logo sli logo ilg DDGM - Dicionario de dicionarios do galego medieval

Dicionario de dicionarios do galego medieval

Corpus lexicográfico medieval da lingua galega


Está a procurar a palabra pedra como lema no Dicionario de dicionarios do galego medieval.25 Rows
- Número de acepcións atopadas: 25.
- Distribución por dicionarios: CANCIONEIRO DA AJUDA (1), CONCELLO DE NOIA (4), CRÓNICA XERAL (1), CRÓNICA TROIANA (2), CRONOLOXÍA (1), CANTIGAS DE SANTA MARÍA (2), HISTORIA TROIANA (3), CRÓNICA XERAL (ÍNDICE TOPONÍMICO) (3), VOCABULARIO 1275 (ÍNDICE TOPONÍMICO) (3), VOCABULARIO 1275 (1), MIRAGRES DE SANTIAGO (1), LIBRO DE NOTAS (3).

Se desexa realizar outra pescuda, pode calcar aquí.

Carolina Michaëlis de Vasconcelos (1920): "Glossário do Cancioneiro da Ajuda", Revista Lusitana 23, pp. 1-95.
pedra
(pĕtra): 4493.

M. C. Barreiro (1995): A documentación notarial do concello de Noia (ss. XIV-XVI). Tese de doutoramento. Universidade de Santiago de Compostela [Glosario, pp. 155-456].
pedra
subst. .- subst. 'materia mineral que forma as rochas ou penas'.
____ A) 'material utilizado para construír valados e edificios (pazos, casas, etc)'. Pedra, "que o çerredes et o poñades todo aderredor de muro de pedra, em maneira que a dita bjña seia bem posta et çerrada" 10.45 (1390); "que leuãtedes et façades o dito paaço de pedra et madeira no dito lugar de todo o que em sy ouuer mester" 10.46 (1390); "et deuedes de rreparar por vosa custa para senpre as caanles de pedra que agora estã postas et sentadas ẽnas ditas casas" 57.21 (1478).
________ Pedra, "aforamos et damos en aforamento (...) hũu lagar (...) cõ todas súas pertescas et dereituras, entradas et seídos, eixidos et ágoas uertentes, et cõ toda súa pedra et madeira et ferro et tella, et en longo como en ancho, et en alto como en baixo" 30.18 (1415); "a qual casa vos vendo (...) con seu chãao et ferro et pedra et tella et madeira et con seus pousos et ágoas vertes" 40.16 (1440); "as quaees sobreditas casas vos vendo cõ seu chãao et pedra et ferro et tella et madeyra et cõ seus pousos et ágoas vertes et entradas et seýdas" 41.19 (1443); "avedes mays de rrestoirar et rreparar a dita metade da dita casa et forno que vos así aforo de fero et pedra et tella et madeira et de tódaslas outras cosas que ouverẽ mester" 50.33 (1462); "vos así aforamos per vosa custa propia de pedra et ferro et tella et madeira et de todo o que ouver mester" 51.42 (1463). Para outra posible interpretación, cfr. s.v. chãao.
________ B) 'fragmento de rocha ou pena'. Pedra, "et ẽna rrestetuýndo et apoderando, deron et entregaron logo aa dita Tareija Afonso da terra et pedra da dita agra" 47.36 (1450); "et rreçebeu en seu poder a terra et pedra que lle os ditos thenente lugar de juíz et o dito Juã Xerpe en lugar do dito moordomo deron et entregarõ" 47.45 (1450). Pedras, "et outrosí tirando pedras et poendo ẽna parede de hũa eyra da dita casa en lugar de posisón" 45.24 (1448). Hai 33 ocorrencias deste termo, vid. listado s.v. pedra.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Vol. II (Glosario). Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo.
pedra
'piedra' , del lat. PĔTRA (REW 6445). Formas: pedra 15.2 y 54.25 " - marmor", 17.4 "estrar de - todas as cales", 30.1 y 31.14 "de - tallada", 58.15 "tu es Pero et sobre esta - começarey eu a mỉa jgleia", 136.10, 247.14, 257.8, 376.23, 847.14, pedras 441.14, 511.24, 528.57, 536.7,8, 561.10, 644.67 "trebellos... muy ricamente adubados cõ - de muytas colores et de muytas uertudes", 678.10 (2 v.), 741.23, 758.19, 782.32, 793.6, 808.77, 873.15, 876.32, pedras preçiosas / pedras preciosas 11.4 (c. 6), 54.16, 55.29, 96.18, 337.49, 344.25, 353.53, 415.23,24, 428.26, 505.11,13, 543.10, 554.20, 593.10, 615.30-31, 644.58,59,66, 649.22, 670.28, 684.24, 696.20, 753.38. Desde el XI (cfr. a. 936? "et pedras de uodas... et inde per pedra de lubrizium", en Ferreiro II, Apénd. 123, 124; es copia del XII): a. 1069 "subtus mons pedras rrubias" (PMH Diplom. 299); a. 1080 "pedras mouiles uel inmouiles" (id. 354); CSM 1.46 "vyu a pedr ' entornada / do sepulcro", 29.1,6, etc. "fez parecer nas pedras omagẽes... as pedras duras"; Afonso Lopez de Baian (1081, 1471) "ey pedreyros e pedra e cal" (5); Miragres "nõ ficará en ti pedra sobre pedra" (p. 31); Cr. Troyana "moytas pedras" (I, 109.4); Cr. 1344 "começaronlhes de dar mui grandes pedras" (III, 449), etc. Cfr. E. Rodríguez y Morais. En cast. desde el XI (Corominas DCELC III, 780).

K. M. Parker (1958): Vocabulario de la Crónica Troyana. Salamanca: Universidad.
pedra preçiosa
piedra preciosa; gem, jewel: acharon ẽna çibdade moy grandes thesoyros de moyto oyro et de moyta prata et moytas pedras preçiosas, I 104.6, I 184.31.
pedra
f. f. piedra; stone: mandou buscar moytos obreyros... et começaron logo a sacar moytas pedras et moyto entullo, I 109.4, I 109.15, II 13.29.

R. Lorenzo (1968): Sobre cronologia do vocabulário galego-português. Vigo: Galaxia.
{pedra}
.- PEDRA (1705a: 1136): 1069 "subtus mons pedras rrubias" (PMH Diplom. 299); 1080 "subtus mons pedras ruuias... pedras mouiles" (id. 354).

W. Mettmann (1972): Cantigas de Santa María de Afonso X, o Sábio. Vol. IV (Glossário). Coimbra: Universidade.
pedra
s. f s. f.: 1.46 vyu a pedr'entornada / do sepulcr'; 29.1, 38.51 foi-lles log'hũa pedra lançar; 65.126 boveda de pedra;. 73.28, 113.4 || maestre de pedra : canteiro: 249.21 || pedra preciosa: 295.14 corõas con muitas pedras ricas; 348.45 || cálculo: 173.2 a door que chaman da pedra || saraiva: 161.3 non firiu y a pedra; 161.24.
Pedra Salze
: Pedraza (não é possível determinar de que localidade, entre as várias do mesmo nome, se trata. Há uma, por exemplo, perto de Sepúlveda , outra perto de Segóvia): 171.1 Como hũa moller de Pedra Salze ya con seu marido a Salas .

K. M. Parker (1977): Vocabulario clasificado de los folios gallegos de la Historia Troyana. Illinois: Applied Literature Press.
pedra preçiosa
expr. joya; gem, jewel: esmeraldas... et rrobijs... et moytas outras pedras preçiosas, 62.5, 51.25, 74.45.
pedra
f. f. piedra; stone: deytou y hũas pedras que trouxera de cabo de Ouriẽte, 32.9, 25.35, 31.42.
pedra
f. f. piedra; stone: pos esto leyxauã viỉr tantas das pedras et outros mouemẽtos grãdes que lançauam sobre elles, 107.11, 112.21, 348.11.

R. Lorenzo (1977): La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Ourense: Instituto de Estudios Orensanos Padre Feijóo. ["Índice onomástico"].
Pedra Alta
(ms. Alto) 318.44; Cr. 1344 III, 307.1 P. Alta; Cr. Castilla ms. 7403 f. 4aV Piedra Alta; PCG 484b16 Piedrola: Pedrola (prov. de Zaragoza).
Pedra Alta
438.7; id. Cr. 1344 III, 446.1; PCG 534b29 Piedra Alta: Peralta de Alcofea (prov. de Huesca: Esp. Cid I, 286; II, 924 n. 2).
Pedra Sellada
229.15; Cr. 1344 III, 200.1 P. Salla; PCG 453b10-11 Piedra Salada.

M. de Miguel (1977): Vocabulario gallego medieval en documentos del s. XIII anteriores a 1275. Memoria de licenciatura. Universidad de Valladolid ["Índice toponímico"].
Pedra de Jove
a. 1258-61, 34.20.
Pedra de Madraço
a. 1258-61, 34.19, 35.6.
Pedra da Mourente
a. 1258-61, 35.5-6.

M. de Miguel (1977): Vocabulario gallego medieval en documentos del s. XIII anteriores a 1275. Memoria de licenciatura. Universidad de Valladolid.
pedra
subst., .- subst., 'piedra'. Del latín PĔTRAM; a. 1258-61 "que tornase aquela pedra que quebrantara" (40.6), 40.12; a. 1258-61 "queles derriuarã por furto as pedras" (31.9), 33.20,24, 36.16, 40.13, 41.23; a. 1269, 56.11; a. 1234-36 "ibi chegar petra et madeyra" (1.6-7).

M. C. Barreiro (1985): O léxico dos Miragres de Santiago. Memoria de licenciatura. Universidade de Santiago de Compostela.
pedra
subst. .- subst. " piedra". 120.8 "soposolle hũa pedra su a cabeça"; 120.15 "lle nõ enpençia espada nẽ pedra nẽ paao"; 149.6 "et vio h[ũ]as calonas de pedra"; 149.10 "et fez del omaya de pedra"; 149.13 "aquela pedra deita de si mao odor"; 150.1,2; 228.7. PEDRAS, 48.9 "et lançauã as pedras cõ as fondas"; 119.11 "Et lidarõ de pee sen espadas [...] ferindose das pedras et aos punos"; 120.4 "et daualle outrosi cõ moy boas pedras rredondas et rregeas"; 142.7; 157.4; 229.9. // (DOOR DA) PEDRA " cálculos". 66.12 "Et hũu ome que era doente grã tenpo avia da door da pedra"; 67.1 "et chegou ao moymẽto donde jazia o corpo d' este santo omẽ, deitou de si hũa pedra grãde et ficou saão". // PEDRA (PREÇIOSA) , " piedra preciosa, joya". 160.3,4,5 "Et he en aquel lugar todo çercado o corpo del de moy boas pedras preçiosas que chamã carbũche, et esta pedra he enperador de toda las outras pedras preçiosas". PEDRA CARBŨCULA , " rubí". 133.10 "et os ollos semellauã de leõ et esplandeçi[ã] com̃o a pedra carbũcula". // PRIMEIRA PEDRA (POER ), " comienzo de una obra". 169.6 "Et do ãno en que a primeira pedra foy posta ẽno começo da igleia ata o postromeiro, triinta et tres ãnos". // NÕ FICAR PEDRA SOBRE PEDRA , " destruirlo todo"; 31.10 "ainda verra tenpo que nõ ficara en ti pedra sobre pedra porque nõ conosçiche o tẽpo de teu Saluador".

F. R. Tato Plaza (1999): Libro de notas de Álvaro Pérez, notario da terra de Rianxo e Postmarcos (1457). Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega [Glosario, pp. 237-711].
pedra
f. f. "Pedra, substancia mineral, sólida e dura, que se atopa no interior ou na superficie da codia terrestre en masas compactas". Para a expresión pedra de canto, vid. cãto.
____ pedra (6): "o rrego da fonte e a leira da pedra" 758, "a dita mjña casa de Rriãjo de pedra de cãto" 1822, 1823, "nẽ labrado nẽ posto pedra nẽ cãto // de nouo ẽna dita casa" 1826, 2399, 2712; pedras (1): "avía que leuou da dita grãja de Saar çertas pedras de grãa" 2846.
________ Do lat. vulgar pĕtra "rocha", e este do gr. pétra. Documéntase desde o séc. XI: pedra no ano 936 (copia do XII) en textos galegos; logo nas CSM (Lorenzo Crónica s.v.). Outros exemplos do XIII en Montederramo (Martínez Montederramo s.v.).




Seminario de Lingüística Informática - Grupo TALG / Instituto da Lingua Galega, 2006-2022
O Dicionario de dicionarios do galego medieval é obra de Ernesto González Seoane (coord.), María Álvarez de la Granja e Ana Isabel Boullón Agrelo
Procesamento informático e versión para web: Xavier Gómez Guinovart

Powered by Debian    Powered by Apache    Powered by PHP    Powered by MySQL