e]s et astragos que lle fez en muytos lugares - senõ tãto que, eno xiijo ano, morreu Leom papa, et foy posto en seu logar Bẽeyto, o terçeyro; et forõ cõ el çento et dous apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et dellos XV anos en deant[e], eno rreynado deste rrey don Affonso, que morreu Locario, enperador, et reynou enpos elle seu fillo Loys, o segundo, xxtij ano. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et enos xvj anos adeant[e] morreu aquel Bẽeyto papa, et foy posto en seu logar Nicholaus, o primeyro; et forõ cõ el Ç et tres apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et enos xviijo, quando uyo el rrey don Afonso que tanto mal le fazia seu yrmao dom Vermudo, foy sobre el con sua oste et matou et astragou todollos mourros que cõ elle eram. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et el rrey f[ez]o muy grã vingança enos d ' Astorga et enos de Ventosa por que reçeberã a dom Vermudo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Enos xxj ano morreu o nobre cauallevro dom Bernaldo del Carpyo, assi com̃o cõta dom Lucas de Tuy; ca pode seer, que foy este Bernaldo a França, segundo o auemos dito susu na estorja, et depoys que se tornou a Espana. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et ẽnos xxij ãnos mandou Mahomat, rrey de Cordoua, fazer naues y en sua cidade et en Siuilla et ẽnos outros lugares du soube que auja avondo de madeyra que para aquillo fosse mester; ca oyra dizer que auja en Galiza cidades et castellos et villas muy bõas que nõ aujã enparança de castell[o] nẽ de çerca nẽ doutra fortelleza nẽhũa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et, elles yndo seu camjno pello mar, leuantouse tẽpestade tan grãde que quebrãtou quantas naues y yam. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et ẽnos xx(x)iij ãnos enviou este Mahomat, rey de Cordoua, a (hũu) seu fillo Almõdar cõ grande oste a terra d ' Alaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et ẽnos xxtiiiijo ãnos alçaronse os mouros de Merida contra o senorio daquel Mahomat mouro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et os da villa, quando aquillo virõ, ouverõ muy gram medo delle(s) et ouuerõxele a meter ẽnas mãos; et prometeronlle et jurarõlle que nũca dalj endeante sse lle alçariã, et que lles perdoasse(m) et que nũca fariã coussa contra sseu senorjo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 49 |
Andados XXV anos do rreynado del rrey dom Affonso, o Magno, et ffoy [isto] na era d ' oytoçẽtos et noueenta ãnos; et andaua outrossi o ano da encarnacom do Ssenor en oytoçentos laij ãnos; et [o] enperio de Loys en X - este ãno aqui dito tremeu todo España. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 49 |
Et enmẽtre que el foy viuo manteue muy bem seu rreyno cõ recado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 49 |
Et, quando el morreu, era seu fillo Almõdar en Alahama, que e dita Almaria a dos banos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 49 |
Et, quando soube que seu padre era morto, uẽose para Cordoua quanto mays pode et alçarõno logo por rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 49 |
Et elle auja de jdade, de quando naçera ata entom, XLa iiijo anos; et rreynou dous. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 49 |
Et dellos xxvj anos ata os XXXta do rreynado deste rrey dom Affonso, o Magno, nõ achamos nẽhũa coussa graanda que a estoria pertẽesca, senõ que, nos XX et oyto anos deste rrey don Affonso, que morreu Nicholao papa et foy posto en seu logar Adriano, o segũdo; et forõ cõ el [çento et] iiijo apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 49 |
Et este ano outrosi os de Cordoua nõ sse nẽbrarõ do bem que lles fezera Almõdar et alçaronse contra el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 49 |
Et depoys de sua morte alçarõ(no) os allaraues(es) por rrey Audalla, seu yrmão, et forõ todos cõ el muy alegres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 49 |
Et, poys que el ouue o rreyno rreçebudo, ent[er]rou seu jrmão Almondar en Cordoua muyto onrradam[en]t[e]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 51 |
Andados XXX anos do rreynado del rrey dom Affonso, o Magno -et foy isto na era de noueçẽtos et iiijo ãnos; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos xla vj anos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en XV - esse ano foy el rrey don Affonso sobre Coynbra, que tĩjnã os mouros çercada, et desçercoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 51 |
[Et] con a ajuda de Deus, tomoua et defendeua delles et meteua su seu senorio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 51 |
Et en esse ãno prenderõ caualleyros del rrey dom Affonsso hũu mouro que auja nume Audalj, que era cabedel et endeantado dos alaraues, et derõno en presente al rrey don Affonsso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 51 |
Agora leyxa aqui a fallar del rrey don Affonso, o Magno, et cõta de Abdala, rrey de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 52 |
Andados xx[x]j ano do rreynado del rrey dom Affonso, o Magno, -et foy esto na era de noueçẽtos et Ve ãnos; et andaua outrossi o ano da encarnaçom do Senor en oytoçetos xlavije; et o enperio de Locario en xvjes - en este ano Homar Abenhazõ, que era hũu dos mays altos omes que auja en Cordoua, alçousse contra el rrey Abdala, et alçarõse cõ el muytas gentes et muytos castellos, que som estes: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 52 |
Et Omar, quando uyo o poder del rrey, pesoulle muyto do que auja ffeyto et, assi com̃o sse leuantara loucamente, assi se tornou liuãament[e], et foyse para Abdalla et pideule por merçee que llj perdoase. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 52 |
Pero, en cabo, vençerõ os da hua parte et meteronse logo so o senorjo d[e] Abdala. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 52 |
Et por essa razõ ouve esse rrey Abdala depoys todo o senorjo de Seuilla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 52 |
Mays aquel Omar Abenhazõ teuese por maltreyto, por que tan agina sse leixara da alçada que fezera, et alcouse outra uez en Jahem et matou o senor do castello et apoderouse delle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 52 |
Desi foyse outrosi aos outros castellos dy da terra et matou outrosi por essa meesma maneyra todollos senores delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 52 |
Mays isto nõno dezia el senõ cõ jnfinta, ca nõ que o el teuesse no curaçõ para o conprir assy. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 52 |
Mays agora leyxamos aqui de fallar desta rrazon et tornamos aa cõtar del rey don Affonso, o Magno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 53 |
Andados xxxaii anos do rreynado deste rey dom Affonso, o Magno, -et foy isto na era de noueçentos et sex anos, et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en [oyto]çentos et saseenta et oyto anos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en xvije anos - en este ano sobredito sacou este rrey dom Affonso muy gran oste et foy contra Tolledo, ca sayam ia as tregoas que dissemos que lles dera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 53 |
Et correu et astragou toda esta terra do rreyno de Tolledo et derribou y castellos et fortellezas, et matou y muytos mouros et leuou ende muytos catjuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 53 |
[Et] tam grãde era o medo que os mouros aujã delle que per força preyteiarõ pazes cõ el et derõlle parias et elle outorg[ou]lle as pazes por tres anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 53 |
Et en esse ãno aqui dito morreu Adriam, o papa, et foy posto en seu lugar Joham, o setimo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Andados xxxa iijes anos do rreynado deste rey don Affonso, o Magno -et foy isto na era de nouecentos et sete anos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et saseenta et noue ãnos; et o enperio de Loys en xviijto ãnos - en este ano pobrou el rrey don Affonso a cidade de Çamora, ca ante nõ era ben pobrada de gent[e] pollas guerras et pollo mal dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et mandou que dalj endeante que le dissesem Camora, ca ante daquillo Nomãçiam lle diziã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et fezo y entonçe dessa uez hũa jgleia muy nobre et muy bõa et de grande obra et poslle nume San Saluador, et deulle muy grãdes requezas et muytas herdades per u fose bem seruida. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et dellos xxx et iiijo anos ata [os] xxxa et vj do rreynado deste rrey dom Afonso, o Magno, nõ achamos nẽhũa cousa grãanda que a estorja pertẽesca, senom tãto que enos xx[x]v ãnos do rreynado deste rrey don Affonso, o Magno, que morreu o enperador Loys. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et elles ajudarõno et [o] apostoligo confirmoo por enperador. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et rreynou dous ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Mays Loys, seu jrrmão, que era rrey de Gerrmanya, vẽo logo sobre elle com muy grãde oste et gerreoo por que tomara el soo o enperio, que auja de seer de seu sobrino, ssem llo dizer ante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et vistiuse de pãnos longos ata os pees, com̃o os gregos ffaziã, et tragia espada çĩta et hũu pãno de sseda a redor da cabeça, et en somo do pãno a corõa do enperio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et prometeulle que, sse sse quitar del, que lle daria tam grande auer que, sse quissesse sacar o rrio que corre ontre Rroma et Ffrança et passar pello eyxuto ao rreyno de Germanja, que llo daria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et ẽnos xx[x]vj ãnos morreu este Loys, rrey de Germanja, et leyxou a sua morte estes tres fillos herdeyros, que forõ estes: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Carlamano et Loys, o meor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Carlamano foy padre de Armolfo, o enperador. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et o dessamor que el auja com[tra el] tornoo ẽnos fillos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et entroulles eno rreyno com mays de xxx mĩll caualleyros et chegou ata Calonya, destroyndo quanto achaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et os [dous] fillos del rrey Loys nõ eram entonçe na terra, ca eram ydos a outra parte, et ficara(m) por guarda d[o] rrey[no] Loys, o yrmão meor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et este Loys enviou rogar per seus mandadeyros a sseu tio, o enperador Carllos, que ouuesse paz cõ elles; mays o enperador nõno quisso fazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et enos xxxvije ãnos Carllomãno et Carllos, quando virõ que seu tyo, o enperador, avya sabor de os desherdar, sacarõ sua oste muy grande contra el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et reynou enpos elle Loys Baluo, o segundo, dous anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Carlos, fillo de dom Loys de Germanya, ouvo depoys o enperio com ajuda dos altos omees do rreyno et rreynou xij ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et en[o] rreynado del rrey dom Affonso, que foy xxx et noue anos de seu rreynado, morreu Loys Baluo, rrey de Frãça, et rreyn[aron] enpos elle Loys [et] Callosmãno, seus fillos, et ouuerõ o rreyno Ve anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Mays leyxamos agora aqui estas razoes et tornaremos a contar das del rrey dom Affonsso, o Magno, de Leom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 57 |
Andados quarreenta et hũu ãno do rreynado del rrey dom Affonso, o Magno, -et ffoy isto ena era de noueçentos et XVe ãnos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçom do Senor en oytoçentos et lxxta et vij; et o enperio de Carllos, enperador de Rroma, en quatro - en este ãno el rrey dom Affonso, seendo muy alegre, et au[endo] gram plazer de tantos bẽes como lle Deus avia feytos et fazia contra seus eemigos, (et) envioull[o] dizer ao apostoligo Joham per sua carta, com dous clerigos que lle enviou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 57 |
Por que nos Deus posso en garda de toda a cristi[ã]dade porlla outoridade de San Pero, primeyro dos apostollos, que lle Deus outorgou, quando lle disse: "tu es Pero et sobre esta pedra começarey eu a mj̃a jgleia et a tj darey as chaues do rreyno dos çeos, et o que tu soltares sobrella terra, solto sera outrosi en[o] ceo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 57 |
Et disso[lle] outrossi Nostro Senor, quando alla en ssua payxom: rrogey por tj, que nom fallessca a tua ffe; et, quando tu fores conuertudo, confirma teus yrmãos"; et por (a)que(ll)a uossa fama bõa de uos, (o) bom rrey dom Affonsso, vẽo a nos et nos foy mostrada per uossa carta et per estes dous mandadeyros, Ssenoro et Desiderio, amoestamosuos da parte de Deus que persseueredes enos bẽes que tẽedes comecados, por tal que uos cobr[a] et uos acalçe a bẽeycom de Sam Pero et a nosa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 57 |
Et uos, nosso ffillo muy amado, quando q[ue]r que o uosso mandado enviardes a nos ou algũ[ũ] da uossa terra de parte de Galiça, hu Deus posse a uos por g[o]uernador, rreçe(r)beruos emos por nosos ffillos muy debõament[e] et prazernos a muyto com uossos mandados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 57 |
Et a estes que uos leuam estas nossas lecteras, que os ajades en uosa encomenda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 59 |
"Joham, obisspo, seruo dos seruos de Deus, ao seu [am]ado fillo, o muy nobre rrey dos galegos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 59 |
Nos reçebemos leteras de uosa sancta deuoçom, esto he da sancta alma, da uosa humildaçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 59 |
Et, por que entendemos que sodes deuoto aa nossa sancta jgleia, gradeçemosuollo muyto et rrogamos a Deus que uos auonde uossa força do uosso reyno sobre os vossos ẽemjgos, et que uos outorgue vençemento et garde uoso reyno, assi com̃o uos, nosso amado fillo, nos enviastes dizer et demandar per muytos rrogos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 59 |
Et nos aca outrosi somos en coyta conos mouros, bem com̃o uos alla, et lidamos cõ elles [de] dia et de noyte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 59 |
Mays Nostro Senor Deus nos da que os vençamos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 59 |
Et por ende rrogamos uos muyto en uosso amor que nos enviedes acorro dalgũus bõos cauall(eyr)os mouriscos com suas armas, dos cauall(eyr)os que os mouros chamam per seu arrauygo alfarazes, (et) por que, quando nos os rreçebermos, louemos a Deus por ende et [o] gradescamos a uos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 59 |
Et nos galardoaruollo emos este dom da beeyçom de Sam Pero. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 60 |
Andados xla et dous anos do rreynado deste rrey dom Affonso, o Magno, -et foy na era de ixe cẽtos et xvj ãnos; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos lxx et oyto; et o enperio de Carlos en Vo -en este ano, quando el rrey dom Affonso vio as cartas do papa, prouguelle muy de curaçõ et pos logo dia en que sse juntassem os rricos homẽes et os outros fillos dalgo et os bispos, [et] fezello a saber et aprazouos para seerẽ y aquelle dia para consagrar a jgleia de Santiago. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 60 |
Et eram estes: dom Joham, obispo d ' Ansona, que he no arcebispado de Taragona; dom Duçido, obispo de Salamãca; dom Jague, obispo de Coyra; dom Ffausto, obispo de Coynbra; dom Aldemiro, obispo de Lamego; dom Teodomiro, obispo de Visseu; don Gemago, obispo de Porto; dom Algemiro, arcebispo de Bragãa; dom Broleta, obispo de Saragoça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 60 |
Et ficarõ as mays hermas et as outras en poder de mouros ata o tẽpo del rrey dom Affonso, o que gaanou Tolledo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 61 |
Andados xla ij anos do rreynado deste rrey dom Affonso, o Magno, depoys a cabo d ' onze messes, ajuntaronsse de cabo ẽna cidade de Ovedo el rrey dom Affonso cõ sua moller et cõ seus ffillos et os bispos et os condes et os rricos homes de seu rreyno, et fezerõ conçello per outorgamento do papa Joham. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 62 |
Andados xla iijes ãnos do rreynado deste rey dom Afonso, o Magno, -et foy isto na era de noueçẽtos et xvije anos; et andaua outrosi o ano da encarnacom do Senor en oytoçẽtos lxxta et ixe anos, et o enperio de Carlos, enperador de Rroma en vj - poys que el rrey dom Affonso ouve acabadas todas estas cousas que auemos ditas, sayo d ' Ovedo et uẽo a Camora et prendeu y a seu fillo, o jnfant[e] don Garçia, et meteuo en ferros et mãdoo deytar ẽno castello de Gazõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 62 |
Mays os outros hermaos deste jnfant[e] dõ Garçia, quando virõ que assi o mãdara prender, forõ muy sanudos por ende et traballarõse de lle toller o rreyno a seu padre, cõ conssello da rreyna dõna Xemena, que disemos que ouvera primeyro nume dona Almena; ca ella nõ amaua el rrey com̃o deuja et por ende punaua de meter todo mal et toda cõtenda ẽna terra, por fazer perder o rreyno a seu marido et que o ouvese jnfãte Garçia, seu fillo desta rreyna. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 62 |
Et ella basteçeu muytos castellos no rreyno de Leom, que som estes: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 62 |
Et erã cono jnfant[e] don Garçia en este feyto seus yrmãos et Nunu Fernandez, seu sogro, que se nõ parti[ssen] de guerear a el rey ata que l[l]e fez[e]se[n] per força prometer que dese o rreyno ao jnfant[e] dom Garçia, seu fillo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 62 |
Et guerrearom logo dos quareenta et quatro anos ata os quareenta et vj do rreynado deste rrey don Affonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 62 |
Et nõ achamos nẽhũa cousa que de cõtar seia para esta estoria, senõ tãto que ẽnos quareenta et quatro ãnos morreu Carlomagno, rrey de França; ca el rrey Loys, seu yrmão, hũu ãno auja que morrera ia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 62 |
Et rreynou o enperador Carlos sobre os frãçesses Vo ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 62 |
Et enos xla et vo anos morreu o papa Joham et foy posto en seu logar Marĩ, o primeyro; et forõ cõ el Ç et ssex apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 63 |
Como el rrey don Affonso dimitiu o (o) rreyno a sseu fillo dom Garçia |
[+] |
1295 |
TC 1/ 63 |
Andados xla vj anos do rreynado del rrey dom Afonso, o Magno -et foy isto na era de noueçẽtos et xx anos, et andaua o ano da en[c]arnaçõ do Senor en ixe çẽtos et oyteenta et dous anos, et o enperio de Carlos en ixe -en este ano el rrey dom Afonso, o Magno, quando sse vyo aficado de seus fillos et de seus vassalos meesmos, en hũa uilla de Asturas que dizem Beydes, alj leyxou o rreyno et deuo a seu fillo dom Garçia, en esse logar meesmo, ante seus fillos et seus rricos omees; mays per força que de grado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 63 |
Et desque tornou pideu a seu fillo don Garçia ajuda cõ que fosse hũa uez ou duas cõ oste sobre mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 63 |
Et tornou rico et auondado [et] cõ grãde onrra para Çamora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 63 |
Et sse el foy boo eno começo de seu rreynado, mellor foy a sua ffim. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 63 |
Et desi leuarõno a Astorga et enterrarõno y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 63 |
Mays depoys foy leuado a Ouedo et enterrarõno na jgleia de Sancta Maria cõ sua moller dona Examena. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 63 |
Et en este ãno finou outrosi o apostoligo Morĩ, et foy posto en seu logar Agapito, o segundo; et forõ cõ el Ç et sete apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 64 |
Depoys que el rey don Afonso, o Magno, foy morto alçarõ rey dom Garçia, seu fillo, et reynou tres anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 64 |
Et foy o primeyro ãno de seu reynado ena era de noueçẽtos et xxj ãno; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ en oytoçẽtos et oyteenta et tres anos; et o enperio de Carlos, enperador de Rroma, en X; et o do papa Agapito en hũu; et o de Audala, rey de Cordoua, en XX, et [o] dos alaraues en CC et noueenta iiij. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 64 |
Dello segundo ano do rreynado de rey dom Garçia nõ achamos nẽhũa coussa que a estoria pertẽessca, senõ tãto que morreu papa Agapito et foy posto en seu logar Adriam, o terceyro; et forõ cõ el Ç et oyto apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Andados iijes anos do rreynado del rey dom Garçia, acaeçeu que uẽo a Çamora et enfermou et morreu y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et foy isto na era de noueçẽtos et xxiij anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et leuarõno a Ovedo et enterrarõno y conos outros rreys. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et este ãno outrosi morreu Carlos, enperador de Roma et rrey de Frãça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et enpos elle ouve o enperio hũu seu sobrino, a que diziã Armilfo, et reynou apos elle xij anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Outrosi os frãçeses alçarõ por rey hũu que auja nume Odo, et ffoy fillo do duque Roubert, ca nõ quiserom tomar Carlos, que foy fillo de Loys rrey, et rreynou Odo IX anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et este ano outrosi morreu o papa Adriã et foy posto en seu logar Basilio, o primeyro; et forõ com el çento et IXe apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Como el rrey dom Ordoño çercou Tallaueyra et lidou y conos mourros |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Na era de nouecentos xxviij anos -et andaua o ano da encarnacom do Senor en oytoçẽtos et oyteenta vjs anos; et o enperio de Armilfo en hũu; et o de Basilio papa en outro; et a dos alaraues en CC et noueenta et sete -, morto el rrey dom Garçia, fillo del rrey dom Afonso, o Magno, foy alçado rrey dom Ordono, seu yrmão deste rrey dom Garçia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et a este rrey dom Ordono dera el rrey dom Afonso Galiça por terra, que a ouuesse de ueer et de gardar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et, depoys que el ouue o reyno, semellou muy bem seu padre en maneyras, ca era muy entendudo et muy cordo et dereytosso, et muy fazedor d ' esmolla a pobres et a os que aujã mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et mãteue bem o rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et della primeyra corredura tomou hũa das mays fortes cidades et mays nobre que en terra de mouros auja, guerreãdo cada dia ata que a tomou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et dalj se tornou muy rrico et muy onrrado, cõ grã pressa et cõ grãd ' auer de mouros et de catiuos et doutras rroubas para Visseu, cidade de Purtugal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et el rrey dom Ordono entrou logo ena villa et rroubou quanto achou, et diribou as torres et a villa, et prendeu o cabedel dos de Cordoua et adusseo catiuo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et tornousse muyto onrrado a sseu rreyno et cõ grã prazer et cõ muy gram pressa de catiuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et forõ [en] poerlle a corõa do rreyno X bispos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Dello segundo ãno deste rey dom Ordono nõ achamos nẽhũa coussa que de cõtar seia en esta estoria d ' Espana. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 67 |
Como morreu Abdalla, rrey de Cordoua, et poserõ en seu lugar Abdarrame, seu sobrino |
[+] |
1295 |
TC 1/ 67 |
Andados tres anos do rreynado del rey don Ordono, Abdalla, rrey de Cordoua, fazendo aos grãdes et aos pequenos ygualmente juyzo et justiça, morreu en Cordoua de sua morte et avendo ydade de quando naçera lxij anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 67 |
Et enterrarõno ẽno alcaç[e]r de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 67 |
Et poys que el foy morto, rreynou enpos elle Abderame, seu sobrino, que fora fillo de Mahomat, que fora outrosi ffillo deste Abdalla, que agora aqui dissemos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 67 |
Et nõ rreynou nẽhũu dos seus fillos de Abdalla, o que nõ avemos aynda achado ata aqui dos rreys que rreynarõ ata aquel tempo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 67 |
De xxtivo ãnos et tres messes era Abderame, quando rreynou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 67 |
Et poys que ouve o rreyno cãbou sseu nume et fezose chamar anãçer, que querria dizer tãto en arauigo com̃o "defendedor da ley de Deus". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 67 |
Este rey ata os XX anos de seu rreynado n[õ] sse partiu de batalas grandes et meteu toda a terra so seu senorio, et obedeçerõlle todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 67 |
Mays leyxamos agora aqui de fallar dos mouros et tornaremos a cõtar del rey dõ Ordono. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 68 |
Como lidou el rrey don Ordoño conos mouros en Sant Esteuã de Gormas et vençeuos |
[+] |
1295 |
TC 1/ 68 |
Andado(s) aquel terceyro ano do rreynado deste rrey dom Ordono, os mouros de Tallaueyra et os que ueerã de Cordoua en sua ajuda, que escaparã del rey dom Ordono quando uẽo sobre Tallaueyra, assi como disemos, veendosse maltreytos et muy apremados del rrey dom Ordono, enviarõ demãdar ajuda Abdarame, rrey de Cordoua, et Almotarab, rrey de Tunez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 68 |
Et el rrey dom Ordono, logo que o soube, apoderouse de muy boas cõpanas et foy contra elles quanto mays pode, et achouos alj et lidou cõ elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 68 |
Et diz dõ Lucas de Tuy, en loor do esforço del rrey dom Ordono, que tam de rigeo os cometeu et tam sem pauor como o leom de Libera comete as greys das ovellas quando a fame. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 68 |
Et, ontre todos aquelles que y morrerõ, matarõ y dous rreys muy nobres et muy poderosos, que auja nume hũu Albubataras, et outro Yboljmatel. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 68 |
Et el rrey dom Ordono mãdoulle cortar a cabeça et golgalla das ameas do castello de Sant Esteuo de Garmas, a que el veera a correr, por sinal daquel seu nobre vençemento. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 68 |
Et dessi tornouse para Leom cõ grãdes aueres que tomou allj [et] cõ muytos mouros catiuos et cõ gram prazer et muyto onrrado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 69 |
Andados iiij anos do rreynado deste rey dom Ordono, ena era de noueçẽtos et xxvij anos -et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et oyteenta et ix ãnos et (a) o enperio de Armalfo en quatro anos -, el rrey dom Ordono, nõ auendo sabor de sse dar a uagar nen auer folgança, ca tĩjna sse tẽpo perdesse que nũca o cobraria, (et) sacou sua oste muy grãde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 69 |
Et isto foy ẽna era de noueçentos et xx[v]ij ãnos, com̃o he dito. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 69 |
Et dessi tornousse para sua terra muy onrrado, con grandes aueres d ' ouro et de prata et de pãnos de seda et com muytos catiuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 69 |
Et dissi tornouse para sua terra de Leõ et deu grraças a Nostro Senor Deus por tãtas bõas andanças que lj dera contra mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 69 |
Et fezo logo desta uez cõ outorgamento de dom Formigo, bispo de Leom, et dos outros bispos do rreyno, et aynda dos outros rricos omes que y erã, dentro en seu paaço, a jgleia de Sam Pedro et de San Paulo apostolos, que er[a] fora da uilla, por que nõ era s[e]g[ur]a dos mouros nẽ auja aynda medo delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 69 |
A çidade de Leõ era entom mal pobrada pollo deribamento dos mouros et este rrey dom Ordono pobroua entõçe muy bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Como don Ordono lidou cõ Abderame, rrey de Cordoua |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Andados iiijo anos do rreynado del [rrey] don Ordoño, Auderame, rrey de Cordoua, doendosse muyto do estragamento de sua terra [et] da muyta gent[e] que auja perduda, sacou muy grã oste et [ueo y] el por si(r) a correr terra de cristiãus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Et el rrey don Ordono, logo que o soube, sayu contra el muy ben aguisado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Et acharõsse et lidarõ hũu dia todo ata a noyte, assi que morrerõ y danballas partes muytos mouros et muytos cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Mays, quando a noyte uẽo, nõ ouue y uẽçudo nẽhũu delles et partirõse assy hũus dos outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
[Et] tornouse dessa [uez] cada hũu(s) para seus logares. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Et dello quinto ãno do rreynado del rrey dom Ordono nõ achamos al que contar que a estoria pertẽesca, senõ tãto que morreu en este ãno o apostoligo Basilio et foy posto en seu lugar Esteuã, ho quinto; et forõ cõ el Ç et X apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Com̃o el rrey dom Garçia de Nauarra enviou pidir acorro a el rrey don Ordono |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Andados vj anos do rreynado deste rey don Ordono - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
[et] foy na era de noueçẽtos XX et noue ãnos; et andaua o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et noueenta anos; et o enperio de Armilffo, enperador de Rroma, en vj - poys que Avderame foy en Cordo[u]a guissouse muy bem et apoderousse et sayu cõ muy grã oste ademays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Pero diz dõ Lucas de Tuj que el rrey don Sancho Auarca era este, que nõ sseu ffillo dom Garçia; et que el rrey dom Ordono ya entõçe sobre os mouros et que llj enviou el rrey don Sancho Auarca, quando o soube, aquel seu fillo don Garçia, con grãde oste, en ajuda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Et aynda diz dõ Lucas de Tuy que, quando aquillo oyo el rrey don Ordono, que enviou dizer aos condes de Castella que se guyssassem et sse ueessen para el, en guisa que se fosem cõ el en aquella oste. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Mays os cõdes nõno quiserõ fazer nẽ precaron nada seu mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Et por este Eriugo foy dado [en] araffẽens Paayo, hũu seu sobrino; et foy depoys marteyrado en Cordoua per mãdado deste Abderame. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Et el rrey don Ordono guysou quanto el mays pode como saysem ende, senõ aquel Paayo que leuarõ a Cordoua et o matarõ y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 73 |
Como el rrey dom Ordono prendeu os condes de Castella et os matou ena priyom |
[+] |
1295 |
TC 1/ 73 |
Andados vij anos do rreynado deste rrey don Ordoño -et foy na era de noueçẽtos et XXXta ãnos; et andaua o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et noueenta et dous ãnos; et o enperio de Armilffo, enperador de Rroma, en vije -, (et) el rrey dom Ordoño, avendo grãde pessar da maa andança que ouvera contra os mouros, sacou sua oste muy grãde et ffoyse para terra de mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 73 |
Et poys que isto ouve feyto, tornouse cõ muy grã prez et grã onrra para Çamora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 73 |
Et, quando fforõ allj, nõno sabendo nẽhũu senõ os cõsselleyros del rrey, en vez que queria el rrey ffallar cõ elles, prendeuos et leuouos en cadeas para Leõ et deytouos no ca[r]ç[e]r et jouverõ y algũus dias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 73 |
Et cõta aqui a estoria en esta rraçõ que nõ acabou el rrey en seu prez muyto por ello et en ssua nobreza por aquel ffeyto, que matou assy os cõdes de Castella. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 74 |
Como morreu el rrey don Ordono et p[o]sserõ en seu lugar dom Fruella, o segundo |
[+] |
1295 |
TC 1/ 74 |
Andados viijo anos deste rey dõ Ordoño -et foy isto na era de noueçẽtos xxxta et hũu ano; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et noueenta et tres; et o enperio d ' Armilffo, enperador de Rroma, en noue -, vẽo mandado a este rey dom Ordono, de parte del rey don Garçia de Nauarra, que ffosse contra sua terra destruyr as cidades que os mouros y tĩjnam, Nagara et Bitoyra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 74 |
Et dissi tornousse para Leõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 74 |
Pero diz don Lucas de Tuy que, quando sse este rrey don Ordono sentiu doent[e], que se fezo leuar logo para Leom et y morreu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 75 |
Como el rrey dom Fruella matou dous fillos dũu omẽ bõo de seu rreyno |
[+] |
1295 |
TC 1/ 75 |
Poys que el rrey dom Ordono foy morto, reynou enpos elle dom Fruella, seu yrmão segundo, hũu ãno et dous messes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 75 |
[Et] comecou a rreynar na era de noueçẽtos et xxxta et ijos anos; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et noueenta et iiijo; et o enperio d ' Armilfo, enperador de Rroma, en ixe; et a de Steuam papa en iiijo; et a de Abderame, rrey de Cordoua, en iiijo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 75 |
En este ano [este] rrey dõ Fruella, yrmão del rrey dom Ordono, era ia cassado cõ hũa dona que auja nume Momadõna et ouue della tres fillos et forõ estes: dom Affonso et don Ordoño et don Ramiro; et outro de gaãça, a que disserõ Aznar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 75 |
Et logo que rreynou, matou sen culpa dous fillos dũu ome onrrado, a que diziã Olmũda, et deytou da terra outro seu hermao daquelles dous, [que] auja (hũu) nume Framino et era bispo de Leom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
Jn aquel ãno outrosi alçarõse cõtra el os altos omes de Bardolya, que e vna terra a que agora dizen Castella a Vella, ca nõ o queriam por seu rey; et por que uirã que el rey don Ordoño, seu hermão, prendera daquella guissa seus cõdes et seus cabedees et os matar[a] tã feament[e], chamãdoos a ffalla, assi com̃o ia desemos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
Et outrosi que reçebiã elles muytos tortos, quando yã a juyzo aa corte de Leõ et por que se ujã apremados outrosi dos vizinos de redor, que lles faziã muyto mal et muytas soberuas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
Et escollerõ por juyzes et alcaydes taes omes bõos sisudos et entendudos, com̃o auemos dito, nõ dos mays poderosos; por que sse dos mays altos omes tomassen, que elles quer[r]iãse assenorar com̃o rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
Et hũu auja nume Nunu Rasoyra, fillo de Nuno Belides, et dizia don Lucas de Tuy que este Nuno Belides, que fora natural de Catalona. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
Et este Laỹ Fernandez ouve hũu fillo, a que diserõ Nuno Laỹ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
Et este Nuno Laỹ cassou cõ hũa dona, a que diserõ dõna El[o], et ouve en ella hũu fillo, a que diseron Laỹ Nun[e]z. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
Et este Nuno Uermundez foy padre de Ffernã Rrodrigues. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Et seendo alcayde de leue poucas uezes liuraua pleito per juyzo, mays ante punaua en auĩjnr os omẽes per amizade et per amor enos pleitos que uĩjnan ant ' el, ca nõ per afrontallos per sentença de juyzo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Et este alcayde Nuno Rasoyra tomaua os fillos dos caualleyros et dos omẽes bõos de Castella et criauoos et mostraualle todos bõos custumes et bõas maneyras, en guissa que os padres dos moços sse tĩjnã por enduuidados cõtra el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Outrosi este alcayde Nuno Rasoyra ouve hũ fillo, a que diserõ Gonçaluo Nunez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Et, enmentre este Gonçaluo Nun[e]z era mjnino, tãto o amauã as donzellas que seu padre criaua, que o agar dauã com̃o a senor et nũca sse del partiã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Este alcayde Nuno Rasoyra foy omẽ que soube trager en seus juyz[o]s et ẽnas outras cousas que auja de fazer siso et curdura, et fazia todauja muy ben sua fazenda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Et dalj adeant[e] se foy astragando o rreyno de Leõ, ca nõ chegou mays (mays) de ata este rio sobredito. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Poys que aquel Gonçaluo Nunez, fillo de Nuno Rasoyra, foy grãde mãçebo, sayu muy esforçado caualleyro et traballouse muyto en pleito d ' armas et tĩjna a terra muyto en paz et en justiça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Asi que, depoys que seu padre morreu, ajuntarõse todollos homes bõos de Castella et, auendo seu cõsello et seu acordo, poserõno ẽno logar de seu padre, cõ ajuda daquelles que se cõ el criarã, que erã ya muy bõos mãçebos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Et fezerõno todos alj senor de Castella et chamarõlle conde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Et casarõno cõ dõna Exemena, filla de Nuno Fernandez, et ouve en ella hũu fillo que chamarom Ffernã Gonçaluez, que foy depoys conde outrosi (conde) com̃o seu padre, assi com̃o diremos adeant[e] en esta estoria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 78 |
Este Gonçaluo Nunez que disemos, fillo de Nunu Rasoyra, foy omẽ muy dereytoso en juyzo et muy esforçado en armas, et fezo muytos agrauamentos et premas ao rreyno de Leõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 79 |
Poys que el rey don Fruella ouve reynado hũu ãno et dous messes, quanto auemos dito susu que reynara, engafeçeu; ca os ma[o]s nõ quer Deus que chegẽ aa meadade de seus dias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 79 |
Et por ende perdeu muyto agina o rreyno, ca fez grã pesar a Deus por que matou os homes que llo nõ mereçiã, et deytou da terra o bispo don Framjno, assi com̃o o cõtamos ia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 79 |
Et [nõ] quisso oyr [o] qu[e] Nostro Senor Deus disso por el rrey Dauid, sua grã propheta uerdadeyra, que prophetizou et diso: "nõ tangades aos meus ançiaos, nẽ aas mas proph[e]tas, nẽ aos meus seruẽtes, nẽ os tragad[e]s mal". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 79 |
Et por que este rrey don Fruella fezo esto, et nõ catãdo a Deus, viueu muy pouco no rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 79 |
Et poys que foy morto, a cabo dũu ãno et dous meses, enterrarõno en Leõ çerca de seu jrmão, rrey don Ordoño. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 79 |
Et o bispo don Fromino tornouse logo a se[u] bispado, tãto que soube que el rrey don Fruella era morto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 79 |
Et en esse ãno outrosi morreu Esteuã papa et foy posto en seu logar Farmosio, o primeyro; et forõ cõ este Ç et xj apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 79 |
Et este ãno outrosi morreu Oddo, rrey de Frãça, et reynou enpos elle Carllos, o quinto, xxvije anos |
[+] |
1295 |
TC 1/ 80 |
Como morreu el rey dom Fruella et rreynou enpos elle dom Affonso, o quinto |
[+] |
1295 |
TC 1/ 80 |
Poys que el rey don Fruella foy morto, rreynou enpos elle don Affonso, o quinto, fillo del rrey don Ordoño, Ve anos et oyto meses. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 80 |
Et começou de rreynar na era de IXe çẽtos et XXX et tres anos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et noueenta et iiijo; et o enperio de Armilfo, [enperador de Roma, en onze; et o do papa Farmosio] en hũu; et o de Auderame, rrey de Cordoua, en vije; et a dos alaraues en cccvj. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 80 |
Et este rey don Affonso, o quinto, casou cõ hũa dõna que auja nu[m]e dona Examena et fez en ella hũu fillo que auja nume Ordono, el Mallo; et matarõno cerca de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 80 |
Et do segundo ano ata o quinto deste rey dom Afonso nõ achamos rrazõ nẽhũa que de cõtar seia, que a esta estoria pertẽesca, senõ tãto que, eno segundo ãno deste rey don Afonso, morreu o papa Farmosio et foy posto en seu logar Bonjfaz, o quinto; et cõprironse cõ este çxij apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 80 |
Et en este ãno outrosi morreu o enperador Armilfo et reynou enpos elle seu fillo Loys, o terçeyro, onze meses. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 80 |
Et outrosi no terceyro ãno deste rey don Afonso morreu o papa Rromano et foy posto en seu logar Teodoro, et morreu Teodoro et poserõ en seu logar Johan, o oytauo; et forõ cõ el cxvj apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 81 |
Como el rrey don Affonso demitio o rreyno a seu jrmão don Rramiro et se meteu en ordim |
[+] |
1295 |
TC 1/ 81 |
Andados Vo anos do rreynado deste rey don Affonso -et foy isto na era de IXe çẽtos et xxxavij anos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en oytocẽtos et noueenta et oyto; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en tres anos -, en este ãno el rrey don Affonso, o quinto, quiso escoller carreyra de penitẽçia, mays polla liueldade do curaçõ que por outra razõ nẽhũa de sanctidade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 81 |
Et enviou logo mandado a seu yrmão don Rramiro, que era en Viseu, que vẽesse a elle, que se queria el partir do rreyno et dallo a el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 81 |
Et el rey don Affonso deule logo o rreyno et alçou[o] alj por rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 82 |
De como este rey don Rramiro [reynou] dito auemos eno capitolo dante deste, ca ouve o rreyno leyxado seu jrmão don Affonso, et deuho a el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 82 |
Et, poys que este rey don Rramiro, o segundo, ouve o senorio, rreynou XX anos et dous messes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 82 |
Et começou o primevro ano de seu reynado en[a] era de IXe çẽtos et xxxij ãnos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et noueenta V; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en iiijo; et [o do] papa Johan en ij ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 82 |
Et, estando el en Çamora sacãdo sua oste et juntandoa para yrlles correr a terra, veeulle mandado com̃o don Affonso, seu jrmão, era saydo da ordem; ca, en uerdade, assi com̃o sse elle metera cõ leueldade en ella, assi sse sayra outrosi della cõ pouco siso, et forase a Leõ et alçarase y para cobrar o rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 82 |
Et el rrey don Rramiro, quando o soube, foy para Leõ cõ aquella oste que tĩjna juntada [et] cercou y seu jrmão don Affonso, et teueo y cercado dous anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 82 |
Et este ãno morreu Johã papa, et foy posto en seu logar Bẽeyto, o quarto; et forõ cõ el çxvij apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 82 |
Agora leyxamos aqui a cõtar desta razõ et tornaremos a contar de como os castellãos ouverõ cõsello de com̃o ouvesen cabedel de seu senorio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Andado aquelle primeyro ãno do rreynado deste rey don Rramiro, mentre que el tĩjna cercado en Leõ don Affonso, seu jrmão, o mũge, ouverõ seu cõsello os rricos omes et os outros caualleyros de Castella de alcar por conde a Ffernã Gonçaluez, fillo de Gonçaluo Nunez, ca era ia a essa sazõ grã caualleyro, et de tomarlo por senor, ca o amauã muyto et preçauãno todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et nõ faziã sen guissa, ca elle era muy uerdadeyro en sua parauoa, et (et) dereytoso en juyzo, et bõ caualleyro d ' armas, et muy esforçado, et gãanou muyta terra dos mouros, assi com̃o o contaremos adeante, et en[ã]chou en Castella quanto elle mays pode; ca entõçe, contra Nauarra, Oca era mojõ de Castella et, escontra Leõ, Fiteyro de Veyga. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et isto fezerõ os castelãos a Ffernã Gonçaluez, [o] hũu por que era bõo et muy esforçado et o al por que foy muy mays onrrado o senorio que ouve dalj adeante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Ca, pero que era Castella pequeno logar, senpre y ouve omẽes bõos et entẽdudos et muy leaas que punarõ en chegar seu senor aa mayor onrra que poderon et ao mellor estado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et, poys que el foy senor de Castella, tã en paz teue a terra et tã defenduda, que todos dauã graças et loores a Nostro Senor Deus por que lles dera tal senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et este conde Fernã Gonçaluez gãanou dos mouros Osma et Santo Esteuã et outros lugares muytos que tornou a poder de cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et, quando este conde Fernã Gonçaluez vio que era senor, alçou as mãos contra o çeo et gradeçeu[o] muyto a Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Senor, rogote que me uallas et que me ajudes en tal guissa per que te eu possa seruir et sacar Castella de prema en que esta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et dame siso et entendemento com̃o o possa fazer et de maneyra como te tenas tu por seruido de mj̃ et cobrẽ castelãos algũa cousa do que perderõ; ca, senor, longo tẽpo a que uiuẽ apremados et muy quebrantados dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Ca se por algũa nossa culpa caemos nos ena tua yra, peçoche polla tua merçee et polla tua piadade et polla tua mesura, que se tire a tua sana de sobre nos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Ca, senor, de todas partes: somos maltreytos et apremados malamente de mouros et de cristiãos; ca tam grãde he a nosa queyxia que nõ sabemos al que fazer, se nõ atender todos a [t]ua merçee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et, senor, seendo eu teu uassalo, et fazẽdome tu merçee et ajuda, coydo eu sacar Castella destas premas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 85 |
Com̃o el rrey dõ Ramiro prendeu seu yrmão, el rrey dõ Afonso, et os fillos del rrey dõ Fruela, seus sobrinos |
[+] |
1295 |
TC 1/ 85 |
Andados dous anos do rreynado deste rey don Rramiro -et foy isto na era de IXe çẽtos et XLa ãnos; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en ixe çẽtos et dous anos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en iiijo -, mentre este rey don Rramiro teue seu jrmão don Alffonso çercado en Leõ, assi como auemos dito, alcarõse[lle] en Asturas ( a) don Affonso et (a) don Ordono et (a) dom Rramiro, fillos del rrey don Fruella; et onrauã todos don Affonso, por que era mayor, et cõtauano por rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 85 |
Et os asturãos escollerõ esto de fazer desta guisa cõ grã pesar que aujã por que, quando el rrey don Affonso leyxou o rreyno [et foy seu jrmão] don Rramiro alcado por rrey (et) nõ forõ elles y chamados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 85 |
Et estes asturãos enviarõ entõçe enganosamente seus mãdadeyros a rrey don Rramiro que queriã fallar cõ elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 85 |
Et elles queriãno prender et metelo en mão daquelles jnfantes, fillos del rrey don Fruella. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 85 |
E[m]pos isto fez o moesteiro de San Juliã et meteu alj o jrmão et aquelles seus sobrinos; et mandoulj y dar quanto ouvesem mester ata sua morte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 85 |
Et aquel rrey don Affonso avia rreynado Vo ãnos quando leyxou o rreyno, assi com̃o disemos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 85 |
Et a cabo daquelles Ve ãnos c[eg]arõno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 85 |
Et ujueu depoys dous anos et Vo messes et morreu et foy enterrado en esse moesteiro de San Juliã, cõ sua moller, dona Examena, et cõ seus sobrinos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 85 |
Et en este ãno en que isto acaeçeu, morreu o papa Bẽeyto et poserõ en seu logar a Leõ, o quinto; et forõ cõ este çxviij apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 85 |
Et poys que ouve XV dias conpridos ẽno apostoligado prendeu[o] hũu clerigo de misa, que auja nume Cristoual, et deytoo en carçer por mal que fezo ẽna jgleia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 86 |
Andados tres ãnos do rreynado del rrey dõ Ramiro, sacou sua oste muy grãde et foy entrar pello rreyno de Tolledo; et cer[c]ou Madride et quebrantou os m(o)uros et ro[u]bou toda a villa et queymoua et leuou en muytos mouros catiuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 86 |
Et tornouse para sua terra muy onrrado et en paz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 86 |
Et en todo isto Açinfalj, principe dos mouros, que era muy poderoso, quando isto uyo, chegou muy grãde oste de mouros et começou de guerrear a Castella et de lle fazer gran dãno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 86 |
Et o conde Fernã Gonçaluez, que era entõçe senor della, logo que (o) soube daquel feyto daquelle mouro, enviou[o] dizer a el rrey don Rramiro de Leõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 86 |
Et, quando chegarõ, acharõnos y et lidarõ cõ elles; et tã feramente os ferirõ que pella merçee de Deus forõ vençudos os mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 86 |
Et leuarõ daquella uez os cristãos muytos mouros presos et catiuarõnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 86 |
Depoys tornouse el rrey don Rramiro para Leõ cõ grãde onrra, et o conde Fernã Gonçaluez ficou en sua terra cõ grãde bõa andança. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 87 |
Andados iij anos do rreynado del rrey dõ Ramiro -et foy isto na era de IXe çẽtos et xlij ãnos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en IXe çẽtos et iiijo ãnos - (et) o conde Fernã Gonçaluez, auendo sabor de fazer seruiço a Deus et de gaanar prez et onrra, começou de guerrear conos mouros muy de rigeo, et foy cercar hũu castelo muy forte que a nume Caraço; et jazia en somo dũa serra muyto alta, que tijnã os mouros entõçe. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 87 |
Et en este ãno morreu o papa Cristoual et foy posto en seu logar Sergio, o terceyro, et forõ cõ el Ç XXe apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 88 |
Com̃o chegarõ nouas ao conde Fernã Gonçaluez que vĩjna a el Almãçor |
[+] |
1295 |
TC 1/ 88 |
Andados Vo anos do rreynado deste rrey don Rramiro -et foy isto na era de IXe çẽtos et xliij ãnos; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en IXe çẽtos et Vo anos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en vije -, en este ãno que dito he Almãçor, que era o mays poderoso mouro que auja aquende o mar [so] Abderame, rrey de Cordoua, quando oyo dizer que o conde Fernã Gonçaluez lle auja tomado o castelo a que diziã Caraço, ouve ende muy grã pesar et teuese por maltreyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 88 |
Senor, nõ me semella que tẽpo teemos de lidar cõnos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 88 |
Et nõ deuemos a reçear de peytar nẽ doutra coussa qualquer p[er] u podesemos amãsar os mouros et gãanar delles tregoas; ca en muytas cousas outras se despende(m) o auer, e en tal feyto com̃o este nõno deuemos a escusar; ca ẽna lide põ ome aas vezes o corpo et a alma que llo nõ dan por ouro nẽ por prata nẽ cousa que aia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 88 |
Demays os mouros son muytos et muy ben guisados, et nos somos poucos et muy mĩguados d ' armas; et se, per nosos pecados, nos vençẽ seeremos todos mortos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 88 |
[O]nde en ficar esta lid[e], por prometer ou por dar, teno eu que seria o melor que nos poderiamos y fazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 88 |
Et, senor, se eu aqui falley sen guissa, rogouos que me perdoedes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Et en gãanar nos tregoa dos mouros, por les peytar algo, de senores que somos fazernos emos seruos; et en uez de sacar Castella de prema en que esta, dobralla emos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Et aquelles onde nos vĩjnmos sempre gardarõ lealdade et por isso se preçarõ; |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Et [de] todos quantos ẽno mundo viuẽ, estes som os que mellor gardarõ lealdade et senores, et t[ĩjnan]se por deuedores de morrer ante ca elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Et pero que o senor fezesse contra elles algũa coussa sen guissa, nũca elles teuerõ por ende sana vella cõdesada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Quãdo el rrey Rrodrigo perdeu a terra, assi com̃o sabedes, nõ ficou en todo Espana terra de cristiãos, senõ Asturas et Castella Vella senleyra, esta en que viuemos agora, a que nosos auoos defenderõ cõ muy grã laçeyra; ca forõ afrontados por que erã muy poucos et tĩjnã muy pouca terra, et padecerõ muyta lazeyra de guerra et de grã fame. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Et o que elles fezerõ deue a nos a vĩjnr en ment[e], et acordandonos dello et gardandoo nũca erraremos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Mays leyx[e]mos agora aqui os parentes et tornemos ao nosso, et guissemos para yr aa batalla et nõna leyxemos per medo da morte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Et, ajudandonos Deus et a nossa lealdade, vençeremos os mouros et sacaremos Castella de prema et de quebranto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Et nõnos deuemos a espantar por que elles son muytos, ca mays poden tres leõs ca X mill ouellas, et matariã XXX lobos [a] XXX mill cordeyros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Et, amjgos, seede çertos que nos vençeremos a Almãcor desta uez, ca seria grãde a mj̃a onrra et a uossa mayor, et faredes de mj̃ o mellor ome d ' Espana. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Senor Deus, a que temẽ todallas cousas do mũdo, tu me perdõa sse eu en esta entrada errey, ca nõ sabia nada da santidade deste lugar; et sabendoo nõ fezera y noio, ante uẽera y en romaria et dera y oferendas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Mays perdoame tu, Senor, et dame esforço et ajuda contra aquella gente pagãa que uẽ a destroyr Castella; ca, se a tu nõ enparas, eu por perduda a teño. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Rrogote por Deus et por tua mesura que seias meu ospede, et darch ' ey pan d ' orio que comas, ca nõ teno trigo, et do al que poder auer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Et ficou y aquella noyte, et reçebeu o ospedadigo daquel sancto frade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Senor, por certo sabas que guyara Deus tua fazenda, assi que tu vençeras todo o poder d ' Almãçor, et aueras grã batalla conos mouros, et vençellos as, et mataras y tãto[s] que nõ auerã conta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Et ante de tercar dia seeras en muy grã coyta, ca ue[e]ras toda tua gente muy espantada por hũ sino que veerã muy forte, et nõ auera y tan esforçado que desmayado nõ seia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Et dipartill ' as tu o syno o mellor que souberes, et elles perderam logo todo o medo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Et desoy mays vayte a bõa ventura cõ isto que as oydo, ca acharas todollos teus muy tristes por ti, fazẽdo chantos et doo, ca tẽem que eras presso ou que te matarõ mouros et que ficã sem senor et sen todo cõsello. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Mays rogote et peçoche eu este don: que, poys que ouueres o cãpo vencudo, que te acordes desta cõpana tã lazerada et deste logar tam pobre et deste ospedado tan fraco que aqui comische; ca tres mũges estamos aqui et fazemos pobre uida et, se Deus nos nõ envia a sua merçee, bestas brauas nos comerã aqui. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et os seus que por elle aviã feyto grã doo, quando o virõ, o choro et chanto que fezerã todo se lles tornou en gozo et en alegria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Mays, com̃o quer que ffoss[ẽ] poucos, erã tã bõos caualleyros et tan esforçados quanto mester era; et aviã muy grã curaçõ d ' ajudar seu senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et o conde Ffernã Gonçaluez estaua entõçe [quedo] en hũu logar et cobijçaua ia veer se juntado conos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et aque(e)eçeu alj aquella ora o sinal que o mũge disera ao conde, ca hũu caualleyro dos seus, ome arizado et muy vallent[e], caualgaua hũu muy bõo cauallo ligeyro et fremoso, et deulle das esporas por sayr adeant[e], et abriusse a terra et sumy[u]sse o caualleyro cõno cauallo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Por nossos pecados conteçeu isto agora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et bem semella que Deus nos ha desenparados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et fezeramos mellor siso se nos ouveramos tornados, que por ollo veemos que Deus quer ajudar os mouros; poys com̃o pode[re]mos nos yr contra elles? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Amjgos, nõ facades assi, nẽ queyrades en pouco gãanar mao prez para senpre, nẽ desmayedes sen feridas, nẽ demostredes en uos couardia, ca departiruos quero eu o que mostra este sino et o que quer seer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et uos todos sodes omẽes d ' alta guysa, et ueio ora uossos curações enfraquezer contra gentes que non son senõ soonbra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et agora ueerey eu como os castellãos sabedes agardar senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Poys que o conde ouve acabada sua razõ et esforçada sua cõpana com̃o home sesudo, mãdou logo desenvoluer o seu pendõ et foy ferir enos mouros muyto esforçadamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Os castellãos forõ ferir aquella ora muy de rigio enos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et tã grã sabor aujã os castellãos de lidar et ajudar seu senor, que nõ aujã coydado da morte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Alj mostrou Deus aquel dia o seu poder que lles dera, en venzer trezentos caualleyros a tã grã gentio(s) de mouros et tã grã senor [et] tã poderoso como Almõçor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Poys que os mouros forõ vençudos et fugirõ do cãpo, foy o conde Ffernã Gonçaluez enpos elles en encalço conos mouros et matou delles muytos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et entãto, os que ficarõ dos seus ẽno cãpo, acharõ enas tendas muytas arcas cheas d ' ouro et de prata et muytos vassos et armas et outras nobrezias, assi que enrequeçerom todos para senpre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et dissy foyse o conde cõ todollos seus para o moesteiro de San Pero -que era aquella hermida do o mũge [o] ouve por ospede [et] lle dise que vençiria aquela batalla, com̃o he cõtado ante disto - et deu y muytas nobrezas daquelas que acharõ ẽnas tendas dos mouros, et fez muyto algo ao mũge cuio ospede fora Poys que isto ouve assi feyto, o conde foyse cõ todollos seus para Burgos, et folgou y cõ sua cõpana ia quantos dias, et mandou catar maestres para garecer os que forã feridos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 95 |
Andados vj anos do rreynado del rrey don Rramiro -et foy isto na era de IXe çẽtos et xlaiiij ãnos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en IXe çẽtos vj ãnos - sacou el rrey don Rramiro sua oste muy grãde et lleuou cõsigo Ffernã Gonçaluez, conde de Castella, et ffoy sobre Saragoça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 95 |
Mays Abemyha, que era ende rrey entõçe, quando uyo que el rrey dom Rramiro et o conde Ffernã Gonçaluez erã acordados et avijndos en vn, ouue muy grã medo delles et tornousse vassallo del rrey don Rramiro cõ toda ssua terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 95 |
Et dessi el rrey dõ Rramiro ffez que lle obedeeçessem tod[a]sllas fortelleças que [eran] alçadas ẽno rreyno de Sarragoça, per fforça et per quebranto que lles deu, et per ssabedoria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 95 |
Et, poys que isto ouuerõ feyto allj, tornousse el rrey dom Rramiro para Leõ, et o cõde Ffernã Gonçaluez para Castella muyto onrradamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 95 |
Depoys que elles fforõ vĩjndos, tirouse Abemyha da pustura que ffezera cõ el rrey don (don) Rramiro, et tornousse a vassallagẽ del rrey de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 96 |
Andados vj ãnos do rreynado del rey don Rramiro -et foy isto na era de ixe çẽtos [xl]v anos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçom do Senor en ixe çẽtos vij ãnos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en viijo -vẽerom Abderame, rrey de Cordoua, et Abenohia, rrey de Sarragoça, cõ grãde oste a terra del rrey don Rramiro et chegarõ ata Saamãcas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 96 |
Mays os outros mouros que fugir poderõ meterõse en hũu castello, a que diziã Alfondiga, et leyxarõ muy grãdes aueres ẽno cãpo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 96 |
Et, depoys disto, tornouse el rrey dom Rramiro conos seus, cõ grãdes gaancas d ' ouro et de prata et de pedras preçiosas et doutras coussas muytas, et cõ muytos catiuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Andados oyto ãnos do rreynado del rrey dom Rramiro -et foy isto na era de IXe çentos xlvj; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en IX çentos et [v]iijo ãnos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en IX ãnos - (et) enviou o conde Ffernan Gonçaluez suas cartas per todo Castella, que ffosen todos cõ el, caualleyros et peões, ata X dias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Et enssinoule bem as rrazões et castigouo com̃o dissesse et que lle mostrase quantas querrellas auja del. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Senor, mandadeyro sõo do conde Ffernã Gonçaluez, et enviauos dizer que a grã querrella de uos, por que fezestes muyto mal en Castella grã tẽpo ha, en corrella duas vezes et tres no ãno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Et por ffazer mayor mal posestes uosa amizade conos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Et aynda diz que lle fezestes outro grã torto: que, mentre que el foy correr a Estremadura, que lle entrastes ẽna terra, roubando et astragãdo et fazendolle muy grã dãno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Amjgo, yde dizer ao conde que lle nõ mellorarey nẽhũa coussa de quanto me ele envia dizer; mays que me faço muy marauillado del, com̃o me oussa a desfiar, ca o teno por louco en ello et foy mal cõsellado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Tornousse o caualleyro cõ esta resposta para o conde, et cõtoulle todo o que lle el rrey enviaua dizer, que nõ encobriu ende nẽhũa cousa, et dissolle que o auja muy forte ameaçado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Amjgos, muytas soberuas et muytos malles nos am feytos os nauarros nõ lles fazendo nẽ lles buscando nos por que, et nũca aynda teuerõ por bem de uollo enmẽdar, et nũca nos teuemos tẽpo para demãdarllo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Et agorra envieylles dizer que uos mellorasem os tortos et os danos que uos auiã ffeytos; mays semella[me] que dobrarnollo[s] querem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Et ssobre isto envianos ameaçar o sseu rrey dom Sancho, a mj̃ et a uos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Onde a mester que tomemos algũu cõssello per que nos vingemos delles ou moyramos todos ante ca sofrer tãtos pesares. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Et rrogouos, com̃o vassallos bõos et leaes, que os cometamos et que os nõ douidemos nẽ lles mostremos nẽhũa couardia; ca en duuidarmos y por muytas jentes que elles seiã, seernos ya grã maaestãça; ca en lide nõ son todos os homes yguaes, et por çem lãças bõas sse vençe a fazenda quando Deus quer; |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Poys que son muytos mays ca nos, caualleyros et peões, [et] son muy ligeyros (et) de p[ee]s [et] muy esforçados, [et] lançã azcuas et dardos muy a certo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Et poren, se nos elles cometẽ, muyto le daremog grã melloria; mays se virẽ que nos ymos a elles et os cometemos esforçadamente, leyxarnos an o canpo ante que os feyramos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Et demays digouos que, se eu per algũa guissa a el rrey posso chegar, uos veeredes que lle coomarey eu os tortos que nos a feytos, en maneyra que porra y o corpo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Et alj ueerey eu com̃o os castellãos sabẽ agardar senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Et entõ diserõ elles que fariã todo o que el mãdasse et que o ajudariã, com̃o bõos vassallos et leaes fazẽ a ssenor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 99 |
Et forõ logo os castellãos ferir enos nauarros, et foy a ffazenda muy ferida, et morrerõ y muytos dũu cabo et do outro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 99 |
Et tã grãde era a pressa de lidar et tã de curaçõ no aujã, que muy longe oyam os golpes das espadas et das astas das lanças que quebrauam. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 99 |
Et conocerõsse nas armas et forõse ferir hũu ao outro, et derõ[se] tã grãdes golpes que os cuytellos das lanças passarõ da outra parte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 99 |
Quando os castellãos nõ uirõ seu senor, forõ en muy grã coyta, et teuerõ [que] todos seus boos ffeyctos aujã perdudos et que erã caydos en muy grãde erro (et) por nõ p[o]der mays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 99 |
Dissi fezolles a uergonça perder o medo, et ouverõ per força aa rõper as azes dos nauarros, matando et ferindo en elles, ata que chegarõ ao logar do seu senor iazia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 99 |
Et acharõno muy mal ferido, et alinparõlle a cara do sangue et do poo, et poserõno en hũu cauallo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et, quando soube que el rrey era morto, ouve ende muy grã pessar et disso que el queria yr lidar conos castellãos et vingar el rrey dom Sancho, se podese. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Quando o conde Ffernan Gonçaluez soube que o conde de Tollossa vĩjna sobre elle conos nauarros, mandou logo mouer contra elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Esta vida nõ he senõ para os pecados, ca sempre nos quisemos semelar llos (os) da osten antiga, que nũca c[ã]sauã [de] dia nẽ de noyte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et este nosso senor semella a Satanas et nos aos seus criados, que nũca folgamos senõ quando sacamos almas d ' omẽes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et nẽ a doo de nos, que sofremos muy grã lazeyra, nẽ de si meesmo, que tem tã maa ferida. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Onde auemos mester que aquillo que uirmos que nos estara bem que llo digamos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et polla sua louçanya nõ caya elle et nos en erro grande. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Senor, se uos por bem teuerdes, nos isto acordamos aca: que estedes quedo ata que sãaedes et s[e]iades guarido, et nõ queyrades por maa cobijça caer en grãde erro; ca nõ sabemos ome no mũdo que podesse endurar a vida que nos fazemos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et a uossa grã cobijça nos faz oluid(r)ar o que seria mesura. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et, senor, as coussas nõ estam senpre en hũu estado, et deue ome auer grã siso en lidar, se nõ pode perder per y todos seus bõos feyctos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et entãto yrã chegando uosas cõpanas, de que son aynda muytos por vĩjnr, et depoys yremos lidar cono conde de Tollosa et vencerllo emos, sse Deus quiser. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et nõ teñades, senor, que uos isto dizemos por couardia nẽhũa, mays por que uos queremos gardar com̃o a nosas almas et a nossos corpos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et se nos tẽemos bõo tẽpo et querremos atẽder outro, per uentura nũca tal cobraremos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et o viçoso et o lazerado anbos an de morrer, et nõno poden escusar hũu nẽ outro; mays os bõos ffeyctos nũca morrem, et senpre he en rrenẽbrãça o que os faz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Nom cõtã d ' Aleyxandre as estorias nẽ os bõos omes os dias nẽ os ãnos, mays retraẽ et dizẽ d[el] os bõos feytos et as cauallarias que fezo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Outrosi de Judas Macabeu, que foy bispo et bõo caualleyro d ' armas et bom lidador, et lidou muy bẽ, et defendeu muy bẽ dos ẽemjgos o rreyno de Judea en quanto uiveo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et por ende a mester de catar en que despendamos nosso tenpo, et cõtar os dias bõos, ca os que sse passam de balde nõ nos poderemos cobrar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et os de Tollosa et os nauarros estauan da outra parte et nõnos leyxauã passar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et, poys que forõ passados da outra parte, ordinou o conde Fernã Gonçaluez suas azes et feriu logo nos tollesaos muy de rrigeo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et, quando uyu o conde que os nõ podia uençer tã agina como el querria, começou d ' esforçar os seus et de ferir enos nauarros muy de rigio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Saya a lidar cõno conde Ffernã Gonçaluez! |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Os tollesãos et os gascões entõ, con(o) medo do esforço [et] d[o] lidar do conde Ffernã Gonçaluez, começarõ de fugir pellas mõtañas, et seu senor o conde ficou ẽno cãpo com muy poucas cõpanas. . . et fforõsse ferir anbos e dous hũu por outro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Poys que os de Tollosa virõ seu senor morto, comecarõ de fugir; p[e]r[o] os castell[ã]os prenderõ CCCos caualleyros delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et mandoulle fazer hũu atoude et cobriu[o] dũu pano precado et meteuo dentro et fezeo pregar cõ crauos de prata. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et soltou todos aqueles de Tollosa que tĩjna pressos, et deulles que despendesem, et fezeos jurar que fosẽ cono conde et que se nõ partisem delle a(a)ta que o ouvesem leuado et posto en sua terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et en este ãno outrosi morreu Loys, enperador de Roma, et rreynou enpos elle Cerrado, o primeyro, vij ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
[assi como o enperador] Loys a nõ pode auer outrossy, ca este Loys fezo muytos malles et muytas coussas desguisadas ẽno rreyno de Ytalia, et nõnas enmẽdou nẽ pode auer a bẽeyçõ do apostoligo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 103 |
Andados IXe ãnos do rreynado del rrey dom Rramiro -et foy isto na era de IXe çẽtos xlvj ãnos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en IXe centos et IX ãnos; et o enperio de Cerrado, enperador de Rroma, en hũu - estando el rrey dom Rramiro en sua terra en paz et asesegado, hũu rrey mouro, que auja nume Açeyffa, entroulle ẽno rreyno cõ muy grã oste per rribeyra de Torrmes, et começou de po[br]ar ẽno rreyno dese rrey don Rramiro Salamãca, Ledesma, Rribas, Hañas, Alffondiga, Peña Guissanda et outros muytos castellos, cõ consintemento et cõ conssello de [dous] rricos homes desse rrey dom Rramiro -et hũu auja nume Fferrnã Gonçaluez et o outro Diego Nunez - que se alcarã et ajudauã (contra) aquel rrey mouro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 103 |
Et en aquella gerra que daua aos mouros prendeu y aquelles dous rricos omes, et meteu hũu en Leom ẽno carçer, et o outro ẽno castello de Cardim. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 103 |
Mays, depoys a tenpo, por que os outros rricos omẽes do rreyno tĩjnam aquela priiom por mal, sacouos el rrey della, jurandolle(s) elles ante que lle(s) fosem leaes da[l]i adeante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Com̃o o conde Ffernan Gonçaluez foy buscar frey Paayo et achouo morto et uẽolle en sono et diselle que uenceria Almãçor ena segunda lide |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Andados X anos do rreynado del rrey don Rramiro -et foy isto na era de IX çẽtos et xlviij anos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en IXe çẽtos et IX ãnos; et o enperio de Cerrado, enperador de Rroma, en dous - Almãçor, tẽendosse por muy mal quebrãtado por que o assi ouuer[a] vençud[o] o conde Ffernan Gonçaluez, pasou alende o mar a terra de Africa, et mandou predicar per toda a terra que veesen acorrer a el et aos mouros d ' España contra os cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Os mouros, quando o ouvirõ, vẽerõse todos para el, assi com̃o a perdon, (cõ) muytos caualleyros almogauares, turcos et alaraues, et junt[ou] grã poder et passou cõ elles o mar et tornousse para Espana. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Senor, cõ grãd ' amor de seruir a ti, sofro eu muyta lazeyra et leyxo muyto viço, et ssõo en muy grãd ' enamizade conos mouros et conos cristãos; ca os rreys d ' Espana, cõ medo dos mouros, [o]luidarõ a tj, que eras seu Senor, et tornarõse seus uassallos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et Senor, cõ a tua merçee et cona tua ajuda, vençi eu ya outra uez este mouro Almançor, que aqui uem agora sobre mj̃ et quebrãtey o seu poder et matey y muytos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et, Senor, tu o disesti pella tua propheta Ysayas, que nũca falleçerias aos teus seruos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Estando o conde Ffernã Gonçaluez fazendo esta oraçõ, vẽe[u]lle [u]n sono et adormeçeu alj ante o altar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et aparreceulle allj o mũge Sam Paayo, vistido de panos tã brãcos com̃o a neue, et cham(a)ou[o] per seu nume, et dissolle: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et ajnda te diz mays Nostro Senor, que, por que eras seu vassallo, que te envia o [a]postolo(go) Santiago et a mj̃ cõ muytos angeos en ajuda, et parreceremos todos ena batalla cõ armas brãcas, et tragera cada hũu de nos crux en seu pendom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et, quando os mouros nos virẽ, vẽçers ' am et leyxarã o canpo a pessar de ssi. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et fays de todo teu poboo tres azes, et entraras tu ẽna hũa conos meos de parte d ' ourient[e], et seerey eu y cõtigo en aquella aaz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et eu soo Sam Millã que che ueno cõ este mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Senor, sen guissa fazedes et grã mal, et sse y tomardes algũu ero seera cõ muy grã dereyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Onde uos pedimos merçee que nos nõ façades seer traydores, ca nũca o forõ nossos padres nẽ nossos parentes, nẽ ouue no mũdo mays leaes ca aquelles onde nos vijmos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et eu esperteyme et non poyde veer nehũa cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et oy hũa gram uoz no çeo, segũdo meu entender, que dizia assi: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Arangom et Nauarra et os outros nossos vezinos, todos nos querem mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et, se per mao pecado formos vençudos todos se vingarã de nos et yremos en catiuo(s), famiẽtos et lazerados, et serã nossos fillos anazados dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et por ende a mester que façades ontre uos todos hũa postura: que todo aquel que fugir ou sse der a priiom por medo de morte, que seia traedor; et, quando morrer, que iasca cõ Judas dentro eno jnferno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Desy ordinou suas azes et mandou dizer a Gustios Gonçalues de Salas et a seus fillos et a dous seus sobrinos do conde que fosem aa deanteyra cõ Rroy Valasquez et dom Gonçaluo Diaz, hũu caualeyro muy sisudo et boo per suas armas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et aa outra aaz deu por cabedel a dom Lopo de Bizcaya, cõnos de termjno de Buruena et de Castela a Vella [et] cõnos de Castro [et] de Asturas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et ẽna outra az foy o conde dom Fernã Gonçaluez, [et] cõ el Rroy Tadio et Muno Tauia et os Velastes, que fezera el en esse dia caualeyros, [et] XXte escudeyros seus que armou caualeyros outrosy en este dia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et, desque anoyteç[eu], virõ hũa serpent[e] yrada, que vijna pelo aere s[an]g[oẽ]ta et com̃o rauyosa, et da ua tam feros aseuios, que nõ ouue y nẽhũu que nõ fossem espantados; et tam grandes fogos daua pela boca, que todolos da oste sse vijã hũus outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et algũu mouro astroso, que sabe fazer estas cousas, fezo aquela uisom vijr pelo aere por nos espantar cõ esta arteria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Mays uos, com̃o sodes omes entendudos, bem deuedes de saber que o diaboo nõ uos pode fazer nẽhũu mal, ca lle tolle o poder Nostro Senor Ihesu Cristo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
[Et nos acomendemonos a aquel senlleyro] Deus que fezo todalas cousas do mũdo et que e(ra) poderoso de dar et de toller a quẽ el quer, [et] nõ demos nada por taes cousas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et desoy mays yde cada hũu a dormir per uossas pousadas, et gram manaa seede todos armados ẽno cãpo et ajudarnos a Deus, et vençelos emos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et, quando os uasalos desse mouro uirõ que seu senor era morto, çercar[õ] o conde, coydandoo a matar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Mays acorrerõllj logo seus uasalos, et derõllj hũu caualo, et tornarõ logo a ferir ennos mouros muy de rigeo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et outrosy Gostios Gonçaluez et seus fillos et Diego Lays, que ya ẽna outra az, faziã gram a mortãdade ẽnos movros, que iazia(m) ia o cãpo (a) cuberto d ' omees mortos, tã bem de mouros com̃o de cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et en todo esto o conde Fernã Gonçaluez andaua esforçãdo os seus et dizendollj: -Amigos et uassalos, seede boos et acordadeuos dos grandes tortos que nos faz Almãçor, et saquemos Castela da prema en que esta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Pero sacarõ os castelaos aos mouros de suas pousadas et albergarõ y essa noyte, et acharõ y quanto ouuerõ mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et iouuerõ toda a noyte armados et velandosse todauya. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Outro dia forõ os mouros ẽno cãpo, suas azes paradas, dando tã grandes uozes et tã grandes alar[i]dos, que semellaua que todo o mũdo vijna y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Mays pero cõ todo esto nõ sse poderõ o segũdo dia vençer hũus nẽ outros, et aa noyte tornarõsse os cristãos a suas tendas muy lazerados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et quan[d]o foy a primeyra ora da noyte mandou o conde chamar a todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Amigos, por Deus que esforçedes et nõ desmayedes pola gram lazeyra que auemos, ca eu uos digo que cras ata ora de noa aueredes grande acorro, en maneyra que vẽçeremos o cãpo et o aueremos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et, se uos quiserdes que uẽcamos nos (nos), seiamos cras na manaa ẽno cãpo, ante do sol seydo, et feyramolos muy de rregeo et de todo curaçõ, et nõ llj demos vagar, ca logo nos leixarã o cãpo per força. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et digouos que, de morte ou de u[ẽ]çudos, nõ escaparã de nos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et, poys que os ouuermos uençudos et arãcados do cãpo, fugirã et yremos nos empos elles en acalço, et vingarnos emos delles do mal que nos am feycto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et seguro soo eu de uos que nõ seremos uençudos, ca ante nos leixaremos todos morrer que esso fosse, nẽ queriamos leixarnos prender, et bem sey eu que o mellor faremos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et sua oraçõ acabada, baixarõ as lãças et forõ ferir ẽnos mouros et chamãdo "Sanctiago!". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
[Et] com̃o quer [que] elles esteuessem cansados da batalla que ouuerã ia ẽnos outros dias que ia passarã, mays esforçadamente começarõ esta ca nẽhũa das outras. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et o conde Fernã Gonçaluez, com̃o era muy esforçado caualeyro en armas, fazia enos mouros tã gram mortandade que nõ auya y nẽhũu que xe lli ousasse parar deante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et en aquel lugar meesmo, du iazia morto dom Gonçaluo Gostios, morreu outrosy hũ sobrino do conde, cõ que lidara hũu dos mellores mouro et mays esforçado caualeyro que y andaua, et matarõsse hũu por outro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Mays, quando o conde Fernan Gonçaluez soube que os mays altos omes daquela az erã mortos, [et] que os outros estauã muy arrequeixados et tristes, et que seriã muy agina desbaratados, se acorro nõ ouuesem, ouue ende muy gram pesar, tãto que nõ catou por al senõ por aguillar o caualo, et deusse a andar et meteusse pela mayor pressa dos mouros, que [non] douidou nada, et foylle acorrer, et achoos muy desbaratados, ca os ouuerã mortos ou presos, se el tã agina nõ chegara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et o conde, en chegando et ferindo logo ẽnos mouros, todo en hũu o fezo, et confortaua os seus et esforcauaos ẽna batalla, dizendolles: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Os cristãos, quando uirõ a seu senor, com̃o quer que esteuessem cansados et lazera dos, esforçarõ et perderõ o medo, et forõ ferir ẽnas azes dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Estando elle en este aqueixamento tã grande, começou a rrogar a Nostro Senor Deus que lle acorresse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Senor, poys que eu nõ ey ventura d ' arancar esta lide, nõ quero eu escapar ende a uida aynda que podese, ca me meterey eu en lugar onde me ma (ma)tem, et asy nõ ueerey tãto mal nẽ tãto quebranto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et depoys que morresse nõ veeria tã grande pesar com̃o quan[d]o u[i]sse (a) Castela quebrãtad[a] et sem senor et metud[a] en catiuo et en poder d ' Almançor et dos outros mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et, Senor, com̃o quer que seiamos muy pecadores et muy errados et nos tenas tu sana por ende, pola tua merçee nõ queyras estroyr Espana, ca seria muy gram mal de perdersse assy por nos terra tam herdada et tã bõa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et, Senor Jhesu Cristo, por que me nõ conprische o que comigo posesche, que me acorrerias en esta fazenda? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et, Senor, segũdo eu teño que tu de mj̃ eras de[s]pagado, et assy me as desamparado por algũa culpa en que te eu iasco, rreçebe tu en guarda este condado que me tu desche; se nõ, todo sera astragado per sol de los mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Pero nõ morre[y] asy desamparado; ca, ante que eu moyra, farey tal cousa ennos mouros que, en quanto [o] mũdo durar, sempre aiã que contar ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et, Senor, se tu tanta graça me quiseres fazer, pela tua merçee, que eu chegasse a Almançor, bem coydo que me poderia del vingar, et que o mataria ante que eu morresse, et tomaria vingãça da mjna morte et de todolos outros meus que aqui morrerẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et os mouros vironos entõ com̃o o conde et ouuerõ muy gram medo, et forõ muy mal espantados, ca se teuerõ por muy enbargados delles, por que uijã tantas gentes todos de hũu sinal; et marauillarõsse muyto donde uijnã aly. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Que pode esto seer, onde creçe tamano poder ao cõde? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Eu coydaua prende[r] a el et aos seus cristãos poucos que tijna et, por ventura et por enqueyiõ, se nõ conteçera esto a nos de prender el a nos et de vençernos et tragernos mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et meterõ en elles espanto muy mayor que nõ ante, de guisa que os mouros nõno poderõ sofrer, et ouuerõsse d ' arrãcar per força et leixar aos cristãos o cãpo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et matou y tantos no acalço, que erã muytos ademays os mortos et os catiuos, mays que nõ os matadores. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et catiuou y muytos ademays, et nõ era sem guisa, ca lle durou o acalço hũu dia et duas noytes, assy com̃o cõta a estoria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et escollerõnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et o cõde, quando lles esto uyu fazer, com̃o era ome conprido de todas bõas manas, nõno teue por bẽ, et dissoll[e] asy: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et digouos que o nõ ueio nẽno [teño] por bem, de enbargar assy os mortos [a]os uiuos; demays que nõ podemos nẽhũu delles tornar a mays uida por doo que agora façamos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et outorgarõlle entõ quanto el queria, et leuarõ os corpos logo a aquela hermida, et enterrarõnos en aquel lugar, o mellor et mays onrradamente que elles poderõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 117 |
Andados xj ãnos do rreynado desse rrey dom Rramiro -et foy esto ẽna era de (mil et) DCCCCXLta IX ãnos; et andaua outrosy entõ [o ano d]a encarnaçõ do Senor en DCCCC et xjze; et o [ẽ]perio do onrado enperador de Roma en iij -, e[n] aquel dicto ãno meteusse el rrey dom Ramiro a fazer obras de misericordia, per consello da rreyna dõna Tareyia, sua moller, aa que chamarõ ante dona Flerõtina, yrmaa de dom Garçia, o Temeroso, rrey de Nauarra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 117 |
Depoys desto casou [el rey] dom Ramiro a seu fillo, o jnfante dom Ordono, cõ dona Orraca filla de Fernan Gonçaluez, conde de Castela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 117 |
Et delo Xo ãno do rreynado deste rrey dom Ramiro ata os XIX nõ achamos de contar cousa que a esta estoria perteesca, senõ tãto que ẽno Xo morreu Sergio papa et foy posto en seu lugar Anastasio, o terçeyro; et forõ cõ el CXX et hũu apostoligo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 117 |
Et en este ãno outrosy lidou outra uez o cõde Fernã Gonçaluez cõnos nauarros et cõnos arãgoeses en Lonbos d ' Alarãço, sobre Çerezo, et vẽçeuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 117 |
Et o quinto deçimo ãno outrosy desse rrey dom Rramiro morreu Coroado, enperador de Roma, et rreynou enpos el Enrique, o primeyro, fillo d[e] O(u)t(r)o, duque de terra de Raxonia, (a) xviijto ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 117 |
Et ẽnos xvj ãnos desse rrey dom Rramiro morreu o papa Dado et foy posto en seu lugar Johan noueno, que era arçebispo da çibdade de Rrauena, et forõ cõ el Cxxiij apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 118 |
Com̃o morreu el rey dõ Rramiro et reynou enpos el dõ Ordoño, o terçeyro |
[+] |
1295 |
TC 1/ 118 |
Andados xviiij ãnos do rreynado deste rrey dom Ramiro -et foy esto ẽna era de DCCCC et Lavij ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en DCCCC xviiij ãnos; et a do enperio d ' Enrique, enperador de Rroma, en quatro ãnos - e[n] este ãno sacou el rrey dõ Ramiro sua oste muy grande, et foy a (correr) terra de mouros correr hũu castelo, que antigamente auia nume Agoas, et e aquelle a que agora dizẽ Caualeyra, et he ẽna ribeyra do Teio, de iuso de Toledo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 118 |
Desy tornouse el rrey dom Ramiro para sua terra onrado [et] en paz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 118 |
Et foy esto ẽna jgleia da Pi[p]hanya, que he a festa en que Nostro Senor pareçeu aos iij rreys magos de Arauya -et magos quer dizer tãto com̃o sabi[o]s -, et reçebeu y el rrey dom Ramiro o corpo de Nostro Senor Ihesu Cristo [muy] deuotamente, esto he muy omildosamente, ante os bispos et abades que auya y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 118 |
Et desy leixou logo y ante todos de rreynar et desa[n]p[a]rousse do rreyno que lle dera seu yrmão, el rrey dõ Afonso, o Mũge. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 118 |
Esto acabado finou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 118 |
Et foy enterrado no moesteyro de Sam Saluador, que el fezera en Leõ para sua filla dõna Eluira. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 118 |
El rey dom Rramiro morto, rreynou (enpos) el rrey dom Ordono. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 119 |
Poys que el rrey dom Ramiro foy morto, rreynou e[n]pos el seu fillo dõ Ordono, o terçeyro, Vco ãnos et vj meses. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 119 |
Et comecousse o primeyro ãno de seu rreynado ena era de DCCCC et lviijto ãnos; et andaua entõ o ano da encarnaçõ do Senor en DCCCCXXte; et o enperio de Enrique, enperador de Rroma, en Vco; et a de Johan papa en iiij ãnos; et a de Viderahme, rrey de Cordoua, en XXXta et dous; et a dos alaraues en cccxxj. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 119 |
Mays seu yrmão, o jnfant[e] dom Sancho, o que el rrey dom Ramiro ouuera da rreyna dõna Tarevia, yrma[a] del rrey dom Garçia de Nauarra, foyse para Panpelona cõsellarsse cõ seu tio, el rrey dom Garçia, et cõ Fernã Gonçaluez, conde de Castela, sobre feicto do reyno, se dariã y careyra per hu o podesse auer el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 119 |
Et forõ ambos, cada hũu per sua pessõa, cõ sua oste en ajuda, por deytar do rreyno el rrey dom Ordono et que o ouuese dom Sancho. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 119 |
Mays el [rey] dom Ordono era muy atre[u]udo en armas et defendia muy bem sua terra, et enparoa a quantos contra el veerõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 119 |
Et poys que el rey de Nauarra et o conde Fernã Gonçaluez forõ tornados para seus lugares, leixou el rey dõ Ordono dõna Orraca, sua moller, filla do conde Fernan Gonçaluez, a que el tomara por me[t]er p[az] ontre [o]s castelães et os leoneses. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 119 |
Et en este ãno prendeu el conde Hyriberto Carlos, rey de Frãça, por que matara o conde Ruberte, et deytoo ẽno castelo que dizem Perome. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 121 |
Com̃o sse os galegos alçarõ con(n)tra el rey dõ Ordono |
[+] |
1295 |
TC 1/ 121 |
Andados dous ãnos do rreynado del rey dom Ordoño - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 121 |
[et] acaeçeu que foy esto ẽna era de DCCCC LaIX ãnos - os galegos oyrõ dizer o [des]acordo que era ontre os leoneses et ontre os castelãos, et começarõ a alçarse contra seu senor el rrey dõ Ordoño. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 121 |
[Et], segũdo conta a estoria per latĩ, tornouse rrico et onrrado para sua terra, cõ gram roubo et muytos presos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 121 |
Et delo terçeyro ãno do reynado deste rey dom Ordono nõ achamos cousa que de cõtar seia nẽ que aqui perteesca, senõ tãto que morreu en este ãno Carllos, rey de Frãça, iazendo ẽna priiom do conde Heryberto, sofrendo muy maa priiom, et reynou enpos el Rrendulfo dous ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 121 |
Andados quatro ãnos deste rrey dom Ordoño -et foy esto ẽna era de DCCCC et LXa ãnos; et andaua outrosy o ano da encarnaçõ do Senor en DCCCC et xxiij ãnos -, este ãno, guisando el rrey dom Ordoño sua oste muy grande para yr sobre o conde de Castela, Fernan Gonçaluez, por que sabi[a] que o conde auya sabor de meterllj buliço ẽno reyno, et yndo el para ala, enviou o conde algũus de seus rricos omes que lle dissessem que el aparellado estaua para o seu seruiço, ca nõ para o seu deseruiço, [et] que queria auer seu amor cõ el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 121 |
Mays os mouros, por que souberõ que el rey dom Ordono et [o] conde Fernã Gonçaluez estauã desauijndos, veerõ sobre Sancto Esteuã de Golomas, que [he] en ribeyra do Doyro, et çercarõno et correrõ toda a terra ata Burgos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 122 |
Andados Vco ãnos do rreynado del rey dom Ordoño -et foy esto ẽna era de IX çentos et LXa et ij anos; et andaua outrosy entõ o ãno [da encarnaçõ] do Senor en IX çentos et xxiiij anos -, en este ãno sacou el rey dom Ordoño para yr sobre mouros muy grande oste, et assy lle acaeçeu que enfermou muy mal et dessa morreu en Çamora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 122 |
Et leuarõno a Leõ et enterrarõno no moesteyro de Sam Saluador, que seu padre fezera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 122 |
Et en aqueste ãno outrosy morreu Rrendulfo, rey de Frãça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 122 |
Et reynou enpos el Loys, o terçeyro, X(I)XIX ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 123 |
Com̃o morreu el rey dom Ordoño et reynou enpos el seu yrmão dom Sancho. Com̃o o conde Fernan Gonçaluez et os outros rricos omes de Leõ alçarõ por rrey a dom Ordoño, o Mao |
[+] |
1295 |
TC 1/ 123 |
[Et] ẽnos rey(no)s de Leõ este foy o primeyro rey que ouue nume dom Sancho. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 123 |
Et reynou doze ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 123 |
Et o primeyro ãno de seu rreynado começousse ẽna era de IX centos et LXta et tres ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en IX centos et XXte et Vco ãnos; et o enperio [de] Enrique, emperador de Roma, en X; et a de Johan papa en X; et a de Loys, rey de Fr[ã]ça, en hũu; et a de Abderrahme, rey de Cordoua, [en XXX et VII; et a dos alaraues] en CCC et xxxavj. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 123 |
Et entõçe o cõde Fernan Gonçaluez cõ os ricos omes de Castela, quando soube que dom Sancho era alçado rey, ouuerõ seu consello todos en hũu de com̃o o deytasem do rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 123 |
Et guareçeu daquela gordura et tor nou a seer delgado como outro ome que delgado [fos]se. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 123 |
Et en aquela sazõ auya en Castela et en Alaua hũu mãçebo dos mays nobres do reyno, et diziãllj per nume Vela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 123 |
Et en este ãno prenderõ a Johan papa caualeyros de Uidenyo, (et o) duc de las Matas; et meterõno en priiom et deytarõno no carçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 123 |
Et a poucos dias escabeçarõno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 123 |
Mays nõ cõta a estoria sobre qual razõ nẽ nos outrosy, poys que ẽna estoria o nõ achamos cõtado, nõno dizemos aqui. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 125 |
Com̃o el rey dõ Sancho tomou o reyno a seu yrmão, dõ Ordoño, o Mao |
[+] |
1295 |
TC 1/ 125 |
Andados dous ãnos do rreynado deste rey dom Sancho -et foy esto ẽna era de IX centos et lxiiij ãnos; et andaua outrosy entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et xxvj ãnos, et o enperio de Enrique, enperador de Roma, en xjze - -, (et) en aquel ãno este rey dom Sancho, poys que foy garido da gordura que auya en sy, veẽosse para sua terra cõ grande oste de mouros que llj deu Obderahme, cõ que cobrase o rreyno que [llj] aujã tollido. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 125 |
Mays dom Ordono, o Mao, como era medoroso et de fraco curaçõ, quando o soube, tã grande ouue o medo, que fugiu de noyte et fo[y]sse para Asturas, para defendersse nas mõtanas altas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 125 |
Et el rey dom Sancho, logo que chegou, os da terra reçeberõno, et cobrou seu reyno et apaçificou seus uasalos et avẽose muy bem con elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 125 |
Et el rey dom Sancho, poys que ouue asesegado seu reyno, casou cõ hũa dona que auia nume dona Tareyia, et ouue en ela hũu fillo que chamauã dom Ramiro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Andados tres ãnos do reynado deste rey dom Sancho, [o] dicto Gordo -et foy esto ẽna era de IX centos et LaXVCco ãnos; et ãdaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et xxvijte; et o emperio [de] Enrique, enperador de Roma, en xij - (et) este ãno enuiov el rey dom Sancho mãdado ao conde Fernã Gonçaluez que fazia suas cortes en Leom, et el que veesse logo a elas, ca todos seus altos omes erã ia y senõ elle, et que por el se detijnã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Senor, rogote et peçoche por merçee que me queyras tu ajudar, en tal maneyra que possa eu sacar Castela de prema. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et o conde leuara y entõ hũu açor mudado muy boo et hũu caualo muy nobre ademays, que ouuera gaanado ena batalla d ' Almãçor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Assaz auya el rey conprado o caualo muy bem; mays outrosy muy caro llj seu a cabo [de] tres ãnos, ca perdeu el per y o condado de Castela; ca nõ poderia pagar el o auer: tãto era creçud[a] et poiada a deuida. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et nõ entẽdeu o engano por que llo a reyna fazia et outor goullo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Mays foy y enga[na]do, ca lle cõteçeu, segũdo diz o prouerbio, com̃o [a]o carneyro que uay buscar laa allea et uem dala trosquiado da sua; ca a reyna faziao todo cõ engano, por desamor et grande eemizade que tĩjna ẽno curaçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Bem sabedes com̃o nos perdemos al rey dõ Sancho, que era nosso padre, et que era a cousa do mudo que eu mays amaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et o conde foy ao lugar posto ao dia tallado et leuou çĩco caualeyros cõsigo, delos mays nobres et mays altos de Castela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et aquelles escudeyros tijnã as espadas do cõde et dos outros caualeyros, cada hũu a de seu senor; et apartaronsse dos del rey et forõ muy perçebudos et mentesmetudos que, se el rey algũa cousa quisesse fazer dos caualos, elles que sse seyssem en elles et se ffossem para Castela, ca de os acalçar nõ sse temiã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et [o] escudeyro et os outros, quando ouuerõ deytadas as espadas a seus senores et uirõ que llj nõ podiam acorrer en outra guisa, poserõ as esporas aos caualos muy de rrigeo et fugirõ, et forõsse para Castela cõ aquel mãdado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Quando uyu el rey que era noyte, pregũtou ao conde se sse queria dar a priiom sobre menagem, et assy nõ prenderia morte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
[Et] por que pesou muyto a Deus daqueste feycto tã mao et tã sem razõ, (et) oyrõ todolos que y estauã hũa uoz ẽno aere, et partiusse logo o altar da hermida, dela çima ata o fondo, et a jgleia outrossy, et assy esta partida oge en este dia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et o conde, porlo gram pesar que ende ouue, fezo sua oraçõ a Nostro Senor Deus, et disso assy: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Senor, por que me f[a]lle[ç]iste assy? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et, Senor, se tu aco fosses, retart ' ia por ende; et eu bem coydo que nũca fiz cousa contra ti por que eu fosse desaiudado de ti, et moyro aqui de maa guisa, com̃o ome malandante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et, Senor, teño que, se te fige pesar, que bem deues seer uĩgado de mj̃. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et depoys que o deytarõ nos ferros meterõno en priiom en Castrouello et, como llj tijnã sana, deronllj maa priiom et muy forte, et forõ muy desmusurados contra el, que llj nõ quiserõ leixar nẽhũu dos conpaneyros que llj teuessem cõpana. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Que por nossos pecados nõ queres tu que sayamos nũca de pre[m]a nẽ de coyta, mays queres que seiamos, nos et nossa natura, sempre seruos, et por ende nos deste este quebrãto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et bem ueemos que somos en gram saña contra ti, por que tu nos das esta coyta tã grande. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Demays todolos d ' Espana nos desamã muyto ademays sem guisa, et nos nõ sabemos a quẽ dizer nossa coyta senõ a ti, Senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Por que te rogamos et pedimos pola tua merçee que nos queyras oyr; ca nos coydauamos ia a seyr de prema cõno conde Fernã Gonçaluez, et ora auemos medo de uiuer en ela sempre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Com̃o o conde de Normãdia consellou aa jnfante dõna Sancha que sacase o conde Fernan Gonçaluez da priiom |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Andados quatro ãnos do reynado del rey dom Sancho -et foy esto ẽna era de IX çentos et Ltaxvj ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et XXte viijto anos; et o enperio d ' Enrique, enperador de Roma, en xiijze -, o conde Fernan Gonçaluez, iazendo ena priiom, era muy bem guardado de todolos nauarros, por que era sonado per toda a terra que el era o mellor caualeyro d ' armas que outro nẽhũu que fosse, et auiã todos sabor de o veer et de o conoçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Et en este cõmeos veẽo en curaçõ a hũu conde de Normãdia de yr en romaria a Sanctiago, et tomou hũa gram partida de seus caualeyros et meteusse ao camjno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Et disseronllj os da terra com̃o era preso et sobre que rrazõ, et que auya ia hũu ãno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Et quando chegarõ ali, el et sua conpana, [preguntou] que sse poderi[a] ueer o conde, ca auia gram sabor de o conoçer et prouar se llj poderia auer prol en algũa cousa, por que tal ome com̃o aquel nõ era de teer assy en priiom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Depoys que ouuerõ todo falado quanto quiserõ, espediusse o conde de Normãdia do conde Fernan Gonçaluez, et sayuse chorando muyto dos ollos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Et o conde Fernan Gonçaluez ficou entõce en sua priiom, cuydando el muytas guysas en com̃o poderia el d ' allj seyr, rrogando todauia a Nostro Senor Deus que o sacasse ende agina. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
O conde normãdo, quando foy fora do castello, nõ quiso deytar en oluido o conde Fernan Gonçaluez et foisse logo para a jnfante dona Sancha, aquella de que o conde ouuera a seer marido et por que elle era preso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Et o conde normando, quando a uio fremosa, que mays nõ poderia seer hũa dõzella, dissolle entõ en poridade que auia grã querela della, por que tijna que era dona sem ventura et de maa fada, mays que quantas auia en seu logar et en seu linagẽ, poys que os castelaaos auiã rrecebudo tã grã pesar por ella. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Et tu me semellas a dona sem piedade et sem boo conocer, et tees grã poder de fazer bẽ et mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Et digote que fazes en esto grande amor aos mouros que som nossos eemigos mortaes; ca este llis fazia muyto mal et muyto quebranto, et agora andã elles muyto alegres et muy loucãos, et tolliste grãde esforco aos cristaos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 130 |
Et se tu as en ti siso et amaschi algũu caualeyro en algũa sazõ, muyto mays deues amar este, ca nõ a enperador nẽ caualleyro tã boo eno mũdo com̃o este he. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 132 |
A jnfante dona Sancha, ydo o conde de Normãdia, enuyou logo hũa dona cõ este mãdado ao conde Fernã Gonçaluez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 132 |
Et pois que a dona ouue contado ao conde com̃o lle a jnfante mandara, tornouse muy agiña cõ o mandado para ella, ca ouuo muy grã doo da lazeyra que sofria o conde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 132 |
Ali disso aquella dona mãdadeira aa jnfante dona Sancha: -Senora, rrogouos, pola fe que deuedes a Deus, que uaades a el et que o confortedes et que o nõ queirades desenparar; ca, se el morre desta guysa, grã pecado faredes uos hy. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 132 |
Senor, disso ella, esto fez fazer o grande amor, ca esta he a cousa do mũdo que mays tolle aas donas pauor et uergonca de quantas cousas som; et polos amjgos tã bem a moller com̃o o barõ oluidam os padres et os parẽtes et a todallas cousas do mũdo, ca do que sse omẽ paga esso tẽ por mellor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 132 |
Et tornou contra ella et dissollj: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 132 |
-Senora, eu digo uerdade a Deus et a uos que, se uos esso conprides, que me uos dizedes, que uos tome eu por moller et que case cõuosco. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 132 |
Et esto que dizedes rrogouos que punedes en conprillo, et nõno queirades meter en olujdo; ca eu nõ uos mẽtirey de quanto ey dicto, se uos esto conprirdes et fazer quiserdes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 132 |
Senor, poys que eu teño guisado ia, et vaamonos logo ante que el rey, meu padre o ent[ẽ]da, ca noyte e ia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 132 |
Assy com̃o a jnfante isto disso, seyrõsse logo do castelo et forõ sua uia et, quando forõ alongados do castelo, leixarõ o camino f[rã]çes et meterõse en hũu gram monte, que auya y aa mão destra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 132 |
Et andarõ assy toda a noyte ata en outro dia na manaa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 132 |
Et, poys que foy dia craro, meterõsse en hũu mõt[e] muy espesso que uirõ y açerca, por tal que os nõ uisse nẽgũu, et esteuerõ y ata a noyte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
Ca hũu arçipreste do castelo, ome mao et auol, foy aa caça et, el andando per aquel monte, caerõlle os podengos no rastro do conde et da jnfãte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
Amigo, rogote que nos tenas puridade et, se o fezeres, prometoche que che de hũa çibdade en Castela, das mellores que y ouuer, assy que sempre [a] aias por tua herdade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
Amigo, todo o que uos queredes quero eu fazer de grado, ca por esto nõ queremos morrer nẽ perder o condado, ca muyto ualrra mays que partamos o pecado nos todos tres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
Mays a mester que nos apartemos en hũu lugar du nos o conde nõ possa veer, ca aueria por ende gram pesar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
Et uos desnuadeuos dos panos et, mentre que nos ysto liurarmos, gardaruolos a o conde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
Mays o prazer tornouxelle en al, por que, coydando logo conprir sua voẽtade et coydando el a outrẽ cofonder, ficou el cofondudo, com̃o ome mao et desarrado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
Et ela teendoo assy, chegou o conde cõ hũu coytelo do arçiprest[e] ena mão, et matarõno aly ambos et dous. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
Et tomarõllj a mua et o açor, et meterõse ao camino et pensarõ d ' andar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
Mays agora leix[a]mos aqui de falar deste auijmento do conde, que ya seu camino, et diremos do acordo que os castelaos ouuerõ sobre ylo buscar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Com̃o os castelãos acharõ o conde Fernan Gonçaluez et a jnfant[e] dona Sancha, quando o yã buscar conno padrõ que tragiã ẽna carreta |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Quando ysto uiu Nuno Lay, que estaua en aquela iũta cõnos outros, com̃o era ome de gram siso et bom caualeyro d ' armas et muy esforçado, dissolles: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Amigos, poys que nos nõ acordamos en hũu, [eu] uos[lo] direy: façamos hũa ymagem de pedra a semellãça do conde, et juremos sobre ela de a aguardar, et beyiemoslle a mão bem com̃o se ela fosse a do conde, et ponamola ençima de hũu carro, et leuemola ante nos, et facamo[s]llj preyto et menagẽ por amor do conde; que sse ela nõ fugir, que nõ fugamos nos nẽ nũca tornemos a Castela sem o conde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et ponamos a sina de Castela en mão daquela ymagem, ca eu uos digo que, se o conde era forte [senor, forte] serao este que nos leuaremos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et, se o acharmos, adugamolo conosco; et, se nõ, moyramos y todos cõ el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et fazemos muy mal en tardalo tãto, ca muyto meoscabamos y, et a el damos cada dia on[r]a en esta tardança et a nos mao prez; ca semella que el lida cada dia, et nos que nõ sabemos delo parte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et Deus nos perdoe por ende se en algũa cousa pecamos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et que ueiamos agora que preço auemos et damos a hũu caualeyro soo, que pero que somos nos bem quatroçẽtos caualeyros, (et) nõnos atreuemos a fazer nẽhũa cousa sem elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Poys que Nuno Lay ouue dita esta razõ, prougue delo aos castelãos muyto ademays, et outorgarõllj todos que era muy bem quanto elle auya dito, et que era boo acordo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et desy meterõsse ao camjno para yr contra Nauarra, et forõ alberga[r] aquel dia çerca d ' Arlãçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et o conde teue[os] a ollo et foy parando mentes, et conoçeu logo com̃o erã os castelãos, que vijnã buscar seu senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Nõ temades, ca estes que aqui ueẽ todos som meus uassalos, et aquela sina que tragẽ he mjña, et beyiaruos an todos a mão et receberuos am por senora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Mays ante que elles chegassem a elles envioulles hũu ome, que sse a elles chegara ẽno camjno, que lles dissesse [como] o conde Fernan Gonçaluez era aquel que vijna são et alegre; et aduzia a jnfant[e] dõna Sancha por moller. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Quando os castelãos estas nouas oyrõ, forõ muy alegres et gradeçerõ muyto a Deus a merçee que lles fazia en lles dar seu senor sem lazeyra delles, et tã gramde era o gozo que ende auyã que llo nõ podiam creer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et começarõ a correr todos ata que chegarõ açerca delles, et conoçerõ o conde seu senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et deçerõ logo todos dos caualos et forõ a pee ata que chegarõ a elles, et beyiarõlle a mão et reçeberõno por senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et reçeberõ y logo a jfante dona Sancha por senora, et beyiarõllj logo todos a mão, ca sabiã ia todos dante como era o feycto ontre ela et o conde, et com̃o o ella sacara da priiom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Senora dona Sãcha, en boo ponto fostes naçida p[a]r[a] castelãos, ca per uos auemos cobrado nosso senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et nũca moller tamano bem fez a outros omes com̃o uos a nos auedes feycto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et entõçe tomarõ seu senor et forõsse cõ el para Belfurado, que era y açerca, et demãdarõ y logo por hũu ferreyro et sacarõ a seu senor os ferros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et auyã todos, tã bem os grandes com̃o os pequenos, (auyã) gram prazer cõ seu senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Andados Vo ãnos do rreynado deste rey dom Sancho -et foy esto ena era de noueçẽtos et LXaIX ãnos; et andaua outrosy entõ o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçetos et XX et IX; et o enperio (enperador) d ' Emrique, enperador de Roma, en xiiijze -, en esse ãno, estando o conde Fernan Gonçaluez asessegado en sua terra, veẽoullj a desora mandado com̃o vijna el rey dom Garçia de Nauarra cõ todo seu poder para tollerlle a terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Et matarõ entõ os nauarros muytos delles et forõnos leuando do cãpo hũa gram peça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Amjgos, muy mal fazedes, ca por este preyto perderã consello os naçidos et os por naçer que de nos veerẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Mays ual que moyramos aqui todos que oyr estas parauoas, et fazemos cousa que nos ã sempre que retraer, o que nũca fezemos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Et desy tornarõ todos, com̃o omes que auyã sabor de morrer ante que seer vẽçudos; et ferirõ muy rigeo ẽnos nauarros, et matarõ delles muytos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Rey dom Garçia, sal aca et partasse per nos esta batalla! |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Et entonçe os nauarros, poys que virõ que seu senor aviã perdudo, começarõ todos a fugir. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Et en este ãno morreu o papa Johan et foy posto en seu lugar Esteuã, o seteno; et forõ cõ el C et XXte apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 140 |
Andados vi(jte) ãnos do rreynado deste rey dõ Sancho -et foy esto ẽna era de noueçentos et saseenta ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçẽtos et XXXta; et o enperio d ' Enrique en XV -, a condessa dona Sancha, auendo gram pesar do padre que era preso, falou cõnos castelãos, et dissolles assy: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 140 |
Amigos, bem sabedes de com̃o uos eu saquey o uosso senor, o conde, da priiom en que o tijna meu padre, el rey dõ Garçia, por que a oge meu padre gram querela de mj̃, ca tẽ que por mj̃ lle vẽo este mal en que agora esta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 140 |
Senor, pedimosuos por uossa mesura que nos ouçades. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 140 |
Rrogamosuos, senor, et pedimosuos por merçee que dedes el rey dom Garçia a sua filla dõna Sancha, et o mandedes sacar da priiom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 140 |
Et quantos uolo souberem terranuolo por bem, ca [bem] sabedes uos quanto algo ela fezo a nos et a uos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 140 |
Et, senor, se y al fezerdes, nõ uos estara bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 140 |
Et daly adeante fezerõllj muytos prazeres et moytos solazes al rey dom Garçia (et) o conde Fernan Gonçaluez et a condessa dona Sancha, sua filla, et os nobres caualeyros de Castela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 140 |
Et en todo aquelo guisou muy bem, a el et a sua conpana, de panos et de bestas et de quanto ouuerõ mester et envioos para seu reyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 140 |
Et el rey dõ Garçia, poys que chegou a seu reyno, foysse para Astela et enviou por todolos omes onrrados de seu reyno et fezo y suas cortes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et ouuerõ seu acordo que a terçar dia seyssẽ ao cãpo a lidar cõnos mouros, ca mellor seria ca iazerẽ ençerrados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et o conde foy logo ferir enos mouros muy de rigeo, assy com̃o a aguia famienta ena caça quando sse quer çeuar, chamando "Castela". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et el tornovsse cõ sua conpaña al rey de Leom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et ouuerõ parauoas cõnos castelãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et o conde tornousse entõçe para Castela et esteue bem dous ãnos que nõ foy a cortes a Leom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et el rey dom Sancho deusse entõçe a gram vagar, de guisa que passou depoys do prazo bem tres ãnos, que el rey nẽno conde nõ recudirõ a este preyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et poiou tãto o auer, segundo a postura que ambos aviã ontre sy, que todoslos d ' Espana nõno poderiã pagar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 144 |
Desque el rey dom Garçia ouue corrudo et roubado t[odo o] conda(n)do, tornousse a sseu rreyno cõ muy gram gaãça de omes et de gaados et de muytas outras cousas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 145 |
Tornousse o caualeyro ao conde cõ esta resposta, et cont[a]da sua mandaduria, enuiov logo o conde mandado, per toda terra de Castela, a dizerlles que fossem logo cõ elle caualeyros et peões. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 145 |
Et os nauarros erã assaz caualeyros esforçad[o]s et seriã boos hu quer; mays todos erã desmayados cõno conde, ca os avia ia escarm[e]ntados muytas vezes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Andados viijto ãnos do reynado del rey dom Sancho de Leom -et foy esto ena era de noueçẽtos et lxaj ãno; et andaua entõ o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçentos et xxxaj; et o enperio [de] Enrrique, enperador de Roma, en xvj - o conde Fernan Gonçaluez, poys que ouue vençudo el rey dom Garçia, com̃o auemos contado, et foy tornado a seu condado, chegoullj mandado [del rey de Leom] que lle fosse a cortes ou que lle leixasse seu condado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et, desque forõ viundos a el, dissolles assy: -Amigos et parentes, eu soo uosso senor natural, rogouos que me consselledes assy com̃o boos vassallos deuem fazer a senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et nũca naceu ome no mũdo [que a todolos] omes fosse comunal; et por ende aas vezes dizẽ do gram mal bem, et do bem gram mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et, poys que nos auemos sofrido gram lazeyra et estamos en estado qual nũca coydamos, loado a Deus, se assy o perdessemos, toda nossa lazeyra seria passada de balde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et nos per lealdade nos preçamos sempre; et por ende eu quero yr aas cortes, se o por bem teendes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et a cousa que ao senor mays conpre he boo conselleyro, ca muyto ual mays ca o que bem lida, por que ẽno conselleyro iaz bem et mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et o senor asse de consellar muyto ameude, que lle nõ achem os omes en que lle trauar; et pode, per mao conselleyro, tomar tal erro que nũca, por lidar que faça, lo pode desfazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et o boo conselleyro nõ deue d ' auer medo nẽ uergona ao senor, mays dizerlle toda a uerdade et o que entender que he dereyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Mays algũus a y que, en lugar de seerẽ conselleyros, som loamineyros, et nõ querem consellar ao senor se nõ o que entendẽ que lle praz, et dizemllj que aquelo he o mellor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Mays o que bem quer consellar ao senor deue primeyro a veer et pensar todo o feycto que he ou [a] que pode rrecudir ata a postremaria, et deue guardar en sy meesmo de nõ seer bandeyro, et nõ sse deue vençer por medo, nẽ por uergõca, nem por amizade, nẽ por grande amor, nẽ outrossy por gram desamor, nẽ por dar, nẽ por prometer, se consello dereyto quer dar a ssenor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et uos bem sabedes que nõ pode o ome lidar cõ torto, ca Deus nõno quer ajudar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et assy com̃o chegou a Leõ nõno sayu a rreçeber ome, et teueo el por mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et bem a tres ãnos que nõ quisestes vijr a mjnas cortes, et demays alçastesuos cõno condado, et deuedes seer rretado por ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Senor, do que dizedes que me alçey cõna terra, nõno fige nẽ veño de lugar para fazer tal feycto; ca per lealdade et per ma[ña]s tenome por boo caualeyro conprido. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Pero por hũa razõ se me alçasse ẽna terra nõ faria sem guisa, ca me teendes meu auer forçado bem a tres ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 150 |
Senora, nõ fazedes boo recado en uos queixar tãto, ca por uos queixar muyto nõ tem prol ao conde nẽ a uos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 150 |
Et por que o curaçõ do ome anda sempre bolindo et pensando arte ata que ache carreyra per hu possa conprir aquelo que a sabor, nõ queda et a forte cousa sse faz ligeyra de fazer desta guisa, ca o grande amor todalas cousas vençe; et os castelãos tã gram sabor auyã de sacar da priiõ a seu senor o conde, que seu curaç[õ] lles disso qual seria o mellor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 150 |
Et, desque esta iura fezerõ, mouerõsse de Castela et forõsse de noyte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 150 |
A condessa enviou logo dizer al rey que lle rogaua muyto, com̃o a senor boo et mesurado, que mandasse sacar o conde (os conde) dos ferros, "et dizedelle que o caualo trauado nũca bem pode fazer fillos". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 150 |
Et desy folgarõ toda a noyte ambos en hũu et falarõ y muyto de suas cousas, et poserõ com̃o fezessem todo aquelo, segũdo (segũdo) tijnã ordenado, se Deus llo quisesse g[ui]sar assy. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 150 |
Et leuãtousse a condessa de muy gram manaa, quando tangiã alos matijs, et vestiu ao conde todolos seus panos dela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 152 |
Quando el rey dom Sancho soube que era ydo o conde et com̃o o sacara a condessa, pesoulle assy com̃o se ouuesse perdudo o rreyno; pero nõ quiso seer errado contra a condessa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 152 |
Senor, atreuyme en sacar o conde daqui por que vj que estaua en gram coyta [et] por que era cousa que me [con]vijna cada que o eu podese guisar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 152 |
Et uso, senor, faredes contra mj̃ com̃o boo senor et boo rey, ca filla soo de rey et moller de muyto alto barõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 152 |
Et assy com̃o sodes uos de muy boo conoçer et muy entendudo senor, deuedes escoller o mellor et catar que nõ façades cousa que uos achẽ os omes en que trauar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 152 |
Cõdessa, uos fezestes muy boo feycto et a guisa de muy bõa dona, que sera contada uossa bondade para sempre; et mando a todos meus vassalos que uaã cõuosco et uos leuẽ ata hu e o conde, que non trasnoytedes sem el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 152 |
Os leoneses fezerõno assy (assy) com̃o lles el rey mandou et leuarõ a condessa muy onrradamente, com̃o dona de tã alta guisa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 153 |
Enpos esto que dicto he, o conde Fernã Gonçaluez de Castela -que nõ soube estar assessegado, depoys que (o) conde foy de Castella, ca nõno leixarõ os mouros nẽnos rreys mouros nẽ os cristãos estar en paz - enviov entõçe dizer a el rey dom Sancho de Leõ que lle desse seu auer, que lle deuya polo caualo et açor que lle vendera; et se nõ que nõ podia estar que o nõ penorase por elo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 153 |
Et o conde entõçe jũtou todo seu poder et, desque o teue ajũtado, foy et entroulle pelo reyno et correulle a terra, et leuoulle ende muyto gaando et muytos omes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 153 |
Quando el rey dom Sancho esto soube, mandou ao seu moordomo tomar muy grande auer et que sse fosse ao conde pagarlle todo aquel auer et que lle dissesse que lle tornasse todo aquello que lle leuara de seu reyno, ca tijna que o nõ deuera penorar d ' atal guisa por tal cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 153 |
Mays, quando o conde et el veerõ aa conta, acharõ que tãto era ia poiado o auer, avendo aa seer dobrado cada dia, segũdo a postura, que quantos omes a en Espana nõno poderiã pagar; ca muyto era ia creçudo sem guisa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 153 |
Et el rey, quando esto soube, teuesse por muy enbargado por aquel feycto, ca nõ achaua quẽ llj dese y consello; et, se podera, repentirasse daquela mercadura de grado, ca sse temia de perder o reyno per y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 153 |
Demays teuesse por guarido por elo, por que vija que seya da gram prema, et por que nõ auya de beiiar mão a ome do mudo, se nõ se fosse ao senor da ley; et este he o apostoligo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 153 |
Et en este ãno morreu o papa Johan et foy posto en seu lugar Johan, o Xmo; et forõ con este Cxxvj apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 155 |
Andados viijto ãnos daquel rey dõ Sancho de Leom -et foy esto ena era de noueçentos et lxxaij ãnos; et andaua entõ o ãno da encarnaçõ en noueçentos et xxte et ij ãnos; et o enperio [de] Enrrique, emperador de Rroma, en xviijto -, en esse ãno el rey dõ Sancho de Leom, con consello da rreyna dona Tareyia, sua moller, et de sua yrmaa, a jnfante dona Eluira, a mũia, enviou a dom Vallasco, o bispo de Leom, cõ peça de caualeyros [a] Abderrahme, rey de Cordoua, a firmar as pazes que ambos ouuerã et que lle enviasse o corpo de Sam Paayo que el marteyrara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 155 |
Delas cousas que en aquel ãno conteçerom: morreu o papa Johan, et foy posto en seu lugar Leom, o quinto; et forõ cõ el Cxxvijte apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 155 |
Et d[o] IXo ãno deste rey dom Sancho nõ achamos cousa que de contar seia que aa estoria perteesca, senõ tãto que eno IXo ãno que morreu o emperador Enrique et reynou enpos elle seu fillo Oco xxxvj ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 156 |
Andados xj ãnos do reynado del rey dom Sancho de Leõ -et foy esto ẽna era de noueçentos et l[x]xiij ãnos - dem[ẽ]tre que os mandadeyros del rey dom Sancho de Leõ (de Leon) erã ydos a Cordoua, assy com̃o dissemos aqui ante desto, mouerõ os galegos ontre sy contendas et gresgos que erã a dãno del rey et da terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 156 |
Et en este ãno mandou Obderrahme, rey de Cordoua, fazer hũu castelo y açerca da (da) cibdade, que oge dia esta y aynda; mays nõ dize a estoria o nume. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 156 |
Et poso logo en ela en essa ora por guarda(r) et por senor, que a mãteuesse com̃o el mandaua, hũu de sua conpana, que era de todos aquelles en que el mays fiaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 156 |
Et depoys daquelo [que] y fezo, poso a vila et todo o al en recado muy bem, et tornousse outrosy logo daly muyto agiña para Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 156 |
Et laurou outrosy a onrra da sua mesquita muytas outras mesquitas per seu reyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 156 |
Et en esse ãno outrosy morreu o papa Leõ, et foy posto en seu lugar por apostoligo Esteuam oytauo, et conprirõsse entõçe cõ el en aquela jgleia Cxxviijto apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 157 |
Com̃o dõ Gonçaluo matou el rey dõ Sancho, o Gordo, et reynou enpos elle seu fillo dõ Ramiro |
[+] |
1295 |
TC 1/ 157 |
Conta a estoria adeante, yndosse c[heg]ando [o] acaba[ment]o deste rey, que andados xijze ãnos de seu rreynado, de quando el comerara a rreynar -esto foy ena [era] de noueçentos et lxxaiiij ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçentos xxxavj ãnos; et o emperador de Roma en iij -, hũu dom Gonçaluo, que era ome muy poderoso et com̃o señor de terra d ' Estremadura (et) do rreyno de Leõ, que iaz alẽ Doyro, quando uyu que el rey dõ Sancho de Leõ se chegara a essa Estremadura, diz que ajũtou seu poder muy grande por vijr contra el rey dõ Sancho, en aquel lugar meesmo d ' Estremadura de Leom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 157 |
Mays pero, ao cabo, ante que sse descobrisse tal atreuemento nẽno cometesse(m) publicamente, entendeu que sse nõ poderia teer contra el rey dõ Sancho de Leõ nẽ defendersse aly. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 157 |
Et aly logo, ante todalas gentes da hũa et da outra parte, rreconoçeullj senorio daquela terra que tijna et da Estremadura de Leom dalen Doyro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 157 |
Et fezelle menagẽ dela, de conoçer aquel senorio a el et aos seus que enpos el veesem et reynassem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 157 |
Et mandouse logo leuar para terra de Leõ et, leuandoo para ala, morreu no camjno, a cabo de tres dias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 157 |
Et nẽgũu dos seus outrosy nõ ouue y quẽ entendesse que aquela [non] era morte natural, nẽ que d ' eruas fosse nẽ doutra poçoya; mays que morte natural fora, que veera a el rey dom Sancho, com̃o vijna aos outros reys et aos altos omes, et que morr[era] daquela guisa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 157 |
Mays leuarõno muyto onrradamente, com̃o rrey, aa çibdade de San Saluador d ' Ovedo fazendolle suas onrras cõ todos seus conprimẽtos, et enterrarõno ena jgleia de San Saluador, çerca del rey dom Ramiro, seu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 159 |
Poys que morreu el rey dom Sancho de Leõ, [que] rreynou XIX (ãnos) depoys de dõ Paayo, rreynou logo enpos elle en ese reyno de Leõ o terçeyro dõ Rramiro, fillo (fillo) desse rey dõ Sancho, et mãteue o rreyno xxvco ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 159 |
Et comecousse o primeyro ãno de seu rreynado ẽna [era] de noueçẽtos et oyteẽta et Vco ãnos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçentos et xxxta et sete; et a do emperador de Rroma en iiij; et a del rey Obderrahme, rrey de Cordoua, en Xxxta Viijto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 159 |
En este ãno destas contas que dictas [son] morreu aquel rrey dõ Sancho et rreynou enpos el [el] rrey dõ Rramiro, seu fillo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 159 |
Et, segũdo conta dõ Luchas de Tuy, ficou este rrey dõ Rramiro nino ẽna morte de seu padre, assy que nõ auya mays de Vco ãnos quando começou a rreynar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 159 |
Et pelo consello delas, que lle consellarõ por que era aynda muy nino, pos tregoa cõnos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 159 |
Et, estando en aquellas tregoas, gaanou de Obderrahme, rrey de Cordoua, o corpo de Sam Paayo, por que enviara el rey dom Sancho, seu padre, et meteuo en aquel moesteyro que fora feycto para elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 159 |
Et enterrarõno muyto onrradamente çerca os outros bispos muytos que iaziã [y] enterrados Agora leixa aqui a estoria estas razões et conta dos feyctos que fezerõ ẽtõ os mouros contra os cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 160 |
Et elles entrarõ et tomarõ daquela uez en este ãno, assy com̃o conta a estoria, a vila de Samãcas et a Dõnas et a Sepuluega et Garmas, sofrendo esto todo o conde Fernan Gonçaluez et asperãdo tempo en que podesse ende acalçar dereyto et vingança. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 160 |
Et faziã todo este mal con consello et guiamento daquel grande ome d[õ] Vela de Castela, de que dissemos ante desto, que o deytara da terra o conde Fernan Gonçaluez, por que nõ queria esse dom Vela conoçerlle senorio en Castela, com̃o era dos mayores et mellores et mays poderoso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 161 |
Enpos esto que dicto auemos, assy com̃o aveeo(m) segũdo cõta a estoria, que andados tres ãnos do rreynado del rey dom Ramiro -et foy esto ẽna [era] de noueçentos et lxxavij ãnos; et andaua outrosy entõ o ãno da encarnaçõ en noueçentos et xxxaix ãnos; et a do emperador de Rroma en vj - assy acaeçeu que aquela gente dos nauarros, poys que ouuerõ corruda todo Galiza, et roubada toda a terra, et feycto a sua guisa quanto quiserõ, (et) querendosse ia elles tornar a seus nauios con grandes gaanças et muytos cristãos que leuauã catiuos para sse yr para suas terras, sayu a elles o conde Gõçaluo Sanchez, con gram poder, a prouar se poderia auer delles algũa vingãça do mal que lle fezerã ẽna terra aos cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 161 |
Et cõna merçee et a uertude de Deus et do apostolo Santiago, cuia jgleia elles quebr[ã]tarõ et roubarõ et desonrrarõ, vençeuos et desbaratoos et astragoos, de guisa que todos morrerõ y con seu rey; assy que, de muy gram gente que erã, nõ ficou que arma podesse alçar contra elles nẽ fazerlles nẽhũu dãno; ca todolos mays y forõ mortos, com̃o dicto [he], os outros catiuos et presos et todo seu feycto desbaratado et desfeycto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 161 |
Mays agora nos calemos desto et torna a estoria ao conde Fernã Gonçaluez. |
[+] |