logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra asentar como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.13 Rows
- Número de acepcións atopadas: 13.
- Distribución por dicionarios: CONCELLO DE SANTIAGO (1), CRÓNICA TROIANA (1), CRÓNICA XERAL (1), HISTORIA TROIANA (2), MIRAGRES DE SANTIAGO (1), LIBRO DE NOTAS (7).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

F. R. Tato Plaza (1986): Léxico do Libro de Actas do Concello de Santiago (1416-1422).Vol. I (Glosario A-D). Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
[asentar]
v. tr. v. tr. Asentar, anotar, poñer por escrito algunha especie para que conste: "Estas duas follas que de aqui faleçen tirey eu (...) deste libro por quanto os escrivaaos de minna notaria lançaron ende alguas escripturas que non devian ser aqui asentadas" (1145). {Cfr. [ASENTADO]}.

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
asentar
sentar
pron. pron. sentarse; to sit down: sentaronsse anbos en hun estrado, I 134,7, II 170.13 (asentar).

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
asentar
assentar
asentarse
assentarse
seentarse
sentarse
asantarse
asseentar
assentar
assentar
sentar
assentar
'sentar, sentarse ' 'instalarse, establecerse en un lugar ' , de un lat. vulg. *ADSEDENTĀRE (de SĔDĒRE 'estar sentado '). Acepciones: 'sentar, sentarse ' en asentar 314.15 "mandou - seus caualeyros", 436.6 "fezeo - cõsigo", 539.27 "nõ se ousaua nẽgũu a - cõ eles", 539.30,31 "hu se auia - a comer... por sse - a mesa a comer", asẽtar 546.12, 540.21, 547.38, 577.26 "que se nõ queria - cõ elle", 581.10 "foronse - ", 614.13, 616.15,25,31, 629.5 "foyse - ", 702.16 "por sse - aa mesa a comer", asẽtar 546.12 "fezeos - ", sentarse 613.20 "uẽo hi o Cçide a - en ele", asentara 540.22 "que o - mais consigo polo uiltar", asentouse 540.16, 546.12, 549.7, 554.23, 555.5, 580.10, 584.44, 618.47, 620.30, 624.19,23, 657.14, 659.26, asẽtouse 625.48, asentousse 464.6 " - ena sela de Sam Pedro", asantousse 152.5 "et - cõ ela a auer suas razões", asentouo 314.16 "et - consigo" (id. 539.7), asentouho 540.16, asentoo 702.18 "et - çerca de ssy", 721.23, asentouhos 586.4 " - açerca de si", asantoua 367.12, assentou 581.12 " - açerca de si dona E.", asentou 581.13 "da outra parte - dona Sol", asentarõ 616-617 "derredor dele se - ", asentarõse 376.34, 409.7, 555.6, asentaronse 577.24, 628.29, 629.6, asentarõsse 702.21, assentarõse 580.10-11, 581.11, asentarõno 668.17 " - eno escano", assentalo ey 615.36 "et - comigo", asantars' ya 343.19, asentadeuos 541.18, assente 616.27 "que sse nõ - uosco senõ rrey", asentasse 577.25 "que se - cõ el aa mesa", 616.25 "que sse - eno seu escano", assentasse(m) 617.10 "que sse - ", asantase 389.26 "que se - cabo do leyto", asentassedes 616.18 "que uos - comigo", asentassẽ 613.8 "en que sse - ", asentandosse 808.88 " - el rrey aa mesa", assentãdosse 554.24 " - todos arredor del". La acepción 'instalarse, establecerse, estar instalado ' en: asentar 434.20 "et foysse - ẽno porto d' Aloyta", asentouse 866.7 (c. 604) "mãdou y armar suas tendas et - y de asesego", asentarõse 346.4 "asy com̃o chegarõ - ẽnos montes Pireneos", seentaronse 18.34 " - çerca da villa", asentassẽ 833.12 "que se - y a maneyra de a tẽer çercada". En una ocasión vale 'fijar, solucionar ' : asentar 857.8 "punarõ en - com̃o se desenbargassem ende en algũa guisa" (en la PCG asacar). La forma primitiva es asseentar, pero ya desde el XIII alterna con assentar: Pero d' Ornelas (365, 781) "un ric' ome a que un trobador / trobou ogan' aqui, en cas del rey / asseẽtandome tras min catey... / quando mi asseentey" (3,8). Hay ejs. de XIV-XV: Cr. 1344 "et o Cide asseentousse ẽno estrado... et os outros homẽes asseentarõsse per outros muy rricos estrados" (fol. 250aR); IV Livro de Linhagens "assẽetaua ell apar de ssy o filho e ella assẽetaua apar de ssy a filha" (Crest. Arc. 18); Aves "que se asseẽta sobrelas aguas" (p. 20,23); Orto Esposo 109.27, 145.32; Nunes Contr. "e asseentou-se a julgar", "asseẽtaronse como era de custume" (RL XXVII, 13); Vita Chr. "asseenta-te" (p. 283); D. Eduarte Ensinança "e asseentado na sella e firmado nos pees" (17.18); Oficios "oo santa ffe, digna de sseer asseentada nos mais altos logares" (200.2); assentar desde el XIII: CSM 2.52 "e orgulloso / quen ss' en esta ta cadeira / se tu non es s' assentasse", 34.17 "des i assentouss ' aly", etc.; Graal "e pois beveu assentou-se por folgar" (II, 285); Cr. Troyana "estaua hun donzel... assentado sobre hũa tauua" (I, 328.25); Miragres "et asentarõno cõsigo ẽno santo Paraiso" (p. 14), "et asentou o escudeiro cabo si" (p. 41); Cr. 1344 "assentaronsse acerca da vylla, e ally seendo asentados" (II, 417); a. 1434 "asentou et apoderou ao dito prior ẽna dita vjña" (Salazar 147.25); Livros Falcoaria "nõ se ha de assentar no chão nunca" (BF I, 211.141); Corónica Iria "quando o dito rey Miro foy asentado ena posison do dito lugar" (35), "et oida sua enbaixada aseentoos consigo aa mesa" (64); a. 1449 "en todo o dia se asentasen todos a repartyr os omes" (Ferro2 p. 53); sentar (formado como variante de assentar ) esporádicamente en el XIII: CSM 65.156 "os angeos Santa Maria fillaron / e ena çima do altar a sentaron", 75.86 "seend' aa cabeçeira daquela vella sentada", 205.42 "e ontre duas amẽas se foi sentar a mesquỹa"; también en el XIV: Cr. Troyana "sentaronsse anbos en hun estrado" (I, 134.7); Gal. Estoria "porque sofre a terra todas las cousas que se em ella sentam et toda cousa que lle fazem" (135.10). En textos propiamente ports. no aparece hasta el XVI (por ej. en Sá de Miranda al lado de assentar, véase Gloss. Sá Mir. ). Más ejs. ports. en Machado (Gloss. CBN, 151b, 152a); Magne Gloss. Graal 160; DRAG p. 245-247 y Morais (Machado, DELP1 1976b, conocía sentar en el XVI y assentar en el XIV; cfr. DELP2 2092a). Para el cast. véase Corominas DCELC IV, 188-190.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
asentar
pron. pron. sentarse; to seat oneself, sit down: aqui he bõo lugar para folgarmos et aqui nos asentemos, 87.19, 25.28, 62.18.
asentar
tr. tr. sentar; to seat: nũca outro rrey foy que esta onrra alcançase de ho asentar os dioses a a sua mesa, 46.41, 62.15, 113.10.

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
[asentar]
v. .- v. " sentar, sentarse". IPret. P3: ASENTOU, 41.8 "et mãdou poer a sua mesa en dereito da de Tito, et asentou o escudeiro cabo si". ASENTOUSE, 120.13 "Et Ferragudo desque dormio asaz espertouse et asentouse Rrulan cabo del, et pregũtoulle com̃o era tã forte". P6: ASENTARÕNO, 14.5 "et asentarõno cõsigo ẽno santo Paraiso cõ grãde alegria".

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
asentar
v. tr. v. tr. e pron. 1. "Sentar, pousa-las nádegas sobre un sitio, descansando o peso do corpo sobre delas".
____Part. Part. asentados (1): "estando en pee ou asentados segundo que eles quiserẽ" 1488.
____ 2. "Asentarse, estar instalado ou establecido nun sitio".
____Part. Part. asẽtado (1): "Ante o juís Gomes de Rribademar, estãdo asẽtado á oudiẽçia / das bísperas ante a porta de Ferrnando de Catoyra, pareçeu presente Rrodrigo / Ares de Mjñortos" 625.
____ 3. "Asentar, asegurar ou fixar nun sitio unha cousa que estaba movéndose ou aboiando".
____Part. Part. asẽtado (1): "E despoys que asẽtado, sacar esta agua e deitarle IJ õças de / terra" 2544.
____ Do lat. vg. *adsedentāre, der. do lat. sĕdēre "estar sentado". A forma primitiva é aseentar, pero xa desde o XIII alterna con assentar. O mod. sentar, var. de assentar, documéntase esporadicamente no XIII, nas CSM; en textos port. no XVI (Lorenzo Crónica s.v.). Hoxe existen as dúas formas con distintas acepcións semánticas.




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL