1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXXXIX. é como Santa Maria destruyu un gran poboo de mouros que entraran hũa vila de crischãos e querian desfazer as ssas omages. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 383 |
[Como Santa Maria destruyu un gran poboo de mouros que entraran hũa vila de crischãos e querian || desfazer as ssas omagẽes.] |
[+] |
1295 |
TC 1/ 5 |
Andados dous anos del rreynado del rrey dom Ramiro -et foy isto ena era d ' oytoçẽtos et sateenta anos; et andaua entõçe o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçentos et xxij ãnos -, asi com̃o conta a estoria, poys que os mouros souberõ que el rey dom Afonso o Casto, que era muy esforçado et muy forte et muy aventurado en batalas et os avia muyto apremados et quebrantados cõ lides et cõ correduras, que era morto et rreynaua en seu lugar el rey dõ Ramjro, coydando elles que el, como seria en sua noueza, que aueria medo, ca era o poder dos mouros muy grande en Espana, como oyredes adeant[e] na estoria, et que, auẽdolles medo, que daria o que lle demãdasẽ por razõ que le nõ desem guerra et que o leyxasem en paz; et enviarõle pidir que lles dese cada ano La donzelas das mays fillas dalgo, cõ que casasẽ, et outras La das outras do poboo, cõ que ouuesem outrosi seus solazes et seus deleytos; et estas çem donzelas que fosẽ todas uirgẽes et en cabello, asy como las dera el rey Mauragato en seu tẽpo, que fora ante dele. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et fays de todo teu poboo tres azes, et entraras tu ẽna hũa conos meos de parte d ' ourient[e], et seerey eu y cõtigo en aquella aaz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et o conde, quando sse leuãtou, uiu todo seu poboo aleuantado daquela visom que uir[ã], ca tijnã que era sinal de seerẽ vençudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
[et foy esto] ẽna era de mil et dous ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et lxaiiij ãnos - assy acaesçeu que polos pecados deste rrey dõ Bermudo et do poboo cristiano que o Alagib dos mouros, [que] estaua en lugar de Yseem, rrey de Cordoua, que sse fezo chamar Almãçor; ca ata aqui, com̃o quer que o nos aiamos chamado suso ẽna estoria ante desto Almãçor, nõ llj cham[au]ã aynda assy os mouros, mays chama[uã]llj Alfagib. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
Et Alagib quer dizer en arauigo tãto com̃o "sobreçella" ẽno castelão, o[u] "ome que tem lugar de rrey", com̃o auemos ia departido suso ante desto ena estoria; por que a sobreçella assy he com̃o defendemento et cubertura dos ollos, ca assy era el cubertura et defendemento de seus poboos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 228 |
Os mouros, nõ podendo sofrer esto nẽ os outros maes que fazia ẽno poboo, et demays [p]o[l]o feycto que fezera cõtra Ysem, seu rey et seu senor, começarõ de sse alçar et fazerlle muyto mal et muyta terraria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 230 |
Et este conde dõ Sancho amou seus poboos et defendeu muy ben a sua terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 264 |
Et jũtaronse os poboos dessa terra et fezerono rrey de Nauarra, por que era bom guerreiro et os defendia bẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 265 |
Et os poboos de terra de Cãtabria er[ã] a aquela sazõ muy ligeyros, et nõ dauã nada por agoa nẽ por jnuerno, ca o aui[ã] muy usado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Depoys disto tornouse esse rrey dõ Rramiro aa mõgia, et dalj adeãt[e] cãtaua cada dia missa ao poboo, et os dineyros que llj dauã deytauaos eno çapato. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 307 |
Entõ o bispo dõ Fernãdo de Leõ, cõ todo o poboo da çidade ajuntados en hũu ena jgleia de Sancta Maria de Regla, rreceberõno por rey et por senor, et poseronllj a corõa do rreyno ena cabeça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 307 |
Este rey dõ Fernãdo, depoys que ouue acabado todos estes traballos, confirmou a ley gotiga, que llis os reys godos deron, et enadeu outras que convĩjnã aos poboos, et mandou que fossem guardadas per todos seus reynos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 416 |
Primo, nõ am culpa os poboos eno que faz el rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Et auyam y conas synas dos rrey[s] mouros bem çento (et) dos outros poboos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 446 |
Et logo começou a seer muy esquiuo et muy brauo a seus vasalos et a seu poboo et a fazerlles moytos pesares et moytas forças, en guisa que todos coydauã sua morte et cobijçauãlla moyto, por que era muy mao et muy vil et sem bem nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 446 |
Conta a estoria que os de Toledo, seendo assy maltreytos cõ seu rrey, com̃o uos auemos ia contado, de seus vezinos de redor, et elle nõ amparando nẽhũa cousa n[ẽ] sse sentindo do seu mal nẽ do seu quebrãto, ajũtarõse todos en hũu et diserõlle que defendesse seu poboo et sua terra, senõ que "bem che dizemos que buscaremos quẽ nos defenda". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 449 |
Et foysse o poboo asessegando en elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 457 |
Et por os benefiçios destas santas rreliquias et da santa jgleia sse alegrou moyto o poboo cristão. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 458 |
Et aj[ũ]tarõsse hũu dia el rrey et o legado et o primado et muy grã gente da clerizia et todo o poboo da vila, [et] contenderõ et departirõ sobre elo muyto, parandosse a clerizia et o poboo contra el rrey et a rreyna et o legado, por que sse nõ mudasse(m) o ofiçio d ' España, el que era. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 458 |
Et o poboo fazia [gra]nde alegria, por que vençe[ra] o seu caualeyro que lidaua por elles, polo ofiçio toledano. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 458 |
Et naçeu muy grã descordio ontre el rrey et o poboo et a clerizia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 485 |
Et este mouro defendeu muy bem sua terra et seus poboos en justiça et, os que se lle quiserõ alçar cõ algũus castellos, atal guerra lles fez ata que os meteu sub seu senorio |
[+] |
1295 |
TC 1/ 504 |
Et, quando vio que todo o poboo tĩjna cõ el et o ajudauã et erã a seu mandado et que tĩjna preso o algozil do Çide, creçeullj muyto [o] curaçõ, et parouse tam loução que nõ preçaua os mouros da vila nada, pero que erã mellores omes que nõ elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 510 |
Conta a estoria que sobre esta demãda ouue Abenjafa seu consello cono poboo, que faria en esta razõ do auer que llj enviaua pedir aquel endeantado para enviar alen mar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 512 |
Et, quando se virõ tã coytados, ouuerõ seu consello os omes bõos et todos os mays do poboo com̃o poderiã auer amor cono Çide, por qual maneyra quer que ficassem ena villa en paz ata que ouuesem mãdado d ' alem mar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 524 |
Conta a estoria que o fezerõ seu endeãtado et prometeronllj que se guiariã per elle et per seu consello; et pero nõ era bem ligeyro de fazer, ca muytos dos poboos tĩjnã cõ os fillos de Abuagid. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 524 |
Et todo o poboo outorgarõ de o fazer et fezerono asi. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 528 |
Et auia muy grã mortaydade ẽnos poboos da vila con fome, et con coyta comiã os gatos et os caes et os mures, et abriã as caales et as priuadas et os canos da uila et sacauã ende o brugo das uu(h)as et lauauano(s) en agoa et comiano. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 534 |
Et estaua ia agora o poboo todo enas oras da morte, ca uijã andar o ome et deitauase morto con fome, assi que todas as praças erã cheas de fossas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 535 |
Et quantos o Çide achaua deles mãdauaos queimar ante todo o poboo, en lugar que os uissem os da uila. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 551 |
Et pedirõ ao Çide que, pois era ele primeiro, que lljs desse por alcayde hũu alfaqui muy onrrado a que diziã Abiad, et que ele que posese(se) de sua mão quen o ajudasse a julgar o poboo dos mouros, et ficaria ele sen noio de os oyr cada dia, senõ quando acaesçessem algũus grandes feitos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 678 |
Et uestironse com̃o cõvĩjna et forõ cõ muy grã preciçõ et con todo o poboo da vila aa jgleia de Santo Ysidro, du era este miragre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 759 |
Pero a rreyna, temendo o que depoys auẽo, ante que llo metesse en poder, fezo jurar sobre os santos auangelios et sobrela cruz, os geollos ficados, que fosse amigo del rrey, enteyro et uerdadeyro, et leal vasalo et que o conssellasse sempre bem, et que acreçentasse sempre sua onrra et sua prol, catando dereytamente sua onrra, et que llj guardasse o corpo de dãno, et que nõ tollesse terra a nẽhũu rrico ome sẽ seer oydo sobre ello, et que mãteuesse dereytamente a terra et as çidades et os poboos a seus foros, [et] que nõ tomasse herdamento nẽ desse a nẽgũu sem mandado da rreyna, nẽ fezesse nẽhũu grã feyto sem ela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 814 |
Das canpanas outrosi de Sanctiago de Galiza que dissemos que tro[u]xera Almançor a Cordoua, por desonrra do poboo cristião, et esteuerõ ena mesquita de Cordoua, et seruirã y en lugar de lampaas, (et) el rey don Fernãdo, que fazia as outras nobrezas, fez entõ tornar aquellas cãpaas meesmas et leualas aa jgleia de Sanctiago de Galiza. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 840 |
Jahem, segũdo que a estoria conta, he vila real et de gran poboo et bem afortelezada et bem encastellada et muy forte et de muy tenduda çerca et bẽ asẽtada de muytas et muy fortes torres et de muytas [et] boas aguas et muy frias dentro ena villa, et auondada de todos auondamentos que a nobre et rica uilla conuẽ auer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 884 |
Et essa preciçõ fezo esse dia cõ toda a clerizia dõ Guterre, hũu nobre prelado, que era esleyto de Tolledo; et catou y missa a esse nobre rrey dõ Fernando et a todo o outro poboo dos cristãos que era y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 893 |
Et rrogou a dõ Afonso que chegasse seus yrmãos a si, et os criasse et os manteuesse bẽ et os leuasse adeant[e] quanto podesse; et rogoullj porla rreyna, que a teuesse por madre et a onrasse et a manteuesse sempre en sua onra com̃o a rreyna cõvĩjna; et rogoullj por seu yrmão, dõ Afonso de Molina, et porlas outras yrmãas que el auja, et por todos os rricos omes de seus rreynos, et porlos caualeyros, que os onrasse et llis fezese sempre algo et merçee et se mãteuesse bẽ cõ elles et llis guardasse sempre bẽ seus foros et sas franquezas et suas liberdades todas, a elles et a todos seus poboos; et, se todo esto que llj el comendaua et mandaua et rogaua conprisse et o fezese, que a sua bẽeyçõ conprida ouuesse; et se nõ a sua maldiçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 895 |
Et demãdou perdõ ao poboo et a quantos y estauã, que se del, por algũa mj̃gua que en el ouuera, querella auj[ã], que llj perdõass[ẽ]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 898 |
Et este rrey don Afonso britou os foros aos poboos et deytoulles muytos peytos et muytos pedidos ena tera, et bateu mõedas de muytas guisas; et casou con don[a] Uiolante, filla del rrey don Jaymes d ' Aragon; et dela ou[u]e fillos: o jnfante don Fernã Guedella et al rrey don Sancho de Castela et de Leon, et al jnfante don Pedro et al jnfante don Iohan et al jnfante don Jaymes; et ouue fillas: dona Birĩguela, que nõ foy casada, et outra que casou cono marques de Mon Ferrã, et a dona Uiolãte, que foy casada con don Diago de Bizcaya. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 898 |
Et o papa soube en uerdade do arcobispo de Sanctiago don Gonçaluo Gomez et do bispo don Martiño de Leõ en com̃o desaforaua seus poboos, et nõ lle quiso dar o enperadgo, et deulle algo et enuioo para sua terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 898 |
Et depoys este rrey don Afonso moueuse para fazer hũ grãde agrauamẽto a seus poboos, que quen ouuese ualia de dos marcos de prata que lle dese uno; et os poboos teuerõse ende por muyto agrauados et alcarõse todos cono jnfante don Sancho, seu fillo, et guerrearõ con el dous anos; et elle foy exardado dos rreynos estes dous anos, saluo Seuilla en que ficou, con algũos poucos castelos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 149 |
Et segundo os espoemẽtos de Rramyro ẽna Biblia, [Rram] tanto quer dizer cõmo moy alto, ou enxaltado, ou trono, ou enxaltãte; et diz que este meesmo he Abraã, et que despoys foy chamado Abráám; et outrosi Abram, segundo Rramyro tãto da aentẽder cõmo padre alto, ou padre enxaltado, ou alçado de terra, ou alçamẽto de padre, ou padre escolleyto, ou poboo alto. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 266 |
Meestre Pedro conta ẽno capitolo da morte de Abraã, que viueo Abraã çento et seteẽta et çinque ãnos, et que morreo et que foy ajuntado ao seu poboo ẽno seo do jnferno, et diz queo suterrarõ seus fillos Ysaac et Ysmael, et queo meterom cõ sua moller Sarra ẽna sepultura da coua doblada que oystes que complara el em [Ebrom] aos fillos de Effrom; et diz que [despois] desto que fezerõ Ysaac et Rrebeca seus fillos. |
[+] |
1301 |
GTL f. 1r/ 40 |
O terçeiro casso he cõçello o poboo ou collegio ou universsidade que fezerẽ pagar ao clerig[o] ou aas per[so]nas eclesiasticas ou aas iglejas peagẽe ou portagẽe por rrazõ das cousas que son tragidas en rrazõ de marcadoria nẽ de gaãça, ficã interditos ata que [...]ça enmẽda do dapño e do torto. |
[+] |
1301 |
GTL f. 1r/ 40 |
Estas coussas do cuarto casso acharasẽ no casso de es[timõyo] ẽno XXVII casso e he do conçello ou poboo ou uni[versidade] que outorgã ou husarẽ taes perdas como se ssoen fazer ou collegio [...] alugã cassas aos ussureyros magnifestos que veen de fora. |
[+] |
1301 |
GTL f. 1r/ 40 |
O quinto casso he todo conçello ou poboo ou universidade que outorgarẽ ou husarẽ [...]res como se soen ffazer ẽnos quaes o que nõ ha culpa rreçebe dapño por outro. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 355 |
Cõmo Vilixas cõtou a el RRey Ydomenes cõmo caera en poder dos rroubadores do mar ' Despoys que esto pasey, cay en poder dos faniçes ' Et fanyçes en aquel tenpo erã hũus poboos que dauã gerra a todo o mũdo [per] mar et por terra. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Et a scriptura lle chama Eblias, que tãto quer dizer com̃o omẽ garda de justiça et de poboo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Et a cabo de sete ãnos que el foy bispo, en hũu dia de Pascoa, vierõ os apostolos a Iherusalem et pregũtoos por los miragres et maravillas que Deus por eles fazia, et eles diserõllos ante todo o poboo, et mostraron et preegarõ cõ el ẽno tẽplo a Cayfas et aos outros judios sete dias, et os judeus querendose baptizar por la sua preegaçõ, entrou hũu home adesora ẽno tẽple et começou de braadar et dizer: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Et de gisa aluoroçou o poboo, que quiserõ logo os apostolos apedrear todos. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Despois ẽno ãno que el avia triinta ãnos que era bispo, os judeus cõ maliçia forõ a el et diserõlle: -Rogamosche que tornes o poboo que erra coydando por Ihesus que he Deus et que asi o preeges et faças entẽder ao poboo que aqui seera en dia de Pascoa, et nos asi o outorgaremos, et nos et o poboo daremos testemoyo que tu es home boo et santo com̃o tu dizes. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Home santo de boa vida que nos todos avemos a creer, dinos que che semella do poboo que er[r]a en Ihesus dizẽdo que he Deus. - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Et pois que tomou esta rrazõ, começou [de dizer] a moy alta voz a todo o poboo: -Homẽs de Iherusalem, oyde! |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Pois que Santiago dou esta rresposta que suso oydes et este testemoyo, o poboo ascoytauano moy de grado et come[ç]auano a loar moyto a Deus et dizer asi en abrayquo: |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
"Nos [te] rrogamos que tirases o erro que o poboo tomaua de Ihesucristo et tu acreçẽtasteo mais". |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Estando en esto et oyndo o poboo as preegações, fillando creẽça en Ihesus, derribarono de çima do tẽple en fondo, et aa caeda que caeu, ergeuse sen ferida et começou de estar moy rregeo et a preegar mellor que ante. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Os poboos d ' aqueles lugares aviã moi grã creença en el, et virõ esto, quiserõ tomar aqueles que esto fezerã et eles fogirõ. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Et entõ os poboos que aviã creẽça no fillo de Deus soterraron o corpo del ẽno tẽple cõ moi grãde onrra. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 31 |
"Vos de ouriente et vos d ' ouçidente et voz de quatro ventos, voz de sobre Iherusalem et sobre lo tẽple, vos sobre os esposos et esposas, et vos sobre todo o poboo". |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 34 |
Et ante que a vila fose çercada, fui demostrado por lo Spiritu Santo aos santos et aos cristiãos que morauã en Iherusalem, que se fosen d ' y par hũu castelo que he chamado Pela, que he tras lo rrio de Jordam, ca Nostro Señor queria fillar vingança d ' aquela vila et do poboo maldito. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 70 |
Eu soo o apostolo Santiago, criado de Ihesucristo et fillo de Zebedeu, et yrmaão [de] Sam Johã Auãgelista, o que Nostro Señor por la sua misericordia escolleu sobre lo mar de Galilea para enviar preegar a sua creẽça aos poboos, et o que Erodes mãdou degolar en Iherusalem, cujo corpo agora jaz ascondidamente en Galiza que agora he metuda en poder de mouros a desseruiço de Deus; et marauillome moyto, tu que tãtas terras et tãtas vilas liuraste do poder dos mouros, por que nõ liuraste a mina, porque che faço a saber, que asi com̃o te Deus fezo mais poderoso ca todo los outros rrex da terra, que asi te escolle para liurares a mĩa terra et o meu camino do poder dos mouros; et para darche por ende coroa de gloria perdurauele; et o camino que tu viste ẽno çeo das estrelas, sabe que che demostra que tu deues a yr cõ moy grã poder et liurar o meu camino et a mĩa terra, et a visitar et entrar aquel lugar que he en Galiza onde jaz o meu corpo; et despois que esto for feicto de toda las terras de cristiãos que ha de mar a mar, yrã alo en rromaria, et averã y de Deus perdom de seus peccados et daranlle y loores por las boas cousas et marauillas que fez et faz. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 98 |
Et os nomes dos mayores que yã cõ el som estes: eu dom Torpĩ, arçibispo de Rreens, por la mĩa preegaçõ esforçaua o poboo de Nostro Señor para lidar cõ os mouros et quitauoos dos pecados et ajũtavoos quanto podia cõ as mĩas armas. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 216 |
Et achegou todo los prinçepes dos sacerdotes et os mẽestres do poboo et pregũtoulles hu avia de naçer Cristo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 216 |
"Et tu Beleẽ, terra de Judea, nõ seeras mẽor ontre toda las çidades onrradas de Judea, que de ti s[acar]ey prinçipe que reg[e]ra o meu poboo de Ysrael". |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 216 |
"Et en aquel tenpo tragerã ao Señor Deus das ostes et poboo departido, et espantar ' [ã] atãto que despois del nũca foy outro tal". |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 216 |
Et esto diso el por los Rrex Magos que vierõ de terra de Persia, que foy senpre poboo moyto esquiuo et moy brauo, et pos todos porque vierõ os rrex que erã cabeça de todos, que hu vay a cabeça van todo los outros nẽbros. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 222 |
Et disome que auia cras a finar; et por ende uos rrogo que nõ choredes nẽ façades senbrante de doo ante o poboo, que nõ dulte en seus corações, por que digã que estes omẽs temẽ morte pois que som apostolos de Deus et preegã a outros. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 222 |
Confortemosnos nos et façamos senbrãte que somos moy ledos, por que o poboo seja firme et nõ dulte en fe nẽ en obra. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 231 |
Et entõ se forõ cõ grã cõpana do poboo ao moymẽto, et abrirõlo et nõ acharõ y o corpo que y meterõ, senõ os panos cõ que a enterrarã. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 114 |
Et quando os condes et potestades de Galiza virõ que o dito obispo, fillo do dito conde Rruy Vaasques, nõ vsaua dereytamente comõ deuja, nj̃ era bóó catholico, nj̃ rregia ben a eglleia, nj̃ trautaua ben o poboo nj̃ os rricos homes da terra, avido seu cõsello, leuantaron por rrey a Veremũdo, fillo del rrey Ordono, varõ de bõa vida et santidade, enã era de mjll e vijnte anõs. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 129 |
Et ordenou que cada anõ enã letanja mayor fose aly a priçison cõ as cruzes -clerizia et poboo da çibdade de Santiago - por dia de San Marco, onde estan as suas rreliquas". |
[+] |