logo usc Corpus Xelmírez - Resultados da consulta

Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval

Resultados da pescuda


Os resultados das buscas efectuadas no Corpus Xelmírez poden ser usados con fins educacionais e de investigación, sempre que se mencione a fonte. Se desexa consultar a referencia e o contexto dun exemplo, calque no símbolo [+] na cela da dereita. Para se referir ao corpus como un todo, cite: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval - http://sli.uvigo.gal/xelmirez/. Se desexa realizar outra pescuda no Corpus Xelmírez, pode calcar aquí.
Está a procurar contextos do uso de engan nos textos históricos do Corpus Xelmírez.

Número de contextos atopados: 137

1200 FX III, 5/ 699, col. b Et se a muller seendo en poder del marido por engano ó por arte le dera a quarta parte du dinero al marido que la leyxou, non uala aynda quello desse por escripto; mays quantol dera ela muger por scripto todo deue tornar - gelo . [+]
1200 FX III, 5/ 703, col. a Se algun ome conseia seruo aieno que faga furto, o que lo faga a el mismo que gelo conseia algum mal por que o perda sou senor por tal que el o poda ganar del senor mais ayna por este engano, poys que lo soupiere el iuyz, el senor del seruo non deue perder el seruo nin deue auer ninguna pena , mays aquel que conseió el seruo á fazer tal cosa por que lo perdiesse sou senor et que lo podese el ganar, peche al senor del seruo en VII dublos tanto quanto el seruo le furtara o quanto dano le fezera, et el seruo receba C. [+]
1200 FX III, 5/ 707, col. b Todo ome que encobre manda de morto, o que la falsa, o faz alguna falsidat en ela, toda la gananza que deue auer daquel scripto, perdala , et ganenla aquelos a quem faze el engano et sea deffamado por falso. [+]
1200 FX III, 5/ 707, col. b De los escriptos que son fechos que dizem que eram fechos ante que (?) El dano dalgunos nos constringe muchas uezes que fagamos noua lee porque entendemos a maldat de muchos omes que fazen por enganar a otros . [+]
1200 FX III, 5/ 707, col. b Por ende stabelescemos en esta lee que todo ome que deue á otro alguna cosa , et aquel que a deue faz scripto por engano que es tenudo dotras muchas; o se por uentura auenere que non faga ende scripto mas por otras paraulas enganosas mostra que es tenudo dotras debdas muchas; estos atales que fazen tales enganos sean deffamados et paguen a pena a aquellos que enganaron qual manda a lee dos falsos. [+]
1200 FX III, 5/ 707, col. b Et otra tal pena deuen auer os que fazen scripto por engano que sus cosas enpenaron ante por fazer perder al que las tem enpenos de su debda . [+]
1200 FX III, 5/ 707, col. b Onde el debdor que faz tal scripto o aquel por cuio nombre o faz, se es sabedor del engano ambos deuen recebir la pena et el dano que es de suso dicho . [+]
1200 FX III, 5/ 707, col. b Et el scripto primero deue seer firme, et el otro que foy feyto despoys por engano non uala nada. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .XXVIa. [é] como Santa [Maria] juygou a alma do romeu que ya a Santiago, que sse matou na carreira por engano do diabo, que tornass ' ao corpo e fezesse pẽedença. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Mui grandes noit ' e dia || devemos dar porende || nos a Santa Maria || graças, porque defende || os seus de dano, || e sen engano || en salvo os guia. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Muitas vegadas o dem ' enganados || ten os omes, per que lles faz creer || muitas sandeçes; e taes pecados || desfaz a Virgen por seu gran saber. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 O que en Santa Maria | de coraçon confiar, || non se tema que o possa | per ren o dem ' enganar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Muitas vegadas o dem ' enganadas || ten as gentes, porque lles faz creer || [muitas sandeces; e taes pecados || desfaz a Virgen por seu gran saber]. [+]
1264 CSMr B/ 176 [Esta é como Santa Maria juigou a alma do romeu que ya a Santiago, que sse matou na carreira por engano do diabo, que tornass ' ao corpo e fezesse pẽedença.] [+]
1275 CPb 1/ 6 Verdadeyramente e sen enganno nehun deue omee amar a seu amigo. pero enla quantidade do amor foy (departido) entrelos sabios. ca os huns disseron que omee deue amar a seu amigo quanto o outro ama a el. e sobre esto disso talio que esta non era amizdade con benõquerença mays era como (en) maneyra de merca. outros y ouo que disseron (que) deue homee amar a seu amigo quanto el ama (assi meesmo). e estos outrossy non disseron ben. porque pode seer que o amigo non sse sabe amar. ou non quere(n) ou pode(n) e por ende non seria conplida (a) amizdade que desta guysa ouuesse omee con seu amingo. [+]
1290 FR I, 10/ 122 Pero ſe o penſoeyro a ſabendas, ou por algun engano, alguna couſa fezer ou maenfeſtar eno preyto, ou a teſtemuyo que ouuer non quiſser dar, ou cartas que tena para prol de ſou preyto, o penſoeyro ſeya teudo de peytar quanto por el perdeu. [+]
1295 TC 1/ 19 Andados tres anos do rreynado del rey dom Ordono, hũu cabedel dos mouros que fora do linagẽ dos godos, a que chamauã [en] arauygo Muça Abencaçim, alcouse contra Mahomat, aquel rey de Cord[o]ua, et tolleule muytas çidades, hũas per força, outras per engano. [+]
1295 TC 1/ 85 Et estes asturãos enviarõ entõçe enganosamente seus mãdadeyros a rrey don Rramiro que queriã fallar cõ elle. [+]
1295 TC 1/ 126 Et nõ entẽdeu o engano por que llo a reyna fazia et outor goullo. [+]
1295 TC 1/ 126 Mays foy y enga[na]do, ca lle cõteçeu, segũdo diz o prouerbio, com̃o [a]o carneyro que uay buscar laa allea et uem dala trosquiado da sua; ca a reyna faziao todo cõ engano, por desamor et grande eemizade que tĩjna ẽno curaçõ. [+]
1295 TC 1/ 126 Quando o conde uyu a el rey assy uĩjr guarnido teuesse por enganado. [+]
1295 TC 1/ 179 Mays çerto erã elles enganados en esto. [+]
1295 TC 1/ 182 A dom Rrodrigo prouguelle muyto cõ esta razõ et começou entonçe logo a afaagar a seus sobrinos, cõ seus enganos et suas palauras enf[in]gidas et falsas, et por tal que sse nõ guardassem del. [+]
1295 TC 1/ 182 Et disso a dõna Sancha, sua yrmaa, con parauoas d ' engano, logo que entrou pelo paaço de Gonçaluo Gosteez: - [+]
1295 TC 1/ 191 Mays todo esto que lles el mãdaua fazer era engano et nemjga. [+]
1295 TC 1/ 225 Os mouros, quando o (o)uirõ, creerõ que era uerdade aquello que Mahomad lles auya dicto, et forõ enganados en elo, que nõ era assy. [+]
1295 TC 1/ 384 Com̃o desenganarõ el rrey que se gardasse de Velido [+]
1295 TC 1/ 384 Parade mentes que uos quero desenganar et dizeruos ey uerdade, se me quiserdes creer. [+]
1295 TC 1/ 384 Et esto uos digo que, se pela ventura, dãno reçeberdes, que nõ digã depoys per Espana que uos nõ foy ante dito et desenganado. [+]
1295 TC 1/ 414 Eu quero fazer hũu engano por razõ de auer algo para este tempo, para que de aos que forẽ comjgo. [+]
1295 TC 1/ 416 Do engano que o Çide fezo aos judeus [+]
1295 TC 1/ 462 Et, seendo seus spiritus cheos de soberuya et de nimjga porlo diaboo que os enganaua, esleerõ outro por arçebispo et deytarõ ende os moordomos et os offizialles que el leixara eno arç[e]b[is]pado. [+]
1295 TC 1/ 495 Et, se te partires do monte et deçeres ao vale, seras Rrod[r]igo de Beuar, com̃o dizem; et, se o nõ fezeres seras com̃o dizẽ ao foro de Castela ' aleyuoso ' et ao foro de Frãça ' abuzador ' [et] ' enganador ' ; et, se ficares ẽno monte, nõ te auera prol, ca nos nõ nos partiremos daqui ata que te tomemos aas mãos, morto ou preso, o que tu feziste a nos. [+]
1295 TC 1/ 514 Et os mouros nõ gãanarõ en elo nada, ca perderõ logo o castello; et demays que Aburazĩ era vasalo do Çide et non llj fazia nengũu mal ena terra et, pola postura que ouue cõ el rrey d ' Aragõ, teuesse por enganado; pero encobrio muy bem, que o nõ quiso dizer a nengũu ata que ouue collido o pã d ' Aliazira Jucar et metudo en Jubala. [+]
1295 TC 1/ 526 Et Abeniafa tornouse muy triste para [a] villa et muy coytado, et teuesse por enganado et por de mao siso. [+]
1295 TC 1/ 541 Et, desque Andalla soube com̃o queriã mouer preitesia cono Çide, falou con ele muy desenganadamente. [+]
1295 TC 1/ 558 Et mandoullis dar trezentos marcos d ' ouro et outros trezentos de prata para quitar as arcas da area que enpenorara en Burgos aos judeus, et que lljs dissessem que llj perdoassem polo engano que lljs fezera, ca [con] coyta lho fezera; ca Martin Antolines fora ende ajudador. [+]
1295 TC 1/ 561 Et rogarõlli que lli perdoasse o engano das arcas, ca cõ muy grã coita fora feito. [+]
1295 TC 1/ 594 Et, desque ouue acabada sua rrazõ, o Cçide, fiando en eles que falauã con ele sen engano, rrespondeullis: - [+]
1295 TC 1/ 623 Et, ao que dizedes que sodes fillos dalgo mays ca elas, en esto uos digo que sodes enganados et nõno aprendestes bem; ca o Çide Rroy Diaz he fillo de Diego Laynes et neto de Laym Caluo, que foy hũu dos alcaydes que forõ dados para manteer Castella. [+]
1295 TC 1/ 637 Et por ende uos desengano, a uos et a uossos parẽtes, que nõ aiades cõ elles senõ dereyto, nẽ aia y outra uolta nẽ outra peleia; senõ qualquer que o fezese, matalo ya por ende; ca da desonra do Çide muy grã parte ey eu, et faria sobre ysto, a qualquer que o cometesse, com̃o a traedor. [+]
1295 TC 1/ 652 Et, senor, agora, coydando eno meu curaçõ qual este a ley en que viuj ata aqui, achey que fiz vida de grande erro et que todo o que Mafomade, o falso enganador, deu por ley aos mouros, que todo est engano et barata. [+]
1295 TC 1/ 707 Et el rrey ouue por ende grã pesar et teuesse por enganado. [+]
1295 TC 1/ 711 Et dom Fernan Rruyz teuesse por enganado. [+]
1295 TC 1/ 856 Desta guisa escaparõ os mouros deste artifiçio enganoso que quiserõ fazer contra os cristãos. [+]
1295 TC 1/ 869 Enganados nos a Garçia Perez; vedes com̃o a passada a põte elle; mays faranos entrar el oge en tal lugar que aueremos mester o ajudoyro de Deus; et, por que me reçeaua eu del, dixe que non passasse nẽgũu a pontezela; et, poys asi he et nõno podemos ende tornar, vaamos acorrerlle, ca esto a fazernos he, ca en outra guisa mal nos estaria, se tã bõo caualeyro com̃o Garçia Perez he se perdesse oge per nossa mĩgua. [+]
1295 TC 1/ 874 Et en esto os enganauã todauja, ca auiãsse a chegar tanto a suas barreyras, que per força llis conuĩjna a reçeber y dano, por muyto que se guardassem. [+]
1295 TC 1/ 879 Ena era de mĩll et cclxxxavj, quando andaua o ano da encarnaçõ do Senor en mĩll et ccxlviij, [con] engano et trayçõ, que he sempre enos mouros cabida et husada, Oriaz ouue seu cõsello cõ os mays onrados mouros de Seuilla -com̃o [en] romeria (et) estaua ali - et sobre este cõsello vẽeron ao jnfant[e] et disseronllj que llj dariã duas torres que elles tĩjnã, et que fosse el per seu corpo reçeberllas; et, desque elle daquellas fosse apoderado, que çerto fosse de o seer en toda a villa, et que se nõ deteuesse nẽ ponto, ca bõo tẽpo tĩjnã elles de o acabar. [+]
1295 TC 1/ 879 O jnfante, receando seus enganamentos, nõ se atreueu a yr per si nẽ [se] quiso meter en aquella auentura; mays enviou y dõ Pero Gozmã cõ outros caualeyros, nõ muytos, mays dos muy bõos que y erã. [+]
1300 TPa XVIII/ 128 Et prometeu et outorgou que quanto he eſte peſſõeyro et mjniſtrador procurador o fezer en juyzo en nome do orphão que o aia por firme, et que ſe por culpa ou por engano ou por negryiança del algũa couſa se perder ou ſſe meoſcabaſſe dos dereytos do orfão que ela o peitara et refara de seus bẽes obrigando si meeſmo et seus herdeiros a min foan eſcripuan pobrico que fiz eſta de obrigaçon polo orphão et por seus herdeyros, et renunçou et quitouſſe de todo foro et de todas as leys deſte noſſo liuro en que diz que as molheres non ſſe poden obrigar por outro. [+]
1300 TPb 26/ 104 E esto seria como si alguno demandasse (a otro) sieruo, o cauallo, o otra animalia, e pidiesse antel Juez que lo fiziesse parecer, e el demandado, (por non gelo mostrar), lo traspusiesse, o lo matasse; e si lo quel pidiessen, fuesse vino, o azeyte, o cosa llo demostran en juyzo..... ........................... ............ en outra semellante (desta) non he tiudo de mostrar ......... se ... ........................... diser que pero non ten aquela................... ...................en seu poderio que la mos........ sepor ventura o de........ .......sa nona ten. nen sse quer traballar nen de a amparar (aynda) que a cobrasse aquel que esto (dissesse) en tal rrazon (como esta) dezemos ...................nona desamparou enganosamente por sua culpa non he tiudo de Responder mays (sobre dela) nen(de) dar fiador LEY XIX (dos que traspassan as cousas eas vegadas maliçiosamente). [+]
1300 TPb 26/ 104 Enganosamente se mouen aas vegadas os......para refugir que.......tren en juyzo a cousa mouele que lle demandam. [+]
1300 TPb 26/ 104 Ca en tal rrazon como esta dizemos que he tiudo de peytar ao demandador (outro) tanto quanto jurasse que.... (noscabou) por aquela cousa que enganosamente trasposo (ou enalleou) ou a quebrantou porque o non mostrou en juyzo. mays por uentura o demandado mostrasse a cousa mouele en juyzo enpeorada ou danada pero (que) non fosse mudada de todo enton se o demandador.. ........................... [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 128 Uerdadeyramente e sen enganno nehũ deue omee amar a seu amigo, pero en la quãtidade do amor foy departido entre los sabios; ca os hũs disseron que omẽ deue amar a seu amigo quanto o outro ama a el, e sobresto disso Tulio que esta nõ era amizdade con benquerença mays era com̃o en maneyra de merca outros y ouo que disseron que deue homẽ amar a seu amigo quanto el ama assi meesmo, e estos outrossy non disseron ben, porque pode seer que o amĩgo nõ sse sabe amar, ou non queren, ou non poden, e por ende non seria conplida a amizdade que desta guysa ouuesse omẽ cõ seu amĩgo. [+]
1300 XH I, 0/ 7 Et desque forõ en Pareyso nõ gardarõ omãdado de Deus, mays, porlo consello do diabro queos enganou falando aEua em fegura de serpente, comerõ daquela froyta da aruore do medeo do Pareyso dequelles Deus defendera que nõ comessem senõ [que] [morte] morreriam. [+]
1300 XH I, 0/ 7 Et foy el moyto yrado contra elles por ello, et maldisóós grauemente ael, et aella, et aaserpente, asy cõmo conta a Biblia: aa serpente por queos enganara, et aEua por quea ascoytara et oconsellara ao marido, et ael por queo crééra. [+]
1300 XH I, 0/ 7 Et deytou os logo fora do Pareyso em aquel dia [meesmo] queos meteo em el, ca diz em este lugar mẽestre Lucas obispo de Tuy que foy feyto Adam ẽna primeyra ora do sesto dia, et aaora de terçia que foy posto ẽno Pareyso, et aaora [da] sexta foy enganado, et aaora [da] noa deytado fora do Pareyso. [+]
1300 XH I, 0/ 12 Et el foy oque primeyramẽte partio aterra por termynos; et aos omẽs que eram ajnda simplez et nõ sabyam njhũ mal, ensynaua os el amoytas sabedorias de artarias et de maldades; et por leuar [deles] entre seus pobõos [provou] os cõ esta mẽestria, et buscoulles os pesos et as mydidas de todas cousas que apeso ou amydida se podem vender ou dar; et nõ catandoas em Deus, nẽ em feyto de bõa alma, nẽ de bondade, mays pensando que [per] esto poderia moyto mays aver; et ensynaua aos seus seer soberueos, et ladrões, et jogadores aengano, et garções, de moytas molleres, et saber todos de moyto engano et de moyta rreuolta, et de todo outro máo costume. [+]
1300 XH I, 0/ 44 Et Señor, estas rremasallas que leyxaste de todas las cosas viuas que fezeras [sobrela] terra, [rrogote] queas leyxes viuer et poblar cõ bõa andança, et das cousas que labrarẽ et fezerem asi [cõmo] çidades et outras poblas et lauores, cõmo oavyam ante da chuvia queo ajam daqui adeante; et nõ sejam en ello enganados ata em cabo de sua vida, et este cabo seja velleçe. [+]
1300 XH I, 0/ 141 Onde, segundo todas estas rrazões que avemos ditas, os ydolos nõ am nada daquelo por que as gentes neyçias et enganadas os adorã; et sobre todo queos espiritos maos nõ vam anẽgũa cousa se nõ por soltamento de Deus, cõmo he dito, asy cõmo quando véém aos encãtamẽtos et aos espirimẽtos que prouã os sabios por queos solta Deus aaqueles espiritos por los nomẽes de noso señor Deus que El quer que ajam sua vertude et seu poder et sua onrra; et esto cõplese ajnda quando oespirimẽto se faz cõ ordenamẽto das estrellas que pertẽesçem pera ello. et otẽpo he estonçes. [+]
1300 XH I, 0/ 178 Et despoys quelle chegou omãdado cõmo era morto [Ponpeyo], foy el despoys ao Egyto, mays por saber da morte de [Ponpeyo] que nõ por lo segudar ja nẽ tomar del mayor vengança, ajnda que fosse [vjuo], segundo conta aestoria. [+]
1300 XH I, 0/ 212 Sobre esta rrazõ conta hũ autor em hũ libro que cõposo das estorias da nossa ley et das falas dos gentíj́s -et trage as estorias cõtra as falas et palauras, cõmo desputam as hũas contra as outras, et vencem as estorias aas fablielas ou falas; et olibro ha nome Teos que diz ogrego por Deus, et dolus que diz olatym por engano: et quer esto seer tanto cõmo libro ou rrazões que falam de Deus et dos enganos dos ydolos dos gentíj́s - et diz que asi foy da moller de Loth et asylle contesçeo cõmo aqui he contado, onde diz desto este latim por seus verssos: [+]
1300 XH I, 0/ 227 Et Ysáác [seera] de longa vida et sempre Eu averey coydado de ty et del et [do voso] lynage, et nũca em mj́ sééredes enganados, et todaslas gentes da terra serã benditas por lo teu [lyñage], por que obedisçiste áámyna palaura et compliste omeu mãdado. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Et Ysáác nõ sabendo do engano dissolle: [+]
1300 XH I, 0/ 280 Et essa ora vio por la graçia do Espyrito Santo que esto por Deus vyña, et entendeo ho piadoso enganamento de Jacob, et por ende nõse quiso assanar, mays afirmou et outorgou oque auya feyto et disso aEsau: [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Cõ dereyto anome Jacob, que quer tanto dizer cõmo enganador, que ja outra uez me vençeo enganosamente quando me aduso et me dou omãjar das lentellas et leuou demj́ aonrra da mayoria; et agora outra vez arrebatou me cõ engano abendiçom que avia de séér myña. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Em forte ponto et ora eu naçi; queme meu yrmão enganou ja outra vez et leuou demj́ por engano odereyto das [avantajẽes] et das onrras da mayoria que eu deuya aaver por que sóóm omayor yrmão, et leyxou me poble; ante Deus me querelo del et buscar lle ey por ello mal, et matarlo ey se eu poder, que moy grande nemyga et mal me afeyto. [+]
1300 XH I, 0/ 280 Esau sempre queria mal aJacob por la bendiçõ quelle leuara enganosamẽte, assy cõmo [dissemos], et diso Esau: [+]
1300 XH I, 0/ 288 [Ẽno] outro dia porla manãa quando se leuãtou Jacob et vio cõmo lle deram Lya em lugar de Rrachel et lle nõ dera Rrachel cõmo ouvera adar por lo pleyto que fezerã, touosse por escarnyçido et enganado, et querelauasse atodos que rreçebera sem rrazõ. [+]
1300 XH I, 0/ 291 Et diz mééstre Pedro que foy feyto este apartamẽto por que nõ fezesem engano nẽgum ẽnos gaãdos os [hũus] aos outros; mays tomou Jacob varas de olmos, et de almendras, et de pladayros, et en talloas, et donde lles tyraua acorteça ficauã blancas, et dondelles la leyxaua eram verdes, et faziam se em ellas duas colores; et ẽno tẽpo queos gaãdos andauã em çeos pera cõçeber daua lles abeber em [hũus] canales, et ponya estas varas ante elles, tam bem aos machos, cõmo áás femeas, aly hu beuyam por que catassem pera ellas, et parando mentes em ellas que fezessem os fillos veyros, et [asi] foy. [+]
1300 XH I, 0/ 292 "Jacob estonçes donde andaua cõ seus gaãdos enviou por suas molleres Rrachel et Lya, et elas forõse pera el onde andaua cõ suas greys, et disolles estas rrazões que avemos contadas, et cõmo ho enganara seu padre et lle fezera sem rrazõ et torto sobre sua soldada mays que catara Deus odereyto et lle dera bõa vyngança ẽno feyto das colores do gáándos et disolles em cõmo lle aparesçera hũ angeo de Deus em soños et lle disera: [+]
1301 GTL f. 1r/ 39 Et se forõ [...] prellados que fiquen [...] peña hã aqueles clerigos acorre et porque [...] de nõ paresçer a praço por engano porque se [...] pressos por lo poder dos leygos. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 Et todo esto que dissemos a lugar quando el demandado contende a bona ffe sobre la cousa que lle demanda por algũa dereytura rrazõ, ou tenna que a en ella nõ lla avendo trasposta enganosamente a outro lugar. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 Mays se el, por fazer engano, a trasposesse dun lugar a outro por encobrirla, estonçe deve o demãdado dar todalas cousas sobreditas que fossem en aduzendola e aun de mays parasse ao perigro que lle aveesse no camĩno traendo aquella cousa que lle mãda o julgador entregar ou mostrar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 21 Et Medea começou de chorar quando aquelo oyo, caendo -lle as lagrimas en terra et diso: ' Bem vejo o que farey; et nõ me enganara o nõ saber da verdade mays cõ o teu amor bem sey que defendido seras et gardado por meu don que me as prometido enpero cata que se defendido fores, et libre et saão et cõ soude ficares dos peligros que el rrey, meu padre, te diso que avia en gaañar a lãa dourada, que me teñas o que me prometes et o cũplas ' Et jurou lle estonçes Jaasõ por las santidades da deesa [Caches], en cujo tẽplo estauã, et por la deydade que aquel mõte avia, et por lo sol que cata et vee todas las cousas, padre del RRey Oeta, a quẽ el queria por sogro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 54 Et cõmoquer que el RRey Priamo avia oydo del por outros juyzos que avia dados, oyu de aquela vez moy mays; ca toda a terra falaua de aquel pleito das deesas et [do] juyzo que Paris y dera, [0] tanto que el rrey et seus fillos falarom em aquel feyto. et em pos esto apartou se el RRey Priamo com a [rreyña] Ecuba et falarom anbos em feyto de Paris, et departirom d ' esta gisa sobre ello: rrecontarõ logo o soño que a rreyna soñara, que aquel que ella parise em cõmo por el aviã de seer destroydos elles et Troya et todo o seu rreyno; et em cõmo por esta rrazõ o mãdaram matar et leuar aos montes por tal que se perdese ala et que nũca mays viuese; et outrosy em cõmo foy a criatura deytada, et cõmo foy sua ventura de nõ morrer nẽ peresçer em lugar tam ermo et tam despoblado. et sobre esta rrazom de -partirom et ouverõ grã peça de dia seu consello et seu acordo et diserom que poys que todos de aqueste jnfante falauã et elles meesmos o [aviam] oydo, que aquel pastor que dera aquel juyzo entre aquelas tres deesas que aquel era seu fillo, et que fora achado en aquelas mõtañas tam hermas onde elles ambos o mãdaram deytar por tal que morrese ende, et que nõ seria nada o que soñara a RReyna Ecuba; et agora poys que todos los pouoos dizem que el que he moyto noble et moy grande et moy fremoso et moy ensynado et moy sysudo et de moy bõas [mañas] et moy escolledor et julgador de dereyto,, tanto que bem semellaua fillo de rrey et de liñagẽe de rreys en todos seus actos; et poys que asy era que nõ aviam por que nõ enviar por el et rreçeberlo por fillo, ca a aquelo do soño da [rreyña] a que elles aviã medo moy grande diserom asy que aquel feyto do soño se de suso era ordenado et fondado et estabelesçido de asy seer et de se complir, que nõ era outro señor ẽno mũdo que o podese estraeçer nẽ desviar [senõ] aquel que o estabelesçera. et se desviado ouvese de seer por algũa gisa que aquel jnfante que morrera et nõ viuera mays, que se acomendase(n) a deus et que rreçebese(n) seu fillo; et deus que fezese de lo todo o que quisese. et des que el rrey et a rreyña ouverom este consello et acordo entre sy anbos et dous, librarõ em esta gisa; chamarõ a Ector et a todos los outros seus fillos, et contaron [lles] todas as rrazões que aviã avidas; et diserõ lles que se a elles provese et o nõ tomasen por nojo, que enviarian por seu yrmaão Paris et que o rreçeberiã por fillo. en conçello virõ os jnfantes que aquel avia de herdar et que nõ perdiam y nada, nẽ aos outros nõ lles enpeesçia nem fazia nẽgũ dãno o rreçebemẽto de Paris et todos se acharon en acordo que enviasem por el; et enviarõ logo por seus caualeyros el rrey et a rreyña, et deron lles suas cartas, et mandarõ lles que fosem por el et que o adusesem o pastor Paris, despoys que ouvo dada a sentença da maçãa ontre as tres deesas, segũdo que de suso ja avedes oydo, ficou em garda de seus gãados en çima de aquestes mõtes et vales de Astra, et fazia todas las cousas asy cõmo ante que dese aquela sentença. et acontesçeu em todo esto que dormyndo aly Paris hũa noyte ẽno meesmo lugar onde dera aquel juyzo, et veẽo a el em soños a deessa Venus, et diso lle em cõmo lle avia de acontesçer et de cõmo avia a seer rreçebydo moy çedo por fillo del Rey Pryamus et da Reyna Ecuba, et ajnda mays lle diso et o çertificou que Ector et todos los outros seus yrmaãos o rreçebiam et tomauã por yrmaão. ' Et tu yras ' -diso a deesa Juno -, ' et seeras moy bem rreçebydo. et despoys que fores ẽna graça et ẽna merçede de teu padre et de tua madre et de todos teus yrmaãos, tu me averas mester por vengança da desonrra que fezerom et foy feyta a teus parentes et estonçe te darey eu a ty a dõna que te promety, et esta he a mays fremosa criatura de que tu em todo o mundo oyste falar nem viste com os teus ollos; et quer seja casada quer outra qual quer, atal te darey eu a ty ' et ditas estas palauras, desapa resçeu Venus et foy se et Paris despertou do [sono en] que jazia et foy moyto alegre com el, et rretouo o em seu coraçom, et em [sua] voontade. et despoys de aquesto, [chegarom] os cavalevros del RRey Priamo et da RReyña Ecuba, sua moller, et de Ector et dos outros seus fillos; et el rreçebeu os moy bem et moy ensynadamẽte. et despoys d ' esto falarom elles [con] el et diserõ le o mandado a que [vjnã]: cõmo el RRey Priamo et a [rreyña] Ecuba oyram dizer que [aquel] pastor Paris seu fillo era, aquel que acharã ẽno monte et outrosi oya el que el RRey Priamo que era seu padre et a RReyña Ecuba sua madre et el rrespondeu a aqueles caualeyros que [vjnã] a el con aquel mãdado et diso lles asy: ' RRogo vos agora moyto cõmo vos sodes cavaleyros, fillos d ' algo et avedes dereyto et ben, que uos me desenganedes et me digades a verdade por que vijndes; ca nõ queria eu agora que me leuasedes [en] rrazõ de fillo del rrey, et depoys que ficase escarnjdo et perdese meu lugar que teño, et desi que ouvese de buscar outro por donde viuese et guareçese cavaleyros, eu esto vos rrogo que o nõ queyrades fazer ' et elles estonçe çertificarõ -n o por las cartas que tragiã, et lle mostrarom logo et outrosi por suas palauras et por seu menagẽe, dizendo que asy era. et Paris, poys que foy çerto et firme que asy era cõmo diziam os mãdadeyros, gisou se cõmo se fose cõ elles et enviou logo por seu amo em aquel lugar donde gardaua aqueles gaandos de el RRey Adymalet, a dizer -lle o ffeyto cõmo era et a rrazon cõmo estaua, et que lle enviaua rrogar que viesse logo aly, que moyto lle fazia mester et o pastor veẽo et falarõ anbos em rrazom d ' aquel feyto que lle el rrey et a [rreyña] enviaram dizer; et plouvo moyto d ' elo ao pastor et de quanto lle Paris d ' esto diso. et Paris preguntou moyto aficadamente a seu amo, o pastor, conjurandoo que lle disese cõmo ou [cal] maneyra o achara, cõmo quer que ll ' o avia dito algũas vegadas; et o pastor diso lle a verdade et fezo o çerto d ' elo. et en pos esto acordarõ anbos cõmo fezesem et Paris, pẽsando en seu coraçõ se lle fose menester para aquelo algũa prova ante el rrey et ante a rreyna et seus fyllos, et rrogou ao pastor, seu amo, moy fortemẽte que fose cõ el; et el outorgou ll ' o moy de grado et prouvo lle moyto. et Paris dou estonçe moy bõa conta de seus gãados a seu amo, et de toda las outras cousas que del teuera et ouvera et poserom aly todas las cousas por moy bõo [rrecado] Paris et o pastor, seu amo, que o criara et fezerõ moytos plazeres a aqueles caualeyros que vieram por Paris et dou aly o pastor a Paris, seu criado, moytas vacas et outros moytos gãados que leuasem cõ el, que ouvese que comese et que dese a quen quisese et leyxado aly todo o seu en rrecado,forõ sua carreyra et tragia cõsigo Paris, por onde andaua, hũa dõna moy filla d ' algo que avia nome Oenone; el [leuoa] (consigo) [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et feziste mal que te quiseste culpar cõ dereyta rrazõ eu bẽ te poderia fazer al, por que veẽo aqui tua madre en rrazõ de amjstança et enganou nos cõtigo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 103 Et somos aqui todos ajuntados por tomar ende vengança por que esto nũca posa seer mays rretraydo nẽ posfaçado aos que depoys de nos vierem. [+]
1350 HT Miniaturas/ 103 Et se os nos leyxasemos asy quitos que nõ tomasemos vengança do que nos an feyto, outra tal nos fariã logo cada que se pagasen. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Et todo o dereyto ficara co(n) nosco et todo õme deue loar ao que quer tomar vengança do mal que rreçebe. [+]
1350 HT Miniaturas/ 114 Et amaras bem tuas gẽtes et sem engano. [+]
1350 HT Miniaturas/ 183 Et ja por esta maneyra moytas donas et donzelas rreçeberõ grã dãno por engano dos falsos amadores. [+]
1350 HT Miniaturas/ 183 Et eu nõ queria por vos seer enganada se se pode fazer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 [Et en el nõ avia engano nẽ falsidade nẽgũa, mays qualquer que se en el catase veria todas suas feyturas.] [+]
1350 HT Miniaturas/ 197 Et de aquelas espeçias saya hũ olor tã saboroso que ẽno mũdo nõ ha cousa que o rreçebese que nũca podese seer enganado de [mãa] voõtade nẽ de maao coraçõ que en sy ouvese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 280 Et desejaua moyto que viese aquela tarde et nõ pensaua en al, ca o amor o tyna preso et enganado; asi que nõ rreçeaua ja morte, nẽ se rrecordaua do que avia feyto et errado, nẽ entẽdia o grã mal et dãno que se lle d ' esto segia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Et avia mayor coyta d ' el ca de ssy et [dizialle asi: "amygo bõo et leal pesame] por que foy ocasion da vosa morte mays eu vos faço salua que se me temera d ' esta trayçõ, nõ fora o pleito cõmo vay mays esto me fezo fazer o amor que nos armou esta çiada [per] que fomos enganados mays nõ somos nos os primeyros nẽ seremos os postromeyros que morren por tal maneyra et eu outro cõforto nõ vejo senõ morrer, ca sen [dulda] morrer nos conven mays sey çerto que se eu achar a Paris ante que moyra, que lle darey cõ esta espada o galardon que el mereçe de tã grã trayçõ cõmo nos el fezo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Et el foy enganado, mays nõ sey se por meeziña, se por outra cousa, ca lle foy dito que el fora morto per trayçon que lle os gregos fezerã asi cõmo vos agora contarey. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Despoys que todo esto fezo, don Vilixas andou tãto rreuoluendo et enganãdo per hũ seruẽte de Palomades, que era moy priuado, et rrogoulle moyto aficadamẽte, en tal maneyra que lle fezo suterar su o leyto de Palomades tã grã contia de ayer, quanto ẽna carta dezia et estaua escripto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Quando Vlixas, o sabedor et o enganoso, vyo que ja sobre este feyto nõ fariã mays, pesoulle moyto fortemẽt et pẽsou logo outra grã maravilla, et rrogou a todoslos da oste por Palomades, et cõselloulles que se quitasem deste pleito et nõ fezesem y mays. [+]
1350 HT Miniaturas/ 350 Et se se d ' elles [per] seu engano nõ escapara et partira, nõ ha ouro que o gardar podera de nõ seer enforcado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 352 Et todos los outros peligros do mar eram lygeyros a a cõparaçõ d ' este ca moytos caualeyros tornarõ escarnydos a pam pedyr pero de aqueles que cobijçauã, os mays aluergauã consygo mays esto faziã con grande engano et cõ grande falsidade que nõ cõ amor que d ' eles ouvesem. [+]
1350 HT Miniaturas/ 355 Et quando eu eu pasey [per] aquel lugar con mjñas cõpañas, foy malamẽte enganado ca mays da meatade d ' elas me sorueu ante meus ollos. [+]
1370 CT 1/ 215 Et disserõ que nõ fezesse mays tardada, mays que fosse tomar vengança de aquel trahedor, et que desto fosse el ben çerto que nõ auýa y tã alto muro, nẽ tã alta torre, que sse lles defendesse et que o elles nõ tomassen, et que destroyríã seus rreynos et todas suas cõpañas. [+]
1370 CT 1/ 217 Et a hũa he que tomemos vengança et dereyto dos troyaos, porque deytarõ d ' aquí os gregos, que son os mellores homes d ' ontre nós, et que somos todos de hũ linagẽ, ca o sseu mal et a ssua desonrra, nossa foy, et nõ ual nehũa cousa o que sse nõ sente. [+]
1370 CT 1/ 217 Mays façámoslo en gisa cõmo nõ rreçebamos dãpno delles; ca elles, depoys que virẽ rroubar toda sua terra, gisarsse an de sse defender brauament et tomar vengança de nós, et punarã de nos prender et de nos matar se poderẽ. [+]
1370 CT 1/ 221 Et quando Çésar ueu assý a Sseguradón chagado, ouuo tã grã coyta que por pouco nõ perdeu o ssyso; et ante quisera seer morto que ende nõ prender vengança. [+]
1370 CT 1/ 237 Pero ben sey que fomos a Troya quantos rreys somos en Greçia prender vengança de hũa desonrra que el rrey Lẽomedón fezo a Jaasón et a Ércoles. [+]
1370 CT 1/ 263 Poys des oymays nõ soframos a desonrra et o mal que auemos rreçebuda del rrey Príamos et de sua cõpaña, ante façamos juramento que tomemos ende tal vengãça que seia sabuda per todo o mũdo, et que nossa onrra seia per y arrequẽtada, et que os que agora son et an de vĩjr possan dizer, sen mẽtira, que nũca foy en nehũ tenpo home que tal vengança ouuesse de seu despeyto cõmo nós tomamos do que Pares fezo. [+]
1370 CT 1/ 350 Et todos a hũ coraçõ se traballauã en poder tomar uengança de gregos, que lles auj́ã moytos mortos dos seus. [+]
1370 CT 1/ 366 ¿Por que andades enganados de uossa fazẽda et por que desamades tãto uossa uida? [+]
1370 CT 1/ 410 Señor, fáçasse o que uós por ben touerdes, mays a mj̃ nõ semella que ben he que lles tã grã trégoa demos, ca uós ben sabedes que os gregos son moyto atreujdos et moyto enganadores, et móuẽnos hũa pleytesía moy sen prol pera nós. [+]
1370 CT 1/ 421 Et ja por esta maneyra moytas donas et donzelas rreçeben grã dãno por engano dos falssos amadores. [+]
1370 CT 1/ 421 Et eu nõ quería, sse podesse, seer por uós enganada, ca eu leixey moy bõo amjgo et leal et nũca ja, en quanto uiua, outro tal poderey cobrar. [+]
1370 CT 1/ 436 Et en el nõ auj́a engano, nẽ falssidade nehũa, mays quenquer que sse en el catasse, veería todas suas feyturas et todos seus gestos et todos seus catares. [+]
1370 CT 1/ 441 Et daquelas espeçias seýa hũ odor tã saboroso que ẽno mũdo nõ ha cousa que o rreçebesse que nũca podesse seer enganado de maa voõtade nẽ de mao coraçõ que en ssy ouuesse. [+]
1370 CT 1/ 489 Et eu nõ acho outra asperança, senõ morrer d ' amor cõmo Narçise, ca sõo enganado per asp[er]ança cõmo el. [+]
1370 CT 1/ 525 Mays eu uos cõssello dereytament et sen engano, et uos rrogo por grã uossa prol, que leixedes esta guerra et faledes en paz et en auij̃ça. [+]
1370 CT 1/ 534 Et os dioses poño y por testemoyos, que ueiã cõmo uos eu desengano et uos quería gardar de dãno et de uergonça. [+]
1370 CT 1/ 548 Et ch[a]maua aas donas todas enganosas et sen uerdade. [+]
1370 CT 1/ 548 Cõmoquer que outro algũ de sa señor loe, eu nõ me loo de Breçayda, ca me enganou malament. [+]
1370 CT 1/ 550 Tu es enganado en tres maneyras, et dizerche ey quaes: logo perdes teus uassalos, que uã aa batalla sen tj; desý perdes teu prez et tua ualor por esta perfía que tomaste; demays, nõ podes auer Políçena. [+]
1370 CT 1/ 557 Et bem ueedes ia o que uos fazer quisera et cõmo uos coydou a enganar. [+]
1370 CT 1/ 562 Et, sen falla, uós conpraredes carament esta morte et esta auoleza que fezestes, que uós auedes morto a Éutor et aqueste a grã torto [et] enganosament. [+]
1370 CT 1/ 576 Et nõ pensaua en al, que o amor o tĩjna preso, et enganouo asý que nõ rreçeaua ia morte, nẽ solament nõ se nenbraua en ela, et nõ entendía o grã mal et o grã dãno que se lle ende segía. [+]
1370 CT 1/ 577 Mays esto nos fezo fazer o amor, que nos armou esta çiada, por que nós somos tã malament enganados. [+]
1370 CT 1/ 642 Et Eneas andou tãto rreuoluendo per seu engano, et falando cõ hũus et cõ os outros, que o ouuerõ d ' enuiar cõ Antenor. [+]
1370 CT 1/ 655 ¡Ay, mizquinos, malfadados, cõmo forõ mĩguados de bom siso et enganados per fiança! [+]
1370 CT 1/ 662 Despoys falarõ entre si et [os]marõ cõmo partisem os grandes aueres que sij́ã ajuntados, tã jgualment et tã sem bandaría que por nihũa maneyra nõ podese entre eles naçer saña, nẽ fose nihũ enganado. [+]
1370 CT 1/ 672 Et tã mesurado fuj et tã sesudo que el deuera ende a auer bõo grado, mellor que uós, dom Vlixas, que uos tãto estades gabãdo et loãdo aquí de uosas falas uergonçosas et áuoles et de uoso engano et de uosa rreuolta grand; ca solament en este feyto mereçera el o Paladiõ, mays que uós en quanto fezestes desque soubestes falar. [+]
1370 CT 1/ 692 Et así fuy enganado, et nõ sey per mazela, se por al, que lle fora dito que o matarã per trayçóm que lle os gregos fezerõ, cõmo uos agora contarey. [+]
1370 CT 1/ 692 Et despois que todo esto fezo, dom Ulixas andou tãto rreuoluendo et enganãdo cõ hũ seruent de Palomades, que era muyto seu priuado. [+]
1370 CT 1/ 692 Quando Vlixas, o sabedor et enganoso, ueu que ia y al feyto nõ sería, pesoulle muyto mortalment, et pensou logo outra grã marauilla. [+]
1370 CT 1/ 717 Et quando eu pasey per aquel lugar cõ meus cõpañeyros, fuy malament enganado, ca mais da meatade me sorueu deles, alí ante meus ollos, et fuj en tã grã pauor de morte que mayor nõ podería. [+]
1375 QP 26/ 116 Hua cousa vendendo huu home duas vegadas a dous homes e en tenpos departidos. se aquel a quen a vende primeiramente passa a teença da cousa e paga o preço esse a (deue) auer e non outro. pero tiudo he o vendedor de retornar.o preço a aquel que a vendeu. (despois) se a avia Reçebuda con todos los danos e menoscabos que lle veeron por rrazon de tal venda. por que a fezo enganosamente. outrosi dizemos que se o postrimeiro conprador pasa a teença ( da cousa primeiramente) a pagase o preço que el adeue a auer e non o primeiro. [+]
1375 QP 26/ 116 Encubertamente e con engano vendendo alguo home suas cousas que era peiteyro del Rey ou deuedor por lle fazer perder seus (pleitos) ou suas rrendas ou (outro) deuedo que lle ouuese(n) a dar a uenda que asy (fose) feyta en todas guisas e se o conprador (sabia) este engano e fezo a conpra a sabendas he tiudo de peitar a el de pechar al Rey de lo suyo, tanto como aquello por que auia comprado atales cosas como sobredichas son. [+]
1375 QP 26/ 116 Casa, o torre, que deue seruidumbre a otro, o que fuesse tributaria vendiendo vn ome a otro, callando el vendedor, LEE LXII (como se non pode desfazer a venda que he feita dereitamente macar disese que a fezera com coita de fame ou de peito que avia a dar) Desatar querendo alguo (ome) a venda que ouuese feita de seu grado dizendo que a vendera (por) gran coyta en que estaba de fame ou por moytos peitos que avia a dar por rrazon daquela cousa que vendeu ou por outra (rrazon) semellante destas. dizemos que esto non (lle) abonda para desfazer a benda. outrosy dizemos que se......quiser desfazer venda dizendo que a fezera por menos do que ualia (por que non era sabedor quando a vendeu que tanto valia que) por tal Razon nonna pode desfazer saluo ende se a venda fose feita por menos da meta do dereito preço segundo he sobre dito ennas lees deste titolo ou se poder prouar que a venda foy feyta por engano que lle fezo o conprador a sabendas non seendo o vendedor sabidor do......a cousa nenna avendo nunca vista ....de suso disemus LEY LXIII (como se pode desfazer a venda se o vendedor encobre a cenço ou a maldade que avia nas cousas que vendeu). [+]
1390 MS [I, 1]/ 19 Et Jacobus he nome abrayquo, et en nosa lingoajeen tãto quer dizer com̃o enganador de homẽes. [+]
1390 MS [I, 1]/ 19 Ay homẽs de Iherusalem!, por que vos leixades asi enganar a estes encãtadores? [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Et conta ẽnas Estorias Escolastiquas que er[ã] ainda emigos por outra rrazõ; hũu home que se fazia fillo de Deus, enganara moyta jente de terra de Galilea et leuoos cõsigo a hũu lugar hu lles disera que soberia aos çeos, et Pilatus foy sobre el et matoo cõ todos aqueles que por el criã porque ouve medo que com̃o enganara aqueles que asi fezese a todo los outros judeus; et por esto lle queria mal Erodes, porque aqueles que el matou erã de Galilea, que era seu senorio. [+]
1390 MS [I, 1]/ 104 Tu es Aigolando que me tomaste a mĩa terra por engano, a terra d ' Espana et Gascona que eu gaaney por la grraça de Deus et meti en poder de cristiãos, et os rreis dela torney a meu senorio; et despois que me eu volui a França mataste os cristiãos de Deus que eu y metera, et destroyste as çidades et os castelos, et toda a terra metiste a fogo, d ' esto sabe que eu ey grã pesar. [+]
1390 MS [I, 1]/ 104 Ay Aigulãdo! coydas tu que nõ teemos nos os mãdados de Deus?; sey çerto que nõ teemos nos os mãdamentos vaãos do omẽ, mais nos creemos et oramos o Padre et o Fillo et o Spiritu Santo et vos errades et creedes aos demoes que tẽedes en vosas omayas que vos enganã. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et despois que os caualeiros ouverõ esto feicto, voluerõ os cristiãos todos aa lide moyto esforçadamẽte et teẽdo moyto en pouco o engano dos mouros; et lidarõ cõ eles moy fortemente des la manãa ata o meo dia, et matarõ moytos deles et pero nõ nos poderõ vençer. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Ay que mao cõsello et que enganoso de Galarõ treeydor! [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Es moyto enganado. [+]
1390 MS [I, 1]/ 206 Et en esto podemos entẽder que deboamente oe el et rreçebe o rrogo dereito dos que o demãdan que aos rromeus atã agina cõprira seu rrogo que lle faziã; et por ende, o Apostolo de Deus preçioso!, rrogamos a tua piadade que nos acorra, que sejamos gardados dos enganos do demo ẽna vida d ' este mũdo asi que posamos por boas obras et por la tua ajuda yr ao rreyno de Deus en que tu cõ el viues et rreynas por senpre jamais. [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Matemos os apostolos et queymemos o corpo d ' aquella Maria que trouxo o enganador. [+]




RILG - Recursos Integrados da Lingua Galega
Seminario de Lingüística Informática / Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2018
Deseño e programación web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL