| 1200 | FX III, 5/ 702, col. a | En el terço grado ven de suso el bisauuelo e a bisauuela , de iuso el bisneto é a bisneta, de trauieso el fiio é a fiia, del ermano o de la ermana , e el ermano e la ermana del padre, y el ermano e ela ermana de la madre . | [+] |
| 1200 | FX III, 5/ 703, col. a | Et se a cousa es tal que non deue prender morte, fagal fazer emenda a aquel cuia cousa era a cousa que furto o quem fezo el mal; et se non ouere onde faga emenda sea seruo daquel a que lo fizo; et se se poder purgar, sea quito; et aquel que lo acuso , sofra la pena et el dano que est deuía á recebir, se el pecado le fosse prouado por uerdat . | [+] |
| 1200 | FX III, 5/ 703, col. a | Mays el iuyz non deue ningun ome tormentar en ascuso si non ante omes muchos ; mays todauia non deue penar ante que el fecho sea prouado por algunas prouas, o ante que aquel que lo acusa meta so corpo a atal pena como aquel que es acusado deue recebir et sil poder seer prouado, et assi deue seer tormento. | [+] |
| 1200 | FX III, 5/ 703, col. a | Se alguno mata ganado aieno en ascuso. | [+] |
| 1200 | FX III, 5/ 703, col. a | Aquel que demanda a cosa de furto deue dizer al iuyz o que demanda en ascuso e que demostre por sinales o que perdio, porque sepa ome a uerdade si la cousa ha tales sinales como el diz, o se es aquelo lo que perdió . | [+] |
| 1200 | FX III, 5/ 703, col. a | Se el home libre faz furto cun algun seruo ageno o roba alguna cosa, pague cada uno la emenda que deue fazer por el furto segun como es dicho ena lee de suso, et anbos sean azotados paladinamente. | [+] |
| 1200 | FX III, 5/ 707, col. b | Et si non ouuer tanto en su bona aquel que furto el scripto quanto fizo dano a aquel cuio era lo scripto, aquel que furto ou corropio el scripto sea seruo con toda su bona da quel cuio era lo scripto; et demays de la quarta parte de toda su bona que mandamos de suso que deue perder, deue a auer as tres partes aquel cuio era lo scripto et á outra parte deue a auer el rey, que faga dela o que quiser. | [+] |
| 1200 | FX III, 5/ 707, col. b | Otro si mandamos guardar de los que furtan o corrupen ou ascondem mandas aienas ou otros scriptos por fazer alguna gananza o por fazer ende dano a aqueles cuios eram, estos atales sean dichos falssos; et tal pena receban et tal dano, qual es dycho de suso segundo a persona de cada uno , se for uil o de gran guysa. | [+] |
| 1200 | FX III, 5/ 707, col. b | Et se algun ome, que non furta el scripto, nen corrompe, nen falsea, nin encobre, nin faz ninguna cousa de lo que es de suso dicho , mays aquel cuio era el scripto lo perdio por su niglenza o por su mala guarda é diz quegelo furtaron, si las testimonias que eran ena carta for ainda uiuas por aquelas testimonias pode ainda prouar todo lo scripto ante lo iuyz. | [+] |
| 1200 | FX III, 5/ 707, col. b | Quem mostra falso scripto o falsas leteras ou falso mandado del rey non lo sabendo, non deue seer tenudo por falso; se poder mostrar aquel quegelo dio , mostrelo et aquel deue recebir a pena que es de suso dicha que deuem auer os que fazen falsos scriptos. | [+] |
| 1200 | FX III, 5/ 707, col. b | Onde el debdor que faz tal scripto o aquel por cuio nombre o faz, se es sabedor del engano ambos deuen recebir la pena et el dano que es de suso dicho . | [+] |
| 1264 | CSMp Pauta/ 39 | Esta .XVII. é como Santa Maria guardou de morte a onrrada dona de Roma, a que o demo acusou pola fazer queimar. | [+] |
| 1264 | CSMp Pauta/ 39 | Esta .XLIIIIa. é do cavaleiro que perdera seu açor, e foy -o pedir a Santa Maria de Salas; e estando na ygreja, pousou -lle na mão. | [+] |
| 1264 | CSMp Pauta/ 39 | Esta .CC.IX. é como el Rey Do[n] Affonso de Castela adoeçeu en Bitouria e ouv ' hũa door tan grande que coidaron que morress ' ende, e poseron -lle de suso o livro das Cantigas de Santa Maria, e foi logo guarido. | [+] |
| 1264 | CSMp Pauta/ 39 | Esta .CC.LII. é como Santa Maria guardou ũus omees que non morressen dejuso dun gran monte d ' arẽa que lles caeu desuso. | [+] |
| 1264 | CSMr B/ 152 | [Esta é de como Santa Maria guardou de morte a onrrada dona de Roma a que o demo acusou pola fazer queimar.] | [+] |
| 1264 | CSMr B/ 660 | [[C]omo el Rey Don Affonso de Castela adoeçeu en Bitoria e ouv ' hũa door tan grande, que coidaron que morresse ende, e poseron -lle de suso o livro das Cantigas de Santa Maria, e foi guarido.] | [+] |
| 1264 | CSMr B/ 13 | [Como Santa Maria guardou ũus omẽes que non morressen dejuso dun gran monte de arẽa que lles caeu dessuso.] | [+] |
| 1264 | CSMr B/ 73 | [Como Santa Maria do Prado, que é cabo Segovia, guariu un monteiro del Rei dũa canpãa que lle caeu de suso.] | [+] |
| 1275 | CPb 1/ 6 | E sobre todo dixo, que en qualquier edad que sea (el) ome, ha menester (ayuda: ca si fuer niño, ha menester) amigo(s) que lo crie(n,) e lo guarden que non faga, nin aprenda cosa este mundo sen amigos macar seia auondado de todolos (outros) bees que en el son. (ca) quanto os homees son mays onrrados e mays poderosos e mays rricos. tanto an mays mester os amigos e esto por duas rrazoes. a premeyra (he) porque eles non poderian auer (nehun) proueyt o das rrequezas sse non husasen delas e tal huso deue seer en fazer ben. e ho ben feyto deue seer dado os amigos. e por ende os amigos non poden husar das rrequezas que ouueren macar car seian auondados dellas. a ssegunda rrazon he que porlos amigos sse gardan e sse acresçentan as rrequezas e as onrras que os homees an ca doutra guysa sen amigos non poderian durar porque quanto mays onrrado e mays poderoso e o omee peor golpe rreçebe se (lle) falleçe ajuda de amingos que os acorran en sua pobreça e os estorçan (t)odos perigros quelles aquaçeren. e sobre todo disso que en qual quer hedade que seia omee a mester amingo que o cria e o garde que non faça nen aprenda cousa quelle este mal. | [+] |
| 1275 | CPb 1/ 6 | Et sobre (esto) disso outro sabio que nehua pestilença non pode enpeeçer a omee en este mundo tan fortemente. como o falso amigo con quen omee uiue e departe suas poridades (ançianamente) nonlo conesçendo e fiandosse en el. e porende disso aristotiles que a mester que ante que tome omee amizdade con outro que punne premeyramente se he boo e esta conosçença non pode omee auer se non por huso de longo tempo porque os boos son pocos e os maos muytos. e a amizdade non pode durar senon entre aqueles que an bondade en si. onde (por estas rrazoes) os que amingos se fazen ante que ben sse conoscan. legeyramente sse departe(n) depoys a amizdade entre eles. | [+] |
| 1275 | CPb 1/ 6 | La tercera manera (de amistad, de) que de suso fablamos, non es verdadera amistad: porque aquel que ama al otro por su pro, e que a omee con outro por algua proe ou por algun plazer que a del ou espera aauer. | [+] |
| 1275 | CPb 1/ 6 | E sobre esto dixo Aristoteles, que firme deue ser la voluntad del amigo, e non se deue mouer, a que de suso falamos non he uerdadeyra amizdade porque aquel que ama o outro por sua proe e por plazer que espera auer do (amigo) destallasse por ende a amizdade porque non auia rrays de bondade. | [+] |
| 1290 | FD I, 2, 3/ 124 | Titullo dos (uoçeeyroſ) perſoneyros Por que el uſo dellos perſoneyros es mucho prouecho , et es muyto meſter, que aquelles que non podem ou non querem ſéér preſentes a ffacer ſus demandas que am contra algunos ou a defenderse contra ſeus contendedores podenlo fazer perſoneyros tam bem en demandar como en defender. | [+] |
| 1290 | FD I, 2, 3/ 125 | Léé Va Macar que e dito ena léé de suso, que aquel perſoneyro que tracta los preytos por mandado de ſeus donos, perſoas ſom çertas que podem ſéér perſoneyros por outre ſem ſeu mandado. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 111 | Quando o conde oyu esto, alçou os ollos suso, catãdo a todas partes se ueria quẽ era o que o chamaua et lle aquello dissera. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 118 | Andados xviiij ãnos do rreynado deste rrey dom Ramiro -et foy esto ẽna era de DCCCC et Lavij ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en DCCCC xviiij ãnos; et a do enperio d ' Enrique, enperador de Rroma, en quatro ãnos - e[n] este ãno sacou el rrey dõ Ramiro sua oste muy grande, et foy a (correr) terra de mouros correr hũu castelo, que antigamente auia nume Agoas, et e aquelle a que agora dizẽ Caualeyra, et he ẽna ribeyra do Teio, de iuso de Toledo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 144 | Enpos esto el rey dom Garçia de Nauarra, poys que ouue feyctas suas cortes, Depoys da seyda da priiom do conde, com̃o auemos dicto suso ante desto, et se lles querelou per corte que, ou se vingaria delle, ou porria y o corpo, elles outorgarõlle aly, caualeyros et outras conpanas, que seriã cõ elle en ajudarẽlle en que quer podessẽ, per que sse vingassẽ. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 150 | Et, quando chegarõ a Mansela, a do Camjño, leixarõ[na] a destro et alçaronse suso contra a Somoça; et acharõ hũu monte muy espesso et pousarõ todos aly en aquel monte. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 152 | Et uso, senor, faredes contra mj̃ com̃o boo senor et boo rey, ca filla soo de rey et moller de muyto alto barõ. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 166 | Et ao tempo que este [conde] Garçia Fernandez sayu da terra para vingarsse de sua moller, com̃o de suso auedes oydo, leixou ẽna terra dous seus parentes, en que el muyto fiaua, que julgassem os preytos et que gardassẽ todo o seu. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 207 | [et foy esto] ẽna era de mil et dous ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et lxaiiij ãnos - assy acaesçeu que polos pecados deste rrey dõ Bermudo et do poboo cristiano que o Alagib dos mouros, [que] estaua en lugar de Yseem, rrey de Cordoua, que sse fezo chamar Almãçor; ca ata aqui, com̃o quer que o nos aiamos chamado suso ẽna estoria ante desto Almãçor, nõ llj cham[au]ã aynda assy os mouros, mays chama[uã]llj Alfagib. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 207 | Et Alagib quer dizer en arauigo tãto com̃o "sobreçella" ẽno castelão, o[u] "ome que tem lugar de rrey", com̃o auemos ia departido suso ante desto ena estoria; por que a sobreçella assy he com̃o defendemento et cubertura dos ollos, ca assy era el cubertura et defendemento de seus poboos. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 207 | Et, quando o conde dõ Vela, de que dissemos ia suso en esta estoria, -o que o conde Fernan Gonçaluez deytara da terra - et algũus condes de terra de Leõ, et outros cristãos que forõ deytados da terra outrosy, poys que chegarõ a Cordoua a Almãçor et lle prometerõ que lle dariã a terra que os cristãos tijnam en España, (et) colleuos Almãçor a ssy. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 212 | Et pousou ia ali Mudarra Gonçaluez cõ seu padre. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 212 | Mays pero Rroy Valasquez nõ sse ousou yr de di(j)a a Baruadiello et as perou a noyte, quando sse fosse. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 218 | Almãçor, quando uio o astragamento de sua oste que perdera, nõ ousou a atẽder a batalla para en outro dia, et foysse de noyte fogindo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 229 | Et entõ foy ferido et preso o conde, de quaes feridas morreo depoys en Medinacelen en poder dos mouros, segũdo ia suso oystes. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 233 | Et aquel Mahomade Almoadj, quando aquillo uio, sacou da priiõ a Ysẽ, el rrey que dissemos suso que fezera creer [a]as gentes Mahomat que era morto, et demostroo a todos, consellandolles que tomassẽ el ante por rey ca Çuleyma. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 236 | Andados XVze anos deste rrey don Afonso -et foy esto ena era de mill et xxxj ãno; et andaua o ano da encarnaçõ en noueçẽtos et noueẽta et tres anos - aquel mouro Alhagib Alhameri, aquel de que ia dissemos suso ena estoria, chegou muytas gentes de todas partes, assy de mouros com̃o de cristãos. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 244 | Et Yseẽ, tãto que soubo o que as cartas diziã, mandoo escabeçar et que trouxessẽ a cabeça del per toda a villa, por aquella tã gran trayçõ que tĩjna asconduda en sy, et tam grande a coydaua a fazer en ascuso en Cordoua, que soubessẽ todos que por tal razõ llj dauã tal morte. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 256 | Et, pois que ouuo liuradas todas suas cousas que erã a prol do rreyno, uẽosse para Leõ et começou de fazer a çibdade de Leõ et pobrar o que Almãçor et seu fillo Abtelmolit destruyrã, com̃o e dicto suso ante desto. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 258 | Et pousou sobre Alcalla que dizẽ del Rrio, que he hi acerca de Seuilla. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 271 | Et pousou o jnfante eno logar que dizẽ Barro de Traballo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 271 | Et o traedor de Fernã Laynes tomoa essa ora pelos cabelos et derriboua per hũas escaleyras ajuso. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 277 | Et demays que era seu, daqueste rrey dom Sancho, o ducado de Cãtabria, que e en terra do Grono, com̃o auemos dito suso; et era en Castella esse ducado. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 300 | Et, quando chegou açerca de Panpelona, et soubo com̃o seu yrmao dõ Rramiro era ia rrey d ' Arangõ depoys de seu padre, assi como o el ordenara, com̃o auemos dito suso ante desto, et lle fazia este don Rramiro muyta soberua; et demays que llj uẽera çercar Tofalla cõ grande oste, et aynda que o ameaçaua que lle daria lide campal. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 303 | Andados X ãnos do rreynado del rrey dõ Bermudo -et foy ysto ena era de mĩll et Laiij ãnos; et andaua o ano da encarnaçõ [do Señor] en mĩll et XVze - en aquel Xo ãno, o postrimeyro do rreynado del rrey dõ Bermudo de Leõ, moueuse contenda et desamor ontre el rrey dõ Fernando de Castela et dõ Bermudo, rrey de Leom, porla razõ que auemos dicta suso ante desto. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 303 | Et, quando don Fernando casou cõ dona Sancha, yrmaa deste rrey dõ Bermudo de Leõ, assy com̃o dissemos ia suso, outorgoullj el rrey dõ Sancho en sas uodas toda aquella terra que el tomara per força a dõ Afonso, rrey de Leõ. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 359 | Mays, quando o viu vijr, el rrey dõ Garçia nõno ousou asperar et alçouse a Portugal. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 410 | Et daly adeante nõ ousou el rey de Cordoua fazer mal al rrey de Toledo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 420 | Outro dia mouerõ ende et, yndo a foz ajuso, sua sina alçada, passarõ açerca d[e] Orta et forõse pousar sobre hũu outeyro redondo, çerca do rio de Salom, por que lles nõ podesem vedar [a] agoa, ca osmou que gaanaria daly Alcõçer. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 422 | Et começarõ de yr Salõ ajuso, sua sina alçada, fazendo sua maestria. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 425 | Outro dia grã manana, quando o sol foy seydo, seyu o Çide cõ todos os seus do castelo, asy que nõ ficou dentro nẽgũu, se nõ dous omes de pee a que mandou o Çide que sarrasem a porta et se parasen ben suso a defender. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 438 | Et en outro dia entrou ẽno castelo de Monçõ, veendo el rrey dõ Pedro d Arãgõ, et foy por pre[y]tesia que ouue dos do castelo; mays, pero que o vio el rrey dõ Pero, nõ ousou lidar cõ elle. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 441 | Et o Çide demãdoulhi que outorgasse aos filhos dalgo que, quando algũu ouuesse de sair da terra, que ouuesse trijnta dias de plazo, assi com̃o ante auia IX, et que nõ passasse contra nj̃hũu filho dalgo nẽ çibdadano que ante nõ fosse oydo com̃o deuia cõ dereyto, nẽ passasse aas uilas nẽ aos outros lugares contra seus foros nẽ contra (a)os (outros) seus priuilegios nẽ contra seus boos husos, nẽ que nõ deitasse peito nj̃hũu desaforado, se nõ que sse lhi podesse por ende alçar a terra ata que o enmẽdasse. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 467 | Et este mandadeyro foysse para ala et pousou cõ hũu mouro que auia nume Abulupõ. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 473 | Et el rrey guisou sua oste de cristãos et de mouros, ca nõ ousou vĩjr sen cristiãos cõ medo de don Aluar Fanges. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 476 | Et, depois desto, estando el rrey dõ Afonso por casar, en esta sazõ rreynaua en Seuilla hũu mouro que auya nume Abuhabed, om̃e de muy boos custumes et muy poderoso om̃e, et auya ẽno rreyno de Toledo as vilas et os castellos que uos contamos de suso: | [+] |
| 1295 | TC 1/ 492 | Et chegou a hũa aldea a que dizẽ Torres, que era çerca Mu[r]uedro, et pousou y cõ toda sua gente. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 502 | Et, quando Aben Alfarax entendeu o roydo que dauã pela villa et o buliço que y Abenjafa metia, quiserao prender, mays nõ ousou ata que o Cide uẽese, ca logo quedariã aquel roydo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 502 | Et, quando o alcayde que tĩjna Denja soube estas nouas, nõ ousou y ficar et foyse para Xatiua. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 506 | Et pousou çerca da villa de Jubala et collerõ[se] y [a] el (et) os que seyrõ da villa et pedironllj por merçee que llis ajudasse a vĩgar a desonrra et a morte del rrey seu senor, et que os ouuese en guarda et en comenda. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 510 | Et o Çide foy sobre Ualẽça et pousou en hũa aldea que dizẽ Deregẽda. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 513 | Et o Çide correulle a terra et fezollj muyto mal; et foy sobre elle cõ sua oste et pousou çerca da villa. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 535 | Mais con todo esto nõ leixauã de sair, et derribauãse do muro, et os do Çide prendiãnos a escuso. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 546 | Eu mãdo aos que an de rrecadar por mj̃ as rrendas et todos os outros dereitos que uos nõ façã agrauamento nj̃hũu nẽ uos tomẽ mais do dizimo, assi com̃o mãda uossa ley et o auedes por huso. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 551 | Et o Çide diselhis que os mãterria todos en seus foros et husos et costumes da sua ley. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 565 | Et, quando forõ suso, pararõ mentes contra o mar et uirõ uijr o grã poder dos mouros, que uijnã chegando et yã ficando suas tendas derredor da uila. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 568 | Et tam grande foy a morteydade que en aquel dia fez enos mouros que lli corria o sangui (o sangui) pelos couedos ajuso. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 582 | Et cono muy grã medo saltou ajuso et nõ se pode teer enos pees et caeu; et vntaronselli todos os panos de lixo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 591 | Et o mouro conoçeuo muy be et nõno ousou a atender, et uolueu as redeas ao caualo et começou a fogir contra o mar. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 596 | Et mouerõ ende et passarõ per hũu uaao, ajuso da uila de Bellanga, et chegarõ aos rebledos de Corpes, hu eles tijnã cuydado de desõrar as filhas do Çide, sas molleres. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 603 | Senhores, eu sõo [a] merçee do Çide, uosso padre, ca muytas uezes pousou en mjna casa. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 615 | Et derredor dele se asentarõ os que de suso oystes per numes. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 642 | Et preguntoullj que, ontre aquellas cousas que el tragia, se auja y algũa do corpo do soldã, et por onra del beyiaria en ella, en sinal que, se el esteuesse deante, que llj daria paz eno onbro, segũdo uso dos mouros; por que entendia que seu senor era hũu dos mays onrados mouros do mũdo, segũdo sua ley. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 676 | Et os fisicos, sabendo com̃o elle sempre traballara desque naçera, faziano cada dia caualgar, por llj fazer tomar huso et traballo, por que tomasse algũu plazer et algũa folgança, per que podesse uiuer; ca muyto mal uem aos omes nõ husando as cousas que soem husar en quanto sõ mãçebos. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 689 | Conta a estoria [d]os reys de Portugal et diz que o conde dom Anrique, de que uos ia falamos de suso, a que el rey dõ Afonso dera a sua filla por moller, era ome dereytureyro et temya muyto a Deus; et era ardido et muyto atreuudo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 689 | Et Bragaa era aynda d[e]stroyda et renouoa o conde, et o primado restolou a jgleia et tornoua aa primeyra dign[i]dade que ante auya, et poso ena jgleia por arçebispo a Santo Giraldo, que era cantor en Toledo, de que uos contamos de suso. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 729 | Et este rrey, quando ouue XXte et dous anos, foy çercar Conta, que os mouros auyam [c]obrado(s), seg[ũ]do que de suso oystes; et iouue sobre ela noue meses et gaanoa. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 742 | Et el rrey dõ Afonso mandou a Lopo Diaz et a Martin Nunes et a Sancho Fernandes que fossem suso al porto; et envi[ou] cõ elles muy grã gente et muy bõa. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 745 | Et o Miramamolim estaua muy bem armado, et de suso tijna hũa almexia negra de hũu xamete, et sobre aquela outra que nõ auia custura nẽhũa, et sua espada ao colo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 763 | Et ela envioullj Roy Gonçaluez de Ualuerde, hũu boo caualeyro; et chegou çerca Huete et pousou en hũa aldea. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 769 | Conta a estoria que se leuantou el rey de sobre Vilalua et uẽosse para Outiella et pousou çerca do castelo; mays os ricos omes que y estauã nõ quiserõ seir nẽ cõsentir a nẽhũus que seisem contra o real. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 771 | Et passou per Castroxeriz, que tijna o conde dom Fernando, et foy ontre Palença et Carrõ para sua terra, Cãpos ajuso, et entrou en seu rreyno; pero que, en tornandosse, quanto achou do bispo de Palença todo llo astragou. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 780 | Et nõ ousou nẽhũu passar o mandamento del rrey. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 786 | Et el rrey foysse para An duiar et pousou en Xanduella. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 792 | Et coydarõ que lles queria dar batalla, mays nõ ousou et foysse para Merida et lidou cõ el rrey de Leõ, que y estaua. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 801 | Et este rey dos gazulles foy o que chegara conos seteçentos caualeyros alaraues, de que ia dissemos; et, com̃o quer que os de suso a estoria alaraues numea, ante os chamauã bem a esse tempo gazulles. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 801 | Et tãtos forõ os mouros que acharõ suso enas espesuras das oliuas, que matarõ et prenderõ, que, quando mays daquelles nõ ouuesse, per todos seendo elles estroydos, fora a boa andãça dos cristãos muy grande asaz. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 801 | Et este foy o nouel que uos ia dissemos de suso, a que don Aluaro esse dia ante da batalla ouuo feyto caualeyro; et auja nume Garçia Peres de Uargas. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 806 | Desi tomaronos et taparõllis as bocas et deytaronos da torre ajuso. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 806 | Et os cristãos que estauã juso matarõnos. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 806 | Et, desque virõ que era ia a mayor partida delles ena torre, foronse pelo muro ajuso, gãanando quantas torres y auja contra a porta de Martos, ata que gãanarõ essa porta. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 806 | Senor, eu nõ uolo ouso dizer, por que ey medo que non mj creades; mays enviade y quẽno ueia et acharã el rrey don Fernãdo y cõ muy gran gente et muy boa. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 821 | Conta a estoria, o que a razõ della daqui adeant[e] sigue, que [e]se rrey dõ Fernando -de que o arcebispo dõ Rrodrigo de suso ena sua estoria a contado, et de que a estoria outrosi daqui adeãte contara - andando per suas villas et per suas cidades per Castella et per Leõ, et enderençandoas et parandoas bẽ, que se foy uĩjndo seu passo contra Toledo; et, en Toledo estando, oyu nouas de Cordoua en com̃o estaua coytada de fame et que sofria muy grã lazeyra. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 822 | Quãdo el rrey d ' Ariona vio com̃o aquelles caualeyros, que se meterã en tã gran perigoo, erã ia suso ena pena, soube, por que eram bõos caualeyros et se meterã en aquel perigoo por acorrer ao castello, que llo queriam defender, poys que que erã ia suso ena pena, et entendeu que nõ seria mays su[a] prol de alj estar; et desçercou Martos et foysse ende. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 831 | Desque el rrey dõ Fernando, que en Burgos f[ica]ra doente, com̃o de suso dissemos, se sent[i]o guarido, seyu de Burgos et começou a andar pela terra, fazendo muy gran iustiça et castigãdo sua terra et parandoa muy bẽ, ca era muy mester. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 835 | Et o jnfãte deytou todolos mouros ende, saluo muy poucos que mandou ficar juso no arraual. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 836 | Dito auemos de suso ena estoria en com̃o o nobre rrey dõ Fernando, en seyndo da ueyga de Grãada, que se fora para Cordoua. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 836 | Et, el estando y cõ a rreyna sua moller et cõ suas gentes, segũdo contado auemos de suso, chegoullj mandado de dõ Afonso, seu fillo, que el enviara ao rreyno de Murça, en com̃o gãanara Mula et que fora ben andãte contra esses mouros que tã rebeldes estauã, et de com̃o quebrãtarã outrosi os mouros de Lorca et de Cartagena. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 842 | Quando elle hũa conquista auja feyta, ia outra auja coydada de fazer, por nõ comer pã folgado nẽ estar de balde, por que podesse ao gran juyz dar cõta en que usos despendera seu tẽpo. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 849 | Os mouros mouendo asi asũados de todas partes, os hũus, per mar et outros per terra, contra o navio que Rrey mõ Bonifaz tragia, segũdo de suso oystes - | [+] |
| 1295 | TC 1/ 858 | Este feyto desta guisa passado, segũdo que uos a estoria a contado, o plazo dos seis meses que os de Carmona ouuerõ demand[ad]o [a]l rrey dõ Fernando, segũdo que de suso [e] contado, era ia conprido. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 861 | Et tomou suas naues muy bem guisadas et bẽ guarnidas et de suso gente, os que se pagou, nõ muyta, mays muy boa; et começou a yr muy derreniadamente contra as naues dos mouros, et achoas nõ muy aperçebudas. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 867 | Dõ Rrodrigo Gomes de Galiza outrosi pousou y çerca delle. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 871 | Ora podia seer de meyo dia, quando as naues mouerõ; et deçerõ hũa gran peça ajuso onde estauã, por que tomassem o [t]reyto mayor et uẽesẽ (mayor et vĩjnãse) mays rigeas. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 871 | E(n) a naue en que dõ Rreymon ya deçeu muy mays ajuso que a outra. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 873 | Et su Tiriana pousou o meestre d ' Ocles et dõ Rroy Gonçaluez et dõ Rroy Froles et Afonso Telez et Pero Ponço. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 883 | Ena era que de suso he dicta de mĩll et CC et LXXXvj, quando andaua o ano da encarnaçõ do Senor en mil et CC et XLviij anos, poys que os mouros virõ que nẽhũa outra cousa nõ podiã fazer nẽ passar de quanto elles osmauã nẽ queriã, saluo o que el rrey dõ Fernando queria, pesãdollis muyto, ouuerõ[se] acoger (et) a fazer uoẽtade del rrey: que llj uazassẽ a villa et que lla leixassem liure et quita. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 883 | Et esto foy en dia de San Clement[e], ena era de suso dicta, quando esse alcaçer dessa nobre çibdad[e] de Seuilla foy dado a esse nobre rrey dõ Fernando et entregado. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 884 | Liuradas todalas preitesias de suso dictas que en razõ do entregamento da nobre çidade de Seuilla forõ tragid[a]s cõ el rrey dõ Fernando, et el rrey apoderado ia eno alcaçer dela, com̃o dicto auemos, os mouros demandarõ plazo al rrey para uender suas cousas, as que nõ podiã leuar. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 890 | Mays este rrey tãto punou enos usos de todas bondades guisar et obrar sempre en toda sua vida, que nume conprido de todo o bõ prez gãanou en suas grandes conquistas fazer et en todos outros conpridos bẽes, quaes nẽ quantos ome cõtar nõ poderia: en herdar caualeyros, ricos omes, et ordĩjs, jgleias, et adaliles, et almogauares, et a todos quantos outros el sazõ auja de fazer merçee; en dar bõos foros et frãquezas et grandes liberdades; et seer muy justi çeyro et nõ mĩguar alj [u] deu[ia]. | [+] |
| 1295 | TC 1/ 896 | Aquel [uer]dadeyro poderoso Deus -que a este seu [sancto] seruo rey deu sen et saber et ualer et p[oder] de todas estas onras de suso ditas [mere]çer et acabar en este mũdo morta[l et] auer as outras do rreyno perdurauil - l[eixe] elle sempre uiuer et durar en aquella fol[gãça] que llj Deus ouue apparellada; et a [nos] leixe de tal guisa peseuerar pel[a de]reyta carreyra, per que merescamos auer [parte] cõ el en aquella sua sancta folgãça d[e clari]dade, que nũca escureçe nẽ her[da en] nẽhua tristeza, mays sempre pr[azer et dul]çor et alegria. | [+] |
| 1300 | AT III,4/ 48 | E chamarom -lhe "ateudas" porque convem que a prestomeira palavra da cobra nom acabe [a] razom per fim, mais tem a prim[eir]a palavra da outra cobra que vem apos ela [...] de entendimento e fará conclusom. | [+] |
| 1300 | LPr 1/ 167 | Esta cantiga suso ' scrita, que se começa ' Martin Vasquez, no outro dia ' , fez o conde a ũu jograr que avia nome Martin Vasquez, e preçava -se que sabia d ' estr[r]elosia e non sabia én nada. | [+] |
| 1300 | TPb 26/ 104 | Ca en tal razon como esta dezimos, que tenudo es de pechar al demandador tanto quanto jurare, que (menoscabo) por aquella cosa, que engañosamente traspuso, o la quebranto, porque non gela mostro en juizio. | [+] |
| 1300 | CPa XXVII, 4/ 125 | A premeyra he porque eles nõ poderian auer nehũ proueyto das rrequezas, sse nõ husasen delas, e tal huso deue seer en fazer ben, e ho ben feyto deue seer dado os amigos, e por ende os [que non an] amigos nõ poden husar das rrequezas que ouuerẽ, macar seian auondados dellas. | [+] |
| 1300 | CPa XXVII, 4/ 126 | E por ende disso Aristotiles que a mester que ante que tome omẽ amizdade con outro, que punne premeyramente se he boó; e esta cõnosçença non pode omẽ auer se non por huso de longo tempo porque os boos son pocos e os maos muytos e a amizdade non pode durar se nõ entre aqueles que an bondade ensi, onde por estas rrazões os que amĩgos se fazẽ ante que ben sse cõnoscan, legeyramente se departen depoys a amizdade entre eles. | [+] |
| 1300 | CPa XXVII, 4/ 126 | A terceyra maneyra que de suso falamos nõ he uerdadeyra amizdade, porque aquel que ama o outro, por sua proe e por plazer que espera auer do amigo, destallasse por ende a amizdade, porque non auia rrayz de bondade. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 4 | O segundo dia fezo ofirmamẽto et partyo cõ el as agoas de suso das de juso. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 5 | Nõ he bem queo omẽ seja soo; et adusolle a essa ora dantel todas las anymalyas que formara da terra por veer cõmo as chamaria et que nomẽes lles diria; et Adam chamou [per] seus nomẽes acada hũas dellas et aqueles ouverõ despoys; et ontre todas nõ avia nj̃gũa en quese el deleytase, et deulle Deus ajudoyro queo semellase cõmo agora oyredes. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 7 | Quãdo noso señor aduso ante Adam, cõmo avemos dito, todaslas anymalias que el fezera ẽna terra por véér cõmo as chamaria Adam, ou que nomẽes lles diria, ho hũ por que eram as anymalias todas pares, macho et femea cada hũas en suas naturas, et nõ avia y [njgũa] pera Adam, o al por quelle paresçeo ẽno seu tallente et gesto da sua cara que se nõ deleytaua em [njhũa] daquelas criaturas, teuo noso Señor por bem et por mesura queo omẽ nõ fose sóó. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 7 | Estonçes meteo sono en Adam et adormentóó ẽno Pareyso; et el dormỹdo tomou Deus hũa das costas de Adam, et encheo ali de carne olugar dondea tomara, et fezo daquela costa amoller; et desi [adusoa] aAdam et mostroulla; et Adam quandoa vyo diso: | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 18 | Et el começou primeyro aentallar os metaes et fazer em elles feguras [enleuadas] et de outra guyssa, et achou esto desta maneyra: seus yrmãos Jabel et Jubal et outros dos seteẽta et quatro de sus yrmãos et suas [cõpañas] andando por los mõtes, Jabel cõ seus gãados et Jubal andando buscando madeyros de que fezese seus estormẽtos de sua musica, achauã as siluas tã espesas, por que omẽs [nj̃gũus] nõ andarã ajnda por y nẽ cortarã y nada, et por la espesedũe do mõte nõ podiam por y andar nẽ passar de hũ lugar pera outro; et ençẽderõ os mõtes et tã grandes forõ os fogos que ardeu toda aerua et desy as aruores [grãdes] todas, et ajnda aterra cõ elles; et tã [grãde] foy acaentura que entrou dentro ajuso que fondeu metaes de venas que aly avia delles, et tanta foy aforça da fondiçõ quese [torçerõ] os metaes, et aly onde quedarõ et se queymarõ tomarõ ensy da parte de juso feguras de madeyros et de pedras et de que quer que su sy [acharom]. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 26 | Et era Seth bõo de sua propyedade, et esto porque nasçera em lugar de seu yrmão Abel, que foy juso et bõo varõ Et diz que fezo Seth outros taes fillos cõmo el, amadores de todo bem, et queo semellarõ, et que taes forom sempre ata que Adam et Seth forõ, et que sempre morarõ em aquela terra onde foy Adam et os fezo, et viuerõ todos seu tempo em paz et em soude, et que nõ caerõ em mal nẽgũ nẽ em traballo ata cabo de sua [vjda]. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 34 | Et estes espyritos am nome [jncubos], que tanto quer dizer como jazedores de suso, et esto por quese deytã em çima [aos] omẽs; et estes som aqueles quese deytam de suso sobre os omẽs de noyte et os apesam quando dormẽ; et estes jazem cõ as molleres em forma de varõ et enprenam as de omẽs; et os que daqui nasçem som grandes et valentes et de grandes corações. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 34 | Et ẽno costado de juso hũa porta; et que vntasse toda aarca de dentro [cõ] vitume que he moy forte englude. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 40 | Et as agoas alçarõ aarca, et trouxerõna as ondas sobre toda a terra, et andaua ella nadando adesuso cõmo naue ẽno alto mar. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 41 | De cõmo quedou odeluvio de Noe et enque lugar pousou et ficou aarca. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 41 | Andados seysçentos et hũ ãno de quando nasçera Noe, et [mj̃ll] et seys çentos et seteenta et çinque de Adam, et despoys quea vengãça que Deus ordenou sobrelas maldades dos omẽs foy [cõplida] em elles, et ajnda em [todaslas] outras cousas, nẽbrouse de Noe nosso señor Deus et enviou spyrito de vento sobrela façe da terra, et espargeo as [nuves] et tirou as de sobre ella, et çarrarõ se as fiestras do çeo et quedou odeluvio de suso, et çarrarõ se outrosi as fontes do [avismo], et as agoas que da terra seyram tornarõ se por aqueles lugares [per] onde [sayrom], segundo dizẽ os sabeos sobre este lugar et myngoarõ et começarõ [ho] despoys dos seys çentos et çinquoeenta dias, et tantos avia que entrara Noe cõ suas cousas ẽna arca. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 41 | Et pousou a arca sobre os mõtes de Armenya. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 41 | Et el foy hũ dos [escriuydores] destas estorias Beroso o Caldeo, et chama naue a esta arca de Noe; et diso asy daquela naue que vẽeo em Armenja et pousou açerca do monte Gordiçio, et diz que ajnda ha della aly, et que algũus vam ala por de aquel bytume cõ que ella foy vntada, que he moy bõo [pera] tyrar et lauar et toller toda mazela de que quer que seja. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 41 | "Hũ monte moy alto ha em terra de Armenya sobre terra Numeada, et o mõte ha nome Baris; et aeste mõte dizẽ que fogirõ moytos sobre Numeada, et se librarõ aly do peligro da morte do deluvio general, et veẽo outrosy hũ em hũa arca et pousou cõ ella em çima o mays alto do monte, et aly ficarõ moyto tempo as rremasallas dos madeyros [daquela] arca. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 43 | Et esto dizẽ Jeronymo et Agostim queo coruo que achou algũa cousa morta que andaua em çima da agoa nadando et que [paresçia] algũa parte della descoberto, et pousou et comeo del, et que aly andou em el sobrela agoa ata que descreçerõ as agoas et paresçeo terra descuberta, et el desquea vio quese foy pera ala et anẽgũa [guisa] nũca mays tornou aarca. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 43 | Et quando esto vio Noe sabia el cõmo apoõba era [aue] de casa mays mãsa que outra ave das brabas que em casa morã, et envioa; et ella foy et achou terra descoberta, segũdo dizẽ, mays nõ seca adondese ella atrouesse apousar de pees, que acõmo quer queos alturas dos mõtes erã descubertos et paresçiam pero aterra et as aruores, todo estaua ajnda lodoso et por [esso] nõ ousou pousar, et tornousse aarca cõmo tornaria ahũa casa enque morasse. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 43 | Et despoys desto asperou Noe sete dias, et acabo deles envioa outra vez, et ella foyse, et voou aalonge, et achou a terra descoberta, et aruores em ella, et pousou em hũa olyueyra; et por Deus queo fazia, cortou dela hũ rramo pequeno cõ seu pyco, et tomou aquel rramo cõ suas follas em sua boca, et tornousse cõ el aarca, et chegou y aavespera. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 47 | Pero yris nome grego he, ou ajnda barbaro; que achamos que foy nome de hũa dona filla de Teumãte, et era seruẽta da [deessa] Nyno, yrmãa, et moller del rrey Jupyter; et departem os espoedores et dizẽ que Jupiter he oayre de suso, et [a rreyna] Nyno oayre de juso; et aquel arco do çeo que he seruẽte do ayre ẽnas agoas et que el serue de agoas ao ayre de juso. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 55 | Andados duzentos et [triijnta] ãnos de Noe despoys da arca et do deluvio, -et morando ajnda Noe et seus fillos em Armenja em estes montes [Cordiçeyro], et Boris, et Ozile ẽnos quaes pousou aarca, por plazer de Deus, segũdo diz mẽestre Godofre - Nemprot, fillo de Cus, fillo de Cam, sayo grande omẽ; asy que diz aestoria ẽno Panteom que avia dez couedos em longo ẽno corpo, et cõmo era grande de corpo, asy era grande de coraçõ, et moy soberueo et moy valent amãos. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 62 | Astapo, Astobores et [Astusapes]; et collem estes tres braços ontresy ambos los Egiptos odeçima et ode juso, et outrosi ambalas Eziopias ẽnas rribeyras del, vijndo das partes de dentro ata ẽnas [rribeyras] destes braços. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 70 | Et enpero entẽdede que som duas Lybyas: amayor et amenor, et ade suso et a de juso, et poblarõ as estes dous, ohũ ahũa, et o outro aoutra; et chamã agora Libya aambas. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 98 | Et estes sabyos et poderosos de aqueles tẽpos ouverõ ja bispos et saçerdotes; et os outros que dende ajuso som que gardauã os templos et os ydolos, et faziãlles sacrifiçios de anymalyas lympas, de touros, et de carneyros et de outras moytas, et outrosi das [aues], quelles [paresçia] et semellaua que perteesçiam et cõvynã acada hũa [das] planetas. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 106 | Outrosi em aquela sazõ vẽeo aly, em pos esto, el rrey dos coriberatos, cõ oste de hũa gente aque diziã os sacranos; et rreçebeo el rrey Jano, et fezo aquel rrey dos coriberatos sua çidade açerca do mõte Palatyno, juso ẽno val ao pe do mõte. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 115 | Et [outrosi], segũdo aqueles Despoemẽtos de Rroma, Baal tanto quer dizer cõmo omẽ ou ydolo, ou varõ, ou velleçe, ou avente, ou dragõ, ou omays de suso, ou çidade, ou vaydade. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 115 | Baalym, segundo diz Ramyro, tanto quer dizer cõmo subidores, ou os mays de çima, ou omẽs aventes, ou varões mays de suso, ou varões astragadores. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 128 | "Eu vos aseguro dello, ca [bem] sey eu queo que de suso [do] çeo bem ordenado he, et entenderlo podemos nos por este saber et dizerlo, mays nõ desuyarlo; et por esto vos nõ avedes y culpa et dizedeme oque esto he sem [emcuberta] que nõ aja em ello dulda. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 130 | Et Azara, quandose sentyo prenada, fezóó logo saber aTare, ante que a omẽ do mũdo entẽdesse; et Tare, quandoo souvo, vẽeose ascondidamẽte aaçidade, et tomoa aescuso et leuoa ahũa aldea que jazia em Caldea ontre estas duas vilas: | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 134 | O elamẽto da agoa figurauãna por rrazõ do mar, em semellança de varom et outrosi de hũa grande ymage, et coroada et nõ aposta mays fea et cõmo em semellança de quẽ espanta; et as suas vestiduras de duas colores, que [a] agoa tantas ha proprias, de jalde et de verde, et faziãlle [perlas] vestiduras synaes de todas aquelas cousas quese criam ẽna agoa; de baleas, de cocas, de orças et de todoslos outros pescados quea ẽnas agoas, et das cousas quese criam aderredor do mar, et da sua natura, et ocorpo fegurado desta [guisa]: desla çintura arriba cõmo fegura de omẽ, et dende ajuso cõmo de peyxe cõ escamas et sua cola. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 134 | Et aly avia ymage de carneyro enque adorauã [aa planeta] de Jupiter; et outra de coruo enque adorauã aplaneta do sol; et outra de cabrõ enque orauã ao Baco aque chamauã deus dos [vjños]; et [outra] de çerua enque orauã aaplaneta da lũa; et outra de vaca blanca por la dééssa Juno, quee oayre de juso; et outra toda de peyxe que era por Venus, aque elles chamauã dééssa de amor et de apostura; et outra ymage de cegoña et em esta adorauã aplaneta de Mercurio aque elles chamauã deus do triuo ou dos primeyros tres saberes liberaes; et em esta fegura, por que dizem que asy cõmo aquela ave ha oseu colo longo enque proua as cousas que come et sente aly qual sééra sáá et qual enferma, et osaão passao ao corpo et todo oal cõ quese nõ acha bem et entende quelle empéésçera et lle nõ sera [sãao] rretem ho ẽno colo, quea tem longo, et nõno quer comer, et aas vezes de medio da garganta, et outras vezes de fondo della, ho envia et deytao fora; et dizẽ os filosofos que tal deue séér osabedor, de longo colo, que ante pese, et cate, et pensse apalaura quea de dizer ante quea diga. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 155 | Trebeta deytado daquela terra foyse aGermanya et poblou aly hũa çidade açerca do rrio Moseella, et chamoa [Teveris] do seu nome, et esta mẽesma çidade diz que foy aaque chamarõ despoys Rroma Belgica, cõmo he dito de suso. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 175 | Et rreynauã estonçes em Babilonya, et em Greçia et ẽno Egypto os rreys que disemos de suso. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 176 | Et moytos buscarõ por saber çertamẽte olugar hũ nasçe, et oque ende mays achou foy el rrey [Jnba]; et diz este rrey que em hum monte quea nome Atalante -et he este mõte em terra de Mauritana, ade juso, em fondo de Affrica, em ouçidente nõ alonge do grãde mar - que nasçe hũa fonte et que faz logo y hũ grande [escanco], et chamãlle Nullydom; et criam se em el [hũus] peyxes que am nome os [hũus] alaltetes, os outros coraçinos, os outros syluros. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 180 | Et oque oy de meu genrro me aduso aqui aestas vosas çidades et rreynos do Egyto, mays empero outrosy me trouxo y avosa grande fama et os sabios daqui; et eu em medio das batallas [en] que andey et ando, sempre pensey et contendy ẽnas zonas ou çintas das estrelas do çeo, et ẽnos corpos çelestiaes, et ẽnos deus, et party os tẽpos do ãno; de guysa os contey que, por la conta de Endoxo ofilosofo, em aqueles dias aque [dizẽ] faustos, nõ sera vençida aconta do meu ãno. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 183 | Et quando el he ẽna parte do çeo hu as estrellas do syno do Leon se ajuntam áás estrellas do syno [do] Carneyro, aly onde aestrella Srio -et esta he aaque dizem canycula, donde som chamados os dias canyculares - et deyta os fogos yrados [porla] boca, et mudase aly oçirco do ãno enquese outrossy muda otẽpo, que sal estonçes oestio et entra ho outono; et outrosi quando he osyno do Capricornyo et do Carneyro su [quẽ] esta aboca do Nylo ascondida, quando vay aeste lugar quee dito destes synos aestrella de Mercurio, quee señor das agoas, fere ẽnas bocas ou ẽnos manadeyros do Nylo posto de suso ofogo da sua estrella; estonçes o Nylo abre sua fonte et [maña] et cõmo cresçe omar ẽnos cresçementos da lũa et sal o Nylo cõmo lle manda Mercurio, et cresçe et cobre as terras et tẽperaas, donde am todaslas terras do Egyto todo oque am mester et de quese [mãteẽ] et nõ colle as agoas nẽ as torna aamadre ata quea noyte nõ aja as oras ygoães cõ odia. ""Et em esta rrazõ sobre este lugar da fonte do Nylo achamos que ouverõ [hũus] dos auçiaos hũa créénça vãa: queo cresçer da fonte do Nylo donde el sal por las terras et rrega as herdades, diziam que aquel cresçer quelle [vyña] daquelas neves de Etiopia. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 187 | Onde quer que te veẽ os sabios et as gentes pregũtã por ty, et eu nõ ouso falar nẽ dizer de [ty] cousa mẽtirosa [da] tua fonte; et esta gloria de saber oteu feyto nõ acaesçeo ajnda anẽgum quea posa aver, nẽ agente algũa ẽno mũdo, que te achase nẽ que seja alegre por tu séér seu Nylo que por ella sabea oteu nasçemẽto. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 195 | Estonçes se compliam çinquoenta ãnos que nasçera Loth; et esse ãno meesmo tyrou Abraã da prijom ael et atodos los outros que cõ el forã presos, et rreçebeo aly grande onrra Abraã em aquel feyto; et acabarõ se outrosi em essa sazõ çinquoéénta ãnos queo nosso Señor Deus tirara do fogo dos caldeos, cõmo he dito de suso. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 195 | Et Abraã por estas rrazões sobre ditas, et por que era sabedor [da] astronomya, -que segundo diz [meestre] Pedro, Abraã fezo mẽestre dela aCã, fillo [de] Noe, de que avemos dito quese cãbeara onome et chamauã lle Zoroastres - et vio por esta arte queo destemperamẽto do ayre, que faz segundo queas planetas se alçam ou bayxam, quese tornã acabo de [çinqueeenta] ãnos aseu tẽperamẽto, et em seu estado cõmo avyam primeyro; daquelo que vio quese fazia ẽnas estrellas quiso el fazer [semellança] dello ẽnas terras, et mãdou por ende aaqueles que por lo seu syso se ouvessem aguyar, que daly adeante, cada quese cõplissem çinquoéénta ãnos que chamasem ao postromeyro ãno jubileu, de jobel, que quer dizer tanto cõmo çinquoéénteno, asi cõmo contamos de suso. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 209 | Et segundo achamos queo departe mestre Pedro et outros omẽs sabios queo oyram, et ajnda [algũus] queo viram, dizem que nẽgũa cousa do mũdo que viuese, nẽ viua fosse, nẽ peyxe, nẽ ave, nẽ al, nõse cria, nẽse pode aly criar, et esto por duas rrazões: aprimeyra por la terra quee queymada et morta, asegunda por la agoa quee manyna et caẽte, et fede; et dizem quese algũa cousa em ella caer, asy cõmo gaando, ou bestas ou omẽ, que ata que nõ seja morto nõ pode yr ao fondo, nẽ entrar sua agoa, et sobresto conta mẽestre Pedro ẽno capitolo de Sodoma queo emperador Vespasiano que mandaua justiçar [hũus] omẽs, et queos mandou atar de péés et de mãos, et deytar los em aquel lago, et que andauã viuos aadesuso. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 230 | Et estas duas couas que disemos que erã feytas desta [guisa], ahũa estaua de suso, ha outra de juso; et ẽna de suso enterrauã os omẽs, et ẽna de juso as molleres, et em estas forõ metidos Adam et Eua da guysa que avemos dito que enterrauã aly os omẽs et as molleres. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 235 | "Et [entrarom] esa ora Eliezer et Labam ende apousada et descarregou Labam os camelos, et paroos aos presebeles, et doulles palla et fẽo quanto quiserõ, et aduso agoa pera lauar os péés dos omẽs et dos camelos que vierã cõ [Eliazar], et poserõ logo amesa a [Eliazar] et poserõlle asaz pam de deante. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 243 | Et segundo que esto fazia Nẽprot semella que quisera porla torre de Babilonja sobir ao çeo, tã alta acoydara afazer, et despoys queselle nõ guysou de atorre acabar, pensou de ala sobir por esta arte da arca et das boyteres; et quando foy em aquel lugar tã alto nõ podia ja sofrer oayre que era moy puro, et [viose] em coyta grande, et ouvo medo que se mays arriba fose que morreria, et ouvose apartir daquela loucura que coydaua sobir ao çeo, et catou estonçes ajuso ao mũdo et vio toda aterra et paresçeo lle pequena. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 243 | Et cõ medo da morte tomou aquelas espetadas [da] carne et bayxoas ajuso su as boyteres et ellas quando virõ acarne susy tornarõ avoar ajuso, et desçenderõ cõ el et pousarõ em hũ mõte aque dizẽ ẽno aravigo Jaual Adufal -et tanto quer dizer ẽna nosa lynguage cõmo omõte do fumo -, et partiose Nẽprot desta guysa da loucura [en] que andaua que dizia que por algũa mẽestria et arte soberia ao çeo et veeria hu estaua o [Deus] de Abraã, et conosçeo opoder de Deus mays queo que soya et folgou. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 243 | Conta Eusebio que dizẽ [hũus] que andados de Abraã çento et vijnte et oyto ãnos et de Ysaac vijnte et oyto quese começou orreynado de Creta, et rreynou y Cres primeyramẽte; outros dizẽ que antes desto, aly ondeo nos suso avemos ja dito. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 247 | Et he Saturno por la planeta mays de suso, cõmo disemos, et Jupiter porla de ende que esta [logo mays] açerca su Saturno, et a planeta Mars esta su Jupiter, et o Sol su Mars, et Venus su o Sol , et aplaneta de Saturno he malqueria, et ha de Jupiter de bõa natura et bem querençosa, tanto que lle dizẽ apiedade do çeo. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 247 | Et ficou Jupiter por señor et rrey do rreyno de seu padre, et segundo avia dito seu padre Saturno deo fazer rrey do çeo et do ayre assy o tomarõ daly adeante os [gentijs] por rrey, et ajnda deus do çeo et do ayre de suso, et da terra, segundo as palauras que ditas som. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 259 | Jupyter he oayre de suso, et segundo diz Rramyro ẽnos Espoemẽtos da Biblia, quer dizer tanto cõmo ymíj́go apartante, ou señor apartador. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 259 | Juno, segundo os autores, he oayre de juso, et esta he amayor rrazõ por que os gentíj́s et seus autores diserom que Jupiter et Juno forõ yrmãos, et marido et moller, casados em hũ; et Jupiter oayre de suso, quee [tãto] cõmo [jnfusor], ou cõmo marido que envia as géérações, et Juno rreçebedeyra, cõmo moller que [rreçebe] do [jnfusor] as generações et as envia aaterra et desta guysa som Jupiter et Juno oayre de suso et ho de juso, et yrmãos, et marido et moller. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 259 | Et aesta maneyra som ontresi as outras planetas, segundo departe Agustim ẽno libro da Çidade de Deus, os [hũus jnfusores] por enviadores das geerações das cousas, et estes som cõmo machos ẽnas naturas, et as planetas [rreçebedeyras] som [cõmo] femeas, asi cõmo diremos adeante em seus lugares onde acaesçerem. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 264 | Et os caldeos chegarõ oseu [fogo] ao ydolo do Egito queo queymasse, et caesçeo aquela ymage et rreteu sse aquela çera dos furados et sayo aagoa daquel vaso por [hũus] canyzillos que fezerã em el ascondidos que nõ paresçiam, et desçendeo por la ymage ajuso et matou ofogo dos caldeos. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 269 | Symaco diz que andauã aadesuso por çima do ventre da madre, aasemellança de nave que anda ẽnas ondas do mar quando nõ trage seu peso ou carrega dereytamente; et diz quese moviam estes moços mesturademẽte hũ cõ outro arreuezes por véér qual deles sayria primeyro et nasçeria antes do ventre de sua madre. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 270 | Et conta sobresto ajnda mẽestre [Pedro] que Rrebeca, segundo o costume dos gentíj́s que viera ella por ventura forte em seus parentes que morauã ontre os seus gentíj́s, et diz quese pousou aly su acabeça aaquela maneyra da aruore loureyro aque os gentíj́s chamauã tripoda; et segundo achamos ẽnos autores dos gentíj́s - | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 275 | "Mays pero outra rrazõ pom mẽestre Godofre sobre esto, et diz assy: que despoys que Abymelec vio aRrebeca tam fermosa et Ysaac dizia que era sua yrmãa, quea tomou el pera sy, et quiseráá aver por moller, mays queo non ousou fazer, que logo cõmo se traballou de fazerlo oyo hũa voz de Deus que diso: | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 280 | "Jacob sempre fora obediente ao mandado de sua madre et fezo oque ella mandou, et aduso bõos dous cabritos, et ella apostóós cõmo sabia queos Ysáác queria, et vestio ella aJacob hũas vestiduras que forõ de Esau quelle el dera quandolle vendeo amayoria, asy cõmo avemos dito ante desto; et daspelellas dos cabritos cobriolle as mãos et todo oal que avia descuberto do colo por que seu padre, que era moyto entendudo, seo apalpasse por aqueles lugares, queo achasse veloso et coydasse que el era Esau, que em todaslas outras cousas moy bem se semellauã cõmo yrmãos que nasçeram de hum parto; et tragialle aquel mãjar que sua madre fezera dos cabritos et pães que cozera pera el. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 280 | "Poys quem he aquel queme aduso, peça ha, de sua caça que prẽdera, et eu comy de todo ante que tu vieses et [bendixeo], et sera bendito? | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 280 | "Cõ dereyto anome Jacob, que quer tanto dizer cõmo enganador, que ja outra uez me vençeo enganosamente quando me aduso et me dou omãjar das lentellas et leuou demj́ aonrra da mayoria; et agora outra vez arrebatou me cõ engano abendiçom que avia de séér myña. | [+] |
| 1300 | XH I, 0/ 292 | "Et diz Josefo queo crééo Labam et leyxou de catar aquel lugar et escusou sse ella desta guysa. | [+] |
| 1301 | PP V, 48/ 29 | Mas si este que desuso es dito esto fezesse en maneyra de castigo, nõ deve demandar perdon, maguer errasse en ello, porque nõ abaxasse su onrra e seu poder omillãdosse ademays; ca a las vezes los prelados quando mucho se quiserẽ omillar e an grand paria cõ ellos los menores ellos miismos se despreciã por ello, assi como se mostra por las paravlas de los sabios: que del grand offerescimento que es ontre llos sennores e los vassalos nasce despreciamento al sẽnor. | [+] |
| 1301 | PP V, 48/ 30 | [...] deyxar muytas cou[sas] [...ma]is esto nõ convẽ al prelado [...p]aravla de Deos [.] ensannamento de [.] falsa rrazõ [...]arẽ fossẽ malos e [...]dos en sua maldat assi que se nõ queiran [...] mẽdar por seu ensinamento ou por sua predica [...] entonçe pode callar assi como de suso es dito [...] ley que fabla . | [+] |
| 1325 | TPc II, 19/ 36 | Outrossi dizemos que se algũ mãdasse a outro en seu testamento hũ de seus servos qual el mays quisesse escoller ata tempo çerto, se depoys aquel a que fosse fecta a mãda pidissẽ que llos mostrassẽ todos para veer qual deles escolleria, et se por la vẽtura fosse que o herdeyro nõ lo quisese fazer, se passasse o praço en que o demãdador avia a escollenza daquel servo, deve peytar aaquel que gelos devera mostrar e nõ quiso o meoscabo que reçebio porque nõ los mostrou, assi como de suso dissemos, poys que a mostra nõ fuy feyta en tempo que tovesse prol. | [+] |
| 1325 | TPc II, 19/ 36 | Et esto que dizemos a lugar nõ tã solamente enno servo, assi como de suso dissemos, mays ainda en todalas outras cousas que sse fezessẽ desta maneyra. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 30 | Et logo que a meeziña foy entrando et deçendendo por la voca et por la gargãta ajuso, et da chaga por los peytos, [et per los] cabelos da barba et da cabeça, que Eson avia tã bla(n)cos cõmo a neue, começarõ logo a leyxar aquel color et tornar negros, et chẽos de carnes. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 46 | Et asy cõmo syan en seu apartado as tres deesas, Juno et Palas et Venus, chegou se a elas moy paso, et parou se lles de suso que a nõ virõ nẽ se decatauã d ' ela. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 54 | Et cõmoquer que el RRey Priamo avia oydo del por outros juyzos que avia dados, oyu de aquela vez moy mays; ca toda a terra falaua de aquel pleito das deesas et [do] juyzo que Paris y dera, [0] tanto que el rrey et seus fillos falarom em aquel feyto. et em pos esto apartou se el RRey Priamo com a [rreyña] Ecuba et falarom anbos em feyto de Paris, et departirom d ' esta gisa sobre ello: rrecontarõ logo o soño que a rreyna soñara, que aquel que ella parise em cõmo por el aviã de seer destroydos elles et Troya et todo o seu rreyno; et em cõmo por esta rrazõ o mãdaram matar et leuar aos montes por tal que se perdese ala et que nũca mays viuese; et outrosy em cõmo foy a criatura deytada, et cõmo foy sua ventura de nõ morrer nẽ peresçer em lugar tam ermo et tam despoblado. et sobre esta rrazom de -partirom et ouverõ grã peça de dia seu consello et seu acordo et diserom que poys que todos de aqueste jnfante falauã et elles meesmos o [aviam] oydo, que aquel pastor que dera aquel juyzo entre aquelas tres deesas que aquel era seu fillo, et que fora achado en aquelas mõtañas tam hermas onde elles ambos o mãdaram deytar por tal que morrese ende, et que nõ seria nada o que soñara a RReyna Ecuba; et agora poys que todos los pouoos dizem que el que he moyto noble et moy grande et moy fremoso et moy ensynado et moy sysudo et de moy bõas [mañas] et moy escolledor et julgador de dereyto,, tanto que bem semellaua fillo de rrey et de liñagẽe de rreys en todos seus actos; et poys que asy era que nõ aviam por que nõ enviar por el et rreçeberlo por fillo, ca a aquelo do soño da [rreyña] a que elles aviã medo moy grande diserom asy que aquel feyto do soño se de suso era ordenado et fondado et estabelesçido de asy seer et de se complir, que nõ era outro señor ẽno mũdo que o podese estraeçer nẽ desviar [senõ] aquel que o estabelesçera. et se desviado ouvese de seer por algũa gisa que aquel jnfante que morrera et nõ viuera mays, que se acomendase(n) a deus et que rreçebese(n) seu fillo; et deus que fezese de lo todo o que quisese. et des que el rrey et a rreyña ouverom este consello et acordo entre sy anbos et dous, librarõ em esta gisa; chamarõ a Ector et a todos los outros seus fillos, et contaron [lles] todas as rrazões que aviã avidas; et diserõ lles que se a elles provese et o nõ tomasen por nojo, que enviarian por seu yrmaão Paris et que o rreçeberiã por fillo. en conçello virõ os jnfantes que aquel avia de herdar et que nõ perdiam y nada, nẽ aos outros nõ lles enpeesçia nem fazia nẽgũ dãno o rreçebemẽto de Paris et todos se acharon en acordo que enviasem por el; et enviarõ logo por seus caualeyros el rrey et a rreyña, et deron lles suas cartas, et mandarõ lles que fosem por el et que o adusesem o pastor Paris, despoys que ouvo dada a sentença da maçãa ontre as tres deesas, segũdo que de suso ja avedes oydo, ficou em garda de seus gãados en çima de aquestes mõtes et vales de Astra, et fazia todas las cousas asy cõmo ante que dese aquela sentença. et acontesçeu em todo esto que dormyndo aly Paris hũa noyte ẽno meesmo lugar onde dera aquel juyzo, et veẽo a el em soños a deessa Venus, et diso lle em cõmo lle avia de acontesçer et de cõmo avia a seer rreçebydo moy çedo por fillo del Rey Pryamus et da Reyna Ecuba, et ajnda mays lle diso et o çertificou que Ector et todos los outros seus yrmaãos o rreçebiam et tomauã por yrmaão. ' Et tu yras ' -diso a deesa Juno -, ' et seeras moy bem rreçebydo. et despoys que fores ẽna graça et ẽna merçede de teu padre et de tua madre et de todos teus yrmaãos, tu me averas mester por vengança da desonrra que fezerom et foy feyta a teus parentes et estonçe te darey eu a ty a dõna que te promety, et esta he a mays fremosa criatura de que tu em todo o mundo oyste falar nem viste com os teus ollos; et quer seja casada quer outra qual quer, atal te darey eu a ty ' et ditas estas palauras, desapa resçeu Venus et foy se et Paris despertou do [sono en] que jazia et foy moyto alegre com el, et rretouo o em seu coraçom, et em [sua] voontade. et despoys de aquesto, [chegarom] os cavalevros del RRey Priamo et da RReyña Ecuba, sua moller, et de Ector et dos outros seus fillos; et el rreçebeu os moy bem et moy ensynadamẽte. et despoys d ' esto falarom elles [con] el et diserõ le o mandado a que [vjnã]: cõmo el RRey Priamo et a [rreyña] Ecuba oyram dizer que [aquel] pastor Paris seu fillo era, aquel que acharã ẽno monte et outrosi oya el que el RRey Priamo que era seu padre et a RReyña Ecuba sua madre et el rrespondeu a aqueles caualeyros que [vjnã] a el con aquel mãdado et diso lles asy: ' RRogo vos agora moyto cõmo vos sodes cavaleyros, fillos d ' algo et avedes dereyto et ben, que uos me desenganedes et me digades a verdade por que vijndes; ca nõ queria eu agora que me leuasedes [en] rrazõ de fillo del rrey, et depoys que ficase escarnjdo et perdese meu lugar que teño, et desi que ouvese de buscar outro por donde viuese et guareçese cavaleyros, eu esto vos rrogo que o nõ queyrades fazer ' et elles estonçe çertificarõ -n o por las cartas que tragiã, et lle mostrarom logo et outrosi por suas palauras et por seu menagẽe, dizendo que asy era. et Paris, poys que foy çerto et firme que asy era cõmo diziam os mãdadeyros, gisou se cõmo se fose cõ elles et enviou logo por seu amo em aquel lugar donde gardaua aqueles gaandos de el RRey Adymalet, a dizer -lle o ffeyto cõmo era et a rrazon cõmo estaua, et que lle enviaua rrogar que viesse logo aly, que moyto lle fazia mester et o pastor veẽo et falarõ anbos em rrazom d ' aquel feyto que lle el rrey et a [rreyña] enviaram dizer; et plouvo moyto d ' elo ao pastor et de quanto lle Paris d ' esto diso. et Paris preguntou moyto aficadamente a seu amo, o pastor, conjurandoo que lle disese cõmo ou [cal] maneyra o achara, cõmo quer que ll ' o avia dito algũas vegadas; et o pastor diso lle a verdade et fezo o çerto d ' elo. et en pos esto acordarõ anbos cõmo fezesem et Paris, pẽsando en seu coraçõ se lle fose menester para aquelo algũa prova ante el rrey et ante a rreyna et seus fyllos, et rrogou ao pastor, seu amo, moy fortemẽte que fose cõ el; et el outorgou ll ' o moy de grado et prouvo lle moyto. et Paris dou estonçe moy bõa conta de seus gãados a seu amo, et de toda las outras cousas que del teuera et ouvera et poserom aly todas las cousas por moy bõo [rrecado] Paris et o pastor, seu amo, que o criara et fezerõ moytos plazeres a aqueles caualeyros que vieram por Paris et dou aly o pastor a Paris, seu criado, moytas vacas et outros moytos gãados que leuasem cõ el, que ouvese que comese et que dese a quen quisese et leyxado aly todo o seu en rrecado,forõ sua carreyra et tragia cõsigo Paris, por onde andaua, hũa dõna moy filla d ' algo que avia nome Oenone; el [leuoa] (consigo) | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 90 | Et a [pasarina] andaua a de suso, volando et matãdose cõmo madre por fillos. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 93 | Ante foy franca mẽte granado et costuso, et amado de todos los fillos d ' algo. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 101 | Vlixas aduso çinquoeẽta de Arcadia, onde era señor et rrey. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 101 | Euriplus de [Orcomedia], que era õme de grã poder, aduso y quareẽta moy bõas et moy bem carregadas. el Rrey Santyrpos et outro a que [diziã] Afima(c)us trouxerõ anbos de terra de Lira, que era terra moy braua et moy saluage, dez naues. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 101 | El Rrey Polibetes, que foy moy brauo caualeyro, aduso sete naves de terra de Melibia, ca esta terra nõ he ben poblada nẽn o era ajnda tãto cõmo agora en aquel tenpo que aquela gerra foy dos outros rreynos. quero agora dizer que forõ moy fortes dos quaes foy hũ rrey que foy moy forte. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 107 | Et quantos queriã sobyr, todos [los] faziã vij̃r cabeça ajuso [em] tal guisa que o nõ queriam mays prouar ca todos cayã mortos hũus sobre outros de çima dos muros que eram moy altos mays ao cõbater dos portales, veriades tirar con pedras et seetas et outras cousas de moytas maneyras et creçer feridas. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 120 | Et el escusou sse moy bẽ, et rrogou lles que lle nõ posessem culpa, ca el fora moy mal doẽte et moy longo tẽpo. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 185 | Cõmo Colcas rrespõdeu rrespon a sua filla Depois que Breçayda ouvo sua rrazõ acabada, seu padre lle rrespondeu asi: ' filla, eu nõ querria por nẽgũa cousa que esta ventura mjña fose, ca nõ poderia seer que eu ende nõ fose culpado et moy desdito mays eu por nẽgũa guisa nõn o posso leyxar, ca nõ ouso asañar os dioses nẽ ouso cõtradizer a a sua voõtade, ca me poderia ende vij̃r gran mal tã solamẽte por me partir ende. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 194 | Et outros am o beyço de juso tã grãde que cobrẽ del todo o rrostro quando se pagã. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 291 | Et son quatro diuysões cõmo vos ja de suso ey contado. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 292 | De quantos som os pouoos de todo o mundo Dos mesageyros de Julio Çesar de que a estoria de suso contou, acharõ ẽna partida da terra que he poblada çento et vij̃te et [çinque] pouoos de señas guisas ca outras partidas a y da terra que nõ son pobladas. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 292 | Et eu, se ouvese vagar, moytas cousas diria de aqueles que em poucas palauras de suso contey dos mares et dos rrios et das ynsoas et das terras et das ser(r)as et das prouynçias. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 293 | Dos sete mares que som en terra de Asya En aquela partida que he contra orient a que dizẽ Asia, de que vos de suso faley, a y oyto mares a que dizẽ asi: mar Caspion, mar Persicõ, mar Tiberiades, mar RRuvio, mar Alfaetanis, mar Arabico, mar Morto, mar Conforto. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 339 | Ca depoys que Eneas falou cõ os troyanos aquelo que a estoria de suso contou, soubo por çerto que por el fora acusado et descuberto que tyña ascondida a Poliçena cõmo de suso oystes ca nũca ja -mays nẽgũ grego a podera achar nẽ demãdar se a Antenor por sy meesmo nõ buscara. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 342 | Ataron a Palomades en hũa corda et enviarõno a fondo et depoys que o virõ ajuso, ferirõ -no de grãdes pedradas por tal guisa que lle deytarõ os ollos et os meolos fora da cabeça. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 350 | Et a outro lugar chegou onde foy peor rreçebido et moy mas preto da morte ca el RRey Napus, padre de Palomades -de que a estoria de suso cõtou - , o prendeu et sem falla a morte de seu fillo fora bem [vengada] se se el ende nõ fora cõ grãde arte mays des que el ẽno mũdo nasçeu, nũca escapou de tam grãde aventura cõmo aquela vez. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 363 | Agora leyxa o [cõto] a falar de Pirrus por cõtar cõmo el RRey Menõ foy suterrado, et cõmo sua yrmãa foy perdida Conta Dites (ẽna) sua estoria que el RRey Menõ que jazia morto en Troya cõmo a estoria de suso cõtou. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 369 | Cõmo Teologomus, fillo de Çirtes, foy buscar Vlixas En aquela sazõ acontesçeu que Telegomus, fillo de Vlixas et de Çirtes, a rreyña encãtadeyra de que uos de suso faley, auya ja quinze ãnos. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 370 | Et fezo logo enviar por Telamacus, seu fillo mayor et erdeyro, que jazia ẽna prijon cõmo suso oystes. | [+] |
| 1350 | HT Miniaturas/ 373 | Et acharedes os nomẽs d ' eles escriptos suso ẽna estoria ẽno capitolo que fala da sua sepultura outrosi Eneas matou a Anfimacus et Enerus Paris matou a Palomades et Antilogus et a el RRey Ajas. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 221 | Pero tamaño foy o colpe que o derribou ẽno canpo, de cabeça ajuso et cõ as pernas arriba, veẽdoo mays de mill caualleyros. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 231 | Et suso, sobre terra, fezeron obra moy rrica. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 231 | Et as rruas erã moy grãdes, de hũa parte et da outra, et erã feytas per grande engeño, et erã de suso cubertas de bóueda, et juso erã estradas per poyaes de boa pedra laurada, que ia tãto nõ chouj́a que home y podesse mollar o pe. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 232 | Et ýasse alçando cõtra o çeo, et auj́a duzentas braças donde era menos estreyta, et toda era assý jgual, ca tã ancha era asuso cõmo ajuso cõmo en meo. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 232 | Mays quen estouesse ao pe daquela rrocha, se catasse suso, paresçerlle ýa que chegaua aas nuues. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 250 | Mays a uẽtura, que trage as cousas, quando arriba quando ajuso, nõ o quiso sofrer. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 268 | Mays el nõ foy escaso nẽ coydador nẽ triste, ante foy ferament grãado et costuso et amado dos fillos d ' algo. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 287 | Et quantos queríã sobir, tódoslos fazíã vĩjr cabeça ajuso, en tal gisa que nõ o queríã ja mays prouar, ca todos caýan mortos, hũus sobre outros, dos muros, que erã moyto altos. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 291 | Mays porque el era assý moy delgado ẽno corpo et suso moy carregado de rramos, marauillárõsse moyto aquelles rreys anbos mãdadeyros. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 304 | Et el escusouse moy ben, et rrogoulles que lle nõ posessen culpa ca el fora moy maldoẽt et moy longo tenpo, et que por esta rrazõ fora seu detẽemento, que nõ chegara ha Atẽnas quando (he) os outros. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 317 | Et sabede que este rrey Fión trouxo alý hũ carro, que era de grã rrequeza, que el era ben tallado de cada parte, et tragía suso torres pequenas en que andauan caualeyros armados. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 328 | Et penssou logo ẽno uẽgar, et cobreusse de seu escudo, et foy ferir a el rrey Rremus, assý brauo et auiuado que lle deu hũ tal colpe per çima do elmo que a espada entrou ajuso ata o testo, assý que el rrey Rremus cayeu logo esmorido en meo da pressa, en maneyra que, se logo nõ ouuera ajuda, ben podera y perder a ujda. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 352 | Mays quando o duque Menesteus ueu aquel rrey Toas assý estar foy(o) ferir a [Ordenax] de hũa lançada, cõ hũa lança que tragía, per tã grã força que o fezo entrar entre todas suas masnadas ẽno cãpo, as pernas arriba et a cabeça ajuso. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 379 | Et cada hũ destes caualeyros que de suso ey ditos, jurauã perla fe que auj́ã que aquel día faríã cousas per suas mãos que senpre seeríã nẽbradas et gãañaríã prez de caualaría. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 389 | Depoys que aquel cõssello foy partido, cõmo de suso oýstes, Eneas et os outros caualeyros que cõ el esteueran forõ veer a rreýña Écuba et as outras donas que cõ ela sij́an. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 424 | Et nõ ouso cõtradizer a ssua voõtade, ca me podería vĩjr ende grã mal tã solament por me partir ende. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 438 | Os lanpinas nõ an cabeças, et an bocas, et os ollos trágenos ẽno meo dos peytos, et outros ha y que tragẽ os ollos ẽnos onbros, et outros que an os rrostros desapostos et sen narizes, et outros que an o beyço de juso tã grãde que cobrẽ del todo o rrostro quando sse pagã, et outros que nõ an boca senõ tã estreyta cõmo hũa casca de auelãa et comẽ a grãde afán, et outros ha y que nõ an léngoa, pero nõ lles faz mj̃ga, ca ja sse entẽden moy ben per seus sinaes. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 440 | Hũa agya d ' ouro estaua alçada suso sóbrelo donzel en hũ arquo moy fremoso que estaua sobre el, et era moy fremosa et ben feyta. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 471 | Et sobre aqueles piares estauã suso por capitees hũas azizones lauradas moy sotilment. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 489 | Et auẽolle así que hũ día caçaua en hũ mõte, et chegou a hũ uale, hu auía hũa font moy clara, et quiso beuer dela, et catou ajuso, et ueu a sua soonbra, et nõ coydando que sua era, nẽ sabendo desta nada, pereçeulle tã bẽ que tomou dela tã grande amor et tã grã pagamento que lle uẽo a rrogar, chorando muyto, que seýse fora et que se uẽese pera el. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 547 | Sua madre et suas yrmaas et outras moytas donas et donzelas fremosas et de grã gisa o desarmarõ per suas mãos ẽna cámara do alabastro, de que a estoria de suso falou. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 552 | Et a esta uolta chegou hũ forte rrey, que a estoria de juso conta, a que dizíã Filomenis. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 569 | Et andarõ (cõ)collendo o corpo del rrey Menõ, que iazía desnẽbrado et espedaçado en peças, cõmo a estoria de suso conta. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 596 | Et son quatro diuisões, cõmo de suso ey contado. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 598 | Os mesageyros de Julio Çéssar, de que a estoria conta de suso, acharõ ẽna partida da terra que he pobrada de çento et vijnt póboos de senllas guisas, ca outras partidas á y das terras que nõ son pobradas, ca se partirõ do mar que he contra aquela parte du está a estrela do mar a que dizẽ eleyson moytas terras que nõ forõ pobradas, nẽ son, nẽ o forõ nũca, nẽ serã, ca tã grãde he alí o frío et tã mortal que nõ á ẽno mũdo cousa que alí podese uiuer, nẽ pode y naçer nẽ creçer erua, nẽ áruor, nẽ outra cousa. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 598 | Et eu, se ouuese uagar, moytas cousas diría daquelo que de suso en poucas palauras contey dos rríos et das j́nsoas et das terras et das serras et das prouinçias, que sería moy bõo conto et muy saboroso. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 599 | En aquela part[i]da que he contra Ouriente, a que dizẽ Asia, de que uos de suso faley, ay oyto mares a que dizẽ así: | [+] |
| 1370 | CT 1/ 600 | Cangus, Sogonto, Tiriantres, Eys, Camete -et este he o noueno et a este rrío vẽem tãtas marauillas quantas nõ uẽem a outro rrío que en este mũdo seia -, Susa, Cardaça, Yrapes, Erisoris, Diapagias, Paccalus, Alibocra, Ariscus, Eléuser, Ausonis, Tigris, Erisus, Jordám. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 613 | Et auemos d ' uso et de custume de defender bẽ o noso rreyno et nosa terra, en guisa que nõ he queimada, nẽ rroubada, nẽ maltreyta de nihũ. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 648 | Os quatro estauã ẽno tenplo de que a estoria de suso conta, et fazíã enfinta que nõ sabíã que aquilo quiría demostrar. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 661 | Os gregos tirarõ entonçe do tenplo a Andrómaca, a muy fremosa, que fuj moller d ' Éutor, et a dous seus fillos, et dizíã a hũ Leomdemanca et a outro Aternates, et a Casandra, filla del rrey Príamo; pero nõnos matarõ, nẽ lles fezerõ outro mal, porque os defendeu moy bem Ayas Talamõ, que era primo de Casandra et cunado d ' Andrómaca et tío(s) dos nenos et primo de seu padre, cõmo a estoria de suso á contado. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 671 | Sen uós et sen uoso mandado fige eu todo esto per meu siso, que nũca ende soubestes parte ata que o aduso Antenor. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 671 | Mays nõ me ousou asperar, ca se quiría tornar aa çidade por nõ seer descuberto. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 681 | Este desamor et esta desauĩjnça que a estoria de suso conta tãto durou éntrelos gregos ata que chegou y Antenor et outros moytos caualeyros preçados que erã priuados dos rreys. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 685 | Acabadas tódaslas cousas et os feytos que a estoria de suso conta, entenderõ os gregos que lles chegaua o jnuerno. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 686 | Et despois que Eneas falou cõ os troyaos, hu aquela estoria de suso contou, soubo por çerto que por el fora acusado et descuberto (et) que tĩjna asconduda a Políçena, cõmo de suso oýstes, que ia nũca a nihũ grego podera achar, nẽ demãdara, se a Antenor por si nõ fora buscar, et el ficara en paz ẽna terra, et leyxárãlle todo o seu. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 692 | Et despois que o uirõ ajuso, lançárõlle grandes pedras, en tal guisa que lle poserõ os ollos fora et os meolos da cabeça. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 704 | En esta parte diz o conto que, estando Eneas en Troya rrefazendo suas naues et guisando pera se yr da terra, cõmo a estoria de suso conta, tódaslas gentes da terra se leuantauã contra el, et fazíãlle grã guerra, et si et si quiríano matar, et nũca en al pensauã noyte et día, ca o desamauã mortalment. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 711 | A outro lugar chegou outrosí hu fuy bẽ tã malrreçebudo et moy mays a çerca de morte, ca el rrey Napus, padre de Palomades, de que a estoria de suso conta, o prendeu. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 722 | En aquela sazõ morreu Ydamenés, rrey de Creta, de que a estoria de suso falou, et, ante de sua morte, parteu bẽ seu rreyno a dous fillos que auía, mays ante de çinque días morrerõ anbos. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 723 | Conta a estoria que Pirio Neutóllamos, desque escapou da gram tormenta do mar et perdeu moytas das suas cõpañas, cõmo de suso oýstes, (et) fezo adubar suas naues en hũ lugar que chamã Amolese, que muyto lles era mester, ca nõ lles auía ficado naue sãa: as hũas auíã quebrantadas as áncoras, et as outras as uellas et os gouernallos, et as outras os rremos, et as outras os bordos en derredor, et as outras perderõ as cordas et os calaures, en guisa que nõ auía y tal que nõ ouuese mester rrefazemento. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 731 | Conta Dites ẽna sua estoria que el rrey Menõ iazía morto en Troya, cõmo a estoria de suso conta. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 732 | Esta Hermíona, en cõmo a estoria de suso conta, leuoua Pirio pera sua terra, et rreçebeua por moller, et fazíalle muyta honrra. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 739 | En aquela sazõ auẽo así que Telégonus, fillo de Vlixas et de Çirçes, a rreýna, de que uos de suso faley, auía ia quinze ãnos. | [+] |
| 1370 | CT 1/ 742 | Et fezo logo enuiar por Telémacus, seu fillo mayor et herdeyro, que iazía en priióm, cõmo de suso oýstes. | [+] |
| 1375 | QP 26/ 116 | E demais este en cujo nome he feyta a venda guardar os pleitos (ou) posturas que posso sobre ela (e) las posturas, que puso sobre ella aquel que la fizo en su nome; (que) pues que (el) otorgó la (compra), que la aya por firme. | [+] |
| 1375 | QP 26/ 116 | E esto he porque non era sabedor que era estabelesçido por hereo. ca se o soubese non consentiria (a)quela venda (que) fose feyta. pero se este seruo sobre dito .......nna lugar en vida de seu sennor ..............tumaua alguas cousas vender por elle como quer que o hereo possa desfazer a venda porla rrazon de suso dita con todo sobredicha, con todo eso, tenudo es de emendar al comprador los daños, e los menoscabos, quel vinieron por razon de aquella compra, de los bienes que el sieruo (traya) en pegujar si los ouiere. | [+] |
| 1375 | QP 26/ 116 | Fueras ende, si la vendida fuesse fecha por menos de la meytad del derecho precio, segun es sobredicho en las leyes deste Titulo; o si pudiere prouar, que la vendida fue fecha por engaño que le fizo el comprador a sabiendas, non seyendo el vendedor sabidor de quanto valia la cosa, nin auiendo nunca visto (la), assi como de suso diximos. | [+] |
| 1375 | QP 26/ 116 | Casa, o torre, que deue seruidumbre a otro, o que fuesse tributaria vendiendo vn ome a otro, callando el vendedor, LEE LXII (como se non pode desfazer a venda que he feita dereitamente macar disese que a fezera com coita de fame ou de peito que avia a dar) Desatar querendo alguo (ome) a venda que ouuese feita de seu grado dizendo que a vendera (por) gran coyta en que estaba de fame ou por moytos peitos que avia a dar por rrazon daquela cousa que vendeu ou por outra (rrazon) semellante destas. dizemos que esto non (lle) abonda para desfazer a benda. outrosy dizemos que se......quiser desfazer venda dizendo que a fezera por menos do que ualia (por que non era sabedor quando a vendeu que tanto valia que) por tal Razon nonna pode desfazer saluo ende se a venda fose feita por menos da meta do dereito preço segundo he sobre dito ennas lees deste titolo ou se poder prouar que a venda foy feyta por engano que lle fezo o conprador a sabendas non seendo o vendedor sabidor do......a cousa nenna avendo nunca vista ....de suso disemus LEY LXIII (como se pode desfazer a venda se o vendedor encobre a cenço ou a maldade que avia nas cousas que vendeu). | [+] |
| 1375 | QP 26/ 116 | E si (lo encubriere) a sabiendas, puedese desfazer el cambio por esta razon, fasta aquel plazo, e en aquella manera, que diximos de suso, de las cosas que assi fuessen vendidas. | [+] |
| 1375 | QP 26/ 116 | Canbeando..............home algua cousa.............besta ...............tachas e as maldades que son en aquela cousa que canbea a aquel con quen faz o canbeo. e se (encobrir) a sabendas pode desfazer o canbeo por esta Razon ata aquel prazo e en aquela (meesma) maneira que disemos de suso das cousas que fosen asi vendudas. outrosi dizemos que se pode desfazer o canbeo por todas aquelas Razoes que disemos enno t.o ante deste...... | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 12 | Et pois que ouve sua rromaria acabada, entrouse ao rreyno de Portugal, et chegou a hũu couto de Santiago que ha nome Cornell[ã]a, que jaz cabo do rrio a que chamã Limia; et pousou en casa de hũu laurador que avia nome Agomiño, et jouve y moyto doente trres dias. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 19 | Pois que Santiago dou esta rresposta que suso oydes et este testemoyo, o poboo ascoytauano moy de grado et come[ç]auano a loar moyto a Deus et dizer asi en abrayquo: | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 112 | Et despois Calrros moy ledo da lide que vençera jũtou a si sua jente et foyse a [p]õte d ' Arga que he ẽno camino de Santiago et pousou y. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 117 | Et Calrros quando esto vio, marauillouse moyto et nõ ousou de enviar outros que lidasen cõ el. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 157 | Et suso ẽno paaço soem seer tres altares: hũu he o altar de san Migeel Arquangeo, et o outro altar he, a destra parte, de sam Bieyto; et [o] outro altar he, ẽna siestra parte, de san Pedro et de san Pavlo et de san Nicolao bispo, et sol y seer a capela do arçibispo. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 226 | Pom esta palma sobre los ollos d ' aqueles que esto creerẽ et veerã, et o que nõ creuer nõ podera nũca veer cousa de sua prol, nẽ aqui nẽ suso nos çeos. | [+] |
| 1390 | MS [I, 1]/ 231 | Entõ lles começou a dizer com̃o o tomara a nuve et o posera no Val de Josefa, et com̃o vira Santa Maria sobir aos çeos, et lle deitara a çinta asi com̃o vos ja de suso disemos. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 57 | [C]omo ontre todas as qousas anymalyas que Deus fezo a uso et seruiço do ohmen nehũa non seia mays nobre que o cavallo, porque por el os prjncypes et os grandes senores et os caualleiros se deporten, et porque sen el o señor ontre os outros priuados asy como deue, non poderya seer esgardado poren aprol daquelles que vsam dos Cauallos, espiçialmente aa onrra daquelles que con nobre curaçon se deleitam aa bondade et aa onrra da cauallarya et da batalla, algũas cousas do Cauallo, segundo mjña opinion et a braueza do meu engeño ordiney ajuntar liuro no que por todas llas cousas posam sutilmente mostrar aquellas qousas que ao Cauallo et a sua geraçon perteeçen mais lliuremente a verdade por orden dereita segundo o que prouey Eu Jurdam Ruvyo de callabrya, Caualleiro en marescella en outro tenpo de meu Señor o Enperador Fradarique segundo, de mjña vontade, de todas llas qousas, rrazoes uerdadeiras mostrarey. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 57 | Et se o potro en o tal llugar naçer, as hvnas mais duras et mais fortes porllo vuso da naçença et mayor mente se husar, en mentre he tenro, dandar en eses montes pedregosos, et por huso do sobyr et do deçer deses montes faranxelle as qoixas mellorres, et a natura, aparellada poren para defendimento das coixas, faze os osos mais grosos. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 61 | Dito he desuso do fillamento et domamento do Cauallo, agora digamos na terçeira parte da guarda he da ensinança del prjmeiramente; | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 61 | Et asy aa mañaa como aa noite na agoa doçe ou salgada, deuenno meter na vẽẽa della hu uay mais tesa por tres oras ataa os geollos ou pouqo suso ataa as coixas; | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 61 | Ao Cauallo deuen teer a maniadeira baixa antre as maaos, asy que adur posa fillar con sa boca o feeo ou a palla, et husando o Comer asy que a natura et huso lle faran o collo et a cabeça seer mais ligeiros, et seer moi mellor denfrear, engrosara mais no alcafar et nas coixas et pareçera mais; | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 65 | Nota que quando O potro for mais Nouo et mais çedo ferrado, tanto auera as huñas molles et mais fraqas, porque o huso dandar sem ferraduras crja as huñas mais duras. Deuen guardar que non comia nen beua o Cauallo quando veer caente et suurento, et deuen no cubryr dalgũa quousa, et andar mansamente con el ataa que arrefeezca, et sabj que o caualgar muito da Noite enpeçe ao Cauallo, et Se enton ueer suurento non pode seer tambem pensado como de dia para comer sua çeea como sooe, et porque pode ligejramente moiro mais arrefeçer porllo aar da Noite, que he mais fryo que o de dia. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 65 | Et sabj que o cauallo que o asy foi bem gardado como desuso dito he, et que foi tenperadamente Cauallgado durara en sa bondade et en sa força vinte anos. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 67 | depois deuen Cauallgar en el mansamente sem esporas et sem sella et tragello a destro et a seestro en peqeno paso uolluendoo de hũa parte et da outra ferindoo mansamente con hũa uara, et se for mester uaa ante el algem a pee como de suso dito he; | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 67 | Et deuenlle encurtar no pollegar a rredeea destra, et tẽẽr a seestra mais curta porque o Cauallo Naturalmente tira mais ao seestro bollindolle con o freẽo mais rrigiamente digo que deuen tornar trager por aradas et por llugarres chaãos para fillar y vuso dalçar mais leuemente et mais fremosamente porllo vso de cada dia as coixas et os pees: | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 71 | et os dentes asy mudados, deuelle tirar en tenpo de mullura et conuinyuelmente quatro dentes da qeixada de juso, dous da hũa parte et dous da outra, os quaes dentes chaman Eescaues et som contraryos a os mosos do freo. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 71 | Deues saber que quanto mais a meude correren o Cauallo et tenperadamente tanto sera mais ligeiro et mais corredor, por Razon do vuso do correr, pero hũa qousa lle he contraria, se moito vusar a correr sem Razon et como non deue, farase ardego he bulliçoso et rreuellador aas uezes et perdera gran parte de seer ben enfreado, pero non deuen dar a escaiçemento pois que o Cauallo for perfeito, que quer dizer ensinado et vusado ao freo, como sobredito he; | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 75 | Dito he suso da fremusura dos nebros et das feituras do Cauallo na quarta parte, et na quinta parte digamos das enfirmidades del, que lle ueen naturalmente et non naturalmente, que chaman açidentalmente. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 75 | Agarda quando o Cauallo ouuer mais llonga a qeixada de juso que a de suso et quando o Cauallo naçe con dous rrabos et aas uezes nace con huun ollo aluo et outro negro. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 77 | Dito he desuso dos desfalimentos et mingooas et acrecentamentos et das enfirmidades naturaes que ueen ao Cauallo; | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 85 | Esta meezjna faras contra a door que chama verme vollatiuo, que se jeera domores corutos que soben a cabeça, para os tirares da cabeça sangraras o Cauallo en anbas llas uẽeas das trincheiras et tiralle do sange asaz et metelle soo a garganta cordas de sedeno sotys, et do mouemento destas cordas et do comer que deue fazer et de como desuso o caualgar et do llugar fryo en que deue estar, et faze en todo como desuso dito he na door do uerme, et se esta door do uerme uolatiuo en tempa como ssooe a acaeçer por moitas uezes fazelle como che jnsinarey depois en seu lugar. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 85 | Auen aas vezes que a llandooa que chama uerme que a no peito do Cauallo que he apreto do Curaçon et creçe tanto por llos homores sobeios que y deçen, asy como ia dito ey desuso, que o jnchaço della se uolue en apostema. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 85 | Et quando uires esta llandoa creçer ou engrosar mais que soe deuenlle a acorrer llogo et tiralla da rreiz asy como tiram o uerme, como desuso dito he. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 113 | Se se fezer a danadura da door que chama maao polinisi que de suso dito he de que direy a cura en seu lugar. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 115 | Dito he desuso das enfermidades do Cauallo de que se fazen dentro no corpo do Cauallo acidentalmente que uen de dentro do corpo, agora digamos das danaduras que ueen artifiçialmente sobre llo espinaço. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 119 | A esta door que chama espaaduras se foren duras poerllas desuso, ante que as tires, para amollentar o maluisco et as couues pisadas con exulla uella de porco, todo ante coito en hũa olla ou senon porraslle a alosna que he asente et a alfeuega et o gigante todo solto con exulla de porco et depois que se cozer pisase todo moi ben et poeerse a ençima como enprasto. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 121 | Et do conoçemento et da cura desta door acharas rremedio no capitollo das danaduras do espinaço, que suso acharas escrito. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 125 | Et desta door curaras asy como ia desuso dito ey no capitollo da anca. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 129 | qeimar aquel lugar con fero ao longo et ao traues et faras as queimaduras espesas conuiniuelmente como uyres que mester faz, et curaras estas qeimaduras como suso dito he. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 131 | Para esto ual a çebolla assada pisada con miucas da terra et con as llesmez et con manteyga rretuda desuu, todo amasado et coyto et meixudo todo ataa que se tome espeso como jngento, et rraer o nerueo ao llongo et vntalo todo tres uezes no dia deste vngento, et se a encalçadura for uella sangrao na ueẽa que iaz ontre a juntura et o pee no trauadoyro et a de llado de dentro ou de fora, et ponlle depois as ditas meezjnas, que ia desuso dixe. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 133 | depois vntaras as danaduras con vmgento de seuo de carneiro et de çera et de gema tanto de huun como doutro coito todo ensenbra con pena de gallina duas uezes no dia llauandoas ante as danadurras con ujno feruente caente, et ellas jxutas, depois vntallas do dito vngento ataa que as danaduras desta door seian soldadas, gardandoo non se tanga dagoa nen do estrabo, et soldadas as chagas como dixe, legen con corda a uea mestra da coixa, et sangreno adedentro como he contiudo no capitollo que dizen esparauanes, et liurando ende conuinyuelmente o sange, queimaras de moitas qeimaduras conuiniuilis a dita danadura, asy como ia de suso dito ey; | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 135 | et se jnchar o lugar porllo asanamento dos neruos fage enprasto da alforua et da semente lineij et da çebolla albarrãa et das outras coussas que som contyudas no capitollo ante deste et pono sobre lla juntura que he doente, et se por rrazon do ensartillamento se mouer osso do seu lugar alça o outro pee que for saão do Cauallo et llegallo no rrabo o mellor que poderes, et pois trage o Cauallo porlla rrenda mansamente por algũa ereyta subindo para suso et para esto o osso que andar voluese a seu lugar asy como conuen; | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 141 | Et pois que o cançer for morto curaras da chaga con a crara do ouo et con as outras meezinas que che suso ensinarey. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 145 | talla prima a huña ataa o uiuo da huña como suso dixe, et queima as rreyzes de fondo et matena con o poo dos colloos das abrotẽas ou con os outros poos que matam o cançer, des ende façan confeiçon do ençenço macho branco et da almeçega tornados en poo et coytos con seuo de carneiro et con çera. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 145 | tanto de huun como doutro, ataa que se faça como vngento et ponan deste vngento no lugar duas uezes no dia, ataa que seia soldada a carne et se mudaua a huña et mays, pero eu ensinado por esprouamento llouuo mays para matar a seda o vngento que se faz da serpente como dixe suso [et] ensiney. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 147 | esto uen lligeiramente dos maaos humorres que ally correm, pero ligeiramente uen do huso dandar por agoa lixosa ou por estrabo mollado et estar y de noite non seendo ante exuto nen linpo nen traido asy como ha mester. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 147 | tallaras llogo con grossa toda a huña da chaga de gisa que a huna non tanga a carne uiua porque o prememento da huña faz grande enbargo aa carne uiua et non leixa soldar a chaga et pois que for a huña tallada darredor da chaga como dito he, llaua a chaga con vinagre ou con vjno caente, et desy curese a chaga con soldas como desuso he contado et gardem a chaga dagoa ataa que seia soldada. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 153 | Auen aas uezes, por desensinança do alueiter, que a encrauadura non he bem descuberta nen pensada asy como deue, hu conuen que a podreen da chaga, que fiqa ençarrada dentro ena huña, faça camjño ontre a huña et a carne uiua, rronpendo a carne sobre llo pee, afazendo y a chaga por que saae aquella podreen a qual chaga se deue curar asy como desuso dito he no capitollo da encrauadura. | [+] |
| 1409 | TA III,4/ 153 | Contençe que se dana o pee so a huña no uiuo da solla, entrando y perigoo ou osso ou pedra ou estacon ata o tuello de que se dana aas uezes moy mal o tuello, da qual danadura se se por negregencya do alueiter non tallar a huña como ia de suso dixe, apar du a chaga naçe do tuello, hũa sobeieduen de carne que sal fora porlla chaga sobre lla solla do pee a qual sobeieduen de carne porllo apremamento et por lo apretamento da huña se faz sobre lla solla do pee en maneira de figo et porende jgualmente lle chaman figo. | [+] |
| 1460 | CI 1/ 106 | Et despoys Sisinando, obispo, seu sobrino e soçessor, trouso o corpo do dito santo Atheulfo de Asturias, et cõ grande onrra o sepultou en Conpostella. | [+] |
| 1460 | CI 1/ 113 | Et ella cõ grande alegria, querendoo abraçar, lançou mão da pelle et el escusouse dela. | [+] |
| 1460 | CI 1/ 117 | Et despoys, en corte de Rroma, o dito cardeal delegado foy moy confuso et acusado do papa Vrbano et dos outros cardeas, porque asy priuara et tirara o bispado contra dereyto a don Diego, obispo de Santiago, que era atormentado eñas priJoos; et foy priuado, o dito cardeal Rricardo, da legaçia. | [+] |