____ | |
fasta (47): "fasta ser / cõpridos os ditos çinco anos" 327, 339, 356, 411, "desde oy fasta dja de Sã Johán" 440, "fasta ser vençidos e oýdos por dereyto" 467, 483, 583, "a qual / dita vaca el agora tẽ e teuo fasta aquí" 646, 655, 662, 681, 683, 693, 835, 847, 875, "desde lo porto de Souereyra fasta la agua que vén para o paço" 1021, 1092, 1285, 1339, 1398, 1483, 1487, 1498, 1503, 1606, "hũa taça de prata de fasta hũu marco" 1699, "hũa gargantada de doas de prata que vale fasta DCC morauidís vellos" 1966, 1983, "desd' o dito lugar e porto de Rriãjo fasta as vjnas do Barco" 2012, 2024, 2024, 2242, 2283, 2302, 2323, 2400, 2435, 2446, 2543, 2643, 2644, 2648, 2648, 2650, "outro tãto en cada hũu dos ditos anos fasta ser / cõpridos os ditos çinco anos" 3021; afasta (1): "entesta do outro cabo ẽno / rrío que chamã das Quintãas afasta agua" 2260; ata (2): "jas do outro / cabo o rrego como se toma do tallo de Ferrnand Rrodriges Macre ata o rrego donde / tijña Ferrnand Martíns da Rribeyra o lago do ljño" 754, "que den estas sentenças ata Páscoa" 2619. |
____ | ____ |
Do ár. ¡ÁTTÀ. O s do castelanismo fasta procede dunha diferenciación dos dous tt do orixinal arábigo, pasando pola antiga forma hadta (adta documentada en 945). A forma tradicional galega era ata (que aquí tamén aparece e que é hoxe a estándar), pero rexistrábanse moitas máis variantes: seguíalle en frecuencia atra, e outras var. minoritarias eran aata, ataa, ta, taa, ate, até, atés, atee, atees, atêes, atêen, atêena, ateinas, te, tee, atro, atroen, atroes, tro... A normativa hoxe en port. é até, propia do territorio que está ó sur da Beira (Normas pp. 131-132). Moitas destas variantes pódense ver, por exemplo, nos textos do XIII de Montederramo (Martínez Montederramo s.v. ata). Fasta encóntrase de xeito esporádico tamén en documentos portugueses, onde hai exemplos xa de 1152 e 1209; en doc. galegos, vese con frecuencia desde 1441 (Lorenzo Crónica s.v.), pero hai exemplos anteriores: Maia dá un caso de 1414 (p. 859), Tato Santiago (s.v.) dá nove casos entre 1416-1422, e Martín Ribas de Sil (s.v.) cinco máis dos anos 1421, 1427 e 1431. |