1295 |
TC 1/ 239 |
Et el rrey, depos ysto, mandou carcauar toda a çibdad[e] aderredor, ca a carcaua que y era dantes era ia toda çega et çarrada et chãa, por que [a] encherã toda de terra os da çibdad[e], quando sayrõ aa batalla que ouuerã cõ Çuleyma, assy com̃o auemos dito ante desto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 472 |
Et o primeyro dia que chegou entrou o mays chãao da vila. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 535 |
Et o Çide ficou eno chãao, que nõ podia seir pela porta, ca lha conbatiã muy fortemente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 886 |
Poys da torre de Sancta Maria todaslas suas nobrezas, et cã gran beldade et alteza et a sua gran nobleza he: saseenta couedos a en terreo da sua anchura, quatro tanto en alto; tã ancha et tã chãa et de tã gran meestria foy feyta, et tã conpassada a esqueeyra per u aa torre sobẽ, que os rreys et as rreynas et os altos omes que ala querẽ sobir de besta, sobem quando querẽ ata çima. |
[+] |
1300 |
AT III,4/ 42 |
Capitolo sexto Cantigas de maldizer son aquela[s] que fazem os trobadores [contra alguem] descubertamente: e[m] elas entrarám palavras e[m] que queren dizer mal e nom aver[ám] outro entendimento se nom aquel que querem dizer chãam[ente]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 46 |
Et departe Gregorio ẽna Glosa sobre o [novemo] capitolo do Genesis, que outorgou Deus aos omẽs que despoys do deluvio que comessem carne, lo vno por la terra que nõ ficara tã plantada despoys das agoas, nẽ tã chãa cõmo era antes, nẽ seeriã os omẽs tã abondados de viandas, o al por que forom os omẽs daly endéante moy mays flacos que antes; et por esto despoys do deluvio comerõ os omẽs as carnes asy cõmo comyam antes as froytas et as eruas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 134 |
Diz [Ovjdio] ẽno primeyro libro do seu Libro mayor que os gigantes cõmo [erã] moy grandes de corpos et de corações, que ouverõ envidia et despeyto dos seus deus, queos nõ preçauã tanto cõmo elles queriã, et pensarõ cõmo se poderiam vengar deles, et diz que segundo que [eram] moy valentes que tomarõ os mõtes aas mãos, et que aviam ja posto omõte Essa sobre omõte Pelyo, et ao mõte Oleripo sobre omonte Ossa, cõmo faziam os outros dos ladrillos segundo a Biblia diz queo faziam pera [sobyr] por aly aos çeos. et aqueles seus deus deytarlos fora et elles rreynar y; et os deus quando virõ que de aquela maneyra alçariam torre de loucura ao çeo, et que se daria a cousa a mal cõmo os gigãtes queriam, vierom ante queo feyto se acabasse et desbaratarõlles todo quanto aviã feyto et obrado, et desboluerõ todo omõte de sobre ho outro monte, et derribarõlles toda a obra et achãarõna em maneyra que toda afezerõ ygoal cõ aoutra terra, et [quaerom] os gigantes todos que estauã em çima labrando agrande pressa, et quaerom todos em terra et morrerõ que nõ ficou nẽgũ viuo, et sayo deles o sangre, et espargiosse porla terra, et andaua bolindo cõmo viuo et envolujasse ẽno poluo da terra; et diz [Ovjdio] que aquel sangre tomou corpos aly da terra, et viuerõ aqueles corpos et forõ gigantes cõmo erã de primo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 160 |
Et por que nõ aviam pedra nẽ cantos em todos aqueles termynos, por quee toda aterra chãa et toda [terreña], fezo ella cõmo el rrey Nẽprot, fazer moytos ladrillos moy bem feytos et moy fortes, et mãdou os asentar cõ o barro do bitume, que era tam forte cõmo avemos dito, que nẽgũa cousa queo nõ despegaua desque era seco senõ aquela que disemos da moller, et destes çercou arreyna açidade; et diz [Ovjdio] ẽno quarto libro do seu Libro mayor delo estes versos asi [em] latim: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 160 |
Et por çima do muro, de hũ cabo et do outro, fezo casas moy grandes, todas ygoaes enque morassem os caualeyros et os outros omẽs darmas por tal que defendessem açidade; et tam grãdes eram aquelas casas que em cada morada dellas avia seys pááços moy bõos; et tam ancha era arrua ontre as de hũ et do outro, por todo omuro, et tam ancha et tã chãa asobido aellas, que dous carros ou carretas yam em paz por ella, et ha andauã toda de cabo a cabo; et fezo em cada hũa daquelas quatro quadras do muro çem portas caudaes, quese faziam por todas quatroçentas portas ẽna çidade; et as portas da madeyra fezoas ella cobrir de bõo latom fyno et tam fermoso era que semellaua ouro. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 177 |
Et despoys [que el] sal daqueles penedos he ja a força das agoas quebrantada, et fica el cõmo cansado, et vay aagoa moy mansa; et desque entra [perlo] chãao do Egyto parte ende algũas yslas que nõ am os nomẽs que soyam aver, et despoys vayse dereytamẽte ao mar, pero ante faz moytos lagos et moytas lagóás conquese ho chãao do Egyto rrega todo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 212 |
Et diz a glosa sobre esto que os gaãdos que andam aly apasçer porlos [termjnos] de arredor, que nõ forõ em aquel destroymẽto daquelas çidades, diz que veẽ aaquela pedra da moller de Loth et quea ventã por lo sal que ole em ella et chegam, et lambẽna; et tanto chegou aly do gaando aello que nõ cabia y, et tanto lambem em ella que diz que quando chegam os pastores açerca da noyte pera ajuntar ogaando, que toda ata bayxo ygoal cõ aterra ateẽ lambuda et tã chãa cõmo apalma: et logo quese vam dende os gaandos começa ella acresçer, et cresçe ata que se torna outra tamana cõmo [primeyra] era; et veẽ os gaandos et fazenlle esso méésmo que avemos dito, et poys quesse vam cresçe ella outra vez cõmo antes: et os gáándos vam se aella outra vez et ella acresçer cõmo fazia primeyramẽte; et em esto diz que andam sempre aquela pedra da moller de Loth et os gaãdos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 245 |
Desta serra Tẽpe, et por ella, sal hũ rrio moy grande et dizenlle Peneo, et collense ael moytos outros rrios daquelas terras, et som estes segundo queos conta Ovjdio ẽno seu Libro mayor, orrio Espercheo, quee de rribeyras de natura que criã moytos arameos; orrio Emffeõ quee de agoa que vay sempre moy yrada et rrizea; et orrio Eridano, cujas rrybeyras forõ pobladas antes et foy nomeado el et ellas ante que outro rrio de todas aquelas terras, donde lle chamarõ Eridano ovello, pero que hũ rrio nõ he mays vello que outro deslo deluvio aaca; et orrio Anfrisos, cuja agoa ya chãa et mansa; et outro rrio aque dizem Eyas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 259 |
Leemos ẽnos [Jntegumentos] dos sabios que esposerõ escuros os ditos dos gentíj́s -et [Jntegumẽto] he descubrimento mantẽnate Deus Nuno Freyre; (mantẽna te Deus Nuno Freyre, Amen. ) por que departe et descobre [chãamẽte] as palauras et rrazões sobre oque quiserõ dizer em ellas os sabios dos gentíj́s enque diserõ encubertamete hũa cousa por outra -; et achamos que departẽ que por poder et saber que aviam [algũus] deles ẽnas cousas et ẽnas naturas delas, mays que os outros omẽs, chamarõ os gentíj́s seus deus aaqueles queo meresçerõ desta guysa; et qual quer rrey ou deus que elles diserõ que era rrio, diziãllo por rrazõ da fryura desa terra hu el rreynaua et da castidade das gentes dela, et dizianlle lo outrosi por séér el rrey ou aquel deus moy poderoso das rribeyras et das terras [viziñas] daquel rrio, et por que aagoa he fria de natura departe ende mẽestre Juã ontrelos outros departimẽtos desto, et diz que aagoa he madre da friura, et afriura madre da blancura et da castidade, et diz que por que as donzelas virgéés ata otẽpo de casar soem séér de fria natura et casta, mays que ẽno tempo despoys, por eso chamarõ aalgũas delas esses autores dos gentíj́s fillas daqueles deus et rreys. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 7 |
Outrosi son aly as montañas a que dizẽ as Dydimas, terra moy abondada de froytas de moytas maneyras, et moy gabada d ' elo et de moytas outras saborosas viandas et de montañas. et he o Mõte Yprion ende estes mõtes son de parte de Frigia et da parte de Traçia, et outrosi o Monte Hemo et a silua RRodarpe, que he terra moy grande et as terras chãas de [moyta] caça et de moytos montes et de moytos outros viços et deleytos por que esta açerqua dos termynos da çibdade de Troya. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 294 |
Et em ella nõ mora õme nẽgũ mays toda he [poblada] de molleres et dizer uos ey cõmo fazẽ Açerca d ' aquela ynsoa de Amazona a outra jnsoa que por pequena que seja a quareẽta legoas et he moy [viçosa] et moy deleytosa et moy fremosa et moy chãa. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 340 |
Aly se leuãtara hũa pẽna moyto alta arriba contra o çeo et en -çima era moy ancha a a maravilla et moy chãa, et cõtra fondo moy dereyta. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 532 |
Et por ende nóslos deuemos destroýr et cofonder per força, et deytalos fora da terra, et desherdalos, et achãar as torres et os muros, et queymar et derribar os paaços et as casas, et abaixar a çidade toda, ca assý noslo an prometudo os dioses, et outorgarõ, et nos segurarõ ende ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 595 |
Et, demais, as cárcauas erã muyto altas, et as baruaschãas erã bem lauradas et tã apostas que, cõ muy pouca defensa que ouuesẽ, (et) moy pouca cõpaña se podería defender dentro tã bem que ata mill ãnos nõ temeríã hoste que os çercados teuese, mayorment que ena çidade auía muytos bõos caualeyros que a defendíã muy bem. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 601 |
Et a j́nsoa he muyto jgual et muy chãa et moy fremosa et deleytosa de muy boa guisa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 640 |
Quando eras mãsa, logo te tornas esquiua; et quando eras alta, log[o] te tornas bayxa; et quando eras grande, logo te tornas pequena; et quando eras chãa, log[o] tornas áspera; et quando eras sãa, log[o] te tornas doente; et quando es lumiosa, logo te tornas escura; et es humildosa et tornas braua, et es fremosa et tornas fea, et es alegre et tornas triste. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 688 |
O lugar era así feyto cõmo uos agora direy; alý se leuãtara hũa pena, que era en çima moy chãa et moyto alta contra o çeo et contra fondo moy dereyta. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 747 |
Et outrossý tãbén era señor de Neda et de Çedeyra et de Santa Marta et de Viueyro et de Uilalua, et de todos seus térmjños de todas estas uilas et lugares, et tãbén das terras chãas en todas estas comarquas, en gisa que quantos homes morauã en tódaslas ditas uilas, bõos et lygeyros et... |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 67 |
et deuen no trager por llugar chãao sem pedras, des a lluz ataa ora de terça; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 69 |
Jtem outra maneira de freo se chama amado morso semellauel ao sobredito de follas tortas ou chãas, et tem maneira danel no moso do freo. Et este he mais forte et mais tendudo que dos outros. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 71 |
Deuen a correr o Cauallo por lla mañan hũa vez na domãa por llugar chãao he areoso en començo por quarto de hũa milla ou mais se mester for ou quanto viren que mester que sera espaço de dous traitos de ballesta. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 73 |
A fremusura do Cauallo deuese conoçer no corpo grande et llongo et que os nenbros rrespondem ao corpo asy como conuen et a cabeça ligeira et conuiniuelmente longa, boca grande et esllauada, os nares grandes et jnchados, ollos grosos, non cauados nen escundudos, orellas peqenas et esperilladas, o collo longo et delgado contra a cabeça, queixadas bem ligeiras et ben seqas, na coma pouqos cabellos et chaos, o peito chãao et rredondo, a çernella non aguda mais como tenduda, dereita et ancha; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 73 |
espinaço curuo como chãao, llonbos rredondos como grosos, yllaes asy como de boy, ancas llongas et tendudas, Nadiga ancha et llonga, rrabo groso con poucos cabellos et chaaos, coixas anchas et carnosas de dentro et de fora, canbas et auentaes anchos et curuos como de çeruo, demais coixas ben anchas, seqas et uellosas, as junturas das coixas, que son os Noos de sobre llos trauadoiros, sejan grosos non carnosos nen moyto chegados aas huñas a semellança do boy, os pees et huñas aia anchas duras et cauadas, asy como conuen o Cauallo boo, deue seer mais alto pouco de alcafar ca deanteira parte como çeruo, o colo aia alçado et seia groso hu se junta ao peito. |
[+] |