logo usc Corpus Xelmírez - Resultados da consulta

Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval

Resultados da pescuda


Os resultados das buscas efectuadas no Corpus Xelmírez poden ser usados con fins educacionais e de investigación, sempre que se mencione a fonte. Se desexa consultar a referencia e o contexto dun exemplo, calque no símbolo [+] na cela da dereita. Para se referir ao corpus como un todo, cite: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval - http://sli.uvigo.gal/xelmirez/. Se desexa realizar outra pescuda no Corpus Xelmírez, pode calcar aquí.
Está a procurar contextos do uso de mayo nos textos históricos do Corpus Xelmírez.

Número de contextos atopados: 579

1264 CSMp Pauta/ 39 Muit ' é mayor o ben -fazer || da Virgen Santa Maria || que é do demo o poder || nen d ' ome mao perfia. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .C.LXXVI. é do cativo de Mayorgas que sacou Santa Maria, quand ' era de mouros. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Como quer que gran poder || á o dem ' en fazer mal, || mayor l ' á en ben fazer || a Reyn[n]a espirital. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Cantand ' e en muitas guisas | dev ' ome a Virgen loar, || ca u ouver mayor coita, | valer -ll -á se a chamar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Muit ' éste mayor cousa | en querer se mostrar || a Virgen aos omees, | ca d ' enfermos sãar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Ben vennas, Mayo, | e con alegria... [+]
1264 CSMr B/ 577 [Esta é do cativo de Mayorgas que sacou Santa Maria quand ' era de mouros.] [+]
1290 FD I, 2, 3/ 126 Corteſia e e enſinamento que ſe algum a querella doutro ſobre alguna demanda que aya contra el, de o amoeſtar ante el que lla ſaye ou que lla enmenda et ſe o fazer non quiſer, deueſſe a querellar ao iuyz et rogarlle que o apraçe et que o faza uíjr a dereyto; et o iuyz deueo a façer, foras ende ſe aquel que deue ſséér apraçeado es de mayor dignidade ca el iuyz que gello deue aplazar. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 126 Arçebiſpo ou biſpo ou outro qual quer clerigo que miſa cante non deue ſéér apraceado mentre que dixer miſſa nen ermitan nen monge neuno, que por onra de ſua religion non poden ſayr de ſous lugares en que som; mays prelados et ſous mayores deuem ſeer apraceados et complir dereyto por ellos . [+]
1290 FD I, 2, 3/ 127 Titullo dos padres et dos fillos Porque llos fillos deuem onrar a llos padres et a los auolos et facerlles reuerencea, aſſy como deuem fazer os meores a llos mayores, raçon et dereyto e que fillos nen netos non podem chamar en iuyço (nen a) ſeus padres, nen ſuas madre, nen auollos, nen avollas, nen biſavollos, nen biſavolas, ſenon ſobre couſas aſinaladas, aſſy como ſe o fillo foſe ſalido do poder do padre e gaanaſe algo de donadio del rey ou de oſte en que foſe, ou ſe ſou fillo foſſe maeſtro dalgum arte, ou alcayde, ou auogado, ou eſcrivam del rey, ou lle deſſe alguas couſſas el rey por razon de ſou ofizio, ou de ſua maeſtria, et acaezeſſe contenda entrellos fillos et os padres, ou entre llas penſſoas ſobredictas sobre taes doazoes que ſom dictas en latim caſſtrenſſ uel quaſi caſtrenſſe peculium , (podem) os fillos chamar a os padres ou quaes (quer outras perſoas sobredictas a iuyzo.) [+]
1295 TC 1/ 5 Et el rrey Mouragato fora fillo del rrey Froliano [de gaança, et este rrey Froliano] leyxou por seu herdeyro el rrey dõ Afonso, seu fillo, que era mayor et lijdimo. [+]
1295 TC 1/ 5 Et por que era Mauragato mayor de dias ca el rey dom Afonso, cõ cobijça de reynar ele, foy falar cõnos mouros et fezo sua pustura cõ elles que o ajudasem et que lles daria çem donzelas taes quaes disemos. [+]
1295 TC 1/ 11 Mays os das naues nõ leyxarõ estõçe [de] estar atendendo y outras naues que les aviã de vijnr cõ mays gentes et mayor ajuda. [+]
1295 TC 1/ 11 Et en todo isto, elles estando aynda aly, souberõ nouas çertas que Abderahme envi[a]u[a] contra elles outra oste mayor ca a primeyra et quinze naues. [+]
1295 TC 1/ 17 Andado o primeyro ano do rreynado del rey dõ Ordono, fezo Abderamẽ lousar et est[r]ar de pedra todas [as] cales de Cor doua, et traier per canos de plomo agoa da serra aa villa, de guissa que nacesse preto da misquita mayor et eno alcaçer et en outros logares pela çidade du via que conpria. [+]
1295 TC 1/ 22 Et dalj forõ adeant[e] et correrom [et] estragarõ as villas que aujã nume Mayorgas et Mjnergas et Orça et Frumentaria. [+]
1295 TC 1/ 25 Et tã gran[de] foy a mortãdad[e] que y ouue d ' ãballas partes, que nũca a mayor ouue en Frãça, dos que se ende podem acordar. [+]
1295 TC 1/ 25 A Locario, que era [o] jrmão mayor et enperador de Rroma, caeu o rreyno de Eytalia et a meadade da [proui]nçia de Frãça, que e ontre os rios Saldo et Rregno. [+]
1295 TC 1/ 27 Et quando soube as nouas daquel dom Fruella, que assi vĩjna contra el tam sem sospeyta, sayo et foysse para terra d[e]Allaua, para guisar alla et aduzer cõsigo mayor cõpana ca a que [e]l tijna. [+]
1295 TC 1/ 27 Et en todo isto vĩjnasse para Ovedo, que era entonçe o mayor et mays onrrado logar, com̃o cabeça do rreyno de Leõ, para tomar a cidad[e] . et alçarse allj por rey. [+]
1295 TC 1/ 43 Mays, quando lla beyiou, achoua fria et el catoulle a ffaçe et uyo morto et começou a me(s)ter gramdes vozes et fazer o mayor doo que podia: - [+]
1295 TC 1/ 83 Ca, pero que era Castella pequeno logar, senpre y ouve omẽes bõos et entẽdudos et muy leaas que punarõ en chegar seu senor aa mayor onrra que poderon et ao mellor estado. [+]
1295 TC 1/ 85 Andados dous anos do rreynado deste rey don Rramiro -et foy isto na era de IXe çẽtos et XLa ãnos; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en ixe çẽtos et dous anos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en iiijo -, mentre este rey don Rramiro teue seu jrmão don Alffonso çercado en Leõ, assi como auemos dito, alcarõse[lle] en Asturas ( a) don Affonso et (a) don Ordono et (a) dom Rramiro, fillos del rrey don Fruella; et onrauã todos don Affonso, por que era mayor, et cõtauano por rrey. [+]
1295 TC 1/ 89 Et, amjgos, seede çertos que nos vençeremos a Almãcor desta uez, ca seria grãde a mj̃a onrra et a uossa mayor, et faredes de mj̃ o mellor ome d ' Espana. [+]
1295 TC 1/ 90 Et farey y outra jgleia mayor ca esta en que possan guareçer mays mũges et mayor cõvento ca este, et darlles [e]y en que viuã et todo o que ouuer[en] mester. [+]
1295 TC 1/ 97 Et por ffazer mayor mal posestes uosa amizade conos mouros. [+]
1295 TC 1/ 111 Mays, quando o conde Fernan Gonçaluez soube que os mays altos omes daquela az erã mortos, [et] que os outros estauã muy arrequeixados et tristes, et que seriã muy agina desbaratados, se acorro nõ ouuesem, ouue ende muy gram pesar, tãto que nõ catou por al senõ por aguillar o caualo, et deusse a andar et meteusse pela mayor pressa dos mouros, que [non] douidou nada, et foylle acorrer, et achoos muy desbaratados, ca os ouuerã mortos ou presos, se el tã agina nõ chegara. [+]
1295 TC 1/ 111 Et meterõ en elles espanto muy mayor que nõ ante, de guisa que os mouros nõno poderõ sofrer, et ouuerõsse d ' arrãcar per força et leixar aos cristãos o cãpo. [+]
1295 TC 1/ 126 Os castelãos, quando souberõ que o conde era preso, forõ tã desconfortados et tã malandantes que per pouco nõ perderõ os sisos cõ o pesar que ende ouuerõ, et fezerõ tã gram doo per toda Castela que mayor nõ poderiã fazer. [+]
1295 TC 1/ 140 Et diz assy: rrespondeu entõ o conde que, poys o elles tijnã por bem et o queriam, aynda que fosse mayor cousa, que o faria de grado. [+]
1295 TC 1/ 144 Et quisera leuar a condessa dõna Sancha, se a auer podera per algũa arte; et esto por ffazer mayor desonrra ao conde Fernan Gonçaluez. [+]
1295 TC 1/ 156 Et el rey dom Sancho, tãto que o soube, foy ala et tomou a todolos mayores et os meores, de guisa que paçificou todo Galiza et terra de Luçẽna. [+]
1295 TC 1/ 156 Et qual ora entrou pe[r e]la fezo obrar muy [bem] a mayor mesquita da çibdade. [+]
1295 TC 1/ 160 Et faziã todo este mal con consello et guiamento daquel grande ome d[õ] Vela de Castela, de que dissemos ante desto, que o deytara da terra o conde Fernan Gonçaluez, por que nõ queria esse dom Vela conoçerlle senorio en Castela, com̃o era dos mayores et mellores et mays poderoso. [+]
1295 TC 1/ 175 Dom Rrodrigo, uos auedes mester caualeyros, ca sodes do mayor prez d ' armas ca outro que ome sabya, de guisa que mouros et cristãos uos am por ende gramde enueia et uos temem muyto. [+]
1295 TC 1/ 187 Et os agoyros por el se deuẽ entender, poys que el uay por mayor de nos et de todolos outros. [+]
1295 TC 1/ 187 Monõ Salido tornousse para sse yr a Salas et, yndo assy pelo camjño, coydou ontre sy com̃o fazia mal en leixar daquela guisa seus criados por medo da morte, et mayormente seendo ia vello et de grande ydade, que o nõ deuya de fazer por nẽhũa maneyra, ca mays guisado era de yr elle hu quer que morte podesse prender ca aquelles que erã aynda mãçebos para viuer; et, poys que elles nõ temjã morte et tã en pouco a (a) tijnã, que mays pouco a deuya el de temer; et demays que, se elles morressẽ ẽna fazeda et Rroy Valasquez aa terra tornasse, que llj faria muyto mal por elles et que o mataria; et que sempre aueriã que dizer del, se el tal cousa fezesse com̃o esta; et demays aynda que, se elles ala morressẽ, que coydariã os omes que el que llj basteçera a morte et per seu consello veera aquel feycto, et seria muy maa fama esta para el (et leixar) de seer onrrado na mãçebia et desonrrado na viliçe. [+]
1295 TC 1/ 191 Et tã grande foy aly a batalla et tã esquiua que de mayor nõ poderia ome falar. [+]
1295 TC 1/ 195 Et, com̃o quer que os sete jnfantes fossem boos et lidassem muy bẽ et muy esforçadamente, Gonçaluo Gonçaluez, o menor, fezo os mayores feyctos ca nẽhũu dos outros. [+]
1295 TC 1/ 207 Et, poys que el ouue suas posturas feyctas et acabadas et firmadas de todas estas cousas que uos auemos contadas, sacou el sua oste muy gramde de mouros et, con aquelles cristãos que dissemos que erã cõ el, fezerõsse mays et mayor poder. [+]
1295 TC 1/ 211 Entõ dom Guillem Gomez, conde de Galiza, que veera para defender a vila, era muy mal enfermo et, quando oyu que o muro era quebrãtado, fezosse armar de suas armas, et leuarsse en hũu leyto a aquel lugar du quebrãtarõ o muro, por que ali era o mayor perijgo, a morrer y ante ca nõ veer o astragamento do lugar. [+]
1295 TC 1/ 211 Et Almãçor mandou logo quebrãtar et destroyr as porta[s] da vila, que erã obradas de marmor, et a mayor torre do alcaçer que estaua sobrela porta de contra ouriente. [+]
1295 TC 1/ 212 Et este Mudarra Gonçaluez, poys que ueeõ a ydade mayor para elo, sayu tã bõo caualeyro et tã esforçado que, se Almãçor nõ era, nõ auya mellor del enos mouros. [+]
1295 TC 1/ 224 Este rrey dom Afonso, mentre que era pequeno, crioo o conde Meẽ Gonçaluez de Galiza et sua moller, a condessa dona Mayor. [+]
1295 TC 1/ 228 Et os de Ćordoua outrosy alçarõ a hũu por mayoral, por que catassem, et auya nume Yseem Arrasyt, et jũtar[õ]sse cõ el. [+]
1295 TC 1/ 230 Et, asy com̃o conta a estoria, foy este dõ Sancho piadoso et sisudo et dereytureyro et muyto ardido et atreuudo et muy enderẽçado, assy que os nobres poiou a mayor nobreza, et aos meores mĩgou a grã seruidũe en que erã, segũdo que agora diremos. [+]
1295 TC 1/ 230 Et outrosi ouue hũa filla, a que disserõ dona Eluira; et esta foy casada cõ dõ Sancho, o Mayor, que era rey d ' Arangõ et de Nauarra, de que diremos mays adeant[e] en seu lugar. [+]
1295 TC 1/ 236 Et Mahomad outrosi chegou muy gran gente et muy mayor que aquella de Alhagib. [+]
1295 TC 1/ 236 Et tomaron outrosy quanto(s) y acharõ que dos barbaros er[a], et todalas cousas que os barbaros y leixar[ã]: lãpadas d ' ouro et coroas et caldeas de prata et todalas outras cousas preçadas, panos et liuros, et leuarõno todo para a mesquita mayor da çibdad[e]. [+]
1295 TC 1/ 239 Este conde, [en]tendẽdo o escandalo et o mal que poderia uĩjr depoys por aquello que el rrey mãdaua tomar todo o que os berberis auiã ena çibdad[e], et da outra parte por que era el esquiuo et muy errado contra os moradores do lugar, et sobre esto mayormente aynda por que oyra dizer a hũu mouro que, assi com̃o os de Cordoua matarã et destruyrã aos mouros berberis, que assi sse traballariã de matar, se podessẽ, a el [et a]os cristãos que erã con el, (et) disso al rrey que sse queria yr para sua terra, poys el auja conprido o tempo que posera con el de o seruir. [+]
1295 TC 1/ 241 Et fezo prender et deitar en grãdes ferros a todos aquelles que uijnã do linagẽ de Abenhumeynya, [o] que fora neto mayor de Mahomad, a propheta dos mouros. [+]
1295 TC 1/ 244 Et, poys que el ouue feyto esto et presa a mayor parte da çidade et metuda su seu senorio, prẽdeu aquel rrey Obeydalla et envioo viuo a seu rrey Ysem, rrey de Cordoua. [+]
1295 TC 1/ 254 Et entrou logo ontre os mays altos omes de sua oste hũu tã gram desacordo et tã grã boliço que nõ poderia mayor seer. [+]
1295 TC 1/ 258 Et, pois que os deitarõ fora da villa, forõ enpos elles segudandoos, de guysa que matarõ ende a mayor parte. [+]
1295 TC 1/ 263 Et esta foy casada cõ el rrey dom Sancho de Nauarra, o Mayor. [+]
1295 TC 1/ 269 Com̃o reynou el rrey dõ Sancho, o Mayor, fillo del rrey dõ Garçia, et com̃o casou con dona Eluira, filla do cõde dõ Sancho [+]
1295 TC 1/ 269 Morto el rrey dom Garçia Auarca, rreynou enpos el seu fillo Sancho, o que disserõ o Mayor. [+]
1295 TC 1/ 277 El rrey dom Sancho de Nauarra, dito o Mayor, erdou entõçe o condado de Castella, por rrazõ de sua moller, a rreyna dona Eluyra, que era filla do conde de Castella et yrmaa daquel jnfante dom Garçia, o que matarõ en Leõ, por que nõ ouue y outro erdeiro nẽhũu que o deuesse a auer, senõ aquella rreyna dona Eluyra. [+]
1295 TC 1/ 277 Et, poys que este rrey dom Sancho, o Mayor, foy senor de Castella, tanto enanchou o(n) condado de Burgos que, dalli adeante, nõ foy chamado condado, mays rreyno conprido dereytamente. [+]
1295 TC 1/ 277 Dõ Garçia, o mayor fillo deste rrey dom Sancho, que depois da morte, de seu padre rreynou en Nauarra, (et) ouuo dous fillos, et a [cada] hũu delles chamarõ dom Sancho: o mayor rreynou en Nauarra, et matarõno en Pena Leon; et ao outro matarõno en Rroda a trayçõ. [+]
1295 TC 1/ 277 Et foy este o primeyro que en Nauarra reynou, depoys que dom Ffernãdo, fillo del rrey dom Sancho, o Mayor, passou a sella do rreyno de Nauarra a Castella. [+]
1295 TC 1/ 277 Agora leixamos aqui de falar destas gaanças et tornaremos a fallar del rrey dom Sancho de Nauarra, o que disserõ Mayor. [+]
1295 TC 1/ 281 En todo esto o jnfante dom Garçia, o mayor seu fillo, quando uiu que seu padre era ydo, demãdoullj aquel caualo a sua madre et rrogoullj que llo desse, et aynda rogoa muyto poren. [+]
1295 TC 1/ 281 Et assy ffoy, ca aquel rrey dõ Sancho, quando partiu o rreyno aos fillos, por tal que nõ entrasse ontre elles discordia nẽ sse guisasse aos mouros per y de poderẽ mays ca elles, teue por bẽ de dar a dõ Garçia, que era fillo mayor, o rreyno de Nauarra cõ o cõdado de Cantabria, et a dõ Fernando o de Castella, et a dõ Rramjro, o que ouuera en barregãa, deullj Arangõ, que era com̃o lugar apartado disto al, por amor que nõ ouuesse cõtenda cõ seus yrmãos. [+]
1295 TC 1/ 281 Et foy entõ a rreyna onrrada et tornada en sua onrra primeyra que ouuera, et aynda en mayor, assi com̃o diz a estoria. [+]
1295 TC 1/ 284 El era fillo del rrey dõ Sancho de Nauarra, o Mayor, et ouuoo en hũa dona filla dalgo, que era natura[l] de hũu castello que dizẽ Ayaro. [+]
1295 TC 1/ 296 Et aquellas yslas som aquellas que agora dizẽ Mayorgas et Menorgas; et esto quer seer de mayores et de menores, [ca] a hũa ysla he mayor et a outra meor. [+]
1295 TC 1/ 296 Et este rrey dõ James, assi com̃o passou, çercou logo a Mayorgas que era a cabeça desse rreyno, ca rreyno era per sy [a] aquella sazõ. [+]
1295 TC 1/ 296 Et Mayorgas era a mayor çibdade et a cabeça, com̃o dissemos, et ela era a mays poderosa de seu rreyno. [+]
1295 TC 1/ 296 Agora leixamos aqui de fallar en estas razões et tornaremos a contar del rrey dõ Sancho de Nauarra, o Mayor, et de seus fillos. [+]
1295 TC 1/ 299 Poys que el rrey dõ Sancho de Nauarra, aquell que foy dito o Mayor, ouuo seu rreyno enanchado, ca era senor do condado de Castella porlla moller a que perteeçia, et posta paz ontre si et seus fillos com̃o se auẽessẽ et nõ peleiassẽ, moueu guerra contra dõ Bermudo, rrey de Leom; et com̃o era seu ueziño fronteyro faziallj muyto mal ena terra. [+]
1295 TC 1/ 300 Enpos ysto o jnfant[e] dõ Garçia, que auja a seer rrey de Nauarra, porque era mayor et segũdo a partiçõ que fezera el rrey dõ Sancho ontre elles, -et era el yrmão deste rrey dõ Fernando que casou cona yrmaã deste rrey dõ Bermudo - foy en rromaria a Rroma aa casa de San Pedro et de San Paullo. [+]
1295 TC 1/ 307 Et o mayor medo que os mouros ouuerõ foy por que virõ os castelãos et os leoneses juntados en hũu, et por que os auja de mandar rrey sabio et entẽdudo. [+]
1295 TC 1/ 310 Et, senor, rogouos et peço por merçee que me dedes por marido a este Rrodrigo, de que me terrey por muy bẽ casada et por muy onrrada; ca sõo çerta que a sua fazenda a de seer en mayor estado que de nẽhũu ome de uoso senorio. [+]
1295 TC 1/ 318 Conta a estoria que os condes de Castella, veendo com̃o crecia a onrra a Rrodrigo cada dia, ouuerõ seu acordo que posesẽ seu amor cõ os mouros et que aplazasẽ cõ elles lide para o dia de Sancta Cruz de Mayo, et que chamasẽ a est[a] lide Rrodrigo, et elles cõ os mouros que o matasẽ; et que per esta razõ se vĩgariã delle et ficariã senores de Castela, de que o nõ erã por elle. [+]
1295 TC 1/ 319 Et depoys que as azes forõ mesturadas danbalas partes, et a lide ferida muy cruamente et muy sen piadade, foyse vençendo a gente del rrey don Garçia, ca era mays et mayor poder o del rrey don Fernando; et demays que el rrey dõ Garçia nõ ouue os curações dos seus uasalos. [+]
1295 TC 1/ 328 Et estonçe fezo el rrey don Fernando caualeyro a Rrodrigo ẽna mesquita mayor en esta maneyra: çingeulle [a] espada et deulle paz na boca, mays nõ lle deu rrostada. [+]
1295 TC 1/ 331 Et os de Coynbra querelarõse que rreçebiã grã dãno de Monte Mayor. [+]
1295 TC 1/ 331 Et el rrey fezeo mayor de toda sa casa et deulle ende o poder. [+]
1295 TC 1/ 339 Depoys desto ouue o Çide outra batalla cõ todo o (o) poder mayor de Frãça et uençeos o Çide, en guisa que nũca a estas batallas chegov el rrey don Fernando nẽ nẽhũus dos seus. [+]
1295 TC 1/ 343 Et rrefezo muytos lugares, com̃o conta a estoria, mayormente ena jgleia de Santiago de Galiza et en(os) outros muytos [lugares], dandolles muytos d[o]nadios et muytas rrendas, que oy dia am. [+]
1295 TC 1/ 343 Et mandou logo chamar o bispo et aos mayores da jgleia et posolles logo renda çerta de que os calçase. [+]
1295 TC 1/ 344 Sem, seu fillo mayor de Noe, cõ seu linagem, ouue Asia, que he com̃o a quarta parte do mũdo. [+]
1295 TC 1/ 346 Acaesçe[u] que, quando os fillos de Noe se partirõ da torre de Babilonja et se espargerom pelo mũdo, Sem, que era o mayor, ouue Asya; et Ca(y)m, que era o meyano, ouue Africa; outrosy Johfae, o m[e]or, ouue Europa. [+]
1295 TC 1/ 347 El rrey fezeo por bẽ, mays nõ foy asi, ca naçeu ende muyto dano; ca mays ualera que as ouuesse leixadas a dõ Sancho, que era o mayor. [+]
1295 TC 1/ 348 Conta a estoria que el rrey don Fernãdo, coydãdo fazer prol dos rreynos et de seus fillos, partio os rreynos en esta guisa: deu a dõ Sancho, que era o mayor, Castela et Nauarra ata o Ebro, quanto tijna cona Estremadura; et deu a dom Afonso, o meyão, Leõ et Asturas cõ hũa peça de Cãpos; et deu a dom Garçia, que era o meor, o rreyno de Galiza, cõ todo o que elle gaanara en Portugal; et deu a dona Orraca a çid[ad]e de Çamora, cõ todos seus termjnos et cõna meatade do jnfantadigo; et a dona Elvira Touro, cõ todos seus termjnos et cõna outra meatade do jnfantadigo. [+]
1295 TC 1/ 348 Quando el rrey dõ Fernando ouue feyta esta partiçõ, pesou muyto a[o] jnfante dom Sancho, que era o mayor, que o auia a auer enteyramente. [+]
1295 TC 1/ 348 Et disse a seu padre que nõ podia de dereyto fazer esta partiçõ, ca os rreys godos fezerõ antigamente costotyçõ que nũca fosse partido o senorio d ' España, mays que fose sempre de hũu senor; et por esta razõ nõ podia nẽ deuya fazer esta partiçõ, poys que a Deus aiũtara en elle, ca elle a auya d ' auer, ca era o mayor herdeyro. [+]
1295 TC 1/ 350 Et nõno quiso conse[nti]r, ca dizia o arçebispo dõ Rrodrigo que assy com̃o o mayor nõ quer outro cõsigo no senorio, et os rreys d ' Espana vijndo do muy grã sangue dos godos, que acaesçeu muytas vegadas que se matarõ yrmanos sobre esta razõ, el rrey dõ Sancho, deçendo deste sangue, teue que lle seria muy graue et moy grã mĩgoa se nõ ajuntase os rreynos, ca se nõ tijna por pagado cõno que lle el rrey seu padre dera, mays tijna que todo deuia seer seu. [+]
1295 TC 1/ 353 Et, estãdo a lide en peso, el rrey dõ Sancho começouse de numear et foy ferir ẽno mayor poder da gente, que per força os fez arrãcar. [+]
1295 TC 1/ 354 Et asy se conplira o que disso dõ Aras Gonçalues, meu amo; ca, poys que el rrey dõ Garçia, que este yrmano menor, me deserda, et pasou a jura que fezo al rrey meu padre, el rrey dõ Sancho, que este o mayor et que fezo a jura per força et contradizendo(a) sempre a partiçõ, mays querra y fazer. [+]
1295 TC 1/ 375 Entõ seu a elle hũu caualeyro, que era sobrino de dõ Aras Gonçalues, que era guarda mayor da hũa porta da villa, et disselle que entrase et que lle mandaria dar muy bõa pousada ata que fose saber de dõna Orraca se o mandaua entrar. [+]
1295 TC 1/ 379 "Et enviauos rogar que uos tornedes para elle et que nõ queyrades parar mentes ao que uos el disso cõ saña, ca tẽ por bẽ de uos dar mays terra [da] ca delle teedes, et que seiades sempre mayor da sua casa. [+]
1295 TC 1/ 384 Meu amigo et meu vasalo, nõ dedes nada por ello, ca bem uos digo, se eu ey a villa, que uos faça della mayor, asy com̃o he agora dõ Aras. [+]
1295 TC 1/ 400 Conta a estoria que dom Ares, cõna muy grã rauya do fillo, chamou l[o]go outro a que chamauã Rrodrigo Ares, que era muy valente caualeyro et muy esforçado, et era [o] mayor dos yrmãos, et acaesçerasse en muytos torneyos, et era en elles muy aventurado(s). [+]
1295 TC 1/ 410 Et en este ãno lidou o Çide Rruy Diaz cõ hũu caualeyro dos mayores de Nauarra, a que diziã Xemẽ Garçia, et venceo et matouo. [+]
1295 TC 1/ 411 Et cõ el rrey de Granada erã entõ rricos omes de Castella: o conde Garçia Ordones et Furtõ Sanches, genrro del rrey de Nauarra, et Lope Sanches, seu yrmão, et Diego Peres, hũu dos mayores omes de Castella. [+]
1295 TC 1/ 425 Et Pero Bermudes nõno pode mays sofrer, et disso ao Çide et aos seus que llj acorresem aa syna et foya meter ẽna mayor pressa dos mouros, rreçebendo muytas feridas et dando muytos golpes po[r] lle abater a syna, mays el tragia muy bõas armas et nõ llas podiã falsar n[ẽ] llas podiã derribar nẽ leuar a syna das mãos, ca era muy valente et muy caualgador et de muy grã curaçõ. [+]
1295 TC 1/ 427 Primeyramente Rruy Diaz, com̃o mayor et mellor; et dom Aluar Fanges; et Martin Antolynes; et Pero Uermudes, sobrinos del Çide; et Muño Gustios, et Aluar Aluarez, et Martin Saluadores, et Felis Moños, et Guillẽ Garçia, que teue Mont[e] Mayor. [+]
1295 TC 1/ 443 Et foy preso el rrey d ' Arrangõ et muytos altos omes, que forõ estes: o bispo dom Rramõ, et o conde dom Sancho Sanches de Pãpelona, et o conde dom Martinho de Portugal, et Gustios Nunes, et Muno Sanchez de Galiza, et Muno Soarez de Leõ, et o abade de Sagorie, et Yenego Sanchez de Conchasom, et Yemẽ Sanchez de Beruel, et dõ Pero Ansurez, et dom Garçia Ansurez, seu sobrinho, et Sancho Sanchez de Panpelona, et o neto do conde dom Sancho et Fernam Gonçaluez d ' Arangõ et Sancho Garçia de Alcaçer, et Vaasco Sanchez, et Sancho Gomez, moordomo mayor del rrey, et Garçia Diaz, et mays de mil omes de prestar, muy onrrados, que nõ podemos contar. [+]
1295 TC 1/ 449 Andados XIX ãnos del rreynado del rrey dõ Afonso, en este ãno sacou sua oste, a mayor que elle pode, et foy sobre Toledo. [+]
1295 TC 1/ 449 Et, teendoa çercada [dessa] ue[z], pero que ella he muy forte (h)e esta [b]e[n] çercada de penas et a mayor parte della çercala el rrio de Teio, et estando sobre ella cõ muy grande oste com̃o y estaua, ouuelles de faleçer a vianda et ouuerõsse a dar al rrey dõ Afonso. [+]
1295 TC 1/ 449 Et esto foy ẽno mes de Mayo, eno dia de Santo Urbam, xxiij dias do dicto mes. [+]
1295 TC 1/ 449 Et outrosy a mesquita mayor que a ouuesem sempre os mouros, aquella que he agora jgleia catedral. [+]
1295 TC 1/ 452 Et acharõ que hũa das cousas que mays valia para esto [era] fazer y o arçebispo, assy com̃o fora outro tempo, ena mesquita mayor. [+]
1295 TC 1/ 455 Et tanto amoestou a rreyna ao esleyto que tomou de noyte hũa grã cõpana de caualeyros cristãos et entrou ena mesquita mayor de Toledo, et deytou ende todaslas su(s)zidades que y estauã da feytura de Mafomad. [+]
1295 TC 1/ 455 Et mandou poer ena torre mayor, que chamauã os mouros "almad[e]nt[a]s" , cãpanas para chamar os fillos de Ihesu Cristo aas oras. [+]
1295 TC 1/ 455 Outrosy, se a rreyna se perdese por nos por esta razõ, o seu linagẽ sempre [n]os querra mal en quanto o mũdo seia, et depoys de uosos dias cõ mayor crueza vingarã este feyto, ante que nõ agora. [+]
1295 TC 1/ 457 Et pos ẽno altar mayor muytas pedras preçiosas et reliquias, que tragia de Rroma, et outras que el rrey et a rreyna lle derã (oferençendo), que [a]s tijnã en seus thesouros que ouuerã de seus padres. [+]
1295 TC 1/ 460 Et entõ o ofiçio [r]o[m]ano, [tamben en]o salteyro com̃o [en] todas as outras leendas, foy rreçebudo en España, et guardarõ o que nũca guardarõ; pero que en algũus moesteyros guardarõ ia quanto tempo o ofiçio dos godos et ficou y o traslado do salteyro et aynda [o] r[e]z[ã] en algũas jgleias catadrales et enos moesteyros mayores. [+]
1295 TC 1/ 468 Et os mayores da villa entrarom en seu cõssello et cada hũu acordaua o que llj semelhaua; pero en cabo acordarõ de lle dar a villa et rreçebelo por senor. [+]
1295 TC 1/ 469 Et logo a poucos dias finou el rrey de Saragoça et Alũca (et) Alulũpo (et Abudalahazis) quiser[a]sse partir do preyto de Val[ẽ]ça, quando finou o alguzil et yrsse para Muruedro, que era seu, pola grã descordia que auia ontre os mayores da villa. [+]
1295 TC 1/ 479 Et alj hu estaua o mayor poder dos mouros ferirõ y o caualo do jnfant[e] et caeu logo en terra. [+]
1295 TC 1/ 481 Ay, meu herdeyro mayor! [+]
1295 TC 1/ 481 Et, quanto mays llo diziã, tãto mayor pesar tomaua et se quebrantaua mays con grã doo do fillo. [+]
1295 TC 1/ 483 Et conta a esto[r]ia que a razõ por que aca mays passarã foy porla traiçõ que fez o seu algozil mayor, que elle enviara cõ seu poder, por que se chamara Miramamolim. [+]
1295 TC 1/ 485 Et ajũtou muy mayor poder que nõ antes et passou a aquem mar. [+]
1295 TC 1/ 488 Et os que lle tijnã os castelos alçarõsse senõ muy poucos, et os en que mays fiaua eses [se] lle alçarõ, asy que creçeu curaçõ al rrey de Denja et de Torcosa et veẽo a Valença, coydandoa auer, por cõsello dos mayores da villa que disserõ que lla fariã auer. [+]
1295 TC 1/ 490 Et mandoos pousar ena orta mayor, que diziã Villanoua. [+]
1295 TC 1/ 493 Et elles tomauã mayor atreuemento. [+]
1295 TC 1/ 495 Et, por que ouuesemos mayor querela de ty, mandaste que nosla amostrassẽ. [+]
1295 TC 1/ 505 Et jsto fazia el por abaixar hũu seu primo que auja nume Albafauch, que fora alcayde mayor da villa, pero que era o outro mellor de manas et de custumes. [+]
1295 TC 1/ 510 Et prometeullj muyta merçee por ello et fezeo mayor dos seus mouros subiectos. [+]
1295 TC 1/ 517 Et tomou mayor plazer et mayor conpaña por sse guardar mellor, que nõ passassem contra elle. [+]
1295 TC 1/ 525 Desi seu hũu dos mayores da villa das casas de Abeniafa cõ muy grã gente de pee armados. [+]
1295 TC 1/ 526 Et Abeniafa ficou por mayoral da villa, que nõ auia quem llo contradissesse. [+]
1295 TC 1/ 534 Et o Çide cuydaua que sayã per conselho dos mayoraas da uila, que os deitauã fora por se mãteer mays longamente. [+]
1295 TC 1/ 535 Et teue que a mayor guerra que lljs podia fazer assi era matalos de fome. [+]
1295 TC 1/ 546 Et ontre aqueles omes auia dous omes boos de Mayorgas, et tomoulhis o que auiã. [+]
1295 TC 1/ 557 Et deu logo rrendas çertas para a mesa do bispo et para seus cooigos; et estabelleçerõ collações, et aa mayor diserõ Sam Pero et a[a] outra Sancta Maria das Uertudes, que era açerca do alcaçer, hu ya o Çide mais ameude. [+]
1295 TC 1/ 566 Cide, louuado seia Deus et a uossa bõa uentura, outros feitos mayores ca este auedes acabados; et bẽ fio ena merçee de Deus que assi acabaredes este. [+]
1295 TC 1/ 580 Et forõ ao mayor paaço, hu estaua dona Xemena et suas fillas. [+]
1295 TC 1/ 580 Et, desque esto foy feito, tomou o Çide os condes pelas mãos et foronse asentar eno estrado con as donas, en esta guisa: (et) o Cçide et dona Xemena assentarõse en meyo; et assentou açerca de si dona Eluira, a mayor, et açerca dela seu esposo Diego Gonçaluez; et da outra parte asentou dona Sol, et açerca dela seu esposo, o conde Fernam Gonçaluez. [+]
1295 TC 1/ 582 Mais os condes de Carrõ mostrarõ y mayor medo ca nẽhũus dos outros. [+]
1295 TC 1/ 582 Et Diego [G]onçaluez, o mayor, nõ catou uergonça do Çide nẽ de si meesmo nẽ dos outros que estauã eno paaço et foise meter sub o [es]cano do Çide. [+]
1295 TC 1/ 591 Et enderẽçarõ todos tres per meyo da fazenda et forõ ferir eno mayor poder dos mouros; et tã de rrigeo os uoluerõ, dando grandes golpes en eles, que esto foy hũa grã marauilla, derribando et matando en eles. [+]
1295 TC 1/ 591 Quen uos poderia contar com̃o andou en esta batalha o onrrado dom Jheronimo, bispo da uila, et todos os outros segundo sua guisa et sobre todos o Ccide Cãpeyador, com̃o mayor et mellor! [+]
1295 TC 1/ 596 Et dona Eluira, a mayor, disse: - [+]
1295 TC 1/ 609 Et por ende uos rrogo que me nõ dedes mayor queixa dela ca me eu tenho en meu coraçõ; ca asaz me a dado uosso yrmão Ordoño este outro tẽpo, que me nõ le[y]xaua folgar [de] dia nẽ de noite. [+]
1295 TC 1/ 611 Et para auerdes mayor lugar en que façades uossa corte, fazela edes enos paaços de Galiana, por que ai mayor lugar ca eno uosso alcaçer. [+]
1295 TC 1/ 613 Conta a estoria que el rey mãdou ir adubar os paaços de Galiana a Beeito Perez, seu rreposteiro (o) mayor, para outro dia, que sse auia de juntar ena corte. [+]
1295 TC 1/ 613 Et ele enderençou o paaço mayor en esta maneira: (et) o solo estrado de tapetes et ençima cubertos de panos d ' ouro muy rricos. [+]
1295 TC 1/ 622 Et, senor, demays uos digo: a uos fezerõ mayor desonra ca nõ a mj̃. [+]
1295 TC 1/ 629 Et o Çide disse que llj prazia et mandoullj que lidasse cõ Diego Gonçaluez, o mayor. [+]
1295 TC 1/ 631 Et tragiã cartas al rrey et ao Çide, en que llj enviauã demandar as fillas por molleres: a hũa para o jnfant[e] don Sancho d ' Arãgõ et a outra para o jnfant[e] Garçia Ramires de Nauarra, que erã fillos mayores que deujã herdar os senorios. [+]
1295 TC 1/ 642 Et o Çide enderençou ao paaço mayor do alcaçer, du estaua dona Xemena, sua moller, et suas fillas. [+]
1295 TC 1/ 649 Et, desque forõ esposados, en outro dia tomarõ bẽeyçõ ena jgleia mayor, a que dizẽ San Pedro, segundo mãda a ley; et o bispo meesmo disse a missa. [+]
1295 TC 1/ 657 Et, quando el rrey Bucar chegar, mandade seyr todalas gentes da villa pellos muros et pelas torres (et) cõ trõpas et façã as mayores alegrias que poderẽ. [+]
1295 TC 1/ 657 Et, quando uos quiserdes yr para Castella, fazedeo ante saber a todaslas gentes en puridade, por que se perçebã para leuar todo o seu, en guisa que o nõ entendã os mouros; ca nõ poderedes ficar con esta çidade depoys de mjna morte, por que iaz ontre o mayor poder de mouros que a en España. [+]
1295 TC 1/ 658 Et esto foy en[a] era [de] M et çẽto et xxxaij anos, quinze dias do mes de mayo. [+]
1295 TC 1/ 676 Et os condes et os rricos omes et os outros omes boos da terra, veendo et seendo ia çertos de todo en todo (et) pelos fisicos que auya el rey a morrer daquel mal, ouuerõ seu consello et suas falas en hũu, dizendo com̃o este rey dõ Afonso non lles leixa[ua] fillo nẽhũu que lljs gouernasse o reyno, senõ dõ Afonso seu neto, que era fillo do conde dõ Ramondo de Tolosa; et, por que este dõ Afonso era moço pequeno, ouuerõ seu acordo que, ontre tanto que o mynino criassem, que fosse para manteer o rreyno, que ser[i]a bem que casasse sua filla dõna Oraca Afonso, moller que fora do cõde dõ Ramondo, que era veuda, cono conde dõ Gomez Candespina, por que era mayor et mays poderoso que nẽhũu dos outros. [+]
1295 TC 1/ 681 Et, segũdo conta a estoria, o parentesco que ontre elles auja era este: diz que el rey dõ Sancho de Nauarra, que disserõ o Mayor, que foy primeyro rrey de Castela, por razõ de sua moller que a herdou. [+]
1295 TC 1/ 683 Et o conde, teendosse por seguro que casaria con ella, poys que o cõsentira, andaua pelo reyno por mayor, et deytaua os arangõeses da terra quanto mays podia. [+]
1295 TC 1/ 684 Et o conde ficou cona reyna et, atreuendose muyto eno afazemento que auja cõ ela, mays ca nõ deuja, coydando a casar cõ ela, poys que o conde dõ Gomez era morto, meteuse enos reynos com̃o por mayor, et mandaua et uedaua como rrey. [+]
1295 TC 1/ 685 Et os prelados et os. altos omes acordarõ en esta maneyra: que, por que el rey d ' Arangom era mayor de dias et [demays] que era casado con sua madre, com̃o quer que estauã partidos, et el rey dõ Afonso era nyno, que llj enuiasse rogar con aquelles prelados et cõ aquelles omes bõos que llj leixasse o seu desenbargadamente, et que llo gradeçeria muyto et llo tornaria en ajuda, ca bem uija que llo nõ poderia teer a dereyto. [+]
1295 TC 1/ 690 Et esta dona Beatrix, a rreyna, era de gaança, ca a ouuera el rey dom Afonso de gaança en dona Mayor Guillem de Gosmam, segũdo que uolo contara a estoria adeante en seu lugar. [+]
1295 TC 1/ 692 Et deu a dom Sancho, que era o mayor, Castela ata Sam Fagũdo et ata Moral de la Rreyna et ata Outer de Selas et ata Oroña et ata Couelas et atal Medina et ata Areuol [et] todo o termjno d ' Avila. [+]
1295 TC 1/ 692 Et o arçebispo de Toledo, dom Ramondo, cantou y missa ena mesquita mayor. [+]
1295 TC 1/ 699 Et, quando o soube seu yrmão dõ Fernando, temendosse de dõ Sancho, que era o mayor, ueeõsse para Leom reçeber o rreyno que llj dera seu padre. [+]
1295 TC 1/ 701 Et elles consellarõllj que sse ueesse para elle, et que fezesse quanto el mandasse, com̃o de yrmão mayor. [+]
1295 TC 1/ 701 Et el rey dõ Fernando disso que vijna a elle com̃o a seu yrmão [mayor et] mellor, et que llj fe zer[ã] entender que llj queria entrar pela terra, et que llj rogaua que o nõ quisesse fazer, ca elle prestes et aparellado estaua para fazer delle o que el mandasse. [+]
1295 TC 1/ 703 Et foy y enterrado ena jgleia mayor, çerca del rey seu padre, a cabo de hũu ãno que reynou. [+]
1295 TC 1/ 704 Et elles consellarõ a don Garçia Fernández de Castro que desse o njno a guardar ao conde don Enrique, que era poderoso et muy amado dos d ' Estremadura, et que por esta razõ quedaria o desacordo que auja ena terra; et a elle que faria seu mandado et o onraria com̃o a seu mayor. [+]
1295 TC 1/ 709 Et era segudado, com̃o se fosse culpado de morte, et desherdado; com̃o se de der[e]yto nõ ouu[e]sse de herdar, ou com̃o se nõ fosse fillo del rrey dõ Sancho et neto do emperador d ' Espana, fillo de seu fillo mayor, que deu[era] herdar Castela et Leõ enteyramente; que mal fezera elle, que falar nõ sabia, nẽ conoçia a ssy meesmo, foras tanto que o queria desherdar el rrey de Leom, seu tio? [+]
1295 TC 1/ 711 Et desto plougue muyto a Lope d ' Arenas, et amoo muyto ende adeãte, et poseo por guarda mayor sobre todos [os] veladores. [+]
1295 TC 1/ 713 Senor, a uossa merçee muyto uos gradesco quanto me dizedes; mays en mayor merçee uos teno que mj conoçedes o seruiço que uos fiz. [+]
1295 TC 1/ 713 Et çerto seede que desta uez que nõ tomarey de uos nẽhũa cousa; mays outra uez uerrey que uos farey mayor seruiço, que tomarey de uos quequer que me derdes; ca, loado seia Deus, eu teño de uos cõ que uos seruya, et ey voentade de o fazer. [+]
1295 TC 1/ 716 Et daqui adeante partete de maa obra, et nõ faças cousa por que tome Nostro Senor mayor sana contra tj. [+]
1295 TC 1/ 717 Et poblou Ledesma, en termjno de Salamãca; et poblou Granada, en termjno de Coyra; et poblou Benauente et Ualença et Vilarpando et Mayorga et Mansela et Castro Tharafe. [+]
1295 TC 1/ 717 Et Salamãca era muy bem poblada vila, et auya muy grandes termjnos, mayores ca nẽhũa vila do rreyno de Leõ. [+]
1295 TC 1/ 723 Yrmã[a], nõno far[ey], ca nõ e guisado; ca dõ Afonso e [o] mayor et a el darey a sina, ca elle deue herdar o rreyno. [+]
1295 TC 1/ 765 Et dõ Lopo Diaz foysse para Outiella, hu estaua a rreyna, et dõ Gonçaluo Rruyz Girõ et seus yrmãos, et dõ Garçia Fernandez de Vila Mayo[r], et dõ Guillem Peres de Gozm[ã], et dõ Gil Manrrique, et outros omes bõos. [+]
1295 TC 1/ 771 Et, quando o soube, el rrey n[õ] sse quiso parar et foysse para Torqueymada et astragou(ll)a toda; et pasou o rrio d ' Arlança el foyse para Cordomar et a Tar de Morãt et queymou todas esas villas, que erã de dom Garçia Fernandez de Vilamayor, per(a) hu o leuaua o conde dõ Aluaro, et esso meesmo fazia ao dos omes boos que erã do bando del rrey. [+]
1295 TC 1/ 776 Et env[i]ou ala por fronteyros a dom Lopo Diaz et a dõ Aluar Diaz de los Cameyros et a Johan Gonçaluez de Huzeiro et a dom Garçia Fernandez de Vilamayor. [+]
1295 TC 1/ 782 Et ya cõ el dõ Gonçaluo Rruyz Girõ et dom Garçia Fernandez de Vilamayor, et os caualeyros da sua mesnada. [+]
1295 TC 1/ 798 Et, desque y chegarõ, dõ Aluar Peres, que ya por mayoral, fezo mouer a oste dali et derramar suas algaras per todalas partidas dessa terra. [+]
1295 TC 1/ 799 Et mandou sobir peões en elas, et fezolles fazer tropel do mayor alardo que de ssy fazer podiã. [+]
1295 TC 1/ 806 Et catiuarõ mouros que aujam guareçido cõ seus mayores, et daquelles ouuerõ lenguage çerta de com̃o a çidad[e] de Cordoua estaua muy segurada, et se nõ uelaua nẽ se guardaua por medo que ouuesse de cristãos, et que llis fariã auer hũu andamyo eno muro; et osmarõ aquilo en como furtariã o arraualde a que dizẽ en araujgo y en Cordoua a Eixerquia; ca tijnã, se aquillo ouuessem, que per aquello aueriã todo o al, como se acaesçio. [+]
1295 TC 1/ 806 Et, desque virõ que era ia a mayor partida delles ena torre, foronse pelo muro ajuso, gãanando quantas torres y auja contra a porta de Martos, ata que gãanarõ essa porta. [+]
1295 TC 1/ 806 Et os cristãos bareauã todalas cales do arraualde da Eixerquia, saluo a cal mayor, que uay dereyta, que leixarõ per u podessẽ yr enpos os alaraues. [+]
1295 TC 1/ 806 Señor, ueno a uos por hũa cousa que [se] me oluidou de uos dizer: mandade agora hũas tres noytes ou quatro fazer muytos fogos aqui en uossa oste, per que se Abehũc der algũus ueedores que ueñã de noyte a ueer a oste, que porlos fogos que uirẽ entendã que he a uossa hoste mayor de quanta he. [+]
1295 TC 1/ 806 Et el rrey dõ Fernando mãdou logo poer as cruzes ena mayor torre, [hu] o nume do falso Mafomade soya seer chamad[o] et gab[ad]o. [+]
1295 TC 1/ 829 Diego Lopez, desque foy en Biscaya, enviouse espidir del rrey et começoullj a correr a terra et a fazerllj o mayor dano que podia. [+]
1295 TC 1/ 841 Et foy logo dereytamente para a mesquita mayor, a que fezo logo poer nume Sancta Maria et fezo y logo altar a onrra de Sancta Maria, et cantar missa a dõ Guterre, obispo de Cordoua, et estabeleçeu logo sela bispal, et herdou muy bẽ a jgleia, et deullj villas et castellos et herdamentos. [+]
1295 TC 1/ 845 [et], desque ouue suas cousas cõ elle falado, mandoo logo tornar apressa que fosse gui[s]ar naues et galees et a mayor frota que podesse et a mellor guisada, et que se uẽese cõ ela para Seuilla quebrãtar esse forte et alto capelo do coroamẽto real da Andaluzia, sobre que el queria yr per terra et per mar. [+]
1295 TC 1/ 849 Don Paay Correa, maestre da ordĩ d ' Ocles, cõ sua caualaria, que erã ontre freyres et segrares duzentos et oyteẽta caualeyros, foy passar o rio, alende da outra parte, so Eznalfarag, a grã perigoo de si et dos que cõ el erã, ca mayor era o perigoo desa parte ca nõ da outra; ca Abemafõ, que a essa sazõ era rrey de Neura, estaua desa parte, et punaua de os enbargar quanto mays podia. [+]
1295 TC 1/ 868 Et os mouros barũtarõ et ouuerõ sabedoria delles [et] vẽe[r]onllis y sen sospeyta gran poder delles, mayor que elles nõ quiserã nẽ atendiã, et derõ sobre elles; pero que, ante que se elles muyto açercassem, ouuerõ vista delles et seyrõ da çiada et começarõse de seyr et de se yr acollendo. [+]
1295 TC 1/ 871 Estes mouros de Seuilla, que el rrey dõ Fernando tĩjna çercados, de que a estoria departe en este lugar, aujã boa ponte bem rigea sobre barcos muy bõos et ben atados cõ cadeas de ferro muy rigeas et muy gordas ademays, per hu pasauã a Tiriana et a todas essas partes hu queriã, com̃o se fossem per terreo, onde auj[ã] gran guarnimento et g[ra]nde acorro ao seu çercamento, ca toda a sua mayor guarida per ali a aujã et dali lles vĩjna; et os que en essa Tiriana outrosi estauã, aquella ponte era o seu guarnimento et todo o seu feyto, et sen acorro dela nẽ ponto de uida [auian]. [+]
1295 TC 1/ 871 Et eno acordo con que sse acharõ foy este que fezerõ: tomarõ duas naues, as mayores et as mays fortes que y acharõ et que y auja, et guisarõnas muy bem de quanto mester era para feyto de conbater. [+]
1295 TC 1/ 871 Et isto era en dia de Sancta Cruz, terçer dia de mayo, ena era de mĩll et duzentos et oyteẽta et seys ãnos, et andaua a era da encarnaçõ do Senor en mĩll et CC et XLaViij ãnos. [+]
1295 TC 1/ 871 Ora podia seer de meyo dia, quando as naues mouerõ; et deçerõ hũa gran peça ajuso onde estauã, por que tomassem o [t]reyto mayor et uẽesẽ (mayor et vĩjnãse) mays rigeas. [+]
1295 TC 1/ 873 Et ueendo el rrey por esto mayor o dãno que y poderia reçeber en sua gente que o enpeçamẽto que aos de dentro poderiã fazer sen auer y outro mayor recado, mandou a gente tirar afora et que se seissem. [+]
1295 TC 1/ 874 Et el rrey dõ Fernãdo, [ueendo] que era mayor o dãno que llj faziã ca o que del reçebiã, mandou fazer engeños; et forõ feytos muyto agina, et comecarõ a conbater esse castelo de Tiriana cõ elles muy aficadamente. [+]
1295 TC 1/ 881 Et ueẽo y Rreymõ Bonifaz cõ toda a mayor parte dessa gente dessa frota, nẽ a mellor que el acabdelaua; daquelles nõ foy outorgada a passada a esses onrados mouros, a que muyto pesou de que o passo ouuerõ preso, et se presos virõ asi que [ll]e nõ defendia nẽ ualia terra nẽ agua, nẽ aujã guarda nẽ saluamento a nẽhũa part[e] das do mũdo. [+]
1295 TC 1/ 886 Conprida era de todas cousas et de todas noblezas [que a] auondamento de conprida et de auõdada çidade pertẽeçia: cales et praças auja y departidas de todos mesteres, cada hũu sobre si; hũa cal auja y de los trapeyros et dos cambyadores; outra dos espeçieyros et das alaquimes dos meezinamentos que aujã mester os feridos et os doentes; outra dos carniçeyros et dos pescadores; et asi de cada mester, de quantos eno mũdo poderiam seer, auja y de cada hũus suas cales departidas, cada hũa per ordĩ conpassadas et apostas et bem oridinadas; asi quen (en) aquella oste vio, bem poderia dizer que nũca outra tã rica nẽ tã apostada uyo, que de mayor gente nẽ de mayor poder ca esta nõ fosse, nẽ tam conprida de todas nobrezas nẽ marauillas fosse. [+]
1295 TC 1/ 886 Et ençima da torre a outra torre en que a oyto braças, feyta a gran marauilla; et ençima dela estã quatro maçaas alçadas hũa sobre outra; tan grandes et de tã gran nobleza som feytas, que en todo o mũdo nõ podẽ saber outras tã nobres nẽ taes: a de çima he a meor de todas, et logo a segũda, que esta su ela, he mayor, et mayor a terçeyra; mays da quarta maçaa nõ podemos retraer ca he tã g[ra]nde et de tã estrana obra que he dura cousa de creer a quen a nõ uisse: esta he toda obrada a canales, et as canales dela som doze, et ena anchura de cada canal çĩco palmos cumunaes, et, quando a meterõ ena vila, nõ pode caber pela porta, et ouuerõ a tirar as portas et a enãchar a entrada; et, quando o sol fer en ela, resplandeçe com̃o rayos muy luzẽtes mays de hũa iornada. [+]
1295 TC 1/ 886 Et, segũdo o proua a estoria, hũa foy essa das mayores et mays altas conquistas que eno mũdo todo foy visto nẽ feyta que se en tã pouca sazõ fezesse; poys per qual razõ pode seer de la el asi auer et en tã pouco tempo a gãanar, nõ pode ome entender y al, fora a merçee que foy do senor, cuio seruidor el era, que o quis y onrar et darllj uentura boa, porque tã nobre senorio et tã acabado ouuesse; o al, que he a frol dos acabamentos de todas onrras: a gran lealdade dos boos uasalos que auya, ca rrey que eno mũdo fosse nõnos ouue mellores nẽ taes de sua naturaleza, que sabemos ca per todas partes do mũdo ouuerõ sempre os castellãos prez desto sobre quantas outras gentes som, et mays seruidores de senor, et mays sabedores de todo afam. [+]
1295 TC 1/ 890 Mays o que [lle] foy prometudo et outorgado ouue de seer, et al nõ, por que nõ pode estorçer do laço da morte, nẽ desuiarse della, a qual a todos he comunal et ygual a uoõtade et ordinamento de Deus; nõ a rey nẽ enperador nẽ ome da mayor alteza que seer pode, que aa morte possa fugir nẽ desuiala nẽ asconder; morte a todos he comunal, mays n[õ] a am en hũu igual todos; ca, pero todos passã, hũus a am mays forte ca outros: os huus am a morte esquiua et afrontada et a gran desonrra, et outros muy onrrada et cõ sazõ. [+]
1295 TC 1/ 893 Poys que o corpo de Deus ouue reçebudo, com̃o dicto auemos, fezo tirar de si os panos reaes que vistia, et mandou et fezo chegar y seus fillos derredor de si todos, que forõ estes, os que da rreyna dona Beatrix, sa moller a primeyra, ouue: don Afonso, que foy o mayor et herdeyro de seus rreynos, et dõ Fradarique, et dõ Enrique, et dõ Fillippe, et dõ Manuel; et dõ Sancho, que era logo enpos este et era arçebispo de Toledo, nõ se acertou y, nẽ dona Berĩguella, que era monia enas Olgas de Burgos. [+]
1295 TC 1/ 896 Esto foy en XXXa dias do mes de mayo, quando andaua a era de Çesar Augusto en mill et CC et noueẽta, et a da encarnaçõ do Senor en mĩll et CC et Lij ãnos. [+]
1295 TC 1/ 898 Et fillou Cordoua? a mouros? en dia de san Pedro et de san Paulo apostolos, ena era de mill et CCLXXXIIJ ? anos; et fillou Seuilla a mouros en dia de san Clemente, ena era de mill et CCLXXXVJ anos et fillou Jaen en dia de santa Maria de agosto? ena era de mill et CCLXXXIIIIo anos a mouros, et o Algarbe, et muytos castelos et muytas uilas, et a mayor partida da Andaluzia. [+]
1295 TC 1/ 900 Et esta dõna Eluira cassarõna cõ el rrey don Sancho o Mayor, que ffuy sseno[r] de Nauarra et d ' Arrangõ ata Portugal. [+]
1300 TPb 26/ 104 Pero si este a quien quieren fazer tal demanda, perdida por tempo quando a começou a demandar, non he tiudo o demandado de a mostrar. por que o demandador non ha direyto nehuu en ela LEY XXIII (que se o demandado mostra a cousa mobre que lle demandan que verría a mayor dapno ao demandador que ao que a casa (cousa) mostrase). [+]
1300 XH I, 0/ 12 "Bem vejo que mayor he amyna maldade et omeu pecado que operdom que eu ende poderia et meresçia et averia mester de auer". [+]
1300 XH I, 0/ 16 Et el foy oprimeyro [que] buscou çytolas, et vyolas, et arpas, et moytos outros estormẽtos pera esto; et primeyramẽte garneçeos cõ sedas de bestas, ata que buscase mays em este saber; et despoys achou que faria as cordas pera tãjer mellores das tripas dos gãados et que seriã mellores et mays rrizeas que as das sedas das bestas, et nõ quebrariã tam agina cõmo ellas, et fazẽ mayores vozes et mellores sones. [+]
1300 XH I, 0/ 17 Outra agudeza et suteleza achamos que fezo ajnda este Jubal despoys desto, segundo oconta mẽestre Pedro ẽna Estoria Escolastica sobre este lugar: que aprendera este Jubal de seus mayores que disera Adam a seus mayores fillos et netos moytos, et grandes [cõpañas] quese faziã, et que contou cõmo profetando atodos, que omũdo avya de [auer] duas [fijns] et seer destroydo duas vezes. [+]
1300 XH I, 0/ 19 Et dizẽ que foy este Tubalcaym omẽ moy batallador cõmo disemos; et que moyto lidaua, segũdo queo despoẽ os departidores, queo fazia cõ codiçia de [gaañar] o allẽo, ou vengar amalquerença, ou apremear aos omẽs queo temã et [oseruã] et el leuar oseu deles et tomauao pera sy; et aalende desto que mãteuo Tubal Caym oseu corpo ao mayor deleyto dessy que el podo em molleres et em todas outras cousas quaes quer, et em aquelo folgou toda via quando et cada que selle guisou. [+]
1300 XH I, 0/ 34 Et quando vio queo nom queriam créér nẽ castigarse por el, et via outrosi as molleres de Caym, apoderadas delles ouvo moy grãde medo que se mays contra elles contendesse em aqueles castigos, acõmo quer que el era omayor et señor, queo matariã ael et asua moller et aseus fillos et asuas [cõpañas]; et tomou aela et aelles et foyse morar aoutra terra, et leyxou aquel lugar por que quanto se el mays traballaua em castigar los tanto se elles mays trauallauã de fazer as cousas que pesassem aDeus, et maltrager et desonrrar a Noe [et] asuas [cõpañas]; et foyse dende quanto mays podo. [+]
1300 XH I, 0/ 34 Destes males pesou moyto aDeus. et asanousse, et chamou estonçes a Noe queo temya et oamaua, et por queo achaua bõo et dereyteyro ontre todas aquelas [cõpañas], et escolleo ontre todos pera lle dizer sua voõtade do que queria fazer, et disolle que toda aterra que era danada cõ maes, et con pecados, et cõ nemygas quese faziam em ella; et por ende que avya voõtade de destruyr todaslas creaturas que en ella fezera, tam bem aos omẽs cõmo aas bestas et todas las outras cousas, et quea queria poblar de outros omẽs doutro lynage enque nõ ouvese estas maldades, et que aqueles de quea poblaria quelles myngoaria aavida, que nõ viuessem tantos ãnos cõmo viuerã os outros ata aqui, et mỹgoando cada dia, que verria atempo que toda [a mayor] vida do omẽ que seeria çento et vijnte ãnos. [+]
1300 XH I, 0/ 39 Sobre esto achamos por escritos de arauygos que falarõ desta rrazõ, que dos mayores omẽs da terra que eram aasazõ cõmo rreys de suas [cõpañas] et dos outros grandes omẽs, que vierom aNoe aly onde labraua aarca, et ouverõ cõ el suas [rrazões] et suas pregũtas, que departyam cõ el sobre rrazõ daquel lauor. [+]
1300 XH I, 0/ 40 Et oebrayco chama nysam aaquel mes, et he aquel aque nos dizemos mayo, segũdo oespom mẽestre Pedro, et os gregos lle dizẽ diom; pero achamos em outros escritos feytos sobre odepartimento destas rrazões que Moysem diso nysam por lo mes de abril et que este [estabelesçeo] el por primeyro mes ẽnas leys quelle Deus dou. [+]
1300 XH I, 0/ 44 [Ẽno] mes de mayo et em dia de domj̃go entrou Noe ẽna arca, et em [esse meesmo] mes et em outro tal dia [ao] outro ãno sayo dela el et os outros que cõ el [erã] em ella. [+]
1300 XH I, 0/ 52 Os fillos de Sem, fillo mayor de Noe, som estes: [+]
1300 XH I, 0/ 53 Et tam bem sabya Noe cõmo cada hũ destes seus fillos mayores queria yr cõ as grãdes [cõpañas] que avia contra hũa destas partes cada hũ cõ os seus aasua parte, et que nõ ficaua terra apartada pera Yonjto, pensou, oque foy despoys, dizendo que seus fillos falariã sobrela partida da terra et que outorgariã os outros aSem, que era yrmão mayor, a mays grande et mellor destas tres terras que he Asya. [+]
1300 XH I, 0/ 53 Et por que era grande terra pera hũ yrmão, casou aYonjto com hũa filla dos de Sem por que ouvessem [mayor] deuedo em hum et se quisessem mellor; et doulle com plazer de Sem et das outras [compañas] contra ouriente hũa morada de moytos et grandes termynos aalende de hũa terra aque diserõ despoys Etam; et beyzeo et doulle sua [cõpaña] pero pouca que leuasse consigo, et envioo aaquela terra. [+]
1300 XH I, 0/ 57 Nẽprot, osmãdo que se os podesse meter a fazer algũ lugar fortelezado que el seeria señor daquel lugar asy cõmo [mayor], et que se aseñorarya sobre todos por esta rrazõ, et disolles todo esto, et elles todos ajuntados em hũ ouverõ seu acordo et falarõ em ello. [+]
1300 XH I, 0/ 57 Et segũdo cõta ojudio ẽno primeyro libro dos quinze do seu Libro Mayor queos chama y gigantes et diz que sua voõtade era de deytar os deus ende fora que som os aos angeos, et seer elles señores, pero sobre todo, se viesse odeluvyo queriã esta torre fazer por queos nõ alcançasse nẽ chegasse aelles nẽ podesse Deus cõ elles et quese podesem elles aly defender dEl, et esta era a sua grande loucura; que elles aprenderam de Noe queo outro deluvio pasado que pojara quinze couedos sobre omays alto mõte do mũdo, cõmo avemos ja dito, et que aquela torre quea coydauã elles fazer tã alta que omays que ella averia em alto sobre aqueles quinze couedos que nõ seeria em conta, segundo diz Josefo ẽno seysto capitolo; hu mostra aly Josefo que amultydue daquela gente que toda estaua prestes pera fazer os mãdados de Nẽprot, et teer por graue oseruyço de Deus, ca asy os avia enssynados et ensandentados Nẽprot ẽna loucura desto et em soberuea asy cõmo oel era em [descoñosçer] osseu Deus queos fezera; et dezialles que toda quanta bõa andança avyam que por seu syso lles [vjña], et nõ porlo bem fazer nẽ porla merçede de Deus, et se [rrequizas] et bẽes aviã quelles nõ arrequeçiam por la piedade de Deus, mays por la sua forteleza deles. [+]
1300 XH I, 0/ 62 Asia, segundo diz Plinio et Paulo Orosio et o Libro das Prouynçias, et mẽestre Galter ẽno [Aleyxandre], tem [tamaño] termyno cõmo as outras duas, que som Europa et Affrica, et [algũus] dizẽ que he mayor. [+]
1300 XH I, 0/ 64 Lut oquarto fillo poblou outrosy sua terra cõ os seus; et aos seus chamou ludos logo, et aa terra chamarõlle logo Luda; et despoys por tẽpo forõlle mudando onome et diserõlle Lidia, et aos pobladores lidos, et asylles dizẽ ajnda agora et aaterra Lidia et lidos; et diz Ojudio ẽno seu Libro Mayor: [+]
1300 XH I, 0/ 65 Arfaxat aquel terçeyro fillo de Sem fezo aSale; et omayor fillo erdeyro de Sem foy Arfaxat, et de Arfaxat este Sale por lyña; et este ficou por cabeça do lynagee ẽna çidade Salem que disemos que poblara Sem, et ajnda achamos que dizẽ algũũs que Sem, por que vio que Arfaxat ficaua ontrelos outros do seu lynagee por lo mayor ẽna lyna, et Sale ẽnos outros da lyna despoys da vyda de Arfaxat, que por amor de este neto que poso el aaquela çidade este nome Salem, do nome de Sale; outros dizẽ que Sale mẽesmo quea poblou et posolle oseu nome; et achamos que daqueste Sale forõ nomeados os salamytas, que som agora [hũus] pobõos de India. [+]
1300 XH I, 0/ 67 Dito avemos ja cõmo chamamos aos tres fillos de Noe: omayor Sem, omediano Cam, omenor Jafet. [+]
1300 XH I, 0/ 67 Et por que diso outrosi Moysẽ ẽno nouemo capytolo, que despoys que Noe [espertara] et soubera oescarno quelle fezera seu fillo menor, et diz aqui menor por Cam quese rryo del, que duldarõ outrosi qual fora omayor, et qual omediano, et qual omenor. [+]
1300 XH I, 0/ 67 Et dizẽmos nos aqui aesto oque departẽ os espoedores et téémos que he [guisado] et rrazõ que por moytas palauras et ditos em moytos lugares, ẽno Genesis, et em outros libros et escritos que som feytos sobresto, se entende asaz que fezo Noe aSem andados quinentos ãnos de quando el nasçera, et aCam et aJafet des aly ata odeluvio, et que Sem foy oprimeyro et mayor fillo, et Cam omediano, et Jafet omenor. [+]
1300 XH I, 0/ 67 Et nos cõmo quer queos sabeos que em esta estoria falarõ et em ella departirom ordenã as rrazões destes tres yrmãos, qual quer primeyro, [et] qual quer em medio et aoutra em cabo, ordenamoslas nos et começamos las em este lugar cõmo achamos que nasçerõ: as de Sem primeyro cõmo de yrmão mayor; as de Cam despoys destas cõmo de mediano; as de Jafet tras todas estas, cõmo de yrmão que nasçeo despoys dos outros. [+]
1300 XH I, 0/ 69 Onde achamos que moytos dos gregos que [escrivirõ] as estorias que falam deste rrio dizẽm quelle chamã Put do nome daquela provynçia [per] onde corre; mays despoys quelle foy mudado onome em tempo de hum fillo de Mezrraym que ficou por erdeyro despoys del, et foy ao que disemos Badym; et mudou este nome aquel nome Put aaprovynçia et aos moradores della, et por departymẽto da outra Lidya que disemos dos de Sem [mudandolle] as leteras chamou Libya aaterra et libes aos pobladores; et jaz esta terra açerca das areas de Asia, et ajnda mays, queas arreas som amayor parte desta terra. [+]
1300 XH I, 0/ 70 Et enpero entẽdede que som duas Lybyas: amayor et amenor, et ade suso et a de juso, et poblarõ as estes dous, ohũ ahũa, et o outro aoutra; et chamã agora Libya aambas. [+]
1300 XH I, 0/ 76 Mays em Europa, por que nẽgũ das mayores genera ções de Jafet nõ vẽeo amorar aaterra aque despoys chamarõ dos de Gomer nẽ morou y, apartarõse hũas [cõpañas] das outras que chegarõ de aquelas generações de Jafet, et forõ de Gomer et dos de Magog, et vierõ sem caudillos et sem outro rrecado, que por que oyam os outros dizer que era terra moyto fria et máá nõ queriam pera ella vĩjnr; et poblarõna esses et morarõ en ella, et chamarõse por nomẽs departidos em moytas [guisas]; et som aqueles aque os gregos chamã galatas agora, que em aquel tempo primeyro gomaritas se chamauã elles de Gomer, donde vynã, et pero que vynã sem caudillos el os enviara aly apoblar. [+]
1300 XH I, 0/ 78 Mayorgas, Menorgas, Euyza, Formẽteyra, Cortega, Sardena, Ceçilia, Mitylem, Veneja, Creta, Pathmos, Ponto, Curpo, et asy cõmo vam as outras yslas meudas deslo mar de Greçia ata orrio Tanays, et alagoa que disemos Meotyda et dende aaterra que agora he dita açidade Cõstantinopla, que he outrosy em essa partida de Europa. [+]
1300 XH I, 0/ 81 Onde paresçe que aquel yrmão mayor por que el avia bõa ventura et sorte, que queriam dela os outros, et por ventura foy cõmo por synal que ẽna [vijnda] de [Ihesu Cristo] que [vijnria] em aquela sua partida, et avia el de aver amelloria em esto et elles queriam aver ende asua parte, pero que algũas destas gentes nõ vam oje por essa carreyra, et aly ficarõ, et poblarõ, et morarõ, et morrerõ, et destes meesmos passarom despois poblar aEuropa. [+]
1300 XH I, 0/ 84 Sem, oyrmão [mayor], quando se partirõ huũs de outros ẽno cãpo de Senáár el vẽeo cõ sua [compaña] de sua casa contra olugar que entendeo que poderia séér omedio do mũdo, et chegou aaquela terra [a] que agora dizemos Judea, et semellou ael moy bõa terra de todas cousas et em medio do mũdo et aamão de todas las outras terras, et ficou em aquel lugar onde he agora açidade de Jerusalem açerca do val de Ebrom, por que aprendera de Noe, seu padre, que Adam, et Eua, et Set, et os outros da lyñage que aly forã suterrados; et ajnda dizẽ [algũus] que vẽeo Sem aaquel lugar por consello de Noe, seu padre, que sabya por esperito de Deus que em Sem ficaria alyña dos lyñages, donde avia anasçer Ihesu [Cristo], et tomaria morte et passiom et rresusçitaria, et que seria lugar comunal aly de todo omũdo que era em çirco da terra pera os queo aly quisessem [vĩjr] véér et adorar, et fezo aly sua pobla; et segũdo dizẽ posolle nome Luza, et este foy oprimeyro nome quea çidade de Jerusalem ouvo. [+]
1300 XH I, 0/ 84 De Cam achamos et dizemos asy: que passou aAfrica, et [hũus] dizem que ficou et poblou onde he agora açidade de Marrocos, outros dizẽ que em Cartago ade Dido, outros que ẽna çidade Ytica, outros dizẽ que ẽnas areas hũ [despois] foy feyto otẽplo de Amõ, quee Jupyter, de [quẽ] diremos adeante cõmo foy amayor cousa de Africa. [+]
1300 XH I, 0/ 89 Aqueles omẽs que disemos que buscarõ primeyramente aarte do teçer donde se vistisem, et labrar aterra, et semear, et coller, et comer as carnes das anymalyas et das aves, começarõ apensar ẽnas creaturas das cousas pera se tomarẽ et averẽ algũa creẽça; et catando pera terra vyam em ella algũas pedras claras, et [fermosas], et fortes, et coydauã, et diziã que aly era Deus et bayxauã se [cõtra] ellas et adorauãnas; et [despois] de todos estes, vierõ outros adeante quese vestirõ mellor, que teçerõ os panos cõ mayor et mellor mẽestría et arte que [os] outros dantes; et buscarõ tynturas de colores de moytas [guisas] pera os [tyngir] et colorar doutra [guisa], aalende da color que aviã natural; et por que nõ sabyam fazer casas nẽ as poderiã fazer em cada lugar, por que avyam de andar de terra em terra cõ seus [gaãdos] bus candolles toda vya mellores paçeres, et começarõ afazer tendas de panos sobrepostos em varas et em madeyros enque morassem, et sayam se das choças et morauã ẽnas tendas que leuauã cõsigo de lugar em lugar cõ seus gáándos. [+]
1300 XH I, 0/ 90 Outrosy estes pararõ mentes aas creaturas enque lles seus parẽtes et seus mayores leyxarõ sua creẽça, et catarõ áás anymalyas, et por queas virõ cousas vjuas et quese movyam por sy de hũ lugar aoutro, et faziã fillos que erã et nasçiam taes cõmo ellas, hu logo [as] adorarõ cõmo ẽnas outras anymalyas faziam, et despois as aves, dizendo que paçiam ẽnas aruores et ẽnas eruas, et comyam delo, et por esta rrazõ créérõ que estas creaturas eram mays açerca de Deus que aquelas outras que avemos ditas; et leyxarõ por estas rrazões de adorar as [outras] et adorarõ aestas. [+]
1300 XH I, 0/ 92 Em pos estes auçiáos vierõ outros et pararõ mentes moyto mays ẽnas naturalezas, et ẽnos poderes, et ẽnos estados das cousas, et em buscar, et fazer mayores aposturas et comecarõ afazer casas de paredes de pedra malposta cõ barro de lodo; et fezerõ [hũus] estormẽtos asy cõmo feyturas de selas, que deytauã aas bestas enque caualgauã, et em lugar de frẽos, por quanto os nõ sabyam ajnda fazer, enfreauã as em varas torçidas quelles metiam ẽnas bocas por tal deas [guiar] et mãdar mellor. [+]
1300 XH I, 0/ 92 Et diziam que amayor cousa que Deus fezera que aterra era, por que todos los corpos das cousas que nasçem et cresçem et se criam, que sayam della mays que doutro elamẽto et que mays grande natureza aviam todos los corpos cõ aterra que com outro elamẽto por quese tornã em ella et ella os criaua, et os gouernaua, et os destruya, et em cabo que todos los corpos tornauãsse em terra et em ella ficauã, et por esta rrazõ [a adorauã]. [+]
1300 XH I, 0/ 92 Et despoys destes vierõ outros et diserõ que se por mayoria fosse, que mellor et mays grãde era oelamẽto do ayre queo da terra et da agoa, et demays que por este elamẽto se alumeauã todaslas cousas et que por el mostraua cada hũa cousa de que color era et de que fegura, et ajnda mays que todas las cousas que rrespirauã que del ou por el rreçebyam os rrespiramentos da vida, que som mellores et mays nobles que os corpos, et que mays açerca dos çeos que som as seedas de Deus et dos angeos era oelamẽto [do] ayre queo da terra nẽ da agoa, et leyxarõ por esto de adorar aestes outros dous elamẽtos et adorarõ ao ayre. [+]
1300 XH I, 0/ 92 Et despoys destes vierõ outros et catarõ ẽnas calidades dos quatro elamentos, et leyxarõ os outros et adorarõ ao fogo, departyndo sobre ello et dizendo que aquel elamẽto do fogo que era mellor et mays onrrado queos outros tres elamentos, et esto por estas rrazões: aprimeyra por quee mays alto et mays açerca do çeo que elles et aluz que alumea; asegunda por que ençarra aos outros tres que som aterra, et as agoas, et o ayre, et os escaenta, et os tẽpera acada hũ cõmo lle faz mester, donde [vem] a mayor parte da força et do poder por que nasçem todaslas cousas ẽnos outros elamẽtos, et cresçem et se acabã segundo seus tẽpos. [+]
1300 XH I, 0/ 92 Et oelamẽto do fogo tem mayor espaço et mays grande lugar et parte ẽna feytura et ẽno corpo do mũdo, que nẽgũ dos outros tres elemẽtos; et durou grãde sazõ esta creẽça dos que adorauam os quatro elamẽtos; et cada hũas destas gentes adorauã aseu elamento, asy cõmo os caldeos ao do fogo; et os [do] Egyto [ao] da agoa, et asi as outras aos outros dous elamentos, [asi] cõmo [hu cõtaremos] adeante hu contaremos as estorias das gentes que esto começarõ primeyramẽte, et omãteverom despoys ata que durou, et por quaes outras rrazões sem estas que aqui disemos ofezerom. [+]
1300 XH I, 0/ 98 Mays agora leyxaremos aqui de falar de todo esto et tornaremos aaestoria da Byblia, por contar de Sem, ofillo mayor de Noe, et dos que del vierom, quanto vyuerõ et cõmo fezerõ, et dos seus grãdes feytos et das outras gẽtes, que acontesçerõ por las terras ẽnos tẽpos deles. [+]
1300 XH I, 0/ 111 Et em tẽpo deste Tare eram ja todas as gẽtes asentadas porlas terras et feytas as cabeças das poblas donde se fezerõ despoys as outras poblas menores et ajnda algũas das mayores, mellorando seus lugares donde sse cõplio et tomou todo omũdo, et despois queos omẽs começarõ de [coñoçersse] [porlas] vezindades, et souberõ os [hũus] das moradas dos outros, et conosçerõ as terras et os termynos delas quamanos et quaes erã cada [hũus], nom ouvo y nẽgum deles quese por cõtento nẽ pagado touesse da contya das terras que tynam et avyam tomadas. [+]
1300 XH I, 0/ 111 Et andados de Noe oytoçentos et seséénta et oyto ãnos et de Tare [vijnte] et sete, morreo el rrey Belo de [Babilonja], et rreynou seu fillo el rrey Nyno, despoys del; et segũdo diz Preçiam ẽno seu Libro Mayor ẽno começo, os omẽs quanto mays mãçebos veem tanto mays sotiles et entẽdidos som et tanto mays fortemente buscam et catã as cousas, et esto asy he et deue séér sempre segundo bõa et dereyta rrazõ, que os omẽs quanto ssom de mellor et mays ensynado lugar de primo, tanto mays ensynados et sabedores nasçem, et esto asy deue séér se em ello nõ ha erro de natura; et outrosi mays saberes bõos acham ẽnas çidades que ẽnas aldeas. et, ẽnas grandes vilas et poblas, que ẽnas pequenas, et véémos que esto asy he oje en dia. [+]
1300 XH I, 0/ 115 Et cõmo estonçes Assiria era oprinçipal et mayor rreyno em oriente et ajnda estonçes em todo omũdo, tomarõ os outros das terras enxẽplo daquela ymage, et começarom outrosy cada hũus afazer suas ymages, os hũus de [seus] padres, os outros de seus parentes et [amjgos], et algũus dos seus rreys, et outros daqueles [a que] chamauã seus deus pera adorarlos aly, et fazerlles sacrifiçio, et rrogarlles cõmo aseus deus por las cousas que aviã mester, et aas vezes por las tẽpestades dos rrelampagos et dos tóós, et dos ventos rrezeos et sensabores et danosos, et dos outros peligros que lles vynã do çeo et do ayre, et dos enamygos da terra. [+]
1300 XH I, 0/ 119 Et outrosi Orosio diz adeante que sse de Deus som as potestades et os poderios, que moyto mays som seus os rreynos et os poderios de quese criam et sayem; et diz que se os rreynos menores departidos ontresi jazem em este deuedo et em esta ordenãça aDeus, quanto cõ mayor dereyto lle he teudo algũ rreyno moy grande, [a que] toda potestade et poderio dos outros rreynos he sumetydo et lle obedesçe. [+]
1300 XH I, 0/ 119 Et sobrelo ordenamẽto destes señorios departe outrosy, que ajnda [destes] méésmos rreynos queo nõ entendem os omẽs nẽ podem dizer cõplidamente [a ordenãça] deles de cõmo os ordenou Deus, et sobre todo por que quiso asy ordenar estes prinçipados dos quatro rreynos mayores que os outros, et aeles ontresy mays altos agrados departidos os [hũus] dos outros, et os poso porlos quatro cruçiaes do mũdo, assy cõmo porlas quatro prinçipaes partes do mũdo; cõmo orreyno de Babilonja em Asia ẽna parte de oriente, quese começou em este rrey Nyno empero que Nẽprot, seu avóó, et Belo, seu padre, rreynarõ aly primeyros, mays enpero nõ despoys que este foy prinçipal rreyno do mũdo. [+]
1300 XH I, 0/ 119 Onde sobre esto diz ajnda Orosio, que forõ estes dous rreynos, ho de [Maçedonja] et ho de Cartago, rreçebidos por prinçipaes ontre estes outros dous, nõ por rrazõ de elles seerẽ erdeyros, mays por gardar seus dereytos ao postromeyro, que foy ho dos rromãos Et os nomẽs destes rreynos mayores et prinçipaes do mũdo, segundo diz Orosio, som estes sobre ditos cõmo avedes oydo: o de oriente em Babilonya o de ouçidente em Rroma, o de septẽtriom em Maçedonya o de medio dia em Cartago. [+]
1300 XH I, 0/ 122 Et foy Aram omayor yrmão, empero que se aqui postromeyro, et Abraã omenor, empero que vem primeyro ẽna estoria; et arrazõ por esto foy avemosla ja dita. [+]
1300 XH I, 0/ 125 Et el traballaua ẽnos saberes do [quadrunjo] et sobre todo do saber das estrellas; et esto asy achamos queo fezerõ pero hũus mays et outros menos, porla mayor parte todos los padres [da] lyña, tã bem em esta segunda ydade cõmo ẽna primeyra asy cõmo vos contamos ẽnas rrazões da primeyra ydade, queo cõta delles Josefo. [+]
1300 XH I, 0/ 125 Et os caldeos adorauã os ydolos, así cõmo as outras gentes das outras terras, et adorauã mays das cousas çelestiaes et dos elemẽtos que outras, et aqueles corpos dos de çima vyam elles aver mayores poderes em suas terras, et entallauã ymages aaonrra de aqueles seus ydolos, et adorauã os et faziam ante aquelas ymages seus sacriffiçios aaonrra daqueles corpos çelestiaes, [et asy faziã aos elamẽtos cõmo aos corpos çelestiaes] cõmo os [do] Egipto que adorauã ao elamẽto da agoa por que quanto bem elles aviã da agoa lles [vjna]; et esta agoa era da cresçençia do rrio [Njlo]; et outrosy em Caldea por que oelamẽto do fogo pode aly moyto et cria y moytas et bõas cousas, os moradores daly faziam lle suas ymages de seus ydolos et adorauã aaquel elemẽto do fogo. [+]
1300 XH I, 0/ 132 Et por ende diz que foy mayor de todoslos outros da sua sazõ por vertude da sua sabedoria que el avia, et outrosy diz que todoslos omẽs bõos pensauã moyto em Deus em [moytas] maneyras; et el foy tam poderoso em sabedoria, et em palaura, et em obra, que el sóó podo mays que todos los outros pera mudar et tyrar opensamẽto et error que elles todos tynam de Deus, et fazer los créér nouamẽte doutra guisa. [+]
1300 XH I, 0/ 134 Et estas feguras auyam as ymages dos ydolos das quatro planetas que aqui disemos, et de Juno, et de Baco diz [Ovjdio] ẽno quinto libro do seu Libro mayor, et pom em el estes versos em latim et de todas ha y rrazõ por que. [+]
1300 XH I, 0/ 134 Diz [Ovjdio] ẽno primeyro libro do seu Libro mayor que os gigantes cõmo [erã] moy grandes de corpos et de corações, que ouverõ envidia et despeyto dos seus deus, queos nõ preçauã tanto cõmo elles queriã, et pensarõ cõmo se poderiam vengar deles, et diz que segundo que [eram] moy valentes que tomarõ os mõtes aas mãos, et que aviam ja posto omõte Essa sobre omõte Pelyo, et ao mõte Oleripo sobre omonte Ossa, cõmo faziam os outros dos ladrillos segundo a Biblia diz queo faziam pera [sobyr] por aly aos çeos. et aqueles seus deus deytarlos fora et elles rreynar y; et os deus quando virõ que de aquela maneyra alçariam torre de loucura ao çeo, et que se daria a cousa a mal cõmo os gigãtes queriam, vierom ante queo feyto se acabasse et desbaratarõlles todo quanto aviã feyto et obrado, et desboluerõ todo omõte de sobre ho outro monte, et derribarõlles toda a obra et achãarõna em maneyra que toda afezerõ ygoal cõ aoutra terra, et [quaerom] os gigantes todos que estauã em çima labrando agrande pressa, et quaerom todos em terra et morrerõ que nõ ficou nẽgũ viuo, et sayo deles o sangre, et espargiosse porla terra, et andaua bolindo cõmo viuo et envolujasse ẽno poluo da terra; et diz [Ovjdio] que aquel sangre tomou corpos aly da terra, et viuerõ aqueles corpos et forõ gigantes cõmo erã de primo. [+]
1300 XH I, 0/ 134 Et segundo diz hũ doutor dos frayres menores quese traballou de tornar as [rrazoes dOvjdio] mayor ateoligia, diz que falou [Ovjdio] aqui encobertamẽte et por semellança, et daquelo que el diso que viuera aquel sangre em aquela [guisa], diz ofrayre que nõ poderia al séér senõ queos do lynagéé de aqueles que ficauã ẽna terra, moços pequenos ajnda, que despoys que forã cresçendo et se vestirom dos bẽes de seus parentes, cõmo se [enbestia] aquel sangre da terra de seus mayores, cõmo diz [Ovjdio], et apoderarõse da terra estes cõmo erã poderosos seus primeyros parentes et estes que ouverõ [a forteleza] et os talentes de aqueles padres, et empero diz que nõ erã tã grandes de corpos nẽ tã valentes amãos cõmo elles, et despoys que forõ moytos leuãtarõse contra seus deus et lidarõ cõ elles, et diz queos vençerõ et que Jupiter et os outros deus que fugirã ao Egipto, et hũ delles, que avia nome Tyfoueo ogrande gigante, foy tras elles, et elles cõmo erã moy sabedores por lo saber que sabiam das estrellas et por la arte magica, quee osaber dos encãtamẽtos, et osabiam elles todos moy bem, trasfigurarõse em aquelas feguras que disemos por se encobrir dos gigantes queos nõ achassem, nẽ os podessem tomar; et em tal [guisa] sse mudarõ que aqueles queos vissem que creessẽ que aquel carneyro de Jupiter que verdadeyro carneyro era, et outrosi que cada hũa das outras [anjmalias], em cujas feguras disemos queos adorauã os [gentijs], por ydolos dos seus deus. [+]
1300 XH I, 0/ 147 Em todo esto, [Aram] oyrmão mayor, fillo de Tare, fora aly casado peça de tẽpo antes [desto]; et avia ja seus fillos, Loth fillo varõ, et duas fillas Sarra et Melca, cõmo avemos dito. [+]
1300 XH I, 0/ 147 Os hũus dizem que Tare quelle nõ quiso dar seus fillos et que el et sua moller et seu fillo Nacor quese escusarõ omellor que poderõ; et Abraã et Aram que sayrõ mays fortes em suas palauras para téér et créér de todo coraçõ acreẽça de Deus sem toda cõfeyta, et diz queos mãdou logo aly rrecadar el rrey aestes ambos et mãdou fazer hũa grande fogeyra, tam grande cõmoa faziã os caldeos et ajnda mayor, pera os fazer pasar por ella, et mãdou tomar por força aAram et aAbraã et dar cõ elles em aquela fogeyra; et Abraã sayo della em saluo, et Aram cayo de guysa que nõ podo [ende] sayr et morreo aly, et sacarõ ho dende morto os seus, et suterrarõlo em essa çidade [Vr] de Caldea hu morauã el et seu padre et seus yrmãos. [+]
1300 XH I, 0/ 158 Et segundo diz Eusebio ẽno libro do conto dos ãnos, ẽna rrazõ de [Abram], andando ella por las terras ya fazendo torres ẽnas mays grãdes alturas dos mõtes et dos outeyros donde fosse mayor avista das terras; os [hũus] dizem que cõmo atalayas pera fazer fortelezas pera gardar aterra; outros dizẽ que por rrazõ do deluvio, se acaesçesse de [vĩjr] quese acollessem aly as [cõpañas] de aquelas terras et que guaresçessem aly; et paresçe que esta rreyna tragia ajnda osiso et aloucura da soberuea del rrey Nẽprot, avóó de seu marido, de [que] oystes [(que oystes)] que começara [torre] cõ que Deus nõ podese cõ el. [+]
1300 XH I, 0/ 159 Et tam grande acodiçia et sabor aviã de matar omẽs et esparger sangre deles cõmo era afeyta aelo et ho avya [vsado] com omarido conque fezera moytas fazendas et vençera moytas lides [et batallas] cãpaes cõ el, et despoys da morte del ella porsy seendo caudillo mayor de todos, doze ãnos contenuados andou em guerra vençendo moytas batallas, et conquerindo gentes, et acresçentando seu emperio et señorio, et fazendo moytas fortelezas, por las terras por donde andaua ẽnos lugares onde fazia mester, pera defendemẽto dos rreynos. [+]
1300 XH I, 0/ 160 Et por que nõ aviam pedra nẽ cantos em todos aqueles termynos, por quee toda aterra chãa et toda [terreña], fezo ella cõmo el rrey Nẽprot, fazer moytos ladrillos moy bem feytos et moy fortes, et mãdou os asentar cõ o barro do bitume, que era tam forte cõmo avemos dito, que nẽgũa cousa queo nõ despegaua desque era seco senõ aquela que disemos da moller, et destes çercou arreyna açidade; et diz [Ovjdio] ẽno quarto libro do seu Libro mayor delo estes versos asi [em] latim: [+]
1300 XH I, 0/ 165 Et andados çinquoeenta et seys ãnos de Abraã et quatro [de aqueste] rrey Zameys começouse esse ãno orreyno da ysla de Creta et rreynou y Cres, et foy oprimeyro rrey [della] et natural dende, segundo diz Eusebio et segũdo conta mẽestre Godofre este Cres foy fillo del rrey Nẽprot de [quẽ] avemos dito quelle [gaañara] opadre aquela ysla et queo fezera rrey della; et esto podia acaesçer segundo queo conta mẽestre Godofre, et segũdo dizem [algũus] podo séér que ouvese este rrey Cres começado arreynar moyto antes deste tẽpo, seendo bem de dias el rrey Nẽprot, seu padre, mays que ata este tẽpo queo nõ avia rreçebido por rrey todo orreyno; pero diz ajnda Eusebio adeante ẽnas rrazões deste rreynado et deste rrey, que foy hũ dos poderosos dos curetas que tomarõ el rrey Jupiter quando era moço, et asconderõno ael rrey Saturno, seu padre, queo queria matar, et ho criarõ, por que foy despoys rrey da mayor parte do mũdo, et omellor et mays sabio em aquela sua sazõ, et ajnda foy rrey desta meesma ysla de Creta, cõmo cõtaremos adeante. [+]
1300 XH I, 0/ 178 Et despoys quelle chegou omãdado cõmo era morto [Ponpeyo], foy el despoys ao Egyto, mays por saber da morte de [Ponpeyo] que nõ por lo segudar ja nẽ tomar del mayor vengança, ajnda que fosse [vjuo], segundo conta aestoria. [+]
1300 XH I, 0/ 178 Et forõ aly todoslos nobles do Egyto et moytos outros de suas fronteyras: et vẽeo y oseu bispo, ho mayor queos [gentijs] daly aviam; et era omẽ moy ouçião et vello, et de grande siso, et moy sabio em todoslos saberes. [+]
1300 XH I, 0/ 180 Et se verdade he oque nos achamos escrito que os teus mayores ensynarõ as suas cousas santas aPlatom de Atenas ofilosofo, ensyna tu amyn esto, et [teño] que ata oje nõ foy mays dereyteyro omẽ que eu perao oyr, nẽ ¿qual outro vẽeo aqui por ospede que mays soubesse do mũdo nẽ mays por el ouvese andado, nẽ gáánado de gentes et terras que eu? [+]
1300 XH I, 0/ 183 Mays esto nõ he nada ca nõ he septentriom em aqueles montes de Etyopia nẽ nẽgũa das ossas do Ençe et [Çynosura], nẽ amayor nẽ amenor que esfriem et façam as neues et os gelos, nẽ ovento çerço que gele nẽ outrosi nõ he el aly. [+]
1300 XH I, 0/ 187 Leuãtaste tu de medio do eyxe do firmamẽto, et ousas et atreveste de alçar as tuas agoas sobre as rribeyras contra o Caneyro quando el he ẽno mayor poder do seu ardor, et vas te contra oçirco dereyto cõ tuas agoas et oteu cosso da consigo em medio d o Carro; et torçendo daly vẽes aouçidente, et daly tornaste aouriente. [+]
1300 XH I, 0/ 191 Et aquel val de Mãbre avia outrosi este nome por esta outra rrazõ que diremos: eram aly tres yrmãos que erdauã aquel lugar, et chamauam ao mays grande Mãbre, et ao outro Aner et ao menor Escol; et oval ouuo onome do mayor yrmão, et chamarõlle oval de Mãbre. [+]
1300 XH I, 0/ 196 Et dizẽ outrosi que [des] Noe ata Aarom, forõ todos los fillos [mayores] desta gééraçõ byspos, et bendiziam aos pobõos quando faziã oraçõ et quando comyam, cõmo Melchisedec fezo aAbraã, et pero que [algũus] deles eram rreys ou caudillos em aquela sazõ nõ leyxauã por tanto de séér bispos et esto faziam por apoderar as gentes [en] duas maneyras: ahũa tẽporal [como] rreys: aoutra espiritual cõmo bispos; et por esso lles dauã primeyro as [primyçias] que disemos, et desi lles derõ as dezimas. [+]
1300 XH I, 0/ 199 Et da outra palaura que diso que sayriam deste catyveyro cõ grande rriqueza, esto asy foy, por que a mayor parte de quanto avia ẽno Egito elles oleuarõ, et de todas las outras terras que rroubarõ et destroyrom despoys. [+]
1300 XH I, 0/ 200 Et deste Ysmael vierom outrosy os barbaros gazules, et genetes, et todas las maneyras de alaraues daqueles que moram [em] tẽdas et nõ querem morar em casas; et segundo diserõ [algũus] daly sayo [olyñage] de Mafoma, donde veẽ os mouros que am nome [agarenos], et am este nome por Agar, que foy madre de Ysmael; et ajnda [profetyzou] Metodio do lynage de Ysmael et diso que sayriam hũa vez et conqueririã amayor parte da terra et séériam dela [senores] hũ grande tẽpo, et que matariam os saçerdotes ẽnas [igleias] et ẽnos santuarios, et que aly se deytariam cõ suas molleres et atariã os cabestros das bẽstas aos sepulcros dos santos, et os altares preueles delas, et esto contesçeria [porlos] pecados et maldades dos [cristiaos] que em aquela sazõ seeriã. [+]
1300 XH I, 0/ 206 Et elles comerõ et ante quese fossem deytar, os da villa de Sodoma queos virom tam fermosos, moveosse todo opobõo des lo mayor ata o menor, et vierõ aacasa de Loth aeles, et çercarõna toda aderredor, et chamarõ aLoth et diserõlle asy: [+]
1300 XH I, 0/ 206 "Em esto tomarõ Loth moy fortemente, et começarõ de ferirlo, et yam por lle quebrãtar aporta por força, et entrar aacasa, et os angeos que estauã açerca da porta sayrom et tomarõ aLoth, et meterono ẽna casa cõsigo, et çarrarõ bem aporta; et todos los da villa ficarõ fora, et nõ entrarõ aos angeos, ca forõ feridos de çeguydade des lo mayor ata omenor, em tal maneyra que nõ podiam achar aporta da casa de Loth [per] que entrasem. [+]
1300 XH I, 0/ 212 Em outro dia diso ayrmãa mayor aa menor: [+]
1300 XH I, 0/ 212 Et amayor pario hũ fillo et posolle nome Moab; et deste vierõ as gẽtes que som chamadas moabitas. [+]
1300 XH I, 0/ 219 Et despoys desto Ysáác et Ysmael, ambos yrmãos, trebellauã, et Ysmael, que era [mayor], asoberueaua Ysaac, que era menor, et feriao. [+]
1300 XH I, 0/ 219 Et Sarra parou mentes ao trebello et entendeo ẽnos feytos do trebello que depois de dias de Abraã, queo [mayor] de dias que asoberuearia por ventura ao menor, et querria seer señor sobre el. [+]
1300 XH I, 0/ 227 Et contã Jeronymo et mẽestre Pedro que ẽno ebrayco dizẽ sabec por cabrõ, et por que aviam elles ẽnos sacrifiçios de costume et de ley, de sacrificar bezerro por lo prinçepe, et carneyro por seu bispo mayor, et cabrõ porlo pobóó, et que sééria mays de rrazõ et guysado de séér este sacrifiçio por lo pobõo, contã que em lugar de carneyro que dizem elles em seu ebrayco sabec em esta rrazõ. [+]
1300 XH I, 0/ 245 Et conta [Ovjdio] ẽno primeyro libro do seu Libro mayor que aqueste rrey Ynaco que avia hũa filla et chamauãlle Yo; et era costume dos [gẽtijs] ẽno primeyro tempo enque elles andauam em dulda em suas creenças, que chamauam deus aos rreys sabios et poderosos et chamauã aas donas sabias et poderosas déésas, et aos grandes rrios deus, et aas nobles fontes déésas, dizendo que avia ẽnos rrios et ẽnas fontes virtudes et poderes de deus et de déésas. [+]
1300 XH I, 0/ 245 Desta serra Tẽpe, et por ella, sal hũ rrio moy grande et dizenlle Peneo, et collense ael moytos outros rrios daquelas terras, et som estes segundo queos conta Ovjdio ẽno seu Libro mayor, orrio Espercheo, quee de rribeyras de natura que criã moytos arameos; orrio Emffeõ quee de agoa que vay sempre moy yrada et rrizea; et orrio Eridano, cujas rrybeyras forõ pobladas antes et foy nomeado el et ellas ante que outro rrio de todas aquelas terras, donde lle chamarõ Eridano ovello, pero que hũ rrio nõ he mays vello que outro deslo deluvio aaca; et orrio Anfrisos, cuja agoa ya chãa et mansa; et outro rrio aque dizem Eyas. [+]
1300 XH I, 0/ 250 Et esta Juno sabia moyto de [encãtamentos], et das estrellas, et os costumes de seu marido Jupiter, et estaua estonçes ella em hũ tam alto lugar que toda de aly paresçia aquela terra avista de ollos, et vio aquelas neblas em aquel vale, et catou por todo omũdo , et ẽno çeo nem ẽna terra nõ vio outro nublo, nẽ [nuve], nẽ nebla, senõ aquela; et segũdo conta Ovjdio ẽno primeyro libro do seu Libro mayor, diz que sabia ella que destas duas cousas et naturas se [leuãtauã] estonçes aquelas neblas; ou de terra mollada et humorosa, ou de rrio. [+]
1300 XH I, 0/ 252 Arreyna Juno, sabedor das cousas da terra et do mũdo, asy cõmo aqueles que oje dello som sabedores et as querem et codiçiam de aver et as gardam, et ella avia hũa garda pera as cousas terreaes, et por que as rriquezas mayores daquela eram de gaãdos desta rreyna deque aquela garda et aquel moordomo era pastor, et ael chamauã[lle] Argo, et ẽna cabeça aderredor avia çento ollos, todos postos por ordem; et por mãtéér et gardar bem aencomẽda das cousas que el avia em garda, nũca dormya [hũa] ora de todos los ollos; mays quando queria dormyr os dous ollos velauã, outros dous dormyam, et desta guysa faziam todos aderredor. [+]
1300 XH I, 0/ 258 Os autores dos gentíj́s forõ omẽs moy sabios et falarõ de grandes cousas em moytos lugares em fegura et em semellança de hũa cousa por outra, asi cõmo ofazem oje as santas escrituras [de] nosa madre santa [igleia]; et sobre todoslos outros autores Ovjdio ẽno seu Libro mayor, et esto he asua teolysia dos gentíj́s mays que outras rrazões que elles ajam, et o Judio mayor nõ he al ontre elles senõ ateoligia et a Biblia [delo] ontrelos gentíj́s. [+]
1300 XH I, 0/ 259 Juno, segundo os autores, he oayre de juso, et esta he amayor rrazõ por que os gentíj́s et seus autores diserom que Jupiter et Juno forõ yrmãos, et marido et moller, casados em hũ; et Jupiter oayre de suso, quee [tãto] cõmo [jnfusor], ou cõmo marido que envia as géérações, et Juno rreçebedeyra, cõmo moller que [rreçebe] do [jnfusor] as generações et as envia aaterra et desta guysa som Jupiter et Juno oayre de suso et ho de juso, et yrmãos, et marido et moller. [+]
1300 XH I, 0/ 262 Onde diz Preçiam ẽno começo do seu Libro mayor queos gregos som fontes dos saberes et os latinos arroyos que manã daquelas fontes dos gregos; et este he odepartimẽto daquel encubrimẽto que Mercurio cantaua aArgo, et por encubrir arrazõ disolle que fora Siringa mudada em [canaueyras] ẽnas rribeyras daquel rrio Ladom; et outrosi, segundo departe mẽestre Juam, disolle esto por duas rrazões: aprimeyra por que avia em aquela rribeyra moytas canaveyras; asegunda porlos sete saberes que forõ ali achados, et estudiados, et acabados. [+]
1300 XH I, 0/ 264 Esta Ysis foy ẽno Egyto dona moy complida em toda bondade; et os do Egyto, que eram moy grandes estreleyros et sabedores das naturas das cousas, adorauã oelamẽto da agoa et as planetas mays que aoutra cousa; et a agoa por rrazõ do Nylo, donde lles [vina] quanto bem aviam; et os caldeos adorauã ofogo por quea em aquela terra mayor poder que outro elamẽto, et onde quer que elles achauã ydolos feytos aonrra doutra cousa queymaua nos et faziam aas gentes adorar os seus. [+]
1300 XH I, 0/ 271 Et diz [meestre] Pedro sobrestas rrazões que aqual quer destas duas guisas queo ella fezo, quer ahũa, quer aaoutra, que ouvo rresposta de Deus que duas gentes tragia ẽno ventre; et entendese que padres de duas compañas quese aviã apartyr ontresi, et que lidariam [hũus] cõ outros, et que omayor seruyria ao menor. [+]
1300 XH I, 0/ 271 Mays diz que esto quese nõ entende de aquestes dous yrmãos, por que Esau, que foy omayor, em quanto ambos viuerõ, em hũ sempre foy adeantado de Jacob, que era ho menor; por que os pouõos que delles vierõ, os ydumeos que desçenderõ de Esau, forõ peyteyros del rrey Dauid que desçendeo de Jacob. [+]
1300 XH I, 0/ 271 Ajnda diz mays mẽestre Pedro et afirma que esto asi foy, senõ diz que se [algũus] [oqueserom] entender por outra guisa que seruyo Esau aJacob em este segudamẽto, cõmo faz alyma ao ferro, et afornaz ao ouro queo purga et esmera et ofaz puro et paresçe mellor, et cõmo faz outrosi omáále áámesse quea degrana em çeueyra et parte apalla do graão quee omellor; et tal fezo Esau sayr aJacob em seu segudamento; et segundo dizem [algũus] esto foy tal cõmo hum dom et seruyçio, mays em outra guysa acaesçeo despoys ẽnas géérações delles ofeyto daquela profeçia que diso queo mayor seruyria ao menor, por queos de Esau seruyrom aos de Jacob. [+]
1300 XH I, 0/ 272 Et Jacob sayo omẽ mãso et laurador [da] terra, et criador de gaãdos, et moraua em tendas; et segũdo diz aestoria estes dous yrmãos poucas vezes andauã ajuntados em hũ lugar, nẽ se acõpanauã, nẽ paresçia quese amauam; et Jacob traballaua em fazer as cousas que entendia que plaziam aDeus, et Esau nõ se traballaua ende tanto, pero opadre amauao mays por que era mayor, et por que lle tragia moytas caças de que el [comja] moy de grado. [+]
1300 XH I, 0/ 273 De cõmo cõprou Jacob aEsau amelloria et aauentaja da mayoria que era sua. [+]
1300 XH I, 0/ 273 "Vendeme as mayorias que deues de aver por que eras yrmão mayor et darteo ey. [+]
1300 XH I, 0/ 273 "Morto [veño] de fame et se morrer ¿que prol me [teẽ] esas mayorias? [+]
1300 XH I, 0/ 273 "Et Esau jurou et vendeolle aqueles dereytos que deuya [auer] por que era [yrmão] mayor, et despoys queos ouvo vendudos, tomou opam et omãjar de aquelas lentellas quelle dou Jacob, et comeo, et beueo, et foyse et nõ toue por nada por que vendera as avantajees das onrras que deuya aver por [que] era mayor. [+]
1300 XH I, 0/ 273 Et diz Josefo queas avantajéés queos mayores yrmãos aviam estonçes eram logo [primeyramẽt] hũas vestiduras escolleytas que vetiam quando aviam afazer sacriffiçio, et rreçebiam apostromeyra [beyçom] dos padres, et [beyziam] elles outrosi aos menores ẽnas grandes festas aas mesas, et aviam elles por ello doble rraçom dos mãjares, et esto ouverõ ata Aarom; et dizem outrosi que por esta rrazõ tomauã doble sorte ẽna partiçom da herdade. [+]
1300 XH I, 0/ 279 Et diz aos víj́nte et tres capitolos da Estoria do Egyto, hum sabio que ouvo nome Aben Abet, et outros cõ el, que casou Esau cõ hũa moller do [lynagẽe] de Ysmael, seu tyo, et que ouvo della dous fillos de hũ parto; et do lyñagem destes dous yrmãos, fillos de Esau et daquela filla de Ysmael, diz que veẽo omayor lynagẽe donde vierõ despoys os mayores [rromanos]. [+]
1300 XH I, 0/ 279 Et dizẽ mays que amayor parte dos mays grandes, et mellores, et mays poderosos dos españóós, que deste liñagẽ forõ. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Jacob sempre fora obediente ao mandado de sua madre et fezo oque ella mandou, et aduso bõos dous cabritos, et ella apostóós cõmo sabia queos Ysáác queria, et vestio ella aJacob hũas vestiduras que forõ de Esau quelle el dera quandolle vendeo amayoria, asy cõmo avemos dito ante desto; et daspelellas dos cabritos cobriolle as mãos et todo oal que avia descuberto do colo por que seu padre, que era moyto entendudo, seo apalpasse por aqueles lugares, queo achasse veloso et coydasse que el era Esau, que em todaslas outras cousas moy bem se semellauã cõmo yrmãos que nasçeram de hum parto; et tragialle aquel mãjar que sua madre fezera dos cabritos et pães que cozera pera el. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Cõ dereyto anome Jacob, que quer tanto dizer cõmo enganador, que ja outra uez me vençeo enganosamente quando me aduso et me dou omãjar das lentellas et leuou demj́ aonrra da mayoria; et agora outra vez arrebatou me cõ engano abendiçom que avia de séér myña. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Em forte ponto et ora eu naçi; queme meu yrmão enganou ja outra vez et leuou demj́ por engano odereyto das [avantajẽes] et das onrras da mayoria que eu deuya aaver por que sóóm omayor yrmão, et leyxou me poble; ante Deus me querelo del et buscar lle ey por ello mal, et matarlo ey se eu poder, que moy grande nemyga et mal me afeyto. [+]
1300 XH I, 0/ 288 Et contã as estorias queo fezerõ asy cõmo nõ sabedores das cousas quelles faziam mester, segundo que acaesçem aos [avijmẽtos] dos omẽs, que deueram buscar et tomar mayor poder, et cobrar coraçõ et lidar outra vez com elles, por véér seos poderiam vençer et vengar sse deles, et nõ ofezerõ, mays convergonça de que foram vençidos, touerom que deuyam afogir, et apartar se de todas las moradas dos omẽs onde os nũca visse omẽ, et leyxarom toda sua terra et forõ se et [tomarom] aysla Rrodo, que avia antes nome Ofuyssa, et poblarõna, et morarom aly em ella. [+]
1300 XH I, 0/ 296 Et por esta passada ouvo nome aquel lugar daly em [deante] ovááo de Jacob, asy cõmo contam as estorias; et he [dou[s] myllare[s]] da fonte Jordam, em terra de Ydumea; et despoys que ouvo passado todo oseu quedou el sóó aly pera fazer sua oraçõ; et veẽo aly ael hũ angeo de Deus com que el luytou ata [amanãa], et diz Josefo queo angeo quelle falaua et queo esforçaua de palaura dezendolle [quesse] touesse bem, [et] que luytasse rrezio et mostraualle cõmo, et dizia lle que se cõ el podesse que era angeo forte de Deus, que asy et ajnda moyto mays poderia cõ seu yrmão Esau que era omẽ, se contra el viesse, et que oseu lynage nũca [faleçeria] nẽ naçeria omẽ de mayor força que el. [+]
1301 PP V, 48/ 28 Castigar pode el predicador a las vezes asperamẽte en su predicaciõ; pero devẽlo fazer cõ mesura, ca por el castigo desmesurado nõ sse enmenda tãbẽ la vida de los omes como por el outro, nẽ fazẽ a seus mayorales : ante fincã como querelosos dellos , tenendo que lles dan mayor pẽna que non deviã aaver. [+]
1301 PP V, 48/ 28 Mas el prelado que nõ quer castigar tãbien os clerigos como os leygos de seu obispado, poys que sabẽ que pecã, fazẽ muy grã yerro e devel poner pena seu mayoral por ello. [+]
1301 PP V, 48/ 28 Unde a los prelados que esto fezerẽ e nõ sse quiserẽ de lo emendar, depoys que forẽ amoestados, devẽlles toller os mayorales que an poder sobre ellos los lugares que toverẽ. [+]
1301 PP V, 48/ 29 Et esto seeria quando el prelado entendesse que deve amãssar la obra de la justiza por desviar escãdalo, acaesçendo sobre que cousa en que poda fazer merçed ; mays esto nõ a de fazer muy ligeyramente e a mẽos de saber se aquellos que fezerõ el feyto porque quer fa[zer] la justiça son poderosos ou muitos, assi como X arriba; ca entonçe ben la pode dexar por medo descandalo, pero nõ en todos: ca en todas guisas escarmento deve fazer en alguũs de aquellos que forõ comẽçadores ou mayorales en aquel feyto. [+]
1301 PP V, 48/ 30 [al]mas [...], mostrandolo [por] las sanctas paravlas [...] mayores [...] emẽdados [...] a los outros a emẽda [...] ou aquele mal que fazẽ. [+]
1301 PP V, 48/ 32 Aun tovo por bẽ Sancta Ygreja que nõ tan solamente se gardassẽ descandalo de los mayores, mays aun de los menores. [+]
1301 PP V, 48/ 32 E por estas rrazões se prova e por cada una dellas que mortalmente peca aquel que faz ou diz cousa onde nasce escandalo, porque an de fazer pecado mortal tã bẽ os mayores como los menores. [+]
1301 PP V, 48/ 32 Et en tal rrazõ como esta dixerõ os Sanctos Padres que nõ peca mortalmente el prellado, maguer os outros escandalizẽ por rrazõ del, poys que el nõ a culpa; ca la verdat que tiene lo escusa solamẽte del pecado e mayormente el ben que faz. [+]
1325 TPc II, 19/ 36 Tal poderia seer a demanda que o demandador faria en rrazõ de algũa cousa movil que la mostrassẽ en juizo que seeria mayor la perda que el rreceberia por rrazõ della se nõ paresçesse, que nõ valiira aquello que demãdara. [+]
1325 TPc II, 19/ 38 Et outrossi nõ faz graza de nov [...] al demandado, maguer nõ sea sinalada cada una d[e]llas, poys porque tal demãda pode aver certo entẽdem[en]to para rresponder sobre beẽs de alguũ que devessẽ herda[r] todos o alguna partida foão que lle perteesçe porque es seu herdeyro e dizendo assi nõ a porque nomear cada hũa cousa daquelles beẽs senaladamente; esso miismo seeria se demãdasse conta dos beẽs de alguũ orfão ou outro ome que el demãdado ouvesse teudo en garda ou de conpanna ou de mayordomadigo ou en rrazõ de gaanza ou de perda ou de daños ou de meoscabos que fossẽ feytos en algũa destas cousas sobredictas. [+]
1348 OA 45/ 26 Por tirar contendas et pelegas que acaesçem ontre os ffillosdalgo, et danos, et males, et rroubos que viiñã aa terra porlos desaffiamẽtos que sse faciã entre elles soltamente, como nõ deviã, ordinamos ẽno ajuntamento que ffezemos em Burgos ẽno ano de era de mill et trezentos e sateenta e seys anos, con consello de Johan nunez señor de Viscaya, nosso mordomo mayor et nosso alfferrez, et dos outros homes boos e fillosdalgo que sse y acaeçerem conosco, que nõ se podesse ffazer os desafiamentos senõ em çerta maneira ẽno dito ordinamento contenydo . [+]
1350 HT Miniaturas/ 7 Et a hũa chamarõ Frigia Mayor et a a outra Frigia Menor. [+]
1350 HT Miniaturas/ 7 Et conta que en Frigia a Mayor foy a çidade a que diserõ Synyrna en que he a hũa das mayores sete [igleias] de [chistianissimo] de que fala Sam Iohan, apostolo et [euãgelista], ẽno libro [do] Pocalipsi. [+]
1350 HT Miniaturas/ 7 Et d ' esta çibdade et dos seus feytos aueremos a falar moyto em esta estoria por que o seu feyto foy moy grande et moy maravilloso que saluou ende as sete maravillas que conteçerõ ẽno começo das seis ydades asi cõmo a estoria et a bliuja mayor feyto ca o de Troya nõ ouvo nẽ ha de auer ẽno mundo que cõmo quer que ella foy destroyda. pero ẽno destroymẽto tantas gẽtes se ajuntarõ et tam nobles, et tantas outrosy as mortaldades que se ende fezerõ que nõ forom mayores nẽ mays maravillosas en outra partida do mundo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 11 Et este rrey de Troya, Leomedom, achamos segundo o conta Ovjdio ẽno onzeno libro do Ovidio Mayor, que foy o primeyro rrey que a çibdade de Troya quiso çercar toda de muros cõplidamẽte de parte do mar et da terra et começo o mays por que era a çibdade moy grande sem mesura et se lle fazia graue cousa de poder -la el çercar toda por sy, por quanto nõ eram estonçe os rreys tã rricos cõmo o forõ depois, et nõ ho podia cõprir (sem) mays ajuda [per] que se acabou a obra et foy çercada a çibdade. [+]
1350 HT Miniaturas/ 11 Conta Mjdio ẽno onzeno libro do Ovidio Mayor que hum filosofo que foy en aquel tẽpo, Saber Mar, que dizem de elles adeante de que uos contaremos aqui en esta estoria en pus esto fasta que chegou a terra de Troya aly onde esta da destra parte o Monte Sigio et da siestra ẽno mar a que dyzen RRecheõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 13 Et nõ quiso Ovidio chamar descubertamẽte ẽno seu libro, por mayor vergonça, pejuro a el rrey. [+]
1350 HT Miniaturas/ 13 Et segundo dizẽ algũus, nõ se açertou y d ' esta vez Priamo, fillo del RRey Leomedon, nẽ os outros mayores fillos que el avia por que ia grande tenpo avia que Leomedon era casado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 15 Et aquel Theant que avia outra filla mayor que fezera ante que cõ a RReyña Nepne casase. [+]
1350 HT Miniaturas/ 15 Et tomade hum dos mayores et mays vellos carneyros que ende achardes et sobide en el. [+]
1350 HT Miniaturas/ 18 Et poder lles ya seer mayor vergonça leyxar o por que yam que o bõo avijmẽto de aly. [+]
1350 HT Miniaturas/ 24 Et o que diz o autor he mayor cousa: que nasçerõ logo armados de todas armas que aviã de tomar se de outra guisa fose. [+]
1350 HT Miniaturas/ 26 Et forõ aly queymados moytos çirios, et aduzidos aos sacrifiçios moytos gãados cõ os cornos dourados por mayor onrra. mays cõta o autor que Eson, padre de Jaason, que nõ era prinçipal en aquelas alegrias. [+]
1350 HT Miniaturas/ 33 Et [depoys] que lles lo prometeu, diso asy: ' Jnfantas, por que a a vosa fiuza et entençõ d ' este feyto et dom seja mayor, et por que creades de todo en todo que esto asy sera, mandade trager o mays vello carneyro que achardes em vosas greys. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et o dia d ' aquel cõuyte tomo a et foy se con ela para casa del RRey Tantalo onde todos los dioses et deesas forõ ajũtados em aquel convite del RRey Tantalo, que era fillo del RRey Jupiter et de Gaygenda, filla de [Atalante], rrey dos Algarbes et de Europa et de Africa - que son en oçidente do sol - et de Pelxone, que era dos primeyros et mayores et mays altos lynagẽes do mũdo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Seendo falando de suas cousas et de seus amores et de seus avijmẽtos cõmo erã as mayores donas et rreyñas et mays poderosas que en todo o mũdo avia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et en esta maneyra estauã todos los outros dioses et deesas ajũtadas ẽnos paaços del RRey Tãtalo, falando cada hũ de seus solazes et de seus amores et de seus avijmẽtos, cõmo erã as mayores donas, que lles acaesçeu. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et acordarõ que poys que se nõ podiam avij̃r, que se fosem a el RRey Jupiter, que era o seu deus mayor et seu [alcalle mayor et] de todos señor, et que este o librase todo Et depoys que se avierõ d ' esta contenda, forõ se cõ sua maçãa ante el RRey Jupiter. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et que ouvese a maçãa aquela a que(n) a tu deres ' Et diso el RRey Jupiter: ' ¿que dereyto avedes ao mays cada hũa de vos? ' Et diso estõçe a RReyña Juño cõmo mayor et mayor onrrada: ' rrey, señor, digo que eu sõo a mays rrica et mays poderosa que qual quer d ' elas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 50 Ca segũdo [o] gisamento que lles el via trager et de cõmo pareçiam, entendeu el moy bem que taes cõmo ellas que poderiam seer das mayores et mays nobles et onrradas donas que ẽno mũdo ouvese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 52 Et começou de rrazõar seu pleito, et diso asi: ' Paris, se tu dereyto quiseres julgar sen outras rrazões tẽer, vees ja por ollo por quen deues julgar a maçãa et quen a deue de aver por mayor fremosura eu de aly veño d ' onde elas diserõ que [vynã]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 69 Et sodes mays [ardidos] et mays leaes et esforçados et orgullosos et mays fidalgos et de mayor valor que eu sey en todo o mũdo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Cõmo el RRey Leomedon sayo de Troya con todos los seus a pelejar et a lydar Quãdo Leomedon, rrey de Troya, oyo estas nouas, ouvo tamaña saña que nũca õme vyo mayor; et quando lle diserõ que gregos tomarã porto para destroyr por guerra a el et a todo seu rreyno, ouvo moy grande pesar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et por esto creçeo mayor esforço et fezerõ hũa tã braua lyde contra os gregos que os acoytarõ de tal guisa, que os deytarõ mao seu grado fora do cãpo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et sabede que se algum pouco lles tardara, que aly forã todos mortos et vençidos, et fezerã y gran perda mays aqueles que vyñã folgados forõ ferir a rredea solta aly onde virõ mayor presa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 76 Et [tya] çercado hũ castelo quando lle chegou o mãdado que Troya era destroyda, et seu padre et sua madre et seus yrmãos et yrmãas erã mortos, senõ tã solamente sua yrmãa Ansyona que ficara viua; mays que a [leuara rrey] Talamõ por barregãa. quando el RRey Priamos soubo estas nouas, nõ me [pregõtedes] se ouvo ende pesar ca de nẽgũa cousa nõ podia el aver mayor coyta que a que el ouuo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et en quanto Achilles aly morou, nẽgũ nõ soubo que era õme senõ a donzela Diomedia, et a jnfanta que era a mayor filla del RRey Licomedes, a quẽ Achilles amaua moyto ca o sabia de ante aquesto por rrazõ que a deesa Tites, madre de Achilles, o trouxo a el rrey, seu padre, et diso lle pero que outras yrmãas avia que el fezese a esta mays onrra estremadamẽte ca a nẽgũa das outras, coydando que era moller. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et asi acaesçeu que lles veẽo hũa festa das mayores que avia en toda [aq[ue]la] terra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 104 Et dou lle aquelas mayores graçias que podo [+]
1350 HT Miniaturas/ 105 Et ouverõ ambos moy grã plazer que mayor nõ podia seer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Et depoys que esto foy feyto, todos los mayores señores foron logo juntados [em] hũ lugar onde fezerõ seu consello. [+]
1350 HT Miniaturas/ 109 Et leuauã em suas cabeças senños soo(n)breyros que forom feytos en Jndia a Mayor. [+]
1350 HT Miniaturas/ 114 Et se nõ fora hũa gran maa ventura que lles veẽo, os gregos ficarã todos desbaratados et mal -treytos mays don Achilles catou aly onde veu mayor pressa de batalla et conosçeu y a [Tatyeutanes], rrey de [Mersa], que o fazia moy bem et fereu o caualo das esporas et chegou a el. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et leyxarõ correr os caualos aly onde era a mayor presa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et foy cõ el [Tupesus], que era mayor de corpo que el, et tal que ẽna ostee nõ ouvo seu par. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et sabede que esta quarta aaz foy tan grãde que nõ ouvo y mayor. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et agora veeremos quẽ leuara d ' aqui mayor prez. [+]
1350 HT Miniaturas/ 135 Et son asi XXV azes et despoys [despois] d ' esto sayo Agameno, que tragia a mayor caualaria de todos, et fezo outra az. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et [nõca] foy õme que en hũ dia vise entrar en batalla cauallaria tã rricamẽte garnjdos ca elles erã çen caualeyros, os mayores cabdillos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et era tã grande de corpo que mayor nõ podia seer de estado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 150 Et cõmo quer que a pel d ' ela moyto valia, o osso d ' ella he de mayor preço. [+]
1350 HT Miniaturas/ 181 Et quantos la viã yr, todos aviã grã pesar que mayor nõ podiã desi caualgou en hũ palafren moy bõo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 181 Ca eu nõ quero que o voso amor mẽguẽ nẽ falezca mays quero que des oy mays seja mayor. [+]
1350 HT Miniaturas/ 184 Et el ouvo grãde plazer que nõ poderia mayor aver [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Et sen dulta eu ey tã grã coyta que mayor nõ pode seer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Et avia mayor coyta d ' el ca de ssy et [dizialle asi: "amygo bõo et leal pesame] por que foy ocasion da vosa morte mays eu vos faço salua que se me temera d ' esta trayçõ, nõ fora o pleito cõmo vay mays esto me fezo fazer o amor que nos armou esta çiada [per] que fomos enganados mays nõ somos nos os primeyros nẽ seremos os postromeyros que morren por tal maneyra et eu outro cõforto nõ vejo senõ morrer, ca sen [dulda] morrer nos conven mays sey çerto que se eu achar a Paris ante que moyra, que lle darey cõ esta espada o galardon que el mereçe de tã grã trayçõ cõmo nos el fezo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 283 Et cõmo quer que os choros forõ moy grãdes, sabede que forã moyto mayores se nõ fora aquela yda astrosa que el foy moy encobertamente mays quen vos poderia contar o doo que por el faziã os seus [mermjdones] nõ a õme ẽno mũdo que o contar podese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et el RRey Priamo, seu padre, avia por el tã grã coyta et fazia tã grã doo que mayor nõ poderia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 Et Nybuys outrosy, que he outra agoa dulçe das mayores agoas nem rrios que ẽno (mundo) ha, et esta agoa sal da alteza de hũa moy grande et moy alta et moy maravillosa serra, a qual he em meridies. [+]
1350 HT Miniaturas/ 293 Aquela que he mays alongada, dizẽ lle Ypopodes outra a y que e dez tanto mayor ca esta, et chamã lle Daprobame outra a que dizem Solifantyna en esta nasçem moytas eruas preçiosas et de gran vertude et a as outras dizẽ: [+]
1350 HT Miniaturas/ 294 Et morã aly todo abril et mayo et juyo a grã viço et a grã plazer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 296 Et o çirco del et o [nasol ?] era todo chẽo de esmaltes et de pedras preçiosas que dauam de ssy tam grande claridade que mayor nõ poderia seer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Mays ja nõ curauã nada das perdas que rreçebidas aviã, poys que escaparã de morte, pero faziã tã grãde doo que mayor nõ podian. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Et acharõ -n o logo en este dia [menos] et fezerõ por el tã grã doo que nõ foy õme que o mayor vise en nẽgũ lugar [+]
1350 HT Miniaturas/ 345 cõmo Egeal, moller de Diomedes, ordenou que o nõ rreçebesen no rreyno Egeal, moller de Diomedes, quando oyo o que lle contou Eneas, ouvo ende grã pauor que mayor nõ podia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 346 Et [faziã] tã grã doo por seu [senor] que mayor nõ podiã Et quando y chegarõ, tomou aquel donzel que era seu natural, et [doo] a el RRey Ydomenes que o criase et o gardase de mal fasta que fose caualeyro et que podese seer entrego en aquel rreyno, ca seu era de dereyto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 349 Et fezo por el tã grã doo que mayor nõ [podia]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 352 Et ouverõ ende tã grãde pesar que mayor nõ podiã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 352 Et fezo seus encãtamẽtos et seus espirimẽtos tam fortes que ja quanto me fezo tornar a si em tal maneyra que conpreu sua voõtade Et era comygo tam leda et avia tã grã plazer que mayor nõ podia ¿que vos direy? [+]
1350 HT Miniaturas/ 354 Et ellas sempre cantã ẽno lugar donde entenden que he o peligro mayor, ou donde som os penedos mays grandes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 357 Et quando os da vila et os do rreyno de arredor [souberom] que seu señor et rrey natural viera con paz et cõ soude et que era viuo, ouverom ende tam grande alegria et tã grande goyo et plazer que nõ poderia ẽno mũdo mayor nem mays grande seer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 359 Cõmo Vlixas casou seu fillo Telomacus [con] a filla del RRey Alçiom Ante que el RRey Alçion de aly partise, Vlixas lle rrogou moyto por afirmar mayor amor que dese a Neusica, sua filla -que era moy bõa donzela et moy ben ensinada - , a seu fillo Telamacus por moller Et el RRey Alçiõ o fezo moy de grado, et outorgou ll ' a ca entẽdeu que ela seria del ben casada et el d ' ela et des oy mays pode Vlixas folgar en paz ẽno seu rreyno, ca moytos peligros et moytas coytas a [pasadas] et mays [per] grã sazõ tẽerra cõ el a [vẽtura] cõmo quer que ẽna çima moy se lle ha de tornar aspera cõmo depoys oyredes ca por nẽgũa maneyra nõ pode esquiuar, [per] poder nẽ [per] saber que aja, que lle a ventura nõ aja de fazer grã pesar ca todas las cousas [per] que o õme ha de pasar, todas nõ as pode escusar da mesura et do poder et da ventura. [+]
1350 HT Miniaturas/ 367 Et por esto auya tã grã pauor que mayor nõ poderia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 369 Et fazia por ende tã grã doo que mayor nõ podia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 370 Et fezo logo enviar por Telamacus, seu fillo mayor et erdeyro, que jazia ẽna prijon cõmo suso oystes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 370 Et fezo tã grã doo que mayor nõ podia. [+]
1350 LT [1]/ 60 Et un caualeyro uello que estaua ante as amẽas, et que do começo uira a batalla, et uiu que Lãçarot daua entõ mayores golpes ca o nõ começou da primeira, disso aos que estauã em derredor: -"Uos ueeredes, a boa fe, que aquel caualeyro que esta emde os uẽçera todos ou os desbaratara, et, se Deus me ualla, uẽçeria et mataria taes X com̃o eles, ca estes nossos som boos se nõ fugẽ. [+]
1350 SP 26/ 129 E otros y ha, que facen mayor tuerto con atreuimiento en vila ou en outro lugar. dizemus que deue el Rey auer as duas partes e a çibda ou a vila ou o castelo toman a terçeira (parte) para fazer os muros e as torres das cerqas dos lugares hu o tomaren. e para as outras cousas (para) que as ouueren mester que seja(n) en prol de todo comunalmente. pero as outras portages que antiguamente custumaron os Reys a tomar para si en alguos lugares eles as deuen auer enteyramente. outrosi dizemus que estas portages e os outros dereitos e Rendas del Rey meterlos en costas e en missoes e por lles fazer perder seus...e alguas outras cousas que farian de sua prol...que se conponan con eles e lles peiten algo ou por...enbargo alguo camio que saben que an de fazer. e alguos y ha que fazen desonrra a outros en peor maneira demandandoos maliçiosamente por seus seruos sabendo çertatamente que non an dereito nehuu en eles defamandoos a eles e a seus fillos. [+]
1350 SP 26/ 129 E outros y ha que fazen mayor torto con atreuemento prendendoo prendiendo sin mandamiento del Judgador algunos omes, que son forros, sabiendo que non han derecho en ellos. [+]
1350 SP 26/ 129 Otrosi dezimos, que si tuerto, o deshonrra fuesse fecha a algun Religioso, o Frayle de Orden, en qualquier manera que sea fecha, que su Mayoral puede demandar emienda por el. [+]
1350 SP 26/ 129 Ca guisada mandada emenda das desonrras e dos tortos que home Reçebe eno lugar hu for feita (ou) ante o julgador que ha poder de apremar o demandado asi como disemos eno T o das acusaçoes. LEY - X como o señor pode demandar emenda da desonrra que facesen a seu vasalon en despreçamento del Avendo alguo home seus vasallos outros liures que viuesen con el se estes rreçebesen torto ou desonrra poden eles demandar emenda. aos que os desonrraron eseu señor non poderia ende facer demanda (saluo) ende quando o torto ou a (desonrra) que taes homes rreçebesen lles fore feit(a sinaladamente por desonrra ou por des)praçamento do señor (e) enton ben......... .............quanto (he) en aquelo que............ ........del. outro si dizemos ...........sonrra fose feita a alguo Religioso ou freire de ordee en qualquer maneyra que seja feita que seu mayoral pode demandar emenda por el. e deuen facer esta (demanda) tanben (aos) fazedores da desonrra ou do torto como aqueles que (llo mandaren fazer) ou lles (deren) esforço ou consello ou ajuda para fazerla en qualquer maneira que seja. ca gisada consahe cosa es, e derecha, que los fazedores del mal, e los consentidores del, que resciban ygual pena. [+]
1370 CT 1/ 217 Et al uos quero dizer: mays ualedes en armas que tódoslos do mũdo, et sodes mays ardidos et mays leaes et esforçados et vrgullosos et mays fidalgos et de mayor ualor que tódoslos que eu sey. [+]
1370 CT 1/ 221 Quando rrey Leomedón de Troya oýo estas nouas, ouuo tamaña saña que nũca home ueu mayor. [+]
1370 CT 1/ 221 Mays aquelles que vijnã folgados, forõ ferir a rrédea solta alý hu virõ a mayor pressa. [+]
1370 CT 1/ 221 Entõçe parou mẽtes el rrey de Troya, Leomedón, que prendía moy grã dãpno et que o rreçebería mayor, se (o) de outra gisa nõ fezesse sua fazenda, ca sua gente derrancáuasse sen rrecado et moy sandiament et nõ prendía de ssy garda. [+]
1370 CT 1/ 228 Quando el rrey Príamos ouuo estas nouas et as ouuo entẽdudas,nõ me pregũtedes se ouuo ende grã pesar, ca njhũa cousa nõ podería auer mayor coyta que el ouuo. [+]
1370 CT 1/ 231 Et eu acho ẽnos anteçessores que esta foy a mayor çidade, nẽ mays rrica, nẽ mays saborosa, nẽ mays uiçosa, nẽ mellor de tódaslas outras que ẽno mũdo forõ. [+]
1370 CT 1/ 231 Et aýnda ben pareçe agora en seus adefiçios que nehũa nõ foy mayor nẽ tamaña, nen coydo que õme foy que outra tal podesse veer. [+]
1370 CT 1/ 241 ¡Ay, senores caualleyros, se nós podessemos baixar seus grãdes orgullos, nõ poderiamos no mũdo mayor esmõla fazer! [+]
1370 CT 1/ 243 Mays, señor, quérouos dizer hũ cõssello, porque penso que he bõo: se me creer quiserdes, de tal gisa o cometamos que aiamos ende onrra, que ben sabedes uós que o feyto de armas he mayor de quántoslos outros son, ca este he o mayor enxaltamento que ẽno mũdo ha et o mayor abaixamento. [+]
1370 CT 1/ 245 Hũ día auẽo que eu andaua caçando en día de kalendas de mayo, ẽna furesta de Çitaranes. [+]
1370 CT 1/ 258 Señoras, cõfortádeuos, ca nũca mayores uiços nẽ mayores pagamentos ouuestes en uossas terras do que aueredes aquí. [+]
1370 CT 1/ 264 Et fezeron en tal maneyra que, quantos ouuessen de vĩjr a çercar Troya per mar et per terra, que todos lle obedeçessen et fossen so seu señorío et fezessen o que el mãdasse; pero que outros rreys auj́ã ẽna oste que, cada hũ delles, era mayor et ualýa mays que el. [+]
1370 CT 1/ 273 Mays, sen falla, nõ o podera fazer mellor de quanto o fezo aýnda que en ssy mayor poder ouuesse; ca sabede que, quanto el era mj̃gado en seu pareçer et en sua fremosura, que todo o cobraua en fazer ben. [+]
1370 CT 1/ 283 Achiles fezo logo escriuir todo quanto lle aquel deus ouuo dito, et, cõ grãde omildança, foy ficar os gẽollos ante o altar, et fezo sua oraçõ, et deulle aquelas mayores graças que podo. [+]
1370 CT 1/ 284 Et ouueron anbos moy grã prazer, nũca vistes mayor. [+]
1370 CT 1/ 291 Et leuauã en suas cabeças senllos soõbreyros, que forã feytos en Jndia a Mayor. [+]
1370 CT 1/ 297 Mays don Achiles catou alý hu ueo a mayor pressa da batalla, et coñosçeu y a Cateutranes, rrey de Mersa, que o fazía moy ben. [+]
1370 CT 1/ 308 Mays os das naos tragíã tres mill beesteyros, et nõ quedauã de tirar saetas ẽna mayor espessura que vij́an, en tal maneyra que moytos dos da uila forõ alý mortos, et achárõsse moy mal daquelas saetas. [+]
1370 CT 1/ 308 Et forõ entrar hu uirõ mayor pressa da batalla. [+]
1370 CT 1/ 308 Et desý fórõsse cõ grã saña et cõ mao talẽt cõtra seus jmij̃gos, et leixauã correr os caualos alý hu era a mayor pressa. [+]
1370 CT 1/ 317 Et foy y cõ el Thupesus, que era mayor de corpo que el et tal que ẽna oste nõ ouuo seu par. [+]
1370 CT 1/ 317 Et sabede que aquesta quarta aaz foy tã grãde que nõ ouuo y mayor. [+]
1370 CT 1/ 317 Et agora veeremos quẽ leuará de aquí mayor prez. [+]
1370 CT 1/ 325 Jtem depoys destes saýo Agamenõ, que tragía a mayor caualaría de todos, et fezo outra aaz. [+]
1370 CT 1/ 325 Et por esto tragía el mayor gente que tódoslos outros. [+]
1370 CT 1/ 328 Et foy hu estaua a mayor espessura, et desfezo a uolta, et leixou y moytos caualleyros mortos et malchagados. [+]
1370 CT 1/ 343 Et taes y auj́a que nõ forã en elo que lles custou moy caro a sua morte, que ja mays os gregos forõ estonçe deytados do cãpo, querendo ou nõ, et rreçeberõ y moy grã perda, ca os mays rricos et de mayor prez perderõ y os corpos. [+]
1370 CT 1/ 344 Et era tã grãde de corpo que mayor nõ podía seer de estado, et semellaua hũa forte cousa a quenquer que o vij́a. [+]
1370 CT 1/ 344 En pouca de ora fezo as mayores pressas dos gregos partir de alý a seu pesar, et fézolles leixar o canpo, ca elles nõ lle podíã enpeeçer por cousa que lle fezessen. [+]
1370 CT 1/ 347 Et ao ferir que ferirõ foy tã grãde a uolta que en nehũ lugar nõ uistes mayor, ca alý começou a creçer estraya batalla, et y forõ falssados tãtos escudos, et quebrãtadas tãtas lanças, et tãtas lorigas moy fortes et moy preçadas rronpudas, et tãtos elmos broñjdos falssados, et tãtas espadas quebradas, et tãtas cabeças fendudas que hũa grã marauilla sería de cõtar. [+]
1370 CT 1/ 352 Et a frol dos mellores caualeyros et de mayor prez que ẽno mũdo ha todos aquí son juntados pera destroyrnos a nós et a nossa terra. [+]
1370 CT 1/ 357 Et aqueste Çintos fereu ja en aquesta batalla outros cõdes mayores et ameaçara moy mal moytos rreys. [+]
1370 CT 1/ 364 Et tã grãde era y o chanto et o doo que mayor nõ podería seer. [+]
1370 CT 1/ 369 Quando Achiles ueu que Éytor assý matara a el rrey Protenor, ouuo ende tal pesar et tal coyta que mayor nõ podería, et per pouco sse ouuera de matar cõ sua lança meesma, ca Protenor era seu sobriño et criároo de moy pequeno, ca era hũ dos homes do mũdo a que el grã ben quería, et por ende nehũ home do mũdo nõ podería por el fazer mayor doo do que el fazía. [+]
1370 CT 1/ 386 Sen falla, enpero que os nõ uj, nõ ey mayor medo ẽno mũdo ca de auer de cõteçer entre elles algũa desauẽtura. [+]
1370 CT 1/ 389 Et agora sse chega a mayor coyta que sse nũca chegou, ca esta guerra se afica tãto que agora pode pareçer o uosso amor et o uosso ben et o uosso bõo prez, que senpre gãanastes, et a grãde asperança que nós senpre en uós ouuemos; ca uós ben sabedes que el rrey todo sseu feyto leixou en uós, tãto poso en uós grã fiúza, ca ben entẽdo eu que sodes ataes que lle nõ cõuerría de buscar outros pera lle dar moy bõo cõssello. [+]
1370 CT 1/ 391 Et sobre todos seus yrmãos fazía mayor doo Éytor, saluo el rrey Príamos, seu padre, que o fazía por el tã grãde que nõ podería mayor. [+]
1370 CT 1/ 393 Et auj́ã ontre ssy tã grãde amor que nũca foy quen mayor uisse, ca nũca en nehũ tẽpo do mũdo nehũ deles disso hũ ao outro palaura cõ que lle pesar fezesse, nẽ lle soubo negar nehũa cousa do que ouuesse. [+]
1370 CT 1/ 400 Poys que Diomedes o Ssagitario ouuo morto, todos os da oste fezeron estonçe tãger boziñas et ssoar tronpas et anafíjs a mays poder, por fazer tomar aos seus mayor esforço et mayor ardimento. [+]
1370 CT 1/ 402 Mays Polidamas, seu fillo, ouuo mayor pesar que todos, desque soubo que Achiles o auj́a preso. [+]
1370 CT 1/ 403 Mays el fezo todo seu dereyto, ca don Tideus, seu padre, foy o caualeyro mays fardido et mays gerreyro et mellor en armas que nũca çengeu espada, nẽ que ouuo mayor prez nẽ mayor nomeada. [+]
1370 CT 1/ 403 Demays, señores, a uẽtura nos ajudou tãto que meteu en nosso poder et en nossa prijón hũ dos bõos caualeyros et mays sabedor de armas que auj́a en toda esta terra, et que tĩjña mayor lugar ca el rrey, ca este era o mays priuado que el rrey auj́a et cõ quen mays falaua suas poridades, et por seu cõssello fazíã troyãos quanto fazíã. [+]
1370 CT 1/ 415 Et despoys que o oýrõ, as donas et as donzelas da çidade ouueron ende tã grã pesar que mayor nõ poderíã, porque auj́ã pauor. [+]
1370 CT 1/ 416 Mays quando ela soubo que, en toda gisa, lle conuerría leixar a uila et yrsse pera a oste, ouuo ende grã pesar et grã coyta ẽno coraçõ, qual nũca ouuera desque naçera, nẽno podía auer mayor. [+]
1370 CT 1/ 417 Et cõmoquer que a pel dela moyto ualia et seia de grã prez, moyto mays ual o osso et de mayor preço he. [+]
1370 CT 1/ 419 Et quantos a uij́an yr, todos auj́ã tã grã pesar que mayor nõ podíã. [+]
1370 CT 1/ 419 Amjga, eu uos rrogo quanto posso que, se me uós algũ tenpo ben quisestes, que agora paresca; ca eu nõ quero que o uosso amor mj̃ge nẽ desperesca, mays quero que des oymays todauj́a seia mayor. [+]
1370 CT 1/ 422 Et el ouuo ende tã grã prazer que nõ podería mayor. [+]
1370 CT 1/ 426 Mays Éytor, que auj́a o mayor prez en armas et a melloría dos de Troya, agillou cõtra elles cõ todas suas cõpañas, que leuaua ben acaudilladas. [+]
1370 CT 1/ 448 Et auj́a ja dous fillos de Éytor, et o mayor deles auj́a çinquo ãnos que naçera, et dezíãlle Leodematõ, et era tã fremoso et de tã bõo talẽt que marauilla era. [+]
1370 CT 1/ 449 Et nõ ha cousa por que eu mays cofondudo et mays auergonçado podesse seer, nẽ por que eu podesse buscar mayor meu dãno, ca ja Deus nũca querría, nẽ o teña por ben, que eu por esto seia desmayado, nẽ tema morte, nẽ peligro. [+]
1370 CT 1/ 450 Qvando el rrey Príamos esto oýo, pesoulle moyto, et foy ende grã dulta, que mayor nõ podía, ca de cada parte vij́a grã perígoo et grã dãno. [+]
1370 CT 1/ 454 Et o mayor dãno foy dos gregos. [+]
1370 CT 1/ 454 Tan grãde et tã brauo era o torneo et tã espesso et tã esquiuo que nũca foy quen mayor uisse. [+]
1370 CT 1/ 457 Et quando ueu cõmo leuauã o duque, ouuo ende tã grã pesar que mayor nõ podería, et jurou parla sua ley que os que esto fezeran que o cõpraríã carament. [+]
1370 CT 1/ 457 Mays todo esto nõ tĩjña prol, ca depoys que a gente he desbaratada, adur pode seer cobrada, mayormẽt que ja erã dez mill caualeyros ou mays entrados ẽna uila, que nõ fazíã semellança de tornar. [+]
1370 CT 1/ 461 En aquela pressa que oýdes andaua hũ duque a que dezíã Polibetes, et era señor de hũa grã terra en cabo de Jndia a Mayor, et jaz dentro en hũa serra a que dezíã Cáucados. [+]
1370 CT 1/ 461 Et fazía colpes tã esquiuos et tã synalados que nõ ha home que o creer podesse, ca el nũca tĩjña mẽtes senõ hu uij́a a mayor pressa et os mellores caualeyros et mays fortes, et alý ýa ferir. [+]
1370 CT 1/ 465 Et tã grãde et tã esquiuo foy o doo que nũca foy home que o mayor uisse nẽ tamaño. [+]
1370 CT 1/ 468 E(e)lena, cõ grã coyta que auía, mesaua seus cabelos, et rronpía suas fazes, et choraua tãto que nõ fuy dõna nẽ donzela que mayor doo fezese que aquela Elena, ca as suas lágrimas tãtas erã que chegauã ata os pees. [+]
1370 CT 1/ 470 Et por ende asperemos ata que el seia bẽ são, mayorment que somos tã c[ã]sados cõmo nũca fomos. [+]
1370 CT 1/ 471 En este tenplo, ante o altar mayor, fezerõ tres maestres, que erã y ajuntados pera esta obra, hũ tabernáculo muy noble et moy fremoso et moy marauilloso, tal cõmo eýnda agora fazẽ ẽnas jgleias pera tẽer as rreliquas ou sóbrelas ymágẽes. [+]
1370 CT 1/ 471 Et en cada hũa destas quatro palmas leuãtáuase hũ piar et fazíãse quatro p(r)iares yguaes, et o que deles meos ualía era de mayor contía de duzentos marquos d ' ouro. [+]
1370 CT 1/ 471 Éutor fuy o mellor dos mellores et o mayor en tódaslas bondades. [+]
1370 CT 1/ 475 Et des oiemays seia señor daqueles que o quiserõ, ca sobre mj̃ nõ auerá mayor poder nẽ se(n)ñorío do que ouuo sobre mj̃ seu padre. [+]
1370 CT 1/ 477 Senores, quantos agora aquí estades, os mayores et os meores, todos bem sabedes que eu nũca dem[a]ndey señorío sobre tãtos rreys et prínçipes et senores cõmo agora aquí sodes juntados, ca entendo que eu que o nõ ualía pera o demãdar. [+]
1370 CT 1/ 483 Et os troiãos rreçeberõ grã dãno ẽna sua morte, ca era bom caualeyro et grã mãtẽemento de troiãos, et ouuerõ porla sua morte grã pesar, que mayor nõ poderõ, et enfraqueçerõ mays, et ficarõ muy desmayados depois que o perderõ. [+]
1370 CT 1/ 483 Et conta Dayres que Paris, nẽ seus yrmãos, nõ estauã alý hu o matarõ el rrey Perses, ca elles et os outros mayores caualeyros aguardauã a el rrey Príamos, et nõ se partíã del, et auíã ia feytas muytas bõas caualarías. [+]
1370 CT 1/ 486 Et tã grand fuy o prazer et [a] alegría que el rrey Télafus ouuo cõ Agamenõ que mayor nõ podería; mais, quando lle diserõ que Agamenõ era deytado do prinçipado et o derã a Palomades, ouuo ende grã pesar. [+]
1370 CT 1/ 487 Et uẽerõ ao tenplo hu estaua a sopultura de Éutor, et fezerõ y uigilias et festas et honrras tã grandes que mayores nõ poderíã. [+]
1370 CT 1/ 493 Rreýna -diso -, uós sodes muyto entenduda, mays agora o podedes mays seer, se souberdes auer por amigo o mayor ẽemigo mortal que auedes. [+]
1370 CT 1/ 496 Et por ende esta mesaie nõ ual nada, mayorment que nõ he el de tal liñage cõmo eu. [+]
1370 CT 1/ 500 Et eu bẽ çerto sõo que nós nos coñosçeremos por loucos quando formos acordados cõ mayor perda que aquela que rreçebemos. [+]
1370 CT 1/ 506 En esta batalla, hu era a mayor presa, estaua el rrey Tesus, que era señor dos de Eressa, et era muy bõ caualeyro et muy brauo en armas et muyto hurgulloso. [+]
1370 CT 1/ 506 Quando esto ueu Deýfebus, seu yrmão, ouuo ende tã grã pessar que mayor nõ podería, et auj́a grã uoontade de o vengar, se podese. [+]
1370 CT 1/ 514 Et quando chegou a Achiles, cõmeçoo a deostar mal, et dizerlle assý: -¡Traedor de grã treyçóm, que mayor nõ podería! [+]
1370 CT 1/ 516 Et, sen falla, eles forã muy bẽ andantes este día se nõ perderã a Deýfebus, mais tã grã pesar auíã porla morte de Deýfebus que mayor nõ podíã. [+]
1370 CT 1/ 517 Et seu yrmão Paris et seus yrmãos et seu linagẽ todo et tódoslos troyãos fezerõ aquela noyte moy grã doo, que nũca fuy õme que mayor uisse. [+]
1370 CT 1/ 517 Et todos en hũa uoz se acordarõ ẽno que Nóstor disera, et alçarõ outra uez a Agamanõ por señor et por prínçipe, a grand honrra, por cobdillo et por mayor de todos. [+]
1370 CT 1/ 522 Et a mayor coyta que auj́a era porque desasperaua et nõ sabía que fazer, nẽ que coydar, nẽ qual cõssello tomasse, et moytas uezes coydaua que era morto. [+]
1370 CT 1/ 522 Por ende, por Deus, nõ uos noje esta obra; ca, cõmoquer que algũ en ela gãane prez, mayor o gãañades uós, ca çẽ uezes tãto sse dobra a uós per cada lugar. [+]
1370 CT 1/ 522 Et aquel que quer gardar seu prez, mester lle he que aja bon siso et grãde entẽdemento, ca ẽno mũdo nõ ha tã grã coyta cõmo do que ha bon prez et del deçẽde, mayorment que son aquí ajuntados de tódaslas partes do mũdo, et por ende será o posfaço mays grãde sobre este feyto, ca se (a) home fosse en lugar onde tãtos posfaçar nõ podessen aýnda o yría passando. [+]
1370 CT 1/ 522 Et aas uegadas faz y home quanto b[e]n pode fazer et nõ deseia outra cousa senõ husar todauj́a de ben fazer, pero p[os]f[a]ça[n] del [et] tóllenlle o bon prez cõ enveia, mayorment aquel que quer fazer mal de sua fazẽda aas uezes. [+]
1370 CT 1/ 525 Demays, ben sabedes uós que moytas uezes cõteçe que tẽ hũ home a uila çercada, en tal gisa que nõ sal de dentro nehũ que mal faça, pero os de dentro andan per çima de seus muros moy seguros et ben sen medo, et alý sse uẽden moy carament ante que seiã tomados, nẽ cõquistos, nẽ pleytejados, mayormẽt aquestes que cada día saen a cõbatersse nosco a grã perfía. [+]
1370 CT 1/ 525 Eu juro aas potestades do çeo et aos mayores que son señores d ' alá, et por esto faço ben seguro aos gregos, que en tã fol pleito nũca seiã per mj̃ ajudados, nẽ mãterrã tal sobéruea, nẽ tal folía. [+]
1370 CT 1/ 534 Nós auemos tomado hũ peso mayor et mays dultoso et mays perigooso que don Menelao coyda, ca nos mete por boa barata et por boa rrazõ que nos façamos aquí matar todos cõmo fezemos ata aquí. [+]
1370 CT 1/ 535 Mays Troylos, a que sse nõ oluidaua a morte de seu yrmão Éytor, fezo aquel día tãto por tomar uj̃gança por el que foy hũa grã marauilla, segundo que Dayres cõta; ca el cofondía et mataua quantos achaua ante ssy, et hu vij́a a mayor força dos gregos et a mayor espessura, leixáuasse correr alý, et metíasse entre elles, et feríaos tã brauament que departía tódaslas pressas. [+]
1370 CT 1/ 537 Et andando Troylos fazẽdo estas caualarías, quebroulle a lança que tragía, et hũ seu donzel lle dou outro moy bõa, et logo que tornou, fereu o caualo das esporas, et leixousse yr perlas azes hu a pressa ueu mayor. [+]
1370 CT 1/ 537 Mays a estoria nõ conta quanto tenpo esta batalla durou, mays cõta Dayres, que todo esto veu, que de ánbalas partes forõ y mortos cada uez moytos caualeyros et moy bõos, moy ardidos et de grã prez; pero a perda dos gregos foy mayor, ca dyz que ben perderõ y tres caualeyros por hũ, et nõno poderõ endurar, et acollérõsse todos a ssuas tẽdas. [+]
1370 CT 1/ 540 Pero hũ grã cõforto ey, que moytas molleres fezeron taes cánbeos, et moytas donas casadas et moytas donzelas uj eu que tomarõ os mayores ẽemjgos que poderõ achar a seus maridos et a seus entẽdedores, et que os tomarõ de seu grado por seus entẽdedores et por seus maridos. [+]
1370 CT 1/ 540 Ca, sse el ẽno mũdo auj́a dõa nobre et preçada, mayor sabor auj́a el de a dar a tj que tu de a tomar. [+]
1370 CT 1/ 542 Mays uós fazede cõmo sesudos, et creédeme de cõssello, et fazede paz cõ os troyãos, et faredes y moyta de uossa prol, ca uós ben veedes que rreçebedes grã dãno cada día, et sey que rreçeberedes mayor, se este pleito moyto dura. [+]
1370 CT 1/ 544 Ca el os apressurou de tal gisa aquela uez que nõ poderõ mays endurar o torneo, et ouuéronsse ende a partir, querendo ou nõ, ca el se metía alj́ hu auj́a a mayor pressa, et liuraua quanto achaua ante ssy, et poucos acalçaua cõ sua espada que o nõ fendesse per meo et que o nõ deytasse ante ssy morto. [+]
1370 CT 1/ 548 Et posfaçaua moyto dela, en sorrij̃do, porque o leixara et tomaua o mayor ẽemjgo que el auj́a por entẽdedor. [+]
1370 CT 1/ 551 Et a mayor coyta que ey he porque uos nõ posso falar, nẽ veer a uossa fresca color, nẽ ey lugar pera uos contar a mj̃a grã coyta, nẽ o grã mal que eu por uós sofro. [+]
1370 CT 1/ 551 Mays a mayor perda era dos gregos, ca Troylos fazía tã marauillosas caualarías que todo o cãpo leixaua uermello de sange et cuberto de mortos per u ýa. [+]
1370 CT 1/ 555 Et hu uj́a as mayores presas, alý se leyxaua a correr, et metíase per meo d elas, ferindo et matando per cada parte, assý cõmo ardido et ualent caualeyro. [+]
1370 CT 1/ 560 Et alí me acharedes hu for a mayor presa, ca me nõ arredarey de uós muyto, et nõ tomarey grãd afám, ca me temo que me quebraríã as chagas. [+]
1370 CT 1/ 561 Et o a[c]alço nõ durou mais, que ben uos poso dizer que nõ ouuo y nihũ que talent ouuese de mais yr en alcanço, que tãto auj́a cada hũ que fazer cõ estes mermidões cõ que toparõ que nõ auía cuydado de mays yr enpús os gregos, mayorment que eles cobrarõ muy bẽ depois que Achiles et os mermidões lles chegaron. [+]
1370 CT 1/ 577 Et, sem falla, eu aio tã grã coyta que mayor nõ poso. [+]
1370 CT 1/ 577 Et Achiles esteuo sobr ' el grã peça, et defendeuo, et auj́a mayor coyta del ca de si. [+]
1370 CT 1/ 582 Et asý fuj, sem falla, que Políçena ouuo ende tã grã pesar que mayor nõ podería, en guisa que, se ela ousara et lle mal nõ esteuera, ela fezera tã grã doo que fora marauilla. [+]
1370 CT 1/ 584 Agora ueede uosa fazenda et tomade tal cõsello de que se uos sigua honrra et prol, ca aquí sodes juntados muytos senores, et tódos[los] mayores da hoste, et mayores duques, et mayores almirantes, et sodes aquí tãtos et de bom siso que nũca faredes onde se uos siga desonrra, que muyto uos he mester d ' auer grã guarda et grã cõssello. [+]
1370 CT 1/ 588 Et os de Mayne et os de Logres, que cõ el uẽerã, fazíã por el grã doo, que nũca uistes mayor. [+]
1370 CT 1/ 591 Et el rrey Príamos, seu padre, auía del tã grã coyta et fazía por el tã grã doo que mayor nõ podía. [+]
1370 CT 1/ 595 Et, demais, as cárcauas erã muyto altas, et as baruaschãas erã bem lauradas et tã apostas que, cõ muy pouca defensa que ouuesẽ, (et) moy pouca cõpaña se podería defender dentro tã bem que ata mill ãnos nõ temeríã hoste que os çercados teuese, mayorment que ena çidade auía muytos bõos caualeyros que a defendíã muy bem. [+]
1370 CT 1/ 596 Nillios, que he outrosý outra ágoa doçe das mayores que ẽno mũdo á, (et) sal da alteza dũa grã serra, que he ẽno Meridie, et uayse ajuntar cõ Tanges en aquel mar Estreyto. [+]
1370 CT 1/ 599 Outrosí en aquela meesma partida á noue j́nsoas prinçipaes, et dizeruos ey cõmo dizẽ a cada hũa: a aquela que he mais alongada Jpórodes; outra á y que he dez tãto mayor, et chámãlle Rreprobame; a outra dizẽ Salifantina. [+]
1370 CT 1/ 601 Et morã alí todo abril et mayo et juyo a grã uiço et a grã plazer et en grã sabor. [+]
1370 CT 1/ 605 Et a pouca d ' ora fuj deueda[da] et preçada, ca hu ela vij́a as mayores presas, alí ýa ferir, et hu ela chegaua nõ auj́a y tã ardido que nõ ouuese de leyxar o canpo, et muytas uezes fazía a moytos leyxar sellas et caualos. [+]
1370 CT 1/ 605 Et ben pode dizer Talamõ que nũca fuj en mayor presa, et porla ajuda del rrey Filomenis fuj Talamõ alí preso et detẽúdo. [+]
1370 CT 1/ 610 Aquela noyte os troiãos jouuerõ ben seguros en sua çidade, mais os gregos erã en grã pauor, que mayor nõ podíã, ca nõ coydauã a auer defensón, que nõ fosem presos ou cõquistos. [+]
1370 CT 1/ 613 Et a uolta et as uozes erã tã grandes que mayores nõ podíã seer, ca os de Palfegona cobrarõ seis ou sete uezes sobre seu señor; mays pero nõno liurarõ, nẽ o fezerõ afora per que podese caualgar en seu caualo, ca o mayor poder et a mayor força dos gregos era en aquel lugar. [+]
1370 CT 1/ 613 Mãçeb[o], nõ é sen guisa se nós mãtẽemos cãpo ou torneo contra ti, ca nós fomos ia en tal torneo cõmo aqueste et en mayor. [+]
1370 CT 1/ 613 Et por ende ey del grã doo et grã pesar, que mayor nõ podería. [+]
1370 CT 1/ 613 Et auj́ã grã prazer, porque o vij́am muyto ardido et fazer caualarías estrayas et sofrer tã grand afám que mayor nõ podía. [+]
1370 CT 1/ 613 Et chãgía et braadaua et fazía por el grã doo, et cõ coyta de tomar uingança por el, entraua ẽnas mayores presas que achaua. [+]
1370 CT 1/ 621 Et coidarõ os gregos que era morto, et fazíã por el tã grã doo que mayor nõ podíã. [+]
1370 CT 1/ 630 El rrey Príamo ouuo tã grã coyta et tã grã pesar que mayor nõ podería, porla fala que cõ el fezerõ os quatro caualeyros. [+]
1370 CT 1/ 630 Et esto sería mayor dãno et maldade muyto esquiua. [+]
1370 CT 1/ 633 Qvando Antenor quiso seýr de Troia, por mayor segurança, sobeu ẽno muro da uila, et mostrou aos gregos hũ rramo d ' ouliua, por que lles daua a entender que quiría cõ eles paz, que entonçe tal custume era. [+]
1370 CT 1/ 637 Et ia mentre uiuese nũca podería auer alegría nẽ prazer, mayorment que auemos y perdudos yrmãos et sobrinos et amigos et parentes. [+]
1370 CT 1/ 642 Et suas donzelas fazíã por ela grã doo, et os de Troia outrosí, tã grande que mayor nõ podíã. [+]
1370 CT 1/ 642 Et soterrárõna tã honrradament que nũca ẽno mũdo fuj hũ corpo tã rricament soterrado, nẽ por que mayor doo fose feyto, mays nõ en sopultura hu senpre jouuese. [+]
1370 CT 1/ 643 Et ela ouuo ende grã pesar et grã coyta, que mayor nõ podería. [+]
1370 CT 1/ 643 Porlos dioses, don Antenor, amerçeádeuos de mj̃, ca en grã pauor sõo a sobreguisa, et rrogade por mj̃ aos prínçipes et aos senores gregos et aos mayores que son ẽna hoste. - [+]
1370 CT 1/ 648 Et quando aquisto uirõ, os troyãos ouuerõ tã grã pesar et pauor et esmayamento et desconforto tã grande que mayor nõ poderíã. [+]
1370 CT 1/ 650 Conta Dites en esta estoria que logo Antenor entrou ẽno tenplo de Palas grã noyte et fuj falar cõ Tonas, o preste honrrado, que era mayor dos outros et senpre ouuera en guarda o Paladióm, et o auía eýnda. [+]
1370 CT 1/ 653 Et, demays, poserõ por testemõias a dom Júpiter, que fose pesquisa et guardador deste pleito, et [tódoslos outros] dioses mayores et senores do çeo. [+]
1370 CT 1/ 672 Et nõ oyue eu delo mayor parte que o mais pequeno que ẽna hoste auía. [+]
1370 CT 1/ 672 Et se uós, dom Ulixas, dizedes que auedes y mayor dereyto ca eu, dígouos que me mentides, et a aquisto uos meto eu as mãos, et prouarlo ey que nihũa parte nõ auedes d ' auer ẽno Paladióm. [+]
1370 CT 1/ 672 Et uós, don Vlixas, õme sodes pera tomar honrra nẽ demãdarla, mays aquel que fuj mayor dos mayores et frol dos caualeyros o podería demãdar sen uergonça. [+]
1370 CT 1/ 679 Pirio Nectóllamos fezo tã grã doo por Ayas Talamõ que mayor nõ podería, et auía tã grã saña et tã grã pesar da sua morte que semellaua que o siso auía perdudo. [+]
1370 CT 1/ 681 Casandra fazía tã grã doo que mayor nõ podería, et nõ fazía sen guisa, ca uira descabeçar a el rrey Príamo, seu padre, et a rreýna, sua madre, apedrar, et degolar a Políçena, sua yrmãa, et ueu o destroimento de Troia, que ela muytas uezes prophetizara. [+]
1370 CT 1/ 683 Conta Dites en sua estoria que Perio Nectálamos rrogou moyto aos prínçipes de Greçia, aos mayores et aos mellores, que fezesen doo por el rrey Ayas Talamõ, que tal morte morrera, ca el fora primeyro [afogado], et despois espedaçárõno todo. [+]
1370 CT 1/ 683 Mays fezerõ por el tã grand et tã estraio doo que mayor nõn[o] poderíã. [+]
1370 CT 1/ 688 Et tãto o amou que o fezo moordomo mayor de sua casa et de todo o seu rreyno. [+]
1370 CT 1/ 691 Et ia nada nõ curauã das perdas que rreçeberõ, poys que escaparõ de morte, pero fazíã tã grã doo que mayor nõ poderíã. [+]
1370 CT 1/ 692 Mais suas masnadas ouuerõ tã gram pesar que mayor nõ poderíã et, quando uirõ que os gregos o quiríã queimar, fezerõ grã uolta. [+]
1370 CT 1/ 692 Et achárõno logo ese día, et fezerõ por el tã grã chanto que nõ fuy ome que mayor uise en nihũ lugar. [+]
1370 CT 1/ 696 Et a noyte era tã braua et tã escura que esto era hũa grã marauilla, ca a chúuea et o uento tã brauo era et tã sobeio que mayor nõ podería, que nihũa claridade nõ paresçía entonçe. [+]
1370 CT 1/ 699 [E]geal, moller de Diomedes, quando oýo as paráuoas que lle contou Oeneus, ouuo ende tã grã coyta que mayor nõ podería. [+]
1370 CT 1/ 699 Et diz o conto que, se tãto viuera que fora sobre Troya, (et) ferament fora y sua lança muy dultada, ca poucos ouuera y mellores caualeyros nẽ de mayor ualor ca el. [+]
1370 CT 1/ 703 Et ouuerõ entre si cõsello et touerõ por bẽ todos que se juntasẽ de cõsũu et que fosen fazer guerra, a mayor que podesem, a seus rreynos et a aqueles que os nõ quiríã rreçeber, en maneyra que ẽnas terras nõ ficase õme nẽ moller, nẽ pequeno nẽ grande, nẽ uello nẽ mãçebo, que todos nõ fosen astragados et metudos aa espada. [+]
1370 CT 1/ 704 Mais rrógouos que tomedes meu cõsello: aueñámosnos muy bem cõ as gentes das çidades, et cõ os outros caualeyros et cõ tódaslas outras gentes da terra, et mayorment cõ aqueles que som nosos parentes chegados. [+]
1370 CT 1/ 709 Et despois que oýo en cõmo seu yrmão Agamenõ era morto, pesoulle muy de coraçõ, et fezo por el tã grã doo que mayor nõ podería. [+]
1370 CT 1/ 713 Et despois que ende fomos ydos et a leuamos et seu padre et sua madre et seus yrmãos o souberõ, ouuerõ ende tã grã pesar que mayor nõ poderíã. [+]
1370 CT 1/ 714 Et era cõmigo tã leda et auía tã grã prazer que mayor nõ podería. [+]
1370 CT 1/ 716 Et elas senpre cantã en lugar que entendẽ que á perígoo mais grande et mayor et hu á os penedos grandes. [+]
1370 CT 1/ 717 Et quando eu pasey per aquel lugar cõ meus cõpañeyros, fuy malament enganado, ca mais da meatade me sorueu deles, alí ante meus ollos, et fuj en tã grã pauor de morte que mayor nõ podería. [+]
1370 CT 1/ 720 Quando os da uila et os do rreyno en derredor souberõ que seu señor uẽera, ouuerõ ende tã grand alegrí[a] que mayor nõ poderõ. [+]
1370 CT 1/ 722 Ante que el rrey Alçeóm d ' alý partise, Vlixas lle rrogou moyto, por firmar outrosý mayor amor cõ el, que dese Naufica, sua filla, que era moy boa donzela et muyto ensinada, a seu fillo Telémacus por moller. [+]
1370 CT 1/ 722 Et Tolémacus ouuo ende grã prazer et Ulixas muy mayor. [+]
1370 CT 1/ 723 Et nũca mayor honrra poderíã gãanar, segũdo que era de custume. [+]
1370 CT 1/ 730 El rrey Peleus et outrosí dõna Tetis ouuerõ entonçe grande alegría, que mayor nõ poderíã. [+]
1370 CT 1/ 735 Qvando Peleus et Tetis chegarõ a Tesela et souberõ que Andrómaca era prenada de Pirio, seu neto, ouuerõ ende tã grã prazer que mayor nõ poderíã. [+]
1370 CT 1/ 735 Et nõ se deue ende nihũ marauillar, ca erã (de) muy bõos, et mayorment aqueles que vijnã de linagẽ de rreys (et) senpre deuíã a seer bõos. [+]
1370 CT 1/ 737 Et por esto auía tã grã pauor que mayor nõ podería, ca auía tã grã talent de o abracar que [o] coraçõ se quiría partir de mj̃. [+]
1370 CT 1/ 738 Pero sabede que tã grã bem lle quiría que nõ podía mayor bẽ querer a outro fillo. [+]
1370 CT 1/ 739 Et fazía por ende tã grã doo que mayor nõ podería. [+]
1370 CT 1/ 740 Sem falla -djso Telégonus -, nũca gente fez tã grã brauura, nẽ tal loucura, que nõ leyxase õme entrar ẽno lugar hu está seu padre, mayorment aquel que nũca uj et o tanto cobijçaua a ueer. [+]
1370 CT 1/ 742 Et fezo logo enuiar por Telémacus, seu fillo mayor et herdeyro, que iazía en priióm, cõmo de suso oýstes. [+]
1370 CT 1/ 742 Et quando Tolémacus estas nouas oýo, ouuo ende grã pesar, et fezo tã grã doo que mayor nõ podería. [+]
1375 QP 26/ 116 Agena cosa vendiendo vn ome a otro, e dandole luego la possession della; si despues que la ouiesse assi vendida, ganasse el vendedor el señorio de aquella cosa, como si le establesciesse por su heredero aquel cuya era, o gela diesse de otra guisa; si por razon que ouiesse (ya) ganado el (señor) de la cosa, la vendiesse despues a otro, e el postrimero comprador mouiesse pleyto sobre ella al primero; dezimos que este primero ha mayor derecho en ella, porque ouo la possession primeramente, maguer el postrimero razonasse, que auia mayor derecho en ella, porque quando al otro (la vendio), non auia el señorio el vendedor, e auialo ya ganado, quando la vendio a el. [+]
1375 QP 26/ 116 Mas si (algund) ome vendiesse a otro alguna cosa que no fuesse suya, e aquella cosa misma vendiesse el señor della a otro después; este postrimero comprador que la compro (del que) ha mayor derecho en ella, este la deue vendedor de tornar o preço se o avia Recebudo con os dano e menoscabos que (lle) veeron por esta Razon ao primeiro conprador . outrosy di.....que se huu vendese a dous homes........... ....................... [+]
1375 QP 26/ 116 Allea cousa vendendo huu ome a outro............ .................dela se despois que a ouuese asi venduda gaanase o vendedor o (senorio) de aquela cousa como se o estabeleçese por seu hereo aquel... era ou lla dese doutra guisa se por Razon que a ouuese gaanada o senorio da cousa a vendese despois a outro e o postremeiro conprador mouese preito sobre ela ao primeiro dizemus que este primeiro ha maor dereito en........ .......................... rrazoase que avia maor dereito en ela porque quando ao outro (vendeu) non avia o senorio o vendedor..... gaanado quando a vendeu a el mays se (huu) home vendese a outro algua cousa que non fose sua e aquela cousa meesma vendese despois ao senor dela (ou) a outro este postromeiro conprador que a conprou (do senor) ha mayor dereito ena (cousa). (e) ese a deue auer auer. [+]
1380 CPc 26/ 109 La quinta dignidad ... ome de poder de su... es quando eligen alguno por prefecto de oriente que quiere tanto dezir como adelantado mayor de toda la tierra de oriente. ............ tanben julgando como fazendo justiça de morte (como) perdimento de nenbro en aqueles que fezeren cousa porque meresçan (Reçeber) tal pena. a V dinidade .............o home de poder de seu........he quando esleen a alguu por prefecto do uriente que quer tanto dizer como endeantado mayor de toda a terra douriente. [+]
1380 CPc 26/ 109 Criança es vno de los mayores bien fechos, que un ome puede fazer a otro: (porque todo ome se mueue a la) fazer, con gran amor (que ha) aquel que cria, quier sea fijo, o otro (ome) estraño. [+]
1390 MS [I, 1]/ 4 Eu tina o castelo de mão de seu sogro, et porque entẽdia que era mayor dereito do fillo varõ erdar o castelo et aquel outro que o queria enxerdar, defendi o castelo o mais que eu pude. [+]
1390 MS [I, 1]/ 19 Et segundo diso Sam Jeronimo, este sempre foi virgẽe, et por [S]esta Feira Mayor, quando poserõ Nostro Señor ẽna cruz, prometeu que nõ comese ata que o vise rresurgir, et asi o fez. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Meus fillos, comede seguramẽte que meu fillo he, et o trouxe ẽno ventre et ja del comĩ, et nõ queirades del auer mayor piadade ca sua madre, nẽ vos espantar mais que eu que soo moller, ca se uos a vos vençer o nojo ou doo que del avedes, comelo ey eu todo, que comi ja a outra metade. [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Mayorgas insoa, a çidade de Bugia que de custume an seu rrei; [+]
1390 MS [I, 1]/ 98 Et os nomes dos mayores que yã cõ el som estes: eu dom Torpĩ, arçibispo de Rreens, por la mĩa preegaçõ esforçaua o poboo de Nostro Señor para lidar cõ os mouros et quitauoos dos pecados et ajũtavoos quanto podia cõ as mĩas armas. [+]
1390 MS [I, 1]/ 98 E[n]gelero duc d ' Aquitania, cõ quatro mĩll caualeiros, que eran moy sabedores en armas et mayormẽte en arquos et en saetas. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et os mayores caualeiros et mellores de Calrros nõ quiserõ tomar senõ o vino que lles el tragia, et os outros caualeiros, que nõ erã tã boos, tomarõ as mouras. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et vio estar hũu que era mayor do corpo ca todo los outros, et doulle hũa ferida cõ a espada et cortoo et o caualo por meo, asi que hũa parte do mouro et do caualo caeu aa destra parte et a outra a seestra. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et en jazẽdo asi Rrulã ẽno prado sobre la erua, avia tã grã seede que mayor nõ podia, et nõ podia auer agoa. [+]
1390 MS [I, 1]/ 153 Ela he mayor et mais fremosa ca toda las outras, et he mais marauillosamente obrada, et [con] moytos degraaos de fora et de dentro et cõ mais calopnas de marmore laurado de moytas figuras et desuariadas, ca son figuras de moytas omayas et de omẽes santos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 157 Et desi o altar de Santa Cruz, et demais ẽna çerca da coroa da igleia esta o altar de santa Fe ui[r]g[e]m, et desi o altar de san Johã apostolo et auãgelista, et desi o altar de sam Saluador que esta ẽna mayor cabeça da igleia, et desi o altar de san Pedro apostolo, et desi o altar de sant Ãdre, et desi o altar de san Martino bispo, o postromeiro altar he de san Johã Baptista. [+]
1390 MS [I, 1]/ 159 EN QUAL LUGAR JAZ SOTERRADO O CORPO DE SANTIAGO ZEBEDEU En esta igleia meesme jaz soterrado so o mayor altar, o corpo do moyto onrrado bẽaventurado apostolo Santiago. [+]
1390 MS [I, 1]/ 188 Et porque por la mayor parte ẽnos homẽes nõ ha verdade dou a es[c]ae[ç]er o que prometera a Santiago et nõ lle atendeu et por ende v[e]u en tal door que foy chegado a morte. [+]
1390 MS [I, 1]/ 208 Et nõ se quis tornar mais a sua terra et fui aos mayores da igleia en que jaz o corpo d[o] preçioso Apostolo, et deytouse aos pees deles et pediolles por amor de Santiago, por que leixara as onrras et as rrequezas d ' este mũdo, que lle desen dentro ẽna igleia hũu lugar en que fezese sua oraçõ d ' ali endeante. [+]
1390 MS [I, 1]/ 208 Et el por auer o seu amor fez d ' ali endeante mellor vida et mayor oraçõ, et viueo y en seruiço de Deus todo o tenpo da sua vida. [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Tu es mayor ontre nos, et u deues yr deante et leuar a palma ata que vaamos ata o lugar hu nos Ihesus mãdou. [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Et el quando esto vio, come[ç]ou a fazer moy grã doo et rrogar aos apostolos et mayormẽte a Sam Pero que o desprendese do leito et disolle: - [+]
1409 TA III,4/ 57 Et se o potro en o tal llugar naçer, as hvnas mais duras et mais fortes porllo vuso da naçença et mayor mente se husar, en mentre he tenro, dandar en eses montes pedregosos, et por huso do sobyr et do deçer deses montes faranxelle as qoixas mellorres, et a natura, aparellada poren para defendimento das coixas, faze os osos mais grosos. [+]
1409 TA III,4/ 99 filla tres dramas de crauos girofes et tres onças de galingal, et outro tanto de cardo momo, et outro tanto de gengiure, et outro tanto dalcorauina, et outro tanto de canella et a semente do fuuncho en mayor contya destas todas. [+]
1409 TA III,4/ 121 filla a consolda mayor et bollo armenico et o galbano et o armanico et o pez grego et almeçega et o encenço macho et o sange do dagron et seja tanta cantya de pez et da almeçega et do encenço como de todas llas outras qousas asũadas; [+]
1409 TA III,4/ 129 Et por a mayor parte esta door do sobre oso se Começa en jnchaço. [+]
1460 CI 1/ 102 Et o arçobispo de Santiago don Rrodrigo de Luna, vltimo pasado, que y Jaz sepultado dentro do coro da[s] gradizellas do altar mayor de Santa Maria d Iria de Padrõ. [+]
1460 CI 1/ 102 Porlo qual o arçobispo ficou enã Rrocha Bra[n]qua de Padrõ, et ally se rreparaua cõ muytas aJudas que lle ende faziã; que tijna el y acerqua de dozentos homes d ' armas: huũs de Lopo Sanches, seeriã quorenta escudeyros, Vernaldo Yanes et seu yrmão cõ toda a cassa de Moscoso, Gomes Peres das Marinas, Aluaro de Souto Mayor, Fernã Peres d Andrade. [+]
1460 CI 1/ 105 En este encomedio morreu Aluaro Páás de Souto Mayor eña çibdade de Tuy. [+]
1460 CI 1/ 105 Soçedeu en seu lugar seu yrmão, Pero Alueres de Souto Mayor. [+]
1460 CI 1/ 107 Et vieron en rromaria a Santiago, et costituyrõ et fondaron, enõ santo lugar, mayor eglleia et moy boa. [+]
1460 CI 1/ 107 Et ordenarõ Sisinando obispo, en seu lugar, capellan mayor, o qual foy o quarto obispo en Santiago. [+]
1460 CI 1/ 113 Et continuando asy en bõas obras cõ grande deuaçõ, a cabo de outros quorenta dias, estando ela ante o altar mayor do mosteyro en sua oraçõ rrezando, paresçeulle o dito rrey don Sancho, seu marido, vestido de vestiduras branquas, et tragia a pelle que ella dera ao pobre saçerdote por sua alma. [+]
1460 CI 1/ 114 Et este rrey Veremũdo, de consello dos mayores de seu rreyno, lançou fora et priuou o dito don Payo, obispo, fillo do dito Rruy Vaasques, da eglleia. [+]
1460 CI 1/ 125 Et despoys que o dito obispo foy cõsegrado, veeose para sua eglleia et, traballa[n]do cõ a mayor diligençia que podo, comesçou de rreparrar todalas cousas que achou destroydas. [+]
1460 CI 1/ 129 Et ordenou que cada anõ enã letanja mayor fose aly a priçison cõ as cruzes -clerizia et poboo da çibdade de Santiago - por dia de San Marco, onde estan as suas rreliquas". [+]
1460 CI 1/ 133 O dito obispo encomẽdou a garde da dita mõeda de Santiago a seus ofiçiaes, por que a nõ fezesen falssa, et a mayor captella poso por veedor a Rredulfo, home de sotil engeño. [+]




RILG - Recursos Integrados da Lingua Galega
Seminario de Lingüística Informática / Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2018
Deseño e programación web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL