logo usc Corpus Xelmírez - Resultados da consulta

Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval

Resultados da pescuda


Os resultados das buscas efectuadas no Corpus Xelmírez poden ser usados con fins educacionais e de investigación, sempre que se mencione a fonte. Se desexa consultar a referencia e o contexto dun exemplo, calque no símbolo [+] na cela da dereita. Para se referir ao corpus como un todo, cite: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval - http://sli.uvigo.gal/xelmirez/. Se desexa realizar outra pescuda no Corpus Xelmírez, pode calcar aquí.
Está a procurar contextos do uso de quen nos textos históricos do Corpus Xelmírez.

Número de contextos atopados: 568

1200 FX III, 5/ 699, col. a Et por ende estabelecemos en esta lee que qualquer ome leygo ou de orden, ó de linage ó pequeno ó grande que for prouado que figer este pecado mantenente el iuyz os deue logo a castrar. [+]
1200 FX III, 5/ 707, col. b Quen se a si pon falso nome, ou falsa linage ou falso parentes, o alguna apustura mala o falsa, sea penado como falso. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 [P]orque trobar é cousa en que jaz || entendimento, poren queno faz. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Muito devemos, varões, || loar a Santa Maria, || que sas gratas e seus dões || dá a quen por ela fia. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quenas coitas deste mundo ben quiser sofrer, || Santa Maria deve senpr ' ante ssi põer. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 A que do bon rey Davi || de seu lin[n]age deçende, || nenbra -lle, cre[e]d ' a mi, || de quen por ela mal prende. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 O que a Santa Maria mais despraz, || é de quen ao seu Fillo pesar faz. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen dona fremosa e bõa quiser amar, || am ' a Gloriosa, e non poderá errar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Gran sandeçe faz quen se por mal Filla || cona que de Deus é Madr[e] e Filla. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Virga de Jesse, || quen te soubesse || loar como mereçes, || e sen ouvesse || per que dissesse || quanto por nos padeçes! [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Madre de Deus, non pod ' errar | quen en ti á fiança. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen loar podia || com ' ela querria || a Madre de quen || o mund[o] fez, || seria de bon sen. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Gran dereit ' é que Fill ' o demo por escarmento || quen contra Santa Maria Filla atrevimento. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Pois [que] Deus quis da Virgen Fillo || seer por nos pecadores salvar, || porende non me maravillo || se lle pesa de quen lle faz pesar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen fiar na Madre do Salvador, || non perderá ren de quanto seu for. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen ben serv ' a Madre do que quis morrer || por nos, nunca pod ' en vergonna caer. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen mui ben quiser o que ama guardar, || a Santa Maria o dev ' a encomendar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen diz mal || da Reyn[n]a espirital, || log ' é tal || que mereç ' o fog ' ynfernal. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen Santa Maria quiser deffender, || non lle pod ' o demo niun mal fazer. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen a[s] sas figuras da Virgen partir || quer das de seu Fillo, fol é sen mentir. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Ay, Santa Maria, || quen se per vos guia || quit ' é de folia || e sempre faz ben. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen servir a Madre do gran Rey, || ben sey || que será de mal guardado, || com ' ora vos contarey. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Santa Maria poder á || de dar lum ' a queno non á. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen aos servos da Virgen de mal se traballa || de lles fazer, non quer ela que esto ren valla. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quena Virgen ben servirá, || a Paraysso irá. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Nunca ja pod ' aa Virgen | ome tal pesar fazer, || como quen ao seu Fillo | Deus cuida escarneçer. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen crever na Virgen santa, || ena coita valer -ll -á. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Dereit ' é de ss ' end ' achar || mal quen Fillar perfia || contra Santa Maria. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 De Santa Maria sinal qual xe quer || valrrá muito a quen en ela ben crever. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen entender quiser, ente[n]dedor || seja da Madre de Nostro Sennor. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen leixar Santa Maria || por outra, fará folia. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Pois las figuras fazen dos santos renenbrança, || quenas cuida desonrrar mui fol é sen dultança. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen a Santa Maria de coraçon || rogar, oyr -ll -á ela sa oraçon. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen muit ' onrrar o nome da Sennor conprida, || dar -ll -á en este mundo e no outro vida. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Ena gran coita sempre acorrer ven || a Virgen a quen fia en seu ben. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen algũa cousa quiser pedir || a Deus por Santa Maria, || se de seus pecados se repentir, || ave -lo -á todavia. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen comendar de coraçon || a Santa Maria o seu, || macar mal prenda, creo eu || que llo pode dar sen lijon. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Fol é a desmesura || quen dulta que tornada || a Ostia sagrada || non é en [carne pura]. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen quer que ten en desden || a Santa Maria, || gran mal lle verrá poren. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Ali u a pẽedença | do pecador vai minguar, || acorre Santa Maria | a quena sabe rogar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen bõa dona querrá || loar, loe a que par non á, || Santa Maria. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen quer que na Virgen fia | e a roga de femença, || valer -ll -á, pero que seja | d ' outra lee en creença. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 En todo logar á poder || a Virgen a quen quer valer. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .C.LXXI. é como hũa moller de Pedra -Salze ya con seu marido a Salas, e perderon un Fillo pequeno en un rio; e foron a Salas e achárono vivo ant ' o altar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Como aa Virgen pesa | de quen erra a çiente, || outrossi ar praz -lle muito | de quen s ' ende ben repente. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Por dereito ten a Virgen, | a Sennor de lealdade, || que sobr ' el se torn ' o dano | de quen jura falsidade. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Deus, que mui ben barata || quen pola Virgen cata. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Pesar á Santa Maria | de quen por desonrra faz || dela mal a ssa omagen | e caomia -llo assaz. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen na Virgen santa muito fiará, || se o vir en coita, acorre -lo -á. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quena festa e o dia || da mui Groriosa || quiser guardar todavia, || seer -ll -á piadosa. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Muito á Santa Maria, | Madre de Deus, gran sabor || d ' ajudar - quen lle cantares | ou prosas faz de loor. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen polo amor de Santa | Maria do seu fezer || algun ben, dar -vo -ll -á ela | que dé, se o no[n] tever. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen souber Santa Maria | ben de coraçon amar, || pero o tent ' o diabo, | nu[n]ca o fará errar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Muito faz grand ' erro, e en torto jaz, || a Deus quen lle nega o ben que lle faz. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen serve Santa Maria, | a Sennor mui verdadeira, || de toda cousa o guarda | que lle pon[n]am mentireira. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 E quena non loará, || a que todo mal || tolle e todo ben nos dá! [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen ouver na Groriosa | fiança con fe comprida, || non lle nuzirá poçõya, | e dar -ll -á por sempre vida. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen os pecadores guia | e aduz a salvaçion, || ben pode guiar o[s] presos, | pois o[s] saca de prijon. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 En todas las grandes coitas | á força grand ' e poder || Madre de Jesu -Cristo | d ' a quena chama valer. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Como gradeçer ben -feito | é cousa que mu[i]to val, || assi queno non gradeçe | faz falsidad ' e gran mal. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CC.XXXVI. é como hũa moller perigoou no mar, e tragia un Fillo pequeno nos braços ; e feze -a Santa Maria per çima das aguas andar de pe, assi como iria per un mui bon chão. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Parade mentes ora || como Santa Maria || d ' acorrer non demora || a quen por ela fia. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen na Virgen gloriosa | esperança mui grand ' á, || macar seja muit ' enfermo, | ela muy ben o guarrá. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen Jhesu -Cristo e sa Madre veer || quiser, en sa vida á de guardar || como punne de les fazer prazer || e sse guarde de lles fazer pesar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quena Virgen por sennor || tener, de todo mal guarrá. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen vay contra Santa Maria || con sobervia, faz mal a ssi. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen ben fiar na Virgen | de todo coraçon || guarda -lo -á do demo | e de sa tentaçon. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 A Madre de Jhesu -Cristo, | vedes a quem appareçe: || a quen o ben de seu Fillo | e dela aver mereçe. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Maldito seja quen non loará || a que en si todas bondades á. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen aa Virgen santa | mui ben servir quiser, || conven -lle que a sirva | com ' a ela prouguer. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Por fol tenno quen na Virgen | non á mui grand ' asperança, || ca noss ' esforç ' é nos medos | e nas coitas amparança. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 De todo mal pod ' a Virgen | a quena ama sãar, || sol que am ' a Deus, seu Fillo, | que soub ' ela muit ' amar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen souber Santa Maria | loar, será de bon sen. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Mal s ' á end ' achar || quen quiser desonrrar Santa Maria. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen a Deus e a sa Madre | escarnio fazer quiser, || muito será gran dereito | se ll ' ende pois mal vẽer. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen quer mui ben pod ' a Virgen gloriosa || de door guarir, non será tan coitosa. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 A Santa Maria muito ll ' é greu || de quen s ' atreve de furta -lo seu. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Porque ben Santa Maria | sabe os seus dões dar, || muito per faz gran folia | quen lle vai o seu furtar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Virgen Madre gloriosa, || de Deus Filla e Esposa, || santa, pobre, preciosa, || quen te loar saberia || ou podia? [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Com ' a grand ' enfermidade | en sãar muito demora, || assi quen guareç ' a Virgen | é guarid ' en pouca d ' ora. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Muito praz aa Virgen santa, | que Deus fillou por parenta, || de quen ll ' as saudacões | de Don Gabriel ementa. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen a omagen da Virgen | e de seu Fillo onrrar, || deles será muit ' onrrado | no seu ben, que non á par. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Muito praz aa Virgen santa | que Deus fillou por parenta || de quen ll ' as saudacões | de Don Gabriel ementa. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Macar é Santa Maria | Sennor de mui gran mesura, || muit ' estranna quen por ela | mente ou faz falsa jura. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Virgen Madre gloriosa, || de Deus filla e esposa, || santa, pobre, preçiosa, || quen te loar saberia || ou podia? [+]
1264 CSMr B/ 564 [Como hũa moller de Pedra -Salze ya con seu marido a Salas, e perderon un fillo pequeno en un rio, e foron a Salas e acharono vivo ant ' o altar.] [+]
1264 CSMr B/ 725 [Como hũa moller perigoou no mar, e tragia un fillo pequeno nos braços; e feze -a Santa Maria per cima das aguas andar de pe, assi como yria per un mui bo chão.] [+]
1275 CPb 1/ 6 II. a quen ten proe a amizdade. [+]
1275 CPb 1/ 6 Folgança e seguramento muy grande an os homees quando sse concellan con (seus) amingos e por ende disso hun sabio que ouo nome talio que (en) nehua cousa (non pode) homee auer amingo a quen podesse dizer (seguramente) sua voentade assi como assi meesmo. e disso en outro lugar. deliura con teu amingo todalas cousas que ouueres (a fazer). primeyramente sabe quen he el. porque moytos (omees) que pareçen amingos de fora. e son falagueyros de parauua que an a uoentade contraria do que demostran. e como quer que estes (ataes) afalagan a omee (e) por mays seer amados. [+]
1275 CPb 1/ 6 Et sobre (esto) disso outro sabio que nehua pestilença non pode enpeeçer a omee en este mundo tan fortemente. como o falso amigo con quen omee uiue e departe suas poridades (ançianamente) nonlo conesçendo e fiandosse en el. e porende disso aristotiles que a mester que ante que tome omee amizdade con outro que punne premeyramente se he boo e esta conosçença non pode omee auer se non por huso de longo tempo porque os boos son pocos e os maos muytos. e a amizdade non pode durar senon entre aqueles que an bondade en si. onde (por estas rrazoes) os que amingos se fazen ante que ben sse conoscan. legeyramente sse departe(n) depoys a amizdade entre eles. [+]
1275 CPb 1/ 6 Et porende hun filosofo a quen dizian (mal de) seu amigo (que) dissera mal del. [+]
1275 CPb 1/ 6 Respondeo e disso que sse uerdade era que seu amigo dissera mal (del). que (teme) que sse mouera a dizerlo por algun ben e non por seu mal. a ssegunda guarda deuen (auer) os amigos enlas parauuas. gardandosse de non dizer cousa de seu amigo de que podesse seer enfamado (ou quelle) pode(sse) uiir mal por ende. pero disso salamon en ecclesiastico. quen desonra seu amigo de parauua destalla a amizdade que auia con el. outrossi non (se) deue rretraher nen posfaçer o hun ao outro. os seruiços e as aiudas que sse fezeren. e por ende disso talio que omees de maa uoentade son aqueles que rretrayen como en maneyra de afronto os bees e os plazeres que fezeron a seus amingos ca esto(nçe) non conuen a eles mays os que os rreçeben. [+]
1275 CPb 1/ 6 Outrossi sse deuen gardar que non descobrar as poridades que sse disseren hun o outro. e sobresto disso salamon que quen descobrir a poridade de seu amingo. destalla a fe que auia con el.a terçeyra garda he que omee deue ben obrar por seu amingo assi como lo faria por si mesmo. [+]
1290 FR I, 10/ 122 Ca en poder es do demandador de fazer ſua demanda a quen uir que he guiſado. [+]
1290 FR I, 10/ 122 Quen quer que de hum penſoeyro en ſou preyto con outro, non de mays poderoſo penſoeyro ca e ſou contendor. [+]
1290 FR I, 10/ 123 Et ſe eno preyto pea for poſta, quen contra o preyto ueer, peyte a pea aſſy como foy poſto. [+]
1295 TC 1/ 10 Este rey a que dizemos dom Garçia nõ [o] cõta a estoria por que el iasca ena numeada dos reys, mays cõta asi dele a estoria que, quando finou el rey dom Afonso, padre deste rey dom Rramiro, que aquel rrey dom Garçia ficaua jnfante minino muy pequeno, et que o tomou este rrey dom Rramiro e que ele o criou, et que tanto o amaua com̃o se fose seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 19 Os omes lauradores en todo esto, quando virõ que nom podiã soffrer o grã poder deste rey Mahomat nẽ auiã cõ quen se parar para sse deffender, veerõsse para elle et meterõse so seu senorio. [+]
1295 TC 1/ 39 Os CCos de u(em)os fi[quen] aqui en çiada et os Ç uaam cõmigo a Salamãca. [+]
1295 TC 1/ 67 Andados tres anos do rreynado del rey don Ordono, Abdalla, rrey de Cordoua, fazendo aos grãdes et aos pequenos ygualmente juyzo et justiça, morreu en Cordoua de sua morte et avendo ydade de quando naçera lxij anos. [+]
1295 TC 1/ 83 Ca, pero que era Castella pequeno logar, senpre y ouve omẽes bõos et entẽdudos et muy leaas que punarõ en chegar seu senor aa mayor onrra que poderon et ao mellor estado. [+]
1295 TC 1/ 83 Et este conde fezo o moesteiro de Arlança et enrequentouo de muytas boas herdades. [+]
1295 TC 1/ 88 Andados Vo anos do rreynado deste rrey don Rramiro -et foy isto na era de IXe çẽtos et xliij ãnos; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en IXe çẽtos et Vo anos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en vije -, en este ãno que dito he Almãçor, que era o mays poderoso mouro que auja aquende o mar [so] Abderame, rrey de Cordoua, quando oyo dizer que o conde Fernã Gonçaluez lle auja tomado o castelo a que diziã Caraço, ouve ende muy grã pesar et teuese por maltreyto. [+]
1295 TC 1/ 90 Quando o conde ouve acabada esta razõ vẽo a el hũu daquelles tres mũges, que auya nume Paayo, et preguntoulle quen era ou que demãdaua. [+]
1295 TC 1/ 117 Et fezo entõ esse rrey dom Ramiro o moesteyro de Sancto Andres et de San Cristoual sobre Çea; et fezo outro aa onrra de Sancta Maria sobre Doyro; et outro moestevro outrosy aa onra de Sam Miguel en Ualdorna, ao que agora dizem Destriana; et rriquentoos de muytas herdades et do que aujã mester. [+]
1295 TC 1/ 130 Et quen a seus eemigos tal prazer faz, pesar quer tomar delles. [+]
1295 TC 1/ 132 Conde, uos sodes muy lazerado por meu amor, et auedes grã cuydado de quen nũca ouuestes bem; mais rrogouos eu que uos nõ queixedes agora, ca uos sacarey eu daqui agiña muy bem et muyto en paz. [+]
1295 TC 1/ 136 Et auyã todos, tã bem os grandes com̃o os pequenos, (auyã) gram prazer cõ seu senor. [+]
1295 TC 1/ 224 Este rrey dom Afonso, mentre que era pequeno, crioo o conde Meẽ Gonçaluez de Galiza et sua moller, a condessa dona Mayor. [+]
1295 TC 1/ 244 Et entõ auia en Cordoua gran carestia de pã, de guisa que a fanega ualia a XXXta morauedis daquella sua moeda quen essa ora corria. [+]
1295 TC 1/ 265 Et, quando foy a manaa, feriu enos mouros que iaziã sobre Pãpelona, et matou y delles tantos que apenas ficarõ hy quen leuasse o mãdado a sua terra. [+]
1295 TC 1/ 271 Jnfante, mal fezestes que nõ adusestes cõuosco uossas armas; ca nõ sabedes quen uos quer bẽ nẽ mal. [+]
1295 TC 1/ 271 Eu nũca fiz mal a omẽ do mũdo, et nõ sey quen fosse aquel que me quisese matar nẽ outro mal fazer. [+]
1295 TC 1/ 281 Mays, por que non auja y nẽgũu que contra os fillos del rrey fosse, vẽo dõ Rramiro, fillo deste rrey, que era de barregaa, et disso que, quenquer que contra a rreyna fosse en aquella maneyra, que el o lidaria por ella. [+]
1295 TC 1/ 288 Nõ sabe golpella con quen trebella. [+]
1295 TC 1/ 288 Este rrey dõ Rramiro, dementre que el mãteue o rreyno, deu a aquel seu moesteyro muytas jgleias et herdades, et enrrequentoo muyto, assi com̃o oge dia pareçe. [+]
1295 TC 1/ 296 Et tomou dessa uez este rrey dõ James a E[u]iça et a Mjnorga, et poso y quen as guardasse et as mãteuesse, et el tornouse para Arangõ. [+]
1295 TC 1/ 303 Et a rrazõ e esta: conuẽ a saber que, quando dõ Afonso, rrey de Leõ, padre deste rrey dõ Bermudo, começou a rreynar, era njno pequeno. [+]
1295 TC 1/ 339 Et entõ o conde dom Rramõ, senor de Saboya, cõ poder del rrey de Frãça, ajuntou vijnte mĩll caualleyros et vẽo aaquende Tolosa, por teer o camjno al rrey don Fernando. [+]
1295 TC 1/ 346 Et toda esta terra correu el rrey dom Fernando, (et) de Carpentania aaquende o Ebro, (et) que chamã agora Saragoça, ata Valença; et meteua toda sub seu senorio. [+]
1295 TC 1/ 462 Et dessa meesma çidade troixe a dõ Pero, moço pequeno, et (o) outro a que diziã dõ Pedro, que foy obispo de Palença; et a dom Rramõ da çidade de Sabida, que foy depoys bispo d ' Osma et, depoys da morte de dõ Bernaldo, foy arçebispo da çidade de Toledo. [+]
1295 TC 1/ 471 Et colleronllj aquel peyto asi do grande com̃o do pequeno et do pobre com̃o do rrico. [+]
1295 TC 1/ 492 Et o conde entendeu que nõ podia y ficar a pesar do Çide et foysse ende pelo camjno de Rrequena et nõ pasou per Saragoça. [+]
1295 TC 1/ 492 Et sua postura feyta et firmada entrou o Çide a correr a mota do monte et correu toda a terra et fezo y moytas mortes et grandes rroubos, et tornousse cõ muy grã gaança p[ar]a Rrequena. [+]
1295 TC 1/ 499 Conta a estoria que, poys que finou, el rrey de Denja leixou hũu fillo pequeno, que ficou en guarda dos fillos de Abucagid. [+]
1295 TC 1/ 504 Et meteuse en hũa casa pequena, que era çerca do alcaçer et de hũu baño. [+]
1295 TC 1/ 504 Et todo esto estaua en hũa arca pequena d ' ouro. [+]
1295 TC 1/ 535 Et a gente era tã fraca que nõ podiã achar quen sobisse ao muro, senõ os rricos que auiã algo. [+]
1295 TC 1/ 540 "Quẽ a boo senhor se chega boa soonbra o colle; et quen boo senhor serue boa soldada acalça". [+]
1295 TC 1/ 544 Et ueherõ logo (a) os m[o]uros da Alcudia a uender suas viandas a quen as queria conprar. [+]
1295 TC 1/ 551 Et pedirõ ao Çide que, pois era ele primeiro, que lljs desse por alcayde hũu alfaqui muy onrrado a que diziã Abiad, et que ele que posese(se) de sua mão quen o ajudasse a julgar o poboo dos mouros, et ficaria ele sen noio de os oyr cada dia, senõ quando acaesçessem algũus grandes feitos. [+]
1295 TC 1/ 559 Et, quando uiu os caualeyros et a outra gente pregũtou quen erã, et disseronllj que erã do Çide, que lli enuiaua seu presente. [+]
1295 TC 1/ 563 Quen boos mãdadeiros enuia, boo mãdado aspera. [+]
1295 TC 1/ 563 Mais ¿quen uos poderia contar as muy grandes alegrias que hi aquel dia forõ feitas, tã bẽ dos mouros com̃o dos crischaos, en Ualẽça, en bofordar et en matar touros? [+]
1295 TC 1/ 568 ¿Quen uos quisese dizer dos outros cristaos, cada hũu com̃o fez? [+]
1295 TC 1/ 570 Et depois a tẽpo passou a aquen mar cõ XXIX reys, assi com̃o o cõtara a estoria adeante en seu lugar. [+]
1295 TC 1/ 573 Dizedellj que llj rogo eu que se veña ueer comjgo a , uistas a Rrequena, ca quero falar cõ el sua prol et sua onrra. [+]
1295 TC 1/ 574 Quando nos delle partimos, rogounos que uos dissesemos que uos fossedes ueer cõ el a Requena, por que e çerca de Ualença, et que nõ fezesedes ende al; ca diz que a muy grã sabor de uos ueer et de falar cõuosco feyto de casamento de uosas fillas para os condes, se uos prouguer. [+]
1295 TC 1/ 574 Et envioullj dizer que, do dia que as cartas visse a tres somanas, fosse en Requena. [+]
1295 TC 1/ 576 Et tornaronse para Rrequena. [+]
1295 TC 1/ 576 Senhor, as mjnas fillas som aynda muy pequenas et nõ som en tẽpo de casar, nõ por que elas non fossem muy bẽ casadas conos condes. [+]
1295 TC 1/ 576 Senhor, eu as engendrey et uos as criastes, et eu et elas somos ena uossa merçee, et dadeas a quen teuerdes por bem, que a mj̃ plaz ende muyto. [+]
1295 TC 1/ 576 Senhor, seia aa uossa merçee que, pois casastes mjñas fillas, que mi dedes per mjna mão a quen as de de uossa mão, et que llas de(m) de uossas mãos. [+]
1295 TC 1/ 580 Quen uos quisese contar as muy grandes alegrias et noblezas que o Çide mãdou fazer en aquelas uodas, en matar muytos touros, et quebrantar tauolados, et en bofordar, et en dar muytos panos a iograres, que erã y de muytas maneiras, et en todalas outras alegrias que a uodas perteeçiã? [+]
1295 TC 1/ 582 Et, pois que ouue todo seu poder ajuntado, que era muy grande a marauilla, (et) entrou enas naues, et passou a aquen mar et arribou ao porto de Ualẽça. [+]
1295 TC 1/ 591 Et el, quando sse ouyo chamar per seu nume, tornou a cabeça por ueer quen o chamaua. [+]
1295 TC 1/ 591 Quen uos poderia contar com̃o andou en esta batalha o onrrado dom Jheronimo, bispo da uila, et todos os outros segundo sua guisa et sobre todos o Ccide Cãpeyador, com̃o mayor et mellor! [+]
1295 TC 1/ 595 Et estes nossos genrros [som] entolladiços et feitos de maa uoontade et ferir as am et desonrrar as am et nõ auera y quen lo demãdar. [+]
1295 TC 1/ 596 Et os condes tomarõ seu camjño pelo canpo do Quarto, et ende a China, et ende a Boniel, et ende a Rrequena, et ende ao cãpo de Robres et ao porto da China, et foron pousar a Uilatoio. [+]
1295 TC 1/ 609 [Et], desque chegarõ a Ualença, entrarõ pelo alcaçer hu estaua dona Xemena, sua madre, ¿Quen uos poderia dizer dos muy grandes doos que ela fez cõ elas? [+]
1295 TC 1/ 614 Senhor, peçouos por merçee, este taamo para quen o poserõ aqui açerca da uossa sela? para qual dona o poserõ ali? se uerra uestida d ' almexias brãcas ou d ' alquinales ena cabeça ou com̃o uerra uestida? [+]
1295 TC 1/ 615 Et el rrey disse: -Çide, tal sodes uos et tãta merçee uos fezo Deus ata o dia d ' oge que, se me quisesedes creer et seer mãdado, terria eu por bẽ que uos asentassedes comigo; ca quen reis uençe cõ rreis deue a seer. [+]
1295 TC 1/ 619 Rrey don Afonso, bem sabedes com̃o foy a uosa merçee que enviastes por mj̃, que uẽsse a uos a vistas a Requena. [+]
1295 TC 1/ 632 Et, senor, leixouos estes iij caualeyros que am a lidar, que fiquen en uossa guarda. [+]
1295 TC 1/ 632 Mais, quen uos poderia contar qu[ã] graadamente partiu o Çide seu auer en Toledo, ante que sse ende partisse? [+]
1295 TC 1/ 633 Quen uos poderia contar quã boo caualo era, et o caualeiro que bẽ ya et que marauillosamente o fazia fazer? [+]
1295 TC 1/ 649 Quen uos quisese contar as muy grandes alegrias et as noblezas que en aquellas vodas fezerõ? [+]
1295 TC 1/ 652 Et, seendo eu moço pequeno, catiuarõme cristãos, et ala aprendj aliamja. [+]
1295 TC 1/ 657 Et tomou daquelle balsamo et daquella mirra quanto montou hũa cullar pequena et miscroo ena copa cona agua rosada et beueo. [+]
1295 TC 1/ 665 Conta a estoria que, quando a cõpana do Çide se partirõ de Sete Aguas, enderençarõ seu camjno [a] iornadas pequenas ata que chegarõ a Salua Canient. [+]
1295 TC 1/ 676 Et os condes et os rricos omes et os outros omes boos da terra, veendo et seendo ia çertos de todo en todo (et) pelos fisicos que auya el rey a morrer daquel mal, ouuerõ seu consello et suas falas en hũu, dizendo com̃o este rey dõ Afonso non lles leixa[ua] fillo nẽhũu que lljs gouernasse o reyno, senõ dõ Afonso seu neto, que era fillo do conde dõ Ramondo de Tolosa; et, por que este dõ Afonso era moço pequeno, ouuerõ seu acordo que, ontre tanto que o mynino criassem, que fosse para manteer o rreyno, que ser[i]a bem que casasse sua filla dõna Oraca Afonso, moller que fora do cõde dõ Ramondo, que era veuda, cono conde dõ Gomez Candespina, por que era mayor et mays poderoso que nẽhũu dos outros. [+]
1295 TC 1/ 679 Et cantarõ y muytas missas et fezeronllj seus ofizios, com̃o a atal senor cõvĩjna, ca elle foy hũu dos bõos reys que ouue en España, et manteue muy bẽ seus reynos, et justiçoos en uerdade, et nũca desaforou nẽgũu de seu senorio, et gãanou muyta terra dos mouros, et enrequeçeu muy bẽ os moesteyros, et fezo muyto bẽ en elles, et enrequentou muyto seu senorio, et fezo jgleias et muytos spitaes. [+]
1295 TC 1/ 692 Et dõ Afonso, rey d ' España, começou gram guerra cõ Arangõ, asi que gaanou ende muytas uillas et muytos castelos, que som aquende o rrio do Ebro. [+]
1295 TC 1/ 692 Et ende adeante com̃o parte a ca[l]ça[da] de Quenea et ata Asturas et ata o mar; et todo o que gaanara en Portugal (et) deuo a dom Fernando, que era o meor, et cõ todo o reyno de Galiza. [+]
1295 TC 1/ 718 Aquenos aqui a uosa priiom, mandadenos prender. [+]
1295 TC 1/ 759 Et toda [a] aguça que elles auyã por leuar el rrey dela era por sse apoderar dos que queriam mal, asi com̃o fezera seu padre, o conde dom Pedro, en tempo del rrey dõ Afonso, quando era pequeno. [+]
1295 TC 1/ 764 Et, pero el rrey era muy pequeno et ela era muy grã dona et muy guisada, fezo en ela todo seu conplimento. [+]
1295 TC 1/ 799 Abehũc vio alj seu poder grande et o dos cristãos muy pequeno contra o seu; com̃o quer que a oste dos cristãos grande parecese polo apressuramento da pressa que os apressurau[a] muyto, pero [con] todo esso era nimigalla contra a vista do poder de seus eemjgos; ca sen conta era grande a caualaria dos mouros, poys a da gente de pee nõ ha quẽ llj dar podesse conta, saluo que serras et cãpos todos erã cubertos de todas partes. [+]
1295 TC 1/ 799 Don Abehũc começou a mesurar a oste dos cristãos; et, poys bẽ ouue osmado et entendudo quanta gent[e] podia seer et quanta a pressa, et vio que se nõ poderi[ã] teer en cãpo nẽ se llj podi[ã] defender -ca sen falla asy pareçia a quen quer que hũu poder et o outro visse, saluo o poder de Deus que he grande, que acorre aos seus - (et) mãdou logo ficar suas tendas eno oliuar, ontre os cristãos et a uilla. [+]
1295 TC 1/ 799 Et forõ as azes dos mouros vijte, que ena que meos auja era de mill et quinẽtos caualeyros arriba, et en tal dous mil; a que os cristãos nõ podiam de ssy fazer hũa soo, a mays pequena que ẽnos mouros auya, pero que era y cõ elles fillo del rey de Beeça -ca el rey de Beeça era vassalo del rey dom Fernando; et, desque soube que o infante entraua en caualgada, enviou seu fillo cõ duzentos caualeyros que fossem cõ el, et cõ bem trezentos omes de pee - et freyres de Sanctiago et de Calatraua et das outras ordees veerõ y outrosy. [+]
1295 TC 1/ 799 Quando os cristãos virõ tã gram gente contra sy, et o seu tam pequeno, se medo ouuerõ, esto nõ me demande nẽgũu. [+]
1295 TC 1/ 801 Os cristãos começarõ de rroubar o cãpo; et, tãto achauã y iazendo pelo cãpo, que ia anoiados erã de o tomar; poys do que acharõ nas tendas, ysto nõ auja conta, nẽ quen o apreçar podesse. [+]
1295 TC 1/ 801 Et outrosi se estremarõ y caualleyros toledaos, peça delles, que fezerõ y tãto que se faria muy graue de creer a quen o nõ uisse. [+]
1295 TC 1/ 801 [et] muyto et grande o mal et o quebrãto que deu aos mouros; assy que de toda a oste dos cristãos nõ acharõ que sse perdess[ẽ] y X omes per toda gente, poys dos mouros nõ a quen os pode[sse] conta[r]. [+]
1295 TC 1/ 806 Et uos deuedes a saber que, poys que Abehũc foy morto, foy o senorio dos mouros daaquen mar partido en muytas partes et nõ ouuerõ hy hũu rrey sinalado sobre si, com̃o ata alj ouuerõ: asi quiso Deus guardar el rrey don Fernando, per que conprisse et acabasse o seruiço de Deus que auja começado. [+]
1295 TC 1/ 819 "E[s]ta pequena estoria [conpusea] eu, asi com̃o soubj et poyde; et [foy] acabada [e]n[o] a[no] da encarnaçõ do Senor, quando andaua en mĩll et CCos et XLta et iij anos, andados xxvj ãnos do rreynado do muy nobre senor dõ Fernando; et acab[ey]a en quinta feyra, esto e eno joues dessa somana, hũu dia ante das kalendas de abril, eno postrimeyro dia de março, andãdo o noso obispado en xx[x]iij anos, e[t] a era de Oytaujano Çesar Agusto en mĩll et CCos et oyteẽta et hũu ano; et vaga entõ a sela apostoligal hũu ano auja et oyto meses et IX dias: [+]
1295 TC 1/ 827 Quando ouue el rrey dõ Fernando bem asesegado et poblada sua villa, et cobrados estes castellos et estes lugares sobredictos et os outros que aqui nõ sõ numeados, et ouue delles dado et partido pelas ordĩjs et pelos arçebispos et (et) bispos cõ que el partio todas sas conquistas muy bem, et os enrrequentou de muytas bõas terras, et ouue suas fortelezas et suas villas et seus lugares todos dessa fronteyra bem parados et basteçudos et fortelezados et posto en recado, conpridos os treze meses, seyu de Cordoua et tornouse para Toledo, hu as rreynas, sua madre et sua moller, estauã. [+]
1295 TC 1/ 830 Et ffoy cõ el o meestre dõ Paay Correa da ordĩ d ' Ocres, que o ajudou y muyto et muy bẽ en razõ das preitesia[s et] en grã custa que fezo, fazendo y muy gran seruiço a el et al rrey seu padre, teendo todauia muy gran custa, partindo de seu cõduyto pelas fortelezas et cõ quen o nõ tĩjna; et fezo y muyto bẽ. [+]
1295 TC 1/ 871 Et mãdou a Rreymõ Bonifaz, con quen se consellou et a outros que y forõ chamados, daquelles que eram sabedores do mar, que fossem ensayar algũu artifiçio como llis quebrãtassem pela agua a ponte, se podessẽ, per que nõ podessem hũus aos outros passar. [+]
1295 TC 1/ 878 Pero os cristãos os começarõ a cometer et ferillos muy de rrigeo logo eno começo; et, desque virõ que os nõ podiã sofrer, com̃o os mouros erã muytos et elles poucos, acollerõse a hũa altura pequena, et esteuerõ ali feytos tropel, defendendosse o mays que podiã. [+]
1295 TC 1/ 884 Et el rrey, aos que per mar quiserõ yr, deulli çĩco naues et oyto galeas; et, aos que per terra yã, deullis bestas et quen os guiasse et os posese en saluo. [+]
1295 TC 1/ 886 Conprida era de todas cousas et de todas noblezas [que a] auondamento de conprida et de auõdada çidade pertẽeçia: cales et praças auja y departidas de todos mesteres, cada hũu sobre si; hũa cal auja y de los trapeyros et dos cambyadores; outra dos espeçieyros et das alaquimes dos meezinamentos que aujã mester os feridos et os doentes; outra dos carniçeyros et dos pescadores; et asi de cada mester, de quantos eno mũdo poderiam seer, auja y de cada hũus suas cales departidas, cada hũa per ordĩ conpassadas et apostas et bem oridinadas; asi quen (en) aquella oste vio, bem poderia dizer que nũca outra tã rica nẽ tã apostada uyo, que de mayor gente nẽ de mayor poder ca esta nõ fosse, nẽ tam conprida de todas nobrezas nẽ marauillas fosse. [+]
1295 TC 1/ 886 Dez et seis meses teue çercada essa nobre çidad[e] de Seuilla esse bem auẽturado rrey dõ Fernando et nõ fazia sen razõ de fazer muyto por ela, ca he muy nobre çidad[e] et he a mellor çercada ca nẽhũa outra que aalen mar nẽ aaquen mar pode seer, que tã [chã]a esteuesse; os muros dela sõ altos et fortes sobeiamente et muy anchos; torres altas et bem departidas, grandes et feytas a muy gran lauor; por bem çercada terriã outra uilla da sua baruacãa tã solament[e]. [+]
1295 TC 1/ 886 Et ençima da torre a outra torre en que a oyto braças, feyta a gran marauilla; et ençima dela estã quatro maçaas alçadas hũa sobre outra; tan grandes et de tã gran nobleza som feytas, que en todo o mũdo nõ podẽ saber outras tã nobres nẽ taes: a de çima he a meor de todas, et logo a segũda, que esta su ela, he mayor, et mayor a terçeyra; mays da quarta maçaa nõ podemos retraer ca he tã g[ra]nde et de tã estrana obra que he dura cousa de creer a quen a nõ uisse: esta he toda obrada a canales, et as canales dela som doze, et ena anchura de cada canal çĩco palmos cumunaes, et, quando a meterõ ena vila, nõ pode caber pela porta, et ouuerõ a tirar as portas et a enãchar a entrada; et, quando o sol fer en ela, resplandeçe com̃o rayos muy luzẽtes mays de hũa iornada. [+]
1295 TC 1/ 886 O seu azeyt[e] soo sol todo o mũdo auondar, per mar et per terra, et esto sen todolos outros auondamentos et as outras requezas que y a, que seria forte cousa de contar a quen per todo passar quisese. [+]
1295 TC 1/ 898 Et depoys este rrey don Afonso moueuse para fazer hũ grãde agrauamẽto a seus poboos, que quen ouuese ualia de dos marcos de prata que lle dese uno; et os poboos teuerõse ende por muyto agrauados et alcarõse todos cono jnfante don Sancho, seu fillo, et guerrearõ con el dous anos; et elle foy exardado dos rreynos estes dous anos, saluo Seuilla en que ficou, con algũos poucos castelos. [+]
1300 LPr 1/ 160 Esta outra fez a un escudeiro de pequeno logo, e dizian -lhi Albardar; e fez -lh ' estes cantares d ' escarnh ' e de mal dizer; e diss ' assi [+]
1300 TPb 26/ 104 LEY XXII..................... ............................. ............................. ....... .................outro (alguu) a quena ou......... alleada segundo dissemos...... .............que falan en esta rrazon..........zemos que este a quena demandan..........deue mostrar en tal estado como era quando foy o pleyto (começado) sobre ela (E) esto si entonce la touiere. [+]
1300 TPb 26/ 104 Pero se este a quen quesessen fazer fuere ome sin sospecha, si quisiere dar fiadores de estar a derecho, sobre aquella cosa que le demandan, e que (la) faran parecer a los plazos que................. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 125 Ley .ija. a quen ten proe a amizdade. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 126 Primeyramẽte sabe quen he el, porque muytos omẽs que pareçẽ amĩgos de fora, e son falagueyros de parauua, que an a uoentade contraria do que demostran. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 127 A ssegũda guarda deuen auer os amigos en las parauuas gardãdosse de non dizer cousa de seu amigo de que podesse seer enfamado ou que lle podesse uijr mal; por ende pero disso Salamon en Ecclesiastico: quen desonra seu amigo de parauua destalla a amizdade que auia con el; outrossi nõ se deue rretraher nẽ posfaçer o hũ ao outro os seruiços e as aiudas que sse fezeren. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 127 Outrossi sse deuẽ gardar que non descobran as poridades que sse disserẽ hũ o outro; e sobresto disso Salamon que quen descobrir[a] a poridade de seu amigo destalla a fe que auia cõ el. [+]
1300 XH I, 0/ 4 O sexto dia criou as bestas grandes et as pequenas de todas naturas; et esse dia mesmo formou ho omẽ a sua [ymagem] et asua semellança, que fose [adeantado] et señor de todas las criaturas que som su o çeo; et fazendóo aasua [ymagem] et asua [semellanca] criou omacho et afemea, asi cõmo [o departẽ] Moysem et Jeronymo ẽno primeyro [capitolo] do Genesis, et Josep outrosi ẽno primeyro da estoria da Antiguydade dos Judios, et outros moytos queo afirmã cõ [elles]. [+]
1300 XH I, 0/ 43 Et despoys desto asperou Noe sete dias, et acabo deles envioa outra vez, et ella foyse, et voou aalonge, et achou a terra descoberta, et aruores em ella, et pousou em hũa olyueyra; et por Deus queo fazia, cortou dela hũ rramo pequeno cõ seu pyco, et tomou aquel rramo cõ suas follas em sua boca, et tornousse cõ el aarca, et chegou y aavespera. [+]
1300 XH I, 0/ 57 Et diz Anfilo ẽno Libro das preguntas sobre o Genesis que erã os de estas generações dos tres fillos de Noe, [seendo] el ajnda viuo, duzentos et [quatorze] uezes mj̃ll omẽs, et çento de mays sem molleres et moços pequenos. [+]
1300 XH I, 0/ 78 Despoys todas as outras terras que som aaquende omar, quea nome omar Terreño, et se ençarrã da rribeyra del de hũ cabo et essas outras, som estas: [+]
1300 XH I, 0/ 88 Em pos esto, aqueles que esto faziam por rrazõ de se vestir, pensarõ que mellores moradas poderiam aver que as que aviam, et buscarõ mays sobre esto, et tomarõ madeyros que arrymarõ aas pẽnas et aas grandes aruores et cobriã aqueles madeyros dos rramos das aruores et das eruas, et fezerõ logo desto moradas pequenas asy cõmo cabanas ou choças enque morassem. [+]
1300 XH I, 0/ 111 Et andados de Noe oytoçentos et seséénta et oyto ãnos et de Tare [vijnte] et sete, morreo el rrey Belo de [Babilonja], et rreynou seu fillo el rrey Nyno, despoys del; et segũdo diz Preçiam ẽno seu Libro Mayor ẽno começo, os omẽs quanto mays mãçebos veem tanto mays sotiles et entẽdidos som et tanto mays fortemente buscam et catã as cousas, et esto asy he et deue séér sempre segundo bõa et dereyta rrazõ, que os omẽs quanto ssom de mellor et mays ensynado lugar de primo, tanto mays ensynados et sabedores nasçem, et esto asy deue séér se em ello nõ ha erro de natura; et outrosi mays saberes bõos acham ẽnas çidades que ẽnas aldeas. et, ẽnas grandes vilas et poblas, que ẽnas pequenas, et véémos que esto asy he oje en dia. [+]
1300 XH I, 0/ 119 Dos quatro rreynos prinçipaes do mũdo fala Paulo Orosio ẽno começo do segundo libro, cõmo por prologo, et diz asy, que bem entende el, et ajnda nos outrosy cõ el, que nõ ha nẽgum omẽ [a que se] possa asconder que Deus fezo ao omẽ em este mũdo; onde diz queo mũdo rreprende ao omẽ por que pecou, et rreprendeo desta guysa: que por apremer et apremear a nossa destenperança, quee esta terra enque viuemos castigada cõ mẽgoa das outras anymalias, que nos nõ cria dellas tãtas quantas avemos mester pera comer et pera os outros seruyços, et outrosi que se nos faz ella [manyna] ẽnos froytos quea de dar, quenos nõ da tantos quantos nos aviamos mester, et mantem nos myngoados por lo noso pecado. [+]
1300 XH I, 0/ 119 Et destes quatro prinçipaes rreynos do mũdo, et diz Orosio queos dous de medio, que vierõ cõ poderio que durou pouco tẽpo et som estes: orreyno de Affrica et orreyno de Maçedonya; et leuãtarõse ontre orreyno de Babilonya et ho dos rromãos; et outrosi mostra como ontre padre vello que foy o de Babilonya et fillo pequeno, ou que chega tarde, et novo et ajnda pequeno ẽno começo, et foy este ho dos rromãos; et chegarõ em medio do tẽpo ontre estes, aquel de Affrica et ho de [Maçedonja et forõ] cõmo tutores et curadores, esto he, defendedores et gardadores; et estas palauras som as quedizẽ as leys sobrelas gardas dos bẽes dos orfóós pequenos que ficam de seus padres ou de suas madres ou de todo, por que asy gardarõ et defenderõ aqueles dous rreynos suas herdades et seu dereyto ao rreyno dos rromãos ata que el cresçesse et chegase atomarlo. [+]
1300 XH I, 0/ 130 De cõmo el rrey Nyno matou os menynos pequenos, por Abráám. [+]
1300 XH I, 0/ 130 Mandou aseus priuados, que avia por suas villas et por seus alfozes, que matassem daly adeante quantos moços pequenos nasçessem varões por todos seus rreynos; et por tal quese nõ fezessem y mays nenos em aquel tempo partio os omẽs das molleres, et el tomou sua [compaña], et sayosse fora da villa cõ ella; et mãdou atodos los omẽs da çidade et da terra que sayssem et fossem com el logo apressa, et ficassem as molleres ẽnas villas et catassem quantas fossem prenes daquel ãno, et aquantas nasçessem moços varões queos degolassem todos, et asy foy feyto. [+]
1300 XH I, 0/ 134 Et segundo diz hũ doutor dos frayres menores quese traballou de tornar as [rrazoes dOvjdio] mayor ateoligia, diz que falou [Ovjdio] aqui encobertamẽte et por semellança, et daquelo que el diso que viuera aquel sangre em aquela [guisa], diz ofrayre que nõ poderia al séér senõ queos do lynagéé de aqueles que ficauã ẽna terra, moços pequenos ajnda, que despoys que forã cresçendo et se vestirom dos bẽes de seus parentes, cõmo se [enbestia] aquel sangre da terra de seus mayores, cõmo diz [Ovjdio], et apoderarõse da terra estes cõmo erã poderosos seus primeyros parentes et estes que ouverõ [a forteleza] et os talentes de aqueles padres, et empero diz que nõ erã tã grandes de corpos nẽ tã valentes amãos cõmo elles, et despoys que forõ moytos leuãtarõse contra seus deus et lidarõ cõ elles, et diz queos vençerõ et que Jupiter et os outros deus que fugirã ao Egipto, et hũ delles, que avia nome Tyfoueo ogrande gigante, foy tras elles, et elles cõmo erã moy sabedores por lo saber que sabiam das estrellas et por la arte magica, quee osaber dos encãtamẽtos, et osabiam elles todos moy bem, trasfigurarõse em aquelas feguras que disemos por se encobrir dos gigantes queos nõ achassem, nẽ os podessem tomar; et em tal [guisa] sse mudarõ que aqueles queos vissem que creessẽ que aquel carneyro de Jupiter que verdadeyro carneyro era, et outrosi que cada hũa das outras [anjmalias], em cujas feguras disemos queos adorauã os [gentijs], por ydolos dos seus deus. [+]
1300 XH I, 0/ 134 Et segũdo oespoẽ os autores dos [gentijs] et dos outros mẽestres, Mercurio tãto quer dizer cõmo deus dos mercadores, et outrosi era deus do tribóó ontrelos [gentijs] -et som otriuio, agramatica, et auyaletyca et arrectorica -, et esto por que era el [mays] complido mẽestre destes tres saberes que outro ontre seus [gentijs], et he outrosi Mercurio nome de aquela planeta que anda açerqua do sol que nũca se del parte de noyte nẽ de dia, et he hũa estrella pequena, et bem pode véérla aly [perlo] dia claro oquea bem catar. [+]
1300 XH I, 0/ 155 Et este jnfante [Zemeys] ou Nynjas, fillo de rrey Nyno et da rreyna [Semyrramjs], era ajnda pequeno et sem syso, mays que sabio perao que orregemẽto do rreyno avia mester pera estar em paz. [+]
1300 XH I, 0/ 156 Et ella entrou em Etyopia, et guerreoa et ouvo em ella lides, et matou moytas gẽtes, et entrou aterra por força et [fezoa] tornar assy et metioa su oseñorio de seu Jmperio de Assyria; et touo ella soa todos los rreynos do emperio de Assyria em [sua] vida, por duas rrazões: hũa por que lle ficou fillo pequeno jnfante erdeyro; aoutra por que aquel fillo acõtesçeo de séér sem syso et sem bõo entẽdemẽto. [+]
1300 XH I, 0/ 158 Et [hũus] rreynos pequenos et terras que [ficauam] ael rrey Nyno de [conquirir] ẽna partyda de Asia andou ho ella todo et conquerio et posóó su o seu señorio et do emperio et a seu mandado. [+]
1300 XH I, 0/ 164 Andados çinquoeenta et hum ãnos de Abraã, et quareenta et hũ da [rreyña] Semyrramis, et sete del rrey Apis de Apia, esto he de Sityonya, et çinquoeẽta et hum do [rreyno] dos tebeos do Egyto, passados antes çinquoeenta ãnos jubileus de quando Adam fora feyto, segũdo aconta de Eusebio ẽno grego et de Jeronymo ẽno latym, começouse em esta [sazom] oçinquoeenta et hũ ãno [jubileu], et os judios asy téém quee por la sua conta, et dizẽ asy, cõmo rrecõta por elles Eusebio, que ouvo [mj̃ll] et noveçẽtos et çinquoeenta ãnos des Adam ata este ãno de Abraã; mays por quenos nõ semella que vem dereyta esta conta, et achamos adeante ẽno tẽpo de Abráám hu el vençeo os çinque rreys, cõmo oyredes em este libro ẽna estoria, em seu lugar, que diz y mays naturalmẽte do ãno [jubileu], et moy mellor do seu começo, et de toda arrazom do seu feyto, [mays] leyxamos de dezerlo aqui por lo contar et departyr aly, et diremos das outras rrazões que aqui veem. [+]
1300 XH I, 0/ 177 Et poys quenos avemos movido [sobrelo] feyto do Nylo pera del rrazõar, queremos dizer em este lugar quanto achamos, et contaremos oque ende diz Lucano, por sy et por lo [byspo] Acoreo. [+]
1300 XH I, 0/ 180 "[oobyspo] Acoreo, tu eras moy nobre varõ auçião et dado asantydades et mostras et provao atua ydade et moy bem entendo quete amã os deus, [rrogote] eu et pydote que tu quenos digas et nos departas os começos da gente do Egyto, et os ensynamẽtos das poblas daqui; et outrosi os costumes das vosas orações et as feyturas et as maneyras dos vosos deus, et todo aquelo que esta estoriado por seus entallamẽtos ẽnas entradas dos vosos tẽplos vellos, et dynos esto et demostra nos todo oque he et os deus que [mays] querem seer conosçidos dos omẽs et onrrados deles. [+]
1300 XH I, 0/ 192 Açidade de Segor era pequena, mays pero seu rrey avia; diz Josefo ẽno onzeno capitolo que Segor em ebrayco tanto quer dizer cõmo pouco. [+]
1300 XH I, 0/ 192 Et moytos destes rreys pequenos, que avia ja por las terras, seruyam aos outros rreys mays poderosos. [+]
1300 XH I, 0/ 206 "Señores, poys queme fazedes tanto bem queme guareçedes [de] morte, rrogo vos et pido vos por merçede que hũa çidade pequena quee açerqua daqui que fique por lo meu amor, et nõ seja destroyda, et pero quee pequena viuerey eu em ella. [+]
1300 XH I, 0/ 206 Et Segor tanto quer dizer cõmo pequena, et esto foy por quea Loth chamara pequena, ca esta çidade ouvera ante nome Bala, et despoys Salisa, que mostra tanto cõmo tres, et agora achamã Segor. [+]
1300 XH I, 0/ 208 Mays aos naturaes destas quatro çidades que disemos, por que pecauã contra natura todos los matou, tam bem aos pequenos cõmo aos grandes; aos grãdes por los pecados que faziã, et aos pequenos por tal que nõ aprendesem os costumes maos de seus padres, nẽ fezesem cõmo elles, nẽ fosem asy perdidos. [+]
1300 XH I, 0/ 209 Et diz aly Orosio que Segor era pequena mays as outras quatro moy grandes, et de grandes termynos et grandes poblas, et diz Abul Ybeyt ẽno viçessimo quinto capitolo que aviã ao menos çem vezes [mj̃ll] omẽs, et ajnda agora acham y as pedras negras que ficarõ da queyma. [+]
1300 XH I, 0/ 209 Et diz Orosio que tã grãdes aviam os viços cõ a multidũe das cousas, quese dauã todos, pequenos et grandes omẽs et [mulleres], amaos costumes; et diz queo grande abondamẽto das cousas quelles [foy] achaque et synal dos males enque caerõ despoys, ca segundo departe aly [Orosio], da grande sobejedũe dos deleytos das moytas cousas et grãdes viços [cresçeolles] luxuria moy torpe et moy feo feyto dos omẽs queo faziam [hũus] cõ os outros ensy méésmos. [+]
1300 XH I, 0/ 209 Et por esto et por aquelo que avemos contado que elles quiserã fazer aos angeos em casa de Loth, foy Deus cõtra elles moy sanudo, et choueo sobre elles et sobre toda sua terra fogo ardente, et xufre [emçendido] que queymou aquelas quatro çidades cõ seus pobõos, que nõ quedou deles nẽgũ omẽ nẽ moller pequeno nẽ grande, em toda a terra. [+]
1300 XH I, 0/ 215 "¿Por quenos feziste aquesto et nos ouvemos metido em tã grãde erro et ouveramos errado contra ty? [+]
1300 XH I, 0/ 243 Et segundo que esto fazia Nẽprot semella que quisera porla torre de Babilonja sobir ao çeo, tã alta acoydara afazer, et despoys queselle nõ guysou de atorre acabar, pensou de ala sobir por esta arte da arca et das boyteres; et quando foy em aquel lugar tã alto nõ podia ja sofrer oayre que era moy puro, et [viose] em coyta grande, et ouvo medo que se mays arriba fose que morreria, et ouvose apartir daquela loucura que coydaua sobir ao çeo, et catou estonçes ajuso ao mũdo et vio toda aterra et paresçeo lle pequena. [+]
1300 XH I, 0/ 251 Aly foy Jupiter em grande coyta et angustura: da hũa parte por que era cousa moy descomunal et máá de fazer de negar seus amores da cousa que moyto amaua; da outra parte por que averia sospeyta em nõ lla dar; et avergonça que el avia da rreyna mãdaua lla dar, ho amor que avia de Yo defendia quea nõ desse; et ho amor vençera aavergonça senõ por que hũa vaca que era tam pequena dadiua, [se] nõ fosse dada arreyna, sua yrmãa et moller, nõ paresçeria que era vaca mays outra cousa tam grande que non poderia [séér] osmada nẽ posta em preço, et ouvo lla adar. [+]
1301 GTL f. 1r/ 39 rrenũciã seu dereyto por la coste de seu se [...]prode [...] nos que estes desto fazedores et que de [.] mõyo por los autores agora o dereyto novo faz [.]que lladia que fiquen subsi [...]das suas [...] por tres años que delas. [+]
1301 GTL f. 1r/ 39 Et se forõ [...] prellados que fiquen [...] peña hã aqueles clerigos acorre et porque [...] de nõ paresçer a praço por engano porque se [...] pressos por lo poder dos leygos. [+]
1301 GTL f. 1r/ 39 En dores que [...] diser [...]ffesoes dezmos que deven pagar, que fiquen o que foy dõ [...] deve fazer [...] assy julgaras estes sso ca todos son cassos sso de juyz de subspẽson que son do juiz algũu clerigos en [...] de subspẽsson absolver. [+]
1301 PP V, 48/ 29 Empero, se aquellos a quen fezere el prelado tal merçed como esta se quisera defender por façãyas, dizendo que outros lo fezerõ ante dellos , tal yerro como aquel cõ que lo husarõ assi en las villas en los fueros antigos; e, por ende, que ellos outrossi nõ devẽ rreçeber pẽna nẽ la merçee, atales como estos nõ querẽ el dereyto de sancta igreja que ajã deles merced ; ante manda pesar contra ellos muy cruamente, porque la cousa mala e desguysada querẽ meter por foro e por custume, seẽdo desconnoscentes de la merçed que los fecerõ e querẽdo de la connosciença. [+]
1301 PP V, 48/ 30 Pero se aquelles a quen castiga el prelado fossen tã poucos e poderosos e connoscesse aquel erro en quelles travã e nõ se quiserẽ ende quitar, esforçando en si miismos ou en outra grand gente que sse touvesse cõ ellos , quando tal cousa acaescer, manda sancta igreja que el prelado lle de passada por nõ meter escandalo de que nasce escandallo e departimento ontre sancta igreja e ellos . [+]
1301 PP V, 48/ 32 Mortalmente pecã alas vezes , segundo que en esta ley se demostra, aquel de quen viene el escandalo, porque los outros omes an rrazõ de pecar. [+]
1301 SAS f. 2r/ 42 [...] coussa syñal he os [...] primeyros doens dou Deus aos profetas [...] et fazer miragres e dar a quen el tev[...] por ben [...] et molleres de quen se el pagar quen ta[...] tomasse dineiros ou algo tenporal ss[...] [+]
1301 SAS f. 2r/ 42 Onde sobre estes does se [...] vella ley assy Helysseu o profeta de [Deus] [...] huũ et avia nome Naamã et são da lepra, que he mal [...], que se lavasse sete vegadas ẽ no rryo de Jordan; et e[...] a sua carne assy como de moço pequeno. [+]
1301 SAS f. 2r/ 42 Este don spiritual destas quatro cousas de vertudes he de Deus, que El da a aqueles en quen acha humildade et a quen el ten por bem. [+]
1350 HT Miniaturas/ 21 Et pensou moytas cousas en seu coraçõ: ho hũu, amar -lo moyto, et fazer -lle gaañar a lãa et o rreyno, et deserdar a seu padre guisa: ' fazer lo quero, et acorrer a Jaason et yr me ey cõ el; ca meu padre cruel he, et a myna terra barbara, fascas bruta et neyçia, et meu yrmaão pequeno a vy. [+]
1350 HT Miniaturas/ 21 Et he aqui grãde o ' seu nome ¿Et a quen amaria eu por leyxar a Jaason, aynda que fose señor de todo o mũdo? [+]
1350 HT Miniaturas/ 21 Et asy que diz aqui o autor que quen a vise que nõ porria culpa a a namorada em seer tam pagada et tam namorada de tal õme. [+]
1350 HT Miniaturas/ 24 Et diz que creçerõ aqueles dentes cõmo cresçe o neno pequeno ẽno ventre de sua madre Et toma semellança de õme. [+]
1350 HT Miniaturas/ 27 Et nẽbrou se esa ora del rrey seu padre a quen ella desenparara que era vello. [+]
1350 HT Miniaturas/ 40 Et tornou se logo todo o corpo pequeno, asi cõmo de cordeyro, et viueo logo en aquela ora, et bulio ẽna caldeyra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 52 Et conta a estoria que ela veẽo tã fremosa que entre as duas deesas nõ avia quen tã ben pareçese [do] seu [liñagee]. diz outrosi que ela et Juno et Palas que de hũ abulorio veẽ, segũdo as estorias dos seus gentijs cõtã, et que era Venus moy ben tallada de corpo et moy ben ensinada et ben rrazoada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 52 Et começou de rrazõar seu pleito, et diso asi: ' Paris, se tu dereyto quiseres julgar sen outras rrazões tẽer, vees ja por ollo por quen deues julgar a maçãa et quen a deue de aver por mayor fremosura eu de aly veño d ' onde elas diserõ que [vynã]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 53 Et d ' estas rrazões departo [eu] asy: que a terra et o rreyno, que a deesa Juno rrazoou por sy, que ben he verdade que son rriquezas en que a grandes viços et [deleytos]; mays esta nõ he rrazõ de fremosura outrosi do que diso a deesa Palas, que he señora da batalla, et que daria ventura et donayro a quen quisese ca he d ' elo poderosa; digo que a batalla he grãde gloria para aquel que a vençe et grãde onrra, et cresçe lle poder; mays a batalla nõ a de fazer cõ a fremosura. [+]
1350 HT Miniaturas/ 53 Et ao que a deesa [Venus] rrazoou por sy, que ela era poderosa das aposturas et das fremosuras et deesa que pode dar a mays fremosa moller a quen ela quiser - a esto digo que teño que he dereyto, que aquela das aposturas et das fremosuras he poderosa et señora et deesa, et tẽ a fremos(ur)a en poder. [+]
1350 HT Miniaturas/ 54 Et cõmoquer que el RRey Priamo avia oydo del por outros juyzos que avia dados, oyu de aquela vez moy mays; ca toda a terra falaua de aquel pleito das deesas et [do] juyzo que Paris y dera, [0] tanto que el rrey et seus fillos falarom em aquel feyto. et em pos esto apartou se el RRey Priamo com a [rreyña] Ecuba et falarom anbos em feyto de Paris, et departirom d ' esta gisa sobre ello: rrecontarõ logo o soño que a rreyna soñara, que aquel que ella parise em cõmo por el aviã de seer destroydos elles et Troya et todo o seu rreyno; et em cõmo por esta rrazõ o mãdaram matar et leuar aos montes por tal que se perdese ala et que nũca mays viuese; et outrosy em cõmo foy a criatura deytada, et cõmo foy sua ventura de nõ morrer nẽ peresçer em lugar tam ermo et tam despoblado. et sobre esta rrazom de -partirom et ouverõ grã peça de dia seu consello et seu acordo et diserom que poys que todos de aqueste jnfante falauã et elles meesmos o [aviam] oydo, que aquel pastor que dera aquel juyzo entre aquelas tres deesas que aquel era seu fillo, et que fora achado en aquelas mõtañas tam hermas onde elles ambos o mãdaram deytar por tal que morrese ende, et que nõ seria nada o que soñara a RReyna Ecuba; et agora poys que todos los pouoos dizem que el que he moyto noble et moy grande et moy fremoso et moy ensynado et moy sysudo et de moy bõas [mañas] et moy escolledor et julgador de dereyto,, tanto que bem semellaua fillo de rrey et de liñagẽe de rreys en todos seus actos; et poys que asy era que nõ aviam por que nõ enviar por el et rreçeberlo por fillo, ca a aquelo do soño da [rreyña] a que elles aviã medo moy grande diserom asy que aquel feyto do soño se de suso era ordenado et fondado et estabelesçido de asy seer et de se complir, que nõ era outro señor ẽno mũdo que o podese estraeçer nẽ desviar [senõ] aquel que o estabelesçera. et se desviado ouvese de seer por algũa gisa que aquel jnfante que morrera et nõ viuera mays, que se acomendase(n) a deus et que rreçebese(n) seu fillo; et deus que fezese de lo todo o que quisese. et des que el rrey et a rreyña ouverom este consello et acordo entre sy anbos et dous, librarõ em esta gisa; chamarõ a Ector et a todos los outros seus fillos, et contaron [lles] todas as rrazões que aviã avidas; et diserõ lles que se a elles provese et o nõ tomasen por nojo, que enviarian por seu yrmaão Paris et que o rreçeberiã por fillo. en conçello virõ os jnfantes que aquel avia de herdar et que nõ perdiam y nada, nẽ aos outros nõ lles enpeesçia nem fazia nẽgũ dãno o rreçebemẽto de Paris et todos se acharon en acordo que enviasem por el; et enviarõ logo por seus caualeyros el rrey et a rreyña, et deron lles suas cartas, et mandarõ lles que fosem por el et que o adusesem o pastor Paris, despoys que ouvo dada a sentença da maçãa ontre as tres deesas, segũdo que de suso ja avedes oydo, ficou em garda de seus gãados en çima de aquestes mõtes et vales de Astra, et fazia todas las cousas asy cõmo ante que dese aquela sentença. et acontesçeu em todo esto que dormyndo aly Paris hũa noyte ẽno meesmo lugar onde dera aquel juyzo, et veẽo a el em soños a deessa Venus, et diso lle em cõmo lle avia de acontesçer et de cõmo avia a seer rreçebydo moy çedo por fillo del Rey Pryamus et da Reyna Ecuba, et ajnda mays lle diso et o çertificou que Ector et todos los outros seus yrmaãos o rreçebiam et tomauã por yrmaão. ' Et tu yras ' -diso a deesa Juno -, ' et seeras moy bem rreçebydo. et despoys que fores ẽna graça et ẽna merçede de teu padre et de tua madre et de todos teus yrmaãos, tu me averas mester por vengança da desonrra que fezerom et foy feyta a teus parentes et estonçe te darey eu a ty a dõna que te promety, et esta he a mays fremosa criatura de que tu em todo o mundo oyste falar nem viste com os teus ollos; et quer seja casada quer outra qual quer, atal te darey eu a ty ' et ditas estas palauras, desapa resçeu Venus et foy se et Paris despertou do [sono en] que jazia et foy moyto alegre com el, et rretouo o em seu coraçom, et em [sua] voontade. et despoys de aquesto, [chegarom] os cavalevros del RRey Priamo et da RReyña Ecuba, sua moller, et de Ector et dos outros seus fillos; et el rreçebeu os moy bem et moy ensynadamẽte. et despoys d ' esto falarom elles [con] el et diserõ le o mandado a que [vjnã]: cõmo el RRey Priamo et a [rreyña] Ecuba oyram dizer que [aquel] pastor Paris seu fillo era, aquel que acharã ẽno monte et outrosi oya el que el RRey Priamo que era seu padre et a RReyña Ecuba sua madre et el rrespondeu a aqueles caualeyros que [vjnã] a el con aquel mãdado et diso lles asy: ' RRogo vos agora moyto cõmo vos sodes cavaleyros, fillos d ' algo et avedes dereyto et ben, que uos me desenganedes et me digades a verdade por que vijndes; ca nõ queria eu agora que me leuasedes [en] rrazõ de fillo del rrey, et depoys que ficase escarnjdo et perdese meu lugar que teño, et desi que ouvese de buscar outro por donde viuese et guareçese cavaleyros, eu esto vos rrogo que o nõ queyrades fazer ' et elles estonçe çertificarõ -n o por las cartas que tragiã, et lle mostrarom logo et outrosi por suas palauras et por seu menagẽe, dizendo que asy era. et Paris, poys que foy çerto et firme que asy era cõmo diziam os mãdadeyros, gisou se cõmo se fose cõ elles et enviou logo por seu amo em aquel lugar donde gardaua aqueles gaandos de el RRey Adymalet, a dizer -lle o ffeyto cõmo era et a rrazon cõmo estaua, et que lle enviaua rrogar que viesse logo aly, que moyto lle fazia mester et o pastor veẽo et falarõ anbos em rrazom d ' aquel feyto que lle el rrey et a [rreyña] enviaram dizer; et plouvo moyto d ' elo ao pastor et de quanto lle Paris d ' esto diso. et Paris preguntou moyto aficadamente a seu amo, o pastor, conjurandoo que lle disese cõmo ou [cal] maneyra o achara, cõmo quer que ll ' o avia dito algũas vegadas; et o pastor diso lle a verdade et fezo o çerto d ' elo. et en pos esto acordarõ anbos cõmo fezesem et Paris, pẽsando en seu coraçõ se lle fose menester para aquelo algũa prova ante el rrey et ante a rreyna et seus fyllos, et rrogou ao pastor, seu amo, moy fortemẽte que fose cõ el; et el outorgou ll ' o moy de grado et prouvo lle moyto. et Paris dou estonçe moy bõa conta de seus gãados a seu amo, et de toda las outras cousas que del teuera et ouvera et poserom aly todas las cousas por moy bõo [rrecado] Paris et o pastor, seu amo, que o criara et fezerõ moytos plazeres a aqueles caualeyros que vieram por Paris et dou aly o pastor a Paris, seu criado, moytas vacas et outros moytos gãados que leuasem cõ el, que ouvese que comese et que dese a quen quisese et leyxado aly todo o seu en rrecado,forõ sua carreyra et tragia cõsigo Paris, por onde andaua, hũa dõna moy filla d ' algo que avia nome Oenone; el [leuoa] (consigo) [+]
1350 HT Miniaturas/ 57 Et diso lle asy cõmo se dormyse ella: ' Ja, por deus, escudeyro et caualeyro, ¿quen sodes vos? ou ¿quen vos gyou aca? ca mays he ja passado do primeyro sono. o deus que avedes velado toda a noyte, que dar tantas vozes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et outras moytas tragiam seus fillos pequenos ẽnos braços, buscando onde se asconderiã cõ elles para garesçer nõ coydo que en nẽgũ lugar foy tã grande dolor nẽ tã grande coyta. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et [Achilles] acomendou aly moyto a el RRey Licomedes sua moller et seu fillo et ficarõ a jnfanta et Pirro cõ el rrey. des que Achilles ouvo librado todas suas cousas, asy cõmo avemos dito, acolleron se el et Vlixas et Diomedes a a flota, et forõ se para Grecia et Patroculos foy criado cõ Achilles quando era [pequeno], (et era cousa que amava moyto a Achilles) et el a el. [+]
1350 HT Miniaturas/ 90 Et yndo por lo mar, arribarõ a hũa ysla pequena que esta en medio do mar en que coubo a oste, et a ysla ha nome Aulia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 93 Das feyturas de Menalao Menalao, seu yrmão, foy ardido et cortes et nõ era de corpo moy grãde nẽ moy pequeno mays era moy fremoso et moy ben feyto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 94 Et nõ era moy grande de corpo nẽ moy pequeno, mays era moy sesudo et falaua moy ben. [+]
1350 HT Miniaturas/ 96 Et nõ foy grande de corpo nẽ [outrosy] moy pequeno. [+]
1350 HT Miniaturas/ 96 Das feyturas de Breçeyda Breçeyda foy moy comunal em sua grandeza, por que nõ era moy grande nẽ moy pequena mays foy tam aposta et tam bem tallada et tam fremosa et tã donosa que esto pareçia hũa grande [maravilla] quanto a sua feytura et pareçer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 100 Das feyturas de Cansandra Casandra era de tal feytura nẽ era moy grãde nẽ moy pequena, mays en tal grado que moy bẽ lle abastaua. [+]
1350 HT Miniaturas/ 103 Ca taes çento estades aqui que aquel que mays pequeno poder tem deuya de acabar soo por força este pleito sen os outros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 106 Et [0] chamou todos los rreys et diso lles: ' Señores, eu bem sey quen vos dou tal tormẽta et nos tolle nosa pasagee et cõ pouco que aqui nõ fomos mortos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Et se -quer ja sabedes en cõmo hũa villa pequena que se he forte, nõn a pode õme tã agiña tomar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et do rreyno de Çisonya veẽo el RRey RRemus et trouuo y moy fremosa cõpaña ca vierõ cõ el sete condes et quatro duques et tres mjll caualeyros ou mays que erã todos seus vasalos et seus naturaes Et cada hũ d ' eles tragiã quen tres caualos, quen quatro, quen seys Et tragiã todos armas frescas et novas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 120 Et [sabede] que esto vos cõuẽ de fazer et aplaza ende a [quen] quiser. [+]
1350 HT Miniaturas/ 121 Et yam contra a villa quanto mays dereytamente podiã et moy ben enderẽçadas mays eu sey moy bem que tãta nõ averiã de força que nõ achem y quen lles vede o porto pero que ante que o dia sayo, moytos gregos tomarõ porto mays caramente o cõprarõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 127 Et tragia sua espada ẽna [mão] et mataua et destroya quantos achaua cabo sy, asi que en pouca de ora foy conosçido dos gregos; ca elles souberõ bem aquel dia quen el era et el se lles fazia coñosçer de grã fiuza et fimẽça. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et tragia em -çima torres pequenas en que andauã [caualeyros] armados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 134 Et cõtar vos ey os nomẽes por que os dous nõ son contados por que erã estonçe pequenos Et hũ d ' eles ouvo nome Fimatos; et o outro, Polidamas mays cõtar vos ey dos outros todos et teuo os co(n)sigo el rrey aquela vez Et por ende forõ elles moy sanudos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et semellaua hũa estraya cousa a quen -quer que o cataua. [+]
1350 HT Miniaturas/ 183 Et outro tal faria quen -quer que o oyse. [+]
1350 HT Miniaturas/ 185 Et poys que uos comygo teño, Ja nõ ey que temer ' estonçe chegauã se os da oeste para veer a Breçayda et catauã -n a moyto et maravilauã se da sua fremosura et Diomedes foy cõ ella fasta que deçẽderõ em hum tẽdillon moy rrico que fora del RRey Faraõ, o que morreu ẽno mar RRubio quando ya pos los judeus et dera ll ' o hum seu cuñado por lle demostrar por el a fegura do mũdo et de todas las cousas estrayas et maravillosas que ẽno mũdo son, et cõmo et por qual rrazõ o mar he alto, et o mũdo onde esta et quen o sofre, et cõmo sayẽ os ventos, et cõmo chouẽ as nu(u)es, et as estrelas cõmo se mouẽ ẽno çeo et a [uirtude] d ' elas, et outras cousas moytas que seeriã grã maravilla de contar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 Et fazia outras moytas maravillas que nõ ha ẽno mũdo quen as podese osmar nẽ cõtar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 Et a vida do que mays viue nõ som mays de dez ãnos et son tamaños cõmo moços de pequena ydade. [+]
1350 HT Miniaturas/ 196 Et tyña ẽna mão hũa pelota pequena. [+]
1350 HT Miniaturas/ 283 Et cõmo quer que os choros forõ moy grãdes, sabede que forã moyto mayores se nõ fora aquela yda astrosa que el foy moy encobertamente mays quen vos poderia contar o doo que por el faziã os seus [mermjdones] nõ a õme ẽno mũdo que o contar podese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 285 Et Agamenõ, que era prinçipe et caudillo, falou primeyramẽte, et diso asi: ' Amygos et [senores], bem entendo eu que nõ ha ẽna oste grãde nẽ pequeno que nõ aja grã pesar por la morte de Achilles, ca moyto avemos menos -cabado por el, tanto que nõ he marauylla de seermos ende desconfortados et tristes mays agora tomade bõo consello. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et braadaua et daua tã grãdes vozes que esto era hũa grã maravilla . Et quen a vise bem podia dizer que ella fazia doo de madre demays Polidamas et Eneas et todos los outros da çidade estrayos eram moy tristes, et faziã tam grã doo que nõ a õme que o cõtar podese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 Et dizer vos ey cõmo Europa he ja quanto mays pequena que Africa pero ambas teem a meatade, segundo que eu acho escripto por lo autor ca estam asy partidas por hũ grande mar -a que dizem Medio -terrano - , que se partio do gram mar Ouçeão, que çerca toda a terra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 293 Terrosachilles, Rodas, Cyterea, [Oreta], Lagrande, [Carfata] Et quen quiser contar as maravillas estrayas que estam em estas ynsulas, por grã maravilla o terria quen o oyse, et tomaria ende gran plazer [+]
1350 HT Miniaturas/ 294 Et em ella nõ mora õme nẽgũ mays toda he [poblada] de molleres et dizer uos ey cõmo fazẽ Açerca d ' aquela ynsoa de Amazona a outra jnsoa que por pequena que seja a quareẽta legoas et he moy [viçosa] et moy deleytosa et moy fremosa et moy chãa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 346 Cõmo Taltabius nõ leuouou Orestes, fillo de Agamenõ a el RRey Ydomenes Conta a estoria que este RRey Agameno avia hũ fillo de Emestra, mays (era) ajnda moço moy pequeno. [+]
1350 HT Miniaturas/ 347 Et por aquesta rrazom o quisera matar Treuerus mays nõ ll ' o quiseron consentir os moradores da çibdade a seus amygos et elles fezerõ lla en guisa que en pequeno tenpo forõ y ajũtados dez [mjll] caualeyros de taes que nõ queria mays nẽ mellores para se vengar de Egistus. [+]
1350 HT Miniaturas/ 349 Et quando lle outrosi cõtarõ a vingãça que por el fora [tomada], todo lle paresçia grã mal et grã desonrra [Aqui] conta Dites que toda a gẽte da terra se ajũtou pera [veer] a Elena, aquela [per] que todo o mũdo foy cõfundido et [perdidoso]; et por que tãtos rreys et tãtos altos [omes] forom [mortos]; et por quen nasçeu a grã gerra por que tãtos rricos [omes] et tãtas rricas terras forõ destroydas et tornadas [pobles]; et por quen tantas donas forõ veuuas et doloridas, [Et donzelas] desanparadas, et tãtos fillos orfõos sem madres, (et) madres sen fillos; et por quen Greçia et outros moytos [rreynos] ficarõ myngoados de moyta bõa caualaria; et [por] quen Troya foy conquista et queymada que uos digo, [tanta] era a gente ajuntada para a veer, que esto era hũa gran [maravilla]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 349 Et quantos bõos rreys et [prinçipes] avia en Greçia, todos aly forõ ajũtados em hũ dia sinalado por julgar este feyto . Et quen vos cõtar (quisese) as rrazões que aly forõ ditas, moyto seria longo de cõtar mays Orestes contou toda sua fazenda et a rrazõ por que matara sua madre (Et) diso que el avia mãdado et rresposta dos dioses que el tomase vingãça, se nõ, que faria grã seu dãno et sua perda Monesteus, o duque de Etenas, se leuãtou estonçe em pee, et diso que el o defenderia bem contra qual quer que ll ' o quisese rrepetir ou quisese dizer que el nõ deuya rreynar, que lle meteria logo as maãos sobre esto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 350 Et quen vos agora cõtase por qual arte et cõmo escapou, bem diredes que fora maravilla ca aly mostrou bem se avia en el algũ consello ou [algua] suteleza quando Ydomenes, rrey de Cleta, veu que Vlixas asy andaua desbaratado et [proue], et que se partira de Troya cõ grãde rriqueza que sobeja era, pregũtou lle que fora aquelo, et se lle prouvese que ll ' o disese por que de tãta rrequeza et de tã grãde alteza tornara [a tã] grã [proueza]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 350 Et que tãto andara [per] lo mar fasta que chegara a [Locofeguis?] et outrosy que nõ achara y quen lle disese nẽ fezese cõ que lle pesase et quando se ende parteu, que viera hũ vento cõtrario et que se tornara o mar moy brauo et moy escuro, et (vecẽo lles) [tã] grã tormẽta que os lançara em Çeçilia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 366 Et acõmo quer que erã moços de pequena ydade, erã vellos ẽno entẽdemẽto sabede que nũca forõ fillos de rreys que taes feytos começasen por moytas vezes, et assy a todos desen cabo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 369 Et pregũtou a sua madre et rrogou lle moyto que lle disese quen fora seu padre, et se era rrey ou duque ou cõde, ou se era noble ou vil, ou se era morto ou viuo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 369 (Et se el ouuera em quen se esforçase, el os fezera malandantes.) [+]
1350 LT [1]/ 47 Et tanto que sse chegarõ saluarõsse: -"Ssenor -disserõ eles - ¿quen sodes? -"Eu sõõ -disso el - hũu caualeyro andante -"¿Et sodes -disserõ eles - de casa de Rrey Artur? -"Seño[r]es -disso el - nõ uos pes, ca nõ uo lo direy agora. [+]
1350 LT [1]/ 49 Entõ sse fillarõ a andar et forõ falando de muytas auẽturas; et eles lle pregũtarõ: -"Sseñor, ¿conoçedes uos algũus caualeyros de casa de Rrey Artur? -"Ssi, disso ele. -"¿Et conoçedes uos -disserõ eles - Dom Lançarote do Lago? -"Ssi, disso ele, aquele conosco eu bem. -"¡Ay, por Deus!, disso Keya Destrauz, poys uos Dom Lançarote conoçedes tãto, me dizede, se uos prouguer, sse o uistes em esta terra, ca nos disso hũu caualleyro, nõ ha aynda IIIIo dias, que o viu y.-"¿Et quen foy esse caualeyro?, disso Lãçarote. [+]
1350 LT [1]/ 59 Pero cõ todo esto, porque era sóó et eles IIIIo cuydarõno a matar ou a uẽçer, et traballarõsse ende quanto poderõ, mays seu traballo nõ lles ualuo rrẽ, ca mal conoçerõ cõ quen no auyã. [+]
1350 SP 26/ 129 (LEY OYTAUIA quen pode fazer desonrra. Desonrra ou torto pode fazer a outro todo home ou moller de des anos e medio aRiba porque ouueron por ben os sabeos antiquos que deste tenpo adeante (deue) auer cada huu entendemento para entender se faz desonrra a outro (ou non). (saluo ende) se aquel que o fesese fosse louco ou desmemoriado ..............seria tiudo de facer emenda de nehua cousa que disese ou fecese porque non entende o que faz mentra esta... ..............loucura. pero os parentes mais.... ......que ouuesen estes ataes ou os que ouuesen en garda (deuianos) gardar de maneira que non posan facer torto nen desonrra a outro. asi como en moytas lees deste liuro disemos que o deuen facer e se non o fecesen ben se poderia (facer emenda deles do torto tuerto que aquestos atales fizieren.) LEY IX. --(Contra quien puede ser fecha deshonrra, e quien puede demandar emienda della, e ante quien.) Tuerto, o deshonrra puede ser fecha a todo ome, o muger, de cualquier edad que sea, maguer fuesse loco, o desmemoriado. ) [+]
1350 SP 26/ 129 LEY IX (quen pode facer desonrra e quen pode demandar emenda dela). [+]
1350 SP 26/ 129 Enton (pode o senor) demandar emenda por eles. mais selles deren outra ferida asi como pescoçada ou enpuxada (pequena) ou se lles disese deosto que tangesse aeles e non au senor. [+]
1350 SP 26/ 129 LEY XI(que pena mereçen os que penoran ou entran bees dalguo doõente sen mandado do julgador) Coytados estan(do) alguos homes a as vegadas de enfirmidade de que morren e jazendo asi (viuos) outros atreuudamente (van) a suas casas (a entralles) todo o que an ou algua partida delo sen mandamento del Rey julgador do lugar dizendo son seus deuedores. e aqueles contra quen he feyto este torto Reçeben desonrra con daño ou os que o fazen mostranse por tortiçeiras e por desmesurados. ca pero (en verdade fosse) deuedor doutro e que jouuesse asi dante. con todo eso non deue seer desta maneira penorado nen agrauado por (los que deuer en)...................... ......................... tal rrazon. e por ende mandamos que ne alguo sen mandamento del Rey..... ......................(he que era en uerdade seu deuedor) (perga) por ende Judgador, prendare, o entrare los bienes de alguno, en la manera que sobredicha es, (que si era en verdad su debdor que) pierda por ende el debdo que auia contra el, e peche a sus herederos otro tanto, quanto era aquello que deuia auer, e pierda demas desto la tercia parte de lo que ouiere, (o) sea de la Camara del Rey, e aun finque el (por ende) enfamado para siempre. [+]
1370 CT 1/ 217 Agora, se uos prouuer, quen souber mays desto que eu, dígao, que eu nõ quero may[s] dizer. [+]
1370 CT 1/ 218 Et quen mays de aquesto entẽde, rrógolle eu que o diga; mays quanto he meu siso, coydo que ey dito bon cõsello. [+]
1370 CT 1/ 221 Agora veerey quen me mellor segirá et quen me ajudará mellor a uj̃gar. [+]
1370 CT 1/ 221 Alý poderíã veer batalla et torneo mortal, que nũca ja mays será quen outro tal possa veer. [+]
1370 CT 1/ 226 Et outras donas moytas tragíã seus fillos pequenos ẽnos braços, buscando hu sse asconderíã cõ elles et hu poderíã goreçer. [+]
1370 CT 1/ 227 Agora leixa o conto a falar dos gregos porla moy fremosa obra que querrá cõtar; sse ouuer quen o ben diga, tã grã feyto nõ achamos entre tódolos que ja passarõ. [+]
1370 CT 1/ 227 Mays quen quiser saber as cousas cõmo auẽerõ, et este feyto todo cõmo passou, et quen gãañou en el ou quen perdeu, ou quen matou ou quen matarõ, ou quen foy couardo ou quen ardido, ou foy mao ou bõo, ou quen foy uilão ou paação, ou feo ou aposto, ou arrizado ou flaco, ou barnesco ou escasso, ou mãsso ou sañudo, ou quen ouuo grã prazer ou grã pesar, ouça a mj̃ o que lle eu disser, et ben me crea, que lle cõtarey segundo cõmo eu achey en escripto perla [mão] de Cornelio. [+]
1370 CT 1/ 229 -¡Leomedón, padre señor, en grã coyta et en grã pesar me meteu pera senpre meu coraçõ quen me uos matou, et nũca cousa foy tã graue, nẽ de que tã grã dãno nũca me podería vĩjr! [+]
1370 CT 1/ 232 Mays quen estouesse ao pe daquela rrocha, se catasse suso, paresçerlle ýa que chegaua aas nuues. [+]
1370 CT 1/ 232 Poys que a morada de Ylyón foy acabada per tal maneyra cõmo ey cõtado, quen a uisse ben podería dizer que ẽno mũdo outra tal nõ auj́a, ca estaua en tã forte lugar que pareçía que toda era en seu lugar et poder, et que faría quanto quisesse, et que nõ auería pauor de nj̃hũa cousa que fosse, sse do çeo nõ ueesse. [+]
1370 CT 1/ 233 Demays faría gran noio a quen o ouuesse de cõtar. [+]
1370 CT 1/ 234 Et en toda gisa yde cõ esta mãdadoría, ca nõ acharía quen tã ben a rrecadasse, se uós aló nõ fossedes. [+]
1370 CT 1/ 234 Et uós jde assý per toda Greçia, et dizede assý aos rreys de y que me enuíjn mj̃a yrmãa Anssýona et que lles perdoarey quanto mal et quanto torto me fezeron, et quantos caualeyros me matarõ, et meus yrmãos et mj̃as yrmãas et meu padre et mj̃a madre, quen me an mortos, et nũca lles y mays falarey, et nõ lles quero y mays falar, nẽ lles quero al demãdar, Mays ey grã pesar por seer mj̃a yrmãa barregãa de njhũ, et rrógouos que façades todo uosso poder en cobrarla. [+]
1370 CT 1/ 237 Antenor, uosso rrey nõ ha cousa nj̃hũa que adubar cõmjgo, nẽ eu cõ el, nẽ sey quen he, nẽ sabe quen eu sõo, nẽ o uj nũca, nẽ o coñosco, nẽ el nõ conosçe a mj̃, et nẽ sey sse he rrey, nẽ se cõde, nẽ se duque. [+]
1370 CT 1/ 237 Et nõ me terría que era caualleyro, se a uós outros de mj̃ leuassedes, et ben o lazeraría quen o prouar quisesse. [+]
1370 CT 1/ 238 Poys el começou primeyrament a nos fazer mal et se nós depoys por ende llo fezemos, ¿que corregemento á auer, senõ a quen faz mal, fazerlle outro? [+]
1370 CT 1/ 238 Et a uós preça moy pouco quen uos acá enviou. [+]
1370 CT 1/ 239 Et era tã soberuio que nõ tijña en nada de fazer grã torto a quen sse pagaua, tãto auj́a de crueza et de brauura et de saña. [+]
1370 CT 1/ 239 ¿Et cõmo fuste ousado ou per cujo cõssello ou quen te mãdou que tã grande atreuemento fezesses et tã grã sandiçe? [+]
1370 CT 1/ 239 ¡Deus cofonda seu amor et quen en el moy fiar! [+]
1370 CT 1/ 241 Et, sen falla, assañarsse deuj́a ende quenquer. [+]
1370 CT 1/ 241 Et mal aia quen o assý nõ touer por ben et quen lles nõ der o galardón, podéndoo fazer. [+]
1370 CT 1/ 243 Et des aquí endeãt quero que paresca quen será pera mays et quen amará mays os seus. [+]
1370 CT 1/ 243 Et quen grã salto quer saltar, de longe deue correr. [+]
1370 CT 1/ 245 Et eu mãdo que, a quen a tu deres, que seia sua quita et que lle seia outorgada das outras. [+]
1370 CT 1/ 247 Et estonçe leuãtousse Troylos, que era hũ dos mays pequenos fillos que auj́a el rrey Príamos. [+]
1370 CT 1/ 247 Mays cõtan os anteçessores que, cõmoquer que el era mays pequeno, nõ era menos ardido que Éytor, seu yrmão, nẽ mẽos sofredor de traballo. [+]
1370 CT 1/ 247 ¡Cofondudo et destroýdo seia dos déoses quen nõ fezer toda sua puña en prender ende vingança! [+]
1370 CT 1/ 249 Rrey, para mentes ẽno que te quero dizer, ca eu nõ te quero encobryr nehũa cousa do que eu sábea, aýnda que te pese ou a quenquer, ca faría grã maldade et nõ seería leaal. [+]
1370 CT 1/ 249 Et esso mijsmo he quen lle nõ descobre sua prol nẽ o ama lealment, ou quen o cõsella per que seia deserdado ou morto ou preso ou por que caya en grã desonrra. [+]
1370 CT 1/ 258 ¿Quen veu nũca tal doo? [+]
1370 CT 1/ 258 Et des oymays nõ ha ja aquí dulta de fazer ben a quen ela quiser. [+]
1370 CT 1/ 258 Et por ende, ben aia quen nos ben fezer des oymays et nos onrrar; et quen o assý fezer, fará grãde esmõla. [+]
1370 CT 1/ 258 Et tom[o]a logo perla mão, cõmo quen quer tomar cõssello de algũ. [+]
1370 CT 1/ 258 Et quen a mj̃ amar, a uós amará; et quen a mj̃ seruir, a uós seruirá; et quen a mj̃ ben quiser, a uós querrá fazer prazer. [+]
1370 CT 1/ 262 ¡Ay, Deus! ¿quen poderá sofrer o grã doo, quando hũa vir a outra seer coytada et chorosa et doorida? [+]
1370 CT 1/ 263 Et quen Pares podesse tomar viuo et o enforquasse cõmo ladrõ. [+]
1370 CT 1/ 268 Et nõ era moy grãde nẽ moy pequeno, mays era moy fremoso, et moy ben feyto. [+]
1370 CT 1/ 270 Ulixas vençeu a todos de beldade, et nõ era moy grãde de corpo nẽ de pequeno, mays era moy sisudo, et falaua moy ben, et entre dez mill nõ podería õme achar tã rreuoluedor de preytesýa, nẽ tã grã bulrrador, que el nũca dería uerdade hũa ora; mays enpero era moy entẽdudo et moy cortés. [+]
1370 CT 1/ 272 Et nõ foy grãde de corpo nẽ moy pequeno, et era moy nojoso en seu dormir, que de grado senpre uelaría. [+]
1370 CT 1/ 272 Breçayda foy moy comunal en seu grãde, et dyreyuos cõmo: ela nõ era grãde nẽ pequena, mays a grã marauilla era ben tallada et moy fremosa, et, segundo me Dayres faz çerto, mays brãca foy que a neue nẽ que frol de lilio, cõmoquer que jaquanto a desafeaua as sobrẽçellas, que auj́a juntas; mays auj́a os ollos moy fremosos et moyto apostos, et falaua moy ben, et era de moy bõa rresposta et de moy bon donayro et moy graçiosa et moy mãssa et moy vergoñosa. [+]
1370 CT 1/ 273 Nũca de afán naçeu seu par, nẽ quen assý sofresse armas, et nũca home naçeu que tã amado fosse, cõmo el amauã et seruíã en Troya. [+]
1370 CT 1/ 276 Eneas foy moy groso et moy pequeno a grã marauilla, et foy moy sisudo en feyto et en palaura, et era moy ben rrazõado, et falaua senpre ben cõ todo home, et era de bõa barata, et fazía todavía sua prol, et sabía moy ben trager sua fazẽda, et, se algũ en el demãdaua cõssello, senpre llo daua moy bõo. [+]
1370 CT 1/ 281 Senores, uós sodes aquí moy grã caualaría et moy bõa, et a mj̃ semella que quer tẽer moy grã peso quen cõuosco quer tomar gerra et que ama moy pouco a ssy et a seu señorío, ca taes çẽto estades aquí en este lugar que, o que de uós ha mays pequeno poder, deuería soo a acabar per força este pleito sen nós outros. [+]
1370 CT 1/ 281 Et teño que nõ deue yr en paz quen a algũ faz grã desonrra. [+]
1370 CT 1/ 286 Senores, eu ben sey quen [nos] deu tal tormenta et nos ueda nossa passajen, et cõ pouco foramos aquí todos mortos et anegados. [+]
1370 CT 1/ 288 Et quen per soberua começa seu feyto, tarde ou nũca pode auer çima de ben. [+]
1370 CT 1/ 288 Et quen se en sua terra defende, ha moy grãde auãtajen, ca todo home que sse defende de sua uila, dóbraselle a força cõtra os que vẽen de fora, sequer ja sabedes en cõmo hũa vila, por pequena que seia, nõna pode home tomar tã agiña. [+]
1370 CT 1/ 288 Et por ende deue a seer escolleyto o conssello que entre nós for dado, et deue outrossý seer sabudo per todo o mũdo cõmo sse este feyto começa, et quen ten dereyto ou torto, ca uós ben sabedes, desque este feyto foy começado, que ja por ende morrerõ moytos. [+]
1370 CT 1/ 291 Et leuarõ cõssigo dous donzees, et nõ leuarõ armas nehũas; ca, se as leuassen, moyto agiña poderíã achar quen lles fezesse nojo. [+]
1370 CT 1/ 294 Bon rrey, nõ podedes seýr de saña, se per aquí quiserdes segyr; que, ante que aqueste mes seia cõprido, serã aquí cõuosco çen mill caualleyros moy ben armados et sobre moy bõos caualos, et pese ende a quen quiser ou lle praza, que uós nõ auedes taes muros, nẽ tã fortes, onde [de] nós possades seer seguro. [+]
1370 CT 1/ 295 Señor, ascoytádeme hũa pequena rrazón que uos quero dizer. [+]
1370 CT 1/ 300 Et cada hũ deles tragía quen tres caualeyros, quen quatro, quen seys. [+]
1370 CT 1/ 305 Mays aýnda que elles quisessen, nõno podíã fazer sen reçeber moy grã dãno, ca elles nõ podíã cometer per tal gisa que, quando quisessen entrar ao porto, que sse nõ ouuessen de chegar tãto aa vila que o nõ podíã tomar tã ligeyrament, se y ouuesse quen o defender, aýnda que os que guardassen o porto fossen pouca cõpaña. [+]
1370 CT 1/ 305 Et quen deu cõssello que os leixassen basteçer et buscar a ujda, nõ deu bon cõssello, ca eu ben creo que as naues nõ ou[u]eran cõtrasta, nẽ outro enbargo, qual agora auerán, se elas logo chegarã dereytament aa vila, assý cõmo aportarõ. [+]
1370 CT 1/ 305 Et sabede que esto nos cõuẽ de fazer, et praza ende a quen quiser; ca, sse por força os nõ cõquirimos, per al nõnos podemos entrar. [+]
1370 CT 1/ 313 Et en todo esto Éytor nõ quedaua de ferir, ca el tragía sua espada en sua mão, et mataua et destroýa quantos achaua cabo ssy, assý que, en pouca de ora, foy moy coñusçudo dos gregos, ca elles souberõ moy ben aquel día quen el era. [+]
1370 CT 1/ 316 Et paresçíã tã ben que semellaua que a terra deytaua chama, ca era hũa cousa tã fremosa de veer, que a quenquer semellaua que sse podería moy ben defender aquela uila. [+]
1370 CT 1/ 317 Et sabede que este rrey Fión trouxo alý hũ carro, que era de grã rrequeza, que el era ben tallado de cada parte, et tragía suso torres pequenas en que andauan caualeyros armados. [+]
1370 CT 1/ 323 Et porque uos ja nomẽey os treze, agora uos quero dizer os uij̃t, et cõtaruos ey seus nomes, pero que os dous nõ son cõtados porque erã estonçe pequenos, et hũ delles ouuo nome Fímatus et outro Polidamas. [+]
1370 CT 1/ 328 Et, sen dulta, en tal maneyra o tijña ja aficado que, se nõ ouuera quen lle acorrer, el ficara alý morto ou preso. [+]
1370 CT 1/ 328 Et alý foy tal a pressa et o braadar et a uolta et o rretenjr das espadas et o ferir das lanças que cãbauã os hũus porlos outros, et nõ sse podíã coñosçer alý hu sse dauã a m[ã]tenẽt, que nõ foy y daquela uez tal caualeyro que tã boa caualaría podesse fazer, que nõ achasse outro que nõ fezesse tã bõa, nẽ fo[y] y tal aquela uez que, sse desse algũ colpe, que nõ achasse quen lle desse outro por el. [+]
1370 CT 1/ 328 Et era moy rrico et moyto amado en sua terra et moy preçado, et tã pequeno era de jdade que nõ auj́a aýnda vij̃t ãnos. [+]
1370 CT 1/ 328 Mays eu ben sey que, ante que sse esta batalla parta, lazerará por esto quen nõ ouuo y culpa. [+]
1370 CT 1/ 328 Et cõsséllouos por uossa prol que chamedes uossas cõpañas que uos ueñan acorrer, sen mays tardar, ca moy sen siso he quen nõ teme nehũa cousa, ca alý hu nõ coyda o pode passar moy mal. [+]
1370 CT 1/ 344 Et era tã grãde de corpo que mayor nõ podía seer de estado, et semellaua hũa forte cousa a quenquer que o vij́a. [+]
1370 CT 1/ 348 ¿Quen uos podería cõtar quantos fezeron y bõas justas, et quantos y peleiarõ ben, et quantos mãteueron moy ben o torneo et fezeron moytos bõos feytos? [+]
1370 CT 1/ 352 Et jazíã perlos canpos moytos corpos et moytos braços et moytas mãos talladas, que ja mays ben uos juro, sen mẽtir, que de perígoo moy forte escapará quen daquel torneo escapar uiuo. [+]
1370 CT 1/ 363 Et nõ estaua alý estonçe quen rrijsse, nẽ quen falasse en alegría nẽ en gabãça, mays ante estauã todos moy tristes et fazíã grã doo. [+]
1370 CT 1/ 369 Et estaua tã ben armado que, quenquer que o uisse, ben diría que ẽno mũdo nõ veería mellor formado caualeyro, nẽ de mellor pareçer en armas, nẽ mays atreuudo, nẽ mays fardido, et todo esplandeçía da claridade das suas armas. [+]
1370 CT 1/ 369 Polidamas, aquel caualeyro troyão, era y tã bõo que mellor nõ podería, et quen y estouesse ben entẽdería que nõ era uello nẽ flaco, que os troyãos desbaratauã tã mal aos gregos que todos (que todos) se bañauã en sange. [+]
1370 CT 1/ 369 Quando Achiles ueu que Éytor assý matara a el rrey Protenor, ouuo ende tal pesar et tal coyta que mayor nõ podería, et per pouco sse ouuera de matar cõ sua lança meesma, ca Protenor era seu sobriño et criároo de moy pequeno, ca era hũ dos homes do mũdo a que el grã ben quería, et por ende nehũ home do mũdo nõ podería por el fazer mayor doo do que el fazía. [+]
1370 CT 1/ 375 Mays quen uẽtura ouuesse que o podesse prender ou matar, ben creo que elles nõ porríã o pe fora d a uila, nẽ auerýan cõtra nós esforço nẽ poder per nehũa maneyra, nẽ auerýan poder de nos sofrer hũ día, ca tã grã descõforto et tã grã desasperança tomarã en ssy deste dãno tã mao que nõ seyríã a batalla cõnosco. [+]
1370 CT 1/ 378 Desý seýo ẽna segunda aaz Eneas, cõ tres mill caualeyros de seus uassalos, todos moy ben armados, et quen lles ben mẽtes parasse assaz semellaría rrica aaz. [+]
1370 CT 1/ 378 Et quen uisse quantos elmos et quantos escudos et quantos pendões et quantas synas et quantos caualeyros de lynagẽ, fardidos et esforçados, et quantas bõas cõpañas tragíã, ben armadas et ben apostadas, por grã marauilla terríã onde tãta gente podería seýr nẽ seer juntada, ou qual seería a força ou o poder que os podería cõtrariar ou se lles defender. [+]
1370 CT 1/ 378 Mays depoys que home ẽno mũdo naçeu, nũca veu leõ, nẽ husso, nẽ porquo mõtés, nẽ outro ueado que sse tã brauament defendesse cõmo el, nen ha ẽno mũdo cousa que dizer podesse a ssua caualaría, nẽ a ssua proheza que alý mostrou, ca atã cruament et tã sen piadade os fería et chagaua et mataua que ben lles deu aquel día a entẽder quanto ualýa et quen era. [+]
1370 CT 1/ 389 Et agora esta gerra mõtou ja tãto et he tã aficada que, por força, nos cõuerrá de coñosçer a quen de bõo coraçõ nos seruirá, ca diz o prouerbio antigo, que nõ mẽt, que o amjgo senpre se proua ẽna coyta. [+]
1370 CT 1/ 389 Mays os dioses porla sua grã merçee ajan piadade de nós et nos mostrẽ prazer et uẽgança de quen nos uẽo tãto mal fazer a nossas terras et nos queren desherdar do que foy de nossos auoos et nos aquí tẽen ençarrados. [+]
1370 CT 1/ 391 Et se me algẽ pregũtar o que fezo Pares despoys de comer, eu lle dería que sse foy a ssua pousada pera Elena, et ja por esso nõ leixou de pesar ou de prazer a quen quiser. [+]
1370 CT 1/ 393 Et auj́ã ontre ssy tã grãde amor que nũca foy quen mayor uisse, ca nũca en nehũ tẽpo do mũdo nehũ deles disso hũ ao outro palaura cõ que lle pesar fezesse, nẽ lle soubo negar nehũa cousa do que ouuesse. [+]
1370 CT 1/ 403 Demays, señores, a uẽtura nos ajudou tãto que meteu en nosso poder et en nossa prijón hũ dos bõos caualeyros et mays sabedor de armas que auj́a en toda esta terra, et que tĩjña mayor lugar ca el rrey, ca este era o mays priuado que el rrey auj́a et cõ quen mays falaua suas poridades, et por seu cõssello fazíã troyãos quanto fazíã. [+]
1370 CT 1/ 408 Et díssolles assý: -¿Quen sodes, que assý andades de noyte armados? [+]
1370 CT 1/ 408 Et por ende diz o prouerbio: "amjgo, faz ben et nõ cates a quen". [+]
1370 CT 1/ 409 [Q]uando os da çidade uirõ que Delón ýa giando aqueles caualeyros que ýan en messagẽ, moyto lle pregũtauã cõmo uĩinã ou quen erã. [+]
1370 CT 1/ 414 Et cõtauã quaes forã chagados et quaes os chagarã, et quaes forã colpados ou colparã, ou quen ou cõmo, et en qual batalla gãañou bõo prez ou m[a]o. [+]
1370 CT 1/ 416 Ca, sen falla, nũca ẽno mũdo será cousa que uos tãto de coraçõ ame cõmo eu, et moyto deuo desamar a el rrey Príamos, ca moy grã pesar me fezo quen me assý enviou da uila. [+]
1370 CT 1/ 417 Et alý nõ auj́a orgullo nẽ uergonça nehũa, ante maldizíã a quen os metera en tal coyta et en tal pesar et o que partira tã grãde amor. [+]
1370 CT 1/ 417 Et nõ rreçeauã al ja tãto cõmo veer vĩjr a manãa, et ben lles semellou que, desque naçerã, nũca uirã noyte tã pequena. [+]
1370 CT 1/ 417 Et aqueles que aló uan, tomã rramos de bálssamo et léuãnos, de que fazẽ cabanas en que sse asconden todos moy ben, en gisa que, quen ẽna cabana nõ entrar, nõ veerá deles nada. [+]
1370 CT 1/ 419 Desý caualgou en çima de hũ palafrén moy bõo et tã preçado que nõ foy quen mellor uisse. [+]
1370 CT 1/ 421 Et díssolle assý: -Señor caualeyro, nõ he dereyto nẽ rrazõ de eu falar agora cõuosco en amor, nẽ cõ outro nehũ, ca uós meesmo seriades aquel que me terriades por auiltada et por maa, et outro tal faría quenquer que o oýsse. [+]
1370 CT 1/ 424 Et dérallo hũ seu cuñado por lle demostrar per el a fegura do mũdo et de tódaslas cousas estrayas et marauillosas que ẽno mũdo son, et cõmo et por qual rrazõ o mar he alto, et o mũdo hu está et quen o sofre, et cõmo saẽ os uẽtos, et cõmo choue as chuujas, et as estrelas cõmo sse mouẽ ẽno çeo et a uertude delas, et outras cousas moytas que sería grã detẽemento et grã marauilla de cõtar. [+]
1370 CT 1/ 426 Et todas as donas de Troya estauã perlas torres et perlos andámeos dos muros, pauorosas et coytadas a sobregisa; et quen as uisse tremer et perder a color tã amj̃údo, ben podería entẽder que auj́ã grã pauor. [+]
1370 CT 1/ 426 Et ýasselle moyto sange de hũa chaga que tragía ẽno rrostro, pero el nẽ outro nũca podo saber nẽ entẽder quen lla auj́a feyta. [+]
1370 CT 1/ 431 Et eu ben sey que, ante que passe o quarto día, ante eu oyrey nouas, sse ouuer quen mas diga, que Troylos uẽgou ben sua desonrra et cobrou ben esta perda. [+]
1370 CT 1/ 431 Troylos, que andaua moy loução et moy ledo ẽno caualo de Diomedes, que era tã bõo que nũca foy quen mellor uisse, cobreusse ben de seu escudo et apertou ben seu elmo. [+]
1370 CT 1/ 436 Et quen parasse mẽtes a suas feytura derí[a] que semellauã ángeos, tã fremosas erã. [+]
1370 CT 1/ 436 Et en el nõ auj́a engano, nẽ falssidade nehũa, mays quenquer que sse en el catasse, veería todas suas feyturas et todos seus gestos et todos seus catares. [+]
1370 CT 1/ 438 Et esto era hũa grã marauilla de quen a uij́a, quando tõbaua en çima do piar cõmo nõ caýa en terra. [+]
1370 CT 1/ 438 Os arcabatidas son moyto astrosa gente, ca andan apremjdos assý cõmo bestas, et o mays uello deles nõ uiuerá dez ãnos, et son tamaños cõmo moços pequenos, et os narizes deles son longos et curuos, et tẽen cornos ẽnas cabeças, et an os pees cõmo de cabras. [+]
1370 CT 1/ 440 Et diz a estoria que ha tal uertude que, quenquer que a veia, logo rrefrescará et será mays fremoso et mays colorado, et todo aquel día nõ auerýa saña nẽ tristeza. [+]
1370 CT 1/ 440 Et da outra parte en dereyto estaua hũ rrapaz pequeno, posto per encãtamento et leuãtado en pe, curuado et enrriçado, et fazía semellãt de sañudo, et tijña ẽna mão hũa pelota pequena, et asynaua pera a deytar á agia, et ela fogía et voaua ata que a pelota passaua per ela. [+]
1370 CT 1/ 440 Mays sobre todo o al dezíã que o das froles era tã grã nobreza et tã grãde apostura que tamaña outra nõ podería seer, et que tal rriqueza cõmo aquesta nõ auj́a ẽno mũdo quen a conprar podesse. [+]
1370 CT 1/ 442 Et ben pode(n) dizer, quen seu auer despende en tal obra, que nũca sse auj́a ende a rrepentir. [+]
1370 CT 1/ 442 Et tal cámara cõmo esta era moy rrico don pera quenquer, et alý jouuo Éytor tres somanas malchagado; mays, ante que fosse o mes cõprido, foy moy ben gorido. [+]
1370 CT 1/ 445 Et quen mo quiser tomar, ante o cõprará carament, sse eu poder. [+]
1370 CT 1/ 448 Et ao mays pequeno chamauã Aternates, et era moço pequeno de tres ãnos que aýnda mamaua. [+]
1370 CT 1/ 451 Et foy tomar ẽnos braços Aternates, seu fillo mays pequeno, et tornou logo ao paaço hu estaua Éytor armãdosse. [+]
1370 CT 1/ 451 Sseñor, por este moço tã pequeno que me fica me fazede tãto amor, sequer por el uos detẽede et auede del doo et piadade, ca, sse oje aló ydes, ja mays nũca o veeredes; ca oie en este día será uossa morte et uossa fin. [+]
1370 CT 1/ 454 Tan grãde et tã brauo era o torneo et tã espesso et tã esquiuo que nũca foy quen mayor uisse. [+]
1370 CT 1/ 457 Et pregũtou estonçe quen o matara, et cõtárõlle cõmo o feyto fora. -¡Par Deus! -disso Éytor -. [+]
1370 CT 1/ 457 Mays, sen falla, a pouca de sazõ me veerá alá cõssygo, et aia ende quen quiser saña ou prazer. [+]
1370 CT 1/ 461 Quãdo Achiles veu as caualarías et as prohezas que Éytor fazía, foy moyto espantado; ca, cõmoquer que Éytor senpre fezese moytas bõas caualarías et en moytos lugares, pero as que este día fezo nõ ouueron par, ca tãtos prínçepes et tãtos bõos caualeyros matou per suas mãos que o terría por marauilla quen os oýsse cõtar. [+]
1370 CT 1/ 461 Et alý começarõ anbos de esgremir, et tã brauament sse feríã que sse fezeron moytas chagas, grãdes et pequenas. [+]
1370 CT 1/ 461 Mays o peor foy Achiles, ca, sse el rrey Menõ ouuera quen o ajudasse, Achiles rreçebera tal dãno que nũca mays podera tomar armas en batalla. [+]
1370 CT 1/ 466 Señor, ¿que será agora do uosso esforço, ou quen mãterrá os torneos, ou hu rrecodirã os fillos d ' algo, ou quen lles dará os gornimentos ou as quitações ou as dádiuas grãdes? [+]
1370 CT 1/ 466 Señor, ¿quen criará, ou quen armará, ou quen fará os casamentos grãdes et as soldadas, ou quen seyrá a rreçeber os estraños et fazerlles onrra, ou que será de nós desasperados, ou quen nos defenderá ou vingará? [+]
1370 CT 1/ 467 Poys agora ¿que farey ou en quen será mj̃a asperança et meu solaz? [+]
1370 CT 1/ 467 Et en esta maneyra fazía a rreýna Écuba seu doo grãde et marauilloso et doorido, contando as bondades et as frãquezas d ' Éutor, tã dooridament que, quen o contar quisese todo, nõ sería prazer seu nẽ daqueles que o oýsem, ante lles conuerría d ' auer ende pesar et doo. [+]
1370 CT 1/ 469 Et quen quisese contar o grã doo que as outras dõnas fazíã, cõmo era doorido, et as palauras que dizíã, podería detẽer tenpo et sem prazer. [+]
1370 CT 1/ 471 Et a este chãto et a este doo forõ ajuntados quantos auía ẽna uila, omes et molleres, grandes et pequenos, et forõ deles bẽ mill omes et molleres que se amorteçerõ alý, en guisa que forõ ende leuãtados por mortos. [+]
1370 CT 1/ 476 Et, des oiemais, façã prínçipe a quen quiserẽ, ou quen se lles antollar, ou aquel(es) que lles der a sua uoontade, ca eu nõ o teño por herdamento. [+]
1370 CT 1/ 477 Agora, pois asý he, dádeo a quen quiserdes ou uos pagardes, ca esto he grã dereyto et grã rrazõ, et a mj̃ prazme moyto et outórgoo. [+]
1370 CT 1/ 478 Agora praza ou pese a quen quiser, ca todos esleerõ logo a Palomades, et rreçebérõno por seu prínçipe. [+]
1370 CT 1/ 480 Et diz o conto que nõ ouuo, de hũa parte nẽ da outra, quen mellores feytos fezese per suas mãos que el rrey Príamos, ca tãto acoytou alí seus ẽemigos et tãtos matou deles et tãto fezo y d ' armas que d ' ánbaslas partes gãanou y grã plez. [+]
1370 CT 1/ 486 Et entonçe Palomades tomou cõ os gregos cõsello que faría y ou quen enuiaríã a terra de Mesa por uiandas. [+]
1370 CT 1/ 489 Et des oiemays me cõuém a pedir merçee, mays ¿a quen a pidirey? [+]
1370 CT 1/ 489 Agora ueio que sõo preso et catiuo et a ollo ueio o meu grã dãno, ca eu quero amar quen me desama mortalment. [+]
1370 CT 1/ 489 Et, sen falla, nũca fuj moller assý amada, nẽ fuj õme preso d ' amor per tal guisa, ca eu bem entendo que sõo sandeu et fora de meu siso, et nõ sey quen mo fezo, ca o seu amor me aperta ẽna sua cadea, que me tẽ preso, que a pouco tenpo serey morto, ca eu nõ aspero bem nẽ cõforto de nihũa parte. [+]
1370 CT 1/ 489 Mais, ¿quen podería tãto endurar tã grã coyta? [+]
1370 CT 1/ 489 ¡Ay, Deus, quen podese adeujnar et soubese a uerdade da fim deste pleito! [+]
1370 CT 1/ 492 Et en todo o mũdo nõ poderã achar quen os ame tã fielment cõmo os eu amarey des oie este día endeante. [+]
1370 CT 1/ 493 Et cõmo era entendudo et sabedor, buscou quen o guiase, et chegou hu sij́a a rreýna. [+]
1370 CT 1/ 493 Et fará yr d ' aquí os gregos, et uós ficaredes en paz, et nõ aueredes enxeco, nẽ quen uoslo dé, ca, tãto que se ende el uaa et os seus, tódoslos outros se yrám pera suas terras, que nõ ficará y nihũ. [+]
1370 CT 1/ 497 Mais se fuj ẽno mũdo ome a quen ualuese contra o amor siso ou ardimento ou ualentía, çertas nõ, ca nõ ualeu a Sansóm, nẽ a Salamõ, nẽ a Dauid, que forõ omes de grã siso et de grãd entendemento. [+]
1370 CT 1/ 500 Et quen se desto doer, uaa aa batalla et ferirá ou será ferido, et cõbátase pera seer y morto ou ferido, ca eu uos digo, sem mentir, que outro derribarã aló, et outro ferir[á] ou será ferido ou ardido ou couardo, et outro será y preso ou chagado, ca eu ia asaz aprendj́ da lazeyra et do mal. [+]
1370 CT 1/ 500 Agora me rretraya quen quiser deste pleito ou me teña por louco, ca por todo esto nõ daría nada. [+]
1370 CT 1/ 503 Et quen quiser sobéruea ou maauentura acha(a)rla á, ca esto he grã dereyto. [+]
1370 CT 1/ 505 Mais seu señor nõ daua por ende nada, nẽ se sentía pouco nẽ moyto do posfaço que del pusfaçauã, ca esto lle fazía (lle fazía) fazer o amor, que faz perder mesura et amor et siso et rrazõ; ca o amor nõ guarda dereyto nẽ nobleza nẽ proeza nẽ fidalgía, ca nũca fuj ẽno mũdo, nẽ será, quen ouuese siso contra o amor. [+]
1370 CT 1/ 506 Por ende, por Deus, tornade logo aa batalla, ante que me saquen este pedaço da lança, et metede uossa puña et uoso poder en me uẽgar; ca, sse eu çerto for que sõo uengado, a mĩa alma yrá pera os dioses. [+]
1370 CT 1/ 506 Mais nõ fuj ẽno mũdo quen uisse tal dãno, nẽ tal matança, nẽ tã desmesurada cõmo alý fuj en gregos aquela uez. [+]
1370 CT 1/ 512 Et alí cõmeçarõ de tanger moytas tronpas et moytos anafíjs, et quen alý tragía sina ou pendóm alý o despregaua et tendía, et quen uise aquela aaz cõmo ýa apostada bẽ podía dizer, sen mentir, que era das grand[e]s et das dultadas que nũca uirã. [+]
1370 CT 1/ 512 Et Dayres, que estaua present et o ueu todo, diz que nõ fuj y quen tãto fezese nẽ tãto sofrese aquela uez cõmo Ayas Talamõ, ca, se el nõ fora, tódoslos gregos forã mortos et desbaratados, et as naues queimadas, ca ia todas iazíã espargudas perla rribeyra et ardíã. [+]
1370 CT 1/ 514 Et vijnã cõ el noue caualeyros, taes que quen os uisse bẽ entenderíã que nõ uĩjnã de donear, ca eles ia nõ tragíã escudos nẽ lanças, et os elmos vijnã partidos en peças, et as lorigas despeçadas et desmanchadas. [+]
1370 CT 1/ 514 Mais pero bẽ creo que a leyxarcha cõuém, m[a]o teu grado, ca moyto está a çerca d ' aquí quen cha fará leyxar et seýr dela a teu pesar. [+]
1370 CT 1/ 517 Mays a rreýna Écuba, sua madre, tã grã pessar auía et tã grã coyta et tã desmesurado doo fazía que nũca fuy quen uisse moller tã coytada. [+]
1370 CT 1/ 517 Et quen uise andar chamando a todos a grandes uozes, et rretraendo o preço et o ardimento et o ualor et a apustura et a mesura et a grandeza et a paráuoa et o bom coraçõ et quantas outras bondades en el auj́a [ben entendería que auj́an] de[l] p[esa]r et que ffezerã en el grã perda. [+]
1370 CT 1/ 517 Et nõ auj́ã de ssy cõssello, nẽ sabíã quen fezesen seu prínçipe, nẽ seu coldel. [+]
1370 CT 1/ 517 Por ende teño por rrazõ et por dereyto, se a uós prouuer, que o alçemos por prínçipe, ca ben me semella que nõ á entre nós quen mays ualla, nẽ [en] quen se acorden todos, nẽ en quen mais poucos desacordem. [+]
1370 CT 1/ 518 Desý ajuntárõse todos, et alý se cõmeçou hũ torneo et hũ acapelamento tã cruu et tã sen piadade que esto sería hũa grã marauilla de contar, ca nũca fuj õme ẽno mũdo quen uisse tal rresoar de maças et d ' espadas perlos elmos et perlos escudos. [+]
1370 CT 1/ 519 Et aquela noyte durou moy pouco a aqueles que cobijçauã que fose longa, ca a muytos prazía da folgança, eýnda que fose dũ mes enteyro, mays a folgãça fuj muy pequena, ca nõ fuy senõ ata outro día. [+]
1370 CT 1/ 520 Et o rretenir das espadas era tã grand que o poderíã oýr moy bẽ ẽna uila as dõnas et as donzelas, ca elas estauã ẽnas torres chorando moyto, porque auíã grã pauor; et estauã en grã dulta, ca seu dãno grand et pequeno lles creçía de cada día, ca perdíã os fillos et os yrmãos et os parentes. [+]
1370 CT 1/ 529 De mao pleito sse traballará quenquer que sse traballar de uos mays amar, ca uós meesmo uos amades; et quen sse desto trametesse, de mao pleito sse trametería; et en mao día uós gãanastes tã grã prez aquí et perlas outras terras hu andastes, se uós del nõ fazedes uosso prazer et uosso talẽt cal uós quiserdes; que aquel que grãde algo gãaña a grãde afán et a grã lazeyra, en balde o gãañaría se o nõ despendesse a sseu prazer. [+]
1370 CT 1/ 529 Et uós assý fazede: despendede mal o prez que gãañastes, et sabédeo ben abaixar, ca uós nõ sodes ja moço pequeno pera castigar. [+]
1370 CT 1/ 532 Et nõ ha syso nẽ rrecado o que tal rrogo et tal cõssello dá, nẽ quen o toma, ca todo home que syso aia deue senpre gardar sua onrra et seu loor et seu prez et sua ualor et sua franqueza et sua alteza et sua bondade. [+]
1370 CT 1/ 532 Et en este primeyro torneo que cõ elles ouuermos, os cometamos de tal gisa que mays de mill fiquen ẽno cãpo mortos, dos mellores et dos mays ardidos. [+]
1370 CT 1/ 532 Et, señores, ¿quen ha ja ontre elles de quen nós ajamos pauor nẽ rreçeo? [+]
1370 CT 1/ 533 Et de mj̃ uos digo, cõmoquer que me ende teña quen quiser por couardo ou por ardido, que ante quería cõmjgo tẽer Achiles que a mill caualeyros. [+]
1370 CT 1/ 533 Et eu ben creo que faz bõo siso natural aquel que todauj́a toma dos maes o mays pequeno. [+]
1370 CT 1/ 534 Et cõmo a mj̃ semella, aýnda Menelao nõ coñosçe ben os troyãos, ca diz que nõ an ontre ssy esforço nẽ poder desque perderõ a Éytor, nẽ ha entre elles quen moyto ualla en armas. [+]
1370 CT 1/ 535 Et alý ouuo moytos caualos preçados aquel día que andauã sen señores, et nõ achauã quen os quisesse tomar, nẽ quen os prender podesse. [+]
1370 CT 1/ 542 Por aquesto nõ uos quero ajudar, et sabede que o nõ leixo por couardía, nẽ por pauor que aia, mays léixoo porque nũca foy quen uisse tal soberua, nẽ tã grã loucura, nẽ orgullo tã danoso, nẽ outrossý nõ quero quebrãtar os uotos et prometementos que feytos ey. [+]
1370 CT 1/ 548 Mays rrogo a tódoslos dioses por quen eu creo que te garden de enqueigón et de mal, assý cõmo eu ey en elles asperança. [+]
1370 CT 1/ 549 Et, traedor, nẽbreche agora Políçena, et para mentes por quen leixas este afán. [+]
1370 CT 1/ 550 Et o amor che diz que asperes, mays ¿quen asperas? [+]
1370 CT 1/ 552 Et fuj o mal et o desbarato et a mortandade tã grande et tã estraya que ẽno mũdo nõ á quen uoslo contar podese. [+]
1370 CT 1/ 565 Que nũca fuj caualeyro mais guerreyro, nẽ mais forte, nẽ mais ardido, nẽ mais graado, nẽ de mellores maneyras, nẽ que mellor ajudase quen auj́a d ' ajudar. [+]
1370 CT 1/ 567 Mais sobre todos el rrey Príamo fazía tã grã doo que ben diría quen o uise que pouco sería a sua uida, ca el nõ falaua a njhũ, nẽ cataua por cousa que lle disesen, nẽ metía mentes por cousa que oýse. [+]
1370 CT 1/ 567 ¿Et quen fuj nũca quen uise tã catiua madre, nẽ tã mezquina, nẽ tã perdidosa? [+]
1370 CT 1/ 577 Mays nõ lles auía prol, ca nõ fuj tal que os ferise que lles nõ fezese chaga pequena ou grande, porque andauã desarmados, ca ia lles faleçíã os corações et erã cõmo amorteçidos. [+]
1370 CT 1/ 580 Et ẽna çidade ouuerõ grã plazer da morte d ' Achiles; mais os gregos auíã muy grã pesar, et fezerõ tã grã doo que nũca foy quen uise tã grã doo feyto por nihũ caualeyro, ca se tinã por desaconsellados et por desbaratados et confundudos et por astragados et por muy mj̃guados. [+]
1370 CT 1/ 580 Mais ¿quen uos podería contar o doo et a coyta que por el fazíã os seus mermidões? [+]
1370 CT 1/ 584 Amigos et senores, bem en(en)tendede que nõ á oie ẽna hoste grande nẽ pequeno que nõ aia grã pesar porla morte d ' Achiles, ca ferament auemos meoscabado tãto que nõ he marauilla de seer ende desconfortados et tristes. [+]
1370 CT 1/ 586 Et a mj̃ téñame por couardo [quen]quer, que [me] semella [que] el fezo pouco siso en leyxar en casa suas armas. [+]
1370 CT 1/ 586 Et fezo daquela yda tã grã dãno ẽnos gregos, et fézolles golpes tã asinalados, que ben terría quen o uise que era caualeyro ardido et ualent. [+]
1370 CT 1/ 591 Mays ẽno mũdo nõ uiue quen podese contar a rrayua et a coyta et o pesar da rreýna, sua madre, ca torçía as mãos, et amorteçíase moytas uezes, et quiríase leyxar morrer cõ pesar, et o coraçõ se lle quiría partir, et braadaua et daua tã grandes uozes que esto era hũa grã marauilla. [+]
1370 CT 1/ 591 Et quen a uj́a ben podería dizer que ela fazía doo de madre. [+]
1370 CT 1/ 591 Elena fazía tã grã doo que nõ á ome que o contar podese, et quenquer que a uise bem entendería que o seu doo et a sua coyta que pasaua os outros todos, ca ela changía ameúde seu pesar et sua proeza et sua beldade et seu ualer, dizendo así: -Meu señor et meu amigo Paris, pois uos eu pergo, ia, mentre eu uiua, a mĩa uida será en choro et en lágrimas. [+]
1370 CT 1/ 596 Europa he iaquanto mais pequena que África, pero anbas tẽen a meatade, segũdo que eu acho perlo outor, ca estã así partidas per hũ grã mar a que dizẽ Medioterráneo, que se partío do grã mar Açiano, [que] çerqua toda a terra. [+]
1370 CT 1/ 599 Et quen contar quisese as maneyras et as naturas destes mares et en que lugares son, nõ podería estar que nõ deteuese a rrazõ muy longament. [+]
1370 CT 1/ 599 Et quen quisese contar as marauillas que son en estas j́nsoas, por grã marauilla terría quen o oýse, et tomaría ende muy grã sabor. [+]
1370 CT 1/ 600 Et quen uos quiser contar as terras en que estas serras jazẽ, ou [en] quaes lugares, ou quaes rríos saẽ delas, ou en quaes mares entram, et as cousas estrayas que y ameúde soýam ueer, por grãd marauilla o terría, et muyto aduro o poderiades creer. [+]
1370 CT 1/ 601 A çerqua daquela j́nsoa de Marçena á outra j́nsoa et, por pequena que seia, ha en ela quatro légoas. [+]
1370 CT 1/ 604 Et quen as uise, bẽ podería dizer que nũca uira tãta conpaña tã bẽ guisada, nẽ mellor armada, nẽ que paresçese tã bem, nẽ mais aviuada, nẽ mais hurgullosa. [+]
1370 CT 1/ 605 Et tal caýo que nũca despois djso quen lle dera. [+]
1370 CT 1/ 605 Et matarõ tãtos aquela uez que as heruas iazíã todas tintas do sange, et corríã perlos prados rríos pequenos del. [+]
1370 CT 1/ 605 Et alí se cõmeçou o torneo tã brauo et tã forte que nõ uiue ẽno mũdo quen uoslo contar podese, segũdo conta Dayres. [+]
1370 CT 1/ 611 Agora torna o cõto a falar cõmo Menalau achou a Pririus, et cõmo llo derõ, et quen fuy sua madre et donde fuy [+]
1370 CT 1/ 611 Et quando Menalau fuj a el rrey, cõmo a estoria conta en çima, el rrey Licomedes llo deu moyto aduro, et chorando muy de coraçõ, que o criara muy de pequeno, et amáuao mais que outra cousa. [+]
1370 CT 1/ 613 Et muyto ag(u)ina o dará a entender, ca, cõmoquer que el fose muy pequeno de días, nõno semellaua ẽnos feytos, ante diriades que era caualeyro ẽna mellor ydade que podería ẽno mũdo seer. [+]
1370 CT 1/ 622 Aquí se acabã tódaslas batallas que forõ feytas en Troya, et des aquí contará a trayçóm por que Troya fuj destroída, et quen fezo a trayçón, et as pleitesías que forõ mouudas dũa parte et da outra. [+]
1370 CT 1/ 625 Agora diz o conto que Anchises et Eneas, seu fillo, et Antenor et seu fillo Polidamas ouuerõ entre si cõsello que desen Elena a seu marido Menalau, eýnda que pesase a quen pesase. [+]
1370 CT 1/ 626 Et, demays, señor, bem ueedes que nõ auedes quen ia por uós faça guerra, nẽ defenda uosa terra, ca ia todos os bõos caualleyros mortos som et nõ uos fica ajuda que nada ualla. [+]
1370 CT 1/ 626 Mais ¿quen uos contará os outros prínçipes et duques que y iazíã? [+]
1370 CT 1/ 627 Pois que Antenor ouuo sua rrazõ acabada, leuantouse Anfímacos, hũ fillo del rrey Príamo, o mais pequeno deles. [+]
1370 CT 1/ 630 Mays de dous maes deue ome a escoller o mays pequeno. [+]
1370 CT 1/ 637 Senores, esto he grã marauilla, que ẽno mũdo nõ á õme nẽ moller, nẽ pequeno nẽ grand, que nos por elo nõ queira mal et nos nõ teña por loucos. [+]
1370 CT 1/ 637 Et ¿quen coydades que posa sofrer tal dãno et tal coyta? [+]
1370 CT 1/ 637 Quen te en outro tẽpo uise et quen [te] agora uee nõ te coñosçería, nẽ coydaría que eras esa, ca tódoslos que en ti morã son tristes et desmayados et sofrem coyta fera et estraya. [+]
1370 CT 1/ 637 Et quenquer que esto ueia, pode entender que os dioses de nós nõ am merçee nẽ piadade, mays ueerá que nos som sanudos et nos desanparã. [+]
1370 CT 1/ 637 Nõ ueio y outra cousa senõ todo mal, que quen os dioses guardã aquel he guardado, et quen eles estoruã nõ ay quen o posa guardar, et cõ quen eles tẽen ese sal a çima, et a quen eles leyxã ese he deleyxado. [+]
1370 CT 1/ 637 Et por ende, señor, porlos dioses, leixa[de] esta guerra et cata[de] tal c[a]m[iñ]o por que este pleito aia fim et que os nosos herdeyros, que naçudos son et os que am de uĩjnr, nõ fiquen desherdados, ca muyto uos deuiades desto a doer. [+]
1370 CT 1/ 640 Quando eras mãsa, logo te tornas esquiua; et quando eras alta, log[o] te tornas bayxa; et quando eras grande, logo te tornas pequena; et quando eras chãa, log[o] tornas áspera; et quando eras sãa, log[o] te tornas doente; et quando es lumiosa, logo te tornas escura; et es humildosa et tornas braua, et es fremosa et tornas fea, et es alegre et tornas triste. [+]
1370 CT 1/ 657 Et quen contar quisese as naues quantas erã, acharía conpridament que erã tres mil uelas leuantadas sóbrelos mastos, cada hũa a sinaes daqueles senores cuias erã. [+]
1370 CT 1/ 658 Et sabede que nõ auíã piadade nẽ deuedauã cousa que ẽno mũdo fose, mais tódoslos matauã, omes et molleres, grandes et pequenos, que nõ perdoauã a nihũ. [+]
1370 CT 1/ 658 Et ẽnos sobrados et ẽnas cámaras preçadas iazíã tãtas burzesas et tantas donas et tãtas donzelas mortas que mazela sería pera senpre a quen as uise. [+]
1370 CT 1/ 658 ¡Ay, Deus! ¿quen uj́o nũca traiçõ tã grande, nẽ dãno, nẽ tã mao feyto? [+]
1370 CT 1/ 658 Et tomauã os moços pequenos dos braços de suas madres et batíanos aas paredes. [+]
1370 CT 1/ 667 ¿Vistes que brauura, (de) tãtos boos rreys et tã sesudos et tã rricos et tã poderosos son aquí ajuntados pera matar hũa cousa tã pequena et tã catiua et tã desanparada, que nũca, (que) desque naçeu, mereçeu morte, nẽ cousa por que mal deuese a rreçeber? [+]
1370 CT 1/ 667 Et bẽ uos deuía a auondar que ia matastes a meu padre et quantos yrmãos eu auía et parentes et amigos, pequenos et grandes, et barões et molleres, que me nõ leyxastes ende hũ. [+]
1370 CT 1/ 670 Mays porque el era morto, cresçeu entre eles a contenda grande de quen o auería. [+]
1370 CT 1/ 671 Et dizede, ¿quen mouj́o a pleytesía do Paladyón, senõ eu? [+]
1370 CT 1/ 672 Et nõ oyue eu delo mayor parte que o mais pequeno que ẽna hoste auía. [+]
1370 CT 1/ 672 Et malandant seia a quen esto semella bem, nẽ apustura, nẽ a quen ende praz. [+]
1370 CT 1/ 672 Et desde moço pequeno fuj leal et uerdadeyro et ia mays nũca soube fazer nẽ treyçõ nẽ engãno. [+]
1370 CT 1/ 672 Dizédeme, dom Ulixas, ¿quen fuj aquel que defendío as naues, quando Éutor lles poso o fogo, et outra uez quando as açendeu Troilo? [+]
1370 CT 1/ 679 Et nõ conta cõmo nẽ por quen, pero diz que, en outro día de manãa, o acharõ iazendo morto en sua cama, cõmoquer que primeyrament fuj afogado et despois todo corto. [+]
1370 CT 1/ 680 Et quen me a mj̃ pregũtase que fezera do Paladiõ, eu lle diría que o leyxara a Diomedes, seu amigo, que cõ el auía juramento et amor muy grand, ca el bẽ sabía que llo nõ tomaríã per força. [+]
1370 CT 1/ 684 Ayas Talamõ auía dous fillos pequenos, que ouuera de duas fillas de rreys, fremosas et honrradas et de grã guisa. [+]
1370 CT 1/ 692 Et dísolles que por mal dalgũ fora pensada esta trayçóm et que algũ o conpraría muy carament, se el podese saber quen fora o que a uoluera. [+]
1370 CT 1/ 701 Conta a estoria que este rrey Agamenõ auía hũ fillo de Climestra, sua moller, mays era eýnda moço pequeno. [+]
1370 CT 1/ 703 Et ouuerõ entre si cõsello et touerõ por bẽ todos que se juntasẽ de cõsũu et que fosen fazer guerra, a mayor que podesem, a seus rreynos et a aqueles que os nõ quiríã rreçeber, en maneyra que ẽnas terras nõ ficase õme nẽ moller, nẽ pequeno nẽ grande, nẽ uello nẽ mãçebo, que todos nõ fosen astragados et metudos aa espada. [+]
1370 CT 1/ 703 Por ende todos de cõsũu uaamos contra eles, et façamos todos de guisa que eles seiã os deserdados et nõ fiquen ujuos, mays todos seiã mortos. [+]
1370 CT 1/ 709 Aquí cõta Dites que tódaslas gentes da terra se ajuntarõ por ueer a Elena, aquela por que todo o mundo fuy confundudo et perdidoso, et por que tãtos rreys et tãtos altos omes forõ mortos, et per quen naçeu a grã guerra, por que tãtas rricas terras forõ destruídas et tornadas pobres, et per que tãtas donas forõ ueúuas et dooridas et tãtas donzelas desanparadas, et per que tãtos fillos ficarõ órfõos et tãtas madres sen fillos, et per quen Greçia et outros muytos rreynos ficarõ mĩguados de muytos bõos caualeyros, et per quen Troya fuy destruýda et quebrantada et queimada. [+]
1370 CT 1/ 710 Et quen uos contar quisese quantas et quaes rrazões y forõ ditas, muyto uos semellaría longa rrazõ. [+]
1370 CT 1/ 711 Et quen uos agora contase cõmo et por qual arte escapou, bẽ diredes que fora grã marauilla. [+]
1370 CT 1/ 711 Et contáualle(s) cõmo aportara en Minerua, et nõ achara y õme que lle fezese noio nẽ pesar, mais que logo se ende partira, et que se fora per a par da rribeyra, et que tãto andara per ese mar ata que chegara a Letífegus, et outrosý que nõ achara y quen lle disese nẽ fezese cõ que lle pesase. [+]
1370 CT 1/ 714 Et, sen falla, nũca fuy quen oýse falar de duas donas que mays soubesem ca estas, ca elas nõ auíã maridos nẽ senores; mays quando algũus rreys ou prínçipes aportauã en estas j́nsoas, elas per seus encantamentos lles fazíã sofrer tãtas coytas que ante quiríã a morte ca uiuer en tal afám, et encantáuãnos asý que ficauã namorados delas, que nõ sabíã parte de sy, et quanto ẽno mundo á, se todo fose seu, todo o daríã de grado, que nõ ficase en eles nada. [+]
1370 CT 1/ 724 Et quen me a mj̃ pregũtase que lugar era este, eu lle diría que perlo n[o]me o pode entender, ca Sepeliador quer dizer "sepultura". [+]
1370 CT 1/ 724 Et achou hũa coua rredonda et muyto alta, et era toda çercada d ' esp(r)inos en derredor, et aa entrada era moy pequena. [+]
1370 CT 1/ 726 Des oiemays se pode yr o çeruo en paz, ca nõ ueio quen despús del uaa. [+]
1370 CT 1/ 737 Quando a asý uj, fiquei muyto espantado, et marauilleyme moyto donde ue[e]ra as[ý] a sobreuent(ur)a en tã pequena sazõ. [+]
1370 CT 1/ 739 Et desque ouue entendemento, preguntou a sua madre et rrogoulle que lle disese quen fora seu padre et se era rrey ou duc ou conde, ou se era noble ou uil, ou se era morto ou uiuo. [+]
1370 CT 1/ 745 Et quen quiser saber quanto tenpo á que este destruymento fuy, cóntelle a era asý cõmo diso Orosio a Sant Angustino, ca el escriuj́o que forõ quatro mill et quatroçentos et oyteenta et quatro ãnos da criaçõ do mũdo, ata que Rroma fuj feyta. [+]
1370 CT 1/ 745 Et outros m[o]y[to]s prínçipes morrerõ, de hũa parte et da outra, que aquí nõ som contados, nẽ quen os matou. [+]
1375 QP 26/ 116 E aynda dizemos que (qando) alguo home envia a seu mensajeyro dizendolle asi vay a tal ome e dille que se me quiser vender tal cousa....... que lle darey (tanto) preço por ela. se aquel a quen envia dizer outorga (a cousa e venda) por aquel preço que el envia dizer val a venda. pero lle non ouuese dado carta de pesoaría ao mensajeyro por que fezese a conpra. [+]
1375 QP 26/ 116 Hua cousa vendendo huu home duas vegadas a dous homes e en tenpos departidos. se aquel a quen a vende primeiramente passa a teença da cousa e paga o preço esse a (deue) auer e non outro. pero tiudo he o vendedor de retornar.o preço a aquel que a vendeu. (despois) se a avia Reçebuda con todos los danos e menoscabos que lle veeron por rrazon de tal venda. por que a fezo enganosamente. outrosi dizemos que se o postrimeiro conprador pasa a teença ( da cousa primeiramente) a pagase o preço que el adeue a auer e non o primeiro. [+]
1375 QP 26/ 116 Canbeando..............home algua cousa.............besta ...............tachas e as maldades que son en aquela cousa que canbea a aquel con quen faz o canbeo. e se (encobrir) a sabendas pode desfazer o canbeo por esta Razon ata aquel prazo e en aquela (meesma) maneira que disemos de suso das cousas que fosen asi vendudas. outrosi dizemos que se pode desfazer o canbeo por todas aquelas Razoes que disemos enno t.o ante deste...... [+]
1380 CPc 26/ 109 Porque razones pueden (los padres ser constreñidos) que saquen de su poder a sus.fijos. [+]
1380 CPc 26/ 109 Ca si recibiese voontade tanben de huu como de outro sen juizo e sen nehua premia que seer possa. pero esto se ha de fazer conçelleyramente que quer tanto dizer (h)en este lugar como ante o juiz ante quen se deue acordar as voontades danbas las partes tanben do padre como do fillo. e ha mester o padre que mande fazer carta como saca o fillo de seu poder (e que sse) posa prouar a mançipaçon e non venna en dubda LEE XVIII porque rrazoes poden (costrenger aos padres) que saquen de seu poder a seus fillos Achamos quatro rrazoes porque poden costrenger ao padre que saque de seu poder a seu fillo. como quer que dizemos enas lees ante desta que non (poden) apremear(los) que o (façan.) a primeira he quando (o) padre castiga a seu fillo moy cruelmente sen aquela piedade que lle deue auer segundo natura. ca o castigamento deue seer con mesura e con piedade. a segunda he se o padre fezese tan grande maldade que dese carreira a suas fillas de seer maas molleres de seus corpos apremeandolas que fezesen ...........a III he sse huu ome man ..........en seu testamento algua cousa..... condiçon que emançipasse por ende......fillos. ca sse (lo) quel fuesse mandado desta guisa, tenudo es de los emancipar; e si non quisiere, puedenlo apremiar que (lo) faga. [+]
1380 CPc 26/ 109 E ataes y ha que en lugar de seruir aqueles de queno rreçeben e de llo gradeçer erran (a)maamente quontra eles fazendolles moytos desseruiços de parauoa e de feito. [+]
1390 MS [I, 1]/ 12 Da boca dos moços et dos que mamã rreçeberas loor, et gloria de loor rreçebeu este santo omẽ da boca deles ca logo todo los moços pequenos d ' aquel lugar forõ en preçison chamãdo: [+]
1390 MS [I, 1]/ 12 Roguemos a Deus et ao apostolo Santiago que el por la sua santa oraçõ et por los santos mereçemẽtos et a boa vida d ' este santo Oudon, queira acorrer ao que este liuro mãdou scripuir ẽnos seus perigoos da alma et do corpo et lle de soude do corpo et vida perdurauell da alma en Parayso et perdoaçõ dos seus pecados quando d ' este mũdo seyr, et en este mũdo o liure dos tormentos et tribulações et infirmidades de seu corpo, et de todo los outros fies cristiaãos quen este liuro leer ou oyr leer, et que o apostolo Santiago et o corpo [de] santo Oudon o cõpran asi et o peçã en grraça et merçee ao Señor Jhesucristo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Et avia [y] tal custume que se a tẽpestade alo lançase algũu navio, que os homes et quanto troubesen fosen en poder do señor d ' y; et por ende foy o mãdadeiro presentado ante Vaspasiano, et Vaspasiano pregũtoulle quen era ou para onde ya, et el rrespondeu ante el et disolle que era de Iherusalem et ya [a] Rroma. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Vespasiano de pequeno avia hũa infirmidade ẽnos narizes de vespas que lle ende sayam, et nõ podia dela seer saão, et por eso era chamado Vespasiano. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Quen he ese de que tu tã grãdes cousas dizes? [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Et Tito com̃o o diso asi o acabou; et segundo diz Josep forõ ali vendudos noueẽta et sete mĩll judeus, et onze vezes çen mĩll forõ mortos por armas et por fame, et quando Tito emtrou em Iherusalem achou y hũu muro moyto antigo et mãdoo furar et achou dentro hũ ome cão moy fremoso et paresçia onrrado, et pregũtoulle quen era, et el diso que era Josep da çidade de Abaramatia, que era en terra de Judea, et que o ençarrarã et tapearã ali os judeus porque soterrara o corpo de Ihesucristo, et diso mais, que des aquel tenpo ata entõ fora gouernado ali por la grraça de Deus et cõfortado do lume do Spiritu Santo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 59 Hṽu home boo de boa vida et de boo linageẽ, que avia nome Pero Afonso, foy criado et ensinado ẽna lee de Nostro Señor ẽna igleia de Santa Maria de Caruoeyro, que esta cabo de hũu rrio que chamã Neua, que era en aquel tenpo moy pequena. [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Quen es tu? [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Et as cidades et vilas que y cõquereu son estas: primeiramente Viseu, Lamego, Duum̃a, Coynbra, Lugo, Orense, Padron, Tui, Mondanedo et Bragãa arçibispado, a çidade de Santa Maria de Gimaraes, Conpostela, que era entõ vila pequena, Alcala, Agoadalfayar, Salamãqua Vzeda, Ulmedo, Saluaris, Mandira, Manqueda, Santa Eulalia, Talaueira que [he] lugar de moytas froytas, Medinac[e]lim que esta en moyto alto lugar, Verlãga, Osma, Seguença et Sogouea que he grãde vila, Galamãta, Sepuluega, Toledo, Calatraua, Badallouço, Turigillo, Aguadiana, et Neina, Altamora, Palença, Luçerna Ventosa que chamã Carçese que he en Valuerde, Capara, Astorga, Ovedo, Leõ, Carreõ, Burgus, Nagera, Calafora, Viana que chamã Arquos, A Estella, Calataude, Os Miragres, Todela, Saragoça, Panpelona, Bayona, Jaca, Osca, et soya y aver noveẽta torres, Taraçona, Barbastra, Rroças, Vrgel, Eluas, Gironda, Barçalona, Tarragona, Lerida, Tortosa que he hũu castelo moy forte Rrodergali, que he forte castelo, Carbona, castelo forte, outrosi Durelic, Ascalona, Algaleçi et a çidade de Deydana, Ispalida, Vbeda, Beeça, Petrosa en que fazẽ moy boa prata, Valença, Denija, Xatiua, Granada, Seuilla, Cordoua, Auela, Açintiãna en que Sam Torcado jaz, cõfesor de Ihesucristo et diçipolo de Santiago; et ali hu el jaz esta hũa oliueira, et por la grraça do Spiritu Santo, por lo seu dia que he ydus maii , que som quinze dias d ' este mes, froleçe aquel dia et madureçe o froyto dela, a çidade de Bersotom en que ha caualeiros moy fortes que chamã en lingoajeẽ alaraues; [+]
1390 MS [I, 1]/ 83 EN COM̃O CALRROS ENRREQUENTOU A [I]GLEIA DE SANTIAGO D ' ouro que lle derõ os prinçipes, enrrequentou a igleia de Santiago, et morou y trres ãnos, et meteu y bispo et coengos segũdo rregla de Sant Esidro, et poso y sinos et liuros et vestimẽtas et toda las outras cousas que perteesçen aa igleia. [+]
1390 MS [I, 1]/ 96 Et Calrros foise apos el et mãdoulle dizer que lle dese aquela çidade, et Aigolando nõ lla quis dar, et envioulle dizer que lle daria batalla en tal pleito que quen vençese a batalla fose sua a çidade, el Calrros outorgoullo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et Ferragudo quando o vio sayo a el et demãdou se auia quen lidase hũu por hũu, et Calrros enviou a el Ougel, et o gigante, quando o vio soo ẽno cãpo foy para el moy mãso et lançou en el a mão destra et tomoo cõ todas suas armas, et leuoo asi com̃o ovella para hũu castelo veẽdo todos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Quen he ese Cristo por que tu crees?. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et Deus de moy pequena aruore faz moy grãde et moyto alta, et do graão de triigo que jaz sequo et podre so a terra faz enuerdeçer et creçer et dar froyto, ese tornara todos homẽs, en sua carme meesme, et ẽno seu espiritu, viuos ao dia do . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . que tangiã moy fortemente. [+]
1390 MS [I, 1]/ 133 Et avia ẽno rrostro hũu palmo et meo en longo et ẽna barua hũu palmo, et ẽno nariz hũu meo palmo, et ẽna testa hũu palmo et pouquo mais; et os ollos semellauã de leõ et esplandeçi[ã] com̃o a pedra carbũcula; et avia hũu meo palmo ẽnas sobrẽçellas et era sanudo, et quen quer que el cataua avia del medo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 133 Mays os grãdes feictos que el fazia seeriã maos de contar a quantos se pagariã de oyr em com̃o el morou en Toledo et com̃o el matou na lide rrey Breymante por amor de rrey Galafre de Toledo cujo emigo el era; et com̃o cõquereu moytas terras et moytas prouĩçias por suas armas et as meteu aa creẽça de Deus; et en com̃o fez moytas abbadias et moytas igleias por lo mũdo; et en com̃o as enrrequentou et en com̃o tirou moytos corpos de santos que jaziã soterrados en terra et os meteu en moymẽtos d ' ouro et de prata; et en com̃o foy enperador de Rroma; et en com̃o foy ao Sepulcro de Iherusalem, et en com̃o trouxe o leño da cruz de Ihesucristo et o partio per moytas igleias; et ante cansaria a mão et a pẽna dos grãdes feictos del a quen os todos quisese escripuir, pero que vos diremos desque liurou a Espana dos poderes dos mouros en com̃o se tornou para França, et en com̃o lle matarõ Rrulã et os outros caualeiros ẽna lide de Rroçauales. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et en ty as scripto o grã nome de Deus, alpha et O; teu moy boo agume he çercado da uertude de Deus, quen vsar[a] d ' aqui endeante da tua fortoleza, ou quen te avera, ou quen te terra? [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Quen te teuer nũca seera vençido nẽ seera espantado d ' outra cousa cõtraria, ca senpre seera cõplido da ajuda et grraça de Deus. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et entõ foyse asi o pagão cõfundudo cõ sua cõpana, et nũca foy despois quen ousase viinr conquirir a terra de Santiago. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et sabede que quen quer viinr para destroyrla, que seera cõdenado en aquel outro mũdo; segundo que sempre todos aqueles que a gardarõ do poder dos mouros aver[ã] galardon do Rrey Çelestial. [+]
1390 MS [I, 1]/ 159 Et aquela arqua he laurada de hũa marauillosa obra nẽ he moyto grãde nẽ moyto pequena, et a nĩhũa maneira nũca d ' ali pode seer mudada segundo ençima da testemoyo sam Thedomiro que foy bispo d ' y, que o achou ali grã peça ha segundo avedes oydo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 159 Sobr ' este sepulcro que vos dizemos, esta hũu altar pequeno que os seus diçipolos y fezerõ, segundo que dizẽ. [+]
1390 MS [I, 1]/ 159 Et s[o] este altar meesme, cõtra a parte destra, esta hũu altar pequeno feicto en tres cadras, et he çar[r]ado detras et de deante aberto, asi que se tirarẽ a taboa da prata que esta ante o altar vello, poderlo an moy bẽ veer. [+]
1390 MS [I, 1]/ 170 Et quen quer que os bẽ rreçeber et lles der boo galardom et boo alberge, nõ avera por ospede solamente o rromeu, mais avera Santiago et Nostro Señor Ihesucristo onde diso ẽno Auãgeo: "quen vos rreçeber mĩ reçebe". [+]
1390 MS [I, 1]/ 176 Et por este miragre nos demostra que quen quer que a Nostro Señor promete a cousa, que lla deue a acabar cõ boo coraçõ et cõ alegria, et avera ende boo galardom. [+]
1390 MS [I, 1]/ 188 Meus fillos nõ ajades medo ca aqui soo eu vosco quen vos chamastes, avede fiuza en Ihesucristo et averedes soude en [este] mũdo et ẽno outro. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Et esto lle faziã eles densuũ deboamente, et o demo que ouve enveja do que eles faziã, da esmolda et do ben que eles faziã, apareçeu en puridade en forma de ome boo et onesto a aquel mãçebo que fezera o pecado, et disolle: -¿Sabes quen eu soo?. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Et pois que foy manãa leuãtouse o señor da casa et achou o rromeu morto, et nõ souberõ de çerto a quen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dias dizẽdo et mostrãdo aquel miragre tã fremoso que Deus fezera en el por lo rrogo de Santiago. [+]
1390 MS [I, 1]/ 208 Et d ' ali endeante aquel home preegou que quen quisese demãdar merçee a Santiago, que lle chamase caualeiro, ca el era aquel que ajudaua et lidaua por aqueles que tinã uerdade. [+]
1390 MS [I, 1]/ 213 Et o home boo pregũtoulle quen era, et el rrespondeu: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 222 Que faremos nos pois que uos avedes tal pauor de tal cousa a uosa morte? a quen creeremos que esta aberto o rreino dos çeos? [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Toma tuas manos et tua palma et vayte por la çidade et di a todos los judeus que som çegos nos corações, et quen creer que Ihesucristo he fillo de Deus viuo, abrirselle an os ollos et averã o bẽ de Deus et a sua vertude. [+]
1409 TA III,4/ 67 Et quen cauallgar o potro subia mansamente en el et non o moua ataa que gise seus panos como conuen, que fillaria ende custume. Et pois ueer tenpo frio deuenno cauallgar et fazerlle trotar porllas margẽes et porllas aradas mansamente pella mañaa et tragerllo a destro rreuolluendoo mais adestro. [+]
1409 TA III,4/ 73 Et por en quen a fremusura do Cauallo quiser conoçer conuen que a guarde altura del, et se os Nenbros Responden comunalmente ao corpo. [+]
1409 TA III,4/ 93 Et Depois fillem dous homes senos paaos rredondos et nedeos et vntenos dazejte caente et ponanllos nedeeamente premendoo da hũa parte et da outra começando na deanteira et yndo premendo o uentre et os jllaes rrigiamente contra a çaga con aquelles paaos et pois que asy esfregaren et trouxeren o uentre saqem as ditas estopas ou panos do cuu do Cauallo et caualgen en el et lleuenno en pequeno paso contra llugares montossos et de reita andando porllos ditos llugares ataa que esterqe ou llançe fora a dita decauçon que lle dentro meteron ou que faça huun ou o all. [+]
1409 TA III,4/ 113 Et se se dana a llengooa dos dentes ou do freeo que trespase a llengooa aqem ou allem da meatade, talen todavya a outra parte da llengoa quando trespasa a llengooa semella que se non pode curar de que o Cauallo peora pouco se perde algũa parte da llengoa, se o danamento for trespasado et pequeno ou ao llongo da lengoa fagen a taladura, segun o danamento, pequena ou grande. [+]
1460 CI 1/ 101 Et, porla graça de Deus, entrou eña espesiduẽ do monte et achou huã casulla pequena de arcos de marmores et dentro huã tunba de moymento moy bóó. [+]
1460 CI 1/ 106 Et porlo pecado que contra el fezerõ, vieron çen nabes armadas de normanos a Galiza, et guerrearõ por tres años et destroyron a terra por aquel pecado que fezerõ contra o santo obispo Atheulfo; en tal gujsa que matauã et captiuauã homes, et molleres et os moços pequenos. [+]
1460 CI 1/ 128 Et de comõ tornou et fezo ordenar o altar de Santiago que era muy pequeno, et moy diforme et mal ordenado, so qual criã et tijnã os fiees christaoos seer o santo sepulcro do apostollo Santiago. [+]




RILG - Recursos Integrados da Lingua Galega
Seminario de Lingüística Informática / Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2018
Deseño e programación web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL