logo usc Corpus Xelmírez - Resultados da consulta

Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval

Resultados da pescuda


Os resultados das buscas efectuadas no Corpus Xelmírez poden ser usados con fins educacionais e de investigación, sempre que se mencione a fonte. Se desexa consultar a referencia e o contexto dun exemplo, calque no símbolo [+] na cela da dereita. Para se referir ao corpus como un todo, cite: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval - http://sli.uvigo.gal/xelmirez/. Se desexa realizar outra pescuda no Corpus Xelmírez, pode calcar aquí.
Está a procurar contextos do uso de fillo nos textos históricos do Corpus Xelmírez.

Por cuestións de dereitos de autor, lamentamos non poder amosar todos os resultados desta busca. A mostra está limitada aos 1500 primeiros exemplos atopados no corpus.

1264 CSMp Pauta/ 39 [E]sta é a primeira cantiga de loor de Santa Maria, ementando os sete goyos que ouve de seu Fillo. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Mais nos faz Santa Maria || a seu Fillo perdõar || que nos per nossa folia || ll ' imos falir e errar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 [E]sta IIIIa é como Santa Maria guardou ao Fillo do judeu que non ardesse, que seu padre deitara no forno. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .XII. é como Santa Maria se queixou en Toledo eno dia de sa festa de Agosto, porque os judeus crucifigavan hũa ymagen de çera a semellança [de seu Fillo]. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 O que a Santa Maria mais despraz, || é de quen ao seu Fillo pesar faz. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .XIIII. é como Santa Maria rogou a seu Fillo pola alma do monge de San Pedro, por que rogaran todo -los Santos, e o non quis fazer senon por ela. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .XIX. é como Santa Maria Fillou vingança dos tres cavaleiros que mataron seu ẽemigo ant ' o seu altar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .XXI. é como Santa Maria fez aver fillo* a hũa moller manyn[n]a, e depois morreu -lle, e resuscitou -llo. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .XXVIIa. é como Santa Maria Fillou a sinagoga dos judeus e fez dela ygrega. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta XXXIIIIa. é como Santa Maria Fillou dereito do judeu pola desonrra que fezera a sua omagen. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .XXXVIIIa. é como Santa Maria fez a sua omagen que tendeu o braço e tomou o de seu Fillo, que queria caer da pedrada que lle dera o taffur, de que sayu sangue. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Pois [que] Deus quis da Virgen Fillo || seer por nos pecadores salvar, || porende non me maravillo || se lle pesa de quen lle faz pesar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .XLVa. é como [Santa Maria] gãou de seu Fillo que fosse salvo o cavaleiro malfeitor que cuidou de fazer un mõesteiro e morreu ante que o fezesse. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .LV. é como Santa Maria serviu pola monja que sse fora do mõesteiro e lle criou o Fillo que fezera alá andando. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .LXI[I]. é como Santa Maria deu o Fillo a hũa bõa moller que o deitara en pen[n]or, e creçera a usura que o non podia quitar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .LXXVI. é como [Santa Maria] deu seu Fillo a hũa bõa moller, que era morto, en tal que lle désse o seu que Fillara aa sa omagen dos braços. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen a[s] sas figuras da Virgen partir || quer das de seu Fillo, fol é sen mentir. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .LXXXVI. é como Santa Maria livrou a moller pren[n]e que non morresse no mar, e fez -lle aver Fillo dentro nas ondas. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .LXXXXIII. é como Santa Maria guareçeu un Fillo dun burges que era gafo. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Nunca ja pod ' aa Virgen | ome tal pesar fazer, || como quen ao seu Fillo | Deus cuida escarneçer. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .C.VIII. é como Santa Maria fez que naçesse o Fillo do judeu o rostro atras, como llo Merlin rogara. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Fazer pode d ' o[u]tri vive -los seus || Fillos aquela que Madr ' é de Deus. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .C.XXXIX. é como Santa Maria fez que falasse o Fillo que tiin[n]a nos braços ao da bõa moller, que lle disse : «papa.» [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .C.LXVII. é como ũa moura levou seu Fillo morto a Santa Maria de Salas, e resusçitou -llo. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .C.LXVIII. é dun miragre que fez Santa Maria de Salas por hũa moller de Lerida que lle morreron seus Fillos; e o postremeiro resuscitou -llo Santa Maria, que avia tres dias que era morto. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .C.LXXI. é como hũa moller de Pedra -Salze ya con seu marido a Salas, e perderon un Fillo pequeno en un rio; e foron a Salas e achárono vivo ant ' o altar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Soltar pode muit ' agin[n]a | os presos e os liados || a que faz ao seu Fillo | que nos solte dos pecados. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .C.LXXXXVI..é como Santa Maria converteu un gentil que lle queria gran mal e fezera hũa forma pera deitar hũa ymagen do ydolo que adorasse, e sayu -lle hũa ymagen de Santa Maria con seu Fillo en braços. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CC.V. é como Santa Maria quis guardar ũa moura que tiin[n]a seu Fillo en braços u siia en ũa torre ontre duas amẽas, e caeu a torre, e non morreu, nen seu Fillo, nen lles enpeeçeu ren; e esto foi per oraçon dos crischãos. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CC.VII. é como un cavaleiro poderoso levava a mal outro por un Fillo que lle matara, e soltó -o en hũa egreja de Santa Maria, e disse -ll ' a Magestade «graças» poren. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Aquele que en[a] Virgen | carne por seer veudo || Fillou, ja per ren non pode | seer nenllur ascondudo. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CC.XXXVI. é como hũa moller perigoou no mar, e tragia un Fillo pequeno nos braços ; e feze -a Santa Maria per çima das aguas andar de pe, assi como iria per un mui bon chão. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 O que viltar quer a Virgen | de que Deus carne fillou, || se pois del filla vinga[n]ç ' a | maravilla nono dou. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CC.LI. é como Santa Maria levou consigo a menina de Proença que pedia o Ffillo aa ssa Majestade. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Aquela que a seu Fillo | viu çinque mil avondar || omees de cinque pães, | que quer pod ' acreçentar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 A Madre de Jhesu -Cristo, | vedes a quem appareçe: || a quen o ben de seu Fillo | e dela aver mereçe. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CCC.VI. é como Santa Maria fez converter un erege en Roma que dizia que Santa Maria non podia seer virgen e aver fillo. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 De todo mal pod ' a Virgen | a quena ama sãar, || sol que am ' a Deus, seu Fillo, | que soub ' ela muit ' amar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CCC.XVI. é como Santa Maria fillou vingança do crerigo que mandou queimar a hermida, e fez -lla fazer nova. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CCC.XXVIII. é como Santa Maria fillou un logar pera ssi eno reyno de Sevilla e fez que lle chamasse[n] Santa Maria do Porto. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CCC .XXIX. é como Deus fez a un mouro, que fillou a oferta do altar de Santa Maria, que se non mudasse do logar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CCC.XXXVII. é como Santa Maria guardou un fillo dum ome bõo que non morresse quando caeu o cavalo sobr ' el. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Ben parte Santa Maria | sas graças e seus tesouros || aos que serven seu Fillo | ben e ela contra mouros. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Muito praz aa Virgen santa, | que Deus fillou por parenta, || de quen ll ' as saudacões | de Don Gabriel ementa. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quen a omagen da Virgen | e de seu Fillo onrrar, || deles será muit ' onrrado | no seu ben, que non á par. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CCC.LIX. é como Santa Maria do Porto se doeu dũa moller que vẽo aa sa ygreja en romaria, a que cativaran un seu fillo, e sacó -o de cativo de terra de mouros e po[so -llo en salvo]. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Muito nos faz gran merçee | Deus Padre, Nostro Sennor, || u fez sa Madre avogada | [e seu Fillo Salvador]. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CCC.LXXXI. é como Santa Maria do Porto resuscitou un menino que morrera, fillo dum ome bõo que morava en Xerez. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Muito praz aa Virgen santa | que Deus fillou por parenta || de quen ll ' as saudacões | de Don Gabriel ementa. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CCC.LXXXIX. é como Santa Maria guareçeu un Fillo de Maestre Pedro de Marse[lla]. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CCCXC.VIIII. é como ena vila d ' Elvas ũa moller quiso matar seu fillo e meteu -lle hũa agulla pela cabeça; e apareceu -lle Santa Maria ante que o matasse, e disse -lle que tomasse pẽedenca. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .La. é dos sete pesares que viu Santa Maria do seu Fillo. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .VII. é como Santa Maria levou seu Fillo ao templo e o offereçeu a San Symeon ; e esta festa é no mes de febreyro. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Nobre don e muy preçado | foi Santa Maria dar || a Deus quando ll ' o seu Fillo | foi no templo presentar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Bẽeita es, Maria, | Filla, Madr ' e criada || de Deus, teu Padr ' e Fillo, | est ' é cousa provada. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .XI., en outro dia de Santa Maria, é de como lle venna emente de nos ao dia do juyzio e rogue a seu Fillo que nos aja merçee. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .XII. é de como Santa Maria rogue por nos a seu Fillo eno dia do juyzio. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Subiu ao Çeo o Fillo de Deus || por dar Parays ' aos amigos seus. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Todo -los bẽes que nos Deus || quis fazer polo Fillo seu, || nos conpriu quando aos seus || o seu Sant ' Espirito deu || que prometeu. [+]
1264 CSMr B/ 104 [Esta é a primeira cantiga de loor de Santa Maria, || ementando os VII goyos que ouve de seu Fillo.] [+]
1264 CSMr B/ 111 [Esta é como Santa Maria guardou ao fillo do judeu que non ardesse, que seu padre deitara no forno.] [+]
1264 CSMr B/ 137 Esta é como Santa Maria se queixou en Toledo eno dia de ssa festa de Agosto, porque os judeus crucifigavan ũa omagen de cera, || a semellança [de seu Fillo]. || [+]
1264 CSMr B/ 141 [Esta é como Santa Maria rogou a seu Fillo pola alma do monge de San Pedro, porque rogaron todo -los Santos, e o non quis fazer senon por ela.] [+]
1264 CSMr B/ 158 [Esta é como Santa Maria fillou vingança dos tres cavaleiros que mataron seu ẽemigo ant ' o seu altar.] [+]
1264 CSMr B/ 162 [Esta é como Santa Maria fez aver fillo a hũa moller manỹa, e depois morreu -lle, e ressocitou -llo.] [+]
1264 CSMr B/ 180 [Esta é como Santa Maria fillou a sinagoga dos judeus e fez dela eigreja.] [+]
1264 CSMr B/ 200 [Esta é como Santa Maria fillou dereito do judeu pola desonrra que fezera a sua omagen.] [+]
1264 CSMr B/ 211 [Esta é como a omagen de Santa Maria tendeu o braço e tomou o de seu Fillo, que queria caer da pedrada que lle dera o tafur, de que sayu sangui.] [+]
1264 CSMr B/ 230 [Esta é como Santa Maria gãou de seu Fillo que fosse salvo o cavaleiro malfeitor que cuidou de fazer un mõesteiro e morreu ante que o fezesse.] [+]
1264 CSMr B/ 257 [Esta é como Santa Maria serviu pola monja que se fora do mõesteyro e lli criou o fillo que fezera alá andando.] [+]
1264 CSMr B/ 276 [Como Santa Maria deu o fillo a hũa bõa [dona] que o deitara en pennor, e creçera a usura que o non podia quitar; e começa assi:] [+]
1264 CSMr B/ 325 [Como Santa Maria deu seu fillo aa bõa moller, que era morto, en tal que lle désse o seu que fil[l]ara aa sa omagen] [+]
1264 CSMr B/ 349 [Como Santa Maria livrou a moller prenne que non morresse no mar e fez -lle aver fillo dentro nas ondas; e começa assi:] [+]
1264 CSMr B/ 366 [C]omo Santa Maria guareceu un fillo dun burges que era gafo. [+]
1264 CSMr B/ 408 [[C]omo Santa Maria fez que nacesse o fillo do judeu o rostro atrás, como llo Merlin rogara.] [+]
1264 CSMr B/ 496 [Como Santa Maria fez que falasse o Fillo que tĩia nos braços ao da bõa moller, que lle disse: "papa!"] [+]
1264 CSMr B/ 512 [Como Santa Maria guareceu a un donzel, fillo dũa bõa dona de Brieyçon, que ya en romaria a Santa Maria d ' Albeça e topou con seus ẽemigos na carreira, e sacaron -lle os ollos e cortaron -lle as mãos.] [+]
1264 CSMr B/ 556 [Esta é como hũa moura levou seu fillo morto a Santa Maria de Salas, e ressucitou -llo.] [+]
1264 CSMr B/ 558 [Esta é dun miragre que fez Santa Maria de Salas por hũa moller de Lerida que lle morreron seus fillos, e o postrimeiro ressucitou -llo Santa Maria, que avia tres dias que era morto.] [+]
1264 CSMr B/ 564 [Como hũa moller de Pedra -Salze ya con seu marido a Salas, e perderon un fillo pequeno en un rio, e foron a Salas e acharono vivo ant ' o altar.] [+]
1264 CSMr B/ 632 [[C]omo Santa Maria converteu un gentil que lle queria gran mal e fezera hũa forma pera deitar hũa ymagen do ydolo que adorasse, e sayu -lle hũa ymagen de Santa Maria con seu Fillo en braços.] [+]
1264 CSMr B/ 651 [Como Santa Maria quis guardar hũa moura que tĩia seu fillo en braços u siia en hũa torre ontre duas amẽas, e caeu a torre, e non morreu nen seu fillo, nen lles enpeceu ren, e esto foi per oraçon dos cresch[ã]os.] [+]
1264 CSMr B/ 656 [[E]sta é como un cavaleiro poderoso levava a mal outro por un fillo que lle matara, e soltó -o en hũa eigreja de Santa Maria, e disse -lle a Magestade "gracias" poren.] [+]
1264 CSMr B/ 725 [Como hũa moller perigoou no mar, e tragia un fillo pequeno nos braços; e feze -a Santa Maria per cima das aguas andar de pe, assi como yria per un mui bo chão.] [+]
1264 CSMr B/ 9 [[C]omo Santa Maria levou consigo a menỹa de Proença que pedia o ffillo aa ssa Majestade.] [+]
1264 CSMr B/ 144 [[C]omo Santa Maria fez converter un erege en Roma que dizia que Santa Maria non podia seer virgen e aver fillo.] [+]
1264 CSMr B/ 171 [Como Santa Maria fillou vingança do cerigo que mandou queimar a hermida, e fez -lla fazer nova.] [+]
1264 CSMr B/ 199 [Esta é como Santa Maria fillou un logar pera si eno reino de Sevilla e fez que lle chamassen Santa Maria do Porto.] [+]
1264 CSMr B/ 202 [Como Deus fez a un mouro que fillou a oferta do altar de Santa Maria que se non mudasse do logar.] [+]
1264 CSMr B/ 223 [[C]omo Santa Maria guardou un fillo dun ome bõo que non morresse quando caeu o cavalo sobr ' el.] [+]
1264 CSMr B/ 278 [[C]omo Santa Maria do Porto se doeu dũa moller que vẽo aa sa ygreja en romaria, a que cativaran un seu fillo, e sacó -o de cativo da terra de mouros e poso -llo en salvo.] [+]
1264 CSMr B/ 326 [[C]omo Santa Maria do Porto resuscitou un menino que morrera, fillo dun ome bõo que morava en Xerez.] [+]
1264 CSMr B/ 342 [C]omo Santa Maria do Porto guareçeu un fillo de Maestre Pedro de Marsella. [+]
1264 CSMr B/ 353 [Esta .CCCXCVIIII. é como ena vila d ' Elvas ũa moller quiso matar seu fillo e meteu -lle hũa agulla pela cabeça, e apareceu -lle Santa Maria ante que o matasse e disse -lle que tomasse pẽedença.] [+]
1264 CSMr B/ 362 [La. é dos sete pesares que viu Santa Maria do seu Fillo.] [+]
1264 CSMr B/ 394 [Esta .VII. é como Santa Maria levou seu Fillo ao templo e o offereçeu a San Symeon; e esta festa é no mes de febreyro.] [+]
1264 CSMr B/ 407 Esta .XI., en outro dia de Santa Maria, é de como lle venna emente de nos ao dia do juizio e rogue a seu Fillo que nos aja merçee. [+]
1264 CSMr B/ 408 [Esta .XII. é de como Santa Maria rogue por nos a seu Fillo eno dia do juyzio.] [+]
1275 CPb 1/ 6 Et amizdade de natura he a que o padre e a madre han a seus fillos e o marido aa moller. e esta non tan soamente a enlos omees que an rrazon en si. mays aynda todalas outras animalias que an poder de engendrar. por cadahun deles a(n) naturalmente amizdade de con seu conpanneyro e conlos fillos que naçen deles. e amizdade an outrossi segundo natura aque les que son naturaes de hua terra de maneyrra que quando sse achan en outro lugar estranno an (plazer) huns con outros e aiudançe enlas cousas quelles son mester ben assy como sse fossen amigos de longo tempo. a segunda maneyra de amizdade he mays noble que a premeyra. porque pode seer entre todos omees que aian bondade en si e por ende e mellor que a outra que esta naçe de bondade tan soamente. e a outra de deuedo de natura. e a en si todolos bees de que falamos en las leys deste tidoo. a terceyra maneyra por placer que espera del auer, (luego que lo aya, o le desfallezca la pro, o el plazer que espera auer del amigo), desatase porende la amistad que era entre ellos, porque no auia rayz de bondad. [+]
1275 CPb 1/ 6 Et aynda y a outra maneyra de amizdade segundo o costume de espanna que poseron antigamente os fillos dalgo ontressi que sse non deue desonrrar nen fazer mal huns a(os) outros ameos de se tornar a amisdade e se desafiar primeyramente e desto falamos no tidoo do(s) desafiamento(s) en las leys que falan en esta rrazon. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 125 Aſſy como padre por fillo, ou fillo por padre, ou por madre, ou yrmaos por yrmaos, ou oſ maridos por ſuas mulleres, ou oſ que ſom forros por aquelles ſenores que os aforam, ou ſe ſom companeyros eno preyto, ou comecarom o preyto de conſúú por demanda o por reſpoſta. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 127 Titullo dos padres et dos fillos Porque llos fillos deuem onrar a llos padres et a los auolos et facerlles reuerencea, aſſy como deuem fazer os meores a llos mayores, raçon et dereyto e que fillos nen netos non podem chamar en iuyço (nen a) ſeus padres, nen ſuas madre, nen auollos, nen avollas, nen biſavollos, nen biſavolas, ſenon ſobre couſas aſinaladas, aſſy como ſe o fillo foſe ſalido do poder do padre e gaanaſe algo de donadio del rey ou de oſte en que foſe, ou ſe ſou fillo foſſe maeſtro dalgum arte, ou alcayde, ou auogado, ou eſcrivam del rey, ou lle deſſe alguas couſſas el rey por razon de ſou ofizio, ou de ſua maeſtria, et acaezeſſe contenda entrellos fillos et os padres, ou entre llas penſſoas ſobredictas sobre taes doazoes que ſom dictas en latim caſſtrenſſ uel quaſi caſtrenſſe peculium , (podem) os fillos chamar a os padres ou quaes (quer outras perſoas sobredictas a iuyzo.) [+]
1290 FD I, 2, 3/ 127 Outroſy (se o padre non) quiſer dar gouerneo a ſeu fillo podelle demandar que llo de en juyço. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 127 Macar que os fillos non podem chamar a ſous padres a juyzo ſenon como sobredicto e, et bem podem os padres chamar ſous fillos ſobre todas demandas que contra eles ... demanda for ſobre mouel ou ſobre ...... (cons)trenger oſ fillos que fazan ...... (comprimen)to de dereyto. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 127 Mays ſe o padre ſe repeender ante que a iuſtiçia ſeya feyta do fillo et pidir merçee por el que llo perdoedes deuedes lle a perdoar, toda uia ameaçando do fillo que nunca (uena)? outra uez contra ſeu padre en máá maneyra. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 127 Et quando eſtes preytos ſobre dictos acaezerem entre padres et auoos et biſauoos ou fillos ou netos ou biſnetos uos deuedes a ſaber a uerdade ſen pellonganzea neũa et liurala o mays agina que poderdes. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 127 Mays aqueſte que acuſſa ſou yrmao ſobre tal razon como sobredicto e, deue a ſſeer deytado da terra, ſe non ſe quiſer acuſar de feyto que caeſe en dano do rey ou de ſua penſoa ou de ſous fillos ou de ſua muller ou de todo o reyno cumunalmente, ca en taes feytos ben deue a ſeer acuſado. [+]
1290 FR I, 10/ 123 Se algun omem fezer preyto dereyto con outro, o que herdar o ſou, quer ſeya fillo quer outro, seya teudo de gardar o preyto aſſy commo aquel que fezo o preyto, ſe non for preyto que non paſſe a outros nengúús ſenon á áquellos que o feçeron, como ſe prometeu hum a outro que lle aiudaſe ou a outra couſa ſemelauel. [+]
1295 TC 1/ 5 Et el rrey Mouragato fora fillo del rrey Froliano [de gaança, et este rrey Froliano] leyxou por seu herdeyro el rrey dõ Afonso, seu fillo, que era mayor et lijdimo. [+]
1295 TC 1/ 8 Outrosy forõ en este feyto presentes deante omes d ' alta et muy bõos: dom Or dono, fillo del rrey dom Rramiro; dom Garçia, yrmão del rrey, que era outrosi chamado rey, [ca el rey] dom Ramiro tanto foy de grã bondade et de grã mesura et tãto ama[ua] o yrmão que o fezo outrosi cõpaneyro. [+]
1295 TC 1/ 10 Este rey a que dizemos dom Garçia nõ [o] cõta a estoria por que el iasca ena numeada dos reys, mays cõta asi dele a estoria que, quando finou el rey dom Afonso, padre deste rey dom Rramiro, que aquel rrey dom Garçia ficaua jnfante minino muy pequeno, et que o tomou este rrey dom Rramiro e que ele o criou, et que tanto o amaua com̃o se fose seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 10 Et quando moreu el rrey dom Afonso, seu tio deste rey dõ Rramiro, [et] nõ leyxou fillo herdeyro et alçarom rey a dom Rramiro, yrmão deste jnfan[te] Garçia, por grãde amor que auia dese jnfante Garçia seu yrmão -amauao tãto como fillo ou mays - (et) deule soltura que andase per todo o reyno et tomase et comese et fezese todalas cousas como el. [+]
1295 TC 1/ 13 Et foy desta guisa: hũu conde que chamauã Aldaredo et outro rico ome que auia nume Preuiolo, com sete fillos seus, alçarõse cõ soberua et loucamente contra este rey dom Rramiro. [+]
1295 TC 1/ 13 Et el prendeu[o]s et sacou logo os ollos a Aldaredo, et mandou escabeçar Preuiolo et aquelles seus sete fillos. [+]
1295 TC 1/ 16 [et] foy est[o] na era d ' oytoçẽtos et LXX et quatro anos -, morreu este rey dom Rramiro, et foy enterrado muyto onradament[e] ena cidade de Ovedo, ena jgleia de Sam Saluador, cõ muyta onrra de clerigos et de caualleyros et doutros fillos dalgo et de toda outra gente, chorando polla sua morte et rogando polla sua alma a Deus, cõ que el seia. [+]
1295 TC 1/ 16 Onrrado et enterrado el rey dõ Rramiro, de que a estoria contou ata aqui, reynou logo depos el seu fillo Ordono, o primeyro, X anos. [+]
1295 TC 1/ 16 Et casou cõ hũa dona que auja nume Mamadõna, et fezo en ella Vo fillos, et forõ estes per numes: dom Afonso, dom Vermũdo, dõ Nunu, dõ Oderio, dom Fruela. [+]
1295 TC 1/ 17 Et a sua morte leyxou XILaVo fillos et xlaij fillas. [+]
1295 TC 1/ 17 Et depoys que este rey Avderãme foy morto, rreynou depoys delle seu fillo a que diziã Mafomat. [+]
1295 TC 1/ 17 Et os de Tolledo, quando souberõ que Avderãme era morto et aquel seu fillo Maihomat reynaua en seu logar, alcarõse contra el et enviarõ dizer a dom Ordono, rey de Leõ, que os uẽesse ajudar contra aquel Mahomat, rey de Cordoua. [+]
1295 TC 1/ 19 Outrosi prenderõ, ontre el et aquel Lopo, seu priuado, -et dizẽ aynda nas estorias que era seu fillo esse Lopo - dous cabedees de mouros lidãdo cõ elles: a hũu diziã Ybentaza, ao outro Alpaz; et este c[õ] huu seu fillo que chamauã Abzeyt. [+]
1295 TC 1/ 19 Et quando Carllos, fillo do enperador Loys de Rroma, que era endeantado de Frãça, vio que sem grã custa et sen grã gerra nõ podia yr contra Muça nẽ uedarlle o que lle fezo et aquelles malles que pellas gentes et pella terra andaua fazendo, envioulle(s) muytos dineyros et grande auer que lle nõ astragasse a terra. [+]
1295 TC 1/ 19 Depoys disto, a cabo de vije dias, fillou aquella villa que ent[õ]çe çercara, et matou todollos mouros que dentro achou, et catiuou todolos mininos et as molleres; et diribou a villa ata o s[o]lo. [+]
1295 TC 1/ 21 Andados quatro anos do rreynado deste rey dom Ordono -et foy isto na era de oytoçẽtos et LXa et noue anos; et andaua entõçe o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et XXXa -, Lopo, [o] que disemos que era fillo de Muça, que era endeantado de Tolledo, quãdo oyo dizer aquel mal que acaecera a seu padre, foyse para el rrey dõ Ordono, cuyo vassallo era, et alla foy sempre mentre uiueu. [+]
1295 TC 1/ 21 Depoys lidou este rey dom Ordono cõ Coyt, rrey de Cordoua, et matou y muytos mouros et, a cabo, tomoule a villa; et tomou y moytos mouros et mouras cõ seus fillos muytos delles, et fezeos todos vender. [+]
1295 TC 1/ 21 Et dello quinto ano ata os noue anos do rreynado deste rey dom Ordono nõ achamos feyto que de contar seia que a[a] estoria perteesca, se nõ eno oytauo ano aquel enperador Loys de Roma que perdoou a seu fillo Locario, que se queria alçar conos outros altos omẽes do rreyno et atregoou[o] et segurouo que ueesse seguro ante el, que se nõ temese de nẽhũa cousa. [+]
1295 TC 1/ 24 Na era d ' oytoçẽtos et LXXaVe anos -et andaua entõçe o ano da encarnacom do Señor en oytoçẽtos et XXXtavije anos; et a do enperio [de] Locario, enperador de Rroma, en hũu; et a de Mafomat, rrey de Cordoua, en xj; et a dos alaraues en CCXLa et oyto -, finado el rrey dõ Ordono et enterrado, ajuntarõse os altos homees et boos do rreynado et reçeberõ o jnfãte dom Affonso, fillo del rey dõ Ordoño, et alcarõno por rrey de Leõ. [+]
1295 TC 1/ 25 Et este [ano] morreu Loys, enperador de Rroma, et tomou o enperio Locario, seu fillo, et rreynou XV ãnos. [+]
1295 TC 1/ 25 Mays Carllos et Loys, fillos daquel Loys enperador, ouverõ grã pessar por que seu jrmão Locario lles tolleu assi sua partida do rreyno. [+]
1295 TC 1/ 27 E el andando cont[ende]ndo [en] esto, hũu fillo dalgo a que diziã Fruella Vermundez -[et] era home de maa parte et ome de nemjga. [+]
1295 TC 1/ 27 E por ende lle chama a estoria fillo de p[e]rdiçõ e [esto e de] estragamento [et] de fazer mal; et este dom Fruela Vermundez dezendeu do linagem del rrey dom Vermũdo - (et), logo que soube que el rey dom Ordono era morto, et este dom Affonso, o Magno, seu fillo, era rey alçado en seu lugar, por rrazõ que esse Fruella Vermũd[e]z decendera do sangue dos rreys, soube que este rey dom Affonso reynaua [et] pensou logo en como lle poderia toler o rreyno et lo trabucar per que llo fezese perder, de guisa que o nõ ouuesse, por prouar se poderia en algũa parte acalçar delle. [+]
1295 TC 1/ 29 Et fezo en ella quatro fillos, que lles chamauã per nume: dom Garçia, (et) dom Ordoño, dom Fruella [et] dom Gonçaluo, que poys (que) foy arçidiago da jgleia d[e] Ouedo. [+]
1295 TC 1/ 31 Este rrey dom Affonso, quando lle chegarõ estas nouas, ffillouse cõ sua gente que logo a ora pode auer et ffoyse para Benavẽte, et achou y os mourros como lle disserõ. [+]
1295 TC 1/ 43 Et dizẽ enos cantares que disso alj Bernaldo a Carllos que era sobrino del rrey Carlos, o Grande, et fillo de dõna Tinbor, sua yrmaa; et que lle disso Carlos que era muy bem et que llj prazia cõ el, et que estaua ena corte hũu fillo dessa dõna Tinbor et que o preguntou el rrey se o querria reçeber por yrmão a Bernaldo. [+]
1295 TC 1/ 43 Et, depoys desto, cassou Bernaldo cõ hũa dona que auja nume dõna Galinda, filla do conde Ardes de Londres, et ouve della hũu fillo a que disserõ Galỹ Galindes, et foy depoys muy esforçado caualleyro. [+]
1295 TC 1/ 47 Et dellos XV anos en deant[e], eno rreynado deste rrey don Affonso, que morreu Locario, enperador, et reynou enpos elle seu fillo Loys, o segundo, xxtij ano. [+]
1295 TC 1/ 47 Et ẽnos xx(x)iij ãnos enviou este Mahomat, rey de Cordoua, a (hũu) seu fillo Almõdar cõ grande oste a terra d ' Alaua. [+]
1295 TC 1/ 47 Et derõlle sobre isto caualleyros dos da villa et molleres et fillos en arrafẽens. [+]
1295 TC 1/ 49 Et este Mahomat, rrey de Cordoua, leyxou a sua morte XXXta et iiijo fillos et XXti fillas. [+]
1295 TC 1/ 49 Et, quando el morreu, era seu fillo Almõdar en Alahama, que e dita Almaria a dos banos. [+]
1295 TC 1/ 49 Et leyxou sex fillos et sete fillas. [+]
1295 TC 1/ 51 Et deu a seu fillo dom Garçia aa pobrar a villa de Touro. [+]
1295 TC 1/ 55 Et ẽnos xx[x]vj ãnos morreu este Loys, rrey de Germanja, et leyxou a sua morte estes tres fillos herdeyros, que forõ estes: [+]
1295 TC 1/ 55 Et o dessamor que el auja com[tra el] tornoo ẽnos fillos. [+]
1295 TC 1/ 55 Et os [dous] fillos del rrey Loys nõ eram entonçe na terra, ca eram ydos a outra parte, et ficara(m) por guarda d[o] rrey[no] Loys, o yrmão meor. [+]
1295 TC 1/ 55 Carlos, fillo de dom Loys de Germanya, ouvo depoys o enperio com ajuda dos altos omees do rreyno et rreynou xij ãnos. [+]
1295 TC 1/ 55 Pero Joham, papa, quisera que o ouvesse Loys Baluo, fillo do enperador Carllos, o Caluo. [+]
1295 TC 1/ 55 Et en[o] rreynado del rrey dom Affonso, que foy xxx et noue anos de seu rreynado, morreu Loys Baluo, rrey de Frãça, et rreyn[aron] enpos elle Loys [et] Callosmãno, seus fillos, et ouuerõ o rreyno Ve anos. [+]
1295 TC 1/ 57 Et uos, nosso ffillo muy amado, quando q[ue]r que o uosso mandado enviardes a nos ou algũ[ũ] da uossa terra de parte de Galiça, hu Deus posse a uos por g[o]uernador, rreçe(r)beruos emos por nosos ffillos muy debõament[e] et prazernos a muyto com uossos mandados. [+]
1295 TC 1/ 59 "Joham, obisspo, seruo dos seruos de Deus, ao seu [am]ado fillo, o muy nobre rrey dos galegos. [+]
1295 TC 1/ 59 Et, por que entendemos que sodes deuoto aa nossa sancta jgleia, gradeçemosuollo muyto et rrogamos a Deus que uos auonde uossa força do uosso reyno sobre os vossos ẽemjgos, et que uos outorgue vençemento et garde uoso reyno, assi com̃o uos, nosso amado fillo, nos enviastes dizer et demandar per muytos rrogos. [+]
1295 TC 1/ 59 Ssaude ajades, muyto amado ffillo et muy caro rrey". [+]
1295 TC 1/ 60 Andados xla et dous anos do rreynado deste rrey dom Affonso, o Magno, -et foy na era de ixe cẽtos et xvj ãnos; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos lxx et oyto; et o enperio de Carlos en Vo -en este ano, quando el rrey dom Affonso vio as cartas do papa, prouguelle muy de curaçõ et pos logo dia en que sse juntassem os rricos homẽes et os outros fillos dalgo et os bispos, [et] fezello a saber et aprazouos para seerẽ y aquelle dia para consagrar a jgleia de Santiago. [+]
1295 TC 1/ 61 Andados xla ij anos do rreynado deste rrey dom Affonso, o Magno, depoys a cabo d ' onze messes, ajuntaronsse de cabo ẽna cidade de Ovedo el rrey dom Affonso cõ sua moller et cõ seus ffillos et os bispos et os condes et os rricos homes de seu rreyno, et fezerõ conçello per outorgamento do papa Joham. [+]
1295 TC 1/ 62 Como el rrey don Affonso prendeu seu fillo, jnfant[e] Garçia [+]
1295 TC 1/ 62 Andados xla iijes ãnos do rreynado deste rey dom Afonso, o Magno, -et foy isto na era de noueçẽtos et xvije anos; et andaua outrosi o ano da encarnacom do Senor en oytoçẽtos lxxta et ixe anos, et o enperio de Carlos, enperador de Rroma en vj - poys que el rrey dom Affonso ouve acabadas todas estas cousas que auemos ditas, sayo d ' Ovedo et uẽo a Camora et prendeu y a seu fillo, o jnfant[e] don Garçia, et meteuo en ferros et mãdoo deytar ẽno castello de Gazõ. [+]
1295 TC 1/ 62 Mays os outros hermaos deste jnfant[e] dõ Garçia, quando virõ que assi o mãdara prender, forõ muy sanudos por ende et traballarõse de lle toller o rreyno a seu padre, cõ conssello da rreyna dõna Xemena, que disemos que ouvera primeyro nume dona Almena; ca ella nõ amaua el rrey com̃o deuja et por ende punaua de meter todo mal et toda cõtenda ẽna terra, por fazer perder o rreyno a seu marido et que o ouvese jnfãte Garçia, seu fillo desta rreyna. [+]
1295 TC 1/ 62 Alua, Gardom, Arborla et Luna, et deuos a seu fillo, jnfãte dom Garçia, que guerreasse delles a el rrey don Afonso. [+]
1295 TC 1/ 62 Et erã cono jnfant[e] don Garçia en este feyto seus yrmãos et Nunu Fernandez, seu sogro, que se nõ parti[ssen] de guerear a el rey ata que l[l]e fez[e]se[n] per força prometer que dese o rreyno ao jnfant[e] dom Garçia, seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 63 Como el rrey don Affonso dimitiu o (o) rreyno a sseu fillo dom Garçia [+]
1295 TC 1/ 63 Andados xla vj anos do rreynado del rrey dom Afonso, o Magno -et foy isto na era de noueçẽtos et xx anos, et andaua o ano da en[c]arnaçõ do Senor en ixe çẽtos et oyteenta et dous anos, et o enperio de Carlos en ixe -en este ano el rrey dom Afonso, o Magno, quando sse vyo aficado de seus fillos et de seus vassalos meesmos, en hũa uilla de Asturas que dizem Beydes, alj leyxou o rreyno et deuo a seu fillo dom Garçia, en esse logar meesmo, ante seus fillos et seus rricos omees; mays per força que de grado. [+]
1295 TC 1/ 63 Et desque tornou pideu a seu fillo don Garçia ajuda cõ que fosse hũa uez ou duas cõ oste sobre mouros. [+]
1295 TC 1/ 63 Et o fillo deulla, assy cõpridament[e] com̃o lla el demandou. [+]
1295 TC 1/ 64 Depoys que el rey don Afonso, o Magno, foy morto alçarõ rey dom Garçia, seu fillo, et reynou tres anos. [+]
1295 TC 1/ 65 Outrosi os frãçeses alçarõ por rey hũu que auja nume Odo, et ffoy fillo do duque Roubert, ca nõ quiserom tomar Carlos, que foy fillo de Loys rrey, et rreynou Odo IX anos. [+]
1295 TC 1/ 65 Na era de nouecentos xxviij anos -et andaua o ano da encarnacom do Senor en oytoçẽtos et oyteenta vjs anos; et o enperio de Armilfo en hũu; et o de Basilio papa en outro; et a dos alaraues en CC et noueenta et sete -, morto el rrey dom Garçia, fillo del rrey dom Afonso, o Magno, foy alçado rrey dom Ordono, seu yrmão deste rrey dom Garçia. [+]
1295 TC 1/ 67 Et leyxou a sua morte onze fillos [et] xiij fillas. [+]
1295 TC 1/ 67 Et poys que el foy morto, rreynou enpos elle Abderame, seu sobrino, que fora fillo de Mahomat, que fora outrosi ffillo deste Abdalla, que agora aqui dissemos. [+]
1295 TC 1/ 67 Et nõ rreynou nẽhũu dos seus fillos de Abdalla, o que nõ avemos aynda achado ata aqui dos rreys que rreynarõ ata aquel tempo. [+]
1295 TC 1/ 71 Et entõçe el rey de Nauara, (et) dõ Garçia, ffillo de dom Sancho Auarca, quando o soube, enviou seu mãdado al rrey don Ordoño, que o vẽesse ajudar, ca nõ sse atreuya el soo contra aquel poder dos mouros que uĩjnan. [+]
1295 TC 1/ 71 Pero diz dõ Lucas de Tuj que el rrey don Sancho Auarca era este, que nõ sseu ffillo dom Garçia; et que el rrey dom Ordono ya entõçe sobre os mouros et que llj enviou el rrey don Sancho Auarca, quando o soube, aquel seu fillo don Garçia, con grãde oste, en ajuda. [+]
1295 TC 1/ 73 Et hũu destes condes ffoy Nunu Ffernandez, et o outro Almõdar Aluo, et sseu fillo don Diego et dom Ffernãdo, fillo de don Anssur. [+]
1295 TC 1/ 75 Como el rrey dom Fruella matou dous fillos dũu omẽ bõo de seu rreyno [+]
1295 TC 1/ 75 En este ano [este] rrey dõ Fruella, yrmão del rrey dom Ordono, era ia cassado cõ hũa dona que auja nume Momadõna et ouue della tres fillos et forõ estes: dom Affonso et don Ordoño et don Ramiro; et outro de gaãça, a que disserõ Aznar. [+]
1295 TC 1/ 75 Et logo que rreynou, matou sen culpa dous fillos dũu ome onrrado, a que diziã Olmũda, et deytou da terra outro seu hermao daquelles dous, [que] auja (hũu) nume Framino et era bispo de Leom. [+]
1295 TC 1/ 76 Pero diz don Lucas de Tuy que, aquelles que tomarõ por juyzes, que erã muy fillos dalgo et d ' alto linagẽ. [+]
1295 TC 1/ 76 Et hũu auja nume Nunu Rasoyra, fillo de Nuno Belides, et dizia don Lucas de Tuy que este Nuno Belides, que fora natural de Catalona. [+]
1295 TC 1/ 76 Et ouve dous fillos: a hũu disserõ Ffernã Laỹ et ao outro Vermũdo Laỹ. [+]
1295 TC 1/ 76 Et este Fernã Laỹ ouve hũu fillo, a que diserõ Laỹ Ffernandez. [+]
1295 TC 1/ 76 Et este Laỹ Fernandez ouve hũu fillo, a que diserõ Nuno Laỹ. [+]
1295 TC 1/ 76 Et este Nuno Laỹ cassou cõ hũa dona, a que diserõ dõna El[o], et ouve en ella hũu fillo, a que diseron Laỹ Nun[e]z. [+]
1295 TC 1/ 76 Et aquel Laỹ Nunez ouve hũ fillo, a que diserõ Diego Laynes. [+]
1295 TC 1/ 76 E o outro fillo de Lay Caluo, a que deziã Vermũdo Laỹ, (et) foy padre de Nunu Uermũdez. [+]
1295 TC 1/ 78 Et este alcayde Nuno Rasoyra tomaua os fillos dos caualleyros et dos omẽes bõos de Castella et criauoos et mostraualle todos bõos custumes et bõas maneyras, en guissa que os padres dos moços sse tĩjnã por enduuidados cõtra el. [+]
1295 TC 1/ 78 Outrosi este alcayde Nuno Rasoyra ouve hũ fillo, a que diserõ Gonçaluo Nunez. [+]
1295 TC 1/ 78 Poys que aquel Gonçaluo Nunez, fillo de Nuno Rasoyra, foy grãde mãçebo, sayu muy esforçado caualleyro et traballouse muyto en pleito d ' armas et tĩjna a terra muyto en paz et en justiça. [+]
1295 TC 1/ 78 Et casarõno cõ dõna Exemena, filla de Nuno Fernandez, et ouve en ella hũu fillo que chamarom Ffernã Gonçaluez, que foy depoys conde outrosi (conde) com̃o seu padre, assi com̃o diremos adeant[e] en esta estoria. [+]
1295 TC 1/ 78 Este Gonçaluo Nunez que disemos, fillo de Nunu Rasoyra, foy omẽ muy dereytoso en juyzo et muy esforçado en armas, et fezo muytos agrauamentos et premas ao rreyno de Leõ. [+]
1295 TC 1/ 80 Poys que el rey don Fruella foy morto, rreynou enpos elle don Affonso, o quinto, fillo del rrey don Ordoño, Ve anos et oyto meses. [+]
1295 TC 1/ 80 Et este rey don Affonso, o quinto, casou cõ hũa dõna que auja nu[m]e dona Examena et fez en ella hũu fillo que auja nume Ordono, el Mallo; et matarõno cerca de Cordoua. [+]
1295 TC 1/ 80 Et en este ãno outrosi morreu o enperador Armilfo et reynou enpos elle seu fillo Loys, o terçeyro, onze meses. [+]
1295 TC 1/ 83 Andado aquelle primeyro ãno do rreynado deste rey don Rramiro, mentre que el tĩjna cercado en Leõ don Affonso, seu jrmão, o mũge, ouverõ seu cõsello os rricos omes et os outros caualleyros de Castella de alcar por conde a Ffernã Gonçaluez, fillo de Gonçaluo Nunez, ca era ia a essa sazõ grã caualleyro, et de tomarlo por senor, ca o amauã muyto et preçauãno todos. [+]
1295 TC 1/ 85 Com̃o el rrey dõ Ramiro prendeu seu yrmão, el rrey dõ Afonso, et os fillos del rrey dõ Fruela, seus sobrinos [+]
1295 TC 1/ 85 Andados dous anos do rreynado deste rey don Rramiro -et foy isto na era de IXe çẽtos et XLa ãnos; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en ixe çẽtos et dous anos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en iiijo -, mentre este rey don Rramiro teue seu jrmão don Alffonso çercado en Leõ, assi como auemos dito, alcarõse[lle] en Asturas ( a) don Affonso et (a) don Ordono et (a) dom Rramiro, fillos del rrey don Fruella; et onrauã todos don Affonso, por que era mayor, et cõtauano por rrey. [+]
1295 TC 1/ 85 Et elles queriãno prender et metelo en mão daquelles jnfantes, fillos del rrey don Fruella. [+]
1295 TC 1/ 105 Et, se per mao pecado formos vençudos todos se vingarã de nos et yremos en catiuo(s), famiẽtos et lazerados, et serã nossos fillos anazados dos mouros. [+]
1295 TC 1/ 108 Desy ordinou suas azes et mandou dizer a Gustios Gonçalues de Salas et a seus fillos et a dous seus sobrinos do conde que fosem aa deanteyra cõ Rroy Valasquez et dom Gonçaluo Diaz, hũu caualeyro muy sisudo et boo per suas armas. [+]
1295 TC 1/ 108 Et outrosy Gostios Gonçaluez et seus fillos et Diego Lays, que ya ẽna outra az, faziã gram a mortãdade ẽnos movros, que iazia(m) ia o cãpo (a) cuberto d ' omees mortos, tã bem de mouros com̃o de cristãos. [+]
1295 TC 1/ 117 Et en esta rreyna dona Tareyia ouue esse rrey dom Rramiro hũu fillo, a que disserõ dom Sancho, o Gordo, et hũa filla, a que disserõ dona Eluira. [+]
1295 TC 1/ 117 Depoys desto casou [el rey] dom Ramiro a seu fillo, o jnfante dom Ordono, cõ dona Orraca filla de Fernan Gonçaluez, conde de Castela. [+]
1295 TC 1/ 117 Et o quinto deçimo ãno outrosy desse rrey dom Rramiro morreu Coroado, enperador de Roma, et rreynou enpos el Enrique, o primeyro, fillo d[e] O(u)t(r)o, duque de terra de Raxonia, (a) xviijto ãnos. [+]
1295 TC 1/ 119 Poys que el rrey dom Ramiro foy morto, rreynou e[n]pos el seu fillo dõ Ordono, o terçeyro, Vco ãnos et vj meses. [+]
1295 TC 1/ 119 Et casou con [ou]tra dõna que auya nume dõna Eluira, et ouue [en ela] hũu fillo a que diserõ dom Bermudo et seu doente de hũa doẽça dos pees, a que os fisicos et os sabedores dizẽ podraga. [+]
1295 TC 1/ 123 Et enmentre que el rey dom Sancho era en Nauarra, alçarõ o conde Fernan Gonçaluez et os ricos omes de Leõ por rey a dom Ordoño, o Mao, fillo del rey dom Afonso, o Çego, et da reyna dõna Xemena. [+]
1295 TC 1/ 125 Et o conde tolleullj entõce a filla que llj dera por moller et casoa cõ outro marido; et el, cõ dous seus fillos que tragia, deytoos de Castela. [+]
1295 TC 1/ 125 Et el rey dom Sancho, poys que ouue asesegado seu reyno, casou cõ hũa dona que auia nume dona Tareyia, et ouue en ela hũu fillo que chamauã dom Ramiro. [+]
1295 TC 1/ 146 Et querome yr logo et rrogouos [que] aguardedes a Garçia, meu fillo. [+]
1295 TC 1/ 150 A condessa enviou logo dizer al rey que lle rogaua muyto, com̃o a senor boo et mesurado, que mandasse sacar o conde (os conde) dos ferros, "et dizedelle que o caualo trauado nũca bem pode fazer fillos". [+]
1295 TC 1/ 152 Et uos nõ queyrades fazer contra mj̃ cousa desaguisad[a], ca muy gram diuido ey con vossos fillos, et na mjña desonrra gram quinõ auedes uos. [+]
1295 TC 1/ 155 Et d[o] IXo ãno deste rey dom Sancho nõ achamos cousa que de contar seia que aa estoria perteesca, senõ tãto que eno IXo ãno que morreu o emperador Enrique et reynou enpos elle seu fillo Oco xxxvj ãnos. [+]
1295 TC 1/ 157 Com̃o dõ Gonçaluo matou el rey dõ Sancho, o Gordo, et reynou enpos elle seu fillo dõ Ramiro [+]
1295 TC 1/ 157 O rreynado del rey dom Sancho de Leõ se acaba aqui et começa o reynado del rey dom Ramiro, fillo del rey dõ Sancho. [+]
1295 TC 1/ 159 Poys que morreu el rey dom Sancho de Leõ, [que] rreynou XIX (ãnos) depoys de dõ Paayo, rreynou logo enpos elle en ese reyno de Leõ o terçeyro dõ Rramiro, fillo (fillo) desse rey dõ Sancho, et mãteue o rreyno xxvco ãnos. [+]
1295 TC 1/ 159 En este ãno destas contas que dictas [son] morreu aquel rrey dõ Sancho et rreynou enpos el [el] rrey dõ Rramiro, seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 162 Com̃o morreu o conde Fernan Gonçaluez et reynou enpos el seu fillo dõ Garçia [+]
1295 TC 1/ 162 Finado este conde Fernan Gonçaluez de Castela, herdou apos el o condado et o senorio de Castela o conde Garçia Fernandez, seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 163 Desque o conde Fernan Gonçaluez foy morto, herdou o condado en seu lugar Garçia Fernandez, seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 166 Et casou con ela et viueu con ela vj ãnos et nõ ouuerõ fillo nẽ filla. [+]
1295 TC 1/ 166 (Et) por que te rogo que, os pobres que comẽ aa porta de meu padre et mjña, que me penses delles et que cates se a y algũu ome fillo dalgo et aposto et fremoso et que o tragas ante mj̃, que quero falar con el. [+]
1295 TC 1/ 166 Et disso en seu curaçõ: se aquel era ome fillo dalgo que aquel era tal com̃o sua senora mandara. [+]
1295 TC 1/ 166 Et, desque sse ouuerõ apartado, escõiuroo et rogoo por Deus que lle dissesse uerdade se era ome fillo dalgo. [+]
1295 TC 1/ 166 En esta dõna [Sancha] fezo o conde Garçia Fernandez o conde dom Sancho, seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 166 Estes erã caualeyros fillos dalgo de seu linagem do conde et omes sisudos et foreyros. [+]
1295 TC 1/ 166 Et este conde Garçia Fernandez ouue mays onrrados vassalos ca o conde Fernan Gonçaluez, seu padre; ca no seu tempo chegou a caualaria de Castela a seer des quinẽtos ata vj çentos caualeyros fillos dalgo, que ante nõ soyã de seer mays de trezentos. [+]
1295 TC 1/ 171 Et delo IXo ãno ata o xiijo ãno do rreynado deste rrey dõ Rramiro nõ achamos feycto que de (que) contar seia (et) nẽ aa estoria perteesca, senõ tãto que, ẽno xiijo ãno do rreynado deste rrey dõ Rramiro, morreu Alhatã, rrey de Cordoua, et rreynou enpos elle seu fillo Ysem desta primeyra uez xxxta et iij ãnos et iij meses. [+]
1295 TC 1/ 172 Et delo XV ãno ata os XX ãnos do rreynado deste rrey dom Ramiro nõ achamos cousa que de cõtar seia, que para aqui perteesca, senõ que ẽno XVo ãno morreu Loys de Frãça; et rreynou enpos elle seu fillo dom Locario, o quinto, XXXta et dous ãnos. [+]
1295 TC 1/ 174 Com̃o os condes de Galiza alçarõ por rey en Sanctiago a dom Bermudo, fillo del rey dõ Ordoño [+]
1295 TC 1/ 174 Andados (X) XXta ãnos do rreynado del rey dom Rramiro -et foy esto ẽna era de noueçentos et IXXXX et iiij ãnos; et andaua outrosy entõ o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçẽtos et lavj (et vj) ãnos; et o enperio d ' Oto en xxiiij -, os condes de Galiza, poys que nõ poderõ sofrer o mal que el rey dõ Rramiro lles fazia, alçarõ rey en Sanctiago a dõ Bermudo, fillo del rey dõ Ordono. [+]
1295 TC 1/ 175 Et ouuerõ vijte fillos, aos que disserõ vijte jnfantes de Salas. [+]
1295 TC 1/ 175 Et foy y en estas vodas dom Gonçaluo Gosteez, cõ dõna Sancha, sua moller, et cõ aquelles vijte fillos et con dõ Mõno Salido, aquel ome que os criara. [+]
1295 TC 1/ 175 Et, cõno gram prazer que ende ouue, disso ante dõna Sancha, su[a] cunada, et ante todos seus vijte fillos, que sijam y con ela: - [+]
1295 TC 1/ 175 Quando aquelo oyu dõna Sancha et seus fillos, tomarõsse de rijr. [+]
1295 TC 1/ 175 Et, quando ysto vio dõna Sancha et seus fillos, ouuerõ gram prazer. [+]
1295 TC 1/ 175 Os fillos de dõna Sancha caualgarõ entõ et forõsse para o yrmão, ca ouuerõ medo que se lle leuãtasse alguũ despeyto, com̃o conteçeu logo. [+]
1295 TC 1/ 175 Et por ende terria eu por bem que uos seruissem meus fillos et que uos aguardassẽ, se uos por bem o teuessedes et uos prouguese. [+]
1295 TC 1/ 182 Et dom Gonçaluo partiusse entõ de dom Rrodrigo et foyse para Salas a sua moller et a seus fillos. [+]
1295 TC 1/ 182 Façouos a saber que os fillos de Gonçaluo Gostez, este que uos esta mjna carta dara, que me desonrrarõ mal, a mj̃ et a mjna moller. [+]
1295 TC 1/ 182 Et, poys que uos esto ouuerdes feycto, sacarey eu mjña oste muy grande, et leuarey comjgo todolos seus sete fillos, et yrey p[ou]sar cõ elles [a] Almenar. [+]
1295 TC 1/ 182 Dom Gonçaluo espediosse entõce logo da moller et dos fillos et de dom Monõ Salido, seu amo delles, [et] caualgou et forõ el et dom Rroy Valasquez para Biluestre. [+]
1295 TC 1/ 182 Et assy auẽo que a poucos dias que, dom Gonçaluo iazendo en aquella priiõ et aquela moura seruĩdoo, ouuerõ d ' entender en sy et amarẽsse hũu a outro, de maneyra que dõ Gonçaluo ouu[o] a fazer hũu fillo en ela, a que chamarõ depoys Mudarra Gonçaluez. [+]
1295 TC 1/ 187 Fillos, rrogouos que uos tornedes a Salas, a uossa madre dona Sancha, ca nõ uos he mester de yrdes cõ estes (cõ estes) agoyros mays adeante. [+]
1295 TC 1/ 187 Fillos, bẽ uos digo que me nõ praz por que esta carreyra queredes yr, ca eu taes agoyros veio que nos mostrã que nos nũca tornaremos a nossos lugares. [+]
1295 TC 1/ 189 Fillos, estes agoyros muy boos som, ca dam a entender que do allẽo gaanaremos muy grande algo et do nosso nõ perderemos nada. [+]
1295 TC 1/ 191 Fillos, nõ uos conpre tomar gaãças, ca uos nõ sera proueyto; ca, se hũu pouco quiserdes atender, muytas outras veeredes a que podedes yr mays en saluo et que som aynda mays que aquelas. [+]
1295 TC 1/ 191 Fillos, nõ aiades medo, ca eu uos direy o que he. [+]
1295 TC 1/ 191 Armadeuos, fillos, ca vosso tio Rroy Valasquez cõnos mouros he de consello por mataruos. [+]
1295 TC 1/ 191 Fillos, esforçar et nõ temades, ca os agoyros que uos eu dixe que uos erã contrarios, nõno faziã; ante erã bõos ademays, ca n[os] dauã a entẽder que vẽçeremos et que gaanaremos algo de nosos eemjgos. [+]
1295 TC 1/ 199 Com̃o Gonçaluo Gostez conoçeu as cabeças dos seus fillos et a de Moño Salido [+]
1295 TC 1/ 199 Estas cabeças conosco eu muy [bem], ca som as dos meus fillos, os jnfantes de Salas, a[s] sete; et esta outra e a de Monõ Salido, seu amo, que os criou. [+]
1295 TC 1/ 199 Ca eu - ouue outrosy xij fillos, muy boos caualeyros, et assy pela ventura acaeçeu que todos mos matarõ en hũu dia en batalla; mays pero nõ leixey poren d ' esforçar et confortarme. [+]
1295 TC 1/ 199 Eu ey gram doo de tj por este mal que che veẽo, et por ende teño por bem de te soltar da priiom en que estas; et darch ' ey o que ouueres mester para tua yda, et as cabeças de teus fillos, et vayte para tua terra a dõna Sancha, tua moller. [+]
1295 TC 1/ 199 Et, poys que for de ydade que sabya entender bem et mal, dizerll ' edes com̃o he meu fillo, et enviarmo edes a Castela, a Salas. [+]
1295 TC 1/ 199 Et logo, a poucos dias que el foy ydo, pariu aquela moura que dissemos hũu fillo. [+]
1295 TC 1/ 199 Et disso ela a Almãçor en sua puridade todo seu feycto, et com̃o era aquel nino fillo de Gonçaluo Gostez. [+]
1295 TC 1/ 203 Cõta a estoria aqui que, logo que el rrey dom Rramiro foy morto, vẽosse para Leom dom Bermudo, de que dissemos ante desto, fillo del rey dom Ordoño. [+]
1295 TC 1/ 203 Et el rey creeuos daquelo que lle diziã, por que aquel arçebispo era fillo do prinçepe que al rey dõ Sancho dera a maçaa et as heruas cõ que morreu. [+]
1295 TC 1/ 206 Et da hũa ouue hũu fillo a que disserõ Ordono, et da outra ouue hũa filla a que diserõ dona Eluira. [+]
1295 TC 1/ 206 Esse jnfante dõ Ordono, fillo del rey dõ Bermudo, ouue depoys a seu tempo ena jnfante dona Froylle Paaz estes fillos: dõ Affonso, dõ Paayo, dõ Sancho et dona Xemena. [+]
1295 TC 1/ 206 Et ouue en ela hũu fillo, a que diserõ dõ Afonso, et hũa filla, que ouue nume dona Tareyia. [+]
1295 TC 1/ 206 Et esta dona Cristina outrosy, sua filla, foy casada cõ dõ Ordono, o çego, fillo del rey dom (dom) Rramiro, et ouue dela estes fillos: dõ Afonso, et dõ Ordono, et a condessa dona Pelaya, et dona Aldõça. [+]
1295 TC 1/ 206 Esta dõna Aldõça foy moller de Paay Frorez, que era diacono, et ouue del estes fillos: o conde dõ Pedro, et dom Ordono, et dõ Pelayo, et dom Nuno, et a madre do conde dõ Sueyro et de seus yrmãos, et a condessa dona Tareyia de Carrõ, que fezo y a jgleia de Sam Zoyl martir. [+]
1295 TC 1/ 207 Et leuov consigo Atolomelis, seu fillo, et começou d ' astragar et destroyr todalas prouĩçias de Leõ et de Castella et de Nauarra. [+]
1295 TC 1/ 212 Agora leixaremos aqui de falar desta razõ et tor[n]aremos a contar de Mudarra Gonçaluez, fillo de Gonçaluo Gostez, o que ouuera da moura de Cordoua assy com̃o dissemos. [+]
1295 TC 1/ 212 Andados vijte ãnos do rreynado del rey dõ Bermudo -et foy esto ẽna era de mil et vj ãnos; et andaua outrosy entõ o ãno da encarnaçõ en IX çentos et lxaviijto ãnos - -, en este ãno Mudarra Gonçaluez, fillo daquella moura, poys que ouue X ãnos conpridos de quando naçera, fezoo Almãçor caualeyro; ca, assy com̃o conta a estoria, amauao muyto, ca era seu parente, et por que o vija esforçado et de boos custumes en todo, pero que era muy nino. [+]
1295 TC 1/ 212 Et apartousse cõ el a fala et dissollj de com̃o lle dissera sua madre que era seu fillo, et que llj dera a meya sortella que llj el auya dada en sinal, et que a tragia aly. [+]
1295 TC 1/ 212 Dom Gonçaluo, eu sõo aqui veudo por vingar a uossa desonrra et a morte dos sete jnfantes, vossos fillos et meus yrmãos, et nõ a mester que o tardemos. [+]
1295 TC 1/ 220 Andados XV ãnos do rreynado daquel rey dom Bermudo -et foy esto ẽna era de mil et xiiijze ãnos; et o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et lxxav ãnos - sacou Abtelmolit, fillo del rey Almãçor, sua oste, por yr correr et quebrãtar terra de cristãos. [+]
1295 TC 1/ 222 Depoys, a tempo, leuoo dalj para Leõ seu fillo dõ Afonso, et meteuo con sua moller dona Eluira ẽna jgleia de Sam Johan Babtista. [+]
1295 TC 1/ 222 En esse ãno outrosy morreu o enperador Oto ijo et rreynou enpos el seu fillo Oto o terçeyro, et durou ẽno enperadigo noue anos. [+]
1295 TC 1/ 224 Et ouue en ela dous fillos: o hũu dõ Bermudo et a dõna Sancha. [+]
1295 TC 1/ 224 Et foy casada depoys a seu tempo cõ el rey dõ Fernando, fillo del rey dõ Sancho de Nauarra. [+]
1295 TC 1/ 224 En esse ãno morreu outrosy Locario, rrey de Frãça, et rreynou enpos el seu fillo Loys hũu ãno. [+]
1295 TC 1/ 224 Delo ijo ãno ata o quarto do rreynado del rey dõ [Afonso] nõ achamos cousa que de contar seia que para aqui perteesca; senõ tãto que, eno ijo ãno, morreu Loys, rey de Frãça, et rreynou enpos el Vgo, fillo de dõ Vgo de Paris -que foy fillo de dõna Avida, yrmaa do primeyro Oto, enperador de Rroma - IX ãnos. [+]
1295 TC 1/ 224 [Et] ẽno terçeyro morreu Abtemelit, rey de Cordoua, fillo d ' Almãçor, e[t] entrou eno senorio do rreyno enpos [el] seu yrmão Abderrahme. [+]
1295 TC 1/ 228 Agora leixaremos aqui as outras razões et diremos do conde Garçia Fernandez de Castela et de seu fillo, o conde dom Sancho. [+]
1295 TC 1/ 229 Andados xije anos do rreynado del rrey dõ Afonso -et foy ena era de mil et xxti et viijto anos; et o ano da encarnaçõ [do Senor] en noueçẽtos et noueẽta anos - aquel dõ Sancho, fillo do conde Garçia Fernandez, alçouse contra seu padre. [+]
1295 TC 1/ 229 Et padre et fillo, auendo seu desacordo ontre sy, souberõno logo os mouros et ueerõ correr terra de cristãos. [+]
1295 TC 1/ 229 Et, quando chegou o conde Garçia Fernandez et vio tã gran mal en sua terra, nõno pode sofrer et, pero que a gente andaua partida ontre el et seu fillo, poso en seu curaçõ de morrer [p]o[r] defender a terra, ante ca viuer veendoa asy perder. [+]
1295 TC 1/ 230 Poys que o cõde Garçia Fernandez foy finado, ficou seu fillo, o conde dõ Sancho, en seu lugar, asy com̃o o fora seu padre. [+]
1295 TC 1/ 230 Et este auia hũu fillo, a que disserõ o jnfant[e] dõ Garçia. [+]
1295 TC 1/ 230 A madre deste [conde] dõ Sancho, cobijçando a casar cõ hũu rrey dos mouros, osmou de matar seu fillo, por tal de sse alcar cõ os castellos et conas fortelezas da terra, et que desta guisa casaria cõ el rrey mouro mays enderẽçadamente et sen enbargo. [+]
1295 TC 1/ 233 O terçeyro, que errastes et pecastes malamente contra Deus et contra natura, que quise[stes] conpr[a]r por seruas uossas molleres et uossos fillos et os outros omes de uossa ley, os que nos agora catiuamos en esta batalla. [+]
1295 TC 1/ 239 Entõçe moraua en Toledo hũu fillo daquel Mahomade, que auja nume Obeydalla, et era muyto amado de todos. [+]
1295 TC 1/ 244 Et en todo esto alçarõ os de Toledo por rrey a dõ Obeyldalla, fillo de Mahomat Almhoadj, que dissemos ia. [+]
1295 TC 1/ 250 Et desi tomarõ Afla et seus fillos cõ el et deytarõnos en alta mar. [+]
1295 TC 1/ 251 Aquel padre de Çuleyma era ome boo et sen mal, de guisa que nõ fora en cõsello do que seus fillos faziã, et por ende dizẽ que foy morto sen culpa. [+]
1295 TC 1/ 251 Desy a pouco de tempo, por que Aly nõ quisera guardar sua postura que fezera cõ el, foy Hayrã muy irado contra el, et enviou sua carta a Almodor, fillo de Yhaya, que era senor de Saragoça, que uehesse a el et yriã sobre Cordoua et tolleriã o rreyno a Ely. [+]
1295 TC 1/ 256 Et, pois que ouuo liuradas todas suas cousas que erã a prol do rreyno, uẽosse para Leõ et começou de fazer a çibdade de Leõ et pobrar o que Almãçor et seu fillo Abtelmolit destruyrã, com̃o e dicto suso ante desto. [+]
1295 TC 1/ 258 Et Caçim, yndo fogindo cõ aquelles berberis que podo auer, enuyou dizer a seus fillos, que erã en Seuilla, que guysassem mil et quinẽtas casas, das mellores que fossẽ ena çibdade, para os berberis que yam cõ el. [+]
1295 TC 1/ 258 Mays, logo a pouco de tẽpo outrossi, matou Ysmel, fillo de Abent, a Hyahia, et enuiou a cabeça del a Ysem, que era entõçe en Seuilla. [+]
1295 TC 1/ 260 Jsem espediusse entõce delles et foy cõ seus fillos et cõ seus amjgos para hũu castello que era ena serra de Cordoua. [+]
1295 TC 1/ 263 Com̃o rreynou dõ Bermudo, fillo del rrey dõ Afonso, et com̃o casou cõ dona Tareyia, filla do cõde dõ Sancho [+]
1295 TC 1/ 263 Poys que morreu este rrey dom Affonso, rreynou enpus el seu fillo dom Vermũdo, o terceiro, X anos. [+]
1295 TC 1/ 263 Et ouue grã sabor de uisitar os moesteiros et os santuarios d ' omes boos (et) d ' ordim, et de seer tal contra elles com̃o padre piadoso deue a seer a fillos, et outrosi en defender os pobres et os mj̃guados et de fazerllis algo. [+]
1295 TC 1/ 263 Et fez en ella hũu fillo, que disserõ dom Affonso. [+]
1295 TC 1/ 263 Et, poys que o conde dom Sancho foy morto, ficou eno condado de Castella seu fillo dom Garçia. [+]
1295 TC 1/ 264 Este Yenego Aresta, rrey de Nauarra, ouuo hũu fillo a que disserõ Garçia, et buscoulle casamento, et casoo cõ hũa dona de linagẽ de rreys, et auia nume dona Orraca. [+]
1295 TC 1/ 265 Qvando morreu Yenego Aresta, rrey de Nauarra, herdou o rreino hũu seu fillo, a que disserõ Garçia Enẽges. [+]
1295 TC 1/ 265 Et a rreyna, que estaua en ora de finarse da door da lançada, pariu ante hũu fillo, assi com̃o prougo a Deus, et naçeu pela ferida da lança. [+]
1295 TC 1/ 265 Et hũu ome d ' alta guysa que, en tẽpo del rrey dom Ynego, se chegara a este rrey dom Garçia, seu fillo, tomou entõce aquel njno Sancho, polo grande amor que ouuera cõ seu padre, et fezeo criar muy bẽ. [+]
1295 TC 1/ 265 Et ouue en aquella moller dona Toda hũu fillo et quatro fillas. [+]
1295 TC 1/ 265 Et ao fillo disserõ dom Garçia, o Temeroso, et as fillas, a hũa dona Sancha, et a outra dona Orraca, et a terçeira dona Maria, et a quarta dona Velasquita. [+]
1295 TC 1/ 265 Et casou a dona [Orraca] cõ el rrey de Leõ, et ouuerõ hũu fillo a que disserõ dom Ordono. [+]
1295 TC 1/ 269 Com̃o reynou el rrey dõ Sancho, o Mayor, fillo del rrey dõ Garçia, et com̃o casou con dona Eluira, filla do cõde dõ Sancho [+]
1295 TC 1/ 269 Morto el rrey dom Garçia Auarca, rreynou enpos el seu fillo Sancho, o que disserõ o Mayor. [+]
1295 TC 1/ 269 Et casou cõ dona Eluyra, filla do conde dom Sancho de Castella, et ouuo en ella estes dous fillos: dom Garçia et dom Fernãdo. [+]
1295 TC 1/ 269 Com̃o morreu o conde dõ Sancho et herdou o cõdado seu fillo, jnfante Garçia, et como o esposarõ con dona Sancha [+]
1295 TC 1/ 269 Eno segundo ano do rreynado deste rrey dom Vermudo de Leõ -et foy esto ena era [de] MXLaV ãnos; et andaua o ano da encarnaçõ en mil et vij anos; et o enperio de Enrrique, enperador de Rroma, en xj -morreu o conde dõ Sancho de Castella et leixou hũu seu fillo que disserõ jnfante don Garçia. [+]
1295 TC 1/ 271 Com̃o o jnfant[e] Garçia foy ueer sua esposa a Leõ et en com̃o o matarõ os fillos do cõde dõ Vella [+]
1295 TC 1/ 271 Et os fillos do conde don Vela, de que dissemos ia, erã entõçe alla enas Somoças de Leõ. [+]
1295 TC 1/ 271 Et Rruy Uela et Diego Uela, fillos do conde dom Vela, quando o souberõ, sayrõ a el et receberõno muy bẽ, et beyiarõlle a mao, assi com̃o e costume en España, et tornarõse seus vassalos. [+]
1295 TC 1/ 271 Poys que a missa foy dita, et seendo ia el seguro dos fillos do cõde dõ Vela pola menagẽ que lli fezerã, foisse para sua esposa dona Sancha et uiua et falou cõ ella muyto a seu sabor. [+]
1295 TC 1/ 271 Et en todo esto sayrõ aquell[e]s fillos do conde dom Uela do paaço, et ouuerõ y seu consello mao et falso et de traiçõ com̃o matassẽ o jnfante. [+]
1295 TC 1/ 275 Com̃o el rrey dõ Sancho de Nauarra matou os fillos do conde don Vella [+]
1295 TC 1/ 275 Mays Fernã Guterrez, logo que sse partiu delles, fezo suas cartas, que enuiou muy apressa a el rrey dom Sancho de Nauarra et a anbos seus fillos, dom Garçia et dom Ffernãdo, que ueessem acorrerlli, ca o tijnã çercado [os] fillos do conde dom Vela. [+]
1295 TC 1/ 275 Et (et) el rrey dom Sancho cõ seus fillos ueerõ et ajũtarõse logo ena veiga de Castro, et forõsse logo dalli para Moçõ. [+]
1295 TC 1/ 275 Os condes fillos de dom Vella, quando o souberõ, foilles muy mal, et pesoulles muyto cõ elles. [+]
1295 TC 1/ 275 Poys que esto foy feycto, foisse el rrey dom Sancho cõ anbos seus fillos para Leõ. [+]
1295 TC 1/ 275 Et esposarõ o jnfante dõ Fernando, seu fillo, cona jnfant[e] dona Sancha, aquella que foy esposa do jnfante Garçia. [+]
1295 TC 1/ 275 Et, pois que ouuerõ feito este esposamento, disso a jnfante dona Sancha contra el rrey dom Sancho que, se a nõ vingasse do traedor Ffernã Laynes, que fora ena morte do jnfãte Garçia et dera a ella hũa palmada ena cara et a messara dos cabelos, que nũca o seu corpo chegaria ao do jnfante dom Fernando, seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 277 Et, por que seu padre, el rrey dom Garçia, fora fillo del rrey dom Sancho Auarca, o que gaanara aquel ducado et o ajũtara ao rrejno de Nauarra; ca foy aquel rrey dom Sancho de Nauarra muy grã guerreiro contra os mouros, et gaanou delles muytas terras et acreçẽtou o rreyno de Nauarra et eno condado de Castella. [+]
1295 TC 1/ 277 Dõ Garçia, o mayor fillo deste rrey dom Sancho, que depois da morte, de seu padre rreynou en Nauarra, (et) ouuo dous fillos, et a [cada] hũu delles chamarõ dom Sancho: o mayor rreynou en Nauarra, et matarõno en Pena Leon; et ao outro matarõno en Rroda a trayçõ. [+]
1295 TC 1/ 277 Este que matarõ en Rroda leixou hũu fillo a que chamauã Rramiro. [+]
1295 TC 1/ 277 Este dõ Rramiro foy casado cõ filla de Rruy Diaz Çide, quando este Rruy Diaz Çide estaua en Valença, et ouuo en ella hũu fillo a que disserõ Garçia Ramirez. [+]
1295 TC 1/ 277 Et foy este o primeyro que en Nauarra reynou, depoys que dom Ffernãdo, fillo del rrey dom Sancho, o Mayor, passou a sella do rreyno de Nauarra a Castella. [+]
1295 TC 1/ 277 En aquella sazõ andauã os nauarros en perigoo ontre Castella et Arangõ, onde depois da morte del rrey dom Pedro, fillo del rrey dom Alffonso de Arangõ, forõ os nauarros a aquel castello de Moçõ, que e en Arangõ; et, por que aquell[e]s rreys que dissemos nõ leixauã fillo barõ nẽhũu que rreynasse, tomarõ todos encubertamente os nauarros a este Garçia Ramirez, que dissemos, et adusserõno ende, et alçarõno en Nauarra por rrey. [+]
1295 TC 1/ 277 Et este Garçia Ramirez foy casado cõ dona Margelina, ffilla do conde dellas Perchas, et ouuo en ella hũu fillo a que disserõ dom Sancho -este foy omẽ de grande entendemento et de grã coraçõ et muyto entendudo -. [+]
1295 TC 1/ 277 Et outrossi fezo en aquella rreyna duas fillas: a hũa ouue nume dona Brãca et foy casada cõ el rrey dom Sancho de Castella; et fezo esse rrey dom Sancho en ella don Alffonso, o Boo, cuia razõ contaremos adeante en seu logar; a outra filla ouue nume dona Margarida, et foy casada cõ el rrey Guyllem de Cezilia, cujo fillo foy el rrey Guyllẽ, que foy muy rrico et muy auondado, et foy casado cõ dona Johanna, filla del rrey Enrrique de Jnglaterra; mays nõ ouuo fillos en ella; et morreu el. [+]
1295 TC 1/ 277 Et el rrey Rricarde, yrmão della, casoua cõ Rreymõ Flazada, conde de Tolosa; et ouuo esse conde en ella hũu fillo, a que disserõ Rreymõ, o Boo, cuio linagẽ oie en dia he senor de Tolosa, segundo contã as estorias. [+]
1295 TC 1/ 277 Et (que) aquella dona [Sancha, filla del rey don Garçia et da reyna dona] Orraca, foy casada cõ Gastõ, bisconde de Bearte, mays nõ ouue en ella fillos. [+]
1295 TC 1/ 277 Et, pois que el morreu, casou ella cõ o conde dom Pedro de Molina, et ouuo en ella hũu fillo a que disserõ Almeric, que foy depoys bisconde de Marbona, por que aquel conde dom Pedro de Molina era fillo de dona Armesenda, cuja fora Narbona. [+]
1295 TC 1/ 277 Depoys da morte del rrey dom Garcia de Nauarra, rreynou seu fillo dom Sancho. [+]
1295 TC 1/ 277 Et ouuo em ella dous fillos: et a hũu disserom dom Sancho, que foy rrey depoys, o que estaua eno castello de Todella, de guysa que sse nõ leixaua ueer, senõ a muy poucos dos de sua casa; ao outro fillo disserõ dom Ffernãdo. [+]
1295 TC 1/ 277 Outrossy ouuo aquel rrey dom Sancho de Nauarra tres fillas: a hũa disserõ dona Beringuella, et foy casada cõ el rrey Rricart de Jnglaterra, et nõ ouue en ella fillos; et desi morreu sen fillos, et viueu ella longo tẽpo viuua, et fezo muy sancta vida, et finou ena çidade de Çinomanys, et hy foy enterrada. [+]
1295 TC 1/ 277 Et aa terçeyra daquellas tres fillas disseronllj (disseronlle) dona Brãca, et esta foy casada com el rrey Tiobalt de Canpayna; et ouuo en ella hũu fillo a que disserom Tiobalt com̃o o padre. [+]
1295 TC 1/ 277 Poys que esta moller lle finou, casou outra uez cõ dona Margarida, filla do principe Archĩbaldo, et ouuo en ella dous fillos et hũa filla. [+]
1295 TC 1/ 277 Et, pois que morreu el rrey dom Sancho de Nauarra, o que estaua ençarrado en Todella com̃o dissemos, rreynou enpus el este dom Teobalt, por que el rrey dom Sancho nõ leixaua fillo nẽhũu que erdasse. [+]
1295 TC 1/ 281 En todo esto o jnfante dom Garçia, o mayor seu fillo, quando uiu que seu padre era ydo, demãdoullj aquel caualo a sua madre et rrogoullj que llo desse, et aynda rogoa muyto poren. [+]
1295 TC 1/ 281 A rreyna mesurou en ello et teuo que poderia seer aquillo que o caualleyro dizia, et nõ deu o caualo ao fillo. [+]
1295 TC 1/ 281 Mays, por que non auja y nẽgũu que contra os fillos del rrey fosse, vẽo dõ Rramiro, fillo deste rrey, que era de barregaa, et disso que, quenquer que contra a rreyna fosse en aquella maneyra, que el o lidaria por ella. [+]
1295 TC 1/ 281 Et esto dizia aquel sancto ome, por que os fillos del rrey se llj confessarã (et) com̃o aquello disserã contra sua madre cõ falsidade et cõ nemjga. [+]
1295 TC 1/ 281 Et el rrey, seendo muy alegre, por que a rreyna escapara et estorçera de morte, rrogoullj que perdoasse a sseus fillos aquel erro que contra ela fezerã. [+]
1295 TC 1/ 281 Et a rreyna, poys que llo el rrey rogaua, perdõoullis en esta guisa et a atal preito: que dõ Garçia, seu fillo, que a misclara cõ tamaña falsidade, que nõ rreynasse eno rreyno de Castella, o que ela herdara de parte de seu padre. [+]
1295 TC 1/ 281 Et assy ffoy, ca aquel rrey dõ Sancho, quando partiu o rreyno aos fillos, por tal que nõ entrasse ontre elles discordia nẽ sse guisasse aos mouros per y de poderẽ mays ca elles, teue por bẽ de dar a dõ Garçia, que era fillo mayor, o rreyno de Nauarra cõ o cõdado de Cantabria, et a dõ Fernando o de Castella, et a dõ Rramjro, o que ouuera en barregãa, deullj Arangõ, que era com̃o lugar apartado disto al, por amor que nõ ouuesse cõtenda cõ seus yrmãos. [+]
1295 TC 1/ 284 El era fillo del rrey dõ Sancho de Nauarra, o Mayor, et ouuoo en hũa dona filla dalgo, que era natura[l] de hũu castello que dizẽ Ayaro. [+]
1295 TC 1/ 285 Com̃o rreynou dõ Sancho, fillo del rrey dõ Rramiro d ' Arangõ [+]
1295 TC 1/ 285 Poys que morreu aquel rrey dõ Rramiro, primeyro rrey d ' Arangõ, rreynou enpos el seu fillo dõ Sancho, et foy este o segundo rey d ' Arangõ. [+]
1295 TC 1/ 285 Et, quando sẽtio que era ferido de morte, chamou seus fillos que auja, que erã y cõ el -et auia nume o hũu dõ Pedro et o outro dõ Afonso - et cõjuroos et fezeos jurar, [et] a todos seus ricos omes outrosi, que nũca sse partiss[ẽ] dalj ata que tomassẽ aquella çidade. [+]
1295 TC 1/ 285 Et os fillos nõno quiserõ logo soterrar, et guardarõno en hũu atoude ata que tomarõ a villa. [+]
1295 TC 1/ 285 Com̃o rreynou dõ Pedro, fillo del rey dõ Sancho [+]
1295 TC 1/ 285 Depoys da morte del rrey dõ Pedro de Arãgõ, veendo os arangoeses que nõ leixaua fillo nẽ filla que herdasse depoys del, (et) tomarõ aquel jnfant[e] dõ Afonso, seu yrmão, por rrey. [+]
1295 TC 1/ 285 Et desta rreyna dona Orraca et do conde dõ Rreymõ, o primeyro marido que ela ouuo, ficou hũu fillo a que disserõ o conde dõ Afonso. [+]
1295 TC 1/ 288 Poys que foy perdudo el rrey (dõ Pedro et) dõ Afonso, que rreynara enpos el rrey dõ Pedro, nõ ficou delles fillo que rreynasse, saluo o jnfant[e] dõ Rramiro, que era mũge. [+]
1295 TC 1/ 288 Mays, quando uirõ aquell[o] dous altos omes, que erã muy poderosos -et o hũu auia nume dõ Pero Tiçõ de Caterica et o outro dõ Pero Crin de Castella Aziã - querendo elles fazer lealdade contra seu senor natural, destoruarõ que nõ fosse rrey aquel dõ Pero Tares, et traballarõse quanto elles poderõ de fazer sacar do moesteyro aquel dõ Rramiro, [o] Mũge, fillo del rrey dõ Sancho, et alçalo rrey. [+]
1295 TC 1/ 288 [et] Cathalona, que he terra muy encastelada - [he] toda de caualeyros fillos dalgo, rricos omes et cõdes et outros, daquella partida aca, por que el rrey d ' Arãgõ nõ pode y bẽ reynar ante os caualeyros que teẽ os castelos et se ajudã todos huũs a outros, quando el rrey justiça ou algũa cousa y quer fazer que a elles nõ praz. [+]
1295 TC 1/ 288 Et, poys que aquel rrey dõ Rramiro, o Mũge, ouue en aquella sua moller fillo que podesse rreynar, leixou o seglo et o rreyno et tornouse a sua mũgia. [+]
1295 TC 1/ 288 Mays aquel seu fillo viueo pouco tempo et morreu. [+]
1295 TC 1/ 288 Gardade bem esta filla que uos leixo; ca, se uos esta morrer, nũca de mj̃ aueredes outro fillo nẽ filla. [+]
1295 TC 1/ 288 Et deullj o rreyno de Arãgõ en encomenda, ata que aquella sua filla fosse casada, onde fezese fillo ou filla que herdasse o rreyno. [+]
1295 TC 1/ 292 Com̃o dõ Afonso, fillo de dona Orraca de Barcellona, foy alçado rrey d ' Arãgõ [+]
1295 TC 1/ 292 Et, elles seydos de meyo, herdou todo por el padre et porla madre don Afonso, seu fillo, vijo rrey d ' Arangõ et senor de Barçellona. [+]
1295 TC 1/ 292 Este rrey dõ Afonso, asy com̃o cõta a estoria, foy ome muy esforçado et muy amador de muytos fillos dalgo. [+]
1295 TC 1/ 292 Etouuo por moller a dona Sancha, filla do enperador d ' España, a que esse enperador ouuera en dona Rrica, a enperadrix, que foy filla do duc de Palerma, et ouuo en ela tres fillos. [+]
1295 TC 1/ 292 Et casou cona neta do conde dõ Folcalquerdj, et ouuo en ela hũu fillo que foy [outrossi senor] de Prouĩçia, depoys de seu padre. [+]
1295 TC 1/ 292 Et sayu aquel seu fillo ome muy esforçado com̃o seu padre, et muy sabio, et gãanou et cobrou uillas et castellos que erã do condado. [+]
1295 TC 1/ 292 Este fillo daquella neta de Falcardj casou cõ dona Beatrix, filla do conde Mauriẽ, et ouuo en ella quatro fillas: a hũa casou cõ Loys de Frãça; a outra cõ dõ Anrique, rrey de Jnglaterra; a outra, que ouue nume dona Costãça, foy casada cõ el rrey d ' Õgria, et ante que fillo ouuese dela morreu. [+]
1295 TC 1/ 292 Et este rrey dõ Fradarique ouuo en aquella dona Costãça, sua moller, hũu fillo que casou depoys cona ffilla do duc de Austria. [+]
1295 TC 1/ 294 Com̃o rreynou dõ Pedro, fillo del rey dõ Afonso et casou cõ dona Maria, filla de don Guillem [+]
1295 TC 1/ 294 Poys que foy morto el rrey don Afonso de Arãgõ, rreynou enpus el seu fillo dõ Pedro, que foy ome de grã curaçõ et franco en partir et dar seu auer. [+]
1295 TC 1/ 294 Et ouuo este rrey dõ Pedro d ' Arãgõ en aquella dona Maria hũu fillo a que disserõ dõ James. [+]
1295 TC 1/ 294 Et morrerõ cõ el rrey dõ Pedro en aquella batalla altos omes d ' Arãgõ: don Aguar Pardo et dõ Pedro Pardo, seu fillo, et dõ Gomez de Luã et dõ Miguel de Lusia, et muytos outros altos omes et outros muytos caualeyros. [+]
1295 TC 1/ 296 Com̃o rreynou dõ James, fillo del rrey dõ Pero d ' Arangõ et com̃o casou cõ dona Leonor, filla del rrey de Leõ [+]
1295 TC 1/ 296 Este dõ Pedro d ' Arangõ en sua uida ouuera dado seu fillo dõ James a criar ao conde dõ Simõ de Monfort, et esposoo cõ sua filla. [+]
1295 TC 1/ 296 Et fezo en ela hũu fillo a que disserõ dõ Affonso. [+]
1295 TC 1/ 296 [Et] aquel seu fillo dõ Affonso foy depoys legitimado per hũu legado que ueẽo y per mandado do apostoligo. [+]
1295 TC 1/ 296 Pero ante morrerõ y muytos dos seus en batallas et en torneyos que ouuerõ y; ontre os quaes morreu y dõ Guillẽ de Mõtada, senor de Biarte, et dõ Rreymõ de Mõtada, seu primo cuyrmão, et dõ Xiri Guillelmez, fillo del rrey de Nauarra. [+]
1295 TC 1/ 296 Et aynda cõ todo esto aquel rrey dõ James, nobre uençedor, por tal que nõ ficasse cousa ena terra, et que seu fillo reynasse en paz et que nõ ouuesse traballo nẽhũu, correo logo de cabo toda a terra et rrouboa, et tãto a quebrantou et cõbateu aos lugares, per guerras et per mortes que fazia en elles, que xi llj derõ castelos et villas et todoslos outros lugares que de Ualẽça erã. [+]
1295 TC 1/ 296 En esta moller que dissemos dona Violãt ouue aquel rrey dõ James hũa filla a que disserõ dona Violãt com̃o a ssua madre et sua auoa, et casou cõ o muy nobre rrey dõ Afonso de Castella, que foy o primeyro fillo et erdeyro del rrey don Fernãdo, senor de Castella, de Toledo, de Leõ, de Seuilla, de Murça, de Jaem, do Algaber et de toda a Andaluzia. [+]
1295 TC 1/ 296 Este rrey dõ James ouuo en aquella dona Violant, sua moller, outros fillos que Deus aderençou na sua carreyra. [+]
1295 TC 1/ 296 Agora leixamos aqui de fallar en estas razões et tornaremos a contar del rrey dõ Sancho de Nauarra, o Mayor, et de seus fillos. [+]
1295 TC 1/ 299 Poys que el rrey dõ Sancho de Nauarra, aquell que foy dito o Mayor, ouuo seu rreyno enanchado, ca era senor do condado de Castella porlla moller a que perteeçia, et posta paz ontre si et seus fillos com̃o se auẽessẽ et nõ peleiassẽ, moueu guerra contra dõ Bermudo, rrey de Leom; et com̃o era seu ueziño fronteyro faziallj muyto mal ena terra. [+]
1295 TC 1/ 300 Andados IX ãnos do rreynado del rrey dõ Bermudo -et foy esto ena era de mĩll et Lij ãnos; et andaua entõ o ano da encarnaçõ do Señor en [mill et] xiiijze; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en xviij ãnos - depoys disto, temendosse os altos omes de terra de Leom et de Galiza que uerria grã dano aa terra, porllo desamor que auja ontre el rrey dõ [Bermudo et ell rrey dõ] Sancho -que auja tomado al rrey dõ Bermudo hũa peça do rreyno de Leom, assy com̃o tẽ de parte do rreyno de Castela - et que, porla razõ deste desamor et por esta força, poderia vĩjr ontre esses rreis contenda et guerra que seria a grã dano da terra, os altos omes cõsellarõ al rrey dõ Bermudo que desse sua yrmãa dona Sancha, que era dona muy fremosa(s), por moller a dõ Fernando, fillo deste rrey dõ Sancho; et porlo diuido que aueria ontre elles entõ aueriã paz hũus cõ outros. [+]
1295 TC 1/ 300 Et el rrey dõ Sancho deu ali entõçe al rrey dõ Fernando, seu fillo, et a sua nora dõna Sancha cõ el rrey dõ [Bermudo] toda aquella terra que el tomara ail rrey de Leõ per força. [+]
1295 TC 1/ 300 Et o jnfant[e] dõ [Fernando], seu fillo, enterroo muyto onrradamente eno moesteyro de O[ñ]a. [+]
1295 TC 1/ 300 En ysto el rrey don Rramiro d ' Arangõ, yrmão deste rrey dõ Garçia et deste rrey dõ Fernando, fillos deste dõ Sancho, rrey de Nauarra, poso sua amizade esse dõ Rramiro, rrey d ' Arãgõ, cõ el rrey de Saragoça, et cõ el rrey de Todela, et cõ o(s) de Osca, que er[ã] mouros, [et traballousse cona ajuda destes mouros] de correr a terra a seu yrmão dõ Garçia, que ficaua rrey de Nauarra depoys da morte de seu padre, et faziallj quanto mal podia non llo mereçendo o yrmão. [+]
1295 TC 1/ 307 Et os fillos meteos a leer, per que fossem mays entendudos. [+]
1295 TC 1/ 307 Et, despoys que finou, ficou eno senorio hũu seu fillo a que diziam Mafomat, et viuio treze anos eno senorio. [+]
1295 TC 1/ 308 Layn Caluo casou cõ dona Tareyia Nunez, filla de Nuno Resuera, et ouuo en ela quatro fillos: et a hũu disserõ Fernã Lanes, et deste veẽ os de Biscaya; et ao outro Layn Laynes, de que ueẽ os de Mendoça; et ao outro Rroy Laynes, de que ueẽ os de Castro; et ao mellor disserõ Diego Laynes, de que uẽ Rrodrigo de Biuar. [+]
1295 TC 1/ 308 Et o marido enprenoa doutro fillo. [+]
1295 TC 1/ 308 Et ao tẽpo do enqueeçer naçeu primeyro o fillo do caualeyro, et babtizarono et poseronllj nume Fernã Diaz. [+]
1295 TC 1/ 308 Et estes forõ os sobrinos do Çide Rroy Diaz, ca el nõ ouue mays fillo nẽ filla. [+]
1295 TC 1/ 308 Et trouxe consigo os rex presos et partio muy bẽ a presa et o que ouue da batalla conos fillos dalgo et cõ todoslos outros que forõ cõ elle, tã bem os mouros catiuos com̃o todalas outras gãanças que ende ouue, en guisa que todos forõ seus pagados, loãdoo muyto et pagandosse de sua fazẽ da. [+]
1295 TC 1/ 310 Et de tres fillos que el leyxou eu sõo a menor. [+]
1295 TC 1/ 312 Et foyse para sua terra cõ muy pouca conpana que llj enviara y seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 314 Et Rrodrigo leuantouse da cama et ficou os geollos en terra et fezo sua oraçõ contra Deus, et gradeçeullj quanta merçee llj fazia, et rogando a Uirgẽ Sancta Maria que rogasse o seu fillo beeyto que llj ouuesse en guarda o corpo et a alma et todos seus feytos. [+]
1295 TC 1/ 316 Et, eno quarto ano finou o enperador Enrri[que] et foy enperador apos elle seu fillo Corrado quinze anos. [+]
1295 TC 1/ 319 Et, poys que el rrey don Fernando ouuo a onrra da batalla que ouue con el rrey don Garçia, seu yrmão, rreteuo en si o rreyno de Nauarra et foy senor do mays d ' España, pero que ficou por herdeyro do rreyno de Nauarra, des Ebro fasta os portos d ' Aspa, don Sancho, fillo de el rrey dom Garçia, que matarõ en Santo Ãrre. [+]
1295 TC 1/ 319 Et este rrey dom Garçia ouue dous fillos: don San[c]ho et dom Rramiro, que casou despoys cõna filla do Çide. [+]
1295 TC 1/ 319 Et des [o] oytauo ãno del rrey don Fernando ata [os] xvj nõ achamos nẽhũa cousa que de cõtar seia que aa estoria perteesca, senõ tãto que ẽno nouẽno ãno morreu Rrouberte, rrey de Frãça; et rreynou enpo(y)s elle Enrrique, seu fillo, XXVCco ãnos; et ẽno Xmo finou o papa Johan et foy posto en seu lugar o papa Beneyto, et forõ con el CLaX apostoligos; [+]
1295 TC 1/ 339 En este ano finou o enperador Enrique et foy enperador apos elle seu fillo Anrique cinquaenta anos. [+]
1295 TC 1/ 344 O quinto fillo de Jafahe ouue nume Tubal. [+]
1295 TC 1/ 344 Et, quando os fillos de Noe se par tirom da torre de Babilonia et se esparcirõ pelo mũdo, partirõ as terras para pobla[la]s. [+]
1295 TC 1/ 344 Et Jafahe, que era hũu dos fillos de Noe, uẽolle de poblar a Eurr[o]pa, cõnos do seu linagem que delle desçendesem. [+]
1295 TC 1/ 344 Et algũu dos fillos dos seus yrmãos, que forõ Sem et Ca(y)m, vẽerõ cõ elle a Eurr[o]pa et poobarõ y, mays todauia a Jafae es n[õ]br[a]da. [+]
1295 TC 1/ 344 Sem, seu fillo mayor de Noe, cõ seu linagem, ouue Asia, que he com̃o a quarta parte do mũdo. [+]
1295 TC 1/ 346 Acaesçe[u] que, quando os fillos de Noe se partirõ da torre de Babilonja et se espargerom pelo mũdo, Sem, que era o mayor, ouue Asya; et Ca(y)m, que era o meyano, ouue Africa; outrosy Johfae, o m[e]or, ouue Europa. [+]
1295 TC 1/ 346 O quinto fillo de Jafahe ouue nume Tubal, et con seus yrmãos deçeu a poblar ẽnos chãos et ẽnas rribeyras de Ebro, por que chamã Çiltuberias, que quer dizer "conpañas de Tubal pobradas nas rribeyras do Ebro". [+]
1295 TC 1/ 347 Et coydou com̃o leixase os rreynos et a terra que auia gaanada, que a leixase asesegada a seus fillos, por que depoys de sua morte nõ ouuesem contenda sobrela partiçõ. [+]
1295 TC 1/ 347 Et ouue tres fillos: dõ Sancho et dõ Afonso et dõ Garcia. [+]
1295 TC 1/ 348 Conta a estoria que el rrey don Fernãdo, coydãdo fazer prol dos rreynos et de seus fillos, partio os rreynos en esta guisa: deu a dõ Sancho, que era o mayor, Castela et Nauarra ata o Ebro, quanto tijna cona Estremadura; et deu a dom Afonso, o meyão, Leõ et Asturas cõ hũa peça de Cãpos; et deu a dom Garçia, que era o meor, o rreyno de Galiza, cõ todo o que elle gaanara en Portugal; et deu a dona Orraca a çid[ad]e de Çamora, cõ todos seus termjnos et cõna meatade do jnfantadigo; et a dona Elvira Touro, cõ todos seus termjnos et cõna outra meatade do jnfantadigo. [+]
1295 TC 1/ 349 Et depoys mandouse leuar a Sancta Maria d Almãçone en romaria et jouue y tres dias, chorando en peedença, rogãdo a Deus et a Santa Maria que lle ouuesse merçee, et que ella que rogasse a seu fillo bẽeyto por elle. [+]
1295 TC 1/ 349 Et, estando y, chegou y seu fillo, o bõo abbade dõ Fernando, cõ muytos onrrados omes que cõ elle vĩjnam. [+]
1295 TC 1/ 349 Et era y o Çide Rroy Diaz [et] el rrey acomendouo ao jnfante dõ Sancho, seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 349 Et este rrey dõ Fernando, el Mãno, foy fillo del rrey dõ Sancho de Nauarra; et, por que Castella ficou sem herdeyro, sua madre, a rreyna dõna Elvira, [que] era filla do conde don Ssancho Garçia de Castella et herdeyra, (et) deu a seu fillo dõ Fernando o rreyno. [+]
1295 TC 1/ 368 Conta a estoria que Alymaymõ, rrey de Toledo, se pagaua del rrey dõ Alfonso et que o amaua muyto, tanto com̃o se fose seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 370 Et el rrey Alymaymõ fillouse a departir cõ seus priuados en feyto da çidade de Toledo, com̃o era forte et auondada, et com̃o nõ temja guerra de mouros nẽ de cristiãos. [+]
1295 TC 1/ 371 Et enviou logo por el rrey et rogoullj que llj re[n]o[u]asse a jura que auja feyta et que llj prometesse que nũca yria contra elle nẽ contra seus fillos, nẽ llj uẽese del mal nẽhũu. [+]
1295 TC 1/ 374 Et caualgou cõ todos seus fillos dalgo et ando[u] toda a villa en deredor et vyo com̃o estaua asentada: de hũu cabo correa rrio et do outro esta en pena tallada, et o muro muy alto et as torres muy espesas. [+]
1295 TC 1/ 375 Et disse mays que, se mester fosse, que el et seus fillos yriã cõ el, sequer contra cristãos. [+]
1295 TC 1/ 377 Et, senora, o conçello de Çamora seeruos a mandado et nõ uos desempar[ar]ã por coyta nẽ por perigoo que acaesca ata a morte, ante comerã, senora, os aueres que am, et os caualos et as muas et os fillos et as molleres que nũca dem Çamora, se nõ per uoso mãdado. [+]
1295 TC 1/ 379 Et mandou logo chamar a dom Diego Ardones, fillo do conde dõ Ordoño, et mandoulle que fose enpos elle et que lle rrogase muyto da sua parte que se tornase, et qual preytesia quisese que tal gela fezese. [+]
1295 TC 1/ 382 Et uos auedes sofrudo muyto afã et moyta lazeyra por fazer d[er]eyto, perdendo os parentes et os amigos et os fillos et as molleres en meu seruyço. [+]
1295 TC 1/ 383 Entõ leuantarõse seus fillos et armarõse muyto agina et forõ enpos Velido, que ya fogindo contra o rayal del rrey, et os outros enpos elle ata o real del rey. [+]
1295 TC 1/ 383 Senor, por que dixe a[o] cõçello de Çamora que uos desem a villa, quiser[õ]me matar [os fillos] de dom Aras Gonçaluez, asy com̃o vistes. [+]
1295 TC 1/ 384 Da villa de Camora seu hũu traedor, et diz[ẽ]lle Velido Odolfo, et he fillo de Adolfo et neto de Layno. [+]
1295 TC 1/ 390 Et entõ leuãtouse hũu caualeyro castelão, muy esforçado et de gram guisa, et dizi[ã]lle Diego Ardoñes, fillo do conde dom Ordoño de Lara, et disse: -Se me outorgardes todo o que auedes dito, eu farey este reto aos de Çamora pola morte del rrey dom Sancho, noso senor. [+]
1295 TC 1/ 391 Et dõ Ares, cõ seus fillos que o aguardauã, sobyo en çima do muro por saber o que demandaua o caualleyro. [+]
1295 TC 1/ 392 Disi rogoulle que lle renouase a jura que lle auia feyta do sempre ajudar, a elle et aos seus fillos, et de nũca yr contra elles en nẽhũa maneyra. [+]
1295 TC 1/ 396 Et yam cõ elle todos seus fillos. [+]
1295 TC 1/ 397 Se a y alguno(s) de uos que fosse en consello da morte del rrey dõ Sancho ou o soubese, diga(ll)o et nõ [o] negue, que ante quero eu et meus fillos yrnos a terra de mouros que nõ seer vẽçudos en cãpo et ficar por aleyuosos. [+]
1295 TC 1/ 397 Et mandou que se fosem todos a suas pousadas, et elle et seus fillos forõse para sua casa. [+]
1295 TC 1/ 398 Conta a estoria que, quando foy o plazo a que auyam a lidar, que era o primeyro domĩgo de janeyro, (que) ena era de mĩll et çento et sete ãnos, dom Ares Gonçaluez armov seus fillos de muy grã manana; desy armarõ a elle. [+]
1295 TC 1/ 398 Et elle et seus fillos caualgarõ para ala. [+]
1295 TC 1/ 398 Et entõ veerõ y a elle muytos boos caualeyros, demandandolle as armas para lidar en seu lugar, mays elle nõnas quiso dar a nengũu, et chamou hũu seu fillo, que auya nume Pero Ares, que era muy valente caualeyro, pero que era pequeño de dias, et avya moyto rogado ao padre que o leixase yr lidar cõ dom Diego. [+]
1295 TC 1/ 399 Com̃o Diego Ordones matou Pedro Ares, fillo de Ares Gonçaluez [+]
1295 TC 1/ 399 Et dom Diego, quando o vyo assy estar, disse a muy grandes uozes: -Dom Ares, enviademe outro fillo. [+]
1295 TC 1/ 400 Conta a estoria que dom Ares, cõna muy grã rauya do fillo, chamou l[o]go outro a que chamauã Rrodrigo Ares, que era muy valente caualeyro et muy esforçado, et era [o] mayor dos yrmãos, et acaesçerasse en muytos torneyos, et era en elles muy aventurado(s). [+]
1295 TC 1/ 400 Fillo, rogouos que vaades lidar cõ dom Diego por saluar a jnfante nossa senora et a uos et ao conçello de Çamora. [+]
1295 TC 1/ 403 Et el rrey et os fillos dalgo responderõ: - [+]
1295 TC 1/ 404 Com̃o el rrey dõ Afonso jurou conos fillos dalgo pola morte del rrey dõ Sancho [+]
1295 TC 1/ 404 Et el rrey et os fillos dalgo rresponderõ: - [+]
1295 TC 1/ 404 Se nõ tal morte moyrades qual morreu meu senor; vilão uos mate, fillo dalgo nõ seia; de Castella nõ seia nẽ de Leõ et veña doutra terra que nõ seia do rreyno de Leom. [+]
1295 TC 1/ 404 Outra uez o esconiurou o Çide al rrey et aos fillos dalgo que erã cõ elle. [+]
1295 TC 1/ 404 Com̃o me fezerdes algo, ca en outras terras soldadas dam a fillos dalgo; et assy faredes uos a mj̃, se me quiserdes por vasalo. [+]
1295 TC 1/ 404 Et, seendo boo et uerdadeyro, nõ se lle oluydou o amor que auya cõ el rrey de Toledo et cõ seu fillo et ajudouos sempre et defendeuos dos que contra elles queri[ã] yr. [+]
1295 TC 1/ 405 Et a primeyra moller foy dõna Ynes et nõ ouue en ella fillo nẽ filla. [+]
1295 TC 1/ 405 A segũda foy dõna Costança, de que ouue hũa filla que ouue nume dona Orraca Afonso, moller que foy do conde dom Rramõ de Tolosa, fillo que foy de dom Alfonso Jordam. [+]
1295 TC 1/ 405 A terçeyra moller foy dõna [Branca] et nõ ouue della fillo nẽ filla. [+]
1295 TC 1/ 405 La quarta moller foy dõna Ysabel, filla del rrey dom Loys de França, en que ouue a dona Sancha, que foy moller do conde dom Rrodrigo, et a dona Eluira, moller que foy del rrey de Galiza, que foy yrmão de Rrouberte Guisar, fillo do conde [de] Albavilla; et este vẽo de Lõbardia et gaanou Çesilia et Pulla et Calabria et Janpana. [+]
1295 TC 1/ 405 A quinta moller foy dona Beatrix, filla do emperador d ' Alamana, et nõ ouue della fillo nẽ filla. [+]
1295 TC 1/ 409 Poys que uos agora en meu poder sodes, querouos eu jurar et prometer de nũca yr contra uos nẽ contra o uosso fillo, et de uos aiudar contra todos os omes do mũdo. [+]
1295 TC 1/ 409 Et entõ pos as mãos enos auangelios et jurou de nũca yr contra elle nẽ contra seu fillo et de os ajudar contra todos os omes do mũdo. [+]
1295 TC 1/ 413 Senor, damj plazo de XXXta dias a que saya da terra, asi com̃o he dereyto de fillos dalgo. [+]
1295 TC 1/ 414 Et o Çide chamou a Martin Antolines, seu sobrino, fillo de Fernã Diaz, seu yrmão. [+]
1295 TC 1/ 418 Et forõsse para el muytos omes onrrados et muytos fillos dalgo de Castela et outras muytas gentes chegarõ a elle a Sam Pedro. [+]
1295 TC 1/ 431 Et eu recebo(o) en mjna guarda (et) suas molleres et seus fillos et seus aueres, que nẽgũu nõ llis faça mal nẽ torto. [+]
1295 TC 1/ 431 Et en este ano morreu el rrey de Seuilla et reynou enpos el seu fillo, a que diziã Habede, en Seuilla et en Cordoua, vijnte anos. [+]
1295 TC 1/ 432 Et tragia cõsygo trezentos caualeyros fillos dalgo et outra gente moyta de caualo et de pee et escudeyros. [+]
1295 TC 1/ 433 Et ficarõlle dous fillos: a hũu diziã Çalema et al outro Abel Alfange. [+]
1295 TC 1/ 445 Et en este ãno morreu el rrey Alymymõ, rey de Toledo, et rreynou en seu lugar seu fillo [et finou logo en ese ano et reynou en seu lugar Yahya seu fillo] et neto del rrey Alymaymõ. [+]
1295 TC 1/ 446 Conta a estoria que, andados XXte ãnos del rreynado del rrey dõ Afonso, poys que el rrey Alimaymõ et seu fillo forõ mortos, rreynou enpos elles Yaha Alcoda, que foy neto del rrey Alymaymõ. [+]
1295 TC 1/ 447 En esta batalla morreu Diego Rrodrigues, fillo do Çide. [+]
1295 TC 1/ 450 Outrosy, por que nõ auia fillo herdeyro, casou sua filla dõna Orraca Afonso cõno conde dõ Rramõ de Tolosa, que venia dos godos, por que d ' alto sangue se leuantase ende linagẽ en Castela. [+]
1295 TC 1/ 455 Et mandou poer ena torre mayor, que chamauã os mouros "almad[e]nt[a]s" , cãpanas para chamar os fillos de Ihesu Cristo aas oras. [+]
1295 TC 1/ 464 "Geliseo, o papa de Rroma, seruo dos seruos de Deus, ao amado fillo dõ Bernaldo, arçibispo de Toledo et primado das Españas, saude et apostolica beeyçõ. [+]
1295 TC 1/ 467 Et elle leixou dous fillos que eram mal aueudos ena vida do padre, et forõno depoys peor. [+]
1295 TC 1/ 468 Conta a estoria que, depoys que finou o alguzil Abeuça, os seus fillos partirõ todo o que lles el leixou. [+]
1295 TC 1/ 472 Et tomou cõsello cõnos fillos de Babeca, que se dauã por seus conselleyros. [+]
1295 TC 1/ 472 Et, desque entendeu el rrey que fora mal cõsellado, mandou a hũu dos fillos d ' Abuagid que fezesem a custa a dõ Aluar Fanges XXX dias, por que llj derã mao cõsello. [+]
1295 TC 1/ 473 Et prendeu hũu dos fillos d ' Abubecar et outros omes bõos da vila et leuou delles muy grande auer ademays. [+]
1295 TC 1/ 475 Com̃o el rey dõ Afonso enviou rogar al rey de Ualẽça polo fillo d ' Abucar [+]
1295 TC 1/ 475 Conta a estoria que depoys que preyteiou o fillo de Abubecar cõ el rrey de Valença et soltohouo da priiõ en que o tijna, pos seu amor cõ dõ Aluar Hanes et cõno alguzil del rrey et cõ hũu judeu que era mesegeyro del rrey dõ Afonso. [+]
1295 TC 1/ 475 Com̃o o fillo de Abbucar nõ se asegurou ena villa et sayose ende [+]
1295 TC 1/ 475 Conta a estoria que por rrogo del rrey era muy guardado o fillo de Abubecar, que llj nõ faziã nẽhũu mal; pero que estaua en sua casa que nõ ousaua ende seyr fora. [+]
1295 TC 1/ 475 Et, quando o soube o algozil Abeuça, prendeu hũu seu fillo et deuho sobre fiadores a hũu seu tio, a que diz[iã] Abuagid. [+]
1295 TC 1/ 477 Et ouue en ela hũu fillo a que diserõ dom Sancho Afonso. [+]
1295 TC 1/ 479 Com̃o os alaraues lidarõ cono poder del rrey don Afonso et o uençerõ et matarõllj o fillo [+]
1295 TC 1/ 479 Et el rrey don Afonso ouue muy grã pesar, por que lle nõ podia acorrer per seu corpo, et enviou ala o jnfante don Sancho, seu fillo, et o conde don Garçia de Cabra cõ muy grã gente do seu senorio. [+]
1295 TC 1/ 479 Et disellis el rrey muytas cousas cõ grã pesar do fillo. [+]
1295 TC 1/ 481 Do grã doo que el rey dõ Afonso fazia por seu fillo [+]
1295 TC 1/ 481 Conta a estoria que, quando soubo el rrey a morte do fillo, disse a aquelles que vĩjnã da batalla: - [+]
1295 TC 1/ 481 Ay, meu fillo! [+]
1295 TC 1/ 481 Ay, meu fillo, alegria do meu curaçõ, lume dos meus ollos, solaz da mjna velleçe! [+]
1295 TC 1/ 481 Et fazia tã grã doo que os curações dos omẽes partia, nõ quedando demandando seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 481 Senor, por que nos demãdas vosso fillo? [+]
1295 TC 1/ 481 Et nos, podendo do mal tomar [o] meos, poys que o fillo perdestes, nõ perdessedes a terra, esto nos fez vijr aca. [+]
1295 TC 1/ 481 Muy bem oyu el rrey o que o caualeyro dizia, mays por todo esso nõ podia perder a rrauya do fillo, que tijna pola sua morte. [+]
1295 TC 1/ 481 Et, quanto mays llo diziã, tãto mayor pesar tomaua et se quebrantaua mays con grã doo do fillo. [+]
1295 TC 1/ 481 Et, quando el rrey uio tã grande astragamento ena sua terra et com̃o vĩj[n]a muy grã perda enos fillos dalgo porla sua nemjga, (et) preguntou aos fisicos se sabiã por que os caualeyros nõ podiã sofrer a lazeyra das armas. [+]
1295 TC 1/ 482 Conta a estoria que tan grande foy a saña que el rrey ouue contra os mouros, lo hũu porlo fillo que muyto amaua et lo al porlo grã dano que reçebera delles et dos lugares que llj aujã tomados, que aa ora que foy saão et pode caualgar ajuntou muy grande oste de todos seus rreynos et foyse para terra dos mouros, dereytamente para hu estaua aquel mouro que se chamaua Miramamolĩ, que era en Cordoua. [+]
1295 TC 1/ 483 Et matarõ y o fillo de el rrey de Seuilla, que era coynado del rrey don Afonso, et matarõ el rrey de Badallouço, que diziã Abumacar. [+]
1295 TC 1/ 487 Et enviou suas cartas aos arrazes [et] aos mays onrrados mouros que deitassem os alaraues da terra, et elle que lle nõ demandaria vila nẽ castelo, senõ a meyatade do que llj soyam dar, et outros moytos afaagos que llis enviou dizer, mays elles non quiserõ pola bõa andança que ouuerõ [a] outra uez contra elle; et por que, despois [que] se tornou el rrey da entrada que fez a terra de mouros, ouuerõ os mouros batalla cõ dõ Aluar Fahanes et cõnos fillos de Gomes Diaz et forõ bem andantes os mouros. [+]
1295 TC 1/ 489 Et, estando y muy poucos dias, finou el rrey de Saragoça et rreynou enpos el hũu seu fillo a que diziã Abuhãze. [+]
1295 TC 1/ 499 Conta a estoria que, poys que finou, el rrey de Denja leixou hũu fillo pequeno, que ficou en guarda dos fillos de Abucagid. [+]
1295 TC 1/ 500 Et en esta sazõ hũu dos fillos de Habugad, que tĩjna Xatiua, fez derribar en terra de Xatiua muytos castelos por razõ da custa da retẽença, que a queria ante dar ao Çide; et derribou hũu castelo a que diziã Sancti Martin. [+]
1295 TC 1/ 508 Et, poys que o alcayde dos alaraues vio que era tã apoderado da villa et que fazia todalas cousas sen seu consello, pesoulli muyto a el et aos fillos de Abuagid, et poserõ seu amor en hũu contra elle. [+]
1295 TC 1/ 509 Conta a estoria que, quando soube o Çide o grã desamor que auja ontre os fillos de Abuagid et os alaraues et Abeniafa, buscou maneyra com̃o os partisse et os fezese malãdãtes. [+]
1295 TC 1/ 516 Et assy foy, que sse queixarõ moyto por elo os fillos de Ab[u]a[g]i[d] et quiserõsse alçar contra Abeniafa, mays nõ ousarõ cõ medo do Çide, nẽ quiserõ desauijnça cõ elle cõ medo que llis astragaria quanto auy[ã] fora da villa. [+]
1295 TC 1/ 517 Et cõ estas nouas provgue muyto aos fillos de Abuhagid et aos da villa, et pesou muyto aos da vila delles et a delles nõ et [a] Abeniafa. [+]
1295 TC 1/ 517 Mays elles entendiano muy bem, a que entençõ o dizia et começarõ de meter uozes que nõ queriam seu consello, senõ dos fillos de Abuhagid, et que queriam fazer quanto elles mandassem. [+]
1295 TC 1/ 520 Et ajuntarõsse todos nas casas dos fillos de Abuhagid et acordarõ de sse amparar et d ' estar firmes. [+]
1295 TC 1/ 522 Et cõ estes quebrantos et cõ estes males que aujã os da villa plazia muyto a Abeniafa, por que se partirã delle et se tornarã aos fillos de Habuagid. [+]
1295 TC 1/ 522 Et dizia que nõ deue ome a dar consello a quẽ llo nõ demanda nen llo quer, ca se a elle creerã nõ fora tamaño o mal nẽ ouuerã tã grã coyta, et quanto mal aujã os da uila nõ era senõ porllos fillos de Abuagid, por que creerã seu consello, que erã de mao recado et nõ erã manosos nẽ entẽdudos para estar cõ nengũu eno que llj posesem. [+]
1295 TC 1/ 522 Et por esto se partirõ dos fillos de Abuagid. [+]
1295 TC 1/ 522 Et elle disse que nõ queria con elles nẽhũa cousa, senõ viuer cõ elles [en] jgualdade et que se tĩjn[a] en lugar de hũu delles, et que se elles aujã coyta que asi fazia elle, que asaz auja que ueer eno [seu]; et que nõ saberia elle dar cõsello a omes que estauã desauij̃dos; mays que se acordassem todos en hũu et que se partissem dos fillos de Habuagid de nõ fazer nẽhũa cousa per seu consello et que tomassem bẽ a el; et, quando el uisse que se traballauã de maos feytos, que elle que os sacaria ende quanto podesse, et guisaria com̃o uiuessẽ en paz et en asesego, ca en quanto creerã seu consello bem sabi[ã] com̃o passarã; et que fiaua por Deus que os sacaria daquella prema et [que] ouuesem paz cono Çide et que non ouuessem guerra cõ elle nẽ cõ outro nẽhũu. [+]
1295 TC 1/ 524 Conta a estoria que o fezerõ seu endeãtado et prometeronllj que se guiariã per elle et per seu consello; et pero nõ era bem ligeyro de fazer, ca muytos dos poboos tĩjnã cõ os fillos de Abuagid. [+]
1295 TC 1/ 524 Et o Çide envioullj dizer, se queria seu amor, que deytasse da villa os fillos de Habuagid, por que erã [do] bando dos alaraues. [+]
1295 TC 1/ 524 Et dissellis que, se queriã auer seu amor, (por tal) que deytassem os fillos de Abuagid fora da vila, ca por o seu mao siso llis queria el mal; et, se per uentura isto nõ quisesẽ fazer et per seu consello delles se queriã guiar, que nõ quedaria de llis fazer mal, et que nũca ia mays aueriã seu amor; mays que reçebessem por seu adeantado Abeniafa, ca elle se doya muyto do seu mal, que os amaua muyto. [+]
1295 TC 1/ 525 Com̃o Abeniafa fezo prender os fillos de Abuagid [+]
1295 TC 1/ 525 Et foy prender os fillos de Abuagid. [+]
1295 TC 1/ 526 Com̃o o Çide fezo muyta onra aos fillos de Abuagid [+]
1295 TC 1/ 526 Et o Çide demandoullj hũu seu fillo, que teuesse en arrefees en Jubala, ca doutra guisa nõ seria seguro delle. [+]
1295 TC 1/ 526 Et Abeniafa envioullj dizer que llj nõ daria o fillo, macar que soubesse [que] perder[ia] a cabeça. [+]
1295 TC 1/ 526 Et o Çide mãdou a aquelle mouro Antetarni, que prender(i)a os fillos de Abuhagid, que seyse da villa et fosse a hũu castelo a que diziam A[l]cala. [+]
1295 TC 1/ 526 Et o Cide fez muyta onrra aos fillos de Abuhagid et a seus parentes et deulljs de vestir et prometeulljs grande ajuda. [+]
1295 TC 1/ 571 Et, desque me eu de uos parti, vençeu o Çide hũa muy grã fazenda de mouros, de que era cabedel el rrey Vnes, fillo de Miramamolĩ, que o uẽeo çercar a Ualença cõ çinquaenta mil omes de caualo. [+]
1295 TC 1/ 576 Et mãdo que llis dem CCC marcos de plata para as uodas; et eles et uossas fillas serã uossos fillos. [+]
1295 TC 1/ 582 Fillo, que sera esso? [+]
1295 TC 1/ 586 Uos, fillos, ficaredes ena çidade et guardarnola edes; et nos outros, que somos doitos deste mester, yremos aa batalla. [+]
1295 TC 1/ 607 Et as donas leuarõ consigo duas fillas do ome boo et dous fillos et casaronos muy bẽ, en guisa que os tijnã por jrmaaos, porlo grã seruiço que fezerã a elas ena grã coita que ouueram. [+]
1295 TC 1/ 613 Et deulli çento escudeiros fillos dalgo que fossem cõ ele. [+]
1295 TC 1/ 623 Et eu oyrey ambalas partes et mandarey sobre ello o que achar por dereyto, segũdo foro dos fillos dalgo. [+]
1295 TC 1/ 623 Et, ao que dizedes que sodes fillos dalgo mays ca elas, en esto uos digo que sodes enganados et nõno aprendestes bem; ca o Çide Rroy Diaz he fillo de Diego Laynes et neto de Laym Caluo, que foy hũu dos alcaydes que forõ dados para manteer Castella. [+]
1295 TC 1/ 623 Et deste Nuno Rasoyra vijmos os reys de Castella; et asi somos de hũu linagẽ de parte de seu padre, que foy fillo de dona Eluira Nunez; poys seu padre, Diego Laynes, foy casado con dona Eluira Nunes, que foy filla do conde don Nuno Aluares de Maya. [+]
1295 TC 1/ 631 Et tragiã cartas al rrey et ao Çide, en que llj enviauã demandar as fillas por molleres: a hũa para o jnfant[e] don Sancho d ' Arãgõ et a outra para o jnfant[e] Garçia Ramires de Nauarra, que erã fillos mayores que deujã herdar os senorios. [+]
1295 TC 1/ 631 Loado seia o nume de Deus, por que quiso que a desonrra que uos foy feyta, en razõ de uossas fillas, que uola quiso tornar en onra; ca ante erã molleres de fillos de condes et agora seram casadas cõ fillos de rreis, de que atenderã a seer reynas, que seram muy mellor casadas. [+]
1295 TC 1/ 635 Quẽ uos poderia contar quan grandes erã os doos que fazia o conde dõ Gonçaluo Gomez por seus fillos, que aujã a lidar? [+]
1295 TC 1/ 639 Et, quando ysto vio, Gonçaluo Ansures, seu padre, começou a dar muy grandes uozes; et, cõ muy gran doo que ouue de seu fillo, ouue a dizer: - [+]
1295 TC 1/ 640 Enton entrou el rrey eno cãpo, et cõ el muytos condes et rricos omes et muytos omes fillos dalgo, et mandou que uẽessem todosllos fiees ant ' el. [+]
1295 TC 1/ 640 Et quantos fillos dalgo y estauã disserõ que dizi[ã] dereyto et uerdade. [+]
1295 TC 1/ 648 Et os jnfãtes aujã nume. . . o d ' Arangõ, que casou con dona Sol, don Sancho, fillo del rrey don Pedro d ' Arãgõ que prendera o Çide ena batalla, asi como o a contado a estoria; mays, catando a muyta mesura que o Çide fezera contra elle eno soltar da priion, et que llj mandara dar todo o seu, et catando os bẽes que eno Çide auja et os grandes feytos que fazia, teue por bem que casasse seu fillo cõ sua filla, por que de tã alto linagẽ como o Çide ficasse en Arãgõ. [+]
1295 TC 1/ 648 Mays nõ foy sua uentura que ouuese fillo en dona Sol, ca morreu ante que rreynasse nẽ que ouuesse fillo nẽ filla. [+]
1295 TC 1/ 650 Et, quando se ouuerõ a partir hũus d ' outros, deu o Çide muy grande algo a cada hũu dos fillos dalgo que conos jnfantes veerõ. [+]
1295 TC 1/ 650 Et ouue en sua moller dona Eluira hũu fillo, que ouuo nume don Garçia Ramiris. [+]
1295 TC 1/ 650 Et, por que estes dous rreys nõ leixarõ fillo nẽhũu, fezerõ arangoeses rrey dõ Ramiro, que era monge. [+]
1295 TC 1/ 652 Et daqui adeant[e] quero viuer vida de cristão et quero conprir a parauoa que disso o Sancto Auangelio: leyxar moller et fillos et quanto eno mũdo ey et seruir a Deus et a sua sancta ley, en quanto poder et mj durar a forteleza eno curaçõ. [+]
1295 TC 1/ 653 Et a cabo destes çĩco anos, que uos auemos contado, nouas que muyto corrẽ chegarõ a Valença, com̃o Buca[r], fillo de Miramamolĩ de Marrocos, tẽendosse por muy quebrantado de com̃o o vençera o Çide de Valença ante eno cãpo do Quarto, et llj matara et llj catiuara muyta gente, et como correra cõ elle ata que o metera pelo mar, et gaanara delle todalas cousas que trouxera d ' alem mar, et nẽbrandosse com̃o escapara muy auiltado et com̃o escapara cõ muy grã perda, diz que elle meesmo andou prehegando per sua pessõa toda Africa et toda Beneia ata os Montes Claros para pasar o mar, para uingarse, se podesse. [+]
1295 TC 1/ 653 Et, poys asi he, teño por bẽ que vazedes logo a villa et que uos uaades morar fora ao arraual da Alcudia, et que leuedes uossas molleres et uossos fillos ata que ueiamos com̃o pasa este feyto ontre mj̃ et el rrey Bucar. [+]
1295 TC 1/ 655 Pero querria que soubessedes como esta mjna fazẽda do meu corpo, ca çertos seede que [e]sto[u] ençima de meus dias, com̃o d ' oge a trijnta dias sera mjna postrimeyra uoentade; ca bẽ a sete noytes que veio visões et veio meu padre, Diego Laynes, et a meu fillo Diego Rrodriguez. [+]
1295 TC 1/ 658 Desi mandou a todos seus criados et a toda sua casa algo, a cada hũu segũdo que o mereçia; desi mandou a todos os caualeyros que o aujã seruido, desque seyra da terra, muy grande auer; et mandou aos caualeyros que llj non aujã atãto seruido a cada hũu mĩl morauedis, et a atal dous mil, et a atal tres mil, et ende ariba, segũdo que era a pessõa; et aos escudeyros fillos dalgo que o aujã seruido a cada hũu quinẽtos morauedis, et a atal mil et a atal mil et quinentos morauedis; et mandou que, quando chegassẽ a San Pero de Cardena, que dessem de uestir a quatro mil pobres sayas et pelotes d ' estanforte. [+]
1295 TC 1/ 669 Et dõna Sol, a meor, veẽo primeyro ca dona Eluira; ca era veuda et finara o jnfante dõ Sancho, ca non viueu mays de dous ãnos, depoys da morte do Çide; et nõ ficara delle fillo nẽhũu. [+]
1295 TC 1/ 669 Et troixe cõsigo o jnfante Garçia Rramyrez, seu fillo, nino de quatro ãnos. [+]
1295 TC 1/ 671 Et assy esteue sempre ata que rreynou el rrey dõ Afonso, que foy fillo do muy nobre rrey dõ Fernando, que gaanou todo o mays da Andaluzia; ca este bem auẽturado rey gaanou a çidade de Seuilla, cõ todo seu reynado, et a çidade de Cordoua, cõ todo seu rreynado, et gaanou a çidade de Geem, et gaanou Hubeda et Beeça et Anduiar et Martos et Ariona, et outras vilas reales et outros muytos castelos, segũdo que uolo contara a estoria; ca este bem auenturado rrey deytou o poder dos mouros d ' Espana. [+]
1295 TC 1/ 671 Et seu fillo, el rrey dõ Afonso, trasladou o corpo do Çide et sacoo da aboueda et poseo en hũu muymento muy noble, que mandou fazer en Burgos, et sua moller en outro; et poseos ẽno altar de Sam Pedro, aa mão dereyta, contra hu dizem o auãgeo. [+]
1295 TC 1/ 674 Et ẽno reyno de Leõ reynaua dõ Fernando, fillo do emperador. [+]
1295 TC 1/ 674 Et en Nauara reynaua el rey dõ Sancho, o Valent[e], que era bisneto do Çide, fillo del rey dom Garçia. [+]
1295 TC 1/ 674 Et a aquela sazõ era o abade do moesteyro de Sam Pedro hũu om̃e boo fillo dalgo, a que diziam dom Gomez Uermudez. [+]
1295 TC 1/ 676 Et os condes et os rricos omes et os outros omes boos da terra, veendo et seendo ia çertos de todo en todo (et) pelos fisicos que auya el rey a morrer daquel mal, ouuerõ seu consello et suas falas en hũu, dizendo com̃o este rey dõ Afonso non lles leixa[ua] fillo nẽhũu que lljs gouernasse o reyno, senõ dõ Afonso seu neto, que era fillo do conde dõ Ramondo de Tolosa; et, por que este dõ Afonso era moço pequeno, ouuerõ seu acordo que, ontre tanto que o mynino criassem, que fosse para manteer o rreyno, que ser[i]a bem que casasse sua filla dõna Oraca Afonso, moller que fora do cõde dõ Ramondo, que era veuda, cono conde dõ Gomez Candespina, por que era mayor et mays poderoso que nẽhũu dos outros. [+]
1295 TC 1/ 677 Et el rey nõ ama[r]a este conde nẽ cataua por seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 681 Et este rey don Sancho era primo del rey don Afonso et foy padre del rey dom Afonso, [qu]e era casado, com̃o uos dissemos, cõna rreyna dona Orraca, que herdaua Castela et Leom, com̃o uos contamos; et assy eram curmãos, fillos de primos. [+]
1295 TC 1/ 683 Et ouue entõ ena reyna hũu fillo a que diziã Fernã Furtado. [+]
1295 TC 1/ 684 Et os galegos et os leoneses ajũtarõse todos en hũu contra elle cõ[n]o jnfant[e] dom Afonso, que era menino, fillo do conde dom Ramondo et da reyna, sua senora. [+]
1295 TC 1/ 685 Muyto gradesco a meu fillo el rey a mesura que me enuia dizer et por que me quer para sua ajuda. [+]
1295 TC 1/ 685 Et enpos esto rreynou dõ Alfonso, o fillo do conde dõ Ramõ de Barcelona; et, quando oyu o roydo que andaua pela terra com̃o aquel rey, seu anteçessor, era uiuo, et que o [cr]ijã as gente[s] et [se lle] chegauã cada dia caualeyros, temendo que llj ueesse delle mal ẽno reyno, ou per enqueyiõ perdelo muyto agina, (et) mandoo prender et matar. [+]
1295 TC 1/ 688 Conta a estoria que comecou a reynar este moço dom Afonso, fillo do conde dom Ramondo et neto de el rey dõ Afonso, que gaanou Toledo, en Castela et en Leom ena era [de] MCLavijte ãnos. [+]
1295 TC 1/ 689 Et ouue en ela hũu fillo, que ouue nume dõ Sancho, et d[u]as fillas: (de) dona Orraca et dõna Tareyia. [+]
1295 TC 1/ 689 Et dona Orraca foy casada con el rey dom Fernando de Leõ, fillo do emperador. [+]
1295 TC 1/ 689 Et ouue en ela hũu fillo, a que disserõ dõ Afonso, de que uos falaremos adeante. [+]
1295 TC 1/ 689 Et dona Tareyia casou cõ dõ Phillippe, conde de Flandes, et nõ leixou fillo quando finou. [+]
1295 TC 1/ 689 Et ouue en ela fillos: dõ Sancho, que reynou enpos elle en Portugal; et outro a que disserõ dom Afonso, que casou cõ dona Matella, condesa de Bolloña, et por ela ouue o condado; et outro a que diserõ dom Fernando, que casou en Castela con Sancha Fernandes, filla do conde Fernando. [+]
1295 TC 1/ 689 Et ouue en ela hũa filla a que disserõ dõna Leonor, et foy casada cõ rrey de Greçia, et morreu sem fillos. [+]
1295 TC 1/ 689 Et el rey don Sancho, que uos dissemos, ouue outro fillo sem dõ Afonso que ouue nume dom Pedro. [+]
1295 TC 1/ 689 Et casou cõ filla do conde Vgel, et nõ ouue fillos. [+]
1295 TC 1/ 689 Et ouue outro fillo que ouue nume dõ Fernando, que foy casado cõna condesa de Frandes, et nõ leixou fillos. [+]
1295 TC 1/ 689 Pero ouue en ela du[a]s fill[a]s [et hũu fillo]: dõ Fernando et dõna Sancha [et dona Aldõça; et finarõ logo dõ Fernando et dõna Sancha] et ficou dõna Aldõça por casar. [+]
1295 TC 1/ 689 Ata aquj uos contamos do linagẽ del rey de Portugal, et ora tornamos al rey dom Afonso, fillo do conde dõ Emrrique. [+]
1295 TC 1/ 690 Et reynou empos elle seu fillo dom Sancho, de que uos ia contamos. [+]
1295 TC 1/ 690 Et reynou enpos elle seu fillo dom Afonso, que foy muy bõo cristão ao começo, mays depoys foy feyto a sua voentade. [+]
1295 TC 1/ 690 Et rreynou empos el seu fillo dõ Sancho, a que disserõ dõ Sancho Capelo. [+]
1295 TC 1/ 690 Et foy casado cõ dona Beatrix, filla del rey de Castela et de Leom, que foy fillo del rey don Fernando que gaanou Seuilla. [+]
1295 TC 1/ 692 Com̃o o emperador partiu os rreynos a seus fillos [+]
1295 TC 1/ 692 Et ouue en ela dous fillos: don Sancho et dõ Fernando; et fillas dona Ysabela et dõna Beatrix. [+]
1295 TC 1/ 692 Et dona Jsabela foy casada cõ dõ Sancho, rey de Nauara, et ouue en ela dous fillos et tres fillas. [+]
1295 TC 1/ 692 Et o emperador, per consello do conde dom Emrique de Lara et [do] conde dõ Fernando de Trastamar (et por) parti[u] os rreynos a seus fillos dom Sancho et dõ Fernando. [+]
1295 TC 1/ 692 Et jurou sobre o Alcorã, que est liuro da sua ley, que a desse a elle ou a seu fillo dom Sancho. [+]
1295 TC 1/ 694 Et morreu Aldemõ, que era fillo do oleyro, et rreynou seu fillo Abuamadim. [+]
1295 TC 1/ 694 Et enpos elle reynou seu fillo, a que diziam Abũmahonad, que foy vençudo ena das Naues de Tolosa. [+]
1295 TC 1/ 695 Et, quando soube que vĩjna, seyu[o] a reçeber cõ todas suas gentes: condes et ricos omes et muytos omes onrados, et cõ muytos fillos dalgo muy bem guisados et muyto apostamente; ca era y cono (o) emperador el rey de Nauara. [+]
1295 TC 1/ 699 Et o emperador tornousse para Beeça, et leixou y o jnfante dom Sancho, seu fillo, por guarda da terra. [+]
1295 TC 1/ 699 Et ouue en ela hũu fillo, que ouue nume dõ Afonso, et nõ auya mays de tres ãnos, quando finou seu padre. [+]
1295 TC 1/ 701 Nõ prouguesse a Deus, meu yrmão, que a terra, que uos uosso padre deu, que a eu queyra para mj̃, nẽ que fillo de meu padre, com̃o uos sodes, faça menagẽ dela a om̃e do mũdo; [+]
1295 TC 1/ 704 Poys que auedes oydo del rrey dõ Sancho [et] de seus feytos, digamosuos como rreynou seu fillo don Afonso, ena era de mĩll et çento et XCV anos. [+]
1295 TC 1/ 704 Et poso achaque que o fazia, por que el rey dõ Sancho fezera fazer menagẽ a quantos tĩjnã fortelezas, que as nõ dessem a ome do mũdo, senõ a seu fillo quando ouuesse XV anos. [+]
1295 TC 1/ 704 Et ueerõ a el Garçia Gonçaluez d ' Açã et o conde don Enrique et dõ Aluaro, seu yrmão, fillos do conde don Pero de Lara et da condessa dona Eua. [+]
1295 TC 1/ 704 Et Garçia Gonçaluez era seu yrmão de madre, et era fillo do conde dõ Garçia, o Crespo de Granõ. [+]
1295 TC 1/ 704 Et dõ Garçia Fernandez foy ome muy onrado et nõ ouue fillo nẽhũu, et armou bẽ duzentos caualeyros cõ sua mão. [+]
1295 TC 1/ 704 Et ouue hũu yrmão, que ouue nume Rroy Fernandez, o Caluo, que ouue quatro fillos: [+]
1295 TC 1/ 709 Capitolo que fala del rrey don Afonso de CastelaVConta a estoria que, poys que el rrey dõ Fernando de Leõ nõ podia auer el rrey en seu poder, tornousse para sua terra; et, tornandosse, quantas vilas et castelos achou, que erã d ' Estremadura, todos os fillou, senõ muy poucos que estauã polo moço, nõ muy seguramente; ca elle nõ era aynda quito da teta. [+]
1295 TC 1/ 709 Et era segudado, com̃o se fosse culpado de morte, et desherdado; com̃o se de der[e]yto nõ ouu[e]sse de herdar, ou com̃o se nõ fosse fillo del rrey dõ Sancho et neto do emperador d ' Espana, fillo de seu fillo mayor, que deu[era] herdar Castela et Leõ enteyramente; que mal fezera elle, que falar nõ sabia, nẽ conoçia a ssy meesmo, foras tanto que o queria desherdar el rrey de Leom, seu tio? [+]
1295 TC 1/ 717 Et este rrey don Fernando, fillo do emperador, era muy esforçado et muyto auenturado en armas. [+]
1295 TC 1/ 717 Mays, depoys que rreynou seu rreyno, seu fillo dõ Afonso tornou muyto a si, por que viu que llj fezera seu padre muy sen rrazõ; ca fora muy conpaneyro das ordees. [+]
1295 TC 1/ 717 Et ouue en ela hũu fillo, que ouue nume dõ Afonso. [+]
1295 TC 1/ 720 Conta a estoria que el rey dõ Afonso de Portugal, cõ muy grã pesar que ouue, por que llj leixara a filla el rrey dõ Fernãdo de Leõ, et por que poblara Çidaa Rrodrigo, onde lle veera muyto mal, et cõ muy grã pesar que ende ouue enviou seu fillo sobre ella. [+]
1295 TC 1/ 722 Et ouue en ella(s) dous fillos: dõ Sancho et dõ Garçia. [+]
1295 TC 1/ 723 Poys que uos auemos contado et dito todos os feytos del rrey don Fernando, digamosuos com̃o rreynou seu fillo ẽna era sobredicta. [+]
1295 TC 1/ 723 Yrmão, uos podedes fazer com̃o rreyne meu fillo dõ Sancho, tanto que uos tomedes cõ elle et llj dedes a syna del rrey, que uos teendes. [+]
1295 TC 1/ 724 Et en estas meesmas cortes fezo caualeyro a Corrado, fillo do emperador de Rroma, et esposoo cõna jnfante dõna Beringuela, sua filla. [+]
1295 TC 1/ 724 Et ouue en ella(s) dous fillos -dõna Aldonça et dõ Fernando - que morrerõ sem fillos, et dõna Sancha. [+]
1295 TC 1/ 725 Et el disso que nũca Deus quisesse que elle teuesse en aquella guisa o fillo do emperador. [+]
1295 TC 1/ 726 Conta a estoria que ouue el rrey de Leom ẽna rreyna dõna Berĩguella dous fillos - dõ Fernando et dõ Afonso - et duas fillas: dõna Costança, que foy mõia [et] senor das Olgas de Burgos; et dona Beringuella, que foy casada cõ dõ Johan de Bretana, que de parte de outra moller que ouuera fora rrey de Jherusalen. [+]
1295 TC 1/ 726 Et começarõno de loar os fillos dalgo que y estauã, dizendo a dõ Diego que era boo et que fezera muyto bem. [+]
1295 TC 1/ 726 Et por esto ouue muy grande contenda ontre el rrey de Castela et el rrey de Leõ, pero sempre pode mays et ualeu mays el rrey de Castela, et gaanov villas et castelos del; mays quanto delle gaanara todo o queria para seu neto o jnfante dõ Fernando, fillo del rrey de Leõ. [+]
1295 TC 1/ 731 Et dõ Diego Lopez d ' [A]lfar[o] et todos [os] outros fillos dalgo nõ estauã pagados del rrey, por que dissera que tã boos erã os caualeyros da Estremadura com̃o os fillos dalgo de Castella, et que tãto bem fariã com̃o elles. [+]
1295 TC 1/ 733 Conta a estoria que el rrey dõ Afonso fezo sua vida muy bõa et muy linpa cõ sua moller dona Leonor [et] ouue fillos en ela estes que uos diremos: a primeyra foy dona Beringuella, que foy rreyna de Leõ, asi com̃o auedes oydo; depoys dom Sancho, que viueu pouco; depoys a dona Orr[a]ca, que foy casada cõ el rrey dõ Afonso de Portugal; depoys a dona Blãca, que foy casada cõ el rrey dõ Loys de França; depoys naçeu o jnfante dom Fernando, que foy muy noble mançebo. [+]
1295 TC 1/ 734 Et veeõsse logo para sua terra et enviou seu fillo dom Fernando correr et astragar a terra aos mouros. [+]
1295 TC 1/ 735 Et el rrey foy muy quebrantado por seu bõo fillo, que amaua muyto. [+]
1295 TC 1/ 735 Et, pero que el rrey estaua muy coytado por seu bõo fillo, que muyto amaua, non xi llj oluidaua d ' ir aa batalla. [+]
1295 TC 1/ 745 Padre senor, peçouos por merçee que, poys que uos el rrey da a deanteyra, que en guisa façades que me nõ chamẽ fillo de trahedor. [+]
1295 TC 1/ 745 Chamaruos am fyllo de puta, mays nõ fillo de traedor; ca fio por Deus que en tal guisa obrarey eu, que nõ auerey ende uergonça. [+]
1295 TC 1/ 745 Padre senor, uos veeredes que seeredes aguardado de mj̃ com̃o nũca foy padre de fillo. [+]
1295 TC 1/ 745 Dõ Diego Lopez tijn[a] cõsigo quinẽtos caualeyros moy bem guisados, et seu(s) fillo(s) Lopo Diaz, et Pero Diaz, seu cormano, et dõ Enẽgo de Medonça et seus sobrinos Sancho Fernandez et Martin Nunes de Fenoiosa; et era seu alferez dom Pero Aras, que teue aquel dia o seu pendom. [+]
1295 TC 1/ 745 Et ẽna aaz postrimeyra ya el rrey cõ todos [seus] rricos omes: o conde dom Sancho et Mono Sanches, que foy aquel dia caualeyro nouel, et o conde de Pyteos, et dom Guillem de Cordoua, cõ seus fillos et seus parentes [et] muy grã conpana, et dom Guillem de Çerueyra, et o conde de Vrgel, [et] Sãtas de la Barca, et dõ Çẽtol d ' Estarad, et dom Guiral de Collera, et Guillem Miguel de Leysa, que era alferez del rrey, que leuaua a sua signa, et dõ Xemẽ Ajuar, et dom Guillem de Çullẽna. [+]
1295 TC 1/ 754 Senor -disse - todo o algo que uos et nos os fillos dalgo auemos d ' auer desta batalla, que foy do Miramamolim, segũdo esta ẽno cural, seia todo dos rreys d ' Arangõ et de Nauarra; et a uos, senor, dou a onrra da batalla, que a deuedes a auer. [+]
1295 TC 1/ 758 Et ordenou sua fazenda, estando y a rreyna dõna Leonor, sua moller, et sua filla dõna Beringuela, et seu fillo dõ Anrrique, et seus netos dõ Fernando et dõ Afonso, que erã ninos, et o bispo dõ Telo de Palença, et dõ Diego, obispo de Avila. [+]
1295 TC 1/ 759 Conta a estoria que alçarõ por rrey seu fillo dõ Enrrique, que era moço de doze ãnos, ena cidade de Burgos; et rreynou dous ãnos et dez meses et meyo. [+]
1295 TC 1/ 759 Et, quando foy alçado rrey, ficou en poder da rreyna sua madre, dõna Leonor; mays logo a pouco tempo finou a rreyna dona Leonor et acomendou seu fillo al rrey de Leõ et a sua filla dõna Beringuella. [+]
1295 TC 1/ 759 Mays os fillos do conde dõ Pedro de Lara punauã por llo sacar das mãos. [+]
1295 TC 1/ 765 Et todas estas carregas buscau[a] o conde por fazer mal aa rreyna dõna Beringuela et por que nom herdassem seus fillos o rreyno de Leõ. [+]
1295 TC 1/ 767 Et veerõ cõ elle o conde dõ Aluaro et seus yrmãos, et Martin Nones de Fenoiosa et seus fillos, [et] Garçia Ordonez, et Guillem Gomes, et dom Gomez Mãrrique, et dom Rruy Mãrrique, et dõ Yenego de Medõça, et Pero Gonçalues de Maroño, et outros muytos cõ elle. [+]
1295 TC 1/ 771 Et demays rreconoçendo que llj fezerõ menagem a ela, quando naçeu, por que foy o primeyro fillo nẽ filla que el rrey dõ Afonso ouuera. [+]
1295 TC 1/ 771 Et, desque todos en hũu lle derõ o rreyno, logo aly ante todos o deu ela al rrey dõ Fernãdo seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 771 Et elles tijnã que o podiam muy bẽ fazer, ca estauã y dous mil caualeyros muy bem guisados; mays a rreyna nõno quiso cõsentir, et disse que Deus nõno quisese que seu fillo lidasse cõ seu padre. [+]
1295 TC 1/ 771 Et el rrey dõ Fernando envioulle dizer et rrogar que lle nõ corresse a terra, nẽ llj fezesse tãto mal; et que deuya (auya) auer muy gram prazer pola gram merçee que Deus lle fazia en dar a seu fillo rreyno et terra onde lle veera ia muy grã guerra et muyto dãno, et ende adeante nõ lle uerria ende se nõ seruiço et ajuda. [+]
1295 TC 1/ 771 Et depoys que ficase todo a seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 771 Et o rreyno que o queria para seu fillo, el rrey dom Fernando, a que o Deus dera et os omes boos da terra. [+]
1295 TC 1/ 775 Et leixou a moller et os fillos en guarda al rrey et foysse para Marrocos. [+]
1295 TC 1/ 776 Conta a estoria que a rreyna dona Beringuela ouue muy grã sabor de casar el rrey seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 776 Et ouue en ella estes fillos: dõna Leonor, que foy rreyna de Jnglaterra; et a dom Afonso, que rreynou enpos elle; et a dom Fraderique; et a don Fillippe, que [foy] esleyto de Seuilla; et a dõ Anrrique, que fo[y] sanador de Rroma. [+]
1295 TC 1/ 777 Et, tẽendoos y çercados, el rrey dõ Fernando ouue muy gram pesar, por que lles nõ podia acorrer, catando rreuerença a seu padre, por nõ tornar mão yrada contra elle nẽ contra a madre esso meesmo; ca nũca en nẽhũa cousa lles foy senõ obediente, et fazia quanto elles mandarõ, et nẽhũa cousa nõ fazia sem seu mandado da rreyna, sua madre; et tanto lles era ob(i)ediente que nũca lles fillo foy mays. [+]
1295 TC 1/ 777 Bem semella que uos pesa muyto do meu bem; pero muyto uos deuia a plazer auerdes hũu fillo rrey de Castela, que sempre sera a uossa onrra et a uosso seruiço; que nõ a rrey cristão nẽ mouro que, rreçeando a mj̃, se uos enfeste. [+]
1295 TC 1/ 786 Et el rrey de Beeça deullj por maneyro o fillo de Abuhazam, que entregasse os castelos al rrey. [+]
1295 TC 1/ 789 Et dom Gonçaluo Eanes, fillo do conde dom Gonçaluo, estaua en Luçena. [+]
1295 TC 1/ 797 Et mandou a seu fillo, o jnfante dõ Afonso, que fosse en caualgada correr terra de mouros. [+]
1295 TC 1/ 797 Et, desque el rrey dõ Fernãdo ouue enviado seu fillo dõ Afonso et dõ Aluar Peres de Castro a sua caualgada, cõ as outras gentes que cõ elles mouerõ et cõ os que adeante tomarõ, sayo logo el rrey dalj de Salamãca et foysse para Ledesma, et ende a Çibdad Rrodrigo, et ende a Alua, et desi pelas outras partes do rreyno. [+]
1295 TC 1/ 799 Et forõ as azes dos mouros vijte, que ena que meos auja era de mill et quinẽtos caualeyros arriba, et en tal dous mil; a que os cristãos nõ podiam de ssy fazer hũa soo, a mays pequena que ẽnos mouros auya, pero que era y cõ elles fillo del rey de Beeça -ca el rey de Beeça era vassalo del rey dom Fernando; et, desque soube que o infante entraua en caualgada, enviou seu fillo cõ duzentos caualeyros que fossem cõ el, et cõ bem trezentos omes de pee - et freyres de Sanctiago et de Calatraua et das outras ordees veerõ y outrosy. [+]
1295 TC 1/ 801 Et o jnfante dõ Afonso et dõ Aluar Perez et as outras conpanas que con elles erã tornarõsse rricos et onrrados para suas terras; outrosy fillo del rey de Beeça foysse para sua terra. [+]
1295 TC 1/ 806 Et en aquel tempo cristiãos que auja ena fronteyra -caualeyros fillos dalgo, adalijs et almogauares a caualo et de pee - ajũtaronse en Andujar, que era de cristãos, et fezerõ sua caualgada contra Cordoua. [+]
1295 TC 1/ 806 Et dalj adeant[e] cada dia, tãbem de Castella com̃o de Leom, vĩjnanllj grandes cõpañas, tãbem dos fillos dalgo com̃o dos das çidades. [+]
1295 TC 1/ 814 Et essa nobre rreyna dona Beringuela muy alegre por aquillo, que seu fillo [el] rrey dõ Fernando auja cõquerido a cidade de Cordoua, asi com̃o ela pẽsaua de seu fillo el rrey por consello et por ajuda de quantas cousas ela auja que a el conprissem, asi pero ela estaua alonge fezo suas graças muytas et muy grandes a Deus, bẽeyzendoo muyto o seu nume, por que a antiga di[n]id[ad]e, destaiada en cristiãos porla mj̃gua dos principes, era cobrada a España porla sabedoria dela et porla aguça del rrey don Fernando, seu fillo; ca esta nobre rreyna dona Berĩguela, asi com̃o conta a estoria, asi enderençou et [c]riou a este fillo dõ Fernando en bõos custumes et boa[s] manas sempre, que os seus bõos ensinamentos et os seus bõos custumes et as suas boas aguças que [lle] ela ensinou doces com̃o mel, segũdo diz a estoria, nõ çessarõ ne quedarõ de correr sempre ao curaçõ a este rrey dõ Fernando, et cõ [t]etas cheas de uertudes lle deu seu leyte, de guisa que, macar que el rrey dõ Fernando era ia barõ feyto et firmado en ydade de sua força conprida, sua madre, a rreyna dona Berĩguela, nõ quedou nẽ quedaua de lli dizer et ensinarlle aguçosamente as cousas que praziã a Deus et aos omẽes. [+]
1295 TC 1/ 814 Et nũca lle mostrou os custumes nẽ as cousas que pertẽeciã a molleres, ma[y]s lo que fazi[a] a grande[za] de curaçõ et a grandes feytos. ca esta (he) muy boa et nobre rreyna dona Berĩguela co[m] tamana aguça gardou sempre este fillo et llj meteu no curaçõ feyto de obras de piedade de ome barõ, mãçebo et nino, et todo linagẽ de omes -esto he barõ et moller -; et toda preitesia delles -et esto he [o] liure et [o] quito et [o] adeuedado -; et todolos teudos a outra uida -esto he todos [os] outorgados a ordĩ -; et toda a naçõ, fas[c]as toda gente; et toda lengua sent[i]se en talent[e] cono feyto en este rrey dõ Fernando, et que [a] muytedũe d[as] uertudes nõ partindo en elle, entendesse(e)n todos et vissẽ que partia elle obras de misericordia a todos. [+]
1295 TC 1/ 817 Et esta rreyna dona Berĩguela guisou com̃o a dessem ao nobre rrey dõ Fernando, seu fillo, et fose ela sua moller lijdema. [+]
1295 TC 1/ 817 Et fezo en ela primeyro el rrey dõ Fernando hũu fillo, a que disserõ dõ Fernando, et por sobrenume Fernan Pontis; et hũa filla a que disserõ dona Leonor, et ajnda depoys disto fezo el rrey dõ Fernando en ela outro fillo a que disserõ don Loys. [+]
1295 TC 1/ 817 Enpos esto o nobre rrey dõ Fernando tornou a Cordoua outra uez, cõ dõ Afonso et cõ dõ Fernando, seus fillos, que começauã entonçe a seer mancebos, et aujã sabor de seir et cometer grandes feytos com̃o el rrey dõ Fernando, seu padre, et com̃o fezerõ os rreys seus auoos. [+]
1295 TC 1/ 822 Et do meu uos direy que eu ante quero morrer logo a esta ora aqui a mãos destes mouros, ca nõ que a leuẽ catiua et que se perca a pena de Martos; et eu nũca me pararey ante el rrey dõ Fernando nẽ ante dõ Aluar Perez cõ esta uergonça; et querome yr meter ontre aquelles mouros et farey y todo meu poder ata que moyra; et todos sodes caualeyros fillos dalgo et deuedes a saber o que auedes a fazer en tal feyto com̃o este; ca nõ auemos de uiuer por sempre et a morrer auemos; et da morte nẽhũu de nos nõ se pode escusar agora ou depoys; et, poys da morte nõ nos podemos escusar, por que auemos dela atã grã medo? [+]
1295 TC 1/ 822 Diego Peres Machuca, uos falastes a mjna uoentade et disestes com̃o bõo caualeyro, et gradescouos muyto quanto y disestes; et, os que o asi quiserẽ fazer com̃o uos disestes, farã seu dereyto et o que deu[ẽ], asi com̃o bõos caualeyros fillos dalgo; et se nõ, eu et uos, Diego Peres Machuca, façamos y nosso poder ata que moyramos et nõ ueiamos oge tã grã pesar da pena et de nossa senora a condessa. [+]
1295 TC 1/ 829 Et el rrey dõ Fernando, desque ouue derribados os castellos a Diego Lopez et se ouue de seyr, leixou y por fronteyro a dõ Afonso, seu fillo, en Medina. [+]
1295 TC 1/ 829 Et, quando Diego Lopez soube que dõ Afonso, seu fillo, ficaua alj por fronteyro, veẽose para el. [+]
1295 TC 1/ 829 Et, desque Diego Lopez se foy acollendo, et el rrey se tornou por se guisar, (et) leixou seu fillo dõ Alfonso en Bitoyra por fronteyro. [+]
1295 TC 1/ 829 Et el rrey, desque foy guisado, começo[u]se a yr contra elle per Ualmaseda dereytamẽte, et enviou adeãte seu fillo dõ Afonso. [+]
1295 TC 1/ 830 Capitolo de com̃o el rrey dõ Fernando adoeçeu et com̃o mãdou a seu fillo dõ Afonso yr a la frõteyra et como llj enviarõ os mouros de Murça a preitesia [+]
1295 TC 1/ 830 Et por razõ que a tregoa que auja cõ el rrey de Grãada era ia seida, et dõ Aluar Perez, que se soya a parar a feyto desta fronteyra, era morto, mandou el rey a seu fillo dõ Afonso que se fosse para ela, et guisoo muy bẽ, et enviou cõ el a dõ Rroy Gonçaluez Girõ. [+]
1295 TC 1/ 832 Estando el rrey dõ Fernando en Toledo, chegou y dõ Afonso, seu fillo, de terra de Murça, cõ que el ouue muy gran plazer. [+]
1295 TC 1/ 832 Et seyu el rrey dali et seu fillo cõ elle et foyse para Burgos. [+]
1295 TC 1/ 832 Desi el rrey mandou logo guisar seu fillo, o jnfante dõ Afonso, muy bẽ et envioo ao rreyno de Murça cõ grandes recouas et cõ gran gente et boa et cõ muyta vianda. [+]
1295 TC 1/ 832 Et ya cõ el dõ Rrodrigo, fillo da condessa. [+]
1295 TC 1/ 832 Et essa terra toda estaua entõ muy reçeada, ca esse rrey de Grãada, cõ boa andança que ouuera en hũa fazẽda que auja feyta cõ don Rrodrigo Afonso, fillo del rrey de Leõ dõ Afonso et irmão del rrey dõ Fernando, (et) estaua engreydo: ena qual fazenda morreu dõ Esidro, hũu bõo comendador que era en Martos -ca Martos deraa ia el rrey dõ Fernando aa ordim de Calatraua - et outros freyres muy bõos morrerõ y outrosi. [+]
1295 TC 1/ 833 [et] chegou y logo enpos el dõ Afonso, seu yrmão, et Nuno Gonçalues, fillo do conde dõ Gonçaluo, et outras conpanas asaz que llj auondauã a el para seu esforço, com̃o quer que muytos nõ erã. [+]
1295 TC 1/ 833 Et ende mandou a Nuno Gonçalues et a dõ Rrodrigo, fillo da condessa, que se tornassẽ para Ariona et que a conbatessẽ muy forte de todas partes, et que se asentassẽ y a maneyra de a tẽer çercada; et enviou a (de)mays da gente cõ elles. [+]
1295 TC 1/ 835 Mays leixemos el rrey dõ Fernando en Cordoua descansar suas gentes, et tornaremos a contar de dõ Afonso, seu fillo, porlo que andou fazendo pelo rreyno de Murca, hu o seu padre auja enviado. [+]
1295 TC 1/ 835 Contado auemos de com̃o el rrey dõ Fernando enviou seu fillo dõ Afonso cõ gran re[cou]a et cõ gran viãda ao rreyno de Murça. [+]
1295 TC 1/ 836 Et, el estando y cõ a rreyna sua moller et cõ suas gentes, segũdo contado auemos de suso, chegoullj mandado de dõ Afonso, seu fillo, que el enviara ao rreyno de Murça, en com̃o gãanara Mula et que fora ben andãte contra esses mouros que tã rebeldes estauã, et de com̃o quebrãtarã outrosi os mouros de Lorca et de Cartagena. [+]
1295 TC 1/ 836 Et a aquella sazõ, estando o nobre rrey dõ Fernando cõ este plazer et dando a entẽder que llj prazia muyto da boa andãça de seu fillo, chegaronllj y outrosi nouas que el rey d ' Ariona que metia grandes recouas a Jaem, que erã be mĩll et quinẽtas bestas carregadas. [+]
1295 TC 1/ 837 Et passou o porto et chegou a hũu lugar a que dizẽ Pozolo -que agora a nume Vila Real, que fezo y depoys gran uilla a tẽpo (d)el rrey dõ Afonso, seu fillo - hu achou sa madre [et] ouuerõ suas vistas en hũu. [+]
1295 TC 1/ 837 Et estas forõ as vistas que disserõ que nũca se depoys mays virõ en hũu estes muy amados madre et fillo. [+]
1295 TC 1/ 839 Estando en Martos este rrey don Fernãdo, chegoullj o maestre dom Pay Correa, que saya do rreyno de Murça, hu leyxaua o jnfãte don Affonso, seu fillo, bem andãte, et sse vĩjna para elle. [+]
1295 TC 1/ 842 Jan ia cõ el rrey don Fernando, en essa yda que el a Seuilla foy, esses que el aa mão pode auer: don Afonso, seu yrmão, don Anrique, seu fillo, os meestres d ' Ocles et de Calatraua, et Diego Sanches et dõ Guter Suares. [+]
1295 TC 1/ 842 Et el rrey dõ Fernando ficou en Alcala et ende enviou adeãte a dõ Afonso, seu yrmão et o meestre dõ Paay Correa correr o Axarafe de Seuilla, et enviou contra Xeres el rrey de Grãada et o meestre de Alcantara et seu fillo dõ Enrique. [+]
1295 TC 1/ 863 Acaesceu outra uez que os caualeyros da oste eram ydos, os hũus en caualgadas et os outros a guardar as recouas et os herueyros, et os outros reçeber o jnfant[e] dõ Afonso, seu fillo del rrey, que uĩjna do rreyno de Murça, que avia seu padre enviado por elle, per consello de dõ Rroy Gonçaluez Girõ -et adeãte cõtara a estoria o que a dõ Rrodrigo acaesçeu cõno jnfante sobre esto, asi com̃o dizemos -; et seendo a oste uazia dos caualeyros, uẽerõ y X gazulas dos mouros, (et) caualeyros bẽ guisados, et derõ salto ena oste contra u pousaua o priol do Espital; et nõ xi llis guisou de fazer y outro dãno, mays leuarõ ende hũas poucas de vacas suas que y andauã, mays nõ fezerõ y outro dãno, do qual roubamento pesou muyto ao prior. [+]
1295 TC 1/ 866 Desque o jnfante dõ Afonso, fillo del rrey dõ Fernando, chegou do rreyno de Murça, com̃o ia disemos, mandoullj el rrey seu padre pousar en hũu oliuar cabo da uila. [+]
1295 TC 1/ 867 Don Afonso, seu fillo del rrey, era ia leuantado daquel lugar du lle seu padre primeyro mandara pousar, et passara a Tiriana, da outra parte do rrio. [+]
1295 TC 1/ 886 Et asi aujã reygado as gentes cõ corpos et cõ aueres et cõ molleres et cõ fillos, com̃o se por sempre ouuessẽ y de durar; ca el rrey auja posto et prometudo que se nũca ende leuãtasse en todolos dias de sua vida, ata que a ouuesse. [+]
1295 TC 1/ 893 Et, quando uẽeo aa ora en que o sancto rrey de finar ouue, et foy conprido o termjno de sua vida, et que era chegada a ora da (sua) durauil, mays da antolãte que pouco dura, et ouue a leyxar este faleçedoyro mũdo que pouco dura et a yr ao da sancta claridade que nũca faleçe, fezo y uĩjr ante si a dõ Fillippe, seu fillo, que era esleyto de seer arçebispo d ' j de Seuilla, et outros bispos que y erã, et toda a outra clerizia. [+]
1295 TC 1/ 893 Poys que o corpo de Deus ouue reçebudo, com̃o dicto auemos, fezo tirar de si os panos reaes que vistia, et mandou et fezo chegar y seus fillos derredor de si todos, que forõ estes, os que da rreyna dona Beatrix, sa moller a primeyra, ouue: don Afonso, que foy o mayor et herdeyro de seus rreynos, et dõ Fradarique, et dõ Enrique, et dõ Fillippe, et dõ Manuel; et dõ Sancho, que era logo enpos este et era arçebispo de Toledo, nõ se acertou y, nẽ dona Berĩguella, que era monia enas Olgas de Burgos. [+]
1295 TC 1/ 893 Os fillos que ouue da rreyna dona Joana, que y estaua -que foy a postrimeyra moller - erã estes: dõ Fernãdo et dona Leonor et dõ Loys, que foy meor de todos. [+]
1295 TC 1/ 893 Et, desque estes todos seus fillos, que y estauã, derredor de sy vio, et todos seus ricos omes cõ elles, et a rreyna sua moller çerca de si, muy triste et muy quebrantada, et nõ mẽos quantos outros y estauã, logo primeyramente fezo chegar a si seu fillo dõ Afonso, et alçou a mão contra elle et santiuigoo, et deullj a sua bẽeyçõ, et desi a todosllos outros seus fillos. [+]
1295 TC 1/ 893 -Fillo, rico ficas de terra et de muytos bõos uasallos, mays ca rrey que ena cristandade seia; puna en fazer bẽ et seer bõo, ca bẽ as cõ que. [+]
1295 TC 1/ 898 Et fillou Cordoua? a mouros? en dia de san Pedro et de san Paulo apostolos, ena era de mill et CCLXXXIIJ ? anos; et fillou Seuilla a mouros en dia de san Clemente, ena era de mill et CCLXXXVJ anos et fillou Jaen en dia de santa Maria de agosto? ena era de mill et CCLXXXIIIIo anos a mouros, et o Algarbe, et muytos castelos et muytas uilas, et a mayor partida da Andaluzia. [+]
1295 TC 1/ 898 Et este jnffante don Afonso, seẽdo jnfante, con poder do padre fillou Murça a mouros. [+]
1295 TC 1/ 898 Et morto el rrey dom Fernãdo rreynou en Castela et en Leon este seu fillo rrey don Afonso. [+]
1295 TC 1/ 898 Et este rrey don Afonso britou os foros aos poboos et deytoulles muytos peytos et muytos pedidos ena tera, et bateu mõedas de muytas guisas; et casou con don[a] Uiolante, filla del rrey don Jaymes d ' Aragon; et dela ou[u]e fillos: o jnfante don Fernã Guedella et al rrey don Sancho de Castela et de Leon, et al jnfante don Pedro et al jnfante don Iohan et al jnfante don Jaymes; et ouue fillas: dona Birĩguela, que nõ foy casada, et outra que casou cono marques de Mon Ferrã, et a dona Uiolãte, que foy casada con don Diago de Bizcaya. [+]
1295 TC 1/ 898 Et enuiou o papa de Roma por este rrey don Afonso porlo fazer enperador de Alemaña, por que era do linaguẽ dos enperadores, et elle foy alla corte do papa, et leyxou seu fillo, jnfante don Fernã Guedella, por gouernador dos rreynos de Castela et de Leon. [+]
1295 TC 1/ 898 Et este seu fillo, jnfante don Fernã Guedella morreu ante ca elle. [+]
1295 TC 1/ 898 Et depoys este rrey don Afonso moueuse para fazer hũ grãde agrauamẽto a seus poboos, que quen ouuese ualia de dos marcos de prata que lle dese uno; et os poboos teuerõse ende por muyto agrauados et alcarõse todos cono jnfante don Sancho, seu fillo, et guerrearõ con el dous anos; et elle foy exardado dos rreynos estes dous anos, saluo Seuilla en que ficou, con algũos poucos castelos. [+]
1295 TC 1/ 898 Et apos? sua morte rreynou seu fillo el rrey don Sancho; et casou cona rreyna dona Maria, filla do jnfante don Afonso de Molina et neta del rrey don Afonso de Leõ, et ouue en ela por fillo al rrey dõ Frenado de Castela et de Leon, et al jnfante don Enrique, o que foy mudo, et el jnfante don Pedro et al jnfante don Filipe et a la jnfanta dona Ysabel. [+]
1295 TC 1/ 900 Et os godos que cõquereron España erã do linagẽ Goz et de Malgoz et de Iaffe, o ffillo de Noe, et fforon pagaos et todos caualleyros. [+]
1295 TC 1/ 900 Et, quando morreo, nõ leyxou ffillo nehũ et fficou a terra sen rrey et guerrearõse hũus cõ outros grandes tempos et despoys acordarõse et ffezerõ rrey per eeslijçõ a hũ home boo, que era laurador, que auya nume Banba. [+]
1295 TC 1/ 900 Quando ffuy morto el rrey Banba rreynou don Egica, ffillo de Origenus, que auya rrey Banba enpoçoado, et rreynou Egica dous ãnos et ffinou. [+]
1295 TC 1/ 900 Et depoys per cõsello dos ffillos del rrey Vatissanus et del conde Illam, entrarõ mouros en España, ẽna era de VII çentos et L ãnos. [+]
1295 TC 1/ 900 Morreo el rrey don Payo et rreynou seu (sseu) ffillo dom Ffaçilla, et ffuy auol rrey et matoo hũ osso. [+]
1295 TC 1/ 900 Depoys da morte del rrey dom Ffaffilla fficou hũa ssua yrmaa et cassarõna cõ dom Affonso, ffillo de dom Pedro, señor de Cãtabria. [+]
1295 TC 1/ 900 Morreo el rrey don Affonso et rreynou sseu ffillo don Ffroya et ffuy auol home et matou seu yrmaao. [+]
1295 TC 1/ 900 Depoys de rrey dom Rramjro rreynou sseu ffillo dom Ordoño. [+]
1295 TC 1/ 900 Et este rrey dom Affomso nõ leyxou ffillo nehũ et esteue a terra ssen rrey grandes tempos. [+]
1295 TC 1/ 900 Nuno Rrassoyra ouue ffillo a dom Gonçaluo Nunez et dom (dom) Gonçaluo Nunez ouue por ffillo o conde dom Ffernã Gonçalues, et o conde dom Ffernã Gonçalues ouue ffillo o conde Garçia Fferrnandez. [+]
1295 TC 1/ 900 Et o conde Garçia Ffernandez ouue por ffillo o conde dom Ssancho Garçia, el que deu os boos fforos. [+]
1295 TC 1/ 900 El conde dom Sancho Garçia ouue por ffillo o conde don Ssancho Garçia (sic), o que matarõ en Leon, et aa jnffante que ouue nome dõna Eluira. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 126 E amizdade de natura he a que o padre e a madre han a seus fillos, e o marido a a moller, e esta non tan soamente a en los omẽs que an rrazõ en si, mays aynda todalas outras animalias que an poder de engẽdrar, por cadahũ deles an naturalmẽte amizdade con seu conpanneyro e cõ los fillos que naçen deles. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 126 E aynda ya outra maneyra de amizdade, segũdo o costume de Espanna, que poseron antigamente os fillos dalgo ontressi, que sse nõ deue desonrrar nen fazer mal hũs aos outros ameos de se tornar a amisdade e se desafiar primeyramẽte, e desto falamos no titulo dos desafiamentos en las leys que falan en esta rrazon. [+]
1300 XH I, 0/ 3 AQUI SE COMEÇA AGENERAL ET GRANDE ESTORIA QUE OMOY NOBLE RREY DOM AFONSO FILLO DO MOY NOBLE RREY DOM FERNANDO ET DA [RREỸNA] DÕNA BEATRIS MANDOU FAZER DA QUAL OPROLOGO DA ESTORIA HE ESTE QUE COMEÇA [ASSY]: [+]
1300 XH I, 0/ 3 Onde por todas estas cousas eu dom Afonso, por la graça de Deus rrey de Castella, de Toledo, de Leon, de Galliza, de Seuylla, de Cordoua, de Murçia, de Iahem et del Algarue, fillo do moy nobre rrey dom Fernando et da moy nobre [rreyna] dona [Beatriz], despois que [fige] ajuntar moytos escritos de moytas estorias dos feytos antigóós, escolly deles os mays verdadeyros et mellores que ende soyue; et fiz ende fazer este libro, et mandey en el poer todoslos feytos senalados tam bem das estorias da Biblia, cõmo das outras grandes cousas que acaesçerõ [perlo] mũdo, despoys que foy começado ata agora em este tempo enque somos. [+]
1300 XH I, 0/ 9 Andados quinze ãnos et seys dias de quando omũdo fora criado, et Adam et Eua deytados do Pareyso, começarõ afazer seus fillos, et vierõ arrazõ dello desta [guisa]: [+]
1300 XH I, 0/ 9 Pero morando ja en hũ lugar et aluergando hũ açerca do outro, acõmo quer que viuyam em traballo et em lazeyra, [coñosçeo] Adam aEua cõmo marido asua moller, et Eua foy prenada et pario hũ fillo et poseronlle nome Caym; et segundo diz [Rramyro] ẽnos Despoemẽtos da Biblia, tãto quer dizer Caym ẽna nosa lyngagẽ cõmo herdamẽto. [+]
1300 XH I, 0/ 9 Et Adam et Eua en sua vida aspera que aviã et en sua synnerdade enque erã plougolles moyto cõ estes dous fillos et cõfortaronse cõ elles, et criarõ os omellor que poderõ, pero quese fazia moyto aEua dous fillos asemade asuas tetas. [+]
1300 XH I, 0/ 9 Et cõmo quer que dizem [algũus] das estorias, que Adam et Eua que outros fillos ouverõ et fezerõ entre estes ãnos, non ho dizẽ Moysem nẽ nos et nõ o achamos de [guisa] queos nomẽes daqueles outros fillos podessemos aver nẽ saber. [+]
1300 XH I, 0/ 10 Andados trijnta ãnos et seys dias de quando omundo foy criado, asi cõmo diz meestre Lucas obispo de Tuy et outros queo afirmã cõ el, fezerõ Adam et Eua outro fillo. [+]
1300 XH I, 0/ 10 Et aeste segundo fillo diserõ Abel. [+]
1300 XH I, 0/ 12 Et aly fezerõ el et sua moller Calmana seys fillos: et ao primeyro fillo que ouverõ diserõlle Enoch; et por amor del poblou aly Caym hũa çiudade et chamoa Enoca do nome daquel seu fillo Enoch, et aos de sua geeraçõ [meesma] et de sua [compaña], et aos outros que aver poderia dos fillos de Adam, ca forõ moytos, [segũdo] diz Josep ẽno segũdo capytolo do libro da Antiguydade dos Judios, et mẽestre Godofre ẽno libro Panteom, et ajnda a Biblia mẽesma diz que ouverõ Adam et Eua fillos et fillas et podense [entẽder] estes fillos et fillas por mays que Caym et Abel et suas yrmãas et Seth seu yrmãao, et yuã espargindo se por las terras ajuntavaos Caym, et os que nõ podya aver fazia os víj́nr por força aaquela çiudade, et que morasem em ella. [+]
1300 XH I, 0/ 12 Et outros moytos fillos et fillas, et netos, et netas, et outras [geerações] ouverom Caym et Calmana cõ [quẽ] poblarom aquela terra et [vsarõ] de seus costumes maos asy cõmo oachamos [per] Moysem et [per] scritos de outros santos et sabeos que falarõ et departiron em estas rrazões. [+]
1300 XH I, 0/ 14 Das géérações de [Enoc] ho fillo de Caym. [+]
1300 XH I, 0/ 14 En pos esto [Enoc] fezo hũ fillo et chamoulle Yrath; et [Enoc] et Yrath syguirom os costumes de seu padre Caym. [+]
1300 XH I, 0/ 14 Opadre et afilla et amadre et ofillo; et entendese que nõ casase opadre cõ afilla, nẽ amadre cõ ofillo. [+]
1300 XH I, 0/ 14 "Et quer dizer esto que daquelas personas taes, que nõ casara opadre cõ afilla [nẽ] amadre cõ ofillo, mays casando as outras personas; ca esto arrazõ oda, ca se asy nõ fose nõ poderã os omẽs séér moytos nẽ cresçer nẽ encher aterra cõmo oyredes queo noso Señor mandaua; pero abygamya em todo tempo foy dada por grande pecado, esto he ẽno tẽpo dante da ley et ẽno da ley et ẽno despoys da ley; ca ajnda que ẽno começo dos omẽs casauã os yrmãos cõ as yrmãas, pero nõ tomauã em hũa sazõ mays de hũa et nõ duas. [+]
1300 XH I, 0/ 14 Et ouvo dellas seteẽta et sete fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 14 Et de todos [estes] nõ achamos que falase Moysem ẽno Genesis nẽ em outro lugar, Josep nẽ ajnda outro padre nẽ sabyo [nj̃gum], nẽ ebrayco, nẽ em Latym senõ destes quatro: de Jabel et de Jubal, fillos de Adda; et de Tubal Caym et de Noema fillos de Sella, et foy filla de Noema. [+]
1300 XH I, 0/ 15 Aquel Jabel, fillo de Lamec et de Adda, sayo omẽ amador de gãados, et tomouse aaverlos, et acriarlos, et aandar cõ elles [perlos] mõtes et por todos os lugares [perqueos] podesse aver. [+]
1300 XH I, 0/ 15 Et este Jabel estremou primeyramẽte as cabras das ovellas, et os carneyros dos cordeyros, et as que criauã fillos das queos nõ criauã et erã [manyñas], et as que erã de hũa color das outras que erã de [moytas] colores mezclados. [+]
1300 XH I, 0/ 15 Et pensou outrosy quando seeria bem deas trosquiar, et poso em que tempo trosquiassem os gãados et quando [desem] os fillos a suas madres a mamar, et outrosy que quando os partissem dellas queos asynassem todos cõ ferro de synal [per] que fossem[coñosçudos] os [hũus] dentre os outros, et todaslas outras cousas ordenou que pertẽesçiam agarda de gãados et aos gardadores delles. [+]
1300 XH I, 0/ 16 Jubal, o outro fillo de Adda, yrmão de padre et de madre deste Jabel, sayo omẽ de natura de se pagar de sones et de concordanças et das dulçedũes delles [mays] que de outra cousa; et chamalle Mõysem ẽno quarto capitolo do Genesis padre dos cantadores, ca este achou primeyramẽte a arte [de] musica que he arte de cantar et de fazer sones. [+]
1300 XH I, 0/ 17 Outra agudeza et suteleza achamos que fezo ajnda este Jubal despoys desto, segundo oconta mẽestre Pedro ẽna Estoria Escolastica sobre este lugar: que aprendera este Jubal de seus mayores que disera Adam a seus mayores fillos et netos moytos, et grandes [cõpañas] quese faziã, et que contou cõmo profetando atodos, que omũdo avya de [auer] duas [fijns] et seer destroydo duas vezes. [+]
1300 XH I, 0/ 18 Tubalcaym -yrmão de Jabel et deste Jubal, fillos de Sella, aoutra moller de Lamec, segundo conta Moysem ẽno quarto capytolo de Genesis et outros cõ el -dizem que ffoy ferreyro em todaslas obras, de cobre et de ferro et que labro moy bem de martelo em todo metal. [+]
1300 XH I, 0/ 20 Este Lamec ẽnas gẽerações de Caym septimo foy de Adam et sesto de Caym, et cõmo disemos, foy fillo de Matusael et trasneto de Cayn. [+]
1300 XH I, 0/ 20 Ca cõmo quer que disemos que Noema achara aarte de teçer, tanto foy tarde et ẽna fim da primeyra ydade, et vẽeo logo odeluvyo, et dizemos queo nõ oyuarã ajnda saber os omẽs nẽ [ajudarsse dello], et Noe et seus fillos et suas molleres nũca ouverõ afazemẽto [njhũ] cõ os de Caym, por que algũa cousa aprendesẽ delles, et todo omãys queos da ydade de Noe, que foy asegunda do mũdo, [souberõ] depoys do deluvio elles opensarõ, et[o] fezerõ, et asyo ouverõ. [+]
1300 XH I, 0/ 22 Poys avemos dito das gẽerações de Adda asy cõmo desçendem de Adam por Caym ata [este] Lamec fillo de Matussael seu trasneto et aseus fillos deste Lamec, ca nõ foy mays deste agẽeraçõ de Caym, et [os] que estonçes erã todos morrerã ẽno deluvyo; et [auemos] outrosy cõtadas as suas prouas primeyras et seus costumes; et disemos antes todaslas rrazões destes que dos outros fillos de Adam, por queo achamos asy contado dos santos Padres et omẽs bõos, [ca] segundo diz mẽestre Pedro quese quiserõ logo [desembargar] do máo et yr [desembargados] ao bõo. [+]
1300 XH I, 0/ 23 Conta aestoria da Biblya que Adam despoys da morte de Abel seu fillo, quese chegou asua moller Eua et fezo em ella fillos, mays esto nõ foy logo que Abel morreo. [+]
1300 XH I, 0/ 23 Et diz sobre esto mẽestre Godofre ẽna sexta parte do Panteõ et outros queo outorgã cõ el, que teuo Adam dóó por Abel çento ãnos; et que poucos dias forõ em todos aqueles ãnos que el nõ fose aafosa de Abel chanzer, et fazer doo, et chorar por el; et tanto durou esto que Adan et os que vierõ despoys del que chamarõ por este feyto [a] aquel lugar onde jazia Abel val de Lagrimas Et de cõmo avia Adam moy grande dolor por la morte de Abel, et outrosy por Caym que fezera aquesta nemyga, et era seydo et ydo fora da terra, ca acõmo quer quelle aquel mal contesçera seu fillo era, cresçendolle este pesar et este dolor de cada dia do começo ata ocabo do dolor, poso em seu coracõ et fezo promyssom delo et jurou que nũca mays sse chegasse aEua pera fazer em ella fillos de que tomasse tristeza et pesar. [+]
1300 XH I, 0/ 23 [cõmo el tomara destes] Pero sobresto dizẽ que nõ ha dolor tã grande nẽ tã longo por moyto que dure, que atẽpo nõ passe et ho omẽ nõ oluyde; diz Josepho ẽno segundo capitolo que atãtos ãnos cõmo erã pasados, morto Abel et desterrado Caym, que veẽdose Adam sem fillos, et sem outra [cõpaña], et senlleyros el et Eua, que coydaua algũas vezes em aver outra gẽeraçõ, et que era em grande estreytura cõ myngoa de fillos et cõ desejo deles; et viase da outra parte em grande tristeza, asy cõmo diz Strabo, ohũ por la promyssom et jura que fezera, de nõ passar asua moller seo quebrãtasse, aoutra rrazõ por quese nẽbraua quelles disera Deus cresçede et enchede aterra, et seede [moytos], em ella, et seo nõ fezese, et aquela jura et promyssom pasasse, que cayria em grãde erro cõtra Deus outra vez. [+]
1300 XH I, 0/ 23 Et que estando em tal dulda, et em tal pressa et pensamẽto, quese nõ sabya dar consello nẽ sabya que fezesse; mays noso señor Deus, [asi] cõmo departẽ os despoedores sobre este lugar, dizẽ que el nõ teuo por bem nẽ por bõa aquela promesa et jura, et enviou aAdam dizer [per] hũ angeo que sayse daquela dulda et que jouvese cõ sua moller Eua, et ouvese seus fillos em ella, ca do [tyñagẽe] que el faria em ella daly adeante avya anasçer ofillo de Deus. [+]
1300 XH I, 0/ 23 Et despoys desto chegouse Adam asua moller Eua et [emprenoa], et pario ella hũ fillo et el posolle nome Seth. [+]
1300 XH I, 0/ 24 Segundo diz Moysem et outros, andados çento et trijnta ãnos de quando omũdo fora criado, et de [mays] os seys dias das obras de Deus, fezo Adam a Seth et quando aquel fillo vyo Adam, segundo conta Moysem ẽno quarto capytolo do Genesis, diz que diso Adam: [+]
1300 XH I, 0/ 24 Sobresto diz Josepho ẽno segũdo capytolo da estoria da Antiguydade dos Judios, que ouvo Adã despoys desto fillos et fillas moytos [ademays], et que foy hũ destes seus fillos dentrellos outros este Seth; et que deste digamos que foy bõo et dereytureyro em todos seus feytos asy cõmo era seu yrmão Abel, em cujo lugar odeu Deus a seu padre Adam. [+]
1300 XH I, 0/ 24 Ca diz que doutra [guisa] longa cousa sééria de contar todoslos outros fillos que Adam fezera em Eua despoys desto, et que he [guisado] et rrazõ de dizer de Seth sóó et das suas geerações por que em el sóó et ẽnas suas [gẽerações] que del vierõ ata santa Maria, cõmo contaremos adeante, ficou [alyña] de Adam et del. [+]
1300 XH I, 0/ 25 De Seth et de Enos [seu] fillo. [+]
1300 XH I, 0/ 25 Andados dozentos et vijnte et çinque ãnos de quando fora feyto Adam, Seth ouvo hũ fillo, et posolle nome Enos. [+]
1300 XH I, 0/ 25 [hũus] dizẽ quea primeyra das seys ydades do mũdo, quese começou em Adam; outros, et Metodio cõ elles, dizem quese começou en Seth; et por esta rrazõ, por que de Abel nõ ficou fillo, nẽ filla, nẽ semente [njhũa], et por que agééraçõ de Caym peresçeo toda ẽno deluvio, que nõ ficou ende nẽgũ. [+]
1300 XH I, 0/ 26 Em este lugar desta rrazom torna Moysem em poucas palauras ẽno quinto capytolo do Genesis as rrazões da estoria do começo do mũdo, et de quando Adam foy feyto ata esta sazõ de Enos, fillo de Seth, et dende adeante asy cõmo vam as outras géérações del ata Noe; et doblando as palauras de Adam et de Seth, diz asi de cabo: [+]
1300 XH I, 0/ 26 Adam a çento et trijnta ãnos de quando el foy feyto, fezo a Seth et outros fillos et fillas cõmo ja he dito, et vyvyo despoys oytoçentos ãnos. [+]
1300 XH I, 0/ 26 Onde viueo Adam çento et trijnta ãnos segũdo Moysem, et segũdo Josepho duzentos et trijnta, asy cõmo ja he dito; et fezo Adam aasua ymagẽ et asua semellança hũ fillo, cõmo Deus fezera ael aasua, et este fillo foy oque disemos aque posera nome Seth; et Adam foy feyto aaymagẽ et sémellança de Deus, et Seth aa de seu padre Adam. [+]
1300 XH I, 0/ 26 Mays despoys que sayo da obediençia et quebrãtou oseu mãdado, diz Jeronymo que tirou Adam emsy a semellança de Deus, et tornousse terreal, asy cõmo mortal; et despoys que el foy terreal que fezo fillos de qual natura se tornara, et convem asaber que terreal, terreal he, et mortal, mortal he, cõmo el era. [+]
1300 XH I, 0/ 26 Et diz que foy padre nobre et dereyturo em todo bem, por [esta[s]] duas rrazões, aprimeyra por las cousas que lle [ensynara] Adam seu padre, daquelas quelle disera Deus ẽno Pareyso et que aprendera el aly ẽna vista do Pareyso, et por las que vira ẽno [soño] mentre quelle tomara Deus acosta et fazia della amoller, et rreteuóó todo ende; asegunda por que disera Deus aAdam por lo angeo, que por lo fillo que avia afazer, vĩjria todo obem; et Adam disóó aSeth. [+]
1300 XH I, 0/ 26 Et era Seth bõo de sua propyedade, et esto porque nasçera em lugar de seu yrmão Abel, que foy juso et bõo varõ Et diz que fezo Seth outros taes fillos cõmo el, amadores de todo bem, et queo semellarõ, et que taes forom sempre ata que Adam et Seth forõ, et que sempre morarõ em aquela terra onde foy Adam et os fezo, et viuerõ todos seu tempo em paz et em soude, et que nõ caerõ em mal nẽgũ nẽ em traballo ata cabo de sua [vjda]. [+]
1300 XH I, 0/ 28 Das geerações et das [uydas] dos padres desta primeyra ydade Os ãnos de Adam, despoys que fezo a Seth, forõ oytoçẽtos, et fezo em elles fillos et fillas cõmo avemos dito. [+]
1300 XH I, 0/ 28 Seth, açento et çinque ãnos de quando el nasçeo, et aduzentos et tríj́nta et çinque de quando Adam fora feyto, fezo aEnos; et viueo Seth desque fezo aEnos oytoçentos et sete ãnos, et ouvo outros fillos et fillas. [+]
1300 XH I, 0/ 28 Enos outrosy andados noveẽta ãnos de quando nasçera et trezentos et tríj́nta et çinque de quando Adam foy feyto, fezo el hum fillo aque chamarõ Caynã. [+]
1300 XH I, 0/ 28 Et depoys quelle aquel fillo nasçeo [vyueo] oytoçẽtos et çinque ãnos, et ouvo fillos et fillas. [+]
1300 XH I, 0/ 28 Caynã, outrosy andados seteẽta ãnos de quando el nasçera, e quatroçentos et quinze de Adam, fezo seu fillo aquẽ diserõ Malaleel. [+]
1300 XH I, 0/ 28 Et viueo despoys Caynã oytoçẽtos et quaréénta ãnos, et ouvo fillos et fillas. [+]
1300 XH I, 0/ 28 Et Malaleel, seu fillo, andados seséénta et çinque ãnos de quando nasçera, et quatroçentos et oyteẽta de Adam, fezo hũ fillo aque diserõ Jareth. [+]
1300 XH I, 0/ 28 Et viueo despoys Malaleel oytoçentos et trijnta ãnos et ouvo fillos et fillas. [+]
1300 XH I, 0/ 28 Jareth, quando foy de çento et sesenta et dous ãnos, et aseysçentos et quareẽta et dous de Adam, fezo hũ fillo aque poso nome Enoc. [+]
1300 XH I, 0/ 28 Et [vyueo] depoys Jareth oytoçentos ãnos, et ouvo fillos et fillas. [+]
1300 XH I, 0/ 28 Enoc, outrosy andados seseenta et çinque ãnos de seu nasçemento, et seteçentos et sete de Adam, fezo hũ fillo, et este foy Matussalem. [+]
1300 XH I, 0/ 28 Et viueo Enoc despoys trezentos ãnos et ouvo fillos et fillas. [+]
1300 XH I, 0/ 30 Matussalem, fillo daqueste Enoc, outrosy andados çento et oyteénta et sete ãnos de quando el nasçera, et oytoçẽtos et oyteenta et quatro de Adam, fezo hum fillo et posolle nome Lamec. [+]
1300 XH I, 0/ 30 Viueo Matussalem despoys que ouvo aLamec, seteçentos et oytéénta et dous ãnos et ouvo fillos et fillas; et forõ todos seus dias noveçentos et seséénta et nove ãnos, et morreo. [+]
1300 XH I, 0/ 30 Et Matussalem quese morreo asy sem fillo et sem filla que el fezese despoys. [+]
1300 XH I, 0/ 30 Ajnda dizem algũus esta outra rrazõ: que foy el hũ dos maestres que fezerõ aarqua de Noe, et despoys que [soubo] arrazõ do deluvyo, et cõmo quer que el creese por ventura que sééria o deluvyo ou nõ, cao oyam dizer os omẽs et moytos osabyam, mays nõ o podiam créér, [dizẽ] que fezo este Matussalem em hũ costado da arca quando labraua em ella hũ estogo de hũa camareta para sy, apegada ẽno costado da arca, mays que nõ entraua dentro ẽna arca, et avia aentrada de fora; et esto queo nõ vyo Noe, nẽ nẽgum de seus fillos nẽ de suas molleres; et desque começou odeluvyo avijnr, acolliansse todas las anymalyas aarca aNoe, et dizẽ que tomou Matussalem sua vianda que [tiña] ascondida et prestes; et estando Noe ẽna presa de tomar as anymalyas que metesse ẽna arca [cõmo] lle mãdara Deus, diz que Matussalem que se collera em aquela camara, et çarrou moy bem sua porta [per] onde entrara; et goaresçeo aly do deluuyo, et ajnda dizẽ que vio Matussalẽ ocoruo et apoõba que enviara Noe. [+]
1300 XH I, 0/ 31 De Lamec et de Noe oseu fillo. [+]
1300 XH I, 0/ 31 Andados çento et oyteẽta ãnos de Lamec, seu fillo deste [Matusalem] et [mj̃ll] et [seteẽta] et quatro de quando foy feyto Adam, fezo aqueste Lamec seu fillo et posolle nome Noe. [+]
1300 XH I, 0/ 32 Onde diz Moysem asy ẽno sexto capitolo do Genesis que começarã ja os omẽs acresçentarse et seer moytos por la terra em aquel tempo; et sabede que Moysem et os outros santos Padres et sabeos que desta estoria falam, que chamã em este lugar omẽs aos do lynagẽe de Caym que seyrõ todos mááos; et dizẽ fillos de Deus aos de Seth et de seu lynagẽe por que erã dereytureyros et rreligiosos, cõmo omẽs de ordem et de moy santa vida, et ajnda mays que nõ os padres da lyña. [+]
1300 XH I, 0/ 32 Et os fillos de Seth vyam aquelas molleres do lynagẽe de Caym cõmo erã moy fremosas, et [começarõ] a poer as voontades et os corações aparar mẽtes em ellas; et Adam sabia cõmo ellas [eram] de máo sangre et eram máás por sy, et que faziã máos fillos et de máos feytos; por que de mao padre et de mao sangre vynã ellas, et que taes séériam os seus fillos et a deseruyço de Deus. [+]
1300 XH I, 0/ 32 Et em quanto Adam viueo castigou quanto podo a seus fillos, a Seth et aos outros, et elles aos seus et a suas [cõpañas] que se nõ chegassem aas fillas dos omẽs. [+]
1300 XH I, 0/ 32 Et nos tẽemos que Caym por seu corpo que nũqua tornou aEbrõ despoys que dende fogio ante afaçe de Deus, mays que morou [em] terra de Nod, a aqual despoys chamarõ Caỹnod do nome del, et aly o matou Lamec, fillo de Matussalem seu trasneto, et y jaz. [+]
1300 XH I, 0/ 32 Et dizemos que podo chegar a [Ebrõ] o seu lynagẽe creçendo et [vijndo] poblando aterra, et os fillos de Deus, que erã os do lynage de Seth, veendo as fillas dos omẽs, que tanto quer dizer que erã do lynage de Caym, cõmo erã moy fermosas, pagarõse dellas et codiçiarõ as, et tomarõ as por molleres, et de todas ellas quaes elles escollyam. [+]
1300 XH I, 0/ 32 Et fezerõ os de Seth fillos ẽnas fillas de Caym, et sayrom aqueles fillos os mays poderosos da terra, et mays valentes de corpos et de grande nome; et vééndosse poderosos ẽna terra et valentes de todas cousas et fortes aas mãos [mays] que todoslos outros et mays ardidos et atrebudos, [começarom] de asoberuear aos menores et aos outros et fazer lles todos los máes do mundo de dito et de feyto et quebrantarlos et apremearlos. [+]
1300 XH I, 0/ 34 De Noe et de seus fillos et do feyto da arca. [+]
1300 XH I, 0/ 34 Et [fezo] estes tres fillos: [+]
1300 XH I, 0/ 34 Et sobrela rrazõ que nomearõ gigantes aestes soberueos fillos dos de Seth et das fillas de Caym, departẽ os sabeos, et he mẽestre Pedro hũ delles queo conta em sua Estoria; et ouvo ẽnos maos angẽos que caerõ hũa ordem delles que aviã natura [et] poder de tomar forma de omẽ, et quando querem mostranse et quando querem [desfazẽse] de vista. [+]
1300 XH I, 0/ 34 Et quando vio queo nom queriam créér nẽ castigarse por el, et via outrosi as molleres de Caym, apoderadas delles ouvo moy grãde medo que se mays contra elles contendesse em aqueles castigos, acõmo quer que el era omayor et señor, queo matariã ael et asua moller et aseus fillos et asuas [cõpañas]; et tomou aela et aelles et foyse morar aoutra terra, et leyxou aquel lugar por que quanto se el mays traballaua em castigar los tanto se elles mays trauallauã de fazer as cousas que pesassem aDeus, et maltrager et desonrrar a Noe [et] asuas [cõpañas]; et foyse dende quanto mays podo. [+]
1300 XH I, 0/ 38 Et mãdoulle que entrasse ẽna arca el et seus fillos todos tres, et sua [moller] et as molleres de seus fillos cõ el por que ficasse em estes oyto a semente do vmanal lynagee librada do destroymẽto das agoas. [+]
1300 XH I, 0/ 39 Fezo Noe moyto apressa todaslas coussas quelle mãdara Deus; et labrãdo ẽna arca el et seus fillos cada día, et pero se alongara das outras gentes asy et sua morada, cõmo he dito, nõse alongou tanto por queo ala nõ fossem véér [cõpañas] dos outros de Seth, que erã os seus; et aNoe plazialle cõ elles, que em todos aqueles çento ãnos nũca quedou de predicar et de castigar atodos los que ael vynam; et chegauãse aly moytos, o hũ por el que era cabeça [do] lynagée, o al por la fama et por lo nome daquela arca que oyam quese fazia, obra tam maravillosa quanto nũca oyram doutra. [+]
1300 XH I, 0/ 40 Et aos dez et sete dias desse mes, desque Noe et seus fillos et suas molleres et suas anymalias todas forõ ẽna arca, et se çarrarõ moy bem, rromperõse as do grãde abismo, et abrirõse et seyrom as agoas que erã su aterra, et manarõ por aly agrãde poder. [+]
1300 XH I, 0/ 41 Et outrosy Jeronymo [do] Egipto, que [escrivio] a Estoria da Antiguydade de Fenyza -açidade do Egipto que poblou [Fijz], yrmão da [rreyña] Europa et del rrey Cadino, et fillo del rrey Agenor - et falou do feyto deste deluvio et desta arca. [+]
1300 XH I, 0/ 44 "Sal ja da arca seguramẽte tu et tua moller et teus fillos et suas molleres contigo, et todaslas anymalias que convosco forõ ẽna arca; et sayde todos, et espargide vos [porla] terra et cresçede et acresçentade vos todos los omẽs et as anjmalyas et poblade a terra. [+]
1300 XH I, 0/ 46 Et bem diso a Noe et a seus fillos et diso lles: [+]
1300 XH I, 0/ 47 Deste sacrifiçio que disemos de Noe, conta Josefo que moytos dias ofezera Noe anoso señor Deus; et asio cõta mẽestre Pedro em sua Estoria et diz que este sacrifiçio cada dia ofazia Noé a Deus, pedindolle que, poys aquel deluvyo era passado, que nũca cõ outro os penasse nẽ atormẽtasse aelles nẽ aa terra; et segundo diz Josefo ẽno quinto capitolo, que noso señor Deus amaua [moyto] aNoe por la justiçia que achaua em el, et [avyao] prouado por bõo em todas las cousas, outorgoulle de aquela vez estes dões cõmo avedes oydo: que creçessem, et arrequesçesem el et seus fillos, et poblasem a terra, et fossem señores della, et de [todaslas] outras anymalias que su o çeo som; et que comessem de todas las carnes das anymalyas lynpas, cada hũ cõmo as quisesse et delas ouvesse desejo; mays que se gardasem sobre todaslas outras cousas de matar omẽ a omẽ. [+]
1300 XH I, 0/ 47 Agora diremos dos fillos de Noe et da vjña que el poso et criou. [+]
1300 XH I, 0/ 49 XII Dos fillos de Noe et da vyña que poso et do [beuer] que beueo. [+]
1300 XH I, 0/ 49 Andados seys çentos et dous ãnos de Noe, et [mj̃ll] et seteenta et sete de Adam plantou Noe sua vyna, et acaesçeo de aquesta [guisa]: os fillos de Noe que sayrom cõ el da arca forõ tres, asy cõmo avemos dito ante desto, et ouverõ estes nomẽs: [+]
1300 XH I, 0/ 49 Et estes tres fillos fezóós Noe ante queo deluvio vyesse et que el ẽna arca entrasse çento anos avia, segundo diz Josefo. [+]
1300 XH I, 0/ 49 Et destes tres fillos de Noe, segundo diz Moysem ẽno segundo capytolo do Genesis, nasçerom todos los omẽs que ẽno mũdo som, que se espargirõ despoys por la terra et poblarõna. [+]
1300 XH I, 0/ 49 De Noe et de seus fillos foy asy que logo os primeiros dias despoys do deluvio morarõ ẽna arca ata que fezerõ outras moradas; et Noe et aqueles seus fillos [começarõ] de andar por la terra, pero nõ moyto aalonge do termyno donde estaua aarca. [+]
1300 XH I, 0/ 49 Et catou Noe oterreo da terra cõmo labrador, et buscou aderredor bõos lugares de h[e]rdades et de fontes et de montes; et asentou aly seus fillos et poblou os, et el labrou outrosy asua parte da terra cõmo omẽ labrador. [+]
1300 XH I, 0/ 49 Et todo esto faziam el et seus [fillos] [perla] terra açerca donde sya aarca, nõ se ousando alongar della por que estauã escarmẽtados et [avyam] medo quelles vẽeria ajnda outro deluvyo, pero queos avia Deus ja segurados, et labrauã todos et faziã aly seus fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 49 Et acontesçeo que jazendo asy descuberto Noe et dormyndo, vẽeo Cam, seu fillo mediano, et quando o vyo tal jazer rryosse del; et sayose et foyse pera seus yrmãos onde estauã labrando et disolles lo. [+]
1300 XH I, 0/ 49 Noe quando espertou [de aquel] sono era ja [desembargado] da força do vyño et soubo oquelle fezera cada hũ de seus fillos, et maldiso aCam seu fillo mediano et diso: [+]
1300 XH I, 0/ 50 Et os omẽs cada dia somos mays flacos et mays falesçidos; et os omẽs et as outras cousas cada dia fazẽ fillos mays flacos et menos duradeyros ja. [+]
1300 XH I, 0/ 50 Agora leyxamos aqui estas rrazões et tornaremos aaestoria et aas rrazões do feyto dos fillos de Noe. [+]
1300 XH I, 0/ 52 Os fillos de Sem, fillo mayor de Noe, som estes: [+]
1300 XH I, 0/ 52 [Ẽnos] de Sem forõ estes sete grados: padres, fillos, netos, visnetos et trasnetos et fillos de trasnetos et netos de trasnetos. [+]
1300 XH I, 0/ 52 De Cam, fillo mediano de Noe, sayrom estes quatro fillos: [+]
1300 XH I, 0/ 52 Netos de Cam estes: de Cus seu fillo, Sabba et Euyla, Sabbata, Nẽprot, Regma, Sabataca. [+]
1300 XH I, 0/ 52 Fillos de Saboy: [+]
1300 XH I, 0/ 52 Fillos de [Rreyma]: [+]
1300 XH I, 0/ 52 Fillos de Mezrraym: [+]
1300 XH I, 0/ 52 Fillos de Canáám: [+]
1300 XH I, 0/ 52 Et ouvo ẽnos de Cam em esta conta estes quatro grados: padres, fillos, netos et [visnetos]. [+]
1300 XH I, 0/ 53 Jafet ouvo estes sete fillos: [+]
1300 XH I, 0/ 53 Os netos de Jafet fillos destes forõ: de Gomer estes tres: [+]
1300 XH I, 0/ 53 Et ouvo ẽnos de Jafet estes tres grados: padres, fillos et netos. [+]
1300 XH I, 0/ 53 De Yonyto, fillo de Noe, et que fezo [despois] da sayda. [+]
1300 XH I, 0/ 53 Andados duzentos ãnos do deluvio, consellou Noe aYonyto seu fillo, et cõtesçeo desta [guisa]. [+]
1300 XH I, 0/ 53 Moysem ẽno Genesis nẽ em outro lugar nõ achamos que disese nẽgũa cousa que Noe mays fillos ouvese daqueles tres que avemos dito; mays léémos do bispo Metodio, martere, que jazendo preso ẽno carçere ondeo tyña oPrinçepe da terra, que pedio mercede anoso señor Deus quelle mostrasse çertamente averdade dos primeyros omẽs et das suas generações. [+]
1300 XH I, 0/ 53 De Noe et de Yonyto seu fillo despoys da arca. [+]
1300 XH I, 0/ 53 Andados çento ãnos do terçeyro myllar, et esto he, de Noe despoys do deluvio et de Adam myll et sete çentos et seteẽta et çinque, nasçeo aNoe hũ fillo em semellança del. [+]
1300 XH I, 0/ 53 Et segũdo departe mẽestre Pedro esto quer dizẽr que Noe despoys que sayo da arca que fezo fillo, et posolle nome Yonjto. [+]
1300 XH I, 0/ 53 Et por ende diso Metodio, cõmo disemos: nasçeo aNoe fillo em semellança del; et sayo este moço omẽ de moy bõos costumes. [+]
1300 XH I, 0/ 53 Et andados duzentos ãnos do deluvio vyo Noe cõmo cresçiam seus fillos, arrequeçiam [moito em compañas], et morauã ajnda todos arredor del et da arca, et que seria bem desse esparger daly por la terra, et queo averian fazer, ohũ por que eram moytos et nõ cabyam aly em aquela terra, oal por que começauã ja avíj́r entre elles contẽdas et barallas [sobrelas] herdades et gãados que criauã ja et outras cousas. [+]
1300 XH I, 0/ 53 Et tam bem sabya Noe cõmo cada hũ destes seus fillos mayores queria yr cõ as grãdes [cõpañas] que avia contra hũa destas partes cada hũ cõ os seus aasua parte, et que nõ ficaua terra apartada pera Yonjto, pensou, oque foy despoys, dizendo que seus fillos falariã sobrela partida da terra et que outorgariã os outros aSem, que era yrmão mayor, a mays grande et mellor destas tres terras que he Asya. [+]
1300 XH I, 0/ 53 Et Yonjto porla entrada do saber das estrellas de que oyra falar aseu padre Noe, et oaprendera del -que segundo achamos porlos escritos todos os santos Padres souberõ logo de começo moyto dos saberes das cousas çelestiaes, et aprenderõno elles de Adam et despoys [hũus] dos outros cõmo forõ vijndo por la lyña - et oal por merçede quelle Deus quiso fazer, et lle dou aly dom de sabedoria, [asi] cõmo diz mẽestre Pedro ẽno capytolo que fala do ordenamento dos fillos de Noe et de Nẽprot, que achou este Yonyto açiençia da [astronomya]. [+]
1300 XH I, 0/ 53 Et agora leyxamos aqui estas rrazões et tornaremos aaestoria dos outros fillos de Noe. [+]
1300 XH I, 0/ 55 De Nẽprot, oprimeyro rrey que ẽno mũdo ouvo et de Yonjto, fillo de Noe. [+]
1300 XH I, 0/ 55 Andados duzentos et [triijnta] ãnos de Noe despoys da arca et do deluvio, -et morando ajnda Noe et seus fillos em Armenja em estes montes [Cordiçeyro], et Boris, et Ozile ẽnos quaes pousou aarca, por plazer de Deus, segũdo diz mẽestre Godofre - Nemprot, fillo de Cus, fillo de Cam, sayo grande omẽ; asy que diz aestoria ẽno Panteom que avia dez couedos em longo ẽno corpo, et cõmo era grande de corpo, asy era grande de coraçõ, et moy soberueo et moy valent amãos. [+]
1300 XH I, 0/ 55 Et sobre olynagéé deste Nẽprot, achamos foy descordado ontrelos sabeos que desta estoria falam, de qual dos fillos de Noe vyña por lyña [dereyta]; os [hũus] dizẽ que foy dos de Sem; et diz Metodio et conta que foy Nẽprot forte omẽ et máo, forçador, et matador, et apremeador dos omẽs ante Deus, et que foy dos fillos de Yray, filla de Eber, que foy dos de Sem. [+]
1300 XH I, 0/ 55 Nẽprot, depoys queesto ouvo aprendido de Yonjto, et tomado del este consello, tornouse pera as outras suas [cõpañas] aArmenja et começou primeyro ontre os seus de Sem a contãgerlos et demãdarlos em rrazõ de rreynado, et que rreynaria el primeyro asy cõmo fillo herdeyro, et el queos mãterria em justiça et em dereyto. [+]
1300 XH I, 0/ 55 Et por estas rrazões et por este avíjmẽto diserõ os [hũus] que era fillo de Cus, fillo de Cam, os outros que foy fillo de Sem por natura et por lyña. [+]
1300 XH I, 0/ 56 De como se forom os fillos de Noe de Armenja. [+]
1300 XH I, 0/ 56 Andados de Noe despoys da arca et do deluvyo duzentos et çinquoéénta ãnos, et de Adam mj̃ll et noveçentos et seys, despoys que Noe ouvo consellado aseu fillo Yonjto, cõmo he dito, ficauã ajnda el et os outros seus fillos em terra de Armenya, onde estaua aarca. [+]
1300 XH I, 0/ 56 Et cõmo quer que Deus dera segurança aNoe doutro deluvyo nõ se asegurauã ajnda bem os fillos nẽ se ousauã alongar da arca pera em outro lugar fazer morada, por que se por ventura acaesçesse que viesse outro deluvio, quese poderiã coller aella; pero despoys que virõ cõmo seu padre Noe avya enviado tam longe da arca cõmo de Armenya aoriente aYonyto seu fillo, [a que el] tam grande bem queria, et viansse cõ rreys et que erã ja [cõpañas] tam grandes que era forte cousa, et enchyam aquelas terras onde estauã, et nõ cabyam em ellas; et de mays acontesçeo lles esto, et touerõ no por moy bõo synal, que [nẽgũa] de quantas chuvias Deus fezera ẽna terra em tantos ãnos cõmo elles aviã aly morado, que nũca os rrios sayram da madre que por aquela terra corriam, enque elles comarcauã de [guisa] que quisessem fazer semellança de tal deluvio et forõse asegurando, et ouverõ aqueles seus rreys seu acordo ontresy, et despoys cõ suas [compañas]; et diserõ: ¿pera que moramos aqui em estas serras onde nõ avemos agoas nẽ froytas nẽ as herdades pera os pães, [laurar] aabondo cõmo o averemos ẽnos chãos? et que desçendesem daqueles montes altos [aos] vales et aos cãpos hu averiã bõas moradas et [agoas] et do al que quisessem. [+]
1300 XH I, 0/ 57 Et diz Anfilo ẽno Libro das preguntas sobre o Genesis que erã os de estas generações dos tres fillos de Noe, [seendo] el ajnda viuo, duzentos et [quatorze] uezes mj̃ll omẽs, et çento de mays sem molleres et moços pequenos. [+]
1300 XH I, 0/ 57 "Desçendeo Deus por véér atorre et açidade que aviam começada afazer os fillos de Adam. [+]
1300 XH I, 0/ 59 Estonçes, quando virom os lynages dos fillos de Noe quese nõ entẽdiam [hũus] aos outros, entenderõ que esto avertude de Deus et oseu poder ofazia, et nõ poderia séér outra cousa esto fazer; et leyxarõ de fazer atorre et açidade; pero açidade ficou essa ora ẽno estado enque estaua, que ẽna torre soa lles acontesçera osynal. [+]
1300 XH I, 0/ 62 Poys que disemos das tres partes da terra onde se partẽ as hũas das outras, et quanta partida da terra tẽ cada hũa delas, diremos agora qual delas poblou cada hũ dos [tres] fillos de Noe, desy quaes terras et villas poblarõ despoys os seus lynages et os que deles vierõ. [+]
1300 XH I, 0/ 64 Das poblas de Sem, fillo de Noe, et de seus linagés. [+]
1300 XH I, 0/ 64 Sem, [asi] cõmo auemos dito ẽnos seus lynages, ouvo çinque fillos; et el et elles cõ seus fillos et netos et os outros que del vierõ poblarõ Asya. [+]
1300 XH I, 0/ 64 Diz outrosy Josefo ẽno seysto capytolo, que tomarõ et ouverom logo os fillos de Sem por sua morada aAsia, et começando des lo rrio que chamã Eufrates forõ poblando por si primeyro apartadamẽte ata que chegarõ ao mar Ouçeão. [+]
1300 XH I, 0/ 64 Elam oseu fillo primeyro poblou terra de Perssia et primeyramente chamarõ aos seus elamytas et aasua terra de Elam [(Elam)]; mays [depois] lle mudarõ onome aaquela terra et posserõllo de hũ bõo rrey que rreynou y et dizianlle Perso, et poserõ nome Persia aaquela terra; et os elamytas ficarõ por prinçipes de Persia despois de seu padre Elam. [+]
1300 XH I, 0/ 64 Assur, o [segũdo] fillo, poblou outra terra [en] que fezo hũa grande çidade por cabeça de todo orreyno, et chamoulle Assur [do] seu nome, et aaterra toda diserom Assiria por Assur; et por que paresçe mellor os de aly am nome os assyrios, segũdo conta Josefo. [+]
1300 XH I, 0/ 64 Arfaxat, oterçeyro fillo, poblou sua terra apartada cõ os seus; et esta, diz Josefo et a Glosa do Genesis que he Caldea. [+]
1300 XH I, 0/ 64 Lut oquarto fillo poblou outrosy sua terra cõ os seus; et aos seus chamou ludos logo, et aa terra chamarõlle logo Luda; et despoys por tẽpo forõlle mudando onome et diserõlle Lidia, et aos pobladores lidos, et asylles dizẽ ajnda agora et aaterra Lidia et lidos; et diz Ojudio ẽno seu Libro Mayor: [+]
1300 XH I, 0/ 64 Aram, oquinto fillo de Sem poblou sua terra apartada asy cõmo seus yrmãos, et aos seus chamou arameos et aaterra Aramea. [+]
1300 XH I, 0/ 65 Dos fillos de Aram et das suas poblas. [+]
1300 XH I, 0/ 65 Este Aram, opostromeyro fillo de Sem, ouvo os quatro fillos que disemos: [+]
1300 XH I, 0/ 65 Este Hus, primeyro fillo de Aram, poblou sua terra pera sy com os seus, et posolle oseu nome et chamoa Hus, cõmo asy. [+]
1300 XH I, 0/ 65 Et Hul he o segũdo fillo de Aram et tornousse aaterra donde vieram todos [primeyramente], et poblou em Armenya aly onde ficara aarca do deluvyo; et aqui nõ achamos outra rrazom de nomẽes senõ quea terra ha nome Armenya, cõmo avya antes et os pobladores armenyos. [+]
1300 XH I, 0/ 65 Jeter, oterçeyro fillo de Aram, poblou outrosy sua terra et chamoa Jeteria, et aos seus jetras; et dizẽ [hũus] quese forõ despoys mudando estes nomẽs et diserõ aaterra [Jeculia] et aos moradores [jeculos]; et porlos [jeculos] dizemos nos agora os gazules; pero diz Josefo queos daquela terra que Jeter poblou que am nome os bautryãos, et aaquela terra chama mẽestre Galter ẽno Aleyxandre Bautra; et segundo aly diz ẽna Estoria de [Aleyxandre] o Grãde et Dario, som Bautra moytos lugares et de bõas caualarias darmas. [+]
1300 XH I, 0/ 65 Mes, oquarto fillo de Aram, poblou sua terra et ouvo este nome, Mes, segundo Moysem, et Josefo lle chama Mesaum; et aaterra que el poblou posolle nome Mesa et aos seus meseos, et ajnda segundo Josefo Mesanea aterra et mesaneos os pobladores; et agora diz que chamam aaterra Arax et aelles araxeos. [+]
1300 XH I, 0/ 65 Arfaxat aquel terçeyro fillo de Sem fezo aSale; et omayor fillo erdeyro de Sem foy Arfaxat, et de Arfaxat este Sale por lyña; et este ficou por cabeça do lynagee ẽna çidade Salem que disemos que poblara Sem, et ajnda achamos que dizẽ algũũs que Sem, por que vio que Arfaxat ficaua ontrelos outros do seu lynagee por lo mayor ẽna lyna, et Sale ẽnos outros da lyna despoys da vyda de Arfaxat, que por amor de este neto que poso el aaquela çidade este nome Salem, do nome de Sale; outros dizẽ que Sale mẽesmo quea poblou et posolle oseu nome; et achamos que daqueste Sale forõ nomeados os salamytas, que som agora [hũus] pobõos de India. [+]
1300 XH I, 0/ 65 Este Eber, fillo de Sale, foy hũ dos [da] lyña das generações, cõmo aqueles de que el desçendia, et ouvo seus fillos: [+]
1300 XH I, 0/ 65 Jeutã, osegundo fillo de Eber, ouvo estes treze fillos cõmo avemos dito et forõ estes: [+]
1300 XH I, 0/ 65 Et estes fillos todos treze de Jeutam poblarõ deslo rrio Cofano de Jndia et de Syria que esta çerca Jndia, os lugares que daly adeante forõ cõtra omar, asy cõmo conta Josefo, et aly moram as suas [compañas]. [+]
1300 XH I, 0/ 67 Dito avemos ja cõmo chamamos aos tres fillos de Noe: omayor Sem, omediano Cam, omenor Jafet. [+]
1300 XH I, 0/ 67 Et por que diso outrosi Moysẽ ẽno nouemo capytolo, que despoys que Noe [espertara] et soubera oescarno quelle fezera seu fillo menor, et diz aqui menor por Cam quese rryo del, que duldarõ outrosi qual fora omayor, et qual omediano, et qual omenor. [+]
1300 XH I, 0/ 67 Et dizẽmos nos aqui aesto oque departẽ os espoedores et téémos que he [guisado] et rrazõ que por moytas palauras et ditos em moytos lugares, ẽno Genesis, et em outros libros et escritos que som feytos sobresto, se entende asaz que fezo Noe aSem andados quinentos ãnos de quando el nasçera, et aCam et aJafet des aly ata odeluvio, et que Sem foy oprimeyro et mayor fillo, et Cam omediano, et Jafet omenor. [+]
1300 XH I, 0/ 67 Et ajnda por esto se proua que [cam] ante nasçeo que Jafet et despoys de Sem, et que foy fillo mediano Cam. [+]
1300 XH I, 0/ 67 Et fazemos lo por estas tres rrazões; ahũa por que prouado he que nasçerõ asy; a outra por que achamos ẽno Genesis que bendiso Deus aNoe et atodos [estes] tres fillos ygoalmente, que nõ tyrou ende anẽgũ nẽ omellorou em ello, mays diso atodos ajuntados: [+]
1300 XH I, 0/ 67 "Creçede et arrequesçede et enchede aterra, et syruã vos todas las outras creaturas que su o çeo som"; aterçeyra que achamos escrita que cõmo quer que léémos ẽno Genesis que maldiso Noe aCam, que porla onrra queo bendisera noso Señor Deus cõ el [et] cõ os outros seus yrmãos, que nõ maldiso aNoe el ensy, mays ẽnos fillos, et disolle [estas palauras], segundo conta mẽestre Pedro: [+]
1300 XH I, 0/ 67 "Nõ gozes tu de teus fillos, que nõ gozo eu de [ty]. [+]
1300 XH I, 0/ 69 Das poblas dos fillos de Cam et de cõmo ouverom mudados os seus nomẽes. [+]
1300 XH I, 0/ 69 Pero diz Josefo que nõ em todos; que oseu primeyro fillo foy Cus, et conta que poblou aEtiopya, et foy ende prinçepe et señor, et quese chamarõ el et os seus cuseos, et que todoslos de Asia asy os chamarõ ata oje. [+]
1300 XH I, 0/ 69 Outrosi Mezrraym que foy osegundo fillo poblou hũa [parte do] Egipto açerca de Etyopia, a de seu yrmao Cus; et aaterra posolle nome Mezrraym et aos seus mezrreos; et por la antyguydade deste nome et por la sua memoria chamamos ajnda ao Egypto Mezrraym et mezrreos aos egyçiãos. [+]
1300 XH I, 0/ 69 Onde achamos que moytos dos gregos que [escrivirõ] as estorias que falam deste rrio dizẽm quelle chamã Put do nome daquela provynçia [per] onde corre; mays despoys quelle foy mudado onome em tempo de hum fillo de Mezrraym que ficou por erdeyro despoys del, et foy ao que disemos Badym; et mudou este nome aquel nome Put aaprovynçia et aos moradores della, et por departymẽto da outra Lidya que disemos dos de Sem [mudandolle] as leteras chamou Libya aaterra et libes aos pobladores; et jaz esta terra açerca das areas de Asia, et ajnda mays, queas arreas som amayor parte desta terra. [+]
1300 XH I, 0/ 69 Et Canáám, que foy oquarto fillo de Cam, poblou outra prouynçia aaquẽde daquelas areas cõtra medio d a terra, et chamoa Cananea et aos pobladores cananeos, et aquela prouyncia he aaque agora chamã Judea. [+]
1300 XH I, 0/ 69 Outrosy Cus, aquel primeyro fillo de Cam, ouvo estes çinque fillos: [+]
1300 XH I, 0/ 69 Outrosy [Rregma] poblou os rregmeos, et ouvo dous fillos: hũ Juda et o outro Saba; et Juda foy morar em fondo de Africa, et aquela terra anome Asperia cõmo a postromeyra terra de España, da estrella aque dizẽ Espero, que nasçe et paresçe sobrelo termyno de ambas estas terras; et desto ficou aaquela gente este nome quelles diserõ despoys Judeos do nome del, segundo conta Josefo ẽno sexto capitolo. [+]
1300 XH I, 0/ 69 Sabba, o outro fillo de Rregma, poblou os sabateos. [+]
1300 XH I, 0/ 69 Do outro fillo de Cus que foy Nẽprot, departido avemos nos ja ante desto do seu lynage donde [vyña], et cõmo ficou em Babilonya et cõmo fezo et rreynou. [+]
1300 XH I, 0/ 70 Dos fillos de Mezrraym, et dos seus [p[o]uoos]. [+]
1300 XH I, 0/ 70 Mezrraym, fillo de Canaam, ouvo estes oyto fillos: [+]
1300 XH I, 0/ 70 Et estes oyto fillos de Mezrraym tomarõ, segũdo diz Josefo, toda aterra cõmo vay des Gaza ata o Egipto. [+]
1300 XH I, 0/ 70 Et outrosy Canaã, fillo de Cam, ouvo seus fillos onze, cõmo avemos contado, et Sydom que foy o primeyro deles, poblou em terra de [Fenyz] hũa çidade, et posolle oseu [nome], et chamoa Sidom; et asy achamarõ et chamã os gregos. [+]
1300 XH I, 0/ 70 Dos outros sete yrmãos cananeos aque chama Josefo [os] dous postromeyros, ao hũ Syneso et ao outro Samareo, nõ achamos nos ẽnos libros da Santa Escritura nẽ ajnda em outros que ajamos leudos ata aqui, outra cousa nẽgũa senõ os nomẽs deles; et pero segundo conta Josefo todos estes poblarõ cõmo os outros, et todos ouverõ suas terras [coñosçudas] et apartadas et todos fezerõ çidades et outras poblas, mays diz queas destroyrom despoys os judeus cõmo destroyrõ as dos fillos de Mezrraym, et mostra que foy porla rrazõ que maldiso Noe aCam ẽna sayda da arca. [+]
1300 XH I, 0/ 72 [Donde] vẽeo oprinçipal omezio dos fillos de Jafet et de Cam. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Poys dizemos asy segũdo Josefo, desque foy passada aforça do [vyño] et espertou Noe, et soubo orriso et escarneo que Cam seu fillo fezera del, et omaldiso em seus fillos et em suas generações, et os dou por seruos aSem et aJafet et aos seus, segundo conta Moysem ẽno [novemo] capytolo. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Et esto logo lles ofezerã os nosos ẽno campo de Senáár, ca nõ os avyam por fillos lyndos nẽ dereytureyros erdeyros despoys da maldiçõ, mays pero ficou queo nõ fezerõ por estas rrazões: ahũa por que erã aqueles moytos et avyam por caudillo et señor ao moy forte rrey Nẽprot, et ajnda segũdo dizẽ [algũus] por quese temjam elles ja desta força, et por [esso] ho tomarõ por rrey sobre sy. [+]
1300 XH I, 0/ 76 Dito he cõmo os dous fillos de Noe ouverõ fillos, et Jafet oterçeyro queos ouvo cõmo seus yrmãos; et este Jafet poblou cõ os seus Europa; et [algũus] deses seus poblarõ em Asya. [+]
1300 XH I, 0/ 76 Et segũdo diz Josefo ẽno sexto capitolo em esta rrazõ, os omẽs das outras terras por onrrar aestes fillos de Jafet poserõ os nomẽs de seus fillos de Jafet aas suas gentes, dos poedores dos nomẽs acada [hũus] por onde quer que chegarõ aaterra que tomassem et apoblassem. [+]
1300 XH I, 0/ 76 Et forõ sete os fillos de Jafet cõmo avemos dito ẽna cõta que deles fezemos; et estes tomarõ termynos em Asia do monte Toro et do mõte Tema -et a Glosa do Genesis chama aaquel monte Tema et este outro nome Amano -, et [som] montes de Syliçia cõmo se começa daly et vem por Asia ata orrio aque disemos Tanays. [+]
1300 XH I, 0/ 76 Et os outros dous fillos de Jafet, que forõ Madeo et Jano, poblarõ suas terras aque forõ. [+]
1300 XH I, 0/ 76 Outrosy Mosot, fillo de Jafet, poblou sua terra, et os seus ouverõ nome moscunos do nome del; despoys foylles este nome mudado et chamarõlles capadoçes; [+]
1300 XH I, 0/ 76 Tyras, opostromeyro fillo de Jafet, poblou em Asya hũa çidade et posolle nome Tyraçia, et aos seus tyraçes, donde foy el prinçepe; et despoys por apostura, tyradas algũas leteras destes nomẽs, mudarõnas et chamarõ aos pobladores traçes et aterra Traçia. [+]
1300 XH I, 0/ 76 Et estas gentes sayrõ dos fillos de Jafet, et forõ pobladas delles aquestas terras que avemos ditas. [+]
1300 XH I, 0/ 76 Gomer, fillo de Jafet, ouvo tres fillos, et ao primeyro chama Moysem Asçenet et ao postromeyro Togorma; et Josefo lles chama ao primeyro Astenagos et ao postromeyro Tigrã; ẽno mediano acordam ambos et dizẽlle Rrifat. [+]
1300 XH I, 0/ 76 Et ao quarto fillo de Jafet chama Moysem Lauam, et Josefo Jano. [+]
1300 XH I, 0/ 76 Tarsis, osegũdo fillo de Jano, poblou outrosy sua terra, et chamou tarssos aos seus, et antygamente asy avia nome Çiliçia: [+]
1300 XH I, 0/ 76 Et de Jafet et [(et)] de seus fillos et netos vierõ estas gentes, et fezerõse estes pouõos que nõ perderõ seus nomẽs; et diz Josefo que esto foy por queos nõ conosçe rom os gregos, [et] nõlles mudarom os nomẽs ẽna [sazõ] enqueos mudauã aas outras gentes et terras; pero diz Josefo que por apostura et fremosura dos escritos et por deleyto dos queos leyam, mudarõ os gregos [os] nomẽs aas gentes et aas terras. [+]
1300 XH I, 0/ 76 Estes Iynages et terras et pouõos, que avemos dito segundo dizẽ Moysem et Josefo et mẽestre Pedro, ouverõ os tres fillos de Noe segũdo suas géérações cada [hũus], et suas lengages, et seus rregnos, et terras apartadas em suas gentes; et estas som as compadas de Noe segundo suas nasciões Et daqui donde he dito forõ espargidas et partidas todas las gentes, segundo queas noso Señor Deus partyo et espargeo de Babel, et de Babylonya, et de Senáár [per] todo omũdo, et todaslas terras que som su o sol destas gentes et de Yonjto, cõmo he dito, et dos que delles vierõ, destes forõ et som. [+]
1300 XH I, 0/ 78 Das poblas de Jafet et de Tubal seu fillo. [+]
1300 XH I, 0/ 78 Et de Asçenet, fillo de Gomer, sem os de Rregio que avemos dito, vierom os souromatas. [+]
1300 XH I, 0/ 78 De Rrifat, osegundo fillo de Gomer, [forõ] os de Paflagonya, quee açerqua de Gallaçia, et destes paflagões passarõ algũas [conpañas] deles aYtalia, et poblarõ Veneja et Leguria, quee hũa partida de Lombardia. Os de Togorma, oterçeyro fillo de Gomer, apartarõse das outras suas géérações, et passarom aAfrica, et poblarõ y; et daqui forõ os tygrateos do rreyno de Tygram de que falamos ẽna [nossa] Estoria que fezemos de España, ẽnas rrazões das conquistas que contamos de Põpeyo o Grande. [+]
1300 XH I, 0/ 78 Os de [Dodamj̃], que foy o quarto fillo de Lauam, fillo de Jafet, poblarõ aysla de Rrodos; os de Gomer et de Magog poblarõ Scançia et as outras yslas que disemos de parte de septentriom, pero aaquela maneyra que avemos cõtada, sem caudillos et prinçepes que elles ouvessem logo quando se das outras suas [cõpañas] partirõ, senõ os que elles fezerõ despoys ontresy. [+]
1300 XH I, 0/ 78 Os elladicos vierõ de Elisa fillo de [Janã], et os gregos yones, que forõ outrosi de [Janã], poblarõ despoys Troya et seus termynos; et desto diremos adeante ẽnas suas estorias moy grandes et moytas que y delles ha. [+]
1300 XH I, 0/ 78 Dos outros seys fillos de Jafet achamos delles oque avemos dito; mays de Tubal nẽ Moysem nẽ Josefo nõ achamos que falasem synaladamẽte de pobla que el fezesse nẽ os seus, senõ tanto queo chama Moysem et lle diz Tubal, et Josefo lle diz Jobel, et demays diz que el poblou os jobelos, et queos gebellos som os yberos et yberos dizem em latym por espanóós. [+]
1300 XH I, 0/ 80 Tubal, oquinto fillo de Jafet, segundo conta Moysem, el et as suas géérações poblarõ as Españas, segundo dizem Ysydro et Jeronymo et outros cõ elles. [+]
1300 XH I, 0/ 80 Os fillos de Tubal despoys que andarõ [moytas] terras buscando lugares bõos de pobla, chegarõ aas postromeyras partydas de ouçidente, et virõ bõas terras, et bõos montes, et bõas agoas, et bõos asentamẽtos, et quedarom aly et poblarõ; et por lo que oyam dizer que acaesçera do deluvio, asentarõsse logo ẽnos montes de Aspa aque chamã os montes Pyreneos; et chamauãse ẽna primeyra estas [cõpañas] çetubales, de cetus que tanto diz [ẽna] nosa [gramatyca] cõmo [cõpañas] de Tubal; et çetubales tanto quer dizer cõmo [cõpañas] de Tubal. [+]
1300 XH I, 0/ 81 Et outrosy outros dos lynages dos fillos de Cam tomarõ logo a partida de Asia, ẽnas primeyras poblas da terra, que foy [despois] aprovynçia de Syria dos montes Amã et Libano, et esto dito oavemos ja, todas las terras que apartam daly omar Ouçião, et fezerõ as suas proprias; et outros de esses méésmos de Cam apartaronsse et tomarõ hũa partida de Asia, delo por força, delo sem [gerra] et sem força, ca erã estonçes [moy] grãdes as anchuras das [erdades], et das terras, et dos rreynos; et tomarõ açidade Salem et deytarõ dende os fillos de Sem; et por que diziam aaquel [linage] os gebuseos [emaderõ] gebus aaquela çidade aalende onome que ante auya, et [mudarõ] aletera b daquel nome Gebus ẽna letera r, et cambeando lle onome desta [guisa] de Gebusalem chamarõlle Jerusalem. [+]
1300 XH I, 0/ 81 Dito avemos das poblas dos lyñages de Noe et dos seus fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 81 Agora queremos dizer de Noe et dos seus quatro fillos Sem, Cam, Jafet et Yonyto enque lugar ouverõ suas moradas et onde acabarõ. [+]
1300 XH I, 0/ 83 Dos fillos de Noe et outrosi de Noe. [+]
1300 XH I, 0/ 83 Os fillos de Noe forõ quatro, cõmo avedes oydo, et eses tres, Sem, Cam, et Jafet, fezóós Noe ante do deluvio; et deuedes saber que ante forõ casados que ẽna arca entrasem, et casados entrarõ ẽna arca cõ suas molleres asy cõmo seu padre, mays nõ que ouvesse feyto fillo nẽgũ ante do deluvio nẽ ante da entrada [da] arca, nẽ ofezerõ ẽna arca nẽ outrosy ante da seyda dela. [+]
1300 XH I, 0/ 83 Et os fillos et as géérações que ouverõ, despois da sayda da arca os fezerõ todos. [+]
1300 XH I, 0/ 83 Et fezo Noe despois do deluvio et da arca o outro quarto fillo que oystes, cõmo ouvo nome Yonytu et ocriara, et castigara et ensynara Noe ata queo fezera aasemellança dessi. [+]
1300 XH I, 0/ 83 Et pero [em] cabo nõ [oerdou] cõmo acada hũ dos outros tres fillos, por que nõ avia y quarta terra apartada quelle desem cõmo erã as tres, Asya, Europa et Africa, enque erdou aestes outros tres et dera ja acada hũ asua. [+]
1300 XH I, 0/ 83 Mays empero desque [Yonyto] foy de ydade pera tomar sua casa de morada pera sy, [despois] queo casou, fezo cõ el et cõ Sem cõmo avemos dito ja, et [outorgoulle] que tomase aterra aque despoys diserõ Etam ata omar Ouçião contra hu o sol nasçe; et Yonyto foy, et tomou a terra de Etam cõmo vay ata [ogrã] mar quee o Ouçeão; et esta terra de Etam he ẽna partida de ouriente cõmo España ẽna parte de ouçidente, et segundo cõta mẽestre Pedro, ẽno capitolo do ordenamẽto dos fillos de Noe, diz queo padre quelle dou aquela terra em donadio, et Yonyto foy bem cõtento cõ aquelo quelle dou seu padre Noe, et ficou aly et poblou cõ suas [cõpañas], et em aquela terra acabou sua vida. [+]
1300 XH I, 0/ 84 Da morada de Sem, fillo de Noe et onde acabou. [+]
1300 XH I, 0/ 84 Da morada de Cam, fillo de Noe, et onde acabou. [+]
1300 XH I, 0/ 84 Outros dizẽ ajnda quese foy Cam cõ Put, seu fillo, aEtiopya et que aly ficou et acabou. [+]
1300 XH I, 0/ 84 Outros dizẽ quese foy cõ Geter seu sobrino, fillo de Aram, que era fillo de Sem, aBautria, aterra que disemos dos bautriões, onde el ouvo despois nome Zoroastres, et lidou et rreynou cõ el rrey Nyno, segũdo contaremos adeante, et que aly ficou et morreo et que aly jaz, et em esto acordam os mays et nos com elles. [+]
1300 XH I, 0/ 84 Et desto nõ achamos mays lugar çerto de Cam onde ficase nẽ onde acabase, et pareçe que foy feyto cõmo ẽno syno et ẽna ventura de Caym ofogediço, fillo de Adam, et começãse os seus nomẽs cõmo em hũa maneyra: [+]
1300 XH I, 0/ 85 Da morada postromeyra de Noe et de Jafet, seu fillo, et onde acabarom. [+]
1300 XH I, 0/ 85 De Jafet, oyrmão menor, et de Noe seu padre achamos que fala [Ysydro] ẽno Libro das noblezas et maravillas de Rroma; et entendemos em aquela rrazõ que Noe amaua mays aJafet, oseu fillo menor, que aos outros, por que era mays sabedor et mays entendido que elles, segundo diz mééstre Pedro. [+]
1300 XH I, 0/ 85 Onde conta Ysidro quese foy Noe cõ Jafet et cõ os outros fillos de Jafet, os que nõ ficarõ em Asia, et forõ víj́ndo por Asia poblando cõmo oystes ata que chegarõ aas rribeyras do mar Terreño et do mar de Constantynopla, que he ode medio da terra, et ouverõ navios aly; et entrarõ Noe et Jafet em hũa naue et passarõ omar, et arribarom em Europa, et começarõ de andar por la terra, veẽdoa por escoller ondese asentassem. [+]
1300 XH I, 0/ 85 Et Cam ẽnos bautrianos ẽna sua çidade de Bautra, que poblou Geter fillo de Aram. [+]
1300 XH I, 0/ 85 Et ajnda desto diz mays Ysidro em este lugar: que entrou Noe cõ seus fillos em hũa [naue], et que vẽeo aYtalia com elles, et y poblou, et morou et ficou. [+]
1300 XH I, 0/ 85 Mays se algũ dos outros fillos vẽeo aly cõ Noe [saluo] ende Jafet n[o]s nõ osabemos nẽ [o] aprendemos ajnda em nẽgũ libro de quantos avemos leudos. [+]
1300 XH I, 0/ 85 Et esto he oque achamos et dizemos dos acabamẽtos de Noe et de seus fillos: [+]
1300 XH I, 0/ 85 Agora, poys avemos dito das moradas et dos acabamẽtos de Noe et de seus fillos, et das poblas dos seus, cõmo quer que nõ digamos das seteẽta et duas geerações, queremos dizer das quinze de Jafet que poblarõ Europa quee aqui onde nos somos et erdamos et viuemos; et diremos quaes destas gẽtes acordam em hũa lyngage et quaes se departẽ dos outros ẽna sua. [+]
1300 XH I, 0/ 86 Mays agora, poys disemos [ja] das moradas, et dos acabamẽtos de Noe, et de seus fillos, et das poblas de suas gẽerações, et dos lengages de Europa, queremos logo dizer dos primeyros costumes et creẽças de todos. [+]
1300 XH I, 0/ 87 Prymeyramẽte os omẽs nõ [crijam] em Deus, nẽ [tynã] créénça nẽgũa, nẽ orauã a Deus, nẽ aoutra cousa, nẽ avyam molleres apartadas, nẽ catauã nẽ dauã nada por aver fillos conosçudos, nẽ casauã. [+]
1300 XH I, 0/ 87 El estes da lyña de Adam, ata esta santa Maria et Ihesu [Cristo] logo, et toda via ouverõ bõos costumes et bõa créénça, et créérõ em Deus [saamente] et verdadeyramẽte, que por outra [naneyra] nõ quisera Deus que santa Maria deles viesse, nẽ queo seu Fillo, saluador do mũdo, tomasse dela carne; et avida destes et os dias cõtaos aestoria, et [porlos] ãnos deles vay contada aestoria da santa Escritura et todas las outras estorias dos feytos do mũdo. [+]
1300 XH I, 0/ 89 Et estes casarõ ja et ouverõ molleres [coñosçidas] por tal de [coñosçer] cada hũ seus fillos, et labrarõ as erdades, et plantarõ aruores, et criarõ et partirõ esto entre sy por que soubesse cada hũ qual era a sua erdade et quaes erã suas aruores et seu froyto, por que nõ viessem acontẽdas nẽ apeleja cõ seu parente nẽ cõ seu [viziño]. [+]
1300 XH I, 0/ 90 Outrosy estes pararõ mentes aas creaturas enque lles seus parẽtes et seus mayores leyxarõ sua creẽça, et catarõ áás anymalyas, et por queas virõ cousas vjuas et quese movyam por sy de hũ lugar aoutro, et faziã fillos que erã et nasçiam taes cõmo ellas, hu logo [as] adorarõ cõmo ẽnas outras anymalyas faziam, et despois as aves, dizendo que paçiam ẽnas aruores et ẽnas eruas, et comyam delo, et por esta rrazõ créérõ que estas creaturas eram mays açerca de Deus que aquelas outras que avemos ditas; et leyxarõ por estas rrazões de adorar as [outras] et adorarõ aestas. [+]
1300 XH I, 0/ 95 Et aaprimeyra parte et ao primeyro signo diserõ Aries, et tanto quer dizer cõmo carneyro, et chamarõ primeyro [este] signo dentrelos outros porque segundo leemos et achamos escrito foy omũdo criado em el; ao segundo signo diserõ Touro; ao terçeyro [Gemjnos], quee tanto cõmo doblados ou embelizos, por quelle diserõ este nome de Castor et Polus, que forõ yrmãos, fillos del rrey Jupiter, et nasçerõ ambos de hũ parto; ao quarto signo chamarõ Cangro do nome do cãgrejo do mar, et em este signo dizẽ que foy criada a Lũa; ao quinto signo diserom Leom; ao sexto a Vyrgéé; ao septimo a Libra, quee peso ou balança; ao oytauo Escorpyom quee alacram, ao [novemo] Sagitario que quer dizer tanto cõmo [aseetador] ou tirador de séétas com arco et asyo pyntam; ao dezimo Capricornyo que quer dizer tanto cõmo cabra ou cabrõ cõ cornos; ao [onzemo] Acario que quer tãto dizer cõmo agoadeyro, ou tragedor de agoas et verterõ dellas, et tal paresçe otẽpo quando o sol passa por el; ao dozemo et postromeyro signo poserõ nome os Peyxes. [+]
1300 XH I, 0/ 96 Et aprenderõ et catarõ as naturalezas por donde ouverõ o ouro et aseda, et cõmo se [teçesse] et entrasem ẽna arte dela pera laurar ouro et plata et algofer em ella de moytas colores, donde ouvessem apostos ornamẽtos os templos pera seus sacrifiçios, et donde se vestisem os rreys et as [rreyñas] et os seus fillos et os outros prinçepes et omẽs bõos acada [hũus] cõmo pertéésçem, et buscarõ outrosy moytas maneyras de pẽnas veyras, blancas et outras cõ que afortelezassem os pãnos et se vestissem deles mays apostamẽte et asua prol; et fezerõ sortellas, et aneles, et çercelos, et alcordas, et argolas, et todo esto pera sy et pera suas molleres. [+]
1300 XH I, 0/ 98 Mays agora leyxaremos aqui de falar de todo esto et tornaremos aaestoria da Byblia, por contar de Sem, ofillo mayor de Noe, et dos que del vierom, quanto vyuerõ et cõmo fezerõ, et dos seus grãdes feytos et das outras gẽtes, que acontesçerõ por las terras ẽnos tẽpos deles. [+]
1300 XH I, 0/ 99 Dos ãnos de Noe et de seu fillo Sem et dos da [lyña] de Sem, fillo de Noe, et de todo oseu tempo delles. [+]
1300 XH I, 0/ 99 Noe quando foy de quinẽtos ãnos, cõmo avemos dito, segũdo que conta Moysem ẽno cabo do quinto capitolo do Genesis, diz que ouvo feytos estes tres fillos: [+]
1300 XH I, 0/ 99 Sem, quando foy de çẽto ãnos, ouvo aseu fillo Arfaxat et foy esto dous ãnos despoys do deluvio. [+]
1300 XH I, 0/ 99 De quinẽtos et dous ãnos era Noe quando fezo estes fillos, et cõ os novéénta dante do deluvio et cõ estes dous despoys, que ouvera Sem os ditos çẽto ãnos, et esto fora sem erro et fora verdadeyra esta palaura: [+]
1300 XH I, 0/ 99 Et viueo Sem quinẽtos ãnos despoys que fezo Arfaxat, et ouvo outros fillos cõmo he dito et fillas cõ elles; et forõ todoslos seus dias seteçentos et dous ãnos. [+]
1300 XH I, 0/ 99 [Arfaxat], andados [triijnta] et çinque anos de quando nasçeo fezo a Sale, et viueo despoys queo ouvo feyto trezentos et tres ãnos; et fezo outros fillos et fillas; et forõ todolos dias de sua vida trezentos et [triijnta] et sete ãnos. [+]
1300 XH I, 0/ 99 Et fezo fillos et fillas et forõ todos seus dias quatroçentos et [trijnta] ãnos. [+]
1300 XH I, 0/ 99 Et viueo Eber, despoys que fezo [a Falec], quatroçentos et [tríjnta] ãnos, et fezo fillos et fillas, et forõ todos seus dĩas quatroçentos et seseenta et tres ãnos. [+]
1300 XH I, 0/ 99 Et desto dam por prouas os sabios que departẽ sobre esta estoria em este lugar, queo lengage antygóó que ficou em [Falec] et em seus fillos, et forõ os outros aly partidos del. [+]
1300 XH I, 0/ 99 Et viueo [Falec despois] que fezo Rregau, duzentos ãnos; et fezo fillos et fillas: et forõ todos seus dias duzentos et [triijnta] ãnos. [+]
1300 XH I, 0/ 99 Et viueo despois duzentos et sete ãnos; et fezo fillos et fillas; et foy toda sua vida duzentos et quareenta et dous ãnos. [+]
1300 XH I, 0/ 99 Seruc [quando] ouvo [tríjnta] ãnos fezo Nacor; et viueo despois duzentos ãnos; et fezo fillos et fillas; et forõ todos seus dias duzẽtos et [tríjnta] ãnos. [+]
1300 XH I, 0/ 99 Outrosi Nacor, quando ouvo ydade de [tríjnta] et nove ãnos fezo a Tare, et viueo despois çento et dez et nove ãnos; et fezo fillos et fillas asy cõmo os outros; et forõ todos seus ãnos çento et oyteẽta et oyto. [+]
1300 XH I, 0/ 99 Tare outrosy andados seteẽta ãnos de seu [nasçemẽto], fezo estes tres fillos: [+]
1300 XH I, 0/ 99 Aesto que conta Moysẽ estes tres fillos de Tare, sem departemento de quando fezo acada hũ, cõmo ofezo Moysem ẽnos tres fillos de Noe, diz mẽestre Pedro, ẽno capitolo das géérações de Sem, queo ordenamẽto destes nomẽs segũdo que vam ẽna Biblia quee prepostero; et prepostero quer dizer poer oprimeyro postromeyro, asy ẽna rrazõ, quer ẽno feyto, cõmo aqui em estes tres yrmãos. [+]
1300 XH I, 0/ 99 Que [diz] que Aram foy oprimeyro, et Abraã opostromeyro et Nacor omediano; et pode séér por ventura queos nõ avia ajnda feytos quando este tẽpo era, mays queos começou estonçes afazer, por que diso Moysem que Tare quando foy de seteẽta ãnos, que fezo estes tres fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 99 Onde diz sobre ello Agostym ẽna Glosa que estes tres fillos queos nõ fezo Tare ajuntados, mays acada hũ em seu tempo desqueos começou aengẽdrar. [+]
1300 XH I, 0/ 99 Mays queremos que sabades aqui hũa cousa em rrazõ das contas dos ãnos de estas seys ydades do mũdo, quanto he ẽnos poderes de cada hũa das géérações por onde vam os ãnos: que Moysem et os outros quea estoria da Biblia departẽ, et nos outrosi cõ elles, que ao padre da [geeraçõ], quer viuese poucos ãnos, quer moytos, quelle nõ cõtamos deles ẽno tẽpo da ydade do mũdo, nẽ ẽna conta das estorias que por elles van, senõ aqueles que viueo opadre ata que fezo ao fillo. [+]
1300 XH I, 0/ 102 Tare viueo duzentos et çinque ãnos; et [passados] deles os primeyros seteẽta -et esto asy se entenda que em estes padres que disemos, [et] dizemos que pera fazer seus fillos, os primeyros ãnos tomamos ẽna cõta et nõ os postromeyros - et andados aqueles seteẽta ãnos, Tare ouvo estes tres fillos: [+]
1300 XH I, 0/ 102 Poys cõtando os ãnos, quẽ os contar quiser, de estes padres dante que fezessem seus [fillos] cõmo os nos avemos ditos, achara em esta yda de segunda por conta çerta de Noe quinẽtos ãnos, começãdose esta ydade ẽno ãno enque el nasçeo; et de Sem çento et dous; de Arfaxat [triijnta] et çinque; de [Falec] [triijnta]; de Eber [triijnta] et tres; de [Falec] [triijnta]; de Rregau [triijnta] et çinque; de Senyc [triijnta]; de Nacor tríj́nta; de Tare seteẽta. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Conta a Estoria das Maravillas de Rroma ẽno começo do seu libro, que Noe ouvo hũ fillo aque chamarõ Jano; et semella segũdo esto que, sem os outros quatro fillos [de que] avemos dito, que ouvo Noe [outros] mays. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Et [esto] bem podo séér que em noveçentos et çinquóéénta ãnos que fezesse mays fillos et ajnda fillas. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Ca asy [diz] Moysem de todas las generações quantos ãnos viuerom, et fezerõ fillos et fillas, cõmo quer queo el nõ conta [dos] outros, senõ de aquel que ficaua ẽna lina, saluo em moy poucos lugares senalados, cõmo ẽnos fillos de Adam et ẽnos de Noe, et de Tare, et de Abraã, et de Ysaac, et de Jacob et poucos mays daly adeante. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Et Jafet fezo outrosy outro fillo aque diz essa estoria Jano ẽno Libro das Maravillas de Rroma; et foy este quarto fillo de Jafet, ao que chama Moysem Janam, et Josefo Jano lle chama, cõmo aquela Estoria de Rroma. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Et Rregau, fillo de [Falec], andados [triijnta] ãnos de quando el nasçera, et seteçentos et seseẽta et çinque de Noe, et duzentos et seseẽta et [çinque] de Sem, fezo aSeruc. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Et em estes [triijnta] ãnos foy Rregau cabeça et señor dos da lyna, amaneyra de juyz et de rrey, cõmo o forã [de] suas [cõpañas] os outros padres da lyna. Ẽno tẽpo de aqueste Rregau, andados de Noe seteçentos et [triijnta] ãnos, et do deluvio çento et [triijnta] et dous -segũdo os ãnos das vidas dos padres aque dizemos da lyña de ante que fezessem fillos - aquel Jano, fillo de Noe, cõ ho outro Jano seu sobríno, fillo de Jafet, seu yrmão, buscando bõa terra vierõ aterra de Tuscayna, et chegarõ aly onde agora esta açidade de Rroma; et acharõ y morãdo outro que [avya] nome Cames, quese fazia ja cõmo natural daly. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Et Jano, aquel fillo de Noe, foy rrey daquela terra Janyculo, et aquel Cames cõ el. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Et poserõlles nome Janyculo, por amor de Jano, fillo de Jafet, et segundo diz em aquel Libro das Maravillas de Rroma. estes pááços forõ em aquel lugar onde agora he [aigleia] de Sam Iohan, aque dizẽ [en] Rroma ao Janyculo. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Despoys desto morreo Cames et ficou orreyno todo em Jano, fillo de Noe; et catou este Jano despoys por aquel monte Palatyno, et achou hũ lugar de moy bõos cãpos, et moy bõas fontes, et lugar moyto pertéésçente pera moy bõo alcaçer, et moy bõa pousada et moy autẽtica; et fezo aly Jano moy bõos pááços et forte alcaçere, et estabelesçeo aly acamara do rreyno, et chamoa sela rreal. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Et desonrrou ho [Jupiter] et ferio et cortoulle [hũus] nẽbros de seu corpo de guysa que nõ ficou Saturno pera fazer fillos, nẽ pera aver casamẽto. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Et sayosse de Creta onde rreynaua, et vẽeose pera este Jano, fillo de Noe; et aJano [plouvolle] cõ el, et rreçebeo cõsigo ẽno rreyno. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Et esto podo seer asi segũdo dizẽ [algũus], que este Nẽprot Saturno que foy [Nẽprot] ho de [Babilonja]; et que avendo seus fillos ja casados et ajuntados pera rreynar, por que oyo dizer de Europa cõmo era amellor et mays tẽperada terra do mũdo, et mays abondada de [mpytas] bõas cousas -que tal he Europa, et ontre moytas bõas terras quea em ella, cõmo aprouỹçia de [Guadalquiuir] he amellor de quantas ẽno mũdo som, asy cõmo diz Plinio ẽno terçeyro libro enque departe destas tres terras, cõuẽ asaber, Europa, Asia, Africa, et das prouynçias delas - et outrosi por que avia aprendido Nẽprot em terra de Edom de Yonyto, seu tyo, por la arte da astronomya, cõmo ontre - los quatro prinçipaes rreynos do mũdo avia de séér hũ ho de ouçidente, et que este vençeria aos outros tres, et seria señor deles, et duraria sempre despoys que começasse, et com sabor de rreynar el aly, et leyxar de sua geeraçõ [que] rreynasse y sempre, outrosy mudouse onome; et vẽeo aly aaquela terra, aJano, teẽdo que aquela terra aque Noe viera, et poblara et acabara em ella que este acabamẽto de Noe em aquel lugar que era cõmo synal de séér aquela terra começo et cabeça et [synal] de todo omũdo ata afim. [+]
1300 XH I, 0/ 106 Et avia em Syracusa, que era oseu rreyno deste rrey Ytalo, hũa grãde carcaua -et chamalle fossa aquel Libro de Rroma - et ya moy longa et moy grãde cõmo corrente de agoa de [venydas], et era cousa moy nomeada em aquelas terras, et semelauase moyto cõ ocalez ou madre de aquel rrio Albula; et por esta [rrazõ da] semellança daquela carcaua de Saracusa, que avia nome Tybre et se semellaua cõ aquel rrio Albula, el rrey Ytalo et os seus poserõ nome Tibre aaquel rrio; et asylle chamã oje, et este he orrio Tibre de [Rroma], et deste nome vos diremos ajnda outra rrazõ em este capitolo adeante. Ẽno tẽpo deste Seruc hũ fillo de Ercoles -et chamalle aquel Libro das [Marauyllas] de Rroma fillo de Ercoles, et nõ achamos del outro nome - et vẽeo cõ os da çidade de Argos de Greçia ali aaquel rreyno de [Lano], et poblou y sub o Capitolio hũa çidade, et posolle nome Valeria, segũdo que diz Barro, que foy grãde sabeo [de] estorias. [+]
1300 XH I, 0/ 106 Onde Rroma, que foy ajuntada et feyta de moytas poblas, os primeyros nomẽs que ouvo ante que fosse ajuntada et dita Rroma, forõ estes: o primeyro Janyculo, de Jano, fillo de Noe; o segũdo Saturnya de Nẽprot; o terçeyro Valera, quelle poso Ercoles. [+]
1300 XH I, 0/ 106 Outrosi em esse tẽpo hũ prinçepe poderoso que ouvo nome Glauco, fillo de Ymoys, fillo del rrey Jupiter, veẽo aaquel lugar et fezo y sua pobla et çercoa, oque ajnda nõ fezerã aas suas negũus dos outros pobladores. [+]
1300 XH I, 0/ 108 De fillos de Yrari, aquẽ olynage de Sem engendrou, nasçeo aquel gigante aquẽ el chamou Nẽprõt, segũdo seu costume; aforma del ha em longo dez cobedos et mays; este Nẽprot rrogou aYonyto, fillo de Noe, queo ensynasse porlas sete artes do seu saber cõmo ouvesse orreyno que [tyña guisado] de aver; [+]
1300 XH I, 0/ 108 Adeante diz cõmo foy [Yonjto] fillo de Noe, et cõmo foy estreleyro; et cõmo [cobjçaua] Nẽprot de aver rreyno et demãdou cõsello aYonyto sobre ello; et outrosy cõmo lle el dou cõsello et rreynou Nẽprot em Babilonya. [+]
1300 XH I, 0/ 108 Este Nẽprot, rrey de Babilonya, ouvo oyto fillos, segũdo diz mééstre Godofre ẽna septima parte do Pãteom et destes achamos rrazom dos dous. [+]
1300 XH I, 0/ 108 Oprimeyro foy Cres, et opadre porlo erdar et cõsellar logo em seus dias gáánou aysla aque dizẽ Creta, et fezóó rrey em ella; et do nome do fillo poso onome aaquela ysla por quelle dizem Creta ajnda oje daquel Cres; et das rrazões desta ysla Creta falaremos adeãte ẽna estoria del rrey Jupiter, que foy ende rrey em tẽpo de Ysáác, cõmo diz oPãteom ẽna outaua parte. [+]
1300 XH I, 0/ 108 Ho outro fillo deste rrey Nẽprot ouvo nome Belo, mays segũdo diz mẽestre Pedro ẽno capitolo da estoria de Babel, dous forõ os Belos: hũ, este Belo, fillo [de (nẽ) Nẽprot]; ho outro, hũ Bello rrey de Greçia. [+]
1300 XH I, 0/ 108 El rrey Jupiter fezo aEpafo em Hyo, filla del rrey Ynaco de Greçia; este Epafo fezo aBelo et este Belo, fillo de Epafo et neto del rrey Jupiter, foy rrey de Greçia. [+]
1300 XH I, 0/ 108 Andados de Noe oytoçentos et çinquoéénta et Çinque ãnos, et de Sem trezentos et [çinquoeẽta] et çinque, et do deluvyo duzentos et çinquoeẽta et tres, et segũdo Jeronymo diz, morreo Nẽprot, rrey de Babilonya, et rreynou em pos el aquel seu fillo Bello; et foy Nẽprot oprimeyro rrey de Babilonya, et Belo foy osegũdo. [+]
1300 XH I, 0/ 110 Andados de Noe oytoçentos et çinquoeẽta et çinque ãnos, et de Sem trezẽtos et çinquoeẽta et çinque, et do deluvio duzẽtos et çinquoeẽta et tres, et do departimento das lengages çento et çinquoeẽta et tres, segũdo Jeronymo, em tẽpo de Nacor -et chegou esto ao nasçemẽto de Tare, et era ajnda viuo Seruc -, começou Belo, fillo de Nẽprot, arreynar em Babylonya, despois de Nẽprot seu padre. [+]
1300 XH I, 0/ 110 Et este Asur, fillo de Sem, et os seus acharõ em sua terra, por agudeza et suteleza, anatura et amaneyra et arte de fazer as purpuras, et outrosy de fazer os vnguẽtos preçados pera os cabelos el pera os corpos, segũdo diz mẽestre Pedro, et [outras moytas] espeçias de bõos olores, et os panos aque agora [dyzemos] surias; et em todo esto Syria ya enrriqueçendo moyto. [+]
1300 XH I, 0/ 110 Et em este tẽpo as gentes das géérações dos fillos de Noe auyam ja tomados lugares de poblas, et yam se asesegãdo et acollendo ao poblado donde andauã ante desto ẽnos mõtes. [+]
1300 XH I, 0/ 110 Et dizẽ algũus que por aquel pouco que el gáánou daquela terra em Assiria aquela vez, et ho [teuo], et rreynou em ello, dizẽ que se começou em Belo orreynado de Assyria, que foy hũ dos quatro rreynos prinçipaes [do mũdo] em ouriente; os outros dizẽ quese começou este rreyno em el rrey Nyno, fillo [deste] rrey Belo, cõmo oyredes adeante, que dizẽ que por quanto el rrey Belo fezo, se mays nõ fezera outro despois que aquelo, nõ fora rreyno nẽ ouvera enque. [+]
1300 XH I, 0/ 110 Despoys que el rrey Belo tornou de [Assyria], começou afazer hũa pobla moy noble et moy bõa que fosse cabeça do rreyno; et queria el séér emperador et fazer [en] aquela çidade acabeça do emperio, et do nome do seu fillo Nyno chamou Nyno aaquela çidade; et fezoa ontre [Babilonja] et Siria por que foy lugar comunal atodo [o señorio] dos rreynos. [+]
1300 XH I, 0/ 111 Andados de Noe [oytoçẽtos ãnos] et noveẽta et çinque años, de Sem trezentos et noveẽta et çinque, do deluvio duzẽtos et noveẽta et quatro, do departymẽto das lengages çento et noveẽta et çinque, Tare, despoys que foy de seteẽta ãnos fezo estes tres fillos; [+]
1300 XH I, 0/ 111 Et andados de Noe oytoçentos et seséénta et oyto ãnos et de Tare [vijnte] et sete, morreo el rrey Belo de [Babilonja], et rreynou seu fillo el rrey Nyno, despoys del; et segũdo diz Preçiam ẽno seu Libro Mayor ẽno começo, os omẽs quanto mays mãçebos veem tanto mays sotiles et entẽdidos som et tanto mays fortemente buscam et catã as cousas, et esto asy he et deue séér sempre segundo bõa et dereyta rrazõ, que os omẽs quanto ssom de mellor et mays ensynado lugar de primo, tanto mays ensynados et sabedores nasçem, et esto asy deue séér se em ello nõ ha erro de natura; et outrosi mays saberes bõos acham ẽnas çidades que ẽnas aldeas. et, ẽnas grandes vilas et poblas, que ẽnas pequenas, et véémos que esto asy he oje en dia. [+]
1300 XH I, 0/ 111 Despoys que rreynou este rrey Nyno sayo sabedor, et moy viuo et moyto bulidor et [mañoso], cõmo aquel que era et [vyña] de rreys viuos, et de grãdes corações et moy [buliçosos] et fazedores; et asy otrage ja et lle vem cõmo de patrimonyo antigóó; et despoys que foy apoderado de todaslas terras do seu rreyno começou de rreuoluer, et cometer as gentes das outras terras, et guerrearlas et cometerlas fortemẽte por las meter su o seu señorio, et rreynar sobre ellas, asy cõmo oystes que quisera guerrear et aseñorarse rrey Nẽprot, de seu avõo, ẽnos mõtes de Armenya et despoys ẽnos cãpos de Senáár, sobre todaslas geerações dos fillos de Noe; onde semella queo tallente do avoo que nõse perdera ajnda ẽno neto nẽ se podia oluydar. [+]
1300 XH I, 0/ 111 Et as gẽtes das terras, por que erã estonçes tã loucos cõmo avedes oydo, que nõ casauã ajnda por ley nẽ aviam ajnda molleres [coñosçidas] por suas nẽ apartadas, cada hũ asua, nẽ fillos çertos, nẽ armas pera lidar, nem lidauã senõ asy cõmo diz Tulio, que pelejauam cõmo as outras [anjmalias]: assy cõmo porco mõtes cõ outro porco, ho touro cõ touro, oleom cõ outro leõ et aaguya cõ aguya, et nõ [tynã guisado] elles de cometer aoutros nẽ ajnda de defender asy mẽesmos. [+]
1300 XH I, 0/ 115 Outrosy Belial, segũdo Rramyro, tãto quer dizer cõmo sem jugo -diz sem jugo ao que nõ he sujugado ou apremeado, [asi] cõmo sem premea - ou sem deus, ou çega estreytura, ou çego lume, ou fillo traspassadeyro, ou fillo rrenegado, ou escomungado. [+]
1300 XH I, 0/ 118 De Cam, fillo de Noe, et del rrey [Njno]. [+]
1300 XH I, 0/ 118 Despoys desto vẽeo este rrey Nyno aterra de Bautra, de cuja terra disemos ẽnas poblas dos fillos de [Noe], que poblara Geter, fillo de Aram, do lynage de Sem; et era y Cam fillo de Noe. [+]
1300 XH I, 0/ 118 Et por que el sospeytou quese perderia oseu rreyno, et temyase delo, queo vya por lo seu saber, doyasse ende moyto por sse perderẽ assy aquelas sçiençias ẽna morte del, ca nõ avya quẽ as asy soubesse cõmo el; et duldando ajnda de fim de agoa, et avendo aprendido que vyrria ado fogo, nõ [o] leyxou por medo de perder orreyno, et temẽdose de todo em todo de hũa destas [fĩjs], por tal quese nõ [per[de]ssem] em pouco tẽpo os saberes que el avia achados com moyto et longo estudio, et cãsado traballando em [elles] grãde tẽpo, et fezo quatorze pilares em seu rreyno, os sete de ladrillos et os sete de cobre, et entallou em elles por leteras et por feguras aquelas sete artes liberaes, todas hũa vez ẽnos sete pilares dos ladrillos, et outra vez ẽnos outros sete de cobre, ẽna maneyra et por la rrazõ que avedes oydo queuos contamos ja ẽnas rrazões da primeyra ydade queo fezera Jubal, fillo de Lamec, ẽnos dous pilares; et fezo Cam saber as partes aos filosofos porla sçiençia das estrelas, asy cõmo conta mééstre Godofre. [+]
1300 XH I, 0/ 119 Et destes quatro prinçipaes rreynos do mũdo, et diz Orosio queos dous de medio, que vierõ cõ poderio que durou pouco tẽpo et som estes: orreyno de Affrica et orreyno de Maçedonya; et leuãtarõse ontre orreyno de Babilonya et ho dos rromãos; et outrosi mostra como ontre padre vello que foy o de Babilonya et fillo pequeno, ou que chega tarde, et novo et ajnda pequeno ẽno começo, et foy este ho dos rromãos; et chegarõ em medio do tẽpo ontre estes, aquel de Affrica et ho de [Maçedonja et forõ] cõmo tutores et curadores, esto he, defendedores et gardadores; et estas palauras som as quedizẽ as leys sobrelas gardas dos bẽes dos orfóós pequenos que ficam de seus padres ou de suas madres ou de todo, por que asy gardarõ et defenderõ aqueles dous rreynos suas herdades et seu dereyto ao rreyno dos rromãos ata que el cresçesse et chegase atomarlo. [+]
1300 XH I, 0/ 122 De Tare et de seus fillos vos diremos. [+]
1300 XH I, 0/ 122 Tare, cõmo avemos dito, quando foy de seteẽta ãnos fezo estes fillos: [+]
1300 XH I, 0/ 124 Asy cõmo se acabou a segunda ydade do mũdo em Tare, asy se começou esta terçeyra em Abraam, seu fillo, oãno enque el nasçeo, segundo dizẽ et acordam todaslas estorias; esto foy andados de Tare, seu padre, seteẽta ãnos, et do [departymẽto] das lengas çento et noveẽta et çinque, et do deluvio de Noe duzentos et noveẽta et çinque, et do ãno enque Noe nasçeo oytoçentos et novéénta et çinque, et de Adam dous [mj̃ll] et duzentos et oyteẽta et nove. [+]
1300 XH I, 0/ 125 Sem, fillo de Noe, et Arfaxat, et Sale, et Eber, et [Falec], et Rragau, et Seruc, et Nacor, que forõ os da lyna das géérações, morarõ em Judea, em terra de Jerusalem; et quando vierõ os cananeos et forçarom et tomarõ aestes padres et aos seus da terra, et deytarõ os fora dela, et chamarõ elles aaterra Cananea do seu nome, sayo daly Tare que ficaua por lo mays grãde da lyna, et buscando bõa terra enque ficasse et morasse, chegou [aBabilonja]; et por la braueza del rrey et porla premya, et de mays porlos ydolos que adorauã aly publicamẽte, nõ quiso y morar nẽ ficar et foyse pera Caldea que era açerca daly, asy cõmo avemos dito, et achou bõa terra, caente, et cõplida de viandas et de outras moytas et bõas cousas. [+]
1300 XH I, 0/ 125 Et Tare, quando chegou aly et vio os costumes da terra, avẽeosse cõ os do lugar, et quedou et morou aly, et fezo ende seus fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 126 Tare despoys que ouvo setéénta ãnos fezo estes tres fillos: [+]
1300 XH I, 0/ 126 Abraã, Nacor et Aram; et estas forõ as géérações de Tare, et Aram fezo aLoth, et morreu ante que Tare seu padre em aquela terra hũ nasçera, ẽna çidade Vr et ẽno fogo dos caldeos, cõmo vos contaremos adeante; et casou aly Abraã cõ Sarra, et Nacor cõ Melca, fillas daquel Aram, seu yrmão; et Sarra sayo [manjña] et nõ avia fillos; et tomou Tare aAbraã, seu fillo, et aLot, seu neto, et aSsarra, sua nora, moller de seu fillo Abraã, et leuou os daquela [çidade] Vr dos caldeos onde morauã, pera yrse cõ elles aterra de Canaã; et vierõ aaquela terra de Messopotamya que avemos dita, ata a çidade de Arã, et morarõ aly; et cõplio Tare aly duzẽtos et çinquoéénta ãnos de ssua vida, [em] essa çidade de Aram, et morreo em ella et em ella jaz. [+]
1300 XH I, 0/ 126 Et estas som as rrazões que Moysem diz ẽna Biblia da morada de Tare et do feyto de seus fillos em Vr, aquela çidade dos caldeos. [+]
1300 XH I, 0/ 126 Et empero ante daquesto queremos vos cõtar sobrelos feytos de Tare et de seus fillos em Caldea et em [Messopotamja] outras rrazões que achamos dos sanctos Padres, et de outros sabeos, et de aravigos que som ditos sobresto em seus espoemẽtos. [+]
1300 XH I, 0/ 127 Do nasçemẽto de estes tres fillos de Tare. [+]
1300 XH I, 0/ 127 Moysem diz ẽna Biblia, ẽno onzeno capitolo, cõmo oystes, que Tare, andados seteẽta ãnos de quando nasçera que fezo estes tres fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 127 Sobr esta rrazom de Tare em el fazer estes tres fillos, todos ajuntados aaquel tẽpo, nasçe y dulda, et movem [suas] demãdas Jeronymo ẽna Glosa sobre este lugar, et mẽestre Pedro ẽna Estoria, ẽno capitolo das géérações de Sem. [+]
1300 XH I, 0/ 127 Et dizẽ que esto nõ podo séér que Tare fezesse tres fillos de hũa moller em hũ ãno. [+]
1300 XH I, 0/ 127 Noe quando foy de quinẽtos ãnos fezo estes tres fillos: [+]
1300 XH I, 0/ 128 Poys conta Abul Ybeyt Abda Alam, fillo de Abda Alfadiz Albacruem, ẽno capitolo viçessimo [primo] do seu Libro sobrelo nasçemẽto de Abraã, nomeando primeyramẽte todas las géérações da lyña desta ydade cõmo nos et diz desta [guisa]: [+]
1300 XH I, 0/ 128 Sobre olugar onde nasçeo Abráám, fillo de Tare, fillo de [Nacor]Seruc, fillo de Rragau, fillo de [Falec], fillo de Eber, fillo de Sale, fillo de Arffaxat, fillo de Sem, fillo de Noe, nõ acordam os hũus sabios que desta estoria falam cõ os outros, nẽ outorgã em hũ, pero que este desacordo nõ faze nẽ trage dano ẽna verdade da estoria; que os hũus dizem que nasçeo em Acus, et os outros [que em Alcufa], outros que em Cufida; et estes nomẽs som de lugares et poblas de Caldea; et dizem ajnda algũus que daly foy rrey Nẽprot natural mays que de outro lugar; et contã algũus dos aravigos que viuo era Nẽprot quando Abraã nasçeo, et dizem elles que nasçeo Abraã [mj̃ll] et seteẽta et nove ãnos despoys do deluvio; outros dizẽ que noveçentos et quareẽta et dous, et que era Nẽprot em aquela sazõ rrey de oriente; et diz que em seus dias deste rrey que estudiauã os omẽs ẽnos juyzos das estrelas et ẽnos andamẽtos dos çyrcos do çeo, et queo prouauã todo moy bem, et ojulgauã porlas moy longas vidas que aviam. [+]
1300 XH I, 0/ 130 "Señor, gardarey teu [mandado], et se Deus quiser eu me gardarey bem que nõ faça fillo, donde aja opesar et amazela et veja del atristeza que veẽ os outros queos em este tẽpo fezerom. [+]
1300 XH I, 0/ 130 "Et Tare foyse sua carreyra aseu mandado; et quando chegou aavilla et [vyo] sua moller, que nõ vira dias avia ja, paresçeolle bem et ouvo codiçia dela, em maneyra que vẽeo ofeyto et jouvo cõ ella hũa vez, onde ouvo fillo dela daquela vez; et foy sua carreyra cõ seu mãdado pera el rrey. [+]
1300 XH I, 0/ 130 Alcofa et Albaçara; et avia aly hũ cano moy grande, cõmo coua, et sabiao Tare, por que passara por aly hũa vez et virao, et os omẽs nõ parauã mẽtes aaquel lugar; et ascondeo aly sua moller, et toda via tragialle de comer afurto; et aly diz que nasçeo Abraã em aquela coua, et [cresçeo] logo et fezose fornydo, et asyo diz Abul Ybeyt, que mays cresçia Abraã em hũa semana que outro moço nõ soya cresçer em hum mes; et criarõ Tare et sua moller este fillo, encobrindóó toda via quanto podiam. [+]
1300 XH I, 0/ 130 Et despoys que foy Abraã moço grandezillo, el rrey tyrou odecreto que avia posto et dado da morte dos nenos; et asegurousse Tare, et esto foy quando o sol foy posto, et tyrou sua moller et seu fillo da coua; et quando [forom] fora da coua, catou Tare ao çeo et vio aestrella de Jupiter estar sobrela cabeça de Abraã; et foy Deus fazendo bem aafazenda de Abraã, et começou logo aléér et aaprender osaber das estrellas, et sayo em suas palauras et em seus feytos moyto amygo de Deus et seu seruo; et começou logo adizer que nõ erã nada os ydolos senõ loucura et vaydade; et predicaua que hũ era oDeus que criara [todaslas] cousas do mũdo, et as fezera, et as mãtyna, et as [tyña] todas em poder, et que nõ [erã] moytos deus cõmo as gentes loucas diziã et os faziam, et os adorauã; et predicaua avnydade de Deus, et desdezia os ydolos, et viltauaos. [+]
1300 XH I, 0/ 130 "Fillo nõ te descubras tu tanto em estas rrazões, que todo aquel que he sóó et nõ mays de hũ et desdiz et quer desfazer acreẽça et aley que hũa grande terra tem, et [toda a] gente, et seu prinçipado, et onrrã, et gardã esta ley toda agente por bõa, contra moytos vay; quea gente enflaquẽta et aluoroça ao prinçepe ẽno seu señorio, quando querem tomar ou acordar [en] outras creẽças que el nõ tem; ante quea outra [creença] seja asessegada ẽna terra, os hũus tẽndóó por bem, et os outros por mal, leuãtansse pelejas et véém y feridas et mortes, et mudamẽto de senorio; porque ondese muda créénça forçado he dese mudar oseñorio; et se te nõ gardas el rrey et agente entender team, et leuãtarseam contra ty et matarã aty et anos cõtigo, por que te terrã por louco et sandio, et mays querrã que moyras tu sóó et nos ajnda contigo, ante [ca] tu meteres toda sua terra em rreuolta et em destoruamẽto; mays tu tem ateu Deus em teu coraçõ et tua créénça, et [adoroo] et syrueo et El te fara moy grande merçede, et [te] dara moy bõo acabamẽto ao que dizes et aesto que fazes. [+]
1300 XH I, 0/ 134 Em este lugar diz obispo Lucas que vẽeo a Caldea Assur, fillo de Sem; et que era omẽ sotyl, et diz que el sotellezou et buscou ha amaneyra de fazer apurpura et os enguentos dos cabelos et dos corpos conque olessem bem, cõmo agoa [rrosada] et outras cousas. [+]
1300 XH I, 0/ 139 Et dizẽ os actores dos [gentijs] que foy fillo da rreyna Juno, yrmãa et moller del rrey Jupiter; et diz ofrayre que por esta rrazõ se querem os falsos dos judios chegar adizer em seus escarnos que foy Ihesu [Cristo] fillo de ferreyro, et por este Josep que dizẽ que foy ferreyro. [+]
1300 XH I, 0/ 139 "Padre, se tu arrazõ te quisesses tornar, cõmo omẽ et padre dereytureyro, bem vees tu aqui oque fezo odano, et para agora mẽtes aesta ymage que esta sãa et tem seu mallo ẽnas mãos, desavẽeose cõ estas outras, et barallarõ, et pelejarõ, et estas outras cõmo nõ tynã arma nẽgũa cõquese defender del ferio as el atodas, et quebrantoas et fezoas ataes cõmo tu véés que jazem, et aaquel pom tu aculpa et nõ [a mỹ], se tua mesura for. "Tare era omẽ mãso et mesurado, et queria grande bem aaquel fillo, et quando aquela rrazõ lle oyo [entendeo] que qualquer cousa que el disesse que Abraã queo vençeria, et começou [a rrijr] et diso asy: [+]
1300 XH I, 0/ 141 Tare, acõmo quer que ouvesse tomada perda em seus ydolos, prazeolle moyto por las rrazões bõas de seu fillo et diso assy a Abraã: [+]
1300 XH I, 0/ 141 "Et partironse em esto aquela donde lle vynã tantas et bõas rrazões, et pensarõ em ello, et diserõ que [per] ventura poderia seer este moço odaquela estrella que paresçera deque falarã os estreleyros ael rrey Nemprot; pero doyasse Tare cõ todo esto da perda que tomara em suas ymages quelle seu fillo quebrãtara, et sobre todo quesse temja moyto, cõmo omẽ bõo et [apreçibido] das cousas que aviam de víj́nr, que por ventura ou [os] matariam aly os caldeos por ello, ou lles fariam grande dano et desonrra, cõmo contesteçeo despoys. [+]
1300 XH I, 0/ 141 Et amauã moyto opadre et amadre ha Abraã, ho hũ por que era el omenor fillo que aviam, ho al por queo viã [enderẽçado]. [+]
1300 XH I, 0/ 141 Et esto que tu véés de teu fillo, de Deus vem, que nos quer fazer merçed et ante que váámos apeor quer nos tornar dala, et castigarnos et mãtéér nos ẽna bõa lyña, ca omáo costume pouco apouco vay [vijndo] et se aprende sesse logo nõ castiga, et despois he moy máo de leyxar; et estes [gentijs] ontre que moramos senos fezerẽ mal por esto, Deus nos dara delles grande dereyto et nos lo acabara em bem. [+]
1300 XH I, 0/ 141 Et tu nõ paras mentes cõmo em esta terra ha moytos omẽs bõos vellos et auçiãos, et cááos ja, et nẽgũ deles nõ te dizer de Deus os bẽes que te teu fillo diz del, sééndo moço, mays esto nõ marauylla, ca Deus nõ cata vello, nẽ moço, nem mãçebo, enque poña oseu espirito, mays pono em aquel em quese El quer et em qualquer tempo; et rrogo te que teñas por bem de perder [asaña] queas contra teu fillo et creamos em Deus verdadeyro cõmo deuemos, et porla carreyra que [o] teu fillo diz. " [+]
1300 XH I, 0/ 145 Aram, fillo de Tare et yrmão de Abraã fora casado em Caldea ante desta sazom, et avia ja fillos: aLoth, fillo varõ, et fillas Sarra et Melca. [+]
1300 XH I, 0/ 145 Et el rrey vyo mãçebo, moço, aposto et moy bem rrazoado et gardado em suas palauras, et mudouse otalente del do que avia antes pensado de matar ael et asua [cõpaña], et apartouse et [cõsellousse] cõ seus rricos omẽs et cõ seus bispos que [tyña] y, dos ydolos et de sua créénça; et os mays deles oyndo oque disera Abraã, duldarõ [en] consellar ael rrey, pero hũ deles que avya nome Mayzam, cõsellóó queo mandase queymar, senõ quea gente quese tornaria em outra creẽça, et que el perderia orreyno por ello, et que avía moy bõa rrazõ pera ello et era esta; que os caldeos, em rrazõ da creẽça do fogo faziam moy grandes fogueyras et passauã seus fillos [per] ellas cõmo amaneyra de boptismo que agora os [cristiaos] fazẽ; et Tare que moraua ontre elles que nõ avia ajnda pasadas aquelas fogueyras [a aquelas] seus fillos, et quelle las mãdase passar, et el queo nõ faria, et averia el estonçes contra el et contra seus fillos moy bõa rrazõ, et sem bráádos et clamor de torto ante todo opobóó, et deytarlos ẽno fogo et queymarlos y. [+]
1300 XH I, 0/ 147 Em todo esto, [Aram] oyrmão mayor, fillo de Tare, fora aly casado peça de tẽpo antes [desto]; et avia ja seus fillos, Loth fillo varõ, et duas fillas Sarra et Melca, cõmo avemos dito. [+]
1300 XH I, 0/ 147 Et el rrey, cõ moy grande pesar que [tyña en] seu coraçõ do dito [que lle] diserõ os estreleyros et grande [saña dos] synaes que via em Abraã, et quiso saber mays de seu feyto, et enviou por seu padre et por sua madre et seus yrmãos; et elles vierom logo antel, et progontoulles el rrey quanto avia que nasçera aquel seu fillo Abraã et quelle disessem auerdade et que el lles faria bem et merçed; et se averdade nõ disessem queo saberia el por outra parte, et queos mataria por ello, asy cõmo aaqueles que mẽtem aseu rrey et señor natural. [+]
1300 XH I, 0/ 147 Et el [rrey] despoys que soubo averdade et foy entendendo et vééndo quese ya mostrando oque diseram os estreleyros, et demãdou aTare et asua moller por que nõ passarã os seus fillos por lo fogo, segũdo queos caldeos faziã, [rrecordandosse] da palaura queo seu rrico omẽ Mayzam lle cõsellara quelle demãdasse os fillos et queos pasase por lo fogo, por onde ajnda nõ aviã passado et quellos dese pera pasar por el. [+]
1300 XH I, 0/ 147 Os hũus dizem que Tare quelle nõ quiso dar seus fillos et que el et sua moller et seu fillo Nacor quese escusarõ omellor que poderõ; et Abraã et Aram que sayrõ mays fortes em suas palauras para téér et créér de todo coraçõ acreẽça de Deus sem toda cõfeyta, et diz queos mãdou logo aly rrecadar el rrey aestes ambos et mãdou fazer hũa grande fogeyra, tam grande cõmoa faziã os caldeos et ajnda mayor, pera os fazer pasar por ella, et mãdou tomar por força aAram et aAbraã et dar cõ elles em aquela fogeyra; et Abraã sayo della em saluo, et Aram cayo de guysa que nõ podo [ende] sayr et morreo aly, et sacarõ ho dende morto os seus, et suterrarõlo em essa çidade [Vr] de Caldea hu morauã el et seu padre et seus yrmãos. [+]
1300 XH I, 0/ 147 Et da rrazõ deste fogo de Aram et de Abraã diz mays et doutra fegura mẽestre Godofre ẽna outaua parte do Panteom, et conta que estes fillos de Tare que nõ queriam yr adorar ofogo, nẽ passar por el cõmo faziã os outros de Caldea ajnda quelles mãdauã passar por el; et estonçes que se leuãtarõ contra elles esses de Caldea et queos ençarrarõ em sua casa deles et queos çercarõ arredor et posserõlles fogo, et ofogo desque foy apresso aacasa diz que foy tanto que queymou as casas et os omẽs que dentro eram et perdeuse alla Aram, et morreo aly empero era omẽ bõo, et dereyteyro, et sayo em saluo Abraã. [+]
1300 XH I, 0/ 149 A cõmo quer que fosse bem em suas rrazões et em seus feytos ẽna çidade de [Vr] et em terra de Caldea et cõ el rrey aAbraã, Tare seu padre era moy triste et moy quebrãtado por que ficaua moy desonrrado et cõ grande perda de seu fillo que lle asy matarã tam desonrradamẽte. [+]
1300 XH I, 0/ 149 De mays despoys que aquelo lle acontesçeo aly sempreo menos onrrarõ os omẽs daquela terra et faziãlle nojos, et soberueas, et desonrras aque el nõ podia dar consello, et [tyñasse] desto por moy biltado et desonrrado; et pensou em toda maneyra de leyxar [aquel] lugar, et sobre todo por lo dolor que avia da morte de Aram, seu fillo; et por aconsellar sua [cõpaña], et perder dende algũ pouco dembargo, casou a Sarra, sua neta, filla de Aram, seu fillo, cõ seu fillo Abraã, et casou Melca, yrmãa de Sarra, filla de Aram, cõ Nacor, seu fillo, cõmo oystes queo diso Moysem, pero nõ tã claramẽte. [+]
1300 XH I, 0/ 149 Outrosi aSarra chamarõ primeyramẽte este outro nome [Saray], et despoys lle diserõ Sarra; et pom daly Moysem ẽna Biblia, em aquel lugar, este outro nome Jesca, et por que semella nome doutro fillo ou filla que ouvesse Aram, sem aqueles que avemos ditos, por tyrar esta dulda, diz Jeronymo ẽna Biblia que Jesca que [sobrenome] he de Sarra, et quea chamarõ Sarray Jesca. [+]
1300 XH I, 0/ 149 Et Tare cõ solaz et sabor de seu fillo Aram, por que avia aquela çidade nome cõmo el, ficou aly et fezo sua morada el et sua [cõpaña]; et Abraã predicaua ẽnas poblas, et [perla] carreyra, et onde lles acontesçia de pousar, dizẽdolles que era hũ Deus verdadeyro sóó, criador de todaslas cousas. [+]
1300 XH I, 0/ 151 Et fezo dela acabeça do emperio, segũdo diz ẽno Panteõ ẽna septema parte del; et poys quea ouvo moy bem poblada et garneçida, onrroa com aseeda do emperio que asentou em ella, et acreçentoa outrosi ẽna palaura do nome quelle poso, et chamoa Nynjue Et Ninyue, segũdo as Interpretações de Rramyro ẽna Biblia, tanto quer dizer cõmo parida, et cõ fillos, ou fremosa, ou lyñage, ou engendramẽto de fermosura ou defendemẽto [de] meu engendramẽto. [+]
1300 XH I, 0/ 154 Andados oyto ãnos de Abraã et çinquoéénta do rreynado del rrey Nyno, despoys que este rrey ouvo feytas suas noblezas ẽna çidade de [Nynyue], et ordenados et postos em rrecado os rreynos de Assiria et de Babilonya, et aperçebeosse et tomou sua [cõpaña] et tornousse outra vez sobre açidade de Bautra, [a] Zoroastres, que era Cam fillo de Noe et padre de Cus, et avóó de Nẽprot, et visavóó de Belo, et seu trasavóó, cõmo avemos contado, et aperçebeosse Zoroastres et sayo ael et lidarõ, et dizẽ Eusebio et meestre Godofre que [rrey] Nyno vençeo aZoroastres et quelle tomou orreyno; mays Paulo [Orosyo] conta ẽno quarto capitolo do primeyro libro que rrey Nyno matou aZoroastres ẽna fazenda, et diz quea cavalaria dos naturaes et [os] outros da terra quese collerom aaçidade et alçarõse et ençarrarõse moy bem em ella, et [toverõ bem] suas torres et defenderõ seu muro et toda açerca da çidade, et nõ se quiserom dar arrey Nyno por nẽgua pleytesya. [+]
1300 XH I, 0/ 154 Et despoys de [aquesto] rreynou arreyna Semyrramys em Babilonya et em Assiria et em toda [Asya] cõ ojnfante Zameys, fillo de rrey Nyno et seu dela. [+]
1300 XH I, 0/ 155 Quando el rrey Nyno morreo ficarõ dous fillos del arreyna Semyrramys; et hũ era del et dela, et ouvo estes dous nomẽs: [+]
1300 XH I, 0/ 155 Et este jnfante [Zemeys] ou Nynjas, fillo de rrey Nyno et da rreyna [Semyrramjs], era ajnda pequeno et sem syso, mays que sabio perao que orregemẽto do rreyno avia mester pera estar em paz. [+]
1300 XH I, 0/ 155 Et ho outro fillo del rrey Nyno ouvo nome Treber ou Trebeta, et foy fillo doutra moller, et fezerao el rrey Nyno ante que casasse cõ esta rreyna Semyrramys, et [este] sayo bõo et fazedor et bem ardido em toda cousa. [+]
1300 XH I, 0/ 155 Agora vos cõtaremos cõmo esta rreyna fezo cõ estes dous fillos de Nyno, et primeyro dela et de Trebeta sey criado. [+]
1300 XH I, 0/ 155 De cõmo deytou do rreyno arreyna [Semyrramis] aTrebeta, seu criado, et de cõmo ella rreynou com [Zemeys], seu fillo ẽno rreyno. [+]
1300 XH I, 0/ 155 Trebeta, este de que aqui falamos, foy fillo del rrey Nyno ao qual [arreyña] Semyrramis, sua ama, fezo [seyr] do rreyno, et mãtouo os rreynos aama cõmo a escolleo et lle mãdou opadre. [+]
1300 XH I, 0/ 156 Despoys que Trebeta foy deytado do rreyno et alongado dende, ficou [Semyrramis] com seu fillo Zemeys, por rreyna et señora de todoslos rreynos et gentes que foram del rrey Nyno, seu marido; et diz Paulo Orosio ẽno quarto capitolo do primeyro libro, que tanto era forte esta rreyna Semyrramis, que semellaua aseu marido ẽno esforço et ẽna forteleza do coraçõ; et ẽna cara et ẽno vestyr ao fillo; et asy era ja afeyta et vsada de mortes de omẽs et de sangre cõ seu marido, que seendo ella [moller], doze ãnos andou cõ ostes, lidando, et matãdo as gentes et cõquerindoas, nõ se teendo por contenta nẽ abastada de todas las terras et rreynos que seu marido gaañara em çinquoeenta ãnos, et eram moytos por que nõ achaua el estonçes outro lidador que cõ el lidase nẽ quelle contradise queas nõ tomasse; et todas las aella leyxou el rrey Nyno seu marido. [+]
1300 XH I, 0/ 156 Et ella entrou em Etyopia, et guerreoa et ouvo em ella lides, et matou moytas gẽtes, et entrou aterra por força et [fezoa] tornar assy et metioa su oseñorio de seu Jmperio de Assyria; et touo ella soa todos los rreynos do emperio de Assyria em [sua] vida, por duas rrazões: hũa por que lle ficou fillo pequeno jnfante erdeyro; aoutra por que aquel fillo acõtesçeo de séér sem syso et sem bõo entẽdemẽto. [+]
1300 XH I, 0/ 156 Et ella andando em estas guerras cresçeo omoço, acomo quer que era tal; et quando arreyna tornou destas batallas por véér sua çidade et seu fillo, et oachou tal, catou arte cõmoo encobrisse por nõ perder os rreynos; et logo, ante que esto sonasse, mãdou fazer hũus pááços apartados moy grandes, et moy fermosos, et moy nobles, et ençarrou aly offillo cõ poucas amas et seu ayo que pensasse del; et esto fazia ella por tal queas gẽtes queo nõ oysem fallar em tal maneyra que entẽdesem que era sem [entendemento], et em tal maneyra ordenou ella opááço enque el moraua, que aquel queo véér quisesse queo nõ vise senõ moyto aalonge, em tal maneyra queo nõ podese conosçer de cara. [+]
1300 XH I, 0/ 156 Et doulle dos seus privados os que ella avia de mellor poridade et de mellor siso et de que ella mays fiaua em todos seus rreynos que viessem cada dia aaqueles pááços et [seuessem] ẽnos portaes aoyr os pleytos dos rreynos, et que elles mãdassem ao pobõo cõmo [fezesen] et viuessem et librassem os pleytos, cõmo se mãtevessem em justiçia et em paz todos los rreynos do seu señorio, et mandoulles em sua puridade que disessem que por mãdado del rrey seu fillo ofaziam por que encobrindóó desta guysa coydasem as gentes do rreyno que aly viessem que todo quanto eles librauã et mãdauã que por siso del rrey era, et por esta rrazõ todo opobõo queo [tovese] por sabio. [+]
1300 XH I, 0/ 158 Andados [vijnte] et dous ãnos de Abraã et doze do rreynado desta [rreyña] Semyrramis, despoys que ella vio que ajuda nẽgũa nõ [tyña] ẽno fillo pera [mãtẽer] os rreynos, et teẽdóó [ella] asy encuberto et ençarrado desta [guisa] que disemos, por mostrar grande esforço et fazer queas gentes ensy ouvesem que véér et que nõ pensassem ẽno feyto de seu fillo, ajnda queo oyssem, tomou logo grãdes ostes et ajuntou seus caualeyros et moytas [outras cõpañas], et sayo afazer cõquistas. [+]
1300 XH I, 0/ 160 Outrosi oystes ja de cõmo Nẽprot ogigante, que foy oprimeyro rrey deste mũdo, asy cõmo contam as estorias, começou ẽno cãpo de Senáár cõ as outras géérações dos fillos de Noe apoblar açidade de Babilonya, et despoys queas [compañas] das gẽtes forõ espargidas cõmoa el poblou, et acresçentou, et fezoa mays grande, et mellorou moyto em ella, ca tãto era forte de coraçõ que por lo synal et maravilla que aly acontesçeo ẽnas lenguages por lo feyto da torre, que nõ leyxou de estar et morar, tãto via bõa aterra em aquel lugar, et foy ende rrey em quanto viueo. [+]
1300 XH I, 0/ 160 Et outrosi asy fezo rrey Belo, seu fillo, que rreynou aly despoys del; et em pos este el rrey [Njno], fillo de Belo Mays do que esta rreyna Semyrramis fezo em aquela çidade, despoys destes todos, quando ella [comecou] arreynar porsy, vos queremos contar: ella acresçentou moyto logo esta çidade de Babylonya aforandoa cõmo os pobladores quiserõ, et fezoa mellor em moytas cousas mays que todos los outros rreys dante della nẽ despoys; et segundo conta Paulo Orosio et os outros, aquela [rreyña] labrou em esta çidade estas fortelezas, et aposturas, et noblezas que oyredes: fezo ella logo apobla em toda quadra; et podia esto fazer moy bem, ca era ẽno cãpo de Senáár, quee tã grãde et tam ancho queo nõ pode omẽ devisar, et todo tam plano cõmo apalma por quese podia fazer em este tal oasentamento da çidade moyto mellor que se fose outeyros et vales. [+]
1300 XH I, 0/ 162 (Et contam as estorias que avia ella [hum] fillo que ouvera em esta [amystança] et moy [encubertamẽte] quando andaua ẽnas guerras; et dizẽ que despoys quese sentyo [preñe] quese fezo doente et quese ençarrou ante queselle paresçesse que era prenada, saluante queo sabiam algũas de suas [cobilleyras] et de aquelas que mays sabiam suas poridades, et que ella mays amaua, et enque mays fiaua, ca em outro nẽgum hu ella jazia em tal maneyra que nõ podessem nada de aqueste feyto entender nẽ sospeytar dela. ) [+]
1300 XH I, 0/ 162 (Et [em] cabo, aseu tẽpo pario aquel fillo et deu ho acriar, et mandou queo criassem moy bẽ et asyo fezerõ, et ella foy sáá daquel parto et despoys desto tornousse logo cõmo de primo, em suas guerras. ) [+]
1300 XH I, 0/ 162 (Et conta Paulo Orosio duas cousas desta rreyna [semyrramys] de quese nũqua vio abondada nẽ farta: aprimeyra de matar omẽs et de esparger osangre deles; asegunda que nũqua foy farta de pleyto de omẽ ẽna maneyra que dito he. ) Et ajnda mays conta Orosio que ela fezo que por encobrir oseu máo feyto et de seu fillo, por ventura se sonasse em maneyra queo soubessem as gentes que esto queo tomariã por escandalo et cousa moyto máá aademays, que fezo ordenamento dos casamẽtos et mãdou que casasse opadre cõ afilla, et ofillo cõ amadre, et oyrmão com ayrmãa et ocriado cõ sua ama, et deu lles cõplido poder quanto pera casar, que casasse oque quisesse cõ quẽ se pagasse, et que vergonça nẽ deuedo de parentesco que nõ fosse y gardado por nẽgũa rrazõ, que ella omãdaua asy. [+]
1300 XH I, 0/ 164 Poys andados çinquoeenta et dous ãnos de Abraã, et çento et noveẽta et tres do rreynado de Assiria, et seteẽta et tres do de Sytionya, et çinquoeenta et dous [do] dos tebeos do [Egyto], morreo arreyna Semyrramis; et segundo conta mẽestre Godofre ẽno Panteom matoa aquel seu fillo por aqueles feytos tam desguysados que ella fazia, et rreynou despoys della em todo orreyno de Assyria [trijnta] et oyto ãnos aquel seu fillo Zemeys, ou [Nynjas], ou Nyno, ca todos estes tres nomẽs achamos quelle chamarõ aaquel fillo de Nyno et desta rreyna Semyrramis. [+]
1300 XH I, 0/ 165 Despoys que morreo arreyna Semyrramis et ficou Zameys por rrey et herdeyro dela et del rrey Nyno, [ajuntarõsse] os caualeyros et os omẽs bõos das terras et vierom aBabilonya por véér seu rrey et seu señor por que [algũus] avia y que oyram algũas novas et cousas aprendidas del, et quando chegarõ y traballarõse os alcalles do rreyno et os priuados et amygos em cujo poder arreyna leyxou seu fillo de encobrir lo et escusarlo de todos queo nõ visem em maneyra que soubessem que tal era, et poynã sobre esto as mays grãdes et mellores escusas que elles podyam achar et dizer. [+]
1300 XH I, 0/ 165 Et estes, despoys queo acharõ tal et virõ que nõ avia syso cõplido pera rreger orreyno, pero que era sááo pera fazer fillo erdeyro et ouverõ seu acordo ontresi [hũus] cõ outros et diserõ: [+]
1300 XH I, 0/ 165 "Por nos agora fazer por pouco tẽpo que esto pode durar, quanto nos podermos por el seera nossa onrra, que fillo de nosso señor natural he, et outrosy podemos aver del fillo erdeyro que el avera et que seera nosso señor natural, et seo nõ sofremos et ho nõ [asperarmos], et ajnda ajudarlo pera ello esto sééria grãde maldade nosa, et grande [mj̃goa]; et vasalos mesurados et leaes bem deuem sofrer aseu rrey et aseu señor natural vida de hũ omẽ ajnda que máo fosse et que viuesse mays queos que agora aqui estamos; et avyda [do] omẽ pouca he et pouco dura et abõa obra et bõa estança moyto, et nẽbra et fica ẽnos que veem despoys; et mays lygeyra cousa he pera nos et mellor et mays onrra de estar et asperar, asy cõmo sem señor vida de hũ rrey que nõ desfazer nosso señorio natural. [+]
1300 XH I, 0/ 165 Et demays se Deus quiser que verra moy bõo fillo herdeyro et empos aquel outros moytos; ca Deus, que da soude aos rreys et aaoutra gente quandoo meresçẽ, asyo ordenou moytas vezes segundo queo aprendemos dos nosos auçiãos, que por hũ rrey que veña máo ou myngoado em algũa cousa, asy cõmo agora he este noso señor; despoys da Deus empos este moytos et bõos rreys cõplidos de toda sabedoria, et esto faz El por mostrar oseu grãde et nobre poder, et asua merçed, que de máo pode fazer séér bõo cõmo oque he poderoso em todas las cousas; demays, que fica orreyno ẽnos nosso aluydrio et ẽno noso ordenamẽto; et nos sejamos bõos vassalos et ayos verdadeyros et fiees et [mãteñamoslle] orreyno em justiça et em paz, et nõ lle danemos delo nada, nẽ façamos nẽgũas cousas por queos seus dereytos sejam [mynguados] em nẽgũa [guisa], ca se el sysso ouvesse cõplido el nos lo faria fazer cõmo ofezerõ aqueles donde el vem. [+]
1300 XH I, 0/ 165 Et sobresto casemos nosso señor el rrey cõmo lle convem em seu dereyto, et fique el cõ suas [gardas et cõ seus] seruẽtes em sua villa et em sua casa, et ande ajnda por los rreynos por donde el quiser cõmo rrey et señor; et Deus querendo fazer nos ha bõo fillo erdeyro que de tal lynage he, acõmo quer quea natura aja errado em el. [+]
1300 XH I, 0/ 165 Et andados çinquoeenta et seys ãnos de Abraã et quatro [de aqueste] rrey Zameys começouse esse ãno orreyno da ysla de Creta et rreynou y Cres, et foy oprimeyro rrey [della] et natural dende, segundo diz Eusebio et segũdo conta mẽestre Godofre este Cres foy fillo del rrey Nẽprot de [quẽ] avemos dito quelle [gaañara] opadre aquela ysla et queo fezera rrey della; et esto podia acaesçer segundo queo conta mẽestre Godofre, et segũdo dizem [algũus] podo séér que ouvese este rrey Cres começado arreynar moyto antes deste tẽpo, seendo bem de dias el rrey Nẽprot, seu padre, mays que ata este tẽpo queo nõ avia rreçebido por rrey todo orreyno; pero diz ajnda Eusebio adeante ẽnas rrazões deste rreynado et deste rrey, que foy hũ dos poderosos dos curetas que tomarõ el rrey Jupiter quando era moço, et asconderõno ael rrey Saturno, seu padre, queo queria matar, et ho criarõ, por que foy despoys rrey da mayor parte do mũdo, et omellor et mays sabio em aquela sua sazõ, et ajnda foy rrey desta meesma ysla de Creta, cõmo cõtaremos adeante. [+]
1300 XH I, 0/ 167 Nacor, segundo avemos dito, casou com Melca, sua sobriña, filla de Aram, seu yrmão; et segundo cõta Josefo ẽno septemo capitolo do primeyro libro, ouvo em ella estes oyto fillos: [+]
1300 XH I, 0/ 167 Et ouvo Nacor estes outros quatro fillos, mays forõ de barregãa et forõ estes: [+]
1300 XH I, 0/ 167 Et aquel Batuel, fillo de Nacor, ouvo hũ fillo et hũa filla; afilla foy Rrebeca que foy despoys moller de Ysáác, fillo de Abraã et de Sarra cõmo oyredes adeante; et ofillo ouvo nome [Labam]; por que sayo Sarra [manyña], cõmo dito he et Abraã et Sarra nõ aviam fillo nẽgum, et porfillou Abraã aLoth, seu [sobriño], fillo de seu yrmão Aram et yrmão de sua moller, et querialle grande bem por estas duas rrazões. [+]
1300 XH I, 0/ 173 Et Faraom tomara aSarra pera ssy et [tyñaa] em sua casa, et traballaua sse de aver cõ ella por que fose sua moller, mays nõ quiso Deus, ca, segundo conta [oarauygo], diz asi: áámoller que asy era pera el rrey Faraõ [triijnta] dias et ajnda mays ha tynam em poder as molleres priuadas del rrey fazendolle baños et méézinãdoa cõ moytas et [bõas] oluras et afumaduras todos aqueles dias et afeytandoa que fose pera el rrey; et diz Agostym ẽna glosa queas donzelas hũ ãno; et que cũpla aamoller hũa vez que for em poder daquelas priuadas oque sol acaesçer aas molleres ao mes, por tal quea dem lympa ael rrey, et se acaesçesse que [enprenasse] que nõ ouvesse y nẽgũa dulda que era fillo del rrey, et por ende queos sangres dos rreys sempre [fossen] limpos et lyndos de todo enterdito et suzidade. [+]
1300 XH I, 0/ 192 Et rreynauã ja em essa sazõ por moytas terras rreys de que nõ diremos agora aqui saluo ende destes nove: o primeyro Cadolaomor em terra de Elam, que foy fillo de Sem, de que disemos ẽnas poblas das generações dos lynages dos filllos de Noe que vieram os elamytas que poblarõ aquela terra; [+]
1300 XH I, 0/ 195 Et Abraã por estas rrazões sobre ditas, et por que era sabedor [da] astronomya, -que segundo diz [meestre] Pedro, Abraã fezo mẽestre dela aCã, fillo [de] Noe, de que avemos dito quese cãbeara onome et chamauã lle Zoroastres - et vio por esta arte queo destemperamẽto do ayre, que faz segundo queas planetas se alçam ou bayxam, quese tornã acabo de [çinqueeenta] ãnos aseu tẽperamẽto, et em seu estado cõmo avyam primeyro; daquelo que vio quese fazia ẽnas estrellas quiso el fazer [semellança] dello ẽnas terras, et mãdou por ende aaqueles que por lo seu syso se ouvessem aguyar, que daly adeante, cada quese cõplissem çinquoéénta ãnos que chamasem ao postromeyro ãno jubileu, de jobel, que quer dizer tanto cõmo çinquoéénteno, asi cõmo contamos de suso. [+]
1300 XH I, 0/ 196 "Et estonçes, por que era Melchisedec byspo, asy cõmo disemos, doulle Abraã os dezimos de todo o que tomara et ouvera [em] aquel encalço daqueles çinque rreys et de suas hostes; et, segũdo diz mẽestre Pedro et outros em aquela ora se começou primeyramẽte aadar os dezimos aDeus, quando os dou aquela ora Abraã aMelchisedec; ca antes desto, deslo tẽpo de Abel, fillo de Adam, ata esta sazom que disemos, nõ dauã senõ as [primyçias] tam solamẽte. [+]
1300 XH I, 0/ 196 Et sobrela rrazõ destes sacrifiçios rrozõa de estes mẽestre Godofre et outros cõ el queo sacrifiçio [do] pam et do [viño] que fazemos os [cristaos] que dos [gentijs] lo avemos et nõ dos judios, et que ante foy começado queo dos judios, ca este Melchisedec ou Sem, fillo de Noe, ante foy do tẽpo dos judios, et omẽ [gentyl] foy, et este sacrifiçio este bispo o começou. [+]
1300 XH I, 0/ 196 Outrosi Job fezo moytas [vezes] aDeus sacrifiçio de pam et de [viño] por seus fillos, et foy omẽ gẽtil do lynage de Esau, et ante do tẽpo dos judeus; desto se proua asaz queo sacrifiçio do pam et do [viño] que [ante] foy feyto queos judios, et nõ ouvo deles ocomeço; et segũdo diz Josefo deste Melchisedec dizẽ [algũus], et estes som dos judios, que foy Sem, ofillo de Noe, et que viueo ata otẽpo de Ysaac, fillo de Abraã. [+]
1300 XH I, 0/ 196 Et dizẽ outrosi que [des] Noe ata Aarom, forõ todos los fillos [mayores] desta gééraçõ byspos, et bendiziam aos pobõos quando faziã oraçõ et quando comyam, cõmo Melchisedec fezo aAbraã, et pero que [algũus] deles eram rreys ou caudillos em aquela sazõ nõ leyxauã por tanto de séér bispos et esto faziam por apoderar as gentes [en] duas maneyras: ahũa tẽporal [como] rreys: aoutra espiritual cõmo bispos; et por esso lles dauã primeyro as [primyçias] que disemos, et desi lles derõ as dezimas. [+]
1300 XH I, 0/ 197 "Señor, ¿que bẽ me faras Tu quando Damasco, fillo de Eleazar, meu moordomo, ha de herdar os meus bẽes, et pera que me he apromessa da terra queme feziste poys nõ ey fillo queo herde? [+]
1300 XH I, 0/ 197 "Nõ sera este teu herdeyro, mays o fillo que sayra de ty herdara oteu. [+]
1300 XH I, 0/ 197 "Señor eu nõ [sõo en] tẽpo de auer fillo, et esta terra queme Tu prometes he em poder [doutros] omẽs, et dime cõmo poso séér çerto quese complyra esta cousa queme Tu dizes? [+]
1300 XH I, 0/ 199 Et oal que foy dito, que [despois] de Abraã ata quatroçentos et [triijnta] ãnos se compliria oque aly avia prometido, et esto foy asy, que do dia que Deus mãdou aAbraã quese saysse de sua terra et se fosse aaquela quelle El mãdaria, cõmo odisemos ja, ata que os fillos de Isrrael entrarõ ẽna terra da promyssom ouvo quatroçentos et [triijnta] ãnos segundo contã Eusebio et outros moytos. Ẽno al que diso adeante que jariam quatroçentos ãnos em [seruydũe] et que seriam atribulados, esto asisse cõplio, ca sempre em aqueles quatroçentos ãnos forõ em [seruydũe] et em poder alleo, et dos ymíj́gos ou [daqueles] queos aviã amandar, et sofrerõ moyta [premja] et moyta lazeyra et traballo asaluo ende os quaréénta ãnos que andarõ [perlo] deserto; et pero aly penarõ et lazerarõ moyto, ca aly morrerom todos senõ Josue et Calefe. [+]
1300 XH I, 0/ 199 Et do al quelle prometeo que morreria em bõa velleçe, asisse complio ca morreo rrico, et onrrado, et cõ fillos, et cõ lynage, et cõ bõa nomeada, cõmo aquel que foy et he teudo por santo. [+]
1300 XH I, 0/ 199 Et outrosi do que diso que ao quarto lynage del queo tornaria em aquela terra, asi foy complido, que Abraã que [tyña] moy bem et gardaua aley, et era mays que bispo, porque fora patriarca, et asy oforõ Ysáác seu fillo, et Jacob seu neto, et outrosi os doze fillos de Jacob, et daqueles que despoys del vierõ que mãteuerõ aley forõ quatro bispos [per] conta ata que entrarõ ẽna terra [da promjssom]; et ao primeyro diserõ Leuy, ao segundo Caath, ao terçeyro Aarom, ao quarto Eleazar. [+]
1300 XH I, 0/ 199 Et da outra palaura que diso queas gentes daquelas terras averiã meresçido por que el lle las tolleria, asy foy, ca tantos forõ os maes et os pecados que fezerõ aquelas outras gentes, et tanto se arredarõ de conosçer aDeus, que por ende lles [tolleo] noso señor Deus aquelas terras et dou as aos fillos de [Ysrrael] queo [coñosçiam] et guardauã asua ley. [+]
1300 XH I, 0/ 199 Et desta maneyra departymos as palauras que noso señor diso [aAbraam] quando lle mostrou a primeyra parte do synal daquelo quelle prometera quelle daria fillo varõ que herdasse o seu. [+]
1300 XH I, 0/ 200 De Ysmael fillo de Abraã et de Agar, mançeba de Sarra. [+]
1300 XH I, 0/ 200 Andados oytéénta et oyto ãnos de quando Abraã nasçera, et çento et [triijnta] do rreynado de Assiria, et noveẽta do de Sityonja, et oyteẽta et oyto [do] de Egyto, [rreynãt] em Assyria el rrey Zemeyz, et em [Syçionya] Telsiom, et ẽno Egyto os tebeos, et em Elam et em outras partidas de Asya, et em Sodoma os nove rreys que disemos, Abráám ata este tẽpo nõ avia fillo nem filla de sua moller Sarra et rrogaua aDeus que lles lo desse cõmo lles prometera, et cõmo el asperaua et avia fiuza ẽna sua merçede. [+]
1300 XH I, 0/ 200 Que asy cõmoo trouxera de Messopotamya, asy creess quelle daria fillos varões. [+]
1300 XH I, 0/ 200 "Poys que Deus me fezo [manyña] et nõ quer que eu aja fillo, toma tu esta myna [mãçeba] et pode seer de averes fillos della et eu [rreçeberlos] ey por meus. [+]
1300 XH I, 0/ 200 "Menãcoria ey de ty, ca moy grande torto me fazes; eu te dey amyna serua por que ouvesses tu et ella fillos, et desque vio que era prene despreçame, et aviltame, et paresçe me que tu nõ curas dello, et esto julgueo Deus ontre myn et ty. [+]
1300 XH I, 0/ 200 Et tu [es] prene et se te tornares sabeas que averas hum fillo et despoys que nasçer poerlle as [nome] Ysmael, et deste sayra tam grande lyñage que nẽgũ omẽ nõ opodera contar; et este sééra forte omẽ et brauo et guerreara cõ todos et todos cõ el; et tã grande sera opoder do seu lynage que em todas las terras dos outros seus yrmãos porra as suas tendas apesar de todos elles. [+]
1300 XH I, 0/ 200 Estonçes Agar tornousse pera sua señora Sarra, asy cõmo lle mãdara oangeo; et ouvo seu fillo cõmo lle foy dito, et posolle nome Ysmael cõmo lle avia mandado oangeo; et segundo contã [algũus] este foy oprimeyro omẽ aque Deus [mãdou] poer nome ante que nasçesse, et esto contesçeo em moy poucos despoys. [+]
1300 XH I, 0/ 200 [o primeyro] Oreb, Zob, Zebéé, Salmana; et estes leuãtarõ sse contra os fillos de Ysrrael, et ouverõ guerras cõ elles, et moytas batallas, et rreçeberõ os fillos de Ysrrael grande dano deles, ata que lidou Gedeom cõ elles et vençeos et fezo os tornar ao deserto donde vieram. [+]
1300 XH I, 0/ 202 De cõmo Deus prometeu fillo aAbraã et aSarra et lles mellorou os nomẽs. [+]
1300 XH I, 0/ 202 Et esta sera apostura que gardaredes [pera] sempre: que çircondedes os menynos aos oyto dias que nasçerẽ, et esto faredes tam bem ao [menyño] seruo que compraredes, cõmo ao fillo da serua que nasçer em vosa casa; et todo omacho que nõ for çircondado seja deytado do meu pobõo, por que quebrantou [amyña] postura. [+]
1300 XH I, 0/ 202 Et quero que [Asarray], tua moller, des oje mays nõ seja chamada senõ Sarra, por que quer dizer madre de moytas gentes, ca Eu beeyzia, et averas fillo dela et sera bendito demj́, et deste teu fillo sayrã moytas gentes et rreys que lidarã cõ os cananeos, et vençerlos am, et eles serã [senores] de toda Cananea, asy cõmo som de terra de Sydom, et vay ata os termynos do Egyto. [+]
1300 XH I, 0/ 202 "Eu [sõo] de çento ãnos et Sarra, [myña] moller de noveenta, et esto ¿cõmo pode seer que ajamos ja fillo, que passado avemos ho tẽpo de fazerlo segundo anatura o da? [+]
1300 XH I, 0/ 202 "Sabeas que Ysmael viuera, et Eu beeyzer lo ey et acresçentarey seu lyñage, et sayram del caudillos et outras gentes moy grandes; mays de Sarra, tua moller, averas fillo [a que] chamaras Ysaac, et Eu porrey [myña] postura cõ aquel teu fillo Ysáác et cõ [o lynage] que del desçendera. [+]
1300 XH I, 0/ 202 "Et por lo fazer çerto do tẽpo enque seria, disolle que Sarra, sua moller, averia este fillo que lle el dizia em esse outro ãno que víj́ria et em aqueste méésmo tẽpo del. [+]
1300 XH I, 0/ 202 Et segundo diz Josefo et outros moytos, este nome Ysáác tanto quer dizer cõmo fillo de rriso, por que opadre et amadre ambos se rríj́rom quando lles diso noso Señor que averiã fillo. [+]
1300 XH I, 0/ 202 Et diz Josefo quelle mãdou essa ora asi cõmo ja mãdara que çircondasse asy, et aseus fillos et [(et)] atodos los de sua [compaña] et sua gééracõ, et por esta conosçençia fosem departidos et conosçidos das outras gentes; et desta çirconçisom cõtaremos [adeãt] hu falaremos da de Ysáác, hu Abraã conplio este mandado de Deus; et sem esta rrazõ poemos outra por que foy esto feyto. [+]
1300 XH I, 0/ 202 Quando esto ouvo dito noso Señor aAbraã, çirconçidou Abraã asy, et aseu fillo Ysmael, et atodoslos outros de sua casa, tam bem aos seruos cõmo aos libres. [+]
1300 XH I, 0/ 202 Noveẽta et nove ãnos avia Abraã quandose [çircondou] et Ysmael, seu fillo, treze; et asi se cõplio opleyto que noso señor Deus posera cõ Abraã. [+]
1300 XH I, 0/ 204 Et segundo dizẽ [algũus hũ] era oquelle [vyña] dizer cõmo avia de aver fillo; os dous lle diserõ cõmo elles yam [destroyr] Sodoma et Gomorra. [+]
1300 XH I, 0/ 204 "Sabeas que de oje ahũ ãno [verrey] eu por aqui, et Sarra, tua moller avera fillo. [+]
1300 XH I, 0/ 204 "Et quando esto oyo Sarra começou de rrijr hu estaua tras aporta da tenda, por que coydaua que era cousa desaguysada, ca ella et seu marido erã vellos et saydos de tẽpo de auer fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 204 "¿Por que rrio Sarra, tua moller, dizendo que por que era ella vella que nõ poderia auer fillos? [+]
1300 XH I, 0/ 204 Sabeas [verdadeyramente] que nõ ha nẽhũa cousa ẽno mũdo que máá seja de fazer ao poder de Deus, et eu tornarey aqui cõmo te digo, daqui ahũ ãno, et Sarra, tua moller, avera fillo. [+]
1300 XH I, 0/ 205 "Non me quero encobrir de Abraã das cousas que Eu ey mester, poys que del ha asayr grande gente et forte, et por lo seu lynage serã benditas todaslas gentes da terra; et demays que el mãdara aseus fillos et aos que del vierẽ [quẽ] gardem moy bem os meus mãdamẽtos et faça justiçia et dereyto, que por amor del atẽderey todo oquelle Eu prometi. [+]
1300 XH I, 0/ 206 "Se tu em esta villa as fillos, ou fillas, ou [yrmãos], ou [algũus] omẽs que tu ames , tiraos daqui logo, [que] nos queremos destruyr este lugar por lo pecado et maldade que fazem os que ende morã, et mandou nos Deus queos [destroysemos] todos. [+]
1300 XH I, 0/ 208 Et diz mééstre Pedro que este lago parte aArabia et aJudea que avia antes nome Palestina, açerca da qual foy em outro tempo aquel grande deserto moy forte et moy aspero, sem carreyra et sem agoa, enque os fillos de Ysrrael andarõ quareenta ãnos despoys da sayda do Egyto de que falaremos adeante. [+]
1300 XH I, 0/ 212 De cõmo acaesçeo que Loth et suas fillas fezerõ fillos em hum. [+]
1300 XH I, 0/ 212 Et poys que outro omẽ nẽgum nõ viam ẽno mũdo, paresçialles que rrazõ era et cousa dereyta de ellas aver fillos de seu padre por quese rrecobrase [olyñage] dos omẽs. [+]
1300 XH I, 0/ 212 "Noso padre he vello et nẽgũ omẽ nõ ficou em toda a terra, nẽ paresçe, nẽ ovéémos vijnr de nẽgũa parte de que possamos aver fillos: et noso padre nõ querra aver fillos de nos temendo que pecaria, et outrosi por la grande tristeza enque esta por sua moller que perdeo que amaua moyto, et por seus amygos aquẽ queria bem, et porla bõa terra quese destroyo asy toda; mays nos embebedentemos lo cõ viño et façamos algũa outra meestria cõmo esto seja, et deytemos nos cõ el, et asy averemos linage del. [+]
1300 XH I, 0/ 212 Et amayor pario hũ fillo et posolle nome Moab; et deste vierõ as gẽtes que som chamadas moabitas. [+]
1300 XH I, 0/ 212 Et amenor ouvo outro fillo aque diserõ Amon, et deste leuã onome as gentes aque chamã amonytas. [+]
1300 XH I, 0/ 212 Sobre este feyto diz asi mẽestre Pedro ẽno capitolo de Loth, que dizem os judeus que esto nõ he de créér que Loth podese fazer fillos em suas fillas daquela [guisa]; et dam estas duas rrazões por que: aprimeyra dizem quea natura das cousas odefende que nẽgum omẽ queo nõ sente que nõ pode auer que véér cõ moller pera aconosçer [carnalmẽt]; et que Loth, se bebedo estaua, que [non] poderia cõ suas fillas aver esto que [dicto] he, cao nõ sentyria nẽ osentya. [+]
1300 XH I, 0/ 215 Agora leyxamos aquy arrazõ del rrey Abymalec et diremos logo de Abraã et de Sarra et de seu fillo quelles Deus prometera. [+]
1300 XH I, 0/ 218 Do cõmo nasçeo fillo [a] Abraam. [+]
1300 XH I, 0/ 218 Et Sarra foy [prene] estonçes et pario hũ fillo emçima de sua velleçe, em aquel tẽpo que lles Deus disera. [+]
1300 XH I, 0/ 218 Et Abraã poso nome aaquel seu fillo Ysaac, et çircondoo ẽno outauo dia que nasçeo, et aYsmael, seu fillo et de Agar, çircondou ese dia, mays avia Ysmael treze ãnos ja que nasçera; et por esta rrazõ de Ysaac çircondam agora os judios aos oyto dias de quando nasçem, senõ [en] terra de Arabia quese nõ çircondam senõ aos treze ãnos por rrazõ de Ysmael, donde elles vierõ, que quando Deus mãdou aAbraã que çircondase assy et atodoslos de sua [cõpaña] et o fezo el, diz que avia ja Ysmael treze ãnos cõmo he dito, et foy el çircondado estonçes. [+]
1300 XH I, 0/ 218 Et diso Sarra quando pario aquel fillo: [+]
1300 XH I, 0/ 218 "¿Quem creyria que Abraã averia fillo emçima de sua velleçe, de sua moller Sarra, et ella sééndo outrosi vella queo criaria aas suas tetas? [+]
1300 XH I, 0/ 218 "Et segundo mẽestre Godofre diz foy ella moy alegre et fezose moy louçaa por quelles nasçera fillo varõ, asy cõmo Deus lles avia prometydo. [+]
1300 XH I, 0/ 218 Nasçeo Ysáác andados de Adam [porla] conta das generações da Biblia, segundo Moysem, dous mj́ll et trezẽtos et noveenta ãnos, et de Noe [mj̃ll] et quatro, de quando os lengoages forõ partidos em [Babilonya] trezẽtos et quatro, de quando Nyno rreynara em Assyria çento et quareẽta et dous; et rreynaua y em aquel tẽpo el rrey Ario et foy o quarto rrey [daly]; et de Telsiom em Siçionya de Greçia çento et vijnte et hũ et foy oquinto rrey dende; et os tebeos aviam rreynado essa sazõ ẽno Egyto çento ãnos; et avia Abraã çento ãnos et Sarra noventa que nasçerã quando lles este fillo nasçeo. [+]
1300 XH I, 0/ 219 "Envia daqui esta mãçeba et seu fillo, et nõ viua em toda esta terra, ca ofillo da barregãa nõ deue herdar com ofillo da casada. [+]
1300 XH I, 0/ 219 Mays pesou aAbraã por aquela palaura que disera Sarra de Ysmael, seu fillo, aquẽ el moyto amaua, et nõ queria tornar aello. [+]
1300 XH I, 0/ 219 Et pero farey Eu que grandes gentes venam de Ysmael por quee teu fillo. [+]
1300 XH I, 0/ 219 "Et essa ora tomou Abraã pam et hum odrezillo cõ agoa et posoo [aas] costas de Agar, et doulle seu fillo, et mandoulle quese fosse cõ el fora de toda aquela terra. [+]
1300 XH I, 0/ 220 Et conta logo Moysem aos dez et seys capitolos do Genesis, que diso noso Señor Deus aAgar, [segũdo] que avemos dito, que averia fillo varom et quese tornase pera sua señora Sarra et quelle obedisçesse et quea seruyse, et quando parise que aaquel fillo que lle chamase Ysmael. [+]
1300 XH I, 0/ 220 Sobre esto diz mééstre Pedro ẽno capitolo desta sayda de Agar que onome do omẽ de quese lee que primeyramẽte foy demostrado de noso Señor Deus que este nome Ysmael foy, et de mays todo aquelo que diz Moysem queas mãos ou poder deste moço seria contra todos et as mãos de todos ou os poderes, contra el, departe mẽestre Pedro em esse capitolo que se entende de Ysmael aquesto desta guysa, quee dito por seus fillos [Codar] et os outros que diremos adeante que forom fortes omẽs, et de [que] sayrõ fortes [cõpañas] de gentes, et conquistarõ atodos seus viziños, et deronlles sempre moyta maa folga et contẽda, et elles aelles, et ouverõ nome primeyramẽte de Agar os agarenos. [+]
1300 XH I, 0/ 220 Et despoys que dizem [algũus] que esto diserõ por rrazõ que desque morreo Sarra, casou Abraã cõ Agar, demays que prometera Sarra aAgar queo fillo que ella ouvese queo [rreçeberia] por seu por que era manyna, et que por esta rrazõ gáánarõ elles despoys queos chamasem [sarrazĩjs] de Sarra, et que forõ [asi] chamados et agora dizemos nos em latym sarraçinos por mouros. [+]
1300 XH I, 0/ 220 Et andarõ estes de Ysmael vagabondos por la terra de hũas moradas em outras, nõse acollendo açertos lugares asi cõmo oandam ajnda genetes, que morã sempre su tendas et cõtinuadamẽte nũca morã em hum lugar çerto; mays segũdo conta Metodio ofeyto desta rrazõ se entẽde que foy dito estonçes por lo que avia [avĩjr] adeante cõmo profeta do que seria et [de] que avia esto de séér, et quatro principes daqueles do lynage de Ysmael -et forõ estes, Oreb et Zeb, et [Zebee] et Salmana -, que aviam asayr [de] deserto [depoys] daquelo, cõmo contesçeo contra os fillos de Ysrrael. [+]
1300 XH I, 0/ 220 Et departe sobre esto meestre Pedro que esto diz Metodio dos fillos de Ysrrael, por que diz que tẽpo verra que sayram estas gentes hũa vez, et toda aterra conqueriram, et gáánarla am, et téérla am em seu poder seys semanas de ãnos, ou tantos ãnos cõmo som os dias de sete semanas, et veẽ [per] conta quareẽta et nove ãnos; et que acarreyra daquelas gentes sera chamada carreyra de angustura por que Deus chamou aYsmael padre deles onagro, et dito vos avemos que he; et matarã estas gentes por las terras aos saçerdotes, et farã estrabariças dos santuarios, et dormyram aly cõas molleres ẽnas [igleias], et atarã os cabestros das bestas aos moymẽtos dos santos; et esto verra por la maldade et pecados dos [cristiaos] que estonçes serã, de quẽ he profetizado, et serã ẽnos postromeyros dias dos omẽs amadores dessy méésmos et estonçes se complira esto quee dito por Ezechiel oprofeta: [+]
1300 XH I, 0/ 220 Fillo do omẽ, chama as bestas do campo et ajuntáás et ençarráás et dilles: "ajuntade vos et víj́nde por queuos dou eu grande sacrifiçio; comede as carnes dos fortes et bebede osangre dos altos. [+]
1300 XH I, 0/ 222 De cõmo casou Ysmael et dos fillos que ouvo. [+]
1300 XH I, 0/ 222 Despoys que Ysmael foy em tẽpo dese casar, [segũdo] diz Abdul Ybeyt ẽno seu capitolo de Ysmael, et casou cõ hũa moller de terra de Canaã de açerca de aquel deserto; et quandoo [soubo] Sarra, entendeo que alongo tẽpo contẽda jazia et rroydo aos do seu fillo cõ os daquel em aquela terra, et diso ha Abraã que desfezese aquel casamẽto et que mandasse que Ysmael nõ casasse em toda aquela terra. [+]
1300 XH I, 0/ 222 Et Abraã vééndo que plazia aDeus cõ as rrazões de Sarra, desfezo ocasamẽto et enviou daly ofillo, et forõse daly aquela ora el et Agar, et foyse Agar cõ el chegando ao Egyto et doulle moller da terra donde era natural, et casoo y; et segundo diz Abul Ybeyt ouvo ella nome Zayda, filla de Maçac, fillo de Omar Agarfamy, [omẽs bõos] ẽno Egyto, et foy hũa grande parte deste casamẽto por lo que sabyam de seu padre Abraã, et que oyam dizer del, et conosçiam outrosi asua madre Agar que fora mãçeba de Faraõ et era sua natural; et ajnda dizem [algũus] que esse Faraõ Çadufe ocasou por amor de Abraã et de Agar sua madre. [+]
1300 XH I, 0/ 222 Et ouvo Ysmael daquela moller todos estes doze fillos: [+]
1300 XH I, 0/ 222 De [Nabayoth], oprimeyro fillo, poserõ nome Nabatea aaterra que toma em ouriente cõmo vem por lo rrio Eufrates ata omar Vermello, hu el rreynou; et este lugar foy ocoraçom da terra aque oydes que [chamam] Caldea, et he hũa parte da terra de [Aravia]. [+]
1300 XH I, 0/ 222 De Tema, que foy onoveno fillo chamarõ aaquela terra Nemã, et esto he aaparte de medio dia. [+]
1300 XH I, 0/ 223 [Et] este poço que ouvo nome Bersabee fezóó Abraã ẽno deserto antes que Agar et seu fillo fosem deytados; et este [meesmo] he oque noso Señor mostrou aAgar quando ho moço Ysmael queria morrer de sede ẽno deserto, cõmo avemos ja dito; et deste bebio sua madre Agar et dou de beber ao moço quanto el quiso, et tomou ella aly da agoa pera seu camyno em seu odrezillo que tragia, cõmo disemos. [+]
1300 XH I, 0/ 225 "Toma teu fillo Ysaac que feziste senlleyro et que moyto amas, et vayte cõ el pera terra de visiom, et em Judea ha hũ lugar que acharas y quee dito terra de visyom, et esta terra mostrarey Eu aty. [+]
1300 XH I, 0/ 225 "Et mãdou Deus aAbraã que aly lle fezesse sacrifiçio do fillo sobre hũ dos mõtes daly quelle el mostraria, et aquel mõte ha nome monte de visiom cõmo dysemos daquela terra, por quee mays alto et paresçe mays de longe et oveẽ mays de longe que todoslos outros montes daquela terra, et outrosy os que em el estam veẽ mays alonge que doutro lugar de toda aquela terra, segundo conta mẽestre Pedro. [+]
1300 XH I, 0/ 225 Et este lugar mostrou Deus aAbraã et aly lle mandou sacrificar ho fillo, et aly foy feyto despoys otẽplo de Salomõ, segundo dizẽ os judios; et oaltar deste templo foy posto em aquel lugar meesmo hu Abraã fezera ho outro altar pera sacrificar y seu fillo aDeus. [+]
1300 XH I, 0/ 225 Et Abraã, despoys que oyo [este] mandado de Deus, leuãtouse de noyte et tomou seu fillo et dous [seruentes] cõ el, et hũ asno [en] que leuaua aquelas cousas que avia mester [pera] fazer osacrifiçio, et pera sua despesa, et nõ quiso dizer nada asua moller nẽ asuas cõpañas por tal que o nõ estoruasem de complir o [mãdado] de Deus; et foysse pera omõte et forõ aqueles dous seruẽtes cõ el, et andarõ duas jornadas, et yam tallando da leña mays seca et mellor pera osacrifiçio. [+]
1300 XH I, 0/ 225 "Fillo, Deus quee poderoso de todaslas cousas, El nos lo dara, se omyldosos formos et de bõo coraçõ viermos ao [sacriffiçio]. [+]
1300 XH I, 0/ 225 "Fillo todaslas orações et todoslos sacrifiçios que eu soybe et poyde fazer anoso Señor Deus por aver aty, todoslos [fige]; et el oyu me et douteme ẽna myña velleçe et de tua madre, et esto foy marabilla; et despoys que El te me dou crieyte omellor que eu poyde et castiguete et mostreyte os mellores costumes que eu soybe, et nũca me tove por mellor andante que aasazõ que que te vy ajuntado pera te leyxar por meu herdeyro, et sobre todo esto era eu moy mays alegre por que fuste feyto por la voõtade de Deus, et esto teuerõno por marauylla. [+]
1300 XH I, 0/ 227 "Abráám nõ degoles omoço nẽ lle faças nẽgum mal, ca Eu nõ te mãdaua queo matases por sabor que Eu ouvesse de sangre de omẽ, nẽ por toller aty teu fillo que te avya dado, mays faziao por prouar atua voõtade se farias em tal cousa meu mãdado. [+]
1300 XH I, 0/ 227 Onde em este lugar dizẽ de Abraã que el tam sem dulda et tam de coraçõ queria matar seu fillo, que de alauar he ẽna forteleza de ofereçerlo et ẽna fieldade deo enxaltar et leuãtar. [+]
1300 XH I, 0/ 227 Et tomou Abraã aquel carneyro et fezo sacrifiçio del a noso Señor, em lugar [de] seu fillo que entendeo que esto plazia aDeus. [+]
1300 XH I, 0/ 227 Mays segundo [dizem] os santos Padres entẽdese por Abraã apersona de Deus padre, et por Ysáác apersona de Deus fillo -et este he [nosso] Señor Ihesu [Cristo] quee señor comunal atodos, de prinçepes, et de prelados, et de pobóós que nõ era cabrõ se quer quee ocarneyro mellor [oferenda] et mays lynpa, et téémos que pertéésçe mays aapersona do fillo de Deus ocarneyro que nõ [ocabrõ] por quee oferenda mellor et mays lympa, et nos dizemos cõ Moysem et cõ Aquila et cõ Symaco [asi] cõmo elles diserõ em pos esto: estaua hũ carneyro preso dos cornos em hũa rrede dizemos que foy carneyro et aduzido aly doutra parte et criado de novo, cõmo diz Rrabano, et dizemos queo nõ estorua aquela rrazõ que Deus nõ criou nẽgũa cousa [despois] dos seis dias, ca em criar Deus [este] carneyro nõ era criar cousa de novo, et téémos que criar cousa de novo seeria se criase algũa anymalia ou cousa doutra feytura que nõ as que forõ criadas, et feytas em aqueles seys [dias], mays ocarneyro ẽnas obras dos seys dias he, et foy feyto en oseysto dia enqueo foy ho omẽ, et por que dizemos que este carneyro que de novo foy criado et tragido aly doutra parte. [+]
1300 XH I, 0/ 227 Eu juro per mj́ méésmo por que tu, Abraã, feziste oque te Eu mãdey et nõ perdoaste ahu sóó fillo que tu avias, nem duldaste deo matar por amor de Mj́, Eu [bemdizerey] o teu lynage et acreçentarlo ey [asi] cõmo som moytas as [estrelas] do çeo et as areas da rribeyra do mar, et sera señor et poderoso sobre todos seus ymijgos et viuera em onrra et em rriqueza et em todo bem. [+]
1300 XH I, 0/ 227 "Aquela ora Abraã et seu fillo Ysaac, despoys que virõ tanto bem quanto nũca coydarã de tã grãde merçede quelles Deus fazia, et oyrõ tantos et tã bõos prometemẽtos começarõ se de abraçar et beyjar opadre et ofillo cõ grãde alegria. [+]
1300 XH I, 0/ 230 De Nacor et de Melca et de seus fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 230 Despoys que todas estas cousas forõ acabadas em Abraã et em Ysáác, chegou mãdado ha Abraã de Nacor, seu yrmão, quelle nasçeram fillos de Melca, sua cunada, [yrmãa] de Sarra, sua moller, et de Loth. [+]
1300 XH I, 0/ 230 Et forõ aqueles fillos de Nacor et de Melca oyto, et ouverõ estes nomẽs: oprimeyro foy Hus, et deste veẽo Job, segundo dizẽ, et que foy omẽ que amou Deus et sofreo moyto por El, asy cõmo diremos adeante, pero [algũus] contã que Job desçendeo de Esau et foy quarto del, mays cõ aoutra rrazõ primeyra outorga Jeronymo et aqui diz mẽestre Pedro que erram os que dizem que de outro lugar desçende Job senõ deste Hus, fillo de Nacor, et por ende foy dito esto: [+]
1300 XH I, 0/ 230 Estes oyto fillos ouvo Nacor de Melca, sua moller, et de hũa sua amyga que ouvo nome Rroma, ouvo Nacor estes outros quatro: [+]
1300 XH I, 0/ 230 Et Batuel, que foy ho outauo fillo de Nacor et de Melca, fezo aLabam et aRrebeca, que foy moller de Ysáác cõmo diremos adeante. [+]
1300 XH I, 0/ 230 Sem [estes] oyto fillos que ouverom Nacor et Melca [densũu] ouvo Nacor de hũa barregãa que avia nome Rroma, estes quatro, segundo diz Moysem ẽno viçessimo secundo capitolo: [+]
1300 XH I, 0/ 230 [Uiuerõ] Abraã et Sarra et sua cõpaña ẽno deserto de terra do poço de Bersabéé moyto avondadamente em aquela sazõ que y morarõ, despoys que se Abraã tornou do sacrifiçio que quisera fazer [de] seu fillo Ysáác, que noso Señor Deus daualles todaslas cousas que aviam mester. [+]
1300 XH I, 0/ 230 Et sééndo aly Abraã [chorãdo] et fazendo chanto por ella, por quea amaua moyto, leuãtouse de apar della, [despois] que ouvo feyto seu dóó daquela vez et foy aos fillos de Her et disolles: [+]
1300 XH I, 0/ 230 "Leuãtousse estonçes Abraam et [omjldouse] aos fillos de Her, que eram señores do pouõo daquela terra, et gradesçeolles aquela bondade et mesura que faziã contra el, et disolles: [+]
1300 XH I, 0/ 230 "Se vos [tẽedes] por bem et queredes que eu suterre mjña moller aqui, [rrogade] por mj́ aEsrom, fillo de Seor, queme de duas couas que estã em hũa pena ajuntadas em cabo de hũa serra et darlle ey por ellas tanto de aver quanto vos toverdes por bem. [+]
1300 XH I, 0/ 230 "Et este Esrom moraua ontrelos fillos de Her et estaua y quando Abraã esto dizia, et diso el a Abraã oyndóó quantos entrauã por la porta da çidade hu elles estauam: [+]
1300 XH I, 0/ 230 "Et despoys que esto oyo Abraã tomou tãto aver de boa moeda dessa terra quanto disera Esrom, et doullo por ella [per] ante os fillos de Set. [+]
1300 XH I, 0/ 230 Et acoua da sepultura cataua contra Mãbre, et tam bem este campo cõmo as [ovellas] et as aruores que estauã aderredor em todoslos termjnos do cãpo, [todo o] entregou Esrom aAbraam, et meteo ẽna tenẽça de todo por ante os fillos de [Set] et de todos os que entrauã porla porta da çidade onde elles estauã. [+]
1300 XH I, 0/ 230 Et este cãpo et esta coua outorgarõ et rrenovarõ outrosi os fillos de Het, em cuja terra et señorio era ocampo, et cõfirmarõ aAbraã por jur de herdade enquese suterrassem el et todo seu lyñage; et daly adeante ouverõ sepultura Abraã et os que del vierom et suas compannas. [+]
1300 XH I, 0/ 230 Viueo Sarra çento et vijnte et sete ãnos, segundo conta Moysem aos víj́nte et tres capitolos do Genesis, et morreo ẽno val de Mãbre, andados de [noso padre] Adam, segundo Moysem diz et Jeronymo dous mj́ll et quatroçentos et vijnte et sete ãnos; et de Noe mj́ll et quareenta et hũ; et do deluvio quinẽtos et quareenta et hũ; et do departymẽto das lenguages quatroçentos et quareẽta et hũ; et do rreynado de Assyria çento et seteẽta et nove; et do de Sytionya çento et cinquoenta et oyto; et de quando Abraã nasçera çento et [trijnta] et sete; et do dos tebeos [çento et trij̃ta] et sete, et de Ysáác, fillo de Abraã et de Sarra [trijnta] et sete; et do ãno do prometemẽto de noso Señor Deus a Abraã seséénta et dous; et rreynaua em Assiria el rrey Aralio; et em Sytionya el rrey Egidro; et ẽno Egyto olynage dos tebeos. [+]
1300 XH I, 0/ 230 Agora leyxamos aqui as rrazões de Sarra et tornaremos aarrazõ de Abraã et de seu fillo Ysáác. [+]
1300 XH I, 0/ 233 Abraã era omẽ de grande ydade et sempre fora Deus cõ el em todos seus feytos, et avia grande sabor de casar aYsáác, seu fillo, ante que el morresse. [+]
1300 XH I, 0/ 233 "Eu [sõo] moy vello et de longo tempo, et vejo queos meus dias som poucos, et queria casar aYsáác, meu fillo, ante queme finasse; et poys que tu as en garda et em poder todaslas myñas cousas, dame atua mão aca et pona sub omeu muslo et jura me por lo Deus do çeo et da terra que se eu finar antes que el case que nõ lle des moller das fillas dos cananeos ontre que viuemos, mays que vaas [aMespotamya], nossa terra, donde nos somos naturaes, et onde he onosso lynage , et que daly lle des moller; mays Ysáác nõ se váá daqui et em esta terra fique, ca Deus la dou amj́ et el ha erdara. [+]
1300 XH I, 0/ 233 "Abraã señor, se eu for aaquela terra aqueme [tu] mãdas yr por moller pera Ysaac teu fillo, et nẽgũa moller daquela terra nõ quiser [vijr] cõmygo, leuarey ael aaquel lugar donde tu sayste? [+]
1300 XH I, 0/ 233 "Eso te defendo eu moy fortemẽte, que nũca tu tornes omeu fillo aaquel lugar por que Deus do çeo et da terra quee meu señor, falou comygo et tirou me de casa de meu padre et da terra donde eu nasçi et disome: [+]
1300 XH I, 0/ 233 Mays tu vay et faz oque te eu mando, que Deus enviara oseu angeo ante ty quete guyara, et tu tomaras daly moller pera meu fillo por lo seu guyamẽto, et por esta rrazõ te defendo que nõ tornes tu [omeu] fillo donde Deus mãdou amj́ sayr, et se algũa moller daly nõ quiser cõtigo [vĩjr], tu nõ seras teudo da jura. [+]
1300 XH I, 0/ 234 "Filla sóó de Batuel que foy fillo de Nacor et de Melca. [+]
1300 XH I, 0/ 235 "Seruo [sõo] de Abraã et seu messageyro et bendisoo noso Señor et doulle grandes rriquezas de gaãdos, et de ouro, et de plata et de seruos, et de seruas, et de camelos, et de outras moytas bestas et sobre todo esto doulle hũ fillo emçima de sua velleçe de sua moller Sarra et del, et el dou aseu fillo quantas rriquezas avia, et dou amj́ ofillo em garda et em poder cõ todo oque avia, et ajuramentoume que nõ lle desse moller das fillas dos cananeos em cuja terra el moraua, mays que viesse eu aeste lugar donde el era natural et tyña seu lynage et que daly leuase moller pera seu fillo; et eu pregonteyo estonçes que se nẽgũa moller desta terra comygo nõ quisesse yr quefaria; et el disome: [+]
1300 XH I, 0/ 235 "Omeu Señor Deus, [em] cujo seruyçio eu [sõo], el enviara oseu angeo cõtigo, que te guyara et tomaras moller do meu lynage et de casa de meu padre pera meu fillo Ysaac; et quando tu aos meus parentes fores et lles esto diseres, se elles nõ tea quisere dar, tu tornarteas sem culpa et seras quito da jura. [+]
1300 XH I, 0/ 235 "Señor, pidote merçed que se ontre as vyrgéés que oje aqui sayram por agoa vier aquela quea de séér moller de meu señor Ysáác, fillo de meu señor Abraã, que tu me demostres qual he por este signal: que eu pezca agoa atodas pera mj́ et pera meus camelos, et nẽgũa quema nõ de senõ aquela que ouver aseer moller de meu señor Ysáác. [+]
1300 XH I, 0/ 235 Estonçes tomey eu de [myñas] joyas que tragia et deyllas et bendixe aDeus, et agradesçillo por que me guyara tam bem aeste lugar donde eu leuase ha meu señor Abraã moller de seu [lynage] pera seu fillo Ysaac, ca Abraã et Nacor yrmãos eram et fillos de Tare, et estes moços netos som de Nacor et parentes de Abraã, et esta moça he aquela por queme enviou meu señor Abraã quea leuase por moller pera seu fillo Ysaac. [+]
1300 XH I, 0/ 235 "Aqueste feyto por Deus veẽo et nos nõ podemos aqui fazer al senõ oque El quer; ves aqui Rrebeca, tomaa et leuaa, et seja moller do fillo de teu señor, asy cõmo Deus lo manda. [+]
1300 XH I, 0/ 237 Casou Ysaac cõ Rrebeca andados de Abraã, seu padre, çento et quareenta ãnos, et de Sarra, sua madre, çento et [triijnta], et seseẽta et çinque do [ãno] enque Deus prometera aAbraã que averia este fillo, et quaréénta ãnos de quando Ysaac nasçeo, [rreynante] em Assiria el rrey Aralyo, et em Sytionya el rrey Egidro, et ẽno Egipto os tebeos. [+]
1300 XH I, 0/ 238 De cõmo casou Abraã despoys [de] morte de Sarra et cõmo fezo cõ seus fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Despoys desto casou Abraã cõ hũa moller que ouvo nome Çetura, et desta ouvo estes seys fillos: [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et aquel aque diziã Yexã fezo dous fillos que aviam nome hũ deles Sabba et ho outro Badam. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et forom fillos de Dam estes tres: [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et aaquela sazõ partyo Abraã todo oseu, et dou aos outros fillos seus dões, et gardou pera Ysaac oseñorio et todo oal. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et diz mẽestre Godofre que quanto dou aos outros que todo oconprou, et de todo quanto el avia nõ [tolleo] nẽgũa cousa de seus dereytos a Ysaac, et leyxoullo todo asi cõmo afillo erdeyro; mays segũdo conta Josefo et mẽestre Pedro sobre aquelo quelles opadre dou, tomarõ [eses] fillos de Abraã as terras que am nome hũa Traconytida, segundo mẽestre Pedro, et Tragotidem segundo Josefo, et afeliz [Aravia]; et daly cõmo vay ata omar Vermello. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et segundo [contã] [hũus], estes fillos de Abraam poblarõ ẽna entrada do Egito hũa villa et poserõlle nome Sarrafe do nome de Sarra; et de Sarra et de aquel nome daquela villa Sarrafe ouverõ elles despoys nome os [serrazĩjs]. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Pero segundo conta Josefo, Affer, fillo de Madiam, veẽo aterra de Libia et poblou y hũa villa, et por que diziam ael Affer, os seus chamarõ Affrica aLibia et daqui ha este nome Affrica, asy cõmo disemos que era aterçeyra parte da terra. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Sobre arrazõ deste casamẽto de Abraã et de Çetura, madre destes terçeyros fillos de Abraã, departem moytos de moytas maneyras: os [hũus], asy cõmo Josefo et outros, nõ dizem ende al senõ que casou Abraã cõ Çetura despoys de morte de Sarra; os outros dizẽ que aquela Çetura que era Agar, aque foy mãçeba de Abraã et de Sarra, aquela de quem el ouvera antes aYsmael, cõmo avemos contado, et que casou Abraã com ella por esta rrazõ, segundo diz mẽestre Pedro ẽno capitolo deste casamẽto et da morte de Abraã, et por que Abraã era omẽ de Deus et por que non tovesem os omẽs que el andaua em garçonya buscando bodas novas, et lle nõ posfaçassem delo, que enviou por Agar ao Egipto, hu ella moraua cõ seu fillo Ysmael, et quella aduserõ, et casou cõ ella, et esto por onrrar aseu fillo Ysmael [aque] el queria moy bem, et fazerlo fillo de casada oque era antes de barregãa. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Deste casamento de Abraã et de Çetura conta Moysem que foy despoys do de Ysáác et de Rrebeca, pero Josefo diz que antes; os aravigos cõmo Abul Ybeyt, et Albacri, et [Avem] Abez et outros departem sobreste segundo casamẽto de Abraã et dizẽ asy: que morreo Sarra et quea suterrarõ em Ebrõ em aquel çimyterio que cõprou [Abraam], mays elles chamãlle amyzquita de Abraã, et dizẽ que antes morreo Agar que Sarra et que ambas morrerõ em dias de Abraã, et que suterrarõ aAgar em Meca, et que suterrarõ despoys seu fillo Ysmael, cõmo diremos adeante; et contã que despoys que Agar et Sarra forõ finadas, que ẽnos [triijnta] et oyto ãnos que despoys viueo Abraã, que casou cõ outras duas molleres et forõ das cananeas; et hũa foy esta que avia nome Çetura, et aoutra avia nome Haura; et que ouvera Abraã destas duas molleres onze fillos, et cõ Ysáác de Sarra, et Ysmael de Agar, que forõ treze todoslos fillos de Abraã que ouvo destas quatro molleres, et doutra parte nõ ouvo nẽgum que nõ tomou mays molleres. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Mays dizẽ estes aravigos queos judios em seu ebrayco, que destas duas molleres postromeyras que nõ nomeã senõ aÇetura et dos fillos [dela] nõ mays dos seys que avemos ditos: [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et partio Abraã em sua vida os [bẽes] moueles et rrayzes ontre Ysáác et os outros fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et aestes outros fillos de Çetura, que forom estes: [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et segundo cõta mẽestre Pedro ẽno capitolo desta rrazõ, em sua vida apartou Abraã aYsáác destes outros fillos et dou aYsáác toda quanta rrays [gaañara] et avia, cõmo afillo erdeyro, et quanta terra lle prometera noso Señor Deus, que nõ lle tolleo ende nẽgũa cousa. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et conta Josefo ẽno quinzeno capitolo do primeyro libro que [conquirirom] et gáánarõ estes fillos de Çetura et de Abraã terra dos trogoditas; mẽestre Pedro diz Traconytida et [aFenyz], et aterra de Arabia; [+]
1300 XH I, 0/ 238 Onde diz este Cleodemo Malco que Abraã moytos fillos ouvo em Çetura, et nomea estes tres por nome: [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et estes dous, Affram et Eferam, contã Josefo et Aleyxandre Polistor, et Cleodemo Malco que desçenderom aLibia, et dizẽ que ẽnas contendas que elles aly leuantarõ, et as lides que ouverõ cõ os naturaes que acharõ ende, quese morauã y dantes, et dizem que aviam mester ajuda, et queos ajudou Ercoles, et foy oprimeyro el, et vençerõ todo oque quiserõ; et avia ja Afrã hũa filla aque diziam Etea et casoa com Ercoles, et fezo Ercoles em ella hũ fillo aque diserõ Dororim. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Este Dororĩ fezo outro fillo aque diserõ Sofom, et este Sofom poblou despoys terra de Barbaria, et deste am nome zafaseos os barbaros daquela terra que el poblou em Barbaria et dizem quee moy grande. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et qual quer outra rrazõ queos outros digã das molleres de Abraã quantas forõ et quaes, nos dizemos cõ Moysem et cõ os outros que acordam cõ el, que foy aprimeyra Sarra, sua moller, et por que sayra manjña que tomou aAgar, sua mãçeba, cõ plazer de Sarra, sua moller, cuja mãçeba era Agar, et fezo em ella Ysmael, et foy este oprimeyro fillo que el ouvo. [+]
1300 XH I, 0/ 238 [despois], por que plougo aDeus, fezo em sua moller Sarra aYsáác, seu fillo lyndo; et desy, morta Sarra, casou cõ Çetura; et coydam [algũus] que aquela Çetura que foy Agar, et dizemos que pode séér, et de aquestas tres molleres Sarra, Agar et Çetura, et de suas generações verdadeyra he aestoria, comoa escriuyrõ os santos Padres et os outros omẽs bõos et sabios, et nos cõtamosla asi. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Mays pero diz Jeronymo em este lugar sobreste viçessimo quinto capitolo do Genesis que asy cõmo Agar et Ysmael seu fillo significarom os carnaes omẽs do Vello Testamento que se coydam chegar ael et entenderlo mellor queo entenderom os santos Padres, et averlo et teenrlo et nõ téém nada, por queo entendem aavesas et andam partidos del, et por ende am nome ereges que tanto quer dizer cõmo partidos da fe. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et diz aly Jeronymo que tam bem Çetura, cõmo Agar, forõ ambas et duas barregãas de Abraã, et que nõ ouvo ontre ellas moller lijdyma nẽgũa senõ Sarra soa, et por ende apartou da [herdade] da promjssom et do rreyno et de quanta rrays avia opatriarca Abraã tam bem aos fillos de Çetura cõmo ao de Agar, et lles dou seus dões et os enviou fora do [rreyno] aoutras partidas de terras gáanar et goaresçer, et ficou ẽna erdade et ẽno rreyno por [herdeyro] et señor Ysáác sóó, que foy fillo de Sarra que era moller lijdema el sóó. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Et conta Jeronymo et todos los outros que asi estarã et ficarã ẽno rreyno do çeo por erdeyros et señores del, os que forem soos, líj́demos fillos de Ihesu [Cristo] do seu Testamento [Novo]. [+]
1300 XH I, 0/ 238 Agora leyxamos aqui as rrazões das molleres de Abraã et contaremos del et de seus fillos, et das cousas que ẽno seu tempo acaesçerõ; delas avemos ja contadas et delas nos ficam ajnda por contar. [+]
1300 XH I, 0/ 243 Andados de Abraã oyto ãnos, Zoroastres -que era Cam, fillo de Noe, foy dado por moy sabio estreleyro, cõmo avemos dito - et era rrey de Bautra. [+]
1300 XH I, 0/ 243 Andados çinquoeenta et dous ãnos de Abraã morreo arreyna Semyrramys, et rreynou Zameys seu fillo. [+]
1300 XH I, 0/ 243 Andados de Abraã çento ãnos de quando el nasçera fezo em Sarra sua moller aseu fillo Ysaac. [+]
1300 XH I, 0/ 243 Andados çento et vijnte et çinque ãnos de Abraã et vijnte et çinque de Ysáác contesçeo aAbraã osacrifiçio deste fillo et do carneyro ẽno monte Moria. [+]
1300 XH I, 0/ 243 Andados çento et quaréénta ãnos de Abraã et quareẽta de Ysaac, segundo cõta Josefo ẽno trezeno capitolo, casou Ysáác com Rrebeca, et segundo mẽestre Godofre avia estonçes Rrebeca vijnte ãnos, et por outros vijnte nõ ouvo fillo nẽ filla. [+]
1300 XH I, 0/ 247 Et diz ally mẽestre Godofre, que se verdade quisermos dizer em esta rrazõ, este Jano de hũa ydade foy cõ Ysáác, et rreynaua outrosi estonçes ẽna ysla de Creta el rrey Çelio, et Çelio foy padre del rrey Saturno, que rreynou y despois, et era tam bõo este rrey Saturno queo chamauã seu gentíj́s deus da terra -cõmo adeus de todo, deus do çeo -; et este Saturno que rreynaua em Creta, avia hũ fillo aque chamauã Jupiter; et ageneraçõ del rrey Jupiter [descende] desta guysa daquel aque os gentijs chamauã que era oprimeyro omẽ do mũdo, ao que nos chamamos Adam. [+]
1300 XH I, 0/ 247 Este Demogergon fezo hũ fillo Orion, et Orion foy de máos costumes et vil, et por ende nõ diserõ nada del os autores. [+]
1300 XH I, 0/ 247 Este rrey Saturno rreynou em Creta et em moytas outras terras, et ouvo estes tres fillos [varões] : [+]
1300 XH I, 0/ 247 Et outrosi ho outro seu fillo Neptuno sayo de taes costumes que mays amaua as agoas que outra cousa, et caçar em ellas as aves et andar apescar, et traballauasse de buscar et fazer engeños et estormẽtos pera andar sobrelas agoas; et el rrey Saturno, quando esto vio em el doulle opoderio das agoas et fezóó ende almyrante et rrey cõ seus dereytos; et por que sayo Neptuno mays sabedor que outro omẽ de todo ofeyto das agoas chamarõlle seus gentíj́s rrey et deus dos mares et das outras agoas. [+]
1300 XH I, 0/ 247 Et ho outro fillo terçeyro Jupiter foy omenor [que el] rrey Saturno ouvo, et ficou mançebillo em casa de seu padre et este nõ mostraua tanto em seus costumes por qual mester et arte viueria ẽno mũdo, et ontre tanto viueo em paz cõ seu padre en sua casa. [+]
1300 XH I, 0/ 247 Et Saturno, seu padre, parou mentes aos costumes daquel fillo, et despoys que vio quese traballaua de cousas mays altas et mays nobles queos das agoas, cõmo Neptuno et que os das terras como Plutom, et [penssou] que com as aves et [cõ] os saberes das estrelas, et do quadrunyo, que som mays altas cousas que todo oal, [pensou] cõmo lle desse opoder do ayre et do ceo; [+]
1300 XH I, 0/ 247 Et lacium he por Lombardia et foy tomada esta pallaura lacium de latere aqual dizemos os latinos por se asconder, et por el rrey Saturno quese ascondeo aly quando fugia ante seu fillo Jupiter. [+]
1300 XH I, 0/ 247 Et aquela planeta da [deessa] Venus, que disemos que nasçera daquelo de Saturno quelle cortara seu fillo, he planeta de abondo, ca faz aas cousas da terra emprenar et leuar froytos que abondam ao mundo. [+]
1300 XH I, 0/ 250 Et el rrey Saturno ouvo estas outras tres fillas, cõmo aqueles tres fillos que disemos: [+]
1300 XH I, 0/ 252 Agora te achamos aqui et por quanto ha ja tẽpo que esto acontesçeo, yamos olvidando ho teu pesar, et agora poys que te véémos rrefrescassenos oteu dolor; et tu calas et nõ nos dizes nada, senõ suspiras et bruyas ao que dizemos, et eu nõ sabendo esto, estauate apreçebendo et buscando casamento, et asperaua de ty genrro et netos de lynage de rreys, mays agora paresçeme que oteu marido sééra do lynage das vacas et taes séérã os teus fillos, et odolor que eu desto ey nõ operderey senõ de morte, mays pero de morte nõ poso, por que [sõo] deus et nũca ey de morrer, et por ende chorarey sempre por ty. [+]
1300 XH I, 0/ 254 [Nom] podia ja el rrey Jupiter sofrer tantos males por la jnfanta Yo, et chamou aMercurio, seu fillo et de Maja, filla del rrey Atalant et de Plione, et mãdoulle que fosse matar aArgos. [+]
1300 XH I, 0/ 258 Et aquelo que el diso ẽno primeyro libro del rrey Ynaco, que era hũ rrio que [pasaua] porlo seu rreynado et el era deus dese rrio; et aquelo que dizia que Yo era filla del rrey Ynaco et quea forçara [rrey] Jupyter, et desi quea mudara em vaca; et aquelo quea dera rrey Jupiter aareyna Juno, sua moller, quella pedira; et aquelo quea rreyna Juno aencomẽdou aseu pastor Argo, que avia çento ollos quea gardasse; et outrosi aquelo que mandou Jupyter aMercurio, seu fillo, que matasse aArgo por que [poyña] aspera et forte garda sobre ella; et aquelo que Mercurio tomou cobertura ẽna [cabeça], et alas ẽnos péés, et virga de virtude ẽna mão, et foy ael em fegura de pastor, cõmo era Argo, tãgendo [se[u]] buguete, et cabras ante y tãgendoas cõ sua pertega em lugar de cayado, et se pagou Argo del quandoo oyo et asentou ho consigo, et sentouse el, et cantou; et aquelo quelle preguntou Argo do buguete que era nouo; et aquelo quelle el rrespondeo, que amara Pam aSiringa, et que era ella moyto onrrada ontrelas [dõnas] daquela terra, et que fora mudada em canaveyras ẽna rribeyra do rrio Ladom; et aquelo que Mercurio matou aArgo [com] oseu [alfangere], et ho escabeçou et dou cõ asua cabeça em terra, et sayo moyto sangre, et ensuzou todo ho lugar; et aquelo quea rreyna Juno tomou os ollos [do] seu pastor et os poso ẽna cola do [pauõ] que era sua ave; et aquelo que el rrey Jupiter rrogou aarreyna Juno, sua yrmãa et sua moller, por Yo; et aquelo que arreyna Juno ho oyo et perdeo [toda] asaña, et outorgou aseu yrmão et seu marido oque pedio; et aquelo que Yo [porlo] rrogo de Jupiter foy mudada de vaca em moller, et daly adeante dada [abõos] costumes et despoys feyta [deessa] ẽno Egyto, esto nõ oteña nẽgũ por escarno, nẽ por palaura de mẽtira por que som das rrazões do Judio, ca aquel que as suas rrazões bem catar et as entender, achara que nom som palauras váás nẽgũas delas, et os frayres predicadores et os menores quese traballam de tornarlo ẽna nosa teoligia nõ [o fariã] se asy fose, mays todo he dito em fegura et em [semellanca] de al. [+]
1300 XH I, 0/ 262 Em pos esto onde diz quea pedio arreyna Juno aJupiter, et el doulla, et ella dou ha em garda aArgo, oseu pastor dos çento ollos, et he esto oquese entende que Juno he odeleyto da terra et das rriquezas, et Argo omũdo, et despoys daquelo se dou esta Yo amays grandes viços et desi apeores costumes, et atyña omundo em laçada em elles, cõmo diz oautor, quea tyña Argo presa ata quese doyo dela Jupiter et entendese aqui por Jupiter oseñor apartador, cõmo disemos; et enviou aMercurio, seu fillo, et esto he bõa rrazõ et sabia, ca esso quer dizer Mercurio; et vençeo Mercurio aArgos, asi cõmo ao mundo, rrazoando se cõ el sobrelas preguntas quelle fazia Argo falandolle encubertamẽte das rrazões das sete artes liberaes, et dizẽdolle que amara Pam aSyringa tornada em [canaueyras] ẽnas rribeyras do rrio Ladom; et em este mudamẽto de [siringa] et em amor de Pam lle falou destas rrazões segundo que mẽestre Juã conta; et diz que este rrio Ladom que corre por medio de Greçia et quee rrio de moy bõa agoa, moy clara, et moy sãa, et ha moytas canaveyras por todas las rribeyras del; et mostra que vierom aly aaquela rribeyra todoslos filosofos de Greçia aestudiar sobrelas sete artes liberaes. [+]
1300 XH I, 0/ 262 Et [despois] que Yo foy ẽno Egyto -cõmo forom ala os nosos padres da uella ley, Abraã, Ysaac et Jacob et seus fillos. et ajnda nosso Señor Ihesu [Cristo] -, et doeusse dela Jupiter, esto he [o] señor apartador, et rrogou aJuno et detouoa quea nõ penase mays; et Juno outorgou lle o que pedia, et Yo tanto se dou abõos costumes et se [partio] daly endeante dos máos que todos os [do] Egito quea alçarom por sua dééssa et mudarõlle aquel nome Yo, et chamarõ lle Ysis, do nome del [rrey] Ynaco seu padre, segundo conta Eusebio, et onrrarõna [moyto] por lo grande linage donde vyña. [+]
1300 XH I, 0/ 264 [Et vençerom por esta guysa os egiçiaos aos caldeos] Et sobre aquelo queos do Egyto adorauam aas planetas pararõ mẽtes aos poderes delas et virõ cõmo nũca quedauam de engendrar crianças et froytos ẽnas naturas das cousas; et querendo elles seguyr os feytos dos seus deus et semellarlos, faziam em sua terra casar atodos et que fezessem fillos cõmo criauã as planetas as cousas, et que nõ myngoasem por rrazõ de myngoa de casamẽto; et ordenarõ que deuedo nẽ ordem nẽgũa quea nõ ouvese ontrelos que casamẽto estoruasse, et fezerõ por ende aesta sua [deessa] Ysis, pero quea tynã elles por santa, que casasse; et casarona cõ hũ gygante [a] que chamauã Oseris, omẽ moy poderoso et moy sabio de moytas cousas; et por que el sabia toda quanta mẽestria, et [suteleza], et apostura avia em feytura de pãnos et chamarõ, por rrazõ do marido, aYsis [deessa] do lanyfiçio, et lanyfiçio he fiar lãa ou lyño. [+]
1300 XH I, 0/ 264 Abraam as do dos caldeos, et as do de Siria; et Cathmo, fillo del rrey Aganor, as do dos gregos; et Nycostrata, madre del rrey Guandro as dos latynos; et Sulpicio as dos godos, et esta leenda do a . b . c . dos godos he aquela aque agora chamã letera toledana, et he [antigoa], et nõ tal cõmo aque agora fazẽ. [+]
1300 XH I, 0/ 265 Capitolo de Ysaac et de seus fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 265 Andados seséénta ãnos de Ysaac et çento et [sseseenta] de Abraã, [naçerõ] aYsaac os dous fillos em bellizos; et oprimeyro foy Esau, que ouvo em outra maneyra nome Edom, donde veẽo a gente dos ydumeos, cõmo [diremos] adeante. [+]
1300 XH I, 0/ 265 Osegundo fillo de Ysaac et de Rrebeca ouvo nome Jacob, et despoys lle chamamos nos Ysrrael, donde vierõ os ysrraelitas que agora som os judeus. [+]
1300 XH I, 0/ 266 Despoys que chegou Abraam atẽpo de nõ fazer fillo nẽ filla nẽ casar ja -et esto foy quinze ãnos ante que el finasse et avia el estonçes çento et seséénta ãnos que nasçera -, et bendiso Deus aYsaac; et moraua estonçes Ysaac açerca do poço que avemos dito aque diziam opoço do viuente et do viente. [+]
1300 XH I, 0/ 266 Et fezerom Ysaac et Rrebeca seus fillos cõmo he dito. [+]
1300 XH I, 0/ 266 Mays sobre estas duas rrazões, aprimeyra da morte de Abraã, asegunda do nasçemẽto destes seus netos, fillos de Ysaac et de Rrebeca, achamos ẽnas palauras dos santos ditos que desacordam, et diz Josefo ẽno [deçimo] sexto capitolo do primeyro libro da Estoria da antiguydade dos judios, que despoys que casou Ysaac cõ Rrebeca et Abraã [cõ] Çetura, et fezo Abraã em ella seus fillos que pouco tẽpo viueo el despoys, et diz que morreo por omẽ moyto onrrado de Deus et dos omẽs, et moy dinamẽte comprido de toda virtude por lo grande estudio et firmeza que [sempre] poso ẽno amor de Deus et ẽno seu seruyço; et que foy sua vida çento et seteenta et çinque ãnos, et que forõ seus fillos Ysaac et Ysmael ao seu enterramẽto, et queo suterrarõ em Ebrom cõ sua moller Sarra, et que despoys da morte de Abraã fezerõ Ysaac et Rrebeca seus fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 266 Meestre Pedro conta ẽno capitolo da morte de Abraã, que viueo Abraã çento et seteẽta et çinque ãnos, et que morreo et que foy ajuntado ao seu poboo ẽno seo do jnferno, et diz queo suterrarõ seus fillos Ysaac et Ysmael, et queo meterom cõ sua moller Sarra ẽna sepultura da coua doblada que oystes que complara el em [Ebrom] aos fillos de Effrom; et diz que [despois] desto que fezerõ Ysaac et Rrebeca seus fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 266 Mays diz Eusebio ẽno grego et Jeronjmo ẽno latim, que quinze ãnos ante que Abraã morresse fezerõ seus fillos Ysaac et Rrebeca. [+]
1300 XH I, 0/ 266 Et esta semellança desacordante departimos la nos em esta guysa, et dizemos por Josefo et por los outros que acordam cõ el, que estes catarõ aydade et otempo de Abraã, et Josefo despoys que vio que Abraã nõ era ja em tẽpo de casar, nẽ de fazer fillos, queo contou por morto. [+]
1300 XH I, 0/ 266 Et porlos outros que conta que quinze ãnos ante que Abraã morresse que fezerõ Ysáác et Rrebeca seus fillos, dizemos outrosi que mẽtre souberom que Abraã tỹna ha alma ẽno corpo et se podia leuãtar, quelle chamarõ viuo; et teemos segundo esto he que [nẽgũus] nõ desacordam ẽna verdade et que todos diserom bem, et todos acordam que viueo çento et setéénta et çinque ãnos. [+]
1300 XH I, 0/ 266 Et nos dizemos do tẽpo do acabamẽto de Abraã que morreo andados de quando nasçera seu fillo Ysaac seteẽta et çinque ãnos, et de quando noso Señor Deus lle mãdara sayr de sua terra et lle prometera terra de Canaã por herdade çento ãnos, et de quando el meesmo nasçera çento et seteẽta et çinque ãnos, et do departimẽto das lynguas duzentos et hũ, et do deluuyo quatroçentos et seteẽta et sete ãnos, et de Noe [mjll] et seseenta et sete, et de Adam dous mjll et oytoçentos et [vijnte] et çinque. [+]
1300 XH I, 0/ 266 Agora vos acabamos aqui as rrazões de Abraam, et diremos outrosi do acabamẽto [de] seu fillo Ysmael. [+]
1300 XH I, 0/ 268 Da morte de Ysmael, et das terras de seus fillos, et de Agar ou Çetura, sua moller. [+]
1300 XH I, 0/ 268 [Jsmael] nasçeo, cõmo he dito, segundo [a] conta [de] Eusebio et [de] Jeronymo, andados de quando Abraã nasçera oyteenta et nove ãnos et casoo sua madre ẽno Egito et fezo ende seus fillos cõmo avemos contado. [+]
1300 XH I, 0/ 268 Et oebrayco diz quese finou et morreo da dolor do ventre, et segundo conta mẽestre Pedro finou estando presentes todos seus fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 268 Et os seus fillos toverõ em Asia termjnos, et lugares, et moradas des terra de Eujla ata Sur; et dizem as estorias por Jndia, Euyla, et dizẽ que aquela terra ouvo este nome de Euyla que foy neto de Noe, et Sur he odeserto que jaz ontre Cades et Barac, cõmo avemos dito antes desto, et vay este deserto topar ata omar Vermello et aas frõteyras do Egito; et estas terras cõ seus termynos gáánarõ os das geerações de Ysmael, et ouveronas por suas moradas. [+]
1300 XH I, 0/ 268 Agora tornaremos aas rrazões de Ysaac et de Rrebeca et de seus fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 269 Et avia estonçes Rrebeca [vijnte] ãnos, et por que ella estoue despoys que forõ casados outros vijnte ãnos que nõ ouvo fillo, coydaua Ysaac et os outros queo sabiam que sayria manyña et que nõ averia fillo et que ficaria el sem fillo herdeyro. [+]
1300 XH I, 0/ 269 Mays el bem sabia de seu padre Abraã cõmo Deus lle prometera acresçentamẽto de lynage do fillo de Sarra, et que seriam moytos os que del [vĩjriam]. [+]
1300 XH I, 0/ 269 Et cõ grande sabor de aver fillos pera seruyço de Deus, fezo sua oraçõ anosso Señor Deus et pediolle merçede moy de coraçõ, dizendolle que fezese et acabase em el oque prometera aseu padre Abraã; et Deus oyo et doulle oque prometera. [+]
1300 XH I, 0/ 269 Et conçebeo Rrebeca logo et foy prene de dous fillos varões de [aquela] vez soa Et despoys quese foy chegando ao tẽpo enque avia aparir atormẽtauã la moyto aqueles dous fillos, et faziã lle grandes dolores ẽno ventre, et ẽno corpo et moy máá preneçe, tragendoos ella ẽno [ventre]. [+]
1300 XH I, 0/ 269 Et segundo que diz meẽstre Pedro ẽno [capitolo] que fala do traballo et lazeyra que Rrebeca leuaua ẽna preneçe destes fillos, deuese entender asy cõmo paresçe [algũus] dos que desta estoria falarõ, et dizẽ que nõ vyña esto por estreytura do ventre de sua madre, dizẽdo que nõ podiam caber ala, mays que era esto tam solamẽte por la voõtade de Deus que mostraua ẽnos que nõ nasçerã ajnda, oque [auya] aelles de acontesçer despoys que fosem grandes cõmo ẽna primogenytura, que he aavantage queos primeyros fillos dos rreys ham, et herdam todaslas cousas de seus padres, et am poderio sobre seus parentes, cõmo em [estes] dous yrmãos foy quea ouverõ anbos, ouvoa hũ [(hũ)] por natura, et ho outro aleuou [del] por graça, et outrosy que feguraua et mostraua ja estonçes aquela lide destes dous yrmãos ẽno ventre de sua madre, et oapartamẽto que avia de [vĩjr] ẽnas geerações deles; et segũdo dizem et creẽ moytos, Jacob santificado era ja ẽno ventre de sua madre, ou firmado pera bem, et outrosi figurado et mostrado dantes ẽna contenda destes dous yrmãos ohum contra outro ẽno ventre de sua madre, queo consyntimento de Ihesu [Cristo] quese nõ ajuntaua nẽ ajunta cõ o de Belial, quee do diablo. [+]
1300 XH I, 0/ 269 Et que cõ agrande pẽna que leuaua cõ estes fillos ẽno ventre, veẽo lle ao talente queos nõ queria aver conçebidos. [+]
1300 XH I, 0/ 269 Em este lugar [rrozõa] mẽestre Pedro por esplanar arrazõ, et diz que pero he dito que Rrebeca foy por demandar consello aDeus sobre apena et lazeyra que leuaua em aquela preneçe daqueles fillos, que nõ aviam ajnda esses que eram judios lugar posto onde fezessem oraçõ aDeus et lle demandassem consello, nẽ aviam a maneyra neyra dello demãdar, nẽ aviã aqueles por quẽ odemãdassem cõmo os profetas que forõ despoys. [+]
1300 XH I, 0/ 270 Sobre esta rrazõ departe asi mẽestre Pedro, et diz que segundo as palauras que oystes ẽno outro capitolo ante deste, quese entenda que por ventura cõ consello de seu marido que foy Rrebeca cõmo em rromaria aesto ao monte Moria, hu Abraã fezera aDeus oaltar perao sacrifiçio de seu fillo Ysáác. [+]
1300 XH I, 0/ 270 "Señor Deus, se amj́ [asi] avia de acontesçer em myña preneçe et desta guysa avia de séér atormentada et penada, et por ventura morrer cõ ello, que myngoa me fazia em nom séér prene nẽ fazer fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 270 Et nosso Señor Deus aly lle mostrou oque avia de séér daquela lide de seus fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 271 Outros dos santos padres dizem em seus escritos que Rrebeca foy sobre esto ademandar consello aMelchisedech, ou Sem, fillo de Noe, que ajnda era viuo. [+]
1300 XH I, 0/ 272 Do parto de Rrebeca et dos feytos et costumes de seus fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 272 Rrebeca, que fora manyña [ata] aquela sazom, quando veẽo ao tẽpo de encaesçer, pario dous fillos varões, cõmo Deus lle disera. [+]
1300 XH I, 0/ 274 Andados dez ãnos de Jacob, et setéénta de Ysaac, foy Castor, ofilosofo que contou os rreys de Argos des Ynaco ata este Lenãto, fillo de Crotopo, et escrivio aestoria deles. [+]
1300 XH I, 0/ 274 Andados víj́nte et dous ãnos de Jacob, et oyteẽta et dous de Ysaac, Ynaco rrey de Argos avia hũ fillo aque diserõ Foroneo, que rreynou em pos el em Argos; et este Foroneo ante que rreynase ouvo hum fillo aque chamarom Apis; et aqueste Apis pasou ao Egipto et prouou aly, et foy moy bõo, et gáánou aly rreyno, et rreynou ende; et segundo dizẽ [algũus] este foy marido da [deessa] Ysis, de [quẽ] avemos dito, et tam grãde foy abondade deste Apis et tanto forom pagados del os do Egito, que despoys que el morreo queo contarõ ontre [os] seus deus, et teendóó por deus adorarono cõmo aseu deus, et mudarõ onome del, et chamarõlle Serappis, cõmo chama a Santa Escritura Serafim ahũ dos angeos do çeo et ajnda ahũa das ordéés dos angeos; et esta ordeem he anouena quee amays alta de todas; pero he de saber que ha este departimẽto ontre ho nome do angeo et da ordéém, queo nome [do] angeo quese escriue cõ esta letera m em cabo, et dizemoslle Seraphym escrito cõ m, et quando he por nome da ordéém escriuese com n, et chamamos lle Seraphyn. [+]
1300 XH I, 0/ 275 [sobre] este nome dos rreys pastores do Egito contã Eusebio et Jeronymo quelles chamarom os pastores por rrazõ de Jacob et de seus fillos, que vierõ em semellãça de pastores ao Egito ẽno tempo destes [farões]. [+]
1300 XH I, 0/ 275 Et outrosi por que avemos dito em esta estoria moytas vezes dos farises tebeos, et nõ disemos ajnda em nẽgum lugar donde ouverõ este nome, queremos aqui dizer dondeo leuarõ et fazemoslo por rrazõ de [algũus] que coydam que forõ estes tebeos da çidade de Tebas, aque poblou Cademo, fillo del rrey Agenor, segũdo dizem ojudio et Estaçio et outros. [+]
1300 XH I, 0/ 279 Do casamento de Esau, et do feyto de seus fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 279 Et diz aos víj́nte et tres capitolos da Estoria do Egyto, hum sabio que ouvo nome Aben Abet, et outros cõ el, que casou Esau cõ hũa moller do [lynagẽe] de Ysmael, seu tyo, et que ouvo della dous fillos de hũ parto; et do lyñagem destes dous yrmãos, fillos de Esau et daquela filla de Ysmael, diz que veẽo omayor lynagẽe donde vierõ despoys os mayores [rromanos]. [+]
1300 XH I, 0/ 279 Et ajnda cõta mays [aravigo] em este lugar, que no lyñagem destes arromes [que les] chamarom os [aravigos] os fillos de alacfar , et alacfar ẽno arauygo tanto quer dizer ẽna nosa lenguage cõmo amarelos. [+]
1300 XH I, 0/ 279 Et diz Abem Abet, que foy hũ sabio [aravigo], que ouvo Esau em ella tríj́nta fillos varões, et que [deste] lyñagem forom moytos rreys em [Rroma], donde veẽo despoys ogrande Aleyxandre, rrey de Greçia; et poblou Esau primeyramẽte em terra de Axem, que he contra oriente [daquela] terra; et arrequeçerõ seus fillos moyto, et forõ poblar contra o mar, ao termyno de Aleyxandria, et tomarõ por força aos cananeos moyta [de] sua terra. [+]
1300 XH I, 0/ 279 Mays de ambas estas molleres cananeas cõ que conta Josefo que casou Esau, achamos que [erã] moy despagados Ysáác et Rrebeca, et dizem Josefo et mẽestre Pedro que pero que ellas eram dos mellores et mays poderosos dos cananeos, que por todo eso nõ quiserã Ysáác et Rrebeca que seu fillo casasse cõ molleres daquela terra, por que eram doutra gente deque elles nõ erã, et doutra creẽça et ley. [+]
1300 XH I, 0/ 279 Et pero sofrerõ elles todo por nõ fazer nojo aseu fillo, nẽ pesar, quelle queriã bem, nẽ se quiserõ traballar deo partyr delas, et acharõ que era mellor dese calar que por ventura em falar em ello nõ lles aproveytaria, et leyxarõ aseu fillo fazer oque avia começado. [+]
1300 XH I, 0/ 279 Agora leyxamos aqui estas rrazões dos casamẽtos de Esau et de seus fillos, et diremos de Ysáác. [+]
1300 XH I, 0/ 280 Despoys que Ysáác envellesçeo perdeo olume dos ollos, que nõ via senõ moy pouco ou nada; et chamou aseu fillo Esau que era omays grande et aquẽ el amaua moyto mays que ao outro et disolle [assy]: [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Fillo, tu véés cõmo eu [sõo] moy vello, et nõ sey qual dia morrerey, nẽ posso seruyr aDeus cõmo eu querria; et nõ me pesa deme eu ja finar poys aqui aDeus nõ faço serujço; et [tu] toma teu arco et tuas seetas et vay acaça, et despoys que tomares algũ venado adubao cõmo sabes queo eu quero et trage me que coma et bem dizerte ey ante que moyra, et rrogarey aDeus que sempre aja dety piedade et te ajude et seja contygo em todos teus feytos. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Teu padre mandou aEsau, teu yrmão que fosse acaça et quelle dese acomer de seus venados et de sua caça que tomasse, et queo beyzeria de ante Deus ante que morresse; et, fillo, abeyçom do padre grande cousa he et grande rriqueza pera ofillo; toma agora meu cõsello et vay moyto apresa ao noso gáándo et trageme os mellores dous cabritos que ende achares, et faremos ateu padre deles mãjar algũ que coma que el ama moyto este manjar et comera et bendizertea. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Meu fillo, esta maldiçõ seja sobre mj́ et eu me paro aella; et vay ao nosso gáándo, et faz cõmo te ey dito. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Padre, eu [sõo] Esau, oteu fillo primeyro, et fiz asy cõmo me mandaste; leuãtate, et sey, et come da myña caça et da myña [venaçõ], et beyzeme. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Fillo, ¿cõmo ho podiste tam agiña achar? [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Fillo, chegate ááca et palparte ey et veerey se eras tu Esau omeu fillo primeyro, ou nõ. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Tues meu fillo Esau? [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Atal he ho olor do meu fillo cõmo ho do [canpo], chẽo de todaslas bõas oluras aquẽ Deus bendiso. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Fillo, Deus te de do oruallo do çeo et da grosura da terra aabondo de tríj́go, [de] vyño et de oleo, et syruã te os pouóós et adorente os [liñages]. [+]
1300 XH I, 0/ 280 Tu sey [señor] de teus yrmãos et omyldensse ante ty os fillos de tua madre. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Senor, tu que feziste os segles, et criaste todaslas [(las)] cousas, et diste abondamento de moytos bẽes ameu padre, et feziste amyn digno de séér seu herdeyro, et me prometiste que ajudarias aos que demj́ viessem, et lles farias sempre merçede, et lles acresçentarias os seus bẽes, [rrogote] Señor que [o] complas agora, et nõ me despreçes por la grande velleçe enque eu soom, et gardame este fillo et defende o de todo mal, et dalle bõa vida et bondade de todos los teus bẽes, et, Señor, faz queo temã os ymíj́gos et queo amẽ et onrrem os amygos. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Padre, leuãtate et come da caça [do] teu fillo et bendizer mea atua alma. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Eu soom Esau oteu fillo primeyro. [+]
1300 XH I, 0/ 280 Et fillo, ¿que queres quete eu faça de aqui adeante? [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Fillo, ẽna grosura [da] terra et ẽno orvallo [do] çeo de çima sera atua bendiçõ, et viueras por armas. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Fillo, nõ ofaças, nẽ te queyxes tanto por esso, ca tẽpo verra que tu deytaras de sobre ty asua premya et oseu señorio. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Esto foy mostrado aRrebeca por lo Espirito [sancto] de Deus, et soubo ella oque coydaua Esau em seu coraçõ, et enviou por seu fillo Jacob et disolle: [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Esau, teu yrmão te ameaça que te matara; et fillo, oy me tu, et créé amỹ de consello, et faz cõmo te eu disser. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Et asy estou anojada queme deuya agora matar por que [perco] dous fillos em hũ dia. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Pesa me por que sóóm viua porlas fillas de Beth, por que Esau, noso fillo, casou cõ ellas, et se Jacob tomar moller delas, eu nõ quero mays [viuer]. [+]
1300 XH I, 0/ 283 Destas palauras de Rrebeca que avemos [ditas], soubo desta guysa Ysáác moyto mays do feyto de seus fillos et pensou em ellas, et começou de amar mays aJacob, et chamoo, et bendisoo cõmo de primo, outorgãdolle abendiçõ quelle avia dada, et começou de aver mays coydado del, et diso lle assy: [+]
1300 XH I, 0/ 283 Et fillo, vay bendito et [bendigate] aquel Deus que he poderoso de todas las cousas, que fezo omũdo, et faça te cresçer et arrequeçer sobre todas las cõpañas das tuas poblas et das outras, et de aty as bendições de Abraã et ao teu lyñage que de ty vier, et que tu sejas señor et natural desta terra enque agora andas estrayo, aqual El prometeo ateu auoo Abraã. [+]
1300 XH I, 0/ 283 Et dizẽ [hũus] que aquela ora foy Esau aduas [conpañas] de Ysmael, seu tyo, fillo de Abraam, et diz que sem as outras duas molleres que ante avia que casou cõ aquela filla de Ysmael que disemos que avia nome Afa, segundo diz Abul Ybeyt; et outros dizẽ que ouvo nome Melec que naçera de hũ parto cõ Nabayot. [+]
1300 XH I, 0/ 285 Et dou abeber áágrey de Rrachel, et desy beyjoa, et começou de chorar et falar lle, et mostrar lle cõmo era sobriño de Labã et fillo de Rrebeca. [+]
1300 XH I, 0/ 285 Labam quando oyo que vyña fillo de sua yrmãa sayo apressa arreçeberlo et abraçóó, et beyjandóó moytas vezes leuóó pera sua casa. [+]
1300 XH I, 0/ 286 Andados de Jacob çinquoéénta ãnos, et de Ysáác çento et dez, morreo Ynaco, rrey de Argos, et rreynou em pos el Foroneo; et foy osegundo rrey daly, fillo de aquel rrey Ynaco et da rreyña Nyobe, segundo contã Eusebio et Jeronymo. [+]
1300 XH I, 0/ 287 Andados çinquoéénta et hum ãnos de Jacob, tomou Jupiter, fillo del rrey Saturno, aprimeyra moller. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Do feyto de Jacob et de Labam, et cõmo casou Jacob cõ fillas de Labam et fezo seus fillos em ellas. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Et em este estado toda via vio Lia cõmo nõ curaua dela Jacob cõ ogrande et forte amor que avia de Rrachel, et rrogou aDeus quelle dese fillos por tal quea amasse seu marido. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Et enprenou, et pario hũ fillo, et posolle nome [Rrubem], et diso asy: [+]
1300 XH I, 0/ 288 "Despoys ouvo outro fillo varõ et [disso]: [+]
1300 XH I, 0/ 288 "Por este fillo entendeo Deus cõmo eu era desdenada et dou me outro fillo. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Et ouvo despoys outro fillo et disso: [+]
1300 XH I, 0/ 288 "Agora me querra bem de uerdade meu marido, poys tres fillos demj́ ha. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Et ella despoys desto estouo hũ grande tempo que nõ fezo fillo. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Em todo esto viosse manyña Rrachel et ouvo envidia de Lia, mays dizem as estorias que nõ avia máá envidia, de sua yrmãa por que avia fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Dame fillos, senõ morrerey cõ pesar de queos nõ ey. [+]
1300 XH I, 0/ 288 "Coydas tu que [sõo] eu Deus que te [tolly] que nõ ouveses fillos? [+]
1300 XH I, 0/ 288 "Et Jacob cõ ogrande amor dela et por lle fazer prazer em algũa cousa, et tyrarla de aquel pesar, fezo asy cõmo lle ella diso, et ouvo hũ fillo varõ daquela Bala, mãçeba de Rrachel. [+]
1300 XH I, 0/ 288 "Oyo me nosso Señor Deus et jolgou me cõ myña yrmãa, que me dou fillo; " et aaquel moço poso ella nome Dam. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Et despoys desto ouvo dela Jacob outro fillo varom, et diso Rrachel: [+]
1300 XH I, 0/ 288 Et quando Lia vio esto et ella que [nom] paria, dou Zelfa, sua mançeba, aseu marido Jacob cõ envidia de sua yrmãa; et el rreçebeoa et enprenoa et pario hũ fillo varõ; et Lia posolle nome Gad. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Et despoys desto ouvo dela outro fillo et chamoulle Asser. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Despoys desto sayo hũ dia Rrubem, fillo de Lia áás messes ẽno tempo que segauã os [trijgos] et achou maçãas de mandragoras, et adusu as asua madre Lia, et vioas Rrachel, et disolle: [+]
1300 XH I, 0/ 288 Dame dessas maçãas de teu fillo. [+]
1300 XH I, 0/ 288 "¿Nõ te cõple que me toliste meu marido et pedes me parte das maçãas de meu fillo? [+]
1300 XH I, 0/ 288 "Comygo dormyras esta noyte, ca eu [te] gááney de myña yrmãa por quelle dey maçãas que trouxo meu fillo. [+]
1300 XH I, 0/ 288 "Et aquela noyte leuou Lia aJacob pera sua casa et ouvo del hũ fillo, et disso: [+]
1300 XH I, 0/ 288 "Et chamou ao fillo Ysacar. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Et ouvo Lia oseysto fillo et diso: [+]
1300 XH I, 0/ 288 "[enrrequisçeo] me Deus de bõa rriqueza, et de myña parte omeu marido séera esta vez, que seys fillos ey del. [+]
1300 XH I, 0/ 288 "Et este postromeyro fillo de Lia ouvo nome Zabulom. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Et nẽbrouse estonçes noso Señor Deus de Rrachel et doulle hum fillo, et ella diso: [+]
1300 XH I, 0/ 288 "Et este fillo foy Josep. [+]
1300 XH I, 0/ 291 "Dame tu myñas molleres et meus fillos por que seruy assy cõmo tu sabes, et leyxame tornar amyña terra acasa de meu padre. [+]
1300 XH I, 0/ 291 Et rrespondeo Jacob et [disso] aLabam se el apartasse todaslas ovellas et cabras de suas greys, as que eram de moytas colores, et as desses aseus fillos agardar, et as que eram de hũa color, as hũas todas blancas et as outras todas pretas queas desse agardar ael, et as que dellas nasçessem que fossem de moytas colores, queas dese ael em sua soldada, que moraria com el, et lle gardaria seus gaãdos, et oque saysse todo de hũa color, todo blanco ou preto que fosse de Labam. [+]
1300 XH I, 0/ 291 Et departio Labam todos seus gaãdos et enviou os alugares apartados, os [hũus] cõ seus fillos, os outros com Jacob. [+]
1300 XH I, 0/ 291 Et avia do lugar donde andauam os fillos de Labam cõ suas greys ata onde andaua Jacob cõ as suas, tres jornadas. [+]
1300 XH I, 0/ 291 Et diz mééstre Pedro que foy feyto este apartamẽto por que nõ fezesem engano nẽgum ẽnos gaãdos os [hũus] aos outros; mays tomou Jacob varas de olmos, et de almendras, et de pladayros, et en talloas, et donde lles tyraua acorteça ficauã blancas, et dondelles la leyxaua eram verdes, et faziam se em ellas duas colores; et ẽno tẽpo queos gaãdos andauã em çeos pera cõçeber daua lles abeber em [hũus] canales, et ponya estas varas ante elles, tam bem aos machos, cõmo áás femeas, aly hu beuyam por que catassem pera ellas, et parando mentes em ellas que fezessem os fillos veyros, et [asi] foy. [+]
1300 XH I, 0/ 291 Et esto fazia el logo que começauã de andar em çeos ata medio do tempo, et de aly em deante nõ lle las poyña et os fillos que naçiam tẽpoãos eram de mays colores que de hũa, por mudanças que viram os padres et as madres; et ajnda faziam sse mellores, et estes eram de Jacob, et os de hũa color de Labam, et quando estremauã os fillos das madres apartaua Jacob os seus aseu cabo, et por esta rrazõ em rriquesçeo moyto [fortemẽt], et ouvo moytas greys, et seruẽtes, et seruẽtas, et camelos, et moytas outras bestas menores. [+]
1300 XH I, 0/ 292 Grande envidia ouverõ de Jacob Labam et seus fillos por que asy enrriquesçia, et diserõ os fillos hũ dia: [+]
1300 XH I, 0/ 292 "Bem vy Eu todo oque aty fezo Labam, et as greys pariram os fillos da color de queas tu deues aauer. [+]
1300 XH I, 0/ 292 "Nos nõ avemos aaver nada do mouele nẽ da erdade de noso padre, et el tomou onoso preço; mays mellor lo fezo Deus que dou anos et anosos fillos todas las rriquezas del. [+]
1300 XH I, 0/ 292 "Et desque as molleres lle diserõ esto, poso Jacob aellas et aseus fillos ẽnos camelos, et tomou ameatade de sus gaãdos, et [quanto] avia gaañado em Mesopotamya et começou de yrse pera seu padre Ysaac aterra [de] Canaã. [+]
1300 XH I, 0/ 292 Et aquela ora firmou Jacob apostura, segundo diz Jeronymo, et jurou por lo Deus de seu padre Ysáác que de quantos tortos, et nojos, et pesares avia rreçebidos de seu sogro, que todos lle perdoaua, segundo conta Josefo, et daly adeante que amaria ael et aseus fillos. [+]
1300 XH I, 0/ 295 "Envia te dizer Jacob, teu yrmão, que te vio sanudo se partio daqui, et [teuo] por bem de te leyxar a terra ata que pasasse atua saña, et asio fezo, et morou ata agora cõ seu tyo Labam em terra allea; et diz que tempo era ja de cobrar et aver teu amor, se aty aplouvesse, et agora [vense] pera ty, et trage suas molleres cõ que ala casou, et seus fillos quea feytos en elas, et mançebos, et mãçebas, ovellas, vacas, et bestas, et outras rriquezas grandes; et enviou nos aty cõmo aseu señor que te disessemos que el cõ todo quanto ha todo he teu, et vense te poer em teu poder et em tua mão, et tem por bem [de] despender contygo todos aqueles [bẽes] quelle Deus [dou] et el que aja atua graça. [+]
1300 XH I, 0/ 295 "Jacob foy moyto espantado quando oyo dizer de tam grande peça de compaña, et [partio] sua [compaña] em azes todos aqueles que cõ el eram, et fezo duas partes de [todo[s]] seus gáándos, et segundo contã Jeronymo, et Josefo, et mẽestre Pedro ordenou os em esta maneyra: queas mançebas et seus fillos fosem ẽna primeyra az ante el, as molleres et os fillos dellas ẽna segunda em pos el: [+]
1300 XH I, 0/ 295 "Deus de meus padres Abraã et Ysáác et demj́, Jacob, et meu Señor, Tu queme mandaste tornar amyña terra onde nasçi, et me feziste tanta et noble merçede quanta eu nõ meresco, nẽ te saberia pedyr, et me atendiste todo oque amyn prometiste, que passey o Jordam, cõ meu cayado et [com] ajuda de Ty em el, et esto he que tu eras a ajuda et ofazedor dela et de todo oal, et agora me torno cõ myñas compañas, et rrogo Te Señor queme gardes do poder de meu yrmão Esau que moyto me temo que mate as madres et os fillos, et Señor, Tu me prometiste queme defenderias et acreçentarias ho meu lynagéé cõmo aarea do mar. " [+]
1300 XH I, 0/ 296 Ficou aly Jacob aquela noyte onde fezo esta sua oraçom, segundo conta Jeronymo, et ordenou sua fazenda desta guysa: apartou presentes de seus gaãdos pera seu yrmão duzentas cabras, et vijnte cabrões, et outras tãtas ovellas et carneyros, et tríj́nta camelos cõ seus fillos, et [quareenta] vacas et víj́nte touros, et víj́nte asnas et dez polyllos. [+]
1300 XH I, 0/ 296 Et Jacob quedou aquela noyte em hũ lugar que avia nome Manaym, et leuãtouse em outro dia moy çedo ante que améésçesse, et tomou ambas as molleres et as mãçebas cõ todas suas molleres lyndas, et as outras cõ seus onze fillos et sua filla Dina, et passou os el ao vááo de Jabot. [+]
1301 PP V, 48/ 28 Et por esto diz el dereyto antigo que los fazedores del mal e dos que lo consentẽ a fazer egualmente devẽ seer penados; et desto avemos enxẽplo en la vella ley que Hely sacerdote, porque nõ quiso castigar seus fillos de las maldades que faziã, que morrio por ende mala morte. [+]
1348 OA 45/ 26 De como pidirom a el rrey os fillosdalgo que les tirase o ordinamento que fezo en Burgos e que se podesem desafiar. [+]
1348 OA 45/ 26 Por tirar contendas et pelegas que acaesçem ontre os ffillosdalgo, et danos, et males, et rroubos que viiñã aa terra porlos desaffiamẽtos que sse faciã entre elles soltamente, como nõ deviã, ordinamos ẽno ajuntamento que ffezemos em Burgos ẽno ano de era de mill et trezentos e sateenta e seys anos, con consello de Johan nunez señor de Viscaya, nosso mordomo mayor et nosso alfferrez, et dos outros homes boos e fillosdalgo que sse y acaeçerem conosco, que nõ se podesse ffazer os desafiamentos senõ em çerta maneira ẽno dito ordinamento contenydo . [+]
1348 OA 45/ 27 Por que cousas se podẽ desafiar os fillosdalgo. [+]
1348 OA 45/ 27 Estas som as cousas porque podem desafiar huũ ffidalgo a outro por ferida ou por prigõ del que desafia ou por correr cõ el, e otrossy por morte de padre ou de madre, ou de avoo ou de auoa, ou de bisavo ou de bisavoa, ou de ffillo ou de ffilla, ou de nepto ou de nepta, ou de bisneto uo por morte de yrmaão ou de yrmaã, ou do tyo ou d[e tya, ou de] primo ou de prima de seu padre ou de sua madre, de primo ou segundo del que desaffia, ou por fer[ida] ou por prigom dos ditos barões ou de qualquer dellos , avendo elles enbargo porque no[n] podesem desaffiar et seguir enemizade. [+]
1348 OA 45/ 27 Se alguũ fidalgo for duũ lugar a outro du morar outro fidalgo Outrossi se alguũ fidalgo for duũ lugar a outro du mora outro ffidalgo ou d[u] estevese la sua moller ou sua madre [...] alguũ peom de fillodalgo que y morar ou estever, que por eso posa desafiar [o que] reçebeu a desonrra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 1 Et cõmo prẽdeu ao Jnfante Ganymedes, fillo de el rey de Troya, que andaua a caça. [+]
1350 HT Miniaturas/ 1 Et cõmo lle soltarõ que o avya de matar hũu seu fillo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 1 [Como Telogomus, fillo da reyna Çirtes, foy buscar Vlixas, seu padre, et de cõmo chegou ao castelo du el estaua por lo veer et de cõmo matou os porteyros et de cõmo entrou onde estua seu padre et o matou et cõmo se messaua por el]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 7 Et d ' esta silua, RRodepe, foy señora Filij, que conçebeu [Demofon], fillo del RRey Eseo de Atenas et acolle o en sua terra et en seus paaços et en seus lugares. [+]
1350 HT Miniaturas/ 10 Ca dito avemos ante d ' esto cõmo el RRey Dardaño et Iasom forõ yrmaãos et fillos del RRey Jupiter. [+]
1350 HT Miniaturas/ 10 Et depoys de Dardaño, dicho avemos outrosy depoys cõmo rreyno y Ereconyo, seu fillo, segundo o conta a estoria de Troya et outros sabeos en seus escriptos que diserõ et leyxarõ ende memoria. [+]
1350 HT Miniaturas/ 10 Depoys de Ericonyo rreynou Tros, seu fillo et este foy moy bõo rrey et mudou a a çibdade et ao rreyno aquel nome Dardanya que avia ante del RRey Dardanjo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 10 Et este rrey ouvo fillos et fillas et dos fillos ouvo hum d ' eles nome Ganymedes et era neno moy fermoso. [+]
1350 HT Miniaturas/ 10 Et rreynaua outrosi estonçe en hũ rreyno d ' essa terra de Frigia hũ rrey a que chamauã Tantalo, que era fillo del RRey Jupyter. [+]
1350 HT Miniaturas/ 13 Et [veeron] y con el Peleo et Chelomeo, fillos del RRey [Eaco], sobre preço de armas moy acõpañados de bõa caualaria dos seus. [+]
1350 HT Miniaturas/ 13 Et mandou logo Ercoles a as cõpañas que se metesen por la çibdade, et [firisen] et matasen dos mellores et quantos defender -selles quisesem, et prendesen aos fillos d ' algo et aos onrrados et fezerõ lo asy. [+]
1350 HT Miniaturas/ 13 Et segundo dizẽ algũus, nõ se açertou y d ' esta vez Priamo, fillo del RRey Leomedon, nẽ os outros mayores fillos que el avia por que ia grande tenpo avia que Leomedon era casado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 13 Et fezera ja a Priamo que rreynou en pus el et outros fillos que erã ja [unyados]. pero cõ todas estas rreuoltas et avijmentos ficou el rrey con sua çibdade libre et çercada et cõ seus caualos blancos encantados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 13 Et quando os ouvese mester, el ou seu fillo Priamo, que avia (a) rreynar en pus el, que ll ' os enviasse [+]
1350 HT Miniaturas/ 14 Et a terçeyra, foy destroyda de todo en todo mays foy esto ẽnos dias del RRey Priamo, seu fillo, [segũdo] que o contaremos adeante. [+]
1350 HT Miniaturas/ 14 Et morto Leomedon, rreynou seu fillo Priamo et foy rrey et mãtouo o rreyno çinquoeenta ãnos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 15 Et fezo en ella estes dous fillos, Fixon et Eleõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 18 Et nõ avia fillo varõ [nẽgũ]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 18 Et Eson, seu yrmaão, avia hũ fillo et dezian lle Jaasom et sayo [mãçebo] moy grande, et valent, et moy mesurado em todos seus feytos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 21 Dos fillos et fillas que el RRey Oeta avia El RRey Oeta, de quẽ dizemos que rreynaua estonçe ẽna ysla de Colcas, avia doas fillas et hum fillo et ao fillo diserõ Aufrico. [+]
1350 HT Miniaturas/ 21 Et o autor diz a el RRey Oeta, fillo do sol. [+]
1350 HT Miniaturas/ 26 Et el RRey Oetes, tanto que chegou, coñosçeu que era a meatade do corpo do seu fillo, et caeu asy cõmo morto en terra et todos pẽssarõ que era morto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 26 Et el RRey Oetes, poys que vio que os nõ podia alcãçar, et tornou se moy desonrrado; a hũa, por la filla que se lle ya; a outra, por (lo) fillo que era morto; o al, por que ficaua desnuu da lãa dourada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 26 Et fezerõ lles logo suas bodas moy rricas et moy onrradas, et forõ tã grandes as alegrias feytas, cõmo se fose festa geeral do ãno et as madres, et as outras bõas donas de terras de Enonja, et os padres auçiãoos et ofereçerõ a seus dioses rricos doens et grandes por seus fillos que [vynã] saãos et cõ soude et cõ onrra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 41 Et andando Paris por aquelas [mõtañas] gardando gãados, hũa dõna de bõo lugar et de noble lynagẽ a que deziã Oẽnone oyo dizer em cõmo Paris era fillo del RRey Priamo et da RReyña Ecuba. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et o dia d ' aquel cõuyte tomo a et foy se con ela para casa del RRey Tantalo onde todos los dioses et deesas forõ ajũtados em aquel convite del RRey Tantalo, que era fillo del RRey Jupiter et de Gaygenda, filla de [Atalante], rrey dos Algarbes et de Europa et de Africa - que son en oçidente do sol - et de Pelxone, que era dos primeyros et mayores et mays altos lynagẽes do mũdo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 50 Et ajnda dizem del que he fillo del RRey Priamo de Troya et da RReyna Ecuba, sua moller. [+]
1350 HT Miniaturas/ 52 Et se o tu bẽ entẽdeses, mays te escarneçẽ que te nõ onrrã; ca se catasen o que a ty pertẽesçe, mesurariã cõmo es fillo de rrey, et aquelo te prometeriã que a ty pertẽesçe. [+]
1350 HT Miniaturas/ 54 Et cõmoquer que el RRey Priamo avia oydo del por outros juyzos que avia dados, oyu de aquela vez moy mays; ca toda a terra falaua de aquel pleito das deesas et [do] juyzo que Paris y dera, [0] tanto que el rrey et seus fillos falarom em aquel feyto. et em pos esto apartou se el RRey Priamo com a [rreyña] Ecuba et falarom anbos em feyto de Paris, et departirom d ' esta gisa sobre ello: rrecontarõ logo o soño que a rreyna soñara, que aquel que ella parise em cõmo por el aviã de seer destroydos elles et Troya et todo o seu rreyno; et em cõmo por esta rrazõ o mãdaram matar et leuar aos montes por tal que se perdese ala et que nũca mays viuese; et outrosy em cõmo foy a criatura deytada, et cõmo foy sua ventura de nõ morrer nẽ peresçer em lugar tam ermo et tam despoblado. et sobre esta rrazom de -partirom et ouverõ grã peça de dia seu consello et seu acordo et diserom que poys que todos de aqueste jnfante falauã et elles meesmos o [aviam] oydo, que aquel pastor que dera aquel juyzo entre aquelas tres deesas que aquel era seu fillo, et que fora achado en aquelas mõtañas tam hermas onde elles ambos o mãdaram deytar por tal que morrese ende, et que nõ seria nada o que soñara a RReyna Ecuba; et agora poys que todos los pouoos dizem que el que he moyto noble et moy grande et moy fremoso et moy ensynado et moy sysudo et de moy bõas [mañas] et moy escolledor et julgador de dereyto,, tanto que bem semellaua fillo de rrey et de liñagẽe de rreys en todos seus actos; et poys que asy era que nõ aviam por que nõ enviar por el et rreçeberlo por fillo, ca a aquelo do soño da [rreyña] a que elles aviã medo moy grande diserom asy que aquel feyto do soño se de suso era ordenado et fondado et estabelesçido de asy seer et de se complir, que nõ era outro señor ẽno mũdo que o podese estraeçer nẽ desviar [senõ] aquel que o estabelesçera. et se desviado ouvese de seer por algũa gisa que aquel jnfante que morrera et nõ viuera mays, que se acomendase(n) a deus et que rreçebese(n) seu fillo; et deus que fezese de lo todo o que quisese. et des que el rrey et a rreyña ouverom este consello et acordo entre sy anbos et dous, librarõ em esta gisa; chamarõ a Ector et a todos los outros seus fillos, et contaron [lles] todas as rrazões que aviã avidas; et diserõ lles que se a elles provese et o nõ tomasen por nojo, que enviarian por seu yrmaão Paris et que o rreçeberiã por fillo. en conçello virõ os jnfantes que aquel avia de herdar et que nõ perdiam y nada, nẽ aos outros nõ lles enpeesçia nem fazia nẽgũ dãno o rreçebemẽto de Paris et todos se acharon en acordo que enviasem por el; et enviarõ logo por seus caualeyros el rrey et a rreyña, et deron lles suas cartas, et mandarõ lles que fosem por el et que o adusesem o pastor Paris, despoys que ouvo dada a sentença da maçãa ontre as tres deesas, segũdo que de suso ja avedes oydo, ficou em garda de seus gãados en çima de aquestes mõtes et vales de Astra, et fazia todas las cousas asy cõmo ante que dese aquela sentença. et acontesçeu em todo esto que dormyndo aly Paris hũa noyte ẽno meesmo lugar onde dera aquel juyzo, et veẽo a el em soños a deessa Venus, et diso lle em cõmo lle avia de acontesçer et de cõmo avia a seer rreçebydo moy çedo por fillo del Rey Pryamus et da Reyna Ecuba, et ajnda mays lle diso et o çertificou que Ector et todos los outros seus yrmaãos o rreçebiam et tomauã por yrmaão. ' Et tu yras ' -diso a deesa Juno -, ' et seeras moy bem rreçebydo. et despoys que fores ẽna graça et ẽna merçede de teu padre et de tua madre et de todos teus yrmaãos, tu me averas mester por vengança da desonrra que fezerom et foy feyta a teus parentes et estonçe te darey eu a ty a dõna que te promety, et esta he a mays fremosa criatura de que tu em todo o mundo oyste falar nem viste com os teus ollos; et quer seja casada quer outra qual quer, atal te darey eu a ty ' et ditas estas palauras, desapa resçeu Venus et foy se et Paris despertou do [sono en] que jazia et foy moyto alegre com el, et rretouo o em seu coraçom, et em [sua] voontade. et despoys de aquesto, [chegarom] os cavalevros del RRey Priamo et da RReyña Ecuba, sua moller, et de Ector et dos outros seus fillos; et el rreçebeu os moy bem et moy ensynadamẽte. et despoys d ' esto falarom elles [con] el et diserõ le o mandado a que [vjnã]: cõmo el RRey Priamo et a [rreyña] Ecuba oyram dizer que [aquel] pastor Paris seu fillo era, aquel que acharã ẽno monte et outrosi oya el que el RRey Priamo que era seu padre et a RReyña Ecuba sua madre et el rrespondeu a aqueles caualeyros que [vjnã] a el con aquel mãdado et diso lles asy: ' RRogo vos agora moyto cõmo vos sodes cavaleyros, fillos d ' algo et avedes dereyto et ben, que uos me desenganedes et me digades a verdade por que vijndes; ca nõ queria eu agora que me leuasedes [en] rrazõ de fillo del rrey, et depoys que ficase escarnjdo et perdese meu lugar que teño, et desi que ouvese de buscar outro por donde viuese et guareçese cavaleyros, eu esto vos rrogo que o nõ queyrades fazer ' et elles estonçe çertificarõ -n o por las cartas que tragiã, et lle mostrarom logo et outrosi por suas palauras et por seu menagẽe, dizendo que asy era. et Paris, poys que foy çerto et firme que asy era cõmo diziam os mãdadeyros, gisou se cõmo se fose cõ elles et enviou logo por seu amo em aquel lugar donde gardaua aqueles gaandos de el RRey Adymalet, a dizer -lle o ffeyto cõmo era et a rrazon cõmo estaua, et que lle enviaua rrogar que viesse logo aly, que moyto lle fazia mester et o pastor veẽo et falarõ anbos em rrazom d ' aquel feyto que lle el rrey et a [rreyña] enviaram dizer; et plouvo moyto d ' elo ao pastor et de quanto lle Paris d ' esto diso. et Paris preguntou moyto aficadamente a seu amo, o pastor, conjurandoo que lle disese cõmo ou [cal] maneyra o achara, cõmo quer que ll ' o avia dito algũas vegadas; et o pastor diso lle a verdade et fezo o çerto d ' elo. et en pos esto acordarõ anbos cõmo fezesem et Paris, pẽsando en seu coraçõ se lle fose menester para aquelo algũa prova ante el rrey et ante a rreyna et seus fyllos, et rrogou ao pastor, seu amo, moy fortemẽte que fose cõ el; et el outorgou ll ' o moy de grado et prouvo lle moyto. et Paris dou estonçe moy bõa conta de seus gãados a seu amo, et de toda las outras cousas que del teuera et ouvera et poserom aly todas las cousas por moy bõo [rrecado] Paris et o pastor, seu amo, que o criara et fezerõ moytos plazeres a aqueles caualeyros que vieram por Paris et dou aly o pastor a Paris, seu criado, moytas vacas et outros moytos gãados que leuasem cõ el, que ouvese que comese et que dese a quen quisese et leyxado aly todo o seu en rrecado,forõ sua carreyra et tragia cõsigo Paris, por onde andaua, hũa dõna moy filla d ' algo que avia nome Oenone; el [leuoa] (consigo) [+]
1350 HT Miniaturas/ 56 Cõmo viña Paris et tragia [Oenõne] consigo, et rreçeberõn o as [jnfãtas] Qvando [se] vyña Paris para seu padre, RRey Priamo, et eram ja nõ moy alonge da çidade, adeantarõ se os caualeyros que vieram por el et forõ -n o dizer a el rrey, seu padre, et [aa] rreyna, sua madre, et a seus yrmaãos. et el rrey et toda sua casa forom moy alegres que mays nõ podiam en tanto que falauã d ' elo todos los pouoos. et [sayrom] estonçe os jnfantes, fillos del RRey Priamo, con outras cabalarias a [rreçeberlo]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 56 [et] despoys que [chegarom] ao paaço, rreçebeu ho moy bem el rrey et todos los que eram cõ el; et outrosi a rreyna, et todos seus fillos et fillas, et todo o palaçio, et toda a corte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 56 De [cõmo] falarõ el rrey et a rreyna [Em] outro dia apartarõ se com Paris el rrey et a rreyna et todos seus fillos et fillas com Paris, et aly lle contarom toda a rrazõ por que aviam enviado por el; et demãdarõ et preguntarõ lle logo aly que lles disese todo o feyto de seu [avijmẽto], et cõmo lle aconteçera que todo lles contase cõmo fora et era. [+]
1350 HT Miniaturas/ 56 [disy] Paris, cõmo era mançebo entendido et sabedor, ante que aly viese pensou en seu coraçon que el rrey et a rreyna que algũas demãdas et pregũtas lle fariam et pregũtariã de sua [fazenda]; et por aquesta rrazon trouxo cõsigo [o] pastor, seu amo, et algũus dos outros pastores [auçiaos] que sabiam outrosi de sua fazẽda, et cõmo fora achado ẽno mõte do val de Astra. et Paris rrespondeu a el rrey et a a rreyna et aos outros, seus yrmãos, et diso asy: ' señor rrey, aquel que me a myn achou et me criou foy este pastor que aqui esta, et outros pastores cõ el de aqueles que estonçe eram y, et ajnda fasta agora son viuos et saãos o dia de oje et se [vosa] merçede for et teuerdes por bem que venam ante vos, señor, a elles preguntade, et elles vos contaram todo o feyto da verdade ' et el rrey et a rreyna et seus fillos entenderõ moy bem cõmo el tragia todo seu feyto por rrecado, et cõmo era sesudo et de bõo entendemẽto, et cõmo de todas estas cousas el avia fama et loor et prez; et tenya[n] lo por moy ben rrazoado et de dereyto juyzo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 56 Et por aquestas rrazõas, et por cada hũa d ' elas, rreçeberõ -n o em sua merçede et por seu fillo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 57 Cõmo el RRey Priamo et a Reyna Ecuba falarõ cõ o pastor que criou a Paris Pasado aquel dia, el RRey Priamo et a RReyna Ecuba, sua moller,, et seus fillos d ' elles, Ector et os outros tornarom a a rrazon de Paris. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et outras moytas tragiam seus fillos pequenos ẽnos braços, buscando onde se asconderiã cõ elles para garesçer nõ coydo que en nẽgũ lugar foy tã grande dolor nẽ tã grande coyta. [+]
1350 HT Miniaturas/ 76 Cõmo Priamos ouvo nouas del Rey Leomedon que era morto et a çidade destroyda Leomedon, que foy rrey de Troya, ouvo hũ fillo a que diserõ Priamos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 76 Et era rrico et ben ensinado et ouvo sete fillos de sua moller. [+]
1350 HT Miniaturas/ 84 Et ela meteu se cõ seu fillo por lo mar, et foy fasta aquel lugar do firmamẽto que avemos dito et logo que chegou ali, fezo suas orações et seus sacrifiçios; et veu as agoas que lle disera o bispo Proteo, et erã dos jnfernos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 84 Et des que ouvo Tetis [feytos] seus [sacrificios feytos] et ditas suas cõjurações, tomou seu fillo cõ as mãos [per] las plantas dos pees, et mete o en aquelas agoas, et desi saco o logo et fezo Achilles [entantando] de aquelas agoas, segũdo que dizẽ os [actores] dos gẽtijs, por que nõ podese entrar ferro en nẽgũ nẽbro de seu corpo senõ ẽnas plantas dos pees [per] donde sua madre o teuo apertado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 84 Et a deesa Tetis, acõmo quer que avia encãtado seu fillo que nõ entrase ferro en el, soubo por rresposta de seus ydolos, et por que ll ' o disera o bispo Proteo que sobre Troya avia de morrer Achilles, seu fillo, se ala fose. [+]
1350 HT Miniaturas/ 84 Et foy se para Tirõ, mẽestre de seu fillo, et ouverõ suas rrazões anbos em hũ. et ela pedio lle seu fillo, et el dou ll ' o. [+]
1350 HT Miniaturas/ 85 Et pero que a deesa Tetis ascondera seu fillo en grã poridade, sabian o algũus bõos et sonaua en casa del RRey Licomedes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 85 Et entẽderõ Vlixas et Diodemes que aquel era Achilles et leuãtarõ se, et diserõ lle: ' tu es Achilles, fillo do Jnfante Peleo et da deesa Tites que te ascondeu aqui por que lle diserõ os adeujnos que avias de morrer ẽna batalla de Troya. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et a força d ' ela nõ lle aproveytou nada que Achilles fezo tanto que a jnfanta ficou logo prenada; et pareu hũ fillo a que deziã Pirrus, fillo de Achilles. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et quando a veu chorar, disolle: ' filla, ¿(por) que chorades? dezede o que quiserdes, ca nõ demãdaredes cousa que a eu nõ faça ' diso lle ella: ' padre et señor, aquela donzela que uos aqui trouxo a deesa Tetis nõ he donzela mays õme et seu fillo d ' ela et do Jnfante Pelion. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et ey del hũ fillo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Pero, poys que tu es de ydade de entẽder ben et mal, et feziste o que tu sabes em mjña casa, o que tu deueras de escusar et de aborreçer, por tal cousa et erro que feziste teño que mereçes pena mortal et quero que faças emẽda d ' elo, et que m ' o pages logo ' estando en estas rrazões, chegou a jnfanta cõ seu fillo Pirro ẽnos braços; et deytou se cõ el ante seu padre, et pedio lle por merçee que se quitase d ' este feyto, et que ouvese cõ el piedade, et que nõ ficasen desenparados ela et seu fillo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et el rrey [rreçebeu] o Jnfante Pirro, seu neto, por erdeyro, sabede que por rrazõ que avia hũ fillo varõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et [Achilles] acomendou aly moyto a el RRey Licomedes sua moller et seu fillo et ficarõ a jnfanta et Pirro cõ el rrey. des que Achilles ouvo librado todas suas cousas, asy cõmo avemos dito, acolleron se el et Vlixas et Diomedes a a flota, et forõ se para Grecia et Patroculos foy criado cõ Achilles quando era [pequeno], (et era cousa que amava moyto a Achilles) et el a el. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et foy a [Penolope], sua moller; et demãdou lle seu fillo Talemaco et leuo o ao lugar du andaua Vlixas arãdo et poso o moço por onde aviã de pasar os boys por que nõ fezese mal ao moço. estõçe entẽdeu Palomades et os outros que nõ era louco et fezerõ os rreys et os prinçipes que aly erã cõsello, et trouxerõ cõsigo ha a Achilles et a Colcas, o bispo de Troya, forõ moy alegres por toda a çidade. [+]
1350 HT Miniaturas/ 90 Et fezera em el hũa pasariña seu nyno en que tiña seus fillos sacados ja dos ovos, et criaua os aly. [+]
1350 HT Miniaturas/ 90 Et a [pasarina] andaua a de suso, volando et matãdose cõmo madre por fillos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 93 Ante foy franca mẽte granado et costuso, et amado de todos los fillos d ' algo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 101 Et el Rrey Preteselaus et [Motoa] et dom Polidie et os fillos del rrey De -nasy trouxeron quareenta [bem] [garnjdas] de terra de Traça. [+]
1350 HT Miniaturas/ 104 Et foy fillo de hũ a que diziã Nastor de Troya. [+]
1350 HT Miniaturas/ 109 Et forom desçender ao palaçio del RRey Priamus onde el sya con todos seus fillos et com outros moytos rreys et duques et prinçipes, tantos que seriam moyto longo de contar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 113 Da rrazõ que diso Eneas a el Rey Priamus Talefus, que era fillo de Ercoles, segundo que nos conta Dayres, et outrosy dez mjll caualeyros moy ben armados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 114 Et nõ [lles] faças mal et cata bem tua fazenda de a tal maneyra que todos digã que de bõo padre sayu bõo fillo ' Et des que esto ouvo dito, logo se finou. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et faziã toda sua puña em defender o rreyño del RRey Priamos. outrosi veẽo y da terra de Liça o bõo Duque Galandori et Serpendon, seu fillo, cõ el. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et depoys d ' esto chegou Perses, que era rrey de Etyopia et veẽo y cõ el seu sobriño Metõ, que era fillo de hũa sua yrmãa, que ouvera grã prez de bondade et era moy rrico et de grã valor ca era señor de dez çibdades Et estes anbos vierõ de moy longa terra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et despoys d ' esto chegou y de terra de Arrastra, Eseus et Achilles, seu fillo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et hũ d ' eles avia nome [Galtõ?], et era fillo del rrey de Aliça. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et o outro que Ector tomou cõsigo foy yrmaão d ' este [Galton], mays pero nõ de madre, mays anbos erã fillos del rrey de Aliça. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et sayrõ todos fora da vila et ajuntarõ se em hũus prados que avia tras los muros Et [depoys] d ' estes sayo Eseu, rrey de Tarasta, et cõ el seu fillo Archilogus. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et era moy fremoso et moy ben ensinado et moy ardido et moy orgulloso, mays nõ era fillo da RReyna Ecuba. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et tomo os en sua garda, et sayu se fora da vjlla cõ elles desy Eutor chamou logo a el RRey Ezias et a el RRey Fyon, que era fillo de Drugas, que cõquistou moytos rreynos et moytas terras. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et a [estes] fezo Eutor por cabdillo a Pytegoras, seu yrmão, mays nõ era fillo de sua madre. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et avia grã sabor de tomar vingãça por el desi Paris sayo fora cõ todos os etiopianos contra os da oste et leuauã todos seus arquos tendidos et os carcayses bem chẽos de seetas Paris ya moy bem armado sobre (hũ) moy bõo caualo que era preçado a hũa grã quantia d ' ouro [Óna] novena az ya Eutor, et leuaua cõsigo todos los troyanos et sabede que esta [as] foy moy grãde, et sera moy dultada, et que se defenderã moy bẽ et leuou cõsigo dez fillos de Priamos que erã seus [yrmãaos], pero nõ erã fillos de sua madre mays ouvera os el rrey gaañados em donas et en donzelas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et forõ estes: o primeyro ouvo nome Dynays; o segundo, Ateneos; o terçeyro, Esdras; o quarto, Delen o quinto foy Çeçileas: o sesto Quintalays o septimo foy RRedujnerus este foy maao et cruu, et nũqua ouvo en sy alegria nẽ se teuo viçoso, et era moy sen piedade ho oytauo ouvo nome Casibalã; et o nono, Duraz d Aaron; et o deçimo, Durestalos et foy fillo de hũa donzela moy fremosa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et aquestes todos yam cõ Eutor ben armados cõmo cõvyña a fillos del rrey. [+]
1350 HT Miniaturas/ 133 Et diso lle asi: ' fillo, asi eu veja plazer dos troyanos que eu fio en ty tãto que bem creo que [per] ty sera mjña saña acabada et vingada mjña desonrra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 134 De quantos fillos bastardos avia (el) RRey Priamus El RRey Priamos avia [triij̃ta] et tres fillos, et todos los gaañara en donas et [en] donzelas de alto linagẽe. [+]
1350 HT Miniaturas/ 135 Et leuarõ cõsigo quatro mjll caualeyros moy bõos et bem garnydos ẽna terçeyra az foy Talefus et forõ cõ el todos los de Armenja, donde el era rrey ẽna quarta az foy seu fillo Almus, et [bastecerõna] de hũa gente moy ardida que leuou consigo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 135 A XIIIJa az giou el RRey Ypus, que era fillo de Mabõ, et leuou consigo todos los de terra de Esmenojos que tragiã todos arcos et seetas, et andauã ben encaualgados ẽna XVa az foy Brixas, et leuou cõsigo todos los de Artavia et esta az foy moy fremosa et moy forte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 135 Ca a nẽgũ nõ cõuyña tanto de tomar este pleito con aquela cõpaña cõmo a el A XVIIJa az, fezerõ el RRey Mateon, fillo de Mabus, et el RRey Pulidario; et leuarõ consigo todos los treçianos, que amauã moyto [Tropilo], que era moy sabedor de gerra, fezo outra moy grãde az cõ todo los de RReldon. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et Eseus et Archilogas, seu fillo, quando virõ asi estar Ector, pesou lles moyto et [punarõ] de lle acorrer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et por ende creçeu o torneo mays danoso que ante quando el RRey Telafus d ' Artamonja et seu fillo Alynus virõ estar o Duque [Monesteus] moy triste por [Troylos] que lle tomarã os troyanos a [mãao] seu grado et que avia de sua gente moyta perdida, acorrerõ lle o mays toste que poderõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 146 Cõmo os de Peonja vierõ a a batalla Os de Peonya agillarõ de consũu et chegaron a a batalla por acorrer a Ector et aos fillos del RRey Priamos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 146 Et de aquestes erã [senores] dous fillos del rrey a que deziã Estarapes et Priternasus Et acabdillaua os ambos Deyfebus, yrmaão de Ector. [+]
1350 HT Miniaturas/ 147 Et se os gregos souberã estonçe cõmo estaua sua fazenda, eles forã deytados do cãpo et mal desbaratados el RRey Toas, que estaua bẽ armado et sya sobre hũ moy (bõo) caualo que era preçado a hũa grã cõtia d ' ouro, adeantou se ante todos los seus et foy ferir a hũ fillo del RRey Priamos a que deziã Casibelã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et d ' estes era prinçepe et cabdillo Pitagoras, fillo del RRey Priamos pero nõ era fillo de Ecuba. [+]
1350 HT Miniaturas/ 181 Et sayrõ cõ ella tres dos fillos del rrey: [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Et conta Dayres -que o veu -, que troyanos, querendo ou nõ, ouverõ por força de leyxar o cãpo et leuarõ -n os asi os gregos fasta as bar(r)eyras Polidamas, fillo de Antenor, et el RRey Fyon, fillo de Dulgas, chegarõ aly moy esforçados . Et forõ aly moy bõos, et fezerõ y cobrar aos seus mays ante y ouvo moytos caualeyros de grã prez mortos et outra moyta gẽte que era sẽ conto Et forõ dados moytos colpes et feytas moytas caualarias estremadas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Et Ector chegou aly moy sañudo cõ sua espada ẽna mão, ferindo a toda parte en guisa que a moytos fazia perder os corpos mays ontre todos los outros sabede que os bastardos, fillos del RRey Priamos, feriã aly tã estrayas feridas que era grã maravilla. [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 Et forõ y mortos dous dos bastardos, fillos del RRey Priamus, donde ouvo el moy grã pesar et todos os seus yrmãos et amygos et de mays que ẽna fim d ' esta batalla, Ector foy mal chagado ẽno rrostro de hũa seeta en guisa que ouvera d ' ela chegar a morte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 197 Et quando Paris trouxo a Elena de Greçia, el RRey Priamos dou a Elena esta camara, et plouvo moyto a todos seus fillos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 276 Agora leyxa o conto a falar d ' esto por cõtar cõmo a RReyna Ecuba falou a morte de Achilles Hũ dia acõtesçeu que a RReyña Eucuba era tã coytada por la morte de seus fillos que lle matarã que por nẽgũa maneyra nõ fazia semellança de viuer, mays de se leyxar morrer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 276 Et começou de pensar en que maneyra poderia seer vengada de Achilles, que lle seus fillos avia mortos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 276 Et [enviou] por por seu fillo Paris, que moy ben sabia en cõmo Achilles [quebrãtara] a postura et promessa que avia feyta a a rreyña. [+]
1350 HT Miniaturas/ 276 Ante lle começou de dizer asy: ' meu fillo, tu ben vees cõmo estou anojada et a mjna alma cõmo ja esta ẽno corpo cõtra mjña voõtade, ca nũca õme foy ẽno mũdo que tã astrosa ventura nẽ tã contraria ouvese cõmo a myña. [+]
1350 HT Miniaturas/ 277 Cõmo a RReyña Ecuba falou a morte de Achilles cõ Paris, seu fillo Des que Paris outorgou a a rreyña sua madre que faria seu mãdado, ella diso lle asy: ' meu fillo et moyto amado, d ' esto te dou eu graças, et dou te [mjña] bendiçõ et agora para mẽtes ao que te quero dizer: meu fillo bõo et amygo, tu bem sabes cõmo Achilles -aquel teu enamygo mortal -, he traydor. [+]
1350 HT Miniaturas/ 277 Et avemos por el perdido todo noso linagẽ, et perdemos [nosa] terra et nossa erdade et demays el RRey Priamo, teu padre, he medio morto por lo que lle faz Achilles; ca se me el nõ matara meus fillos cõmo os matou, nõ seria el rrey tã [coytado] de gerra nẽ tã pensoso et aontado cõmo he fortemẽt nos a mal -treytos et confondidos et faz nos moytos dãnos cada vez, et nõ se quer ende enfadar demays errou me malamẽte en quanto me avia prometido, que el me prometera que tomase a Poliçena, tua yrmãa, por moller; et fezese yr os gregos para sua terra; et que se partise esta gerra, dizendo que amaua a Poliçena tãto que mays nõ podia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 277 Et agora estando [cõnosco] em paz et em avenẽça, et nõ nos catando del, fezo nos grã dãno Et matou nos a Troylo, o meu bõo fillo, a grã torto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 277 Et tu, meu fillo, jaras ascondido dentro ẽno tẽplo et moy calado et vay moy bem apreçebido. [+]
1350 HT Miniaturas/ 277 Et faz [cõmo] venges teus yrmãos moyto amados; ca eu nõ duldo, que logo que el ouver meu mãdado, que [el vijnra]; et nõ se [detẽera] pouco nẽ moyto; demays quando souber que el rrey lle quer dar sua filla Poliçena por moller, ca nõ a ẽno mũdo cousa que mays ame mays tu, meu fillo, cata que nõ te escape viuo et esto he o que te rrogo et te pido. [+]
1350 HT Miniaturas/ 278 Et dizer vos ey cõmo: da hũa parte vos vejo morrer cõ pesar de vosos fillos, et nõ sey cousa que nõ fezese por vosa morte partyr. [+]
1350 HT Miniaturas/ 278 Et elles tẽer vos am por fillo, et cobrarã en vos seus fillos que perderõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 279 Et Achilles rrespõdeu lle: ' [amjgo], vayte moyto agiña, et dy a RReyna [Eucuba] que me(n)tre que eu viua ẽno mũdo, senpre lle serey fillo leal et verdadeyro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 279 Et des oy mays me crea moy ben, et nõ dulde de [mj̃] nada, et tire toda dulta et sospeyta do coraçon et rreçeba -me [en] tal amor que cobre em [mj̃] seus fillos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 279 Et contou lle todo o que lle Achilles enviou dizer, et cõmo el fora ledo, et lle enviara prometer que lle verria ala falar cõ ella ' Et tu, meu fillo, apreçebete et toma cõ -tigo taes cõpañeyros que sejam verdadeyros et leaes, et te ajudẽ os mays fortes que aver poderes ca Achilles he tã orgulloso et tã ardido et tã valente que moyto adur et cõ grã traballo o poderedes chegar a morte ' Paris rrespondeu a sua madre, et diso lle: ' Señora, eu nada nõ temo senõ que el nõ verra y ca seede bem segura que se el ao tẽplo ven, que outra prenda que valla mays que seu mãto lle ficara y, ca eu lle farey leyxar y a pel et tanto sangre que lle [convijra] morrer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Et era fillo de Nastor o Vello et era tam mãçebo que nõ tiña ajnda barbas et era moyto noble caualeyro et moy ardido et orgulloso et lidador et entendido. [+]
1350 HT Miniaturas/ 283 Cõmo Nastor ouvo grã pesar da morte de Antilogus, seu fillo Quãdo Nastor o Vello veu vij̃r Achilles et seu fillo despedaçados, ouvo tã grã pesar que foy maravilla cõmo logo nõ foy morto ca el nõ avia fillo nẽ filla senõ a el. [+]
1350 HT Miniaturas/ 285 De cõmo el RRey Nastor enviou o corpo de seu fillo a sua terra El RRey Nastor nõ quiso aly suterrar o corpo de seu fillo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 286 Et a rresposta que lle os dioses derõ foy que logo sem outra nẽgũa tardança enviasem por hũ fillo de Achilles que el avia ao qual diziã Pirrus. [+]
1350 HT Miniaturas/ 286 Cõmo os gregos enviarom a Menalao buscar a Pyrrus [Neuculanus], fillo de Achilles Esta rresposta que os dioses deron, diso Colcas em conçello. [+]
1350 HT Miniaturas/ 286 Et he fillo de sua filla et de Achilles. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et do grande doo que por el faziam Conta a estoria que Paris foy suterrado ẽno tẽplo de Juno atam onrradamẽte cõmo nũca foy fillo de rrey ca aly forõ ajuntados todos los arçibispos et obispos et abades et toda a clerizia de sua ley para fazer del seus [sacrificios] et suas orações. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et por mj̃ lle veẽo esta gerra en que perdeu seus fillos et seus parẽtes et moytos caualeyros et suas cõpañas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et vos, [rreyña] Ecuba, ¿que coydades a fazer? ca ja -mays nũca de mj̃ poderiades seer vengada ca por mj̃ perdestes os vosos fillos que erã moy ardidos et moy louçãos et moy ensinados ca ẽno mũdo nõ avia caualeyros mellores nẽ mays preçados nẽ mays granados nẽ de mellor [talente] que elles ca erã omjldosos para os seus amygos, et orgullosos et fortes contra os enamygos, et en todo bem mellores dos mellores. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et nũca foy dona que taes fillos ouvese cõmo vos, nẽ avera en quanto o mũdo durar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et tomade agora vengãça por vosos fillos ca nõ he dereyto nẽ rrazõ que poys elles por mj̃ morrerõ, que eu mays viua. [+]
1350 HT Miniaturas/ 290 [Et o moymẽto era tam rrico et tã fremoso que nũca foy fillo de rrey que jouvese em mellor.] [+]
1350 HT Miniaturas/ 294 Et viuẽ aly cada hũ cõ aquela [cõ] que toma conpana aqueles tres meses em grã viço et plazer et am de ssi grã sabor cõmo aqueles que se veẽ poucas vezes et aquelas que son de alto lugar et de grã preço tomã por amygos outros taes cõmo sy; ca de [cal] guisa he o õme, tal moller lle dam pero se algũus se querem jũtar de seu grado por amor, poden o fazer moyto en paz sen calonya nẽgũa et en este tenpo cõçebẽ as dõnas, et tornã se prenadas para suas terras et a cabo de vn ãno, as que ouverẽ fillo tragen o a seu padre a aquela jnsoa, ca por nẽgũa maneyra nõn o criarã mays de hũ ãno, et seu padre o leua cõsigo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 295 Cõmo a rreyna confortou a el RRey Priamo Depoys que a RReyña [Pantasalona] foy ẽna çidade, el RRey Priamo lle contou todo seu mal et seu desconforto, et cõmo seus fillos avia perdidos et ella quando o oyo, ouvo d ' elo moyto grãde pesar, et diso lle asi: ' Sen falla vos rreçebestes grandes perdas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Este rrey Nãpus avia grã coyta et grã pesar de seu fillo Palomades, porque era tã bõo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 343 Et agora oyredes o mal que lles ordenou que nũca õme d ' eles escapase nẽ tornase a sua casa poys que Palomades, seu fillo, cõ [elles] nõ viera, et poys el sofria doo et pesar, nõ queria que elles sem pesar fosen quando el (RRey) Naupus vio que os gregos [vynã] cabo sua marisma de seu rreyno, fezo fazer fogos de noyte ẽnos penedos da rribeyra aly donde era o lugar mays peligroso et mays brauo en guisa que quando a frota viese, que os podesem ben veer do mar, et viesem aly por tomar porto et goaresçer da tormẽta. [+]
1350 HT Miniaturas/ 344 cõmo Eneas mezclou Diomedes cõ sua moller Egeal El RRey Naupus ouvo outro fillo moy engenoso et arteyro et rreuoluedor et sabedor de fazer mezclas et de buscar mal. [+]
1350 HT Miniaturas/ 345 Et el RRey Antiochas mẽteu a seu yrmão Poliçenes et por ende forõ depois todos a perdiçõ, ca Poliçenes dou sua filla Egeal a Diomedes, [0] fillo de Tideus et era neto del RRey Adestrus et esta dona avia hũ yrmão que valia moyto, et era moy nobre caualeyro, et avia nome [Asandruz]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 346 Cõmo Taltabius nõ leuouou Orestes, fillo de Agamenõ a el RRey Ydomenes Conta a estoria que este RRey Agameno avia hũ fillo de Emestra, mays (era) ajnda moço moy pequeno. [+]
1350 HT Miniaturas/ 349 Et quando lle outrosi cõtarõ a vingãça que por el fora [tomada], todo lle paresçia grã mal et grã desonrra [Aqui] conta Dites que toda a gẽte da terra se ajũtou pera [veer] a Elena, aquela [per] que todo o mũdo foy cõfundido et [perdidoso]; et por que tãtos rreys et tãtos altos [omes] forom [mortos]; et por quen nasçeu a grã gerra por que tãtos rricos [omes] et tãtas rricas terras forõ destroydas et tornadas [pobles]; et por quen tantas donas forõ veuuas et doloridas, [Et donzelas] desanparadas, et tãtos fillos orfõos sem madres, (et) madres sen fillos; et por quen Greçia et outros moytos [rreynos] ficarõ myngoados de moyta bõa caualaria; et [por] quen Troya foy conquista et queymada que uos digo, [tanta] era a gente ajuntada para a veer, que esto era hũa gran [maravilla]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 350 Et a outro lugar chegou onde foy peor rreçebido et moy mas preto da morte ca el RRey Napus, padre de Palomades -de que a estoria de suso cõtou - , o prendeu et sem falla a morte de seu fillo fora bem [vengada] se se el ende nõ fora cõ grãde arte mays des que el ẽno mũdo nasçeu, nũca escapou de tam grãde aventura cõmo aquela vez. [+]
1350 HT Miniaturas/ 350 Et a ventura os giou tã mal que chegarõ a atal porto onde rreçeberõ tal dãno et moyto mal et dous yrmãos, rreys de aquela terra, que dizẽ a hũ d ' eles RRey [Rretrigolẽ] et a outro, RRey [Çiolopẽ] et estes ambos, quando virõ que tã grãde era o auer, tomarõ del quanto quiserõ et carregarõ moytas azemelas ' et forom moy cruus cõtra mj̃ ' et cõtou lle en cõmo foy despedaçado et desonrrado et depois cõmo chegarõ senllos fillos de dous rreys et diziã lles Antipates et Polifenus et que lle matarã mays de çem caualeyros dos que cõsigo tragia, et outros moytos et deytarõ -n os ẽno mar; et que prẽderã todos los outros et sen falla vos digo que nũca vistes nẽ oystes falar ẽno mũdo de [omes] tã desonrrados nẽ tã mal -treytos ' et fomos todos presos et jouvemos em sua prijon mays de vn mes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 352 Ante que aquel mes sayse, ficou ela prenada de hũ fillo ' d ' este fillo cõta Dites que foy nasçido en forte ponto para seu padre cõmo adeante oyredes ' mays estando eu en poder de Çirtes, fige meus encantamẽtos et meus espyrimentos ca se ella algo aprendera ende, moyto mays sabya eu. [+]
1350 HT Miniaturas/ 357 Et quando Telomacus, o fillo de Vlixas, oyo dizer que seu padre vyera, rreçebe o moy bem. [+]
1350 HT Miniaturas/ 359 Cõmo Vlixas casou seu fillo Telomacus [con] a filla del RRey Alçiom Ante que el RRey Alçion de aly partise, Vlixas lle rrogou moyto por afirmar mayor amor que dese a Neusica, sua filla -que era moy bõa donzela et moy ben ensinada - , a seu fillo Telamacus por moller Et el RRey Alçiõ o fezo moy de grado, et outorgou ll ' a ca entẽdeu que ela seria del ben casada et el d ' ela et des oy mays pode Vlixas folgar en paz ẽno seu rreyno, ca moytos peligros et moytas coytas a [pasadas] et mays [per] grã sazõ tẽerra cõ el a [vẽtura] cõmo quer que ẽna çima moy se lle ha de tornar aspera cõmo depoys oyredes ca por nẽgũa maneyra nõ pode esquiuar, [per] poder nẽ [per] saber que aja, que lle a ventura nõ aja de fazer grã pesar ca todas las cousas [per] que o õme ha de pasar, todas nõ as pode escusar da mesura et do poder et da ventura. [+]
1350 HT Miniaturas/ 362 sen guisa, ca vos lle matastes seus fillos, que erã meus yrmãos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 362 Et des oy mays nõ me deuedes tãto a desamar que queyrades sua morte demays quero eu que el RRey Poleus lle perdõe, acõmo quer que el fose culpado, et que lle entregue seu [rreyno] et sua terra et sabede, meu fillo, que nũca foy cousa que tanto amase cõmo a vos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 362 Et a coyta et o dolor et o pesar grãde que rreçeby por la morte de uoso padre, et por vos asperaua de seer d ' ela cõfortada Et agora veerey moy mao cõforto se vyr matar a meu padre et a meus fillos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 362 cõmo el RRey Castus dou o rreyno a Pirrus Quãdo vyo el RRey Castus que seus fillos avia perdidos et que nõ ficaua outro erdeyro que mãteuese o rreyno, logo sen mays tardar et sen tomar cõsello de parente nẽ de amygo nẽ cõsentimẽto das gẽtes do rreyno, dou o a Pirro, seu bisneto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 362 (Mays) cõmo [o] adeante oyredes moytas cousas por que poso os fillos del RRey Castus que el matou -cõmo vos ey cõtado - , forõ suterrados en moy bõos moymẽtos de marmore blanco et et verde et vermello. [+]
1350 HT Miniaturas/ 364 Agora leyxa o conto a falar de Menõ por contar cõmo Pirrus leuou Hermejona En aquela meesma sazõ que Menõ foy suterrado, Pyrro [Neuculamus] susacou a Hermyona, moller de Orestes, fillo de Agameno Esta Ermyona era filla de Menalao et de Elena -cõmo a estoria de susso [coutou]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 364 cõmo Hermonja rrogou a Menalao que matase Andromaca et seu fillo [Despoys] que Pirro foy ydo en rromaria, Hermyona enviou logo dizer a Menalao, seu padre, que a viese veer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 364 Et por ende uos rrogo que a matedes ca sen dulta se a nõ matades, eu morrerey cõ pesar ca quero a ella grã mal mortal et a Leodomatã, seu fillo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 364 Et coyda Andromaca fazer aqui señor et erdeyro o fillo de Ector, que foy traydor et lobo rrenegado et voso yamygo mortal, o qual matou moytos et bõos rreys, et (por quẽ) o voso lynagẽ foy destroydo et myngoado ' Menalao, quando esto entẽdeu, nõ quiso outra cousa fazer [senõ] cõplir todo o que lle a filla rrogara et querelara en esta rrazõ [+]
1350 HT Miniaturas/ 365 Cõmo Andromaca fugio cõ seu fillo, et cõmo os da çidade a defenderõ cõ el Quando Andromaca soubo que a Menalao queria matar, tomou a Leodomatã, seu fillo, ẽnos braços et sayo do paaço. [+]
1350 HT Miniaturas/ 365 Et começou de fugir por las rruas, braadando et pedindo merçed a todos que se doesen d ' ela et defendesen de morte a ella et a seu fillo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 366 Et tomarõ a ella et a Leodomatã, o bõo donzel, seu fillo et de Ector et leuarõ -n os cõsigo para sua terra por que sabiam que Orestes et sua moller lles queriã grã mal. [+]
1350 HT Miniaturas/ 366 Et temyã se moyto de sua braueza Et Andromaca ouvo seu fillo en pouco tenpo et poserõ lle nome Anchises por que era neto de Achilles. [+]
1350 HT Miniaturas/ 366 Et ouvo moy grãde amor cõ Leodomatã, seu yrmão, fillo de Ector. [+]
1350 HT Miniaturas/ 366 Et acõmo quer que erã moços de pequena ydade, erã vellos ẽno entẽdemẽto sabede que nũca forõ fillos de rreys que taes feytos começasen por moytas vezes, et assy a todos desen cabo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 366 Et nẽgũ õme nõ veu moços de tã grande entẽdemẽto nẽ cõplidos de tãto ben et nõ se deue nẽgũ de maravillar, ca todos [omes] de bõo lugar -et moormente aqueles que erã fillos de rreys - , senpre deuẽ a seer bõos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 366 Et por Anchises, fillo de [Neuculamus], [foron] os que vierõ de Troya moy onrrados et moy bẽ andantes, ca el fezo a seu yrmão Leodomatã alçar por rrey et rreynar ante que a si ca voõtade foy dos dioses que asi se fezese ¿para que uos farey longa rrazõ? nõ a õme que uos contar podese a bõdade destes anbos et nõ vos deuedes maravillar, ca os [omes] de bõo [lyñagẽ] asy fazẽ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 366 Agora ja acabar queremos este libro ca sen dulta grã afan avemos y leuado pero ante vos cõtaremos cõmo Vlixas acabou seu tenpo, et cõmo seus fillos rregnarõ en pus el [+]
1350 HT Miniaturas/ 368 cõmo os sabedores soltarõ o soño a Vlixas, et mãdou (prender a Telemacus, seu fillo) Todos los sabedores do rreyno diserõ que aquel soño mostraua grãde yra et grã doo et grã desonrra, et deytamẽto fora do [rreyño] Et que sobre todas las cousas que se gardase de seu fillo que lle nõ enpẽesçese ẽno corpo ca cõ este ho ameaçaua o soño que soñara Et Vlixas ouvo gran pauor. [+]
1350 HT Miniaturas/ 368 Et mãdou logo prender a Telama(c)us, seu fillo, et deytarlo en [prijũes] en hũa vila preçada a que deziã Safalayna. [+]
1350 HT Miniaturas/ 369 Cõmo Teologomus, fillo de Çirtes, foy buscar Vlixas En aquela sazõ acontesçeu que Telegomus, fillo de Vlixas et de Çirtes, a rreyña encãtadeyra de que uos de suso faley, auya ja quinze ãnos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 369 Et tã ben vestido ya que (du quer que o) visen, ben poderiã dizer que era (fillo de rrey.) [+]
1350 HT Miniaturas/ 369 (Ante lle deziã et jurauã que Vlixas nũca ouvera fillo nẽ filla senõ Telemacus.) [+]
1350 HT Miniaturas/ 369 (Et el juraua lles feramente que era seu fillo.) [+]
1350 HT Miniaturas/ 370 Et pensou que esto todo era por cõsello de Telamacus, seu fillo, ca el sabia que nõ avia ẽno mũdo cousa que lle peor quisese ca el por que o prendera sem meresçemento nẽgũ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 370 Et quando veu o donzel de longe et nõ [souvo ?] que seu fillo era. [+]
1350 HT Miniaturas/ 370 (Et bẽ creeu que ja nõ [podian] sayr en seu fillo que el amaua moyto.) [+]
1350 HT Miniaturas/ 370 Et entẽdeu que dizea verdade, et que era seu fillo aquel que o matara, et que lle nõ metirã aqueles que lle o sonno soltarõ que tyña a morte ẽnas mãos de seu fillo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 370 Et fezo logo enviar por Telamacus, seu fillo mayor et erdeyro, que jazia ẽna prijon cõmo suso oystes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 370 Et seus fillos et seus vasalos fezeron por el atam grãdes doos que era [esto] hũa grande maravilla et espãto, que nũca atal fora [feyta] ẽno mũdo cõ grande pesar que aviam por quanto morrera a grande enqueyjõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 372 (Cõmo Telamacus foy alçado por rrey, et Telogomus se foy para sua terra) Despoys que el RRey Vlixas foy suterrado moy onrradamẽte, Telemacus, seu fillo, foy alçado et rreçebido por rrey et coroado a grãde onrra et a gram brio. [+]
1350 HT Miniaturas/ 372 Et Telogomus, seu fillo, viueo moy longo tenpo. [+]
1350 LT [1]/ 44 COM̃O O HOME BÓÓ RROGOU A DOM LÃÇALOT QUE LLE NÕ METESSE MÃO EM SEU FILLO [+]
1350 LT [1]/ 44 Et Lãçarote disso que em seu fillo nõ meteria mão sse lle ante non fezesse desonrra conoçuda. -"¡Ay!, por Deus, disse o padre, el he hũu caualeyro muy menino et nõ he tã sisudo com̃o lle sería mester, et nõ catedes uos a el, mays catade uos, se uos prouguer ao uosso bóó ssem et ao meu rrogo. -"Ora sabede por uerdade que em uosso fillo nõ meterey mão saluo se m ' o cuyta nõ fas faser. [+]
1350 LT [1]/ 57 Et depoys d ' esto uiu sayr das tendas hũu caualleyro armado sobre hũu dos caualos, et fillou hũu escudo et hũa lança, et poys foy guisado de justar disso a Lãçarote: -"Senor caualeyro, guardadeuos de mĩ. [+]
1350 SP 26/ 129 E otros y ha, que facen mayor tuerto con atreuimiento en vila ou en outro lugar. dizemus que deue el Rey auer as duas partes e a çibda ou a vila ou o castelo toman a terçeira (parte) para fazer os muros e as torres das cerqas dos lugares hu o tomaren. e para as outras cousas (para) que as ouueren mester que seja(n) en prol de todo comunalmente. pero as outras portages que antiguamente custumaron os Reys a tomar para si en alguos lugares eles as deuen auer enteyramente. outrosi dizemus que estas portages e os outros dereitos e Rendas del Rey meterlos en costas e en missoes e por lles fazer perder seus...e alguas outras cousas que farian de sua prol...que se conponan con eles e lles peiten algo ou por...enbargo alguo camio que saben que an de fazer. e alguos y ha que fazen desonrra a outros en peor maneira demandandoos maliçiosamente por seus seruos sabendo çertatamente que non an dereito nehuu en eles defamandoos a eles e a seus fillos. [+]
1350 SP 26/ 129 Eso meesmo poden facer os gardadores en nome dos orfoos que teuesen en garda. outroõsi dicemos que o padre pode demandar emenda porla desonrra que facen a seu fillo e o auoo ou o bisauoo por seu neto ou por seu bisneto. [+]
1370 CT 1/ 221 Et sabede que rreçeberõ del depoys os troyãos moyto dãno, ca logo lles y essa uegada matou hũ sobriño de rrey Leomedón, fillo de sua yrmãa et del rrey de Cartagen. [+]
1370 CT 1/ 226 Et outras donas moytas tragíã seus fillos pequenos ẽnos braços, buscando hu sse asconderíã cõ elles et hu poderíã goreçer. [+]
1370 CT 1/ 227 Et torna a falar en cõmo el rrey Príamo, fillo del rrey Leomedón, soubo as nouas da morte de seu padre, et cõmo el rrey Talamõ leuou a ssua yrmãa Anssýona, et dos feytos que por ende auẽerõ [+]
1370 CT 1/ 228 Leomedón, que foy rrey de Troya, ouuo hũ fillo a que disserõ Príamos. [+]
1370 CT 1/ 228 Et ouuo sete fillos de sua moller. [+]
1370 CT 1/ 229 ¡Ay, donas, cõmo uossos maridos et uossos fillos et uossos yrmãos et tódoslos outros de uossa linagẽ son partidos de uós! [+]
1370 CT 1/ 230 Dos ffillos que el rrey Príamos auýa et quantos eram [+]
1370 CT 1/ 230 Et auj́ã anbos sete fillos moy bõos et que ualýã moyto. [+]
1370 CT 1/ 230 Et o primeyro fillo ouuo nome Éctor et foy moy bon caualleyro de armas et moy preçado. [+]
1370 CT 1/ 230 Et o segũdo fillo ouuo nome Aleixandre, et chamárõlle depoys Pares, por hũa auẽtura que lle acaesçeu, que aquí nõ cõta. [+]
1370 CT 1/ 230 Ca sabede, segũdo afirma Dayres, que el rrey Príamos auj́a trijnta et tres fillos outros, a que dezían bastardos, et cada hũ delles auj́a grã prez de caualaría, et gãañáraos de donas preçadas et d ' alto sangue, et forõ todos moy bõos caualeyros. [+]
1370 CT 1/ 234 Et tódoslos seus fillos y forõ, saluo Éytor que el auj́a enviado a Peñona, que era hũa terra moy grãde, porlas rrendas de aquela terra, que lle auj́ã a pagar. [+]
1370 CT 1/ 234 Mays pero, se por ben touerdes, ante que os cometamos, seméllame boa rrazõ de sabermos delles se nola querrán dar ou nõ, et, se nola dar nõ quiserẽ et ouueren sabor de auer cõnosco enxeco, faremos cortes cõuosco et cõ meus fillos, et acordaremos se lles faremos por aquesto algũ mal ou algũa guerra. [+]
1370 CT 1/ 240 Desý foysse ao paaço et cõtou al rrey Príamos, estando y seus fillos todos et mays de mill caualleyros, toda sua rrazõ. [+]
1370 CT 1/ 241 Et disso a sseus fillos et a seus uassalos esta rrazõ: -Amjgos, en uós he meu cõsello et mj̃a fiança. [+]
1370 CT 1/ 243 De cõmo el rrey Príamos ffalou con sseus ffillos, Éytor et outros [+]
1370 CT 1/ 243 Depoys que el rrey Príamos ouuo acabada sua rrazõ cõtra seus uassalos, disso assý a sseu fillo Éytor: - [+]
1370 CT 1/ 243 Éytor, tu es meu fillo primeyro et eu quero, sen dulta, que tu seias señor daquesta fazẽda, que eu ben çerto sõo que es moy bõo et moy sesudo. [+]
1370 CT 1/ 243 Desý tornou moy ledo contra os outros seus fillos, que veu cabo sy, moy bõos caualleyros et moy fremosos, et díssolles assý: - [+]
1370 CT 1/ 243 Mays o bõo et o atreuudo et pera moyto, que nõ dultar de passar coytas et afán et sofrer ben armas et o al que for mester, aquel por fillo o terrey et senpre farey quanto el quiser et senpre achará en mj̃ cõssello, cada que mo demãdar. [+]
1370 CT 1/ 243 Mays a ty, meu fillo Éytor, des oie aquí te faço señor de todo aqueste pleito, et quero que todos teus yrmãos et tódoslos de Troya sse mãden des oymays per ty et per outro nõ. [+]
1370 CT 1/ 246 Et desto me faço agora grã sabedor et grã m[a]estre et ben uoslo digo outra uez que, sse Pares trouxer moller de Greçia, nũca hũ de nós escapará sen grã coyta, ca logo uerrã os gregos sobre nós, et quebrãtarã per força o Aylión, et nõ acharã lugar tã alto que nõ derriben, mao nosso grado, et matarã padres et fillos, et destroyrã o rreyno, et nõ ficará y yrmão nẽ parẽt. [+]
1370 CT 1/ 247 Et estonçe leuãtousse Troylos, que era hũ dos mays pequenos fillos que auj́a el rrey Príamos. [+]




RILG - Recursos Integrados da Lingua Galega
Seminario de Lingüística Informática / Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2018
Deseño e programación web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL