logo usc Corpus Xelmírez - Resultados da consulta

Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval

Resultados da pescuda


Os resultados das buscas efectuadas no Corpus Xelmírez poden ser usados con fins educacionais e de investigación, sempre que se mencione a fonte. Se desexa consultar a referencia e o contexto dun exemplo, calque no símbolo [+] na cela da dereita. Para se referir ao corpus como un todo, cite: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval - http://sli.uvigo.gal/xelmirez/. Se desexa realizar outra pescuda no Corpus Xelmírez, pode calcar aquí.
Está a procurar contextos do uso de pan nos textos históricos do Corpus Xelmírez.

Número de contextos atopados: 759

1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .XLVII. é como Santa Maria guardou o monge, que o demo quis espantar polo fazer perder. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .LVII. é como Santa Maria fez guareçer os ladrões que foran tolleitos porque roubavan ũa dona e sa conpan[n]a que yan en romaria a Monssarraz. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Sola fuste, senlleira, || Virgen, sen compan[n]eira. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .C.XXXVI. é como en terra de Pulla, na villa que chaman Foja, jogava os dados hũa moller con outras co[n]pannas ant ' hũa egreja; e porque perdeu, lancou hũa pedra que désse ao Menino da omagen de Santa Maria, e ela alçou o braço e reçebeu [o colbe]. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CC.XXXVII. é como Santa Maria fez en Portugal, na vila de Santaren, a hũa moller pecador que non morresse ata que fosse ben confessada, porque avia gran fiança en ela e jajũava os sabados e as sas festas a pan e agua. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CC.LVII[I]. é como Santa Marta acreçentou a ũa bõa dona a massa que tiinna pera pan fazer. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CC.LXXIII. é como Santa Maria en Ayamonte, riba d ' Aguadiana, fez aparecer dous fios con que cosessen os panos do seu altar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CCC.XXVII é como Santa Maria guariu o clerigo que se lle tornaran as pernas atras porque fez ũus panos mẽores dun pano que furtou de sobelo altar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 A que avondou do vin [n]o | a[a] dona de Bretanna, || ar avondou de pescado | un rey con mui gran companna. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .LXXVIIII.a é como Santa Maria faz en Costa[n]tinobre decer un pano ante sa omagen. [+]
1264 CSMr B/ 237 [Esta é como Santa Maria guardou o monge, que o demo quis espantar por lo fazer perder.] [+]
1264 CSMr B/ 262 [Esta é como Santa Maria fez guareçer os ladrões que foran tolleitos porque roubaran ũa dona e ssa conpanna que yan en romaria a Monsarrat.] [+]
1264 CSMr B/ 489 [[E]sta é como en terra de Pulla, en hũa vila que á nome ' Foja, jogava hũa moller os dados co outras conpannas ant[t] ' hũa eigreja; e porque perdeu, lançou hũa pedra que déss ' ao Menỹo da omage de Santa Maria, e ela alçou o braço e recebeu o colbe.] [+]
1264 CSMr B/ 727 [Como Santa Maria fez en Portugal na vila de Santaren a hũa moller peccador que non morresse ta que fosse ben confessada, porque avia gran fiança en ela e jajũava os sabados e as sas festas a pan e agua.] [+]
1264 CSMr B/ 30 [[C]omo Santa Maria acreçentou a ũa bõa dona a massa que tiinna pera pan fazer.] [+]
1264 CSMr B/ 197 [Como Santa Maria guariu o crerigo que se lle tornaran as pernas atras porque fez ũus panos mẽores dun pano que furtou de sobelo altar.] [+]
1264 CSMr B/ 368 Esta .LXXVIIII.a é como Santa Maria faz en Constantinobre decer un pano ante sa omagen. [+]
1275 CPb 1/ 6 Et amizdade de natura he a que o padre e a madre han a seus fillos e o marido aa moller. e esta non tan soamente a enlos omees que an rrazon en si. mays aynda todalas outras animalias que an poder de engendrar. por cadahun deles a(n) naturalmente amizdade de con seu conpanneyro e conlos fillos que naçen deles. e amizdade an outrossi segundo natura aque les que son naturaes de hua terra de maneyrra que quando sse achan en outro lugar estranno an (plazer) huns con outros e aiudançe enlas cousas quelles son mester ben assy como sse fossen amigos de longo tempo. a segunda maneyra de amizdade he mays noble que a premeyra. porque pode seer entre todos omees que aian bondade en si e por ende e mellor que a outra que esta naçe de bondade tan soamente. e a outra de deuedo de natura. e a en si todolos bees de que falamos en las leys deste tidoo. a terceyra maneyra por placer que espera del auer, (luego que lo aya, o le desfallezca la pro, o el plazer que espera auer del amigo), desatase porende la amistad que era entre ellos, porque no auia rayz de bondad. [+]
1275 CPb 1/ 6 Et aynda y a outra maneyra de amizdade segundo o costume de espanna que poseron antigamente os fillos dalgo ontressi que sse non deue desonrrar nen fazer mal huns a(os) outros ameos de se tornar a amisdade e se desafiar primeyramente e desto falamos no tidoo do(s) desafiamento(s) en las leys que falan en esta rrazon. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 125 Aſſy como padre por fillo, ou fillo por padre, ou por madre, ou yrmaos por yrmaos, ou oſ maridos por ſuas mulleres, ou oſ que ſom forros por aquelles ſenores que os aforam, ou ſe ſom companeyros eno preyto, ou comecarom o preyto de conſúú por demanda o por reſpoſta. [+]
1295 TC 1/ 3 [et] trabalouse dell[o] quanto mays pode, et chegou conpanas et grãdes poderes que se a elle acollerõ, com̃o fazẽ no rreyno ao mao que se alça eno reyno contra el rrey et quer fazer mal ẽna terra. [+]
1295 TC 1/ 3 Et ajuntou suas conpanas muy grandes et seus poderes, asi com̃o uijna; et outrosi fezo eno rreyno de Leõ ata que chegou aa çidade de Lugu, que he en terra de Galiza. [+]
1295 TC 1/ 3 Nepoçiano tornouse cõ aqueles asturaos et cõpanas de gascoes que erã cõ el y, et foy lidar cõ el rrey dom Rramiro çerca da ponte dũu rrio que auia nume Narçera. [+]
1295 TC 1/ 5 Andados dous anos del rreynado del rrey dom Ramiro -et foy isto ena era d ' oytoçẽtos et sateenta anos; et andaua entõçe o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçentos et xxij ãnos -, asi com̃o conta a estoria, poys que os mouros souberõ que el rey dom Afonso o Casto, que era muy esforçado et muy forte et muy aventurado en batalas et os avia muyto apremados et quebrantados cõ lides et cõ correduras, que era morto et rreynaua en seu lugar el rey dõ Ramjro, coydando elles que el, como seria en sua noueza, que aueria medo, ca era o poder dos mouros muy grande en Espana, como oyredes adeant[e] na estoria, et que, auẽdolles medo, que daria o que lle demãdasẽ por razõ que le nõ desem guerra et que o leyxasem en paz; et enviarõle pidir que lles dese cada ano La donzelas das mays fillas dalgo, cõ que casasẽ, et outras La das outras do poboo, cõ que ouuesem outrosi seus solazes et seus deleytos; et estas çem donzelas que fosẽ todas uirgẽes et en cabello, asy como las dera el rey Mauragato en seu tẽpo, que fora ante dele. [+]
1295 TC 1/ 6 Sabias que Nostro Senor Ihesu Cristo partiu a todolos outros apostolos meus yrmãos todallas prouĩçias da terra et a mj̃ soo deu Espana que a gardase et enparase de maos dos enemjgos da fe. [+]
1295 TC 1/ 8 Outrosy forõ en este feyto presentes deante omes d ' alta et muy bõos: dom Or dono, fillo del rrey dom Rramiro; dom Garçia, yrmão del rrey, que era outrosi chamado rey, [ca el rey] dom Ramiro tanto foy de grã bondade et de grã mesura et tãto ama[ua] o yrmão que o fezo outrosi cõpaneyro. [+]
1295 TC 1/ 13 Et era pagaa que nũca aynda om̃e atãto vira en Espana. [+]
1295 TC 1/ 13 Mays contra Espana todalas gentes do mũdo se atreuiam aa vĩjnr a gerrealla et as[e]norala, et fezerõ y do que quiserõ. [+]
1295 TC 1/ 16 Et, isto liurado, tornouse el [rey] dom Ordono, et veerõse ele et suas cõpanas para suas terras, cõ muy grã pressa et cõ muy grã onrra et cõ muytos mouros catiuos. [+]
1295 TC 1/ 17 As atalayas que estauam fora da villa de Tolledo, quando o uirõ vijnr cõ poucas gentes, coyda[ndo] que nõ erã mays cõpanas, fezerõno a saber aos da cidade. [+]
1295 TC 1/ 19 Et este Muça, quando se vio tam bẽ andant[e] cõ tãtas batalas que auja vençudas, mandou aos seus que lle chamasem o terceyro rey d ' Espana. [+]
1295 TC 1/ 22 Co xijo. Como os normães entrarõ a Espana et fezerõ y muy grã dano [+]
1295 TC 1/ 22 Andados IX anos do rreynado deste rey dom Ordono -et foy isto na era d ' oytoçẽtos et LXXa et iij anos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et XXXtaVe -, arribarõ a Espana, a Algazira, hũa flota de gente de narmenes, en que aujã LXa naues bẽ bastidas et grandes desa gente et do que auiã mester. [+]
1295 TC 1/ 22 Et aquella Algazira, Traslada por sobrenume, e ende as mar[i]smas d ' Espana, en terra da Andaluzia. [+]
1295 TC 1/ 22 Et dalj tornaronse para as marismas d ' Espana et ynuernarom hy. [+]
1295 TC 1/ 25 Andado o primeyro ano do rreynado del rey dom Affonso, Mahomat, rrey de Cordoua, sacou muy grand ' oste et foy contra os nauarros et deytouse sobre Panpellona. [+]
1295 TC 1/ 25 Agora leyxamos estas razões et tornaremos a contar del rrey don Affonso de Leõ et d ' Espana [+]
1295 TC 1/ 27 Et ajuntou grandes cõpanas do rreyno et grandes gentes de gallegos et d ' asturãos et doutras partes, tãtas que llj chamaua a estoria grande oste. [+]
1295 TC 1/ 27 Et quando soube as nouas daquel dom Fruella, que assi vĩjna contra el tam sem sospeyta, sayo et foysse para terra d[e]Allaua, para guisar alla et aduzer cõsigo mayor cõpana ca a que [e]l tijna. [+]
1295 TC 1/ 29 Et el rrey dõ Affonso et suas cõpanas, ferindo en elles muy de rigio et muy de curaçõ, (et) matarõ ende muytos et os outros arrãcarõse do cãpo et fugirom. [+]
1295 TC 1/ 30 Andados tres anos do rreynado del rey dom Affonso, o Magno -et foy isto na era d ' oytoçentos lxxavije ãnos; et andaua o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçentos et XXXaIXe ãnos -, sacou este rey don Afonso grã oste de prou[ẽ]ciaes et de gascoes et de nauaros et foy cõ elles et entrou per terra de mouros, et quebrãtarõ et estragarõ a ferro et a ffogo toda a terra [que os mouros] tijn[ã] en Spana [et] suas fronteyras, cõ todo esto tollẽdolles os pãas et os vinos et os froytos. [+]
1295 TC 1/ 31 Et cõta aqui a estorja que, tam grande espanto aviã ia deste rrey dom Affonso os mouros, que per fforça lle ouverõ a enviar demandar tregoas et gãanarllas et poelas cõ el por hua gram sazõ, por muyto auer que llj peytarõ. [+]
1295 TC 1/ 35 Et digouos que, se dalj adeante uos achar en todo meu rreyno, que eu uos mandarey deytar allj u uoso padre iaz, que llj tenades cõpana para senpre. [+]
1295 TC 1/ 35 Mays agora leyxamos aqui a fallar disto et contaruos emos dos feytos dos mouros d ' Espana. [+]
1295 TC 1/ 39 Et, poys que Bernaldo ouve alj partida sua cõpana et [posta] sua çiad[a] [et] ordina[do] com̃o fezesem, (et) fo[y]se el para Salamãca. [+]
1295 TC 1/ 43 Et o conde aduziano bem acõpanado de cada parte, com̃o el rrey mãdara. [+]
1295 TC 1/ 43 Et dizem outrossi que el rrey, pero que estaua yrado contra Bernaldo, que lle deu caualleyros et auer et envyo[o] para França, pero que achamos que en Espana morreu Bernaldo, assi com̃o dissemos ya ante disto et com̃o [diremos] eynda adeant [e] . [+]
1295 TC 1/ 43 Et el foysse enderẽçadament[e] para el rrey et beyioulle a mão et cõtoulle todo o feyto como [lle a]ve[e]ra en Espana cõ el rrey dom Affonso de Leom. [+]
1295 TC 1/ 43 Et tam grãde era o medo et o espanto que delle aujã as gentes que nõ sabiã que fezesem ante el. [+]
1295 TC 1/ 43 Mays, por que os liuros outenticos, esto he enos liuros outorgados, e(t) achado assi et por que os françeses et outrosi os espanoos [o contan] assi, dizemos que foy aquella batala de Rroçasvalles en tẽpo de Carlos, o Grãde, assi com̃o o [a]uemos ya cõtado susu en esta estorja. [+]
1295 TC 1/ 47 Enos xxj ano morreu o nobre cauallevro dom Bernaldo del Carpyo, assi com̃o cõta dom Lucas de Tuy; ca pode seer, que foy este Bernaldo a França, segundo o auemos dito susu na estorja, et depoys que se tornou a Espana. [+]
1295 TC 1/ 51 Et cõquereu outras çidades muytas das que os mouros tĩjnã en Espana, de guissa que foy muy onrada et muy eyxalçada a cristandade a prazer de Deus. [+]
1295 TC 1/ 59 Et uos fazede cõsagrar a jgleia de Sanctiago aos bisspos d ' Espana et fazede y cõ elles uosso cõcello. [+]
1295 TC 1/ 61 Ca llas Vo jgleias arçebispales d ' Espana iaz[ia]m en catiuo et os prelados dellas que escaparom da espada dos mouros fugirõ a Asturas, assi com̃o avemos dito. [+]
1295 TC 1/ 65 [et que], depoys que el rey dom Garçia foy morto, que se juntarõ todollos altos omes d ' Espana, et os bispos et os condes et os rricos omes, ena cidade de Leõ et allj [o] alçarõ rrey. [+]
1295 TC 1/ 65 Dello segundo ãno deste rey dom Ordono nõ achamos nẽhũa coussa que de cõtar seia en esta estoria d ' Espana. [+]
1295 TC 1/ 67 Et aos que uija que erã mays rreuees, assi os quebrantou per batallas et en guerras, que lles tolleu todo o poder que auj[ã] et fezeos estar soos sen outras conpanas. [+]
1295 TC 1/ 68 Et el rrey dom Ordono, logo que o soube, apoderouse de muy boas cõpanas et foy contra elles quanto mays pode, et achouos alj et lidou cõ elles. [+]
1295 TC 1/ 89 Quãdo el rrey Rrodrigo perdeu a terra, assi com̃o sabedes, nõ ficou en todo Espana terra de cristiãos, senõ Asturas et Castella Vella senleyra, esta en que viuemos agora, a que nosos auoos defenderõ cõ muy grã laçeyra; ca forõ afrontados por que erã muy poucos et tĩjnã muy pouca terra, et padecerõ muyta lazeyra de guerra et de grã fame. [+]
1295 TC 1/ 89 Et nõnos deuemos a espantar por que elles son muytos, ca mays poden tres leõs ca X mill ouellas, et matariã XXX lobos [a] XXX mill cordeyros. [+]
1295 TC 1/ 89 Et, amjgos, seede çertos que nos vençeremos a Almãcor desta uez, ca seria grãde a mj̃a onrra et a uossa mayor, et faredes de mj̃ o mellor ome d ' Espana. [+]
1295 TC 1/ 90 Rrogote por Deus et por tua mesura que seias meu ospede, et darch ' ey pan d ' orio que comas, ca nõ teno trigo, et do al que poder auer. [+]
1295 TC 1/ 90 Et ante de tercar dia seeras en muy grã coyta, ca ue[e]ras toda tua gente muy espantada por hũ sino que veerã muy forte, et nõ auera y tan esforçado que desmayado nõ seia. [+]
1295 TC 1/ 90 Mays rogote et peçoche eu este don: que, poys que ouueres o cãpo vencudo, que te acordes desta cõpana tã lazerada et deste logar tam pobre et deste ospedado tan fraco que aqui comische; ca tres mũges estamos aqui et fazemos pobre uida et, se Deus nos nõ envia a sua merçee, bestas brauas nos comerã aqui. [+]
1295 TC 1/ 92 Et entõçe forõ todos muy espantados et disserõ: - [+]
1295 TC 1/ 92 Poys que o conde ouve acabada sua razõ et esforçada sua cõpana com̃o home sesudo, mãdou logo desenvoluer o seu pendõ et foy ferir enos mouros muyto esforçadamente. [+]
1295 TC 1/ 92 Et dissy foyse o conde cõ todollos seus para o moesteiro de San Pero -que era aquella hermida do o mũge [o] ouve por ospede [et] lle dise que vençiria aquela batalla, com̃o he cõtado ante disto - et deu y muytas nobrezas daquelas que acharõ ẽnas tendas dos mouros, et fez muyto algo ao mũge cuio ospede fora Poys que isto ouve assi feyto, o conde foyse cõ todollos seus para Burgos, et folgou y cõ sua cõpana ia quantos dias, et mandou catar maestres para garecer os que forã feridos. [+]
1295 TC 1/ 100 Et entãto yrã chegando uosas cõpanas, de que son aynda muytos por vĩjnr, et depoys yremos lidar cono conde de Tollosa et vencerllo emos, sse Deus quiser. [+]
1295 TC 1/ 100 Os tollesãos et os gascões entõ, con(o) medo do esforço [et] d[o] lidar do conde Ffernã Gonçaluez, começarõ de fugir pellas mõtañas, et seu senor o conde ficou ẽno cãpo com muy poucas cõpanas. . . et fforõsse ferir anbos e dous hũu por outro. [+]
1295 TC 1/ 100 Et mandoulle fazer hũu atoude et cobriu[o] dũu pano precado et meteuo dentro et fezeo pregar cõ crauos de prata. [+]
1295 TC 1/ 105 Os mouros, quando o ouvirõ, vẽerõse todos para el, assi com̃o a perdon, (cõ) muytos caualleyros almogauares, turcos et alaraues, et junt[ou] grã poder et passou cõ elles o mar et tornousse para Espana. [+]
1295 TC 1/ 105 Et leyxou allj entõçe sua cõpana et foy cõ dous caualleyros a San Pero, por ueer seu amjgo frey Paayo, o mũge que lle disera a outra uez como uençeria Almãçor et as outras cousas que lle auiã a aque[e]çer. [+]
1295 TC 1/ 105 Senor, cõ grãd ' amor de seruir a ti, sofro eu muyta lazeyra et leyxo muyto viço, et ssõo en muy grãd ' enamizade conos mouros et conos cristãos; ca os rreys d ' Espana, cõ medo dos mouros, [o]luidarõ a tj, que eras seu Senor, et tornarõse seus uassallos. [+]
1295 TC 1/ 105 Et eu, quando uj que elles, cõ medo da morte, erã tam mallamente contra tj et ffaziã o peor, nũca quis sua cõpana nẽ seu amor, et fiquey soo et desenparado. [+]
1295 TC 1/ 105 Et aparreceulle allj o mũge Sam Paayo, vistido de panos tã brãcos com̃o a neue, et cham(a)ou[o] per seu nume, et dissolle: - [+]
1295 TC 1/ 105 Leuate et vayte para tua conpana, ca Deus te a outorgado quanto lle demandasche. [+]
1295 TC 1/ 105 Et, poys que Sam Millã ouve isto dito ao conde, sayo el de San Pero et foyse para Pedrafita, du leyxara sua cõpana. [+]
1295 TC 1/ 108 Et, desque anoyteç[eu], virõ hũa serpent[e] yrada, que vijna pelo aere s[an]g[oẽ]ta et com̃o rauyosa, et da ua tam feros aseuios, que nõ ouue y nẽhũu que nõ fossem espantados; et tam grandes fogos daua pela boca, que todolos da oste sse vijã hũus outros. [+]
1295 TC 1/ 108 Et algũu mouro astroso, que sabe fazer estas cousas, fezo aquela uisom vijr pelo aere por nos espantar cõ esta arteria. [+]
1295 TC 1/ 111 Et, Senor, com̃o quer que seiamos muy pecadores et muy errados et nos tenas tu sana por ende, pola tua merçee nõ queyras estroyr Espana, ca seria muy gram mal de perdersse assy por nos terra tam herdada et tã bõa. [+]
1295 TC 1/ 111 Et catãdo para ala, uyu o apostolo Sanctiago estar sobre sy, cõ gram conpana de caualeyros todos armados con sinaes de cruzes, segũdo a el semellaua, et yã contra os mouros, suas azes paradas. [+]
1295 TC 1/ 111 Et os mouros vironos entõ com̃o o conde et ouuerõ muy gram medo, et forõ muy mal espantados, ca se teuerõ por muy enbargados delles, por que uijã tantas gentes todos de hũu sinal; et marauillarõsse muyto donde uijnã aly. [+]
1295 TC 1/ 111 Et meterõ en elles espanto muy mayor que nõ ante, de guisa que os mouros nõno poderõ sofrer, et ouuerõsse d ' arrãcar per força et leixar aos cristãos o cãpo. [+]
1295 TC 1/ 111 Et o conde, quando esto uyu, colleu enpos elles, ferĩdo et matando en elles et golpando en suas espadoas a gram poder, et segudandoos ata Almenara. [+]
1295 TC 1/ 111 Et poys que esto foy feycto, foysse logo o conde et as conpanas todas, onrradas et alegres, assy com̃o deue seer, et de com̃o cada hũu pode julgar de tal batalla. . . [+]
1295 TC 1/ 119 Mays seu yrmão, o jnfant[e] dom Sancho, o que el rrey dom Ramiro ouuera da rreyna dõna Tarevia, yrma[a] del rrey dom Garçia de Nauarra, foyse para Panpelona cõsellarsse cõ seu tio, el rrey dom Garçia, et cõ Fernã Gonçaluez, conde de Castela, sobre feicto do reyno, se dariã y careyra per hu o podesse auer el. [+]
1295 TC 1/ 126 Et depoys que o deytarõ nos ferros meterõno en priiom en Castrouello et, como llj tijnã sana, deronllj maa priiom et muy forte, et forõ muy desmusurados contra el, que llj nõ quiserõ leixar nẽhũu dos conpaneyros que llj teuessem cõpana. [+]
1295 TC 1/ 126 Demays todolos d ' Espana nos desamã muyto ademays sem guisa, et nos nõ sabemos a quẽ dizer nossa coyta senõ a ti, Senor. [+]
1295 TC 1/ 130 Et quando chegarõ ali, el et sua conpana, [preguntou] que sse poderi[a] ueer o conde, ca auia gram sabor de o conoçer et prouar se llj poderia auer prol en algũa cousa, por que tal ome com̃o aquel nõ era de teer assy en priiom. [+]
1295 TC 1/ 130 Et, se tu podes[es] casar cõ este conde, todo o mũdo te terri[a] por bẽ auenturada, et seerias por senpre iamays onrrada dos d ' Espana; ca en uerdade nũca dona fezera tã boa caualgada com̃o tu farias en esto. [+]
1295 TC 1/ 134 Et uos desnuadeuos dos panos et, mentre que nos ysto liurarmos, gardaruolos a o conde. [+]
1295 TC 1/ 140 Et en todo aquelo guisou muy bem, a el et a sua conpana, de panos et de bestas et de quanto ouuerõ mester et envioos para seu reyno. [+]
1295 TC 1/ 142 Et, quando [o soube] o conde Fernan Gonçaluez, foy contra elles cõ toda sua conpana, et nõ quiso leuar nẽhũu dos caualeyros del rey que quiserã yr cõ elle. [+]
1295 TC 1/ 142 Et os mouros, quando ovirõ numear "Castela" [et] souberõ que aquel era o conde Fernã Gonçaluez, forõ muy mal espantados et leixarõ a presa, et começarõ todos a fugir quanto mays poderõ. [+]
1295 TC 1/ 142 Et poiou tãto o auer, segundo a postura que ambos aviã ontre sy, que todoslos d ' Espana nõno poderiã pagar. [+]
1295 TC 1/ 144 Enpos esto el rey dom Garçia de Nauarra, poys que ouue feyctas suas cortes, Depoys da seyda da priiom do conde, com̃o auemos dicto suso ante desto, et se lles querelou per corte que, ou se vingaria delle, ou porria y o corpo, elles outorgarõlle aly, caualeyros et outras conpanas, que seriã cõ elle en ajudarẽlle en que quer podessẽ, per que sse vingassẽ. [+]
1295 TC 1/ 150 Et leuãtousse a condessa de muy gram manaa, quando tangiã alos matijs, et vestiu ao conde todolos seus panos dela. [+]
1295 TC 1/ 153 Mays, quando o conde et el veerõ aa conta, acharõ que tãto era ia poiado o auer, avendo aa seer dobrado cada dia, segũdo a postura, que quantos omes a en Espana nõno poderiã pagar; ca muyto era ia creçudo sem guisa. [+]
1295 TC 1/ 156 Et poso logo en ela en essa ora por guarda(r) et por senor, que a mãteuesse com̃o el mandaua, hũu de sua conpana, que era de todos aquelles en que el mays fiaua. [+]
1295 TC 1/ 172 Pero ẽna moeda et ẽna feytura dos panos et en[as] pinturas et ẽnos epitafios que fazia o nume de Ysem poyã y, et por el faziã todos oraçõ, ca el era rey et senor de todo. [+]
1295 TC 1/ 179 Poys que forõ ena orta, Gonçaluo Gonçaluez desnuousse entõ dos panos et ficou en panos de lino, et tomou seu açor ẽna mão et foyo banar. [+]
1295 TC 1/ 179 Amigas, nõ veedes com̃o anda Gonçaluo Gonçaluez en panos de liño? [+]
1295 TC 1/ 179 Et, das feridas que lle dauã en el, caeu do sangue sobrellas toucas et ẽnos panos de dõna Lambra, assy que toda ficou ensangoentada. [+]
1295 TC 1/ 179 Poys que elles forõ ydos, fezo dõna Lanbra poer hũu escano en meo de seu curral, guisado et cuberto de panos com̃o para morto. [+]
1295 TC 1/ 179 Et chorou ela et fezo tã gram chãto sobre el cõ todas suas donas tres dias, que por marauilla foy, rrõpendo todos seus panos, chamandosse mesquina, que nõ auya marido. [+]
1295 TC 1/ 187 Et, se uos queredes quebrãtar estes agoyros, enviade dizer a uossa madre que cubra de panos vijte escanos, et ponaos en meyo do curral, et choreuos y por mortos. [+]
1295 TC 1/ 191 Desy aquelles mouros astrosos, quando o souberõ, ueerõ ata aly et pararõsse y cõ seus pendões et cõ suas sinas, assy com̃o agora veedes que o fazẽ, por nos espantar. [+]
1295 TC 1/ 195 Com̃o coydades ia que oluidado auya a (a) desonrra que fezestes a mjña moller dona Lambra, quando llj sacastes o ome de sub o mãto et llo matastes deante et lle ensanguentastes os panos et as toucas do sangue del, et a morte do caualeyro que matastes outrosy en Febres? [+]
1295 TC 1/ 195 Quando esto oyrõ os mouros, forõ espantados ende et ouuerõ ende muy gram pesar. [+]
1295 TC 1/ 203 En este lugar conta dom Lucas de Tuy, ẽna sua estoria per seu latĩ, que muytas das conpanas que estauã alj que, de com̃o erã gentes necias, rrijã et escarniçiã do arçebispo por que assy vijna uestido. [+]
1295 TC 1/ 212 Et por que sabia el ia, ca llo cõtaua Almãçor et sua madre en puridade, de com̃o morrerã seus yrmãos et com̃o fora seu padre preso et desonrrado, disso a seus caualeyros hũu dia et a toda sua conpana: - [+]
1295 TC 1/ 212 Et conpriuo entõçe Almãçor de caualeyros et de caualos et d ' armas et d ' auer et de quanto ouue mester, por que ffosse bem acõpanado et onrrado. [+]
1295 TC 1/ 216 Et esto nõ vijna per el, mays pola sana de Deus que era sobre os cristãos; ca, depoys que o prez dos (dos) godos foy amortificado en Espana, logo a jgleia foy despreçada et abaixada et leuarõ os mouros os tesouros delas. [+]
1295 TC 1/ 217 Mays, ante que sse el partisse de terra de Sanctiago, foy ferido el con toda sua cõpana de malamento de Deus; et, polo pecado do atreuemento et das suzidades que el fazia ẽna jgleia de Sanctiago, caeu en el hũa das mays suzi(d)a(de)s enfermidade[s] que poderia seer. [+]
1295 TC 1/ 222 Andados xvij ãnos do rreynado deste rey dõ Bermudo -et foy ẽna era de mil et xvj ãnos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et lxxaviij ãnos; et a de Oto, enperador de Rroma, en xj - en aquela sazõ terra d ' Espana, sofrendo gram coyta de fame pola pestilẽçia da sequidade que y auya et faziã com̃o agora dissemos aqui ante desto, adoeçeusse Deus da gente et quiso, pola sua merçee, demostrar esta gram coyta por que era. [+]
1295 TC 1/ 226 Et chamou logo seus omes et deulles d ' ouro et de prata et de panos preçados et doutras noblezas muytas cõ elas et mandou[o] poer em suas bestas, et envioos carregados de muyto algo cõ dona Tareyia, et que a leuassem a seu yrmão, el rey dom Afonso. [+]
1295 TC 1/ 236 Et tomaron outrosy quanto(s) y acharõ que dos barbaros er[a], et todalas cousas que os barbaros y leixar[ã]: lãpadas d ' ouro et coroas et caldeas de prata et todalas outras cousas preçadas, panos et liuros, et leuarõno todo para a mesquita mayor da çibdad[e]. [+]
1295 TC 1/ 254 Et Abderramẽ Almorcada, seu rrey, ficaua com̃o desacõpanado; ca nõ auja cõsigo os corações dos omes. [+]
1295 TC 1/ 258 Quãdo aquello uirõ o algozil [de] Yahaia et todollos outros escripuaes et toda a outra cõpana sua, fogirõ logo et forõse para Malega. [+]
1295 TC 1/ 260 Et aaquella sazõ nõ auia rrey en Espana ia que do linagẽ de Abenhumeya fosse. [+]
1295 TC 1/ 260 Mays os de Cordoua entõçe, nõ auendo rey nẽhũu, escollerõ todo o que auiã de fazer sso o nume de Jsem, o que dissemos agora, tã bẽ ena numeada com̃o enos panos et enos epitafios que faziã. [+]
1295 TC 1/ 260 Et desta guysa andou o rreyno de Cordoua ata o tẽpo que andarõ os almorauides d ' aalẽ mar et foy rrey delles Juçeph Abentaxfin, que cobrou todo o rreyno d ' Espana et o ouuo. [+]
1295 TC 1/ 264 Et, desque uẽo contra Espana, morou senpre enos Montes Piraneos, que som os montes de Aspa, et iazẽ ontre Gascona et Espana. [+]
1295 TC 1/ 265 Et, quando viu que nõ poderia passar en outra guysa, fezo auarcas de coyros cruyos para ssi et para todas suas cõpanas. [+]
1295 TC 1/ 269 Et uẽo este rrey dom Sancho, suas auarcas calçadas, el et sas cõpanas, et feriu enos mouros muy atreuudamente, et matarõ muytas millarias delles alli ena cerca hu iaziã, et leuãtaronos ende, et descercarõ a uilla, segudandoos et matando muytos delles. [+]
1295 TC 1/ 271 Et el rrey dom Sancho de Nauarra, que ueera cõ o jnfante Garçia, com̃o e dicto, pousaua fora da cidade et, quando o oyu, mãdou armar toda sua cõpana, et uẽo ata as portas da villa et achouas çarradas, et uiu que nõ podia acorrer ao jnfante; et disse que llo dessẽ ia sequer morto. [+]
1295 TC 1/ 277 Et partiu alj muy grande algo a caualleyros pobres que achou alla, que nõ tijn[ã] ia cõ que ficar allj en defendemẽto dessa terra santa nẽ con que sse tornar a suas terras a Espanna. [+]
1295 TC 1/ 277 Enpus esto tornousse el cõ sua cõpanna para sua terra, et mãteue muy bem seu rreyno de Nauarra et o condado de Canpayna. [+]
1295 TC 1/ 300 Et, quando chegou açerca de Panpelona, et soubo com̃o seu yrmao dõ Rramiro era ia rrey d ' Arangõ depoys de seu padre, assi como o el ordenara, com̃o auemos dito suso ante desto, et lle fazia este don Rramiro muyta soberua; et demays que llj uẽera çercar Tofalla cõ grande oste, et aynda que o ameaçaua que lle daria lide campal. [+]
1295 TC 1/ 300 Esse rrey dõ Rramiro outrosy en tã grã pressa se vio que ouuo a fugir desnuo en panos de lino et descalço et en hũu caualo sen sela et sen freo que nõ leuaua al senõ cabresto. [+]
1295 TC 1/ 312 Et foyse para sua terra cõ muy pouca conpana que llj enviara y seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 314 Et Rrodrigo espertouse muy espantado et catou a par de si et nõ achou o gafo. [+]
1295 TC 1/ 314 Et entõ leuantouse muy espantado et demandou lume et trouxerõllo; et catou toda a pousada et non achou o gafo. [+]
1295 TC 1/ 318 Et el rrey don Fernando, quando uio o feyto, foy muyto espantado pela grã falsidade. [+]
1295 TC 1/ 328 Et deslos xviijto ãnos ata os XXVco ãnos del rreynado del rrey don Fernando nõ achamos nẽhũa cousa que de contar seia que aa estoria perteesca, saluo que, ẽnos sete ãnos que el rrey jouue sobre Coinbra, que se começarõ ẽnos xviijto ãnos, ante de[sto ẽnos] XIX ãnos morreu o papa Beneyto, que ouuera o papadigo per symonia; et, porque nõ era om̃e bem leterado, tomou outro cõsigo por conpaneyro et cõsagrouo por papa, por que conplise o ofiçio da jgleia. [+]
1295 TC 1/ 329 Et el rrey de Toledo, quando o oyu, tomou muy grãde auer et muyto ouro et muyta prata et muytos panos preçados et envioos al rrey, et envioulle pedir por merçee que lle dese tregua et que o uerria ueer. [+]
1295 TC 1/ 335 Et elles, quando ysto virõ, forõ muy espantados et pola grã claridade et p[o]lo grãde odor que virõ, esteuerõ hũa peça que nõ falarõ nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 335 Et, quando abrirõ a fosa, salio hũu odor tã fremoso et tã saboroso com̃o en maneyra de alm[i]s[que], asi que todos quantos y estauã tomarõ muy grã sabor, asi os mouros com̃o os cristãos, et sacarõ o corpo cõ muy grande onrra, et enuoluerõ os ossos en muy nobres panos. [+]
1295 TC 1/ 335 Et poserõlle muytas noblezas de pedras preçiosas et d ' ouro et de plata et muytos nobles panos. [+]
1295 TC 1/ 339 Et, quando chegarõ ao papa, derõlle as cartas et foy muy espantado. [+]
1295 TC 1/ 344 Et trouxe muytos ganados de todas as montanas, et muyto ouro et muyta prata et muytos panos d ' ouro et de seda et muytos catyuos, assy que todos veynã ende ricos. [+]
1295 TC 1/ 349 Quando esto ouue dito o noble rrey, despoiouse dos panos nobres que tragia et tirou a corõa da cabeça et posea sobre o altar. [+]
1295 TC 1/ 349 Et tomou panos de çil[i]çio a c[a]rõ do corpo et fezo sua oraçõ de cabo contra Deus, et cõfessou quantos erros auya feytos contra Deus. [+]
1295 TC 1/ 350 Et nõno quiso conse[nti]r, ca dizia o arçebispo dõ Rrodrigo que assy com̃o o mayor nõ quer outro cõsigo no senorio, et os rreys d ' Espana vijndo do muy grã sangue dos godos, que acaesçeu muytas vegadas que se matarõ yrmanos sobre esta razõ, el rrey dõ Sancho, deçendo deste sangue, teue que lle seria muy graue et moy grã mĩgoa se nõ ajuntase os rreynos, ca se nõ tijna por pagado cõno que lle el rrey seu padre dera, mays tijna que todo deuia seer seu. [+]
1295 TC 1/ 351 Os mãdadeyros, quando oyrõ estas parauoas, forõ muy espantados. [+]
1295 TC 1/ 361 Et foyse cõ seu senor a hũa mota, hu estaua hũa cõpana dos seus caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 373 Et elle era muy fremoso caualeyro et muy esforçado; et cristiãos et mouros todos t[o]m[au]ã delle espanto, porlo que llj vijam fazer, ca tĩjnã que se lle nõ terria nẽhũa cousa per força que quisese tomar. [+]
1295 TC 1/ 375 Et a ella prouguelle muyto cõ elle et envyoulle rogar que vẽese ante ella, et mandou a dom Aras Gonçaluez et aos outros caualeyros que fosem aconpanar o Çide. [+]
1295 TC 1/ 375 El rrey dõ Sancho, uoso yrmão, uos envia dizer que llj dedes Çamora por auer ou por cambyo, et que uos dara Medina de Rio Seco, cõ todo o jnfãtadigo de Vilar Pando ata Valledollit, et o castelo de Tedra, et que uos jurara cõ xijze de seus vasalos que nũca seia cõtra uos; et, se lla nõ derdes, que uola tomara sen uoso grado. [+]
1295 TC 1/ 384 Et esto uos digo que, se pela ventura, dãno reçeberdes, que nõ digã depoys per Espana que uos nõ foy ante dito et desenganado. [+]
1295 TC 1/ 395 Et os mandadeyros nõ acharõ a elle nẽ a nẽhũa de suas conpanas. [+]
1295 TC 1/ 405 Et ouue en ella a dona Sancha et a dom Afonso, que foy depoys emperador d ' Espana. [+]
1295 TC 1/ 405 La quarta moller foy dõna Ysabel, filla del rrey dom Loys de França, en que ouue a dona Sancha, que foy moller do conde dom Rrodrigo, et a dona Eluira, moller que foy del rrey de Galiza, que foy yrmão de Rrouberte Guisar, fillo do conde [de] Albavilla; et este vẽo de Lõbardia et gaanou Çesilia et Pulla et Calabria et Janpana. [+]
1295 TC 1/ 407 Et el rrey mouro, quando o soube, foy muy espantado, coydando que ya sobre el et que queria passar a jura et a postura que cõ el auya. [+]
1295 TC 1/ 409 Et caualgarõ ambos cõ pouca conpana et forõse para Olias hu estaua a oste. [+]
1295 TC 1/ 424 Et ajũtarõse y muy grãdes conpanas cõ estes dous rreys. [+]
1295 TC 1/ 430 Et fez muyto algo a suas conpanas; mays pesou ende muyto aos mouros que morauã [co]n elle, por que lles fazia muyta merçee et os tijn[a] muy bem guardados. [+]
1295 TC 1/ 435 Et forõ esto fazendo adeante, en guysa que ouue y moytos mouros mortos et feridos, en guisa que forõ mal espantados. [+]
1295 TC 1/ 436 Et fezo muy bem partir suas gaanças cõ todas suas conpanas, en guisa que todos forõ ricos et alegres et pagados. [+]
1295 TC 1/ 438 Et forõ muy espantados et temerõsse moyto delle. [+]
1295 TC 1/ 441 Et el rrey seyho a rreçeber con suas cõpanhas. [+]
1295 TC 1/ 442 Et elles, quando ysto oyrõ, seyrõsse do castelo as conpanas et dauãsse a catiuo. [+]
1295 TC 1/ 443 Et foy preso el rrey d ' Arrangõ et muytos altos omes, que forõ estes: o bispo dom Rramõ, et o conde dom Sancho Sanches de Pãpelona, et o conde dom Martinho de Portugal, et Gustios Nunes, et Muno Sanchez de Galiza, et Muno Soarez de Leõ, et o abade de Sagorie, et Yenego Sanchez de Conchasom, et Yemẽ Sanchez de Beruel, et dõ Pero Ansurez, et dom Garçia Ansurez, seu sobrinho, et Sancho Sanchez de Panpelona, et o neto do conde dom Sancho et Fernam Gonçaluez d ' Arangõ et Sancho Garçia de Alcaçer, et Vaasco Sanchez, et Sancho Gomez, moordomo mayor del rrey, et Garçia Diaz, et mays de mil omes de prestar, muy onrrados, que nõ podemos contar. [+]
1295 TC 1/ 448 Et vẽo y dõ Ramõ, que era legado d ' Espana, que foy depoys papa. [+]
1295 TC 1/ 453 Et esleerõno logo por arçebispo et por primado das Espanas. [+]
1295 TC 1/ 455 Et tanto amoestou a rreyna ao esleyto que tomou de noyte hũa grã cõpana de caualeyros cristãos et entrou ena mesquita mayor de Toledo, et deytou ende todaslas su(s)zidades que y estauã da feytura de Mafomad. [+]
1295 TC 1/ 455 Et mandou poer ena torre mayor, que chamauã os mouros "almad[e]nt[a]s" , cãpanas para chamar os fillos de Ihesu Cristo aas oras. [+]
1295 TC 1/ 457 Et aquelle Reca[r]do, nõ cõplindo rreligiosamente o que deuia eno ofiçio de Santa Jgleia et andando sem regla et [sem] ordenament[o], oyndo esto dom Bernaldo, arçebispo de Toledo et primado das Espanas, foysse para Rroma, metendosse a muy grandes peligros per mar et per terra. [+]
1295 TC 1/ 458 Mays el rrey dom Afonso, como era de grã curaçõ, perfiou o que queria, ca sua voentade era que os omes nõno podessem sacar delo, nẽ colleu espanto polo que vio, nẽno poderõ mouer delo por rrogo que llj fezessem; mays todavia ameaçaua a todos que lho estoruassem. [+]
1295 TC 1/ 461 Et entõ dõ Bernaldo, arçebispo de Toledo, ordenou as jgleias enas Esp[a]nas, que de dereyto asy o deue fazer, por que he primado das Espanas. [+]
1295 TC 1/ 462 Et o arçebispo dõ Bernaldo ordinou sua jgleia de clerigos maos et viles et pobres; et, quando soube da cruzada que o papa prehegaua, por seruir mays conpridamente a Deus tomou todas as cousas que llj erã mester et pos sinal da cruz en seus panos. [+]
1295 TC 1/ 464 Estes omes santos troixe cõsigo o arçebispo dom Bernaldo a Espana para sua jgleia. [+]
1295 TC 1/ 473 Et caeu tã grande espanto en el rrey de Ualẽça que começou a fugir. [+]
1295 TC 1/ 506 Et elles enviarõ dizer que fariã quanto el mandasse, saluo Abueça et Abalurõ que o nõ quiserõ fazer, por que erã omes entendudos et entendiã muy bẽ ao que llis auia de recudir aquillo, ca elles nõ queriã auer contenda cõ nengũu senõ uiuer en paz cõ sua cõpana. [+]
1295 TC 1/ 506 Et Abuburõ foyse para Valença cõ pouca cõpana. [+]
1295 TC 1/ 516 Et, quando soube o dia que auia de vijr, mandou trager muy rricos panos para estrados et outros panos doutra maneyra. [+]
1295 TC 1/ 525 Et coydaronse y a defender cõ aquella conpana que estaua cõ elles ata que se fezese o rroydo pela villa et que llis acorressem. [+]
1295 TC 1/ 526 Et en outro dia caualgou muy grã manãa cõ toda sua conpana et passou a ponte por se ueer cono Çide. [+]
1295 TC 1/ 526 Et seyu contra elle o bispo que se chamaua d ' Aluarrazĩ, con muy gram conpana de caualeyros muy bem guisados. [+]
1295 TC 1/ 529 Et ualia a liura do trijgo en graao hũu marauedi et medeo, et da ceuada hũu morauedi et oitaua, et do painço hũu morauedi meos quarta, et das legumhas hũu morauedi, et da linhaca j morauedi meos quarta, et do queyio iij diñeyros, et das ce[bo]las j diñeyro, et dos figos dous diñeyros, et das uerças çĩquo diñeyros, a panela do azeite viijo diñeyros, a liura da carne das bestas VI morauedis, a liura do coyro da besta ou da vaca Vco diñeyros, a liura dos nẽbr(elh)os vj diñeyros, a cabeça dos alhos hũu diñeyro, a liura do brugo das vu(h)as hũu meyo diñeyro de plata, ca nõ corria entõ outra moeda. [+]
1295 TC 1/ 533 Et, eles assi estando, chegoulhis hũa conpanha muy grãde d ' Abeniafa. [+]
1295 TC 1/ 535 Et a cõpanha d ' Abeniafa erã desasperados de poder passar tẽpo nẽ [do] acorro del rrey de Saragoça nẽ [do] acorro dos alaraues, et cobijçauã mays a morte ca a vida cõ tã grã lazeira. [+]
1295 TC 1/ 538 Et, quando chegou ao Çide, pesoulhi muyto cõ ele, pero nõ lho quiso mostrar, ca bẽ teue que nõ era para sua conpanha. [+]
1295 TC 1/ 538 Et acaeçeu hũu dia que o Çide acaeçeu en hũu muy grã torneyo cõ sua conpanha. [+]
1295 TC 1/ 538 Et assi andaua a casa do Çide ordinada, que cada hũu sabia hu se auia asentar a comer, et cada hũus punhauã quanto podiã por se asentar aa mesa cõ dom Aluar Fanes et cõ Pero Uermudes et cõ seus conpaneyros, hu quer que lhis acaesçesse en feito d ' armas. [+]
1295 TC 1/ 539 Et logo en outro dia o Çide cõ sua cõpanha foisse para Ualença. [+]
1295 TC 1/ 540 Meu amigo, nõ sodes uos atal que merescades de seer comjgo aa mesa daqui adeante; mais asentadeuos con dom Aluar Fanes et cõ Pero Uermudes et cõ estes caualeiros boos, ca os uossos feitos boos que oie fezestes uos fazẽ seer boo et cõpaneiro deles. [+]
1295 TC 1/ 542 Et, desque entrar[õ] estes messeieyros con sua conpanha ena naue, (et) o Çide chegou aa rribeira et mãdou escodrinar os messeieyros por saber se leuauã mais do que auiã a leuar, segundo que era ena postura. [+]
1295 TC 1/ 544 Et, quando abrirom a porta, estaua y logo Abeniafa con muy grã cõpanha. [+]
1295 TC 1/ 545 Conta a estoria que, depois que os cristaos se apoderarõ da uila, en outro dia entrou o Çide con sua conpanha et sobiu logo ena mais alta torre da uila, assi que uija ende toda a vila. [+]
1295 TC 1/ 546 Et uehede agora qual he o seu poder, ca o dia que eu p[ou]sey sobre o castelo de Jub[a]la nõ auia y mays de quatro panes, et fezomj Deus tãto bẽ que gaaney Ualẽça et, se eu fezer justiça, leixarma a Deus lograr; et, se nõ fezer justiça, tollerma a mais çedo. [+]
1295 TC 1/ 549 Et os mouros, quando o oyrõ, forõ muy espantados, pero bẽ sabiã que dizia uerdade quanto era na morte del rrey; mays pesaualljs por que seya da postura que posera cõ eles o outro dia. [+]
1295 TC 1/ 551 Et tomarõ muyta [gente] armada dos da uila et forõ a casa d ' Abeniafa; et cõbaterõ a casa et quebrantarõ a porta, et entrarõnos per força, et prenderõ Abeniafa et seu filho et toda sua cõpanha, et leuarõnos ante o Çide. [+]
1295 TC 1/ 557 Et o Çide, quando o soube, foyo ueer a sua pousada et ouue con el muy grã prazer, por que vijnha muy bẽ acõpanhado de muytos clerigos onrrados. [+]
1295 TC 1/ 558 "Et leuade uosco uossa gente, para que uaades mais acõpanhados et onrrados para uijr cõ dona Xemena". [+]
1295 TC 1/ 558 Et a cõpanha erã duzẽtos caualeiros de dom Aluar Fanges et cinquoẽta de Martin Antolines. [+]
1295 TC 1/ 561 Et, depois desto, guisou dom Aluar Fanes dona Xemena et suas fillas muy bem et de muy nobres panos, cõ muy gram cõpanha de donzelas et muy bõas muas. [+]
1295 TC 1/ 563 Et ouue muy grande alegria cõ dona Xemena, sua moller, et cõ suas fillas et cõ toda sua gente et conpanha. [+]
1295 TC 1/ 563 Muy grande onrra fez o Cide [a] Abucano, senhor de Molina, gradeçendolli muyto quanta onrra et quanto seruiço fezera a sua moller et a suas filhas et a todas suas cõpanhas. [+]
1295 TC 1/ 565 Et uos seede aqui et eu et mhas conpanhas yremos lidar cõ eles. [+]
1295 TC 1/ 566 Et dona Xemena et suas filhas auiã muy grãde espanto et estauã tremendo, com̃o molleres que nũca tal virã. [+]
1295 TC 1/ 566 Mais, se teuerdes por bẽ, mãdade[me] dar CCC caualeyros de mais da mina cõpanha et sayremos daqui, quando cantar o galo, et meternos emos en çiada eno vale da Abufeyra. [+]
1295 TC 1/ 568 Et, desque o Çide et sua conpana ouuerõ vençudo o canpo et enbarados os mouros, tornarõse para o canpo. [+]
1295 TC 1/ 571 Et mandou dar muy boas pousadas a dõ Aluar Fanes et a Pero Uermudes et a todas suas cõpanas, et todo o que ouuerõ mester. [+]
1295 TC 1/ 576 Et da outra parte uẽeo y o Çide Rroy Diaz, senor de Ualença, muy bẽ guisado, elle et sua cõpana. [+]
1295 TC 1/ 576 Et forõ cõ el aas vistas o bispo don Iheronimo, et don Aluar Fanes et Pero Uermudes et Martin Antolines et Aluar Aluarez et Aluar Saluadores et Martin Pelaes, o Asturão, et outras muy grandes cõpanas, en guisa que hiã hi bẽ mĩll caualeyros muy bẽ guisados de corte et de guerra. [+]
1295 TC 1/ 576 Et o Çide enderençou para Valença et mãdou a Pero Uermudes et a Nunio Gustios que aguardassem et acõpanhassem os condes de Carrom, et que punassẽ en meter mẽtes por saber suas maneiras et seus costumes. [+]
1295 TC 1/ 576 Et pousarõ y cõ eles todas as outras conpanhas que yã aas uodas, que erã muy grandes ademais. [+]
1295 TC 1/ 580 Et todas as outras conpanhas yã enpus eles. [+]
1295 TC 1/ 580 Quen uos quisese contar as muy grandes alegrias et noblezas que o Çide mãdou fazer en aquelas uodas, en matar muytos touros, et quebrantar tauolados, et en bofordar, et en dar muytos panos a iograres, que erã y de muytas maneiras, et en todalas outras alegrias que a uodas perteeçiã? [+]
1295 TC 1/ 582 Et o curral era dentro eno alcaçer, çerca do paaço en que cada dia comia o Çide con sa conpanha. [+]
1295 TC 1/ 582 Et os condes et as outras cõpanhas estauã iogando tauolas et assederez. [+]
1295 TC 1/ 582 Et cono muy grã medo saltou ajuso et nõ se pode teer enos pees et caeu; et vntaronselli todos os panos de lixo. [+]
1295 TC 1/ 582 Et todas as outras conpanhas estauã ante o Çide os mãtos sobraçados, guardando o Cide, que iazia dormindo eno escano. [+]
1295 TC 1/ 582 Et o outro, Fernã Gonçaluez, seiu do mao lugar et desnuou aqueles panos et uestiu outros et lauou o rrostro. [+]
1295 TC 1/ 587 Pero diz, por que ouuio dizer que eras boo ome, que te quer fazer merçee, que lli leixes Ualença cõ todos seus termhos et que te uaas para Castela, et que leues todo teu auer et tua conpanha; et, se esto nõ quiseres fazer, enuiate dizer que te conbatera Valença et prendera ti et tua moller et tuas filhas et que te escarmentara de maa guisa, assi que quantos o oyrẽ dizer falarã ende. [+]
1295 TC 1/ 589 Conta a estoria que, desque chegou o messeieyro a Ualença, mãdou o Çide repicar a canpana a qual sinal aui[ã] de sse juntar todos os da uila. [+]
1295 TC 1/ 589 Et entõ começarõ a seir as muy grandes conpanas dos mouros et ordenarõ suas azes muyto agina et enderençarõ contra os cristaos, tangendo trõpas et atanbores et fazendo muy grandes rruydos. [+]
1295 TC 1/ 595 Et entõ guisouos com̃o se fossem, o qual guisamento foy este: primeiramente suas fillas, conas nobres espadas Collada et Tiçõ, et muytos pares de panos d ' ouro et de seda et de laa. [+]
1295 TC 1/ 596 Et, quando chegarõ a aquel lugar, mãdarõ a conpana yr deante. [+]
1295 TC 1/ 596 Et deçerõnas ali et desnuaronas dos panos que tragiã. [+]
1295 TC 1/ 596 Et tomarõlli as capas aaguadeyras et desnuarõnas dos outros panos, senõ dos briaas en que as leixarõ. [+]
1295 TC 1/ 596 Et, depois que este mal ouuerõ feito, caualgarõ en suas bestas, et tomarõlli os panos et as muas, et disserõ: - [+]
1295 TC 1/ 600 Et, quando os uirõ assi uijr, que nõ tragiã cõsigo suas molleres et que tragiã as muas et os panos, entenderõ o mao feito que auiã feito, et os boos et cordos pesoullis. [+]
1295 TC 1/ 600 Pero, quando uirõ os panos et as muas de suas senhoras, apartaronse cõ seus çẽ caualeiros. [+]
1295 TC 1/ 600 Pero, se queredes as muas et os panos, mãdadeos tomar. [+]
1295 TC 1/ 600 Nõ quisese Deus que muas nẽ panos, que assi fossem gaanados, eles quisesem. [+]
1295 TC 1/ 600 Louuado seia Deus et a bõa uentura do Çide; muas et panos aueremos para as leuarmos onrradamente a sseu padre; mais uos fezestes mal et (e) sen guisa en desonrrar taas molleres et fillas de tal padre, et nõ pode tardar muyto que uos nõ uenha ende mal et desonrra. [+]
1295 TC 1/ 601 Conta a estoria que Martin Pelaes et Pero Sanchez cõ suas cõpanhas tornaronse ao reuredo hu ficarõ as donas. [+]
1295 TC 1/ 601 Et, eles andando assi, as donas et Ordoño oyrõ as uozes que dauã et ouuerõ muy grã medo, cuidando que erã os jnfantes cõ sua conpanha et que uĩjnã matalos. [+]
1295 TC 1/ 603 Et entrarõ y de noite muy encubertamente, que nõ soube negũu ende parte, senõ o ome bõo et sua cõpana, que el castigou que o nõ disesem a ome do mũdo. [+]
1295 TC 1/ 604 Et, senor, por que Martin Pelaes et Pero Sanchez uos diserã que erã mortas, segundo eles cuydauã, sabede, senhor, que som uiuas et (et) saas et sabemos hu som muy maltreitas, ca foron muy mal feridas con çillas et cõ esporoadas; et tomaronlhi as muas et os panos que llis eles nõ derã, ca assi nolo contou Ordono. [+]
1295 TC 1/ 604 Et elle mãdoulhis dar muy bõas muas para as donas, cõ muy nobles selas, et guarnimentos et panos d ' ouro et de seda et de laa en penas ueyras et grisas. [+]
1295 TC 1/ 607 Et uestironas logo de muy nobles panos; et fezerom muyto bẽ ao ome boo que as tĩjna en guarda, en guisa que foy bem pagado do seruiço que fezera. [+]
1295 TC 1/ 607 Et contoulli com̃o lli enuiaua mãdar et rogar que fosse y cõ aqueles que teuesse por bem; et que lli faria auer dereito dos jnfantes de Carrom, assi com̃o sua corte mãdasse; et quan nobres panos et guisamentos enuiara para as donas et com̃o erã ia en Molina. [+]
1295 TC 1/ 609 Et Pero Uermudes tornouse logo para Molina, hu erã as donas et Aluar Fanes et todas as outras cõpanhas. [+]
1295 TC 1/ 609 ¿Quẽ uos poderia cõtar o muy grã doo que fezo cõ suas fillas, logo que as uiu, el et suas conpanha[s]? [+]
1295 TC 1/ 609 Et, mentre que as donas estauã fazendo seu doo, o Çide gradeçeu muyto a el rrey Aboncano o muyto seruiço que fezer[a] a suas fillas et a suas conpanas, et prometeulhi que lli faria senpre bem et anparamento de todos quantos contra ele quisesem yr. [+]
1295 TC 1/ 611 Et todos yã muy bẽ uestidos de muy boos panos et muy boos caualos et bõas armas para ajudar o Çide de corte et de guerra. [+]
1295 TC 1/ 613 Et ele enderençou o paaço mayor en esta maneira: (et) o solo estrado de tapetes et ençima cubertos de panos d ' ouro muy rricos. [+]
1295 TC 1/ 613 Et estaua cuberto de hũu pano d ' ouro et sob o pano hũu cabeçal de frouxel, cuberto de hũu tartari muy nobre. [+]
1295 TC 1/ 615 Conta a estoria que, depois que esto passou, mãdou chamar o Çide dom Aluar Fanes et Pero Uermudes, seu sobriño, et mandoullis que chamassem suas cõpanas; et dissellis: -Caualguemos et uaamos aa corte del rrey, ca per uentura nos uijmos fazer hũu rreto et quiça faremos dous ou tres dalgũus da corte que sse mouẽ contra nos. [+]
1295 TC 1/ 617 Oyde quantos aqui estades, condes et rricos omes et jnfanções et caualeiros et todos os outros; mandouos et defendouos que nẽhũu nõ fale nẽ diga palaura desagui[sa]da, que nõ deua a dizer contra o Çide, nẽ contra nj̃hũu de sua casa nẽ de sua conpanha, senõ, o que o fezer, mãdalo ey escarmentar de muy maa maneyra; et mãdarll ' ey dar morte de traedor por ende. [+]
1295 TC 1/ 617 Et este conde dom Rramõ foy padre do enperador dom Afonso d ' Espana, que iaz en Toledo. [+]
1295 TC 1/ 619 Et, senor, quando sse partirõ de Ualença cõ mjnas fillas, eu deylljs caualos et muas et plata laurada et talladores et escudelas d ' ouro fino et muytos panos et muytos aueres et d[õ]as do que eu tĩjna, coydando que o daua a mjnas fillas que muyto amaua. [+]
1295 TC 1/ 622 Et ueede, senor, que desonrra llis fezerõ: tomaronllj as muas et os panos, que llis elles nõ derõ, et leixarõnas en camjsas, com̃o se fossem maas molleres et fillas de mao ome. [+]
1295 TC 1/ 625 Et teu yrmão Fernã Gonçaluez, cõna muy grã coyta que ouue, sey(nd)o do paaço fugindo et saltou en hũu curral que nõ era muy limpo; et, quando el et seus panos ende seyrõ nõ cheyrauã a musgo. [+]
1295 TC 1/ 625 Tiradeuos, meus sobrinos, leixade estar o Çide asentado cõ sua barua longa en seu escaño que nos coyda espantar. [+]
1295 TC 1/ 627 Et o conde Suer Gonçaluez leuãtouse en pee et disse: -Tiradeuos aca, sobrinos, leixade essas conpanas do Çide, villaos desonrados; ca, se sabor an de (d) lidar, bẽnos auondaremos de lide, se nosso senor el rrey o mandar et o teuer por bẽ, [et] non ficara per nos, com̃o quer que nõ som nossos pares. [+]
1295 TC 1/ 629 Et ficarõ eno paaço o Çide et todalas outras conpanas. [+]
1295 TC 1/ 631 Destes casamentos et deste mãdado ouuerõ muy grã prazer as conpanas do Çide, por que vijã que creçia a sua onra. [+]
1295 TC 1/ 631 Muyto ouue gram prazer o Çide et suas conpanas do que disse el rrey. [+]
1295 TC 1/ 635 Et o dia que aujã a lidar chegarõ y os condes muy bẽ acõpanados, cõ todos seus parentes et seus amigos, que os aujã d ' aguardar. [+]
1295 TC 1/ 635 Et mandou armar os condes seus genros, don Ramõ et don Anrique, et os outros condes, que guardassem o campo cõ muy grã gente, por que nõ fezesẽ uolta as conpanas dos condes de Carrõ. [+]
1295 TC 1/ 642 Et, desque forõ passados el et sua cõpana, tornaronse para a çidade. [+]
1295 TC 1/ 642 Outrosi llj presentou muytos panos d ' ouro et de seda, dos que fazẽ en Tartaria, et çẽ libras de mirra et de balsamo en hũa arqueta d ' ouro, das que fazẽ en Tartaria. [+]
1295 TC 1/ 649 Et faziã muytos iogos et dauã muytos panos a jograres et muytas selas et muytos guarnimentos. [+]
1295 TC 1/ 650 Et deullo en caualos et en muas et en panos et en diñeyros, en guisa que todos foron muy seus pagados. [+]
1295 TC 1/ 652 Senor, loado seia sempre o nume de Deus, que uos trouxe a este estado, que sodes senor de Ualença, hũa(s) das nobres çidades d ' Espana. [+]
1295 TC 1/ 652 Et elle sabiao fazer tã bẽ et tã a prazer de todalas conpanas, que todos o amauã muy de curaçõ. [+]
1295 TC 1/ 657 Et vos, hermãna dona Xemena, et uossas cõpanas, guardaredes que nõ dedes uozes nẽ façades doo por mj̃, por que os mouros non entendã mjna morte. [+]
1295 TC 1/ 661 Et ao dozeno dia armarõse as cõpanas do Çide ena manaã et carregarõ as azemelas do mellor que tĩjnã. [+]
1295 TC 1/ 662 Com̃o a cõpana do Çide vençerõ rrey BucarVConta a estoria que, desque foy o dia claro, don Aluar Fanes parou suas azes muy ordenadamente et forõ ferir enos mouros muy denodadamente. [+]
1295 TC 1/ 662 Et fez ia quanto dano ena cõpana do Çide; mays en cabo matarõna. [+]
1295 TC 1/ 662 Et a cõpana do Çide, ferĩdo et matando en elles, que llis nõ dauam uagar nẽhũu, et derribauã tãtos delles que esto era hũa gran marauilla. [+]
1295 TC 1/ 663 Segundo conta Abenalfarax, que fezo esta estoria, diz que o dia que a conpana do Çide se partirõ de Sete Aguas, todos muy ricos et muy bẽ andantes, et que aujã uençudo et desbaratado el rrey Bucar et os xxxvj rex mouros que cõ el vĩjnã, os mouros do arraual da Alcudia et dos outros arrauaes por çerto coydauã que o Çide uiuo ya per como o virõ seyr en seu caualo et sua espada na mão. [+]
1295 TC 1/ 663 Et caualgou Abenalfarax en hũu caualo, et leuou consigo hũu ome, et andou toda a mays da villa, et achou as portas todas sarradas, ata que chegou aa porta per u seyra a cõpana do Çide. [+]
1295 TC 1/ 663 Et en outro dia, quando virõ que nẽgũu nõ vĩjna nẽ recudia, tornou Abenalfarax aa villa, et foy cõ el muy gran cõpana dos omes onrados. [+]
1295 TC 1/ 665 Conta a estoria que, quando a cõpana do Çide se partirõ de Sete Aguas, enderençarõ seu camjno [a] iornadas pequenas ata que chegarõ a Salua Canient. [+]
1295 TC 1/ 665 Et sempre foy o corpo do Çide en seu caualo, vestido de nobles panos, en guisa que, quantos o vijã, todos coydauã que ya viuo. [+]
1295 TC 1/ 665 Et, quando chegarõ a meya legoa d ' Osma, (et) virõ vĩjr o Çide en seu caualo, et a sina alçada, et a conpana muy apostamente uestidos. [+]
1295 TC 1/ 666 Et, quando el rrey don Afonso vio tã grandes cõpanas et tã apostas, et vio vĩjr o Cide eno seu caualo tã nobremente uestido, foy ende muy marauillado. [+]
1295 TC 1/ 666 Et fezo muyta onra al rrey don Ramiro et ao jnfante d ' Arangõ, ca llis mandou dar todo quanto aujã mester, a elles et a suas conpanas. [+]
1295 TC 1/ 667 Et poserõ sobre elle hũu pano de ouro muy nobre. [+]
1295 TC 1/ 667 Et vestirõ o Çide de muy nobres panos de tartari muy nobre, que llj enviara o grã soldã de Persia. [+]
1295 TC 1/ 667 Et calçaronllj hũas calças daquel meesmo pano. [+]
1295 TC 1/ 667 Et, quando hũus panos erã podridos, vestianllj outros. [+]
1295 TC 1/ 667 Et morarõ os rrex et o jnfant[e] et o bispo et todalas outras conpanas en San Pero, fazendo muyta onra ao corpo do Çide, tres somanas. [+]
1295 TC 1/ 667 Et dona Xemena et Gil Diaz et as outras conpanas ficarõ en Sam Pedro, com̃o o Çide mandara. [+]
1295 TC 1/ 669 Et vẽo muy bem aconpanado por onrrar mays sua sogra. [+]
1295 TC 1/ 669 Et, desque estas cõpanas forõ chegadas a Sam Pedro, soterrarõ o corpo de dona Xemena aos pees do escano do Çide. [+]
1295 TC 1/ 669 Et, desque esto ouuerõ ordenado, partirõ muy grande algo que acharõ en ouro et en plata et en aliofar et en p[e]dras preçiosas et outras cousas et panos muy nobres. [+]
1295 TC 1/ 669 Et o bispo dõ Geronimo tornousse para el rrey dõ Afonso, et todas as outras conpanas para seus lugares. [+]
1295 TC 1/ 671 Et tijna a espada ẽna mão seestra et as cordas do manto ena mão destra, asi com̃o el rrey dõ Afonso o mandara poer, saluo que llj mudauã os panos et tornauano en aquela meesma maneyra. [+]
1295 TC 1/ 671 Et, des aquel dia endeante, esteue o corpo do Çide sempre en aquela maneyra, que nũca llj poderom mudar os panos nẽ sacar a espada da beyna nẽ metela mays. [+]
1295 TC 1/ 671 Et jũtarõ tres bispos, os mays de çerca d ' en derredor, et cõ muy grande onra meterõ o corpo do Çide en hũu moymento de abobeda, que fezerõ en esta maneyra: ca[u]arom (d)ante o altar de Sam Pedro, a par da fossa de dona Xemena, et fezerõ hũa abobeda muy alta, et meterõno dentro, assy como estaua asentado ẽno escano, vestido ẽnos panos. [+]
1295 TC 1/ 671 Et assy esteue sempre ata que rreynou el rrey dõ Afonso, que foy fillo do muy nobre rrey dõ Fernando, que gaanou todo o mays da Andaluzia; ca este bem auẽturado rey gaanou a çidade de Seuilla, cõ todo seu reynado, et a çidade de Cordoua, cõ todo seu rreynado, et gaanou a çidade de Geem, et gaanou Hubeda et Beeça et Anduiar et Martos et Ariona, et outras vilas reales et outros muytos castelos, segũdo que uolo contara a estoria; ca este bem auenturado rrey deytou o poder dos mouros d ' Espana. [+]
1295 TC 1/ 677 Et mandou chamar o arçebispo de Toledo, que era primado das Espanas, et os bispos et os prelados que y estauam cõ elle. [+]
1295 TC 1/ 682 Et tornarõna ala muy bem aconpanada et muy onrradamente. [+]
1295 TC 1/ 682 Et o conde dõ Pero Ãsurez, quando uyu o preyto desta guisa, por fazer lealdade et por conprir o deuedo que auya cõ sua senora, deullj a terra et foysse para el rey d ' Arangõ muy bem aconpanado et muy bem vestidos, elle et toda sua gente. [+]
1295 TC 1/ 684 Et prendeu ia quantos caualeyros de sua conpana. [+]
1295 TC 1/ 688 Et foy tã bem andante contra elles que todos llj dauã parias et lle conoçiã senorio, en maneyra que sse chamaua enas cartas "rey d ' Espana", por onrar mays a seu senorio. [+]
1295 TC 1/ 692 Et depoys ouuerõ avĩjnça cõ el rey d ' Arangõ, et que el rey d ' Arangom que tomasse aquela terra de mão del rey dõ Afonso d ' Espana, et que fosse seu vassalo, et que llj ueesse a cortes. [+]
1295 TC 1/ 694 Et depoys passou a Espana et foy senor dos mouros todos que morauam en ela. [+]
1295 TC 1/ 695 Et el rey, por saber se era assy, veẽosse para Espana, dizendo que ya en romaria a Santiago. [+]
1295 TC 1/ 695 Et derõ al rey de Frãça et aos seus muytas nobles dõas en pedras preçiosas et en panos d ' ouro et de seda et caualos et muas et outras cousas. [+]
1295 TC 1/ 695 Et entõ el rey de França disse ao emperador qual fora a razõ por que veera a Espana. [+]
1295 TC 1/ 697 Et tã grande foy o espanto que as gentes tomarõ del por aquel feyto, que nõ erã ousados de fazer torto hũu a outro, por poderoso que fosse; et, se llo fazia, logo llo enmendaua da outra parte, por poderoso que fosse. [+]
1295 TC 1/ 701 Et fezeo entrar en baño et lauar a cabeça et uestir outros panos. [+]
1295 TC 1/ 703 Et o abade ueeõsse para o moesteyro et tomou todas as gaanças et as requezas do moesteyro et foysse para Calatraua, cõ muy gram conpana de cristãos, et nõ leyxou en Fiteyro senõ os uellos et os que nõ eram para seruir. [+]
1295 TC 1/ 709 Et era segudado, com̃o se fosse culpado de morte, et desherdado; com̃o se de der[e]yto nõ ouu[e]sse de herdar, ou com̃o se nõ fosse fillo del rrey dõ Sancho et neto do emperador d ' Espana, fillo de seu fillo mayor, que deu[era] herdar Castela et Leõ enteyramente; que mal fezera elle, que falar nõ sabia, nẽ conoçia a ssy meesmo, foras tanto que o queria desherdar el rrey de Leom, seu tio? [+]
1295 TC 1/ 711 Et, quando o soube, vẽo y muy bem aconpanado; et el rrey deullj hũu lugar hu cõbatesse cõ sua gente. [+]
1295 TC 1/ 717 Mays, depoys que rreynou seu rreyno, seu fillo dõ Afonso tornou muyto a si, por que viu que llj fezera seu padre muy sen rrazõ; ca fora muy conpaneyro das ordees. [+]
1295 TC 1/ 717 Et poblou Ledesma, en termjno de Salamãca; et poblou Granada, en termjno de Coyra; et poblou Benauente et Ualença et Vilarpando et Mayorga et Mansela et Castro Tharafe. [+]
1295 TC 1/ 738 Et al rrey d ' Arangõ chegarõ suas conpanas de ricos omes et de muytos caualeyros, en guisa que forõ per todos mil et seteçẽtos caualeyros muy bẽ guisados. [+]
1295 TC 1/ 740 Poys que se tornarõ os d ' alende os portos, que erã muy grã gente, ficarõ os d ' Espana en seu cabo. [+]
1295 TC 1/ 740 Et fezerõ alardos cada hũus con suas conpanas; et, quando se virõ tã gran gente et tam bem guisada, nõ derõ nada polos frãçeses nẽ pola outra gente que se tornara; ca virõ que llis nõ fazia mingua; ca tãta era a gent[e] que y ficaua et tã bõa, que nõ a ome eno mũdo que se nõ teuesse por muy pagado dela, se a ouuesse en sua aiuda; et moyto llj deuia a pesar a quẽna ouuesse en seu destoruoyro. [+]
1295 TC 1/ 745 Et ẽna aaz postrimeyra ya el rrey cõ todos [seus] rricos omes: o conde dom Sancho et Mono Sanches, que foy aquel dia caualeyro nouel, et o conde de Pyteos, et dom Guillem de Cordoua, cõ seus fillos et seus parentes [et] muy grã conpana, et dom Guillem de Çerueyra, et o conde de Vrgel, [et] Sãtas de la Barca, et dõ Çẽtol d ' Estarad, et dom Guiral de Collera, et Guillem Miguel de Leysa, que era alferez del rrey, que leuaua a sua signa, et dõ Xemẽ Ajuar, et dom Guillem de Çullẽna. [+]
1295 TC 1/ 745 Et estauã ẽno curral moytos rreys et altos omes et bem trijnta mil caualeyros, muy bem guisados para guardar o Myramamolim; et deante o curral muytas azes paradas de muytos mouros muy bem guisados, assy que espanto seria de oyr. [+]
1295 TC 1/ 752 Muy grande foy o algo que os cristãos acharõ ẽno cãpo: muyto ouro et muyta prata et muytas pedras [preçiosas] et muyto aliofar, et muytos panos preçados de ouro [et] de seda et de lyno et de laa; et muytas outras noblezas; et muytos caualos et outras bestas. [+]
1295 TC 1/ 756 Et entõ veẽo a maladura de Deus en Espana, que foy o ãno tã mao et tam apertado que cayã os omes mortos de fame, pedindo pam et nõ llo dauã; ca, pero llj el rey fazia muyto bem et muyta merçee, et lles daua muyto por Deus, nõ podia poer consello. [+]
1295 TC 1/ 758 Et esto foy ẽno mes de Setenbre, en dia de Santa Maria Ffe, ẽna era de mil CCLaIJ ãnos; et, mal pecado, finou entõ o mellor rey que auia en Espana, et escudo et ampar[ã]ça de cristãos; et foy muy leal et muy uerdadeyro et muy dereytureyro en todalas cousas [et] conpli(n)do en todas as bõas maneyras et muy esforçado. [+]
1295 TC 1/ 767 Et el acolleusse a hũa torre cõ oyto caualeyros et cõ muy pouca conpana. [+]
1295 TC 1/ 769 Et sobirõ logo enos caualos et veerõ a mays andar enos caualos a Vilarpando. [+]
1295 TC 1/ 777 Et entõ a rreyna mandoulle dar quanto ouuerõ mester et hũu pano d ' ouro para sobre o ataude. [+]
1295 TC 1/ 779 Et, estando y, ouue sabedoria de grãt conpana de alaraues, que andauã en Biberas cõ seus gaandos. [+]
1295 TC 1/ 779 Et enviou ala a dõ Lopo Diaz et outros caualeyros cõ elle, et a dõ Pedro, maestre de Santiago, et o maestre de Calatraua cõ grã conpana de freyres. [+]
1295 TC 1/ 779 Et guaanarõ muytas tendas et muytos caualos et panos et gaados et outras cousas. [+]
1295 TC 1/ 779 Et os mouros, quando sse virõ asy quebrãtados, forõ muy espantados. [+]
1295 TC 1/ 786 Et deu aas jgleias muytos panos muy nobles et (a) muyt[a]s c[or]ti[n]as que enpregou muy bem. [+]
1295 TC 1/ 789 Et el meesmo morrera y, se nõ por hũa cõpana d ' escudeyros de pee que seyrõ da vila, que o ajudarõ muy bem a defender. [+]
1295 TC 1/ 801 O jnfant[e] don Afonso, desque foy passado da çaga aa deanteyra, et forõ feytos todos tropel, dõ Aluaro os começou a esforçar, andando de hũa parte et da outra acabdelandoos et mouendoos muyto orrdenadamente, dizendolles parauoas con que llj fez perder o medo et o espanto. [+]
1295 TC 1/ 801 Et o jnfante dõ Afonso et dõ Aluar Perez et as outras conpanas que con elles erã tornarõsse rricos et onrrados para suas terras; outrosy fillo del rey de Beeça foysse para sua terra. [+]
1295 TC 1/ 806 Et enviaronllj dizer qual noyte auja a seer, et elle que esteuesse prestes cõ sua cõpana para acorrerllj, quando mester fosse. [+]
1295 TC 1/ 814 Depoys daquillo, dõ Rrodrigo, arçebispo de Toledo, primas das Espanas, legado da corte, consagrou y o primeyro bispo desta conquista a meestre Lope de Fiteyro de Rrio P(r)isorga. [+]
1295 TC 1/ 814 Depoys daquillo el rrey don Fernando deullis algũas rendas aos da jgleia de Cordoua. . . et o sola[z] dela et a plantia, que logo as gentes, oydo o pregom desta çidad[e], vẽerõ de todas partes d ' Espana pobladores a morar et a poblar; et correrõ ali, asi com̃o diz a esto[r]ia, com̃o a uodas de rrey. [+]
1295 TC 1/ 814 Das canpanas outrosi de Sanctiago de Galiza que dissemos que tro[u]xera Almançor a Cordoua, por desonrra do poboo cristião, et esteuerõ ena mesquita de Cordoua, et seruirã y en lugar de lampaas, (et) el rey don Fernãdo, que fazia as outras nobrezas, fez entõ tornar aquellas cãpaas meesmas et leualas aa jgleia de Sanctiago de Galiza. [+]
1295 TC 1/ 821 Capitolo da calonica dos rreys d ' Espana et de com̃o seguirõ as razões da calonica cabo adeãte ata o acabamento da mort[e] del rrey dõ Fernando [+]
1295 TC 1/ 833 [et] chegou y logo enpos el dõ Afonso, seu yrmão, et Nuno Gonçalues, fillo do conde dõ Gonçaluo, et outras conpanas asaz que llj auondauã a el para seu esforço, com̃o quer que muytos nõ erã. [+]
1295 TC 1/ 833 Et enviou cõ elle estes cõçellos: o de Hubeda et o de Beeça et o de Queyiada, et Sancho Martĩiz de Xodar et outra conpana boa de caualo et de pee; mays nõ era muyta. [+]
1295 TC 1/ 837 Chegando el rrey dõ Fernando a Cordoua et nõ huuyando a vĩjr as conpanas todas nẽ el nõ era aynda asesegado, chegarõ y messegeyros da rreyna dona Berĩguella, sua madre, que era seyda de Toledo et que sse vĩjna ueer cõ elle. [+]
1295 TC 1/ 845 Et forõllj alj chegando rricos omes et os meestres das ordĩjs et outras conpanas muytas, et guisouse para yr tallar Carmona. [+]
1295 TC 1/ 854 Et dõ Frenado Ordonez, que a essa sazõ era meestre de Calatraua, et o d ' Alcantara et o d ' Alcaniz cõ seus freyres et cõ suas conpanas, caualgarõ et forõ enpos elles. [+]
1295 TC 1/ 855 Et tornandose para Tiriana, seyrõ a elles gran conpana de mouros, caualeyros et peões; et os cristãos dereniarõ cõ elles et uencerõnos et enbarrarõnos dentro no castello, et matarõ muytos delles et prenderõ muytos. [+]
1295 TC 1/ 859 Et chegarõ[s]e muy çerca da oste, suas azes paradas; et forõ tangendo atãbores et tronpas hũa peça, cuydando espantar esses cristãos da oste cõ outros enbayamẽtos grandes que faziã. [+]
1295 TC 1/ 863 Et o prior quiserase tornar, mays uio passar adeant[e] de sua conpana de pee et, temendo que os matariã os mouros, foyos passar adeãte. [+]
1295 TC 1/ 866 Mays o jnfante don Afonso, desque y foy chegado et ouue a sesegada sua pousada, mandou a sua conpaña, et a conpana d ' Arangõ que el rrey dõ James auja y enviada, que se guisasẽ en com̃o quebrantassem per algũa guisa esses mouros dessa çidade. [+]
1295 TC 1/ 867 Et hũu dia foron os mouros seyndo gran cõpana d[e] gaz[u]les, caualeyros muy fortes et de gran curaçõ, et gran conpana de peões ontre elles. [+]
1295 TC 1/ 893 Et demandou primeyramente a cruz, et pararõlla deant[e], et ĩclinouse muyto omildosamente contra ella et tomoa enas mãos cõ muy gran deuoçõ, et começoa a orar, nenbrandollj quantas peas sofrera Nosso Senor Ihesu Cristo por nos, cada hua sobre si, et en como as reçebera, beyiandoa muytas uezes, ferindo enos seus peytos muy grandes feridas, chorando muy forte dos ollos, et culpandose muyto dos seus pecados, et maẽfestandoos a Deus, et pedindollj perdõ, et creendo et outorgando todas creẽças uerdadeyras que a todo fiel cristão conuẽ creer et outorgar. [+]
1295 TC 1/ 893 Poys que o corpo de Deus ouue reçebudo, com̃o dicto auemos, fezo tirar de si os panos reaes que vistia, et mandou et fezo chegar y seus fillos derredor de si todos, que forõ estes, os que da rreyna dona Beatrix, sa moller a primeyra, ouue: don Afonso, que foy o mayor et herdeyro de seus rreynos, et dõ Fradarique, et dõ Enrique, et dõ Fillippe, et dõ Manuel; et dõ Sancho, que era logo enpos este et era arçebispo de Toledo, nõ se acertou y, nẽ dona Berĩguella, que era monia enas Olgas de Burgos. [+]
1295 TC 1/ 895 Conprido et dito todo esto que o santo et ben auenturado rrey dõ Fernando, et a saluamento de sua alma [et a] cõprimẽto dos sacramentos de sancta jgleia fezo, et de todalas outras cousas que dictas sõ, diz a estoria aynda del(o) que, poys que seu Saluador, que he [o] corpo de Deus, ouue reçebudo, et adorada a cruz, et ouue tirados de si os panos reaes, com̃o dissemos, que foy chegada a ora en que seu Saluador enviaua por elle; et el, desque a ora entendeu que era chegada et uio a sancta conpaña que o estaua atendendo, alegrouse muyto, dando ende grandes graças et grandes loores a Nostro Senor Ihesu Cristo, demãdãdo a candea que todo cristão deue a teer en mão ao seu finamento; et deronlla; et, ante que a tomasse, tendeu as mãos contra o çeo, et alçou os ollos contra o seu criador, et disse: - [+]
1295 TC 1/ 895 Senor, desnuu naci do uentre de mjna madre, que era a terra, et desnuu me offeresco a ela; et, Senor, recebj a mjna alma ontre a cõpana dos teus seruos. [+]
1300 LPr 1/ 114 Esta cantiga foi feita a Roi d ' Espanha. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 126 E amizdade de natura he a que o padre e a madre han a seus fillos, e o marido a a moller, e esta non tan soamente a en los omẽs que an rrazõ en si, mays aynda todalas outras animalias que an poder de engẽdrar, por cadahũ deles an naturalmẽte amizdade con seu conpanneyro e cõ los fillos que naçen deles. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 126 E aynda ya outra maneyra de amizdade, segũdo o costume de Espanna, que poseron antigamente os fillos dalgo ontressi, que sse nõ deue desonrrar nen fazer mal hũs aos outros ameos de se tornar a amisdade e se desafiar primeyramẽte, e desto falamos no titulo dos desafiamentos en las leys que falan en esta rrazon. [+]
1300 XH I, 0/ 7 "Et deu Deus Eua aAdam por companeyra; et Adam et [Eua] eram ambos desnũus, mays nõ aviã ende vergonça, ca nõ se viam de [guisa] queo entendesem. [+]
1300 XH I, 0/ 9 Quando elles seyrõ do Pareyso, ontre otempo que poserõ ẽno camyno pera víj́nr aaquel lugar, oque morarõ aly desque y chegarõ, comprirõ estes quinze ãnos, por quelles foy moy longa acarreyra [per] que ouveron de vĩjr, do começo da terra aparte de ourient ata medeo della, ca Jerusalem et Ebrõ, que esta açerca hũ do outro, em medio da terra jazẽ; o al por moytos máos lugares moy asperos et sensabores, por penas, et montes, et agoas, et espantos de bestas feras, et serpentes que achauã y alugares; demays que nõ avya ajnda y feyta carreyra njhũa, ca nũca andara omẽ por y; o al por que despoys que açertarõ avíjnr aEbrom et forõ y os primeyros ãnos, tanto ouverõ que [veer] et pensar ẽnos bẽes que perderam et otraballo [et] mezquindade enque eram, quese nõ nẽbrarõ de solaz de varõ et de moller; demays que erã ajnda vírgéés et taes sayrõ do Pareyso, segundo dizẽ Metalio et Lucas obispo de Tuy. [+]
1300 XH I, 0/ 12 Et aly fezerõ el et sua moller Calmana seys fillos: et ao primeyro fillo que ouverõ diserõlle Enoch; et por amor del poblou aly Caym hũa çiudade et chamoa Enoca do nome daquel seu fillo Enoch, et aos de sua geeraçõ [meesma] et de sua [compaña], et aos outros que aver poderia dos fillos de Adam, ca forõ moytos, [segũdo] diz Josep ẽno segũdo capytolo do libro da Antiguydade dos Judios, et mẽestre Godofre ẽno libro Panteom, et ajnda a Biblia mẽesma diz que ouverõ Adam et Eua fillos et fillas et podense [entẽder] estes fillos et fillas por mays que Caym et Abel et suas yrmãas et Seth seu yrmãao, et yuã espargindo se por las terras ajuntavaos Caym, et os que nõ podya aver fazia os víj́nr por força aaquela çiudade, et que morasem em ella. [+]
1300 XH I, 0/ 19 Et esta Nõema foy outrosy sotyl et entenduda cõmo seus yrmãos, et buscou suas artes asy cõmo elles; ca ella achou primeyramẽte a arte de teçer et fazer em ello moytas mẽestrias ẽnos panos, et ella começou [primeyramente] alabrar de agulla. [+]
1300 XH I, 0/ 22 Lamec [non] fezo aly mays, et apalpando et osmando asy cõmo podo tornouse pera sua casa, et contou em poridade asuas molleres Adda et Sella cõmo matara aCaym et ao moço. [+]
1300 XH I, 0/ 22 As molleres quando souberõ que el matara aCaym et aquel seu moço, espantarõse et ouverõ grande medo et tomarõ cõtra el máás voõtades; et daly adeante cada quelles nẽbraua et quese el nõ tornaua arrazom de todo oque ellas quisessem, deostauão et maltragiano et moytas vezes de máá [guisa], et el outrosi asanauase cõtra ellas moy mal, por estas rrazões: hũa porla grande saña que avya et oal cõ medo que começaua aaver dellas, que por ocasyon queo matariã ellas por ello algũa ora, et [começoas] de ameaçar et maltrager, et dizerlles apena de Caym por la morte de seu yrmão Abel, et ha do que matara a [Cayn], et adaquel que matase ao que matara aCaym; et disolles asy, segũdo cõta Moysem ẽno quarto capitolo do Genesis: [+]
1300 XH I, 0/ 23 Et diz sobre esto mẽestre Godofre ẽna sexta parte do Panteõ et outros queo outorgã cõ el, que teuo Adam dóó por Abel çento ãnos; et que poucos dias forõ em todos aqueles ãnos que el nõ fose aafosa de Abel chanzer, et fazer doo, et chorar por el; et tanto durou esto que Adan et os que vierõ despoys del que chamarõ por este feyto [a] aquel lugar onde jazia Abel val de Lagrimas Et de cõmo avia Adam moy grande dolor por la morte de Abel, et outrosy por Caym que fezera aquesta nemyga, et era seydo et ydo fora da terra, ca acõmo quer quelle aquel mal contesçera seu fillo era, cresçendolle este pesar et este dolor de cada dia do começo ata ocabo do dolor, poso em seu coracõ et fezo promyssom delo et jurou que nũca mays sse chegasse aEua pera fazer em ella fillos de que tomasse tristeza et pesar. [+]
1300 XH I, 0/ 32 Pero dizẽ todos sobresto que esta santidade et estes bẽes, que durarõ em todos los de Seth ata que Enoc foy [leuado] ao Pareyso, et daly adeante quelles cresçeo a codiçia das cousas [do] mũdo et mudarõ os bõos costumes em [maos], et tornarõ se elles [maos] por esta rrazõ que aqui oyredes: as molleres do lynagẽe de Caym sayrom moy fermosas, et [cresçia[n]] et erã ja moytas, et yase poblando a terra, et [chegauãse] as companas de hũas poblas aas das outras, et faziãse ja vizynos. [+]
1300 XH I, 0/ 39 Et por que as maldades dos omẽs nõ myngoauã ẽna terra por castigos nẽ por espantos, mandou Deus aNoe que entrasse ẽna arca; et entrou [Noe] cõ [todaslas] cousas quelle mandara, et vynãsse as [anymalias] da terra et as aves aarca [porla] voõtade de Deus et [porlos] angeos queas tragiam aly por mãdado dEl segundo conta mẽestre Pedro, que vynã asy cõmo [veerã] ante Adam outra vez por quelles chamasse acada hũas seus nomẽs. [+]
1300 XH I, 0/ 44 Que os primeyros ouverõ oespanto et virõ as prouas do feyto; et nos, cõmo quer que nõ sejamos y mortos nẽ tomamos y amorte, pero por todo oal passamos senõ por la morte. [+]
1300 XH I, 0/ 46 "Creçede et seede moytos et enchede a terra, et ovoso espanto et ovoso medo sera sobre todas las outras anjmalias tãbẽ das aves cõmo das bestas da terra; et todas vos temerã, et vos nõ temades por que sodes poucos et as bestas [moytas], que uos por esso matẽ nẽ fazã mal. [+]
1300 XH I, 0/ 49 Et diz sobre este lugar mẽestre Pedro que paresçe por estas rrazões que em aquela sazõ nõ tragiam os omẽs ajnda panos menores nẽ souberõ a maneyra delles pera os fazer, ata quea achou despoys [Semyrramys] arreyna de [Babilonya], cõmo odyremos adeante ẽnas rrazões [de] seu rreynado. [+]
1300 XH I, 0/ 55 Andados duzentos et [triijnta] ãnos de Noe despoys da arca et do deluvio, -et morando ajnda Noe et seus fillos em Armenja em estes montes [Cordiçeyro], et Boris, et Ozile ẽnos quaes pousou aarca, por plazer de Deus, segũdo diz mẽestre Godofre - Nemprot, fillo de Cus, fillo de Cam, sayo grande omẽ; asy que diz aestoria ẽno Panteom que avia dez couedos em longo ẽno corpo, et cõmo era grande de corpo, asy era grande de coraçõ, et moy soberueo et moy valent amãos. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Et sobre todo o grande espanto que vẽeo sobre elles ẽno lauor da torre, que dizẽ que tam grande et tam rrezio foy aly ovento queos angeos y aduserõ por mandado de Deus, que os tomou, et aos [hũus] derribou da parede ẽna anchura do lauor della, os outros afondo da torre en terra, et ajnda queos leuou aalonge [perlo] ayre et que os leyxou [despois] caer et que morrerõ aly [moytos]. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Que diz queos arrebatou ovento et rreuolueos et dou com elles em terra, deles aalonge, deles açerca, atodas partes; et diz que se por este espanto et medo et pauor tam fforte nõ fosse, que por ventura tanto os avya rreuoltos et tornados Nẽprot em loucura contra Deus quese nõ tornarã nẽ leyxarã de fazer aquelo que aviam pensado et começado ata queo comprissem por obra. [+]
1300 XH I, 0/ 72 A outra rrazõ por que foy entreles o desacordo et [departimento] de hũa lengage em moytas cõmo he dito, et ouverõ que véér em estas cousas et em pensar ẽno espanto que tomarã, et omũdo era grande et avyam todos que tomar em grande abondamento. [+]
1300 XH I, 0/ 76 Jobel poblou os jobelos, et estes, segundo diz Josefo, som os que agora am nome ybetos, que somos os espannóós. [+]
1300 XH I, 0/ 78 Dos outros seys fillos de Jafet achamos delles oque avemos dito; mays de Tubal nẽ Moysem nẽ Josefo nõ achamos que falasem synaladamẽte de pobla que el fezesse nẽ os seus, senõ tanto queo chama Moysem et lle diz Tubal, et Josefo lle diz Jobel, et demays diz que el poblou os jobelos, et queos gebellos som os yberos et yberos dizem em latym por espanóós. [+]
1300 XH I, 0/ 80 Et outrosy conta por sy et por outros dom [Rrodrigo], arçibispo de Toledo, de Tubal et diz que del et dos seus vierom os espanóós et desta [guisa]: [+]
1300 XH I, 0/ 80 Et este nome durou et dura ajnda em esta nossa terra quanto ẽno latym, mays desque vẽeo el rrey Espanũ posolle nome España do seu nome del, asy cõmo oavemos dito ẽna nossa Estoria dEspaña ẽno começo, et departiremos delo ajnda em esta em seu lugar adeante. [+]
1300 XH I, 0/ 80 Hũa he aquela aque chamarõ primeyramente Ouçidia et despoys poserõlle nome Sanssoña, et he aaque dizẽ agora Panpalona; et aoutra he Calaforra; et aoutra Taraçona; aquarta he Auripa, et he aaque agora dizemos Saragoça, et este nome ouvo por Çesar Agosto quelle tolleu aquel et lle poso este. [+]
1300 XH I, 0/ 89 Aqueles omẽs que disemos que buscarõ primeyramente aarte do teçer donde se vistisem, et labrar aterra, et semear, et coller, et comer as carnes das anymalyas et das aves, começarõ apensar ẽnas creaturas das cousas pera se tomarẽ et averẽ algũa creẽça; et catando pera terra vyam em ella algũas pedras claras, et [fermosas], et fortes, et coydauã, et diziã que aly era Deus et bayxauã se [cõtra] ellas et adorauãnas; et [despois] de todos estes, vierõ outros adeante quese vestirõ mellor, que teçerõ os panos cõ mayor et mellor mẽestría et arte que [os] outros dantes; et buscarõ tynturas de colores de moytas [guisas] pera os [tyngir] et colorar doutra [guisa], aalende da color que aviã natural; et por que nõ sabyam fazer casas nẽ as poderiã fazer em cada lugar, por que avyam de andar de terra em terra cõ seus [gaãdos] bus candolles toda vya mellores paçeres, et começarõ afazer tendas de panos sobrepostos em varas et em madeyros enque morassem, et sayam se das choças et morauã ẽnas tendas que leuauã cõsigo de lugar em lugar cõ seus gáándos. [+]
1300 XH I, 0/ 98 Et estes vestyronse mellor et mays noblemẽte, et labrarõ pãnos de seda cõ ouro et plata mays [sotilmente] queos outros de ante elles, et poserõ em elles pedras preçiosas, cousa que nũca ajnda acharã feyta em panos nẽ em al, et fezerõ corõas douro pera os rreys et rreynas, et poserõ em ellas moy nobles et preçiosas pedras; et [fezerom] os çerçelos, et os coraas, et as [presas], et as çintas, et os colares, et os aneles moy [mays] sotyles queos nõ acharõ feytos dos que vierã ante deles; et fezerõ estes ajnda de mays çintas et çapatos dourados moyto mellor et mays onrradamẽte que os outros dante deles, et asy se adeantarõ em todoslos outros offiçios et afeytamẽtos. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Et de Noe, et ajnda [desde] Adam ata Abraã, todos los omẽs et molleres forõ [gentijs], segũdo diz mẽestre Godofre ẽna outaua parte do Panteom, cõmo vos lo departiremos et cõtaremos adeante ẽnas rrazões da estoria de Abraã quee ẽna terçeyra ydade, hu dou Abraã odezimo do esbullo que traria ao bispo Melchisedech. [+]
1300 XH I, 0/ 108 [Ẽno] tẽpo deste Nacor et de Seruc, seu padre, rreynaua ajnda [em Babilonya] Nẽprot, que foy aly o primeyro rrey cõmo avemos dito ante desto, et pero disemos del asaz, queremos ajnda dizer aqui mays del, segundo que del diz mẽestre Godofre ẽna septyma parte do Panteom, et por dizer del em moytos lugares nõ he marauylla, por que em moytos lugares falam del as estorias; et mẽestre Godofre põ del em aquel seu libro estes versos em latym: [+]
1300 XH I, 0/ 110 Deste rrey Belo diz mẽestre Godofre ẽna septyma parte do Panteom, que tomou sua oste, et foy sobrelos do Egyto teẽdo que el deuya rreynar sobrelos de Cam. [+]
1300 XH I, 0/ 110 Et este Asur, fillo de Sem, et os seus acharõ em sua terra, por agudeza et suteleza, anatura et amaneyra et arte de fazer as purpuras, et outrosy de fazer os vnguẽtos preçados pera os cabelos el pera os corpos, segũdo diz mẽestre Pedro, et [outras moytas] espeçias de bõos olores, et os panos aque agora [dyzemos] surias; et em todo esto Syria ya enrriqueçendo moyto. [+]
1300 XH I, 0/ 110 Et em tẽpo de Nacor ata estes feytos, chegarõ os pobóós et aly quedarõ, por que nõ aviam ajnda entendemẽto de yr amays cõmo omostra aestoria do Panteom. [+]
1300 XH I, 0/ 114 El rrey Nyno Arreyna Semyrramys El rrey Zameys El rrey Ario El rrey Aralio El rrey Xerses El rrey Amanetres El rrey Belaco El rrey Baleo El rrey Altadas El rrey Manyto El rrey Macaleo El rrey Espero El rrey Manulo El rrey Espareto El rrey Astacadis El rrey [Amyteus] El rrey Beloco El rrey Belaspar El rrey Lamprides El rrey Sosares El rrey Lampetos El rrey Panyans El rrey Sosarnyo El rrey Mytreo El rrey Tantanes El rrey Teuteno El rrey [Tyneo] El rrey Dardo El rrey Eupales El rrey Loastenes El rrey [Firityades] El rrey Espateo El rrey Efratenes El rrey Agazapes El rrey Sardanapalo Et das estorias dos feytos destes rreys et dos ãnos dos seus rreynados, contaremos de cada [hũus] em seus tẽpos [et lugares]. [+]
1300 XH I, 0/ 116 Onde conta mẽestre Godofre em cabo da septima parte do Panteõ, que [en] tẽpo deste rrey Nyno nõ era ajnda orreyno de Perssia, nẽ ho de Media, et diz que nõ era ajnda orreyno dos caldeos, nẽ dos ebreos, nẽ odos lydos nẽ [o jnperio] dos do Egipto nẽ orreyno dos corundos, nẽ odos de Tesalonya, nem era ajnda feyta Troya, nẽ fezera y ajnda nẽgũ mal nẽ bem; nem orreyno dos argiuos, nẽ o dos de Siçionya, nẽ orreyno dos rromanos, nẽ o dos alamães, nẽ seu [jmperio], nem o dos galos, que som os françeses, et por nos nõ detéér mays em esta rrazõ, dizemos que em todo omũdo outro rreynado. nẽ señorio nõ avia estonçes senõ aquel del rrey Nyno em Babilonya et em Assyria. [+]
1300 XH I, 0/ 118 Et diz Orosio ẽno quarto capitolo do primeyro libro et mẽestre Godofre ẽna septema parte do Panteom, que estudara aly Cam ẽnos saberes das sete artes liberaes, et ajuntou as [rreglas] delas, et achou aarte magica -quee osaber do encantar, et era rrey dos bautriaos; et diz o Panteom aly ẽna septema parte, que el foy oprimeyro que escritura fezese do saber da astrologia, et o leyxou escrito. [+]
1300 XH I, 0/ 118 Et quando chegou [Njno] aaquela sua terra dos bautríaos, sayo este Zoroastres ael dizẽdolle que nõ entrasse em sua terra, nẽ lla danasse, nelle fezesse em ella mal nẽgum; et el rrey Nyno nõ llo quiso outorgar, nẽ oquiso leyxar, et [lidarõ]; et diz o Panteom queo vençeo [Njno]. [+]
1300 XH I, 0/ 132 Et dauasse Abraã todo aDeus, de dito et de feyto, tanto que seu padre nẽ seus parentes, Nacor et os outros seus amygos nõno podiam tyrar dello de nõ fazer esto cõtra Deus et préégar dEl et pregoar lo ontre os seus amygos et em seus ajuntamẽtos de companas ondeos faziam. [+]
1300 XH I, 0/ 134 Et destas ymages diremos agora aqui as feyturas et semellanças de algũas; aymage do elamẽto da terra fegurauã ha em semellança de moller coroada, mays [em pero] moy grande era et moy grandes nẽbros avia os outros, et fea, et espantosa, cõ hũa catadura sanuda, et as vestiduras et a corõa pyntadas afegura de aruores, et de eruas, et de messe, et de rrios, et fegurada de todas las cousas que ella cria et que em ella som; et ẽna hũa maão hũ grande mõollo de espigas, moy bem feytas, et ẽna outra hũa vide [moyto] aposta; pero algũus outros dizẽ queo adorauã em fegura de serpente et chamauãlle em suas orações estes quatro nomẽs: [+]
1300 XH I, 0/ 134 O elamẽto da agoa figurauãna por rrazõ do mar, em semellança de varom et outrosi de hũa grande ymage, et coroada et nõ aposta mays fea et cõmo em semellança de quẽ espanta; et as suas vestiduras de duas colores, que [a] agoa tantas ha proprias, de jalde et de verde, et faziãlle [perlas] vestiduras synaes de todas aquelas cousas quese criam ẽna agoa; de baleas, de cocas, de orças et de todoslos outros pescados quea ẽnas agoas, et das cousas quese criam aderredor do mar, et da sua natura, et ocorpo fegurado desta [guisa]: desla çintura arriba cõmo fegura de omẽ, et dende ajuso cõmo de peyxe cõ escamas et sua cola. [+]
1300 XH I, 0/ 147 Et da rrazõ deste fogo de Aram et de Abraã diz mays et doutra fegura mẽestre Godofre ẽna outaua parte do Panteom, et conta que estes fillos de Tare que nõ queriam yr adorar ofogo, nẽ passar por el cõmo faziã os outros de Caldea ajnda quelles mãdauã passar por el; et estonçes que se leuãtarõ contra elles esses de Caldea et queos ençarrarõ em sua casa deles et queos çercarõ arredor et posserõlles fogo, et ofogo desque foy apresso aacasa diz que foy tanto que queymou as casas et os omẽs que dentro eram et perdeuse alla Aram, et morreo aly empero era omẽ bõo, et dereyteyro, et sayo em saluo Abraã. [+]
1300 XH I, 0/ 151 Et fezo dela acabeça do emperio, segũdo diz ẽno Panteõ ẽna septema parte del; et poys quea ouvo moy bem poblada et garneçida, onrroa com aseeda do emperio que asentou em ella, et acreçentoa outrosi ẽna palaura do nome quelle poso, et chamoa Nynjue Et Ninyue, segũdo as Interpretações de Rramyro ẽna Biblia, tanto quer dizer cõmo parida, et cõ fillos, ou fremosa, ou lyñage, ou engendramẽto de fermosura ou defendemẽto [de] meu engendramẽto. [+]
1300 XH I, 0/ 152 Dos diapolitas rreys do Egypto El [rrey] Amosis El [rrey] [Çebrom] El [rrey] [Amonofes] El [rrey] Mesrres El [rrey] Mysfarmotosis El [rrey] [Tamosis] El [rrey] [Amonofes] El [rrey] Boro El [rrey] Açeneris El [rrey] Acoris El [rrey] Çencres El [rrey] Achetres El [rrey] Acherres El [rrey] Armagis El [rrey] Rremeses El [rrey] Menofes El [rrey] Setho El [rrey] [Rramyses] El [rrey] Menofes El [rrey] Agamenemes El [rrey] Tetores El [rrey] Sarnẽdo El [rrey] Seusenẽs El [rrey] Nefereheris El [rrey] Amenofis El [rrey] Osacor El [rrey] Espynaçeo El [rrey] Espusenẽs El [rrey] [sysenaco] El [rrey] Orsotom El [rrey] Samyno El [rrey] Bocoris El [rrey] Sabachom El [rrey] Çebyco El [rrey] Taraco El [rrey] Merres Etiopiano El [rrey] Estipanatos El [rrey] Nepteses El [rrey] Netao El [rrey] Samuentyco El [rrey] Nataoelyo El [rrey] [Sannetes] El [rrey] Vaffre El [rrey] Amasis Et das estorias destes rreys diremos em seus lugares; et acabasse este rreyno do Egyto desta vez, andandados seseenta et seys ãnos da catyuydade dos judios, que jaziam ala estonçes, catyuados, et seys ãnos de Cambises rrey de [Perssya]. [+]
1300 XH I, 0/ 155 Et Treber vio moy bõa terra et pagouse della et quedou aly, et fezo hũa pobla ẽna rribeyra de hũ rrio a que chamauam Moseella; et por que diziã ael Trebeta, poso el aaquela çidade nome Treber, et asylle chamou; et segũdo cõta méestre Godofre ẽna outaua parte do Panteom, esta villa Treuer foy aquela aque despoys diserõ Rroma Belgica, et aly morou et morreo Trebeta et aly jaz; et em sua vida mandou quelle posessem escrito sobre seu moymẽto ofeyto da rreyna Semyrramis et oseu. [+]
1300 XH I, 0/ 159 Do esforço da rreyna Semyrramis et de cõmo ella fezo os panos menores. [+]
1300 XH I, 0/ 159 Conta mẽestre Godofre ẽna septema parte do Panteom que esta [rreyña] Semyrramys, ẽnos dias del rrey Nyno seu marido, que [ella] ya cõ el aas lides et que asysse vestia, et se armaua et caualgaua cõmo omẽ, et que tam bem feria de [lança] et de espada, et fazia cõ as outras armas toda cousa cõmo omẽ varom queo bem fezesse, et diz que ẽnas azes das lides [que] tam bem tomaua ella seu. lugar cõ os seus, quea agardauã, cõmo el rrey seu marido, que ella ou tomaua adeanteyra ou açaga ou cada hũa das costaneyras; et quando ẽna lide entrauã, tam forte era ella et tã bem lidaua cõ sua [caualaria] et sua gẽte ẽna parte onde estaua, cõmo el rrey ẽna sua. et moyto mays nomeada et mays temuda que el era ella. [+]
1300 XH I, 0/ 159 Et quando caualgaua, por encobrir em sy as cousas donde ella aueria vergonça, se paresçesse ao caualgar, ouvo abuscar maneyra por dondeas encobrisse, por que quando cabalgase quea nõ estoruasse por esta rrazõ et porlo fazer ligeyramẽte buscou arte de suteleza pera sua vergonça encobrir, et fezo ella os panos menores ante queos omẽ do mũdo fezesse nẽ outro algũ; et por que vio que eram apostura et moy bõa cousa, fezo os daly adeante fazer et trager tã bem aos omẽs cõmo aas molleres, aos [hũus] et aos outros, ca aella paresçia que tam bem era vergonça [hũus] cõmo aoutros, quandosse descobriam das outras rroupas et paresçiam. [+]
1300 XH I, 0/ 164 Poys andados çinquoeenta et dous ãnos de Abraã, et çento et noveẽta et tres do rreynado de Assiria, et seteẽta et tres do de Sytionya, et çinquoeenta et dous [do] dos tebeos do [Egyto], morreo arreyna Semyrramis; et segundo conta mẽestre Godofre ẽno Panteom matoa aquel seu fillo por aqueles feytos tam desguysados que ella fazia, et rreynou despoys della em todo orreyno de Assyria [trijnta] et oyto ãnos aquel seu fillo Zemeys, ou [Nynjas], ou Nyno, ca todos estes tres nomẽs achamos quelle chamarõ aaquel fillo de Nyno et desta rreyna Semyrramis. [+]
1300 XH I, 0/ 170 Et chegou ahũ lugar aque diziam Sychem et era hũ vale fermoso et noble; et segũdo departe Jeronymo ẽna glosa Sichẽ tanto quer dizer cõmo ombro et que aquel foy olugar aque diserõ despoys Pẽtapolis et agora he omar do Sal, ou o mar Morto, ou o lago aque dizem [do] Aspante, ou o val de lagrimas; et Pentepolis he por lugar de çinque çidades que as avia aly, et forõ Sodoma et Gomorra et as outras tres cuja estoria he dita et diremos adeante ajnda. [+]
1300 XH I, 0/ 173 De cõmo fezo Faraom com Sarra Estonçes el rrey Faraom, despoys [que] vio que tam fermosa era, Sarra, enviou por ella et por Abraã et leuarõlos aseu pááço, et mãdou estonçes el rrey adubar moytos mãjares, et fazer moytas alegrias com elles, segũdo diz mẽestre Godofre et outros cõ el; onrraua el rrey moyto aAbraã por amor de Sarra, coydando que era sua yrmãa cõmo el dizia; et ajnda por lle fazer mays [grãde] onrra mãdou que em toda sua terra queo onrrassem et otevessem por hũ dos mays sabios de toda aterra do Egypto, et daualle aonrra et olóór delo, et alauauao moyto, et todos los priuados de sua casa et os outros do rreyno onrrauã no moyto, por que viam queo el rrey tanto onrraua; et por esto diserõ verdade os sabedores, que aquel que el rrey onrra que esse he onrrado, ca todos onrrã ao que ael rrey veẽ onrrar; et pero queo elles faziam, mãdóó el rrey fazer aos de sua casa et do seu rreyno et diso queo onrrassem todos moyto et lle fezesem todos moyto algo et bem; et todos lle derõ dões: seruos et seruas et bestas et gáándos de todaslas maneyras, asy cõmo camelos, egoas, asnos, boys, vacas, ouellas, et cabras, et ouro, et plata moyto, et panos de seda, et outras dõas de moytas maneyras; et todo esto faziam aAbraã por que viam que plazia ael rrey. [+]
1300 XH I, 0/ 177 Et aestas agoas que vam assy departidas chamãlles estes nomẽes que avemos ditos, et desque se ajuntam todos em hum dizenlles o Nylo, et nõ antes ajnda que toda seja hũa agoa; et despoys que sal das yslas ençarrasse ontre [hũus] mõtes, et em nẽgum lugar nõ vay tam yrado nẽ corre tam rrezio cõmo por aly ata que vem por hũ lugar de Etyopia quea nome Catadupia, et daly adeante jazem ẽna fim del en bayxo da madre por donde el vay hũas pẽnas grandes et moytas, et durã longa terra, et estoruãno que nõ pode correr, et vay ferindo por ellas fazendo moy grande rroydo, et quebrantãdose todo tãto que dizem que aduas legoas del, que nõ ousa morar moller prene, por que perdem as creaturas ante o espanto do grande et forte rroydo del. [+]
1300 XH I, 0/ 187 Daly adeante vayse aaysla de Abarom, aaque anossa antyguydade chamou onrrada, terra poderosa et que oye et sofre os primeyros rroydos do Njlo, cõmo olugar queos ha et os oye primeyro que outro lugar, et sentenos os penedos que estã primeyros; et plougo aos sabedores da natura desta [rrazõ], de dizer aestes penedos venas do rrio Nylo, por que elles som os primeyros que descobrẽ et dam çertos ssynaes do primeyro medo daqueles rroydos do Nylo, que vem nouo cõ oprimeyro começo da vijnda deles; que dito oavemos ja que ata duas ou tres legóas do Nylo em esta sazom nẽgũa moller prene nõ ousa y morar, por lo espanto et medo que tomã de aquel rroydo et vozes que da et sona anse amouer et perdem suas creaturas. [+]
1300 XH I, 0/ 197 Et ante que el ouvesse aperçebido oaltar enqueo fezese, desçẽdiam aves por comer aquelas carnes, et Abraã espantauáás; et despoys quese poso o sol adormeçeo et paresçeo lle em [ssoños] que via hũa grande téebra, et ouvo desto grande espanto, et foy lle esto dito em aquela visiom: [+]
1300 XH I, 0/ 212 Et Loth cõ suas fillas foysse pera Segor: et moraua y, mays com desejo de omẽs, que nõ via nẽgum anẽgũa parte senõ asuas fillas, nẽ ellas senõ ael, avia nojo, et ẽno destroymento das outras çidades cõ ogrande rroydo quese aly fezo que vyña do çeo, todoslos daquela çidade Segor, omẽs et molleres cõ seus moços forõse pera as outras çidades que nõ ficou aly nẽgũ, et ala se perderõ todos cõ os outros, que asy oquiso Deus; et outrosi cõ myngoa de vianda, et demays cõ grande espanto de aquela çidade Segor enque morauã quese estremesçia aas vezes -et afirmao Jeronymo que asy acontesçia -, et ouvo asayr se daly et foy por hũ mõte cõ sus fillas, et aly morou cõ ellas em hũa coua; et aesta çidade de que contamos enque moraua Loth diz que ouvera estes tres nomẽs: [+]
1300 XH I, 0/ 215 [asy] cõmo conta mẽestre Godofre, aterra de Canaã que era [viziña] destas çidades, foy moy espantada do destroymẽto dellas, et outrosi terra de Caldea, diz que toda foy [espauoriçida] desta maravilla. [+]
1300 XH I, 0/ 215 Et Abraã que moraua ontre os cananeos, ouvo outrossy moy grande espanto deste feyto, et fezo por ende aly hũ altar cõ sua moller Sarra, et adorou [sobrel] aDeus, et fezolle aly seus sacrifiçios et demãdoulle que faria; et ouvo rresposta dEl quese fosse daquela terra de Cananea el et sua moller; et asyo fezerõ. [+]
1300 XH I, 0/ 215 "Quãdo esto ouvo dito noso Señor, espertou logo [Abymalec] et foy moy espantado, et leuãtouse et chamou os priuados et disolles em poridade todas aquelas palauras que ouvera cõ noso Señor. [+]
1300 XH I, 0/ 220 "Et dos costumes de Ysmael diz Abul Ybeit, [ho] aravigo, ẽno capitolo de Abraã, que avia Ysmael dez et seys ãnos quando lle mandou seu padre quese sayse fora de toda aquela terra, et que oprimeyro omẽ que fezo arco et tirou cõ el que Ysmael foy; pero segũdo as palauras que desto diz mẽestre Godofre ẽna outaua parte do Panteom, paresçe queo arco que açerca dessy oachou Ysmael aly ẽno deserto, asy cõmo se Deus llo enviase [perlo] angeo cõ quese mãtouesse aly em aquel deserto de Faram; et ajnda segundo dizem [algũus] y achou cõ aquel arco hum estormento, et seu esqueyro, et sua ysca, et seu pedernal em el; et cõ esto goaresçeo et mãtouo asy et asua madre aly em aquel deserto, em quanto aly viuerõ. [+]
1300 XH I, 0/ 230 Et este cãpo et esta coua outorgarõ et rrenovarõ outrosi os fillos de Het, em cuja terra et señorio era ocampo, et cõfirmarõ aAbraã por jur de herdade enquese suterrassem el et todo seu lyñage; et daly adeante ouverõ sepultura Abraã et os que del vierom et suas compannas. [+]
1300 XH I, 0/ 247 [Ẽno] tempo de Ysaac, segundo cõta mẽestre Godofre ẽna outaua parte do Panteom, quando casou Abraã cõ [Çetura] avia ja rreynado [Feyto] em Ytalia, et era rrey dende Jano. [+]
1300 XH I, 0/ 247 Et ẽna volta das armas, segundo dizẽ todoslos autores, ferio Jupiter aSsaturno, seu padre, entrelas pernas et cortoulle aquelo cõ queo engendrara pero nõ senõ os dous cõpanóós de bayxo que som ahũa maneyra feytos, et dizem que caerom ẽno mar et leuãtarõ hũa espuma, et chamarom aaquela espuma frodos; et tã grande materia erã elles, et tam grande espuma era aquela que [elles] leuãtarom da ferida que derõ ẽna agoa quese criou et se fezo ende adeesa de apostura et de amor aque os gentijs chamarõ Venus, et doutra guysa chamarõ aaquela espuma frodos que nasçeo de Saturno deesa Frodisa, et Frodisa et Venus hũa cousa som, et Venus outrosi he hũa das sete planetas. [+]
1300 XH I, 0/ 250 Et o sol vay moy alto em medio do firmamẽto, et acaentura he moy grande agora, et atodas partes véés aqui montes, et por te nõ queymar nẽ tostar aesta sesta tam grande vayte pera hũa desta soõbras, et terras y asesta, et ampararteas da caentura, et folgaras; et se temes de yr ala soa, cõmo andas por medo de algũas bestas saluages que andam ende y, por ventura, eu yrey cõtigo et defenderte ey, et se eu te acõpanar segura yras, ca eu [sõo] deus, et nõ ajnda qual quer dos deus, mays aquel que teño et manteño cõ [myña] grande mão et meu grande poder os çelestiaes çeptros et señorios, et eu [sõo] oque deyto os [rrayos] do çeo. [+]
1300 XH I, 0/ 252 Et aeste pastor, tal et de tantas gardas de ollos cõmo oydes, dou [arreyña] Juno agardar aquela jovenca, et opastor [desque a] tomou gardoa, et onde quer que el estaua sempre cataua pera hu ella estaua, et sempre avia et atyña ante os ollos por donde quer que ella andasse; et leyxauaa paçer de dia et [despois] que se poyña o sol ençarrauaa et atauaa [perlo] pescoço, cõmo aboy: et ella paçia das follas das [aruores] et das eruas amargosas et de quaes quer que [acaesçiã], et bebia de quaes agoas podia aver aas vezes de rrio, aas vezes de lagõas estancas et limosas; et em lugar de bõo leyto enque ella soya jazer cõmo filla de rrey, jazia em terra, aas vezes em erua, aas vezes ẽno astrago puro; et áás vezes por fazer prazer aseu pastor que ouvesse merçede dela, et lle desse mellor ida, queria alçar os braços et alçauaos cõtra el et nõ os podia estender, et quando lle queria falar, emlugar de palaura [mudiaualle] cõmo vaca; et era desto moy maravillado opastor et entendeo oque era et cõmo andaua encantada, que ao seu soon meesmo avia medo et da sua voz espantaua sse. [+]
1300 XH I, 0/ 252 Et tragendoa aquel pastor Argo por los pascos cõ os outros gaãdos que gardaua, vynam aas vezes aas rribeyras de aquel rrio Ynaco de Greçia, da [çidade] de Argos, que era orreynado de Ynaco, seu padre, onde ella soya andar, et traballara moytas vezes; et parouse sobrela agoa et catouse em ella, et quando vio ẽna onda da agoa figura de cabeça de vaca, et os cornos que tragia em ella, ouvo grande medo et fugio moy espantada dessy mẽesma. [+]
1300 XH I, 0/ 256 Et foy arreyna Juno moy sanuda por la morte de Argo, et asaña que ende ouvo nõ ha alongou moyto contra avaca, sua conbóóça et meteo lle hũ [tam maao talẽt] et [tam] mááo espanto ẽnos ollos et ẽno coraçõ que por nẽgũa maneyra nõ podia estar queda ajnda que quisesse, et segio a et fezoa correr por todo omũdo, et [despois] queo ella ouvo corrido todo chegou aas rribeyras do rrio Nylo ẽno Egyto, quelle nõ ficaua ja de correr terra [negũa] nẽ agoa mays queo Njlo; et Yo despoys que foy ẽnas rribeyras de aquel rrio bayxouse et ficou os geollos ẽna rribeyra, et alçou acara contra o çeo et cõtra as estrelas omellor que podo, et começou de gemer , et mudiar, et chorar, et querelarse cõtra Jupiter cõmo contra deus, et pedirlle merçede quelle acorresse et posesse ja fim aos seus males. [+]
1300 XH I, 0/ 272 Et Jacob sayo omẽ mãso et laurador [da] terra, et criador de gaãdos, et moraua em tendas; et segũdo diz aestoria estes dous yrmãos poucas vezes andauã ajuntados em hũ lugar, nẽ se acõpanauã, nẽ paresçia quese amauam; et Jacob traballaua em fazer as cousas que entendia que plaziam aDeus, et Esau nõ se traballaua ende tanto, pero opadre amauao mays por que era mayor, et por que lle tragia moytas caças de que el [comja] moy de grado. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Quando esto oy Ysáác foy espantado moy fortemẽte, et tãto se maravillou dello que estouo hũa grande peça fora de seu siso. [+]
1300 XH I, 0/ 283 "Quando espertou Jacob foy moy espantado et diso ontre sy méésmo: [+]
1300 XH I, 0/ 295 "Jacob foy moyto espantado quando oyo dizer de tam grande peça de compaña, et [partio] sua [compaña] em azes todos aqueles que cõ el eram, et fezo duas partes de [todo[s]] seus gáándos, et segundo contã Jeronymo, et Josefo, et mẽestre Pedro ordenou os em esta maneyra: queas mançebas et seus fillos fosem ẽna primeyra az ante el, as molleres et os fillos dellas ẽna segunda em pos el: [+]
1325 TPc II, 19/ 38 Et outrossi nõ faz graza de nov [...] al demandado, maguer nõ sea sinalada cada una d[e]llas, poys porque tal demãda pode aver certo entẽdem[en]to para rresponder sobre beẽs de alguũ que devessẽ herda[r] todos o alguna partida foão que lle perteesçe porque es seu herdeyro e dizendo assi nõ a porque nomear cada hũa cousa daquelles beẽs senaladamente; esso miismo seeria se demãdasse conta dos beẽs de alguũ orfão ou outro ome que el demãdado ouvesse teudo en garda ou de conpanna ou de mayordomadigo ou en rrazõ de gaanza ou de perda ou de daños ou de meoscabos que fossẽ feytos en algũa destas cousas sobredictas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 15 Et chamarõ por ende a aquel mar [Abespõto] que quer dizer tãto cõmo o mar et Ehienle por aquela jnfãta onde o espanto tanto quer dizer cõmo o mar de Hele [+]
1350 HT Miniaturas/ 21 Et os gregos por todos aqueles peligros et espantos que lles contou el rrey nõ ouverõ medo, nẽ leyxou Jaason aquel feyto que começado avia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 23 Et asentou se el RRey Oetes em medeo d ' eles em aquel cãpo, et sya y moy noblemẽte vestido de panos de purpura et seu çeptro de señorio do rreyno ẽna maão. [+]
1350 HT Miniaturas/ 23 Et pero que esto era cousa tã espantosa et maravillosa Jaason, quando os vio, foy contra eles moy ardidamẽte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 26 Et era aquel dragõ moy espantoso por hũa crista que avia ẽna cabeça. [+]
1350 HT Miniaturas/ 41 Et em vosas maãos he a vida et ha ydade todas, et la tu diestra metida ra por aly com mjñas vacas ' et mostrou o lugar ' Et achey este moço envolto em estes panos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 41 Et nõ sey nẽ poso saber quẽ o aly deytou en estas mõtañas tã grandes et tam ermas et tam alongadas de poblado de cada parte pero teño que de algũ bõo lugar he que en taes panos foy deytado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et leyxou caer a maçãa moy quedo entre ellas et os panos de seus vestidos que se [tinã] em hũ, et foy se. [+]
1350 HT Miniaturas/ 57 Et ella depoys que o veu et o senteu cabo de ssy, volueu se contra el ja quanto vergonçosa, et toda cõmo espantada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et apartou moy bem a sy todas suas conpanas, et diso lles asi: ' veedes aqui uosos en -mijgos vaamos -los ferir moy de coraçõ, et libremos nosa tardança ca bem ẽtendemos que destroyr -nos querẽ et cõfonder. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Mays poys que asy he, nos partamos nos de aquestes, et vaamos -nos [cõtra] aqueles que veẽ cõtra nos, et valer nos ha mays que os atender aqui ' el rrey foy moy espantado quando oyo dizer que a vila era tomada, et que [vynã] cõtra el. [+]
1350 HT Miniaturas/ 90 Et fezo vij̃r hũa çerua, et fezerõ seu sacrifiçio; et ouverõ pagada a deesa Diana feyto aquel sacrifiçio a a deesa, mãdou logo mouer el RRey Agamenõ a flota et Filotetes, que era y, et era ydo cõ Jaason et cõ Hercoles quando forõ por la (lãa) dourada, et fora cõpaneyro de aquel Argos; et sabia mays de arte do mar que nẽgũ dos outros que y erã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 100 Et estauã lle tam bem panos que nõ podiã mellor. ella nõ tragia as espaldas curuas mays moy dereytas et mesuradas et de moy bõo talle, nẽ moy anchas nẽ moy estreytas. ella avia tal corpo (et) os seus peytos [erã] tã blancos que mays nõ podiã seer. ella avia os braços longos et as mãos moy fremosas et os dedos longos et ben feytos. en pero digo vos tãto que cõmo quer que era moy fremosa (que era) tam alegre que moytas vezes paresçia sandia, ca tã leda era et tãto era en ella o plazer do coraçõ et en tal guisa que todo õme se pagaua de falar cõ [ella] por que se rrazoaua tam bem, que a todos [aplazia] quanto ella dezia et todos se maravillauã de sua fremosura. et quando algũ saya a rreçeberla, fazia ella tã bõo cõtenẽte que nõ a ẽno mũdo õme que ende nõ fose moy pagado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 101 Ajas Talamõ trouxo çinquoenta de terra de Salamjna onde era señor Et trouxo por cõpaneyros [Tençor] et [Afrimacus] et Dorion et Polisemas et Teseus. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Et por ende tomarõ sempre vynganças grandes et espantosas de aqueles que o fezerõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 109 Et vestirom se moy rricamẽte de panos de seda de mjll maneyras oblados a bestiões. [+]
1350 HT Miniaturas/ 112 Et aly morreram tantos dos vosos et tantas chagas rreçeberam, que moy forte coraçom averedes se en aquel dia nõ esmayades ou pauor nõ ouverdes estonçe mays quanto agora nõ vos espantedes de nos, ca chegamos aqui sem armas . Et demays seede bem çerto que aquesta coyta vos durara longo tenpo ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Agora leyxa o conto falar dos gregos [por] contar as ajudas que vierõ a el RRey Priamus, et [quaes] forõ os rreys et duques et prinçepes que o vierõ ajudar (A)gora diz o conto que os que vierõ ajudar el RRey Priamos forõ estes: de terra de Çeçilia, el RRey [Pandom] et Dastor et Apoyn o vello. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et feramẽte era forte et ardido et orguloso mays de cõmo el soubo a çerca de Troya, esto nõ o sey, ca nũca ll ' o nẽhũ enviou dizer nẽ rrogar que viese y pero que veẽo moy apostamẽte et moy bem apreçebido et trouvo cõsigo tres mjll caualleyros moy bem garnjdos de todas armas Et sabede que el et suas [cõpanas] sofrerõ ẽno [camj̃ño] moytas coytas Et durarõ em pasar dous meses et tres semanas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et el foy moy bem armado et sobre hũ moy bõo caualo d ' [Espana]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et pesou lle moyto, et foy tã desconfortado que nũca o tãto foy en sua vida Ca tãto o amaua de coraçõ que nõ [precava] outra cousa cõmo a el Et pensou logo ẽn o vengar et cobrio se logo de seu escudo et foy ferir a el RRey RRemus et dou lle hũ tal colpe [per] çima do elmo que a espada entrou ata o testo da cabeça, asi que el RRey RRemus caeu logo en terra esmorido en tal maneyra que se logo nõ fora acorrido, y perdera a cabeça et quando os prinçipes que aly estauã virõ o colpe tã grãde, forõ moyto espantados de tal guisa que lle nõ acorrerõ, et estauã en põto de o leyxar ẽno cãpo, et algũus começauã de fugir. [+]
1350 HT Miniaturas/ 147 Et este Casibelam era moyto amado de seu padre por que era moy fremoso et moy bõo caualeyro en armas quando Eytor veu a Casibelã, seu yrmaão, morto, pesou lle moyto et começou de fazer grã doo por el et asesego seu elmo ẽna cabeça, et cobrio se moy ben do escudo et achegou todas suas cõpanas açerqua de ssi. [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 Et os nomẽes d ' eles son estes: mermyos, çenoçefaly, çicopes, lenplans, panoçios, arcabatidas, pynes, [setiros], çiopides, macabios, antipedes outros que som feyturas et feguras de gentes estrayas de que fala a escriptura cõmo vos demostrarey os mermyones son feos et de maa semellança et escarneçidos tanto en feyturas que esto he hũa grãde maravilla. [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 Et outros a y a que dizẽ panoçios et an as orellas tã grãdes que cobren d ' elas todo o corpo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 Despoys d ' esto tiraua aquela ymagẽe hũas serpentes moy feas que erã [feas et espãtosas et semellaua que voauã et lançauã hũas ymagẽes tã feas que era] hũ gra(n)de espanto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 Et quantos esto viã erã d ' elo moy espantados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Cõmo [Achiles] tomou por conpaneyro Antilogus Diz o conto que Achilles avia vn amygo que moyto amaua et de que fiaua, et diziã lle Antilogus. [+]
1350 HT Miniaturas/ 286 Et logo foy morto Paris mays el RRey Ajas ficou del tã mal chagado que nõ avia em el saão costado nẽ espinaço nẽ maão nẽ pe nẽ braço nẽ cabeça nẽ peytos ca des que õme nasçeu nũca asy foy (õme) desfeyto nẽ colpeado, nẽ era õme que o visse que nõ ficase espantado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et se asy fose, moy grande proveyto averiã troyanos, et sempre viueriã em plazer et alegria ¡Ay, meu amygo bõo, don Paris! eu vos rrogo et vos pesço, por lo amor que senpre cõ vosco oyue, que me leuedes por cõpaneyra et nõ vos pese comygo ca nũca o fezestes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 292 Et he outrosy despoblada por que a caẽtura he aly tam grande et tam sobeja por lo sol, que esta moyto achegado, que õme do mũdo nõ pode y morar et aly andam moytas besteas feras et moy espantosas et moy estrayas et outrosi moytas serpẽtes et outras moytas anymalias moy pauorosas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 294 Et as donas d ' aquela terra vã se a aquela ynsoa ẽno tenpo de verão moy rricamente garnydas et vestidas de panos de seda moy preçados et labrados et esmaltados estrayamẽt de ouro et de pedras preçiosas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 294 Et viuẽ aly cada hũ cõ aquela [cõ] que toma conpana aqueles tres meses em grã viço et plazer et am de ssi grã sabor cõmo aqueles que se veẽ poucas vezes et aquelas que son de alto lugar et de grã preço tomã por amygos outros taes cõmo sy; ca de [cal] guisa he o õme, tal moller lle dam pero se algũus se querem jũtar de seu grado por amor, poden o fazer moyto en paz sen calonya nẽgũa et en este tenpo cõçebẽ as dõnas, et tornã se prenadas para suas terras et a cabo de vn ãno, as que ouverẽ fillo tragen o a seu padre a aquela jnsoa, ca por nẽgũa maneyra nõn o criarã mays de hũ ãno, et seu padre o leua cõsigo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 295 Agora leyxa contar d ' esto por cõtar por contar cõmo chegou a RReyna Pãtasalona Agora diz o cõto que estando os troyanos çercados et nõ ousando sayr nẽ dar batalla a gregos, a RReyna Pantaselona que era señora das amazonas, chegou cõ grã poder a Troya et ela era moy fremosa et moy poderosa rreyña et de bõo siso et alto lyñagẽ et era tam ardida et tã orgullosa et tam onrrada et de tã gran prez que esto era hũa grã maravilla. [+]
1350 HT Miniaturas/ 295 Et cõ grande sabor et codiçia d ' ela a ver a Ector et gaañar bõo prez, ajũtou suas conpanas et veẽo acorrer a el RRey Priamo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 295 do doo que a rreyna fazia por Ector Quando a RReyña Pantaselona oyo a grã desauẽtura da morte de Ector, tã grãde doo fezo que mays grãde nõ podia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 295 Cõmo a rreyna confortou a el RRey Priamo Depoys que a RReyña [Pantasalona] foy ẽna çidade, el RRey Priamo lle contou todo seu mal et seu desconforto, et cõmo seus fillos avia perdidos et ella quando o oyo, ouvo d ' elo moyto grãde pesar, et diso lle asi: ' Sen falla vos rreçebestes grandes perdas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 296 Et a RReyña Pantaselona vestyo hũa loriga moy preçada et moy bõa, tam blanca cõmo a neue. [+]
1350 HT Miniaturas/ 296 Et tragia hũas coberturas de vn rrico pano moy fremoso et moy preçado et mays blanco que vn cristal. [+]
1350 HT Miniaturas/ 297 Cõmo el RRey Filomjnjs et os outros troyanos sayrõ a a batalla El RRey Filomenys era moy viziño da RReyña Pantaselona. [+]
1350 HT Miniaturas/ 340 Et tãto se pagarõ del que o acollerõ et o rreçeberõ moy bem, et o tomarõ por cõpaneyro et por amygo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Mays Palomades se espantaua moyto desta trayçon et faziase ende moy maraujllado, et avia delo gran vergũça, atã grande que lle era a par de morte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 352 Cõmo Vlixas cõtou a Rey Ydom(en)es cõmo fezera aver a [dõzela] a seu conpaneyro ' Polifenus avia hũa sua yrmãa fremosa et de bõo gesto et moy cortes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 352 Et avia nome Antigona et era filla del RRey [Lastigolẽ] et Alfinor, meu cõpaneyro, lle queria tã grãde ben que se perdia por ella. [+]
1350 HT Miniaturas/ 352 Ca moy bõo conpaneyro era para mj̃ mays era en grã coyta por que nõ podia falar cõ Antigona. [+]
1350 HT Miniaturas/ 367 do soño que Vlixas sonou Hũa noyte jazendo Vlixas dormyndo em seu leyto, soñou hũ soño de que ficou moy espantado depoys foy catar seus agoyros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 367 Et quando a asi vy, fiquey moyto espantado et maravilley me moyto d ' onde viera asi tan agiña. [+]
1350 HT Miniaturas/ 369 Et Telogomus se partio de aly soo et senlleyro que nõ quiso que õme cõ el fose et leuaua seu manto et sua saya et seus panos moy ben tallados et moyto apostos. [+]
1350 LT [1]/ 47 Depoys que sse Lançarote partii de casa de seu ospede, nõ andou muyto que achou dous caualeyros andantes que tragiã senllos escudeyros; et anbo los caualeiros erã de casa de Rrey Artur et conpaneyros da Tauola Rredonda, et o hũu auya nume Brandeliz et o outro Keya Destrauz, et erã anbos bóós caualeyros et ardidos. [+]
1350 LT [1]/ 54 Falando eles assy, Brandeliz, que uiu seu cõpaneyro derribado, guisousse de passar a ponte, et Neroueix lle disse: -"Caualeyro, nõ passedes a ponte sse migo nom queredes justar. [+]
1350 LT [1]/ 55 Depoys que Lançarot foy partido de seus conpaneyros caualgou por la montana ata que chegou preto da montana do castelo a duas deytaduras de pedra. [+]
1350 LT [1]/ 55 El estando assy chegou a el hũu escudeyro que lle disso sem salualo: -"Senor caualeyro, ¿onde sodes uos?, ¿se sodes dos caualeyros de casa de Rrey Artur? -"Escudeyro, disso Lança[rote], ssi sóó sem falla, de casa de Rrey Artur sóó et conpaneyro da Tauola Redonda. -"¡No nume de Deus! disso o escudeyro, ca aynda oge sera ora que uos pesara muyto, et mays uos uallrria de nũca ............ de hũa tenda et começoo a tãger o mays de pre[ssa que] podo, assy que o muro todo do castelo sse começou a encher de dõnas et de dõzelas et d ' outras gentes, tanto que oyrõ o son do corno, entẽderõ que os seus caualeyros auyã d ' auer justa ou batalla. [+]
1370 CT 1/ 221 El rrey foy moyto espantado, quando oýo dizer que a uila era tomada et que vĩjnã contra el. [+]
1370 CT 1/ 240 Et foylles o mar moy brauo et moy espantoso et moy escuro et moy mao et negro cõmo pez. [+]
1370 CT 1/ 249 O cõsello que dou Panus et cõmo rretraýa o que oýra a sseu padre Eusebios [+]
1370 CT 1/ 249 Depoys que Príamos sua rrazõ ouuo (sua rrazõ) acabada, leuãtousse hũ bon caualleyro a que dezíã Panus. [+]
1370 CT 1/ 250 Et se Casandra et Lenus et Panus forã criúdos, nõ sse perdera Troya, nẽ a grã cauallaría et moy boa que sse perdeu, assý cõmo sse perderõ. [+]
1370 CT 1/ 256 Cõmo os do castelo de Elẽa ouuerõ torneo cõ Pares et cõ sua cõpanna [+]
1370 CT 1/ 257 Cõmo Pares aportou ẽno castelo de Tónydõ cõ toda sua conpanna [+]
1370 CT 1/ 260 Et Pares et seus conpaneyros sobirõ en seus palafrẽes, mays ante se gorneçerõ moy ben de moy bõos gornimentos de Greçia. [+]
1370 CT 1/ 279 Ajas Talamõ adusso outras çinquaeẽta de terra de Salamjna, onde el era señor, et trouxo por cõpaneyros Ténçor et Afímacos et Doriõ et Polisenás et Teseus. [+]
1370 CT 1/ 288 Et por ende, senores, uos rrogo que mays soberua nõ queyramos fazer, sequer ben sabedes que os déoses nũca della se pagarõ, nẽ ouueron dela cura, ante ouueron senpre grã desamor, et ouueron senpre grãdes vinganças et espantosas daqueles que a fezeron. [+]
1370 CT 1/ 291 Et vestírõsse moy rricament de panos de féuera, de mill maneyras obrados a bestias. [+]
1370 CT 1/ 294 Mays, quanto agora, nõ uos espantedes de nós, ca chegamos aquí sen armas. [+]
1370 CT 1/ 300 Et jaz tras hũ grã mar, et he hũ moy grã rreyno et moyto esquiuo, et nõ ha y trijgo nẽ orgo nẽ pan per nehũa maneyra, et os que y morã comẽ todos espeçias et froytas de moytas gisas, et an grãde abastança de pescados et de moytos veados, et nehũ home nõ come y al senõ aquesto. [+]
1370 CT 1/ 328 Et eu me espanto do que uẽemos acó fazer et quantos nos oie virẽ todos nos ensinarã cõ o dedo et dyrã assý a todos: [+]
1370 CT 1/ 352 Mays os que sse estauã cõbatẽdo deante cõ os das barreyras, quando uirõ que os cõbatíã enpós de ssy et que auj́ã ia moytos mortos dos seus que estauã ẽna çaga, et uirõ outrossý os outros que ante ssy estauã cobrar en sua força et en ardimento, cõmo aqueles que erã moy bõos caualeyros et moy cõbatedores, forõ desmayados et espantárõsse jaquanto. [+]
1370 CT 1/ 355 Et começarõ hũ torneo moy espantoso et moy brauo. [+]
1370 CT 1/ 369 Et moytos que este colpe uirõ, que estauã a derredor, tomarõ ende grãde espanto et grã pesar, ca era grã señor et moy poderoso et moy preçado et hũ dos mellores caualeyros de armas que andauã en esta oste dos gregos. [+]
1370 CT 1/ 384 Logo aquela ora os caudillos de ánbaslas partes fezeron suas cõpañas afora, et acollérõnos a ssy, et pararõ cõmo de cabo suas azes, et começarõ o torneo outra uez, tã mao et tã espantoso que sería mao de cõtar. [+]
1370 CT 1/ 387 Et por esto auerán senpre de nós pauor et espanto grãde, et por esto perderán ardimẽto et ualẽtía et ualerã meos en armas, et perderã todauj́a esforço. [+]
1370 CT 1/ 389 Mays os gregos son moy posfaçadores et deríã que esto nõ o leixaramos de fazer senõ cõ couardiçe et cõ medo, et deríã que somos ja tã espantados que nõ ousamos y al fazer. [+]
1370 CT 1/ 393 Et uĩjnã todos moy ben armados, et dauã moy grãdes uozes et moy grãdes gritos por meter mays espanto aos troyãos, a que queríã grã mal. [+]
1370 CT 1/ 393 Et quantos alý estauã que uirõ aquel colpe ficarõ todos espantados, et fezéronsse todos afora, et dérõlle uagar jaquanto. [+]
1370 CT 1/ 398 Et era tã brauo et tã diuidoso et tã espantoso que nõ ha home ẽno mũdo que o uisse que del nõ ouuesse grã pauor et espanto. [+]
1370 CT 1/ 399 Et seýo logo moy ledo d ' ontre os seus, et ýa dando grãdes saltos et grãdes uozes, et braadaua, et assoujaua, et daua gritos tã espantosos que esto era hũa grã marauilla, et nõ quedaua de lles tirar. [+]
1370 CT 1/ 403 Et sse parardes mẽtes ẽna merçee que nos os deus fezeron, entẽderemos que por nós son et do nosso bando, ca nos anpararõ de aquel diabro espantoso et pauoroso et mao que nos cõbatía brauament et nos maldesbarataua, en maneyra que, sse durara ata agora, todos foramos mortos ou presos ou uẽçudos. [+]
1370 CT 1/ 410 Pero sua entẽçõ he que nós que comamos et guastemos tódaslas cousas do basteçemento que tẽemos et perlo que deuemos gorir: pan et vjño et carne et fariña et outras cousas per que nos deuemos mãtẽer. [+]
1370 CT 1/ 431 Et yndo elles assý vençidos et desbaratados, chegou Agamenõ cõ dez mill caualeyros folgados, que vĩjnã todos moy ben armados, et seus elmos de Panj́a enlaçados, et ben cubertos de seus escudos. [+]
1370 CT 1/ 438 Et os nomes deles son estes: mernios, çenoçéfalj, açoplos, lenpinas, panoçios, arcabatidas, pineos, sátiros, çeópides, macabros, antípodes. [+]
1370 CT 1/ 438 Depoys desto tiraua aquela ymagẽ hũas serpes moy f[e]as et moy espantosas, et semellaua que uoauã, et lançaua hũas jmágẽes tã feas que era hũ grãde espanto, et fazía todo aquesto que uos ey cõtado por mostrar as estrañezas das naturas. [+]
1370 CT 1/ 438 Et quantos esto vij́an erã moy espantados. [+]
1370 CT 1/ 443 Mentre que durarõ estas trégoas dos seys meses, Pares ýa amj̃úde ao mõt de Belios caçar, et ýan cõ el outros moytos que o acõpanauã. [+]
1370 CT 1/ 448 Aa noyte auẽo que Andrómata, moller de Éytor, jazẽdo cõ el en seu leyto, depoys que as trégoas forõ fora, soñou hũa uisiõ de que foy moyto espantada. [+]
1370 CT 1/ 453 Dy, cruu et sen piadade, ¿nõ sse che toma grã doo et grãde espanto de aqueles braados que aquelas donas dan? [+]
1370 CT 1/ 461 Quãdo Achiles veu as caualarías et as prohezas que Éytor fazía, foy moyto espantado; ca, cõmoquer que Éytor senpre fezese moytas bõas caualarías et en moytos lugares, pero as que este día fezo nõ ouueron par, ca tãtos prínçepes et tãtos bõos caualeyros matou per suas mãos que o terría por marauilla quen os oýsse cõtar. [+]
1370 CT 1/ 469 Et desí tomarõ hũ pano moy bõo et moy preçado, a listas d ' ouro muy fremosas, et fezerõ del hũa uestidura tã bem feyta que nũca tã bem feyta a trouxera. [+]
1370 CT 1/ 469 Et o leyto era encordoado dũas cordas anchas de seda muy bẽ lauradas, et sóbrelo leyto iazía moyta rroupa preçada et muyto pano rrico et noble. [+]
1370 CT 1/ 469 Et sobre todo lançarõ hũa colcha estrada, que era feyta dũ pano d ' Ourient muy rrico et muy preçado. [+]
1370 CT 1/ 480 Et primeyrament seýo Deýfebus cõ sua cõpana, et enpús del Pares cõ os seus persiãos, et despois Troyllos cõ sua gente, et enpús estes seýo el rrey Príamos et Eneas et el rrey Menõ et Polidamas. [+]
1370 CT 1/ 483 Mays, desque el rrey Perses fuy morto, el rrey Serpedóm nõ podo mays sofrer [o] torn[e]o, per[o] nũca fuy cõpana tã pouca cõmo eles erã que mays sofresem, cõmoquer que moytos perdesem aquela uez. [+]
1370 CT 1/ 485 Et aqueles X caualeyros que cõ el ýam se espedirõ del rrey Príamos et de suas cõpanas, et entrarom en seu camino. [+]
1370 CT 1/ 506 Et a batalla fuj en este día tã perfiada et tã mortal que nõ á õme tã sen medo que ende espanto nõ tomase. [+]
1370 CT 1/ 516 Conta Dayres que el ueu en este día que fora esta guerra acabada, se o día (se o día) mais durara. mais pois uirõ o día escureçer, os troyãos se tornarõ pera sua çidade, apupando et asouiando ẽnos gregos. [+]
1370 CT 1/ 517 Mais porlos dãnos nõ se deue õme a espantar, mais deue senpre tomar en sy esforço et auer asperança de rrecobramento ou dalgũ bõo acaesçemento contra sseus ẽemigos per que os poss[a] maltrager et astragar et uingar sua dessonrra. [+]
1370 CT 1/ 548 Meu fillo, sobeiament me espanto cõmo (cõmo) [n]os os gregos uenden nossa terra tã carament et que grã preço tomã de nós por cada uara. [+]
1370 CT 1/ 552 Et ferío logo o caualo das sporas, et meteu mão aa espada, et tam grã morte et tã grande astragamento fazía ẽnos gregos que era hũ grand espanto, ca el daua tã grandes colpes et tã sinalados que o nõ ousaua njhũ grego atender. [+]
1370 CT 1/ 555 Et pois que seu scudo et seus sinaes foron coñuscudos, logo sua cõpana fuj esforçada, et logo cobrou o canpo. [+]
1370 CT 1/ 575 Et por ende taes cõpaneyros busca que seiã uerdadeyros et leaes et fortes et cometedores, et seiã os mellores que tu auer poderes, ca el he tã hurgulloso et tã ardido et tã ualent que aduro et con grã traballo o poderás chegar a morte. [+]
1370 CT 1/ 577 Cõmo Achiles tomou por conpaneyro a Antílogus [+]
1370 CT 1/ 581 Et suas cõpanas o ch[ã]gerõ moyto et muy longo tenpo, ca bem entendíã que ouuera en el muy bõo señor. [+]
1370 CT 1/ 586 Et meterõ mão aas espadas, et feríãse tã de coraçõ que anbos forã mortos ou malchagados se suas cõpanas nõ forã. [+]
1370 CT 1/ 586 Yndo así Diomedes arrancado et suas cõpanas uençudas, chegou Monesteus, duc de Atenas, et vijnã cõ el mill caualeyros bem guisados. [+]
1370 CT 1/ 588 Mais el rrey Aias ficou del tã malchagado que nõ auía en el costado são, nẽ espinaço, nẽ mão, nẽ pe, nẽ braço, nẽ cabeça, nẽ peyto, ca des[que] ome naçeu, nũca assý fuj õme desfeyto, nẽ golpeado, nẽ fuj õme que o uise que nõ ficase espantado. [+]
1370 CT 1/ 588 Tomarõ entõçe el rrey Ayas suas conpanas et leuárõno aas tendas, todo desfeyto, pero uiuo. [+]
1370 CT 1/ 591 ¡Ay, quantos bõos caualeyros et omes de grã guisa et outras muytas cõpanas son por mj̃ desanparadas et ia mais por mj̃ uiuerã en grã tristeza! [+]
1370 CT 1/ 595 Pero, cõ todo esto, el rrey Agamenõ mandou armar todas suas cõpanas, et deuisou suas azes, et enujou dizer aos da çidade que lle desen batalla. [+]
1370 CT 1/ 598 Et á y moytas bestias estrayas et espantosas et serpentes et outras animalias pauorosas. [+]
1370 CT 1/ 602 Agora leixa o conto a falar daquesto por contar cõmo a rreýña Pantaselona chegou em ajuda dos troyãos [+]
1370 CT 1/ 602 Agora diz o conto que, estando os troyaos çercados et nõ ousando seýr nẽ dar batalla a gregos, a rreýna Pantaselona, que era (que era) señora das Maçedonias, chegou a esa sazõ cõ grã poder a Troya. [+]
1370 CT 1/ 602 Et cõ sabor et cõ grã cobijça por ueer a Éutor et de gãanar bom preço, ajuntou suas cõpanas et uẽo acorrer a rrey Príamo. [+]
1370 CT 1/ 603 Do doo que a rreýna Pantaselona fazía desque soube que Éytor era morto [+]
1370 CT 1/ 603 Qvando a rreýna Pantaselona oýo a grã desauentura da morte de Éutor, tã grã pesar ouuo et tã grã doo fezo que esto era hũa grã marauilla. [+]
1370 CT 1/ 603 Cõmo a rreýna Pantaselona confortou rrey Prýamus [+]
1370 CT 1/ 603 [P]oys que a rreýna Pantaselona fuj ẽna çidade, el rrey Príamo lle contou todo seu mal et seu desconforto, et cõmo seus fillos auj́a perdudos. [+]
1370 CT 1/ 603 Et uós, rrey, fazede uosas cõpanas bẽ guisar et yremos falar cõ os gregos, ca en todas guisas mostrarlles quero quaes dõnas eu trago cõmigo et quanto ualẽ desque som ẽna batalla, cõmoquer que me pesa de coraçõ porque nõ auemos a Éutor cõnosco. [+]
1370 CT 1/ 604 Et a rreýna Pantaselõna uestío hũa loriga muy preçada et tã branca cõmo a neue, et era tã bẽ tallada et tã ligeyra que nũca fuj õme que mellor uise. [+]
1370 CT 1/ 605 El rrey Filomenis era muy uizino da rreýna Pantaselõna, et auía moy grã sabor de a ajudar. [+]
1370 CT 1/ 605 Et mãdou que seýse primeyrament el rrey Filomenis cõ suas cõpanas, que erã muy fortes et muy bem armados. [+]
1370 CT 1/ 605 Mais rrey Filomenis o fezo y muy bem, et defendeos muy bem, et acolleu a si suas cõpanas, que estauã ia maltreytos. [+]
1370 CT 1/ 605 En aquela ora seýo aa batalla a rreýna Panteselona, que era esforçada et ardida et hurgullosa, et cõ ela suas donzelas, todas ajuntadas en hũ tropel. [+]
1370 CT 1/ 605 A rreýna Pantaselona leuantouse muy toste, ca fora derribada, et cobrou muy uiuament seu caualo, et sobeu en çima del, cõmo aquela que era muy ligeyra, et chamou todas suas donzelas et ajuntouas a si, et fuj cõmo de cabo ferir ẽnos gregos, cõ grã braueza et cõ muy grã saña. [+]
1370 CT 1/ 605 Et a rreýna Pantaselona mostrou aquel día aos gregos o despeyto et a saña que deles auj́a. [+]
1370 CT 1/ 610 Mais acoudillarõ bẽ suas cõpanas ante suas tendas. [+]
1370 CT 1/ 610 Et a rreýna Pantaselona chegou y cõ suas donzelas amazenosas, que erã moyto hurgollosas et muy fremosas ademais. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais a rreýna Pantaselona fuj y bẽ creúda en tódaslas cousas que y diso et contou. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais, cõ todo esto, rreçeberã y grã perda, et forã uençudos et metud[o]s perlas entradas da çidade, et nõ tornarã, se nõ fora porla bõa rreýna Pantaselõna, que chegou logo y muyto ag(u)ina et que lles acorreu moy bẽ, ca ẽno mũdo nũca tal dõna naçeu en fazer et en esforçar. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais a rreýna Pantaselona parou mentes et ueu el rrey Talamõ, et el rrey Talamõ a ela. [+]
1370 CT 1/ 613 Quando a rreýna Pantaselona oýo cõmo Pirus esforçaua os seus [et] despreçaua as amazonas, (et) fuj muy sanuda, et todo quanto el dizía nõno preçou nada. [+]
1370 CT 1/ 613 Da outra parte a rreýna Pantaselona ajuntou a si suas cõpañas, et fezo a el rrey Filomenis cobrar ẽno caualo. [+]
1370 CT 1/ 613 Et Polidamas chegou logo y, et tragía cõsigo muy bõos caualeyros, ca ýa cõ el el rrey Rremus de Çizonia cõ suas cõpanas, que erã moy bõos. [+]
1370 CT 1/ 613 A rreýna Pantaselona cõ suas donzelas cometerõ os gregos de todas partes, que fazíã deles oýr maas nouas per u ýam. [+]
1370 CT 1/ 613 Et a rreýna Pantaselona lles uendía carament a saña que deles auía et, andando en aquisto, topou cõ Pirius. [+]
1370 CT 1/ 613 Et fezo tãto d ' armas aquela uez que, porlo seu esforço et outrosí porlo ardimento da rreýna Pantaselona, os gregos forõ desbaratados et uençudos do canpo mais de tri(i)jnta traytos d ' arco. [+]
1370 CT 1/ 613 A rreýna Pantaselõna lles fezo aquel mes sofrer grandes coytas, ca ela et suas cõpanas matauã et chagauã et cofondíã deles tãtos que esto sería hũa grã marauilla de contar. [+]
1370 CT 1/ 621 Cõmo Pririus matou a rreýña Pantiselona [+]
1370 CT 1/ 624 Capítolo cõmo os gregos deytarõ o corpo da rreýna Pantaselona ẽno rrío d ' Ascandra [+]
1370 CT 1/ 624 Et fazíã entre si tã grã doo porla rreýna Pantaselõna que esto era hũa grã marauilla, ca ela era moyto honrrada et muy preçada, et era señora d[e] Femenia. [+]
1370 CT 1/ 631 Amigos, nós soframos agora et atendamos todos de consũu ata que el rrey enuíj por nós et, entretãto, ajuntaremos nosas cõpanas grandes. [+]
1370 CT 1/ 632 Et quando forõ ben çertos do que lles el rrey quiría fazer, se aló fosem, et outrosý uirõ cõmo el rrey era ia moy febre et muy mj̃guado de seus fillos et de suas cõpanas, en guisa forõ aló acõpanados que nõ ouuesen medo del. [+]
1370 CT 1/ 633 Et sobeiament me espanto do grã mal que senpre a Troya uẽo, que Deus nõ quer que aia alegría, nẽ bẽ, nẽ auĩjnça boa, nẽ asperança dela. [+]
1370 CT 1/ 635 Et despois outrosí fezerõ todo seu poder cõmo ouuesen o corpo da rreýna Pantaselõna. [+]
1370 CT 1/ 636 Amigos, guardádeuos bẽ et nõ façades aos gregos senõ paz quanto poderdes, ca ẽno mũdo nõ á tã cortés gente, nẽ tã boa, et sobeiament me fezerom muyta honrra, de quanta sõo marauillado et espantado. [+]
1370 CT 1/ 636 Outro día gram manãa forõ grandes conpanas ajuntadas ẽno paaço del rrey Príamo por oýr o mãdado das preitesías que os gregos demãdauã. [+]
1370 CT 1/ 637 Et des oiemais seede bẽ çerto de mj̃ que uos nõ seerey ia mais cõpaneyro en esta guerra tã mortal et tã fea et tã sen rrazõ. [+]
1370 CT 1/ 642 Cõmo a rreýna Panteselona fuy tirada do rrío d ' Ascandra, et do doo que por ela fezerõ suas donzelas [+]
1370 CT 1/ 642 En este meesme día tirarõ a rreýna Pantaselona do rrío en que a deytarõ, et trouxérõna pera Troia. [+]
1370 CT 1/ 647 Agora leixa o conto a falar desta rrazõ por contar dos maos sinaes et proueyros espantosos que auíã os de Troya [+]
1370 CT 1/ 648 Estando eles asý espantados, chegou perlo ayre hũa agia grande et forte(s), dando uozes et gritos tã grandes que forõ oýdos d ' alý moy longe. [+]
1370 CT 1/ 653 Cõmo el rrey Ffilomenis sse tornou pera ssua terra et leuou cõsigo o corpo da rreýnna Panteselõna [+]
1370 CT 1/ 653 Et leuou cõsigo o corpo da rreýna Pantaselõna, aquela que tã onrrada et de tã grã prez era, ca ia ata a fim do mũdo a sua franqueza et a sua bondade será senpre nomead[a]. [+]
1370 CT 1/ 655 Entõ se partirõ todos, et tornouse el rrey Príamo pera sua çidade cõ suas cõpanas. [+]
1370 CT 1/ 655 Et así a ýam leuando a grand afám, que o caualo era tã grande et tã desmesurado que nõ á õme que o uise que nõ fose espantado da sua grandeza, et que o nõ touese por grã marauilla cõmo tal obra fora feyta nẽ pensada. [+]
1370 CT 1/ 658 Et sõo espantado en cõme poderõ pensar tã grã treyçóm. [+]
1370 CT 1/ 658 Alí tomarõ muytos palios et moytos panos de seda, rricos et de grã ualor. [+]
1370 CT 1/ 659 Et ficou todo espantado et fora de siso. [+]
1370 CT 1/ 662 Et o ouro et a prata et as pedras preçiosas, et as doas de grã preço, et os panos de muytas guisas, et as bayxelas da prata bẽ lauradas, era todo tãto que nõ á õme que lle podese dar conta. [+]
1370 CT 1/ 672 Mais Achilles ouuo doo de suas cõpanas et dos outros todos, et ante quiso dar a Ypodamía a seu padre et apagar a sana dos dioses, per que erã os gregos cõfundudos et tolleytos et ýam a perdiçõ, que os leyxar así matar hũus outros. [+]
1370 CT 1/ 685 Mais pero aqueles que quiserẽ yr em mina cõpana, amarlos ey et preçarlos ey en quanto uiua, et fazerlles ey ajuda et honrra en quanto eu poder, et seerlles ey piadoso, et acorrerlles ey a suas coytas, et desto nũca lles faleçerey. [+]
1370 CT 1/ 685 Et el, quando oýo o mandado, fuj ende muy ledo et, sen cousa d ' atender, logo tornou a Troya cõ todas suas cõpanas. [+]
1370 CT 1/ 686 Poys que Antenor chegou a Troya, coydando que logo sería señor, fuj moy mal rreçebudo de Eneas et de toda sua cõpana. [+]
1370 CT 1/ 688 Sabede que tãto fezo Antenor en aquela terra que tódoslo amarõ muyto, et tãto se pagarõ del que o collerõ muy bẽ et o rreçeberõ por conpaneyro et por amigo. [+]
1370 CT 1/ 689 A nomeada daquela çidade cresçeu per muytas terras et per muytos lugares, et fuy sabudo que ýa moy bẽ [a] Antenor et a suas cõpanas, et que auía hũa uila moy boa et muy rrica et muy bẽ abastada. [+]
1370 CT 1/ 692 Mais Palomades se espantaua desta traiçóm et fazíase ende marauillado. [+]
1370 CT 1/ 692 Et, sen falla, el fora logo mãtenẽt julgado pera morte, se seus cõpaneyros y nõ foram. [+]
1370 CT 1/ 713 Cõmo Vlixas contou a el rrey Ydameus cõmo ffezera auer a donzela a sseu conpanneyro dom Alffenor [+]
1370 CT 1/ 718 Et doulle cõpana da sua, quanta entendeu que o leuaría en saluo ata o bõo rrey Alçeóm, que o rreçebeu muy bem et muy ledament. [+]
1370 CT 1/ 720 Depois que fuy noyte et todos dormíã, el rrey Vlixas et el rrey Alçeóm, cõ todas suas cõpanas, seýrõ dũ lugar hu iazíã dormindo. [+]
1370 CT 1/ 720 Et elles forõ ende tã marauillados et tã espantados que era muyto ademais. [+]
1370 CT 1/ 728 Et el rrey Acastus, quando esto oýo, ffuj moyto espantado, que sabía que nõ podía escapar de morte por nihũa maneyra, se o poder fose de Pirio. [+]
1370 CT 1/ 732 Et ben coydaua Hermíona que Andrómaca lle fazía que lle nõ quisese Pirio bem et que por ela nõ quiría el tãto sua cõpana. [+]
1370 CT 1/ 737 Hṽa noyte auẽo que Vlixas, jazendo folgando en seu leyto, soñou hũ soño de que ficou muyto espantado. [+]
1370 CT 1/ 737 Quando a asý uj, fiquei muyto espantado, et marauilleyme moyto donde ue[e]ra as[ý] a sobreuent(ur)a en tã pequena sazõ. [+]
1370 CT 1/ 737 Quando eu oý esta paráuoa, fiquei ende muyto espantado. [+]
1370 CT 1/ 744 Et quando se del ouuo de partir, doulle muy bõos caualeyros, daqueles que el mays amaua, que o leuasẽ a sua terra et o acõpanasen ata alá. [+]
1370 CT 1/ 745 Liomedes matou a Sautipes, Pirio matou a rreýna Pantaselõna et a el rrey Príamo et a Polícena, sua filla, sóbrela sopultura d ' Achiles, seu padre. [+]
1390 MS [I, 1]/ 1 MIRAGRE DE SANTIAGO SCRIPTO POR PAPA CALISTO En dia de Pascoa, seendo a cabeça de Santiago Alfeu en sua cousela sobre lo altar de Santiago, vn rromeu alamã cõ outros de sua cõpana tomou hũa grã presa de dineiros de prata et ofereçeos sobre la cousela da cabeça de Santiago. [+]
1390 MS [I, 1]/ 4 Aquel ome por que eles diziã, vẽo ali cõ eles et era moy mãçebo, et andaua vestido de moy nobres panos et paresçia home de grã paragẽ, et tragia ẽno pescoço hũ[a] pertega de caruallo entorta, et chegãdo ante o altar começou a chamar et dizer asi: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 9 MIRAGRE DE SANTIAGO SCRIPTO POR PAPA CALISTO Hṽu caualeiro lonbardo, do castelo que chamã Carãtia et avia nome Emeus, vẽo en rromaria a Santiago, et tragia cõsigo dous cõpaneiros, et seendo ẽno lugar hu soen seer as gardas do altar, começou a dizer asi ante os que y estauã: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 19 Este nũca bebeo vino nẽ sidra, nẽ comeu carne, nẽ se çerçeou, nẽ fez coroa, nẽ barba, nẽ se banou, nẽ se vntou d ' olio [segundo] acustumauã entõ os homes a fazer, nẽ nũca andou vestido senõ de pano de lino. [+]
1390 MS [I, 1]/ 19 "Mal fazemos que ascoytamos este que tal testemoy[o] da de Ihesucristo, vaamos a el ali hu el se, et derribemolo en fondo que os outros fillen ende espanto et nõ creã ao que el diz". [+]
1390 MS [I, 1]/ 31 Et despois que Nostro Señor vio que se eles por esto nõ queriã tornar aa creẽça, quise [para] os espantar lles mostrar moytas marauillas en aqueles XL ãnos que os el agardou. [+]
1390 MS [I, 1]/ 31 Diz Josep que en aquel tẽpo paresçeu sobre la çidade de Iherusalem hũa estrela moi clara em maneira de espada moyto espantosa, que lançaua de si rrayos que arrdiã com̃o fogo, et durou por hũu ãno. [+]
1390 MS [I, 1]/ 31 Et a cabo de algũus dias, quando se queria poer o sol, virõ de toda aquela terra traier por lo eer carretas et moytas jentes armadas que se jũtauan nas nuves et çercauan a çidade cõ gentes moyto espantosas. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Meus fillos, comede seguramẽte que meu fillo he, et o trouxe ẽno ventre et ja del comĩ, et nõ queirades del auer mayor piadade ca sua madre, nẽ vos espantar mais que eu que soo moller, ca se uos a vos vençer o nojo ou doo que del avedes, comelo ey eu todo, que comi ja a outra metade. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Et eles forõse da casa espantados et cõ moy grã medo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Et eles todos a hũa voz meresçia morte; et el rrey coydou en sua voõtade et nõ quis jũtar hũu pesar cõ o outro et envioo a Rroma en arrafees por seer liure do trebuto que avia a dar cada ãno ao enperador, et por seer quito da morte do fillo; et en aquel tenpo era en Rroma hũu fillo de rrey de França que en tal gisa alo fora enviado por tributo, et fillarõ anbos ontre si cõpana, et porque Pilatus vio que o outro era mellor que el en toda las cousas et que se pagauã del mais, cõ enveja matoo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Quando aquel Ihesus, meu señor, ya por la terras preegar, eu avia de moy grãde amor et soydade de veer a sua façe et quigi mãdar pintar a semelança do seu rrostro, que era a mays fremosa criatura do mũdo, en hũu pano por fillar cõ ela prazer et cõforto quando o vise; et querendoo fazer cõteyllo todo, et el pediome o pano et posoo ẽna sua cara et doumo encayado cõ tal figura cal era o seu santo rrostro; et se teu señor este pano vise, et o catase omildosamente, soo çerto que logo seeria saão da door que ha. [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Ese pano he cousa que se podese cõprar por ouro ou por prata? [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Jhesus, que tu moyto desejauas a veer, Pilatus et os judeus o matarõ a moy grãde torto, et ven aqui hũa moller que traje en hũu pano omayado a sua façe, et diz que se tu o catares et lle pedires merçee moyto omildosamente, que logo seeras saão. [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Et entõ o enperador mãdou estrar as carreiras de panos d ' ouro et de seda, et mãdou que trouxesen a omaya; et tãto que a veu et aorou foy logo moy bẽ saão. [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Et os demoes que son spiritus maaos et suçios, alegrãdose moyto cõ o corpo del, que era mao et suçio, nõ quedauã de o al[ç]ar açima dos eeres et de o alançar ẽno fondo do rrio; et despois que era ẽna agoa fazia en ela moy gr[ã]de aluoroço et moy grãdes tẽpestades et toruoes et coriscos moyto espantosos en maneira que quantos y morauã aviã moy grã temor. [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Et os homes d ' i nõ poderõ sofrer os espantos que os demoes y faziã et tomarõ aquel corpo maldito et enviarõno soterrar a hũa terra que he cabo da çidade de Lazem̃e. [+]
1390 MS [I, 1]/ 59 Acaesçeu hũu dia que don Payo, arçibispo de Bragãa cujo sofregayo era aquel mõosteiro vẽo o visitar o mõesteiro; et seẽdo ẽno cabiidoon dos mõjes, o abbade cõtou ao arçibispo todo o que lle aviera, et o que lle o mõje disera da cabeça de Santiago, et com̃o lle fora dito en sonos, que se quisese por elo que a trajeria a Espana. [+]
1390 MS [I, 1]/ 59 Et o abade cõfiando do que lle fora dito en sonos por Santiago, jajuou cõ seus cõpaneiros trres dias fazẽdo oraçõ. [+]
1390 MS [I, 1]/ 59 Et nõ creas que por ende cayas en periuro, ca che tomara a santa cabeça de Santiago et leuarla as a Galiza, hu jaz o corpo de Santiago Zebedeu; et que esto que che eu digo he uerdade, esto averas: quando chegares ao porto acharas hũa naue aparellada de quanto ouveres mester, et poys que entrares en ela averas grãde door de feuere, et entõ teus cõpaneiros furtarã da cabeça que leuas dous dentes, et entõ leuãtarse a hũa tã grãde tẽpestade, que por pouquo a naue seera afondada, et os cõpaneiros et os outros que y foren, cõ medo de morte, chamarã Nostro Señor que por lo rrogo de Santiago os liure do perigoo d ' aquela tẽpestade. [+]
1390 MS [I, 1]/ 59 Et desque chegares a España, yredes por hũa çidade que he chamada Burgos, et entrãdo en ela tãgerse an todo los sinos sen aiuda de omẽ; et vos cõ medo leixaredes a rrua por que entrardes et esconderuos edes en casa de hũu home; et y seera moy grã cõtenda ontre ti et tous cõpaneiros sobre la cabeça, porque o chantres querraa leuar para Braagã, et tu para a igleia de Santiago. [+]
1390 MS [I, 1]/ 69 Tvrpino, por la grraça de Deus arçibispo de Rreens et cõpaneiro de Calrros ẽnos grãdes feictos et lides que lle acaesçerõ en Espana, a vos don Leoprando, dean de Aquisgrano soude en Ihesucristo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 69 Porque ẽno outro dia enviastesnos dizer a Viana, onde nos eramos doente de chagas que tragiamos, que uos scripuisemos com̃o noso enperador Calrros liurou as terras de Espana et de Galiza do poderio dos mouros por los seus grãdes feictos, as quaes cousas nos vimos todas andando cõ el et cõ os prinçipes de terra d ' Espana et de Galiza por espaço de quatorze ã[n]os, nos çerto de com̃o pasou fazemoslo saber a uosa yrmãdade. [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Et hũa ora catando el cõtra o çeo, vio hũu camino d ' estrelas que se começaua sobre lo mar de Frisa et ya por ontre Alamana et Ytalia et por ontre França et Aquita[n]ia et ya dereytamente por meogo da Gascona et por Nauara et por Espana, et ya ferir en Galiza en aquel lugar onde o corpo de Santiago jazia ascondudo; et Calrros veendo esto moytas noytes, coydou en sua voõtade que poderia seer; et jazendo de noyte, en esto coydando, apareçeulle hũu caualeiro en vison tã fremoso que nõ poderia mais, et disolle: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Et en esta gisa apareçeu o apostolo Santiago tres vezes a rrey Calrros; et el desque esto vio, esforçãdose ẽna promesa que lle Santiago disera, jũtou moy grãdes jentes et entrou a Espana para cõquirir os mouros. [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 A primeira çidade que çercou Calrros foy Panpelona, et jouve sobre ela tres meses et nõ na podo tomar porque era moy forte et moy bẽ çercada de muros; et desque vio que a nõ podia tomar, fez sua oraçõ a Deus en esta gisa, et diso: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Et desi foyse el rrey a cõquerir a Espana toda de mar a mar. [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Et as cidades et vilas que y cõquereu son estas: primeiramente Viseu, Lamego, Duum̃a, Coynbra, Lugo, Orense, Padron, Tui, Mondanedo et Bragãa arçibispado, a çidade de Santa Maria de Gimaraes, Conpostela, que era entõ vila pequena, Alcala, Agoadalfayar, Salamãqua Vzeda, Ulmedo, Saluaris, Mandira, Manqueda, Santa Eulalia, Talaueira que [he] lugar de moytas froytas, Medinac[e]lim que esta en moyto alto lugar, Verlãga, Osma, Seguença et Sogouea que he grãde vila, Galamãta, Sepuluega, Toledo, Calatraua, Badallouço, Turigillo, Aguadiana, et Neina, Altamora, Palença, Luçerna Ventosa que chamã Carçese que he en Valuerde, Capara, Astorga, Ovedo, Leõ, Carreõ, Burgus, Nagera, Calafora, Viana que chamã Arquos, A Estella, Calataude, Os Miragres, Todela, Saragoça, Panpelona, Bayona, Jaca, Osca, et soya y aver noveẽta torres, Taraçona, Barbastra, Rroças, Vrgel, Eluas, Gironda, Barçalona, Tarragona, Lerida, Tortosa que he hũu castelo moy forte Rrodergali, que he forte castelo, Carbona, castelo forte, outrosi Durelic, Ascalona, Algaleçi et a çidade de Deydana, Ispalida, Vbeda, Beeça, Petrosa en que fazẽ moy boa prata, Valença, Denija, Xatiua, Granada, Seuilla, Cordoua, Auela, Açintiãna en que Sam Torcado jaz, cõfesor de Ihesucristo et diçipolo de Santiago; et ali hu el jaz esta hũa oliueira, et por la grraça do Spiritu Santo, por lo seu dia que he ydus maii , que som quinze dias d ' este mes, froleçe aquel dia et madureçe o froyto dela, a çidade de Bersotom en que ha caualeiros moy fortes que chamã en lingoajeẽ alaraues; [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Agabila insoa, Goara que he çidade de Barbaria, Meloyda, Ebitia, Formẽtana, Alcolez, Algesia, Almaria, Moneca, Gibaltar, Marroquos, Çeuta que he ẽnos estreytos d ' Espana onde he o mar verde, Tarifa. [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Et demais ainda tomou toda a terra d ' Espana et d ' Andaluzia que tinã os mouros, a terra dos serranos et dos pardos et dos castelãos et terras dos alaraues et dos nauarros et dos vizcaynos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Et ouve y algũus rrex de terra de França et enperadores d ' Alamana que vierõ ante que este et cõquirerõ algũus d ' estes lugares, mais nõ todos; et despois forõ metudos en poder de mouros ata o tenpo que este Calrros o Mano conquereu toda Espana asi com̃o oydes et meteoa so s[eu] soo senorio; porque ouve outros rrex que aviã asi nome et forõ tres: [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Calrros Martel, Calrros Caluo, Calrros Maynete; mais a este chamã Calrros o Mãno porque cõquireu toda las Espanas por sua lança; et despois que conquereu estes lugares, maldiso estas trres çidades porque lle forõ maas de tomar, convẽ a saber: [+]
1390 MS [I, 1]/ 81 DO YDALO DE MAFOMETE Poys que Calrros maldiso estas trres çidades, quantos ydolos y achou et en Espana todo los destroyo et birtou saluo o ydolo que he en terra de Andalusie que chamã Sala Cadix, et Cadix quer dizer [locus proprie in quo est. ] [+]
1390 MS [I, 1]/ 81 Et aquel ydalo esta ẽna rribeira do mar en vn penedo antigo, sobre la terra, moy bẽ laurado de hũa obra moy nobre, aa mourisca; et en fondo he moyto ancho et cadrado et ançima estreyto et he tã alto quanto pode voar hũu coruo; et sobre el esta en pee feicta hũa imageẽ de metal en gisa d ' ome, et tẽ o rrostro cõtra o medeo dia, et ẽna mão destra tẽ hũa moy grãde chaue que lle caera, segundo dizẽ os mouros, quando naçer en França hũu rrei que metera toda Espana a creença de Deus. [+]
1390 MS [I, 1]/ 85 Et hũu rrei mouro que era d ' Afriqua et avia nome Argulando cõ moy grã jente entrou a Espana et cõquereua toda et tomou os castelos et as vilas; et os cristiãos que estauã dentro por Calrros, poseos fora et matoos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 85 Et Calrros com̃o oyo esto cõ sua caualaria, volueu outra vegada para conquerir a Espana outra vez com̃o de cabo et cõ el o duque Millo d ' Ingraterra, padre de Rrulan. [+]
1390 MS [I, 1]/ 86 Et entõ o caualeiro desapareçeulle, et el espantouse com grã medo, et leuãtouse moy çedo de manãa et cõtou a todos o que lle acaeçera et todo los da oste marauillarõse moyto et falando ontre sy de tã grã cousa, adesora oyrõ moy grãdes braados ẽno aer asi cõmo rroydo de leõs et de lobos et de touros; et de demoes en aqueles braados, leuarõno logo viuo et saão d ' ontre todos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 88 DA BATALLA ONDE FROLEÇERÕ AS LANÇAS Despois d ' esto Calrros et o duc Millo cõ suas ostes, entraron en Espana a buscar rrey Argulando, et acharõno en Terra de Canpos cabo do rrio que chamã Çea en hũus prados, en hũu lugar moy boo et moy chão hu despois fezerõ hũa igleia moy grãde et moy boa en que jaz Fagũdo et Primitiuo marteres, por mãdado et ajuda do enp[er]ador Calrros, hu agora esta moy boa vila et moy rrica, et a igleia he abadia de mõjes. [+]
1390 MS [I, 1]/ 88 Et chegãdo a cõpana de Calrros, Argolando enviou dizer a Calros que se quisese que lle daria lide de XX caualeiros por XX, ou de XL cõtra XL, ou de çento por çento, ou de mĩll por mĩll, ou dous mĩll por dous mĩll, ou hũu por hũu. [+]
1390 MS [I, 1]/ 92 Et Calrros bẽ no entẽdeu, et cõ dous mĩll caualeiros foyse a duas legoas da çidade de Ajen, et leixoos y todos ascondudamẽte senõ saseẽta que levou cõsigo ata hũu monte moy preto da vila, onde a ben podia veer, et leixou y aqueles caualeiros, et mudou os panos que tragia, et leixou a lança, et foyse en seu caualo, et cõ el hũu caualeiro que leuaua hũu escudo aas costas, ca era en aquel tenpo custume dos que yan a mãdado en tẽpo de gerra, et asi se foy a dereito aa vila. [+]
1390 MS [I, 1]/ 98 DE COM̃O CALRROS AJŨTOU SEU PODERIO DE FRÃÇA D ' aquela Aigulãdo pasou os portos et as serras et foyse a Panpalona, et mãdou dizer a Calrros que o atẽdese que queria lidar cõ el. [+]
1390 MS [I, 1]/ 98 Et mãdou que d ' ali endeante os françeses nõ fosem seruos de nĩhũa gente estraya, aqueles que fosen cõ el a liurar Espana do poder dos mouros. [+]
1390 MS [I, 1]/ 98 Et todos aqueles que erã presos mãdoos soltar, et aos pobres mãdoulles dar algo, et mãdou vestir os que erã nuus, et meteu paz ontre os que aviã omezio, et os que estauã enxerdados dos seus lugares volueos a eles cõ grãde onrra, et os que erã escudeiros, fezeos caualeiros moyto onrrados, et os que auia saña cõ dereito et que deitara de si, perdooulles et rreçebeos en sua graça; et amigos et imigos tãben seus com̃o estrayos, todo los leuou cõsigo para entrar a Espana. [+]
1390 MS [I, 1]/ 98 Gaiferro rrey de Bordel, cõ trres mĩll, Gelero et Gelmo et Salamõ cõpaneiro d ' Estultus. [+]
1390 MS [I, 1]/ 98 Et asi com̃o Nostro Señor cõ doze apostolos et diçipolos gaanou todo o mũdo, asi Calrros enperador de Rroma et rrey de França, gaanou cõ estes caualeiros a terra d ' Espana aa onrra do nome de Deus. [+]
1390 MS [I, 1]/ 98 Et despois del o cõde don Estulto cõ sua jente, et desi rrey Arastaño et o duc Angeleiro cõ os seus; et despos el rrey Gundalboy cõ sua jente; et desi Ougel rrey [et] Costantĩ endeãtado de Rroma cõ suas jentes; et despois rrey Calrros cõ toda a outra jente, et cobriã toda a terra des lo rrio de Rroma ata o mõte que esta a trres legoas de Panpelona ẽno camiño françes. [+]
1390 MS [I, 1]/ 98 Et Calrros enviou dizer Aigolando que lle dese a vila de Panpelona en que estaua que el a fortolezara moy ben de nouo ou que sayse a lidar cõ el. [+]
1390 MS [I, 1]/ 104 Tu es Aigolando que me tomaste a mĩa terra por engano, a terra d ' Espana et Gascona que eu gaaney por la grraça de Deus et meti en poder de cristiãos, et os rreis dela torney a meu senorio; et despois que me eu volui a França mataste os cristiãos de Deus que eu y metera, et destroyste as çidades et os castelos, et toda a terra metiste a fogo, d ' esto sabe que eu ey grã pesar. [+]
1390 MS [I, 1]/ 104 Et desi poserõ ontre si tregoa, et foy Aigulando falar cõ Calrros, et disolle et cõfirmou que era mellor a lee dos cristiãos que a dos mouros, et prometeu ao enperador que se baptizaria en outro dia el et sua cõpana; et desi volueuse para os seus et diso aos rreys et prinçipes que cõ el erã que se queria baptizar, et mãdou a todo los seus que cõ el erã, que rreçebesen baptismo, et deles outorgarõ et deles non. [+]
1390 MS [I, 1]/ 112 Et os cristiãos quando aquelo virõ, çercarõnos todos en rredor; et da hũa parte çercoos Arnaldo de Belanda cõ sua jente, et da outra parte o cõde Estultus cõ a sua et da outra Arastiano cõ a sua cõpana, et da outra parte rrey Gũdalboy cõ a sua, et da outra Ougel, et da outra Costãtin cõ sua jente, et da outra rrei Calrros cõ a sua jente sen cõnto. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et el falaua o lyngoajeẽ de Espana en gisa que o entẽdia moy bẽ Rrulan. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et aas vozes delas et aos soes das cãpaynas et ante a semelduẽ das carãtonas, que erã moy feas, espantarõse os caualos dos caualeiros de Calrros et começarõ de fogir cõ grã medo ataes com̃o a seesta, et os caual[ei]ros por nĩhũa gisa nõ os podiã tẽer. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et en outro dia ouverõ cõsello Calrros cõ os seus caualeiros, et mãdou enbrullar as cabeças dos caualos de lenços et encher as orellas de dentro de panos, que nẽ podesen veer as carãtonas nẽ oyr as vozes da cãpaynas. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et depois d ' esto Calrros dou as terras et prouĩçias de Espana aos caualeiros et jentes que andauã cõ el, et dou logo aquela terra aos que se pagarõ de en ela ficar. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 D ' ali endeante nõ foy nĩhũu que ousase fazer gerra en Espana cõtra Calrros. [+]
1390 MS [I, 1]/ 128 COM̃O TURPINO SAGROU A IGLEIA DE SANTIAGO Poys que Calrros leixou os prinçipes et os que erã moyoraes en Espana, foyse a Santiago en rromaria. [+]
1390 MS [I, 1]/ 128 Et d ' alg[ũ]as vilas fez bispados et meteu y coengos et clerigos, et fez cõsello ẽna çidade de Santiago, et por cõsello dos bispos d ' Espana et dos prinçipes que y erã, por amor de Santiago, estabeleçeu que todo los rrex et prinçipes d ' Espana et de Galiza, atã ben os que entõ erã com̃o os que avian de viinr, obedeçesen ao bispo de Santiago. [+]
1390 MS [I, 1]/ 128 Et sugugou o enperador aa igleia de Santiago toda a terra d ' Espana et de Galiza, et mãdou que lle desen cada ãno de quantos y ouvese para sempre quatro dineiros et que fosen por ende quitos de toda outra seruiduẽ. [+]
1390 MS [I, 1]/ 128 Et estabelesçeu en aquel dia que d ' ali endeãte a igleia de Santiago fose chamada apostolical porque [i] jaz o corpo do Apostolo, et todo los bispos d ' España fezesem y conçello moyto ameude, et que todo los rreys d ' Espana rreçebesem as coroas dos rreynos da mão do bispo d ' y, et todo los bispos d ' Espana trouxesen os bagoos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 133 Et ao jantar comia pouco pan, et comia hũu carto de carneiro, ou duas galinas, ou hũa pata, ou hũa perna de porquo, ou hũu poõ, hũa grua ou hũa lebore. [+]
1390 MS [I, 1]/ 133 Et quatro vezes ẽno ãno fazia en Espana corte: por Natal, por Pascoa, por Pentecoste, por Santiago; et poyna coroa qual perteesçia a rrey, et tina ẽna mão o seutro. [+]
1390 MS [I, 1]/ 133 Mays os grãdes feictos que el fazia seeriã maos de contar a quantos se pagariã de oyr em com̃o el morou en Toledo et com̃o el matou na lide rrey Breymante por amor de rrey Galafre de Toledo cujo emigo el era; et com̃o cõquereu moytas terras et moytas prouĩçias por suas armas et as meteu aa creẽça de Deus; et en com̃o fez moytas abbadias et moytas igleias por lo mũdo; et en com̃o as enrrequentou et en com̃o tirou moytos corpos de santos que jaziã soterrados en terra et os meteu en moymẽtos d ' ouro et de prata; et en com̃o foy enperador de Rroma; et en com̃o foy ao Sepulcro de Iherusalem, et en com̃o trouxe o leño da cruz de Ihesucristo et o partio per moytas igleias; et ante cansaria a mão et a pẽna dos grãdes feictos del a quen os todos quisese escripuir, pero que vos diremos desque liurou a Espana dos poderes dos mouros en com̃o se tornou para França, et en com̃o lle matarõ Rrulã et os outros caualeiros ẽna lide de Rroçauales. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 DA BATALLA DE RROÇAUALES ET DA MORTE DE RRULÃ ET DOS OUTROS LIDADORES Despois que Calrros gaanou toda Espana aa onrra de Deus et do apostolo Santiago, sayndose ja de España, chegou a Panpelona cõ sua oste. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et eles enviarõlle triinta caualos carregados d ' ouro et de prata et d ' outras doas d ' Espana. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et afirmada asi a treyçõ ontre os mouros et Galarõ, foyse Galarõ a Calrros et presentoulle o auer que lle eles inviauã, et disolle que Marsil queria seer cristião et que se gisaua de camino para se yr a França para se baptizar et que d ' ali endeante queria por el teer a terra d ' Espana. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et entõ foyse o mouro cõ el et mostroullo ontre hũa cõpana de mouros que estaua a longe, et tiña hũu caualo rroã et tina hũa adagara rredonda. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Quen te teuer nũca seera vençido nẽ seera espantado d ' outra cousa cõtraria, ca senpre seera cõplido da ajuda et grraça de Deus. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et albergãdo ali en aquela vila cõ suas caualarias hũu coudillo da sua cõpana entrou en aquela igleia, et vio h[ũ]as calonas de pedra et moy bẽ lauradas d ' ouro et de prata. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et entõ foyse asi o pagão cõfundudo cõ sua cõpana, et nũca foy despois quen ousase viinr conquirir a terra de Santiago. [+]
1390 MS [I, 1]/ 159 Et se algũu quiser dar algũu pano de lenço para cobrir o altar de Santiago, deueo a dar de noue palmos en ancho et de viinte et hũu en longo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 159 Et se quiser dar pano para [o] frontal de deante, deueo de dar de sete palmos [en ancho] et de treze en longo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 167 Et erã aministradores d ' este lauor, don Saguemo vicario da coenga et dom Gosende abbade, et rreinaua entõ dom Alfonso rrey das Espanas, et era bispo dom Diego, et era moy nobre omẽ et moy fidalgo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 172 Leuãtate et cõ teus cõpaneyros vay visitar o meu altar. [+]
1390 MS [I, 1]/ 172 Et entõ toda a cõpana com̃o ya, et cõ o moço, vierõ cõplir sua rromaria et ofereçẽno ao altar d ' aquel Señor por cujo rrogo el fora nado et tornado de morte a vida. [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 Os cõpaneiros quando esto virõ, por gardar seu juramento, leuarõno d ' ali cõ grã traballo aas veçes [en] besta, aas veces de pee, dandolle as maãos ata os montes de Rro[ç]auales. [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 Et en outro dia aa manãa diso o enfermo a aquel seu cõpaneiro que se o el quisese ajudar que prouaria de sobir aquel monte et o cõpaneiro disolle que o nõ leyxaria ata a morte. [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 Quando o rromeu viuo vio o cõpaneiro morto ouve moy grã medo en aquel monte hermo por la noyte que era moyto escura et por la maa jente dos bazquos que morauã arredor do monte. [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 Señor, diso o rromeu, cobiiço moyto a soter[r]ar o corpo d ' este morto meu cõpaneiro, mais en este despoblado nõ teño guisado com̃o o soter[r]e. [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 Et desque esto fo[r] feicto et fezeres tua oraçõ, tornarte as para tua terra; et quando chegares açerqua da çidade que ha nome Leõ, acharas os teus cõpaneiros que desanpararõ a ti et ao [ẽ]fermo, et dilles asi: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 O apostollo santo vos envia dizer por mĩ que porque leixastes voso cõpaneiro et lle birtastes o juramẽto, que as vosas orações et a vosa rromaria, que vos la nõ rreçebera ata que nõ façades penitẽçia d ' este peccado. [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 Et esto feicto, el fezo o que lle o apostolo avia encomendado, et tornãdose para sua terra topou cõ os cõpaneiros en aquel lugar meesme hu lle o apostolo disera; et cõtoullo todo por ordẽe com̃o lle acõtesçera, et as ameaças que lle enviaua dizer por el. [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 Eles oyrõ esto, forõ todos spantados et marauillarõse moyto, et forõ ao bispo da çidade de Leõ et cõtarõlle com̃o lles aviera, et maenfestarõlle aquel pecado et tomarõ y del peedença et vierõ cõprir sua rromaria. [+]
1390 MS [I, 1]/ 180 MIRAGRE DE SANTIAGO SCRIPTO POR PAPA CALISTO Ẽno da Encarnaçõ de Nostro Señor Ihesucristo de mĩll et çento ãnos, que era dom Guillellme conde de Pitheus, so o senorio de dom Loys rrey de França ouve atã grãde mortaldade ẽna gente do condado de Apitheus que aas vezes leuavã a soter[r]ar o señor da casa cõ toda sua cõpana. [+]
1390 MS [I, 1]/ 180 Et chegou a Panpelona et acaeçeu que lle morreu a moller y, et hũ ospede mao cõ que pousaua tomoulle quanto tragia por bulrra, et viose desanparado et forçado do auer et da besta en que tragia os fillos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 180 Eu soo o Apostolo de Deus que che emprestey meu asno en terra de Panpelona quando vinas cõ moy grã traballo; et d ' aqui endeante cho enpresto ata que vaas a tua terra. [+]
1390 MS [I, 1]/ 180 Et sabe que o teu ospede falso de Panpelona que che tomou a torto o que tragias que caera de çima de seu sobrado en fondo et mor[r]era maa morte. [+]
1390 MS [I, 1]/ 180 Et quando chego[u] a Panpelona achou que o ospede caera do sobrado et quebraralle o pescoço et mor[r]era segundo lle disera Santiago. [+]
1390 MS [I, 1]/ 190 Outro seu cõpaneiro lan[ç]oulle hũu escudo ẽno mar et disolle: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 196 Et quando os outros caualeiros seus cõpaneiros aquesto virõ forõ a el et diserõlle que se mãefestase et demãdase aquelas cousas que perteesçiã a cristião en tenpo da sua morte. [+]
1390 MS [I, 1]/ 196 Sabede que desque eu senti que me apertaua a door coydey en mãesfestar os meus pecados, et en me fazer ongir et rreçeber o corpo de Deus; et en tẽẽdo eu esto ẽna voõtade, vẽo hũa cõpana de demões que me apertarõ tãto que por parauoa nẽ por sinal, des aquela ora nõ poyde mostrar nĩhũa cousa que cõprise para soude da mina alma: et o que vos diziades entẽdiao eu moy bẽ, mais nõ podia rresponder nemigalla, ca os demoes que veerõ, hũus me ap[e]rtauã a lingoa et os outros me çar[r]auã os ollos et os outros me trauauã ẽna cabeça et ẽno corpo et rreuolui[ã]me d ' ũu cabo et do outro cõtra a mĩa voõtade. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Et eles por lo acõpanar et mais por amor de Santiago, leuarõ cõsigo et dauãlle o que avia mester. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Et o rromeu espantouse moyto de tal cõsello, et diso: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Ay, se tu foses tã sabedor que nõ dultases de te matar!, eu sen dulta cõ grã conpana de meus cõpaneiros, verria por ti et rreçeberia a tua alma, et seeria cõtigo por senpre jamais. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Et el que daua o folgo cõ moy grã coyta nõ lles rrespondeu, et eles espantados leuãtarõse moyto agina et acenderõ candeas, et acharõno jazer sen fala et atal como morto et ouverõ moy grã medo se y atendesen a manãa de lles apoerẽ a sua morte et fogirõ logo et leixarõno asi envolto ẽno sange, et o outro rromeu poble et o asno que tragia. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Et a cabo dos tres dias agisou seu asno et foyse seu camiño cõ o outro seu cõpaneiro poble que gouernauã por amor de Santiago. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Et quando chegou a preto de Santiago, sayan ja d ' y os seus cõpaneiros que se del partirõ, et quando o virõ viinr a longe cõ seu asno, diserõ hũus aos outros: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Semellã aqueles homẽs os cõpaneiros que nos leixamos, et aquel asno que tragẽ, semella o que cõ eles ficaua. [+]
1390 MS [I, 1]/ 206 Et eles por eso forõse tristes para sua pousada et mãdarõ jũtar todos llos rromeus que vierã en sua cõpana. [+]
1390 MS [I, 1]/ 208 Et hũu dia que era festa de Santiago, fazẽdo el sua oraçõ, hũa cõpana de rromeus que vierã en rromaria, paro[u]se cabo d ' aquela çela en que el sia, a rrogar en esta guisa: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 216 "Et en aquel tenpo tragerã ao Señor Deus das ostes et poboo departido, et espantar ' [ã] atãto que despois del nũca foy outro tal". [+]
1390 MS [I, 1]/ 218 Et sabede que a estrela que os giou nũca despois apareçeu, pero dizẽ algũus que Beeda, seendo en hũu mosteiro, escripuio et diso no tenpo de Paula e Ustochio duas santas virgẽes que morauã en Beleẽ, cabo hũu poço, et dizẽ mais que por. . . esto disera que o tinã os mõjes por chufa, et que o deitarã de mõgia algũus dias de sua cõpania. [+]
1390 MS [I, 1]/ 221 Et despois foyse para sua casa et gardou a palma cõ grãde onrra, et desnuouse de quanto tiña vestido et vistiose de moy boos panos, et beeygeo a Deus et loo[o] moyto. [+]
1390 MS [I, 1]/ 222 Entõ mostroulle Santa Maria os panos de que a vestise, et deulle a palma que lle dera o angeo, et disolle: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 222 Amem. Despoys que Santa Maria esto ouve dito, meteu os apostolos en sua camara, et mostroulles os panos que tina para sua sepultura. [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Despois d ' esto, jazẽdo ela dormĩdo aly aque uos Dom Ihesucristo que uẽo en hũa nuve moy branqua cõ hũa moy grã cõpana d ' angeos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Et entraron na casa hu jazia Santa Maria; et Sam Migeel prinçepe dos angeos começou a cãtar seu cãto moy fremoso et os outros angeos et toda a cõpana dos santos lle rreponderõ et cãtarõ cõ el. [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Et os prinçepes judeus oyrõ vozes do cãto que cantauã ençima na nuve, forõ espantados et moy toruados et diserõ ontre si: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Et os angeos que yam na nuve en cõpana dos apostolos çegarõ todos aqueles judeus, et hũus cayam en terra, et d ' eles dauã cõ suas cabeças por las paredes, et os outros andauã aapalpando quando as pedras, quando as paredes, por hu yam hir. [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Et os apostolos estando en rredo[r] do moymẽto, vẽo Ihesucristo a eles cõ moy grã cõpana d ' angios, et [diso]: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 231 Et pasou hũa nuve et arreuatoo d ' ali et trouxeo a Iherusalem et poseo ẽno Val de Josefa en aquel lugar hu fora soterrado o corpo de Santa Maria. Et quando se vio y, marauillouse moyto, et alçou os ollos contra o çeo por fazer oraçõ a Nostro Señor, vio que Santa [Maria] sobia aos çeos en corpo et en alma cõ grã cõpana d ' angeos et moy fremosa, et yã en rredor dela cãtando et loando a Deus et fazẽdo grãde alegria. [+]
1390 MS [I, 1]/ 231 Et foyse logo en aquela cõpana aos çeos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 231 Et entõ se forõ cõ grã cõpana do poboo ao moymẽto, et abrirõlo et nõ acharõ y o corpo que y meterõ, senõ os panos cõ que a enterrarã. [+]
1409 TA III,4/ 57 Et pois que o potro naçer ande cuntinoadamente por llugarres espantosos et derua ataa que cunpra dous anos et non mais. [+]
1409 TA III,4/ 57 Afirmo pero que o potro que ata a tres anos en bom llugar de pazqo uiuer liureduuen, sem conpania doutras bestas, mellor et mays saão seerya, asy que huse canpos verdes cada dia ca o aar et livreduen, et garda soude no corpo et nos nenbros do potro Naturalmente et espiçialmente as coixas som llimpas de magooas et por todas coussas mellorres. [+]
1409 TA III,4/ 59 Et deuenno tanger con a maão por todos llos nebros liuiaamente et mansamente no começo contra o Cauallo, o que del pensar non deu seer aspero nen de parauooas aspantossas, ca por parauooas taes podiria gaanar mañas et custumes maos; [+]
1409 TA III,4/ 59 deuen lle fallar mansamente, tangendoo et afaagandoo ataa que seya manso et bem ensynado, que se non espante ao tangemento das maãos. [+]
1409 TA III,4/ 67 Et quen cauallgar o potro subia mansamente en el et non o moua ataa que gise seus panos como conuen, que fillaria ende custume. Et pois ueer tenpo frio deuenno cauallgar et fazerlle trotar porllas margẽes et porllas aradas mansamente pella mañaa et tragerllo a destro rreuolluendoo mais adestro. [+]
1409 TA III,4/ 67 ual moito que o que cauallga o Cauallo a trote ou a gallope mandandoo duun lugar para outro, traga na maão a rredeẽa testa et os mosos do freẽo no peito do Cauallo, que amerga a cabeça aos peitos et encurue o collo, et esto se faça no começo pouco et pouco, et como uyr que mester faz, et en por moito en esto estudo et caamento, et seeria proueito et saamento do Cauallo et do que o caualgar, porque quando o Cauallo trouuer a cabeça jncrjnada, et a o peito et chegada dobrara o Cauallo mais fremosamente, et trotando ou gallopando, como dito he, mais abertamente et mais craramente agardara seus passos et mellor et mais ligeiramente se uoluera ao destro et mellor se parara; [+]
1409 TA III,4/ 69 Et se o Cauallo esto ouuer vusado perdera medo, et sera mais vusado et mais seguro, Et pasando porllos ditos, hu ha gran roido et gran soon se se o Cauallo espantar no no deuen ferir con açorregos, nen con vara, nen con espora, mais deuen no trager mansamente, con hũa cana afaagandoo et lleuandoo porllos ditos llugares a miude. [+]
1409 TA III,4/ 69 Et se o por ventura y firise fillarya o temor espanto que nunca o perdiria cada que oise estropos ou algũũ roido. [+]
1409 TA III,4/ 71 E se for boquemolle metanlle o dito freo no segundo ou no terçeiro dia que o esfauelen et caualgem en el cada dia lleuandoo porllo freo mansamente gallopando como conuen. [+]
1409 TA III,4/ 81 et se a chaga for no peito por rrazon do uento llegena con pano de lino ou de llãa, et non o tanga nen descubra ataa tres dias, et des ally adeante llauen con o uyño caente as chagas duas uezes no dia, et a noite as craras dos ouos con azeite et metam y estopa, et tiren ende a prjmeira que coseren et ponanlle esta estopa de cada dia como dito he; [+]
1409 TA III,4/ 93 Contra esta door tal rremedio aueras, filla as maluas ballofas et a branqa ursina que chaman gigante et a paritaria. que he afeuega de cooura et a mercurial que he ortiga et as viollas, tanto de huun como da outra, et coze todo con agooa en olla linpa ataa que mingoe a terça parte, en esta decauçon que fiqar deyta booa Contya de mel et dazeite et de sal jgualmente, tanto de huun como doutro et llança y das Semẽeas do trigo meixendoo todo et fazeo cozer ataa que mjngoe a terça parte, et depois mete esta decauçon en vidraça ou en outro vaso llinpo, et fillaa et faz cristel de huun canudo longo et groso et meteo no cuu do Cauallo, et parao ao sopee et llançalle por aquel cristel aquella decauçon tibya, et tanto que lla llançares tapalle o Cuu con estopa ou con pano de gisa que non saya ende a decauçon sem rrecado, et que ande por todo o uentre. [+]
1409 TA III,4/ 93 Et Depois fillem dous homes senos paaos rredondos et nedeos et vntenos dazejte caente et ponanllos nedeeamente premendoo da hũa parte et da outra começando na deanteira et yndo premendo o uentre et os jllaes rrigiamente contra a çaga con aquelles paaos et pois que asy esfregaren et trouxeren o uentre saqem as ditas estopas ou panos do cuu do Cauallo et caualgen en el et lleuenno en pequeno paso contra llugares montossos et de reita andando porllos ditos llugares ataa que esterqe ou llançe fora a dita decauçon que lle dentro meteron ou que faça huun ou o all. [+]
1409 TA III,4/ 93 ffilla o cardo benadito et A Erua tu et a tasna et as rreizes do espargo et juzbarbeira, tanto de huun como doutro et fage todo feruer desuu con agooa en olla noua et pois que esto for ben coito pono caente con pano arredor da uerga qual uires que o podera sofrer et liao moy ben et pois for fryo acaenta todo outra uez ben et ponllo. [+]
1409 TA III,4/ 97 cozan o orio na agooa, et desferam o Cauallo, et ponllo caente nos pees et nas maãos con panos ben liados, et daly a comer da ceuada asaz. [+]
1409 TA III,4/ 103 Et para lle fazer o Corpo humido filla as viollas et a alfauega da cooura et o gigante et maluas tanto de huun como doutro et coze todo desuu con poucos de relloes de orjo, et pois que todo for ben coito, cooa o Caldo destas heruas por huun pano conuiniuil asy como vires. [+]
1409 TA III,4/ 109 Et teña a cabeça cuberta senpre con pano de llaã et hu[n]teno ameude fregandoo adefora con manteiga. [+]
1409 TA III,4/ 109 Para esto ual moito o olio de leure en hũa peça de pano de lino lliado nos mosos do freẽo, et con este freẽo beba amjude; [+]
1409 TA III,4/ 109 Jtem. Para esto ual moito o fumo do pano do llino queimado Reçebudo porllos Nares. [+]
1409 TA III,4/ 109 Jtem. Para esto val hũa peça de pano liada na cabeça et apretada, et depois vntada con sabon mourisco, et metuda porllos nares adentro quanto lleuemente poder yr. [+]
1409 TA III,4/ 111 Auen aas uezes que da dita enfirmidade ou freura da cabeça juntanse os homores et corren aos ollos et fazenos llagrimeiar, et aas uezes aduz aos ollos nuuẽs et escuriduen et aas uezes pano, das quaes doores o Cauallo non pode ueer asy como conuen. [+]
1409 TA III,4/ 111 primeiramente ao ollo que llagrimeia faras na fronte do Cauallo estritorio que quer dizer pegamaço como enprasto et rreello as apar das trincheiras, et filla o poo dalmeçega et azeite et as craras dos ouos, et amasa todo moy ben et pono en pano de lino ancho de quatro dedos, et seia tan longo que atanga de hũa trincheira aa outra et meio da fonte ponlle este enprasto et tenao ataa que se exugen os ollos, et quando quiseres tirar este enprasto mollao con azeite arredor, et con agoa caente et leuantao leuemente. [+]
1409 TA III,4/ 111 Et se os ollos teueren pano uello ou rrezente filla a siba et o sarro da Cuba et a sal jema tanto de huun como doutro et fage poo de todo et peneirao moi ben et llançao nos ollos deste poo por huun canudo duas vezes no dia asaz del. [+]
1409 TA III,4/ 111 Et se o pano for uello unta duas ou tres uezes a escuriduen do ollo con grosura. [+]
1409 TA III,4/ 115 Cuando uires jnchar o Cauallo en algũa parte do espinaço fageo rraer no lugar que for jnchado et fage enprasto de farina triga con craras douos anaçadas, et pono con hũa peça de pano de lyno que cobra todo o jnchaço, et quando lle este enprasto tolleres, tolle o mais mansamente que poderes, depois se se en alguun lugar apanar a podreen dese jnchaço furaras con lançeta aguda et caente na punta o fundo do jnchaço ataa que cheges ao uurmo et que se posa liurar por y todo aquel mal et depois vntaras con vnto de porco aquel lugar. [+]
1409 TA III,4/ 117 filla as follas das couues et pisaas con ensulla vella de porco, et pono sobre lla door et ponlle a sella ençima ou huun panal et apertao con a çinlla o mais que poderes Et se aprima a meezina contra a door. [+]
1409 TA III,4/ 121 et pois que todo for ben amasado, estendam esta maça torra en pano de llino et tamaño que cubra todo o llugar rraudo, en que he a door et non lle tollan este enprasto ataa que se el non tire lleuiamente de seu. [+]
1409 TA III,4/ 125 se a danadura ou jnchaço se faz de ferida en alguun lugar duro ou de couçe de alguun cauallo poeras primeiramente toda a danadura ou jnchaço, despois filla as follas dalosna et da alffauega et do gigante et pisa todo con exulla uella de porco en booa cantidade et fage todo feruer densuun et lançalle pouco de mel et dazeite et de farina triga meixendo todo ataa que se coza et pois se cozer pono tibio con pano de liño como enprasto et llegao todo na danadura et este enprasto lle mudaras duas ou tres uezes no dia. [+]
1409 TA III,4/ 129 Para desfazer aquel callo ual moyto o maluisco et a Rayz do lilio et a Rayz do teixo et o baruasco pisado todo con exulla de porco et coyto desuun et posto como enprasto con hũa peça de pano, et rrenouar amyude ese enprasto duas ou tres uezes no día. [+]
1409 TA III,4/ 129 Para esto ual moyto a çebolla asada con myucas que nacen na terra et o ouo anaçado con azeite et asado ataa que espese, et poerlle esto caente todo como enprasto duas ou tres uezes enno dia, et uallem estos enprastos aa callosydade se for rrezente, mays se for uella et dura deuese rreer, como ja dixe, con hũa lançeta, escaruarena meudamente para del sayr todavya sange, depoys ponlle ençima sal et sarro de cuba, tanto de huun como doutro mudo ensenbra, ben mudo, et apertao ben con peça de pano, et leixo estar liado por tres dias; [+]
1409 TA III,4/ 131 filla o fenun et o gretum que quer dizer alfforua et a linaça et esquilla que quer dizer çebolla aluarrãa et termentína que semella algedran et a rreyz do maluisco tanto de huun como doutro por jgualdade et pisa moy ben todo con exulla uedra de porco et faz ende hũa masa et coze todo con uyno, meyxeo ameude ataa que se coza ben, depois ponllo caente qual uyres que o poderan sofrer en pano de lyno ao longo do nerueo que he jnchado et legao moy ben, et esto lle mudaras duas uezes no dia. [+]
1409 TA III,4/ 133 Et os cabellos asy tirados coze maluas et os farellos con seuo de carneiro en agoa et daquel caldo llaua as junturas danadas, et ponlle ençima como enprasto a sustança que ende fiqar et lija con huun pano et con corda et tenaa de dia et de Noite. [+]
1409 TA III,4/ 135 fage cozer os farellos ou semẽas do trigo en vinagre forte et mete con esto hũa peça de seuo, et mete todo ataa que espese feruendo ao fogo, et depois pono caente qual o poder sofrer sobre lla juntura jnsartillada, et llegao con huun pano et esto lle rrenouen duas uezes no dia; [+]
1409 TA III,4/ 145 Et Nota que se asaren en espeto de pano as postas da Cooura grosa, et colleren ende a grosseen en algũa cousa et poerena caente aqual tiraren de sobre llos braços no polmon que teuer o Cauallo no espinaço della aauondo et huun dia consumira todo o polmon et a destruira; [+]
1409 TA III,4/ 147 et seian caentes quaes as poder sofrer postas en hũa peça de pano ancho que çerque o pee darredor todo et llegeno ben et esto lle ponan duas vezes no dia. [+]
1409 TA III,4/ 149 Et fazese outra terçeira et non dana o tenpan ena huna en njhũa qousa mays tange et dana o uiuo da huña; [+]
1409 TA III,4/ 149 et por esta rrazon a primeira speçia, que de fundo dana o tenpan conpridamente, he perygosa porque o tuello he hũa tenrriduen dossos feita en maneira de huña et ena huña, et cria a huña et gouernaa et tiraa asy as rreyzes da huña toda. [+]
1409 TA III,4/ 151 prjmeiramente descobriras a encrauadura de fondo ataa o uiuo, cauando a huña ao llongo et llargandooa arredor da chaga para se non chegar a huña a chaga et descuberta a chaga llauen con vinagre a encrauadura depoys de sal mudo et pona ençima et stopas molladas en uinagre et llegem o pee danado con huun pano et cure depois a chaga duas uezes no dia asy como ia contey. [+]
1409 TA III,4/ 151 Jtem. Val para esto a crara do ouo anaçada con vinagre et con azeite et posta ençima con pano ou con estopas. [+]
1409 TA III,4/ 151 Jtem. Val para esto o poo dagalla et da murta et do llentisco metudo dentro na chaga, llauada ha chaga ante con vinagre forte, et Nota que todas llas danaduras dos pees ou das hunas que aueen por caion de clauo ou doso ou de fuste ou doutra qoussa qualquer que entre no uiuo da huña, ante que o pee ou a huña tangan para o cortaren como conuen deuenlle poer farellos ou semeas coytas con seuo de carneiro et con maluas en vinagre ataa que seian todos espessos et caentes quaes os poder sofrer et teellos abafados con pano, ben liados des a mañaa ataa as Noyte ou della Noyte ataa a mañaa. [+]
1409 TA III,4/ 153 prjmeiramente tolleras tanto da huña arredor da chaga que aia espaço conuiniuel ontre a solta do pee et aquella carne sobeia que chaman figo, depois talla o figo ataa açima da solla de que seyra o ssange, et estancado o sange pom ençima do figo esponsa do mar et apretaa ben con huun pano de lino et legao ben et non lle tollas esta sponssa do mar ataa que seia o figo todo comesto et rraudo da huña, et o figo asy rraydo cura da chaga que ficar asy como dito he das outras chagas dos pees. [+]
1409 TA III,4/ 155 desollem llogo a huña tirandolle o tenpan, pero aas uezes conueen que toda a huña dess ssolle, et aas uezes a meatade, et aas uezes hũa parte della segun que lle for a danadura grande ou peqena, para se liuraren por y aquelles humorres que deçeren aa door. [+]
1460 CI 1/ 95 Et porquanto a Espana aynda nõ avia conoscemento alguũ da fe de Ihesu Christo (conosçemento da fe de Ihesu), a comõ quer que ende en vida viera predicar o santo Apostollo et nõ podera conuerter saluo huũ, segũ diz o mestre Belet, ca era poblada et senorada a terra porlos gentijs. [+]
1460 CI 1/ 98 Et, porque en Espanã polulaua a grande eressia arriana et en Galiza outra eressia a que deziã preçoliana, et o dito arçobispo Leandro nõ podia tirar as ditas heressijas, tornouse a Constantinopla para que cõ abtoridade de todo o Cõçilio Constantino se viese a España a predicar. [+]
1460 CI 1/ 99 Ata este obispo Leonesindo rreynou ... os godos, et asenorearõ toda Espanã fasta a era de seteçentos et quorenta et sete años. [+]
1460 CI 1/ 100 Et, en este tenpo que asy foy perdida Espanã, leuantouse don Payo Faujlla et gaançou as Esturias et correu cõ os mouros, et rreynou dez et noue anõs; en tenpo do qual foy Emula, deçimo obispo de Yria, este foy santo home et rreligioso. [+]
1460 CI 1/ 100 Os quaes rreys catholicos ouveron moytas guerras et traballos por librar Espana dos mouros et Jnfiéés, et fezerõ muytas eglleias, et mosteyros et lugares rreligiosos. [+]
1460 CI 1/ 101 Et el rrey, quando esto oeu, ouvo grã gozo et alegria porlo señor Deus tener por ben de illumjnar toda Espana por tan glorioso et preçado thesouro. [+]
1460 CI 1/ 105 Et o dito santo Theodomjro, viçesion obispo de Yria, foy o primeyro obispo que rregeu a santa séé do apostollo Santiago en tenpo de Carlo o Magno, rrey de França, et de don Afonso o Casto, rrey d ' Espanã. [+]
1460 CI 1/ 106 Et quando el rrey et todolos que ende estauã virõ atan grande mjragre foron moyto espantados et os seus falsos criados, que lle leuãtaron o falso testemoyo, forõ Justiçados. [+]
1460 CI 1/ 109 Et ela espantada espertouse, et disolle huã voz: " -Sabe que, por tuas oraçoõs, o teu fillo he tornado aa cõpana dos santos, he perdoado de todos seus pecados et librado do poder do diabro por rrogo do apostollo Santiago". [+]
1460 CI 1/ 110 Et porque toda a España fora destroyda en tenpo del rrey don Rrodrigo, subJugada porlos mouros et feyta trabutaria, que lles dauã os rreys d ' Espanã cada año çen donzellas uirgẽes de maraujllosa fjrmosura, et çinquoenta moços, fillos dos nobres d ' España, et outros tantos fillos dos homes do pobóó. [+]
1460 CI 1/ 110 Et vençida a batalla, porla graça de Deus et aJuda do apostollo Santiago, el rrey don Rramjro, cõ consello et acordo de todolos de seu rreyno, poso esmolda para senpre en toda España desde Pisorga ata o mar oçiano: en cada Jugada de boys huã faneyga de t[r]ijgo ou de pan por voto para a eglleia do apostollo Santiago. [+]
1460 CI 1/ 113 Et ella espantada de tal vison continuou en JaJuus, et orações et en esmoldas por quorenta dias. [+]
1460 CI 1/ 114 Et quando o santo obispo Rroosende o veu sobre sy foy moy espantado, et cõ gran themor diso: [+]
1460 CI 1/ 114 Et comesçou de vsar moy mal: lançando aos bõos et antijggos das onrras, et menospreçando a conpanja et consello dos antijgos et sabedores, et destroyndo as onrras das dignjdades da eglleia, leuantando os rrapazes et pastores en ela. [+]
1460 CI 1/ 114 Et cõmo el rrey Rrenamjro oyse todas estas cousas, aJuntou toda sua cõpanja e proposo de vijnr a Santiago en rromaria. [+]
1460 CI 1/ 119 Et entõ don Pero Vimara, leygo moordomo del rrey, se apoderou eño bispado et teuo toda a terra de Santiago, et rroubou pobres et rricos, disipando os bees da eglleia, et a çidade et terra, tirando aa eglleia terra de Montãos, et o castello de San Justo, et terra de Cordeyro et outras terras et posisoos que lle estragou. [+]
1460 CI 1/ 122 "Pascasius episcopus seruus seruorum Dey carisimo filio Yldefonso Yspanjarum rregi salutem et apostollican benedictjonem, etc. Tua petiçõ porlla Eglleia de Santiago rreçebemos, e moyto nos encomendamos da destroyçõ desa eglleia. [+]
1460 CI 1/ 125 Et outrosy confirmou de nouo todalas donações et dadiuas feytas a Eglleia de Santiago porlos rreys d ' Espanã et porlos nobres fiees christaãos, et os votos que forõ estabilisçidos porlos rreys de Castella, deslo rrio de Pisorga ata o mar oçiano, poendo sentença d ' escomjõ a qualquer persona que passase contra o dito priujllegio, que foy dado anõ Dominj millesimo CXXII. [+]
1460 CI 1/ 125 Et se os d ' Espanã ante que rreçebesen as leys rromanas casauã, os fillos, segũ custume da terra, nõ fosen nj̃ seJan lançados das dignjdades da eglleia, ca nos despensamos cõ eles. [+]
1460 CI 1/ 126 Do qual o dito abbade foy moyto espantado et disolle asy: " -Yrmaóó muyto amado: [+]
1460 CI 1/ 131 Et fezolles dormjtorio, et rrefortorio, et cassas Jnçircuyto da eglleia; et doulles canpanas moyto bõas, et libros, et ornamentos et largos rreditus et posisóós en que se podesen manteer. [+]




RILG - Recursos Integrados da Lingua Galega
Seminario de Lingüística Informática / Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2018
Deseño e programación web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL