logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra dos como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.11 Rows
- Número de acepcións atopadas: 11.
- Distribución por dicionarios: CANCIONEIRO DA AJUDA (1), CRÓNICA XERAL (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), HISTORIA TROIANA (1), CRÓNICA XERAL (ÍNDICE TOPONÍMICO) (2), VOCABULARIO 1275 (ÍNDICE TOPONÍMICO) (2), LIBRO DE NOTAS (3).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

Carolina Michaëlis de Vasconcelos (1920): "Glossário do Cancioneiro da Ajuda", Revista Lusitana 23, pp. 1-95.
dos
contr. : contr. da prep. de e do art. det. m. pl. 746, 747, etc.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
dous
duas
dos
duas
dous
doos
dous
dous
duas
fem. 'dos' , del lat. DŬOS, DŬAS (REW 2798). La evolución es un tanto extraña: en duas se conservó la -u- en hiato; en dous debemos suponer doos y anormalmente dous en vez de dos. Formas: dous 4.28, 5.3, 9.18, 19.2 (c. 13), 20.9,13, 29.3,6, 38.66, 48.22, "çento et - ", 50.8,23, 56.25, 57.60, 58.8,21, 60.3 "andados XLª et - anos", 63.4 "IXe çẽtos et oyteenta et - ", 69.21, 72.22, 73.5 ("oytoçẽtos et noueenta et - " ),18, 75.1,3, 76.11,12 (c. 52),9, 77.27, 78.2, 79.1,10, 82.5,15, 85.3,5 "IXe çẽtos et - " 86.22, 104.10,14,17, 105.5,16, 108.4, 119.8 "XXXta et - ", 121.2,12, 125.2,16, 131.21, 143.39, 151.28, 152.60, 170.98, 174.64 "XXXta et - ", 175.13, 207.4 "mil et - ", 223.34, 224.11, 237.6, 241.3 "mĩll et XXXª et - ", 243.38, 255.9, 260.9,10, 269.5, 278.27, 279.66, 280.84, 283.70, 286,19, 289.13, 308.37, 312.3, 320.23, 321.40,43,44, 322.57, 323.3 "mĩl et trijnta et - ", 329.16 ("çento et saseenta et - " ),17,18,4 ("mĩll et quareẽta et - " ), 331.36 "trijnta et - ", 334.12, 340.41, 350.36 ("vijnte et - " ),3, 351.2, 363.45 (2 v.), 367.22, 372.6,15,19, 388.15, 397.8 (c. 245), 410.9 "çento et saseenta et - ", 411.12 (c. 261), 424.13 (c. 272),1,7, 425.1,4, 426.7, 431.1,1, 433.4, 437.14,23, 459.12,25 (2 v.), 467.8 (c. 307) "mĩll et oyteenta et -", 468.22,5, 469.6, 479.18, 508.2, 515.19, 520.26, 528.50 "poiarõ as viandas - atãto do que ante valiã", 530.16, 546.6, 553.4, 556.31, 582.2,4 (c. 401), 583.7, 592.44 " - tãtos morrerõ eno mar", 603.12, 608.24, 616.6, 651.21, 669.19,22, 670.9, 673.12, 676.2 "quareẽta et - ", 693.13,18, 694.12, 715.7 (2 v.), 723.22, 725.18, 726.2, 730.17 "XXte et - ", 744.13, 753.29,42, 759.3, 773.4, 783.16, 784.38, 804.103, 806.4, 808.79, 812.213, 833.31, 834.33, 837.19, 851.14 (c. 585),7,11 (c. 586), 861.1,6 (c. 597), 862.16, 867.3 (c. 605 y 606), 899.29 (2 v.),30, 901.2,1, 902.75,76; cfr. 102.72 "anbos e - " (id. 135.38, 169.72, 183.9, 185.73, 350.36, 824.69), 135.10 "a ambos et a - " (id. 314.19); ij 82.9, 122.2 "IX çentos et LXª et - ", 155.5 "noueçentos et XXte et - ", 173.43 "Lª et - ", 251.5, 535.8,9,10 (2 v.), 662.27 "XX et - ", ijos 75.4 "noueçẽtos et XXXta et - "; II 308.7; dous mil 556.13, 659.11, 767.47, 772.19, 781.17, 800.6 (590.17 y 800.15 " - et quinẽtos", 737.44 " - et trezentos" ), dous mĩl 197.48, 758.17, dous mĩll 338.32, 448.8 " - caualeyros et mays quinẽtos", 743.26; dos 899.27 "quen ouuese ualia de - marcos de prata que lle dese uno". El fem. duas en 20.29, 23.5, 33.1,7, 63.10, 91.33, 97.15, 113.74, 115.132, 166.8, 172,18, 178.77, 194.56, 201.67, 202.82, 206.3,10, 278.44, 342.7, 344.31,3, 345.38,39, 347.11, 415.21, 491.9, 492.22, 508.3,5,12, 520.25, 529.16 "et a fame - atãta", 538.16 (c. 369), 547.29, 555.19, 577.40, 596.2, 608.24, 610.28, 612.27, 618.36, 626.29, 656.32, 659.35, 661.10, 669.15, 690.23,42, 716.16 (c. 490), 726.3, 782.37, 812.185, 848,13 (c. 581), 862.2, 871.19, 872.33, 879.7 (c. 618). El masc. dous se documenta desde el s. XIII: a. 1214 "aquestes dous arcebispos" (Test. Afonso II, 259); a. 1257 "de dous in dous anos" (Salazar 25.15); CSM 42.83 "que non chamou dous nen tres", etc.; Johan Garcia de Guilhade (1103, 1492) "dous anos"; a. 1290 "a dous dineiros por soldo" (Duro p. 162); Cr. Troyana "hun año ou dous" (I, 93.15); Gal. Estoria "estes dous yrmãos" (10.20); Corónica Iria "dous mill et dozentos et quorenta et dous anos" (p. 32); a. 1432 "mill e quatroçentos e trinta e dous" (Ferro2 p. 18); Imitação Cristo "aver dous prazeres" (p. 46.65); D. Eduarte Ensinança "dous ou tres dedos" (30.3); Oficios "os primeiros dous livros" (4.14), etc. Es la forma mod. en gall. En port. se creó el masc. dois, que se usa desde el s. XVI. El fem. duas desde 1192 "enas duas partes do padroadigo dessa eygreyga" (Voc. 1192-1193, 330). Véase Magne Gloss. Graal 419-420. Cfr. para el cast. Corominas DCELC II, 192.

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
Santa Maria dos Martires
: igreja em Alcázar de San Juan: 246.2 hũa eigreja que chaman Santa Maria dos Martires.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
do
da
dos
das
contr. contr. unión del artículo det. y la prep. "de"; contraction of the definite article and the preposition "de": este nome Frigia foy tomado de hũa filla da Rreyna Europa, 7.33, 8.30 (das), 9.12 (do), 9.21 (dos).

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo. ["Índice onomástico"].
Alcala dos Gazulles
(Alcala aa que agora chamã dos Gazulles) 802.42, Alcala de los Gazulles 802.43, Alcala 890.6(c. 632): Alcalá de los Gazules (prov. de Cádiz).
Almaria a dos banos
50.21 ("Alahama que e dita - "); D. Rodrigo 268a Almeriae balnea; PCG 377b6-7 Almaria la de los bannos; Cr. 1344 II, 448.22 Almarya a dos banhos.

M. de Miguel (1977): Vocabulario gallego medieval en documentos del s. XIII anteriores a 1275. Memoria de licenciatura. Universidad de Valladolid ["Índice toponímico"].
Porto dos Carros
a. 1258-61, 35.3, 40.15-16.
Sobrela Casa dos Frades
a. 1261, 46.17,26,28.

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
dous
dos
dúas
num. num. "Dous, número que equivale a un máis un". Úsase tamén como reforzo de ambos (vid. amos).
____ dous (36): "so pena de dous mjll morauidís" 357, 485, "dous omes bõos" 565, "dous djas do mes de junjo" 624, 781, 836, 1043, 1118, 1120, "amos e dous" 1190, 1261, 1622, 1634, "hũu traslado ou dous o máis" 1728, 1737, 1960, 2026, 2061, 2070, 2107, 2233, 2244, 2414, 2545, 2548, "os dous terços da mjña casa" 2562, 2631, 2641, 2646, 2654, 2662, 2663, 2693, 2787, 2902, 2921; dos (1): "Dos carcaixes de biratõos" 2538, dúas (30): "rrenũçiarõ as dúas leys" 453, 504, 762, "dúas cartas firmes" 818, 985, 1057, 1076, 1164, 1233, 1263, 1433, 1515, 1670, "dúas portas" 1981, 1995, 2227, 2343, 2397, "labrar de dúas cauas" 2401, 2424, 2532, 2572, 2736, 2736, 2738, 2803, 2912, 2963, 3019, 3024.
________ Do lat. dŭos, dŭas, con evolución non usual: en duas conservouse o -u- en hiato, e en dous cómpre supoñer doos e anormalmente dous en vez de dos. O masculino documéntase desde o séc. XIII: dous en 1214 en textos portugueses, 1257 nos galegos; tamén nas CSM e mais nos Cancioneiros; a actual forma portuguesa dois aparece no XVI. O feminino desde 1192 (Lorenzo Crónica s.v.). A forma dos pode vir de doos, testemuñado aínda no XV en textos portugueses (DELP s.v. dois; vid. tamén Huber p. 200), se é que non se trata dun castelanismo; isto é o que opina Maia de certas formas esporádicas de dos en 1281 e 1516, que aparecen nos seus documentos (Maia p. 714).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL