logo usc Corpus Xelmírez - Resultados da consulta

Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval

Resultados da pescuda


Os resultados das buscas efectuadas no Corpus Xelmírez poden ser usados con fins educacionais e de investigación, sempre que se mencione a fonte. Se desexa consultar a referencia e o contexto dun exemplo, calque no símbolo [+] na cela da dereita. Para se referir ao corpus como un todo, cite: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval - http://sli.uvigo.gal/xelmirez/. Se desexa realizar outra pescuda no Corpus Xelmírez, pode calcar aquí.
Está a procurar contextos do uso de see nos textos históricos do Corpus Xelmírez.

Número de contextos atopados: 1247

1200 FX III, 5/ 699, col. a Onde agora entendemos de desfazer aquel pecado escumungado que fazen os barones unos con outros, et de tanto deuen seer mays tormentados os que se ensuzan en tal maneira, canto eles pecan mays contra deus et contra camdat. [+]
1200 FX III, 5/ 699, col. b Et se a muller seendo en poder del marido por engano ó por arte le dera a quarta parte du dinero al marido que la leyxou, non uala aynda quello desse por escripto; mays quantol dera ela muger por scripto todo deue tornar - gelo . [+]
1200 FX III, 5/ 703, col. a Mays el iuyz non deue ningun ome tormentar en ascuso si non ante omes muchos ; mays todauia non deue penar ante que el fecho sea prouado por algunas prouas, o ante que aquel que lo acusa meta so corpo a atal pena como aquel que es acusado deue recebir et sil poder seer prouado, et assi deue seer tormento. [+]
1200 FX III, 5/ 703, col. a Se el seruo faz furto seendo seruo o depos que es libre. [+]
1200 FX III, 5/ 703, col. a Et se el furto non for tal por que deua seer en seruidumbre , finque por libre et todauia faga la emenda. [+]
1200 FX III, 5/ 703, col. a Et se anbos fezeren tal cosa porque deuan seer escabezados, anbos prendan morte densuno. [+]
1200 FX III, 5/ 707, col. b o el que faz seelo falso ou sinal falsa, ou aquel que del usa, Estos que fazen tales cousas et los que os conseian , poys que forem prouados, se foren omes de gran guysa perdan a quarta parte de su bona . [+]
1200 FX III, 5/ 707, col. b Et se for ome de menor guysa el que furtou lo scripto o el que lo corrompio depoys que lo manifestare ant el iuyz, deue seer seruo daquel cuio era lo scripto. [+]
1200 FX III, 5/ 707, col. b Quem mostra falso scripto o falsas leteras ou falso mandado del rey non lo sabendo, non deue seer tenudo por falso; se poder mostrar aquel quegelo dio , mostrelo et aquel deue recebir a pena que es de suso dicha que deuem auer os que fazen falsos scriptos. [+]
1200 FX III, 5/ 707, col. b Et el scripto primero deue seer firme, et el otro que foy feyto despoys por engano non uala nada. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Macar ome per folia || aginna caer || pod ' en pecado, || do ben de Santa Maria || non dev ' a seer || desasperado. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Todo logar mui ben pode | seer defendudo || o que a Santa Maria | á por [seu] escudo. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Pois [que] Deus quis da Virgen Fillo || seer por nos pecadores salvar, || porende non me maravillo || se lle pesa de quen lle faz pesar. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Por que ajan de seer || seus miragres [mais] sabudos || da Virgen, deles fazer || vai ant ' omes descreudos. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Gran dereit ' é de seer || seu miragre mui fremoso || da Virgen, de que naçer || quis por nos Deus grorioso. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .LXII[I]. é como Santa Maria sacou de vergon[n]a a un cavaleiro que ouver ' a seer na lid[e] de Sant ' Estevan de Gromaz, de que non pod ' y seer polas suas tres mis[s]as que oyu. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 En tamanna coita non pode seer || om ' a que a Virgen non poss ' acorrer. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .C.XXXVII. é como Santa Maria fez seer casto a un cavaleiro que soya seer mui luxorioso. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Tantas nos mostra a Virgen | de merçees e d ' amores, || que per ren nunca devemos | seer maos pecadores. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Non soffre Santa Maria | de seeren perdidosos || os que as sa[s] romarias | son de fazer desejosos. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Como deve dos crischãos | seer a Virgen onrrada, || outrossi ar deve deles | seer en todo guardada. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Como poden per sas culpas | os omes seer contreitos, || assi poden pela Virgen | depois seer sãos feitos. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Santa Maria grandes faz || miragres e saborosos, || e guarda aos que lle praz || de seeren perdid[os]os. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Quena festa e o dia || da mui Groriosa || quiser guardar todavia, || seer -ll -á piadosa. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Aquele que en[a] Virgen | carne por seer veudo || Fillou, ja per ren non pode | seer nenllur ascondudo. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Razon an de seeren | seus miragres contados || da Sennor que ampara | [a]os desamparados. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Como soffre mui gran coita | o om ' e[n] çego seer, || assi faz gran piadade | a Virgen en ll ' acorrer. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Non é mui gran maravilla | seerem obedientes || os angeos aa Madre | daquel cujos son sergentes. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Esta .CCC.VI. é como Santa Maria fez converter un erege en Roma que dizia que Santa Maria non podia seer virgen e aver fillo. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Muito per dev ' a Reyn[n]a || dos Çeos seer loada || de nos, ca no mundo nada || foi [ben] come fror d ' espin[n]a. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Tant ' aos pecadores | a Virgen val de grado, || per que seu santo nome | dev ' a seer mui loado. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 Muito per é gran dereito | de castigado seer || quem s ' atrev ' ao da Virgen | pera furtar contanger. [+]
1264 CSMp Pauta/ 39 O que a Santa Maria | serviço fezer de grado, || na mui gran coita que aja | seer -ll -á gualardõado. [+]
1264 CSMr B/ 278 [Como Santa Maria sacou de vergonna a un cavaleiro que o[u]ver ' a seer ena lide en Sant Estevan de Gromaz, de que non pod ' y seer polas suas tres missas que oyu; começa assi:] [+]
1264 CSMr B/ 491 [Como Santa Maria fez seer casto a un cavaleiro que soya seer muy luxurioso.] [+]
1264 CSMr B/ 530 [Como un tafur tirou con hũa baesta hũa seeta contra o ceo con sanna porque perdera, porque cuidava que fi[ri]ria a Deus ou Santa Maria.] [+]
1264 CSMr B/ 144 [[C]omo Santa Maria fez converter un erege en Roma que dizia que Santa Maria non podia seer virgen e aver fillo.] [+]
1275 CPb 1/ 6 E sobre todo dixo, que en qualquier edad que sea (el) ome, ha menester (ayuda: ca si fuer niño, ha menester) amigo(s) que lo crie(n,) e lo guarden que non faga, nin aprenda cosa este mundo sen amigos macar seia auondado de todolos (outros) bees que en el son. (ca) quanto os homees son mays onrrados e mays poderosos e mays rricos. tanto an mays mester os amigos e esto por duas rrazoes. a premeyra (he) porque eles non poderian auer (nehun) proueyt o das rrequezas sse non husasen delas e tal huso deue seer en fazer ben. e ho ben feyto deue seer dado os amigos. e por ende os amigos non poden husar das rrequezas que ouueren macar car seian auondados dellas. a ssegunda rrazon he que porlos amigos sse gardan e sse acresçentan as rrequezas e as onrras que os homees an ca doutra guysa sen amigos non poderian durar porque quanto mays onrrado e mays poderoso e o omee peor golpe rreçebe se (lle) falleçe ajuda de amingos que os acorran en sua pobreça e os estorçan (t)odos perigros quelles aquaçeren. e sobre todo disso que en qual quer hedade que seia omee a mester amingo que o cria e o garde que non faça nen aprenda cousa quelle este mal. [+]
1275 CPb 1/ 6 III. como se (pode) aproueytar homee do consello do amigo e qual homee deue seer escullido para esto. [+]
1275 CPb 1/ 6 Folgança e seguramento muy grande an os homees quando sse concellan con (seus) amingos e por ende disso hun sabio que ouo nome talio que (en) nehua cousa (non pode) homee auer amingo a quen podesse dizer (seguramente) sua voentade assi como assi meesmo. e disso en outro lugar. deliura con teu amingo todalas cousas que ouueres (a fazer). primeyramente sabe quen he el. porque moytos (omees) que pareçen amingos de fora. e son falagueyros de parauua que an a uoentade contraria do que demostran. e como quer que estes (ataes) afalagan a omee (e) por mays seer amados. [+]
1275 CPb 1/ 6 Et amizdade de natura he a que o padre e a madre han a seus fillos e o marido aa moller. e esta non tan soamente a enlos omees que an rrazon en si. mays aynda todalas outras animalias que an poder de engendrar. por cadahun deles a(n) naturalmente amizdade de con seu conpanneyro e conlos fillos que naçen deles. e amizdade an outrossi segundo natura aque les que son naturaes de hua terra de maneyrra que quando sse achan en outro lugar estranno an (plazer) huns con outros e aiudançe enlas cousas quelles son mester ben assy como sse fossen amigos de longo tempo. a segunda maneyra de amizdade he mays noble que a premeyra. porque pode seer entre todos omees que aian bondade en si e por ende e mellor que a outra que esta naçe de bondade tan soamente. e a outra de deuedo de natura. e a en si todolos bees de que falamos en las leys deste tidoo. a terceyra maneyra por placer que espera del auer, (luego que lo aya, o le desfallezca la pro, o el plazer que espera auer del amigo), desatase porende la amistad que era entre ellos, porque no auia rayz de bondad. [+]
1275 CPb 1/ 6 V. como deve seer gardada a amizdade entrelos amigos. [+]
1275 CPb 1/ 6 Tres guardas deuen auer os amigos en si. porque a amizdade (de) entreles non se possa mudar. a premeyra he que sempre deuen seer leales hu hun ao outro en seus coraçoes e sobre esto disso talio que o firmamento e o (començo dos amigos) e a boa fe que o home a a seu amingo (ca) nehun amor non pode seer firme. se y non a (boa) fe. porque loca cousa seria e sen rrazon (de) demandar lealdade o hun amigo o outro. se el nola ouuesse en si. e sobresto dissso aristotiles que firme deue seer a uoentade do amigo. e non sse deue mouer. a creer nehua cousa creer ninguna cosa mala que digan de su amigo, que ha prouado de luengo tiempo, por leal, e por bueno. [+]
1275 CPb 1/ 6 Respondeo e disso que sse uerdade era que seu amigo dissera mal (del). que (teme) que sse mouera a dizerlo por algun ben e non por seu mal. a ssegunda guarda deuen (auer) os amigos enlas parauuas. gardandosse de non dizer cousa de seu amigo de que podesse seer enfamado (ou quelle) pode(sse) uiir mal por ende. pero disso salamon en ecclesiastico. quen desonra seu amigo de parauua destalla a amizdade que auia con el. outrossi non (se) deue rretraher nen posfaçer o hun ao outro. os seruiços e as aiudas que sse fezeren. e por ende disso talio que omees de maa uoentade son aqueles que rretrayen como en maneyra de afronto os bees e os plazeres que fezeron a seus amingos ca esto(nçe) non conuen a eles mays os que os rreçeben. [+]
1275 CPb 1/ 6 (E) otros Sabios dixeron que de - como o faria por ssi meesmo. (ca) assi como disso sant augustino en la amizdade. non ha hun grado mays alto que o outro (e) sempre deue seer ygoal(mente) entrelos amigos. outrossi disso talio que quando o amingo uen algua boa andança ou grande onrra que dos bees que sse siguen dela deue (dar) parte a seus amigos. [+]
1275 CPb 1/ 6 Verdadeyramente e sen enganno nehun deue omee amar a seu amigo. pero enla quantidade do amor foy (departido) entrelos sabios. ca os huns disseron que omee deue amar a seu amigo quanto o outro ama a el. e sobre esto disso talio que esta non era amizdade con benõquerença mays era como (en) maneyra de merca. outros y ouo que disseron (que) deue homee amar a seu amigo quanto el ama (assi meesmo). e estos outrossy non disseron ben. porque pode seer que o amigo non sse sabe amar. ou non quere(n) ou pode(n) e por ende non seria conplida (a) amizdade que desta guysa ouuesse omee con seu amingo. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 124 Porende uos quero dicer deſteſ perſoneyros que som dichos em latim procuratores , et quem pode ſeer perſoneyro, ou en que preytos, et como ſe compre ſeu offiçio. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 125 Outroſy ſe algum demanda seus parentes por ſeruidue pode ſeer perſoneyro tam bem en demandar como en defender por liurandade de ſeus parentes ſeruos. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 125 Cada una destas perſoas poden ſéér perſoeyro por qualquer deſtas outras dando bóó fiador que el fara auer por firme et por eſtauel quanto en aquel preyto façer ou raçoar daquel por que ſſe fecer perſoneyro, ca en outra guiſſa non pode ſeer recebudo. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 126 Lee VIJ Quando algum diz que e perſoeyro doutro e o demoſtra por algũas certedues que o recebeu ou que a por que ſeer perſoeyro aſſy como ſe o demoſtrar por algua teſtemoia ou por carta que non aya ſeelo outentico deue a ſéér recebudo dando tal fiador como sobredicto e ena léé que começa: "macar que e dicto". [+]
1290 FD I, 2, 3/ 126 E deue ſeer recebudo a ello ſe der fiador que ſegira el preyto et pagara todo o que for iulgado, pero que o non aya por firme nen por eſtauil aquel por que el defende, e atal fiadoria e dicta en latim iudicatum ſolui . [+]
1290 FD I, 2, 3/ 126 Léé JXa En todo llos preytos podem ſeer dados penſoeyros ſe non forem preytos cumunales; et preytos criminalles ſom aquelles todos por que algum e demandado ou acuſado por morte ou por pea alguna de ſeu corpo. [+]
1290 FD I, 2, 3/ 126 Arçebiſpo ou biſpo ou outro qual quer clerigo que miſa cante non deue ſéér apraceado mentre que dixer miſſa nen ermitan nen monge neuno, que por onra de ſua religion non poden ſayr de ſous lugares en que som; mays prelados et ſous mayores deuem ſeer apraceados et complir dereyto por ellos . [+]
1290 FD I, 2, 3/ 127 Mays aqueſte que acuſſa ſou yrmao ſobre tal razon como sobredicto e, deue a ſſeer deytado da terra, ſe non ſe quiſer acuſar de feyto que caeſe en dano do rey ou de ſua penſoa ou de ſous fillos ou de ſua muller ou de todo o reyno cumunalmente, ca en taes feytos ben deue a ſeer acuſado. [+]
1295 TC 1/ 17 Et estes que enviaua de nouo, asi com̃o chegarõ, seentaronse çerca da villa, et alj seendo aseentados, sayã correr toda a terra et destruyam paas et vinas et quanto achauã. [+]
1295 TC 1/ 27 Et os d ' Allaua souberõno et ouuerõ grã medo del rey pollo que aujã feyto et acordaronsse de sse meter en suas mãos et en seu poder et sua messura, et pidindolle mercee et prometendolle de lle nũca errar, mays que llj seeriam lea[a]s uasalos daqui endeant[e]. [+]
1295 TC 1/ 30 Aqui diz a estoria, ontre todaslas bõas obras que el fez que foy esta hũa: cõ grandes thesourros que llj leyxara seu padre el rrey dom Ordono (et) osmou que o melor que delles podia fazer [seeria] despendelos en fazer seruiço a Deus. [+]
1295 TC 1/ 35 Et el rrey dom Affonso, seendo muyto alegre, sayo hũu dia et foy veer os caualleyros que lançauã a tauollado. [+]
1295 TC 1/ 39 Amjgos, querouos dizer como seeremos bẽ andãtes. [+]
1295 TC 1/ 43 Et se algũu o souber departir mellor ou o diser mays cõ uerdade, deuele seer cabudu, ca nos dizemos o que achamos per latĩjns en liuros antigos. [+]
1295 TC 1/ 47 Enos xxj ano morreu o nobre cauallevro dom Bernaldo del Carpyo, assi com̃o cõta dom Lucas de Tuy; ca pode seer, que foy este Bernaldo a França, segundo o auemos dito susu na estorja, et depoys que se tornou a Espana. [+]
1295 TC 1/ 49 Et desy começou a ffazer toruões et relanpos tam grãdes que, quantos auja en Cordoua, coydarõ a seer mortos, tam grande foy o medo que ouverõ. [+]
1295 TC 1/ 49 Et seendo el ome de bõa voentade et grãando, leyxou logo en começo de seu rreynado a todollos de sua terra as dizimas do que soyam aa dar aos outros rreys. [+]
1295 TC 1/ 53 Andados xxxaii anos do rreynado deste rey dom Affonso, o Magno, -et foy isto na era de noueçentos et sex anos, et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en [oyto]çentos et saseenta et oyto anos; et o enperio de Loys, enperador de Rroma, en xvije anos - en este ano sobredito sacou este rrey dom Affonso muy gran oste et foy contra Tolledo, ca sayam ia as tregoas que dissemos que lles dera. [+]
1295 TC 1/ 55 Andados xxxa iijes anos do rreynado deste rey don Affonso, o Magno -et foy isto na era de nouecentos et sete anos; et andaua outrosi o ãno da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos et saseenta et noue ãnos; et o enperio de Loys en xviijto ãnos - en este ano pobrou el rrey don Affonso a cidade de Çamora, ca ante nõ era ben pobrada de gent[e] pollas guerras et pollo mal dos mouros. [+]
1295 TC 1/ 55 Mays Loys, seu jrrmão, que era rrey de Gerrmanya, vẽo logo sobre elle com muy grãde oste et gerreoo por que tomara el soo o enperio, que auja de seer de seu sobrino, ssem llo dizer ante. [+]
1295 TC 1/ 55 Et el, sseendo mederoso, tal com̃o a lebre, mays ap[a]rellado para fugir ca nõ para lidar com seus eemjgos, andaua fugindo dũu cabo et do outro ante Loys, seu yrmão, que lle gerreaua. [+]
1295 TC 1/ 57 Andados quarreenta et hũu ãno do rreynado del rrey dom Affonso, o Magno, -et ffoy isto ena era de noueçentos et XVe ãnos; et andaua entõçe o ãno da encarnaçom do Senor en oytoçentos et lxxta et vij; et o enperio de Carllos, enperador de Rroma, en quatro - en este ãno el rrey dom Affonso, seendo muy alegre, et au[endo] gram plazer de tantos bẽes como lle Deus avia feytos et fazia contra seus eemigos, (et) envioull[o] dizer ao apostoligo Joham per sua carta, com dous clerigos que lle enviou. [+]
1295 TC 1/ 60 Andados xla et dous anos do rreynado deste rrey dom Affonso, o Magno, -et foy na era de ixe cẽtos et xvj ãnos; et andaua outrosi o ano da encarnaçõ do Senor en oytoçẽtos lxx et oyto; et o enperio de Carlos en Vo -en este ano, quando el rrey dom Affonso vio as cartas do papa, prouguelle muy de curaçõ et pos logo dia en que sse juntassem os rricos homẽes et os outros fillos dalgo et os bispos, [et] fezello a saber et aprazouos para seerẽ y aquelle dia para consagrar a jgleia de Santiago. [+]
1295 TC 1/ 65 Et seendo aynda uiuo seu padre, sacou el sua oste per ssi et entrou en terra de mouros et quebrãtou et queymou muytas cidades en[a] prouẽçia d ' Agoa d ' Elquiuir, et fezo y muy grãdes morteydades en mouros, et correu et astragou as cãpinas de redor. [+]
1295 TC 1/ 73 Et tãto foy el adeant[e] cõtra a çidade de Cordoua, que podera chegar a ela quanto seeria andadura dũu meyo dia. [+]
1295 TC 1/ 76 Et, segũdo diz dõ Lucas de Tuy, este Layo Caluo nõ querria seer juyz nẽ seer a julgar; mays pero, por que os omẽes bõos [o] tĩjnan por ben, que o tomou. [+]
1295 TC 1/ 76 Mays, poys que foy juyz, nõ ussaua de seer a julgar nẽ a dar juyzo, mays usaua mays d ' armas et de cauallaria. [+]
1295 TC 1/ 78 Et seendo alcayde de leue poucas uezes liuraua pleito per juyzo, mays ante punaua en auĩjnr os omẽes per amizade et per amor enos pleitos que uĩjnan ant ' el, ca nõ per afrontallos per sentença de juyzo. [+]
1295 TC 1/ 83 Et, senor, seendo eu teu uassalo, et fazẽdome tu merçee et ajuda, coydo eu sacar Castella destas premas. [+]
1295 TC 1/ 88 Demays os mouros son muytos et muy ben guisados, et nos somos poucos et muy mĩguados d ' armas; et se, per nosos pecados, nos vençẽ seeremos todos mortos. [+]
1295 TC 1/ 89 Et, amjgos, seede çertos que nos vençeremos a Almãcor desta uez, ca seria grãde a mj̃a onrra et a uossa mayor, et faredes de mj̃ o mellor ome d ' Espana. [+]
1295 TC 1/ 90 Pero digoche tãto que seeras duas vezes preso. [+]
1295 TC 1/ 90 Et quanto che eu agora digo ten por certo que assi seera. [+]
1295 TC 1/ 90 Et ante de tercar dia seeras en muy grã coyta, ca ue[e]ras toda tua gente muy espantada por hũ sino que veerã muy forte, et nõ auera y tan esforçado que desmayado nõ seia. [+]
1295 TC 1/ 92 Amjgos, nõ facades assi, nẽ queyrades en pouco gãanar mao prez para senpre, nẽ desmayedes sen feridas, nẽ demostredes en uos couardia, ca departiruos quero eu o que mostra este sino et o que quer seer. [+]
1295 TC 1/ 92 Et uos nõ deuedes auer medo por isto, ca eu este dia cobijçaua a veer et seer en tal afronta cõ Almõçor en cãpo. [+]
1295 TC 1/ 96 Et en aquel dia, assi com̃o cõta a estorja, escureçeu o ssol et duroulle ha escureza quanto podia seer hũa ora. [+]
1295 TC 1/ 97 Et rrogouos, com̃o vassallos bõos et leaes, que os cometamos et que os nõ douidemos nẽ lles mostremos nẽhũa couardia; ca en duuidarmos y por muytas jentes que elles seiã, seernos ya grã maaestãça; ca en lide nõ son todos os homes yguaes, et por çem lãças bõas sse vençe a fazenda quando Deus quer; [+]
1295 TC 1/ 97 [et] mays uallen Ç caualleyros todos dũu curaçõ ca CICCos dos outros; a y bõos et maos, que nõ pode y al sseer, et as vezes ansse de vẽzer os boos pollos maos, et esto he coussa que acaeçe muytas vezes. [+]
1295 TC 1/ 99 Mandou estõçe o conde Ffernan Gonçaluez mouer toda sua gẽte contra os nauarros, et entroulles polla terra adeante, quanto podera seer hũa jorna da. [+]
1295 TC 1/ 100 Et outrosi de Carlos, o enperador, et doutros muytos barões bõos, que pollos seus feyctos grãdes et bõos que fezerõ seerã enmẽtados et cõtados ata a ffin do mũdo. [+]
1295 TC 1/ 100 Mays os castellãos nõ leyxarõ de passar por todo esso, dando et rreçebendo grãdes golpes d ' azcuas et de dardos et de seetas. [+]
1295 TC 1/ 105 Et fays de todo teu poboo tres azes, et entraras tu ẽna hũa conos meos de parte d ' ourient[e], et seerey eu y cõtigo en aquella aaz. [+]
1295 TC 1/ 105 Et a segunda aaz mandaa entrar de parte d ' ouçient[e] et en aquella aaz sseera Santiago. [+]
1295 TC 1/ 105 Senor, sen guissa fazedes et grã mal, et sse y tomardes algũu ero seera cõ muy grã dereyto. [+]
1295 TC 1/ 105 Onde uos pedimos merçee que nos nõ façades seer traydores, ca nũca o forõ nossos padres nẽ nossos parentes, nẽ ouue no mũdo mays leaes ca aquelles onde nos vijmos. [+]
1295 TC 1/ 108 Et o conde, quando sse leuãtou, uiu todo seu poboo aleuantado daquela visom que uir[ã], ca tijnã que era sinal de seerẽ vençudos. [+]
1295 TC 1/ 108 Et desoy mays yde cada hũu a dormir per uossas pousadas, et gram manaa seede todos armados ẽno cãpo et ajudarnos a Deus, et vençelos emos. [+]
1295 TC 1/ 108 Et en todo esto o conde Fernã Gonçaluez andaua esforçãdo os seus et dizendollj: -Amigos et uassalos, seede boos et acordadeuos dos grandes tortos que nos faz Almãçor, et saquemos Castela da prema en que esta. [+]
1295 TC 1/ 111 Que pode esto seer, onde creçe tamano poder ao cõde? [+]
1295 TC 1/ 111 Et elles entõ oyrõ o que o cõde dizia, mesurãdo o feycto en que estaua et estãdo en esto en que era, teuerõ que o mellor que poderia seer que aquelo era que o conde dizia. [+]
1295 TC 1/ 111 Et poys que esto foy feycto, foysse logo o conde et as conpanas todas, onrradas et alegres, assy com̃o deue seer, et de com̃o cada hũu pode julgar de tal batalla. . . [+]
1295 TC 1/ 123 Et guareçeu daquela gordura et tor nou a seer delgado como outro ome que delgado [fos]se. [+]
1295 TC 1/ 125 Et aquel dom Ordoño, o Mao, seendo auorrido de Deus et dos omes por seus maos feytos, nõ sse asesegãdo en Asturas, fugiu para o conde Fernan Gonçaluez, que era seu sogro. [+]
1295 TC 1/ 126 Et, Senor, teño que, se te fige pesar, que bem deues seer uĩgado de mj̃. [+]
1295 TC 1/ 130 O conde normãdo, quando foy fora do castello, nõ quiso deytar en oluido o conde Fernan Gonçaluez et foisse logo para a jnfante dona Sancha, aquella de que o conde ouuera a seer marido et por que elle era preso. [+]
1295 TC 1/ 130 Et o conde normando, quando a uio fremosa, que mays nõ poderia seer hũa dõzella, dissolle entõ en poridade que auia grã querela della, por que tijna que era dona sem ventura et de maa fada, mays que quantas auia en seu logar et en seu linagẽ, poys que os castelaaos auiã rrecebudo tã grã pesar por ella. [+]
1295 TC 1/ 130 Et tu por ende es muy meoscabada [en]o teu prez, et seeras deostada por ende, quando o souber toda a gente, et esta culpa a ti a porrã. [+]
1295 TC 1/ 130 Et, se tu podes[es] casar cõ este conde, todo o mũdo te terri[a] por bẽ auenturada, et seerias por senpre iamays onrrada dos d ' Espana; ca en uerdade nũca dona fezera tã boa caualgada com̃o tu farias en esto. [+]
1295 TC 1/ 138 [Et, se me uos desemparardes], seeruos a para sempre rretraydo, como a omes que nõ fazem lealdade. [+]
1295 TC 1/ 138 Et desy tornarõ todos, com̃o omes que auyã sabor de morrer ante que seer vẽçudos; et ferirõ muy rigeo ẽnos nauarros, et matarõ delles muytos. [+]
1295 TC 1/ 140 Andados vi(jte) ãnos do rreynado deste rey dõ Sancho -et foy esto ẽna era de noueçentos et saseenta ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en noueçẽtos et XXXta; et o enperio d ' Enrique en XV -, a condessa dona Sancha, auendo gram pesar do padre que era preso, falou cõnos castelãos, et dissolles assy: - [+]
1295 TC 1/ 146 Mays algũus a y que, en lugar de seerẽ conselleyros, som loamineyros, et nõ querem consellar ao senor se nõ o que entendẽ que lle praz, et dizemllj que aquelo he o mellor. [+]
1295 TC 1/ 146 Mays o que bem quer consellar ao senor deue primeyro a veer et pensar todo o feycto que he ou [a] que pode rrecudir ata a postremaria, et deue guardar en sy meesmo de nõ seer bandeyro, et nõ sse deue vençer por medo, nẽ por uergõca, nem por amizade, nẽ por grande amor, nẽ outrossy por gram desamor, nẽ por dar, nẽ por prometer, se consello dereyto quer dar a ssenor. [+]
1295 TC 1/ 146 Todo esto uos digo, que nõ meoscabedes do bom prez que auedes; ca, se per algũa fala veerdes del descẽder, apenas pode seer que o nũca possades cobrar. [+]
1295 TC 1/ 146 Et mays ual de seer morto ou preso que nõ fazer fevcto que depoys aiã aos parentes que retraer. [+]
1295 TC 1/ 146 Et bem a tres ãnos que nõ quisestes vijr a mjnas cortes, et demays alçastesuos cõno condado, et deuedes seer rretado por ende. [+]
1295 TC 1/ 152 Quando el rey dom Sancho soube que era ydo o conde et com̃o o sacara a condessa, pesoulle assy com̃o se ouuesse perdudo o rreyno; pero nõ quiso seer errado contra a condessa. [+]
1295 TC 1/ 153 Mays, quando o conde et el veerõ aa conta, acharõ que tãto era ia poiado o auer, avendo aa seer dobrado cada dia, segũdo a postura, que quantos omes a en Espana nõno poderiã pagar; ca muyto era ia creçudo sem guisa. [+]
1295 TC 1/ 166 Et aquela sua madrasta metia muyto mal ontre (et) ela et seu padre, et queria ante seer morta ca uiuer aquela uida que uyuya, et [andaua] catãdo carreyra per hu seysse daquela prema de seu padre. [+]
1295 TC 1/ 166 Agora soo eu para seer vosso senor, ca sõo uĩgado; ca nõ mentre estaua desonrrado. [+]
1295 TC 1/ 166 Et esta condesa dõna Sancha começou logo da primeyra a seer muy bõa moller et a tẽersse con Deus et seer amjga de seu marido et fazer bõas obras. [+]
1295 TC 1/ 166 Ao tempo deste conde Garçia Fernandez, seendo el fora da terra en demãda daquella sua moller, ajũtousse gram poder de mouros et entrarom per Castela. [+]
1295 TC 1/ 166 Et este conde Garçia Fernandez ouue mays onrrados vassalos ca o conde Fernan Gonçaluez, seu padre; ca no seu tempo chegou a caualaria de Castela a seer des quinẽtos ata vj çentos caualeyros fillos dalgo, que ante nõ soyã de seer mays de trezentos. [+]
1295 TC 1/ 171 Et, seendo el aynda nino de pouca ydade et de pouco entendemento, começou a asanar os condes de Galiza, per suas palauras nõ cordas et por seus feyctos desguisados, et de seerlles brauo(s) et esquiuo(s), nõ sse querendo guiar per [consello de] sua madre nẽ de sua tia, a mũia. [+]
1295 TC 1/ 172 Mays, por que estaua sempre ẽno alcaçer de Cordoua, assy com̃o ençarrado, et nõ sabia ende nada do que sse fazia pelo rreyno; ca en uerdade nõ leixaua Almãçor ome nẽhũu chegar assy que con el falasse, nẽ que lle disese nẽhũa cousa, [nen] nẽgũu outrosy nõ sabia nada da fazenda de Yseem outra cousa nẽhũa, senõ tãto que dizia Almãçor a todos, com̃o per mãdado del: "esto et esto uos mãda fazer Yseem". [+]
1295 TC 1/ 172 Et, quando Almãçor ya a terra de cristãos cõ sua oste, aquellas guardas que o auyã d ' aguardar a Yseem por mandado d ' Almãçor, assy o guardauã, quando caualgaua et y[a] folgar a sua orta et a seu uergeu, que ome do mũdo nõ ousaria falar con el en puridade, nẽ chamalo a vozes, nẽ fazerlle outro noio nẽhũu. [+]
1295 TC 1/ 175 Ca os jnfantes se apartarã a hũu lugar, con sua cõpaña -et podiã seer per todos CCos caualeyros - Mays empero tã bem o fezerõ o conde et Gonçaluo Gosteez que, daquela uez, nõ ouue y mays mal. [+]
1295 TC 1/ 182 Et Rroy Valasquez, poys que a carta foy feycta en esta maneyra et seelada, mandou logo escabeçar o mouro que a fezera, por tal que o nõ descobrisse. [+]
1295 TC 1/ 187 Monõ Salido tornousse para sse yr a Salas et, yndo assy pelo camjño, coydou ontre sy com̃o fazia mal en leixar daquela guisa seus criados por medo da morte, et mayormente seendo ia vello et de grande ydade, que o nõ deuya de fazer por nẽhũa maneyra, ca mays guisado era de yr elle hu quer que morte podesse prender ca aquelles que erã aynda mãçebos para viuer; et, poys que elles nõ temjã morte et tã en pouco a (a) tijnã, que mays pouco a deuya el de temer; et demays que, se elles morressẽ ẽna fazeda et Rroy Valasquez aa terra tornasse, que llj faria muyto mal por elles et que o mataria; et que sempre aueriã que dizer del, se el tal cousa fezesse com̃o esta; et demays aynda que, se elles ala morressẽ, que coydariã os omes que el que llj basteçera a morte et per seu consello veera aquel feycto, et seria muy maa fama esta para el (et leixar) de seer onrrado na mãçebia et desonrrado na viliçe. [+]
1295 TC 1/ 189 Ysto que quer seer? [+]
1295 TC 1/ 191 Et forõ os mouros que y morrerõ mays de mil, et os cristãos poderiã seer CC; et nõ ficarõ y delles mays dos sete jnfantes soos. [+]
1295 TC 1/ 195 Et comecarõ con elles hũa fazenda tã forte et tã aspera que nũca ome de mellor oyu, com̃o por seer de tã poucos caualeyros com̃o os cristãos erã. [+]
1295 TC 1/ 207 [et foy esto] ẽna era de mil et dous ãnos; et andaua outrosy o ãno da encarnaçõ do Senor en IX çentos et lxaiiij ãnos - assy acaesçeu que polos pecados deste rrey dõ Bermudo et do poboo cristiano que o Alagib dos mouros, [que] estaua en lugar de Yseem, rrey de Cordoua, que sse fezo chamar Almãçor; ca ata aqui, com̃o quer que o nos aiamos chamado suso ẽna estoria ante desto Almãçor, nõ llj cham[au]ã aynda assy os mouros, mays chama[uã]llj Alfagib. [+]
1295 TC 1/ 217 Mays, ante que sse el partisse de terra de Sanctiago, foy ferido el con toda sua cõpana de malamento de Deus; et, polo pecado do atreuemento et das suzidades que el fazia ẽna jgleia de Sanctiago, caeu en el hũa das mays suzi(d)a(de)s enfermidade[s] que poderia seer. [+]
1295 TC 1/ 222 Este rey dom Bermudo, seendo muy mal doente da jnfermidade que dissemos dos pees, meteusse muyto aguçosamente a fazer esmollas et obras de piadade, cõ consello dos bispos et dos abades de seu rreyno. [+]
1295 TC 1/ 226 Et logo aa ora ferio o angeo de Nostro Senor Deus, de que el coydou a seer morto de todo en todo. [+]
1295 TC 1/ 228 Et os de Ćordoua outrosy alçarõ a hũu por mayoral, por que catassem, et auya nume Yseem Arrasyt, et jũtar[õ]sse cõ el. [+]
1295 TC 1/ 233 Ca tres sinaes de loucura mostrastes en vossa uij̃da: o primeyro, que fostes mederosos, quando começastes a batalla cõnosco, seendo uos muytos ademays et nos poucos, et uos uençestes et fugistes, que he aynda uille[za] mays ca loucura. [+]
1295 TC 1/ 233 Mays, poys que Çuleyma ouue assesegados os curaçoes dos da çidade cõ parauoas mãsas et grandes aueres que llis deu a todos, seendo ia (cõ) el seguro dentro ena villa, dissolli(s) hũu mouro daquelles de Barbaria: - [+]
1295 TC 1/ 241 Os çibdadaos de Cordoua, quando este perigoo tã grande uirõ, forõ a Jseem, et disserõlle que seyse et ouuesse sua batalla cõ elles et os deitasse da terra, ca muyto erã en grã perigoo pollo que elles faziã, et nõno podiã ia sofrer, et que a sua paçiẽçia del (del) que o sofria muyto era danosa. [+]
1295 TC 1/ 244 Mays esto non podo seer tã en puridade que o nõ ouuo logo a saber Ysem. [+]
1295 TC 1/ 244 Et Yseem enviou logo ala entõ hũu seu algozil que auja nume Zabor, et outro a que diziã outrosy Orcõ et quantos caualeyros podo auer, que guardassẽ et defendessẽ a terra. [+]
1295 TC 1/ 254 Et entrou logo ontre os mays altos omes de sua oste hũu tã gram desacordo et tã grã boliço que nõ poderia mayor seer. [+]
1295 TC 1/ 262 Com̃o el rrey dõ Afonso foy çercar Viseu et finou y de hũa seetada que llj derõ [+]
1295 TC 1/ 262 Et assi acaeçeu que hũu dia, andando desarmado pela grã caentura que fazia, catando o muro do castelo per hu era mays fraco et per u se perderia mays agiña, ouuo assi de seer que, allj andando, que llj tirarõ hũa seeta, de que foy mal ferido ontre as espadoas. [+]
1295 TC 1/ 263 Et ouue grã sabor de uisitar os moesteiros et os santuarios d ' omes boos (et) d ' ordim, et de seer tal contra elles com̃o padre piadoso deue a seer a fillos, et outrosi en defender os pobres et os mj̃guados et de fazerllis algo. [+]
1295 TC 1/ 271 Poys que a missa foy dita, et seendo ia el seguro dos fillos do cõde dõ Vela pola menagẽ que lli fezerã, foisse para sua esposa dona Sancha et uiua et falou cõ ella muyto a seu sabor. [+]
1295 TC 1/ 271 Que o jnfante, seendo eno paaço falando cõ sua esposa, nõ sabendo nada de sua morte, quando oyo demãdar armas a grã pressa, diz que sayu aa rrua ueer que era et, quando uiu todos seus caualeiros mortos, pesoullj de curaçom, et choraua muy fortemente, ronpendose todo por elles. [+]
1295 TC 1/ 281 A rreyna mesurou en ello et teuo que poderia seer aquillo que o caualleyro dizia, et nõ deu o caualo ao fillo. [+]
1295 TC 1/ 281 Mays o jnfant[e] dõ Fernando nõ se pagaua de seer en tal razõ de tal miscra contra sua madre, et disso ao yrmão que el nõ seria en tal miscra contra sua madre, mays que consentiria quequer que el dissese et que se calaria. [+]
1295 TC 1/ 281 Et el rrey, seendo muy alegre, por que a rreyna escapara et estorçera de morte, rrogoullj que perdoasse a sseus fillos aquel erro que contra ela fezerã. [+]
1295 TC 1/ 285 Este rrey dõ Sancho era bõ rrey et esforçado, et foy çercar a cidade de Osca, et tĩjnana aynda os mouros entõ, et ferirõn[o] dũa seeta. [+]
1295 TC 1/ 288 Et os arangoeses, seendo hũu dia ajuntados ena çidade de Boyra, en suas cortes que faziã y para alçar rrey aquel dõ Pero que dissemos, alguus dos altos omes que y ueerã de Nauarra outrosi [a] aquellas cortes, quando virõ que os nõ saya nẽgũu a rreçeber, ouuerõ ende grã pesar. [+]
1295 TC 1/ 288 Et este rrey dom Rramiro ouue depoys muy gram batalla cõ os mouros; et aa [ẽ]trada da fazenda armarõno desta guisa: poys que sobio ẽno caualo, posenronlle o escudo ẽno braço seestro, et poseronlle a espada ẽna mão destra, com̃o era guisado. [+]
1295 TC 1/ 288 Senor, tomade a rredea ẽna mão seestra. [+]
1295 TC 1/ 294 Este rrey dõ Pedro foy a Rroma, seendo apostoligo Inocençio, o terçeyro. [+]
1295 TC 1/ 294 Et conteçeo asy per, prazer de Deus, ca en outra guisa nõ poderia seer, que morreo el rrey dõ Pedro, cõ os arãgoeses, en aquella batalla, ca elles soos lidauã muy esforçadamente, et ficarõ eno campo ena lide. [+]
1295 TC 1/ 296 Et aquellas yslas som aquellas que agora dizẽ Mayorgas et Menorgas; et esto quer seer de mayores et de menores, [ca] a hũa ysla he mayor et a outra meor. [+]
1295 TC 1/ 299 Este rrey dõ Sancho seendo en Castella corria hũu dia mõt[e], et acaeçeu que hũu dia achou hũ porco montes; et, yndo enpos el, meteuxillj en hũa çibdade que estaua entõçe herma -et he aquella a que agora dizẽ Palẽça - et entrou en hũa coua que auja y ia feyta en guisa de jgleia, et en ela hũu altar feyto a onrra de Santo Antolj martir -et o altar he aquel que oge en dia esta y muyto onrrado et de grandes uertudes -. [+]
1295 TC 1/ 300 Enpos ysto o jnfant[e] dõ Garçia, que auja a seer rrey de Nauarra, porque era mayor et segũdo a partiçõ que fezera el rrey dõ Sancho ontre elles, -et era el yrmão deste rrey dõ Fernando que casou cona yrmaã deste rrey dõ Bermudo - foy en rromaria a Rroma aa casa de San Pedro et de San Paullo. [+]
1295 TC 1/ 307 Et tã grand[e] foy o medo que os mouros ouuerõ del que coydarõ del seer conqueridos. [+]
1295 TC 1/ 307 Et fezollis tomar armas et mostrar a lidar et a conbater et seer caçadores. [+]
1295 TC 1/ 310 Et, senor, rogouos et peço por merçee que me dedes por marido a este Rrodrigo, de que me terrey por muy bẽ casada et por muy onrrada; ca sõo çerta que a sua fazenda a de seer en mayor estado que de nẽhũu ome de uoso senorio. [+]
1295 TC 1/ 314 Mays agora leixa a estoria a falar del por contar com̃o os reys forõ ao prazo a que auja de seer a lide. [+]
1295 TC 1/ 319 Et envioullj seus mandadeyros con que llj enviou dizer que llj fazia muy sen guisa en llj entrar asi pelo rreyno, et seendo seu yrmao; pero que lli queria sofrer o que auia feyto et queria auer paz cõ elle, com̃o cõ yrmão; et que llj sayse da terra, ca bem sabia el que el que llo uedar[i]a, se quisese, et que nõ llj fezese y mays mal, nẽ quisese que ouuese morte ontre elles. [+]
1295 TC 1/ 323 Entõ mandou el rrey que pregassẽ tauoas enos escudos, por que as seetas nõ llj fezesẽ mal aos que conbatessem. [+]
1295 TC 1/ 323 Et esto fazia elle por tomar uĩgãça delles, por que matarõ y el rrey seu sogro cõ hũa seeta, asi com̃o uos ia disemos. [+]
1295 TC 1/ 325 Et o bispo, outro dia manaa, chamou os clerigos da çidade et quantos leygos y auia, et disolles o que vira, et o dia et a ora en que Coinbra auia a seer gaanada. [+]
1295 TC 1/ 328 Et forõ cõ el çento et saseenta et hũu apostoligo. [+]
1295 TC 1/ 328 Mays, por que este feyto nõ plougue a muytos, tomarõ outro por apostoligo, que diziã Grigoro, o sesto; et forõ cõ el çento et saseenta et dous apostoligos. [+]
1295 TC 1/ 335 Seruos de Deus, nõ he sua uoentade que leuedes daqui os corpos das sanctas uirgees Santa Justa et Sancta Rrufina, ca esta çidade a de seer conquerida dos cristãos et quer(ẽ) que fiqu[ẽ] y por consolamento da fe catolicha. [+]
1295 TC 1/ 337 Mal dia vos naçestes en España, se, ẽno uoso tempo a de seer metuda a tributo, (a)o que nũca vj ata agora. [+]
1295 TC 1/ 339 Et seelarõnas cõ seus seelos. [+]
1295 TC 1/ 343 Andados XXXtaVco ãnos del rreynado del rrey dom Fernãdo -quando andaua a era en mĩll et oyteenta et noue ãnos; et [o] a[no] da encarnaçõ en mĩll et çinquaenta et hũu ãno; et [o] do enperador Enrique en tres - este (el) rrey don Fernando, seendo ia de boos dias, se ante sse traballara por seruir a Deus et por fazer bõas obras, mays se traballou ende adeante de fazer cousas que prazi[ã] a Deus. [+]
1295 TC 1/ 346 Et elle(s) fazendo este(e)s bees et outros muytos que nõ [son] contados, et fazendo linpa vida [et] onrrada, [et] teendo todo España sub seu senorio, asy cristiãos com̃o mouros, muy longo tempo, que se nõ ousauã a enfestar hũu senorio contra outro nẽ ousauã nẽ auyam coydado de al se nõ do seu, seendo ia com̃o ençima de sua vida, et que Deus demãdaua por el, estando hũu dia en oraçõ, apareçeulle o cõffessor Sancto Esydro. [+]
1295 TC 1/ 349 Et depoys ordenou sua fazenda, et o dia de San Johan Auangelista, seendo ia de muytos dias, chamou o cardeal dõ Fernando et acomendoulle España, et deulle a sua beeyçõ. [+]
1295 TC 1/ 349 Et rreynou seendo mãçebo doze ãnos, [et] depoys da morte del rrey seu padre, rreynou en este meesmo senorio outros doze ãnos. [+]
1295 TC 1/ 350 Com̃o el rrey dõ Sancho andaua por cobrar os reynos de seus yrmãosvConta a estoria que, andando el rrey dom Sancho per Castela ẽno primeyro ãno do seu rreynado, -quando andaua o ãno da encarnaçõ en mĩll et sateenta et tres ãnos - rreynãdo todos os rreys en seu senorio, segũdo a partiçõ que el rrey fezera, que deuia todo a seer del rrey dõ Sancho. [+]
1295 TC 1/ 350 Onde conta o arçebispo don Rrodrigo que el rrey dõ Sancho, andando per seu senorio, parou mentes ẽno muy grã torto que lle fezera el rrey seu padre en lle partir os reynos que Deus en elle ajũtara, que deui[ã] seer seus, et que nõ auya ende se nõ a terca parte aynda nõ bem conplida. [+]
1295 TC 1/ 350 Et nõno quiso conse[nti]r, ca dizia o arçebispo dõ Rrodrigo que assy com̃o o mayor nõ quer outro cõsigo no senorio, et os rreys d ' Espana vijndo do muy grã sangue dos godos, que acaesçeu muytas vegadas que se matarõ yrmanos sobre esta razõ, el rrey dõ Sancho, deçendo deste sangue, teue que lle seria muy graue et moy grã mĩgoa se nõ ajuntase os rreynos, ca se nõ tijna por pagado cõno que lle el rrey seu padre dera, mays tijna que todo deuia seer seu. [+]
1295 TC 1/ 354 Bem sabedes com̃o el rrey meu padre partio os reynos que deuiã seer meus. [+]
1295 TC 1/ 356 E el rrei don [Afonso], quando vio as cartas, marauillouse que poderia aquelo seer, pero ẽuioulle diser que verria y. [+]
1295 TC 1/ 367 Et depoys desto, elle seendo ẽno moesteyro, ouue seu consello cõ dõ Pero Ansures et seu da mõgia et foyse aos mouros a Toledo, al rrey Alymymõ, que o reçebeo muy bem et que lle fezo muyta onrra, et deulle muy grande auer et muytas dõas. [+]
1295 TC 1/ 368 Et todo poderia seer y cõ plazer del rrey. [+]
1295 TC 1/ 371 Merecia seer senor de grã terra. [+]
1295 TC 1/ 371 Sen falla a de seer senor de Toledo. [+]
1295 TC 1/ 374 Andados sete ãnos do rreynado del rrey dõ Sancho -que foy ena era de mĩll et çento et sete ãnos, quando andaua a encarnaçõ de Nostro Senor Jhesu Cristo en mĩll et saseenta et IX ãnos, et o emperio d ' Emrrique en XVIIJto - poys que as gentes forõ chegadas en Sam Fagũdo ao dia que el rrey mandou, alcou as mãos a Deus et gradeçeulle muyto a onrra que lle fazia, et disse: -Beeyto seia, Senor, o teu sancto nume, que me desche os rreynos que forõ de meu padre. [+]
1295 TC 1/ 375 Et, quando chegou çerca do castelo, dise aos que guardauã o muro que lle nõ tirasem de seeta nẽ de pedra, ca elle era o Çide, que vijna cõ mandado del rrey dom Sancho aa jnfante, et que llo fezes[ẽ] saber se o mandaua entrar. [+]
1295 TC 1/ 377 Et, senora, o conçello de Çamora seeruos a mandado et nõ uos desempar[ar]ã por coyta nẽ por perigoo que acaesca ata a morte, ante comerã, senora, os aueres que am, et os caualos et as muas et os fillos et as molleres que nũca dem Çamora, se nõ per uoso mãdado. [+]
1295 TC 1/ 379 Et, quando chegarõ, ouuerõ todos grã lidiça cõ o Çide, mays bem foy tamano o pesar que ouuerõ os de Çamora, ca per elle coydauam seer desçercados. [+]
1295 TC 1/ 381 Et algũuus dizẽ que a teue çercada sete ãnos; mays ysto nõ poderia seer, ca, segũdo nos achamos pela calonica, nõ rreynou el rrey mays de sete ãnos. [+]
1295 TC 1/ 383 Et eu, senor, venome para uos et, se [a] uosa merçee fosse, quero seer uosso vasallo. [+]
1295 TC 1/ 388 Et matoume o traedo[r] de Velido, seendo meu vasalo. [+]
1295 TC 1/ 390 Amigos, ia veedes com̃o auemos perdudo noso senor el rrey dom Sancho, et matoo o traedor de Velido, seendo seu vasalo. [+]
1295 TC 1/ 391 Os castelaos am perdudo seu senor et matouo o trahedor de Velido, seendo seu vasalo. [+]
1295 TC 1/ 392 Et el rrey mouro seendo anoiado, por que o aficaua muyto, diselle: - [+]
1295 TC 1/ 397 Se a y alguno(s) de uos que fosse en consello da morte del rrey dõ Sancho ou o soubese, diga(ll)o et nõ [o] negue, que ante quero eu et meus fillos yrnos a terra de mouros que nõ seer vẽçudos en cãpo et ficar por aleyuosos. [+]
1295 TC 1/ 397 Et dise que elle queria seer o primeyro et, se fosse uerdat o que dizia o caualeyro, "eu, quero morrer primeyro por nõ veer uosso pesar; et, se elle diz m[en]tira, vençelo ey et uos ficaredes saluos et onrrados". [+]
1295 TC 1/ 400 Et seede çerto que eu os saluarey ou prenderey y morte. [+]
1295 TC 1/ 400 Et Rrodrigo Ares deu hũa tã grã ferida [a dom Diego] per somo da cabeça que lle cortou o elmo, et cortoulle o braço seestro ata o osso. [+]
1295 TC 1/ 404 Et, seendo boo et uerdadeyro, nõ se lle oluydou o amor que auya cõ el rrey de Toledo et cõ seu fillo et ajudouos sempre et defendeuos dos que contra elles queri[ã] yr. [+]
1295 TC 1/ 409 Et, seendo comendo, mandou el rrey dom Affonso muyto en puridade armar quinentos caualeyros et que çercasem a tenda del rrey en deredor. [+]
1295 TC 1/ 409 Et el rrey mouro, quando vio os caualeyros armados et a tenda çercada en deredor, ouue muy grã medo, et pregũtoulle a el rrey que queria aquello seer. [+]
1295 TC 1/ 410 Et forõ cõ elle çento et saseenta et dous apostoligos. [+]
1295 TC 1/ 414 Et seede çerto que uos nõ desempararemos, ante desẽpararemos todo o que auemos, com̃o leaes amjgos et uasalos. [+]
1295 TC 1/ 436 Et o Çide era de grã mesura et diselle: -Conde, comede et beuede et seede seguro, se comedes, que uos soltarey. [+]
1295 TC 1/ 438 Et o Çide seyu de Saragoça quanto podia seer hũa jornada, et chegou a hũa villa a que diziã Pedra Alta, et ficarõ y suas tendas. [+]
1295 TC 1/ 446 Et logo começou a seer muy esquiuo et muy brauo a seus vasalos et a seu poboo et a fazerlles moytos pesares et moytas forças, en guisa que todos coydauã sua morte et cobijçauãlla moyto, por que era muy mao et muy vil et sem bem nẽhũu. [+]
1295 TC 1/ 446 Conta a estoria que os de Toledo, seendo assy maltreytos cõ seu rrey, com̃o uos auemos ia contado, de seus vezinos de redor, et elle nõ amparando nẽhũa cousa n[ẽ] sse sentindo do seu mal nẽ do seu quebrãto, ajũtarõse todos en hũu et diserõlle que defendesse seu poboo et sua terra, senõ que "bem che dizemos que buscaremos quẽ nos defenda". [+]
1295 TC 1/ 451 Andados vijnte ãnos del rreynado del rrey dõ Afonso, que foy [ena] era de mĩll et çento et vijnte anos, et poys que ouue gaanado Toledo, por que foy cõquerida per moytas pleitesias, seg[ũ]do que uos auemos contado, elle seendo guardador de Toledo, elle seendo cõ grã traballo, pero que auia a rreteença da çidade, estaua en grã duda se esleeriã o arçebispo ou nõ. [+]
1295 TC 1/ 452 Et [en] aquellas cortes ouue cõsello cõ todos os do rreyno; et departirõ todos, cõ grã pensamento de todos, rrazoando cõmo pela muy grã merçee de Deus fora ganada et cõquerida a çidade de Toledo et que, cona aguça del rrey era chegada a aquel tempo en que estaua; et com̃o era de leuar adeante o seu feyto para [seer] a vila dos cristiãos. [+]
1295 TC 1/ 461 Mays agora leixa a estoria a fallar desto et torna a contar qual foy o (o) caualeyro que lidou polo ofiçio toledão, que uençeu; que nõ deu[ẽ] seer oluidado[s] os boos que fazẽ bẽ. [+]
1295 TC 1/ 462 Et, seendo alongado de Toledo tres iornadas, os coõgos que el ordinara ena jgleia, seendo maos et viles, disserõ [hũus] a outros: - [+]
1295 TC 1/ 462 Et, seendo seus spiritus cheos de soberuya et de nimjga porlo diaboo que os enganaua, esleerõ outro por arçebispo et deytarõ ende os moordomos et os offizialles que el leixara eno arç[e]b[is]pado. [+]
1295 TC 1/ 467 Et este Yahia fezo todo seu poder per que el rrey dom Afonso ouuesse a villa, et el que lle aiudasse a gaanar Valença, que fora de seu padre et que deuya a seer sua. [+]
1295 TC 1/ 468 Et sabi[ã] a andança maa que conteçera al rrey de Badallouço, que veera por seer rrey de Toledo. [+]
1295 TC 1/ 473 Et, poys que el rrey de Denja ouuo os castelos et el rrey de Ualença escapou ende mal desonrrado, por que don Aluar Fanges nõno ajudou com̃o deuera, os que tĩjnã os castellos por elle foronllj perdendo força et os da villa tãbẽ, en guisa que diziã que mays queriã seer del rrey de Denja ca nõ delle, ca nõ podiã conprir sua custa nẽ dos cristiãos. [+]
1295 TC 1/ 477 Conta a estoria que el rrey dõ Afonso, estando por casar et seendo muy esforçado et auenturado en todos [os feytos] que acabaua et que auia gaanado Toledo, et cõ todo esto nõ leixaua de contender cõ todos, tãto que movros et cristãos auiã delle muy grã medo; et ouueo a saber a donzela dõna Çayda. [+]
1295 TC 1/ 489 Et, estando y, envioulle dizer (envioulle dizer) el rrey d ' Aluarrazim que queria seer seu vasalo et que sse queria veer con el. [+]
1295 TC 1/ 490 Et o Çide disellj que nõ poderia aquilo seer, que el llj desse consello nẽno ajudasse, seendo a villa del rrey dõ Afonso, seu senor; et que el rrey de Valença de sua mão a tĩjna et que el lla dera en que viuesse, et que por nj̃hũa guisa nõna poderia auer se lla el rrey nõ desse; mays que a gaanasse del rrey don Afonso et depoys que lla ajudaria a gãanar, senõ doutra maneyra que llj estaria muy mal. [+]
1295 TC 1/ 491 [et] que de duas cousas aueri[ã] de fazer a hũa: ou seriã del rrey de Saragoça ou ficariã en desenparo de nõ seerẽ del rrey de Denja. [+]
1295 TC 1/ 493 Et o conde vẽolle pela montana açerca do passo quanto podia seer hũa legua, en guisa que sse vijam hũus cõ outros. [+]
1295 TC 1/ 495 Et por uerdade che dizemos que cras ẽna manaa seeremos contigo. [+]
1295 TC 1/ 495 Et sseede çerto, se a mj̃ vijndes, que uos darey a soldada que uos soyo a dar. [+]
1295 TC 1/ 498 Et, quando acordou, começou a contar a sua maa uentura dizendo que auja Deus yrado, por que queria yr contra o seu seruo; et, poys que asi era, que queria seer preso conos seus, ante ca nõ tornar a sua terra, et que se queria meter enas maos do Çide da boa uentura. [+]
1295 TC 1/ 501 Et os da uila ouuerõ medo do Çide et del rrey, que llis passaria a mays do que soya et era sua uoentade de seer dos alaraues, ca tĩjn[ã] que nõ auj[ã] acorro senõ en elles. [+]
1295 TC 1/ 501 Quando os de Ualença souberõ com̃o Ali Abunaya era senor de Murça et de Alarde, cobijçarõ seer seus, asi com̃o cobijça o doent[e] a saude. [+]
1295 TC 1/ 506 Et Abeniafa envioullj sua resposta que o pã que o roubarã os alaraues, quando entra[r]ã ena villa; mais, se quisese seer a seu mãdado, que llo (nõ) mãdasse dizer et el guisaria quanto podesse que ouuesse seu amor, en guisa que entendesse que era bem ajudado. [+]
1295 TC 1/ 510 Et o Çide ficou apeoado et deronllj logo o caualo; et começou a batalla outra uez muy de rrigio, mays ca non antes, en guisa que os ouue de meter pelas portas da villa mao seu grado, seendo muy maltreytos. [+]
1295 TC 1/ 512 Conta a estoria que, depoys que ouue uenjda a enposesta, que uẽeo conbater o arraual da Alcudia, et tã grã pressa llis deu que coydarõ seer entrados per força, et cõ grã coyta chamauã: - [+]
1295 TC 1/ 513 Et Abeniafa prouguellj muyto por esto et ouue sua fala cono alcayde de Xitiua et cõ[n]o (o) alcayde de Forocha et jurarõ cõ el de lle seer bõos et de seer a hũa uoz. [+]
1295 TC 1/ 513 Et nõ quiso seer en ello o alcayde de Aliazira Jucar. [+]
1295 TC 1/ 514 Conta a estoria que, seendo Aburazĩ uasallo do Çide, que fezo aueniença cõ el rrey dõ Pedro d ' Arangõ, que llj ajudasse a gãanar Valença, que llj daria muy grãde algo. [+]
1295 TC 1/ 518 Et, desque estas nouas soube, o Çide foysse para (a) sua oste; et estauam en muy grã duda se atenderiã os alaraues ou se sse yriã, pero teue por bem de ficar y ata que visse que podesse aquello seer. [+]
1295 TC 1/ 528 "Se for a destro, matarm ' a o [a]gu[a]ducho; et, se for a seestro, matarm ' a o leõ; et, se for adeante, morrerey eno mar; et, se quiser tornar atras, matarm ' a o fogo". [+]
1295 TC 1/ 532 Et todo esto podia seer parauoa encuberta, ca dize a estoria que o Çide et ele que erã dhũu conselho en esta maneira: que o Çide que gaanasse Ualença et que lla desse por muy grande auer. [+]
1295 TC 1/ 533 Conta a estoria que o Çide enuiou mouer preitesia con hũu mouro alfaqui poderoso da uila, que auia nume Abiagid, que sse alcasse contra Abeniafa et que o matasse ou que llo dese presso, et que o faria seer senhor de Ualẽça et do rreyno de Denia. [+]
1295 TC 1/ 535 Et o Çide entrou en hũu chão, que estaua çerca do muro, cõ muy pouca gente, por sse guardar das seetas. [+]
1295 TC 1/ 535 Desi ajuntousse o poder da uila a aquela porta et tirauã muytas seetas et muytas pedras, en guisa que os feriã muy mal. [+]
1295 TC 1/ 535 Et abrirõ a porta et seirõ a eles, et cona muy grã coita das seetas et das pedras fezerõnos arredar. [+]
1295 TC 1/ 537 Et eles prometerõllj que fariam quanto el mandasse(m) et de seer cõ ele en todo o que elle visse que era bem. [+]
1295 TC 1/ 537 Et pos en seu coraçõ de seer omildoso et de fazer o que eles teuessem por bẽ. [+]
1295 TC 1/ 538 Et nõ se ousaua nẽgũu a asentar cõ eles, a meos de seer tal que o mereçesse. [+]
1295 TC 1/ 539 Meu amjgo, nõ sodes uos tal que merescades de seer cõ eles a comer, que ualẽ mais ca uos nẽ ca eu; mais quero que seiades comjgo. [+]
1295 TC 1/ 540 Meu amigo, nõ sodes uos atal que merescades de seer comjgo aa mesa daqui adeante; mais asentadeuos con dom Aluar Fanes et cõ Pero Uermudes et cõ estes caualeiros boos, ca os uossos feitos boos que oie fezestes uos fazẽ seer boo et cõpaneiro deles. [+]
1295 TC 1/ 546 Eu sõo ome que nũca ouuj rreyno nẽ soo de linhaiẽ de rreis; pero, delo dia que esta vila vi, senpre me dela paguey et cobijçey a seer dela senhor. [+]
1295 TC 1/ 547 Mais eu nõ quigi tal presente, por que entendo que uos faria torto; et demais seendo uos meus, ca eu mho tomarey, quando me eu quiser, ca nõ mãdey a ele que o tomasse nẽ a outro nẽhũu, ca eu nõ faria cousa tã desguisada de tomar a nẽhũu o seu sen dereito. [+]
1295 TC 1/ 551 Et que en esto demãdassem o que quisesem demãdar; que, quanto eno seu senhorio, ele queria seer senhor de todo. [+]
1295 TC 1/ 557 Et por seer mais çerto mãdou meter ẽ hũa nomjna quanta gente y auia. [+]
1295 TC 1/ 565 Et uos seede aqui et eu et mhas conpanhas yremos lidar cõ eles. [+]
1295 TC 1/ 568 Nõ sey guisa como podesse seer, ca todos fezerõ tãto bem que o nõ poderia ome contar. [+]
1295 TC 1/ 573 Conta a estoria que, quando os condes de Carrõ virõ que a onra do Çide creçia cada dia, en seer rico et poderoso en vençer mouros et cristãos et todos quantos cõ el aujã gresgo, et com̃o era senor de Ualença; desque ysto ouuerõ osmado, ouuerõ seu consello que, se elles podesẽ auer suas fillas, que seriã muy bẽ casados delas; et por esta razõ seriã elles ricos et onrados. [+]
1295 TC 1/ 585 Et uos seeredes de maa uentura, se uos nõ (qui) souberdes uingar da desonrra que uos a feito. [+]
1295 TC 1/ 596 Aqui ficaredes, fillas do Çide, que nõ seria guisado de seer nossas parellas; et ueeremos com̃o uos uingara uosso padre, ca nos vingados somos da desonrra que nos fez en Ualença cono leõ. [+]
1295 TC 1/ 601 Et cõ muy grã medo quiseram seer alongados ende. [+]
1295 TC 1/ 601 Amigos, mais nos ualrria que fossemos enpos aqueles traedores et nos matassemos cõ eles, polo mao feito que fezerom; ca nõ nos e onrra de nos tornar para o Çide, nosso senhor, a meos de tomar uingança, senõ nõ somos para ant ' ele; et, se os nõ podermos acalçar no camjño, uaamolos mostrar a el rrey dom Afonso, et digamosle ende a uerdade, per que faca ende a justiça que deue a fazer con dereito sobre tal feito; ca çertos seede que lli pesara, desque o souber, et estranalo a, ca ele as pediu ao Cide para llas dar por molleres. [+]
1295 TC 1/ 604 Ben sabe Deus que da desonrra do Cide mj pesa muyto; et, quanto o mais ouço, tãto mj mais pesa ende; ca a y muytas rrazões por que [mj] deue a pesar: primeiramente polo meu, desi polo do Çide, desi polo de suas fillas; mais, pois que uiuas som, nõ e tãto o mal; ca, se foron desonrradas a torto elas, nõno mereçendo, podem seer uingadas a dereito, assi com̃o a mjña corte mandar. [+]
1295 TC 1/ 609 Pero Uermudes, nõ seiades tã queixoso, ca o omẽ queixoso cuyda a adubar bem a sua fazenda et paraa por ende peyor; et çerto seede que, en quanto eu poder, que nõ ficara per mj̃; et fio por Deus que eu tomarey ende uĩgança et que tãta merçee me fara Deus (et fio tãto Deus) que nõ morrerey ata que a ueia et seia uingado ende. [+]
1295 TC 1/ 611 Et moueu o Cçide da çidade de Valenca; et mouerõ cõ ele dom Aluar Fanes cõ duzẽtos caualeiros, et Pero Uermudes cõ çento, et Martin Antolines cõ çincoẽta, et Martin Fernandez cõ outros çincoẽta, et Feri Fern[ande]s et Ouieco [Sanchez] cõ outros çincoẽta, Martin Garçia et Martin Saluadorez cõ outros çincoenta, et Pero Gonçaluez et Martin Nunez cõ saseenta, Diego Sanchez d ' Arlança cõ çincoẽta, dom Muño, o que pobrou Cubiela, et Aluar Uermudes, que pobrou Osma, cõ quareenta, Gonçaluo Yanes de Burona et Muño Rrauya et Ynes Cornello cõ seseẽta, Martĩ Fernandez, senhor de Monteforte, et Muño Fernandez, que pobrou Pãpliga, cõ saseenta, et Diego Garçia de Roa et o Sarazĩ, seu yrmão, senhores de Aça, com çincoenta; [+]
1295 TC 1/ 614 Et Fernãdo Afonso meteu mãao a[a] espada, dizẽdo [que], nõ seendo [por] el rrey, que ele o castigaria das parauoas que estaua dizendo. [+]
1295 TC 1/ 615 Et el rrey disse: -Çide, tal sodes uos et tãta merçee uos fezo Deus ata o dia d ' oge que, se me quisesedes creer et seer mãdado, terria eu por bẽ que uos asentassedes comigo; ca quen reis uençe cõ rreis deue a seer. [+]
1295 TC 1/ 615 Et por ende nõ sera guisado de seer, senõ aos uossos pees. [+]
1295 TC 1/ 617 Et por onrrar mjnas fillas deyuos en guarda aos condes de Carrõ; mays uos non erades para elles, ca uos tragiã famjnẽtas et non uos fartauã das carnes que soyades seer çeuadas. [+]
1295 TC 1/ 623 Et por esto as leixamos, que nõ erã de sangui para seer nossas parellas. [+]
1295 TC 1/ 623 Poys que uos dizedes que as fillas do Çide nõ erã para seerẽ uossas parellas, por que mj pediades por merçee que uos casasse cõ ellas? [+]
1295 TC 1/ 631 Loado seia o nume de Deus, por que quiso que a desonrra que uos foy feyta, en razõ de uossas fillas, que uola quiso tornar en onra; ca ante erã molleres de fillos de condes et agora seram casadas cõ fillos de rreis, de que atenderã a seer reynas, que seram muy mellor casadas. [+]
1295 TC 1/ 634 Senhor, Deus uos guij; et çerto seede de todo en todo que nos faremos de tal maneira, cona merçee de Deus et cona sua ajuda, que sem uergonça uaamos ante uos; et, se per nossos pecados nos a al de contecer, nũca pareceremos ante uos uiuos nẽ mortos; ca mortos podemos seer, mais nõ uençudos. [+]
1295 TC 1/ 635 Et nõ digades estas parauoas sobeias; mays punade en seer rigeos et por uos anparar, que cõ taes o(s) auedes que todo e mester quanto sabedes. [+]
1295 TC 1/ 642 Senor Çide, se uos fossedes presente ante meu senor o soldã, por uos onrar mays daruos ya a comer a cabeça do seu caualo, segundo custume dos mouros; mays, por que en esta terra nõ a este custume, douuos eu este caualo, que, seguro seede, que este he o mellor caualo que a en nossa terra; et uos mandadeo tomar por onra do soldã, que ual mays ca nõ a cabeça coyta. [+]
1295 TC 1/ 652 Et, seendo eu moço pequeno, catiuarõme cristãos, et ala aprendj aliamja. [+]
1295 TC 1/ 652 Et entõ mjna uoentade fora de seer cristão et ficar ala en terra dos cristãos; mays meu padre et mjna madre, com̃o erã ricos, quitaronme. [+]
1295 TC 1/ 652 Et, senor, por esto quero seer cristão et creer ena sancta fe catholica. [+]
1295 TC 1/ 652 Uedes aqui uosso alcayde, que quer seer crischão et nosso yrmão ena fe de Nostro Senor Ihesu Cristo; et rogouos que uos plaza ende et que façades guisar todalas cousas que som mester para esto. [+]
1295 TC 1/ 655 Pero tãta merçee ti quer Deus fazer, que a tua gente vença et desbarate rrey Bucar, et que tu, seendo morto, uençeras esta batalla, por onrra do teu corpo. [+]
1295 TC 1/ 655 Pero querria que soubessedes como esta mjna fazẽda do meu corpo, ca çertos seede que [e]sto[u] ençima de meus dias, com̃o d ' oge a trijnta dias sera mjna postrimeyra uoentade; ca bẽ a sete noytes que veio visões et veio meu padre, Diego Laynes, et a meu fillo Diego Rrodriguez. [+]
1295 TC 1/ 655 Pero seede çertos, cona merçee de Deus, [que] eu uos consellarey como os uençad[e]s en cãpo et com̃o gaãnaredes muy gran preço et muy grande algo. [+]
1295 TC 1/ 657 Et por ende, como ysto a de seer, todo o leyxo ẽ mão do bispo et de don Aluar Fanes et de Pero Uermudez. [+]
1295 TC 1/ 657 Et yde lidar cõ el rrey Bucar, ca çerto sõo, et uos seedeo, que auedes a uençer. [+]
1295 TC 1/ 662 Et, quando rrey Bucar et seus reys jsto virõ, forõ muy marauillados, ca ben llis semellou que vĩjnã de parte do mar mays de saseenta mil caualeyros cristãos, todos brãcos com̃o hũa neue. [+]
1295 TC 1/ 671 Et tijna a espada ẽna mão seestra et as cordas do manto ena mão destra, asi com̃o el rrey dõ Afonso o mandara poer, saluo que llj mudauã os panos et tornauano en aquela meesma maneyra. [+]
1295 TC 1/ 674 Et elle, quando o viu, foy muy marauillado que signa poderia seer aquela, ca en esse tẽpo nõ auya y ome boo que tal signa troixesse. [+]
1295 TC 1/ 674 Et, quando tã poucos viu cõ ella, atendeu por ueer que poderia aquelo seer. [+]
1295 TC 1/ 676 Et os condes et os rricos omes et os outros omes boos da terra, veendo et seendo ia çertos de todo en todo (et) pelos fisicos que auya el rey a morrer daquel mal, ouuerõ seu consello et suas falas en hũu, dizendo com̃o este rey dõ Afonso non lles leixa[ua] fillo nẽhũu que lljs gouernasse o reyno, senõ dõ Afonso seu neto, que era fillo do conde dõ Ramondo de Tolosa; et, por que este dõ Afonso era moço pequeno, ouuerõ seu acordo que, ontre tanto que o mynino criassem, que fosse para manteer o rreyno, que ser[i]a bem que casasse sua filla dõna Oraca Afonso, moller que fora do cõde dõ Ramondo, que era veuda, cono conde dõ Gomez Candespina, por que era mayor et mays poderoso que nẽhũu dos outros. [+]
1295 TC 1/ 692 Et fezolles assy a menagem; mays, depoys que ende seyrõ da vila, nũca ia mays quiso seer seu vassalo, nẽ cole[l]os ena vila. [+]
1295 TC 1/ 694 Et este falou cõ hũu mouro mançebo et dissellj com̃o auya a seer rrey dos mouros. [+]
1295 TC 1/ 704 El rey dõ Afonso seendo nino de quatro anos, alguus de seus vasalos, por meter discordio enos rreynos, foronse para el rey dõ Frenado de Leõ, seu tio; et consellaronllj, mẽtre que el rey don Afonso era nino, que o estoruasse et que llj contrariase o rreyno. [+]
1295 TC 1/ 713 Senor, conprido he o que uos eu promety; mandade entrar ao castelo, que nõ a y quẽno defendera; et seed[e] çerto que Lope d ' Ardena nũca uos mays deseruira, ca eu llj dey tal golpe cõ este ueablo que logo caeu morto. [+]
1295 TC 1/ 713 Senor, o conde dõ Lope veeõ aqui a uosso seruiço et auos feyto muyto seruiço, nõ seendo chamado para elo; et agora uaysse. [+]
1295 TC 1/ 713 Et seede çerto que desta uez que nõ tomarey de uos nẽhũa cousa, senõ meu seruiço seria a(a)longado, demays dir[i]ã que nõ ueera por uos, mays porlo conde dom Mono. [+]
1295 TC 1/ 713 Et çerto seede que desta uez que nõ tomarey de uos nẽhũa cousa; mays outra uez uerrey que uos farey mayor seruiço, que tomarey de uos quequer que me derdes; ca, loado seia Deus, eu teño de uos cõ que uos seruya, et ey voentade de o fazer. [+]
1295 TC 1/ 713 Et el rrey foy creçendo et seendo de muy boo entendemento et de bõas manas. [+]
1295 TC 1/ 713 Et el rrey, per c[õ]sello do conde d[õ] Mono et dos outros condes et rricos omes, cobrou os lugares que llj auia tomado seu tio; ca, enpero au[i]am feyto menagem al rrey de Leõ por ellas, quando vijam al rrey, seu senor, logo llas dauã et o rreçebia muy bem, por que moytos delles lazerarõ depoys; mays elles, mays queriam seer lazerado(res)s, ca nõ seer desconoçudos a seu senor natural. [+]
1295 TC 1/ 715 Et foy yrmaa de rrey Rriarte, que foy muy boo rrey et esforçado, que mays nõ poderia seer, et do duc de Bretana, et del rrey Johan Sẽ Terra. [+]
1295 TC 1/ 722 Mays, depoys que o mouro viu que el rrey era tornado para sua terra, nõ quiso mays seer seu vasalo, et fezosse vasalo d[o] Muramalym, et fezo muy grã guerra al rrey dõ Fernando. [+]
1295 TC 1/ 726 Pero matarõ cõ hũa seeta o alcayde [de] Monteagudo. [+]
1295 TC 1/ 726 Et fezerõlle todas as cousas do m[ũ]do per que entenderõ que mays agina poderia seer são. [+]
1295 TC 1/ 726 Pero que este rrey dom Afonso, seendo ia uello sacou sua oste et foy sobre os mouros. [+]
1295 TC 1/ 734 Conta a estoria que el rrey dõ Afonso, desque ouue poblada a vila d ' Amaya, teedo que Gascona que deuia a seer sua, asy com̃o fora outro tempo do senorio de Castela, que foy sobre ela cõ sua oste et çercou Bayona et correu a terra en rredor. [+]
1295 TC 1/ 735 Et o jnfante dõ Fernando, que o avia muy a curaçõ, punaua quanto mays podia por chegar aa batalla, et coobijçaua muyto a seer en ela. [+]
1295 TC 1/ 740 Et tãtas erã as pedras et as seetas que tirauam que matauã as aues que andauã voando, asy que nõ andauã mouros pela vila, nẽ ousauã apareçer. [+]
1295 TC 1/ 744 Et todo aquel dia esteue o mouro, suas azes paradas, ata a [ora de] noa, adtendendo lide, et nõ quedauã tirandolles seetas de beestas et d ' arcos, (et tirandolles) et and[ã]do(s) en deredor. [+]
1295 TC 1/ 745 Padre senor, uos veeredes que seeredes aguardado de mj̃ com̃o nũca foy padre de fillo. [+]
1295 TC 1/ 745 Et estes atados erã bem çem vezes mil todos negros, et todos tijnã lanças et adagaras et espadas; et ẽno cural muytos beesteyros et en deredor muytos arcas postos cõ seetas hũus sobre outros. [+]
1295 TC 1/ 752 Et a vyanda que y acharom nõ poderia seer contad[a]. [+]
1295 TC 1/ 752 Et en aquelles dous dias que y folgarõ os mays dos cristãos nõ queriam queymar senõ astas de lanças et de seetas, das que os mouros tragiam, o que om̃e nõ pod[er]ia creer, pero fosse uerdade. [+]
1295 TC 1/ 757 Outrosi dos mouros morrerõ y muytos, de pedras et de seetas. [+]
1295 TC 1/ 758 Este aprem[ou] aos que [o] coydauã a apremar, et fezeos todos seer seu[s] subgeytos. [+]
1295 TC 1/ 759 Pero a rreyna, temendo o que depoys auẽo, ante que llo metesse en poder, fezo jurar sobre os santos auangelios et sobrela cruz, os geollos ficados, que fosse amigo del rrey, enteyro et uerdadeyro, et leal vasalo et que o conssellasse sempre bem, et que acreçentasse sempre sua onrra et sua prol, catando dereytamente sua onrra, et que llj guardasse o corpo de dãno, et que nõ tollesse terra a nẽhũu rrico ome sẽ seer oydo sobre ello, et que mãteuesse dereytamente a terra et as çidades et os poboos a seus foros, [et] que nõ tomasse herdamento nẽ desse a nẽgũu sem mandado da rreyna, nẽ fezesse nẽhũu grã feyto sem ela. [+]
1295 TC 1/ 763 Et seelou a carta de falso seelo. [+]
1295 TC 1/ 767 Desy veerõsse y saseenta caualeyros que sse meterõ cõ elle. [+]
1295 TC 1/ 769 Et elles que sse queriã vijr cõno jnfante, et dona Aldonca et dona Sancha for[õ]sse para el rrey, et diserõlle que nõ leixase yr o jnfante dom Fernando a Castela, ca el rrey era ia finado, et elle que tijna tempo para seer emperador. [+]
1295 TC 1/ 780 [Et] jazia dentro dõ Aluar Peres cõ saseenta caualeyros cristãos. [+]
1295 TC 1/ 780 Et os cristãos perderõ y muytos caualeyros, que os matauã os mouros cõ pedras et cõ seetas, que vijnã tã espessas com̃o hũa chuuya. [+]
1295 TC 1/ 786 Et el rrey auia de seer cõ elles março meyado, et avendo saude. [+]
1295 TC 1/ 789 Et, quando o soube, cõ saseenta caualeyros que tijna, meteusse en Martos. [+]
1295 TC 1/ 793 Et por uerdade assy era, mays el nõno queria seer. [+]
1295 TC 1/ 799 Don Abehũc começou a mesurar a oste dos cristãos; et, poys bẽ ouue osmado et entendudo quanta gent[e] podia seer et quanta a pressa, et vio que se nõ poderi[ã] teer en cãpo nẽ se llj podi[ã] defender -ca sen falla asy pareçia a quen quer que hũu poder et o outro visse, saluo o poder de Deus que he grande, que acorre aos seus - (et) mãdou logo ficar suas tendas eno oliuar, ontre os cristãos et a uilla. [+]
1295 TC 1/ 799 Mays per quantos seer poderiã en esta batalla per todos nõ passauã per mil os caualeyros, cõ toda [a] outra gente de caualo. [+]
1295 TC 1/ 801 Et tãtos forõ os mouros que acharõ suso enas espesuras das oliuas, que matarõ et prenderõ, que, quando mays daquelles nõ ouuesse, per todos seendo elles estroydos, fora a boa andãça dos cristãos muy grande asaz. [+]
1295 TC 1/ 801 Et começou a ferir de hũa parte et da outra, a destro et a seestro, assy que aquel a que el cõ el acalçaua nõ auja mays mester. [+]
1295 TC 1/ 801 Et fezo y tãto que nõ foy mal enpregada a ssua caualaria en el esse dia, nẽ depoys fezo; ca esse foy depoys muy prouado en armas en outros muytos lugares de muy grandes afrontas, et seendo y sempre auenturado. [+]
1295 TC 1/ 806 Et uẽeo el rrey dõ Fernando aa çerca desta çibdad[e] desta guisa, segundo conta a estoria: seendo este rrey dõ Fernando eno rreyno [de Leon, andando por y fazendo justiça et ben parando o rreyno], ouuo de uĩjr aa villa de Benauent[e]. [+]
1295 TC 1/ 806 Et enviaronllj dizer qual noyte auja a seer, et elle que esteuesse prestes cõ sua cõpana para acorrerllj, quando mester fosse. [+]
1295 TC 1/ 806 Et os mouros do outro andamyo da villa llis tirauã seetas et dardos et pedras, et tres uezes llos uencerõ et os leuarõ atẽen o muro. [+]
1295 TC 1/ 806 Et el rrey dõ Fernando mãdou logo poer as cruzes ena mayor torre, [hu] o nume do falso Mafomade soya seer chamad[o] et gab[ad]o. [+]
1295 TC 1/ 806 Et começ[ou] logo uoz de goyo et de alegria a soar et seer oyda enas tendas dos justos, esto he dos fiees de Cristo. [+]
1295 TC 1/ 814 Et por ende diz a estoria que roguemos a Deus por ela, que a guarde por longos tempos, et lle de a ueer as cousas que an de uĩjr et lle praza, et seer auondada de feytos de bẽ, ata que ell[a] de o bẽ auẽturado espirito ao seu redemidor. [+]
1295 TC 1/ 817 Conta o arçebispo que esta rreyna dona Iohana era grande et fremosa mays que as outras donas, et tẽperada en bõos custumes, et por tal se prouou ante el rrey dõ Fernando, seu marido, et ante a uista dos omes por conprida enos seus bõos custumes, et seer amada a todos. [+]
1295 TC 1/ 817 Enpos esto o nobre rrey dõ Fernando tornou a Cordoua outra uez, cõ dõ Afonso et cõ dõ Fernando, seus fillos, que começauã entonçe a seer mancebos, et aujã sabor de seir et cometer grandes feytos com̃o el rrey dõ Fernando, seu padre, et com̃o fezerõ os rreys seus auoos. [+]
1295 TC 1/ 817 Et os mouros que morauã y aynda, ueendo creçer o poder dos cristãos et que elles nõ podiã ali ficar, a meos de perder quanto aujã et os corpos; et, cõ todo esto, querendosse elles ficar en suas terras et en seus lugares, derõse al rrey dõ Fernando por viuer en paz et seerẽ enparados. [+]
1295 TC 1/ 822 Et, quando forõ y açerca et virõ tã gran poder de mouros a derredor da pena, et com̃o estauã conbatendo tã de rrigeo, se forom en grã coyta ou se ouuerõ ende gran pesar, por que elles nõ estauã dentro para defẽdela, esto nõ me deue demandar nengũu; ca ouuerõ muy gran medo: o hũu, por que se perderia a pena naquel dia, que era chaue de toda essa terra; et o al, por que iazia y dentro a condesa, sua senora, et que a leuariã catiua os mouros, ela et as donas que erã y cõ ela; et por que uijã que de nẽhũa parte nõ podiã seer acorrudos que ante nõ fosse a pena perduda et ellas catiuas, nẽ elles nõ podiã entrar dentro que as defendessem, senõ se entrassẽ per meyo dos mouros; en tal guisa estaua çercada de grã gente de mouros et nõ ousauã de cometer d ' entrar dentro. [+]
1295 TC 1/ 822 Façamos de nos tropel, et metamonos per meyo destes mouros, et prouaremos se podemos passar per elles et acorrer aa pena [et] a nossa senora; et bẽ fio por Deus que o acabaremos; ca, se o cometemos, nõ pode seer que alguus de nos nõ pass[ẽ] da outra parte. [+]
1295 TC 1/ 822 Et da outra parte nos leuarã catiua a condessa, nossa senora, moller de nosso senor, cuios uasalos nos somos, et as donas fillas dalgo que con ela som; et seernos a grã quebranto et grã desonra, et seeremos por ende desonrrados et mẽos preçados. [+]
1295 TC 1/ 822 Et, se agora nos acalçar a morte, uerranos cõ grande onra, et seernos a onrra[da et] cõ boa fama, fazendo dereyto et lealdad[e], o que todo om̃e bõo deue fazer; et, poys que tã pouca he a vida deste mũdo, por medo da morte nõ deuemos leixar perder tã nobre cousa com̃o he a pena de Martos, et que seia catiua a condessa et as donas; et, se uos a ysto acordades, se nõ de todos me espeço et quero yr conprir o que dixe et fazer muyto dereyto ata a morte. [+]
1295 TC 1/ 825 Dende a(a) outra tenp[o]rada, seendo el rrey dõ Fernando en Yllon -esto foy a sazõ que o sol escureçeu - chegou y dõ Aluar Perez al rrey, que uĩjna da fronteyra. [+]
1295 TC 1/ 826 Et esto destas razões todas sobredictas deuera seer contado ena estoria do dicto arçebispo et nõno foy. [+]
1295 TC 1/ 826 Et esto uẽeo a seer pela morte do dicto Aluar Perez, rreçeando o dãno que pela ventura poderia vĩjr. [+]
1295 TC 1/ 827 Passadas todalas razões das cousas que acaesçerõ eno feyto deste rrey dõ Fernando -de que a estoria conta depoys que a priiõ de Cordoua foy, et foy este rrey casado cõ a dicta rreyna dona Johana, ata este lugar que eno conto das razões do arçebispo dõ Rrodrigo deuerã seer contadas - poys ysto dicto e, começando enos seus feytos deste rrey dõ Fernando, leuãdo a estoria cabo adeant[e] dizemos: [+]
1295 TC 1/ 827 Depoys que este rey dõ Fernando tornou aa fronteyra, depoys da morte de dõ Aluar Perez, et foy chegado a Cordoua, segũdo departido he pelas dictas razões, começou (est) este rrey dõ Fernando de asesegar et de pobrar sua uila muy bẽ, et d ' estar y de morada [a]f[icad]amente -saluo quando seya algũas uezes en suas caualgadas et en suas conquistas fazer, que fezo muytas et boas dessa yda, as quaes seerã dictas per numes; desi tornouse logo para ala - et morou desta guisa asi aturadamente treze meses. [+]
1295 TC 1/ 827 Et a razõ por que se deu Mourõ en tã pouco tempo, seendo tã forte castello et tã bẽ poblado, nos o diremos: hũu jnfançõ que era sobrino de dõ Lourenço Suares, a que diziã Meẽ Rodríguez Golmado, que era bõo caualeyro et prouado en feyto d ' armas, gãanou hũa torre en hũu lugar que llj diziã Margaçamara, a hũu quarto de legoa de Mourõ, ontre as vinas; et dalj corria Mourõ tres uezes eno dia ata as portas, que nõ llis leixaua cousa fora dela villa de que se ajudar podesem. [+]
1295 TC 1/ 830 Et o jnfant[e] dõ Afonso, seendo en Toledo, et querendo ende mouer para essa fronteyra da Andaluzia, chegaronllj y messegeyros de Abehucdiel, rrey de Murça, que yam al rrey dõ Fernando, seu padre, en preitesia de Murça et de todalas outras villas et castellos desse rreyno, que se queriã dar al rrey dõ Fernando, seu padre, et meterse en sua merçee. [+]
1295 TC 1/ 832 Et poderiã seer os que cõ el rey yam entõçe ata cinquaenta caualeyros et poucos mays de outros omes a caualo. [+]
1295 TC 1/ 840 Et foy sempre vila de muy gran guerra et muy reçeada, et onde ui[jñ]a sempre muyto dano a cristãos et quantos enpeeçementos aujã a seer. [+]
1295 TC 1/ 846 Et ontre tãto foy el rrey guareçendo; et, seendo muy fraco, uẽeo y, mays doente que nõ guarido; et mandou conbater muy forte a uila; mays nõ llj podiã muyto enpeeçer, ca xi lles quebrãtauã os engenos todos aa segũda ou aa terçeyra pedra que tirauã; et asi mays aujã que ueer enos adubar ca en al, et por esto nõ llis podiã fazer dano. [+]
1295 TC 1/ 850 Et elle, receando o poder dos mouros, que era muy grande, et a oste nõ muy creçuda, ca nõ chegarã aynda as gentes nẽ os conçellos das villas, se muy poucos nõ, et seer guardado d ' erro [et] de sobreuenta, mandou fazer derredor do lugar u pousaua gran carcaua. [+]
1295 TC 1/ 851 Et foyse a derredor do rayal por nõ seer conoçudo, ata que fo[y] en s[ua] pousada. [+]
1295 TC 1/ 851 O rayal du estaua [a tenda d]el rrey soya seer hũu pouco [en] altura et per u elles yam era chão. [+]
1295 TC 1/ 851 Como, dõ Garçia, por hũa cofya uos queredes tornar a atã gran perigoo? et nõ teẽdes que estades bem, quando tã sen dano uos partistes daquelles sete mouros et uos seerdes soo? [+]
1295 TC 1/ 854 Outro dia en seendo chegado el rrey don Fernando a Tablada et pousando y cõ sua oste, veerõ os mouros hu o meestre de Calatraua et o d ' Alcantara et o d ' Alcaniz pousauã, et leuarõ ende carneyros. [+]
1295 TC 1/ 856 Mays nõ foron muy sabedores; ca, poys que elles começarõ a mouer, os hũus per mar et os outros per terrẽo, tã denodados, fazendo grandes ruydos de tronpas et de atãbores et doutras cousas, os hũus das naues dos cristãos, que estauã cõ suas naues apparelladas et muy apercebudas todauja, receberõnos de tal guisa et forõ recudir cõ elles, os do mar aos outros do mar et [os] de terrẽo aos outros de terrẽo, de cada parte do rrio, que os fezerom seer arepesos do ardimento que fezerõ et do cometemento que teuerõ feyto(s). [+]
1295 TC 1/ 862 Mays os mouros seyã muytas uezes et vĩjnã cõ suas zauras et suas galeas armadas et apparelladas bem, et chegauã muy acerca das naues dos cristãos, cõ suas beestas muy grandes et muy fortes que tragiam, tirandollj seetas et fazendolljs dano a las uezes. [+]
1295 TC 1/ 863 Acaesceu outra uez que os caualeyros da oste eram ydos, os hũus en caualgadas et os outros a guardar as recouas et os herueyros, et os outros reçeber o jnfant[e] dõ Afonso, seu fillo del rrey, que uĩjna do rreyno de Murça, que avia seu padre enviado por elle, per consello de dõ Rroy Gonçaluez Girõ -et adeãte cõtara a estoria o que a dõ Rrodrigo acaesçeu cõno jnfante sobre esto, asi com̃o dizemos -; et seendo a oste uazia dos caualeyros, uẽerõ y X gazulas dos mouros, (et) caualeyros bẽ guisados, et derõ salto ena oste contra u pousaua o priol do Espital; et nõ xi llis guisou de fazer y outro dãno, mays leuarõ ende hũas poucas de vacas suas que y andauã, mays nõ fezerõ y outro dãno, do qual roubamento pesou muyto ao prior. [+]
1295 TC 1/ 869 Et da outra parte, ontre a vila et a pontezela, estaua muy grã gentio de mouros: bẽ ata X mĩl poderiã seer. [+]
1295 TC 1/ 869 Et dõ Lourenço se tornou cõ esta bõa andãça para la oste, dizendo ante todos perla praza que nũca auja achado (que) caualeyro que de ardimento o uençese, senõ Garçia Perez de Bargas, et que elle os fezera seer bõos aquel dia. [+]
1295 TC 1/ 871 Ora podia seer de meyo dia, quando as naues mouerõ; et deçerõ hũa gran peça ajuso onde estauã, por que tomassem o [t]reyto mayor et uẽesẽ (mayor et vĩjnãse) mays rigeas. [+]
1295 TC 1/ 873 De todas partes foy muy conbatuda, per mar et per terra; feramente foy conbatuda Tiriana de don Rreymõ Bonifaz et desses das naues que a pont[e] quebrantarõ per partes d[a] agua hu elles estauã; et gran dano receberõ outrosi elles de pedras et de seetas muytas et muy espessas que llis tirauã. [+]
1295 TC 1/ 873 Auendo el rrey don Fernando muy a uoentade de seer apoderado en essa Tiriana et de a conbater -ca muyto llj era enpeeçent[e] y ao seu feyto todo et llj enbargaua a conquista dessa cibdade de Seuilla sobre que estaua - et auendo muy a curaçõ por llj fazer caua, o jnfante dõ Afonso et seus yrmãos dõ Fradarique et dõ Anrique forõ pousar sobre Tiriana cabo do rrio. [+]
1295 TC 1/ 875 Uos catade que queredes fazer, ante que o prouedes, ca este he Garçia Perez de Bargas; et, com̃o quer que he sem oufa[n]ya, et sen brio o ueedes andar per aqui, çerto seede que uoslla[s] querra defender; et nõ a en esta oste nẽhũu caualeyro que [o ousas]se prouar cõ el o que uos aqui dissestes; et seed[e] çerto que, se o el a de saber, que uos tal cousa del disestes, que uos nõ poderedes del partir sen uosso dãno, ca he tal caualeyro et tã prouado en feyto d ' armas, que todo ome o deue reçear. [+]
1295 TC 1/ 875 Outrosi das torres que estauã sobre a porta do castello et do muro llis tirauã tãtas pedras et tãtas seetas, que nõ semellauã al senõ grando quando caay do çeo. [+]
1295 TC 1/ 879 Ena era de mĩll et cclxxxavj, quando andaua o ano da encarnaçõ do Senor en mĩll et ccxlviij, [con] engano et trayçõ, que he sempre enos mouros cabida et husada, Oriaz ouue seu cõsello cõ os mays onrados mouros de Seuilla -com̃o [en] romeria (et) estaua ali - et sobre este cõsello vẽeron ao jnfant[e] et disseronllj que llj dariã duas torres que elles tĩjnã, et que fosse el per seu corpo reçeberllas; et, desque elle daquellas fosse apoderado, que çerto fosse de o seer en toda a villa, et que se nõ deteuesse nẽ ponto, ca bõo tẽpo tĩjnã elles de o acabar. [+]
1295 TC 1/ 886 Conprida era de todas cousas et de todas noblezas [que a] auondamento de conprida et de auõdada çidade pertẽeçia: cales et praças auja y departidas de todos mesteres, cada hũu sobre si; hũa cal auja y de los trapeyros et dos cambyadores; outra dos espeçieyros et das alaquimes dos meezinamentos que aujã mester os feridos et os doentes; outra dos carniçeyros et dos pescadores; et asi de cada mester, de quantos eno mũdo poderiam seer, auja y de cada hũus suas cales departidas, cada hũa per ordĩ conpassadas et apostas et bem oridinadas; asi quen (en) aquella oste vio, bem poderia dizer que nũca outra tã rica nẽ tã apostada uyo, que de mayor gente nẽ de mayor poder ca esta nõ fosse, nẽ tam conprida de todas nobrezas nẽ marauillas fosse. [+]
1295 TC 1/ 886 De todas uiandas et de todas merchãdias era tã auondada, que nẽhũa rica çidade nõ podia seer mays. [+]
1295 TC 1/ 886 Dez et seis meses teue çercada essa nobre çidad[e] de Seuilla esse bem auẽturado rrey dõ Fernando et nõ fazia sen razõ de fazer muyto por ela, ca he muy nobre çidad[e] et he a mellor çercada ca nẽhũa outra que aalen mar nẽ aaquen mar pode seer, que tã [chã]a esteuesse; os muros dela sõ altos et fortes sobeiamente et muy anchos; torres altas et bem departidas, grandes et feytas a muy gran lauor; por bem çercada terriã outra uilla da sua baruacãa tã solament[e]. [+]
1295 TC 1/ 886 Se quer a Torre do Ouro com̃o esta fũdada eno mar et tã igualmẽte conposta et feyta a obra tã sotil et tã marauillosa, et de quanto ela custou al rrey que a mãdou fazer qual poderia seer aquel que poderia osmar nẽ saber quanto seria? [+]
1295 TC 1/ 886 Poys da torre de Sancta Maria todaslas suas nobrezas, et cã gran beldade et alteza et a sua gran nobleza he: saseenta couedos a en terreo da sua anchura, quatro tanto en alto; tã ancha et tã chãa et de tã gran meestria foy feyta, et tã conpassada a esqueeyra per u aa torre sobẽ, que os rreys et as rreynas et os altos omes que ala querẽ sobir de besta, sobem quando querẽ ata çima. [+]
1295 TC 1/ 886 Poys com̃o nõ pode seer muy boa et muy preçada cidade tã acabada et tã conprida et [u] tãtos auõdamentos de b[ẽe]s a, com̃o [en] est[a] som? [+]
1295 TC 1/ 886 Et, segũdo o proua a estoria, hũa foy essa das mayores et mays altas conquistas que eno mũdo todo foy visto nẽ feyta que se en tã pouca sazõ fezesse; poys per qual razõ pode seer de la el asi auer et en tã pouco tempo a gãanar, nõ pode ome entender y al, fora a merçee que foy do senor, cuio seruidor el era, que o quis y onrar et darllj uentura boa, porque tã nobre senorio et tã acabado ouuesse; o al, que he a frol dos acabamentos de todas onrras: a gran lealdade dos boos uasalos que auya, ca rrey que eno mũdo fosse nõnos ouue mellores nẽ taes de sua naturaleza, que sabemos ca per todas partes do mũdo ouuerõ sempre os castellãos prez desto sobre quantas outras gentes som, et mays seruidores de senor, et mays sabedores de todo afam. [+]
1295 TC 1/ 890 Mays o que [lle] foy prometudo et outorgado ouue de seer, et al nõ, por que nõ pode estorçer do laço da morte, nẽ desuiarse della, a qual a todos he comunal et ygual a uoõtade et ordinamento de Deus; nõ a rey nẽ enperador nẽ ome da mayor alteza que seer pode, que aa morte possa fugir nẽ desuiala nẽ asconder; morte a todos he comunal, mays n[õ] a am en hũu igual todos; ca, pero todos passã, hũus a am mays forte ca outros: os huus am a morte esquiua et afrontada et a gran desonrra, et outros muy onrrada et cõ sazõ. [+]
1295 TC 1/ 890 Poys, [p]o[r] morrer desta maneyra que el morreu, tã alto et tã amado et seendo tã reçeado, muy boa lle era a el a morte et muy onrada [et] con muy t[ẽ]perada sazõ llj ueẽo. [+]
1295 TC 1/ 890 Mays este rrey tãto punou enos usos de todas bondades guisar et obrar sempre en toda sua vida, que nume conprido de todo o bõ prez gãanou en suas grandes conquistas fazer et en todos outros conpridos bẽes, quaes nẽ quantos ome cõtar nõ poderia: en herdar caualeyros, ricos omes, et ordĩjs, jgleias, et adaliles, et almogauares, et a todos quantos outros el sazõ auja de fazer merçee; en dar bõos foros et frãquezas et grandes liberdades; et seer muy justi çeyro et nõ mĩguar alj [u] deu[ia]. [+]
1295 TC 1/ 890 Este foy rrey muy mesurado et cõprido de toda cortesia et de bõo entendemento, muy sabedor; et muy brauo et muy sanudo enos lugares hu cõueesse; muy leal [et] muy uerdadeyro en todalas cousas que uerdade et lealdade deuese seer guardada. [+]
1295 TC 1/ 893 Et, quando uẽeo aa ora en que o sancto rrey de finar ouue, et foy conprido o termjno de sua vida, et que era chegada a ora da (sua) durauil, mays da antolãte que pouco dura, et ouue a leyxar este faleçedoyro mũdo que pouco dura et a yr ao da sancta claridade que nũca faleçe, fezo y uĩjr ante si a dõ Fillippe, seu fillo, que era esleyto de seer arçebispo d ' j de Seuilla, et outros bispos que y erã, et toda a outra clerizia. [+]
1295 TC 1/ 893 -Fillo, rico ficas de terra et de muytos bõos uasallos, mays ca rrey que ena cristandade seia; puna en fazer bẽ et seer bõo, ca bẽ as cõ que. [+]
1295 TC 1/ 896 [O] onrado arçebispo cantou a grã missa et fezo seu sermõ muy grande et muy nobre, qual aa maneyra et aa razõ da sua vida et dos seus nobres feytos perteẽçia et deuia a seer feyto. [+]
1295 TC 1/ 898 Et [rre]ynou X ãnos ou XIze et morreu [ena] era de mĩll et cccxxxaij anos, [no] mes d ' abril, et enterrarono en Tole[do], a par do enperador dõ Afonso, ena j[glei]a de Sancta Maria d a See. [+]
1300 LPr 1/ 107 Esta cantiga fezeron quatro donzelas a Maraot d ' Irlanda, en tempo de Rei Artur, porque Maroot filhava todalas donzelas que achava en guarda dos cavaleiros, se as podia conquerer deles, e enviava -as pera Irlanda pera seeren sempre en servidon da terra. [+]
1300 LPr 1/ 110 E diz que se semelhava ũa a outra tanto que adur poderia homen estremar ũa da outra; e seendo ambas ũu dia folgando per ũa sesta en úu pomar, entrou Pero Velho de sospeita falando con elas; chego[u] o porteiro e levantou -o end ' a grandes empuxadas e trouve -o mui mal [+]
1300 LPr 1/ 148 Don Fernan Paez de Talamancos fez este cantar de mal dizer a ũu jograr que chamavan jograr Saco, e era mui mal feito; e por én trobou -lhi que máis guisad ' era de seer saco ca jograr [+]
1300 LPr 1/ 153 Esta cantiga fez como respondeu un escudeiro que non era ben fidalgo e queria seer cavaleiro, e el nono tiinha por dereito; e diss ' assi [+]
1300 TPa XVIII/ 128 Et a carta de tal peſſoarya deue ſeer feycta en eſta guiſa. [+]
1300 TPa XVIII/ 128 Sabhan quantos eſta carta uiren com̃o Dona Orraca guardador de foan seu filho seendo enbargada de tal enfermidade et doutras couſas de maneyra tal que non a poder de entender por ſſi meeſma os bẽes et os dereytos que pertẽecyan a ſſeu filho, poren fez et eſtabelleceu Fernan Periz peſſõeiro (procura)dor dos bẽes do orfão dando - lhi poderyo para (guardar)? os bẽes et os dereytos deſte orphão en juyzo et fora de juyzo contra qual quer peſſõa ou logar aſſinaadamente en tal preito qual o orphão a ou esperara a auer con Gonçalo Royz ante juyz ſobre tal couſa. [+]
1300 TPb 26/ 104 E esto, seeria como se alguo demandasse seruo ou caualo ou outra animalia. [+]
1300 TPb 26/ 104 Parandosse a Responder por ela en juyzo. ben daquela guisa como se esteuesse en aquel estado en que estaua quandolla começaron a demandar. ca enton o julgador deue yr porlo pleyto adeant. e non ha por que (passar) contra o demandado por Razon (daquela cousa) que(el) amostra a assazon que a ha gaanado por tempo E esto ha lugar non tam solamente ena cousa mouele que ha de seer mostrada en juyzo. mays aynda enas Rendas e enas froytas que dela sayren despoys que o pleyto (for) mouudo sobre ela. [+]
1300 TPb 26/ 104 Tal poderia seer a demanda que o demandador........ .......................... .......................... [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 125 A premeyra he porque eles nõ poderian auer nehũ proueyto das rrequezas, sse nõ husasen delas, e tal huso deue seer en fazer ben, e ho ben feyto deue seer dado os amigos, e por ende os [que non an] amigos nõ poden husar das rrequezas que ouuerẽ, macar seian auondados dellas. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 126 Lei .iija. com̃o se pode aproueytar homẽ do consello do amĩgo e qual homee deue seer escullido para esto. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 126 E com̃o quer que estes ataes afalagan a omẽ, e por mays seer amados que amar, e sempre son danosos a aqueles que elles aman. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 126 A segũda maneyra de amizdade he mays noble que a premeyra, porque pode seer entre todos omees que aian bondade en si, e por ende e mellor que a outra, que esta naçe de bondade tan soamente e a outra de deuedo de natura, e a en si todolos bẽs de que falamos en la leys deste titulo. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 127 Ley .v. como deue seer gardada a amizdade entrelos amigos. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 127 Tres guardas deuen auer los amigos en si porque deuen seer leales hu hũ ao outro en seus corações. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 127 E sobresto disso Tulio que o firmamẽto e o començo dos amigos e a bõa fe que o home a a seu amĩgo, ca nehũ amor nõ pode seer firme se y nõ a bõa fe; porque loca cousa seria e sen rrazon de demandar lealdade o hũ amigo o outro se el nõ la ouuesse en si. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 127 E sobresto disso Aristotiles que firme deue seer a uoentade do amigo, e non sse deue mouer a creer nehũa cousa maa que lle digã de seu amigo que a prouado de longo tẽpo por leal e por bon. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 127 A ssegũda guarda deuen auer os amigos en las parauuas gardãdosse de non dizer cousa de seu amigo de que podesse seer enfamado ou que lle podesse uijr mal; por ende pero disso Salamon en Ecclesiastico: quen desonra seu amigo de parauua destalla a amizdade que auia con el; outrossi nõ se deue rretraher nẽ posfaçer o hũ ao outro os seruiços e as aiudas que sse fezeren. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 127 A terçeyra garda he que omẽ deue ben obrar por seu amĩgo assi com̃o o faria por si meesmo, ca assi com̃o disso Sant Agustino en la amizdade non ha hũ grado mays alto que o outro, e sempre deue seer ygoalmente entre los amigos; outrossi desto Tulio que quando o amĩgo uen algũa boa andança ou grande onrra que dos beẽs que se siguen dela deue dar parte a seus amigos. [+]
1300 CPa XXVII, 4/ 128 Uerdadeyramente e sen enganno nehũ deue omee amar a seu amigo, pero en la quãtidade do amor foy departido entre los sabios; ca os hũs disseron que omẽ deue amar a seu amigo quanto o outro ama a el, e sobresto disso Tulio que esta nõ era amizdade con benquerença mays era com̃o en maneyra de merca outros y ouo que disseron que deue homẽ amar a seu amigo quanto el ama assi meesmo, e estos outrossy non disseron ben, porque pode seer que o amĩgo nõ sse sabe amar, ou non queren, ou non poden, e por ende non seria conplida a amizdade que desta guysa ouuesse omẽ cõ seu amĩgo. [+]
1300 XH I, 0/ 12 Et cõmo quer que oystes que diso noso señor a Caym que máá seeria aterra onde el morase, pero que semellaua aquel lugar moy bõo aCaym, partyo ael de todas las outras terras de arredor, et ajuntoa et foya apartando toda via pera sy et pera os seus. [+]
1300 XH I, 0/ 12 Et el foy oque primeyramẽte partio aterra por termynos; et aos omẽs que eram ajnda simplez et nõ sabyam njhũ mal, ensynaua os el amoytas sabedorias de artarias et de maldades; et por leuar [deles] entre seus pobõos [provou] os cõ esta mẽestria, et buscoulles os pesos et as mydidas de todas cousas que apeso ou amydida se podem vender ou dar; et nõ catandoas em Deus, nẽ em feyto de bõa alma, nẽ de bondade, mays pensando que [per] esto poderia moyto mays aver; et ensynaua aos seus seer soberueos, et ladrões, et jogadores aengano, et garções, de moytas molleres, et saber todos de moyto engano et de moyta rreuolta, et de todo outro máo costume. [+]
1300 XH I, 0/ 15 Et pensou outrosy quando seeria bem deas trosquiar, et poso em que tempo trosquiassem os gãados et quando [desem] os fillos a suas madres a mamar, et outrosy que quando os partissem dellas queos asynassem todos cõ ferro de synal [per] que fossem[coñosçudos] os [hũus] dentre os outros, et todaslas outras cousas ordenou que pertẽesçiam agarda de gãados et aos gardadores delles. [+]
1300 XH I, 0/ 16 Et Jabel, seu yrmão, quando [vyña] de seus gãados aapobla da villa et oya aJubal, seu yrmão, tãger aqueles estormẽtos avia delles grande sabor, et pensou que algũas alegrias de táes cõmo aquelas, que bõas seeriam pera toller tristeza aos seus pastores ẽnos montes onde andauã com os gãados, et quelles dariã algũ [solaz] et alegria por que sofressem mellor as (Moyto mal me [fezo] neste dia. ) lazeyras et tristeza que ally leuauã. [+]
1300 XH I, 0/ 17 Outra agudeza et suteleza achamos que fezo ajnda este Jubal despoys desto, segundo oconta mẽestre Pedro ẽna Estoria Escolastica sobre este lugar: que aprendera este Jubal de seus mayores que disera Adam a seus mayores fillos et netos moytos, et grandes [cõpañas] quese faziã, et que contou cõmo profetando atodos, que omũdo avya de [auer] duas [fijns] et seer destroydo duas vezes. [+]
1300 XH I, 0/ 17 Et que hũa fim avya a seer de agoa que cobriria toda aterra et mataria todas las cousas vjuas senõ moy poucas; et aoutra fim que sééria de fogo que destroyra todaslas cousas et nõ tã solamẽte as vjuas [mãys] ajnda as outras que nõ avjã almas viuas queymãdoas todas et nõ leyxando nj̃ngũa. [+]
1300 XH I, 0/ 20 Rrespondeu omoço que nõ sabia senõ quelle semellaua que estaua aly cousa [vyua]; armou estonçes Lamec seu arco et poso em el sua seeta, et diso ao moço [quello] enderẽçase contra onde oyra orroydo, et omoço fezóó, et Lamec tirou do arco et ferio aCaym de morte cõ aseeta. [+]
1300 XH I, 0/ 22 Sobre esto diz Josepho ẽno segundo capitolo, que Lamec era omẽ sabeo, et sabya as cousas de Deus sabeamẽte, et por que vya que el jazia su apẽna de Caym enque caera Caym por la morte de seu yrmão Abel et el por la de Caym, dizia esto asuas molleres; doendo se el do feyto que fezera, et ellas quese doessem ende asi cõmo el; oal que por lo medo de ellas seerẽ penadas porla morte del, seo [matasem], et ajnda ellas sete tãto mays que el por que matara aCaym, et que duldariã ellas delle fazer [njhũ] pesar, nẽ deo matar, nẽ ajnda sofrer [anjhũ] queo matase, et [escarmẽtaarlas] asy desta [guisa], et ajnda por lo deuedo que avya cõ ellas de gardar las que nõ caesem em tal morte nẽ em tal [pena], ca erã [maos] todos los seus, asy cõmo diz Josepho, et ho avemos nos dito. [+]
1300 XH I, 0/ 23 [cõmo el tomara destes] Pero sobresto dizẽ que nõ ha dolor tã grande nẽ tã longo por moyto que dure, que atẽpo nõ passe et ho omẽ nõ oluyde; diz Josepho ẽno segundo capitolo que atãtos ãnos cõmo erã pasados, morto Abel et desterrado Caym, que veẽdose Adam sem fillos, et sem outra [cõpaña], et senlleyros el et Eua, que coydaua algũas vezes em aver outra gẽeraçõ, et que era em grande estreytura cõ myngoa de fillos et cõ desejo deles; et viase da outra parte em grande tristeza, asy cõmo diz Strabo, ohũ por la promyssom et jura que fezera, de nõ passar asua moller seo quebrãtasse, aoutra rrazõ por quese nẽbraua quelles disera Deus cresçede et enchede aterra, et seede [moytos], em ella, et seo nõ fezese, et aquela jura et promyssom pasasse, que cayria em grãde erro cõtra Deus outra vez. [+]
1300 XH I, 0/ 28 Enoc, outrosy andados seseenta et çinque ãnos de seu nasçemento, et seteçentos et sete de Adam, fezo hũ fillo, et este foy Matussalem. [+]
1300 XH I, 0/ 32 Onde diz Moysem asy ẽno sexto capitolo do Genesis que começarã ja os omẽs acresçentarse et seer moytos por la terra em aquel tempo; et sabede que Moysem et os outros santos Padres et sabeos que desta estoria falam, que chamã em este lugar omẽs aos do lynagẽe de Caym que seyrõ todos mááos; et dizẽ fillos de Deus aos de Seth et de seu lynagẽe por que erã dereytureyros et rreligiosos, cõmo omẽs de ordem et de moy santa vida, et ajnda mays que nõ os padres da lyña. [+]
1300 XH I, 0/ 32 "Et diz ajnda Jeronymo sobresta rrazon ẽna Glosa, et diz que estas palauras de Deus que querem dizer que anatura do omẽ era ensy tam flaca que nõ poderia despoys sofrer a Deus, et que oque aqui faziam de mal que aqui queria que o pagassem et padesçessem, et que lle lo nõ terria pera os penar onde durara a pena pera sempre, et que diso aquesto Deus por rrazõ do deluvyo que queria fazer enqueos mataria logo a todos por los maes que faziã, et que o faria com esta pena pasadiza et nõ cõ aquela que nũqua a de faleçer cõmo fezera ao diabro; et que des Noe endeante que nõ seeria a [a] vida do omẽ [mays] de çento et víj́nte ãnos. [+]
1300 XH I, 0/ 32 Et gardandose pera adeante et seendo tangudo de dentro de dolor do coraçõ por aquelo que queria fazer, et falou aNoe et disolle: [+]
1300 XH I, 0/ 34 Et Noe touo o castigo de seu padre pera seer dereyteyro et bõo, et amou sempre aDeus et touo toda via cõ El. [+]
1300 XH I, 0/ 34 Et diz mẽestre Pedro que podo ser que destes [jncubos] jouverõ cõ aquelas molleres do linage de Caym, et que nasçerã ende gigantes taes cõmo aqueles que avemos dito, et toda vya máos os gigantes de hũa natura et da outra, ca desque estes nasçerõ et poderom, cresçerõ ẽna terra todos los máes que seer podem et poderiã; et derom se todos amal quantos ẽna terra avia asaluo ende Noe. [+]
1300 XH I, 0/ 34 Destes males pesou moyto aDeus. et asanousse, et chamou estonçes a Noe queo temya et oamaua, et por queo achaua bõo et dereyteyro ontre todas aquelas [cõpañas], et escolleo ontre todos pera lle dizer sua voõtade do que queria fazer, et disolle que toda aterra que era danada cõ maes, et con pecados, et cõ nemygas quese faziam em ella; et por ende que avya voõtade de destruyr todaslas creaturas que en ella fezera, tam bem aos omẽs cõmo aas bestas et todas las outras cousas, et quea queria poblar de outros omẽs doutro lynage enque nõ ouvese estas maldades, et que aqueles de quea poblaria quelles myngoaria aavida, que nõ viuessem tantos ãnos cõmo viuerã os outros ata aqui, et mỹgoando cada dia, que verria atempo que toda [a mayor] vida do omẽ que seeria çento et vijnte ãnos. [+]
1300 XH I, 0/ 34 Et que fossem as costaneyras da arca et as camaras que em ella faria bem fortes de maneyra que por força quese nõ doblase aarca [nẽse] amolasse em nẽgũ lugar, nẽ ha podessem quebrantar nẽ abater nẽ danar em nẽgũa maneyra as ondas do deluvio que seeriã moy grãdes ademays. [+]
1300 XH I, 0/ 44 "Señor Deus verdadeyro et poderoso sobre todaslas cousas, pydo te merçede por la moy grande piedade et mesura que enty a, que poys queos máos son penados que nos nõ [percamos] de cabo nos et as outras anymalias, as quaes oteu ordenamẽto touo por bem deas saluar do deluvio et leyxarlas aavida; et rrogo te por [lo] estado dos que agora somos et seeram daqui adeante que tal destroymẽto cõmo este que nũca oenvies sobre elles; et aestes poucos que leyxaste por la tua bondade, et ajnda por ventura por que nõ achaste em elles tanta maldade, por que quiseses que ontre os outros pereçessemos que nos prometas este dom et nos faças esta merçede: que [nos nõ] mates mays cõ morte de deluvio. [+]
1300 XH I, 0/ 44 Et señor, se doutra guysa ouver aséér, peor andantes seerã estes que os mortos; que aos mortos selles veẽo odeluvio foy adesora et virõ elles seu [pelygro] et sua morte, et tomarõna et nõ ouverõ mays de hũa pẽna; mays os que ficamos, se outra tal morte avemos de auer, ha pẽna doblada sééria, que agora vymos nos em estreytura de peligro de morte, et passamos por [ello] et [sofremosla]. [+]
1300 XH I, 0/ 46 "Et disolle asy despoys desto, que frio et caentura, et agosto, et jnverno, et veraão, et noyte, et dia, et semear, et coller que sempre seeria et queria que fossem. [+]
1300 XH I, 0/ 46 "Creçede et seede moytos et enchede a terra, et ovoso espanto et ovoso medo sera sobre todas las outras anjmalias tãbẽ das aves cõmo das bestas da terra; et todas vos temerã, et vos nõ temades por que sodes poucos et as bestas [moytas], que uos por esso matẽ nẽ fazã mal. [+]
1300 XH I, 0/ 46 Et departe Gregorio ẽna Glosa sobre o [novemo] capitolo do Genesis, que outorgou Deus aos omẽs que despoys do deluvio que comessem carne, lo vno por la terra que nõ ficara tã plantada despoys das agoas, nẽ tã chãa cõmo era antes, nẽ seeriã os omẽs tã abondados de viandas, o al por que forom os omẽs daly endéante moy mays flacos que antes; et por esto despoys do deluvio comerõ os omẽs as carnes asy cõmo comyam antes as froytas et as eruas. [+]
1300 XH I, 0/ 46 Et despoys desto asegurandoos que elles seeriam gardados de morte, et elles outrosy quese gardassem de fazerla, et disolles: [+]
1300 XH I, 0/ 46 Et vos creçede, et [seede] moytos, et andade por la terra, et pobladea et enchedea. " [+]
1300 XH I, 0/ 49 "Maldito seja Canáám omoço; seruo seera dos seus yrmãos. [+]
1300 XH I, 0/ 50 Da vida dos omẽs Sobre esto, por que diso noso señor Deus a Noe que seeria de aly adeante avida do omẽ çento et vijnte ãnos -et nẽgum nõ teña que ẽna palaura de Deus aja nẽgum erro nẽ ho a aquẽ bem aentender - et por que vyueo Noe despoys do deluvio trezẽtos et [cinquoeenta] ãnos, queremos nos dizẽr aqui oque achamos departido sobrelo. [+]
1300 XH I, 0/ 50 Et achamos mays pera esto, et dizemos que por seer dito que nõ [vjua] o omẽ mays de çento et víj́nte ãnos que he cõ rrazõ et cõ [guisado], que otempo et as cousas tẽporaes que som flacas, et nos somos cada dia cansados, segundo ho ordenamẽto que Deus poso ẽnas naturas das cousas tẽporaes et falediças. [+]
1300 XH I, 0/ 55 Et Nẽprot desque soubo moyto, et se queria tornar daly [a Armenya] pera as outras suas [compañas], descobrio se mays aYonyto et falou com el em rrazõ de rreynado; et disolle Yonyto [asy] cõmo profetando, que quatro rreynos se aviam agina aleuãtar ẽno mũdo por prinçipaes: ohũ por parte de ouriente et este seeria dos de Assyria; o outro de septẽtriom, et este he dos çitas; o outro de parte de medio dia, et este he o do Egipto; oquarto em ouçidente et seria este ho dos de Sytionya. [+]
1300 XH I, 0/ 57 Et diz Anfilo ẽno Libro das preguntas sobre o Genesis que erã os de estas generações dos tres fillos de Noe, [seendo] el ajnda viuo, duzentos et [quatorze] uezes mj̃ll omẽs, et çento de mays sem molleres et moços pequenos. [+]
1300 XH I, 0/ 57 Nẽprot, osmãdo que se os podesse meter a fazer algũ lugar fortelezado que el seeria señor daquel lugar asy cõmo [mayor], et que se aseñorarya sobre todos por esta rrazõ, et disolles todo esto, et elles todos ajuntados em hũ ouverõ seu acordo et falarõ em ello. [+]
1300 XH I, 0/ 57 "Et começarõ et labrarõ todos amoy grande pressa; et avyam feyto em ella de alto mj̃ll et seys çentas et treynta et tres pasadas, et em ancho avya tanto que, oquese paraua ẽna parede et a cataua[, ] bem lle semellaua que mays era ancha que alta, et era asua feytura moy marauyllosa, asy cõmoa contaremos ẽna estoria da [rreyña] Semyrramys, que foy señora dela despoys, et afortelezoa ella ajnda mays, et fezerõ pááços cubertos douro enque poserõ pedras preçiosas et outras cousas moytas que seeriã moy máás de créér. [+]
1300 XH I, 0/ 57 Et segũdo cõta ojudio ẽno primeyro libro dos quinze do seu Libro Mayor queos chama y gigantes et diz que sua voõtade era de deytar os deus ende fora que som os aos angeos, et seer elles señores, pero sobre todo, se viesse odeluvyo queriã esta torre fazer por queos nõ alcançasse nẽ chegasse aelles nẽ podesse Deus cõ elles et quese podesem elles aly defender dEl, et esta era a sua grande loucura; que elles aprenderam de Noe queo outro deluvio pasado que pojara quinze couedos sobre omays alto mõte do mũdo, cõmo avemos ja dito, et que aquela torre quea coydauã elles fazer tã alta que omays que ella averia em alto sobre aqueles quinze couedos que nõ seeria em conta, segundo diz Josefo ẽno seysto capitolo; hu mostra aly Josefo que amultydue daquela gente que toda estaua prestes pera fazer os mãdados de Nẽprot, et teer por graue oseruyço de Deus, ca asy os avia enssynados et ensandentados Nẽprot ẽna loucura desto et em soberuea asy cõmo oel era em [descoñosçer] osseu Deus queos fezera; et dezialles que toda quanta bõa andança avyam que por seu syso lles [vjña], et nõ porlo bem fazer nẽ porla merçede de Deus, et se [rrequizas] et bẽes aviã quelles nõ arrequeçiam por la piedade de Deus, mays por la sua forteleza deles. [+]
1300 XH I, 0/ 59 [Seuylla] Casandra, segundo rreconta della Josefo ẽno seysto capitolo, diz ende asy: seendo todoslos omẽs de hũa lyngagéé fezerõ hũa torre moy alta pera sobyr [per] ella ao çeo, mays os deus enviarõ ventos que estoruarõ atorre et adestroyrõ; et partyrõ acada hũ alyngagéé que era antes comunal atodos, et diz que de tal [guisa] foy partydo que nẽgũ de quantos se aly açertarõ, nõ ouvo y quẽ hũa lyngagéé todo enteyro rreteuese nẽ que soubesse dizer nome nẽ palaura de toda cousa, menos de nõ aprender et tomar delo algũa ajuda de outro seu [viziño]. [+]
1300 XH I, 0/ 62 Et começa se em ouriente, et cõmo vay contra ouçidente tem de parte destra ata septẽtriom, et de seestra ata medio dia, et de todaslas partes de fora arredor [ençarraa] ho [Ouçiaao] que he ogrãde mar que çerca toda a terra. [+]
1300 XH I, 0/ 62 Europa começasse em ouçidente et cõmo cata aouryente da parte seestra et tem ata septẽtriom; da parte seestra começa [ẽno] algarue de España et ẽno mar de Calez; et subyndo a terra arriba contra ouriente cõmo vay aquel mar Mediterraneo que he omar de medio das terras et [tem] ata medio delas. [+]
1300 XH I, 0/ 70 Mays estes ordenamẽtos de Moysem et de Josefo et dos outros que falarom desto, todoslos tomamos por bõos, por que as rrazões que nos dizemos enque he aforça de toda aestoria, asy [seem] contadas aqui verdadeyras, em quaes quer destes ordenamẽtos, cõmo as os santos Padres diserom et leyxarõ escritas. [+]
1300 XH I, 0/ 74 Mays ontre nos os [cristiaos] et os gentíj́s, que som ajnda y dos de Sem, et se [algũus] y outrosi ha ẽnos dos de Jafet, dizemos que deueria seer [amystança] et quese faz ajnda [cõmo] natural segundo os ditos de Noe, et sobre todo com odeuedo que avemos dito que diso Noe ẽno [novemo] capytolo da Biblia, que morasse Jafet ẽnas tendas de Sem, et semella que nõ deue aver omezio ontre nos et elles nẽ malquerença natural cõmo ontre nos et os mouros. [+]
1300 XH I, 0/ 92 Et despoys destes vierõ outros et diserõ que se por mayoria fosse, que mellor et mays grãde era oelamẽto do ayre queo da terra et da agoa, et demays que por este elamẽto se alumeauã todaslas cousas et que por el mostraua cada hũa cousa de que color era et de que fegura, et ajnda mays que todas las cousas que rrespirauã que del ou por el rreçebyam os rrespiramentos da vida, que som mellores et mays nobles que os corpos, et que mays açerca dos çeos que som as seedas de Deus et dos angeos era oelamẽto [do] ayre queo da terra nẽ da agoa, et leyxarõ por esto de adorar aestes outros dous elamẽtos et adorarõ ao ayre. [+]
1300 XH I, 0/ 95 Et aaprimeyra parte et ao primeyro signo diserõ Aries, et tanto quer dizer cõmo carneyro, et chamarõ primeyro [este] signo dentrelos outros porque segundo leemos et achamos escrito foy omũdo criado em el; ao segundo signo diserõ Touro; ao terçeyro [Gemjnos], quee tanto cõmo doblados ou embelizos, por quelle diserõ este nome de Castor et Polus, que forõ yrmãos, fillos del rrey Jupiter, et nasçerõ ambos de hũ parto; ao quarto signo chamarõ Cangro do nome do cãgrejo do mar, et em este signo dizẽ que foy criada a Lũa; ao quinto signo diserom Leom; ao sexto a Vyrgéé; ao septimo a Libra, quee peso ou balança; ao oytauo Escorpyom quee alacram, ao [novemo] Sagitario que quer dizer tanto cõmo [aseetador] ou tirador de séétas com arco et asyo pyntam; ao dezimo Capricornyo que quer dizer tanto cõmo cabra ou cabrõ cõ cornos; ao [onzemo] Acario que quer tãto dizer cõmo agoadeyro, ou tragedor de agoas et verterõ dellas, et tal paresçe otẽpo quando o sol passa por el; ao dozemo et postromeyro signo poserõ nome os Peyxes. [+]
1300 XH I, 0/ 99 Et viueo Eber, despoys que fezo [a Falec], quatroçentos et [tríjnta] ãnos, et fezo fillos et fillas, et forõ todos seus dĩas quatroçentos et seseenta et tres ãnos. [+]
1300 XH I, 0/ 102 Eber viueo quatroçentos et seseenta et tres ãnos; et passados deles os [triijnta] et tres, fezo [Falec]. [+]
1300 XH I, 0/ 103 Et esto podo seer asi segũdo dizẽ [algũus], que este Nẽprot Saturno que foy [Nẽprot] ho de [Babilonja]; et que avendo seus fillos ja casados et ajuntados pera rreynar, por que oyo dizer de Europa cõmo era amellor et mays tẽperada terra do mũdo, et mays abondada de [mpytas] bõas cousas -que tal he Europa, et ontre moytas bõas terras quea em ella, cõmo aprouỹçia de [Guadalquiuir] he amellor de quantas ẽno mũdo som, asy cõmo diz Plinio ẽno terçeyro libro enque departe destas tres terras, cõuẽ asaber, Europa, Asia, Africa, et das prouynçias delas - et outrosi por que avia aprendido Nẽprot em terra de Edom de Yonyto, seu tyo, por la arte da astronomya, cõmo ontre - los quatro prinçipaes rreynos do mũdo avia de séér hũ ho de ouçidente, et que este vençeria aos outros tres, et seria señor deles, et duraria sempre despoys que começasse, et com sabor de rreynar el aly, et leyxar de sua geeraçõ [que] rreynasse y sempre, outrosy mudouse onome; et vẽeo aly aaquela terra, aJano, teẽdo que aquela terra aque Noe viera, et poblara et acabara em ella que este acabamẽto de Noe em aquel lugar que era cõmo synal de séér aquela terra começo et cabeça et [synal] de todo omũdo ata afim. [+]
1300 XH I, 0/ 106 Outrosy ẽno tẽpo deste Seruc, vẽeo Evandro, rrey de Arcadia de Greçia, cõ os seus apoblar aterra de Rroma em aquel lugar; et el rrey Jano querendose gardar de nõ caer em outro tal feyto cõmo el rrey [do] Tibre, et de mays dizendo quese poblasse sua terra de bõos omẽs, que taes poblarõ Rroma, asi cõmo seerẽ rreys os mays segũdo aqui oydes, rreçebeo et outorgoulle pobla; et Euãdro fezo sua çidade em aquel mõte Palatyno. [+]
1300 XH I, 0/ 119 Onde sobre esto diz ajnda Orosio, que forõ estes dous rreynos, ho de [Maçedonja] et ho de Cartago, rreçebidos por prinçipaes ontre estes outros dous, nõ por rrazõ de elles seerẽ erdeyros, mays por gardar seus dereytos ao postromeyro, que foy ho dos rromãos Et os nomẽs destes rreynos mayores et prinçipaes do mũdo, segundo diz Orosio, som estes sobre ditos cõmo avedes oydo: o de oriente em Babilonya o de ouçidente em Rroma, o de septẽtriom em Maçedonya o de medio dia em Cartago. [+]
1300 XH I, 0/ 139 "¿Cõmo poderia séér esso, aquela ymage seendo de fuste cõmoo he, et sea nõ movesem que nũca sse moveria daly mays de quanto se agora move? [+]
1300 XH I, 0/ 141 "Et partironse em esto aquela donde lle vynã tantas et bõas rrazões, et pensarõ em ello, et diserõ que [per] ventura poderia seer este moço odaquela estrella que paresçera deque falarã os estreleyros ael rrey Nemprot; pero doyasse Tare cõ todo esto da perda que tomara em suas ymages quelle seu fillo quebrãtara, et sobre todo quesse temja moyto, cõmo omẽ bõo et [apreçibido] das cousas que aviam de víj́nr, que por ventura ou [os] matariam aly os caldeos por ello, ou lles fariam grande dano et desonrra, cõmo contesteçeo despoys. [+]
1300 XH I, 0/ 149 Et por mostrar os santos Padres queo feyto de Abraã, -que mostrou et nomeou primeyramẽte hum Deus sóó, criador de todaslas cousas, que el começou [creẽça] et maneyra de ley et acabou em ella -, et que ouvo parte em estes tres tẽpos, et por esto queo chamarõ primeyramẽte [Rram], que nõ semella nome cõprido, et da aentẽder otẽpo de ante da ley enque nõ avia cõplimẽto de créénça pera o omẽ séér saluo; et por quelle chamarõ despoys Abram quee nome mays cõplido quese entende otẽpo da ley enque ouvo mays cõplimẽto pera entrar omẽ em ley et em creẽça [por que viese despoys mellor aa creẽça]et abõo camyno que avia de víj́nr pera séér saluo; et por lo nome terçeyro quelle diserõ despoys Abráám, quee nome cõplido de todo, danos [aentẽder] otẽpo de despoys da ley, ou otẽpo de graçia quee esse méésmo em quea todo cõplimẽto de ley et de fe, et enque fezo noso señor Deus Ihesu [Cristo] ao [vmanal] lynage graçia de [seer] saluo todo aquel que cõplidamẽte em El créér et gardar asua ley. [+]
1300 XH I, 0/ 151 Et fezo dela acabeça do emperio, segũdo diz ẽno Panteõ ẽna septema parte del; et poys quea ouvo moy bem poblada et garneçida, onrroa com aseeda do emperio que asentou em ella, et acreçentoa outrosi ẽna palaura do nome quelle poso, et chamoa Nynjue Et Ninyue, segũdo as Interpretações de Rramyro ẽna Biblia, tanto quer dizer cõmo parida, et cõ fillos, ou fremosa, ou lyñage, ou engendramẽto de fermosura ou defendemẽto [de] meu engendramẽto. [+]
1300 XH I, 0/ 152 Dos diapolitas rreys do Egypto El [rrey] Amosis El [rrey] [Çebrom] El [rrey] [Amonofes] El [rrey] Mesrres El [rrey] Mysfarmotosis El [rrey] [Tamosis] El [rrey] [Amonofes] El [rrey] Boro El [rrey] Açeneris El [rrey] Acoris El [rrey] Çencres El [rrey] Achetres El [rrey] Acherres El [rrey] Armagis El [rrey] Rremeses El [rrey] Menofes El [rrey] Setho El [rrey] [Rramyses] El [rrey] Menofes El [rrey] Agamenemes El [rrey] Tetores El [rrey] Sarnẽdo El [rrey] Seusenẽs El [rrey] Nefereheris El [rrey] Amenofis El [rrey] Osacor El [rrey] Espynaçeo El [rrey] Espusenẽs El [rrey] [sysenaco] El [rrey] Orsotom El [rrey] Samyno El [rrey] Bocoris El [rrey] Sabachom El [rrey] Çebyco El [rrey] Taraco El [rrey] Merres Etiopiano El [rrey] Estipanatos El [rrey] Nepteses El [rrey] Netao El [rrey] Samuentyco El [rrey] Nataoelyo El [rrey] [Sannetes] El [rrey] Vaffre El [rrey] Amasis Et das estorias destes rreys diremos em seus lugares; et acabasse este rreyno do Egyto desta vez, andandados seseenta et seys ãnos da catyuydade dos judios, que jaziam ala estonçes, catyuados, et seys ãnos de Cambises rrey de [Perssya]. [+]
1300 XH I, 0/ 155 Et Treber vio moy bõa terra et pagouse della et quedou aly, et fezo hũa pobla ẽna rribeyra de hũ rrio a que chamauam Moseella; et por que diziã ael Trebeta, poso el aaquela çidade nome Treber, et asylle chamou; et segũdo cõta méestre Godofre ẽna outaua parte do Panteom, esta villa Treuer foy aquela aque despoys diserõ Rroma Belgica, et aly morou et morreo Trebeta et aly jaz; et em sua vida mandou quelle posessem escrito sobre seu moymẽto ofeyto da rreyna Semyrramis et oseu. [+]
1300 XH I, 0/ 155 Pulsus abhinc Grebeta subijt germanica regna, Fundit ibi Treberĩ, fluuio presente Moseella; [+]
1300 XH I, 0/ 155 Trebeta deytado daquela terra foyse aGermanya et poblou aly hũa çidade açerca do rrio Moseella, et chamoa [Teveris] do seu nome, et esta mẽesma çidade diz que foy aaque chamarõ despoys Rroma Belgica, cõmo he dito de suso. [+]
1300 XH I, 0/ 156 Despoys que Trebeta foy deytado do rreyno et alongado dende, ficou [Semyrramis] com seu fillo Zemeys, por rreyna et señora de todoslos rreynos et gentes que foram del rrey Nyno, seu marido; et diz Paulo Orosio ẽno quarto capitolo do primeyro libro, que tanto era forte esta rreyna Semyrramis, que semellaua aseu marido ẽno esforço et ẽna forteleza do coraçõ; et ẽna cara et ẽno vestyr ao fillo; et asy era ja afeyta et vsada de mortes de omẽs et de sangre cõ seu marido, que seendo ella [moller], doze ãnos andou cõ ostes, lidando, et matãdo as gentes et cõquerindoas, nõ se teendo por contenta nẽ abastada de todas las terras et rreynos que seu marido gaañara em çinquoeenta ãnos, et eram moytos por que nõ achaua el estonçes outro lidador que cõ el lidase nẽ quelle contradise queas nõ tomasse; et todas las aella leyxou el rrey Nyno seu marido. [+]
1300 XH I, 0/ 159 Et tam grande acodiçia et sabor aviã de matar omẽs et esparger sangre deles cõmo era afeyta aelo et ho avya [vsado] com omarido conque fezera moytas fazendas et vençera moytas lides [et batallas] cãpaes cõ el, et despoys da morte del ella porsy seendo caudillo mayor de todos, doze ãnos contenuados andou em guerra vençendo moytas batallas, et conquerindo gentes, et acresçentando seu emperio et señorio, et fazendo moytas fortelezas, por las terras por donde andaua ẽnos lugares onde fazia mester, pera defendemẽto dos rreynos. [+]
1300 XH I, 0/ 165 "Por nos agora fazer por pouco tẽpo que esto pode durar, quanto nos podermos por el seera nossa onrra, que fillo de nosso señor natural he, et outrosy podemos aver del fillo erdeyro que el avera et que seera nosso señor natural, et seo nõ sofremos et ho nõ [asperarmos], et ajnda ajudarlo pera ello esto sééria grãde maldade nosa, et grande [mj̃goa]; et vasalos mesurados et leaes bem deuem sofrer aseu rrey et aseu señor natural vida de hũ omẽ ajnda que máo fosse et que viuesse mays queos que agora aqui estamos; et avyda [do] omẽ pouca he et pouco dura et abõa obra et bõa estança moyto, et nẽbra et fica ẽnos que veem despoys; et mays lygeyra cousa he pera nos et mellor et mays onrra de estar et asperar, asy cõmo sem señor vida de hũ rrey que nõ desfazer nosso señorio natural. [+]
1300 XH I, 0/ 165 Et andados çinquoeenta et seys ãnos de Abraã et quatro [de aqueste] rrey Zameys começouse esse ãno orreyno da ysla de Creta et rreynou y Cres, et foy oprimeyro rrey [della] et natural dende, segundo diz Eusebio et segũdo conta mẽestre Godofre este Cres foy fillo del rrey Nẽprot de [quẽ] avemos dito quelle [gaañara] opadre aquela ysla et queo fezera rrey della; et esto podia acaesçer segundo queo conta mẽestre Godofre, et segũdo dizem [algũus] podo séér que ouvese este rrey Cres começado arreynar moyto antes deste tẽpo, seendo bem de dias el rrey Nẽprot, seu padre, mays que ata este tẽpo queo nõ avia rreçebido por rrey todo orreyno; pero diz ajnda Eusebio adeante ẽnas rrazões deste rreynado et deste rrey, que foy hũ dos poderosos dos curetas que tomarõ el rrey Jupiter quando era moço, et asconderõno ael rrey Saturno, seu padre, queo queria matar, et ho criarõ, por que foy despoys rrey da mayor parte do mũdo, et omellor et mays sabio em aquela sua sazõ, et ajnda foy rrey desta meesma ysla de Creta, cõmo cõtaremos adeante. [+]
1300 XH I, 0/ 167 Et ata esta sazõ morara Abraã em terra de Caldea et de Messopotamya, et estudiara y ẽnos saberes da arte aresmetica, quee osaber do cõto [et] da geometria que mostra osaber de mesurar et medyr as cousas do çeo; et era Abráám moy sabeo destes saberes et doutros, mays que todos los outros mééstres que avia ontre todos os caldeos; et por estes saberes vẽeo el aconosçer que cousa era Deus et fazerlle as cousas que ael praziam et nẽgum nõ pode aDeus conosçer senõ for sabedor ou se sse nõ [traballar] deo seer. [+]
1300 XH I, 0/ 167 Sobre esta rrazõ diz omoy sabio Aristotele que semellar omẽ aDeus que nõ he al [senõ] saber as cousas complidamẽte, et obrar bem, et por esto vem ho omẽ aseer com Deus rraçoeyro et herdeyro em aquela sua gloria que nũca ha de falesçer. [+]
1300 XH I, 0/ 170 "Abraam, sal fora [de] tua terra, et de teu parẽteesco, et de casa de teu padre, et vem aaterra quete eu mostrarey, et fazer te ey cresçer em grãde gente, et beyzer, te ey et farey [crescer] oteu nome, et séér grande atua nomeada; et seeras tu bendito, et bendizerey eu aos que [te] [bendiserẽ], et maldirey aos que te [maldiserẽ]; et eu farey que do teu lyñage saya [per] quẽ seram benditas todas as generações da terra. [+]
1300 XH I, 0/ 170 "Abraã em sua tristeza que avia quanta quer que era, cõmo oque saya dos lugares enque moraua et avia [coñosçidos], et viasse em terra estraya et el estrayo et [provolle] moyto cõ as palauras, et cõforto de noso señor Deus et cõ aquela promessa tam grande quelle daria aquela terra, et sobre todo quando obendiso et lle diso que de seu lyñage sayria por que seeriam benditas todas las gentes. [+]
1300 XH I, 0/ 180 "[oobyspo] Acoreo, tu eras moy nobre varõ auçião et dado asantydades et mostras et provao atua ydade et moy bem entendo quete amã os deus, [rrogote] eu et pydote que tu quenos digas et nos departas os começos da gente do Egyto, et os ensynamẽtos das poblas daqui; et outrosi os costumes das vosas orações et as feyturas et as maneyras dos vosos deus, et todo aquelo que esta estoriado por seus entallamẽtos ẽnas entradas dos vosos tẽplos vellos, et dynos esto et demostra nos todo oque he et os deus que [mays] querem seer conosçidos dos omẽs et onrrados deles. [+]
1300 XH I, 0/ 181 Mays eu penso que en dizer de todoslos deus, et de todoslos çelestiaes corpos et contar los todos, que sera [esto] obra que aplazera aDeus ou ao menos que deue plazer aos quea oyrem; et as santas leys em [ellas] seerẽ mostradas aos pobõos de qual quer cousa que ellas sejã [teño] que moy bem he et deue de plazer atodos aqueles queo oyrem. " [+]
1300 XH I, 0/ 183 Graue cousa seeria, que asio manda a natura poderosa, et desta [guisa] he mester ao mũdo que corra o Nylo. [+]
1300 XH I, 0/ 194 Et Abraã et os da sua parte correrõ em pos elles; et durou ho encalço ata dous lugares aque dizem Oba et Fenyz, que som aseestro de Damasco, segundo elles yam; et Josefo conta que forõ ata terra de Damasco; et tomarõ lles todo aquelo que leuauã: [+]
1300 XH I, 0/ 199 De cõmo se entendem estas palauras que Deus diso ha Abráám. Ẽno que Deus diso aAbráám primeyramẽte queos do seu lynage seeriam pelygrinos et estrayos em terras alleas, esto foy verdadeyra palaura, por que elles forõ sempre pelygrinos et estrayos, andando porlas terras alleas, de hũa em outra, ata que tornarom aaquela que Deus prometeo aAbraã et aelles por herdade. [+]
1300 XH I, 0/ 200 "Poys que Deus me fezo [manyña] et nõ quer que eu aja fillo, toma tu esta myna [mãçeba] et pode seer de averes fillos della et eu [rreçeberlos] ey por meus. [+]
1300 XH I, 0/ 200 "Et prougo desto aAbraã et outorgoo, et Sarra doulle aquela sua serua, et el tomoa, et jougo cõ ella, et foy logo prenada del; et Agar quando sentyo que era prene começou aseer louçáá et adespreçar aSarra, et [desdeñar] asua palaura. [+]
1300 XH I, 0/ 200 Et deste Ysmael vierom outrosy os barbaros gazules, et genetes, et todas las maneyras de alaraues daqueles que moram [em] tẽdas et nõ querem morar em casas; et segundo diserõ [algũus] daly sayo [olyñage] de Mafoma, donde veẽ os mouros que am nome [agarenos], et am este nome por Agar, que foy madre de Ysmael; et ajnda [profetyzou] Metodio do lynage de Ysmael et diso que sayriam hũa vez et conqueririã amayor parte da terra et séériam dela [senores] hũ grande tẽpo, et que matariam os saçerdotes ẽnas [igleias] et ẽnos santuarios, et que aly se deytariam cõ suas molleres et atariã os cabestros das bẽstas aos sepulcros dos santos, et os altares preueles delas, et esto contesçeria [porlos] pecados et maldades dos [cristiaos] que em aquela sazõ seeriã. [+]
1300 XH I, 0/ 202 "Eu [sõo] de çento ãnos et Sarra, [myña] moller de noveenta, et esto ¿cõmo pode seer que ajamos ja fillo, que passado avemos ho tẽpo de fazerlo segundo anatura o da? [+]
1300 XH I, 0/ 205 "Et esto dezia noso Señor por que agẽte de Sodoma et de Gomorra erã tã abondados de todaas cousas que poderiã séér pera omẽ se deleytar, et viçoso seer, segũdo diz Paulo Orosio, que çresçeo em elles soberuea de fazer luxuria ensi méésmos moy desonesta cõtra ley et contra natura. [+]
1300 XH I, 0/ 208 Sobresto rrazõa et diz mẽestre Pedro que algũ bem he et prol perao omẽ em nõ seer pecador ajnda que nõ he santo, cõmo diz outrosi queo omẽ que nõ pode seer rrey que boa cousa he pera el et bem esta se rrico he; et oque nõ he santo pero se sem pecado he, moy bem esta. [+]
1300 XH I, 0/ 209 Conta Paulo Orosio ẽno terçeyro capitolo do primeyro libro do lugar onde eram estas çinque çidades et diz asi: et ẽna fronteyra [de] terra de Arabia et de terra de Palestina, aly hu os mõtes daquelas terras se abayxam das altezas ao chão et ao pe daqueles montes diz quese fazẽ [hũus] campos moyto grandes, et chãos et de moy grandes anchuras; et diz que avia esta terra acaentura et oatẽperamẽto do sol, nem mays nẽ menos, senõ cõmo aterra avia mester pera seer moy plantadia. [+]
1300 XH I, 0/ 212 Sobre esta rrazõ conta hũ autor em hũ libro que cõposo das estorias da nossa ley et das falas dos gentíj́s -et trage as estorias cõtra as falas et palauras, cõmo desputam as hũas contra as outras, et vencem as estorias aas fablielas ou falas; et olibro ha nome Teos que diz ogrego por Deus, et dolus que diz olatym por engano: et quer esto seer tanto cõmo libro ou rrazões que falam de Deus et dos enganos dos ydolos dos gentíj́s - et diz que asi foy da moller de Loth et asylle contesçeo cõmo aqui he contado, onde diz desto este latim por seus verssos: [+]
1300 XH I, 0/ 212 Em este lugar fala Jeronjmo se ouvo pecado [en] este feyto ou nõ; et diz que bem podem seer escusadas cõ rrazõ as fillas de Loth do que pecarõ cõ seu padre por que o fezerõ abõa [entençom] por rrecobrar olynage dos omẽs, que coydauã que era perdido se ellas esto nõ fezesem, cõmo ofora ẽno deluvio senõ por los da arca. [+]
1300 XH I, 0/ 212 Mays de Loth diz Estrabo, et Loth nõ se pode escusar que nõ pecou grauemẽte em este feyto por estas rrazões: aprimeyra por que nõ crééo ao angeo que poderia goaresçer em Segor, a segunda por que embebedesçeo et ofezo seendo bebedo que cayo aly em hũ pecado que foy aquel que dormyo cõ suas fillas seendo seu padre carnal. [+]
1300 XH I, 0/ 215 "Mj́ll dineyros de plata dey ateu yrmão Abraã, de que te cõple [hũ] veo, cõ que cubras tua façe por quea nõ vejam aty os omẽs, que por este encobrimẽto te veña [rrenẽbrãça perlos] lugares donde andares que fuste tomada amentyra seendo vella et que te envergonçes por ello em teu coraçõ. [+]
1300 XH I, 0/ 219 Et Sarra parou mentes ao trebello et entendeo ẽnos feytos do trebello que depois de dias de Abraã, queo [mayor] de dias que asoberuearia por ventura ao menor, et querria seer señor sobre el. [+]
1300 XH I, 0/ 219 Et dizem os judios que Ysmael fazia ymages de barro, et outros dizẽ que monecas, et pode seer queo fezo todo, et que traballaua deas fazer adorar aYsaac, et Ysaac por queo nõ queria fazer, feriao Ysmael, et faziao chorar; et pesou aSarra destas cousas que via, et diso aAbraã: [+]
1300 XH I, 0/ 225 Da morada de Abraã em Bersabee Plantou logo aly Abráám hũ montezillo, et estouo aly moytos dias, et labrou asy cõmo diz mẽestre Pedro, mays nõ por morada, ca segũdo diz Esteuoo sobre os feytos dos apostolos nõ tomou aly Abraã herdade nẽ quanto seeria espaçio de hum pe. [+]
1300 XH I, 0/ 225 Et seera omõte da casa do señor ẽna altura dos mõtes et aaquel monte correrã todaslas gentes. [+]
1300 XH I, 0/ 225 Jeronymo diz ẽna Glosa que quando este sacrifiçio foy que moraua Abraã em Geraris, et outros dizem que ontre Betel et [Hay], açerca orrobre de Mãbre; mays mostram ajnda estes et mẽstre Pedro que esto seeria erro por que de Mãbre ha Iherusalem nõ ha hũa jornada complida, et de Geraris do poço de Bersabee ha y tres. [+]
1300 XH I, 0/ 225 "Padre, grande sem rrazõ seeria se eu nõ obedisçesse ao queme tu [mãdases] fazer; et grande dereyto fora que nõ fosse eu nasçido, se ojuyzo de Deus et oteu [desprecasse], et se eu fosse desobediente aa vóóntade de Deus et áátua et ao mandado de ambos. " [+]
1300 XH I, 0/ 227 Mays segundo [dizem] os santos Padres entẽdese por Abraã apersona de Deus padre, et por Ysáác apersona de Deus fillo -et este he [nosso] Señor Ihesu [Cristo] quee señor comunal atodos, de prinçepes, et de prelados, et de pobóós que nõ era cabrõ se quer quee ocarneyro mellor [oferenda] et mays lynpa, et téémos que pertéésçe mays aapersona do fillo de Deus ocarneyro que nõ [ocabrõ] por quee oferenda mellor et mays lympa, et nos dizemos cõ Moysem et cõ Aquila et cõ Symaco [asi] cõmo elles diserõ em pos esto: estaua hũ carneyro preso dos cornos em hũa rrede dizemos que foy carneyro et aduzido aly doutra parte et criado de novo, cõmo diz Rrabano, et dizemos queo nõ estorua aquela rrazõ que Deus nõ criou nẽgũa cousa [despois] dos seis dias, ca em criar Deus [este] carneyro nõ era criar cousa de novo, et téémos que criar cousa de novo seeria se criase algũa anymalia ou cousa doutra feytura que nõ as que forõ criadas, et feytas em aqueles seys [dias], mays ocarneyro ẽnas obras dos seys dias he, et foy feyto en oseysto dia enqueo foy ho omẽ, et por que dizemos que este carneyro que de novo foy criado et tragido aly doutra parte. [+]
1300 XH I, 0/ 227 Et Ysáác [seera] de longa vida et sempre Eu averey coydado de ty et del et [do voso] lynage, et nũca em mj́ sééredes enganados, et todaslas gentes da terra serã benditas por lo teu [lyñage], por que obedisçiste áámyna palaura et compliste omeu mãdado. [+]
1300 XH I, 0/ 234 Estonçes Eliezer catou aquelas moças todas et paresçeolle Rrebeca [entre] todas mays limpa et mays aposta et onesta em seu gesto et sem toda guarrideçe que as outras pera seer bõa moller, et que tal cõmo aquela seeria pera seu señor, et leyxou todaslas outras et veẽo aaquela et disolle: [+]
1300 XH I, 0/ 235 "Señor, pidote merçed que se ontre as vyrgéés que oje aqui sayram por agoa vier aquela quea de séér moller de meu señor Ysáác, fillo de meu señor Abraã, que tu me demostres qual he por este signal: que eu pezca agoa atodas pera mj́ et pera meus camelos, et nẽgũa quema nõ de senõ aquela que ouver aseer moller de meu señor Ysáác. [+]
1300 XH I, 0/ 237 "Et ella estonçes desçendeose logo do camelo, segundo diz mẽestre Pedro et outros com el, et alçou omãto et cobrio acabeça com vergonça de Ysaac que avia aseer seu marido. [+]
1300 XH I, 0/ 250 Esta Yo, filla del rrey Ynaco, seendo ẽno rreyno de seu padre de Argos de Greçia, andaua moytas vezes de hũas partes pera outras [perlo] rreyno sem toda guarda; et hũ dia vyña donde andara porlas rribeyras daquel rrio Ynaco de seu padre, et vioa el rrey Jupiter, et pagouse dela, et falou lle, et começou dea lóómjnar em suas palauras, et disolle cõmo soem dizer os outros doneadores, alabandose et prometẽdo mays de seus aueres et dereytos por que sejam creudos et alcançem oque querem; pero el rrey Jupyter bem era tal cõmo dizia, et compliria mays do que prometia, tã alto, et tã complido, et tã poderoso cõmo era; et disolle asy: [+]
1300 XH I, 0/ 252 Et el rrey Ynaco conosçeo desta guysa por los sinaes dos péés, cõmo aquela era sua filla Yo, et cõmo andaua encantada, et tornada em fegura de vaca; et [despois] que conosçeo que era sua filla pesoulle moyto, tanto que seendo rrey et deus ontre seus gentijs, com ogrande pesar que dela ouvo começou achamarse mezquino, et deytarselle sobrela çeruyz et sobre los cornos, entristeçendo todo por ella, et fazendo dolor et dizendo: [+]
1300 XH I, 0/ 254 Mercurio nõs [detouo] pouco nẽ moyto ao mãdado do padre, et tomou hũa cobertura ẽna cabeça et poderia seer soonbreyro, et alas ẽnos pees, et hũa virga ẽna mão, et foyse pera onde estaua Argo; et hũa peça ante que ael chegasse leyxou as alas et osoõbreyro et leuou apertega ẽna mão, et tomou antesy hũa mãada de cabras, que dizẽ que fezo por seu encãtamẽto, ca era Mercurio moy sabio ẽno triuio et ẽno quadrunyo. [+]
1300 XH I, 0/ 254 "Tu pastor qual quer que tues, podes seer comygo em esta pẽna alta, et bem véés tu que em nẽgũ lugar nõ acharas mellor pasco, et alende desto esta aqui moy bõa soõbra pera pastores et lugar moyto nobre. [+]
1300 XH I, 0/ 256 Et fezose oque antes fora, et tyrarõselle as sedas et os cabelos de todo ocorpo dondeos nõ deuya aaver seendo em natura de moller, et [desfezerõselle] os cornos et tornarõselle os ollos, et aboca, et os beyços, et os ombros, et as mãos, todo fremoso, tal cõmo deuja seer de [dõna] et jnfanta filla de rrey; et as vnllas do pe que erã antes duas, tornarõse em çinque cõmo eram dantes ẽnas mãos et ẽnos pees. [+]
1300 XH I, 0/ 265 Andados seséénta ãnos de Ysaac et çento et [sseseenta] de Abraã, [naçerõ] aYsaac os dous fillos em bellizos; et oprimeyro foy Esau, que ouvo em outra maneyra nome Edom, donde veẽo a gente dos ydumeos, cõmo [diremos] adeante. [+]
1300 XH I, 0/ 266 Começouse [acidade] de Argos de Greçia et orreynado dos [arginos] em aquela sazõ meesma enque Ysaac complio os seseenta ãnos que nasçera, et de Abraã os çento et seseenta, et [nasçerõ] ael aqueles dous netos. [+]
1300 XH I, 0/ 266 Et nos dizemos do tẽpo do acabamẽto de Abraã que morreo andados de quando nasçera seu fillo Ysaac seteẽta et çinque ãnos, et de quando noso Señor Deus lle mãdara sayr de sua terra et lle prometera terra de Canaã por herdade çento ãnos, et de quando el meesmo nasçera çento et seteẽta et çinque ãnos, et do departimẽto das lynguas duzentos et hũ, et do deluuyo quatroçentos et seteẽta et sete ãnos, et de Noe [mjll] et seseenta et sete, et de Adam dous mjll et oytoçentos et [vijnte] et çinque. [+]
1300 XH I, 0/ 274 Esau et Jacob nasçerõ andados de Ysaac, seu padre, seseenta ãnos, et viueo Jacob çento et quaréénta et sete ãnos. [+]
1300 XH I, 0/ 280 "Fillo, tu véés cõmo eu [sõo] moy vello, et nõ sey qual dia morrerey, nẽ posso seruyr aDeus cõmo eu querria; et nõ me pesa deme eu ja finar poys aqui aDeus nõ faço serujço; et [tu] toma teu arco et tuas seetas et vay acaça, et despoys que tomares algũ venado adubao cõmo sabes queo eu quero et trage me que coma et bem dizerte ey ante que moyra, et rrogarey aDeus que sempre aja dety piedade et te ajude et seja contygo em todos teus feytos. [+]
1300 XH I, 0/ 283 "Eu sõo oDeus de Abraã et de Ysáác, teu padre, et esta terra enque tu dormes Eu darla ey aty et ao teu lyñagéé, et oteu lyñage seera tam grande et tanto cõmo opoluo da terra, et [tẽera] todas las quatro partes do [mũdo], et em ty et [em] el seeram benditos todoslos lyñagéés da terra, et Eu te gardarey [per] onde quer que fores, et tornarte ey aesta terra et nõ te leyxarey daqui yr que nom acabe enty et ẽnos teus todo oque dito he. [+]
1301 PP V, 48/ 28 Ca, segundo disso Sant Agustiño, el obispo que nõ es castigado mas lle devẽ dizer "Can" que outra guisa, ca se nõ morde ou deve dizer que nõ es obispo; porque nõ a en el mũdo tan mal prelado como por seer lesongero e por medo de los omes lo dexa de castigar, ca el que es posto para esto e nõ lo faze, nõ pode seer culpa, porque semella que lo consinte e lo tiene por bien . [+]
1301 PP V, 48/ 28 Et por esto diz el dereyto antigo que los fazedores del mal e dos que lo consentẽ a fazer egualmente devẽ seer penados; et desto avemos enxẽplo en la vella ley que Hely sacerdote, porque nõ quiso castigar seus fillos de las maldades que faziã, que morrio por ende mala morte. [+]
1301 PP V, 48/ 29 Nenbrado deve seer e aperçebudo el obispo ou qualquer de los outros prelados sobredictos que si en sus paravlas dixerẽ alguna sobejana por rrazõ de malquerença que queyran a alguũ ome, assi como mal tragendolo e denostandolo , quel rruegue e quel demande perdon. [+]
1301 PP V, 48/ 29 Pero este yerro atal mas de ligero deve seer perdonado al prelado que a outro ome, ca apenas se pode gardar el que a de governar conpãna e de castigarla que nõ faga ou nõ diga aas vegadas algũa cousa ademas. [+]
1301 PP V, 48/ 29 Et esto seeria quando el prelado dexasse de fazer boa vida, ou demandar a los outros que lla fezessẽ o de dizer ou de fazer la verdade que es enla justiça e en el ensinnamento de la fe , por medo descãdalo e porque los omes nõ sse escandalizasse. [+]
1301 PP V, 48/ 29 Et esto seeria quando el prelado entendesse que deve amãssar la obra de la justiza por desviar escãdalo, acaesçendo sobre que cousa en que poda fazer merçed ; mays esto nõ a de fazer muy ligeyramente e a mẽos de saber se aquellos que fezerõ el feyto porque quer fa[zer] la justiça son poderosos ou muitos, assi como X arriba; ca entonçe ben la pode dexar por medo descandalo, pero nõ en todos: ca en todas guisas escarmento deve fazer en alguũs de aquellos que forõ comẽçadores ou mayorales en aquel feyto. [+]
1301 PP V, 48/ 29 Esso miismo deve fazer contra aquellos que fezerẽ alguu pecado e lo quiserẽ muyto husar; ca estas cousas devẽ seer muyt castigadas, porque los outros nõ tomen ende enxẽplo para fazerlas. [+]
1301 PP V, 48/ 32 Ca estas paravlas disso Nostro Señor en el Evãgelio : que aquel que escandalizasse uno solo destes menores que en El creer, quel deve seer atada una mola al cuello e echalo en el fondo de la mar . [+]
1301 PP V, 48/ 32 E por esto devẽ querer que los omes lo sepã , ca en seer os omes de boa vida encubertamente nõ fazeẽ prol senõ a ssi miismos , e en seerẽ de boa fama aproveytã a ssi e aos outros. [+]
1325 TPc II, 19/ 33 E quando el julgador quisesse [da]r o juizo e lle fezesse mandamento que lla mostrasse ou [l]la entregasse ou outro, e acaescesse que o nõ podesse [fa]zer por que la cousa fosse perdida ou seendo cousa viva [f]osse fugida ou morta, entonçe, se o demandado [ten] aquella cousa a bueneffe e depoys perdeo a tenenza [de]lla por algũna dellas rrazões sobreditas, nõ e teu[do] de a mostrar nẽ peytar nẽuna cousa sobre esta rra[zõ]. [+]
1325 TPc II, 19/ 33 Pero se el demãda[do] a quẽ el juiz [de]mãda que mostre la cousa se for tẽ[edo]r della e seendo rrevel nõ la quiser mostrar, pode [o] juiz mandar al meyrĩno e aa justiza da terra ou [do] lugar que lla tolla e que a faza paresçer a dereyto en [ju]izo. [+]
1325 TPc II, 19/ 35 Et esto a lugar nõ tam solamente na cousa movil que a de seer mostrada en juizo, mays aynda ennas rendas e ennos fruytos que dela seyssem depoys que o preito fosse movydo sobrella. [+]
1325 TPc II, 19/ 36 Tal poderia seer a demanda que o demandador faria en rrazõ de algũa cousa movil que la mostrassẽ en juizo que seeria mayor la perda que el rreceberia por rrazõ della se nõ paresçesse, que nõ valiira aquello que demãdara. [+]
1325 TPc II, 19/ 36 Et esto seeria assi como se alguũ demãdasse a outro que lle mostrasse servo que diz el demãdador que era seu porque quer ganar por el algun herdamento [ou outra cousa que era dada a aquel] servo ou mãdada et nõ lo quisesse fazer poys que o julgador llo mandasse; ca se por esta rrazõ porque lle nõ fuy mostrado o servo perde o herdamento ou alguno outro dereyto que poderia gaãnar por el. [+]
1325 TPc II, 19/ 37 Esso meesmo dizemos que deve fazer se a demãdasse por rrazõ que outro gela ouvesse enpennada et nõ na tovese en seu poder ou doutra maneyra qualquer porque tovesse que deve seer entregado della. [+]
1325 TPc II, 19/ 37 A primeyra porque quando soubesse[n] certamente a rrazõ porque e sua que ponẽ dola que sua demãda mays de ligeyro pode poys provar, e outrossi m[ays] en certo pode seer dado juizo sobrela. [+]
1325 TPc II, 19/ 37 Esto se entende seendo livrada primeirament[e] la rrazõ porque diz que era sua que ante nõ pode allega[r outra]. [+]
1325 TPc II, 19/ 38 Et outrossi nõ faz graza de nov [...] al demandado, maguer nõ sea sinalada cada una d[e]llas, poys porque tal demãda pode aver certo entẽdem[en]to para rresponder sobre beẽs de alguũ que devessẽ herda[r] todos o alguna partida foão que lle perteesçe porque es seu herdeyro e dizendo assi nõ a porque nomear cada hũa cousa daquelles beẽs senaladamente; esso miismo seeria se demãdasse conta dos beẽs de alguũ orfão ou outro ome que el demãdado ouvesse teudo en garda ou de conpanna ou de mayordomadigo ou en rrazõ de gaanza ou de perda ou de daños ou de meoscabos que fossẽ feytos en algũa destas cousas sobredictas. [+]
1348 OA 45/ 28 Se alguũ fidalgo tomar algũa cousa por força como pode seer desaf[i]ado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 10 Et segundo os seseenta trasladadores, tres mjll et [oytoçentos] et çinquoeenta et hum. [+]
1350 HT Miniaturas/ 12 Et que ajudemos eu et tu a el rrey que bẽ o podemos fazer et seera moy grãde onrra para nos et demays, que nos dara el moy grande aver por ello et vaamos -nos para el ' Por esto, Neptuno teuo o por bem. [+]
1350 HT Miniaturas/ 12 Et Feuo et Neptuno, para seer çertos de seu traballo, demãdarõ bõo fiador et bõo rrecado de bõos pyñores a el rrey et el rrey nomeou a Jnfanta Anssiona, sua filla, cõmo en arrafẽes do feyto que se -lles de aquelo errase, que [llela] dese para a matar ou fazer d ' ela o que quisesem. [+]
1350 HT Miniaturas/ 13 De cõmo pelejou (Hercoles) con as bestias do mar et lybrou a Ynfanta Ansiona do poder d ' elas Seendo a Jnfanta Ansiona parada aly moytos dias a aquel peligro et ella asperãdo quando seyriam aquelas bestias do mar a comerla, acaesçeu que o soubo Hercoles. [+]
1350 HT Miniaturas/ 13 Et deziã algũus que erã fadados et seendo elles en Troya, que nj̃gum nõ poderia entrar a [çibdade] por força. [+]
1350 HT Miniaturas/ 13 Et Leomedõ, pensando que se lle dese os caualos seeria a el grãde mj̃gua et a sua çibdade para ella et para sy, et negou lle a postura et nõ ll ' os quiso dar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 15 Ca onde quer que aquel coyro de aquel carneyro seuesse, en aquel lugar seeria a cabeça do rreyno. [+]
1350 HT Miniaturas/ 15 Et despoys (que) ouverõ passado quanto podia seer a meatade do mar, a moça, cõmo era flaca cõmo moller et outrosi nõ avia a que [se ateer] ẽno carneyro et ya en pus seu yrmaão, et cansou et cayo ẽno mar, et morreu y. [+]
1350 HT Miniaturas/ 16 Et fezo o viuer o mays que el podo de guisa que nõ ficou por cousa de quanto el ouvese mester para seer mãteudo et gardado o carneyro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 18 Et pensou de traballar, et dizer, et mostrar camjño a seu sobriño Jaason que lle seeria grande onrra et moyta sua prol et preço em gaañar aquela lãa do carneyro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 18 Et enviou por el, et diso lle toda sua rrazõ da pel do carnero encantado Et que a fose gaañar que lle seeria grande onrra et prol et preço. [+]
1350 HT Miniaturas/ 18 Et poder lles ya seer mayor vergonça leyxar o por que yam que o bõo avijmẽto de aly. [+]
1350 HT Miniaturas/ 21 Et se este for meu marido, eu seerey bẽ aventurada, et dita amada dos deus. [+]
1350 HT Miniaturas/ 21 Et asy que diz aqui o autor que quen a vise que nõ porria culpa a a namorada em seer tam pagada et tam namorada de tal õme. [+]
1350 HT Miniaturas/ 23 Et desçẽdeo en aquel cãpo a que dizẽ de Mares, donde avia de seer aquel feyto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 27 Et demudou se lle o coraçõ cõ dolor del, et quiso chorar, pero encubrio se o mays que podo et nõ descobrio nada de sua voõtade Et diso: ' o marido, ¿que nemjga te agora [sayo] da boca, se eu nõ ey poder de trasmudar o espaçio da tua vida a uyda de algũ outro? nõ ho leyxa seer Elychem nõ quer, ca he a señora dos encãtamẽtos nẽ tu, nõ demãdas bem ca eu prouarey por la mjña arte de dar longa ydade a meu sogro, et tornar lo ey mãçebo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 27 Et seede çerto, meu marido, que me avedes demãdado grande cousa, a qual cousa eu sey quẽ o podese fazer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 28 Et tu, Oragẽ; et vos, Ventus, et estrelas, et todos los dioses da noyte, seede agora comygo en myña ajuda que fige o que quis fize tornar os rrios a suas fontes maravillosa mente de cabo as rribeyras et faço [per] meus encãtamentos o brauo mar amãsar -se, et fazer tã brauas ondas ao mãso que quebrãto et trago as naues onde quero. [+]
1350 HT Miniaturas/ 30 Et foy aquela erua d ' aqui [Enjlaco Emlaco?] ouvo et se a comese qual quer por doente que fose, logo seeria saão, et ajnda logo andaria por donde quisese se ll ' a metesem ẽna boca et andaua por lo solo quando et cada que queria et nũqua morria. [+]
1350 HT Miniaturas/ 30 Et depoys que ouvo estes aprazentados et os debedos a elles pagados por seus sacrifiçios et suas palauras moytas que diso grande peça, mãdou aduzer o corpo de Eson, que era atam vello que mays nõ podia seer corpo de õme. [+]
1350 HT Miniaturas/ 30 Et tirou se lle o color amarelo, et achaarõ se lle as rrugas et tornou logo mãçebo et esforçarõ se lle os nẽbros, et tornou se mançebo et carrou çe toda a chaga, et rresurgeu Eson et espertou et leuãtou se logo cõmo õme mãçebo de ydade a que mellor seer podia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 33 Et por esto ta solamẽte deuera de aver tua carta et seer çerta do teu feyto et da tua fazenda por ella ante que por outro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 41 Et seendo tã bõo et tã dereytureyro et tã aposto et tã rrazoado et que andaua ẽnos montes tal õme cõmo aquel gardando os gãados, touo o por maravilla et foy veer -lo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et foy se por sua terra et enviou seus priuados et seus sacrifiçios por todo o rreyno et por suas viandas buscar por las vezĩdades, et acarretar moy grande abondança de todas aquelas cousas que mester seriã para aquel cõvite, por seer el mays abastado et cõplido que seer podese et enviou por moytas rroupas preçadas para os estrados, et purpuras para cobrir as paredes et o teyto do palaçio et onrrar -lo moyto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et outrosy joglares et joglaresas, et de maneyras de jogos et de solazes, quantos por toda a terra podesen seer achados, todos forõ aly ajuntados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et por la onrra del, foy este RRey Tãtalo rreçebido a as mesas dos dioses et seer con elles a comer, et elles (a) rreçeber seu cõvite et seer seus ospedes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Seendo falando de suas cousas et de seus amores et de seus avijmẽtos cõmo erã as mayores donas et rreyñas et mays poderosas que en todo o mũdo avia. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et teuo se por mays desonrrada que antes en ella nõ seer en tal cõvite et seer menos de tal ajũtamento tã grãde et tã noble. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et des que forõ parãdo mẽtes et considerando et osmando cõmo a maçãa era fremosa, cobiçou a cada hũa para sy; ca cõmo quer que grãde gaãça nõ jazia y, pero pois que a descordia entrou entre aquelas deesas et virõ que se nõ podiam avij̃r, rrazoarom entre sy cõmo seeria d ' aquela maçãa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 46 Et por esta rrazõ que deue seer a maçãa julgada a mj̃ por mjña ' Et diso Palas asy: ' [señor] RRey Jupiter, eu sõo señora dos saberes lyberaes et da natura das azeytunas et de toda las naturas de sabedorias et mẽ(e)strias de lauor de liño et de lãa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 50 Ca segũdo [o] gisamento que lles el via trager et de cõmo pareçiam, entendeu el moy bem que taes cõmo ellas que poderiam seer das mayores et mays nobles et onrradas donas que ẽno mũdo ouvese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 50 Et logo cõmo chegarõ as deesas, et Mercurio cõ ellas, forõ todos [seer] [0] Et [demãdou] lles Paris que era aquelo que queriam; et rrespondeu Mercurio logo que a pleito vjñã ant el, et teuerõ por ben de dar [o] avãtage a Juno de dizer primeyramẽt. [+]
1350 HT Miniaturas/ 50 Et fezerõn o por rrazõ de jũtar fremosura a fremosura, en que podes entender asaz quan fremosa sõo eu et teño que deues para mj̃ julgar a maçãa onde te digo que se a tu a mj̃ das, que te acharas ben d ' elo et naçer te a ende tãto ben et tãta onrra que nũca seeras myngoado de nẽgũa cousa que mester ouveres. [+]
1350 HT Miniaturas/ 50 Et se al julgares, seerey querelosa de ty et averey ende grã pesar ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 52 Et mostrã me a mj̃ estes dous nomẽes esto, ca o que me dizẽ Palas, sõo deesa de batalla, et corro mõte et caço Et quando d ' alo veño, tã fremosa me paro que nẽgũa d ' elas nõ ygoaria comygo en paresçer ben onde teño que por todas estas cousas, ou por qual quer d ' elas, que deuo eu de aver a maçãa demays tu, Paris, deues valer por armas et por caualaria; et de cõmo sõo eu mẽestra et deesa, que te ey de gardar et ajudar en elo para seer tu ben andante et se quiseres, oje me podes gaañar para senpre. [+]
1350 HT Miniaturas/ 52 Et por mostrar cõmo pareçeria mellor que as outras en quaes -quer cousas, diz que poso alcofor ẽnos ollos, et que tyngeu as [sobrõçellas], et cõposo se de seus afeytos et quando ouvo a falar, catou contra Paris, fazendo moy aposto gesto et synaes cõ os ollos; et esto por tal que Paris lle parase mẽtes et catase para ela et mesurase ontre ella et as outras qual meresçia de seer julgada por mays fremosa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 54 Et cõmoquer que el RRey Priamo avia oydo del por outros juyzos que avia dados, oyu de aquela vez moy mays; ca toda a terra falaua de aquel pleito das deesas et [do] juyzo que Paris y dera, [0] tanto que el rrey et seus fillos falarom em aquel feyto. et em pos esto apartou se el RRey Priamo com a [rreyña] Ecuba et falarom anbos em feyto de Paris, et departirom d ' esta gisa sobre ello: rrecontarõ logo o soño que a rreyna soñara, que aquel que ella parise em cõmo por el aviã de seer destroydos elles et Troya et todo o seu rreyno; et em cõmo por esta rrazõ o mãdaram matar et leuar aos montes por tal que se perdese ala et que nũca mays viuese; et outrosy em cõmo foy a criatura deytada, et cõmo foy sua ventura de nõ morrer nẽ peresçer em lugar tam ermo et tam despoblado. et sobre esta rrazom de -partirom et ouverõ grã peça de dia seu consello et seu acordo et diserom que poys que todos de aqueste jnfante falauã et elles meesmos o [aviam] oydo, que aquel pastor que dera aquel juyzo entre aquelas tres deesas que aquel era seu fillo, et que fora achado en aquelas mõtañas tam hermas onde elles ambos o mãdaram deytar por tal que morrese ende, et que nõ seria nada o que soñara a RReyna Ecuba; et agora poys que todos los pouoos dizem que el que he moyto noble et moy grande et moy fremoso et moy ensynado et moy sysudo et de moy bõas [mañas] et moy escolledor et julgador de dereyto,, tanto que bem semellaua fillo de rrey et de liñagẽe de rreys en todos seus actos; et poys que asy era que nõ aviam por que nõ enviar por el et rreçeberlo por fillo, ca a aquelo do soño da [rreyña] a que elles aviã medo moy grande diserom asy que aquel feyto do soño se de suso era ordenado et fondado et estabelesçido de asy seer et de se complir, que nõ era outro señor ẽno mũdo que o podese estraeçer nẽ desviar [senõ] aquel que o estabelesçera. et se desviado ouvese de seer por algũa gisa que aquel jnfante que morrera et nõ viuera mays, que se acomendase(n) a deus et que rreçebese(n) seu fillo; et deus que fezese de lo todo o que quisese. et des que el rrey et a rreyña ouverom este consello et acordo entre sy anbos et dous, librarõ em esta gisa; chamarõ a Ector et a todos los outros seus fillos, et contaron [lles] todas as rrazões que aviã avidas; et diserõ lles que se a elles provese et o nõ tomasen por nojo, que enviarian por seu yrmaão Paris et que o rreçeberiã por fillo. en conçello virõ os jnfantes que aquel avia de herdar et que nõ perdiam y nada, nẽ aos outros nõ lles enpeesçia nem fazia nẽgũ dãno o rreçebemẽto de Paris et todos se acharon en acordo que enviasem por el; et enviarõ logo por seus caualeyros el rrey et a rreyña, et deron lles suas cartas, et mandarõ lles que fosem por el et que o adusesem o pastor Paris, despoys que ouvo dada a sentença da maçãa ontre as tres deesas, segũdo que de suso ja avedes oydo, ficou em garda de seus gãados en çima de aquestes mõtes et vales de Astra, et fazia todas las cousas asy cõmo ante que dese aquela sentença. et acontesçeu em todo esto que dormyndo aly Paris hũa noyte ẽno meesmo lugar onde dera aquel juyzo, et veẽo a el em soños a deessa Venus, et diso lle em cõmo lle avia de acontesçer et de cõmo avia a seer rreçebydo moy çedo por fillo del Rey Pryamus et da Reyna Ecuba, et ajnda mays lle diso et o çertificou que Ector et todos los outros seus yrmaãos o rreçebiam et tomauã por yrmaão. ' Et tu yras ' -diso a deesa Juno -, ' et seeras moy bem rreçebydo. et despoys que fores ẽna graça et ẽna merçede de teu padre et de tua madre et de todos teus yrmaãos, tu me averas mester por vengança da desonrra que fezerom et foy feyta a teus parentes et estonçe te darey eu a ty a dõna que te promety, et esta he a mays fremosa criatura de que tu em todo o mundo oyste falar nem viste com os teus ollos; et quer seja casada quer outra qual quer, atal te darey eu a ty ' et ditas estas palauras, desapa resçeu Venus et foy se et Paris despertou do [sono en] que jazia et foy moyto alegre com el, et rretouo o em seu coraçom, et em [sua] voontade. et despoys de aquesto, [chegarom] os cavalevros del RRey Priamo et da RReyña Ecuba, sua moller, et de Ector et dos outros seus fillos; et el rreçebeu os moy bem et moy ensynadamẽte. et despoys d ' esto falarom elles [con] el et diserõ le o mandado a que [vjnã]: cõmo el RRey Priamo et a [rreyña] Ecuba oyram dizer que [aquel] pastor Paris seu fillo era, aquel que acharã ẽno monte et outrosi oya el que el RRey Priamo que era seu padre et a RReyña Ecuba sua madre et el rrespondeu a aqueles caualeyros que [vjnã] a el con aquel mãdado et diso lles asy: ' RRogo vos agora moyto cõmo vos sodes cavaleyros, fillos d ' algo et avedes dereyto et ben, que uos me desenganedes et me digades a verdade por que vijndes; ca nõ queria eu agora que me leuasedes [en] rrazõ de fillo del rrey, et depoys que ficase escarnjdo et perdese meu lugar que teño, et desi que ouvese de buscar outro por donde viuese et guareçese cavaleyros, eu esto vos rrogo que o nõ queyrades fazer ' et elles estonçe çertificarõ -n o por las cartas que tragiã, et lle mostrarom logo et outrosi por suas palauras et por seu menagẽe, dizendo que asy era. et Paris, poys que foy çerto et firme que asy era cõmo diziam os mãdadeyros, gisou se cõmo se fose cõ elles et enviou logo por seu amo em aquel lugar donde gardaua aqueles gaandos de el RRey Adymalet, a dizer -lle o ffeyto cõmo era et a rrazon cõmo estaua, et que lle enviaua rrogar que viesse logo aly, que moyto lle fazia mester et o pastor veẽo et falarõ anbos em rrazom d ' aquel feyto que lle el rrey et a [rreyña] enviaram dizer; et plouvo moyto d ' elo ao pastor et de quanto lle Paris d ' esto diso. et Paris preguntou moyto aficadamente a seu amo, o pastor, conjurandoo que lle disese cõmo ou [cal] maneyra o achara, cõmo quer que ll ' o avia dito algũas vegadas; et o pastor diso lle a verdade et fezo o çerto d ' elo. et en pos esto acordarõ anbos cõmo fezesem et Paris, pẽsando en seu coraçõ se lle fose menester para aquelo algũa prova ante el rrey et ante a rreyna et seus fyllos, et rrogou ao pastor, seu amo, moy fortemẽte que fose cõ el; et el outorgou ll ' o moy de grado et prouvo lle moyto. et Paris dou estonçe moy bõa conta de seus gãados a seu amo, et de toda las outras cousas que del teuera et ouvera et poserom aly todas las cousas por moy bõo [rrecado] Paris et o pastor, seu amo, que o criara et fezerõ moytos plazeres a aqueles caualeyros que vieram por Paris et dou aly o pastor a Paris, seu criado, moytas vacas et outros moytos gãados que leuasem cõ el, que ouvese que comese et que dese a quen quisese et leyxado aly todo o seu en rrecado,forõ sua carreyra et tragia cõsigo Paris, por onde andaua, hũa dõna moy filla d ' algo que avia nome Oenone; el [leuoa] (consigo) [+]
1350 HT Miniaturas/ 57 Et Jaason nõ quiso seer trope. [+]
1350 HT Miniaturas/ 62 Et diso lle asy: ' Aquesta ymagẽe que tu agora aqui vees he de Jupiter, aquel que he deus de todos los outros dioses, en cujo poder som todas las cousas, et am de seer para sempre ja mays. [+]
1350 HT Miniaturas/ 62 Et eu [te seerey] amyga moy leal et moller verdadeyra en quanto eu viua se me tu gardares esto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 62 Et seede çerto que [seerey] vn dos primeyros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 69 Et non seu ẽno mũdo quẽ podese contar tanta et [bõa] terra como vos avedes conquista et [destroyda] por vosa forte arte, et quantas batallas vençestes, et quantos feytos estrayos avedes [começados], et nũqua d ' eles fostes vençidos, nẽ seeredes se deus quiser. [+]
1350 HT Miniaturas/ 69 Et se o asy fezermos, sempre seeremos rricos en quanto viuamos et toda nosa [gẽaraçõ] et sempre Greçia mays valera. [+]
1350 HT Miniaturas/ 70 Et este seera ben estar ante as naves. [+]
1350 HT Miniaturas/ 70 Et despois que todas estas cousas et nouas souberẽ, seede çertos que nõ avera [rredea] deteuda fasta que con vosco topẽ et fasta que algũus escudos sejan fendidos. mays vos por nẽgũa [guisa] nõ vos estremedes et estade moy quedos ẽno cãpo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Et fezo d ' eles hũa moy grãde aaz et moy apostada. des -de esa ora pareçeu o torneo seer moy formoso, ca y avia moytas justas ante que se a batalla partise. [+]
1350 HT Miniaturas/ 72 Ca segundo a estoria cõta, nũqua foy ante nẽ depoys feyto nẽ seera ja mays que tã alto mõtase que por aquela ocasion foy a gerra começada que depoys durou longo tẽpo en que morrerõ moytos altos rreys et grandes [senores] . Et foy [sempre] ẽno começo et no medeo et na fyn maa et peligrosa [senores], agora se começa outra cousa en que en pouco tẽpo sera vengada cõmo vos eu cõtarey. [+]
1350 HT Miniaturas/ 85 Et tomarõ hũa lança, et hũ escudo, et hũ arco cõ suas seetas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 85 Et de todas aquelas joyas que aqueles caualeyros aly preseutarõ nõ leuou Achilles a mão, senõ a as seetas et a a espada que elles poserõ cõ as outras dõas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 85 Et esto seera a ty grande onrra, et averas mellor vida que estar aqui con aquestas jnfantas ascondido et ençarrado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 85 Et moyto mellor seerya a ty seer morto que estar asi [ascondido]. [+]
1350 HT Miniaturas/ 86 Et dizẽ que nõ pode seer vençida Troya nẽ destroyda a menos que Achilles y nõ seja. [+]
1350 HT Miniaturas/ 89 Et Agameno(n), des que lo veu, conforto o moy [rrizeamẽte] et moy ben, dizendo -lle asy: ' meu yrmão, seede çerto que nẽgũ nõ entenda que uos avedes tã grã coyta nẽ tã maa ventura por la desonrra que rreçebestes; ca os [omes] que muyto onrrados forõ et gaanarõ grã prez nõ cõquerirõ nẽ gaañarõ suas terras com lagrimas nẽ fazendo doo; mays quando rreçebiã desonrra de algũ, logo catauã engeño et arte cõmo fosem vengados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 89 Et todo los bõos se ensayarõ ẽnas coytas, et de sofrer as grãdes coytas, et de mãteer as grãdes [cõpañas], seendo pobre (et) mj̃goado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 91 Et tãtos erã et tã bõos que se elles porto podesen tomar ẽna vila de Troya, que seeria moy graue cousa de os poer d ' y fora; ca ante seriã y quebrãtadas moytas lanças et moytas espadas, et moytos caualeyros abatidos dos caualos a terra, et outros grãdes [senores] seriã y mortos et presos ante que se podese fazer [+]
1350 HT Miniaturas/ 95 Das feyturas de Nastor Nastor era longo et lado, et deuya seer moy valente segũdo suas feyturas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 95 Et era moy leterado et de grãde pletesia, et tã cortes que [negũ] õme nõ podia seer mays [+]
1350 HT Miniaturas/ 100 Das feyturas de Polyçena O moy noble et moy fremoso paresçer que avia Poliçena, esto nõ -n o poderia contar ja nẽgũ en hũ ãno nẽ [per] mj̃ nõ [poderiã] seer ditas nẽ contadas suas beldades. [+]
1350 HT Miniaturas/ 100 Et estauã lle tam bem panos que nõ podiã mellor. ella nõ tragia as espaldas curuas mays moy dereytas et mesuradas et de moy bõo talle, nẽ moy anchas nẽ moy estreytas. ella avia tal corpo (et) os seus peytos [erã] tã blancos que mays nõ podiã seer. ella avia os braços longos et as mãos moy fremosas et os dedos longos et ben feytos. en pero digo vos tãto que cõmo quer que era moy fremosa (que era) tam alegre que moytas vezes paresçia sandia, ca tã leda era et tãto era en ella o plazer do coraçõ et en tal guisa que todo õme se pagaua de falar cõ [ella] por que se rrazoaua tam bem, que a todos [aplazia] quanto ella dezia et todos se maravillauã de sua fremosura. et quando algũ saya a rreçeberla, fazia ella tã bõo cõtenẽte que nõ a ẽno mũdo õme que ende nõ fose moy pagado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 101 Et tam grãde oste nũca foy feyta nẽ seera ja mays cõmo esta foy. [+]
1350 HT Miniaturas/ 101 Menalao, seu yrmão, trouxo de Parta seseenta. [+]
1350 HT Miniaturas/ 103 Et sabede que nũca tã grãde asuada foy ajuntada ẽno mũdo nẽ seera ja mays. [+]
1350 HT Miniaturas/ 103 Et ajnda nõ podo seer sabido quantos y eram ajuntados et Agamenõ lles diso asy: ' [senores], vos sodes aqui moy grã caualaria et moy bõa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 103 Et somos aqui todos ajuntados por tomar ende vengança por que esto nũca posa seer mays rretraydo nẽ posfaçado aos que depoys de nos vierem. [+]
1350 HT Miniaturas/ 104 Et yras cõ elles a Troya ca tu es de bõo siso et cõsellar los as bem, et o teu cõsello seer lles ha moy bõo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 104 Et por nẽgũa cousa nõ os leyxes partir de Troya, depoys que açercarẽ, fasta que seja tomada et toda sua gente destroyda por gra(n)de crueza ca todo asy cõven de vij̃r, et nõ pode seer al ca asi plaz aos dioses ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 105 Et ouverõ ambos moy grã plazer que mayor nõ podia seer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 105 Mays bem creede que d ' este feyto eu seerey moy pusfaçado et moy rretraydo dos troyanos et me porrã gran culpa et me desamarã mortalmẽt por ende. [+]
1350 HT Miniaturas/ 107 Et lançauã moytas [seetas] et moytos paos ferrados a que se nõ podiam tẽer escudos nem adaragas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 107 Et quantos queriã sobyr, todos [los] faziã vij̃r cabeça ajuso [em] tal guisa que o nõ queriam mays prouar ca todos cayã mortos hũus sobre outros de çima dos muros que eram moy altos mays ao cõbater dos portales, veriades tirar con pedras et seetas et outras cousas de moytas maneyras et creçer feridas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Et por ende deue seer escollido o cõsello que entre nos for dado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Et (deue) outrosy seer sabido por todo o mũdo cõmo se este feyto começa, et quẽ tem dereyto ou torto ca vos moy bem sabedes, des que este feyto foy começado, que moytos caualleyros et outras moytas cõpañas som mortos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 108 Et bem pode seer de vos dizer tanto por que averey de seer enfamado pero toda via entendede que a aquel a que eu ouvese de dar cõsello, sabede que em toda gissa et cousa que eu entendese que era proveytoso et dereyto, por amygo nẽ por [eamjgo], nõ leyxaria de dizer et consellar todo aquelo que es rrazõ bõa et dereyto ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 109 Et as selas et os freos eram tam nobles et tã rricos que adur poderiã seer complados por aver. [+]
1350 HT Miniaturas/ 112 Et pese ende a quẽ quiser ou lle plaga Ca vos nõ avedes taes muros nẽ tan fortes onde de nos posades seer Seguro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 112 Et des oy mays vos convijnra defender -vos de nos em vosas fortelezas a pedras et a seetas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 112 Et aly morreram tantos dos vosos et tantas chagas rreçeberam, que moy forte coraçom averedes se en aquel dia nõ esmayades ou pauor nõ ouverdes estonçe mays quanto agora nõ vos espantedes de nos, ca chegamos aqui sem armas . Et demays seede bem çerto que aquesta coyta vos durara longo tenpo ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et rrogou lle Talefus que o leyxase yr consigo, ca moyto de grado queria seer em çercar Troya asy cõmo os outros et outrosy ẽnos torneos que se ende faziã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et seede çertos que pasarã [per] moytas coytas et [per] moytas afrõtas ante que Troya seja perdida, nẽ nũca se ja mays partirã d ' ela fasta que a [gerra] seja fijçida Filomenjs, que era rrey de [Pelfojona], veẽo y outrosy. [+]
1350 HT Miniaturas/ 116 Et nõ tragiã lanças, mais tragiã dardos [moyto] agudos cõ que tirauã moy bem et que erã todos enpoçoados, et as seetas que tragiã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 119 Ca os gregos erã taes caualeyros et tã fortes et tã orgullosos et tã ardidos et de tã grã prez que se os troyanos nõ fosen bem armados et castigados ou nõ ouvesen medo ao prinçipe que aviã, tã sandiamente poderiã seyr que moyto agiña [poderã] seer mortos ou perdidos mays ordenarõ todos asi sua fazenda et fezerõn a tã bẽ que nõ podyã mellor mays ben vos digo que de hũa cousa os troyanos nõ aviã asperança nẽ sospeyta que fosen cõbatudos ẽnos muros. [+]
1350 HT Miniaturas/ 120 Et por ende que nõ deuja seer culpado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 120 Et rrogarõ lle todos en plaça que lle prouvese de seer [senpre] en seu cõsello, ca era de moy bõo entẽdemẽto et que os cõsellaria senpre bem [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et toda sua cõpaña era ẽn os matar et [destruyr?] que nõ ha õme que o cõtar podese a morte et o dãno que rreçeberõ en tomar aquel porto ca mays espessas cayan as seetas et os dardos sobre aqueles que queriã gaañar o porto ca poderia caer a chuvia quando caese espessa. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et defendiã lles o porto moy brauamente mays os das naves tragiã cõsigo tres mjll balesteyros et nõ quedauã de tirar seetas ẽna moor espesura que viã, em tal maneyra que moytos dos da vila forõ mortos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et acharõ se moy mal de aquelas seetas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et sabede que aly forõ moy mal desbaratados os gregos, en tal maneyra que se lles moyto durara, nõ ficara ende nẽgũ mays os outros que estauam ẽnas [naves] lles tirarõ tãtas pedras et tãtas seetas de çima dos castelos, que [per] força os mouerõ de aly et os fezerõ tyrar a afora. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et tãtos ficarõ aly mortos v se ajutarõ [da] hũa parte et da outra, que por nẽgũa cousa que fose nõ poderiã seer osmados quando el RRey [Protesalão], que sofreu moytas coytas et rreçebeu moytos colpes et fezera moy bem aquel dia, vyu jazer ẽna rrybeyra arredor de si moyta de sua gẽte morta, et pesou lle moyto d ' ela. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et todos tragiã arquos torquis et seetas et este rrey era moyto ardido et cõprido de todo bõo prez Et vierõ se todos a a batalla ajũtados et de bõo paso et bem acabdillados et todos a par et seus arquos tẽdudos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 122 Et começarõ a lançar dardos et seetas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 128 Cõmo os gregos armarõ suas tendas, et do que lles acaesçeu aquela noyte Non me quero eu aqui deteer por cõtar as feyturas das tendas que ouverõ Achilles et [Menalão] et Vlixas nẽ os outros rreys que y andauã, ca esto seeria moy grã maravilla de cõtar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 128 Et tomarõ tã grãdes cãpos que [mão] seeria de contar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 128 Et [nõ] poderõ aver aquela noyte nẽhũ viço nẽ outro bem Ca moyto lles era mester de tẽer buscados os soly(r)giaães para o dia que lles chegou en que moytos forõ chagados et moytas donzelas (seerã) orfãas et moytas donas veuvas onde al nõ poder seer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Ca era hũa cousa tã formosa de veer que qual quer que a vise que lle semellaua que se poderia moy ben defender aquela villa Eutor era prinçipe et señor de todo et bem o deuya seer de rrazõ ca en el jazia tãto bem et tãto entẽdemẽto que se todo o mũdo fose en seu poder, el o mereçia et o saberia ben rreger. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et os garnymẽtos que tragia erã tã rricos que nõ podiã seer mays. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et estes nũca ouverã en custume [ascũa] nẽ lança, mays trouverõ sempre bõos caualos et arcos et seetas et bõas espadas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et por seer mays preçado avia as [rrodas] pregadas cõ chapas d ' ouro ben feytas et ben obladas [en deredor] cõ belmazes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et des oy [mays] tẽpo he de lidarmos et de juntar cõ elles ' Eutor lle respondeu: ' por çerto vos dizedes grã verdade mays se o elles fezerẽ, seede çerto que ante averã estoruo de dez mjll caualeyros que eu enviey deante Et sabede que elles son taes que ante poderiamos nos sayr que elles fosem vençidos nẽ ençarrados [aqua] Et des oy mays ydeuos que eu logo seerey cõ uosco mays por nẽhũa cousa que seja nõ uos jũtedes a aqueles da ostee ata que eu seja fora cõ todos los meus. [+]
1350 HT Miniaturas/ 129 Et avia grã sabor de tomar vingãça por el desi Paris sayo fora cõ todos os etiopianos contra os da oste et leuauã todos seus arquos tendidos et os carcayses bem chẽos de seetas Paris ya moy bem armado sobre (hũ) moy bõo caualo que era preçado a hũa grã quantia d ' ouro [Óna] novena az ya Eutor, et leuaua cõsigo todos los troyanos et sabede que esta [as] foy moy grãde, et sera moy dultada, et que se defenderã moy bẽ et leuou cõsigo dez fillos de Priamos que erã seus [yrmãaos], pero nõ erã fillos de sua madre mays ouvera os el rrey gaañados em donas et en donzelas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 134 Outrosi nõ sayo y a gente de Alisonya et estes todos forõ os que nõ sayrõ nẽ se partirõ aquel dia da villa, por que todos acordarõ et teuerõ por bem que nõ fosẽ todos de cõsũu para [aquela] grã batalla por nõ seerẽ todos em hũ dia cãsados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 135 A XIIIJa az giou el RRey Ypus, que era fillo de Mabõ, et leuou consigo todos los de terra de Esmenojos que tragiã todos arcos et seetas, et andauã ben encaualgados ẽna XVa az foy Brixas, et leuou cõsigo todos los de Artavia et esta az foy moy fremosa et moy forte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 135 Et as azes [per] todas forõ XXVI et forõ as mellores et mays temjdas que en todo o mũdo nũca forõ nẽ poderiã seer ca aly en esta az forõ tantos caualeyros armados, et tãtas as seetas tendidas, et tãtos os caualos de bõo prez, et tãtas as armas preçadas que seeria graue cousa de cõtar ¿que uos [direy]? nũca foy õme que en nẽgũ lugar podese veer tãtos [omes] ajũtados em hũ lugar pero ben vos digo sen mẽtira que o mays preçado et ardido d ' eles que se aly vio que ouvo grã pauor ẽno seu coraçõ [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et aly poderia õme veer moy forte torneo ẽn o qual quebrãtauã moytos escudos et moytos elmos, et rrõpiã moytas lorigas, et cayã moytos caualeyros mortos et chagados que nõ poderiã seer osmados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et pesou lle por que lle tollerã sua presa pero nõ poderia seer õme no mũdo que mays fezese por lo defender, mays nõ lle valeu. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et tãtos forõ y mortos, gregos et [troyanos], de aquela vez que seeria longa cousa de contar et os de Pira se ajudauã moy ben. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et vos ben sabedes en cõmo party bem sempre cõ uosco mjña terra et meu aver et des lo dia que comygo viuestes nũca vos promety nẽgũa cousa que uos nõ atendese Et agora vos rrogo, por deus, que me dedes galardon, et que feyrades aqueles que aly veẽ que son nosos eamygos mortaes de tal guisa que me dedes vingãça do mal et desonrra que d ' elles teño rreçebido ca eu ante queria seer morto et desnẽbrado que nẽgũ de nos seer pusfaçado de cobardia ante quantos rreys et prinçepes et cõdes et duques (que) aqui son ajũtados et quando este estrayos que son [comygo] me ajudan tan sen arte, teño que moyto mays o deuedes vos fazer que sodes meus naturaes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et por ende deuemos nos a seer dos bõos os mellores. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et de mj̃ vos faço çerto que me nõ saque afora hũ pee, ajnda que soubese seer espedaçado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et cõ grã saña foy ferir a Polidamas de tal guisa que o deytou en terra moy mal chagado et tirou sua espada et começou de dar a destro et a seestro tã grãdes feridas que matou et chagou d ' eles moytos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 137 Et dar vos ey por ello galardõ se vos en lugar achar que o posa fazer ' entramẽte Menalao leuaua preso a Polidamas que Ajas Talamõ leuaua moy mal chagado et el o prendera de tal guisa que nõ podia seer liure se ajuda nõ ouvese, ca el perdera ja a espada; et o elmo que era todo rroto et amolado lle caera todo sobre los ollos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 145 Et depois que todo esto foy feyto, volueo se a batalla tã [mãa] et tã braua [ontre] gregos et troyanos que hũa grã maravilla seeria de contar ca se [começarõ] a dar a mãtenẽt tã grãdes feridas das espadas que en pouca [de] ora ficarõ y moytos mortos et mal chagados. [+]
1350 HT Miniaturas/ 146 Et nõ avia y nẽgũ que trouxese escudo nẽ adaraga nẽ lança mays tragiã todos frechas et seetas de moytas maneyras. [+]
1350 HT Miniaturas/ 146 Et Deyfebus, andando ẽna presa, poso [systo] do arco a el RRey Teuçer et dou lle cõ hũa seeta et chago o moy mal, pero nõ mortalmẽt ca nõ lle durou mays de hũ mes. [+]
1350 HT Miniaturas/ 148 Et era tã grande de corpo que mayor nõ podia seer de estado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 182 Et fazedes guisado, ca fostes entr eles criada mays por esto nõ deuedes de seer sospeytosa ca moytas vezes oy falar de moytos que nũca se virã nẽ se coñosçiã, que se depoys quiserõ grã ben. [+]
1350 HT Miniaturas/ 182 Et nõ he sen rrazõ ca nõ sey ẽno mũdo õme que a vosa lealdade veja que nõ aja grã talent de vos seruyr et de uos chamar señora et seer voso. [+]
1350 HT Miniaturas/ 182 Ca vos sodes a primeyra a que eu tal rrogo rrogey et seeredes a postromeyra Et deus nũca querra que eu outra ame em mjña vida. [+]
1350 HT Miniaturas/ 183 Et eu nõ queria por vos seer enganada se se pode fazer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 183 Et ben vejo que nõ ha ẽno mũdo tam fremosa nẽ de tã grã prez que amar quisese nẽ algũa que uos leyxar quisese, nẽ entẽdades que uos eu leyxo por nẽgũa rrazõ saluo por que nõ ey voõtade nẽ [talente] de tomar entendedor mays de hũa cousa seede ben seguro que se mjña voõtade fose de eu amar a algũ, que nõ ha ẽno mũdo õme que mays quisese por amygo nẽ mais amase que a vos ' [+]
1350 HT Miniaturas/ 184 Et de -mays ajudades a elles por seer deserdado et deytado fora d ' onde senpre fostes señor. [+]
1350 HT Miniaturas/ 184 Et moyto me faço maravillada cõmo pode o voso coraçõ esto sofrer et seer ajudador en tal obra. [+]
1350 HT Miniaturas/ 185 Cõmo Colcas rrespõdeu rrespon a sua filla Depois que Breçayda ouvo sua rrazõ acabada, seu padre lle rrespondeu asi: ' filla, eu nõ querria por nẽgũa cousa que esta ventura mjña fose, ca nõ poderia seer que eu ende nõ fose culpado et moy desdito mays eu por nẽgũa guisa nõn o posso leyxar, ca nõ ouso asañar os dioses nẽ ouso cõtradizer a a sua voõtade, ca me poderia ende vij̃r gran mal tã solamẽte por me partir ende. [+]
1350 HT Miniaturas/ 185 Et por esto nõ deuo de seer malquisto nẽ posfaçado de nẽgũ; ca se por la mjña voõtade fose, este feyto de outra guisa se põeria. [+]
1350 HT Miniaturas/ 185 Et se eu tã louco quisese seer que fezese cousa que aos deus nõ plougese ou lles quisese seer contrario, nõ dulto que elles de mj̃ nõ tomasen vingança. [+]
1350 HT Miniaturas/ 185 Et demays que eu [sõo] ben çerto en todo que ey de veer os troyanos destroydos et cõfondidos et por ende mays val goaresçer aca, ca peresçer alla cõ elles; ca sen dulta an de seer vẽçidos et presos et destroydos para sempre. [+]
1350 HT Miniaturas/ 185 Et poys que uos comygo teño, Ja nõ ey que temer ' estonçe chegauã se os da oeste para veer a Breçayda et catauã -n a moyto et maravilauã se da sua fremosura et Diomedes foy cõ ella fasta que deçẽderõ em hum tẽdillon moy rrico que fora del RRey Faraõ, o que morreu ẽno mar RRubio quando ya pos los judeus et dera ll ' o hum seu cuñado por lle demostrar por el a fegura do mũdo et de todas las cousas estrayas et maravillosas que ẽno mũdo son, et cõmo et por qual rrazõ o mar he alto, et o mũdo onde esta et quen o sofre, et cõmo sayẽ os ventos, et cõmo chouẽ as nu(u)es, et as estrelas cõmo se mouẽ ẽno çeo et a [uirtude] d ' elas, et outras cousas moytas que seeriã grã maravilla de contar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 186 Et tragiã todos ar cos torquiys, et luuas de açeyro, et seetas moy agudas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 191 Et mays te digo; nõ era Troylos vilão que fose asi rroubado nẽ perdido nẽ prendido de nẽgũ ca ben sey que ẽno mũdo nõ ha mellor caualeyro que el et seguramẽte que el querra seer ben entregado d ' esta prenda. [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 Et forõ y mortos dous dos bastardos, fillos del RRey Priamus, donde ouvo el moy grã pesar et todos os seus yrmãos et amygos et de mays que ẽna fim d ' esta batalla, Ector foy mal chagado ẽno rrostro de hũa seeta en guisa que ouvera d ' ela chegar a morte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 [Et tãtas erã y as maravillas que seeria grande detẽeça de as cõtar todas et outrosy enfadamẽto de as oyr.] [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 [Et as duas de aquestas ymagẽes erã a feguras de donzelas, et erã tan fremosas et tã ben feytas que mellor nõ poderiã seer, et semellauã angeos, tã fremosas erã.] [+]
1350 HT Miniaturas/ 194 [Et hũa das donzelas que mellor paresçia tyña hũ espello d ' ouro ẽna mãao, tã fermoso que ẽno mũdo nõ ha cousa que mays clara podese seer.] [+]
1350 HT Miniaturas/ 196 Et esta ymagẽe nũca quedaua de fazer [algua] cousa en que ouvesen plazer et solaz aqueles que ẽna camara estauã mays sobre todas estas cousas diziã que o das flores era (de) tã grã nobleza et tamaña apostura que nõ poderia seer mays. [+]
1350 HT Miniaturas/ 197 Et de aquelas espeçias saya hũ olor tã saboroso que ẽno mũdo nõ ha cousa que o rreçebese que nũca podese seer enganado de [mãa] voõtade nẽ de maao coraçõ que en sy ouvese. [+]
1350 HT Miniaturas/ 198 Et outros diziã que era bẽ et [tynã] al en seus corações; ca de grado queriã seer en suas terras, d ' onde erã moy alongados, se o podesen fazer sen vergonça mays pero nẽgũ nõ se queria yr ante desejauã todos de acabar o que aviã começado Et Achilles nõ quedaua de ameaçar a Ector, ao qual queria moy mal de coraçõ. [+]
1350 HT Miniaturas/ 198 Et Diomedes asy fazia enpero nõ era bõo syso, ca moyto agiña podera seer de se contẽtar ella do que lle el disera et de fazer o que lle demandaua [+]
1350 HT Miniaturas/ 199 Et a aquela sazõ ella amaua a Troylus mays ca outro caualeyro nẽgũ Et de grado ll ' o disera, mays avia grãde rreçeo et medo de seer Por ende pusfaçada dos da oste. [+]
1350 HT Miniaturas/ 199 Et seendo Diomedes falando con ella, diso lle ella asy em rrijndo: ' Señor, por la crueldade grande sen mesura moytos som myngoados do que am et por que o gastarõ sen descreçõ, tornã a pobreza et a seer mẽgoados esto vos digo por este caualo que me no outro dia [destes] ca se o teuerades cõ uosco, quando ho [cavaleyro] troyano vos descavalgou do voso sem voso grado, et vos lo tomou cõmo moy nobre et ardido et valent que [el] he, nõ forades mj̃goado de caualo cõmo fostes et fora vos y bõo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 275 Do doo que Paris et Polidamas faziam por Troylus [Óno] mũdo nõ viue õme que contar podese a coyta et o pesar que Paris avia por Troylo, seu yrmão, ca moy de grado quisera ante seer morto que viuo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 276 Et começou de pensar en que maneyra poderia seer vengada de Achilles, que lle seus fillos avia mortos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 276 Et tu ja ben vees que a [myña] vida nõ pode seer moyta mays hũa cousa te rrogo et te pido por la myña bendiçõ: que confortes a mjña alma et a de teu padre, et susteñas a [mjña] vida, et alyuyes o meu pesar, et confortes a mjña vida et o meu coraçon et rrogo te que outorgues o meu rrogo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 279 Et contou lle todo o que lle Achilles enviou dizer, et cõmo el fora ledo, et lle enviara prometer que lle verria ala falar cõ ella ' Et tu, meu fillo, apreçebete et toma cõ -tigo taes cõpañeyros que sejam verdadeyros et leaes, et te ajudẽ os mays fortes que aver poderes ca Achilles he tã orgulloso et tã ardido et tã valente que moyto adur et cõ grã traballo o poderedes chegar a morte ' Paris rrespondeu a sua madre, et diso lle: ' Señora, eu nada nõ temo senõ que el nõ verra y ca seede bem segura que se el ao tẽplo ven, que outra prenda que valla mays que seu mãto lle ficara y, ca eu lle farey leyxar y a pel et tanto sangre que lle [convijra] morrer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Et sen dulta eu ey tã grã coyta que mayor nõ pode seer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 281 Et estando sobr el defendendo -se, forõ todos a el et a força de mãos ho derribarõ et estando en terra, seendo de geollos, defendeu a Antilogus et a si o mays que podo. [+]
1350 HT Miniaturas/ 283 Cõmo Agamenõ enviou [pedir] o corpo de Achilles Sabede que era voõtade de Paris de deytar o corpo de Achilles a caes et a buyteres et a coruos, por tal que nõ ouvese sepultura ca sobejamẽte lle queria mal et nõ fazia sen rrazõ et os de Troya vierõ veer cõmo jazia despedaçado et faziã sobr el tam grãde alegria et plazer que o nõ poderiã contar ca coydauã que poys el era morto, que os gregos por nẽgũa maneyra ja lles nõ podiã enpeeçer Et todos andauã [tã] ledos que mays nõ podia seer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 284 Et sabede que outra pedra nẽ pintura nẽgũa nõ foy y posta ca nõ ha ẽno mũdo pintor que bem pintase laço nẽ flor nẽ vide nẽ ave nẽ besta nẽ outra cousa cõmo este marmore era pyntado Eno mũdo nõ foy debuxadura nẽ obra que en pỹtar podese seer laurada que aly nõ fose quantas vezes a mollauã ẽno dia, tantas vezes esclareçia que era grande maravilla. [+]
1350 HT Miniaturas/ 284 Et fezerõn a tã alta quanto vn arquo torqui poderia lançar a seeta. [+]
1350 HT Miniaturas/ 284 Et asy foy por çerto, ca Poliçena ouvo tam grande pesar et tristura que mays grande nõ poderia ẽno mũdo seer em guisa que se ella ousara, ou lle nõ fora rretraydo, ela fezera tã grã doo que fora grande maravilla et asañou se moyto contra sua madre por que o fezera matar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 285 Et Agamenõ, que era prinçipe et caudillo, falou primeyramẽte, et diso asi: ' Amygos et [senores], bem entendo eu que nõ ha ẽna oste grãde nẽ pequeno que nõ aja grã pesar por la morte de Achilles, ca moyto avemos menos -cabado por el, tanto que nõ he marauylla de seermos ende desconfortados et tristes mays agora tomade bõo consello. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et o doo que sobre el faziã troyanos era tã maravilloso et tã grãde que esto seeria hũa gran maravilla de contar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et nõ pode seer que eu viua despoys de vosa morte ca se o eu fezese, seria a mays aleyuosa et a mays desleal que nũca ẽno mũdo nasçeu. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 ¡Ay, deus! que mellor fora a meu padre nũca eu seer nada, et a myña madre que nũca viese viua a este mũdo que asi por mj̃ he destroydo et ermo ! ¡ o deus ! ¡que maa ventura veẽo ao mũdo aquel dia que eu nasçi sobre terra! ca aquel dia lançou deus ẽno mũdo plaga et gerra mortal. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et vos, [rreyña] Ecuba, ¿que coydades a fazer? ca ja -mays nũca de mj̃ poderiades seer vengada ca por mj̃ perdestes os vosos fillos que erã moy ardidos et moy louçãos et moy ensinados ca ẽno mũdo nõ avia caualeyros mellores nẽ mays preçados nẽ mays granados nẽ de mellor [talente] que elles ca erã omjldosos para os seus amygos, et orgullosos et fortes contra os enamygos, et en todo bem mellores dos mellores. [+]
1350 HT Miniaturas/ 288 Et o mal et o quebrãto ẽno meu corpo deuja seer ca nõ em outro. [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 [Et estauã moy basteçidos de quan[t]o menester aviã, que lles nõ faleçia nada, ca tynã y moytas balestas de torno et outras de pee et de corno et dellas de neruo, et as seetas moyto agudas et moy fortes et moy bem enpenoladas.] [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 [Mays os da çidade seguros estauã em sua villa, porque ẽnos muros estauã as torres et os cubetes moyto altos et moy espessos et os portaes erã fortes et as entradas avesas et as seeteyras moytas et as arquetas moytas et de moytas guisas por çima dos andameos.] [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 [Et demays as carcauas eram moyto altas et moy fondas et as barbacãs tam bem labradas et tam bem apostadas que, cõ pouca defensa que ouvesen, moy pouca cõpaña se poderia defender dentro tam bem que fasta mjll ãnos nõ temyã seer entrados, aynda que os çercados teuesem, moormẽte que ẽna çidade avia moytos bõos caualeyros que a defendiã moy bem.] [+]
1350 HT Miniaturas/ 291 Desy poserõ quareẽta ser(r)as prinçipaes, pero bem diserõ que outros mõtes et serras avya y, mays que nõ eram prinçipaes depoys d ' esto diserõ que acharã seseenta prouynçias et nõ mays pero que longo tẽpo as andarã buscando. [+]
1350 HT Miniaturas/ 295 Et sabede que me pesa por que Ector nõ achey viuo et senpre ende averey pesar, ca por quanta bondade del oy, mays lo amaua que outra cousa et mays esta perda ja nũca pode seer coblada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 296 Et o çirco del et o [nasol ?] era todo chẽo de esmaltes et de pedras preçiosas que dauam de ssy tam grande claridade que mayor nõ poderia seer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 338 Et seer lles ey piadoso, et acorrer lles ey a todas suas coytas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 340 Et bem vos digo que a villa foy tã bem apostada et tam forte que por nẽ(n)hũa maneyra nõ podia seer cõquista, nẽ temja gerra de lugar que ẽno mũdo fose et dizia lle Colchera Menalã. [+]
1350 HT Miniaturas/ 340 Por ende mellor cousa ẽno mũdo nõ pode seer para se bem [avij̃r] o õme estrayo cõ aqueles cõ [que] a de fazer que lles dar ou prestar do seu. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Et outorgarõ estas cartas et forõ con ellas moy ledos et poserõ y seus seelos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Et Vlixas as escripueu tã bẽ que se gardou, en tal maneyra que nũca poderõ seer conoçidas por falsas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 342 Et a moytos pesou de el asy seer acusado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 344 Et nõ faz cousa senõ o que a ela plaz et demays seede çerta que oyo dizer cousas de vos cõ que lle pesou. [+]
1350 HT Miniaturas/ 346 Et [faziã] tã grã doo por seu [senor] que mayor nõ podiã Et quando y chegarõ, tomou aquel donzel que era seu natural, et [doo] a el RRey Ydomenes que o criase et o gardase de mal fasta que fose caualeyro et que podese seer entrego en aquel rreyno, ca seu era de dereyto. [+]
1350 HT Miniaturas/ 347 Et os da villa [lançauã] lles dos muros, que erã altos, moytas pedras pedras et moytos cãtos et moytas seetas et defenderõ se o mellor que poderõ mays pero ante de quinze dias forõ tomados [per] força Orestes prendeu entõ todos aqueles que achou feytores et cõselladores et os hũus mãdou queymar, et os outros afogar. [+]
1350 HT Miniaturas/ 348 Et hũus diziã que cõmo quer que fezera rrazõ [em] vengar a seu padre, que fezera mal em matar sua madre ca nõ ha ẽno mũdo rrazon por que nẽgũ õme -a torto nẽ a dereyto -, deua matar sua madre et por que el tal cousa fezera, nõ era guisado nẽ rrazõ de rreynar, mays deuja seer deserdado do rreyno por que fezera tal crueldade. [+]
1350 HT Miniaturas/ 349 Et [çercaraa] de hũ muro moy alto et moy forte et contou [cõmo] hũa serpe lle matara a [Cauapus], hũ seu marineyro, [aly] onde primeyramẽt quisera aportar et por ende foron [coytados] et perdidos et moy mỹgoados et demays [cõtou] cõmo depoys d ' esto nõ quisera aly mays estar en aquel porto, ca logo ouvo moy [bõo] vento et aportarõ en Miçenas cõ grã plazer, ca [aquela] era sua terra des oy mays pode Menalao folgar et seer quito de gerra et de traballo [+]
1350 HT Miniaturas/ 350 [Cõmo] Orestes casou cõ Hermjona, filla de Menalao Poys que Menelao veu que Orestes avia seu rreyno en paz, meteu a el rrey de Cleta por rrogador que posese ontre elles grãde amor et el asi o fezo et des aly en deante senpre se amarõ moyto et por seer y amor mays firme, Menalao lle dou a Yrmjona, sua filla et de Elena, por moller esta Ermyona nasçeu dous ãnos de ante que Elena fose rroubada. [+]
1350 HT Miniaturas/ 350 Et era fremosa et ensinada a sobre guisa et cõ esta foy Orestes casado et fezerõ lle as bodas tã rricas et tã onrradas que mays nõ poderiã seer [+]
1350 HT Miniaturas/ 350 Et se se d ' elles [per] seu engano nõ escapara et partira, nõ ha ouro que o gardar podera de nõ seer enforcado. [+]
1350 HT Miniaturas/ 352 Et ella lle dou moy bem a entender o que sabia ca sabede que el ante quisera seer morto que viuo mays de hũa cousa lle era bem: que ella era a mays fremosa dona que el ẽno mũdo vira de -mays era tã pagadoyra et de tam bõo donayro et de tã bõo talente Et tanto se fazia amar que aquel que a amaua estaua çerqua de morte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 355 Et logo sal a çima [per] aquel meesmo lugar [per] que vay ferir en -çima das naues quinze legoas maao seu grado et tã de rrez(e)o cõmo sal a seeta da balesta. [+]
1350 HT Miniaturas/ 357 Et quando os da vila et os do rreyno de arredor [souberom] que seu señor et rrey natural viera con paz et cõ soude et que era viuo, ouverom ende tam grande alegria et tã grande goyo et plazer que nõ poderia ẽno mũdo mayor nem mays grande seer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 362 Et moytas vezes uos desejey veer et de seer logo morta. [+]
1350 HT Miniaturas/ 362 Et a coyta et o dolor et o pesar grãde que rreçeby por la morte de uoso padre, et por vos asperaua de seer d ' ela cõfortada Et agora veerey moy mao cõforto se vyr matar a meu padre et a meus fillos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 366 Et nẽgũ õme nõ veu moços de tã grande entẽdemẽto nẽ cõplidos de tãto ben et nõ se deue nẽgũ de maravillar, ca todos [omes] de bõo lugar -et moormente aqueles que erã fillos de rreys - , senpre deuẽ a seer bõos. [+]
1350 HT Miniaturas/ 367 Et el ja quanto chegaua se a [mj̃], et diso me asi: ' Sabe por çerto, Vlixas, que este ajũtamẽto que tu desejas onde as tã grã sabor ha de seer por teu mal et por teu grã dãno. [+]
1350 HT Miniaturas/ 367 Et esto te vỹnra de longe, et al nõ pode seer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 367 Et eu nõ lle pregũtey que queria synificar mays pero quando se partyo de mj̃, diso me cõ suspiros et cõ dolor que moyto mal avia en este synal que era demostrãça que nos cõvyña de seer perdidos en guisa que seriamos en -amygos mortaes et eu despereç(er)ia por el, et nõ nos podiamos partyr se -nõ de morte. [+]
1350 HT Miniaturas/ 368 Et en derredor, andameos et arcas por que o lugar podese seer mellor defendido. [+]
1350 HT Miniaturas/ 370 Et se se vn pouco (nõ acostara, logo aquela ora fora) morto mays (Telogomus foy tan coytado d ' aquel colpe et ouvo tã grã pauor que logo coydou a seer morto.) [+]
1350 HT Miniaturas/ 370 Et see çerto que grande sandeçe cometiste en me asy vij̃r matar, ca nõ poderia outra cousa seer. [+]
1350 HT Miniaturas/ 372 Et por tanto avia grande medo et pauor que llo matariã por el mays despoys que o veu, ouvo cõ el tã grã plazer et alegria que mays nõ poderia seer mays sabed que en quanto a RReyña Çirtes vyueo, nũca depoys perdeu pesar por la morte de Vlixas. [+]
1350 HT Miniaturas/ 373 Outros moytos prinçipes da hũa parte et da outra morrerõ y que nõ son aqui contados nẽ quẽ os matou, ca seeria hũa longa cousa de cõtar mays por que estes erã moy nomea(dos) [+]
1350 SP 26/ 129 Torto ou desonrra pode seer feita a todo home ou moller de qualquer ydade que seja pero..louco ou desmemoriado...os que os teuesen en garda poden demandar emenda do torto que lles foy (posto). [+]
1350 SP 26/ 129 Enton non poderia o senor demandar emenda por eles. e pode seer demandada ellos. [+]
1350 SP 26/ 129 LEY XI(que pena mereçen os que penoran ou entran bees dalguo doõente sen mandado do julgador) Coytados estan(do) alguos homes a as vegadas de enfirmidade de que morren e jazendo asi (viuos) outros atreuudamente (van) a suas casas (a entralles) todo o que an ou algua partida delo sen mandamento del Rey julgador do lugar dizendo son seus deuedores. e aqueles contra quen he feyto este torto Reçeben desonrra con daño ou os que o fazen mostranse por tortiçeiras e por desmesurados. ca pero (en verdade fosse) deuedor doutro e que jouuesse asi dante. con todo eso non deue seer desta maneira penorado nen agrauado por (los que deuer en)...................... ......................... tal rrazon. e por ende mandamos que ne alguo sen mandamento del Rey..... ......................(he que era en uerdade seu deuedor) (perga) por ende Judgador, prendare, o entrare los bienes de alguno, en la manera que sobredicha es, (que si era en verdad su debdor que) pierda por ende el debdo que auia contra el, e peche a sus herederos otro tanto, quanto era aquello que deuia auer, e pierda demas desto la tercia parte de lo que ouiere, (o) sea de la Camara del Rey, e aun finque el (por ende) enfamado para siempre. [+]
1350 SP 26/ 129 LEY XV (como poden demandar emenda a o señor da desonrra que o seruo fezese a outro) Maneiras y ha de desonrra que reçeben........... poden demandar demandar emenda nen lles deue seer feita. pero lla demanden. (e) esto seeria como se haun caualeiro que esteuese en este ou en outro lugar hu ouuese de lidar derramase contra mandamento de cabedel ou fezese cobardia ou outra................. que se tornase............ caualeria.........por tal erro como este o señor da caualeria lle mandase fazer desonrra ........................... (de castigo) ou de escarmento asi como se lle mandase quebrantar as armas ou toller ............................ ......................a cola ao [+]
1370 CT 1/ 215 Et aýnda gran pouco siso faría, se eu sen uós aló fosse, et assý seería sen falla, ca, sse eu sen uós tal guerra começasse, grã dãno se me ende segiría. [+]
1370 CT 1/ 215 Et en aquesto nõ poñades dulta et seede çerto que seerey eu hũ dos primeyros. [+]
1370 CT 1/ 217 Et nũca delles fostes maltreytos nẽ seeredes, se Deus quiser. [+]
1370 CT 1/ 218 Et esta seerá ben de estar ante as naos. [+]
1370 CT 1/ 218 Et depoys que todos estas nouas souberẽ, seede çertos que nõ auerá rrédea tĩúda ata que cõuosco topen et ata que algũus escudos y seiã quebrados. [+]
1370 CT 1/ 221 Des essa ora podo o t[o]rneo seer moy fremoso, ca y auerýa moytas justas ante que sse a batalla parta. [+]
1370 CT 1/ 221 Et açercousse alý et, quando ueu seu señor en terra, ouuo hũa tã gran coyta et tã grã pesar que ouuera de seer morto. [+]
1370 CT 1/ 221 Et quando Çésar ueu assý a Sseguradón chagado, ouuo tã grã coyta que por pouco nõ perdeu o ssyso; et ante quisera seer morto que ende nõ prender vengança. [+]
1370 CT 1/ 221 Et desto uos contaría moyto, mays aduro seería criúdo cõmo aquel caualo foy criado et [en] qual preço o derõ a Ércoles. [+]
1370 CT 1/ 229 ¡Ay, terra de Troya, auõdada de todo ben et que soýas seer ben seruida per mar et per terra, cõmo es agora destroýda et astragada! [+]
1370 CT 1/ 229 Et sse Deus quiser, ante que moyra, auerey cõtra elles tã andãça que seerey vengado de quanto mal ey rreçebudo. [+]
1370 CT 1/ 232 Tãta era a nobreza daquela pousada que seería longa estoria de cõtar. [+]
1370 CT 1/ 234 Agora diz o cõto que, depoys que el rrey Príamos acabou ben suas obras, et veu Troya ben pobrada, et tal que nõ temj́a nehũa cousa, ante deuj́a el por ela seer timudo, penssou que era tẽpo et sazõ de prender vengãça da desonrra que auj́a rreçebuda dos gregos, de seu padre, que lle matarõ, et de sua caualaría de Troya, et porque lle tĩjnã presa sua yrmãa Anssýona, que se lle nõ podía oluidar. [+]
1370 CT 1/ 234 Et ben sabedes que he grã desonrra, yrmãa de rrey seer barragãa doutro rrey. [+]
1370 CT 1/ 234 Et uós jde assý per toda Greçia, et dizede assý aos rreys de y que me enuíjn mj̃a yrmãa Anssýona et que lles perdoarey quanto mal et quanto torto me fezeron, et quantos caualeyros me matarõ, et meus yrmãos et mj̃as yrmãas et meu padre et mj̃a madre, quen me an mortos, et nũca lles y mays falarey, et nõ lles quero y mays falar, nẽ lles quero al demãdar, Mays ey grã pesar por seer mj̃a yrmãa barregãa de njhũ, et rrógouos que façades todo uosso poder en cobrarla. [+]
1370 CT 1/ 236 Don Antenor, seede çerto que por mj̃ nõ podedes acabar nehũa cousa do que demãdades. [+]
1370 CT 1/ 236 Et uirõ seer el rrey aa soõbra de hũ maçãal, en hũ moy rrico pãno que tijña por estrado sóbrela erua. [+]
1370 CT 1/ 236 El rrey Príamos uos envía rrogar per mj̃ que lle enviedes sua yrmãa Anssýona que tẽedes en prigõ et por uossa serua, ca lle nõ semella bon pleito que uós tal moller et de tã alto sange cõmo dona Anssýona, que a uós teñades por uossa barregãa; demays, seer yrmãa de rrey Príamos. [+]
1370 CT 1/ 236 Et por ende uos envía rrogar que lla dedes, ca, se lla derdes, agiña poderá seer ben casada. [+]
1370 CT 1/ 240 Depoys que el rrey Nástor ouuo sua rrazõ acabada, Antenor nõ foy seguro de sua vida, et de grado quería ja sseer fora dos muros de Pira. [+]
1370 CT 1/ 240 Et ben uos digo que, a meu coydar, graue seería a todo home de os fazer tornar alý onde saýan. [+]
1370 CT 1/ 240 Mays de tãto sõo çerto que todos a seu grado quería seer en sua terra. [+]
1370 CT 1/ 240 Et aýnda mays me dysso que soubesse que ja mays nõ seería uosso amigo. [+]
1370 CT 1/ 241 Et eu nõ ssey que uos diga, ca todo o entẽdedes, mays a mj̃ semella que nos ualería mays de nós seer todos mortos, ante que sofrer tal torto et tal onta, qual delles tẽemos rreçebudo. [+]
1370 CT 1/ 241 Et se nós esto fazemos assý, seeremos ledos et sãos. [+]
1370 CT 1/ 243 Mays fe que eu deuo a Deus, o que mao quiser seer, mao siso fará de uiuer cõmjgo. [+]
1370 CT 1/ 243 Et ben nos deuemos esforçar por prender uẽgança delles et da desonrra que auemos rreçebuda, et áqueuos aquí a mj̃, que seerey o primeyro. [+]
1370 CT 1/ 243 Et por ende seernos ha grã uẽgança de mal que rreçebemos. [+]
1370 CT 1/ 243 Et tódoslos outros que adusserẽ en sua ajuda, per mar ou per terra, outros taes seerã Desý elles an señorío en Asya, qual uos agora dyrey. [+]
1370 CT 1/ 243 Et se nõ tomamos outro conssello en esto que queremos começar, nosso começo será depoys enpeçado, et rrepentirnos emos ende, quando o rrepĩtimento nos nõ terrá prol, ca toste seeremos maltrahudos. [+]
1370 CT 1/ 246 Et seede çerto desto que uos eu digo. [+]
1370 CT 1/ 246 Desto seede uós ben çertos. [+]
1370 CT 1/ 246 Et por esto seería ben que Pares nõ faça esta passaien, ca eu uos faço bon pleito que, sse alá passa, que per uosso grado mao seerá. [+]
1370 CT 1/ 247 Et tãto aio eu aprendudo dos prouerbios et dos agoyros que fazẽ ao home seer couardo, et fázẽlle tomar medo da cousa en que nõ ha pauor. [+]
1370 CT 1/ 248 Et creede que nõ seerá al feyto, senõ quanto uós cõssellardes et quanto por ben teuerdes, ca moy grã dereyto he de dar cõssello a aquel que o demãda, et aquel que o demãda de lle nõ seýr de mãdado. [+]
1370 CT 1/ 249 Rrey, para mentes ẽno que te quero dizer, ca eu nõ te quero encobryr nehũa cousa do que eu sábea, aýnda que te pese ou a quenquer, ca faría grã maldade et nõ seería leaal. [+]
1370 CT 1/ 249 Poys sabede, señor, que, se a ende el adusser, aquesta propheçía seerá cõprida, onde al nõ pode seer. [+]
1370 CT 1/ 250 Et ouuo rresposta dos déoses que, sse Pares fosse a Greçia et d ' ende adussesse moller, toda Troya et todo o rreyno seería perdido et destroýdo. [+]
1370 CT 1/ 250 Et Pares será uosso señor et el seerá o que demãdará a desonrra. [+]
1370 CT 1/ 252 Et se lla derẽ, tomarla ha, et se lla nõ quiserẽ dar, moyto agiña poderá seer que uerrá grã dano a toda Greçia. [+]
1370 CT 1/ 254 Et por ende a mj̃ semella que seería ben de rreçeberẽ de nós dãno, ante que sse ende preçeban. [+]
1370 CT 1/ 254 Et per tal gisa seerã elles de nós maltreytos et saberã a que vẽemos. [+]
1370 CT 1/ 256 Et os de Elena os trouxerõ tã mal en pouca de ora que per pouco ouueran todos a sseer desbaratados en aquel passo. [+]
1370 CT 1/ 258 Et fézolle sañudo senbrãt, et díssolle assý: -¿Que seerá esto, dona? [+]
1370 CT 1/ 258 Moy toste poderá seer que uos uerrá ende dãno et perda. [+]
1370 CT 1/ 258 Et nõ ha ẽno mũdo home que uos assý ueia fazer doo que sse ende moyto nõ sinta, et ja mays nũca poderá seer ledo. [+]
1370 CT 1/ 258 Et uós seeredes aquí moy seruidas et moy onrradas et moy temudas de nós. [+]
1370 CT 1/ 258 Et aýnde sse algũa de uós ouuer amjgo, nũca lle seerá tollido, d ' aquí llo outorgamos. [+]
1370 CT 1/ 258 Et toda Troya seerá en seu poder, et ela seerá senpre señora deste rreyno a ssua voõtade. [+]
1370 CT 1/ 258 Et, por Deus, donas, nõ choredes, nẽ façades tal doo, ca todo assý seerá cõmo uos eu digo, que nõ faleçerá ende nada. [+]
1370 CT 1/ 258 Et ben uos juro que ja por senpre, mẽtre que eu viua, uos seerey leal esposo et amjgo. [+]
1370 CT 1/ 258 Et eu nõ quero cousa sen uós, et toda mj̃a força seerá en uos seruir, et ja mays desto uos nõ ey de falesçer. [+]
1370 CT 1/ 261 Et prometeulle que ela seería señora do rreyno et de quanto en el auj́a. [+]
1370 CT 1/ 262 Sabede que de todos era seruida et amada, que nõ podía seer mays, senõ de Casandra, ca esta fazía moy grã doo porlo que auj́a adeujñado. [+]
1370 CT 1/ 262 Et ja mays nõ seerá cobrada. [+]
1370 CT 1/ 262 ¡Ay, Deus! ¿quen poderá sofrer o grã doo, quando hũa vir a outra seer coytada et chorosa et doorida? [+]
1370 CT 1/ 263 Yrmão, seede apreçebudo que nehũ nõ entẽda que uós auedes tã grã coyta, nẽ tã grã maaventura, porla desonrra que reçebestes, ca os homes que moyto onrrados forõ et gãañaron grã prez, nõ cõquererõ suas onrras cõ lágrimas, nẽ fazẽdo doo. [+]
1370 CT 1/ 270 Et graue seería de achar quẽ cõ el quisesse auer cõpaña, ca era tã mao de seruir que o nõ podíã sofrer os que cõ el veuj́ã, pero que lle sofríã por ualer mays, ca os homes sofrẽ grãdes coytas por chegar a grãdes estados. [+]
1370 CT 1/ 270 Nástor era longo et anch[o], et deuj́a seer moy ualẽt segundo suas feyturas, et auj́a o nariz curuo, et era tã ben rrazoado et falaua tã ben que lle nõ acharíã seu jgual. [+]
1370 CT 1/ 271 Et era moy leterado et de grã gisa et tã cortés que nehũ home nõ podería seer mays. [+]
1370 CT 1/ 275 Sabede que dos de Troya nõ auj́a y mellor caualleyro nẽ mays vrgulloso, senõ Éytor, seu yrmão, que foy segurament señor de armas sobre tódoslos do mũdo, segundo Dayres afirma, que ueu todo et que nũca mẽteu de nehũa cousa que dissesse; ca el diz que Éytor foy frol de tódoslos caualeyros et seu yrmão Troylos que lle teuo moy ben lealdade et hyrmãdade, en seer moy bon caualeyro et moy paação et moy cortés en proheza, et outrossý en seer moy grãado sobre todos. [+]
1370 CT 1/ 277 Andrómaca foy moy ben tallada et tã brãca que dona nẽ donzela nõ podería seer mays. [+]
1370 CT 1/ 278 Do moy fremoso pareçer que auj́a Polýçena, esto nõno podería home cõtar en hũ ãno, nẽ ja por mj̃ podería seer dito nẽ cõtado a medade de sua beldade, pero que dyrey o que ende aprendj́ per Dayres. [+]
1370 CT 1/ 278 Et ela auj́a o corpo et os peytos tã brãcos que nõ poderíã seer mays. [+]
1370 CT 1/ 278 Et ela ouuo senpre moy grã prez de proeza et de cortesía et de moy grã nobreza et de ualor et de fremosura, ca tã fremosa foy que, se tódaslas donas et donzelas do mũdo que son fremosas (et) se pintassen en hũ et seu bon pareçer fosse todo juntado en hũ, todo aque[l] bon pareçer nõ sería tãto cõmo Políçena soa auj́a, nen todo o seu prez nõ seería tamaño cõmo o de Políçena. [+]
1370 CT 1/ 279 Et tã grãde hoste nũca foy feyta, nẽ seerá ja mays cõmo esta foy. [+]
1370 CT 1/ 281 Et fezo alý sua fala cõ elles todos, et cõtarõ seus caualeyros quantos tragía cada hũ, et nõ podo seer sabudo quantos y erã ajuntados. [+]
1370 CT 1/ 281 Et somos aquí todos juntados por tomar ende uẽgança. por que nũca esto mays possa seer rretrahudo, nẽ rreferido, aos que depoys de nós vẽerẽ; que, quanto aos que ante que nós forõ, ben sabemos, grado a Deus, que nũca lles fezerõ nehũa cousa que sse lles tornasse en desonrra, nẽ aos que deles vẽerõ. [+]
1370 CT 1/ 284 Et jrás cõ elles a Troya, que tu es sisudo, et cõssellarlos ás ben, et o teu cõssello lles seerá bõo. [+]
1370 CT 1/ 284 Et por njhũa cousa nõnos leixes partir de Troya, desque a cercarẽ, ata que nõ seia tomada et ata que toda sua gẽt nõ seia destroýda per grã crueza, ca todo assý cõuẽ de vĩjr, que nõ pode al seer, que praze assý aos deuses. [+]
1370 CT 1/ 285 Mays ben creede que deste feyto seerey eu moy posfaçado, et me seerá moy retrahudo dos troyãos, et me deytarã grã culpa, et me desamarã por ende mortalment, et marauillarsse an quando oýrẽ dizer que eu uou cõuosco. [+]
1370 CT 1/ 287 Mays ao cõbater dos portaes veeriades tirar pedras et seetas de moytas maneyras, et creçer feridas. [+]
1370 CT 1/ 288 Et esto nõ digo eu porque Troya se nos defenda longament, mays porque será ben de auermos senpre ben et mesura en nosso feyto, et de nõ fazermos nehũa cousa sen aquesto; ca, se fezesemos algũa cousa sen rrazõ et por soberuja, seería grã mal et pouco rrecado. [+]
1370 CT 1/ 288 Et por ende deue a seer escolleyto o conssello que entre nós for dado, et deue outrossý seer sabudo per todo o mũdo cõmo sse este feyto começa, et quen ten dereyto ou torto, ca uós ben sabedes, desque este feyto foy começado, que ja por ende morrerõ moytos. [+]
1370 CT 1/ 288 Et se o assý fezermos, depoys que tódoslos ouuermos mortos et catiuados et presos, nosso prez seerá dobrado. [+]
1370 CT 1/ 288 Et se noslo nõ desfezer, o torto todo seerá seu et o dereyto nosso. [+]
1370 CT 1/ 288 Et pode seer que uos dyrei tãto per que auerey de seer enfamado, pero todavía ao que eu ouuesse de dar cõssello, sabede que, en toda cousa que eu entẽdesse que dezía dereyto, por amjgo nẽ por emĩjgo, nõno leixaría de dizer. [+]
1370 CT 1/ 291 Et as selas et os frẽos erã tã rricos que adur poderíã seer cõprados per auer. [+]
1370 CT 1/ 291 Et forõ descaualgar aa porta do paaço hu el rrey Príamos sij́a cõ todos seus fillos et cõ moytos rreys et duques et prínçepes, que seeríã longos de cõtar. [+]
1370 CT 1/ 293 Et eu nõ farey por nehũa maneyra esto que me elles envíã dizer, ca por senpre me seería rretrahudo. [+]
1370 CT 1/ 294 Bon rrey, nõ podedes seýr de saña, se per aquí quiserdes segyr; que, ante que aqueste mes seia cõprido, serã aquí cõuosco çen mill caualleyros moy ben armados et sobre moy bõos caualos, et pese ende a quen quiser ou lle praza, que uós nõ auedes taes muros, nẽ tã fortes, onde [de] nós possades seer seguro. [+]
1370 CT 1/ 294 Et seede çerto que aquesta coyta uos durará longo tẽpo. [+]
1370 CT 1/ 295 Et eu podería agora dizer tal folía per que seería preso ou morto; ca, sen falla, se por uós nõ fosse, grã pesar et onta lles uerría da sandiçe que an dita. [+]
1370 CT 1/ 295 Et hũa cousa creede por uerdade, que uos coñosco moy ben et que ey moy grã sabor de uos poder achar en lugar hu uos eu podesse dar galardón do bõo acollemento que nos aquí fezestes, que uós auedes dita hũa tal palaura que uos seerá rretrahuda de moytos altos senores. [+]
1370 CT 1/ 295 Et, sen falla, se o uós fazer quiserdes, de mj̃ uos faço çerto que, aýnda que eu coydasse seer morto ou preso, que eu me yría chegando a uós quanto eu mays podesse, et coydaría de uós a tomar vengãça. [+]
1370 CT 1/ 295 O prínçepe que taes tres uassalos ouuesse cõsygo, moyto deuería seer loado et alegre en sua voõtade, ca nõ podería estar sen mao consselleyro. [+]
1370 CT 1/ 299 Esto feyto, Achiles tornousse pera a oste, et rrogoulle Tálafus que o leixasse yr cõssygo, que moy de grado quería seer en çercar Troya, assý cõmo os outros, et outrossý ẽnos torneos que sse y faríã. [+]
1370 CT 1/ 300 Et seede çertos que passarã per moytas coytas et per moytas afrontas, ante que Troya seia perdida, nẽ ja mays nõ sse partirã dela ata que a fin seia da guerra. [+]
1370 CT 1/ 303 Et, sen falla, lles era mester de os arrenjar et de os castigar ben, ca os gregos erã taes caualeyros et tã fortes et tã orgullosos et tã ardidos et de tã grã prez que, se os troyãos nõ fossen ben armados et castigados ou nõ ouuessen medo ao prínçepe que auj́ã, tã sandiament poderíã seýr que moyto agiña poderíã todos seer mortos ou perdidos. [+]
1370 CT 1/ 304 Mays tãto que fora são que sse coytara de andar o mays que podera, et por ende que nõ deuj́a seer culpado. [+]
1370 CT 1/ 304 Et rrogárõlle todos en praça que lle prouuesse de seer senpre en seu cõssello, ca era de bon entẽdemento et que os cõssellaría senpre ben. [+]
1370 CT 1/ 308 Et tãtos ficarõ mortos alý hu sse ajuntarõ, da hũa parte et da outra, que por nehũa cousa que fosse nõ podíã seer osmados. [+]
1370 CT 1/ 315 Mays elles todos, poys que deçerõ das naues, estenderõ suas tẽdas et tomarõ tã grãdes canpos que grã cousa seería de cõtar. [+]
1370 CT 1/ 315 Mays tãto ouueron que fazer essa noyte en soterrar seus mortos et buscar m[a]estres pera seus chagados que nõ poderõ a ssy meesmos fazersse nehũ ben nẽ uiço essa noyte, ca moyto lles era mester de tẽerẽ aperçebudos os solyrgiães, ca lles chegará o día que lles chegou en que moytos seerã chagados. [+]
1370 CT 1/ 315 Outrossý moytas donzelas seerã órfãas et moytas donas veúuas, onde al nõ pode seer. [+]
1370 CT 1/ 316 Éytor era prínçepe et señor de todo, et bẽno deuj́a seer de rrazõ, que en el jazía tãto ben et tãto entẽdemento que, se o mũdo todo fosse en seu poder, el o meresçería et o sabería ben rreger. [+]
1370 CT 1/ 317 Et os gornimentos que tragía erã tã rricos que nõ poderíã seer mays, et el et suas cõpañas tragíã caualos de tã grã preço que o peor deles ualía dez dos outros. [+]
1370 CT 1/ 317 Et por seer mays preçado auj́a as rrodas todas pregadas en derredor de belmazes, cõ chapas d ' ouro ben feytas et ben obradas. et auj́a o eixo et o pontil et todo o al de marfil. [+]
1370 CT 1/ 317 Et sabede que esta aaz foy moy grãde, et seerá moy dultada, et que sse defenderá moy ben. [+]
1370 CT 1/ 322 Fillo, assý ueia eu prazer dos troyãos, que eu fío en tj tãto que ben creo que per tj seerá mjña saña acabada et uẽgada mj̃a desonrra. [+]
1370 CT 1/ 324 Et estes todos forõ os que nõ seýrõ d ' y, nẽ sse partiron da vila, ca todos acordarõ et toueron por ben que nõ fossen todos de cõssún ẽna grã batalla por nõ seerẽ todos en hũ día cãssados et maltreytos. [+]
1370 CT 1/ 325 Et as azes forõ per todas vij̃t et seys azes, et forõ as mellores et mays temjdas et mays dultadas que ẽno mũdo poderõ seer, ca alý forõ tãtos os caualeyros armados et tãtaslas synas tẽdidas et tãtos os caualos de grã preço et tãtaslas armas preçadas que sería longa cousa de cõtar. [+]
1370 CT 1/ 328 Et caýan y tãtos caualeyros mortos et chagados que nõ poderíã seer osmados. [+]
1370 CT 1/ 328 Mays logo en ponto começou de penssar en al, ca ueu que aqueixauã moyto a sseu señor et que, sse de outra gisa nõ ouuesse acorro, lygeyrament podería seer morto. [+]
1370 CT 1/ 328 Et o duque preçado de Atenãs foy ju[s]tar cõ Troylos, et deulle hũa tã grã ferida que o derribou do caualo, et c[a]eu en tal lugar que nõ podía seer acorrudo dos seus. [+]
1370 CT 1/ 328 Mays enpero nehũ home nõ podera seer mays brauo nẽ mays duro pera o defender do que el foy, mays nõ lle ualeo nehũa cousa, ca, mal seu grado, lle fezeron estes que sobisse Troylos en seu caualo. [+]
1370 CT 1/ 328 Et des agora podería seer o torneo mays creçudo et mays danoso. [+]
1370 CT 1/ 328 Agora uos rrogo, por Deus, que me dedes ende galardón et que feyrades aquelles que alý vẽen, que son nossos jmĩjgos mortaes, de tal gisa que me dedes uẽgança et onrra do mal et da desonrra que delles teño rreçebida, ca eu quería ante seer morto ou desnẽbrado que hũ de nós fosse posfaçado de couardía ante quantos rreys et prínçepes et cõdes et duques de grã prez que aquí son juntados. [+]
1370 CT 1/ 328 Et por ende deuemos nós a sseer dos moy bõos os mellores, et dos que y mellor fezeren, nós deuemos a fazer mellor que elles. [+]
1370 CT 1/ 328 Quando el ueu morto o duque Merẽ de Bes, pesoulle moyto, et foy tã desconfortado que n[ũ]ca o mays coydou seer en toda sua uida, ca o amaua moyto de coraçõ et ferament o preçaua. [+]
1370 CT 1/ 328 Et teuérono ontre ssy tã apressurado que aduro podo seer acorrido dos seus. [+]
1370 CT 1/ 328 Mays agora se começará o torneo orgulloso et que seerá moy brauo et en que auerá moytos colpes et moytas lanças quebradas, ca logo en aquelas oras sobreuẽo alý Ajas Talamõ, que era hũ rrey de grã prez et de moy grã brío. [+]
1370 CT 1/ 328 Et, sen falla, el o prendera de tal gisa que nõ podera seer liure, se ajuda nõ ouuesse, ca el perdera y ja a espada et o elmo, que era todo rroto et amolado, que lle caera sóbrelos ollos. [+]
1370 CT 1/ 342 Et deulle cõ hũa saeta et chagoo moy mal, pero nõ mortalment, ca a chaga nõ foy tã grãde que ante de hũ mes nõ possa seer ben são. [+]
1370 CT 1/ 344 Et era tã grãde de corpo que mayor nõ podía seer de estado, et semellaua hũa forte cousa a quenquer que o vij́a. [+]
1370 CT 1/ 347 Señores, ¿esto que seerá? [+]
1370 CT 1/ 347 Et veedes aquela aaz que alý está cõmo sse abala et se uay fazẽdo afora, et de gisa os an maltreytos que adur poderíã seer alegres, cõmo oje forõ ẽno começo, ca eu nõ dulto, se aqueste pleito assý uay, que nossa onrra et nosso prez ẽna çima nõ mẽoscabe et que oie en este día nõ rreçebamos grãde onta et grã pesar dos troyãos. [+]
1370 CT 1/ 347 Et se nos ben ajudarmos, mal seu grado os faremos enbarrar tras tódaslas barreyras, ca nossa força yrá creçendo et vĩjrnos ha grãde acorro tódoslos da oste, que seerã çẽ mill caualeyros et mays. [+]
1370 CT 1/ 348 Et erã os mellores que podíã seer achados en tódaslas partes de Éufrates. [+]
1370 CT 1/ 348 Et alý começou a batalla de engrossar et o torneo a sseer moy mortal, mays pero os troyãos ýan ja pera mal, ca os gregos os feríã tã brauament que, per força, os fazíã caer de rrostro en meo do cãpo. [+]
1370 CT 1/ 352 Et eu nõ sey qual seerá ende a çima nẽ a que punto uerrá. [+]
1370 CT 1/ 352 Et se nos agora uẽçerẽ, podernos ha ende creçer hũa forte auẽtura, ca d ' ende adeãt nõ dultarã de nós et tẽernos an en pouco ou en nada, et seerá toda sua força logo dobrada cõtra nós. [+]
1370 CT 1/ 352 Et dígouos, sen mẽtir, que me adeujña o coraçõ que seerã desbaratados et descõpostos daquesta batalla. [+]
1370 CT 1/ 352 Et chegou y logo Rredomecus et, quando o ueu estar en terra, tomoo perlo uisal do elmo porlo prender, mays nõ podo, que el rrey Toas tirou sua espada et deulle hũa tã grã ferida perlos peytos que o chagou tã mal que ata grã peça nõ seerá são. [+]
1370 CT 1/ 352 Et quando esto ueu Pares, chegou logo et entesou seu arquo, et poso en el sua seeta, et foy ferir a Menesteus, duque de Erenas, de tã grã ferida que lle falssou as armas. [+]
1370 CT 1/ 355 Sabede que moytos bõos caualeyros forõ y mortos et malchagados aquela uez, et peões outrossý tãtos mortos que nõ podíã seer cõtados. [+]
1370 CT 1/ 356 Et se os nós agora d ' aquí fezermos partir, pera senpre seerã oõtados, en tal maneyra que nũca ja mays tornarã, nẽ sse poderã defender cõtra nós, nẽ mãtẽer en canpo nẽ en praça. [+]
1370 CT 1/ 357 Et Talamõ, cõ grã despeyto que ouuo, tirou logo sua espada, moy ben tallãt et de moy grã preço, et leixousse correr a el, et comecoulle a dar cõ ela moy grãdes feridas; et chagoo entõ tã mal que por dous meses nõ podería seer são, por bõo meestre que ouuesse. [+]
1370 CT 1/ 357 Et aquel día forõ os gregos tã maltreytos que, sen falla, a guerra d ' ontre elles ouuera fin pera senpre, se a uẽtura o nõ estoruara, ca Troya senpre gerreou, et o que ha de seer nõ ha cousa que o possa partir. [+]
1370 CT 1/ 361 Mays seede ben seguro que nos pesa moyto desta çerca et nos he moy graue. [+]
1370 CT 1/ 361 Et seerá grã marauilla se nũca lles tã ben for cõmo lles estonçe foy, ca, se os a uẽtura ajudara, o sseu grãde afán que elles auj́ã passado estonçe ouuera boa fin et forã senpre por esto quitos de quando mal et de quanto peligro depoys ouueron. [+]
1370 CT 1/ 361 Mays a ventura, que lles foy senpre dura et forte et os gerreaua fortemẽt, enbargou estonçe o sseu ardimento grãde et o sseu moy bon consello, ca sabede que ẽno mũdo nõ ha syso nẽ força nẽ poder que possa partir aquelo que en toda gisa ha de seer. [+]
1370 CT 1/ 363 Et moytos auj́a y que chorarõ cõ grãde alegría, et rrogauã moyto a Deus que acreçẽtasse senpre ben sua onrra et o gardasse de mal, ca el era aquel en que auj́ã asperança de seer per el uẽgados et desçerquados. [+]
1370 CT 1/ 364 Et tã grãde era y o chanto et o doo que mayor nõ podería seer. [+]
1370 CT 1/ 365 Mays ja en quanto uiua nũca seerey ledo ata que uosa morte uj̃ge, nẽ auerey alegría nẽ prazer, ca ben çerto sõo que ẽno mũdo nõ auj́a cousa que uós mays amassedes que a mj̃. [+]
1370 CT 1/ 365 Et sabede que, sse eu agora a Éytor achasse, que seería a mj̃a morte ou a ssua, ca mal me ha lastimado et quebrãtado. [+]
1370 CT 1/ 366 ¡Ay, meus amjgos et meu[s] naturaes, que uẽtura tã dura et tã forte está gardada pera uós et que tantas lágrimas por uós an de seer choradas, se ficar algũ do uosso lyñagẽ que esto possa fazer! [+]
1370 CT 1/ 366 Ca çertos seede que esto que eu digo por nehũa cousa nõ pode falyr. [+]
1370 CT 1/ 367 Amjgos et senores, fáçome marauillado que pode esto seer, de tã grãdes señores et de tã grã poder cõmo sodes querer tomar hũ caualeyro mays baixo de lyñagẽ et de syso et de poder que he cada hũ de uós, et cõsentides que el aia señorío et poder sobre nós. [+]
1370 CT 1/ 367 Et esto nõ teño eu por syso et, se nós por elo mays ualemos, nõno entẽdo eu; ca, segũdo rrazõ, tal deuj́a de seer o señor de tãtas et taes cõpañas que aquí son ajuntadas que os soubesse enderẽçar et correger, et podesse sofrer afán et traballos et mãtẽer et gardar tal oste cõmo esta, et outrossý que podesse dar cõssello proueytoso et dereyto quando acaesçesse. [+]
1370 CT 1/ 367 Et mays uos digo: sey mellor fazer toda cousa que pertẽesçe a home que he pera moyto et pera seer mellor ẽno tenpo da pressa, quando conpre. [+]
1370 CT 1/ 369 Moyto deuemos a sseer pauorosas et coytosas, ca ueemos estar todas nossas uidas et nossa soúde et todo nosso ben et toda nossa alegría en tã grã balança, que cada hũa de nós deue a temer que seremos perdidas per morte das cousas do mũdo que mays amamos. [+]
1370 CT 1/ 369 Et leixarõ correr os caualos a ssy, et dérõsse tã grãdes feridas per çima dos escudos que tragíã que ja tã fortes nõ poderõ (nõ poderõ) seer que lles a forteleza podesse prestar, et passarõ as lanças da outra parte ata que enpeçarõ ẽnas lorigas moy bõas que tragíã. [+]
1370 CT 1/ 369 Et por seer mays coñosçudo tragía hũ pendón laurado a sseus synaes. [+]
1370 CT 1/ 369 Pares, seu yrmão, andaua da outra parte tã sañudo et tã brauo que ẽno mũdo nõ podía seer mays, et per hu el chegaua moytos ficauã y mortos et malchagados. [+]
1370 CT 1/ 375 Et grã falimento nosso seería sse aquela onrra que nos elles leixarõ por herdade mj̃gasse en nosso tenpo ou se a per nós perdessemos. [+]
1370 CT 1/ 375 Et dizeruos ey qual: elles an por caudillo hũ caualeyro a que dizẽ Éytor, et he o mays forte et o mays brauo de que eu nũca oý falar, ca el he esquiuo et mortal a sobregisa, ca nõ ha y tal que ende aontado nõ seia, et o día d ' oie nos ha mortos tres rreys per suas mãos, que cada hũ delles meresçía seer caudillo de tal oste cõmo esta. [+]
1370 CT 1/ 377 Amjgos, senores, deste feyto nõ me rrogedes nẽ me faledes y mays, que seede ben seguros que tã rrogado sõo ende que, sse, quantos meus amjgos et parẽtes aquí sodes juntados, fezessedes juramento que nũca Éytor per uós rreçebesse morte nẽ prigón nẽ outro dãno, ssabede que eu nõ me partería de fazer todo meu poder por auer del uẽgança do grã dano et do grã pesar que me ha feyto, ca este he o que me quebrãtou o coraçõ quando matou a Patróculus, que era a cousa do mũdo que eu mays amaua, nẽ porque eu sõo mays coytado et serey ja en tódoslos días que eu ujua. [+]
1370 CT 1/ 377 Por ende nõ dultedes que eu nõ faça y todo meu poder, ca sse nõ pode partir en nehũa gisa de nõ seer a mj̃a morte ou a ssua, ca tã grãde he o despeyto et a ssaña que del ey que todo meu coydado et mj̃a fazẽda he tornada sobre este feyto, et meu penssar nõ he al senõ en catar tenpo ou lugar hu podesse tomar uẽgança do grã mal que me ha feyto; ca el seia ben çerto que meu penssar et meu poder nũca seerá en outra cousa senõ en catar maneyra per que o traga a morte, se eu poder. [+]
1370 CT 1/ 378 Et quen uisse quantos elmos et quantos escudos et quantos pendões et quantas synas et quantos caualeyros de lynagẽ, fardidos et esforçados, et quantas bõas cõpañas tragíã, ben armadas et ben apostadas, por grã marauilla terríã onde tãta gente podería seýr nẽ seer juntada, ou qual seería a força ou o poder que os podería cõtrariar ou se lles defender. [+]
1370 CT 1/ 379 Et cada hũ destes caualeyros que de suso ey ditos, jurauã perla fe que auj́ã que aquel día faríã cousas per suas mãos que senpre seeríã nẽbradas et gãañaríã prez de caualaría. [+]
1370 CT 1/ 379 Et seede seguro que nũca uos en lugar veerey hu uos ascõda meu escudo. [+]
1370 CT 1/ 384 Et tã grã despeyto ouuo de cõmo Pares o ferira que quisera seer morto, et nũca auerá folgança ata que ende uẽgado seia. [+]
1370 CT 1/ 384 ¿Que uos dyrey del? Çertos seede que nũca Deus fez caualeyro tã ualẽt, nẽ tã fardido, nẽ de tã grã força que o en cãpo podesse sofrer nẽ endurar hũ por outro. [+]
1370 CT 1/ 388 Et el rrey Toas seia moy ben gardado, que d ' aquí a hũ mes ben podemos saber o cõssello que nos sobre este feyto será proueytoso; ca tẽpo nos fica pera tomar por el algo, se nos prouuer, ou pera o enforquar, ou espedaçar, ou pera lle dar qual morte quisermos, ou pera fazer del o que se nos antollar, ca nós nõ sabemos o que a uẽtura ha de fazer, nẽ o que ha de acõteçer ẽna batalla, ca lygeyra cousa he de hũ caualeyro seer preso. [+]
1370 CT 1/ 388 Veede uós se he mellor, se por auẽtura algũ de nós acõteçer de seer preso ou rretiúdo, moy de grado o darã por este. [+]
1370 CT 1/ 389 Et por ende fazede moy ben gardar uossa uila de toda parte et nõ uos leixedes desherdar en uossos días, et uosso ben et uossa onrra et uossa prol seerá en uós, et senpre os que de uós uẽerẽ serã onrrados et amados dos rreys que depoys de nós an de rreynar. [+]
1370 CT 1/ 389 Et se por auẽtura nós formos abaixados, os uossos ualrrã por ende menos et a culpa seerá en uós. [+]
1370 CT 1/ 390 Et poys nós acó dentro tẽemos nossos corpos et nossas uidas et nossos thesouros et todo tẽemos metido en auẽtura, por ende nosso seerá o coydado de nos defender. [+]
1370 CT 1/ 392 Demays erã moy descõfortados et auj́ã moy grã doo por el rrey Toas, que era preso; et, sen falla, ben coydauã que nõ podería seer liure de aquela prijón sen perder a cabeça. [+]
1370 CT 1/ 393 Et ante que sse esta batalla parta, ante seerá sua morte ben uingada. [+]
1370 CT 1/ 393 Et os gritos et as uozes erã tã grades, et a uolta das feridas et das espadas, que esto seería hũa grã marauilla de cõtar. [+]
1370 CT 1/ 393 Et esto ben pareçerá ante que a noyte ueña, ca assý seerá porlas justas que farã. [+]
1370 CT 1/ 393 Et elles auerã grã cõforto, porque seerã uẽgados porla uossa morte. [+]
1370 CT 1/ 393 Sen falla, caualeyro, ante que eu pus eles uaa, ante uós et outros trijnta taes cõmo uós seeredes da cõpaña destes que son mortos. [+]
1370 CT 1/ 393 Estonçe el rrey Çedios disso cõtra Éytor moy sañudament: -¡Ay, cã mao rrauioso! Çerto, nõ seerá mays uossa uida, et aquí morreredes agora, et tomarey uĩgança da morte de meu yrmão, et cõpraredes agora moy carament o que nos auedes feyto. [+]
1370 CT 1/ 400 Et quando o ueu, pesoulle moyto cõ el, pero nõ soubo que fazer, ca auj́a grã uergonça de sse tornar et fogir; ca, sen falla, grã uergonça seería a home de tã grã gisa de tornar as costas et sse uoluer. [+]
1370 CT 1/ 403 Et Diomedes deue deste feyto a auer grã prez et déuelle de seer moy gradesçudo do moy grã feyto que oie cometeu, et cõmo foy ualẽt et fardido. [+]
1370 CT 1/ 403 Et agora seernos ýa grã força et grã rrecobramento, sse o ouuessemos por Antenor cobrado, et fazernos edes en esto moy grãde ajuda. [+]
1370 CT 1/ 405 Mays ora sse chega o tenpo en que as fortes profeçías de Casandra et as auẽturas esquiuas et perigoosas serã cõplidas, ca esta profeçía cada día creçe et nõ mj̃ga en nehũa cousa, et he tã crua et tã mortal que ẽno mũdo nũca tal foy, nẽ ha de seer. [+]
1370 CT 1/ 414 Et ben pode seer que nõ seerá tã çedo cõmo eu quería. [+]
1370 CT 1/ 414 ¡A[y], Deus, que grã ben seería que sse fezesse assý cõmo eu digo, que por nós anbos ou por cada hũ de nós escapassen de morte quantos an de peresçer en esta guerra! [+]
1370 CT 1/ 415 Et disso assý: -Çerto, en quanto eu viua, senpre serey aontado, sse esto por mj̃ ficar, ca me seería desonrra pera tódoslos días de mj̃a uida. [+]
1370 CT 1/ 419 Et rrogoulle moy de coraçõ que nõ oluidasse o sseu amor, et ela ja, enmẽtre ẽno mũdo uiuesse, nõ acharía outro amor, nẽ seería amjga doutro, et que en nehũ tenpo nũca outro dela podería auer plazer nẽ solaz. [+]
1370 CT 1/ 420 Mays quanto por esto nõ deuedes a seer sospeyta, ca moytas uezes oý falar de moytos que nũca sse uirã, nẽ se coñosçerã, que sse depoys quiserõ grã ben. [+]
1370 CT 1/ 420 Et eu ben entẽdo que moy preçado deue seer aquel que meresçer deue o uosso amor. [+]
1370 CT 1/ 421 Et eu nõ quería, sse podesse, seer por uós enganada, ca eu leixey moy bõo amjgo et leal et nũca ja, en quanto uiua, outro tal poderey cobrar. [+]
1370 CT 1/ 421 Mays de hũa cousa seede ben seguro, que, sse mj̃a uoõtade fosse de amar algũ, que nõ ha ẽno mũdo home que ante quisesse por amjgo nẽ mays amasse que a uós. [+]
1370 CT 1/ 422 Padre, señor, uós fezestes cousa moy maa et moy desagisada a marauilla et que uos en todo tenpo será rretraúda et posfaçado, ca uós leixastes os uossos amjgos et as uossas grãdes rriquezas que aujades en Troya et vẽéstesuos pera uossos ẽemjgos mortaes, que astragã et arroubã a terra onde sodes natural; et, demays, ajudádelos pera seer ende deytado et deserdado aquel que senpre ende foy señor. [+]
1370 CT 1/ 422 Et fáçome marauillada en cõmo uosso coraçõ pode sofrer en seer ajudador en tal obra, ou que he do uosso syso que as gentes dizẽ que auedes. [+]
1370 CT 1/ 422 Et o que morre cõ mao preço deste mũdo, ẽno outro seerá aontado et escarnido ẽno jnferno cõ grã dereyto. [+]
1370 CT 1/ 424 Eu nõ quería por nehũa maneyra que esta auẽtura mj̃a fosse, ca nõ podería seer que eu ende nõ fosse moy culpado et moy desdito; may[s] eu por nehũa gisa nõ a posso leixar, que nõ posso assañar os dioses. [+]
1370 CT 1/ 424 Et por esto nõ deuo seer desamado nẽ posfaçado de nehũ, ca, se porla mj̃a voõtade fosse, este feyto doutra gisa se faría. [+]
1370 CT 1/ 424 Et sse eu tã louco quisesse seer que fezesse cousa que aos dioses nõ prouuesse, ou lles quisesse seer cõtrario, nõ dulto que elles nõ prenderíã de mj̃ uĩgança. [+]
1370 CT 1/ 424 Et por ende mays me ual guareçer acá que pereçer acó cõ elles; ca, sen falla, an de seer uẽçudos et presos et destroýdos pera senpre, que nõ poden esto estraeçer, nẽ lles pode moyto tardar, ca os dioses o an prometido. [+]
1370 CT 1/ 426 Et díssolle assý: -Çertas, don Achiles, seede ben çerto que ja mays nõ chegaredes a mj̃ tãto que outro tãto me nõ chege eu a uós, nẽ me daredes colpe que uoslo eu nõ entrege moy ben. [+]
1370 CT 1/ 431 Et mays che digo: nõ era Troylos uilão pera seer assý rroubado nẽ poñorado de nehũ, ca ben sey que ẽno mũdo nõ ha mellor caualeyro que el. [+]
1370 CT 1/ 431 Et segurament que el querrá seer ben entregado deste peñor, et tal llo coydará a toller que llo cõprará moy carament. [+]
1370 CT 1/ 435 Et porque os prados jazíã ja cubertos de mortos, en maneyra que nõ podíã sofrer o seu odor, et quántoslos vij́ã ben osmauã que moytos mays erã ja que os da primeyra uez que queymarã, et tãtos erã ja os mortos que ja nõ auj́ã hu sse cõbater, aýnda que quisessen, et porque Éytor era malchagado, el rrey Príamos mãdou pedir trégoas, ca ben entẽdía que lle faría Éytor grã mj̃ga, ca aqueles que ante uẽçíã cõ el, agora seeríã sen el uẽçidos et desbaratados. [+]
1370 CT 1/ 436 Et tã clara estaua a cámara de noyte et tã lumeosa cõmo sse fosse o día mays claro que seer podesse de uerão. [+]
1370 CT 1/ 436 Et hũa das donzelas, a que paresçj́a mellor, tĩjña hũ espello d ' ouro ẽna mão, tã claro et tã fremoso que ẽno mũdo nõ ha cousa que mays clar[a] podesse seer. [+]
1370 CT 1/ 440 Et a jmagẽ tĩjña ẽna cabeça hũa corõa d ' ouro, laurada moy rricament cõ moytas esmeraldas et cõ moytos rrobíjs, et o rresprendor que de ssy daua fazía escrareçer os rrostros de aqueles que sij́ã ẽna cámara, et seer moy alegres. [+]
1370 CT 1/ 440 Mays sobre todo o al dezíã que o das froles era tã grã nobreza et tã grãde apostura que tamaña outra nõ podería seer, et que tal rriqueza cõmo aquesta nõ auj́a ẽno mũdo quen a conprar podesse. [+]
1370 CT 1/ 441 Et daquelas espeçias seýa hũ odor tã saboroso que ẽno mũdo nõ ha cousa que o rreçebesse que nũca podesse seer enganado de maa voõtade nẽ de mao coraçõ que en ssy ouuesse. [+]
1370 CT 1/ 443 Et moytos auj́a y que sse rrij́an ende, et outros que dezíã que lles era moy ben et tĩjnã al en seus corações, ca de grado queríã seer en suas terras, donde erã moyto alongados, se o fazer podessen sen uergonça. [+]
1370 CT 1/ 444 Et Diomedes assý fazía, et era mao syso, que toste podería seer que sse pagaría ende ela. [+]
1370 CT 1/ 445 Et aquela sazõ amaua ela mays a Troylos que a outro caualeyro, et de grado llo enviara, mays auj́a grã rreçeo de seer ende posfaçada dos da oste. [+]
1370 CT 1/ 449 Et fáçome marauillado de uós seer tã ousada de prouar solament de me tal cousa dizer. [+]
1370 CT 1/ 449 Demays fostes dizer que nõ tomasse armas nẽ saýsse da uila, et esto nõ pode seer, nẽ querrã os dioses que, mẽtre eu uiuo for et poder tomar armas, nõ peleie cõ aqueles soberuosos et áuoles et maos que me matarõ os parẽtes et os amjgos et o liñagẽ todo et nos aquí uẽerõ çercar, que me deles nõ defenda quanto poder. [+]
1370 CT 1/ 449 Et nõ ha cousa por que eu mays cofondudo et mays auergonçado podesse seer, nẽ por que eu podesse buscar mayor meu dãno, ca ja Deus nũca querría, nẽ o teña por ben, que eu por esto seia desmayado, nẽ tema morte, nẽ peligro. [+]
1370 CT 1/ 450 Et toda sua força era en Éytor, et ben çerto era que, sse el ẽna batalla nõ fosse, que seería grã dãno de sua parte. [+]
1370 CT 1/ 451 Et ¿cõmo podedes agora seer tã cruu, nẽ tã felón, que sse uos nõ tome de nós merçee et piadade, nẽ auedes doo de nós, nẽ de uós meesmo, et queredes tã agiña leixar o mũdo et desanparar a mj̃ et a el et a uosso padre et a uossa madre et a uossos yrmãos et a uossas yrmãas? [+]
1370 CT 1/ 454 Et tã grãde foy a cõpaña de Menelao que rrey Miçeres nõ podo seer acorrido nẽ liure, et Menelao o leuou preso, mays nõ lonje. [+]
1370 CT 1/ 454 Et Polidamas cobrou logo seu caualo et escapou de graue auẽtura, que en tal lugar caera que, ao agisado, el deuera a seer morto ou preso. [+]
1370 CT 1/ 457 Agamenõ fezo mouer tres azes, hũas enpús outras, et cõmoquer que alegres uaan, algũus yrã alá por seu mal, onde al nõ pode seer. [+]
1370 CT 1/ 457 Mays todo esto nõ tĩjña prol, ca depoys que a gente he desbaratada, adur pode seer cobrada, mayormẽt que ja erã dez mill caualeyros ou mays entrados ẽna uila, que nõ fazíã semellança de tornar. [+]
1370 CT 1/ 457 Et forõ en grã coyta et en grã temor, que aquel día coydarõ a sseer mortos ou presos. [+]
1370 CT 1/ 468 Andrómaca, sua moller, seendo el uiuo, todo aquel día nũca quedou chorãdo et fazendo doo. [+]
1370 CT 1/ 470 Et marauillosament nos fazía mester de seer morto aquel traedor que nos matou tãtos bõos rreys et prínçipes preçados et duques et condes et rricos omes de grã guissa et bõos caualeyros, fillos d ' algo et rricos et de bom prez. [+]
1370 CT 1/ 471 Et ẽnas mãos seestras tijnã senllos bordões d ' ouro, muy fremosos et muy ben laurados et bẽ esmaltados, en que se sofríã. [+]
1370 CT 1/ 476 Pois ¿cõmo podería seer que uos este feyto fezesem ante a saber? [+]
1370 CT 1/ 477 Mays tãto me sofreredes que eu faça toda mĩa força et todo meu poder cõuosco en trager os de Troya a cõfondiçõ et destroimento et que a uitoria seia uosa, ca nõ deseio outra cousa, et grã tenpo á que uosa ouuera de seer. [+]
1370 CT 1/ 477 Et aquel de que uos todos pagardes, daquel me pago eu, et aquel que for escolleyto seia bom caualeyro et leal et entendudo et sesudo et esforçado, ca tal deue seer. [+]
1370 CT 1/ 483 Et uĩjna todos cõ seus arcos tendudos et a sua ui[jn]da era muy temuda et muy dultada, ca todos tragíã seetas muyto agudas et muy tallantes, et erã todas poçoadas. [+]
1370 CT 1/ 483 Et quando el rrey Príamos se acolleu, muytos da sua conpaña forã mortos ou presos, mays defendérõnos muy bẽ p[eõe]s que sobirõ en çima das torres, que cõmeçarõ de lançar pedras et seetas et tãtos dardos que o ayre escureçía cõ eles. [+]
1370 CT 1/ 487 Mais o corpo de Éutor estaua tã fresco et tã fremoso que en todo ese ãno nõ ouuo en el enpeoramento nihũ, ca aquel que o balsamou en tal maneyra o fezo que ata a fim podera seer bẽ guardado, se a uila nõ fora tomada. [+]
1370 CT 1/ 493 Rreýna -diso -, uós sodes muyto entenduda, mays agora o podedes mays seer, se souberdes auer por amigo o mayor ẽemigo mortal que auedes. [+]
1370 CT 1/ 496 Et darlle ey mjna filla, et seerlle á outorgado. [+]
1370 CT 1/ 496 Et se esto pode seer cõmo eu digo, eu o outorgo et farey de grado o que me el dema[n]da. [+]
1370 CT 1/ 497 Et quando o mesageyro ueu a Políçena, soudoua da parte de seu señor, et dísolle que el quiría, en quanto a sua uida fose, seer en sua comenda, et que lle rrogaua que rreçebese del seruiço a seu prazer, ca el quiría fazer sua uoontade do corpo et do rreyno et do auer. [+]
1370 CT 1/ 497 Et se agora podese seer que me ende eu podese quitar, seerme ýa moy grã bẽ. [+]
1370 CT 1/ 499 Et dísolle a rresposta del rrey Príamos et as pusturas et os juramentos que lle quiríã fazer, et outrosý que lle quiríã que lles fezese, et cõmo quiríã seer seguros et seguralo. - [+]
1370 CT 1/ 499 Et logo que esto aiades liurado, logo seredes entregado ẽna mays fremosa donzela que ẽno mũdo á; mais seede bẽ çerto que uosla nõ darã m[e]nos de se eles d ' aquí partirẽ. [+]
1370 CT 1/ 500 Et bẽ uos digo que, ante eu quero seer mãso ou forte caualeyro ẽna mĩa terra, ca nõ ẽna onde nõ sõo natural. [+]
1370 CT 1/ 500 Et quen se desto doer, uaa aa batalla et ferirá ou será ferido, et cõbátase pera seer y morto ou ferido, ca eu uos digo, sem mentir, que outro derribarã aló, et outro ferir[á] ou será ferido ou ardido ou couardo, et outro será y preso ou chagado, ca eu ia asaz aprendj́ da lazeyra et do mal. [+]
1370 CT 1/ 502 Et por Deus, señor, nõ queirades abayxar nẽ seer de maa barata d[o] bõ prez que uos Deus dou, ca ia eu uj moytos caualeyros que gãanarõ grã prez et grand onrra et despois enpeorarõ tãto que tornarõ a grand onta et a escarno, et sua fim fuj muy ujl. [+]
1370 CT 1/ 502 Et se o fazemos nõ podería al seer, senõ vĩjnrnos ende grã mal et grã desonrra. [+]
1370 CT 1/ 502 Et, parlos dioses en que eu creo, ante aquí quiría seer morto ou çerto de nũca ueer mĩa terra que me partir d ' aquí fogindo, uergonoso et uençudo. [+]
1370 CT 1/ 502 Seede bem çerto que, ante ssesaenta mill caualeyros ardidos et hurgullosos et guerreyros sofrerã moyta coyta et moyto affám, que se assý partã d ' aquí, sen tomar deles uingança, et que ante seiamos mortos ou pressos, ou os de dentro serã metudos en tal cõfussyón que pera senpre lles dure, ante que fog(u)ir pera nossa terra, por muy bõa nẽ por uiçossa que ela sseia; ca eýnda nós nõ estamos tã maltreytos porque assý deuamos a ffogir, nẽ fazer en guissa que assý seiamos pusfaçados, et que esto depois seia rretraúdo a nosos fillos. [+]
1370 CT 1/ 503 Semella agora que se nos uay chegando cõmo posamos cõquerer a nossos ẽemigos; mays, parlos dioses que ẽnos çeos som, se quantos á ẽna hoste loasen esta rrazõ et este cõsello, et se outorgasem que nos d ' aquí partisemos sen algũas bõas pleytesías, taes de que nós ficasemos onrrados et pagados, eu ante quiría seer espedaçado et desnenbrado ca sseer en este cõsello, nẽ o outorgar. [+]
1370 CT 1/ 503 Et eu bem sey que tãtos bõos rreys et duques et condes cõmo aquí estám, ante quiríã aquí seer mortos ou presos ca se d ' aquí yr assý enuergonçados. [+]
1370 CT 1/ 506 Et as seetas se lançauã, tãtas d ' ánbaslas partes, que aduro poderiades ueer o ayre. [+]
1370 CT 1/ 506 Mays a guerra mĩa et de Palamades muyto ag(u)ina pode agora seer acabada. [+]
1370 CT 1/ 506 Et j́ndose asý, poso ẽno arco hũa boa seeta, muyto aguda et muy tallante, et rrogaua aos dioses que lle nõ faleçesem, nẽ lle errasen o trayto. [+]
1370 CT 1/ 506 Et as seetas et os dardos mais espesos caýam entre eles que a áruor quando he entre si muyto espesa. [+]
1370 CT 1/ 515 Et se uós agora ydes cõ uosa gente, pois que estades folgado, os de dentro seerã desbaratados et mortos et nõ se poderã defender, ca tódaslas cõpañas son ẽna batalla et son ia lasos et cansados. [+]
1370 CT 1/ 518 Mays os de Persia et os d ' Arabia os apresurauã fortement, ca lles tirauã cõ seus arcos que tragíã, et tã espesas caýam as seetas cõmo as follas da áruore quando caẽ ameúde cõ el grã uento. [+]
1370 CT 1/ 522 Et de mj̃ uos digo que me gardaría a todo meu poder de seer posfaçado de poucos, nẽ de moytos nẽ de loucos, nẽ de cordos. [+]
1370 CT 1/ 525 Mays elles per ssy a mãtenã quanto quiserẽ ou quanto sse pagarẽ, ca eu por esso nõ quero deles seer amado nẽ preçado, ca seu prez, nẽ seu ben, nẽ seu mal nõ me tolle, nẽ me dá nada, nẽ dou nada por seu dizer, nẽ por seu fazer. [+]
1370 CT 1/ 525 Mays uós outros, que amades et cobijçades prez, uós cõbatede quanto poderdes et quanto quiserdes por Elena, que de mj̃ seede çertos que nõ sofrerey mays coyta da que sofrí por esta demãda. [+]
1370 CT 1/ 525 Mays uós podedes y morrer cõmo morrerõ os outros, a gisa d ' ardidos et de esforçados, et fazeruos an moyta onrra aa uossa morte, et uós seeredes aqueles que faredes a Menelao cobrar sua moller, ca eu nõ. [+]
1370 CT 1/ 529 Uós çerto seede que o nõ farey, et ben me parto deste pleito d ' oie endeãt, et senpre serey del quito en quanto uiua, ca he pleito auesso et mao et sen rrazõ. [+]
1370 CT 1/ 531 Et de nós todos tres seede çerto que uos amamos et queremos lealment uossa onrra et uosso prol, et por ende uos dizemos esto, que nõ por al. [+]
1370 CT 1/ 533 Demays, de aquelo que dizedes que nõ deuemos desmayar, nẽ seer descõfortados, porque nos Achiles nõ ajuda, vós ssabede que en toda a oste nõ ha tã ardido, nẽ tã esforçado, que nõ seia desmayado et meos orgulloso por esta rrazõ. [+]
1370 CT 1/ 534 Mays, ¿que he o que el daría por algũ aquí rreçeber escarno ou morte ou grã peligro, tãto que el podesse seer entregado de sua moller? [+]
1370 CT 1/ 534 Et mays uos digo: desque naçj́ nũca vj caualeyro, nẽ oý falar del, que ante quisesse seer en bondades que Troylos, ca entre todos aqueles que eu esprouey, sobeiament achey este por bon caualeyro et ualẽt. [+]
1370 CT 1/ 534 Et eu uos digo de sua parte, sen mẽtir, que, ante que vaades desta terra, os vençeredes, et por uós an de seer destroýdos et cõquistos, ca os dioses, que saben tódaslas cousas que an de vĩjr, demostrã aos sanctos homes que an seu amor (et) suas poridades et seus cõsellos, et mãdanlles que as preegẽ et as demostrẽ aas gentes, et ben çertos seede que uós auedes de cõquerir os troyãos a ssua desonrra moy grãde. [+]
1370 CT 1/ 537 Et tã grãde esforço auj́ã os seus en el que sse acollíã todos a el, cõmo se fosse castelo ou forteleza hu coydassen de seer ben defendidos. [+]
1370 CT 1/ 540 Mays eu foy tã louca et tan ligeyra que cõsentj́ de oýr loucura, et, se me eu gardar quisera quando me aduserõ, nõna deuera consentir, ante a deuera a esquiuar; ca aquela que boa quer seer nõ deue oýr quanto lle dizer quiserẽ, ca nõ ha ẽno mũdo tã entẽduda que uẽçuda nõ seia, se oýr quiser o que lle disserẽ. [+]
1370 CT 1/ 540 Et nós outras queremos y seer mesuradas et nossa mesura se nos torna en dãno (mays se nos torna en dãno), mays se nós nos fezessemos esquiuas da primeyra, nũca noslo diríã, nẽ prouaríã de dizer, et nós nõ perderiamos bon prez cõmo o perdemos. [+]
1370 CT 1/ 544 Amjgos et uassalos, moyto me pesa porque cõuosco nõ uou et par de morte me semella, ca ben ueio que jdes sen señor; mays pero rrógouos que nõ leixedes por ende de seer moy bõos et de fazer bõas caualarías. [+]
1370 CT 1/ 544 Et ben semellaua que nõ poderíã seer desbaratados lygeyrament, nẽ maltreytos, nẽ enpuxados de alý. [+]
1370 CT 1/ 544 Et Troylos leuou çẽ caualos desta batalla, moy preçados, et ben outros tãtos caualeyros de grã gisa presos, a que mays ualuera a morte ca nõ seer chagados cõmo erã. [+]
1370 CT 1/ 547 Et, quando foy desarmado, sabede que o corpo, que ante auj́a moy brãco, pareçía atã cárdeo et atã negro que esto era hũa grã marauilla, et per moytos lugares lle seýa o sange, ca as mallas da loriga tragía seeladas ẽna cabeça. [+]
1370 CT 1/ 548 Mays agora sse pareçerá qual de nós era mellor caualeyro pera seer entendedor de hũa donzela. [+]
1370 CT 1/ 552 Et tãtos forõ y mortos et chagados et presos que por njhũa maneyra nõ poderíã seer contados. [+]
1370 CT 1/ 555 Et ýa pasando et desfazẽdo as grandes presas, et ferindo a destro et a seestro et a traueso, et fazía ben banar en sange sua espada, que estaua sederenta de grã tenpo. [+]
1370 CT 1/ 560 Mais eles poderã bem leyxar este pleito, se quiser[ã], et calarse de seu cõsello, ca, sen falla, elles porrã y as cabeças porlo p[r]inor que ende leuarã, onde al nõ pode seer. [+]
1370 CT 1/ 561 Et começou o torneo a creçer tãto, et a seer o acapelamento tã grande, et a uolta et os braados et os alaridos et os sõos dos cornos et das tronpas tã grandes et tã esquiuos que ome nõ se podía oýr, nẽ sabía de si parte. [+]
1370 CT 1/ 562 Et quebroulle a lança et, per pouco, ouuera de seer a uingança feyta. [+]
1370 CT 1/ 562 Et d[u]rou vijnt días, sen seer trégoa pedida nẽ outorgada. [+]
1370 CT 1/ 567 Et poys que ia así auj́a de seer, ¿por que me leixastes naçer ẽno mũdo, ou por que me leyxastes auer fillos, poys que mos tã cruament tollestes, et nõ quisestes que defendesen seu padre et a mj̃ et a sua terra et seus dereytos, pero nõ fazí[ã] torto en defender seus amigos? [+]
1370 CT 1/ 568 Eno mũdo nõ uiue ome que contar podese a coyta et o pesar que Paris auj́a por Troilos, seu yrmão, que muy de grado quisera ante seer morto que viuo, et amorteçeuse aquel día mais de çen uezes. [+]
1370 CT 1/ 570 Et começou de pẽsar moy fortement cõmo ou por qual maneyra podería seer uingada d ' Achiles, que lle seus fillos assý auj́a mortos et tolleytos. [+]
1370 CT 1/ 570 Et tu ia bem uees que a mĩa uida nõ pode seer muyta. [+]
1370 CT 1/ 572 Et achou a Achiles cõ seus caualeyros, seendo en hũ tendillõ muy rricament obrado dũ pãno que fuj de grã preço, uerde et uis et doutras collores muytas. [+]
1370 CT 1/ 575 Et seede ben segura, se el ao tenplo uem, que outra prenda que ual mays ca o seu mãto lle ficará y, ca eu lle farey leyxar a pel et tãto de sangre que lle cõuerrá a morrer. [+]
1370 CT 1/ 575 Et des oymais seede bẽ çertos que, se Achiles aló uay, que lle conuerrá de ficar y, du al nõ á. [+]
1370 CT 1/ 576 Et, sen falla, pero nõ se lle oluidaua a ora en que y auj́a de seer, et deseiaua moyto que uẽese aquela ora. [+]
1370 CT 1/ 577 Et estando en terra, seendo de geollos, defendía [a] Antílogus et a si o mays que el podía. [+]
1370 CT 1/ 582 Et ẽno mũdo nõ fuj debuxadura nẽ obra que en p(r)intura podese seer laurada que alý nõ fose. [+]
1370 CT 1/ 582 Et fezérõna tã alta quanto hũ arquo torquil podía lançar hũa seeta. [+]
1370 CT 1/ 584 Amigos et senores, bem en(en)tendede que nõ á oie ẽna hoste grande nẽ pequeno que nõ aia grã pesar porla morte d ' Achiles, ca ferament auemos meoscabado tãto que nõ he marauilla de seer ende desconfortados et tristes. [+]
1370 CT 1/ 585 Et pois que o trouxerẽ, os mermidões, que estã sen señor, tomarã este por cobdillo, que he sabio et entendudo et aposto, et seerá muyto ardido, et será rrey deles, et uengará bẽ seu padre, seg[ũ]do que eu creo. [+]
1370 CT 1/ 585 Et a el próuuolle muyto de seer mesageyro et buscador daquel donzel. [+]
1370 CT 1/ 586 Et o duc de Atenas [o] ouuera alí (a seer) morto ou preso, se nõ fora Filomenis, que lle acorreu moy bẽ. [+]
1370 CT 1/ 588 Et poso hũa seeta en seu arquo, et tendeu[o] o mais que podo, et tiroulle et deulle perlos costados, et pasoulos anbos de parte a parte perlo espinaço. [+]
1370 CT 1/ 588 Mais ia a çerca estades de mj̃, et seede bem çerto que, ante que eu moira, que ante a uosa alma seirá deste mũdo ante que a mĩa, ca eu quero que en toda gisa logo se a uosa meta ao camjno. [+]
1370 CT 1/ 591 Et nõ pode seer que eu mais viua despois uosa morte; ca, se o eu fezese, sería mais aleyuosa et mays desleal que nũca ẽno mũdo nasçeu. [+]
1370 CT 1/ 591 Et o mal et o quebranto ẽno meu corpo deuera a seer, ca nõ en outro. [+]
1370 CT 1/ 603 Mays esta perda ia nũca pode seer cobrada. [+]
1370 CT 1/ 605 Et o medo que ouuerõ os fezo seer bõos, ca eles o fezerõ muy bẽ despois que tornarõ, [et] d ' ánbaslas partes rreçeberõ y grã dãno. [+]
1370 CT 1/ 605 Et entonçe cõmeçarõ de çima das torres et dos muros a lançar seetas et dardos et pedras, en guisa que gregos se ouuerõ a tornar et d ' alongar dos muros, querendo ou nõ. [+]
1370 CT 1/ 605 Mais fuj logo liure, cõmoquer que muyto aduro podo seer defendudo. [+]
1370 CT 1/ 611 Et por ende fézoo alongar de sua terra, et trager aa parte d ' Ouçident, et meter en aquel moesteyro a que dizíã Achelas, en lugar de dona, por tal que nõ podese seer achado, nẽ fose aa çerca de Troia. [+]
1370 CT 1/ 613 Et muyto ag(u)ina o dará a entender, ca, cõmoquer que el fose muy pequeno de días, nõno semellaua ẽnos feytos, ante diriades que era caualeyro ẽna mellor ydade que podería ẽno mũdo seer. [+]
1370 CT 1/ 613 Et a uolta et as uozes erã tã grandes que mayores nõ podíã seer, ca os de Palfegona cobrarõ seis ou sete uezes sobre seu señor; mays pero nõno liurarõ, nẽ o fezerõ afora per que podese caualgar en seu caualo, ca o mayor poder et a mayor força dos gregos era en aquel lugar. [+]
1370 CT 1/ 627 Et seede çerto que, de quanto agora aquí disestes, que nõ seredes ende creúdo, se Deus quiser, que ante será dous mill escudos fendudos et quebrantados ca esto que uós disestes seia feyto, que os gregos nõ poden cõnosco al poer, senõ seerẽ todos mortos ou nós. [+]
1370 CT 1/ 628 Et agora seede çerto que, ante en esta uila nõ ficará muro nẽ torre enteyra, nẽ pedra nẽ saeta por lançar, que me uós posades aduzer a cõsentir a este cõsello que me uós destes. [+]
1370 CT 1/ 630 Et eu bẽ ueio que mal he deles morrerẽ, may(o)s peor he de nós per eles seermos malandantes et traúdos, et que destruyã nosa çidade. [+]
1370 CT 1/ 630 Sabede que meu talente he de os matar, ante que nós por eles seermos mortos. [+]
1370 CT 1/ 630 Et, en seendo eles cõmigo, chegade todos de cõsũu et ferídeos, de tal guisa que nj̃hũ deles nõ escape uiuo. [+]
1370 CT 1/ 632 Et logo entendeu que, por nihũa maneyra, nõ poderíã seer tomados, nẽ mortos, nẽ rreçeberíã dãno. [+]
1370 CT 1/ 632 Et el rrey Príamo se queixou muyto, que ferament se temía d ' engãno et de trayçóm, mais nõ quiso Deus que dela podese seer guardado. [+]
1370 CT 1/ 633 Et logo ẽno cõmeço forõ estoruados por sinaes que lles os dioses mostrarõ, mais nõ se quiserõ ende partir, et o que á de seer nõ se pode escusar, quer uena a torto, quer a dereyto. [+]
1370 CT 1/ 633 Deus así o quiso et asý ouuo de seer, que este dãno así creçese. [+]
1370 CT 1/ 633 Mais, senores, esto fazede agora, se por bẽ touerdes: escollede d ' ontre uós outros quantos et quaes quiserdes per que este pleito posa seer falado et aia algũa fim. [+]
1370 CT 1/ 637 Et gram dereyto et grã rrazõ he de eles auerẽ dereyto et seerẽ enxaltados sobre nós, et nós quebrantados et destruídos. [+]
1370 CT 1/ 637 Et, par Deus, se a os gregos nõ quisesen queimar, nóslos deuiamos a rrogar que a tomasen et a destroýsen, tãto que nós todos podesemos seer en saluo por esta guerra auer saç[õ] et fim. [+]
1370 CT 1/ 637 Et des oiemais seede bẽ çerto de mj̃ que uos nõ seerey ia mais cõpaneyro en esta guerra tã mortal et tã fea et tã sen rrazõ. [+]
1370 CT 1/ 637 Et asý he, ca ia bẽ çertos somos que por eles nõ seeremos defendudos en esta çidade; ca, sen falla, todos son contra nós et bẽ o dã a entender. [+]
1370 CT 1/ 640 Et maldizía sua auentura, chorando fortement, et a poucas se nõ mataua cõ suas mãos, et, ao seu grado, o coraçõ se lle partira, et quisera de grado seer morto. [+]
1370 CT 1/ 640 Mais agora a mĩa desonrra et a mĩa perda nõ pode seer mais grande, nẽ peor. [+]
1370 CT 1/ 640 Et posérõte os dioses en meo dũa rroda, en que seem todos aqueles que ẽno mũdo son et uiuẽ. [+]
1370 CT 1/ 640 Et pois me uische bem enxaltado, fúsche[me] abayxando; et, en guisa uoluische a rroda, que me fezische abayxar so os teus pees, ẽno mais bayxo lugar que podo seer. [+]
1370 CT 1/ 640 Et oiemais sõo tornado pobre et catiuo et desconsellado, sen asperança de nũca seer mais ledo, nẽ rrecobrar ia mais. [+]
1370 CT 1/ 645 Et eýnda nõ seendo o tenplo acabado, hũ día auẽo así que hũ sinal fuj enviado do çeo, marauillosa et preçiosa et muy preçada a sobreguisa. [+]
1370 CT 1/ 645 Et uós sodes tã entendudo et tã sabedor que, pois noso amigo queredes seer et auedes uoontade de nos fazer prazer, uós o podedes ende tirar et dárnoslo. [+]
1370 CT 1/ 646 Et se lleslo uós nõ dades, en esta çidade nõ á tã grã thesouro d ' ouro, nẽ de prata, nẽ doutra cousa, nẽ tã bem guardada, que nõ aia de seer britada, a pesar de nós, et tomada per força. [+]
1370 CT 1/ 651 Et seede bẽ çertos que esto ando eu guisando quanto poso, et traballo cõmo cada hũ de uós ueia o que cobijça. [+]
1370 CT 1/ 652 Qvando os rreys et os prínçipes et os condes et os duques et os almirantes et os outros grandes senores que ueerom ajudar a el rrey Príamos (et) uirõ cõmo se fazíã as pleitesías et o pleito m[a]o et áuole et uergonçoso, (et) pesoulles muyto et nõ quiserõ y seer. [+]
1370 CT 1/ 652 Et nõ quiríã seer pesantes daquel pleito firmar, nẽ quiríã seer ẽna pleitesía por que tãtos omes bõos et ordinados fosem engãnados pera senpre et chamados de m[a]o siso. [+]
1370 CT 1/ 655 May(o)s os mizquinos dos troyãos coydauã por aquela obra seer seguros, et asperauã dela goyo et prazer, et seíam fora da uila contra ela a rreçeberla cõ grãdes procições et fazendo(s) muytas orações et muytos sacrifiçios. [+]
1370 CT 1/ 655 Et os que auíã a seer malandantes forõ rronper os muros bõos et fortes et traslos que estauã sem pauor, que fezera Neutólamos mays auí[a] de mil ãnos et que dom Apolo sagrou et sacrificou. [+]
1370 CT 1/ 658 Todos andauã dando uozes et chamando perlas rruas, por aquela uentura maa que lles uẽera et tã sem piadade, ca, desque o mũdo fuj formado, nũca tal morte nẽ tal astragamento fuj, nẽ á de seer ata a fim do mundo, en outra çidade nẽ en outro lugar cõmo alí fuj, ca alí nõ ficou pobre nẽ rrico, nẽ padre nẽ fillo, nẽ uello nẽ m[ã]çebo, nẽ moller nẽ barõ, nẽ moço nẽ moça, nẽ seruo nẽ señor, que todos nõ matasem afeyto. [+]
1370 CT 1/ 663 Et mostrou bẽ per dereyto que deuía seer entregada a seu marido. [+]
1370 CT 1/ 666 Et os dioses dos jnfernos seerã pagados, que por eles estã asý enbargados, que nõ podíã tornar a sua terra. [+]
1370 CT 1/ 667 Enoiados deuedes ia a seer et muyto enfadados de matar et tomardes de mj̃ doo et da mĩa uida, que fiquei catiua et soa. [+]
1370 CT 1/ 667 Et sobeiament me marauillo de uós por tãto deseiardes mina morte et, se per ela coydades a seer auondados, fazédeo, poys que o tãto auedes a uoontade, ca eu nõ quero uiuer pus tãto mal qual quanto rreçebj́. [+]
1370 CT 1/ 667 Mays en toda guisa lles conuẽo a fazer mandado de Colcas, ca lles dizía que o mar sería logo amansado et en outra maneyra nõno podía seer. [+]
1370 CT 1/ 671 Mays nõ me ousou asperar, ca se quiría tornar aa çidade por nõ seer descuberto. [+]
1370 CT 1/ 672 Mays de tãto seede çerto: que nõ pode seer por nihũa maneyra que uós asý aiades o Paladióm en paz, mentre a mj̃ durar a uida et me ficar a força et o poder que ey, n[ẽ] auerey amigo nẽ parent nẽ uasalo que sobre esto nõ faça todo seu poder. [+]
1370 CT 1/ 672 Et, per auentura, tal cárrega queredes tomar cõ que nõ poderedes, et pode seer que o cõpraredes carament. [+]
1370 CT 1/ 672 Et por ende outorgo eu que deuía seer o Paladiõ daquel atal et aquel o deuía a auer. [+]
1370 CT 1/ 672 Et porque aquel rrey ueu que se nõ podía del guardar et se uij́a así cõquerer et tomar quanto auía, esforçouse en suas maos et fogeu, ca en nihũa maneyra nõ quiría seer seu. [+]
1370 CT 1/ 672 Agamenõ, quando ueu que lle cõvĩjna de o fazer en toda guisa, demãdou que lle desem a Ypodamía et el daría esta, et en outra maneyra que ante quiría seer morto que a dar a torto nẽ a dereyto. [+]
1370 CT 1/ 677 Et rretraýã todos as grandes ajudas que lles auía feytas, en batallas et en outros lugares, et cõmo anparou as tendas, que ouuerã de seer tomadas. [+]
1370 CT 1/ 677 Et liurou as naues, que ouuerã de seer queimadas, se el nõ fora. [+]
1370 CT 1/ 681 Agora leyxa o conto a ffalar desto por contar cõmo Casandra mostrou al rrey Agamenõ cõmo auýa de sseer morto et uyngado per sseu ffillo [+]
1370 CT 1/ 681 Et seede çerto que aos mays dos gregos uerrá outro tal, ca morrerã moytas maas et desaguisadas et desonrradas mortes et uiles. [+]
1370 CT 1/ 685 Mais pero aqueles que quiserẽ yr em mina cõpana, amarlos ey et preçarlos ey en quanto uiua, et fazerlles ey ajuda et honrra en quanto eu poder, et seerlles ey piadoso, et acorrerlles ey a suas coytas, et desto nũca lles faleçerey. [+]
1370 CT 1/ 688 Et fezerõ as torres moytas et muyto espesas, et os paaços muy rricos et muy nobles, et os tenplos muy fremosos, que bẽ uos digo que a uila fuy tã bẽ apostada et tã (bẽ) forte que por nihũa maneyra nõ podería seer cõquista, nẽ temía guerra de lugar que ẽno mũdo fose. [+]
1370 CT 1/ 692 Et os troyaos que lle auíã por ende a dar moy grand auer, et lle outorgarã estas cartas, et forã cõ elas muy ledos, et poserõ y seus seelos. [+]
1370 CT 1/ 692 Et Vlixas se guardou tã bem quando as scripueu que nõ poderõ seer coñosçudas por falsas. [+]
1370 CT 1/ 698 Demais, seede çerta que lle diserõ de uós nouas graues, cõ que lle pesara. [+]
1370 CT 1/ 701 Et acolleuse cõ el o mays ag(u)ina que podo a Corinthio, hu soubo que era Ydamedés, que o criase et o guardase de mal ata que fose caualeyro et que podese seer entregado en aquel rreyno donde seu padre fora rrey, ca era seu de dereyto. [+]
1370 CT 1/ 704 Et aqueles que de nós naçerẽ seerã deserdados et deytados dela pera senpre. [+]
1370 CT 1/ 705 Et Eneas partíose logo de Troya, et fujse pera suas naues, et tãtas coytas et tãtas tormentas pasou, de noyte et de día, andando ẽno mar, que moytas uezes ouuera de seer morto, segũdo que a sua estoria conta, ca esta nõ fala ende mais; mays todauía el aportou en Lonbardía, et ficou y pera senpre. [+]
1370 CT 1/ 706 Et por ende, ante os quiserõ rreçeber [ca] seer mortos et presos et despedaçados, ca ben sabíã que, se lles esta loucura muyto durase, que per esto pasaríã. [+]
1370 CT 1/ 706 Mata a tua madre por uingança de teu padre, et outro tal fays a Egistus per tuas mãos, ca en outra maneyra nũca seerías honrrado, nẽ auerías hũ palmo do rreyno. [+]
1370 CT 1/ 708 Et por ende, o que tal cousa fezera, nõ era guisado nẽ rrazõ de rreynar, mays deuía a seer desherdado do rreyno, por fazer tal crueldade. [+]
1370 CT 1/ 709 Et des oiemais pode Menalao folgar et seer quito de guerra et de batalla. [+]
1370 CT 1/ 711 Et por seer o amor mais firmado, Menalao lle deu a Ermíona, sua filla et de Elena, por moller. [+]
1370 CT 1/ 711 Et cõ esta fuy Orestes casado, et fezerõ as uodas en Miçenas, tã rricas et tã onrradas que mais nõ poderíã seer. [+]
1370 CT 1/ 711 Et seýuselles per seu engãno, que nõ á ouro que o guardar podera de nõ seer enforcado. [+]
1370 CT 1/ 714 Et a ela bẽ lle deu a entender que algo sabía, ca sabede que ante el quisera seer morto ca uiuo. [+]
1370 CT 1/ 717 Et a este lugar uẽem as naues de quinze légoas, sen seu grado, tã de rrégeo cõmo anda a seeta quando sal da beesta. [+]
1370 CT 1/ 723 Tã honrradas forõ estas uodas que ata mill ãnos será rrecontado et falado dos dioses, que nũca taes forõ nẽ am de seer. [+]
1370 CT 1/ 729 Et a coyta et o doo et o pesar que eu rreçebí porla morte de uoso padre, per uós asperaua de seer dela cõfortada. [+]
1370 CT 1/ 729 Et se o el matase et fose sabudo perlo mũdo, seería rretraúdo pera senpre por esta rrazõ et porla (a) maaestança que fezera. [+]
1370 CT 1/ 732 Et çertas nõno seer[á]. [+]
1370 CT 1/ 735 Et nõ se deue ende nihũ marauillar, ca erã (de) muy bõos, et mayorment aqueles que vijnã de linagẽ de rreys (et) senpre deuíã a seer bõos. [+]
1370 CT 1/ 737 "Sabe por çerto, Ulixas, que este (a) ajuntamento que tu deseias, et onde ás grã sabor, á de seer por teu mal et por teu grã dãno. [+]
1370 CT 1/ 737 Et esto che uerrá de longe, onde al nõ pode seer. [+]
1370 CT 1/ 737 Mays pero, quando se partío de mj̃, me diso cõ sospiros et cõ doo que muyto mal auía en este sjnal et que esta demostrança era moy descuberta, ca per aquelo cõuĩjna que seriamos perdudos, en guisa que seeriamos ẽemigos mortaes et eu despereçería perlo outro, et nõnos podiamos partir senõ per morte. [+]
1370 CT 1/ 739 Et as torres et os cubetes erã todos de mármor, muy bẽ lauradas, et en derredor andámeos et arquas, per que o lugar podese seer mellor defendudo. [+]
1370 CT 1/ 742 Mays Telégonus fuy tã coytado daquel colbe et ouuo tã grã pauor que logo coydou a seer morto. [+]
1370 CT 1/ 742 Grã sandiçe [et] fera come[ti]sche, que me aquí uẽesche matar, ca nõ podería seer outra cousa, et ia mays nõ seerá dito nẽ rretraúdo que ome da tua jdade cõmetese tã grã sandiçe cõmo tu. [+]
1375 QP 26/ 116 Fueras ende si tales dineros fuessen de Cauallero, que estuuiesse en la Corte del Rey, o en otro lugar en su seruicio; o si fuesse(n de) menor de veinte e cinco años, e el que fiziesse la compra le tuuiesse aquel que a fezo en seu nome. pois que a outorga e ha por firme (a venda) esso meesmo seeria qando alguo home fezese seu pesoeyro ........dolle poder que podese vender ou conprar algua cousa en seu nome sinalando por qanto preço a vendese (ou) conprase se este pleito atal firmasse a venda ou a conpra en nome doutro deuea ....... por firme o que o enviou e he obligado (por ende) tanben como se el por sy meesmo a ouuese firmada. [+]
1375 QP 26/ 116 LEE XLIX (como aquel que conpra de dineiro alleo a cousa deue seer sua foras ende en cousas senaladas). Dos dineiros alleos que teen os homes aas vegadas conpran para si erdamentos ou outras cousas que an mester. [+]
1375 QP 26/ 116 E por que dubdarian alguos se aquela cousa que asi he conprada (deue seer) daquel que o conpra ou (doutro daquel) cujos eran dineiros queremos lo aqui departir dizemos que deue... daquel que fezo a conpra en seu... ende se taes dineiros fosen de... que esteuese en corte del Rey ou en outro lugar en seu seruiço ou se for menor de XXV anos. [+]
1375 QP 26/ 116 Ca non seeria guisada cousa que pois (que) a uenda (fose) feita dereitamente con prazer do vendedor (ou) do conprador (ou de huu deles). outrosi dizemos que pero o vendedor se(se) quisese Repentir despois que a venda fose feita dizendo ao conprador que (lle) daria o preço dobrado e (lle) desanparase a cousa que aynda por tal rrazon non (se) poderia desfazer a venda nen seeria tiudo o conprador de o fazer se non quiser LEY LXII - (De los que quieren desatar la vendida que ovieren fecho de su grado, maguer digan que la fizieron con cuyta). [+]
1375 QP 26/ 116 Casa, o torre, que deue seruidumbre a otro, o que fuesse tributaria vendiendo vn ome a otro, callando el vendedor, LEE LXII (como se non pode desfazer a venda que he feita dereitamente macar disese que a fezera com coita de fame ou de peito que avia a dar) Desatar querendo alguo (ome) a venda que ouuese feita de seu grado dizendo que a vendera (por) gran coyta en que estaba de fame ou por moytos peitos que avia a dar por rrazon daquela cousa que vendeu ou por outra (rrazon) semellante destas. dizemos que esto non (lle) abonda para desfazer a benda. outrosy dizemos que se......quiser desfazer venda dizendo que a fezera por menos do que ualia (por que non era sabedor quando a vendeu que tanto valia que) por tal Razon nonna pode desfazer saluo ende se a venda fose feita por menos da meta do dereito preço segundo he sobre dito ennas lees deste titolo ou se poder prouar que a venda foy feyta por engano que lle fezo o conprador a sabendas non seendo o vendedor sabidor do......a cousa nenna avendo nunca vista ....de suso disemus LEY LXIII (como se pode desfazer a venda se o vendedor encobre a cenço ou a maldade que avia nas cousas que vendeu). [+]
1375 QP 26/ 116 Pero es tenudo o vendedor e non aperçebendo delo o que a conpra. por tal Razon como esta pode o conprador desfazer la venda e he tiudo o vendedor de tornarlle o preço con (todos) los danos e menoscabos que lle veeron por esta rrazon. outrosy dizemus que se vendese huu home a outro alguo canpo ou prado que soubese que daua .... eruas e danosas para as bestas que as paçesem. e qando (o vendedor) se calase que o non quisese dizer .............que he tiudo por ende o vendedor de tornarlle o preço ao conprador con todos los danos que lle veeron por ende...... se esto non soubese o vendedor qando o vendeu non seera tiudo de tornarlle mais do preço tan solamente LEE LXIIII (como se pode desfazer a venda do seruo se o vendedor a encobre a chata ou a maldade dela) Tacha ou maldade avendo o seruo que huu home vendese a ................ .....se fose ladron ou ouuese ............. ..........de fugir a seu sennor ou outra maldade semellante destas se o vendedor sabia esto e o non diso ao conprador tiudo he de Reçeber o seruo e tornarlle o preço con os danos e menoscabos que lle veeron por ende. e se o non sabia deue aficar o seruo ao conprador. pero he tiudo o vendedor el vendedor, de tornarle tanta parte del precio, quanto fuere fallado en verdad, que valia menos por razon de aquella tacha. [+]
1380 CPc 26/ 109 Magister sacri scrini libelorum he a X dinidade por que sal o fillo de poder do padre. que quer tanto dizer en rromanço como chançeler. e este ... ........teer en garda os seelos do enperador ou del Rey e as (cartas) de escriptos da chançelaria. e debe aver ..todas las cartas que............ .... aa chançelaria .... e as que entendere(n) que deuelas (mandar sellar, e las otras chancellarlas.) [+]
1380 CPc 26/ 109 LEE XVII (que a emançipaçon non deue seer feita........mais por voontade) Costr................... para emançipar seu fillo ben assi como non deue apremear o fillo para emançiparlo. ante deue seer feyta... [+]
1380 CPc 26/ 109 Ca si recibiese voontade tanben de huu como de outro sen juizo e sen nehua premia que seer possa. pero esto se ha de fazer conçelleyramente que quer tanto dizer (h)en este lugar como ante o juiz ante quen se deue acordar as voontades danbas las partes tanben do padre como do fillo. e ha mester o padre que mande fazer carta como saca o fillo de seu poder (e que sse) posa prouar a mançipaçon e non venna en dubda LEE XVIII porque rrazoes poden (costrenger aos padres) que saquen de seu poder a seus fillos Achamos quatro rrazoes porque poden costrenger ao padre que saque de seu poder a seu fillo. como quer que dizemos enas lees ante desta que non (poden) apremear(los) que o (façan.) a primeira he quando (o) padre castiga a seu fillo moy cruelmente sen aquela piedade que lle deue auer segundo natura. ca o castigamento deue seer con mesura e con piedade. a segunda he se o padre fezese tan grande maldade que dese carreira a suas fillas de seer maas molleres de seus corpos apremeandolas que fezesen ...........a III he sse huu ome man ..........en seu testamento algua cousa..... condiçon que emançipasse por ende......fillos. ca sse (lo) quel fuesse mandado desta guisa, tenudo es de los emancipar; e si non quisiere, puedenlo apremiar que (lo) faga. [+]
1380 CPc 26/ 109 E por ende se o fillo que fose amançipado fezesse tal erro como este (que) seu padre desonrrando maamente de parauoa e de feito e deue por ende seer (tomado) en seu poder TITULO XIX Como deuen los padres criar a sus fijos; e otrosi. como los fijos deuen pensar de los padres, (quando lo fuere) menester. [+]
1390 MS [I, 1]/ 1 MIRAGRE DE SANTIAGO SCRIPTO POR PAPA CALISTO En dia de Pascoa, seendo a cabeça de Santiago Alfeu en sua cousela sobre lo altar de Santiago, vn rromeu alamã cõ outros de sua cõpana tomou hũa grã presa de dineiros de prata et ofereçeos sobre la cousela da cabeça de Santiago. [+]
1390 MS [I, 1]/ 1 Et os que y estauã virõ a seeta, pregũtarõlle por que rrazõ a poyna, et o rromeu diso que avendo batalla cõ hũu seu ymigo, deralle cõ aquela seeta por la queixada seestra e foralle por medeo da cabe[ç]a, et o biquo dela foralle ferir ẽna nariz. [+]
1390 MS [I, 1]/ 1 Et quantos o virõ, que lle virã a seeta estar en el, nõ ouverõ en el fiuza de viuer. - [+]
1390 MS [I, 1]/ 1 Et seẽdo ja desasperado para morte, chamey Santiago et en chamãdo o nome del sayome a seeta tã rregeamente por la orella co~mo se sayse entõ da beesta. [+]
1390 MS [I, 1]/ 4 Et eu seendo enforcado, enpuxauame cõ hũa lança que tiña ẽna mão hora a hũu cabo ora a outro para morrer mais agina. - [+]
1390 MS [I, 1]/ 9 MIRAGRE DE SANTIAGO SCRIPTO POR PAPA CALISTO Hṽu caualeiro lonbardo, do castelo que chamã Carãtia et avia nome Emeus, vẽo en rromaria a Santiago, et tragia cõsigo dous cõpaneiros, et seendo ẽno lugar hu soen seer as gardas do altar, começou a dizer asi ante os que y estauã: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 9 Eu rreçebi d ' este apostolo santo tal dom que eu nõ era dino p[a]ra rreçeberlo nẽ ar nõ soo dino para cõtarlo, aveome asi: que avendo batalla cõ meus ymigos foy chaga[do] de hũa seeta ẽna perna et começey a enfraqueçer dela moy fortemẽte que nõ podia aver folga nĩhũa. [+]
1390 MS [I, 1]/ 12 Et porque entẽdeu que se chegaua o dia da sua morte, enviou aquel seu ospede aos clerigos que [o] leuasen aa igleia d ' y ca seeria proueyto da igleia se o asi fezesem. [+]
1390 MS [I, 1]/ 12 Cousa guisada et dereita paresçe del seer loado et onrrado por los moços sem pecado pois que os angios et os arcãgeos rreçeberõ del a alma ẽno dia dos Santos Inoçẽtes, et asentarõno cõsigo ẽno santo Paraiso cõ grãde alegria. [+]
1390 MS [I, 1]/ 12 Et Nostro Señor, que he misericordioso, por nos mostrar a santidade et a bondade d ' este omẽ boo fezoo tã santo por miragres que por el fezo, que moytos seeriã para os que poderẽ scripuir, pero que algũus dos que aprẽdemos vos diremos aqui: [+]
1390 MS [I, 1]/ 19 Et este Santiago en seendo en Iherusalem hu preegaua de Ihesucristo fillo de Deus viuo, foy derribado da çima do tẽple et apedreado as maãos dos judeus; et foy soterrado ali acerqua do tẽple. [+]
1390 MS [I, 1]/ 19 Despois ẽno ãno que el avia triinta ãnos que era bispo, os judeus cõ maliçia forõ a el et diserõlle: -Rogamosche que tornes o poboo que erra coydando por Ihesus que he Deus et que asi o preeges et faças entẽder ao poboo que aqui seera en dia de Pascoa, et nos asi o outorgaremos, et nos et o poboo daremos testemoyo que tu es home boo et santo com̃o tu dizes. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Vespasiano de pequeno avia hũa infirmidade ẽnos narizes de vespas que lle ende sayam, et nõ podia dela seer saão, et por eso era chamado Vespasiano. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Se tu es profeta, por que nõ adiuinauas que tu et esta çidade aviades de seer metudos en meu poder? [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Señor, se queres seer saão perdoa a todos aqueles que cõmigo vierẽ. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Desaventurada madre et mais desaventurado fillo! en tã grã fame et en tã grã traballo et en tã grã perigoo para que te gardei? ven agora, meu fillo, et seeras mãjar da tua madre, et ficara por enxẽplo da miña coyta et da miña maldade. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Et esto bem podia seer, ca despois que o Nostro Señor sacou da priion, andando el preegando a sua creença, fui preso dos judeus et ençarrado ali. [+]
1390 MS [I, 1]/ 34 Et segundo Santo Ausebio, bispo de Çesaria, et Sam Jeronimo, foy tan boo que hũu dia seendo aa noyte nẽbrouse que em aquel dia nõ fezera bẽ nĩhũu nẽ dera nĩhũa cousa, et diso: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Et eles todos a hũa voz meresçia morte; et el rrey coydou en sua voõtade et nõ quis jũtar hũu pesar cõ o outro et envioo a Rroma en arrafees por seer liure do trebuto que avia a dar cada ãno ao enperador, et por seer quito da morte do fillo; et en aquel tenpo era en Rroma hũu fillo de rrey de França que en tal gisa alo fora enviado por tributo, et fillarõ anbos ontre si cõpana, et porque Pilatus vio que o outro era mellor que el en toda las cousas et que se pagauã del mais, cõ enveja matoo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Quando aquel Ihesus, meu señor, ya por la terras preegar, eu avia de moy grãde amor et soydade de veer a sua façe et quigi mãdar pintar a semelança do seu rrostro, que era a mays fremosa criatura do mũdo, en hũu pano por fillar cõ ela prazer et cõforto quando o vise; et querendoo fazer cõteyllo todo, et el pediome o pano et posoo ẽna sua cara et doumo encayado cõ tal figura cal era o seu santo rrostro; et se teu señor este pano vise, et o catase omildosamente, soo çerto que logo seeria saão da door que ha. [+]
1390 MS [I, 1]/ 47 Jhesus, que tu moyto desejauas a veer, Pilatus et os judeus o matarõ a moy grãde torto, et ven aqui hũa moller que traje en hũu pano omayado a sua façe, et diz que se tu o catares et lle pedires merçee moyto omildosamente, que logo seeras saão. [+]
1390 MS [I, 1]/ 59 Et seendo mãçebo este Pero Afonso, tomou o abeto et a rregla de San Bieito cõ outros en esta igleia; et a cabo de tenpo fezerõno abade dela. [+]
1390 MS [I, 1]/ 59 Et nõ creas que por ende cayas en periuro, ca che tomara a santa cabeça de Santiago et leuarla as a Galiza, hu jaz o corpo de Santiago Zebedeu; et que esto que che eu digo he uerdade, esto averas: quando chegares ao porto acharas hũa naue aparellada de quanto ouveres mester, et poys que entrares en ela averas grãde door de feuere, et entõ teus cõpaneiros furtarã da cabeça que leuas dous dentes, et entõ leuãtarse a hũa tã grãde tẽpestade, que por pouquo a naue seera afondada, et os cõpaneiros et os outros que y foren, cõ medo de morte, chamarã Nostro Señor que por lo rrogo de Santiago os liure do perigoo d ' aquela tẽpestade. [+]
1390 MS [I, 1]/ 59 Et desque chegares a España, yredes por hũa çidade que he chamada Burgos, et entrãdo en ela tãgerse an todo los sinos sen aiuda de omẽ; et vos cõ medo leixaredes a rrua por que entrardes et esconderuos edes en casa de hũu home; et y seera moy grã cõtenda ontre ti et tous cõpaneiros sobre la cabeça, porque o chantres querraa leuar para Braagã, et tu para a igleia de Santiago. [+]
1390 MS [I, 1]/ 59 Et prometera ty et aos outros moytas boas cousas, et demais prometera a ti que a leue aa igleia de Santiago, et que a ti dara tãto do seu que tu et os outros seeredes senpre avondados. [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Et hũa ora catando el cõtra o çeo, vio hũu camino d ' estrelas que se começaua sobre lo mar de Frisa et ya por ontre Alamana et Ytalia et por ontre França et Aquita[n]ia et ya dereytamente por meogo da Gascona et por Nauara et por Espana, et ya ferir en Galiza en aquel lugar onde o corpo de Santiago jazia ascondudo; et Calrros veendo esto moytas noytes, coydou en sua voõtade que poderia seer; et jazendo de noyte, en esto coydando, apareçeulle hũu caualeiro en vison tã fremoso que nõ poderia mais, et disolle: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 70 Et agora vayte o mays çedo que poderes et eu ajudarte ey en toda las cousas; et por lo traba[l]o que y leuares gaanarche ey de Nostro Señor a gloria do Parayso, et o teu nome seera senpre loado. [+]
1390 MS [I, 1]/ 81 Et dizẽ os mouros que este ydalo fez ali Mafomete, a que eles seruẽ, seendo viuo, en seu nome, por encãtamento; et meteu en el hũa ligiõ de demoes que o tẽẽ sotilmẽte et tan rrezeo que nũca o nĩhũu o pode birtar. [+]
1390 MS [I, 1]/ 86 MYRAGRE DE SANTIAGO Seendo rrey Calrros en Vayona dos bazquos cõ sua caualaria, hũu caualeiro que auia nome Rromariquo, seendo doente para morte mẽefestouse et tomou peedença et rreçebeu o corpo de Deus. [+]
1390 MS [I, 1]/ 86 Porque eu leixey en tua mão o meu auer que o deses por mĩa alma para eu seer saluo, sabe que me perdoou Deus todo los meus pecados, et porque o tu nõ quiseste dar ali onde eu mãdey et o tomaste para ti, fazesteme jazer triinta dias ẽnas penas do inferno onde eu sayo; et sabe que eu de manãa seerey en Parayso et tu metudo onde eu sayn. [+]
1390 MS [I, 1]/ 86 Et d ' esto deuẽ a ẽtender os que an o auer en si dos finados et o nõ queren dar onde eles mãdan: seerã perdudos para senpre. [+]
1390 MS [I, 1]/ 88 Et quando aquel que filla boa creẽça cõtra a maa, et sofrença cõtra a sana, et largueza cõtra avariçia, et omildade cõtra a soberbea, et castidade cõtra a luxuria, et oraçõ cõtra a entẽçon do [demo], et pobreza cõtra a rriqueza, et perseuerãça do bem et se cala cõtra os deostos, et vay cõtra a voõtade de seu coraçõ, a sua lãça, que he a alma, seera frolida ao dia do juyzo, ante e façe de Nostro Señor. [+]
1390 MS [I, 1]/ 88 Ay, que bẽ aventurada et froliçida ẽno rreyno dos çeos, seera alma do que en este mũdo bẽ lidar et vençer os seus pecados!. [+]
1390 MS [I, 1]/ 92 Et desi enviou a Calrros que fose a el cõ poucos caualeiros, et que lle daria saseenta caualos carregados d ' ouro et de prata, et outras rriquezas moytas se lle quisese obedeçer. [+]
1390 MS [I, 1]/ 92 Aygolando, rrey Calrros nos envia a ty, e mãdache dizer que ven a ti cõ saseenta caualeiros segundo lle mãdaste dizer. [+]
1390 MS [I, 1]/ 92 Et querte seruir et seer teu caualeiro se lle fezeres o que lle prometiste. [+]
1390 MS [I, 1]/ 92 Et que te vayas cõ el en sinal de paz, veer cõ outros saseenta caualeiros. [+]
1390 MS [I, 1]/ 96 Et ende vespera do dia que auia de seer a batalla, teendo Calrros os da sua oste moy bẽ agisados, et moy bẽ gornidos d ' armas et de todo o que avia mester, et jazẽdo en hũus prados entre o castelo que chamã Talaburgos et a v[i]la, ẽna rribeira do rrio que chamã Charãta, algũus dos cristiãos chantarõ suas lanças ante as tẽdas, et en outro dia manãa acharõnas estar frolidas et cõ tona; et aqueles erã os que en aquela lide auiã de rreçeber marteiro por la creẽça de Deus. [+]
1390 MS [I, 1]/ 104 COM̃O LIDARÕ OS DO ENPERADOR SOBRE LA CREENÇA Calrros et Aigolando pois que ouverõ tregoa entre si, sayose Aigolando cõ todo los seus da çidade et paroos todos a cabo da vila; et foise cõ saseenta caualeiros dos mellores para hu estaua Calrros cõ todo los seus a medea legoa d ' y. [+]
1390 MS [I, 1]/ 104 "Nõ seerã coroados ẽnos çeos, senõ o que en este mũdo lidar cõ os seus peccados". [+]
1390 MS [I, 1]/ 110 COM̃O AYGOLANDO NÕ QUIS BAPTIZAR POR LOS POBRES MAL VEZADOS En outro dia ora de terça, poserõ tregoa ontre si, et Aigolando foy a Calrros por rrazõ de se baptizar, et achoo seer a comer en mesa; et achou cõ el outras moytas mesas arredor del a que syam arçibispos et bispos et moytos caualeiros, et frades negros, et coengos rreglãtes, et outros moytos omes vestidos de moytas gisas, et pregũto[u] a Calrros por cada hũu deles [que jente] era, et el lle diso: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 110 Et Aigolando vio seer aparte treze pobres moy catyuos et moi mal vestidos que nõ tinã toalla nẽ mesa et tinã mal de comer et de beber, et pregũtou que omes erã, et Calrros lle diso: - [+]
1390 MS [I, 1]/ 110 Aquestes que seẽ cabo de ti, seen moyto onrrados et bẽ vestidos et aqueles que tu dizes que som mãdadeiros de Deus, seẽ longe de ti et mal pensados et mal vestidos et morrẽ de fame; et sabe, que mal serue seu señor, grã vergõça lle faz, o que os seus mãdadeiros tã mal pensa. [+]
1390 MS [I, 1]/ 110 Et entẽdeo Calrros que por los pobres que vio Aigolando seer mal pẽsados se leixara de baptizar. [+]
1390 MS [I, 1]/ 112 Et o primeiro omẽ que ferio en eles fui Arnaldo de Belanda cõ os seus et entrou por eles dando moi grãdes golpes ẽnos mouros a destro et a seestro, ata que chegou onde estaua Aigolando et matoo logo ali cõ hũa espada. [+]
1390 MS [I, 1]/ 112 Et todo cristião que creuer bẽ et firmemente de coraçõ et fezer boas obras en quanto poder, verdadeiramẽte seera sobre los rreynos dos çẽos cõ Jhesucristo que he cabeça de que os cristiãos son nẽbros. [+]
1390 MS [I, 1]/ 112 Et en esto deuemos a ẽtender que asi com̃o aqueles desque vençerõ os seus imigos et os matarõ cõ cobiiça voluerã por lo aver deles et forã por ende mortos a maãos dos ymigos, asi o cristião que maenfesta os seus pecados et filla deles peedença, nõ deue depois tornar a eles, ca se a eles voluer seera morto por lo ymigo da alma, que he o demo; et asi com̃o aqueles que voluerõ a rroubar perderõ a vida d ' este mũdo, et rreçeberõ morte desonrrada, asi os omes d ' ordẽe que leixa o mũdo por amor de Deus, se despois aas cousas do mũdo voluerã perderã a vida perdurauele et gaanarã o Inferno que he por senpre jamais sem fym. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et aquel gigante nõ temi lança nẽ seeta et avia força de XL omes arrizados. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 He fillo de Deus Padre et da Virgeẽ Santa Maria, et foy morto ẽna cruz, et soterrado ẽno moymẽto et quebrantou os Ynfernos, ao terçer dia rresurgio et desi foyse aos çeos hu see aa destra parte de seu Padre. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Se tu dizes que o Padre he Deus, et o Fillo he Deus et o Spiritu Santo he Deus, tres Deus son logo, o que nõ pode seer que y aja tres Deus. - [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Nõ, diso Rrulan, mais tres pesoas en hũu Deus; digo eu que el he hũu et ha en si trres pesoas, et forõ et som et seerã para sempre yguaaes; et qual he o Padre tal he o Fillo et tal he o Spiritu Santo; et os ãgeos ẽno çeo obedeesçen et onrrã a hũu Deus en trres pesoas; et Abraã vio tres et adorou hũu. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Esto me demostra tu: com̃o tres pode seer hũu?. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Ora entẽdo que pode seer tres pesoas en hũu Deus; mais com̃o o Padre ouve Fillo, esto nõ entẽdo. - [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Bem pode seer, diso Ferragudo, que naçeu da Virgẽe, mais se foy fillo de Deus, por nĩhũa gisa nõ poderia morrer, ca Deus nũca morrera. - [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Por que me dizes atãtas parauoas vãas? ca cousa he que nõ pode seer, que o omẽ morto torne viuo depois. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Nõ foy soo o fillo de Deus que rresurgio d ' ontre os mortos mais verdadeiramente todo los omẽs que forõ des o começo do mũdo et an de seer d ' aqui endeante an de rresurgir depois da fim et yrã ao dia do Juyzo ante a sua cadeira oyr sentẽça para rreçeber galardom do bẽ et do mal que fezerõ. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et aas vozes delas et aos soes das cãpaynas et ante a semelduẽ das carãtonas, que erã moy feas, espantarõse os caualos dos caualeiros de Calrros et começarõ de fogir cõ grã medo ataes com̃o a seesta, et os caual[ei]ros por nĩhũa gisa nõ os podiã tẽer. [+]
1390 MS [I, 1]/ 117 Et rrei Calrros entẽdeo, et com̃o estaua armado de moi boa loriga et de moy boo elmo et cõ moy boa espada et cõplido de grraça de Deus, que era cõ el, entrou ontre as azes dos mouros dando moy grãdes feridas a destro et seestro, matãdo moytos deles ata que chegou onde estaua a carreta, et dou cõ a espada ẽna aste en que estaua o pendon et cortoo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 128 Et aquestas som duas igleias: en Efeso que he ẽna destra parte de Ihesucristo, ẽno rreyno tẽporal, et Cõpostela que he aa seestra, que d ' estes dous yrmãos acaesçerõ quando os apostolos partirõ ontre si as prouĩçias do mũdo, para preegar a creẽça de Deus porque eles pidirã a Ihesucristro que hũu seuese a sua destra parte ẽno seu rreino et o outro a seestra. [+]
1390 MS [I, 1]/ 128 Et cõ dereito estas son prinçipaes, que asi com̃o estes apostolos pasarõ todo los outros en grraça et en onrra, asi aqueles lugares en que eles preegarõ, hu jazẽ os seus corpos, deuẽ seer mais onrrados de dereito ca todo los outros do mũdo, et cõ dereito a igleia de Rroma he primeiramẽte mais onrrada porque a sagrou et onrrou San Pedro prinçepe dos apostolos por a sua preegaçõ et por lo seu sange que y espargeu quando o matarõ, et por lo seu corpo que y jaz. [+]
1390 MS [I, 1]/ 133 Et ante a sua cadeira tinãlle hũa espada nua, segundo fazẽ a enperador; et en rredor del cada noyte velauano çẽto et viinte caualeiros moy boos, quoreẽta a terça da noyte, dez aa cabeça et dez aos pees, et dez aa destra parte, et dez a seestra, et ti[na] cada hũu deles hũa espada nua ẽna mão destra, et hũa cãdea açesa ẽna siestra; et asi os quoreẽta a outra terça et asi os outros quoreẽta outra terça ata o dia, mentre os outros dormiã. [+]
1390 MS [I, 1]/ 133 Mays os grãdes feictos que el fazia seeriã maos de contar a quantos se pagariã de oyr em com̃o el morou en Toledo et com̃o el matou na lide rrey Breymante por amor de rrey Galafre de Toledo cujo emigo el era; et com̃o cõquereu moytas terras et moytas prouĩçias por suas armas et as meteu aa creẽça de Deus; et en com̃o fez moytas abbadias et moytas igleias por lo mũdo; et en com̃o as enrrequentou et en com̃o tirou moytos corpos de santos que jaziã soterrados en terra et os meteu en moymẽtos d ' ouro et de prata; et en com̃o foy enperador de Rroma; et en com̃o foy ao Sepulcro de Iherusalem, et en com̃o trouxe o leño da cruz de Ihesucristo et o partio per moytas igleias; et ante cansaria a mão et a pẽna dos grãdes feictos del a quen os todos quisese escripuir, pero que vos diremos desque liurou a Espana dos poderes dos mouros en com̃o se tornou para França, et en com̃o lle matarõ Rrulã et os outros caualeiros ẽna lide de Rroçauales. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et afirmada asi a treyçõ ontre os mouros et Galarõ, foyse Galarõ a Calrros et presentoulle o auer que lle eles inviauã, et disolle que Marsil queria seer cristião et que se gisaua de camino para se yr a França para se baptizar et que d ' ali endeante queria por el teer a terra d ' Espana. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et a dos viinte mĩll vẽo primeiramente ferir sobre los cristiãos, et os cristiãos voluerõ a eles et lidarõ des la manãa ata ora de terça, et matarõ todo los mouros que nõ ficou deles nĩhũu, Et eles estãdo cãsados da lide que ouverã, os outros XXX mĩll mouros vierõ sobre eles et matarõ todo los cristiãos, que nõ ficou deles nĩhũu senõ pouquos que nõ fosen hũus chagados et os outros degolados, et outros [con] grãdes feridas de lanças et cortos cõ segures, et outros chagados cõ seetas et cõ dardos, et outros esfolauã cõ coytelos, et os outros queymauã en fogo, et os outros enforcauã. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et aqueles que son bebedos et fornigadores senificã os clerigos de misa et os omes d ' ordẽe que deuẽ a lidar cõtra os peccados, et nõ lles cõuẽ de se enbebedentarẽ nẽ auer molleres; et se o fezerẽ seerã presos de seus iimigos que son os demoes; et aa çima seerã mortos de maa morte. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et vio estar hũu que era mayor do corpo ca todo los outros, et doulle hũa ferida cõ a espada et cortoo et o caualo por meo, asi que hũa parte do mouro et do caualo caeu aa destra parte et a outra a seestra. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Quen te teuer nũca seera vençido nẽ seera espantado d ' outra cousa cõtraria, ca senpre seera cõplido da ajuda et grraça de Deus. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et en jazẽdo asi Rrulã ẽno prado sobre la erua, avia tã grã seede que mayor nõ podia, et nõ podia auer agoa. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Señor Ihesucristo, por cuja creẽça eu leixei a mĩa terra et vin a estas terras estrayas por enxaltar a cristianidade, onde eu moytas lides vinçi dos mouros por la tua grraça, et onde eu moytas chagas et deostos et pelejas et escarnos et caenturas et cãsaço et fame et frio et moytos outros traballos padeçin, encomẽdoche, Señor, esta mĩa alma en esta ora en que jasco, ca asi com̃o por mĩ et por los peccadores quiseste naçer et morrer en cruz et seer soterrado en moymento, et deçer aos Infernos et quebrantarlos et tirar ende os teus santos, et ao tercer dia rresurgir d ' ontre os mortos et despois sobir aos çeos que nũca forõ desanparados da tua presença et da tua santidade; asi a mĩa alma, Señor, por la tua misericordia seja liure da morte perdurauele que he o Inferno. [+]
1390 MS [I, 1]/ 136 Et sabede que quen quer viinr para destroyrla, que seera cõdenado en aquel outro mũdo; segundo que sempre todos aqueles que a gardarõ do poder dos mouros aver[ã] galardon do Rrey Çelestial. [+]
1390 MS [I, 1]/ 157 CONTO DOS ALTARES QUE ESTAN ẼNA IGLEIA DE SANTIAGO Os altares que ha ẽna igleia son aqui contados por ordẽe: o primeiro altar, que esta cabo da porta do Camino Françes cõtra a parte seestra he [de] san Nicolao. [+]
1390 MS [I, 1]/ 157 Et suso ẽno paaço soem seer tres altares: hũu he o altar de san Migeel Arquangeo, et o outro altar he, a destra parte, de sam Bieyto; et [o] outro altar he, ẽna siestra parte, de san Pedro et de san Pavlo et de san Nicolao bispo, et sol y seer a capela do arçibispo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 159 Et aquela arqua he laurada de hũa marauillosa obra nẽ he moyto grãde nẽ moyto pequena, et a nĩhũa maneira nũca d ' ali pode seer mudada segundo ençima da testemoyo sam Thedomiro que foy bispo d ' y, que o achou ali grã peça ha segundo avedes oydo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 159 Aquel altar, por amor do Apostolo et dos seus diçipolos, nũca pode seer destroyd[o] nẽ tirado d ' ali. [+]
1390 MS [I, 1]/ 162 Et he laurado ẽno meogo da taboa de prata o Trono Domini [en que seen viinte et quatro ançiãos] [ẽna] ordeẽ [que] san Juã apostolo et auãgelista cõta ẽno seu liuro Apocalise que os vio, conuẽ a saber: doze aa destra et doze aa seestra; et tẽẽ ẽnas mãos boas violas et rredomas d ' ouro que dan de si moy boo odor; et en meo deles se Nostro Señor ' in sede majestatis ' , et ten en hũa mão o liuro da vida, et cõ el se beeyzẽdo; [+]
1390 MS [I, 1]/ 162 En outra ordeẽ seẽ doze apostolos, seis aa destra parte et seys aa seestra parte; et ontre os hũus et os outros seẽ figurados moy boas calõpnas, moy fremosas et moy boas froles et en rredor del. [+]
1390 MS [I, 1]/ 162 En esta ordeẽ meesma seem quatro profetas, conuẽ a saber: [+]
1390 MS [I, 1]/ 162 Moysen et Abraã [aa] seestra parte, Isaque et Jacob, que tẽẽ senllos roollos ẽnas maãos; et ẽna [superiori] ordẽe seẽ doze apostolos en rredor. [+]
1390 MS [I, 1]/ 170 COM̃O DEUẼ SEER RREÇEBUDOS OS RROMEUS DE SANTIAGO: [+]
1390 MS [I, 1]/ 170 MILAGRE DE SANTIAGO Todo los rromeus de Santiago, quer pobres quer rricos, que vierẽ en rromaria a visitar o altar de Santiago, de viinda et de yda, deuẽ seer rreçebudos moy bẽ et moyto omildosamẽte, cõ grã caridade de toda las jentes. [+]
1390 MS [I, 1]/ 170 Et este miragre do bẽaventurado apostolo da a entẽder que todo home que vier en verdadeyra penitẽçia buscar o corpo de Santiago cõ boo coraçõ, de todo en todo, seera quito de todo los pecados, asi com̃o nõ aparesçeu nemigalla do pecado, que este rromeu fezera, en aquel scripto. [+]
1390 MS [I, 1]/ 180 Et mais che digo que todo los ospedes que moran ẽno camiño por que vẽẽ a mĩa casa, et que contra dereito toma o aver dos meus rromeus viuos ou mortos que se deuia dar as igleias et a pobres por las suas almas, que seerã perdudos por senpre. [+]
1390 MS [I, 1]/ 186 MIRAGRE DE SANTIAGO SCRIPTO POR PAPA CALISTO Ẽno ãno da Encarnação de Nostro Señor, de mĩll et çento et dous ãnos, hũu bispo viindo da casa santa de Iherusalem en hũa naue, seendo cabo do bordo leendo en hũu liuro, vẽo hũa moy grãde onda et lançoo ẽno mar cõ outros que y andauã; et arredada a naue deles saseenta couedos, et eles aperigoados sobre las agoas do mar, chamarõ Santiago que lles acorrese a moy grã voz. [+]
1390 MS [I, 1]/ 188 Et Santiago apareceulle de noyte en sonos a hũu seu escudeiro et disolle que se seu señor quisese cõplir o que prometera que logo seeria saão. [+]
1390 MS [I, 1]/ 190 Et seendo ẽno bordo dela caeu ẽno mar et começou de chamar Santiago que lle acor[r]ese. [+]
1390 MS [I, 1]/ 191 Et el cõ os colares das cadeas aa gargãta esforçandose ẽna merçee de Santiago, sobio ençima da torre et saltou de çima dela fora, et pero que a torre avia saseenta couedos en alto, por la grraça de Deus et por la merçee de Santiago, nõ lle enpeeçeu et foyse saão et cõ soude. [+]
1390 MS [I, 1]/ 193 Et o bẽaventurado Señor Santiago oyo o seu rrogo et a sua oraçõ, et hũa noy[te] seendo as gardas aynda espertas, apareçeulle ẽno carçere et mãdoulle que se leuãtase, et leuoo cõsigo a çima da torre, et a torre mergeuse atãto que juntou a çima cõ o tarreo en gisa que o mercador sen salto et sen dano nĩhũu, se deçeu dela solto de toda las prigoõs. [+]
1390 MS [I, 1]/ 196 Et agora ante que pouquo eu falase entrou Santiago, et tragia ẽna maão seestra por escudo o saquo que eu trouvera aa moller, et ẽna mão destra tragia o bordon do rromeu doente que eu puje ẽno meu caualo por lança. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Cata tu et cree meu cõsello, ca en outra maneira nũca poderas seer saluo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Eso coydaua eu de fazer com̃o tu dizes, mais pois me dizes que me nõ cõpre de o fazer, dyme que he o que che praz et o por que posa seer saluo, et eu fareo de grado. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Se tu quiseres seer quito cõplidamẽte d ' este pecado, corta logo aquelo cõ que o fezeste. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Se eu fezer aquesto que me tu mãdas, nõ poderey viuer, et seerey omizia de mĩ meesmo, et ar oyn dizer que aquel que se mata que seeria perdudo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Ay neyçio que pouquo entendes do que che cõple para soude da tua alma!, ca se tu en esta gisa morreres seeras martir, et atormẽtaras asi o teu pecado, et sen dulta logo tu verras para mĩ. [+]
1390 MS [I, 1]/ 200 Ay, se tu foses tã sabedor que nõ dultases de te matar!, eu sen dulta cõ grã conpana de meus cõpaneiros, verria por ti et rreçeberia a tua alma, et seeria cõtigo por senpre jamais. [+]
1390 MS [I, 1]/ 213 Et por ende os, Rex Magos quando souberõ por lo profeta Balaã que tal Rrei naçera touerõ por bẽ de saber por suas ymagẽes que omẽ deuia de seer aquel que era nado, et demãdãrõlle rreposta. [+]
1390 MS [I, 1]/ 213 Et vierõ en eles por viinrẽ mais agina, et por veerẽ que seeria d ' aquela grã marauilla. [+]
1390 MS [I, 1]/ 216 "Et tu Beleẽ, terra de Judea, nõ seeras mẽor ontre toda las çidades onrradas de Judea, que de ti s[acar]ey prinçipe que reg[e]ra o meu poboo de Ysrael". [+]
1390 MS [I, 1]/ 218 Et sabede que a estrela que os giou nũca despois apareçeu, pero dizẽ algũus que Beeda, seendo en hũu mosteiro, escripuio et diso no tenpo de Paula e Ustochio duas santas virgẽes que morauã en Beleẽ, cabo hũu poço, et dizẽ mais que por. . . esto disera que o tinã os mõjes por chufa, et que o deitarã de mõgia algũus dias de sua cõpania. [+]
1390 MS [I, 1]/ 218 "Aquela estrela foy mãdadeira da naçẽça de Nostro Señor, et nũca apareçeu d ' ante que a o neno Jhesus criou, et desque ouve acabado seu ofiçio logo se leixou de seer. [+]
1390 MS [I, 1]/ 221 Maria, levãtate et toma o lume da uitoria que che trago et douche esta palma en rrenẽbranza que vençiste todas as cousas que son cõtra o prazer de Deus et sabe que d ' oje a tres dias seeras d ' este mũdo leuada, et Nostro Señor enviara todo los apostolos que vejam a gran gloria que as de rreçeber. [+]
1390 MS [I, 1]/ 221 Señor, eu byeygo o teu nome que foy et he et seera santo et loado por sempre; pidoche que me des a tua bieyçõ et que faças que o demo nõ aja en mĩ nĩhũu poder, nẽ viynr a mĩ a aquela ora que me mãdares d ' aqui partir. [+]
1390 MS [I, 1]/ 222 Bieigote eu Señor, et beeito sejas tu, ca me chamaste para leuaresme, et todos los apostolos que estouesem aa mĩa morte, bieigo o teu nome que he et seera bieito in secula seculorum. [+]
1390 MS [I, 1]/ 222 Sabe que eu cõvosco soo et seerey senpre ata a fin do mũdo. [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Que pode seer de tã grã gente que asi vã loando a Deus? [+]
1390 MS [I, 1]/ 226 Esto que tu rrogas nõ he en nos mais en ty, ca se tu creeres que Ihesucristo he fillo de Deus, logo seeras solto et saão. [+]
1390 MS [I, 1]/ 231 Uirgẽe Señora, madre de Nostro Señor Ihesucristo, rrogote et pidote por merçee que me nõ leixes agora aqui desanparado nẽ asi triste de uos falar et dizer d ' aquesto que eu agora vejo que pode seer; et que saba contar a verdade d ' aquesto feicto aos apostolos meus yrmaãos quando me juntar cõ eles. [+]
1390 MS [I, 1]/ 231 Tome, vayte para Iherusalem hu soen os apostolos morar, et acharlos as y todos ajũntados; et tu seeras deles rretado porque nõ fuste cõ eles na mina morte nẽ ẽno soterramẽto do meu corpo; mais tu dilles com̃o me viste sobir aos çeos en corpo et en alma; et que dixe que d ' aqui endeante que me chamasen en todo los lugares, et en toda las cousas que me ouverẽ mester, et eu oyrlos ey et rrogarey ao meu fillo et ao meu Señor Dom Ihesucristo por eles. [+]
1409 TA III,4/ 57 [C]omo ontre todas as qousas anymalyas que Deus fezo a uso et seruiço do ohmen nehũa non seia mays nobre que o cavallo, porque por el os prjncypes et os grandes senores et os caualleiros se deporten, et porque sen el o señor ontre os outros priuados asy como deue, non poderya seer esgardado poren aprol daquelles que vsam dos Cauallos, espiçialmente aa onrra daquelles que con nobre curaçon se deleitam aa bondade et aa onrra da cauallarya et da batalla, algũas cousas do Cauallo, segundo mjña opinion et a braueza do meu engeño ordiney ajuntar liuro no que por todas llas cousas posam sutilmente mostrar aquellas qousas que ao Cauallo et a sua geraçon perteeçen mais lliuremente a verdade por orden dereita segundo o que prouey Eu Jurdam Ruvyo de callabrya, Caualleiro en marescella en outro tenpo de meu Señor o Enperador Fradarique segundo, de mjña vontade, de todas llas qousas, rrazoes uerdadeiras mostrarey. [+]
1409 TA III,4/ 57 Primeiramente porque escriuyndo a geraçon et a nasença do Cauallo digo que o Cauallo deue seer geerado con gran goarda et femença em esta gisa et maneira: [+]
1409 TA III,4/ 57 o Cauallo que ha de geerar deue Seer esforçado et bem gouernado et non deuen en el caualgar nen traballar con el. [+]
1409 TA III,4/ 57 A Egoua mentre for prene non deue de seer moy grosa nen moy magra, mais deue seer no cumunal, ca se for moy grosa a grusura de dentro estreitarya en tanto o fillo no ventre que o corpo et os nenbros del non se poderyam estender, et por ende sairya o corpo peqeno, et se for moy magra por rrazon de gran magreduen non se poderya o potro bem gouernar no ventre della; [+]
1409 TA III,4/ 57 Et a Egoa que andar prene dia nen Noite non deue estar presa en llugar hu non comeya nen beba porque por fame ou sede que padeçirya estando asy ençarrada aas vezes seerya constrangida de paryr o fillo ante do tenpo. [+]
1409 TA III,4/ 57 Afirmo pero que o potro que ata a tres anos en bom llugar de pazqo uiuer liureduuen, sem conpania doutras bestas, mellor et mays saão seerya, asy que huse canpos verdes cada dia ca o aar et livreduen, et garda soude no corpo et nos nenbros do potro Naturalmente et espiçialmente as coixas som llimpas de magooas et por todas coussas mellorres. [+]
1409 TA III,4/ 59 Et deuenno tanger con a maão por todos llos nebros liuiaamente et mansamente no começo contra o Cauallo, o que del pensar non deu seer aspero nen de parauooas aspantossas, ca por parauooas taes podiria gaanar mañas et custumes maos; [+]
1409 TA III,4/ 59 Et deuenno tanger por todos llos nenbros estremadamente nos péés. Et deuen llos aa myude alçar et batellos como See o quiserem ferrar. [+]
1409 TA III,4/ 61 Ao Cauallo deuen teer a maniadeira baixa antre as maaos, asy que adur posa fillar con sa boca o feeo ou a palla, et husando o Comer asy que a natura et huso lle faran o collo et a cabeça seer mais ligeiros, et seer moi mellor denfrear, engrosara mais no alcafar et nas coixas et pareçera mais; [+]
1409 TA III,4/ 61 Et deuen saber que o Cauallo para mellor seer non deue seer moi groso nen moy magro, mais antre anbos. Et se for moy groso os humores sobeios deçen aas coixas et geeranse y leuemente doorres, et se traballar podese perder por moitas doores ligeiramente; [+]
1409 TA III,4/ 61 et agoa para o Cauallo deue seer molle et tiuada, et ia quanto salgada, et corrente pouqo ou nymjgalla, porque ha agoa caente molle engrosa engorda mais que a outra. [+]
1409 TA III,4/ 61 Et Nota que quanto a agoa he mais frya et core mais tesa, tanto meẽos engrosa o Cauallo, ca see o Cauallo non beber aauondo nora podera fillar carne; [+]
1409 TA III,4/ 65 Ferrar se deue o Cauallo con ferraduras rredondas conuiniuylles as huñas, et deuen os canellos das ferraduras seer estreitos et lleues. Et quanto as ferraduras mais lligeiras foren tanto o Cauallo alçara os pees mais lligeiramente. [+]
1409 TA III,4/ 65 Nota que quando O potro for mais Nouo et mais çedo ferrado, tanto auera as huñas molles et mais fraqas, porque o huso dandar sem ferraduras crja as huñas mais duras. Deuen guardar que non comia nen beua o Cauallo quando veer caente et suurento, et deuen no cubryr dalgũa quousa, et andar mansamente con el ataa que arrefeezca, et sabj que o caualgar muito da Noite enpeçe ao Cauallo, et Se enton ueer suurento non pode seer tambem pensado como de dia para comer sua çeea como sooe, et porque pode ligejramente moiro mais arrefeçer porllo aar da Noite, que he mais fryo que o de dia. [+]
1409 TA III,4/ 65 Nota que o Cauallo para Seer mais saaõ deueno sangrar na vea do collo quatro vezes enno ano, conuen a saber: [+]
1409 TA III,4/ 67 depois deuen Cauallgar en el mansamente sem esporas et sem sella et tragello a destro et a seestro en peqeno paso uolluendoo de hũa parte et da outra ferindoo mansamente con hũa uara, et se for mester uaa ante el algem a pee como de suso dito he; [+]
1409 TA III,4/ 67 Et deuenlle encurtar no pollegar a rredeea destra, et tẽẽr a seestra mais curta porque o Cauallo Naturalmente tira mais ao seestro bollindolle con o freẽo mais rrigiamente digo que deuen tornar trager por aradas et por llugarres chaãos para fillar y vuso dalçar mais leuemente et mais fremosamente porllo vso de cada dia as coixas et os pees: [+]
1409 TA III,4/ 67 et asy o que en el seuer andara mais seguro et mais saaõ o Cauallo que trotar ben et ligeiramente ao destro et ao seestro pollos ditos llugares por maneira semellauel, por lla mañaa en meor salto que poder o tragam a gallopo, non deue moyto trager a gallope o Cauallo ca por ventura se anojarya et poderseya de depois ligeiramente fazer rreuellador; [+]
1409 TA III,4/ 67 ual moito que o que cauallga o Cauallo a trote ou a gallope mandandoo duun lugar para outro, traga na maão a rredeẽa testa et os mosos do freẽo no peito do Cauallo, que amerga a cabeça aos peitos et encurue o collo, et esto se faça no começo pouco et pouco, et como uyr que mester faz, et en por moito en esto estudo et caamento, et seeria proueito et saamento do Cauallo et do que o caualgar, porque quando o Cauallo trouuer a cabeça jncrjnada, et a o peito et chegada dobrara o Cauallo mais fremosamente, et trotando ou gallopando, como dito he, mais abertamente et mais craramente agardara seus passos et mellor et mais ligeiramente se uoluera ao destro et mellor se parara; [+]
1409 TA III,4/ 71 Qual deue seer o que caualgar no Cauallo. [+]
1409 TA III,4/ 71 Nota que a boca do Cauallo non deue seer moi dura nen moi molle mais ontre anbas. Et esto pareçe por que o Cauallo non se podiria ben enfrear se lle non tirasem quatro dentes como dito he. [+]
1409 TA III,4/ 71 Et deuen cauidar que see o freo for lligeiro et conuiniuel ao Cauallo, non llo deuen mudar, ca por mudamento dos freos danase a boca ao Cauallo que he esfauellado et pois o Cauallo for ben enfreado deue vusar a correr con el. [+]
1409 TA III,4/ 71 Deues saber que quanto mais a meude correren o Cauallo et tenperadamente tanto sera mais ligeiro et mais corredor, por Razon do vuso do correr, pero hũa qousa lle he contraria, se moito vusar a correr sem Razon et como non deue, farase ardego he bulliçoso et rreuellador aas uezes et perdera gran parte de seer ben enfreado, pero non deuen dar a escaiçemento pois que o Cauallo for perfeito, que quer dizer ensinado et vusado ao freo, como sobredito he; [+]
1409 TA III,4/ 73 espinaço curuo como chãao, llonbos rredondos como grosos, yllaes asy como de boy, ancas llongas et tendudas, Nadiga ancha et llonga, rrabo groso con poucos cabellos et chaaos, coixas anchas et carnosas de dentro et de fora, canbas et auentaes anchos et curuos como de çeruo, demais coixas ben anchas, seqas et uellosas, as junturas das coixas, que son os Noos de sobre llos trauadoiros, sejan grosos non carnosos nen moyto chegados aas huñas a semellança do boy, os pees et huñas aia anchas duras et cauadas, asy como conuen o Cauallo boo, deue seer mais alto pouco de alcafar ca deanteira parte como çeruo, o colo aia alçado et seia groso hu se junta ao peito. [+]
1409 TA III,4/ 73 Et porque seeria moi llongo dar Razon a cada huun nebro segundo sa feitura, o que cada huun conoçera por sy, leixo a dizer desto. [+]
1409 TA III,4/ 73 Et deues saber que a fremusura das feituras do Cauallo mais abertamente et mais verdadeiramente se poden mostrar et conoçer no Cauallo magro que no groso, que en seendoo encobre moito desa mingooa. [+]
1409 TA III,4/ 81 depois desta sangrya metan lle sedas nos peitos et nas coixas et corranllo et llauenlle estas sedas duas ou tres vezes no dia, conuen a saber aa mañãa et aa noite, para correren et seeren fora aquelles homores de que se geerou a llandooa, et non lle deuen a acorrer nen a llauar estas sedas senon a dous dias daquel dia que llas meteren ante que llas corran nen llauen deuen a caualgar no Cauallo et tragello huun pouco a peqeno paso et non deue a comer herua nen feeo et das outras qoussas non deue A comer senon pouco para se manteer tam soltamente, que a herua et o feno acreçentaRyan os homores et peoraryan por en o uerme se as comese. [+]
1409 TA III,4/ 81 et esto feito deita a estopa nas craras dos ouos anaçados et enche ende as chagas, et depois coseeas con fiyo que non saya ende a estopa: [+]
1409 TA III,4/ 81 fendudo o coiro ao llongo et a carne ataa o uerme llançenlle o poo do Rosalgar asy como vires que cunpre et pon ençima do algodon, et coseeo ou o llega sobre lla chaga en gisa que non caya ende o Rosalgar; [+]
1409 TA III,4/ 85 E para esta enfirmidade ou apostema et moi chegada ao curaçon deuenna tyrar moy sotilmente, et se no tiramento desta llandooa cebrar algũa ueẽa, et se tornar en sange deuena apertar das maãos et lialla con fyo do sirgo et see a non poder lliar por Razo deuena a meter na chaga para estanar esta meezjna filla duas partes dençenço et tres partes daloes etpatico, et faz ende poo et amasa este poo con craras douos moito anaçadas et mesturalle moitos dos cabellos da lebore et mete moito desto asaz sobre lla ueẽa na chaga, et outrosy ual moito para esto o ziz, et o qual mudo con craras douos ben moidos. [+]
1409 TA III,4/ 93 Para esto outrosy ual moito as semeẽas do trigo coitas con pouco dazeite et see as meteren dentro porllo furado da verga. [+]
1409 TA III,4/ 93 Para esto he ajnda cousa marauillosa et presta moiro see o Cauallo llançaren en alguun lugar con egooa ou con mua, et para esto llogo uerra a fazer ourina. [+]
1409 TA III,4/ 97 Et see o Cauallo for nouo ou magro non beba nen coma o que ia dixe, mais parenno en lugar fryo et llegenlle o freeo en lugar alto que alçe a cabeça et llançenlle pedras ou seixos redondos estrados so os pees a auondo et porlla rredondença das pedras bulira a meudo con os pees et con as maãos et con as coixas onde do gran mouymento as uenas das coixas que som prigiçosas et atirridas por llos homores que y corren enpuxam a sa pesuduen por o asy ameude prema seus pees sobre llas pedras, et molla hũa cuberta de laã et cubrio della et gardaao que non coma nen beba nen este a sol, et husalle desta cura ataa que torne a seu estado. [+]
1409 TA III,4/ 99 Et todo ben muudo et pisado con huun pouco daçafran; destenperao con vino branco, et mestura con esta huũa peça de gemas douos, et uolue todo moy ben, et deue seer esta beberagen tan clara et tam sotil que lligeiramente a posa topyr o Cauallo et gardena en uaso llinpo et depois llançena en Corno de boy linpo et alçem a cabeça do Cauallo contra o aar sem freeo, et denlle duas ou tres uezes no dia daqella beberagen por aquel Corno et tena cabeça alçada por hũa peça de gisa que a beberagen posa deçer as entradajas do Corpo et depois desto tragano porlla rrenda a paso ou caualgen en el huun pouco para se estender a beberagen porllo Corpo et que a non posa boluer depois porlla boca. [+]
1409 TA III,4/ 101 Para matar a fistolla filla o rratano que he o sirgo da rraposa que see nos codesos, saão, et viño, et ponno en hũa olla Noua et leixao tanto cozer sobre llo fogo que se faça del caruõos, et destes caruões faras poo que deitaras na fistolla, et matalla as. [+]
1409 TA III,4/ 103 Et fage en todas estas cousas asy como ia dito he no capitollo da door saluo que esta decauçon deue seer deteida no ventre do Cauallo en quanto se y pode deteer, porque os entestios et o uentre del amolleçem por y mellor. [+]
1409 TA III,4/ 109 Jtem. Para esto ual o trigo ou o Centẽo coito et metudo en huun saco et posto aos nares do Cauallo caente qual o poder sofrer llegao a cabeça en gisa que o posa rreçeber o fumo porllos nares et comer do graão see o quiser comer. [+]
1409 TA III,4/ 129 Et Nota como o fogo seia o pustrumeiro rremedyo de todas llas meezjnas do Cauallo, senpre as lias das qeimaduras se deuen fazer altas conuinjuelmente, que o Cauallo non veña outra uez a seer qeimado. [+]
1409 TA III,4/ 135 Conteçe aas uezes que por caiom nas junturas ou nos jeollos ou nos pees ou en outra parte do Cauallo entra espina ou estrepe ou escadeẽa de madeiro et fica ontre a carne en algũa maneira daquella chaga jncha todo arredor, et as uezes toda a coyxa moormente see a espina ou a escadeẽa tange alguun neruo, que faz o Cauallo çopegar. [+]
1409 TA III,4/ 135 Et se ficar algũa escadeẽa desto nas coyxas, que non seysem fora, faze enprasto da allosona et da alfauega de coura et do gigante pisado todo esto con exulla vedra de porco et amasado con faryña de trygo et con pouco de mel et coyto ao fogo en huun testo, et pois posto caente sobrello llugar et llegallo moy bem et lleixallo y seer por alguun tenpo et depois preme ben aquelle lugar et sayra ende que quer que de dentro ficou. [+]
1409 TA III,4/ 143 Se a chaga vella ou cançer fforon mal curados et por antiguidade se tornaron fistolla sooelle a acorrer aas uezes con o poo dos Colloos das abroteeas mesturandolle tanto de cal uiua como douro pimente por seer mais forte. [+]
1409 TA III,4/ 145 et esto uen do danamento de touillo que ha dentro na huña como a dita enfirmjdade aia começo et cabeça do touillo, et aas vezes auen que dana o tuello seendo o Cauallo Nouo ferido en lugar duro ha huña que he tenrra danase o tuello que he tenrro, da qual door o Cauallo se sente et manqueia ende quando en el caualgam, et chaman lle seda segon a obra que faz. [+]
1409 TA III,4/ 145 Et Nota que se asaren en espeto de pano as postas da Cooura grosa, et colleren ende a grosseen en algũa cousa et poerena caente aqual tiraren de sobre llos braços no polmon que teuer o Cauallo no espinaço della aauondo et huun dia consumira todo o polmon et a destruira; [+]
1409 TA III,4/ 147 esto uen lligeiramente dos maaos humorres que ally correm, pero ligeiramente uen do huso dandar por agoa lixosa ou por estrabo mollado et estar y de noite non seendo ante exuto nen linpo nen traido asy como ha mester. [+]
1409 TA III,4/ 147 et non deue o Cauallo comer eruas nen qousa uerde, mays coma pouco das outras qoussas ataa que da jnfirmidade seia saão, porque as eruas et o moyto comer acreçenta os omores et see o por tal cura gardaren o Cauallo sera liure et saão. [+]
1409 TA III,4/ 151 Ssee a encrauadura for na terçeira speçia que non dane o tuello mays pasa por meyo ontre o uiuo et a huña et esto mesmo lle faras en todo como che na segunda espeçya ensyney, pero que aynda y mays ha sobre esto conuen a saber que aparellada et descuberta a encrauadura asy como o meestre faz talen aa huña de fora ataa a danadura do crauo que lixo nen podreen nenhũa non posa ficar na chaga por nenhũa gisa. [+]
1409 TA III,4/ 151 et esto asy posto amansa a door et abre os poros et faz as huñas humidas para se tallaren mellor et mays ligeiramente por hu as tallar quiseren, et deuen a gardar a besta que for encrauada dagoa et do lixo et de caualgaren en ella porque lle seera perigoo see a non gardasen. [+]
1460 CI 1/ 97 O qual rrey Mjro, eño dito conçilio, outorgou e dou a seen de Yria: [+]
1460 CI 1/ 98 Et en este tenpo foy feyto cõçilio et aJuntamento de saseenta et sete obispos enã cibdade de Tolledo, rreynante o glorioso rrey Rrecaredo, enõ qual cõçilio foy o dito don Diego, que foy o segundo obispo de Yria. [+]
1460 CI 1/ 99 Et el rrey dõ Rrodrigo, seendo desbaratado, fogeu, et dizen que fezo grandes penjtẽçias. [+]
1460 CI 1/ 101 A qual liçençia lle dou o papa Vrbano, pero cõ tal cõdiçõ que senpre a see de Yria fosse a segunda see onrrada. [+]
1460 CI 1/ 102 Porlo qual o arçobispo ficou enã Rrocha Bra[n]qua de Padrõ, et ally se rreparaua cõ muytas aJudas que lle ende faziã; que tijna el y acerqua de dozentos homes d ' armas: huũs de Lopo Sanches, seeriã quorenta escudeyros, Vernaldo Yanes et seu yrmão cõ toda a cassa de Moscoso, Gomes Peres das Marinas, Aluaro de Souto Mayor, Fernã Peres d Andrade. [+]
1460 CI 1/ 102 Este dito dia oubo este caballeyro huã seetada, en dia de Santiago, porlo pescoço, durou fasta dia de Santo Agostin, que he eño mes d ' Agosto. [+]
1460 CI 1/ 105 Estaua çerquado da Santa Yrmãdade, seerian fasta çinquo mjll omes de pee e de caballo. [+]
1460 CI 1/ 105 Eña Eglleia de Santiago foron quatorze os obispos et tres rregedores que a teuerõ por tenpos fasta o bispo don Diego Gelmeriz, que foy o vltimo bispo et o primeyro arçobispo, o qual a rregeu et gouernou moy santamente, segũ que adiante seera dito. [+]
1460 CI 1/ 109 Et rreynou seu yrmão Froyla eña era de noueçentos et saseenta et dous. [+]
1460 CI 1/ 112 Et seendo estas cousas notas a el rrey don Sancho, fezoo amoestar por moytas vezes, asy por el comõ porllos señores da eglleia, que se enmendase et corregese. [+]
1460 CI 1/ 112 Et el rrey mandoo prender et encarçerrar, et poso en seu lugar a don Rroseende, obispo oytauo, fillo do conde don Fernãdo et da condessa dona Aldara, que era de linaJee rreal. [+]
1460 CI 1/ 114 Et estonçe Sisinando, obispo, ficou eña seen de Santiago. [+]
1460 CI 1/ 114 Et foy o deçimo obispo da santa seen de Santiago, o qual acreçentou as onrras, dignjdades, famjlias, rrendas et votos do santo apostollo Santiago et fezo ende moytas boas obras. [+]
1460 CI 1/ 116 Et quando os mesaJeyros do conde chegaron ao obispo, el os rreçebeu benjgnamẽte et, oyda sua enbayxada, aseentoos consigo aa mesa a comer et fezolles muyta onrra et, asy comõ seus famjliares, os fezo dormjr aquela noyte en sua camara por lles fazer onrra. [+]
1460 CI 1/ 117 Mays el rrey don Afonso defendeu ao dito don Pero en(õ) bispado por tenpo de dous años sen consintimento da Seen Apostolica. [+]
1460 CI 1/ 117 Et despoys, enõ outro cõçilio çelebra(n)do en Leõ porlo cardeal Rrenorio, que despoys foy papa chamado Pascasio, foy desposto o dito don Pero do bispado que asy ouuera sen consintimento da Seen Apostolica et contra dereyto. [+]
1460 CI 1/ 119 O qual foy tã mao et peor que o primeyro, et afligeu tanto a famjlia, et clerigos et a terra, et destroeu as posisoos da eglleia, en tal maneyra que os canõigos et serujdores da eglleia, que deujã seer despenseyros da eglleia [et] dos beens ecclesiasticos, erã tan pobres que nõ tjnã cousa de que se manteer. [+]
1460 CI 1/ 120 Pero finalmente tanta foy a omjlldade et santidade do obispo Dalmaçio que o papa, et cardeaes et todo o conçilio cõ grandes preçes Jnpretrou o se(n)guint priujlegio da trasladaçõ do obispado de Yria en Conpostella et de seerẽ exẽptos os bispados dos bispos de Santiago; et esto cõ consello dos cardeaes et de trezentos et cjnquoenta obispos que estauã enõ conçilio, o qual nũca seus predeçessores poderan alcançar. [+]
1460 CI 1/ 122 Et declarou o dito don Diego Paaes seer Jndigno de tanta prelaçia, porque a rregera mal et se leuantara en ponpa et soberbea. [+]
1460 CI 1/ 125 "Et aqui o papa, por deuaçõ do apostolo Santiago, tomou todalas eglleias et donações que perteesçia[n] a dita Eglleia de Santiago so proteyçõ et defendemento da santa See Apostolica. [+]
1460 CI 1/ 126 Et quantos traballos et angustias pasou et sofreu eño camjño; et outrosy cõ quantas onrras et priçissoos foy rreçebido de moytos arçobispos, et obispos, et abbades, rreys, prinçipes enõ dito camjño; et quantas çelebrações de mjssas et predicações fezo enãs eglleias et mosteyros por onde passou, et Jnfestações que rrecebeu el et os seus injmigos da Eglleia Rromana, seeria longo de escripujr. [+]
1460 CI 1/ 126 Et continuando seu camjño, chegou a corte de Rroma et foy moy ben rreçebido do papa et dos cardeaas, et fezo cõmo lle disera o abbade: cõ muyta omjlldade se ouvo enã santa Seen Apostolica et enviou seus mesaJeyros ao papa a pedir o palio, eña qual lle poseron gran dificultalde, pero porla sua grande voondade et homjlldade, foylle outorgado. [+]
1460 CI 1/ 128 Et de comõ tornou et fezo ordenar o altar de Santiago que era muy pequeno, et moy diforme et mal ordenado, so qual criã et tijnã os fiees christaoos seer o santo sepulcro do apostollo Santiago. [+]
1460 CI 1/ 132 Et desque se finou o dito conde, fezolle o dito obispo grandes onrras et obsequias et maraujllosa sepultura eña santa eglleia de Santiago, o qual seeria moy longo d ' escribir. [+]




RILG - Recursos Integrados da Lingua Galega
Seminario de Lingüística Informática / Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2018
Deseño e programación web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL