1295 |
TC 1/ 5 |
Et foy logo muy apoderado et muy sanudo, et entroules pella terra, et foy logo yndo per ela ata que chegou a Nauarra, que era entõçe de mouros, queymãdo villas et castellos et destroyndo quanto achaua, et matãdo enos mouros quanto podia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Et este dom Rramiro era bõo aos bõos et brauo aos maos et desfazia da sa terra os ladrões et queymaua os feytizeyros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Et depoys disto aquelles guerreyros daquellas frotas, desque aquillo ouuerõ feyto, tornarõ de cabo a Sseuilla et chegarõ de cabo Alyazira, et cõbaterõna tres dias, et tomarõna et queymarõna, et leuarõ della grãde auer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Et mãdoule logo y poer fogo a[a] frota et queymoules y LXX naues daquell[a]s dos narmaes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 13 |
Et os que ende poderõ escapar daquela queyma fugirõ cõ algũus dos seus navios, et escaparõ fogindo pelo mar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 22 |
Et sayrõ aa terra et matarõ muytos mouros, et queymarõ toda a terra pela costeyra do mar, et leuarõ das mesquitas muy grãdes algos que y acharõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 30 |
E tomoulles va villa que entõce [auia nume] Loçia, et queymoua et astragoua et matou quantos mourros y achou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 63 |
Et entõçe foy el et entrou a terra de mourros et correulles toda a terra, et queymoulla et astragoulla, et matou muytos mouros et catiuou muytos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 64 |
Et este rrey dõ Garçia, logo en começamento de seu reynado, entrou a terra de mouros et quebrãtou muytas villas et queymouas et deribou muytos castellos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et seendo aynda uiuo seu padre, sacou el sua oste per ssi et entrou en terra de mouros et quebrãtou et queymou muytas cidades en[a] prouẽçia d ' Agoa d ' Elquiuir, et fezo y muy grãdes morteydades en mouros, et correu et astragou as cãpinas de redor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 86 |
Andados tres ãnos do rreynado del rrey dõ Ramiro, sacou sua oste muy grãde et foy entrar pello rreyno de Tolledo; et cer[c]ou Madride et quebrantou os m(o)uros et ro[u]bou toda a villa et queymoua et leuou en muytos mouros catiuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 121 |
Et sobre esto destroyu et queymou quanto achou y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 161 |
Sobre todo aquelo, aquel conde Gonçaluo Sanches foy logo et queymoullj todollos nauios du estauã na rribeyra do mar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Enpos esto, a tempo da morte de Garçia Fernandez, tomou a dona Lãbra, moller daquel Rroy Valasquez et feze(o)a queymar; ca en tempo do conde Garçia Fernandez nõno quiso fazer, porque era muyto sua parenta do conde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 217 |
Et, quando chegou aa marisma, astragou a çidade et a jgleia de Sanctiago apostolo et queymoa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 228 |
Et hũu dia caualgou Mahomad fora da vila cõ sua caualaria et forõ este Ysem Arrasit et os outros mouros de Cordoua que tĩjnã cõ el [ao] al[c]aç[er], et matarõ muytos dos outros traydores que forã cõ Mahomad en aquel feycto de prender a Ysem, seu rrey, et queymarõ y peça das portas d ' Almançor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 229 |
Et, yndo arriba, tomarõ Curuna et Santo Esteuã, queymãdo et astragãdo a terra et matãdo y muytos cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 232 |
Et correullj a terra et astragoulla, et leuou ende muy grandes preas, et o al que ficaua queymoullo todo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 239 |
Et en todo [esto] os berberis que [es]ca[pa]rõ [da batalla] andauã pela terra, da hũa parte et da outra, destruỹdo et queymando as villas et as çibdades que y auia, assy que muytas dellas aujã ia destroydas et hermas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 241 |
Et os barbaris, pero que nõ ousarõ vijr aa batalla cõ el rrey et fugirõ, por todo esso nõ leixarõ de fazer pela terra per u yã quanto mal podiã, queymãdo et astragãdo quanto achauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 244 |
Et elles entõ correrõ o Eyxaraf, queymãdo et astragãdo quanto achauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 329 |
Et desy foyse sobre Aguas d ' Alfaiar et de[s]troyuo et queymou todo quanto y achou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 331 |
Et el rrey moueo estõçe (et moueo) cõ sua grãde oste pelo Algarb, queymãdo et rroubando et astragando quanto achaua ata Seuilla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
Mays o Çide meteu mão a queymar et astragar et rroubar quanto achaua de todos aquelles que lle nõ queriã vender, et aos que lla tragiã nõ lles fazi[a] mal nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 410 |
Et correrõlle a terra et queymarõ moytas villas et aldeas et destroyrõ castellos et roubarõ quanto acharõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 410 |
Et queymou a terra et correu et astragou quanto achou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 411 |
Et el rrey de Granada et os rricos omes nõ derõ nada por ello, et entrarom pella terra del rey de Seuilla et chegarõ bem ata Cabra, queymando et astragando quanto achauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 412 |
Et o Çide foy apos elles ata Atẽça et chegou ata Agoa d ' Alfaiar, queymando et ast[r]agando quanto achaua bem ata çerca Toledo, asy que nõ ficou nẽhũa cousa que nõ fosse a mal et catyuo[u muyt]os mouros, de guisa que forõ os mouros bem seys mĩll [ontre] barões et molleres dos enpos que fora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 458 |
Et o liuro del ofiçio frãçes queixauasse cõno fogo, por que sse queria chegar a elle polo queymar, et deu hũu grã salto fora, per çima das chamas do fogo, veendoo todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 461 |
Et por ende queremos que o sabades: o caualeyro foy natural de Matãça, que e çerca de rio Pisorga, a par da vila de Torqueymada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 482 |
Et mandou chegar as peças et mandou fazer muy grã fogo et mãdou trager os mouros mays onrrados que ali prenderã et fezoos queymar en aquel fogo conas peças daquel mouro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 676 |
Et quebrantou toda a terra, queymando et matando et astragando et roubando et fazendo gran dãno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 684 |
Et el rey d ' Aragõ, desque ouue uençudo o cãpo, passou o rio de Doyro et vẽo contra Cãpos; et enderençou para Leõ, queymando et astragando et roubando quanto achaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 684 |
Et el rey tornouse para Castela, queymando et astragando quanto achaua; pero muy perdidoso da sua gente, ca auja perdudos os mays et os mellores caualeyros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 699 |
Et, desque ouue cõquerida Beeça, moueu per(a) terra de mouros adeante, queymando et astragando et roubando quanto achaua, ata que chegou a Almaria et çercoa; et, teendoa çercada, chegoullj en ajuda seu sogro, o conde dõ Ram[o]ndo de Barçelona et os geno[e]ses. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 749 |
Desi chegou el rrey d ' Arangõ et, en guisa os quebrantou, que bem entenderõ que rrey era; et, per hu elle pasaua, semellaua fogo, que queymaua elles et a terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 752 |
Et en aquelles dous dias que y folgarõ os mays dos cristãos nõ queriam queymar senõ astas de lanças et de seetas, das que os mouros tragiam, o que om̃e nõ pod[er]ia creer, pero fosse uerdade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 754 |
Desy forõsse para Beeça et acharõna herma, que nõ estaua y nẽhũu, senõ ia quantos mouros doentes que acharõ ẽna mesquita, et queymaronos todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 771 |
Et, quando o soube, el rrey n[õ] sse quiso parar et foysse para Torqueymada et astragou(ll)a toda; et pasou o rrio d ' Arlança el foyse para Cordomar et a Tar de Morãt et queymou todas esas villas, que erã de dom Garçia Fernandez de Vilamayor, per(a) hu o leuaua o conde dõ Aluaro, et esso meesmo fazia ao dos omes boos que erã do bando del rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 771 |
Et el rrey, quando o soube, tornouse para Moño et queymou Vilaldamyro et Vascones et Vilaquira. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 775 |
Et el rrey et a rreyna tornar[õ]sse para Torqueymada albergar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 780 |
Et poserõ fogo a hũa torre et morrerõ y muytos mouros queymados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 784 |
Et ao terçeyro dia cõbaterõ a vila et furarõ os muros et queymarõ as portas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 798 |
Et forõ contra Cordoua, queymando et destroyndo et acollendo ontre si quanto acalçar podiã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
Et dizẽ que, en quanto y esteuerõ, que nõ queymarõ senõ astas de lanças britadas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 856 |
Capitolo do artifiçio que os mouros fezerõ por queymar as naues dos cristãos et de com̃o foron os mouros uençudos per mar et per terra |
[+] |
1295 |
TC 1/ 856 |
Et mouerõ asi muy denodados para as naues dos cristãos porlas queymar, et comecarõ a deytar seu fogo et de os conbater muy rigiamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 865 |
Outra uez acaesceu que don Enrique et o meestre de Calatraua et dõ Lourenço Suares et o prior do Espital forõ de n[oy]t[e] quebrãtar o arraual de Benaliofar que dizẽ; et entrarõno et fezerõ y muy gran dano, et queymaron hũa peça del, et sacarõ ende muyto gãado et bestas et roupa et outras cousas muytas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 865 |
Outrosy acaesçio outra uez que esses meesmos sobredictos -dõ Enrique et os meestres de Calatraua et de Alcantara et dõ Lourenço Suares et o priordo Espital - forõ outra noyte conbater o arraualde de Maçarena, et entrarõno et matarõ et ferirõ muytos mouros et prenderõ delles, et sacarõ ende bestas et gãado et roupa et muy grande algo, de guisa que ficou muy quebrantado et destroydo de quanto aujã, et queymarõ delle gran peça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 900 |
En este tempo ssayo chama do mar, sabbado primeyro dia de juyo, et açendeo muytas villas et queymou os homes et as bestas et as anjmallas, et ẽno mar mesmo arderõ muytas peñas, et de Çamora ardeo o muro et queymou Carrõ et Castroxerez et Pam Coruo et outras muytas villas; et esto ffuy ẽna era de IX çentos lxxxvij ãnos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 17 |
Et que hũa fim avya a seer de agoa que cobriria toda aterra et mataria todas las cousas vjuas senõ moy poucas; et aoutra fim que sééria de fogo que destroyra todaslas cousas et nõ tã solamẽte as vjuas [mãys] ajnda as outras que nõ avjã almas viuas queymãdoas todas et nõ leyxando nj̃ngũa. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 17 |
Et escriueo em cada hũ delles todo aquel saber daquela arte da musica que el achara et sabia: ẽno dos ladrillos por que se viese afim do fogo que queymaria apedra, et perderse ya daly osaber, et nõ queymaria ho dos ladrillos que erã terra et ficaria aly osaber gardado pera os despoys del, et queo achariã y; et se fose afim da agoa que destroyria et derramaria por ventura opilar dos ladrillos, que erã terra, et que ficaria aquel da pedra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 18 |
Et el começou primeyro aentallar os metaes et fazer em elles feguras [enleuadas] et de outra guyssa, et achou esto desta maneyra: seus yrmãos Jabel et Jubal et outros dos seteẽta et quatro de sus yrmãos et suas [cõpañas] andando por los mõtes, Jabel cõ seus gãados et Jubal andando buscando madeyros de que fezese seus estormẽtos de sua musica, achauã as siluas tã espesas, por que omẽs [nj̃gũus] nõ andarã ajnda por y nẽ cortarã y nada, et por la espesedũe do mõte nõ podiam por y andar nẽ passar de hũ lugar pera outro; et ençẽderõ os mõtes et tã grandes forõ os fogos que ardeu toda aerua et desy as aruores [grãdes] todas, et ajnda aterra cõ elles; et tã [grãde] foy acaentura que entrou dentro ajuso que fondeu metaes de venas que aly avia delles, et tanta foy aforça da fondiçõ quese [torçerõ] os metaes, et aly onde quedarõ et se queymarõ tomarõ ensy da parte de juso feguras de madeyros et de pedras et de que quer que su sy [acharom]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 18 |
Et estes de Caym et os outros, que nõ sabiam ajnda nada de rrazõ de metaes, nõ curauã delles et leyxauã[os]; et tanto foy moyto este metal queo soubo Tubal Caym, que obraua delles, et vẽeo aaqueles lugares dos mõtes por onde diziã que esto acõtesçera, et achaua as peças et as taboas dos metaes que jaziam por aly onde se queymarã. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 44 |
Et logo em pos esto labrou hũ altar, et alçóó aly aaonrra de Deus logo açerqua da arca; et tomou de aquelas anymalias limpas que touera, et fezo delas sobre aquel altar sacrifiçio queymado, et offeresçeo a Deus, et [fezolle] esta oraçõ, segundo diz Josefo: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 145 |
Et el rrey vyo mãçebo, moço, aposto et moy bem rrazoado et gardado em suas palauras, et mudouse otalente del do que avia antes pensado de matar ael et asua [cõpaña], et apartouse et [cõsellousse] cõ seus rricos omẽs et cõ seus bispos que [tyña] y, dos ydolos et de sua créénça; et os mays deles oyndo oque disera Abraã, duldarõ [en] consellar ael rrey, pero hũ deles que avya nome Mayzam, cõsellóó queo mandase queymar, senõ quea gente quese tornaria em outra creẽça, et que el perderia orreyno por ello, et que avía moy bõa rrazõ pera ello et era esta; que os caldeos, em rrazõ da creẽça do fogo faziam moy grandes fogueyras et passauã seus fillos [per] ellas cõmo amaneyra de boptismo que agora os [cristiaos] fazẽ; et Tare que moraua ontre elles que nõ avia ajnda pasadas aquelas fogueyras [a aquelas] seus fillos, et quelle las mãdase passar, et el queo nõ faria, et averia el estonçes contra el et contra seus fillos moy bõa rrazõ, et sem bráádos et clamor de torto ante todo opobóó, et deytarlos ẽno fogo et queymarlos y. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 147 |
Et da rrazõ deste fogo de Aram et de Abraã diz mays et doutra fegura mẽestre Godofre ẽna outaua parte do Panteom, et conta que estes fillos de Tare que nõ queriam yr adorar ofogo, nẽ passar por el cõmo faziã os outros de Caldea ajnda quelles mãdauã passar por el; et estonçes que se leuãtarõ contra elles esses de Caldea et queos ençarrarõ em sua casa deles et queos çercarõ arredor et posserõlles fogo, et ofogo desque foy apresso aacasa diz que foy tanto que queymou as casas et os omẽs que dentro eram et perdeuse alla Aram, et morreo aly empero era omẽ bõo, et dereyteyro, et sayo em saluo Abraã. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 183 |
Et Çesar, desto podes tu aver por testigo acolor meesma do pobõo que mora em Etyopia, que som todos negros, et am osangre queymado da grande caentura do sol, que aly faz opoder do seu feruor, et dos bafos do abrego, ou vendaual, quee [ontre] os ventos [omays] caente, donde am os omẽs daly acolor moy negra Et sobre esto tem tu que toda cabeça de rrio, qual quer que seja, que por geada ou neue quese faça, moyta agoa da, moyta agoa dela, que nõ jncha nẽ cresçe senõ desque entra overão, por que estonçes se começã arreter et deslyr as neues et as geadas que opoder do frio tem coalladas; mays o Nylo nõ leuanta tam altas suas agoas nẽ as cresçe ata que nõ nasçe ha estrella Cam, nẽ chega asua agoa ante áás rribeyras ata queo dia seja ygoal da noyte; et esto he ẽno mes de Setẽbre quando o sol entra ẽno signo da Libra; et por estas rrazões que ditas som nõ sabe o Nylo aley das outras agoas nem cresçe em jnverno et quando vay o sol moy alongado estonçes nõ ha asua agoa del ho offiçio queas outras agoas am; et quando vay o çeo destemperado, em medio dos grandes feruores do sol, estonçes sal o Nylo et trage amoyta agoa, et esto he su açytara de medio dia, que arde tanto que queyma; et esto se faz por que ofogo do eyxe do firmamẽto nõ se ençenda, et ençẽda el as terras et as queyme; et acorre desta guysa o Nylo ao mũdo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 183 |
Et quando se ençende aboca do [Leom] et queyma o Carneyro aasua çidade Syem [de] nostro Egyto, estonçes creçe o Nylo contra as bocas do [Leom] et do Cangro, et atempera ofogo deles, et esto he cousa que estam estonçes as gentes pedindo et am omoyto mester. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 185 |
Outros ha y que coydam quea terra rrespira et ha ontresi hũas aberturas grandes feytas cõmo arcos, et som estas cõmo hũas couas que vã longas das hũas partes da terra aas outras, -et dizenlles ẽno noso latim cauernas, et tanto quer dizer cõmo cauas ou couas que som feytas por natura ẽnas entradas da terra -et que por aqui envia a terra seus [rrespiramẽtos] et por aly andam as agoas, et daqui andam os ventos que correm afaçe da terra et o ayre, et as agoas daly saym et alyse acollem et dende se leuãta amyngoãte et acresçente do mar; et que por [hũus] lugares de aquestes taes destas couas que som dentro ẽno corpo da terra, contam os que esto dizem que vay por aly agoa cõ hũ correr que leua calado et mãso et tornase do frio de septentriom et víj́ndo por medio d a terra que sal ao eyxe de medio dia quando o sol passa mays apoderado por la çidade de Merçe, et a terra esta toda queymada do feruor da sua grande caentura, et estonçes o Nylo da aly as suas agoas et as mana sobrela terra, et vay tã grande por atemperar aqueles ardores quese nõ ençẽda a terra, ca ençenderse ya se por esto nõ fosse; et estonçes myngoã orrio Ganges et orrio Pado et se acollem calando, esto he sem todo rroydo, aaquelas couas da poridade do mũdo; et estonçes rreçebe ensy o Nylo em aquelas couas da terra, agoas de todoslos rrios que ẽno [mundo] som, et trageas consigo, et deyta as por hũa fonte, cõmo [quer que] sejam moytos os manadeyros dela. " "Mays despoys nõ as leua por hũ calez, que sete som os lugares por onde corre alongados os huũs dos outros et moy grandes, pero os tres deles mays [son] grandes de moyto queos outros, segundo que conta [Plimo]; et diz que am estes nomẽs seguẽtes: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 197 |
Et quando veẽo anoyte et se fezo grande escuro, paresçeolle hũ grande fogo, asy cõmo de forno ardente, et passou por ontre aquelas carnes que estauã partidas et queymoas todas; |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 208 |
Et as çidades dos seus [termjnos] queymoas todas cõ rrayos de fogo, et sufondou as todas et fezoas lago cõmo disemos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 209 |
Et diz aly Orosio que Segor era pequena mays as outras quatro moy grandes, et de grandes termynos et grandes poblas, et diz Abul Ybeyt ẽno viçessimo quinto capitolo que aviã ao menos çem vezes [mj̃ll] omẽs, et ajnda agora acham y as pedras negras que ficarõ da queyma. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 209 |
Et por esto et por aquelo que avemos contado que elles quiserã fazer aos angeos em casa de Loth, foy Deus cõtra elles moy sanudo, et choueo sobre elles et sobre toda sua terra fogo ardente, et xufre [emçendido] que queymou aquelas quatro çidades cõ seus pobõos, que nõ quedou deles nẽgũ omẽ nẽ moller pequeno nẽ grande, em toda a terra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 209 |
Et por afirmar esto et atestemoyarlo conta sobre ello Cornelio Taçito que nõ moy longe de Arabia os cãpos que y avia moy plantados et poblados de grandes poderes de omẽs, arderõ arrayos que caerõ do çeo, et ençenderõ toda a terra; et diz aly mays Cornel que ficou a terra em sua semellãça de dura et forte cõmo antes era, mays que perdeo avertude et aforça de leuar froyto, et diz adeante que foy o do çeo aquel que queymou aquelas çidades, et que coyda que o bafo et fume daquel fogo que ensuzou et [empoçoou] as agoas et aterra daly, em tal maneyra que lles tolleo aforça que nõ criã nẽgũa cousa. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 209 |
Mays diz ajnda Paulo Orosio em aquel quarto capitolo, que bem paresçe aly forma de terra, mays oquea cata [quea] acha terra queymada de çijsa; et diz mays outrosi: que nasçem ẽna rribeyra daquel lago et por essa terra aderredor maçeyras et outras aruores, et vides, et que leuã maçãas, et peras, et vuas, et tam fermosas que os que passam por aly que sabor tomã pera comer delas, et quando tomã dellas, trauam em ellas, ou as tallam com seus coytelos, diz que de dentro nõ acham senõ [cijnsa] cõ celtellas viuas et [que] deytã hum fumo cõmo se ajnda ardesem. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 209 |
Et por que ante queas destroyse Deus rregauãsse as terras de Sodoma, et daquelas outras çidades da agoa do Jordam, asi cõmo [oparayso] de Deus, et cõmo terra do Egito do rrio Nylo, de cõmo vem aSegor, segundo conta Moysem ẽno trezeno capitolo do Genesis, departe aly Paulo Orosio, esto foy por que os moradores daquelas çidades aviã moy grandes abondamẽtos de todaslas cousas, ho hũ [porla] caentura do sol, quee cõmo natura [de] fogo, et por lo moy bõo rregamento do rrio Jordam, et nõ agradesçiam esto a Deus, nẽ conosçiam quelles Deus dera estes bẽes aly, nẽ que por El os aviam, et errarõ tam de máá maneyra queos matou Deus cõ aquelas duas cousas: ahũa por la caentura do sol quelles criaua aquelas cousas, enviou sobre elles, et sobre a terra, et sobre todaslas suas cousas aqueles rrayos, et aquel fogo do çeo queos queymou todos; et por la agoa que aviã pera rregar queos [enrriquiçesse et despois] queo ouvo queymado et tornado em çíj́nsa et em poluo, diz queas sufondou et fezo sayr agoa dos abismos que todo aquelo cobrio et ajnda oje esta feyto lago, et esta agoa quee tal -diz - que asy cõmo aoutra et acaentura do sol criauã aly todas cousas, que asy estoruarõ despoys aly este fogo et esta agoa quese nõ criem y. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 209 |
Et segundo achamos queo departe mestre Pedro et outros omẽs sabios queo oyram, et ajnda [algũus] queo viram, dizem que nẽgũa cousa do mũdo que viuese, nẽ viua fosse, nẽ peyxe, nẽ ave, nẽ al, nõse cria, nẽse pode aly criar, et esto por duas rrazões: aprimeyra por la terra quee queymada et morta, asegunda por la agoa quee manyna et caẽte, et fede; et dizem quese algũa cousa em ella caer, asy cõmo gaando, ou bestas ou omẽ, que ata que nõ seja morto nõ pode yr ao fondo, nẽ entrar sua agoa, et sobresto conta mẽestre Pedro ẽno capitolo de Sodoma queo emperador Vespasiano que mandaua justiçar [hũus] omẽs, et queos mandou atar de péés et de mãos, et deytar los em aquel lago, et que andauã viuos aadesuso. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 212 |
Et ellas aviã aprendido queo mũ [do] se [avia] acabar por fim de fogo, et pensarom que por ventura aquel fogo que destroyra aquelas çidades fora aquela fim; et que asi cõmo ẽno tẽpo de Noe, Deus, por los pecados dos omẽs, matara todas las cousas viuas cõ odeluvio, senõ aNoe et aquelas outras cousas que forõ ẽna arca cõ el por mãdado de Deus, que por estas se cobrase [despois] olinage dos omẽs, et ellas coydarõ que outrosi por esta fim do fogo queymara Deus todos los outros omẽs do mũdo, et que leyxara aellas et aseu padre cõmo aNoe et asua [cõpaña] por rrecobrar por ellas ho humanal lynage. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 250 |
Et o sol vay moy alto em medio do firmamẽto, et acaentura he moy grande agora, et atodas partes véés aqui montes, et por te nõ queymar nẽ tostar aesta sesta tam grande vayte pera hũa desta soõbras, et terras y asesta, et ampararteas da caentura, et folgaras; et se temes de yr ala soa, cõmo andas por medo de algũas bestas saluages que andam ende y, por ventura, eu yrey cõtigo et defenderte ey, et se eu te acõpanar segura yras, ca eu [sõo] deus, et nõ ajnda qual quer dos deus, mays aquel que teño et manteño cõ [myña] grande mão et meu grande poder os çelestiaes çeptros et señorios, et eu [sõo] oque deyto os [rrayos] do çeo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 264 |
Esta Ysis foy ẽno Egyto dona moy complida em toda bondade; et os do Egyto, que eram moy grandes estreleyros et sabedores das naturas das cousas, adorauã oelamẽto da agoa et as planetas mays que aoutra cousa; et a agoa por rrazõ do Nylo, donde lles [vina] quanto bem aviam; et os caldeos adorauã ofogo por quea em aquela terra mayor poder que outro elamẽto, et onde quer que elles achauã ydolos feytos aonrra doutra cousa queymaua nos et faziam aas gentes adorar os seus. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 264 |
Et os caldeos chegarõ oseu [fogo] ao ydolo do Egito queo queymasse, et caesçeo aquela ymage et rreteu sse aquela çera dos furados et sayo aagoa daquel vaso por [hũus] canyzillos que fezerã em el ascondidos que nõ paresçiam, et desçendeo por la ymage ajuso et matou ofogo dos caldeos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 23 |
Et era aquel fogo feyto tam forte que queymaua as eruas et ardiam. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 23 |
Et diz que asy cõmo soem sonar os grandes fogos, ou cõmo se soem ençender as pedras queymadas quando as deytam en agoa, ajnda que esten frias de ante, en aquela maneyra diz que queymã os peytos de dentro as chamas que tenjã ala ençarradas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 23 |
Et sonauã as gargantas queymadas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 26 |
Et forõ aly queymados moytos çirios, et aduzidos aos sacrifiçios moytos gãados cõ os cornos dourados por mayor onrra. mays cõta o autor que Eson, padre de Jaason, que nõ era prinçipal en aquelas alegrias. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 194 |
Et quantos los viã pensauã que moytos mays erã ca os da primeyra vez que queymarã. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 194 |
Et outra vez se ajuntarõ et queymarõ et suterrarõ de [ambas] las (partes) os mortos que y jaziã, cõmo fezerõ a premeyra vez. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 276 |
Et el ouvo seu cõsello cõ os gregos, et outorgou ll ' as por [triijnta] dias mays sabede que en quanto durou a tregoa que da hũa parte et da outra nũca ouverõ folgança en suterrar et queymar seus mortos, asi gregos cõmo troyanos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 284 |
Et des oy mays averam tẽpo gregos et troyanos para suterrar et queymar os corpos dos mortos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 284 |
Desi poserõ entre seus braços hũ vaso moy formoso et moy claro de hũ rroby en que jazia çijsa de Achilles, ca o queymarom por que o acharõ todo espedaçado em peças. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 341 |
Et da outra parte vyñã do çeo rrayos ençẽdidos, et dauã ẽnas naues et queymauã d ' elas moytas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 342 |
Et perdeu y de aquela vez tri[i]jnta et sete naues, que llas tolleu corisco, que nõ ouvo y tal que nõ fose queymada ou anegada. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 342 |
Et quando virõ que os gregos o queriã queymar ou fazer del peças, fezerõ grande volta et foronse todos armar, et estouerõ todos açerca del, et defenderõno en tal maneyra que nõ foy ende tã ardido que senbrãte fezese de o prender, et se o prouar quiseram toste se poderã mal achar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 342 |
Outrosy moytos quiseram moy de grado que fose por esto queymado et destroydo para sempre, mays enpero que esto cobijçauã nõ ouvo y tal nẽ tan ardido que o prouar ousase. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 347 |
Et os da villa [lançauã] lles dos muros, que erã altos, moytas pedras pedras et moytos cãtos et moytas seetas et defenderõ se o mellor que poderõ mays pero ante de quinze dias forõ tomados [per] força Orestes prendeu entõ todos aqueles que achou feytores et cõselladores et os hũus mãdou queymar, et os outros afogar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 349 |
Et quando lle outrosi cõtarõ a vingãça que por el fora [tomada], todo lle paresçia grã mal et grã desonrra [Aqui] conta Dites que toda a gẽte da terra se ajũtou pera [veer] a Elena, aquela [per] que todo o mũdo foy cõfundido et [perdidoso]; et por que tãtos rreys et tãtos altos [omes] forom [mortos]; et por quen nasçeu a grã gerra por que tãtos rricos [omes] et tãtas rricas terras forõ destroydas et tornadas [pobles]; et por quen tantas donas forõ veuuas et doloridas, [Et donzelas] desanparadas, et tãtos fillos orfõos sem madres, (et) madres sen fillos; et por quen Greçia et outros moytos [rreynos] ficarõ myngoados de moyta bõa caualaria; et [por] quen Troya foy conquista et queymada que uos digo, [tanta] era a gente ajuntada para a veer, que esto era hũa gran [maravilla]. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 239 |
Et se sse nõ garda de mao pleito, sabede que lle queymaremos et a(e)stragaremos a el et a toda sua terra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 246 |
Et obrígome a atãto que, se depoys for mẽtira, que me deytedes en hũ grã fogo et que me queymedes y por falsso mẽtiroso. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 248 |
Et outrossý cõmo cofonderõ et queymarõ toda a terra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 361 |
Et segũdo Dayres cõta, os troyãos tijnã ja uẽçudos os gregos et queríã ja queymar as naos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 361 |
Et elles auj́ã moy bon uagar pera queymalas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 399 |
Et el deytaua da boca hũa escuma que semellaua chama, et o sseu bafo semellaua que queymaua o ayro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 405 |
Et todos jurauã que, per força, os tomaríã et lles queymaríã a uila. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 407 |
Et os rríos corríã ja tintos de sange dos que nõ erã aýnda enterrados nẽ queymados, cõmo era o costume. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Et en este comedio poderemos soterrar et queymar aqueles que jazẽ mortos ẽno cãpo, et a terra ficará liure, et o ayre mao tollersse á, que nos tẽ poçoados et cofondidos, et uerrá outro ayre linpo et fresco et claro, que guaresçerá os que son enfermos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Et as trégoas que demãdamos son por tres ãnos, sse al rrey prouger, por soterrar et queymar os mortos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 410 |
Señores, os gregos uos envíã perdir trégoas ata tres ãnos acabados, por ssoterrar et queymar os mortos, de que rreçebẽ grã dãno, et nós meesmos outrossý, por rrazõ da sua odor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 410 |
Demays he moy grãde, ca assaz auõda tres meses pera soterrar et queymar os mortos et sãar os chagados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 412 |
Cõmo queymarõ et ssoterrarõ os mortos que jazíã ẽno canpo |
[+] |
1370 |
CT 1/ 412 |
Desque as trégoas forõ postas et outorgadas, cõmo uos ey cõtado, tã ben os da çidade cõmo os da oste vẽerõ ao cãpo a queymar et soterrar os mortos que y jazíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 412 |
Et fazíã grãdes fugeyras et queymauã aqueles corpos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 412 |
Et esta queyma durou quinze días, que nũca quedou de día nẽ de noyte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 412 |
Agora leixa o conto a falar de cõmo os mortos forõ queymados por cõtar cõmo os troyãos afortelezauã sua uila |
[+] |
1370 |
CT 1/ 413 |
Et, sse esta sua filla nõ fosse tã bõa donzela et tã sabia cõmo era, ja fora queymada et desnẽbrada por elo mays de mill uezes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 435 |
Et porque os prados jazíã ja cubertos de mortos, en maneyra que nõ podíã sofrer o seu odor, et quántoslos vij́ã ben osmauã que moytos mays erã ja que os da primeyra uez que queymarã, et tãtos erã ja os mortos que ja nõ auj́ã hu sse cõbater, aýnda que quisessen, et porque Éytor era malchagado, el rrey Príamos mãdou pedir trégoas, ca ben entẽdía que lle faría Éytor grã mj̃ga, ca aqueles que ante uẽçíã cõ el, agora seeríã sen el uẽçidos et desbaratados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 435 |
Et outra uez [se] ajuntarõ de ánbalas partes et queymarõ et enterrarõ os que mortos jazíã, cõmo fezeron a outra uez, et noyte nẽ día nõ quedarõ ata que os cãpos forõ desenbargados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 447 |
Et logo de ánbalas partes seýrõ ao cãpo hu fora a batalla pera queymar et soterrar os mortos que y jazíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 532 |
Et por ende nóslos deuemos destroýr et cofonder per força, et deytalos fora da terra, et desherdalos, et achãar as torres et os muros, et queymar et derribar os paaços et as casas, et abaixar a çidade toda, ca assý noslo an prometudo os dioses, et outorgarõ, et nos segurarõ ende ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 534 |
[Et] esto ben pareçe en cõmo nós fogimos, et ençarrárõnos traslos tẽdillões, et cõmo nos queymarõ as naues; desque Éytor naçeu, nũca nos tãto mal fezo, nẽ tãto dãno, nẽ tã grãde, nẽ rreçebemos tã grãde onta de troyãos mẽtre Achiles foy nosco. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 539 |
Et todos outorgarõ que llela nõ dessen por tã longo tenpo, mays que sse cõbatessen cõ elles et lles fezessen a sseu poder auer o peor deste pleito, en gisa que fossen mortos ou presos et as naues queymadas, en maneyra que lles nõ podessen escapar, nẽ tornar a ssuas terras. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 539 |
Et logo en outro día seýrõ ao cãpo a queymar et a ssoterrar seus mortos. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 34 |
Et en outro dia voluerõ alo et apareçeulles ẽnas suas vestiduras cruzes de sangue; et ao terçer dia uoluerõ alo et o terreo deytou de si caentura de fogo que os queymou todos. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 136 |
Et a dos viinte mĩll vẽo primeiramente ferir sobre los cristiãos, et os cristiãos voluerõ a eles et lidarõ des la manãa ata ora de terça, et matarõ todo los mouros que nõ ficou deles nĩhũu, Et eles estãdo cãsados da lide que ouverã, os outros XXX mĩll mouros vierõ sobre eles et matarõ todo los cristiãos, que nõ ficou deles nĩhũu senõ pouquos que nõ fosen hũus chagados et os outros degolados, et outros [con] grãdes feridas de lanças et cortos cõ segures, et outros chagados cõ seetas et cõ dardos, et outros esfolauã cõ coytelos, et os outros queymauã en fogo, et os outros enforcauã. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 222 |
Quero que me gardedes et metades o meu corpo no moymẽto, ca o dia de cras se partira a mina alma do meu corpo; et ves por que che digo que me gardes, porque oy dizer que diziã os judeus: "soframosnos ata que moyra et tomaremos o corpo dela et queymarlo emos". |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 226 |
Matemos os apostolos et queymemos o corpo d ' aquella Maria que trouxo o enganador. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 109 |
Et cõmo ela era Ja moy fraqua dos JaJuũs, et vigilias et orações, huã noyte, ante o altar de Santiago moy cansada, adormeçeuse et paresçeulle que via todolos diabros que sijan enã dita eglleia, et que os queymaua huũ santo varõ. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 110 |
Et sepultado en huũ moymento enõ qual, por diujnal Juizo, se leuantou fogo do çeoo o qual queymou todo o moymento et sepulcro en persona, et [aa] vista de todos. |
[+] |