1200 |
FX III, 5/ 699, col. a |
Et macar este pecado sea defendido por santa escriptura et polas lees terrenales , todauia mester es que sea defendido pela lee noua, que se el pecado non for vengado que non cayan en peor erro. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
[E]ste é o Prologo das Cantigas de Santa Maria, ementando as cousas que á mester eno trobar. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Santa Maria, Sennor, || val -nos u nos mester for. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Prouecho grande e bien, viene a los omes de la amistad; de guisa que segund dixo Aristoteles, ningun ome que aya bondad en si, non quiere biuir en este mundo sin amigos; maguer que aia ontressi concordia e por ende disso aristotiles que sse os homees ouuessen ontressi uerdade non auerian mester justiça nen alcaydes que os julgassen por que a amizdade lle faria conplir e guardar aquelo meesmo que quer e manda justiça ley. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
E sobre todo dixo, que en qualquier edad que sea (el) ome, ha menester (ayuda: ca si fuer niño, ha menester) amigo(s) que lo crie(n,) e lo guarden que non faga, nin aprenda cosa este mundo sen amigos macar seia auondado de todolos (outros) bees que en el son. (ca) quanto os homees son mays onrrados e mays poderosos e mays rricos. tanto an mays mester os amigos e esto por duas rrazoes. a premeyra (he) porque eles non poderian auer (nehun) proueyt o das rrequezas sse non husasen delas e tal huso deue seer en fazer ben. e ho ben feyto deue seer dado os amigos. e por ende os amigos non poden husar das rrequezas que ouueren macar car seian auondados dellas. a ssegunda rrazon he que porlos amigos sse gardan e sse acresçentan as rrequezas e as onrras que os homees an ca doutra guysa sen amigos non poderian durar porque quanto mays onrrado e mays poderoso e o omee peor golpe rreçebe se (lle) falleçe ajuda de amingos que os acorran en sua pobreça e os estorçan (t)odos perigros quelles aquaçeren. e sobre todo disso que en qual quer hedade que seia omee a mester amingo que o cria e o garde que non faça nen aprenda cousa quelle este mal. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Et sobre (esto) disso outro sabio que nehua pestilença non pode enpeeçer a omee en este mundo tan fortemente. como o falso amigo con quen omee uiue e departe suas poridades (ançianamente) nonlo conesçendo e fiandosse en el. e porende disso aristotiles que a mester que ante que tome omee amizdade con outro que punne premeyramente se he boo e esta conosçença non pode omee auer se non por huso de longo tempo porque os boos son pocos e os maos muytos. e a amizdade non pode durar senon entre aqueles que an bondade en si. onde (por estas rrazoes) os que amingos se fazen ante que ben sse conoscan. legeyramente sse departe(n) depoys a amizdade entre eles. |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Et amizdade de natura he a que o padre e a madre han a seus fillos e o marido aa moller. e esta non tan soamente a enlos omees que an rrazon en si. mays aynda todalas outras animalias que an poder de engendrar. por cadahun deles a(n) naturalmente amizdade de con seu conpanneyro e conlos fillos que naçen deles. e amizdade an outrossi segundo natura aque les que son naturaes de hua terra de maneyrra que quando sse achan en outro lugar estranno an (plazer) huns con outros e aiudançe enlas cousas quelles son mester ben assy como sse fossen amigos de longo tempo. a segunda maneyra de amizdade he mays noble que a premeyra. porque pode seer entre todos omees que aian bondade en si e por ende e mellor que a outra que esta naçe de bondade tan soamente. e a outra de deuedo de natura. e a en si todolos bees de que falamos en las leys deste tidoo. a terceyra maneyra por placer que espera del auer, (luego que lo aya, o le desfallezca la pro, o el plazer que espera auer del amigo), desatase porende la amistad que era entre ellos, porque no auia rayz de bondad. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 124 |
Titullo dos (uoçeeyroſ) perſoneyros Por que el uſo dellos perſoneyros es mucho prouecho , et es muyto meſter, que aquelles que non podem ou non querem ſéér preſentes a ffacer ſus demandas que am contra algunos ou a defenderse contra ſeus contendedores podenlo fazer perſoneyros tam bem en demandar como en defender. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 3 |
Et aquelle conde Nepoçiano fezeo entrar en ordẽ; et por sua merçee mãdoule y dar quanto le fose mester ata que moreu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 22 |
Andados IX anos do rreynado deste rey dom Ordono -et foy isto na era d ' oytoçẽtos et LXXa et iij anos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et XXXtaVe -, arribarõ a Espana, a Algazira, hũa flota de gente de narmenes, en que aujã LXa naues bẽ bastidas et grandes desa gente et do que auiã mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et, quando chegou a hũu o[u]teyro que e a tres legoas de Salamãca, arremeteu o cauallo et s[ob]yo en çima daquelle outeyro et catou a todallas partes, et vio aquella terra tam fremosa et tã cõprida de todallas coussas que mester era a omẽ, et fezo y en aquel logar hũu castello muy forte et muy bõo, et poslle nume o Carpo, [et] dalj adeant[e] chamarõ a el Bernal de Carpio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 39 |
Et mãdou dar pregom que todos os que quisesem vĩjnr cõ vendas ou com outras cousas que mester erã a aquel logar que nõ dess[ẽ] portagẽ nẽhũa nẽ peytassem nada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 47 |
Et ẽnos xxij ãnos mandou Mahomat, rrey de Cordoua, fazer naues y en sua cidade et en Siuilla et ẽnos outros lugares du soube que auja avondo de madeyra que para aquillo fosse mester; ca oyra dizer que auja en Galiza cidades et castellos et villas muy bõas que nõ aujã enparança de castell[o] nẽ de çerca nẽ doutra fortelleza nẽhũa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 53 |
Et fezo outrosi sobrelos corpos de San Fagundo et de San Primjtiuo, ena rribeyra de Carrõ, hũa jgleia de grande lauor et onrroua de todalas coussas que eram mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 65 |
Et, depoys que el ouue o reyno, semellou muy bem seu padre en maneyras, ca era muy entendudo et muy cordo et dereytosso, et muy fazedor d ' esmolla a pobres et a os que aujã mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 85 |
E[m]pos isto fez o moesteiro de San Juliã et meteu alj o jrmão et aquelles seus sobrinos; et mandoulj y dar quanto ouvesem mester ata sua morte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 88 |
Et o conde Ffernan Gonçaluez, quando oyo dizer que Almãçor avia muvudo cõ tam grãde oste et uĩjna ameaçãdo que llj nõ ficaria terra nẽ lugar u [o] nõ fose buscar, (et) enviou logo suas cartas per toda Castella, que ueesem a el todos seus vasallos, ca muyto era mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
Et farey y outra jgleia mayor ca esta en que possan guareçer mays mũges et mayor cõvento ca este, et darlles [e]y en que viuã et todo o que ouuer[en] mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 92 |
Mays, com̃o quer que ffoss[ẽ] poucos, erã tã bõos caualleyros et tan esforçados quanto mester era; et aviã muy grã curaçõ d ' ajudar seu senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 97 |
Onde a mester que tomemos algũu cõssello per que nos vingemos delles ou moyramos todos ante ca sofrer tãtos pesares. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Onde auemos mester que aquillo que uirmos que nos estara bem que llo digamos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Onde a mester que folguedes uos et uossas gentes ata que seiades são dessa ferida que teedes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 100 |
Et por ende a mester de catar en que despendamos nosso tenpo, et cõtar os dias bõos, ca os que sse passam de balde nõ nos poderemos cobrar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et mester uos a conssello de Deus et dos omes boos, ca nũca Almãçor ajuntou tam gram poder com̃o agora tem ajũtado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Por que he mester que seiamos todos boos, ca nõ podemos fugir a nẽhũu cabo, pero queyramos: |
[+] |
1295 |
TC 1/ 105 |
Et por ende a mester que façades ontre uos todos hũa postura: que todo aquel que fugir ou sse der a priiom por medo de morte, que seia traedor; et, quando morrer, que iasca cõ Judas dentro eno jnferno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Pero sacarõ os castelaos aos mouros de suas pousadas et albergarõ y essa noyte, et acharõ y quanto ouuerõ mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 117 |
Et fezo entõ esse rrey dom Ramiro o moesteyro de Sancto Andres et de San Cristoual sobre Çea; et fezo outro aa onrra de Sancta Maria sobre Doyro; et outro moestevro outrosy aa onra de Sam Miguel en Ualdorna, ao que agora dizem Destriana; et rriquentoos de muytas herdades et do que aujã mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 134 |
Mays a mester que nos apartemos en hũu lugar du nos o conde nõ possa veer, ca aueria por ende gram pesar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 140 |
Et en todo aquelo guisou muy bem, a el et a sua conpana, de panos et de bestas et de quanto ouuerõ mester et envioos para seu reyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Et amjgos, sobre todo esto a mester que guardedes lealdade; ca, pero que morre a carne, a maldade que o ome faz nõ morre et fica del a seus parentes muy mao herdamento. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 146 |
Assaz uos ey mostrado carreyras per hu seiades boos et uos guardedes de caer en erro, ca bem sey que a poucos dias seredes en tal coyta que aueredes mester esforço et siso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 150 |
Mays a mester que catemos algũa carreyra per que o possamos sacar, per força ou per algũa arte ou per qual guisa quer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 172 |
Et Alm[ã]çor, segudo conta a estoria, rreçebeu(o) o auer que lle derõ, et nõ ia por cousa que ouuese mester, mays por mostrar contra elles sua piadade et sua mesura. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Dom Rrodrigo, uos auedes mester caualeyros, ca sodes do mayor prez d ' armas ca outro que ome sabya, de guisa que mouros et cristãos uos am por ende gramde enueia et uos temem muyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 179 |
Yrmãos, mester he que tomemos consello a atal cousa com̃o esta [et] que nõ fiquemos escarnidos, ca muyto seria gram desonrra nosa (grande). |
[+] |
1295 |
TC 1/ 182 |
Et, se o uos teuerdes por bẽ, gradeceruolo ya eu muyto que fossedes ata el cõ mjnas cartas et mo saudassedes da mjna parte, o hũu polas cartas et o al per vossa palaura, et mostrarll ' edes a muy gram custa que ey feycta, et auya mester a sua ajuda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 182 |
Desy mãdou a hũa moura filla dalgo que o gua[r]dase et o seruisse et llj desse o que ouuesse mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 187 |
Fillos, rrogouos que uos tornedes a Salas, a uossa madre dona Sancha, ca nõ uos he mester de yrdes cõ estes (cõ estes) agoyros mays adeante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 191 |
Mays yde uos ousadas et nõ temades nada; ca, se mester for, eu uos acorrerey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 195 |
Amjgos, leixade uos a meus sobrinos mostrarsse a lidar, ca se lles mester for eu lle acorr[e]rey. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Eu ey gram doo de tj por este mal que che veẽo, et por ende teño por bem de te soltar da priiom en que estas; et darch ' ey o que ouueres mester para tua yda, et as cabeças de teus fillos, et vayte para tua terra a dõna Sancha, tua moller. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Eu fico prene de uos et a mester que me digades com̃o teendes por bem que eu faça ende. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 199 |
Dom Gonçaluo, poys que esto ouue castigado et l[i]u[ra]do cõna moura et tomado d ' Almãçor todas estas cousas que lle forõ mester para sua yda, espediusse del et de todolos outros mouros onrrados, et foysse para Castella, a Salas, a sua moller. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Et conpriuo entõçe Almãçor de caualeyros et de caualos et d ' armas et d ' auer et de quanto ouue mester, por que ffosse bem acõpanado et onrrado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 212 |
Dom Gonçaluo, eu sõo aqui veudo por vingar a uossa desonrra et a morte dos sete jnfantes, vossos fillos et meus yrmãos, et nõ a mester que o tardemos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 226 |
Et, doutra parte, que aquel Abdalla fazia semellãça que era cristão, pero encubertamente, et auya ia jurado [et prometudo a] el rey dõ Afonso de o ajudar contra os mouros a quequer que fosse mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 230 |
Et deu franqueza aos caualeyros que non peytassẽ nẽ fossẽ en oste sen soldadas; ca, dant[e] do conde dõ Sancho, peytauã os caualeyros, et aujã d ' ir cõ o ssenor du os auja mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 230 |
Et ella disso ca o nõ faria, ca o nõ auja mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 244 |
Andados xvij anos do rreynado del rrey dõ Afonso -et foy esto ena era de mĩll et xxxa et iij anos; et andaua outrosi [o ano] da encarnaçõ en nouecentos et noueẽta et vj - Ysẽ, poys que ouuo ordenadas todas estas cousas, que vio que era mester eno rreyno, sacou sua oste muy grande et foy buscar seus ẽemjgos, que llj andauã fazendo dano pela terra, se poderia auer algũu delles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 256 |
Outrossi rrenouou as portas dessa cibdade meesma, de pedra et de madeyra et do al que era mester et que cõuijna. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 314 |
Et el rey prouguellj muyto por elo et mandoullj dar quanto ouuess[e] mester et muy ricas dõas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 325 |
Et o onrrado apostolo caualgo[u] en elle muy bem armado de todas armas que auia mester muy fremosas a marauilla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 329 |
Et este papa rreçebeu hũu dia en sua casa hũu pobre, et mandoulle poer hũu leyto ante a porta da sua camara, et mandoulle dar todas aquellas cousas que auia mester et seruillo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 331 |
Et a çidade de Leõ he asentada ẽno mellor lugar do rreyno, et he bõa terra et saa et de muy boo aar, et auondada et deleytosa de todas cousas que a mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 333 |
Et el rrey mandoulles dar todo quanto ouuerõ mester, et mãdou que fosem seu camyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 339 |
Et asi guisaua elle, que quando el rrey ch[e]gaua, achaua todo o que auia mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 360 |
Uos sodes nobles caualeyros et louçaos, et a mester que todo o mal prez se perca oge aqui et que fique sempre o boo, ca uos auedes preço de fazer poucos senores boos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 373 |
Et a jnfante dõna Orraca et (a)os de Çamora, quando souberõ que chaamente avya os rreynos, ouuerõ medo que queria yr sobre elles, pola deserdar; et, sospeytãdo esto tomarõ por cabedel a dõ Ares Gonçaluez, amo da jnfante, que, per seu syso et per seu esforço, se emparasem dos castelãos se mester lles fosse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 375 |
Et disse mays que, se mester fosse, que el et seus fillos yriã cõ el, sequer contra cristãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 377 |
Senora, en uos queyxar muyto nõ fazedes boo recado, mays a tempo da grã coyta he mester syso et castigo, et escoller o que he mellor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 388 |
Et agora nõ me he mester que vaa aos mouros, ca ala he [e]l rrey dõ Afonso, uoso yrmão, ne ficarey cõnos cristãos ante a jnfante, ca bem teẽ que todo esto que lle fezestes lle vẽo per meu cõsello. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 390 |
Et, se aqui ouuer quẽ lle queyra dizer mal por ello, nos todos conplilo emos do que mester ouuer, en maneyra que saya ende cõ onrra, ata que o reto seia conprido. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 392 |
Amigos, quando eu vim a este mouro, reçebeume cõ muy grande onrra, et deume quanto ouuj mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 392 |
Muyto che gradesco, Afonso, por que me disesche que te querias yr a tua terra; ca, se te foras nõno sabendo eu, nõ te poderas escapar sem muy grã dãno de morte ou de pr[iiõ]; mays, poys asy he, vay desoy mays a teu rreyno et tomao, se poderes, et eu che darey do meu o que ouueres mester para dar aos teus vas[a]los, cõ que cobres os curações delles para te seruirem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 414 |
Et, quando chegarõ os judeus disellis com̃o tĩjna ali muy grãde algo en ouro et en aliofre et en pedras preçiosas, et como o mandaua el rrey sayr da terra et que o nõ queria leuar consigo, et que llis rogaua que lli enprestassem algũu auer sobre aquelas arcas, ca o auja mester, con que se fosse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 416 |
Et esse dia deullj de comer Martin Antolines, et todo o que ouuerõ mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 417 |
Et rrogou ao abbade que llj enprestasse o que ouuesse mester et que elle llo pagaria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 419 |
Et o Çide ficou en çiada et mandou a dom Aluar Fanges que se fosse cõ CC caualeyros et corresse Fita et Agoa d ' Alfaiara et Alcala, et que trouxesem quanto achasem, en guisa que [o] nõ leixasem de fazer por el rrey dõ Afonso nẽ por medo dos mouros; et que, se mester ouuesse ajuda, que llo enviase dizer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 419 |
Et disse: -Çide, uos auedes mays mester para mãteer uos et nos todos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 424 |
Et somos en este lugar en que nos faz muyto mester esforço et bondat. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 424 |
Et, se cõnos mouros nõ lidarmos, nõnos darã o que auemos mester; et, com̃o quer que nos somos poucos, somos de hũu talente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 424 |
Et essa noyte enderençarõ todas as cousas que auyã mester para outro dia a lide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Et a mester que os cometamos muy feramente, ca os veio eu estar muy rrigeos, que se nõ querem vençer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 429 |
Et por ende teria por bem, se uos quisesedes, que uos fosedes para Castela et que leuedes do meu auer quanto uos for mester, et que façades cantar mĩll misas ena jgleia de Santa Maria de Burgos, et que leuedes estas sinas dos rrey[s] mouros que agora vençemos, et poedeas y en Santa Maria onrradamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 429 |
Et dadelles todo o que ouuerẽ mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 431 |
Et tal he o Çide que, de mouros ou de cristãos, sempre catara o que ouuer mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 462 |
Et o arçebispo dõ Bernaldo ordinou sua jgleia de clerigos maos et viles et pobres; et, quando soube da cruzada que o papa prehegaua, por seruir mays conpridamente a Deus tomou todas as cousas que llj erã mester et pos sinal da cruz en seus panos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 475 |
Et, quando foy o plazo, foy o judeu por cousas que auya mester el rrey a Valença et demandoulle os trij̃ta mĩll morauedis. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 488 |
Et deulle quanto auer ouue mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 489 |
Et pose seu amor cõ el rrey de Valença et deullj quanta vyãda tijna, et rrogoulle que se teuesse por bem [que] lle leix[aria] quanto auer ouue[sse] mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 492 |
Et enviou suas cartas al rrey dõ Afonso en que llj enviaua pedir por merçee que teuese por bem que ficasse cõ elle aquella gente, et que faria seruiço a Deus cõ ela, et que gaãnaria dos mouros cõ que a manteuese; et, cada que a ouuese mester, que uerria a seu seruiço sen custa nẽhũa, et que tãta guerra faria aos mouros et os quebrãtaria en tal maneyra que poderia per hi cobrar toda a terra dos rreys mouros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 492 |
Et mandou renouar o castelo de Çebola o conde en que se acollesse, se mester llj fezese. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 493 |
Et, quando sse vio o senor de Torcosa asy astragado et que llj nõ ficaua pam nẽ vino nẽhũu, (et) enviou seu mandado ao conde dõ Beringuel que ajũtasse tãtas gentes quantas mays podesse auer, en guisa que deytasse o Çide da terra ou que lidasse cõ elle, et que llj daria quanto auer ouuesse mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 506 |
Et enviou suas cartas a todolos dos castelos de redor que trouxesem vianda quanta ouuessem mester a uender aa oste; et, se o nõ fezesem, que os astragaria do que aujã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 506 |
Et Aler do era muy auondado de quanto auja mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 512 |
Et por esto era muyto auondado aquel lugar de uiãda et das outras cousas que erã mester, que tragiã a uender de muytas partes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 513 |
Et allj pousauã todalas cousas que uĩjnã de cada parte et por esto era muy auondado aquelle lugar do que auja mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 558 |
Et mandoullis dar para sua despensa todalas cousas que ouuessem mester muy conplidamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 559 |
Mãdo que uos dem o que mester ouuerdes, en quanto fordes per meu rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 559 |
Et mãdo que uaã cõ elas gente, a que ouuerẽ mester, per que uaã guardadas et onrradas para o Çide, a que plazera muyto cõ elas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 559 |
Et ele mãdoulli dar recado et deullj seu porteyro con suas cartas, que lli dessem quanto ouuessem mester per todo seu rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 561 |
Et, desque esto foy acabado, foronse para Sam Pero de Cardena, et o porteyro del rrey cõ eles, que llis fezesse dar todo quanto auiã mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 561 |
Desi, en quanto ela et suas fillas guisauã suas cousas, dom Aluar Fanes enuiou tres caualeyros ao Çide, cõ que lli enuiou dizer com̃o o rreçebera muy bẽ el rrey dom Alfonso, et quanta onrra llis fezera, et com̃o rrecadarã con ele quanto quiserã et mais; et como rreçebera muy bẽ seu presente; et com̃o llj mãdara dar muy boos priuilegios de quanto gaanara et cõqueresse dali adeante, com̃o fosse delo senhor et o ouuesse liure et quite; et quantos quisesem para ele yr que fossem sem medo dele; et com̃o llj enuiaua sua moller et suas fillas muy onradamente; et com̃o ya hũu seu porteyro con eles, que llis daua quanto auiã mester; et que soubesse que muyto agiña seri[ã] cõ ele, ca nõ se detijnã por al, senõ por guisar suas cousas, per que fossem mais onradamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 561 |
Et forõ a Medinaçele, et todauia o porteiro cõ eles, que llis fezesse dar quanto ouuessẽ mester, assi como el rrei mãdara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 563 |
Et chegarõ a Molina, hu forõ muy bẽ reçebudos, ca llis mãdou dar Abucano quanto ouuerõ mester, et as ferraduras para as bestas, assi que llis nõ mingou ende nẽhũa cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 565 |
Et, quando o soube, o Çide mãdou muy bẽ basteçer os castelos et fezoos reparar et fezo adubar muy bem os muros de Ualença et basteçer muy bẽ de viandas et das outras cousas que lli erã mester para guerra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 571 |
Et mandou dar muy boas pousadas a dõ Aluar Fanes et a Pero Uermudes et a todas suas cõpanas, et todo o que ouuerõ mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 582 |
Et o lugar nõ era tã linpho com̃o auia mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 585 |
Mais por nos esto fazer a mester que o tenamos en nossa poridade, en guisa que nos nõ entendã que auemos queixume deles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 585 |
Et desta guisa acabaremos o que quisermos et en outra guisa nõnos leixara yr, nẽnos querra dar nossas molleres para as leuarmos; et tollernos a [as] espadas que nos deu, Collada et Tiçõ; (que nos deu) et para esto conprir a mester que o metamos a rriso [ante o Çide] et ante os seus, et que façamos ende escarno; et desta guisa perdera sospeita de nos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 585 |
Et bẽ sabedes uos que, eno uosso mal et ena uossa desonrra, muy grã parte ey eu; mais a mester que nõ entenda nada o Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 586 |
Uos, fillos, ficaredes ena çidade et guardarnola edes; et nos outros, que somos doitos deste mester, yremos aa batalla. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 596 |
Et mãdou y trager muyta uianda et pẽsou deles muy bẽ et deullis quanto ouuerõ mester, et fezollis muyta onrra, rrogandollis que ficassem y alguus dias; mais eles disserõ que o nõ podiã fazer, ca yam a muy grã pressa suas iornadas que tijnã postas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 600 |
Et por guardar estes diuidos que auemos cõ seu padre a mester que nos armemos et que nos matemos cõ eles ou nos dem nossas senhores, que nõ aia y outra cousa nẽhũa, ca senõ nõ somos para o mũdo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 604 |
Mester a que tomemos outro acordo sobr ' elo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 623 |
Et por ende ueeremos como uos defenderedes, ca cõ taes o auedes que todo he mester quanto sabedes uos et os que uos am de consellar et uos cõsellarõ que leixassedes uossas molleres. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 625 |
Et uos, que tã esforçado[s] sodes aqui ante nosso senor el rrey, mester ouuerades esse dia desse esforço et do que mostrastes enos rebredos, hu desonrastes duas donas que tĩjnades en uosso poder, que xi uos nõ podiã amparar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 625 |
Tornese para Molina, du llj soẽ dar parias aquelles mouros uençudos et catiuos, con que elle sol adubar sua prol ou se uaa para o rio d ' Umerna et adube seus moynos, ca mester os auera muyto agina; ca elle nõ e nosso par nẽ deue trauar en nos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 635 |
Et nõ digades estas parauoas sobeias; mays punade en seer rigeos et por uos anparar, que cõ taes o(s) auedes que todo e mester quanto sabedes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 648 |
Et o Çide mandou dar pousadas aos jnfantes ena sua orta de Villanoua, et madoullis dar quanto ouuessem mester muy cõpridamente. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 652 |
Uedes aqui uosso alcayde, que quer seer crischão et nosso yrmão ena fe de Nostro Senor Ihesu Cristo; et rogouos que uos plaza ende et que façades guisar todalas cousas que som mester para esto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 666 |
Et fezo muyta onra al rrey don Ramiro et ao jnfante d ' Arangõ, ca llis mandou dar todo quanto aujã mester, a elles et a suas conpanas. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 668 |
Et (de) toda sua vida era seruir a Deus et fazer muyto bem, aly hu era mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 685 |
Mays os da terra tẽendose cono menj̃o et aiudandoo muyto, deytoo da terra ao conde dõ Pedro et çercou sua madre enas torres de Leõ; et, teendoa çercada, ouuerõ avijnça en esta maneyra: que ela que tomasse para sy o que ouuesse mester et ele que fosse rey et senor, et que fezesse cõ seu cõsello o que ouuesse de fazer ẽno reyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 692 |
Et, por que Cordoua era muy poblada de muy gram gente, o emperador nõ pode y leixar tãta gente que sse apoderassem dela, se mester fosse; et deua [a] Abemcanõ, o mouro que lla dera, que a teuesse en fialdade. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 699 |
Et por esta razõ cada hũu guardaua sua terra de dãno, quanto mays podia, en guisa que nõ auyã mester meyrino nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 699 |
Et os conçellos outrosy en guisa erã escarmentados que nõ auyam mester juyz, senõ elles meesmos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 704 |
Et el non era ome de grã buliço nẽ des pendendor, et demandou a seus yrmaos que onde aueria el o que el rrey ouuesse mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 704 |
Et elles, quando o oyrõ, prouguellis et disserõllj que o desse ao conde don Anrique, et que elle llj cataria o que ouuese mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 713 |
Et eu, senor, para uosso seruiço nõ deuo se(r)er chamado, ca o dereyto chama a todo vasalo leal, ca[da] que seu senor o a mester para seu seruiço. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 738 |
Et ali esteuerõ ata que moueu a oste de Toledo cõ el rrey, dandollis el quanto aujã mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 738 |
Et para todas estas gentes conprir auja mester el rrey cada dia doze mĩll morauedis, daquella moeda que entõ corria, que era boa moeda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 759 |
Et elles consellarõllj que o desse ao conde dõ Aluaro, que era ome para ello et muy enparentado et para sse amparar a muy grã feyto, se mester fosse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 777 |
Et entõ a rreyna mandoulle dar quanto ouuerõ mester et hũu pano d ' ouro para sobre o ataude. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 799 |
Et nõ foy este mao ordinamento, ca bẽ foy y mester para elles. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
Et acharonas tã pobradas, que nõ ouuerõ mester de tomar outro afam para enviar a outra parte polo que mester aujã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
Et começou a ferir de hũa parte et da outra, a destro et a seestro, assy que aquel a que el cõ el acalçaua nõ auja mays mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et enviaronllj dizer qual noyte auja a seer, et elle que esteuesse prestes cõ sua cõpana para acorrerllj, quando mester fosse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 817 |
Et desi el rrey catou sua villa et basteçeoa de todo o que era mester, et afortelezoa mays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 822 |
Este enviou y el rey en seu lugar, et por este faziã com̃o por elle; et a aquelo meesmo se paraua que el rey enos feytos et nas outras cousas que mester erã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 831 |
Desque el rrey dõ Fernando, que en Burgos f[ica]ra doente, com̃o de suso dissemos, se sent[i]o guarido, seyu de Burgos et começou a andar pela terra, fazendo muy gran iustiça et castigãdo sua terra et parandoa muy bẽ, ca era muy mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 831 |
Et fezo meter muy gran recoua en Murça, que partio pelas fortolezas et pelos lugares que o mester auiã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 835 |
Et, desque o jnfant[e] dõ Afonso ao rreyno de Murça chegou cõ suas recouas, começou logo a partir seu(s) conduyto muy bẽ et basteçer as fortelezas et dar do seu muy graadamente a quantos o mester aujã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 841 |
Et, desque a ouue bem asesegada et ordinada a conuenimẽto de nobleza (et) de çidade, et ouue reparadas et adubadas bẽ as fortelezas dela enos lugares hu era mester, et quiso ende seir, demandou consello a seus ricos omes et aos meestres das ordĩjs que y estauã que llj consellauã que fezese, ca ia tempo era de seir et de fazer algo, ca ia muyto auja que esteuerã de balde. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 844 |
Et osmou en seu curaçõ como llj era muy forte tẽpo de sse vĩjr para Castella, ca sabia que acharia en ela muytas mal feytorias et muytas querelas; et que llj cõuerria, se ala fosse, de sse detẽer et de tardar y mays ca lli nõ seria mester para a enderẽçar; ca ia a ajuda de sua madre, que o escusaua desto et de outras cousas muytas per(a) u quer que ella [an]daua, perdudala auja; et que, se ala fosse et la fronteyra asi leixasse, hu tĩjna ia os mouros quebrantados et apremados com̃o tĩjna, que ontre tãto que querriã coller seu pã, et basteçendosse et collendo tal esforço que, per uentura, seria depoys muy graue de os tornar a aquel estado en que os essa ora tĩjna. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 847 |
Onde diz a estoria que, estando este rrey dõ Fernando en Alcala do Rrio, de que diziamos, que lle chegou mandado y com̃o vĩjna Rreymõ Bonjfaz per mar, a que el mandara yr guisar a frota para a çerca de Seuilla, et que u[ijña] muy bẽ guisado de naues et de galees et doutr[o]s [n]a[u]y[o]s, quaes para atal feyto conuĩjnã, et que tragia sua flota bẽ basteçida de gente et de armas et de grande vianda et de todalas cousas que mester erã para gui[s]amento da çerca; mays vĩjna grã poder sobre elles de Tãger et de Çeta et de Seuilla, per mar et per terra, et que llis enviasse acorrer apressa, ca muyto llis era mester. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 851 |
Señor, aquel caualeyro que ficou en seu cabo dizẽllj Garçia Perez de Bargas, para atãtos com̃o elles som nõ a mester ajuda; et, se os mouros o conoçerẽ enas armas, non o ousarã cometer; et, se o cometerẽ, uos veeredes marauillas que el y fara. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 862 |
Et fezo tẽer suas galees apres(en)tadas et aguisadas bẽ, de guisa que podessem acorrer aos batees quando mester fosse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 869 |
Enganados nos a Garçia Perez; vedes com̃o a passada a põte elle; mays faranos entrar el oge en tal lugar que aueremos mester o ajudoyro de Deus; et, por que me reçeaua eu del, dixe que non passasse nẽgũu a pontezela; et, poys asi he et nõno podemos ende tornar, vaamos acorrerlle, ca esto a fazernos he, ca en outra guisa mal nos estaria, se tã bõo caualeyro com̃o Garçia Perez he se perdesse oge per nossa mĩgua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 871 |
Et eno acordo con que sse acharõ foy este que fezerõ: tomarõ duas naues, as mayores et as mays fortes que y acharõ et que y auja, et guisarõnas muy bem de quanto mester era para feyto de conbater. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 873 |
Et escaleyras nõ tĩjnã y nẽ picos, nõ traballando de os fazer, tẽendo que non llis acaesçeria feyto en que os mester ouuessem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 880 |
Et, pero que çercados os de dentro estauã et tãtos males llj faziã, com̃o na estoria oystes, et muytos mays que seriã graues de contar, aynda cõ todo esso nõ llis podiã uedar a passada de Tiriana a esses mouros, que nõ passassẽ os hũus aos outros et que se nõ acorressem de cada parte, cada que lles mester era. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 886 |
Conprida era de todas cousas et de todas noblezas [que a] auondamento de conprida et de auõdada çidade pertẽeçia: cales et praças auja y departidas de todos mesteres, cada hũu sobre si; hũa cal auja y de los trapeyros et dos cambyadores; outra dos espeçieyros et das alaquimes dos meezinamentos que aujã mester os feridos et os doentes; outra dos carniçeyros et dos pescadores; et asi de cada mester, de quantos eno mũdo poderiam seer, auja y de cada hũus suas cales departidas, cada hũa per ordĩ conpassadas et apostas et bem oridinadas; asi quen (en) aquella oste vio, bem poderia dizer que nũca outra tã rica nẽ tã apostada uyo, que de mayor gente nẽ de mayor poder ca esta nõ fosse, nẽ tam conprida de todas nobrezas nẽ marauillas fosse. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 888 |
Et de outras gentes, meestres et sabedores de per todas uidas saber bẽ uiuer, mãdou y estabeleçer cales et ruas departidas a gran nobreza, cada huus sobre si de cada mester et de cada ofiçio, de quantos ome osmar poderia (en) que a nobleza de nobre et rica çibdad[e] et auondada pertẽeçia. |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 125 |
E por ende disso Aristotilis que sse os homẽs ouuessen ontressi uerdade, nõ auerian mester justiça, nẽ alcaydes que os julgassen; porque a amizdade lle faria conplir e guardar aquelo meesmo que quer e manda justiça. |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 125 |
Ca quanto os homees son mays onrrados, e mays poderosos, e mays rricos, tanto an mays mester os amigos. |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 125 |
E sobre todo disso que en qualquer hedade que seia omẽ, a mester [axuda; ca se fora neno, ha mester] amĩgo que o crie, e o garde que non faça nẽ aprenda cousa que lle este mal; e sse for mãçebo, mellor entendera e fara todalas cousas que ouuer de fazer, cõ ajuda de seu amĩgo que solo ; e sse for uello aiudarsea de seus amingos en las cousas de que foy mĩgrado, [o] que nõ poderia fazer por si por los enbargos da uelleça. |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 126 |
E por ende disso Aristotiles que a mester que ante que tome omẽ amizdade con outro, que punne premeyramente se he boó; e esta cõnosçença non pode omẽ auer se non por huso de longo tempo porque os boos son pocos e os maos muytos e a amizdade non pode durar se nõ entre aqueles que an bondade ensi, onde por estas rrazões os que amĩgos se fazẽ ante que ben sse cõnoscan, legeyramente se departen depoys a amizdade entre eles. |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 126 |
E amizdade an outrossi segundo natura aqueles que son naturaes de hũa terra, de maneyra que quando sse achan en outro lugar extranno an plazer hũs cõ outros e aiudançe en las cousas que lle sõ mester, ben assy com̃o sse fossen amigos de longo tempo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 12 |
"Bem vejo que mayor he amyna maldade et omeu pecado que operdom que eu ende poderia et meresçia et averia mester de auer". |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 46 |
Et quanto quer que pequẽ et que façam de nemygas daqui endeante, nõ sera mester multydũe de agoas pera tomar delles vingança, nem rregara mays aterra nũca aagoa asi cõmo arregou esta vez, et acobrio et a enbebedentou; nẽ maldizerey daqui endeante aterra por los omẽs, ca bem sey eu que elles prestes et [guisados] estam pera se darẽ sempre amal mays que abem. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 57 |
Aly começou decabo Nẽprot apoerlles medo a todos dizendolles que víj́nria outro deluuyo tal cõmo ho do primeyro tẽpo de Noe, et elles avendo medo desto et veẽdose em lugar tã chaão et tam alonge de serras et de montes altos onde se acollessem aalgũa forteleza selles [acaeçesse] dea mester aver, preguntarõlle que fariam sobre esto; |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 59 |
Et por que virom, et sabiam ja, que Nẽprot quelles sééria mao caudillo, et os apremearia, et sujugaria, et faria seruydores deles, por estas rrazões: aprimeyra por que el era brauo et máo et obrador [de] mal, asegunda por que apouco de tempo elles nõ caberiã em aquel termyno et que mester averiã cada [hũus] suas terras apartadas, et omũdo era grande et ermo ajnda, et espargerõse et partironse daly os [hũus] dos outros, et forõ cada hũas daquelas [cõpañas] com seus caudillos asuas partes, cada [hũus] buscando terras enque poblassem ata que chegarõ aas grãdes agoas dos rrios et de braços de mar, et aly ficarõ deles logo et poblarõ. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 92 |
Et despoys destes vierõ outros et catarõ ẽnas calidades dos quatro elamentos, et leyxarõ os outros et adorarõ ao fogo, departyndo sobre ello et dizendo que aquel elamẽto do fogo que era mellor et mays onrrado queos outros tres elamentos, et esto por estas rrazões: aprimeyra por quee mays alto et mays açerca do çeo que elles et aluz que alumea; asegunda por que ençarra aos outros tres que som aterra, et as agoas, et o ayre, et os escaenta, et os tẽpera acada hũ cõmo lle faz mester, donde [vem] a mayor parte da força et do poder por que nasçem todaslas cousas ẽnos outros elamẽtos, et cresçem et se acabã segundo seus tẽpos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 110 |
Mays empero as gentes nõ curauã ajnda estonçes senõ de se asentar, et poblar, et laurar, et cada [hũus] buscar mesteres [per] que viuessem, pero por que aquela terra era ja rrica, et ya mays cada vez em rriqueçendo, et avia em ela bõos omẽs, nõ podo el rrey Belo dela gááñar senõ moy pouco; mays aquelo pouco que ende tomou, touoo et rreynou em ello. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 115 |
Et cõmo estonçes Assiria era oprinçipal et mayor rreyno em oriente et ajnda estonçes em todo omũdo, tomarõ os outros das terras enxẽplo daquela ymage, et começarom outrosy cada hũus afazer suas ymages, os hũus de [seus] padres, os outros de seus parentes et [amjgos], et algũus dos seus rreys, et outros daqueles [a que] chamauã seus deus pera adorarlos aly, et fazerlles sacrifiçio, et rrogarlles cõmo aseus deus por las cousas que aviã mester, et aas vezes por las tẽpestades dos rrelampagos et dos tóós, et dos ventos rrezeos et sensabores et danosos, et dos outros peligros que lles vynã do çeo et do ayre, et dos enamygos da terra. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 119 |
Dos quatro rreynos prinçipaes do mũdo fala Paulo Orosio ẽno começo do segundo libro, cõmo por prologo, et diz asy, que bem entende el, et ajnda nos outrosy cõ el, que nõ ha nẽgum omẽ [a que se] possa asconder que Deus fezo ao omẽ em este mũdo; onde diz queo mũdo rreprende ao omẽ por que pecou, et rreprendeo desta guysa: que por apremer et apremear a nossa destenperança, quee esta terra enque viuemos castigada cõ mẽgoa das outras anymalias, que nos nõ cria dellas tãtas quantas avemos mester pera comer et pera os outros seruyços, et outrosi que se nos faz ella [manyna] ẽnos froytos quea de dar, quenos nõ da tantos quantos nos aviamos mester, et mantem nos myngoados por lo noso pecado. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 128 |
Os aravigos em sua Biblia traslladada do ebrayco asy cõmo nos, empero que demudam elles em ella algũas rrazões alugares, et poem outras, falam y destes nossos padres da lyña; et asy ouverõ seus espoedores sobre ello cõmo nos, et tragẽ suas prouas dos ditos que Moysem diso ẽna Biblia, cõmo fazemos nos os nossos; et acõmo quer que elles [andem] errados ẽna creẽça, et aqueles quea fe de Ihesu [Cristo] nõ creẽ nẽ teẽ, pero moytas bõas palauras, et çertas et cõ rrazõ, diserõ ẽno feyto da Biblia et ẽnos outros saberes, et grãdes sabeos forõ et som ajnda; et em aquelo que elles bem diserom, téémos que nõ he contra rrazõ de [prouarmos] nos onde mester for os nossos ditos cõ os seus, por que véémos que asy o fezerõ et ofazem os nossos santos, que pera prouar [a carnaçõ de] nosso señor Ihesu [Cristo] aduzem ẽnas [lyções] da noyte de Natal suas prouas de autoridades tam bem de [gentijs] tomadas do arauygo cõmo de judios et de [cristiaos], donde quer queas podessem aver que aasua entençõ cõplisem. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 130 |
Em todo esto el rrey cõ seus omẽs poussou aalonge da villa em hũ ermo moy grande, et asentousse aly pera morar ẽnas tendas; et enviauã aavilla por lo que aviã mester. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 130 |
Et estaua aly Tare et por queo [tyña] el rrey por bõo omẽ, queo era el, enviou ho aavilla por que trouxesse viandas pera aquelas [cõpañas], et todo oque mester ouvessem; et castigóó asy cõmo aomẽ bõo et que el moyto amaua et disolle que nõ fezese ala cõ sua moller nẽgũa cousa, nẽ se acostase aella. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 132 |
Et ajnda sobresto rrazõa de Abraã Josefo, que sabya esto Abraã et queo julgaua por la natura da terra et do mar, et mostraua que estes obedisçiam a Deus, et outrosi por aquelas cousas que contesçem ẽno sol et ẽna lũa [per] moytas vezes, et sobre todo por aquelas que paresçem ẽno çeo, et som sempre sobre todaslas outras; et que por la vertude dAquel que sempre esta ante toda cousa, et toda cousa [sempre] ante El et por la prouysom do seu ordenamẽto, quese ordenauã todaslas cousas que ẽno mũdo son, et ajnda diz mays, que aqueles [a que] as cousas tẽporaes do mũdo no vynã asy cõmo eles queriam et tam bem et lles erã tollidas queas nõ aviam, que manyfestos viesem de outorgar que nõ ajnda aquelas cousas que erã mester, sem quaes elles nõ se poderiam mãteer, queas nõ podiam aver por lo seu poder deles; et som estas aquelas méésmas que aquel Deus sóó criador dou pera Seruyço dos omẽs, segundo aforteleza et opoder do seu mãdado, et cujo bem et plazer soo he de darlle nos [solamẽt] onrra et graçias, que a El esto lle comple et nõ [mays], que nõ ha mester dos bẽes dos omẽs Aquel que os da aelles. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 134 |
Et chamauã aaymage este nome Neptuno, quandoa [avjam] mester, et diziam que aquel era deus dos mares et das outras agoas. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 139 |
Et por quee cousa moy ajuntada ao fogo omester dos ferreyros, fezerõ os [gentijs] deus da ferraria cõmo das outras cousas, por mostrar aly ao deus do fogo cõmo lle queriã bem por lo seu feytor; et chamarõno Vlcano. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 155 |
Et este jnfante [Zemeys] ou Nynjas, fillo de rrey Nyno et da rreyna [Semyrramjs], era ajnda pequeno et sem syso, mays que sabio perao que orregemẽto do rreyno avia mester pera estar em paz. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 159 |
Et tam grande acodiçia et sabor aviã de matar omẽs et esparger sangre deles cõmo era afeyta aelo et ho avya [vsado] com omarido conque fezera moytas fazendas et vençera moytas lides [et batallas] cãpaes cõ el, et despoys da morte del ella porsy seendo caudillo mayor de todos, doze ãnos contenuados andou em guerra vençendo moytas batallas, et conquerindo gentes, et acresçentando seu emperio et señorio, et fazendo moytas fortelezas, por las terras por donde andaua ẽnos lugares onde fazia mester, pera defendemẽto dos rreynos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 172 |
Et por estes saberes que avemos ditos que [ensynaua] Abraã, ajuntauã se ael as gẽtes et pagauãse del, et dauãlle por ello todas las cousas que avia mester el et suas [cõpañas]. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 183 |
Et quando el he ẽna parte do çeo hu as estrellas do syno do Leon se ajuntam áás estrellas do syno [do] Carneyro, aly onde aestrella Srio -et esta he aaque dizem canycula, donde som chamados os dias canyculares - et deyta os fogos yrados [porla] boca, et mudase aly oçirco do ãno enquese outrossy muda otẽpo, que sal estonçes oestio et entra ho outono; et outrosi quando he osyno do Capricornyo et do Carneyro su [quẽ] esta aboca do Nylo ascondida, quando vay aeste lugar quee dito destes synos aestrella de Mercurio, quee señor das agoas, fere ẽnas bocas ou ẽnos manadeyros do Nylo posto de suso ofogo da sua estrella; estonçes o Nylo abre sua fonte et [maña] et cõmo cresçe omar ẽnos cresçementos da lũa et sal o Nylo cõmo lle manda Mercurio, et cresçe et cobre as terras et tẽperaas, donde am todaslas terras do Egyto todo oque am mester et de quese [mãteẽ] et nõ colle as agoas nẽ as torna aamadre ata quea noyte nõ aja as oras ygoães cõ odia. ""Et em esta rrazõ sobre este lugar da fonte do Nylo achamos que ouverõ [hũus] dos auçiaos hũa créénça vãa: queo cresçer da fonte do Nylo donde el sal por las terras et rrega as herdades, diziam que aquel cresçer quelle [vyña] daquelas neves de Etiopia. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 183 |
Et quando se ençende aboca do [Leom] et queyma o Carneyro aasua çidade Syem [de] nostro Egyto, estonçes creçe o Nylo contra as bocas do [Leom] et do Cangro, et atempera ofogo deles, et esto he cousa que estam estonçes as gentes pedindo et am omoyto mester. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 183 |
Graue cousa seeria, que asio manda a natura poderosa, et desta [guisa] he mester ao mũdo que corra o Nylo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 205 |
"Non me quero encobrir de Abraã das cousas que Eu ey mester, poys que del ha asayr grande gente et forte, et por lo seu lynage serã benditas todaslas gentes da terra; et demays que el mãdara aseus fillos et aos que del vierẽ [quẽ] gardem moy bem os meus mãdamẽtos et faça justiçia et dereyto, que por amor del atẽderey todo oquelle Eu prometi. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 209 |
Conta Paulo Orosio ẽno terçeyro capitolo do primeyro libro do lugar onde eram estas çinque çidades et diz asi: et ẽna fronteyra [de] terra de Arabia et de terra de Palestina, aly hu os mõtes daquelas terras se abayxam das altezas ao chão et ao pe daqueles montes diz quese fazẽ [hũus] campos moyto grandes, et chãos et de moy grandes anchuras; et diz que avia esta terra acaentura et oatẽperamẽto do sol, nem mays nẽ menos, senõ cõmo aterra avia mester pera seer moy plantadia. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 209 |
Et cõmo erã aqueles cãpos chãos et vẽ este rrio por elles, queo partem os omẽs em quantas partes querem, et leuão [per] donde mester faz por aqueles chãos, todos et rregam todos seus froytos; ho hũ por la tẽperãça do sol, ho outro por este rreguamẽto, criauãssem em aquela terra todos los froytos do mũdo donde aviam tam grande abondamẽto que nõ ssabiam os omẽs quelles fazer, nẽ onde os deytar, tantos erã elles; et por la terra que era tã plantada cresçiam aly moyto os pobõos, et poblarõse aly estas cinque çidades: |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 223 |
"Tu me demãdas que te jure eu et que te teña amyzade, et bem sabes tu que em este lugar mẽesmo [en] que agora estamos, açerca deste poço, aviamos [amjstança] posta et firmada ja outra vez, et estando te eu ẽna postura vierom teus omẽs et tollerom me este poço que eu avia feyto em este deserto pera beber y meus gaãdos, que por aqui andam, et ho am moy mester; poys rreçebendo eu tamano torto de ty cõmo orreçebo, ¿cõmo queres tu que firme outra vez [amystança] [cõtigo] et que te ajure? |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 225 |
Et Abraã, despoys que oyo [este] mandado de Deus, leuãtouse de noyte et tomou seu fillo et dous [seruentes] cõ el, et hũ asno [en] que leuaua aquelas cousas que avia mester [pera] fazer osacrifiçio, et pera sua despesa, et nõ quiso dizer nada asua moller nẽ asuas cõpañas por tal que o nõ estoruasem de complir o [mãdado] de Deus; et foysse pera omõte et forõ aqueles dous seruẽtes cõ el, et andarõ duas jornadas, et yam tallando da leña mays seca et mellor pera osacrifiçio. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 225 |
Mays agora outrosi, poys que aEl plaz, dou te aEl de bõa voõtade, et façolle de ty sacrifiçio poys que El quer de nos aqueste sacrifiçio rreçeber, et este seruyçio et ho manda fazer asy, ca sempre lle prouvo comygo et me ajudou em todaslas cousas queme fezerõ mester. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 230 |
[Uiuerõ] Abraã et Sarra et sua cõpaña ẽno deserto de terra do poço de Bersabéé moyto avondadamente em aquela sazõ que y morarõ, despoys que se Abraã tornou do sacrifiçio que quisera fazer [de] seu fillo Ysáác, que noso Señor Deus daualles todaslas cousas que aviam mester. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 233 |
Aquela ora logo, cõmo esto foy feyto, tomou Eliezer dez camelos da grey de seu señor Abráám et carregóós das cousas que aviã mester pera ocamyno, et de moytas bõas altezas et joyas estrayas que sabia que nõ avia em aquela terra [pera] onde el ya por que entendia por ellas alibrar mellor et mays agiña seu mandado. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 235 |
"Et eu, cõmo dixe em meu coraçõ, pedi da agoa atodas las que aly vierom, et nẽgũa nõ ma quiso dar senõ esta moça, et ajnda maltrouxo aas outras et chamoas desmesuradas por quema nõ dauã, et dou ella amj́ et ameus camelos quanto ouvemos mester; et eu desque vy esto pregonteylle cuja filla era, et ella diso me seu nome et de todo seu lynage. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 237 |
Et plouvo moyto cõ ella a Abraã et rreçebeoa moy bem, et fezolles suas bodas moy grandes et moy bõas, et moy cõplidas de todas las cousas que fezerõ ende mester; et todas las cousas forõ feytas aly com Deus, et cõ moytos auçiaos, et cõ moyta santydade; et em esta maneyra ficarõ Ysaac et Rrebeca casados por marido et moller, [per] mão de seu padre, opatriarca Abraã. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 238 |
Et estes dous, Affram et Eferam, contã Josefo et Aleyxandre Polistor, et Cleodemo Malco que desçenderom aLibia, et dizẽ que ẽnas contendas que elles aly leuantarõ, et as lides que ouverõ cõ os naturaes que acharõ ende, quese morauã y dantes, et dizem que aviam mester ajuda, et queos ajudou Ercoles, et foy oprimeyro el, et vençerõ todo oque quiserõ; et avia ja Afrã hũa filla aque diziam Etea et casoa com Ercoles, et fezo Ercoles em ella hũ fillo aque diserõ Dororim. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 238 |
Et diz que cresçerom as geerações dos Çetura et forõ moytos cõmo som as areas ẽno mar, et os [hũus] gaañarõ terras et poblarõ et aseñorarõ sse, outros diz que se derom a viuer por outros mesteres. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 238 |
Os de Latusym, diz [ques] fezerõ ferreyros, et olivez et moyñeyros, et quese derõ agoarir et viuer por estes mesteres ontre las outras gentes; outros ouvo y desses de Çetura, que diz Jeronjmo que tomarõ terras de Yndia et grãde parte de Assiria et forõ ende prinçepes, et señores, et grandes omẽs, et moy poderosos. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 247 |
Et ho outro fillo terçeyro Jupiter foy omenor [que el] rrey Saturno ouvo, et ficou mançebillo em casa de seu padre et este nõ mostraua tanto em seus costumes por qual mester et arte viueria ẽno mũdo, et ontre tanto viueo em paz cõ seu padre en sua casa. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 288 |
Et contã as estorias queo fezerõ asy cõmo nõ sabedores das cousas quelles faziam mester, segundo que acaesçem aos [avijmẽtos] dos omẽs, que deueram buscar et tomar mayor poder, et cobrar coraçõ et lidar outra vez com elles, por véér seos poderiam vençer et vengar sse deles, et nõ ofezerõ, mays convergonça de que foram vençidos, touerom que deuyam afogir, et apartar se de todas las moradas dos omẽs onde os nũca visse omẽ, et leyxarom toda sua terra et forõ se et [tomarom] aysla Rrodo, que avia antes nome Ofuyssa, et poblarõna, et morarom aly em ella. |
[+] |
1325 |
TPc II, 19/ 35 |
Pero se o servo sobre que fosse tal contenda como esta soubesse algun mester por que sse governasse, entonçe o demãdador lo deve governar por que mentre lo faza traher dun lugar a [outro embargalle o que poderia gañar] por seu lavor. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 11 |
Et vio moy grãde obra começada, et creçer moy pouco et cõ grande traballo, et que avia mester moy grandes tesouros para se acabar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 13 |
Et quando os ouvese mester, el ou seu fillo Priamo, que avia (a) rreynar en pus el, que ll ' os enviasse |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 14 |
Et en dias del foy destroyda toda sua casa et toda Troya et (el) morto a gerra nomearemos as estorias que som mester de mostrar estes feytos de Troya: a estoria dos jnfantes Frixo et Elhe su hermana; et a estoria de Jaason et de Media; et a estoria [do] Jnfante Ysifle. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 16 |
Et fezo o viuer o mays que el podo de guisa que nõ ficou por cousa de quanto el ouvese mester para seer mãteudo et gardado o carneyro. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 18 |
Et por tal de o mouer a elo, prometeu lle que todas las cousas que ouvese mester que ll ' as daria et Jaasõ, quando esto oyo, creçeu lle o coraçõ por rrazõ da onrra et do noble feyto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 18 |
Et feytos et metydos ẽno mar, mandou el rrey [tragrer] todas las cousas que mester faziã para elles, asi cõmo mãdou Jaasom. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 28 |
Et vos, encãtamẽtos et artes d ' eles et das nobles eruas que elles am mester. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 28 |
Et ajnda estonçes te trago ao que ha mester, et mouo os teus carros por meu nome; por meu encãtamento [faço] amarelesçer o colorado por los meus benjños et vos me apoucastes a mj̃ as almas, senõ de poucos et coytados da ysla de Colcas; et fezestes los vij̃r dondos ao arrado aos que nũqua souberã de nehũa prijon; vos fezestes outrosy aos caualeyros da serpe tornar a batalla entre si meesmos et matarẽ se hũus a outros. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 28 |
Et todas estas cousas fezestes vos por meus encantamẽtos que eu sey fazer mays agora nõ sey se ey mester para taes cousas obrar cõmo eu queria fazer; se por obra de çumos poderiã rrenouar os vellos, et tornar -se mãçebos en fresca mãçebia, et vij̃r aos primeyros ãnos, et viuer ende em prazer moyto tẽpo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 30 |
Et mesurou as eruas et esconjuro as a quantas avia mester et mostrauã lle as naturas que ella queria para o que queria obrar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 30 |
Cõmo Media trouxo as eruas que avia mester para Esom Media en sua tornada d ' esta yda, quando chegou aos palaçios de Jaason, parou se ante elles, mays nõ chegou a a porta nẽ ao onbral d ' ela et esteuo fora dos [paacos] et en lugar que nõ esteuese su nẽgũ teyto nẽ ha cobrise al senõ o çeo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 30 |
Et Media, despois que estas eruas vio, souvo que avia apreçebido o que fazia mester. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 30 |
Et mẽtre o sangre saya, tomou ela o caldeyrõ com suas eruas tẽperadas quanto era mester. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 46 |
Et foy se por sua terra et enviou seus priuados et seus sacrifiçios por todo o rreyno et por suas viandas buscar por las vezĩdades, et acarretar moy grande abondança de todas aquelas cousas que mester seriã para aquel cõvite, por seer el mays abastado et cõplido que seer podese et enviou por moytas rroupas preçadas para os estrados, et purpuras para cobrir as paredes et o teyto do palaçio et onrrar -lo moyto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 50 |
Et de mjña fremosura nõ quero aqui mays rrazõar, ca o que a ollo pareçe nõ a mester outras prouas pero tãto quero dizer y que por la mjña fremosura moytos andarõ penados et andam ajnda et se o mãdases saber, esto poderia eu prouar. et por que sõo eu tã fremosa, me derõ semellança a pauões que am as penas mays fremosas que outras aves. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 50 |
Et fezerõn o por rrazõ de jũtar fremosura a fremosura, en que podes entender asaz quan fremosa sõo eu et teño que deues para mj̃ julgar a maçãa onde te digo que se a tu a mj̃ das, que te acharas ben d ' elo et naçer te a ende tãto ben et tãta onrra que nũca seeras myngoado de nẽgũa cousa que mester ouveres. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 52 |
Et ha cousa que tu mays mester as, teño eu que he bõo casamento; et este dar et este toller em mjña maão esta, et nẽgũa d ' elas nõ ha este poder. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 54 |
Et cõmoquer que el RRey Priamo avia oydo del por outros juyzos que avia dados, oyu de aquela vez moy mays; ca toda a terra falaua de aquel pleito das deesas et [do] juyzo que Paris y dera, [0] tanto que el rrey et seus fillos falarom em aquel feyto. et em pos esto apartou se el RRey Priamo com a [rreyña] Ecuba et falarom anbos em feyto de Paris, et departirom d ' esta gisa sobre ello: rrecontarõ logo o soño que a rreyna soñara, que aquel que ella parise em cõmo por el aviã de seer destroydos elles et Troya et todo o seu rreyno; et em cõmo por esta rrazõ o mãdaram matar et leuar aos montes por tal que se perdese ala et que nũca mays viuese; et outrosy em cõmo foy a criatura deytada, et cõmo foy sua ventura de nõ morrer nẽ peresçer em lugar tam ermo et tam despoblado. et sobre esta rrazom de -partirom et ouverõ grã peça de dia seu consello et seu acordo et diserom que poys que todos de aqueste jnfante falauã et elles meesmos o [aviam] oydo, que aquel pastor que dera aquel juyzo entre aquelas tres deesas que aquel era seu fillo, et que fora achado en aquelas mõtañas tam hermas onde elles ambos o mãdaram deytar por tal que morrese ende, et que nõ seria nada o que soñara a RReyna Ecuba; et agora poys que todos los pouoos dizem que el que he moyto noble et moy grande et moy fremoso et moy ensynado et moy sysudo et de moy bõas [mañas] et moy escolledor et julgador de dereyto,, tanto que bem semellaua fillo de rrey et de liñagẽe de rreys en todos seus actos; et poys que asy era que nõ aviam por que nõ enviar por el et rreçeberlo por fillo, ca a aquelo do soño da [rreyña] a que elles aviã medo moy grande diserom asy que aquel feyto do soño se de suso era ordenado et fondado et estabelesçido de asy seer et de se complir, que nõ era outro señor ẽno mũdo que o podese estraeçer nẽ desviar [senõ] aquel que o estabelesçera. et se desviado ouvese de seer por algũa gisa que aquel jnfante que morrera et nõ viuera mays, que se acomendase(n) a deus et que rreçebese(n) seu fillo; et deus que fezese de lo todo o que quisese. et des que el rrey et a rreyña ouverom este consello et acordo entre sy anbos et dous, librarõ em esta gisa; chamarõ a Ector et a todos los outros seus fillos, et contaron [lles] todas as rrazões que aviã avidas; et diserõ lles que se a elles provese et o nõ tomasen por nojo, que enviarian por seu yrmaão Paris et que o rreçeberiã por fillo. en conçello virõ os jnfantes que aquel avia de herdar et que nõ perdiam y nada, nẽ aos outros nõ lles enpeesçia nem fazia nẽgũ dãno o rreçebemẽto de Paris et todos se acharon en acordo que enviasem por el; et enviarõ logo por seus caualeyros el rrey et a rreyña, et deron lles suas cartas, et mandarõ lles que fosem por el et que o adusesem o pastor Paris, despoys que ouvo dada a sentença da maçãa ontre as tres deesas, segũdo que de suso ja avedes oydo, ficou em garda de seus gãados en çima de aquestes mõtes et vales de Astra, et fazia todas las cousas asy cõmo ante que dese aquela sentença. et acontesçeu em todo esto que dormyndo aly Paris hũa noyte ẽno meesmo lugar onde dera aquel juyzo, et veẽo a el em soños a deessa Venus, et diso lle em cõmo lle avia de acontesçer et de cõmo avia a seer rreçebydo moy çedo por fillo del Rey Pryamus et da Reyna Ecuba, et ajnda mays lle diso et o çertificou que Ector et todos los outros seus yrmaãos o rreçebiam et tomauã por yrmaão. ' Et tu yras ' -diso a deesa Juno -, ' et seeras moy bem rreçebydo. et despoys que fores ẽna graça et ẽna merçede de teu padre et de tua madre et de todos teus yrmaãos, tu me averas mester por vengança da desonrra que fezerom et foy feyta a teus parentes et estonçe te darey eu a ty a dõna que te promety, et esta he a mays fremosa criatura de que tu em todo o mundo oyste falar nem viste com os teus ollos; et quer seja casada quer outra qual quer, atal te darey eu a ty ' et ditas estas palauras, desapa resçeu Venus et foy se et Paris despertou do [sono en] que jazia et foy moyto alegre com el, et rretouo o em seu coraçom, et em [sua] voontade. et despoys de aquesto, [chegarom] os cavalevros del RRey Priamo et da RReyña Ecuba, sua moller, et de Ector et dos outros seus fillos; et el rreçebeu os moy bem et moy ensynadamẽte. et despoys d ' esto falarom elles [con] el et diserõ le o mandado a que [vjnã]: cõmo el RRey Priamo et a [rreyña] Ecuba oyram dizer que [aquel] pastor Paris seu fillo era, aquel que acharã ẽno monte et outrosi oya el que el RRey Priamo que era seu padre et a RReyña Ecuba sua madre et el rrespondeu a aqueles caualeyros que [vjnã] a el con aquel mãdado et diso lles asy: ' RRogo vos agora moyto cõmo vos sodes cavaleyros, fillos d ' algo et avedes dereyto et ben, que uos me desenganedes et me digades a verdade por que vijndes; ca nõ queria eu agora que me leuasedes [en] rrazõ de fillo del rrey, et depoys que ficase escarnjdo et perdese meu lugar que teño, et desi que ouvese de buscar outro por donde viuese et guareçese cavaleyros, eu esto vos rrogo que o nõ queyrades fazer ' et elles estonçe çertificarõ -n o por las cartas que tragiã, et lle mostrarom logo et outrosi por suas palauras et por seu menagẽe, dizendo que asy era. et Paris, poys que foy çerto et firme que asy era cõmo diziam os mãdadeyros, gisou se cõmo se fose cõ elles et enviou logo por seu amo em aquel lugar donde gardaua aqueles gaandos de el RRey Adymalet, a dizer -lle o ffeyto cõmo era et a rrazon cõmo estaua, et que lle enviaua rrogar que viesse logo aly, que moyto lle fazia mester et o pastor veẽo et falarõ anbos em rrazom d ' aquel feyto que lle el rrey et a [rreyña] enviaram dizer; et plouvo moyto d ' elo ao pastor et de quanto lle Paris d ' esto diso. et Paris preguntou moyto aficadamente a seu amo, o pastor, conjurandoo que lle disese cõmo ou [cal] maneyra o achara, cõmo quer que ll ' o avia dito algũas vegadas; et o pastor diso lle a verdade et fezo o çerto d ' elo. et en pos esto acordarõ anbos cõmo fezesem et Paris, pẽsando en seu coraçõ se lle fose menester para aquelo algũa prova ante el rrey et ante a rreyna et seus fyllos, et rrogou ao pastor, seu amo, moy fortemẽte que fose cõ el; et el outorgou ll ' o moy de grado et prouvo lle moyto. et Paris dou estonçe moy bõa conta de seus gãados a seu amo, et de toda las outras cousas que del teuera et ouvera et poserom aly todas las cousas por moy bõo [rrecado] Paris et o pastor, seu amo, que o criara et fezerõ moytos plazeres a aqueles caualeyros que vieram por Paris et dou aly o pastor a Paris, seu criado, moytas vacas et outros moytos gãados que leuasem cõ el, que ouvese que comese et que dese a quen quisese et leyxado aly todo o seu en rrecado,forõ sua carreyra et tragia cõsigo Paris, por onde andaua, hũa dõna moy filla d ' algo que avia nome Oenone; el [leuoa] (consigo) |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 62 |
Et leuarey [comygo] tãtos dos meus vassalos cõ que lle farey tãto de mal que senpre ende falarã, et nũqua oy mãdado de que me tãto plouvese ' Poys que Hercoles ouvo esta rresposta de todos seus amygos, fezo fazer quinze naves; et garneçeo as moy bem de viãdas et quanto mester avyam |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 69 |
Et basteçerõ as moy bẽ de armas et de balestas et de dardos et d ' escudos et de pedras et de todas las cousas que aviã mester. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 69 |
Mays, señores, poys o dia ven he mester que nos armemos et que nos acaudillemos moy bem nos et nosas gentes et poñamos moy ben nosas azes por tal maneyra et por tal rrecado que se Leomedon a nos vier, que o vaamos logo ferir primeyramente sen nẽgũ outro deteemẽto em tal [guisa] que nos nõ teña por gente vil et maa et sem rrecado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 72 |
Et segundo diz, bem lles era mester o esforço, ca a lyde era moy braua et moy crua. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 91 |
Cõmo Agamenõ et Menalao enviarõ seus mãdadeyros aos rreys de Greçia, et cõmo chegaron a Parta, et forõ ajũtados en Atenas Poys que ouverõ seu consello en cõmo fariã, enviarõ seus mandadeyros a todos los prinçipes de Greçia et sabede que en toda Greçia nõ ouvo rrey nẽ conde nẽ duque nẽ rrico õme nẽ prinçipe que chamado fose que aly nõ [viese] apreçebido et guisado para oste, et [garnjdo] de todas cousas que mester avia. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 101 |
Archelaus et Protenor trouxerõ de Boeçia, donde erã señores, seseẽta naves as mellores que poderõ, basteçidas de todas las cousas que mester ouverõ. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 101 |
Et Darmyones et [Çaupus] et Ajas et Elenus aduserõ çinquoeẽta et sete do rreyno de Lugares, moy bem garnjdas de [omes] et de armas et de conduyto et de todas las cousas que mester [aviã]. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 114 |
Et sabede que os gregos d ' aquel mester erã vsados et nõ se preçauã del. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 114 |
Et rreçebeu todas las fortelezas et villas et castellos da terra [Et] mãdo os moy bem basteçer et garneçer de quanto mester avjã. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 116 |
Et Achilles lle rrespondeu asy: ' señor, nõ faledes d ' esto que mays cõpre a nos -outros que fiquedes em voso rreyño et que acorrades a a oste cõ aquelas cousas que mester ouverẽ. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 116 |
Et parade mẽtes cõmo moyto agiña seja acorrida [per] vos de vyño et de fariña et de carne et de çeuada et das outras cousas que forẽ mester. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 116 |
Et esto era rrazõ ca por el foy a oste abondada de quanto mester ouvo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 116 |
Et cada hũ d ' elles tragia seteçẽtos caualeyros moy garnyçidos de armas et de toda cousa que mester aviã para [guerra] et cõ seus sobre -sinaes para terra de Doẽta, que he moyto açerca donde naçe o sol. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 119 |
Et sen dulda era lles mester de os endereçar et castigar ben. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 121 |
Et quando foy outro dia, ante que o sol sayse, os castelos forõ todos moy bem aparellados et moy bẽ bastidos [per] las naus de armas et de quanto aviã mester ¿que uos direy? dizẽ que nũca foy gẽte tã bẽ armada nẽ tã bẽ guisada. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et erã todas moy bem armadas et moy bẽ garnjdas de quanto mester aviã mays ouverõ moy grã coyta por que nõ poderõ chegar aos outros [per] nẽgũa parte, ca vijnte mjll caualeyros ou mays lle estauã deante que os queriã matar de grado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Agora vos rrogo que vaades comjgo a elles acorrerlles, ca moyto lles faz mester. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 128 |
Et [nõ] poderõ aver aquela noyte nẽhũ viço nẽ outro bem Ca moyto lles era mester de tẽer buscados os soly(r)giaães para o dia que lles chegou en que moytos forõ chagados et moytas donzelas (seerã) orfãas et moytas donas veuvas onde al nõ poder seer. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et leuauã cõsigo tres mjll caualeyros moy bem armados et moy bem garnydos de quanto mester aviã Et tragiã todos escudos de ouro et de azur, et nõ de al. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et d ' estes foy señor Troylos . Et sey bem que nõ avia mester nj̃gũ d ' eles por que buscase mellor cabdillo, ca bem sey que por mj̃goa del nõ poderia õme fazer erro. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et aqueles que aly veedes estar, batalla acharedes en elles ata dous ãnos cada que mester for. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et forõ tres mjll caualeyros et eu sey que elles que fariã tanto et sofreriã tãtas coytas que ante que o dia seja fora, averã mester a vosa ajuda. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et tragiã tres mjll caualeyros que tragiã [seteçẽtos] elmos et todos erã moy bẽ armados et moy (bẽ) garnydos de quanto mester aviã. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 129 |
Et o carro era moy abondado et basteçido de fachas et de dardos et de [balestas] et de espadas et de todas as outras cousas que mester aviã. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et nũca me tã mester foy voso seruyço cõmo agora. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et, senores, [v[e]edes] aqui tres mjll caualeyros moy açerca de [uos] que nõ temẽ sua morte nẽ sua prijon, nẽ veẽ aqui por al senõ por gaãçar preço et onrra et esquiuar a desonrra des oy mays nõ vos farey longa rrazõ mays vaamos los ferir que mester nos he ' Et logo se leyxarõ yr a eles et sabede que acharõ a batalla moy aparellada tã açerca de quanto hũa baIesta poderia tyrar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 146 |
Et diso a el RRey Domerus et aos que estauã cõ el: ' [senores], leyxade este donzel ca eu vos juro por verdade que el nõ prendera dãno se o eu poder fazer Ante lle farey ajuda quando lle fezer mester ca [a] el pesou oje este dia do meu dãno et por ende he rrazõ que pese a mj̃ do seu Et se por mj̃ avede a fazer, rrogo vos que o fazades logo caualgar en seu caualo moyto agiña, et que o [leyxedes] yr para suas cõpañas, et [metedeo] en sua az ' tã toste que Ector ouvo esto dito, todo foy feyto asi cõmo el mãdou et Teseus gradeçeu ll ' o moyto |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
Et asi o fezo a pouco tẽpo asy cõmo adeant oyredes mays Achilles nõ oluydaua de fazer o que avia mester. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 191 |
Et sabede que a perda et o dãpno foy grande de cada parte et este torneo durou fasta a noyte . Et despoys que foy escuro, partirõ se d ' aly todos los gregos; et forõ se para suas tendas moy lasos et tã cãsados que mester lles fazia de folgar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 285 |
Et moy bem fara aquel que bõo consello poder dar Et moyto vos he mester de averdes grã garda et grã consello. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 294 |
Et an tal [ostume] que [venã] aly os caualeyros et os outros [omes] dos rreynos de en derredor et elles veẽ aly em aquel [tẽpo] moy noblemẽte vestidos et garnydos de quanto mester am. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 338 |
Et mays ajnda semellaria bõo cõsello et saão -por aqueles que ficar quiserem - , que façam vijnr a Antenor, que he moy bõo caualeyro et moy sisudo et moy ardido et [valent] et moy esforçado a sobre guisa et este os mãterra et defendera moy ben et os sabera moy bem rreger et correger et ensinar onde et quando mester for. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 343 |
Et leyxarõ se yr dereytamente a aquel porto hu viã [rreluzer] o fogo mays nõ era aquel o porto que elles aviã mester et aquela noyte era tã braua et tã escura que esto era hũa grã maravilla. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 350 |
Et diso lle en cõmo de Troya sacara suas naues tã fortes et tã sãas et tã bem lauradas et avõdadas de quanto mester aviã, que nada nõ lles mj̃goaua et contou lle em cõmo [aportara] em Mynerua, et que nõ achara y õme que lle fezese nojo nẽ pesar mays que logo se ende partira, et que se fora a par da rribeyra. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 355 |
Et el RRey Ydomenes lle fezo apreçeber duas moy nobles naves cõpridas et abastadas de quanto mester lles fazia en que se fose quando se quisese yr. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 357 |
Et chamarey todos quantos amygos et vasalos ouver que me ajudẽ ' Et apreçeberom se entonçe moy bem todos de quanto aviã mester. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 366 |
Et sabede que nõ ouverõ mester ayos, ca todo [aprẽdjan] de seu -quanto lles fazia mester - , de noblezas et bondades et forõ sabedores et ensynados et [omjldosos] . Et conosçiã todo bẽ, et vsauã del et arredauã se de todo mal. |
[+] |
1350 |
LT [1]/ 44 |
Et Lãçarote disso que em seu fillo nõ meteria mão sse lle ante non fezesse desonrra conoçuda. -"¡Ay!, por Deus, disse o padre, el he hũu caualeyro muy menino et nõ he tã sisudo com̃o lle sería mester, et nõ catedes uos a el, mays catade uos, se uos prouguer ao uosso bóó ssem et ao meu rrogo. -"Ora sabede por uerdade que em uosso fillo nõ meterey mão saluo se m ' o cuyta nõ fas faser. |
[+] |
1350 |
LT [1]/ 55 |
Quando Lançarote uiu os caualos et os escudos ante as tẽdas, et tã preto da porta, disso em seu coraçõ: -"Mester, mester me ha bondade et esforço, ca segũdo eu ueio, nõ me posso d ' aqui partir sem justa ou sem batalla. |
[+] |
1350 |
SP 26/ 129 |
E otros y ha, que facen mayor tuerto con atreuimiento en vila ou en outro lugar. dizemus que deue el Rey auer as duas partes e a çibda ou a vila ou o castelo toman a terçeira (parte) para fazer os muros e as torres das cerqas dos lugares hu o tomaren. e para as outras cousas (para) que as ouueren mester que seja(n) en prol de todo comunalmente. pero as outras portages que antiguamente custumaron os Reys a tomar para si en alguos lugares eles as deuen auer enteyramente. outrosi dizemus que estas portages e os outros dereitos e Rendas del Rey meterlos en costas e en missoes e por lles fazer perder seus...e alguas outras cousas que farian de sua prol...que se conponan con eles e lles peiten algo ou por...enbargo alguo camio que saben que an de fazer. e alguos y ha que fazen desonrra a outros en peor maneira demandandoos maliçiosamente por seus seruos sabendo çertatamente que non an dereito nehuu en eles defamandoos a eles e a seus fillos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 215 |
Cõmo Hércoles ffuy a Páçita demãdar ajuda a rrey Cástor et a Poleus et a Talamõ et al rrey Peleus et al rrey Néstor, et cõmo m[ã]dou ffazer qui[n]ze naues et as gorneçeu de quanto auýan mester |
[+] |
1370 |
CT 1/ 215 |
Poys que Ércoles ouuo esta resposta de todos seus amjgos, fezo fazer quinze naos, et gorneçéoas moy ben de viandas et de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 217 |
Et agisárõnos moy ben pera batalla, et basteçérõnos de armas et de beestarías et de dardos et de escudos et de pedras et de tódaslas cousas que auj́ã mester. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 217 |
Mays, senores, poys o día uẽ, ha mester que nos armemos et acaudillemos ben nossas gẽtes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 221 |
Et segurament ben lles era mester o esforço, ca a lyde era moy braua et moy crua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 235 |
Et foy moy toste aparellada et guarnida de quanto auj́a mester. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 235 |
Et foro ueer el rrey, et el rreçebeos moy ben, et madoulles dar quanto mester ouuessen. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 238 |
Desý gisárõsse ben de quanto mester auj́ã et, sen outro alongamento, forõ buscar al rrey Cástor et el rrey Polus, ata que os acharõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 241 |
Et nós fomos ia delles maltreytos et agora seremos uẽçedores, ca auemos ardidos caualleyros et grã cõprimento de quanto mester auemos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 243 |
Mays o bõo et o atreuudo et pera moyto, que nõ dultar de passar coytas et afán et sofrer ben armas et o al que for mester, aquel por fillo o terrey et senpre farey quanto el quiser et senpre achará en mj̃ cõssello, cada que mo demãdar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 243 |
Et, sen falla, os de Europa son a mellor cauallaría do mũdo, nẽ que mays saben de gerra, ca elles nũca quedarõ de gerrear, et ja mays nũca outro mester ouueron. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 248 |
Et cõmoquer que ha mester de falar uós outros en este feyto et tomar y cõsello do que y quiserdes fazer ante que o começemos, pero eu dizeruos ey o que me acaesçeu. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 249 |
Et logo as naos fezeron laurar, et forõ moy ben gisadas et gornidas de quanto mester ouuerõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 250 |
Conta a estoria que, ẽno mes en que as aues começã a cantar, forõ as naos, que en mao ponto entrarõ en Greçia, todas aparelladas et gornidas de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 250 |
Et se mester ouuerdes ajuda, eu uosla enviarey, tãta de moyta gente que nõ aia en toda Greçia castello nẽ vila que logo nõ seia tomado et astragado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 252 |
Et andaua moy ben gornido, el et tódoslos seus, de quanto mester auj́ã, ca tã poblement nõ andaua uestido home de sua conpaña que nõ semellasse que era príncepe ou duque ou grã señor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 256 |
Et, sen falla, nõ lles fora mester de estarẽ mays longe das naos, que moytas feridas rreçeberõ ante que a elas podessen chegar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 256 |
Mays depoys que sse chegarõ aas naos et derõ apelido a suas conpañas, que ficarã en elas, et lles derõ o rroubo todo que tragíã, tornarõ contra os gregos, et ferírõnos tã brauament que lles fezeron tãtas chagas mortaes que nõ auj́ã meestre mester. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 258 |
Ca se o eu agora nõ quisesse fazer, todo uosso prazer, ben ueio que me nõ ha mester et que me ualerá moy pouco, ca ben sey eu que, querendo ou nõ, que me cõuerrá cõsentir. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 258 |
Et por ende nõ me ha mester de me anparar nẽ de rrefugar, senõ consentir o que por ben touerdes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 264 |
Et sabede que en toda Greçia nõ ouuo rrey nẽ cõde nẽ duque nẽ rrycome nẽ prínçepe que chamado fosse que alý nõ vẽesse, gisado de oste et gornido de tódaslas cousas que mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 264 |
Et aparellarõ todos suas naues, et gorneçérõnas moy ben de armas et de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 277 |
A rreýña ouuo assý nome, cõmo uos digo, et foy moyto ensinada et de tal grãde que nõ ouuo mays mester nẽ menos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 278 |
Et ela auj́a o colo longo et dereyto quanto lle auj́a mester, et estáuãlle tã ben pãnos que nõ poderíã mellor. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 279 |
Et tódoslos grãdes señores et os que os ajudauã basteçerõ ben seus naos de omes et de armas et de tódaslas outras cousas que mester auj́ã, assý cõmo aquelles que queríã yr sobre seus jmĩjgos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 279 |
A estoria cõta que Agamenõ, que foy prínçepe et señor desta hoste, que trouuo de Maçenas çẽ naos, moy ben bastidos de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 279 |
Archalax et Protenor trouxerõ de Boeçia, onde erã senores, outras sessẽeta naues, as mellores que poderõ, bastiçidas de tódaslas cousas que mester ouueron. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 279 |
Et Caupos et Ajas et Elenos adusserõ çinquaeẽta et sete do rreyno de Logres, moy ben gornidos de omes et de armas et de condoyto et de tódaslas outras cousas que mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 279 |
Et Achiles outrossý trouxo de terra de Frisa, que era porto de mar, çinquaeẽta, moy ben gornidos de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 291 |
Et elles nõ quiserõ tardar mays, et gisárõsse moy ben do que auj́ã mester. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 295 |
Et ben uos he mester todo uosso saber. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 297 |
Et sabede que os gregos de aquel mester erã husados et nõ sse preçauã de al. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 297 |
Et rreçebeu tódaslas fortelezas et tódoslos castelos da terra et mãdoos moy ben gorneçer et basteçer de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 299 |
Señor, nõ faledes desto, ca mays cõpre a nós outros que fiquedes en uossa terra et que acorrades aa oste cõ aquelas cousas que mester ouueren. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 299 |
Et parade mẽtes cõmo seia moyto agiña acorrida per uós de vjño et de fariña et de carne et de çeuada et que aja abastamento das outras cousas que mester ouuer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 299 |
Et esto era rrazõ, que per el foy a oste auõdada de quanto mester ouuo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 300 |
Et vijnã moy ben gorniçidos de toda cousa que mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 303 |
Et, sen falla, lles era mester de os arrenjar et de os castigar ben, ca os gregos erã taes caualeyros et tã fortes et tã orgullosos et tã ardidos et de tã grã prez que, se os troyãos nõ fossen ben armados et castigados ou nõ ouuessen medo ao prínçepe que auj́ã, tã sandiament poderíã seýr que moyto agiña poderíã todos seer mortos ou perdidos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 306 |
Quantos estauã en aquel lugar loarõ todos este cõssello, et leixarõ passar a noyte, et quando foy outro día, ante que o sol seísse, os castelos forõ todos moy ben aparellados perlas naues et moy ben bastidos de armas et de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Et forõ todas moy ben armadas et moy ben gornidas de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 308 |
Agora uos rrogo que vaades cõmjgo a lles acorrer, ca ja lles he moyto mester. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 315 |
Mays tãto ouueron que fazer essa noyte en soterrar seus mortos et buscar m[a]estres pera seus chagados que nõ poderõ a ssy meesmos fazersse nehũ ben nẽ uiço essa noyte, ca moyto lles era mester de tẽerẽ aperçebudos os solyrgiães, ca lles chegará o día que lles chegou en que moytos seerã chagados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et ouuo grã prez de armas, et nõ era sen rrazõ, ca nũca el soubo lugar en que mester fosse que o nõ demãdasse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et leuauã cõsigo tres mill caualeyros moy ben armados et moy ben gornidos de quanto mester auj́ã, et tragíã todos escudos d ' ouro et d ' azur et nõ de al. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et gardádeuos moy ben, ca eu uos juro, sen mẽtira, et uos faço pleito que uós acharedes, sen falimento, en aqueles que alý veedes estar, batalla, ata dou ãnos cada que mester for. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et eu ben sey que elles farã tãto et sofrerã tãtas coytas que, ante que o día seia fora, auerã mester ajuda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et todos erã moy ben armados et moy ben gornidos de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 317 |
Et o carro era moy auõdado et moy bastido de fachas et de dardos et de neslas et de espadas et de todas armas de outras maneyras que mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 322 |
Et dígouos que uós estedes prestes que, se mester for, que [n]os acorrades cõ jente, se per auẽtura acharmos dura batalla. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et uós ja ben ueedes cõmo aqueste pleito está, ca ja mays nũca me tã mester foy uosso seruiço cõmo en este tenpo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Des oymays nõ uos farey longa rrazõ, mays uaámoslos ferir, ca mester nos he. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 342 |
Señores, leixade o donzel, ca eu uos juro par uerdat que el nõ prenda mal nẽ dãno, se o eu poder fazer, ante lle darey ajuda cada que lle a el for mester, ca a el pesou oie en este día de meu dãno. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 352 |
Et Éytor fazía ben sentir sua espada per hu andaua, ca el os marteyraua cõ ela de tal gisa que, a que[n]que[r] açertaua, nũca ja mays auj́a mester meestre pera o goreçer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Éytor tornou logo aa batalla et leuou cõsygo tres mill caualeyros moy bõos et moy ben armados et gornidos de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 367 |
Et auj́ã grãde auõdança das uiãdas et de tódaslas outras cousas que mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 367 |
Et, señores, hũa cousa uos dyrey, et nõ entẽdades que uosla digo gabándome: digo que, se sessudo he Agamenõ, téñome eu por mays sysudo, et ey mays cõdes et mays duques et mays caualeyros et mays gentes que el, et mellor cõssello sabería dar hu conprisse, et mellor sabería enderẽçar a batalla hu fosse mester, et sõo mays apreçebudo et mays engeñoso que el, et sey mellor coñosçer a fin que an as cousas que sse começã a fazer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 367 |
Demays, atreuerme ey a justar mellor et endurar mellor o torneo que el, et sabería mellor juntar et acaudillar os nossos caualeyros cõtra os outros cõtrarios, et cometer mellor et rrecollerlos mellor, se mester fosse; et sabería mellor põer as ascoytas et mellor trager a esculca, et sey mellor parar as uelas que el et giarlas mellor, et sey mays agiña dar de comer a hũa grãde oste que el. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Et leuauã anbos vij̃t mill caualleyros moy bõos et moy ben gornidos de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 369 |
Et sabede que o que lle alý nõ quería fazer carreyra, que de tal gisa o castigaua que, en pouca de ora, nõ auj́a meestre mester. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 386 |
Et por ende gárdesse outra uez de uós [se] quiser, que mester lle he. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 406 |
Demays, cada día lles creçía moy grãde ajuda et moy grãde acorro, et nõ erã mj̃gados de nehũa cousa, ante estauã auõdados moyto de todo o que auj́ã mester. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Rrógouos que me digades ende a uerdade, ca ben me semella que fazedes pouco rrecado en andar tal ora soos; ca, sse agora mester ouuerdes acorro, nõ sey onde uos veña. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 408 |
Et ben creo que nõ estades longe de auerdes mester acorro, ca, ante que nehũ de uós torne aa oste, ante lle eu darey tal ferida que nõ he tã forte a loriga que trage que lle eu nõ faça porta per u lle saya a alma. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 411 |
Et desto forõ os gregos moy ledos, ca moyto lles era mester. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 412 |
Et auj́ãno moyto mester. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 431 |
Et os gregos fórõsse pera suas tẽdas, tã lassos et tã canssados que assaz auj́ã mester de folgar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 435 |
Et seýan perlas terras a rroubar et tomar que comessen, que moyto o auj́ã mester. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 447 |
Et depoys que esto ouueron acabado, os troyãos sse gorneçerõ moy ben daquelo que mester auj́ã en sua çidade. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 447 |
Et laurauã en suas cárcouas et en seus passos, alý hu entẽdíã que mester fazía. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 453 |
Et por ende nõ uos deue a pesar que eu vaa ajudar aos uossos, que o an moyto mester. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Et alý começarõ anbos hũa batalla mortal et tã perigoosa que, ante que sse parta, perderã do sange tãto que lles mj̃gará suas forças et auerán mays mester m[a]estres que lydar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 454 |
Et assý foy acorrido et liurado rrey Miçeres, que o ja moyto mester auj́a, ca ja lle tollerã o elmo et queríãlle tallar a cabeça, porque uij́an que o nõ podíã leuar preso. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 470 |
Et marauillosament nos fazía mester de seer morto aquel traedor que nos matou tãtos bõos rreys et prínçipes preçados et duques et condes et rricos omes de grã guissa et bõos caualeyros, fillos d ' algo et rricos et de bom prez. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 476 |
Mays se uós auedes enueia deste señorío, sabede que, ante que nós de uós ouuesemos ajuda, ante os gregos ouuerõ mester meu cõsello et eu déyllelo, et eles achárõse del bẽ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 476 |
Et ante grã tenpo que uós a nós chegasedes, aquí demos muytos cõsellos, et [s]en uós ante huueamos et aperçebemos do que mester ouuemos, et sen uós cõmeçamos muytas cousas que acabamos, grado a Deus; demais, sabede que este señorío nũca o pedj́ nẽ busquei et, quando mo derõ et mo outorgarõ, mais me pesou ca me prougo cõ el. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 476 |
Et nũca fuj [de] tã grã sentido que o y mester nõ ouuese, se tã grã cousa ouuese a mãdar ou a mãtẽer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 486 |
Mentre que as trégoas durarõ, Palomades, que era moyto entendudo, perçebíase moy bẽ de tódaslas cousas que lle mester fazíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 489 |
Pero deuía eu a pensar cõmo este pleito tornase a meu proueyto per algũ en algũa maneyra; mais pero muyto me acoyto, ca tal pleito cõmo este grã uagar auerá mester. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 495 |
Et por ende, señor, mester uos he que aiades y cõsello et siso. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 500 |
Et moytas molleres de noso linagẽ, tías et yrmaas et sobrinas et outras muytas donzelas, serã per nós casadas et acõselladas, et moyto lles he mester a nossa yda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 512 |
Et ueede, amigos, que mester nos he que seiamos bõos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 517 |
Et pois nós perdudo auemos este, bẽ sabemos que nõ podemos estar sem prínçipe que mãde a hoste et a guíe et a enderẽçe en aquelas cousas que mester forem. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 519 |
Mays dũa cousa lles auẽo bẽ, que auíã moy boas pousadas et moyto auondadas de quanto lles mester era. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et esta onrra gardádeuos de a baixar et a çerca estades ende, se uos nõ gardades et nõ quiserdes tomar outro cõssello; ca, cõmoquer que home pode gãañar bõo prez, mester ha sabedoría pera o gardar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 522 |
Et aquel que quer gardar seu prez, mester lle he que aja bon siso et grãde entẽdemento, ca ẽno mũdo nõ ha tã grã coyta cõmo do que ha bon prez et del deçẽde, mayorment que son aquí ajuntados de tódaslas partes do mũdo, et por ende será o posfaço mays grãde sobre este feyto, ca se (a) home fosse en lugar onde tãtos posfaçar nõ podessen aýnda o yría passando. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 535 |
Conta a estoria que, poys que as trégoas seýrõ, que cada hũ sse gisou moy ben et sse gorneçeu de tódaslas cousas que mester auj́ã pera a batalla, ca elles de outra cousa nõ auj́ã cura, se desta nõ. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 535 |
Et fezeron doo porlos mortos que perderã, et mãdarõ ben penssar de seu chagados, et darlles quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 539 |
Et os troyãos metíã toda sua puña en afortelezar sua uila et gisarla de todo o que mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 544 |
Agora diz o cõto que, poys que as trégoas seýrõ, que forã postas por seys meses, logo outro día de grã manãa os da oste et os da çidade armarõ ben seus caualos, et gorneçerõ moy ben seus corpos de quanto mester auj́ã, et pararõ suas azes per grã rrecado, en qual gisa entẽderõ que lles cõpría. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 555 |
Qvando Achiles esto oýo, entendeu que mester lle era de se defender, que uj́o [o] grã dãno et o desbarato que auj́ã feyto en gregos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 558 |
Mais Deus, porla sua merçee, nos guarde de mal, se sua merçee for et lle prouuer, asý cõmo nós cobijcamos et el sabe que nos mester he. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 559 |
Et seýrõ aquel día cõ Troylos da cidade sesaenta mill caualeyros, moy bem guisados de quanto mester auj́ã, que nõ auj́a y tal que nõ trouxese bon caualo et forte et ligeyro et corredor, et boa loriga preçada de Sansona, et bõo elmo, et boa espada, et bõo escudo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 559 |
Et da outra parte seýrõ os da hoste contra eles, muy sanudos et muyto aviuados et ben guisados outrosý de quanto mester auj́ã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 560 |
Et de mj̃ uos faço çerto que senpre me acharedes a çerqua de uós ẽno torneo, cada que mester for. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 569 |
Et pois que todo esto fuj feyto, ouuerõ todos sabor de folgar, ca sobeiament o auj́ã mester, ca moyto auj́ã sofrudo grand afám et grã lazeyra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 584 |
Agora ueede uosa fazenda et tomade tal cõsello de que se uos sigua honrra et prol, ca aquí sodes juntados muytos senores, et tódos[los] mayores da hoste, et mayores duques, et mayores almirantes, et sodes aquí tãtos et de bom siso que nũca faredes onde se uos siga desonrra, que muyto uos he mester d ' auer grã guarda et grã cõssello. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 586 |
Et da outra parte se armarõ os troyaos et se guisarõ bem do que mester auíam, mays erã moy tristes et muy coytados porque nõ ýa y Éutor, nẽ Troylo, nẽ Deýfabus. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 595 |
Et estauã moy bẽ bastiçidos de quanto mester auíã, que lles nõ faleçía nada, ca tĩjnã y moytas beestas de torno, et outras moytas de pe, et delas de corno, et delas de nérueos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 601 |
Et eles uẽem alí a aquel tenpo, uestidos et gornidos de quanto mester am, et maẽ et dormẽ alí, cada hũ cõ aquela cõ que toma cõpaña, aqueles tres meses, en grã prazer, et en grã uiço, cõmo aqueles que se ueem poucas uezes. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 610 |
Et gornírõse de noyte do que mester auíã, et guisárõse cõmo se defendesen entre suas tendas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Et nõ era marauilla, ca ela fería de tal guisa que aquel que ante si achaua nõ auj́a despois mester maestre. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Alý chegou logo Agamenõ, et uĩjnã cõ el quatro mill caualeyros bẽ gornidos do que mester auíã. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 626 |
Et esto seia falado et leuado per tal sabedoría cõmo posamos auer paz, ca muyto a auemos mester. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 637 |
Et outrosý, senores, mais á y mester que os thesouros del rrey Príamo, [n]oso señor, que alí uenã a esto meesmo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 645 |
Et se gregos este Paladiõ podesen auer fora dos muros de Troya, nõ auíã mester outra pleitesía, que logo poderíã auer et acabar quanto quisesem. -¿Et esto he uerdade? -diso Ulixas. - |
[+] |
1370 |
CT 1/ 651 |
Et nós, entretãto, meteremos nosas naues ẽno mar, ca muyto nos he mester de nos yr d ' aquí. - |
[+] |
1370 |
CT 1/ 671 |
Et agora me semella per estas rrazões que ia oiemays me nõ teedes en nada, en casa nẽ en cõçello, nẽ auedes mester mĩa ajuda. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 671 |
Mays, se uos meu cõsello fose mester, cõmo fuj eýnda pouco tenpo á, et outras moytas uezes que estauades desaconsellados et encolleytos, que nõ sabiades que fazer, nõ pasaría o pleito asý. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 678 |
Et, sen falla, mester lles fazía de se guardar et uelar seus corpos, perlas pousadas, dos mellores caualeyros et mays ardidos que auía ẽna hoste. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 685 |
Mays a mj̃ semellaría bõo cõsello et são pera aqueles que ficar quisere[n]: façã uĩjnr a don Antenor, que he muy bõo caualeyro et muy sesudo et ardido et ualent et esforçado et de grã guisa, et este os mãterrá et defenderá muy bẽ, et os saberá bẽ correger et cõsellar hu mester for, ca nõ lles ueio outro cõsello, nẽ outro rrecado. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 711 |
Et dísolle(s) que tragía suas naues tã fortes et muy bẽ sãas et bẽ lauradas et tã auondadas de quanto lles mester era que nada nõ lles mĩguaua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 723 |
Conta a estoria que Pirio Neutóllamos, desque escapou da gram tormenta do mar et perdeu moytas das suas cõpañas, cõmo de suso oýstes, (et) fezo adubar suas naues en hũ lugar que chamã Amolese, que muyto lles era mester, ca nõ lles auía ficado naue sãa: as hũas auíã quebrantadas as áncoras, et as outras as uellas et os gouernallos, et as outras os rremos, et as outras os bordos en derredor, et as outras perderõ as cordas et os calaures, en guisa que nõ auía y tal que nõ ouuese mester rrefazemento. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 724 |
Poys que Pirio ouuo suas naues ben acabadas et bẽ aparelladas de quanto mester auíã, logo, sem mays tardar, entrarõ ẽno mar et mandarõ alçar as uergas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 735 |
Et sabede que nõ ouuerõ mester ayos, ca todo(s) aprendíã moy bẽ de seu, quanto lles cõvĩjna. |
[+] |
1375 |
QP 26/ 116 |
LEE XLIX (como aquel que conpra de dineiro alleo a cousa deue seer sua foras ende en cousas senaladas). Dos dineiros alleos que teen os homes aas vegadas conpran para si erdamentos ou outras cousas que an mester. |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
Ca si recibiese voontade tanben de huu como de outro sen juizo e sen nehua premia que seer possa. pero esto se ha de fazer conçelleyramente que quer tanto dizer (h)en este lugar como ante o juiz ante quen se deue acordar as voontades danbas las partes tanben do padre como do fillo. e ha mester o padre que mande fazer carta como saca o fillo de seu poder (e que sse) posa prouar a mançipaçon e non venna en dubda LEE XVIII porque rrazoes poden (costrenger aos padres) que saquen de seu poder a seus fillos Achamos quatro rrazoes porque poden costrenger ao padre que saque de seu poder a seu fillo. como quer que dizemos enas lees ante desta que non (poden) apremear(los) que o (façan.) a primeira he quando (o) padre castiga a seu fillo moy cruelmente sen aquela piedade que lle deue auer segundo natura. ca o castigamento deue seer con mesura e con piedade. a segunda he se o padre fezese tan grande maldade que dese carreira a suas fillas de seer maas molleres de seus corpos apremeandolas que fezesen ...........a III he sse huu ome man ..........en seu testamento algua cousa..... condiçon que emançipasse por ende......fillos. ca sse (lo) quel fuesse mandado desta guisa, tenudo es de los emancipar; e si non quisiere, puedenlo apremiar que (lo) faga. |
[+] |
1380 |
CPc 26/ 109 |
E esta crianza a muy gran fuerça, e señaladamente la que faze el padre al fijo: ca como quier que le T.o XIX (de) como deuen criar os padres a seus fillos e outrosi (de) como o fillos deuen pensar de seus padres (selle for) mester Piadade e diuido natural(mente) deuen mouer os padres para criar os fillos dandolles e façendolles o que he mester (para eles) segundo seu poder. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
Estes miragres et outros moytos mostrou et faz Deus por aquel home santo Oudon, en aquel lugar do apostolo Santiago, a aqueles que o demandã et o ã mester. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 59 |
Et el fezo y moy boo moesteiro et çelas et rrefortoiro et toda las outras cousas que entẽdeu que era mester para mõjes; et poso y calez et vestimentas, et cõprou casas et erdades et outras moytas posisoes, quantas entendeu que podia abondar a el et a outros mõjes; et gaanou del rrey boos priuilegios por que o coutou. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 59 |
Et nõ creas que por ende cayas en periuro, ca che tomara a santa cabeça de Santiago et leuarla as a Galiza, hu jaz o corpo de Santiago Zebedeu; et que esto que che eu digo he uerdade, esto averas: quando chegares ao porto acharas hũa naue aparellada de quanto ouveres mester, et poys que entrares en ela averas grãde door de feuere, et entõ teus cõpaneiros furtarã da cabeça que leuas dous dentes, et entõ leuãtarse a hũa tã grãde tẽpestade, que por pouquo a naue seera afondada, et os cõpaneiros et os outros que y foren, cõ medo de morte, chamarã Nostro Señor que por lo rrogo de Santiago os liure do perigoo d ' aquela tẽpestade. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 96 |
Et ende vespera do dia que auia de seer a batalla, teendo Calrros os da sua oste moy bẽ agisados, et moy bẽ gornidos d ' armas et de todo o que avia mester, et jazẽdo en hũus prados entre o castelo que chamã Talaburgos et a v[i]la, ẽna rribeira do rrio que chamã Charãta, algũus dos cristiãos chantarõ suas lanças ante as tẽdas, et en outro dia manãa acharõnas estar frolidas et cõ tona; et aqueles erã os que en aquela lide auiã de rreçeber marteiro por la creẽça de Deus. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 136 |
Señor nõ vaas alo ca nõ he nada, ca por ligeira cousa acustumaua Rrulã de tãger o corno, ca el nõ ha mester agora de ajuda, que el anda agora apos hũu veado tangendo o corno. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 172 |
Et estando en esto gisando com̃o fazia mester para soterrarlo, et os parẽtes leuãdoo ja para a coua, por la grraça de Deus et por lo rrogo do apostollo Santiago, ergeose o moço viuo et saão, com̃o se se espertase de sopno. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 188 |
Et tãto que llo derõ foy logo saão da door que avia, et tomou logo o que avia mester, et começou sua rromaria; et entrou en hũa naue sobre [lo] mar et desque foy en ela leuãtouse atã grãde tẽpestade que todos aqueles que yã ẽna naue ouverã de mor[r]er. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 196 |
MIRAGRE DE SANTIAGO SCRIPTO POR PAPA CALISTO Trres caualeiros do castelo Donçon, que he ẽno arçibispado de Leõ de sobre lo Rrodoo, poserõ ontre si en sua voõtade de yr en rromaria a Santiago, et fezerõno asi, Et indo por lo camino acharõ hũa moller poble que leuaua en seu saquo cousas que avia mester. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 196 |
Entõ hũu d ' aqueles caualeiros pediolle o saco et leuoul[l]o et cõtra ora de vespera a moller yndo cõ eles tomaua aquelas cousas que avia mester do saquo, et ao galo primeiro quando os rromeus começã a andar seu camino, daua ela o saquo ao caualeiro por andar mays ligeiramẽte, et o caualeiro por amor do Apostolo, seruiaa asi a aquela poble et andaua seu camino. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 200 |
MIRAGRE DE SANTIAGO A cabo da çidade de Leõ de sobre lo Rrodoo, en hũa rrua moraua hũu mãçebo que avia nome Giraldo que viuia por lo que gaanaua ẽno mester da pilitaria. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 200 |
Et eles por lo acõpanar et mais por amor de Santiago, leuarõ cõsigo et dauãlle o que avia mester. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 200 |
Et en aquel lugar que cortara naçeulle hũa atal com̃o berruga por que fazia sua ourina quando lle era mester. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 231 |
Tome, vayte para Iherusalem hu soen os apostolos morar, et acharlos as y todos ajũntados; et tu seeras deles rretado porque nõ fuste cõ eles na mina morte nẽ ẽno soterramẽto do meu corpo; mais tu dilles com̃o me viste sobir aos çeos en corpo et en alma; et que dixe que d ' aqui endeante que me chamasen en todo los lugares, et en toda las cousas que me ouverẽ mester, et eu oyrlos ey et rrogarey ao meu fillo et ao meu Señor Dom Ihesucristo por eles. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 67 |
depois deuen Cauallgar en el mansamente sem esporas et sem sella et tragello a destro et a seestro en peqeno paso uolluendoo de hũa parte et da outra ferindoo mansamente con hũa uara, et se for mester uaa ante el algem a pee como de suso dito he; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 67 |
ual moito que o que cauallga o Cauallo a trote ou a gallope mandandoo duun lugar para outro, traga na maão a rredeẽa testa et os mosos do freẽo no peito do Cauallo, que amerga a cabeça aos peitos et encurue o collo, et esto se faça no começo pouco et pouco, et como uyr que mester faz, et en por moito en esto estudo et caamento, et seeria proueito et saamento do Cauallo et do que o caualgar, porque quando o Cauallo trouuer a cabeça jncrjnada, et a o peito et chegada dobrara o Cauallo mais fremosamente, et trotando ou gallopando, como dito he, mais abertamente et mais craramente agardara seus passos et mellor et mais ligeiramente se uoluera ao destro et mellor se parara; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 71 |
ha mester que o que no potro caualgar, para o ensinar, que suba en el, et destar ligeiro et mansamente para o mellor custumar; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 71 |
Et por en se Sege moita prol ao Cauallo, esto he prouado Ca o Cauallo gros engrossa por y mais, et perde fenollya et brabura, et depois que o esfauellaren, como dito he, deuen cauallgar en el, et tomar saltos peqenos et remetello contra as bestas por moitas vezes entrando por ellas et saindo, que fill vusança de as entrar et de se sair dellas, quando mester for, mudandolle o freo mansamente et fortemente como conprir. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 71 |
Deuen a correr o Cauallo por lla mañan hũa vez na domãa por llugar chãao he areoso en començo por quarto de hũa milla ou mais se mester for ou quanto viren que mester que sera espaço de dous traitos de ballesta. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 73 |
Et porque do Cauallo dizen desvariadas opinioos non he mester que diga desto moito. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 85 |
Et porque he moy chegada ao Curaçon he mester de lla acoreren cedo senon poderiase perder ende o Cauallo lligeiramente. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 101 |
Para o polmo fage anel de lentisco, et pono en medyo da fonte do Cauallo asy como estrella, Et se mester for dalle huun pouco et llogo sera saão. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 129 |
qeimar aquel lugar con fero ao longo et ao traues et faras as queimaduras espesas conuiniuelmente como uyres que mester faz, et curaras estas qeimaduras como suso dito he. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 129 |
Et mais se uires que he mester. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 139 |
A esta door acorreras en esta gisa por que se non pode curar por engentos nen por outras qousas que ben seian, por en mester he de a qeimaren con ferro rredondo caente naquell llugar hu se começa que por rrazon do fogo a cebradura trauesa non podera mays creçer. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 141 |
A esta door acorreras en esta gisa por que se non pode curar por engentos nen por outras qousas que ben seian, por en mester he de a qeimaren con ferro rredondo caente naquell llugar hu se começa que por rrazon do fogo a cebradura trauesa non podera mays creçer. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 143 |
filla cal uiua et outro tanto douro pimente et faze ende poo et filla o çumo dos allos et das cebollas et do engu, que semella sebugo, tanto de huun como doutro, et toma do mel craro et do vinagre forte, tanto destos anbos como dos ditos çumos et con esto todo amasa o dito poo et fageeo feruer meixendoo con coller, ataa que se ffaça vngento, et daquel vngento mete asaz na chaga duas uezes no dia, llegao y se uyres que mester he, et ante que o ponas llaua a chaga con vinagre forte. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 147 |
esto uen lligeiramente dos maaos humorres que ally correm, pero ligeiramente uen do huso dandar por agoa lixosa ou por estrabo mollado et estar y de noite non seendo ante exuto nen linpo nen traido asy como ha mester. |
[+] |