estrano estrana estraya estranho estraño estraio estrayo
| |
'extraño, maravilloso, extraordinario, raro' , del lat. EXTRĀNĔUS (REW 3098). Formas: estranos 265.18 "por os seus feitos grandes et - "; estrana 666.35,37 "que o tĩjnã por muyto - cousa... nẽ cousa tam nobre nẽ tã - ", 887.23 "tã grande et de tã - obra que he dura cousa de creer"; estranas 643.44, 644.51, 649.11 y 650.6 "animalias - ", 651.3 "et deullj muytas cousas - "; estrayas 642.8 "et muytas ioyas - ", 643.37-38 "et as outras animalias - " 643-644 "por que as nũca tã - virã". La forma mod. estranho / estraño desde el XIII: CSM 49.30 "con coita estranna", 1.42 "vẽeron sa offerta dar / estranna e preçada", 57.28 "na montanna / d' i muy grand' e estranna", etc.; Johan Mendiz de Briteiros (449, 863) "estranho mal e estranho pesar / é oie o meu" (1), etc. Véanse ejs. en Morais. En gall. mod. se dice estraño, siendo un enorme disparate la forma estrano registrada por los diccionarios y usada en literatura. También resulta absurdo registrar en los diccionarios la forma medieval estraio, muy documentada en textos de los ss. XIII-XIV (espec. gallegos): CSM 2.47 "este don tan estrãyo", 52.17 "ond'estrãya maravilla avẽo ja", 25.17 "d'estrãyo nen de connoçudo"; a. 1256 "se alguen da mia parte ou da estraaya" (Murguía Primeros docs., 195); a. 1265 "da mina parte ou da estraya" (Salazar 50.4); a. 1268 "et se alguen da mĩa parte ou da estraya" (id. 54.9); a. 1297 "de mĩa parte ou da estraia" (id. 99.13) (véanse también ps. 56.15, 58.2, 59.15); a. 1272 "de mia parte ou da estraya" (CDGH p. 34); a. 1281 "de mỉa parte ou da estraya" (Sponer 126.24); a. 1285 "de meu lignage ou d'estrayo" (Sponer 136.12); a. 1279 "da nossa parte ou da estrãya" (Portel p. 96), "de nossa parte ou da straya" (id. 97); a. 1305 "da miña parte ou da estraya" (CDGH 499); a. 1326 "quem quer da mia parte quer da estraia" (Duro p. 176); a. 1333 "quem quer da mia parte ou da estraia" (id. 180); a. 1341 "nen da estraia" (Ferreiro VI, Apénd. 121); Miragres "nõ fosem seruos de nẽhũa gente estraya" (p. 99); a. 1362 "ou da estraya" (Salazar 128.8); Gal. Estoria "tal omẽ et tã estrayo" (21.10); Cr. Troyana "estrayo torneo" (I, 98.27), "achan y estrayas marauillas" (I, 183.23); cfr. Graal "das estrãias aventuras" (I, 60), "alguũ estrãio... vem aqui" (II, 45), "uũ cavaleiro estrainho... cavaleiro estranho" (II, 228). Otras variantes: a. 1259 "de nossa parte ou extranea" (Sponer 142.12); F. Caldelas "si alguun extraneo uender cauallo... iten se alguun extranyo uender mouro" (Salazar 19.3,8); a. 1265 "ome de nossa parte ou d'estrania" (id. 51.16); a. 1271 "da mja parte ou da stráá" (id. 61.12); a. 1282 "ou da estráá" (id. 79.7); Gal. Estoria "eu soõ estrao et peligrino ontre vos" (231.3); Fuero Real "se omẽ for estranhyo" (63.387), "aos estranhyos" (101.678); "nenhum caualeiro estraynho" (PMH Leges 389). Véase para la evolución de estrayo la palabra TESTEMOYO. Más ejs. en Herculano de Carvalho Coment. Lüdtke, 343-344 y n. 7. En cast. desde el Cid. |