1295 |
TC 1/ 13 |
Mays contra Espana todalas gentes do mũdo se atreuiam aa vĩjnr a gerrealla et as[e]norala, et fezerõ y do que quiserõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Et entõçe el rey de Nauara, (et) dõ Garçia, ffillo de dom Sancho Auarca, quando o soube, enviou seu mãdado al rrey don Ordoño, que o vẽesse ajudar, ca nõ sse atreuya el soo contra aquel poder dos mouros que uĩjnan. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et poys que Fernã Gonçaluez foy conde, quedarõ os rreys de Leõ de fazer a Castella os tortos et as agrauezas que lle soyã a fazer; ca os refreou elle de guisa, per seu atreuemento et seu esforço, que, des Pisorga a aca, nõ poderõ nẽ ousarõ fazer os pesares a nẽgũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
[Et] sem esto nõ me atreuo a lidar nẽ defenderme. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et que ueiamos agora que preço auemos et damos a hũu caualeyro soo, que pero que somos nos bem quatroçẽtos caualeyros, (et) nõnos atreuemos a fazer nẽhũa cousa sem elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 152 |
Senor, atreuyme en sacar o conde daqui por que vj que estaua en gram coyta [et] por que era cousa que me [con]vijna cada que o eu podese guisar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 152 |
Et demays atreuyme ena uossa mesura et teño que fige muy [bem]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 157 |
Mays pero, ao cabo, ante que sse descobrisse tal atreuemento nẽno cometesse(m) publicamente, entendeu que sse nõ poderia teer contra el rey dõ Sancho de Leõ nẽ defendersse aly. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 161 |
Et foy a elles atreuudamente, chamando o nume de Deus et de Sanctiago. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 162 |
Et tã atreuudamente os feryu que os mouros forõ vẽçudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
D ' Almãçor conta a estoria [que] era muy sabio et muy atreuudo et alegre et frãco. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 217 |
Mays, ante que sse el partisse de terra de Sanctiago, foy ferido el con toda sua cõpana de malamento de Deus; et, polo pecado do atreuemento et das suzidades que el fazia ẽna jgleia de Sanctiago, caeu en el hũa das mays suzi(d)a(de)s enfermidade[s] que poderia seer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 230 |
Et, asy com̃o conta a estoria, foy este dõ Sancho piadoso et sisudo et dereytureyro et muyto ardido et atreuudo et muy enderẽçado, assy que os nobres poiou a mayor nobreza, et aos meores mĩgou a grã seruidũe en que erã, segũdo que agora diremos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 265 |
Et, pois que foy mãcebo, sayu muy ardido et muy atreuudo et muy esforçado, et rreynou en logar del rrey dõ Garçia, seu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 268 |
Este rrey dom Garçia era boo, segũdo a estoria conta, et piadoso et frãco et muy atreuudo, et quanto el auer podia todo o daua a caualleiros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 269 |
Et uẽo este rrey dom Sancho, suas auarcas calçadas, el et sas cõpanas, et feriu enos mouros muy atreuudamente, et matarõ muytas millarias delles alli ena cerca hu iaziã, et leuãtaronos ende, et descercarõ a uilla, segudandoos et matando muytos delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 292 |
Et foy este dõ Afonso caualeyro muyto atreuudo et frãco et bõo en todo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 296 |
Et, por que se nõ tĩjna aynda por auondado deste rreyno que el gãanara, moueu atreuudamente et foysse para o rreyno de Ualença. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 303 |
Et el rrey dõ Bermudo, atreuendosse en[a] forteleza de hũu seu caualo en que sija, a que chamauã Paay Uello quando chamar o queriã, asy como diz don Lucas de Tuy en sua estoria, (et et) ferio das esporas et meteuse per meyo das azes por chegar al rrey dõ Fernando et matalo se podesse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 312 |
Et atreueuse contra elle en lle tomar o seu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 313 |
Conta a estoria que el rrey don Fernando, auẽdo sua contenda cõ el rrey d ' Arangõ sobrella çidat de Calaforra que cada hũu delles a razoaua por sua, en guisa que el rrey d ' Arangõ meteu o preito a reto, atreuendosse eno grã bẽ de caualaria [d]e don Martin Gonçaluez, que [era] estonçe hũu dos boos caualeyros d ' España. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Et el rrey, cõ grande atreuemento et cõ grã soberua de curaçõ, nõ llo quiso fazer, ca llj semellou que queriã que llo fezese com̃o per prema. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 467 |
Esto fazia el atreuendosse en el rrey don Afonso, que lle auia ajudar a gaanar Valença et Santa Maria d ' Aluarim et o rreyno de Denia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 478 |
Et, elle nõ yndo aperçebudo para lidar, coydando que se nõ atreueriã a elle, matarõno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 481 |
Entõ rrespondeu hũu caualeyro moy atreuudo et disse: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 493 |
Et elles tomauã mayor atreuemento. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 515 |
Et fezerõ hũa carta para o alcayde dos alaraues, que soubesse com̃o el rrey d ' Arãgõ vijna ajudar o Çide por preyto que auia cõ el et que llj cõsellauã que nõ veesse a Valença, senõ que aueria a lidar cõ oyto mĩll caualeyros cristãos, os mays guerreyros do mũdo; et, se sse atreuia a lidar cõ elles, (et) que veesse et que veeriã o que faria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 522 |
"Valẽça, Valença, vẽeron sobre ti muy grandes pesares et estas en ventura de te perder; et, se escapares desta, sera muy grã marauilla aos que te [vir]em; et, se Deus fezo merçee a algũu lugar, fagalo a ti que te nõ percas asi, senõ sera por nos(tr)os pecados et polos teus atreuementos grandes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 530 |
Conta a estoria que el rrey enuiou sua carta de rresposta [a] Abeniafa en esta maneira: que aquela cousa que el demãdaua que lha nõ podia fazer, a meos de demandar ajuda a el rrey dom Alfonso de Castela con que podesse hir; et esto que o faria logo que sse atreuesse a lidar cono Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 614 |
Et o conde era ome sanudo et de maa parte, et sobraçou o mãto et quiso yr ferir Fernãdo Afonso, dizendo: -Leixaame et ferirey aquel rapaz que sse atreue a mj̃. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 617 |
Outrosi, senor, mãdade castigar que negũu nõ se atreua a mj̃ nẽ diga parauoa desaguisada contra mj̃, per que aiamos de uijr a denodo perante uos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 627 |
Et, se nõ fosse por reuerẽça del rrey, meu senor, eu uos castigaria en tal maneyira que nũca uos mays atreuessedes a falar en tal razõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 660 |
Et reçeberõ os mouros muy gran dano, ca sse yam meter atreuudamente çerca da villa et morriã y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 676 |
Et, pero que todos tomarã este consello, nẽhũu per sy nẽ todos en hũu nõ sse atreuerõ a llo dizer, temendo que llj pesaria por elo, en llj dizer que casasse sua filla cõ seu uasallo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 676 |
Et por esto nõ llo atreuia nengũu a dizer, catando todas estas cousas que poderiam acaesçer |
[+] |
1295 |
TC 1/ 682 |
Et por este atreuemento que ela fazia et por outros meteua en hũu castelo, a que deziam Castelar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 684 |
Et o conde ficou cona reyna et, atreuendose muyto eno afazemento que auja cõ ela, mays ca nõ deuja, coydando a casar cõ ela, poys que o conde dõ Gomez era morto, meteuse enos reynos com̃o por mayor, et mandaua et uedaua como rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 689 |
Conta a estoria [d]os reys de Portugal et diz que o conde dom Anrique, de que uos ia falamos de suso, a que el rey dõ Afonso dera a sua filla por moller, era ome dereytureyro et temya muyto a Deus; et era ardido et muyto atreuudo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 730 |
Fonterrabia, et a vila de Bitoyra, et Hupẽo, et Capẽço, et Santa Cruz, et toda Alaua, et toda Guipozooa, et Treueño, et Portilla de Torres, et Portela de Yhuda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 762 |
Et, depoys que foy caualeyro, atreueusse en fazer mays mal que antes et outras cousas desguisadas que llj estauã mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 780 |
Et os mouros, quando esto virõ, atreuerõsse muyto a elles et veerõ bem ata as tendas, et matauã os omes et as bestas et fazianlles dãno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
Abeũc, nõ sse atreuendo aa ficar en Eixerez, en quanto enas suas gentes assy dolauã et destruyã, foysse sayndo cõ a cõpaña que podo, et alçou as uellas et foysse contra a mellor guarida que soubo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
Conuẽ que sabyades os que esta estoria oyrdes, que a cousa do mũdo que mays quebrãtou os mouros, por que a Andaluzia ouuerõ a perder et a gaanarõ os cristãos delles, foy esta caualgada de Xerez; ca de guisa ficarõ quebrãtados os mouros, que nõ poderõ auer o atreuemento depoys nẽ o esforço que ante auyã contra os cristãos: tamano foy o medo et o espãto que tomarõ dessa uez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Entrade al rrey et dizedellj com̃o estou aqui et quero falar cõ el, et que me nõ atreuj de chegar a el a mẽos de seu mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 846 |
Mays astragarõ et tallarõ vinas et pães et ortas et todalas outras cousas de que a uiuer aviã que tĩjnã fora das portas, que llis nõ leixarõ nẽhũa cousa; de guisa que se virõ esses mouros tã arrequeixados que Axaçaf nõ se atreu[eu] a ficar et seyu ende et foyse para Seuilla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 858 |
Et, com̃o quer que elles adamã fezesem, nõ se atreuerõ de o prouar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 879 |
O jnfante, receando seus enganamentos, nõ se atreueu a yr per si nẽ [se] quiso meter en aquella auentura; mays enviou y dõ Pero Gozmã cõ outros caualeyros, nõ muytos, mays dos muy bõos que y erã. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 20 |
Empero esforçouse, cõmo eram todos os de Caym maos et atreuudos, et esteuo et [pregũtoulle quẽ] era, et el disolle que Caym; omoço, nõ sabendo nada da pena que avya auer oque matase a Caym, et tornouse logo aLamec aly onde oleyxara, et contoulle cõmo era. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 155 |
Trebeter vyo arreyna poderosa et apoderada do rreyno de seu marido, et forte moller et que yria [perlo] que começara et coydando que seu yrmão nõ averia mellor syso, et que faria sua madre ẽno rreyno oque quisesse partyose de nõ fazer outra cõtenda cõtra arreyna; et despoys que vyo quese avia apartyr do rreyno de seu padre, alongouse moyto daly, et sayosse de Asia, et passou toda Europa, et vẽeo a Alamanya, et chegou aterra de Germanya, et as gentes rreçebiamsse ajnda ẽnas terras hũus aos outros quando acontesçia de vĩjrem, por que aterra nõ era ajnda tanto poblada, et ficauã os termynos ermos moyto grandes, et rreçeberõ aly aTreuer os [germanos]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 155 |
Et Treber vio moy bõa terra et pagouse della et quedou aly, et fezo hũa pobla ẽna rribeyra de hũ rrio a que chamauam Moseella; et por que diziã ael Trebeta, poso el aaquela çidade nome Treber, et asylle chamou; et segũdo cõta méestre Godofre ẽna outaua parte do Panteom, esta villa Treuer foy aquela aque despoys diserõ Rroma Belgica, et aly morou et morreo Trebeta et aly jaz; et em sua vida mandou quelle posessem escrito sobre seu moymẽto ofeyto da rreyna Semyrramis et oseu. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 167 |
Mays diz que acõmo quer queos [hũus] esto faziam, queos outros quelle eram cõtrarios et que [o] nõ queriam oyr, et diziam mal del et de suas rrazões, et aas vezes queo deostauam et omal tragiam, atreuendose por que elles eram naturaes et el estrayo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
Et dou lle moytas espadadas sobre lo elmo Et aly forõ todos ajuntados da hũa parte et da outra et chegarõ moy atreuydamẽte por cada hũus acorrer aos seus. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 347 |
En [Salemjna] moraua Treuerus, que era yrmaão de Ajas Talamõ, et nasçera depois del et ja sabia ben as nouas en cõmo seu yrmaão fora morto, et quaes forã ẽno consello, et quaes forõ ende sospeytosos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 347 |
Ca sabede que Treuerus ouvo rrazões cõ el, taes que [per] pouco estouo de o matar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 347 |
Et por aquesta rrazom o quisera matar Treuerus mays nõ ll ' o quiseron consentir os moradores da çibdade a seus amygos et elles fezerõ lla en guisa que en pequeno tenpo forõ y ajũtados dez [mjll] caualeyros de taes que nõ queria mays nẽ mellores para se vengar de Egistus. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 363 |
Et tãto synglarõ a rremos et a treu que chegarõ ally hu jazia suterrado cabo Troylo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 365 |
Et Orestes foy por ende moy posfaçado . Et todos touerõ que fezera forte trayçõ et grãde atreuemẽto pero Orestes foy depois mays dultado et timydo. |
[+] |
1350 |
LT [1]/ 59 |
Eles sse cometerõ de muytas partes muyt atreuidamẽte, assy que bẽ no cuydarõ a desbaratar, mays de guisa conoçiã os golpes que diziã que era bóó caualeyro d ' armas a marauilla et o mays arrizado et o mays ardido que nũca entre eles entrara. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
E otros y ha, que facen mayor tuerto con atreuimiento en vila ou en outro lugar. dizemus que deue el Rey auer as duas partes e a çibda ou a vila ou o castelo toman a terçeira (parte) para fazer os muros e as torres das cerqas dos lugares hu o tomaren. e para as outras cousas (para) que as ouueren mester que seja(n) en prol de todo comunalmente. pero as outras portages que antiguamente custumaron os Reys a tomar para si en alguos lugares eles as deuen auer enteyramente. outrosi dizemus que estas portages e os outros dereitos e Rendas del Rey meterlos en costas e en missoes e por lles fazer perder seus...e alguas outras cousas que farian de sua prol...que se conponan con eles e lles peiten algo ou por...enbargo alguo camio que saben que an de fazer. e alguos y ha que fazen desonrra a outros en peor maneira demandandoos maliçiosamente por seus seruos sabendo çertatamente que non an dereito nehuu en eles defamandoos a eles e a seus fillos. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
E outros y ha que fazen mayor torto con atreuemento prendendoo prendiendo sin mandamiento del Judgador algunos omes, que son forros, sabiendo que non han derecho en ellos. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
LEY XI. -(Como pueden demandar los herederos emienda de la deshonrra que recibio aquel de quien heredaron, seyendo enfernos.) Cuytados estan algunos omes, a las vegadas de enfermedad, de que mueren; e yaziendo assi (vienen) otros atreuidamente a sus casas, (e entranles) todo lo que han; o alguna partida dello, sin mandamiento del Rey, o del Judgador del lugar, diciendo (que) son sus debdores; e aquellos contra quien es fecho este tuerto, reciben deshonrra con daño; o los que lo fazen, muestranse per tortizeros, e por desmesurados. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
LEY XI(que pena mereçen os que penoran ou entran bees dalguo doõente sen mandado do julgador) Coytados estan(do) alguos homes a as vegadas de enfirmidade de que morren e jazendo asi (viuos) outros atreuudamente (van) a suas casas (a entralles) todo o que an ou algua partida delo sen mandamento del Rey julgador do lugar dizendo son seus deuedores. e aqueles contra quen he feyto este torto Reçeben desonrra con daño ou os que o fazen mostranse por tortiçeiras e por desmesurados. ca pero (en verdade fosse) deuedor doutro e que jouuesse asi dante. con todo eso non deue seer desta maneira penorado nen agrauado por (los que deuer en)...................... ......................... tal rrazon. e por ende mandamos que ne alguo sen mandamento del Rey..... ......................(he que era en uerdade seu deuedor) (perga) por ende Judgador, prendare, o entrare los bienes de alguno, en la manera que sobredicha es, (que si era en verdad su debdor que) pierda por ende el debdo que auia contra el, e peche a sus herederos otro tanto, quanto era aquello que deuia auer, e pierda demas desto la tercia parte de lo que ouiere, (o) sea de la Camara del Rey, e aun finque el (por ende) enfamado para siempre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 215 |
Et sabede que en todo Greçia nõ moraua mellor rrey que el, nẽ mays paação, nẽ mays atreuudo, nẽ que mellor ajudasse a sseu amjgo, ca nũca lle ajuda demãdaríã que per el ficasse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 239 |
¿Et cõmo fuste ousado ou per cujo cõssello ou quen te mãdou que tã grande atreuemento fezesses et tã grã sandiçe? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 243 |
Mays o bõo et o atreuudo et pera moyto, que nõ dultar de passar coytas et afán et sofrer ben armas et o al que for mester, aquel por fillo o terrey et senpre farey quanto el quiser et senpre achará en mj̃ cõssello, cada que mo demãdar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 367 |
Demays, atreuerme ey a justar mellor et endurar mellor o torneo que el, et sabería mellor juntar et acaudillar os nossos caualeyros cõtra os outros cõtrarios, et cometer mellor et rrecollerlos mellor, se mester fosse; et sabería mellor põer as ascoytas et mellor trager a esculca, et sey mellor parar as uelas que el et giarlas mellor, et sey mays agiña dar de comer a hũa grãde oste que el. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Et estaua tã ben armado que, quenquer que o uisse, ben diría que ẽno mũdo nõ veería mellor formado caualeyro, nẽ de mellor pareçer en armas, nẽ mays atreuudo, nẽ mays fardido, et todo esplandeçía da claridade das suas armas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 410 |
Señor, fáçasse o que uós por ben touerdes, mays a mj̃ nõ semella que ben he que lles tã grã trégoa demos, ca uós ben sabedes que os gregos son moyto atreujdos et moyto enganadores, et móuẽnos hũa pleytesía moy sen prol pera nós. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et alý forõ todos juntados de hũa parte et da outra, et chegarõ moyto atreuudament por acorrer aos seus. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Et diz Dayres que, ante que entrassen ẽna çidade, que tãtos deles forõ mortos que nõ sse estreueron a osmarlos, nẽ a cõtarlos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 512 |
Et, por ende, cada hũ defenda seu escudo et sua cabeça, a guisa d ' atreuudo et d ' ardido. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 514 |
Pois, áuol, mao falido et rretraúdo, ¿en que te atreues? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 588 |
Et ýa dando golpes fortes et perigoosos adeante, et atreueuse sen pauor nihũ, en tal guisa que, en poucas d ' oras, matou perlas suas mãos vijnt et dous dos da çidade. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 604 |
Et desque a rreýna fuj en çima do caualo, pareçía forte et atreuuda et sañuda et hurgollosa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 630 |
Meu fillo, sobeiament ey grã pauor de nos aqueles caualeyros fazerẽ algũa treyçóm, que me tẽem en tã pouco et uẽem a mj̃ tã atreuudament a me cõsellar que faça paz. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 672 |
Et tódaslas cousas que nós cõmeçamos, tódaslas trouxemos a acabamento cõlo seu esforço, et per el auemos nosas uidas, ca poucos de nós poderã escapar de morte ata agora, se el nõ matara a Éctor et a Troillo et a Menõ et outros fillos del rrey Príamo, que erã de grã guisa, sesudos et atreuudos et ualentes caualeyros, et per el fuj çercado Troya et cõquista et queimada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 731 |
Et cõ grã coyta que auía, metíose sobre mar, cõ grandes cõpañas, porlo yr buscar, et tãto singlarõ, a rremos et a treu, ata que chegarõ alý hu el iazía soterrado. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 47 |
Et desque os moços forõ creçendo, treuellauã et loytauã moytas vezes hũu cõ o outro, et lançauã as pedras cõ as fondas segundo que fazẽ os moços. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 188 |
Et entõ Santiago abayxou o treu et as cordas et deytou fora as ancoras et fez estar pagada a naue, et mãdou que se amãsase a tẽpestade. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 128 |
Et o santo obispo, cõfiando da mjsericordia de Deus et do apostollo Santiago, comõ bóó caballeyro esforçado para entrar en tal batalla, pero cõ grant themor, atreueuse et desfezoo, et poso ende hũa muy boa et moy grande ara et huũ rret(r)ablo de ouro et de prata. |
[+] |