logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra enbargar como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.10 Rows
- Número de acepcións atopadas: 10.
- Distribución por dicionarios: CONCELLO DE NOIA (1), CRÓNICA XERAL (1), CRÓNICA TROIANA (1), CRONOLOXÍA (1), HISTORIA TROIANA (1), VOCABULARIO 1275 (1), MIRAGRES DE SANTIAGO (1), LIBRO DE NOTAS (3).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
enbargar
embargar
{ẽbargar}
v. v. 'impedir, obstaculizar, poñer atrancos á execución dunha cousa'. Inf.: Enbargar, 2.27 (1341) "todo jur et posisóm et pro(o)piadade que nós tĩjñamos do dito herdamento de nós o tollemos et em uós llo põemos per esta carta, et deuémosuolla de faser de pas de quenquer que uolla enbargar ou uos em ella feser demãda"; 4.26 (1343) "Et eu deuo uolla de faser de pas (...) de quenquer que uolla enbargar (...) Se uos alguẽ da mĩa parte ou da estrayãa contra esta carta et uẽda uẽer ou pasar (...) peyte a uós (...) por pena, a pena do dobro dos dineiros sobreditos"; 9.28 (1385) "et prometemos et outorgamos de uosla faser de pas (...) de quenquer que uolla enbargar perla mãda do dito (...) a qual uos logo entregamos en pressença deste notario"; 10.100 (1390) "et faséruoslo de pas, liure et desenbargado a dereito de que(e)nquer que uoslo demãdar ou enbargar perlos bẽes do dito moesteiro"; 13.51 (1395) "que(e)r que voslas demandar ou enbargar per mỉ et per meus bẽes, que vos para elo obligo, et so pena do dobro da dita contía, que vos peyte por pena se o así nõ teuer et conprir"; 40.45 (1440) "Et prometo et me obligo de vos anparar et defender cõ a sobredita casa que vos así vendo et vosla fazer sãa et de pas, libre et desenbargada (...) a todo tenpo a dereito, de qualquer persona que vosla ynquietar, demandar ou enbargar, per mỉ et per meus bẽes, que vos a elo obligo, et so pena do dobro da dita cõtía que vos peyte et page por pena, se o así nõ teuer et conprir". Con esta grafía hai 29 ocorrencias vid. listado s.v. enbargar. Ẽbargar, 16.33 (1397); 17.36 (1397); 49.27 (1459). Embargar, 7.20 (1376). Enbargárvoslo, 58.56 (1480); 66.58 (1497). SPres. P3 Enbarge, 1.7 (1332); 5.24 (1345). Enbargue, 3.17 (1342). P4 Enbargemos, 43.53 (1447). Relacionado con este termo, cfr. s.v. demandar.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
enbargar
'impedir, embarazar, obstaculizar, embarazarse' , de un *ĬMBARRICĀRE, de *BARRA (REW 4277; Machado, DELP1, 398a, DELP2 864a, en el XIV y tiene la ocurrencia de derivarlo de braga ). Formas: enbargar 116.141,143 "de uos querer - asy... de - asy os mortos aos uiuos", 849.7 (c. 583) "et punaua de os - quanto mays podia"; enbargaua 873.5 (c. 612) "et llj - a conquista dessa cibdade"; enbargouse 290.30 " - o feyto de dõ Pero Tares", enbargaronllj 809.96 "os rios yam muy creçudos et - ia quantos dias"; enbarge 617.5 "et nõ consintades a nẽhũu que me - mjña rrazom", enbarguedes 181.50 "nõ uos - cõ este ome de o uos quererdes emparar"; enbargarẽ 617.7 "nẽ sey mostrar mjna rrazõ com̃o deuia et se me - sera peyor". Desde el XIII: a. 1227 "vnde mando firmiter quod nec pretores nec aliqui maiorales embarguent eos façere iusticiam et qui eos embargauerint habeantur pro meis inimicis" (Desc. Portug. I, Suplem. 8); a. 1262 "assi que seyamos unos contra tudome que nos hy quiser enbargar" (Salazar 48.16); a. 1274 "quem quer que esto enbargasse" (Portel 113); a. 1277 "sse alguen... quiser uijnr britar ou tentar ou enbargar" (id. 136); a. 1282 "quanto le demandar ou enbargar le peyte doblado" (Salazar 85.24); a. 1305 "pera embargar a dita doaçom" (Portel LXXXIII); a. 1328 "embargandouos o señorio da uilla" (Ferreiro VI, Apénd. 87); Cr. Troyana "a ventura... enbargou estonçe o sseu ardimento grande" (I, 246.35); Gal. Estoria "Deus... embargou a Faraõ cõ moytos pleitos de seu pouóó" (174.28); a. 1347 "prometo e outorgo daqui endeante de a non enbargar sobre razon do dito casar" (Duro p. 190); a. 1362 "se algen... contra esta mỉa manda passar por la enbargar en algũa maneyra" (Salazar 120.9); a. 1447 "feser prenda ou pinora ou prendar ou enbargar en corpos ou en bees" (Ferro2 p. 48), etc. Véase Morais. En cast. desde el Cid (véase Corominas DCELC II, 226-227).

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
enbargar
tr. tr. embarazar, impedir, detener; to hinder, stay, stop: aventura... enbargou estonçe o sseu ardimento grande, I 246.35.

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{embargar
enbargar}
.- EMBARGAR (398a: 1301): 1227 "vnde mando firmiter quod nec pretores nec aliqui maiorales embarguent eos façere iusticiam, et qui eos embargauerit habeantur pro meis inimicis" (Desc. Portug. Supl. 8.6-7); 1262 "tudome que nos hy quiser enbargar" (Salazar 48.16), etc.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
[enbargar]
tr. tr. importunar, rogar; to beg, plead: de guisa os aficou et os enbargou que ll' o ouvererõ [sic] de outorgar, 47.6. D. Denis.

M. de Miguel (1977): Vocabulario gallego medieval en documentos del s. XIII anteriores a 1275. Memoria de licenciatura. Universidad de Valladolid.
enbargar
v. .- v. 'impedir, embarazar, obstaculizar, embarazarse'. De un hipotético ĬMBARRICĀRE. Formas: enbargar, Inf., a. 1262 "contra tudome que nos hy quiser enbargar" (48.16); enbargarey, IFut., a. 1262 "non uos aiudarey... enbargarey" (48.19).

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
[enbargar]
v. .- v. " embargar, estorbar". Aquí significa " ocultar, eclipsar". IImperf. P3: ENBARGAUA, 216.4-5 "aquela estrela quando... Ihesucristo naçeu, diz que foy criada et... departida das outras estrelas... que a luz do dia nõ na enbargaua".

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
enbargar
v. tr. v. tr. "Embargar, embarazar, poñer obstáculos".
____Inf. Inf. enbargar (3): "faser çerta e sãa esta dita vẽta / de qualque(e)r persona que lla quera perturbar e enbargar" 506, "faser çerto e de pas / de qualque(e)r persona que voslo enbargar ou contrariar" 1220, 1536; Xer. enbargãdo (1): "oblígome de vos anparar e defender cõ o dito foro de / qualque(e)r persona que vos vier contrariando ou enbargãdo" 1256.
____ Do lat. vulgar *ĭmbarricāre, der. probablemente da voz prerromana *barra. Documéntase desde o séc. XIII: embarguent 1227 en textos portugueses, e enbargar en 1262 en textos galegos (Lorenzo Crónica s.v.). Outros exemplos do XIII en Montederramo (Martínez Montederramo s.v.).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL