logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra cambiar como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.8 Rows
- Número de acepcións atopadas: 6.
- Distribución por dicionarios: CANCIONEIRO DA AJUDA (1), CRÓNICA XERAL (1), CRONOLOXÍA (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), CANTIGAS DE ESCARNHO (1), Nunes2 (1).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

Carolina Michaëlis de Vasconcelos (1920): "Glossário do Cancioneiro da Ajuda", Revista Lusitana 23, pp. 1-95.
cambiar-se
por alg. { cambiar-se por alguem} trocar com alg. 871, 7998.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
cambyar
canbyar
cãbar
cambar
cambiar
cambiar
cambear
'cambiar ' , del lat. tardío CAMBIARE (REW 1540; divagaciones sobre el origen en Udo L. Figge Cambiare ). Formas: cambyarsenos ã 188.30 (A1 cambearseuos am ); canbyou 710.6, cãbou 67.12 (A1 canbeou ). La forma cambar (que es la pop.: cfr. Cornu Gram. § 113) en el XIII: a. 1261 "esta e a carta in como don Johan canbou con don Afonso Perez a sa quintãa" (Portel p. 52); a. 1274 "vendadela, doendela, cambedela" (Salazar 66.3); Fernan Paez de Talamancos (943, 1336) "e por esto a cambey" (7) (en B 75 "e por esto a canbiey" ); Pero Garcia Burgales (983, 1375) "cambouh' o olho que daqui leuou" (17); Cr. 1344 "en esta lide cambou dom Fernam Rodriguez suas armas" (fol. 271bR); Cr. Troyana "canbauan os huus por los outros" (I, 215.36); Graal "quem me cambou mia espada... tragerei todavia esta espada se coita mi-a nom fizer cambar por outra melhor" (II, 226) (es una tontería que se le ocurre a Magne III s.v., Gloss. Graal 245, decir que está por cãibar con metátesis de la -i- que no pasó a la grafía; se trata de la solución normal del grupo en port.; véanse los ejs. de Cornu). Un ej. del XV lo cita Figueiredo y según él se usa en la región del Duero y en Brasil. La forma mod. cambiar coexiste con la anterior desde el XIII y se documenta desde el s. XI: a. 1090 "aduemus nos ipsa ereditate per kanbia pro alia ereditate que canbiauimus cum gunzalbo medendiz" (PMH Diplom. 437); a. 1102 "nec cambiandi" (Doc. Med. Port. III, 78); a. 1107 "kasales que ibi comparaui et cambiaui" (id. 222); a. 1218 "de morabitinos cambiar II denarios" (PMH Leges 579); CSM 33.28 "e poren se foi cambiar / no batel", 42.10 "que amỹude cambiava seus amores dun en al", 65.32 "que lle fez canbiar aquela voontade", etc.; D. Denis (136, 533) "que por rey nen iffante / des ali adeante / non me canbharia" (8), (B 1536) "roçin bel' e louçano... / que o auya por mua canbhado" (6); Pai Soarez de Taveiros (B 148) "non me cuydaria canbhar / por Rey nen por Emperador" (23); Graal "cambiavam amiude as bestas" (II, 187); Pero Menino Falcoaria "ca todas estas cousas sobreditas cambiaram o falcão" (12.9). En textos galls. se conoce también cambiar, pero la forma típica es cambear, ya en el XIV (cfr. CAMBYADOR ): Cr. Troyana "non he ben de uos por ende canbear uosso entendemento" (I, 177.2); Gal. Estoria "a primeyra que lle cambea el os nomẽs" (178.10), "forom asy cãbeados por outros nomes" (69.12), "et cambeandolle o nome desta guysa" (82.17); Fragm. Partidas "por que lle non quer canbear... quero canbear tal cousa" (CDGH p. 125); a. 1448 "non de nen possa dar nen vender nen cambear aa dicta casa" (Ferreiro VII, Apénd. 95). Véase para el cast. Corominas DCELC I, 612.

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{cambiar
canbear}
.- CAMBIAR (474a: séc. ?; cambar XIII): 1090 "ipsa ereditate per kanbia pro alia ereditate que canbiauimus cum G. M." (PMH Diplom. 437); 1102 "nec cambiandi" (Doc. Med. Port. 78.26) etc.; Cr. Troyana "de uos por ende canbear uosso entendemento" (I 177.2), etc.

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
cambiar
cambiar-se
v. tr.: v. tr.: mudar, alterar, trocar: 42.10 amỹude cambiava seus amores dun en al; 65.32 caeu en grand'enfermidade / que lle fez canbiar aquela voontade; 305.32 un canbiador que canbiava d'aver mui gran quantidade; 328.43 Sennor, com'ousa seer null'om'atrevudo / d'Alcanate, u pousades, aver-ll'o nome canbiado || cambiar-se: 33.28 se foi cambiar / no batel; 48.37 a Sennor de piadade / fez que sse canbiou a fonte ben dentro na sa erdade / dos monges; 123.26 a coor mui negra logo sse canbiou.

M. Rodrigues Lapa (19702): Cantigas d'escarnho e de mal dizer dos cancioneiros medievais galego-portugueses. Vigo: Galaxia ["Vocabulário galego-português", pp. 1-111].
cambiar
= trocar: {D. Denis} que o [rocin] avia por mua cambiado 91.6. V. cambar.

Nunes2
cambiar
LXXXII, 8, etc., trocar. (Cantigas d' amor).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL