logo usc Corpus Xelmírez - Resultados da consulta

Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval

Resultados da pescuda


Os resultados das buscas efectuadas no Corpus Xelmírez poden ser usados con fins educacionais e de investigación, sempre que se mencione a fonte. Se desexa consultar a referencia e o contexto dun exemplo, calque no símbolo [+] na cela da dereita. Para se referir ao corpus como un todo, cite: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval - http://sli.uvigo.gal/xelmirez/. Se desexa realizar outra pescuda no Corpus Xelmírez, pode calcar aquí.
Está a procurar contextos do uso de forç nos textos históricos do Corpus Xelmírez.

Número de contextos atopados: 729

1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .C.LXIIII. é como a omagen de Santa Maria de Salas deu ũu braado, e tremeu a terra, por un prior da ygreja que fez tirar a força do sagrado [Don Fernando], abade de Mont -Aragon. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 En todas las grandes coitas | á força grand ' e poder || Madre de Jesu -Cristo | d ' a quena chama valer. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Por fol tenno quen na Virgen | non á mui grand ' asperança, || ca noss ' esforç ' é nos medos | e nas coitas amparança. [+]
1264 CSMr B/ 550 [Como a omage de Santa Maria de Salas deu ũu braado, e tremeu a terra, por un prior da eigreja que fez tirar a força do sagrado Don Fernando, abade de Mont -Aragon.] [+]
1295 TC 1/ 3 Et enmentre que elle era ala, pero que a el leyxara el rrey dom Afonso por herdeyro, com̃o e dicto, huũ conde do paaço del rrey [que auia nume Nepoçiano, quando uio que el rrey] dom Rramiro nõ era na terra nẽ sse açertara aa morte del rrey dom Afonso, coydou aquel cõde Nepoçiano que poderia auer o rreyno per força; [+]
1295 TC 1/ 3 Et cõta aqui a estoria enpos isto que este rrey e[r]a ome vertudeyro et home muy esforçado en todos seus feytos et defẽdeu de todos [seus] enmigos toda sua terra muy bem et mãteuea en paz en quanto uiueu. [+]
1295 TC 1/ 5 Andados dous anos del rreynado del rrey dom Ramiro -et foy isto ena era d ' oytoçẽtos et sateenta anos; et andaua entõçe o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçentos et xxij ãnos -, asi com̃o conta a estoria, poys que os mouros souberõ que el rey dom Afonso o Casto, que era muy esforçado et muy forte et muy aventurado en batalas et os avia muyto apremados et quebrantados cõ lides et cõ correduras, que era morto et rreynaua en seu lugar el rey dõ Ramjro, coydando elles que el, como seria en sua noueza, que aueria medo, ca era o poder dos mouros muy grande en Espana, como oyredes adeant[e] na estoria, et que, auẽdolles medo, que daria o que lle demãdasẽ por razõ que le nõ desem guerra et que o leyxasem en paz; et enviarõle pidir que lles dese cada ano La donzelas das mays fillas dalgo, cõ que casasẽ, et outras La das outras do poboo, cõ que ouuesem outrosi seus solazes et seus deleytos; et estas çem donzelas que fosẽ todas uirgẽes et en cabello, asy como las dera el rey Mauragato en seu tẽpo, que fora ante dele. [+]
1295 TC 1/ 6 Poys que o apostolo ouve dicto a el rrey dom Rramiro estas parauoas, achegouse mays a elle et tomoule a mão et apertoula ya quanto et disole de cabo: -(El) Rrey dom Rramiro, esforça en teu curaçõ et sey bẽ firme et forte en teus feytos; ca eu soo Sanctiago, apostolo de Ihesu Cristo, et ueno a ti por te ajudar cõtra estes teus enemigos. [+]
1295 TC 1/ 6 Outrosi o apostolo Sanctiago foy y logo cõ elles, assy como les prometera, et esforçauaos muyto ena batalla, et ferio ele meesmo (na batalla) muy de rigeo enos mouros, asi com̃o les a elles semellaua. [+]
1295 TC 1/ 6 Os cristãos, quando uirõ Sanctiago, forõ muyto esforçados, et fiando (en elle et) na ajuda de Deus et do apostolo Senor Sanctiago, começarõ de ferir enos mouros muy de rigeo, dando muy grandes uozes: - [+]
1295 TC 1/ 8 Et dali adeãte nũca ousarõ os mouros iamays enviar dem[ã]dar aos cristãos trebuto de donzellas, ca mal os trouxera quebrãtados el rrey dom Rramiro en esforço et en ajuda de Sanctiago. [+]
1295 TC 1/ 11 Et entõçe os de Abdarahme cõbaterõnos alj tã de rigeo cõ engenos que tragiã que os fezerõ ende sayr per força, et ouuerõ cõ elles sua batalla muy grãde. [+]
1295 TC 1/ 16 Et el rey dom Ordono leyxou todolos outros feytos et juntou logo sua oste, et dixeles aquel feyto dos mouros en com̃o vĩjnã; et acordouse cõ elles et foy lidar conos mouros muyto esforçadamente. [+]
1295 TC 1/ 19 Andados tres anos do rreynado del rey dom Ordono, hũu cabedel dos mouros que fora do linagẽ dos godos, a que chamauã [en] arauygo Muça Abencaçim, alcouse contra Mahomat, aquel rey de Cord[o]ua, et tolleule muytas çidades, hũas per força, outras per engano. [+]
1295 TC 1/ 19 Et foy muy esforçadamente para Muça, de guisa que tam cobiçada era a sua uista contra [a] oste dos mouros como a aguya quando a sabor d ' achar sua caça. [+]
1295 TC 1/ 27 Et começou cõ ella de vijnr por toller a este rey dom Affonso o rreyno per força, en que el nõ auja de ueer nẽhũa cousa per dereyto. [+]
1295 TC 1/ 27 Et en mentre que el alla foy, aquel mao dom Fruella alçousse aca por rey na terra, per força et a pessar dos omes. [+]
1295 TC 1/ 31 Et cõta aqui a estorja que, tam grande espanto aviã ia deste rrey dom Affonso os mouros, que per fforça lle ouverõ a enviar demandar tregoas et gãanarllas et poelas cõ el por hua gram sazõ, por muyto auer que llj peytarõ. [+]
1295 TC 1/ 43 Et todas estas fronteyras (et) mant[ijn]a el bem esforçadamente. [+]
1295 TC 1/ 43 Et, depoys desto, cassou Bernaldo cõ hũa dona que auja nume dõna Galinda, filla do conde Ardes de Londres, et ouve della hũu fillo a que disserõ Galỹ Galindes, et foy depoys muy esforçado caualleyro. [+]
1295 TC 1/ 53 [Et] tam grãde era o medo que os mouros aujã delle que per força preyteiarõ pazes cõ el et derõlle parias et elle outorg[ou]lle as pazes por tres anos. [+]
1295 TC 1/ 55 Loys, quando aquillo ouvyo, ssayo contra el muy esforçadament[e], et ouve cõ elle sua batalla muy grande et muy forte, et vençeu Loys ao enperador et matou muytos delles et ffezo fugir do canpo, mal et desonradamente et correu cõ el. [+]
1295 TC 1/ 59 Et, por que entendemos que sodes deuoto aa nossa sancta jgleia, gradeçemosuollo muyto et rrogamos a Deus que uos auonde uossa força do uosso reyno sobre os vossos ẽemjgos, et que uos outorgue vençemento et garde uoso reyno, assi com̃o uos, nosso amado fillo, nos enviastes dizer et demandar per muytos rrogos. [+]
1295 TC 1/ 62 Et erã cono jnfant[e] don Garçia en este feyto seus yrmãos et Nunu Fernandez, seu sogro, que se nõ parti[ssen] de guerear a el rey ata que l[l]e fez[e]se[n] per força prometer que dese o rreyno ao jnfant[e] dom Garçia, seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 63 Andados xla vj anos do rreynado del rrey dom Afonso, o Magno -et foy isto na era de noueçẽtos et xx anos, et andaua o ano da en[c]arnaçõ do Senor en ixe çẽtos et oyteenta et dous anos, et o enperio de Carlos en ixe -en este ano el rrey dom Afonso, o Magno, quando sse vyo aficado de seus fillos et de seus vassalos meesmos, en hũa uilla de Asturas que dizem Beydes, alj leyxou o rreyno et deuo a seu fillo dom Garçia, en esse logar meesmo, ante seus fillos et seus rricos omees; mays per força que de grado. [+]
1295 TC 1/ 68 Et diz dõ Lucas de Tuy, en loor do esforço del rrey dom Ordono, que tam de rigeo os cometeu et tam sem pauor como o leom de Libera comete as greys das ovellas quando a fame. [+]
1295 TC 1/ 73 Et tomou y muytos castellos per fforça et dirribouos. [+]
1295 TC 1/ 78 Poys que aquel Gonçaluo Nunez, fillo de Nuno Rasoyra, foy grãde mãçebo, sayu muy esforçado caualleyro et traballouse muyto en pleito d ' armas et tĩjna a terra muyto en paz et en justiça. [+]
1295 TC 1/ 78 Este Gonçaluo Nunez que disemos, fillo de Nunu Rasoyra, foy omẽ muy dereytoso en juyzo et muy esforçado en armas, et fezo muytos agrauamentos et premas ao rreyno de Leõ. [+]
1295 TC 1/ 83 Et nõ faziã sen guissa, ca elle era muy uerdadeyro en sua parauoa, et (et) dereytoso en juyzo, et bõ caualleyro d ' armas, et muy esforçado, et gãanou muyta terra dos mouros, assi com̃o o contaremos adeante, et en[ã]chou en Castella quanto elle mays pode; ca entõçe, contra Nauarra, Oca era mojõ de Castella et, escontra Leõ, Fiteyro de Veyga. [+]
1295 TC 1/ 83 Et isto fezerõ os castelãos a Ffernã Gonçaluez, [o] hũu por que era bõo et muy esforçado et o al por que foy muy mays onrrado o senorio que ouve dalj adeante. [+]
1295 TC 1/ 83 Et poys que Fernã Gonçaluez foy conde, quedarõ os rreys de Leõ de fazer a Castella os tortos et as agrauezas que lle soyã a fazer; ca os refreou elle de guisa, per seu atreuemento et seu esforço, que, des Pisorga a aca, nõ poderõ nẽ ousarõ fazer os pesares a nẽgũu. [+]
1295 TC 1/ 87 Et cõbateua tam fortemente, que os mouros se nõ poderon tẽer nẽ defender per nẽhũa guissa, et ouverõle de dar o castello per força ao conde. [+]
1295 TC 1/ 90 Quando o conde ouve acabada esta raçõ et esforçada sua gent[e], moueusse de manãa cõ toda sua gente et foysse para Lara. [+]
1295 TC 1/ 90 Mays perdoame tu, Senor, et dame esforço et ajuda contra aquella gente pagãa que uẽ a destroyr Castella; ca, se a tu nõ enparas, eu por perduda a teño. [+]
1295 TC 1/ 90 Et ante de tercar dia seeras en muy grã coyta, ca ue[e]ras toda tua gente muy espantada por hũ sino que veerã muy forte, et nõ auera y tan esforçado que desmayado nõ seia. [+]
1295 TC 1/ 92 Mays, com̃o quer que ffoss[ẽ] poucos, erã tã bõos caualleyros et tan esforçados quanto mester era; et aviã muy grã curaçõ d ' ajudar seu senor. [+]
1295 TC 1/ 92 Poys que o conde ouve acabada sua razõ et esforçada sua cõpana com̃o home sesudo, mãdou logo desenvoluer o seu pendõ et foy ferir enos mouros muyto esforçadamente. [+]
1295 TC 1/ 95 Et dessi el rrey dõ Rramiro ffez que lle obedeeçessem tod[a]sllas fortelleças que [eran] alçadas ẽno rreyno de Sarragoça, per fforça et per quebranto que lles deu, et per ssabedoria. [+]
1295 TC 1/ 97 Poys que son muytos mays ca nos, caualleyros et peões, [et] son muy ligeyros (et) de p[ee]s [et] muy esforçados, [et] lançã azcuas et dardos muy a certo. [+]
1295 TC 1/ 97 Et poren, se nos elles cometẽ, muyto le daremog grã melloria; mays se virẽ que nos ymos a elles et os cometemos esforçadamente, leyxarnos an o canpo ante que os feyramos. [+]
1295 TC 1/ 99 Dissi fezolles a uergonça perder o medo, et ouverõ per força aa rõper as azes dos nauarros, matando et ferindo en elles, ata que chegarõ ao logar do seu senor iazia. [+]
1295 TC 1/ 99 Mays o conde, com̃o era ome de bõo curaçõ et muy esforçado, dizialles que nõ era mal ferido et que penssasem de lidar et de vençer o canpo, ca morto auja el rey don Sancho. [+]
1295 TC 1/ 100 Et, quando uyu o conde que os nõ podia uençer tã agina como el querria, começou d ' esforçar os seus et de ferir enos nauarros muy de rigio. [+]
1295 TC 1/ 100 Os tollesãos et os gascões entõ, con(o) medo do esforço [et] d[o] lidar do conde Ffernã Gonçaluez, começarõ de fugir pellas mõtañas, et seu senor o conde ficou ẽno cãpo com muy poucas cõpanas. . . et fforõsse ferir anbos e dous hũu por outro. [+]
1295 TC 1/ 103 Et deulles tãta de guerra et ffezelles tãto mal que ouuerõ per fforça de desenparar as pobras que começar[ã] aa ffazer. [+]
1295 TC 1/ 105 Et peçoche por merçee que aia oye eu a tua ajuda et que defendas a Castella, ca toda a terra d ' Africa he vijnda sobre mj̃, et que me des siso et esforço que possa vençer o mouro Almãçor et a todo seu poder. [+]
1295 TC 1/ 108 Et matarõllj logo o caualo, et ficou el a pee, et o escudo aos peytos et a espada ẽna mão, et defendeusse a guisa d ' ome esforçado. [+]
1295 TC 1/ 108 Et en todo esto o conde Fernã Gonçaluez andaua esforçãdo os seus et dizendollj: -Amigos et uassalos, seede boos et acordadeuos dos grandes tortos que nos faz Almãçor, et saquemos Castela da prema en que esta. [+]
1295 TC 1/ 111 O cõde Fernã Gonçaluez andaua ontre [os] mouros, ferĩdo et matando assy com̃o [se] fosse serpe rauyosa, et esforçando todauya os seus que fossem boos. [+]
1295 TC 1/ 111 Amigos, por Deus que esforçedes et nõ desmayedes pola gram lazeyra que auemos, ca eu uos digo que cras ata ora de noa aueredes grande acorro, en maneyra que vẽçeremos o cãpo et o aueremos. [+]
1295 TC 1/ 111 Et, se uos quiserdes que uẽcamos nos (nos), seiamos cras na manaa ẽno cãpo, ante do sol seydo, et feyramolos muy de rregeo et de todo curaçõ, et nõ llj demos vagar, ca logo nos leixarã o cãpo per força. [+]
1295 TC 1/ 111 [Et] com̃o quer [que] elles esteuessem cansados da batalla que ouuerã ia ẽnos outros dias que ia passarã, mays esforçadamente começarõ esta ca nẽhũa das outras. [+]
1295 TC 1/ 111 Et o conde Fernã Gonçaluez, com̃o era muy esforçado caualeyro en armas, fazia enos mouros tã gram mortandade que nõ auya y nẽhũu que xe lli ousasse parar deante. [+]
1295 TC 1/ 111 Et com̃o quer que elles fossem muy esforçados, muyto o erã cada dia mays et cada que oyã dizer ao conde "Castela! ". [+]
1295 TC 1/ 111 Dom Gostios Gonçaluez de Salas, que era hũu dos cabedees daquela batalla, auya feycto hũu gram portelo ẽna az dos mouros et, andando el fazendo gram morteydade en elles, achousse cõ hũu mouro, rrey d ' Africa, que era muy esforçado et muy valent[e], et du sse acharõ [cobri]rõsse dos escudos, segũdo conta a estoria per latim, et forõsse ferir ambos hũu por outro. [+]
1295 TC 1/ 111 Et en aquel lugar meesmo, du iazia morto dom Gonçaluo Gostios, morreu outrosy hũ sobrino do conde, cõ que lidara hũu dos mellores mouro et mays esforçado caualeyro que y andaua, et matarõsse hũu por outro. [+]
1295 TC 1/ 111 Os cristãos, quando uirõ a seu senor, com̃o quer que esteuessem cansados et lazera dos, esforçarõ et perderõ o medo, et forõ ferir ẽnas azes dos mouros. [+]
1295 TC 1/ 111 En todo esto os cristãos, que estauã muy cãsados et desmayados et muy afrõtados et a temor de perder aly os corpos, quando uirõ o apostolo, vẽolles cobro et curacões et forõ muy esforçados; et tornarõ tã de rrigeo aos mouros que matarõ muytos delles ademays. [+]
1295 TC 1/ 111 Et meterõ en elles espanto muy mayor que nõ ante, de guisa que os mouros nõno poderõ sofrer, et ouuerõsse d ' arrãcar per força et leixar aos cristãos o cãpo. [+]
1295 TC 1/ 123 Mays o conde fezollj tãto mal et tãto [o] seg[u]io que [o] apremou, de guisa que ouue a seyr da terra per força et yrsse para mouros. [+]
1295 TC 1/ 134 Mays a jnfante, com̃o era muy bõa dona et muy esforçada, trauou del aa barua, et deullj hũa gram tirada contra sy, et dissollj: - [+]
1295 TC 1/ 136 Quando ysto uiu Nuno Lay, que estaua en aquela iũta cõnos outros, com̃o era ome de gram siso et bom caualeyro d ' armas et muy esforçado, dissolles: - [+]
1295 TC 1/ 138 Et el rey, com̃o era ome valente et muy esforçado, quando aquelo oyu, sayu a elle, et forõsse logo ferir hũu por outro. [+]
1295 TC 1/ 138 Et ouue el rey per força a caer do caualo en terra, et foy logo preso, ca o nõ poderõ enparar o[s] seus. [+]
1295 TC 1/ 145 Et os nauarros erã assaz caualeyros esforçad[o]s et seriã boos hu quer; mays todos erã desmayados cõno conde, ca os avia ia escarm[e]ntados muytas vezes. [+]
1295 TC 1/ 146 El rey de Leom me a enviado dizer per suas cartas que llj de o cõdado, et eu querollo dar, ca nõ seria dereyto de llo tomar per força; et, por que nõ aueria que dizer, rretaria a mj̃ et a quantos veessem depos mj̃, se ende eu al fezesse. . . ca, sse fezesse a mj̃ çẽ bees et depoys fezesse hũu erro, ante elle contaria hũu mal feycto ca os çẽ bees que aia feyctos. [+]
1295 TC 1/ 146 Assaz uos ey mostrado carreyras per hu seiades boos et uos guardedes de caer en erro, ca bem sey que a poucos dias seredes en tal coyta que aueredes mester esforço et siso. [+]
1295 TC 1/ 146 Pero por hũa razõ se me alçasse ẽna terra nõ faria sem guisa, ca me teendes meu auer forçado bem a tres ãnos. [+]
1295 TC 1/ 150 Mays a mester que catemos algũa carreyra per que o possamos sacar, per força ou per algũa arte ou per qual guisa quer. [+]
1295 TC 1/ 172 Andados xiije ãnos do rreynado deste rrey dom Rramiro -et foy esto ẽna era de DCCCC et LXXXta et viijo ãnos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçẽtos et La; et a do emperio d ' Oto, enperador de Rroma, en xvije -, poys que aquelle Ysem ouue rreçebuda [a] onrra do rreynado, por que era aynda nino -ca, asy com̃o conta a estoria, nõ auya aynda de ydade de quando nacera mays de X ãnos et oyto meses -, derõlle [o]s mays poderos[o]s et os m[ays s]abios omes da corte por ajudador(es), cõ que mãteuesse o rreyno, hũu mouro muy esforçado et muy aguçoso et sabio, que auya nume Mahomat Hamyr, que o ajudasse aa m[ã]teer o rreyno et a defender[lo], et que fosse aas batallas por el. [+]
1295 TC 1/ 172 Et desy, estando aly, fezo tãto mal aa cristaidade, et tãtas terras lle astragou et quebrãtou, que apremou per força aquelles que o porto tijnã et aynda aos outros das terras, tãto que ouuerõ de uijr a el. [+]
1295 TC 1/ 175 Agora veede, amjgos, que caualeyro tã esforçado e Aluar Sanches; ca, de quantos ala som chegados, nõ pode nẽhũu ferir en somo do tauolado, senõ el soo tã solamente. [+]
1295 TC 1/ 182 Et, poys que estes ouuerdes mortos, aueredes a terra dos cristãos a vossa voentade, ca muyto a en elles grande esforço". [+]
1295 TC 1/ 191 Moño Salido, seu amo, começoos entõ a esforçar, (et) dizendolle: - [+]
1295 TC 1/ 191 Fillos, esforçar et nõ temades, ca os agoyros que uos eu dixe que uos erã contrarios, nõno faziã; ante erã bõos ademays, ca n[os] dauã a entẽder que vẽçeremos et que gaanaremos algo de nosos eemjgos. [+]
1295 TC 1/ 191 Mays diz a estoria que tam bem lidauã os cristãos et tã esforçadamente que passarõ per duas azes dos mouros et chegarõ aa terçeyra, a pesar delles. [+]
1295 TC 1/ 191 Yrmãos, esforçemos quanto mays podermos, et lidemos de todo curaçõ, ca nõ teemos aqui outro que nos aqui ajude senõ Deus. [+]
1295 TC 1/ 195 Et, com̃o quer que os sete jnfantes fossem boos et lidassem muy bẽ et muy esforçadamente, Gonçaluo Gonçaluez, o menor, fezo os mayores feyctos ca nẽhũu dos outros. [+]
1295 TC 1/ 199 Esforçade, senor Gonçaluo Gostez, et leixade de chorar et d ' auer pesar en uos. [+]
1295 TC 1/ 199 Ca eu - ouue outrosy xij fillos, muy boos caualeyros, et assy pela ventura acaeçeu que todos mos matarõ en hũu dia en batalla; mays pero nõ leixey poren d ' esforçar et confortarme. [+]
1295 TC 1/ 199 Et, poys eu, que soo moller, esforçey et nõ dey por ende tãto que me matasse, nẽ me leixey morrer, quanto mays lo deues tu a fazer que es barõ. [+]
1295 TC 1/ 207 Et este nume se fezo el chamar por que vençeu muytas vezes muytas batallas et defendera a ssy meesmo et aos seus muy esforçadamente. [+]
1295 TC 1/ 207 Mays Almãçor, com̃o era ome muy esforçado et de gram curaçõ, quando uio aos seus vençudos et fugir tã malamente, deu en terra cõ hũu soonbreyro que tragia ẽna cabeça en lugar de corõa, segũdo que os rreys mouros o aviã estõ en custume de trager soonbreyro d ' ouro por corõa. [+]
1295 TC 1/ 212 Andados vijte ãnos do rreynado del rey dõ Bermudo -et foy esto ẽna era de mil et vj ãnos; et andaua outrosy entõ o ãno da encarnaçõ en IX çentos et lxaviijto ãnos - -, en este ãno Mudarra Gonçaluez, fillo daquella moura, poys que ouue X ãnos conpridos de quando naçera, fezoo Almãçor caualeyro; ca, assy com̃o conta a estoria, amauao muyto, ca era seu parente, et por que o vija esforçado et de boos custumes en todo, pero que era muy nino. [+]
1295 TC 1/ 212 Et este Mudarra Gonçaluez, poys que ueeõ a ydade mayor para elo, sayu tã bõo caualeyro et tã esforçado que, se Almãçor nõ era, nõ auya mellor del enos mouros. [+]
1295 TC 1/ 220 Mays Garçia Fernandez, conde de Castela, logo (que chegou) que o soube, veõ a el cõ muy gram poder de caualeyros et d ' omes de pee, et fezoo ende leuãtar per força et segudoo et matoulle muytos mouros, assy que tornou desbaratado aa çidade de Cordoua. [+]
1295 TC 1/ 226 Et trauou dela et per força conprio en ela sua voẽtade. [+]
1295 TC 1/ 230 Et el, quando vio que a nõ podia uençer per rrogo, fezello beuer per força. [+]
1295 TC 1/ 233 Mays tã grande foy o medo que ouuerõ todos aquelles que aquillo oyrõ dizer que por nẽhũa cousa nõ llo poderom fazer creer que aquel era Ysem Almohadj, (et) quando ysto uio, foy et ascondeuse en casa de hũu alaraue, que auia nume Mahomad, o Toledão, todo ia com̃o desapoderado et desasperado, et fugiu de noyte, et uẽosse cõ Mafomad a Toledo. Çuleyma tomou entõ a çidade de Cordoua per força et assenorousse do alcaçer et apoderousse do rreyno vijte meses. [+]
1295 TC 1/ 236 Senor, por nõ yrẽ cõtigo os de Cordoua nõ des nada por ende nẽ aias medo, ca nos iremos contigo et ajudart ' emos de curaçõ [et] muy bẽ ata a morte. Çuleyma fiousse en aquella palaura que llj disserõ, et sayo muy esforçadamente cõ elles contra aaquelles seus eemjgos. [+]
1295 TC 1/ 236 Mays os de Mahomad esforçarõ entõçe et cobrarõ curações fortes et tornarõ aa batalla et começarõna de cabo. [+]
1295 TC 1/ 236 Et, porlos cristãos que vĩjnã y cõ elles erã muy fortes et lidauã muy de rrigio, et ouuerõse de uençer per força os da parte de Çuleyma. [+]
1295 TC 1/ 241 Mays el rrey armouse et fez armar a quantos cõ el tijnã, et sayu muyto esforçadamente contra os barbaris, et foy a elles a hũu logar du tijnã suas tendas ficadas. [+]
1295 TC 1/ 241 El rrey enuyou entõce apus elles, en acalço, hũa peça de caualeiros esforçados, mays nõnos poderõ acalçar. [+]
1295 TC 1/ 244 Et tanto guerreou os toledãos, et tãto os encalçou que per força llj ouuerõ a dar as portas, et collello cõ sua oste dentro eno alcaçer. [+]
1295 TC 1/ 251 Et [morrerõ y] muytos dos seus, et nõ por al senõ por sua couardia, segũdo cõta a estoria, [et esto] por que nõ ferirõ esforçadamente ena batalla. [+]
1295 TC 1/ 258 Et ali reuelarõ et se enpararõ huus poucos de dias ata que os sacarõ ende per força. [+]
1295 TC 1/ 265 Et, pois que foy mãcebo, sayu muy ardido et muy atreuudo et muy esforçado, et rreynou en logar del rrey dõ Garçia, seu padre. [+]
1295 TC 1/ 268 Mays, depoys que ena fazenda entraua, dizẽ que muy esforçado et muy forte era. [+]
1295 TC 1/ 269 Et este rrey dom Sancho foy muy esforçado caualeiro, com̃o o fora seu auoo et seu padre, et disserõlle sobrenume de Auarca com̃o a elles, [et] chamarõ[lle] dalj adeante el rrey dom Sancho Auarca. [+]
1295 TC 1/ 281 Et el rrey, quando caualgaua, esforçauasse en el tanto com̃o ena sua vida. [+]
1295 TC 1/ 281 Et el era ome muy fremoso et esforçado en armas, et disso aly per cort[e] que el queria lidar porlla rreyna. [+]
1295 TC 1/ 284 Et, poys que el rrey dõ Sancho, seu padre, foy morto, este rrey dõ Rramiro, com̃o era caualeyro muy esforçado, fezese chamar rrey d ' Arangõ. [+]
1295 TC 1/ 285 Este rrey dõ Sancho era bõ rrey et esforçado, et foy çercar a cidade de Osca, et tĩjnana aynda os mouros entõ, et ferirõn[o] dũa seeta. [+]
1295 TC 1/ 285 Et este rrey dõ Pedro et seu yrmão, o jnfant[e] dõ Affonso, tĩjnã cercada a villa d ' Osca, et ueẽo muy grãde oste de mouros sobre elles en acorro da çibdade et por fazerllos ende leuãtar per força. [+]
1295 TC 1/ 292 Este rrey dõ Afonso, asy com̃o cõta a estoria, foy ome muy esforçado et muy amador de muytos fillos dalgo. [+]
1295 TC 1/ 292 Et sayu aquel seu fillo ome muy esforçado com̃o seu padre, et muy sabio, et gãanou et cobrou uillas et castellos que erã do condado. [+]
1295 TC 1/ 294 Et conteçeo asy per, prazer de Deus, ca en outra guisa nõ poderia seer, que morreo el rrey dõ Pedro, cõ os arãgoeses, en aquella batalla, ca elles soos lidauã muy esforçadamente, et ficarõ eno campo ena lide. [+]
1295 TC 1/ 296 Et tãto a cõbateu cada dia, et tãto a aqueixou per mar et per terra, que per força xi llj ouuerõ a dar et meterse en seu senorio a çibdade et el rrey cõ seus uasalos. [+]
1295 TC 1/ 296 Et conbateu a çidade muy gran tempo et correullj a terra et trouxeos mal et aqueixoos de guisa [que], per força da pr[e]ma que el rrey dõ James llis fazia, se llj ouuerõ a dar et meterse sub seu senorio. [+]
1295 TC 1/ 300 Andados IX ãnos do rreynado del rrey dõ Bermudo -et foy esto ena era de mĩll et Lij ãnos; et andaua entõ o ano da encarnaçõ do Señor en [mill et] xiiijze; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en xviij ãnos - depoys disto, temendosse os altos omes de terra de Leom et de Galiza que uerria grã dano aa terra, porllo desamor que auja ontre el rrey dõ [Bermudo et ell rrey dõ] Sancho -que auja tomado al rrey dõ Bermudo hũa peça do rreyno de Leom, assy com̃o tẽ de parte do rreyno de Castela - et que, porla razõ deste desamor et por esta força, poderia vĩjr ontre esses rreis contenda et guerra que seria a grã dano da terra, os altos omes cõsellarõ al rrey dõ Bermudo que desse sua yrmãa dona Sancha, que era dona muy fremosa(s), por moller a dõ Fernando, fillo deste rrey dõ Sancho; et porlo diuido que aueria ontre elles entõ aueriã paz hũus cõ outros. [+]
1295 TC 1/ 300 Et el rrey dõ Sancho deu ali entõçe al rrey dõ Fernando, seu fillo, et a sua nora dõna Sancha cõ el rrey dõ [Bermudo] toda aquella terra que el tomara ail rrey de Leõ per força. [+]
1295 TC 1/ 300 Et el rrey dõ Garçia, com̃o era ome muy esforçado et de gran curaçõ, nõ podo sofrer aquella soberua. [+]
1295 TC 1/ 303 Et el rrey dõ Sancho de Nauarra, cõ força de seu rreyno dos nauarros et cõ poder dos castellãos, a que el senoraua ia, tomou [a] el rrey dõ Afonso per força deslo rrio de Çea com̃o tẽ ata Castella. [+]
1295 TC 1/ 303 Et, quando don Fernando casou cõ dona Sancha, yrmaa deste rrey dõ Bermudo de Leõ, assy com̃o dissemos ia suso, outorgoullj el rrey dõ Sancho en sas uodas toda aquella terra que el tomara per força a dõ Afonso, rrey de Leõ. [+]
1295 TC 1/ 303 Mays el rrey dõ Fernando et el rrey dõ Garçia, seu yrmão, vĩjnã outrosi da outra parte nõ cõ meor esforço ca el contra elles. [+]
1295 TC 1/ 308 En este tẽpo se leuantou Rroderigo de Biuar, et era mãçebo muyto esforçado en armas et [d]e bõos custumes. [+]
1295 TC 1/ 308 Diego Lanes enprenou hũa vilaa en dia de Sanctiago per força. [+]
1295 TC 1/ 324 Andados xvijte ãnos del rreynado del rrey don Fernando, que foy ena era [de] M et sateẽta et hũu ãno, foy el rrey don Fernando sobre Lamego; et, pero que a çidad[e] era muy forte, logo foy çercada en redor, et tãtos engenos lle poserõ et tãtos castelos de madeira et tã de rrigeo a cõbateu que per força a ouue de tomar. [+]
1295 TC 1/ 344 Et cõbateu muytas fortelezas et deribouas per força d ' armas et cõ muy grãde destroymento da terra, et fezeos vĩjr, mao seu grado, aa seruidue primeyra. [+]
1295 TC 1/ 351 Andados dous ãnos del rreynado del rrey dõ Sancho, poys que andou per seu rreyno et assessegou a terra et fezo cortes en que lles ou torgou todas as cousas que lle demãdau[ã], por auer os curações delles, cõ grãde esforço et cõ grã fortoleza que tijna no curaçõ, traballouse de yr contra os mouros por seruir a Deus et acreçẽtar a sua sancta fe. [+]
1295 TC 1/ 351 Et el rrey, com̃o [era] de grã curaçom, falou cõ elles muy esforçadamente, et disolles: - [+]
1295 TC 1/ 353 Et el rrey dom Sancho, quando ysto oyo, com̃o era de grã curaçõ et de grande esforço, pesoulle muyto, et envioulle dizer que dos rreys de Castella et de Leõ erã as conquistas, ca os rreys d ' Arangõ nõ auiã conquista nẽhũa, mays que er[ã] seus subieytos et que (ae)lle(s) veniã a cortes, et sobre esto que fezese todo seu poder. [+]
1295 TC 1/ 353 Et, estãdo a lide en peso, el rrey dõ Sancho começouse de numear et foy ferir ẽno mayor poder da gente, que per força os fez arrãcar. [+]
1295 TC 1/ 354 Eno terceyro ãno del rreynado del rrey dõ Sancho -que foy na era de mĩll et çento et tres ãnos; et o emperio d ' Emrrique en onze - mentre que el rrey dõ Sancho foy sobre Saragoça, com̃o uos auemos contado, el rrey dõ Garçia de Portugal tomou per força a dõna Orraca, sua yrmãa, muy grã partida da terra que lle dera el rrey dõ Fernando, seu padre. [+]
1295 TC 1/ 354 Et asy se conplira o que disso dõ Aras Gonçalues, meu amo; ca, poys que el rrey dõ Garçia, que este yrmano menor, me deserda, et pasou a jura que fezo al rrey meu padre, el rrey dõ Sancho, que este o mayor et que fezo a jura per força et contradizendo(a) sempre a partiçõ, mays querra y fazer. [+]
1295 TC 1/ 357 Senor Ihesu Cristo, nẽbrete o preito que fezemos al rrey, noso padre; pero mal pecado eu fuy o primeyro [que quebrantey] a jura que fezemos a el rrey, meu padre, et tolly per força a mjna yrmaa dõna Orraca seu herdamento. [+]
1295 TC 1/ 361 Et el rrey dõ Garçia esforçaua os seus, dizendo: - [+]
1295 TC 1/ 362 Et, fa(n)llando en esto, chegoulle mãdado com̃o el rrey dõ Sancho era seydo da pri[i]om, ca o tomarõ os castelãos per força aos caualleyros a que o elle leixara, et que estaua aparellado para lidar cõ elle outra uez. [+]
1295 TC 1/ 365 Et, quando vyo seu senor vençudo, pesoulle muyto, pero começoo d ' esforçar, dizendo que nõ desse nada por ende, ca o choro et [a] lidiçia todo he en Deus. [+]
1295 TC 1/ 365 "Et, senor, fazede agora [acoller] a gente que vem fogindo et falade cõ elles et esforçadeos. [+]
1295 TC 1/ 365 Et desto muyto plougue al rrey dõ Sancho, polo cõsello et esforço do Çide. [+]
1295 TC 1/ 366 Et logo enbaratouse cõ elles muy esforçadamente, [et] en guisa os foy maltragendo que matou delles os dous et os onze vençeo. [+]
1295 TC 1/ 371 Et eu soney agora a tres noytes que este Afonso entraua per Toledo, caualgado en hũu grã porco et muytos porcos outros que forçauã Toledo et aynda as mesquitas. [+]
1295 TC 1/ 373 Et tomarõna logo per força. [+]
1295 TC 1/ 373 Et elle era muy fremoso caualeyro et muy esforçado; et cristiãos et mouros todos t[o]m[au]ã delle espanto, porlo que llj vijam fazer, ca tĩjnã que se lle nõ terria nẽhũa cousa per força que quisese tomar. [+]
1295 TC 1/ 373 Et a jnfante dõna Orraca et (a)os de Çamora, quando souberõ que chaamente avya os rreynos, ouuerõ medo que queria yr sobre elles, pola deserdar; et, sospeytãdo esto tomarõ por cabedel a dõ Ares Gonçaluez, amo da jnfante, que, per seu syso et per seu esforço, se emparasem dos castelãos se mester lles fosse. [+]
1295 TC 1/ 375 Et, se esto nõ quer fazer, dizedelle que lla tomarey per força. [+]
1295 TC 1/ 390 Et entõ leuãtouse hũu caualeyro castelão, muy esforçado et de gram guisa, et dizi[ã]lle Diego Ardoñes, fillo do conde dom Ordoño de Lara, et disse: -Se me outorgardes todo o que auedes dito, eu farey este reto aos de Çamora pola morte del rrey dom Sancho, noso senor. [+]
1295 TC 1/ 399 Quando dõ Diego vyo que tanto se lle tijna, que o nõ podia vençer, vẽolle em mente com̃o lidaua por el rrey seu senor, que fora morto a muy grã treyçõ, et esforçouse muy bem quanto pode et alçou a espada et feryo a dom Pero Ares per çima do elmo, que llo cortou, et a loriga et o testo da cabeça. [+]
1295 TC 1/ 400 Conta a estoria que dom Ares, cõna muy grã rauya do fillo, chamou l[o]go outro a que chamauã Rrodrigo Ares, que era muy valente caualeyro et muy esforçado, et era [o] mayor dos yrmãos, et acaesçerasse en muytos torneyos, et era en elles muy aventurado(s). [+]
1295 TC 1/ 400 Mays, com̃o quer que dom Diego foy tã maltreyto do grã golpe, esforçousse muy bem et foy contra o outro muy brauamente, et deulle tã grã golpe que logo quebrantou a lança en elle, et falsoulle o escudo et a loriga et todas as outras armas et meteulle hũa peça do ferro pela carne. [+]
1295 TC 1/ 404 Et era muy esforçado en armas et muy justiçeyro, asy que tã auondada foy a sua justiça que se hũa moller soa fosse pelo camino (que) nõ acharia quẽ lle fezesse nẽhũu mal, aynda que fose carregada de ouro. [+]
1295 TC 1/ 412 Et, en todo esto ya ia o Çide esforçando et, quando o oyo, pesoulle muyto. [+]
1295 TC 1/ 424 Et somos en este lugar en que nos faz muyto mester esforço et bondat. [+]
1295 TC 1/ 425 Et o Çide disse muytos exemplos boos aos seus com̃o avyã de fazer na batalla, en que elles tomarõ muy grãde esforço. [+]
1295 TC 1/ 432 Andados XVze anos do rreynado del rrey don Afonso, o Çide, estando asentado en [aquel] poyo que uos contamos quinze somanas, fazendo moytas caualgadas et muy grandes gaanças, apremando as terras en deredor, gaanou a rribeyra de [rio] Martin et tomoua per força. [+]
1295 TC 1/ 433 Et assy vijnã esforçados que o coydauã tomar aas mãos. [+]
1295 TC 1/ 439 Et entõ estaua o Çide sobre o castello d ' Estarade, que es ontre (el rrey) [o] rrio Çingre et Sagre, et tomouo per força. [+]
1295 TC 1/ 442 Et o Çide conbateuo et tomouo per força. [+]
1295 TC 1/ 446 Et logo começou a seer muy esquiuo et muy brauo a seus vasalos et a seu poboo et a fazerlles moytos pesares et moytas forças, en guisa que todos coydauã sua morte et cobijçauãlla moyto, por que era muy mao et muy vil et sem bem nẽhũu. [+]
1295 TC 1/ 451 Et el rrey nõ llj quiso fazer força en ello et foylles dizendo as cousas mansamente, pouco et pouco, por se apoderar da çidade et por auer todo o senori[o] dela muy conplidamente. [+]
1295 TC 1/ 460 Et, quando as gentes virõ que a fazer lles er[a], husarõ delle per força. [+]
1295 TC 1/ 460 Muyto pesou aos da terra por esta força que el rrey fez. [+]
1295 TC 1/ 464 Et morou y muy grã sazõ, sofrendo muy esforçadamente toda a lazeyra en que sse vija. [+]
1295 TC 1/ 473 Et, poys que el rrey de Denja ouuo os castelos et el rrey de Ualença escapou ende mal desonrrado, por que don Aluar Fanges nõno ajudou com̃o deuera, os que tĩjnã os castellos por elle foronllj perdendo força et os da villa tãbẽ, en guisa que diziã que mays queriã seer del rrey de Denja ca nõ delle, ca nõ podiã conprir sua custa nẽ dos cristiãos. [+]
1295 TC 1/ 477 Conta a estoria que el rrey dõ Afonso, estando por casar et seendo muy esforçado et auenturado en todos [os feytos] que acabaua et que auia gaanado Toledo, et cõ todo esto nõ leixaua de contender cõ todos, tãto que movros et cristãos auiã delle muy grã medo; et ouueo a saber a donzela dõna Çayda. [+]
1295 TC 1/ 478 Et os alaraues passarõ a España per mandado del rrey don Afonso, et erã muytos ademays et muyto esforçados. [+]
1295 TC 1/ 481 Entõ el rrey mandou derribar os baños da terra et fezo traballar os caualeyros en armas et en guerra; et, com̃o era de grã curaçõ, enpero auja muy grã pesar, esforçouse muy bẽ et guareçeu muyto agina da grã doença que auja. [+]
1295 TC 1/ 485 Et fezeos mouer do cãpo mao seu grado et leuoos ata as tendas hu estaua o mouro, que erã çercadas de carcaua, ferindoos muy esforçadamente, cuydandoos a sacar daquel lugar; mays nõno pode fazer, ca llj chegou mandado com̃o os azemeleyros dos mouros llj roubauã o rrayal. [+]
1295 TC 1/ 493 Et, desque sse aj[ũ]tarom elles et os mouros, forõ tãtos que coydauã que fugeria o Çide ante elles, ca os mouros coydauã que os frãçeses erã os mellores o(o)mes do mũdo, et por esto tomauã muy grande esforço en elles. [+]
1295 TC 1/ 510 Et, estando y, o Çide conbateu o arraual da Al cudia et entrou[o] per força et morrerõ y muytos mouros; et os cristãos nõ morrerõ ende y nẽhũu[s] et demays gaãnarõ dos mouros muy grande auer. [+]
1295 TC 1/ 512 Conta a estoria que, depoys que ouue uenjda a enposesta, que uẽeo conbater o arraual da Alcudia, et tã grã pressa llis deu que coydarõ seer entrados per força, et cõ grã coyta chamauã: - [+]
1295 TC 1/ 512 Et Abeniafa estaua ia quanto esforçado por que auja amor cono Çide encubertamẽte. [+]
1295 TC 1/ 520 Et, estando asy çercados, chegoulljs carta dos alaraues, que se nõ tornauã d ' Aliazira cõ medo que ouuessem nẽ por outra cousa, senõ por que nõ auyã uiãda para a oste porlas grandes aguas que fazia; mays que era sua voentade en todas guisas de lles acorrer et sacalos de prema do Çide, en que estauã et que sse guisauã ia quanto podiam para yr, et que sse esforçassen et que nõ dessem a vila. [+]
1295 TC 1/ 525 Et entrarõ a casa per força et prenderõnos et roubarõ quanto y acharõ et leuarõnos aa priiom. [+]
1295 TC 1/ 534 Et disserõlhi que conbatesse a vila et que os tomaria per força, ca os das armas erã muy poucos et fracos de fame. [+]
1295 TC 1/ 538 Pero bẽ osmaua que, pois ali uehera, que faria delle boo et esforçado, enpero nõ quisese(se). [+]
1295 TC 1/ 551 Et tomarõ muyta [gente] armada dos da uila et forõ a casa d ' Abeniafa; et cõbaterõ a casa et quebrantarõ a porta, et entrarõnos per força, et prenderõ Abeniafa et seu filho et toda sua cõpanha, et leuarõnos ante o Çide. [+]
1295 TC 1/ 565 Et o Çide começouh[a]s d ' esforçar, et disselljs: - [+]
1295 TC 1/ 566 Et seirõ todos en hũu tropel et ferirõnos muy esforçadamente, assi que os sacarõ de todas as ortas, ferindo et matãdo et derribando en eles. [+]
1295 TC 1/ 568 Muyto foy ferida esta fazenda, assy que en pouca d ' ora, como os mouros erã moytos et muy esforçados, estauã en ora de vençer os cristãos. [+]
1295 TC 1/ 568 Et o Çide começou a esforçalos, chamãdo "Sanctiago". [+]
1295 TC 1/ 593 Vijnde a[c]a, meus filhos onrrados, ca cõ uosso esforço et cõ uossa ajuda uẽçemos esta batalha. [+]
1295 TC 1/ 614 Nẽhũu de uos nõ a por que diga mal do Cide nẽ de seu escano, ca ele o gaanou a guisa de muy boo et muyto esforçado qual ele he. [+]
1295 TC 1/ 625 Et uos, que tã esforçado[s] sodes aqui ante nosso senor el rrey, mester ouuerades esse dia desse esforço et do que mostrastes enos rebredos, hu desonrastes duas donas que tĩjnades en uosso poder, que xi uos nõ podiã amparar. [+]
1295 TC 1/ 635 Et, quando chegou a eles, achoos armados; et beyiaronlli as mãos et disseronllj: -Senhor, nẽbresseuos com̃o o Çide nos leixou ena uossa merçee et ena uossa guarda; pedimosuos por merçee que nos anparedes et que nõ consintades que rreçebamos força nẽ torto en este lugar, (senõ) se nolo fezerẽ eno canpo aqueles con que auemos a lidar. [+]
1295 TC 1/ 635 Et el rrey mãdou pregoar que nõ fosse ousado nẽgũu de fazer força nẽ torto aos parentes do Çide, nẽ mal nẽhũu, nẽ de o cometer per nẽhũa maneira; senõ, o que o fezesse, que o mandaria matar por elo. [+]
1295 TC 1/ 639 Et, com̃o Suer Gonçaluez era caualeyro moy grande et muyto esforçado et de grã ualẽtia, ferio a Mono Gustios eno escudo que llo partio todo d ' ambalas partes; mays o golpe nõ foy dereyto et nõno prendeu per carne. [+]
1295 TC 1/ 646 Et o almoxarife começoullj a contar sua fazenda, et dissollj com̃o era muyto esforçado, mays ca ome do mũdo et o que mellor tĩjna sua ley; "et en parauoa nõ a de mentir, et e muyto amigo d ' amjgo, et aas cousas uẽçudas muy piadoso et de merçee, et he muyto entendudo et muy peruiso en todaslas arterias; pero a tanto muy braua catadura et o que o nõ conoçe, quando o uee primeyramente, toma muy gram medo da sua catadura. [+]
1295 TC 1/ 660 Et el rrey Bucar et suas gẽtes coydauã que nõ ousaua o Çide sayr a elles, et estauã muy esforçados, et queriã fazer bastidas et gatas et engenos para cõbater, ca çertamente coydauã que nõ ousaua o Çide sayr a elles, poys que tanto tardaua de seyr. [+]
1295 TC 1/ 674 Et, quando mãçebo, fora muyto esforçado en armas. [+]
1295 TC 1/ 674 Et el rey, quando o oyu, foy muy marauillado per cam esforçadamente lla pedia et tam sem medo dizia que leixasse a presa. [+]
1295 TC 1/ 681 Et entrou toda a terra cõ ajuda dos seus et tomoa; mays non per força, mays por que lla nõ quiserõ defender, por que el rey nõ leixara outro herdeyro, senõ a rreyna dona Orraca soa. [+]
1295 TC 1/ 690 Conta a estoria que este duque dom Afonso foy muy boo et muy esforçado ẽnas fazendas et gaanou muyto dos mouros. [+]
1295 TC 1/ 690 Et çercou a çidade de Silues, que se llj defendia muyto, mays en cabo presola per força, et fezo y jgleia catedral. [+]
1295 TC 1/ 697 Conta a estoria que o emperador era muy justiçeyro, et de com̃o amaua justiça aqui sse pode entender: hũu jnfançõ auya en Galiza, que auya nume dom Fernando; et tolleu per força a hũu laurador sua herdade. [+]
1295 TC 1/ 697 Et o laurador vẽosse querelar ao emperador, pola força que llj fezera aquel jnfançõ. [+]
1295 TC 1/ 699 Et este rey dõ Sancho, en este pouco tempo que reynou, foy enderẽç[ã]do o rreyno et conpl[ĩ]do [a] justica; ca era muyto entendudo et muy esforçado et muy sisudo et leal et uerdadeyro et loução. [+]
1295 TC 1/ 710 Et foy cobr[ã]do o que tijna forçado el rrey seu tio. [+]
1295 TC 1/ 715 Et foy yrmaa de rrey Rriarte, que foy muy boo rrey et esforçado, que mays nõ poderia seer, et do duc de Bretana, et del rrey Johan Sẽ Terra. [+]
1295 TC 1/ 717 Et este rrey don Fernando, fillo do emperador, era muy esforçado et muyto auenturado en armas. [+]
1295 TC 1/ 720 Et moue[u] cõ muy grande oste sobre Badallouço, et çercoa; et conbateua tanto que, per força, a ouuerõ os mouros a desamparar, et alçarõse ao castelo. [+]
1295 TC 1/ 731 Et el rrey entrou ẽna batalla a guisa de muy esforçado, et foy muy ferida d ' ambalas partes. [+]
1295 TC 1/ 731 Et el rrey meesmo seyu ende muy ferido et quebrãtado; et sacarõno ende per força, ca el coydara y a morrer; mays nõ llo quiserõ consentir. [+]
1295 TC 1/ 740 Et çercarõ o castelo en que auja muytos mouros, mays todos forõ mortos et queimados; et tomarõ logo o castelo per força (per força). [+]
1295 TC 1/ 742 Et cõ estas nouas cobrou curaçõ et tomou muy grande esforço. [+]
1295 TC 1/ 749 Conta a estoria que, desque as azes forom paradas, dos cristãos et dos mouros, dom Diego Lopez, que tijna a deanteyra del rrey, foy ferir ẽnos mouros; et, com̃o era muy esforçado et muy ontremetudo, quebrantou as azes dos mouros et seyu da outra parte do curral, et ficou y cõ muy poucos dos seus, dando golpes et rreçebendo. [+]
1295 TC 1/ 749 Et entõ o Myramamolim, com̃o ome esforçado et de grã brio, caualgõu en hũu caualo, que era de moytas colores, et mandou tanger os atanbores; et começou a esforcar os seus, dando muy grandes uozes, di zendolles que fossem bõos et que o nõ desonra(ra)ssem asi en poder dos cristãos, ca y queria morrer et por nẽhũa guisa que nõ salria ende. [+]
1295 TC 1/ 749 Et entõ os mouros forõ esforçando et tornando os que yã fugindo; et, cõ muy grande esforço que llis deu, começarõ a lidar. [+]
1295 TC 1/ 751 Et el rrey dõ Afonso moueu conos seus, esforçandoos muyto, et dizendollis: - [+]
1295 TC 1/ 754 Et en cabo os arçebispos et os prelados mandarõ, sub pẽa d ' escomoyõ, que nõ ouuesse y pre[y]tesia nẽhũa, senõ que tomassem a vila per força. [+]
1295 TC 1/ 758 Et esto foy ẽno mes de Setenbre, en dia de Santa Maria Ffe, ẽna era de mil CCLaIJ ãnos; et, mal pecado, finou entõ o mellor rey que auia en Espana, et escudo et ampar[ã]ça de cristãos; et foy muy leal et muy uerdadeyro et muy dereytureyro en todalas cousas [et] conpli(n)do en todas as bõas maneyras et muy esforçado. [+]
1295 TC 1/ 769 Et seyrõ ende et forõ sobre o castelo de Donas, que estaua polo conde dõ Aluaro, et tomarõno per força. [+]
1295 TC 1/ 773 Et tomarõ os castelos per força et prenderõ os caualeyros que os tijnam. [+]
1295 TC 1/ 773 Et mouerõ logo ende et for[õ]sse para Nauarra et o Nauarret et derõllos logo; pero que Nauarra per força a tomarõ. [+]
1295 TC 1/ 779 Et el rrey moueu logo ende et foy sobre Queyiada et tomoa per força et matou y muytos mouros et catiuou bem sete mil. [+]
1295 TC 1/ 782 Et esse dia meesmo a entrarõ per força. [+]
1295 TC 1/ 782 Et conbaterõna et entrarõna per força. [+]
1295 TC 1/ 784 Et entrarõ a vila per força et matarõ os mouros, se nõ os que sse collerõ ao alcaçer. [+]
1295 TC 1/ 784 Mays nõ quiso el rrey, se nõ que os tomassem per força; et tã forte os conbaterõ que os tomarõ per força. [+]
1295 TC 1/ 788 Et el rrey posellj seus engenos et conbateua muy forte, assi que entrarõ a vila (muy forte) per força; et cõbaterõ o alcaçer. [+]
1295 TC 1/ 789 Et cõbaterõna muy de rrigeo, et tomarõna per força, et matarõ y bem trezentos La omes. [+]
1295 TC 1/ 791 Et por seu esforço et por sua bondade ualeu muyto et foy muy boo rrey et muy esforçado et muy justiçeyro. [+]
1295 TC 1/ 797 Et mandou a dõ Aluar Peres de Castro, o Castelão, que fosse cõ el por guarda do jnfant[e] et por cabedel da oste, ca o jnfant[e] era muy moço aynda et nõ era tã esforçado. [+]
1295 TC 1/ 797 Et dõ Aluar Peres era ome muy esforçado. [+]
1295 TC 1/ 798 Et assy esto fazendo, passarõ per Cordoua et chegarõ a Palma et tomarõna per força et cõbaterõna muy de rrigio de todas partes. [+]
1295 TC 1/ 799 Dom Aluar Perez, que feramente os esforçaua, (et) amo[e]st(r)andoos começoullj a dizer tãtas bõas cousas et de tãtas guisas que lles fezo cobrar o esforço et curações et perder todo medo, assy com̃o [se] de[z] tãtos fossem ca os mouros. [+]
1295 TC 1/ 799 En este dia se uestiu dõ Aluar Peres (de) hũa falifa delgada et tomou hũa uara na mão; et con taes armas entrou ena fazẽda muy loução et muy alegre et muy esforçado, acabdelando suas gentes et dizendollj muytos bẽes et dandollj grandes esforços, dando a entender que o poder de Abeũc tĩjna en pouco. [+]
1295 TC 1/ 801 O jnfant[e] don Afonso, desque foy passado da çaga aa deanteyra, et forõ feytos todos tropel, dõ Aluaro os começou a esforçar, andando de hũa parte et da outra acabdelandoos et mouendoos muyto orrdenadamente, dizendolles parauoas con que llj fez perder o medo et o espanto. [+]
1295 TC 1/ 801 Et esto fazia el polo matar, ca era de gram força et tã valente, asy que nõ a ome que cõ poder de sua valentia abraçasse a que nõ matasse. [+]
1295 TC 1/ 801 Et esto foy muy gram marauilla, ca nũca del depoys poderõ saber parte nẽ mandado, nẽno poderõ achar morto nẽ viuo, p[e]ro que o virõ y andar, en quanto (durou) a fazenda durou, fazendo muy grande astragamento enos mouros; ca era boo caualeyro et muy valente et muyto esforçado, et fezo muyto bem ante que sse perdesse. [+]
1295 TC 1/ 801 Conuẽ que sabyades os que esta estoria oyrdes, que a cousa do mũdo que mays quebrãtou os mouros, por que a Andaluzia ouuerõ a perder et a gaanarõ os cristãos delles, foy esta caualgada de Xerez; ca de guisa ficarõ quebrãtados os mouros, que nõ poderõ auer o atreuemento depoys nẽ o esforço que ante auyã contra os cristãos: tamano foy o medo et o espãto que tomarõ dessa uez. [+]
1295 TC 1/ 805 Esto passado, ao segũdo ãno que el rey don Fernando foy apoderado eno rreyno de Leom, foy cercar Hubeda, vila de muyto poblo, et defenduda per batallas et per gran forteleza; mays tã forte a conbateu el rrey dõ Fernãdo, que os de dentro, que estauã çercados, tanto forõ arrequeixados que ouuerõ a dar a villa per força al rrey, et que sacassem seus corpos en saluo. [+]
1295 TC 1/ 806 Et, quando os cristãos que iaziã dentro na Eixerquia souberõ com̃o el rrey dõ Fernando, seu senor, era y chegado, prouguellis muyto et oluidarõ quanto mal et quanta lazeyra aujam passada ata ali, et cobrarõ curações et ouuerõ en si grande esforço para acabar o que aujã começado. [+]
1295 TC 1/ 806 Et en cabo, muy aqueixados os moradores da çibdade por lides et por conbatementos que llis faziã, et vençudos por fame et por mj̃gua(s) de viandas, pero que nõ quiserõ, deronse per força al rrey don Fernando. [+]
1295 TC 1/ 814 Et essa nobre rreyna dona Beringuela muy alegre por aquillo, que seu fillo [el] rrey dõ Fernando auja cõquerido a cidade de Cordoua, asi com̃o ela pẽsaua de seu fillo el rrey por consello et por ajuda de quantas cousas ela auja que a el conprissem, asi pero ela estaua alonge fezo suas graças muytas et muy grandes a Deus, bẽeyzendoo muyto o seu nume, por que a antiga di[n]id[ad]e, destaiada en cristiãos porla mj̃gua dos principes, era cobrada a España porla sabedoria dela et porla aguça del rrey don Fernando, seu fillo; ca esta nobre rreyna dona Berĩguela, asi com̃o conta a estoria, asi enderençou et [c]riou a este fillo dõ Fernando en bõos custumes et boa[s] manas sempre, que os seus bõos ensinamentos et os seus bõos custumes et as suas boas aguças que [lle] ela ensinou doces com̃o mel, segũdo diz a estoria, nõ çessarõ ne quedarõ de correr sempre ao curaçõ a este rrey dõ Fernando, et cõ [t]etas cheas de uertudes lle deu seu leyte, de guisa que, macar que el rrey dõ Fernando era ia barõ feyto et firmado en ydade de sua força conprida, sua madre, a rreyna dona Berĩguela, nõ quedou nẽ quedaua de lli dizer et ensinarlle aguçosamente as cousas que praziã a Deus et aos omẽes. [+]
1295 TC 1/ 819 Gregorio papa entrado a carreyra de toda carne, fascas que morreu; ca a carreyra de toda carne esta he, que toda alma que en carne viua, per força da natura que llj pos Nostro Senor Deus, a de yr aa morte; et por ende diz: [+]
1295 TC 1/ 822 Desta guisa que auedes oydo foy acorruda a condessa et a pena de Martos, que se nõ perderõ aquel dia por esforço daquel caualeyro Diego Peres Machuca. [+]
1295 TC 1/ 825 Et a morte, que a muytos he auessa et descomunal et tortiçeyra en julgamento de cõualẽça et força[n]te das ui(an)das, deullj salto en aquel lugar et nõ quiso que el dalj endeãte mays passasse, nẽ llj deu y espaço, et matoo y sen semellãça de gran doe[nça] auer. [+]
1295 TC 1/ 833 [et] chegou y logo enpos el dõ Afonso, seu yrmão, et Nuno Gonçalues, fillo do conde dõ Gonçaluo, et outras conpanas asaz que llj auondauã a el para seu esforço, com̃o quer que muytos nõ erã. [+]
1295 TC 1/ 840 Et el rrey dõ Fernando chẽo de piedamento et de toda mesura, veẽdo com̃o esse rrey mouro vĩjna cõ grande humildũe et tã paçient[e] et a plazemento de quanto elle da terra et de quanto del quisese fazer, nõno forçando cobijça maligna, la qual ende nũca ouue, et guiandoo piadamento et mesura natural, que sempre en el foy achada contra quantos obediçialmente a quiserõ catar, rrecebeo muy bẽ et fezollj muyta onra, et nõ quiso del outra cousa, saluo que ficasse por seu vasalo cõ toda sua terra, et a teuesse como a ante tĩjna cõ todo seu senorio, et que llj desse dela tributo çerto: cada ano çento et cinquaenta mĩll morauedis, et llj fezese dela guerra et paz, et llj uẽesse cada ano a cortes; saluo Jaem, que xi tĩjna el gãanada, que llj entregou elle logo, com̃o dicto e. [+]
1295 TC 1/ 844 Et osmou en seu curaçõ como llj era muy forte tẽpo de sse vĩjr para Castella, ca sabia que acharia en ela muytas mal feytorias et muytas querelas; et que llj cõuerria, se ala fosse, de sse detẽer et de tardar y mays ca lli nõ seria mester para a enderẽçar; ca ia a ajuda de sua madre, que o escusaua desto et de outras cousas muytas per(a) u quer que ella [an]daua, perdudala auja; et que, se ala fosse et la fronteyra asi leixasse, hu tĩjna ia os mouros quebrantados et apremados com̃o tĩjna, que ontre tãto que querriã coller seu pã, et basteçendosse et collendo tal esforço que, per uentura, seria depoys muy graue de os tornar a aquel estado en que os essa ora tĩjna. [+]
1295 TC 1/ 846 Et el rrey enderençou logo a Cantillana que tĩjnã mouros, et tã de rrigeo a mãdou conbater el rrey que a entrou per força; et matarõ et prenderõ quantos acharõ dentro; et forõ per conta os mouros mortos et os que y prenderõ seteçentos. [+]
1295 TC 1/ 848 Os cristãos se virõ en muy gran coyta et pero esforçaronse eno seruiço de Deus en que andauã et ena boa uentura del rrey don Fernando, [et] vençerõ aa çima et gãanarõ tres galees das dos mouros, et queimaronllis hũa et quebrantarõ duas, de guisa que os mouros forõ desbaratados et vençudos. [+]
1295 TC 1/ 854 Et os freyres vironse cõ elles en gran coyta et forõ muy [a]fr[õt]ados, pero esforçaronse en Deus et en el rrey dõ Fernando, et en ventura boa que os guiaua, et cometerõnos a ferir tã de rrigeo que os mouerõ et fezerõnos tornar espadoas et leixar o campo, et leuarõnos asi arrancados hũa gran peça do dia; pero deteendoxilles a lugares, fezeron en elles gran mortaldad[e], enos de caualo et enos de pee. [+]
1295 TC 1/ 855 O meestre don Paay Correa et os outros ricos omes (y) don Rrodrigo Flores et Afonso Telez et dõ Fernando Yanes, que da outra parte d ' alende do rrio [su] Eznalfarag estauã, caualgarom contra Golles et conbaterõlla et entrarõla per força et matarõ quantos mouros acharõ dentro, et prenderõ muytos que leuarõ catiuos, et leuarõ ende muy grande algo que acharõ y. [+]
1295 TC 1/ 863 Y morreu hũu freyre, muy bõo comẽdador de Sete Filla, et morrerõ y vijte escudeyros; ata XX poderõ y morrer dos cristãos per todos; et muy mays dos mouros, ca mays de curaçõ os ferirõ et mays esforçadamẽte os cristãos, ca os mouros nõ faziã a elles, com̃o aquelles que se vijã en lugar de desasperaçõ da vida. [+]
1295 TC 1/ 864 [Et] a guisa de omes esforçados que aujã sabor de liurar seus cristãos de morte et de mãos de seus eemjgos, [começaron] a yrlle acorrer a mays ir dos caualos; et, quando os mouros virõ yr acorro aos cristãos et que vĩjnã ia açerca, forõnos leixando et seyndosse. [+]
1295 TC 1/ 874 Et en esto os enganauã todauja, ca auiãsse a chegar tanto a suas barreyras, que per força llis conuĩjna a reçeber y dano, por muyto que se guardassem. [+]
1295 TC 1/ 878 Mays os mouros voluiã logo et recudiã de toda parte et fazianos tornar a aquel lugar forçadamente, andandolos en derredor et teendoo[s] en gran coyta. [+]
1295 TC 1/ 885 Muyto sangue foy en essa çerca derramad[o]; et grandes morteydades et grandes feytos, os hũus en lides et os outros en enfermidades grandes et gran doẽça que en essa oste caeu, ca as caenturas erã tã fortes et tã tendudas et tã destẽperadas que morriã os omes de destẽperamento corrũpudo do aar, que semellaua chamas de fogo, et corria tã aturadamente sempre hũu uento tã escalfado com̃o se dos jnfernos seysse, et todoslos omes andauã correndo agua todo o dia da grã sud[o]r que fazi[a], tãbẽ estãdo pelas sõombras com̃o per fora ou per hu quer que andau[ã], com̃o se en bano esteuessem; pero que per força llis convĩjna, que por esto que porlas grandes lazeyras que sofriã aujã a adoeçer et de sse perder y muy gran gent[e]. [+]
1300 XH I, 0/ 12 Et aly fezerõ el et sua moller Calmana seys fillos: et ao primeyro fillo que ouverõ diserõlle Enoch; et por amor del poblou aly Caym hũa çiudade et chamoa Enoca do nome daquel seu fillo Enoch, et aos de sua geeraçõ [meesma] et de sua [compaña], et aos outros que aver poderia dos fillos de Adam, ca forõ moytos, [segũdo] diz Josep ẽno segũdo capytolo do libro da Antiguydade dos Judios, et mẽestre Godofre ẽno libro Panteom, et ajnda a Biblia mẽesma diz que ouverõ Adam et Eua fillos et fillas et podense [entẽder] estes fillos et fillas por mays que Caym et Abel et suas yrmãas et Seth seu yrmãao, et yuã espargindo se por las terras ajuntavaos Caym, et os que nõ podya aver fazia os víj́nr por força aaquela çiudade, et que morasem em ella. [+]
1300 XH I, 0/ 12 Et el foy oprimeyro que esto fezese apobla; et faziao por moytos enamygos que avia, segundo que as gentes erã aasazõ, ca nũca quedaua de [rroubar] et de forçar aos outros, et yrlos buscar onde quer que el [soubese] que erã quanto quer que fossem aalonge, et arroubarlo todo et tomarlo pera sy, et poerlo su oseu poder, segundo orrazoa Josep. [+]
1300 XH I, 0/ 18 Et el começou primeyro aentallar os metaes et fazer em elles feguras [enleuadas] et de outra guyssa, et achou esto desta maneyra: seus yrmãos Jabel et Jubal et outros dos seteẽta et quatro de sus yrmãos et suas [cõpañas] andando por los mõtes, Jabel cõ seus gãados et Jubal andando buscando madeyros de que fezese seus estormẽtos de sua musica, achauã as siluas tã espesas, por que omẽs [nj̃gũus] nõ andarã ajnda por y nẽ cortarã y nada, et por la espesedũe do mõte nõ podiam por y andar nẽ passar de hũ lugar pera outro; et ençẽderõ os mõtes et tã grandes forõ os fogos que ardeu toda aerua et desy as aruores [grãdes] todas, et ajnda aterra cõ elles; et tã [grãde] foy acaentura que entrou dentro ajuso que fondeu metaes de venas que aly avia delles, et tanta foy aforça da fondiçõ quese [torçerõ] os metaes, et aly onde quedarõ et se queymarõ tomarõ ensy da parte de juso feguras de madeyros et de pedras et de que quer que su sy [acharom]. [+]
1300 XH I, 0/ 20 Empero esforçouse, cõmo eram todos os de Caym maos et atreuudos, et esteuo et [pregũtoulle quẽ] era, et el disolle que Caym; omoço, nõ sabendo nada da pena que avya auer oque matase a Caym, et tornouse logo aLamec aly onde oleyxara, et contoulle cõmo era. [+]
1300 XH I, 0/ 25 Et diz sobresto Jeronymo ẽna Glosa, que Enos , segũdo ho ebrayco, tanto quer dizer ẽna nosa lyngagéé cõmo omẽ; et departe et diz ajnda mays mẽestre Pedro que esto he por que sayo Enos rrazoado et forte, et que entre todoslos outros omẽs do seu tempo, el foy [omays] rrazoado et mays esforçado pera chamar onome de Deus; et el ho chamou primeyro et achou palauras de oraçõ pera ochamar et rrogar; et ajnda conta em este lugar o ebrayco que este Enos, cõ desejo de véér afegura de Deus, que el fezo primeyramente ymagẽes aaonrra del, por las bõas rrazões que del oyra aseu [avoo] Adam et aseu padre Seth, et as aprendera delles; et queo fezo por tyrar dos omẽs aoluydança que [avyam] da rrenẽbrãça de Deus, et [avyuar] los por quese nẽbrasem del, et oadorasem et gardasem [mays], et [coñosçessem] mellor oseu fazedor. [+]
1300 XH I, 0/ 34 Et que fossem as costaneyras da arca et as camaras que em ella faria bem fortes de maneyra que por força quese nõ doblase aarca [nẽse] amolasse em nẽgũ lugar, nẽ ha podessem quebrantar nẽ abater nẽ danar em nẽgũa maneyra as ondas do deluvio que seeriã moy grãdes ademays. [+]
1300 XH I, 0/ 34 Et diz mẽstre Pedro que foy outrosy vntada de fora con outro engludo quelle dauã feruente, et que era moy mays forte queo bitume; et os madeyros que cõ este engludo fossem vntados, sééndo aplanados, que nũca se partiriam por nẽgũa força nẽ por nẽgũa arte; et quea madeyra vntada cõ obitume quese parte, mays oque for ajũtado cõ aquel engludo que nũca se desata por nẽgũa cousa que ẽno mũdo seja, senõ cõ aquelo da muller que aella acaesçe aseus tempos. [+]
1300 XH I, 0/ 39 Et pregontauãlle outrosy que era aquelo que aly labraua et el dizialles que fazia aly hũ lauor quelle Deus mãdara, mays nõ [lles] descobria ende pera quea fazia, temẽdose que quando vissem averdade do deluvio et das agoas, queselle collessem aarca nẽ se metessem em ella [per] força ou omatassem quando lles lo el quisesse defender; et elles tynãllo por [vaydade]. [+]
1300 XH I, 0/ 40 Et outras algũas que [chegarom] nadando aarca, et se traballaram dese téér cõ as vnllas aos madeyros de parte de fora, et nõ lles aproveytou nada que a força das ondas as despegauã et as matauã. [+]
1300 XH I, 0/ 49 Et desque leuou vuas [fezo] el vjño dellas, et nõ sabendo aforça do vyño bebeu et enbebedesçeo, et cõ abebedeçe acostouse et deytousse adormyr ; et dormyndo em sua tenda, que tendas touerã ẽna arca [su] quese acollyam quando seyrõ dela, et descobrio sse de [guisa] que ficarõ descubertas as cousas que som [vergonosas] do varõ. [+]
1300 XH I, 0/ 49 Noe quando espertou [de aquel] sono era ja [desembargado] da força do vyño et soubo oquelle fezera cada hũ de seus fillos, et maldiso aCam seu fillo mediano et diso: [+]
1300 XH I, 0/ 55 Et sobre olynagéé deste Nẽprot, achamos foy descordado ontrelos sabeos que desta estoria falam, de qual dos fillos de Noe vyña por lyña [dereyta]; os [hũus] dizẽ que foy dos de Sem; et diz Metodio et conta que foy Nẽprot forte omẽ et máo, forçador, et matador, et apremeador dos omẽs ante Deus, et que foy dos fillos de Yray, filla de Eber, que foy dos de Sem. [+]
1300 XH I, 0/ 64 Pero diz Moysem que sayo Assur daquela terra asy cõmo de Senáár; et diz mééstre Pedro ẽno capitolo daquela torre Babel queo deytou Nẽprot [per] força fora dela, et Moysem diz que poblou Assur a çidade de Nynj́ue et as plaças della et as aruores, et dizlo aqui por las aldeas, et diz que poblou a Cale, aque chama oebrayco Rrabat , et Rresem que jaz ontre Njnyue et Cale. [+]
1300 XH I, 0/ 70 Mays estes ordenamẽtos de Moysem et de Josefo et dos outros que falarom desto, todoslos tomamos por bõos, por que as rrazões que nos dizemos enque he aforça de toda aestoria, asy [seem] contadas aqui verdadeyras, em quaes quer destes ordenamẽtos, cõmo as os santos Padres diserom et leyxarõ escritas. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Poys dizemos asy segũdo Josefo, desque foy passada aforça do [vyño] et espertou Noe, et soubo orriso et escarneo que Cam seu fillo fezera del, et omaldiso em seus fillos et em suas generações, et os dou por seruos aSem et aJafet et aos seus, segundo conta Moysem ẽno [novemo] capytolo. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Teuerõ despoys os judeus que vynã de Eber, que foy da lyña de Sem et outrosy os de Jafet, que quanto dos de Cam podesem leuar ou tomar da terra ou doutras cousas quer por batalla, quer por força, et ajnda prenderlos et tomarlos por vasalos peyteyros et por seus seruos, que nõ faziam pecado nẽ erro nẽgũ, que seu padre Noe, que fora padre de todos, dos [hũus] et dos outros, lles leyxara esto por erdade. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Et nos tẽemos, que segũdo este dereyto et priuylegio que Noe noso padre nos leyxou aos de Sem et de Jafet donde nos vĩjmos que toda cousa de terra et de al que nos dos de Cam de Africa, et donde quer queos mouros sejam em quaes quer outras terras; et poys que mouros som, todos som de Cam, et se podermos de [algũus] deles algũa cousa leuar por batalla ou por [qual] quer força et ajnda prenderlos et fazerlos nosos seruos que nõ fazemos em [ello] pecado, nẽ torto, nẽ erro nẽgũ. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Et esto logo lles ofezerã os nosos ẽno campo de Senáár, ca nõ os avyam por fillos lyndos nẽ dereytureyros erdeyros despoys da maldiçõ, mays pero ficou queo nõ fezerõ por estas rrazões: ahũa por que erã aqueles moytos et avyam por caudillo et señor ao moy forte rrey Nẽprot, et ajnda segũdo dizẽ [algũus] por quese temjam elles ja desta força, et por [esso] ho tomarõ por rrey sobre sy. [+]
1300 XH I, 0/ 72 Et diz que os ladrillos leuaua empero estauã ja asentados et secos et apresos cõ obytume, que era engludo, de maneyra queos juntaua et os prendia [hũus] cõ os outros quese nõ desjuntauã por nẽgũa cousa que seja senõ por aquelo que avemos dito, contam os que desta rrazõ falam que este feyto era de Deus, contra cujo poder et voõtade nõ ha força nẽguã que poder aja. [+]
1300 XH I, 0/ 81 Et outrosy outros dos lynages dos fillos de Cam tomarõ logo a partida de Asia, ẽnas primeyras poblas da terra, que foy [despois] aprovynçia de Syria dos montes Amã et Libano, et esto dito oavemos ja, todas las terras que apartam daly omar Ouçião, et fezerõ as suas proprias; et outros de esses méésmos de Cam apartaronsse et tomarõ hũa partida de Asia, delo por força, delo sem [gerra] et sem força, ca erã estonçes [moy] grãdes as anchuras das [erdades], et das terras, et dos rreynos; et tomarõ açidade Salem et deytarõ dende os fillos de Sem; et por que diziam aaquel [linage] os gebuseos [emaderõ] gebus aaquela çidade aalende onome que ante auya, et [mudarõ] aletera b daquel nome Gebus ẽna letera r, et cambeando lle onome desta [guisa] de Gebusalem chamarõlle Jerusalem. [+]
1300 XH I, 0/ 92 Et despoys destes vierõ outros et catarõ ẽnas calidades dos quatro elamentos, et leyxarõ os outros et adorarõ ao fogo, departyndo sobre ello et dizendo que aquel elamẽto do fogo que era mellor et mays onrrado queos outros tres elamentos, et esto por estas rrazões: aprimeyra por quee mays alto et mays açerca do çeo que elles et aluz que alumea; asegunda por que ençarra aos outros tres que som aterra, et as agoas, et o ayre, et os escaenta, et os tẽpera acada hũ cõmo lle faz mester, donde [vem] a mayor parte da força et do poder por que nasçem todaslas cousas ẽnos outros elamẽtos, et cresçem et se acabã segundo seus tẽpos. [+]
1300 XH I, 0/ 98 Os outros orauã aqual quer [das] planetas aque queriã orar em aquel tẽpo teendo que aquel era seu deus; et estes erã gardadores dos ydolos et daquela sua ley que elles avyam, et mostrauã aas gentes que aly vynã em rromaria, que mays valya orar aos çeos et aas estrelas, donde vyna aforça aos elamẽtos méésmos, que nõ aas cousas que deles se fazíam enque elles [crijam]. [+]
1300 XH I, 0/ 98 Pero ontre estes ouvo y outros [algũus] omẽs leterados et sabyos, et entẽderõ por lo seu saber et por la sua rrazõ que nõ [eram] moytos deus nẽ poderia séér mays de hum Aquel que da força et vertude atodas las cousas et nẽgua outra cousa nõ da aEl poder; et diserõ que nõ [cõuyña] nẽ era rrazõ dereyta de orar senõ aaquel sóó; et ensynarõ aas gentes que aquelas ymages et orações que faziã aos çeos et aas estrellas que de creaturas erã et feytas acreaturas; et que mellor era fazer las aAquel que as criara todas. [+]
1300 XH I, 0/ 99 [A esto dize mahestre Pedro] et solta esta dulda: por que costume foy da Santa Escritura de poer os termynos et cõtos dos çentos, et por algũa pouca cousa que [veña] y do tempo mays ou menos ca os santos Padres nõ fezerõ y força ẽnos ãnos, tanto aviam feruor ẽno coraçõ de [vijnr] cõ alyna das géérações aaquel lugar hu tynã ocoraçõ et otalente, [asy] cõmo aSanta Maria et aIhesu [Cristo]. [+]
1300 XH I, 0/ 106 Et este nome Valeria, pareçe que foy tomado desta palaura valençia, asi cõmo de força, et posto aaquela çidade. [+]
1300 XH I, 0/ 106 Et por ventura foy esto por [quea fezo] el aly por força, mays que agrado de Jano nẽ dos outros que ende morauã, por que nõ achamos queo elles rreçebessem bem quando y vẽeo, nẽ outrosy que - lles lo rrogasse el. [+]
1300 XH I, 0/ 110 Et guerreou os et gáánou aterra et posoa su seu señorio El rrey Nẽprot deytara fora de Babilonya por força aAsur, pensando que deuya herdar atorre et açidade por rrazõ de primeyro erdeyro, et Asur foysse et poblou cõ os seus terra de Assiria. [+]
1300 XH I, 0/ 116 Et chegou em cabo a septẽtriom aterra de Çiçia, donde viérom despoys os godos, et fezolles aquelo méésmo; et erã barbaras aquelas gentes, et poucas, et espargidas. et flacas estonçes quando aesta primeyra vez, et sem batalla, et que nõ buscauã, nẽ faziam mal anẽgũ nẽ outro aeles; et estauã em suas terras quedos cõmo dormyndo, et espertóós el, et fezolles [coñosçer] as suas forças; et ante desto viuyam elles do [leyte] de seus gãados, mays tam fortemẽte os arrequeyxou el et os apremeo por queo nõ quiserõ rreçeber, quelles fezo comer nõ tã solamẽte oleyte dos gãados, mays beber do sangre dos omẽs; et em cabo vençeo os, et amãsóós de [guisa] queos tornou seus por força, et esto lles fezo el rrey Nyno desta vez, et despoys vẽeo aly outro rrey daquela terra por leuar esto deles, mays elles lidarõ cõ el [et] vençerõno et quebrãtarõno [en] tal maneyra que nũca despoys alçou cabeça, cõmo vos lo contaremos adeante queo diz outrosi Paulo Orosio. [+]
1300 XH I, 0/ 125 Sem, fillo de Noe, et Arfaxat, et Sale, et Eber, et [Falec], et Rragau, et Seruc, et Nacor, que forõ os da lyna das géérações, morarõ em Judea, em terra de Jerusalem; et quando vierõ os cananeos et forçarom et tomarõ aestes padres et aos seus da terra, et deytarõ os fora dela, et chamarõ elles aaterra Cananea do seu nome, sayo daly Tare que ficaua por lo mays grãde da lyna, et buscando bõa terra enque ficasse et morasse, chegou [aBabilonja]; et por la braueza del rrey et porla premya, et de mays porlos ydolos que adorauã aly publicamẽte, nõ quiso y morar nẽ ficar et foyse pera Caldea que era açerca daly, asy cõmo avemos dito, et achou bõa terra, caente, et cõplida de viandas et de outras moytas et bõas cousas. [+]
1300 XH I, 0/ 130 "Fillo nõ te descubras tu tanto em estas rrazões, que todo aquel que he sóó et nõ mays de hũ et desdiz et quer desfazer acreẽça et aley que hũa grande terra tem, et [toda a] gente, et seu prinçipado, et onrrã, et gardã esta ley toda agente por bõa, contra moytos vay; quea gente enflaquẽta et aluoroça ao prinçepe ẽno seu señorio, quando querem tomar ou acordar [en] outras creẽças que el nõ tem; ante quea outra [creença] seja asessegada ẽna terra, os hũus tẽndóó por bem, et os outros por mal, leuãtansse pelejas et véém y feridas et mortes, et mudamẽto de senorio; porque ondese muda créénça forçado he dese mudar oseñorio; et se te nõ gardas el rrey et agente entender team, et leuãtarseam contra ty et matarã aty et anos cõtigo, por que te terrã por louco et sandio, et mays querrã que moyras tu sóó et nos ajnda contigo, ante [ca] tu meteres toda sua terra em rreuolta et em destoruamẽto; mays tu tem ateu Deus em teu coraçõ et tua créénça, et [adoroo] et syrueo et El te fara moy grande merçede, et [te] dara moy bõo acabamẽto ao que dizes et aesto que fazes. [+]
1300 XH I, 0/ 132 Et Josefo, por esforçar mays suas rrazões, aduz sobre ellas aquestas prouas dos aravigos, que escriuem de aravigo as estorias em aquela terra hũ morauã Tare et Abraã et suas [compañas], et conta asy que Orosio oCaldeo, que foy omẽ sabedor et que escriveo as estorias dos caldeos, que diz asi de Abraã nõno nomeando: [+]
1300 XH I, 0/ 141 Et Abraã logo que soubo falar logo amou moyto de léér, et lya et aprendia moyto em pouco tẽpo, et esto era por queo amaua moyto, ho al por que era [de] moy bõo coraçõ et moy et sotyl et engenoso pera aprender; et começaua logo aaprender osaber das estrellas et as naturas das cousas, et ya em ello cõmo omovia arrazõ do bõo syso, et cresçeo moyto agina, et sayo grande, et fermoso, et sysudo, et esforçado et bem rrazoado, et moy lympo, et de bõos costumes. [+]
1300 XH I, 0/ 145 Et forõse maravillando del et de seus ditos todos los da çidade de [Vr et] os outros da terra; et vynam moytos oyrlo et pagauãse moyto de quanto dizia, et moytos deles yamse partyndo dos ydolos por quelles predicaua que Deus, que todaslas cousas criara et as [tyña] em poder, et este era hũ sóó verdadeyro Deus, et que todaslas outras cousas ajnda que tragem os omẽs abõa andança, dizia que aquelo queo nõ aviam os omẽs por sy, et aquelas cousas que erã dadas aos [omes] que por mãdado de Deus lles vjnã et nõ por seu poder nẽ força deles, nẽ por seu saber, nẽ por sua vertude do omẽ; et mostraua lles esto por las naturas das cousas et por moytas prouas et rrazões, et todoslo aviam por moy sabedor, et achegauãsse moytos ael. [+]
1300 XH I, 0/ 147 Os hũus dizem que Tare quelle nõ quiso dar seus fillos et que el et sua moller et seu fillo Nacor quese escusarõ omellor que poderõ; et Abraã et Aram que sayrõ mays fortes em suas palauras para téér et créér de todo coraçõ acreẽça de Deus sem toda cõfeyta, et diz queos mãdou logo aly rrecadar el rrey aestes ambos et mãdou fazer hũa grande fogeyra, tam grande cõmoa faziã os caldeos et ajnda mayor, pera os fazer pasar por ella, et mãdou tomar por força aAram et aAbraã et dar cõ elles em aquela fogeyra; et Abraã sayo della em saluo, et Aram cayo de guysa que nõ podo [ende] sayr et morreo aly, et sacarõ ho dende morto os seus, et suterrarõlo em essa çidade [Vr] de Caldea hu morauã el et seu padre et seus yrmãos. [+]
1300 XH I, 0/ 156 Despoys que Trebeta foy deytado do rreyno et alongado dende, ficou [Semyrramis] com seu fillo Zemeys, por rreyna et señora de todoslos rreynos et gentes que foram del rrey Nyno, seu marido; et diz Paulo Orosio ẽno quarto capitolo do primeyro libro, que tanto era forte esta rreyna Semyrramis, que semellaua aseu marido ẽno esforço et ẽna forteleza do coraçõ; et ẽna cara et ẽno vestyr ao fillo; et asy era ja afeyta et vsada de mortes de omẽs et de sangre cõ seu marido, que seendo ella [moller], doze ãnos andou cõ ostes, lidando, et matãdo as gentes et cõquerindoas, nõ se teendo por contenta nẽ abastada de todas las terras et rreynos que seu marido gaañara em çinquoeenta ãnos, et eram moytos por que nõ achaua el estonçes outro lidador que cõ el lidase nẽ quelle contradise queas nõ tomasse; et todas las aella leyxou el rrey Nyno seu marido. [+]
1300 XH I, 0/ 156 Et ella entrou em Etyopia, et guerreoa et ouvo em ella lides, et matou moytas gẽtes, et entrou aterra por força et [fezoa] tornar assy et metioa su oseñorio de seu Jmperio de Assyria; et touo ella soa todos los rreynos do emperio de Assyria em [sua] vida, por duas rrazões: hũa por que lle ficou fillo pequeno jnfante erdeyro; aoutra por que aquel fillo acõtesçeo de séér sem syso et sem bõo entẽdemẽto. [+]
1300 XH I, 0/ 158 Andados [vijnte] et dous ãnos de Abraã et doze do rreynado desta [rreyña] Semyrramis, despoys que ella vio que ajuda nẽgũa nõ [tyña] ẽno fillo pera [mãtẽer] os rreynos, et teẽdóó [ella] asy encuberto et ençarrado desta [guisa] que disemos, por mostrar grande esforço et fazer queas gentes ensy ouvesem que véér et que nõ pensassem ẽno feyto de seu fillo, ajnda queo oyssem, tomou logo grãdes ostes et ajuntou seus caualeyros et moytas [outras cõpañas], et sayo afazer cõquistas. [+]
1300 XH I, 0/ 159 Do esforço da rreyna Semyrramis et de cõmo ella fezo os panos menores. [+]
1300 XH I, 0/ 177 Et despoys [que el] sal daqueles penedos he ja a força das agoas quebrantada, et fica el cõmo cansado, et vay aagoa moy mansa; et desque entra [perlo] chãao do Egyto parte ende algũas yslas que nõ am os nomẽs que soyam aver, et despoys vayse dereytamẽte ao mar, pero ante faz moytos lagos et moytas lagóás conquese ho chãao do Egyto rrega todo. [+]
1300 XH I, 0/ 182 Et estas sete estrellas am seu cosso contra oal daquela oytaua espera, et começã em ouriente et veẽ [per] su terra aouçidente, et de ouçidente, por sobre terra, [a ouriẽt]; mays he tam grande aforça do firmamẽto daquela espera outaua que vay contra aquelas, queas leua de ouriente sobrela terra aouçidente, et de ouçidente por su aterra aouriente; de [guisa] queos que esto nõ sabem, teẽ que estas andam por sy seu cursso, daquela [guisa], onde dizem que anda o sol em hũ dia [de ouriente] aouçidente ẽno seu çirco et nõ he asy; et aestas sete estrellas, que som aquelas soas que temperam aquela tam grande pressa de correr et daquel fogyr do çeo, et vam encõtra os eyxes del, et foy dado poder departido das outras cousas ẽna primeyra ley da créénça do mũdo; et asy que destas sete estrellas, cada hũa ha seu çirco departido das outras [per] hu andam; et estas sete estrellas am nome planetas; et planeta he palaura tomada de grego et quer dizer tanto cõmo estrela que anda em seu cabo; et os nomẽs delas som estes, et vam elles ordenados ontresi desta guysa; et os çircos dos seus çeos cõmo séém em esta maneyra: [+]
1300 XH I, 0/ 185 "Outrosi avaydade de [algũus] dos auçiaos diserom queos ventos çerços faziã esto et que elles eram rrazõ por que as agoas do Nylo cresçem daquela [guisa] por lo ventear deles, queatempos estabelesçidos enque nõ andam, et vem ẽno ayre opoder de sayr et ventear alongo tempo, ou porque deytam et seguẽ os nublos et as nuves do çeo da parte de ouçidente, cõmo cae da parte de ouçidente tras lo vendaual, et fazẽ cõmo por força aas chuveas quese acollam aeste rrio; ou por que os poderes destes ventos ferẽ moytas vezes aas outras agõas, et esto fazem elles estonçes tam fortemente queas fazem por força ficar ẽna terra, et ellas am cõ sua multidue arromper as rribeyras do Njlo. [+]
1300 XH I, 0/ 185 Et por la tardança que el estonçes toma em seu correr por esta rrazõ, et da outra parte porlo mar, que vem contra el et [ho] estorua, et por estas forças estonçes convenlle de bolyr et dese abalar, et vem cõ tam grande poder de agoas cõmo oydes dizer, que nõ cabe porlos calez das madres et sal [porlos] cãpos, et rrega toda aterra. [+]
1300 XH I, 0/ 187 Et em pos esso nõ sofrendo o Nylo odano das suas agoas, vaysse et adeanta se contra as terras do sol, et anda longo tẽpo cõmo que entẽdese todas las areas manynnas, por quese nõ [cria] y nada; et vayse daqui adeante moy yrado, aas vezes colleytas as forças das suas agoas em hũ rrio, outras vezes vay [vagaroso] et espargẽdo et estendendo aagoa por la terra da rribeyra lygeyra pera rreçeberla. [+]
1300 XH I, 0/ 187 Despoys desto, yndo el daly adeante tallando por los desertos, vay blando et manso ata hu chegam os mercadores, onde se parte onoso mar do mar Vermello, quee tam grande pelago et tam sanudo et tã forçador das cousas. [+]
1300 XH I, 0/ 187 Mays ajnda despoys queas quebrãtaduras das suas carreyras et as aberturas das suas derribadas rreçebẽ ensy os seus cossos et uay el tam grande, et [tam] apoderado, et tam yrado que desdena as outras fortelezas et nõ sofre [a nẽgõa] pẽna, quam forte quer que seja, que aasua força se [teña] em nẽgũ lugar. [+]
1300 XH I, 0/ 195 Et diz Josefo ẽno dozeno capytolo do primeyro libro, que ẽno feyto daquesta lide mostrou Abraã que as fazendas nõ sse vençem por multidũe de omẽs mays por esforço de corações, et por forteleza de lidadores, et por bõa ordenãça et siso et sobre todo [per] Deus que sempre aja asperãça em El omẽ ẽnas tribulações, hu [tamaña] hoste cõmo aquela daqueles quatro rreys, vençeo aajuda et merçede de Deus, cõ [trezentos] et dez et oyto omẽs darmas, et cõ aqueles tres amygos, Manbre, [Escol] et Aner, et nõ cõ mays. [+]
1300 XH I, 0/ 206 "Et dizialles estas palauras por estas duas rrazões: aprimeyra por defender os ospedes que nõ lles fezesem [nẽgoa] força nẽ mal, demays tã grande mal cõmo aquel; asegũda do mal que queriam fazer, tam sem desmesura et sem rrazom, cõmo quer que entendese que era grande pecado delles dar suas fillas, pero touo que moy menor era que aquel que elles queriam cometer, et por ende oquelles diso foy como aquel que avia osyso turbado do grãde pesar et coyta que avia do mal quelle faziã, et queriam buscar. [+]
1300 XH I, 0/ 206 "Em esto tomarõ Loth moy fortemente, et começarõ de ferirlo, et yam por lle quebrãtar aporta por força, et entrar aacasa, et os angeos que estauã açerca da porta sayrom et tomarõ aLoth, et meterono ẽna casa cõsigo, et çarrarõ bem aporta; et todos los da villa ficarõ fora, et nõ entrarõ aos angeos, ca forõ feridos de çeguydade des lo mayor ata omenor, em tal maneyra que nõ podiam achar aporta da casa de Loth [per] que entrasem. [+]
1300 XH I, 0/ 209 Et por afirmar esto et atestemoyarlo conta sobre ello Cornelio Taçito que nõ moy longe de Arabia os cãpos que y avia moy plantados et poblados de grandes poderes de omẽs, arderõ arrayos que caerõ do çeo, et ençenderõ toda a terra; et diz aly mays Cornel que ficou a terra em sua semellãça de dura et forte cõmo antes era, mays que perdeo avertude et aforça de leuar froyto, et diz adeante que foy o do çeo aquel que queymou aquelas çidades, et que coyda que o bafo et fume daquel fogo que ensuzou et [empoçoou] as agoas et aterra daly, em tal maneyra que lles tolleo aforça que nõ criã nẽgũa cousa. [+]
1300 XH I, 0/ 250 Estonçes Jupiter veẽdo quã de coraçõ fugia Yo et nõ oqueria asperar, fezo por seus encãtamẽtos et [porlas] estrellas, de que era moy sabio, desçender hũa grande [neuoa] em aquel val, et encheo todo, et fezoo moy escuro, tanto que ajnfanta nõ sabia pera onde yr, et embargouse do correr; et chegou Jupiter, et alcançoa, et tomoa; et forçoa; et ella ficou preñe donde despoys vierõ moytos et grandes lynages de rreys et de moy [grãdes omes], cõmo diremos adeante. [+]
1300 XH I, 0/ 254 Et ella [desdeñoo] et nõ dou por suas palauras nada, et fugio por [essas montañas], et el em pos ella [porla] la tomar et forçarla ata que chegarõ ao rrio Ladom; et ella desque chegou aly, por que a enbargauã as agoas do rrio pera fugir, rrogou aas [deessas] de aquelas agoas quea tornassem em algũa cousa por quea nõ podese aver aquel deus, nẽ forçarla nẽ fazer oque queria, et acabada sua oraçõ mudarõna em canaveyras. [+]
1300 XH I, 0/ 258 Et aquelo que el diso ẽno primeyro libro del rrey Ynaco, que era hũ rrio que [pasaua] porlo seu rreynado et el era deus dese rrio; et aquelo que dizia que Yo era filla del rrey Ynaco et quea forçara [rrey] Jupyter, et desi quea mudara em vaca; et aquelo quea dera rrey Jupiter aareyna Juno, sua moller, quella pedira; et aquelo quea rreyna Juno aencomẽdou aseu pastor Argo, que avia çento ollos quea gardasse; et outrosi aquelo que mandou Jupyter aMercurio, seu fillo, que matasse aArgo por que [poyña] aspera et forte garda sobre ella; et aquelo que Mercurio tomou cobertura ẽna [cabeça], et alas ẽnos péés, et virga de virtude ẽna mão, et foy ael em fegura de pastor, cõmo era Argo, tãgendo [se[u]] buguete, et cabras ante y tãgendoas cõ sua pertega em lugar de cayado, et se pagou Argo del quandoo oyo et asentou ho consigo, et sentouse el, et cantou; et aquelo quelle preguntou Argo do buguete que era nouo; et aquelo quelle el rrespondeo, que amara Pam aSiringa, et que era ella moyto onrrada ontrelas [dõnas] daquela terra, et que fora mudada em canaveyras ẽna rribeyra do rrio Ladom; et aquelo que Mercurio matou aArgo [com] oseu [alfangere], et ho escabeçou et dou cõ asua cabeça em terra, et sayo moyto sangre, et ensuzou todo ho lugar; et aquelo quea rreyna Juno tomou os ollos [do] seu pastor et os poso ẽna cola do [pauõ] que era sua ave; et aquelo que el rrey Jupiter rrogou aarreyna Juno, sua yrmãa et sua moller, por Yo; et aquelo que arreyna Juno ho oyo et perdeo [toda] asaña, et outorgou aseu yrmão et seu marido oque pedio; et aquelo que Yo [porlo] rrogo de Jupiter foy mudada de vaca em moller, et daly adeante dada [abõos] costumes et despoys feyta [deessa] ẽno Egyto, esto nõ oteña nẽgũ por escarno, nẽ por palaura de mẽtira por que som das rrazões do Judio, ca aquel que as suas rrazões bem catar et as entender, achara que nom som palauras váás nẽgũas delas, et os frayres predicadores et os menores quese traballam de tornarlo ẽna nosa teoligia nõ [o fariã] se asy fose, mays todo he dito em fegura et em [semellanca] de al. [+]
1300 XH I, 0/ 262 A donzela Yo, filla del rrey Ynaco, asi cõmo de friura, ante que chegase ao tẽpo de casar era tẽperada em sua voõtade, et casta, et gardada; et desque veẽo aaquel tempo, yndo empos sua voõtade partiose das rribeyras et da morada de seu padre, ou do atemperamẽto da castidade, et andando aseu talente por donde ella queria vioa el rrey Jupiter, quero dizer oymíj́go apartador cõmo disemos, et enbargandoa cõ neblas, cõmo cõ promessas de palauras de vaydade, alcançoa et forçoa; et partindose ella por esta carreyra dos bõos costumes, et entrando ẽnos maos, diserõ os autores dos gentíj́s quea mudara Jupiter em vaca; et segundo queo dizẽ mẽestre Juam et o frayre, esto he quea deytou em maos costumes, cõmo de besta ou de vaca, asi cõmo diz aestoria del rrey Nabucodonosor que foy mudado em boy por lo que fazia contra Deus, como contaremos adeante. [+]
1300 XH I, 0/ 272 Et ho outro yrmaão, asi cõmo nasçia [em posel] trabou cõ sua maão ẽno pe del por lo deteer, cõmo que queria nasçer ante que el, et este postromeyro foy por ende chamado Jacob, por que segundo mostra obispo dom Lucas, tãto he esto cõmo esforçador, ou sumetedor, ou vençedor que mete ao vençido su oseu señorio; et cõmo contã [meestre] Pedro et outros, este nõ nasçeo veloso, mays acorõa plana et nõ moyto cabelo, et era plano et chaão; et era moy fermoso omẽ de cara et de maãos, et pagauãse del todos os queo viam. [+]
1300 XH I, 0/ 279 Et diz Abem Abet, que foy hũ sabio [aravigo], que ouvo Esau em ella tríj́nta fillos varões, et que [deste] lyñagem forom moytos rreys em [Rroma], donde veẽo despoys ogrande Aleyxandre, rrey de Greçia; et poblou Esau primeyramẽte em terra de Axem, que he contra oriente [daquela] terra; et arrequeçerõ seus fillos moyto, et forõ poblar contra o mar, ao termyno de Aleyxandria, et tomarõ por força aos cananeos moyta [de] sua terra. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Sobre esto conta Josefo aos dez et oyto capitolos do primeyro libro que foy aquela noyte Jacob [contãgido] de força do [vjño], et que por la bebedeçe et por la noyte em que era ofeyto, diz queo nõ entendeo, et quese volueo pera Lya, et jouvo cõ ella aquela noyte; et derom por seruẽta de Lya aZelfa. [+]
1300 XH I, 0/ 288 "Ora me yguou noso Señor Deus com Lya et esforçey. [+]
1300 XH I, 0/ 292 Et rrespondeo Jacob aaprimeyra rrazom et [diso: ] "Eu temẽdo me queme tomarias tuas fillas por força nõ te dixe nada de myña vijnda. [+]
1300 XH I, 0/ 296 Et por esta passada ouvo nome aquel lugar daly em [deante] ovááo de Jacob, asy cõmo contam as estorias; et he [dou[s] myllare[s]] da fonte Jordam, em terra de Ydumea; et despoys que ouvo passado todo oseu quedou el sóó aly pera fazer sua oraçõ; et veẽo aly ael hũ angeo de Deus com que el luytou ata [amanãa], et diz Josefo queo angeo quelle falaua et queo esforçaua de palaura dezendolle [quesse] touesse bem, [et] que luytasse rrezio et mostraualle cõmo, et dizia lle que se cõ el podesse que era angeo forte de Deus, que asy et ajnda moyto mays poderia cõ seu yrmão Esau que era omẽ, se contra el viesse, et que oseu lynage nũca [faleçeria] nẽ naçeria omẽ de mayor força que el. [+]
1300 XH I, 0/ 296 Et [o] angeo despoys que vio que Jacob esforçaua tanto que el nõ opodia vençer, disolle queo leyxase, que [manãa] era et quese tardaua pera subyr ao çeo, et Jacob nõ oqueria leyxar. [+]
1301 PP V, 48/ 30 Pero se aquelles a quen castiga el prelado fossen tã poucos e poderosos e connoscesse aquel erro en quelles travã e nõ se quiserẽ ende quitar, esforçando en si miismos ou en outra grand gente que sse touvesse cõ ellos , quando tal cousa acaescer, manda sancta igreja que el prelado lle de passada por nõ meter escandalo de que nasce escandallo e departimento ontre sancta igreja e ellos . [+]
1301 PP V, 48/ 32 Onde convẽ por força que quando hun cego guiar a outro en el foy que anbos cayã en el foyo. [+]
1348 OA 45/ 28 Se alguũ fidalgo tomar algũa cousa por força como pode seer desaf[i]ado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 1 De cõmo çercaron o castelo de Tenedom, et o conbatem, et o entrarom por grande força. [+]
1350 HT Miniaturas/ 13 Et deziã algũus que erã fadados et seendo elles en Troya, que nj̃gum nõ poderia entrar a [çibdade] por força. [+]
1350 HT Miniaturas/ 13 Et pero diserõ que ajnda que a çibdade nõ podesen tomar por força, pero que poderiã en ella fazer gran dano et que o fezesen se -quer por se vengar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 21 Et diz que asi cõmo a [çẽtelga] que jaz ençendida su a çijnsa et sol [cresçer] soprandoa, et toma força de fogo como a ouvera de antes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 23 Pero o esforçado Jason nõ sentio aqueles fogos, nẽ os bruyos dos touros que tam fortes erã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 23 Eram de tan grande vertude as palauras que lle aly mãdou dizer, que chegou aos touros esforçadamẽte sem negũ temor. [+]
1350 HT Miniaturas/ 23 Et derõ vozes a Jaason por lo cõfortar, et esforçarõn o que fose adeante por acabar seu feyto; ca aquelo moy ben ya, graças a Deus et estonçe cresçeu lle o coraçõ [+]
1350 HT Miniaturas/ 30 Et tirou se lle o color amarelo, et achaarõ se lle as rrugas et tornou logo mãçebo et esforçarõ se lle os nẽbros, et tornou se mançebo et carrou çe toda a chaga, et rresurgeu Eson et espertou et leuãtou se logo cõmo õme mãçebo de ydade a que mellor seer podia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 41 Et deytou em ella eruas que nõ erã bõas nẽ aviam força nẽgũa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 69 Et el entrou logo ẽno mar et cõ el todos los outros rreys, et [poynã] toda sua força en singrar [o mar] alto quanto mays podiã, et andaron tãto en pouco tẽpo fasta que vierõ a a terra que desejauã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 69 Et sodes mays [ardidos] et mays leaes et esforçados et orgullosos et mays fidalgos et de mayor valor que eu sey en todo o mũdo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et foy os logo feryr cõmo caualeyro ardido et moyto esforçado mays se feryo a grandes feridas, creo que rreçebeu outras. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et el RRey Nestor, cõmo caualeyro esforçado, rreçebeu o moy ben et moy [ardidamẽt], et prouuo moyto aos seus por que o virõ tã esforçado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et segundo diz, bem lles era mester o esforço, ca a lyde era moy braua et moy crua. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et por esto creçeo mayor esforço et fezerõ hũa tã braua lyde contra os gregos que os acoytarõ de tal guisa, que os deytarõ mao seu grado fora do cãpo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et el RRey Nastor era moy grande et moy esforçado et moyto ardido. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Aly poderiã veer torneo et batalla mortal que nũca sera quẽ outra tal possa veer mays os gregos nõ poderõ sofrer a batalla, et ouverõ por força de leyxar o [cãpo], que nuca lles poderõ [tẽer] pe ata o mar nẽ aly nõ os poderã sofrer nẽ estar, se nõ fora por hũa ventura que lles acaesçeu qual agora oyredes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 84 Et aprendia Achilles, et era sotil de coraçõ et sabyo et moy esforçado moço pero nõ lle [sayã] barbas nengũas [+]
1350 HT Miniaturas/ 85 Asy o forçou a natura que cõmo oyo a boziña, logo se leuãtou en pee, et tomou a lança, et começou de a blandyr. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et el, cõmo era moyto mays forçoso ca nõ ella, fezo cõ ella o que se el desejaua. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et a força d ' ela nõ lle aproveytou nada que Achilles fezo tanto que a jnfanta ficou logo prenada; et pareu hũ fillo a que deziã Pirrus, fillo de Achilles. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et asi acaesçeu que quando fomos antano a fazer nosa festa ao mõte, que se apartou comygo; (et) nõ sabendo eu nada de seu feyto, forçou me. [+]
1350 HT Miniaturas/ 93 Et era moy esforçado et moy rrico, et pagaua se de todo ben et leyxaua se amar a todos [+]
1350 HT Miniaturas/ 103 Ca taes çento estades aqui que aquel que mays pequeno poder tem deuya de acabar soo por força este pleito sen os outros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 103 Et grã rrazõ he de se defender en quanto a força durar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 107 En pos esto leyxauã vij̃r tantas das pedras et outros mouemẽtos grãdes que lançauam sobre elles, que por fina força matauã d ' eles tantos que era hũa grande maravilla. [+]
1350 HT Miniaturas/ 107 Et aqueles gregos que o castelo entrarõ eram moyto forçosos, et moyto lles pesaua do mal et da morte dos que aly aviam perdidos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Et entramos la por moy grã força. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Et quẽ en sua terra esta tem moy grande avantage dos que estam de fora ca todo õme que se defende de sua villa dobla se lle sẽpre a força contra todos los que veem de fora. [+]
1350 HT Miniaturas/ 114 Et ajuntou [a sy] todas las suas conpañas; et foy os rreçeber mays nõ moy alonge, ca moy açerca de sy os achou Et tãto que os vyo, foy os ferir moy sem medo de toda sua força. [+]
1350 HT Miniaturas/ 114 Et poyna toda sua força por me seruyr. [+]
1350 HT Miniaturas/ 120 Ca se por força os nõ cõquirimos, por al nõ os podemos entrar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 120 Agora vaamos ala et façamos o que podermos fazer et nõ aja y outro cõsello mays toda via fazede en guisa que bem çedo de [manãa] seja a villa çercada [per] força ou [per] al ca se nos tomamos Troya, ledos et cõ plazer tornaremos ha nossas terras ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 121 Et yam contra a villa quanto mays dereytamente podiã et moy ben enderẽçadas mays eu sey moy bem que tãta nõ averiã de força que nõ achem y quen lles vede o porto pero que ante que o dia sayo, moytos gregos tomarõ porto mays caramente o cõprarõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 De cõmo Protesalao fezo quebrar as naves em terra et os troyanos defenderon os portos Quãdo virõ os troyanos que os gregos aportauam, sayron todos a elles cada hũ cõmo mays podia yr, em tal maneyra que nẽhũ nõ podia atender prinçepe nẽ [senor] mays yam todos a rrãdom, et forõ todos asũados moy agyña ẽna rribeyra onde os gregos aportauã mays os das naues, depoys que virõ que por nẽhũa guisa nõ podiã outro cõsello tomar, sayrõ prender porto por força. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et todos yan esforçados et moy ardidos mays dultarõ moyto quando virõ os troyanos pero abayxarõ suas velas para tomar porto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et aos outros fezerõ entrar [per] força ẽno mar moy adentro, ca ata as selas entrarõ pus elles ferindoos malamente que ja nõ se podiã defender. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et sabede que aly forõ moy mal desbaratados os gregos, en tal maneyra que se lles moyto durara, nõ ficara ende nẽgũ mays os outros que estauam ẽnas [naves] lles tirarõ tãtas pedras et tãtas seetas de çima dos castelos, que [per] força os mouerõ de aly et os fezerõ tyrar a afora. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et que os forõ logo ferir de rrãdon tã cruamẽte que os gregos sofrerõ y tã grãde afam, que ante que ouvesem y ajuda, sua força foy mỹgoada tanto que chegarõ todos a põto de morte mays elles esforçauã moyto por lo señor que tragiã que os esforçaua et os acabdillaua moy bem et [poja] tua sua força por los defender. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et ouverõ [per] força de mouer as costas en tal maneyra que ata seysçentos entrarõ ẽno mar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et Palomades era moy esforçado et ya ante os seus quanto hũ arquo podia tyrar sofre hũ caualo moy preçado de Alamanja. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Ca os [demãdauã] tãto a meude et feriã tã rreziamente que por força os ouverõ (a) fazer afora. [+]
1350 HT Miniaturas/ 127 Et fezerõ lles [per] força voluer as costas et leyxar o cãpo Et leuarõn os asi ata as portas da villa que nũca ousarõ tornar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 127 Et durou lles este pleito ata que os acoytarõ tãto os gregos, que [per] força os fezerõ entrar ẽna villa, querendo ou nõ mays ante as portas forõ as pelajas moy grãdes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et ben sey que taes son que [mãteerã] ben sua batalla mẽtre lles durar sua força. [+]
1350 HT Miniaturas/ 133 Et en tal guisa estade que se formos desbaratados et nos quisermos acoller, que uos que nos acollades em tal maneyra que nõ perdamos dãpno, nẽ nos façã a força entrar a as barreyras. [+]
1350 HT Miniaturas/ 135 A setima az, fezerõ Pytrofus et Çelideas, que erã ambos rreys de terra de Façides mays pero nõ leuarõ cõsigo gente a pe nẽ balesteyros, mays leuarõ caualaria escolleyta et esforçada ẽna oytaua az foy Talamõ, que foy rrey et señor de Salamyna et leuaua de aquela terra Teuçor, que era rrey, et quatro almyrãtes que uos aqui cõtarey: o primeyro foy Teseus; o segũdo, Durion; o terçeyro, Ulixano; o quarto, Afimatus ẽna nona az foy el RRey Toas, que era moy sisudo, et leuou consigo todas suas masnadas ẽna deçima [as] forõ os de Longros, et ouverõ por señor a RRey Ages, que era seu natural. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et sem falla tu feziste loucura deçẽder em tal lugar, ca aqui estan dez mjll caualeyros que poerã toda sua força [en] aver a cabeça de ty. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et os troyanos tornarõ estonçe todos; et ferirõ -n os tã brauamente que os gregos forõ arredados [per] força a afora, et meterõ se en sua az mays enpero dos [çẽ] caualeyros que aly vierõ cõ Meriõ, ficarõ y mortos XXXIJ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et poys que Troylos sobio ẽno caualo, cõ grãde ardimento et por força d ' armas rronpeu toda a presa donde mays grãde (era). [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et veu vij̃r a el RRey Myçeles, que lle tollera seu preso et foy o ferir de toda sua força et deu lle [per] çima do elmo atã grã ferida que lle fezo leyxar a sela, querendo ou nõ et começou de lle dar grãdes espadadas et moytas quando esto virõ el RRey Vpes et el rrey grãde, Tupesus, pesou lles moyto del RRey [Myçerus] que asi estaua et forõ se para el cõ todo los de Larisa que [vynã] moy bẽ armados et tragiã moy preçados garnjmẽtos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et quando o sacarõ d ' ontre seus yamjgos, nõ coydarõ que [vjuer] podese por nẽgũa rrazõ que fose aquel dia ata a noyte Et el RRey [Menelão] fezo tã ben aquela ora que por força os moue(u) todos d ' aly et lles fezo leyxar o cãpo a mao seu grado mays enpero perdeu y moytos dos seus En aquesta ora chegou y en ajuda de [Menelão] el RRey Çelides, que era rrey de Façides; et era moy mãçebo et longo et moy ben feyto et moy fremoso. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et mudou se lle todo o color por lo moyto sangre que deytara, et foy açerca de morte enpero esforçou se cõmo aquel que era moy noble et de grande ardimẽto Et foy cõtra Çelides, et deu lle hũa tã grã ferida por çima do elmo cõ sua espada que o fendeu fasta os dentes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et matou y treze caualeyros et librou a Palamades por força mays estonçe rreçebeu moytas feridas et perdeu y moyta sua gẽte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et forõ todos tres cõ suas cõpañas ferir de cõsũu ẽnos troy(a)nos et por força et ardimẽto os fezerõ partyr do [canpo] a mão seu grado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 145 Et Ector caualgou logo [em] el desi chegou logo y Çeçiles et foy ferir a hũ almyrante por tã grande força que dou cõ el et cõ o caualo en terra Quintalis, seu yrmaão, chegou y logo et deu hũa tã grã ferida ao outro almjrãte por medeo das costas que lle poso a lança fora da outra parte et dou cõ el em terra do caualo depois de aquesto chegou logo y RRodomeos que outrosi fezo tã ben aquela vez que derribou dous bõos caualeyros desi chegou Çelibelan et foy justar cõ hũ cõde a que deziã Gelon de Val -frio et dou lle hũa tã grã ferida que lle nõ prestou a loriga et poso lle a lança fora da outra parte et deyto o morto en terra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 150 Et quando veu os da sua parte que erã ja vençidos et postos et enpuxados a afora, et aviã ja o canpo leyxado por força. [+]
1350 HT Miniaturas/ 185 Et por força me cõvyña de fazer esto et vij̃r me aca poys que Apolo me mãdou et eu por seu mãdado estou aqui, et nũca cousa fiz tãto cõtra mjña voõtade. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et cõ todo esto Eytor fora mal desbaratado se lle Troylus mays tardara, ca foy aly por força tirado do cãpo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Et conta Dayres -que o veu -, que troyanos, querendo ou nõ, ouverõ por força de leyxar o cãpo et leuarõ -n os asi os gregos fasta as bar(r)eyras Polidamas, fillo de Antenor, et el RRey Fyon, fillo de Dulgas, chegarõ aly moy esforçados . Et forõ aly moy bõos, et fezerõ y cobrar aos seus mays ante y ouvo moytos caualeyros de grã prez mortos et outra moyta gẽte que era sẽ conto Et forõ dados moytos colpes et feytas moytas caualarias estremadas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 Et ja tãto dultauã et se rreçeauã dos de fora que cada vez se tornauã con sua peoria et [mj̃goaualles] a força et o ardimento. [+]
1350 HT Miniaturas/ 199 Et nõn o partirey de mj̃ se me por força nõ for tomado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Et Antilogos fezo y moytos colpes sinalados et moy estrayas feridas et tã fortemẽt os cometerõ que os fezerõ fogir [per] lo tẽplo et quando Paris [aq[ue]sto] veu, dou moy grãdes vozes et começou de amenaçar et a deostar os seus, et diso lles asy: ' ¡o o caualeyros! ¿que fazedes ou por (que) [fugides]? ¿et nõ veedes que Achilles [ten] tres dardos metidos por los peytos, et morto esta? tornade a el, et cometamos -los outra vez, et feyramos -los sen medo et veeredes que sem cõtẽda logo serã mortos ' Et sabede que asi os esforçou et aviuou que logo todos se chegarõ sen pauor. [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Et se elles andarã armados, troyanos cometerã este pleito por seu mal, ca nũca d ' eles escapara õme viuo mays [elles] erã ja moy mal chagados et tãto sangre lles sayra que erã moy flacos et desmayados fortemẽt Et nõ era maravilla que ja sentyã a morte mays pero vendiã se moy caros ca elles fezerõ de sy castelo, et dauã lles grã batalla mays nõ lles fazia prol ca nõ foy y tal que lles nõ dese ferida por que andauã desarmados ca ja lles falesçiã os corações, et desfaleçiã da força. [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Et estando sobr el defendendo -se, forõ todos a el et a força de mãos ho derribarõ et estando en terra, seendo de geollos, defendeu a Antilogus et a si o mays que podo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 287 Cõmo troyanos forom vynçidos Quando os troyanos virõ morto a Paris, logo forõ todos desconfortados, et perderõ esforço et ardimẽto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 287 Et sen dulta se os caualeyros seus estonçe [quiserã] entrar, sabede que os troyanos nõ os podiã deytar fora da villa nẽ os enpuxar por força por moyto que y fazer quisesem mays acontesçeu asy que o nõ poderõ sofrer, et sayrõ se fora et tornarõ a as tendas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 [Et enviou dizer aos da çidade que lle desem batalla, mays el rrey Priamo nõ quiso que ala saysem estonçe, nẽ lles leyxou tomar armas ata que ouvesem esforço ou ajuda de algũa parte, por tal que os podesem sofrer ẽno cãpo et os fezesem acoller a suas tendas.] [+]
1350 HT Miniaturas/ 295 Et [vynã] con ella mjll donzelas moy ben armadas et esforçadas et ardidas en -çima de bõos caualos de Arabia, bem [armados] et ellas ben ligeyras et ardidas et valentes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 338 Et mays ajnda semellaria bõo cõsello et saão -por aqueles que ficar quiserem - , que façam vijnr a Antenor, que he moy bõo caualeyro et moy sisudo et moy ardido et [valent] et moy esforçado a sobre guisa et este os mãterra et defendera moy ben et os sabera moy bem rreger et correger et ensinar onde et quando mester for. [+]
1350 HT Miniaturas/ 341 Et nõ ouvo y marineyro tã sesudo nẽ tan sabedor que soubese dar cõsello nẽ esforço a si nẽ a outro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 347 Et os da villa [lançauã] lles dos muros, que erã altos, moytas pedras pedras et moytos cãtos et moytas seetas et defenderõ se o mellor que poderõ mays pero ante de quinze dias forõ tomados [per] força Orestes prendeu entõ todos aqueles que achou feytores et cõselladores et os hũus mãdou queymar, et os outros afogar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 362 Et esto nõ o fazia por força, mays de seu grado Pirro agradesçeu ll ' o moyto et prometeu lle que senpre o terria por señor, et o onrraria mẽtre viuese et el RRey Peleus et dona Tetis ouverõ estonçe grãde alegria. [+]
1350 HT Miniaturas/ 369 (Et se el ouuera em quen se esforçase, el os fezera malandantes.) [+]
1350 HT Miniaturas/ 370 Et RRey Vlixas era ja moy vello et de grande ydade a a maravilla em -pero era moy rrezio et moy esforçado por quanto sempre fora fazedor et engeñador de moytas et altas estrayas cousas que cometeu. [+]
1350 LT [1]/ 55 Quando Lançarote uiu os caualos et os escudos ante as tẽdas, et tã preto da porta, disso em seu coraçõ: -"Mester, mester me ha bondade et esforço, ca segũdo eu ueio, nõ me posso d ' aqui partir sem justa ou sem batalla. [+]
1350 LT [1]/ 63 Quando o senor do castelo esto oyu, nõ soubo que fezesse ca teuo que era Blioberis ca o dultaua mays ca todo los do mũdo, pero daualle força que ho caualeyro con que sse auia a conbater, que perdera muyto do sanguj ca sse nõ podia conbater cõ VIes caualeyros que nõ fosse canssado, et nõ poderia durar contra el que era folgado. -"Ora toste, disso, dademe as armas, et poys um sóó trouxe tal mal os VIes caualeyros cõ ele soo eu. [+]
1350 SP 26/ 129 Ca guisada mandada emenda das desonrras e dos tortos que home Reçebe eno lugar hu for feita (ou) ante o julgador que ha poder de apremar o demandado asi como disemos eno T o das acusaçoes. LEY - X como o señor pode demandar emenda da desonrra que facesen a seu vasalon en despreçamento del Avendo alguo home seus vasallos outros liures que viuesen con el se estes rreçebesen torto ou desonrra poden eles demandar emenda. aos que os desonrraron eseu señor non poderia ende facer demanda (saluo) ende quando o torto ou a (desonrra) que taes homes rreçebesen lles fore feit(a sinaladamente por desonrra ou por des)praçamento do señor (e) enton ben......... .............quanto (he) en aquelo que............ ........del. outro si dizemos ...........sonrra fose feita a alguo Religioso ou freire de ordee en qualquer maneyra que seja feita que seu mayoral pode demandar emenda por el. e deuen facer esta (demanda) tanben (aos) fazedores da desonrra ou do torto como aqueles que (llo mandaren fazer) ou lles (deren) esforço ou consello ou ajuda para fazerla en qualquer maneira que seja. ca gisada consahe cosa es, e derecha, que los fazedores del mal, e los consentidores del, que resciban ygual pena. [+]
1370 CT 1/ 217 Et poýnã toda sua força en singrar ao mar alto, quanto mays podíã. [+]
1370 CT 1/ 217 Et al uos quero dizer: mays ualedes en armas que tódoslos do mũdo, et sodes mays ardidos et mays leaes et esforçados et vrgullosos et mays fidalgos et de mayor ualor que tódoslos que eu sey. [+]
1370 CT 1/ 221 Et cõmo os veu, foyos logo feryr, cõmo caualeyro moy ardido et moyto esforçado. [+]
1370 CT 1/ 221 Et el rrey Nástor, cõmo caualleyro esforçado, rreçebeo moy ben et moy ardidament. [+]
1370 CT 1/ 221 Et prougo moyto aos seus porque o virũ tã esforçado. [+]
1370 CT 1/ 221 Et segurament ben lles era mester o esforço, ca a lyde era moy braua et moy crua. [+]
1370 CT 1/ 221 Et el rrey Nástor era moy grãde et moy esforçado et moy ardido. [+]
1370 CT 1/ 221 Et dérõsse anbos tã grandes colpes, cõ toda sua força, que os ferros et os fustes das lanças seýrõ da outra parte, perlos braços dos escudos. [+]
1370 CT 1/ 221 Mays Nástor deu a Leomedón tal lançada que lle falssou as armas, et chagoo moy mal ẽno braço, et puxoo per tal força que deu cõ el en terra. [+]
1370 CT 1/ 221 Et encõtrárõsse el et el rrey Cástor ante todos, et leixárõsse correr os cauallos, et ferírõsse de toda sua força, et dérõsse taes colpes que os caualos anbos leixarõ ẽno canpo hu estauã. [+]
1370 CT 1/ 221 Et per força, querendo ou nõ, lles tomarõ os gregos el rrey Cástor. [+]
1370 CT 1/ 221 Mays os gregos tanto ferirõ de espadas que, por viua força, os partirõ a pressa. [+]
1370 CT 1/ 221 Mays os gregos nõ poderõ sofrer a batalla, et ouueron per força a leixar o cãpo, que nũca lles poderõ tẽer pe ata o mar, nen alý nõ os poderã sofrer nẽ estar, se nõ fora por hũa auẽtura que lles auẽo, qual agora oyredes. [+]
1370 CT 1/ 241 Et por ende nos deujamos a esforçar et enbraueçer et asañarnos cõtra elles por quanto mal nos fezeron. [+]
1370 CT 1/ 241 Et ante que seia sabudo en Greçia, vaamos moy encubertament, et entrémoslles ẽno rreyno, et façámoslles tal gerra et tã forte que seia per y toda sua terra cofonduda et despoblada et astragada et açenduda et rroubada de tódaslas cousas, et as gentes todas presas et mortas, ca sse nõ catã agora de nós, nẽ coydan que nos vingaremos, nẽ que o ousaremos penssar de entrar per força de guerra en sua terra. [+]
1370 CT 1/ 241 Et nõ ouuo y tal que lle nõ prometesse, et llo nõ jurasse ẽnas mãos, que seu poder y faríã et que porríã y toda sua força. [+]
1370 CT 1/ 243 Señor, moy grã dereyto he de fazer eu uossa voõtade, et fazerlo ey moy de grado, et porrey toda mj̃a força en uos seruir ẽno que mãdardes. [+]
1370 CT 1/ 243 Et ben nos deuemos esforçar por prender uẽgança delles et da desonrra que auemos rreçebuda, et áqueuos aquí a mj̃, que seerey o primeyro. [+]
1370 CT 1/ 243 Et alý pon o home toda sua força et todo seu poder et seu ardimento et seu esforço, et faz quanto fazer pode por uẽçer ou por anparar. [+]
1370 CT 1/ 243 Demays, sabemos ben que son moy fortes gentes et moy esforçados, et an toda a terra de Eyropa, que tẽ a terça parte do mũdo. [+]
1370 CT 1/ 246 Et desto me faço agora grã sabedor et grã m[a]estre et ben uoslo digo outra uez que, sse Pares trouxer moller de Greçia, nũca hũ de nós escapará sen grã coyta, ca logo uerrã os gregos sobre nós, et quebrãtarã per força o Aylión, et nõ acharã lugar tã alto que nõ derriben, mao nosso grado, et matarã padres et fillos, et destroyrã o rreyno, et nõ ficará y yrmão nẽ parẽt. [+]
1370 CT 1/ 250 Mays metede toda uossa força en auer Anssýona, mjña yrmãa; et se a poderdes auer, tã toste ma enviade. [+]
1370 CT 1/ 253 Et Pares era moy ardido et moy esforçado et moy sesudo, et parou moy ben mẽtes ẽno moy fremoso cõtenẽt de Elena et ẽno seu catar et ẽno senbrãt que ela fazía. [+]
1370 CT 1/ 254 Et se poderẽ elles entẽder o que nós fazer queremos, meterã toda sua força en nos detẽer aquí et en nos fazer mal et desonrra quanta poderẽ. [+]
1370 CT 1/ 254 Mays por quantos nós somos, nõ lles poderemos fazer gerra, nẽ mal, nẽ força, nẽ lles poderemos tomar vila, nẽ castelo, nẽ forteleza. [+]
1370 CT 1/ 254 As respostas forõ moytas et moy desauariadas, pero ẽna çima acordarõ todos et quiserõ que fosse o tẽplo quebrãtado et que o entrassen de noyte per força. [+]
1370 CT 1/ 254 Senores, façamos assý depoys que a lũa for abaixada et forẽ todos assessegados, estonçe nos armemos todos os mellores et vaamos moyto encubertament, en tal maneyra que nõ façamos uolta, et feyrámoslos sen sospeyta, tã esforçadamet que nos nõ possan elles ferir. [+]
1370 CT 1/ 255 Et os que vẽerõ ao tẽplo fazer sacrifiçios velarõ tãto que erã ja canssados et forçáuaos o sono. [+]
1370 CT 1/ 256 Et tã cruament os feríã que, per viua força, os do castelo forõ desbaratados. [+]
1370 CT 1/ 258 Et eu nõ quero cousa sen uós, et toda mj̃a força seerá en uos seruir, et ja mays desto uos nõ ey de falesçer. [+]
1370 CT 1/ 260 Et el rrey Menelao auj́a hũ yrmão a que dezíã Agamenõ, que ualýa tãto que nõ auj́a home en Greçia en aquel tẽpo que tãto ualuesse per força et per rriqueza. [+]
1370 CT 1/ 260 Pares ýa moy ledo, et leuaua Elena perla mão, et poýña toda sua força en lle fazer onrra. [+]
1370 CT 1/ 268 Et era moy esforçado et moy rrico, et pagáuasse de todo ben, et leixáuasse amar a todos. [+]
1370 CT 1/ 273 En este obrou mays a natura pera o ennobreçer, ca poso en el toda sua força et fezo en el toda sua obra pera o cõpõer de todas bondades, senõ tãto que o podera fazer mays fremoso do que fezo. [+]
1370 CT 1/ 279 Et el rrey Nástor adusso outroussý oyteẽta naos de seu rreyno de Pira, ca tódoslos de seu señorío metí[ã] toda sua força cõmo lle seríã mellor gisados. [+]
1370 CT 1/ 281 Senores, uós sodes aquí moy grã caualaría et moy bõa, et a mj̃ semella que quer tẽer moy grã peso quen cõuosco quer tomar gerra et que ama moy pouco a ssy et a seu señorío, ca taes çẽto estades aquí en este lugar que, o que de uós ha mays pequeno poder, deuería soo a acabar per força este pleito sen nós outros. [+]
1370 CT 1/ 281 Et por ende uos digo que uós todos sabedes ben que os de Troya se gorneçẽ cõtra nós, et an assũadas moytas gentes de moytas partes pera esta guerra, et grã rrazõ he de sse quererẽ defender en quanto lles a força durar. [+]
1370 CT 1/ 286 Vaamos todos ao paaço que he chamado Élida, et façamos moyto agiña aparellar hũ sacrifiçio aa diosa, ca per força nos cõuén de lle sacrificar. [+]
1370 CT 1/ 287 Et enpós esto leixauã vĩjr cãtos de pedras et outros moy grãdes mouementos que lançauã sobre elles, que, per fina força, matauã delles tãtos que era grã marauilla. [+]
1370 CT 1/ 288 Nós estamos de cõsún cõ nossos ẽemjgos en sua terra, que lles entramos per grã força. [+]
1370 CT 1/ 288 Et quen se en sua terra defende, ha moy grãde auãtajen, ca todo home que sse defende de sua uila, dóbraselle a força cõtra os que vẽen de fora, sequer ja sabedes en cõmo hũa vila, por pequena que seia, nõna pode home tomar tã agiña. [+]
1370 CT 1/ 297 Et tãto que os veu, foyos ferir moy sen medo de toda sua força. [+]
1370 CT 1/ 297 Eu o faço porque ha ben dez ãnos que eu foy aquí cõ el en esta terra, et rreçebéome moy ben, et fézome moyta onrra, et poýna toda sua força en me seruir. [+]
1370 CT 1/ 305 Et dízẽnos que depoys entrou y moyta gente et que farã sua força ẽna defender. [+]
1370 CT 1/ 305 Et sabede que esto nos cõuẽ de fazer, et praza ende a quen quiser; ca, sse por força os nõ cõquirimos, per al nõnos podemos entrar. [+]
1370 CT 1/ 305 Mays todauj́a fazede en gisa que cras ẽna manãa seia a vila çercada per força ou per al, ca, se nós tomamos Troya, ledos et cõ prazer tornaremos a nossas terras. [+]
1370 CT 1/ 306 Mays eu sey moy ben que tãto nõ auerán de força que nõ achen y quẽ lles uede o porto. [+]
1370 CT 1/ 307 Mays os das naues, despoys que uirõ que por nehũa cousa nõ podíã outro cõssello tomar, seýrõ prender porto per força. [+]
1370 CT 1/ 308 Et alý forõ as uozes et os braados moy grãdes et todos ýan esforçados et moy fardidos, mays dultarõ moyto quando virõ os troyãos, pero baixarõ suas uelas pera prender porto. [+]
1370 CT 1/ 308 Et aos outros fezeron entrar per força ẽno mar moy a dentro, ca atra as selas entrarõ pos eles, feríndoos moy mal, que ja nõ sse podíã defender. [+]
1370 CT 1/ 308 Mays os outros que ẽnas naues estauã lles tirarõ tãtas pedras et tãtas saetas de çima dos castelos que per força os moueron de alý et os fezeron tirar afora. [+]
1370 CT 1/ 308 Mays ouueron moy grã coyta porque nõ poderõ chegar aos outros per nehũa parte, que vij̃t mill caualleyros ou mays lles esta[ua]n deãt, que os queríã matar de grado, et os nõ leixauã chegar a elles, et que os forõ logo ferir de rrandón, tã cruament que os gregos sofrerõ y tã grãde afán que, ante que ouuessen ajuda, sua força foy mj̃gada, tãto que chegarõ todos a ponto de morte. [+]
1370 CT 1/ 308 Mays enpero elles se esforçauã moyto porlo señor que tragíã, que os esforçaua et os acabdillaua moy ben, et metía sua força ẽnos defender. [+]
1370 CT 1/ 308 Et os gregos forõ tã maltreytos daquela uez que os nõ poderõ sofrer et ouueron, per força, de uoluer as costas, en tal maneyra que ata seteçẽtos entrarõ ende ẽno mar. [+]
1370 CT 1/ 308 Et Palamades, que era moyto esforçado, ýa ante os seus quanto hũ arco podería tirar, sobre hũ caualo moy preçado de Alemaña. [+]
1370 CT 1/ 308 Et os outros outrossý nõ sse escusauã de fazer ben todos, et fezeron tãto en aquel día en aquela batalla que leuarõ ende moy grã prez, ca os demãdauã tã amj̃údo et os feríã tã rrégeament que, per força, os ouueron a fazer afora. [+]
1370 CT 1/ 314 Mays aquestes que chegauã frescos et folgados trouxerõ tã brauament aos troyaos que nõ poderõ mays sofrer, et fezéronlles per força uoluer as espaldas et leixar o cãpo. [+]
1370 CT 1/ 314 Et duroulles este pleito ata que os coytarõ os gregos tãto que, per força, os fezeron entrar ẽna vila, querendo ou nõ. [+]
1370 CT 1/ 317 Et ben sey que taes son que mãterrã ben sua batalla et se nõ leixarã maltrager, enmẽtre lles durar sua força. [+]
1370 CT 1/ 322 Et uós estade outrossý ben acordado ẽnas barreyras, et tẽede cõuosco uossa sina tendida, ca he grã rrazõ; et acabdillade de bõa gisa uossa jente, et armádeuos de tal maneyra que, se nos acó tornamos, nõ podamos dultar en uós; et de gisa estade que, se nós formos desbaratados et nos quisermos a uós acoller, que uós que nos acollades en tal maneyra que nõ podamos delles prender dãno, nẽ nos façã per força entrar as barreyras. [+]
1370 CT 1/ 325 A séptima aaz fezerõ Pítrofus et Çélides, que erã anbos rreys de terra de Fáçides, mays pero nõ leuarõ cõsigo gente a pe, nẽ beesteyros, mays leuarõ caualeyros bõos et escolleytos et de grã prez et esforçados. [+]
1370 CT 1/ 328 Mays a justa nõ foy falyda entre elles, ca lle deu Éytor per meo do escudo hũa ferida de tã grã força que logo en essa ora passou o ferro da lança et o pendón todo perlas costas del, que lle nõ prestou a loriga nẽ armadura que trouxesse. [+]
1370 CT 1/ 328 Et os troyãos tornarõ entõçe todos, et ferírõnos tã brauament que os gregos forõ arredados afora per força. [+]
1370 CT 1/ 328 Et poys que Troylos sobeu en seu caualo, ben mostrou aos gregos que foy forte cobramento dos seus, ca logo essa ora, per força et per ardimento, rronperõ toda a pressa. [+]
1370 CT 1/ 328 Et foyo ferir de toda sua força per çima do elmo, per alý per u era mays agudo, et de tã grã ferida que o atordou et lle fezo leixar a ssela, querendo ou nõ. [+]
1370 CT 1/ 328 El rrey Menelao fezo tã ben aquela ora que, per força, os moueu todos de alý et lles fezo leixar o cãpo, mal seu grado. [+]
1370 CT 1/ 328 Pero esforçousse, assý cõmo aquel que era moy ujuo et de moy grãde ardimento. [+]
1370 CT 1/ 328 Et cõ a ajuda que lle estonçe fezeron os seus, cometeu os da terra de Fácidis, tã uiuament que os puxou per força do cãpo. [+]
1370 CT 1/ 328 Et matou y treze caualeyros et liurou a Polidamas per sua força. [+]
1370 CT 1/ 328 Et cometéronos tã rrégeament daquela yda que, per hũa grã força, os fezerõ estonçe partir do cãpo, mal seu grado. [+]
1370 CT 1/ 340 Desý chegou y Çençillés, et foy ferir hũ almiral per tã grã força que deu cõ el et cõ o caualo de cõsún en terra. [+]
1370 CT 1/ 340 Dysna d ' Arõ outrossý, seu yrmão, foy ferir outro de tã grã força que o derribou, et cayeu morto do caualo en terra. [+]
1370 CT 1/ 344 Et toda sua força delles era que o tomassen de alý et o fezessen peças. [+]
1370 CT 1/ 347 Et quando ueu os de sua terra moy maltrajudos, et os da sua parte, et que erã tirados afora, et auj́ã ja o cãpo leixado per força, et outrossý erã ja moytos deles presos et mortos et chagados, et sentíndosse moyto desto, catou todas suas gentes. [+]
1370 CT 1/ 347 Et ben me semella que a grã força dos outros os faz saýr afora. [+]
1370 CT 1/ 347 Et se nos ben ajudarmos, mal seu grado os faremos enbarrar tras tódaslas barreyras, ca nossa força yrá creçendo et vĩjrnos ha grãde acorro tódoslos da oste, que seerã çẽ mill caualeyros et mays. [+]
1370 CT 1/ 348 Et ben sey que erã taes que faríã toda sua força en lle acorrer ben. [+]
1370 CT 1/ 348 Et os troyaos outrossý puñauã cõmo os deytaríã per força do cãpo. [+]
1370 CT 1/ 348 Et puxoo de tal força que o poso en terra do caualo perlos arções detrás, et o caualo caeu sobre el. [+]
1370 CT 1/ 348 Mays os gregos o fezeron y tã ben aquela uez que ouueron toda sua força cobrada sobre troyãos. [+]
1370 CT 1/ 348 Et ferirõ os troyãos per tã grã saña que, per força, lles fezeron leixar a praça, querendo ou nõ. [+]
1370 CT 1/ 348 Et alý foy o fero desbarato et a grã mortaldade, ca en aquela ora forõ leuãtados sóbrelos troyãos braados et gritos et apelidos, ca, per força, os fezerõ fogir do cãpo moy uergonçosament. [+]
1370 CT 1/ 348 Et sabede que os gregos se esforçarõ fortemẽt cõ outros caualeyros que lles estonçe chegarõ, frescos et folgados. [+]
1370 CT 1/ 348 Et alý começou a batalla de engrossar et o torneo a sseer moy mortal, mays pero os troyãos ýan ja pera mal, ca os gregos os feríã tã brauament que, per força, os fazíã caer de rrostro en meo do cãpo. [+]
1370 CT 1/ 350 Et eu ben sey que tãto y farã aquela uez que os que per força quiserẽ entrar ẽna uila que o cõprarã carament. [+]
1370 CT 1/ 350 Et rreçeberõ del tã grã dãno gregos que ouuo ende aquela uegada moy grã prez, pero troyãos nõ poderõ fazer tãto que os gregos, per força, nõ os leuassen et os nõ ençarrassen tralas barreyras. [+]
1370 CT 1/ 350 Et afrontárõsse moy brauament porlos desbaratar et tã brauament os aficarõ que, per força, os fezeron estonçe entrar dentro tralos muros, ben dez mill caualeyros deles ou mays. [+]
1370 CT 1/ 352 Et ben sey que poýnã toda sua força en defender sua terra et seu auer et que, mẽtre lles durar a força, que punarã en tomar uẽgança do mal et da desonrra que an rreçebudo dos gregos. [+]
1370 CT 1/ 352 Et se nos agora uẽçerẽ, podernos ha ende creçer hũa forte auẽtura, ca d ' ende adeãt nõ dultarã de nós et tẽernos an en pouco ou en nada, et seerá toda sua força logo dobrada cõtra nós. [+]
1370 CT 1/ 352 Et por esto uos rrogo que uaades todos cõmjgo, ante que nos quitemos do torneo, et lles mostremos quan grãde he o nosso esforço. [+]
1370 CT 1/ 352 Mays os que sse estauã cõbatẽdo deante cõ os das barreyras, quando uirõ que os cõbatíã enpós de ssy et que auj́ã ia moytos mortos dos seus que estauã ẽna çaga, et uirõ outrossý os outros que ante ssy estauã cobrar en sua força et en ardimento, cõmo aqueles que erã moy bõos caualeyros et moy cõbatedores, forõ desmayados et espantárõsse jaquanto. [+]
1370 CT 1/ 352 Quando el rrey Toas esto ueu, esforçou os seus et começou de yr perla batalla, fazẽdo grãdes caualarías et moyto mal aos troyãos; ca el, per u ýa, mataua moytos et a outros moytos fazía leixar as selas sen seu grado, ca el se meteu en auẽtura et rreçeberõ del moyto mal os troyãos aquela uez. [+]
1370 CT 1/ 352 Et chagárõno anbos tã mal que, per pouco, perdera a ujda et todo seu esforço. [+]
1370 CT 1/ 352 Mays quando o duque Menesteus ueu aquel rrey Toas assý estar foy(o) ferir a [Ordenax] de hũa lançada, cõ hũa lança que tragía, per tã grã força que o fezo entrar entre todas suas masnadas ẽno cãpo, as pernas arriba et a cabeça ajuso. [+]
1370 CT 1/ 352 Et logo outrossý o fereu Quintales sobre o elmo de tã grã força que o atordeçeu. [+]
1370 CT 1/ 352 Estonçe poso sua força ẽnos ferir et fazelos de alý partir. [+]
1370 CT 1/ 352 Et os da uila outrossý, que estauã ẽnas barreyra, sse esforçarõ tãto en seu señor Éytor que os puxarõ de ssy, en tal gisa que ficou ẽno cãpo cõ elles. [+]
1370 CT 1/ 355 Et cometerõ aos gregos tã brauament que, per força, partirõ a batalla per meo. [+]
1370 CT 1/ 357 Jnfranes, seu yrmão, foy ferir hũ cõde de gregos per tã grã força que o lançou longe da sela. Çintos deu outrossý hũa tã grã lançada a hũ grego per meo do corpo que lle poso a lança fora, da outra parte, et o deytou morto en terra. [+]
1370 CT 1/ 357 Margaritõ foy ferir per meo do escudo, per tã grã força, al rrey Talamõ ontre tódoslos seus, que lle nõ prestou armadura que trouxesse, et poso o ferro todo da outra parte. [+]
1370 CT 1/ 357 Et Menesteus leuãtousse logo cõ sua espada ẽna mão, et começou de sse anparar moy uiuament de ánbolos yrmãos, assý cõmo aquel que era moy fardido et de grãde esforço. [+]
1370 CT 1/ 357 Et cometerõ aos troyãos tã brauament, dándolles tã grãdes feridas de lanças et de espadas, que, per força, lles fezeron leixar o cãpo, et leuárõnos hũa grã peça moy auiltadament cõtra suas barreyras. [+]
1370 CT 1/ 357 Et daquesta ora endeãt se esforçarõ os troyãos, en tal gisa que, per força, poserõ os gregos afora. [+]
1370 CT 1/ 357 Et quando chegou a el, dýssolle assý: -Çertas, don caualeyro, eu coydo que agora será tenpo en que seredes cõpañeyro(s) dos mortos ou en perderdes a força. [+]
1370 CT 1/ 357 Et quando Éytor ueu a Meriõ jazer ẽna tenda, meteu toda sua força en auer as armas del. [+]
1370 CT 1/ 361 Et dérõna a el rrey Talamõ, et ouuo dela hũ fillo, que foy moy fardido et moy esforçado caualeyro, et ouuo nome Ajas Talamõ. [+]
1370 CT 1/ 361 Mays a ventura, que lles foy senpre dura et forte et os gerreaua fortemẽt, enbargou estonçe o sseu ardimento grãde et o sseu moy bon consello, ca sabede que ẽno mũdo nõ ha syso nẽ força nẽ poder que possa partir aquelo que en toda gisa ha de seer. [+]
1370 CT 1/ 363 Desý deulle hũ pouco a comer et fézoo moyto esforçar. [+]
1370 CT 1/ 364 Conta a estoria que as donas pregũtauã a Éytor quaes caualeyros auerýan per dereyto o prez daquela batalla ou quaes forõ y bõos, et nõ o sabíã ben todos, pero todos comunalment dezíã que Troylos fora y moy bõo et moy esforçado. [+]
1370 CT 1/ 367 Et el rrey Príamos tã bon señor et tã bõo cõpañeyro lles andaua que a todos fazía creçer coraçõ et a todos fazía creçer moy grãde esforço, per uquer que el andaua, por acabar ben aquelo que começara. [+]
1370 CT 1/ 367 Et outrossý sey mellor falar [aas] gentes et dizerlles palauras por que sse elles esforçẽ et acorden cõmjgo. [+]
1370 CT 1/ 369 Sen falla, el he bon caualeyro et fardido et ben esforçado. [+]
1370 CT 1/ 369 Et ẽno mũdo nõ cobijçauã cousa tãto cõmo tallarsse a cabeça hũ ao outro, et seu coydado et sua aguça era en topar anbos por mostrar suas forças et prouar seu poder et sua ualẽtía. [+]
1370 CT 1/ 369 Mays Éytor puxou a Achiles per tã grã força que o lançou en terra, todo estordido, et tomoulle o caualo logo per tã grã saña que fora mao de toller, et deo a hũ seu donzel, a que dezíã Daldámides de Pira. [+]
1370 CT 1/ 369 Pero logo tornarõ, et forõ cobrados en seu lugar, ca chegou y logo Achiles, o moy bõo caualeyro et moy fardido et moy esforçado en armas et mays preçado et mays arrizado et mays orgulloso et mays nomeado que éntrelos gregos auj́a. [+]
1370 CT 1/ 369 Et deulle hũa tã grã ferida de toda sua força et puxoo tã rrézeo que deu cõ el en terra. [+]
1370 CT 1/ 369 Et leuãtousse moy sañudo et moy brauo, et meteu mão aa espada, et leixousse yr a el, et ferío cõ toda sua força tã brauament per çima do elmo que escudo, nẽ loriga, nẽ arma que trouxesse nõ lle prestou nehũa cousa, que todo o fendeu ata os dentes. [+]
1370 CT 1/ 369 Et os gregos o quiserã sacar do cãpo, et poserõ y toda sua força, mays nũca ouueron poder nẽ maneyra per que o tirar podessen. [+]
1370 CT 1/ 369 Et hũ rrey grego, a que dezíã Archelanos, poso y grãde affán porlo sacar, et mostrou y toda sua força et seu poder, et matou dos troyãos atãtos que mereçeu a auer grã prez et grã loor. [+]
1370 CT 1/ 369 Et os troyãos, quando esto uirõ, cometérõnos tã de rrégeo que, per força, os enpuxarõ do cãpo, querendo ou nõ. [+]
1370 CT 1/ 375 Por ende, amjgos, senores, ajamos cõssello cõmo tal enbargo cõmo este partamos d ' ontre nós, ca, sse este traedor tirado for, acabaremos quanto quisermos; et se o nós ouuessemos preso ou morto, nõ dulto que tã toste nõ ajamos a Troya, ca este he aquel que nos ha cofondudos et maltreytos et escarnjçidos per moytas uezes; et, se os troyãos este perderẽ, estonçe perderã seu ben et seu esforço et seu mãtẽemento et seu castelo et seu defendemento; et alý peresçerã, et perderã todo o anparamento et acostamento et fiança et aujuamento; et alý peresçerá seu ardimento todo, et quebrarlles ha o coraçõ, ca este he seu caudillo et sua syna et seu synal et seu pendón. [+]
1370 CT 1/ 375 Et este he o que lles faz carreyras ẽna batalla et que os esforça et quebrãta os nossos, et sen el nõ poderíã nada, ca, sse foien, este os rrecobra, et, se son couardos, este lles dá ardimento et este lles faz creçer et auer et cobrar ẽna sua grã proheza, et, se lles cõteçer pressa, logo son liures per hũa esporoada que al faz. [+]
1370 CT 1/ 375 Mays quen uẽtura ouuesse que o podesse prender ou matar, ben creo que elles nõ porríã o pe fora d a uila, nẽ auerýan cõtra nós esforço nẽ poder per nehũa maneyra, nẽ auerýan poder de nos sofrer hũ día, ca tã grã descõforto et tã grã desasperança tomarã en ssy deste dãno tã mao que nõ seyríã a batalla cõnosco. [+]
1370 CT 1/ 375 Et, señores, por esto ey por uós enviado, que cada hũ de [u]ós coyda sobre este feyto et que façades en gisa que metades en esto o ssiso et a força et a ssabedoría et todo uosso poder quando cõprir, en gisa que o ajamos preso ou morto. [+]
1370 CT 1/ 378 Et quen uisse quantos elmos et quantos escudos et quantos pendões et quantas synas et quantos caualeyros de lynagẽ, fardidos et esforçados, et quantas bõas cõpañas tragíã, ben armadas et ben apostadas, por grã marauilla terríã onde tãta gente podería seýr nẽ seer juntada, ou qual seería a força ou o poder que os podería cõtrariar ou se lles defender. [+]
1370 CT 1/ 378 Tódoslos jogos forõ postos a parte, ca Éytor foy trauar del, et prendeo per força, et sacoo do cãpo, mal seu grado. [+]
1370 CT 1/ 379 Et quando sse uirõ anbos et sse coñosçerõ, leix[a]rõ correr a ssy os caualos, et fórõsse ferir de todo seu poder et de toda sua força. [+]
1370 CT 1/ 379 Et quiséralle coomear o que lle auj́a feyto, mays nõ o podo acabar, ca Polibetes deu cõ as esporas a sseu caualo et foy a el, et deulle hũa grã lançada, et de tã grã força o puxou que deu cõ el en terra moy malchagado. [+]
1370 CT 1/ 379 Et diz aquí Dayres que Polidamas veu a Palamades ẽna batalla, et fereu o caualo das esporas, et leixousse yr cõtra el a todo seu poder et a toda ssua força. [+]
1370 CT 1/ 383 Et aquí prouarõ estes caualeyros anbos o grãde esforço de Éytor et a ssua ualentía, ca leuarõ grãde afán ẽno prouar. [+]
1370 CT 1/ 384 Et tomou çẽ caualeyros dos mellores que podo escoller et poso toda sua força ẽno matar ou ẽno prender, se podesse, ou de lle fazer algũ grã dãno, en gisa que lle fezesse cõprar carament sua moller que lle tomara. [+]
1370 CT 1/ 384 Et tendeu o arquo a toda sua força et tiroulle. [+]
1370 CT 1/ 384 Et tornousse aa batalla moy esforçado et moy brauo. [+]
1370 CT 1/ 384 ¿Que uos dyrey del? Çertos seede que nũca Deus fez caualeyro tã ualẽt, nẽ tã fardido, nẽ de tã grã força que o en cãpo podesse sofrer nẽ endurar hũ por outro. [+]
1370 CT 1/ 387 Et por esto auerán senpre de nós pauor et espanto grãde, et por esto perderán ardimẽto et ualẽtía et ualerã meos en armas, et perderã todauj́a esforço. [+]
1370 CT 1/ 389 Et agora esta gerra mõtou ja tãto et he tã aficada que, por força, nos cõuerrá de coñosçer a quen de bõo coraçõ nos seruirá, ca diz o prouerbio antigo, que nõ mẽt, que o amjgo senpre se proua ẽna coyta. [+]
1370 CT 1/ 390 Et elles todos cõfortárõna moyto et esforçárõna moy ben, que nõ ouuesse medo nehũ. [+]
1370 CT 1/ 393 Et este rrey Apítofus andaua ẽna batalla moyto esforçado et moy fardido, et tragía en sua mão hũ uenabre claro, et tallaua cõmo hũa naualla. [+]
1370 CT 1/ 397 Estonçe esforçou moyto aos seus et cobrarõ o cãpo, et el et tódolos seus outrossý leuarõ y moy grãde affán aquela uez, et gãanarõ y grã prez aquel día. [+]
1370 CT 1/ 400 Et desque os gregos virõ que o Ssagitario era morto, forõ esforçados. [+]
1370 CT 1/ 400 Poys que Diomedes o Ssagitario ouuo morto, todos os da oste fezeron estonçe tãger boziñas et ssoar tronpas et anafíjs a mays poder, por fazer tomar aos seus mayor esforço et mayor ardimento. [+]
1370 CT 1/ 400 Et ajuntárõsse todos, et esforçárõsse, et puxarõ os troyãos fora d ' ontre as tẽdas, et fezéronos seýr afora perlos chãos. [+]
1370 CT 1/ 400 El ueu en este torneo Achiles et, cõmo era caualeyro rrézeo et esforçado et de grãde ardimento, quiso justar cõ el hũ por hũ. [+]
1370 CT 1/ 400 Mays os bastardos, yrmãos de Éytor, o tomarõ per grã força et grãde ardimento, et mostrarõ alý moy grã ualentía et grã proheza, et derõ logo o caualo a sseu yrmão et a sseu señor Éytor. [+]
1370 CT 1/ 402 Et a todo seu poder quería cometer pera liuralo, sse podesse, et todo seu coydado et toda sua força era sobre este feyto. [+]
1370 CT 1/ 403 Agora leixa o cõto a falar da quinta batalla por falar de cõmo os gregos tomarõ esforço et cõssello por liurar a el rrey Toas [+]
1370 CT 1/ 403 Et agora seernos ýa grã força et grã rrecobramento, sse o ouuessemos por Antenor cobrado, et fazernos edes en esto moy grãde ajuda. [+]
1370 CT 1/ 405 Et todos jurauã que, per força, os tomaríã et lles queymaríã a uila. [+]
1370 CT 1/ 406 Mays todo esto nõ he nada, ca per força cõuẽ que aquelo que dos déoses he ordenado que sse cũpra et aja fin. [+]
1370 CT 1/ 406 Et Colcos, o moy bon sabedor agoyreyro et leterado lles preegaua de cada día, et os cõfortaua, et dezía taes rrazões per que elles erã esforçados et ficauã en seu coraçõ. [+]
1370 CT 1/ 408 Señores, ben entẽdemos cõmo nõ podemos sofrer per nehũa maneyra esta pestilençia, nẽ este mal, ca, se nos moyto dura, a toda gisa a morrer nos cõuerrá; ca este odor nos cofonde et nos mata, en tal gisa que os mellores et os mays esforçados de nós son ja tã flacos que nõ poden tomar armas nehũas, sse adur nõ. [+]
1370 CT 1/ 414 Et se me eu nõ podera gardar ou defender da força dos uossos braços, ben me semella que me cõuẽera de prender morte a uossas mãos. [+]
1370 CT 1/ 414 Pero nõ uos quero fazer longa rrazõ, mays pésame porque me tãto desamades et a uós tãto esforçades. [+]
1370 CT 1/ 424 Et per força me cõuẽ de fazer esto et vĩjrme acó, poys mo Apolo mãdou. [+]
1370 CT 1/ 426 Et, cõ todo esto, Éytor fora maldesbaratado, se lle Troylos mays tardar, ca foy alý, per força, mouudo do cãpo, et perdeu moytos dos mellores et mays preçados caualeyros que cõsigo tragía. [+]
1370 CT 1/ 426 Quando Éytor ueu que assý era chagado et deytado per força do cãpo, ouuo grã uergonça, que veu estar ẽnos adarues dos muros a Elena et sua yrmãas et seteçẽtas donas et donzelas de alta gisa. [+]
1370 CT 1/ 426 Mays ẽno mũdo nõ ha home que cõtar podesse do ardimento et do esforço que Éytor auj́a en aquel lugar. [+]
1370 CT 1/ 426 Mays Éytor, cõmo era esforçado et orgulloso, alçou a espada, et foylle dar tan esquiuos tres colpes que mays de vij̃t mallas do almófar da loriga [lle] fezo entrar perla cabeça, en gisa que nõ lle derõ per lugar onde sange nõ seýsse. [+]
1370 CT 1/ 426 Pero ben sey que a nõ pode trager mellor caualeyro que uós, nẽ de tã grã força, nẽ que sse assý faça temer. [+]
1370 CT 1/ 426 Et alý forõ moytos mortos et malchagados, pero que, per força, os gregos forõ mudados do cãpo et maltreytos. [+]
1370 CT 1/ 426 Et tãtos erã ja os mortos que nõ podíã andar senõ per sobre elles, pero andauã tã esforçados et tã fardidos que hũus nẽ outros nõ sse mouj́ã, nẽ sse partíã do cãpo. [+]
1370 CT 1/ 426 Et leixárõsse yr a ssy o mays toste que poderõ, et ferírõsse de toda sua força. [+]
1370 CT 1/ 431 Et outros moytos perderõ y os corpos, et moytos sacarõ ende moytos bõos caualos, et outros moytos forõ ende derribados deles, mays pero os troyãos forõ ende maltreytos et alongados do cãpo per força ben dous treytos de beesta. [+]
1370 CT 1/ 431 Et Diomedes et Troylos, que sse desamauã porla donzela que fora leuada aa oste, quando sse uirõ et sse coñosçerõ, leixarõ correr os caualos a ssy, et fórõsse ferir ẽnos escudos de toda sua força. [+]
1370 CT 1/ 431 Et cõta Dayres, que o vij́a, que troyãos, querendo ou nõ, ouueron per força de leixar o cãpo, et leuárõnos assý os gregos ata as barreyras. [+]
1370 CT 1/ 431 Et Polidamas, fillo de Antenor, et el rrey Fión, fillo de Dulgas, chegarõ alý moy esforçados, et forõ y moy bõos, et fezeron cobrar aos seus. [+]
1370 CT 1/ 435 Et por ende os de sua parte rreçeberõ grã dãno, et forõ moytas uezes enpuxados et ençarrados, et ja [t]anto dultauã et rreçeauã os de fora que cada uez sse tornauã cõ sua peoría, et mj̃gáualles a força et o ardimento. [+]
1370 CT 1/ 445 Mays pero, se me mãdardes que guarde este, gardarlo ey eu o mellor que poder, que o nõ partirey de mj̃, sse per força nõ for. [+]
1370 CT 1/ 450 Et toda sua força era en Éytor, et ben çerto era que, sse el ẽna batalla nõ fosse, que seería grã dãno de sua parte. [+]
1370 CT 1/ 452 Et foy tã dolorida que quántosla oýrõ todos per força ouuerõ a chorar, batẽdo as palmas et fazẽdo grã doo et grã uolta. [+]
1370 CT 1/ 454 Et alý começarõ anbos hũa batalla mortal et tã perigoosa que, ante que sse parta, perderã do sange tãto que lles mj̃gará suas forças et auerán mays mester m[a]estres que lydar. [+]
1370 CT 1/ 454 Sabede que per ujua força llo tollerõ, mal seu grado. [+]
1370 CT 1/ 454 Mays Pares, cõmo era ardido et esforçado, tã grã dãno lles fezo aquela uez que os gregos forõ tan maltreytos aquela uez que, per força, sse fezeron jaquanto afora, et erã tã sañudos que ja mays nõ poderíã. [+]
1370 CT 1/ 454 Et quando ueu que os gregos rreçeberã tã grã dãno et tã grã perda, esforçou os seus et rrogoulles que o ajudassen moy ben. [+]
1370 CT 1/ 454 Et alý ouuo tã grã dãno et tã grãde astragamento que, per força, os troyaos ouueron a tornar as costas, querendo ou nõ. [+]
1370 CT 1/ 454 Et tã ben sse ajudarõ que, per força, mudarõ as tres azes. [+]
1370 CT 1/ 457 Mays, cõ todo esto, todos estauã mj̃gados de ardimento et de esforço porque Éytor cõ elles nõ era. [+]
1370 CT 1/ 457 Et por ende me marauillo cõmo nos mays poden sofrer, ca moyto o achã en grã mj̃ga, et sen el nõ sse saben ajudar, nẽ an esforço nẽ ardimento. [+]
1370 CT 1/ 457 Et os gregos os fezeron entrar per força per meo das portas. [+]
1370 CT 1/ 457 Et seu yrmão Troylos fazía tãtas bõas caualarías que esto era hũa grã marauilla, ca nũca foy tal que sse a el chegasse que o nõ cõprasse moy carament, nunca Deus ẽno mũdo fezo caualeyro mays ardido, nẽ mays esforçado. [+]
1370 CT 1/ 457 Et Filomenis outrossý fazía outro tal, et era caualeyro moy grãde et moy rrégeo et moy esforçado. [+]
1370 CT 1/ 460 Et quando os da uila o uirõ yr aa batalla, todos seýan pera el cõ grãde esforço et cõ grã prazer que cõ el auj́ã. [+]
1370 CT 1/ 461 Et poys que o cõsygo uirõ, os seus cobrarõ ardimento et esforço. [+]
1370 CT 1/ 461 Et prenderõ deles moytos, et moytos forõ derribados et malchagados (et) porlo grãde esforço et ardimento que tomarõ cõ a uij̃da de Éytor. [+]
1370 CT 1/ 461 Et os troyãos tornarõ moyto esforçados et moyto alegres, et ýan fazẽdo moytas bõas caualarías, assý que, en pouca de ora, forõ jguaes ẽna batalla. [+]
1370 CT 1/ 461 Mays todo esto era porla vij̃da et porlo esforço de Éytor. [+]
1370 CT 1/ 461 Este caualeyro he nossa chaga et nosso cofondemento, ca el mata quantos acha en derredor de ssy et cousa do mũdo nõ rreçea, nẽ topa en lugar que seia que todos nõ fugan ant ' el, ca tódoslos faz mudar et per força leixar o cãpo. [+]
1370 CT 1/ 461 En todo esto, os da çidade se ajudauã tã ben et erã tã esforçados et tã aujuados cõ a uij̃da de Éytor que era hũa grã marauilla. [+]
1370 CT 1/ 461 En esta batalla andaua hũ rrey, que era moy bõo caualeyro et moy esforçado, et ýa perla batalla fazẽdo moy grã dãno a troyãos. [+]
1370 CT 1/ 461 Et alý sse leuãtarõ hũus grãdes braados et hũas grãdes uozes per moytos lugares, porque Éytor o quería prender et leuarlo per força, et os outros o queríã defender. [+]
1370 CT 1/ 461 Pero ja o Éytor tiraua per força, a pesar de todos, fora da pressa. [+]
1370 CT 1/ 461 Mays Achiles, cõmo era ardido et esforçado, leixousse yr a el et deulle tal lançada, estando de pe, que logo deu cõ el en terra. [+]
1370 CT 1/ 461 Mays Menõ, cõmo era bon caualeyro et esforçado, ben lle pagou o que lle auj́a feyto, ca tã durament et tã sen piadade o fereu per çima do elmo que llo fezo caer en terra et lle fezo seýr moyto sange, en gisa que todo o rrostro foy cheo del. [+]
1370 CT 1/ 466 Señor, ¿que será agora do uosso esforço, ou quen mãterrá os torneos, ou hu rrecodirã os fillos d ' algo, ou quen lles dará os gornimentos ou as quitações ou as dádiuas grãdes? [+]
1370 CT 1/ 476 Et o uoso esforço tã grand he que nõ á õme que o posa osmar. [+]
1370 CT 1/ 477 Mays tãto me sofreredes que eu faça toda mĩa força et todo meu poder cõuosco en trager os de Troya a cõfondiçõ et destroimento et que a uitoria seia uosa, ca nõ deseio outra cousa, et grã tenpo á que uosa ouuera de seer. [+]
1370 CT 1/ 477 Et sobre esto tomemos cõsello, ca en esto meterey meu siso et meu auer et mĩa força. [+]
1370 CT 1/ 477 Et aquel de que uos todos pagardes, daquel me pago eu, et aquel que for escolleyto seia bom caualeyro et leal et entendudo et sesudo et esforçado, ca tal deue seer. [+]
1370 CT 1/ 478 Et todos diserõ que o mereçía per siso et por esforço, et esleérõno entre todos. [+]
1370 CT 1/ 480 Despois que el rrey Príamos ouuo sua rrazõ acabada, aos troyaos prouuo muyto, et touerõ por bem que seýse cõ elles aa batalla, ca entendíã que seríã por ende mays ardidos et mays esforçados, et faríã por ende mellor batalla et mellor fazenda. [+]
1370 CT 1/ 480 Et ýam todos ajuntados contra os da hoste et moy paso et en bõ contenẽt et cõ muy grand esforço. [+]
1370 CT 1/ 480 A este torneo chegou el rrey Serpedóm de Liza, que era da parte dos troyaos, et andaua rrogando et auiuando os seus et esforçãdoos que fezesem bẽ. [+]
1370 CT 1/ 480 Et en meo deste torneo se enco[n]trarõ rrey Neutólamos et el rrey Serpendóm; et, logo cõmo se uirõ, coñosçérõse, et leyxarõ correr os caualos contra si, et fórõse ferir de toda sua força, muy sen piadade. [+]
1370 CT 1/ 480 Mays el rrey Serpedóm, cõmo era bõo caualeyro et ardido et esforçado, leuãtouse muy brauament, et meteu mão aa espada, et deulle tal ferida per çima da coyxa que lla tallou toda, et dou cõ el (morto) en terra. [+]
1370 CT 1/ 483 Et muytos uirõ estes colpes que ouuerõ ende grã pesar et grã desconforto, et que nõ poderõ por ende tomar uingança, ante forõ logo entonçe tornados et enpuxados per força, et per força lles leyxarõ o canpo et os meterõ traslas barreyras, mal seu grado. [+]
1370 CT 1/ 483 Mays o acollemento er[a] tã grand et a presa por entrar que muytos y morrerã se nõ fora porlo ardimento et esforço del rrey Príamos et daqueles que ma[n]teuerõ o torneo et defenderõ a entrada. [+]
1370 CT 1/ 486 Et tomou entonçe caualeyros et peões, os mays esforçados et os mais hurgullosos que el podo escoller, que fosem cõ el en esta carreyra; pero ante enujou caualeyros a Chísidas et a Deurofám et a Carretas, hũas terras muyto auondadas que am así nomes. [+]
1370 CT 1/ 488 Et muytas uezes ẽno día lle auerrá que será tã coytado que lle nõ ualrrá loriga nẽ espada nẽ lança nẽ escudo, ca nõ se fazẽ tódaslas cousas per força, ca nõ ual ualentía nẽ força contra o amor, pois que el tẽ o õme en seu poder. [+]
1370 CT 1/ 489 Pero se eu falase cõ ela et lle mostrase mĩa coyta, ou lle podese pedir merçee que ouuese doo de mj̃, ou se fose çerto que en algũ lugar a podería auer, pero que meu mal sería, esforço auería ende. [+]
1370 CT 1/ 497 Mays, se falir, nõ faço sen rrazõ, ca me uençeu et me tẽ presso o amor, per tal força que bem me semella que aio perdudo o siso. [+]
1370 CT 1/ 497 Et nõ he marauilla, pois muytos de bom entendemento et de bõ siso sofrerõ outro tal cõmo eu et nõ se lle poderõ defender per força nẽ per bõo siso. [+]
1370 CT 1/ 497 Et se en mj̃ á ualor ou esforço algũ ou siso ou entendemento, aquí cõuẽ que paresca, ca ẽno mũdo nõ á tã forte cousa nẽ tã esquiua que eu por esto nõ faça. [+]
1370 CT 1/ 497 Et aquel señor que tẽ o mũdo en poder me faça oie taes nouas trager cõ que seia esforçado et nõ queixoso. [+]
1370 CT 1/ 500 Et todos a esto uerremos ante que este rreyno seia cõquisto per força, se y outro cõsello nõ auemos. [+]
1370 CT 1/ 506 Et Palomades, cõmo era bom caualeyro et muyto esforçado et muy gerreyro et muyto hurgulloso, estaua ante todos os seus, matando et astragando en troyãos. [+]
1370 CT 1/ 506 Et todo seu esforço et todo seu poder fazía y cõmo os podería maltrager et astragar. [+]
1370 CT 1/ 506 Et cõmeçou a chamar suas cõpañas a grandes uozes et esforçarlos et rrogarlles que os ferisem. [+]
1370 CT 1/ 506 Et se uós quisserdes esforçar agora, agina lles ueeredes tornar as espádoas, et a perda será sua, se se mãteuer o torneo que se faz. [+]
1370 CT 1/ 506 Et el rrey Serpedóm, que era caualleyro muyto aposto et muyto esforçado et muy preçado en armas, porlas muytas boas caualarías que auía feytas per suas mãos, ca era moy dultado, cõmoquer que nõ auía mais ca dous ãnos que tomara armas et cõmeçara grandes feytos et fezera grandes esforços, per que auía gãanado grã prez et grand honrra, (et) q[ua]ndo ueu o grã dãno que Palomades fazía en este torneo m[a]o et perigooso et chamou os seus et esforçou, et outrosý ueu cõmo matara Deýfebus, fuy ende tã sanudo que mais nõ podería. [+]
1370 CT 1/ 506 Mais Palomades, cõmo era caualleyro esforçado et ualente, deulle hũa tal ferida per çima da cofia que logo la tallou, et deu cõ el en terra do caualo. [+]
1370 CT 1/ 506 Et tódoslos mais ardidos et mays esforçados ficarõ mais desconfortados et aontados quando uirõ seu prínçipe morto. [+]
1370 CT 1/ 506 Et todos entõçe perderõ esforço de curaçõ. [+]
1370 CT 1/ 506 Mais os troyãos erã moyto alegres et muyto esforçados et fazíã moytas bõas caualarías. [+]
1370 CT 1/ 506 El rrey Menalao et Talamõ et Ayas et el rrey Toas et el rrey Vlixas et Diomedes et outrosí o duc de Atenas fazíã ẽnos troyãos grã dãno per u ýam; et cõmoquer que se fosem acollendo a suas tendas, nõ ýam desmayados, mais tornãdo cõmo ardidos, et fazíã moy bõas caualarías, et dauã moy grandes colpes sinados, et tornãdo a moytos, et fazíã moy boas caualarías, moyto esforçados et moyto ardidos, et ýamse moy bẽ defendendo. [+]
1370 CT 1/ 506 Mais pero cõ todo esto, porla grã força et poder, lles fezerõ leyxar o canpo, mal seu grado, et fezérõos entrar perlas tendas sen rrecobrar et cõ grã medo. [+]
1370 CT 1/ 512 Mais chegou logo y, et esforçaua os seus, et dizíalles assý: - [+]
1370 CT 1/ 512 Mais aquí mostremos oie en este día nossa força et noso ardimento et todos façamos bẽ nosa fazenda. [+]
1370 CT 1/ 516 Et el quando oýo chorar, abreu os ollos muyto aduro et tãto se esforçou que pregũtou tres uezes se era uingado. [+]
1370 CT 1/ 517 Mais porlos dãnos nõ se deue õme a espantar, mais deue senpre tomar en sy esforço et auer asperança de rrecobramento ou dalgũ bõo acaesçemento contra sseus ẽemigos per que os poss[a] maltrager et astragar et uingar sua dessonrra. [+]
1370 CT 1/ 518 Da outra parte se guisauã moy bẽ os da hoste et se acõsellauã cõ Agamenõ, seu prínçipe, que lles auía de mãdar et de correger, et que os auiuaua et esforçaua moy bẽ, et lles rrogaua moyto que sse nõ queixasen do día que ante auíã pasado, et que se esforçassen et tomassen uĩgãça do dãno que auíã rreçebudo. [+]
1370 CT 1/ 522 Et ouueron sobre elo seu cõssello, et acordarõ de enviar a el a Nástor o Uello et a Vlixas et Diomedes, que era moy bon caualeyro et moy esforçado. [+]
1370 CT 1/ 522 Et, sen falla, quando somos sen uós ẽna batalla, somos ende moy despagados et moy pouco esforçados. [+]
1370 CT 1/ 522 Mays agora nos podedes fazer ledos et esforçados et ardidos et darnos tã grãde ardimento et tã grã coraçõ que os da uila auerán o peor et nós o mellor. [+]
1370 CT 1/ 525 Et ¿cõmo, don Vlixas, coydades uós tomar esta uila nẽ cõquerer esta terra per força? [+]
1370 CT 1/ 525 ¿Cõmo, don Vlixas, dizedes uós que, se me eu agora nõ quiser matar porla moller de Menelão, cõmo ja son mortos mays de çẽ uezes mill omes, que por ende perderey mj̃a ualor et mj̃a loor et meu bon prez pera senpre; et se eu nõ quiser tomar armas, per rrogo ou per força, por ende serey rretrahudo et tĩúdo por falido ou tornado do prez que guãaney, porque o uós mays creades? [+]
1370 CT 1/ 525 Mays uós podedes y morrer cõmo morrerõ os outros, a gisa d ' ardidos et de esforçados, et fazeruos an moyta onrra aa uossa morte, et uós seeredes aqueles que faredes a Menelao cobrar sua moller, ca eu nõ. [+]
1370 CT 1/ 528 Et por esto son esforçados et nos fazẽ cõprar carament algũ mal, se llelo fezemos; et por esto esquiuarã a paz et nõ a querrán auer nosco. [+]
1370 CT 1/ 532 Et por ende nóslos deuemos destroýr et cofonder per força, et deytalos fora da terra, et desherdalos, et achãar as torres et os muros, et queymar et derribar os paaços et as casas, et abaixar a çidade toda, ca assý noslo an prometudo os dioses, et outorgarõ, et nos segurarõ ende ben. [+]
1370 CT 1/ 532 Et por nos Achiles nõ ajudar, nõ deuemos por ende a desmayar, mays cada hũ deue de rrogar et esforçar seus uassalos et sua cõpaña cõmo bõos. [+]
1370 CT 1/ 532 Ca elles an ja perdudo a Éytor, que era seu esforço et lles soýa acorrer, et nõ an outro que tãto ualla cõtra nós en torneo. [+]
1370 CT 1/ 532 Et uós veeredes que sse uos nõ terrã ẽno cãpo, nẽ poden moyto durar se uos hũ pouco en elles queredes esforçar. [+]
1370 CT 1/ 533 Demays, de aquelo que dizedes que nõ deuemos desmayar, nẽ seer descõfortados, porque nos Achiles nõ ajuda, vós ssabede que en toda a oste nõ ha tã ardido, nẽ tã esforçado, que nõ seia desmayado et meos orgulloso por esta rrazõ. [+]
1370 CT 1/ 533 Et mays uos digo, don Menelao: o uosso esforço nõ sse chega nehũ ponto ao seu. [+]
1370 CT 1/ 534 Et cõmo a mj̃ semella, aýnda Menelao nõ coñosçe ben os troyãos, ca diz que nõ an ontre ssy esforço nẽ poder desque perderõ a Éytor, nẽ ha entre elles quen moyto ualla en armas. [+]
1370 CT 1/ 534 Et eu digo a Deus uerdade que en todo o mũdo, camaño he, que nõ ha caualeyro que tãto ualla en armas cõmo Troylos, et nõ he mẽos ardido, nẽ ha mẽor força que seu yrmão Éytor, nẽ mẽos esforçado, nẽ mẽos orgulloso, nẽ mẽos ualẽt, nẽ mẽos cõprido de bondade, nẽ sse cõbate peor que el. [+]
1370 CT 1/ 534 Et agora diz don Menelao que sse nõ poderã cõtra nós defender, aýnda que nos Achiles nõ ajude, (et) sse uos jaquan[t]o quiserdes esforçar. [+]
1370 CT 1/ 535 Enpós estes ýa Diomedes, moy ben gisado, et leuaua sua aaz moy bõa et moys apostada, et Menelao cõ el, et este anbos leuauã moytas bõas cõpañas et moytos bõos caualeyros ardidos et esforçados. [+]
1370 CT 1/ 535 Mays Troylos, a que sse nõ oluidaua a morte de seu yrmão Éytor, fezo aquel día tãto por tomar uj̃gança por el que foy hũa grã marauilla, segundo que Dayres cõta; ca el cofondía et mataua quantos achaua ante ssy, et hu vij́a a mayor força dos gregos et a mayor espessura, leixáuasse correr alý, et metíasse entre elles, et feríaos tã brauament que departía tódaslas pressas. [+]
1370 CT 1/ 535 Et aquela uez foy moy ben agardado dos seus, ca mays de trij̃ta mill caualeyros o agardauã aquel día, que ja mays nũca sse del partirõ, tãto ouueron sabor de uẽçer aquel torneo et de fazer partir seus ẽemjgos de alý aontados; et, sen falla, assý o esforçarõ que elles ouueron aquel día o mellor da batalla et os gregos o peor. [+]
1370 CT 1/ 537 Et tã grãde esforço auj́ã os seus en el que sse acollíã todos a el, cõmo se fosse castelo ou forteleza hu coydassen de seer ben defendidos. [+]
1370 CT 1/ 544 Et ferío de toda sua força per meo do escudo, et puxoo tã de rrégeo que solament nõ ouuo poder de sse tẽer ẽna sela. [+]
1370 CT 1/ 544 Mays os yrmãos lle acorrerõ tã ben et tã ujuament que logo y fezeron ficar çẽ caualeyros de aqueles que o tĩjnã apressurado, et assý llo tollerõ per força a sseu despeyto. [+]
1370 CT 1/ 544 Et ouuo el por ende grã saña et moy grã pesar, et disso a tã altas uozes que tódoslo oýrõ que lles faría caramẽt cõprar a morte de seu yrmão, que lles faría per força leixar o cãpo, querendo ou nõ. [+]
1370 CT 1/ 544 Mays a força et o esforço et a uẽtura et a ssua fraqueza os desbaratou et lles fezo leixar o cãpo, mal seu grado, sen rrecobrarlo. [+]
1370 CT 1/ 544 Et poys que a batalla foy partida, de ánbalas partes lle dauã ende grã prez, et, sen falla, porlo seu esforço et porla sua grã ualentía, forõ defendidas as tẽdas et as rriquezas grãdes que os gregos auj́ã. [+]
1370 CT 1/ 548 Et a Troylos pesou moyto porque choraua et [e]sforçoa o mays que podo. [+]
1370 CT 1/ 551 Mays os troyãos eran moy ledos et moy esforçados. [+]
1370 CT 1/ 552 Et era grande cõmo hũ jayám, et auj́a tã gram força que era hũa grã marauilla. [+]
1370 CT 1/ 555 Et pois que seu scudo et seus sinaes foron coñuscudos, logo sua cõpana fuj esforçada, et logo cobrou o canpo. [+]
1370 CT 1/ 555 Et os d ' Achilles erã tã alegres et tã esforçados cõ seu señor, que lles chegara ujuo et fresco, que mays nõ poderíã. [+]
1370 CT 1/ 555 Et así se parteu o torneo porlo esforço et porlo ardimento de Troylo, et oiemais pode yr folgar, se quiser, que muyto lle conpre, ca sabede que en esta batalla morrerõ muytos bõos caualeyros et de grã preço. [+]
1370 CT 1/ 560 Et começoos a esforçar, et rrogoulles muyto que se ajudasem muy bem. [+]
1370 CT 1/ 562 Ca por força et por ujuo poder et por franqueza et porlo esforço del rrey Menõ, fuj o corpo de Troylos tollido aos gregos. [+]
1370 CT 1/ 565 Mais os mermidões, a que se nõ oluidaua o mãdado de seu señor, tãto se esforçarõ et tãto afám sofrerõ que, per força, tollerõ aos persiãos seu señor, el rrey Menõ, ca o collerõ entre si et fuj logo morto. [+]
1370 CT 1/ 565 Et perlos muros andauã donas et donzelas, chamándose meselas et desanparadas, ca auíã gram medo que os gregos entrasen ena uila per força. [+]
1370 CT 1/ 565 Que per força et por uiuo poder os ençarrarõ dentro ẽna çidade, querendo ou nõ, pero rreçeberõ grã dãno et morrerõ deles muytos. [+]
1370 CT 1/ 577 Sabede que así os esforçou Paris que logo todos se chegarõ sem pauor, et fórõno ferir ardidament. [+]
1370 CT 1/ 577 Mais eles forõ todos sobr ' el et, a força de maos, o derribarõ. [+]
1370 CT 1/ 586 Et seia ben çerto que, se nõ para mentes en sua fazenda et se nõ guardar bẽ, tal y au[er]á que lle dará tal golpe que lle nõ dará bõo esforço pera seguir a batalla. [+]
1370 CT 1/ 586 Et fezo tãto aquela uegada que, per força, os enpuxou do canpo, matando et derribando muytos deles. [+]
1370 CT 1/ 590 Qvando os troyãos uirõ a Paris morto, logo forõ desconfortados, tãto que perderõ esforço et ardimento. [+]
1370 CT 1/ 590 Et, sen falla, se os seus entonçe quiserã entrar, sabede que os troyãos nõnos poderã deytar fora da villa, nẽ enpuxar per força, por muyto que y fazer quisesem. [+]
1370 CT 1/ 595 Mais el rrey Príamo nõ quiso que alá seýsem, nẽ tomasen armas, ata que ouuesem esforço ou ajuda dalgũa parte, que podesem sofrer o canpo et os fezesem acoller en suas tẽdas. [+]
1370 CT 1/ 602 Et cõ ela uẽer[õ] Vo mill donzelas bem armadas et bẽ esforçadas et ardidas, et en bõos caualos d ' Arabia, bem armados et ligeyros et ualentes. [+]
1370 CT 1/ 605 Et os troyaos, rreys et prínçipes et senores que ena cidade auj́a, se traballauã et se guisauã bem, en maneyra que, per força, fezesem a gregos partir, mal seu grado, dos portaes. [+]
1370 CT 1/ 605 En aquela ora seýo aa batalla a rreýna Panteselona, que era esforçada et ardida et hurgullosa, et cõ ela suas donzelas, todas ajuntadas en hũ tropel. [+]
1370 CT 1/ 605 Et alí entendeu el bem a força et a franqueza da rreýna. [+]
1370 CT 1/ 605 Et sabede que suas donzelas se ajudauã tã bem et feríã et fazíã tã grã dãno en gregos que, per força, os fezerõ fazer afora, et suas azes. [+]
1370 CT 1/ 605 Mays enpero, ante que se d ' y partise, tolléulleslo, per força et per grã poder, uiuo. [+]
1370 CT 1/ 613 Et erã cõ el tã esforçados que nõ dultauã nada. [+]
1370 CT 1/ 613 Sabede que eles o fezerõ atã bem que mellor nõ podíã, que per força et perlas topadas dos caualos fezerõ fazer afora os mermidões, et trouxérõnos muy mal. [+]
1370 CT 1/ 613 Et a uolta et as uozes erã tã grandes que mayores nõ podíã seer, ca os de Palfegona cobrarõ seis ou sete uezes sobre seu señor; mays pero nõno liurarõ, nẽ o fezerõ afora per que podese caualgar en seu caualo, ca o mayor poder et a mayor força dos gregos era en aquel lugar. [+]
1370 CT 1/ 613 Et apresárõnos de tal guisa que, per força, lles fezerõ tornar as espádoas. [+]
1370 CT 1/ 613 Mais, cõ todo esto, rreçeberã y grã perda, et forã uençudos et metud[o]s perlas entradas da çidade, et nõ tornarã, se nõ fora porla bõa rreýna Pantaselõna, que chegou logo y muyto ag(u)ina et que lles acorreu moy bẽ, ca ẽno mũdo nũca tal dõna naçeu en fazer et en esforçar. [+]
1370 CT 1/ 613 Et sua señora bẽ as castigaua cõmo fosem, et, pois que as ouuo castigadas et as esforçou moy bẽ, ferirõ os caualos das esporas, et leyxárõse correr contra os gregos. [+]
1370 CT 1/ 613 Et apresárõnos tãto que, [per] força et per uiuo poder, fezerõ aos mermidões leyxar o cãpo, querendo ou nõ. [+]
1370 CT 1/ 613 Et Pirus tornou sañudo et de m[a]o talante, et começou de chamar os seus a grandes uozes et esforçalos muyto, rrogoulles que se nõ partisem del. [+]
1370 CT 1/ 613 Agora, caualeyros, tornade aquí a esforçaruos (ey), et aquí paresca o uoso ardimento et o uoso prez, et nõ uos leyxedes así desbaratar et maltrager. [+]
1370 CT 1/ 613 Quando a rreýna Pantaselona oýo cõmo Pirus esforçaua os seus [et] despreçaua as amazonas, (et) fuj muy sanuda, et todo quanto el dizía nõno preçou nada. [+]
1370 CT 1/ 613 Et cõmoquer que el fose muy mãçebo, era muyto entendudo et muyto esforçado en armas. [+]
1370 CT 1/ 613 Et fezo tãto d ' armas aquela uez que, porlo seu esforço et outrosí porlo ardimento da rreýna Pantaselona, os gregos forõ desbaratados et uençudos do canpo mais de tri(i)jnta traytos d ' arco. [+]
1370 CT 1/ 621 Et Pirius tornou logo outra uez cõ esforço dos seus mermidões, que o defendíã das amazonas et dos troyãos muy bem, et fuja ferir tã cruament que deu cõ ela en terra. [+]
1370 CT 1/ 621 Mays quando as amazonas uirõ que perderã sua señora, ouuerõ ende tã grã coyta que se quiríã matar cõ suas mãos, et muytas delas caýã dos caualos cõ pesar; pero esforçárõse et punarõ quanto poderõ de uingar sua señora. [+]
1370 CT 1/ 624 Et muytos deles dizíã que auíã rreçebudo grã perda et grã dãno per ela et porlo seu esforço, ca, pois que ela chegara, morrerã moytos dos seus; ca os troyãos os uençerã et os maltrouxerã. [+]
1370 CT 1/ 625 Et dizíã que [por] nihũa maneyra nõ quirrí[ã] sofrer mais força, nẽ mais perígoo, por Elena do que sofrerã. [+]
1370 CT 1/ 626 Et os gregos am sobre uós grã força et grã poder, ca eýnda ẽna hoste son sesaenta rreys, que nõ á y tal que uos nõ desame mortalment et que se nõ sinta muyto da perda que rreçebeu. [+]
1370 CT 1/ 626 Et cõvĩjnrá de o fazer per força, querendo ou nõ. [+]
1370 CT 1/ 627 Sabede que esta guerra nõ poder auer fim senõ perlas espadas et per força, que ou nós seremos uençudos ou eles. [+]
1370 CT 1/ 633 Et el rrey auía seus fillos, que erã marauillosos caualeyros et ardidos et esforçados. [+]
1370 CT 1/ 637 Sabede que som muy bõos caualeyros et sesudos et de grã força et de grã poder, et que se traballã muyto de conprir et atender o que prometẽ. [+]
1370 CT 1/ 646 Et se lleslo uós nõ dades, en esta çidade nõ á tã grã thesouro d ' ouro, nẽ de prata, nẽ doutra cousa, nẽ tã bem guardada, que nõ aia de seer britada, a pesar de nós, et tomada per força. [+]
1370 CT 1/ 661 Os gregos outrosí tomauã entre si cõsello que faríã dos que se acollerõ aos tenplos et, ẽna çima, acordarõ todos que os tirasem ende per força et que os espedaçasem todos. [+]
1370 CT 1/ 670 Et dizeruos ey por qual rrazõ: eu mãtiue bem os gregos, et muyto esforçadament uĩjna aas batallas fortes et mortaes, et moytas uezes fostes atã coytados et tã apresurados que forades uençudos et mouudos do canpo, se eu nõ fora. [+]
1370 CT 1/ 671 Et, sen falla, se meu cõsello nõ ouuerades, per força uos cõuẽera a fazer grã uoso dãno. [+]
1370 CT 1/ 672 Mays de tãto seede çerto: que nõ pode seer por nihũa maneyra que uós asý aiades o Paladióm en paz, mentre a mj̃ durar a uida et me ficar a força et o poder que ey, n[ẽ] auerey amigo nẽ parent nẽ uasalo que sobre esto nõ faça todo seu poder. [+]
1370 CT 1/ 672 Agora podemos auer preço, quando aquelo que ouuemos a fazer per força et sen trayçõ o fezemos per uoso cõsello, en tal maneyra que senpre ende seremos desditos et pusfaçados en quanto o mũdo durar. [+]
1370 CT 1/ 672 Dizédeme, dom Vlixas, ¿a que ueerã gregos a Troya, se nõ fora porlo meu moy grande esforço? [+]
1370 CT 1/ 672 Senores, este pleito nõ me sería tã esquiuo nẽ tã grande se fose uiuo Achiles, que era ardido et ualent et hurgulloso et honrrado et preçado sobre tódoslos outros; ca, se o a el desen, nũca me eu queixaría nẽno contradiría, et fora seu quito et en paz; ca bem sabẽ todos que per el et perla sua ajuda somos oie en este día uençedores et cõqueredores de Troya, et per el cõmeçamos et acabamos este pleito, et por el mouemos esta guerra et cometemos esta rrazõ, et per el fomos çertos da rresposta del dios de Apolo en el Delfón, et per el uençemos as batallas, ca el matou a Éctor, que era muy forte et brauo et ardido caualeyro, et el matou a Troilo, sey yrmão, que era muyto ardido et moy ualente ademays, et per el et per seu esforço fuj morto el rrey Télafus. [+]
1370 CT 1/ 672 Et tódaslas cousas que nós cõmeçamos, tódaslas trouxemos a acabamento cõlo seu esforço, et per el auemos nosas uidas, ca poucos de nós poderã escapar de morte ata agora, se el nõ matara a Éctor et a Troillo et a Menõ et outros fillos del rrey Príamo, que erã de grã guisa, sesudos et atreuudos et ualentes caualeyros, et per el fuj çercado Troya et cõquista et queimada. [+]
1370 CT 1/ 672 Et porque aquel rrey ueu que se nõ podía del guardar et se uij́a así cõquerer et tomar quanto auía, esforçouse en suas maos et fogeu, ca en nihũa maneyra nõ quiría seer seu. [+]
1370 CT 1/ 678 Et toda aquela noyte nõ quedarõ desto, et nõ fazíã sen guisa, que Ayas Talamõ os desamaua, et era fortement dultadoyro, et era esforçado et ardido et ualent sobre quantos ẽno mũdo forõ. [+]
1370 CT 1/ 680 Et quen me a mj̃ pregũtase que fezera do Paladiõ, eu lle diría que o leyxara a Diomedes, seu amigo, que cõ el auía juramento et amor muy grand, ca el bẽ sabía que llo nõ tomaríã per força. [+]
1370 CT 1/ 681 Et sabede que el rrey Ayas Talam[õ] nõ morrera tal morte cõmo morreu, se me nõ tirara per força de Minuerua. [+]
1370 CT 1/ 685 Mays a mj̃ semellaría bõo cõsello et são pera aqueles que ficar quisere[n]: façã uĩjnr a don Antenor, que he muy bõo caualeyro et muy sesudo et ardido et ualent et esforçado et de grã guisa, et este os mãterrá et defenderá muy bẽ, et os saberá bẽ correger et cõsellar hu mester for, ca nõ lles ueio outro cõsello, nẽ outro rrecado. [+]
1370 CT 1/ 689 Et nõ auía y marineyro tã sesudo nẽ tã maestre que se soubese cõsellar, nẽ esforçar a si nẽ a outro. [+]
1370 CT 1/ 706 Et tomauã cõsello cõmo faríã, ca todos entendíã bẽ que, por nihũa maneyra, nõ se podíã defender daqueles que por seu esforço et por seu ardimento cõquererã et destroýrã troyaos. [+]
1370 CT 1/ 706 Mais pero, ante de quinze días, forõ tomados per força, mao seu grado. [+]
1370 CT 1/ 730 Et esto nõno fezo per força, mays per seu grado. [+]
1370 CT 1/ 740 Et Telégonus se asanou entonçe malament et, se el ouuera en que se esforçase, el os fezera malandantes. [+]
1370 CT 1/ 742 Et el era ia muy uello et de muy grande ydade, mays pero eýnda era muy rrégeo et muyto esforçado. [+]
1375 QP 26/ 116 T.o VI LEY III (que) força ha o canbeo Tal força ha o canbeo que he feito por parauoas e (por) prometemento de o conprir que se despois algua das partes se quisese Repender (Rependir?) (e) a outra o (quisese conprir) e auer por firme pode pedir ao juiz que mande a outra parte que cunpra o canbeo ou que lle peyte os danos e os menoscabos que lle veeron por que (lle) non quer (canbear.) e (a) estes (canbeos) ataes chaman en latin inter esse. mais se o canbeo (fose) feito tan solamente por parauoas dizendo asi (algua) das............quero canbear tal (cousa) mina ....... ......e a outra parte (dis) sinplesmente.............. ....... outro prometemento asy como sobre dito he enton arrepentir qualquier de las partes, e non seria tenudo de complir el cambio que desta manera fuesse fecho. [+]
1380 CPc 26/ 109 E primeiramente mostrar(emos.) que cousa he criança e que força ha. e por quaes rrazoes e en que maneira son tiudos os padres de (o) fazer a seus fillos (e) macar non queiran e quaes son tiudos de fazer esto e por que rrazoes sse poden escusar os padres de os non criar senon quiseren LEY PRIMEIRA que cousa he criança e que força ha Criança he huu dos...... .............que huu ome pode fazer ao outro (o que todo ome ha de) fazer con grande amor (a) aquel que cria quer seja (seu) fillo ou outro estraya. [+]
1380 CPc 26/ 109 E esta criança ha moy gran força. [+]
1390 MS [I, 1]/ 9 Et a coixa cõ sua perna que ante era sequa tornou en sua força, et sen ajuda de nĩhũu andey sobre los pees çopegando hũu pouquo et foyme para o lugar de rreligiõ hu queria estar, et oyn y estando as oras de Santiago; et pois que as oyn por la grraça de Deus torneyme para mĩa casa saão et saluo com̃o ante. [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Et en esta gisa apareçeu o apostolo Santiago tres vezes a rrey Calrros; et el desque esto vio, esforçãdose ẽna promesa que lle Santiago disera, jũtou moy grãdes jentes et entrou a Espana para cõquirir os mouros. [+]
1390 MS [I, 1]/ 96 Et erã por cõto quatro mĩll, et matarõ y o caualo a Calrro[s], et Calrros sentiose moyto aficado cõ os mouros que erã moytos et moy rregeos, estando de pee esforçandose cõ sua jente et matou y moytos mouros. [+]
1390 MS [I, 1]/ 98 Et os nomes dos mayores que yã cõ el som estes: eu dom Torpĩ, arçibispo de Rreens, por la mĩa preegaçõ esforçaua o poboo de Nostro Señor para lidar cõ os mouros et quitauoos dos pecados et ajũtavoos quanto podia cõ as mĩas armas. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et aquel gigante nõ temi lança nẽ seeta et avia força de XL omes arrizados. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et Rrulan esforçouse moy bẽ et fillou fyuza en Deus et tomoo por la barba et torçeo ẽna sela et caerõ anbos en terra et leuãtarõse moyto agina et acollerõse aos caualos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et despois que os caualeiros ouverõ esto feicto, voluerõ os cristiãos todos aa lide moyto esforçadamẽte et teẽdo moyto en pouco o engano dos mouros; et lidarõ cõ eles moy fortemente des la manãa ata o meo dia, et matarõ moytos deles et pero nõ nos poderõ vençer. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et entõ Rrulã leixou o mouro et esforçãdose ẽna merçee de Deus, foyse moy viuamẽte cõtra os mouros cõ aqueles çẽ cristiãos que yan cõ el et ferio en eles. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et logo esforçado por la vertude de Deus entrou ontre aquelas azes d ' aqueles mouros dando moy grãdes golpes a destro et a siestro, et a dirribar et a matar deles moytos, et foyse apos Marsil que ya fogindo, et por la grraça de Deus matoo ontre os outros. [+]
1390 MS [I, 1]/ 180 Et chegou a Panpelona et acaeçeu que lle morreu a moller y, et hũ ospede mao cõ que pousaua tomoulle quanto tragia por bulrra, et viose desanparado et forçado do auer et da besta en que tragia os fillos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 183 Et el esforçando moyto ẽna piadade de Deus, começou de chamar em seu coraçõ Santiago et diso asi: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 191 Et el cõ os colares das cadeas aa gargãta esforçandose ẽna merçee de Santiago, sobio ençima da torre et saltou de çima dela fora, et pero que a torre avia saseenta couedos en alto, por la grraça de Deus et por la merçee de Santiago, nõ lle enpeeçeu et foyse saão et cõ soude. [+]
1390 MS [I, 1]/ 196 Et logo cõ grã saña vẽo a mĩ et ergeu o bordom, et semelloume que os demoes que me tinã, que lles daua grãdes paãquadas et eles cõ grã medo fogirõ, et el apos eles, et fezoos yr por força por hũu cãto da casa que lles mostrou; et agora por la grraça de Deus et por la ajuda de Santiago, soo lyure d ' aqueles que me queriã matar, et poso falar. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Et viuẽdo asi, forçoo a cobiiça da carne et fezo seu pecado cõ hũa mãçeba. [+]
1409 TA III,4/ 57 o Cauallo que ha de geerar deue Seer esforçado et bem gouernado et non deuen en el caualgar nen traballar con el. [+]
1409 TA III,4/ 61 Se for moy magro desfalleçera en el a força por lla gran magreduen De mais pareçera peeor a qen o uyr. Ademais pois que o Cauallo for de jdade conprida ou de mais coma eruas domadas et non domadas no tempo do veraão tam sollamente para se purgar, et esto por huun mes, et non ande fora ao aar, mays este en casa cuberto de boõa cuberta, porque se descuberto andare fora, por rrazon da friura, poderia adoeçer. [+]
1409 TA III,4/ 65 Et sabj que o cauallo que o asy foi bem gardado como desuso dito he, et que foi tenperadamente Cauallgado durara en sa bondade et en sa força vinte anos. [+]
1409 TA III,4/ 93 Et Nota que este pustrumeiro rremedyo da egoa ou da mua he moy proueitoso ao Cauallo contra cada hũa das doores sobre ditas porque ha prazer dos doneeos esforça todas llas uertudes do corpo et fortemente as conforta. [+]
1409 TA III,4/ 105 Esto faça ataa que o Cauallo seia esforçado, et as uezes auen que se deita o Cauallo en esta door, et se se deitar fazelle como dito he do capitollo do jnfustico. [+]
1460 CI 1/ 114 Nõ sabemos se fezo oraçõ ante o altar do Apostollo, señor Santiago, antes entrou, cõ a espada nua eñas mãos, entõ por força enõ dormjtorio onde estaua dormjndo o bispo Rroosende cõ outros señores, et leuantou cõ a punta da espada o cobritor que Jazia sobrelo obispo et quiseralle cortar a cabeça. [+]
1460 CI 1/ 116 Et don Pay Dias, potestade et Justiça tenporal, por força entrou a prellaçia et senorio da eglleia, mays, porlo diujnal Juizo, foy dende lançado porlos caballeyros et prinçipes da terra. [+]
1460 CI 1/ 128 Et o santo obispo, cõfiando da mjsericordia de Deus et do apostollo Santiago, comõ bóó caballeyro esforçado para entrar en tal batalla, pero cõ grant themor, atreueuse et desfezoo, et poso ende hũa muy boa et moy grande ara et huũ rret(r)ablo de ouro et de prata. [+]




RILG - Recursos Integrados da Lingua Galega
Seminario de Lingüística Informática / Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2018
Deseño e programación web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL