logo usc Corpus Xelmírez - Resultados da consulta

Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval

Resultados da pescuda


Os resultados das buscas efectuadas no Corpus Xelmírez poden ser usados con fins educacionais e de investigación, sempre que se mencione a fonte. Se desexa consultar a referencia e o contexto dun exemplo, calque no símbolo [+] na cela da dereita. Para se referir ao corpus como un todo, cite: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval - http://sli.uvigo.gal/xelmirez/. Se desexa realizar outra pescuda no Corpus Xelmírez, pode calcar aquí.
Está a procurar contextos do uso de onda nos textos históricos do Corpus Xelmírez.

Número de contextos atopados: 312

1264 CSMp Pauta/ 39 Atant ' é Santa Maria | de toda bondade bõa, || que mui d ' anvidos s ' as[s]an[n]a | e mui de grado perdõa. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .LXXXVI. é como Santa Maria livrou a moller pren[n]e que non morresse no mar, e fez -lle aver Fillo dentro nas ondas. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Tantas en Santa Maria | son mercees e bondades, || que sãar pod ' os coitados | de todas enfermidades. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Sempre punnou muit ' a Virgen | per u fosse connosçuda || dos que a non connoçian, | e sa bondade sabuda. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Mom ' é o mundo avondado | de maes e [d] ' ocajões, || assi é Santa Maria | de graças e de perdões. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Tan grand ' [é] a sa merçee | da Virgen e sa bondade, || que sequer nas beschas mudas | demostra sa piadade. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Aquela que a seu Fillo | viu çinque mil avondar || omees de cinque pães, | que quer pod ' acreçentar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CC.LXVII. é como Santa Maria livrou un mercador do perigoo das ondas do mar en que cuidava morrer, u caera [dũa nave]. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Maldito seja quen non loará || a que en si todas bondades á. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 A que Deus avondou tanto | que quis[o] dela naçer || ben pode avondar as outras | cousas e fazer creçer. [+]
1264 CSMr B/ 349 [Como Santa Maria livrou a moller prenne que non morresse no mar e fez -lle aver fillo dentro nas ondas; e começa assi:] [+]
1264 CSMr B/ 51 [Como Santa Maria livrou un mercador do perigoo das ondas do mar en que cuidava [morrer] u caera dũa nave.] [+]
1275 CPb 1/ 6 Prouecho grande e bien, viene a los omes de la amistad; de guisa que segund dixo Aristoteles, ningun ome que aya bondad en si, non quiere biuir en este mundo sin amigos; maguer que aia ontressi concordia e por ende disso aristotiles que sse os homees ouuessen ontressi uerdade non auerian mester justiça nen alcaydes que os julgassen por que a amizdade lle faria conplir e guardar aquelo meesmo que quer e manda justiça ley. [+]
1275 CPb 1/ 6 Proueyto grande e (con) ben uen aos homees da amizdade de guysa que segundo disso aristotiles. nehun homee que aia bondade en si non quer uiuer en fuesse abondado de todos los bienes que en el son. [+]
1275 CPb 1/ 6 La primera porque ellos non podrian auer prouecho de las riquezas,si non vsassen dellas, e tal vso deue ser en fazer bien, e el bien fecho deue ser dado a los amigos, e por ende los (que) amigos (non han,) non pueden vsar (bien) de las riquezas que ouieren, maguer sean abondados dellas. [+]
1275 CPb 1/ 6 E sobre todo dixo, que en qualquier edad que sea (el) ome, ha menester (ayuda: ca si fuer niño, ha menester) amigo(s) que lo crie(n,) e lo guarden que non faga, nin aprenda cosa este mundo sen amigos macar seia auondado de todolos (outros) bees que en el son. (ca) quanto os homees son mays onrrados e mays poderosos e mays rricos. tanto an mays mester os amigos e esto por duas rrazoes. a premeyra (he) porque eles non poderian auer (nehun) proueyt o das rrequezas sse non husasen delas e tal huso deue seer en fazer ben. e ho ben feyto deue seer dado os amigos. e por ende os amigos non poden husar das rrequezas que ouueren macar car seian auondados dellas. a ssegunda rrazon he que porlos amigos sse gardan e sse acresçentan as rrequezas e as onrras que os homees an ca doutra guysa sen amigos non poderian durar porque quanto mays onrrado e mays poderoso e o omee peor golpe rreçebe se (lle) falleçe ajuda de amingos que os acorran en sua pobreça e os estorçan (t)odos perigros quelles aquaçeren. e sobre todo disso que en qual quer hedade que seia omee a mester amingo que o cria e o garde que non faça nen aprenda cousa quelle este mal. [+]
1275 CPb 1/ 6 E la amistad non puede durar, sinon entre aquellos que han bondad en si. [+]
1275 CPb 1/ 6 La segunda es, la que el ome ha (a) su amigo, (por vso) de luengo tiempo,por bondad que haya en el. [+]
1275 CPb 1/ 6 Et sobre (esto) disso outro sabio que nehua pestilença non pode enpeeçer a omee en este mundo tan fortemente. como o falso amigo con quen omee uiue e departe suas poridades (ançianamente) nonlo conesçendo e fiandosse en el. e porende disso aristotiles que a mester que ante que tome omee amizdade con outro que punne premeyramente se he boo e esta conosçença non pode omee auer se non por huso de longo tempo porque os boos son pocos e os maos muytos. e a amizdade non pode durar senon entre aqueles que an bondade en si. onde (por estas rrazoes) os que amingos se fazen ante que ben sse conoscan. legeyramente sse departe(n) depoys a amizdade entre eles. [+]
1275 CPb 1/ 6 III. maneyras de amizdade. a premeyra he de natura. a segunda he aquela que a omee (con) seu amingo de longo tempo por bondade que en el a. a terceyra he aquela algun pro, o por algund plazer que ha del, o espera auer. [+]
1275 CPb 1/ 6 La segunda manera de amistad es mas noble que la primera, porque puede ser entre todos (los) omes, que hayan bondad en si: e porende es mejor que la otra, porque esta nasce de bondad tan solamente, e la otra de debdo de natura: e ha en si todos los bienes de que fablamos en las leyes de este Titulo. [+]
1275 CPb 1/ 6 Et amizdade de natura he a que o padre e a madre han a seus fillos e o marido aa moller. e esta non tan soamente a enlos omees que an rrazon en si. mays aynda todalas outras animalias que an poder de engendrar. por cadahun deles a(n) naturalmente amizdade de con seu conpanneyro e conlos fillos que naçen deles. e amizdade an outrossi segundo natura aque les que son naturaes de hua terra de maneyrra que quando sse achan en outro lugar estranno an (plazer) huns con outros e aiudançe enlas cousas quelles son mester ben assy como sse fossen amigos de longo tempo. a segunda maneyra de amizdade he mays noble que a premeyra. porque pode seer entre todos omees que aian bondade en si e por ende e mellor que a outra que esta naçe de bondade tan soamente. e a outra de deuedo de natura. e a en si todolos bees de que falamos en las leys deste tidoo. a terceyra maneyra por placer que espera del auer, (luego que lo aya, o le desfallezca la pro, o el plazer que espera auer del amigo), desatase porende la amistad que era entre ellos, porque no auia rayz de bondad. [+]
1275 CPb 1/ 6 E sobre esto dixo Aristoteles, que firme deue ser la voluntad del amigo, e non se deue mouer, a que de suso falamos non he uerdadeyra amizdade porque aquel que ama o outro por sua proe e por plazer que espera auer do (amigo) destallasse por ende a amizdade porque non auia rrays de bondade. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 124 Mays aquel a quem preguntedes reſponda por ſſy miiſmo abertamente, (porqu)e? en la ley por en conſentio que (lo)s auogados raconaſſem et demandaſſem pollos donoſ dellos preytos por que el iuyz podeſſe mays ayna entender et ſaber a uerdade, ſe (se) abſcondeſe por ellos . [+]
1290 FR I, 10/ 122 Mandamos que o que for ao praçeo sobre alguna demanda, quer de rayz, quer de mouele, et de poys quiſſer yr en romarya ou en oſte ou en outro lugar, leyxe por ſy penſoeyro que reſponda; et ſe o non fezer o allcayt do preyto faga contra el aſſy como manda a léé doſ que ſon apraceados et non queren fazer dereyto. [+]
1295 TC 1/ 8 Outrosy forõ en este feyto presentes deante omes d ' alta et muy bõos: dom Or dono, fillo del rrey dom Rramiro; dom Garçia, yrmão del rrey, que era outrosi chamado rey, [ca el rey] dom Ramiro tanto foy de grã bondade et de grã mesura et tãto ama[ua] o yrmão que o fezo outrosi cõpaneyro. [+]
1295 TC 1/ 39 Fezestes muy mal en tornaruos aca tã agina; ca, se nos (se nos) d[e]rades hũu pouco de vagar, gaanaramos tã grãdes requezas que senpre foramos ricos et avondados. [+]
1295 TC 1/ 49 Et, poys que el ouue o rreyno rreçebudo, ent[er]rou seu jrmão Almondar en Cordoua muyto onrradam[en]t[e]. [+]
1295 TC 1/ 63 Et tornou rico et auondado [et] cõ grãde onrra para Çamora. [+]
1295 TC 1/ 97 Onde uos envia dizer que se lle querredes enmẽdar estas querrellas que a de uos et mellorar assi co mo for dereyto, que uollo gradeçera, et faredes en isto uossa bondade et uossa mesura; se nõ, que uos envia desaffiar. [+]
1295 TC 1/ 111 Et, Senor, segũdo eu teño que tu de mj̃ eras de[s]pagado, et assy me as desamparado por algũa culpa en que te eu iasco, rreçebe tu en guarda este condado que me tu desche; se nõ, todo sera astragado per sol de los mouros. [+]
1295 TC 1/ 126 Assaz auya el rey conprado o caualo muy bem; mays outrosy muy caro llj seu a cabo [de] tres ãnos, ca perdeu el per y o condado de Castela; ca nõ poderia pagar el o auer: tãto era creçud[a] et poiada a deuida. [+]
1295 TC 1/ 134 Amigo, todo o que uos queredes quero eu fazer de grado, ca por esto nõ queremos morrer nẽ perder o condado, ca muyto ualrra mays que partamos o pecado nos todos tres. [+]
1295 TC 1/ 138 Et, desque forõ todos ajũtados, moueu de Burgos o conde et foysse para cabo do condado. [+]
1295 TC 1/ 144 Desque el rey dom Garçia ouue corrudo et roubado t[odo o] conda(n)do, tornousse a sseu rreyno cõ muy gram gaãça de omes et de gaados et de muytas outras cousas. [+]
1295 TC 1/ 145 Quando o conde Fernã Gonçaluez foy tornado de Leom, achou todo seu condado corrudo et roubado, [et] pesoulle muy de curaçom, et enuiou logo desfiar al rey dom Garçia, se lle nõ tornasse todo o que auya leuado. [+]
1295 TC 1/ 146 Andados viijto ãnos do reynado del rey dom Sancho de Leom -et foy esto ena era de noueçẽtos et lxaj ãno; et andaua entõ o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçentos et xxxaj; et o enperio [de] Enrrique, enperador de Roma, en xvj - o conde Fernan Gonçaluez, poys que ouue vençudo el rey dom Garçia, com̃o auemos contado, et foy tornado a seu condado, chegoullj mandado [del rey de Leom] que lle fosse a cortes ou que lle leixasse seu condado. [+]
1295 TC 1/ 146 Et bem a tres ãnos que nõ quisestes vijr a mjnas cortes, et demays alçastesuos cõno condado, et deuedes seer rretado por ende. [+]
1295 TC 1/ 152 Cõdessa, uos fezestes muy boo feycto et a guisa de muy bõa dona, que sera contada uossa bondade para sempre; et mando a todos meus vassalos que uaã cõuosco et uos leuẽ ata hu e o conde, que non trasnoytedes sem el. [+]
1295 TC 1/ 152 Et desy foysse cõ ela [et] cõ toda sua conpaña para seu condado. [+]
1295 TC 1/ 153 Et, quando uyu que estaua tam mal parado per y o preyto et que nũca sse poderia pagar o auer -tã grande era -, falousse cõ seus uasalos, et acordarõ que lle desse o condado en preço daquel auer; ca nẽ el nẽ os reys que enpos el ueessem nũca tãto averiã daquel condado. . . en dereyto. [+]
1295 TC 1/ 153 Et trouxerõ esta preytisia cõ o cõde, et deullj el rey o condado en preço daquel auer. [+]
1295 TC 1/ 162 Finado este conde Fernan Gonçaluez de Castela, herdou apos el o condado et o senorio de Castela o conde Garçia Fernandez, seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 163 Desque o conde Fernan Gonçaluez foy morto, herdou o condado en seu lugar Garçia Fernandez, seu fillo. [+]
1295 TC 1/ 163 Et, elle estando aly ẽna jgleia, Nostro Senor, por guardar a el de uergõça, quiso mostrar seu miragre, en tal maneyra que nũca aquel dia o acharom meos da fazenda, nẽ ouue y outro tã boo com̃o el; ca, aquel que appareçeu ẽno seu caualo, armado de suas armas et de seus sinaes, esse matou aquel que tragia a sina dos mouros, et por el sse arrãcou toda a fazenda et foy vençuda, en maneyra que todos auyã de falar na sua bondade daquel caualevro. [+]
1295 TC 1/ 166 Et andarõ tãto ata que cheg[aron] a aquela terra daquel condado, du moraua aquel conde et sua moller que leuara. [+]
1295 TC 1/ 182 Yrmaa, muy rrico uerra de Cordoua dom Gonçaluo Gostez, se Deus quiser, du o eu envio, ca tãto auera d ' auer que sempre iamays seremos rricos et auondados. [+]
1295 TC 1/ 230 En Castella soyã chamar Mioña porlla senora, et aquella cõdesa dona Sancha era teuda por senora en todo o condado de Castella, et por ende mandou o conde toller deste nume Mioña aquel "mj" que diziã primeyro en este nume; et esta palaura que fica tollida ende "mj" que lli chamassem por ende a aquel moesteyro Onna; et assi lle chamã oge en dia Onna. [+]
1295 TC 1/ 263 Et, poys que o conde dom Sancho foy morto, ficou eno condado de Castella seu fillo dom Garçia. [+]
1295 TC 1/ 264 [Et] esta rrazõ toma aqui eno começo: mentre Castella et Leõ et Nauarra erã corrudas et maltreitas dos mouros, vẽo hũu caualeiro do condado de Bigora, que de sua natureza era muy vsado en armas et en caualaria, et era muy afamado ende. [+]
1295 TC 1/ 269 Et este herdou o condado de Castella depois da morte de seu padre. [+]
1295 TC 1/ 271 O jnfante, quando sse uiu ante el, começoo de rogar que o nõ matasse, et prometialles que lles daria grandes terras et grandes algos en seu condado. [+]
1295 TC 1/ 277 Com̃o el rrey dõ Sancho de Nauarra herdou o condado de Castella, por razõ de sua moller dona Eluira [+]
1295 TC 1/ 277 El rrey dom Sancho de Nauarra, dito o Mayor, erdou entõçe o condado de Castella, por rrazõ de sua moller, a rreyna dona Eluyra, que era filla do conde de Castella et yrmaa daquel jnfante dom Garçia, o que matarõ en Leõ, por que nõ ouue y outro erdeiro nẽhũu que o deuesse a auer, senõ aquella rreyna dona Eluyra. [+]
1295 TC 1/ 277 Et, por que seu padre, el rrey dom Garçia, fora fillo del rrey dom Sancho Auarca, o que gaanara aquel ducado et o ajũtara ao rrejno de Nauarra; ca foy aquel rrey dom Sancho de Nauarra muy grã guerreiro contra os mouros, et gaanou delles muytas terras et acreçẽtou o rreyno de Nauarra et eno condado de Castella. [+]
1295 TC 1/ 277 Et era entõçe Nauarra cabeca do condado de Castella. [+]
1295 TC 1/ 277 Et, poys que este rrey dom Sancho, o Mayor, foy senor de Castella, tanto enanchou o(n) condado de Burgos que, dalli adeante, nõ foy chamado condado, mays rreyno conprido dereytamente. [+]
1295 TC 1/ 277 Poys que este rrey dom Sancho ouuo partido seu rreyno do de Castella, com̃o auemos dicto, -et por este rreyno entõçe chamauã condado ca nõ rreynado - et en este estado, chegou grande oste para entrar a Arangõ. [+]
1295 TC 1/ 277 Et outrossi fezo en aquella rreyna duas fillas: a hũa ouue nume dona Brãca et foy casada cõ el rrey dom Sancho de Castella; et fezo esse rrey dom Sancho en ella don Alffonso, o Boo, cuia razõ contaremos adeante en seu logar; a outra filla ouue nume dona Margarida, et foy casada cõ el rrey Guyllem de Cezilia, cujo fillo foy el rrey Guyllẽ, que foy muy rrico et muy auondado, et foy casado cõ dona Johanna, filla del rrey Enrrique de Jnglaterra; mays nõ ouuo fillos en ella; et morreu el. [+]
1295 TC 1/ 277 Enpus esto tornousse el cõ sua cõpanna para sua terra, et mãteue muy bem seu rreyno de Nauarra et o condado de Canpayna. [+]
1295 TC 1/ 288 Et as villas et os castelos, que al rrey perteeçiã, todalas partiu ell a seus caualleyros cõ sua bondade de sy. [+]
1295 TC 1/ 292 Ouuerõ a rreyna dona Orraca et o conde de Barçellona o rreyno de Arangõ et o condado de Barcellona. [+]
1295 TC 1/ 292 Et sayu aquel seu fillo ome muy esforçado com̃o seu padre, et muy sabio, et gãanou et cobrou uillas et castellos que erã do condado. [+]
1295 TC 1/ 296 Et, por que se nõ tĩjna aynda por auondado deste rreyno que el gãanara, moueu atreuudamente et foysse para o rreyno de Ualença. [+]
1295 TC 1/ 299 Poys que el rrey dõ Sancho de Nauarra, aquell que foy dito o Mayor, ouuo seu rreyno enanchado, ca era senor do condado de Castella porlla moller a que perteeçia, et posta paz ontre si et seus fillos com̃o se auẽessẽ et nõ peleiassẽ, moueu guerra contra dõ Bermudo, rrey de Leom; et com̃o era seu ueziño fronteyro faziallj muyto mal ena terra. [+]
1295 TC 1/ 299 Et aynda sen todo esto acreçentoullj outras uillas et herdades muytas, per que oge en dia he mays rica et muy auondada aquella jgleia de Palença. [+]
1295 TC 1/ 307 Et este rrey dõ Fernãdo, ante que reynasse, ouue en sua moller dona Sancha, yrmãa del rey dõ Bermudo, dona Orraca, que foy a primeyra filla, et foy muyto ensinada dona de custumes et de bondade et de fremosura; et depoys dela ouue dõ Sancho et dona Eluira et don Afonso et dõ Garçia. [+]
1295 TC 1/ 325 Et auondarõ toda a oste ata que os da uila enflaqueçerõ, per grã fome et lazeyra. [+]
1295 TC 1/ 325 Et el rrey leixoua en guarda de don Siznãdo, que fora deitado da terra et viuera cõ Abondala, rrey dos mouros. [+]
1295 TC 1/ 325 Et por mereçemento de sua bondade amauao muyto este Abondala, por que fora muy guerreyro et destroydor d[os] cristiãos que morauã en Biamia et en terra de Portugal. [+]
1295 TC 1/ 331 Andados treynta et tres ãnos do rregnado del rrey dom Fernando, quando andaua o ãno da encarnaçõ en mĩll et quareenta et IX ãnos, et a era do emperador en mĩll et oyteẽta et sete ãnos, et o emperio d ' Emrrique en xiijj ãnos - et el rrey dom Fernando estando en seu rreyno folgãdo muyto assessegado, rrico et auondado cõ todo bem, a rreyna dona Sancha, sua moller, por acreçẽtar a sua onrra del rrey, seu marido, et dos rreys onde u[ijna] ella, disolle que mandase fazer en Leõ supulturas para elles et para os que delles ueesem, et que fosse bõa et onrrada et que a onrrasse de muytas reliquias dos sanctos que podesem auer. [+]
1295 TC 1/ 331 Et a çidade de Leõ he asentada ẽno mellor lugar do rreyno, et he bõa terra et saa et de muy boo aar, et auondada et deleytosa de todas cousas que a mester. [+]
1295 TC 1/ 370 Et el rrey Alymaymõ fillouse a departir cõ seus priuados en feyto da çidade de Toledo, com̃o era forte et auondada, et com̃o nõ temja guerra de mouros nẽ de cristiãos. [+]
1295 TC 1/ 375 [Et] eu, por voso merecemento, deiuos hũu condado et fizuos mordomo de mjna casa. [+]
1295 TC 1/ 381 Et conbaterõ a villa tres dias et tres noytes tã de rrigeo que as carcauas, que erã muy fondas, (et) todas erã achaadas, et deribauã as baruascaas, et ferianse a mãtenente cõnas espadas os de dentro cõnos de fora. [+]
1295 TC 1/ 391 Et, se algũu dos Vco matar ou vençer o caualeyro, fica o conçello quito et o caualeyro fica vençudo; et, se o caualeyro matar ou vençer çĩco caualleyros, fica elle por uerdadeyro et o conçello por condanado. [+]
1295 TC 1/ 404 Et era muy esforçado en armas et muy justiçeyro, asy que tã auondada foy a sua justiça que se hũa moller soa fosse pelo camino (que) nõ acharia quẽ lle fezesse nẽhũu mal, aynda que fose carregada de ouro. [+]
1295 TC 1/ 424 Et somos en este lugar en que nos faz muyto mester esforço et bondat. [+]
1295 TC 1/ 446 Et esto lle fez quatro ãnos hũu enpos outro; et, pero que a çidade era muy auondada, mays que nẽhũa das outras suas vezinas, nõ pode estar que nõ veesse a muy grã mingua cõ esta guerra tã grande que lles fezo. [+]
1295 TC 1/ 453 Et, quando o onrrado abbade vio as leteras del rrey dõ Afonso, envioulle entõ este don Bernaldo, que el amaua muyto por mereçemento de sua bondade et de sãta vida que en el auia, et por que entendeu que era tal com̃o el queria. [+]
1295 TC 1/ 464 Et depoys seyrõ ende cõ onrra, com̃o auemos contado et forõ fondament(ad)os de suas jgleias, ca fezerõ muy santa vida et acreçentarõ muyto enos fiees de Deus. [+]
1295 TC 1/ 499 Et queixauãse os mouros cõ este peyto que dauã al rrey et aos cristãos, pero que erã muy auondados de muyto pã et de muytos gaãdos que tragiã os cristãos, et tĩjnã muytos mouros catiuos que llis dauã muy grandes rendas. [+]
1295 TC 1/ 506 Et Aler do era muy auondado de quanto auja mester. [+]
1295 TC 1/ 512 Et por esto era muyto auondado aquel lugar de uiãda et das outras cousas que erã mester, que tragiã a uender de muytas partes. [+]
1295 TC 1/ 513 Et allj pousauã todalas cousas que uĩjnã de cada parte et por esto era muy auondado aquelle lugar do que auja mester. [+]
1295 TC 1/ 519 Et denegreçerõ as caras delles com̃o se posessẽ en ellas pez et perderõ a memoria, asy com̃o a perde o que anda enas ondas do mar, se cae en (en) ellas. [+]
1295 TC 1/ 521 Et vijnã seguros todos os das merchandias a conprar et a uender, en guisa que era muyto auondado aquel lugar porla grã [justiça] que elle fazia, por que os mandaua julgar segũdo sua ley, et nõ leuaua delles mays do dizemo. [+]
1295 TC 1/ 521 Et lidauã cada dia muy fortemente et erã tã coytados que erã enas ondas da morte. [+]
1295 TC 1/ 627 Et o conde Suer Gonçaluez leuãtouse en pee et disse: -Tiradeuos aca, sobrinos, leixade essas conpanas do Çide, villaos desonrados; ca, se sabor an de (d) lidar, bẽnos auondaremos de lide, se nosso senor el rrey o mandar et o teuer por bẽ, [et] non ficara per nos, com̃o quer que nõ som nossos pares. [+]
1295 TC 1/ 642 Conta a estoria que, depoys desto, que o grã soldã de Persia, por que oyra dizer a muy grã bondade et os grandes feytos d ' armas que o Çide fazia, et com̃o nũca fora uençudo de ome do mũdo, et com̃o gaanara a nobre çidade de Ualença et outros castelos muytos, et com̃o uençia rex cristãos et mouros, et gaãnara sempre delles muy grande algo, ouuo muy grã sabor de auer seu amor, tẽendo que era hũu dos bõos omes do mũdo. [+]
1295 TC 1/ 689 Et por sua bondade este deytou os mouros do senorio de Portugal, quanto mays pode, com̃o aquel que sse tijna por senor de toda a terra. [+]
1295 TC 1/ 689 Et ouue en ela fillos: dõ Sancho, que reynou enpos elle en Portugal; et outro a que disserõ dom Afonso, que casou cõ dona Matella, condesa de Bolloña, et por ela ouue o condado; et outro a que diserõ dom Fernando, que casou en Castela con Sancha Fernandes, filla do conde Fernando. [+]
1295 TC 1/ 738 Et quanto mays gentes vĩjnã tãto era mays auondada a çidade de Toledo. [+]
1295 TC 1/ 756 Et os rricos omes et os bispos et os omes boo[s] da terra faziam muyto bem; et nõnos podia auondar, tanta era a gente dos pobres. [+]
1295 TC 1/ 780 Et cõbaterona tã de rrigeo que chegaron aa barreyra et aas carcauas, que erã muy fondas. [+]
1295 TC 1/ 782 Et moueu ende et foy sobre Prego, vila muy forte et abondada et muy são lugar et de bõas aguas; et muy bem poblada et bem entorrada et forte alcaçer. [+]
1295 TC 1/ 791 Et por seu esforço et por sua bondade ualeu muyto et foy muy boo rrey et muy esforçado et muy justiçeyro. [+]
1295 TC 1/ 799 Et as uozes et os alar[i]dos dos mouros et os rroydos dos atambores et dos anafijs erã tã grandes que semellaua que o çeo et a terra toda sse fondaua. [+]
1295 TC 1/ 814 Et por ende diz a estoria que roguemos a Deus por ela, que a guarde por longos tempos, et lle de a ueer as cousas que an de uĩjr et lle praza, et seer auondada de feytos de bẽ, ata que ell[a] de o bẽ auẽturado espirito ao seu redemidor. [+]
1295 TC 1/ 825 En todos bẽes et en todas bondades era barõ conprido et acabado dõ Aluar Perez. [+]
1295 TC 1/ 833 [et] chegou y logo enpos el dõ Afonso, seu yrmão, et Nuno Gonçalues, fillo do conde dõ Gonçaluo, et outras conpanas asaz que llj auondauã a el para seu esforço, com̃o quer que muytos nõ erã. [+]
1295 TC 1/ 835 Mula he villa de gran forteleza et ben çercada, et o castelo dela he como alcaçer alto et forte et bẽ entorrado, et he auondad[a] de todos auondamentos de lauor de terra et de todas caças que a cõprida villa conuẽ, et de herdamentos de uinas et de ortas et de froytas et de montes et de grandes termjnos et de boas aguas; de todas cousas he conprida et auondada muyto. [+]
1295 TC 1/ 840 Jahem, segũdo que a estoria conta, he vila real et de gran poboo et bem afortelezada et bem encastellada et muy forte et de muy tenduda çerca et bẽ asẽtada de muytas et muy fortes torres et de muytas [et] boas aguas et muy frias dentro ena villa, et auondada de todos auondamentos que a nobre et rica uilla conuẽ auer. [+]
1295 TC 1/ 843 A numeada dos seus bẽes et das suas boas obras et das nobrezas desta(s) foy espargido per todo o mũdo; ca esta foy eixẽplo de toda bondade, aa qual aia Deus merçee et piedade, cuia serua et amjga uerdadeyra era, et a faça herdeyra eno seu rreyno cõ os seus fiees. [+]
1295 TC 1/ 871 Et quantos y yã era a muy gran perigoo d ' alcoradas et d ' engenos, que per todo o lugar desse areal tĩjnã pousadas os mouros, et que nõ quedauã de llis tirar a muy gran pressa quanto podiã; et da Torre do Ouro esso meesmo, cõ tra[bu]quetes que y tĩjnã, que os aqueixauã ademays, et cõ beestas de torno et de outras muytas maneyras, de que estauã bem basteçudos, et cõ fondas et cõ dardos enpenolados, et cõ quantas cousas llj conbater podiã, que nõ se dauã ponto de uagar. [+]
1295 TC 1/ 874 Et seyã muy ameude contra os que mays açerca et mays a mão vijã para llis fazer dano cõ suas beestas et cõ fondas; et matauã et feriã muytos et faziã gran dano nos cristãos. [+]
1295 TC 1/ 875 Estando en estes conbatementos sobre o castello de Tiriana, hũu jnfançõ que y estaua, que entõ auja y chegado de nouo a essa çerca de Seuilla, vio y a outro caualeyro trager taes sinaes com̃o as suas -ondas brãcas et cardẽas - et disse a outros caualeyros que estauã y cõ el: - [+]
1295 TC 1/ 875 Digouos que llas quero mãdar tomar, ca nõ pertẽeçe as ondas para atal ome com̃o el he. [+]
1295 TC 1/ 875 Et tã rigeo estaua y Garçia Perez de Uargas aquel dia ante as portas de Triana, et tãto sofreu et tãtos golpes reçebeu et tãtos deu, que os sinaes das ondas do escudo et da capelina nõ pareçiã ante os golpes que llj derõ os mouros. [+]
1295 TC 1/ 875 Senor caualeyro, asi adugo eu os sinaes das ondas et en taes lugares as meto como uos agora uistes, et desta [guisa] as saco como agora ueedes; et, se queredes uaamos agora eu et uos, que as tragedes, fazer (fazer) outra espolonada cõ aquelles mouros que agora serã aqui du ante chegarõ, et ueeremos qual de nos merece mays a trager as ondas. [+]
1295 TC 1/ 875 Senor caualeyro, uos tragede as ondas et fazede cõ ellas como agora fezestes et onrradeas como as onrastes, ca bẽ som enpregadas en uos et per uos ualrrã ellas mays; et rrogouos, com̃o a bon caualeyro que uos sodes, que, se algũu erro ou desconoçemento dixe, que mo perdoedes. [+]
1295 TC 1/ 886 Conprida era de todas cousas et de todas noblezas [que a] auondamento de conprida et de auõdada çidade pertẽeçia: cales et praças auja y departidas de todos mesteres, cada hũu sobre si; hũa cal auja y de los trapeyros et dos cambyadores; outra dos espeçieyros et das alaquimes dos meezinamentos que aujã mester os feridos et os doentes; outra dos carniçeyros et dos pescadores; et asi de cada mester, de quantos eno mũdo poderiam seer, auja y de cada hũus suas cales departidas, cada hũa per ordĩ conpassadas et apostas et bem oridinadas; asi quen (en) aquella oste vio, bem poderia dizer que nũca outra tã rica nẽ tã apostada uyo, que de mayor gente nẽ de mayor poder ca esta nõ fosse, nẽ tam conprida de todas nobrezas nẽ marauillas fosse. [+]
1295 TC 1/ 886 De todas uiandas et de todas merchãdias era tã auondada, que nẽhũa rica çidade nõ podia seer mays. [+]
1295 TC 1/ 886 O seu azeyt[e] soo sol todo o mũdo auondar, per mar et per terra, et esto sen todolos outros auondamentos et as outras requezas que y a, que seria forte cousa de contar a quen per todo passar quisese. [+]
1295 TC 1/ 888 Et de outras gentes, meestres et sabedores de per todas uidas saber bẽ uiuer, mãdou y estabeleçer cales et ruas departidas a gran nobreza, cada huus sobre si de cada mester et de cada ofiçio, de quantos ome osmar poderia (en) que a nobleza de nobre et rica çibdad[e] et auondada pertẽeçia. [+]
1295 TC 1/ 890 Mays este rrey tãto punou enos usos de todas bondades guisar et obrar sempre en toda sua vida, que nume conprido de todo o bõ prez gãanou en suas grandes conquistas fazer et en todos outros conpridos bẽes, quaes nẽ quantos ome cõtar nõ poderia: en herdar caualeyros, ricos omes, et ordĩjs, jgleias, et adaliles, et almogauares, et a todos quantos outros el sazõ auja de fazer merçee; en dar bõos foros et frãquezas et grandes liberdades; et seer muy justi çeyro et nõ mĩguar alj [u] deu[ia]. [+]
1300 AT III,4/ 43 Capitolo septimo Outras cantigas fazem os trobadores que cham[am] tenções, porque son feitas per maneiras de razom que um haja contra outro, en que e[l] diga aquelo que por bem tever na prim[eir]a cobra, e o outro responda -lhe na outra dizend[o] o contrairo. [+]
1300 LPr 1/ 118 Esta cantiga fez Pero da Ponte ao Infante Don Manuel, que se comença ' E mort ' é Do[n] Martin Marcos ' , e na cobra segonda o pod ' ende entender [+]
1300 TPb 26/ 104 LEY XXXII................... ............................ ............................ que lo faran estar a derecho en uno destos tres logares, qual escogiere el demandador alli do fiziere su morada el demandado, o en logar do fizieren el pleyto o la postura, o alli do prometio de lo cumplir; estonce non (le) deue otro Juez apremiar, que non ouiese poderio sobre el, que responda. [+]
1300 TPb 26/ 104 LEY XXXII................. .......................... .......................... que o faran estar a dereyto en huu dos tres lugares qual escoller o demandador ali... .............o demandado ou eno........onde fezeron o pleyto ou a postura ou ali... prometeu de o...enton nono deue outro juyz apremear que non ouvesse poderio sobrel que Responda. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 125 Proveyto grande e cõ ben uen a os homẽs da amizdade, de guysa que segundo disso Aristotiles, nehũ homẽ que aia bondade en si nõ quer uiuer en este mundo sẽ amigos; macar seia auondado de todolos outros beẽs que en el son. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 125 A premeyra he porque eles nõ poderian auer nehũ proueyto das rrequezas, sse nõ husasen delas, e tal huso deue seer en fazer ben, e ho ben feyto deue seer dado os amigos, e por ende os [que non an] amigos nõ poden husar das rrequezas que ouuerẽ, macar seian auondados dellas. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 126 E por ende disso Aristotiles que a mester que ante que tome omẽ amizdade con outro, que punne premeyramente se he boó; e esta cõnosçença non pode omẽ auer se non por huso de longo tempo porque os boos son pocos e os maos muytos e a amizdade non pode durar se nõ entre aqueles que an bondade ensi, onde por estas rrazões os que amĩgos se fazẽ ante que ben sse cõnoscan, legeyramente se departen depoys a amizdade entre eles. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 126 A segũda he aquela que a omẽ con seu amĩgo de longo tempo, por bondade que en el a. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 126 A segũda maneyra de amizdade he mays noble que a premeyra, porque pode seer entre todos omees que aian bondade en si, e por ende e mellor que a outra, que esta naçe de bondade tan soamente e a outra de deuedo de natura, e a en si todolos bẽs de que falamos en la leys deste titulo. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 126 A terceyra maneyra que de suso falamos nõ he uerdadeyra amizdade, porque aquel que ama o outro, por sua proe e por plazer que espera auer do amigo, destallasse por ende a amizdade, porque non auia rrayz de bondade. [+]
1300 XH I, 0/ 10 Et cõ este Abel nasçeo outra yrmãa de hũ parto, asi cõmo cõ Caym asua; et esta ouvo nome Delbora, que diz tanto cõmo seguydeyra, por que segyo aseu [yrmão] Abel, ca asi cõmo dizem [algũus] viueo pouco com el, pero outros contam que viueo moyto, et que tanto cõmo sigideyra quer dizer Delbora, non por que ella siguyse de morte a seu yrmão, mays por queo segio en justiçia et en bondade amando aDeus; ca departẽ que tanto viueo que alcançou aseu yrmão Set que nasçeo moytos ãnos despoys que Delbora et que ella casou cõ el. [+]
1300 XH I, 0/ 12 Et el foy oque primeyramẽte partio aterra por termynos; et aos omẽs que eram ajnda simplez et nõ sabyam njhũ mal, ensynaua os el amoytas sabedorias de artarias et de maldades; et por leuar [deles] entre seus pobõos [provou] os cõ esta mẽestria, et buscoulles os pesos et as mydidas de todas cousas que apeso ou amydida se podem vender ou dar; et nõ catandoas em Deus, nẽ em feyto de bõa alma, nẽ de bondade, mays pensando que [per] esto poderia moyto mays aver; et ensynaua aos seus seer soberueos, et ladrões, et jogadores aengano, et garções, de moytas molleres, et saber todos de moyto engano et de moyta rreuolta, et de todo outro máo costume. [+]
1300 XH I, 0/ 29 Et fezo Deus esto em este Enoc por mostrar que asy cõmo este era o septimo de Adam et o passara Deus ao [Parayso] porla bondade del, que outrosy ẽna [septyma] ydade que sééra logo em pos esta sesta ydade en que agora somos, que passada [afym] que rresusçitara Deus os omẽs et leuara os seus santos aasua gloria, et enviara ao Inferno os que forõ [maos] cõmo Lamec septimo ẽna outra [lyña]. [+]
1300 XH I, 0/ 34 [outros] que rredonda, ca de todas estas maneyras se fazem as espigas. [+]
1300 XH I, 0/ 34 Mays esta feytura postromeyra era mays aposta et mellor pera nõ se apoderarẽ y tanto os ventos nẽ as ondas do deluvio de Deus, que seriam tam grandes cõmo nũqua forã nẽ pensamos que sejam nũqua. [+]
1300 XH I, 0/ 34 Et que fossem as costaneyras da arca et as camaras que em ella faria bem fortes de maneyra que por força quese nõ doblase aarca [nẽse] amolasse em nẽgũ lugar, nẽ ha podessem quebrantar nẽ abater nẽ danar em nẽgũa maneyra as ondas do deluvio que seeriã moy grãdes ademays. [+]
1300 XH I, 0/ 40 Et outras algũas que [chegarom] nadando aarca, et se traballaram dese téér cõ as vnllas aos madeyros de parte de fora, et nõ lles aproveytou nada que a força das ondas as despegauã et as matauã. [+]
1300 XH I, 0/ 40 Et as agoas alçarõ aarca, et trouxerõna as ondas sobre toda a terra, et andaua ella nadando adesuso cõmo naue ẽno alto mar. [+]
1300 XH I, 0/ 44 "Señor Deus verdadeyro et poderoso sobre todaslas cousas, pydo te merçede por la moy grande piedade et mesura que enty a, que poys queos máos son penados que nos nõ [percamos] de cabo nos et as outras anymalias, as quaes oteu ordenamẽto touo por bem deas saluar do deluvio et leyxarlas aavida; et rrogo te por [lo] estado dos que agora somos et seeram daqui adeante que tal destroymẽto cõmo este que nũca oenvies sobre elles; et aestes poucos que leyxaste por la tua bondade, et ajnda por ventura por que nõ achaste em elles tanta maldade, por que quiseses que ontre os outros pereçessemos que nos prometas este dom et nos faças esta merçede: que [nos nõ] mates mays cõ morte de deluvio. [+]
1300 XH I, 0/ 46 Et departe Gregorio ẽna Glosa sobre o [novemo] capitolo do Genesis, que outorgou Deus aos omẽs que despoys do deluvio que comessem carne, lo vno por la terra que nõ ficara tã plantada despoys das agoas, nẽ tã chãa cõmo era antes, nẽ seeriã os omẽs tã abondados de viandas, o al por que forom os omẽs daly endéante moy mays flacos que antes; et por esto despoys do deluvio comerõ os omẽs as carnes asy cõmo comyam antes as froytas et as eruas. [+]
1300 XH I, 0/ 59 "Aua que este he hũ pouoo, et hũa he alyngagéé de todos; et começarõ esto afazer et bem creo quese nõ partyrã de seus pensamẽtos máos ata queos cõplam por obra; mays vijnde et desçendamos ala et confondamoslles alengagéé que am agora todos hũa, et mesturemoslle la de [guisa] que, ajnda que se ouçã, quese nõ entendam ajnda que estem moy açerca [hũus] dos outros. [+]
1300 XH I, 0/ 62 Sabuda cousa he por rrazõ et por natura, et os sabeos asyo mostrarõ por seus libros, que cõmo omũdo he feyto rredondo que asy he rredonda aterra; et os sabedores [despois] que arrazõ dela souberom et oseu asentamẽto, departirõna em tres partes et aaquelas partes poserõlles estes tres nomẽs: [+]
1300 XH I, 0/ 72 A outra rrazõ por que foy entreles o desacordo et [departimento] de hũa lengage em moytas cõmo he dito, et ouverõ que véér em estas cousas et em pensar ẽno espanto que tomarã, et omũdo era grande et avyam todos que tomar em grande abondamento. [+]
1300 XH I, 0/ 84 Et avemos ajnda outra proua de Moysem, queo conta ẽno Genesis, asy cõmo nos diremos adeante em seu lugar, que Sem em Jerusalem ficou et morou, por que quando Abráam sayo em pos Condaloamor, rrey dos elamytas, et pos os outros quatro rreys que yam cõ el et vençeo, et desbaratou, et lles [tolleo] aLoth seu sobrino et lles tomou quanto al leuauam, quando se tornaua dende Abraam cõ aquelas cousas que aaqueles tomara, sayo ael de Jerusalem osaçerdote Melchysedech aacarreyra cõ pã et com [vyño], et aly dou Abraã odezimo de todo oque em aquel alcanço tomara, et este saçerdote Melchisedech, dizẽ que foy Sem, ca segundo contã despoys que Abraã morreu viueo Sem tríj́nta et çinque ãnos; et destas rrazões avemos as prouas que Sem em Jerusalem morreo et acabou. [+]
1300 XH I, 0/ 89 Et estes começarõ aleyxar de andar errados por los mõtes et por los ermos donde andauã antes, amaneyra de bestas saluages tomando oje hũa moller et leyxandoa logo, et [de manãa] outra, et asy dende endeante cõmo as outras anymalyas; et escollendo os lugares que vyam bõos de erdades, et de mõtes, et de agoas, et acollerõse amorar aly alugares [dous] casados, alugares tres, alugares mays, segũdo que eram as anchuras et as bondades das moradas. [+]
1300 XH I, 0/ 96 Et os [hũus] [o] começarõ afazer porlos seus rreys, cõmo el rrey Nyno por el rrey Bel seu padre; outros por los outros seus prinçipes; os outros por seus parentes et por seus amygos, et [algũus] outros ouvo y queo fezerõ aonrra das bondades et vertudes, asy cõmo aajustiçia et aalealdade, aaforteleza, aasabedoria, aagrandeza, aamesura, aacordura. [+]
1300 XH I, 0/ 98 Et ontre todos estes nos achamos que aquel queo mellor entendeo et mostrou ẽno seu tẽpo que foy Abraã, et de cõmo oel fazia plougo moyto aDeus, onde quiso que el et os do seu linage fossem seu pobóó apartadamẽte; et por esso os mãdou çircondar, et daly sse começou aley dos judios. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Et esto podo seer asi segũdo dizẽ [algũus], que este Nẽprot Saturno que foy [Nẽprot] ho de [Babilonja]; et que avendo seus fillos ja casados et ajuntados pera rreynar, por que oyo dizer de Europa cõmo era amellor et mays tẽperada terra do mũdo, et mays abondada de [mpytas] bõas cousas -que tal he Europa, et ontre moytas bõas terras quea em ella, cõmo aprouỹçia de [Guadalquiuir] he amellor de quantas ẽno mũdo som, asy cõmo diz Plinio ẽno terçeyro libro enque departe destas tres terras, cõuẽ asaber, Europa, Asia, Africa, et das prouynçias delas - et outrosi por que avia aprendido Nẽprot em terra de Edom de Yonyto, seu tyo, por la arte da astronomya, cõmo ontre - los quatro prinçipaes rreynos do mũdo avia de séér hũ ho de ouçidente, et que este vençeria aos outros tres, et seria señor deles, et duraria sempre despoys que começasse, et com sabor de rreynar el aly, et leyxar de sua geeraçõ [que] rreynasse y sempre, outrosy mudouse onome; et vẽeo aly aaquela terra, aJano, teẽdo que aquela terra aque Noe viera, et poblara et acabara em ella que este acabamẽto de Noe em aquel lugar que era cõmo synal de séér aquela terra começo et cabeça et [synal] de todo omũdo ata afim. [+]
1300 XH I, 0/ 155 Semyrramis ha de Nyno, que foy tam bem andante cõ [o] casamẽto de tam grande marido herdeyro de moytas cousas aademays, et ella moytas mays lle [emadeyo] das que primeyramente ouvo, et nõ [sse] teẽdo ella por avondada de suas terras, nẽ de todaslas outras do mũdo, deytou do rreyno de seu padre aseu criado Trebeta onoble, et el foyse cõmo oque fogia ante ella, et este poblou açidade Treber. [+]
1300 XH I, 0/ 162 (Et conta Paulo Orosio duas cousas desta rreyna [semyrramys] de quese nũqua vio abondada nẽ farta: aprimeyra de matar omẽs et de esparger osangre deles; asegunda que nũqua foy farta de pleyto de omẽ ẽna maneyra que dito he. ) Et ajnda mays conta Orosio que ela fezo que por encobrir oseu máo feyto et de seu fillo, por ventura se sonasse em maneyra queo soubessem as gentes que esto queo tomariã por escandalo et cousa moyto máá aademays, que fezo ordenamento dos casamẽtos et mãdou que casasse opadre cõ afilla, et ofillo cõ amadre, et oyrmão com ayrmãa et ocriado cõ sua ama, et deu lles cõplido poder quanto pera casar, que casasse oque quisesse cõ quẽ se pagasse, et que vergonça nẽ deuedo de parentesco que nõ fosse y gardado por nẽgũa rrazõ, que ella omãdaua asy. [+]
1300 XH I, 0/ 167 Et esto fazia Abraã ca sabia moyto et traballaua sempre em bõas obras; et por que el era tam bõo et tam justo cõtra Deus, asy cõmo diz Josefo, amóó Deus [mays] que aos outros omẽs daquela sazom, ca empero que [algũus] outros [nomearom] Deus antes que Abraã nõ achamos quese afirmassem em ello; et foy el oprimeyro quese [atreveo] a dizer et afirmar et mostrar aas gentes que aquel hũ sóó era Deus oque criara todaslas cousas, et sem El que nẽgũa cousa nõ poderia séér et que outra creẽça nõ era nada senõ asua; et catou Deus por esto abõa bondade et voõtade de Abraã que avia contra El et nõ quiso que morasse ontre aquelas máás gentes, et segundo diz Josefo [leuãtauã] se contra el et buscabam lle moyto mal por esta verdade quelles dizia et mostraua; et estando el em pensamento desse tornar aterra de Babilonya et de Caldea ou cõmo faria, rrenẽbrousse del noso señor Deus et faloulle. [+]
1300 XH I, 0/ 172 Morando Abraam aly em Cananea, vẽeo grande fame em aquela terra et cresçia de cada dia, por la qual cousa ouvose apartyr daly Abraã perao Egyto, por que oyra dizer que aly avia grãde [abondança] de viandas. [+]
1300 XH I, 0/ 183 Aplaneta de Venus -aque os nossos chamã [deessa] de fremosura - a seu poder sobrelas sementes de todaslas cousas, et esta as faz emprenar, et parir, et abastar ao mũdo; et por ende he estrella de abondamẽto. [+]
1300 XH I, 0/ 187 Estonçes cõ asua escuma combate as estrellas: tam altaa envia; et todas las cousas tremẽ ante as suas ondas, et tornasse escumoso oseu rrio da escuma [emp[er]o] queo façam as suas ondas que esto he com moytos marmoles que arranca quea ẽnos montes daly et el leuaos. [+]
1300 XH I, 0/ 187 Des aquela ysla de Abarom tanto cresçe adeante ẽna sua natura que çerca os montes de toda aquela terra cõ as suas ondas, que andam vagas por [todoslos] chãos que téém cubertos. [+]
1300 XH I, 0/ 202 Et esta sera apostura que gardaredes [pera] sempre: que çircondedes os menynos aos oyto dias que nasçerẽ, et esto faredes tam bem ao [menyño] seruo que compraredes, cõmo ao fillo da serua que nasçer em vosa casa; et todo omacho que nõ for çircondado seja deytado do meu pobõo, por que quebrantou [amyña] postura. [+]
1300 XH I, 0/ 202 Et diz Josefo quelle mãdou essa ora asi cõmo ja mãdara que çircondasse asy, et aseus fillos et [(et)] atodos los de sua [compaña] et sua gééracõ, et por esta conosçençia fosem departidos et conosçidos das outras gentes; et desta çirconçisom cõtaremos [adeãt] hu falaremos da de Ysáác, hu Abraã conplio este mandado de Deus; et sem esta rrazõ poemos outra por que foy esto feyto. [+]
1300 XH I, 0/ 205 "Et esto dezia noso Señor por que agẽte de Sodoma et de Gomorra erã tã abondados de todaas cousas que poderiã séér pera omẽ se deleytar, et viçoso seer, segũdo diz Paulo Orosio, que çresçeo em elles soberuea de fazer luxuria ensi méésmos moy desonesta cõtra ley et contra natura. [+]
1300 XH I, 0/ 209 Et cõmo erã aqueles cãpos chãos et vẽ este rrio por elles, queo partem os omẽs em quantas partes querem, et leuão [per] donde mester faz por aqueles chãos, todos et rregam todos seus froytos; ho hũ por la tẽperãça do sol, ho outro por este rreguamẽto, criauãssem em aquela terra todos los froytos do mũdo donde aviam tam grande abondamẽto que nõ ssabiam os omẽs quelles fazer, nẽ onde os deytar, tantos erã elles; et por la terra que era tã plantada cresçiam aly moyto os pobõos, et poblarõse aly estas cinque çidades: [+]
1300 XH I, 0/ 209 Et diz Orosio que tã grãdes aviam os viços cõ a multidũe das cousas, quese dauã todos, pequenos et grandes omẽs et [mulleres], amaos costumes; et diz queo grande abondamẽto das cousas quelles [foy] achaque et synal dos males enque caerõ despoys, ca segundo departe aly [Orosio], da grande sobejedũe dos deleytos das moytas cousas et grãdes viços [cresçeolles] luxuria moy torpe et moy feo feyto dos omẽs queo faziam [hũus] cõ os outros ensy méésmos. [+]
1300 XH I, 0/ 209 Et por que ante queas destroyse Deus rregauãsse as terras de Sodoma, et daquelas outras çidades da agoa do Jordam, asi cõmo [oparayso] de Deus, et cõmo terra do Egito do rrio Nylo, de cõmo vem aSegor, segundo conta Moysem ẽno trezeno capitolo do Genesis, departe aly Paulo Orosio, esto foy por que os moradores daquelas çidades aviã moy grandes abondamẽtos de todaslas cousas, ho hũ [porla] caentura do sol, quee cõmo natura [de] fogo, et por lo moy bõo rregamento do rrio Jordam, et nõ agradesçiam esto a Deus, nẽ conosçiam quelles Deus dera estes bẽes aly, nẽ que por El os aviam, et errarõ tam de máá maneyra queos matou Deus cõ aquelas duas cousas: ahũa por la caentura do sol quelles criaua aquelas cousas, enviou sobre elles, et sobre a terra, et sobre todaslas suas cousas aqueles rrayos, et aquel fogo do çeo queos queymou todos; et por la agoa que aviã pera rregar queos [enrriquiçesse et despois] queo ouvo queymado et tornado em çíj́nsa et em poluo, diz queas sufondou et fezo sayr agoa dos abismos que todo aquelo cobrio et ajnda oje esta feyto lago, et esta agoa quee tal -diz - que asy cõmo aoutra et acaentura do sol criauã aly todas cousas, que asy estoruarõ despoys aly este fogo et esta agoa quese nõ criem y. [+]
1300 XH I, 0/ 218 Et Abraã poso nome aaquel seu fillo Ysaac, et çircondoo ẽno outauo dia que nasçeo, et aYsmael, seu fillo et de Agar, çircondou ese dia, mays avia Ysmael treze ãnos ja que nasçera; et por esta rrazõ de Ysaac çircondam agora os judios aos oyto dias de quando nasçem, senõ [en] terra de Arabia quese nõ çircondam senõ aos treze ãnos por rrazõ de Ysmael, donde elles vierõ, que quando Deus mãdou aAbraã que çircondase assy et atodoslos de sua [cõpaña] et o fezo el, diz que avia ja Ysmael treze ãnos cõmo he dito, et foy el çircondado estonçes. [+]
1300 XH I, 0/ 227 "Em este lugar diz mẽestre Godofre que proua Deus ao justo por que paresca abondade et avertude do seu coraçõ por los bõos feytos et obras, por que tomem del enxemplo os outros et façam bem. [+]
1300 XH I, 0/ 230 [Uiuerõ] Abraã et Sarra et sua cõpaña ẽno deserto de terra do poço de Bersabéé moyto avondadamente em aquela sazõ que y morarõ, despoys que se Abraã tornou do sacrifiçio que quisera fazer [de] seu fillo Ysáác, que noso Señor Deus daualles todaslas cousas que aviam mester. [+]
1300 XH I, 0/ 230 "Leuãtousse estonçes Abraam et [omjldouse] aos fillos de Her, que eram señores do pouõo daquela terra, et gradesçeolles aquela bondade et mesura que faziã contra el, et disolles: [+]
1300 XH I, 0/ 247 Este rrey Çelio fezo ael rrey Saturno, et este foy prinçepe dereytureyro, et começou afazer moytos dereytos ẽna terra: vender as cousas amedida et apeso, et fazer mercados por los bõos lugares [vsados] et pregoados aquese fosem os omẽs vender et comprar, et mandou tomar metales em preço das outras cousas segundo valesem, et fazia viuer as gentes sem rroydo et sem contẽda acada hũa ẽno seu, et mãtiña a terra em paz, em justiçia abondada et gardada [em] toda cousa. [+]
1300 XH I, 0/ 247 Et aquela planeta da [deessa] Venus, que disemos que nasçera daquelo de Saturno quelle cortara seu fillo, he planeta de abondo, ca faz aas cousas da terra emprenar et leuar froytos que abondam ao mundo. [+]
1300 XH I, 0/ 252 Et tragendoa aquel pastor Argo por los pascos cõ os outros gaãdos que gardaua, vynam aas vezes aas rribeyras de aquel rrio Ynaco de Greçia, da [çidade] de Argos, que era orreynado de Ynaco, seu padre, onde ella soya andar, et traballara moytas vezes; et parouse sobrela agoa et catouse em ella, et quando vio ẽna onda da agoa figura de cabeça de vaca, et os cornos que tragia em ella, ouvo grande medo et fugio moy espantada dessy mẽesma. [+]
1300 XH I, 0/ 264 Esta Ysis foy ẽno Egyto dona moy complida em toda bondade; et os do Egyto, que eram moy grandes estreleyros et sabedores das naturas das cousas, adorauã oelamẽto da agoa et as planetas mays que aoutra cousa; et a agoa por rrazõ do Nylo, donde lles [vina] quanto bem aviam; et os caldeos adorauã ofogo por quea em aquela terra mayor poder que outro elamẽto, et onde quer que elles achauã ydolos feytos aonrra doutra cousa queymaua nos et faziam aas gentes adorar os seus. [+]
1300 XH I, 0/ 269 Symaco diz que andauã aadesuso por çima do ventre da madre, aasemellança de nave que anda ẽnas ondas do mar quando nõ trage seu peso ou carrega dereytamente; et diz quese moviam estes moços mesturademẽte hũ cõ outro arreuezes por véér qual deles sayria primeyro et nasçeria antes do ventre de sua madre. [+]
1300 XH I, 0/ 274 Andados víj́nte et dous ãnos de Jacob, et oyteẽta et dous de Ysaac, Ynaco rrey de Argos avia hũ fillo aque diserõ Foroneo, que rreynou em pos el em Argos; et este Foroneo ante que rreynase ouvo hum fillo aque chamarom Apis; et aqueste Apis pasou ao Egipto et prouou aly, et foy moy bõo, et gáánou aly rreyno, et rreynou ende; et segundo dizẽ [algũus] este foy marido da [deessa] Ysis, de [quẽ] avemos dito, et tam grãde foy abondade deste Apis et tanto forom pagados del os do Egito, que despoys que el morreo queo contarõ ontre [os] seus deus, et teendóó por deus adorarono cõmo aseu deus, et mudarõ onome del, et chamarõlle Serappis, cõmo chama a Santa Escritura Serafim ahũ dos angeos do çeo et ajnda ahũa das ordéés dos angeos; et esta ordeem he anouena quee amays alta de todas; pero he de saber que ha este departimẽto ontre ho nome do angeo et da ordéém, queo nome [do] angeo quese escriue cõ esta letera m em cabo, et dizemoslle Seraphym escrito cõ m, et quando he por nome da ordéém escriuese com n, et chamamos lle Seraphyn. [+]
1300 XH I, 0/ 275 [em] aquela sazõ sobre ofeyto de Rrebeca, cresçeo grande fame em terra de Canaã, asi cõmo acontesçera outra vez em dias de Abraã; et Ysaac, temẽdose da grande mj́goa das viandas et querendo gardar suas compañas, pensou dese yr perao Egyto por quelle diserõ que era estonçes terra moyto [avondada], mays pero nõ ofezo quese foy pera Gerara aAbymalec, rrey dos palestinos que fora amygo de seu padre Abraã. [+]
1300 XH I, 0/ 277 Despoys de todo esto quedou Ysáác em Gerara et labrou et sementou em aquela terra atallente et prazer del rrey Abymelec, et colleo açento doblo do [que el] avia semẽtado aquel ãno, et bendisóó Deus, et [todas las] suas cousas yam adeante, et cresçiam fortemẽte et fezose aly moy rrico, et cresçianlle aly os [bẽes] de cada dia, ata que foy [moyto] abondado, et rrico, et moy poderoso, et aly ouvo moytas gréés de ouellas et bustos de vacas, et [cresçio] agrandes [conpañas]; et por tanto bem et merçede que Deus fazia aYsáác, mezclarõ ho os palestinos cõ el rrey por que aviã envidia del, et el rrey creyos, et çarraronlle todoslos poços que Abraã, seu padre, fezera aly pera suas [conpañas] et seus gaandos, et diso lle Abimelec: [+]
1300 XH I, 0/ 277 Em esse dia que elles jurarom, vierõ nouas aYsáác de seus omẽs que acharã agoa ẽno poço que cauauã, et Ysáác posolle nome Bersabéé, que quer dizer tãto cõmo abondamẽto; et despoys desto foy poblada hũa çidade em aquel lugar que avia nome Bersabéé, et [este] nome méésmo ouvo em todo seu tempo et diserõlle çidade Bersabéé. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Senor, tu que feziste os segles, et criaste todaslas [(las)] cousas, et diste abondamento de moytos bẽes ameu padre, et feziste amyn digno de séér seu herdeyro, et me prometiste que ajudarias aos que demj́ viessem, et lles farias sempre merçede, et lles acresçentarias os seus bẽes, [rrogote] Señor que [o] complas agora, et nõ me despreçes por la grande velleçe enque eu soom, et gardame este fillo et defende o de todo mal, et dalle bõa vida et bondade de todos los teus bẽes, et, Señor, faz queo temã os ymíj́gos et queo amẽ et onrrem os amygos. [+]
1325 TPc II, 19/ 38 Outrossi dizemos que se alguno quisesse demãdar villa ou castello ou aldea ou outro lugar sinalado, que avonda que diga que demanda aquel lugar dizendo sinaladamente qual cõ todos seus tirmiños e cõ todas... [+]
1350 HT Miniaturas/ 7 Et por fazer pobla que fose cabeça de seu rreyno, o que nõ avia y estonçe, catou por toda aquela terra o mays apoderado lugar [per fortelezar] que achar podo para defenderse de emijgos moya de herdades et de rrios et de mõtes et das outras cousas para que a pobla fose mays forte et noble et avondada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 7 Et era o mays forte castello de toda aquella terra, et mellor de herdades, et mays abondado de todas las cousas de moytas fontes et rrios et de moytos bõos montes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 7 Outrosi son aly as montañas a que dizẽ as Dydimas, terra moy abondada de froytas de moytas maneyras, et moy gabada d ' elo et de moytas outras saborosas viandas et de montañas. et he o Mõte Yprion ende estes mõtes son de parte de Frigia et da parte de Traçia, et outrosi o Monte Hemo et a silua RRodarpe, que he terra moy grande et as terras chãas de [moyta] caça et de moytos montes et de moytos outros viços et deleytos por que esta açerqua dos termynos da çibdade de Troya. [+]
1350 HT Miniaturas/ 18 Et cõplidas todas as naues a moy grãde [abondamento] et a flota apreçebida d ' esta guisa, chegou a mãçebia de [Greçia] todos ajuntados a Jaason. [+]
1350 HT Miniaturas/ 23 Et en outro dia por la mañãa ajun tarõ se os pouoos ẽno cãpo que era entre a çerca et hũa agoa que ya estreyta et moy alta et fonda. [+]
1350 HT Miniaturas/ 28 Et tu, Oragẽ; et vos, Ventus, et estrelas, et todos los dioses da noyte, seede agora comygo en myña ajuda que fige o que quis fize tornar os rrios a suas fontes maravillosa mente de cabo as rribeyras et faço [per] meus encãtamentos o brauo mar amãsar -se, et fazer tã brauas ondas ao mãso que quebrãto et trago as naues onde quero. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et foy se por sua terra et enviou seus priuados et seus sacrifiçios por todo o rreyno et por suas viandas buscar por las vezĩdades, et acarretar moy grande abondança de todas aquelas cousas que mester seriã para aquel cõvite, por seer el mays abastado et cõplido que seer podese et enviou por moytas rroupas preçadas para os estrados, et purpuras para cobrir as paredes et o teyto do palaçio et onrrar -lo moyto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et a deesa da discordia, veendo en aquel cõvite et en aquela nobleza et onrra a deesa da trayçõ et a deesa da aleyuosia et a deesa dos trafogos et a deesa das jnfirmjdades et a adeesa da luxuria; et cõ estas outras quantas deesas de bondades et de maldades avia, et todos los dioses cada hũus de seus poderes et de suas deydades; et veu se desdenada et deytada de tã bõo ajuntamẽto de tãtas bõas personas et tã nobles cõmo aly erã, teẽdo que nõ era ela a peor nẽ a mays vil de todas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et diso logo a as outras: ' Amygas, esta maçãa eu a deuo de aver et mjña he ' Et diso enton deesa Palas a Juno, por bondade et por mesura: ' dade agora a mj̃ essa maçãa, et leerey eu a myña vez, et veerey que diz esa escriptura ' Et Venus, quando aquelo entendeu et veu que nõ era ella a que se nõ preçaua en fremosura menos que as outras, et diso entõ: ' señoras, poys que uos avedes leudo et teuestes a maçãa, de mesura seria que a desedes a mj̃ et que a leya eu outrosi a myna vez ' Et asy a derom as hũas a as outras a leer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 54 Et cõmoquer que el RRey Priamo avia oydo del por outros juyzos que avia dados, oyu de aquela vez moy mays; ca toda a terra falaua de aquel pleito das deesas et [do] juyzo que Paris y dera, [0] tanto que el rrey et seus fillos falarom em aquel feyto. et em pos esto apartou se el RRey Priamo com a [rreyña] Ecuba et falarom anbos em feyto de Paris, et departirom d ' esta gisa sobre ello: rrecontarõ logo o soño que a rreyna soñara, que aquel que ella parise em cõmo por el aviã de seer destroydos elles et Troya et todo o seu rreyno; et em cõmo por esta rrazõ o mãdaram matar et leuar aos montes por tal que se perdese ala et que nũca mays viuese; et outrosy em cõmo foy a criatura deytada, et cõmo foy sua ventura de nõ morrer nẽ peresçer em lugar tam ermo et tam despoblado. et sobre esta rrazom de -partirom et ouverõ grã peça de dia seu consello et seu acordo et diserom que poys que todos de aqueste jnfante falauã et elles meesmos o [aviam] oydo, que aquel pastor que dera aquel juyzo entre aquelas tres deesas que aquel era seu fillo, et que fora achado en aquelas mõtañas tam hermas onde elles ambos o mãdaram deytar por tal que morrese ende, et que nõ seria nada o que soñara a RReyna Ecuba; et agora poys que todos los pouoos dizem que el que he moyto noble et moy grande et moy fremoso et moy ensynado et moy sysudo et de moy bõas [mañas] et moy escolledor et julgador de dereyto,, tanto que bem semellaua fillo de rrey et de liñagẽe de rreys en todos seus actos; et poys que asy era que nõ aviam por que nõ enviar por el et rreçeberlo por fillo, ca a aquelo do soño da [rreyña] a que elles aviã medo moy grande diserom asy que aquel feyto do soño se de suso era ordenado et fondado et estabelesçido de asy seer et de se complir, que nõ era outro señor ẽno mũdo que o podese estraeçer nẽ desviar [senõ] aquel que o estabelesçera. et se desviado ouvese de seer por algũa gisa que aquel jnfante que morrera et nõ viuera mays, que se acomendase(n) a deus et que rreçebese(n) seu fillo; et deus que fezese de lo todo o que quisese. et des que el rrey et a rreyña ouverom este consello et acordo entre sy anbos et dous, librarõ em esta gisa; chamarõ a Ector et a todos los outros seus fillos, et contaron [lles] todas as rrazões que aviã avidas; et diserõ lles que se a elles provese et o nõ tomasen por nojo, que enviarian por seu yrmaão Paris et que o rreçeberiã por fillo. en conçello virõ os jnfantes que aquel avia de herdar et que nõ perdiam y nada, nẽ aos outros nõ lles enpeesçia nem fazia nẽgũ dãno o rreçebemẽto de Paris et todos se acharon en acordo que enviasem por el; et enviarõ logo por seus caualeyros el rrey et a rreyña, et deron lles suas cartas, et mandarõ lles que fosem por el et que o adusesem o pastor Paris, despoys que ouvo dada a sentença da maçãa ontre as tres deesas, segũdo que de suso ja avedes oydo, ficou em garda de seus gãados en çima de aquestes mõtes et vales de Astra, et fazia todas las cousas asy cõmo ante que dese aquela sentença. et acontesçeu em todo esto que dormyndo aly Paris hũa noyte ẽno meesmo lugar onde dera aquel juyzo, et veẽo a el em soños a deessa Venus, et diso lle em cõmo lle avia de acontesçer et de cõmo avia a seer rreçebydo moy çedo por fillo del Rey Pryamus et da Reyna Ecuba, et ajnda mays lle diso et o çertificou que Ector et todos los outros seus yrmaãos o rreçebiam et tomauã por yrmaão. ' Et tu yras ' -diso a deesa Juno -, ' et seeras moy bem rreçebydo. et despoys que fores ẽna graça et ẽna merçede de teu padre et de tua madre et de todos teus yrmaãos, tu me averas mester por vengança da desonrra que fezerom et foy feyta a teus parentes et estonçe te darey eu a ty a dõna que te promety, et esta he a mays fremosa criatura de que tu em todo o mundo oyste falar nem viste com os teus ollos; et quer seja casada quer outra qual quer, atal te darey eu a ty ' et ditas estas palauras, desapa resçeu Venus et foy se et Paris despertou do [sono en] que jazia et foy moyto alegre com el, et rretouo o em seu coraçom, et em [sua] voontade. et despoys de aquesto, [chegarom] os cavalevros del RRey Priamo et da RReyña Ecuba, sua moller, et de Ector et dos outros seus fillos; et el rreçebeu os moy bem et moy ensynadamẽte. et despoys d ' esto falarom elles [con] el et diserõ le o mandado a que [vjnã]: cõmo el RRey Priamo et a [rreyña] Ecuba oyram dizer que [aquel] pastor Paris seu fillo era, aquel que acharã ẽno monte et outrosi oya el que el RRey Priamo que era seu padre et a RReyña Ecuba sua madre et el rrespondeu a aqueles caualeyros que [vjnã] a el con aquel mãdado et diso lles asy: ' RRogo vos agora moyto cõmo vos sodes cavaleyros, fillos d ' algo et avedes dereyto et ben, que uos me desenganedes et me digades a verdade por que vijndes; ca nõ queria eu agora que me leuasedes [en] rrazõ de fillo del rrey, et depoys que ficase escarnjdo et perdese meu lugar que teño, et desi que ouvese de buscar outro por donde viuese et guareçese cavaleyros, eu esto vos rrogo que o nõ queyrades fazer ' et elles estonçe çertificarõ -n o por las cartas que tragiã, et lle mostrarom logo et outrosi por suas palauras et por seu menagẽe, dizendo que asy era. et Paris, poys que foy çerto et firme que asy era cõmo diziam os mãdadeyros, gisou se cõmo se fose cõ elles et enviou logo por seu amo em aquel lugar donde gardaua aqueles gaandos de el RRey Adymalet, a dizer -lle o ffeyto cõmo era et a rrazon cõmo estaua, et que lle enviaua rrogar que viesse logo aly, que moyto lle fazia mester et o pastor veẽo et falarõ anbos em rrazom d ' aquel feyto que lle el rrey et a [rreyña] enviaram dizer; et plouvo moyto d ' elo ao pastor et de quanto lle Paris d ' esto diso. et Paris preguntou moyto aficadamente a seu amo, o pastor, conjurandoo que lle disese cõmo ou [cal] maneyra o achara, cõmo quer que ll ' o avia dito algũas vegadas; et o pastor diso lle a verdade et fezo o çerto d ' elo. et en pos esto acordarõ anbos cõmo fezesem et Paris, pẽsando en seu coraçõ se lle fose menester para aquelo algũa prova ante el rrey et ante a rreyna et seus fyllos, et rrogou ao pastor, seu amo, moy fortemẽte que fose cõ el; et el outorgou ll ' o moy de grado et prouvo lle moyto. et Paris dou estonçe moy bõa conta de seus gãados a seu amo, et de toda las outras cousas que del teuera et ouvera et poserom aly todas las cousas por moy bõo [rrecado] Paris et o pastor, seu amo, que o criara et fezerõ moytos plazeres a aqueles caualeyros que vieram por Paris et dou aly o pastor a Paris, seu criado, moytas vacas et outros moytos gãados que leuasem cõ el, que ouvese que comese et que dese a quen quisese et leyxado aly todo o seu en rrecado,forõ sua carreyra et tragia cõsigo Paris, por onde andaua, hũa dõna moy filla d ' algo que avia nome Oenone; el [leuoa] (consigo) [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et derõ lles tã grãdes et taes dões [per] que senpre forõ rricos et onrrados et abondados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 93 Et era moy rrico et moy abondado et de moy bõo talente contra todos [+]
1350 HT Miniaturas/ 94 Das feyturas de [Ulyxas] Ulixas vençia a todos de bondade. [+]
1350 HT Miniaturas/ 113 Et Merssa era hũa terra moy saborosa et viçosa et rrica et moy avondada de todas las cousas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et esto era rrazõ ca por el foy a oste abondada de quanto mester ouvo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et depoys d ' esto chegou Perses, que era rrey de Etyopia et veẽo y cõ el seu sobriño Metõ, que era fillo de hũa sua yrmãa, que ouvera grã prez de bondade et era moy rrico et de grã valor ca era señor de dez çibdades Et estes anbos vierõ de moy longa terra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et ambos ouverõ grãde prez de bondade et de ardimẽto et de caualaria. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et viam tras sy moy grãdes ondas et moy brauas que os queriam abayxar su sy. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et o carro era moy abondado et basteçido de fachas et de dardos et de [balestas] et de espadas et de todas as outras cousas que mester aviã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et sabede que Meriõ fezo grã bondade en esta gerra enpero algũus veerã que se achara mal do que fezo, mays [acõteçer] lle a adeante que ja o feyto asi pasou. [+]
1350 HT Miniaturas/ 150 Et aqueles que ala van tomã rramos de balsamo et leuan os cõsigo et fazẽ cabanas en que se ascondan moy bem, en guisa que ajnda que outro entre ẽna cabana, nõ veera d ' eles nada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 [Et os nomẽs delas son estes: carbũcolo, sardis, cafis, amastica, berilo, topaz, grisolicos, esmeralda, braso, rroby, calçedonja. destas pedras ouvo en esta camara grãde abondança et tã clara e tã lomeosa era de noyte, por escuro que fezese, cõmo per lo mays claro dia de julio.] [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 [Et demays as carcauas eram moyto altas et moy fondas et as barbacãs tam bem labradas et tam bem apostadas que, cõ pouca defensa que ouvesen, moy pouca cõpaña se poderia defender dentro tam bem que fasta mjll ãnos nõ temyã seer entrados, aynda que os çercados teuesem, moormẽte que ẽna çidade avia moytos bõos caualeyros que a defendiã moy bem.] [+]
1350 HT Miniaturas/ 295 Et sabede que me pesa por que Ector nõ achey viuo et senpre ende averey pesar, ca por quanta bondade del oy, mays lo amaua que outra cousa et mays esta perda ja nũca pode seer coblada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 337 Et leuãtarõ suas ancoras, et começarom de synglar contra suas terras mays eu bẽ creo que moytos d ' eles nõ chegaram ala por que tan brauas eram as ondas do mar que aos que o asy vyã feruer, que os corações lles tremeam ẽnos ventres [+]
1350 HT Miniaturas/ 340 Et en rredor de aly avia a terra tan rrica et tã avondada de todas las cousas que nada nõ lles [mj̃goaua]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 341 Et elles yan moy ledos et moy pagados de sy, ca yan avondados et moy rricos dos tesouros del RRey Priamo et de todo o outro aver que acharõ ẽna çidade de Troya. [+]
1350 HT Miniaturas/ 341 Et as ondas se voluyã et engrosauã et se leuãtauã arriba, et yam quebrar ẽnas naues. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Et foy padre de Palomades, que por sua bondade et por seu prez gaañou o prinçipado de Agameno, cõmo vos ja contey. [+]
1350 HT Miniaturas/ 347 Et Orestes et aqueles que cõ el yam çercarõ a çidade et cõbaterõn a a a rredonda. [+]
1350 HT Miniaturas/ 363 Et [aquela] terra era moy rrica et moy abondada de todo bem. [+]
1350 HT Miniaturas/ 366 Et sabede que nõ ouverõ mester ayos, ca todo [aprẽdjan] de seu -quanto lles fazia mester - , de noblezas et bondades et forõ sabedores et ensynados et [omjldosos] . Et conosçiã todo bẽ, et vsauã del et arredauã se de todo mal. [+]
1350 LT [1]/ 47 Depoys que sse Lançarote partii de casa de seu ospede, nõ andou muyto que achou dous caualeyros andantes que tragiã senllos escudeyros; et anbo los caualeiros erã de casa de Rrey Artur et conpaneyros da Tauola Rredonda, et o hũu auya nume Brandeliz et o outro Keya Destrauz, et erã anbos bóós caualeyros et ardidos. [+]
1350 LT [1]/ 47 Quando eles uirõ Lãça[rote] nõ no conoçerõ porque fezera el meter seu escudo em sua fonda; mays Lançarote os conoçeu logo tanto que uyo os escudeyros et os escudos. [+]
1350 LT [1]/ 55 Quando Lançarote uiu os caualos et os escudos ante as tẽdas, et tã preto da porta, disso em seu coraçõ: -"Mester, mester me ha bondade et esforço, ca segũdo eu ueio, nõ me posso d ' aqui partir sem justa ou sem batalla. [+]
1350 LT [1]/ 55 El estando assy chegou a el hũu escudeyro que lle disso sem salualo: -"Senor caualeyro, ¿onde sodes uos?, ¿se sodes dos caualeyros de casa de Rrey Artur? -"Escudeyro, disso Lança[rote], ssi sóó sem falla, de casa de Rrey Artur sóó et conpaneyro da Tauola Redonda. -"¡No nume de Deus! disso o escudeyro, ca aynda oge sera ora que uos pesara muyto, et mays uos uallrria de nũca ............ de hũa tenda et começoo a tãger o mays de pre[ssa que] podo, assy que o muro todo do castelo sse começou a encher de dõnas et de dõzelas et d ' outras gentes, tanto que oyrõ o son do corno, entẽderõ que os seus caualeyros auyã d ' auer justa ou batalla. [+]
1350 SP 26/ 129 Ca maguer (fuesse uerdad que era) debdor de otro, con todo esso non deue ser desta manera prendado nin agrauiado, por (lo que deuia,) en quanto estuuiere en tan gran peligro; porque assaz le abonda el dolor que passa de su enfermedad, e non ha menester que le acrescienten mas en ella, faziendole pesar, tomandole lo suyo o entrando gelo en tal sazon. [+]
1370 CT 1/ 217 Et tãto auedes cõquerido en terras estrayas que nõ sey home ẽno mũdo que por njhũa rrazõ açertar podesse pera cõtar quanta bõa terra et rrica uós auedes cõquista et destroýda per uossa bondade, et quantas batallas uẽçestes et quantos estrayos feytos auedes começados. [+]
1370 CT 1/ 230 Et outra filla ouuo nome Políçena, mays de aquesta quero que sabeades que nõ acharõ par ẽna sua bondade en todo o mũdo. [+]
1370 CT 1/ 231 Et desý fezeron os fondamentos, que erã moy anchos et moy fondos so terra. [+]
1370 CT 1/ 239 ¡Deus cofonda seu amor et quen en el moy fiar! [+]
1370 CT 1/ 247 Et Deus cofonda a quantos creen en este adeujñador. [+]
1370 CT 1/ 253 Et marauillousse moyto da bondade que auj́ã. [+]
1370 CT 1/ 257 Et despoys que chegou o día, a manãa foy moy bõa et moy clara et a ágoa do mar estaua tã mãssa que sol hũa onda nõ sse mouj́a. [+]
1370 CT 1/ 273 En este obrou mays a natura pera o ennobreçer, ca poso en el toda sua força et fezo en el toda sua obra pera o cõpõer de todas bondades, senõ tãto que o podera fazer mays fremoso do que fezo. [+]
1370 CT 1/ 300 Et vẽo y cõ el seu sobriño Metõ, que era fillo de hũa sua yrmãa que ouuera grã prez de bondade. [+]
1370 CT 1/ 300 Et erã anbos moy parẽtes del rrey Príamos, et anbos ouueron grã prez de bondade et de ardimẽto de caualaría. [+]
1370 CT 1/ 308 Et os de Greçia se defendíã, alý estando, moy uiuament, que nõ achauã nehũ lugar hu podessen goresçer, que ante ja queríã morrer en terra que entrar ẽno mar et peleg[r]ar y, ca elles estauã çercados de todas partes et vij́an tras ssy grãdes peligros das ondas, que sse queríã erger grãdes et feras et door[os]as. [+]
1370 CT 1/ 328 Et sabede que Meriõ fezo en esto grã bondade, cõmoquer que será grã marauilla se en essa sazõ nõ virẽ algũus en que sse achará Meriõ mal do que fezo, mays auéñalle d ' ende adeãt quequer, que ja o feyto assý passou. [+]
1370 CT 1/ 369 Et segundo que diz a estoria, nõ auj́a estonçe dous caualeyros mays preçados ẽno mũdo nẽ mellores en todas bondades. [+]
1370 CT 1/ 403 Señor don Achiles, nós faremos grã bondade de auermos al rrey Toas por Antenor, que uós meesmo prendestes. [+]
1370 CT 1/ 412 Mays os troyãos nõ quedauã noyte et día por afortelezar sua uila, et leuãtarõ motas moy altas, et fezerõ cárcouas moy fondas, et adubarõ moy ben os muros per u erã baixos, et tódaslas cousas en que entẽderõ que a uila poderíã mellor afortelezar, todo o fezeron ben et conpridament. [+]
1370 CT 1/ 465 Et cõtauã tódaslas bondades et as maneyras de Éytor et quanto per el ualj́ã. [+]
1370 CT 1/ 466 Uós erades frol de tódoslos caualeyros e[n] nobreza [et] en ardimento et en tódaslas bondades. [+]
1370 CT 1/ 467 Et en esta maneyra fazía a rreýna Écuba seu doo grãde et marauilloso et doorido, contando as bondades et as frãquezas d ' Éutor, tã dooridament que, quen o contar quisese todo, nõ sería prazer seu nẽ daqueles que o oýsem, ante lles conuerría d ' auer ende pesar et doo. [+]
1370 CT 1/ 469 Et despois tomarõ mirra et bálsamo et metérõllo fora et dentro, muy bẽ et muyto auondadament. [+]
1370 CT 1/ 471 Éutor fuy o mellor dos mellores et o mayor en tódaslas bondades. [+]
1370 CT 1/ 471 A estoria conta que, per suas mãos, matou dez et seis rreys et hũ almirant et quatro duques que ualíã tãto cõmo rreys en tódaslas bondades et franquezas et rrequezas et terras. [+]
1370 CT 1/ 471 Et deulles grand algo et grã auondamento, por que senpre uiuesem onrradament. [+]
1370 CT 1/ 486 Et tomou entonçe caualeyros et peões, os mays esforçados et os mais hurgullosos que el podo escoller, que fosem cõ el en esta carreyra; pero ante enujou caualeyros a Chísidas et a Deurofám et a Carretas, hũas terras muyto auondadas que am así nomes. [+]
1370 CT 1/ 486 Et pois que Agamenõ ouuo acabado seu mesaie en pouco tenpo que en Mesa durou, tornouse pera a hoste, et trouxo tãtas uiandas et tãto condoyto que a hoste fuy auondada por hũ grã tenpo. [+]
1370 CT 1/ 497 Et esto nõ sería sen rrazõ, ca auería por amiga aquela que é señor da beldade et de todo bẽ, et en que eu ey todo meu bẽ et toda mĩa asperança et mĩa alegría et mĩa soúde, et en cuja mesura iaz todo meu bẽ et toda mĩa uentura, et que á mays que tódaslas outras que Deus ẽno mũdo fez en tallo et en beldade et en color et en tódaslas outras bondades, et por que me o amor tẽ tã coytado et tã amazelado, et a que eu teño p(r)intada ẽno meu coraçõ, en guisa que, quando me dela acordo, a poucas que nõ ensandesco, et estou preste de perder a uida. [+]
1370 CT 1/ 514 Et eu bẽ entendo que a tua franqueza et o teu ardimento et a tua bondade ia todo he perdudo, et eýnda que queiras nõ ás pera hu possas fog(u)ir, ca ia tódaslas naues son queimadas et cõffondudas. [+]
1370 CT 1/ 517 Et quen uise andar chamando a todos a grandes uozes, et rretraendo o preço et o ardimento et o ualor et a apustura et a mesura et a grandeza et a paráuoa et o bom coraçõ et quantas outras bondades en el auj́a [ben entendería que auj́an] de[l] p[esa]r et que ffezerã en el grã perda. [+]
1370 CT 1/ 519 Mays dũa cousa lles auẽo bẽ, que auíã moy boas pousadas et moyto auondadas de quanto lles mester era. [+]
1370 CT 1/ 522 Et os que vĩjr nõ poderõ, enviarõ seus poderes et sua cõpañas, en maneyra que os hũus vẽerõ aquí por cõquerer aquesta uila et os outros porla defender, et deles vẽerõ y por gãañar prez et bondade, et outros por mostrar seu grã brío et seu grã poder, et os outros por ajudar a sseus amjgos, et moytos por estoruar a sseus jmĩjgos, cõ que an en suas terras omezíos et enxecos, et por sse vengar aquí deles, et outros vẽerõ por despender seus aueres a grã brío, et outros por linagẽ que an da hũa parte et da outra. [+]
1370 CT 1/ 522 Demays, an ja perdudo a Éytor, que era seu defendedor et seu escudo et sua asperança, et era o mellor caualeyro en armas et en todas bondades que en Troya auj́a, et uós o matastes cõ uossas mãos, a pesar dos de Troya. [+]
1370 CT 1/ 522 Et por tãto uos digo et uos cõssello, se me creer quiserdes, que prendades garda de uosso bon prez et nõ façades cousa por que cresca posfaço ontre a gente, et que nõ possan dizer que uos mj̃ga a franqueza et a bondade et uos creçe [a] auoleza, ca uós sabedes que tódoslos bõos feytos que home faz, viuẽdo en sua terra ou andando ẽnas guerras, todo esto he porque digã del ben perlo mũdo et por al nõ. [+]
1370 CT 1/ 525 Dizédeme agora ¿quaes cauas lle metestes, ou quaes dagueras, ou quaes gatas encortidas que chegastes aos muros, ou quaes pedras deytastes de mão nẽ de fonda, ou quaes uezes cõbatestes a uila aa rredonda? [+]
1370 CT 1/ 532 Et nõ ha syso nẽ rrecado o que tal rrogo et tal cõssello dá, nẽ quen o toma, ca todo home que syso aia deue senpre gardar sua onrra et seu loor et seu prez et sua ualor et sua franqueza et sua alteza et sua bondade. [+]
1370 CT 1/ 534 Et eu digo a Deus uerdade que en todo o mũdo, camaño he, que nõ ha caualeyro que tãto ualla en armas cõmo Troylos, et nõ he mẽos ardido, nẽ ha mẽor força que seu yrmão Éytor, nẽ mẽos esforçado, nẽ mẽos orgulloso, nẽ mẽos ualẽt, nẽ mẽos cõprido de bondade, nẽ sse cõbate peor que el. [+]
1370 CT 1/ 534 Et mays uos digo: desque naçj́ nũca vj caualeyro, nẽ oý falar del, que ante quisesse seer en bondades que Troylos, ca entre todos aqueles que eu esprouey, sobeiament achey este por bon caualeyro et ualẽt. [+]
1370 CT 1/ 603 Et sabede que de coraçõ me pesa, porque Éutor nõ achey uiuo, et senpre ia ende auerey pesar, porla grã bondade que del oý, que mays o amaua que outra cousa. [+]
1370 CT 1/ 613 Et eu sey bẽ que nũca fuj tã bõo caualeyro que a el fose conparado en bondade. [+]
1370 CT 1/ 622 Ca de tã maa rreýz naçe que ẽno mũdo nõ á bondade tã grande que se a ela guardar posa. [+]
1370 CT 1/ 624 Et así fuj, ca a tomarõ entonçe os que Deus cofonda, et leuárõna arastrando uilment, et deytárõna en hũ rrío, que auía a ágoa muy fonda, a que chamauã Ascandra. [+]
1370 CT 1/ 633 Et despois cresçío desto grã dano et grã mal, así que muytos rreys et muytos duques et muytos caualeyros de grã prez son por ende perdudos, et moytas rricas terras, que erã auondadas, som por ende despobradas et desertas, et ata a fim do mũdo nũca serã cobradas. [+]
1370 CT 1/ 635 Demays desto que, daquel auer que tomarẽ pera o comũu, quando o tomarẽ, que lle dem tãto del per que seia sempre rrico et auondado. [+]
1370 CT 1/ 637 Et, demais, os tẽplos a sobreguisa son rricos et auondados et carregados d ' adubos preçiosos et de grã ualor. [+]
1370 CT 1/ 640 Et así me tollische todos aqueles de [que] me desche auondamento en quanto te pagasche. [+]
1370 CT 1/ 650 Tu sabe que gregos me am tãto rrogado et prometudo do seu auer que ia, mentre anbos uiuamos, nũca seremos pobres, ante seremos rricos et auondados en toda nosa uida; pero cõuẽ que ante lles façamos o que nos eles demãdã, et así ficaremos en sua mesura. [+]
1370 CT 1/ 650 Et ante de oyto días se yrám gregos d ' aquí pera suas terras et nós ficaremos rricos et auondados pera senpre. [+]
1370 CT 1/ 653 Et leuou cõsigo o corpo da rreýna Pantaselõna, aquela que tã onrrada et de tã grã prez era, ca ia ata a fim do mũdo a sua franqueza et a sua bondade será senpre nomead[a]. [+]
1370 CT 1/ 662 Et (a)o Alióm, a que dizíã alcáçer, fuj derribado de fondamento. [+]
1370 CT 1/ 666 Et Agamenõ a deu logo a Perio, fillo de Achiles, aquel mao et áuol et sem piadade et sem merçee, que Deus cõfonda. [+]
1370 CT 1/ 666 Et nõ faz[íã] sen rrazõ, ca nõ á õme que a sua bondade uise que podese estar que lle ende muyto nõ pesase da sua morte, ca nõ á ẽno mundo cousa nẽ frol tã colorada que nõ fose descolorada contra a sua color. [+]
1370 CT 1/ 667 Et bẽ uos deuía a auondar que ia matastes a meu padre et quantos yrmãos eu auía et parentes et amigos, pequenos et grandes, et barões et molleres, que me nõ leyxastes ende hũ. [+]
1370 CT 1/ 667 Et sobeiament me marauillo de uós por tãto deseiardes mina morte et, se per ela coydades a seer auondados, fazédeo, poys que o tãto auedes a uoontade, ca eu nõ quero uiuer pus tãto mal qual quanto rreçebj́. [+]
1370 CT 1/ 669 Et, sem falla, fuj grã mal et grã desmesura, rreýna tã preçada morrer tã desonrrada morte, ca, segũdo esta estoria conta, nũca fuy ẽno mũdo dona que se conparar podese ao seu siso et aa sua bondade. [+]
1370 CT 1/ 671 Et per mj̃ sodes uós uingados et auondados et rricos. [+]
1370 CT 1/ 672 ¿Non sabedes uós que eu cõquís el rrey de Fresa, onde troixe as grandes rrequezas per que os gregos forõ rricos et auondados? [+]
1370 CT 1/ 672 Et tã grande fuj o auondamento das uiandas que eu en esta hoste metí, que des alý nũca forõ coytados nẽ lazerados nẽ mj̃guados de nihũa cousa. [+]
1370 CT 1/ 672 Et trouxe tã grandes gãados per duas uezes que cõ aquelo fomos auondados per muy longo tenpo. [+]
1370 CT 1/ 672 Et trouxo ende a Ypodamía, que era filla daquel rrey, que en bondade et en beldade era frol et espello de tódaslas outras donzelas. [+]
1370 CT 1/ 677 Et creçío a uolta moy grande en todo o póboo cumunalment, et todos dizíã que Ayas Talamõ o deuía a auer per dereyto, en paz et sen contenda, ca muytas uezes trouxera uiandas de Traça et doutros lugares muytos, onde a hoste fuj moyto auondada, que ante era moy mĩguada. [+]
1370 CT 1/ 688 En derredor de alý auía a terra tã rrica et tã auondada que nada nõ lles mj̃guaua. [+]
1370 CT 1/ 689 Et eles ýam muy ledos et muy pagados et rricos et auondados dos thesouros del rrey Príamo et de todo outro muyto auer que acharõ ẽna çidade de Troya. [+]
1370 CT 1/ 689 Et as ondas se uoluíã et engrosauã, et leuantáuãse contra arriba, et ýam quebrar ẽnas naues. [+]
1370 CT 1/ 692 Et fuj padre de Palomades, que por sua bondade et per seu prez gãanou o prinçipado de Agamenõ, cõmo uos ia contey. [+]
1370 CT 1/ 706 Et Orestes et aqueles cõ el ýam çercarõ a çidade, et cõbatérõna aa rredonda. [+]
1370 CT 1/ 711 Et dísolle(s) que tragía suas naues tã fortes et muy bẽ sãas et bẽ lauradas et tã auondadas de quanto lles mester era que nada nõ lles mĩguaua. [+]
1370 CT 1/ 719 Et a sua tardança nũca lle a ela enpeesçeu pouco nẽ muyto, ca Deus quiso dar a esta duas cousas ajuntadas que nõ dou a outras muytas, ca lle dou fremosura et bondade, todo de cõsũu. [+]
1370 CT 1/ 720 Et ia mays a bondade de Pilónape será nomeada per todo o mundo, ca vijnt ãnos o aguardou; et, sen falla, tal bondade de moller será en este mundo muy d ' aduro achada. [+]
1370 CT 1/ 724 Et achou hũa coua rredonda et muyto alta, et era toda çercada d ' esp(r)inos en derredor, et aa entrada era moy pequena. [+]
1370 CT 1/ 731 Et aquela terra era moy rrica et moyto auondada et muy conprida de todo bem. [+]
1370 CT 1/ 735 Et souberõ quanto pertẽeçía a rrazõ et a mesura et a justiça et a cordura et a bondade. [+]
1370 CT 1/ 735 Et eles coñosçíã todo bẽ et mal, et chegáuãse ao bẽ et leyxauã o mal, et, a cõmoquer que fosem muy moços d ' ydade, erã moyto auondados de entendemento. [+]
1370 CT 1/ 735 Nõ á ome que uos contar podese a bondade destes anbos. [+]
1370 CT 1/ 737 Eu jazía en meu leyto folgando, et semelláuame que uij́a hũa figura tã fremosa que nõ á ẽno mundo pintura, nẽ outra forma d ' õme nẽ de moller, que nada ualuese contra a sua bondade. [+]
1375 QP 26/ 116 Desatar queriendo alguno la vendida que ouiesse fecho de su grado, diziendo que la vendiera (con) gran cuyta, en que estaua, de fambre, o por muchos pechos que auia a dar por razon de aquella cosa que vendio o por otra (cosa) semejante destas; dezimos, que esto non abonda, para desfazer la vendida. [+]
1375 QP 26/ 116 Casa, o torre, que deue seruidumbre a otro, o que fuesse tributaria vendiendo vn ome a otro, callando el vendedor, LEE LXII (como se non pode desfazer a venda que he feita dereitamente macar disese que a fezera com coita de fame ou de peito que avia a dar) Desatar querendo alguo (ome) a venda que ouuese feita de seu grado dizendo que a vendera (por) gran coyta en que estaba de fame ou por moytos peitos que avia a dar por rrazon daquela cousa que vendeu ou por outra (rrazon) semellante destas. dizemos que esto non (lle) abonda para desfazer a benda. outrosy dizemos que se......quiser desfazer venda dizendo que a fezera por menos do que ualia (por que non era sabedor quando a vendeu que tanto valia que) por tal Razon nonna pode desfazer saluo ende se a venda fose feita por menos da meta do dereito preço segundo he sobre dito ennas lees deste titolo ou se poder prouar que a venda foy feyta por engano que lle fezo o conprador a sabendas non seendo o vendedor sabidor do......a cousa nenna avendo nunca vista ....de suso disemus LEY LXIII (como se pode desfazer a venda se o vendedor encobre a cenço ou a maldade que avia nas cousas que vendeu). [+]
1390 MS [I, 1]/ 12 Et Nostro Señor, que he misericordioso, por nos mostrar a santidade et a bondade d ' este omẽ boo fezoo tã santo por miragres que por el fezo, que moytos seeriã para os que poderẽ scripuir, pero que algũus dos que aprẽdemos vos diremos aqui: [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Et a hũa boa moller que era de boo linagẽe, que fora abondada de rriquezas, entraronlle os ladrões na casa et tomarõlle quanto avia, que nihũa cousa nõ lle ficou para comer. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Et despois ẽno ãno segũdo que Vespasiano foy enperador, tomou Tito Jherusalem et destroyoa toda a vila et o tẽple por lo fondamẽto, et tomou todo los judeus que y achou, et dou sentẽça sobre eles cõ acordo de sua jente et diso asi: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Et desque os moços forõ creçendo, treuellauã et loytauã moytas vezes hũu cõ o outro, et lançauã as pedras cõ as fondas segundo que fazẽ os moços. [+]
1390 MS [I, 1]/ 59 Et el fezo y moy boo moesteiro et çelas et rrefortoiro et toda las outras cousas que entẽdeu que era mester para mõjes; et poso y calez et vestimentas, et cõprou casas et erdades et outras moytas posisoes, quantas entendeu que podia abondar a el et a outros mõjes; et gaanou del rrey boos priuilegios por que o coutou. [+]
1390 MS [I, 1]/ 59 Et nõ creas que por ende cayas en periuro, ca che tomara a santa cabeça de Santiago et leuarla as a Galiza, hu jaz o corpo de Santiago Zebedeu; et que esto que che eu digo he uerdade, esto averas: quando chegares ao porto acharas hũa naue aparellada de quanto ouveres mester, et poys que entrares en ela averas grãde door de feuere, et entõ teus cõpaneiros furtarã da cabeça que leuas dous dentes, et entõ leuãtarse a hũa tã grãde tẽpestade, que por pouquo a naue seera afondada, et os cõpaneiros et os outros que y foren, cõ medo de morte, chamarã Nostro Señor que por lo rrogo de Santiago os liure do perigoo d ' aquela tẽpestade. [+]
1390 MS [I, 1]/ 59 Et prometera ty et aos outros moytas boas cousas, et demais prometera a ti que a leue aa igleia de Santiago, et que a ti dara tãto do seu que tu et os outros seeredes senpre avondados. [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Et entõ por la grraça de Deus et por lo rrogo de Santiago, caerõ todo los muros da çidade por lo fondamẽto Et logo rrey Calrros mãdou meter todo los mouros que dentro erã a espada, saluo os que se quiserõ baptizar et tornar a creença de Deus. [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Et as cidades et vilas que y cõquereu son estas: primeiramente Viseu, Lamego, Duum̃a, Coynbra, Lugo, Orense, Padron, Tui, Mondanedo et Bragãa arçibispado, a çidade de Santa Maria de Gimaraes, Conpostela, que era entõ vila pequena, Alcala, Agoadalfayar, Salamãqua Vzeda, Ulmedo, Saluaris, Mandira, Manqueda, Santa Eulalia, Talaueira que [he] lugar de moytas froytas, Medinac[e]lim que esta en moyto alto lugar, Verlãga, Osma, Seguença et Sogouea que he grãde vila, Galamãta, Sepuluega, Toledo, Calatraua, Badallouço, Turigillo, Aguadiana, et Neina, Altamora, Palença, Luçerna Ventosa que chamã Carçese que he en Valuerde, Capara, Astorga, Ovedo, Leõ, Carreõ, Burgus, Nagera, Calafora, Viana que chamã Arquos, A Estella, Calataude, Os Miragres, Todela, Saragoça, Panpelona, Bayona, Jaca, Osca, et soya y aver noveẽta torres, Taraçona, Barbastra, Rroças, Vrgel, Eluas, Gironda, Barçalona, Tarragona, Lerida, Tortosa que he hũu castelo moy forte Rrodergali, que he forte castelo, Carbona, castelo forte, outrosi Durelic, Ascalona, Algaleçi et a çidade de Deydana, Ispalida, Vbeda, Beeça, Petrosa en que fazẽ moy boa prata, Valença, Denija, Xatiua, Granada, Seuilla, Cordoua, Auela, Açintiãna en que Sam Torcado jaz, cõfesor de Ihesucristo et diçipolo de Santiago; et ali hu el jaz esta hũa oliueira, et por la grraça do Spiritu Santo, por lo seu dia que he ydus maii , que som quinze dias d ' este mes, froleçe aquel dia et madureçe o froyto dela, a çidade de Bersotom en que ha caualeiros moy fortes que chamã en lingoajeẽ alaraues; [+]
1390 MS [I, 1]/ 98 Baldouĩ yrmão de Rrulã, Gondalboy rrei de Frisia, cõ sete mĩll caualeiros, Arnaldo de Belanda, cõ dous mĩll caualeiros, Naamã duc de Bayona, cõ dez mĩll caualeiros, Ougel rrei de Daçia, cõ dez mĩll caualeiros, que era omẽ que fez moytos boos feytos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 112 Et Calrros lidou cõ Aigolando sobre la nosa creẽça et matoo; et por esto bẽ se paresçe et he cousa firme que a lee dos cristiãos he mellor ca toda las outras lees santas do mũdo et por la sua vondade os que a bẽ tẽẽ som onrrados ẽno Parayso sobre las ordẽes dos angeos. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et Rrulan leuaua na mão un moy boo paao rretorto com̃o cajado cõ que dou a el todo o dia moy grãdes feridas, mais nõ lle enpesçia nada; et daualle outrosi cõ moy boas pedras rredondas et rregeas de que jaziã moytas ẽno cãpo, et asi lidou cõ el ata meo dia; nõ se poderõ enpeesçer, et depois poserõ ontre si tregoa, et Ferragudo ouve sono et deitouse a dormir, et Rrulã, que era caualeiro mãçebo moyto ensinado soposolle hũa pedra su a cabeça que dormise mais folgado. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et entõ foyse o mouro cõ el et mostroullo ontre hũa cõpana de mouros que estaua a longe, et tiña hũu caualo rroã et tina hũa adagara rredonda. [+]
1390 MS [I, 1]/ 180 MIRAGRE DE SANTIAGO SCRIPTO POR PAPA CALISTO Ẽno da Encarnaçõ de Nostro Señor Ihesucristo de mĩll et çento ãnos, que era dom Guillellme conde de Pitheus, so o senorio de dom Loys rrey de França ouve atã grãde mortaldade ẽna gente do condado de Apitheus que aas vezes leuavã a soter[r]ar o señor da casa cõ toda sua cõpana. [+]
1390 MS [I, 1]/ 186 MIRAGRE DE SANTIAGO SCRIPTO POR PAPA CALISTO Ẽno ãno da Encarnação de Nostro Señor, de mĩll et çento et dous ãnos, hũu bispo viindo da casa santa de Iherusalem en hũa naue, seendo cabo do bordo leendo en hũu liuro, vẽo hũa moy grãde onda et lançoo ẽno mar cõ outros que y andauã; et arredada a naue deles saseenta couedos, et eles aperigoados sobre las agoas do mar, chamarõ Santiago que lles acorrese a moy grã voz. [+]
1390 MS [I, 1]/ 186 Et Santiago foy logo y, et esteue sobre las ondas cabo deles en gisa que se lle nõ mollauã os pees. [+]
1390 MS [I, 1]/ 186 Et entõ tornou ao mar et mãdou que os tornase aa naue aqueles que ende leuara; et chamou os marineiros, deteuerõ a barcha, et a onda do mar, por la ajuda de Santiago, volueos aa barcha os que ende leuara et o bispo cõ seu liuro aberto ẽna maão et sem dano nĩhũu. [+]
1390 MS [I, 1]/ 195 Et nĩhũu nõ diga que esto foy por bondade do caualo que bẽ paresçia en el que nõ valia XX soldos d ' aquela moeda, mais foy por la grraça et por lo defendemento do apostolo Santiago gardado. [+]
1390 MS [I, 1]/ 216 COM̃O CHEGARÕ A IHERUSALEM "Abondamẽto de camelos te cobrira et [de] dormedarios de Madiã et d ' Afam". [+]
1409 TA III,4/ 57 [C]omo ontre todas as qousas anymalyas que Deus fezo a uso et seruiço do ohmen nehũa non seia mays nobre que o cavallo, porque por el os prjncypes et os grandes senores et os caualleiros se deporten, et porque sen el o señor ontre os outros priuados asy como deue, non poderya seer esgardado poren aprol daquelles que vsam dos Cauallos, espiçialmente aa onrra daquelles que con nobre curaçon se deleitam aa bondade et aa onrra da cauallarya et da batalla, algũas cousas do Cauallo, segundo mjña opinion et a braueza do meu engeño ordiney ajuntar liuro no que por todas llas cousas posam sutilmente mostrar aquellas qousas que ao Cauallo et a sua geraçon perteeçen mais lliuremente a verdade por orden dereita segundo o que prouey Eu Jurdam Ruvyo de callabrya, Caualleiro en marescella en outro tenpo de meu Señor o Enperador Fradarique segundo, de mjña vontade, de todas llas qousas, rrazoes uerdadeiras mostrarey. [+]
1409 TA III,4/ 57 E se o Cauallo na sua Naçença, et adeante he avondado de leite et deruas suas carnes seram mais testas et mais fortes toda uya et seu corpo et seus nenbros mais grandes. [+]
1409 TA III,4/ 61 Et auonda O cauallo sofrer sa gordeen temperada. [+]
1409 TA III,4/ 65 Ferrar se deue o Cauallo con ferraduras rredondas conuiniuylles as huñas, et deuen os canellos das ferraduras seer estreitos et lleues. Et quanto as ferraduras mais lligeiras foren tanto o Cauallo alçara os pees mais lligeiramente. [+]
1409 TA III,4/ 65 Et sabj que o cauallo que o asy foi bem gardado como desuso dito he, et que foi tenperadamente Cauallgado durara en sa bondade et en sa força vinte anos. [+]
1460 CI 1/ 93 Os santos padres et doutores da Santa Escriptura escripujrõ os feytos pasados, por que se encomendase a memoria dos homes et nõ pereçese de las cousas por en traballo de longos tenpos, por que despoys deles viesem e achasen en escripto os prinçipios et fondamentos, et tomasen enxenplo das noblezas dos santos homes antíj́gos, et quanto traballarõ por fondar et acreçentar os santos et deuotos lugares en que Deus fose loado et serujdo. [+]
1460 CI 1/ 98 Et dito Leonegildo, rrey, Jndurado porlo espiritu diabolico, nõ quiso creer, mays, porla vondade et santidade do dito arçobispo Leandro, doulle huũ seu fillo a que chamauã Rrecaredo. [+]
1460 CI 1/ 107 Et vieron en rromaria a Santiago, et costituyrõ et fondaron, enõ santo lugar, mayor eglleia et moy boa. [+]
1460 CI 1/ 109 Mondanedo et Leõ, et moytas eglleias que rrestourou et dotou, doente de neumançia se finou en Leõ. [+]
1460 CI 1/ 126 Et continuando seu camjño, chegou a corte de Rroma et foy moy ben rreçebido do papa et dos cardeaas, et fezo cõmo lle disera o abbade: cõ muyta omjlldade se ouvo enã santa Seen Apostolica et enviou seus mesaJeyros ao papa a pedir o palio, eña qual lle poseron gran dificultalde, pero porla sua grande voondade et homjlldade, foylle outorgado. [+]




RILG - Recursos Integrados da Lingua Galega
Seminario de Lingüística Informática / Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2018
Deseño e programación web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL