logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra marco como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.11 Rows
- Número de acepcións atopadas: 11.
- Distribución por dicionarios: CONCELLO DE NOIA (1), CRÓNICA XERAL (1), CRÓNICA TROIANA (1), CRONOLOXÍA (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (1), HISTORIA TROIANA (1), LIBRO DE NOTAS (5).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
marquo
marco
subst. subst. 'pedra chantada na terra que divide dúas herdanzas'. Marquo, "Jten ẽno Chão da Agra do marco debaixo ata o outro marquo de çima do Chaão da Agra, que parte con a leira de Garçía Vellasques" 28.48 (1412); "do outro cabo entesta ẽna herdade de (...) que ven topar de trabés en este marquo meesmo" 28.56 (1412); "et tense contra çima per marquo contra a leyra de Gonçalo Afonso" 28.60 (1412); "parte con o tallo de Gonçalo Afonso per marquo et ven partir contra çima" 28.61 (1412); "segũ que todo bay topar ao marquo que parte con Garçía Vellasques" 28.102 (1412); "en çima ẽna Agra de Ponte, a sóbrelo marquo hu parte Garçía Vellasques con Sant Justo" 28.127 (1412). Con esta grafía hai 12 ocorrencias vid. listado s.v. marquo. Marquos, "toda a herdade que jaz ontre estes marquos, segũ que vay topar a Deuesa" 28.52 (1412); "segũ que está entre marquos, hũa leira et entesta con Gonçalo Afonso" 28.120 (1412); "leixedes et desenbargedes et partades et estremedes et metades ontre marquos et deuysõos ao dito Juã Nunes tódoslos ditos herdamentos" 32.40 (1419); "en Outenỉ hũa leyra que está ontre marquos" 39.160 (1439). Marco, "desla herdade dos Montõos ata o marco que está ontre esta leira" 28.46 (1412); "Jten ẽno Chão da Agra do marco debaixo ata o outro marquo de çima" 28.48 (1412); 39.193, 292, 293, 295, 296 (1439). Marcos, "et jas dos marcos ata o souto" 39.245 (1439); 60.49, 61 (1487).

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
marco
plur. 'marco (moneda)' , con base en marca. El germ. MARKA debió sentirse como plur. y crearse un sing. (cfr. Corominas DCELC III, 259b-260a); como unidad de peso deriva de la idea de 'signo' : marcos 127.27-28 "mĩll - de prata" (id. 417.12, 420.33, 430.8, 499.8, 500.11, 557.20, 558.15, 562.40, 578.63, 593.20, 596.19-20, 621.50,51, 899.27), 429.20, 633.6, 644.57,58, 416.5 "trezentos - d' ouro et trezentos de prata" (id. 559.18, 561.4), 417.13 "çent - d' ouro" (id. 559.17). Esta acepción se conoce desde el s. XII: a. 1169 "et quatordecim marchis argenti canonice" (CDGH 14); a. 1270 "dar-li-am por lo marco de prata quatorze libras da minha moeda" (PMH Leges 219); CSM 75.39 "dad' a nossa ygrega sequer çen marcos d' arento"; a. 1293 "cen marcos de prata" (Desc. Portug. I, 22); Cr. Troyana "ualya mays de oytoçentos marcos d' ouro" (I, 203.20); a. 1364 "hũa cruz de prata que djziam que auja quatro marcos de prata" (Machado Voc. XIV 233); a. 1441 "hua taça de prata que diseron que pesaria huun marco de prata" (Ferro2 p. 177). Acepción anterior es 'mojón, hito' : a. 818 "per marcos certos et sinales" (Ferreiro II, Apénd. p. 4); a. 957 "usque ad illum marcum qui sedet ad radicem montis" (PMH Diplom. 42), etc. Véase Morais, Pidal Cid p. 748 y Lange 166-167.

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
marco
marquo
m. m. cierta moneda, u ocho onzas de oro o de plata; a mark, or eight ounces of gold or silver: ualya mays de oyto çentos marcos d' ouro, I 203.20, I 177.6, II 15.11, I 111.14 (marquo).

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{marco}
.- MARCO (1434a: 1293 'moeda'): 1169 "quatordecim marchis argenti canonice" (CDGH 14); CSM 75 "çen marcos d' arento" (39).

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
marco
s. m s. m.: unidade de peso: 75.39 çen marcos d'arento.

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
marco
m. m. moneda antigua; ancient coin: mays vos digo que nõ queria por mjll marcos de ouro, 113.2, 131.43, 353.32.

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
marco
m. m. 1. "Marco, pedra cravada no chan que sinala o límite dunha terra".
____ marco (5): "jas jũto cõ o marco que se parte de / Johán de Camaño" 927, 2256, 2266, 2298, "entesta do outro cabo / ẽna testa da leyra de Costãça Lopes, que vay feryr ẽno marco" 2308; marcos (2): "o que tijña dentro de / seus marcos era seu" 526, "tragía do dito moesteyro IIIJº margas, / que estã entre marcos" 2926, 2928.
________ 2. "Marco, peso de media libra (230 gramos) que se usou para o ouro e a prata".
________ marco (1): "hũa taça de prata de fasta hũu marco" 1699.
________ Der. de marca, de orixe xermánica (véxase marcar), que debeu sentirse como plural, polo que se crearía o singular. Coa primeira acepción xa desde o IX: marcos en 818 en textos galegos; coa segunda acepción coñécese desde o séc. XII: marchis en 1169 nun texto gal.; tamén nas CSM (Lorenzo Crónica s.v.). Outros exemplos do XIII en Montederramo: marcho en 1275 (Martínez Montederramo s.v.).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL