1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .XXXVIIa. é como Santa Maria fez cobrar seu pee ao ome que o tallara con door. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .LXXVII. [é] como Santa Maria sãou na egreja de Santa Maria de Lugo hũa moller contreyta dos pees e das mãos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .C.XXVII. é como Santa Maria non quis que entrasse na sa egreja un mançebo que dera a ssa madre un couçe; e cortou o pee, [e depois sãou -o Santa Maria]. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.V. é como Santa Maria quis guardar ũa moura que tiin[n]a seu Fillo en braços u siia en ũa torre ontre duas amẽas, e caeu a torre, e non morreu, nen seu Fillo, nen lles enpeeçeu ren; e esto foi per oraçon dos crischãos. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CC.XXVIII. é como un ome bõo avia un muu tolleito de todo -los pees; e [o] ome bõo mandava -o esfolar a un seu mançebo, e mentre que o mancebo se guisava, levantou -s ' o muu são e foi pera a egreja. |
[+] |
1264 |
CSMp Pauta/ 39 |
Esta .CCC.LXIIII. é como Santa Maria do Porto guardou .XXX. omẽes que cavavan terra pera sa ygreja, e caeu hũa torre sobr ' eles e non [lles enpeeçeu]. |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 209 |
[Esta é como Santa Maria fez cobrar seu pee ao ome que o tallara con coyta de door.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 282 |
[Como a moller que o marido leixara en comenda a Santa Maria non podo a çapata que lle dera seu entendedor meter no pee nen descalça -la] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 327 |
[Esta LXXVII [é] como Santa Maria sãou na sa ygreja de Santa Maria de Lugo hũa moller contreita dos pees e das mãos.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 460 |
[Esta é como Santa Maria non quis que entrasse na sa eigreja do Poe un mancebo que dera a ssa madre un couce; e el, pois viu que non podia entrar, corto[u] o pee, e depois sãou -[o] Santa Maria.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 707 |
[Como un ome bõo avia un muu tolleito de todo -los pees, e o ome bõo mandava -o esfolar a un seu mancebo, e mentre que o mancebo se guisava, levantou -[s] ' o muu são e foi pera a eigreja.] |
[+] |
1264 |
CSMr B/ 288 |
[[C]omo Santa Maria do Porto guardou XXX omees que cavavan terra pera sa ygreja, e caeu ũa torre sobr ' eles e non lles enpeeçeu.] |
[+] |
1275 |
CPb 1/ 6 |
Et sobre (esto) disso outro sabio que nehua pestilença non pode enpeeçer a omee en este mundo tan fortemente. como o falso amigo con quen omee uiue e departe suas poridades (ançianamente) nonlo conesçendo e fiandosse en el. e porende disso aristotiles que a mester que ante que tome omee amizdade con outro que punne premeyramente se he boo e esta conosçença non pode omee auer se non por huso de longo tempo porque os boos son pocos e os maos muytos. e a amizdade non pode durar senon entre aqueles que an bondade en si. onde (por estas rrazoes) os que amingos se fazen ante que ben sse conoscan. legeyramente sse departe(n) depoys a amizdade entre eles. |
[+] |
1290 |
FD I, 2, 3/ 127 |
Mays ſe o padre ſe repeender ante que a iuſtiçia ſeya feyta do fillo et pidir merçee por el que llo perdoedes deuedes lle a perdoar, toda uia ameaçando do fillo que nunca (uena)? outra uez contra ſeu padre en máá maneyra. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 23 |
Andados X anos deste rey dom Ordoño -et foy na era d ' oytoçẽtos lxxiiijo ãnos -, enferm[o]u el rrey dos pees, dũa enfirmidad[e] que dizẽ na fisica podroga. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 23 |
Et apodragas e palabra cõposta destas duas partes: de "poys", que dizem en grego [por o que ena lengoagẽ de Castella chaman pee, et a outra "agros" , eno grego] outrosi, por [o] que en castellão dizẽ contreytura ou treyto; onde podroga tãto quer dizer ẽna lengoagẽ de Castella com̃o enfirmidade de coytura dos pees. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 23 |
Onde quando os que esta sabem dizẽ a algũu "podragado he aquel", et quer dizer tãto com̃o enfermo ou contreyto dos pees. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 55 |
Et vistiuse de pãnos longos ata os pees, com̃o os gregos ffaziã, et tragia espada çĩta et hũu pãno de sseda a redor da cabeça, et en somo do pãno a corõa do enperio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 90 |
O conde nõ pode yr de besta pella mõtana tras o porco et ouve a dezersse do cauallo et yr de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 108 |
Et matarõllj logo o caualo, et ficou el a pee, et o escudo aos peytos et a espada ẽna mão, et defendeusse a guisa d ' ome esforçado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 119 |
Et casou con [ou]tra dõna que auya nume dõna Eluira, et ouue [en ela] hũu fillo a que diserõ dom Bermudo et seu doente de hũa doẽça dos pees, a que os fisicos et os sabedores dizẽ podraga. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 136 |
Et deçerõ logo todos dos caualos et forõ a pee ata que chegarõ a elles, et beyiarõlle a mão et reçeberõno por senor. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 166 |
Et meteusse pelo camjno de pee, con hũu escudeyro, en maneyra d ' omees pobres et de[s]conoçudos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 175 |
Et deulle hũa tã gram punada ẽno rostro que os dentes et as queixadas lle quebrãtou, de guisa que logo caeu en terra morto, aos pees do caualo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 179 |
Et assy tomarey eu vingãça da punada et da morte de meu primo Aluar Sanchez, ca esta jograria a muytos enpeeçera. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 182 |
Et deytousse a seus pees et pediolle por merçee que lle pesasse daquella desonrra que ela auya rreçebuda de seus sobrinos, et que por Deus et por sua mesura que lle desse ende dereyto. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 189 |
Gonçaluo Gonçaluez, o menor dos jnfantes, quando aquelo uyu, foy correndo para aquel caualeyro, et deullj hũa tam gram punada ontre a queixada et o ombro que logo deu cõ el morto en terra a pees de Rroy Valasquez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 210 |
Andados quatro ãnos do rreynado del rey dõ Bermudo -et foy esto ẽna era de mĩl et iij ãnos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et LXaV -, en este ãno el rey dõ Bermudo era muy mal doente de hũa door a que os fi[si]cos et os outros sabedores das naturas chamã podroga, bem com̃o doẽça dos pees segũdo o lin[gu]agem de Castela. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 210 |
[Et], quando soube que vijna Almãçor et vio que nõ podia sayr a el ante aquela doẽça dos pees, fezosse leuar a Ovedo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 217 |
Quando esto soube el rey dõ Bermudo enviou muytos omes de pee aas mõtanas, du sse alçarã aquelles enfermos et os fracos daquella oste d ' Almãçor, et matarõnos todos quantos acharõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 220 |
Mays Garçia Fernandez, conde de Castela, logo (que chegou) que o soube, veõ a el cõ muy gram poder de caualeyros et d ' omes de pee, et fezoo ende leuãtar per força et segudoo et matoulle muytos mouros, assy que tornou desbaratado aa çidade de Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 222 |
Este rey dom Bermudo, seendo muy mal doente da jnfermidade que dissemos dos pees, meteusse muyto aguçosamente a fazer esmollas et obras de piadade, cõ consello dos bispos et dos abades de seu rreyno. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 222 |
Desy fezo peedença de seus pecados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 265 |
Et por amor de meter coraçõ a sua gente, que lidassem de rrigeo et dessem guerra aos mouros, aas uezes entraua enas lides de caualo et aas uezes de pee cõ os peoes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 268 |
Et aas ue[z]es andaua a pee, suas auarcas calçadas, lidando et guerreando assi com̃o fazia seu padre, et aas uezes de caualo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 275 |
Et fezea en esta maneira: tomou hũu cuytello en sua mão ella meesma et talloulle logo as maos cõ que el ferira ao jnfante et ella meesma, et dessi talloulle os pees con que andara en aquel feyto; depois sacoulle a lẽgoa con que falara a traiçõ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 314 |
Et, polo bẽ que me tu polo seu amor fezisti, outorgati Deus hũu gran dõ: que, quando o bafo que ante sonasti te uẽer, que todalas cousas que começares en lides ou en outras cousas que todalas acabaras conpridamente; asi que a tua onra creçera mays cada dia et seras temudo et reçeado dos mouros et dos cristaos, et os eemigos nõ tj poderã enpeeçer; et moreras morte onrada en tua casa; et nũca seras uençudo, ante seras sempre uencedor, ca ti outorgou Deus sua bẽeyçõ cõ tãto et fays sempre bẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 323 |
Et el rrey don Fernando mandoulle sacar os ollos et cortar os pees et as mãos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 325 |
Et os mouros logo mal seu grado ueerõ aa merçee del rrey et deitarõse a seus pees. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 335 |
Et el rrey foy muy espãtado polo muy fremo[so] miragre et arrepeedeuse polo que lles auia dicto et quiserallo tomar; mays nõno pode fazer, ca, tal ora com̃o o pensou, nõno pode mays veer, et foy mouudo seu entendemento en al, et seu daquilo que coydou. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 342 |
Et disso que, poys que era en terra dos cristiãos, et demays ẽno senorio de Castella et de Leõ, que nõ enpeeçe. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 349 |
Et depoys mandouse leuar a Sancta Maria d Almãçone en romaria et jouue y tres dias, chorando en peedença, rogãdo a Deus et a Santa Maria que lle ouuesse merçee, et que ella que rogasse a seu fillo bẽeyto por elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 408 |
Et os mesegeyros fezerõno a saber al rrey mouro, et, quando o soube, nõ atendeu besta nẽhũa et rrecudio de pee; mays, quando el seyu, ia el rrey don Afonso chegaua ao alcaçer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 418 |
Et achou trezentos caualeyros et tres mĩll omes de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 419 |
Conta a estoria que fezerõ como lles o Çide mandou, en guisa que passarõ a serra de noyte et pousarõ a pee dell[a], por que nõ fossem descubertos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 423 |
Et mãdou a dous rreys, que erã y cõ elle, que tomasem tres mĩll caualeyros et gente de pee quanta quisesem leuar, et outra gente das frõteyras, et que se fossẽ ala et que llj leuasẽ o Çide preso a vida, et que desta guisa tomaria delle dereyto d[o] grã mal que llj fezera ẽna terra |
[+] |
1295 |
TC 1/ 424 |
Et daly enviarõ porlos conçellos da terra seus mandadeyros por todos os omes d ' armas, asy de caualo com̃o de pee, que fossem cõ elles en Calataude ata terçeyro dia. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 424 |
Et os que nõ estades en peedença logo uos cõfessade et arepentedeuos moyto de uosos pecados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Outro dia grã manana, quando o sol foy seydo, seyu o Çide cõ todos os seus do castelo, asy que nõ ficou dentro nẽgũu, se nõ dous omes de pee a que mandou o Çide que sarrasem a porta et se parasen ben suso a defender. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 425 |
Et, estando de pee, meteu mão aa espada et tã de rigeo feria os que acalçaua que todos lle faziã cal, asy que sse nõ ousaua nẽgũu chegar a elle. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 432 |
Et tragia cõsygo trezentos caualeyros fillos dalgo et outra gente moyta de caualo et de pee et escudeyros. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 479 |
Et cortaronllj o pee cõ hũa espada. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 497 |
Quando o conde o[uu]o leu[da] a(s) carta(s), foy muy sanudo et tomou cõsigo todolos seus vasalos et ouue cõsello cõ elles com̃o [tom]asse o mont[e] de noyte (cõ elles) que estaua sobrela albergada do Çide, coydando que per aquela serra a pee o uençeria. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 521 |
Et logo enviou mandar aos dos castelos que lle enviassem beesteyros et gente de pee para cõbater a villa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 525 |
Desi seu hũu dos mayores da villa das casas de Abeniafa cõ muy grã gente de pee armados. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 553 |
Et entõ leuãt[a]rõse os mays onrrados et forõ be[y]iar os pees ao Çide pola merçee que fazia ao filho d ' Abeniafa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 557 |
Et acharõ que auia y mil et quinẽtos caualeyros de linagẽ, et da outra gente d[e] caualo quinẽtos et çincoẽta, et da gente de pee VCco mil et quinẽtos, sen rrapazes et sen outra gente meuda. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 563 |
Et elas deçerõse das bestas et leixarõse caer a seus pees, tã bẽ a madre como as filhas, et cono grã plazer nõ podiã falar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 565 |
Et tragia çincoẽta mil omes de caualo et gente de pee sen conta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 565 |
Et, desque forõ todos ajuntados, leuãtouse en pee, et disse assi: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 566 |
Outrosi mãdou a todos os outros que, logo que oy[ssẽ] o sinal a que sse auiã de juntar todos os da uila, que caualgassem, et os de pee que mouessem logo cõ suas armas aa igreia de Sam Pero. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 576 |
Et, quando o Çide chegou al rrey, fez senbrant[e] que llj queria beyiar o pee et beyioullj as maos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 580 |
Et elas, quando uirõ asomar o Çide et os condes, leuãtarõse en pee et rreçeberõnos muy bẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 580 |
Desi o Çcide leuãtouse en pee et chamou dom Aluar Fanes, et disselli: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 580 |
Dom Aluar Fanes leuãtouse en pee et tomou as donzelas pelas mãos et entregouas aos condes, dizendo assi: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 580 |
Et, quando esto foy sonãdo per Castela cã bem andãtes ueherã os que forã aas uodas, (et) forõ muytos rrepeedudos, por que nõ forã ala. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 582 |
Et cono muy grã medo saltou ajuso et nõ se pode teer enos pees et caeu; et vntaronselli todos os panos de lixo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 589 |
Et, desque foron seydos das estreituras das ortas, o Ccide ordenou suas azes: et deu a deanteira a dom Aluar Fanes et deu a sina a Pero Uermudes; et deullis quinẽtos caualeiros et mil et quinẽtos omes de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 589 |
Et deu a outra costaneira ao onrrado dom Jheronimo, que era bispo da uila, cõ mil et quinẽtos omes de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 589 |
Et deu a outra costaneira a Martin Antolines et a Aluar Aluarez et a Aluar Saluadorez cõ quinẽtos caualeiros et mil et quinẽtos omes de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 589 |
Et o Ccide leuaua a çaga cõ mil caualeiros de lorigas et dous mil et quinẽtos omes de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 596 |
Et, por que fosse mais encubertamente, fezeo yr de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 604 |
Et, yndo eles falando, chegou Ordono de pee muy lazerado; et, desque chegou a eles, deitou a mão enos cabelos et fez muy grã doo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 611 |
Et leuaua quinẽtos escudeyros de pee filhos dalgo, sen os outros de criaçõ de sua casa [et] sen outra gente muyta de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 615 |
Senhor, nõ plouguesse a Deus; mais serey aos uossos pees, ca feitura et merçee soo del rrey dom Fernãdo, uosso padre, et del rrey dom Sancho, uosso yrmão, a que Deus perdoe, et uosso. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 615 |
Et por ende nõ sera guisado de seer, senõ aos uossos pees. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 617 |
Conta a estoria que, desque o Cçide uiu que calauã, leuantousse en pee et disse sua rrazõ en esta maneira: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 617 |
Et disto foy muy sanudo el rrey et con grã sanha leuãtouse en pee et foy contra eles, hu estauã assentados, et tomoullis as espadas de sub os mãtos et deuas ao Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 617 |
Et entõ dõ Aluar Fanges leuantouse en pee et disse: -Çide, tẽede por bẽ de mj dar Colada, con que uos aguarde en quanto estas cortes durarẽ. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 619 |
Enton leuantouse en pee et disse sua demanda en esta maneyra: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 622 |
Et, quando ysto oyu el rrey, leuantouse en pee, por mostrar que llj pesaua, et disse: -Çertamente eu uolas pedj para os condes, por que mj lo pedirõ elles por merçee, asi com̃o elles sabẽ; ca eu nõ auja ende coydado nẽhũu. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 627 |
Et o conde Suer Gonçaluez leuãtouse en pee et disse: -Tiradeuos aca, sobrinos, leixade essas conpanas do Çide, villaos desonrados; ca, se sabor an de (d) lidar, bẽnos auondaremos de lide, se nosso senor el rrey o mandar et o teuer por bẽ, [et] non ficara per nos, com̃o quer que nõ som nossos pares. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 655 |
Quando o oyu, o Çide ouue muy grã prazer en seu curaçõ, et leixouse caer da cama en terra por beyiar os pees ao apostolo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 657 |
Et o Çide parouse en pee et começou sua razõ en esta maneyra: - |
[+] |
1295 |
TC 1/ 657 |
Et, desque llis ouue ysto dito, asentouse aos pees do bispo et ali ante todos fezo sua confessõ gẽeral dos seus pecados et de todas as erranças que auia feytas contra Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 668 |
Et poso y dous olmos, hũu aos pees et outro aa cabeça, que son oge dia muy grandes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 669 |
Et, desque estas cõpanas forõ chegadas a Sam Pedro, soterrarõ o corpo de dona Xemena aos pees do escano do Çide. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 677 |
Et eu te farey tomar peedença deste peccado. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 678 |
Conta a estoria que, andados XLta et tres ãnos et sete meses do rreynado del rey dõ Afonso -que foy na era de mĩll et CXLiij anos, quando andaua o ano [d]a encarnaçõ de Nostro Senor Ihesu Cristo en mil et çento et çĩco anos et sete meses - este rrey chegando ia [a] acabamento dos seus dias, diz, que oyto dias ante que el finasse, sinadamente o dia de San Iohan Babtista, acaeçeu hũu miragre ena jgleia de Santo Isidro de Leõ, que foy en esta maneyra: começou a mãar hũa agua muy clara ante o altar de Santo Ysidro, eno logar u tĩjna o clerigo os pees quando dizia a missa, et nõ seyu dos ajũtamentos das pedras nẽ da terra, mays de meyo das pedras viuas et enteyras. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 684 |
Et mataronllj o caualo et ficou de pee; et cortaronllj as mãos, et conos braços tijna a sina, et chamaua "Olea". |
[+] |
1295 |
TC 1/ 725 |
Et el rrey dom Pedro foy conbater aquel lugar, et ferirõ al rrey o caualo, et ficou de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 740 |
Et en outro dia mouerõ ende et forõ albergar a La Fresnada, et en outro dia ao pee do Muradal. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 742 |
Et en outro dia (caualgou) joues, aa ora de noa, chegou a (primeyra) oste ao pee de Muradal, et subirõ muytos en somo, et a mays gente ficarõ çerca da agua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 745 |
Et aly hu estaua a tenda fezo fazer hũu curral de omes armados de pee muy espessos, atados hũus cõ outros cõ cadeas, por que nõ podessem fugir enpero quisesem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 745 |
Et destes et dos outros era tam grande o rroydo delles, que nõ a om̃e que lles podesse poer cõta, nen os podese osmar foras tãto que souberõ despoys os rreys en uerdade que erã oyteenta mĩll caualeyros; mays a[a] gente de pee nõ souberõ poer conta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 752 |
Onde conta o arçebispo dom Rrodrigo [et] diz que, segũdo depoys foy achado en uerdade, que de oyteenta mil caualeyros que elles erã, (et) ficarõ y os trijnta et çĩco mĩl; et dos outros de pee morrerõ y bem duzẽtas uezes mil. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 757 |
Et, [quando] os mouros souberõ com̃o era poblado o castelo, pesoulles muyto et veerõ sobre elle seteçentos caualeyros et dous mĩl omes de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 765 |
Et deulle quatroçentos La caualeyros muy bem guisados que fossem cõ elle et muy gram gente de omes de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 779 |
Et, quando foy ao pee do porto do Muradal, estremou algaras perla terra, que fossem correr a terra adeante. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 779 |
Et os catiuos leixarõnos en guarda a hũa peça de omes de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 780 |
Et eram bem tres mil caualeyros de mouros, et erã bem çinquaenta mil omes de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 784 |
Et conbaterõ o alcaçer et tollerõlle [a] agua de hũa fonte muy bõa, que naçia a pee de hũa torre. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 786 |
Et el rrey de Beeça chegou y cõ tres mil caualeyros de almofades et bem cõ trijnta mil omes de pee et cõ trõpas et cõ grã rroydo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 789 |
Et el meesmo morrera y, se nõ por hũa cõpana d ' escudeyros de pee que seyrõ da vila, que o ajudarõ muy bem a defender. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 799 |
Abehũc vio alj seu poder grande et o dos cristãos muy pequeno contra o seu; com̃o quer que a oste dos cristãos grande parecese polo apressuramento da pressa que os apressurau[a] muyto, pero [con] todo esso era nimigalla contra a vista do poder de seus eemjgos; ca sen conta era grande a caualaria dos mouros, poys a da gente de pee nõ ha quẽ llj dar podesse conta, saluo que serras et cãpos todos erã cubertos de todas partes. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 799 |
Et logo o primeyro que mãdou aa gent[e] de pee [que fezessem] trãbollos et que leuassem sogas para leuar en elas os cristãos catiuos. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 799 |
Et forõ as azes dos mouros vijte, que ena que meos auja era de mill et quinẽtos caualeyros arriba, et en tal dous mil; a que os cristãos nõ podiam de ssy fazer hũa soo, a mays pequena que ẽnos mouros auya, pero que era y cõ elles fillo del rey de Beeça -ca el rey de Beeça era vassalo del rey dom Fernando; et, desque soube que o infante entraua en caualgada, enviou seu fillo cõ duzentos caualeyros que fossem cõ el, et cõ bem trezentos omes de pee - et freyres de Sanctiago et de Calatraua et das outras ordees veerõ y outrosy. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 799 |
Et os de pee des dous mil et quin[ẽ]tos arriba nõno erã. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 799 |
Dom Aluar Perez ouue seu consello cõnos omes boos da oste, et acordarõ que toda a gente de pee que a apartassem dos caualeyros, com̃o a dos mouros estaua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
Et fezerõ en elles tã gran morteydade que as gẽtes de pee que en acalço yam nõ podiam passar nẽ seyr adeant[e], ante o grande enbargamento da muytedue da gente dos mouros mortos que ante sy achauã, ata que os meterõ pelas portas de Xerez. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 801 |
As gentes de pee começarõ a derrẽiar. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et en aquel tempo cristiãos que auja ena fronteyra -caualeyros fillos dalgo, adalijs et almogauares a caualo et de pee - ajũtaronse en Andujar, que era de cristãos, et fezerõ sua caualgada contra Cordoua. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et ontre tãto que dõ Pero Rruyz ya a dõ Aluar Perez, seu yrmão, achegarõ elles quanta gente poderõ auer, et guisarõ suas escaleyras aquella noyte que poserõ, et chegaronse ao pee do muro. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Quando el rrey dõ Fernando chegou a essa çerca de Cordoua, peça auja ia que dõ Aluar Perez iazia dentro ena Eixerquia en ajuda dos cristãos, et dõ Pero Martĩis, seu yrmão, a que os mouros chamauã alfatas, por que era romo, et outra gẽte da fronteyra de pee et de caualo, et das outras terras de Castella et de Leom et de Estremadura, que ueerõ y a aquella uoz por seruir a Deus et a el rrey, et por gaanar algo, et por ajudar seus cristãos; et outrosi freyres das ordĩjs, que erã y a seruiço de Deus. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 806 |
Et el rey dõ Fernando pousando ali, du uos ia dissemos, era entõ Abehũc, rey dos mouros daaquẽ mar, en Etyia, cõ muy gran gẽte de caualo et de pee; et era y cõ el dõ Lourenço Suares, o qual auja el rrey dõ Fernando deytado da terra por malfeytorias que fezera; et andaua cõ Abehũc. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 832 |
Et morreu y Martin Rruyz d ' Argoçe, o que foy muy bõo ena prisom de Cordoua; et foy y preso Martin Ruyz, seu yrmão; ata XX caualeyros poderõ y morrer per todos; et de outra gente de pee et de almogauares a caualo gran peça. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 833 |
Et enviou cõ elle estes cõçellos: o de Hubeda et o de Beeça et o de Queyiada, et Sancho Martĩiz de Xodar et outra conpana boa de caualo et de pee; mays nõ era muyta. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 833 |
Mays, desque el rrey dõ Fernando foy chegado, nõ llis ficou cousa nẽhũa en pee de quanto fora das paredes acalçar pode: torres nẽ aruores nẽ cousa que enfesta fosse, que todo nõ fosse astragado a sollo. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 840 |
Et foy sempre vila de muy gran guerra et muy reçeada, et onde ui[jñ]a sempre muyto dano a cristãos et quantos enpeeçementos aujã a seer. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 846 |
Et ontre tãto foy el rrey guareçendo; et, seendo muy fraco, uẽeo y, mays doente que nõ guarido; et mandou conbater muy forte a uila; mays nõ llj podiã muyto enpeeçer, ca xi lles quebrãtauã os engenos todos aa segũda ou aa terçeyra pedra que tirauã; et asi mays aujã que ueer enos adubar ca en al, et por esto nõ llis podiã fazer dano. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 854 |
Et, jndoos ia acalcãdo, ferirõ en hũa çiada en que iaziã quinentos caualeyros de mouros, et passarõ essa et ferirõ en outra en que auja trezentos caualleyros, et de gente de pee muyta ademays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 854 |
Et os freyres vironse cõ elles en gran coyta et forõ muy [a]fr[õt]ados, pero esforçaronse en Deus et en el rrey dõ Fernando, et en ventura boa que os guiaua, et cometerõnos a ferir tã de rrigeo que os mouerõ et fezerõnos tornar espadoas et leixar o campo, et leuarõnos asi arrancados hũa gran peça do dia; pero deteendoxilles a lugares, fezeron en elles gran mortaldad[e], enos de caualo et enos de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 856 |
Estes desbaratamentos feytos enos mouros, estando el rrey dõ Fernando, de que dizemos, en essa çerca de Seuilla, segũdo que o contado auemos, os mouros veendosse muy arrequeixados et muy çercados et conbatidos per mar et per terra, et tẽendo por mays enpeeçent[e] o contrallamento da agua que o do terrẽo, ca todo seu acorro per allj llis auja de uĩjr, et por ende punarõ en asentar com̃o se desenbargassem ende en algũa guisa, se podessem. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 856 |
[Et] os das naues, hũus cõ outros, cõbaterõse et lidarõ hũa gran peça do dia, pero ençima uençerõ os cristãos et forõ os mouros fogindo et uençudos et desbaratados; et matarõllj o fogo de tal guisa que lljs nõ enpeeçeu en nẽhũa cousa. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 856 |
Et os cristãos forõ enpos elles, ferindo et matando hũus cõ outros, de caualo et de pee, de [ca]da parte do rrio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 859 |
[Et] os cristãos começarõnos a yr acalçando et matando et deribando en elles, de guisa que, ante que sse acollessem, ouuerõ apar[tar] delles hũa peça en que morrerõ La caualeyros desses mouros et quinentos desses de pee et mays. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 863 |
Et o prior quiserase tornar, mays uio passar adeant[e] de sua conpana de pee et, temendo que os matariã os mouros, foyos passar adeãte. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 863 |
Et foy [dar] en hũa çiada en que iaziã C et L caualeyros et de pee gran conpaña; et, quando se elle quis acoller, nõ pode. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 864 |
Et logo enos cristãos seyrõ d[õ] Guterre, obispo de Cordoua, et dõ Sancho, obispo de Coyra, cõ sua conpaña de caualo et de pee. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 864 |
Et matarõ ia quantos de pee, jndo enpos elles eno alcãçe. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 868 |
Mays os de pee morrerõ y mays de çento. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 873 |
Auendo el rrey don Fernando muy a uoentade de seer apoderado en essa Tiriana et de a conbater -ca muyto llj era enpeeçent[e] y ao seu feyto todo et llj enbargaua a conquista dessa cibdade de Seuilla sobre que estaua - et auendo muy a curaçõ por llj fazer caua, o jnfante dõ Afonso et seus yrmãos dõ Fradarique et dõ Anrique forõ pousar sobre Tiriana cabo do rrio. |
[+] |
1295 |
TC 1/ 877 |
Et morrerõ y L caualeyros deses gazulles ualẽtes -ca dessa caualaria erã estes que y seirõ - et mays de quinẽtos omes de pee. |
[+] |
1300 |
CPa XXVII, 4/ 126 |
E sobresto disso outro sabio, que nehũa pestilença nõ pode enpeeçer a omẽ en este mũdo tan fortemente com̃o o falso amigo cõ quẽ omẽ uiue e departe suas poridades ançianamente, nõ lo cõnesçendo e fiandosse en el. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 43 |
Et quando esto vio Noe sabia el cõmo apoõba era [aue] de casa mays mãsa que outra ave das brabas que em casa morã, et envioa; et ella foy et achou terra descoberta, segũdo dizẽ, mays nõ seca adondese ella atrouesse apousar de pees, que acõmo quer queos alturas dos mõtes erã descubertos et paresçiam pero aterra et as aruores, todo estaua ajnda lodoso et por [esso] nõ ousou pousar, et tornousse aarca cõmo tornaria ahũa casa enque morasse. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 204 |
"Señor, se merçede me queres fazer entra em myna casa tu et estes outros et lauar vos am os pees atodos, et folgaredes su esta aruore, et dar vos ey que comades et cõfortar vos edes. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 243 |
Em esta sazom outrosi, segũdo conta aestoria do Egipto et outros cõ ella, mandou Nẽprot fazer hũa arca por mẽestria que podese omẽ yr em ella, et fezo tomar quatro boyteres viuas, et mandou queas deytassem em lugar onde nõ comessem ata que ouvessem grande fame, et [despois] mandou trager carne et fazer grandes espetadas della et colegarlas sobrela arca em [hũus] fustes que meterã aly pera ello, et atarom aos quatro péés da arca quatro cordas; et entrou Nẽprot ẽna arca et desi atarõ aquelas cordas aos quatro pees das boyteres, acada hũa sua, et ellas quando virom acarne começarõ avoar arriba pera tomar acarne et alçarõ aarca, et forõ cõ ella leuãdoa ẽno ayre arriba, et el rrey em ella, et as boyteres com grande sabor que aviam de alcançar acarne que viam sobre sy, alçarõ tanto aarca que queriam ja chegar ao çirco da luna. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 254 |
Mercurio nõs [detouo] pouco nẽ moyto ao mãdado do padre, et tomou hũa cobertura ẽna cabeça et poderia seer soonbreyro, et alas ẽnos pees, et hũa virga ẽna mão, et foyse pera onde estaua Argo; et hũa peça ante que ael chegasse leyxou as alas et osoõbreyro et leuou apertega ẽna mão, et tomou antesy hũa mãada de cabras, que dizẽ que fezo por seu encãtamẽto, ca era Mercurio moy sabio ẽno triuio et ẽno quadrunyo. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 256 |
Et fezose oque antes fora, et tyrarõselle as sedas et os cabelos de todo ocorpo dondeos nõ deuya aaver seendo em natura de moller, et [desfezerõselle] os cornos et tornarõselle os ollos, et aboca, et os beyços, et os ombros, et as mãos, todo fremoso, tal cõmo deuja seer de [dõna] et jnfanta filla de rrey; et as vnllas do pe que erã antes duas, tornarõse em çinque cõmo eram dantes ẽnas mãos et ẽnos pees. |
[+] |
1300 |
XH I, 0/ 270 |
Virgilio, Ojudio, Oraçio et outros -, dizẽ que tripoda era [(hũa)] estonçes hũa mesa de tres pees sobre que oydolo do sol et de Jupiter, que eram os mays grandes deus que elles aviam, et dauã aly as suas mays fortes et çertas rrespostas aseus rromeus et aos pouóós quelles vynã demãdar suas duldas quelles acontesçiam. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 23 |
Auyam as narizes feytas a natura de pedra dyamãte, et os pees de natura de cobre. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 23 |
Et começarõ a cavar a terra cõ os pees, cõmo he natura dos touros. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 33 |
Et depois que o foy creẽdo et torney en meu acordo, começey lle de [pregontar ?] de tua fazenda cõmo lle ya, et se eras bem saão Et diso me que os toros de Mares que aviã os pees de cobre, con que araste o cãpo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 52 |
Et sobre esto eu sõo ligeyra de pees, et caualgo ben, et teño armas [apostamẽt], et tiro çertamente de balesta et sen aqueste nome Palas, a mj̃ chamã Mjnerba. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 54 |
Et cõmoquer que el RRey Priamo avia oydo del por outros juyzos que avia dados, oyu de aquela vez moy mays; ca toda a terra falaua de aquel pleito das deesas et [do] juyzo que Paris y dera, [0] tanto que el rrey et seus fillos falarom em aquel feyto. et em pos esto apartou se el RRey Priamo com a [rreyña] Ecuba et falarom anbos em feyto de Paris, et departirom d ' esta gisa sobre ello: rrecontarõ logo o soño que a rreyna soñara, que aquel que ella parise em cõmo por el aviã de seer destroydos elles et Troya et todo o seu rreyno; et em cõmo por esta rrazõ o mãdaram matar et leuar aos montes por tal que se perdese ala et que nũca mays viuese; et outrosy em cõmo foy a criatura deytada, et cõmo foy sua ventura de nõ morrer nẽ peresçer em lugar tam ermo et tam despoblado. et sobre esta rrazom de -partirom et ouverõ grã peça de dia seu consello et seu acordo et diserom que poys que todos de aqueste jnfante falauã et elles meesmos o [aviam] oydo, que aquel pastor que dera aquel juyzo entre aquelas tres deesas que aquel era seu fillo, et que fora achado en aquelas mõtañas tam hermas onde elles ambos o mãdaram deytar por tal que morrese ende, et que nõ seria nada o que soñara a RReyna Ecuba; et agora poys que todos los pouoos dizem que el que he moyto noble et moy grande et moy fremoso et moy ensynado et moy sysudo et de moy bõas [mañas] et moy escolledor et julgador de dereyto,, tanto que bem semellaua fillo de rrey et de liñagẽe de rreys en todos seus actos; et poys que asy era que nõ aviam por que nõ enviar por el et rreçeberlo por fillo, ca a aquelo do soño da [rreyña] a que elles aviã medo moy grande diserom asy que aquel feyto do soño se de suso era ordenado et fondado et estabelesçido de asy seer et de se complir, que nõ era outro señor ẽno mũdo que o podese estraeçer nẽ desviar [senõ] aquel que o estabelesçera. et se desviado ouvese de seer por algũa gisa que aquel jnfante que morrera et nõ viuera mays, que se acomendase(n) a deus et que rreçebese(n) seu fillo; et deus que fezese de lo todo o que quisese. et des que el rrey et a rreyña ouverom este consello et acordo entre sy anbos et dous, librarõ em esta gisa; chamarõ a Ector et a todos los outros seus fillos, et contaron [lles] todas as rrazões que aviã avidas; et diserõ lles que se a elles provese et o nõ tomasen por nojo, que enviarian por seu yrmaão Paris et que o rreçeberiã por fillo. en conçello virõ os jnfantes que aquel avia de herdar et que nõ perdiam y nada, nẽ aos outros nõ lles enpeesçia nem fazia nẽgũ dãno o rreçebemẽto de Paris et todos se acharon en acordo que enviasem por el; et enviarõ logo por seus caualeyros el rrey et a rreyña, et deron lles suas cartas, et mandarõ lles que fosem por el et que o adusesem o pastor Paris, despoys que ouvo dada a sentença da maçãa ontre as tres deesas, segũdo que de suso ja avedes oydo, ficou em garda de seus gãados en çima de aquestes mõtes et vales de Astra, et fazia todas las cousas asy cõmo ante que dese aquela sentença. et acontesçeu em todo esto que dormyndo aly Paris hũa noyte ẽno meesmo lugar onde dera aquel juyzo, et veẽo a el em soños a deessa Venus, et diso lle em cõmo lle avia de acontesçer et de cõmo avia a seer rreçebydo moy çedo por fillo del Rey Pryamus et da Reyna Ecuba, et ajnda mays lle diso et o çertificou que Ector et todos los outros seus yrmaãos o rreçebiam et tomauã por yrmaão. ' Et tu yras ' -diso a deesa Juno -, ' et seeras moy bem rreçebydo. et despoys que fores ẽna graça et ẽna merçede de teu padre et de tua madre et de todos teus yrmaãos, tu me averas mester por vengança da desonrra que fezerom et foy feyta a teus parentes et estonçe te darey eu a ty a dõna que te promety, et esta he a mays fremosa criatura de que tu em todo o mundo oyste falar nem viste com os teus ollos; et quer seja casada quer outra qual quer, atal te darey eu a ty ' et ditas estas palauras, desapa resçeu Venus et foy se et Paris despertou do [sono en] que jazia et foy moyto alegre com el, et rretouo o em seu coraçom, et em [sua] voontade. et despoys de aquesto, [chegarom] os cavalevros del RRey Priamo et da RReyña Ecuba, sua moller, et de Ector et dos outros seus fillos; et el rreçebeu os moy bem et moy ensynadamẽte. et despoys d ' esto falarom elles [con] el et diserõ le o mandado a que [vjnã]: cõmo el RRey Priamo et a [rreyña] Ecuba oyram dizer que [aquel] pastor Paris seu fillo era, aquel que acharã ẽno monte et outrosi oya el que el RRey Priamo que era seu padre et a RReyña Ecuba sua madre et el rrespondeu a aqueles caualeyros que [vjnã] a el con aquel mãdado et diso lles asy: ' RRogo vos agora moyto cõmo vos sodes cavaleyros, fillos d ' algo et avedes dereyto et ben, que uos me desenganedes et me digades a verdade por que vijndes; ca nõ queria eu agora que me leuasedes [en] rrazõ de fillo del rrey, et depoys que ficase escarnjdo et perdese meu lugar que teño, et desi que ouvese de buscar outro por donde viuese et guareçese cavaleyros, eu esto vos rrogo que o nõ queyrades fazer ' et elles estonçe çertificarõ -n o por las cartas que tragiã, et lle mostrarom logo et outrosi por suas palauras et por seu menagẽe, dizendo que asy era. et Paris, poys que foy çerto et firme que asy era cõmo diziam os mãdadeyros, gisou se cõmo se fose cõ elles et enviou logo por seu amo em aquel lugar donde gardaua aqueles gaandos de el RRey Adymalet, a dizer -lle o ffeyto cõmo era et a rrazon cõmo estaua, et que lle enviaua rrogar que viesse logo aly, que moyto lle fazia mester et o pastor veẽo et falarõ anbos em rrazom d ' aquel feyto que lle el rrey et a [rreyña] enviaram dizer; et plouvo moyto d ' elo ao pastor et de quanto lle Paris d ' esto diso. et Paris preguntou moyto aficadamente a seu amo, o pastor, conjurandoo que lle disese cõmo ou [cal] maneyra o achara, cõmo quer que ll ' o avia dito algũas vegadas; et o pastor diso lle a verdade et fezo o çerto d ' elo. et en pos esto acordarõ anbos cõmo fezesem et Paris, pẽsando en seu coraçõ se lle fose menester para aquelo algũa prova ante el rrey et ante a rreyna et seus fyllos, et rrogou ao pastor, seu amo, moy fortemẽte que fose cõ el; et el outorgou ll ' o moy de grado et prouvo lle moyto. et Paris dou estonçe moy bõa conta de seus gãados a seu amo, et de toda las outras cousas que del teuera et ouvera et poserom aly todas las cousas por moy bõo [rrecado] Paris et o pastor, seu amo, que o criara et fezerõ moytos plazeres a aqueles caualeyros que vieram por Paris et dou aly o pastor a Paris, seu criado, moytas vacas et outros moytos gãados que leuasem cõ el, que ouvese que comese et que dese a quen quisese et leyxado aly todo o seu en rrecado,forõ sua carreyra et tragia cõsigo Paris, por onde andaua, hũa dõna moy filla d ' algo que avia nome Oenone; el [leuoa] (consigo) |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 57 |
Sabede que os brãcos et os pees et estantes del eram todos de ouro. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 84 |
Et des que ouvo Tetis [feytos] seus [sacrificios feytos] et ditas suas cõjurações, tomou seu fillo cõ as mãos [per] las plantas dos pees, et mete o en aquelas agoas, et desi saco o logo et fezo Achilles [entantando] de aquelas agoas, segũdo que dizẽ os [actores] dos gẽtijs, por que nõ podese entrar ferro en nẽgũ nẽbro de seu corpo senõ ẽnas plantas dos pees [per] donde sua madre o teuo apertado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 85 |
Asy o forçou a natura que cõmo oyo a boziña, logo se leuãtou en pee, et tomou a lança, et começou de a blandyr. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 86 |
Et ela ella deytou se a seus pees. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 122 |
Et fezo tãto aquel dia que era maravilla et que gaañou para sy grã prez mays el RRey Filomenjs, que viera d ' alẽmar a ajudar aos troyanos, andaua de caualo; et el RRey Vlixas estaua de pee et tyña en sua maão hũa azcũa moy aguda et leyxou se correr a el, et acoytaua o moy fortemente que lle nõ daua vagar. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et ante que chegasen os que [vynã] cõ Meriõ, pero aguillauã fortemẽte por se jũtar cõ el, leuãtou se Ector en pee et sobeu en seu caualo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 137 |
Et de mj̃ vos faço çerto que me nõ saque afora hũ pee, ajnda que soubese seer espedaçado. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 186 |
Et nõ a õme que vise a mortaldade de anbas las partes que nõ tomase pauor et grã pesar mays aly chegou Ector moy orguloso cõ sua espada preçada et peligrosa et [começo] de cortar pernas et braços et espinaços et pees et maãos et cabeças et costados ¿que uos direy? en pouca de ora matou cõ sua mão duzentos caualeyros por [aquela] batalla andaua vn rrey a que deziã Santipus, et era moy bõo caualeyro et moy ardido. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 194 |
Et [os] narizes d ' eles son longos et curuos, et teẽ cornos ẽnas cabeças, et am os pees cõmo cabras. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 194 |
Os [antipodas] tragẽ os calcañares de deante et os dedos dos pees atras, et an oyto dedos en cada pe. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 194 |
Os ypopodes am os pees cõmo caualos. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 194 |
Os macabios son tã anchos cõmo medida de doze pees. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 283 |
Cõmo Agamenõ enviou [pedir] o corpo de Achilles Sabede que era voõtade de Paris de deytar o corpo de Achilles a caes et a buyteres et a coruos, por tal que nõ ouvese sepultura ca sobejamẽte lle queria mal et nõ fazia sen rrazõ et os de Troya vierõ veer cõmo jazia despedaçado et faziã sobr el tam grãde alegria et plazer que o nõ poderiã contar ca coydauã que poys el era morto, que os gregos por nẽgũa maneyra ja lles nõ podiã enpeeçer Et todos andauã [tã] ledos que mays nõ podia seer. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 291 |
[Et estauã moy basteçidos de quan[t]o menester aviã, que lles nõ faleçia nada, ca tynã y moytas balestas de torno et outras de pee et de corno et dellas de neruo, et as seetas moyto agudas et moy fortes et moy bem enpenoladas.] |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 296 |
Et andauã em el trezentos cascauees de ouro fino que desçendiã fasta os pees do caualo. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 349 |
Et quantos bõos rreys et [prinçipes] avia en Greçia, todos aly forõ ajũtados em hũ dia sinalado por julgar este feyto . Et quen vos cõtar (quisese) as rrazões que aly forõ ditas, moyto seria longo de cõtar mays Orestes contou toda sua fazenda et a rrazõ por que matara sua madre (Et) diso que el avia mãdado et rresposta dos dioses que el tomase vingãça, se nõ, que faria grã seu dãno et sua perda Monesteus, o duque de Etenas, se leuãtou estonçe em pee, et diso que el o defenderia bem contra qual quer que ll ' o quisese rrepetir ou quisese dizer que el nõ deuya rreynar, que lle meteria logo as maãos sobre esto. |
[+] |
1350 |
HT Miniaturas/ 369 |
Et tanto era ardido et valente que o nõ podiã (t)eer os pees ¿que vos direy? sabede que en pouca de ora ficarõ aly quinze mortos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 258 |
As mays delas, quando esto oýrõ, deytárõsselle aos pees, et rrogárõlle que o fezesse assý, dando grãdes graças et pedíndolle merçee que ouuesse doo de seus senores, que jazíã atados et maltreytos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Et deulles tan grãdes feridas que tallaua a caualeyros os braços et os pees et todo o al per u us acalçaua. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 328 |
Mays quérouos dizer del rrey Rremus, que jazía esmorido et malpenssado de pees de caualos et maltreyto, cõmo escapou. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 344 |
En pouca de ora fezo as mayores pressas dos gregos partir de alý a seu pesar, et fézolles leixar o canpo, ca elles nõ lle podíã enpeeçer por cousa que lle fezessen. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 348 |
Et alý veeriades tallar pees et braços et cabeças, et jazer moytos caualeyros mortos perlos prados, ca ojemays toda a terra foy cuberta de mortos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 357 |
Mays acorreulle logo seu yrmão Briõ Junel, et deu hũa tan grã ferida a Protenor, per meo do escudo, que lle fezo sacar os pees das estribeyras et lle fezo leixar a rrédea et abraçar a seruiz do caualo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 393 |
Et Achiles foy tã malchagado que, per pouco, nõ ficou morto, et o ssange lle seýo tãto que chegou ata os pees. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 400 |
O Ssagitario, quando o ueu, começou de dar grãdes braados et a rrinchar tã fortemẽt que toda a terra tremj́a sso seus pees. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 426 |
Mays alý chegou Éytor moy orgulloso, cõ sua espada preçada et perigoosa ẽna mão, et começou de cortar pernas et braços et espiñaços et pees et mãos et cabeças et costados. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 438 |
Os arcabatidas son moyto astrosa gente, ca andan apremjdos assý cõmo bestas, et o mays uello deles nõ uiuerá dez ãnos, et son tamaños cõmo moços pequenos, et os narizes deles son longos et curuos, et tẽen cornos ẽnas cabeças, et an os pees cõmo de cabras. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 438 |
Et os antípedes tragẽ os calcañares deãt et os dedos dos pees atrás, et en cada pe an oyto dedos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 438 |
Os jpópedes an os pees cõmo caualos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 438 |
Os macabros son tã longos cõmo medida de doze pees. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 451 |
Et lançóusselle aos pees, et díssolle assý: - |
[+] |
1370 |
CT 1/ 452 |
Poys esto ouuo dito, nõ podo mays falar et caeu amorteçida a sseus pees. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Et ueeriades jazer a derredor del cabeças et mãos et pees et queixadas et braços et pernas et caualeyros mortos, tãtos que esto era hũa grã marauilla; ca, per uquer que acalçaua cõ aquela espada, todo o leuaua a terra. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 461 |
Et auj́ã ja tãto sange perdudo et erã ja tã quebrãtados que nõ podíã estar sóbrelos pees. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 465 |
Et tã grãde era o doo que fazíã por el que nõ auj́a y tal que podesse estar sobre seus pees et nõ ouuesse de caer amorteçido. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 467 |
Et tã coytad[a]s erã que nehũa delas nõ podían estar sobre seus pees, et rrasgauã et esgiçauã seus briaes, et depenauã os cabelos, et desfazíã os rrostros et os peytos, et maldezíã as auẽturas et as propheçías et as promesas dos dioses et das deesas. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 468 |
E(e)lena, cõ grã coyta que auía, mesaua seus cabelos, et rronpía suas fazes, et choraua tãto que nõ fuy dõna nẽ donzela que mayor doo fezese que aquela Elena, ca as suas lágrimas tãtas erã que chegauã ata os pees. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 471 |
Et estas quatro ymágẽes estauã por pees deste tabernáculo. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 471 |
Et en cada hũ dos piares auía çinco pees bẽ medidos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 471 |
Et os que fezerõ esta obra erã de tã grã çiençia et de tã grande entendemento que laurarõ sobre esta bóueda hũa casa moyto alta, bẽ de vijnt pees. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 471 |
Et tomarõ dous [uasos] d ' esmeraldas preçiosas, as mays fremosas que nũca õme ueu, cheas de bálsamos et de aloe, et metérõlle y os pees ata os artillos. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et os caualos fazíã tã grã rroýdo per u ýam que a terra estremeçía so seus pees. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et tã grand era a uolta et o sõo das tronpas et dos anafíjs et das bozinas et o estroydo dos pees dos caualos que os uales et os outeyros et as casas et as torres rretjníã et rresoauã muy fortemẽt. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 506 |
Et uós me auedes dada moy grã peedença. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 512 |
Pois que Ayas Talamõ esto ouuo dito, logo, sen outro detẽemento, ferirõ os caualos das esporas, et fórõse tã fortement que a terra estremeçía so seus pees. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 529 |
Et eu ben entẽdo que desde oiemays uóslo gradaredes en tal maneyra que, aqueles que uos desamã, nõno achen ẽno cãpo, nẽ possan en el enpeeçer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 555 |
Mays todo esto nõ lle enpeeçía, ca el nada nõ rreçeaua et a todos preçaua muy pouco. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 565 |
Et aquel día ueu Achiles moyto do que cobijçaua, cõmoquer que ficou moy malchagado del rrey Menõ en XV lugares, et o sange seýa del perlas mallas da loriga ata os pees. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 581 |
Et fazíã sobr ' el grand alegría, et auíã grã prazer, ca coydauã, pois el morto era, que os gregos por njhũa maneyra ia nõ lles poderíã enpeesçer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 604 |
Et andauã en el trezentos cascauees d ' ouro, que desçendí[ã] ata os pees do caualo et ý[ã] fazendo grã rroýdo sobeiament. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 613 |
Et o sange lles corría ata os pees. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 621 |
Et pois que Pirius fezo aquisto, fújselle tãto sange que se nõ podo tẽer ẽnos pees et amorteçeuse. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 630 |
Depois que forẽ mortos, eu sõo bẽ çerto que nõ aueremos que temer, que os muros som tã altos et tã grandes et tã anchos que, se nos uianda nõ mj̃guar, d ' aquí a mill ãnos nõ á cousa que nos enpeeçer posa. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 640 |
Et quando a uolues, os que estám en çima derríbalos en fondo, et os que estã ia derribados aprémelos mais so os pees, et os que iazẽ quebrantados et humildosos leuãtalos a çima, et os que ia estã alçados enxáltalos en alteza. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 640 |
Et pois me uische bem enxaltado, fúsche[me] abayxando; et, en guisa uoluische a rroda, que me fezische abayxar so os teus pees, ẽno mais bayxo lugar que podo seer. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 650 |
Et por esto lles nõ uẽo enpeesçemento, senõ os ollos anbos (que) lle quebrarã ẽna cabeça. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 691 |
Et desque fuy ẽna rribeyra, jouuo so hũ penedo ata moy grã peeça do día, que se nõ podo leuantar. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 719 |
Et a sua tardança nũca lle a ela enpeesçeu pouco nẽ muyto, ca Deus quiso dar a esta duas cousas ajuntadas que nõ dou a outras muytas, ca lle dou fremosura et bondade, todo de cõsũu. |
[+] |
1370 |
CT 1/ 740 |
Pero cõ todo esto, nõ lleslo podo mays sofrer et nõnos ameaçou muyto, mais logo fuj a hũ deles, et doulle hũa tal punada que lle britou o oso do pescoço, et dou cõ el morto en terra a seus pees. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 4 |
Et andando en esto pensando, vẽo hũu dia a mĩ ao castelo et prendeume, et se[ẽ]do eu en seu poder dauame moy grãdes tormẽtos, et sentyme hũa ora del moyto aficado et dixelle: -Tormento que me faças nõ me pode enpeeçer ca o señor Santiago me garda de ty et agora che aparesçera aqui. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 9 |
Et a coixa cõ sua perna que ante era sequa tornou en sua força, et sen ajuda de nĩhũu andey sobre los pees çopegando hũu pouquo et foyme para o lugar de rreligiõ hu queria estar, et oyn y estando as oras de Santiago; et pois que as oyn por la grraça de Deus torneyme para mĩa casa saão et saluo com̃o ante. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 12 |
Et quando foy manãa achouse moy bẽ saão et dou grraças a Deus et a santo Oudom, et leixou y o leito en que viera, et foise saão a seu pee para sua casa. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 31 |
Et porque Nostro Señor nõ quer a morte dos pecadores agardoos despois da sua morte quoreẽta ãnos que se tornasen a el et fezesen peedença de seus pecados; et por nõ averẽ nĩhũa escusaçõ, enviou a eles os apostolos et asinala[damente] Santiago, que morou por grã tenpo entre eles, mostraua et preegaua a creẽça et os ensinaua que fezesem penitẽçia. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 81 |
Et aquel ydalo esta ẽna rribeira do mar en vn penedo antigo, sobre la terra, moy bẽ laurado de hũa obra moy nobre, aa mourisca; et en fondo he moyto ancho et cadrado et ançima estreyto et he tã alto quanto pode voar hũu coruo; et sobre el esta en pee feicta hũa imageẽ de metal en gisa d ' ome, et tẽ o rrostro cõtra o medeo dia, et ẽna mão destra tẽ hũa moy grãde chaue que lle caera, segundo dizẽ os mouros, quando naçer en França hũu rrei que metera toda Espana a creença de Deus. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 86 |
MYRAGRE DE SANTIAGO Seendo rrey Calrros en Vayona dos bazquos cõ sua caualaria, hũu caualeiro que auia nome Rromariquo, seendo doente para morte mẽefestouse et tomou peedença et rreçebeu o corpo de Deus. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 86 |
Et moytos de caualo et de pee buscarono por los mõtes quatro dias et nũca o poderõ achar. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 88 |
Et entõ começarõ [a lidar] moy fortemẽte en gisa que forõ y mortos quorẽẽta mĩll cristiaãos; et o duc Millo, padre de Rrulã, cõ aqueles a que froleçerõ as astes, et rreçebeu y coroa de marteiro; et matarõ y o caualo a Calrros, et el ficou de pee cõ dous mĩll cristiãos ẽno meo da batalla, et tirou a espada que chamã Gaudiosa, et daua cõ ela grãdes golpes en gisa que cortaua moytos corpos por meo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 96 |
Et erã por cõto quatro mĩll, et matarõ y o caualo a Calrro[s], et Calrros sentiose moyto aficado cõ os mouros que erã moytos et moy rregeos, estando de pee esforçandose cõ sua jente et matou y moytos mouros. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 98 |
Et a jente de pee nõ avia conto. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 112 |
Et en esto deuemos a ẽtender que asi com̃o aqueles desque vençerõ os seus imigos et os matarõ cõ cobiiça voluerã por lo aver deles et forã por ende mortos a maãos dos ymigos, asi o cristião que maenfesta os seus pecados et filla deles peedença, nõ deue depois tornar a eles, ca se a eles voluer seera morto por lo ymigo da alma, que he o demo; et asi com̃o aqueles que voluerõ a rroubar perderõ a vida d ' este mũdo, et rreçeberõ morte desonrrada, asi os omes d ' ordẽe que leixa o mũdo por amor de Deus, se despois aas cousas do mũdo voluerã perderã a vida perdurauele et gaanarã o Inferno que he por senpre jamais sem fym. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Et Ferragudo estando de pee ameaçauoo moyto cõ a espada, et Rrulan doulle cõ a sua ẽno braço en que tina a espada et nõ lle tallou, mais derriboulle a espada. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Et lidarõ de pee sen espadas ata ora de noa ferindose das pedras et aos punos; et desque foy ora de vespera demãdou tregoa Ferragudo a Rrulan, et foyse para seu castelo. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 117 |
Et Rrulan leuaua na mão un moy boo paao rretorto com̃o cajado cõ que dou a el todo o dia moy grãdes feridas, mais nõ lle enpesçia nada; et daualle outrosi cõ moy boas pedras rredondas et rregeas de que jaziã moytas ẽno cãpo, et asi lidou cõ el ata meo dia; nõ se poderõ enpeesçer, et depois poserõ ontre si tregoa, et Ferragudo ouve sono et deitouse a dormir, et Rrulã, que era caualeiro mãçebo moyto ensinado soposolle hũa pedra su a cabeça que dormise mais folgado. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 133 |
Et auia en longo doze pees dos seus que erã moy longos, et era moyto arrizado et moy rregeo et moy sabedor en armas. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 133 |
Et ante a sua cadeira tinãlle hũa espada nua, segundo fazẽ a enperador; et en rredor del cada noyte velauano çẽto et viinte caualeiros moy boos, quoreẽta a terça da noyte, dez aa cabeça et dez aos pees, et dez aa destra parte, et dez a seestra, et ti[na] cada hũu deles hũa espada nua ẽna mão destra, et hũa cãdea açesa ẽna siestra; et asi os quoreẽta a outra terça et asi os outros quoreẽta outra terça ata o dia, mentre os outros dormiã. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 136 |
En entõ Rrulã moy cãsado das chagas et da lide en que fora, et cõ grã pesar dos prinçipes et caualeiros que ali morrerã, et coydando ẽnas feridas que tragia, foyse yndo por los montes senlleiro et chegou ao pee do monte de Rroçauales, et ali deçeu do caualo en hũu prado moy boo, cabo de hũu penedo de marmore, so hũa aruore que y estaua. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 136 |
A justiça de Deus por ti. . . moytos pees et moytas maãos de ladrões. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 162 |
Et de dentro ẽna primeira ordeẽ son oyto feguras de molleres de que faz cõmemoraçõ san Paulo, en cada hũu cãto estas duas, et sobre las cabeças dela[s] estan senllos angeos rreptos que tẽẽ, ençima do crochel, ẽnas maãos, o Trono Domini; et en medeo do trono esta Annos Dey que teẽ a cruz cõ o pee, et os angeos som tãtos com̃o as vertudes ẽno çimborio. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 170 |
Et o bispo santo porque entẽdeu que Santiago ouvera piadade do rromeu et que lle gaanara perdom de Nostro Señor, nõ lle quis dar outra peedença, saluo que jajuase a [s]esta feira d ' ali adeante. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 176 |
Os cõpaneiros quando esto virõ, por gardar seu juramento, leuarõno d ' ali cõ grã traballo aas veçes [en] besta, aas veces de pee, dandolle as maãos ata os montes de Rro[ç]auales. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 176 |
Et logo aquela noyte maso cõ el em hũa rrua que chamã Sam Myguell ao pee d ' aquel monte. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 176 |
O rromeu oyo o que lle el dizia, entẽdeu bem que aquel era o apostolo de Ihesucristo, et querendose deytar aos pees del para beyjarlos, o caualeiro de Ihesucristo nõ lle aparesçeu mais. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 176 |
Eles oyrõ esto, forõ todos spantados et marauillarõse moyto, et forõ ao bispo da çidade de Leõ et cõtarõlle com̃o lles aviera, et maenfestarõlle aquel pecado et tomarõ y del peedença et vierõ cõprir sua rromaria. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 180 |
Et quando o rromeu esto oyo quisolle beijar os pees et logo entõ o moy onrrado Apostolo fuise d ' ante os seus ollos. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 186 |
Et Santiago foy logo y, et esteue sobre las ondas cabo deles en gisa que se lle nõ mollauã os pees. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 191 |
Et el cõ os colares das cadeas aa gargãta esforçandose ẽna merçee de Santiago, sobio ençima da torre et saltou de çima dela fora, et pero que a torre avia saseenta couedos en alto, por la grraça de Deus et por la merçee de Santiago, nõ lle enpeeçeu et foyse saão et cõ soude. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 196 |
Et desque senteu a door entẽdeu que lle viera por lo traballo que leuaua pero que o quiso sofrer por amor de Santiago et foy de pee seu mãso ata a sua igleia. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 200 |
Et sabe que eu que me alegraua cõtigo porque coydaua que fezeses bẽ com̃o começaras, et ouveses boo galardom; mais no outro dia ante que sayses da tua casa fezeche pecado cõ hũa moller, et nõ no cõfesache nẽ fillache del peedença, et asi andas cõ teu pecado et coydas que Deus et eu rreçebamos a tua rromaria: nõ cõven que asi seja ca aquel que quiser andar en rromaria por meu amor primeiramente lle cõuen que confese moyto omildosamente seus pecados, et despois andando en rromaria faça peedença deles; et o que d ' outra gisa faz, perde sua rromaria. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 200 |
Et desi começou outra vez ẽna forma d ' antes, et el coydando en esto apareçeulle o demo outra vez et disolle: -¿Por que coydas de tornar a tua casa fazer peedença para tornares a mĩ despois mais dino? |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 208 |
Et nõ se quis tornar mais a sua terra et fui aos mayores da igleia en que jaz o corpo d[o] preçioso Apostolo, et deytouse aos pees deles et pediolles por amor de Santiago, por que leixara as onrras et as rrequezas d ' este mũdo, que lle desen dentro ẽna igleia hũu lugar en que fezese sua oraçõ d ' ali endeante. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 211 |
Et entõ aquel que o avia de matar, doulle tres feridas na gargãta cõ a espada et nõ lle empeeceu nẽ pareçeu en el sinal de firida. |
[+] |
1390 |
MS [I, 1]/ 211 |
Et desque vio que lle nõ podia enpeeçer cõ o agume, volueu a põta da espada et doulle cõ ela por lo vẽtre, et asi o gardou Santiago que sol a firida nõ na senteu nẽ lle enpeeçeu. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 59 |
na Segunda parte digamos que o Cauallo deue no preseuel estar en dous arretaes et en duas soltas asy postas que lle non danen os pees. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 59 |
Et desy quanto menos for lliado tanto menos lle poderan enpeeçer enos pees e nas coixas as lliadurras que lle fazen para o domaren. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 61 |
Et pois que o da agoa trouxeren deuen lle exugar et trager os pees et as coixas, ante que o metan na estada ou na casa, porque se entrar no estrado con as coixas ou con os pees mollados por rrazon do fumo et da caentura do estrado, fazense ennas coixas et nos pees enfirmidade a que dizen gallas, que quer dizer ouos que ueen de maos humores, et esto non deue escaeçer. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 61 |
Se for moy magro desfalleçera en el a força por lla gran magreduen De mais pareçera peeor a qen o uyr. Ademais pois que o Cauallo for de jdade conprida ou de mais coma eruas domadas et non domadas no tempo do veraão tam sollamente para se purgar, et esto por huun mes, et non ande fora ao aar, mays este en casa cuberto de boõa cuberta, porque se descuberto andare fora, por rrazon da friura, poderia adoeçer. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 65 |
Ferrar se deue o Cauallo con ferraduras rredondas conuiniuylles as huñas, et deuen os canellos das ferraduras seer estreitos et lleues. Et quanto as ferraduras mais lligeiras foren tanto o Cauallo alçara os pees mais lligeiramente. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 67 |
depois deuen Cauallgar en el mansamente sem esporas et sem sella et tragello a destro et a seestro en peqeno paso uolluendoo de hũa parte et da outra ferindoo mansamente con hũa uara, et se for mester uaa ante el algem a pee como de suso dito he; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 67 |
Et deuenlle encurtar no pollegar a rredeea destra, et tẽẽr a seestra mais curta porque o Cauallo Naturalmente tira mais ao seestro bollindolle con o freẽo mais rrigiamente digo que deuen tornar trager por aradas et por llugarres chaãos para fillar y vuso dalçar mais leuemente et mais fremosamente porllo vso de cada dia as coixas et os pees: |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 67 |
et esto mesmo poden fazer de rrazon, se vsaren cauallgar en el por toios ou por llugares asperos a esto semellauijs, ven o Cauallo vsado a saltar et andar porllos llugares sobreditos, alçara as coixas et os pees mais apostamente pollos outros llugares; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 73 |
espinaço curuo como chãao, llonbos rredondos como grosos, yllaes asy como de boy, ancas llongas et tendudas, Nadiga ancha et llonga, rrabo groso con poucos cabellos et chaaos, coixas anchas et carnosas de dentro et de fora, canbas et auentaes anchos et curuos como de çeruo, demais coixas ben anchas, seqas et uellosas, as junturas das coixas, que son os Noos de sobre llos trauadoiros, sejan grosos non carnosos nen moyto chegados aas huñas a semellança do boy, os pees et huñas aia anchas duras et cauadas, asy como conuen o Cauallo boo, deue seer mais alto pouco de alcafar ca deanteira parte como çeruo, o colo aia alçado et seia groso hu se junta ao peito. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 93 |
Contra esta door tal rremedio aueras, filla as maluas ballofas et a branqa ursina que chaman gigante et a paritaria. que he afeuega de cooura et a mercurial que he ortiga et as viollas, tanto de huun como da outra, et coze todo con agooa en olla linpa ataa que mingoe a terça parte, en esta decauçon que fiqar deyta booa Contya de mel et dazeite et de sal jgualmente, tanto de huun como doutro et llança y das Semẽeas do trigo meixendoo todo et fazeo cozer ataa que mjngoe a terça parte, et depois mete esta decauçon en vidraça ou en outro vaso llinpo, et fillaa et faz cristel de huun canudo longo et groso et meteo no cuu do Cauallo, et parao ao sopee et llançalle por aquel cristel aquella decauçon tibya, et tanto que lla llançares tapalle o Cuu con estopa ou con pano de gisa que non saya ende a decauçon sem rrecado, et que ande por todo o uentre. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 97 |
Ay outra enfirmidade que uen ao Cauallo do comer et do beber sobeio et aas uezes do gran traballo, porque por rrazon do comer sobeio et o homor et o sange creçe espargese por llas coixas do Cauallo, enbarga o Cauallo que non pode andar et fazeno manqear de huun pee ou danbos et na mouida non pode as coixas carretar senon aduur et desuyase moy mal et con gran careza. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 97 |
Et esta door uen porllo gran traballo aas uezes en como dixe Porque os homores sobeios et o sange corren para as coixas por rrazon do moito caualgar, os quaes homores deçen aos pees et as huñas lligeiramente daquel que esta door ha se lle agiña non acoreren. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 97 |
Et see o Cauallo for nouo ou magro non beba nen coma o que ia dixe, mais parenno en lugar fryo et llegenlle o freeo en lugar alto que alçe a cabeça et llançenlle pedras ou seixos redondos estrados so os pees a auondo et porlla rredondença das pedras bulira a meudo con os pees et con as maãos et con as coixas onde do gran mouymento as uenas das coixas que som prigiçosas et atirridas por llos homores que y corren enpuxam a sa pesuduen por o asy ameude prema seus pees sobre llas pedras, et molla hũa cuberta de laã et cubrio della et gardaao que non coma nen beba nen este a sol, et husalle desta cura ataa que torne a seu estado. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 97 |
Et nota que a dita enfirmidade non enpeeçe aos potros mais prestalles porque daqesto engrosam as tiuas por llos homores que se uoluen aas coixas; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 97 |
cozan o orio na agooa, et desferam o Cauallo, et ponllo caente nos pees et nas maãos con panos ben liados, et daly a comer da ceuada asaz. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 125 |
Fazese ajnda outra door ao Cauallo que auen por caion quando escorrega o pee ao Cauallo na sayda da estada, ou no correr, ou no andar, ou no desuyar, ou se encabresta no cabrestol, ou nas rrendas, metendo en ellas os pees ou as maãos, et a esta door chaman escalmato. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 129 |
Jtem. fazense ajuda moitos sobre osos et desuariados nas coixas do Cauallo que ueen por desuaryadas cajoes et aas uezes do Couçe doutra besta et as uezes ferindose en alguun lugar duro, que non enpeeçe tanto ao Cauallo as uezes como o desfea, et non tam soltamente enas coixas como en outros moitos ossos do corpo do Cauallo por cajon. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 131 |
et esto uen quando o Cauallo corre ou anda teso se fere con o pee as maao a de dentro nos trauadoiros et tanger aquel nerueo que deçe da coyxa, asanas ende o neruo et jncha et manqueia ende o Cauallo. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 131 |
Para esto ual a çebolla assada pisada con miucas da terra et con as llesmez et con manteyga rretuda desuu, todo amasado et coyto et meixudo todo ataa que se tome espeso como jngento, et rraer o nerueo ao llongo et vntalo todo tres uezes no dia deste vngento, et se a encalçadura for uella sangrao na ueẽa que iaz ontre a juntura et o pee no trauadoyro et a de llado de dentro ou de fora, et ponlle depois as ditas meezjnas, que ia desuso dixe. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 131 |
ffazense ajuda arredor das juntoiras das coyxas apar dos pees do Cauallo Gallas, que chaman ouas, et pero que uenan naturalmente como ia dixe moytas uezes ueen de fora da Natura asy como fumo do esterco do estrabo quando o Cauallo uen de fora mollado et o paran na estrada. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 133 |
ffazense grapas nas junturas dos pees que chaman danamento das junturas, et tal cura faras contra esta door. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 135 |
Auen as vezes aynda ao Cauallo que se sente na juntura da pustrumeira parte da coixa, que he nos noos de sobre llos trauadoiros, et esto vem de feryda que o Cauallo da con o pee en alguun lugar duro ou descorregamento de pee, que escorrega no correr ou no andar, ou se puxa o pee en uago. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 135 |
et se jnchar o lugar porllo asanamento dos neruos fage enprasto da alforua et da semente lineij et da çebolla albarrãa et das outras coussas que som contyudas no capitollo ante deste et pono sobre lla juntura que he doente, et se por rrazon do ensartillamento se mouer osso do seu lugar alça o outro pee que for saão do Cauallo et llegallo no rrabo o mellor que poderes, et pois trage o Cauallo porlla rrenda mansamente por algũa ereyta subindo para suso et para esto o osso que andar voluese a seu lugar asy como conuen; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 135 |
Jtem. Despina ou estrepe que entra na maão ou no pee do Cauallo ou alur. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 135 |
Conteçe aas uezes que por caiom nas junturas ou nos jeollos ou nos pees ou en outra parte do Cauallo entra espina ou estrepe ou escadeẽa de madeiro et fica ontre a carne en algũa maneira daquella chaga jncha todo arredor, et as uezes toda a coyxa moormente see a espina ou a escadeẽa tange alguun neruo, que faz o Cauallo çopegar. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 139 |
ffurma he enfirmidade que se gera nas junturas do pee et a huña et propriamente sobre lla coroa do pee et começase en jnchaço ou en calosidade de Carne sobre llo pee et esto se uen de ferida en alguun lugar et soe por moitas uezes acreçer por rrazon da maa estada que o Cauallo ha; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 139 |
et no começo desta door en quanto he noua deuelle acorrer ca se enuelleçer fazese sobre osso duro que se estende por lla Coroõa do pee et enbargara moyto a besta, que non pode andar asy, a trage mal. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 141 |
ffazese outra enfirmjdade arredor das junturas et o pee nos trauadouros, et aas uezes sse geera en outro lugar do corpo, et uen quando se fere o Cauallo en alguun llugar, por negligencya non pensam da ferida et non lleixan de caualgar en el por en et anda amyude por agoa et por llamas et por outras caiões envelleçendo a ferida et husando destas qoussas ffazese en el cançer. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 145 |
Da seda que faz nos pees do Cauallo que fende a hũa parte por meyo de dentro ataa o touillo, et aas uezes a de llado a fendedura, a qual se começa da coroõa do pee et vay por medio da huña ataa açima, et deita aas vezes sange puro porlla fendedura; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 145 |
alinpa a huña ataa sas rreyzes contra o touello dapar de a coroa do pee ontre o uiuo et a huna morta con puxauante ou con grosa ataa que começe a deitar sange, et depois toma a Cooura et tallalle o rrabo et a cabeça, et o al que ficar desfaz en peças myudas et coçeas en olla chea dazeyt, et cozase tanto ataa que se desfaçan os ossos, et ffacesse ende vngento et deste vngento huun pouco caente vnten as rrayzes duas vezes no dia, et vusen del ataa que se moyra a seda et se torne a huña a seu estado. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 147 |
Remedyo contra a dollor que se chama peeyra. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 147 |
Peeira he enfirmidade que se faz ao Cauallo que non pode andar, como se fose aguado, et padeçe o Cauallo esta door aas uezes en huun pee et aas vezes en todos. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 147 |
Et Nota que se ueer a huun pee et lle llogo non acorreren uerra llogo aos outros. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 147 |
Remedyo contra esta door da peeira. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 147 |
Quando o Cauallo ouver peeira deuen lle allinpar moy ben as huñas so as sollas do fondo do pee ataa que fique o casco moy sotil et descobrir os maschos anbos para folgar por y ataa que chegen aa huña, desy sangren anbos maschos ou os furar por fondo da hũa et da outra parte con ferro de ponta feruente; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 147 |
para se liurare por y os omores que y corren, et agardem senpre o Cauallo que non meta os pees en agoa nen en outro lugar mollado desuzẽo non o enfadem a nehũa maneira, depois ponlle papuxas de farellos coytas en vinagre et con pouco de seuo. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 147 |
et seian caentes quaes as poder sofrer postas en hũa peça de pano ancho que çerque o pee darredor todo et llegeno ben et esto lle ponan duas vezes no dia. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 147 |
Et digo que saara da lingoa sol que da door dos pees seia saão. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 147 |
ffazese outra door sobre lla corroõa do pee conuen a saber ontre a carne uiua et a huna et rronpe y a carne a qual rronpedura se for uella antiga geerase y cançer; |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 147 |
et uen esta door quando o Cauallo por caion pom huun pee sobre llo outro premendoo moyto. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 149 |
as encalçaduras que se fazen ennos pees et nas huñas do Cauallo digamos as maneiras das quaes primeiramente departamos por dereita orden, et som tres, et fazese hũa espeçya dencrauadura que dana en fondo de dentro o tuello que chaman amago. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 151 |
prjmeiramente descobriras a encrauadura de fondo ataa o uiuo, cauando a huña ao llongo et llargandooa arredor da chaga para se non chegar a huña a chaga et descuberta a chaga llauen con vinagre a encrauadura depoys de sal mudo et pona ençima et stopas molladas en uinagre et llegem o pee danado con huun pano et cure depois a chaga duas uezes no dia asy como ia contey. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 151 |
Jtem. Val para esto o poo dagalla et da murta et do llentisco metudo dentro na chaga, llauada ha chaga ante con vinagre forte, et Nota que todas llas danaduras dos pees ou das hunas que aueen por caion de clauo ou doso ou de fuste ou doutra qoussa qualquer que entre no uiuo da huña, ante que o pee ou a huña tangan para o cortaren como conuen deuenlle poer farellos ou semeas coytas con seuo de carneiro et con maluas en vinagre ataa que seian todos espessos et caentes quaes os poder sofrer et teellos abafados con pano, ben liados des a mañaa ataa as Noyte ou della Noyte ataa a mañaa. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 153 |
Auen aas uezes, por desensinança do alueiter, que a encrauadura non he bem descuberta nen pensada asy como deue, hu conuen que a podreen da chaga, que fiqa ençarrada dentro ena huña, faça camjño ontre a huña et a carne uiua, rronpendo a carne sobre llo pee, afazendo y a chaga por que saae aquella podreen a qual chaga se deue curar asy como desuso dito he no capitollo da encrauadura. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 153 |
Destea que quer dizer figo, hũa carne sobeia que naçe so a solla do pee. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 153 |
Contençe que se dana o pee so a huña no uiuo da solla, entrando y perigoo ou osso ou pedra ou estacon ata o tuello de que se dana aas uezes moy mal o tuello, da qual danadura se se por negregencya do alueiter non tallar a huña como ia de suso dixe, apar du a chaga naçe do tuello, hũa sobeieduen de carne que sal fora porlla chaga sobre lla solla do pee a qual sobeieduen de carne porllo apremamento et por lo apretamento da huña se faz sobre lla solla do pee en maneira de figo et porende jgualmente lle chaman figo. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 153 |
prjmeiramente tolleras tanto da huña arredor da chaga que aia espaço conuiniuel ontre a solta do pee et aquella carne sobeia que chaman figo, depois talla o figo ataa açima da solla de que seyra o ssange, et estancado o sange pom ençima do figo esponsa do mar et apretaa ben con huun pano de lino et legao ben et non lle tollas esta sponssa do mar ataa que seia o figo todo comesto et rraudo da huña, et o figo asy rraydo cura da chaga que ficar asy como dito he das outras chagas dos pees. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 155 |
De ssubre acuto que quer dizer despeeamento dos pees. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 155 |
Aconteçe aynda que a solla da huña que anda soo pee, anda por tanto tenpo desfferrada por llugarres montossos, duros, pedregossos que se escomen et sse ffaz tam ssotil porllo grande vssamento, que naturalmente non pode deffender o tuello de dentro assy como deue. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 155 |
Remedyo para esta door do espeeamento. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 155 |
Conteçe aas uezes que o agooamento do Cauallo, que por negligençya non ffoy curado asy como conuyña, deçem aos pees por llo mouemento dos humorres que para as coyxas de Custume. |
[+] |
1409 |
TA III,4/ 155 |
Cauallo que manqía de tras ou en andando non se fica senon na punta do pee postrimeiro, et sem outro dobramento enderença et alça o pee çopo dereitamente aqueste sentese da juntura que he o noo de sobre llo trauadoyro. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 102 |
Et vierõ sobrela çidade, mays non (sse) ousarõ de se a chegar aa çidade porla grãde gente de homes d ' armas et homes de pee que ende aJuntarã o conde de Trastamar et os caballeyros. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 105 |
Estaua çerquado da Santa Yrmãdade, seerian fasta çinquo mjll omes de pee e de caballo. |
[+] |
1460 |
CI 1/ 114 |
Et porla graça de Deus nõ lle podo enpeençer, ca dizẽ algũus que o angeo lle trauou eña espada. |
[+] |