1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LI. é dun crerigo que onrrava as egrejas de Santa Maria e guardava os sabados, pero que era luxurioso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LII. é como un bon cavaleiro d ' armas, pero que era luxurioso, dizia sempre Ave Maria, e Santa Maria o fez en partir per sa demostrança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen quer que na Virgen fia | e a roga de femença, || valer -ll -á, pero que seja | d ' outra lee en creença. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pero que seja a gente | d ' outra ley [e] descreuda, || os que a Virgen mais aman, | a esses ela ajada. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Quen souber Santa Maria | ben de coraçon amar, || pero o tent ' o diabo, | nu[n]ca o fará errar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pero que os outros santos | a vezes prenden vingança || dos que lles erran, a Madre | de Deus lle[s] val sen dultança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pero que os outros santos | a vezes prenden vingança || dos que lles erram, a Madre | de Deus [lles val] sen dultança. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 524 |
[Esta é dun crerigo que onrrava as eigrejas de Santa Maria e guardava os sabados, pero que era luxurioso]. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 526 |
[Como ũu bon cavaleiro d ' armas, pero que era luxurioso, dezia sempr ' "Ave Maria", e Santa Maria o fez en partir per sa demostrança.] |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Delibra con tu amigo todas las cosas que ouieres (menester); (pero) primeramente sabe quien es el: porque muchos (son), que paescen amigos de fuera, e son falagueros de palabra, que han la voluntad contraria de lo que muestran. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E como quier que estos falaguen al ome; (pero) mas (quieren) ser amados que Et sse for mançebo mellor entendera e fara todalas cousas que ouuer de fazer con ajuda de seu amigo que solo. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Respondeo e disso que sse uerdade era que seu amigo dissera mal (del). que (teme) que sse mouera a dizerlo por algun ben e non por seu mal. a ssegunda guarda deuen (auer) os amigos enlas parauuas. gardandosse de non dizer cousa de seu amigo de que podesse seer enfamado (ou quelle) pode(sse) uiir mal por ende. pero disso salamon en ecclesiastico. quen desonra seu amigo de parauua destalla a amizdade que auia con el. outrossi non (se) deue rretraher nen posfaçer o hun ao outro. os seruiços e as aiudas que sse fezeren. e por ende disso talio que omees de maa uoentade son aqueles que rretrayen como en maneyra de afronto os bees e os plazeres que fezeron a seus amingos ca esto(nçe) non conuen a eles mays os que os rreçeben. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Verdaderamente e sin engaño ninguno deue (el) ome amar a su amigo; pero en la quantidad de amar, fue (departimiento) entre los Sabios: ca los vnos dixeron, que ome deue amar a su amigo, (tanto) quanto el otro ama a el. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Verdadeyramente e sen enganno nehun deue omee amar a seu amigo. pero enla quantidade do amor foy (departido) entrelos sabios. ca os huns disseron que omee deue amar a seu amigo quanto o outro ama a el. e sobre esto disso talio que esta non era amizdade con benõquerença mays era como (en) maneyra de merca. outros y ouo que disseron (que) deue homee amar a seu amigo quanto el ama (assi meesmo). e estos outrossy non disseron ben. porque pode seer que o amigo non sse sabe amar. ou non quere(n) ou pode(n) e por ende non seria conplida (a) amizdade que desta guysa ouuesse omee con seu amingo. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 123 |
Pero ſe auijr non ſe poderem con os donos dellas uozes ſobre ſsou ſolario, podem auer a ujçeſſyma parte della demanda ſegundo que manda la léé uoſa. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 124 |
Et podelo facer el dono del preyto por # su carta ou por ſeu mandado, pero que non ſeya preſente. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Mays ſe todos comecarem o pleyto de conſúú cada uno deles o pode ſeguir por ſi pero que os outros non ſeyam preſentes. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Pero mulleres ben podem ſéér persoeyras por padre, ou por madre, ou por auóós, ſe forem fracos por uellece ou por outra grande enfirmidade. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
E deue ſeer recebudo a ello ſe der fiador que ſegira el preyto et pagara todo o que for iulgado, pero que o non aya por firme nen por eſtauil aquel por que el defende, e atal fiadoria e dicta en latim iudicatum ſolui . |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
Pero que debedes a catar que a iuſtizea ſeya con dereyto ſempre. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Pero ſe o penſoeyro a ſabendas, ou por algun engano, alguna couſa fezer ou maenfeſtar eno preyto, ou a teſtemuyo que ouuer non quiſser dar, ou cartas que tena para prol de ſou preyto, o penſoeyro ſeya teudo de peytar quanto por el perdeu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
Et enmentre que elle era ala, pero que a el leyxara el rrey dom Afonso por herdeyro, com̃o e dicto, huũ conde do paaço del rrey [que auia nume Nepoçiano, quando uio que el rrey] dom Rramiro nõ era na terra nẽ sse açertara aa morte del rrey dom Afonso, coydou aquel cõde Nepoçiano que poderia auer o rreyno per força; |
[+] |
1295 |
TC 1/ 5 |
Os cristãos forõ logo tornãdo as espadoas pouco et pouco et tirandose afora; os mouros seguindoos todauia, chegar[õ] a hũu outeyro a que diziã Clauyo; pero tornãdo os cristãos sobre si, et lidando segundo o mellor que podiam; et tomoos aly çerca daquele outeyro a noyte todos, de guisa que nõ poderõ lidar, et assy se partirõ os hũus dos outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Pero con todo isto (isto) mor[a]rom y eses das naues aynda depoys desto y ena terra hũus poucos de dias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Pero açima todos se acharõ ende mal, ata que se acabou enos godos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Et enpos esto, contra aquella vĩjnda dos normãos, logo que o soube el rey dõ Rramiro, sacou sua oste muy grãde et foy lidar cõ aquellas gẽtes brauas; et prouge a Deus que tã de rrigeo fferirõ [en] elles que se uẽzerõ os narmães, pero que era gente aspera et forte, segundo conta a estoria, [et] morrerõ y muytos delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 19 |
Cartagena, Osca, Tolledo, Todella - pero que Tolledo auja ya dias que se alçara -, et po(y)s y a Lopo, seu priuado, por endeantado delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 25 |
Pero en cabo vençerõ Carlos et Loys seu jrmão Locario, o enperador. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et Bernaldo, pero que uençeu, muy grã pessar ouve por que nõ chegara a el rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Mays pero sse el rrey vẽer contra nos, como quer que me el queyra mal, nõ alçe nẽhũu de uos a mao contra el per nẽhũa guissa, ca muyto me pesaria ende se algũu [o] fezese. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et dizem outrossi que el rrey, pero que estaua yrado contra Bernaldo, que lle deu caualleyros et auer et envyo[o] para França, pero que achamos que en Espana morreu Bernaldo, assi com̃o dissemos ya ante disto et com̃o [diremos] eynda adeant [e] . |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Mays pero nõno fezerom elles tã en poridade que logo o nõ soube el rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et dom Bernaldo, pero que era cego, foyse depoys a Astorga et durou y vije anos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Pero ffezo derribar os muros da villa, senõ o alcaçar que ficou, en que el leyxou sseus caualleyros que llo teuessem et lle gardassem a villa et a terra dalj endeante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 52 |
Pero, en cabo, vençerõ os da hua parte et meteronse logo so o senorjo d[e] Abdala. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Pero Joham, papa, quisera que o ouvesse Loys Baluo, fillo do enperador Carllos, o Caluo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 57 |
Por que nos Deus posso en garda de toda a cristi[ã]dade porlla outoridade de San Pero, primeyro dos apostollos, que lle Deus outorgou, quando lle disse: "tu es Pero et sobre esta pedra começarey eu a mj̃a jgleia et a tj darey as chaues do rreyno dos çeos, et o que tu soltares sobrella terra, solto sera outrosi en[o] ceo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 57 |
Et disso[lle] outrossi Nostro Senor, quando alla en ssua payxom: rrogey por tj, que nom fallessca a tua ffe; et, quando tu fores conuertudo, confirma teus yrmãos"; et por (a)que(ll)a uossa fama bõa de uos, (o) bom rrey dom Affonsso, vẽo a nos et nos foy mostrada per uossa carta et per estes dous mandadeyros, Ssenoro et Desiderio, amoestamosuos da parte de Deus que persseueredes enos bẽes que tẽedes comecados, por tal que uos cobr[a] et uos acalçe a bẽeycom de Sam Pero et a nosa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 59 |
Et nos galardoaruollo emos este dom da beeyçom de Sam Pero. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 60 |
Et estas cidades que aqui auemos ditas, pero que os rreys das Asturas aas gaanarom, perderonse despoys por que as nõ poderõ rretẽer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Pero que diz dom Lucas de Tuj que, ante que el rreynasse, que fez isto, en tẽpo del rrey dom Garçia; |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Pero diz dõ Lucas de Tuj que el rrey don Sancho Auarca era este, que nõ sseu ffillo dom Garçia; et que el rrey dom Ordono ya entõçe sobre os mouros et que llj enviou el rrey don Sancho Auarca, quando o soube, aquel seu fillo don Garçia, con grãde oste, en ajuda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 74 |
Pero diz don Lucas de Tuy que, quando sse este rrey don Ordono sentiu doent[e], que se fezo leuar logo para Leom et y morreu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
Pero diz don Lucas de Tuy que, aquelles que tomarõ por juyzes, que erã muy fillos dalgo et d ' alto linagẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
Et, segũdo diz dõ Lucas de Tuy, este Layo Caluo nõ querria seer juyz nẽ seer a julgar; mays pero, por que os omẽes bõos [o] tĩjnan por ben, que o tomou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
E este Ffernã Rrodrigues foy padre de Pero Ffernandez, mays nõ do que disserõ Castelão. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Ca, pero que era Castella pequeno logar, senpre y ouve omẽes bõos et entẽdudos et muy leaas que punarõ en chegar seu senor aa mayor onrra que poderon et ao mellor estado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Pero el con todo esto nõ quedou de guerrear cõ os mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
O conde nõ sse pagou do cõsello que lle Gonçaluo Diaz daua, et foy muy sanudo, pero que o nõ mostrou nẽ lle recudiu brauamente, mays contrad[i]sole todo o que disera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Mays pero digo eu a isto que, poys que ome nõ pode escusar a morte nẽ fugir della, deue a morer o mays onrradamente que poder. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Et pero que o senor fezesse contra elles algũa coussa sen guissa, nũca elles teuerõ por ende sana vella cõdesada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Et o porco acolleusse a hũa coua du soya mẽer; pero nõ sse assesegou en essa coua et fugio para hũa hermida que auja en essa mõtana, et meteusse traslo altar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Et diziã [a] aquel logar San Pero. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Pero digoche tãto que seeras duas vezes preso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Pero que en outro logar diz ho arcebispo don Rrodrigo que alhogib, en arauigo, tãto quer dizer [como] "pestana" en castellão. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Et dissy foyse o conde cõ todollos seus para o moesteiro de San Pero -que era aquella hermida do o mũge [o] ouve por ospede [et] lle dise que vençiria aquela batalla, com̃o he cõtado ante disto - et deu y muytas nobrezas daquelas que acharõ ẽnas tendas dos mouros, et fez muyto algo ao mũge cuio ospede fora Poys que isto ouve assi feyto, o conde foyse cõ todollos seus para Burgos, et folgou y cõ sua cõpana ia quantos dias, et mandou catar maestres para garecer os que forã feridos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Don Nunu Laynes, bõa razõ auedes dita et departistes muy bem as cousas assi com̃o son; mays pero nõ semella guisado d ' alongar esta lide, ca hũu dia bõo que ome perde n[ũ]ca mays pode tornar a el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et lazerarõ os tollesãos et os gascões; mays pero, como erã muytos, aqueyxauã aos castellãos, et yasse cobrindo o cãpo d[e] omẽes mortos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et leyxou allj entõçe sua cõpana et foy cõ dous caualleyros a San Pero, por ueer seu amjgo frey Paayo, o mũge que lle disera a outra uez como uençeria Almãçor et as outras cousas que lle auiã a aque[e]çer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et, quando o conde aquillo ouvyo, pesoulle muyto de curacom, et entrou ena jgleia et ficou os geollos ante o altar de Sam Pero, et fezo sua. oraçõ desta maneyra, chorãdo muy forte dos ollos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et sabas que venceras Almãçor et todo seu poder, pero perderas y muyta gente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et, poys que Sam Millã ouve isto dito ao conde, sayo el de San Pero et foyse para Pedrafita, du leyxara sua cõpana. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Ca assi com̃o o ladrom que anda a furtar, uos apartades et andades et, pero que uos buscamos nõ uos podemos achar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Eu foy aa hermida de Sam Pero por veer a meu amjgo frey Paayo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Por que he mester que seiamos todos boos, ca nõ podemos fugir a nẽhũu cabo, pero queyramos: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Mays o conde, pero que era ferido, assy com̃o huuyou d ' entrar en acordo ante que o mouro, aremeteusse et deulli outro golpe tal que caeu logo o mouro morto en terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Pero sacarõ os castelaos aos mouros de suas pousadas et albergarõ y essa noyte, et acharõ y quanto ouuerõ mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Mays pero cõ todo esto nõ sse poderõ o segũdo dia vençer hũus nẽ outros, et aa noyte tornarõsse os cristãos a suas tendas muy lazerados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Pero nõ morre[y] asy desamparado; ca, ante que eu moyra, farey tal cousa ennos mouros que, en quanto [o] mũdo durar, sempre aiã que contar ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Conuẽ a saber [que] aquela hermida era aquela a que agora dizemos o moesteyro de Sam Pero d ' Arlança. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 119 |
Et en este ãno prendeu el conde Hyriberto Carlos, rey de Frãça, por que matara o conde Ruberte, et deytoo ẽno castelo que dizem Perome. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 122 |
Pero dizem algũus que lidou el cõ o conde Fernã Gonçaluez et que o matou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et o cõde, quando [o] oyu, pesoullj de curaçõ, ca sse tijna por maltreyto [de] beyiar mão a outrẽ; mays pero todauia ouue de yr ala. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Mays pero tijna o diaboo doutra guisa auolto o preito. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Mays pero nõ fezo que llj nada ualuesse do que el queria, ca tijna o conde de dentro muy bẽ fechada a porta et bem guardada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Mays pero nõ sse podjam avijr nẽ acordar en nẽhũa guisa, com̃o omes que estauã sem cabedel, ca hũus queriã hũa cousa et os outros outra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et que ueiamos agora que preço auemos et damos a hũu caualeyro soo, que pero que somos nos bem quatroçẽtos caualeyros, (et) nõnos atreuemos a fazer nẽhũa cousa sem elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Et, pero que uos desemparades [o canpo, eu aqui quero morrer. ] |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et amjgos, sobre todo esto a mester que guardedes lealdade; ca, pero que morre a carne, a maldade que o ome faz nõ morre et fica del a seus parentes muy mao herdamento. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Pero, se todolos tortos que me avedes feyctos quiserdes enmendar, assy como mjña corte mandar, dade[me] muy boos fiadores a elo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Pero por hũa razõ se me alçasse ẽna terra nõ faria sem guisa, ca me teendes meu auer forçado bem a tres ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 152 |
Quando el rey dom Sancho soube que era ydo o conde et com̃o o sacara a condessa, pesoulle assy com̃o se ouuesse perdudo o rreyno; pero nõ quiso seer errado contra a condessa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 157 |
Mays pero, ao cabo, ante que sse descobrisse tal atreuemento nẽno cometesse(m) publicamente, entendeu que sse nõ poderia teer contra el rey dõ Sancho de Leõ nẽ defendersse aly. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 162 |
Et mandousse leuar a Sam Pero d ' Arlãça, o que el fezera, com̃o dicto he, et que auya enriqu[ẽ]tado de dõas et de muytos boos herdamentos et doutras cousas, assy com̃o aqui he dicto en esta estoria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 162 |
Et leuarõno de Burgos a Sam [Pero] d ' Arlança, seu moesteyro, et enterrarono y muyto onrradamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 163 |
Et acaeçeu a aquel caualeyro que [en] hũu moesteyro que fezera o conde Garçia Fernandez y açerca do castelo de Santo Esteuo, ẽno qual moesteyro poserõ viijto mũges que trouxerã para y do moesteyro de Sam Pero d ' Arlãça, du iazia seu padre, que, aquel dia [da] fazenda, que oyu a missa primeyra que sse en aquel lugar disso cõ[n]o conde, seu senor, et cõnos outros caualeyros que y estauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
Et uyu hũu dia y ontre todolos outros a dom Garçia Fernandez, pobre et mal vestido, pero que era muy fremoso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
[Et] daquella uez foy astragado o moesteyro de Sam Pero de Cardena, et matarõ y CCCos mũges en hũu dia; et, iazendo todos enterrados ẽna caustra, fezo Deus muytos miragres por elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 172 |
Pero ẽna moeda et ẽna feytura dos panos et en[as] pinturas et ẽnos epitafios que fazia o nume de Ysem poyã y, et por el faziã todos oraçõ, ca el era rey et senor de todo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 172 |
Et fazendo esta uida atal, con suas molleres et con suas mãçebas, que lle fazia muyto ameude, per mandado d ' Almãçor, coydaua el et tijna que lle fazia en esto Almãçor muy gram seruiço; pero que llo el nõ fazia por al, senõ polo senorio que lle dera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Os caualeyros que sse precauã por lãçar forõ todos y chegados; mays pero nũca sse tãto traballarõ que podessem dar ençima das tauoas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Mays pero tãto uos rogo que me nõ feyrades outra uez por quanto uos amades o corpo, ca uolo nõ posso sofrer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Mays Gonçaluo Gonçaluez desuioulle a cabeça do golpe, assy que o nõ acalçou senõ pouco pelo ombro; et pero tã gram golpe lle deu que duas peças fezo do astil en elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Ca os jnfantes se apartarã a hũu lugar, con sua cõpaña -et podiã seer per todos CCos caualeyros - Mays empero tã bem o fezerõ o conde et Gonçaluo Gosteez que, daquela uez, nõ ouue y mays mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 179 |
Pero çerto uos digo que me pesa muyto, se el assy escapar de mj̃ que eu nõ aia dereyto del. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 182 |
Pero forõse ata Baruadiello ambos et dous en conpaña. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Mays pero tãtos erã os mouros que per nẽhũa maneyra, nõnos podiã sofrer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Pero con todo esto Gonçaluo Gonçaluez, o menor de todos [os] yrmãos, que estaua aynda por descabeçar, quando os yrmãos viu descabeçados ante sy, entẽdeu que assy yriã ata el, a la fe, et assi sse acabaria, et cono gram pesar et a gram sana que ende ouue, leixouse yr a aquel mouro que os es[c]abeçaua et deullj hũa tã gram punada ẽna gargãta, que deu logo con el morto en terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Ca eu - ouue outrosy xij fillos, muy boos caualeyros, et assy pela ventura acaeçeu que todos mos matarõ en hũu dia en batalla; mays pero nõ leixey poren d ' esforçar et confortarme. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 203 |
Et, pero que el era asaz entendudo(s) et cordo, nõ leixaua de ascoytar muyto loamineyros et omes maldizentes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 203 |
Et, poys que elles ouuerõ feycto esto, veõ o arçebispo; et, pero que llj diziã todos que sse guardasse do touro, o arçebispo, sabendo muy bem a razõ por que el rey fazia aquelo et que el nõ se tijna por culpado, nõ deu nada polo touro, nẽ leixou de yr sua carreyra, seu passo, pela praza du estaua o touro, ca per aly auya el d ' entrar [a] veer al rey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 211 |
Pero a cabo matarõ y [a] el et foy presa [a] çidade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 211 |
Pero m[ã]dou leixar hũa que estaua contra a porta, et aquelo leixou por ren[ẽ]brãça dos que verriã depoys. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Andados vijte ãnos do rreynado del rey dõ Bermudo -et foy esto ẽna era de mil et vj ãnos; et andaua outrosy entõ o ãno da encarnaçõ en IX çentos et lxaviijto ãnos - -, en este ãno Mudarra Gonçaluez, fillo daquella moura, poys que ouue X ãnos conpridos de quando naçera, fezoo Almãçor caualeyro; ca, assy com̃o conta a estoria, amauao muyto, ca era seu parente, et por que o vija esforçado et de boos custumes en todo, pero que era muy nino. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Mays pero Rroy Valasquez nõ sse ousou yr de di(j)a a Baruadiello et as perou a noyte, quando sse fosse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 215 |
Et conbateu Almãçor estes castelos, mays pero nõnos tomou n[ẽ] podo entrar a Beres dessa uez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 215 |
Et tornousse para Cordoua cõ gram pesar desto, pero cõ gram gaãça et cõ gram presa et muytos catiuos que leuou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 217 |
Pero con todo esto tomou as canpaas meores et leuoas cõsigo, por sinal de vençimento que auya feycto, et posoas por lampaas ẽna mesquita de Cordoua, et esteuerõ y lõgo tempo depoys. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 218 |
Entõçe el rey dõ Bermudo, pero que era mal doente de gota, fezosse leuar en andas et foy y con todo seu poder de seu reyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 218 |
Et, poys que nõ virõ a nẽgũu, chegarõ os cristãos ala aas pousadas dos mouros et acharõnas hermas, de guisa que nõ ouue y quẽ llj resposta desse, pero pregũta quisesem fazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 225 |
Et pero traballauasse el quanto mays podia de deytar do reyno a Ysem, se el podesse, meaçandoo muyto que, se lle nõ desse o senorio et se lle nõ partisse del, que o mataria por en. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 226 |
Mays pero, mentre que era nino, eno começo de seu reynado, com̃o dissemos, deu cõ pouco siso a sa yrmaa dõna Tareyia por moller [a] Abdalla, rey de Toledo, por razõ que o ajudasse contra el rey de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 226 |
Pero diz dõ Luchas de Tuy, en sua estoria per latĩ, que conposo estas razões, que o nõ fezo este rey dõ Afonso per sy soo, mays per consello dos altos omes do reyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 226 |
Et, doutra parte, que aquel Abdalla fazia semellãça que era cristão, pero encubertamente, et auya ia jurado [et prometudo a] el rey dõ Afonso de o ajudar contra os mouros a quequer que fosse mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 226 |
Pero este feycto daquel casamento nõ foy con prazer de dona Tareyia, ca lle pesou muyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 229 |
Et, quando chegou o conde Garçia Fernandez et vio tã gran mal en sua terra, nõno pode sofrer et, pero que a gente andaua partida ontre el et seu fillo, poso en seu curaçõ de morrer [p]o[r] defender a terra, ante ca viuer veendoa asy perder. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 229 |
Entõ os cristãos derõ grande auer aos mouros porlo corpo del, et leuarõno a enterrar ao moesteyro de San Pero de Cardena. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 233 |
Et, pero que llis defendeu Mahomade que nõ sayssẽ a elles, nõno leixarõ elles por esso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 233 |
Et, poys que sse ajũtarõ as ostes hũas con outras, ouuerõ muy grã batalla; pero, en cabo, uençeu Çuleyma cõna ajuda do conde dõ Sancho, ca lidauã os cristãos muy de rrigio et muy esforcadamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 241 |
Et os barbaris, pero que nõ ousarõ vijr aa batalla cõ el rrey et fugirõ, por todo esso nõ leixarõ de fazer pela terra per u yã quanto mal podiã, queymãdo et astragãdo quanto achauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 244 |
O conde, quando este mandado oyo que lle chegou, prouguellj muyto, pero deytoo en uagar et nõ quiso dar resposta aos mandadeyros tã agina, nẽ ante que nõ fezes[e] saber esta rrazõ a Ysem, rrey de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 247 |
Et matarõlle y muytos dos seus ademays, pero conprir[õ] o que el mandou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 247 |
Pero os da çibdade sayrõ a elles et matarõ muytos daquelles que entrauã aa çibdade, et forõ[nos] deytando et segudando ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 247 |
Pero en todo esto os berberis conbatiã de todas partes a çibdade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Pero Hayrã nõ leixaua cõ todo esto de traballarsse quanto podia en veer com̃o poderia alçar A[bider]rah[ame] por rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Pero uençeo Hayrã et trouxe muy mal os outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 263 |
Et este rrey dõ Uermũdo, assi com̃o conta a estoria, pero que era nyno de ydade, nõ quis semellar hũus nynos que som garridos et trauessos; mais, logo en começo de seu reynado, pelo spiritu de Deus que era en elle et cõ bõos cõselleiros que auia, que o guyauã, traballouse logo de fazer as igreias de Cristo et os outros logares que os mouros destruyrã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 264 |
Et, por que era forte et aspero en lide, et outrossi pola espiga, com̃o quer que nõ seia forte, per hu entra he aspera et faz y dano, a esta semellãça chamarõ a aquel caualeiro por sobrenume Aresta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 265 |
Et passou os portos de noyte, per meyo da neue, sen todo dano, pero cõ lazeira. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 269 |
Et ouuerõ y hũu torneo forte, pero nõ morreu y nẽgũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 269 |
Et o conde dom Fernã Guterrez, quando soubo daquel feito, pesoullj muy de curacom; et, pero que era mal doẽte, caualgou et seyu alla, et começou de trager mal os seus por aquello que cometerã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Pero diz aquel arcebispo dom Rrodrigo, et don Lucas de Tuy, que acorda cõ el, que ante matarõ o jnfante que nẽhũu dos caualeiros que andauã cõ el, et que o matarã ante a porta de Sam Johane Babtista, et nõno sabẽdo nehũu dos seus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Mays, [pero] que assi foy com̃o o arcebispo dõ Rrodrigo et dom Lucas contã en seu latĩ, diz aqui eno castelaao a estoria do rromãco do jnfante Garçia doutra maneyra, et conta en esta guysa: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
O jnfante, quando aquello uiu, cõ o grã pesar que ende ouue, pero que o tijnã preso, começou de tragelos mal et dizerlles: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Pero diz o arcebispo dom Rrodrigo que en Leõ foy enterrado, ẽna jgleia de Sam Johan, cerca do padre de dona Sancha, sua esposa, que sse quisera essa ora meter cõ el eno luzello, cõ tã grã pesar que auja por el que assi morrera; et tã grã doo fazia por el que toda estaua desmayada, que nõ sabia que fazia nẽ u estaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Et por esta rrazõ acordarõ de alçar por rrey a hũu nobre ome, que auia nume dõ Pero de Tares. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Mays esse dõ Pero, nõ sse guardãdo nẽ parãdo mentes en seu feyto nẽ aa onrra en que o queriã poer, começou cõ pouco siso a despreçar os omes onrrados et altos, et tẽelos en pouco, cuydãdosse que rrey et senor era ia ante que fosse confirmado en ello. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Mays, quando uirõ aquell[o] dous altos omes, que erã muy poderosos -et o hũu auia nume dõ Pero Tiçõ de Caterica et o outro dõ Pero Crin de Castella Aziã - querendo elles fazer lealdade contra seu senor natural, destoruarõ que nõ fosse rrey aquel dõ Pero Tares, et traballarõse quanto elles poderõ de fazer sacar do moesteyro aquel dõ Rramiro, [o] Mũge, fillo del rrey dõ Sancho, et alçalo rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Et os arangoeses, seendo hũu dia ajuntados ena çidade de Boyra, en suas cortes que faziã y para alçar rrey aquel dõ Pero que dissemos, alguus dos altos omes que y ueerã de Nauarra outrosi [a] aquellas cortes, quando virõ que os nõ saya nẽgũu a rreçeber, ouuerõ ende grã pesar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Mays dõ Pero Tiçõ, aquel alto ome que dissemos, quando soube que vĩjnã, sayo a elles et recebeos bẽ et onrradamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Et, por que [sabia que] dõ Pero Tares entra[r]a en [b]a[n]o et estaua folgãdo a sabor de si en sua casa, leuou aquell[e]s altos omes de Nauarra por ueer se os mãdaria entrar a el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Et, quando chegarõ aas portas do paaço desse dõ Pero, mãdou el aos porteyros que lli [nõ] abrissẽ a porta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Et elles, quando virõ aquello, partirõse dalj et forõ iãtar cõ dõ Pero Tiçõ, que os auja cõuidados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Poys (que) foy asi que, razoando aquelles altos omes en aquella corte por dõ Rramiro, o Mũge, enbargouse o feyto de dõ Pero Tares, de guisa que nõ foy rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Et en[tõ] os altos omes d ' Arangõ, cõ coydado et pesar da morte daquel nino, seu rrey, que lles ficara daquel rey dom Rramiro, forõ de cabo a[a] abbadia a el et sacarõno de cabo ende a dom Rramiro outra uez, et ouue de cabo sua moller et ouue en ela hũa filla, a que disserõ dona Peronyela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Et esta dõna Peronyela foy casada cõ o conde dom Rreymõ de Barcelona. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 292 |
Et ella, tãto que se uio uiuua, tornouse para Arãgõ et el rey dõ Pero, seu yrmão, a casou depoys cõ dõ Fradarique, rrey de Çezilia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 292 |
Et aquel dõ Afonso, yrmão de el rrey dõ Pero d ' Arãgõ, foy cõ grã caualaria a Cathalona per mar, cõ aquella dona Sancha, sua yrmaa, a onrralla en seu casamento que fazia cõ aquel dõ Fradarique, rrey de Çezilia, que foy depoys enperador. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 294 |
Et, pero que el rey dõ Pedro era muy bõo cristão, por que ueẽra en ajuda do conde, con que auia diuido, a defender os ereges, que sõ g[ente] sen [Deus], quiso Deus que morresse assy com̃o dissemos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 296 |
Com̃o rreynou dõ James, fillo del rrey dõ Pero d ' Arangõ et com̃o casou cõ dona Leonor, filla del rrey de Leõ |
[+] |
1295 |
TC 1/ 296 |
Pero ante morrerõ y muytos dos seus en batallas et en torneyos que ouuerõ y; ontre os quaes morreu y dõ Guillẽ de Mõtada, senor de Biarte, et dõ Rreymõ de Mõtada, seu primo cuyrmão, et dõ Xiri Guillelmez, fillo del rrey de Nauarra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 307 |
Et çercou a cidade de Leõ et, pero que se elles quiserõ defender, nõ poderõ, por que a çidade nõ fora laurada despoys que os mouros destroyrõ os muros da vila. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 308 |
Et quando naçeu foy seu padrino de babtismo hũu bõo clerigo a que diziã dõ Pero dePeriges. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 312 |
Et el rrey dõ Fernãdo era home de bõo talente et pesoulj muyto porlo mal que reçebera do yrmão; et pero cõ mesura et con piadade nõ llj quiso tornar cabeça a ello et foyllj sofrendo muytas cousas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 312 |
Et el rrey don Fernando ouueo de saber et ouue por ende muy grã pesar, pero que o encobrio muy bem, et sayusse do rreyno de Nauarra et uẽeosse para Castella. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 312 |
Mays al rrey don Fernãdo nõ xi llj oluidou o mal que el rrey seu yrmão auia coydado contra elle, et mandoo prender et fezeo guardar en Çea, pero que iouuo y muy poucos dias, ca o sacarõ os que o guardauã por muy grandes aueres que llis prometeu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 313 |
Et el rrey don Fernãdo reçebeu o reto et disso que lidaria por el Rrodrigo de Biuar, pero que nõ era hy a aquela saçon que auia pouco que casara cõ dona Xemena, sua moller. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 314 |
Et Rrodrigo, quando o oyu, prouguelli muyto et outorgou o que el rey dizia que lidaria por elle aquelle reto; pero que, ontre tanto que o plazo era, queria yr en romaria a Sanctiago, a que tĩjna prometudo d ' ir. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Et envioullj seus mandadeyros con que llj enviou dizer que llj fazia muy sen guisa en llj entrar asi pelo rreyno, et seendo seu yrmao; pero que lli queria sofrer o que auia feyto et queria auer paz cõ elle, com̃o cõ yrmão; et que llj sayse da terra, ca bem sabia el que el que llo uedar[i]a, se quisese, et que nõ llj fezese y mays mal, nẽ quisese que ouuese morte ontre elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Et, poys que foy morto el rrey dõ Garçia et foy sua oste uençuda, foy el rrey dom Fernando muyto alegre, pero foy mouudo cõ piedat et mandou aos seus que nõ fezessem mays mal aos cristãos, mays que sse uingasem dos (dos) mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Et, poys que el rrey don Fernando ouuo a onrra da batalla que ouue con el rrey don Garçia, seu yrmão, rreteuo en si o rreyno de Nauarra et foy senor do mays d ' España, pero que ficou por herdeyro do rreyno de Nauarra, des Ebro fasta os portos d ' Aspa, don Sancho, fillo de el rrey dom Garçia, que matarõ en Santo Ãrre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 323 |
Desi ganou Seuã et Gouea, que e en terra de Portugal, et outros castelos muytos en deredor; pero desta guisa: que ficassẽ y os mouros por seus uasalos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 324 |
Andados xvijte ãnos del rreynado del rrey don Fernando, que foy ena era [de] M et sateẽta et hũu ãno, foy el rrey don Fernando sobre Lamego; et, pero que a çidad[e] era muy forte, logo foy çercada en redor, et tãtos engenos lle poserõ et tãtos castelos de madeira et tã de rrigeo a cõbateu que per força a ouue de tomar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 325 |
Pero diz aqui don Lucas de Tuy que en outro tẽpo, quando este Abandola, rrey dos mouros, ganara Portugal, que catiuara este don Sisnando cõ outros muytos roubos que fezo; et, por que era tam boo aos mouros contra os cristiãos, que o tijnã os alaraues com̃o por rrey, asi que nõ (que) faziam cousa nẽhũa sem seu mãdado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 337 |
Et elles, veendo o muy grã poder da jgleia et outr[o]sy o muy grã dãno de Castella et Leõ, sse fosem tribu[t]arios, nõ sabiã que lle cõsellasem; pero en cabo cõsellarõlle que fose obedient[e] ao mandamento do papa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 346 |
Mays, poys que morarõ y muyto tempo et virõ que nõ venia o deluuyo, et que os rrios nẽ as agoas nõ seyam das madres, enpero fazia muy grãdes chuuyas que semellas[ẽ] o deluuyo de Noe, asegurarom[se] et deçerõ dos montes P[i]re[n]eos d ' España et pobrarõ ẽnos chãos et nas rribeyras do Ebro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 351 |
Mays pero quero fazer esto que el rrey de Saragoça me envia dizer; ca en cabo, se me mentir, eu verrey sobre elle et fio sobre a merçee de Deus que se nõ podera amparar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 356 |
E el rrei don [Afonso], quando vio as cartas, marauillouse que poderia aquelo seer, pero ẽuioulle diser que verria y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 357 |
Senor Ihesu Cristo, nẽbrete o preito que fezemos al rrey, noso padre; pero mal pecado eu fuy o primeyro [que quebrantey] a jura que fezemos a el rrey, meu padre, et tolly per força a mjna yrmaa dõna Orraca seu herdamento. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 360 |
Pero, se uos entenderdes que a y outro preito mellor, farey eu como uos mandardes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 360 |
Pero ouuerõ seu acordo de enviar pedir ajuda aos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 360 |
Et nõ quiserõ vĩjr cõ elle, pero que llj fezerõ muyta onra os mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 361 |
Pero en cabo forõ maltreytos os castelãos et foy ferido o conde dõ Moño, et preso o conde dõ Garçia et derribado do caualo; et forõ vençudos os castelãos et prenderõ el rrey dõ Sancho. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 361 |
Pero fezeo cõ coyta d ' acalçar os que yam fugĩdo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 364 |
Et ouuerõ hũa lide muy ferida, pero en cabo foy vençudo el rrey dõ Alfonso et foyse para Leõ, pero que ouue muy gram mortalda[de] dãbalas partes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 365 |
Et, quando vyo seu senor vençudo, pesoulle muyto, pero começoo d ' esforçar, dizendo que nõ desse nada por ende, ca o choro et [a] lidiçia todo he en Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 367 |
Et ya cõ ela o conde Pero Ansures. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 367 |
Et ela et dõ Pero Ansures falarõ cõ o Çide que os ajudase et lles fose boo contra el rrey, per que sayse el rrey dõ Alfonso da priiõ, cõ tal condiçõ que entrase mõge en Sam Fagũdo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 367 |
Et entõ ela ficou os geollos ante el rrey dõ Sancho, et o Çide et dõ Pero Ansures et outros muytos cõ ela, et pedirõ merçee por el rrey dõ Alfonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 367 |
Et depoys desto, elle seendo ẽno moesteyro, ouue seu consello cõ dõ Pero Ansures et seu da mõgia et foyse aos mouros a Toledo, al rrey Alymymõ, que o reçebeo muy bem et que lle fezo muyta onrra, et deulle muy grande auer et muytas dõas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 368 |
Et (que) forõ estes: dom Pero Ansures et Fernãdo Ansures et Gonçaluo Ansures, seus yrmãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 368 |
Pero, veendo a muy grande onrra del rrey de Toledo, com̃o era muy poderoso et senor de muy grande cauallaria et da mays nobre çidade que os rrey[s] godos o[u]ve[rã], começou[se] a doer en seu curaçõ, por que se vija en poder dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 371 |
Et el rrey dõ Afonso en esta sazom ouue por cõselleyro o conde dõ Pero Ansures. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 373 |
Conta a estoria que, poys que el rrey don Sancho soube com̃o el rrey don Afonso era en Toledo, sacou sua oste muy grande et foy sobre Leõ; et pero que os leoneses quiserõ amparar Leõ, (et) nõ poderõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 374 |
Et, empero que el rrey era mãcebo et lle vĩjnã est[õ]çe as baruas, era muy brauo et de muy gram curaçõ, et temyano muyto as gentes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 377 |
Outrosy tomou a terra al rrey do Alfonso et fezeo yr a terra de mouros estar[r]ado com̃o se fose aleyuoso, et foy tam desemparado que nõ foy cõ el senõ dõ Pero Ansures et seus yrmãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 377 |
Pero que, poys uos demãdades consello, daruoloemos nos moy de grado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 383 |
Senora, eu vim a Çamora a uoso seruiço cõ XXXta caualeyros muy bem guisados, asy com̃o uos sabedes, et eyuos seruido muy grã tempo a, et nõ ouue de uos galardom do seruiço que uos fiz, pero que uolo demãdey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 383 |
Pero nõ te mando eu que tu faças nẽhũa maa cousa, se a tu as pensada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 386 |
Pero dize o a(a)rçebispo dõ Rrodrigo que o nõ podera acalçar macar leuara esporas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 386 |
Pero que o nõ fez cõ couardia, mays cõ trascordo, nõ coyd[ã]do que tam grande era o dãno, mays que ya fogindo cõ meestria del rrey, ca se el soubera a morte del rrey nõ [o] deteuera nẽhũa [cousa] que nõ entrara enpos elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 388 |
[Et], pero que estaua tã mal ferido, nõ perdera a fala et tijna o ueablo ẽno corpo, et pasaua de parte a parte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 388 |
Et os nobles castelaos, parãdo mentes a lo que deuyam de guardar, com̃o aquelles que sempre guardarõ lealdade et senorio et dereyto et uerdade, (et) nõ se quiserõ arebatar, pero que era seu senor morto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 391 |
Et a dom Diego pesoulle muyto, pero que o encobrio muy bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 392 |
Pero tã en puridade nõno poderõ fazer que o os mouros nõ ouuesem a saber. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 392 |
Dom Pero Ansures era de grãde entendemento et sabia muy bem arauigo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 392 |
Et dõ Pero Ansurez sacoo a parte do camjno et cortoulle a cabeça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 392 |
Pero en cabo ouue el rrey mouro a saber as nouas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 392 |
Et, estãdo en cabo dõ Pero Ansurez ẽno camino, chegarõ os mandadeyros de dona Orraca, que lle contarõ todo o feyto com̃o era. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 392 |
Dõ Pero Ansurez (que) tijna que, se el rey mouro soubese a morte del rrey don Sancho, que nõ leixaria vijr el rrey dõ Afonso et que o prenderia ata que lle fezese grandes posturas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 392 |
Et dõ Pero Ãsurez dissolle que o nõ fezese por nẽhũa guisa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 392 |
Pero diz dõ Lucas de Tuy que lle dise que queria vijr a sua terra ajudar seus vasalos, se elle teuese por bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 392 |
Et diz o arçebispo dom Rrodrigo que llo gradeçeu muyto el rrey mouro, por que llj disso que queria yr a sua terra, ca ia el sabia muy bem todo o feyto de el rrey dõ Sancho com̃o era morto, et mandara teer os caminos et todos os pasos, que se nõ podese yr sem seu mãdado; pero que o nõ crija aynda por çerto, por que llo [nõ] dizia el rrey dom Afonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 395 |
Dom Pero Ansurez, com̃o era de grãde entendemento, mandou poer muytas besta[s] fora da vila, muy bem guisadas, que o nõ entendese nẽgũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 395 |
Et, quando [o] oyo el rrey, ouue ende muy grã pesar, pero nõno quiso mostrar aos mouros, ante elles deu a entender que nõ daua por ende nẽhũa cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 398 |
Et entõ veerõ y a elle muytos boos caualeyros, demandandolle as armas para lidar en seu lugar, mays elle nõnas quiso dar a nengũu, et chamou hũu seu fillo, que auya nume Pero Ares, que era muy valente caualeyro, pero que era pequeño de dias, et avya moyto rogado ao padre que o leixase yr lidar cõ dom Diego. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 399 |
Quando dõ Diego vyo que tanto se lle tijna, que o nõ podia vençer, vẽolle em mente com̃o lidaua por el rrey seu senor, que fora morto a muy grã treyçõ, et esforçouse muy bem quanto pode et alçou a espada et feryo a dom Pero Ares per çima do elmo, que llo cortou, et a loriga et o testo da cabeça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 399 |
Et Pedr Ares, cõna grã rauya da morte et do sãgue que xe lle ya pellos ollos, abraçou a çeruys do caualo, pero cõ todo esto nõ perdeu as estribeyras nẽ a espada da mão. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 399 |
Et elle, quando esto oyu, empero que estaua muy mal ferido de morte, alynpou a cara cõna manga da loriga, et tomou a espada cõ ãbaslas mãos, coydandolle dar per çima da cabeça, et errouo et deulle hũu grã golpe eno caualo, atã grãde que lle cortou os narizes mesturado cõnas redeas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 402 |
Pero nẽhũu nõ lle quiso tomar a jura, senõ Rroy Diaz, meu Çide, que lle nõ quiso bey[i]ar a mão nẽ rreçebello por senor ata que llj fezo a jura. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 402 |
Et aqui rogo a Deus et aa uirgẽ Sancta Maria que, se nũca o mandey nẽ me plougue ende tal morte moyra qual el morreu, pero que mj auya tolleyto o reyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 404 |
Pero foy muy sanudo el rrey contra o Çide et disse: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 404 |
Et este rrey dom Afonso en começo de seu rreynado mandou chamar a jnfante; et, por que ella era dõna de boo entendemento, todo o que auya de fazer et d ' ordenar ẽno rreyno faziao per seu consello della, pero que llo tijnã todos por grã mal, segũt que o conta o arçebispo dom Rrodrigo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 422 |
Et dom Pero Uermudes pos a sina ẽno mays alto lugar do castelo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 423 |
Et el rrey de Valença avia nume Camj̃, pero que dis a estoria en outro lugar que Bubetar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Et mandou a Pero Bermudes tomar a syna et castigouo com̃o fezesse cõ ela, et que se nõ mouese cõ ela meos do seu mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Et a Pero Uermudes prougue moyto et beyioulle a mão. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Et Pero Bermudes nõno pode mays sofrer, et disso ao Çide et aos seus que llj acorresem aa syna et foya meter ẽna mayor pressa dos mouros, rreçebendo muytas feridas et dando muytos golpes po[r] lle abater a syna, mays el tragia muy bõas armas et nõ llas podiã falsar n[ẽ] llas podiã derribar nẽ leuar a syna das mãos, ca era muy valente et muy caualgador et de muy grã curaçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 427 |
Pero cõuen que uos digamos quaes forõ boos en esta batalla en que tãto bem se fez, com̃o auedes oydo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 427 |
Primeyramente Rruy Diaz, com̃o mayor et mellor; et dom Aluar Fanges; et Martin Antolynes; et Pero Uermudes, sobrinos del Çide; et Muño Gustios, et Aluar Aluarez, et Martin Saluadores, et Felis Moños, et Guillẽ Garçia, que teue Mont[e] Mayor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 431 |
Senor, enviauolo o Çide, o que uos deytastes da terra; pero que, do que el gãana, enviauos este presente en seruiço, reconoçendouos senorio; ca elle viue per suas armas com̃o home desẽparado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 433 |
Et rrey dõ Pero d Arãgom et o conde dom Ramõdo ajudauam (ajudauã) Bel Alfange et auyã grã querella do Çide, por que aiudau[a] rrey Çalema. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 436 |
Pero, se quiserdes tornar aa voda, enviadenolo dizer et, ou nos daredes o que trouxerdes, ou leuaredes o que t[e]uer[mo]s. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 438 |
Et en outro dia entrou ẽno castelo de Monçõ, veendo el rrey dõ Pedro d Arãgõ, et foy por pre[y]tesia que ouue dos do castelo; mays, pero que o vio el rrey dõ Pero, nõ ousou lidar cõ elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 439 |
[Pero] en cabo vençeuhos o Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 443 |
Et el rrey dom Pero enuihou suas cartas ao Çide que sse partisse do castelo que estaua laurãdo; mays o Çide nõno quiso fazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 443 |
Pero en cabo vençeu o Çide et forõ vençudos el rrey dõ Pero et Aben Alfange. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 443 |
Et foy preso el rrey d ' Arrangõ et muytos altos omes, que forõ estes: o bispo dom Rramõ, et o conde dom Sancho Sanches de Pãpelona, et o conde dom Martinho de Portugal, et Gustios Nunes, et Muno Sanchez de Galiza, et Muno Soarez de Leõ, et o abade de Sagorie, et Yenego Sanchez de Conchasom, et Yemẽ Sanchez de Beruel, et dõ Pero Ansurez, et dom Garçia Ansurez, seu sobrinho, et Sancho Sanchez de Panpelona, et o neto do conde dom Sancho et Fernam Gonçaluez d ' Arangõ et Sancho Garçia de Alcaçer, et Vaasco Sanchez, et Sancho Gomez, moordomo mayor del rrey, et Garçia Diaz, et mays de mil omes de prestar, muy onrrados, que nõ podemos contar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 446 |
Et el rrey don Afonso, quando oyo esto, foy muy alegre, pero que lle pesou muyto, por que collerã ena vila el rrey de Badallouço. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 446 |
Et esto lle fez quatro ãnos hũu enpos outro; et, pero que a çidade era muy auondada, mays que nẽhũa das outras suas vezinas, nõ pode estar que nõ veesse a muy grã mingua cõ esta guerra tã grande que lles fezo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 449 |
Et, teendoa çercada [dessa] ue[z], pero que ella he muy forte (h)e esta [b]e[n] çercada de penas et a mayor parte della çercala el rrio de Teio, et estando sobre ella cõ muy grande oste com̃o y estaua, ouuelles de faleçer a vianda et ouuerõsse a dar al rrey dõ Afonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 451 |
Andados vijnte ãnos del rreynado del rrey dõ Afonso, que foy [ena] era de mĩll et çento et vijnte anos, et poys que ouue gaanado Toledo, por que foy cõquerida per moytas pleitesias, seg[ũ]do que uos auemos contado, elle seendo guardador de Toledo, elle seendo cõ grã traballo, pero que auia a rreteença da çidade, estaua en grã duda se esleeriã o arçebispo ou nõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 451 |
Pero estabeleçeu y tron[o], que es (ala) siella rreal, ata que fezesem segura morada cõ seu alcaçer; ca nõ auya y entõ se nõ hũu de paredes de terra, assy com̃o contã os ançianos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 452 |
Et os mouros nõ sse traballarõ de o contrallar com̃o fezerõ a outra uez, (et) pero que estauã y muytos omes onrrados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 460 |
Et ende adeante ficou este ofiçio en todo seu senorio, pero que en Toledo ficarõ seys jgleias, que som oge dia, que dam testemoyo do ofiçio toledano. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 460 |
Et entõ o ofiçio [r]o[m]ano, [tamben en]o salteyro com̃o [en] todas as outras leendas, foy rreçebudo en España, et guardarõ o que nũca guardarõ; pero que en algũus moesteyros guardarõ ia quanto tempo o ofiçio dos godos et ficou y o traslado do salteyro et aynda [o] r[e]z[ã] en algũas jgleias catadrales et enos moesteyros mayores. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 460 |
Pero por esso [o] ofiçio de Frãça anda per toda a terra comunalmente et en elle ofiçiam. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 462 |
Et troyxe cõsigo omes boos et dalto sangue; et espeçialmente troixe cõsigo [de] Mõsãto (et) a Sam Giraldo et Sam Pedro, que fezo capis[co]l et foy depoys arçebispo de Bragaa; et de Burgos (et) troixe Sam Pero, que foy primeyro arçidiano de Toledo et depoys bispo d ' Osma; et d ' Ogroño tro[i]xe a dõ Bernaldo, que foy capis[c]ol de Toledo et depoys obispo de Segobya et depoys arçebispo de Santiago. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 462 |
Et dessa meesma çidade troixe a dõ Pero, moço pequeno, et (o) outro a que diziã dõ Pedro, que foy obispo de Palença; et a dom Rramõ da çidade de Sabida, que foy depoys bispo d ' Osma et, depoys da morte de dõ Bernaldo, foy arçebispo da çidade de Toledo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 468 |
Et os mayores da villa entrarom en seu cõssello et cada hũu acordaua o que llj semelhaua; pero en cabo acordarõ de lle dar a villa et rreçebelo por senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 469 |
Et, pero lle esto fazia, nõ tijna seguro delle seu curaçõ, por que teuera cõ Abubecar en sua vida. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 469 |
Pero punau[a] quanto podia(m) polo seruir bem et lealmente, por tal de lhe fazer perder a maa voentade que delle auia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 472 |
Et envioullj hũu mandadeyro cõ seus presentes muy ricos, et envioullj dizer que nõ podia y uĩjr; pero que llo nõ fazia por outra escusa et que sempre seria a seu seruiço, et que llj pedia por merçee que llj leixase aquel lugar et que llj daria as rrendas delle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 472 |
Pero, se quisese poer y outro, que llj desse algũa cousa en que viuese, ca elle nõ queria senõ a sua carreyra et uiuer a sua merçee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 472 |
Et el teue que o consellauã bẽ, pero que nõ era asi. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 475 |
Conta a estoria que por rrogo del rrey era muy guardado o fillo de Abubecar, que llj nõ faziã nẽhũu mal; pero que estaua en sua casa que nõ ousaua ende seyr fora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 477 |
Et, tam grande foy o bem que oyo dizer del rrey dõ Afonso, que sse namor[o]u delle, pero que nũca o vira; mays por o boo pre[z] que delle oya. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 481 |
Entõ el rrey mandou derribar os baños da terra et fezo traballar os caualeyros en armas et en guerra; et, com̃o era de grã curaçõ, enpero auja muy grã pesar, esforçouse muy bẽ et guareçeu muyto agina da grã doença que auja. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 485 |
Et foy a fazenda muy ferida, pero que nõ foy y o Çide, por que o enviou el rrey a terra de Toledo, por que llj disserõ que entraua per ala muy grande oste de mouros; mays por os nosos pecados forõ os cristiãos uençudos et forõ fugindo do cãpo nõnos segudando nẽgũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 487 |
Et, pero Yuçaff auya muy grã poder et estaua cõ el o conde Garçia Ordones cõ moytos cristãos, nõ foy o[u]sado de lidar cõ el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 488 |
Pero que, ante que elle chegasse y, enviou y hũu alcayde, seu tio, et lidou cõ el rrey de Valença et vençeuho et perdeu y moytas armas et foy muy maltreyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 489 |
Et el rrey de Valença prouguelle muyto, pero que entendeu muy bem a rrazõ por que era. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 497 |
Et durou a batalla muyto, pero en cabo uençeu o Çide da boa uentura et fugiu o conde et perdeu y muytos bõos caualeyros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 499 |
Et queixauãse os mouros cõ este peyto que dauã al rrey et aos cristãos, pero que erã muy auondados de muyto pã et de muytos gaãdos que tragiã os cristãos, et tĩjnã muytos mouros catiuos que llis dauã muy grandes rendas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 500 |
Pero con todo esto leixou eno castelo muytas armas et a uianda que pode auer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 502 |
Et el rrey da vila era ia são, pero que nõ caualgaua nẽ daua por aquillo nada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 504 |
Et, quando vio que todo o poboo tĩjna cõ el et o ajudauã et erã a seu mandado et que tĩjna preso o algozil do Çide, creçeullj muyto [o] curaçõ, et parouse tam loução que nõ preçaua os mouros da vila nada, pero que erã mellores omes que nõ elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 505 |
Et jsto fazia el por abaixar hũu seu primo que auja nume Albafauch, que fora alcayde mayor da villa, pero que era o outro mellor de manas et de custumes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 506 |
Pero mandou o Çide que nõ fezesẽ mal aos lauradores et seguroos que laurassẽ pam et vino. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 510 |
Et os hũus acordauã que o enviasse et os outros que nõ; pero en cabo acordarõ que llo enviassem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 514 |
Et os mouros nõ gãanarõ en elo nada, ca perderõ logo o castello; et demays que Aburazĩ era vasalo do Çide et non llj fazia nengũu mal ena terra et, pola postura que ouue cõ el rrey d ' Aragõ, teuesse por enganado; pero encobrio muy bem, que o nõ quiso dizer a nengũu ata que ouue collido o pã d ' Aliazira Jucar et metudo en Jubala. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 515 |
Et el arre(n)pentiusse por ende; mays, enpero que viu a carta, nõ leixou de vijr por ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 517 |
Desy chegou mandado çerto aos de Valẽça com̃o a oste dos alaraues erã en Lorca et que vijnã per Murça, et que nõ tardauã por al senõ por que adoeçera o seu cabedel; pero que era ia são et que muyto agina seriã y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 518 |
Et, desque estas nouas soube, o Çide foysse para (a) sua oste; et estauam en muy grã duda se atenderiã os alaraues ou se sse yriã, pero teue por bem de ficar y ata que visse que podesse aquello seer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 524 |
Conta a estoria que o fezerõ seu endeãtado et prometeronllj que se guiariã per elle et per seu consello; et pero nõ era bem ligeyro de fazer, ca muytos dos poboos tĩjnã cõ os fillos de Abuagid. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 524 |
[Et] pero que Abeniafa vio que o faziã seu endeantado, disse que llj fezesẽ ende carta et que a reuorassem cõ seus numes os omes mays onrados da villa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 529 |
Et, por que os da uila [a]c[or]darõ que lhi enuiasse dizer "senhor" [a] el rrey de Saragoca, pesoulhi muyto, pero en cabo ouueo de fazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 530 |
Pero da uianda que achaua pelas casas tomaua elle para si a mais dela, et para as guar(i)das, et o al mãdauao vender en esta maneira: que nõ conprassem mais de para hũu mes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 532 |
Pero ala guisarõ eles com̃o enviarõ dentro a carta del rrey de Saragoça, en que dizia que enuiara muy grã presente ao Çide et que llj enuiaua rrogar que lljs nõ fezesse tãto mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 538 |
Et, quando chegou ao Çide, pesoulhi muyto cõ ele, pero nõ lho quiso mostrar, ca bẽ teue que nõ era para sua conpanha. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 538 |
Pero bẽ osmaua que, pois ali uehera, que faria delle boo et esforçado, enpero nõ quisese(se). |
[+] |
1295 |
TC 1/ 538 |
Et com̃o o Çide ya correr a uila, logo ao começo da çerca, quando duas, quando tres [uezes] cada dia, segũdo que auedes oydo pela estoria, (et) auia lides et torneyos cada dia, segundo que auedes oido ena estoria, pero que era senpre o Çide bem andante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 538 |
Et dom Aluar Fanes et Pero Uermudes et os outros [c]a[u]aleyros mais preçados a mesas altas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 538 |
Et assi andaua a casa do Çide ordinada, que cada hũu sabia hu se auia asentar a comer, et cada hũus punhauã quanto podiã por se asentar aa mesa cõ dom Aluar Fanes et cõ Pero Uermudes et cõ seus conpaneyros, hu quer que lhis acaesçesse en feito d ' armas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 540 |
Meu amigo, nõ sodes uos atal que merescades de seer comjgo aa mesa daqui adeante; mais asentadeuos con dom Aluar Fanes et cõ Pero Uermudes et cõ estes caualeiros boos, ca os uossos feitos boos que oie fezestes uos fazẽ seer boo et cõpaneiro deles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 543 |
Et o Çide enuioulhis dizer que llj dessẽ a vila, assi com̃o poserã cõ elle, senõ que juraua a Deus et a Sancta Maria que, se hũa ora passase de mays do prazo, que lljs nõ terria a postura que cõ eles auia, et demais que mataria os arrafees; pero con todo esto pass[ou] hũu dia de mays do prazo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 544 |
Pero forõ arrefeçando as viandas; et os que sse guardauã de comer, forõ cobrãdo, et os outros morriã todos, en guisa que auia muy grã chãto ena vila et muy grande morteydade ontre eles, assi que todos os cãpos erã cubertos de fossas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 546 |
Eu sõo ome que nũca ouuj rreyno nẽ soo de linhaiẽ de rreis; pero, delo dia que esta vila vi, senpre me dela paguey et cobijçey a seer dela senhor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 549 |
Et os mouros, quando o oyrõ, forõ muy espantados, pero bẽ sabiã que dizia uerdade quanto era na morte del rrey; mays pesaualljs por que seya da postura que posera cõ eles o outro dia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 551 |
Et dizede o que queredes et eu farey o que poder fazer; pero que a mjna morada seia dentro na vila, eno alcaçer, et que os meus omes tenã as fortelezas da vila. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 551 |
Et os mouros, quando esto oyrõ, ouuerõ ende muy grã pesar, pero que [o] encobrirom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 551 |
Quando esto oyrõ os mouros, pesoulljs muyto; pero, pois que ficauã ena vila, prouguelljs muyto por elo, et que lljs ficauã as mesquitas, que estorçiã de mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 553 |
Pero pedimosuos (por) merçee por seu filho, que est menjno et de poucos dias, que o mãdedes soltar, ca nõ a culpa eno que fezo o padre". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 555 |
Com̃o o Çide falou sua fazenda cõ dõ Aluar Fanes et con Pero Uermudez |
[+] |
1295 |
TC 1/ 555 |
Conta a estoria que essa noyte falou o Çide cõ dom Aluar Fanges et cõ Pero Uermudes et cõ os outros que erã de seu conselho, et ordenarõ com̃o fosse sua vida ontre os mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 556 |
Et foy muy ferida, pero en cabo vençeu o Çide et foy eno acalço, matãdo en eles ata Xatiua; et, yndo eno acalço, ferindo et matãdo, diz que morrerõ eno rrio de Xucar bẽ Vco mil omes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 557 |
Et mãdou que fezessem esta nomjna Martin Ant[o]lines et Pero Uermudes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 557 |
Et deu logo rrendas çertas para a mesa do bispo et para seus cooigos; et estabelleçerõ collações, et aa mayor diserõ Sam Pero et a[a] outra Sancta Maria das Uertudes, que era açerca do alcaçer, hu ya o Çide mais ameude. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 558 |
Conta a estoria que, depois que o Çide ouue uençuda a batalha del rrey de Seuilla, et a çidade feita obispado, segundo o que auedes oydo, uẽolhi en mente de sua moller, dona Xemena, et de suas filhas, que leixara eno moesteiro de Sam Pero de Cardena. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 558 |
Pero louuado seia senpre o nume de Deus que lli leixaua quitar a uerdade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 561 |
Et, desque esto foy acabado, foronse para Sam Pero de Cardena, et o porteyro del rrey cõ eles, que llis fezesse dar todo quanto auiã mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 561 |
Et por esta rrazõ ueherõ a Sam Pero de Cardena bẽ sateenta caualeiros et muytos escudeiros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 563 |
Et fezo logo chamar ante si Pero Uermudes et Martin Pelaes et contoullj as nouas que lli chegarã et com̃o tragiã sua moller et suas fillas (et) muy on rradamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 566 |
Outrosi mãdou a todos os outros que, logo que oy[ssẽ] o sinal a que sse auiã de juntar todos os da uila, que caualgassem, et os de pee que mouessem logo cõ suas armas aa igreia de Sam Pero. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 568 |
Conta a estoria que, outro dia ante que quebrasse a alua, fezerõ o sinal da cãpaa et ajuntaronse ena igreia de Sam Pero. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 568 |
Et mãdou a Pero Uermudes que tomasse a sua signa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 570 |
Muy grãde era a alegria que dona Xemena fazia et suas filhas, quando uirõ entrar o Çide eno seu caualo, pero que forõ marauilladas per com̃o uijna todo chẽo de sanguj. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 571 |
Conta a estoria que, a cabo de XX et çĩco dias que o Çide uençeu el rrey Vnes, enuiou dom Aluar Fanes et Pero Uermudes cõ seu mãdado a el rrey dom Alfonso, seu senhor, et ẽuioulhi en presente CCC caualos enselados et enfreados, et cada hũu hũa espada ata[da a]o arçõ, et a muy noble tenda que uos contamos del rrey Vnes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 571 |
Dom Aluar Fanes et Pero Uermudes foronse para Castela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 571 |
Et don Aluar Fanes et Pero Uermudes logo enpos elles, cõ toda sua conpaña. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 571 |
Et, desque chegarõ, dõ Aluar Fanes et Pero Uermudes beyiarõ as maos al rrey polo Çide, et disseronllj: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 571 |
Et mandou dar muy boas pousadas a dõ Aluar Fanes et a Pero Uermudes et a todas suas cõpanas, et todo o que ouuerõ mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 573 |
En el he ca nõ en mj̃; pero por uos ajudar enviemosllo dizer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 574 |
Conta a estoria que don Aluar Fanes et Pero Uermudes seyrõ de Valedollit et foronse para Ualença, sas iornadas cada dia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 576 |
Et forõ cõ el aas vistas o bispo don Iheronimo, et don Aluar Fanes et Pero Uermudes et Martin Antolines et Aluar Aluarez et Aluar Saluadores et Martin Pelaes, o Asturão, et outras muy grandes cõpanas, en guisa que hiã hi bẽ mĩll caualeyros muy bẽ guisados de corte et de guerra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 576 |
Pero diz a estoria que pesou a don Aluar Diaz et a Garçia Ordones, que nõ amauã o Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 576 |
A razõ por que uos chamey a estas vistas foy por duas cousas: a primeyra por uos ueer, que uos amo muyto et auja muy grã sabor de uos ueer, porlos muy grandes seruiços que mj auedes feytos, com̃o quer que en começo do rreyno uos ouuj yrado da terra; pero que, en guisa o fezestes uos, que nũca de uos ouuj desseruiço, ante mj fezestes del muyto, et exalçastes a cristandade, por que uos eu sõo muy teudo de uos fazer muyto bẽ et muyta merçee et de uos amar sempre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 576 |
Et o Çide enderençou para Valença et mãdou a Pero Uermudes et a Nunio Gustios que aguardassem et acõpanhassem os condes de Carrom, et que punassẽ en meter mẽtes por saber suas maneiras et seus costumes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 586 |
Et o Cçide, quando o ouuio, pesoullj muy de curaçõ, pero meteuo a ioglaria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 587 |
Pero diz, por que ouuio dizer que eras boo ome, que te quer fazer merçee, que lli leixes Ualença cõ todos seus termhos et que te uaas para Castela, et que leues todo teu auer et tua conpanha; et, se esto nõ quiseres fazer, enuiate dizer que te conbatera Valença et prendera ti et tua moller et tuas filhas et que te escarmentara de maa guisa, assi que quantos o oyrẽ dizer falarã ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 589 |
Et, desque foron seydos das estreituras das ortas, o Ccide ordenou suas azes: et deu a deanteira a dom Aluar Fanes et deu a sina a Pero Uermudes; et deullis quinẽtos caualeiros et mil et quinẽtos omes de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 591 |
Pero tam grande era o poder dos mouros que os nõ podiã arrancar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 591 |
Pero tãto os ferirõ aquele dia o Ccide et os seus que, des ora de noa en deante, foron os mouros arrancados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 591 |
Pero osmarõ que morrerõ ena batalla xvij mil pessoas; mais as [mais] gentes eno mar mor[rerõ]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 594 |
Meus filhos, pesame ende, mais pero tenoo por bem que as leuedes; et gradescouos o al que mj prometedes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 595 |
Et deullis çẽ caualeiros muy bem guisados, de que er[ã] cabede[es] Martin Pelaes, o Asturao, et Pero Sanchez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 600 |
Et, quando Martin Pelaes et Pero Sanchez oyrõ o mal que os condes auiã feito a suas molleres, ouuerõ muy grã pesar et uoluerõ contra eles muy sanudamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 600 |
Pero, quando uirõ os panos et as muas de suas senhoras, apartaronse cõ seus çẽ caualeiros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 600 |
Pero, se queredes as muas et os panos, mãdadeos tomar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 601 |
Conta a estoria que Martin Pelaes et Pero Sanchez cõ suas cõpanhas tornaronse ao reuredo hu ficarõ as donas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 601 |
Et Martin Pelaes et Pero Sanchez contarõllj o feito do mal et da desonrra que os condes fezerã a suas molleres, fillas do Cide; et pedironllj por mercee que lli pesase et que o estranass[e]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 601 |
Et ficarõ ena corte ata que dom Aluar Fanes et Pero Uermudes ueherõ a el rrey, assi com̃o o contara a estoria adeante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 603 |
Pero por muy grã sabor que ey de seruir ao Çide, uosso padre, soo aqui uehudo cõ este escudeiro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 604 |
Et Ordono, yndo seu camjno achouse con dom Aluar Fanes et cõ Pero Uermudes, que uijnã a el rrey dom Afonso com pre sente que lli enuiaua o Cide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 604 |
Et eles, quando o oyrõ, fezerõ muy grã doo; et, o doo acabado, disse Pero Uermudes: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 604 |
Et, senor, por que Martin Pelaes et Pero Sanchez uos diserã que erã mortas, segundo eles cuydauã, sabede, senhor, que som uiuas et (et) saas et sabemos hu som muy maltreitas, ca foron muy mal feridas con çillas et cõ esporoadas; et tomaronlhi as muas et os panos que llis eles nõ derã, ca assi nolo contou Ordono. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 604 |
Desto que disse el rrey prougue muyto a dom Aluar Fanes et a Pero Uermudes et beyiarõ as mãos [a] el rrey, et espedironse dele. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 604 |
Desi caualgarõ, Martin Pelaes et Pero Sanchez con eles, et forõse Ual d ' Esgueua arriba contra (a) Penafiel et a Rroa et chegarõ a Galomas et chegarõ aos rebredos de Corpes, hu as donas ficarõ desonrradas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 604 |
Et Martin Pelaes et Pero Sanchez os lleuarõ aa fonte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 607 |
Com̃o don Aluar Fanes et Pero Uermudez acharõ as fillas do Çide et as leuarõ onradamente |
[+] |
1295 |
TC 1/ 607 |
Et, quando foy a noyte, chegarõ a casa do ome boo, hu elas estauã, et dom Aluar Fanes et Pero Uermudes soos; et, desque chegaron aa porta, chamarõ o ome boo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 607 |
Et dali foisse Pero Uermudes para o Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 607 |
Et Pero Uermudes, quando chegou ao Çide, contoulli todo o feito com̃o passara con el rrey dom Afonso, seu senhor, et da onrra que mãdara fazer a suas fillas et com̃o queria sobr ' elo fazer logo cortes en Toledo, ende a tres meses, et com̃o mãdara logo enprazar (logo) os condes para y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 607 |
Pero do que Pero Uermudes lli cõtara (o) que passara con el rrey don Afonso ya tomãdo plazer, por que lli enuiaua mãdar que fosse aas cortes, ca fiaua ena merçee de Deus que aueria ende dereito do muy grã torto que rreçebera, nõno mereçendo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 609 |
Conta a estoria que, pois [que] Pero Uermudes [contou] ao Cide todo o que auedes oydo ante dona Xemena, que nũca quedaua chorando et matãdosse cõ muy grã pesar que auia, ca ela era mais morta ca uiua, et Pero Uermudes confortandoa et dizendo: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 609 |
Pero Uermudes, nõ seiades tã queixoso, ca o omẽ queixoso cuyda a adubar bem a sua fazenda et paraa por ende peyor; et çerto seede que, en quanto eu poder, que nõ ficara per mj̃; et fio por Deus que eu tomarey ende uĩgança et que tãta merçee me fara Deus (et fio tãto Deus) que nõ morrerey ata que a ueia et seia uingado ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 609 |
Et Pero Uermudes tornouse logo para Molina, hu erã as donas et Aluar Fanes et todas as outras cõpanhas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 611 |
Et moueu o Cçide da çidade de Valenca; et mouerõ cõ ele dom Aluar Fanes cõ duzẽtos caualeiros, et Pero Uermudes cõ çento, et Martin Antolines cõ çincoẽta, et Martin Fernandez cõ outros çincoẽta, et Feri Fern[ande]s et Ouieco [Sanchez] cõ outros çincoẽta, Martin Garçia et Martin Saluadorez cõ outros çincoenta, et Pero Gonçaluez et Martin Nunez cõ saseenta, Diego Sanchez d ' Arlança cõ çincoẽta, dom Muño, o que pobrou Cubiela, et Aluar Uermudes, que pobrou Osma, cõ quareenta, Gonçaluo Yanes de Burona et Muño Rrauya et Ynes Cornello cõ seseẽta, Martĩ Fernandez, senhor de Monteforte, et Muño Fernandez, que pobrou Pãpliga, cõ saseenta, et Diego Garçia de Roa et o Sarazĩ, seu yrmão, senhores de Aça, com çincoenta; |
[+] |
1295 |
TC 1/ 615 |
Conta a estoria que, depois que esto passou, mãdou chamar o Çide dom Aluar Fanes et Pero Uermudes, seu sobriño, et mandoullis que chamassem suas cõpanas; et dissellis: -Caualguemos et uaamos aa corte del rrey, ca per uentura nos uijmos fazer hũu rreto et quiça faremos dous ou tres dalgũus da corte que sse mouẽ contra nos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 617 |
Et leuantouse Pero Uermudez et fezo essa meesma demanda polla espada Tiçõ, et o Çide deulla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 619 |
Senor, o auer que o Çide demanda, que diz que llis deu, uerdade he; mays elles despẽderõ[no] en voso seruiço, por que dizemos que nolo deuẽ dar, poys que o despenderõ en uoso seruiço; pero, se achardes por dereyto que llo deuẽ dar, mandadellis dar prazo et yram a Carrõ, sua herdade, et farã entrega, asi com̃o uos mandardes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 622 |
Pero, loado seia sempre o nume de Deus, que, desque ouue caualo et armas ata aqui, nõ os condes de Carrõ, mays de uos afora nõ a rrey cristião que se nõ teuesse por bem entrego de casar con [ca]da hũa das mjnas fillas, demays estes aleyuosos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 623 |
Et os do Çide falarõ todos et pero er calarõ et non falou nenhũu, con medo del rrey et do Çide, que es taua hy. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 625 |
Conta a esto[r]ia que Ordoño, sobrino do Çide, yrmão de Pero Uermudez, que era caualeyro nouel, ca esse dia o fezera caualeyro o Çide, et sabia muy bem o preito das dõnas, da desonrra que llj os condes fezerã, quando oyo estas parauoas tã desaguisadas que diziã contra o Çide, pesoullj muyto et nõno pode sofrer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 627 |
Conta a estoria que, quando o Çide oyu o que disse o conde Garçia Ordones et que nẽhũu dos seus non falaua contra elle, tornouse contra Pero Uermudez et dissollj: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 627 |
Fala, Pero Mudo, por que estas calado? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 627 |
Disto pesou muyto a Pero Uermudez, por que o aficaua o Çide de taes parauoas en tã grã corte, et demays que llj chamou Pero Mudo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 627 |
Et Pero Mudo chamauao el por que era gago ia quanto, que llj trauaua a lengoa, quando queria falar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 627 |
Et por esto o chamou Pero Mudo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 627 |
Desi leuantouse Pero Uermudes et dise contra o conde Garçia Ordones: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 629 |
Et entõ leuantouse Pero Uermudes et foyse para o Çide, et disse: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 629 |
Et Pero Uermudez beyioullj a mão. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 632 |
Et eles gradeçeronllo muyto et nõ llo quiserõ tomar, pero que o Çide llis deu sas dõas muy graadamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 634 |
Et foron cõ ele hũa peça Pero Uermudes et Martin Antolines et Mono Gustios. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 638 |
Com̃o Pero Uermudez uençeu Diego Gonçaluez |
[+] |
1295 |
TC 1/ 638 |
Conta a estoria que Pero Uermudes, o que primeyro retou, que se ajuntou cõ Diego Gonçaluez, hũu por hũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 638 |
Et Pero Uermudes esteue firme et nõ teue en nada o golpe; et ferio a Diego Gonçaluez tã de rrigio que lli falsou o escudo et o perpõto et a loriga et meteullj a lança pelos peytos, en guisa que llj chegou çerca do curaçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 638 |
Et ficou a lança de Pero Uermudez en elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 638 |
Pero leuantouse Diego Gonçaluez et começou a deytar sangue pela gargãta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 638 |
Et Pero Uermudez meteu mão aa espada Tiçõ; et, quando a Diego Gonçaluez uio sobre si, conoceua bem et, ante que recebesse golpe cõ ela, conoçeu que era uençudo et que era uerdade o que Pero Uermudez dissera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 638 |
Et, quando os fiees ysto oyrõ, disserõ a Pero Uermudez que esteuesse quedo et que o nõ ferisse(m) mays, poys que conoçia que era uençudo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 639 |
Et Martin Antolines meteu mão a Collada, que era marauillosa espada, et deu cõ ela hũu grã golpe de trauesso a Fernã Gonçaluez, per çima da cabeça, en guisa que llj tallou o almofar da loriga cõ hũa muy grã peça do casco, de guisa que ficou tã mal ferido que nõ soube de si parte (nẽhũa); et, pero que tĩjna espada ena mão, nõ fazia senbrant[e] de ferir cõ ela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 639 |
Et perdeu as estribeyras, pero que as cobrou muyto agina et uolueu outra uez contra Suer Gonçaluez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 646 |
Et o almoxarife começoullj a contar sua fazenda, et dissollj com̃o era muyto esforçado, mays ca ome do mũdo et o que mellor tĩjna sua ley; "et en parauoa nõ a de mentir, et e muyto amigo d ' amjgo, et aas cousas uẽçudas muy piadoso et de merçee, et he muyto entendudo et muy peruiso en todaslas arterias; pero a tanto muy braua catadura et o que o nõ conoçe, quando o uee primeyramente, toma muy gram medo da sua catadura. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 653 |
Et, quando o soubo o Çide, pesoullj muyto, pero que o encobrio et nõ quis que nẽgũu o soubesse, nẽ nẽhũa cousa das que elle coyda[ua] a fazer en esta razõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 655 |
Pero tãta merçee ti quer Deus fazer, que a tua gente vença et desbarate rrey Bucar, et que tu, seendo morto, uençeras esta batalla, por onrra do teu corpo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 655 |
Todo ysto chi outorga Nostro Senor por meu amor, porla onrra que tu fezisti aa mjna jgleia do meu moesteyro de San Pero de Cardena. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 655 |
Pero querria que soubessedes como esta mjna fazẽda do meu corpo, ca çertos seede que [e]sto[u] ençima de meus dias, com̃o d ' oge a trijnta dias sera mjna postrimeyra uoentade; ca bẽ a sete noytes que veio visões et veio meu padre, Diego Laynes, et a meu fillo Diego Rrodriguez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 655 |
Pero seede çertos, cona merçee de Deus, [que] eu uos consellarey como os uençad[e]s en cãpo et com̃o gaãnaredes muy gran preço et muy grande algo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 657 |
Et por ende, como ysto a de seer, todo o leyxo ẽ mão do bispo et de don Aluar Fanes et de Pero Uermudez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 657 |
Et o segũdo dia ante que finasse mandou chamar dona Xemena et o bispo dõ Geronimo et don Aluar Fanes et a Pero Uermudes et Gil Diaz, seu criado et seu priuado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 657 |
Et uos, Pero Uermudez, leuade a mjna sina com̃o soedes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 658 |
Conta a estoria que en outro dia grande manãa vẽeron ant ' el dona Xemena et o bispo et dõ Aluar Fanes et Pero Uermudez et Martin Antolines et Gil Diaz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 658 |
Primeyramente mandou a sua alma a Deus; et mandou que o seu corpo fosse enterrado eno moesteyro de San Pero de Cardeña; et mandou y cõ seu corpo muy bõos herdamentos, per que oge este dia he mellor seruido o lugar et mays rico et mays onrado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 658 |
Desi mandou a todos seus criados et a toda sua casa algo, a cada hũu segũdo que o mereçia; desi mandou a todos os caualeyros que o aujã seruido, desque seyra da terra, muy grande auer; et mandou aos caualeyros que llj non aujã atãto seruido a cada hũu mĩl morauedis, et a atal dous mil, et a atal tres mil, et ende ariba, segũdo que era a pessõa; et aos escudeyros fillos dalgo que o aujã seruido a cada hũu quinẽtos morauedis, et a atal mil et a atal mil et quinentos morauedis; et mandou que, quando chegassẽ a San Pero de Cardena, que dessem de uestir a quatro mil pobres sayas et pelotes d ' estanforte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 658 |
Et para todo ysto conprir leixou por conpridores sua moller et o bispo dõ Geronimo et dõ Aluar Fanes et Pero Uermudez et Ordoño Uermudes, seus sobrinos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 658 |
Et, desque ysto foy asi ordinado, mãdou a don Aluar Fanes et a Pero Uermudez que, quando ouuessem uençudo el rrey Bucar, que se fossem logo para Castela et que conprissem todo o que el mandaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 661 |
Primeyramente seyo Pero Uermudez con a sina do Çide et cõ el quinẽtos caualeyros muy bẽ guisados que a guardauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 663 |
Et elles forõ muy marauillados, mays ca antes; pero con todo esto nõ ousarõ seyr aas tendas nẽ entrar aa villa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 663 |
Pero nõ foy tã pouco tempo; ca, segundo conta a estoria, forõ bẽ [C] LX ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 663 |
Et, pero a gãanou el rrey dõ James d ' Arangõ, sempre llj chamarõ depoys "Valença, a de me[u] Çide". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 665 |
Desi mouerõ de Sant ' Esteuõo et forõ a San Pero de Cardeña. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 666 |
Et, quando soube com̃o o Çide era finado, et en qual guisa uençera el rrey Bucar, et com̃o o tragiã tã apostamente eno seu caualo, seyu de Toledo a muy grandes iornadas, ata que chegou a San Pero de Cardeña por onrrar o Çide a seu enterramento Et o dia que y chegaron seyrõ a reçebelo el rrey de Nauarra et o jnfante d ' Arangon. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 666 |
Et entõ beyiaronllj as mãos dõ Aluar Fanes et Pero Uermudez et todoslos outros en lugar do Çide, et asi llo disserõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 667 |
Et morarõ os rrex et o jnfant[e] et o bispo et todalas outras conpanas en San Pero, fazendo muyta onra ao corpo do Çide, tres somanas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 667 |
Et outrosy ficarõ y dõ Aluar Fanes et Pero Uermudes et Ordono Uermudes cõ dõna Xemena et cõno bispo, ata que pagarõ o que o Çide mandara en seu testamento. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 674 |
Estes reys ambos auiã grã guerra et grã desamor cõ el rey dõ Afonso de Castela, empero que el rey de Leõ era seu tio, yrmano de seu padre; ca el rey dõ Sancho, o Deseiado, fora casado cõ dõna Brãca, filla del rey dõ Garçia, neto do Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 676 |
Et, pero que todos tomarã este consello, nẽhũu per sy nẽ todos en hũu nõ sse atreuerõ a llo dizer, temendo que llj pesaria por elo, en llj dizer que casasse sua filla cõ seu uasallo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 681 |
Pero, temendo sempre que a jgleia os mandaria partir, a elle et aa rreyña, por que erã parentes muy chegados, et casarõ sen despẽsaçõ de sancta jgleia, (et) daua todalas fortelezas aos seus, que as teuessẽ por elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 682 |
Cõta a estoria que, depoys que finou el rey dõ Afonso et el rey d ' Arãgom sse apoderou da terra, a reyna dona Oraca tolleu [a terra] ao conde dõ Pero Ansurez, seu amo, que a criara, gradeçendolle mal quanto bem et crianç[a] llj fezera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 682 |
Et elle tornou a terra a dõ Pero Ansurez, et elle fezollj menagem por ela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 682 |
Et per consello do conde dõ Pero Ansurez fezo logo cortes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 682 |
Et o conde dõ Pero Ãsurez, quando uyu o preyto desta guisa, por fazer lealdade et por conprir o deuedo que auya cõ sua senora, deullj a terra et foysse para el rey d ' Arangõ muy bem aconpanado et muy bem vestidos, elle et toda sua gente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 682 |
Et este feyto foy muy loado ao conde dom Pero Ansurez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 683 |
Et os castelãos, quando o souberõ ajũtarõse en hũu cõno conde dõ Gomes et cõno conde dõ Pero de Lara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 684 |
Et os castelaos pararõ suas azes en esta guisa: ena primeyra aaz a signa da reyna, sua senora, et derõ por cabedel o conde dõ Pero de Lara; et da outra aaz ya o conde don Gomez por cabedel. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 684 |
Et foy tã ferida que morrerõ y muytos d ' ambalas partes; pero en cabo forõ vençudos os castellaos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 684 |
Et el rey tornouse para Castela, queymando et astragando quanto achaua; pero muy perdidoso da sua gente, ca auja perdudos os mays et os mellores caualeyros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 685 |
Et depoys desto, pero que el rey era minjno, ajũtou muy grande oste et foy sobre os arangoeses, que tijnã as fortolezas en Castela, et começarõnas de conbater. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 685 |
Pero sobre esto ay gram desacordo, que dizem hũus que morreu y; et os outros dizem que nõ morreu, mays que foy vençudo et que sse foy a perder, que nõ appareçeu mays viuo nẽ morto; et outros dizem que foy enterrado en Monte Arãgom, et que o sacarõ os cristãos de terra de mouros por muy grande auer; et outros dizem que seyu da batalla uiuo et que se fezo romeu depoys a grã tempo, et que sse amostrou a muytos de Castela et de Leõ et d ' Arangõ, que bem uirã que aquel era. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 689 |
Pero ouue en ela du[a]s fill[a]s [et hũu fillo]: dõ Fernando et dõna Sancha [et dona Aldõça; et finarõ logo dõ Fernando et dõna Sancha] et ficou dõna Aldõça por casar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 699 |
Et elles tomarõ a escudela ante, ca nõ o auer, pero era muy grande. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 704 |
Et ueerõ a el Garçia Gonçaluez d ' Açã et o conde don Enrique et dõ Aluaro, seu yrmão, fillos do conde don Pero de Lara et da condessa dona Eua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 704 |
Pero que era ome de muy gran curaçom, et criara o jnfante desque naçera, et faziaxillj muy graue. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 704 |
Pero, por partir contenda da terra et porlla grã segurãça que llj fazia o conde dõ Enrique et seus yrmãos, creeuos et acomendoullis el rey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 704 |
Fernã Royz et Aluar Ruyz et Pero Royz et Guter Royz; et hũa filla, que ouue nume dona Sancha Ruyz, que foy moller de Aluar Roys de Gosmã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 707 |
Conta a estoria que Pero Nunez, hũu caualeyro de Fonte Almexj, (et) que era boo et leal, que tomou el rrey seu senor sub a capa, et caualgou en hũu caualo, et foysse quanto mays pode, en guisa que chegou esse dia a Santo Esteuã de Golomas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 710 |
Pero que dõ Fernan Rruyz canbyou as armas, cõ medo da lança do conde dom Manrrique, que feria mortalmente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 711 |
Et estaua y hũu caualeyro toledano, a que diziã Pero Diaz, et dise: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 713 |
Et el rrey, per c[õ]sello do conde d[õ] Mono et dos outros condes et rricos omes, cobrou os lugares que llj auia tomado seu tio; ca, enpero au[i]am feyto menagem al rrey de Leõ por ellas, quando vijam al rrey, seu senor, logo llas dauã et o rreçebia muy bem, por que moytos delles lazerarõ depoys; mays elles, mays queriam seer lazerado(res)s, ca nõ seer desconoçudos a seu senor natural. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 717 |
Et, pero que er[ã] sogro et genrro, pouco estauã en paz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 718 |
Pero que dom Fernã Rruyz parousse en hũu lugar cõ toda sua gente et n[õ] sse quiso vençer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 718 |
Et dõ Fernã Rruyz disse contra o conde dõ Mono que ia o elle tijna preso, pero nõ veera [a] outra uez aa menagem que llj fezera, que veesse a sua [priiom]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 718 |
Pero que dõ Fernã Rruyz, teendo que sse onrraria en ello, disselle que llj fezesse menagem, que se veesse a sua priiom a dia çerto et plazo asinaado, et que ll[e] leixa[ria] yr soterrar seu yrmão Aluar Guterrez, et que folgaria das feridas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 718 |
Et elles que llo gradeçerõ moyto, pero que o conde dõ Mono coydou que llo dizia com̃o en rramo d ' escarño. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 718 |
Et ela logo casou cõ Pero Arias; et ouue en ella a dom Rrodrigo Perez de Vilalobos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 718 |
Et ouue en ela dõ Pero Fernandez, o Castelão, que foy om̃e de grã fazenda et muy onrrado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 724 |
Pero en cabo ouuesse de partir daquella moller per santa jgleia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 726 |
Pero matarõ cõ hũa seeta o alcayde [de] Monteagudo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 726 |
Et iouue y desacordado bem meyo dia, et pero comũgou ante dela terra et acom[en]dou sua alma a Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 726 |
Et por esto ouue muy grande contenda ontre el rrey de Castela et el rrey de Leõ, pero sempre pode mays et ualeu mays el rrey de Castela, et gaanov villas et castelos del; mays quanto delle gaanara todo o queria para seu neto o jnfante dõ Fernando, fillo del rrey de Leõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 726 |
Pero que este rrey dom Afonso, seendo ia uello sacou sua oste et foy sobre os mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 730 |
Pero que eno seu tempo perderõ Calatraua, et depoys a cobrou este rrey meesmo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 731 |
Et, pero que el rrey era mançebo, entendeu que era por aquelo que llj enviara dizer Nostro Senor, polo erro que fezera contra el, que llo coomaria, asi com̃o llo enviara dizer pelo angeo, segũdo que o a contado a estoria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 735 |
Et, pero que el rrey estaua muy coytado por seu bõo fillo, que muyto amaua, non xi llj oluidaua d ' ir aa batalla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 738 |
Et rricos omes de Castella: don Diego Lopez del Faro, et os condes de Lara don Aluaro et dõ Fernãdo et dõ Gonçaluo, et Lopo Diaz, et Rroy Diaz de los Cameros, et Aluar Diaz, seu yrmão, [et] don Gonçaluo Rroyz Giron et seus yrmãos, et muytos outros nobles omes que seria longa cousa de contar; don Pero Ares, maestre de Sanctiago, don Guarĩ Arnaldez, prior de San Iohan, don Rroy Diaz, maestre de Calatraua, dõ Gomes Ramires, meestre do Temple. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 740 |
Pero en cabo fezerõ de sy quatro partes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 740 |
Pero en cabo ueerõ a dizerllj que nõ aujã vianda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 742 |
Pero osmaua (osmaua) que os cristãos que enflaqueçeriã et morreriã cõnas maas aguas; et demays que llis faleçeria a vianda et se tornariã muytos delles; et el que sse enbarataria cõ elles, et elles que sse nõ poderiã defender cõna grã flaqueza. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 744 |
Mays enpero nõ crijam por çerto o que lles el dizia, et rreçeauã de sse auenturar per consello de hũu ome tã sotil. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 744 |
Pero en cabo enviarõ cõ elle dous rricos omes muy bem guisados, por saber se era asy com̃o o pastor dizia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 745 |
Dõ Diego Lopez tijn[a] cõsigo quinẽtos caualeyros moy bem guisados, et seu(s) fillo(s) Lopo Diaz, et Pero Diaz, seu cormano, et dõ Enẽgo de Medonça et seus sobrinos Sancho Fernandez et Martin Nunes de Fenoiosa; et era seu alferez dom Pero Aras, que teue aquel dia o seu pendom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 745 |
Et el rrey dom Afonso ya na postrimeyra aaz, et ya cõ elle o arçebispo de Toledo dõ Rrodrigo, et dõ Aluar Peres de Lara, que leuaua a sua signa aquelle dia et que gaanou boo prez cõ ela; et o conde dõ Fernando et Gonçaluo Rruyz Girõ et seus yrmãos, et Mono Rrodriguez et Pero Rruyz et Rrodrigo Rrodrigues et Aluar Royz et dõ Gil Mãrrique et dõ Gomez Manrriquez et dõ Afonso Telles et dõ Garçia Telles, et Fernan Garçia, et Abril Garçia, et Roy Garçia, todos tres yrmãos, et dõ Rrodrigo Pere de Vilalobos, et dom Guillem Gomez, et dõ Gonçaluo Yanes, que foy depoys maestre de Calatraua, et dõ Guillem Peres, et dõ Mono Perez de Gosmã, et dõ Tibalte de Blascõ, et outros omes onrrados que aqui nõ som contados, et os caualeyros de Toledo; et conçelos o de Medina del Cãpo et o de Valedolide et o de Olonedo et o de Cõca et o de Tollar et o de Plazença et o de Beiar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 745 |
Et y[ã] cõ elle seus Rricos omes: dom Almerique, et dom Pero Núñez de Hecha, et Pero Garçia de Peynes, et Gomes Garçia de Angonziello, que leuaua a sua signa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 745 |
Et deu a deanteyra a dõ Garçia Rromeyro; et ena hũa costaneyra ya dõ Seme Coronel et Dato de Fouzes et dõ Arnal Pardo; et a outra costaneyra deu el rrey a dom Pero Maça (a) de Collera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 745 |
Pero yam todos bẽ acabdelados, segũdo conuĩjna. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 745 |
Et aly hu estaua a tenda fezo fazer hũu curral de omes armados de pee muy espessos, atados hũus cõ outros cõ cadeas, por que nõ podessem fugir enpero quisesem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 749 |
Et dom Diego estaua en muy grã presa, ca nõ tijna cõsigo mays de quareenta caualeyros; pero, por presa que llj derõ, nũca o poderõ sacar daquel lugar, ante custaua muy car[o] a quẽ se (e)lle acostaua Outrosi dõ Garçia Rromeyro, que tijna a deãteyra del rrey d ' Arangõ, feria enos mouros et quebrãtou as azes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 749 |
Et ferirõ tã d[e] rrigio enos cristãos que os fezerõ estar en si, asi que algũus ouue y com̃o uẽçudos, et leuauã as sinas arastrando, pero nõ dos nobres omes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 752 |
Et el rrey d ' Arangõ tragia hũu golpe de lança pelos peytos, et sayallj o algodõ do perponto, pero nõ chegara aa carne. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 752 |
Et en aquelles dous dias que y folgarõ os mays dos cristãos nõ queriam queymar senõ astas de lanças et de seetas, das que os mouros tragiam, o que om̃e nõ pod[er]ia creer, pero fosse uerdade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 756 |
Conta a estoria que (desque) ficou el rrey don Afonso en Toledo ia quanto tempo, por que estaua muy fraco do grã traballo que leuara; mays enpero nõ pode estar que en aquelle ano nõ sacasse [sua] oste eno mes de febreyro, et çercou o castelo de Donas, et tomoo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 756 |
Et entõ veẽo a maladura de Deus en Espana, que foy o ãno tã mao et tam apertado que cayã os omes mortos de fame, pedindo pam et nõ llo dauã; ca, pero llj el rey fazia muyto bem et muyta merçee, et lles daua muyto por Deus, nõ podia poer consello. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 756 |
Et, pero tãta foy a pestilençia ẽna terra, o muy noble rrey nõ quiso cansar de fazer bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 756 |
Et por esta razõ fezerõ maestre en Alcãtara, pero que foy obediente a Calatraua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 759 |
Pero, quando a rreyna viu o consello que llj dauã, mandou chamar todos os omes boos da terra a cortes a Burgos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 759 |
Et, quando forõ ajũtados, disse ella com̃o tijn[a] por bẽ de dar seu yrmão el rrey ao conde dõ Aluaro en guarda, et que llis rrogaua que a conssellassem com̃o fezesse, ca ela nõ queria fazer nẽhũa cousa sen seu consello delles todos; pero todavia dizendo ben del conde, et que a elle conuijna que teuesse el rrey mays ca outro nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 759 |
Pero a rreyna, temendo o que depoys auẽo, ante que llo metesse en poder, fezo jurar sobre os santos auangelios et sobrela cruz, os geollos ficados, que fosse amigo del rrey, enteyro et uerdadeyro, et leal vasalo et que o conssellasse sempre bem, et que acreçentasse sempre sua onrra et sua prol, catando dereytamente sua onrra, et que llj guardasse o corpo de dãno, et que nõ tollesse terra a nẽhũu rrico ome sẽ seer oydo sobre ello, et que mãteuesse dereytamente a terra et as çidades et os poboos a seus foros, [et] que nõ tomasse herdamento nẽ desse a nẽgũu sem mandado da rreyna, nẽ fezesse nẽhũu grã feyto sem ela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 763 |
Pero nõ foy creudo o cõde deste asacamento mao, et foy a rreyna teuda por sem culpa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 763 |
Pero que el rrey sempre enviaua rogar a sua yrmaa que lle enviase hũu ome boo en que fiasse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 763 |
Pero nõ pode yr tan en puridade que o o conde nõ ouuesse de saber, et mandoo prender et envioo a Alarcõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 764 |
Et, pero el rrey era muy pequeno et ela era muy grã dona et muy guisada, fezo en ela todo seu conplimento. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 764 |
Et, pero que passou çerca Burgos, nõ quiso veer sua yrmaa, que era y, por que nõ quiso o conde que a visse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 765 |
Pero cõ esta condiçõ: que, quando finasse el rrey de Leõ, que ficasse o rreyno al rrey dõ Anrrique; et que llj desse logo Sãt Yuanes de la Mota. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 767 |
Et veerõ cõ elle o conde dõ Aluaro et seus yrmãos, et Martin Nones de Fenoiosa et seus fillos, [et] Garçia Ordonez, et Guillem Gomes, et dom Gomez Mãrrique, et dom Rruy Mãrrique, et dõ Yenego de Medõça, et Pero Gonçalues de Maroño, et outros muytos cõ elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 771 |
Conta a estoria que, estando el rrey en Ualedolide, veerõ a el os omes boos das uilas de la Estremadura dalẽ serra, pero que se aj[ũ]tarõ primeyramente en Segouya. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 771 |
Et passou per Castroxeriz, que tijna o conde dom Fernando, et foy ontre Palença et Carrõ para sua terra, Cãpos ajuso, et entrou en seu rreyno; pero que, en tornandosse, quanto achou do bispo de Palença todo llo astragou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 773 |
Et mouerõ logo ende et for[õ]sse para Nauarra et o Nauarret et derõllos logo; pero que Nauarra per força a tomarõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 776 |
Pero cõ todo esto sacou el rrey de Leom sua oste. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 776 |
Pero que lle matarõ muy grã gente, que forã correr a hũa aldea. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 777 |
Bem semella que uos pesa muyto do meu bem; pero muyto uos deuia a plazer auerdes hũu fillo rrey de Castela, que sempre sera a uossa onrra et a uosso seruiço; que nõ a rrey cristão nẽ mouro que, rreçeando a mj̃, se uos enfeste. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 780 |
Et, pero os mouros erã muytos, v[ẽ]çerõnos duas vezes; mays tã grande era o poder que lljs faziã muy grã dãno et matarõ ia quantos caualeyros cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 786 |
Et foy a fazenda muy ferida d ' ambas as partes, pero prougue a Deus et vençerõ os cristãos, et durou o acalço bem çĩco legoas, ferindo et matando, (bem) de guisa que se perderon y bem vijnte mil mouros, ontre mortos et catiuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 789 |
Et enviou logo para ala a dom Aluar Perez et a dom Afonso Telles, que erã y cõ el, et a don Pero Gonçaluez, meestre de Santiago, et a dom Gonçaluo Yanes, maestre de Calatraua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 797 |
Et essa villa de Queyiada era ia feyta et enderẽçada ia quanto; pero aynda a tĩjnã os mouros que y morauã d ' antes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 799 |
Abehũc vio alj seu poder grande et o dos cristãos muy pequeno contra o seu; com̃o quer que a oste dos cristãos grande parecese polo apressuramento da pressa que os apressurau[a] muyto, pero [con] todo esso era nimigalla contra a vista do poder de seus eemjgos; ca sen conta era grande a caualaria dos mouros, poys a da gente de pee nõ ha quẽ llj dar podesse conta, saluo que serras et cãpos todos erã cubertos de todas partes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 799 |
Et forõ as azes dos mouros vijte, que ena que meos auja era de mill et quinẽtos caualeyros arriba, et en tal dous mil; a que os cristãos nõ podiam de ssy fazer hũa soo, a mays pequena que ẽnos mouros auya, pero que era y cõ elles fillo del rey de Beeça -ca el rey de Beeça era vassalo del rey dom Fernando; et, desque soube que o infante entraua en caualgada, enviou seu fillo cõ duzentos caualeyros que fossem cõ el, et cõ bem trezentos omes de pee - et freyres de Sanctiago et de Calatraua et das outras ordees veerõ y outrosy. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
Muytos caualeyros ouue y que se est[r]e[ma]rõ a fazer bem per suas mãos aquel dia et o fezerõ; mays muyto foy o bem que y dõ Aluaro fezo, pero que desarmado entrara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
Et esse que demãdaua o perdom foy o dicto Diego Perez de Vargas, o que depoys disserõ Diego Machuca; et a[o] outro diziã Pero Miguel. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et esta fala asesegada en com̃o se fezese (et) meterõ en ella Pero Rruyz Tafur et Martin Ruyz d ' Argat. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et enviarõ cõ seu mandado do acordo que aujã tomado a dõ Pero Ruyz et a dõ Aluar Peres, seu yrmão, que estaua en Martos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et ontre tãto que dõ Pero Rruyz ya a dõ Aluar Perez, seu yrmão, achegarõ elles quanta gente poderõ auer, et guisarõ suas escaleyras aquella noyte que poserõ, et chegaronse ao pee do muro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et entrou per ela Pero Rruyz Taful cono[s] outro[s] caualeyro[s] que y estau[ã] . |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et enuiou logo porlos das çidades et dos castellos que fossẽ cõ elle aa fronteyra apressa, ca tal mandado auja dela; et envioulles dizer isto et nõnos asperou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Pero ueẽo tempo cõuenente et mellorado das aguas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Quando el rrey dõ Fernando chegou a essa çerca de Cordoua, peça auja ia que dõ Aluar Perez iazia dentro ena Eixerquia en ajuda dos cristãos, et dõ Pero Martĩis, seu yrmão, a que os mouros chamauã alfatas, por que era romo, et outra gẽte da fronteyra de pee et de caualo, et das outras terras de Castella et de Leom et de Estremadura, que ueerõ y a aquella uoz por seruir a Deus et a el rrey, et por gaanar algo, et por ajudar seus cristãos; et outrosi freyres das ordĩjs, que erã y a seruiço de Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Pero, cõ todo esto, erã aynda muy poucos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et en cabo, muy aqueixados os moradores da çibdade por lides et por conbatementos que llis faziã, et vençudos por fame et por mj̃gua(s) de viandas, pero que nõ quiserõ, deronse per força al rrey don Fernando. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 814 |
Et essa nobre rreyna dona Beringuela muy alegre por aquillo, que seu fillo [el] rrey dõ Fernando auja cõquerido a cidade de Cordoua, asi com̃o ela pẽsaua de seu fillo el rrey por consello et por ajuda de quantas cousas ela auja que a el conprissem, asi pero ela estaua alonge fezo suas graças muytas et muy grandes a Deus, bẽeyzendoo muyto o seu nume, por que a antiga di[n]id[ad]e, destaiada en cristiãos porla mj̃gua dos principes, era cobrada a España porla sabedoria dela et porla aguça del rrey don Fernando, seu fillo; ca esta nobre rreyna dona Berĩguela, asi com̃o conta a estoria, asi enderençou et [c]riou a este fillo dõ Fernando en bõos custumes et boa[s] manas sempre, que os seus bõos ensinamentos et os seus bõos custumes et as suas boas aguças que [lle] ela ensinou doces com̃o mel, segũdo diz a estoria, nõ çessarõ ne quedarõ de correr sempre ao curaçõ a este rrey dõ Fernando, et cõ [t]etas cheas de uertudes lle deu seu leyte, de guisa que, macar que el rrey dõ Fernando era ia barõ feyto et firmado en ydade de sua força conprida, sua madre, a rreyna dona Berĩguela, nõ quedou nẽ quedaua de lli dizer et ensinarlle aguçosamente as cousas que praziã a Deus et aos omẽes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 817 |
Et pero, por que seiã sabudas as villas et os castellos et os lugares que se entonçe alj derõ de nouo, poemos ende aqui os numes delas: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 838 |
Et os mouros, pero gran caualaria y estaua, nũca quiserõ nẽ ousarõ traslas portas seyr. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 839 |
Pero el rrey, veendo que se nõ fazia tã a sua voentade como el querria, nẽ estauã y tã aficadamente com̃o el mãdara, foysse elle et deytouse sobre ella et çercoa, et começou a estar y aturadamente cõ muy forte tẽpo que fazia de frio et de muy grandes aguas, ca era en meogo do jnuerno (et en tẽer a custa). |
[+] |
1295 |
TC 1/ 846 |
Et el rrey dõ Fernando, partido de Carmona, passou a uao Agua do Alquiuir a muy grã perigoo de si et de suas gentes; pero mandou fazer sarçes, que poserõ aa entrada, pelos tremedales grandes que y auja; et quiso Deus et passarom peado, pero sen gran dano. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 846 |
Conta a estoria que, desque el rrey dõ Fernando ouue guanado Guillena, [et deytados os mouros dela, segundo auemos dito, que se tornou para Guillena], et adoeçeu muy mal, de guisa que foy queixado; pero, con todo esso, por nõ perder tẽpo et nõ estar de balde, en quanto el estaua contend[en]do en sua doença, enviou toda sua oste que sse deytasse sobre Alcala del Rrio et a teuessẽ çercada, et que a conbatessem [ata] que el fosse guarido ou a tomassem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 848 |
Os cristãos se virõ en muy gran coyta et pero esforçaronse eno seruiço de Deus en que andauã et ena boa uentura del rrey don Fernando, [et] vençerõ aa çima et gãanarõ tres galees das dos mouros, et queimaronllis hũa et quebrantarõ duas, de guisa que os mouros forõ desbaratados et vençudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 850 |
Et, indo el rrey pousar a Tablada, Gomez Ruyz Maçanedo leuou a hũa costaneyra et os de Madrid cõ elle, [et] rrecudirõ cõ elle gran poder de mouros, et aficarõnos muyto et teuerõnos muy arrequeixados et mataronlljs dous caualeyros et seis caualos; pero en cabo vencerõ os cristãos et forõ os mouros uençudos et leuados (b)en alc[ã]çe ata çerca da vila. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 851 |
Et Garçia Perez ouue ende grande enbargo et pesoullj por que llo Lourenço Soares preguntaua ant ' el rrey, ca logo soube que vira el rrey et dõ Lourenço Suares o que a el aquel dia auja conteçido; et el era tal ome et auja tal maneyra que lli no prazia, quando llj retrayã algũu bõo feyto que el fezese; pero cõ grã uergonça ouue a dizer que o nõ conoçia; et nũca o del poderõ saber. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 851 |
Et dõ Lourenço llo preguntou depoys muytas uezes quẽ fora aquel caualeyro et sempre llj disse que o nõ conoçia nẽ sabia quẽ era; et nũca o del podo saber, pero conoçiao el muy bẽ et vijao cada dia en cas del rrey; mays nõ queria que o caualeyro perdesse per el sua boa fama que ante auja, ante defendeu ao seu escudeyro que por os ollos da cabeça nõ dissesse que o conoçia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 851 |
Et o escudeyro assi o fezo, que n[ũ]ca o quiso dizer, pero llj preguntarõ depoys muytas uezes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 854 |
Et os freyres vironse cõ elles en gran coyta et forõ muy [a]fr[õt]ados, pero esforçaronse en Deus et en el rrey dõ Fernando, et en ventura boa que os guiaua, et cometerõnos a ferir tã de rrigeo que os mouerõ et fezerõnos tornar espadoas et leixar o campo, et leuarõnos asi arrancados hũa gran peça do dia; pero deteendoxilles a lugares, fezeron en elles gran mortaldad[e], enos de caualo et enos de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 855 |
Et os mouros seyrõ com̃o soyã et passarõ a çiada; pero, ante que que a muyto huuyassem passar, ouuerõna a descobrir et guareçeos ia quanto esto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 855 |
Pero, ante que sse huuyassem acoller, ficarõ y bẽ trezentos, ontre mortos et presos: et leuarõnos asi, ferindo et matãdo en elles, ben ata o castello, ata que os enbararõ todos dentro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 856 |
Et o arraz en passando con sua caualaria que leuaua, o meestre sayo a el cõ sua caualaria; pero que xi llj nõ guisou com̃o coydaua, ca a çiada estaua arredada daquel lugar per u o arraz passaua; et, desque forõ descubertos, o arraz se foy acollendo; pero, con todo esto, acalçoo o meestre bem çerca do castello et matoulle noue caualeyros; et ouuerao a prender, saluo pelo poder da gente que lle acorreu agyna: (et) os hũus [que] seyã do castelo acorrer(on)llj, com̃o estauã açerca; et os outros que se yã cõ el, que puñauã eno defender quanto podiã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 856 |
[Et] os das naues, hũus cõ outros, cõbaterõse et lidarõ hũa gran peça do dia, pero ençima uençerõ os cristãos et forõ os mouros fogindo et uençudos et desbaratados; et matarõllj o fogo de tal guisa que lljs nõ enpeeçeu en nẽhũa cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 864 |
Et, quando os bispos chegarõ, ia sse os mouros yam acollendo quanto podiã; pero cõ todo esso punarõ de os seguir et de yr enpos elles, ata que os mouros forõ postos en saluo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 866 |
Et forõ vĩjndo os da çiada, que se coytauã a seyr muyto mays que nõ deuerã; pero foronos ferir, os mouros xi lljs acollendo, os cristãos seguindoos et matãdo, de guisa que fezerõ en elles gran dano. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 867 |
Quãdo os cristãos ysto virõ, começarõ a mouer contra elles, et os mouros nõnos atenderõ; pero os cristãos os seguirõ tãto ata que os enbarrarõ ena villa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 868 |
Et os mouros barũtarõ et ouuerõ sabedoria delles [et] vẽe[r]onllis y sen sospeyta gran poder delles, mayor que elles nõ quiserã nẽ atendiã, et derõ sobre elles; pero que, ante que se elles muyto açercassem, ouuerõ vista delles et seyrõ da çiada et começarõse de seyr et de se yr acollendo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 871 |
A naue que primeyro chegou, que ya de parte do areal, nõ pode quebrantar a ponte per o açer[t]o[u], pero assedoa ia quanto; mays a outra en que Rreymõ Bonifaz ya, desque chegou, foy dar de fronte hũu tal golpe que passou clara da outra parte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 873 |
Et su Tiriana pousou o meestre d ' Ocles et dõ Rroy Gonçaluez et dõ Rroy Froles et Afonso Telez et Pero Ponço. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 875 |
Et ao jnfançõ pesou muyto et foyllj mal do que llj disse Garçia Peres, et teuesse por arrepĩtido do que lle disse, et coydou que llo queria coomar o que del auia dito, et de grado se arepẽtira, se podera; pero que lle disse: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 877 |
Et os ricos omes erã estes: dõ Pero Ponço et don Rrodrigo Froles et Afonso Tellez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 878 |
Pero os cristãos os começarõ a cometer et ferillos muy de rrigeo logo eno começo; et, desque virõ que os nõ podiã sofrer, com̃o os mouros erã muytos et elles poucos, acollerõse a hũa altura pequena, et esteuerõ ali feytos tropel, defendendosse o mays que podiã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 878 |
Mays os mouros os çercarõ de todas partes, tirandollis seus tragazeytes et suas azagayas et fazendo dano en elles et en seus caualos; pero forõ os cristãos acordados en esto: quantas azagayas et tragazeytes llis lançauã, todallas quebrãtauã, que hũa nõ llj enuiauã dellas; et foy hũa cousa que os guareçeu muyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 878 |
Muy gran dia esteuerõ en esto, que de parte nẽhũa nõ llis vĩjna acorro, et estandose defendendo asi ata que llis foy chegando acorro, ca se fezo o apelido ena oste et acorrerõllis; pero que estauã ia de guisa afrontados et cansados que, se llis tardara o acorro hũu pouco, forã mortos ou presos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 879 |
O jnfante, receando seus enganamentos, nõ se atreueu a yr per si nẽ [se] quiso meter en aquella auentura; mays enviou y dõ Pero Gozmã cõ outros caualeyros, nõ muytos, mays dos muy bõos que y erã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 879 |
Et, quando forõ ala, chegando du aujã parado, cuydarã a matar dõ Pero Gozmã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 880 |
Et, pero que çercados os de dentro estauã et tãtos males llj faziã, com̃o na estoria oystes, et muytos mays que seriã graues de contar, aynda cõ todo esso nõ llis podiã uedar a passada de Tiriana a esses mouros, que nõ passassẽ os hũus aos outros et que se nõ acorressem de cada parte, cada que lles mester era. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 885 |
Muyto sangue foy en essa çerca derramad[o]; et grandes morteydades et grandes feytos, os hũus en lides et os outros en enfermidades grandes et gran doẽça que en essa oste caeu, ca as caenturas erã tã fortes et tã tendudas et tã destẽperadas que morriã os omes de destẽperamento corrũpudo do aar, que semellaua chamas de fogo, et corria tã aturadamente sempre hũu uento tã escalfado com̃o se dos jnfernos seysse, et todoslos omes andauã correndo agua todo o dia da grã sud[o]r que fazi[a], tãbẽ estãdo pelas sõombras com̃o per fora ou per hu quer que andau[ã], com̃o se en bano esteuessem; pero que per força llis convĩjna, que por esto que porlas grandes lazeyras que sofriã aujã a adoeçer et de sse perder y muy gran gent[e]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 890 |
Mays o que [lle] foy prometudo et outorgado ouue de seer, et al nõ, por que nõ pode estorçer do laço da morte, nẽ desuiarse della, a qual a todos he comunal et ygual a uoõtade et ordinamento de Deus; nõ a rey nẽ enperador nẽ ome da mayor alteza que seer pode, que aa morte possa fugir nẽ desuiala nẽ asconder; morte a todos he comunal, mays n[õ] a am en hũu igual todos; ca, pero todos passã, hũus a am mays forte ca outros: os huus am a morte esquiua et afrontada et a gran desonrra, et outros muy onrrada et cõ sazõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 890 |
Pero que [o] temjã muyto os mouros, (et) era delles muy amado; esto era porla gran lealdade que en el aujã sempre achado. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 42 |
E pero que alguns dizen que há i algũas cantigas de "joguete d ' arteiro", estas non son mais ca d ' escarnho, nem ham outro entendimento. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 42 |
Pero er dizem que outras há i "de risabelha": estas ou serám d ' escarnho ou de maldizer; e chamam -lhes assi porque riim ende a vezes os homens, mais nom som cousas em que sabedoria nem outro bem haja. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 43 |
Estas se podem fazer d ' amor ou d ' amigo ou d ' escarnho ou de maldizer, pero que devem de ser de me[stria]. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 46 |
Pero os mais dos talhos en que fazen as cantigas de mestria sam estas: a cobra de cinque palavras. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 46 |
Pero quem a quiser fazer -atanto que [seja] igual e [come] estas - pode meter e[m] essa avondo ou alongand ' assi ũas outras, que seja guisa de tantas silabas com ' én quis [na] outra. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 46 |
Mas quantas outras cantigas há e[m] que estas [palavras] podem seguir de mais silabas [que] as de [cima], pero que to[das] devam seguir iguaes. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 46 |
Mais en todo jamais da cobra quiserem fazer iguaes, pero as maneiras devem ser as de ir todas com ' em os da[s] outras cantigas: devem põer rimadas e iguaes, porque d ' outra guisa non poderiam caber no som que bem fosse. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 47 |
Pero que, se a meter em ũa cobra, deve -a meter nas outras, en cada ũa delas en aquel lugar. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 48 |
E taes i houve que as fezerom sem findas, pero a finda é mais comprimento. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 49 |
E se aquel dobre que meterem na ũa meterem nas outras, podem -no ir meter en outras palavras, pero sempre naquel talho e daquela maneira que o meterem na prim[eir]a. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 51 |
Pero como vus ja dixi, poden -o meter no mozdobre, porque dam em el [a] cada tempo seu entendemento. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 52 |
E por esto convem de vos mostrarmos quaes som as rimas longas ou as breves, pero que todas nom vos podemos mostrar compridamente, porque som muitas e de muitas mane[i]ras: pero que todalas rimas se acabam em estas vogaes, que sejam as prestumeiras, todas som longas, convem a saber: as que se acabam no "a" ou no "o"; apó -lo "a" ou o "o" põe -lo "e" ou qualquer das outras vogaes que ponham en cabo da rima pola prestomeira silaba, ela per si. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 52 |
E as outras rimas todas que se acabam en leteras breves, todas son curtas, por que convem que o trobador que trobar quiser, se começa en longas ou per curtas silabas, que per elas a acabe; pero que poderá meter na cobra das ũas e das outras, se quiser, atanto que, per qual guisa as meter en ũa cobra, per tal guisa as meta nas outras. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 52 |
Pero convem que, como as meter, que assi as faça rimar longas com longas e curtas [com curtas]. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 53 |
Pero convem que dos tantos én dê alguns. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 54 |
Meta -se dela duas vezes, [se] quiserem fazer silaba: pero alguns as metem na cantiga, dando ao "o" e ao "e" duas consoanças a cada ũa desta[s] vogaes. |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 110 |
Esta cantiga f ez Pero Velho de Taveiros e Paai Soarez, seu irmão, a duas donzelas mui fremosas e filhas -d ' algo as[s]az que andavan en cas Dona Maior, molher de Don Rodrigo Gomez de Trastamar ' . |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 110 |
E diz que se semelhava ũa a outra tanto que adur poderia homen estremar ũa da outra; e seendo ambas ũu dia folgando per ũa sesta en úu pomar, entrou Pero Velho de sospeita falando con elas; chego[u] o porteiro e levantou -o end ' a grandes empuxadas e trouve -o mui mal |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 118 |
Esta cantiga fez Pero da Ponte ao Infante Don Manuel, que se comença ' E mort ' é Do[n] Martin Marcos ' , e na cobra segonda o pod ' ende entender |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 141 |
Esta cantiga foi feita a ũu vilão rico que avia nome Roi Fafez e feze -o el -rei Don Afonso, filho d ' el -rei Don Denis, cavaleiro, a rogo de miguel Vivas, eleito de Viseu, seu privado, porque casou con ũa sa sobrinha, e era calvo; e el empero fez ũu capeiron grande de marvi con pena veira e con alfreses, aberto per deante, e anchava -se pelas costas, pelos ombros todo arredor, e dobrava -o en cima da calva pera lhe parecer a pena veira |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 152 |
Outrossi trobou a ũa dona que non avia prez de mui salva; e el disse que lhi dera de seus dinheiros por preit ' atal que fezesse por el algũa cousa, e pero non quis por el fazer nada; e por én fez estes cantares de mal dizer |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 161 |
Esta outra fez a un escudeiro que era pelejador; e pero u cuidava el ferir, ferian el |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 164 |
Esta outra cantiga fez a Pero Rodriguiz ' Grougelete ' , de sa molher, que avia prez que lhi fazia torto |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 166 |
Esta cantiga foi feita a estes cavaleiros que aqui conta que prometeron ũu alão e sabujos, segundo aqui é ' scrito; e, pero que lhos enviaron pedir, non os quiseron dar; e o Conde fez -lhis por én [e]sta cantiga |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 173 |
Estoutra cantiga fez Pero d ' Ambrõa a Pero d ' Armea, por estoutra de cima que fezera |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Pero si aquel a quien demandan, dixere, que maguer(que) non(la) tiene aquella cosa, que ha derecho en ella, entonce deue dar fiador, que si tornare en su poderio, que la demostrara en juizio. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
E esto seria como si alguno demandasse (a otro) sieruo, o cauallo, o otra animalia, e pidiesse antel Juez que lo fiziesse parecer, e el demandado, (por non gelo mostrar), lo traspusiesse, o lo matasse; e si lo quel pidiessen, fuesse vino, o azeyte, o cosa llo demostran en juyzo..... ........................... ............ en outra semellante (desta) non he tiudo de mostrar ......... se ... ........................... diser que pero non ten aquela................... ...................en seu poderio que la mos........ sepor ventura o de........ .......sa nona ten. nen sse quer traballar nen de a amparar (aynda) que a cobrasse aquel que esto (dissesse) en tal rrazon (como esta) dezemos ...................nona desamparou enganosamente por sua culpa non he tiudo de Responder mays (sobre dela) nen(de) dar fiador LEY XIX (dos que traspassan as cousas eas vegadas maliçiosamente). |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Mas si por auentura el demandado mostrasse la cosa mueble en juizio empeorada, o dañada, pero non fuesse mudada de todo; entonce si el demandador la fiziesse suya,............. ........................... |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Ca en tal rrazon como esta dizemos que he tiudo de peytar ao demandador (outro) tanto quanto jurasse que.... (noscabou) por aquela cousa que enganosamente trasposo (ou enalleou) ou a quebrantou porque o non mostrou en juyzo. mays por uentura o demandado mostrasse a cousa mouele en juyzo enpeorada ou danada pero (que) non fosse mudada de todo enton se o demandador.. ........................... |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Pero si este a quien quieren fazer tal demanda, perdida por tempo quando a começou a demandar, non he tiudo o demandado de a mostrar. por que o demandador non ha direyto nehuu en ela LEY XXIII (que se o demandado mostra a cousa mobre que lle demandan que verría a mayor dapno ao demandador que ao que a casa (cousa) mostrase). |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Mays se tal Recado non podesse ou non quisesse dar. ben o poden apremear que este a dereyto deante o julgador onde o acha(se.) A XII he quando demandassen alguo seruo besta ou outra cousa mouel por sua................. demandassen ali deue responder onde for achado con ela. pero (que) el seja ........ |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Pero se este a quen quesessen fazer fuere ome sin sospecha, si quisiere dar fiadores de estar a derecho, sobre aquella cosa que le demandan, e que (la) faran parecer a los plazos que................. |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 127 |
A ssegũda guarda deuen auer os amigos en las parauuas gardãdosse de non dizer cousa de seu amigo de que podesse seer enfamado ou que lle podesse uijr mal; por ende pero disso Salamon en Ecclesiastico: quen desonra seu amigo de parauua destalla a amizdade que auia con el; outrossi nõ se deue rretraher nẽ posfaçer o hũ ao outro os seruiços e as aiudas que sse fezeren. |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 128 |
Uerdadeyramente e sen enganno nehũ deue omee amar a seu amigo, pero en la quãtidade do amor foy departido entre los sabios; ca os hũs disseron que omẽ deue amar a seu amigo quanto o outro ama a el, e sobresto disso Tulio que esta nõ era amizdade con benquerença mays era com̃o en maneyra de merca outros y ouo que disseron que deue homẽ amar a seu amigo quanto el ama assi meesmo, e estos outrossy non disseron ben, porque pode seer que o amĩgo nõ sse sabe amar, ou non queren, ou non poden, e por ende non seria conplida a amizdade que desta guysa ouuesse omẽ cõ seu amĩgo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 3 |
Pero destes tres tempos nõ pode omẽ séér çerto senõ de aquel que he pasado; ca se he do [tempo] quea de víjr, nõ podem os [omes] saber ocomeço nẽ afim das cousas que y acaesçerã, et por ende nõ ho sabem çertamẽte; et se he do tempo enque estam, a cõmo quer que sabem os começos dos feytos quese em esse [tempo] fazem, por que nom sabem qual sééra afim téémos queo nõ sabem compridamẽte. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 7 |
Et desque Adam et Eua vierõ aaquel lugar de val de Ebrom, hu os Deus enviaua acharõ y moy bõa terra, et Adam cõ suas mãos et cõ fustes arrancaua as eruas et mouya aterra, mays agrande traballo dessy; et pero laurauáá omellor que el podia, et semẽtaua [daquelas] semẽtes quelle Deus dera pensando quelle nasceriã et colleria ende froyto donde gozase cõmo laurador que traballaua por ello; mays aterra mays lle criaua cardos et espyñas et outras eruas et cousas danosas queo estoruauam que [nõ] oque el semẽtaua; et avia Adam grande dolor et tristeza dello et era moy triste por que de seu traballo nõlle vjña froyto cõmo el coydaua quelle deuya vĩjr. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 9 |
Quando elles seyrõ do Pareyso, ontre otempo que poserõ ẽno camyno pera víj́nr aaquel lugar, oque morarõ aly desque y chegarõ, comprirõ estes quinze ãnos, por quelles foy moy longa acarreyra [per] que ouveron de vĩjr, do começo da terra aparte de ourient ata medeo della, ca Jerusalem et Ebrõ, que esta açerca hũ do outro, em medio da terra jazẽ; o al por moytos máos lugares moy asperos et sensabores, por penas, et montes, et agoas, et espantos de bestas feras, et serpentes que achauã y alugares; demays que nõ avya ajnda y feyta carreyra njhũa, ca nũca andara omẽ por y; o al por que despoys que açertarõ avíjnr aEbrom et forõ y os primeyros ãnos, tanto ouverõ que [veer] et pensar ẽnos bẽes que perderam et otraballo [et] mezquindade enque eram, quese nõ nẽbrarõ de solaz de varõ et de moller; demays que erã ajnda vírgéés et taes sayrõ do Pareyso, segundo dizẽ Metalio et Lucas obispo de Tuy. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 9 |
Pero morando ja en hũ lugar et aluergando hũ açerca do outro, acõmo quer que viuyam em traballo et em lazeyra, [coñosçeo] Adam aEua cõmo marido asua moller, et Eua foy prenada et pario hũ fillo et poseronlle nome Caym; et segundo diz [Rramyro] ẽnos Despoemẽtos da Biblia, tãto quer dizer Caym ẽna nosa lyngagẽ cõmo herdamẽto. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 9 |
Et Adam et Eua en sua vida aspera que aviã et en sua synnerdade enque erã plougolles moyto cõ estes dous fillos et cõfortaronse cõ elles, et criarõ os omellor que poderõ, pero quese fazia moyto aEua dous fillos asemade asuas tetas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 10 |
Et cõ este Abel nasçeo outra yrmãa de hũ parto, asi cõmo cõ Caym asua; et esta ouvo nome Delbora, que diz tanto cõmo seguydeyra, por que segyo aseu [yrmão] Abel, ca asi cõmo dizem [algũus] viueo pouco com el, pero outros contam que viueo moyto, et que tanto cõmo sigideyra quer dizer Delbora, non por que ella siguyse de morte a seu yrmão, mays por queo segio en justiçia et en bondade amando aDeus; ca departẽ que tanto viueo que alcançou aseu yrmão Set que nasçeo moytos ãnos despoys que Delbora et que ella casou cõ el. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 10 |
Ca pero cõ todo esso coydaua el que seu yrmão Abel que tornaria alaurar cõmo el et que querria tomar asua parte da terra, ou por ventura os que viessem del, ou outros [algũus] yrmãos que averia. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 11 |
Pero se tu codiçias de mellorarte, aquela codiçia seja suty et tu sobrela, pera [apremer] omal de [o] nõ fazer, et nõ ella sobre ty pera te leuar aello; et do teu tallente tu sey [señor]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 12 |
Andados çento et quinze ãnos - pero diz Metodio que çento et trijnta - de quando Adã fora feyto, matou Caym a Abel et pesou moyto aDeus cõ este feyto que fezera tã máo [Cayn] em Abel; et disolle noso señor Deus: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 12 |
"Aua queme tu deytas da façe da terra et da tua, et eu asconder me ey ante ty, et andarey errado et fugido [perla] terra, et Pareyso aque chamarõ despoys Edom, pero nõ morarõ aly, mays ficarõ em outra terra açerca dy aque diserom despoys por nome Nod; et Nod, segundo os Despoemẽtos dos nomẽes proprios que som ẽna Biblia, quer [tanto] dizer em nosa lyngagẽ cõmo cousa que nõ he estabele et que nõ esta queda, asy cõmo Cayn, que despoys que foy yrado de noso señor Deus et deytado da quela terra enque estaua cõ Adam et cõ Eua et seus yrmãos, nũca despoys esteuo asesegado nẽ quedo em hũ lugar, nẽ asua cabeça ẽno seu corpo del a cõmo quer que ya tyña cõmo os outros omẽs nẽ o seu corpo ẽna terra, nem aquela terra Nod ensy mẽesma entrelas outras cõmo avemos [departydo]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 12 |
Pero segundo departẽ os santos Padres em este lugar, nõ se entende que aquela terra se movia et [andaua] de lugar en lugar, mays, despoys que Caym en ella fora, que sempre andara em mudamẽtos de aventuras et de [trauesuras] et rreuoltas cõ el et cõ os seus [a que o] el ensynaua; et chamarõ por ende aCaym, Caym Nod, et quer dizer tanto cõmo Caym [movediço], ou nõ estabele, et a esa terra esto diserõ outrosy. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 12 |
Et cõmo quer que oystes que diso noso señor a Caym que máá seeria aterra onde el morase, pero que semellaua aquel lugar moy bõo aCaym, partyo ael de todas las outras terras de arredor, et ajuntoa et foya apartando toda via pera sy et pera os seus. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 14 |
"Et quer dizer esto que daquelas personas taes, que nõ casara opadre cõ afilla [nẽ] amadre cõ ofillo, mays casando as outras personas; ca esto arrazõ oda, ca se asy nõ fose nõ poderã os omẽs séér moytos nẽ cresçer nẽ encher aterra cõmo oyredes queo noso Señor mandaua; pero abygamya em todo tempo foy dada por grande pecado, esto he ẽno tẽpo dante da ley et ẽno da ley et ẽno despoys da ley; ca ajnda que ẽno começo dos omẽs casauã os yrmãos cõ as yrmãas, pero nõ tomauã em hũa sazõ mays de hũa et nõ duas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 17 |
Et este Jubal por aquel saber da arte da musica que el avia achado quese nõ perdese ẽna fim, mays que [ficasse] pera os que viesem despoys del et desa fim, et outrosy acõmo quer que soubera das [fĩjs] que avjã de vĩjr et nõ aprendera qual dellas seria [primeyra], pero por se gardar de todo et quelle nõ faleçese ael o hum ou o outro, fezo dous pylares hum de ladrillos et outro de pedra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 17 |
Et diz Josep ẽno segundo capitolo do primeyro libro que este pylar da pedra que em todo oseu tẽpo paresçeo et era em terra de Syria; mays pero queo avemos dito aqui et queo conta mẽestre Pedro asy et oproua por lo Josepho, et nos catamos oJosepho et achamos que he asy; mays que esta escritura [et] outras dos saberes çelestiaes et das suas cõposturas, queos das [geerações] de Seth, que forõ bõos et oaprenderõ aseus padres et ofezerõ. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 19 |
Sobrelo al, estudou el et sutelezou et achou moyto por sy em esta arte adeante, ca acõmo quer que dos sones dos martelos dos ferreyros ho aprẽdera, pero aqueles sones ygoaes erã et ygoalmente sonauã; et el pensou el despoys por sy de temperar as cordas, as hũas altas, et as outras [vayxas], as outras em medeo; et fezoas todas rrespõder ẽnos cantares cada hũas em suas vozes et acordar cõ ellas, donde se fazẽ as [dulçedũes] que aplazẽ aos omẽs moyto et os alegram. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 19 |
Et foy filla de Lamec et de Sella; et acõmo quer que era yrmãa de Tubalcaym, cõmo he dito, pero foy sua moller, et segundo aestoria sem pecado, ca ajnda estonçes nõ defendia otẽpo aqueles casamẽtos; et diz a Glosa sobre o Genesis em este lugar que Noema tãto quer dizer cõmo voõtade, et esta voõtade em este lugar tãto cõmo codiçia; et que tal yrmãa ouvo Tubalcaym asy cõmo [codjçia]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 20 |
Este Lamec [foy] omẽ que [tyraua] de arco moy bem, et çertaua moyto, et mataua moytos veados; ca toda vya fora seu vso de andar aesto, [asy] cõmo diz mẽestre Pedro ẽna Estoria sobre este lugar; que tanto viueo longa vida que perdeo o veer et foy çego et ouvo despoys hũ moço queo adestraua pero mãçebo, segũdo conta o Genesis queo moço oadestraua et oguyaua por onde ya. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 20 |
Et o moço entrou et achou aCaym que jazia em terra tendido de aquel colpe pera morrer, mays pero vyuo era; et [coñosçeo] omoço que aquela forma tal que de omẽ sééria et nõ al, et ouvo [del] gram pauor. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 20 |
Empero esforçouse, cõmo eram todos os de Caym maos et atreuudos, et esteuo et [pregũtoulle quẽ] era, et el disolle que Caym; omoço, nõ sabendo nada da pena que avya auer oque matase a Caym, et tornouse logo aLamec aly onde oleyxara, et contoulle cõmo era. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 20 |
Lamec quando soubo que el avya morto aCaym, ouvo moy grande pesar, pero acordouse de dizer ao moço queo leuase ala, et queo veeria pera aprender del algũas palauras et cousas et soubese cõmo fezese pera oleuar daly ou pera fazer ende algũa outra cousa. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 23 |
[cõmo el tomara destes] Pero sobresto dizẽ que nõ ha dolor tã grande nẽ tã longo por moyto que dure, que atẽpo nõ passe et ho omẽ nõ oluyde; diz Josepho ẽno segundo capitolo que atãtos ãnos cõmo erã pasados, morto Abel et desterrado Caym, que veẽdose Adam sem fillos, et sem outra [cõpaña], et senlleyros el et Eua, que coydaua algũas vezes em aver outra gẽeraçõ, et que era em grande estreytura cõ myngoa de fillos et cõ desejo deles; et viase da outra parte em grande tristeza, asy cõmo diz Strabo, ohũ por la promyssom et jura que fezera, de nõ passar asua moller seo quebrãtasse, aoutra rrazõ por quese nẽbraua quelles disera Deus cresçede et enchede aterra, et seede [moytos], em ella, et seo nõ fezese, et aquela jura et promyssom pasasse, que cayria em grãde erro cõtra Deus outra vez. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 25 |
Et pero queas rrazões desta primeyra ydade et do começo dela, as hũas et as outras, todas som bõas, nos começamos la em Adam et daly fazemos acõta do tẽpo em esta nosa Estoria . |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 26 |
Pero sobre esto conta Josepho de Seth ẽno segundo capitolo, que depoys que Seth vẽeo aydade [enque] fose pera ello, que sempre se traballou de departyr ontre o mal et o bem, et fogir sempre ao mal, et estudar et traballar ẽnas virtudes dobem. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 27 |
Et elles [o escriuyrõ] em aqueles pylares que avemos dito por quese nõ perdessem, pero por que se quedam aqui todas as rrazões queos sabeos diserõ dos de Caym et destes de Seth, departimos nos asy que: esto podo séér queos do linagẽe de Caym acharom primeyramẽte os saberes et as mẽestrias dos saberes das cousas segrares, ou terrẽaes, donde som os saberes aque chamamos mecanycos, asy cõmo avemos dito de Jabel que buscou as mẽes trias [de] criar os gãados et caçar et pescar; et Tubal seu yrmão os estormẽtos de cantar et tãger et labrar de fuste pera elles, et daqui veẽo despoys cõ todaslas sutelezas acarpentaria de labrar de fuste, et de pedra, et ajnda de osso, et de al seo ya; et Tubalcaym, yrmão destes, aferraria de cobre et ferro, et oentallar, et opyntar cõmo dito he; et daqui veẽo despoys o obrar de labrar de prata et ouro, et fazer y todas las sutelezas [do[s]] lauores quese oje [fazẽ]; et ajnda tẽemos que daqui se leuãtou osaber de labrar aterra, asy cõmo olas et cantaros et oal quese ende dela faz, et outrosi os vidros do fieyto; et oque bem parar mẽtes aesto achara queos do linagẽe de Caym buscarõ primeyro todas las sabedorias et mẽestrias das cousas [terreaes]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 29 |
Pero sobre esta pasada deEnoc ao Pareyso departem os judios, et dizẽ que esta pasada nõ foy nẽ ha fezo Deus por la santidade de Enoc, et dizẽ que outros ouvo, [y] antes et [depoys], mays santos que el, mays que Deus queo ordenou asy por que foy Enoc septima gẽeraçõ, asy cõmo desçendem de Adam por [liña] de Seth, et Lamec outrosy foy outra septima gééraçõ, asy cõmo desçendem de Adam por [la lyña] de Caym; et que asy cõmo aquel Lamec, septimo ẽna gééraçõ de Caym, foy omẽ máo moyto aademays, outrosy este Enoc, septimo ẽna geeraçom de Seth, foy moyto bõo omẽ. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 30 |
Pero ẽna conta dos ãnos da vida de Matussalem, todos dizem et concordam que viueo noveçentos et seseẽta et nove ãnos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 32 |
Pero dizẽ todos sobresto que esta santidade et estes bẽes, que durarõ em todos los de Seth ata que Enoc foy [leuado] ao Pareyso, et daly adeante quelles cresçeo a codiçia das cousas [do] mũdo et mudarõ os bõos costumes em [maos], et tornarõ se elles [maos] por esta rrazõ que aqui oyredes: as molleres do lynagẽe de Caym sayrom moy fermosas, et [cresçia[n]] et erã ja moytas, et yase poblando a terra, et [chegauãse] as companas de hũas poblas aas das outras, et faziãse ja vizynos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 34 |
Pero diz Estrabo queo ãno méésmo enque Noé começou afazer aarca quelle diso esto: que se em estes çento [ãnos] se fossem rrepentyndo que bem lles dera Deus de mays os víj́nte, mays cada dia acresçentauã ẽno mal et queos destroyo Deus aos çento ãnos, et diz que [poys] que em estes nõ se começarõ amellorar que nõ ouvo coydado delles [emader] nẽ de asperar los, os outros víj́nte ãnos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 39 |
Fezo Noe moyto apressa todaslas coussas quelle mãdara Deus; et labrãdo ẽna arca el et seus fillos cada día, et pero se alongara das outras gentes asy et sua morada, cõmo he dito, nõse alongou tanto por queo ala nõ fossem véér [cõpañas] dos outros de Seth, que erã os seus; et aNoe plazialle cõ elles, que em todos aqueles çento ãnos nũca quedou de predicar et de castigar atodos los que ael vynam; et chegauãse aly moytos, o hũ por el que era cabeça [do] lynagée, o al por la fama et por lo nome daquela arca que oyam quese fazia, obra tam maravillosa quanto nũca oyram doutra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 40 |
Et oebrayco chama nysam aaquel mes, et he aquel aque nos dizemos mayo, segũdo oespom mẽestre Pedro, et os gregos lle dizẽ diom; pero achamos em outros escritos feytos sobre odepartimento destas rrazões que Moysem diso nysam por lo mes de abril et que este [estabelesçeo] el por primeyro mes ẽnas leys quelle Deus dou. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 43 |
Pero diz Josefo ẽno terçeyro capitolo, queo coruo que achou toda a terra coberta [da] agoa, et ajnda diz quesse tornou aNoe dentro aarca. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 43 |
Et quando esto vio Noe sabia el cõmo apoõba era [aue] de casa mays mãsa que outra ave das brabas que em casa morã, et envioa; et ella foy et achou terra descoberta, segũdo dizẽ, mays nõ seca adondese ella atrouesse apousar de pees, que acõmo quer queos alturas dos mõtes erã descubertos et paresçiam pero aterra et as aruores, todo estaua ajnda lodoso et por [esso] nõ ousou pousar, et tornousse aarca cõmo tornaria ahũa casa enque morasse. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 43 |
Et despoys desto asperou Noe sete dias, et acabo deles envioa outra vez, et ella foyse, et voou aalonge, et achou a terra descoberta, et aruores em ella, et pousou em hũa olyueyra; et por Deus queo fazia, cortou dela hũ rramo pequeno cõ seu pyco, et tomou aquel rramo cõ suas follas em sua boca, et tornousse cõ el aarca, et chegou y aavespera. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 43 |
Et Noe quandoa vyo daquela [guissa], entendeo que abayxadas erã as agoas, et pero asperou ajnda outros sete dias, et acabo deles enviou outra vez fora a poõba, et ella foyse et nõ tornou mays despoys aarca. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 44 |
Que os primeyros ouverõ oespanto et virõ as prouas do feyto; et nos, cõmo quer que nõ sejamos y mortos nẽ tomamos y amorte, pero por todo oal passamos senõ por la morte. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 46 |
Pero amoestou noso señor Deus aos omẽs, segundo cõta Josefo ẽno quinto capytolo, que por rrazõ da morte de Abel et da maldade de Caym, queos amoestou aly quese gardasem de matar omẽ et de fazer nẽgũa máa cousa por [que] caessem [em] pẽna general, et nõ de deluvio asy cõmo esta vez, mays em algũa outra maneyra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 47 |
Pero yris nome grego he, ou ajnda barbaro; que achamos que foy nome de hũa dona filla de Teumãte, et era seruẽta da [deessa] Nyno, yrmãa, et moller del rrey Jupyter; et departem os espoedores et dizẽ que Jupiter he oayre de suso, et [a rreyna] Nyno oayre de juso; et aquel arco do çeo que he seruẽte do ayre ẽnas agoas et que el serue de agoas ao ayre de juso. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 49 |
De Noe et de seus fillos foy asy que logo os primeiros dias despoys do deluvio morarõ ẽna arca ata que fezerõ outras moradas; et Noe et aqueles seus fillos [começarõ] de andar por la terra, pero nõ moyto aalonge do termyno donde estaua aarca. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 49 |
Et todo esto faziam el et seus [fillos] [perla] terra açerca donde sya aarca, nõ se ousando alongar della por que estauã escarmẽtados et [avyam] medo quelles vẽeria ajnda outro deluvyo, pero queos avia Deus ja segurados, et labrauã todos et faziã aly seus fillos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 53 |
Et por que era grande terra pera hũ yrmão, casou aYonjto com hũa filla dos de Sem por que ouvessem [mayor] deuedo em hum et se quisessem mellor; et doulle com plazer de Sem et das outras [compañas] contra ouriente hũa morada de moytos et grandes termynos aalende de hũa terra aque diserõ despoys Etam; et beyzeo et doulle sua [cõpaña] pero pouca que leuasse consigo, et envioo aaquela terra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 56 |
Et cõmo quer que Deus dera segurança aNoe doutro deluvyo nõ se asegurauã ajnda bem os fillos nẽ se ousauã alongar da arca pera em outro lugar fazer morada, por que se por ventura acaesçesse que viesse outro deluvio, quese poderiã coller aella; pero despoys que virõ cõmo seu padre Noe avya enviado tam longe da arca cõmo de Armenya aoriente aYonyto seu fillo, [a que el] tam grande bem queria, et viansse cõ rreys et que erã ja [cõpañas] tam grandes que era forte cousa, et enchyam aquelas terras onde estauã, et nõ cabyam em ellas; et de mays acontesçeo lles esto, et touerõ no por moy bõo synal, que [nẽgũa] de quantas chuvias Deus fezera ẽna terra em tantos ãnos cõmo elles aviã aly morado, que nũca os rrios sayram da madre que por aquela terra corriam, enque elles comarcauã de [guisa] que quisessem fazer semellança de tal deluvio et forõse asegurando, et ouverõ aqueles seus rreys seu acordo ontresy, et despoys cõ suas [compañas]; et diserõ: ¿pera que moramos aqui em estas serras onde nõ avemos agoas nẽ froytas nẽ as herdades pera os pães, [laurar] aabondo cõmo o averemos ẽnos chãos? et que desçendesem daqueles montes altos [aos] vales et aos cãpos hu averiã bõas moradas et [agoas] et do al que quisessem. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 56 |
Et por cõsello de Nẽprot que andaua buscãdo carreyras et rrazões por que podesse rreynar sobre todos, et desçenderõ das serras et dos mõtes et das outras altezas aos vales et ajnda chegarõse aas rribeyras dos rrios Et Nẽprot, despoys que os vyo abayxados [en] bayxo ẽnos chaãos ao pe de aquelas serras empero nõ era lugar enque todos podessem caber nẽ morar, et quese espargeriã daly, disolles Nẽprot: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 56 |
"Todos somos yrmãos et nõ avemos [por que] nos [partyr] ajnda de morar [hũus] cõ outros, pero este lugar he estreyto mays nõ quedemos aqui; et andade aca et vaamos buscar terra ancha enque possamos todos caber, et daly nos yremos espargendo despoys et poblaremos todo oal. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 57 |
Et segũdo cõta ojudio ẽno primeyro libro dos quinze do seu Libro Mayor queos chama y gigantes et diz que sua voõtade era de deytar os deus ende fora que som os aos angeos, et seer elles señores, pero sobre todo, se viesse odeluvyo queriã esta torre fazer por queos nõ alcançasse nẽ chegasse aelles nẽ podesse Deus cõ elles et quese podesem elles aly defender dEl, et esta era a sua grande loucura; que elles aprenderam de Noe queo outro deluvio pasado que pojara quinze couedos sobre omays alto mõte do mũdo, cõmo avemos ja dito, et que aquela torre quea coydauã elles fazer tã alta que omays que ella averia em alto sobre aqueles quinze couedos que nõ seeria em conta, segundo diz Josefo ẽno seysto capitolo; hu mostra aly Josefo que amultydue daquela gente que toda estaua prestes pera fazer os mãdados de Nẽprot, et teer por graue oseruyço de Deus, ca asy os avia enssynados et ensandentados Nẽprot ẽna loucura desto et em soberuea asy cõmo oel era em [descoñosçer] osseu Deus queos fezera; et dezialles que toda quanta bõa andança avyam que por seu syso lles [vjña], et nõ porlo bem fazer nẽ porla merçede de Deus, et se [rrequizas] et bẽes aviã quelles nõ arrequeçiam por la piedade de Deus, mays por la sua forteleza deles. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 57 |
Et pesou moyto aDeus da sua máá entençõ et máo siso, et [do] seu mao feyto; et desqueos vyo asy enlouqueçer, acõmo quer queo meresçiam, segundo diz Joseffo ẽno seysto capytolo, nõ quiso destroyr los todos ajuntados, empero queo nõ temjã, et sabyam cõmo todos los outros erã mortos ẽno deluvio pouco tẽpo avja. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 59 |
Estonçes, quando virom os lynages dos fillos de Noe quese nõ entẽdiam [hũus] aos outros, entenderõ que esto avertude de Deus et oseu poder ofazia, et nõ poderia séér outra cousa esto fazer; et leyxarõ de fazer atorre et açidade; pero açidade ficou essa ora ẽno estado enque estaua, que ẽna torre soa lles acontesçera osynal. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 62 |
Pero dizem outros que este nome Africa que foy tomado de africo que he por lo vento dessa parte. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 64 |
Estonçes poblou Sem aly, em Asia, hũa çidade et posolle nome Salem, et he aquela çidade esta aque nos dizemos agora Jerusalem, pero outra [rrazõ] vos podemos dizer ajnda adeante da poblaçõ desta çidade et do seu nome. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 64 |
Pero diz Moysem que sayo Assur daquela terra asy cõmo de Senáár; et diz mééstre Pedro ẽno capitolo daquela torre Babel queo deytou Nẽprot [per] força fora dela, et Moysem diz que poblou Assur a çidade de Nynj́ue et as plaças della et as aruores, et dizlo aqui por las aldeas, et diz que poblou a Cale, aque chama oebrayco Rrabat , et Rresem que jaz ontre Njnyue et Cale. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 65 |
Et nos dizemos lles armynos et aaterra Armyna; pero achamos, segundo dizẽ [hũus], que este nome foy dado aaquela terra de arida [que he] por seco, et de mons [que he] por monte, por que oque Noe primeyro vio descuberto da terra et seco do deluvio os montes et aterra de Armenya forõ onde el estaua. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 65 |
Jeter, oterçeyro fillo de Aram, poblou outrosy sua terra et chamoa Jeteria, et aos seus jetras; et dizẽ [hũus] quese forõ despoys mudando estes nomẽs et diserõ aaterra [Jeculia] et aos moradores [jeculos]; et porlos [jeculos] dizemos nos agora os gazules; pero diz Josefo queos daquela terra que Jeter poblou que am nome os bautryãos, et aaquela terra chama mẽestre Galter ẽno Aleyxandre Bautra; et segundo aly diz ẽna Estoria de [Aleyxandre] o Grãde et Dario, som Bautra moytos lugares et de bõas caualarias darmas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 69 |
Josefo conta as suas poblas desta [guisa]: que começou asua pobla cõmo começa aprovynçia de Syria et omõte Amã et omõte Libano, et tomarõ todas las terras que som desaly contra omar Ouçião aaparte de medio dia; pero os nomẽes que elles poserom aas suas terras et aas suas poblas, [hũus] se perderõ de todo em todo queos nõ achamos, os outros forom asy cãbeados por outros nomes que som tornados oje moy [descoñosçidos] que nõ sabe omẽ quaes som nẽ forõ. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 69 |
Pero diz Josefo que nõ em todos; que oseu primeyro fillo foy Cus, et conta que poblou aEtiopya, et foy ende prinçepe et señor, et quese chamarõ el et os seus cuseos, et que todoslos de Asia asy os chamarõ ata oje. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 69 |
Outrosy [Rregma] poblou os rregmeos, et ouvo dous fillos: hũ Juda et o outro Saba; et Juda foy morar em fondo de Africa, et aquela terra anome Asperia cõmo a postromeyra terra de España, da estrella aque dizẽ Espero, que nasçe et paresçe sobrelo termyno de ambas estas terras; et desto ficou aaquela gente este nome quelles diserõ despoys Judeos do nome del, segundo conta Josefo ẽno sexto capitolo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 70 |
Et de Fisyoy [vierõ] os filisteus, segundo diz Josefo, et em estes et ẽnos de Laabym nõse perdeu onome, nẽ deles nẽ da terra, que [a eles] chamã oje os fariseus et aaterra Filistea; pero ahũa partida dela mudarõ os gregos onome et chamaronlle Palestina, et asya chama agora mẽestre Galter ẽno libro de Aleyxãdre. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 70 |
Et enpero entẽdede que som duas Lybyas: amayor et amenor, et ade suso et a de juso, et poblarõ as estes dous, ohũ ahũa, et o outro aoutra; et chamã agora Libya aambas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 70 |
Et os outros seys yrmãos outrosy poblarom, mays nẽgũa cousa nõ achamos deles, [nẽ dos feytos deles] senõ os nomẽes soos; mays as suas çidades, cõmo quer que nõ som conosçudas agora, [enpero] terras ouverõ, et çidades fezerõ elles et outras poblas. Ẽna batalla de Tyopia, segundo diz Josefo, asy cõmo cõtaremos adeante, queas destroyrom os [judeus], et, segundo diz mẽestre Pedro ẽna sayda [do] Egypto pera aterra [da] promyssom as destroyrõ. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 70 |
Pero onome dos omẽs desa terra nõ se perdeu queos nõ chamasem os Amateos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 70 |
Dos outros sete yrmãos cananeos aque chama Josefo [os] dous postromeyros, ao hũ Syneso et ao outro Samareo, nõ achamos nos ẽnos libros da Santa Escritura nẽ ajnda em outros que ajamos leudos ata aqui, outra cousa nẽgũa senõ os nomẽs deles; et pero segundo conta Josefo todos estes poblarõ cõmo os outros, et todos ouverõ suas terras [coñosçudas] et apartadas et todos fezerõ çidades et outras poblas, mays diz queas destroyrom despoys os judeus cõmo destroyrõ as dos fillos de Mezrraym, et mostra que foy porla rrazõ que maldiso Noe aCam ẽna sayda da arca. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 72 |
Et esto logo lles ofezerã os nosos ẽno campo de Senáár, ca nõ os avyam por fillos lyndos nẽ dereytureyros erdeyros despoys da maldiçõ, mays pero ficou queo nõ fezerõ por estas rrazões: ahũa por que erã aqueles moytos et avyam por caudillo et señor ao moy forte rrey Nẽprot, et ajnda segũdo dizẽ [algũus] por quese temjam elles ja desta força, et por [esso] ho tomarõ por rrey sobre sy. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 72 |
Mays, empero todo esto nõ ficara por fazer, saluo por que erã estes de Sem et de Jafet mays mansos et mays mesurados, et oforõ sempre. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 72 |
Et diz que os ladrillos leuaua empero estauã ja asentados et secos et apresos cõ obytume, que era engludo, de maneyra queos juntaua et os prendia [hũus] cõ os outros quese nõ desjuntauã por nẽgũa cousa que seja senõ por aquelo que avemos dito, contam os que desta rrazõ falam que este feyto era de Deus, contra cujo poder et voõtade nõ ha força nẽguã que poder aja. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 74 |
Pero o dito da maldiçõ de Noe, que era opadre, que cõmo priuylegio de omezio, por sempre ficou et fica ontre nos et os de Cam, et pero que esta malquerença que he ja feyta cõmo natural ontre nos et elles. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 76 |
Mays em Europa, por que nẽgũ das mayores genera ções de Jafet nõ vẽeo amorar aaterra aque despoys chamarõ dos de Gomer nẽ morou y, apartarõse hũas [cõpañas] das outras que chegarõ de aquelas generações de Jafet, et forõ de Gomer et dos de Magog, et vierõ sem caudillos et sem outro rrecado, que por que oyam os outros dizer que era terra moyto fria et máá nõ queriam pera ella vĩjnr; et poblarõna esses et morarõ en ella, et chamarõse por nomẽs departidos em moytas [guisas]; et som aqueles aque os gregos chamã galatas agora, que em aquel tempo primeyro gomaritas se chamauã elles de Gomer, donde vynã, et pero que vynã sem caudillos el os enviara aly apoblar. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 76 |
Et de Jafet et [(et)] de seus fillos et netos vierõ estas gentes, et fezerõse estes pouõos que nõ perderõ seus nomẽs; et diz Josefo que esto foy por queos nõ conosçe rom os gregos, [et] nõlles mudarom os nomẽs ẽna [sazõ] enqueos mudauã aas outras gentes et terras; pero diz Josefo que por apostura et fremosura dos escritos et por deleyto dos queos leyam, mudarõ os gregos [os] nomẽs aas gentes et aas terras. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 78 |
Et de mays, víj́ndo por Asia aapobla da sorte que era Europa, acõmo quer que eram moytas aquelas gentes mẽtre que estauã [ajuntadas] em hũ, mays pero faziãsse poucas pera tomar et poblar por sy todas las terras do mũdo logo, et elles outrosy que nõ podyam poer tãto tẽpo em andar sempre cõ suas [cõpañas] meudas pera chegar aEuropa, nẽ sofrer [otraballo] et [mj̃goa], tomarõ em essa partida de Asya os termynos que avemos ditos ante desto, que vierõ logo poblando da parte de septẽtríom, et desque pousarõ aqui et poblarom, forõ víj́ndo por seus tẽpos et pasarõ a Europa, et tomarõ as terras que disemos, et poblarõ em ellas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 78 |
Os de [Dodamj̃], que foy o quarto fillo de Lauam, fillo de Jafet, poblarõ aysla de Rrodos; os de Gomer et de Magog poblarõ Scançia et as outras yslas que disemos de parte de septentriom, pero aaquela maneyra que avemos cõtada, sem caudillos et prinçepes que elles ouvessem logo quando se das outras suas [cõpañas] partirõ, senõ os que elles fezerõ despoys ontresy. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 80 |
Despoys desto, por poer elles nome asua terra, pararõ mentes em hũa estrella de ouçidente que paresçe quando se pom o sol, et por que esta estrella anome Espero chamarõ elles aasua terra de España, Esperia. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 81 |
Pero que disemos que Sem et seu lynagéé poblarõ Asya, he de saber que esto foy verdade ontre el et seus yrmãos, que cada hũ deles forõ apoblar asua parte, asy cõmo avemos dito. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 81 |
Et cõmo quer que algũas [conpañas] dos outros dous yrmãos poblarõ y, asy cõmo Nẽprot, que acõmo quer que era do lynage de Sem et foy contado do lynage de Cam por la rrazõ que avemos [dita], por que asua artaria deytou os do lynage de Sem et de Jafet da torre et da çidade de Babilonya, senõ as que quiserõ y ficar por seus empero quea fezerã todos, et poblou el despoys mays açidade et rreynou y. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 81 |
Onde paresçe que aquel yrmão mayor por que el avia bõa ventura et sorte, que queriam dela os outros, et por ventura foy cõmo por synal que ẽna [vijnda] de [Ihesu Cristo] que [vijnria] em aquela sua partida, et avia el de aver amelloria em esto et elles queriam aver ende asua parte, pero que algũas destas gentes nõ vam oje por essa carreyra, et aly ficarõ, et poblarõ, et morarõ, et morrerõ, et destes meesmos passarom despois poblar aEuropa. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 83 |
Et pero [em] cabo nõ [oerdou] cõmo acada hũ dos outros tres fillos, por que nõ avia y quarta terra apartada quelle desem cõmo erã as tres, Asya, Europa et Africa, enque erdou aestes outros tres et dera ja acada hũ asua. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 83 |
Mays empero desque [Yonyto] foy de ydade pera tomar sua casa de morada pera sy, [despois] queo casou, fezo cõ el et cõ Sem cõmo avemos dito ja, et [outorgoulle] que tomase aterra aque despoys diserõ Etam ata omar Ouçião contra hu o sol nasçe; et Yonyto foy, et tomou a terra de Etam cõmo vay ata [ogrã] mar quee o Ouçeão; et esta terra de Etam he ẽna partida de ouriente cõmo España ẽna parte de ouçidente, et segundo cõta mẽestre Pedro, ẽno capitolo do ordenamẽto dos fillos de Noe, diz queo padre quelle dou aquela terra em donadio, et Yonyto foy bem cõtento cõ aquelo quelle dou seu padre Noe, et ficou aly et poblou cõ suas [cõpañas], et em aquela terra acabou sua vida. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 87 |
Pero he aqui de saber que a Santa Escritura, que logo em Adam, que foy oprimeyro começo de todos, catou sempre ẽnos omẽs hũa lyña bõa que gardou et teuo em personas [coñosçidas] et cõtadas; et aestes da lyña apartou os sempre de todos los outros omẽs, et cõ estes vẽeo sempre a Santa Escritura, et os omẽs bõos et os santos Padres quea cõposerõ et aescriuyrõ; et aduserõ et trouxerõ esta lyña apartada et escolleyta de todos los outros omẽs, ata o começo da sesta ydade, pera aver ende sem todo synal de pecado aSanta Maria Vyrgem, donde Ihesu [Cristo] nasçesse della et saluase omũdo cõmóó el fezo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 89 |
Et estes omẽs yam comendo as carnes ja et os peyxes et pescados que achauam et matauã elles os que podiam prender; pero nõ os coziã que nõ [sabiam] ajnda amaneyra delo, mays enxugauam aquelas carnes et peyxes ao sol quando era grande et forte, et tanto osecauã ao sol queas tyrauã algũ pouco de sua natura crua, et mudauam as em outro sabor mellor algũ pouco. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 92 |
Et em estas creẽças taes et vaydades [dos] [gentijs], que todos estes que esto faziam forõ [gentijs], ouvo ajnda y mays em esta rrazõ que nos os que agora somos teemos lo por vaydade; et ajnda nos por [esso] ocontamos aqui por que vejades vos que vaydade he, empero queo faziam tam bõos omẽs cõmo os [gentijs]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 92 |
Et fazemoslo nos outrosy dizer ajnda por estas outras rrazões: aprimeyra por queo achamos escrito de bõos omẽs que forõ sabyos; asegũda por que téémos que he [rrazom] dereyta aque nos moue adizerlo, que [acomo] quer que [gentijs] eram aqueles queo faziã, enpero bõos omẽs forõ, que pero que erã alongados da verdadeyra creẽça de Deus, nõ leyxauã toda via por esso apojar de hũa cousa em outra, cõmo de grado a créénça de mellores cousas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 95 |
Em pos esto, contendendo em estas rrazões, os sabios [gentijs] daquel tẽpo et [pararõmentes] áás outras estrellas meudas et moytas que [paresçem] por lo çeo, et entẽderõ quese nõ moviã, mays que estauã ficadas ẽno firmamẽto, quee o outauo çeo, entrando ẽna cõta as sete que dissemos das planetas; et aas estrellas [diserõlles este] nome estrellas de ester, por que estam ficadas ẽno firmamẽto et quedas que nũca se mouẽ de seu lugar, empero queas leua cõsigo sempre ofirmamẽto. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 96 |
Et começarõ afazer templos, asy cõmo casas de oraçom, et fezeronos aaqueles ydolos; pero tẽplo tãto quer dizer cõmo catamẽto em Deus, porque aly catam os omẽs em Deus et nõ deuẽ aly outra cousa catar, nẽ [penssar], senõ nẽbrarsse de seus pecados et erros et confesar sse et [rrogar] aDeus [quellos] perdõe, et gardar sse atodo seu poder de fazer outros. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 98 |
Pero ontre estes ouvo y outros [algũus] omẽs leterados et sabyos, et entẽderõ por lo seu saber et por la sua rrazõ que nõ [eram] moytos deus nẽ poderia séér mays de hum Aquel que da força et vertude atodas las cousas et nẽgua outra cousa nõ da aEl poder; et diserõ que nõ [cõuyña] nẽ era rrazõ dereyta de orar senõ aaquel sóó; et ensynarõ aas gentes que aquelas ymages et orações que faziã aos çeos et aas estrellas que de creaturas erã et feytas acreaturas; et que mellor era fazer las aAquel que as criara todas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 98 |
Pero Moysem, que veẽo despoys del, [enderẽçoa] et confirmoa, asy cõmo oyredes adeante; et esta durou et ouvo poder ata avíj́nda de nosso señor Ihesu Cristo, de quẽ começou aley dos [cristiaos], ca ẽna seyta de Mafoma et dos outros omẽs que despoys de Ihesu [Cristo] vierõ, heresias forõ, quee tãto cõmo [erro] ou departymẽto da ley enque [õme] esta. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 99 |
Et Moysem nõno diso asy et em esto errou pero quee pouco [que deuiera dezir de çient e dos annos era Sem. ] |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 103 |
Et todos adorarõ aas creaturas, et creerom em ellas, et fezerõlles seus sacrifiçios, cõmo estes faziã aly ẽno mõte Palatyno [aa deessa] Palas, saluo ende os padres, et os rreys, et os outros omẽs bõos que vierõ por la lyna de Adam et de Noe aAbraã, et dende a Santa Maria et aIhesu [Cristo], que creerõ bem os mays de todos et catarõ por noso señor Deus, pero que ouvo y [algũus] moy errados. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 108 |
[Ẽno] tẽpo deste Nacor et de Seruc, seu padre, rreynaua ajnda [em Babilonya] Nẽprot, que foy aly o primeyro rrey cõmo avemos dito ante desto, et pero disemos del asaz, queremos ajnda dizer aqui mays del, segundo que del diz mẽestre Godofre ẽna septyma parte do Panteom, et por dizer del em moytos lugares nõ he marauylla, por que em moytos lugares falam del as estorias; et mẽestre Godofre põ del em aquel seu libro estes versos em latym: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 108 |
Et logo por aqui mostra olynage del cõmo vem de Sem; pero dizẽ [algũus] que desçende de Cam, mays por las rrazões que avemos ja contadas, que dito he asaz cõmo Sem fezo aArfaxat, Arfaxat Sale, Sale aEber, Eber fezo [a Falec], et aJeutam et aYrari, Yrari aNẽprot. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 108 |
Et esto foy moyto pera todo [õme], empero que diz [Plimo], onde fala das feyturas dos corpos dos omẽs et gentes, que terras ha enque forõ os omẽs de quareẽta cobedos em longo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 110 |
Mays empero as gentes nõ curauã ajnda estonçes senõ de se asentar, et poblar, et laurar, et cada [hũus] buscar mesteres [per] que viuessem, pero por que aquela terra era ja rrica, et ya mays cada vez em rriqueçendo, et avia em ela bõos omẽs, nõ podo el rrey Belo dela gááñar senõ moy pouco; mays aquelo pouco que ende tomou, touoo et rreynou em ello. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 114 |
El rrey Nyno Arreyna Semyrramys El rrey Zameys El rrey Ario El rrey Aralio El rrey Xerses El rrey Amanetres El rrey Belaco El rrey Baleo El rrey Altadas El rrey Manyto El rrey Macaleo El rrey Espero El rrey Manulo El rrey Espareto El rrey Astacadis El rrey [Amyteus] El rrey Beloco El rrey Belaspar El rrey Lamprides El rrey Sosares El rrey Lampetos El rrey Panyans El rrey Sosarnyo El rrey Mytreo El rrey Tantanes El rrey Teuteno El rrey [Tyneo] El rrey Dardo El rrey Eupales El rrey Loastenes El rrey [Firityades] El rrey Espateo El rrey Efratenes El rrey Agazapes El rrey Sardanapalo Et das estorias dos feytos destes rreys et dos ãnos dos seus rreynados, contaremos de cada [hũus] em seus tẽpos [et lugares]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 116 |
Et diz Orosio que começou Nyno ẽna parte de medio dia, ẽna fronteyra, et ẽnas rribeyras do mar Vermello, aconquista de Asya, et que leuãtandose daly vẽeo sempre guerreando ata apostromeyra partida de septẽtriom; et destroyo arribeyras do mar Exyno et vençeo todas aquelas gentes, em tal maneyra queas fezo tomar asy, et rreçeberlo por señor; pero eram ellas poucas ajnda et symples et nõ sabedores de armas, nẽ de guerras nẽgũas, nẽ dos boliçios do mũdo, cõmo disemos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 118 |
Et segũdo esto, semella que Cam fezo aarte que chamã notoria; pero segũdo dizem os sabedores desto que quẽ bem em ella obrasse et em ella aprendesse et estudasse, que em todos [los] saberes lyberaes et ẽnos outros em menos de tres [ãnos], poderia séér bõo mẽestre. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 119 |
Et sobrelo ordenamẽto destes señorios departe outrosy, que ajnda [destes] méésmos rreynos queo nõ entendem os omẽs nẽ podem dizer cõplidamente [a ordenãça] deles de cõmo os ordenou Deus, et sobre todo por que quiso asy ordenar estes prinçipados dos quatro rreynos mayores que os outros, et aeles ontresy mays altos agrados departidos os [hũus] dos outros, et os poso porlos quatro cruçiaes do mũdo, assy cõmo porlas quatro prinçipaes partes do mũdo; cõmo orreyno de Babilonja em Asia ẽna parte de oriente, quese começou em este rrey Nyno empero que Nẽprot, seu avóó, et Belo, seu padre, rreynarõ aly primeyros, mays enpero nõ despoys que este foy prinçipal rreyno do mũdo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 119 |
Et aaparte de medio dia ho de Cartago em Affrica, quese começou em Anybal et Asdrubal, enpero que rreynaram em el antes Amylcar et outros rreys, mays nõ era ajnda estonçes Cartago [prinçipal] rreyno do mũdo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 119 |
Et ẽna parte de septẽtriom ode Maçedonya quese começou ẽno grande Aleyxandre et se acabou em el, empero que rreynaram em el antes ogrande Ercoles et el Rey Fylypo, padre daquel rrey Aleyxandre [o grande], et ajnda dantes [destes] outros rreys. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 119 |
Agora diremos de cada hũus deles, mays pero começarlo emos de cada hũ ẽno tẽpo enque começou; et contaremos primeyro dos primeyros. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 121 |
Et esto paresçe que contesçeo ael rrey Egialeo cõmo ael rrey Saul que ouvo orreynado, et foy rrey et rreynou, empero queo nõ poem ẽna conta dos rreys de [Yrrael], nem foy ẽna ordem da nomyna deles. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 122 |
Et foy Aram omayor yrmão, empero que se aqui postromeyro, et Abraã omenor, empero que vem primeyro ẽna estoria; et arrazõ por esto foy avemosla ja dita. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 125 |
Et el traballaua ẽnos saberes do [quadrunjo] et sobre todo do saber das estrellas; et esto asy achamos queo fezerõ pero hũus mays et outros menos, porla mayor parte todos los padres [da] lyña, tã bem em esta segunda ydade cõmo ẽna primeyra asy cõmo vos contamos ẽnas rrazões da primeyra ydade, queo cõta delles Josefo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 126 |
Et empero ante daquesto queremos vos cõtar sobrelos feytos de Tare et de seus fillos em Caldea et em [Messopotamja] outras rrazões que achamos dos sanctos Padres, et de outros sabeos, et de aravigos que som ditos sobresto em seus espoemẽtos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 127 |
Todos los espoedores, que sobresta rrazõ falam, acordam cõ Moysem ẽno ordenamẽto ẽnos nomẽs destes tres yrmãos, que poem aAbraã primeyro, et aNacor em medio, et aAram em cabo, cõmo se el nasçesse despoys; mays pero todos acordam em esto: que Aram foy oprimeyro yrmão, et Nacor ossegundo, et Abraã opostromeyro de todos tres; mays poem no aqui primeyro, assy cõmo diz mééstre Pedro ẽno capytolo das géérações de Sem, et outorgã cõ el todos los outros espoedores, por que dizẽ que ficou en el alyña ontre seus yrmãos et os outros parentes; et outrosi adinydade da gééraçõ [de] seu padre et das outras géérações et dos seus santos Padres. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 128 |
Os aravigos em sua Biblia traslladada do ebrayco asy cõmo nos, empero que demudam elles em ella algũas rrazões alugares, et poem outras, falam y destes nossos padres da lyña; et asy ouverõ seus espoedores sobre ello cõmo nos, et tragẽ suas prouas dos ditos que Moysem diso ẽna Biblia, cõmo fazemos nos os nossos; et acõmo quer que elles [andem] errados ẽna creẽça, et aqueles quea fe de Ihesu [Cristo] nõ creẽ nẽ teẽ, pero moytas bõas palauras, et çertas et cõ rrazõ, diserõ ẽno feyto da Biblia et ẽnos outros saberes, et grãdes sabeos forõ et som ajnda; et em aquelo que elles bem diserom, téémos que nõ he contra rrazõ de [prouarmos] nos onde mester for os nossos ditos cõ os seus, por que véémos que asy o fezerõ et ofazem os nossos santos, que pera prouar [a carnaçõ de] nosso señor Ihesu [Cristo] aduzem ẽnas [lyções] da noyte de Natal suas prouas de autoridades tam bem de [gentijs] tomadas do arauygo cõmo de judios et de [cristiaos], donde quer queas podessem aver que aasua entençõ cõplisem. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 128 |
Sobre olugar onde nasçeo Abráám, fillo de Tare, fillo de [Nacor]Seruc, fillo de Rragau, fillo de [Falec], fillo de Eber, fillo de Sale, fillo de Arffaxat, fillo de Sem, fillo de Noe, nõ acordam os hũus sabios que desta estoria falam cõ os outros, nẽ outorgã em hũ, pero que este desacordo nõ faze nẽ trage dano ẽna verdade da estoria; que os hũus dizem que nasçeo em Acus, et os outros [que em Alcufa], outros que em Cufida; et estes nomẽs som de lugares et poblas de Caldea; et dizem ajnda algũus que daly foy rrey Nẽprot natural mays que de outro lugar; et contã algũus dos aravigos que viuo era Nẽprot quando Abraã nasçeo, et dizem elles que nasçeo Abraã [mj̃ll] et seteẽta et nove ãnos despoys do deluvio; outros dizẽ que noveçentos et quareẽta et dous, et que era Nẽprot em aquela sazõ rrey de oriente; et diz que em seus dias deste rrey que estudiauã os omẽs ẽnos juyzos das estrelas et ẽnos andamẽtos dos çyrcos do çeo, et queo prouauã todo moy bem, et ojulgauã porlas moy longas vidas que aviam. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 128 |
Onde diz sobre este lugar Lucas, obispo de Tuy, que estas prouas destes saberes nõ as poderiam fazer senõ omẽs que viuessem quinẽtos et [triijnta] ãnos, et diz que tantos ãnos he ogrande ãno; pero achamos em outros sabios queo grãde ãno he [seysçentos] et seys, et cõtam que menos vida de grande ãno quese nõ poderiam prouar nẽ véér os juyzos das estrellas et dos çircos et dos corpos çelestiaes, et buscarõ et fezerõ estormẽtos [pera] ello, et trauallauã moy bem em aprenderlo et em ensynarlo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 128 |
Et conta aquel Abul Ybeyt, em aquel capitolo, que ao tempo [en] que Abraã ouvo a nasçer, que ẽno çeo paresçeo hũa estrella moy rreluzente, cõmo nasçem as estrellas aque chamã cometas; et aquela estrella nõ soya aly aparesçer dantes , et vioa el rrey, et pero que el era [estrologo], cõmo vos avemos cõtado, queo aprendera el rrey Nẽprot de Yonyto em oriente, et fezóó el despoys aprender aos seus herdeyros, duldando que queria dizer ou synyficar aquela estrella que asy paresçia novamẽte et nõ soya paresçer y dantes; et envio por los estreleyros de todo oseu rreyno que viessem [apressa] antel, et desque vierõ pregũtoulles que cousa mostraua ou sygnyficaua aquela estrella nova. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 128 |
Os estreleyros aviam ja vista aestrella, et sabiam oque era, pero catarõ de cabo et mays [cõpridamẽte todo seu] feyto, et entenderõ todo oque mostraua, et diserõ asy ael rrey: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 130 |
El rrey quando aquela rrazom oyo aos estreleyros, pesoulle moyto, et foy moy triste et sanudo pero nõ contra elles; et por quelle diserõ ẽna rresposta aquela dulda que nõ sabiam seo queria Deus desuyar, foy el alegre et guarido; et ontre moytas cousas que pensou afazer por aquesto desuyar se séér podese, achou que seria bem matar os nenos, et fezo logo pregóar por todos seus rreynos, Babilonja et Caldea, que toda cousa por el rrey et porlos rreynos et os seus deus, que adorauã que aviã todos aséér destroydos, et por quese esto todo [desujasse] antes. se séér podese. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 132 |
Conta Josefo ẽno outavo capitolo do primeyro libro da Estoria da Antiguydade dos judios palauras ja quanto escuras desta rrazõ de Abraã, et pero moy bõas et som estas enque diz asy: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 132 |
Ca el foy oprimeyro quese atroueo adizer, ante que todos, que hũ era Deus oque criara todaslas cousas; et das outras cousas tẽporaes dizia - lles suas rrazões et eram estas: que as cousas temporaes, acõmo quer que dam bõa ventura et prazer aos omẽs que dellas bem vsam, pero que por lo mandado daquel que cria todaslas cousas, erã dadas atodos et por el as aviam os omẽs et nõ por sy; et dizia outrosy que aqueles bẽes que nõ estauã em seu estado por la sua vertude propria, ou por lo seu poder, mays por lo poder et mãdado daquel queas cria et da todaslas cousas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 134 |
Tare, padre de Abraã, empero que era bõo et hũ dos padres da lyña bõa et dereyta, compõyasse cõ os da terra enque moraua, et ẽnas mays cousas fazia asy cõmo vya fazer aelles, et avynasse cõ elles de [guisa] quelle [queria] bem sua vizindade; et esto por bem oteuerõ os santos, estando el bem cõ Deus, que asyo fazia el; pero acõmo quer que el ẽna sua voõtade [crija] hũ Deus, cõ vergonça de seus vizinos et dos outros çidadaos [tyna] ydolos em sua casa, cõmo oyredes adeante queos tragia Rrachel, moller de Jacob, que foy outrosi tam santa patriarca cõmo oydes et furtou os ella aseu padre Laham quando se queria [vĩjr]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 134 |
Et destas ymages diremos agora aqui as feyturas et semellanças de algũas; aymage do elamẽto da terra fegurauã ha em semellança de moller coroada, mays [em pero] moy grande era et moy grandes nẽbros avia os outros, et fea, et espantosa, cõ hũa catadura sanuda, et as vestiduras et a corõa pyntadas afegura de aruores, et de eruas, et de messe, et de rrios, et fegurada de todas las cousas que ella cria et que em ella som; et ẽna hũa maão hũ grande mõollo de espigas, moy bem feytas, et ẽna outra hũa vide [moyto] aposta; pero algũus outros dizẽ queo adorauã em fegura de serpente et chamauãlle em suas orações estes quatro nomẽs: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 134 |
Pero achamos que terras avia y que adorauã em fegura de touro o ydolo Neptuno [oa qual] tynã os seus [gentijs] por deus das agoas, cõmo oyredes adeante ẽnas estorias do Egipto, de Apis otouro de essa terra, ca acharedes queos [gentijs] em moytas feguras adorauã ajnda deus, segũdo terras et créénças departidas em hũa terra em hũa semellança, et em outra terra em outra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 134 |
Et segundo diz hũ doutor dos frayres menores quese traballou de tornar as [rrazoes dOvjdio] mayor ateoligia, diz que falou [Ovjdio] aqui encobertamẽte et por semellança, et daquelo que el diso que viuera aquel sangre em aquela [guisa], diz ofrayre que nõ poderia al séér senõ queos do lynagéé de aqueles que ficauã ẽna terra, moços pequenos ajnda, que despoys que forã cresçendo et se vestirom dos bẽes de seus parentes, cõmo se [enbestia] aquel sangre da terra de seus mayores, cõmo diz [Ovjdio], et apoderarõse da terra estes cõmo erã poderosos seus primeyros parentes et estes que ouverõ [a forteleza] et os talentes de aqueles padres, et empero diz que nõ erã tã grandes de corpos nẽ tã valentes amãos cõmo elles, et despoys que forõ moytos leuãtarõse contra seus deus et lidarõ cõ elles, et diz queos vençerõ et que Jupiter et os outros deus que fugirã ao Egipto, et hũ delles, que avia nome Tyfoueo ogrande gigante, foy tras elles, et elles cõmo erã moy sabedores por lo saber que sabiam das estrellas et por la arte magica, quee osaber dos encãtamẽtos, et osabiam elles todos moy bem, trasfigurarõse em aquelas feguras que disemos por se encobrir dos gigantes queos nõ achassem, nẽ os podessem tomar; et em tal [guisa] sse mudarõ que aqueles queos vissem que creessẽ que aquel carneyro de Jupiter que verdadeyro carneyro era, et outrosi que cada hũa das outras [anjmalias], em cujas feguras disemos queos adorauã os [gentijs], por ydolos dos seus deus. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 134 |
Venus aquẽ elles chamauã deessa damor, et de apostura, et de fermosura se encobrio em fegura de peyxe; et Venus he nome daquela planeta cuja estrella paresçe em hũ tẽpo do ãno aatarde quando se pom o sol em ouçidente sobre España, et em outro tẽpo em oriente aamanãa ante quese leuãte o sol, et quando paresçe em ouçidente dizẽlle espero, et quando em oriente [luzeyro]; |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 139 |
"Padre et meu señor: asy queria eu, que vos que esso dizedes que entendessedes ofeyto dos ydolos cõmo som fuste, et pedra, et terra, et feyturas das mãos dos omẽs, et como os mãdam fazer as gentes aseus talentes, et cõmo querem, et de dous ollos, et de duas orellas, et de dous narizes, et de duas mãos, et de dous péés, que fazẽ ao que de fegura de omẽ he; et se nõ quisesse oque faz aymage nõlle faria de estas cousas todas mays de hũa, et ẽno poder et mesura do omẽ quea faz, jaz todo oseu cõplimẽto, et ajnda mays digo quelle faça todas estas cousas cõplidas et ajnda dobladas, ou mays quatro ollos, et quatro orellas et [asi] das outras cousas, et ajnda quantas mays quiser, como dizẽ de Argo opastor [da] sua deessa Juno que avia çento ollos, empero queo matou Mercurio, nũca lle tanto farã que veja nẽ ouça, nẽ entẽda, nẽ synta, nẽ som os ydolos em outro estado senõ que cada dia vam tornãdose em aquelo donde forom et esto he aterra, ca as aruores, et as pedras, et ajnda os ferros et todaslas outras cousas que ẽna terra som, della forõ tomadas et della nasçem et em ella se tornã quanto quer que [tardem]; poys destas cousas som as ymages dos ydolos. " |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 141 |
"Et partironse em esto aquela donde lle vynã tantas et bõas rrazões, et pensarõ em ello, et diserõ que [per] ventura poderia seer este moço odaquela estrella que paresçera deque falarã os estreleyros ael rrey Nemprot; pero doyasse Tare cõ todo esto da perda que tomara em suas ymages quelle seu fillo quebrãtara, et sobre todo quesse temja moyto, cõmo omẽ bõo et [apreçibido] das cousas que aviam de víj́nr, que por ventura ou [os] matariam aly os caldeos por ello, ou lles fariam grande dano et desonrra, cõmo contesteçeo despoys. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 145 |
Et Abraã começoullo a dizer moy atrebudamẽte, empero temperamẽte cõmo ante rrey, et contou lle todaslas rrazões dos ydolos et da loucura et vaydade deles, cõmo oystes queo avemos contado aqui et moyto mays; et disolle todoslos deuedos que noso señor Deus ha cõ as criaturas et opoder quea sobrelas; et fezo desto moy grande sermõ ael rrey et aseus rricos omẽs et atoda sua corte. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 145 |
Et el rrey vyo mãçebo, moço, aposto et moy bem rrazoado et gardado em suas palauras, et mudouse otalente del do que avia antes pensado de matar ael et asua [cõpaña], et apartouse et [cõsellousse] cõ seus rricos omẽs et cõ seus bispos que [tyña] y, dos ydolos et de sua créénça; et os mays deles oyndo oque disera Abraã, duldarõ [en] consellar ael rrey, pero hũ deles que avya nome Mayzam, cõsellóó queo mandase queymar, senõ quea gente quese tornaria em outra creẽça, et que el perderia orreyno por ello, et que avía moy bõa rrazõ pera ello et era esta; que os caldeos, em rrazõ da creẽça do fogo faziam moy grandes fogueyras et passauã seus fillos [per] ellas cõmo amaneyra de boptismo que agora os [cristiaos] fazẽ; et Tare que moraua ontre elles que nõ avia ajnda pasadas aquelas fogueyras [a aquelas] seus fillos, et quelle las mãdase passar, et el queo nõ faria, et averia el estonçes contra el et contra seus fillos moy bõa rrazõ, et sem bráádos et clamor de torto ante todo opobóó, et deytarlos ẽno fogo et queymarlos y. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 147 |
Et da rrazõ deste fogo de Aram et de Abraã diz mays et doutra fegura mẽestre Godofre ẽna outaua parte do Panteom, et conta que estes fillos de Tare que nõ queriam yr adorar ofogo, nẽ passar por el cõmo faziã os outros de Caldea ajnda quelles mãdauã passar por el; et estonçes que se leuãtarõ contra elles esses de Caldea et queos ençarrarõ em sua casa deles et queos çercarõ arredor et posserõlles fogo, et ofogo desque foy apresso aacasa diz que foy tanto que queymou as casas et os omẽs que dentro eram et perdeuse alla Aram, et morreo aly empero era omẽ bõo, et dereyteyro, et sayo em saluo Abraã. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 149 |
De mays despoys que aquelo lle acontesçeo aly sempreo menos onrrarõ os omẽs daquela terra et faziãlle nojos, et soberueas, et desonrras aque el nõ podia dar consello, et [tyñasse] desto por moy biltado et desonrrado; et pensou em toda maneyra de leyxar [aquel] lugar, et sobre todo por lo dolor que avia da morte de Aram, seu fillo; et por aconsellar sua [cõpaña], et perder dende algũ pouco dembargo, casou a Sarra, sua neta, filla de Aram, seu fillo, cõ seu fillo Abraã, et casou Melca, yrmãa de Sarra, filla de Aram, cõ Nacor, seu fillo, cõmo oystes queo diso Moysem, pero nõ tã claramẽte. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 149 |
Et departem sobresto que segũdo acreẽça de noso señor Deus, que todo otẽpo des do começo do mũdo aaca he partido em tres tẽpos: et ao primeyro diserõ otẽpo de antes da ley, et ao segundo, otẽpo da ley ou ẽna ley, ao terçeyro otẽpo de despoys da ley, ou tẽpo de graça; et oprimeyro destes tres tẽpos durou, segũdo dizem [hũus], deslo começo de Adam ata Moysem; et outros dizẽ que ata Abraã, empero omays çerto he ata Moysem. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 151 |
Et avemos vos dito cõmo jazia esta çidade ontre orreyno de Babilonya et de Assyria, pero dizemos que mays jaz ẽno rreyno de Assyria que de outra terra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 151 |
Et pobloa Nyno, et [emanchoa] tanto que dizẽ as estorias que touo em ancho tres jornadas; et pode esto séér queas touo açidade, mays empero dizemos nos queas toverõ os seus termynos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 152 |
Mays dos nomẽs dos rreys deste rreynado [do] Egyto nõ achamos ẽnos primeyros çento et nove ãnos outros nomẽs de rreys senõ que rreynou olynage dos tebeos; pero nomea Lucas ẽno quarto capitolo da segunda ydade, et outros que acordam cõ el, oprimeyro rrey que y rreynou, et dizẽ que ouvo estes dous nomẽs: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 155 |
Estes outros versos quese adeãte siguem som cõmo por epytafio de Trebeta, pero dizem del et da rreyna: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 162 |
(Et agora nos tornamos aarrazõ de que diziamos: et tantolle [cresçeo] otallente et osabor de aquel máo solaz et viço, que cometeo se poderia aver pera esto aquel seu criado, et enviou ael esto demãdar em poridade; et el veendo em cõmo [este] feyto era tam desaguysado, et tam grande maldade que cõmo quer queo feyto era em adulterio et em pecado, et tam bem que seu yrmão [Nynjas] queo nõ quiso fazer, pero avia mellor syso et nõ oquiso consentir por nẽgũa maneyra. ) |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 165 |
Mays tam grandes et tantos avia y dos outros prinçipes et omẽ bõos queas gardas del rrey quese nõ poderõ escusar quelles lo nõ ouvesem amostrar, pero [apreçeberõse] tanto as bõas gardas que el avia que ouverõ seu acordo queo nõ vissem todos aqueles queo véér queriam et nõ entrarõ senõ moy poucos et estes forõ os mellores et os mays mesurados. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 165 |
Et estes, despoys queo acharõ tal et virõ que nõ avia syso cõplido pera rreger orreyno, pero que era sááo pera fazer fillo erdeyro et ouverõ seu acordo ontresi [hũus] cõ outros et diserõ: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 165 |
Et andados çinquoeenta et seys ãnos de Abraã et quatro [de aqueste] rrey Zameys começouse esse ãno orreyno da ysla de Creta et rreynou y Cres, et foy oprimeyro rrey [della] et natural dende, segundo diz Eusebio et segũdo conta mẽestre Godofre este Cres foy fillo del rrey Nẽprot de [quẽ] avemos dito quelle [gaañara] opadre aquela ysla et queo fezera rrey della; et esto podia acaesçer segundo queo conta mẽestre Godofre, et segũdo dizem [algũus] podo séér que ouvese este rrey Cres começado arreynar moyto antes deste tẽpo, seendo bem de dias el rrey Nẽprot, seu padre, mays que ata este tẽpo queo nõ avia rreçebido por rrey todo orreyno; pero diz ajnda Eusebio adeante ẽnas rrazões deste rreynado et deste rrey, que foy hũ dos poderosos dos curetas que tomarõ el rrey Jupiter quando era moço, et asconderõno ael rrey Saturno, seu padre, queo queria matar, et ho criarõ, por que foy despoys rrey da mayor parte do mũdo, et omellor et mays sabio em aquela sua sazõ, et ajnda foy rrey desta meesma ysla de Creta, cõmo cõtaremos adeante. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 167 |
Et esto fazia Abraã ca sabia moyto et traballaua sempre em bõas obras; et por que el era tam bõo et tam justo cõtra Deus, asy cõmo diz Josefo, amóó Deus [mays] que aos outros omẽs daquela sazom, ca empero que [algũus] outros [nomearom] Deus antes que Abraã nõ achamos quese afirmassem em ello; et foy el oprimeyro quese [atreveo] a dizer et afirmar et mostrar aas gentes que aquel hũ sóó era Deus oque criara todaslas cousas, et sem El que nẽgũa cousa nõ poderia séér et que outra creẽça nõ era nada senõ asua; et catou Deus por esto abõa bondade et voõtade de Abraã que avia contra El et nõ quiso que morasse ontre aquelas máás gentes, et segundo diz Josefo [leuãtauã] se contra el et buscabam lle moyto mal por esta verdade quelles dizia et mostraua; et estando el em pensamento desse tornar aterra de Babilonya et de Caldea ou cõmo faria, rrenẽbrousse del noso señor Deus et faloulle. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 172 |
Et [(et)] pero que Abraã morou pouco en aquela terra, tanto ensynaua bem et agudamẽte, que estonçes aprenderõ os daly as artes lyberaes et as souberõ por Abraã queas deprẽdeo em Caldea onde as ouvo primeyramẽte et as ensynou el despoys ẽno Egyto; et por esso dizẽ Josefo et mẽestre Godofre que estes saberes primeyramẽte forõ em Caldea ante que em outro lugar et daly os ouverõ os do Egyto, et do Egyto vierõ aos gregos, et dos gregos ao de Rroma, et de Rroma aAfrica; et por esta rrazõ diso outrosy Josefo que ocomeço [do] saber, et dos rreys, et das batallas, que de oriente se leuãtou primeyramente et em ouçidente se deue acabar, et que esto he segundo que anda o sol. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 173 |
De cõmo fezo Faraom com Sarra Estonçes el rrey Faraom, despoys [que] vio que tam fermosa era, Sarra, enviou por ella et por Abraã et leuarõlos aseu pááço, et mãdou estonçes el rrey adubar moytos mãjares, et fazer moytas alegrias com elles, segũdo diz mẽestre Godofre et outros cõ el; onrraua el rrey moyto aAbraã por amor de Sarra, coydando que era sua yrmãa cõmo el dizia; et ajnda por lle fazer mays [grãde] onrra mãdou que em toda sua terra queo onrrassem et otevessem por hũ dos mays sabios de toda aterra do Egypto, et daualle aonrra et olóór delo, et alauauao moyto, et todos los priuados de sua casa et os outros do rreyno onrrauã no moyto, por que viam queo el rrey tanto onrraua; et por esto diserõ verdade os sabedores, que aquel que el rrey onrra que esse he onrrado, ca todos onrrã ao que ael rrey veẽ onrrar; et pero queo elles faziam, mãdóó el rrey fazer aos de sua casa et do seu rreyno et diso queo onrrassem todos moyto et lle fezesem todos moyto algo et bem; et todos lle derõ dões: seruos et seruas et bestas et gáándos de todaslas maneyras, asy cõmo camelos, egoas, asnos, boys, vacas, ouellas, et cabras, et ouro, et plata moyto, et panos de seda, et outras dõas de moytas maneyras; et todo esto faziam aAbraã por que viam que plazia ael rrey. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 173 |
Et quando Faraõ adoesçeo daqueles males, mãdou [aos] clerigos da sua ley que fezesem sacrifiçios por el aseus deus quelle desem soude; et despoys que elles fezerõ osacriffiçio ouverõ rresposta, segũdo contã os arauygos, que acontesçera esto ael rrey por la moller que tomara asem rrazõ et sem dereyto aAbraã, que era omẽ estrayo, et diserõ esto ael rrey et empero nõ sááua. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 177 |
Hum rrio destes tres entra per Etyopia et partea por medio dia et chamã aaquel o rrio Astapo, que quer dizer segundo olengage daquela terra cõmo agoa que corre de téébras; et este rrio rrega moytas yslas que som tam grandes que por aquela que menos entra nõna pode pasar em çinque días [enpero] vay moyto forte et yrado; et amays nobre et mellor destas yslas he aquela aque chamamos Merçe que disemos ante desto. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 177 |
Et despoys [que el] sal daqueles penedos he ja a força das agoas quebrantada, et fica el cõmo cansado, et vay aagoa moy mansa; et desque entra [perlo] chãao do Egyto parte ende algũas yslas que nõ am os nomẽs que soyam aver, et despoys vayse dereytamẽte ao mar, pero ante faz moytos lagos et moytas lagóás conquese ho chãao do Egyto rrega todo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 177 |
Pero tam bem este sabio cõmo todos los outros acordam em hũ, et dizem que este rrio, [despois] que faz braços et lagoas moytas de quese rrega toda aquela terra do Egyto, que entra aly em hũa madre, et que daly adeante ha nome Nylo et cae ajuntado ẽno mar, asy cõmo avemos dito. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 180 |
Et oque oy de meu genrro me aduso aqui aestas vosas çidades et rreynos do Egyto, mays empero outrosy me trouxo y avosa grande fama et os sabios daqui; et eu em medio das batallas [en] que andey et ando, sempre pensey et contendy ẽnas zonas ou çintas das estrelas do çeo, et ẽnos corpos çelestiaes, et ẽnos deus, et party os tẽpos do ãno; de guysa os contey que, por la conta de Endoxo ofilosofo, em aqueles dias aque [dizẽ] faustos, nõ sera vençida aconta do meu ãno. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 180 |
"Empero que eu aja tam grande vertude de aqueste saber, et ho teña ẽno meu coraçõ pera querer ordenar osegre, et [tamaño] seja oamor que eu ey de mostrar averdade et leyxar aescritura, pero [nom] ha cousa [negũa] que eu mays queyra [coñosçer] que saber as rrazões do rryo Nylo, que estam ascondidas aos omẽs et ajnda asabedores que por tantos segres de ãnos cõmo som pasados queos [non] sabe nẽgũ çertamẽte; et que saba eu acabeça et afonte del onde he ou ondese começa, oque nũqua foy sabido de quantos eu sey ata o dia de oje que eu saber [podese que o] sabia seo tu nõ sabes; et tu que eras tam nobre omẽ, et tam santo varõ, et tam sabedor que teño queo sabes tu, mostrame por que eu aja por ty çerta asperança de véér et saber as fontes do Nylo; et por aprender esto leyxarey esta batalla çidadáá enque ando, [pero] que me sééria de outra [guisa] moy graue cousa de leyxar. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 185 |
Outros ha y que coydam quea terra rrespira et ha ontresi hũas aberturas grandes feytas cõmo arcos, et som estas cõmo hũas couas que vã longas das hũas partes da terra aas outras, -et dizenlles ẽno noso latim cauernas, et tanto quer dizer cõmo cauas ou couas que som feytas por natura ẽnas entradas da terra -et que por aqui envia a terra seus [rrespiramẽtos] et por aly andam as agoas, et daqui andam os ventos que correm afaçe da terra et o ayre, et as agoas daly saym et alyse acollem et dende se leuãta amyngoãte et acresçente do mar; et que por [hũus] lugares de aquestes taes destas couas que som dentro ẽno corpo da terra, contam os que esto dizem que vay por aly agoa cõ hũ correr que leua calado et mãso et tornase do frio de septentriom et víj́ndo por medio d a terra que sal ao eyxe de medio dia quando o sol passa mays apoderado por la çidade de Merçe, et a terra esta toda queymada do feruor da sua grande caentura, et estonçes o Nylo da aly as suas agoas et as mana sobrela terra, et vay tã grande por atemperar aqueles ardores quese nõ ençẽda a terra, ca ençenderse ya se por esto nõ fosse; et estonçes myngoã orrio Ganges et orrio Pado et se acollem calando, esto he sem todo rroydo, aaquelas couas da poridade do mũdo; et estonçes rreçebe ensy o Nylo em aquelas couas da terra, agoas de todoslos rrios que ẽno [mundo] som, et trageas consigo, et deyta as por hũa fonte, cõmo [quer que] sejam moytos os manadeyros dela. " "Mays despoys nõ as leua por hũ calez, que sete som os lugares por onde corre alongados os huũs dos outros et moy grandes, pero os tres deles mays [son] grandes de moyto queos outros, segundo que conta [Plimo]; et diz que am estes nomẽs seguẽtes: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 186 |
Sesostris, rrey do Egito, veẽo aouçidente aafyn do mundo em aquela parte, sobresta rrazõ et leuou os carros destaFaro do Egyto ẽnos colos et çeruyzes dos rreys, tam poderoso foy; mays pero ante beueo os vosos rrios ao Rrodana et ao Paco ante que bebesse o Njlo da sua fonte, ou quea soubesse. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 187 |
O [byspo] Acoreo leyxa aJulio Çesar et torna arrazoarsse cõ o Nylo meesmo cõmo omẽ bõo, empero o Njlo era cousa que non avia rrazõ; et [os] bõos omẽs tragem moytas vezes esta maneyra de falar; et disolle asy: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 187 |
Et aas vezes descobreste em Arabia, aas vezes ẽnas areas de Libia, mostrãdo te aos pobõos destas terras fazendolles moyto algo et moyto bem, ca nõ te poderiã aly escusar nẽ viuer sem ty, et estas som as primeyras gentes que te veẽ; pero aqui em este lugar desta rrazõ demãdam outrosi os pobõos dos Seres, que som os de oriente do teu nasçemẽto, et tu feres os campos de Etiopia cõ agoa cõmo allea, et nõ sabe omundo aqual das terras del te de. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 187 |
Et jndo adeante o Nylo, nasçendo ja ẽno Egyto, cõ sua grande agoa, que aly leua, çerca açidade Merçe quee poblada dos negros, et opobõo daly moy grande, et outrosi as agoas do Nylo aderredor moy grandes enque nasçem [as] aruores aque dizẽ ebenus, et som os madeyros deles tam negros cõmo caruõ, et som aruores de moyta folla et grande, et elles espessos, mays pero por nẽgũa soombra que elles y dem nõ podem temperar acaentura do tẽpo do estio; tam grande he et tam dereyto fere aly alyña do mũdo ao Leom. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 189 |
Pero segundo diz Josefo ẽno outauo capitolo do primeyro libro, que aly em aquela çidade Nabaoth morou Abraã, et desto conta Josefo que foy esta çidade Nabaoth poblada ante que açidade [Portanjs] do Egyto, et que sete ãnos era mays vella esta que aquella. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 191 |
Et diz Jeronymo que ẽno tẽpo do emperador Teodosio que verde era ajnda esta aruore, et despoys quese secou, et pero que perdera averdura, que bõo era ofuste del pera moytas cousas de [meeziñas]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 192 |
Açidade de Segor era pequena, mays pero seu rrey avia; diz Josefo ẽno onzeno capitolo que Segor em ebrayco tanto quer dizer cõmo pouco. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 196 |
Et dizẽ outrosi que [des] Noe ata Aarom, forõ todos los fillos [mayores] desta gééraçõ byspos, et bendiziam aos pobõos quando faziã oraçõ et quando comyam, cõmo Melchisedec fezo aAbraã, et pero que [algũus] deles eram rreys ou caudillos em aquela sazõ nõ leyxauã por tanto de séér bispos et esto faziam por apoderar as gentes [en] duas maneyras: ahũa tẽporal [como] rreys: aoutra espiritual cõmo bispos; et por esso lles dauã primeyro as [primyçias] que disemos, et desi lles derõ as dezimas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 196 |
"Eu juro par Deus que fezo o çeo et a terra, que da correa dos çapatos ata ho omenor fyo que y aja, nõ tomarey [pera mj̃] de quanto teu he, et nũca diras que tu [enrrequintaste] Abraã, mays pero assaluo ende quete nõ posso dar aquelo que comerõ os omẽs que forõ em [mjña] ajuda, nẽ oque cayo em sua parte aManbre, et aEscol, et Aner, que forõ comygo et me ajudarõ. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 199 |
Et oal que foy dito, que [despois] de Abraã ata quatroçentos et [triijnta] ãnos se compliria oque aly avia prometido, et esto foy asy, que do dia que Deus mãdou aAbraã quese saysse de sua terra et se fosse aaquela quelle El mãdaria, cõmo odisemos ja, ata que os fillos de Isrrael entrarõ ẽna terra da promyssom ouvo quatroçentos et [triijnta] ãnos segundo contã Eusebio et outros moytos. Ẽno al que diso adeante que jariam quatroçentos ãnos em [seruydũe] et que seriam atribulados, esto asisse cõplio, ca sempre em aqueles quatroçentos ãnos forõ em [seruydũe] et em poder alleo, et dos ymíj́gos ou [daqueles] queos aviã amandar, et sofrerõ moyta [premja] et moyta lazeyra et traballo asaluo ende os quaréénta ãnos que andarõ [perlo] deserto; et pero aly penarõ et lazerarõ moyto, ca aly morrerom todos senõ Josue et Calefe. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 202 |
"Quando esto oyo Abraã deytouse em terra fazendo oraçõ antel et adoroo; pero rriosse ontresy, et diso anosso Señor: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 204 |
Et diz mẽestre Godofre que tres omẽs vio Abraã, mays que ante os péés de hũ se deytou, et que aquel adorou; et que atres se omyldou, empero ao hũ onrrou mays que aos outros, que aquel [tyña] el por señor; et atres dou de comer mays ante hũ seruyo por todos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 204 |
"Et Sarra quando esto oyo, cõ medo que ouvo negou que nõ rriyra, et disolle noso señor Deus que falaua cõ Abraã pero que Abraã nõ coydaua que noso [senor] era: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 205 |
Et pero que esto era verdade dizia noso señor Deus, que sabe todaslas cousas, que ajnda véér et prouar se era asy et El [veẽdoo] queria ajnda saberlo; et esto fazia por dar anos enxẽplo, que nõ creamos as cousas máás que nos diserẽ ata que nõ sabeamos se som [verdade] de feyto. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 206 |
"Quãdo esto oyo Loth sayo aelles pero çarrou aporta da casa em pos ssy et disolles: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 206 |
"Et dizialles estas palauras por estas duas rrazões: aprimeyra por defender os ospedes que nõ lles fezesem [nẽgoa] força nẽ mal, demays tã grande mal cõmo aquel; asegũda do mal que queriam fazer, tam sem desmesura et sem rrazom, cõmo quer que entendese que era grande pecado delles dar suas fillas, pero touo que moy menor era que aquel que elles queriam cometer, et por ende oquelles diso foy como aquel que avia osyso turbado do grãde pesar et coyta que avia do mal quelle faziã, et queriam buscar. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 206 |
"Señores, poys queme fazedes tanto bem queme guareçedes [de] morte, rrogo vos et pido vos por merçede que hũa çidade pequena quee açerqua daqui que fique por lo meu amor, et nõ seja destroyda, et pero quee pequena viuerey eu em ella. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 208 |
Et esto fezo El por que acõmo quer queos dantes do deluvio pecauã sem mesura, pero nõ de [guisa] que contra natura fose, nẽ outrosi nõ os matou El todos, que leyxou deles semente. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 208 |
Sobresto rrazõa et diz mẽestre Pedro que algũ bem he et prol perao omẽ em nõ seer pecador ajnda que nõ he santo, cõmo diz outrosi queo omẽ que nõ pode seer rrey que boa cousa he pera el et bem esta se rrico he; et oque nõ he santo pero se sem pecado he, moy bem esta. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 208 |
Et diz mééstre Pedro que este lago parte aArabia et aJudea que avia antes nome Palestina, açerca da qual foy em outro tempo aquel grande deserto moy forte et moy aspero, sem carreyra et sem agoa, enque os fillos de Ysrrael andarõ quareenta ãnos despoys da sayda do Egyto de que falaremos adeante. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 212 |
"Et [fezerono] asy; et essa primeyra noyte jougo cõ el ha mays grande et opadre nõ sentyo quandose ella deytou açerca del, nẽ quandose leuãtou dende, pero fezo quese leuãtou ende del prene. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 212 |
"Et assyo fezerõ, et dormyo asegunda noyte ayrmãa menor cõ el et outrosi opadre nõ sentio quando se deytou açerca del nẽ quando se leuantou, pero fezo lle cõmo fezera aaoutra, et asi forõ ambas prenadas de seu padre em sennas noytes et de sennas vezes, ca, segundo diz aestoria, despoys daquelas duas vezes nũca mays tornarõ ael sobresta rrazõ. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 215 |
Mays por que avia medo Abraã queo matariã os de Gerara por Sarra, sua moller, que era moy fermosa, empero que avia ja noveenta ãnos, et el dizia que era sua yrmãa, asy cõmo oystes queo fezera outra vez por medo de Faraom et dos outros [do] [Egyto], segundo que dito he. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 219 |
Et pero farey Eu que grandes gentes venam de Ysmael por quee teu fillo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 220 |
"Et dos costumes de Ysmael diz Abul Ybeit, [ho] aravigo, ẽno capitolo de Abraã, que avia Ysmael dez et seys ãnos quando lle mandou seu padre quese sayse fora de toda aquela terra, et que oprimeyro omẽ que fezo arco et tirou cõ el que Ysmael foy; pero segũdo as palauras que desto diz mẽestre Godofre ẽna outaua parte do Panteom, paresçe queo arco que açerca dessy oachou Ysmael aly ẽno deserto, asy cõmo se Deus llo enviase [perlo] angeo cõ quese mãtouesse aly em aquel deserto de Faram; et ajnda segundo dizem [algũus] y achou cõ aquel arco hum estormento, et seu esqueyro, et sua ysca, et seu pedernal em el; et cõ esto goaresçeo et mãtouo asy et asua madre aly em aquel deserto, em quanto aly viuerõ. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 227 |
Quando estas palauras ouvo ditas Ysaac jouvo quedo sobrelo altar ẽna leña, et asperou amorte de grado; estonçes tomou seu padre moy agyña ocoytelo pera odegolar, et aaquela ora chamou do çeo hũa voz do angeo de noso Señor Deus et disoIle: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 227 |
Rrabano diz outrosi que doutra parte foy aly tragido, mays pero de novo criado. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 230 |
Et forõ aqueles fillos de Nacor et de Melca oyto, et ouverõ estes nomẽs: oprimeyro foy Hus, et deste veẽo Job, segundo dizẽ, et que foy omẽ que amou Deus et sofreo moyto por El, asy cõmo diremos adeante, pero [algũus] contã que Job desçendeo de Esau et foy quarto del, mays cõ aoutra rrazõ primeyra outorga Jeronymo et aqui diz mẽestre Pedro que erram os que dizem que de outro lugar desçende Job senõ deste Hus, fillo de Nacor, et por ende foy dito esto: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 230 |
Pero diz Jeronymo que Esrom [colpado] foy por que vendeo aquel lugar, et diz a Glosa que aly lle foy mudado onome, et dante daquela venda dizianlle Esrom, que quer dizer tãto cõmo confirmado et perfeyto, et [despois] da venda chamarõ lle Eufratem que quer dizer tanto cõmo enfermo ou flaco et nõ perfeyto. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 238 |
Pero segundo conta Josefo, Affer, fillo de Madiam, veẽo aterra de Libia et poblou y hũa villa, et por que diziam ael Affer, os seus chamarõ Affrica aLibia et daqui ha este nome Affrica, asy cõmo disemos que era aterçeyra parte da terra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 238 |
Deste casamento de Abraã et de Çetura conta Moysem que foy despoys do de Ysáác et de Rrebeca, pero Josefo diz que antes; os aravigos cõmo Abul Ybeyt, et Albacri, et [Avem] Abez et outros departem sobreste segundo casamẽto de Abraã et dizẽ asy: que morreo Sarra et quea suterrarõ em Ebrõ em aquel çimyterio que cõprou [Abraam], mays elles chamãlle amyzquita de Abraã, et dizẽ que antes morreo Agar que Sarra et que ambas morrerõ em dias de Abraã, et que suterrarõ aAgar em Meca, et que suterrarõ despoys seu fillo Ysmael, cõmo diremos adeante; et contã que despoys que Agar et Sarra forõ finadas, que ẽnos [triijnta] et oyto ãnos que despoys viueo Abraã, que casou cõ outras duas molleres et forõ das cananeas; et hũa foy esta que avia nome Çetura, et aoutra avia nome Haura; et que ouvera Abraã destas duas molleres onze fillos, et cõ Ysáác de Sarra, et Ysmael de Agar, que forõ treze todoslos fillos de Abraã que ouvo destas quatro molleres, et doutra parte nõ ouvo nẽgum que nõ tomou mays molleres. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 238 |
Mays pero diz Jeronymo em este lugar sobreste viçessimo quinto capitolo do Genesis que asy cõmo Agar et Ysmael seu fillo significarom os carnaes omẽs do Vello Testamento que se coydam chegar ael et entenderlo mellor queo entenderom os santos Padres, et averlo et teenrlo et nõ téém nada, por queo entendem aavesas et andam partidos del, et por ende am nome ereges que tanto quer dizer cõmo partidos da fe. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 245 |
Desta serra Tẽpe, et por ella, sal hũ rrio moy grande et dizenlle Peneo, et collense ael moytos outros rrios daquelas terras, et som estes segundo queos conta Ovjdio ẽno seu Libro mayor, orrio Espercheo, quee de rribeyras de natura que criã moytos arameos; orrio Emffeõ quee de agoa que vay sempre moy yrada et rrizea; et orrio Eridano, cujas rrybeyras forõ pobladas antes et foy nomeado el et ellas ante que outro rrio de todas aquelas terras, donde lle chamarõ Eridano ovello, pero que hũ rrio nõ he mays vello que outro deslo deluvio aaca; et orrio Anfrisos, cuja agoa ya chãa et mansa; et outro rrio aque dizem Eyas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 247 |
Pero este Orion fezo aÇelio. Çelio foy bõo et mellorou et ẽmendou ensy os costumes et amaldade do padre, et foy [este] oque disemos que rreynara em Creta. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 247 |
Pero desque foy cometendo algũa cousa enque ouvese sabor, começou aamar aues, et criarlas, et ensinarlas, et yr com ellas acaça, et cada vez que vyña da caça et doutra cousa aque fosse traballaua quanto podia de aprender os saberes et averlos por escrito; et sayo grande et fremoso, et moy bõo em costumes, et amador de todaslas cousas [guisadas] et cõ rrazõ, et era moy sabio, et mãso, et mesurado, et moy [fram], et codiçiador de toda apostura, et moy doneador. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 247 |
Et ẽna volta das armas, segundo dizẽ todoslos autores, ferio Jupiter aSsaturno, seu padre, entrelas pernas et cortoulle aquelo cõ queo engendrara pero nõ senõ os dous cõpanóós de bayxo que som ahũa maneyra feytos, et dizem que caerom ẽno mar et leuãtarõ hũa espuma, et chamarom aaquela espuma frodos; et tã grande materia erã elles, et tam grande espuma era aquela que [elles] leuãtarom da ferida que derõ ẽna agoa quese criou et se fezo ende adeesa de apostura et de amor aque os gentijs chamarõ Venus, et doutra guysa chamarõ aaquela espuma frodos que nasçeo de Saturno deesa Frodisa, et Frodisa et Venus hũa cousa som, et Venus outrosi he hũa das sete planetas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 250 |
Esta Yo, filla del rrey Ynaco, seendo ẽno rreyno de seu padre de Argos de Greçia, andaua moytas vezes de hũas partes pera outras [perlo] rreyno sem toda guarda; et hũ dia vyña donde andara porlas rribeyras daquel rrio Ynaco de seu padre, et vioa el rrey Jupiter, et pagouse dela, et falou lle, et começou dea lóómjnar em suas palauras, et disolle cõmo soem dizer os outros doneadores, alabandose et prometẽdo mays de seus aueres et dereytos por que sejam creudos et alcançem oque querem; pero el rrey Jupyter bem era tal cõmo dizia, et compliria mays do que prometia, tã alto, et tã complido, et tã poderoso cõmo era; et disolle asy: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 251 |
Et arreyna Juno quando chegou et ho achou cõ aquela jovenca, et avio tam fermosa, sospeytou ende mays oque el fezera que outra cousa, et pero [quele] pesou moyto cõ ella, começou de alabarla et diso: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 251 |
Et segundo conta Ovjdio empero que foy dada [aarreyna] ajovenca, nõ perdeo de todo o medo d os çeos que avia, temẽdosse de Jupiter que acõmo quer quella dera quea furtaria. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 252 |
Agora te achamos aqui et por quanto ha ja tẽpo que esto acontesçeo, yamos olvidando ho teu pesar, et agora poys que te véémos rrefrescassenos oteu dolor; et tu calas et nõ nos dizes nada, senõ suspiras et bruyas ao que dizemos, et eu nõ sabendo esto, estauate apreçebendo et buscando casamento, et asperaua de ty genrro et netos de lynage de rreys, mays agora paresçeme que oteu marido sééra do lynage das vacas et taes séérã os teus fillos, et odolor que eu desto ey nõ operderey senõ de morte, mays pero de morte nõ poso, por que [sõo] deus et nũca ey de morrer, et por ende chorarey sempre por ty. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 254 |
Et Mercurio por matar aArgo mays em saluo traballaua quanto podia por lo adormẽtar, mays gardauasse delo Argo outrosi quanto podia, ca empero quelle osono vyña aos [hũus] dos ollos, cõ adulçedume dos cantares de Mercurio, pero velaua dos outros. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 256 |
Et poys que esto ouvo feyto Mercurio et vio cõmo era Argo preso do sono de todo, et tirou hũ seu [alfangere] da beyña -ca asy avia nome a espada de Mercurio et ẽno latim diz lle arpe , et era dũa feytura curua cõmo que queria [vĩjr] em arco daquela parte do agudo - et ferio cõ aquel [alfangere] em aquel lugar hu se ajunta acabeça cõ opescoço, et degolóó et cayo acabeça del em terra, et sayolle tãto sangre que todo olugar encheo et morreo Argo et ficarõ çegos todoslos ollos del pero que avia moytos cõmo he dito. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 256 |
Et despoys que ouvo dous péés cõmo moller, et nõ mays, alçouse em elles et avia medo de falar temendose de mudiar, cõmo quando era vaca, pero foy começando pouco [et] pouco, et falou cõmo antes segundo que falar deuya. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 259 |
[O pauõ], acõmo quer que da aentender em cabo opobre, ẽno começo entendese por lo rrico; et os ollos de Argo ẽno pauõ som as rriquezas do mũdo ẽno rrico, et dizẽ que se omẽ alabar opauõ que enderença as pẽnas, et faz [suas] rroda, et mostra toda afermosura que tem, et quanta rriqueza ha em [suas] pẽnas, et pero mostrao contra aparte de deante. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 262 |
Et segundo diz Orosio et as glosas de sobre el, comyam aly os filosofos moy pouco pam, et das rrayzes das eruas que achauã por aly, et bebiam da agoa daquel rrio, et aly estouerõ ata que apurarõ aqueles sete saberes, et poserõ cada [hũus] em suas rreglas çertas; et pero que nos avemos dito de Yo segundo Josefo, que os saberes do quadrunyo ouverõ ocomeço em Caldea, et daly vierõ ao Egyto, et do Egyto aGreçia, esto dizemos quee verdade quanto ao seu começo, mays de outra guysa em Greçia forõ apurados, et acabados, et postos em çertedũe, et despoys Rroma ou os rromãos, ou ajnda os latinos, quese entendem, cõmo disemos, por aquel Pam que amaua aSiringa que queria el aver aconosçençia de todaslas cousas, por que quiserom aver dos gregos aqueles sete saberes et ouverõ os deles, et nos os latinos dos gregos avemos os saberes. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 262 |
Et andando Yo despoys em moytas pestilençias [porlo] mũdo, passando terras, et rrios, et mares, et quanto achaua, cõmo fazẽ os peligrinos quando andam ẽnas rromarias, et quando veẽo aapasagem daquel rrio Ynaco de seu padre et ao mar enque aquel rryo entra, et os nadou ella -pero segundo diz Lucas em navio foy -, et passou por ali ao Egito, os daquelas terras, por rrazõ que dizem que era esta dona mudada em vaca porlos máos costumes enque andaua, tolleron onome aaquel rrio Ynaco de Argos, et chamarõ ael et aaquel mar Bosfor; et esto he oque ende contam Eusebio ẽno grego, et Jeronymo ẽno latim enque dizem asi: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 264 |
[Et vençerom por esta guysa os egiçiaos aos caldeos] Et sobre aquelo queos do Egyto adorauam aas planetas pararõ mẽtes aos poderes delas et virõ cõmo nũca quedauam de engendrar crianças et froytos ẽnas naturas das cousas; et querendo elles seguyr os feytos dos seus deus et semellarlos, faziam em sua terra casar atodos et que fezessem fillos cõmo criauã as planetas as cousas, et que nõ myngoasem por rrazõ de myngoa de casamẽto; et ordenarõ que deuedo nẽ ordem nẽgũa quea nõ ouvese ontrelos que casamẽto estoruasse, et fezerõ por ende aesta sua [deessa] Ysis, pero quea tynã elles por santa, que casasse; et casarona cõ hũ gygante [a] que chamauã Oseris, omẽ moy poderoso et moy sabio de moytas cousas; et por que el sabia toda quanta mẽestria, et [suteleza], et apostura avia em feytura de pãnos et chamarõ, por rrazõ do marido, aYsis [deessa] do lanyfiçio, et lanyfiçio he fiar lãa ou lyño. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 269 |
Em este lugar [rrozõa] mẽestre Pedro por esplanar arrazõ, et diz que pero he dito que Rrebeca foy por demandar consello aDeus sobre apena et lazeyra que leuaua em aquela preneçe daqueles fillos, que nõ aviam ajnda esses que eram judios lugar posto onde fezessem oraçõ aDeus et lle demandassem consello, nẽ aviam a maneyra neyra dello demãdar, nẽ aviã aqueles por quẽ odemãdassem cõmo os profetas que forõ despoys. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 272 |
Et Jacob sayo omẽ mãso et laurador [da] terra, et criador de gaãdos, et moraua em tendas; et segũdo diz aestoria estes dous yrmãos poucas vezes andauã ajuntados em hũ lugar, nẽ se acõpanauã, nẽ paresçia quese amauam; et Jacob traballaua em fazer as cousas que entendia que plaziam aDeus, et Esau nõ se traballaua ende tanto, pero opadre amauao mays por que era mayor, et por que lle tragia moytas caças de que el [comja] moy de grado. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 273 |
Daqui adeante vay aestoria por los ãnos de Jacob, segundo queo mostrã Eusebio et Jeronjmo et os outros estoriadores, et nos outrosi por los ãnos del contaremos et departiremos as rrazões della, por que alyña das [geerações] quedou en Jacob, pero nomeando toda via aYsaac, seu padre, em quanto viueo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 274 |
Andados víj́nte et dous ãnos de Jacob, et oyteẽta et dous de Ysaac, Ynaco rrey de Argos avia hũ fillo aque diserõ Foroneo, que rreynou em pos el em Argos; et este Foroneo ante que rreynase ouvo hum fillo aque chamarom Apis; et aqueste Apis pasou ao Egipto et prouou aly, et foy moy bõo, et gáánou aly rreyno, et rreynou ende; et segundo dizẽ [algũus] este foy marido da [deessa] Ysis, de [quẽ] avemos dito, et tam grãde foy abondade deste Apis et tanto forom pagados del os do Egito, que despoys que el morreo queo contarõ ontre [os] seus deus, et teendóó por deus adorarono cõmo aseu deus, et mudarõ onome del, et chamarõlle Serappis, cõmo chama a Santa Escritura Serafim ahũ dos angeos do çeo et ajnda ahũa das ordéés dos angeos; et esta ordeem he anouena quee amays alta de todas; pero he de saber que ha este departimẽto ontre ho nome do angeo et da ordéém, queo nome [do] angeo quese escriue cõ esta letera m em cabo, et dizemoslle Seraphym escrito cõ m, et quando he por nome da ordéém escriuese com n, et chamamos lle Seraphyn. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 275 |
[em] aquela sazõ sobre ofeyto de Rrebeca, cresçeo grande fame em terra de Canaã, asi cõmo acontesçera outra vez em dias de Abraã; et Ysaac, temẽdose da grande mj́goa das viandas et querendo gardar suas compañas, pensou dese yr perao Egyto por quelle diserõ que era estonçes terra moyto [avondada], mays pero nõ ofezo quese foy pera Gerara aAbymalec, rrey dos palestinos que fora amygo de seu padre Abraã. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 275 |
"Mays pero outra rrazõ pom mẽestre Godofre sobre esto, et diz assy: que despoys que Abymelec vio aRrebeca tam fermosa et Ysaac dizia que era sua yrmãa, quea tomou el pera sy, et quiseráá aver por moller, mays queo non ousou fazer, que logo cõmo se traballou de fazerlo oyo hũa voz de Deus que diso: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 279 |
Mays de ambas estas molleres cananeas cõ que conta Josefo que casou Esau, achamos que [erã] moy despagados Ysáác et Rrebeca, et dizem Josefo et mẽestre Pedro que pero que ellas eram dos mellores et mays poderosos dos cananeos, que por todo eso nõ quiserã Ysáác et Rrebeca que seu fillo casasse cõ molleres daquela terra, por que eram doutra gente deque elles nõ erã, et doutra creẽça et ley. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 279 |
Et pero sofrerõ elles todo por nõ fazer nojo aseu fillo, nẽ pesar, quelle queriã bem, nẽ se quiserõ traballar deo partyr delas, et acharõ que era mellor dese calar que por ventura em falar em ello nõ lles aproveytaria, et leyxarõ aseu fillo fazer oque avia começado. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
Et Jacob, apreçebido desta maneyra por consello de sua madre, pero sempre se temya queo entẽderia Ysáác, ante queo beyzese et poso aquel mãjar ante el et diso: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 287 |
Contam os sabios em suas estorias que este Foroneo foy oprimeyro rrey que leys [estabe[le]sçeo] et dou [juyzes], et segundo conta aestoria de Babilonya, et del rrey Nyno, et dos outros rreys daly, empero queo Jmperio et oseñorio dos rreys foy logo ẽno começo sobre los omẽs, et os rreys asseñorauãsse, pero diz queo mays que estonçes os rreys faziam ẽno seu começo que eram estas duas cousas: aprimeyra que faziam avenẽça et concordança ontre os [quesse] desavynã sobre algũa cousa, et esto faziam elles segundo seus entẽdemẽtos, que diz queos entendemẽtos dos prinçepes que eram estonçes por leys; ha segunda cousa queos [principes] faziam catauã os termynos de suas jurdições, et gardauã os, quellos nõ entrasse [negũ], nẽ embargasse. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 288 |
"Jacob foy hũ pouco yrado contra ella pero quea amaua moyto, et rrespondeo lle assy: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 292 |
Mays pero poys que te vas pera tua terra et teus parentes, dime, ¿por que leuas furtados os meus deus? |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 296 |
Agora ficam nos pera dizer das rrazões dos gentijs que [contesçerom] ẽnos outros seteenta et çinque ãnos que ficã; et pero por quese siguã as rrazões, et se enxiram mellor hũas com outras, [começamoslo] aqui em seteẽta et dous ãnos por que avemos ja dito del este pouco que dizemos asi. |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 28 |
Como el predicador pode a las vezes castigar asperamente, pero cõ mesura e nõ con vanagloria, a los que sermonarẽ. |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 28 |
Castigar pode el predicador a las vezes asperamẽte en su predicaciõ; pero devẽlo fazer cõ mesura, ca por el castigo desmesurado nõ sse enmenda tãbẽ la vida de los omes como por el outro, nẽ fazẽ a seus mayorales : ante fincã como querelosos dellos , tenendo que lles dan mayor pẽna que non deviã aaver. |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 29 |
Pero este yerro atal mas de ligero deve seer perdonado al prelado que a outro ome, ca apenas se pode gardar el que a de governar conpãna e de castigarla que nõ faga ou nõ diga aas vegadas algũa cousa ademas. |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 29 |
Pero develo fazer de guisa que nõ nasca ende grand escandalo se devẽ gardar e de qual nõ fezerõ os sanctos padres departimẽto en esta rrazõ. |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 29 |
Et esto seeria quando el prelado entendesse que deve amãssar la obra de la justiza por desviar escãdalo, acaesçendo sobre que cousa en que poda fazer merçed ; mays esto nõ a de fazer muy ligeyramente e a mẽos de saber se aquellos que fezerõ el feyto porque quer fa[zer] la justiça son poderosos ou muitos, assi como X arriba; ca entonçe ben la pode dexar por medo descandalo, pero nõ en todos: ca en todas guisas escarmento deve fazer en alguũs de aquellos que forõ comẽçadores ou mayorales en aquel feyto. |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 29 |
Empero, se aquellos a quen fezere el prelado tal merçed como esta se quisera defender por façãyas, dizendo que outros lo fezerõ ante dellos , tal yerro como aquel cõ que lo husarõ assi en las villas en los fueros antigos; e, por ende, que ellos outrossi nõ devẽ rreçeber pẽna nẽ la merçee, atales como estos nõ querẽ el dereyto de sancta igreja que ajã deles merced ; ante manda pesar contra ellos muy cruamente, porque la cousa mala e desguysada querẽ meter por foro e por custume, seẽdo desconnoscentes de la merçed que los fecerõ e querẽdo de la connosciença. |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 30 |
Pero se aquelles a quen castiga el prelado fossen tã poucos e poderosos e connoscesse aquel erro en quelles travã e nõ se quiserẽ ende quitar, esforçando en si miismos ou en outra grand gente que sse touvesse cõ ellos , quando tal cousa acaescer, manda sancta igreja que el prelado lle de passada por nõ meter escandalo de que nasce escandallo e departimento ontre sancta igreja e ellos . |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 30 |
Pero todavia develos castigar [aparta]mente de como estã en perdimento de [...] |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 32 |
Honesta e bõa vida fazẽ alguus prelados, pero porque sospeytam algũas vezes los omees contra elles que nõ es assi, nõ sabendola verdat , pecã escandalizãdosse. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 33 |
Ligeyramente acaesceria que o demandado nõ averia poder de mostrarla cousa en juizo aa sazon quella demãdassẽ; pero se o demandador porfiar yndo adeante por lo preito, poderlo ya depoys fazer no tempo que quise[s]e dar o juizo sobre ella. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 33 |
Pero se el demãda[do] a quẽ el juiz [de]mãda que mostre la cousa se for tẽ[edo]r della e seendo rrevel nõ la quiser mostrar, pode [o] juiz mandar al meyrĩno e aa justiza da terra ou [do] lugar que lla tolla e que a faza paresçer a dereyto en [ju]izo. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 35 |
Pero se o servo sobre que fosse tal contenda como esta soubesse algun mester por que sse governasse, entonçe o demãdador lo deve governar por que mentre lo faza traher dun lugar a [outro embargalle o que poderia gañar] por seu lavor. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 37 |
Da aas vegadas por quito o julgador ao demãdado por aquella cousa movil quel demãdã nõ la tiendo porque la pidio sen sua culpa e sen seu engaño; pero se depoys fallar que e teedor dela, nõ sse pode defender o demãdado en dizer que ja quito fuy daquella demãda por juizo, ca nõ lo quitarõ en la primeyra demãda se nõ porque la nõ pode mostrar. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 37 |
Pero muyto sse deve gardar o demandador quando a cousa demãda por sua quer sea movil ou rrayz que se sabe a rrazõ porque ouve o sennorio dela assi como por [compra] por donadio ou por outra maneyra qualquer que aja que lla ponga en sua demanda. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 37 |
Pero se o demãdador quissesse dizer e mo[strar] alguna nova rrazõ porque el gaannara señor[io] daquela cousa depoys que fuy dada a sentẽza cõtra [el] assi como se lle fosse dada ou comprada ou a ouvesse g[aa]nnada de novo ou en outra maneyra qualquer de aquel [que] avia poderio de darla ou de vender - la, sobre tal rra[zõ] como este bẽ pode fazer sua demãda de novo. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 38 |
Ley .x[x]vi.a Que pero o demandador nõ poria en sua de[manda] De ligeyro que nõ lle d[.] |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 38 |
Pero cousas y a a que pode[n] poer cada una por ssi por que son ellas de tal natura qu[e] nõ la poderia fazer. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 1 |
Et des que soubo [Leomedom] que a villar era perdida et que nõ podia mays fazer, [aqueyxava] os moyto. mays enpero a pressa era tã grande dos gregos que vyñã folgados que creçia de cada parte que lles nõ valia nada. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 7 |
Et veẽo a hum lugar a que diziã Frigia por seu nome sinalado pero a toda aquela terra dizem asy. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 7 |
Et d ' esta çibdade et dos seus feytos aueremos a falar moyto em esta estoria por que o seu feyto foy moy grande et moy maravilloso que saluou ende as sete maravillas que conteçerõ ẽno começo das seis ydades asi cõmo a estoria et a bliuja mayor feyto ca o de Troya nõ ouvo nẽ ha de auer ẽno mundo que cõmo quer que ella foy destroyda. pero ẽno destroymẽto tantas gẽtes se ajuntarõ et tam nobles, et tantas outrosy as mortaldades que se ende fezerõ que nõ forom mayores nẽ mays maravillosas en outra partida do mundo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 9 |
Et conven que uos digamos aqui algo dos rreys de Troya ante que cheguemos a as rrazões do destroymẽto d ' ela. pero nosa entẽçõ he de vij̃r con a rrazõ a Esebon, et despoys de Esebon aos de Banjdom, que julgou despois de Esebon a Isrrael quando acontesçeu este feyto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 9 |
Et pero leuamos esta general estoria por los ãnos en que acaesçerõ as cousas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 9 |
Pero por memoria d ' esta estoria de Troya, et por que fose o seu feyto todo hum, et que se entendese mellor a estoria et os achaques d ' onde veẽo aquel destroymẽto d ' esta çibdade, catemos estas estorias et suas rrazões todas para aqui asy cõmo veẽ hũas em pus de outras ordenadamente. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 12 |
Et ficou a çibdade a saluo mays pero nõ se perdeu a jnfanta. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 13 |
Et chegando aly, preguntou hu estaua a Ynfanta Ansiona et forõn a logo veer pero que sabiam ia a mays da rrazõ. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 13 |
Et Ercoles nõ curou deste dizer mays ouverõ el et Peleo et Chelameo seu cõselo cõ os outros que para elo erã et cõmo estauã ja dentro ẽna çibdade apoderados de grande caualaria et moy bõa et de outra gente moyta pero pensarõ que se lles defenderiã por lo encãtamẽto de aqueles caualos blancos que nõ queria dar Leomedon. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 13 |
Et pero diserõ que ajnda que a çibdade nõ podesen tomar por força, pero que poderiã en ella fazer gran dano et que o fezesen se -quer por se vengar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 13 |
Et pero que deziã os [homes] et andauã posfaçãdo que Leomedon ficaua pejuro duas vezes: a primeyra, por lo que negou ao paramẽto et lles nõ dou o que cõ elles posera; a segunda, por esto de Ercoles et de Peleo et Thalamõ. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 13 |
Et fezera ja a Priamo que rreynou en pus el et outros fillos que erã ja [unyados]. pero cõ todas estas rreuoltas et avijmentos ficou el rrey con sua çibdade libre et çercada et cõ seus caualos blancos encantados. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 16 |
Empero tomou seu acordo en se teer ben et guiar seu carneyro, et asy pasou o mar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 16 |
Pero que toda via rreynauã y rreys et que [vynã] de lynagẽ de rreys et que [vynã] de linagẽ de Frigio, que aquelo aly fezera. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 18 |
Pero y sabiã as maneyras das terras et el RRey Pelias nõ avia (estonce) naue nẽgũa. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 18 |
Empero Ercoles ameaço o et desafio o, et logo forõ se por lo mar adeant. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 18 |
Acõmo quer que ouvese outros de tam bõo lyñagẽ et tam rricos et poderosos cõmo Jaason, pero depoys que ella viu que el ya por cabdillo, Jaason, pagou se mays del et prouo lle cõ el (mays) que con todos los outros. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 21 |
Et Medea começou de chorar quando aquelo oyo, caendo -lle as lagrimas en terra et diso: ' Bem vejo o que farey; et nõ me enganara o nõ saber da verdade mays cõ o teu amor bem sey que defendido seras et gardado por meu don que me as prometido enpero cata que se defendido fores, et libre et saão et cõ soude ficares dos peligros que el rrey, meu padre, te diso que avia en gaañar a lãa dourada, que me teñas o que me prometes et o cũplas ' Et jurou lle estonçes Jaasõ por las santidades da deesa [Caches], en cujo tẽplo estauã, et por la deydade que aquel mõte avia, et por lo sol que cata et vee todas las cousas, padre del RRey Oeta, a quẽ el queria por sogro. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 23 |
Et pero que esto era cousa tã espantosa et maravillosa Jaason, quando os vio, foy contra eles moy ardidamẽte. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 23 |
Pero o esforçado Jason nõ sentio aqueles fogos, nẽ os bruyos dos touros que tam fortes erã. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 27 |
Et demudou se lle o coraçõ cõ dolor del, et quiso chorar, pero encubrio se o mays que podo et nõ descobrio nada de sua voõtade Et diso: ' o marido, ¿que nemjga te agora [sayo] da boca, se eu nõ ey poder de trasmudar o espaçio da tua vida a uyda de algũ outro? nõ ho leyxa seer Elychem nõ quer, ca he a señora dos encãtamẽtos nẽ tu, nõ demãdas bem ca eu prouarey por la mjña arte de dar longa ydade a meu sogro, et tornar lo ey mãçebo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 33 |
Ca se eu avia seu grande amor, ajnda bem aspero mais. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 33 |
Et sabe deus que pero que me diso, que ll ' o nõ podia bem creer, enpero que m ' o jurou que tu viuo eras. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 33 |
Et mẽtre me el cõtaua estas cousas, asy cõmo ya dizendo apresa et nõ parãdo mẽtes en escusarse, pero entẽdia eu en que se el escusaua. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 41 |
Et nõ sey nẽ poso saber quẽ o aly deytou en estas mõtañas tã grandes et tam ermas et tam alongadas de poblado de cada parte pero teño que de algũ bõo lugar he que en taes panos foy deytado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 46 |
Et Juno veu cõmo estaua escripta, que a escripuyra esa Descordia, (et) pero jaz(ia) y solaz et prez. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 46 |
Et ajnda pero diso logo Juno: ' Amyga, dade a mj̃ esta maçãa ' Et as outras, quando aquelo oyron dizer a Juno, bem entẽderon que andaua aly grande cobijça. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 46 |
Et por esta rrazon entrou desconcordia entre ellas et entendede que por aquelo entrou en aquel convite a deesa Discordia empero que fora deytada fora del et nõ convidada. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 46 |
Et des que forõ parãdo mẽtes et considerando et osmando cõmo a maçãa era fremosa, cobiçou a cada hũa para sy; ca cõmo quer que grãde gaãça nõ jazia y, pero pois que a descordia entrou entre aquelas deesas et virõ que se nõ podiam avij̃r, rrazoarom entre sy cõmo seeria d ' aquela maçãa. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 50 |
Cõmo vierõ as tres deesas a juyzo ante Jupiter, et el cõmo as enviou a Paris Oydas aquelas rrazões que diserõ cada hũa de aquelas deesas por sy, entendeu RRey Jupiter cõmo andaua a discordia entre ellas et mesurou sobre aquel feyto, pero nõ por que y moyto deteuese. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 50 |
Et de mjña fremosura nõ quero aqui mays rrazõar, ca o que a ollo pareçe nõ a mester outras prouas pero tãto quero dizer y que por la mjña fremosura moytos andarõ penados et andam ajnda et se o mãdases saber, esto poderia eu prouar. et por que sõo eu tã fremosa, me derõ semellança a pauões que am as penas mays fremosas que outras aves. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 72 |
Et os gregos cobrarõ o cãpo ja quanto pouco, mays pero troyanos perderõ estonçe dos mellores caualeyros que entre elles avia que se mellor cõbatiam. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 72 |
Et en quanto eu entẽdo et creo que nẽgũ õme soubese trager este feyto cõmo foy nẽ por qual gisa se fezo todas las cousas da villa ficarõ desamparadas, mays pero nõ dos gregos; et sabede que morarõ y hũ mes cõplido. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 84 |
Et aprendia Achilles, et era sotil de coraçõ et sabyo et moy esforçado moço pero nõ lle [sayã] barbas nengũas |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 84 |
Et leuaua Achilles vestido em gisa de donzela, et mays de ordẽe ca d ' outra maneyra; pero que lle foy moy graue de meter a elo, ca nõ queria Achilles taes vestidos tomar, pero tomo os por fazer mãdado a sua madre. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 85 |
Et pero que a deesa Tetis ascondera seu fillo en grã poridade, sabian o algũus bõos et sonaua en casa del RRey Licomedes. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 85 |
Et foy se el et Diomedes sua carreyra cõmo en aventura por terra de Çipos -pero algũus lle chamã Partenos a aquela terra du Achiles era - , fasta que a acharõ ẽna postromeyra parte de España de parte de oçidente. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 85 |
Et pero que Achilles [prometera] a sua madre que nũca descobrise que era õme ata que ella enviase por el. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 86 |
Et en quanto Achilles aly morou, nẽgũ nõ soubo que era õme senõ a donzela Diomedia, et a jnfanta que era a mayor filla del RRey Licomedes, a quẽ Achilles amaua moyto ca o sabia de ante aquesto por rrazõ que a deesa Tites, madre de Achilles, o trouxo a el rrey, seu padre, et diso lle pero que outras yrmãas avia que el fezese a esta mays onrra estremadamẽte ca a nẽgũa das outras, coydando que era moller. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 86 |
Pero, poys que tu es de ydade de entẽder ben et mal, et feziste o que tu sabes em mjña casa, o que tu deueras de escusar et de aborreçer, por tal cousa et erro que feziste teño que mereçes pena mortal et quero que faças emẽda d ' elo, et que m ' o pages logo ' estando en estas rrazões, chegou a jnfanta cõ seu fillo Pirro ẽnos braços; et deytou se cõ el ante seu padre, et pedio lle por merçee que se quitase d ' este feyto, et que ouvese cõ el piedade, et que nõ ficasen desenparados ela et seu fillo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 90 |
Et a coobra estouo queda, et aseyto a pasariña, et aspero a, et abreu a boca hũ pouco. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 90 |
Et pero que se a pasariña se quisera yr, nõ podo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 91 |
Et fezerõ -n o por tal maneyra que quantos ouvesen de [vij̃r çercar] Troya por mar et por terra, que todos lle [obedisçesen] et fosen su o seu señorio, et fezesen o que el mãdase. pero que outros avia ẽna oste rreys et prinçipes que cada hũ d ' eles era mellor et valia mays que el; mays por lo bõo siso que avia foy escolido por señor, ca sen falla el foy ho mays sesudo de quantos elles erã et o mays rrico de todos depoys que esto ouverõ feyto, et fezerõ seu acordo en como fariã. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 93 |
Et avia os [cabelos] crespos et rrubios, et a sua cara senpre leda pero que era moy braua aos yamjgos. sabede que nõ foy escaso nẽ coydador nẽ triste. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 94 |
Et era moy mãso et moy mesurado, pero era [moyto] ardido et moy orgulloso contra seus yamjgos en tal maneyra que a nẽgũ nõ faria amor en batalla. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 94 |
Ca el nũca diria verdade tã solamẽte hũa ora enpero, era moyto entendido et de bõo siso natural. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 94 |
Et moy graue seria de achar quẽ cõ el quisese aver conpaña ca era tã sen sabor et tã mao de seruyr que o nõ podia sofrer nẽgũ de quantos cõ el viuyam pero que algũus o sofriam por valer mays, ca os [omes] sofren grãdes coytas por chegar a grandes estados. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 95 |
Das feyturas de Protesalao [Protesalao] nõ foy seu ygoal ẽno semellar, pero moyto era bõo caualeyro et fremoso et de prol et forte et ligeyro |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 100 |
Pero que direy por Dayres o que del aprẽdi. sabede que Poliçena era grande et de moy bõo tallo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 100 |
Et estauã lle tam bem panos que nõ podiã mellor. ella nõ tragia as espaldas curuas mays moy dereytas et mesuradas et de moy bõo talle, nẽ moy anchas nẽ moy estreytas. ella avia tal corpo (et) os seus peytos [erã] tã blancos que mays nõ podiã seer. ella avia os braços longos et as mãos moy fremosas et os dedos longos et ben feytos. en pero digo vos tãto que cõmo quer que era moy fremosa (que era) tam alegre que moytas vezes paresçia sandia, ca tã leda era et tãto era en ella o plazer do coraçõ et en tal guisa que todo õme se pagaua de falar cõ [ella] por que se rrazoaua tam bem, que a todos [aplazia] quanto ella dezia et todos se maravillauã de sua fremosura. et quando algũ saya a rreçeberla, fazia ella tã bõo cõtenẽte que nõ a ẽno mũdo õme que ende nõ fose moy pagado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 107 |
Ca tantos erã os gregos que os de dentro nõ se podiam anparar enpero defendiã se tam bem que esto era hũa grã maravilla ca elles aviã o castelo moy forte et [tynãno] moy bem basteçido de õmes et de armas, as torres et os muros et os muros et os portaes todos chẽos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 108 |
Et cõmo quer que os de dentro nũca sejam seguros, por forte que a villa seja, pero os de fora nõn a podem entrar tã toste se a bem defendem os que estam dentro. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 108 |
Et veedes do que me pesa nos rreçebemos desonrra d ' elles, mays pero moyto mays rreçeberõ [ell[e]s] de nos ca senpre se ende doerã et se sentyram do que lles avemos feyto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 108 |
Et -par deus - tanto que fose com nosa onrra, eu queria que fosemos agora en Greçia et partidos d ' esta gerra mays enpero nõ entendades que uos aquesto digo cõ cobardeçe (nẽ) por me fazer de aquesto a afora, ca nõ he asy. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 108 |
Et bem pode seer de vos dizer tanto por que averey de seer enfamado pero toda via entendede que a aquel a que eu ouvese de dar cõsello, sabede que em toda gissa et cousa que eu entendese que era proveytoso et dereyto, por amygo nẽ por [eamjgo], nõ leyxaria de dizer et consellar todo aquelo que es rrazõ bõa et dereyto ' |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 109 |
Et os outros diziã que nõ era nada quanto dizia pero em fim de todos los ditos, outorgarom et todos se cõcordarõ ẽno que Agamenõ disera. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 110 |
Cõmo Vlixas et Diomedes contarõ sua messajen a el RRey Priamus Qvando Diomedes et Vlixas entrarõ por lo palaçio onde el (rrey) sya, todos quantos ende eram leuãtarõ se a ell(e)s et rreçeberõn os moy bem et Vlixas foy logo para el rrey et fallou lle primeyro, et diso asy: ' RRey Priamus, eu veño aqui a dizer -te myna mesage de parte dos gregos mays pero nõ te soudo por quanto elles te desamã mays que a outra cousa do mũdo, et bem am rrazom. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 116 |
Et feramẽte era forte et ardido et orguloso mays de cõmo el soubo a çerca de Troya, esto nõ o sey, ca nũca ll ' o nẽhũ enviou dizer nẽ rrogar que viese y pero que veẽo moy apostamẽte et moy bem apreçebido et trouvo cõsigo tres mjll caualleyros moy bem garnjdos de todas armas Et sabede que el et suas [cõpanas] sofrerõ ẽno [camj̃ño] moytas coytas Et durarõ em pasar dous meses et tres semanas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 119 |
Cõmo Ector foy prinçipe de todos os que vierõ a defender (Troya) et cõmo parou suas ge(n)tes et fezo prinçipes Estes que uos ja nomey que vierõ ajudar a el RRey Priamos, os hũus vierõ y cõ medo, et os outros cõ amor; et d ' eles por señorio, et d ' eles por proeza pero aqueles mays vierõ y por parẽtesco que aviã cõ el. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 119 |
Et outrosi outros vierõ y que nõ son escriptos nẽ nomeados [per] seus nomẽes mays enpero o que mays prouemẽte d ' eles veẽo trouvo cõsigo mjll caualeyros Et cõtãdo todos hũus et outros de cõsũu forõ çento et tres rreys Et tãto durou a gerra que chegarõ y depois moytos prinçepes et moytos rreys de anbas las partes que eu nõ cõto aqui nẽ cõtarey. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 121 |
Et yam contra a villa quanto mays dereytamente podiã et moy ben enderẽçadas mays eu sey moy bem que tãta nõ averiã de força que nõ achem y quen lles vede o porto pero que ante que o dia sayo, moytos gregos tomarõ porto mays caramente o cõprarõ. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et todos yan esforçados et moy ardidos mays dultarõ moyto quando virõ os troyanos pero abayxarõ suas velas para tomar porto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et erã todos bem garnydos et bẽ bastidos de bõas cõpañas et bem armados mays ante hũ pouco que saysem das [naves], os troyanos matarõ et chagarõ moytos d ' eles pero des que forõ ajũtados cõ os outros de Greçia que estauã fora, mãteuerõ a batalla fasta que vierõ as gentes del RRey Nastor, que era señor de Pira. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et leuarõ -n os cõtra suas naves et apresauan os de tal guisa que se lles aquela carreyra mays durara, nõ ficara d ' eles nẽhũ õme viuo mays por la presa que foy grãde, eu nõ uos poso dizer quaes nẽ quantos estonçe forõ mortos ẽno mar pero sey ende tãto que o que d ' eles era mays ardido nõ quisera estonçe aly estar, tã mal - tragidos forõ estonçe aly et tanto mal sofrerõ mẽtre este pleito durou asi El RRey Vlixas cõ sua cõpaña que tomou porto, et fezo sayr fora ẽna area çinquoeẽta naues que tragia. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 127 |
Et sem falla os gregos fezerõ aquel dia moy bem sua fazẽda et forõ todos ledos por que tomarõ porto pero que fezerõ grã perda en sua gẽte. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et o outro que Ector tomou cõsigo foy yrmaão d ' este [Galton], mays pero nõ de madre, mays anbos erã fillos del rrey de Aliça. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et os cobardos poerã suas escusanças feas ' depoys que Antenor ouvo sua rrazon acabada, rrespondeu lle Eutor [asy]: ' Amjgo, en este ple(i)to pareçe me que uos vejo moyto alegre cõmo quer que outro algũ seja triste pero eu nõ dulto que ajnda que o prez d ' este pleito seja partido, que uos nõ ajades a vosa parte. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et avia grã sabor de tomar vingãça por el desi Paris sayo fora cõ todos os etiopianos contra os da oste et leuauã todos seus arquos tendidos et os carcayses bem chẽos de seetas Paris ya moy bem armado sobre (hũ) moy bõo caualo que era preçado a hũa grã quantia d ' ouro [Óna] novena az ya Eutor, et leuaua cõsigo todos los troyanos et sabede que esta [as] foy moy grãde, et sera moy dultada, et que se defenderã moy bẽ et leuou cõsigo dez fillos de Priamos que erã seus [yrmãaos], pero nõ erã fillos de sua madre mays ouvera os el rrey gaañados em donas et en donzelas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et por que o ella amaua sobre todas las cousas enviou lle aquel caualo, mays enpero foy entre elles grã desamor por que Eutor nũca a quiso amar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 135 |
A setima az, fezerõ Pytrofus et Çelideas, que erã ambos rreys de terra de Façides mays pero nõ leuarõ cõsigo gente a pe nẽ balesteyros, mays leuarõ caualaria escolleyta et esforçada ẽna oytaua az foy Talamõ, que foy rrey et señor de Salamyna et leuaua de aquela terra Teuçor, que era rrey, et quatro almyrãtes que uos aqui cõtarey: o primeyro foy Teseus; o segũdo, Durion; o terçeyro, Ulixano; o quarto, Afimatus ẽna nona az foy el RRey Toas, que era moy sisudo, et leuou consigo todas suas masnadas ẽna deçima [as] forõ os de Longros, et ouverõ por señor a RRey Ages, que era seu natural. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 135 |
Et as azes [per] todas forõ XXVI et forõ as mellores et mays temjdas que en todo o mũdo nũca forõ nẽ poderiã seer ca aly en esta az forõ tantos caualeyros armados, et tãtas as seetas tendidas, et tãtos os caualos de bõo prez, et tãtas as armas preçadas que seeria graue cousa de cõtar ¿que uos [direy]? nũca foy õme que en nẽgũ lugar podese veer tãtos [omes] ajũtados em hũ lugar pero ben vos digo sen mẽtira que o mays preçado et ardido d ' eles que se aly vio que ouvo grã pauor ẽno seu coraçõ |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et des oy mays poderedes conosçer esta terra pero segũdo vos acaesçeu, mellor vos fora estar ala em paz ' desi descaualgou logo para o desarmar das armas que tragia et sabede que erã as mays rricas et as mays preçadas de que õme oyu falar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et ante que chegasen os que [vynã] cõ Meriõ, pero aguillauã fortemẽte por se jũtar cõ el, leuãtou se Ector en pee et sobeu en seu caualo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et os da grãde az que [Patrocclos] tragia chegarõ logo y sen mays tardar, pero que erã moy desconfortados por seu señor que perderã. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et Ector foy mal -treyto d ' aquela vez, pero que nõ foy chagado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et sabede que Meriõ fezo grã bondade en esta gerra enpero algũus veerã que se achara mal do que fezo, mays [acõteçer] lle a adeante que ja o feyto asi pasou. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et os troyanos tornarõ estonçe todos; et ferirõ -n os tã brauamente que os gregos forõ arredados [per] força a afora, et meterõ se en sua az mays enpero dos [çẽ] caualeyros que aly vierõ cõ Meriõ, ficarõ y mortos XXXIJ. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et chegou logo y sua mesnada del rrey moy bẽ guisada et volueu se o torneo [em] tal fegura que depoys que o mũdo foy formado nõ foy torneo tã mesclado nẽ tã peligroso cõmo aqueste para troyanos ca elles virõ logo vij̃r contra sy dez mjll caualeyros que os departiã moy mal pero cõ todo esto Troylos foy moyto agiña liure. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et pesou lle por que lle tollerã sua presa pero nõ poderia seer õme no mũdo que mays fezese por lo defender, mays nõ lle valeu. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et quando o sacarõ d ' ontre seus yamjgos, nõ coydarõ que [vjuer] podese por nẽgũa rrazõ que fose aquel dia ata a noyte Et el RRey [Menelão] fezo tã ben aquela ora que por força os moue(u) todos d ' aly et lles fezo leyxar o cãpo a mao seu grado mays enpero perdeu y moytos dos seus En aquesta ora chegou y en ajuda de [Menelão] el RRey Çelides, que era rrey de Façides; et era moy mãçebo et longo et moy ben feyto et moy fremoso. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et foy justar cõ Polidamas, et dou lle hũa tã grã ferida cõ hũa ascũa por medio do escudo que ll ' o falsou et a loriga que tragia; et pasou lle da outra parte mays de hũa braça pero nõn o derribou, mays ficou moy mal chagado por lo grã colpe. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et mudou se lle todo o color por lo moyto sangre que deytara, et foy açerca de morte enpero esforçou se cõmo aquel que era moy noble et de grande ardimẽto Et foy cõtra Çelides, et deu lle hũa tã grã ferida por çima do elmo cõ sua espada que o fendeu fasta os dentes. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 145 |
Et chamarõ a alta voz todos los que cõ elles yam, et diserõ lles asi: ' [Senores], ¿nõ veedes vos o grã traballo que sofre Ector, et cõmo o partã os gregos, et cõmo ja esta cõmo rrendido? ' Et sen dulta asi era; que elles lle matarã o [cauallo], enpero nõ o nobre caualo a que deziã Galatea. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 145 |
Et [tynãlo] çercado de cada parte et apertauãn o moyto fortemente mays enpero nõ se ousauã chegar a el para o prender et cada hũ (que) o queria prouar, caramẽt o prouara ca nõ leyxara y outro peñor senõ a cabeça. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 146 |
Et Deyfebus, andando ẽna presa, poso [systo] do arco a el RRey Teuçer et dou lle cõ hũa seeta et chago o moy mal, pero nõ mortalmẽt ca nõ lle durou mays de hũ mes. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 147 |
Et dou lle hũa tã grã ferida por medeo do escudo que nõ lle prestou loriga pero que era moy preçada. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 148 |
Et d ' estes era prinçepe et cabdillo Pitagoras, fillo del RRey Priamos pero nõ era fillo de Ecuba. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 148 |
Et de aquela vez ficarõ aly moytos mortos et outros mal chagados mays eu nõ vos sey dizer dos feytos que aly fezo Ector et sua [conpaña] ca lle cõvyña de pasar el et os seus por [mẽo] dos gregos et eu teño por maravilla se o el podese fazer ca todos los gregos estauã en medio pero todo seu talent era de pasar ala et parar -se a que quer que lle ende acontesçese. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 150 |
Et [todolos] que vian en que maneyra et por qual engeño fora feyto tynan o por grã maravilla pero a enpenadura do mãton era mais preçada et mays maravillosa que nũca õme ẽno mũdo outra tal veo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 182 |
Et quando se anbos ouverõ a partir, nõ poderõ falar; pero partirõ se de aly sen outro espedimẽto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
Et tal coydara de ll ' a toller que a cõprara moy caramente torna -te para teu senor et souda m ' o moyto; et dille que se me el quer bem, que eu faria grã torto se lle mal quisese quando m ' o el mays nõ mereçese enpero tamaño bẽ aynda lle nõ quero por que lle mellor vaa do que lle ante ya ' Et o donzel se parteu d ' ela et foy se para a batalla. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
Et foy aly hũ torneo moy ferido et moy aposto mays pero os troyanos fezerõ tãto de armas aquela vez que os gregos nõ os poderõ mays sofrer. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
Et foy o cãpo tã cheo dos mortos que as dõnas et as donzelas que estauã ẽnas torres et enos andameos bem podiã veer quanto se fazia pero Polydamas ontre todos foy moy bõo et forte aly, et sofreu moyto traballo aquela vez. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
Et [alguas] estauã aly que paravam ben mẽtes en quanto el fazia; pero encobrian o ben, et nõ faziã senbrãte que o viã. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
Et quebrãtarõ en si as lanças, et ficarõ anbos mal chagados pero Diomedes foy peor chagado et derribado en terra, et o caualo sobr el. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 194 |
Et outros ha y que nõ am lengoa; pero nõ lles faz mj̃goa, ca se entenden moy bem por sinaes. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 194 |
Os açipidis nõ am mays de hũ pe, et he tan ancho que jazẽ a a sombra del quando fas sesta, pero corrẽ moyto cõ el ca ẽno mũdo nõ ha cousa que os posa alcançar nẽ outra que lles posa fugir. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 197 |
Et entre ellas avia hũa pedra que deytaua de ssy fogo, pero nõ paresçia a chama nẽ o fogo; et nõ quedaua de arder noyte et dia. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 198 |
Et outros diziã que era bẽ et [tynã] al en seus corações; ca de grado queriã seer en suas terras, d ' onde erã moy alongados, se o podesen fazer sen vergonça mays pero nẽgũ nõ se queria yr ante desejauã todos de acabar o que aviã começado Et Achilles nõ quedaua de ameaçar a Ector, ao qual queria moy mal de coraçõ. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 198 |
Sabede que se lle este pleito mays durara, que el viera a morte pero ya (a) veer moyto a meude et avia grã sabor de falar cõ ella, ca esto lle era hũ grã cõforto et ella ben entẽdia que ẽno mũdo nõ avia cousa que el mays amase et por esto lle era mays orgolosa et peor de rrogar, ca as molleres de tal maneyra son pero en todo esto nõ quedaua Diomedes de lle pedir merçee moy a meude et dizer que nõ poderia viuer se (por) ella nõ fose ca toda sua vida en seu poder estaua, et en ella era todo seu pẽsar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 198 |
Et esto he grã maravilla que caualeyro tã ardido fose chagado de tã forte aficamẽto de amor et de tã grã cobardeza pero ben creo que nõ ha õme ẽno mũdo que moy de coraçon ame a seu señor que a as vegadas nõ tome cobardeçe en lle dizer algũas cousas ajnda que lle conplan et que lle estarã bem et por que seria mays preçado del. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 198 |
Et Diomedes asy fazia enpero nõ era bõo syso, ca moyto agiña podera seer de se contẽtar ella do que lle el disera et de fazer o que lle demandaua |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 199 |
Et eu bem sey que nõn o pode aver mellor que el nẽ que mays valla et nõ era maravilla do caualeyro perder agyña seu caualo en tal lugar, poys se quer conbater con bõos caualeyros et endurar Et quanto he por la perda de aquel caualo, eu nõ dou nada mays pero se me mãdardes que garde este, por lo voso amor eu gardar lo ey o mellor que poder. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 277 |
Et agora errou me, et de todo me falesçeu pero bem sey que el fezo todo seu poder en fazer os gregos partir d ' aqui, et nõ podo acabar nada. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 278 |
Et eu duldo moyto de abayxar en mjña onrra et de caer en tal posfaço cõmo vos ey dito, et todo esto vejo eu bem pero quero fazer quanto me mãdardes. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 281 |
Et se elles andarã armados, troyanos cometerã este pleito por seu mal, ca nũca d ' eles escapara õme viuo mays [elles] erã ja moy mal chagados et tãto sangre lles sayra que erã moy flacos et desmayados fortemẽt Et nõ era maravilla que ja sentyã a morte mays pero vendiã se moy caros ca elles fezerõ de sy castelo, et dauã lles grã batalla mays nõ lles fazia prol ca nõ foy y tal que lles nõ dese ferida por que andauã desarmados ca ja lles falesçiã os corações, et desfaleçiã da força. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 281 |
Pero Achilles moy adur podia veer, ca o viso se lle [toruaua] por la sangre que se lle saya sen mesura pero fezo hũa yda cõ sua espada ẽna mão, et matou dous d ' elles, et chagou çinquo mays Paris dou tornada sobr el et cortou [lle] o braço, et chago o moy mal ẽno rrostro. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 284 |
Et pesou lle moyto por que el por ella morreu mays pero nõ foy y de mao syso ca nõ quiso y fazer cousa que se lle tornase em mal. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 285 |
Et todos queriã loar o que Agameno dizia enpero a hũus plazia de se yr para suas terras. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 286 |
Et tomarõ estonçe el RRey Ajas os seus et leuarõn o a as tendas todo asy espedaçado pero nõ era ajnda morto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 287 |
Et asi ficarõ troyanos çercados ontre seus muros pero ajnda aly seguros nõ estauã mays erã atam coytados et mays despagados de ssy que mays nõ podiã ca sobejamẽte aviã rreçebido grã dãno et perda. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 288 |
Et diz o conto que des que a çidade foy çercada, nũca por hũ soo caualeyro foy feyto tã grãde doo pero que moytos forõ y mortos |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 291 |
[Pero cõ todo eso el rrey Agameno mãdou armar todas suas cõpañas et deuysou suas azes.] |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 291 |
Desy ajnda poserõ que avia y çinquoeenta et seys rrios cabdaes pero bem diserõ que outras agoas moytas et moytos rrios grandes avia y, mays que nõ erã cabdaes depoys d ' esto diserõ que avia seseẽta yslas que eram nomeadas et nõ mays, nẽ d ' onde nẽgũa cousa nõ nasçe. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 291 |
Desy poserõ quareẽta ser(r)as prinçipaes, pero bem diserõ que outros mõtes et serras avya y, mays que nõ eram prinçipaes depoys d ' esto diserõ que acharã seseenta prouynçias et nõ mays pero que longo tẽpo as andarã buscando. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 291 |
Et dizer vos ey cõmo Europa he ja quanto mays pequena que Africa pero ambas teem a meatade, segundo que eu acho escripto por lo autor ca estam asy partidas por hũ grande mar -a que dizem Medio -terrano - , que se partio do gram mar Ouçeão, que çerca toda a terra. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 291 |
Et empero nõ as partyo a dereyto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 292 |
Acõmo quer que esto podedes achar em moytos libros que o contã bem, pero eu dizer vos ey ja quanto de aquesta partida de Asia de que vos en -çima faley |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 294 |
Et viuẽ aly cada hũ cõ aquela [cõ] que toma conpana aqueles tres meses em grã viço et plazer et am de ssi grã sabor cõmo aqueles que se veẽ poucas vezes et aquelas que son de alto lugar et de grã preço tomã por amygos outros taes cõmo sy; ca de [cal] guisa he o õme, tal moller lle dam pero se algũus se querem jũtar de seu grado por amor, poden o fazer moyto en paz sen calonya nẽgũa et en este tenpo cõçebẽ as dõnas, et tornã se prenadas para suas terras et a cabo de vn ãno, as que ouverẽ fillo tragen o a seu padre a aquela jnsoa, ca por nẽgũa maneyra nõn o criarã mays de hũ ãno, et seu padre o leua cõsigo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 338 |
Et asy me parto d ' ela cõmo se se me partisse o coraçom do corpo mays pero aqueles que quiserẽ yr [comjgo] em [mjña] conpaña, amar los ey et preçar los ey em quanto viua. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 342 |
Mays ja nõ curauã nada das perdas que rreçebidas aviã, poys que escaparã de morte, pero faziã tã grãde doo que mayor nõ podian. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 342 |
Outrosy moytos quiseram moy de grado que fose por esto queymado et destroydo para sempre, mays enpero que esto cobijçauã nõ ouvo y tal nẽ tan ardido que o prouar ousase. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 342 |
Mays pero nõ foy tã ardido que o primeyramẽt ousase cometer. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 342 |
Et tãto que os tres caualeyros virõ a mañãa, sobirõ en seus caualos pero ajnda nõ era o dia ben claro, mays a lua arrayaua moy ben. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 345 |
Et [Sandruz] o fezo moy ben aquela vez, ca fezo maravillas que serã nomeadas para senpre pero el RRey Telefus o matou cõ hũa lança. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 347 |
Et os da villa [lançauã] lles dos muros, que erã altos, moytas pedras pedras et moytos cãtos et moytas seetas et defenderõ se o mellor que poderõ mays pero ante de quinze dias forõ tomados [per] força Orestes prendeu entõ todos aqueles que achou feytores et cõselladores et os hũus mãdou queymar, et os outros afogar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 348 |
Et moytos nũca virã Egistus, pero [tynã] rrazõ por el. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 352 |
Et sabede que moy maa foy de vençer et moy mays graue cousa de leuar mays enpero ouvo a el a seu plazer ante que fose sabido nẽ entendido. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 352 |
Sabede que por nẽgũa maneyra nõ lles podiamos escapar nẽ fogir, que tãto aguillarõ que nos alcãçarõ moyto agiña mays nos escapamos d ' eles sen dãno [per] espirimẽtos et [per] arte pero Polifinus leuou ende sua yrmãa mays leuou el ende vn ollo quebrãtado ẽna cabeça que lle eu quebrãtey [per] mjñas maãos mays esto foy [per] gram ventura ca era de noyte. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 352 |
Et todos los outros peligros do mar eram lygeyros a a cõparaçõ d ' este ca moytos caualeyros tornarõ escarnydos a pam pedyr pero de aqueles que cobijçauã, os mays aluergauã consygo mays esto faziã con grande engano et cõ grande falsidade que nõ cõ amor que d ' eles ouvesem. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 352 |
Et asy era preso et coytado de amor tã grande que nõ podia folgar mays pero Vlixas escapou, et sayo de su seu poderio a a çima per sua arte et por la ventura grande que o ajudou. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 355 |
Et fomos d ' eles presos et metidos en carçere pero [depoys] ouverõ de nos doo et soltarõ nos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 356 |
Et ela sempre asperou a sua vijnda. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 356 |
Et nũca en al pensaua nẽ coydaua, nẽ desejaua outra cousa senõ seu marido pero todo esto nõ foy contado a Vlixas ajnda que se fose ala que os acharia en sua casa mays pero por nẽgũa maneyra nõ poderiã vençer a Pẽnalope por cousa que lle disesem nẽ lle prometesen. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 363 |
Et as gẽtes da terra falauã desuariada mẽte os [hũs] deziã que se fora para sua madre, a que chamauã (hũa) deesa; os outros [dezia] que cõ pesar que avia do yrmão que perdera o syso et se fora [per] lo mũdo a perder outros diziã que fora leuada d ' aly cõ grãde aver pero nũca d ' ela poderon aver çertedũe que fora d ' ela |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 365 |
Et se algũ a quisese defender, que fose logo morto et espedaçado ca el o ajudaria cõ todas suas cõpañas mays pero nõ ousarõ cometer o que falarõ et se o cometerã, poderã se del mal achar en todo esto enviou Orestes suas esculcas en pus Pirrus [Neuculamus]. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 365 |
Et foy se logo ala et encõtrou cõ el, et mato o et negou que o nõ matara pero depois foy sabido et fezerõ por el grã doo depois que a sua morte foy sabida et descuberta Orestes tomou Ermyona, sua moller, et leuou a para Myçenas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 365 |
Et Orestes foy por ende moy posfaçado . Et todos touerõ que fezera forte trayçõ et grãde atreuemẽto pero Orestes foy depois mays dultado et timydo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 366 |
Agora ja acabar queremos este libro ca sen dulta grã afan avemos y leuado pero ante vos cõtaremos cõmo Vlixas acabou seu tenpo, et cõmo seus fillos rregnarõ en pus el |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 367 |
Et eu nõ lle pregũtey que queria synificar mays pero quando se partyo de mj̃, diso me cõ suspiros et cõ dolor que moyto mal avia en este synal que era demostrãça que nos cõvyña de seer perdidos en guisa que seriamos en -amygos mortaes et eu despereç(er)ia por el, et nõ nos podiamos partyr se -nõ de morte. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 368 |
Et mãdo o gardar a aqueles que mays amaua et em que mays fiaua en guisa que por nẽgũa maneyra nõ podese sayr d ' aly nẽ chegar a el ca nẽgũa cousa do mũdo nõ temya tãto cõmo a el pero sabede que tã ben lle queria que nõ poderia mays mays el queria se gardar do soño se o podese fazer. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 369 |
Ante lle diserõ que fose sua carreyra, ca nõ meteria ala pe et Telogomus foy estonçe moy sañudo pero rrogo os moytas vezes que o [leyxasen] entrar, mays nõ lle prestaua nada estonçe diso Telogomus: ' nũca vy gẽte que fezese tal loucura et tal sandeçe que nõ queren leyxar õme en(trar ẽno lugar) onde esta seu (padre, moormẽte aquel que nũca vy, et o tãto cobijçaua a veer.) |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 369 |
(Pero con todo esto nõ lles lo podo mays sofrer.) |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 370 |
(Pero jaquanto foy ledo por que coydou que os soños erã [mentiraes] et os agoyros que catara.) |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 370 |
Et cayo en terra esmorido pero acordou logo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 370 |
Et RRey Vlixas era ja moy vello et de grande ydade a a maravilla em -pero era moy rrezio et moy esforçado por quanto sempre fora fazedor et engeñador de moytas et altas estrayas cousas que cometeu. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 373 |
Et sabede que aqui se acaba o libro todo pero se quiserdes, ajnda eu vos cõtarey algũus dos prinçepes de parte dos gregos que forõ mortos por outros [prinçepes] da parte dos troyanos Et outrosi algũus dos troyanos que forõ mortos por outros prinçipes de parte dos gregos. |
[+] |
1350 |
LT [1]/ 59 |
Pero cõ todo esto, porque era sóó et eles IIIIo cuydarõno a matar ou a uẽçer, et traballarõsse ende quanto poderõ, mays seu traballo nõ lles ualuo rrẽ, ca mal conoçerõ cõ quen no auyã. |
[+] |
1350 |
LT [1]/ 62 |
Entõ entrou hũu caualleyro uello, que era seu parẽte, et dissolle: -"Armadeuos toste, ca o conbater uos conuẽ, ca dos uossos VI caualeyros que auyã a guardar o camĩo som ende os IIIIo mortos, et os outros dous son taes parados que tarde auerã sabor de fillar armas. -"¿Et com̃o e esso?, disse o senor do castelo. -"¡ Par Deus !, disso el, aly fora esta hũu caualeyro andante que el sóó em seu cabo fes esto, mays pero tãto sofreu d ' afam et de traballo que nõ poderia ia ora durar contra uos. |
[+] |
1350 |
LT [1]/ 63 |
Quando o senor do castelo esto oyu, nõ soubo que fezesse ca teuo que era Blioberis ca o dultaua mays ca todo los do mũdo, pero daualle força que ho caualeyro con que sse auia a conbater, que perdera muyto do sanguj ca sse nõ podia conbater cõ VIes caualeyros que nõ fosse canssado, et nõ poderia durar contra el que era folgado. -"Ora toste, disso, dademe as armas, et poys um sóó trouxe tal mal os VIes caualeyros cõ ele soo eu. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
E otros y ha, que facen mayor tuerto con atreuimiento en vila ou en outro lugar. dizemus que deue el Rey auer as duas partes e a çibda ou a vila ou o castelo toman a terçeira (parte) para fazer os muros e as torres das cerqas dos lugares hu o tomaren. e para as outras cousas (para) que as ouueren mester que seja(n) en prol de todo comunalmente. pero as outras portages que antiguamente custumaron os Reys a tomar para si en alguos lugares eles as deuen auer enteyramente. outrosi dizemus que estas portages e os outros dereitos e Rendas del Rey meterlos en costas e en missoes e por lles fazer perder seus...e alguas outras cousas que farian de sua prol...que se conponan con eles e lles peiten algo ou por...enbargo alguo camio que saben que an de fazer. e alguos y ha que fazen desonrra a outros en peor maneira demandandoos maliçiosamente por seus seruos sabendo çertatamente que non an dereito nehuu en eles defamandoos a eles e a seus fillos. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
Pero los parientes mas cercanos que ouieren estos atales, e los que (los) ouiessen en guarda, (deuenlos fazer), guardar, de manera, que non puedan fazer tuerto, nin deshonrra a otro; assi como en muchas leyes deste libro diximos que (lo) deuen (guardar e) fazer; e si (assi) non lo fizieren, bien se podria (demandar a ellos el sen mandado do julgador (a) alguos homes que son forros sabendo que non an dereito (nehuu) en eles.) |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
(LEY OYTAUIA quen pode fazer desonrra. Desonrra ou torto pode fazer a outro todo home ou moller de des anos e medio aRiba porque ouueron por ben os sabeos antiquos que deste tenpo adeante (deue) auer cada huu entendemento para entender se faz desonrra a outro (ou non). (saluo ende) se aquel que o fesese fosse louco ou desmemoriado ..............seria tiudo de facer emenda de nehua cousa que disese ou fecese porque non entende o que faz mentra esta... ..............loucura. pero os parentes mais.... ......que ouuesen estes ataes ou os que ouuesen en garda (deuianos) gardar de maneira que non posan facer torto nen desonrra a outro. asi como en moytas lees deste liuro disemos que o deuen facer e se non o fecesen ben se poderia (facer emenda deles do torto tuerto que aquestos atales fizieren.) LEY IX. --(Contra quien puede ser fecha deshonrra, e quien puede demandar emienda della, e ante quien.) Tuerto, o deshonrra puede ser fecha a todo ome, o muger, de cualquier edad que sea, maguer fuesse loco, o desmemoriado. ) |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
( Pero los que (lo) tuuiessen en guarda, pueden demandar emienda del tuerto que les fue (fecho). ) |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
( Pero en la deshonrra del sieruo, dezimos, que ha departimiento en esta manera. ) |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
Torto ou desonrra pode seer feita a todo home ou moller de qualquer ydade que seja pero..louco ou desmemoriado...os que os teuesen en garda poden demandar emenda do torto que lles foy (posto). |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
E por aqueles que esteueren en seu poder. e o marido por sua moller e o sogro por sua nora. e o senor por seu seruo. pero ena desonrra do seruo dizemos que ha departimento en esta maneira que se o seruo ou serua foren desonrrados de maas feridas ou jouueren con a serua ua lles diseren deosto que tangara a seu senor. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
LEY XI(que pena mereçen os que penoran ou entran bees dalguo doõente sen mandado do julgador) Coytados estan(do) alguos homes a as vegadas de enfirmidade de que morren e jazendo asi (viuos) outros atreuudamente (van) a suas casas (a entralles) todo o que an ou algua partida delo sen mandamento del Rey julgador do lugar dizendo son seus deuedores. e aqueles contra quen he feyto este torto Reçeben desonrra con daño ou os que o fazen mostranse por tortiçeiras e por desmesurados. ca pero (en verdade fosse) deuedor doutro e que jouuesse asi dante. con todo eso non deue seer desta maneira penorado nen agrauado por (los que deuer en)...................... ......................... tal rrazon. e por ende mandamos que ne alguo sen mandamento del Rey..... ......................(he que era en uerdade seu deuedor) (perga) por ende Judgador, prendare, o entrare los bienes de alguno, en la manera que sobredicha es, (que si era en verdad su debdor que) pierda por ende el debdo que auia contra el, e peche a sus herederos otro tanto, quanto era aquello que deuia auer, e pierda demas desto la tercia parte de lo que ouiere, (o) sea de la Camara del Rey, e aun finque el (por ende) enfamado para siempre. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
LEY XV (como poden demandar emenda a o señor da desonrra que o seruo fezese a outro) Maneiras y ha de desonrra que reçeben........... poden demandar demandar emenda nen lles deue seer feita. pero lla demanden. (e) esto seeria como se haun caualeiro que esteuese en este ou en outro lugar hu ouuese de lidar derramase contra mandamento de cabedel ou fezese cobardia ou outra................. que se tornase............ caualeria.........por tal erro como este o señor da caualeria lle mandase fazer desonrra ........................... (de castigo) ou de escarmento asi como se lle mandase quebrantar as armas ou toller ............................ ......................a cola ao |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et os gregos cobrarõ seu cãpo et ja que pouco, mays pero troyãos perderõ estonçe dos mellores caualleyros que en Troya auj́a, nẽ que sse mellor conbatíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Pero tamaño foy o colpe que o derribou ẽno canpo, de cabeça ajuso et cõ as pernas arriba, veẽdoo mays de mill caualleyros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 226 |
Tódalas casas da vila ficarõ desanparadas; mays pero nõ dos de Greçia, que sabede que morarõ y hũ mes todo entrego. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 229 |
Pero se eu a tenpo fosse chegado que tomasse vingança de todo este mal que ey rreçebido de gregos, estonçe sería ledo; macar que soo desconfortado, auería todo ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 232 |
Pero tã fina collor auj́a aquel mármol que semellaua que as figuras que en el andauã forã feytas cõ mão. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 232 |
Pero tanto uos digo que, do primeyro paaço ata o postremeyro, auj́a ben dez moradas moy ben feytas de moy bõas casas et de moy bõas torres, en que erã pintadas moytas bõas estorias estrañas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 233 |
Pero finament uos digo que nũca home ueu tal vila nẽ oýo falar de tã bõa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 234 |
Mays pero, se por ben touerdes, ante que os cometamos, seméllame boa rrazõ de sabermos delles se nola querrán dar ou nõ, et, se nola dar nõ quiserẽ et ouueren sabor de auer cõnosco enxeco, faremos cortes cõuosco et cõ meus fillos, et acordaremos se lles faremos por aquesto algũ mal ou algũa guerra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 237 |
Pero ben sey que fomos a Troya quantos rreys somos en Greçia prender vengança de hũa desonrra que el rrey Lẽomedón fezo a Jaasón et a Ércoles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 240 |
Pero a cabo de hũa somana aportarõ todos en Troya. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 241 |
Pero ẽno uosso acordo leixo eu este pleito, et nõ uos farey longa rrazõ, et dizeruos ey a mj̃a voõtade, quer seia siso ou folía, pero todavía dizéruoslo ey. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 243 |
Sabede que an y mays amigos que nós, que uerrã en sua ajuda, pero nós somos de Asya. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 248 |
Et cõmoquer que ha mester de falar uós outros en este feyto et tomar y cõsello do que y quiserdes fazer ante que o começemos, pero eu dizeruos ey o que me acaesçeu. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 253 |
Et pero era moy sisuda et moy rrica et pareçía moy ben, sabede que todo esto, nẽ quanto al ha ẽno mũdo, nõno preçaua nada se nõ fosse fazer oraçõ a aquela festa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 253 |
Et cõmoquer que a fala durou pouco entre elles, pero sabede que anbos et dous forõ uẽçudos d ' amor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 254 |
As respostas forõ moytas et moy desauariadas, pero ẽna çima acordarõ todos et quiserõ que fosse o tẽplo quebrãtado et que o entrassen de noyte per força. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 256 |
Et leuárõnos de costas ata a porta do castelo, pero que ficarõ y moytas cõpañas mortas, de hũa parte et da outra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 257 |
Mays enpero moytos ficarõ mortos en aquel torneo, por que seus amjgos fezeron grã doo et grã coyta quando sse ouueron a partir do porto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 258 |
Pero quando Elena aquesto dezía, nõ sse podía sofrer de chorar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 264 |
Et fezeron en tal maneyra que, quantos ouuessen de vĩjr a çercar Troya per mar et per terra, que todos lle obedeçessen et fossen so seu señorío et fezessen o que el mãdasse; pero que outros rreys auj́ã ẽna oste que, cada hũ delles, era mayor et ualýa mays que el. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 268 |
Et auj́a os cabelos crespos et rruujos et a ssua cara era senpre leda, pero que era braua aos jmĩjgos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 269 |
Et era moy mãsso et moy mesurado, pero que era moyto ardido et moy orgulloso cõtra seus jmĩjgos, en tal maneyra que a nehũ nõ faría amor en batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 270 |
Ulixas vençeu a todos de beldade, et nõ era moy grãde de corpo nẽ de pequeno, mays era moy sisudo, et falaua moy ben, et entre dez mill nõ podería õme achar tã rreuoluedor de preytesýa, nẽ tã grã bulrrador, que el nũca dería uerdade hũa ora; mays enpero era moy entẽdudo et moy cortés. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 270 |
Et graue seería de achar quẽ cõ el quisesse auer cõpaña, ca era tã mao de seruir que o nõ podíã sofrer os que cõ el veuj́ã, pero que lle sofríã por ualer mays, ca os homes sofrẽ grãdes coytas por chegar a grãdes estados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 271 |
Proteselao nõ foy seu jgual ẽno semellar, pero moyto era bon caualeyro et fremoso et de prol et forte et ligeyro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 271 |
Polidario foy tã grosso ẽno corpo que adur nõ veería hũa pousada de en derredor d o lugar hu el estouesse, pero que auj́a bon prez de moytas cousas que fezera. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 273 |
Et ẽna palaura dultaua jaquanto et auj́a hũ pouco os ollos uizcos, pero que lle nuzía pouco. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 273 |
Et pero, cõ todo esto, era grãde entẽdedor de donas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 276 |
Et segundo nos Dayres disso, que nõ quiso encobrir nehũa cousa, diz que nõ ualýa tãto nehũ ẽno corpo cõmo el, nẽ en que menos crueza ouuesse, ante era moy saboroso, pero que hũ pouco era sañudo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 277 |
Pero foy piadosa et daua moytas esmõlas et era moy sábea et moy dereyteyra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 278 |
Do moy fremoso pareçer que auj́a Polýçena, esto nõno podería home cõtar en hũ ãno, nẽ ja por mj̃ podería seer dito nẽ cõtado a medade de sua beldade, pero que dyrey o que ende aprendj́ per Dayres. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 287 |
Pero cõ todo esso defendíansse tã ben que era hũa grã marauilla, ca elles auj́ã o castelo moy forte, et tij́ñano moy ben bastiçido de homes et de armas, as torres et os muros et os portaes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Et cõmoquer que os de dentro nõ seian seguros, por forte que a uila seia, pero os de fora nõ poden entrar atã toste, se os de dentro ha ben defenden. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Et veedes de que me pesa: nós rreçebemos desonrra, mays pero moyto mays a rreçeberõ elles, ca senpre se doerã et sse sentirã do que lles auemos feyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Mays pero nõ teñades que uos esto digo por couardía, nẽ por me fazer de aquesto afora, ca nõ he assý. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 288 |
Et pode seer que uos dyrei tãto per que auerey de seer enfamado, pero todavía ao que eu ouuesse de dar cõssello, sabede que, en toda cousa que eu entẽdesse que dezía dereyto, por amjgo nẽ por emĩjgo, nõno leixaría de dizer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 291 |
Mays pero ẽna fin do pleito todos sse outorgarõ en aquel cõssello. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 292 |
Rrey Príamos, eu veño aquí dizer mj̃a messajen de parte dos gregos, mays pero nõ te soúdo, ca elles te desamã mays que outra cousa et ben an rrazõ por que. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 296 |
Mays pero, assý mẽtre estauã falando, Diomedes ýa auẽdo suas palauras grossas cõ os outros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Mays de cõmo el soubo a çerca de Troya, esto nõno ssey, ca nũca llo nehũ enviou dizer nẽ rrogar que vẽesse y, pero que vẽo y moyto apostadament et moy ben gisado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 303 |
Destes que uos ja nomẽey, que vẽerõ ajudar a el rrey Príamos, os hũus vẽerõ y cõ medo et os outros cõ grãde amor, et deles por señorío et deles por proheza, pero aquelles mays veerõ y por parẽtesco que auj́ã cõ el. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 303 |
Mays pero o que mays poblement delles vẽo, trouxo y mill caualeyros cõsygo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 306 |
Pero que, ante que o día saeu, moytos gregos tomarõ porto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et alý forõ as uozes et os braados moy grãdes et todos ýan esforçados et moy fardidos, mays dultarõ moyto quando virõ os troyãos, pero baixarõ suas uelas pera prender porto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Pero, desque forõ ajuntados cõ os outros de Greçia, que estauã fora, mãtoueron a batalla ata que uẽerõ as gentes de rrey Nástor, que era señor de Pira. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Mays porla pressa, que foy grãde, eu nõ uos posso dizer quantos nẽ quaes entõçe morrerõ ẽno mar, pero sey eu tãto que, aquel que delles era mays ardido, nõ quisera estonçe alý estar, tã maltrajudos forõ estonçe todos et tãto mal sofrerõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Mays enpero elles se esforçauã moyto porlo señor que tragíã, que os esforçaua et os acabdillaua moy ben, et metía sua força ẽnos defender. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 314 |
Et, sen falla, os gregos fezeron aquel día moy ben sua fazẽda, et forõ moy ledos porque tomarõ porto, pero que fezeron moy [gran] pérdida de suas gentes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et outro que Éytor tomou cõsigo foy yrmão deste Galtõ, mays pero nõ de madre, mays anbos erã fillos de rrey de Lyça. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Mays pero nõ era fillo da rreýna Écuba. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Pero eu nõ dulto que, mager o prez deste pleito seia partido, que uós nõ ajades ende uossa parte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
A estes deu Éytor por cabdillo a Pitógaras, seu yrmão; mays pero nõ era fillo de sua madre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Desý leuou cõsygo dez fillos de Príamos, que erã seus yrmãos, pero nõ erã fillos de sua madre, mays ouuéraos el rrey gãañados en donas et en donzelas moy fremosas et moy bõas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et forõ estes: o primeyro ouuo nome Dinays, et o segũdo ouuo nome Atenjos, et o terçeyro Esdras, et o quarto Delén, et este Delén era moy fremoso caualeyro a marauilla et tragía as armas uermellas; et o quinto foy Çiçileas, et o sesto Quintalis, et este foy o mays amado delles, ca foy moy bon caualeyro a marauilla; et o séptimo foy Rredumerus, et este foy moy mao et cruu et nũca ouuo en ssy alegría, nẽ sse teuo uiçoso, pero que era caualeyroso et foy brauo sen piadade; o oytauo ouuo nome Casibelán, et o noueno Durays d ' Aarõ; o déçimo ouuo nome Dorastalos, et foy fillo de hũa donzela que diserõ Maris, et marauillosament foy fremosa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et porque o ela amaua sobre tódaslas cousas, envioulle aquel caualo, mays enpero foy entre elles grã desamor, que Éytor nũca a quiso amar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 323 |
Et porque uos ja nomẽey os treze, agora uos quero dizer os uij̃t, et cõtaruos ey seus nomes, pero que os dous nõ son cõtados porque erã estonçe pequenos, et hũ delles ouuo nome Fímatus et outro Polidamas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 325 |
A séptima aaz fezerõ Pítrofus et Çélides, que erã anbos rreys de terra de Fáçides, mays pero nõ leuarõ cõsigo gente a pe, nẽ beesteyros, mays leuarõ caualeyros bõos et escolleytos et de grã prez et esforçados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 325 |
Pero ben uos digo, sen mẽtir, que o mays preçado et o mays ardido deles que sse alý veu, ouuo grã pauor ẽno seu coraçõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et des oymays poderedes coñosçer esta terra; pero, segundo uos acaesçeu, quiçays fora mellor estar aló en paz. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et os da grãde aaz que Patróculos tragía chegarõ logo y, sen mays tardar, pero que erã moyto descõfortados de seu señor que perderã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et Éytor foy de aquela uez moy maltreyto, pero que nõ foy chagado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et metérõsse en sua aaz, mays enpero dos çẽ caualeyros que alý vẽerõ cõ Meriõ ficarõ y mortos trijnta et dous caualeyros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et virõ logo vĩjr cõtra ssy dez mill caualleyros que os departirã moy mal, pero cõ todo esto Troylos foy liure. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Mays enpero nehũ home nõ podera seer mays brauo nẽ mays duro pera o defender do que el foy, mays nõ lle ualeo nehũa cousa, ca, mal seu grado, lle fezeron estes que sobisse Troylos en seu caualo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Mays enpero perdeu moytos dos seus. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et depoys chegou el rrey Çélidis, assý cõmo o cõto diz, et leixousse yr a Polidamas, et foy justar cõ el, et deulle hũa tã grã ferida cõ a lança moy aguda et moy tallador que tragía, per meo do escudo, que o falssou todo, et a loriga outrossý que uestía, et pósolle o fferro da lança fora da outra parte, cõ hũa braça da asta; pero nõno derribou, mays ficou moy malchagado porlo colpe, que foy moy grãde. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Pero esforçousse, assý cõmo aquel que era moy ujuo et de moy grãde ardimento. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 340 |
Et, sen falla, assý era, ca elles lles matarã ja o caualo; mays enpero nõ o bõo, a que dezíã Galapea. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 340 |
Et tĩj́nãno çercado de cada parte et apertáuãno moy fortemẽt, mays enpero nõ sse ousauã chegar a el pera o prender; ca, se algũ o quería prouar, carament o cõpraua, ca nõ leixaua y outro peñor senõ sua cabeça. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 342 |
Et deulle cõ hũa saeta et chagoo moy mal, pero nõ mortalment, ca a chaga nõ foy tã grãde que ante de hũ mes nõ possa seer ben são. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 344 |
Et daquestes era caudillo et prínçepe Pitágoras, fillo del rrey Príamos; pero que nõ era fillo de Écuba. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 344 |
Pero todauj́a seu talẽt era de passar alá et pararsse a quequer que ende auẽesse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 347 |
Et as lorigas que anbos tragíã uestidas, pero que erã moy bõas, forõ desmalladas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 347 |
Et de aquela justa se acharõ anbos moy mal, pero nõ sse derribarõ, mays quebrãtarõ anbos as lanças et meterõ mão aas espadas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 347 |
Mays pero nõ forõ tã malchagados que sse nehũ deles desmayasse; mays, sen falla, anbos alý forã mortos ou hũ deles se os seus nõ chegarã, que os estonçe departirõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 348 |
Mays pero, ante que troyãos cobrassen et aquel día a praça seýssen, nẽ outrossý ante que os gregos cobrassen nẽ sse abalassen donde estauã, durou a peleia entre elles moy grã tenpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 348 |
Pero ẽna çima gregos cobrarõ toda sua onrra et ouueron o cãpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 348 |
Et alý começou a batalla de engrossar et o torneo a sseer moy mortal, mays pero os troyãos ýan ja pera mal, ca os gregos os feríã tã brauament que, per força, os fazíã caer de rrostro en meo do cãpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 348 |
Mays nõ era marauilla de auerẽ grã coyta, que aquelas azes que alý vẽerã dos gregos erã quinze cõtra sete; mays enpero eu sey moy ben que, en pouca de ora, lles cõuerrá partirsse do canpo, querendo ou nõ, quer lles pese ende, quer lles praza. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 350 |
Pero ben creede que, se o p[o]der fora tã grãde de Vlixas, que sse nõ partira del ata que sse primeyro uẽgasse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 350 |
Et rreçeberõ del tã grã dãno gregos que ouuo ende aquela uegada moy grã prez, pero troyãos nõ poderõ fazer tãto que os gregos, per força, nõ os leuassen et os nõ ençarrassen tralas barreyras. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Et fórõlle anbos dar a desora tã grãdes feridas que o poserõ en terra do caualo, mays enpero nõ foy chagado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Pero foy o feyto en tal gisa que Toas que escapou de mão dos bastardos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Mays pero nõ foy são, que auj́a moy grãdes chagas, mays nõ taes de que morresse, ante podería delas moy ben goreçer, se bõo meestre ouuesse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Et segundo nos Dayres cõta, depoys que foy chagado, matou moytos mays que ante, ca logo essa ora leixou y trijnta caualeyros mortos, que matou cõ sua mão, pero el era moy malchagado de moytas feridas que rreçebera aquel día, et auj́a perdido moyto sange. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 361 |
Et se ontre ssy ben catarẽ, acharã que, sse dãno nos fezeron, jaquanto ende rreçeberõ, que moytas almas forõ oie este día sacadas dos corpos por este pleito, pero que eu nõ quería por nehũa gisa que d ' aquí sse foss[ẽ] nẽ sse partiss[ẽ]. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 364 |
Conta a estoria que as donas pregũtauã a Éytor quaes caualeyros auerýan per dereyto o prez daquela batalla ou quaes forõ y bõos, et nõ o sabíã ben todos, pero todos comunalment dezíã que Troylos fora y moy bõo et moy esforçado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Et tomoulle o caualo perla rrédea cõ a mão destra, et metéoa logo ẽna mão sẽestra; et, pero el leuaua o caualo del rrey Oetes, nehũ nõ foy y ousado de llo toller. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Pero logo tornarõ, et forõ cobrados en seu lugar, ca chegou y logo Achiles, o moy bõo caualeyro et moy fardido et moy esforçado en armas et mays preçado et mays arrizado et mays orgulloso et mays nomeado que éntrelos gregos auj́a. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Et pero dizeruos ey cõmo nõ foy chagado nẽ maltreyto nẽ agraueado en nehũa cousa, ca os troyãos, cõ pesar da morte de Dorastalos, fillo del rrey seu señor, fezeron hũa esporoada moy forte et moy danosa cõtra os gregos, en que lles fezeron grã dãno et grã morte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Os hũus porlo sacar do cãpo et os outros porlo defender, morrerõ en essa perfía da hũa parte et da outra a çerca de mill caualeyros, pero nõ poderõ fazer tãto que o corpo del rrey Protenor nõ ficasse no cãpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 378 |
Mays pero nõ o chagou, et escapou estonçe de morte, porque lle acorreu Achiles, que deu a Éytor tã grãdes tres espadadas per çima d o elmo que llo fezo caer en terra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 378 |
Pero elles apressurárõno de tal gisa que lle fezeron do escudo dous pedaços et o elmo foy partido en quatro partes, et tódaslas armas britadas et desmalladas et todas desfeytas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 379 |
Mays Éytor nõ ficou por ende desmayado, enpero seýolle Achiles de mão. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 379 |
Et nõ tardarõ moyto que sse anbos acharõ et, tãto que sse uirõ, leixárõsse correr hũ a outro, et tã durament se feríã que sse falssauã et desmallauã as lorigas, enpero que erã de grã preço. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 379 |
Et pero que a loriga era dobrada et ben forte, desmalloa, et chagoo moy mal, et deytoo en terra, a el et ao caualo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 384 |
Mays esto que el penssou era graue de acabar, pero fezo el y todo seu poder, ca moyto amjúde sse cõbatía por chegar a el et moyto sse traballaua por lle fazer dãno. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 384 |
Et aquel cãbays era todo rroto et sen color, et estaua todo cheo de sange quallado et de outro sange fresco, que del saýã moy soltament; pero, cõ todo esto, nõ era el triste nẽ descõfortado per nehũa gisa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 386 |
Sen falla, enpero que os nõ uj, nõ ey mayor medo ẽno mũdo ca de auer de cõteçer entre elles algũa desauẽtura. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 389 |
Pero cõmoquer que eu nõ quería que por nehũa [gisa] nos eles por taes touessen, todo este feyto leixo en uós et nõ uos seyrey de cõssello, nẽ de mãdado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 390 |
Et en quanto elles assý estoueron, Polidamas nũca falou palaura, pero que rreçebeu todas as dõas que Elena lle deu. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 392 |
Mays pero nehũ deles nõ era ende seguro, tãto vij́ã a chaga perigoosa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et Achiles, cõ grã saña que ouuo, foyo ferir tã cruament et tã sen piadade que a loriga que tragía, pero que moy bõa era, nada nõ lle prestou. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et puxou quanto podo, mays pero nõ o podo derrubar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Mays enpero eles auj́ã tã grã voõtade de tomar del uẽgança que nõ auj́ã del nehũ pauor, nẽ el deles tãpouco. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 399 |
Et a pouco tenpo forã todos mortos et malafrontados, sse a uẽtura nõ fora cõtraria aos troyãos; ca, enpero que sse acollerõ aas tendas, nõnos queríã leixar os troyãos, ante os queríã matar et destroýr. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 400 |
Et quando o ueu, pesoulle moyto cõ el, pero nõ soubo que fazer, ca auj́a grã uergonça de sse tornar et fogir; ca, sen falla, grã uergonça seería a home de tã grã gisa de tornar as costas et sse uoluer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Mays pero somos nos maltragudos por el rrey Toas, que noslo tẽen ẽna çidade preso. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Et moytos auj́ã grã pauor de lle fazeren algũ mal, mays pero auj́an cõforto que lle nõ faríã senõ ben por el rrey Toas, que elles tĩjnã preso ẽna çidade. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Pero grã cõforto lles era porque forã moy ben uẽdudos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 405 |
Pero, desque o ssol se foy leuãtando, foysse tirãdo a neue, et fezo o tenpo moy claro et moy bõo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 405 |
Pero, sse dano fezeron, carament o cõprarõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Mays pero, se per uós nõ uẽ primeyro, nõ ajades de nós rreçeo, nẽ que temer da nossa parte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 409 |
Et ben pareçía que erã moy bõos caualeyros et que sofrerõ moyto en batalla, que assý andauã synalados das mallas das lorigas; pero, cõ todo esto, estauã tã calados et tã sen uolta que esto era hũa grã marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 410 |
Pero sua entẽçõ he que nós que comamos et guastemos tódaslas cousas do basteçemento que tẽemos et perlo que deuemos gorir: pan et vjño et carne et fariña et outras cousas per que nos deuemos mãtẽer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 410 |
Et cõmoquer que eu os gregos nõ coñosco, pero ben entẽdo que sua prol demãdan. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 411 |
Mays pero, ẽna çima, outorgarõ a trégoa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 413 |
Pero, ante que sse partissen, Colcos, o agoyreyro, que auj́a hũa filla moy fremosa et moy cortesa et de grã nobreza, a que dezíã Breçayda, rrogou a Agamenõ et a outros rreys et grãdes señores da oste que a pedissen a el rrey Príamos et a trouxessen pera a oste, que alý ficara en Troya quando sse el saýra; ca el ben entendía que a uẽtura era moy cõtraria aos troyãos, et queríalles grã mal. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 413 |
Pero, cõ todo esto, tãto disserõ et rrogarõ a el rrey Príamos que llela ouuo de outorgar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 414 |
Pero ben çerto sõo que o cõpraredes carament et meu deseio será conprido. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 414 |
Pero nõ uos quero fazer longa rrazõ, mays pésame porque me tãto desamades et a uós tãto esforçades. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 415 |
Pero ẽna çima do feyto Agamenõ et os outros señores de Greçia nõ cõsentirõ per nehũa gisa que Achiles lidasse cõ Éytor, nen quiserõ põer toda sua fazẽda en auẽtura da batalla deles anbos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 415 |
Pero, cõ todo esso, Éytor logo aquela ora demãdou as armas et quisera seýr ao cãpo, sen mays tardar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 417 |
Et a donzela sse gorneu moy ben, o mays apostament que podo, pera yrsse, pero moyto cõtra sua voõtade. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 417 |
Mays pero, cõ todo esto, a pẽna do mãto mays preçada et mays marauillosa era que outra que nũca home uisse, ca ela era en ssy enteyra, que en ela toda nõ auj́a peça nẽ costura. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 420 |
Et quando sse anbos ouueron a partir, nõ sse poderõ falar, pero partírõsse de alý ssen outro espedimẽto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et ýasselle moyto sange de hũa chaga que tragía ẽno rrostro, pero el nẽ outro nũca podo saber nẽ entẽder quen lla auj́a feyta. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et desmalloulle o manípulo da loriga et a poucas lle ouuera a tallar o dedo da mão; pero nõ foy Éytor tã malchagado nẽ ferido, en gisa que nõ mãdasse os dedos, nẽ leixasse a batalla por ende. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et uedes esta espada que eu teño en esta mão, pero uos semella fea, ssabede que anda bañada moy ben en sange de rreys, que oie en esta ora matou tres. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Pero ben sey que a nõ pode trager mellor caualeyro que uós, nẽ de tã grã força, nẽ que sse assý faça temer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et alý forõ moytos mortos et malchagados, pero que, per força, os gregos forõ mudados do cãpo et maltreytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et tãtos erã ja os mortos que nõ podíã andar senõ per sobre elles, pero andauã tã esforçados et tã fardidos que hũus nẽ outros nõ sse mouj́ã, nẽ sse partíã do cãpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et outros moytos perderõ y os corpos, et moytos sacarõ ende moytos bõos caualos, et outros moytos forõ ende derribados deles, mays pero os troyãos forõ ende maltreytos et alongados do cãpo per força ben dous treytos de beesta. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Tórnate pera teu señor, et soúdamo moyto, et dille que, se me el quer ben, que eu faría torto se lle mal quisesse, quando mo el mays nõ mereçesse, pero aýnda tamaño ben nõ lle quero por que lle a el mellor vaa do que ante lle ýa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Mays pero os troyãos fezeron tãto de armas (que) aquela uez que os gregos nõ o poderõ mays endurar, et ouueron de leixar o cãpo, mal seu grado, et forõ cõtra as tẽdas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Pero per entre todos Polidamas foy moy bõo et sofreu moyto aquela uez. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et algũas estauã alý que parauã ben mẽtes en quanto el fazía, pero encobríãno ben, que sol nõ fazíã senbrãt que o uij́an. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et quebrãtarõ en ssy as lanças, et ficarõ anbos malchagados, pero Diomedes foy peor chagado et derribado en terra, o caualo sobre el. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 438 |
Os çenoçéfalis an o rrostro moy longo en figura de cã; et nõ falã cõmo homes, mays ladrã cõmo cães, pero que an todo seu siso entrego. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 438 |
Os lanpinas nõ an cabeças, et an bocas, et os ollos trágenos ẽno meo dos peytos, et outros ha y que tragẽ os ollos ẽnos onbros, et outros que an os rrostros desapostos et sen narizes, et outros que an o beyço de juso tã grãde que cobrẽ del todo o rrostro quando sse pagã, et outros que nõ an boca senõ tã estreyta cõmo hũa casca de auelãa et comẽ a grãde afán, et outros ha y que nõ an léngoa, pero nõ lles faz mj̃ga, ca ja sse entẽden moy ben per seus sinaes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 438 |
Et os çiópedes nõ (nõ) an mays que hũ pe, et he atamaño o pe que jaz[en] aa soõbra del quando faz sesta, et pero corre[n] moyto cõ el, que ẽno mũdo nõ ha cousa que os possa acalçar, nẽ outra que lles possa fogir. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 441 |
Et entre elas auj́a hũa pedra que deytaua de ssy fogo, pero nõ pareçía y chama nẽ fume, et nõ quedaua de arder noyte nẽ día. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 443 |
Mays pero nehũ nõ sse quería yr, ante deseiauã todos a acabar o que auj́ã começado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 444 |
Pero el ýaa veer moyto amj̃úde et auj́a grã prazer de falar cõ ela, ca este lle era hũ grã cõforto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 444 |
Pero, cõ todo esso, nõ quedaua Diomedes de lle pedir merçee amj̃úde, et dezíalle que nõ podía gorir, se por ela nõ fosse, ca toda sua uida en seu poder estaua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 444 |
Pero ben creo que nõ ha home ẽno mũdo que moy de coraçõ ame a ssua señor que aas uegadas nõ tome couardiçe en lle dizer algũas cousas que lle conprían et que lle estaríã ben et por que sería delo mays preçado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 445 |
Mays pero, se me mãdardes que guarde este, gardarlo ey eu o mellor que poder, que o nõ partirey de mj̃, sse per força nõ for. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 448 |
Agora leixa o conto de falar daquesto por cõtar a nouena batalla, pero ante cõtará hũa visiõ que soñou Andrómata et do que lle auẽo cõ Éytor |
[+] |
1370 |
CT 1/ 453 |
El rrey Príamos era forte caualeyro et de forte coraçõ et moy duro et sen medo a sua gisa, mays pero, poys que esto oýo dizer, fóysselle alçãdo o cabelo, et fóysselle tomãdo hũ frío, et ouuo grã dulta et grã pauor de Éytor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Mays pero nõ foy a chaga mortal, nẽ de que malparado fosse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Pero nõ fora tã agiña solto se nõ fora Polidamas, que chegou y et lle acorreu. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Pero tornauã moytas uezes, mays nõ lles ouuo prol, ca, en gisa os mouerõ de cãpo et os apressurarõ, que os fezeron entrar traslas barreyras, mal seu grado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Quãdo Achiles veu as caualarías et as prohezas que Éytor fazía, foy moyto espantado; ca, cõmoquer que Éytor senpre fezese moytas bõas caualarías et en moytos lugares, pero as que este día fezo nõ ouueron par, ca tãtos prínçepes et tãtos bõos caualeyros matou per suas mãos que o terría por marauilla quen os oýsse cõtar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Pero ja o Éytor tiraua per força, a pesar de todos, fora da pressa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Pero diz aquí Cornelio que lle deu Achiles este colpe en desuiado a Polibetes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 465 |
Enpero, tãtos de emĩjgos lles ficauã por que mays de mill cabeças serã perdidas et quebrãtadas et que farã en Greçia moytas donas uiuer ueúuas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 467 |
Pero ben sey eu que, se os abrir podesses, que me catarías de grado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 471 |
Et eles, pois que y chegarõ, rrecadarõ bem o por que forõ, ca os troyaos o outorgarõ, pero muyto aduro, ca muyto estauã aontados et perdidosos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 471 |
Pero, cõmoquer que fose, forõ as trégoas outorgadas et juradas et afirmadas d ' ánbaslas partes por dous meses. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 476 |
Et entõçe ficou así o pleito, que mais y nõ falarõ, et ficou pera en outro día; pero os mays ende ficarõ deste pleito muy sanudos et muy queixosos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 478 |
Et quiso a todos por ende grã mal, et ben llo deu a entender despois; pero, cõmoquer que fuj, ficou Palomades por señor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 480 |
Et ante que se leuant(as)e amará pouco sua uida et prometerá aos da çidade que, por paz ne[n] por guerra, que nõ uaa ao torneo, eýnda que llo rrogẽ, pero ante que fose derribado durou moyto sua perfía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 483 |
Et sofrerom y muy grand afám sobre esta perfía, que tódoslos gregos erã tornados sobre estes tres mill, pero tãto endurarõ et sofrerõ o torneo que os outros forõ acolleytos aa çidade. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 483 |
Et, sen falla, os da hoste rreçeberõ y grã dãno, mays arredárõselles o mays ag(u)ina que poderõ, pero ficarõ y muytos caualeyros mortos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 485 |
Et a estoria nõ conta quaes as forõ demãdar, nẽ por quanto tẽpo, pero as trégoas forõ pedidas et outorgadas et juradas d ' ánbaslas partes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 486 |
Et tomou entonçe caualeyros et peões, os mays esforçados et os mais hurgullosos que el podo escoller, que fosem cõ el en esta carreyra; pero ante enujou caualeyros a Chísidas et a Deurofám et a Carretas, hũas terras muyto auondadas que am así nomes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 487 |
Et toda aquela noyte fezerõ uigilia, pero que ouuo y grã chãto et grã doo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 487 |
Qvando os da hoste souberõ as grandes honrras que por Éutor fazíã os da çidade, muytos y ueerõ por ueer as grandes honrras et aqueles sacrifiçios et a obra da sopultura d ' Éutor, pero muyto mays ueerõ y por ueer as donas et as donzelas que y auía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 489 |
Et Achiles era ia preso do amor, tãto que nũca se ende partir quiso, enpero que os outros ueu yr, mentre que a podo ueer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 489 |
Ca sõo çerto que nũca a aio d ' auer, pero nõ sey que me digo, ca se me eu fose çerto que nũca [a] auería, nõ uiuería hũ día mais. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 489 |
Pero ¿que digo eu? ¿en que iasco agora pensando? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 489 |
Pero ¿por que? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 489 |
Pero se eu falase cõ ela et lle mostrase mĩa coyta, ou lle podese pedir merçee que ouuese doo de mj̃, ou se fose çerto que en algũ lugar a podería auer, pero que meu mal sería, esforço auería ende. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 489 |
Et, sen falla, nũca fuj moller assý amada, nẽ fuj õme preso d ' amor per tal guisa, ca eu bem entendo que sõo sandeu et fora de meu siso, et nõ sey quen mo fezo, ca o seu amor me aperta ẽna sua cadea, que me tẽ preso, que a pouco tenpo serey morto, ca eu nõ aspero bem nẽ cõforto de nihũa parte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 489 |
Pero deuía eu a pensar cõmo este pleito tornase a meu proueyto per algũ en algũa maneyra; mais pero muyto me acoyto, ca tal pleito cõmo este grã uagar auerá mester. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 492 |
Mays pero deste grãd erro et despeyto que de mj̃ á cõ rrazõ, lle farey eu dereyto et emenda, a sua merçee, en guisa que ela me teña por amigo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 494 |
Et ia ey perdudo o mays do entendemento, et cousa ẽno mũdo nõ á que me posa cõfortar, et muyto mays quirría mĩa morte ca sofrer tal coyta cõmo sofro noyte et día, pero se esto podesemos acabar eýnda en algũ tenpo me podería yr bẽ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 496 |
Pero, se o el asý podese conprir, cõmo o enuj́a dizer, porrey cõ el paz et amor et, quanto mal me á feyto, todo llo perdoarey, que nũca ia mays lle será ementado, nẽ lle querrey por ende mal. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 497 |
Et sõo tornado sandeu, ca eu fuj amar en lugar hu nõ poso auer proueyto nẽ bẽ, pero si auerey; mays ¿cõmo o poderey auer? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 497 |
Ca eu nõ rreçeo nada de quanto el quer, nẽ acha en mj̃ nihũa mingua, pero fazme mal que nõ queda; et se cõmigo ueer a bõo conto, achará que nũca per mj̃ perde nihũa cousa do seu dereyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 499 |
Qvando Achiles oýo o mãdado que lle djso o mesageyro, cõmeçou de sosp(r)irar muy de coraçõ, et tornouse moyto alegre, pero cõ muy grã pensamento cõmo podería acabar o que lle demãdauã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 499 |
Mays, sen falla, o que lle demãdauã graue cousa era d ' acabar, pero cõmeçarlo quiría en toda guisa ante que a manãa ueña. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 502 |
Et esto, se fuj loucura ou nõ, nós ja y feyto auemos todo noso poder, et cõbatémosnos cõ eles, et p[er]demos ia y muyta gente de rreys et de duques et de caualeyros, bẽ çem mill ou mays; pero asý os auemos acoytados et gastados que nõ am de sy cõsello. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 502 |
Et o seu poder cada uez ia mj̃gua, mays pero eýnda tãto nõ auemos feyto per que nos d ' aquí possamos partir cõ nosa honrra et leyxar este ffeyto tã grande que tẽemos cõmeçado tã [ui]lment cõmo agora disestes et cõsellastes a todos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 505 |
Et bẽ se deue a entender en el rrey Salamõ, que fuj o mays sesudo de tódoslos outros que ẽno mũdo forõ; pero contra o amor pouco lle prestou seu siso. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et por çerto, assý fuj, segũdo que oyredes ante da fim da batalla, ca as azes erã muy grandes, tã bẽ dũa parte cõmo da outra, et os caualeyros uĩjnã todos muy sanudos, pero muy calados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et esto durou moy grã peça, pero os troyãos tãto fezerõ que o tirarõ da presa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et rreçeberõ y grã perda a sobreguissa, pero alý tornauã moyto ameúde. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Mais pero cõ todo esto, porla grã força et poder, lles fezerõ leyxar o canpo, mal seu grado, et fezérõos entrar perlas tendas sen rrecobrar et cõ grã medo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 514 |
Mais pero bẽ creo que a leyxarcha cõuém, m[a]o teu grado, ca moyto está a çerca d ' aquí quen cha fará leyxar et seýr dela a teu pesar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 515 |
Et pero bem entendeu Achiles que, pois o pleito ýa per esta guisa, que os gregos faríã quanto el quisese, mal seu grado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 516 |
Pero el nõ era morto, mais iazía ia assý que nõ entendía nada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 518 |
Mays os gregos perderõ y muytos aquela uez, pero que muytas uezes enpuxauã aos troyaos ata a entrada da çidade. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 519 |
Et nõ uirõ per u lidar, pero rreçeberon tã grã dãno, et auẽolles moy mal aquel día. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et aas uegadas faz y home quanto b[e]n pode fazer et nõ deseia outra cousa senõ husar todauj́a de ben fazer, pero p[os]f[a]ça[n] del [et] tóllenlle o bon prez cõ enveia, mayorment aquel que quer fazer mal de sua fazẽda aas uezes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Demays, ben sabedes uós que moytas uezes cõteçe que tẽ hũ home a uila çercada, en tal gisa que nõ sal de dentro nehũ que mal faça, pero os de dentro andan per çima de seus muros moy seguros et ben sen medo, et alý sse uẽden moy carament ante que seiã tomados, nẽ cõquistos, nẽ pleytejados, mayormẽt aquestes que cada día saen a cõbatersse nosco a grã perfía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Pero sabede tãto que a mays nõna pode auer por uós, nẽ por uossa ajuda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 529 |
Dyomedes, que en este pleito nõ falara, quando oýo o que Achiles dissera, nõ o teuo por ben et, cõ grã saña que ouuo, nõ soubo que dissesse, pero nõ sse podo calar et disso assý: -¡Sy me ajude Deus! |
[+] |
1370 |
CT 1/ 530 |
Et por ende [nõ] lle quiso mostrar que lle pesaua do que lle auj́a dito, pero díssolle tãto: - |
[+] |
1370 |
CT 1/ 530 |
Diomedes, nõ me marauillo de uós senpre amardes caualaría; mays pero, se o fazedes, ben sey eu por que o fazedes, porque nõ podedes y al fazer que uos mal nõ estouesse, et mal día uós forades fillo de Tideus, sse caualaría nõ fosse por uós senpre mãteúda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 530 |
Pero sabuda cousa he que a çidade de Tebas foy perdjda por uosso padre et todos lle ende dan tal prez, ca Tebas nũca fora çercada, nẽ catarã por ela, se por uosso padre nõ fora; pero ẽna çima ouuo ende tal galardón que hũ rrapaz o matou. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 537 |
Et cõta Dayres que Troylos foy o que fereu [primeyro] en este torneo, et que matou moytos caualeyros, et chagou outros moytos de colpes mortaes, pero nõ diz o conto quaes forõ os que matou. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 537 |
Pero sabede que a ssua graça et o sseu amor uos bastío todo aquesto et uos fezo lazeyrar assý aquí, et por tal feyto cõmo este oý dizer que sol arder o justo porlo pecador. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 537 |
Et sabede que, se o Troylos ferira de dereyto, que logo fora morto, mays a ferida lle deu escontra fora, pero desçendeu tãto que lle pareçía o osso. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 537 |
Mays a estoria nõ conta quanto tenpo esta batalla durou, mays cõta Dayres, que todo esto veu, que de ánbalas partes forõ y mortos cada uez moytos caualeyros et moy bõos, moy ardidos et de grã prez; pero a perda dos gregos foy mayor, ca dyz que ben perderõ y tres caualeyros por hũ, et nõno poderõ endurar, et acollérõsse todos a ssuas tẽdas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 539 |
Que ssobre estas trégoas rrazoarõ moyto et de moytas gisas, mays pero ẽna çima nõ ssey cõmo, nẽ per qual maneyra, foy outorgada a trégoa de ánbalas partes por seys meses entregos, et gradárõna moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 539 |
Mays Breçayda, quando soubo que Diomedes era malchagado, pesoulle moyto; et pero que sse quiso encobrir, nõ podo estar que nõ chorasse moyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 539 |
Et ferament fazía grã senbrãt que nehũa cousa nõ amaua tãto cõmo a el, pero ata aquel día nũca mostrou que o amaua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 540 |
Pero hũ grã cõforto ey, que moytas molleres fezeron taes cánbeos, et moytas donas casadas et moytas donzelas uj eu que tomarõ os mayores ẽemjgos que poderõ achar a seus maridos et a seus entẽdedores, et que os tomarõ de seu grado por seus entẽdedores et por seus maridos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 540 |
Mays pero Deus faça ben a Troylos, poys que eu nõ posso auer a el a meu prazer, nẽ el a mj̃, et porque esto entẽdo, me outorgo a este outro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 540 |
Pero moy de grado quería auer coraçõ que me posesse nẽbrar o grãde amor que entre nós foy et de quanto anbos fezemos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 542 |
Pero, porque a uós anbos amo moyto, nõ [me] uos posso en todo escusar, et por ende daruos ey meus caualeyros que uos ajudes, et ben sey que agiña entẽderedes que uos faço y grande ajuda; mays pero nõno faço de grado, mays moy aduro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Amjgos et uassalos, moyto me pesa porque cõuosco nõ uou et par de morte me semella, ca ben ueio que jdes sen señor; mays pero rrógouos que nõ leixedes por ende de seer moy bõos et de fazer bõas caualarías. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Mays pero fezeron y grã perda, que morreu y Pitógaras, sey yrmão de Troylos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Mays pero aa çima gregos forõ enpuxados, querendo ou nõ, cõmoquer que nõ foy rrafez cousa de fazer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 549 |
Agora leixa o conto a falar de aquesto por cõtar a rrazõ que o amor ouuo cõ AchilesvQuando Achiles soubo que çẽ caualeyros dos seus forã mortos ẽna batalla et que os outros tornarã malchagados, foy moy sañudo, et penssou de yr aa batalla en outro día, pero nẽbrousse logo cõmo amara Políçena, et semelloulle çertament que lle dezía o amor esta rrazõ: -¿Que farás, Achiles? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 550 |
Pero sy pergo, ca senpre foy en meu cõtrario et moytas uezes me uẽçe. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 551 |
Eu enqueigón dou a mj̃, et faço moy grã dãno, et aspero cousa que nõ posso auer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 551 |
Et de uós nõ me uẽ ajuda nẽ acorro, pero todo meu coydado et meu penssar nõ he cõmjgo, mays cõuosco en todo tenpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 551 |
Pero moytos dos seus morrerõ y et rreçeberõ grãdes danos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 551 |
Pero algũas uezes se lle oluidaua o amor todo et queríalles acorrer, mays logo, en pouca de ora, assý o acoytaua o amor que solament o pe nõ ousaua aló mouer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 551 |
Et en maneyra o tĩjña preso que nõ era de ssy señor, nẽ lle quería cõsentir que aos seus fosse ajudar, pero que os vij́a matar; ca Troylos os desbarataua, et maltragía, et os enpuxaua do cãpo cada uez, en maneyr[a] que o nõ ousauã asperar, et fogían. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 551 |
Et as trégoas forõ outorgadas de cada parte, pero a estoria nõ diz por quanto tenpo, cõmoquer que diz que durarõ moy pouco, que nõ forõ outorgadas senõ ata que soterrassen os mortos et desenbargassen os cãpos deles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 552 |
Mays pero toda a melloría da batalla era dos troyãos, ca en tan pouco tijñan seus ẽemjgos et tã pouco os dultauan ja que esto era hũa grã marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 555 |
Et cõmoquer que os troyaos sofresẽ moy bẽ, os gregos fezérõos mouer do canpo contra a çidade, querendo ou nõ, pero grã dãno rreçeberõ y. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 558 |
Pero uos digo que a mj̃ prouuera moyto, se uos el sempre mostrara tal senbrant cõmo uos agora mostraua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 558 |
Demays, hũ mandadeyro de Achiles disera que Achiles era por ela en grã coyta d ' amor, et tãto a amaua que por ela leyxaua d ' yr aa batalla por lle nõ fazer pesar, pero que o fazía contra consello de todos seus amigos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 559 |
Pero que sofría grã coyta por amor de Políçena, et nõ auía folgança nẽ prazer, nẽ podía entender cousa nẽ rrazõ que lle ualer podese, et era desasperado que nũca a auería. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 559 |
Et por ende era en tã grã pensamento que nõ sabía que fezese, pero quando lle n[ẽ]braua a desonrra que rreçebera de Troylos, todo o olujdaua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 562 |
Pero quando el rrey Menón ueu asý a Achiles leuar arrastrando tã uilment o corpo de Troylos, leyxouse correr a el cõ toda sua gent por llo toller. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 565 |
Pero seýrõse entonçe moy sanudament et, se nõ fora por Filomenis et Pulidamis et Paris, que os forõ detẽendo, tã gran perda rreçeberã ende que nõ escapara deles a meatade. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 565 |
Que per força et por uiuo poder os ençarrarõ dentro ẽna çidade, querendo ou nõ, pero rreçeberõ grã dãno et morrerõ deles muytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 567 |
Et poys que ia así auj́a de seer, ¿por que me leixastes naçer ẽno mũdo, ou por que me leyxastes auer fillos, poys que mos tã cruament tollestes, et nõ quisestes que defendesen seu padre et a mj̃ et a sua terra et seus dereytos, pero nõ fazí[ã] torto en defender seus amigos? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 567 |
Desí caeu de seu estado amorteçida sóbrelo corpo de Troilos, en maneyra que nõ falou pouco nẽ mays, nẽ rrespondeu, pero a chamauã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 571 |
Et enujoume muyto rrogar por este pleito, et erroume, et de todo me faleçeu, pero ben sey que el fezo todo seu poder en partir d ' aquí os gregos, et nõ podía y achar njhũa cousa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 572 |
Et todo esto ueio eu ben, pero quero fazer todo quanto me mandades et por ben touerdes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 576 |
Et, sen falla, pero nõ se lle oluidaua a ora en que y auj́a de seer, et deseiaua moyto que uẽese aquela ora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 577 |
Et nõ era marauilla, ca ia sentíã sua morte, mays pero uendíãse moy caros, ca eles fezerõ de si castelo et dáuãlles grandes batallas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 577 |
Et dentro ẽno tenplo auía grã claridade das lánpaas que y estauã açendudas, pero Achiles ia muyto aduro podía ueer, que o uiso se lle tornaua; et nõ podía estar porlo sange que se lle ýa muyto, pero fezo hũa yda, cõ sua espada ẽna mão, et matou dous deles et chagou çinquo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 582 |
Mais pero ela nõ fuj de m[a]o siso, que nõ quiso fazer cousa que se lle tornase a mal, que todo seu linage a desamara moyto se solament llo entendera. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 586 |
En outra parte da batalla el rrey Filomenis et Diomedes encontrárõse anbos, et tã ag(u)ina que se uirõ leyxárõse yr hũ contra o outro, et tã brauament se ferirõ das lanças ẽnos escudos que anbos forõ en terra dos caualos, pero que se leuantarõ muyto ag(u)ina, ca erã moy ligeyros et muyto ardidos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 586 |
Mais a ferida nõ fuj en dereyto que logo fora morto, pero que fuj malchagado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 586 |
Mais enpero, ante y perderõ muyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 588 |
Tomarõ entõçe el rrey Ayas suas conpanas et leuárõno aas tendas, todo desfeyto, pero uiuo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 590 |
Et así ficarõ troyaos çercados entre seus muros, pero eýnda alí seguros nõ estauã, mays erã tam coytados et tã despagados de si que mais nõ poderíã, ca sobejament auj́ã rreçebudo grã dãno. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 591 |
Et diz o conto que, desque a çidade fuj çercada, nũca sobre caualeyro fuj feyto tã grã doo, pero que muytos forõ y mortos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 595 |
Pero, cõ todo esto, el rrey Agamenõ mandou armar todas suas cõpanas, et deuisou suas azes, et enujou dizer aos da çidade que lle desen batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 595 |
Pero sabede que ata aquel día nũca os troyaos cõ ela faleçerõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 596 |
Desí poserõ quoreenta serras prinçipaes, pero ben diserõ que outros muytos montes et sserras y auj́a, mais que nõ erã prinçipaes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 596 |
Despois desto diserõ que acharã sesaenta prouĩçias et nõ mais, pero que longo tenpo as andarõ buscando. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 596 |
Europa he iaquanto mais pequena que África, pero anbas tẽen a meatade, segũdo que eu acho perlo outor, ca estã así partidas per hũ grã mar a que dizẽ Medioterráneo, que se partío do grã mar Açiano, [que] çerqua toda a terra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 596 |
Mays pero nõ as parteu a dereyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 601 |
Et aquelas que son de grã plez et de grã guisa tomã por amigos outros taes cõmo si, et de qual guisa he o õme tal moller lle dam; pero se se algũus querẽ ajuntar de seu grado por amor, pódẽo fazer muyto en paz et sen calũnia njhũa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 605 |
Mays enpero, ante que se d ' y partise, tolléulleslo, per força et per grã poder, uiuo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 610 |
Et os gregos se defendíã muy bem, mais pero moyto perdíã y. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 611 |
Et bẽ coydaua a morrer quando llo dou, pero doullo, et doulle cõ el moytos bõos caualeyros et ardidos et de grã prez, que fosen cõ el. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Et deulle logo outra grã lançada ẽno escudo, et quebroulle a asta, pero Polidamas fuj do caualo a terra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Et a uolta et as uozes erã tã grandes que mayores nõ podíã seer, ca os de Palfegona cobrarõ seis ou sete uezes sobre seu señor; mays pero nõno liurarõ, nẽ o fezerõ afora per que podese caualgar en seu caualo, ca o mayor poder et a mayor força dos gregos era en aquel lugar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Pero nũca fuj õme que falar oýse de caualeyros que se tã bẽ defendesem. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Pero d ' ánbaslas partes rreçeberõ grand afám et rreçeberõ (grand afám et) grandes perdas, que mais de dez mil caualeyros forõ y mortos ante que o mes seýse, nẽ ante que a trégoa fose pedida nẽ outorgada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Pero muytas uezes perdía y das suas donzelas, das mellores et das mais preçadas que ela tragía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 621 |
Et a rreýna se asanou moyto porque se lle el tã grã sazõ defendera, et tornou cõmo sandía, et tã brauament o fereu que a lança et o pendón lle meteu perlo costado, pero nõ caýo do caualo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 621 |
Et a Pririus tãto sange se lle fuj que o meollo se lle uolueo et esteuo desacordado hũa peça, pero acordou logo et, tẽendo o trançõ da lança cõ seu pendóm en si, fuj ferir a rreýna. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 621 |
Mays quando as amazonas uirõ que perderã sua señora, ouuerõ ende tã grã coyta que se quiríã matar cõ suas mãos, et muytas delas caýã dos caualos cõ pesar; pero esforçárõse et punarõ quanto poderõ de uingar sua señora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 621 |
Pero troyaos erã ferament desconfortados porla morte da rreýna, et auíã ende grã pesar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 622 |
Pero nõ sey eu se forõ ende pusfaçados cõ enueia, mais de tãto sõo çerto: que anbos diserõ bem. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 631 |
Et fezerõ juramento sóbrelas sanctas lees que se defendesen muy bẽ del rrey Príamo et que traesen a çidade de Troya, mais pero en maneyra a traesen cõmo suas casas et seus aueres et seu linagẽ et seus uasalos et todas suas conpañas ficasem en saluo, et que todo esto falasem cõ os gregos, et fose esto feyto o mays çedo que podesem. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 632 |
Et ajuntárõse alý todos, et falarõ muyto, mais pero poucos se acordarõ de cõsũu, ca hũus dizíã que era muy bẽ et os outros dizíã que nõ era nada, et todos mostrauã rrazõ por que. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 632 |
Et el rrey cõmeçou entonçe muyto de entençoar cõ Eneas, que esto dizía, pero ẽna çima el meesmo cõ sua boca mandou, mal seu grado, a A[n]tenor que fose alá et soubese cõmo esta guerra podería auer fim et a terra ficar en paz. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 632 |
Et bẽ deuerã a entender et coydar ẽna morte per que auíã de pasar, que nõ basteçer tal treyçóm et fazer feyto tã cruu et tã desaguisado, pero en este cõsello ficarõ todos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 642 |
Et fazía por ela grã doo, et pesáualle dela muyto, et quiso en toda guisa que a touesen así ata que soubesem se aueríã paz ou guerra, mays pero sua uoontade era post[a] que a leuasem a sua terra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 647 |
Et pero que o fogo lles poserõ muytas uezes, nũca tãto poderõ fazer que os podesem asçender cõmo suíam. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 650 |
Tu sabe que gregos me am tãto rrogado et prometudo do seu auer que ia, mentre anbos uiuamos, nũca seremos pobres, ante seremos rricos et auondados en toda nosa uida; pero cõuẽ que ante lles façamos o que nos eles demãdã, et así ficaremos en sua mesura. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 660 |
Despois que lle esto diso, caeu amorteçida, pero cõ cuyta de Políçena acordou logo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 661 |
Menalau enderençou aa cámara hu Elena estaua et entrou dentro, mais pero nõna tirou ende, nẽ a fereu, nẽ fezo senbrant que a matar quiría, ante lle prouue cõ ela muyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 661 |
Os gregos tirarõ entonçe do tenplo a Andrómaca, a muy fremosa, que fuj moller d ' Éutor, et a dous seus fillos, et dizíã a hũ Leomdemanca et a outro Aternates, et a Casandra, filla del rrey Príamo; pero nõnos matarõ, nẽ lles fezerõ outro mal, porque os defendeu moy bem Ayas Talamõ, que era primo de Casandra et cunado d ' Andrómaca et tío(s) dos nenos et primo de seu padre, cõmo a estoria de suso á contado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 664 |
Os gregos ouuerõ seu cõsello sobre aquisto et falarõ muyto sobr ' elo, pero en çima a todos prouuo da sua quitaçõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 667 |
Qvando Políçena ueu que a leuauã a matar, cõ grã pauor que auía de morte, faleçeulle a color, et pero djso así aduro: - |
[+] |
1370 |
CT 1/ 670 |
Agora diz o conto que éntrelos gregos rrequeçeu [gr]ã contenda sóbrelo Paladiõ, pero bẽ dizíã todos que, se Achiles fora ujuo, que el o ouuera d ' auer sen nihũa contenda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 672 |
Et sabed[e] que el rreçebeu y grã desonrra et grã torto, pero todo o sofreu el muy bẽ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 672 |
Mays pero ante fige fazer a Agamenõ juramento et menagẽ que, desque a el touera, que nũca cõ ela ouuera de adubar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 677 |
Et as cousas que alí forõ rretraúdas nõ sey õme que as contar podese, pero cõ todo esto Agamenõ et Menalau, seu yrmão, outorgarõ o Paladiõ a Vlixas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 679 |
Et nõ conta cõmo nẽ por quen, pero diz que, en outro día de manãa, o acharõ iazendo morto en sua cama, cõmoquer que primeyrament fuj afogado et despois todo corto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 679 |
Este feyto tã mao et tã feo fuj aposto a el rrey Agamenõ et a Diomedes et Menalao et a Ulixas, mais pero a Ulixas mays que aos outros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 679 |
Mais pero nõ se fezo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 680 |
Mais pero sabed[e] que Diomedes que nõ era tã seguro que, senpre despois que era noyte, nõ este[ue]sem arredor del trezentos caualeyros armados, que o guardauã moy bem. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 682 |
Mays pero por este torto que auía feyto acordarõ todos que nõ auía de morrer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 682 |
Et a esto ficou o pleito acordado, pero rrogárõlle muyto que se fose cõ eles pera Greçia. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 682 |
Eneas fuj daquisto tã sanudo et ouuo ende tã grã pesar et tã grã coyta que seýo fora de siso, pero rrogou et pedío aos gregos que lle desen as vijnt et duas naues que Pares leuara a Greçia. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 682 |
Et Piro, que os auía en poder, fuj ende muy sanudo, pero tãto et tã humildosament rrogou Elenus que llos ouuerõ de dar anbos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 684 |
Os gregos falarõ muyto sobre este pleito, ante que lles outorgado fose, mays pero ena çima outorgárõllelo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 684 |
Desí collerõ suas áncoras et partírõse das hoste, uilment et cõ grã desonrra, pero ýam muy ledos porque ýam perlo mar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 685 |
Et o jnuerno era ia tã chegado que as tormentas erã grandes ẽno mar, así que o mar era brauo et escuro et pauoroso, que mais nõ podería; pero, a prazer ou a pesar, cõuẽ[o]lles d ' entrar en el, ca auíã medo que uẽese outro peor tenpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 685 |
Mais pero aqueles que quiserẽ yr em mina cõpana, amarlos ey et preçarlos ey en quanto uiua, et fazerlles ey ajuda et honrra en quanto eu poder, et seerlles ey piadoso, et acorrerlles ey a suas coytas, et desto nũca lles faleçerey. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 691 |
Et ia nada nõ curauã das perdas que rreçeberõ, poys que escaparõ de morte, pero fazíã tã grã doo que mayor nõ poderíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 692 |
Mais pero nõ ouuo y tã ardido que o prouar ousase. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 692 |
Mais pero nõ fuj y tã ardido que o primeyrament ousase cõmeter. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 692 |
Tanto que os tres caualeyros uirõ a manãa, subirõ en seus caualos, pero eýnda nõ era bẽ día claro, mais a lũa rray[a]ua moy bẽ et nihũ nõ podía osmar hu todos tres quiríã yr. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 696 |
Esta estoria, cõmoquer que nõ seia uerdadeyra, pero he figurada, segũdo a mezcla que (que) fezerõ aos gregos cõ rrey Napus, padre de Palomades, et de cõmo Palomades dizẽ que fora morto et que o matara eno alguarue Vlixas et Diomedes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 699 |
Mais pero el rrey Télafus o matou dũa azcũada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 699 |
Mays pero, cõ todo esto, fuy sospeyto de sua morte et pusfaçado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 702 |
Pero el fora morto, se se nõ acollera aas naues, et cõprara carament a morte de Ayas Talamõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 703 |
Et sobeiament erã ende sanudos et tristes, et nõ sabíã que fezesen, nẽ a qual parte fosem, pero ajuntárõse todos ẽna çidade de Corinthio. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 704 |
Et muytos bõos caualeyros forõ y mortos et malchagados, mais pero ẽna çima Diomedes, cõmo hurgulloso et auiuado, os desbaratou. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 706 |
Mais pero, ante de quinze días, forõ tomados per força, mao seu grado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 708 |
Et muytos nũca uirã a Egistus, pero tijnã rrazõ por el. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 713 |
Mais pero [ó]uuoa el a seu prazer, ante que fose sabudo nẽ entendudo, et poys que a ouuo en seu poder, gradeçeu[m]o muyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 713 |
Pero Poliçemis leuou ende sua yrmãa, mais leuou ende el hũ ollo quebrantado ẽna cabeça, que lle eu quebrantey cõ mĩas mãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 714 |
Et tódoslos outros perígoos do mar erã ligeyros aa cõparaçóm deste, ca muytos bõos caualeyros tornarõ escarnidos a pam pedir; pero daqueles que cobijçauã, os mays albergauã cõsigo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 714 |
Mays pero, ẽna çima, Vlixas escapou ende per sua arte et per sua uentura grande, ca bem uos digo que el ouue grã pauor de o ela senpre tẽer cõsigo, ca el por nihũa maneyra nõ podía fazer que podese quebrãtar suas encantações. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 718 |
Et fomos deles presos et rroubados et metudos en cárçeres, pero despoys ouuerõ de nós doo et soltárõnos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 719 |
Et todo esto fuy contado a Vlixas, et eýnda mays que, se fose aló, (et) que os acharía en sua casa, pero que, por nihũa maneyra, nõ podíam uençer a Pilónape, por cousa que lle disesem nẽ prometesem. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 724 |
Mays o jnuerno era tã grande et o uento tã contrario que mays nõ podería, mays pero cõ aquel singrauã quanto mays podíã, et ýã muy lasos et muy cansados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 724 |
Et perdeu y muytas de suas cõpañas, pero aduro et cõ muy grã cuyta tomarõ porto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 726 |
Desí fuyse perlo mõte, soo et de pe, et logo errou o camino, pero seu paso tãto andou que chegou alý hu Fílestes et Monelipes andauã caçando. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 731 |
Et as gentes da terra falauã y todas, et hũus dizíã que se fora a sua madre, a que chamauã Deesa; et os outros dizíã que, cõ coyta et cõ grã doo do yrmão, que perdera o siso et se fora perlo mũdo a perder; outros dizíã que fora longe d ' alý, cõ grand auer leuada; mays pero nũca dela poderõ auer çertedũe. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 734 |
Mays enpero nõ ousarõ cõmeter esto que falarõ et, sem falla, se o cõmeterã, mal se poderã ende achar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 734 |
Et foyse logo alá, sen mays tardar, et encontrou cõ el, et matoo, et negoo despois, pero despois fuy sabudo que o matara. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 734 |
Mays pero Orestes fuy por ende despois mays dultado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 735 |
Pero ante uos contaremos en cõmo Vlixas acabou seu tenpo, et cõmo seus fillos rreynarõ enpús del. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 737 |
Mays pero, quando se partío de mj̃, me diso cõ sospiros et cõ doo que muyto mal auía en este sjnal et que esta demostrança era moy descuberta, ca per aquelo cõuĩjna que seriamos perdudos, en guisa que seeriamos ẽemigos mortaes et eu despereçería perlo outro, et nõnos podiamos partir senõ per morte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 738 |
Pero sabede que tã grã bem lle quiría que nõ podía mayor bẽ querer a outro fillo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 740 |
Te[lé]gonus fuy entonçe muy sanudo, pero rrogoulles muytas uezes que o leyxasem entrar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 740 |
Pero cõ todo esto, nõ lleslo podo mays sofrer et nõnos ameaçou muyto, mais logo fuj a hũ deles, et doulle hũa tal punada que lle britou o oso do pescoço, et dou cõ el morto en terra a seus pees. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 742 |
Et logo ueu bẽ sua morte, pero iaquanto fuy ledo porque coydou que os soños erã mentiraes et os agoyros que catara. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 742 |
Et caeu en terra amorteçido, pero acordou logo toste, et cõmeçou de dizer a grandes uozes: -¡Ay, meu padre et meu señor et meu amigo bõo, cõmo sõo desauenturado et que mao día naçí! |
[+] |
1370 |
CT 1/ 742 |
Et el era ia muy uello et de muy grande ydade, mays pero eýnda era muy rrégeo et muyto esforçado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 745 |
Et aquí se acaba o liuro todo, pero, se quiserdes, eýnda uos contarey alguus dos prínçipes da parte dos gregos que forõ mortos por outros prínçipes da parte dos troyaos, et outrosý algũus dos troyaos que forõ mortos por outros prínçipes da parte dos gregos. |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
E aynda dizemos que (qando) alguo home envia a seu mensajeyro dizendolle asi vay a tal ome e dille que se me quiser vender tal cousa....... que lle darey (tanto) preço por ela. se aquel a quen envia dizer outorga (a cousa e venda) por aquel preço que el envia dizer val a venda. pero lle non ouuese dado carta de pesoaría ao mensajeyro por que fezese a conpra. |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
Pero en su escogencia es de cada vno dellos, de tomar la cosa comprada, o los dineros, qual (mas) quisiere. |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
Pero tenudo es el vendedor, de tornar el precio a aquel que la vendio (a postremos), si lo auie recibido, con todos los daños, e los menoscabos que le vinieron por razon de tal vendida, porque la fizo engañosamente. |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
E es otrosi el vendedor tenudo dineiros de algua egllesia e o perlado (ou) o que fose gardador (dos bees dela) fezesse a conpra. ou se fosen os dineiros da dote de algua moller e seu marido con voontade dela fezese a conpra. ca en (qalquer destas cousas e) pero o conprador conpre a cousa en seu nome gaana o senorio dela aquel cujos eran os dineiros que foron pagados por preço dela. pero en sua escolleita he de cada huo deles de tomar a cousa conprada ou os dineiros qal (ante) quiser. |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
Hua cousa vendendo huu home duas vegadas a dous homes e en tenpos departidos. se aquel a quen a vende primeiramente passa a teença da cousa e paga o preço esse a (deue) auer e non outro. pero tiudo he o vendedor de retornar.o preço a aquel que a vendeu. (despois) se a avia Reçebuda con todos los danos e menoscabos que lle veeron por rrazon de tal venda. por que a fezo enganosamente. outrosi dizemos que se o postrimeiro conprador pasa a teença ( da cousa primeiramente) a pagase o preço que el adeue a auer e non o primeiro. |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
Pero si este sieruo sobredicho tenia tal lugar en vida de su señor, que acostumbraua algunas cosas (a) vender por el; como quier que el heredero pueda desfazer la vendida, por la razon Rey do seu (outro) tanto como aquelo porque auia conprado ataes cousas como sobre ditas som LEE LX como se pode desfazer a venda que (faz) o seruo (dos) bees do sennor. |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
E esto he porque non era sabedor que era estabelesçido por hereo. ca se o soubese non consentiria (a)quela venda (que) fose feyta. pero se este seruo sobre dito .......nna lugar en vida de seu sennor ..............tumaua alguas cousas vender por elle como quer que o hereo possa desfazer a venda porla rrazon de suso dita con todo sobredicha, con todo eso, tenudo es de emendar al comprador los daños, e los menoscabos, quel vinieron por razon de aquella compra, de los bienes que el sieruo (traya) en pegujar si los ouiere. |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
Ca non seeria guisada cousa que pois (que) a uenda (fose) feita dereitamente con prazer do vendedor (ou) do conprador (ou de huu deles). outrosi dizemos que pero o vendedor se(se) quisese Repentir despois que a venda fose feita dizendo ao conprador que (lle) daria o preço dobrado e (lle) desanparase a cousa que aynda por tal rrazon non (se) poderia desfazer a venda nen seeria tiudo o conprador de o fazer se non quiser LEY LXII - (De los que quieren desatar la vendida que ovieren fecho de su grado, maguer digan que la fizieron con cuyta). |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
Pero es tenudo o vendedor e non aperçebendo delo o que a conpra. por tal Razon como esta pode o conprador desfazer la venda e he tiudo o vendedor de tornarlle o preço con (todos) los danos e menoscabos que lle veeron por esta rrazon. outrosy dizemus que se vendese huu home a outro alguo canpo ou prado que soubese que daua .... eruas e danosas para as bestas que as paçesem. e qando (o vendedor) se calase que o non quisese dizer .............que he tiudo por ende o vendedor de tornarlle o preço ao conprador con todos los danos que lle veeron por ende...... se esto non soubese o vendedor qando o vendeu non seera tiudo de tornarlle mais do preço tan solamente LEE LXIIII (como se pode desfazer a venda do seruo se o vendedor a encobre a chata ou a maldade dela) Tacha ou maldade avendo o seruo que huu home vendese a ................ .....se fose ladron ou ouuese ............. ..........de fugir a seu sennor ou outra maldade semellante destas se o vendedor sabia esto e o non diso ao conprador tiudo he de Reçeber o seruo e tornarlle o preço con os danos e menoscabos que lle veeron por ende. e se o non sabia deue aficar o seruo ao conprador. pero he tiudo o vendedor el vendedor, de tornarle tanta parte del precio, quanto fuere fallado en verdad, que valia menos por razon de aquella tacha. |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
Pero los otros portadgos, que antiguamente acostumbraron los Reyes a tomar para si en algunos lugares, ellos los deuen auer enteramente. |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
Pero el CHanceller non puede dar por si priuilegio, nin carta de gracia, nin notarla, nin mandarla fazer, ..... |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
LEY XVII - (Que la emancipacion deue ser fecha con voluntad de los padres, como de los fijos.) Constreñido non deue ser el padre para emancipar su fijo, bien assi como non deue(n) apremiar el fijo para emanciparlo; ante deue ser fecha la son dereitas deuenas chançelar e emendar aquelas que veeren aa chançelaria segundo que (vir que he direito ) ............... deuen obedesçer os notarios e os.........da corte pero o chançeler non pode por si dar preuilegio nen carta de gra......nen notar... nen mandarla(s) fazer .................... .......................... ........que quer dizer magister sacri scri(p)ni memoria prinçip(e)s e como sal de poder de seu padre por rrazon de (malefiçio) .......................... .......................... .......................... |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
Pero esto se ha de facer concejeramente; que quier tanto dezir en este logar, como antel Juez, ante quien se deue(n) acordar las voluntades de ambas las partes, tambien del padre, como del fijo. |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
Ca si recibiese voontade tanben de huu como de outro sen juizo e sen nehua premia que seer possa. pero esto se ha de fazer conçelleyramente que quer tanto dizer (h)en este lugar como ante o juiz ante quen se deue acordar as voontades danbas las partes tanben do padre como do fillo. e ha mester o padre que mande fazer carta como saca o fillo de seu poder (e que sse) posa prouar a mançipaçon e non venna en dubda LEE XVIII porque rrazoes poden (costrenger aos padres) que saquen de seu poder a seus fillos Achamos quatro rrazoes porque poden costrenger ao padre que saque de seu poder a seu fillo. como quer que dizemos enas lees ante desta que non (poden) apremear(los) que o (façan.) a primeira he quando (o) padre castiga a seu fillo moy cruelmente sen aquela piedade que lle deue auer segundo natura. ca o castigamento deue seer con mesura e con piedade. a segunda he se o padre fezese tan grande maldade que dese carreira a suas fillas de seer maas molleres de seus corpos apremeandolas que fezesen ...........a III he sse huu ome man ..........en seu testamento algua cousa..... condiçon que emançipasse por ende......fillos. ca sse (lo) quel fuesse mandado desta guisa, tenudo es de los emancipar; e si non quisiere, puedenlo apremiar que (lo) faga. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
Et pero que os clerigos cor[r]iã cõ eles et os ameaçauã, tãto eles mays de cada por moyta[s] vezes esto diziã et poynã y suas ofertas. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
Et Nostro Señor, que he misericordioso, por nos mostrar a santidade et a bondade d ' este omẽ boo fezoo tã santo por miragres que por el fezo, que moytos seeriã para os que poderẽ scripuir, pero que algũus dos que aprẽdemos vos diremos aqui: |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 34 |
Pero diz Nicodemus ẽno seu Auãgeo, que quando Nostro Señor rresurgio, que lle apareçeu et que o tirou da prigon et o leuou aa çidade de Baramatia onde era. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 59 |
Hṽu home boo de boa vida et de boo linageẽ, que avia nome Pero Afonso, foy criado et ensinado ẽna lee de Nostro Señor ẽna igleia de Santa Maria de Caruoeyro, que esta cabo de hũu rrio que chamã Neua, que era en aquel tenpo moy pequena. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 59 |
Et avia en ela oyto erdeiros et cada hũu deles leuava a sua parte, et d ' estes era ende hũu padre d ' este Pero Afonso et cõprou aos outros erdeiros toda a sua parte et tiroa do poder dos leigos. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 59 |
Et seendo mãçebo este Pero Afonso, tomou o abeto et a rregla de San Bieito cõ outros en esta igleia; et a cabo de tenpo fezerõno abade dela. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 92 |
Et matou y moytos et os outros fogirõ cõ grã medo, pero que foron mortos dez mĩll mouros. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 116 |
Et aqueles santos lidadores pero escaparõ da lide dos mouros, nõ leixarõ por ende de rreçeber marteiro por voõtade de Deus. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Et en outro dia de grã manãa chegarõse anbos ao cãpo segũdo que prometerã; pero que Ferragudo leuou a espada, mais nõ lle prestou nada. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Verdade dizes, diso Rrulan, que el he hũu, mais ẽno que dizes que nõ son trres, en esto erras, ca se crees ẽno Padre, cree ẽno Fillo et ẽno Spiritu Santo, ca o Deus que he Padre, he Fillo et Spiritu Santo, et pero he hũu Deus que he en si trres persoas". |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Eu che direy et mostrarey por criaturas vmanaas et por cousas do mũdo: asi com̃o ẽna citola, quando a tanjen, ha tres cousas, arte e corda et a mão cõ que a tãjen, pero he hũa çitola, asi en Deus son tres cousas, Padre et Fillo et Spiritu Santo et pero he hũu Deus. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Et asi com̃o ẽno sol som tres cousas: o esplandeçemẽto et a craridade et a caentura, et pero he hũu sol. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Et asi com̃o ẽna almẽdra son tres cousas: a cortiça da çima et a casca et a vianda de dentro et he hũa almẽdra; et ẽna rroda do carro son tres cousas: o madeiro do meogo et os braços et a rredondeça, et pero he hũa rroda; en ti meesme ha tres cousas: o corpo et os nẽbros et a alma et pero hũu ome es, asi en Deus ha tres pesoas que he a Treydade, et pero hũu Deus he. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
En qual maneira, diso Rrulã, nõ naçeu de nĩgen et pero ouve fillos, asi Deus Padre nõ foy nado de nĩgen et pero geerou fillo de si meesme por la sua santidade ante todo los tenpos, asi com̃o a el aprouve. - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Et despois que os caualeiros ouverõ esto feicto, voluerõ os cristiãos todos aa lide moyto esforçadamẽte et teẽdo moyto en pouco o engano dos mouros; et lidarõ cõ eles moy fortemente des la manãa ata o meo dia, et matarõ moytos deles et pero nõ nos poderõ vençer. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 133 |
Mays os grãdes feictos que el fazia seeriã maos de contar a quantos se pagariã de oyr em com̃o el morou en Toledo et com̃o el matou na lide rrey Breymante por amor de rrey Galafre de Toledo cujo emigo el era; et com̃o cõquereu moytas terras et moytas prouĩçias por suas armas et as meteu aa creẽça de Deus; et en com̃o fez moytas abbadias et moytas igleias por lo mũdo; et en com̃o as enrrequentou et en com̃o tirou moytos corpos de santos que jaziã soterrados en terra et os meteu en moymẽtos d ' ouro et de prata; et en com̃o foy enperador de Rroma; et en com̃o foy ao Sepulcro de Iherusalem, et en com̃o trouxe o leño da cruz de Ihesucristo et o partio per moytas igleias; et ante cansaria a mão et a pẽna dos grãdes feictos del a quen os todos quisese escripuir, pero que vos diremos desque liurou a Espana dos poderes dos mouros en com̃o se tornou para França, et en com̃o lle matarõ Rrulã et os outros caualeiros ẽna lide de Rroçauales. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 136 |
Et moy rregeo tãgeo o corno que pero que era de marfil que o fendeu cõ o bafo, et al quebrantouselle as veas do pescoço et os nerueos. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 191 |
Et el cõ os colares das cadeas aa gargãta esforçandose ẽna merçee de Santiago, sobio ençima da torre et saltou de çima dela fora, et pero que a torre avia saseenta couedos en alto, por la grraça de Deus et por la merçee de Santiago, nõ lle enpeeçeu et foyse saão et cõ soude. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 193 |
Et entõ as gardas sayrõ depos el, et forõ a perto del, pero nõ no virõ et voluerõ atras çegos. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 196 |
Et desque senteu a door entẽdeu que lle viera por lo traballo que leuaua pero que o quiso sofrer por amor de Santiago et foy de pee seu mãso ata a sua igleia. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 218 |
Et sabede que a estrela que os giou nũca despois apareçeu, pero dizẽ algũus que Beeda, seendo en hũu mosteiro, escripuio et diso no tenpo de Paula e Ustochio duas santas virgẽes que morauã en Beleẽ, cabo hũu poço, et dizẽ mais que por. . . esto disera que o tinã os mõjes por chufa, et que o deitarã de mõgia algũus dias de sua cõpania. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 222 |
Et diso Sam Pero a Sam Paulo: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 222 |
Et Sam Pero chamou a gente que y viera et disolles: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 222 |
Et quando San Pero esto oyo diso: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 226 |
COM̃O ENTROU A CLARIDADE Ẽ CASA ONDE ELA JAZIA Despois que Sam Pero esto ouve dito et moytas outras boas cousas que erã para dizer en tal lugar et en tal sazom, et ergeose Santa Maria et foy orar a outra camara, et fez aquela oraçõ que ante fezera quando lle o angeo dou a palma. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 226 |
Et diso a Sam Pero. - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 226 |
Et Sam Pero tomou a palma que lle dera o angio a Santa Maria, et diso a Sayoane: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 226 |
Et Nostro Señor tomou os apostolos cõ o leito en hũa nuve, et eles yndo loando Deus cõ o leyto, San Pero começou a cãtar: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 226 |
Et el quando esto vio, come[ç]ou a fazer moy grã doo et rrogar aos apostolos et mayormẽte a Sam Pero que o desprendese do leito et disolle: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 226 |
Et Sam Pero lle diso: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 226 |
Et Sam Pero diso: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 231 |
Diso entõ San Pero: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 231 |
Et Sam Pero lle diso: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 231 |
San Pero diso: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 231 |
Diso San Pero: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 231 |
Diso Sam Pero: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 231 |
Et diso San Pero cõtra os apostolos: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 231 |
Et os judeus et os maldizẽtes forõ tristes et cõ grã pesar, et Sam Pero teuo a Sam Tome por bem andante et pideulle perdom da sana que ouve cõtra el. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 57 |
Afirmo pero que o potro que ata a tres anos en bom llugar de pazqo uiuer liureduuen, sem conpania doutras bestas, mellor et mays saão seerya, asy que huse canpos verdes cada dia ca o aar et livreduen, et garda soude no corpo et nos nenbros do potro Naturalmente et espiçialmente as coixas som llimpas de magooas et por todas coussas mellorres. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 59 |
Et deuenno tanger con a maão por todos llos nebros liuiaamente et mansamente no começo contra o Cauallo, o que del pensar non deu seer aspero nen de parauooas aspantossas, ca por parauooas taes podiria gaanar mañas et custumes maos; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 67 |
Et pois que o potro rreçebe o freeo sem afam deuenno trager porlla rrenda de hũa parte et da outra de manaa et de Noite pero alguuns dias ataa que seia et vaa en paz a aquel que o porlla menos sol trager; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 67 |
et esto mesmo poden fazer de rrazon, se vsaren cauallgar en el por toios ou por llugares asperos a esto semellauijs, ven o Cauallo vsado a saltar et andar porllos llugares sobreditos, alçara as coixas et os pees mais apostamente pollos outros llugares; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 69 |
Jtem y ha ajnda outras maneiras de freos mais fortes et mais asperos, de que vusam alguũos proençaes, que lleixo porlla sua aspereduen. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 71 |
Deues saber que quanto mais a meude correren o Cauallo et tenperadamente tanto sera mais ligeiro et mais corredor, por Razon do vuso do correr, pero hũa qousa lle he contraria, se moito vusar a correr sem Razon et como non deue, farase ardego he bulliçoso et rreuellador aas uezes et perdera gran parte de seer ben enfreado, pero non deuen dar a escaiçemento pois que o Cauallo for perfeito, que quer dizer ensinado et vusado ao freo, como sobredito he; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 75 |
Et por en prjmeiramente digo das enfirmidades Naturaes, que ueen ao Cauallo segundo como a natura aas uezes por desfallimento ou por sobeieduen, mingoa ou creçe pero creçe para menos. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 77 |
Jtem De superossibus |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 89 |
As uezes ha o Cauallo outra enfirmidade que se ieera adentro no Corpo do sange sobeio que iaz ontre as ueẽas et faz torçer et bulyr o Cauallo et jnchanlle as veẽas, et quer se deitar en terra pero non lle jnchan os jllaas nen o corpo. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 99 |
et se he antigaa por uentura se poderia curar pero aas uezes acha outro rremedyo para esta door: |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 107 |
Para esta door que dizen Cimoyra, que uen de humores frios et uellos na cabeça do Cauallo, ou doutra cousa, digo que deuen logo cubrir a cabeça do Cauallo con llaa caente, et este en llugar caente, et coma cousas caentes, pero soe prestar ao Cauallo que ten a cabeça fria pazer a miude eruas peqenas et tenras porque en mergendo a cabeça et tirando as eruas con os dentes, deçen da cabeça a moor parte dos homores porllos nares para fora. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 119 |
disy cura della ataa que solde con poo, como dito he da door do corno, pero que mais ual a esto o poo do rrosalgar se llo poseren llauando ante a chaga con vinagre ou con vino forte. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 121 |
Jtem. Pero ha y outro rremedio que he pustrumeiro, queimaras con fero feruente os llonbos et as rreens de hũa parte para outra fazendo vergas ao longo et ao traues por que os ditos enprastos soldan as rreens et os llonbos et rrestrengen os homores por cada huun destes rremedios et meezjnas se deue curar o Cauallo que ouuer esta door. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 125 |
filla o pez grego et a rrjzjna et o ençenço branco que chaman macho et almeçega et ia quanto sange de dragon, pero seia quanto o pez soo como todas llas outras coussas; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 129 |
Para esto ual o ouo torrado ataa que se faça duro et depois tollelle a casca et faz tal como bollo, et pono ençima caente, pero nenbrete que ante seia rreydo o callo como dito he, et rrenouallas este ouo duas uezes no dia. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 131 |
ffazense ajuda arredor das juntoiras das coyxas apar dos pees do Cauallo Gallas, que chaman ouas, et pero que uenan naturalmente como ia dixe moytas uezes ueen de fora da Natura asy como fumo do esterco do estrabo quando o Cauallo uen de fora mollado et o paran na estrada. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 133 |
pero deues saber que tal enfirmydade das grapas que adur se podem ben curar nen perfeitamente. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 135 |
toma fulugem et tres partes dazinlheue et outras tres douropiment et pouca de cal uiua et de mel craro tanto como todo esto et amasa todo ataa que se torne espeso como vngento, et llaua as gretas con vjno caente et exugao ben et depois ponlle deste vngento huun pouco caente duas vezes no dia et guarda senpre o Cauallo que o non tanga naquel lugar agoa no estrabo, pero sabey que lle uallera moito destar manaã et noite na agoa do mar; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 135 |
pero auen as uezes que na juntura assi sse desiunta huun osso doutro que a dur ou Nunca se pode ben juntar. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 135 |
Para esto ual as llesmez pisadas et amasadas con manteyga et depoys coytas, pero depois desto postas as sobre ditas, a meude rrenouadas, tiram para fora maravillosamente, donde quer que iascam, a espina ou o estrepe. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 141 |
Et Nota que o poo dos collos das abroteas ual mays que todos llos outros, et dos ditos poos deuen vsar nos llugarres neruossos et jntrincados de veas et darterias porque se deuen cauidar de fazer en taes lugares talladuras nen queimaduras a nehua gisa pero non he douida que enos carnosos sse non deuen fazer talladuras et queimaduras como conpryr, ca mays ligeiramente se pode curar o cançer por ellas que por llos ditos poos nos lugarres carnosos. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 145 |
tanto de huun como doutro, ataa que se faça como vngento et ponan deste vngento no lugar duas uezes no dia, ataa que seia soldada a carne et se mudaua a huña et mays, pero eu ensinado por esprouamento llouuo mays para matar a seda o vngento que se faz da serpente como dixe suso [et] ensiney. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 147 |
esto uen lligeiramente dos maaos humorres que ally correm, pero ligeiramente uen do huso dandar por agoa lixosa ou por estrabo mollado et estar y de noite non seendo ante exuto nen linpo nen traido asy como ha mester. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 151 |
Ssee a encrauadura for na terçeira speçia que non dane o tuello mays pasa por meyo ontre o uiuo et a huña et esto mesmo lle faras en todo como che na segunda espeçya ensyney, pero que aynda y mays ha sobre esto conuen a saber que aparellada et descuberta a encrauadura asy como o meestre faz talen aa huña de fora ataa a danadura do crauo que lixo nen podreen nenhũa non posa ficar na chaga por nenhũa gisa. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 153 |
Pero demanden dentro a so a solla da huña ataa chaga, et descuberta moy ben toda ata o uivo, disy curen da chaga asy como ia dixe das outras encrauaduras. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 155 |
desollem llogo a huña tirandolle o tenpan, pero aas uezes conueen que toda a huña dess ssolle, et aas uezes a meatade, et aas uezes hũa parte della segun que lle for a danadura grande ou peqena, para se liuraren por y aquelles humorres que deçeren aa door. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 96 |
Pero foy acordado que lle chamasen Yria. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 101 |
Et mudou o bispado de Yria enã santa eglleia do apostollo Santiago, pero que o fezo sen liçençia do papa. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 101 |
A qual liçençia lle dou o papa Vrbano, pero cõ tal cõdiçõ que senpre a see de Yria fosse a segunda see onrrada. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 102 |
Estes condes era huũ Pero Alueres de Cabreyra, conde de Lemos, et outro o conde de Benabente. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 105 |
Soçedeu en seu lugar seu yrmão, Pero Alueres de Souto Mayor. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 109 |
Et ao tenpo da morte morreu morte supitanea, pero sua madre que era moller moy deuota, cõ grande noJo, lançouse cõ gran gemedo e lagrimas en oraçõ de noyte et de dia ante o altar de Santiago, rrezando a Deus porla alma do dito seu fillo que morrera; nj̃ rreçebera os sacramentos de Santa Eglleia. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 112 |
Pero, avido cõsello con el rrey don Sancho, porla cruel guerra dos normanos, et frandeses et rroubos que moytas vezes faziã entrada porlo mar, et chegandose açerqua da çibdade de Santiago, por que nõ ocupassen o corpo do apostollo Santiago, nj̃ o podesen tomar con grandes traballos, comesçou a çerquar o santo lugar de Conpostella de torres, et muros, et almenas, et vallos et fossas, lançando agoa en ellas. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 114 |
Et fezo eleger por obispo a don Pero Martins de Mosonço, monJe moy sabedor et de boã vida que era abbade de San Payo, home onrrado et amado de todolos señores. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 117 |
Et veendo el rrey don Afonso en tã gran rroyna et peligro por mjngoa de pastor, et querendolle proveer de pastor, enõ cõçilio que çelebraua Rri(r)cardo, cardeal legado apostolico eñas Españas, en Santa Maria de Fuselos, veeo el rrey ao conçilio et trouxo cõsigo ao obispo don Diego Paes, que tijna preso, asy cõmo se viese solto, pero cõ boas gardas; et esto porque o queria despoer do bispado. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 117 |
Et el rrey, de liçençia do dito cardeal, fezo obispo da Eglleia de Santiago a don Pero, abbade de Cardena. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 117 |
Mays el rrey don Afonso defendeu ao dito don Pero en(õ) bispado por tenpo de dous años sen consintimento da Seen Apostolica. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 117 |
Et despoys, enõ outro cõçilio çelebra(n)do en Leõ porlo cardeal Rrenorio, que despoys foy papa chamado Pascasio, foy desposto o dito don Pero do bispado que asy ouuera sen consintimento da Seen Apostolica et contra dereyto. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 119 |
Et entõ don Pero Vimara, leygo moordomo del rrey, se apoderou eño bispado et teuo toda a terra de Santiago, et rroubou pobres et rricos, disipando os bees da eglleia, et a çidade et terra, tirando aa eglleia terra de Montãos, et o castello de San Justo, et terra de Cordeyro et outras terras et posisoos que lle estragou. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 120 |
Pero finalmente tanta foy a omjlldade et santidade do obispo Dalmaçio que o papa, et cardeaes et todo o conçilio cõ grandes preçes Jnpretrou o se(n)guint priujlegio da trasladaçõ do obispado de Yria en Conpostella et de seerẽ exẽptos os bispados dos bispos de Santiago; et esto cõ consello dos cardeaes et de trezentos et cjnquoenta obispos que estauã enõ conçilio, o qual nũca seus predeçessores poderan alcançar. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 124 |
Et querendo o dito don Diego yr a rreçeber a cõsagraçõ do papa, porque era esento segũ o priujllegio que gaançou seu anteçessor don Almaçio obispo; que nõ quiso o dito rrey dõ Afon[so] temendo os injmigos, porquanto o bispo don Diego Paes et seus parentes estauã cõ el rrey don Pero de Arragõ et o dito esleyto avia de passar por seu rreyno. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 125 |
Enpero, encongruũ et desonesto he que os monJes cõ as santas mõiales viuã de cõsuũ, o qual a a tua prudençia cometemos: que os deujdas et partes por que viuã huũs longe dos outros, segundo teu abritrio et por cõsello de bééns rreligiosos, etc. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 126 |
Enpero, tu fillo, obispo, rroga a Deus et ao apostollo Santiago que este odio seJa tirado dos seus corações [et] da sua memoria; entra cõ grãde omjlldade et mesura, et a todos sey obediente et benigno et nõ demandes por ty esta dignjdade, mays envia dous dos teus mays honestos et sabedores que a demãden cõ muyta homjlldade." Et o bispo notou ben en seu coraçõ aquellas palabras que lle diso o santo abbade et rreuolueas en seu coraçõ muytas vezes. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 126 |
Et continuando seu camjño, chegou a corte de Rroma et foy moy ben rreçebido do papa et dos cardeaas, et fezo cõmo lle disera o abbade: cõ muyta omjlldade se ouvo enã santa Seen Apostolica et enviou seus mesaJeyros ao papa a pedir o palio, eña qual lle poseron gran dificultalde, pero porla sua grande voondade et homjlldade, foylle outorgado. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 128 |
Et o santo obispo, cõfiando da mjsericordia de Deus et do apostollo Santiago, comõ bóó caballeyro esforçado para entrar en tal batalla, pero cõ grant themor, atreueuse et desfezoo, et poso ende hũa muy boa et moy grande ara et huũ rret(r)ablo de ouro et de prata. |
[+] |