1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se algun ome mata al ladron que se ampara con arma. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se algun mata el ladron que anda de noyte. |
[+] |
1200 |
FX III, 5/ 703, col. a |
Se alguno mata ganado aieno en ascuso. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
[E]sta VIa é como Santa Maria resuscitou ao menino que o judeu matara porque cantava «Gaude Virgo Maria». |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XIX. é como Santa Maria Fillou vingança dos tres cavaleiros que mataron seu ẽemigo ant ' o seu altar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXVI[I]. é como Santa Maria fez connoçer a un ome bo que tragia o demo consigo, e quisera -o matar, senon pola oraçon que dizia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXIIII. é como Santa Maria guareçeu o pintor que o demo quisera matar porque o pintava feo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXXIIII. é como Santa Maria resuscitou a moller do cavaleiro, que sse matara porque lle disse o cavaleiro que amava mais outra ca ela. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.IX. é como Santa Maria livrou un ome de çinquo diaboos que o queriam levar e matar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XLIIII. é como Santa Maria guardou de morte un ome bõo en Plazença dun touro que vẽera polo matar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta C. LXXXXIIII. é como Santa Maria livrou un jograr dũus que o querian matar e lle queriam Fillar o que tragia. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXXXXVII. é como Santa Maria de Terena re[ssocitou] un menino a que matara o demo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.LXXXXVIII. é como Santa Maria fez fazer paz e que sse perdõassen ũus omees que se querian matar ũus con outros ant ' a ssa egreja en Terena. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.VII. é como un cavaleiro poderoso levava a mal outro por un Fillo que lle matara, e soltó -o en hũa egreja de Santa Maria, e disse -ll ' a Magestade «graças» poren. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XIII. é como Santa Maria livrou un ome bõo en Terena de mão de seus ẽemigos que o querian matar a torto, porque ll ' apoyn[n]an que matara sa moller. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXXIII. é como Santa Maria defendeu de morte un cavaleiro, que se colleu a hũa eigreja sua dũus cavaleiros que o queriam matar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XLVIII, é como dous marin[n]eiros sse querian matar en Laredo ant ' o altar de Santa Maria, e pola sa gran merçee guardó -os que sse non matassen. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.LV. é como Santa Maria guareçeu a moller, que fezera matar seu genrro polo mal prez que lle apoyn[n]an con el, que non ardeu no fogo en que a meteron. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.I. [é] como Santa Maria de Vila -Sirga tirou un escudeiro de prijon, que tiinnan y pera mata -lo. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Atan gran poder o fogo | non á per ren de queimar, || como á Santa Maria, | quando quer, de o matar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCCXC.VIIII. é como ena vila d ' Elvas ũa moller quiso matar seu fillo e meteu -lle hũa agulla pela cabeça; e apareceu -lle Santa Maria ante que o matasse, e disse -lle que tomasse pẽedenca. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 121 |
[Esta é como Santa Maria ressucitou ao menỹo que o judeu matara porque cantava "Gaude Virgo Maria".] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 158 |
[Esta é como Santa Maria fillou vingança dos tres cavaleiros que mataron seu ẽemigo ant ' o seu altar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 298 |
[Como Santa Maria fez connocer ao ome bõo que tragia o demo consigo por servente; e quisera -o matar, senon pola oraçon que dizia.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 316 |
[Como Santa Maria guareceu o pintor que o demo quisera matar porque o pintava feo.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 343 |
[[C]omo Santa Maria resuscitou a moller do cavaleiro, que se matara porque lle disse o cavaleiro que amava más outra ca ela; e dizia -lle por Santa Maria.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 411 |
[[C]omo Santa Maria livrou un ome de cinquo diaboos que o querian levar e matar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 506 |
[Como Santa Maria guardou de morte un ome bõo en Prazença dun touro que vẽera polo matar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 623 |
[Como Santa Maria livrou ũu jograr dũus que o querian matar e lle querian fillar o que tragia.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 634 |
[Como Santa [Maria] de Terena ressocitou ũu menỹo a que matara o demo.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 636 |
[Esta é como Santa Maria fez fazer paz e que sse perdõassen ũus omees que sse querian matar ũus con outros ant ' a sa eigreja en Terena.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 656 |
[[E]sta é como un cavaleiro poderoso levava a mal outro por un fillo que lle matara, e soltó -o en hũa eigreja de Santa Maria, e disse -lle a Magestade "gracias" poren.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 668 |
[Como Santa Maria livrou ũu ome bõo en Terena de mão de seus ẽemigos que o querian matar a torto, porque ll ' apõyan que matara ssa moller.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 717 |
[Como Santa Maria defendeu un cavaleiro que se colleu a hũa eigreja sua dũus cavaleiros que o querian matar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 759 |
[Como dous marỹeiros sse querian matar en Laredo ant ' o altar de Santa Maria, e pola ssa gran mercee guardó -os que sse non matassen nen se ferissen.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 21 |
[Como Santa Maria guareceu a moller que fezera matar seu genrro polo mal prez que ll ' apõyan con el, que non ardeu no fogo en que a meteron.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 133 |
[[C]omo Santa Maria de Vila -Sirga tirou un escudeiro de prijon, que o tiinnan en Carrion pera matar.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 353 |
[Esta .CCCXCVIIII. é como ena vila d ' Elvas ũa moller quiso matar seu fillo e meteu -lle hũa agulla pela cabeça, e apareceu -lle Santa Maria ante que o matasse e disse -lle que tomasse pẽedença.] |
[+] |
1295 |
TC 1/ 6 |
Et çertamente sabede que todollos uẽzeredes a espada et os mataredes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Et ouverõ sua fazenda muy grande conos mouros do lugar, et matarom muytos delles, et leuarõ ende roubas et requezas muy grãdes et muytos catiuos que meterõ en suas naues. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 11 |
Et tornarõse outra uez a Sseuilla et destroyrõ vinas et ortas et matarom muytos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 22 |
Et sayrõ aa terra et matarõ muytos mouros, et queymarõ toda a terra pela costeyra do mar, et leuarõ das mesquitas muy grãdes algos que y acharõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 22 |
Dessy, esto feyto alj, passarõ a terra d ' Africa et aribarõ aa mar[i]sma de terra de Martarana, et tomarom a cidade que diziã Natoze, que era desa prouĩçia, et matarõ y muytos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 29 |
Et el rrey dõ Affonso et suas cõpanas, ferindo en elles muy de rigio et muy de curaçõ, (et) matarõ ende muytos et os outros arrãcarõse do cãpo et fugirom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 29 |
Et el rrey despos elles, matando quantos acalçaua, de guisa que hũus poucos que ende escaparõ forõ por mal cabo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 35 |
Bernaldo diso entõçe: -Senor, por quantos seruiços uos eu fiz, bem me deuedes dar meu padre; ca bem sabedes uos cã bem uos eu acorri cono meu cauallo en Benauent[e], quando uos matarõ o voso ena batalla que ouvestes cõ el rrey mouro Otres; et disestes que uos pidisse hũu dom et uos que mo dariades; et eu demãdeyuos meu padre et uos outorgastesmo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Como dom Nunu et dom Bernaldo et dom Doario, todos tres jrmãos, quiserom matar a trayçõ el rrey don Affonso |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Andados xiiije anos do rreynado del rey dom Affonso, o Magno, -et foy isto na era d ' oytoçẽtos et oyteenta vj ãnos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ en oytoçẽtos et xlaviijo anos; et o inperio de Locario en xij - en este ano aqui dito dom Fruella, yrmao deste rey dom Affonso, ouve sua falla con os outros tres jrmãos, dom Nuno et dom Bernaldo et don Doario, et fallarõ de como matasem el rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et dello trezemo ano ata os XXtiVo do rreynado del rrey don Affonso, nõ achamos nẽhũa cousa que de cõtar seia que a estoria pertẽesca -ca mouros et cristãos cansados fica[ua]n ia lidando et matando en si; demays os mouros que nõ ousauã ya nemhũa cousa cometer ante a forteleza del rrey dom Affonso, o Magno, que era rrey forte et aventurado en batalla et os auja uençudos en muytas lid[e]s et astragos que lle fez en muytos lugares - senõ tãto que, eno xiijo ano, morreu Leom papa, et foy posto en seu logar Bẽeyto, o terçeyro; et forõ cõ el çento et dous apostoligos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 68 |
Et, ontre todos aquelles que y morrerõ, matarõ y dous rreys muy nobres et muy poderosos, que auja nume hũu Albubataras, et outro Yboljmatel. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 71 |
Et el rrey don Ordono guysou quanto el mays pode como saysem ende, senõ aquel Paayo que leuarõ a Cordoua et o matarõ y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 73 |
Et dissi a cabo [de] pouco mãdouos matar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 76 |
Jn aquel ãno outrosi alçarõse cõtra el os altos omes de Bardolya, que e vna terra a que agora dizen Castella a Vella, ca nõ o queriam por seu rey; et por que uirã que el rey don Ordoño, seu hermão, prendera daquella guissa seus cõdes et seus cabedees et os matar[a] tã feament[e], chamãdoos a ffalla, assi com̃o ia desemos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 80 |
Et este rey don Affonso, o quinto, casou cõ hũa dõna que auja nu[m]e dona Examena et fez en ella hũu fillo que auja nume Ordono, el Mallo; et matarõno cerca de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 89 |
Et nõnos deuemos a espantar por que elles son muytos, ca mays poden tres leõs ca X mill ouellas, et matariã XXX lobos [a] XXX mill cordeyros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Et, quando uyo aquel logar tã onrado, reçeousse del et nõ quiso matar o porco. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Senor, por certo sabas que guyara Deus tua fazenda, assi que tu vençeras todo o poder d ' Almãçor, et aueras grã batalla conos mouros, et vençellos as, et mataras y tãto[s] que nõ auerã conta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Et desoy mays vayte a bõa ventura cõ isto que as oydo, ca acharas todollos teus muy tristes por ti, fazẽdo chantos et doo, ca tẽem que eras presso ou que te matarõ mouros et que ficã sem senor et sen todo cõsello. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 99 |
Dissi fezolles a uergonça perder o medo, et ouverõ per força aa rõper as azes dos nauarros, matando et ferindo en elles, ata que chegarõ ao logar do seu senor iazia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et digouos do meu que eu o coydo a fazer: ma[c]ar que elles me queyram prender a vida, ante me mataria eu meesmo, ca me dar a priiom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et, quando os uasalos desse mouro uirõ que seu senor era morto, çercar[õ] o conde, coydandoo a matar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et matarõllj logo o caualo, et ficou el a pee, et o escudo aos peytos et a espada ẽna mão, et defendeusse a guisa d ' ome esforçado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
O cõde Fernã Gonçaluez andaua ontre [os] mouros, ferĩdo et matando assy com̃o [se] fosse serpe rauyosa, et esforçando todauya os seus que fossem boos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et en aquel lugar meesmo, du iazia morto dom Gonçaluo Gostios, morreu outrosy hũ sobrino do conde, cõ que lidara hũu dos mellores mouro et mays esforçado caualeyro que y andaua, et matarõsse hũu por outro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et en todo esto el nõ estaua de uagar, ca tãtos mataua dos mouros, que muytos erã ademays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
O conde, andando ontre todas estas azes, muy brauo et muy forte en suas armas et en seus feytos, matãdo muytos delles ademays, ouuesse d ' achar cõ aquel rrey mouro d ' Africa, o que matara a dom Gostios. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et, Senor, se tu tanta graça me quiseres fazer, pela tua merçee, que eu chegasse a Almançor, bem coydo que me poderia del vingar, et que o mataria ante que eu morresse, et tomaria vingãça da mjna morte et de todolos outros meus que aqui morrerẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
En todo esto os cristãos, que estauã muy cãsados et desmayados et muy afrõtados et a temor de perder aly os corpos, quando uirõ o apostolo, vẽolles cobro et curacões et forõ muy esforçados; et tornarõ tã de rrigeo aos mouros que matarõ muytos delles ademays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et o conde, quando esto uyu, colleu enpos elles, ferĩdo et matando en elles et golpando en suas espadoas a gram poder, et segudandoos ata Almenara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 111 |
Et matou y tantos no acalço, que erã muytos ademays os mortos et os catiuos, mays que nõ os matadores. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 119 |
Et en este ãno prendeu el conde Hyriberto Carlos, rey de Frãça, por que matara o conde Ruberte, et deytoo ẽno castelo que dizem Perome. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 123 |
Et en este ãno prenderõ a Johan papa caualeyros de Uidenyo, (et o) duc de las Matas; et meterõno en priiom et deytarõno no carçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
Com̃o o arçipreste achou o conde Fernan Gonçaluez et a jnfante dona Sãcha ẽna mata hu iaziã |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
Et ela teendoo assy, chegou o conde cõ hũu coytelo do arçiprest[e] ena mão, et matarõno aly ambos et dous. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Et matarõ entõ os nauarros muytos delles et forõnos leuando do cãpo hũa gram peça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Et desy tornarõ todos, com̃o omes que auyã sabor de morrer ante que seer vẽçudos; et ferirõ muy rigeo ẽnos nauarros, et matarõ delles muytos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 138 |
Et os castelãos, yndo enpos elles, matarõ et [ferirõ] muytos delles, en guisa que bem tomarõ emmenda do mal que elles auyã feycto a Castela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
A reyna de Leõ queria muy gram mal aos castelãos por que llj matarã seu padre, a dom Sancho, rey de Nauarra, et punaua de buscarlles quanto mal et quanta desonrra podja. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 142 |
Et ouuerãsse y de matar todos, senõ por el rey dom Sancho, que sayu [a] elles a partillos; et ficarõ desfiados todos hũus outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 160 |
Et matauã os mouros dos cristãos quantos achauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 162 |
Et matou moytos delles ademays, et os outros segudou da terra matando en elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
[Et] daquella uez foy astragado o moesteyro de Sam Pero de Cardena, et matarõ y CCCos mũges en hũu dia; et, iazendo todos enterrados ẽna caustra, fezo Deus muytos miragres por elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 179 |
Yrmãos, muy mal fazedes, que desto uos rrijdes, ca assi me po dera ferir cõ al com̃o cõ esto ou matarme. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 179 |
Et elles forõ entõ para ela et tomarõlle o ome que tijna sub seu mãto, et matarõllo logo y deante, assy que o nõ pode defender, nẽ outro nẽhũu por ella. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 187 |
Et digouos que, se uos nõ fossedes meu amo, cõmo sodes, eu uos mataria por elo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 187 |
Monõ Salido tornousse para sse yr a Salas et, yndo assy pelo camjño, coydou ontre sy com̃o fazia mal en leixar daquela guisa seus criados por medo da morte, et mayormente seendo ia vello et de grande ydade, que o nõ deuya de fazer por nẽhũa maneyra, ca mays guisado era de yr elle hu quer que morte podesse prender ca aquelles que erã aynda mãçebos para viuer; et, poys que elles nõ temjã morte et tã en pouco a (a) tijnã, que mays pouco a deuya el de temer; et demays que, se elles morressẽ ẽna fazeda et Rroy Valasquez aa terra tornasse, que llj faria muyto mal por elles et que o mataria; et que sempre aueriã que dizer del, se el tal cousa fezesse com̃o esta; et demays aynda que, se elles ala morressẽ, que coydariã os omes que el que llj basteçera a morte et per seu consello veera aquel feycto, et seria muy maa fama esta para el (et leixar) de seer onrrado na mãçebia et desonrrado na viliçe. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 189 |
Los jnfantes et Moño Salido, quando aquelo oyrõ, et entenderõ de seu tio que sse queria matar cõ elles, seyrõsse a parte con CC caualeyros que tragiã, et desy pararõ suas azes da hũa parte et da outra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 189 |
Et se per ventura querela auedes ide nos, da morte do caualeyro que uos matamos, queremosuos peytar a coomya que y a, et som quinẽtos soldos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Armadeuos, fillos, ca vosso tio Rroy Valasquez cõnos mouros he de consello por mataruos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Os mouros leixarõsse entõçe yr sobre el, et tãtas lle derõ de feridas que, com̃o nõ ouue acorro, que o matarõ y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Aly desarrẽiarõ hũus contra os outros, et tã de curaçõ sse feriã et tã gram sabor auyã de sse matar hũus cõ outros, que en muy pouca d ' ora foy o cãpo cuberto et chẽo d ' omes mortos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Et, elles fazendo muy gram mortaldade nos mouros, aueoulles asi que ouuerõ ẽna gram presa os mouros a matar a Fernan Gonçaluez, que era hũu dos jnfantes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Agora diremos de com̃o os mouros y matarõ a todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Et ia nos matarõ a Fernan Gonçaluez, uosso sobrino, et Moño Salido et os duzentos caualeyros que tragiamos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Com̃o coydades ia que oluidado auya a (a) desonrra que fezestes a mjña moller dona Lambra, quando llj sacastes o ome de sub o mãto et llo matastes deante et lle ensanguentastes os panos et as toucas do sangue del, et a morte do caualeyro que matastes outrosy en Febres? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Mays, logo que chegarõ aas pousadas aquelles caualeyros, sayrõ dos mãçebos que sse preçauã per armas et per boos feyctos, tres et tres, et quatro et quatro, a escusa de dõ Rrodrigo, et ajũtarõsse bem CCC caualeyros en hũu lugar, et jurarõ aly que por traydor ficasse todo aquel que ajudar nõ fosse os vijte jnfantes, quer a morte quer a vida; et, se per ventura Rroy Valasquez os quisesse tornar com̃o ante, que o matassem logo sem outra tardãça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Os vijte jnfantes, quando os virõ uijr contra sy, coydarõ que Rroy Valasquez era que vijna sobre elles para matalos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Et tã grande foy a mortaldade que en elles fezerõ, que ante que y nẽhũu delles morresse, caerõ dos mouros mortos mays de dous mĩl Et entõçe a cabo lidarõ todos en uolta, et tãto creçeu a mortaldade dos mouros que matarõ y aquelles trezentos caualeyros que veerã ajudar os jnfantes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Et das feridas que os jnfantes en elles dauã erã cansados et do matar que en elles fezerõ, ca nõ das feridas que os mouros en elles dessem, nẽ doutro mal que lle fezessem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Os mouros, quando os uirõ sem as armas, matarõlle logo os caualos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Et Almãçor, quando as uyu et lle departirõ quẽ erã, et [a]s catou et as conoçeu pelo departimento que llj fezerã ende, fezo semellãça que lle pesaua muyto, por que os assy matarã a todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Et rrogou elle alli a Almãçor que o mãdasse matar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Ca eu - ouue outrosy xij fillos, muy boos caualeyros, et assy pela ventura acaeçeu que todos mos matarõ en hũu dia en batalla; mays pero nõ leixey poren d ' esforçar et confortarme. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Et, poys eu, que soo moller, esforçey et nõ dey por ende tãto que me matasse, nẽ me leixey morrer, quanto mays lo deues tu a fazer que es barõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
[et] que prol che tẽ de te matar assy? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 203 |
Et en todo esso el rey auya mandado trager da mõtana hũu touro brauo que o matasse(m). |
[+] |
1295 |
TC 1/ 203 |
Et este maldisso aquelles falsos acusadores et o linagẽ que delles veesem, bem com̃o m[a]ldisso Dauid a Johan et a seu linagẽ, por que matara Abuer sem culpa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 206 |
[Esta dona Xemena] ouue do conde Nuno Rrodriguez al conde dõ Rrodrigo Nunez, que matarõ depoys ẽna lide de Sacrales. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 207 |
Et matoullj el rey dõ Bermudo muytos mouros et arrãcoo do cãpo et chegoo ata as suas tendas, matando en elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 211 |
Pero a cabo matarõ y [a] el et foy presa [a] çidade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 217 |
Quando esto soube el rey dõ Bermudo enviou muytos omes de pee aas mõtanas, du sse alçarã aquelles enfermos et os fracos daquella oste d ' Almãçor, et matarõnos todos quantos acharõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 225 |
Et pero traballauasse el quanto mays podia de deytar do reyno a Ysem, se el podesse, meaçandoo muyto que, se lle nõ desse o senorio et se lle nõ partisse del, que o mataria por en. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 225 |
Mays Obderrahme nõ durou ẽno senorio mays de quatro meses et medeo, assy com̃o dissemos ia, ca o matarõ os seus vassalos meesmos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 226 |
Digote que me nõ tãgas, ca nõ quero auer tal jũtamento cõ ome doutra lee; ca bem sabes tu, se me tãgeres, que te matara o angeo do meu Senor Jhesu Cristo, en que eu creo et fio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 228 |
Et hũu dia caualgou Mahomad fora da vila cõ sua caualaria et forõ este Ysem Arrasit et os outros mouros de Cordoua que tĩjnã cõ el [ao] al[c]aç[er], et matarõ muytos dos outros traydores que forã cõ Mahomad en aquel feycto de prender a Ysem, seu rrey, et queymarõ y peça das portas d ' Almançor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 230 |
Este foy o que matarõ en Leõ a trayçõ, asi com̃o diremos adeant[e]. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 230 |
A madre deste [conde] dõ Sancho, cobijçando a casar cõ hũu rrey dos mouros, osmou de matar seu fillo, por tal de sse alcar cõ os castellos et conas fortelezas da terra, et que desta guisa casaria cõ el rrey mouro mays enderẽçadamente et sen enbargo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 230 |
Enpos ysto o conde dõ Sancho, cõ pesar et quebrãto por que matara sua madre en aquella manãa, fezo por ende hũu moesteyro muy nobre et posolle nume Onna, por o nume de sua madre, ena guisa que agora diremos: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 232 |
Andados xiijze ãnos do rreynado deste rrey dõ Afonso -et foy esto ena era de (de) mill et xxviiij anos; et andaua o ano da encarnaçõ en noueçẽtos et noueẽta et hũu - (et) o conde dõ Sancho, nõ podendo sofrer o torto que lli os mouros fezerã en matarlle seu padre, chamou os leoneses et os de Nauarra, porla postura que ouuerã feyta cõ seu padre de ajudarse huus outros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 233 |
Et desy derõllj hũu caualo et hũa espada, et disserõllj que, se el podese matar Çuleyma, [que logo alçarian a el por seu rey; mays esto soubo logo Çuleyma] por hũu seu amigo que llo descubrio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 233 |
Et entrarõ os cristãos ao arraualde de Cordoua et matarõ y muytos mouros, et catiuarõ muytos, et leuarõ ende grandes rroubas, et destroyrõ todo [o] al. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 233 |
Senor, se tu por bẽ teuesses et o mandasses, matariamos nos estes cristãos que som aqui cõtigo; ca muy agina, assi com̃o seruẽ agora a ti, assy seruirã oge ou cras a outro rrey, et uerrachi ende quebrãto et perigoo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 236 |
Et mataron y delles muytos sen cõta, asi que nõ escaparõ delles senõ muy poucos. Çuleyma, quando uio dos seus todoslos mays mortos, fogiu cõ aquelles que escaparõ et poderõ fugir, et foysse para hũu lugar a que diziã Açafrã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 236 |
Et a todolos que y acharõ de parte de Çuleyma, que nõ quiserõ fugir, todoslos matarõ, quantos y auia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 239 |
Este conde, [en]tendẽdo o escandalo et o mal que poderia uĩjr depoys por aquello que el rrey mãdaua tomar todo o que os berberis auiã ena çibdad[e], et da outra parte por que era el esquiuo et muy errado contra os moradores do lugar, et sobre esto mayormente aynda por que oyra dizer a hũu mouro que, assi com̃o os de Cordoua matarã et destruyrã aos mouros berberis, que assi sse traballariã de matar, se podessẽ, a el [et a]os cristãos que erã con el, (et) disso al rrey que sse queria yr para sua terra, poys el auja conprido o tempo que posera con el de o seruir. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 239 |
Et os alaraues que forã a Zetiua matar aos de Çuleyma, que ficarã y com̃o dissemos ia, quando virõ o mal et o astragamento que os berberis andauã fazendo pela terra ena Andaluzia, ouuerõ seu cõsello de matar Mahomad Almohadj et tornar eno senorio a Ysem, que fora ia outra uez seu rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 239 |
Tu es traydor a Deus et a mj̃, [ca] feziste matar a todoslos mouros que tĩjna comjgo, et tomaschelle todolos seus bẽes que aujã, et feziste a muytos perder cõsello et anda[r] pobres et mesquinos; |
[+] |
1295 |
TC 1/ 241 |
Et hũu dia, andãdo el per seu alcacer catãdo suas fortelezas et ueẽdo os luzelos dos rreys, (et) quando uyo os muymentos de seu padre et de seu auoo et outrosy o muymento do cristão que semellaua a el, o que matara Mahomad Almohadj com̃o auemos dito, disso: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 247 |
Et matarõlle y muytos dos seus ademays, pero conprir[õ] o que el mandou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 247 |
Pero os da çibdade sayrõ a elles et matarõ muytos daquelles que entrauã aa çibdade, et forõ[nos] deytando et segudando ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 247 |
Et elles entrarõ dentro et poserõ logo fogo aas tendas hu se vendiã todalas cousas da vila, et muytas outras cousas, et matarõ dos mouros da uila tãtos que nõ auiã conta, et roubarõ quanto acharõ que de prol fosse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 247 |
Enpos ysto Çuleyma, poys que ouuo metudo o reyno su seu senorio, rreynou daquella uez tres anos, et uiuio en Cordoua muy a sabor de sy et a grande onrra ata o dia que o matarõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 250 |
Com̃o Hayrã et rrey Alj lidarõ cõ Çuleyma, et vencerono et matarõno |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Et matarõ y muytos dos berberis. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 251 |
Et algũu daquelles a que diziã castrados, que o aguardauam, matarõno y dentro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 254 |
Com̃o Ayrã et Mundar alçarõ rrey de Jaem a Abder[ame] et forõ lidar cõ el rrey de Graada et matarõno |
[+] |
1295 |
TC 1/ 254 |
Enpos esto buscarõ os castrados que matarõ Alhi, aquel seu rrey, mays nõ poderõ ende mays auer senõ dous mãçebos que matarõ logo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 254 |
Et desi forõ logo a Jaẽ et matarõ quantos hi acharõ dos barberis. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 254 |
Et matarõ(ro)no hy et a muytos dos seus cõ el. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 258 |
Et, pois que os deitarõ fora da villa, forõ enpos elles segudandoos, de guysa que matarõ ende a mayor parte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 260 |
Ontre tanto, quando Hayrã et Mugeyt, de que dissemos que enuyara el rrey de Graada, entrarõ en Cordoua, poys que os da çibdade matarõ os barbaris, assi com̃o ia dissemos, entrou ontre elles anbos muy grande enueia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 260 |
Et, temẽdosse de matar hũu o outro, seyrõ anbos de Cordoua et partirõsse cada hũu a seu cabo et forõsse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 260 |
Onde por esto que fazia matarõno os da cibdade et tollerõ a Jsem o senorio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 260 |
Obedeeçedeme uos oie et sequer cras me matade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 260 |
Aqui diz a estoria que en esto pode omẽ entender que grã cousa he obediẽcia deste mũdo, quando aquel mouro Humeya, por obediẽcia dũu dia que fosse rrey, dizia que o matassẽ depois. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 265 |
Como os mouros matarõ Enego Aresta, et com̃o naçeu o jnfant[e] dõ Sancho per hũa lãçada que derõ a sua madre |
[+] |
1295 |
TC 1/ 265 |
Et matarono y logo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 269 |
Et uẽo este rrey dom Sancho, suas auarcas calçadas, el et sas cõpanas, et feriu enos mouros muy atreuudamente, et matarõ muytas millarias delles alli ena cerca hu iaziã, et leuãtaronos ende, et descercarõ a uilla, segudandoos et matando muytos delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Com̃o o jnfant[e] Garçia foy ueer sua esposa a Leõ et en com̃o o matarõ os fillos do cõde dõ Vella |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Eu nũca fiz mal a omẽ do mũdo, et nõ sey quen fosse aquel que me quisese matar nẽ outro mal fazer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Et en todo esto sayrõ aquell[e]s fillos do conde dom Uela do paaço, et ouuerõ y seu consello mao et falso et de traiçõ com̃o matassẽ o jnfante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Et nos uolueremos entõçe cõ elles peleia sob[r]elo alãçar, et matalos emos todos desta guysa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Et desi matarõ logo quantos caualeiros ueerã cõno jnfante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Pero diz aquel arcebispo dom Rrodrigo, et don Lucas de Tuy, que acorda cõ el, que ante matarõ o jnfante que nẽhũu dos caualeiros que andauã cõ el, et que o matarã ante a porta de Sam Johane Babtista, et nõno sabẽdo nehũu dos seus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Et, pois que elles ouuerõ morto o jnfante, meterõ mão pellos outros que erã vassalos et amjgos do jnfante, et matarõ y muytos delles, tã bẽ dos castelaos com̃o dos leoneses que llj vijnã en acorro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Os condes, quando virõ o jnfãte estar ena rrua, forõ para el, os ueabros nas maos, para matalo; mais deitarõ as maos en el et leuarõno mal et desonrradamente ata o traedor do conde Rruy Uela, que era seu padrino com̃o dissemos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
O jnfante, quando sse uiu ante el, começoo de rogar que o nõ matasse, et prometialles que lles daria grandes terras et grandes algos en seu condado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
O conde ouue entõ del doo, et disso aos outros que nõ era bẽ de matarlo assi; mays que seria mellor de tomar aquello que lles daua, et a el que o deitassẽ da terra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Dom Rrodrigo, ante que lli matassemos os caualeiros fora esso mellor; mays agora nõ he tẽpo de leixalo assi. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 271 |
Eles, quando uirõ que os assi deostaua, derõlle grandes feridas cõ os ueabros que tijnã, et matarõno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 275 |
Os rreys çercarõ entõ aos outros condes et queimaronos y logo, dandolles ante grandes penas, com̃o a traedores que matarã seu senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 277 |
El rrey dom Sancho de Nauarra, dito o Mayor, erdou entõçe o condado de Castella, por rrazõ de sua moller, a rreyna dona Eluyra, que era filla do conde de Castella et yrmaa daquel jnfante dom Garçia, o que matarõ en Leõ, por que nõ ouue y outro erdeiro nẽhũu que o deuesse a auer, senõ aquella rreyna dona Eluyra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 277 |
Dõ Garçia, o mayor fillo deste rrey dom Sancho, que depois da morte, de seu padre rreynou en Nauarra, (et) ouuo dous fillos, et a [cada] hũu delles chamarõ dom Sancho: o mayor rreynou en Nauarra, et matarõno en Pena Leon; et ao outro matarõno en Rroda a trayçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 277 |
Este que matarõ en Rroda leixou hũu fillo a que chamauã Rramiro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 285 |
Et esto fazia el por quatro rreys mouros que uençera et matara en hũu dia en hũa batalla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 288 |
Et, desque vio que nõ queriã tomar en si mesura et que usauã per ello a mal fazer, nõ llo quiso mays sofrer, et aguisou en maneyra que hũu dia ena çidade d ' Osca, en hũu curral das suas casas, fezo matar XI ricos omes, cõ os quaes morrerõ muytos caualeyros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 299 |
Et el rrey, que o quisera matar dentro en aquel sancto lugar, foy ferido de Nostro Senor Deus por hũu miragre que llj conteçeu y: que, assy como o el quiso ferir cõ o ueabre, que se llj torçeu o braço destro de guisa que o nõ pode atanger. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 303 |
Et el rrey dõ Bermudo, atreuendosse en[a] forteleza de hũu seu caualo en que sija, a que chamauã Paay Uello quando chamar o queriã, asy como diz don Lucas de Tuy en sua estoria, (et et) ferio das esporas et meteuse per meyo das azes por chegar al rrey dõ Fernando et matalo se podesse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 310 |
Et en esto ueõo ante el dona Xemena, filla do conde de Golomaz que Rrodrigo matara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 311 |
Et, desque el rrey falou cõ elle, dissollj com̃o dona Xemena Gomes, filla do conde don Gomes, que elle matara, que o vĩjna demandar por marido et que llj perdoaua a morte do padre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 318 |
Conta a estoria que os condes de Castella, veendo com̃o crecia a onrra a Rrodrigo cada dia, ouuerõ seu acordo que posesẽ seu amor cõ os mouros et que aplazasẽ cõ elles lide para o dia de Sancta Cruz de Mayo, et que chamasẽ a est[a] lide Rrodrigo, et elles cõ os mouros que o matasẽ; et que per esta razõ se vĩgariã delle et ficariã senores de Castela, de que o nõ erã por elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 319 |
Et, poys que el rrey don Fernando ouuo a onrra da batalla que ouue con el rrey don Garçia, seu yrmão, rreteuo en si o rreyno de Nauarra et foy senor do mays d ' España, pero que ficou por herdeyro do rreyno de Nauarra, des Ebro fasta os portos d ' Aspa, don Sancho, fillo de el rrey dom Garçia, que matarõ en Santo Ãrre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 322 |
Et ouue cõ elles hũa lide en cãpo que foy muy ferida, mays en cabo forõ os mouros uençudos; et Rrodrigo et os seus ferĩdo et matando en elles, et durou o alcãçe grãdes vijte legoas; et tornou a presa et foy muy grãde a presa que y fezo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 323 |
Et esto fazia elle por tomar uĩgãça delles, por que matarõ y el rrey seu sogro cõ hũa seeta, asi com̃o uos ia disemos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 323 |
Et matarõ et catiuarõ muytos mouros et foy preso o mouro beesteyro que matara el rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 324 |
Et prenderõ os mouros et as mouras que y acharõ, et mandou matar os mays delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 350 |
Et nõno quiso conse[nti]r, ca dizia o arçebispo dõ Rrodrigo que assy com̃o o mayor nõ quer outro cõsigo no senorio, et os rreys d ' Espana vijndo do muy grã sangue dos godos, que acaesçeu muytas vegadas que se matarõ yrmanos sobre esta razõ, el rrey dõ Sancho, deçendo deste sangue, teue que lle seria muy graue et moy grã mĩgoa se nõ ajuntase os rreynos, ca se nõ tijna por pagado cõno que lle el rrey seu padre dera, mays tijna que todo deuia seer seu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 353 |
Et, yndo asy arranc[a]do[s et] os castelãos ferindo et matando en elles, tomou el rrey en si piedade et mandou que os nõ matasem, poys que erã cristiãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 358 |
Et elles, ueendo o muy grã perigoo en que estauã, et o gram dano que vijna a seu senor porla gram mĩgua del, ouuerõ seu acordo como llo matassẽ deante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 358 |
Et al rrey pesou muyto por ende et teuo que lli fezerã muy grã desonra et mẽospreçamento, por que llo matarã deãt[e. ] |
[+] |
1295 |
TC 1/ 359 |
Et foy o torneyo muy grãde, de guisa que matarõ y bẽ trezentos caualeyros de el rrey dõ Sancho. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 359 |
Et ali se foy conprindo o que disse dõ Ares Gonçaluez que se matariam yrmãos cõ yrmãos et parentes cõ parentes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 365 |
Et el rrey dom Afonso ouue piedade dos cristiãos et mãdou que os nõ matasem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 367 |
A jfante dõna Orraca, quando oyo dizer com̃o el rrey dõ Alfonso, seu yrmão, era preso, ouue muy grã medo que o matasem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 369 |
Et, quando auyã paz, yã a caça pelas rribeyras do rrio, [et] yã matar os veados pelas montanas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 370 |
Senor, matadeo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 371 |
Et elles consellaronllj que o matasse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 383 |
Senor, por que dixe a[o] cõçello de Çamora que uos desem a villa, quiser[õ]me matar [os fillos] de dom Aras Gonçaluez, asy com̃o vistes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 384 |
Et quer matar a uos por conprir sua treyçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 386 |
Et ia ante desto fezera outra treyçõ, que matara o conde dõ Moño com̃o nõ deuya. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 391 |
Et, se algũu dos Vco matar ou vençer o caualeyro, fica o conçello quito et o caualeyro fica vençudo; et, se o caualeyro matar ou vençer çĩco caualleyros, fica elle por uerdadeyro et o conçello por condanado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 403 |
Rrey dom Afonso, vos venides jurar por morte del rrey dõ Sancho, uoso yrmão, que, se o matastes ou fostes en [cõ]sell[ad]o[r], dizede que ssy, se nõ tal morte moyrades qual morreu el rrey, vosso yrmão; vilã uos mate nõ seia fidalgo, vena doutra terra que nõ seia castelão. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 404 |
-Vos venides jurar por morte del rrey, meu senor, que uos nõno matastes nẽ fostes ende consellador. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 404 |
Et en este ãno que el rreynou matarõ el rrey de França en Nauarra, en Pena Leom. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 413 |
Senor, Rruy Diaz quebrãtou a uosa jura et a paz que auiades cõ el rrey de Toledo, que uos tanto ama, [et] nõno fezo senõ por tal que uos matassẽ os mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 419 |
Et matarõ muytos mouros et catiuarõ moytos et tomarõ o gaando que leuauã, cõ que yam fogindo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 419 |
Et entrarom aboltas cõnos mouros que ala entrarom, ferindo et matando en elles, en guisa que gaanarõ o castelo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 423 |
Et enviarõ logo seus mandadeyros al rrey de Valença, com̃o hũu a que diziã Rroy Diaz Çide, [que] deytara el rrey dõ Afonso da sua terra, que lle astragaua a terra et que gaanara ia Alcõçer, et que matarã quantos mouros y acharã; et que, se a esto nõ envyase a poer consello, que contase por perdudos estes dictos lugares et toda a terra, ca tã mortalmente sabia fazer guerra que nõ temja nẽhũa cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Et entõ o Çide acorreulle muy bem et feryu tã de rigeo ẽnos mouros que matarõ daquella esporoada mays de mĩll mouros et pasarõ todas as azes aa outra parte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Et tã grã pressa lles derõ que, em pouca d ' ora matarõ caualeyros et peones mays de tres mĩll et quinentos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Et, estando a batalla en peso, matarõ o caualo a dom Aluar Fanges. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 427 |
Et o Çide et os seus, ferindo et matando en elles, et durou o acalço grandes sete legoas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 441 |
Et, desque forõ dentro, começarõlles a tirar cõ pedras, tam ben aos de dentro com̃o aos de fora, en guisa que matarõ o jnfante et o conde et (os) outros boos caualeyros cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 443 |
Et fezerõ y muy grã dãno, matando et rroubando quanto achauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 455 |
Senor, bem conoçemos que o esleyto he prinçipe de uosa ley; et, se dissesemos algũu achaque contra o cõçello da ley, matarnos yam por ende os cristãos depoys. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 471 |
Et dizẽ que avia hi hũu allão, que era da carniçaria, cõ que matauã as vacas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 475 |
Mays agora leixa a estoria a falar desto et torna a contar com̃o passarõ os alaraues a España et com̃o matarõ Aben Alfange. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 478 |
Com̃o os alaraues mataron el rrey de Seuilla |
[+] |
1295 |
TC 1/ 478 |
Et, elle nõ yndo aperçebudo para lidar, coydando que se nõ atreueriã a elle, matarõno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 479 |
Com̃o os alaraues lidarõ cono poder del rrey don Afonso et o uençerõ et matarõllj o fillo |
[+] |
1295 |
TC 1/ 479 |
Et, como nõ podi[ã] fugir cono jnfante, matarõnos alj. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 482 |
Et os cristãos acoleronse aas armas et lidarõ cõ elles, en guisa que matarõ os mays delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 482 |
Et prenderõ o mouro que matara el rrey de Seuilla, sogro del rrey dõ Afonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 483 |
Et matarõ y o fillo de el rrey de Seuilla, que era coynado del rrey don Afonso, et matarõ el rrey de Badallouço, que diziã Abumacar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 483 |
Et, quando os mouros da Andaluzia virõ como os marines llis matauã os senores et llis tomauã as villas sen razõ, pesoullis muyto do amor que poserã cõ elles, et temiãsse delles mays que dos cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 497 |
Et matarõ et catiuarõ muytos et prenderõ a Giraldo, o Rromão, que tĩjna hũa ferida eno rostro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 500 |
Et esto fazia el cõ arte, por que sabia que llj uerria acorrer el rrey dõ Afonso; et se per uentura uẽesse cõ pouca gente, que o mataria ou o prenderia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 504 |
Et matarõ hũu cristão que guardaua hũa das portas da ponte que era contra Aluarĩ, et guardaua hũa(s) das torres do mar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 504 |
Et osmou que o nõ poderia encobrir en outra maneyra senõ que matasse el rrey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 506 |
Et dalj enviou sua carta [a] Abenjafa et envioullj dizer que iajũara boa quaraesma, poys matara seu senor et o deytara ena lagoa et o soterr[ara] eno muradal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 506 |
Et yam suas algaras correr Valença cada dia duas uezes, et matauã et catiuauã muytos mouros, et tragiã gaãdos et quanto achauã fora dos muros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 508 |
Et Abenjafa seya ala et matauãlle muytos omes, en guisa que cada dia auja chanto ena villa, tãtos morriã delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 510 |
Outrosi os que leixara ena põte chegarõ aa porta da villa et matarõ quantos mouros acharõ da villa; et cõbaterõna tã fortemente que a ouuerã d ' entrar senõ polos moços et polas molleres que estauam eno muro, que deytauã muytas pedras. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 514 |
Et matarõ et catiuarõ moyta gente et rroubarõ moytos gãandos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 514 |
Et o Çide estando sobre Aluarrazĩ, seyrõ quatorze caualeyros da vila; et elle andando folgando co çĩco caualeyros, os mouros forõ contra elle polo matar ou polo catyuar et elle moueu contra elle[s] muy rrigeamente soo et matou ende os dous et os outros forõ vençudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 528 |
"Se for a destro, matarm ' a o [a]gu[a]ducho; et, se for a seestro, matarm ' a o leõ; et, se for adeante, morrerey eno mar; et, se quiser tornar atras, matarm ' a o fogo". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 530 |
Et cona muy grã coita sehiã aos crischãos et nõ dauã nada se os matassem nẽ se os catiuassẽ, ca tijnhã que melhor lhis era a morte que a maa vida, et ençima morrer de fame. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 533 |
Conta a estoria que o Çide enuiou mouer preitesia con hũu mouro alfaqui poderoso da uila, que auia nume Abiagid, que sse alcasse contra Abeniafa et que o matasse ou que llo dese presso, et que o faria seer senhor de Ualẽça et do rreyno de Denia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 535 |
Et teue que a mayor guerra que lljs podia fazer assi era matalos de fome. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 535 |
Et, desque esto ouue cuydado, mãdou pregoar per toda sua oste, en guisa que o ouuissẽ os mouros, que todos os mouros que sayssẽ da vila que os mãdaua queimar, et os que estauã fora que os matassem logo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 535 |
Et os que podiã auer enuiauãnos per mar et per terra, et estes erã os moços, ca polos outros nõ dauã nada et matauãnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 540 |
Et en quanto durou aquel torneyo nõ quedou, ferindo et derribando et matando enos mouros, ata que os meterõ pelas portas da uila. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 543 |
Et o Çide enuioulhis dizer que llj dessẽ a vila, assi com̃o poserã cõ elle, senõ que juraua a Deus et a Sancta Maria que, se hũa ora passase de mays do prazo, que lljs nõ terria a postura que cõ eles auia, et demais que mataria os arrafees; pero con todo esto pass[ou] hũu dia de mays do prazo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 547 |
Et esto mãdo fazer por uos nõ fazer noio nẽhũu, et mãdo que nõ metã nj̃hũu catiuo ena vila; et, se o hi meterẽ, mãdouos que o matedes logo sẽ medo; et, se algũu uolo cõtoruar, matadeo logo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 549 |
Este conselho rrefez e d ' entender, ca bẽ sabemos todos a grã treicõ que fez contra seu senhor eno matar; ca, com̃o quer que au[ia]mos prema con ele, nõ au[ia]mos atãto mal nẽ atãta lazeira como depois que matou seu senhor; mais que, poys que o Deus a este tẽpo chegou, que o lazeire. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 553 |
Et depois fez catar muy ascondudamente pela vila todas as cousas de seus amjgos de Abeniafa, dizẽdo et jurãdo que, sse algũa cousa negasse que fosse sua et depois o soubesse, que os mãdaria matar por ende et que lljs mãdaria tomar todo quanto lj achassem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 553 |
Et mãdou o alfaqui que fezera alcayde que julgasse que morte mereçia, segundo sua ley, o que matara seu senhor, et demais que jurou que nõ auia mays daquelo que dera en escripto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 553 |
Et mãdou que apedreassẽ Abeniafa logo et todolos outros que forã ẽ consello de matar el rrei, seu senhor, assi com̃o o auiã julgado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 557 |
Et acordarõ de pregoar pela vila que nõ fosse nẽgũu ousado de se ir sen mãdado do Çide, senõ que, sse assi fosse, perdesse quanto leuasse et demais que o mãdaria matar por elo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 563 |
Mais ¿quen uos poderia contar as muy grandes alegrias que hi aquel dia forõ feitas, tã bẽ dos mouros com̃o dos crischaos, en Ualẽça, en bofordar et en matar touros? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 565 |
Nõ aiades medo nẽhũu mentres eu for uiuo; ca, cona merçee de Deus, eu cuydo a matar estes; et, cõ muy grande auer que tragẽ, casarey uos, mhas filhas, muy onradamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 566 |
Et Aluar Saluadorez [et os que con el estauã] leuarõnos a[ta] as tendas uẽçudos, et fazẽdo en eles muy grã dano; et, se se tornarã con todo esto, prouguera muyto ao Çide; mais tã grã sabor auiã de matalos, cuydãdo que os uijã as donas, que aguillarõ muyto adeante et foy preso Aluar Saluadorez, por que nõ ouue acorro nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 566 |
Et sabede que matarõ daquela esporoada bem CC et çincoẽta mouros et ende arriba. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 580 |
Quen uos quisese contar as muy grandes alegrias et noblezas que o Çide mãdou fazer en aquelas uodas, en matar muytos touros, et quebrantar tauolados, et en bofordar, et en dar muytos panos a iograres, que erã y de muytas maneiras, et en todalas outras alegrias que a uodas perteeçiã? |
[+] |
1295 |
TC 1/ 589 |
Et ele foy o primeiro, assi que en pouca d ' ora matarõ muytos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 591 |
Diego Gonçaluez tomade este caualo et dizede que uos matastes este mouro, ca per mj̃ nũca sera descuberto se nõ fezerdes por que. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 591 |
Et enderẽçarõ todos tres per meyo da fazenda et forõ ferir eno mayor poder dos mouros; et tã de rrigeo os uoluerõ, dando grandes golpes en eles, que esto foy hũa grã marauilla, derribando et matando en eles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 601 |
Et, eles andando assi, as donas et Ordoño oyrõ as uozes que dauã et ouuerõ muy grã medo, cuidando que erã os jnfantes cõ sua conpanha et que uĩjnã matalos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 601 |
Amigos, mais nos ualrria que fossemos enpos aqueles traedores et nos matassemos cõ eles, polo mao feito que fezerom; ca nõ nos e onrra de nos tornar para o Çide, nosso senhor, a meos de tomar uingança, senõ nõ somos para ant ' ele; et, se os nõ podermos acalçar no camjño, uaamolos mostrar a el rrey dom Afonso, et digamosle ende a uerdade, per que faca ende a justiça que deue a fazer con dereito sobre tal feito; ca çertos seede que lli pesara, desque o souber, et estranalo a, ca ele as pediu ao Cide para llas dar por molleres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 623 |
Et por ysto uos digo aleyuosos et daruos ey uossos pares que uos metã a elo as maos: ou uos matarã ou uolo farã asi conoçer pelas gargãtas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 625 |
Et dixi ao Çide que tu mataras o mouro; et sabe Deus, des esse dia ata aqui, que nũca o de mj̃ soubo ome do mũdo nẽno coydaua a dizer; mays a tua grã maldade que a en tj et o grã desconoçemento que fazes contra o Çide mj faz dizer a muy grã couardia que a en tj aqui ante noso senor el rrey, que aqui esta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 635 |
Et todos vĩjnã en acordo para matar os caualeyros do Çide, se elles podessem, et catar maneyra per que nõ entrassem ena batalla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 635 |
Nõ aiades ende rreçeo, ca nũca tal, por onrrado que seia, uos querra fazer mal por ende, que o nõ mande matar por ende; ca da desonrra do Çide muy grã parte ey eu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 635 |
Et el rrey mãdou pregoar que nõ fosse ousado nẽgũu de fazer força nẽ torto aos parentes do Çide, nẽ mal nẽhũu, nẽ de o cometer per nẽhũa maneira; senõ, o que o fezesse, que o mandaria matar por elo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 637 |
Et por ende uos desengano, a uos et a uossos parẽtes, que nõ aiades cõ elles senõ dereyto, nẽ aia y outra uolta nẽ outra peleia; senõ qualquer que o fezese, matalo ya por ende; ca da desonra do Çide muy grã parte ey eu, et faria sobre ysto, a qualquer que o cometesse, com̃o a traedor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 649 |
Et matauã muytos touros cada dia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 649 |
Et corriã et matauã cada dia animalias estranas, das que llj enviara o soldã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 650 |
Et conta a estoria que, a cabo de hũu ano que o jnfante don Ramiro chegou a Nauarra, matarõ el rrey don Sancho en Roda et alçarõ elle por rrey de Nauarra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 653 |
Et a cabo destes çĩco anos, que uos auemos contado, nouas que muyto corrẽ chegarõ a Valença, com̃o Buca[r], fillo de Miramamolĩ de Marrocos, tẽendosse por muy quebrantado de com̃o o vençera o Çide de Valença ante eno cãpo do Quarto, et llj matara et llj catiuara muyta gente, et como correra cõ elle ata que o metera pelo mar, et gaanara delle todalas cousas que trouxera d ' alem mar, et nẽbrandosse com̃o escapara muy auiltado et com̃o escapara cõ muy grã perda, diz que elle meesmo andou prehegando per sua pessõa toda Africa et toda Beneia ata os Montes Claros para pasar o mar, para uingarse, se podesse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 662 |
Et tam a desora foy a esporoada que matarõ logo da sua cõpaña ç[ẽ]to et çĩquaenta mouros, ante que se vuasem armar nẽ caualgar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 662 |
Et fez ia quanto dano ena cõpana do Çide; mays en cabo matarõna. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 662 |
Et a cõpana do Çide, ferĩdo et matando en elles, que llis nõ dauam uagar nẽhũu, et derribauã tãtos delles que esto era hũa gran marauilla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 676 |
Et quebrantou toda a terra, queymando et matando et astragando et roubando et fazendo gran dãno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 677 |
Et guardate, nõ te pares ante mj̃; ca, se te ante mj̃ paras, sabe por çerto que te mandarey matar; ca a mjna filla a mj̃ conuẽ de a casar, ca nõ com̃o quiserẽ os condes et os ricos omes et os outros omes onrados que en estes consellos som. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 684 |
Et mataronllj o caualo et ficou de pee; et cortaronllj as mãos, et conos braços tijna a sina, et chamaua "Olea". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 684 |
Et desta guisa forõ uençudos os castellaos, porla nimjga do conde dõ Pedro, que os desemparou cõ sua gente, por malquerença do conde dõ Gomez cõ çeos da reyna, por tal que o matassem ẽno cãpo, assy com̃o sse conpliu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 685 |
Et enpos esto rreynou dõ Alfonso, o fillo do conde dõ Ramõ de Barcelona; et, quando oyu o roydo que andaua pela terra com̃o aquel rey, seu anteçessor, era uiuo, et que o [cr]ijã as gente[s] et [se lle] chegauã cada dia caualeyros, temendo que llj ueesse delle mal ẽno reyno, ou per enqueyiõ perdelo muyto agina, (et) mandoo prender et matar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 697 |
Et o jnfançom, com̃o era poderoso, quando viu as cartas do emperador, foy muy sanudo et começou de ameaçar o laurador, et dissollj que o mataria, et nõ llj quiso fazer emenda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 699 |
Et matarõ delles muytos sem conta, et correrõ cõ os outros bem çĩco legoas, ferindo et matando en elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 711 |
Et elle dissolle com̃o matara hũu om̃e onrrado da oste, que estaua falando cõ el rrey et que llj consellaua seu dãno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 716 |
Et acordarõ que a matassem et (fezerõno) assi (et) cobrariã seu senor, que tijnã perdudo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 720 |
Et foy vençudo el rrey de Portugal et foy fugindo contra a vila, et a gente del rrey dõ Fernando enpos elles ferindo et matando. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 726 |
Pero matarõ cõ hũa seeta o alcayde [de] Monteagudo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 738 |
Et chegouse y muy grã gente, et todos cabjã ena villa; mays, tantas erã as gẽtes et departidas enas lenguagẽes, que faziam muytos males et muytas soberuas pela uila, et matauã os judeus, et faziã muytas cousas desaguisadas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 740 |
Et tãtas erã as pedras et as seetas que tirauam que matauã as aues que andauã voando, asy que nõ andauã mouros pela vila, nẽ ousauã apareçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 740 |
Mays os frãçeses nõ queriã senõ que os matassem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 751 |
Et desta guisa foy quebrantado o cural, ferindo et matando ẽnos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 751 |
Et outrosy el rrey d ' Arãgõ da outra parte quebrantou o curral, et el rrey de Nauarra et todas as outras gẽtes de Castella et os outros que y erã ferindo et matando, que sse nõ dauã vagar nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 752 |
Et os nobles rreys cristãos ferindo et matando [en eles], et n[õ]brando cada hũu seu apelido. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 752 |
Et, yndo fogĩdo et os cristãos ferindo et matando en elles, (et) o Miramamolim chegou a Beeça; et os de Beeça preg[ũ]tarõllj com̃o fariã, et elle dissolle que fezessem o melor que podessem, ca elle nõ podia acorrer a ssy nẽ a elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 752 |
Et el rrey d ' Arangõ et el rrey de Nauarra et os mays dos cristãos forõ enpos os mouros matando. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 752 |
Et achauã os mouros ẽnas anzinas et ẽnos alcor[n]oques; et aly os matauã os cristãos, dandolles muy grandes lançadas; et assy os derribauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 754 |
Et asi foy, et matarõ todos os mouros, et catiuarõ muytos, et tomarõ todo o auer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 767 |
Et mandou trasnoytar sobre el que o matassem ou o prendesem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 767 |
Et matarõlle hũu caualeyro et ferirõ a el meesmo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 773 |
Et, estando y, o conde dõ Aluaro et seus amigos for[õ]sse para Belfurado; et, com̃o tijn[ã] o castelo, quebrant[arõ] a vila et matarõ muytos omes; et astragarõ a vila et quanto y acharõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 776 |
Pero que lle matarõ muy grã gente, que forã correr a hũa aldea. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 779 |
Et correrõ et quebrantarõ muytas alcarias et matarõ muytos mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 779 |
Et os mouros que yã fugindo apartarõsse hũa alcalauela delles et derõ tornada aos que guardauã os mouros; et matarõnos todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 779 |
Et elles er matarõ os mouros todos que guardauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 779 |
Et os cristãos derõ tornada et matarõ todos [os] mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 780 |
Et os mouros, quando esto virõ, atreuerõsse muyto a elles et veerõ bem ata as tendas, et matauã os omes et as bestas et fazianlles dãno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 780 |
Et os (outros) duzentos caualeyros entrarõ entre elles [et a vila] et os outros duzentos [rrecudirõ da outra parte] et muytos da gente da oste del rrey, ferindo et matando en elles, ata que os meterõ pela vila. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 780 |
Et os cristãos perderõ y muytos caualeyros, que os matauã os mouros cõ pedras et cõ seetas, que vijnã tã espessas com̃o hũa chuuya. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 780 |
Et, pero os mouros erã muytos, v[ẽ]çerõnos duas vezes; mays tã grande era o poder que lljs faziã muy grã dãno et matarõ ia quantos caualeyros cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 780 |
Et, ante que os mouros se acollessem aa vila, destallarõnos et matarõ muytos delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 782 |
Et matarõ y muytos mouros et acharõ y muyta vianda et jantarõ muy bem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 782 |
Et quiserõ y albergar; mays era mao lugar de barreyras, que lles matarõ y dous omes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 784 |
Et entrarõ a vila per força et matarõ os mouros, se nõ os que sse collerõ ao alcaçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 784 |
Et matarõ et catiuarõ todos [os] mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 784 |
Et matarõ muytos mouros et fezerõ muy grandes gãanças. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 784 |
Et matarõ y hũu adaly muy boo, que auia nume . . . , que fazia(m) muyto mal en terra dos cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 786 |
Et foy a fazenda muy ferida d ' ambas as partes, pero prougue a Deus et vençerõ os cristãos, et durou o acalço bem çĩco legoas, ferindo et matando, (bem) de guisa que se perderon y bem vijnte mil mouros, ontre mortos et catiuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 788 |
Et, quando virõ os mouros com̃o enviaua vianda aa oste, alçarõsse contra el polo matar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 788 |
Et os mouros forõ enpos elle et acalçarõno ena pena, ante que se acollesse aa pena, et matarõno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 789 |
Et matarõ y hũu bõo caualeyro, a que diziam Frena Guterrez de Padela, que tragia o pendõ de dom Telo Afonso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 789 |
Et cõbaterõna muy de rrigeo, et tomarõna per força, et matarõ y bem trezentos La omes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 792 |
Et matarõ et catiuarõ muytos mouros et quebrantarõ toda a terra ata Granada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 798 |
Et matarõ quantos mouros acharõ dentro, que sol hũu nõ leixarõ a vida. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
Et aly foy a mortandade en elles muy grande ademays: tã grande era a presa da entrada, et tã poucos se faziã os que pelas portas podiã entrar ao gram gentio que era, que hũus a outros se matauã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
Et tãtos forõ os mouros que acharõ suso enas espesuras das oliuas, que matarõ et prenderõ, que, quando mays daquelles nõ ouuesse, per todos seendo elles estroydos, fora a boa andãça dos cristãos muy grande asaz. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
Et esto fazia el polo matar, ca era de gram força et tã valente, asy que nõ a ome que cõ poder de sua valentia abraçasse a que nõ matasse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
Et algũus dizem que, cõ gram curaçõ que auya de ferir et de passar adeante, que foy a miscla cõnos mouros dentro ẽna vila et que o matarõ ala; mays nõ que o por çerto soubessem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et os cristãos que estauã juso matarõnos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et os cristãos faziã suas esporoadas cõ elles pellas cales enpos elles et matauã muytos dos alaraues. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 835 |
Mays, quando elles chegarõ, ia os mouros ydos erã; ca os freyres que y estauã, cõ outra gente que xi (e)lles y chegarã et que y cõ elles auja, seyrõ et lidarõ cõ elles, et uẽzeronos et enviaronos desbaratados; et matarõ peça delles, et catiuarõ et ouuerõ delles caualos et o mays do que tragiã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 846 |
Et el rrey enderençou logo a Cantillana que tĩjnã mouros, et tã de rrigeo a mãdou conbater el rrey que a entrou per força; et matarõ et prenderõ quantos acharõ dentro; et forõ per conta os mouros mortos et os que y prenderõ seteçentos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 850 |
Da outra parte onde el rrey dõ Fernando pousaua vĩjnã os mouros per essa parte cada dia muy a meude, et faziã gran dano ena oste, en bestas et en omes que leuauã et matauã todauja, ca nõ era lugar u llis podessem deytar çiada nẽ se podessem guardar de seu dano, et aujã estar todauja armados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 850 |
Et, indo el rrey pousar a Tablada, Gomez Ruyz Maçanedo leuou a hũa costaneyra et os de Madrid cõ elle, [et] rrecudirõ cõ elle gran poder de mouros, et aficarõnos muyto et teuerõnos muy arrequeixados et mataronlljs dous caualeyros et seis caualos; pero en cabo vencerõ os cristãos et forõ os mouros uençudos et leuados (b)en alc[ã]çe ata çerca da vila. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 855 |
Com̃o o meestre d ' Ocles et os ricos omes da outra parte do rio quebrantarõ Goles et matarõ todolos mouros que y iaziã et uẽçerõ os mouros de Tiriana |
[+] |
1295 |
TC 1/ 855 |
O meestre don Paay Correa et os outros ricos omes (y) don Rrodrigo Flores et Afonso Telez et dõ Fernando Yanes, que da outra parte d ' alende do rrio [su] Eznalfarag estauã, caualgarom contra Golles et conbaterõlla et entrarõla per força et matarõ quantos mouros acharõ dentro, et prenderõ muytos que leuarõ catiuos, et leuarõ ende muy grande algo que acharõ y. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 855 |
Et tornandose para Tiriana, seyrõ a elles gran conpana de mouros, caualeyros et peões; et os cristãos dereniarõ cõ elles et uencerõnos et enbarrarõnos dentro no castello, et matarõ muytos delles et prenderõ muytos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 856 |
[Et] os das naues, hũus cõ outros, cõbaterõse et lidarõ hũa gran peça do dia, pero ençima uençerõ os cristãos et forõ os mouros fogindo et uençudos et desbaratados; et matarõllj o fogo de tal guisa que lljs nõ enpeeçeu en nẽhũa cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 856 |
Et matarõ muytos dos das naues et da balsa outrosi morrerõ muytos ena agua: hũus que cayã et outros que se derribauã dentro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 856 |
Et os cristãos forõ enpos elles, ferindo et matando hũus cõ outros, de caualo et de pee, de [ca]da parte do rrio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 859 |
[Et] os cristãos começarõnos a yr acalçando et matando et deribando en elles, de guisa que, ante que sse acollessem, ouuerõ apar[tar] delles hũa peça en que morrerõ La caualeyros desses mouros et quinentos desses de pee et mays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 859 |
Et muytos se meterõ pelo rio por escapar, que morrerõ y, que [os] matauã os cristãos que andauã enas barcas, de guisa que foy en elles muy gran morteydade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 860 |
Et os mouros seguironos et matarõ delles bẽ XXX ou mays; desi acolleronse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 861 |
Et matarõ y mouros peça delles, et tomãdolos [et] delles derribandosse ena agua, et algũus que y trouxerõ presos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 862 |
Com̃o el rrey mandou a Rreymõ Bonifaz deytar çiada aos mouros das naues et com̃o prenderõ duas zauras et matarõ os mouros delas |
[+] |
1295 |
TC 1/ 863 |
Et o prior quiserase tornar, mays uio passar adeant[e] de sua conpana de pee et, temendo que os matariã os mouros, foyos passar adeãte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 864 |
Et matarõ ia quantos de pee, jndo enpos elles eno alcãçe. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 865 |
Outrosy acaesçio outra uez que esses meesmos sobredictos -dõ Enrique et os meestres de Calatraua et de Alcantara et dõ Lourenço Suares et o priordo Espital - forõ outra noyte conbater o arraualde de Maçarena, et entrarõno et matarõ et ferirõ muytos mouros et prenderõ delles, et sacarõ ende bestas et gãado et roupa et muy grande algo, de guisa que ficou muy quebrantado et destroydo de quanto aujã, et queymarõ delle gran peça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 868 |
Et matarõ XX delles ou mays, et correrõ cõ os outros ata que forõ postos en saluo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 868 |
Et os cristãos recudirõ cõ elles ata çerca das portas, et matarõ y vijte caualeyros, ca mays nõ huuarõ acalçar fora. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 869 |
Muytas uezes seyã os mouros de rebato pela porta do alcaçer du he agora a judaria, et passauã hũa põtezela que era sobre Aguadeyra, et faziã suas esporoadas ena oste, et matauã y muytos cristãos, et faziam muy gran dano. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 869 |
Et, desque ysto foy falado, tornarõse et forõ ferir enos mouros que acharõ ena ponte, et matarõ muytos delles; et uoluerõ os mouros as espadoas contra a villa; et tamaña foy a pressa et o medo que ouuerõ, que muytos delles se leixarõ caer eno rrio de Guadiar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 869 |
Et pasarõ a pontezela et forõ cõ elles, derribando et matando ata a porta do alcaçer; et muytos delles que se meterõ no rio, et morrerõ ende muytos, ca ali os entrarõ a matar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 874 |
Et seyã muy ameude contra os que mays açerca et mays a mão vijã para llis fazer dano cõ suas beestas et cõ fondas; et matauã et feriã muytos et faziã gran dano nos cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 875 |
Os mouros uolu(u)erõ as espadoas, et os cristãos enpos elles forõ ata as portas do castello, matando et derribãdo en elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 878 |
Com̃o os mouros de Xerez matarõ a Sauastiã Guterres, que fora guardar os herueyros, et como lle acorrerõ os da oste |
[+] |
1295 |
TC 1/ 879 |
Et os herueyros seẽdo seydos et ydos ia, os mouros veerõ et derõ en elles et matarõ bẽ duzentos omes, et leuarõ muytas bestas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 879 |
Com̃o Orias ouue consello con os mouros que matassẽ o jnfante dõ Alonso a trayçõ |
[+] |
1295 |
TC 1/ 879 |
Et, quando forõ ala, chegando du aujã parado, cuydarã a matar dõ Pero Gozmã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 898 |
Et por que llj [fe]zerõ entendent[e] que seu yrmão dõ [Jo]hã et o conde dõ Lopo de Bizcaya [o] queriã matar et fillarllj os rreynos, [m]atou o conde et prendeu seu yrmão [dõ] Johan. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 900 |
Et pela crueza que ffez matarõno seus homes, que a muytos delles auia ffeytos çegos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 900 |
Et en outro dia lidarõ cõ eles et matarõ ende LXX uezes mj̃l et fforon os mouros v[ẽ]çudos et ffillarõ os cristãos Callafforra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 900 |
El conde dom Sancho Garçia ouue por ffillo o conde don Ssancho Garçia (sic), o que matarõ en Leon, et aa jnffante que ouue nome dõna Eluira. |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 106 |
E pas[s]ou lá no tempo de Rei Artur pera se combater con Tristan porque lhe matara o padre en ũa batalha. |
[+] |
1300 |
LPr 1/ 170 |
Esta cantiga foi seguida per ũa bailada que diz ' Vós avede -los olhos verdes, e matar -m ' -edes con eles ' ; e foi feita a ũu bispo de Viseu, natural d ' Aragon, que era tan cardeo como cada ũa destas cousas que conta en esta cantiga, ou máis; e apoinhan -lhe que se pagava do vinho |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
LEY XIX - (Que pena merescen los que matan o trasponen la cosa mueble, que es demandada en juizio.) Engañosamente se mueuen a las vezes los omes, para refuir que non muestren en juizio la cosa mueble que le(s) demandan. |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
E esto seria como si alguno demandasse (a otro) sieruo, o cauallo, o otra animalia, e pidiesse antel Juez que lo fiziesse parecer, e el demandado, (por non gelo mostrar), lo traspusiesse, o lo matasse; e si lo quel pidiessen, fuesse vino, o azeyte, o cosa llo demostran en juyzo..... ........................... ............ en outra semellante (desta) non he tiudo de mostrar ......... se ... ........................... diser que pero non ten aquela................... ...................en seu poderio que la mos........ sepor ventura o de........ .......sa nona ten. nen sse quer traballar nen de a amparar (aynda) que a cobrasse aquel que esto (dissesse) en tal rrazon (como esta) dezemos ...................nona desamparou enganosamente por sua culpa non he tiudo de Responder mays (sobre dela) nen(de) dar fiador LEY XIX (dos que traspassan as cousas eas vegadas maliçiosamente). |
[+] |
1300 |
TPb 26/ 104 |
E o demandado por (non mostrala) a traspossesse ou a matasse. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 11 |
Et ascondeo logo, coydando que ascondendo ael, que ascondido et encuberto avia seu pecado que fezera em omatar. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 12 |
¿Et cõmo me tu agora negas averdade ca tu o mataste? |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 17 |
Et que hũa fim avya a seer de agoa que cobriria toda aterra et mataria todas las cousas vjuas senõ moy poucas; et aoutra fim que sééria de fogo que destroyra todaslas cousas et nõ tã solamẽte as vjuas [mãys] ajnda as outras que nõ avjã almas viuas queymãdoas todas et nõ leyxando nj̃ngũa. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 20 |
Este Lamec [foy] omẽ que [tyraua] de arco moy bem, et çertaua moyto, et mataua moytos veados; ca toda vya fora seu vso de andar aesto, [asy] cõmo diz mẽestre Pedro ẽna Estoria sobre este lugar; que tanto viueo longa vida que perdeo o veer et foy çego et ouvo despoys hũ moço queo adestraua pero mãçebo, segũdo conta o Genesis queo moço oadestraua et oguyaua por onde ya. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 20 |
Et [hum] dia tomou seu arco et seu moço queo gyase cõmo soya, et foy ao monte por matar [algũus] veados cõmo outras vezes; et conta mẽestre Pedro que nõ por comer as carnes delles, ca diz que ante do deluvio que nõ [avyam] ajnda em vso de comer carne nẽlles fora mãdado de Deus, mays queo fazia Lamec por sabor que avia da caça cõmo soya, et por las pelles dos veados de quese vestia; ca ata odeluvio nõ se vestirõ os [omes] de al saluo de pelles, ca nõ avyam ajnda tãto donde et [demays] queo nõ sabyam fazer, asy cõmo diremos adeante. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 20 |
Et Lamec andando acaça et seu moço cõ el, atravesaua Caym de hũa parte do monte pera aoutra por hũ carreyro que vyña por esse monte, et todo era veloso, et cuberto de cabelos cõmo anymalia, andando sempre fogindo et morando omays sempre ẽnos mõtes et por los ermos; et asy ya fogindo et tal andaua toda vya ca dito avemos cõmo lle dera Deus que nũca podesse estar quedo em hũ lugar; et desque passou mẽteosse em hũa mata, et hũas molleres acõtesçeo que pasauã estonçes por essa carreyra, et acharõ aCaym et maravyllarõse de tal cousa, et el [outrosy] quando as vyo esteuo quedo hũ pouco et catou pera ellas, et ellas quando virom tal omẽ et tã estrayo, et os ollos todos cubertos de cabelos das pestanas et ajnda afaçe, ca tã longos erã os outros cabelos de todo ocorpo em sua [guisa], et espãtarõse del et deron vozes; omoço et Lamec oyrom as vozes, et omoço pregontoulles que aviam; ellas diserõlle que viram hũa [anymalia] velosa, cõmo besta estraya quelles atrauesara acarreyra, et quese metera ally en aquela mata; et el disolles quelle mostrasem o lugar, et ellas tornarõse cõ elles et mostrarõlle onde se metera, et desy forõse logo sua carreyra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 20 |
Empero esforçouse, cõmo eram todos os de Caym maos et atreuudos, et esteuo et [pregũtoulle quẽ] era, et el disolle que Caym; omoço, nõ sabendo nada da pena que avya auer oque matase a Caym, et tornouse logo aLamec aly onde oleyxara, et contoulle cõmo era. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 20 |
Et omoço leuou ho ala, et Lamec começou delle [pregũtar]; mays quando chegarõ jazia Caym en passamẽto, et nõ podo dizer nada aLamec; et por lo pesar que avya desto et cõ grande saña que tomou contra omoço que sabya que el o giara ala por que matara aCaym, alçou Lamec oarco, que tenya ẽnas suas mãos et deu cõ el ao moço tal colpe que quebrãtou oarco, et britou ao moço acabeça, em tal maneyra que morreu ende omoço, et leyxóós aly ambos mortos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 22 |
Lamec [non] fezo aly mays, et apalpando et osmando asy cõmo podo tornouse pera sua casa, et contou em poridade asuas molleres Adda et Sella cõmo matara aCaym et ao moço. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 22 |
As molleres quando souberõ que el matara aCaym et aquel seu moço, espantarõse et ouverõ grande medo et tomarõ cõtra el máás voõtades; et daly adeante cada quelles nẽbraua et quese el nõ tornaua arrazom de todo oque ellas quisessem, deostauão et maltragiano et moytas vezes de máá [guisa], et el outrosi asanauase cõtra ellas moy mal, por estas rrazões: hũa porla grande saña que avya et oal cõ medo que começaua aaver dellas, que por ocasyon queo matariã ellas por ello algũa ora, et [começoas] de ameaçar et maltrager, et dizerlles apena de Caym por la morte de seu yrmão Abel, et ha do que matara a [Cayn], et adaquel que matase ao que matara aCaym; et disolles asy, segũdo cõta Moysem ẽno quarto capitolo do Genesis: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 22 |
Por que matey eu aCaym cõ amyña chaga et ao moço cõ omeu lyuor, esto he cõ amaldade da [myña] saña, sabede que sete vezes sera vengada amorte de Abel, et sete vezes penado por ello [Cayn] queo matou; et poso Deus por pẽna que oque matase aCaym que sééria por ello penado [seteẽta] vezes. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 22 |
Sobre esto diz Josepho ẽno segundo capitolo, que Lamec era omẽ sabeo, et sabya as cousas de Deus sabeamẽte, et por que vya que el jazia su apẽna de Caym enque caera Caym por la morte de seu yrmão Abel et el por la de Caym, dizia esto asuas molleres; doendo se el do feyto que fezera, et ellas quese doessem ende asi cõmo el; oal que por lo medo de ellas seerẽ penadas porla morte del, seo [matasem], et ajnda ellas sete tãto mays que el por que matara aCaym, et que duldariã ellas delle fazer [njhũ] pesar, nẽ deo matar, nẽ ajnda sofrer [anjhũ] queo matase, et [escarmẽtaarlas] asy desta [guisa], et ajnda por lo deuedo que avya cõ ellas de gardar las que nõ caesem em tal morte nẽ em tal [pena], ca erã [maos] todos los seus, asy cõmo diz Josepho, et ho avemos nos dito. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 32 |
Et dizẽ [algũus] que despoys que Adam foy morto que se tornou Caym a terra de Ebrom cõ sua moller et cõ suas [cõpañas], et que morou em aquel lugar onde matara aseu yrmão Abel. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 32 |
"Et diz ajnda Jeronymo sobresta rrazon ẽna Glosa, et diz que estas palauras de Deus que querem dizer que anatura do omẽ era ensy tam flaca que nõ poderia despoys sofrer a Deus, et que oque aqui faziam de mal que aqui queria que o pagassem et padesçessem, et que lle lo nõ terria pera os penar onde durara a pena pera sempre, et que diso aquesto Deus por rrazõ do deluvyo que queria fazer enqueos mataria logo a todos por los maes que faziã, et que o faria com esta pena pasadiza et nõ cõ aquela que nũqua a de faleçer cõmo fezera ao diabro; et que des Noe endeante que nõ seeria a [a] vida do omẽ [mays] de çento et víj́nte ãnos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 34 |
Et quando vio queo nom queriam créér nẽ castigarse por el, et via outrosi as molleres de Caym, apoderadas delles ouvo moy grãde medo que se mays contra elles contendesse em aqueles castigos, acõmo quer que el era omayor et señor, queo matariã ael et asua moller et aseus fillos et asuas [cõpañas]; et tomou aela et aelles et foyse morar aoutra terra, et leyxou aquel lugar por que quanto se el mays traballaua em castigar los tanto se elles mays trauallauã de fazer as cousas que pesassem aDeus, et maltrager et desonrrar a Noe [et] asuas [cõpañas]; et foyse dende quanto mays podo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 38 |
Andados seysçentos ãnos de quando Noe nasçera et [mj̃ll] et seysçentos et seteẽta et quatro de quando Adam fora feyto, acabada aarca cõmo dito he, diso Deus a Noe cõmo enviaria agoas sobrela terra de deluvio, segũdo conta Moysem, et que mataria todaslas cousas viuas que el su o çeo fezera, et destroyria cõ estas todaslas outras cousas da terra, et que porria seu pleyto cõ el. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 39 |
Et elles quando esta rrazõ oyam aNoe [rriansse] delo, et tynãlle por escarno oquelles dezia, et rrespondiãlle que cousa poderia séér aquela conque Deus matase todas las cousas cõmo el dizia, et [rrijanse] del et nõ [ocriam]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 39 |
Et pregontauãlle outrosy que era aquelo que aly labraua et el dizialles que fazia aly hũ lauor quelle Deus mãdara, mays nõ [lles] descobria ende pera quea fazia, temẽdose que quando vissem averdade do deluvio et das agoas, queselle collessem aarca nẽ se metessem em ella [per] força ou omatassem quando lles lo el quisesse defender; et elles tynãllo por [vaydade]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 40 |
Et outras algũas que [chegarom] nadando aarca, et se traballaram dese téér cõ as vnllas aos madeyros de parte de fora, et nõ lles aproveytou nada que a força das ondas as despegauã et as matauã. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 46 |
Pero amoestou noso señor Deus aos omẽs, segundo cõta Josefo ẽno quinto capytolo, que por rrazõ da morte de Abel et da maldade de Caym, queos amoestou aly quese gardasem de matar omẽ et de fazer nẽgũa máa cousa por [que] caessem [em] pẽna general, et nõ de deluvio asy cõmo esta vez, mays em algũa outra maneyra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 47 |
Deste sacrifiçio que disemos de Noe, conta Josefo que moytos dias ofezera Noe anoso señor Deus; et asio cõta mẽestre Pedro em sua Estoria et diz que este sacrifiçio cada dia ofazia Noé a Deus, pedindolle que, poys aquel deluvyo era passado, que nũca cõ outro os penasse nẽ atormẽtasse aelles nẽ aa terra; et segundo diz Josefo ẽno quinto capitolo, que noso señor Deus amaua [moyto] aNoe por la justiçia que achaua em el, et [avyao] prouado por bõo em todas las cousas, outorgoulle de aquela vez estes dões cõmo avedes oydo: que creçessem, et arrequesçesem el et seus fillos, et poblasem a terra, et fossem señores della, et de [todaslas] outras anymalias que su o çeo som; et que comessem de todas las carnes das anymalyas lynpas, cada hũ cõmo as quisesse et delas ouvesse desejo; mays que se gardasem sobre todaslas outras cousas de matar omẽ a omẽ. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 55 |
Et sobre olynagéé deste Nẽprot, achamos foy descordado ontrelos sabeos que desta estoria falam, de qual dos fillos de Noe vyña por lyña [dereyta]; os [hũus] dizẽ que foy dos de Sem; et diz Metodio et conta que foy Nẽprot forte omẽ et máo, forçador, et matador, et apremeador dos omẽs ante Deus, et que foy dos fillos de Yray, filla de Eber, que foy dos de Sem. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 74 |
Et esto asy téémos que deue séér saluãte se por ventura quisermos nos os [cristiaos] apremear et demãdar aos gentijs que ficarõ, as mortes dos santos omẽs et das santas mulleres virgẽes et outros que vierõ aanossa fe que he ade [Ihesu Cristo] et os martirizarõ elles, et matarom as por ello. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 78 |
Et de Asçenet, fillo de Gomer, sem os de Rregio que avemos dito, vierom os souromatas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 78 |
Et destes souromatas os de Calabria, os de Çeçilia, os de Apulla, os de Laçio, que he hũa partida de Ytalia, et he aaque [dizemos] agora Lombardia. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 87 |
Et nõ vestiam vestidura nẽgũa cõmo os de agora; mays [hũus] ajuntauã cõ eruas et cõ juncos omellor que podiã das follas das aruores et das cortezas delas, et cobrian se dello mays nõ as cousas vergoñosas; os outros de coyros de bestas et de venados que elles matauã ou dos que achauã mortos, et outrosy dos [de seus] gáándos quando morriam et vestiam se desto. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 88 |
Et estas [cõpañas] começarõ alabrar aterra, et semear, et coller de quese mãtevesem, et plantar aruores, et comer das carnes das outras anymalyas et das aves que achauã mortas ou das que caçauã elles ou matauam. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 89 |
Et estes omẽs yam comendo as carnes ja et os peyxes et pescados que achauam et matauã elles os que podiam prender; pero nõ os coziã que nõ [sabiam] ajnda amaneyra delo, mays enxugauam aquelas carnes et peyxes ao sol quando era grande et forte, et tanto osecauã ao sol queas tyrauã algũ pouco de sua natura crua, et mudauam as em outro sabor mellor algũ pouco. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 90 |
Sobre esto achamos que cada hũas daquelas [cõpañas dos] omẽs que disemos que adorauã as pedras os [hũus], os outros as eruas, os outros as aruores, os quartos aos peyxes, os quintos aas aves, et asy nõ danauã, nẽ [matauam], nẽ comyam nẽgũas de aquelas cousas enque aviam sua creẽça. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 130 |
El rrey quando aquela rrazom oyo aos estreleyros, pesoulle moyto, et foy moy triste et sanudo pero nõ contra elles; et por quelle diserõ ẽna rresposta aquela dulda que nõ sabiam seo queria Deus desuyar, foy el alegre et guarido; et ontre moytas cousas que pensou afazer por aquesto desuyar se séér podese, achou que seria bem matar os nenos, et fezo logo pregóar por todos seus rreynos, Babilonja et Caldea, que toda cousa por el rrey et porlos rreynos et os seus deus, que adorauã que aviã todos aséér destroydos, et por quese esto todo [desujasse] antes. se séér podese. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 130 |
Mandou aseus priuados, que avia por suas villas et por seus alfozes, que matassem daly adeante quantos moços pequenos nasçessem varões por todos seus rreynos; et por tal quese nõ fezessem y mays nenos em aquel tempo partio os omẽs das molleres, et el tomou sua [compaña], et sayosse fora da villa cõ ella; et mãdou atodos los omẽs da çidade et da terra que sayssem et fossem com el logo apressa, et ficassem as molleres ẽnas villas et catassem quantas fossem prenes daquel ãno, et aquantas nasçessem moços varões queos degolassem todos, et asy foy feyto. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 130 |
"Fillo nõ te descubras tu tanto em estas rrazões, que todo aquel que he sóó et nõ mays de hũ et desdiz et quer desfazer acreẽça et aley que hũa grande terra tem, et [toda a] gente, et seu prinçipado, et onrrã, et gardã esta ley toda agente por bõa, contra moytos vay; quea gente enflaquẽta et aluoroça ao prinçepe ẽno seu señorio, quando querem tomar ou acordar [en] outras creẽças que el nõ tem; ante quea outra [creença] seja asessegada ẽna terra, os hũus tẽndóó por bem, et os outros por mal, leuãtansse pelejas et véém y feridas et mortes, et mudamẽto de senorio; porque ondese muda créénça forçado he dese mudar oseñorio; et se te nõ gardas el rrey et agente entender team, et leuãtarseam contra ty et matarã aty et anos cõtigo, por que te terrã por louco et sandio, et mays querrã que moyras tu sóó et nos ajnda contigo, ante [ca] tu meteres toda sua terra em rreuolta et em destoruamẽto; mays tu tem ateu Deus em teu coraçõ et tua créénça, et [adoroo] et syrueo et El te fara moy grande merçede, et [te] dara moy bõo acabamẽto ao que dizes et aesto que fazes. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 139 |
Et em todo esto Tare, seu padre, nõ era em casa et quando vẽeo et entrou em sua camara et achou aquelo feyto quiso sse matar todo, et dou grandes vozes, et pregontou por sua casa a todos quẽ entrara aaquela camara ou quẽ fezera aquel lauor, et culpaua atodos [dizẽdo] que cada hũ delles ofezera, et quelle disessem qual fora oque aquel feyto fezera, et sello nõ dissessem que atodos se tornaria et os quebrãtaria et faria taes cõmo el achaua aquelas ymages; et elles, quando se virõ em aquela coyta com el et aquel mao dia, ouverõ adizerlo por queo vira algũ da casa; et diserõ que Abraã entrara ala, et quando vẽeo Abraã de fora, que nõ estaua ẽna casa essa ora, achou seu padre choroso et moy sanudo, et logo vyo que yrado estaua contra el, et quando ovjo tal pregũtoulle que avia, et el rrespondeu que moyto mal enqueo el avia deytado, diso el: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 141 |
"[Amjgos], nõ nos [deteñamos] mays sobre esto [en] estas rrazões, et bem crééde que de todoslos bẽes que Deus quiso em este mũdo, et fezo, et dou, que nõ ha hũ ẽnos ydolos, et [veem] deles todoslos maes; logo paresçe et he synal de máo siso, et mj́goa de bõo, et perda dos corpos, et morte das almas, et perder de todo em todo a Deus quee todo obem, et por moy pouco tempo que nos em este mũdo avemos aviuer, ajnda que sabamos que nos matarã por ello os caldeos, nõ deuemos por ende créér nẽ fiar ẽnos ydolos, ca nõ som nada, nẽ nos partyr de Deus que fezo anos et atodaslas cousas, et todo otem em seu poder, et o mãtem, et destroyrloa et desfazerloa quando El quiser; |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 141 |
"Et partironse em esto aquela donde lle vynã tantas et bõas rrazões, et pensarõ em ello, et diserõ que [per] ventura poderia seer este moço odaquela estrella que paresçera deque falarã os estreleyros ael rrey Nemprot; pero doyasse Tare cõ todo esto da perda que tomara em suas ymages quelle seu fillo quebrãtara, et sobre todo quesse temja moyto, cõmo omẽ bõo et [apreçibido] das cousas que aviam de víj́nr, que por ventura ou [os] matariam aly os caldeos por ello, ou lles fariam grande dano et desonrra, cõmo contesteçeo despoys. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 145 |
Et em todo esto forom sonãdo por toda aterra estes feytos de Abraã tanto que chegarõ as novas ante el rrey, dizendolle quea gente quese ya [aluoroçãdo] contra os ydolos et cõtra acréénça deles quelles el [rrey] dera, et lles ensynara aorar, et conque os [tiña] quedos et apagados atodos; et que perderia el em esto; et desto pesou moyto ael rrey, et nẽbrouse moyto do que oystes quelle diserõ os seus estreleyros da estrella, et foy tam [sañudo] quelle vẽeo em coraçom de matar Abraã, et seu padre, et toda sua [cõpaña]; et leyxou de fazer esto cõ medo de Deus. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 145 |
Et el rrey vyo mãçebo, moço, aposto et moy bem rrazoado et gardado em suas palauras, et mudouse otalente del do que avia antes pensado de matar ael et asua [cõpaña], et apartouse et [cõsellousse] cõ seus rricos omẽs et cõ seus bispos que [tyña] y, dos ydolos et de sua créénça; et os mays deles oyndo oque disera Abraã, duldarõ [en] consellar ael rrey, pero hũ deles que avya nome Mayzam, cõsellóó queo mandase queymar, senõ quea gente quese tornaria em outra creẽça, et que el perderia orreyno por ello, et que avía moy bõa rrazõ pera ello et era esta; que os caldeos, em rrazõ da creẽça do fogo faziam moy grandes fogueyras et passauã seus fillos [per] ellas cõmo amaneyra de boptismo que agora os [cristiaos] fazẽ; et Tare que moraua ontre elles que nõ avia ajnda pasadas aquelas fogueyras [a aquelas] seus fillos, et quelle las mãdase passar, et el queo nõ faria, et averia el estonçes contra el et contra seus fillos moy bõa rrazõ, et sem bráádos et clamor de torto ante todo opobóó, et deytarlos ẽno fogo et queymarlos y. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 147 |
Et el rrey, cõ moy grande pesar que [tyña en] seu coraçõ do dito [que lle] diserõ os estreleyros et grande [saña dos] synaes que via em Abraã, et quiso saber mays de seu feyto, et enviou por seu padre et por sua madre et seus yrmãos; et elles vierom logo antel, et progontoulles el rrey quanto avia que nasçera aquel seu fillo Abraã et quelle disessem auerdade et que el lles faria bem et merçed; et se averdade nõ disessem queo saberia el por outra parte, et queos mataria por ello, asy cõmo aaqueles que mẽtem aseu rrey et señor natural. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 149 |
A cõmo quer que fosse bem em suas rrazões et em seus feytos ẽna çidade de [Vr] et em terra de Caldea et cõ el rrey aAbraã, Tare seu padre era moy triste et moy quebrãtado por que ficaua moy desonrrado et cõ grande perda de seu fillo que lle asy matarã tam desonrradamẽte. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 158 |
Et as gentes que estauã em [algũus] lugares por onde [quer que esta] esta rreyna ya se nõ faziã guerras et viviam em paz, et os ella asy achaua, tã cruel et tam sem mesura era ella, queos mataua todos dizẽdo que nõ aviã coraçõ, et [quea conpaña] et oprinçepe que [coraçõ] nõ aviam que mays valyam mortos que vivos, et que os lugares que tynã enbargados et ocupados ẽno mũdo viuẽdo queos leyxasem morrẽdo aoutros que verriã em pos [ellos] et [estes], por ventura, que séériã de mellores corações; et que oprinçepe ou outro omẽ qual quer quanto de mellor coraçõ et mays viuo et ardido he, que tanto mellor entende et coñosçe obem et omal, et aDeus, et tanto mays dereytamẽte vay [a qual] deles quer ou aaquel quelle acaesçe. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 159 |
Et tam grande acodiçia et sabor aviã de matar omẽs et esparger sangre deles cõmo era afeyta aelo et ho avya [vsado] com omarido conque fezera moytas fazendas et vençera moytas lides [et batallas] cãpaes cõ el, et despoys da morte del ella porsy seendo caudillo mayor de todos, doze ãnos contenuados andou em guerra vençendo moytas batallas, et conquerindo gentes, et acresçentando seu emperio et señorio, et fazendo moytas fortelezas, por las terras por donde andaua ẽnos lugares onde fazia mester, pera defendemẽto dos rreynos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 162 |
(Os omẽs quando estam em vagar et doutros traballos nẽ feytos grãdes nõ curã nẽ ham outro coydado, conven quese am moytas vezes tornar apensar em moytos pecados, et ẽnos viços et deleytos do mũdo, et em outras loucuras et maldades; ) et arreyna Semyrramis despoys que sayo das armas et se partyo de guerrear et morou em sua casa, et começou de andar em paz por seus rreynos por donde queria, parou mentes (ẽnos viços da carne, em vestyr sse bem et comer de quantas maneyras de [ma[n]jares] lle sabiã adubar, et sobre todo contẽder em aquel viço que anda ontrelos amores dos omẽs et das molleres; et tam grande sabor avia ella de omẽ que quando aquel feyto queria que mãdaua chamar aqueles omẽs de quese mays pagaua, et fazia cõ elles em poridade seu talente daquelo que querya, et cõ todo esto encobriasse ella quanto mays podia, et por encobrirlo ajnda mays, que nõ sonasse nẽ osoubessem os omẽs, mãdaua os tomar daly aqueles com queo fazia et leuarlos em poridade et matarlos em ascondido; et ajnda, se sonaua de cõmo aqueles nõ paresçiam, diziam queos matara arreyna por outras maldades et por justiçia, cõmo era braua et forte. ) |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 162 |
(Et conta Paulo Orosio duas cousas desta rreyna [semyrramys] de quese nũqua vio abondada nẽ farta: aprimeyra de matar omẽs et de esparger osangre deles; asegunda que nũqua foy farta de pleyto de omẽ ẽna maneyra que dito he. ) Et ajnda mays conta Orosio que ela fezo que por encobrir oseu máo feyto et de seu fillo, por ventura se sonasse em maneyra queo soubessem as gentes que esto queo tomariã por escandalo et cousa moyto máá aademays, que fezo ordenamento dos casamẽtos et mãdou que casasse opadre cõ afilla, et ofillo cõ amadre, et oyrmão com ayrmãa et ocriado cõ sua ama, et deu lles cõplido poder quanto pera casar, que casasse oque quisesse cõ quẽ se pagasse, et que vergonça nẽ deuedo de parentesco que nõ fosse y gardado por nẽgũa rrazõ, que ella omãdaua asy. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 165 |
Et andados çinquoeenta et seys ãnos de Abraã et quatro [de aqueste] rrey Zameys começouse esse ãno orreyno da ysla de Creta et rreynou y Cres, et foy oprimeyro rrey [della] et natural dende, segundo diz Eusebio et segũdo conta mẽestre Godofre este Cres foy fillo del rrey Nẽprot de [quẽ] avemos dito quelle [gaañara] opadre aquela ysla et queo fezera rrey della; et esto podia acaesçer segundo queo conta mẽestre Godofre, et segũdo dizem [algũus] podo séér que ouvese este rrey Cres começado arreynar moyto antes deste tẽpo, seendo bem de dias el rrey Nẽprot, seu padre, mays que ata este tẽpo queo nõ avia rreçebido por rrey todo orreyno; pero diz ajnda Eusebio adeante ẽnas rrazões deste rreynado et deste rrey, que foy hũ dos poderosos dos curetas que tomarõ el rrey Jupiter quando era moço, et asconderõno ael rrey Saturno, seu padre, queo queria matar, et ho criarõ, por que foy despoys rrey da mayor parte do mũdo, et omellor et mays sabio em aquela sua sazõ, et ajnda foy rrey desta meesma ysla de Creta, cõmo cõtaremos adeante. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 172 |
"Moller tu eras moy fermosa et os do Egyto amã moyto molleres, por que som moy luxuriosos et moy máos omẽs em [este] feyto; et ey medo queme matẽ por ty, mays rrogo te que digas tu que es [myña] yrmãa et nõ me matarã, mays fazer me am moyto bem por lo teu amor. " |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 178 |
Et quando el chegou ao Egyto quiserao matar aquel Tolomeo cõmo matara [aPonpeyo]; et ouvo y lides et debates Julio Çesar cõ aquel rrey Filopater, et ẽnas primeyras foy Julio Çesar moy fortemẽte cõquistado et ja cõmo se fosse vençido, et em cabo correo el cõ Tolomeo de gysa que morreo ẽno mar, et gáánou Julio Çesar toda aterra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 178 |
Et Julio Çesar temyasse queo matassem atrayçom et gardauasse quanto podia: et obispo Acoreo sya aly em hũ estrado moy noble quelle mãdara fazer Julio Çesar; et despoys que çearõ acostousse aquel bispo Acoreo ẽno estrado, et syase aly, sua barba grande et cãa, et sua mytra ẽna cabeça cõmo bispo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 193 |
Rrafaym, que era em hũa terra aque dizẽ Astarom de Carnaym, et matarom moyto do pobõo de [Zuzym], et cativarõ os outros; et asy fezerõ aos de Cariataym quee em terra de Sabe; et aos coreos outrosi que som ẽnas serras de Seyr, et atoda essa terra destroyrom et tomarõ, et matarõ, et [catyuarõ] ata ochão de Farã, que jaz em cabo do deserto. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 200 |
Et deste Ysmael vierom outrosy os barbaros gazules, et genetes, et todas las maneyras de alaraues daqueles que moram [em] tẽdas et nõ querem morar em casas; et segundo diserõ [algũus] daly sayo [olyñage] de Mafoma, donde veẽ os mouros que am nome [agarenos], et am este nome por Agar, que foy madre de Ysmael; et ajnda [profetyzou] Metodio do lynage de Ysmael et diso que sayriam hũa vez et conqueririã amayor parte da terra et séériam dela [senores] hũ grande tẽpo, et que matariam os saçerdotes ẽnas [igleias] et ẽnos santuarios, et que aly se deytariam cõ suas molleres et atariã os cabestros das bẽstas aos sepulcros dos santos, et os altares preueles delas, et esto contesçeria [porlos] pecados et maldades dos [cristiaos] que em aquela sazõ seeriã. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 205 |
"[Nõ] matarey aos outros por amor delles. " "¿Et se tríj́nta y ouver? |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 212 |
Et ellas aviã aprendido queo mũ [do] se [avia] acabar por fim de fogo, et pensarom que por ventura aquel fogo que destroyra aquelas çidades fora aquela fim; et que asi cõmo ẽno tẽpo de Noe, Deus, por los pecados dos omẽs, matara todas las cousas viuas cõ odeluvio, senõ aNoe et aquelas outras cousas que forõ ẽna arca cõ el por mãdado de Deus, que por estas se cobrase [despois] olinage dos omẽs, et ellas coydarõ que outrosi por esta fim do fogo queymara Deus todos los outros omẽs do mũdo, et que leyxara aellas et aseu padre cõmo aNoe et asua [cõpaña] por rrecobrar por ellas ho humanal lynage. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 215 |
Mays por que avia medo Abraã queo matariã os de Gerara por Sarra, sua moller, que era moy fermosa, empero que avia ja noveenta ãnos, et el dizia que era sua yrmãa, asy cõmo oystes queo fezera outra vez por medo de Faraom et dos outros [do] [Egyto], segundo que dito he. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 215 |
"Señor ¿tu mataras agente dereyta por lo pecado que faz nõ ho [entẽdendo]? |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 215 |
Et rrespondeo Abraã et diso ael rrey que coydara em seu coraçõ quando aly viera que os omẽs desa terra que nõ temyam aDeus, et queo matariã por sua moller por que paresçia ajnda bem; et diz sobre esta rrazõ meestre Godofre que amoller fermosa peligro he de seu marido et que por esso diso Abraã que era Sarra sua yrmãa. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 219 |
Et em todo esto cresçeo omoço et fezose grande mançebo, et foy moy sotyl de tyrar cõ arco; et segundo diz mééstre Godofre, ata aquela sazõ viuerã de eruas et das froytas das aruores que achauã por los montes, et despoys que Ysmael soubo bem tirar de arco, mataua as bestas feras et os veados brauos, et comyam el et sua madre as carnes delles et vestianse das pelellas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 220 |
Et departe sobre esto meestre Pedro que esto diz Metodio dos fillos de Ysrrael, por que diz que tẽpo verra que sayram estas gentes hũa vez, et toda aterra conqueriram, et gáánarla am, et téérla am em seu poder seys semanas de ãnos, ou tantos ãnos cõmo som os dias de sete semanas, et veẽ [per] conta quareẽta et nove ãnos; et que acarreyra daquelas gentes sera chamada carreyra de angustura por que Deus chamou aYsmael padre deles onagro, et dito vos avemos que he; et matarã estas gentes por las terras aos saçerdotes, et farã estrabariças dos santuarios, et dormyram aly cõas molleres ẽnas [igleias], et atarã os cabestros das bestas aos moymẽtos dos santos; et esto verra por la maldade et pecados dos [cristiaos] que estonçes serã, de quẽ he profetizado, et serã ẽnos postromeyros dias dos omẽs amadores dessy méésmos et estonçes se complira esto quee dito por Ezechiel oprofeta: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 227 |
"Abráám nõ degoles omoço nẽ lle faças nẽgum mal, ca Eu nõ te mãdaua queo matases por sabor que Eu ouvesse de sangre de omẽ, nẽ por toller aty teu fillo que te avya dado, mays faziao por prouar atua voõtade se farias em tal cousa meu mãdado. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 227 |
Onde em este lugar dizẽ de Abraã que el tam sem dulda et tam de coraçõ queria matar seu fillo, que de alauar he ẽna forteleza de ofereçerlo et ẽna fieldade deo enxaltar et leuãtar. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 227 |
Et dizẽ que estaua enfesto dos péés de deante arrimado aamata comendo das follas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 227 |
Eu juro per mj́ méésmo por que tu, Abraã, feziste oque te Eu mãdey et nõ perdoaste ahu sóó fillo que tu avias, nem duldaste deo matar por amor de Mj́, Eu [bemdizerey] o teu lynage et acreçentarlo ey [asi] cõmo som moytas as [estrelas] do çeo et as areas da rribeyra do mar, et sera señor et poderoso sobre todos seus ymijgos et viuera em onrra et em rriqueza et em todo bem. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 254 |
[Nom] podia ja el rrey Jupiter sofrer tantos males por la jnfanta Yo, et chamou aMercurio, seu fillo et de Maja, filla del rrey Atalant et de Plione, et mãdoulle que fosse matar aArgos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 254 |
Et Mercurio por matar aArgo mays em saluo traballaua quanto podia por lo adormẽtar, mays gardauasse delo Argo outrosi quanto podia, ca empero quelle osono vyña aos [hũus] dos ollos, cõ adulçedume dos cantares de Mercurio, pero velaua dos outros. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 254 |
Plouvo aMercurio cõ esta pregunta, et rrespondeolle asy por suas rrazões longas, por que ouvese quelle dizer et enquese deteer perao adormẽtar et desi matarlo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 258 |
Et aquelo que el diso ẽno primeyro libro del rrey Ynaco, que era hũ rrio que [pasaua] porlo seu rreynado et el era deus dese rrio; et aquelo que dizia que Yo era filla del rrey Ynaco et quea forçara [rrey] Jupyter, et desi quea mudara em vaca; et aquelo quea dera rrey Jupiter aareyna Juno, sua moller, quella pedira; et aquelo quea rreyna Juno aencomẽdou aseu pastor Argo, que avia çento ollos quea gardasse; et outrosi aquelo que mandou Jupyter aMercurio, seu fillo, que matasse aArgo por que [poyña] aspera et forte garda sobre ella; et aquelo que Mercurio tomou cobertura ẽna [cabeça], et alas ẽnos péés, et virga de virtude ẽna mão, et foy ael em fegura de pastor, cõmo era Argo, tãgendo [se[u]] buguete, et cabras ante y tãgendoas cõ sua pertega em lugar de cayado, et se pagou Argo del quandoo oyo et asentou ho consigo, et sentouse el, et cantou; et aquelo quelle preguntou Argo do buguete que era nouo; et aquelo quelle el rrespondeo, que amara Pam aSiringa, et que era ella moyto onrrada ontrelas [dõnas] daquela terra, et que fora mudada em canaveyras ẽna rribeyra do rrio Ladom; et aquelo que Mercurio matou aArgo [com] oseu [alfangere], et ho escabeçou et dou cõ asua cabeça em terra, et sayo moyto sangre, et ensuzou todo ho lugar; et aquelo quea rreyna Juno tomou os ollos [do] seu pastor et os poso ẽna cola do [pauõ] que era sua ave; et aquelo que el rrey Jupiter rrogou aarreyna Juno, sua yrmãa et sua moller, por Yo; et aquelo que arreyna Juno ho oyo et perdeo [toda] asaña, et outorgou aseu yrmão et seu marido oque pedio; et aquelo que Yo [porlo] rrogo de Jupiter foy mudada de vaca em moller, et daly adeante dada [abõos] costumes et despoys feyta [deessa] ẽno Egyto, esto nõ oteña nẽgũ por escarno, nẽ por palaura de mẽtira por que som das rrazões do Judio, ca aquel que as suas rrazões bem catar et as entender, achara que nom som palauras váás nẽgũas delas, et os frayres predicadores et os menores quese traballam de tornarlo ẽna nosa teoligia nõ [o fariã] se asy fose, mays todo he dito em fegura et em [semellanca] de al. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 275 |
Et diz Josep que aly preguntarõ os omẽs daquel lugar aYsáác por Rrebeca que moller era, et el, temendose queo matariam por ella, por que era moy fermosa, disolles que era sua yrmãa, cõmo disera [Abraam], seu padre, por Sarra ẽno Egito; et soubo el rrey [Abymelec] esta rrazom, et despoys [desto], acabo de tempo, passando [Abymelec] açerca da casa de Ysáác catou por [hũa] fiestra et vio estar cõ ella em seu solaz cõmo esta marido falando cõ sua moller, et chamou ho estonçes et diso lle: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 275 |
"Eu avia medo que me matariam por ella et por [esso] odizia. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
"Em forte ponto et ora eu naçi; queme meu yrmão enganou ja outra vez et leuou demj́ por engano odereyto das [avantajẽes] et das onrras da mayoria que eu deuya aaver por que sóóm omayor yrmão, et leyxou me poble; ante Deus me querelo del et buscar lle ey por ello mal, et matarlo ey se eu poder, que moy grande nemyga et mal me afeyto. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
"Verrã dias enque chorara meu padre, ca eu matarey ameu yrmão Jacob. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
"Esau, teu yrmão te ameaça que te matara; et fillo, oy me tu, et créé amỹ de consello, et faz cõmo te eu disser. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 280 |
"Et asy estou anojada queme deuya agora matar por que [perco] dous fillos em hũ dia. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 292 |
"Outrosi do furto queme dizes cata moy bem [ontre] nos et aaquel aqueo achares ou outra cousa algũa do teu matao ante teus yrmãos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 1 |
De cõmo Ercoles çercou a çidade de Troya, et matou quantos y moravã, et destroyrõ todos os muros,et matarõ quantos en ella avia, et rroubarõ todo o que acharõ. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 1 |
Cõmo Troylos matava et destruye en los griegos, et en los enbarro por tiendas, et mato y muchos . |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 1 |
De cõmo Achilles ffablo cõ los ssuyos que le ayudasen a matar a Troylus . |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 1 |
De cõmo el RRey Menõ sse conbate cõ Achilles et de cõmo los mermidones matarõ [el] caualo a Troylus . |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 1 |
Et cõmo lle soltarõ que o avya de matar hũu seu fillo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 12 |
Et Feuo et Neptuno, para seer çertos de seu traballo, demãdarõ bõo fiador et bõo rrecado de bõos pyñores a el rrey et el rrey nomeou a Jnfanta Anssiona, sua filla, cõmo en arrafẽes do feyto que se -lles de aquelo errase, que [llela] dese para a matar ou fazer d ' ela o que quisesem. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 13 |
Et a esta justiçia nõ nomearõ ẽno paramẽto que se aquelas bestias algũ d ' eles nõ matasem et a ynfanta nõ librasem, nõ ualuese o pleito. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 13 |
Et mandou logo Ercoles a as cõpañas que se metesen por la çibdade, et [firisen] et matasen dos mellores et quantos defender -selles quisesem, et prendesen aos fillos d ' algo et aos onrrados et fezerõ lo asy. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 15 |
Cõmo Fixõ et Lepne pasarõ o mar por fugyr a sua madrastra que os mandaua matar Theant, rrey da ysla Lepnos, casou cõ a RReyña Nepne. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 15 |
Et ajnda os queria matar a furto ou a sabendas ou por qual quer outra maneyra que ella podesse. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 15 |
Et os moços, nõ podendo ja sofrer os males d ' ella et temẽdose que os mataria, ouverõ a pensar cõmo fugisem de ante ella. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 16 |
Et foy o feyto ordenado de guisa que o que aquela laa podese leuar de aly que ouvese o rreyno de Colcas, et que o gaañase da maneyra que aqui oyredes: que lidase con a serpe, et que a matase, et lle tomase os dẽtes, et que os semẽtase en hũ cãpo que aly avia açerca d ' aquel tẽplo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 16 |
Et diz que de aqueles dentes que aviã de nasçer seños cavalleyros armados, et que lidase cõ eles et que os matase. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 18 |
Et Pelias fazia esto cõ entençõ que morrese ala Jaason en algũus peligros [per] que avia de pasar mays que nõ por prol nẽ onrra que lle d ' esto viese por que Pelias temja se del que por ventura que o mataria, et que -lle tomaria o rreyno, et lle deserdaria suas fillas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 24 |
Et aquel a que caeu mays açerca del pẽsou que a deytara seu yrmaão por matarlo que estaua [açerca] del foy, et feri o, et mato o; et outro que estaua mays çerca do outro. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 24 |
Et asi andou ha rrebeldia et rreuolta ontre elles que se matarõ a lãçadas et espadadas, de guisa que nõ ficou nẽgũ d ' eles. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 26 |
Et diso a Jaason: ' aly ven meu padre, et querra matar a vos et a mj̃. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 28 |
Et ajnda estonçes te trago ao que ha mester, et mouo os teus carros por meu nome; por meu encãtamento [faço] amarelesçer o colorado por los meus benjños et vos me apoucastes a mj̃ as almas, senõ de poucos et coytados da ysla de Colcas; et fezestes los vij̃r dondos ao arrado aos que nũqua souberã de nehũa prijon; vos fezestes outrosy aos caualeyros da serpe tornar a batalla entre si meesmos et matarẽ se hũus a outros. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 33 |
Et cõmo naçerõ logo ende dous caualeyros armados, et se matarõ anbos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 54 |
Et cõmoquer que el RRey Priamo avia oydo del por outros juyzos que avia dados, oyu de aquela vez moy mays; ca toda a terra falaua de aquel pleito das deesas et [do] juyzo que Paris y dera, [0] tanto que el rrey et seus fillos falarom em aquel feyto. et em pos esto apartou se el RRey Priamo com a [rreyña] Ecuba et falarom anbos em feyto de Paris, et departirom d ' esta gisa sobre ello: rrecontarõ logo o soño que a rreyna soñara, que aquel que ella parise em cõmo por el aviã de seer destroydos elles et Troya et todo o seu rreyno; et em cõmo por esta rrazõ o mãdaram matar et leuar aos montes por tal que se perdese ala et que nũca mays viuese; et outrosy em cõmo foy a criatura deytada, et cõmo foy sua ventura de nõ morrer nẽ peresçer em lugar tam ermo et tam despoblado. et sobre esta rrazom de -partirom et ouverõ grã peça de dia seu consello et seu acordo et diserom que poys que todos de aqueste jnfante falauã et elles meesmos o [aviam] oydo, que aquel pastor que dera aquel juyzo entre aquelas tres deesas que aquel era seu fillo, et que fora achado en aquelas mõtañas tam hermas onde elles ambos o mãdaram deytar por tal que morrese ende, et que nõ seria nada o que soñara a RReyna Ecuba; et agora poys que todos los pouoos dizem que el que he moyto noble et moy grande et moy fremoso et moy ensynado et moy sysudo et de moy bõas [mañas] et moy escolledor et julgador de dereyto,, tanto que bem semellaua fillo de rrey et de liñagẽe de rreys en todos seus actos; et poys que asy era que nõ aviam por que nõ enviar por el et rreçeberlo por fillo, ca a aquelo do soño da [rreyña] a que elles aviã medo moy grande diserom asy que aquel feyto do soño se de suso era ordenado et fondado et estabelesçido de asy seer et de se complir, que nõ era outro señor ẽno mũdo que o podese estraeçer nẽ desviar [senõ] aquel que o estabelesçera. et se desviado ouvese de seer por algũa gisa que aquel jnfante que morrera et nõ viuera mays, que se acomendase(n) a deus et que rreçebese(n) seu fillo; et deus que fezese de lo todo o que quisese. et des que el rrey et a rreyña ouverom este consello et acordo entre sy anbos et dous, librarõ em esta gisa; chamarõ a Ector et a todos los outros seus fillos, et contaron [lles] todas as rrazões que aviã avidas; et diserõ lles que se a elles provese et o nõ tomasen por nojo, que enviarian por seu yrmaão Paris et que o rreçeberiã por fillo. en conçello virõ os jnfantes que aquel avia de herdar et que nõ perdiam y nada, nẽ aos outros nõ lles enpeesçia nem fazia nẽgũ dãno o rreçebemẽto de Paris et todos se acharon en acordo que enviasem por el; et enviarõ logo por seus caualeyros el rrey et a rreyña, et deron lles suas cartas, et mandarõ lles que fosem por el et que o adusesem o pastor Paris, despoys que ouvo dada a sentença da maçãa ontre as tres deesas, segũdo que de suso ja avedes oydo, ficou em garda de seus gãados en çima de aquestes mõtes et vales de Astra, et fazia todas las cousas asy cõmo ante que dese aquela sentença. et acontesçeu em todo esto que dormyndo aly Paris hũa noyte ẽno meesmo lugar onde dera aquel juyzo, et veẽo a el em soños a deessa Venus, et diso lle em cõmo lle avia de acontesçer et de cõmo avia a seer rreçebydo moy çedo por fillo del Rey Pryamus et da Reyna Ecuba, et ajnda mays lle diso et o çertificou que Ector et todos los outros seus yrmaãos o rreçebiam et tomauã por yrmaão. ' Et tu yras ' -diso a deesa Juno -, ' et seeras moy bem rreçebydo. et despoys que fores ẽna graça et ẽna merçede de teu padre et de tua madre et de todos teus yrmaãos, tu me averas mester por vengança da desonrra que fezerom et foy feyta a teus parentes et estonçe te darey eu a ty a dõna que te promety, et esta he a mays fremosa criatura de que tu em todo o mundo oyste falar nem viste com os teus ollos; et quer seja casada quer outra qual quer, atal te darey eu a ty ' et ditas estas palauras, desapa resçeu Venus et foy se et Paris despertou do [sono en] que jazia et foy moyto alegre com el, et rretouo o em seu coraçom, et em [sua] voontade. et despoys de aquesto, [chegarom] os cavalevros del RRey Priamo et da RReyña Ecuba, sua moller, et de Ector et dos outros seus fillos; et el rreçebeu os moy bem et moy ensynadamẽte. et despoys d ' esto falarom elles [con] el et diserõ le o mandado a que [vjnã]: cõmo el RRey Priamo et a [rreyña] Ecuba oyram dizer que [aquel] pastor Paris seu fillo era, aquel que acharã ẽno monte et outrosi oya el que el RRey Priamo que era seu padre et a RReyña Ecuba sua madre et el rrespondeu a aqueles caualeyros que [vjnã] a el con aquel mãdado et diso lles asy: ' RRogo vos agora moyto cõmo vos sodes cavaleyros, fillos d ' algo et avedes dereyto et ben, que uos me desenganedes et me digades a verdade por que vijndes; ca nõ queria eu agora que me leuasedes [en] rrazõ de fillo del rrey, et depoys que ficase escarnjdo et perdese meu lugar que teño, et desi que ouvese de buscar outro por donde viuese et guareçese cavaleyros, eu esto vos rrogo que o nõ queyrades fazer ' et elles estonçe çertificarõ -n o por las cartas que tragiã, et lle mostrarom logo et outrosi por suas palauras et por seu menagẽe, dizendo que asy era. et Paris, poys que foy çerto et firme que asy era cõmo diziam os mãdadeyros, gisou se cõmo se fose cõ elles et enviou logo por seu amo em aquel lugar donde gardaua aqueles gaandos de el RRey Adymalet, a dizer -lle o ffeyto cõmo era et a rrazon cõmo estaua, et que lle enviaua rrogar que viesse logo aly, que moyto lle fazia mester et o pastor veẽo et falarõ anbos em rrazom d ' aquel feyto que lle el rrey et a [rreyña] enviaram dizer; et plouvo moyto d ' elo ao pastor et de quanto lle Paris d ' esto diso. et Paris preguntou moyto aficadamente a seu amo, o pastor, conjurandoo que lle disese cõmo ou [cal] maneyra o achara, cõmo quer que ll ' o avia dito algũas vegadas; et o pastor diso lle a verdade et fezo o çerto d ' elo. et en pos esto acordarõ anbos cõmo fezesem et Paris, pẽsando en seu coraçõ se lle fose menester para aquelo algũa prova ante el rrey et ante a rreyna et seus fyllos, et rrogou ao pastor, seu amo, moy fortemẽte que fose cõ el; et el outorgou ll ' o moy de grado et prouvo lle moyto. et Paris dou estonçe moy bõa conta de seus gãados a seu amo, et de toda las outras cousas que del teuera et ouvera et poserom aly todas las cousas por moy bõo [rrecado] Paris et o pastor, seu amo, que o criara et fezerõ moytos plazeres a aqueles caualeyros que vieram por Paris et dou aly o pastor a Paris, seu criado, moytas vacas et outros moytos gãados que leuasem cõ el, que ouvese que comese et que dese a quen quisese et leyxado aly todo o seu en rrecado,forõ sua carreyra et tragia cõsigo Paris, por onde andaua, hũa dõna moy filla d ' algo que avia nome Oenone; el [leuoa] (consigo) |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 72 |
Et erã ja d ' elles moy poucos os (que) nõ [vynã] duldandoos et ja estauã tã chegados que se matauã a mãtenẽt quando Leomedon se vio estar asi coytado, foy os ferir. desi catou se aderredor et vio seu dãno et sua perda mortal. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 72 |
Et tãtos colpes fezerõ que matarõ et chagarõ moytos de aquela vegada mays os troyanos erã ja cãsados, et os gregos [vynã] moy ligeyros et moy folgados, em tal maneyra et em tal maneyra os [tynã] çercados que matauã muytos, ca os feriã de cada parte. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 72 |
Et cada hũ traballaua por [0] goaresçer et leyxauã o cãpo, et fugiã cõtra Troya mays os gregos parauã se deante; et matauã -n os todos, tres et tres, segundo yam fogindo, ¿para que uos farey longa rrazõ? aquel dia forõ mortos todos los troyanos depoys que o señor perderom, et dos outros, todos forõ mortos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 72 |
Ca o primeyro que nũca sol mẽtyr de nẽgũa cousa diz que ' tal coyda seu mal a [vyngar] que acresçenta en sua desonrra ' et en qual [guisa] aquelo pasou, leyxemos ende agora mays quẽ quiser saber as cousas cõmo vierõ, et este feyto todo cõmo pasou; et quẽ gaanou en el, et quẽ perdeu; ou quẽ matou, ou quẽ matarõ; ou quẽ foy cobardo ou ardido; ou quẽ foy maao ou bõo; ou quẽ foy vilaão ou fidalgo, et feo ou aposto, ou arrizado ou fraco, ou fran ou escasso, ou mãso ou sanudo; ou quẽ ouvo grã prazer ou grã pesar; ouça -me, et eu ll ' o [direy] et bẽ me crea o que eu cõtarey, segundo que o achey [en] escryto [per] la maão de Cornelio. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 90 |
Et cõmo arribarom em hũa ysla El RRey (A)gamenõ, quando aquel sacrifiçio oyo, diso que ante leyxaria todo o feyto que dar sua filla a matar; mays trauarõ aly todos cõ el en maneyra que o ouverõ a mover que a dese a sacrificar, et el dou lle la et Fisanja fora filla da RReyña Elicomestra, (et a RReyña Elicomestra et a RReyña Elena) forõ yrmãas. et era aquela Jnfanta Ofisanya moy fremosa donzela. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 103 |
Et sen falla elles ouverõ mao cõsello et fezerõ grã sandeçe ca ben sabedes vos [cam] pouca da nosa gente, ẽnos tenpos pasados a, an destroyda et astragada moy abiltadamẽte toda sua terra, et matarõ quantos y avia. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 106 |
Et matarõ moytos dos de dentro. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 107 |
En pos esto leyxauã vij̃r tantas das pedras et outros mouemẽtos grãdes que lançauam sobre elles, que por fina força matauã d ' eles tantos que era hũa grande maravilla. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 107 |
Et forom ende moy caramente vendidos todos aqueles que matarõ por quanto despoys a postremas comprarõ -n o por seu grande dãno et mal. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 107 |
Et por aquesta rrazom nõ aviam de nengũ merçee nẽ piedade nẽgũa mays asi cõmo os leões deuorã et tomã et matam as anymalias que acham et as comẽ, asy faziã a eles cada hũ mataua quantos podia sem nẽgũa mjsericordia fasta que todos forõ mortos Et vengauã duramẽte a morte de todos aqueles que morrerom dentro. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 111 |
Et me rroubarõ quanto ouro et quanta plata et quanta rriqueza eu avia Et do que me mays pesa, matarõ me meu padre. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 111 |
Et demays agora me fezerõ outra grã soberuea vierõ a mjña terra et rroubarõ -n a toda et matarõ me mjñas gẽtes. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 111 |
Et sem falla vos digo que se vos nõ fosedes mesageyros, que uos mandaria matar mays yde vos d ' aqui logo vosa carreyra, ca nõ pode de mj̃ sayr saña mentre vos vyr aqui ' |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 112 |
Et chegarom logo aly ben duzentos caualeyros [moy bõos] que o quiserom matar se se el rrey nõ metera em medio d ' eles. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et toda sua cõpaña era ẽn os matar et [destruyr?] que nõ ha õme que o cõtar podese a morte et o dãno que rreçeberõ en tomar aquel porto ca mays espessas cayan as seetas et os dardos sobre aqueles que queriã gaañar o porto ca poderia caer a chuvia quando caese espessa. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et viã ante sy os troyanos que os matauã moy cruelmẽte ca elles erã tãtos que a pouca de ora matarõ a sesta parteou mays. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et erã todos bem garnydos et bẽ bastidos de bõas cõpañas et bem armados mays ante hũ pouco que saysem das [naves], os troyanos matarõ et chagarõ moytos d ' eles pero des que forõ ajũtados cõ os outros de Greçia que estauã fora, mãteuerõ a batalla fasta que vierõ as gentes del RRey Nastor, que era señor de Pira. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et matauã quantos achauã ante sy. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et erã todas moy bem armadas et moy bẽ garnjdas de quanto mester aviã mays ouverõ moy grã coyta por que nõ poderõ chegar aos outros [per] nẽgũa parte, ca vijnte mjll caualeyros ou mays lle estauã deante que os queriã matar de grado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et nõ dauã nẽgũa cousa por los matarẽ. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et de aquela esporiada matarõ mays de mjll d ' eles que estauã ẽna marisma et os gregos forõ tã mal -treytos de aquela vez que os nõ poderõ sofrer. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et Palomades os feria et derriba ua et mataua moytos d ' eles. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et en aquestas voltas matarõ ende trezẽtos ou mays. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 127 |
Et oje este dia matara moytos d ' elles cõ sua maão dereyta ' en todo esto Eutor nõ quedaua de feryr. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 127 |
Et tragia sua espada ẽna [mão] et mataua et destroya quantos achaua cabo sy, asi que en pouca de ora foy conosçido dos gregos; ca elles souberõ bem aquel dia quen el era et el se lles fazia coñosçer de grã fiuza et fimẽça. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et fezo o depois matar a sua moller cõ [poçõa] que lle fezo dar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 134 |
Et o nono ouvo nome Famjel; et o dezeno, Bron et o onzeno ouvo nome Matas et o dozeno, Almadias; et o XIIJo, Gillas; et (o) XIIIJo, Gondelus; et (o) XVo, Dulgas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et tu deçendiste agora asi cõmo o leõ que puña en leuar sua presa quando a mata ' Et en todo esto dou lle a mãtenẽte [per] medeo do escudo hũa grã ferida que o estendeu en terra, mays Ector nõ quiso leyxar o caualo que tyña [per] la rredea. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et fezerõ aquela vegada tã hem que matarõ moytos, et derribarõ das selas moytos caualeyros en terra mal chagados, et de tal guisa que os troyanos forõ moy mal -tragidos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et fazia o tã bẽ por suas mãos que mataua et derribaua quantos ante si achaua. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 145 |
Et chamarõ a alta voz todos los que cõ elles yam, et diserõ lles asi: ' [Senores], ¿nõ veedes vos o grã traballo que sofre Ector, et cõmo o partã os gregos, et cõmo ja esta cõmo rrendido? ' Et sen dulta asi era; que elles lle matarã o [cauallo], enpero nõ o nobre caualo a que deziã Galatea. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 146 |
Et matarõ moytos caualeyros dos gregos et chagarõ moytos dos outros Et de aquela esporoada que os troyanos fezerõ, forõ gregos moy mal feridos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 146 |
Et mataua muchos d ' eles en par del ya Semsy, que os mazelaua moy bem. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 147 |
Et meteu se por medeo da batalla et ya rraueoso asi cõmo (hũ) leõ brauo quando esta cõ grã fame et entrou onde estauã mays de seysçentos [omes] armados et diz o cõto que os hũus chagaua, et outros derribaua, et outros atrauesaua et espaliaua, et moytos mataua. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 148 |
Et do jũtar que fezerõ, forõ de hũa parte et da outra moytas lanças quebradas, et moytas [sobresynas] rrotas, et moytos elmos et escudos quebrados et fendidos, et moytas lorigas falsadas, et moytos caualeyros mortos et mal chagados esta ora el RRey Fion foy logo por la batalla en seu cabo, dando moy grãdes feridas de hũa parte et de outra ẽnos gregos et lançauã les dardos enpenados de açeyro agudos cõ que mataua(n) moytos caualeyros que nõ se lle podiã defender por nẽgũa maneyra ¿que uos direy? en pouca de ora fezo de aly partyr os gregos a mão seu pesar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 148 |
Et librarõn o estonçe et foy lles moy mao de librar ca ante que o ouvesen tirado do poder dos gregos, morrerõ y mays de çen caualeyros dos mellores que el tragia ca cõmo quer que brauos vjñã, cõ taes encõtrarõ que ben lles dauã batalla sabede que de aquesta vez os troyanos forõ ben d ' aly mays sen dulta ao partir elles ouverõ o peor ca vierõ y os de Creta et de Pirra et ferirõ se de tal guisa que todos los espargirõ et matarõ mais de mjll estonçes mesturarõ se as azes de tal guisa que nõ o pode õme osmar cõmo forõ departidas sabede que aly ouvo moyto elmo desmẽdado, et moytas lorigas rrotas, et moytos escudos quebrados. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 148 |
Et fereu o caualo das esporas; et foy se meter en medeo d ' eles, et os hũus ya derribãdo, et os outros matãdo et chagando mortalmẽte el mataua et cõfondia quanto(s) ante sy achaua. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 150 |
Et aquel que jaz ascondido en aquela cabana mata aquela bestia. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 186 |
Et foy a el moy sanudo, et diso lle asi: ¿çertas, caualeyro, loade vos que teendes a morte moyto açerca; ca vos fezestes grã loucura de me querer asi matar Et vos tomastes tã grã peso de que uos çedo mal acharedes, ca asy o fezerõ ja outra vez algũus de vosa parte. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
Et todos los mataua quantos pasauã por cabo del ¿que uos direy? poucos estauã y por onde el estaua mays a as vezes acaesçe que o grãde orgullo a de abayxar quando a ventura quer, cõmo agora oyredes Troylus, que andaua moy loução et moy ledo ẽno cãpo ẽno caualo de Diomedes, que era tã bõo que nũca foy quẽ mellor vyse. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 198 |
Et dizia que nũca seria ledo fasta que o matase |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 276 |
Agora leyxa o conto a falar d ' esto por cõtar cõmo a RReyna Ecuba falou a morte de Achilles Hũ dia acõtesçeu que a RReyña Eucuba era tã coytada por la morte de seus fillos que lle matarã que por nẽgũa maneyra nõ fazia semellança de viuer, mays de se leyxar morrer. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 277 |
Et avemos por el perdido todo noso linagẽ, et perdemos [nosa] terra et nossa erdade et demays el RRey Priamo, teu padre, he medio morto por lo que lle faz Achilles; ca se me el nõ matara meus fillos cõmo os matou, nõ seria el rrey tã [coytado] de gerra nẽ tã pensoso et aontado cõmo he fortemẽt nos a mal -treytos et confondidos et faz nos moytos dãnos cada vez, et nõ se quer ende enfadar demays errou me malamẽte en quanto me avia prometido, que el me prometera que tomase a Poliçena, tua yrmãa, por moller; et fezese yr os gregos para sua terra; et que se partise esta gerra, dizendo que amaua a Poliçena tãto que mays nõ podia. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 281 |
Et diso lle Paris estonçe asy: ' RRey, agora me paresçe que vos cõpraredes caramẽte este amor et esta putaria et por voso mal matastes meus yrmãos, Ector et Troylus. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 281 |
Et elles serã agora bem vengados, ca uos andauades morto por nos matar et astragar mays eu vos prometo que m ' o pagaredes agora ca en toda guissa uos cõven de morrer aqui. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 284 |
Et asy foy por çerto, ca Poliçena ouvo tam grande pesar et tristura que mays grande nõ poderia ẽno mũdo seer em guisa que se ella ousara, ou lle nõ fora rretraydo, ela fezera tã grã doo que fora grande maravilla et asañou se moyto contra sua madre por que o fezera matar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 287 |
Ca caramẽte ouverã de cõplar aquela entrada que fezerã se se mays deteueram ca os bõos bastardos tornarõ a elles et forõ [ferirlos] tã fortemẽte que a mao seu grado os poserõ fora et matarõ et chagarõ d ' eles moytos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 288 |
Et, par deus, moy mal faz el RRey Priamo por que me nõ mata ca por mj̃ he cõfondido et a perdido seu rreyno. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 288 |
¿Et por que nõ vijndes agora a matar et desfazer esta que en mao dia foy nasçida? |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 288 |
Et vos, donas et donzelas, que sodes por mj̃ mezquinas et desanparadas -ca por mj̃ perdestes alegria et ben -, todas quantas sodes en esta çidade, se quer vos me vij̃de matar, ca em negro dia me vistes os dioses outrosy fazẽ sem rrazõ, ca nõ deujã cõsentir nẽ sofrer que sobre terra viuese a cousa por que tanto mal veẽo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 339 |
Et diseron que seria gran maldade et grã maa ventura de tornar contra sy hũus aos outros et se matar cõmo de cabo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 342 |
Et en aquela ora entendeu que por seu mal forã quebrãtados os tẽplos de Epolo et de Mynerua, onde sacarõ a Casandra et matarõ o bõo rrey Priamos, seu padre. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 346 |
Et quando matarõ Agameno, [Cãtabius] -seu vasalo - , fugio cõ el a casa do bõo RRey Ydamenes. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 347 |
cõmo Tre(u)erus, yrmão de Ajas Talamõ, ouvera de matar Diomedes Despoys que Diomedes foy desterrado do rreyno [per] cõsello de sua moller, et foy para Salamyna para aver consello de seus amygos en cõmo cobrase seu rreyno. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 347 |
Ca sabede que Treuerus ouvo rrazões cõ el, taes que [per] pouco estouo de o matar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 347 |
Et por aquesta rrazom o quisera matar Treuerus mays nõ ll ' o quiseron consentir os moradores da çibdade a seus amygos et elles fezerõ lla en guisa que en pequeno tenpo forõ y ajũtados dez [mjll] caualeyros de taes que nõ queria mays nẽ mellores para se vengar de Egistus. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 347 |
Et nõ era y tal que o podese apoderar [que o de] grado nõ matase, ca o desamauã mortalmente todos mays ante que se de aly partisem, Orestes fezo seus sacrifiçios en hũ tẽplo que y avia por aver d ' eles rresposta que [deuja] fazer, ou que çima avia de auer do que avia a começar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 347 |
Et logo ouverõ rresposta dos dioses en esta maneyra: ' mata a tua madre por vĩgãça de teu padre. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 348 |
Et hũus diziã que cõmo quer que fezera rrazõ [em] vengar a seu padre, que fezera mal em matar sua madre ca nõ ha ẽno mũdo rrazon por que nẽgũ õme -a torto nẽ a dereyto -, deua matar sua madre et por que el tal cousa fezera, nõ era guisado nẽ rrazõ de rreynar, mays deuja seer deserdado do rreyno por que fezera tal crueldade. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 349 |
Et [çercaraa] de hũ muro moy alto et moy forte et contou [cõmo] hũa serpe lle matara a [Cauapus], hũ seu marineyro, [aly] onde primeyramẽt quisera aportar et por ende foron [coytados] et perdidos et moy mỹgoados et demays [cõtou] cõmo depoys d ' esto nõ quisera aly mays estar en aquel porto, ca logo ouvo moy [bõo] vento et aportarõ en Miçenas cõ grã plazer, ca [aquela] era sua terra des oy mays pode Menalao folgar et seer quito de gerra et de traballo |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 349 |
Agora leyxa o conto falar d ' esto por dizer cõmo Orestes foy entrego en seu rreyno Orestes era moy desdito et moy posfaçado das gẽtes por - que tã cruelmẽt matara sua madre. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 349 |
Et quantos bõos rreys et [prinçipes] avia en Greçia, todos aly forõ ajũtados em hũ dia sinalado por julgar este feyto . Et quen vos cõtar (quisese) as rrazões que aly forõ ditas, moyto seria longo de cõtar mays Orestes contou toda sua fazenda et a rrazõ por que matara sua madre (Et) diso que el avia mãdado et rresposta dos dioses que el tomase vingãça, se nõ, que faria grã seu dãno et sua perda Monesteus, o duque de Etenas, se leuãtou estonçe em pee, et diso que el o defenderia bem contra qual quer que ll ' o quisese rrepetir ou quisese dizer que el nõ deuya rreynar, que lle meteria logo as maãos sobre esto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 350 |
Et a ventura os giou tã mal que chegarõ a atal porto onde rreçeberõ tal dãno et moyto mal et dous yrmãos, rreys de aquela terra, que dizẽ a hũ d ' eles RRey [Rretrigolẽ] et a outro, RRey [Çiolopẽ] et estes ambos, quando virõ que tã grãde era o auer, tomarõ del quanto quiserõ et carregarõ moytas azemelas ' et forom moy cruus cõtra mj̃ ' et cõtou lle en cõmo foy despedaçado et desonrrado et depois cõmo chegarõ senllos fillos de dous rreys et diziã lles Antipates et Polifenus et que lle matarã mays de çem caualeyros dos que cõsigo tragia, et outros moytos et deytarõ -n os ẽno mar; et que prẽderã todos los outros et sen falla vos digo que nũca vistes nẽ oystes falar ẽno mũdo de [omes] tã desonrrados nẽ tã mal -treytos ' et fomos todos presos et jouvemos em sua prijon mays de vn mes. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 354 |
Et matamos aly mays de mjll d ' elas que se aprendiam a as naues por las anegar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 357 |
Et matarõ -n os todos que tam solamẽte nẽgũ d ' eles nõ escapou viuo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 362 |
sen guisa, ca vos lle matastes seus fillos, que erã meus yrmãos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 362 |
Et a coyta et o dolor et o pesar grãde que rreçeby por la morte de uoso padre, et por vos asperaua de seer d ' ela cõfortada Et agora veerey moy mao cõforto se vyr matar a meu padre et a meus fillos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 362 |
Et el, quando chegou, rrogou moyto a Pirro que ouvese [merçede] del RRey Acastus, et o nõ matase. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 362 |
Ca tã grãde ljnage avia cõ el que nõ queria por nẽgũa maneyra que lle fezese nẽgũ mal ca se o el matase et fose sabido por lo mũdo, seria rretraydo para senpre, et tyudo por maa estança. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 364 |
Et a cabo de tenpo acõtesçeu que Pyrro se guisou de yr a Delfon en rromaria por fazer y seus sacrifiçios a Apollo et aos outros dioses todos por que elles quiserã que seu padre fose vengado dos troyanos et de Paris, que o [matara]. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 364 |
cõmo Hermonja rrogou a Menalao que matase Andromaca et seu fillo [Despoys] que Pirro foy ydo en rromaria, Hermyona enviou logo dizer a Menalao, seu padre, que a viese veer. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 364 |
Et por ende uos rrogo que a matedes ca sen dulta se a nõ matades, eu morrerey cõ pesar ca quero a ella grã mal mortal et a Leodomatã, seu fillo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 365 |
Cõmo Andromaca fugio cõ seu fillo, et cõmo os da çidade a defenderõ cõ el Quando Andromaca soubo que a Menalao queria matar, tomou a Leodomatã, seu fillo, ẽnos braços et sayo do paaço. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 365 |
Cõmo Orestes chegou a Tesela, et enviou esculcas pos [Neuculanus] Qvando Orestes soubo que Pirro era ydo en rromaria, jurou moyto [per] sua ley que tomaria del vingança se podese et chegou logo a Tesala ante que se ende partise Menalao et rrogou lle que matase Andromaca. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 365 |
Et rrogou lle(s) moyto que ll ' o esculcase(n) de guisa que quando el tornase [do] Delfon que ll ' o fezesen saber ca el en toda guisa o queria matar cõ suas mãos quando Menalao soubo estas nouas, nõ lle plougo [ponto nẽ moyto] et logo se espedio del et tornou se a Parta. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 365 |
Et foy se logo ala et encõtrou cõ el, et mato o et negou que o nõ matara pero depois foy sabido et fezerõ por el grã doo depois que a sua morte foy sabida et descuberta Orestes tomou Ermyona, sua moller, et leuou a para Myçenas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 365 |
Et a cousa foy çerta et prouada que o matara mays Orestes nõ daua por ende nada nẽ lle pesaua por que cõprira toda sua voõtade et [talẽt] |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 370 |
Et veu en cõmo lle mataua sua gẽte cõ sua espada que tragia. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 370 |
Et diso a Telogomus: ' dime d ' onde vees, ou para hu vas, ou d ' onde es natural que asy mataste a Vlixas o vello et caão et sisudo, que ouvo sempre onrra et alteza entre todos los rreys; et fezo et acabou tanto do que desejou; et passou por tantas venturas; et acabou tantas fazendas. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 370 |
Et [vijnste] me matar a myña casa, estando eu en paz en ella. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 370 |
Et see çerto que grande sandeçe cometiste en me asy vij̃r matar, ca nõ poderia outra cousa seer. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 370 |
Et pedia et demãdaua que o matassen, [dizendo] que nõ queria que a sua vida mays fose, et que mays lle prazia cõ a morte. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 370 |
Et entẽdeu que dizea verdade, et que era seu fillo aquel que o matara, et que lle nõ metirã aqueles que lle o sonno soltarõ que tyña a morte ẽnas mãos de seu fillo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 372 |
Et quando ala chegou, achou a RReyña Çirtes, sua madre, que avia grã tenpo que era por el moy triste et coytada et moy dolorida, ca todo lle fora cõtado em cõmo el matara seu padre. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 372 |
Et por tanto avia grande medo et pauor que llo matariã por el mays despoys que o veu, ouvo cõ el tã grã plazer et alegria que mays nõ poderia seer mays sabed que en quanto a RReyña Çirtes vyueo, nũca depoys perdeu pesar por la morte de Vlixas. |
[+] |
1350 |
LT [1]/ 59 |
Pero cõ todo esto, porque era sóó et eles IIIIo cuydarõno a matar ou a uẽçer, et traballarõsse ende quanto poderõ, mays seu traballo nõ lles ualuo rrẽ, ca mal conoçerõ cõ quen no auyã. |
[+] |
1350 |
LT [1]/ 60 |
Et un caualeyro uello que estaua ante as amẽas, et que do começo uira a batalla, et uiu que Lãçarot daua entõ mayores golpes ca o nõ começou da primeira, disso aos que estauã em derredor: -"Uos ueeredes, a boa fe, que aquel caualeyro que esta emde os uẽçera todos ou os desbaratara, et, se Deus me ualla, uẽçeria et mataria taes X com̃o eles, ca estes nossos som boos se nõ fugẽ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 217 |
Mays façámoslo en gisa cõmo nõ rreçebamos dãpno delles; ca elles, depoys que virẽ rroubar toda sua terra, gisarsse an de sse defender brauament et tomar vengança de nós, et punarã de nos prender et de nos matar se poderẽ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 218 |
Et catey as matas et os lugares espessos et as ortas, por tal que, se esto acaesçesse, que eu soubesse ben a terra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 220 |
Et os hũus se ascõdíã ẽnas matas, et os outros sse metíã ẽna vila. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et alý feríã caualleyros d ' espadas et de maças, et juntáuãsse hũus cõ outros, se sse poderíã matar ou ferir ou derribar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et elles erã ja moy poucos, et os que uĩjnã dultáuanos moy pouco, et ja estauã tã chegados que sse matauã a mãtenẽt. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et tãtos colpes fezeron que matarõ et chagarõ moytos de aquela vegada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et en tal maneyra os tĩjnã çercados que matauã delles moytos, ca os feríã de cada parte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 227 |
Mays quen quiser saber as cousas cõmo auẽerõ, et este feyto todo cõmo passou, et quen gãañou en el ou quen perdeu, ou quen matou ou quen matarõ, ou quen foy couardo ou quen ardido, ou foy mao ou bõo, ou quen foy uilão ou paação, ou feo ou aposto, ou arrizado ou flaco, ou barnesco ou escasso, ou mãsso ou sañudo, ou quen ouuo grã prazer ou grã pesar, ouça a mj̃ o que lle eu disser, et ben me crea, que lle cõtarey segundo cõmo eu achey en escripto perla [mão] de Cornelio. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 229 |
¡Ay, meu padre, cõmo uos os gregos matarõ a uós et a todos uossos amjgos! |
[+] |
1370 |
CT 1/ 234 |
Agora diz o cõto que, depoys que el rrey Príamos acabou ben suas obras, et veu Troya ben pobrada, et tal que nõ temj́a nehũa cousa, ante deuj́a el por ela seer timudo, penssou que era tẽpo et sazõ de prender vengãça da desonrra que auj́a rreçebuda dos gregos, de seu padre, que lle matarõ, et de sua caualaría de Troya, et porque lle tĩjnã presa sua yrmãa Anssýona, que se lle nõ podía oluidar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 234 |
Vós sabedes a trayçõ per u foy o desbarato de nosso liñagẽ, et de cõmo os gregos matarõ meu padre, et cõmo leuarõ mj̃a yrmãa (mj̃a yrmãa) catiua et a tẽen por barragãa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 234 |
Et uós jde assý per toda Greçia, et dizede assý aos rreys de y que me enuíjn mj̃a yrmãa Anssýona et que lles perdoarey quanto mal et quanto torto me fezeron, et quantos caualeyros me matarõ, et meus yrmãos et mj̃as yrmãas et meu padre et mj̃a madre, quen me an mortos, et nũca lles y mays falarey, et nõ lles quero y mays falar, nẽ lles quero al demãdar, Mays ey grã pesar por seer mj̃a yrmãa barregãa de njhũ, et rrógouos que façades todo uosso poder en cobrarla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 235 |
Rrey, uós sabedes ben cõmo et camaño torto lle tẽedes feyto, ca lle matastes seu padre et todo seu liñagen et a sua grã caualaría de Troya, et cõmo lle rroubastes a ssua terra, et cõmo lla destroýstes et queimastes toda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 236 |
Mays fáçome marauillado de cõmo uos nõ mãdo matar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 239 |
Este Nástor era o mays cruel et o mays derranjado que en todo Grecia auj́a, ca el nõ daría hũa palla por matar hũ home doadament. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 239 |
Et coyda agora uosso señor vengar seu despeyto et prender uj̃gança do padre que lle matamos et do rroubo et astragamento que lle fezemos en sua terra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 241 |
Et, señores, por Deus, traballémosnos de buscar meeziña cõ que guarescamos das chagas que tẽemos ẽnos nossos corações dos padres et das madres et dos yrmãos et do nosso bon lynagen et uosso que os gregos matarõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 245 |
Et corría enpós de hũ çeruo, et nũca o poyde matar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 246 |
Et desto me faço agora grã sabedor et grã m[a]estre et ben uoslo digo outra uez que, sse Pares trouxer moller de Greçia, nũca hũ de nós escapará sen grã coyta, ca logo uerrã os gregos sobre nós, et quebrãtarã per força o Aylión, et nõ acharã lugar tã alto que nõ derriben, mao nosso grado, et matarã padres et fillos, et destroyrã o rreyno, et nõ ficará y yrmão nẽ parẽt. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 248 |
Amjgos, uós sabedes ben cõmo os gregos matarõ a rrey Leomedón, meu padre, a grã torto, que era nosso señor natural, et toda nossa linagẽ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 252 |
Et seu padre envíao al rrey Cástor et al rrey Poleus, que lle den hũa dona que el rrey Talamõ tẽ presa, que he sua tía deste nosso rrey et he filla de rrey Leomedón, que elles matarõ en Troya quando a uila destroýrõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 255 |
Et matarõ moytos delles et prenderõ outros moytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 256 |
Et sofrerõ alý todos moy grãdes coytas, os troyaos por sse defender et os do castelo porlos matar et por anparar os seus. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 260 |
Et Pares cõtoulle todo per quanto passarã, et cõmo trouxerõ todo seu pleito, et cõmo tomarõ porto, et cõmo quebrãtarõ o tẽplo et rroubarõ o auer todo que y acharõ, et cõmo forõ seýdos depoys que sse de alý partirõ, et, ante que chegassen aos seus, cõmo llelo ouuerã a toller os que seýan do castelo, et cõmo sse matauã a ssy meesmos quando coydauã a matar aos outros, porla noyte, que era moyto escura. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 262 |
Et era marauilla cõmo nõ morría cõ coyta, ca todavj́a sse mataua et dezía a grãdes uozes: - |
[+] |
1370 |
CT 1/ 281 |
Et, sen falla, elles ouueron mao cõssello et fezeron grã folía, ca ben sabedes uós que pouca da nossa gente ẽnos tenpos passados ha destroýda et astragada moy auiltadament toda sua terra, et matarõ quantos y auj́a. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 287 |
Et mataron moytos dos de dentro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 287 |
Et enpós esto leixauã vĩjr cãtos de pedras et outros moy grãdes mouementos que lançauã sobre elles, que, per fina força, matauã delles tãtos que era grã marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 287 |
Et nõ auj́ã delles merçee, nẽ piadade njhũa, mays assý cõmo os podíã primeyro matar, assý os matauã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 293 |
Et, sen falla, uos digo, se uós nõ fossedes mãdadeyros, que uos mãdaría matar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 294 |
Et logo alý estonçe chegarõ duzẽtos caualeyros dos bõos que o quiserã matar, se sse el rrey nõ metera en medio. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 307 |
Et toda sua cõpaña era ẽnos matar et ẽnos destroýr, que ja mays nõ ha home que cõtar podesse a morte et o dãno que rreçeberõ en tomar aquel porto, ca mays espessos caýan as saetas et os dardos sobre aquelles que queríã gãañar o porto que podería caer chuuja quando caesse espessa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et auj́an ante ssy os troyãos, que os matauã moy cruelment, ca elles erã tãtos que, a pouca de ora, matarõ a sesta parte ou mays. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et erã todos ben gornidos et ben bastidos de bõas cõpañas et ben armadas, mays ante hũ pouco que saýssen das naues os troyãos matarõ et chagarõ moytos delles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et matauã quantos achauã ante ssy. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et feríaos tã cruament que lles mataua moytas cõpañas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Mays ouueron moy grã coyta porque nõ poderõ chegar aos outros per nehũa parte, que vij̃t mill caualleyros ou mays lles esta[ua]n deãt, que os queríã matar de grado, et os nõ leixauã chegar a elles, et que os forõ logo ferir de rrandón, tã cruament que os gregos sofrerõ y tã grãde afán que, ante que ouuessen ajuda, sua força foy mj̃gada, tãto que chegarõ todos a ponto de morte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et seýosselle tãto sange que c[a]eu esmorido, et coydarõ todas suas cõpañas que era morto, et fezeron por el grã doo, et nõ dauã (por el) nehũa cousa porlos matarẽ, et cõ grã coyta que auj́ã ýansse moytos a perder et a morrer ẽno mar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et daquela esporoada matarõ mays de mill delles, que estauã ẽna marisma. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et en aquestas uoltas matarõ ende trezẽtos ou mays, et os seus cobrarõ logo o cãpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 313 |
Et de manãa farã por uós tã grã doo que senpre ende falarã, ca en uós foy oje estrẽado aquel que moy sen piadade fará grã dãno en gregos et que oie este día matará moytos delles cõ a sua mão dereyta. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 313 |
Et en todo esto Éytor nõ quedaua de ferir, ca el tragía sua espada en sua mão, et mataua et destroýa quantos achaua cabo ssy, assý que, en pouca de ora, foy moy coñusçudo dos gregos, ca elles souberõ moy ben aquel día quen el era. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Desý Éytor chamou logo el rrey Esdras et el rrey Fión, que era fillo de Drugas, que cõquereu moytos rreynos et moytas terras, et fézoo depoys matar (a) sua moller cõ poçoya que lle fezo dar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et tu desçendiste agora assý cõmo o leõ que puña en leuar sua presa quando a mata. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et fezérono tã ben que daquela uegada matarõ moytos et poserõ moytos en terra dos caualos, en tal gisa que os troyãos forõ moy maltragudos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et fazíao tã ben per suas mãos que mataua et derribaua quantos ante ssy achaua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 340 |
Et, sen falla, assý era, ca elles lles matarã ja o caualo; mays enpero nõ o bõo, a que dezíã Galapea. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 342 |
Et matarõ moytos caualeyros dos gregos, et chagarõ moytos dous outros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 342 |
Et tiráualles moyto amj̃úde et mataua delles moytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 343 |
Et diz o conto que os hũus chagaua, et os outros fería, et os outros derribaua, et aos outros atrauesando, de tal gisa que os mãcaua todos moy mal, et mataua moytos deles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 344 |
Et lançáualles dardos de açeyro enpenolados, cõ que mataua moytos bõos caualeyros, que sse lle nõ podíã defender por cousa que fezessen. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 344 |
Sabede que daquesta esporoada forõ de alý moy ben os troyãos, mays, sen falla, ao partir eles ouueron o peor, ca vẽerõ y logo os de Crea et os de Pira outrossý, et ferírõnos de tal gisa que tódoslos departirõ, et matarõ ende mays de mill. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 344 |
El mataua el cofondía quantos ante ssy achaua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 348 |
Et, sen falla, assý o fezerõ, ca alý hu forõ topar cõ so troyãos, que ýan enpúslos outros en acalço, matarõ çẽ caualeyros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 350 |
Et daquela uez chagarõ moytos caualos et matarõ moytos caualeyros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Et se me uós quiserdes ajudar assý cõmo uós deuedes, de gisa os cometeremos que oie en este día os deytaremos do cãpo, et lles sacaremos moytas almas dos corpos, et lles faremos clarament cõplar os parẽtes et os amjgos et as outras nossas cõpañas que nos matarõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Et rrógouos quanto posso que façamos en gisa que uj̃gemos nossos anteçessores, que gãanarõ estas terras que nós auemos et que nos estes queren toller, et nos chagã et nos matã sobre elas; ca oje en este día sabede que me matarõ a Casybelã, meu yrmão, de que ey moy grã desconforto et moy grã soydade, ca el era moy bon caualeyro et de moy grã proheza. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Et mataua en eles sobeiament. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Quando el rrey Toas esto ueu, esforçou os seus et começou de yr perla batalla, fazẽdo grãdes caualarías et moyto mal aos troyãos; ca el, per u ýa, mataua moytos et a outros moytos fazía leixar as selas sen seu grado, ca el se meteu en auẽtura et rreçeberõ del moyto mal os troyãos aquela uez. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 361 |
Et leuárõna pera Greçia quando outra uez os gregos uẽerõ sobre Troya, que a destroýrõ et matarõ a Leomedón, seu padre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 365 |
Agora diz o cõto que Achiles choraua moyto por Patróculos, seu amjgo, que Éytor matara. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 365 |
Et, sen falla, se eu cabo uós estouera, nõ fora home que uos ousasse matar, nẽ sol põer en uós lança, nẽ ouuerades que temer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Et Achiles nõ folgaua per hu ýa, que mataua quantos achaua ante ssy. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Éytor andaua perla batalla moyto aujuado et moyto ardido, dando moytas espadadas et moytos colpes synalados, et mataua dos gregos moytos caualeyros preçados, onde elles ouueron grã pesar et grã doo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Quando Achiles ueu que Éytor assý matara a el rrey Protenor, ouuo ende tal pesar et tal coyta que mayor nõ podería, et per pouco sse ouuera de matar cõ sua lança meesma, ca Protenor era seu sobriño et criároo de moy pequeno, ca era hũ dos homes do mũdo a que el grã ben quería, et por ende nehũ home do mũdo nõ podería por el fazer mayor doo do que el fazía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 375 |
Mays quen uẽtura ouuesse que o podesse prender ou matar, ben creo que elles nõ porríã o pe fora d a uila, nẽ auerýan cõtra nós esforço nẽ poder per nehũa maneyra, nẽ auerýan poder de nos sofrer hũ día, ca tã grã descõforto et tã grã desasperança tomarã en ssy deste dãno tã mao que nõ seyríã a batalla cõnosco. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 377 |
Mays eu sey ben, segundo creo, que, ante que elles o ajan morto ou preso, cõmo elles queríã, ante fará taes esporoadas et taes feytos et taes entradas et taes caualarías que el meesmo tomará pauor en ssy, por matar dos mellores et mays onrrados et mays sabedores que éntrelos gregos ha, en gisa que senpre lles ende auerrá mal et tal dano de que sse doyan. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 378 |
Mays depoys que home ẽno mũdo naçeu, nũca veu leõ, nẽ husso, nẽ porquo mõtés, nẽ outro ueado que sse tã brauament defendesse cõmo el, nen ha ẽno mũdo cousa que dizer podesse a ssua caualaría, nẽ a ssua proheza que alý mostrou, ca atã cruament et tã sen piadade os fería et chagaua et mataua que ben lles deu aquel día a entẽder quanto ualýa et quen era. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 384 |
Et tomou çẽ caualeyros dos mellores que podo escoller et poso toda sua força ẽno matar ou ẽno prender, se podesse, ou de lle fazer algũ grã dãno, en gisa que lle fezesse cõprar carament sua moller que lle tomara. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 384 |
Et dýssolle: -Fazédeuos afora et arredádeuos de mj̃, ca, sen falla, eu mataruos ey o caualo ou uos ferirey mal ẽno corpo, ca eu ben entẽdo o que demã[da]des. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 387 |
Et el uẽo aquí sobre nós por nos desherdar et nos deytar fora do rreyno, ou por nos matar ou destroýr, sse el podesse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 389 |
Et mãdou entõ que nõ matassen a el rrey Toas, mays que o gardassen moy ben. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 391 |
Djz o cõto que aquel día fezerõ todos os de Troya grã doo por Dorastolos, fillo del rrey Príamos, que Achiles matara, ca moyto era bõo caualeyro et forte et fardido et orgulloso. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et foy moy rrézeo en esta guerra, et fezo moytos feytos grãdes per suas mãos, et fezera aýnda mays, se o Éytor nõ matara. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Uós nos fezestes gran dãno et grã pesar de moytos bõos caualeyros que nos matastes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Mays, sse eu poder, uós o(s) lazeraredes, que eu uos farey yr enpús aqueles que matastes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 399 |
Et os gregos, quando esto uirõ que lles assý tiraua et os mataua tã sen piadade, ouueron del moy grã pauor, que todos ýan fogindo et acolléndosse aas tẽdas, et el enpús d eles, fazẽdo grã dãno et grã perda per u el ýa, ca de hũ seu colpe que el tiraua mataua dous et tres caualeyros et quatro aas uezes, assý que, en pouca sazõ, matou çẽ caualeyros dos gregos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 399 |
Et a pouco tenpo forã todos mortos et malafrontados, sse a uẽtura nõ fora cõtraria aos troyãos; ca, enpero que sse acollerõ aas tendas, nõnos queríã leixar os troyãos, ante os queríã matar et destroýr. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Et Éytor matara por hũ seu yrmão sete, dos quaes erã os seys rreys et hũ duque preçado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 403 |
Outrossý Polidamas auj́a grã pesar et grãde onta por seu padre Antenor, que era preso, et ben poso en seu coraçõ que, sse en outro día manãa ouuessen batalla, que mataría tal rrey por que sua saña fosse apagada ou por que seu padre fosse rrendudo ou uẽgado, se os gregos o matassen ẽna prijón. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 405 |
Et os gregos sse toueron por auiltados et ouuerõ grã saña, porque os troyãos os uẽerã demãdar a ssuas tẽdas et lles matarõ moyta de sua cõpaña. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Señores, ben entẽdemos cõmo nõ podemos sofrer per nehũa maneyra esta pestilençia, nẽ este mal, ca, se nos moyto dura, a toda gisa a morrer nos cõuerrá; ca este odor nos cofonde et nos mata, en tal gisa que os mellores et os mays esforçados de nós son ja tã flacos que nõ poden tomar armas nehũas, sse adur nõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 417 |
Et aquel que estonçe jaz ascondudo ẽna cabana mata aquela besta. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et foy a el moy sañudo et díssolle assý: -Çertas, caualeyro, uós uos loade, que tẽedes a morte moyto a çerca; et uós fezestes grã loucura de me querer assý matar; et uós achastes tã grã presa de que uos çedo mal acharedes, ca assý o fezeron ja outra uez algũus de uossa parte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et daquela esporoada matarõ çẽ caualeyros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Et alý foy grã pressa sobre el, os hũus porlo leuar et os outros porlo matar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Mays Achiles, a que sse nõ oluidaua o que a fazer auj́a, andaua moy brauo et moy sañudo en esta batalla, et tãto apressuraua os troyãos et tãto sse achegaua a eles que, por nehũa maneyra, nõ sse podíã ajuntar hũus cõ outros, nẽ yr a nehũa parte que el nõ fosse ontre elles, feríndoos et derribándoos malament, et tódolos mataua quantos passauã per cabo del. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 448 |
Agora leixa o conto de falar daquesto por cõtar a nouena batalla, pero ante cõtará hũa visiõ que soñou Andrómata et do que lle auẽo cõ Éytor |
[+] |
1370 |
CT 1/ 448 |
Aa noyte auẽo que Andrómata, moller de Éytor, jazẽdo cõ el en seu leyto, depoys que as trégoas forõ fora, soñou hũa uisiõ de que foy moyto espantada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 448 |
Cõmo Andrómata rrogou a Éytor que nõ fosse aa batalla |
[+] |
1370 |
CT 1/ 448 |
Depoys que Andrómata hũa grã peça penssou ẽna uisón que uira, ouuo grã pauor et grã coyta. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 449 |
Cõmo sse Éytor asanou contra Andrómata et de cõmo lle rrespondeu |
[+] |
1370 |
CT 1/ 449 |
Demays fostes dizer que nõ tomasse armas nẽ saýsse da uila, et esto nõ pode seer, nẽ querrã os dioses que, mẽtre eu uiuo for et poder tomar armas, nõ peleie cõ aqueles soberuosos et áuoles et maos que me matarõ os parẽtes et os amjgos et o liñagẽ todo et nos aquí uẽerõ çercar, que me deles nõ defenda quanto poder. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 449 |
Cõmo Andrómata fuy al rrey Príamos cõtar a uisyóm |
[+] |
1370 |
CT 1/ 449 |
Quando Andrómata entẽdeu que seu rrogo nõ ualýa nada, começou de fazer grã doo, et tã grã coyta auj́a que, a poucas, nõ ensandeçeu. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 450 |
Cõmo Éytor era sañudo porlo que Andrómata disera et cõmo pedeu armas pera yr aa batalla |
[+] |
1370 |
CT 1/ 450 |
Qvando Éytor entẽdeu que seu padre nõno leixaua yr aa batalla porlo que Andrómata lle auj́a dito, foy ende tã sañudo et tã coytado que, a poucas, nõ castigou a aquela que lle esto buscou cõtra seu defendemento. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 450 |
Et cõ grã saña pedeu suas armas a Ãdrómata, ca ela as auj́a ascondidas cõ o grã rreçeo que auj́a. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 451 |
Desque Andrómata entẽdeu que lle nõ ualýa nada seu rrogo, chamou logo aa rreýña Écuba et a suas yrmãas de Éytor et a tódaslas outras donas et donzelas de Troya, fazendo moy grã doo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 451 |
Cõmo Andrómata trouxe se[u] fillo ante Éytor, se o podería tornar |
[+] |
1370 |
CT 1/ 451 |
Depoys que Andrómata ueu que nada nõ cõpría quanto rrogo lle fazía, foy cõ ánbalas mãos dar ẽno rrostro, et começousse a ferir das palmas et messar seus cabelos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 452 |
Cõmo Andrómata tornou outra [uez] a rrey Príamos, que detouesse Éytor |
[+] |
1370 |
CT 1/ 452 |
Et Andrómata lançou mão en seus cabelos, et deu hũa uoz tã grãde que foy oýda moy longe. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Et chegarõ logo da outra parte outros moytos porlo prender ou porlo matar, se podessen. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Et desque agora formos uẽçudos et desbaratados, oyredes os gritos et os assouj́os sobre nós, atãtos que nos nõ prestarã os soños que dona Andrómata soñou. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Mays Troylos, que era moy ardido et moy aujuado, tornou alý sobre el, a gisa de bõo caualeyro, et quantos achaua a derredor de ssy tã durament os fería et tallaua et mataua et astragaua et cofondía cõ sua espada que, mal seu grado, o ouuerõ a leixar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 457 |
Et pregũtou estonçe quen o matara, et cõtárõlle cõmo o feyto fora. -¡Par Deus! -disso Éytor -. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 457 |
Et en todo esto, Pares andaua cõ sua espada ẽna mão, moy brauo, et mataua et chagaua et derribaua moytos dos gregos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 457 |
Outrossý Polidamas andaua y moy bõo, et tãtos deles mataua et chagaua que semellaua que sse bañaua ẽno sange deles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 460 |
Et Andrómata, sua moller, quanto esto ueu, ouuo tã grã coyta que ficou amorteçida et fora de seu syso, en gisa que nõ entẽdía nada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Et os troyãos cobrarõ o cãpo, et começárõsse a ajudar moy ben et, en chegãdo a hũ passo brauo, que era moy estreyto et moy forte, matarõ y moytos dos gregos, ca sse apertauã de tal gisa que nõ podían passar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Et por ende seu penssar era ẽno matar per qualquer maneyra que el podesse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Este caualeyro he nossa chaga et nosso cofondemento, ca el mata quantos acha en derredor de ssy et cousa do mũdo nõ rreçea, nẽ topa en lugar que seia que todos nõ fugan ant ' el, ca tódoslos faz mudar et per força leixar o cãpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Et andaua asseiando a Éytor, hu veería jeyto ou ora pera o matar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Et aa entrada da porta, tãtos delles matarõ et prenderõ quantos quiserõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 467 |
Mays sobre todos sobeiament a rreýña Écuba, sua madre, et Andrómata, sua moller, et Políçena, sua yrmãa, et Elena, sua cuñada, erã moy coytadas por el. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 483 |
Et conta Dayres que Paris, nẽ seus yrmãos, nõ estauã alý hu o matarõ el rrey Perses, ca elles et os outros mayores caualeyros aguardauã a el rrey Príamos, et nõ se partíã del, et auíã ia feytas muytas bõas caualarías. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 483 |
Et começou de matar et derribar deles muytos, et ýase detẽendo mentre os outros se acolíã aa çidade. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et Paris tã grã doo et tã grã pessar auj́a del que se quisera matar cõ ssua espada, et caýo amortezido, et rronpía seus pãnos, et depenaua seus cabelos, et espedaçáuase todo cõ suas mãos, et maldizía os días en que tãto uiuj́a et aquel día et aquela ora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et logo alý jurou que el faría en guissa que os de fora o matasen , et dizía que nõ uiuería mais, pois que Deýfebus, seu yrmão, fose morto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et, par Deus, eu me deuía a matar cõ mĩas mãos, et asý será çedo en toda guisa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Sabede que os que matauã y nõ auj́ã conto, senõ per çentos ou per milleyros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et Palomades, cõmo era bom caualeyro et muyto esforçado et muy gerreyro et muyto hurgulloso, estaua ante todos os seus, matando et astragando en troyãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et, por Deus, per y ferídeos, senores, brauament et façámos[los] entrar traslas barreyras, mao seu grado, et mataremos deles mais de mill. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et el rrey Serpedóm, que era caualleyro muyto aposto et muyto esforçado et muy preçado en armas, porlas muytas boas caualarías que auía feytas per suas mãos, ca era moy dultado, cõmoquer que nõ auía mais ca dous ãnos que tomara armas et cõmeçara grandes feytos et fezera grandes esforços, per que auía gãanado grã prez et grand honrra, (et) q[ua]ndo ueu o grã dãno que Palomades fazía en este torneo m[a]o et perigooso et chamou os seus et esforçou, et outrosý ueu cõmo matara Deýfebus, fuy ende tã sanudo que mais nõ podería. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Mais nõ fuj ẽno mũdo quen uisse tal dãno, nẽ tal matança, nẽ tã desmesurada cõmo alý fuj en gregos aquela uez. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 514 |
Cõ dereyto te deuíã a rretar, ca todos nos uees cõfonder et astragar et matar, et nõnos queres acorrer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 519 |
Et fazíã todos muy bẽ, ca eles ýam matando et chagando et derribando. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 520 |
Mais os gregos rreçebíã grã dãno, ca Troylos os mataua cõ ssuas mãos, condes et duques et almirãtes preçados, de que eles ficarõ muy perdidossos et moy tristes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Demays, an ja perdudo a Éytor, que era seu defendedor et seu escudo et sua asperança, et era o mellor caualeyro en armas et en todas bondades que en Troya auj́a, et uós o matastes cõ uossas mãos, a pesar dos de Troya. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
¿Cõmo, don Vlixas, dizedes uós que, se me eu agora nõ quiser matar porla moller de Menelão, cõmo ja son mortos mays de çẽ uezes mill omes, que por ende perderey mj̃a ualor et mj̃a loor et meu bon prez pera senpre; et se eu nõ quiser tomar armas, per rrogo ou per força, por ende serey rretrahudo et tĩúdo por falido ou tornado do prez que guãaney, porque o uós mays creades? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 525 |
Et, sen falla, uós que esto queredes, uós uos metedes a moy mao preço, que uos assý fazedes matar, sen onrra et sen rrazõ, cõ grã soberuja. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 530 |
Et uosso padre fezo desherdar moytos rreynos a grã torto et a grã pecado, de moytos altos omes que ajuntou a aquela çerca, que fezo y matar et despedaçar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 534 |
Nós auemos tomado hũ peso mayor et mays dultoso et mays perigooso que don Menelao coyda, ca nos mete por boa barata et por boa rrazõ que nos façamos aquí matar todos cõmo fezemos ata aquí. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 535 |
Mays Troylos, a que sse nõ oluidaua a morte de seu yrmão Éytor, fezo aquel día tãto por tomar uj̃gança por el que foy hũa grã marauilla, segundo que Dayres cõta; ca el cofondía et mataua quantos achaua ante ssy, et hu vij́a a mayor força dos gregos et a mayor espessura, leixáuasse correr alý, et metíasse entre elles, et feríaos tã brauament que departía tódaslas pressas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 537 |
Et tã mal os trouxerõ aquela uez et tãtos matarõ que os gregos erã ja rrepentidos porque alý vẽerã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 540 |
Et as outras faríã moy grã dereyto se me por esto matassen. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Et cometérõnos tan brauament que, en pouca de ora, matarõ tãtos deles que fezeron todos seus pendões bañar en sange. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Et se nõ fora porlos de Perssya, que ajudauã ben aos troyãos et que chagauã aos gregos et matauã moy brauament cõ dardos et cõ saetas, carament lles uẽderã o ssojornamento que auj́ã feyto; ca, sen falla, elles matarã mays de mill caualeyros de troyãos, mays que nõ matarã se elles alý nõ forã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 550 |
¿Non ssabes que os troyãos matarõ teus caualeyros? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 550 |
¿Nõ te nẽbra que o amor che disso que estaua ẽna vila ençarrada et que a nõ poderías auer, ante che cõuerría morrer por ela, ca ela che quer grã mal porlos yrmãos que lle matasche? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 551 |
Et quando seýan da çidade, nõ uos semellaría que sse defender queríã, ante semellaua que queríã matar et destroýr os que alý estauã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 551 |
Achiles, quando veu o grã dano que gregos rreçebíã et cõmo lle matauã os troyãos moytos dos seus caualeyros, ouuo ende grã coyta et grã pesar, et moytas uezes penssaua de lles yr acorrer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 551 |
Et en maneyra o tĩjña preso que nõ era de ssy señor, nẽ lle quería cõsentir que aos seus fosse ajudar, pero que os vij́a matar; ca Troylos os desbarataua, et maltragía, et os enpuxaua do cãpo cada uez, en maneyr[a] que o nõ ousauã asperar, et fogían. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 555 |
Et hu uj́a as mayores presas, alý se leyxaua a correr, et metíase per meo d elas, ferindo et matando per cada parte, assý cõmo ardido et ualent caualeyro. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 565 |
Entretãto, el rrey Talamõ et el rrey Menelau et el rrey Miçeres et el rrey Ayas et el rrey Toas et el rrey Ulixas et Diomedes feríã brauament os troyaos, et nõ quedauã matando et chagãdo et prendendo deles muytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 567 |
Ca nũca ẽno mũdo fuj moller que sobre si uise tã maauentura que cõ suas maos nõ se matase. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 571 |
Et se me el así nõ matara meus fillos, nõ sería el rrey tã coytado da guerra, nẽ aontado, cõmo he, ca fortement nos á maltreytos et cõfundudos, et ános feytos grandes dãnos, et nõ se quer ende enfadar, nẽ fazer afora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 577 |
Et por uoso mal matastes meus bõos yrmãos Éutor et Troylos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 577 |
Et eles serã agora muy bem vingados, ca uós andauades morto por nos matar et por nos astragar, mais agora o conpraredes carament, ca en toda guisa uos conuẽ de morrer aquí. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 580 |
Et guisáuãse logo aquela ora por yr buscar o corpo d ' Achiles, et ia estauã fora das tendas, et nada nõ dultauã sua morte, ante uij́ã prazer se os matasen y todos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 586 |
Mais os del rrey Filomenis fezerõ tã bem, et matarõ tãtos dos gregos, et apresárõnos de tal guisa que Diomedes et os seus nõ poderom mais sofrer a batalla et, a mao seu grado, ouuerõ de leyxar o canpo quanto hũ arquo podía lançar quatro ou çinque uezes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 586 |
Et tiraua tã ferament que os mataua tres et tres. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 586 |
Et desí metía mão aa espada, et moytos deles paraua ataes que despois nõ tomauã armas, et moytos outros mataua et derribaua dos caualos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 586 |
Et fezo tãto aquela uegada que, per força, os enpuxou do canpo, matando et derribando muytos deles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 588 |
Et moytas uezes fería en troyaos, tornãdo d ' acá et d ' alá et matando muytos deles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 590 |
Et ýam pus eles matando quantos quiríã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 590 |
Et matarõ et chagarõ muytos deles, et çarrarõ muy ben as portas, et ficarõ muy cansados et muy maltreytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 591 |
Et, par Deus, (el) rrey Príamo, muyto errado es porque me nõ matas, ca por mj̃ es cofundudo et ás perdudo teu rreyno. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 591 |
Et uós, donas et donzelas, que sodes por mj̃ mizquinas et desanparadas, que por mj̃ perdestes alegría et bẽ quantas sodes en esta rrica çidade, sequer uós me vijnde matar, ca en negro día me uistes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 605 |
Et tã toste que seýrõ da çidade, tã sanudament et tã de coraçõ forõ ferir ẽnos gregos que, en pouca d ' ora, matarõ tãtos que tódoslos prados forõ cubertos deles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 605 |
Et a rreýna Pãtaselona fazía marauilla per suas mãos, que ia mais nõ daría golpe da espada que nõ matase ou nõ chagase mortalment a aquel que daua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 605 |
Et matarõ tãtos aquela uez que as heruas iazíã todas tintas do sange, et corríã perlos prados rríos pequenos del. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Et amigos, feríde[a]s sen njhũ medo, ca muytos bõos caualeyros et de grã prez nos matarõ ia. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Polidamas andaua tolleyto, cõ despeyto et cõ saña por seu yrmão que lle matarõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Et mataua et chagaua et fería muytos bõos caualeyros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
A rreýna Pantaselõna lles fezo aquel mes sofrer grandes coytas, ca ela et suas cõpanas matauã et chagauã et cofondíã deles tãtos que esto sería hũa grã marauilla de contar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 621 |
Mays quando as amazonas uirõ que perderã sua señora, ouuerõ ende tã grã coyta que se quiríã matar cõ suas mãos, et muytas delas caýã dos caualos cõ pesar; pero esforçárõse et punarõ quanto poderõ de uingar sua señora. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 621 |
Et en guisa se andauã ferindo et mezclando et matando que ben paresçía que nõ dultauã a morte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 621 |
Et tã grã sabor auíã de se matar que nõ podíã entender quaes auíã o mellor da batalla, así estaua espesa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 621 |
Et as amazonas se auenturauam moyto aquela uez por tomar vingança, et matarõ muytos gregos dentro en suas tendas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 621 |
Et gregos nõ quedauã de matar en eles, nẽ se enfadauã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 621 |
Et o sange era ia tãto que corríã os rríos grandes perlos canpos, ca, desque õme fuj formado, nũca ueu tal matança nẽ tal marteyro cõmo era sóbrelos de Troya, nẽ á õme que ende a meatade podese dizer, nẽ rrazoar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 626 |
Señor, sabudo he per todo o mũdo que, se nõ fosen os grandes pecados et a auentura que nos [he] contraria, muytas uezes tomaramos vingança de quanto mal nos fezerõ gregos, que eles nos matarõ os parentes et os amigos, et fezerõ grandes tortos et grandes dãnos a nós et a nosos anteçesores, et destroírõ todo noso rreyno. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 628 |
Et agora queredes que me sujuge a aqueles que me tẽen cõfundudo et morto, et que me matarõ meus fillos, et que me fezerõ outros tortos muytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 630 |
Sabede que meu talente he de os matar, ante que nós por eles seermos mortos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 632 |
Et os outros dyzíã asý que fazía torto et desaguisado, porque os asý quiría fazer matar et destruýr et perder o rreyno et a terra, ca ia nõ auíã defensón. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 640 |
Et maldizía sua auentura, chorando fortement, et a poucas se nõ mataua cõ suas mãos, et, ao seu grado, o coraçõ se lle partira, et quisera de grado seer morto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 643 |
Et temíase muyto que a mãdasem logo matar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 652 |
Et estes soos escaparõ daqueles que os gregos ameaçauã, que cuydauã de matar, et ouuerõ suas cabeças cõmo de graça, que todos y forã mortos, que hũ soo nõ escapara se se y mays deteuerã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 656 |
Et eles fazíã esto porque era sua uoontade que Elena fose morta, ca, se a entonçe rreçeberã, grã torto lle fezerã se a despois matarã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 656 |
Mais sabed[e] que a Menalao pesaua muyto de coraçõ porque a quiríã matar, mays quanto por el nõ será y feyto mais nẽ meos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 658 |
Et começarõ de matar et despedaçar en quantos topauã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 658 |
Et sabede que nõ auíã piadade nẽ deuedauã cousa que ẽno mũdo fose, mais tódoslos matauã, omes et molleres, grandes et pequenos, que nõ perdoauã a nihũ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 658 |
Todos andauã dando uozes et chamando perlas rruas, por aquela uentura maa que lles uẽera et tã sem piadade, ca, desque o mũdo fuj formado, nũca tal morte nẽ tal astragamento fuj, nẽ á de seer ata a fim do mundo, en outra çidade nẽ en outro lugar cõmo alí fuj, ca alí nõ ficou pobre nẽ rrico, nẽ padre nẽ fillo, nẽ uello nẽ m[ã]çebo, nẽ moller nẽ barõ, nẽ moço nẽ moça, nẽ seruo nẽ señor, que todos nõ matasem afeyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 658 |
Et matauã as madres, que hũa nõ ficaua uiua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 658 |
Tódoslos tenplos forõ quebrantados et, aqueles que se a elles acollerõ, tódoslos matarõ dent(e)ro en eles. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 659 |
Et acolleuse ao tenplo de Apolo, et caýo amorteçido ante o altar, et uẽolle ao coraçõ que se matase cõ suas mãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 660 |
Et Eneas et Anchises, seu padre, mostrárõnas aos gregos, et eles sacárõnas ende logo, et matarõ as mais delas, et das que se pagarom gardárõnas pera sy, uilmente, catiuas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 660 |
Et dj́solle así muyto aduro: -Treedor, rrenegado, pois nõ ás coydado de mj̃ nẽ de Troya, que así he destroýda per ti, aue doo desta moça et guárdaa, en guisa que a nõ matẽ, ca de mj̃ nõ auerás tu doo nẽ merçee, ca eýnda que me gregos matar nõ queiram, duas mãos trago eu que me poderã muy bẽ matar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 661 |
Menalau enderençou aa cámara hu Elena estaua et entrou dentro, mais pero nõna tirou ende, nẽ a fereu, nẽ fezo senbrant que a matar quiría, ante lle prouue cõ ela muyto. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 661 |
Os gregos tirarõ entonçe do tenplo a Andrómaca, a muy fremosa, que fuj moller d ' Éutor, et a dous seus fillos, et dizíã a hũ Leomdemanca et a outro Aternates, et a Casandra, filla del rrey Príamo; pero nõnos matarõ, nẽ lles fezerõ outro mal, porque os defendeu moy bem Ayas Talamõ, que era primo de Casandra et cunado d ' Andrómaca et tío(s) dos nenos et primo de seu padre, cõmo a estoria de suso á contado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 661 |
Et outros muytos nenos et donas et dõzelas tirarõ os gregos do tenplo, et nõnos quiserõ matar, mays leuárõnos cõsigo pera Greçia. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 662 |
Desque os gregos matarõ et prenderõ et rroubarõ quanto acharõ en Troia, cõmo uos ey contado, poserõ fogo aa çidade de cada parte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 664 |
Cõmo Antenor et Eneas rrogauã aos gregos por Andrómata et por Elenus |
[+] |
1370 |
CT 1/ 664 |
Et os dous fillos d ' Éutor, que ia quiríã matar, et Andrómaca, (et) sua madre, forõ en guarda de Perio, et fézoos quitar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 666 |
Qvando as gentes souberõ que quiríã matar a Políçena, todos se chegauã alí, et pesáualles ende moyto, tãto que era hũa grã marauilla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 667 |
Qvando Políçena ueu que a leuauã a matar, cõ grã pauor que auía de morte, faleçeulle a color, et pero djso así aduro: - |
[+] |
1370 |
CT 1/ 667 |
Senores, ¿que cõsello fuj este que tomastes, ou que ajuntamento fuj este que contra mj̃ fezestes pera me matar? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 667 |
¿Vistes que brauura, (de) tãtos boos rreys et tã sesudos et tã rricos et tã poderosos son aquí ajuntados pera matar hũa cousa tã pequena et tã catiua et tã desanparada, que nũca, (que) desque naçeu, mereçeu morte, nẽ cousa por que mal deuese a rreçeber? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 667 |
Et bẽ uos deuía a auondar que ia matastes a meu padre et quantos yrmãos eu auía et parentes et amigos, pequenos et grandes, et barões et molleres, que me nõ leyxastes ende hũ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 667 |
Enoiados deuedes ia a seer et muyto enfadados de matar et tomardes de mj̃ doo et da mĩa uida, que fiquei catiua et soa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 667 |
Et mays ha de hũ mes que nũca quedastes matando et banándouos en sangre de meu linagẽ et doutra jente desauenturada, en guisa que ia nõ ficou y nihũ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 667 |
Por ende ueña a morte quando quiser, ca eu nõ quero mays uiuer hũ día, nẽ quero que rrey nẽ conde nẽ prínçipe aia a mĩa virgij̃dade et luxẽ meu linagẽ; demays, os que escabeçarõ meu padre et me matarõ meus yrmãos et meus parentes et amigos, ca nũca uj cousa mais traedores, nẽ mais cruus que ẽno mundo á. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 669 |
Qvando a rreýna Écuba ueu así matar sua filla Políçena, tã grande fuy a cuyta et o pesar que ouue que se quiso matar cõ suas mãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 669 |
Et poserõ nome a aquel lugar, lugar esquiuo, porque a rreýna Écuba se fezera así matar tã ujlment et [de] morte tã esquiua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 672 |
Et tódaslas cousas que nós cõmeçamos, tódaslas trouxemos a acabamento cõlo seu esforço, et per el auemos nosas uidas, ca poucos de nós poderã escapar de morte ata agora, se el nõ matara a Éctor et a Troillo et a Menõ et outros fillos del rrey Príamo, que erã de grã guisa, sesudos et atreuudos et ualentes caualeyros, et per el fuj çercado Troya et cõquista et queimada. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 672 |
Mais Achilles ouuo doo de suas cõpanas et dos outros todos, et ante quiso dar a Ypodamía a seu padre et apagar a sana dos dioses, per que erã os gregos cõfundudos et tolleytos et ýam a perdiçõ, que os leyxar así matar hũus outros. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 679 |
Et forõ tã sanudos que se leuantarõ todos contra eles et quisérõos yr matar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 680 |
Cõmo Vlixas se fuy de noyte cõ medo dos gregos, que o queríã matar |
[+] |
1370 |
CT 1/ 681 |
Et esto aueredes de rreçeber porla morte del rrey Príamo, que matarõ ante o altar de Apollo, por que o seu altar fuj ensuçado de sangre del. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 687 |
Mais despois ouuerõ cõsello, et diserõ que sería grã maldade et grã maauentura de os así tornar cõtra si, hũus et outros, et se matar cõmo de cabo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 691 |
Et aquela ora entenderõ que por seu mal forã quebrantados os tenplos de Apollo et de Minuerua, onde sacarõ a Casandra et hu matarõ el rrey Príamo, seu padre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 692 |
Et así fuy enganado, et nõ sey per mazela, se por al, que lle fora dito que o matarã per trayçóm que lle os gregos fezerõ, cõmo uos agora contarey. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 696 |
Esta estoria, cõmoquer que nõ seia uerdadeyra, pero he figurada, segũdo a mezcla que (que) fezerõ aos gregos cõ rrey Napus, padre de Palomades, et de cõmo Palomades dizẽ que fora morto et que o matara eno alguarue Vlixas et Diomedes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 699 |
Et Diomedes fuy por el muy triste, et pesoulle del muyto, et bẽ llo deu a entender, ca alý hu a el matarõ d ' alý o fuy el tirar d ' éntrelos ẽemigos, et leuouo ende en seu caualo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 701 |
Et quando matarõ Agamenõ, Taltabios, seu uasalo, fugeu cõ o moço a casa del rrey Ydamedés, ca bẽ entendeu que, se o moço podesen coller ẽna mão, que o nõ leyxaríã mays ujuer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 702 |
Cõmo Créuerus, yrmão d ' Ay[a]s Talamõ, ouuera de matar a Diomedes em Salamyna |
[+] |
1370 |
CT 1/ 702 |
Et sabede que Créuerus rrazõou asý cõ el, que a poucas o nõ fezera matar, et auiltoo et maltróuxoo muy mal, ca auía del grã despeyto, et cõ rrazõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 702 |
Et por ende o quisera matar Créuerus, mays nõ llo quiserõ cõsentir os da çidade. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 704 |
Et entõ mataremos aqueles que noslo mereçerõ et nos rreuoluerõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 704 |
En esta parte diz o conto que, estando Eneas en Troya rrefazendo suas naues et guisando pera se yr da terra, cõmo a estoria de suso conta, tódaslas gentes da terra se leuantauã contra el, et fazíãlle grã guerra, et si et si quiríano matar, et nũca en al pensauã noyte et día, ca o desamauã mortalment. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 706 |
Et nõ auía y tal que o podese apoderar que o muy de grado nõ matase, que o desamauã todos mortalment. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 706 |
Mata a tua madre por uingança de teu padre, et outro tal fays a Egistus per tuas mãos, ca en outra maneyra nũca seerías honrrado, nẽ auerías hũ palmo do rreyno. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 706 |
En esta maneyra fuy morta Climesta, por grande aleyue que fezo, por matar seu marido. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 708 |
Et os hũus dizíã que fazía grã dereyto et os outros dizíã que, cõmoquer que f[e]zera rrazõ, que fezera desaguisado en matar sua madre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 709 |
Et contou cõmo lle hũa serpente matara a Canapus, hũ seu sobrino, alý hu primeyrament quiserã aportar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 710 |
Agora leyxa o conto a falar de Menalao et torna a contar cõmo fuy Orestes entrado en seu rreyno et coroado por rrey Orestes era muy dereyto et muy preçado das gentes, porque tã cruament matara a sua madre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 710 |
Mays Orestes contou toda sua fazenda et a rrazõ por que matara sua madre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 710 |
Et quando esto oýo Ermíona, filla d ' Egistus, et sua yrmãa Diarostes, ouuerõ ende tã grã pesar que se matauã cõ suas mãos, et coydarõ que fezesen delas justiça. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 711 |
Et despois que cõmo chegarõ senllos fillos daqueles dous rreys, et dizíãlles Antípates et Poliçemis, et que lle matarã mais de çem caualeyros dos que cõsigo tragía, et outros muytos que achara ẽno mar, et que prendera[n] tódoslos outros. - |
[+] |
1370 |
CT 1/ 716 |
Et matamos alý mais de mill delas, que se aprendíã a aquelas naues porlas anegar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 723 |
Et diserõ a Pirio que, se guarda nõ ouuese de sy, nõ podería escapar que o Acastus nõ matase, ca lle fezera tẽer o camino. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 727 |
Et fuyse contra a coua cõ seu uenabro ẽna mão porlo matar, se o achase. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 729 |
Uós me matastes ánboslos meus yrmãos, et aqueste he el rrey Acastus, uoso bisauoo et meu padre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 729 |
Et se uós agora cõ el quiserdes paz, nõ será el tã cruu que a cõuosco nõ queira, ca, se uos el desama, nõ faz sen guisa, ca uós lle matastes seus fillos, que erã meus yrmãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 729 |
Mays agora ueerey m[a]o conforto, se uir a meu padre matar ante meus ollos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 729 |
Et el, quando chegou, pedío a Pirio et rrogoulle muyto que lle ouuese merçee del rrey Acastus et o nõ matase, ca tã grã linagẽ auía cõ el que nõ quiría por nihũa maneyra que lle fezese nihũ mal. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 729 |
Et se o el matase et fose sabudo perlo mũdo, seería rretraúdo pera senpre por esta rrazõ et porla (a) maaestança que fezera. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 732 |
A cabo de tenpo auẽo asý que Pirio se guisou de yr a Delfón en rromaría, por fazer y seu sacrifiçio a Apolo et aos outros dioses todos, porque eles quiserã que seu padre fose uingado dos troyaos et de Pares, que o matara. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 732 |
Cõmo Hermýona rrogou a Menalao que matasse Andrómaca et a Leondromaca, sseu ffillo, segundo conta |
[+] |
1370 |
CT 1/ 732 |
Et por ende uos rrogo que a matedes, ca, sem falla, se a nõ matades, eu morrerey cõ pesar, ca desamo muyto a ela et a Leõdromata, seu fillo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 733 |
Qvando Andrómaca oýo que a Menalao quiría matar, tomou a Leõdromata, seu fillo, ẽnos braços et seýo do paaço. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 734 |
Et rrogoulle que matase a Andrómaca et, se lla algũ quisese anparar, que fose logo morto et despedaçado, ca el o ajudaría cõ toda sua cõpaña. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 734 |
Et rrogoulles muyto que llo esculcasem, en guisa que, quando el tornase de Delfóm, que llo fezesem logo a saber, ca el en toda guisa quiríao matar cõ suas mãos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 734 |
Et foyse logo alá, sen mays tardar, et encontrou cõ el, et matoo, et negoo despois, pero despois fuy sabudo que o matara. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 735 |
Et tomarõ a ela et a Leõdromata, seu fillo, o bõo donzel, fillo d ' Éutor, et leuárõnos cõsigo pera sua terra, porque sabíã que Orestes et sua moller lle quiríã grã mal. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 735 |
Et creçeu en pouco tenpo, et ouue muy grand amor cõ Leondromata, seu yrmão, fillo d ' Éutor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 735 |
Et el fezo a seu yrmão Leodromata alçar por rrey et rreynar ante que a sy, ca uoontade fuy dos dioses que así se fezese. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 742 |
Et quando ueu ao donzel de longe, et nõ soubo que seu fillo era, et ueu en cõmo lle mataua sua gente cõ sua espada que tragía, bẽ coydou que asý quiría a el fazer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 742 |
Estando ia muy çerto da morte, deteuo en si seu fólego, et diso asý a Telégonus: -¿Onde uẽes, ou pera hu uas, ou donde es natural, que asý matasche a Vlixas, o cão et sesudo, que ouuo honrra et prez et alteza éntrelos honrrados, et acabou tãto do que deseiou, et que pasou per tãtas auenturas, et acabou tãtas fazendas? |
[+] |
1370 |
CT 1/ 742 |
Et ueéscheme matar estando en paz en mĩa casa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 742 |
Grã sandiçe [et] fera come[ti]sche, que me aquí uẽesche matar, ca nõ podería seer outra cousa, et ia mays nõ seerá dito nẽ rretraúdo que ome da tua jdade cõmetese tã grã sandiçe cõmo tu. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 742 |
Et muytas uezes demãdou que o matasem et que nõ fose mays sua uida, ca muyto mays lle prazía de sua morte. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 744 |
Et así fuy Telégonus tornado a sua terra, et achou alá a rreýna Çirçes, sua madre, que auía grã tenpo que era por el chorosa et doorida, ca todo lle fora contado en cõmo el matara a seu padre. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 4 |
O marido d ' aquela dona vio que eu me lle enfestaua cõ o castelo et queria mãteer a fieldade que prometera a seu sogro, queriame por ende mal et nũca em al pensaua senõ en com̃o me poderia matar; ca coydaua se me matase que logo coydaria a tomar o castelo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 34 |
Se me tu nõ sãares eu te farey matar -. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 34 |
He Ihesus Nazareno que os judeus por enveja matarõ et se tu en el creueres, por la sua grraça averas soude. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 34 |
Et desque vio que a nõ podia mãteer meteose en hũa casa soterraya cõ doze judeus, et esteuerõ y quatro dias que nũca comerõ; et os judeus queriã ante ali morrer cõtra voõtade de Josephus ca obedeçer ao senorio de Vespasiano, et querianse matar hũus os outros et ofereçer o seu sangue en sacrificio de Deus: |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 34 |
Et porque Josephus era mellor ca eles, queriano primeiramẽte matar por aver Deus deles mays çedo misericordia. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 34 |
Et el leixoo; despois Josephus ouve fala cõ hũu privado de Vespasiano, que era seu amigo, que lle gaanase grraça del por que o nõ matase, et el así o fez. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 34 |
Et desque esto diso, degolou o fillo et cozeu et comeu a metade del, et a outra meatade gardou; et ao cheiro da carne, entrarõ cõ ela ẽna casa os que aviã fame, et ameaçarõna que ou a matariã ou lles mostrase onde tina a carne. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 47 |
Et o enperador pregũtou os rromãos que lle fariã, et eles diserõ que el que matara seu yrmaão et o fillo de rrey de Frãça, et que seria omẽ para grãdes feictos, et que cõpria moyto, et com̃o aquelas cousas fezera que asi faria a todos aqueles que se alçasen ao senorio de Rroma. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 47 |
Et despois que Pilatus dou Nostro Señor aos judeus que o posesem ẽna cruz, meteuse de mozela do enperador Tiberio Çesar porque o fezera matar a torto, enviou hũu seu priuado que chamauã Eriazar a Rroma ao enperador por se escusar; et o enperador era doente de hũa doença moy grãde, et nõ sabendo o enperador com̃o Pilatus et os judeus matarã Ihesucristo, enviou a Pilatus hũu seu priuado a que diziã Velosiano, que fose quanto podese a terra de Iherusalem, et lle disese que, o mẽestre que disera que y andaua, que goreçia toda las doores et infirmidades por sua palaura, que llo enviase que o goreçese d ' aquela infirmidade que avia. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 47 |
Ese por que tu pregũtas era meu Deus et o meu Señor, et prenderõno os judeus por enveja et derõno a Pilatus que o julgase, et el mãdoo cruçificar et matar na cruz. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 47 |
Jhesus, que tu moyto desejauas a veer, Pilatus et os judeus o matarõ a moy grãde torto, et ven aqui hũa moller que traje en hũu pano omayado a sua façe, et diz que se tu o catares et lle pedires merçee moyto omildosamente, que logo seeras saão. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 47 |
Et aaçima, por la grraça de Deus ou por algũu cristião en que Deus avia parte, que llo fez entẽder ao enperador, et mãdoo espir d ' aquela saya; et pois que lla tirarõ o enperador tornouse en sua saña et marauillouse porque lle diserã que aquela uertude que Pilatus antes avia, era por aquela saya que fora de Ihesucristo; et mãdoo meter en carçere ata que ouvese cõsello cõ seus prinçipes sobre la morte que lle daria; et despois dou sentẽça cõtra el por que o matasen de morte moy desonrrada; et Pilatus quando o soubo, chãtou por si hũu coytelo et matouse; et asi fiinçeu sua morte. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 47 |
Uerdadeiramente morreu morte desonrrada o que nõ quis perdoar a si de se matar cõ sua mão. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 70 |
Et despois que o rrey Erodes mãdou matar en Iherusalem, trouxerõ o corpo del os diçipolos por mar a Galiza, onde el fora enviado a preegar primeiramente, segundo ja oystes. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 88 |
Aaçima enviou Aygolando dous mĩll por dous mĩll et forõ todo los mouros vençudos, asi que hũus matarõ et os outros fogirõ. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 88 |
Et entõ começarõ [a lidar] moy fortemẽte en gisa que forõ y mortos quorẽẽta mĩll cristiaãos; et o duc Millo, padre de Rrulã, cõ aqueles a que froleçerõ as astes, et rreçebeu y coroa de marteiro; et matarõ y o caualo a Calrros, et el ficou de pee cõ dous mĩll cristiãos ẽno meo da batalla, et tirou a espada que chamã Gaudiosa, et daua cõ ela grãdes golpes en gisa que cortaua moytos corpos por meo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 88 |
Et asi com̃o os caualeiros de Calrros forõ mortos ẽna lide por la creẽça de Deus, asi nos deuemos a matar nosos pecados, en quanto viuermos en este mũdo, fazẽdo boas obras por que vaamos a gloria de Deus. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 92 |
Et esto fazia el por lo conosçer por lo despois matar ẽna lide. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 92 |
Et Aigulando armouse moyto agina el leuou cõsigo sete mĩll caualeiros, et foise despos eles coydando de matar Calrros; et Calrro[s] quando o vio começoua fugir et acolleuse cõ os seus. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 96 |
Et d ' este miragre que virõ erã moi ledos, et entõ tallarõ as lanças por fondo et jũtarõ densũu et entrarõ primeiramẽte ẽna lide, et matarõ moytos mouros, et aa çima forõ y mortos. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 96 |
Et erã por cõto quatro mĩll, et matarõ y o caualo a Calrro[s], et Calrros sentiose moyto aficado cõ os mouros que erã moytos et moy rregeos, estando de pee esforçandose cõ sua jente et matou y moytos mouros. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 104 |
Tu es Aigolando que me tomaste a mĩa terra por engano, a terra d ' Espana et Gascona que eu gaaney por la grraça de Deus et meti en poder de cristiãos, et os rreis dela torney a meu senorio; et despois que me eu volui a França mataste os cristiãos de Deus que eu y metera, et destroyste as çidades et os castelos, et toda a terra metiste a fogo, d ' esto sabe que eu ey grã pesar. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 112 |
Et foy entõ moy grã rroydo, et os cristiãos cometerõnos moy fortemẽte dũu cabo et do outro en gisa que os matarõ todos. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 112 |
Et matarõ todo los mouros que acharõ ẽna vila de Pãpelona. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 112 |
Et en esto deuemos a ẽtender que asi com̃o aqueles desque vençerõ os seus imigos et os matarõ cõ cobiiça voluerã por lo aver deles et forã por ende mortos a maãos dos ymigos, asi o cristião que maenfesta os seus pecados et filla deles peedença, nõ deue depois tornar a eles, ca se a eles voluer seera morto por lo ymigo da alma, que he o demo; et asi com̃o aqueles que voluerõ a rroubar perderõ a vida d ' este mũdo, et rreçeberõ morte desonrrada, asi os omes d ' ordẽe que leixa o mũdo por amor de Deus, se despois aas cousas do mũdo voluerã perderã a vida perdurauele et gaanarã o Inferno que he por senpre jamais sem fym. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Et Rrulan meteu mão a espada, et en coydandoo de matar, marroo, et doulle ẽno caualo et partio por meo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Ferragudo desque a perdeu coudou a matar Rrulan, et çarrou o puño et doulle cõ el ẽna cabeça do caualo et matoullo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Et en quanto dormia, Rrulan nẽ outro nõ no ousarõ de matar, ca aviã tal custume desque aviã tregoa nõ f[a]riã mal o cristião ao mouro nẽ o mouro ao cristião, ca aquel que a birtaua logo seria morto. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Et despois que os caualeiros ouverõ esto feicto, voluerõ os cristiãos todos aa lide moyto esforçadamẽte et teẽdo moyto en pouco o engano dos mouros; et lidarõ cõ eles moy fortemente des la manãa ata o meo dia, et matarõ moytos deles et pero nõ nos poderõ vençer. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 128 |
Et cõ dereito estas son prinçipaes, que asi com̃o estes apostolos pasarõ todo los outros en grraça et en onrra, asi aqueles lugares en que eles preegarõ, hu jazẽ os seus corpos, deuẽ seer mais onrrados de dereito ca todo los outros do mũdo, et cõ dereito a igleia de Rroma he primeiramẽte mais onrrada porque a sagrou et onrrou San Pedro prinçepe dos apostolos por a sua preegaçõ et por lo seu sange que y espargeu quando o matarõ, et por lo seu corpo que y jaz. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 133 |
Mays os grãdes feictos que el fazia seeriã maos de contar a quantos se pagariã de oyr em com̃o el morou en Toledo et com̃o el matou na lide rrey Breymante por amor de rrey Galafre de Toledo cujo emigo el era; et com̃o cõquereu moytas terras et moytas prouĩçias por suas armas et as meteu aa creẽça de Deus; et en com̃o fez moytas abbadias et moytas igleias por lo mũdo; et en com̃o as enrrequentou et en com̃o tirou moytos corpos de santos que jaziã soterrados en terra et os meteu en moymẽtos d ' ouro et de prata; et en com̃o foy enperador de Rroma; et en com̃o foy ao Sepulcro de Iherusalem, et en com̃o trouxe o leño da cruz de Ihesucristo et o partio per moytas igleias; et ante cansaria a mão et a pẽna dos grãdes feictos del a quen os todos quisese escripuir, pero que vos diremos desque liurou a Espana dos poderes dos mouros en com̃o se tornou para França, et en com̃o lle matarõ Rrulã et os outros caualeiros ẽna lide de Rroçauales. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 136 |
Et en poridade diserõ a Galarõ a treyçõ, et deronlle viinte caualos carregados d ' ouro et de prata et de vesteduras que lles gisase tãto que podesen matar os caualeiros a Calrros; et el asi o outorgou et rreçebeu o aver. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 136 |
Et a dos viinte mĩll vẽo primeiramente ferir sobre los cristiãos, et os cristiãos voluerõ a eles et lidarõ des la manãa ata ora de terça, et matarõ todo los mouros que nõ ficou deles nĩhũu, Et eles estãdo cãsados da lide que ouverã, os outros XXX mĩll mouros vierõ sobre eles et matarõ todo los cristiãos, que nõ ficou deles nĩhũu senõ pouquos que nõ fosen hũus chagados et os outros degolados, et outros [con] grãdes feridas de lanças et cortos cõ segures, et outros chagados cõ seetas et cõ dardos, et outros esfolauã cõ coytelos, et os outros queymauã en fogo, et os outros enforcauã. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 136 |
Et agora deuemos pregũtar porque Nostro Señor leixou matar os que nõ pecarõ cõ as mouras nẽ se enbebedentarã cõ aqueles que o fezerã. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 136 |
Se comigo fores et me mostrares Marsil leixart ' ey viuo, senõ sabe que te matarey. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 136 |
Et logo esforçado por la vertude de Deus entrou ontre aquelas azes d ' aqueles mouros dando moy grãdes golpes a destro et a siestro, et a dirribar et a matar deles moytos, et foyse apos Marsil que ya fogindo, et por la grraça de Deus matoo ontre os outros. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 136 |
Et desi tomou o corno et começou de tãger se viinria algũus dos seus cristiãos que jaziã ascondudo[s] cõ medo dos mouros que jaziã ẽno monte; ou se volueriã ali onde el jazia, algũus d ' aqueles que ja pasarã os portos, para estar ẽna sua morte, et para tomar a sua espada et o seu caualo et yr depos os mouros se poderia algũus matar. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 136 |
Cõ medo de o nõ mataren os mouros et caualgou ẽno caualo de Rrulan et leixoo et foyse a buscar a oste de Calrros et era ja pasada Et despois que se el foy chegou Tedriquo hu jazia Rrulan et começou moyto de chorar sobre el, et disolle que se cõfesase de seus peccados. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 172 |
Et a madre cõ grãde pesar, doendose mais que todos et com̃o fora do entẽdemẽto, começou de braadar et chamar por Santiago, et diso asy: -Señor Santiago, que por la grraça que rreçebiste de Nostro Señor me gaanaste este fillo que agora jaz morto, rrogoche, Señor, que mo des agora viuo, ca creo ben que o podes fazer, et se o nõ fezeres eu me matarey agora, ou me soter[r]arey cõ el viua. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 196 |
Et logo cõ grã saña vẽo a mĩ et ergeu o bordom, et semelloume que os demoes que me tinã, que lles daua grãdes paãquadas et eles cõ grã medo fogirõ, et el apos eles, et fezoos yr por força por hũu cãto da casa que lles mostrou; et agora por la grraça de Deus et por la ajuda de Santiago, soo lyure d ' aqueles que me queriã matar, et poso falar. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 200 |
Se eu fezer aquesto que me tu mãdas, nõ poderey viuer, et seerey omizia de mĩ meesmo, et ar oyn dizer que aquel que se mata que seeria perdudo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 200 |
Ay, se tu foses tã sabedor que nõ dultases de te matar!, eu sen dulta cõ grã conpana de meus cõpaneiros, verria por ti et rreçeberia a tua alma, et seeria cõtigo por senpre jamais. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 211 |
Et entõ aquel que o avia de matar, doulle tres feridas na gargãta cõ a espada et nõ lle empeeceu nẽ pareçeu en el sinal de firida. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 101 |
Para matar a fistolla filla o rratano que he o sirgo da rraposa que see nos codesos, saão, et viño, et ponno en hũa olla Noua et leixao tanto cozer sobre llo fogo que se faça del caruõos, et destes caruões faras poo que deitaras na fistolla, et matalla as. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 141 |
Outra qousa he ainda mellor para matar o caçer conuen a saber: |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 143 |
Outro poo ay mays forte para matar a fistolla: |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 145 |
talla prima a huña ataa o uiuo da huña como suso dixe, et queima as rreyzes de fondo et matena con o poo dos colloos das abrotẽas ou con os outros poos que matam o cançer, des ende façan confeiçon do ençenço macho branco et da almeçega tornados en poo et coytos con seuo de carneiro et con çera. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 145 |
tanto de huun como doutro, ataa que se faça como vngento et ponan deste vngento no lugar duas uezes no dia, ataa que seia soldada a carne et se mudaua a huña et mays, pero eu ensinado por esprouamento llouuo mays para matar a seda o vngento que se faz da serpente como dixe suso [et] ensiney. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 96 |
Et tanto foy a persegujçon et coyta de fame que as madres matauã seus fillos et os comjã cõ fame. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 106 |
Et porlo pecado que contra el fezerõ, vieron çen nabes armadas de normanos a Galiza, et guerrearõ por tres años et destroyron a terra por aquel pecado que fezerõ contra o santo obispo Atheulfo; en tal gujsa que matauã et captiuauã homes, et molleres et os moços pequenos. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 133 |
Jtẽ, despoys desto a tres años, os mouros vierõ a çerquar a Tolledo et conbaterõno muy de rregeamente -os ardarues -, et destroyrõ os arrabaldes et matarõ moytos caballeyros et nobres hõmes. |
[+] |