1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se aquel que descobre el furto, lo sopo que non se fezera, se de su uoluntade lo descobrio , non deue auer ninguna pena , nin deue demandar otro gualardon porque ó demostra ca abundar le deue que salga sin pena . |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Aquel que demanda a cosa de furto deue dizer al iuyz o que demanda en ascuso e que demostre por sinales o que perdio, porque sepa ome a uerdade si la cousa ha tales sinales como el diz, o se es aquelo lo que perdió . |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
azotes ; e por ende el seruo non deue ninguna pena porque lo fez por mandado del senor. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Et si non ouuer tanto en su bona aquel que furto el scripto quanto fizo dano a aquel cuio era lo scripto, aquel que furto ou corropio el scripto sea seruo con toda su bona da quel cuio era lo scripto; et demays de la quarta parte de toda su bona que mandamos de suso que deue perder, deue a auer as tres partes aquel cuio era lo scripto et á outra parte deue a auer el rey, que faga dela o que quiser. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Se for seruo aieno el que furto lo scripto o que lo corrompio o que los ascondeo, sea seruo daquel cuio era lo scripto; et se o faz por mandado de sou senor, el senor peche el dano todo por el. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Otro si mandamos guardar de los que furtan o corrupen ou ascondem mandas aienas ou otros scriptos por fazer alguna gananza o por fazer ende dano a aqueles cuios eram, estos atales sean dichos falssos; et tal pena receban et tal dano, qual es dycho de suso segundo a persona de cada uno , se for uil o de gran guysa. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
De los que falso mandado leua o falsas letras sub nombre de rey o de iudiz. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Quem mostra falso scripto o falsas leteras ou falso mandado del rey non lo sabendo, non deue seer tenudo por falso; se poder mostrar aquel quegelo dio , mostrelo et aquel deue recebir a pena que es de suso dicha que deuem auer os que fazen falsos scriptos. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
De los que falsam la manda del uiuo contra sua uoluntade . |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Quem falsa a manda del ome uiuo o falsare scripto dordenamento de las cosas del uiuo, o manifestar la manda del ome uiuo contra su uoluntade, sea iulgado como falso. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
De los que encobren la manda del muerto o que la falsam. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Todo ome que encobre manda de morto, o que la falsa, o faz alguna falsidat en ela, toda la gananza que deue auer daquel scripto, perdala , et ganenla aquelos a quem faze el engano et sea deffamado por falso. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 707, col. b |
Por ende stabelescemos en esta lee que todo ome que deue á otro alguna cosa , et aquel que a deue faz scripto por engano que es tenudo dotras muchas; o se por uentura auenere que non faga ende scripto mas por otras paraulas enganosas mostra que es tenudo dotras debdas muchas; estos atales que fazen tales enganos sean deffamados et paguen a pena a aquellos que enganaron qual manda a lee dos falsos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Gran poder á de mandar || o mar e todo -los ventos || a Madre daquel que fez || todo -los quatr ' elementos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XLVI[I]. é como hũa moller pobre deu sa ovella a guardar a un ovelleiro, e quando ao trosquiar das ovellas vẽo a vella demandar a sua, e o ovelleiro disse que a comera o lobo, chamou Santa Maria de Rocamador, e a ovella bra[a]dou u lla tiin[n]a o ovellero asconduda, e disse: «ei -m ' acá, ei -[m ' acá].» |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXVIII. é como un ome bõo avia un muu tolleito de todo -los pees; e [o] ome bõo mandava -o esfolar a un seu mançebo, e mentre que o mancebo se guisava, levantou -s ' o muu são e foi pera a egreja. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Os que bõa morte morren | e son quitos de pecados, || son con Deus e con sa Madr ' e | sempre fazen seus mandados. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Ben pode seguramente | demanda -lo que quiser || aa Virgen tod ' aquele | que en ela ben crever. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 516 |
[Como hũa moller pobre deu sa ovella a guardar a un ovelleiro, e quando ao trosquiar das ovellas vẽo a vella demandar a sua e || o ovelleiro disse que a comera o lobo, chamou Santa Maria || de Rocamador, e a ovella braadou u [l]la tĩia o ovelleiro || asconduda e disse:] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 707 |
[Como un ome bõo avia un muu tolleito de todo -los pees, e o ome bõo mandava -o esfolar a un seu mancebo, e mentre que o mancebo se guisava, levantou -[s] ' o muu são e foi pera a eigreja.] |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E porende dixo Aristoteles, que si los omes ouiessen entre si verdade(ra amistad,) non aurian menester Justicia, nin Alcaldes que los judgassen; porque aquella amistad le(s) farie complir e guardar aquello mismo que quiere e manda la justicia. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Prouecho grande e bien, viene a los omes de la amistad; de guisa que segund dixo Aristoteles, ningun ome que aya bondad en si, non quiere biuir en este mundo sin amigos; maguer que aia ontressi concordia e por ende disso aristotiles que sse os homees ouuessen ontressi uerdade non auerian mester justiça nen alcaydes que os julgassen por que a amizdade lle faria conplir e guardar aquelo meesmo que quer e manda justiça ley. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
La primera es, que siempre deuen ser leales el vno al otro en sus corazones: e sobre esto dixo Tulio que el firmamiento, e el (cimiento de la amistad), es la buena fe, que ome ha a su amigo: (e) ningund amor non puede ser firme, en que fe non ha; porque cosa loca seria, e sin razon, demandar lealtad el un amigo al otro, si el non la ouiese en si. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Tres guardas deuen auer os amigos en si. porque a amizdade (de) entreles non se possa mudar. a premeyra he que sempre deuen seer leales hu hun ao outro en seus coraçoes e sobre esto disso talio que o firmamento e o (començo dos amigos) e a boa fe que o home a a seu amingo (ca) nehun amor non pode seer firme. se y non a (boa) fe. porque loca cousa seria e sen rrazon (de) demandar lealdade o hun amigo o outro. se el nola ouuesse en si. e sobresto dissso aristotiles que firme deue seer a uoentade do amigo. e non sse deue mouer. a creer nehua cousa creer ninguna cosa mala que digan de su amigo, que ha prouado de luengo tiempo, por leal, e por bueno. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 123 |
Pero ſe auijr non ſe poderem con os donos dellas uozes ſobre ſsou ſolario, podem auer a ujçeſſyma parte della demanda ſegundo que manda la léé uoſa. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 124 |
Mays aquel a quem preguntedes reſponda por ſſy miiſmo abertamente, (porqu)e? en la ley por en conſentio que (lo)s auogados raconaſſem et demandaſſem pollos donoſ dellos preytos por que el iuyz podeſſe mays ayna entender et ſaber a uerdade, ſe (se) abſcondeſe por ellos . |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 124 |
Titullo dos (uoçeeyroſ) perſoneyros Por que el uſo dellos perſoneyros es mucho prouecho , et es muyto meſter, que aquelles que non podem ou non querem ſéér preſentes a ffacer ſus demandas que am contra algunos ou a defenderse contra ſeus contendedores podenlo fazer perſoneyros tam bem en demandar como en defender. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 124 |
Procurador es dito aquel que tracta los preytos o los faz agenos por mandado de seus donoſ. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 124 |
Et podelo facer el dono del preyto por # su carta ou por ſeu mandado, pero que non ſeya preſente. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 124 |
Et podelo facer para um preyto ſolo ou por muchos ou por um dia solo ou por muytos o por tempo aſinalado ou por todo el preyto, e ſu condiçom, aſſy como el dono del preyto dize: "fago méo perſoeyro a fuam ſe algũa couſa me quiſer demandar". |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 124 |
Et ſe dixer: "fago meo personeyro a fuam para demandar atal cousa ſe naue ueniere franca ou couſa ſemelauel". |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Todo ome pode ſéér penſoeyro en iuyzéo ou fora de ſua caſſa por mandado del rey, ſe non for daqueles que defende a léé et o dereyto. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Outroſy ſe algum ſeu parente e iulgado para morte pode enfia -llo ou dar fiadores por elle et appellar et defender ſegundo como manda o dereyto. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Outroſy ſe algum demanda seus parentes por ſeruidue pode ſeer perſoneyro tam bem en demandar como en defender por liurandade de ſeus parentes ſeruos. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Léé Va Macar que e dito ena léé de suso, que aquel perſoneyro que tracta los preytos por mandado de ſeus donos, perſoas ſom çertas que podem ſéér perſoneyros por outre ſem ſeu mandado. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 125 |
Aſſy como padre por fillo, ou fillo por padre, ou por madre, ou yrmaos por yrmaos, ou oſ maridos por ſuas mulleres, ou oſ que ſom forros por aquelles ſenores que os aforam, ou ſe ſom companeyros eno preyto, ou comecarom o preyto de conſúú por demanda o por reſpoſta. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Lee VJ Se outra algua perſoa que non ſeyam deſtas que ſom ſobredictas quiſer demandar por outro non auendo nen mostrando mandado algum daquel por que demanda aſſy como por cartas ou por testes, non deue a ſéér reçebudo macar que deſſe fiador como sobredicto e. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Léé VIIJa Todo ome pode defender a outro que non ſeya preſente, macar que non demoſtre que a ſeu mandado, nen carta de perſoarya, ca prol e de todos comunalmente que os que non ſom preſentes poſſam ſéér defendudos pellos outros que llos queren defender aſſy commo ſobredicto e. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Léé JXa En todo llos preytos podem ſeer dados penſoeyros ſe non forem preytos cumunales; et preytos criminalles ſom aquelles todos por que algum e demandado ou acuſado por morte ou por pea alguna de ſeu corpo. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
En todo preyto de juiz ordenado deue á áuer tres perſoas: a penſoa do iuyz, e a penſoa do demandador, que e dicta en latim actor , e a penſoa do demandado que e dicto reus . |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Corteſia e e enſinamento que ſe algum a querella doutro ſobre alguna demanda que aya contra el, de o amoeſtar ante el que lla ſaye ou que lla enmenda et ſe o fazer non quiſer, deueſſe a querellar ao iuyz et rogarlle que o apraçe et que o faza uíjr a dereyto; et o iuyz deueo a façer, foras ende ſe aquel que deue ſséér apraçeado es de mayor dignidade ca el iuyz que gello deue aplazar. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 126 |
Todo ome que e aplaçeado per ante el rey ſobre preyto alguno non deue ſéér apraçeado doutro menor, dementre que morar ena corte por raçon deſte enplaceamento; nen el marido nenlla muller dementre fecer ſuas uodas; nen aquelles que uam ſuterrar alguum de ſeus parentes ou de ſeus ſeruos ou de seus ſeruentes; nen pregoneyro nengum mentre uay pregonando por uillas ou por aldeas por mandado del rey, non deuem ſéér chamadoſ a iuyço. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
(Macar ante) deuem .................. ........................................................................... ...... ſua filla que ...... corpo por asperan... nono quiſer ................. mente que faza couſſa (tan desagu)iſſada podelle demandar en iuy(zo que quer) ſayr de ſou poder. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
Outroſy (se o padre non) quiſer dar gouerneo a ſeu fillo podelle demandar que llo de en juyço. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
Macar que os fillos non podem chamar a ſous padres a juyzo ſenon como sobredicto e, et bem podem os padres chamar ſous fillos ſobre todas demandas que contra eles ... demanda for ſobre mouel ou ſobre ...... (cons)trenger oſ fillos que fazan ...... (comprimen)to de dereyto. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
Se um yrmao for conſelleyro de morte doutro ſou yrmao non ſe pode eſcuſſar de qual acuſſamento (quer) que contra el faza por razon de yr(mandade) poys que foy en conſello de ſua. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
... quer outro et del alzar (poſſa ſegir) a alzada por aquella perſoarya mijſma , et ſe la non quiſſer ſegir, fagao a ſaber ao dono da uoz, que uaa, ou que enuij outro perſoeyro ſegir aquella alzada; et ſe la non quiſſer ſegir ou lo non fezer a ſſaber ao dono da uoz, aya a pena que manda a llee. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Neum perſoeyro que ſeya dado en algun preyto, quer para demandar, quer para defender et para iuyzo tomar, non poſſa fazer nenguna auennencea, nen compoſtura en aquel preyto fora ende ſeo dono da uoz llo demandare nomeadamente na penſoarya. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Se aquel que for enpraceado ſobre alguna demanda que lle outro faga et non véér et enuiar ao praceo, et algum outro quiſſer reſponder por el, poſſao fazer dando bon recado, que el cumpra por el quanto for iulgado. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Et ſe o demandor non veér et enuiar outro nenguno, non poſſa demandar por el, macar que de recado que eſtara por ello ſe non for daquellos que ſon nomeados enna outra lee. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Ca en poder es do demandador de fazer ſua demanda a quen uir que he guiſado. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Se muytos am hum preyto de conſúú, quer en demandar quer en reſponder, dian todos hum penſoeyro, ca non he guiſſado que hum preyto ſe raçoe por muytos. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Outroſſy mandamos que aſſy como o dono da uoz quer gáánar por aquello que o penſoeyro gáána ou melorar en ſou preyto, aſy mandamos que ſofra o dano que por el uéér, ſe por ſua raçon o preyto le enpeorar. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Et ſe en uoz entrou ante que o dono da uoz moreſe, todo o que foy feyto por tal penſoarya uala, e poſa trager o preyto ata que llo tolla aquel a que pertééçe o preyto por raçon do morto, ſe o preyto for comezado por reſpoſta aſſy como manda a léé. |
[+] |
1290 |
FR I, 10/ 122 |
Mandamos que o que for ao praçeo sobre alguna demanda, quer de rayz, quer de mouele, et de poys quiſſer yr en romarya ou en oſte ou en outro lugar, leyxe por ſy penſoeyro que reſponda; et ſe o non fezer o allcayt do preyto faga contra el aſſy como manda a léé doſ que ſon apraceados et non queren fazer dereyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et fezerõ todos assy como les era mandado do apostolo, et forõ logo entrar na fazenda et lidarõ conos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 16 |
Et el, poys que isto o[u]ue feyto en Gascona, vĩjndose della, chegoule mandado en como hũa, muy grãde oste saya de terra de mouros et uĩjna contra el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 29 |
Et el rey dom Afonso, chegandole mandado da vĩjn[d]a da oste daquelles mourros, enviou per toda a terra seus mandadeyros que fossem ajuntados logo alj cõ elle todos aquelles que armas podessem tomar, et o mellor armados que podesem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 31 |
Andados iiijo ãnos do rreynado del rey dõ Affonso, o Magno, -et foy isto na era d ' oytoçentos LXXa IX anos; et andaua (et andaua) outrosi o ano da encarnaçõ do Señor en oytoçẽtos et xlaj; et a do enperio [de] Locario, enperadorn de Rroma, en çinquo -, este rey dom Affonso, estando en sua terra asesegado et ẽ paz, chegoulle mandado como tres rreys de Merida lle avi[ã] entrado na terra cõ gram oste et que ficarã suas tendas sobre Benauent[e]; et tijnana çercada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 31 |
Et el rrey meteusse logo dentro na villa cõ aquelles poucos que aduzia, et enviou logo mandado per toda sua terra do que auja feyto et com̃o sse metera en Camora, et que llj acorressem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 31 |
Et cõta aqui a estorja que, tam grande espanto aviã ia deste rrey dom Affonso os mouros, que per fforça lle ouverõ a enviar demandar tregoas et gãanarllas et poelas cõ el por hua gram sazõ, por muyto auer que llj peytarõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 34 |
Et, depoys que a batalla foy vençuda, vẽo logo Bernaldo beyiar a mão a el rrey dom Affonso et pidiulle merçee que llj mandasse dar seu padre que iazia presso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Et digouos que, se dalj adeante uos achar en todo meu rreyno, que eu uos mandarey deytar allj u uoso padre iaz, que llj tenades cõpana para senpre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 38 |
Et deronlle arrafẽes, fazendo sua pustura cõ el que por senpre iamays fezesem seu mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et, poys que assi he, uaam a Bernaldo cõ mandado algũus caualleyros que me de as chaues do castello et que lle darey seu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 43 |
Et elles entõ ouuerõ seu acordo et enviarõ dizer a el rrey en puridade, que era o que lles y mandaua ffazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 53 |
Et ontre todalas mellores doõas foy hũa crux muy grand[e] toda d ' ouro puro, chea de pedras preciosas, que el mandara fazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et este Loys enviou rogar per seus mandadeyros a sseu tio, o enperador Carllos, que ouuesse paz cõ elles; mays o enperador nõno quisso fazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 57 |
Et disso[lle] outrossi Nostro Senor, quando alla en ssua payxom: rrogey por tj, que nom fallessca a tua ffe; et, quando tu fores conuertudo, confirma teus yrmãos"; et por (a)que(ll)a uossa fama bõa de uos, (o) bom rrey dom Affonsso, vẽo a nos et nos foy mostrada per uossa carta et per estes dous mandadeyros, Ssenoro et Desiderio, amoestamosuos da parte de Deus que persseueredes enos bẽes que tẽedes comecados, por tal que uos cobr[a] et uos acalçe a bẽeycom de Sam Pero et a nosa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 57 |
Et uos, nosso ffillo muy amado, quando q[ue]r que o uosso mandado enviardes a nos ou algũ[ũ] da uossa terra de parte de Galiça, hu Deus posse a uos por g[o]uernador, rreçe(r)beruos emos por nosos ffillos muy debõament[e] et prazernos a muyto com uossos mandados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 57 |
Et, por amor de Deus et por que o demandastes, outorgamos aa jgleia d ' Ovedo que seja bispado, et outorgamolle todallas coussas que os rreys et os outros cristiãos [lle] derom ata aqui dereytamente, et outrossy o que lle derem et offereçerem daqui adeant[e]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 57 |
Et mandamos que o aja(m) firme et seguro para senpre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 59 |
Et, por que entendemos que sodes deuoto aa nossa sancta jgleia, gradeçemosuollo muyto et rrogamos a Deus que uos auonde uossa força do uosso reyno sobre os vossos ẽemjgos, et que uos outorgue vençemento et garde uoso reyno, assi com̃o uos, nosso amado fillo, nos enviastes dizer et demandar per muytos rrogos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Mays os cõdes nõno quiserõ fazer nẽ precaron nada seu mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 74 |
Andados viijo anos deste rey dõ Ordoño -et foy isto na era de noueçẽtos xxxta et hũu ano; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et noueenta et tres; et o enperio d ' Armilffo, enperador de Rroma, en noue -, vẽo mandado a este rey dom Ordono, de parte del rey don Garçia de Nauarra, que ffosse contra sua terra destruyr as cidades que os mouros y tĩjnam, Nagara et Bitoyra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 81 |
Et enviou logo mandado a seu yrmão don Rramiro, que era en Viseu, que vẽesse a elle, que se queria el partir do rreyno et dallo a el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 82 |
Et, estando el en Çamora sacãdo sua oste et juntandoa para yrlles correr a terra, veeulle mandado com̃o don Affonso, seu jrmão, era saydo da ordem; ca, en uerdade, assi com̃o sse elle metera cõ leueldade en ella, assi sse sayra outrosi della cõ pouco siso, et forase a Leõ et alçarase y para cobrar o rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 83 |
Et o conde fezo esta oraçõ de toda sua voentade, et ouyo Deus todo o que lle demandaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Senor, mandadeyro sõo do conde Ffernã Gonçaluez, et enviauos dizer que a grã querrella de uos, por que fezestes muyto mal en Castella grã tẽpo ha, en corrella duas vezes et tres no ãno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et diserõ que ffariã todos quanto el mandasse et teuesse por bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Leuate et vayte para tua conpana, ca Deus te a outorgado quanto lle demandasche. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et, amjgo, digoche eu o que me mandarom que che dissese, et desoy mays querom ' ir. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et a segunda aaz mandaa entrar de parte d ' ouçient[e] et en aquella aaz sseera Santiago. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et eu soo Sam Millã que che ueno cõ este mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et, quando foy a manaa, forõ todos armados et muy bẽ guisados, et pararõ suas azes, assy com̃o lles auya mandado o conde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 126 |
Et o conde enuiou logo seu mandado al rey de Nauarra, que llj enuiasse dizer du tijna por bem que se visem ambos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 132 |
Et pois que a dona ouue contado ao conde com̃o lle a jnfante mandara, tornouse muy agiña cõ o mandado para ella, ca ouuo muy grã doo da lazeyra que sofria o conde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
Quando o conde lle oyu dizer cousa tã sem guisa, pesoulle mays que se lle dessem hũa gram lançada; et dissolle que demandaua cousa [muy] sem guisa et sem razõ, et que demandaua gram sol(i)dad[a] por pouco traballo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Mays vaamolo buscar o conde, du quer que delle sabamos mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Andados Vo ãnos do rreynado deste rey dom Sancho -et foy esto ena era de noueçẽtos et LXaIX ãnos; et andaua outrosy entõ o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçetos et XX et IX; et o enperio (enperador) d ' Emrique, enperador de Roma, en xiiijze -, en esse ãno, estando o conde Fernan Gonçaluez asessegado en sua terra, veẽoullj a desora mandado com̃o vijna el rey dom Garçia de Nauarra cõ todo seu poder para tollerlle a terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Enpos esto el rey dom Sancho de Leõ enviou seus mandadeyros ao conde Fernã Gonçaluez a dizerlle de com̃o Auderrahme, rey de Cordoua, era entrado en sua terra cõ gram poder de mouros, et que lle rogau[a] muyto que [o] fosse ajudar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et enviou seus mandadeyros [a el rey dom Sancho que lle rogaua que lle enuiasse seus marauedis. ] |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
[Et el rey disse aos mandadeyros], quando ll[o]s demandarõ: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Os mandadeyros tornarõsse ao conde et disserõlle esta resposta del rey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 145 |
Et o caualeyro foysse para el rey dom Garçia et dissollj assy com̃o mandara o conde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 145 |
Tornousse o caualeyro ao conde cõ esta resposta, et cont[a]da sua mandaduria, enuiov logo o conde mandado, per toda terra de Castela, a dizerlles que fossem logo cõ elle caualeyros et peões. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Andados viijto ãnos do reynado del rey dom Sancho de Leom -et foy esto ena era de noueçẽtos et lxaj ãno; et andaua entõ o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçentos et xxxaj; et o enperio [de] Enrrique, enperador de Roma, en xvj - o conde Fernan Gonçaluez, poys que ouue vençudo el rey dom Garçia, com̃o auemos contado, et foy tornado a seu condado, chegoullj mandado [del rey de Leom] que lle fosse a cortes ou que lle leixasse seu condado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Pero, se todolos tortos que me avedes feyctos quiserdes enmendar, assy como mjña corte mandar, dade[me] muy boos fiadores a elo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et uos dademe outrossy fiadores que me conprades meu auer, assy com̃o diz a carta, et eu outrosy daruos ey fiadores que uos enmende quantas querelas de mj̃ auedes, assy com̃o uossa corte mandar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 150 |
A condessa enviou logo dizer al rey que lle rogaua muyto, com̃o a senor boo et mesurado, que mandasse sacar o conde (os conde) dos ferros, "et dizedelle que o caualo trauado nũca bem pode fazer fillos". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 155 |
Et, dem[ẽ]tre que os mandadeyros forõ a Cordoua, mandou el rey dom Sancho fazer hũu moesteyro en Leõ, en que coydaua a meter o corpo de Sã Paayo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 156 |
Andados xj ãnos do reynado del rey dom Sancho de Leõ -et foy esto ẽna era de noueçentos et l[x]xiij ãnos - dem[ẽ]tre que os mandadeyros del rey dom Sancho de Leõ (de Leon) erã ydos a Cordoua, assy com̃o dissemos aqui ante desto, mouerõ os galegos ontre sy contendas et gresgos que erã a dãno del rey et da terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 156 |
Et poso logo en ela en essa ora por guarda(r) et por senor, que a mãteuesse com̃o el mandaua, hũu de sua conpana, que era de todos aquelles en que el mays fiaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
Et osmou que para acabar aquela demanda en que andaua, que [lle] convijna d ' auer priuança et fal[a] cõ aquela dona Sancha, filla daquel conde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
Et disso en seu curaçõ: se aquel era ome fillo dalgo que aquel era tal com̃o sua senora mandara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
Et o conde respondeu: -Amjga, por que me demandades? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 172 |
Et, quando Almãçor ya a terra de cristãos cõ sua oste, aquellas guardas que o auyã d ' aguardar a Yseem por mandado d ' Almãçor, assy o guardauã, quando caualgaua et y[a] folgar a sua orta et a seu uergeu, que ome do mũdo nõ ousaria falar con el en puridade, nẽ chamalo a vozes, nẽ fazerlle outro noio nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 172 |
Et fazendo esta uida atal, con suas molleres et con suas mãçebas, que lle fazia muyto ameude, per mandado d ' Almãçor, coydaua el et tijna que lle fazia en esto Almãçor muy gram seruiço; pero que llo el nõ fazia por al, senõ polo senorio que lle dera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Et uos que lle fossedes boo et o fezessedes per maneyra que elles valessem mays per uos, ca uossos sobrinos som et nõ am de fazer al senõ o que uos mandardes et teuerdes por bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 179 |
Et, asy com̃o aquel ome chegou, alçou aquel cogõbro et deu cõ el a Gonçaluo Gonçaluez ẽnos peytos, com̃o a sua senora mandara, et ensuzoo todo cõ[n]o sangue, et fogio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 182 |
Dõ Rrodrigo enuyou logo seu mandado a Gonçaluo Gosteez que ueesse en outro dia a veer[se] ambos, ca muyto tijna de falar cõ elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Os jnfantes caualgarõ entõçe para yr fazer aquello que lles seu tio mandara, mays dissolles Moño Salido, seu amo: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 203 |
Et en todo esso el rey auya mandado trager da mõtana hũu touro brauo que o matasse(m). |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Todo o que uos teendes por bem, todo a nos praz muy de curaçõ; ca teudos somos de fazer et de seruir et d ' aguardar todo [uoso] mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 218 |
Andados xiiijze ãnos do reynado deste rey dõ Bermudo -et foy esto ẽna era de M et xiij ãnos; et o ano da encarnaçõ do Senor en IX çentos et lxxav ãnos - veendosse este rey dom Bermudo tã maltreyto dos mouros, que tãtas uezes auyã corruda sua terra et quebrantada et guastada, enviou seu mandado a Garçia Fernandez, conde de Castela, et a dõ Garçia, o Tremedor, rey de Nauarra, que oluidasẽ os tortos que lles el fezera et que fezessem con el paz et a ouuesem todos tres en hũu, con sua postura ben firme, et que sse aiudassem et sacassem sua oste sobre os mouros, et que sse aj[ũt]assem a defender et a ffe, que sse perdia ia, se aquelo muyto durase. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 222 |
El rey, quando esto oyu, enviou seus mandadeyros a dom Xemeno, obispo d ' Astorga, a que el acomendara a jgleia d ' Ovedo que a ouuesse de ueer, que fosse sacar da priiom o bispo d ' Ovedo et que llo adusesse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 233 |
Senor, se tu por bẽ teuesses et o mandasses, matariamos nos estes cristãos que som aqui cõtigo; ca muy agina, assi com̃o seruẽ agora a ti, assy seruirã oge ou cras a outro rrey, et uerrachi ende quebrãto et perigoo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 239 |
Andado(s) outrosy aquel XVo ãno do rreynado deste rrey dõ Afonso, enviarõ os alaraues et os outros omes onrados offiçiaes rrogar et dizer a Mahomad Almohadj per seus mandadeyros que, se el por bẽ teuesse et se ende pagasse, que perdoariã elles todolos erros et malffeytorias passados a aquelles que elles tĩjnã presos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 244 |
Et todoslos que o assy uijã yr apressurado por batalla, marauill[au]ãse ende muyto por aquillo, ca sempre o virã iazer ençerrado en seu alcaçer, et que enviaua todoslos mays dos dias seus mandadeyros aos berberis prometerllj muy grandes dões et muyto algo, se llj quisesẽ obedeeçer seu senorio. Çuleyma, en hũu cõ os berberis que erã cõ el, enviauã cada dia dizer a Ysem que llis peytasse et llis desse de seu auer dõde elles fossem pagados, senõ que se nõ partiriã de fazerllj mal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 244 |
O conde, quando este mandado oyo que lle chegou, prouguellj muyto, pero deytoo en uagar et nõ quiso dar resposta aos mandadeyros tã agina, nẽ ante que nõ fezes[e] saber esta rrazõ a Ysem, rrey de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 244 |
Et el rrey Ysẽ oyo aquellas cartas que Çuleyma enuiara [a] Alhagib, et enviou logo seus mandadeyros por elle que o adussessẽ ant ' el, et demãdoullj aquellas cartas que Çuleyma llj enviara; et el ouuollas de dar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 260 |
Os de Cordoua mandarõ entõçe a aquel Humeya et [a] Jsen, que era seu rrey outrossi que, sse sse queri[ã] gardar de perigoo et de morte, que desenparassem logo o alcacer et se fossẽ sua uia para hu quisessẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 277 |
Este Tiobalt casou cõ hũa dona, filla do conde de Locõriga, mays partiusse della per mandamẽto da jgleia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 296 |
Mays este rrey dõ James et a rreyña dõna Leonor forõ depoys partidos per juyzo de Sancta Jgleia, per mandado de Johan papa, porque erã muy parẽtes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 296 |
[Et] aquel seu fillo dõ Affonso foy depoys legitimado per hũu legado que ueẽo y per mandado do apostoligo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 307 |
Et o mayor medo que os mouros ouuerõ foy por que virõ os castelãos et os leoneses juntados en hũu, et por que os auja de mandar rrey sabio et entẽdudo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 310 |
Indo el rrey per terra de Leõ asesegãdo a terra, veollj mandado da grã boa andança que ouuera Rrodrigo de Biuar contra os mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 310 |
Et el rrey teueo por bẽ d ' acabar seu rogo, et mandou fazer suas cartas para Rrodrigo en que llj enuiou mandar et rogar que fosse cõ elle en Palẽça, que tĩjna de falar cõ el muytas cousas que erã sua prol grande. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 311 |
Rrodrigo quando uio as cartas del rrey seu senor, prouguellj muyto cõ elas et disso aos mandadeyros que de grado queria conprir [a] uoẽtade del rrey et ir logo a seu mãdado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 311 |
Et, desque el rrey falou cõ elle, dissollj com̃o dona Xemena Gomes, filla do conde don Gomes, que elle matara, que o vĩjna demandar por marido et que llj perdoaua a morte do padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 311 |
Et Rrodrigo, quando o oyu, prouguellj muyto et rrespondeu al rrey que conpriria seu mandado en esto et en quanto el mandasse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 311 |
Et tomoullj a jura et fezollis preitos, asi com̃o manda a ley; et, desque forõ jurados, fezolles el rrey muyta onrra et deullis muytas nobres doas, et enadeu mays a Rrodrigo ena terra demays do que ante tĩjna. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 311 |
Et amauao muyto en seu curaçõ por que se paraua bẽ a ẽparar a terra dos mouros et que era bem mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 318 |
Et envioullis logo suas cartas, en que llis enviou mandar que se sayssẽ logo da terra et que nõ ficassem y mays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Et envioullj seus mandadeyros con que llj enviou dizer que llj fazia muy sen guisa en llj entrar asi pelo rreyno, et seendo seu yrmao; pero que lli queria sofrer o que auia feyto et queria auer paz cõ elle, com̃o cõ yrmão; et que llj sayse da terra, ca bem sabia el que el que llo uedar[i]a, se quisese, et que nõ llj fezese y mays mal, nẽ quisese que ouuese morte ontre elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 322 |
Et elle, quando oyo o mandado, nõ se deteuo et enviou por seus parentes et por seus amjgos, et foy contra elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 329 |
Et ueẽo ante el muy omildosamente, et pediolle por merçee que lle nõ fezesse tãto mal, et que ouue(e)se en guarda el et seu rreyno et todo o seu, ca sempre foy a seu mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 331 |
Andados treynta et tres ãnos do rregnado del rrey dom Fernando, quando andaua o ãno da encarnaçõ en mĩll et quareenta et IX ãnos, et a era do emperador en mĩll et oyteẽta et sete ãnos, et o emperio d ' Emrrique en xiijj ãnos - et el rrey dom Fernando estando en seu rreyno folgãdo muyto assessegado, rrico et auondado cõ todo bem, a rreyna dona Sancha, sua moller, por acreçẽtar a sua onrra del rrey, seu marido, et dos rreys onde u[ijna] ella, disolle que mandase fazer en Leõ supulturas para elles et para os que delles ueesem, et que fosse bõa et onrrada et que a onrrasse de muytas reliquias dos sanctos que podesem auer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 333 |
Et prougue muyto al rrey con elles, et rrogoulles que fossem a Sseuilla al rrey, que llj auia mandado os onrrados corpos de Sancta Justa et de Sancta Rufina. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 337 |
Et elles, veendo o muy grã poder da jgleia et outr[o]sy o muy grã dãno de Castella et Leõ, sse fosem tribu[t]arios, nõ sabiã que lle cõsellasem; pero en cabo cõsellarõlle que fose obedient[e] ao mandamento do papa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
Et ontre tãto que lles este mandado enviou dizer, mandou muy bem guisar suas gẽtes, segũdo que o tijna fala(n)do cõno Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
Et pedirõ por merçee ao papa que lle enviase mandar que se tornase, que nõ queri[ã] seu tributo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
Et envioullj pedir por merçee que a mandasse guardar ata que fosse liure. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 343 |
Et o[s] mays [dos dias] mandaria elle guisar de comer para si. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 354 |
Senor, quẽ coydades uos que uos cõselle que uos pasedes a jura et o mandamento que fezestes al rrey uoso padre? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 356 |
Et el rrey dõ Afonso dise que o nõ mandaua nẽ pasaria a jura que fezera al rrey s[eu] padre, ca se tijna por pagado cõ aquello que lle Deus quiso dar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 357 |
Et dõ Aluar Fanges, com̃o quer que lle pesase, ouue de fazer mandado del rrey, seu senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 357 |
Et el rrey dõ Garçia chamou logo hũu caualeyro, que era asturãno, a que diziã Rruy Xemenes, que fose al rrey dõ Alfonso. seu yrmão. et lli contasse estas nouas, com̃o o mandara desfiar el rrey dõ Sancho, seu yrmão, et que lli queria toller o rreyno, et que lle rrogaua como yrmano que le pesase ende et que le nõ dese pasada per seu rreino. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 359 |
Et el rrey dõ Garçia alçouse a Portugal et ẽviou mandar per toda a terra que ueesẽ a el caualeyros et peões, et juntou muy grãde oste. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 360 |
Pero, se uos entenderdes que a y outro preito mellor, farey eu como uos mandardes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 360 |
Et elles diserõli que o seruiriã et ajudariã bẽ et lealmente, quanto mays podessẽ, et que fariã quanto el mandasse, et que tijnã elles a lide por mellor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 368 |
Señor Ihesu Cristo, en ty he o poder de dar et de toller, et he muy grande dereyto que se conpla a tua voentade, asy que me desche rreyno a mandar et foy tua voentade et tollischemo, et fezescheme vĩjr a seruyr os mouros, que som eemjgos da tua sancta fe catolicha, que forõ a seruiço a meu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 368 |
Et, senor, teño asperãca que me saques de seruydõe et que me daras rreyno et terra a mandar, et que me faras tanta merçee (et) que por mj̃ sera conquerida esta çidade, para sacrificar en ela o teu sancto corpo, et a onrra da cristaidade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 374 |
Et mandou pregoar per toda a oste que nõ fezesem mal nẽhũu ata que llo el mandase. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 375 |
Senor, cõ este mandado outro mãdadeyro deuedes envyar, ca nõ he para mj̃, por que eu foy criado en esta vila de Çamora cõna jnfante hũa gram sazõ, et nõ seria guisado que lle leuase tal mãdado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 375 |
Et, quando chegou çerca do castelo, dise aos que guardauã o muro que lle nõ tirasem de seeta nẽ de pedra, ca elle era o Çide, que vijna cõ mandado del rrey dom Sancho aa jnfante, et que llo fezes[ẽ] saber se o mandaua entrar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 375 |
Entõ seu a elle hũu caualeyro, que era sobrino de dõ Aras Gonçalues, que era guarda mayor da hũa porta da villa, et disselle que entrase et que lle mandaria dar muy bõa pousada ata que fose saber de dõna Orraca se o mandaua entrar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 375 |
Et o caualeyro foyse para dõna Orraca et diselle com̃o era o Çide na vila, que lle tragia mandado del rrey dõ Sancho, seu yrmão. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 375 |
Et o Çide rrespondeo -Senora, mandadeyro nẽ carta nõ deue reçeber mal nẽ dano. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 375 |
Dizeruos ey o que uos manda dizer el rrey uoso yrmão. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 375 |
Et ella diso que faria com̃o dom Aras mandase. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 377 |
Mandade que se juntẽ os da vyla a conçello et sabede delles se que[r]ram teer cõuosco, poys que uoso padre uolos deu por uas[a]los. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 377 |
Senora, gradescauos Deus quanta merçee nos fezestes en vijr a noso conçello, ca nos v[o]sos vasalos somos et foramos du uos mandarades. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 377 |
Et, senora, o conçello de Çamora seeruos a mandado et nõ uos desempar[ar]ã por coyta nẽ por perigoo que acaesca ata a morte, ante comerã, senora, os aueres que am, et os caualos et as muas et os fillos et as molleres que nũca dem Çamora, se nõ per uoso mãdado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 379 |
Et el disollj que ya a el cõ mandado del rrey dõ Sancho. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 381 |
Et o conde dõ Garçia de Cabra, quando o vyo, pesoulle muyto pola grã gente que se perdia, et foyse para el rrey et disollj com̃o reçebia muy grã dãno ẽna gente, et que os mãdase tirar afora, que ia muyta gente y avya perduda, et que a mandase tirar afora et nõ conbatesẽ mays, [et] que a teuese çercada ata que a tomase per fome. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 382 |
Senora, mandade chamar o conçello et gradeçedelles o que por uos am feyto et d[i]zedelles que ata IX dias dem a villa al rrey dom Sãcho, et nos vaamonos a Toledo al rrey dõ Alfonso, voso yrmão, ca nõ poderemos defender a villa por nẽhũa guisa; ca el rrey dom Sancho e de grã curaçõ et muy perfioso et nõ uos querra desçercar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 383 |
Mays digote que nõ a om̃e que me desçercase Çamora et fezese ende leuantar el rrey meu yrmão que lle nõ dese quequer que me demandase. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 386 |
Senor, se teuerdes por bem, caualguemos ambos soos et vayamos de rredor da vila, et ueeredes uosas couas que mandastes fazer, et mostra[r]uos ey o postigoo que chamã os çamorãos da Rẽna, per hu entredes aa vila, ca foy çerado des que a mandastes çercar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 386 |
Et mandarm ' edes dar çem caualeyros moy bem armados, que vayam comjgo et muy ben guisados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 387 |
Poys dadeo uos a mj̃ et eu mandarlo ey guardar ata tres noue dias. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 391 |
Et, quando foy çerca Çamora, cobriose do escudo per que o nõ ferisem os da vila, et começou a chamar [a] muy grandes uozes se estaua y (a) dom Aras Gonçaluez, ca lle queria dizer hũu mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 391 |
Et dõ Ares, cõ seus fillos que o aguardauã, sobyo en çima do muro por saber o que demandaua o caualleyro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 391 |
Amigo, que demandades? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 392 |
Et, estãdo en cabo dõ Pero Ansurez ẽno camino, chegarõ os mandadeyros de dona Orraca, que lle contarõ todo o feyto com̃o era. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 392 |
Et diz o arçebispo dom Rrodrigo que llo gradeçeu muyto el rrey mouro, por que llj disso que queria yr a sua terra, ca ia el sabia muy bem todo o feyto de el rrey dõ Sancho com̃o era morto, et mandara teer os caminos et todos os pasos, que se nõ podese yr sem seu mãdado; pero que o nõ crija aynda por çerto, por que llo [nõ] dizia el rrey dom Afonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 395 |
Et entõ disse hũu dos priuados: -Senor, eu coydo que a mandado del rrey seu yrmão que dizẽ que e morto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 395 |
Et os mandadeyros nõ acharõ a elle nẽ a nẽhũa de suas conpanas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 398 |
Et chegoulle mandado com̃o andaua dom Diego Ordones ẽno cãpo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 398 |
Et entõ veerõ y a elle muytos boos caualeyros, demandandolle as armas para lidar en seu lugar, mays elle nõnas quiso dar a nengũu, et chamou hũu seu fillo, que auya nume Pero Ares, que era muy valente caualeyro, pero que era pequeño de dias, et avya moyto rogado ao padre que o leixase yr lidar cõ dom Diego. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 402 |
Muyto plougue al rrey desto que os omes boos mandarõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 407 |
Et el rrey dõ Afonso deteue os mandadeyros que lles nõ quis dizer nẽhũa cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 414 |
Et, quando chegarõ os judeus disellis com̃o tĩjna ali muy grãde algo en ouro et en aliofre et en pedras preçiosas, et como o mandaua el rrey sayr da terra et que o nõ queria leuar consigo, et que llis rogaua que lli enprestassem algũu auer sobre aquelas arcas, ca o auja mester, con que se fosse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 416 |
Et elles entõ mandarõ carregar suas arcas et leuarõnas para Burgos, et derõ todo o auer a Martin Antolines. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 416 |
Manda castigar esas gentes que nõ façã mal ena terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 419 |
Outrosy dom Aluar Fangez correu toda a terra, segũdo que lle foy mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 423 |
Et enviarõ logo seus mandadeyros al rrey de Valença, com̃o hũu a que diziã Rroy Diaz Çide, [que] deytara el rrey dõ Afonso da sua terra, que lle astragaua a terra et que gaanara ia Alcõçer, et que matarã quantos mouros y acharã; et que, se a esto nõ envyase a poer consello, que contase por perdudos estes dictos lugares et toda a terra, ca tã mortalmente sabia fazer guerra que nõ temja nẽhũa cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 424 |
Et daly enviarõ porlos conçellos da terra seus mandadeyros por todos os omes d ' armas, asy de caualo com̃o de pee, que fossem cõ elles en Calataude ata terçeyro dia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Et mandou a Pero Bermudes tomar a syna et castigouo com̃o fezesse cõ ela, et que se nõ mouese cõ ela meos do seu mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 429 |
Et dom Aluar Fanges respondeu: -Çide, de grado conplirey uosso mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 430 |
Com̃o dõ Aluar Fanges uẽo a Castella per mandado do Çide |
[+] |
1295 |
TC 1/ 432 |
Moyto plougue ao Çide (et) cona gente que tragia et começou de rrijr, cõno grã plazer que ouue, et gradeçeulle moyto, por que fora atã boo mandadeyro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 433 |
Et el rrey de Saragoça deu seu rreyno en guarda ao Çide et mandou a seus vasalos que fezesem quanto el mandase, asy com̃o fariã por el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 433 |
Poys que assy he, querollo demandar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 433 |
Et chegoulle mandado com̃o vijnã el rrey et o conde cõ muy grãdes poderes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 433 |
Quando o Çide ouue este mandado, ouue seu acordo en esta guysa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 438 |
Depoys pedirõ merçee que os mandasse soltar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 439 |
Andados xviijto ãnos del rreynado del rrey dõ Alfonso, Aben Alfãge, rrey de Denia, ouue cõsello cõno conde don Rramon et cõno (el) yrmãno del conde Rrogel et cõnos omes boos de Besaldã et cõnos de Rosmol et de Tarãges, com̃o çercasem o castelo del Menar, que o Çide auya roubado per mandado del rrey de Saragoça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 439 |
Et, estando y, envioulle mandado el rrey de Saragoça que sse veesse acorrer al castello del Menar, que o tijnã çercado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 441 |
[Et] Adafur enviou sobre esto seu mandado al rrey dom Afonso de Castela, que o veesse ajudar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 442 |
Et, quando os mandadeyros chegarõ a el rrey cõ este presente, prouguelle muyto et fezo muy grã iustiça delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 450 |
Este con[de] pobrou des[poys] Salamãca [por] mandado [del rey] don Afonso, seu sogro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 453 |
Et forõ ante o papa os clerigos que seruiã este offizio conos mandadeyros del rrey et da rreyna, que os accusau[ã] muyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 457 |
Andados xxij ãnos do rreynado del rrey dõ Afonso, dõ Gregorio, papa setẽno, Poys que oyo a demanda del rrey dõ Afonso, enviou a España hũu cardeal por legado, a que diz[iã] Rricarido, et era abade de Santa Vida de Marysela, por que os clerigos d ' España erã coroados por tãtas corred[u]r[a]s et segudamentos que lles faziã, por que se coroassem a ofiçio de santa jgleia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 457 |
Et enviou mandado a todos os prelados, seus sufragaños, que fossem cõ elle en Toledo a dia çerto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 458 |
Mays el rrey, com̃o era muy afficado da rreyna, nõ sse quiso partir da demanda; mays que fosse ende deytado o ofiçio dos godos et fosse rreçebudo et guardado en seu lugar o ofiçio rromão. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 461 |
Conta a estoria que, por [que] Rricardo, que uos dissemos, nõ andaua com̃o deuya ẽno mandamento de Santa Jgleia, o primado (de) dom Bernaldo, veendo que nõ fazia ordenaçõ nẽhũa enas jgleias, tolleulle a outoridade cõ que o fazia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 462 |
Et o papa et a corte, veendo a sua maliçia, nõ llo quiserõ creer nẽ fazer, por que vijam que demandaua contra dereyto, et dizia maldade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 462 |
Et tornarõlle todo seu auer et nõ lle quiserõ cõplir o que dizia, por que vijam que demandaua gram nemiga. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 464 |
Onde (mos) uos mandamos que proueades a jgleia de Bragaa de arçibispo et que descomũg[uedes] a Bordim por escomũgado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 466 |
Et mandarõ que, ende adeante, que husassem do ofiçio rromano, poys que o tam a curaçõ auya el rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 466 |
Et mandarõ aos scripuães que nõ fezessem letera toledana -ca dõ Gilfos, arçebispo dos godos, fezo ẽno Abeçe suas feguras das leteras - et que husasem das leteras do Abeçe rromano. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 467 |
Et este mandadeyro foysse para ala et pousou cõ hũu mouro que auia nume Abulupõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 471 |
Et onrrouho et fezolle preito et jura cõ cartas muy firmes que nũca lle tollesse aquella priuança, nẽno leixasse por outro, nẽ fezesse ẽno rreyno nẽhũa cousa sem seu mandado et sem seu cõsello. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 472 |
Et envioullj hũu mandadeyro cõ seus presentes muy ricos, et envioullj dizer que nõ podia y uĩjr; pero que llo nõ fazia por outra escusa et que sempre seria a seu seruiço, et que llj pedia por merçee que llj leixase aquel lugar et que llj daria as rrendas delle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 473 |
Conta a estoria que, quando vio Abumacar que era talẽt[e] del rrey de o tomar et que o apremaua cada dia quanto mays podia, (et) enviou mandado al rrey de Denja et de Torcosa que llj enviasse(m) acorro et que llj daria Xatiua et os outros castelos que tĩjna. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 473 |
Et el rrey, quando o soube, prouguellj muyto et envioullj hũu mandadeyro, que era [seu] alcayde, a que diziã Esquierdo, et meteusse eno alcaçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 473 |
Et el rrey de Valença era en muy grã pressa cõ dõ Aluar Fanes que llj demandaua sua despensa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 475 |
Et esto era por amor del rrey dõ Afonso et demandauao o judeu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 477 |
Et aaçima, com̃o as molleres som subtijs et sabedeyras do [que] querem fazer, et com̃o el rrey dom Afonso era y açerca, que andaua per sua conquista, envioullj dizer per seus mandadeyros que teuesse por bem de a veer et que, se quisesse casar cõ ela, que llj daria as villas et os castellos que (que) ella auya. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 477 |
Et ela disso que o faria de muy bõamente, quanto el mandasse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 478 |
Et os alaraues passarõ a España per mandado del rrey don Afonso, et erã muytos ademays et muyto esforçados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 481 |
Et fazia tã grã doo que os curações dos omẽes partia, nõ quedando demandando seu fillo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 483 |
Et, el rrey iazendo sobre Saragoça, chegaronllj estes mandadeyros et com̃o os da villa enviarõ dizer ao Miramamolim que llis acorresse et que sacasse logo sua oste, per que se nõ perdesse a Andaluzia, et que os sacasse da seruidoy del rrey don Afonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 485 |
Et fezeos mouer do cãpo mao seu grado et leuoos ata as tendas hu estaua o mouro, que erã çercadas de carcaua, ferindoos muy esforçadamente, cuydandoos a sacar daquel lugar; mays nõno pode fazer, ca llj chegou mandado com̃o os azemeleyros dos mouros llj roubauã o rrayal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 487 |
Et enviou suas cartas aos arrazes [et] aos mays onrrados mouros que deitassem os alaraues da terra, et elle que lle nõ demandaria vila nẽ castelo, senõ a meyatade do que llj soyam dar, et outros moytos afaagos que llis enviou dizer, mays elles non quiserõ pola bõa andança que ouuerõ [a] outra uez contra elle; et por que, despois [que] se tornou el rrey da entrada que fez a terra de mouros, ouuerõ os mouros batalla cõ dõ Aluar Fahanes et cõnos fillos de Gomes Diaz et forõ bem andantes os mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 492 |
Et, desque o Çide ouue mandado de seu senor, enviou suas algaras per toda a terra a gaãnar algo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 493 |
Conta a estoria que depoys desto tornou a Valença et enviou mandado aos que tijnã os castelos que desem as rrendas al rrey, assy com̃o gelas soliã dar outro tempo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 493 |
Et elles fezerõ seu mandado [et] punarõ todos por auer seu amor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 493 |
Et, quando sse vio o senor de Torcosa asy astragado et que llj nõ ficaua pam nẽ vino nẽhũu, (et) enviou seu mandado ao conde dõ Beringuel que ajũtasse tãtas gentes quantas mays podesse auer, en guisa que deytasse o Çide da terra ou que lidasse cõ elle, et que llj daria quanto auer ouuesse mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 495 |
Et, por que ouuesemos mayor querela de ty, mandaste que nosla amostrassẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 499 |
Et o Çide envioullis demandar cada ano çinquaenta mil marcos de plata. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 499 |
Et o que o Çide mandaua na vila era mãdado et o que ele nõ queria nõ se fazia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 499 |
Et, por que el rrey de Ualença era doente, ficou a villa en poder de Abem Alfarax, seu algozil, per mandado do Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 502 |
Et elle enviou seus mandadeyros ao endeantado dos alaraues, que era senor de Murça, que uẽese et que llj dariã Ualença. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 502 |
Et o endeantado, quando ouue o mandado, apressouse de vĩjr et, per quantos castelos passou, que erã ena carreyra, que erã dos mouros, todos llos derõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 502 |
Et, quando chegou este mandado a Valença, o bispo que y estaua et todos os cristãos tomarõ o que poderõ leuar do mellor que tĩjnã et foronse ende, que nõ ousarõ y ficar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 502 |
Et enviarõ mandado ao Çide, que era en Saragoça, que llis acorrese a muy grã pressa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 504 |
Et, quando vio que todo o poboo tĩjna cõ el et o ajudauã et erã a seu mandado et que tĩjna preso o algozil do Çide, creçeullj muyto [o] curaçõ, et parouse tam loução que nõ preçaua os mouros da vila nada, pero que erã mellores omes que nõ elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 506 |
Et, com̃o quer que el ysto fezera, que llj mandasse dar seu pã que leixara ena villa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 506 |
Et elles enviarõ dizer que fariã quanto el mandasse, saluo Abueça et Abalurõ que o nõ quiserõ fazer, por que erã omes entendudos et entendiã muy bẽ ao que llis auia de recudir aquillo, ca elles nõ queriã auer contenda cõ nengũu senõ uiuer en paz cõ sua cõpana. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 506 |
Et, quando o Çide ouue este mandado, prouguellj muyto et foyse para Murvedro quanto mays pode et apoderouse do castelo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 509 |
Et Abeniafa enviou dizer ao Çide que faria quanto el mandasse por auer seu amor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 510 |
Et o algozil buscou maneyra como o soubesse o Çide et envioullj mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 512 |
Et enviarõ rogar ao Çide que os mandasse poer en saluo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 513 |
Et ontre tanto chegou mandado aa villa com̃o vĩjna a oste dos alaraues, et que se nõ detĩjnã senõ por que douidau[a] o endeantado de vĩjr hy. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 515 |
Com̃o os da vila auiã grande alegria polos alaraues que vĩjnãvO Çide estando aly chegou çerto mandado aos de Valença que vijna a oste dos alaraues et que era ia en Lorca, [et] que vijna y por cabedel Aly Abunaxa, que era genrro de Abmaix, por que el ficaua doente en Murça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 516 |
Et o Çide nõ sse acordou d ' entrar per aquel lugar hu tijna a entrada et disselle que mandasse abrir hũa porta hu diziã El Quebrar, que nõ podiam entrar per aquellas angusturas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 517 |
Desy chegou mandado çerto aos de Valẽça com̃o a oste dos alaraues erã en Lorca et que vijnã per Murça, et que nõ tardauã por al senõ por que adoeçera o seu cabedel; pero que era ia são et que muyto agina seriã y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 517 |
Mays elles entendiano muy bem, a que entençõ o dizia et começarõ de meter uozes que nõ queriam seu consello, senõ dos fillos de Abuhagid, et que queriam fazer quanto elles mandassem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 517 |
Et mandarõ logo çercar as portas da villa cõ medo et guardar as torres et os muros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 518 |
Et [en] esto chegou mandado aos da vila que vijna a oste dos alaraues et que era ia en Xatiua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 518 |
Et en quanto esto fazia chegou mandado aos da villa com̃o erã ia os alaraues en Aliazira. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 519 |
Desy chegoulles mandado com̃o nõ queriã ia y vijr os alaraues. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 521 |
Et vijnã seguros todos os das merchandias a conprar et a uender, en guisa que era muyto auondado aquel lugar porla grã [justiça] que elle fazia, por que os mandaua julgar segũdo sua ley, et nõ leuaua delles mays do dizemo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 521 |
Et, estando en esto, chegou mandado aos da villa com̃o os alaraues erã ia tornados a sua terra et que nõ ouuesẽ asperãça nẽhũa en ajuda delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 521 |
Et logo enviou mandar aos dos castelos que lle enviassem beesteyros et gente de pee para cõbater a villa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 522 |
Et dizia que nõ deue ome a dar consello a quẽ llo nõ demanda nen llo quer, ca se a elle creerã nõ fora tamaño o mal nẽ ouuerã tã grã coyta, et quanto mal aujã os da uila nõ era senõ porllos fillos de Abuagid, por que creerã seu consello, que erã de mao recado et nõ erã manosos nẽ entẽdudos para estar cõ nengũu eno que llj posesem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 522 |
Et responderõ todos a hũa uoz que elle queriã tomar et obedeeçer et que llj nõ salriã de mandado, ca sempre llis fora bẽ mentre creerã seu consello. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 526 |
Et o mouro fez seu mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 526 |
Et Abeniafa mandaua tomar o algo dos que assy morriam, et [de] todos quantos faziam doo leuaua(m) delles quanto podia(m) leuar, et os que llj nõ dauã algo mandauahos prender et açoutar et metelos en muy maas pryiões ata que lle dauam algo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 530 |
Conta a estoria que el rrey enuiou sua carta de rresposta [a] Abeniafa en esta maneira: que aquela cousa que el demãdaua que lha nõ podia fazer, a meos de demandar ajuda a el rrey dom Alfonso de Castela con que podesse hir; et esto que o faria logo que sse atreuesse a lidar cono Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 537 |
Et eles prometerõllj que fariam quanto el mandasse(m) et de seer cõ ele en todo o que elle visse que era bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 542 |
Com̃o os de Ualẽça enviarõ mandado al rey de Saragoça |
[+] |
1295 |
TC 1/ 571 |
Senor, o Çide se encomenda ena vossa merçee, como de senor natural, et tenuos en merçee quanto bẽ et quanta onra mandastes fazer a dona Xemena et a suas fillas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 573 |
Et logo el rrey enviou porlos mandadeyros do Çide et seyu cõ elles a parte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 573 |
Senor, çertos somos que o Çide nõ fara senõ o que uos mandardes et llj consellardes en esto et eno al; et, quando uos uirdes en hũu, acordaredes o mellor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 574 |
Mays, poys el rrey, nosso senor, fala en elo, se nolo mandar, nõ posso y al fazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 574 |
Et o Çide enviou suas cartas al rrey, en que llj enviaua dizer que yria aas vistas muy de grado, hu elle mandasse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 604 |
Ben sabe Deus que da desonrra do Cide mj pesa muyto; et, quanto o mais ouço, tãto mj mais pesa ende; ca a y muytas rrazões por que [mj] deue a pesar: primeiramente polo meu, desi polo do Çide, desi polo de suas fillas; mais, pois que uiuas som, nõ e tãto o mal; ca, se foron desonrradas a torto elas, nõno mereçendo, podem seer uingadas a dereito, assi com̃o a mjña corte mandar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 607 |
Et entõ acordarõ de ficar y algũu dia por rrazõ das donas, que uijnã fracas, et que o fezessem saber ao Çide, seu padre, que lli enuiasse mandar com̃o fezessem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 617 |
Et leuantouse Pero Uermudez et fezo essa meesma demanda polla espada Tiçõ, et o Çide deulla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 619 |
Enton leuantouse en pee et disse sua demanda en esta maneyra: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 619 |
Et eu, senor, por conprir uosso mandado uj̃ hy. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 619 |
Et uos, senor, demandastesmj mj̃as fillas para os condes Carrõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 619 |
Et, senor, bem sabedes que eu nõ soube dizer de nõ et conpri uosso mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 619 |
Et uos, senor, mandastesma[s] dar a don Aluar Fanges, que aqui esta, et elle deullas por molleres, asi com̃o manda a ley de Nosso Senor Ihesu Cristo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 619 |
Et, senor, com̃o quer que elles som omes onrados et de grã sangue, non llis dera eu mjnas fillas, senõ por uos, por conprir uosso mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 619 |
Et, senor, poys me desonrarõ mjnas fillas et nõ se tĩjnã por pagados delas, mandade que me dem o meu que llis dey, ou se mj defendã cõ razõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 619 |
Et nõ acharõ razõ dereyta con que se podessem defender aa demanda que llis fazia o Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 619 |
Senor, o auer que o Çide demanda, que diz que llis deu, uerdade he; mays elles despẽderõ[no] en voso seruiço, por que dizemos que nolo deuẽ dar, poys que o despenderõ en uoso seruiço; pero, se achardes por dereyto que llo deuẽ dar, mandadellis dar prazo et yram a Carrõ, sua herdade, et farã entrega, asi com̃o uos mandardes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 619 |
Et elles baratarõ quanto poderõ et enviaronllo, en guisa que se conpriu a entrega ata os quinze dias; ca coydarõ que o Çide non demandaria mays daquillo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 622 |
Da demanda que o Cide fez aos condes de Carron |
[+] |
1295 |
TC 1/ 622 |
Teede por bẽ de me oyr a demanda que quero fazer contra os condes de Carrõ; a qual demanda mj este muy cara de fazer, com̃o quer que a teño reygada no curaçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 622 |
Et, senor, nenbrarllis deuera com̃o eram mjnas fillas et com̃o mas demandastes uos para elles, et quan onradamente llas eu dey, per uosso mandado, por molleres; et, senor, nõ conoçerõ a Deus nẽ a uos nẽ a mj̃ nẽ aa bõa andança en que erã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 622 |
Et por ende ey muy grã parte ena desonrra de uossas fillas; mays, poys uos ena mjna corte estades, nõ he dereyto de demandar senõ per mjna corte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 623 |
Et eu oyrey ambalas partes et mandarey sobre ello o que achar por dereyto, segũdo foro dos fillos dalgo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 627 |
Non sabes que as mjnas fillas tuas primas som, et ena sua desonra et ena mjna muy grã parte as et tu o deues a demandar et cõomar? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 627 |
Et o conde Suer Gonçaluez leuãtouse en pee et disse: -Tiradeuos aca, sobrinos, leixade essas conpanas do Çide, villaos desonrados; ca, se sabor an de (d) lidar, bẽnos auondaremos de lide, se nosso senor el rrey o mandar et o teuer por bẽ, [et] non ficara per nos, com̃o quer que nõ som nossos pares. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 629 |
Et mandarõ a todos que se calassem et que oyssem a sentẽça que el rrey queria dar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 631 |
Et tragiã cartas al rrey et ao Çide, en que llj enviauã demandar as fillas por molleres: a hũa para o jnfant[e] don Sancho d ' Arãgõ et a outra para o jnfant[e] Garçia Ramires de Nauarra, que erã fillos mayores que deujã herdar os senorios. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 635 |
Et enviarõ pedir merçee al rrey que mandasse tirar da lide as espadas Colada et Tiçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 635 |
Et el rrey mãdou pregoar que nõ fosse ousado nẽgũu de fazer força nẽ torto aos parentes do Çide, nẽ mal nẽhũu, nẽ de o cometer per nẽhũa maneira; senõ, o que o fezesse, que o mandaria matar por elo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 642 |
Et envioullj seus mandadeyros cõ muy grandes presentes et muytas dõas et muytas ioyas estrayas, quaes uos contara a estoria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 642 |
Et, quando este p[ar]ent[e] do soldã chegou ao porto de Ualença, enuiou dizer ao Çide como era ali chegado hũu mandadeyro do grã soldã de Persia, que llj enviaua seu presente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 642 |
Et, quando o mandadeyro chegou ante elle, começoullj a tremer toda a carne et foy muy marauillado per el et perdeu a fala, asi que nõ pode dizer nẽhũa cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 642 |
Senor Çide, se uos fossedes presente ante meu senor o soldã, por uos onrar mays daruos ya a comer a cabeça do seu caualo, segundo custume dos mouros; mays, por que en esta terra nõ a este custume, douuos eu este caualo, que, seguro seede, que este he o mellor caualo que a en nossa terra; et uos mandadeo tomar por onra do soldã, que ual mays ca nõ a cabeça coyta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 646 |
Et el reçeou que llo pregũtaua per mandado do Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 648 |
Conta a estoria que aquel mandadeyro do soldã morou en Valença ia quanto tẽpo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 648 |
Et ontre tanto chegou mandado ao Çide com̃o vĩjnã os jnfantes d ' Arangõ et de Nauarra a Valẽça fazer uodas cõ suas fillas, asi com̃o era ordinado enas cortes de Toledo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 648 |
Et os jnfãtes aujã nume. . . o d ' Arangõ, que casou con dona Sol, don Sancho, fillo del rrey don Pedro d ' Arãgõ que prendera o Çide ena batalla, asi como o a contado a estoria; mays, catando a muyta mesura que o Çide fezera contra elle eno soltar da priion, et que llj mandara dar todo o seu, et catando os bẽes que eno Çide auja et os grandes feytos que fazia, teue por bem que casasse seu fillo cõ sua filla, por que de tã alto linagẽ como o Çide ficasse en Arãgõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 649 |
Et os jnfantes disserõ que llj desse Deus muyta vida et muyta saude por muytos anos et bõos, et que lli(s) gradeciã muyto o que llis prometia et a onrra que llis fazia, et que o tĩjnã en lugar de padre, et que sempre catariã a sua carreyra et seriã a sua onra et a seu mandado, com̃o de tã alto ome et tã onrrado com̃o elle era, et que se tĩjnã por muy onrados polo diuido bõo que cõ el aujã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 651 |
[et], desde Oriola (d ' Ebro) ata Tortosa, ficou a terra toda a seu mandado et a seu [defendemento]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 653 |
Capitolo que fala do mandado que chegou ao Çide |
[+] |
1295 |
TC 1/ 653 |
Et os mouros, com̃o quer que llis pesou, conprirõ seu mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 655 |
Eu [soo] San Pedro, principe dos apostolos, que veño a ti con mays apressurado mandado que o que tu nõ coydas del rrey Bucar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 657 |
Et en todos aquelles sete dias ouue ende adeante a parauoa mays rigia, saluo ende que llj enfraqueçeu a natura, que se nõ podia mandar ena cama. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 657 |
Et, quando el rrey Bucar chegar, mandade seyr todalas gentes da villa pellos muros et pelas torres (et) cõ trõpas et façã as mayores alegrias que poderẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 657 |
Et depoys mandade selar o meu caualo et armadeo muy bẽ; et guisaredes o meu corpo muy apostamente, et poedeme eno caualo, et guisademe et ataame en tal maneyra que nõ possa caer delle; et poerm ' edes a mjna espada Tiçõ ena mão, et ide çerca de mj̃ uos, bispo, et uos, Gil Dias, que mj guiedes o caualo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 658 |
Et, desque ysto foy asi ordinado, mãdou a don Aluar Fanes et a Pero Uermudez que, quando ouuessem uençudo el rrey Bucar, que se fossem logo para Castela et que conprissem todo o que el mandaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 658 |
Senor Ihesu Cristo, cuio he o poder et o querer et o saber, et cuios som os reynos; ca tu es rrey sobre todolos rex, et todaslas gentes som a teu mandamento. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 658 |
Et o bispo balsamoo, asi com̃o el mandara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 658 |
Et disserõ y suas vigias et suas missas, asi como llj el mandara et com̃o a atan onrado ome com̃o a el pertẽeçia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 660 |
Muy ben se defendiã os cristãos, et tangiã tronpas et atãbores, et faziã muy grandes alegrias, asi com̃o o Çide mandara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 660 |
Et esto durou bem oyto dias, ata que os cristãos ouuerõ guisad[a]s todas suas cousas para sua yda, com̃o o Çide mandara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 661 |
Conta a estoria que, a cabo de noue dias que el rrey Bucar chegou a Ualẽça, a conpaña do Çide tĩjnã ia guisadas todas suas cousas para se ir a Castela, ca Gil Diaz nũca sse en al traballou estes IX dias, senõ [en] conprir o que o Çide mandara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 661 |
Et ya de hũu cabo Gil Diaz et do outro o bispo, que o guiaua et subtĩjna, assi com̃o elle mandara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 665 |
Et disse: -Madre senora, eu nõ sabia nẽhũa cousa do mandamento do Çide, meu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 667 |
Et asentarõno eno escano que el rrey dõ Afonso mandara laurar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 667 |
Et dona Xemena et Gil Diaz et as outras conpanas ficarõ en Sam Pedro, com̃o o Çide mandara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 667 |
Et outrosy ficarõ y dõ Aluar Fanes et Pero Uermudes et Ordono Uermudes cõ dõna Xemena et cõno bispo, ata que pagarõ o que o Çide mandara en seu testamento. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 668 |
Conta a estoria que, depoys que dona Xemena ficou en Sam Pedro, (et) Gil Diaz sẽpre catou pola seruir, asi com̃o o Çide mandara; et seruiaa tã lealmente et tã bem que era hũa grã marauilla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 668 |
Outrosy Gil Diaz tomaua tamano sabor en mandar pensar do caualo Baueca, que era hũa grã marauilla; asi que as mays vezes elle o leuaua a agoa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 671 |
Conta a estoria que dez ãnos, depoys que o Çide foy finado, esteue o seu corpo sobre a terra, asentado ẽno escano, sub o tabernaculo que el rrey dõ Afonso mandara fazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 671 |
Et tijna a espada ẽna mão seestra et as cordas do manto ena mão destra, asi com̃o el rrey dõ Afonso o mandara poer, saluo que llj mudauã os panos et tornauano en aquela meesma maneyra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 673 |
Et daly [adeante] ficou ẽno moesteyro en toda sua vida cõ Gil Diaz, seruindo et fazendo [o] of[i]cio que fazia Gil Diaz et fazendo seu mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 673 |
Et, quando finou, mandousse soterrar ena plaça, çerca do caualo do Çide, ca en sua vida (o) mandara [y fazer] sua subpultura muy bem laurada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 674 |
Et uos, abade, guardadea et mandadea tomar, por que soubestes muy bem guisar para a leuar de nos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 677 |
Et guardate, nõ te pares ante mj̃; ca, se te ante mj̃ paras, sabe por çerto que te mandarey matar; ca a mjna filla a mj̃ conuẽ de a casar, ca nõ com̃o quiserẽ os condes et os ricos omes et os outros omes onrados que en estes consellos som. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 679 |
Et, Senor, tu me desche reynos a mandar, mays ca eu nõ mereçia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 679 |
Et, Senor, eu te nõ serui cõ elles com̃o podera et deuera polo non saber, (et) pasando en todas as cousas contra os teus mandamentos [et] nõ aguardando o dereyto com̃o deuia, onde me teno por muy erado contra ti. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 681 |
Pero, temendo sempre que a jgleia os mandaria partir, a elle et aa rreyña, por que erã parentes muy chegados, et casarõ sen despẽsaçõ de sancta jgleia, (et) daua todalas fortelezas aos seus, que as teuessẽ por elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 682 |
Et, senor, eu, entendendo que lla nõ podia teer a dereyto, poys que m[a] ela demandaua, deylla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 682 |
Et, senor, douuos o corpo et as mãos et a boca que uos fezerõ a menagẽ, que tomedes ende enmenda qual teuerdes por bem et uossa corte mandar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 684 |
Et roubauã as jgleias, et mandaua tomar os tesouros delas, et fazia outros muytos males, que erã muy sen Deus; et quebrantaua as cruzes et tomaua a plata delas et o ouro et as pedras preçiosas et as outras noblezas que achauam. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 684 |
Et o conde ficou cona reyna et, atreuendose muyto eno afazemento que auja cõ ela, mays ca nõ deuja, coydando a casar cõ ela, poys que o conde dõ Gomez era morto, meteuse enos reynos com̃o por mayor, et mandaua et uedaua como rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 685 |
Et forom a elle cõ esta mandadoria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 685 |
Et, poys que elle tã bem demanda o seu, dereyto he de llo dar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 685 |
Et, ante que el rey d ' Arangõ se ende partisse, chegoullj mandado com̃o llj entraua muy grande oste de mouros pela terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 690 |
Et, por que nõ era dereytureyro nẽ conplia a justiça com̃o deuya eno reyno de Portugal, (et) o papa ouue seu consello sobre elo, et enviou mandar a dom Afonso, conde de Bollona, que ueesse a Portugal guardar o reyno de seu yrmão dõ Sancho. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 697 |
Et o emperador envioullj sua carta cõ aquelle meesmo laurador, en que llj enviaua mandar que logo, uista a carta, llj entregasse sua herdade, et que llj fezesse enmenda do mal que llj fezera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 699 |
Et elles nõ llo negarom et disserõ que seriam sempre a seu seruiço et a seu mandado, assy com̃o uassalos leaes a senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 701 |
Et elles consellarõllj que sse ueesse para elle, et que fezesse quanto el mandasse, com̃o de yrmão mayor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 701 |
Et el rey dõ Fernando disso que vijna a elle com̃o a seu yrmão [mayor et] mellor, et que llj fe zer[ã] entender que llj queria entrar pela terra, et que llj rogaua que o nõ quisesse fazer, ca elle prestes et aparellado estaua para fazer delle o que el mandasse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 703 |
Cõta a estoria que, estando el rey dom Sancho en Toledo, que llj chegou mandado com̃o vijna muy grande oste de mouros sobre Cal[a]traua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 703 |
Et, quando uyu el rey estar en aquel coydado, que faria de Calatraua, conselloullj ao abade que lla demandasse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 704 |
Et elles consellarõ a don Garçia Fernández de Castro que desse o njno a guardar ao conde don Enrique, que era poderoso et muy amado dos d ' Estremadura, et que por esta razõ quedaria o desacordo que auja ena terra; et a elle que faria seu mandado et o onraria com̃o a seu mayor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 706 |
Et o conde don Anrique demandou logo a terra aos sobrinos de dõ Garçia Fernandez, mays elles nõ lla quiserõ dar ata que nõ ouuess[e] el rey quinze anos, asi como seu padre mandara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 706 |
Mays os sobrinos saluaronse de trayçom, dizendo que nunca el rey lla demandara; et asi ficauã elles por sen culpa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 711 |
Conta a estoria que, andando el rrey dom Afonso ẽnos feytos que uos auemos contados, chegoullj mandado com̃o xe llj Lope de Arrenas alcara cõ Çorica. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 711 |
Et, teendo çercado o castelo, envioullj dizer Lope d ' Arrenas que sse verria a sua merçee, et que sse queria avijr cõ elle, et que mandasse entrar ẽno castelo os condes dom Mono et dom Estero, cõ que falasse sua pleytesia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 713 |
Senor, conprido he o que uos eu promety; mandade entrar ao castelo, que nõ a y quẽno defendera; et seed[e] çerto que Lope d ' Ardena nũca uos mays deseruira, ca eu llj dey tal golpe cõ este ueablo que logo caeu morto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 713 |
Et entõ veerõ a elle seus rricos omes et derõllj a terra, asy com̃o cada hũu a tijna, ante do plazo que el rrey don Sancho mandara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 716 |
Et el dissolle com̃o era mandadeyro de Deus, que vĩjna a el cõ seu mãdado a dizer[lle] aquello. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 716 |
Tã grã sana a Deus contra tj, por este pecado, que o demandara a ti et a teu rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 718 |
Aquenos aqui a uosa priiom, mandadenos prender. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 723 |
Et o jnfante dõ Afonso, yndosse para ala et passando o rrio de Teio en hũu batel, chegoulle mandado com̃o era finado el rrey seu padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 726 |
Et dom Diego entõ envioulle mandado que o desse al rrey et que o daua por quito da menagẽ que fezera por elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 733 |
Et, quando ouue xvj ãnos, sentiusse do mal et da desonrra del rrey seu padre (del rrey seu padre), que rreçebera dos mouros, et enviou demandar cruzada ao papa; et enviou desfiar o Muramolim, que llj daria batalla ende a hũu ãno onde el quisesse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 738 |
Conta a estoria que, estando el rrey en Toledo, chegoullj o arçebispo don Rrodrigo, que fora demandar a cruzada et prehegala per muytas terras. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 744 |
Conta a estoria que, elles estando en este pensamento, chegou hũu ome pela merçee de Deus en semellança de pastor, et demandaua polos rreys a muy grã presa; mays, com̃o quer que el pastor semellase, çerto angeo foy et mandadeyro de Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 744 |
Et albergarõ essa noyte en aquel lugar, et enviarõ mandado aos rreys que os guiara muy bem o pastor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 744 |
Et, quando os mouros virõ com̃o os cristãos erã pasados ante elles, pesoulles muyto et foylles muy grã mal Et os reys mandarõ ficar as tendas en hũu lugar a ollo dos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 744 |
Et mandarõ que comũgassem et que sse guisasem para outro dia lũens com̃o entrassem ẽna batalla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 745 |
Et tijna o liuro [do] Alcorã ante si, que este liuro dos mandamentos que deu Mafomad aos mouros por ley. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 754 |
Et en cabo os arçebispos et os prelados mandarõ, sub pẽa d ' escomoyõ, que nõ ouuesse y pre[y]tesia nẽhũa, senõ que tomassem a vila per força. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 758 |
Et, estando el rrey muy coytado, chegoulle mandado del rrey de Portugal com̃o nõ queria vijr aas vistas a Palença, mays que verria ao comeyo d ' ambos os rreynos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 759 |
Et mandou al rrey que llj nõ seysse de mandado n[ẽ] fezesse nẽhũa cousa sem seu mandado eno rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 759 |
Pero a rreyna, temendo o que depoys auẽo, ante que llo metesse en poder, fezo jurar sobre os santos auangelios et sobrela cruz, os geollos ficados, que fosse amigo del rrey, enteyro et uerdadeyro, et leal vasalo et que o conssellasse sempre bem, et que acreçentasse sempre sua onrra et sua prol, catando dereytamente sua onrra, et que llj guardasse o corpo de dãno, et que nõ tollesse terra a nẽhũu rrico ome sẽ seer oydo sobre ello, et que mãteuesse dereytamente a terra et as çidades et os poboos a seus foros, [et] que nõ tomasse herdamento nẽ desse a nẽgũu sem mandado da rreyna, nẽ fezesse nẽhũu grã feyto sem ela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 763 |
Et envioulle dizer que, quando sse ela cõ elle visse, que dos castelos et do al que ouuesse faria quanto el mandasse com̃o a yrmão et a senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 765 |
Et enviou a ela Martin Nõiz de Feneiosa, cõ [car]t[a]s muyto [aficadas] en que llj enviaua demandar os castelos et os portos do mar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 765 |
Bem sey eu qu[e] esto que o nõ manda meu yrmão n[ẽ] lle plaze ende; mays, poys que a uo[z] de meu yrma[o] me los demanda, querollos dar et nõnos quero mays rreteer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 765 |
Et a rreyna, quando oyu aquelo que llj demandaua seu yrmão, deullo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 769 |
Et, estando en [e]sto, chegou hũu caualeyro, a que diziã Fernã Suarez, cõ mandado da rreyna, com̃o sse fossẽ cõno jnfante dõ Fernãdo, et el rrey dõ Anrique que era finado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 771 |
Et, quando dõ Afonso Telles llo ouue contado, disse que llo fazia por que sse veera sen seu mandado; mays que falasse(m) cõna rreyna que sse tornasse(m) [para ele] et que fossem ambos em hũu senores de Castela et de Leõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 773 |
Et derõllo logo, ca asy o avia mandado el cõde dõ Aluaro, que o desem aa rreyna quando enviasse por elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 773 |
Et, elle estando en Palença, chegoulle mandado com̃o vijna o bispo d ' Ovedo a el cõ mandado del rrey seu padre, que sse queria veer cõ elle et cona rreyna et que lles gaanaria tregoa do conde dõ Aluaro, por que andassem seguros que nõ fezessem mal a nẽgũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 773 |
Senor, pesete deste mal tã desguisado com̃o este: dizer que el rrey aia a demandar tregoa para andar per sua terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 776 |
Et, el rrey estando ena çidade de Burgos, fazendo suas vodas, chegoulle mandado com̃o o conde dõ Aluar[o] lle fazia guerra de Ualdenebro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 777 |
Et, tẽendoos y çercados, el rrey dõ Fernando ouue muy gram pesar, por que lles nõ podia acorrer, catando rreuerença a seu padre, por nõ tornar mão yrada contra elle nẽ contra a madre esso meesmo; ca nũca en nẽhũa cousa lles foy senõ obediente, et fazia quanto elles mandarõ, et nẽhũa cousa nõ fazia sem seu mandado da rreyna, sua madre; et tanto lles era ob(i)ediente que nũca lles fillo foy mays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 777 |
Et, el rrey dõ Fernando estando en Valedolide conas rreynas ambas, chegoulles mandado com̃o o conde dõ Aluaro era doente en Castrouerde, de hũa enfermidade que diziam ydropesia, que jnchaua et desjnchaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 777 |
Et duroulle bem sete meses; desy morreu tam poble que nõ auiam en que o leuar a Ocles, du sse mandara subterrar, nẽ para candeas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 780 |
Et nõ ousou nẽhũu passar o mandamento del rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 782 |
Et el rrey de Beeça pediulle por merçee que llj nõ fezesse mal et a la vijnda que fariã quanto el mandasse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 782 |
Et el rrey per conssello delles outorgoullo, cõ tal condiçõ que llj nõ demandasse(m) mays ende adeante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 784 |
Et chegoulle mandado com̃o a sua oste tijna çercada Alexa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 786 |
Et, elles vĩjndo cõ esta onrra, chegoulles mandado com̃o os mouros tijnã çercado a Martin Gordiello en Guas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 789 |
Et, elles estando en Martos en esto, chegou mandado al rrey dõ Fernando, que era en Agua d ' Alfaiar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 789 |
Et enviarõ logo mandado al rrey com̃o erã desçercados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 789 |
Et el rrey, que os ya desçercar, chegoulle o mandado aa Calçada et tornousse para Toledo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 793 |
Et, estando y teendo çercada a çidade, chegoulle mandado com̃o era finado seu padre, el rrey de Leom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 799 |
[Et] o hũu porlo apelidamẽto que era ena terra de todalas partes, et o outro porlo mandamento apressurado de Abehũc, começarõ a vĩjr mouros de todas partes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
Et esto foy muy gram marauilla, ca nũca del depoys poderõ saber parte nẽ mandado, nẽno poderõ achar morto nẽ viuo, p[e]ro que o virõ y andar, en quanto (durou) a fazenda durou, fazendo muy grande astragamento enos mouros; ca era boo caualeyro et muy valente et muyto esforçado, et fezo muyto bem ante que sse perdesse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et enviarõ cõ seu mandado do acordo que aujã tomado a dõ Pero Ruyz et a dõ Aluar Peres, seu yrmão, que estaua en Martos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et os cristãos, veendosse muy apremados polo grã poder dos mouros, que erã muytos, ouuerõ seu acordo et enviarõ dous omes cõ seu mandado: o hũu al rrey dõ Fernando, seu senor, que llis veesse acorrer; et o outro a dõ Aluar Perez, que era en Martos, que era hũu dos grandes omes do rreyno de Castela, poderoso et noble; et a hũu caualeyro que diziã Ordoño Aluares, que era da masnada del rrey, que uẽeo y logo et o enviou dizer al rrey dõ Fernando. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et mandarõ a aquel que ya para don Aluar Perez que o dissesse per todos aquelles lugares que erã de cristãos ena fronteyra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et o mandadeyro fezoo asi. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et enuiou logo porlos das çidades et dos castellos que fossẽ cõ elle aa fronteyra apressa, ca tal mandado auja dela; et envioulles dizer isto et nõnos asperou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Senor, poys que me demandas consello [fays] asi: leixa a mj̃ yr cõ tres caualeyros de cristãos, que eu leuarey comjgo; et irey de noyte aa oste del rrey dõ Fernando, et chegarey aa sua tenda muy encubertament[e], que nẽgũu nõ me ueera nẽ conoçera; desi tornarey a uos cõ todo o çerto, per que uos uaades a cousa çerta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Entrade al rrey et dizedellj com̃o estou aqui et quero falar cõ el, et que me nõ atreuj de chegar a el a mẽos de seu mandado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et sabede que gente tẽedes ena Eixerquia; et, se for tãta que, ficando o lugar en recado, que se possa guardar, a mays mandade que se veña para uos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et qual quer destas que possa acabar, daqui a outro dia de cras por noyte a tal ora com̃o esta, aueredes aqui mjna carta et meu mandado cõ este [escudeyro] que aqui trago comjgo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Señor, ueno a uos por hũa cousa que [se] me oluidou de uos dizer: mandade agora hũas tres noytes ou quatro fazer muytos fogos aqui en uossa oste, per que se Abehũc der algũus ueedores que ueñã de noyte a ueer a oste, que porlos fogos que uirẽ entendã que he a uossa hoste mayor de quanta he. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Nõ me caay a mj̃ de uos consellar, mays e[y]uos seruir et conprir uosso mandado, et mãdademj o que faça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 814 |
Mays esse bispo dõ Iohan, cõ os outros bispos sobredictos, deyta[d]a fora a suzidade de Mafomad, (et) çercarõ arredor toda aquella mesquita, espargẽdo agoa bẽeyta per ella com̃o deujã; et outras cousas enadendo y, que o dereyto de sancta jgleia manda, et restolarõna desta guisa -et restolala he tãto com̃o para seruiço de Deus -. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 822 |
Desto foy o mandado a dõ Tello, hu era ydo en caualgada cõ aquelles XLta et Vco caualeyros, et ueẽosse con elles quanto mays podo para Martos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 822 |
Et, quando forõ y açerca et virõ tã gran poder de mouros a derredor da pena, et com̃o estauã conbatendo tã de rrigeo, se forom en grã coyta ou se ouuerõ ende gran pesar, por que elles nõ estauã dentro para defẽdela, esto nõ me deue demandar nengũu; ca ouuerõ muy gran medo: o hũu, por que se perderia a pena naquel dia, que era chaue de toda essa terra; et o al, por que iazia y dentro a condesa, sua senora, et que a leuariã catiua os mouros, ela et as donas que erã y cõ ela; et por que uijã que de nẽhũa parte nõ podiã seer acorrudos que ante nõ fosse a pena perduda et ellas catiuas, nẽ elles nõ podiã entrar dentro que as defendessem, senõ se entrassẽ per meyo dos mouros; en tal guisa estaua çercada de grã gente de mouros et nõ ousauã de cometer d ' entrar dentro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 825 |
Et elle nõ se deteue nẽ põto, ante se começou de tornar muy apressuradamente, com̃o aquel que entendia bem a mj̃gua que ala fazia, et que auja muy a uoentade de seruir seu senor, ca llj mandara el rey que se nõ partisse de Cordoua nẽ se alongasse ende muyto, et que lla guardasse muy bẽ; ca, com̃o quer que Telo Afonso y estaua et que o leixara y el rey quando a tomou, don Aluaro auja o poder todo ida teẽça, et elle a tĩjna por el rrey de la primeyra outra uez que alla el rrey [o] enviara, et por el faziã en todoslos outros lugares asi com̃o polo corpo del rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 825 |
Outrosi a essa sazõ (a) pouco tẽpo ante, estando el rey en Toledo, ueeollj mandado de com̃o era morto dõ Lopo Diaz de Faro, de que el ouue gran pesar et se sentio por mj̃guado, ca era dos grandes et nobres omes do rreyno et de que era el muy seruido. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 827 |
Et el rrey dõ Fernando priso en esa sazõ desta ida a hũu onrado rrey mouro, que passara dalẽ mar por mandar a Andaluzia; mays nõ se llj guisou ao mouro com̃o el quisera et o acabar coydara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 831 |
[Et] chegaronllj mandadeyros de Cordoua et outrosi de Murça, com̃o todos en hũu, que llis enviasse acorro, ca nõ aujã que comer et estauã muyto afrontados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 831 |
Et el rrey, desque os mandadeyros vio, vẽeose para Toledo et sacou y muy grã maleua et envioullis muy grande acorro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 833 |
Et dõ Afonso cõ esta gente que el rrey seu yrmão cõ el mandou yr, começou a entrar per essa ueyga adeãte contra Grãada, fazendo todo esto que llj seu yrmão mandara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 835 |
Estando el rrey dõ Fernando sobre Grãada, com̃o dicto he, chegoullj y mandado que os gazulos que seyrã correr et que iaziã sobre Martos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 836 |
Et, el estando y cõ a rreyna sua moller et cõ suas gentes, segũdo contado auemos de suso, chegoullj mandado de dõ Afonso, seu fillo, que el enviara ao rreyno de Murça, en com̃o gãanara Mula et que fora ben andãte contra esses mouros que tã rebeldes estauã, et de com̃o quebrãtarã outrosi os mouros de Lorca et de Cartagena. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 844 |
El rrey mouro se tornou, segũdo lle foy mandado, muy pagado outrosi de seu señor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 847 |
Capitolo de com̃o uẽo mandado al rrey dõ Fernando com̃o uẽese acorrer a sua frota, ca vijna sobre ela a frota de Tãger et a de Çepta et a de Seuilla |
[+] |
1295 |
TC 1/ 847 |
Onde diz a estoria que, estando este rrey dõ Fernando en Alcala do Rrio, de que diziamos, que lle chegou mandado y com̃o vĩjna Rreymõ Bonjfaz per mar, a que el mandara yr guisar a frota para a çerca de Seuilla, et que u[ijña] muy bẽ guisado de naues et de galees et doutr[o]s [n]a[u]y[o]s, quaes para atal feyto conuĩjnã, et que tragia sua flota bẽ basteçida de gente et de armas et de grande vianda et de todalas cousas que mester erã para gui[s]amento da çerca; mays vĩjna grã poder sobre elles de Tãger et de Çeta et de Seuilla, per mar et per terra, et que llis enviasse acorrer apressa, ca muyto llis era mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 862 |
Et o ome começou a nadar a gran pressa contra os mouros, en maneyra que ya fugindo, dando muy grandes uozes en arauigo, demandandollis ualia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 867 |
Don Afonso, seu fillo del rrey, era ia leuantado daquel lugar du lle seu padre primeyro mandara pousar, et passara a Tiriana, da outra parte do rrio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 875 |
Com̃o disse o jnfançõ que mandaria tomar as armas a Garçia Perez de Uargas, por que as tragia dos seus sinaes |
[+] |
1295 |
TC 1/ 878 |
Custume era de cada dia hir guardar os herueyros os caualeyros desta oste per quadrellas, aquelles a que o el rrey mandaua, macar a quadrela sua nõ fosse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 882 |
Et, quando se uirõ aqueixados et en tã gran coyta, que de parte nẽhũa nõ podiam auer ajuda nẽ acorremento nẽhũu, demandarõ fala et seyrõ et forõse ueer cõ el rrey dõ Fernando. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 884 |
Liuradas todalas preitesias de suso dictas que en razõ do entregamento da nobre çidade de Seuilla forõ tragid[a]s cõ el rrey dõ Fernando, et el rrey apoderado ia eno alcaçer dela, com̃o dicto auemos, os mouros demandarõ plazo al rrey para uender suas cousas, as que nõ podiã leuar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 884 |
Et foy hũu mes o que elles demandarõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 890 |
Galeas et baixees mandaua fazer et laurar a gran pressa et guisar naues, auẽdo gran feuza et grande asperança [ena gran merçee] que llj Deus aca fazia; teẽdo que, se ala passasse, que poderia conquerer grandes terras, se a uida llj durasse algũu tempo, per com̃o o a uentura ajudaua et llj era guiadeyra en quantas cousas começaua; et, macar todo esto daca, que elle gãanado auja de mouros et tornado a poder de cristãos, (et) eno seu poder era et o auja conquisto et metudo en seu senorio, nõ se tĩjna por entregado n[ẽ] sse tĩjna que seu conqueremento era cousa que elle a muyto deuesse teer, se o mar nõ passasse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 890 |
Exalçador de cristaissimo, abaixador de pagay[s]mo, muy omildoso contra Deus, muy obrador de suas obras et muyto usa[do]r dellas, muy catolico, muy ecclesiastico; muyto se pagaua da jgleia, muy receador de en nẽhũa razõ yr contra ella nẽ passar contra os seus mandamentos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 893 |
Et, quando uio uĩjr o frayre que o adusse, fez hũa muy marauillosa cousa de grande omildade, ca aa ora que o asomar uio, leixouse derribar do leyto en terra; et, teendo os geollos ficados, tomou hũu pedaço de soga que mandara y apegar, et deytoa ao colo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 893 |
Et rrogou a dõ Afonso que chegasse seus yrmãos a si, et os criasse et os manteuesse bẽ et os leuasse adeant[e] quanto podesse; et rogoullj porla rreyna, que a teuesse por madre et a onrasse et a manteuesse sempre en sua onra com̃o a rreyna cõvĩjna; et rogoullj por seu yrmão, dõ Afonso de Molina, et porlas outras yrmãas que el auja, et por todos os rricos omes de seus rreynos, et porlos caualeyros, que os onrasse et llis fezese sempre algo et merçee et se mãteuesse bẽ cõ elles et llis guardasse sempre bẽ seus foros et sas franquezas et suas liberdades todas, a elles et a todos seus poboos; et, se todo esto que llj el comendaua et mandaua et rogaua conprisse et o fezese, que a sua bẽeyçõ conprida ouuesse; et se nõ a sua maldiçõ. |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 174 |
E, porque é ben que o ben que home faz se non perca, mandamo -lo ' screver; e non sabemos máis dela[s] mais de duas cobras, a primeira cobra de cada ũa |
[+] |
1300 |
TPa XVIII/ 128 |
F(az)en guardadores dos orfãos peſſõeiros por demandar en juyzo os bẽes do orphão... que tẽe en guarda. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
(Aue) o bestia, o sieruo, que alguno ouiesse tenido en su poder,..................... ........................... que lo non pudiesse auer, luego (Boy) ou besta ou seruo que alguo ouuesse......... poder..................... .......................... non podesse auer logo que que gelo (demandassen), para mostrarlo en juizio; en tal razon como esta, nin en otra semejante (della), non es tenudo (el demandado) de(lo) mostrar. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Pero si aquel a quien demandan, dixere, que maguer(que) non(la) tiene aquella cosa, que ha derecho en ella, entonce deue dar fiador, que si tornare en su poderio, que la demostrara en juizio. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Mas si por auentura el demandado dixesse, que aquella cosa non la tiene, nin se queria trabajar (de cobrarla), nin la amparar (maguer) la cobrasse; el que (fiziesse) en tal razon, dezimos, que si el non la desamparo engañosamente por su culpa, non es tenudo de responder mas (por ella) nin dar fiador. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
LEY XIX - (Que pena merescen los que matan o trasponen la cosa mueble, que es demandada en juizio.) Engañosamente se mueuen a las vezes los omes, para refuir que non muestren en juizio la cosa mueble que le(s) demandan. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
E esto seria como si alguno demandasse (a otro) sieruo, o cauallo, o otra animalia, e pidiesse antel Juez que lo fiziesse parecer, e el demandado, (por non gelo mostrar), lo traspusiesse, o lo matasse; e si lo quel pidiessen, fuesse vino, o azeyte, o cosa llo demostran en juyzo..... ........................... ............ en outra semellante (desta) non he tiudo de mostrar ......... se ... ........................... diser que pero non ten aquela................... ...................en seu poderio que la mos........ sepor ventura o de........ .......sa nona ten. nen sse quer traballar nen de a amparar (aynda) que a cobrasse aquel que esto (dissesse) en tal rrazon (como esta) dezemos ...................nona desamparou enganosamente por sua culpa non he tiudo de Responder mays (sobre dela) nen(de) dar fiador LEY XIX (dos que traspassan as cousas eas vegadas maliçiosamente). |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Enganosamente se mouen aas vegadas os......para refugir que.......tren en juyzo a cousa mouele que lle demandam. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
E esto, seeria como se alguo demandasse seruo ou caualo ou outra animalia. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
E o demandado por (non mostrala) a traspossesse ou a matasse. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
E se aquelo que (lle) demandassen fosse vinno corriente, e la vertiesse, o la enagenasse, o si fuesse metal, o alguna otra labor de mano fecha, que (la) fundiesse, o la quebrantasse, o la desatasse, de manera que non paresciesse aquella forma, que de primero era en ella. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Ca en tal razon como esta dezimos, que tenudo es de pechar al demandador tanto quanto jurare, que (menoscabo) por aquella cosa, que engañosamente traspuso, o la quebranto, porque non gela mostro en juizio. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Mas si por auentura el demandado mostrasse la cosa mueble en juizio empeorada, o dañada, pero non fuesse mudada de todo; entonce si el demandador la fiziesse suya,............. ........................... |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
E porende dezimos, que este a aquien la demandan, que la deue mostrar en tal estado como era, quando el pleyto fue (mouido) sobre ella. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Ca en tal rrazon como esta dizemos que he tiudo de peytar ao demandador (outro) tanto quanto jurasse que.... (noscabou) por aquela cousa que enganosamente trasposo (ou enalleou) ou a quebrantou porque o non mostrou en juyzo. mays por uentura o demandado mostrasse a cousa mouele en juyzo enpeorada ou danada pero (que) non fosse mudada de todo enton se o demandador.. ........................... |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
LEY XXII..................... ............................. ............................. ....... .................outro (alguu) a quena ou......... alleada segundo dissemos...... .............que falan en esta rrazon..........zemos que este a quena demandan..........deue mostrar en tal estado como era quando foy o pleyto (começado) sobre ela (E) esto si entonce la touiere. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Mas si por auentura la ouiesse enagenada, deuelo luego dezir, porque el demandador pueda fazer su demanda sin menoscabo de su derecho. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Ca si desta guisa non lo fiziesse, e despues la quissiesse mostrar, en razon que el otro la touiesse ganada por tiempo, tanto valdria, como si fuesse rebelde, non la mostrando quando gela demandassen, auiendo poder de lo fazer. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
E porende deuel Judgador passar contra el demandado, assi como diximos en la ley tercera ante desta: e puedelo fazer con derecho si quisiere. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Fueras ende si el demandado non se quisiere aprouechar de la ganancia, que fiziera por tiempo, de aquella, parandose a responder por ella en juicio; bien de aquella guisa, como si estuuiesse en aquel estado, que era quando gela començaron a demandar. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Ca entonce el Judgador deue yr adelantepor el pleyto, e non ha porque (yr) contra el demandado, por razon que la muestra a la sazon que la haya ganada por tiempo. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Mas si por auentura, el que demanda que le muestren la cosa en juizio, se deue entender se enton a teuer. mays se por ventura a ouvesse enalleada deuello logo de dizer por que o demandador possa fazer sua demanda sen menoscabo do seu direyto. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Ca se desta guisa nono fezesse. e despoys a quisesse mostrar en sazon que o outro a ouvesse gaanada por tenpo. tanto valrria como se fosse rebelde nona mostrando quando lla demandassem. auendo poder de o fazer. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
E por ende deue o julgador passar contra o demandado. assy como dissemos ena terça ley ante desta. e podeo fazer con direyto se quiser foras ende se o demandado non se quiser aproueytar da gaança que fezera por tempo daquela (cousa). |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Parandosse a Responder por ela en juyzo. ben daquela guisa como se esteuesse en aquel estado en que estaua quandolla começaron a demandar. ca enton o julgador deue yr porlo pleyto adeant. e non ha por que (passar) contra o demandado por Razon (daquela cousa) que(el) amostra a assazon que a ha gaanado por tempo E esto ha lugar non tam solamente ena cousa mouele que ha de seer mostrada en juyzo. mays aynda enas Rendas e enas froytas que dela sayren despoys que o pleyto (for) mouudo sobre ela. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Mays se poruentura o que demanda que lle mostrem a cousa en juyzo ha auia la auia perdido por tiempo, quando la començo a demandar, non es tenudo el demandado de gela mostrar, porque el demandador non ha ningund derecho en ella. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
LEY XXIII - (Que derecho es, si el demandado non muestrestra la cosa mueble que demandar en juizio.) Tal podria ser la demanda, que el demandador faria en razon de alguna cosa mueble, ............................ |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
LEY XXXII................... ............................ ............................ que lo faran estar a derecho en uno destos tres logares, qual escogiere el demandador alli do fiziere su morada el demandado, o en logar do fizieren el pleyto o la postura, o alli do prometio de lo cumplir; estonce non (le) deue otro Juez apremiar, que non ouiese poderio sobre el, que responda. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
(E)la dozena es, quando demandassen algun sieruo, (o) bestia, o otra cosa mueble por suya. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Ca aquel a aquien la demandassen, alli deue responder, do fuere fallado con ella, maguer el sea de otra tierra. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Pero si este a quien quieren fazer tal demanda, perdida por tempo quando a começou a demandar, non he tiudo o demandado de a mostrar. por que o demandador non ha direyto nehuu en ela LEY XXIII (que se o demandado mostra a cousa mobre que lle demandan que verría a mayor dapno ao demandador que ao que a casa (cousa) mostrase). |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Tal poderia seer a demanda que o demandador........ .......................... .......................... |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
LEY XXXII................. .......................... .......................... que o faran estar a dereyto en huu dos tres lugares qual escoller o demandador ali... .............o demandado ou eno........onde fezeron o pleyto ou a postura ou ali... prometeu de o...enton nono deue outro juyz apremear que non ouvesse poderio sobrel que Responda. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Mays se tal Recado non podesse ou non quisesse dar. ben o poden apremear que este a dereyto deante o julgador onde o acha(se.) A XII he quando demandassen alguo seruo besta ou outra cousa mouel por sua................. demandassen ali deue responder onde for achado con ela. pero (que) el seja ........ |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
Pero se este a quen quesessen fazer fuere ome sin sospecha, si quisiere dar fiadores de estar a derecho, sobre aquella cosa que le demandan, e que (la) faran parecer a los plazos que................. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
De los dias feriados, que (pueden establescer) los Emperadores, (e los Reyes.) ........................... ........................... ........................... tal demanda for ome........ ...........fiadores de estar a dereyto sobre aquela cousa que lle demandan e que o faran............... |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 125 |
E por ende disso Aristotilis que sse os homẽs ouuessen ontressi uerdade, nõ auerian mester justiça, nẽ alcaydes que os julgassen; porque a amizdade lle faria conplir e guardar aquelo meesmo que quer e manda justiça. |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 127 |
E sobresto disso Tulio que o firmamẽto e o començo dos amigos e a bõa fe que o home a a seu amĩgo, ca nehũ amor nõ pode seer firme se y nõ a bõa fe; porque loca cousa seria e sen rrazon de demandar lealdade o hũ amigo o outro se el nõ la ouuesse en si. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 14 |
"Et quer dizer esto que daquelas personas taes, que nõ casara opadre cõ afilla [nẽ] amadre cõ ofillo, mays casando as outras personas; ca esto arrazõ oda, ca se asy nõ fose nõ poderã os omẽs séér moytos nẽ cresçer nẽ encher aterra cõmo oyredes queo noso Señor mandaua; pero abygamya em todo tempo foy dada por grande pecado, esto he ẽno tẽpo dante da ley et ẽno da ley et ẽno despoys da ley; ca ajnda que ẽno começo dos omẽs casauã os yrmãos cõ as yrmãas, pero nõ tomauã em hũa sazõ mays de hũa et nõ duas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 32 |
Andados seysçentos ãnos de Noe et [mj̃ll] et seysçentos et seteẽta et quatro de quando Adam foy feyto, veẽo odeluvio gẽeral que matou todas las cousas viuas que su o çeo erã, asaluo ende Noe et as outras cousas que forõ cõ el ẽna arca por mandado de Deus, cõmo diremos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 34 |
Et esta feytura mellor et mays aposta era para se acabar em hũ couado, cõmo foy mandado quese acabasse aarca et se acabou; et aarca deuedes saber que he [a igleia] dos [fiees] de Deus et ocouado he Ihesu [Cristo] enquese acaba toda [a igleia]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 39 |
Et por que as maldades dos omẽs nõ myngoauã ẽna terra por castigos nẽ por espantos, mandou Deus aNoe que entrasse ẽna arca; et entrou [Noe] cõ [todaslas] cousas quelle mandara, et vynãsse as [anymalias] da terra et as aves aarca [porla] voõtade de Deus et [porlos] angeos queas tragiam aly por mãdado dEl segundo conta mẽestre Pedro, que vynã asy cõmo [veerã] ante Adam outra vez por quelles chamasse acada hũas seus nomẽs. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 39 |
Et asy dizẽ sobre este lugar mẽestre Pedro et outros, que de todas las [outras] anymalias meteo aly Noe como lle mandara Deus; mays dizẽ queas que dentro sua agoa podem viuer et das quese criam de algũa cousa podrida ou de algũa outra cousa que por semente de gééraçom de macho et de femea non viesem, cõmo as [avellas], as vespas, as moscas, os vermẽes et as outras cousas taes cõmo estas, quese nõ entende que as Deus mãdase aNoe meter ẽna arca, nẽ el nõ as meteo em ella. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 72 |
Et sobre todo o grande espanto que vẽeo sobre elles ẽno lauor da torre, que dizẽ que tam grande et tam rrezio foy aly ovento queos angeos y aduserõ por mandado de Deus, que os tomou, et aos [hũus] derribou da parede ẽna anchura do lauor della, os outros afondo da torre en terra, et ajnda queos leuou aalonge [perlo] ayre et que os leyxou [despois] caer et que morrerõ aly [moytos]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 127 |
Et cõ esta dulda, que vem aqui do ãno enque nasçeo Abraã, pom outrosy Agustim sua demãda ẽna Glosa que se ouvo Abraã omandado de Deus quese fosse pera terra de Canaã ẽna vida de seu padre Tare, se despoys; et sobresto tragem [Agustym], et Beda, et mẽestre Pedro, et Jeronymo, et outros suas rrazões bõas, enque departem esta dulda et atyram ende. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 130 |
"Señor, gardarey teu [mandado], et se Deus quiser eu me gardarey bem que nõ faça fillo, donde aja opesar et amazela et veja del atristeza que veẽ os outros queos em este tẽpo fezerom. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 130 |
"Et Tare foyse sua carreyra aseu mandado; et quando chegou aavilla et [vyo] sua moller, que nõ vira dias avia ja, paresçeolle bem et ouvo codiçia dela, em maneyra que vẽeo ofeyto et jouvo cõ ella hũa vez, onde ouvo fillo dela daquela vez; et foy sua carreyra cõ seu mãdado pera el rrey. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 132 |
Ca el foy oprimeyro quese atroueo adizer, ante que todos, que hũ era Deus oque criara todaslas cousas; et das outras cousas tẽporaes dizia - lles suas rrazões et eram estas: que as cousas temporaes, acõmo quer que dam bõa ventura et prazer aos omẽs que dellas bem vsam, pero que por lo mandado daquel que cria todaslas cousas, erã dadas atodos et por el as aviam os omẽs et nõ por sy; et dizia outrosy que aqueles bẽes que nõ estauã em seu estado por la sua vertude propria, ou por lo seu poder, mays por lo poder et mãdado daquel queas cria et da todaslas cousas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 139 |
"Padre et meu señor: nõ omandase Deus ¿et eu enque? |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 141 |
[demays] avemos cordas et nerueos conque se manda todo, et cõ osangre que anda por todas las partes do corpo, ẽno qual se [mãtem] acaẽtura da vida [en] que se aalma et seus estrumẽtos feytos et ordenados pera falar, et rresponder, et dizer, et de todo esto nõ ha nada ẽnas ymages dos ydolos ajnda que sejam feytas em fegura [de] omẽ. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 145 |
Et el rrey vyo mãçebo, moço, aposto et moy bem rrazoado et gardado em suas palauras, et mudouse otalente del do que avia antes pensado de matar ael et asua [cõpaña], et apartouse et [cõsellousse] cõ seus rricos omẽs et cõ seus bispos que [tyña] y, dos ydolos et de sua créénça; et os mays deles oyndo oque disera Abraã, duldarõ [en] consellar ael rrey, pero hũ deles que avya nome Mayzam, cõsellóó queo mandase queymar, senõ quea gente quese tornaria em outra creẽça, et que el perderia orreyno por ello, et que avía moy bõa rrazõ pera ello et era esta; que os caldeos, em rrazõ da creẽça do fogo faziam moy grandes fogueyras et passauã seus fillos [per] ellas cõmo amaneyra de boptismo que agora os [cristiaos] fazẽ; et Tare que moraua ontre elles que nõ avia ajnda pasadas aquelas fogueyras [a aquelas] seus fillos, et quelle las mãdase passar, et el queo nõ faria, et averia el estonçes contra el et contra seus fillos moy bõa rrazõ, et sem bráádos et clamor de torto ante todo opobóó, et deytarlos ẽno fogo et queymarlos y. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 158 |
Et [hũus] rreynos pequenos et terras que [ficauam] ael rrey Nyno de [conquirir] ẽna partyda de Asia andou ho ella todo et conquerio et posóó su o seu señorio et do emperio et a seu mandado. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 183 |
Et quando el he ẽna parte do çeo hu as estrellas do syno do Leon se ajuntam áás estrellas do syno [do] Carneyro, aly onde aestrella Srio -et esta he aaque dizem canycula, donde som chamados os dias canyculares - et deyta os fogos yrados [porla] boca, et mudase aly oçirco do ãno enquese outrossy muda otẽpo, que sal estonçes oestio et entra ho outono; et outrosi quando he osyno do Capricornyo et do Carneyro su [quẽ] esta aboca do Nylo ascondida, quando vay aeste lugar quee dito destes synos aestrella de Mercurio, quee señor das agoas, fere ẽnas bocas ou ẽnos manadeyros do Nylo posto de suso ofogo da sua estrella; estonçes o Nylo abre sua fonte et [maña] et cõmo cresçe omar ẽnos cresçementos da lũa et sal o Nylo cõmo lle manda Mercurio, et cresçe et cobre as terras et tẽperaas, donde am todaslas terras do Egyto todo oque am mester et de quese [mãteẽ] et nõ colle as agoas nẽ as torna aamadre ata quea noyte nõ aja as oras ygoães cõ odia. ""Et em esta rrazõ sobre este lugar da fonte do Nylo achamos que ouverõ [hũus] dos auçiaos hũa créénça vãa: queo cresçer da fonte do Nylo donde el sal por las terras et rrega as herdades, diziam que aquel cresçer quelle [vyña] daquelas neves de Etiopia. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 183 |
Graue cousa seeria, que asio manda a natura poderosa, et desta [guisa] he mester ao mũdo que corra o Nylo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 187 |
Et aty sóó dado et outorgado anatura [de] andar por [anbos] os eyxes do firmamẽto -et estes ssom: hum ho de septẽtriom ho outro [ho] de medio dia - et aqui he demandado et buscado onasçemẽto das tuas agoas et aly oacabamẽto delas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 199 |
Et oal que foy dito, que [despois] de Abraã ata quatroçentos et [triijnta] ãnos se compliria oque aly avia prometido, et esto foy asy, que do dia que Deus mãdou aAbraã quese saysse de sua terra et se fosse aaquela quelle El mãdaria, cõmo odisemos ja, ata que os fillos de Isrrael entrarõ ẽna terra da promyssom ouvo quatroçentos et [triijnta] ãnos segundo contã Eusebio et outros moytos. Ẽno al que diso adeante que jariam quatroçentos ãnos em [seruydũe] et que seriam atribulados, esto asisse cõplio, ca sempre em aqueles quatroçentos ãnos forõ em [seruydũe] et em poder alleo, et dos ymíj́gos ou [daqueles] queos aviã amandar, et sofrerõ moyta [premja] et moyta lazeyra et traballo asaluo ende os quaréénta ãnos que andarõ [perlo] deserto; et pero aly penarõ et lazerarõ moyto, ca aly morrerom todos senõ Josue et Calefe. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 200 |
Estonçes Agar tornousse pera sua señora Sarra, asy cõmo lle mãdara oangeo; et ouvo seu fillo cõmo lle foy dito, et posolle nome Ysmael cõmo lle avia mandado oangeo; et segundo contã [algũus] este foy oprimeyro omẽ aque Deus [mãdou] poer nome ante que nasçesse, et esto contesçeo em moy poucos despoys. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 202 |
Et diz Josefo quelle mãdou essa ora asi cõmo ja mãdara que çircondasse asy, et aseus fillos et [(et)] atodos los de sua [compaña] et sua gééracõ, et por esta conosçençia fosem departidos et conosçidos das outras gentes; et desta çirconçisom cõtaremos [adeãt] hu falaremos da de Ysáác, hu Abraã conplio este mandado de Deus; et sem esta rrazõ poemos outra por que foy esto feyto. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 209 |
Et segundo achamos queo departe mestre Pedro et outros omẽs sabios queo oyram, et ajnda [algũus] queo viram, dizem que nẽgũa cousa do mũdo que viuese, nẽ viua fosse, nẽ peyxe, nẽ ave, nẽ al, nõse cria, nẽse pode aly criar, et esto por duas rrazões: aprimeyra por la terra quee queymada et morta, asegunda por la agoa quee manyna et caẽte, et fede; et dizem quese algũa cousa em ella caer, asy cõmo gaando, ou bestas ou omẽ, que ata que nõ seja morto nõ pode yr ao fondo, nẽ entrar sua agoa, et sobresto conta mẽestre Pedro ẽno capitolo de Sodoma queo emperador Vespasiano que mandaua justiçar [hũus] omẽs, et queos mandou atar de péés et de mãos, et deytar los em aquel lago, et que andauã viuos aadesuso. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 212 |
Quando se ya de Sodoma [Lot] cõ sua [conpaña], castigaua oangeo por mandado de Deus atodos, que nẽgũ por rroydo que oyse nem por maravillas que visse que nõ tornasse acabeça atras, et amoller de Loth [tornaua] catar atras moytas vezes, et cataua aquela çidade de Sodoma cõ grande pesar, et coydado et dolor que avya della, por seus amygos que morauã y por que asy peresçiam; et por aquelo quelle Deus avia defendido que nõ catasse atras, et ella passou oseu mãdado et quebrãtoo, et logo foy feyta hũa ymage de pedra sal, tam grande cõmo ella era, et aly se quedou en esse lugar méésmo hu foy tornada, cõmo se fosse outra pedra que nasçesse aly da terra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 222 |
Despoys que Ysmael foy em tẽpo dese casar, [segũdo] diz Abdul Ybeyt ẽno seu capitolo de Ysmael, et casou cõ hũa moller de terra de Canaã de açerca de aquel deserto; et quandoo [soubo] Sarra, entendeo que alongo tẽpo contẽda jazia et rroydo aos do seu fillo cõ os daquel em aquela terra, et diso ha Abraã que desfezese aquel casamẽto et que mandasse que Ysmael nõ casasse em toda aquela terra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 225 |
Et Abraã, despoys que oyo [este] mandado de Deus, leuãtouse de noyte et tomou seu fillo et dous [seruentes] cõ el, et hũ asno [en] que leuaua aquelas cousas que avia mester [pera] fazer osacrifiçio, et pera sua despesa, et nõ quiso dizer nada asua moller nẽ asuas cõpañas por tal que o nõ estoruasem de complir o [mãdado] de Deus; et foysse pera omõte et forõ aqueles dous seruẽtes cõ el, et andarõ duas jornadas, et yam tallando da leña mays seca et mellor pera osacrifiçio. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 225 |
Mays agora outrosi, poys que aEl plaz, dou te aEl de bõa voõtade, et façolle de ty sacrifiçio poys que El quer de nos aqueste sacrifiçio rreçeber, et este seruyçio et ho manda fazer asy, ca sempre lle prouvo comygo et me ajudou em todaslas cousas queme fezerõ mester. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 225 |
"Ysaac despoys que vyo que seu padre estaua tam forte et tã aficado ẽno mandado de Deus, ouvo grãde sabor delo, et destas palauras que el diso et oyo as de coraçõ, et rrespondeulle desta guysa: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 225 |
"Padre, grande sem rrazõ seeria se eu nõ obedisçesse ao queme tu [mãdases] fazer; et grande dereyto fora que nõ fosse eu nasçido, se ojuyzo de Deus et oteu [desprecasse], et se eu fosse desobediente aa vóóntade de Deus et áátua et ao mandado de ambos. " |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 233 |
Aquela ora logo, cõmo esto foy feyto, tomou Eliezer dez camelos da grey de seu señor Abráám et carregóós das cousas que aviã mester pera ocamyno, et de moytas bõas altezas et joyas estrayas que sabia que nõ avia em aquela terra [pera] onde el ya por que entendia por ellas alibrar mellor et mays agiña seu mandado. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 235 |
"Aqueste feyto por Deus veẽo et nos nõ podemos aqui fazer al senõ oque El quer; ves aqui Rrebeca, tomaa et leuaa, et seja moller do fillo de teu señor, asy cõmo Deus lo manda. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 269 |
Em este lugar [rrozõa] mẽestre Pedro por esplanar arrazõ, et diz que pero he dito que Rrebeca foy por demandar consello aDeus sobre apena et lazeyra que leuaua em aquela preneçe daqueles fillos, que nõ aviam ajnda esses que eram judios lugar posto onde fezessem oraçõ aDeus et lle demandassem consello, nẽ aviam a maneyra neyra dello demãdar, nẽ aviã aqueles por quẽ odemãdassem cõmo os profetas que forõ despoys. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 271 |
Outros dos santos padres dizem em seus escritos que Rrebeca foy sobre esto ademandar consello aMelchisedech, ou Sem, fillo de Noe, que ajnda era viuo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 275 |
"Et aquela ora se partio el rrey dela por lo mandado de Deus, et chamou aYsáác et disolle aquelas palauras que avemos contadas, et asy doulle sua moller libre et gardada de todo erro, et doulle por esto moytos dões com ella, et onrróó moyto. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
"Esau oyo seu padre moy bem et apreçebeose logo de fazer seu mandado. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
Et despoys que Esau se foy buscar sua caça, cõmo opadre lle mandara, Rrebeca chamou Jacob aparte et disolle: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
"Jacob sempre fora obediente ao mandado de sua madre et fezo oque ella mandou, et aduso bõos dous cabritos, et ella apostóós cõmo sabia queos Ysáác queria, et vestio ella aJacob hũas vestiduras que forõ de Esau quelle el dera quandolle vendeo amayoria, asy cõmo avemos dito ante desto; et daspelellas dos cabritos cobriolle as mãos et todo oal que avia descuberto do colo por que seu padre, que era moyto entendudo, seo apalpasse por aqueles lugares, queo achasse veloso et coydasse que el era Esau, que em todaslas outras cousas moy bem se semellauã cõmo yrmãos que nasçeram de hum parto; et tragialle aquel mãjar que sua madre fezera dos cabritos et pães que cozera pera el. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
"Padre, eu [sõo] Esau, oteu fillo primeyro, et fiz asy cõmo me mandaste; leuãtate, et sey, et come da myña caça et da myña [venaçõ], et beyzeme. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 283 |
Et quando vio Esau cõmo bendisera despoys [de aquelo] seu padre aJacob, et lle mandou yr aMesopotamya que tomasse pera sy moller dala das suas, et lle defendera que nõ casasse cõ as fillas de Canáám, et parou mentes cõmo Jacob fora obediente ao mandado do padre et da madre pera fazer oquelle mandauã, entendeo por estas rrazões Esau que seu padre nõ queria bem áás fillas de Canaã, et segundo diz Josefo, et nos avemos dito, pesar fezo Esau aseu padre por que nõ demãdou consello ael ou asua madre quando casou [cõ] ellas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 292 |
Et segundo cõta a Biblia, diz que despoys que vio Jacob que Labam nõ achaua nada do que demandaua diso: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 295 |
Os mandadeyros despoys que acabarõ [seu] mandado tornarõ se pera Jacob et diserõlle: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 295 |
"Señor, fezemos asi cõmo nos mandaste; ves aqui vem teu yrmão quanto mays pode pera te rreçeber com quatroçentos [omẽs] de armas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 295 |
"Deus de meus padres Abraã et Ysáác et demj́, Jacob, et meu Señor, Tu queme mandaste tornar amyña terra onde nasçi, et me feziste tanta et noble merçede quanta eu nõ meresco, nẽ te saberia pedyr, et me atendiste todo oque amyn prometiste, que passey o Jordam, cõ meu cayado et [com] ajuda de Ty em el, et esto he que tu eras a ajuda et ofazedor dela et de todo oal, et agora me torno cõ myñas compañas, et rrogo Te Señor queme gardes do poder de meu yrmão Esau que moyto me temo que mate as madres et os fillos, et Señor, Tu me prometiste queme defenderias et acreçentarias ho meu lynagéé cõmo aarea do mar. " |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 296 |
"Et asi mandou dizer atodos los outros cõmo el mandaua aeste primeyro. |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 29 |
Mas si este que desuso es dito esto fezesse en maneyra de castigo, nõ deve demandar perdon, maguer errasse en ello, porque nõ abaxasse su onrra e seu poder omillãdosse ademays; ca a las vezes los prelados quando mucho se quiserẽ omillar e an grand paria cõ ellos los menores ellos miismos se despreciã por ello, assi como se mostra por las paravlas de los sabios: que del grand offerescimento que es ontre llos sennores e los vassalos nasce despreciamento al sẽnor. |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 29 |
Et esto seeria quando el prelado dexasse de fazer boa vida, ou demandar a los outros que lla fezessẽ o de dizer ou de fazer la verdade que es enla justiça e en el ensinnamento de la fe , por medo descãdalo e porque los omes nõ sse escandalizasse. |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 29 |
Empero, se aquellos a quen fezere el prelado tal merçed como esta se quisera defender por façãyas, dizendo que outros lo fezerõ ante dellos , tal yerro como aquel cõ que lo husarõ assi en las villas en los fueros antigos; e, por ende, que ellos outrossi nõ devẽ rreçeber pẽna nẽ la merçee, atales como estos nõ querẽ el dereyto de sancta igreja que ajã deles merced ; ante manda pesar contra ellos muy cruamente, porque la cousa mala e desguysada querẽ meter por foro e por custume, seẽdo desconnoscentes de la merçed que los fecerõ e querẽdo de la connosciença. |
[+] |
1301 |
PP V, 48/ 30 |
Pero se aquelles a quen castiga el prelado fossen tã poucos e poderosos e connoscesse aquel erro en quelles travã e nõ se quiserẽ ende quitar, esforçando en si miismos ou en outra grand gente que sse touvesse cõ ellos , quando tal cousa acaescer, manda sancta igreja que el prelado lle de passada por nõ meter escandalo de que nasce escandallo e departimento ontre sancta igreja e ellos . |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 33 |
demandando de entregarlle aquella cousa, e demays peytarlle o daño que provar que avẽo en ella por sua culpa ou por seu engaño. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 33 |
Ligeyramente acaesceria que o demandado nõ averia poder de mostrarla cousa en juizo aa sazon quella demãdassẽ; pero se o demandador porfiar yndo adeante por lo preito, poderlo ya depoys fazer no tempo que quise[s]e dar o juizo sobre ella. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 33 |
E quando el julgador quisesse [da]r o juizo e lle fezesse mandamento que lla mostrasse ou [l]la entregasse ou outro, e acaescesse que o nõ podesse [fa]zer por que la cousa fosse perdida ou seendo cousa viva [f]osse fugida ou morta, entonçe, se o demandado [ten] aquella cousa a bueneffe e depoys perdeo a tenenza [de]lla por algũna dellas rrazões sobreditas, nõ e teu[do] de a mostrar nẽ peytar nẽuna cousa sobre esta rra[zõ]. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 33 |
Pero se el demãda[do] a quẽ el juiz [de]mãda que mostre la cousa se for tẽ[edo]r della e seendo rrevel nõ la quiser mostrar, pode [o] juiz mandar al meyrĩno e aa justiza da terra ou [do] lugar que lla tolla e que a faza paresçer a dereyto en [ju]izo. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 35 |
Ley .xxi.a Que el demandado que traspõ a cousa que lle demãdã que elle a debe aaduzer por sua custa. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 35 |
Et se por la vẽtura fosse en outra parte e pidisse o demãdador que la demãda que a adussesse en aquel lugar du fora comezado o preito, por resposta deve entonçe aquel julgador mãdar ao demandado que lla aduga antel en tal maneyra que sse perigro ou dessavẽtura acaescesse en la carreyra tragendoa, que sea sobre el e nõ sobre el demãdador. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 35 |
Et todo esto que dissemos a lugar quando el demandado contende a bona ffe sobre la cousa que lle demanda por algũa dereytura rrazõ, ou tenna que a en ella nõ lla avendo trasposta enganosamente a outro lugar. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 35 |
Mays se por la vẽtura la ouvesse enalleada, deveo logo a dizer porque el demandador possa fazer sua demanda sen meoscabo de seu dereyto; ca se desta guysa nõ le fezesse e depoys la quisesse mostrar en que el outro la tovesse ganada por tẽpo, tanto valeria como se a tovesse rrebel nõ la mostrando quando ge la demãdassẽ, assi como dissemos na ley ante desta. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 35 |
E podelo fazer se quiser foras ende se o demandado nõ se quisesse aproveytar della ganançia que fezera por tempo daquella cousa, parandosse a rrespõder por ella en juizo bẽ daquela guisa como se estovesse en aquel estado que era quando la comezarõ a demãdar; ca entoçe o julgador deve yr adeante por lo preito e nõ a por que yr contra el demandado por rrazõ que la mostre aa sazõ que aja gaañada por tẽpo. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 35 |
Mays se por la vẽtura el que demanda que lle mostrẽ la cousa en juizo, la avia perdida por tempo quando a começou a demãdar, nõ es teudo o demãdado de gela mostrar, porque o demãdador nõ a nẽgũ dereyto en ella. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 36 |
Que dereyto e se o demandado nõ mostra a cousa movil que lle demandã en juizo. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 36 |
Tal poderia seer a demanda que o demandador faria en rrazõ de algũa cousa movil que la mostrassẽ en juizo que seeria mayor la perda que el rreceberia por rrazõ della se nõ paresçesse, que nõ valiira aquello que demãdara. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 36 |
Et esto seeria assi como se alguũ demãdasse a outro que lle mostrasse servo que diz el demãdador que era seu porque quer ganar por el algun herdamento [ou outra cousa que era dada a aquel] servo ou mãdada et nõ lo quisesse fazer poys que o julgador llo mandasse; ca se por esta rrazõ porque lle nõ fuy mostrado o servo perde o herdamento ou alguno outro dereyto que poderia gaãnar por el. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 36 |
En tal rrazõ como esta ou en outra semellãte dizemos que nõ tam solamente (dizemos que nõ tan solamente) es teudo o demandado de trager ao demãdador quanto aquel servo val, mays aynda todo o daño e meoscabo que jurasse cõ apreçiamento do julgador que recebera porque no lle fora mostrado en juyzo. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 37 |
Mas se o julgador ouvesse quito por juizo ao demandado porque nõ avia dereyto nẽuno na cousa, o demãdador sempre se pode deffender por ella por rrazõ daquel juizo que nõ e teudo della mostrar nẽ de rrespõder por ella o demãdador nẽ a outro nẽuno que lla demãdasse en seu nome. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 37 |
Pero muyto sse deve gardar o demandador quando a cousa demãda por sua quer sea movil ou rrayz que se sabe a rrazõ porque ouve o sennorio dela assi como por [compra] por donadio ou por outra maneyra qualquer que aja que lla ponga en sua demanda. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 37 |
A segunda [porque] se acaesçesse que o demãdador nõ prove aquella rrazon que pos[so] en la demãda porque diz que era sua, que la pode depoys d[e]mãdar por outra rrazõ, se a ouver et nõ la enbarga[ra] el primeiro juizo que fuy dado contra el sobre aquela cousa mii[s]ma , poys que por outra rrazõ a demanda que nõ a que veer [cõ] la primeyra. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 38 |
Ley .x[x]vi.a Que pero o demandador nõ poria en sua de[manda] De ligeyro que nõ lle d[.] |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 38 |
Sinaladamẽte deve o demandador demandar e dizer en juizo as cousas que quer dem[andar], assi como dissemos nas leys ante desta. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 38 |
Et outrossi nõ faz graza de nov [...] al demandado, maguer nõ sea sinalada cada una d[e]llas, poys porque tal demãda pode aver certo entẽdem[en]to para rresponder sobre beẽs de alguũ que devessẽ herda[r] todos o alguna partida foão que lle perteesçe porque es seu herdeyro e dizendo assi nõ a porque nomear cada hũa cousa daquelles beẽs senaladamente; esso miismo seeria se demãdasse conta dos beẽs de alguũ orfão ou outro ome que el demãdado ouvesse teudo en garda ou de conpanna ou de mayordomadigo ou en rrazõ de gaanza ou de perda ou de daños ou de meoscabos que fossẽ feytos en algũa destas cousas sobredictas. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 38 |
Outrossi dizemos que se alguno quisesse demãdar villa ou castello ou aldea ou outro lugar sinalado, que avonda que diga que demanda aquel lugar dizendo sinaladamente qual cõ todos seus tirmiños e cõ todas... |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 1 |
Cõmo llego el mandadero de Achilles a Troya et cõmo cuẽta su mensaje a l(a) RReyba Ecuba . |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 1 |
Mjẽtra el mandadero de Achilles era ydo con el mensaje, Achilles era tan cuytado de amor . |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 9 |
Et por que mandamos ende repetidos dos tenpos que os feytos de aquelas outras estorias conteçerõ, nõ ajam en que nos estoruar en ello. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 15 |
Cõmo Fixõ et Lepne pasarõ o mar por fugyr a sua madrastra que os mandaua matar Theant, rrey da ysla Lepnos, casou cõ a RReyña Nepne. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 33 |
Et [depoys] que lles lo prometeu, diso asy: ' Jnfantas, por que a a vosa fiuza et entençõ d ' este feyto et dom seja mayor, et por que creades de todo en todo que esto asy sera, mandade trager o mays vello carneyro que achardes em vosas greys. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 54 |
Et cõmoquer que el RRey Priamo avia oydo del por outros juyzos que avia dados, oyu de aquela vez moy mays; ca toda a terra falaua de aquel pleito das deesas et [do] juyzo que Paris y dera, [0] tanto que el rrey et seus fillos falarom em aquel feyto. et em pos esto apartou se el RRey Priamo com a [rreyña] Ecuba et falarom anbos em feyto de Paris, et departirom d ' esta gisa sobre ello: rrecontarõ logo o soño que a rreyna soñara, que aquel que ella parise em cõmo por el aviã de seer destroydos elles et Troya et todo o seu rreyno; et em cõmo por esta rrazõ o mãdaram matar et leuar aos montes por tal que se perdese ala et que nũca mays viuese; et outrosy em cõmo foy a criatura deytada, et cõmo foy sua ventura de nõ morrer nẽ peresçer em lugar tam ermo et tam despoblado. et sobre esta rrazom de -partirom et ouverõ grã peça de dia seu consello et seu acordo et diserom que poys que todos de aqueste jnfante falauã et elles meesmos o [aviam] oydo, que aquel pastor que dera aquel juyzo entre aquelas tres deesas que aquel era seu fillo, et que fora achado en aquelas mõtañas tam hermas onde elles ambos o mãdaram deytar por tal que morrese ende, et que nõ seria nada o que soñara a RReyna Ecuba; et agora poys que todos los pouoos dizem que el que he moyto noble et moy grande et moy fremoso et moy ensynado et moy sysudo et de moy bõas [mañas] et moy escolledor et julgador de dereyto,, tanto que bem semellaua fillo de rrey et de liñagẽe de rreys en todos seus actos; et poys que asy era que nõ aviam por que nõ enviar por el et rreçeberlo por fillo, ca a aquelo do soño da [rreyña] a que elles aviã medo moy grande diserom asy que aquel feyto do soño se de suso era ordenado et fondado et estabelesçido de asy seer et de se complir, que nõ era outro señor ẽno mũdo que o podese estraeçer nẽ desviar [senõ] aquel que o estabelesçera. et se desviado ouvese de seer por algũa gisa que aquel jnfante que morrera et nõ viuera mays, que se acomendase(n) a deus et que rreçebese(n) seu fillo; et deus que fezese de lo todo o que quisese. et des que el rrey et a rreyña ouverom este consello et acordo entre sy anbos et dous, librarõ em esta gisa; chamarõ a Ector et a todos los outros seus fillos, et contaron [lles] todas as rrazões que aviã avidas; et diserõ lles que se a elles provese et o nõ tomasen por nojo, que enviarian por seu yrmaão Paris et que o rreçeberiã por fillo. en conçello virõ os jnfantes que aquel avia de herdar et que nõ perdiam y nada, nẽ aos outros nõ lles enpeesçia nem fazia nẽgũ dãno o rreçebemẽto de Paris et todos se acharon en acordo que enviasem por el; et enviarõ logo por seus caualeyros el rrey et a rreyña, et deron lles suas cartas, et mandarõ lles que fosem por el et que o adusesem o pastor Paris, despoys que ouvo dada a sentença da maçãa ontre as tres deesas, segũdo que de suso ja avedes oydo, ficou em garda de seus gãados en çima de aquestes mõtes et vales de Astra, et fazia todas las cousas asy cõmo ante que dese aquela sentença. et acontesçeu em todo esto que dormyndo aly Paris hũa noyte ẽno meesmo lugar onde dera aquel juyzo, et veẽo a el em soños a deessa Venus, et diso lle em cõmo lle avia de acontesçer et de cõmo avia a seer rreçebydo moy çedo por fillo del Rey Pryamus et da Reyna Ecuba, et ajnda mays lle diso et o çertificou que Ector et todos los outros seus yrmaãos o rreçebiam et tomauã por yrmaão. ' Et tu yras ' -diso a deesa Juno -, ' et seeras moy bem rreçebydo. et despoys que fores ẽna graça et ẽna merçede de teu padre et de tua madre et de todos teus yrmaãos, tu me averas mester por vengança da desonrra que fezerom et foy feyta a teus parentes et estonçe te darey eu a ty a dõna que te promety, et esta he a mays fremosa criatura de que tu em todo o mundo oyste falar nem viste com os teus ollos; et quer seja casada quer outra qual quer, atal te darey eu a ty ' et ditas estas palauras, desapa resçeu Venus et foy se et Paris despertou do [sono en] que jazia et foy moyto alegre com el, et rretouo o em seu coraçom, et em [sua] voontade. et despoys de aquesto, [chegarom] os cavalevros del RRey Priamo et da RReyña Ecuba, sua moller, et de Ector et dos outros seus fillos; et el rreçebeu os moy bem et moy ensynadamẽte. et despoys d ' esto falarom elles [con] el et diserõ le o mandado a que [vjnã]: cõmo el RRey Priamo et a [rreyña] Ecuba oyram dizer que [aquel] pastor Paris seu fillo era, aquel que acharã ẽno monte et outrosi oya el que el RRey Priamo que era seu padre et a RReyña Ecuba sua madre et el rrespondeu a aqueles caualeyros que [vjnã] a el con aquel mãdado et diso lles asy: ' RRogo vos agora moyto cõmo vos sodes cavaleyros, fillos d ' algo et avedes dereyto et ben, que uos me desenganedes et me digades a verdade por que vijndes; ca nõ queria eu agora que me leuasedes [en] rrazõ de fillo del rrey, et depoys que ficase escarnjdo et perdese meu lugar que teño, et desi que ouvese de buscar outro por donde viuese et guareçese cavaleyros, eu esto vos rrogo que o nõ queyrades fazer ' et elles estonçe çertificarõ -n o por las cartas que tragiã, et lle mostrarom logo et outrosi por suas palauras et por seu menagẽe, dizendo que asy era. et Paris, poys que foy çerto et firme que asy era cõmo diziam os mãdadeyros, gisou se cõmo se fose cõ elles et enviou logo por seu amo em aquel lugar donde gardaua aqueles gaandos de el RRey Adymalet, a dizer -lle o ffeyto cõmo era et a rrazon cõmo estaua, et que lle enviaua rrogar que viesse logo aly, que moyto lle fazia mester et o pastor veẽo et falarõ anbos em rrazom d ' aquel feyto que lle el rrey et a [rreyña] enviaram dizer; et plouvo moyto d ' elo ao pastor et de quanto lle Paris d ' esto diso. et Paris preguntou moyto aficadamente a seu amo, o pastor, conjurandoo que lle disese cõmo ou [cal] maneyra o achara, cõmo quer que ll ' o avia dito algũas vegadas; et o pastor diso lle a verdade et fezo o çerto d ' elo. et en pos esto acordarõ anbos cõmo fezesem et Paris, pẽsando en seu coraçõ se lle fose menester para aquelo algũa prova ante el rrey et ante a rreyna et seus fyllos, et rrogou ao pastor, seu amo, moy fortemẽte que fose cõ el; et el outorgou ll ' o moy de grado et prouvo lle moyto. et Paris dou estonçe moy bõa conta de seus gãados a seu amo, et de toda las outras cousas que del teuera et ouvera et poserom aly todas las cousas por moy bõo [rrecado] Paris et o pastor, seu amo, que o criara et fezerõ moytos plazeres a aqueles caualeyros que vieram por Paris et dou aly o pastor a Paris, seu criado, moytas vacas et outros moytos gãados que leuasem cõ el, que ouvese que comese et que dese a quen quisese et leyxado aly todo o seu en rrecado,forõ sua carreyra et tragia cõsigo Paris, por onde andaua, hũa dõna moy filla d ' algo que avia nome Oenone; el [leuoa] (consigo) |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 91 |
Cõmo Agamenõ et Menalao enviarõ seus mãdadeyros aos rreys de Greçia, et cõmo chegaron a Parta, et forõ ajũtados en Atenas Poys que ouverõ seu consello en cõmo fariã, enviarõ seus mandadeyros a todos los prinçipes de Greçia et sabede que en toda Greçia nõ ouvo rrey nẽ conde nẽ duque nẽ rrico õme nẽ prinçipe que chamado fose que aly nõ [viese] apreçebido et guisado para oste, et [garnjdo] de todas cousas que mester avia. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 111 |
Et se por la ventura elles a mj̃ meesmo teuesem preso et en seu poder, ¿que me demandariã mays d ' esto que me agora enviam demãdar? |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 111 |
Elles [demandam] a myn o que eu deuya a demãdar a elles os gregos me destroyrõ primeyramẽt mjña terra. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 111 |
Et sem falla vos digo que se vos nõ fosedes mesageyros, que uos mandaria matar mays yde vos d ' aqui logo vosa carreyra, ca nõ pode de mj̃ sayr saña mentre vos vyr aqui ' |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 112 |
Et sabede que moyto adur os podo ende partir, et diso asy: ' Amjgos, se este caualeyro diso o que nõ deuya et nõ falou cortesia cõ [myngoa] de siso, nõ he bem de ll ' o vos demandar nẽ comear nẽ toruar voso entendemẽnto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 198 |
Et Diomedes asy fazia enpero nõ era bõo syso, ca moyto agiña podera seer de se contẽtar ella do que lle el disera et de fazer o que lle demandaua |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 278 |
Et ensinou lle cõmo disese et o mandadeyro sayo se da çidade [0] tal ora que era ja tarde quando ala chegou. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 279 |
Cõmo se o mandadeyro tornou a çidade O mãdadeyro torno se para a çidade, et foy se logo para a rreyna. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 279 |
Cõmo a rreyna diso a Paris o mandado que rreçebera Ecuba foy moy leda. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 286 |
Cõmo os gregos ouverõ rresposta dos dioses que enviasen por Pirrus Pasado o terçer dia, todos los mays sesudos et de mellor entẽdemẽto et aqueles mellores dos gregos se acordarõ que fosem demandar rresposta dos dioses. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 286 |
Et Ajas Talamõ ouvo d ' elo moy grã plazer, et diso asi: ' Agora vay bem, señores mays hũa cousa loaria que me semella bõo consello, se a vos aprouger, que logo sen mays tardar enviasedes mandadeyros a vn rrey de España a que dizem Licomedes ca el cria aquel donzel. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 338 |
Et el, quando oyo o mandado, foy moy ledo et ouvo moy grã plazer. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 362 |
Et eu senpre uos amarey et serey leda cõ uosco ' - ' et fazede vij̃r a el RRey Peleus ' - et diso Pyrro - , ' saberey sua voõtade et farey cõmo el mandar ' quando a rreyña esto oyu, prougo lle moyto et enviou logo por el. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
los meter en costas e en missoes, e para les fazer perder sus lauores, o algunas otras cosas que farian de su pro, porque se conpogan con ellos, e les pechen algo; o porque los embargen (de) algun camino, (que sabian que auian de façer.) E algunos y ha, que fazen deshonrra a otros en peor manera (que esta), demandandolos (en juyzio) maliciosamente por sus sieruos, sabiendo ciertamente, que non han derecho ninguno en ellos, desfamando a ellos, e a sus fijos. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
E otros y ha, que facen mayor tuerto con atreuimiento en vila ou en outro lugar. dizemus que deue el Rey auer as duas partes e a çibda ou a vila ou o castelo toman a terçeira (parte) para fazer os muros e as torres das cerqas dos lugares hu o tomaren. e para as outras cousas (para) que as ouueren mester que seja(n) en prol de todo comunalmente. pero as outras portages que antiguamente custumaron os Reys a tomar para si en alguos lugares eles as deuen auer enteyramente. outrosi dizemus que estas portages e os outros dereitos e Rendas del Rey meterlos en costas e en missoes e por lles fazer perder seus...e alguas outras cousas que farian de sua prol...que se conponan con eles e lles peiten algo ou por...enbargo alguo camio que saben que an de fazer. e alguos y ha que fazen desonrra a outros en peor maneira demandandoos maliçiosamente por seus seruos sabendo çertatamente que non an dereito nehuu en eles defamandoos a eles e a seus fillos. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
E outros y ha que fazen mayor torto con atreuemento prendendoo prendiendo sin mandamiento del Judgador algunos omes, que son forros, sabiendo que non han derecho en ellos. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
E por ende mandamos, que qualquier que fiziere tuerto, o deshonrra, en alguna destas maneras sobredichas, o (en) otras semejantes, que sea tenudo de fazer emienda de ello, a bien vista del Judgador (del lugar.) LEY VIII --Quien puede fazer deshonra. Deshonrra, o tuerto, puede fazer a otro, todo ome, o muger (que ouiere) de diez años e medio arriba; porque tuuieron por bien los Sabios antiguos, que deste tiempo (en) adelante (puede) auer cada vno entendimiento, para entender, si faze deshonrra a otro; (fueras ende,) si aquel que (la) fiziesse, fuesse loco, o desmemoriado; ca estonce non sera tenudo de fazer emienda de ninguna cosa que fiziesse, o dixesse, porque no entiende lo que faze, mientras esta en locura. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
Pero los parientes mas cercanos que ouieren estos atales, e los que (los) ouiessen en guarda, (deuenlos fazer), guardar, de manera, que non puedan fazer tuerto, nin deshonrra a otro; assi como en muchas leyes deste libro diximos que (lo) deuen (guardar e) fazer; e si (assi) non lo fizieren, bien se podria (demandar a ellos el sen mandado do julgador (a) alguos homes que son forros sabendo que non an dereito (nehuu) en eles.) |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
(E por ende mandamos que cualquier que fezesse torto ou desonrra (a outro) en algua destas maneiras sobreõditas ou (de) outras semellantes (delas) que seja teudo de fazer emenda delo a ben vista do julgador.) |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
(LEY OYTAUIA quen pode fazer desonrra. Desonrra ou torto pode fazer a outro todo home ou moller de des anos e medio aRiba porque ouueron por ben os sabeos antiquos que deste tenpo adeante (deue) auer cada huu entendemento para entender se faz desonrra a outro (ou non). (saluo ende) se aquel que o fesese fosse louco ou desmemoriado ..............seria tiudo de facer emenda de nehua cousa que disese ou fecese porque non entende o que faz mentra esta... ..............loucura. pero os parentes mais.... ......que ouuesen estes ataes ou os que ouuesen en garda (deuianos) gardar de maneira que non posan facer torto nen desonrra a outro. asi como en moytas lees deste liuro disemos que o deuen facer e se non o fecesen ben se poderia (facer emenda deles do torto tuerto que aquestos atales fizieren.) LEY IX. --(Contra quien puede ser fecha deshonrra, e quien puede demandar emienda della, e ante quien.) Tuerto, o deshonrra puede ser fecha a todo ome, o muger, de cualquier edad que sea, maguer fuesse loco, o desmemoriado. ) |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
( Pero los que (lo) tuuiessen en guarda, pueden demandar emienda del tuerto que les fue (fecho). ) |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
( Otrosi dezimos, que el padre puede demandar emienda por la deshonrra que fiziessen a su fijo, e el abuelo, e el visabuelo, por su nieto, o por su visnieto, e por aquellos que estuuieren en su poder; e el marido por su muger; e el suegro por su nuera, e el señor por su sieruo. ) |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
( Que si el sieruo, o (la) sierua, fueren deshonrrados de malas feridas, o yoguieren con la sierua, o les dixeren denuestos que taugan a su señor, estonce (pueden) demandar emienda por ellos. ) |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
( Mas si les diessen otra ferida (pequeña,) assi como pescoçada, o empellada; o si les dixessen denuesto(s), que tauxesse(n) a ellos, e non a (su) señor; estonce, non podria el señor demandar emienda por to que estes ataes ouuesen feyto). |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
LEY IX (quen pode facer desonrra e quen pode demandar emenda dela). |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
Torto ou desonrra pode seer feita a todo home ou moller de qualquer ydade que seja pero..louco ou desmemoriado...os que os teuesen en garda poden demandar emenda do torto que lles foy (posto). |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
Eso meesmo poden facer os gardadores en nome dos orfoos que teuesen en garda. outroõsi dicemos que o padre pode demandar emenda porla desonrra que facen a seu fillo e o auoo ou o bisauoo por seu neto ou por seu bisneto. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
Enton (pode o senor) demandar emenda por eles. mais selles deren outra ferida asi como pescoçada ou enpuxada (pequena) ou se lles disese deosto que tangesse aeles e non au senor. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
Enton non poderia o senor demandar emenda por eles. e pode seer demandada ellos. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
E puede ser demandada emienda de las deshonrras, e de los tuertos que ome recibe, en el lugar do fuere fecha, delante del Judgador que ha poder(io) de apremiar el demandado, assi como diximos en el titulo de las Acusaciones. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
LEY X. --Como el señor puede demandar emienda de la deshonrra que fiziessen a su vassallo en desprecio del. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
Aviendo algun home sus vassallos, (o) otros homes libres que huuiessen con el; si estos reciuiessen tuerto, o deshonrra, pueden ellos demandar emienda á los que los deshonrraron, e su señor non podria ende fazer demanda; (fueras) ende, quando el tuerto, o el (mal), que tales omes recibiessen, les fuesse fech(o) señaladamente, por deshonrra, o (menos)preciamento del señor. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
Otrosi dezimos, que si tuerto, o deshonrra fuesse fecha a algun Religioso, o Frayle de Orden, en qualquier manera que sea fecha, que su Mayoral puede demandar emienda por el. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
E deuen fazer esta (emienda,) tambien (los) fazedores de la deshonrra, o del tuerto, como aquello que (gelo mandaron,) o les (dieron) esfuerço, o consejo, o ayuda, para facerla, en qualquier manera que sea. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
Ca guisada mandada emenda das desonrras e dos tortos que home Reçebe eno lugar hu for feita (ou) ante o julgador que ha poder de apremar o demandado asi como disemos eno T o das acusaçoes. LEY - X como o señor pode demandar emenda da desonrra que facesen a seu vasalon en despreçamento del Avendo alguo home seus vasallos outros liures que viuesen con el se estes rreçebesen torto ou desonrra poden eles demandar emenda. aos que os desonrraron eseu señor non poderia ende facer demanda (saluo) ende quando o torto ou a (desonrra) que taes homes rreçebesen lles fore feit(a sinaladamente por desonrra ou por des)praçamento do señor (e) enton ben......... .............quanto (he) en aquelo que............ ........del. outro si dizemos ...........sonrra fose feita a alguo Religioso ou freire de ordee en qualquer maneyra que seja feita que seu mayoral pode demandar emenda por el. e deuen facer esta (demanda) tanben (aos) fazedores da desonrra ou do torto como aqueles que (llo mandaren fazer) ou lles (deren) esforço ou consello ou ajuda para fazerla en qualquer maneira que seja. ca gisada consahe cosa es, e derecha, que los fazedores del mal, e los consentidores del, que resciban ygual pena. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
LEY XI. -(Como pueden demandar los herederos emienda de la deshonrra que recibio aquel de quien heredaron, seyendo enfernos.) Cuytados estan algunos omes, a las vegadas de enfermedad, de que mueren; e yaziendo assi (vienen) otros atreuidamente a sus casas, (e entranles) todo lo que han; o alguna partida dello, sin mandamiento del Rey, o del Judgador del lugar, diciendo (que) son sus debdores; e aquellos contra quien es fecho este tuerto, reciben deshonrra con daño; o los que lo fazen, muestranse per tortizeros, e por desmesurados. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
E por ende mandamos que si alguno sin mandamiento del Rey, o del e dereita que os fazedores do mal e os consintidores del que Reçeban ygual pena. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
LEY XI(que pena mereçen os que penoran ou entran bees dalguo doõente sen mandado do julgador) Coytados estan(do) alguos homes a as vegadas de enfirmidade de que morren e jazendo asi (viuos) outros atreuudamente (van) a suas casas (a entralles) todo o que an ou algua partida delo sen mandamento del Rey julgador do lugar dizendo son seus deuedores. e aqueles contra quen he feyto este torto Reçeben desonrra con daño ou os que o fazen mostranse por tortiçeiras e por desmesurados. ca pero (en verdade fosse) deuedor doutro e que jouuesse asi dante. con todo eso non deue seer desta maneira penorado nen agrauado por (los que deuer en)...................... ......................... tal rrazon. e por ende mandamos que ne alguo sen mandamento del Rey..... ......................(he que era en uerdade seu deuedor) (perga) por ende Judgador, prendare, o entrare los bienes de alguno, en la manera que sobredicha es, (que si era en verdad su debdor que) pierda por ende el debdo que auia contra el, e peche a sus herederos otro tanto, quanto era aquello que deuia auer, e pierda demas desto la tercia parte de lo que ouiere, (o) sea de la Camara del Rey, e aun finque el (por ende) enfamado para siempre. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
LEY XII (como poden demandar os herdeiros emenda da desonrra que Reçeben aquel que herdaron sendo enfermo). |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
LEY XV. --(Por quales razones non puede ome demandar emienda de la deshonrra, maguer la reciba). |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
Maneras y ha de deshonrras, que reciben los omes vnos de otros de que non pueden demandar emienda, nin les deue ser fecha, maguer la demanden. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
Esto seria como si algun Cauallero, que estuuiesse en hueste, o en otro lugar, do ouiesse de lidiar, derramase contra mandamiento del Cabdillo, o fiziesse couardia, o otro hierro en fecho de armas, que se tornasse como en desfamamiento, o en desprecio de Caualleria; e por tal yerro como este, el Señor de la Caualleria le mandasse fazer (alguna) deshonrra, en manera de escarmiento, assi como si le mandasse quebrantar las armas , o tollergerlas, o le mandasse cortar la cola al cauallo o fazer otra deshonrra. LEY XIV..................... ............................ meter (en mans) daõquel a que fezo a desonrra que o castige con feridas de maneira que o non mate nen... .................ventura (non no) quisese meter en sua mao tiudo he de..... ................de peyto por el a ben vista do julgador. e se esto non quiser fazer deue desanparar o seruo de todo en lugar da emenda. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
LEY XV (como poden demandar emenda a o señor da desonrra que o seruo fezese a outro) Maneiras y ha de desonrra que reçeben........... poden demandar demandar emenda nen lles deue seer feita. pero lla demanden. (e) esto seeria como se haun caualeiro que esteuese en este ou en outro lugar hu ouuese de lidar derramase contra mandamento de cabedel ou fezese cobardia ou outra................. que se tornase............ caualeria.........por tal erro como este o señor da caualeria lle mandase fazer desonrra ........................... (de castigo) ou de escarmento asi como se lle mandase quebrantar as armas ou toller ............................ ......................a cola ao |
[+] |
1370 |
CT 1/ 248 |
Cõmo todos acordarõ ẽno consello de Troylos et mandarõ aguysar as naos |
[+] |
1370 |
CT 1/ 264 |
Cõmo Agamenõ et Menalao emuyarõ seus mandadeyros aos rreys de Greçia, et cõmo chegarõ a Parta Acrúolos et Achiles et Diomedes et Ernálaus et Vencólanos, et cõmo tomarõ por señor Agamenõ, et cõmo todos fforõ jũtados en Atenas et mouerom d ' y pera Troya |
[+] |
1370 |
CT 1/ 469 |
Et os rreys et os condes toda aquela noyte uelarõ, et mandarõ aos mercadores que guardasem et uelasem moy bẽ a uila. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 476 |
Et tãto sodes de entendudo que ben mereçedes d ' auer o señorío sobre nós, et uós nos deuiades a mandar et a correger. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 493 |
Cõmo o mesagieyro d ' Achilis leuou seu mandado aa rreýna Écuba |
[+] |
1370 |
CT 1/ 493 |
Et uós bẽ ueedes que el que nõ demanda senõ uosa prol. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 499 |
Iazendo asý Achiles coytado do amor, et falando cõsigo soo, chegou seu mandadeyro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 515 |
Et os tres caualeyros estauã ant ' el, rrogándolle muyto aficadament, et dizéndolle o mandado de Ayas Talamõ, mais el nõ alçou o rrostro, nẽ catou por eles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 558 |
Demays, hũ mandadeyro de Achiles disera que Achiles era por ela en grã coyta d ' amor, et tãto a amaua que por ela leyxaua d ' yr aa batalla por lle nõ fazer pesar, pero que o fazía contra consello de todos seus amigos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 571 |
Dizédeme uós o que queredes, ca eu prestes estou pera o fazer todo uoso mandado, et nõ á cousa que me deteña, nẽ cate cousa que me ende aueña. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 572 |
Et todo esto ueio eu ben, pero quero fazer todo quanto me mandades et por ben touerdes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 572 |
Et o mandadeyro, cõmo sabía et era de boo entendemento, cõtoulle sua mesaiẽ per tal guissa: - |
[+] |
1370 |
CT 1/ 572 |
Et esto demandades et al nõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 572 |
Et quanto os estoruastes et quanto mal lles fezestes, tãto lles ajudaredes agora et demandaredes sua prol et seu bem. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 572 |
Et agora, pois ia oýstes o mandado da rreýna, dádeme rrecado qual touerdes por bem, ca ia tenpo será de me tornar aa çidade. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 573 |
Et fuj tã pagado do mandado que oýa, que ia mais en nihũ tenpo nũca ouuo tã grã plazer, nẽ tã grande alegría, ca alí lle semellou que aquelo que seu coraçõ cobijçaua mais que outra cousa, que aquela tina ia en seu poder. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 574 |
Cõmo o mandadeyro da rreýnna tornou aa çibdade |
[+] |
1370 |
CT 1/ 574 |
O mandadeyro se tornou aa çidade, et auía acabado todo por quanto fora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 574 |
Et o mandadeyro lle contou cõmo Achiles fora cõ el moy ledo et cõmo falara cõ el. - |
[+] |
1370 |
CT 1/ 574 |
Des oymais, señor, -djso o mandadeyro -, catade uosa fazenda que çima podedes dar a este feyto, ca el quer, pois que a uós praz. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 576 |
Aquella noyte que se o mandadeyro da rreýna parteu d ' Achiles, fuj Achiles muy coytado d ' amor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 585 |
Mais hũa cousa veio agora que me semella bon cõsello, que logo, sen mais tardar, enuiaredes mandadeyro a [hũ] rrey d ' España a que dizẽ Licomedis, ca el criou aquel donzel. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 598 |
Et por ende os mandadeyros de Jullio Çésar nõ contarõ ende nada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 636 |
Entõçe rrey Príamo mãdou a Antenor que se leuãtase et disese o mandado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 644 |
Et segũdo conta Dites, pois que forõ ajuntados, Vlixas, per mandado et cõsello d ' Antenor, diso que Ansímacos, fillo del rrey Príamo, que fose deytado da terra, en maneyra que ia mais nũca y tornase, senõ nõ falaríã en pleitesía, nẽ poderíã cõ eles auer paz nẽ amor; mays despois que el fose fora da terra, estonçe terríã pleytesía et paz, et falaríã cõmo fosem muyto amigos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 652 |
Cõmo os gregos mandarõ ffazer o caualo |
[+] |
1370 |
CT 1/ 656 |
Agora tẽemos tenpo de demandar noso auer, ca, pois o pleito asý está, oiemays nõ lles leyxemos fazer os muros, nẽ meter o caualo dentro, ata que aiamos todo aquilo que nos am a dar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 667 |
Mays en toda guisa lles conuẽo a fazer mandado de Colcas, ca lles dizía que o mar sería logo amansado et en outra maneyra nõno podía seer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 671 |
Sen uós et sen uoso mandado fige eu todo esto per meu siso, que nũca ende soubestes parte ata que o aduso Antenor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 672 |
Et el doumo et apedrámoslo alý ante os ollos de seu padre, cabo do muro, porque el nõ quiso fazer as pleitesías que lle nós demandamos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 682 |
Cõmo Eneas ffuy desterrado da terra per mandado dos gregos |
[+] |
1370 |
CT 1/ 685 |
Qvando se os gregos partirõ de Troia, Eneas ficou y per seu mandado ata que as naues fosem guisadas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 685 |
Et el, quando oýo o mandado, fuj ende muy ledo et, sen cousa d ' atender, logo tornou a Troya cõ todas suas cõpanas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 688 |
Et quantos ẽno rreyno auía, todos ýam cõ el per mandado del rrey, mays Antenor o serueu tã bẽ et tã lealment que mays nõ podo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 706 |
Et desí tomou sua madre, segũdo que lle era mandado dos dioses, et el et suas cõpañas lle tallarõ ánbaslas tetas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 708 |
Tẽendo eýnda çercada a çidade de Miçenas, Egistus ouuo ende mandado, et ajuntou grã caualaría, et uẽose a mays andar pera acorrer aos seus. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 724 |
Poys que Pirio ouuo suas naues ben acabadas et bẽ aparelladas de quanto mester auíã, logo, sem mays tardar, entrarõ ẽno mar et mandarõ alçar as uergas. |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
LEE LII (da cousa allea que mandan vender os juizes)......... ........................... ........................... ........................... ........................... |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
E si por auentura el cambio fuesse ya començado a complir por fecho de algunas de las partes, dando o entregando la cosa que prometiera de cambiar, e la otra parte despues de esto non quisiesse dar lo que prometiera; estonce dezimos, que es en escogencia de aquel que lo (complio de cobrar,) lo que dio, o (de) demandar al otro los daños, e los menoscabos que le vinieron por esta razon. |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
Otrosi dezimos, que se puede desfazer el cambio, por todas aquellas razones, que dezimos en el Titulo ante deste, ben se poderia Repentir qualquer das partes e non... ..........conprir o canbeo que desta maneira fose feito. e se por ventura o canbeo fose ja començado a conprir por feito de algua das partes dando ou entregando a cousa que ......de canbear. e a outra ..........non quisese dar o que prometera .............dizemos que he en escolley.................(de) o conprir (ou de conprir) o que dou ou demandar a outro os danos e os menoscabos que lle veeron por esta Razon. e estes menoscabos se deuen entregar e peytar... .......aquel que os Reçeber estimandos ............o julgador LEY IIII (por que Razoes) se pode desfazer o canbeo despois que for feito... ............... |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
Mas si el sieruo (passasse) assi como sobredicho es, non dando portadgo del, e non lo aforasse; entonce, si los portadgueros lo sopieren, e demandaren el sieruo, deuelo perder. |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
Otrosi dezimos, que si los portadgueros fueren negligentes, en non demandar por cinco años las penas, e los derechos sobredichos, a los que tales yerros ouiessen fecho, (que dende) en adelante non lo podrian demandar a ellos, nin a sus herederos. |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
E esto por Razon do afranqamento (que lle fezo) mais se o seruo (pagase) asi como sobre dito he non dando portagen .......non o.....souberen e demandaren....... deueo perder. outrosi dizemus que pasando alguo home algua besta ou outra cousa viua de que non de(n) portagen se ante que lle demandaren os portageiros se morre ou se perde aquela cousa que asi passa que non he tiudo o que a pasou de dar a estimaçon dela. outrosi dizemus que se os portageiros foren ...........en .... ........mandar por cinco anos as penas e os dereitos sobre ditos os que taes erros ouuesen feito (de si) ende ante non os poderian demandar a eles nen a seus hereos. |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
Otrosi puede constreñir, e echar de la caualleria, a los que fizieren por que; si le (fueren) desobedientes en los ordenamientos, e en las cosas que les mandare fazer, en razon de Caualleria. |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
E deue ver, e examinar, todas las cartas, que vinieren a la chancelleria, ante que las sellen; e las que entendiere que son derechuras, pleitos que ....entre eles en rrazon de deuedas ....pode costrenger e deytar da caualaria a......que fezeren por que se lle (foron) desobidientes enos ordenamentos e enas cousas que lles mandar fazer en rrazon de caualaria. |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
Magister sacri scrini libelorum he a X dinidade por que sal o fillo de poder do padre. que quer tanto dizer en rromanço como chançeler. e este ... ........teer en garda os seelos do enperador ou del Rey e as (cartas) de escriptos da chançelaria. e debe aver ..todas las cartas que............ .... aa chançelaria .... e as que entendere(n) que deuelas (mandar sellar, e las otras chancellarlas.) |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
Pero el CHanceller non puede dar por si priuilegio, nin carta de gracia, nin notarla, nin mandarla fazer, ..... |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
LEY XVII - (Que la emancipacion deue ser fecha con voluntad de los padres, como de los fijos.) Constreñido non deue ser el padre para emancipar su fijo, bien assi como non deue(n) apremiar el fijo para emanciparlo; ante deue ser fecha la son dereitas deuenas chançelar e emendar aquelas que veeren aa chançelaria segundo que (vir que he direito ) ............... deuen obedesçer os notarios e os.........da corte pero o chançeler non pode por si dar preuilegio nen carta de gra......nen notar... nen mandarla(s) fazer .................... .......................... ........que quer dizer magister sacri scri(p)ni memoria prinçip(e)s e como sal de poder de seu padre por rrazon de (malefiçio) .......................... .......................... .......................... |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
La tercera es, si vn ome mandasse a otro en su testamento alguna cosa, so tal condicion, que emancipasse porende a sus fijos. |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
Ca si recibiese voontade tanben de huu como de outro sen juizo e sen nehua premia que seer possa. pero esto se ha de fazer conçelleyramente que quer tanto dizer (h)en este lugar como ante o juiz ante quen se deue acordar as voontades danbas las partes tanben do padre como do fillo. e ha mester o padre que mande fazer carta como saca o fillo de seu poder (e que sse) posa prouar a mançipaçon e non venna en dubda LEE XVIII porque rrazoes poden (costrenger aos padres) que saquen de seu poder a seus fillos Achamos quatro rrazoes porque poden costrenger ao padre que saque de seu poder a seu fillo. como quer que dizemos enas lees ante desta que non (poden) apremear(los) que o (façan.) a primeira he quando (o) padre castiga a seu fillo moy cruelmente sen aquela piedade que lle deue auer segundo natura. ca o castigamento deue seer con mesura e con piedade. a segunda he se o padre fezese tan grande maldade que dese carreira a suas fillas de seer maas molleres de seus corpos apremeandolas que fezesen ...........a III he sse huu ome man ..........en seu testamento algua cousa..... condiçon que emançipasse por ende......fillos. ca sse (lo) quel fuesse mandado desta guisa, tenudo es de los emancipar; e si non quisiere, puedenlo apremiar que (lo) faga. |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
E por ende, si el fijo que fuesse emancipado, fiziesse tal yerro como este (contra) su padre, deshonrra(n)do(lo) malamente de palabra(s,) o de fecho, deue ser (tornado) porende en su poder. rreçebese (aquelo) que (lle) fose mandado desta gisa tiudo he de os emançipar. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 67 |
ual moito que o que cauallga o Cauallo a trote ou a gallope mandandoo duun lugar para outro, traga na maão a rredeẽa testa et os mosos do freẽo no peito do Cauallo, que amerga a cabeça aos peitos et encurue o collo, et esto se faça no começo pouco et pouco, et como uyr que mester faz, et en por moito en esto estudo et caamento, et seeria proueito et saamento do Cauallo et do que o caualgar, porque quando o Cauallo trouuer a cabeça jncrjnada, et a o peito et chegada dobrara o Cauallo mais fremosamente, et trotando ou gallopando, como dito he, mais abertamente et mais craramente agardara seus passos et mellor et mais ligeiramente se uoluera ao destro et mellor se parara; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 81 |
Verme he enfirmidade açidental que se jeera domores caentes et sobeios et começase no peito do Cauallo ou antre as coixas apar dos Colloõs et fazese ende jnchaço que deçe aas coixas et cebra por moitos llugares como vuçera, os quaes humores juntados en huun por llongo tenpo, corren depois a hũa llandooa que am os Cauallos naturalmente ontre hũa parte et a outra do peito a preto do coraçon et aas uezes antre as coixas arredor dos colloos por hũa door que sol auiyr por rrazon dos espiritos et dos homores que y soen correr porque naturalmente toda cousa demanda et cobiça outra semellauel a sy mesma; |
[+] |
1460 |
CI 1/ 98 |
Et o santo arçobispo bautizoo, et por tal via o criou et ensinou eña santa fe catholica; et que todalas cousas que lle el mandaua fazer, o moço as fazia de muy boa vontade. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 102 |
O qual pasou moytos traballos en guerras cõ os caballeyros de seu arçobispado et cõ os çidadaos desta çidade de Santiago, outrosy cõ o conde de Trastamar que se apoderou enã çidade; porlo qual, el yndo a mandado de noso señor el rrey, se leuantarõ(se) cõtra el, nõ lle querendo obedesçer por señor, et esto porlos pedidos grandes que el deytara eña çibdade; et villas et lugares desasperarõ del. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 125 |
Et eño primeyro anõ do(u) seu pontificado, enviou a Monj̃ Afonso et a outro Monj̃ Gelmeriz, seu yrmão, canoĩgos de Santiago, que Ja outras vezes forã porla dita eglleia a corte de Rroma, os quaes trouxerõ confirmaçõ do priujllegio que o santo padre Vrbano outorgara ao obispo Dalmaçio, porque mandara mudar o bispado de Yria eña eglleia de Santiago, et fezera os obispos dende esentos, o qual confirmou o papa Pascasio. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 126 |
Deus te queyra aJudar, ca esto que tu vas demandar he huã gran cousa et nõ creo que a posas alcançar, ca eu me rrecordo que o obispo Dalmaçio teu anteçessor, que foy monJe desta cassa, Ja sobre esta rrazõ foy a corte rromana et nõ o podo alcançar. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 133 |
Et el, asy saão, veeose a çibdade de Sogouea onde estaua el rrey et a rrayna, que o rreçeberon muy onrradamente, et lle mandarõ dar boas poussadas et todo o que lle erã menester. |
[+] |