1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XIIII. é como Santa Maria rogou a seu Fillo pola alma do monge de San Pedro, por que rogaran todo -los Santos, e o non quis fazer senon por ela. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Par Deus, muit ' é gran razon || de poder Santa Maria | mais de quantos Santos son. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Todo -los Santos que son no | Çeo de servir muito an gran sabor || Santa Maria a Virgen, Madre | de Jesu -Cristo, Nostro Sennor. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Deus te salve, groriosa || Reyn[n]a Maria, || lume dos santos fremosa || e dos Çeos via. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pois las figuras fazen dos santos renenbrança, || quenas cuida desonrrar mui fol é sen dultança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LV. é como un cavaleiro d ' Aleixandria foi malfeitor, e quando vẽo a velleçe, repentiu -sse e foi a un santo hermitan confessar; e disse -lle que jajũasse, e o cavaleiro disse que non podia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XLII. é como Santo Maria de Castroxerez guariu de morte un pedreiro que ouvera de caer de çima da obra, e esteve pendorado e teve -sse nas pontas dos dedos da mão. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pero que os outros santos | a vezes prenden vingança || dos que lles erran, a Madre | de Deus lle[s] val sen dultança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ali u todo -los santos | non an poder de põer || consello, pono a Virgen, | de que Deus quiso naçer. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Tant ' aos pecadores | a Virgen val de grado, || per que seu santo nome | dev ' a seer mui loado. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Pero que os outros santos | a vezes prenden vingança || dos que lles erram, a Madre | de Deus [lles val] sen dultança. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Non é sen guysa d ' enfermos sãar || o santo leite que Deus quis mamar. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 141 |
[Esta é como Santa Maria rogou a seu Fillo pola alma do monge de San Pedro, porque rogaron todo -los Santos, e o non quis fazer senon por ela.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 532 |
[Como un cavaleiro d ' Aleixandria foi malfeitor, e quando vẽo a vellece, repentiu -sse e foi a un santo hermitan confessar -sse; e el disse -lle que jajũasse, e o cavaleiro disse que non podia.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 649 |
[Como Santa Maria guariu un frade por rogo de Santo Domingo.] |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et este conde Fernã Gonçaluez gãanou dos mouros Osma et Santo Esteuã et outros lugares muytos que tornou a poder de cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 117 |
Com̃o el rey dõ Rramiro pobrou o moesteyro de Santo Andres et meteu y sua yrmãa |
[+] |
1295 |
TC 1/ 152 |
Et, desque foy ora, foya veer a sua pousada, du albergara cõ o conde, et asantousse cõ ela a auer suas razões en hũu, et preguntoua et dissolle sobre a yda do conde com̃o ou(u)sara ensayar tal cousa nẽ sacalo dali. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 163 |
Et acaeçeu a aquel caualeyro que [en] hũu moesteyro que fezera o conde Garçia Fernandez y açerca do castelo de Santo Esteuo, ẽno qual moesteyro poserõ viijto mũges que trouxerã para y do moesteyro de Sam Pero d ' Arlãça, du iazia seu padre, que, aquel dia [da] fazenda, que oyu a missa primeyra que sse en aquel lugar disso cõ[n]o conde, seu senor, et cõnos outros caualeyros que y estauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 229 |
Et, yndo arriba, tomarõ Curuna et Santo Esteuã, queymãdo et astragãdo a terra et matãdo y muytos cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 299 |
Este rrey dõ Sancho seendo en Castella corria hũu dia mõt[e], et acaeçeu que hũu dia achou hũ porco montes; et, yndo enpos el, meteuxillj en hũa çibdade que estaua entõçe herma -et he aquella a que agora dizẽ Palẽça - et entrou en hũa coua que auja y ia feyta en guisa de jgleia, et en ela hũu altar feyto a onrra de Santo Antolj martir -et o altar he aquel que oge en dia esta y muyto onrrado et de grandes uertudes -. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Et, poys que el rrey don Fernando ouuo a onrra da batalla que ouue con el rrey don Garçia, seu yrmão, rreteuo en si o rreyno de Nauarra et foy senor do mays d ' España, pero que ficou por herdeyro do rreyno de Nauarra, des Ebro fasta os portos d ' Aspa, don Sancho, fillo de el rrey dom Garçia, que matarõ en Santo Ãrre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 322 |
Et achouse cõ elles, hu leuauã grã presa de gãados et de catiuos, ontre Atença et Santo Esteuã de Gormas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 329 |
Et este foy boo papa et muy santo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 331 |
Et, aynda sem todo esto, cõplida de muytos santos que prenderõ marteyro por Nostro Senor Jhesu Cristo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 331 |
Et en este pensamento achou que, se elle podese auer algũu dos corpos santos de Santa Justa et de Santa Rrufina, que forã marteyradas en Seuilla, para trager y, que a onrraria muy bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 335 |
Capitolo dos bispos que forõ a Seuilla polos corpos das uirgẽes et tro[u]xerõ o corpo de Santo Isidro |
[+] |
1295 |
TC 1/ 335 |
Et entõ s[ã]tigollos o santo cõfesor et forõ metudos en acordo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 335 |
Et elles gradeçerõ muyto a Deus a merçee que lles fazia et pedirõ por merçee ao santo cõfesor que lles mostrase sua supultura. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 335 |
Et, quando os bispos forõ ala, começarõ a catar a todas partes, andando todauia el rrey cõ elles; et, por sinaes çertos que lles mostrara aquelle santo cõfesor, acharõ o lugar hu jazia o seu corpo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 335 |
Et foy [leuado] o corpo de Santo Esydro [de Seuilla para Leon] ẽno ãno en que andaua a era en mĩll et oyteenta et sete ãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 367 |
Et elle, quando a vyo, leu[ã]touse a ella, et tomoua pela mão et fezea leuãtar et asantoua çerca de sy. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 406 |
Et foy quando o papa Santo Urbam mandou poer crux primeyramente eno destro lado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 409 |
Et, desque esto assy foy feyto, mandou el rrey trager os santos auãgeos et disse al rrey de Toledo: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 448 |
Rrogo et mando que me soterrẽ asy cõ meus ferros, et rrogo aos meus yrmaos que o façã asy, et que me deytẽ ena jgleia de Santo Esydro de Leõ, çerca do muy nobre rrey dõ Fernando, meu padre et meu señor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 448 |
Et en este ãno nõ achamos nẽhũa cousa que de contar seia, que aa estoria perteesca, se nõ que en este ãno adelante finou dona Orraca Fernandez, et foy enterrada ena jgleia de Santo Esydro, ẽna capela del rrey seu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 449 |
Et esto foy ẽno mes de Mayo, eno dia de Santo Urbam, xxiij dias do dicto mes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 453 |
Conta a estoria, segũdo que a scripuyu o arçebispo dõ Rrodrigo, que por letera gotiga, que he chamada letera dos godos, fezo tralladar o salteyro do ofiçio toledão al ofiçio rromãno et françes, que he todo hũu; et que o conposera Santo Leandre, et era en aquela guisa teudo et guardado en todo España; et por que a rreyna dõna Costança, sua moller, era de Frãça et quisera desfazer este custume gotig[o]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 457 |
Et esta cõsagraçõ foy feyta aa onrra da Uirgẽ Santa Maria et da Santa Cruz et dos bem auenturados San Pedro et de Sam Paulo et de Santo Esteuoo, que foy [o] primeyro martir. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 464 |
Estes omes santos troixe cõsigo o arçebispo dom Bernaldo a Espana para sua jgleia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 466 |
Et enterrarona çerca del rrey dõ Garçia, seu yrmão, ena jgleia de Santo Ysydro moyto onrradamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 500 |
Com̃o o Çide fezo o castelo a que diziã Santo Martin |
[+] |
1295 |
TC 1/ 559 |
Assi me ualla Santo Sidro, que mj plaz muyto de sua boa andança do Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 678 |
Do miragre que acaeçeu ena jgleia de Santo Ysidro de Leom |
[+] |
1295 |
TC 1/ 678 |
Conta a estoria que, andados XLta et tres ãnos et sete meses do rreynado del rey dõ Afonso -que foy na era de mĩll et CXLiij anos, quando andaua o ano [d]a encarnaçõ de Nostro Senor Ihesu Cristo en mil et çento et çĩco anos et sete meses - este rrey chegando ia [a] acabamento dos seus dias, diz, que oyto dias ante que el finasse, sinadamente o dia de San Iohan Babtista, acaeçeu hũu miragre ena jgleia de Santo Isidro de Leõ, que foy en esta maneyra: começou a mãar hũa agua muy clara ante o altar de Santo Ysidro, eno logar u tĩjna o clerigo os pees quando dizia a missa, et nõ seyu dos ajũtamentos das pedras nẽ da terra, mays de meyo das pedras viuas et enteyras. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 678 |
Et uestironse com̃o cõvĩjna et forõ cõ muy grã preciçõ et con todo o poboo da vila aa jgleia de Santo Ysidro, du era este miragre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 679 |
Senor, seia aa tua merçee que leues a mjna alma aa vida que nõ a fim, hu os teus santos som, et nõ seia desamparado de tua misericordia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 679 |
Outrosy, Senor, non desampares estes reynos de Castela [et] de Leõ, que ficã en muy gram desemparo por mĩgoa de senor, nẽ queyras dar lugar aos eemigos da tua santa fe catolica, et guarda os teus altares, en que sse consagra cada dia o teu santo corpo, nẽ des lugar aos maos que queiram andar soltos pela terra, fazendo muyto mal aos mesquinos [et] roubando os caminos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 679 |
Desi leuarõno para o moesteyro de Santo Fagundo de Castela, que e en termjno de Çea, et enterrarõno y cerca sua moller dona Ysabela, filla del rey dõ Loys de França, et de dona Orraca Fernandes, filla del rey dõ Loys de Ingraterra; ca elle fora criado eno moesteyro hũu gran tempo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 685 |
Et dizem que llj acaesçeu esto polos tesouros que tomou de Santo Ysidro de Leõ et das outras jgleias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 689 |
Et Bragaa era aynda d[e]stroyda et renouoa o conde, et o primado restolou a jgleia et tornoua aa primeyra dign[i]dade que ante auya, et poso ena jgleia por arçebispo a Santo Giraldo, que era cantor en Toledo, de que uos contamos de suso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 690 |
Et pobrou muytos lugares eno rreyno de Portugal: (et) A Pobla de dom Yllam, que dizem agora Torllana, et Aguar et Monte Santo et Ponte de Mulas et Torres Nouas et outros lugares muytos que con vijnam ao rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 695 |
Et el rrey nõ quiso ende tomar nẽhũa cousa, senõ hũu canbotel, que leuou a Santo Dionis de Frãça, et pose[o] ena corõa das espinas de Nostro Senor Jhesu Cristo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 699 |
Et, el jazendo essa noyte dormindo, apareçeullj Santo Ysidro, et começoo de confortar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 699 |
Et logo outro dia gram manaa armarõsse os cristãos, et os mouros veerom da outra parte, et lidarõ muy fortemente; et prougue a Deus que forõ os mouros vençudos y et mal andantes, segũdo que o prometera o santo confessor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 699 |
Et por este miragre, que uos auemos contado, ordenou o emperador a jgleia de Santo Isidro de Leom de coẽgos reglares. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 707 |
Conta a estoria que Pero Nunez, hũu caualeyro de Fonte Almexj, (et) que era boo et leal, que tomou el rrey seu senor sub a capa, et caualgou en hũu caualo, et foysse quanto mays pode, en guisa que chegou esse dia a Santo Esteuã de Golomas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 707 |
Et chegarõ essa noyte a Santo Esteuã de Golomas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 718 |
May[s] vẽo Santo Ysidro ao thesoureyro da jgleia, que llj disse [como] hũu prinçipe cristão, cõ grã poder de mouros, vijna sobre a cidade, et mandoullj que dissesse al rrey dõ Fernãdo que llj acorresse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 735 |
Conta a estoria que o jnfante dõ Fernãdo, com̃o era boo et obediente a seu padre, moueu cõ aquelas gentes que el rrey seu padre lle(s) deu, et correu Beença et Hubeda [et] Iaheem et Anduiar et Santo Esteuoo et toda a terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 745 |
Soyra et Almãça et Bellãga et Santo Esteuoo et Medinaçele et Aellõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 759 |
Pero a rreyna, temendo o que depoys auẽo, ante que llo metesse en poder, fezo jurar sobre os santos auangelios et sobrela cruz, os geollos ficados, que fosse amigo del rrey, enteyro et uerdadeyro, et leal vasalo et que o conssellasse sempre bem, et que acreçentasse sempre sua onrra et sua prol, catando dereytamente sua onrra, et que llj guardasse o corpo de dãno, et que nõ tollesse terra a nẽhũu rrico ome sẽ seer oydo sobre ello, et que mãteuesse dereytamente a terra et as çidades et os poboos a seus foros, [et] que nõ tomasse herdamento nẽ desse a nẽgũu sem mandado da rreyna, nẽ fezesse nẽhũu grã feyto sem ela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 759 |
Et todo esto jurou sobre a cruz et sobre os santos avangelios, ante os prelados sobredictos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 765 |
Et sabudo he o que me el prometeu; et o que jurou sobre os santos auangeos todo o a ia quebrantado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 765 |
Et troixerõ preytesia cõ el rrey de Leõ que leixasse o castelo de Santo Yuanes de la Mota et que llj dariam o castelo de Tedra et X mil morauedis. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 777 |
Et el rrey seu padre envioulle dizer que llo fazia por dez mĩl morauedis que llj auya a dar el rrey dom Anrrique polo canbyo de Santo Yuanes de la Mota et, se llos el desse, que llj nõ faria guerra nẽhũa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 788 |
Et, ante que el rrey ende mouesse, derõlle Santo Esteuoo et Azoiotorahẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 814 |
Et os romeus que vĩjnam et as oyam, et sabiã a razõ delas, gabauã en suas uoentades por ende a Deus enas suas santidades; et cõ grande alegria que aujã ende gabauãse a seus santos et gabauã el rrey dõ Fernãdo et bẽeyziano, et rogauã todos a Deus por elle que llj desse vida et que o manteuesse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 895 |
Capitolo do finamento del rrey santo et ben auenturado rrey dõ Fernando |
[+] |
1295 |
TC 1/ 895 |
Conprido et dito todo esto que o santo et ben auenturado rrey dõ Fernando, et a saluamento de sua alma [et a] cõprimẽto dos sacramentos de sancta jgleia fezo, et de todalas outras cousas que dictas sõ, diz a estoria aynda del(o) que, poys que seu Saluador, que he [o] corpo de Deus, ouue reçebudo, et adorada a cruz, et ouue tirados de si os panos reaes, com̃o dissemos, que foy chegada a ora en que seu Saluador enviaua por elle; et el, desque a ora entendeu que era chegada et uio a sancta conpaña que o estaua atendendo, alegrouse muyto, dando ende grandes graças et grandes loores a Nostro Senor Ihesu Cristo, demãdãdo a candea que todo cristão deue a teer en mão ao seu finamento; et deronlla; et, ante que a tomasse, tendeu as mãos contra o çeo, et alçou os ollos contra o seu criador, et disse: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 895 |
A sua alma seia herdada cõ os seus sanctos fiees ena gloria do seu santo rreyno perdurauill. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 896 |
Miragres que Deus f[ez por] lo sancto rrey dõ Fernando, que iaz(ia) en Se[uilla, de]poys que foy finado; porla qual razõ [as gentes] non deuẽ duldar que santo confir[mado de] Deus nõ seia, et coroado eno cor[o çelestial] en cõpaña dos seus sanctos seruos |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 3 |
Et fezorõ desto muytos libros, que som chamados estorias, enque contarom dos feytos de Deus, et dos profetas, et dos santos, et outrosy dos rreys, et dos altos omẽs, et das caualarias, et dos pouóós; et diserõ auerdade de todaslas cousas et nõ quiserõ nada encobrir, tamben dos que forõ bõos como dos que forõ máos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 12 |
Pero segundo departẽ os santos Padres em este lugar, nõ se entende que aquela terra se movia et [andaua] de lugar en lugar, mays, despoys que Caym en ella fora, que sempre andara em mudamẽtos de aventuras et de [trauesuras] et rreuoltas cõ el et cõ os seus [a que o] el ensynaua; et chamarõ por ende aCaym, Caym Nod, et quer dizer tanto cõmo Caym [movediço], ou nõ estabele, et a esa terra esto diserõ outrosy. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 12 |
Et outros moytos fillos et fillas, et netos, et netas, et outras [geerações] ouverom Caym et Calmana cõ [quẽ] poblarom aquela terra et [vsarõ] de seus costumes maos asy cõmo oachamos [per] Moysem et [per] scritos de outros santos et sabeos que falarõ et departiron em estas rrazões. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 19 |
Mays esto dizemos nos que nõ he estoria senõ espoemẽtos que fazẽ y os santos; et por ende disemos que segundo ha estoria que era este casamẽto sem pecado. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 22 |
Poys avemos dito das gẽerações de Adda asy cõmo desçendem de Adam por Caym ata [este] Lamec fillo de Matussael seu trasneto et aseus fillos deste Lamec, ca nõ foy mays deste agẽeraçõ de Caym, et [os] que estonçes erã todos morrerã ẽno deluvyo; et [auemos] outrosy cõtadas as suas prouas primeyras et seus costumes; et disemos antes todaslas rrazões destes que dos outros fillos de Adam, por queo achamos asy contado dos santos Padres et omẽs bõos, [ca] segundo diz mẽestre Pedro quese quiserõ logo [desembargar] do máo et yr [desembargados] ao bõo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 22 |
Et queremos que sabeades em este lugar que en todas as gẽerações de Caym nẽ ẽnos seus feytos que em [njhũ] lugar nõ posemos conta de ãnos nẽ fezemos y [canonyca njhũa] asy cõmo conta de tempo quea nõ achamos feyta dos santos Padres, nẽ de Moysem ẽna Biblia, nẽ de outros [en] outros lugares; mays contamos sua estoria cõmo foy averdade do feyto, et he dito et leyxado em escrito. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 29 |
Pero sobre esta pasada deEnoc ao Pareyso departem os judios, et dizẽ que esta pasada nõ foy nẽ ha fezo Deus por la santidade de Enoc, et dizẽ que outros ouvo, [y] antes et [depoys], mays santos que el, mays que Deus queo ordenou asy por que foy Enoc septima gẽeraçõ, asy cõmo desçendem de Adam por [liña] de Seth, et Lamec outrosy foy outra septima gééraçõ, asy cõmo desçendem de Adam por [la lyña] de Caym; et que asy cõmo aquel Lamec, septimo ẽna gééraçõ de Caym, foy omẽ máo moyto aademays, outrosy este Enoc, septimo ẽna geeraçom de Seth, foy moyto bõo omẽ. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 29 |
Et fezo Deus esto em este Enoc por mostrar que asy cõmo este era o septimo de Adam et o passara Deus ao [Parayso] porla bondade del, que outrosy ẽna [septyma] ydade que sééra logo em pos esta sesta ydade en que agora somos, que passada [afym] que rresusçitara Deus os omẽs et leuara os seus santos aasua gloria, et enviara ao Inferno os que forõ [maos] cõmo Lamec septimo ẽna outra [lyña]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 32 |
Onde diz Moysem asy ẽno sexto capitolo do Genesis que começarã ja os omẽs acresçentarse et seer moytos por la terra em aquel tempo; et sabede que Moysem et os outros santos Padres et sabeos que desta estoria falam, que chamã em este lugar omẽs aos do lynagẽe de Caym que seyrõ todos mááos; et dizẽ fillos de Deus aos de Seth et de seu lynagẽe por que erã dereytureyros et rreligiosos, cõmo omẽs de ordem et de moy santa vida, et ajnda mays que nõ os padres da lyña. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 53 |
Et conta desto mẽestre Pedro ẽno trasllado da sua Estoria, ẽno capytolo das generações de Adam, que descobrio estonçes aly aMetodio toda averdade noso señor Deus por lo Espyrito Santo; et falou Metodio de Noe despoys desto em estas rrazões, et diso asy: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 53 |
Et Yonjto porla entrada do saber das estrellas de que oyra falar aseu padre Noe, et oaprendera del -que segundo achamos porlos escritos todos os santos Padres souberõ logo de começo moyto dos saberes das cousas çelestiaes, et aprenderõno elles de Adam et despoys [hũus] dos outros cõmo forõ vijndo por la lyña - et oal por merçede quelle Deus quiso fazer, et lle dou aly dom de sabedoria, [asi] cõmo diz mẽestre Pedro ẽno capytolo que fala do ordenamento dos fillos de Noe et de Nẽprot, que achou este Yonyto açiençia da [astronomya]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 59 |
Daquel campo de Senáár et dos que y vierõ diz Estio, que aqueles que forõ librados dos saçerdotes tomarõ as rreliquias de Jupiter, et vyerõ cõ ellas aSenáár de Babilonya; et chama aqui Estio saçerdotes aaqueles que forõ librados do deluvio porla arca, que ficarõ dos santos Padres do Vello Testamẽto por la merçede de Deus oque elles nõ catauã; et aDeus chamaua Jupyter segũdo que Estio era gentyl, et esto fezerõ elles desconosçendo aseu Deus por que forõ aly partydos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 62 |
Et Asia ouvo este nome [de hũa] dona [que foy] señora dela aque chamarõ por nome Asia; et outrosy ha este nome Asia apartadamẽte hũa terra que jaz em aquela terçeyra parte de todo omũdo, [asy] cõmo véémos que he em España que chamã Leon atodo orreyno et Leon he hũa çidade del, et asy he aly que dizẽ [Asia] atoda aquela terçeyra parte de toda a terra, et Asya [ha] hũa terra della de moytas que y ha; et he Asia aquela terra donde vierõ adesputar cõ Santo Esteuóo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 70 |
Mays estes ordenamẽtos de Moysem et de Josefo et dos outros que falarom desto, todoslos tomamos por bõos, por que as rrazões que nos dizemos enque he aforça de toda aestoria, asy [seem] contadas aqui verdadeyras, em quaes quer destes ordenamẽtos, cõmo as os santos Padres diserom et leyxarõ escritas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 74 |
Et esto asy téémos que deue séér saluãte se por ventura quisermos nos os [cristiaos] apremear et demãdar aos gentijs que ficarõ, as mortes dos santos omẽs et das santas mulleres virgẽes et outros que vierõ aanossa fe que he ade [Ihesu Cristo] et os martirizarõ elles, et matarom as por ello. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 87 |
Pero he aqui de saber que a Santa Escritura, que logo em Adam, que foy oprimeyro começo de todos, catou sempre ẽnos omẽs hũa lyña bõa que gardou et teuo em personas [coñosçidas] et cõtadas; et aestes da lyña apartou os sempre de todos los outros omẽs, et cõ estes vẽeo sempre a Santa Escritura, et os omẽs bõos et os santos Padres quea cõposerõ et aescriuyrõ; et aduserõ et trouxerõ esta lyña apartada et escolleyta de todos los outros omẽs, ata o começo da sesta ydade, pera aver ende sem todo synal de pecado aSanta Maria Vyrgem, donde Ihesu [Cristo] nasçesse della et saluase omũdo cõmóó el fezo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 99 |
[A esto dize mahestre Pedro] et solta esta dulda: por que costume foy da Santa Escritura de poer os termynos et cõtos dos çentos, et por algũa pouca cousa que [veña] y do tempo mays ou menos ca os santos Padres nõ fezerõ y força ẽnos ãnos, tanto aviam feruor ẽno coraçõ de [vijnr] cõ alyna das géérações aaquel lugar hu tynã ocoraçõ et otalente, [asy] cõmo aSanta Maria et aIhesu [Cristo]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 124 |
Mays aconta dos ãnos das geerações et da estoria da Biblia oquea pode aver çerta et verdadeyra, téémos quee moy bõa segundo oque achamos queos santos Padres et mãtéédores da ley dizem et [espoẽ] et nos dam aentẽder por esses ãnos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 127 |
Todos los espoedores, que sobresta rrazõ falam, acordam cõ Moysem ẽno ordenamẽto ẽnos nomẽs destes tres yrmãos, que poem aAbraã primeyro, et aNacor em medio, et aAram em cabo, cõmo se el nasçesse despoys; mays pero todos acordam em esto: que Aram foy oprimeyro yrmão, et Nacor ossegundo, et Abraã opostromeyro de todos tres; mays poem no aqui primeyro, assy cõmo diz mééstre Pedro ẽno capytolo das géérações de Sem, et outorgã cõ el todos los outros espoedores, por que dizẽ que ficou en el alyña ontre seus yrmãos et os outros parentes; et outrosi adinydade da gééraçõ [de] seu padre et das outras géérações et dos seus santos Padres. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 128 |
Os aravigos em sua Biblia traslladada do ebrayco asy cõmo nos, empero que demudam elles em ella algũas rrazões alugares, et poem outras, falam y destes nossos padres da lyña; et asy ouverõ seus espoedores sobre ello cõmo nos, et tragẽ suas prouas dos ditos que Moysem diso ẽna Biblia, cõmo fazemos nos os nossos; et acõmo quer que elles [andem] errados ẽna creẽça, et aqueles quea fe de Ihesu [Cristo] nõ creẽ nẽ teẽ, pero moytas bõas palauras, et çertas et cõ rrazõ, diserõ ẽno feyto da Biblia et ẽnos outros saberes, et grãdes sabeos forõ et som ajnda; et em aquelo que elles bem diserom, téémos que nõ he contra rrazõ de [prouarmos] nos onde mester for os nossos ditos cõ os seus, por que véémos que asy o fezerõ et ofazem os nossos santos, que pera prouar [a carnaçõ de] nosso señor Ihesu [Cristo] aduzem ẽnas [lyções] da noyte de Natal suas prouas de autoridades tam bem de [gentijs] tomadas do arauygo cõmo de judios et de [cristiaos], donde quer queas podessem aver que aasua entençõ cõplisem. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 134 |
Tare, padre de Abraã, empero que era bõo et hũ dos padres da lyña bõa et dereyta, compõyasse cõ os da terra enque moraua, et ẽnas mays cousas fazia asy cõmo vya fazer aelles, et avynasse cõ elles de [guisa] quelle [queria] bem sua vizindade; et esto por bem oteuerõ os santos, estando el bem cõ Deus, que asyo fazia el; pero acõmo quer que el ẽna sua voõtade [crija] hũ Deus, cõ vergonça de seus vizinos et dos outros çidadaos [tyna] ydolos em sua casa, cõmo oyredes adeante queos tragia Rrachel, moller de Jacob, que foy outrosi tam santa patriarca cõmo oydes et furtou os ella aseu padre Laham quando se queria [vĩjr]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 134 |
Et dizẽ ajnda que era Tare entallador das ymages delles, et que el fazia as ymages et queas vendia aos outros, asi cõmo fazẽ agora [algũus] suas ymages dos nossos santos et entalladuras doutras cousas em [moytas] feguras et as dam por dineyros; et estauã todas aquelas ymages em casa de Tare, [en] hũa camara, et avya y ymages dos elamẽtos, et ymages das planetas, et outras de aqueles [a que] os [gentijs] chamauã deus. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 134 |
Mays esto leyxamos de dizer agora aqui [porlo] contar adeante onde vos diremos destes deus dos [gentijs] por queo som as planetas et os elemẽtos, et por quelles derõ estes nomẽs, segũdo queo conta santo Agustym ẽno libro da Çidade de Deus, todo moy cõplidamente. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 149 |
Et por mostrar os santos Padres queo feyto de Abraã, -que mostrou et nomeou primeyramẽte hum Deus sóó, criador de todaslas cousas, que el começou [creẽça] et maneyra de ley et acabou em ella -, et que ouvo parte em estes tres tẽpos, et por esto queo chamarõ primeyramẽte [Rram], que nõ semella nome cõprido, et da aentẽder otẽpo de ante da ley enque nõ avia cõplimẽto de créénça pera o omẽ séér saluo; et por quelle chamarõ despoys Abram quee nome mays cõplido quese entende otẽpo da ley enque ouvo mays cõplimẽto pera entrar omẽ em ley et em creẽça [por que viese despoys mellor aa creẽça]et abõo camyno que avia de víj́nr pera séér saluo; et por lo nome terçeyro quelle diserõ despoys Abráám, quee nome cõplido de todo, danos [aentẽder] otẽpo de despoys da ley, ou otẽpo de graçia quee esse méésmo em quea todo cõplimẽto de ley et de fe, et enque fezo noso señor Deus Ihesu [Cristo] ao [vmanal] lynage graçia de [seer] saluo todo aquel que cõplidamẽte em El créér et gardar asua ley. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 167 |
Et conta Abul Ybeyt queo crijam moytos dos omẽs et queo aviam por santo por aquelas palauras de santidade que el dezia et por las obras que em el viam ; et moytos vynam aos seus sermões et andauã tras el moytas [cõpañas] de [hũus] lugares a outros por lo oyr et véér cõmo el fazia. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 180 |
"Empero que eu aja tam grande vertude de aqueste saber, et ho teña ẽno meu coraçõ pera querer ordenar osegre, et [tamaño] seja oamor que eu ey de mostrar averdade et leyxar aescritura, pero [nom] ha cousa [negũa] que eu mays queyra [coñosçer] que saber as rrazões do rryo Nylo, que estam ascondidas aos omẽs et ajnda asabedores que por tantos segres de ãnos cõmo som pasados queos [non] sabe nẽgũ çertamẽte; et que saba eu acabeça et afonte del onde he ou ondese começa, oque nũqua foy sabido de quantos eu sey ata o dia de oje que eu saber [podese que o] sabia seo tu nõ sabes; et tu que eras tam nobre omẽ, et tam santo varõ, et tam sabedor que teño queo sabes tu, mostrame por que eu aja por ty çerta asperança de véér et saber as fontes do Nylo; et por aprender esto leyxarey esta batalla çidadáá enque ando, [pero] que me sééria de outra [guisa] moy graue cousa de leyxar. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 199 |
Et do al quelle prometeo que morreria em bõa velleçe, asisse complio ca morreo rrico, et onrrado, et cõ fillos, et cõ lynage, et cõ bõa nomeada, cõmo aquel que foy et he teudo por santo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 200 |
Et deste Ysmael vierom outrosy os barbaros gazules, et genetes, et todas las maneyras de alaraues daqueles que moram [em] tẽdas et nõ querem morar em casas; et segundo diserõ [algũus] daly sayo [olyñage] de Mafoma, donde veẽ os mouros que am nome [agarenos], et am este nome por Agar, que foy madre de Ysmael; et ajnda [profetyzou] Metodio do lynage de Ysmael et diso que sayriam hũa vez et conqueririã amayor parte da terra et séériam dela [senores] hũ grande tẽpo, et que matariam os saçerdotes ẽnas [igleias] et ẽnos santuarios, et que aly se deytariam cõ suas molleres et atariã os cabestros das bẽstas aos sepulcros dos santos, et os altares preueles delas, et esto contesçeria [porlos] pecados et maldades dos [cristiaos] que em aquela sazõ seeriã. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 208 |
Sobresto rrazõa et diz mẽestre Pedro que algũ bem he et prol perao omẽ em nõ seer pecador ajnda que nõ he santo, cõmo diz outrosi queo omẽ que nõ pode seer rrey que boa cousa he pera el et bem esta se rrico he; et oque nõ he santo pero se sem pecado he, moy bem esta. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 220 |
Et departe sobre esto meestre Pedro que esto diz Metodio dos fillos de Ysrrael, por que diz que tẽpo verra que sayram estas gentes hũa vez, et toda aterra conqueriram, et gáánarla am, et téérla am em seu poder seys semanas de ãnos, ou tantos ãnos cõmo som os dias de sete semanas, et veẽ [per] conta quareẽta et nove ãnos; et que acarreyra daquelas gentes sera chamada carreyra de angustura por que Deus chamou aYsmael padre deles onagro, et dito vos avemos que he; et matarã estas gentes por las terras aos saçerdotes, et farã estrabariças dos santuarios, et dormyram aly cõas molleres ẽnas [igleias], et atarã os cabestros das bestas aos moymẽtos dos santos; et esto verra por la maldade et pecados dos [cristiaos] que estonçes serã, de quẽ he profetizado, et serã ẽnos postromeyros dias dos omẽs amadores dessy méésmos et estonçes se complira esto quee dito por Ezechiel oprofeta: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 223 |
Do amor et postura que foy ontre el rrey Abimelec et osanto [patarca] Abráám. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 223 |
Et segundo diz Agostim ẽna Glosa, estes sete cordeyros querem séér as sete molleres de que fala Ysayas, et os sete dões do Espirito Santo que rreçebem [porlas] mãos dos bispos os que nouamẽte veẽ ááfe. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 227 |
Deste carneyro falarõ os santos Padres et os outros sabios; et os [hũus] diserõ queo criara Deus ali da terra nouamẽte, os outros dizẽ que nõ, mays queo adusera aly doutra parte, et afirmã que despoys das obras dos seys dias que Deus criou nẽgũa cousa de novo tal. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 227 |
Mays segundo [dizem] os santos Padres entẽdese por Abraã apersona de Deus padre, et por Ysáác apersona de Deus fillo -et este he [nosso] Señor Ihesu [Cristo] quee señor comunal atodos, de prinçepes, et de prelados, et de pobóós que nõ era cabrõ se quer quee ocarneyro mellor [oferenda] et mays lynpa, et téémos que pertéésçe mays aapersona do fillo de Deus ocarneyro que nõ [ocabrõ] por quee oferenda mellor et mays lympa, et nos dizemos cõ Moysem et cõ Aquila et cõ Symaco [asi] cõmo elles diserõ em pos esto: estaua hũ carneyro preso dos cornos em hũa rrede dizemos que foy carneyro et aduzido aly doutra parte et criado de novo, cõmo diz Rrabano, et dizemos queo nõ estorua aquela rrazõ que Deus nõ criou nẽgũa cousa [despois] dos seis dias, ca em criar Deus [este] carneyro nõ era criar cousa de novo, et téémos que criar cousa de novo seeria se criase algũa anymalia ou cousa doutra feytura que nõ as que forõ criadas, et feytas em aqueles seys [dias], mays ocarneyro ẽnas obras dos seys dias he, et foy feyto en oseysto dia enqueo foy ho omẽ, et por que dizemos que este carneyro que de novo foy criado et tragido aly doutra parte. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 238 |
[despois], por que plougo aDeus, fezo em sua moller Sarra aYsáác, seu fillo lyndo; et desy, morta Sarra, casou cõ Çetura; et coydam [algũus] que aquela Çetura que foy Agar, et dizemos que pode séér, et de aquestas tres molleres Sarra, Agar et Çetura, et de suas generações verdadeyra he aestoria, comoa escriuyrõ os santos Padres et os outros omẽs bõos et sabios, et nos cõtamosla asi. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 238 |
Mays pero diz Jeronymo em este lugar sobreste viçessimo quinto capitolo do Genesis que asy cõmo Agar et Ysmael seu fillo significarom os carnaes omẽs do Vello Testamento que se coydam chegar ael et entenderlo mellor queo entenderom os santos Padres, et averlo et teenrlo et nõ téém nada, por queo entendem aavesas et andam partidos del, et por ende am nome ereges que tanto quer dizer cõmo partidos da fe. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 245 |
Et despoys que Eusebio foy byspo de Çesarea et santo omẽ, et [Jeronjmo] outrosy bispo et santo, et que trasladou a Biblia em [este] noso Latym, falam destas [rrazoens] em suas canonycas, queremos vos contar aqui dellas, segundo queas contam os autores dos gentíj́s, et desi diremos et declararemos que querem dizer, et achamos que tambem diserõ os gentíj́s palauras et rrazões que dizẽ hũa cousa et dam aentender outra, cõmo ofazem os nosos Testamentos, ho da noua ley et ho da vella que andou sempre em fegura, oque nõ faz tanto onovo que anda ja ẽno feyto da cousa. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 266 |
Mays sobre estas duas rrazões, aprimeyra da morte de Abraã, asegunda do nasçemẽto destes seus netos, fillos de Ysaac et de Rrebeca, achamos ẽnas palauras dos santos ditos que desacordam, et diz Josefo ẽno [deçimo] sexto capitolo do primeyro libro da Estoria da antiguydade dos judios, que despoys que casou Ysaac cõ Rrebeca et Abraã [cõ] Çetura, et fezo Abraã em ella seus fillos que pouco tẽpo viueo el despoys, et diz que morreo por omẽ moyto onrrado de Deus et dos omẽs, et moy dinamẽte comprido de toda virtude por lo grande estudio et firmeza que [sempre] poso ẽno amor de Deus et ẽno seu seruyço; et que foy sua vida çento et seteenta et çinque ãnos, et que forõ seus fillos Ysaac et Ysmael ao seu enterramẽto, et queo suterrarõ em Ebrom cõ sua moller Sarra, et que despoys da morte de Abraã fezerõ Ysaac et Rrebeca seus fillos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 269 |
Sobresto departem os santos Padres et dizẽ que Rrebeca, madre destes moços que ajnda os ẽno ventre tragia et passaua cõ elles grande traballo et pẽna, que quer dizer tanto cõmo paçiençia, ou sofrençia, ou sabedoria, ou moyto tomou, ou aque moytas cousas rreçebeo, segũdo queo espom Rramyro ẽnas [Jnterpretações] da Biblia. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 271 |
Outros dos santos padres dizem em seus escritos que Rrebeca foy sobre esto ademandar consello aMelchisedech, ou Sem, fillo de Noe, que ajnda era viuo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
Et essa ora vio por la graçia do Espyrito Santo que esto por Deus vyña, et entendeo ho piadoso enganamento de Jacob, et por ende nõse quiso assanar, mays afirmou et outorgou oque auya feyto et disso aEsau: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 283 |
"Chẽo estou agora de pauor; este lugar [verdadeyramẽt] santo he et de Deus, mays eu nõ ho sabia, et ajnda digo mays: nõ he aqui al senõ casa de Deus et porta do çeo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 296 |
"Nõ averas nome Jacob daqui adeante, mays Ysrrael, que quer tanto dizer cõmo luytador cõ santo angeo, ou omẽ que véé aDeus, que poys tu podiste cõ Deus moyto mays poderas cõ os omẽs. |
[+] |
1301 |
SAS f. 2r/ 42 |
Et falou o Spiritu Santo por la boca do profeta et [...] mald[...] a lepra cõ el por senpre et en todo seu [...] |
[+] |
1301 |
SAS f. 2r/ 43 |
Outrossy [...] vertudes he para [...] o spiritu santo [...] alma [...] |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 373 |
Quẽ quiser saber quanto tenpo he pasado que foy este destroymẽto, [conta] a era segũdo diso Orosio et Santo Agostino, ca el escripuyo que forõ quatro [mjll] et quatroçentos et oyteẽta et quatro ãnos da criaçõ do mũdo fasta que RRoma foy feyta, et seteçentos et quinze annos des que RRoma foy feyta fasta que Ihesu Christo nasçeu. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 471 |
Et pois que o ouuerõ catado, mãdárõlle fazer a sopoltura en hũ tenplo muy rrico, que estaua ante a porta a que chamauã Tinbrea, que era contra a hoste, et o tenplo era santo aa honrra de Apollo, laurado muy noblement de mármor branco et uerde et uis. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 471 |
Et escolleu moytos santos omes que en el meteu, de que fezo grã cõuento, segũdo sua lee et seu custume. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 9 |
Eu rreçebi d ' este apostolo santo tal dom que eu nõ era dino p[a]ra rreçeberlo nẽ ar nõ soo dino para cõtarlo, aveome asi: que avendo batalla cõ meus ymigos foy chaga[do] de hũa seeta ẽna perna et começey a enfraqueçer dela moy fortemẽte que nõ podia aver folga nĩhũa. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
Et esto paresçe que foy feicto por la grraça de Deus, que o lugar de Santiago fose onrrado por lo corpo do seu santo rromeu que pasara ja por outros lugares. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
Da boca dos moços et dos que mamã rreçeberas loor, et gloria de loor rreçebeu este santo omẽ da boca deles ca logo todo los moços pequenos d ' aquel lugar forõ en preçison chamãdo: |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
"Oudom, santo de Deus, ajudanos!". |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
Cousa guisada et dereita paresçe del seer loado et onrrado por los moços sem pecado pois que os angios et os arcãgeos rreçeberõ del a alma ẽno dia dos Santos Inoçẽtes, et asentarõno cõsigo ẽno santo Paraiso cõ grãde alegria. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
Et Nostro Señor, que he misericordioso, por nos mostrar a santidade et a bondade d ' este omẽ boo fezoo tã santo por miragres que por el fezo, que moytos seeriã para os que poderẽ scripuir, pero que algũus dos que aprẽdemos vos diremos aqui: |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
Oudom, se tu es santo et amigo de Deus fays que se açenda esta cãdea por si. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
Et foylle dito en sonos que fose ao moymẽto d ' este Santo Oudõ et sãaria y da outra mão. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
Outra moça de grã lugar que avia nome Leda e moraua en Bragãça, et era demoniada et aduserõna a santo Oudon, et filloa logo y do demo et começou de braadar et dizer: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
Outrosy em aquel tẽpo, hũu caualeiro moi boo que avia nome Gomes, moraua cabo d ' aquel lugar, et avia grã peça que avia door grãde, et era mãquo que se nõ podia erger do leito; et mãdouse leuar ao moymento d ' este home santo, et jouve y toda a noyte en oraçõ. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
Et quando foy manãa achouse moy bẽ saão et dou grraças a Deus et a santo Oudom, et leixou y o leito en que viera, et foise saão a seu pee para sua casa. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
Estes miragres et outros moytos mostrou et faz Deus por aquel home santo Oudon, en aquel lugar do apostolo Santiago, a aqueles que o demandã et o ã mester. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
Roguemos a Deus et ao apostolo Santiago que el por la sua santa oraçõ et por los santos mereçemẽtos et a boa vida d ' este santo Oudon, queira acorrer ao que este liuro mãdou scripuir ẽnos seus perigoos da alma et do corpo et lle de soude do corpo et vida perdurauell da alma en Parayso et perdoaçõ dos seus pecados quando d ' este mũdo seyr, et en este mũdo o liure dos tormentos et tribulações et infirmidades de seu corpo, et de todo los outros fies cristiaãos quen este liuro leer ou oyr leer, et que o apostolo Santiago et o corpo [de] santo Oudon o cõpran asi et o peçã en grraça et merçee ao Señor Jhesucristo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Et era tã santo ome que a jente d ' aquela terra pelejauã hũus cõ os outros para tãjer o fio da sua vestidura. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Et Josefo da testemoyo del que era tã santo ome, que por la morte del [cre]iã que Iherusalem fose toda destroyda com̃o a foi despois, segundo que aqui adeante oyredes. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Et era chamado Justo porque andando ẽno ventre de sua madre era santo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Et este senlleiramente ontre os outros apostolos por la sua santidade, que era moi grãde, leixauano os judeus entrar en Santa Santorum que era o lugar mais santo nẽ mais onrrado que eles avian segundo sua lee. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Despois ẽno ãno que el avia triinta ãnos que era bispo, os judeus cõ maliçia forõ a el et diserõlle: -Rogamosche que tornes o poboo que erra coydando por Ihesus que he Deus et que asi o preeges et faças entẽder ao poboo que aqui seera en dia de Pascoa, et nos asi o outorgaremos, et nos et o poboo daremos testemoyo que tu es home boo et santo com̃o tu dizes. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Home santo de boa vida que nos todos avemos a creer, dinos que che semella do poboo que er[r]a en Ihesus dizẽdo que he Deus. - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 19 |
Este Santiago he chamado home de luz, obrador de uerdade, et era tã santo que o omẽ que o vise cobiiçaua moyto a tãjer dos fios da sua rroupa que tragia vestida. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 34 |
Et ante que a vila fose çercada, fui demostrado por lo Spiritu Santo aos santos et aos cristiãos que morauã en Iherusalem, que se fosen d ' y par hũu castelo que he chamado Pela, que he tras lo rrio de Jordam, ca Nostro Señor queria fillar vingança d ' aquela vila et do poboo maldito. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 34 |
Et Tito com̃o o diso asi o acabou; et segundo diz Josep forõ ali vendudos noueẽta et sete mĩll judeus, et onze vezes çen mĩll forõ mortos por armas et por fame, et quando Tito emtrou em Iherusalem achou y hũu muro moyto antigo et mãdoo furar et achou dentro hũ ome cão moy fremoso et paresçia onrrado, et pregũtoulle quen era, et el diso que era Josep da çidade de Abaramatia, que era en terra de Judea, et que o ençarrarã et tapearã ali os judeus porque soterrara o corpo de Ihesucristo, et diso mais, que des aquel tenpo ata entõ fora gouernado ali por la grraça de Deus et cõfortado do lume do Spiritu Santo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 34 |
Et segundo Santo Ausebio, bispo de Çesaria, et Sam Jeronimo, foy tan boo que hũu dia seendo aa noyte nẽbrouse que em aquel dia nõ fezera bẽ nĩhũu nẽ dera nĩhũa cousa, et diso: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 47 |
Quando aquel Ihesus, meu señor, ya por la terras preegar, eu avia de moy grãde amor et soydade de veer a sua façe et quigi mãdar pintar a semelança do seu rrostro, que era a mays fremosa criatura do mũdo, en hũu pano por fillar cõ ela prazer et cõforto quando o vise; et querendoo fazer cõteyllo todo, et el pediome o pano et posoo ẽna sua cara et doumo encayado cõ tal figura cal era o seu santo rrostro; et se teu señor este pano vise, et o catase omildosamente, soo çerto que logo seeria saão da door que ha. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 59 |
Et por la ajuda de Deus chegarõ cõ soude a Iherusalem et forõ a arqua hu sia posto a cabeça do santo apostolo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 59 |
Et hũu ome que era doente grã tenpo avia da door da pedra, que nõ quedaua braadando cõ aquela coyta, et chegou ao moymẽto donde jazia o corpo d ' este santo omẽ, deitou de si hũa pedra grãde e ficou saão. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 59 |
Este miragre et outros moytos que nõ son scriptos en este liuro faz por el Deus que vivi et rreyna cõ o Padre et o Spiritu Santo Deus, per omnia secula seculorum. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 70 |
Señor Ihesucristo, en cuja creença eu vy a esta terra para destroyr a gente pagãa porfiosa que he cõtra a tua lee, rrogote, Señor, que me des grraça por que eu posa tomar esta çidade aa onrra do teu santo nome. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 70 |
Et as cidades et vilas que y cõquereu son estas: primeiramente Viseu, Lamego, Duum̃a, Coynbra, Lugo, Orense, Padron, Tui, Mondanedo et Bragãa arçibispado, a çidade de Santa Maria de Gimaraes, Conpostela, que era entõ vila pequena, Alcala, Agoadalfayar, Salamãqua Vzeda, Ulmedo, Saluaris, Mandira, Manqueda, Santa Eulalia, Talaueira que [he] lugar de moytas froytas, Medinac[e]lim que esta en moyto alto lugar, Verlãga, Osma, Seguença et Sogouea que he grãde vila, Galamãta, Sepuluega, Toledo, Calatraua, Badallouço, Turigillo, Aguadiana, et Neina, Altamora, Palença, Luçerna Ventosa que chamã Carçese que he en Valuerde, Capara, Astorga, Ovedo, Leõ, Carreõ, Burgus, Nagera, Calafora, Viana que chamã Arquos, A Estella, Calataude, Os Miragres, Todela, Saragoça, Panpelona, Bayona, Jaca, Osca, et soya y aver noveẽta torres, Taraçona, Barbastra, Rroças, Vrgel, Eluas, Gironda, Barçalona, Tarragona, Lerida, Tortosa que he hũu castelo moy forte Rrodergali, que he forte castelo, Carbona, castelo forte, outrosi Durelic, Ascalona, Algaleçi et a çidade de Deydana, Ispalida, Vbeda, Beeça, Petrosa en que fazẽ moy boa prata, Valença, Denija, Xatiua, Granada, Seuilla, Cordoua, Auela, Açintiãna en que Sam Torcado jaz, cõfesor de Ihesucristo et diçipolo de Santiago; et ali hu el jaz esta hũa oliueira, et por la grraça do Spiritu Santo, por lo seu dia que he ydus maii , que som quinze dias d ' este mes, froleçe aquel dia et madureçe o froyto dela, a çidade de Bersotom en que ha caualeiros moy fortes que chamã en lingoajeẽ alaraues; |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 104 |
Por boa fe, desagisada cousa he que a nosa lee obedesca aa tua, ca a nosa he mellor ca a tua, ca nos auemos Mafomete que foy mãdadeiro de Deus que nos el enviou, cujos mãdados teemos; et avemos nostros ydalos que son moy poderosos a que oramos et por que vyuemos et rreynamos que nos mostran as cousas [que] an de viinr d ' este noso santo Mafomete. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 104 |
Ay Aigulãdo! coydas tu que nõ teemos nos os mãdados de Deus?; sey çerto que nõ teemos nos os mãdamentos vaãos do omẽ, mais nos creemos et oramos o Padre et o Fillo et o Spiritu Santo et vos errades et creedes aos demoes que tẽedes en vosas omayas que vos enganã. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 110 |
Et aqueles que veedes das sobrepelizes, chamãlles coengos rreglãtes que fazẽ vida de santos et dizẽ oras et rrogã a Deus por nos. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 116 |
Et aqueles santos lidadores pero escaparõ da lide dos mouros, nõ leixarõ por ende de rreçeber marteiro por voõtade de Deus. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Verdade dizes, diso Rrulan, que el he hũu, mais ẽno que dizes que nõ son trres, en esto erras, ca se crees ẽno Padre, cree ẽno Fillo et ẽno Spiritu Santo, ca o Deus que he Padre, he Fillo et Spiritu Santo, et pero he hũu Deus que he en si trres persoas". |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Se tu dizes que o Padre he Deus, et o Fillo he Deus et o Spiritu Santo he Deus, tres Deus son logo, o que nõ pode seer que y aja tres Deus. - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Nõ, diso Rrulan, mais tres pesoas en hũu Deus; digo eu que el he hũu et ha en si trres pesoas, et forõ et som et seerã para sempre yguaaes; et qual he o Padre tal he o Fillo et tal he o Spiritu Santo; et os ãgeos ẽno çeo obedeesçen et onrrã a hũu Deus en trres pesoas; et Abraã vio tres et adorou hũu. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Eu che direy et mostrarey por criaturas vmanaas et por cousas do mũdo: asi com̃o ẽna citola, quando a tanjen, ha tres cousas, arte e corda et a mão cõ que a tãjen, pero he hũa çitola, asi en Deus son tres cousas, Padre et Fillo et Spiritu Santo et pero he hũu Deus. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Aquel que criou o çeo et a terra, fez da Virgẽe fillar carne sen cõcebemento de ome por lo seu santo espartimento. - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 128 |
Tres igleias apostolicaes et prinçip[a]es ontre toda las outras som ẽno mũdo que os cristiaãos acustumã a onrra[r], por los mereçemẽtos dos santos que en elas som, mais que toda las outras: a igleia de Rroma et a de Santiago et a de Sam Johã en Efeso. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 128 |
Et a outra mais onrrada he a de Santiago porque ontre todo los apostolos foy mais onrrado en dygnidade et en onestidade apos San Pedro, et he priuado ontre todo los outros apostolos porque rreçebeu primeiramente marteyro ca eles, et foy coroa ẽna igleia de Nostro Señor, et por esto a sua igleia he moyto onrrada porque a tornou a creẽça por sua preegaçõ et a sagrou soterrãdo y o seu corpo santo, et aynda agora a onrra moyto por moytos miragres que y fez sen cõto. Et a terçeyra igleia apos estas mais onrrada, he a de Efeso, porque San Johã Auãgelista diso en ela, ante todo los bispos que el fezera por las outra çidades, que y erã ajuntados, a que el chamaua anjeos ẽno Apocalise, primeiramente o Avãgeo: |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 133 |
Mays os grãdes feictos que el fazia seeriã maos de contar a quantos se pagariã de oyr em com̃o el morou en Toledo et com̃o el matou na lide rrey Breymante por amor de rrey Galafre de Toledo cujo emigo el era; et com̃o cõquereu moytas terras et moytas prouĩçias por suas armas et as meteu aa creẽça de Deus; et en com̃o fez moytas abbadias et moytas igleias por lo mũdo; et en com̃o as enrrequentou et en com̃o tirou moytos corpos de santos que jaziã soterrados en terra et os meteu en moymẽtos d ' ouro et de prata; et en com̃o foy enperador de Rroma; et en com̃o foy ao Sepulcro de Iherusalem, et en com̃o trouxe o leño da cruz de Ihesucristo et o partio per moytas igleias; et ante cansaria a mão et a pẽna dos grãdes feictos del a quen os todos quisese escripuir, pero que vos diremos desque liurou a Espana dos poderes dos mouros en com̃o se tornou para França, et en com̃o lle matarõ Rrulã et os outros caualeiros ẽna lide de Rroçauales. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 136 |
Señor Ihesucristo, por cuja creẽça eu leixei a mĩa terra et vin a estas terras estrayas por enxaltar a cristianidade, onde eu moytas lides vinçi dos mouros por la tua grraça, et onde eu moytas chagas et deostos et pelejas et escarnos et caenturas et cãsaço et fame et frio et moytos outros traballos padeçin, encomẽdoche, Señor, esta mĩa alma en esta ora en que jasco, ca asi com̃o por mĩ et por los peccadores quiseste naçer et morrer en cruz et seer soterrado en moymento, et deçer aos Infernos et quebrantarlos et tirar ende os teus santos, et ao tercer dia rresurgir d ' ontre os mortos et despois sobir aos çeos que nũca forõ desanparados da tua presença et da tua santidade; asi a mĩa alma, Señor, por la tua misericordia seja liure da morte perdurauele que he o Inferno. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 151 |
As entradas [et] as portas sõ septe: a primeira entrada he a porta do Camino Frãçes, a segũda he a porta da Pena, et a terçeira he a porta do Santo Rromeu que vay para a Treydade, et a quarta a porta de Fageiras que vay para Padrõ, et a quinta a porta da Mamoa, et a seista he a porta de San Françisco, et a septima he a porta de Maçarelas por [u] entra o preçioso vino aa çidade de Santiago. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 153 |
Ela he mayor et mais fremosa ca toda las outras, et he mais marauillosamente obrada, et [con] moytos degraaos de fora et de dentro et cõ mais calopnas de marmore laurado de moytas figuras et desuariadas, ca son figuras de moytas omayas et de omẽes santos. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 162 |
Ẽno primeiro arquo, en toda a çima do çinborio, que cata cõtra ouçidente esta alçado a pesoa do Padre, et ẽno segũdo que cata cõtra o meridies, a pesoa do Fillo, et ẽno terçeiro arquo que cata contra seutriõ, que he cõtra os cãbeadores, a pesoa do Spiritu Santo; et demais sobr ' esta esta hũa maçãa en que esta hũa cruz moy preçiosa. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 167 |
DAS TRES LANPAAS QUE ESTAN ANTE O ALTAR Ante o altar estã depunduradas tres laãpaas grãdes a onrra de Ihesucristo et de Santiago, aquela que esta ẽno meogo he moy grãde et moy bẽ laurada en maneira de m[o]rteyro, et tẽ dentro en si sete couselas en semellança de sete galardões do Spiritu Santo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 170 |
Et o bispo, que era home santo, teendo o escripto ẽna mão, para abrirlo e veer o que andaua dentro, nõ achou en el nĩhũa cousa scripto. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 170 |
Et o bispo santo porque entẽdeu que Santiago ouvera piadade do rromeu et que lle gaanara perdom de Nostro Señor, nõ lle quis dar outra peedença, saluo que jajuase a [s]esta feira d ' ali adeante. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 176 |
Et outorgado este pleito ontre eles para esto gardar, fezerõ juramẽto aos santos Auãgeos; et este juramento fezerõ os viinte et noue, et hũu soo nõ quis jurar. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 176 |
O apostollo santo vos envia dizer por mĩ que porque leixastes voso cõpaneiro et lle birtastes o juramẽto, que as vosas orações et a vosa rromaria, que vos la nõ rreçebera ata que nõ façades penitẽçia d ' este peccado. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 200 |
Et vio o moyto onrrado santo Ug[o] abade de Cluñego cõ outros moytos et cõtoo por moytas vezes em outros moytos lugares. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 208 |
Et ẽna noyte d ' aquel dia que o home santo esto diso, apareçeulle Santiago onrrado de vestiduras moi brãquas, armado com̃o caualeiro de moy fremosas armas que esplãdeçia mais que os rrayos do sol; et tina duas chaues ẽna mão, et chamoo duas vezes, et a terçeira disolle. - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 221 |
Señor, eu byeygo o teu nome que foy et he et seera santo et loado por sempre; pidoche que me des a tua bieyçõ et que faças que o demo nõ aja en mĩ nĩhũu poder, nẽ viynr a mĩ a aquela ora que me mãdares d ' aqui partir. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 222 |
Et sabede que aquela ora que a mĩa alma ouver a sayr do corpo, ou d ' outro qualquer, veen dous angeos, hũu boo et outro mao; et [se] o angeo boo acha en ela boas obras leuaa ao lugar dos santos; et se o angeo mao acha en ela maas obras, pagase ende moyto et leuaa cõsigo aas penas, et partese entõ do bẽ et vay moy triste. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 222 |
Deus, ca de todo as poder et as sobre toda las cousas et sobre lla[s] ordẽes que som chamadas cherubym, et vees os abisos, a ti ergemos nosas mãos et nosos braços en semellança de cruz, que ajamos en ti folgãça ca tu es senlleiro cõ teu padre, et teu padre en ti cũ o Espiritu Santo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 222 |
Et Santa Maria alegrouse moyto ẽna ledeçe do Spiritu Santo et digo: - |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 222 |
Vejouos de coraçõ et d ' alma, asi que aa ora que Deus vier, que vos ache todos vigiando d ' ũu coraçõ et que nos alumee da gloria do Spiritu Santo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 222 |
Nõ temades que morte [nõ] he a de Santa Maria, ante he vida, ca a morte dos Santos vida he ante Deus. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 222 |
Señor, dereito he que te beeigamos et beeigamoste, Señor, gouernador et gardador de nosos corpos et de nosas almas; pidimosche por merçee que te nõ partas de nos nẽ de todo los cristiãos que tu cõpraste por lo teu santo nome. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 226 |
Et entraron na casa hu jazia Santa Maria; et Sam Migeel prinçepe dos angeos começou a cãtar seu cãto moy fremoso et os outros angeos et toda a cõpana dos santos lle rreponderõ et cãtarõ cõ el. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 93 |
Os santos padres et doutores da Santa Escriptura escripujrõ os feytos pasados, por que se encomendase a memoria dos homes et nõ pereçese de las cousas por en traballo de longos tenpos, por que despoys deles viesem e achasen en escripto os prinçipios et fondamentos, et tomasen enxenplo das noblezas dos santos homes antíj́gos, et quanto traballarõ por fondar et acreçentar os santos et deuotos lugares en que Deus fose loado et serujdo. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 93 |
Et porque a memoria da Eglleia de Yria he Ja quasy perdida, porende eu, querendo a alguũ tanto tornar a memoria dos que nõ saben nẽ creen Ja que fose obispado -ante o han por bulrra -, en leendo perlos llibros algũus de canõicas antijgas, et preujlegios goticos dos santos catholicos et deuotos bispos de Yria et porla Escriptura, achey o fundamento para rreduzir aa memoria dos homes quanto durarõ çertas ydades: do começo do mudo ata que o corpo de Santiago foy tragido a Cõpostella. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 95 |
Et porquanto a Espana aynda nõ avia conoscemento alguũ da fe de Ihesu Christo (conosçemento da fe de Ihesu), a comõ quer que ende en vida viera predicar o santo Apostollo et nõ podera conuerter saluo huũ, segũ diz o mestre Belet, ca era poblada et senorada a terra porlos gentijs. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 96 |
Eña qual eglleia foy o primeyro obispo Andreas, varõ santo et rreligioso, que foy eño co[n]çilio de Lugo et despoys enõ cõçilio de Bragaã cõ outros santos bispos, os quaes o rreçeberõ cõ grandes onrras. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 97 |
Et foy rrey de muytas vertudes et moy forte en armas, et fezo o segũdo conçilio enã eglleia de Bragãa, enõ qual foy o dito santo bispo Andreas, eña era de seysçentos et dez ãnos. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 98 |
Et o santo arçobispo bautizoo, et por tal via o criou et ensinou eña santa fe catholica; et que todalas cousas que lle el mandaua fazer, o moço as fazia de muy boa vontade. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 100 |
Et, en este tenpo que asy foy perdida Espanã, leuantouse don Payo Faujlla et gaançou as Esturias et correu cõ os mouros, et rreynou dez et noue anõs; en tenpo do qual foy Emula, deçimo obispo de Yria, este foy santo home et rreligioso. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 101 |
Et foy santo varõ en sua vida et de muy santa conuerssaçõ. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 101 |
Et, cõ grant rreuerençia, veeo en rromaria a[o] santo lugar (de moytos dóós) et, cõ lagrimas et cõtinuas orações, hedificou et dotou o santo lugar con moytos dóós et Joyas. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 101 |
Et contẽse enõs priujllegios da Eglleia de Yria que enla son sepultados vijnte et oyto, os bispos santos, por rreuerençia dos quaes ende son outorgadas vijnte et oyto quoresmas de perdon. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 102 |
Este dito dia oubo este caballeyro huã seetada, en dia de Santiago, porlo pescoço, durou fasta dia de Santo Agostin, que he eño mes d ' Agosto. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 105 |
Et hũus diziã que lle chamasen "Lugar Santo", et outros diziã "Lliberum Donu", et outros diziã que lle chamasen "Cõpostela". |
[+] |
1460 |
CI 1/ 105 |
Et o dito santo Theodomjro, viçesion obispo de Yria, foy o primeyro obispo que rregeu a santa séé do apostollo Santiago en tenpo de Carlo o Magno, rrey de França, et de don Afonso o Casto, rrey d ' Espanã. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 105 |
Et finouse o dito don Theodomjro, santo et rreligioso varon, et soçedeu en seu lugar A(l)teulfo et foy ordenado obispo enã santa séé do apostollo Santiago. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 106 |
Et aa fin de [A]theulfo, obispo, soçedeu eño santo lugar outro Atheulfo, obispo santo. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 106 |
Mays cõmo a mjser[i]cordia de Deus nõ desanpara aaos que en ella cõfian, et porque o santo obispo era sen culpa, libroo Deus cõmo adiante dira. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 106 |
Veendo asy o santo obispo condepnado por sentença tan cruel et cõ tal falso testemoyo, leuantouse muy de manãa aquel dia que o asy aviã de lançar ao touro et, cõfiando da piedade de Deus, çelebrou missa cõ vistimenta de pontifical. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 106 |
A cõmo quer que a aquelas oras poseron os cães ao touro et começarõno de garrotar porlo ensanar, por que viese ao santo obispo, et a cõmo que o asy agarotaron et lle poseron os (cães) et lle asobiaban porlo ensanar, nũca o touro brauo curou de lle fazer mal ao santo obispo, antes se foy asentar de gionllos ante el, manso cõmo se fose cordeyro. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 106 |
Et entonçes o santo obispo o tomou porlos cornos, os quaes lle logo ficaron eñas mãos, et o touro se foy en paz. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 106 |
Et o santo bispo leyxou a denjdade, et maldiso el, et foyse para as Esturias et finouse enã era de noueçentos et quatro. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 106 |
Et despoys Sisinando, obispo, seu sobrino e soçessor, trouso o corpo do dito santo Atheulfo de Asturias, et cõ grande onrra o sepultou en Conpostella. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 106 |
Et porlo pecado que contra el fezerõ, vieron çen nabes armadas de normanos a Galiza, et guerrearõ por tres años et destroyron a terra por aquel pecado que fezerõ contra o santo obispo Atheulfo; en tal gujsa que matauã et captiuauã homes, et molleres et os moços pequenos. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 107 |
Et vieron en rromaria a Santiago, et costituyrõ et fondaron, enõ santo lugar, mayor eglleia et moy boa. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 107 |
Et entonçes el rrey, et a rrayna et os Jnfantes deron grãdes dadiuas et Joyas, asy a santa séé e iglleia comõ aos bispos, et coutaron et fra[n]quearõ o santo lugar et o bispo et clerigos da dita séé. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 107 |
Et dende, o santo bispo Sisinãdo, varõ rreligioso et casto, ordenou moytas boas cousas da eglleia, et clerizia et da famjlia. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 107 |
Et quantos desçenderõ da linaJeen daqueles quatro que acusarõ seu tio, o bispo santo Hateulfo, fezóós esclauos et seruos da eglleia para senpre, et que nũca eles nj̃ sua linaJeen ouvesen onrras nj̃ ofiçios da eglleia. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 108 |
Et despoys o santo obispo Sisinando se finou enã era de noueçentos et çinquoenta et oyto. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 109 |
Et cõmo ela era Ja moy fraqua dos JaJuũs, et vigilias et orações, huã noyte, ante o altar de Santiago moy cansada, adormeçeuse et paresçeulle que via todolos diabros que sijan enã dita eglleia, et que os queymaua huũ santo varõ. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 109 |
Et ela espantada espertouse, et disolle huã voz: " -Sabe que, por tuas oraçoõs, o teu fillo he tornado aa cõpana dos santos, he perdoado de todos seus pecados et librado do poder do diabro por rrogo do apostollo Santiago". |
[+] |
1460 |
CI 1/ 112 |
Pero, avido cõsello con el rrey don Sancho, porla cruel guerra dos normanos, et frandeses et rroubos que moytas vezes faziã entrada porlo mar, et chegandose açerqua da çibdade de Santiago, por que nõ ocupassen o corpo do apostollo Santiago, nj̃ o podesen tomar con grandes traballos, comesçou a çerquar o santo lugar de Conpostella de torres, et muros, et almenas, et vallos et fossas, lançando agoa en ellas. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 113 |
Et ela leuou este pedaço que lle ficou eña mão -da pelle - ao mosteyro de Santo Esteuóó de Rriba de Sil, onde viuja o saçerdote a que ella dera a pelle, et tanto acharon dela menos quanto ella tragia eña mão. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 114 |
Et quando o santo obispo Rroosende o veu sobre sy foy moy espantado, et cõ gran themor diso: |
[+] |
1460 |
CI 1/ 114 |
Et o santo bispo Rroosende maldiso ao obispo Sisinando et foyse para o mosteyro de Cellanoua, onde viueu en paz ata que se finou. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 114 |
Et quando o bispo Sisnando esto oeu asy cõ gran sana, armouse cõ gran soberbea et correu enpos deles ata o lugar de Fornelos, et entrou por medio das ases et aly morreu; et conpreuse o dito do(n) santo obispo Rroosende. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 114 |
Et foy o deçimo obispo da santa seen de Santiago, o qual acreçentou as onrras, dignjdades, famjlias, rrendas et votos do santo apostollo Santiago et fezo ende moytas boas obras. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 116 |
Et entrou o rreyno por estas partes de Galiza, et entrou a eglleia de Santiago et destroeu moytas das paredes da eglleia, saluo o altar et o santo sepulcro do glorioso apostollo Santiago, et fezo outras muytas suzidades et villezas enã eglleia de Santiago. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 116 |
Et soçedeu eño santo lugar Jnstruario, et vsando de maaos custumes foy preso del rrey Veremũdo et morreu eñas cadeas. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 116 |
Et el morto, foy elegido por bispo Gudesteus, duodeçimo, seu sobrino, o qual seguindo o camjño et ensignança do dito Cresconjo, seu tio, rreparou moy et en bóó estado os santos lugares de Conpostella et de Yria. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 119 |
Et entõ eles, avido seu acordo et cõselo en presença do dito Rreymũdo, prinçipe de toda Galliza, cõ grandes preçes et rrogos lle pedirõ a huũ clerigo a que diziam Diego Gelmeriz, varõ santo et de grã consello et discreto, fillo de Gelmjro caballeyro moy poderoso et vertuoso, que teuera moyto tenpo o castello do Est, porlo bispo de Yria don Diego Pellaez, et a gouernara moy ben et defendera toda a proujnçia de Ylia et a librara dos normanos, frandeses et barbaros; he a saber: terra de Postomarcos, d ' Amaya, terra da Vlla ata o Tamere, por sua caballaria et por maraujllosa discreçõ, o qual eles virã et conosçiã moy ben. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 120 |
Et quando o papa Vrbano çelebrou o cõçilio de Monte Claro, o rreligioso don Almaçio, obispo, con outros prouençiales obispos, en caridade f[r]aternal et cõ muy gran traballo, foron ao santo cõçilio. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 120 |
O qual con muyta onrra [et] ohumjlldade pedeu ao papa et cardeaes que a Eglleia de Santiago fose sublimada de algũa onrra, dezendo que todalas eglleias onde Jaziã os santos apostollos erã onrras de papadego, et patriarchado et arçobispado, saluo se era a eglleia do apostollo Santiago. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 120 |
Enã qual letera se contiña que o santo padre, por rreuerençia do apostollo Santiago, mudaua et traspasaua a cathedra episcopal, que os obispos predeçessores [de] Dalmaçio ouue[rõ] et tijnã eña eglleia de Yria, enã eglleia de Santiago de Cõpostella, adonde o corpo de Santiago verdadeyramente era sepultado, con toda a diocesi et con todalas cousas, terras, et senorios et Jurdições a eglleia et çibdade de Yria e sua diocesi perteesçentes. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 120 |
Et cõfirmou todolos priujllegjos et donações feytas porlos prinçipes catholicos et fiees christaãos a Eglleia de Santiago, et que dende en diante ouvesen o santo lugar de Santiago, que as cõfirma que vallam para senpre. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 120 |
Et foy a dita Eglleia Conpostelana moy onrrada porlo santo obispo Dalmaçio, et a clerizia et pobóó librados de moytos traballos. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 122 |
Et dito santo padre Pascasio, oydas todallas rrazões et obJecçõos, rreteuo todo en seu coraçõ et, por sotil engeno, considerando cõmo poria rremedio a tantas discusiones, et tantos traballos et destroyçõ da eglleia. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 124 |
Et escripueu ao santo (santo) padre cõ dous canoĩgos, que ao huũ diziã Vngo et a outro Viçente, que apro[u]uesse a sua Santidade de o enviar aca consagrar. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 125 |
Et eño primeyro anõ do(u) seu pontificado, enviou a Monj̃ Afonso et a outro Monj̃ Gelmeriz, seu yrmão, canoĩgos de Santiago, que Ja outras vezes forã porla dita eglleia a corte de Rroma, os quaes trouxerõ confirmaçõ do priujllegio que o santo padre Vrbano outorgara ao obispo Dalmaçio, porque mandara mudar o bispado de Yria eña eglleia de Santiago, et fezera os obispos dende esentos, o qual confirmou o papa Pascasio. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 126 |
Et enõ dito anõ, o dito obispo, cõmo bóó pastor et vigiliador sobre suas ovellas, foy a Purtugal a visitar as posisoõs da Eglleia de Santiago et trouxo dende os santos corpos de San Froytoso, et de San Siluestre, et de San Cucufato et de Santa Susana et asentóós enã sua eglleia de Santiago, segũ que veeredes por sua estoria. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 126 |
Et por que a sua santa Eglleia de Santiago fosse mays onrrada, proposo en seu coraçõ para que, avida liçençia del rrey don Afonso, fose a Rroma ao santo padre a pedirlle que podesen çelebrar cõ palio, o qual outro obispo que fose antes del nõ podera aver nj̃ alcançar do papa. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 126 |
Enpero, tu fillo, obispo, rroga a Deus et ao apostollo Santiago que este odio seJa tirado dos seus corações [et] da sua memoria; entra cõ grãde omjlldade et mesura, et a todos sey obediente et benigno et nõ demandes por ty esta dignjdade, mays envia dous dos teus mays honestos et sabedores que a demãden cõ muyta homjlldade." Et o bispo notou ben en seu coraçõ aquellas palabras que lle diso o santo abbade et rreuolueas en seu coraçõ muytas vezes. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 126 |
Eño qual, en suma, se conten que o santo padre por rreuerẽçia do apostollo Santiago, cuJo corpo he sepultado enã eglleia de Cõpostella, segũ ten et creen a eglleia oçidental, por rreuerençia do apostollo Santiago, do qual foy trasladada a Eglleia de Yria en Conpostella et sacada de subJeyçõ da metropolitana, a Eglleia de Bragãa, et santo menbro da Eglleia de Rroma. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 126 |
Porende, o santo padre, porla mays onrrar, outorgou ao obispo don Diego et seus subçessores para que senpre çelebrasen cõ palio enã dita eglleia en dia de Nadal, Epifanja, Anuçiaçõ, Çena Dominj, dia de Rramos, Asçensons, Pentecoste, as tres festas de Santa Maria, San Mjgell, San Juã Babtista, Santiago, os dias dos Apostollos, dia de Todolos Santos, Dedicaçon da Eglleia, San Lourenço, San Viçenço, San Martino, Santo Ysydro, cõ outras moytas festas et boas cousas contiudas enõ dito priujlegio, dado anõ Dominj millesimo CXXV. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 128 |
Et de comõ tornou et fezo ordenar o altar de Santiago que era muy pequeno, et moy diforme et mal ordenado, so qual criã et tijnã os fiees christaoos seer o santo sepulcro do apostollo Santiago. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 128 |
Et tijnã os canoĩgos antijgos que nõ ousariã mudar o santo altar, porque nõ eran dignos para tanger tan santa cousa. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 128 |
Et o santo obispo, cõfiando da mjsericordia de Deus et do apostollo Santiago, comõ bóó caballeyro esforçado para entrar en tal batalla, pero cõ grant themor, atreueuse et desfezoo, et poso ende hũa muy boa et moy grande ara et huũ rret(r)ablo de ouro et de prata. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 128 |
Et alende do arco, fezo o altar et capella de Sam Saluador et a capella de San Pedro, et Santo Andre, et San Froytoso, San Juã Baptista; et ẽno sinjstro corno, a capella de San Juã apostollo, et a capella de San Bertholameu et Santa Cruz, et vngeoos cõ a santa crisma et consegrou os ditos altares et o altar de Santa Fides. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 129 |
Et rreparou o moosteyro de San Martino et a eglleia do Santo Sepulcro eño outeyro de Santa Susana, onde Jaz o seu corpo, a qual trouxera de Bragãa. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 131 |
Jtẽ, o santo obispo considerando a grande onrra en que a Eglleia de Yria fora sublimada et cathedra de tantos santos obispos, ante que o corpo do santo apostollo Santiago fose rreuellado, et de cõmo agora de toda era destroyda et posta en tanta proueza que algũus pouquos clerigos, que ende morauã, partidos do (o) ofiçio clerical, nõ se diziã ende os ofiçios, saluo eño Avento et eña Coreesma et esto nõ muy conpridamente, porquanto non aviã ende abastança para seu manteemento et vistiario; cõdolendose moyto delo por cõsello de dez canoĩgos, por priujllegio del rrey, fezo ende huã moy boa eglleia aa onrra de Santa Maria cõ huũ muy grande altar en que poso moytas rreliquas, et fezo poer outros dous altares: huũ de San Martino et outro de San Mjguell. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 131 |
Et esto asy acabado, o santo obispo começou outra obra de piedade eño dito lugar. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 133 |
Et quando o santo obispo don Diego oeu a morte do prinçipe, aJuntou todolos seus caballeyros do rreyno de Galiza et foyse cõ dona Orraqua, filla del rrey, ao lugar onde os mouros estauã et, porla graça de Deus, correu cõ elles et librou a terra dos ynjmjgos. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 135 |
Quinta feyra, a vijnte et tres dias do mes de Abril, anõ de LXVII, escripueu Rruy Vaasques este "Flos Santorum" enã torre noua de Fernã Rrodrigues de Leyra, Juiz de Vellestro e coengo de Santiago. |
[+] |