logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra amar como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.9 Rows
- Número de acepcións atopadas: 9.
- Distribución por dicionarios: CANTIGAS DE AMIGO (1), CANCIONEIRO DA AJUDA (1), CONCELLO DE SANTIAGO (1), CRÓNICA TROIANA (1), CRÓNICA XERAL (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), HISTORIA TROIANA (2), MIRAGRES DE SANTIAGO (1).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

J. J. Nunes (1928): Cantigas d' amigo dos trovadores galego-portugueses. Vol. III \(Glossário\). Coimbra: Imprensa da Universidade.
amar
v. tr. v. tr. em vol. I (biog. de Fernan Figueira de Lemos), vale pelo substantivo amor. (Cantigas d' amigo).

Carolina Michaëlis de Vasconcelos (1920): "Glossário do Cancioneiro da Ajuda", Revista Lusitana 23, pp. 1-95.
amar
P1 IPres. : querer bem, sentir afeição por alg. 127, 354, 3881, 6061. P1 IPres. amo 931, 1636, 3250, am' eu 74, 1721; P3 ama 6193, 9206; P1 IFut. amarei 100, 938; P1 IPret. amei 557, 7551; P3 SPret. amasse 6197; Part. Pres. amando 1509. Amar a, seguido de inf.: gostar de, desejar 7973 {Fernan Paez de Talamancos} amar a servir.

F. R. Tato Plaza (1986): Léxico do Libro de Actas do Concello de Santiago (1416-1422).Vol. I (Glosario A-D). Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
[amar]
v. tr. v. tr. Velar, coidar, protexer: "et obedeesçerian suas cartas et mandado et amarian por la onrra da dita çidade" P6 ICond. (1131...7149).

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
amar
tr. tr. amar; to love: en quanto lle a ujda durar non lles querra por njhũa cousa leixar seu yrmão que o amaua may [sic] que a ssy meesmo, I 101.8, I 92.26.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
amar
'querer, amar ' , del lat. AMĀRE (REW 399). Las formas del ms. son: amar 132.50, 255.19 "de - et de onrrar aos concellos", 368.4 (c. 224) "de o - et de o seruir", 548.13, 578.46, 697.18 "com̃o dona... se deue - ", amarẽsse 186.93 "et - hũu a outro"; amo 184.46, 577.41, ama 339.35, 413.8 (c. 264), amades 178.73, 316.13; amaua ' yo' 127.51, 620.16, amaua ' él' 9.25, 10.5, 62.12, 181.29, 209.35, 250.9, 281.9, 332.16 "lugar que - muyto", 368.4 (c. 223), 3 (c. 224), 372.25, 374.4 (c. 229), 393.8, 395.55 " - muyto hũu seu neto", 405.21 " - muyto a Deus", 448.4, 454.25, 482.4, 484.8, 525.19, 575.7, 652.8, 697.2 " - justiça", 736.25, 737.31 "seu bõo fillo que muyto - ", 763.15 "a cousa do mũdo que mays - ", 787.8, amauao 10.8, 212.6 (c. 126), 311.18, 327.54, 369.10 "el rrey dõ A. - a seruyr por ende", 450.30, 542.3 (c. 372), amauaa 477.10 (c. 316), amauã 78.11, 83.6, 173.44, 242.15, 576.14, 614.5 "dos que nõ - o Cide", 653.39, 654.6, amauãno 242.12; amara 678.21, 762.22 "todos aquelles que el rrey dõ A. - desamaualos el"; amaschi 132.50, amou 75.10 (c. 51), 230.8, 697.20,22, amoo 713.30, amarõ 272.28 "et se - logo"; amala ey 697.17; amedes 697.9; amase 369.6, amasse 312.24, 761.57. Véase AMADO. En la Edad Media tiene un sentido más amplio que en la época actual y se documenta desde los primeros tiempos (ej. de 1124 en Machado). En el XIII: CSM 5.35 "que a amava mui de coraçon", 84.42,57 "outra dona mui fremosa amo muit' e amarei... / mia moller que muit' amava perdi polo teu amor"; a. 1282 "somos tiudos de vos defender e anparar a noso poder e de vos amar commo boos vasalos" (Salazar 80.18); Airas Nunez (V 454; B 868,869,870) "que coyta ey tan grande de sofrer / amar amigu' e non-no ousar ueer" (23); Roi Fernandiz de Santiago (V 490) "e non xe uos filhe pesar / por uos eu muy de coraçon / amar" (24); Johan Airas (548, 961) "e non amedes quen uos non quer ben... / ca prol non uos ten / d' amardes" (10,17), etc. (numerosos ejs. de los Cancioneros en Machado, Gloss. CBN, 117b-120a). Por ej. en el XIV: Cr. Troyana "en quanto lle a ujda durar non lles querra por njhũa cousa leixar seu yrmão que o amaua mays que a ssy meesmo" (I, 101.8); Gal. Estoria "mays por que o segio en justiçia et en bondade amando a Deus" (10.16), "ca Abel... amaua moyto justiçia" (10.22), "que fugisse ao mal et que amase o bem... et amãdóó que gardase em ello a semellança de Deus" (27.5,6), etc. En cast. desde el Cid. Actualmente se usa menos que querer, tiene sentido culto.

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
amar
v. tr.: v. tr.: B.43 que me dé gualardon com'ela dá / aos que ama; 5.20 ela outrossi a el amava mais que outra ren; 7.3 Santa Maria amar / devemos muit'; 9.61, 10.14.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
amar
tr. tr. estar por, favorecer; to be in favor of, to favor: daua lle a entẽder que amaua moyto sua prol, 342.40.
amar
tr. tr. amar; to love: nũca jamays amey dõna nẽ donzela em esta rrazõ, 182.43, 51.28, 86.38.

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
amar
v. .- v. " amar, querer". IPres. P1: AMO, 195.14 "et leuarey ante o teu altar este meu caualo que eu amo moyto". AMOTE, 202.14 "Et com̃o quer que tu pecases, eu amote moyto, et por eso veno a ti por che dar cõsello". P6: AMÃ, 183.8 "ca este nõ era asno mais era verdadeiro angeo [...] que envia Nostro Señor aos seus amigos que o amã et que o temẽ para os gardar de mal". IPret. P1: AMEI, 185.2 "-Ay moy nobre señor! eu te amei et porque me ameaças que me tolleras a mĩa presa?". IImperf. P3: AMAUA, 42.13 "Et tomou ẽnas mãos hũu seu fillo que amaua moyto, et diso"; 201.1 "Et el amaua moyto Santiago et ya cada ãno em rromaria a sua igleia". SImperf. P6: AMASEM, 210.3 "Et ajo grraça de Deus que todo los que me amasem et me chamasem de coraçon, que os defendese de todo los perigoos".




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL