|
SHIG Our. , 18b/ 116 |
Estableçemos que clerigo nin lego non venda nin dee o padronazgo que oviere en la yglesia o en el monesterio syn otra heredad nin lo ponga nin traspase en otra manera, porque grande estragamiento suele venir a las yglesias por tal mandamiento, e sy alguno contra esta nuestra constituçion fore, dando o resçebyendo, ponemos en ellos sentençia dexcomunion ipso facto e la tal donaçion mandamos que no vala e sea ningunna, salvo sy fuere dado libremente a la dicha yglesia o monesterio. |
[+] |
1309 |
CDMO 1347/ 1274 |
Et los otros cavalleros contra quien ellos van, astragan los monasterios por ende et deshonrran a ellos em sus personas. |
[+] |
1309 |
CDMO 1347/ 1275 |
Et sobre todos estos males et agraviamentos que diçen que reçiben en la guysa que dicho es que son muchos astragados ellos et sus monesterios en guisa que non pueden hy viver. |
[+] |
1309 |
CDMO 1348/ 1278 |
Sepades que los abbades de santa Maria de Monterramo, et de Monffero, por sy et pol-los abbades de Melon, de Sobrado, de Meyra, de Oseyra, de Oya, de Penamayor et de Junquera et pel-los conventos destos monesterios que son en Galliza, de la orden de Çistel, se me querelaron que quando yo enbio demandar que me den serviçios y a Galliza, que algunos cavalleros et homes poderosos de y del-la terra que lles arrendan de vos que ponen y tales cogedores por sy, que estraganlles sus homes et los sus vasallos en gisa que se yerman los sus herdamentos et non hay quel-les labrar, et maguer de ellos quieren arrendar et dar tanto conmo vos otro dier por ello, porque se non astraguen los sus lugares, que lles non queredes fazer. |
[+] |
1311 |
CDMACM 75/ 107 |
( Et este merinalgo uos do por las cosas sobredichas et porque me fezieron entender que los adelantados que y eran por mi que ponian por sy merinos que non eran naturales de la sierra et que fazian muchos agrauamientos a los ommes dessa tierra de Mendonnedo en guisa que se astragaua et uos ponede y los merinos assy commo acostumbraron los adelantados que y fueron a ponerlos et los merinos que uos y pusierdes que los posades tirar quando quisierdes et que pongades y otros aquellos que uos quisierdes et uos semellar que cumplen pera este offiçio et saluo fique a los mios adelantrados mayores quando fueren en esa sierra de Mendonnedo de fazeren la justicia por si do fallaren que fue menguada et se non cumplio assy commo deuia que ellos que lo fagan en aquellas vozes que mas son que pertenesçen a los dichos adelantrados mayores assy commo fallaren que la deuen a fazer de derecho. ) |
[+] |
1324 |
SHIG Mond. , 2/ 16 |
Carta de graça que o bispo Don Conçalvo feso aos clerigos Sabian qantos esta carta viren commo Don Gonçalvo, pola graça de Deus, bispo de Mendonedo, en senbra con Don Pedro Gonçalves dayan et todoo cabidoo desse miismo lugar, seendo ajuntados con la clerizia de nosso bispado enno synodo geeral dos clerigos que se agora faz en Vilamayor da See de Mendonedo, por esta festa de Santa Maria dAgosto da era desta carta, segundo que he acostumado et manda a constituiçon de se y fazer cada anno por la dita festa, et parando mentes a os grandes males et danpnos et periglos et afficamentos et mingoas que as ditas iglesias han reçebudo de la morte del Rey D. Sancho et del Rey D. Fernando, a que Deus perdone, aaco por razon da terra, que he astragada por los malfeytores, con mingoa et deffalecemento de justiça; doendonos deles et da sua pobleza, de commo son agravados et endevedados et perderon os averes que suyan aver; por lles acorrermos a estas coytas et tribulaçoes et les fazermos aiuda et ben et merçee, damos lles et outorgamos que cada un dos clerigos que agora son vivos et benefiços teen et os gaanaren depoys en nosso bispado que depoys de sua morte haian ben et conplidamente, eles et seus herees, as rendas et os fruytos et dereytos deles, do dia que finaren ata un anno conplido, salvo que fique tanto das rendas et dos fruytos desses benefiçios porque as iglesias seian servidas das horas et os dereytos et padroadigos et rendas da See et dos padroes et as tallas et as outras cousas que y acaesçeren por lo benefiçio ou por la parte do clerigo que finar pagadas. |
[+] |
1326 |
CDMO 1460/ 74 |
Otrossy que les van posar en sus granias et que fazen y assunadas contra sus enimigos et que les toman et estragan lo que y tienen. |
[+] |
1330 |
SVP 40/ 91 |
Sabean quantos esta carta viren que eu Suer Perez, prior do moesteiro de san Viçenço de Poonbeyro, et o conuento desse lugar damos et afforamos a uos Affonso Eanes de Corueyra, fillo de Iohan Pellaez, et a uosa moller Eluira Fernandez et a fillos e a fillas et a netos et netas que ouuerdes anbos de consuun quanta erdade nos auemos en Sam Vitoyro, que e na frigresia de santa Marina de Rossende, et huquer que a nos aiamos a monte et a fonte con entradas et seydas, saluo jur alleo, et con todas suas pertenenças et dereytruas, per tal pleito et condiçon que a lauredes et paredes bem en guisa que se non perca do lauor et de boo paramento a paasamento d ' Eluira Tomas et de Domingo Eanes, et dardes doze moyos de boo vinno sen augõã destragado, cada uno pelo açubre dereyto de Poonbeyro ou de Sauinnao a a vica do lagar; et se nos conplir a nos esse vinno no dito moesteyro, que nolo tragades per uossa custa en saluo ao dito moesteyro; se o nos non quisermos aduzir ao dito moesteiro que o tenades uos en uossas cubas per uosa custa et que lo uendades et metades a prol para nos,et que nos dedes ende os dineiros que el ualuer ao tenpo que venderdes o uoso. |
[+] |
1380 |
GHCD 109b/ 492 |
Dada em oter de siellas cinco dias de abril Era de mill et trezientos et ochenta años - yo johan fernandez la fiz scriuir por mandado del Rey johan escno. Et disso o dito Señor arcibispo que por quanto o dito vasco perez non quiso obedecer a dita carta et ssentença de nosso sseñor el Rey nen fazer a dita menagie segundo quella fazian os outros seus vasallos et da dita iglesia de Santiago et despreçara mandado de nosso Señor el Rei quelle mandara fazer a dita menagie sso pena do corpo et de quanto auya et outrosy por muytas malfeytorias que se fezeran et fazian da dita casa et querelas et roubas et astragos de terra que dela viinan cada dia tam ben na terra del Rey como na terra de Santiago que a cercara et tendoa cerquada que veera y Lope Diaz meryno mayor de galliza por nosso señor el Rey et estando presente este meryno que frontara o dito señor arcibispo a aquelles que teen a dita casa polo dito vaasco perez que a entregasen ao dito meryno para se fazer della o que noso sseñor el Rey teuese por bem et el que a descerquaria logo segundo que o ia o dito señor arcibispo enviou mostrar aa mercee de noso sseñor el Rey por dom Pedro seu pertigueyro mayor et por publicos estromentos et nonno quizeron fazer os que tiinan a ditta cassa et asy parece que a teen et querem teer contra mandado et contra sseruiço de nosso señor el Rey et da iglesia de Santiago et para astragaren a terra os malfeytores que em ela jazem et outros muytos que sse a ela acollyam et acollen de cada dia et fazian dela muytas malfeytorias. outrosy ao que noso señor el Rey enuyara rrogar ao dito señor arcibispo que non faça laurar na dita bastida mays de quanto esta ffeyto Respondeu o dito señor arcibispo que el fezera hua casa no couto et heredade de Santiago para seruiço de deus et de nosso señor el Rey et para sse fazer justiça et deffendemento na terra de Santiago et que vaasco perez non tem terra de Santiago que ffoy della priuado polo arcibispo por que o non seruio et por outros muytos erros que fezo aa iglesia de Santiago et non mandara fazer bastida nen lauor nehuun para danno da barreira nen de vaasco perez segundo quesse vaasco perez querelaua mays fezera no couto et herdade de Santiago para sseruiço de deus et del Rey et defendemento da terra de Santiago ssegundo dito he Et por quanto a dita carta que o dito vaasco perez gaanou ora nouamente calada a uerdade segundo por ela parece non fez mençon da dita sentença que ia sobresta rrazon noso sseñor el Rey tiina dada nen da dita carta por quelle mandara ffazer menagie da dita cassa et asy he contraria aa dita sentença et carta de nosso sseñor el Rey disso o dito señor arcibispo que atreuendose aa mercee de noso señor el Rey et porque sabe que se paga de justiça o dito señor Rey et quer que se ffaça et consiirando da sua sentença et da dita ssua carta por que lle mandara fazer a dita menagie quello queria fazer a saber et o puyna todo na sua mao et na sua mercee et lle pedia que por onrra de Santiago que teuesse por bem de ueer a dita sentença que por el fora dada et a dita sua carta por que lle mandara fazer a dita menagie et as querelas quelle por muytas uezes o dito arcibispo dou do dito vaasco perez et da dita cassa et outrossy a carta que o dito vaasco perez gaanou calada a uerdade nen ffacendo mençon da dita sentença como dito he et que mande sobrelo o que sua mercee ffor et que el assy o gardara et conprira en todo que el et a iglesia de Santiago et a ssuas cassas et fortaleças todas som para sseruiço de deus et de noso señor el Rey et para se ffazer de todo como sua mercee ffor et como noso señor el Rey teuer por bem et ffor sua mercee assy o mande et o dito señor arcibispo que asy o gardara et conprira em todo Et desto en como pasou o dito señor arcibispo et o dito johan perez porteyro pidiron a min notario senllos publicos estromentos ou mays selle mays conprisem. |
[+] |
1448 |
VFD 276/ 294 |
Iten, declarou Costança Rodrigues, moller de Ares Fernandes, declarou por seu juramento que lle astragan e e tomaran e leuaran toda sua orta, que valía çen mrs, e que non quisera auer astraga por C mrs, pero que lle pagen LX mrs. |
[+] |
1448 |
VFD 276/ 296 |
Iten mays, que lle birtaran e ronperan et astragaron huas follas de tanjer nonos de ferreiro, que non quisera perder por quiñentos mrs vellos. |
[+] |
1458 |
VFD 318/ 336 |
Iten, aquí, este dia, Gonçaluo Rodrigues d ' Olueda deu queixa a Nuno d ' Ousende, procurador, de Gonçaluo da Beiga e dos que estauan eno castello, que o desafiaran e que lle beberían o sangre e que non crían por Deus, se lle non astragauan a viña, por çinco anos que lle non dese nouidade, porque disera que lle cortaría as pernas ás suas bestas, por que las deytauan ena viña, pera o qual logo presentou por testigos Afonso, seu criado, o qual declarou que lle diseran omes do castello que non crian por Deus se non bebesen o sangre ao dito Gonçaluo Rodrigues, seu amo, et por trégoas que se desen que lle non estarían en elas nen nas agardarían et que lle farían a viña que por çinco anos que lle non dese nouydade, por quanto disera o dito Gonçaluo Rodrigues que lles cortaría as pernas ás suas bestas que tiñan eno castello, disendo que lle astragauan a viña con elas. |
[+] |
1458 |
VFD 321/ 338 |
Et despois desto, a IX dias do dito mes de mayo, en Ourense, por ante Vaasco Gomes et Nuno d ' Ousende, procurador, Gonçaluo Rodrigues d ' Olueda deu querella aos dito rejedor et procurador de Gonçaluo de Beiga, prouisor, e dos que con él estauan eno castello Ramiro, que lle queimaran ata seys ou sete cabaduras de viña de baçello nouo açerqua do castello e lle cortaran çertas ouliueyras et lle astragaran hua leira de viña con as bestas, o qual todo non quisera por quatro mill mrs, e que o daua por queixa et querella, protestando de o auer todo dos bees do dito señor obispo et de se queixar e querellar a El Rey e suas justiças etc. |
[+] |
1458 |
VFD 337/ 350 |
En este dia, ena praça do Canpo, o dito Nuno d ' Ousende, procurador do dito conçello, et Ares Fernandes de Monte Roso, mercador, et Gonçaluo Rodrigues et outros moytos vesiños da dita çidade tomaron testemuyo que por rasón que o dito prouisor et seus omes lles ocupauan de laurar suas viñas et se perdían et estragauan, que protestauan de lle non pagar foros nehúus, por quanto lles non querían deixar laurar, et demays, de auer et cobrar do dito señor obispo et de seus bees todo o descabo e dano das ditas viñas etc. |
[+] |
1458 |
VFD 343/ 354 |
Despois desto, a noue dias do mes de jullyo, o dito Vaasco Gomes deu por queixa et querella que, desde dous anos a esta parte e con esta nouidade de agora que estaua astragada, eran tres nouidás que lle os do castello e Gonçaluo da Beiga et seus omes do dito castello lle astragaran, de cada ano a nouidade de sesenta cabaduras con bestas et gandos et en levar as ubas et danificar a dita viña, de que diso que juraua a Deus que non quisera a pérdida da dita viña, as nouidades que lle dela astragaran, enos ditos tres anos, por des mill pares de brancas, os quaes diso que protestaua de auer dos bees do dito señor obispo e de o queixar et querellar donde deuese de dereito etc. |
[+] |
1458 |
VFD 343c/ 354 |
QUERELLA QUE DEU PERO LOPES DA BARREIRA En este dito dia et ora et por estes testigos, Pero Lopes da Barreyra deu queixa et querella do dito prouisor et dos que con él estauan eno dito castello, que lle astragaran outra leira de viña que tyña acerca do dito castello, que non quisera por quatro mill pares de brancas, as quaes diso que protestaua de auer dos bees do dito senor obispo etc. |
[+] |
1459 |
VFD 313/ 332 |
[Ano de LVIII an]os, viinte et çinco dias de feureiro, en Ourense, ena iglesia de San Martiño, por ante Vaasco Gomes et Gomes de Mugares, juises, et Loys Gonçalues, rejedor, et Nuno d ' Ousende, procurador jeeral do dito conçello, Fernán Lopes, carniçeiro, vesiño da dita çidade, deu querella aos ditos juises et rejedores et procurador de omees do prouisor que están eno castello Ramiro et de Sueiro Gill, disendo que en como foran por cuatro ou çinco veses á hua sua horta, que está en Ouçande, et que lla astragaran toda eno veraao et en este inuerno et quarta feira,, et o dia donte se foran outra ves á dita orta, dando ena viña et orta, et arrincaran as verças et coellas, fasta un carro de verças, et todas arrincaran et leuaran, en diñeiros que non quisera por tresentos morauedis vellos, et, porque lles diseran hun seu moço Fernando et hua sua moça Margarida que fasían mal en estragar asy a dita orta et leuar as ditas verças et coellas, que diseran á moça que a coutauan por puta carcaberia, et a o moço que lle diseran que se fose pera vyllaao traidor ontre él et seu dono, et que estauan de lles birtar as cabeças, se mays esteuesen en elo, et elles que lles desían que fasían mal, por que eran escomungados por cartas descomuyón que estauan dadas pera todos los que estragauan as ortas et que leuauan as verças salgadas, et que elles que diseran que por eso as querían leuar, porque eran salgadas, et que quebrantauan as trégoas que estauan postas, et elles que diseran que ouuese des maao grado sobre que estauan as ditas trégoas postas, et que se fosen dely, senón que lles birtarán as cabeças, et que desesen a seu dono Fernán Lopes que fose aly poer outras, que elles as vendemerían, et que o dauan asy por qeixa et querella, et que lles requería que lles fesese justiça, senón que protestaua de o auer todo por bees do dito señor obispo et de faser pínora por elo etc. |
[+] |
1491 |
CDMACM [207B]/ 443 |
Et luego el dicho Rodrigo Afonso dixo que por aquella misma carta que asy presentaba la dicha Maria Fernandes et por otras escrituras que avya vysto en que paresçia la dicha aministraçion ni los administradores que della fueran et eran non llevaron nin poseeron nin estan en posesyon de lleuar mas del dicho quarto del dicho veto et el otro quarto quarto ser de la dicha Maria Fernandes et la otra mitad del dicho souto ser de Gonçaluo Yanes canonigo que fue de Mondonedo et que pues por todas las dichas escrituras paresçia et paresçe que la dicha aministraçion non estaba en posesion que le pertesçiese mas del dicho carto del dicho veto que el asy commo administrador et procurador de la dicha aministraçion que el se quitaba et quito del dicho pleito en que ansy andaba et abya andado con la dicha Maria Fernandes et su fijo en su nonbre et dexaba et dexo libremente el dicho quarto de souto et que desde agora se despedya et despedio del et lo dexaba libre et desenbargadamente a la dicha Maria Fernandes et su fyjo con esta condiçion que por quanto el dicho veto estaba todo junto et por partyr que la dicha Maria Fernandes et su fijo et herederos non lo llebasen nin esfrutasen syn los otros erderos que avya en el dicho veto et sy por la bentura lleuase et esfrutase el dicho veto esfrutase en tal manera que la dicha admdinistraçion fallase en que se entregar et sy fysyese astrago o danno en el dicho veto que fuese obligada a pagar la paarte que asy astragase a vysta de quien sopiese que cosa era souto fasta tanto que partydo de amas las dichas partes de la dicha administraçion et Maria Fernandes et asy mismo el dicho Rodrigo Afonso quedo de non lleuar nin esfrutar maliçiosamente en el dicho veto syn consentymiento de todas las partes et la dicha Maria Fernandes et su fijo en su nonbre dixeron que asymismo eran contentos tanbyen de non lleuar nin esfrutar el dicho veto maliçiosamente mas de quanto entendiesen que montaba el dicho su quarto. |
[+] |
1493 |
VFD 112/ 208 |
Sepan quantos esta carta de donaçión viren como eu Orraca Afonso, muller de Johán Garrido, morador eno couto de Matamá, que soo presente e outorgante, outorgo e conosco que eu, non induzida nin constragida por força nin por premia nin solimada por outro engaño algún, mays de meu plazer e de miña propia pura e sana voontade, por serviçio de Deus, nuestro señor, e do Señor Sant Roosendo, e con poder liçençia, abtoridad, asenso e consenso, que me para o de yuso escripto deu e outorgou o dito Iohán Garrido, meu marido, que presente está. |
[+] |
1541 |
SHIG Mond. , 22/ 74 |
Item nos consto por la visita que muchas personas tienen costumbre de hazer unas cruces de massa del primero pan nuevo que cogen y ponerlas encima de la ucha a do ponen el pan cozido, teniendo por cierto que aquella supersticion y ceremonia les aprobechara para que el pan se multiplique y no se estrague; y como esto sea rito gentilico, anatematizamos, maldezimos y descomulgamos a todas las personas que lo hizieren y consintieren y los condenamos en pena de cada dos mill maravedis y en una penitencia publica un dia de fiesta en la missa maior. |
[+] |