Dictionary of Dictionaries

· Search the Dictionary of Dictionaries

You searched for the expression VELLO among the lemmas in the Dictionary of Dictionaries


- Number of definitions found: 42
- Distribution by dictionaries: Sarmiento (1746-1770) (2), Sarmiento (1757-1762) (1), Sobreira (1792-1797) (1), Anónimo (1833C) (1), Reguera (1840-1858) (1), Anónimo, (1845c) (1), Rodríguez (1854c) (1), Aguirre (1858) (2), Rodríguez (1863) (2), Pintos (1865c) (1), Cuveiro (1876) (1), Porto (1900c) (1), Filgueira (1926) (2), Carré (1928-1931) (2), Carré (1933) (2), Ibañez (1950) (1), Carré (1951) (2), Eladio (1958-1961) (9), Franco (1972) (3), Panisse (1977) (3), Carré (1979) (2), Rivas (1988) (1)

Martín Sarmiento (1746-1770): Colección de voces y frases de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (U. de Salamanca, 1970)
[vello]

AS VELLAS, OS MOZOS. Mozos ya queda explicado. La voz vella (o vieja),viene de vetula, y de vetulo, vello como de rotulo, rollo. Colección 1746-1770

[comprar][vello]

Compraba del latín comparare, comprar. Zapatos vellos. Vellos de el latín vetulos, como de rotulos rollos y bollos de votulos. Colección 1746-1770

Martín Sarmiento (1757-1762): Onomástico etimológico de la lengua gallega, ed. de J. L. Pensado Tomé (Fundación Barrié, A Coruña, 1999).
vello vedraño vedrayo

[(114)] Como por semejanza la voz vetula se ha de traducir vella y no anciana. Al contrario, el latín veterano no se ha de traducir vello ni anciano, sino con la voz gallega vedraño, etc. [[...]] (492) Así, de enveranar, perdida la E, embrañar y a imitación de que se dice de veterano, vedraño y vedrayo, se formó de embrañar, embrayar. Onomástico 1757-1762

Juan Sobreira Salgado (1792-1797): Papeletas de un diccionario gallego, ed. de J. L. Pensado Tomé (Instituto de Estudios Orensanos, Ourense 1979).
[casar] [vello] [partido] [morrer] [enterrar]

Casarey convosco vello,
ha de ser con tal partido
que ou habés de morrer lógo
ou vos han d'enterrar vivo.
Papeletas

Anónimo (1833C): Dialecto de Galicia, ed. de J. L. Pensado, Homaxe a R. Otero Pedrayo, Galaxia, Vigo ,1958, pp. 275-286 (ms 11-5-1/947-1 BAH)
vello ,-viella

Viejo, vieja. Un pescado hay que se llama así.

Eugenio Reguera y Pardiñas (1840-1858): Traducción de algunas voces, frases y locucionesgallegas, especialmente de agricultura, al castellano, ed. de J. L. Pensado (Cadernos de Lingua, RAG, 1995)
vello,-a

Viejo, a.

Anónimo, (1845c): Vozes gallegas, ed. de J. Leitede Vasconcellos, RL vol VII fasc 3, p. 198-229 (ms 7208 BN)
vello ,--lla adj.

Viejo, -ja. Voz gallega.

Francisco Javier Rodríguez (1854c): Diccionario gallego-castellano, transcrito do ms da RAG por AS para este diccionario
vello

Viejo, el que se halla en la ultima edad de la vida que principia á los 50 años, en la misma en que entra, por lo regular, el desprecio pasivo. No obstante hay cosas viejas muy recomendables como la madera vieja, vino añejo, amigos y libros viejos, segun opinion de D. Al. el Sabio. En port. se pron. id. en fr. viell. Seguino. Sarm. [Tamén figura na lista de voces sen definir].

Luís Aguirre del Río (1858): Diccionario del dialecto gallego, ed. de Carme Hermida Gulías, CSIC-IPS, 2007
vello

Viejo, el o lo que tiene mucha edad. Port. id.

____ne

Budion, pez.

Francisco Javier Rodríguez (1863): Diccionario gallego-castellano, ed. de Antonio dela Iglesia González, A Coruña,
Vello

1. Viejo, él ó lo que tiene á proporcion mucha edad. Port. y Sarm. id., franc. vieil ó vielli, ital. vechio, latin vetulo, Seg., catal. vell.

________

2. Pescado de poca substancia que se parece al budion ó pinto. Corn.

Juan Manuel Pintos Villar (1865c): Vocabulario gallego-castellano, ed. de Margarita Neira e Xesús Riveiro, A Coruña, RAG, 2000
vello

Viejo. Tordo, zorzal.

Juan Cuveiro Piñol (1876): Diccionario Gallego, Barcelona
VELLA y VELLO

Vieja y viejo.

Francisco Porto Rey (1900c): Diccionario gallego-castellano, ed. de María Xesús Bugarín e Begoña González Rei;, A Coruña, Real Academia Galega, 2000
vello ,-lla

Viejo.

X. Filgueira Valverde, L. Tobío Fernandes, A. Magariños Negreira e X. Cordal Carús (1926): Vocabulario popular galego-castelán (publicado por entregas en El Pueblo Gallego)
VELLO adx.

Viejo.

____ sm.

Tordo zorzal. Pez: vieja.

Leandro Carré Alvarellos (1928-1931): Diccionario galego-castelán, 1ª ed., Lar, A Cruña, 1926-1931
vello,-llaadj.

Viejo. Anciano. Persona de mucha edad. Antiguo.

________

Vella facendo as papas, o velliña da cea, luciérnaga, gusano de luz.

Leandro Carré Alvarellos (1933): Diccionario galego-castelán, Segunda Edizón, A Coruña, Roel
vello ,-lla

Vella facendo as papas o velliña da cea, luciérnaga, gusano de luz.

____adj.

Viejo. Anciano. Persona de mucha edad. Antiguo.

José Ibáñez Fernández (1950): Diccionario galego da rima e galego-castelán, Madrid
vello,-llaadj.

Viejo. Anciano. (idoso, vedraño, antergo).

Leandro Carré Alvarellos (1951): Diccionario galego-castelán, Terceira Edizón, A Coruña, Roel
vello ,-llaadj.

Viejo. Anciano. Persona de mucha edad. Antiguo.

________

Vella facendo as papas o Velliña da cea, luciérnaga, gusano de luz.

Eladio Rodríguez González (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo
VELLO s. m.

Viejo, anciano hombre de mucha edad.

________

Tordo zorzal o serrano, pez de comida estimable aunque un poco desabrida; ZORZAL.

________

Vello carroño, dícese del hombre viejo de carácter agrio.

________

Vello gaiteiro, el que tiene acciones y modales de mozo, especialmente en galanteos.

________

Imos vellos, dícese cuando se encuentran dos individuos que fueron amigos de jóvenes y llevan mucho tiempo sin verse.

________

Irse a vello, envejecer, ir envejeciendo.

________

Meu vello, denota demostración cariñosa y a veces también de burla, y equivale además en alguna manera a amigo mío.

________

Vai vello, dícese del entrado en la vejez, aunque no tenga los años de esa edad.

________

FRAS. Abonda ser vello pra estar enfermo. A cabalo vello pouco verde. A can vello non hai tus tus. Anque seas vello, non renegues do consello. Cando o vello é gaiteiro, ¿qué fará o mozo solteiro? Cando o vello hincha, siñal de que logo rincha. Cando o vello non pode beber, pódenlle a cova facer. Canto máis vello, máis pelexo. De vello, hai quen se troca en pelexo. De vello, gaiteiro. Do vello, o consello. Do vello o consello, e do rico o diñeiro, pra un remedio. Ninguién é máis vello do que parece. No máis vello está o bo consello. Non hai ningún tan vello, que non pense vivir un ano. Non hai vello que non poida dar un consello. Non lle quer mal quen ó vello lle furte o que ha de cear. Nos máis vellos están sempre os bos consellos. O leite i o viño fan ó vello mociño. Onde non hai vello, non hai consello. O vello hai que mantelo. O que vello engorda, duas mocedades goza. Os vellos son duas veces nenos. O vello desvergonzado fai o neno mal falado. O vello é bo pra o consello. O vello i a palleira, cando se alcenden son mala fogueira. O vello i o forno pola boca se quentan: un con viño e outro con leña. O vello na sua terra, e o mozo na allea, minten á sua maneira. O vello non lle preguntes ¿cómo che vai?, senón ¿qué che doi? O vello nunca lle falta que contar; ou ó sol, ou ó pè do lar. O vello por non poder, e o mozo por non saber, déixanse as cousas perder. O vello que engorda duas mocedades logra. Ó vello que hincha, e ó mozo que mirra, quédalle pouca vida. O vello que hincha, na cova rincha. O vello que se cura, máis anos dura. Polo vello non poder e o mozo non saber, moito se deixa de facer. Quen de vello engorda duas mocedades disfroita. Quen ó vello lle furta a cea, querlle ben, anque o non pareza. Quen queira chegar a vello, garde o aceite no pelexo. Quen queira ser vello moito tempo, váiase con tento. Se mudas ó vello de terra, logo che dará él a pelexa. Se o vello non pode i o mozo non quer, ¿qué se lle ha facer? Se queres chegar a vello, sube as costas como vello. Vai o vello morrendo, e máis vai deprendendo. Val máis vello honrado que mozo desvergonzado. Vello con amores, inverno con frores. Vello que fai boda, cava sin querer a sua cova. Vello que hincha, logo rincha. Vello que se namora, chama pola derradeira hora.

X. L. Franco Grande (1972): Diccionario galego-castelán, 2ª ed., Galaxia, Vigo
vello s. m.

Viejo, anciano.

________

Tordo zorzal o serrano, pez de comida estimable aunque un poco desabrida; zorzal

________

Irse a vello, envejecer. O leite e o viño fan ao vello mociño. O vello e a palleira, cando se alcenden son mala fogueira. O vello por non poder, e o mozo por non saber, déixanse as cosas perder.

M. do Carme Ríos Panisse (1977): Nomenclatura de la flora y fauna marítimas de Galicia. I. Invertebrados y peces, Universidade de Santiago, Verba anexo 7
vello

v. 'bicuda peq.' (RAG, E. R.); 'tordo, zorzal o serrano, pez de comida estimable aunque un poco desabrida' (F. G., E. R.); 'pescado de poca sustancia que se parece al budión o pinto' (F. J. RODR., CUV.); 'serrano, pez de mar parecido a la perca y algo mayor que ésta' (CARRÉ, IBÁÑEZ); 'zorzal, serrano' (FILG.); 'en Ferrol y en La Coruña lo que en Pontevedra serrán, pescadito como maragota muy gustoso' (SARMIENTO, Catálogo). Es probablemente el Symphodus melops (L.).

vello

Symphodus pirca (Walb.), Durdo: R. B. CARRIL (reg. en Raxó).

vello

Symphodus tinca (L.), Peto: P. CRESPO, CORN., ABUÍN.

Leandro Carré Alvarellos (1979): Diccionario galego-castelán e Vocabulario castelán -galego, A Coruña, Moret
Vello,-lla adj.

Viejo. Anciano. Persona de mucha edad. Antiguo.

________

Vella facendo as papas o Velliña da cea, luciérnaga, gusano de luz.

Eligio Rivas Quintas (1988): Frampas, contribución al diccionario gallego, Alvarellos, Lugo
vello s. m.

Cornezuelo, tizón o grano parásito del centeno. Algunas veces todavía se oye grau vello (Vilariño de Lama Má). (FrampasII)